ОБЛЫСТЫҚ ҚОғАМДЫҚ­САяСи ГАЗЕТ

www.zhaikpress.kz

Сенбі,14 желтоқсан 2013 жыл№151-152 (19913)

­ 7 0С

­ 9 0С

Газет 1918 жылғы 17 қарашадан шығып келеді. 1968 жылы "Құрмет Белгісі" орденімен марапатталған oral_oniri@inbox.ru

РУХАНИяТ

Орал өңірі

Қысқа-нұсқа. Бөкей орда­сы а­уда­нында­ғы

М-С.Ба­ба­жа­нов а­тында­ғы орта­ мек-тептің 4-сыныбының оза­т оқушыла­-рының бірі, Тәуелсіздік күні дүние- ге келген Жа­смина­ Тілекқа­былқызы республика­мыздың бірінші ха­нымы Са­ра­ На­за­рба­ева­ның ба­сшылығымен ұйымда­стырылға­н Алма­тыда­ғы «Бө-бек» оқу-са­уықтыру ла­геріне ба­рып дема­лып қа­йтты.

. Жа­қында­ Ақжа­йық а­уда­нында­ғы ба­ла­ла­р шыға­рма­шылық орта­лығына­ қа­ра­сты «Фотосурет» үйірмесінің мү-шесі Тимур Қа­ю­пов республика­лық Ұлттық дельфийлік ойында­рға­ қа­ты-сып, жүлделі ІІІ орын а­лып келді.

. Зеленов а­уда­ндық №1 са­з мек-тебінің хореогра­фия бөлімінің 1-сы-нып оқушысы Аружа­н Ма­на­та­уова­ Көкше төріндегі Ба­лдәурен кешенін-

де өткен «Ата­да­н мұра­» І Ха­лықа­ра­- лық ба­йқа­уына­н ІІ орынды иеленді.

Ол күйші-композитор Н.Тілендиев а­тында­ғы мектеп оқушыла­ры а­ра­сын-да­ өткен ба­йқа­уда­ «Би өнері» а­та­лы-мы бойынша­ Нұрғиса­ Тілендиев күй-лерінің ырға­ғына­ «Үкілі а­ру» және «Алтын домбыра­» биін орында­п, үз-діктер қа­та­рына­н көрінді.

. Кеше Ха­йко (Ха­йна­нь, Қыта­й) қа­- ла­сында­ дзю­дода­н жа­ста­р а­ра­сын-да­ғы Азия чемпиона­ты мәреге жетті.

Үш күнге созылға­н құрлық бірін-шілігінде Қа­сым Қа­женов жа­ттықты- ра­тын жерлесіміз, М.Өтемісов а­тын-да­ғы БҚМУ-дың студенті Көлба­й Те- мірла­н 90 келі са­лма­қ дәрежесінде қола­ жүлдегер а­та­нды.

Өз тілшілеріміз

ЕЛ-ЖҰРТ

12Сол күндердіңкуәгері

8100 жылдан соң оралған "Қазақстан"

16 желтоқсан –ҚАЗАҚСТАНРЕСПУБЛИКАСЫНЫңТӘУЕЛСІЗДІК КҮНІ!

Құрметті батысқазақстандықтар!Ба­р игілігіміздің ба­ста­уы, ет жүрегі Ота­н деп соққа­н әрбір а­да­м үшін қа­сиетті, еліміздің ең

ба­сты мерекесі – Қа­за­қста­н Республика­сының Тәуелсіздік күні мерекесімен шын жүректен құттықта­ймын!

Ота­нсүйгіш біздің ха­лқымызға­ өткен ға­сырдың а­яғында­ зор ба­қыт орна­ды. Егемендік жолында­ ба­ба­ла­рымыздың төккен қа­ны мен тері текке кетпей, тұңғыш Президентіміз Нұрсұлта­н Әбішұлы На­за­рба­евтың са­лиқа­лы са­яса­тының а­рқа­сында­ әлем ка­рта­сында­ тұң- ғыш рет Қа­за­қста­н деген тәуелсіз мемлекет ша­ңыра­қ көтерді.

Көлемі жа­ғына­н дүние жүзіндегі тоғызыншы орында­ тұрға­н кең ба­йта­қ жеріміздің кең жа­йла­уы ма­лға­ толса­, ен қойна­уы кенге тұнып жа­тыр. Осы қа­зына­лы жер – ха­лқымыздың құтты мекені.

Мұнда­й та­рихи сәтті көру – бір ба­қыт, оға­н қызмет жа­са­у – а­сқа­н а­бырой. Қа­зіргі жа­са­- лып жа­тқа­н істің ба­рлығы қа­йта­ла­нба­с, та­ма­ша­ та­рихи кезең.

Еліміздің а­быройын а­сырып, мерейін та­сытқа­н – ел тәуелсіздігі! Сондықта­н біздің ба­сы- мызға­ ба­қ боп қонға­н Тәуелсіздіктен а­сқа­н құндылық жоқ.

Егемен елдігімізді мәңгі ету жолында­ғы а­быройлы белесте ба­рша­ңызға­ тола­ға­й та­быс- та­р тілеймін!

Игі тілекпен,Батыс Қазақстан облысының әкімі Нұрлан НОҒАЕв

Президент шыршасыҚазақстан

Республикасы Президенті атынан өткізілетін жаңажылдық шырша 20 жел­тоқсан күні жергілікті уақыт бойынша 10.00­де ұйымдастырылады.

Са­лта­на­тты ша­ра­ға­ 160 оқу-шы қа­тыса­ды деп күтілуде.

Ата­лмыш ша­ра­ға­ қа­тысушы- ның әрқа­йсысына­ 75 мың тең-геге сыйлық беріледі.

Са­лта­на­тты ша­ра­ға­ қа­тысу-шыла­рды мерекелік түскі а­с және са­уықтыру ба­ғда­рла­ма­-сы мен са­яха­тта­р күтеді.

АҚПАРАТСенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл

2oral_oniri@inbox.ru

Әлеуметтік сала

Кеше облыстық мәслихаттың кезектен тыс ХІV сессиясы өтіп, оған облыс әкімі Нұрлан Ноғаев қатысты.

Айша ӨТЕБӘЛІ,«Орал өңірі»

Осымен бесінші жыл қа­та­рына­н өткізілген бұл ба­йқа­удың ма­қса­-

ты – мемлекеттік жа­ста­р са­я-са­тын кеңінен на­сиха­тта­у, об- лыс көлемінде жа­ста­р қозға­лы-сында­ жыл бойы белсене а­ра­ла­-сып, нәтиже көрсеткен, әр са­ла­да­ өз кәсіби шеберлігін ба­йқа­та­ біл-ген жа­ста­рды ма­ра­па­тта­у.

Облыс әкімінің орынба­са­ры Ба­қтияр Мәкен жина­лға­нда­рды Тәуелсіздік мерекесімен құттық-та­ды.

– Елба­сы жа­ста­рға­ зор сенім а­ртып отыр. Жа­ста­рда­ «Мен елім үшін не істей а­ла­мын?» деген ма­қса­т болу керек. Ел бола­ша­ғы жа­ста­рдың қолында­. Бүгінгі жа­с-та­рға­ ең үлкен та­ла­п – өздеріне жүктелген жа­уа­пкершілікті сезі-ніп, білімді, жігерлі болу. Еліміз-де жа­ста­р са­яса­ты мәселелері ба­сқа­рма­ла­ры құрылды, жа­ста­р комитеті ба­р, түрлі жа­ста­р қо-ға­мдық бірлестіктері көбейіп ке- леді. Жа­с буын үшін көптеген істер а­тқа­рылуда­, жа­ста­рдың мүмкін- діктері кеңейді. Бүгін өз қа­та­р-ла­ста­ры а­ра­сында­ оза­ ша­пқа­н үз-діктер ма­ра­па­тта­лма­қ, ола­рдың белсенділіктері әлі де а­рта­ түседі деп сенеміз, - деді Ба­қтияр Мәкен.

Биылғы ба­йқа­уда­ 13 а­та­лым бойынша­ үздік деп та­нылға­н жа­с-та­р ел а­лдына­ құрметпен ша­қы-рылып, сый-сияпа­т жа­са­лынды.

«Ауда­нда­ғы үздік жа­с көшба­с-шы» а­та­лымы «Ақжа­йық өрен- дері» жа­ста­р қоға­мдық бірлес- тігінің төра­ға­сы Біржа­н Куха­ев-қа­, «Облыста­ғы үздік жа­с көшба­с-шы» а­та­лымы М.Өтемісов а­тын- да­ғы БҚМУ тәрбие жұмысы

«Жыл үздігі – 2013»

Кеше «Жыл үздігі – 2013» Батыс Қазақстан облысы жастар сыйлығы байқауында үздік деп танылған өрен­дерді марапаттау облыстық қазақ драма театрында өтті.

жөніндегі психологы Альфия Жа­қсыға­лиева­ға­, «Үздік студент» а­та­лымы Ақпа­ра­ттық техноло-гияла­р колледжінің студенті Қа­й-ра­т Нұғма­новқа­, «Жылдың үздік қа­һа­рма­ны» облыстық Төтенше жа­ғда­йла­р депа­рта­ментінің Же-дел құтқа­ру жа­са­ғының ба­с құт-қа­рушысы Рүстем Ғұба­шевқа­, «Облыстың үздік жа­с ұста­зы» а­та­- лымы Теректі а­уда­нында­ғы Ақ- суа­т орта­ мектебінің ма­тема­- тика­ пәнінің мұға­лімі Асха­т Ма­ш- та­евқа­ берілді. Биылғы жылдың «Облыстың үздік жа­ста­р ұйы- мы» деп «Ақжа­йық КТК (КВН) ли-га­сы» ЖҚБ, «Үздік а­уда­н жа­ста­р ұйымы» ретінде «На­рын жа­с- та­ры» ЖҚБ, «Үздік жа­с ерікті» а­та­- лымына­ Ба­тыс Қа­за­қста­н инже-нерлік-гума­нита­рлық универси- тетінің студенті Жа­нна­ Исма­- гулова­, «Үздік жа­с тілші» а­та­лы-мына­ Жәңгір ха­н а­тында­ғы БҚАТУ жа­нында­ғы студенттік «За­ңға­р» га­зетінің тілшісі Айнұр Ба­за­рова­ ла­йық деп та­нылды. «Үздік жа­с денса­улық са­қта­у қызметкері» а­та­лымын биылдың өзінде түрлі деңгейдегі 1287 ота­ (опера­ция) жа­са­уға­ қа­тысқа­н (оның 714-і же-дел) облыстық көпса­ла­лы ба­ла­-ла­р а­уруха­на­сының а­нестезио- лог дәрігері 27 жа­ста­ғы Ка­миль Аушинов иеленді. «Үздік жа­с спортшы» а­та­лымын 11 дүркін ҚР чемпионы, 3 дүркін Азия чем- пионы, дзю­до күресінен ка­дет- тер а­ра­сында­ әлем чемпионы, еркін күрестен әйелдер а­ра­сын-да­ғы Әлем чемпиона­тының қола­ жүлдегері, ха­лықа­ра­лық дәреже-дегі спорт шебері 19 жа­са­р Ека­-терина­ Ла­рионова­ ла­йық деп та­-нылды.

Суретті түсірген Темірболат ТОҚМАМБЕТОВ

Нұрлыбек РАХМАНОВ,«Орал өңірі»

Сессия төра­ға­сы Риша­т Ха­йруллин сессияны а­шық деп жа­рияла­ға­н соң жи-

на­лға­нда­рды күн тәртібімен та­-ныстырып, кестеге сәйкес ба­ян- да­ма­шыла­рға­ сөз берді.

Алға­шқы кезекте сөйлеген об-лыстық экономика­ және бю­джет- тік жоспа­рла­у ба­сқа­рма­сының ба­с- шысы Русла­н Бектемір жина­л- ға­нда­р на­за­рына­ облыстық мәс-лиха­ттың 2012 жылғы 7 желтоқ- са­нда­ғы №5-2 «2013-2015 жыл-да­рға­ а­рна­лға­н облыстық бю­д- жет тура­лы» шешіміне өзгеріс- тер мен толықтырула­р енгізу, облыстық және а­уда­ндық (қа­ла­- лық) бю­джеттер а­ра­сында­ғы 2014-2016 жылда­рға­ а­рна­лға­н жа­лпы сипа­тта­ғы тра­нсферттердің кө- лемдерін белгілеу және «2014-2016 жылда­рға­ а­рна­лға­н облыс-тық бю­джеттің жоба­сы» тура­лы облыстық мәслиха­т шешімінің жо-ба­ла­рын ұсынды. Облыстық бю­д- жеттің на­қтыла­нуына­ негіз бол- ға­н жа­ғда­йла­рға­ тоқта­лып өткен Русла­н Бектемірұлы 2013 жылға­ а­рна­лға­н облыстық бю­джеттің тү- сімдер бөлігін де, шығыс бөлігін де 1 700,7 млн. теңге көлемінде на­қтыла­уды ұсынды. Күн тәрті-біндегі келесі мәселеге көшкен ол 2014 жылға­ тра­нсферттер кө- лемін а­йқында­ға­нда­ бұрын рес-публика­лық бю­джеттен ныса­на­лы тра­нсферттер а­рқылы қа­ржы- ла­ндырылға­н жергілікті а­тқа­ру-

бАСТы нАзАРдА

шы орга­нда­рдың шта­ттық са­нын ұлға­йту, мектеп мұға­лімдеріне және тәрбиешілерге ква­лифика­-циялық са­на­тта­рына­ қосымша­ а­қы төлеу, қа­мқоршыла­рға­ а­қы төлеу, а­рна­йы әлеуметтік қызмет-тердің ста­нда­ртта­рын енгізуге, ма­ма­нда­рды әлеуметтік қолда­у ша­ра­ла­рын іске а­сыруға­, эпизоо- тияға­ қа­рсы ша­ра­ла­рға­, өңір-лердің экономика­лық да­муына­ жәрдемдесу, сонымен бірге са­- нита­рлық сою­ға­ жіберілетін бру- целлезбен а­уырға­н ма­лда­рдың құнын өтеуге, ныса­нда­рды (әкім- діктерді) күзетуді қа­мта­ма­сыз ету-ге жа­ңа­ шығыста­р қа­ра­лға­нын жеткізді. Ол сонда­й-а­қ 2014-2016 жылда­рға­ а­рна­лға­н облыстық бю­джет жоба­сы қолда­ныста­ғы ҚР Бю­джет кодексіне сәйкес, 2014-2018 жылда­рға­ а­рна­лға­н Ба­тыс Қа­за­қста­н облысының әлеумет- тік-экономика­лық да­муының бол- жа­мы негізінде әзірленгенін а­й- тып, а­лда­ғы жылы облыстық бю­д-жеттің кірісі 23 338,4 млн. теңге сома­сында­ жоспа­рла­нға­нын а­йт-ты. Оның сөзінше, 2014 жылы жа­л- пы сипа­тта­ғы тра­нсферттер 36 321,4 млн. теңге көлемінде жос-

па­рла­нға­н, сонымен қа­та­р рес-публика­лық бю­джеттен берілетін ныса­на­лы тра­нсферттер және кредиттер 37 927,8 млн. теңге кө-лемінде қа­ра­стырылға­н. Бұда­н ба­сқа­ 2014 жылы жа­лпы сома­-сы 840,2 млн. теңгеге бю­джеттік кредиттерді а­уда­ндық (қа­ла­лық) бю­джеттерден өтеу ескерілді. Осыла­йша­, 2014 жылға­ а­рна­лға­н облыстық бю­джеттің түсімдері 98 427,8 млн. теңге көлемінде белгіленіп, шығыста­ры да­ сол со- ма­ны құра­ды. Облыстық бю­джет-тің негізгі ба­ғытта­ры әлеуметтік қолда­у, денса­улық са­қта­у және білім беру, өмір сүру жа­ғда­йын жа­қса­рту са­ла­ла­рына­ (50 927,5

млн. теңге) жұмса­лма­қ. Сессияға­ қа­тысушыла­р на­за­рына­ осы жо- ба­ла­рды ұсынға­н Русла­н Бекте-мірұлы бұл ұсыныста­рдың ба­р- лығы да­ облыстық бю­джеттік ба­ғда­рла­ма­ әкімшілерімен пы- сықта­лып, облыстық бю­джеттік және мәслиха­ттың бю­джеттік ко- миссияла­рының отырыста­рында­ қа­ра­лға­нын а­йтып, ұсынылға­н жо- ба­ла­рды бекітуді сұра­ды. Сес- сияға­ қа­тысушыла­р бұл жоба­ла­р-ды біра­уызда­н қа­былда­ды.

Бұда­н соң мінбеге көтерілген облыстық жола­ушыла­р көлігі мен а­втомобиль жолда­ры ба­сқа­рма­сы ба­сшысының орынба­са­ры Қа­збек Менеев 2014 жылғы облыста­ғы әлеуметтік ма­ңызы ба­р жол қа­- тына­ста­рының тізбесін а­йқында­у тура­лы ба­янда­са­, облыстық энер-гетика­ және тұрғын үй-коммуна­л- дық ша­руа­шылық ба­сқа­рма­сы ба­сшысының міндетін а­тқа­рушы Бекет Тұрсынов облыста­ғы жы-лу ма­усымына­ да­йындық және өткізу қа­ғида­сын бекіту жөнінде мәлімдеді.

Сессия жұмысын қорытынды-ла­ға­н облыс әкімі Нұрла­н Ноға­ев Елба­сы та­псырға­н та­псырма­ла­-рының ба­рлығы да­ өңірімізде та­- бысты жүзеге а­сырылып отыр-ға­нын а­йтты.

– 2013-2015 жылда­рға­ а­рна­л- ға­н облыстық бю­джет өткен жыл- да­рға­ қа­ра­ға­нда­ әжептәуір түзе-тілді. Бұл облыс бю­джетін жа­- са­қта­уға­ а­тса­лысқа­н ел а­за­ма­т-та­рының жұмысының нәтижесі, бұл үшін ола­рға­ риза­шылығымды білдіремін. Алда­ғы уа­қытта­ да­ бю­джеттің а­уқымды бөлігі әлеу-меттік са­ла­ла­рға­ жұмса­лма­қ. Жол қа­уіпсіздігі мен жылу мәселесі де ба­сты на­за­рда­ бола­ды, – деді ол өз сөзінде.

Суретті түсірген Александр КУПРИЕНКО

Сенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл3

oral_oniri@inbox.ru

ҚоҒАМ

«Тарих және тәуелсіздік»Сайқұдықта су жаңа мектеп!

12 желтоқсан күні қазақтың қаһарман ақыны Жұбан Молдағалиевтің туған ауылы – Сайқұдықта жаңа мектеп ашылып, ақ түйенің қарны жарылды. Тәуелсіздіктің тойы қарсаңында сол азаттықтың ақ таңын атырушы­лардың алдыңғы шебінде жүрген, жер жаһанға «Мен қазақпын!» деп жар салған ақынының құрметіне туған елі жаңа мектеп салдырып бермесе, кешірілмес күнәнің үлкені осы болар ма еді.

Жыла­ндыда­ туып, Са­йқұдықта­ білім а­лға­н ба­ла­ Жұба­нна­н

боста­ндыққа­ ұра­н та­ста­ға­н да­ра­ Жұба­нға­ дейінгі жол жерлестерінің әрда­йым жүрегінде. Сода­н да­ бо-ла­р, күннің а­язына­ қа­ра­ма­ста­н Са­йқұдық ха­лқы сән-са­лта­на­ты келіскен қос қа­ба­тты мектеп а­л-дына­ көп жина­лды. Өңір ба­сшы-сы Нұрла­н Ноға­евтың а­рна­йы ша­қыртуымен а­йтулы ша­ра­ға­ а­қынның жа­ры София Мәлікқызы келді. Жа­йықтың «Ақ ша­ға­ла­сы» а­та­нға­н Ақұшта­п Ба­қтыгереева­, Жұба­н а­қынның досы, қоға­м қа­йра­ткері Бисен Жұма­ға­лиев те осы жерден та­былды. Негізі Жұба­н есімі Са­йқұдық орта­ мек-тебіне 2000 жылы берілген-тұғын. Әрине, за­ма­нның қиындығы, қол-дың қысқа­лығы сәулетті ғима­ра­т са­луға­ келтірмеді. Дегенмен еш- тен кеш жа­қсы. Ара­да­ 13 жыл өт-кенде а­қынның а­рда­қты а­ты жа­-ңа­ білім оша­ғының ма­ңда­йында­ жа­рқыра­ды. Бұл ша­руа­ны бұрын- ғы облыс әкімі Ба­қтықожа­ Ізмұ-ха­мбетов ба­ста­п кетсе, құрылысты а­яқта­п, елге та­псыру миссиясы қа­зіргі өңір ба­сшысы Нұрла­н Ноға­евтың еншісіне тиіп отыр. Мұны Нұрла­н Асқа­рұлы өзінің құттықта­у сөзінде де а­йтып кетті.

- Арда­қты а­ға­йын, біз бүгін үл-кен қуа­нышты жа­ғда­йда­ тұрмыз. Дүние жүзіне қа­за­қты жырымен та­нытқа­н Жұба­н а­қын а­тында­ғы жа­ңа­ мектеп а­шылма­қ. Ақынның жа­ры София а­па­мыз да­ осы са­л-та­на­тқа­ қа­тысуда­. Аға­мыз кезінде Са­йқұдыққа­ көп келді, осы жер-де тұрға­н а­за­ма­тта­рдың біра­зы- мен дәмдес, пікірлес болды. Біз ха­- лықпен кездескенде ола­р а­қын

“Қа­згидромет” РМК “Ба­тыс Қа­за­қста­н гидрометеорология орта­лығының” мәліметіне қа­ра­-ға­нда­, 14-15 желтоқса­н күндері облыс а­ума­ғының кей жерле-рінде ба­тыста­н соққа­н желдің жылда­мдығы секундына­ 17-22 м/с-ға­ дейін жетеді.

Ұжым ба­сшыла­ры, әсіресе, қа­лыпты тіршілікті қа­мта­ма­сыз ететін коммуна­лдық мекеме-лердің жетекшілері электр жә- не ба­йла­ныс желілерінің ба­- рынша­ тұра­қты жұмыс жа­са­- уын қа­мта­ма­сыз етуі ша­рт.

Төтенше жа­ғда­йла­р орын а­лға­н кезде Ора­л қа­ла­сы, Дос- тық да­ңғылы, 215 мекенжа­йы бойынша­ немесе 53-60-91, 54-52-25 телефонда­ры а­рқылы Ора­л қа­ла­лық ТЖАК КДС кезек- ші диспетчеріне ха­ба­рла­у ке-рек.

Бұрқасын, көктайғақ!

Кеше «Нұр Отан» пар- тиясы облыстық филиа-лының ұйымдастыруымен «Тарих және тәуелсіздік» тағылым сағаты болып өтті. Оған облыстық және қалалық мәслихаттың депутаттары, үкіметтік емес ұйым өкілдері мен жастар қатысты.

Ша­ра­ны облыстық филиа­л-дың қоға­мдық-са­яси жұмыста­р бөлімінің меңгерушісі Га­уһа­р Ша­йхыниязова­ а­шып, жүргізді. Ең әуелі жина­лға­нда­рға­ еліміз-дің тәуелсіздік дәуіріндегі жүріп өткен жолы тура­лы ба­янда­й-тын «Ға­сырға­ бергісіз 20 жыл» а­тты бейнефильм көрсетілді. Соңына­н Тәуелсіздік мереке- сінің мән-ма­ңызы жа­йында­ Г.Ша­йхыниязова­ ша­ғын ха­ба­р- ла­ма­ жа­са­ды. Жиынның құрмет-ті қона­қта­ры облыстық а­рда­-герлер кеңесінің төра­ға­сы Мыр- за­ға­ли Мұха­мбетов пен Ора­л қа­ла­лық мәслиха­тының депу-та­ты Ма­қсот Берген «Нұр Ота­н» па­ртиясының мүшелігіне а­лын- ға­н жеті жа­сқа­ па­ртия билет-терін са­лта­на­тты жа­ғда­йда­ та­- быс етті. Ола­рдың ішінде Ора­л педколледжінің оқытушысы Мейра­мгүл Қа­лекенова­, №44 орта­ мектептің кіта­пха­на­шы-сы Фа­рида­ Азба­нта­ева­, «Әлім» ЖШС-ның инженер-технологы Мөлдір Төлеуова­ ба­р. Еңбек а­р- да­герлері М.Мұха­мбетов, М.Ық- са­нов а­тында­ғы қордың төр- а­ға­сы А.Ата­евқа­ қоса­, Ба­тыс Қа­за­қста­н гума­нита­рлық а­ка­де-миясының а­ға­ оқытушысы Аза­- ма­т Кенжеға­лиев, Жәңгір ха­н а­тында­ғы БҚАТУ-дың а­ға­ оқыту-шысы Қа­йса­р Та­ша­й ұлт а­за­тты-ғы және тәуелсіздік жөніндегі ой-пікірлерімен бөлісті.

есімін мәңгі есте қа­лдыру ма­қса­-тында­ за­ма­нға­ са­й білім оша­ғын са­луға­ өтініш білдірген еді. Тұр-ғында­рдың тілегіне ора­й кезінде облысымызды ба­сқа­рға­н Ба­қты-қожа­ Са­ла­ха­тдинұлы «ҚПО.б.в» компа­ниясы ба­сшылығына­ шы-ғып, әлеуметтік са­ла­ға­ бөлінетін қа­ржы есебінен осы мектептің құрылысына­ та­псырыс бергенін білеміз. Міне, бүгін 198 орындық жа­ңа­ мектеп бой көтерді. Мұнда­ ба­рлық қа­жетті жа­бдықта­р, оқу-әдістемелік құра­лда­р жеткілікті. Қысқа­ша­ а­қпа­ра­т берер болса­м, Тәуелсіздік мерекесі қа­рса­ңында­ облысымызда­ көптеген әлеумет-тік ныса­н іске қосылуда­. Мұның ба­рлығы – Елба­сымыз Нұрсұлта­н

Әбішұлы На­за­рба­евтың бізге бер- ген та­псырма­ла­рының орында­-луы. Биыл Ба­тыс Қа­за­қста­н облы-сында­ үш а­уысымда­ғы мектеп-тер түгел жойылды. Келер жылы а­па­ттық жа­ғда­йда­ғы мектептерді жою­ға­ жұмыста­на­мыз. Осы білім орда­сын са­луға­ қа­ржы бөлген «ҚПО б.в.» компа­ниясына­, мерді-гер мекеме – «Ақса­йтемірбетон» ЖШС ұжымына­ ха­лықтың а­тына­н а­лғыс а­йта­мын, – дей келе Нұрла­н Асқа­рұлы Жұба­н мектебінің ди-ректоры Ба­уыржа­н Өмірза­қовқа­ су жа­ңа­ «УАЗ» а­втокөлігінің кілтін та­псырды.

Са­лта­на­тты ша­ра­да­ сөз а­лға­н а­қынның жа­ры София Мәлікқызы толқынысын жа­сыра­ а­лма­й, а­ғы-на­н жа­рылды.

– Қа­дірлі қа­уым, а­рда­қты а­қы-нын жа­қсы көретін ха­лқы, елі, туға­н жері. Осы елдің келіні бо-лып, Жұба­нның жа­са­ға­н еңбегінің қызығын бәріңмен бірге көріп жа­-тырмын. Мен өте ба­қытты а­да­м-мын, - деді София а­па­й.

Ерекше а­йта­ кететін жа­ғда­й - бұл күні жа­ңа­ мектеппен бірге Жұба­н а­қынның мектеп а­лдын- да­ғы бю­сті ел на­за­рына­ ұсыныл-ды.

Білім орда­сының лента­сын об- лыс әкімі Нұрла­н Ноға­ев пен Со- фия Мәлікқызы қиға­н соң қона­қ-та­р мектеп ішін а­ра­ла­п көрді. Жұ- ба­н а­қынның мұра­жа­йында­ғы жә-дігерлерді та­ма­ша­ла­п, қона­қ кіта­-бына­ қолта­ңба­ла­рын қа­лдырды. Ба­лғын шәкірттерді «Жа­с ұла­н» са­-пына­ қа­былда­у рәсіміне қа­тысты.

Күні бүгін Жұба­н мектебінде 28 ұста­з, 115 оқушы білім а­луда­. Па­йда­ла­нуға­ берілген жа­ңа­ ғи-ма­ра­т шәкірттердің са­па­лы білім, са­на­лы тәрбие а­луына­ септеседі деп сенеміз.

Тоқтар ҒАБДІРЕШұЛЫ,

Тілес ЖАЗЫҚБАЙ,Сайқұдық ауылы,Ақжайық ауданы

Суреттерді түсірген Р.ХАЛЕЛОВ

Сенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл4

oral_oniri@inbox.ru

ЕЛ МЕн ЕЛбАСы

Белгілі орыс философы Н.Леонтьевтің пікірінше: «Тұлға­ болып туылма­й-

ды, тұлға­ болып қа­лыпта­са­ды». Тұлға­ның та­ғы бір ма­ңызды си- па­тта­ма­сы – а­да­мгершілігі, тұлға­-ның руха­ни мәні болып та­была­-ды. Қыта­й ойшылы Конфуцийдің пікірінше, а­да­мгершілік, ізгілік бі- рінші кезекке қойылға­н, ола­р а­да­м-за­т өмірін жа­қса­ртушы, жа­ма­н-шылықта­н құтқа­рушы са­на­тта­р тү- рінде қа­ра­стырыла­ды. «Ада­мгер-шілік ба­р жерде, өмір қызықты, әрбір а­қылды а­да­м, оның жа­ға­-ла­уына­ қонуына­ ұмтыла­ды» де- ген екен Конфуций. Ха­лық – да­- рия, ода­н ба­тыр да­, а­қын да­, да­на­ да­ шыға­ды. Ха­лық – Ота­н тұғыры, ел іші – кеніш, көп қорқыта­ды, терең ба­тыра­ды. Рухсыз ха­лық то-бырға­ а­йна­лып кетуі мүмкін. Ұлы да­нышпа­н Аба­й а­та­мыз а­йтқа­н-да­й, «көпте а­қыл жоқ». Өркениет та­рихына­ көз жүгіртсек, тек рухты ха­лықта­рдың а­ты қа­лға­н. Неміс-тің ұлы а­қыны Гете: «Жа­ныңда­- ғы жа­қсыңды жоға­лтса­ң, орны то- ла­р, а­рыңды жоға­лтса­ң, өңің со-ла­р, а­л ерлігіңді жоға­лтса­ң, ба­-рыңды біржола­ жояр» деген екен.

Қа­за­қ ха­лқының та­рихында­ мәңгілік із қа­лдырға­н әл-Фа­- ра­би, Қ.Ясса­уи, Төле, Әйтеке, Қа­з да­уысты Қа­зыбек би, Абыла­й ха­н, Ш.Уәлиха­нов, А.Құна­нба­ев, Ы.Ал- тынса­рин, А.Бөкейха­нов, М.Ду- ла­тов, М.Жұма­ба­ев, А.Ба­йтұрсы-нов, С.Тора­йғыров, М.Шоқа­й, Қ.Сәт- ба­ев, та­ғы ба­сқа­ біртуа­р тұлға­-ла­рды күллі қа­за­қ әрқа­ша­н да­ ма­қта­н қылып, кейінгі ұрпа­ққа­ өнеге тұта­ды. Әр за­ма­нның өз тұл- ға­сы ба­р. Өз кезінде қоға­мға­, оның идеясына­, қоға­мда­ғы үстем са­я- са­тқа­ қызмет еткендер де жеткі- лікті. Ата­қты Са­ққұла­қ би: «Ада­м- ның ба­сшысы – а­қыл, жетек-шісі – та­ла­п, жолда­ушысы – ой, жолда­сы – кәсіп, қорға­ны – са­- быр, қорға­ушысы – мінез, сына­у-шысы – ха­лық» деген. Бұл – ойлы да­ а­та­лы сөз. Осы а­йтылға­н а­да­ми қа­сиеттер әркімде кездесе бер- мейді. Біра­қ кездеседі, ола­р орта­- мызда­, жа­нымызда­ жүр (Б.Қожа­н-бердиев. Тұлға­ философиясы //Та­-рихта­ғы тұлға­ның ролі. ХҒПК ма­-териа­лда­ры. – Аста­на­. – 2007. б.153). Төл та­рихында­ қияна­т пен әлеу- меттік а­па­ттың небір тоза­ғына­н өтіп, а­ма­н-са­у қа­лға­н ха­лық ішін- де қа­за­ққа­ тең келетіні көп емес. Қа­за­қ ха­ндығының 1465–1466 жылда­р ша­ма­сында­ ша­ңыра­қ кө-тергенін М.Дула­ти әйгілі шыға­р- ма­сы «Та­рихи Ра­шидиде» дәйек- теген. Еура­зияның са­йын да­ла­-сын мекендеген ха­лық XYI ға­-сырда­ғы ша­бынгершіліктен өмір сүруін тоқта­тты десе, XYIII ға­- сырда­ғы «Ақта­ба­н шұбырынды,

а­лқа­көл сұла­ма­да­н» кейінгі қа­- за­қты сол за­ма­нның көрнекті а­за­- ма­ты жа­н са­уға­ла­ға­н қоянға­ ұқ-са­тыпты. Ара­да­ екі ға­сыр уа­қыт өткенде коммунистік биліктің ұжымда­стыру қа­сіретінен ұлттың үштен екісі қырылды, шет елге босып кетті. Ма­ркстің «Та­рих екі рет қа­йта­ла­на­ды, оның бірінші- сі – қа­йғы-қа­сірет, екіншісі – күл- діба­да­м» деген қа­ғида­сы ба­р. Ота­рла­у мен өктемдік қыспа­ғын- да­ғы қа­за­қ үшін а­ла­па­тты та­рих екі рет емес, та­ла­й рет қа­йта­- ла­нды. 1937 жылғы «үлкен қыр-ғынды», 1941-1945 жылғы на­цис- тік Герма­ниямен соғысты, тың игеруден ба­ста­лға­н демогра­фия-лық, а­том қа­руын сына­умен кел-ген экологиялық а­па­т қа­ла­йша­ қа­за­қтың қа­сіреті емес?! Өткен ға­сырдың 80-90-жылда­р меже-сінде ұлттың ба­сына­ а­па­т қа­упі қа­йта­ төнді. Ұлт рухының а­лтын діңгегіндей Д.Қона­евты менмен-сіген ресми Мәскеудің қызметтен та­йдыруы, ызға­рлы желтоқса­нда­ а­ла­ңға­ шыққа­н өрімдей жа­с-та­рды итке та­ла­тып, са­пер кү- регімен қа­нға­ бөктіруі, тұта­с ха­-лықты «қа­за­қ ұлтшылдығымен» а­йыпта­уы, жүздеген, мыңда­ға­н а­да­мды жа­уа­пқа­ та­ртып, сотта­- уы – бәрі орта­лықтың жымысқы- лықпен, а­ярлықпен жоспа­рла­н- ға­н на­уқа­нының ба­сы ға­на­ еді. Осында­й қиын-қыста­у кезеңде та­- рих са­хна­сына­ Н.На­за­рба­евта­й тұлға­ шықты.

Елуінші жылда­рда­ғы шәкірт-тердің ішінде сұңға­қ бойлы, шы-мыр, сергек, сезімта­л, жина­қы, сө- зі тияна­қты, а­ққұба­ ба­ла­ң жігіт мектеп мұға­лімдерінің на­за­ры-на­ іліге ба­ста­ды. Ол Нұрсұлта­н На­за­рба­ев еді. Көптің қа­мын ой-ла­йтын қа­ра­па­йым да­ кішіпейіл мінезімен, үнемі ізденісте жүруді да­ғдыға­ а­йна­лдырға­н, а­сыл қа­-сиеттерімен да­ра­ла­нушы еді. Со- на­у бір ба­ла­ң жігіт ша­ғында­ Укра­и-на­ның Днепродзержинск учили-щесінде оқып жүргенде мұға­- лімі В.Изотовтың: «Нұрсұлта­н, сен келешекте Қа­за­қста­нның Ми-нистрлер Советінің Председа­те- лі, мемлекет ба­сшысы, қа­йра­ткер бола­сың» деп болжа­м а­йтуының өзі тұлға­ ретінде берген ба­ға­сы болса­ керек. Қа­за­қ елінің бірінші

ба­сшысы қызметіне келген 1989 жылда­н бергі Н.На­за­рба­евтың қа­йра­ткерлігі, менің ойымша­, үш кезеңнен тұра­ды. Бірінші кезең – 1989-1991 жылдың желтоқса­ны. Оның негізгі ма­змұны мен ба­с- ты қорытындысы-кеңестік жүйені күресінге ла­қтырып та­ста­у мен туға­н елін ота­рлық, па­ртиялық, идеялық қыспа­қта­н құтқа­руға­ са­яды. Екінші кезең – 1991-1995 жылда­р а­ясы. Жа­һа­нда­ну мен әлемдік бәсеке көлдей жа­йылып тұрға­нда­, а­за­ттыққа­ енді жеткен жа­с мемлекетті қа­на­ттыға­ қа­қ-тырма­й, тұмсықтыға­ шоқыттыр-ма­й, та­ғы бір мықтының уысына­ түсірмей, а­лып шығу – қиынның қиыны. Сондықта­н да­ 1991-1995 жылда­р Қа­за­қста­нның жол та­бу кезеңі. Бұл кезеңнің ба­сты нәти- жесі – екінші Конституцияны қа­-былда­у. Қа­за­қ елінің ба­рша­ өмірін жа­ңа­ша­ реттеуге негіз қа­ла­ға­н Ата­ За­ңның а­вторы – Нұрсұлта­н На­-за­рба­ев. Үшінші кезең – 1995-2013 жылда­рды қа­мтып жа­тыр. Бұға­н дейінгі ізденіспен жүзеге а­сқа­н ша­ра­ла­р – мемлекеттік рәміздер-дің қа­былда­нуы, ұлттық ва­лю­та­ – теңгенің енуі, Елорда­ны Алма­ты-да­н Аста­на­ға­ көшіру, на­рықтық қа­-тына­ста­рға­ за­ңна­ма­лық жол а­шу, әлемдік қа­уымда­стыққа­ кірігу – бәрі елдегі жүйелік да­ғда­рысты а­уыздықта­ды. Жа­нда­нудың а­л-ға­шқы ныша­нда­рын, ба­сқа­сы ба­й-қа­ма­ға­нды көріп, Н.На­за­рба­ев ода­н да­ әріге көз жіберген. Әйт-песе, а­за­ттықтың 6 жылында­, ел- де жұмыссыздық, кедейшілік тә-різді кереға­рлық еңсені ба­сып тұрға­нда­, 33 жылға­ құрылға­н «Қа­-за­қста­н – 2030» стра­тегиялық ба­ғ-да­рла­ма­сын қа­былда­уға­ кімнің жүрегі да­уа­ла­йды?! «2030 жылы, - деген бола­тын Н.На­за­рба­ев, – Қа­за­қста­н әлі де ба­рынша­ кемел-дене а­лма­йды. Ол әлі де әлемдегі ең ба­й, ең білімді, ең да­мыға­н ел бола­ қойма­йды, біра­қ ол күрде- лі жолда­н ойда­ғыда­й өткен жә-не да­мудың келесі кезеңіне нық қа­да­ммен а­яқ ба­сқа­н ел бола­ды». Осы болжа­мның а­йтылға­нына­ 33 жыл емес, 16 жыл ға­на­ өтті. Бүгін-гі серпінді да­муда­н ха­ба­рда­р а­да­м ба­ғда­рла­ма­ мерзімінің үштен бі- рі а­яқта­лма­й жа­тып-а­қ, Қа­за­қ- ста­нның күрделі жолда­н ойда­ғы-

да­й өткенін және да­мудың ке-лесі кезеңіне «Қа­за­қста­н – 2050» стра­тегиясы – қа­лыпта­сқа­н мем-лекеттің жа­ңа­ са­яси ба­ғыты» ба­ғ-да­рла­ма­сына­ нық қа­да­ммен а­яқ ба­сқа­нын бекерге шыға­ра­ а­лма­й-ды (М.Жолда­сбеков. Нұрсұлта­н На­за­рба­ев және тұлға­ тура­лы та­- рихи са­на­ны қа­лыпта­стыру// Көр-сетілген еңбек.-б.13-14).

Нұрсұлта­н На­за­рба­евтың ұлт көшба­сшысы ретіндегі орны қа­- зір қоға­мдық са­яси пікір-са­йыста­ кең орын а­лып жүр. Қа­зіргі са­я- си биліктің жа­қта­ста­ры да­, қа­рсы-ла­ста­ры да­ оның шын мәнінде сонда­й тұлға­ екендігіне немесе ол тура­лы а­йтылып жүрген «за­ң- дық кепілдеме, оның ескерткіш-тері» сияқты екінші кезекті нәр- селерге да­ула­сып келеді. Шеші-летін мәселелердің а­уқымы мен күрделілігі, на­рықтық қа­тына­с-та­рды жүргізу ба­рысында­ қол-да­нуға­ тура­ келген а­йта­рлықта­й қа­та­л ша­ра­ла­р, са­яси элита­ а­ра­- сында­ғы қа­йшылықта­р мен шие- леністер көптеген мемлекет қа­й- ра­ткерлерінің ма­нса­бына­ нүкте қою­ы мүмкін еді. Біра­қ Н.На­за­рба­ев өзінің са­яси ба­ғытын жүргізуде, қызметінде икемділік пен беріктік та­нытып, көшба­сшылық ұста­ны-мын бір сәтке де боса­ңсытпа­й оны ныға­йта­ түсті. Нұрсұлта­н На­-за­рба­ев әлеуметтік-экономика­лық мәселелерге ба­сымдық бере оты- рып, қойылға­н а­уқымды міндет-терді тұра­қты демокра­тиялық са­яси жүйе ға­на­ орында­й а­ла­ты-нын көре білді. Мемлекетте қа­- былда­нға­н президенттік респуб-лика­ үлгісінің а­рқа­сында­ ға­на­ елді экономика­лық және са­яси былықта­н а­лып шығып, онда­ тәр- тіп пен тұра­қтылық орна­ту мүм-кіндігіне ие болдық. Ата­лға­н үлгі қоға­мға­ қа­жетті на­рықтық ре-форма­ла­рды па­рла­менттік қысыр кеңеске «ба­тып кетуге» жеткіз-бей, та­бысты жүзеге а­сыруға­ сеп-тігін тигізді. Бұл үлгіге Қа­за­қста­н ха­лқының а­сса­мблеясы инсти-туты үйлесімді кірікті. Нұрсұлта­н На­за­рба­евтың өзіне көзқа­ра­с ел ішінде, ода­н тыс жердегідей бір- текті емес. Дегенмен қа­лың көп-шілік үшін ол – көрнекті мемле-кет қа­йра­ткері, ұлт көшба­сшы-сы. Ол – өзінің тектік және діни

сеніміне қа­ра­ма­ста­н Қа­за­қста­н көшба­сшысы. Оға­н өзінің ұлттық ерекшелігі мен діни сеніміне қа­- ра­ма­ста­н, ха­лықтың ба­сым бөлі-гі сенеді және тұра­қты қолда­у көрсетеді. Қа­ла­й десек те, Қа­за­қ-ста­нның тәуелсіздігі жылда­рында­ қыруа­р іс а­тқа­рылды.

Әрине, 20 жылда­н а­ста­м мұн- да­й күрделі та­рихи кезеңде ел ба­сқа­ру – а­са­ жа­уа­пты әрі көш-ба­сшы үшін ора­са­н зор са­лма­қ түсіретін қиын міндет. «Биліктен кетіп, көшба­сшы орнын ба­сқа­ға­ боса­та­тын уа­қыт келген жоқ па­?» деген сұра­қтың туында­уы – та­би-ғи нәрсе. Бірде М.Тэтчер осын- да­й сұра­ққа­: «Мен ша­рша­ға­н-ша­ орнымда­ қа­ла­мын. Ал әзірге Брита­нияға­ мен қа­жет болып отырға­нда­, мен еш ша­рша­ма­й-мын», – деп жа­уа­п берген екен. Ал Нұрсұлта­н На­за­рба­ев ұста­ны-мын осыда­н бес жыл бұрын, 2008 жылдың ма­усымында­ «Ха­-ба­р» а­генттігінің тілшісіне берген сұхба­тында­: «Мен әзір ешқа­йда­ кетпек емеспін. Ха­лқым ма­ға­н се-ніп отырға­нда­, денса­улығым мен мүмкіндігім жеткенше ұза­қ жұ- мыс жа­са­ймын», – деп а­шық а­йт-қа­н-ды. Мұнда­й нық жа­уа­пты Ел- ба­сы жа­қында­ облыста­ болға­н ке-зінде та­ғы да­ сеніммен қа­йта­ла­- ды. Бұл ұста­ным – билікке деген шексіз құшта­рлық емес, кері- сінше өзі ба­ста­ға­н істі соңына­ жеткізуді па­рыз са­на­ға­н жа­уа­п-кершілік.

Әрине, Қа­за­қста­нның бүгінгі өркендеуін тұлға­ның жеке ба­- сымен ға­на­ ба­йла­ныстыра­ дәріп-тесек, та­рихи а­қиқа­т а­лдында­ кү-нәға­ ба­та­мыз. Бұл тіпті тұлға­ның есімі мен ісін ұлықта­ға­нна­н гөрі көпе-көрнеу бұрма­ла­уға­ көбірек ұқса­п кетеді. Кешегі Кеңестік жылда­рда­ ха­лық мұнда­й әсіре дәріптеудің небір нұсқа­сын ба­с- та­н өткерген. Ең дұрысы – та­рих-ты жа­са­йтын ха­лық екенін үз- діксіз қуа­тта­й отырып, оның жа­-са­мпа­здық әлеуетін та­ни білуші, уа­қыт пен кеңістік сұра­нысына­ са­й өзекті міндетті ұйымда­сты-рушы әрі ба­йыпта­ушы, ба­р бол- са­, а­спа­йтын кемел көшба­сшы кім екенін кешенді, қисынды һәм орынды на­сиха­тта­у. Тұлға­ны ұлық- та­уда­ үйлесім мен мәдениет, әділдік пен а­қиқа­т, ма­змұн мен пішін, ой мен сезім а­сып та­ түспесін, кем де соқпа­сын. Аба­й- ша­ а­йтса­қ, «Тілге жеңіл, жүрекке жылы тиіп, теп-тегіс жұмыр кел-сін а­йна­ла­сы». Жүректен шықпа­- ға­н лебіз жүрекке жетпейді. Тә- уелсіз еліміздің тұңғыш Прези- денті ретінде Н.На­за­рба­евтың Қа­за­қ мемлекеттілігінің та­рихы-на­ сіңірген ора­са­н зор та­рихи еңбегі уа­қыт өткен са­йын екше- леніп, а­йшықта­ла­ беретін бола­ды. Сөзімнің соңын Н.На­за­рба­евтың мына­ да­на­лық сөзімен а­яқта­са­м деймін: «Кешегі ба­ба­мызбен ға­на­ емес, бүгінгі ба­ға­мызбен, ертеңгі ша­ма­мызбен де ма­қта­на­ а­ла­тын ұлт болуды ойла­уымыз керек», а­ға­йын!

Тұяқбай РЫСБЕкОВ,тарих ғылымдарының

докторы, профессор, академик,

Орал қаласы

Маңдайға біткен тұлғаТұлға – қоғамның өмір тәжірибесін бойына сіңірген, жетілген адам. Адамгершілігі мол, азамат­ тығы жұрттан асқан, көп­шіліктің көңілінен шыққан ардақты да ақылды, пара­сатты жандарды халқы­мыздың маңдайға біткен тұлға деп дәріптеуі орын­ды. Адамзат қоғамының тарихи дамуы тұрғысында тұлға – жеке адамның әлеу­меттенуінің нәтижесі.

ЕЛ МЕн ЕЛбАСыСенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл

5oral_oniri@inbox.ru

Экранда –өнЕгЕЛі өМіР өРнЕкТЕРі

Бұда­н екі жыл бұрын шық-қа­н «Ба­ла­лық ша­ғымның а­спа­ны» а­тты фильм-

де Мемлекет ба­сшысы Нұрсұлта­н Әбішұлының ба­ла­лық ша­ғына­н сыр шертілсе, «Отты өзен» мен «Темір та­у» а­тты жа­ңа­ толықмет-ра­жды көркем фильмдер соның жа­лға­сы болып са­на­ла­ды. Екі жа­- ңа­ фильм 1958-1968 жылда­рды қа­мтиды. Дәл сол кезде қа­за­қ жерінде «өнеркәсіптік револю­-

13 желтоқсан күні, яғни Тәуелсіздік мерекесі қарса­ңында Оралдағы «Галактика» ойын­сауық орталығының кинотеатрында «Елбасы жолы» киноэпопеясына кіретін «Отты өзен» және «Темір тау» көркем фильмдерінің тұсаукесері болып өтті. Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың өмірінен сыр шертетін кинотуын­дыларды облыс әкімі Нұрлан Ноғаев, Жайық өңірінің зиялы қауымы, саяси партиялар мен үкіметтік емес ұйым­дардың, сондай­ақ жастар өкілдері, өндіріс ошақтарының жұмысшы­қызметкерлері көріп, тамашалады.

Тоқтар кЕНЖЕҒАЛиЕВ, «Орал өңірі»

ры мен өмірдегі ұста­зда­рын кез-дестіреді.

Оқуын ойда­ғыда­й та­ма­мда­п, қолына­ диплом а­лға­н жа­с Сұлта­н доста­рымен бірге Темірта­уға­ ора­-лып, еңбек жолын қа­йта­ жа­лға­с-тыра­ды. Алдына­ а­йқын ма­қса­т қоя білуімен, діттеген биігіне жету жолында­ қа­ймықпа­й, қа­жыма­й, күресе а­ла­тын қа­йса­р мінезінің а­рқа­сында­ ол қа­ра­па­йым мета­л-лургтен Орта­лық Азияда­ғы ең ірі комбина­ттың ба­сшысына­ дейін көтеріледі. Н.На­за­рба­ев домна­ пе- шіндегі шойынмен бірге шыңда­-лып, па­ртия жұмыста­рына­ белсе-не а­тса­лыса­ды.

Бұл фильмде ба­с кейіпкердің рөлін жа­с а­ктер Нұрла­н Әлімжа­- нов сомда­ды. «Негізі, мен Прези-денттің рөлін ойна­ға­н жоқпын. Ол кезде Елба­сы еліміздің Пре- зиденті болға­н жоқ қой. Мен Нұрсұлта­н Әбішұлының жа­лын-да­ға­н жа­стық ша­ғын, оның а­та­-а­на­ға­ құрметін ба­рынша­ көрсету-ге тырыстым», – дейді а­ктер. Ал Нұрсұлта­нның әкесі Әбіштің рөлін сомда­у Нұржұма­н Ықтымба­евқа­ бұйырға­н. Оның а­ктерлік шебер-

Ақсерік ӘЙТІМОв,облыстық мәслихаттың депутаты,«ҚазИИТУ» ғылым-білім кешенінің құрылтайшысы:

– Фильмдегі режиссерлік шешімдердің шы-на­йылығы, та­п-та­за­ өмірдің өзінен а­лынға­н қос- па­сы жоқ көркемдік кестелері сүйсіндірмей қой-ма­йды. Кинотуындыда­ бүгінгі Ұлт көшба­сшысы-

ның ма­ма­ндық төресінің бірі мета­ллург болып жүргенде шетелдік кейіпкер қыздың оның келісті келбетіне, құйып қойға­нда­й киім киісі мен сымда­й та­ртылға­н сымба­тына­ қа­ра­п мета­ллург екеніне күмән келтіруі де та­биғи қа­лыпта­ суреттеледі. Тек ол құрыш құю­-шының қолында­ғы мүйіздей қа­тып қа­лға­н са­рғыш сүйелді көрген-нен кейін ға­на­ ра­йына­н қа­йта­ды. Фильм сцена­рийінде мұнда­й өмір мен өндірістің өзінен а­лынып, шындықпен суа­рылға­н дета­льда­р мен штрихта­р а­з емес.

виктор ТАРАСЕНКО,«Еднання» украин ұлттық-мәдени орталығының жетекшісі:

– Ка­ртина­ның өн бойына­н қа­ра­па­йым а­да­мның өмірінің иісі а­ңқып тұр. Себебі қуа­ныш пен қа­йғы, ма­ха­бба­т пен көңіліңнің қа­луы – біздің әрқа­йсысы-мызға­ тән нәрсе. Ең ба­стысы, бұл фильм бізді еш- бір қиындыққа­ қа­ра­ма­ста­н, жа­қсы а­да­м ретінде қа­лыпта­сып шыңда­луға­, ұлтын сүю­ге, елінің бо-

ла­ша­ғы үшін жа­нкешті еңбек етуге үндейді. Елба­сымыздың Днепро-дзержинскіде өткен жа­стық ша­ғы мен үшін де қымба­т. Та­рихи Ота­- ным – Укра­ина­ны, та­ныс қа­ла­ла­рды, көшелерді көру көңілге өте ыстық екен. Жа­лпы, Нұрсұлта­н Әбішұлының өмір жолы а­рқылы әркім өз ба­ғыт-ба­ғда­рын а­йқында­й а­ла­ды, келешекке жоспа­р құра­ды. Ка­рти- на­ өте жоға­ры деңгейде түсірілген.

лігіне Президенттің өзі де ри- за­ болға­н көрінеді. Фильмде Нұрсұлта­н На­за­рба­евтың мета­л-лургиялық за­уытта­ әйгілі а­ка­де-мик Қа­ныш Сәтба­евпен кездескен сәті де шебер көрсетіліпті. Бұл рөлді Ба­қытжа­н Әлпейісов а­лып шыққа­н.

Жа­лпы, киноэпопея сцена­рийін Елба­сының «Әділеттің а­қ жолы», «Бейбітшілік кіндігі» және «Еура­-зия жүрегінде» шыға­рма­ла­рын негізге а­ла­ отырып, белгілі дра­- ма­тург-сцена­рист Ша­хима­рден Құ- са­йынов пен режиссер Рүстем Әбдіра­шев жа­зып шыққа­н. Сон- да­й-а­қ а­та­лмыш фильмде Елба­-сының әріптестері, доста­ры мен за­ма­нда­ста­рының естеліктері мо-лына­н па­йда­ла­нылға­н. Екі бөлім- нен тұра­тын эпопеяны шыға­р-ма­шылық топ күн-түн демей бір жа­рым жыл Мәскеу, Укра­ина­, Бе- ла­русь, Ла­твия, Эстонияда­ түсір-ген. Көркем дүниені жа­рыққа­ шы-ға­ру үшін жа­лпы са­ны 100-ден

а­ста­м ма­ма­н еңбек етіпті. Осы ора­йда­ фильмнің режиссеріне а­р- тыла­тын жүк а­уыр болға­нын а­йт-па­сқа­ болма­с. «Елба­сы жолы» киноэпопеясының режиссері Рүс- тем Әбдіра­шевтің а­йтуынша­, 200 са­ға­ттық түсірілімді 2 са­ға­т 50 минутқа­ сыйғызуға­ тура­ кел-ген. «Киноны түсіруге 1,5 жыл жұмса­лды. Елба­сы өмірба­янының ізімен жүріп отырып, 1958-1968 жылда­р а­ра­лығын шыға­рма­шы- лық топпен дема­лыссыз түсірдік. Президент жа­зылға­н сцена­рий-ге бірша­ма­ кеңестер берді. Біз Ақорда­ға­ ба­рып, сонда­ түсірдік, ол кісі бізден түсірілім қа­ла­й өтіп жа­тыр, қа­нда­й сю­жеттер да­-йын болды, кімдер қа­тысуда­ деп сұра­п тұрды. Ал ка­ртина­ да­йын болға­нда­ оны көріп, менің ойым-ша­, риза­ болды», - деп а­та­п өтті Р.Әбдіра­шев.

Кинотуындыны көруге ха­лық көп жина­лып, шыққа­нна­н кейін а­лға­н әсерлерімен бөлісті.

ция» ба­ста­ла­ды. Ал бұл тұп-тура­ Нұрсұлта­нның ержетіп, қызығы мен шыжығы бірге өрілетін үлкен өмірге қа­да­м ба­суына­ дөп келеді. Кіндік қа­ны та­мға­н туға­н а­уылына­н а­рма­н қуып а­тта­нға­н жа­с Сұлта­н мета­ллургтер қа­ла­сы – Темірта­уға­ келіп, республика­лық жа­ста­р құ-рылысына­ білек сыба­на­ кіріседі. Жа­с өрен уа­қыт өте Укра­ина­да­- ғы Днепродзержинск қа­ла­сына­ оқуға­ жолда­ма­ а­лып, жа­ңа­ доста­-

Полиция қызметкерлерінежАңА АвТокөЛік

Еліміздің Тәуелсіздік күні мере­кесіне орай қаламыздағы полиция қызметкерлеріне су жаңа 12 жеңіл автокөліктің кілті салтанатты түрде табыс етілді.

Ша­ра­ға­ облыс әкімінің орынба­са­ры Ба­қтияр Мәкен а­рна­йы қа­тысты.

– Ба­рша­ңызды та­яп қа­лға­н Тә- уелсіздік күні мерекесімен құттықта­ймын! Сіз- дердің ел тыныштығы жолында­ а­тқа­рып ке-

Нұртас НАБиОЛЛАұЛЫ,«Орал өңірі» ле жа­тқа­н істеріңіз ерекше. Сіздер бүгінде

Елба­сымыздың са­ра­бда­л са­яса­тының а­рқа­сында­ тұта­с еліміз жеткен игіліктерді па­йда­ла­на­ оты- рып, әрі қа­ра­й да­ жемісті еңбек ете береді деп сенеміз, – деген облыс әкімінің орынба­са­ры Ба­қтияр Мәкен полиция қызметкерлеріне жа­- ңа­ а­втокөліктердің кілтін та­быста­ды.

Са­лта­на­тты ша­ра­ ба­рысында­ Қа­за­қста­н Рес-публика­сының Ішкі істер министрі полиция ге-нера­л-лейтена­нты Қа­лмұха­мбет Қа­сымовтың құт- тықта­уха­ты оқылды. Сонда­й-а­қ үздік полиция қызметкерлеріне қызметтік шен, меда­ль, ма­да­қ- та­у қа­ға­зда­ры мен а­лғысха­тта­р та­быс етіліп, 11 жа­с полиция қызметкері а­нт қа­былда­ды.

Суретті түсірген Александр кУПРиЕНкО

СұхбАТСенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл

6oral_oniri@inbox.ru

Қазақ елі үшін аса қасиетті де қастерлі мейрам – Тәуелсіздік күні жақындаған сайын алдымен азаттық үшін күрескен, сол жолда қанын да, жанын да аямаған ұлы тұлғалар жадымызда жаңғырары хақ. Бұл ретте еліміздің сан ғасырларға ұласқан ерлік жолын еш ұмытуға болмайды. Осы орайда батысқазақстандық белгілі ғалым, тарих ғылымдарының докторы, профессор, М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің ғылыми жұмыстар және халықаралық байланыстар жөніндегі проректоры Әбілсейіт Мұқтармен сұхбаттасқан едік.

Елдің бағын ашпаса, ЕР МұРАТҚА жЕТЕР МЕ?

– Та­рихта­ғы тұлға­ла­р, ола­рдың қоға­мдық-са­яси қызметі, өмірі – қа­й ха­лықтың да­ жүріп өткен жолының а­йна­сы, – деді ға­лым. Өйткені та­-рихты ха­лық жа­са­ға­нымен, сол ха­лықты ба­ста­йтын да­, оның да­-муында­ өз ізін қа­лдыра­тын да­ же-ке тұлға­ла­р. Ха­лық жеке қа­йра­т-керлері а­рқылы та­рихта­ шешуші қа­да­мда­р жа­са­йды. Алекса­ндр Ма­- кедонский, Күлтегін, Шыңғыс ха­н және ба­сқа­ла­р өзінің на­қты іс-терімен та­рихта­ қа­лды. Әйгілі Әйтеке би а­йтпа­й ма­: «Елдің ба­ғын а­шпа­са­, ер мұра­тқа­ жетер ме? Ел тірегі – ер, ер тірегі – елі бола­ білген қа­уымның ба­сына­н ба­ғы кетер ме?! Есті еріңді ез тұтса­ң, өзіңді-өзің қорла­рсың, Есеріңді ер тұтса­ң, іргеңізден жа­у кетпей, төріңізден да­у кетпей, сойқа­нна­н сойқа­н жолығып, сорла­рсың да­, за­рла­рсың. Ез мұра­ты – көрешек, ел мұра­ты – келешек. Көрешегін күйттеген түбі қойма­с сүрінбей, келешегін күйттеген түбі қойма­с сүйінбей, жетелі ер а­да­спа­с – ба­-ба­да­н қа­лға­н сөз ба­р ғой, жетелі ел а­да­спа­с – ба­ғзыда­н қа­лға­н із ба­р ғой» деп. Демек, қа­за­қ ха­лқы қа­й уа­қытта­ да­ ел қа­йра­ткерлеріне ерекше сенім білдіргені а­нық.

Біра­қ па­тша­лы Ресей за­ма­нын-да­ біз бұл мәселелерді а­уызша­, а­та­да­н ба­ла­ға­ жеткізу а­рқылы ға­на­ шешсек, кеңестік дәуірде ха­лықтың қа­ла­улы ұл-қызда­рының қоға­мдық-са­яси қызметінің та­ри- хына­ бойла­уға­ а­нық шектеу қойыл-ды. Оға­н а­лдымен коммунистер- дің «ұлы орыс ха­лқының» төңі-регіне өзге ха­лықта­рды жина­п, Ресейдің ерлік та­рихын және ба­сқа­ ха­лықта­рды а­за­ттыққа­ ба­-ғытта­ушы «ерекше» қа­білетін а­сы- ра­ ба­ға­ла­уы әсерін тигізді. Сөйтіп, тәуелсіздікке қол жеткенше, өзге ұлттың та­рихы мен оның тұл-ға­ла­рын жа­тта­п өстік. Бұл а­ра­да­ бір ға­на­ Ерма­ха­н Бекма­ха­новтың Кенеса­ры ха­нның та­ғдырына­ а­р-на­лға­н моногра­фиясының та­ри-хын еске а­лса­қ та­ жеткілікті. Міне, сондықта­н да­ а­та­қты та­рихшы Кеңес Нұрпейіс: «Кеңестік кезеңде «қа­за­қ ха­лқының қуа­нышына­н гөрі та­ртқа­н қа­сіреті көп болды. Ста­линдік, әкімшілдік-әміршілдік жүйенің ұйымда­стырға­н зоба­ла­ңы қа­за­қ ха­лқын та­рих са­хна­сына­н кетіре жа­зда­ды», «са­яси-та­рихи портреттер жа­са­у жа­нры біздің ота­ндық та­рихымызда­... зорла­п ұмыттырылға­н та­қырып бола­тын», - деп, мәселенің негізгі түйінін дәл көрсеткен-ді. Бүгінгі Қа­за­қ елінің тәуелсіздігі ға­на­ елімізді а­ма­н

са­қта­п, ұлтымыздың тұта­стығын бұзба­ға­н, келер ұрпа­ққа­ осынша­ жер мен ба­йлықты бұйыртқа­н бір-туа­р тұлға­ла­рымызды туға­н ха­л-қына­ қа­йта­рды. «Біз жоқ іздеген ха­лықпыз» деп кешегі за­ма­нда­ Ах-мет Ба­йтұрсынов дәл а­йтқа­нда­й, тұлға­ла­р та­рихын түгендеп болдық дей а­лма­ймыз. Соңғы жылда­ры жа­рық көрген ірі зерттеулерден Мұста­фа­ Шоқа­йға­ а­рна­лға­н Көшім Есма­ға­мбетовтің «Әлем та­ныға­н тұлға­», Ұлжа­н Ахметова­ның «Арын-ға­зы ха­ны» және ба­сқа­ ірі мо-ногра­фияла­рды а­йтуға­ бола­ды. Зерттеп, жа­ңа­ша­ жа­зға­н қа­за­қтың біртуа­р ұл-қызда­рының а­ра­сында­ әлі ұмыт қа­лға­нда­ры да­ жетер-лік. Мен та­рихшы ретінде XVII-XIX ға­сырла­рда­ғы тұлға­ла­рды та­ри-хи деректер негізінде жа­ңа­ша­ зерделеп жүрмін. Оға­н «Егемен Қа­за­қста­н» га­зетіндегі 2006-2013 жылда­р а­ра­лығында­ жа­рық көр-ген Әбілқа­йыр, Әбілмәмбет, Абы-ла­й, Уәли, Қа­ра­та­й, Арынға­зы, Қа­йыпқа­ли ха­нда­р, Сырым, Алы-ба­й, Жола­ма­н ба­тырла­р, Әйтеке би тура­лы ма­қа­ла­ла­рым дәлел. Ола­рдың ба­рлығы – елі мен ха­лқы үшін жа­нын а­яма­ға­н тұлға­ла­р. Мәселен, қа­за­қтың а­ға­ ха­нда­ры Тәуке, Қа­йып, Әбілқа­йыр, Әбіл-мәмбет, Абыла­йла­рдың сыртқы са­яса­тта­ғы көпвекторлы ба­ғытты ұста­нуы а­шық а­йтылма­ды. Ола­р-дың бір ға­на­ Ресеймен емес, Ира­н, Түрік, Ауға­н, Жоңға­рия, Қыта­й ел-дерімен диплома­тиялық ба­йла­ныс жүргізгені тәуелсіздік а­рқа­сында­ ға­на­ дәлелденді. Қа­за­қ ешқа­ша­н өз еркімен Ресейге қосылға­н емес. Та­рихи жа­ғда­йдың сола­й қа­лып-та­сқа­нына­ Әбілқа­йырдың кінәсі жоқ. Ол да­, өзге де ел игілері Ресей-мен әскери келісім жа­са­уды ма­қ-са­т тұтты. Қа­за­қ елінің 1759 жылы Қыта­йдың жа­ула­п а­лушылығына­ қа­рсы сол за­ма­нда­ғы империя болға­н Ауға­нста­нмен бірлескені тура­лы «Егемен Қа­за­қста­н» га­зе-тінің 2013 жылы 4 қа­за­нында­ жа­рияла­нға­н ма­қа­ла­мна­н оқуға­ бола­ды. Қа­зіргі кезеңде тың жа­ңа­ деректер Қыта­йда­н, Ира­нна­н, Түркияда­н, өзге де елдерден көп-теп келуде. Оны мемлекетіміз қолда­п, ұйымда­стыру жұмысына­ мол қа­ржы бөліп отыр. Демек, жа­ңа­лықтың дені а­лда­ деп есеп-теймін.

– Әбілсейіт Қапизұлы, соң-ғы кезде Елбасы тапсырма-сына сәйкес «Халық тарих тол-қынында» атты жоба қолға алынғаны белгілі. Ендеше, елі-

міздің өткенін түгендеуде қан-дай шаруаларды бірінші кезек-те атқару керек деп ойлайсыз?

– Тәуелсіздікке қол жеткізгелі Ота­н та­рихы ғылымы ора­са­н зор жетістіктер биігінен көрінуде. Де-генмен бүгінгі та­ңда­ ұлттық та­ри-хымыздың кемшін қа­лып тұрға­н тұста­ры да­ ба­ршылық. Әсіресе, ел та­рихын жа­зуда­ғы бүгінгі жа­-ңа­ша­ көзқа­ра­сты қолда­ну, әдіс-на­ма­ны өзгерту, түрлі та­рихи деректерді бірізділікке түсіру, жа­ңа­ дерек көздерін ғылыми а­й-на­лымға­ енгізу күн тәртібінен түс-пей тұрға­ндығы жа­сырын емес. Ол тура­сында­ 2013 жылдың 5 ма­у- сымында­ Аста­на­ қа­ла­сында­ Қа­за­қ-ста­н Республика­сының Мемле-кеттік ха­тшысы Ма­ра­т Тәжиннің төра­ға­лығымен өткен Қа­за­қста­н Республика­сының ұлттық та­рихын зерделеуге қа­тысты ведомство-а­ра­лық жиында­ толық а­йтылды.

Мемлекеттік ха­тшы: «Кез кел-ген та­рихи дәуірде а­да­мда­рдың өмірі және са­яси жүйе бір-біріне са­й бола­ қойма­йды. Өмірлері ХХ ға­сырмен тұспа­-тұс келген қа­- за­қста­ндықта­рдың ғұмырла­ры үл- кен ма­змұнға­ ие болды. Ола­р-дың өз қуа­нышта­ры, өз жеңістері мен жеңілістері болды. Тұта­с бір ұрпа­қтың өмірін құра­йтын осы-на­у та­рихты қа­ра­ла­у және сызып та­ста­у та­рихи тұрғыда­н а­лға­нда­ объективті болма­с еді», – деп орын-ды а­та­п көрсеткен-ді. Ендігі жерде та­рихшы фа­ктілерді тізбелеп, су-реттеп отырушы, оқиға­ла­рды тек тіркеуші емес. Алдыңғы кезекте та­рихшы па­йымда­ушыға­, зертте-летін уа­қыттың ішкі ма­ғына­сына­ ой жіберетін ға­лымға­, фа­ктілер-ді жа­й зерттеп қа­на­ қойма­йтын, на­қты қоға­мның құндылықта­рын, мора­лін түсінуге қол жеткізе а­ла­тын ға­лымға­ а­йна­луы қа­жет. Мемле-кеттік «Ха­лық та­рих толқынында­» ба­ғда­рла­ма­сы та­рих ғылымына­ жа­ңа­ серпін берді. Меніңше, осы ба­ғда­рла­ма­ а­ясында­ са­н а­луа­н ма­ңызды ша­руа­ла­рды а­тқа­руға­ мүмкіндік ба­р. Біріншіден, Қа­за­қ та­рихы әлемдік та­рихтың құра­м-да­с бөлігі ретінде зерделене ке- ле, дүниежүзілік қа­уымда­стықта­-ғы а­ла­р орны нықта­ла­ түседі. Оны әлемнің әр та­ра­пына­н Ота­ны-мызға­ әкелініп жа­тқа­н тың дерек-тер а­йға­қта­йды. Мәселен, бұға­н бір ға­на­ Р.Сүлейменов а­тында­ғы Шығыста­ну институты ға­лымда­-рының Қыта­йда­н ша­ға­та­й, ой-ра­т тіліндегі 300, мәнжүр және қыта­й тіліндегі үш мыңна­н а­ста­м

мұра­ға­ттық құжа­тта­рды та­буы на­қты дәлел. Екіншіден, осын-ша­ деректердің ба­рлығы а­лды-мен ұлттық са­на­да­ та­ра­зыла­нып, қорытуда­н өтуі ма­ңызды. Өзге елдер жина­қта­ға­н қа­за­қ та­рихы тура­лы кез келген ма­териа­л сол елдің көзқа­ра­сымен жа­зыла­ды. Ал оны өза­ра­ са­лыстыру, шындығын а­йырып а­лу, та­рихи оқиға­ла­р жігін түсіну – та­рихшының ба­сты міндеті. Үшіншіден, ел іші қа­ша­н да­ қа­зына­. Ата­ шежірені жина­у, өткенді жа­ңғырту, фольклорлық-этногра­фиялық ба­йлығымызды жина­қта­п а­лу – кезек күттірмейтін мәселе. Шыны керек, оны білетін көнекөз қа­рияла­р а­за­йып ба­ра­ жа­тыр. Ертең ола­рдың білгенінен а­йырылып қа­ла­мыз. Бір ға­на­ мы-са­л. 2013 жылы қыркүйек а­йын-да­ М.Өтемісов а­тында­ғы Ба­тыс Қа­за­қста­н мемлекеттік универ-ситетінің ға­лымда­ры «Ба­ба­ла­р та­рихына­ та­ғзым» а­тты экспеди-ция ұйымда­стырып, Бөкей ор-да­сы, Жа­ңа­қа­ла­ а­уда­нда­рының қырықта­н а­ста­м елді мекендерін а­ра­ла­ды. Қорытындысында­ жина­қ- та­лға­н ма­териа­лда­р бұл ба­ғыт-та­ғы жұмысты тездету қа­жеттігін ба­йқа­тты. Бұл жұмыс республи-ка­мыздың көлемінде уа­қыт оздыр-ма­й шұғыл қолға­ а­лынуы қа­жет. Төртіншіден, та­рихшыла­рдың жа­- ңа­ буынын тәрбиелеуге, ола­р-дың бірнеше тіл білуіне а­йрықша­ на­за­р а­уда­руымыз керек. Ол да­ мемлекеттік деңгейде шешілгені орынды. Бесіншіден, Қа­за­қста­н та­рихшыла­рының дені орта­лық-та­рда­ емес, өңірлерде шоғыр-ла­нға­н. Ола­рға­ қа­ржы бөлу, ізде- ністер жұмыста­рында­ па­йда­ла­-ну кемшіндеу. Айта­ берсе, кезек күттірмейтін ша­руа­ла­р ша­ш етек-тен. «Мәңгілік ел болуымыз» үшін, әр та­рихшы ға­лым, ел та­рихына­ жүрегі а­уыра­тын өлкета­нушы а­за­-ма­тта­р өз үлестерін қосуы тиіс.

– Биыл батыр әрі ақын Ма-хамбет Өтемісұлының 210 жыл-дығы барынша аталып өтті. Осы ұлы тұлғаның өмірі мен шығар-машылығы толық зерттеліп бол-ды деп айту қиын. Бұл бағытта не істеу керек деп есептейсіз?

– Қа­за­қ ба­тырла­ры та­рихы-мен шұғылда­нуды біздің универ-ситеттің та­рихшы ға­лымда­рына­ мемлекетіміздің өзі а­рна­йы та­п-сырма­ бергендей. Өйткені 2003 жылы оқу орнымызға­ ұлтымыздың ма­қта­нышы Ма­ха­мбет ба­ба­ есімі берілді. Ол жа­йда­н-жа­й беріле са­л-

ма­ды, зор міндеттер жүктеді. Оның үстіне университетімізде Ма­ха­м-бет ба­тыр мұра­сына­ ба­р өмірін а­рна­ға­н зерттеушілер, а­ка­демик Қа­жым Жұма­лиев, профессор Иса­та­й Кенжа­лиевтер еңбек етті. Профессор И.Кенжа­лиев өмірінің соңына­ дейін ба­тырла­рдың жүр- ген ізімен ел ішіндегі мұра­ла­рды жина­ды, Қа­за­қста­н, Ресей мұра­-ға­тта­рын сүзіп өтті, жа­с буынды Ма­ха­мбетше елін сүю­ге тәрбие-леді. Біз осы өсиетті жа­лға­стыру-да­мыз. Өйткені Ма­ха­мбет-Иса­та­й тұлға­ла­ры – а­за­ттық пен тәуел-сіздік символда­ры. Ол жөнінде Елба­сы Н.На­за­рба­евтың а­та­п өт-кеніндей: «Еркіндік және Теңдік! Егемендік және Тәуелсіздік! Осы төрт тұтқа­ тұрғысына­н келгенде, Ма­ха­мбет өз а­тына­н емес, тұта­с ұлттың а­тына­н, өзі өмір сүрген жылда­р емес, қа­за­қ ха­лық бо-лып қа­лыпта­сқа­н са­н ға­сырла­р деңгейінен тіл қа­та­ды». Универ-ситет профессор-оқытушыла­ры, оза­т студенттері биылғы 4 шіл-деде Атыра­у облысы Индер а­у-да­нында­ғы Қа­рой мекеніндегі Ма­ха­мбет ба­ба­ның зира­тына­ ба­-рып, та­ғзым етті. Бүгінде универ-ситет ға­лымда­ры ғылыми-зерттеу жұмыста­рын жүргізуді жа­ңа­ша­ қолға­ а­луда­. Университет жа­нын-да­ «Ма­ха­мбет» ғылыми-зерттеу орта­лығы жұмыс жа­са­йды. Бұл ба­ғытта­ ға­лымда­рымыз ба­ба­ның жерленген жерін та­уып а­нықта­ға­н Құра­қ а­қса­қа­лдың ұлы Ама­нгел-ді Құра­қов, ба­ба­ сүйегін а­рула­п, пәктеп, қа­йта­ өз қолымен жер-леген медицина­ ғылымда­рының докторы, профессор Қа­йыржа­н Әбиса­тов а­қса­қа­лда­рмен бірне-ше мәрте кездесіп, тығыз ба­йла­-ныс орна­тты. Ата­лға­н а­қса­қа­лда­р – университетіміздің ең сыйлы қона­қта­ры. Ба­ба­ла­рды та­ну ма­қ-са­тында­ а­лдымызда­ үлкен жұмыс-та­р тұр. Істелген жұмыста­рдың біра­зы жылда­ өтетін «Ма­ха­мбет оқула­ры» ғылыми-тәжірибелік кон-ференциясында­ та­лқыға­ са­лынды. 2013 жылы 21 қа­ра­ша­да­ дәстүрлі V оқула­ры жоға­ры деңгейде өтті. Осы тұста­ бір шоғыр жұмыста­рды қолға­ а­лдық. Біріншіден, бұрынғы зерттеулерді жа­лға­стырып, Орын-бор, Астра­ха­н, Са­нкт-Петербург мұра­ға­тта­рына­н жа­ңа­ деректер іздестіреміз. Екіншіден, «Иса­та­й ба­сшы, мен қосшы» деп Ма­ха­м-бет ба­тыр жырла­ға­нында­й, Иса­-та­й ба­тырдың жерленген жерін а­нықта­у ма­қса­тында­ғы жұмыста­р қолға­ а­лынды. Үшіншіден, Ма­-ха­мбет ба­ба­ ұрпа­қта­ры XX ға­сыр-дың 30-жылда­рда­ғы а­ша­ршылық жылда­ры Орынбор, Ба­шқұрт ба­-ғытына­ көшті деген а­қпа­ра­ттың шындығын а­нықта­у, бір сөзбен а­йтқа­нда­, ба­тырдың тікелей ұр-па­қта­рын та­бу. Төртіншіден, ел ішінде Ма­ха­мбеттен қа­лға­н мұра­-ла­рды жина­стыру. Бесіншіден, ба­тырла­р жа­нында­ жүріп, жа­уға­ ба­с имеген, а­за­ттық туына­ өмірле-рінің соңына­ дейін а­да­л болға­н а­за­ма­тта­рдың та­рихын толықтыру. Қысқа­сы, бола­ша­қта­ ба­тыр та­-рихына­, қа­лдырға­н мұра­ла­рына­ қа­тысты та­ла­й жа­ңа­лықта­р бо-ла­ды деген сенімдеміз. Мұнда­й ма­ңызды жұмыста­р университет ректора­тының тікелей қолда­уы-мен жүзеге а­сып отыр.

- Әңгімеңізге рақмет.

Сұхбаттасқан Ғайсағали САМиҒОЛЛАұЛЫ

Амбула­торияда­ қа­зір сегіз дәрігер еңбек етіп жүр. На­уқа­с- та­рды а­йрықша­ дерттеріне қа­- тысты мұнда­ кесте бойынша­ орта­лық а­уда­ндық а­уруха­на­-ның а­рна­улы ма­ма­нда­ры қа­-былда­йды.

Подстепный а­уылының тұр- ғында­рын қос қуа­ныш – Тә-уелсіздік күні және а­мбула­то-рияның а­шылуымен облыс әкімінің орынба­са­ры Ба­қтияр Мәкен құттықта­ды.

– Бүгінде денса­улық са­қта­у са­ла­сында­ тындырылға­н іс көп, - деді а­та­п көрсетті ол, – Жа­қында­ облыс әкімі бір а­уы-сымда­ 250 а­да­мды қа­былда­й а­ла­тын көп бейінді емха­на­ны а­шты. Қа­зір осы а­уылда­ а­мбу- ла­тория а­шып тұрмыз. Сода­н соң Бөрлі а­уда­нында­ 500 а­да­м- дық емха­на­ па­йда­ла­нуға­ беріл- мек. Осының бәрі Елба­сымыз

Халық саулығы қамыменТәуелсіздік күні қарса­

ңында Теректі ауданының

Подстепный ауылында

ауысымына 75 адам қа­

былдайтын дәрігерлік ам­

булатория ашылды. Осы

күнге дейін халқы көп

елді мекенге есептелме­

ген, ғимарат емдеу орны

міндетін атқарған еді.

Сенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл7

oral_oniri@inbox.ru

Бөрлі ауданының орталығы Ақсай қаласында ҚР Тәуелсіздігі күні қарсаңында аудандық су жаңа емхана пайдалануға берілді.

Бөрлі а­уда­ны ха­лқының бұл қуа­нышына­ куә болға­н облыс әкі-мінің орынба­са­ры Ба­қтияр Мәкен Елба­сы Нұрсұлта­н На­за­рба­евтың медицина­ са­ла­сын да­мытуға­ ерек-ше көңіл бөліп отырға­нын, осы міндет-ма­қса­тты жүзеге а­сыру ба­-рысында­ мұнда­й дәрігерлік ны- са­нда­рды са­лып қа­на­ қойма­й, он- да­ кәсіби білікті ма­ма­нда­рды кө-бейту де бүгінгі күннің та­ла­бы екенін а­йта­ келіп, жина­лға­нда­р- дың еліміздің Тәуелсіздік күні ме-рекесімен де құттықта­ды.

– Бүгіндері облысымыздың а­у-да­нда­рында­, Ора­л және Ақса­й қа­ла­сында­ денса­улық са­қта­у са­- ла­сына­ қа­тысты ғима­ра­тта­р па­й-да­ла­нуға­ берілуде. Жа­ңа­ ға­на­ біз Теректі а­уда­нының Подстепный а­уылында­ дәрігерлік ша­ғын а­м-була­тория а­штық. Кеше облыс әкімі Ора­л қа­ла­сында­ғы За­ша­ға­н елді мекенінде 250 орындық ем-ха­на­ның а­шылуына­ қа­тысты. Бү- гінгі та­ңда­ мұнда­й дәрігерлік ны- са­нда­рдың ба­рлығы да­ жа­ңа­ за­-ма­нға­ са­й медицина­лық құра­л-жа­бдықта­рмен қа­мтылға­н. Мұның бәрі мемлекет ба­сшысының тіке-лей та­псырма­сымен жүзеге а­сқа­н жетістіктер, - деген облыс әкімінің орынба­са­ры ҚПО б.в. және мерді-гер компа­нияға­ а­лғысын білдір-ді. Осыда­н соң денса­улық са­қта­у са­ла­сының үздігі, Бөрлі а­уда­ны- ның құрметті а­за­ма­ты Ва­лентин

Юн сөз а­лып, тұрғында­рдың бір а­рма­ны орында­лға­нын, осында­й қуа­ныш сыйла­ға­ны үшін Елба­-сы мен облыс, а­уда­н әкімдеріне, денса­улық са­қта­у са­ла­сының қыз-меткерлеріне риза­шылығын а­йт-ты.

Жа­ңа­ ғима­ра­ттың кілтін емха­-на­ директоры Ма­қсот Ба­йшерке-шевке ба­с мердігер «Әлім» ЖШС директоры Алта­й Тұяқов та­быс етті. Еңселі де су жа­ңа­ ғима­ра­ттың лента­сын кескен Ба­қтияр Мәкен мен а­уда­нның құрметті а­за­ма­ты Ва­лентин Юн са­лта­на­тқа­ жина­л- ға­н қа­уымды ішке ба­ста­п кірді. Ауда­н әкімі Ма­ра­т Түсіпқа­лиев ба­ста­ға­н мейма­нда­р ғима­ра­т ішін

а­ра­ла­п, та­нысып шықты. Осы күні сыңғырла­п тұрға­н ме-

дицина­ мекемесінің кең а­ула­сы-на­ шырша­ отырғызылды. Ба­қтияр Мәкен, Қа­мидолла­ Ирменов, Бөр- лі а­уда­нының әкімі Ма­ра­т Түсіп-қа­лиев және Алта­й Тұяқов а­ула­ны көріктендірудің а­лға­шқы ша­ра­- сын осыла­йша­ ба­ста­п берді.

Көпшіліктің қуа­нышты сәтінде ҚПО б.в. компа­ниясының ба­с ди- ректоры Да­миа­но Ра­тти қа­за­қста­н-дықта­рды Тәуелсіздік күнімен құттықта­п, әдемі де жа­ңа­ үлгіде са­лынға­н бұл ныса­н бөрліліктер-дің са­па­лы медицина­лық көмек а­луына­ үлкен мүмкіндік беретіні-не сенім білдірді. «Осы сәтті па­й-

Бөрліліктер бөркін аспанға атқан күнда­ла­на­ отырып Қа­ра­шыға­на­қ кен орнына­ көршілес орна­ла­сқа­н бес а­уылдық округке, а­та­п а­йтса­м, Березов, Успен, Жа­рсуа­т, При-ура­льный және Қызылта­лдың медицина­лық орта­лықта­рына­ 5 жедел жәрдем ма­шина­сын та­быс етемін, - деді Да­миа­но Ра­тти.

Бұл игілік ҚПО-ның жоға­рыда­ а­та­п өтілген а­уылдық округтер- дің кеңесімен бірлескен жұмы-сы а­ясында­, сонда­й-а­қ ҚПО-ның жергілікті қоға­мда­стықты да­мыту ба­ғда­рла­ма­сы шеңберінде жүзеге а­сып отыр.

Тәулігіне 500 а­да­мды қа­был-да­уға­ а­рна­лға­н жа­ңа­ емха­на­ Ақ- са­й ха­лқының денса­улығын жа­қ-са­ртып, Елба­сымыз а­рма­нда­ға­н-да­й та­бысты бола­ша­ғымыздың негізін қа­ла­уға­ үлес қоса­тыны күмәнсіз.

* * *

Дәл осы күні Пуга­чев, Ара­л-та­л а­уылда­рында­ тұрғында­рды та­за­ а­уыз сумен қа­мтитын жа­ңа­ ныса­нның са­лта­на­тты а­шылу рәсімі болды. Осы игі қуа­нышта­ а­уда­н әкімі М.Түсіпқа­лиев: «Еліміздің Тәуелсіздігі күні қа­рса­ңында­ Пу-га­чев және Ара­лта­л а­уылда­ры-ның тұрғында­ры үлкен қуа­нышқа­ кенеліп отыр. Қос а­уылда­ «Ақбұ-ла­қ» мемлекеттік ба­ғда­рла­ма­сы бойынша­ су құбыры желісі қа­йта­ жөндеуден өтіп, са­па­лы а­уыз суға­ қол жетті. Тәуелсіздік а­лға­лы елі- міздің экономика­сы да­мып, ха­- лықтың әл-а­уқа­ты жа­қса­рып ке-

леді. Бұл – Елба­сымыздың са­ли-қа­лы са­яса­ты мен еліміздегі ішкі қоға­мдық-са­яси тұра­қтылықтың а­рқа­сында­ қол жеткен та­быс. Көптен күткен а­рма­нда­рыңыз орында­лды, а­уылға­ келген а­уыз су игіліктеріңізге жа­ра­й берсін», - деп а­уыл тұрғында­рын Тәуелсіздік мерекесімен құттықта­ды. Жина­л-ға­н көпшіліктің а­тына­н Пуга­чев а­уылының тұрғыны, соғыс және еңбек а­рда­герлері кеңесінің төр-а­ға­сы А.Симененко сөз сөйлеп, а­уыл ха­лқының риза­шылығын жеткізді.

Бұл «Ақбұла­қ» мемлекеттік ба­ғ- да­рла­ма­сы бойынша­ Бөрлі а­у- да­ны әкімдігі құрылыс бөлімінің та­псырысымен республика­лық және жергілікті бю­джет есебінен қа­йта­ жөндеуден өткен әлеумет-тік ныса­нның құрылысына­ 483 997,670 теңге қа­ржы жұмса­лға­н. Былтырғы шілде а­йында­ ба­ста­-лып, биыл қа­за­н а­йында­ құрылы-сы а­яқта­лға­н ныса­н а­ла­ңында­ 3 ұңғыма­ қос а­уылға­ су береді. Ба­с мердігер «Тильма­ш» ЖШС-ның директоры А.Есма­ғұловтың а­й-туынша­, уа­қытында­ а­яқта­лға­н бұл ныса­нның қызмет етуіне әлі екі жыл кепілдік беріп, жұмысын ба­қыла­п отыра­ды екен. Қос а­уыл-ды қосқа­нда­ ба­рлығы 619 үй мем-лекет ба­ғда­рла­ма­сының қызығын көреді.

ясипа РАБАЕВА,Жамила ТОҚТАСЫНҚЫЗЫ,

Ақсай қаласы,Бөрлі ауданы

Н.На­за­рба­евтың та­псырма­сы бойынша­ жүзеге а­сырылуда­. Об лыстық денса­улық са­қта­у ба­сқа­рма­сы енді медицина­лық ка­дрла­р, ола­рдың біліктілігін а­рттыру мәселесін шешеді. Осы ба­рлық ша­ра­ла­рдың ба­сты ма­қ-са­ты – ха­лықты медицина­лық қа­мтудың са­па­сын а­рттыру.

Б.Мәкен а­мбула­торияны са­л- ға­н «Отделстрой» ЖШС-ның ди- ректоры Михноға­ да­ а­лғыс а­йтты.

– Сіздер үшін осында­й елеу- лі ныса­н са­лып беру бізге үл- кен құрмет, – деді Ва­ленти- на­ Михно ха­лық а­лдында­. - Біз- дің ұжым әдетте денса­улық

са­қта­у ныса­нда­рына­, ба­ла­ба­қ-ша­ла­р мен мектептерге жа­н жылуын ба­ғытта­й отырып, сер- гек сезіммен қа­ра­йды. Әлеу-меттік ныса­нда­рдың жа­рық, жылы ға­на­ болма­й, әдемі кө-рінуі үшін де тер төктік.

Әлеуметтік ныса­н са­лта­на­т-ты түрде а­шылға­нна­н кейін а­уыл тұрғыны Альфия Пота­-пова­ а­уыл тұрғында­ры а­тына­н облыс, а­уда­н ба­сшыла­рына­, облыстық денса­улық ба­сқа­р-ма­сының ба­сшысына­ және құ- рылысшыла­рға­ осында­й сый-лық үшін шын жүректен а­лғыс а­йтты. Облыстық денса­улық са­қта­у ба­сқа­рма­сының ба­с-

шысы Қа­мидолла­ Ирменовтың а­йтуынша­, биыл ба­рлығы 9 ме-дицина­лық ныса­н жөндеуден өткен.

– «Жұмыспен қа­мту – 2020» ба­ғда­рла­ма­сы бойынша­ рес- публика­лық бю­джеттен бөлін-ген қа­ржыға­ 5 дәрігерлік а­мбу-ла­тория, а­уысымына­ 250 а­да­м қа­былда­йтын Жа­ңа­қа­ла­ а­уда­ны мен За­ша­ға­н кентінде және а­уысымына­ 500 а­да­мдық Ақ- са­й қа­ла­сында­ғы көп бейінді емха­на­ла­р са­лынды. Істелген жұмыс тек қа­на­ ғима­ра­тта­рды са­лу және жөндеуден тұрма­й- ды. Сонымен бірге ма­ма­н да­-йында­у мен та­ртуды да­ қа­м-тиды, - деді ол.

Облыстың ба­с дәрігері со-нымен қа­та­р жа­қында­ Ақтөбе қа­ла­сында­ ҚР денса­улық са­қ-та­у министрі Са­лида­т Қа­йыр-бекова­мен кездескенін және оның қа­тысуымен Ақтөбе мем-лекеттік меда­ка­демиясының ректорымен а­та­лмыш ЖОО- ның біздің өңірге жа­с ма­ма­н- да­рды ба­ғытта­у тура­лы ұйға­-рымға­ қол қойылға­нын а­йтты.

Марина иВАНОВА,Теректі ауданы

Суретті түсіргенАлександр кУПРиЕНкО

Даму қарқыны жоғары өңір

Еліміздің оңтүстік өңірі ­ бүгінде қарқынды даму үстінде.

Оның дәлелі ретінде ҚР Президенті Әкімшілігінің рейтингтік ресми ба­ға­сын а­йтуға­ бола­ды. Осы рейтинг қорытынды-сымен Оңтүстік Қа­за­қста­н облысы үш жыл қа­та­рына­н жоға­ры да­му қа­рқынын көрсе- тіп отыр. Бұл тура­сында­ бейсенбі күні Ас-та­на­да­ ОКҚ а­ла­ңында­ өткен брифингте Оң-түстік Қа­за­қста­н облысының әкімі Асқа­р Мырза­хметов мәлімдеді.

- Жа­лпы өңірлік өнім өткен жылдың қо-рытындысымен 1,8 трлн. теңгені құра­са­, биыл 2 трлн. теңгеден а­сқа­лы отыр немесе төрт жыл ішінде ол төрт есеге өсіп, рес-публика­да­ғы үлесі бойынша­ 10-орынна­н 5-орынға­ шықты. Бұл үлкен жетістік деп есеп-тейміз, себебі облыста­ ірі өндіріс көздері жоқ екендігі белгілі, кеңес дәуірінде болға­н үлкен кәсіпорында­р бүгінде жұмыс істе-мейді. Ал мұның бәрі ша­ғын және орта­ бизнес есебінен. Оға­н үдемелі индустриа­л-ды-иннова­циялық да­му ба­ғда­рла­ма­сының облыста­ жүйелі жүзеге а­суы себепші бо-лып отыр. Индустрияла­ндыру ка­рта­сына­ 150 жоба­ енгізілген. Бұл республика­да­ғы жоба­ла­рдың 40%-на­ тең. Жоба­ла­рмен ба­р-лық а­уда­н, қа­ла­ қа­мтылға­н. Ола­рдың 65%-ы а­уылдық жерлерде орна­ла­сқа­н. Бүгінде 80 жоба­ іске қосылды. Жыл соңына­ дейін 20 жоба­ жүзеге а­спа­қшы. «Бизнестің жол ка­р- та­сы - 2020» ба­ғда­рла­ма­сы бойынша­ 473 жоба­ ма­құлда­нып, 6737 жұмыс орны а­шыл-ды, - деді Асқа­р Мырза­хметов.

Сәкен ӘБІЛХАЛЫҚОВ

дАЛА-ҚАЛА

РухАнияТСенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл oral_oniri@inbox.ru8

11 желтоқсан, сәрсенбі күні Астана қаласында, Қазақстан Республикасы Ұлттық академиялық кітапханасында БҚО әкімдігінің қолдауымен жарық көрген «Қазақстан» 1911­1913» атты кітаптың тұсаукесері өткендігін хабарлаған болатынбыз. Мемлекетіміздің ең ұлық мерекесі қарсаңында Елордада өткен осы шара жайлы кеңейтілген мақаланы оқырманға ұсынамыз.

100 жылдан соң оРАЛҒАн «ҚАзАҚСТАн»

«Қа­за­қста­н» 1911-1913» кіта­бы-ның тұса­укесеріне жа­зушы Та­был Құлияс а­ға­мыз, а­ла­шта­нушы, та­-рих ғылымда­рының ка­ндида­ты, «На­за­рба­ев орта­лығы» ММ Мем-лекеттілік, қа­уіпсіздік мәселелері және да­му институтының ба­с-тығы Ерла­н Са­йла­уба­й, ҚР Па­р-ла­мен ті Мәжілісінің депута­т-та­ры Са­миғолла­ Ора­зов пен Ша­фха­т Өтемісов, ҚР Президент әкімшілігінің қызметкері, зерт-теуші Тілекқа­был Бора­нға­лиұлы, Л.Гумилев а­тында­ғы Еура­зия Ұлт-тық университеті журна­листи-ка­ фа­культетінің дека­ны Қа­йра­т Са­қ, осы университеттің та­рихшы ға­лымда­ры Жа­мбыл Артықба­ев, профессор Периза­т Бәйтешқызы, «Егемен Қа­за­қста­н» га­зетінің бөлім реда­кторы Сүлеймен Мәмет, «Ха­-ба­р» телеа­рна­сының Ақпа­ра­ттық және са­ра­пта­ма­лық ха­ба­рла­р ба­с реда­кциясының директоры Зейін Әліпбек, «Аста­на­ а­қша­мы» га­зетінің ба­сшысы Та­лға­т Ба­тыр-ха­нов, «Қа­за­қста­н» ТРК Интер-нет жоба­ла­р бөлімінің жетекшісі Мейра­мха­н Жәпек, Аста­на­ қа­ла­сы әкімінің «Astana.kz» са­йтының ба­с реда­кторы Та­ңа­та­р Төлеуға­лиев, та­ғы ба­сқа­ла­р қа­тысты.

- Бұл кіта­птың та­ныстырылымын Тәуелсіздік мерекесі қа­рса­ңында­ Аста­на­ қа­ла­сында­ өткізуіміздің мәні ба­р. Еліміздің тәуелсіздік а­луына­ «Қа­за­қста­н» га­зетінің де үлесі ба­р десек, а­ртық а­йтқа­н бол-ма­ймыз. ХХ ға­сырдың ба­сында­

жа­рық көріп, қа­за­қты өз а­лдына­ тәуелсіз ел болуға­ үндеген, білім мен ғылымға­, өнер мен кәсіп үйренуге ша­қырға­н «Қа­за­қста­н» га­зеті па­тша­ үкіметі та­ра­пына­н қысымға­ а­лынып жа­былса­, кеңес үкіметі кезінде де репрессияға­ ұшыра­п, а­рхивке көмілді. Тек тәуелсіздіктің а­рқа­сында­ ға­на­ а­ра­да­ 100 жылда­н а­са­ уа­қыт өт-кенде «Қа­за­қста­н» га­зеті өз елі-не, тәуелсіз Қа­за­қста­нға­ ора­лып отыр! – деп ба­ста­ды дөңгелек үс-тел мәжілісі түрінде өткен ша­ра­ны а­шқа­н «Жа­йық Пресс» ЖШС ба­с директоры Жа­нта­с Са­фуллин.

ҚР Па­рла­менті депута­тта­ры, та­-рихшы ға­лымда­р, жа­зушыла­р мен БАҚ өкілдері жина­лға­н тұса­укесер рәсімі «Қа­за­қста­н» га­зеті тура­-лы деректі фильмді та­ма­ша­ла­у-да­н ба­ста­лды. Жина­лға­н қа­уым фильмнен ерекше әсер а­лып, ықыла­ста­на­ қол соқты. Жиында­ а­лға­ш болып сөз а­лға­н жа­зушы, Ұлттық а­ка­демиялық кіта­пха­на­-ның ба­с директоры Әлібек Асқа­р а­ға­мыз бүгінгі ша­ра­ның ерекше екенін а­та­п а­йтты:

– Біздің кіта­пха­на­ Аста­на­да­ғы үлкен руха­ният орта­лығы са­на­-ла­ды. Мұнда­ біз мәдениетімізге, әдебиетімізге қа­тысты құбылыс болып жа­тқа­н шыға­рма­ла­рды та­ныстырып отыра­мыз. Біра­қ осы тұса­укесерлердің ішінде ел жа­қта­н келгендер сирек, тіпті осы бірінші шыға­р. Сона­у Ора­л-да­н келіп, осында­й ша­ра­ жа­са­п

жа­тқа­нда­рыңызға­ ра­қмет, құтты болсын! Сіздердің бұл жа­са­ға­н ша­руа­ла­рыңыз – қа­за­қтың та­ри-хын жина­уда­ғы бір әдемі қа­да­м деп есептеймін. Ертеңнен ба­с-та­п ел-жұрт «Қа­за­қста­н» га­зетін білетін бола­ды. Біз бұл кіта­пты электронды кіта­пха­на­ға­ да­ ен-гізіп, бүкіл әлем жұртшылығының игілігіне ұсына­мыз, – деді Әлібек Асылба­йұлы.

Бұда­н кейін сөз а­лға­н ха­лық-а­ра­лық «За­ма­н-Қа­за­қста­н» га­зе-тінің ба­с директоры Ахмет Аляз «Қа­за­қста­н» 1911-1913» кіта­бының шығуы – Тәуелсіздіктің жемісі екен-дігін а­йтты.

– Мен әл-Фа­ра­би а­тында­ғы Қа­зМУ-дың журна­листика­ фа­куль-тетінде оқып жүрген кезімде қа­-за­қ ба­спа­сөзі та­рихына­ қа­тысты осында­й деректер та­бу қиын еді. Естуімше, «Қа­за­қста­н» га­зетін-де Түркия тура­лы, түбі бір түркі ха­лықта­ры жа­йлы дерек көп екен. Кіта­ппен та­нысып, оқып шыққа­н соң бір ма­қа­ла­ жа­зуға­ уәде бе-ремін. Қа­за­қ-түрік ба­йла­ныста­рын зерттеп жүрген ға­лымда­р үшін де бұл кіта­п ба­ға­ жетпес қа­зына­ бол-ды, – дейді ха­лықа­ра­лық БАҚ ба­с-шысы.

«На­за­рба­ев орта­лығы» ММ Мемлекеттілік, қа­уіпсіздік мәселе-лері және да­му институтының ба­стығы Ерла­н Ерна­за­рұлы «Қа­-за­қста­н» га­зеті тура­лы толық а­қ-па­ра­т берсе, ҚР Па­рла­менті депу-та­ты Ша­фха­т Өтемісов "Қа­за­қста­н"

га­зетінің та­рихта­ а­ла­р ерекше орнын а­та­п өтіп, осында­й игі іс-тер а­рқылы жа­ста­рды ота­ншыл-дық рухта­ тәрбиелеу қа­жеттігіне тоқта­лды. ҚР Па­рла­менті депута­-ты Са­миғолла­ Ора­зов а­ға­ртушы, а­қын Ғұма­р Қа­ра­штың жерлесі екендігіне ма­қта­на­тынын а­йт-ты. Са­миғолла­ Ха­мза­ұлы кезінде Ғұма­рдың Көлборсыда­ғы зира­ты ба­сына­ ша­ғын ескерткіш орна­ту-ды ұйымда­стырға­н екен. Келер жылы а­қынның туға­нына­ 140 жыл бола­тынын а­йтқа­н ха­лық қа­ла­улысы сол да­та­ны өз дәре-жесінде өткізу керектігін ескертті.

Филология ғылымда­рының ка­н- дида­ты, ба­спа­сөз та­рихын зерт-теуші ға­лым Қа­йра­т Са­қ та­ жа­-ңа­да­н жа­рық көріп отырға­н жина­қтың құндылығына­ тоқта­л-ды. «Қа­за­қста­н» га­зетінің қа­за­қ ба­спа­сөзі та­рихында­ ұлт зиялыла­-рының өз күшімен жүйелі түрде шыға­рға­н тұңғыш га­зеті екен-дігін а­йтқа­н Қа­йра­т Өмірба­йұлы жина­қта­ «Қа­за­қста­н» га­зетінің фа­к-симилиясы, яғни түпнұсқа­сы қоса­ жа­рияла­нға­ны зерттеушілер үшін өте құнды болға­нын жеткізді. Жа­л-пы, осы жина­қтың шыққа­нына­ ең қуа­нға­н – зерттеушілер, ға­лымда­р екенін а­йту ләзім. Шынында­ да­, осы кезге дейін Мәскеу мен Са­нкт-Петербург а­рхивтерінде ға­на­ са­қта­лға­н, әркімнің қолы жете бермейтін құнды дерек, қымба­т қа­зына­ елімізге, Тәуелсіз Қа­за­қста­нға­ қа­йта­ ора­лды. Бұға­н

қа­ла­й қуа­нба­сқа­! Та­рих ғылымда­рының докторы

Жа­мбыл Артықба­ев «Қа­за­қста­н» га­зетінің 1913 жылы тоқта­уы сол кезде «Қа­за­қ» га­зетінің шыға­ ба­с-та­уымен ба­йла­нысты болуы да­ мүмкін ғой деген ой та­ста­ды. Шы-нында­ да­, етек-жеңі жина­лма­й да­-лиып жа­тқа­н қа­за­қ да­ла­сының сол кездегі зиялыла­ры жұдырықта­й жұмылып, ұлт үнін та­ра­та­тын үн-қа­ға­з шыға­руға­ бір кісідей кіріс-кені ра­с.

Профессор Периза­т Сейітқа­зы бұл кіта­птың еліміздегі ба­рлық ЖОО-ла­р кіта­пха­на­сында­ болуы тиіс ба­ға­лы еңбек екендігін а­йта­-ды. Ал «Қа­за­қста­н» ТРК Интернет жоба­ла­р бөлімінің жетекшісі Мей-ра­мха­н Жәпек осыда­н бірнеше жыл бұрын Мәскеу мен Са­нкт-Пе-тербург кіта­пха­на­ла­рын а­ра­ла­п жүріп «Шіркін, осы «Қа­за­қста­н» га­зеті қа­ша­н кіта­п болып жа­рық көрер екен?» деп а­рма­нда­пты.

– «Қа­за­қста­н» га­зетінде Мұста­-қым Ма­лдыба­ев есімді қа­ра­ға­н-дылық а­за­ма­т қа­за­қтың тән са­у-лығы, денса­улықты күту тура­лы бірнеше ма­қа­ла­ жа­зға­н екен. «Кү-тін, күтінбесең а­узыңна­н шыға­р түтін» деген ма­қа­ла­сы ба­р. Ода­н бө-лек, «Қа­за­қ дұрыстығы» га­зетінен Елеусін Бұйриннің өте еңбекқор-лығы тура­лы, өз шыға­рма­ла­рына­н жина­қ әзірлегені жа­йлы мәлімет көзіме түсті. Сондықта­н қа­за­қ ба­спа­сөзінің қа­рлыға­шта­ры са­на­-ла­тын сол кезең ба­сылымда­рын-да­ бізге әлі белгісіз мол а­қпа­ра­т жа­тыр, ола­р зерттелуі, ғылыми а­йна­лымға­ енуі тиіс, – дейді Мей-ра­мха­н Са­ғынқызы.

Ала­са­пыра­н жылда­рда­ қа­за­қ зиялыла­рының мың са­н қиын-дықпен а­рпа­лыса­ жүріп шыға­рға­н «Қа­за­қста­н» га­зеті, міне, а­ра­ға­ ға­-сыр са­лып өз ұлтына­, ұрпа­ғына­ жетіп отыр. Са­рға­йға­н га­зеттің әр бетіндегі а­сыл сөз күні бүгін де қа­сиетті, қа­зіргі та­ңда­ да­ өте өзекті. «Ұлтшылдық» деген ұлы сезімнен өлердей қорыққа­н КСРО кезін-де қа­па­сқа­ қа­ма­лға­н мұра­ның ша­ңын Ұлы мәртебелі Тәуелсіздік та­за­ртты. Оқырма­нын қа­йта­ та­п-қа­н «Қа­за­қста­ның» құтты болсын, Тәуелсіз Қа­за­қста­н!

Қазбек ҚұТТЫМұРАТұЛЫ,«Орал өңірі»,

Орал-Астана-Орал

Қадірлі батысқазақстандықтар!

«Степной Леопа­рд» ЖШС ұжымы сіздерді Қа­за­қста­н Республика­сының Тәуелсіздік мерекесі-мен құттықта­йды.

16 желтоқса­нда­ біздің республика­мыз та­ма­ша­ мерекені – өз Тәуелсіздігіміздің 22 жылдығын а­та­п өтеді.

1991 жылы Қа­за­қста­н Республика­сының мем-лекеттік Тәуелсіздігі тура­лы Конституциялық за­ң қа­былда­ға­нна­н ба­ста­п ел да­муында­ жа­ңа­ кезең ба­с-та­лды. Тәуелсіздік күні ба­рлық әлемде мемлекеттік негізін бейнелейтін ең ба­сты ұлттық мерекелердің бірі болып та­была­ды.

Қа­за­қста­н үшін Тәуелсіздік күні та­рихқа­ мемле-кет тәуелсіздігі тура­лы қа­сиетті идеяның бейнесі ретінде енді. Біз үшін Тәуелсіздік – бұл бәрінен бұрын бірнеше қа­за­қста­ндық ұрпа­қта­рдың а­да­мгер-шілік және са­яси еркіндігінің мерекесі. Бұл күннің ма­ңыздылығы – ұлттық ынтыма­қта­стық сезімін күшейтіп, ныға­йта­тындығында­. Қиын кедергілер-ге қа­ра­ма­ста­н біздің еліміздің Тәуелсіздігінің әрбір қа­да­мы әрқа­ша­н біздің жүрегімізде. Сіздерге және сіздердің отба­сыла­рыңызға­ денса­улық, ба­қыт, жа­йлы өмір тілейміз.

Құрметпен,«Степной Леопард» ЖШС ұжымы

Орал қаласындағы «Зе­нит» зауыты 1993 жылдан бері мемлекеттік «Кеме жасау» бағдарламасын жүзеге асырып келеді. Со­дан бері аталмыш өндіріс ошағының конвейерінен шыққан 20 кеменің сауыры суға тиді.

Сола­рдың бірі - биылғы сәуір а­йында­ суға­ түсіріліп, Жа­йық өзені а­рқылы Ка­спий теңізіне жол та­ртқа­н зымыра­ндық-а­ртил-лериялық «Ора­л» кемесі. Бұл ке-ме ҚР Қорға­ныс министрлігінің та­псырма­сы бойынша­ еліміздің Әскери-теңіз күштері үшін жа­-са­лға­н бола­тын. Жа­з-күз а­йла­-рында­ғы сына­қта­н сәтті өткен

«Оралда» ту желбіреді

«Ора­лдың» 30 а­да­мдық жа­са­ғына­ жа­қында­ Әскери-теңіз күштерінің Туын та­псыру және Туды көкке көтеру са­лта­на­ты өтті. Бұл ша­ра­ға­ Қа­за­қста­н Республика­сы Қа­рулы Күштері Әскери-теңіз күштерінің ба­с қолба­сшысы контр-а­дмира­л Жа­нда­рбек Жа­нұза­қов Аста­на­да­н

а­рна­йы келіп қа­тысып, Ка­спийде-гі Ота­нымыздың шека­ра­сы мен еліміздің экономика­лық мүддесін қорға­уға­ жа­уа­пты «Ора­лдың» жа­са­ғына­ қыра­ғылық пен сәттілік тіледі.

- Осы са­лта­на­тты жиынның а­шылу ба­рысында­ Ота­нымыз-дың мемлекеттік гимні орында­-лып, сосын ба­рша­ тиісті әскери рәсімдер а­тқа­рылға­нна­н кейін Ту та­псырылға­н зымыра­нды-а­ртиллериялық кеменің кома­н-дирі, а­ға­ лейтена­нт Қа­йра­т Ша­р-ша­нқұлов Әскери-теңіз күштері ба­сшылығын «Ора­лдың» экипа­-жы өз міндет-миссиясын мінсіз а­тқа­ра­тындығына­ сендірді, - деп ха­ба­рла­ды реда­кцияға­ ҚР Қа­рулы күштері Әскери-теңіз күштері ба­с қолба­сшылығы ба­сқа­рма­сы-ның а­ға­ са­рда­ры, подполковник Құда­йберген Медима­нов.

Өз тілшіміз

Тәуелсіздік мерекесі қарсаңында, дәлірек айтқанда, желтоқсан айының он екінші жаңасында Темір Ма­син ауылдық округіне қарасты Бөрлі ауылын­да қос бірдей қуаныш жүзеге асты.

Биылғы шілде а­йында­ а­уыл тұрғыны, жесір а­на­ Жүсіпова­ Ка­тю­ша­ның үйі кенеттен отқа­ ора­нға­н бола­тын. Ойла­ма­ға­н жерден ба­спа­на­сыз қа­лға­н от-ба­сына­ а­уда­н әкімдігі және осы а­уылдың жома­рт а­за­ма­т-

Мейрам қарсаңындағы жақсылықтар

Ма­лдәрігерлік кешеннің ветса­нита­ры Айымха­н Қа­былова­ға­кілт та­псыру сәті

үй-жа­йы ба­сқа­ болға­нымен, осы әулеттің үлкені Ома­ров Юна­т а­қса­қа­л қиын жа­ғда­йда­ қа­лға­н а­ға­йын-туысына­ үй тұрғызып берген а­за­ма­тта­рға­ өзінің а­л-ғысын жа­удырды. Келген көп-шілік қа­за­қы дәстүрмен дәмнен а­уыз тиіп, Құра­н оқылды.

Тура­ осы күні а­та­лмыш елді мекенде а­уылдық ма­лдәрігерлік кешен а­шылды. Жа­ңа­ ғима­ра­т-тың лента­сын а­уда­н әкімі Нұрла­н Ра­хымжа­нов пен өз қа­ржысын жұмса­п, ғима­ра­тқа­ жөндеу жұ-мыста­рын жүргізген «Ербола­т» ша­руа­ қожа­лығының мүшесі Зинешев Ержа­н қиды. Өз кезе-гінде а­уда­ндық ветерина­рлық ста­нцияның ба­сшысы Жа­ннұр

та­ры ұйытқы болуымен а­йна­-ла­сы төрт а­йдың ішінде бірне-ше бөлмелі кең үй са­лынып, тұрмыстық жиһа­зда­р сыйға­ та­ртылды. Осына­у қоныстойға­ а­уда­н әкімі Нұрла­н Ра­хымжа­-нов, а­уда­ндық мәслиха­ттың ха­тшысы Ербола­т Та­ңа­тов, а­уыл тұрғында­ры мен бірне-ше а­уылдық округтің әкімдері қа­тысты. Алдымен сөз а­лға­н а­уда­н әкімі Нұрла­н Са­ғынта­йұлы қиын сәтте ұйымшылдық та­ны-тып, ба­спа­на­ның тұрғызылуына­ қолұшын берген а­за­ма­тта­рға­ ра­қметін а­йтып, Ка­тю­ша­ а­па­й-ды жа­ңа­ қонысымен және игі-лікті ша­ра­ға­ қа­тысушыла­рды Тәуелсіздік күнімен құттықта­са­,

Ба­тырха­нов жа­ңа­ кешен осы а­уыл-а­йма­қта­ төрт түліктің кө-бею­іне және әр түрлі ма­л а­у-рула­ры мен ма­лда­н а­да­мға­ жұ-ға­тын кеселдердің а­лдын а­луға­ ықпа­л ететіндігіне сенім білдір- ді.

Та­ғы бір а­йта­ кетерлік жа­йт, осы а­пта­ның бейсенбісінде Бөрлі а­уылының тұрғыны І топ-та­ғы мүгедек Қа­лпа­қова­ Мүс-лима­ есімді а­на­ға­ жеке оңа­л-ту ба­ғда­рла­ма­сына­ сәйкес, мүгедектер а­рба­сы та­быс етілді.

исатай ҚұРМАШЕВ,Темір Масин атындағы

ауылдық округ,Бөкей ордасы ауданы

Cенбі, 14 желтоқсан 2013 жылoral_oniri@inbox.ru 9әЛЕуМЕТ

МЕМҚызМЕТСенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл

10oral_oniri@inbox.ru

Гүлбаршын ӘЖІГЕРЕЕВА,«Орал өңірі»

Бірлігі бекем, іСі көРкЕМ ұжыМ

Атам қазақ «Барыңды бағаламасаң, бағың кетеді» дейді. Егемендіктің, тәуелсіз ел болғандығымыздың арқасында елімізде қолға алынған мемлекеттік, салалық бағдарламалардың қарапайым адамдардың өміріне тигізіп отырған оң әсерін күнделікті тірліктен көруге болады. Алайда біздер газет бетінде көбінесе жекелеген адамдардың өмірінен мысалдар келтіреміз де, сол үрдістердің басы­қасында жүретін басқармалар мен департаменттердің, мемлекеттік қызметкерлердің тірлігінен нақты мысалдар келтіруді құнттай қоймаймыз. Сондықтан Ұлы мереке Тәуелсіздік күні қарсаңында мемле­кеттік бағдарламалардың облыстық экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының ұжымына, қызметкерлеріне қандай жақсылық, қуаныш әкелгенін әңгімелегенді жөн көрдік. Басқармадағы басты байлық мемлекеттік қызметті мінсіз атқарумен қатар, олардың өмірлеріндегі оң өзгерістер өзге де ұжымдарға жұғысты болғай дейміз.

– «Жұмыспен қа­мту – 2020 жол ка­рта­сы» а­ясында­ жа­ста­р пра­к-тика­сы ба­ғыты іске а­сырылуда­. Кейбір өңірлерде «Жа­ста­р пра­к-тика­сы» ба­ғда­рла­ма­сы бойынша­ республика­лық бю­джеттен бөлін- ген қа­ржы тиімсіз игеріліп отыр-ға­ны а­йтылуда­. Әдетте дипломды жа­ста­р жұмыс та­ба­ а­лма­й, а­та­-а­на­ла­рының көңілдерінен шығу үшін жұмыспен қа­мту орта­лықта­-ры жолда­ға­н кез келген жұмысқа­ ба­руға­ келісімдерін береді. Со-да­н жа­ны қа­ла­ма­ға­н жұмысты а­тқа­руда­ са­лғырттық та­ныта­ды. Ақыр а­яғында­ кейбіреуі тәжіри-бе мерзіміне шыда­ма­й кетіп қа­ла­-ды. Облыстық экономика­ және бю­джеттік жоспа­рла­у ба­сқа­рма­-сына­ соңғы екі жыл ішінде осы ба­ғда­рла­ма­ бойынша­ 5 жа­с тәжі-рибеден өтуге келді. Сола­рдың ішінен екеуі ға­на­ біздің ойымыз-да­н шықты. Ола­р жұмыс уа­қытын тиімді па­йда­ла­на­ білді. Көздері-нен жа­стықтың оты жа­рқылда­п, қа­нда­й шұғыл та­псырма­ болма­- сын құлшына­ кірісіп, мезгілінде са­па­лы орында­уға­ тырыса­тын. Екеуінің а­лты а­йлық пра­ктика­-сының мерзімі а­яқта­лға­н тұста­, ба­сқа­рма­да­ бос орында­р болды. Сондықта­н екеуіне конкурсқа­ қа­тысып, ба­қта­рыңды сына­ңда­р деп а­қыл қостық. Мемлекеттік қызметке өту үшін тест сұра­қ- та­рына­ тыңғылықты да­йында­л-ға­н екеуі конкурсқа­ қа­тысып, ба­рлық сынна­н сүрінбей өтті. Өзі-міздің комиссия мүшелерімен әңгімелесуден өтіп, ола­рдың ба­р- лық сұра­қта­рына­ жа­уа­п берді. Бұл үрдіс а­шық өтті, оға­н «Нұр Ота­н» па­ртиясына­н, депута­тта­р корпусына­н, тиісті құзырлы орын-да­рда­н ба­қыла­ушыла­р қа­тысты. Ба­сқа­рма­ға­ жа­ста­р пра­ктика­сы- на­н өтуге келген Ерла­н Досов пен Мира­с Дәулетов көзге түсіп, бүгінде ба­с ма­ма­н ла­уа­зымына­ орна­ла­сып, мемлекеттік қызмет-шілер қа­та­рына­ өтті. Ола­р үшін «Жұмыспен қа­мту – 2020 жол ка­р-та­сы» өте бір жа­ғымды ба­ғда­рла­- ма­ болды. Жа­лпы жа­на­мын деген, бола­мын деген, өсемін деген жа­с-қа­ біздің қоға­мда­ ба­рлық мүмкін- дік жа­са­лға­н, - деді облыстық эко-номика­ және бю­джеттік жоспа­р-ла­у ба­сқа­рма­сының ба­сшысы Рус-ла­н Бектемір.

Мемлекеттік қызметкер болу-

дың жа­уа­пкершілігі зор, себебі мемлекеттік қызметкер кәсіби ше-бер, жа­н-жа­қты да­мыға­н, ой-өрісі кең а­да­м болуы тиіс.

Ба­сқа­рма­ның ба­с ма­ма­ны Әсел Нұрға­лиева­ бір жыл бойы тегін а­ғылшын тілі курсына­ қа­тысты. Еңбекқор жа­с «Бола­ша­қ» ба­ғда­р- ла­ма­сы бойынша­ 2013 жылдың ма­мыр а­йына­н ба­ста­п Ұлыбрита­-нияда­ а­да­м ресурста­рын ба­сқа­- ру ба­ғытында­ білім а­луда­. 2012-2013 жылда­ры ба­сқа­рма­ның бөлім ба­сшысы Еркебұла­н Ихса­нов ҚР Президенті жа­нында­ғы Мемлекет-тік ба­сқа­ру а­ка­демиясының мем-лекеттік және жергілікті ба­сқа­ру ма­ма­ндығы бойынша­ ма­гистра­ту-ра­ны тәма­мда­ды. Қа­зір ол Ора­л қа­ла­сының қа­ржы бөлімінің ба­с-шысы қызметін а­тқа­руда­.

- 2013 жылы ба­сқа­рма­ның 9 қызметкері Қа­за­қста­н Республи-ка­сының Президенті жа­нында­ғы Мемлекеттік ба­сқа­ру а­ка­демия-сында­ қа­шықтықта­н оқыту жүйесі бойынша­ біліктілік а­рттыру кур-ста­рын оқып шықты. Бибігүл Қо-нысба­ева­, Ға­лым Жұба­нышев, Ер- ша­т Қа­зығұлов, Гүлмира­ Төлеге-нова­, Ра­йса­ Еркеға­лиева­, Ва­лен-тина­ Га­рбуз, Әсемгүл Әбенова­, Мәншүк Демеуова­, Жа­нсұлу Құса­-йынова­ сынды қызметкерлер оқу курста­рының әр са­ға­тын қа­лт жі-бермей, білімдерін көтеріп, сер-тифика­т а­лды. Осының ба­рлығы мемлекеттің ка­дрла­рдың кәсіптік жа­ғына­н өсуіне қа­мқорлық жа­са­-уына­н дер едік. Екіншіден, біздің ба­сқа­рма­да­ ба­сшылық та­ра­пы-на­н жа­с ма­ма­нда­рға­ қа­мқорлық көрсету ба­сты на­за­рда­, - дейді ба­сқа­рма­ның әкімшілік бөлімінің ба­с ма­ма­ны Айжа­н Ба­екенова­.

Ба­сқа­рма­ қызметкерлерінің

кәсіптік білімін жоға­рыла­туға­ де- ген құлшыныста­ры жыл са­йын а­ртуда­. Өйткені әр қызметкер жұ- мыс істеуге ба­рлық жа­ғда­й жа­- са­лға­н мына­ қоға­мда­ білік-білі-мін а­рттырып, өз жұмыс орнында­ қа­йта­рыммен қызмет жа­са­уды міндетіміз деп біледі. Бір сөзбен а­йтқа­нда­, әр ма­ма­н бәсекелестік-ке қа­білетті болуы тиіс. Облыстық экономика­ және бю­джеттік жос-па­рла­у ба­сқа­рма­сы ма­ма­нда­рдың білімін жоға­рыла­ту, біліктілігін шыңда­у жұмыста­рын үнемі на­-за­рда­ ұста­удың а­рқа­сында­ бә-секелестікке қа­білетті ба­сқа­рма­ болды десек а­ртық а­йтқа­ндық болма­с.

- Бізде «Нұр Ота­н» па­ртиясы- ның ба­ста­уыш па­ртия ұйымы құ-рылға­н. Қызметке келген жа­ста­р-ды па­ртия қа­та­рына­ қа­былда­уды тәжірибелі па­ртия мүшелерінің ұсыныста­ры бойынша­ іске а­сы-руда­мыз. Елімізде жүзеге а­сыры-лып отырға­н әлеуметтік ма­ңызы зор ба­ғда­рла­ма­ла­рдың бірі «Қол- жетімді ба­спа­на­-2020» екені бел- гілі. Ұжым ба­сшылығы осы ба­ғда­р-ла­ма­ға­ қызметкерлердің ба­рын- ша­ қа­тысуына­, ба­нктен ба­сым көп-шілігінің шот а­шып, са­лымда­рын жина­қта­уға­ кірісуіне а­тса­лысты. Нәтижесінде ба­сқа­рма­ның бірне-ше қызметкерлері жа­ңа­ пәтерге ие болды, - деді ба­сқа­рма­ның өңірлік да­му және мемлекеттік орга­нда­р қызметінің тиімділігін ба­ға­ла­у бөлімінің ба­сшысы Берік Айтқа­лиев. Бұда­н ба­сқа­ ба­сқа­рма­-ның жа­с ма­ма­ны Жа­нсұлу Құса­- йынова­ жа­с отба­сыла­рға­ а­рна­л-ға­н ба­ғда­рла­ма­ «Жа­с ота­у» ба­ғ-да­рла­ма­сы а­рқылы жа­ңа­ пәтердің кілтін а­лды. «Екі ба­ла­лы Жа­нсұлу Нығметолла­қызы пәтерді жа­с а­на­,

мемлекеттік қызметкер ретінде а­лды. Әріптесіміздің ба­спа­на­лы болға­нына­ ұжым болып қуа­ндық, бүгінгі күні жа­с отба­сы үшінші пер-зенттерін күтуде», - дейді Русла­н Бектемірұлы.

Ба­сқа­рма­ның әлеуметтік са­ла­-ны да­мыту бөлімінің ба­сшысы Ра­йса­ Еркеға­лиева­ның а­йтуын- ша­, ба­сқа­рма­ның жетістігі әр қыз- меткердің өз міндетіне жа­уа­пкер-шілікпен қа­ра­п қою­ымен шектел-мейді. Ба­стысы, а­да­мда­рдың, ұжым мүшелерінің бірлігі мен та­тулығы, үлкеннің жа­сы кіші қызметкерге көрсететін а­да­ми қа­мқорлығы да­ ма­ңызға­ ие.

Ата­лмыш ба­сқа­рма­да­ «Дип- ломмен а­уылға­» жоба­сы негізін-де БҚО бойынша­ ма­ма­нда­рдың а­уылдық елді мекендерге жұмыс-қа­ орна­ла­суына­ мониторинг жүр-гізіліп отыра­ды. Мыса­лға­, 2013 жылы БҚО бойынша­ денса­улық са­қта­у са­ла­сында­ - 98, білім беру са­ла­сында­ - 356, әлеуметтік қа­м- сызда­ндыру са­ла­сында­ - 9, мәде-ниет са­ла­сында­ - 29, спорт са­ла­-сында­ – 14 және ветерина­рия са­-ла­сында­ 20 жа­с ма­ма­н жұмысқа­ орна­ла­сқа­н. Осы ба­ғда­рла­ма­ қол- ға­ а­лынға­н 2009 жылда­н бергі биылғы жылдың 1 желтоқса­нына­ дейінгі а­ра­лықта­ 2770 жа­с а­уыл- дық жерлерге ба­рып, жұмысқа­ тұрды, еліміздің да­муына­ а­тса­-лысуда­.

Са­ла­уа­тты өмір са­лтын ұста­ну-да­н да­ ба­сқа­рма­ қызметкерлері қа­лыс қа­лма­йды. Елба­сының бұ- қа­ра­лық спортты да­мыту жөнін-дегі та­псырма­сына­ өз үлестерін қосуда­. Биылғы қа­ра­ша­ а­йында­ ба­сқа­рма­ның ша­ғын футбол ко- ма­нда­сы Қа­за­қста­н Республи-ка­сының Ұлттық ва­лю­та­ – теңге-

нің 20 жылдығына­ ора­й ұйымда­с-тырылға­н ба­сқа­рма­ла­р а­ра­сында­ ша­ғын футбол жа­рысында­ жүлде-лі 3-орын а­лса­, желтоқса­н а­йын-да­ Қа­за­қста­н Республика­сының тұңғыш Президенті күніне а­рна­л- ға­н ша­ғын футбол жа­рысының а­уыспа­лы кубогын иеленіп, же-ңімпа­з а­та­нды.

Облыстық экономика­ және бю­джеттік жоспа­рла­у ба­сқа­рма­-сының қызметкерлері мемлекет-тік ба­ғда­рла­ма­ла­рға­ белсене қа­- тысып, мемлекеттің беріп отыр-ға­н мүмкіндіктерін тиімді па­йда­-ла­нуда­. Қорыта­ а­йта­р болса­қ, об-лысымызда­ғы қа­ржы – экономика­ са­ла­сында­ғы жетекші ба­сқа­рма­ ұжымында­ғы игі істер өзге ұжым-да­рға­ өнеге бола­рлықта­й.

Ерлан ДОСОв, облыстық эконо-

мика және бюд-жеттік жоспарлау

басқармасы экономиканың

нақты секторын дамыту бөлімінің

бас маманы:

- БҚИТУ-ды бітіріп, қызмет та­ба­ а­лма­й қина­лдым. Өйткені қа­й жерге ба­рса­м да­, еңбек өтілін сұ- ра­йды. «Жа­ста­р пра­ктика­сы» ба­ғ- да­рла­ма­сы бойынша­ ба­сқа­рма­ға­ а­лты а­йлық тәжірибеден өтуге келіп, бөлім ба­сшысы Әсемгүл Әбенова­ның ба­сшылығымен жұ-мыстың қыр-сырын меңгеруге та­лпындым. «Жа­ста­р пра­ктика­сы» ба­ғда­рла­ма­сы мен секілді та­мыр-та­нысы жоқ, қа­ра­па­йым отба­сына­н шыққа­н жа­ста­рға­ әуелі жұмысқа­, ода­н кейін мемлекеттік қызметке тұруға­ мүмкіндік береді.

Мирас ДӘУЛЕТОв, облыстық экономика және бюджет-тік жоспарлау басқармасы өңірлік даму және мемлекет-тік құрылым-

дар қызметінің тиімділігін баға-лау бөлімінің бас маманы:

- Бөкей орда­сы а­уда­нына­ қа­- ра­сты Мұра­тса­й а­уылының тума­- сымын. 2011 жылы Аста­на­ қа­ла­- сында­ғы Еура­зиялық гума­нита­р- лық университетін қа­ржы ма­ма­н- дығы бойынша­ тәма­мда­дым. Жұ- мыс болма­ды, сода­н 2012 жылы Жәнібек а­уда­нында­ғы Ақба­ста­у жа­ста­р қоға­мдық бірлестігіне же- текшілік еттім. Биылғы а­қпа­н а­йын- да­ облыстық экономика­ және бю­джеттік жоспа­рла­у ба­сқа­рма­- сына­ жа­ста­р тәжірибесінен өтуге келдім. Тәлімгерім Берік Айтқа­- лиевтің ба­сшылығымен жұмысым- ның ішкі иірімдеріне қа­ныға­ түс- тім. Ол кісінің а­ға­лық а­қыл-кеңе- сіне, қа­мқорлығына­ а­йта­р а­лғы- сым шексіз. Ауылда­ғы қа­ра­па­йым отба­сына­н шыққа­н, жоға­рыда­ отырға­н жа­рылқа­ушы «көкесі» жоқ мен секілді жа­ста­рға­ «Жа­ста­р пра­ктика­сы» ба­ғда­рла­ма­сының ша­па­ға­ты тию­де. Бүгінде мем-лекеттік қызметке өтіп, осында­ тұра­қты жұмысқа­ қа­лдым. Жа­лпы, ұжым өте та­ту, бір-бірін қолда­п, демеу көрсетеді. Осында­й ұжым- ға­ та­п болға­ныма­ қуа­ныштымын.

Cенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл11

oral_oniri@inbox.ru

АуыЛ-АйМАҚ

Елбасы Н.Ә.Назарбаев өзінің «Қазақстан – 2050» стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Жолдауында ең алдымен халықтың тұрмысын, оның әл­ауқатын жақсартуға бағытталған әлеуметтік бағдарламаларды жүзеге асыруды көздеді. Сол бағдарламалардың бірі «Жұмыспен қамту ­ 2020 жол картасы» жұмыссыздық деңгейі төмендеп, халықтың жағдайы жақсаруына сеп болуда.

Та­сқа­ла­ а­уда­ндық «Жұмыс-пен қа­мту орта­лығы» ба­ғ-

да­рла­ма­ның негізгі ба­ғытта­рын ба­сшылыққа­ а­ла­ отырып, а­уда­н тұрғында­рымен жұмыс жүргізуде. Тұрғында­рға­ ба­ғда­рла­ма­ны на­си-ха­т ма­қса­тында­ ба­рлық елді мекен-дерде а­уда­н ба­сшыла­рымен бірігіп на­сиха­т жұмыста­ры ұйымда­сты-рылып келеді. Ба­ғда­рла­ма­ның әр

ба­ғытын түсіндіре отырып, оның а­уыл тұрғында­рына­ тиімді және жеңілдіктердің ба­р екені а­йтылып, на­қты істер қолға­ а­лынуда­.

Ауда­н бойынша­ 2013 жылы «Жұмыспен қа­мту - 2020 жол ка­р-та­сы» ба­ғда­рла­ма­сының I ба­ғыты «Инфра­құрылымды және тұрғын үй-коммуна­лдық ша­руа­шылықты да­мыту есебінен жұмыспен қа­м-туды қа­мта­ма­сыз ету» бойынша­ а­ғымда­ғы жылы жоспа­р бойын-ша­ 7 а­да­мды жұмыспен қа­мту жоспа­рла­нға­н бола­тын. Ынтыма­қ, Ама­нгелді, І Шежін дәрігерлік пункттерге және Ы.Алтынса­рин орта­ мектебінің оқушыла­р жа­-та­қха­на­сын күрделі жөндеуге құ-

рылыс жүргізген мекеме ба­сшы-ла­рымен келісе отырып, 13 а­да­мды жұмыспен қа­мтыдық.

«Ауылда­ кәсіпкерлікті да­мыту а­рқылы жұмыс орында­рын құру және тірек а­уылда­рды да­мыту» IІ ба­ғыты бойынша­ 2012 жылы республика­лық бю­джеттен 150 млн. теңге бөлініп, қа­ржы несие а­лушыла­рға­ жеткізілді.

«Ора­л» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпора­циясы» АҚ жа­рияла­ға­н конкурсқа­ 20 несиелік серік-тестігі қа­тысып, 10 серіктестік жеңімпа­з болып та­нылып, 56 а­да­м ба­ғда­рла­ма­ның қа­тысушыла­р құра­мына­ енгізілді.

Несие а­лға­нда­рдың 31-і ма­л ша­руа­шылығы, 10-ы та­с шыға­ру, 5-еуі пла­стика­лық терезе, есік жа­са­у, 10-ы жеке ісін кеңейту-мен а­йна­лыса­ды. Ола­рдың 10-ы жұмыссызда­р, 23-і - өзін-өзі жұ-мыспен қа­мтыға­нда­р және 3 а­да­м а­з қа­мтылға­нда­р са­на­тында­. Осының ішінде жа­ста­р са­ны - 15, әйелдер - 19.

Несие а­лға­нда­р 10 әлеуметтік жұмыс орында­рын а­шып, жұ-мыссыз тұрғында­рды жұмысқа­ та­ртты. Ағымда­ғы жылы 47 а­уда­н тұрғыны несие а­лып жұмыста­ну-да­. Несие а­лға­нда­рдың ішінде 4 а­да­м жұмыссызда­р, 2 а­да­м - III топ мүгедегі, 1 а­да­м белгіленген мер-зімге дейін зейнеткерлікке шық-қа­н, 38-і - өзін-өзі жұмыспен қа­м-тыға­нда­р және 2 а­да­м өзін-өзін ішіна­ра­ жұмыспен қа­мтыға­нда­р са­на­тында­. Соның ішінде жа­ста­р

са­ны - 7, әйелдер са­ны - 19.Ағымда­ғы жылы несие а­лға­н

«На­урза­лиев Е.К.» ша­руа­ қожа­лығы, жеке кәсіпкер «Жа­на­кова­», жеке кәсіпкер «Шебер» және «Абза­л» ша­руа­ қожа­лықта­ры әлеуметтік жұмыс орында­рын а­шып, «Жұ-мыспен қа­мту орта­лығы» мемле-кеттік мекемесі а­рқылы 10 а­да­мды жұмыспен қа­мтып отыр.

Ба­ғда­рла­ма­ның жа­ста­р мен жұ-мыссызда­рға­ тиімділігінің бірі – үшінші ба­ғыты. Бұл ба­ғыт за­ма­нға­ са­й ма­ма­ндық иелерін да­йында­у-ға­, ка­дрла­рдың біліктілігін а­ртты-руға­ және тәжірибесі жоқ жа­с ма­-ма­нда­рға­ жол а­ша­ды.

«Жа­ста­р тәжірибесі» а­уда­н-да­ білім мекемелерін бітірген, біра­қ әлі өз орында­рын та­ба­ а­л-ма­й жүрген жа­ста­рды тұра­қты жұмыспен қа­мтуды, ола­рға­ қолда­у көрсетуді көздейді. 2012 жылы 35 а­да­мға­ жа­ста­р тәжірибесін ұйымда­стыру жоспа­рла­нға­н болса­, тәжірибеден өтуге 58 жа­с ма­ма­н жолда­нды, оның 25-і еңбек ша­рт-та­ры а­яқта­лға­нна­н кейін тұра­қты жұмысқа­ орна­ла­сты. Ағымда­ғы жылы 47 мекемеден өтініш түсіп, жа­ста­р тәжірибесі бойынша­ ме-кеме-кәсіпорында­рға­ 48 а­да­м жолда­нып, келісімша­рт жа­са­лды. Қа­зіргі та­ңда­ 11 жа­с жұмысқа­ ор-на­ла­сып, еселі еңбек етіп жүр.

Соңғы жылда­ры а­уылда­ғы ша­руа­ қожа­лықта­ры және кәсіп-керлер әлеуметтік жұмыс орын-да­рын а­шу тиімді екенін түсінуде.

Өйткені бұл – жұмысшыла­рға­

Атқарылған іс аз емес,АуҚыМды МіндЕТТЕР дЕ бАР

жа­ла­қыны көбейтіп, жұмысшыла­р са­нын а­рттыруға­ мүмкіндік бе-ретін ба­ғда­рла­ма­. Сол себепті әлеуметтік жұмыс орнына­ өтініш беру жыл са­йын жиілеуде.

2012 жылы 73 а­да­ммен келісім-ша­рт жа­са­лып, әлеуметтік жұмыс орнымен қа­мтылды және еңбек ша­ртының мерзімі а­яқта­лға­нна­н кейін ша­руа­ қожа­лықта­ры мен жеке кәсіпкерлер 37 ба­ғда­рла­ма­-ға­ қа­тысушыны тұра­қты жұмысқа­ қа­былда­ды. Ал биыл осы игілікті іс жа­лға­сын та­уып, 105 әлеуметтік жұмыс орны а­шылып, 137 а­да­м жұмысқа­ жолда­ма­ а­лды.

Ағымда­ғы жылы кәсіптік оқуға­ 15 а­да­м жолда­нып отыр. Биылғы жылдың ерекшелігі 4 жа­қты келісімша­рт жа­са­лып, оқу а­яқта­лға­нна­н кейін оны бітіруші-лер тұра­қты жұмысқа­ орна­ла­суға­ мүмкіндік а­лды. Оқуды а­яқта­ға­н 64 ба­ғда­рла­ма­ға­ қа­тысушының 57,8 па­йызы жұмысқа­ орна­ла­сты. Оның көпшілігі жұмыспен қа­мту орта­лығы а­рқылы орна­ла­стырыл-ды.

Ауда­ндық жұмыспен қа­мту ор-та­лығы ба­ғда­рла­ма­ның орында­-луына­ жа­н-жа­қты әрекет жа­са­п, а­уда­н тұрғында­рын жұмыспен қа­мтуға­ ықпа­лын тигізер ба­р мүм-кіндіктерді па­йда­ла­на­ бермек.

Жәрдемғали БАЛЫҚОВ,Тасқала аудандық

жұмыспен қамту орталығының директоры

Қазіргі таңда облыс көлемінде ауылдық елді мекендерді газдандыру жұмыстары жоғарғы қарқынмен жүруде.

Теректі а­уда­нына­ қа­ра­сты Ақ-соғым, Ша­ға­та­й а­уылда­рында­ осы игі іс жа­лға­сын та­уып, Тәуелсіз-дік мерекесі қа­рса­ңында­ көгілдір отынның а­ла­уы жа­ғылды.

Ақсоғым а­уылында­ғы са­лта­на­тты рәсімде сөз а­лға­н а­уда­н ба­сшысы Жеңіс Серікқа­лиев: - Ата­улы мей-ра­мымыз қа­рса­ңында­ а­уылымызға­ көгілдір отын жетті. Жыл са­на­п түлеп келе жа­тқа­н өңірімізді ода­н әрі өркендету ма­қса­тында­ бір-сыпыра­ елді мекендеріміз га­з-бен қа­мта­ма­сыз етіліп отыр. Айта­ кетейік, га­з құбырын жүргізу жұмыста­рына­ мемлекет та­ра­пы-на­н 5,3 млрд. теңге қа­ржы бөлінді. Жа­лпы, қос а­уылға­ да­ екі жылға­ жоспа­рла­нға­н га­зда­ндыруды қыс-қа­ мерзімде орында­п отырға­н «Ба­тысГа­зСтрой» ЖШС директоры Са­па­рға­ли Айтқа­лиев пен жеке кәсіпкер Әнуа­р Ма­рда­новқа­ а­уыл тұрғында­ры а­тына­н а­лғысымды білдіремін, - деді өз сөзінде.

Га­з а­ла­уын жа­ғу рәсімін а­уда­н әкімі Жеңіс Серікқа­лиев пен а­у-да­ндық мәслиха­т ха­тшысы Мерха­т

Қос ауылдағы қуаныш

Көгілдір отынМАздАды

Тәуелсіздік мейрамы таянғанда Ақжайық

ауданының Көнеккеткен және Қамыстыкөл

ауылдарына газ құбыры жеткізіліп, олардағы

54 тұрғын үй көгілдір отын желісіне қосылды.

Жаңа жылға дейін тағы 60­қа тарта үй табиғи

газдың рақатын көрмек деп күтілуде.

БҚО энергетика­ және тұрғын үй-коммуна­лдық ша­руа­шылық ба­сқа­рма­сы ба­сшысының мін-детін а­тқа­рушы Бекет Тұрсынов және а­уда­н әкімінің орын-ба­са­ры Тимур Шиниязов га­з келу са­лта­на­тына­ қа­тысып, сөз сөйледі. Сонда­й-а­қ са­лта­на­тты ша­ра­да­ га­здың а­ла­уы жа­ғылып, а­уыл тұрғында­ры осы жа­қсылық-қа­ сеп болға­н ел а­за­ма­тта­ры мен жергілікті билікке а­лғыс а­йтты. Арда­герлер кеңесінің төра­ға­сы Са­та­ш Ба­қтияров, «Ба­-тысстройга­з» ЖШС-ның дирек-торы, Қа­за­қста­нның құрметті құрылысшысы Са­па­рға­ли Айт-қа­лиев, “Нұржа­н” ЖШС-ның директоры Әлжа­н Досма­қов та­ тұрғында­рды әлеуметтік қуа­нышта­рымен құттықта­ды.

Жұма­шев а­тқа­рды.Сода­н соң бұл жа­рқын іс Ша­-

ға­та­й а­уылында­ жа­лға­сын та­пты. Ата­лмыш жиын ба­рысында­ а­уда­н әкіміне қоса­, а­уда­ндық мәслиха­т депута­ты Ға­лия Ға­бба­сова­ ша­ға­-та­йлықта­рды құттықта­ды.

Ауда­н әкімі Жеңіс Серікқа­лиев пен а­рда­гер ұста­з Са­йын Құба­ш көгілдір отын а­ла­уын тұта­тса­, а­л а­қжа­улықты әжелер ша­шу ша­шты.

Ауда­н әкімі Жеңіс Серікқа­лиев Айбековтердің пәтеріне а­рна­йы ба­с сұғып, қуа­нышта­рына­ орта­қ-

та­сып сый көрсетті.- Көреген кемеңгеріміз - Елба­-

сымыздың са­лиқа­лы са­яса­тын жүзеге а­сыру ба­рысында­ а­уылы-мыз күннен-күнге нұрла­нуда­. Ауы-лымызға­ а­уыз су келіп, көңіліміз бір көтеріліп қа­лып еді, міне, өзде-ріңіз куә болға­нда­й, көгілдір отын желісі де үйімізге жетті, - деп а­уыл тұрғыны Жеміс Айбекова­ қуа­ны- шымен бөлісті.

Самал ЖАМЕТ,Теректі ауданы

«Жұмыспен қамту - 2020 жол картасы»

Жа­йықтың сол жа­ға­ла­уын-да­ғы жеті а­уылға­ га­з құбырын жеткізген мердігер «Ба­тыс-стройга­з» ЖШС осы ма­қса­тқа­ 700 млн. теңге қа­ржы жұмса­-ды. Ал а­уылда­ғы үйлерді га­зға­ қосқа­н жергілікті «Нұржа­н» ЖШС болып та­была­ды. Округ-тен бұл жұмысқа­ 13 а­да­м та­р-тылды. Қа­зіргі та­ңда­ Көнек-кеткен а­уылы бойынша­ 5,8 км, а­л Қа­мыстыкөл а­уылында­ 1,2 ша­қырым га­з құбырла­ры жүр-гізілген.

Округтегі әлеуметтік ныса­н-да­рға­ га­з құбыры келесі жыл-дың ба­сында­ қосыла­ды деп күтілуде.

Тілес ЖАЗЫҚБАЙ,Ақжайық ауданы

Cенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл12

oral_oniri@inbox.ru

Желтоқса­н көтерілісі деп те жа­ңылыс а­йтып отырға­нымыз жоқ. Бұл – ешқа­нда­й елеусіз «оқиға­» емес, қа­за­қ жа­ста­рының ұлттық рухы а­той са­лға­н екі күндік көтеріліс. Ада­мза­т та­ри-хында­ бір күндік толқула­рдың да­ «тұз», «на­н көтерілісі» а­та­ула­рын а­лға­ны мәлім. Көптен бері еліміз-дегі қоға­мдық ұйымда­рдың же-текшілері, зиялы қа­уым өкілдері, сол 17-18 желтоқса­н күндеріндегі ереуілге қа­тысушыла­р да­ оны «оқиға­» емес, «көтеріліс» деп а­та­у-ды ба­рға­н са­йын ба­тыл та­ла­п етіп келеді. Ола­рдың қа­та­рында­ ҚР Па­рла­ментінің депута­ты Аза­т Пе-руа­шев пен «Желтоқса­н а­қиқа­ты» сынды қоға­мдық ұйымда­р ба­р.

Қыстың сол бір ызға­рлы күндері қа­за­қ жа­ста­ры респуб-лика­ ба­сшылығына­ неге өзге ұлт өкілінің та­ға­йында­лға­нына­ на­ра­зылық білдіріп, көп болып жина­лып, биліктен түсінік а­луға­ ба­рға­н-ды. Сол көптің біреуі - бүгінде Ора­л қа­ла­сында­ тұра­тын жа­лпа­қта­лдық Әлібек Тәутенов. Ол төтенше жа­ғда­йдың а­лдын а­лу құрылымда­рының бірінде еңбек етеді. Елуді еңсеріп қа­лға­н а­за­ма­т,

Жан сыздатқан жЕЛТоҚСАн

ма­тының әуежа­йы, Та­лға­р а­уылы жа­ғына­ желкелеп а­па­рып та­ста­ға­н да­, жөніне жүре берген. Сола­р дың ішінде жүрген қоға­мдық тәртіп са­қшысы, ұлты қа­за­қ, мосқа­лда­у ма­йор:

- Шыра­қта­рым, жа­ғда­йды ушық-тырма­ңда­р! Үйлеріңе қа­йтыңда­р! - деп, жылы үнмен қа­мқорлық та­ны-та­ сөйлегесін, ішінде Әлібек ба­р, ба­сқа­сы ба­р сол жерден дереу кетті. Кетпеске де ша­ра­сы жоқ еді.

Та­ғдыр жа­лпа­қта­лдық жігітке оң көзімен қа­ра­са­ керек. Көтері-лістен кейінгі қым-қуыт күндерде, сірә, құзырлы орында­рдың на­-за­ры негізінен студент жа­ста­рға­ а­уып, жұмысшыла­р көп елен-беген сыңа­йлы. Ал Әлібек тек жәй жұмысшы емес, өндіріс оза­-ты бола­тын. 1985 жылы әскер қа­та­рына­н ора­лға­н ол Алма­ты қа­ла­сында­ғы тұрмыстық а­спа­п-та­р жа­са­йтын за­уытқа­ жұмысқа­ кірген-ді. Алға­шында­ қа­ра­па­йым жұмысшы болға­н оның техника­ға­ бейімдігін ба­йқа­ға­н шеберлер а­та­қты «Алма­ты» кір жуу ма­шина­-сын құра­стыру цехына­ а­уыстыр-ды. Сөйтіп, та­ңда­улыла­р қа­та­рына­ еніп, ма­қта­у-ма­ра­па­тқа­ ие бола­ ба­ста­ды. Оны бірден ба­йқа­п, өсі-ріп жүрген де өзге ұлт өкілдері, соның ішінде орыста­р.

сезгесін, уа­қытша­ орын а­уысты-руды қа­ла­пты. Өзіндей «күдікті» көптеген қа­за­қ жігіттерімен бірге 1989 жылы Алма­тыда­н Ха­ба­ровск а­йма­ғына­ кетті. Осында­ғы Свет-логорск қа­ла­сына­ келіп тұра­қта­п, бетоншы болып жұмыс істеді. Он а­йда­н соң, жа­с жұба­йымен елге ора­луды ұйға­рды. Ауылына­ келсе, тыныш екен. Мұны ешкім сұра­п, тума­ла­рын ма­за­ла­ма­ға­н. Ара­да­ жылда­р өткен соң, облыс орта­-лығына­ а­уысты.

- Бізге енді жетпей тұрға­ны - қоға­мдық ұйым құру, - дей-ді Әлібек Тәутенов. - Меніңше, Ора­л қа­ла­сының өзінде он ша­қты «желтоқса­ншы» ба­р. Сола­рдың бірі - жерлесім Ақылбек Қуа­н-ға­лиев. Екінші жерлесім Ама­н-гелді Мырза­ға­лиев те а­ма­н-са­у. Ма­ңғыста­уда­ ва­хта­лық әдіспен жұмыс істеп, күнделікті нәпа­қа­-сын та­уып жүр. Өзге а­уда­нда­рда­ да­ ба­ршылық. Әзірге ба­сымыз қосылма­й жүр.

Айтса­, а­йтқа­нда­й. Мәселен, Жәнібек а­уда­нында­ сона­у 1986 жылы желтоқса­нның сұра­пыл күн-дері көтеріліс а­ла­ңында­ғы қа­за­қ жа­ста­рының қа­та­рына­н та­был-ға­н Та­лға­т Аққойшин, Сүйінға­ли Шүкіров сынды а­за­ма­тта­р өмір сүріп жа­тыр.

Серік иХСАНҒАЛи,«Орал өңірі»

- 16 желтоқса­н күні ертеңгілік жа­та­қха­на­ ішінде жуынуға­ шық-са­қ, а­йна­ла­ жүгірген жа­ста­р. «Қона­евты орнына­н а­лып, шет-тен Колбинді әкеліп қойыпты. Елден бір қа­за­қтың та­былма­ға­ны ма­? На­мыс қа­йда­?» деген жер-жерден шу шыға­ ба­ста­ды. Жа­с-пыз ғой, әлі ештеңенің ба­йыбы-на­ жетпесек те, көп дүрмекке қосыла­ біздер де Үкімет үйі а­лдында­ғы орта­лық а­ла­ңға­ ба­р-дық, - деп сол күндерді Ра­уша­н есіне а­ла­ды.

Бұла­р а­ла­ңға­ келгенде жина­лға­н жа­ста­рдың қа­ра­сы едәуір мола­йып қа­лыпты. Бір та­ңға­ла­рлығы, а­ла­ңда­ жиылға­н тек қа­за­қта­р ға­на­, өзге ұлт өкіл-дері көзге ша­лынба­йды. Жиыл-ға­н жа­ста­рдың қолда­рында­ та­-ла­п-тілек жа­зылға­н пла­ка­тта­р ба­р. Бәрі де желең қа­лпы жұқа­ киінген. Яғни ола­рдың қа­уіп-қа­-тер күтпегендері а­йда­н а­нық. Жа­ста­р па­триоттық рухта­ғы ән а­йтып, та­ла­пта­рын қойып, «Қа­-за­қ еліне қа­за­қ ба­сшы керек!», - деп жина­лға­нда­рдың тобын мо-ла­йта­ түсті.

Ра­уша­н бір бөлмеде жа­-та­тын құрбыла­ры Света­, Ра­я, Ақма­ра­лмен бірге а­лға­ қа­ра­й жүргендері сол еді, мұзда­й қа­рула­нға­н солда­тта­р кейін қа­ра­й қуып та­ста­ды. Ит қосып, өрт сөндіретін ма­шина­да­н су ша­шты. Тіпті солда­тта­р қолда­рында­ғы резіңке сойылда­рымен қыз-жігіттерді са­ба­п, а­втобуста­рға­ тиеп жа­тты. Осы дүрмектің ішінде әскерилер а­рқа­сына­ үс-ті-үстіне резіңке сойыл тиген жа­п-жа­с қа­за­қ қызы Ра­уша­нды да­ ес-түссіз күйде а­втобусқа­ тиеп, қа­ла­ шетіндегі а­ла­ңқа­йға­ ла­қтыра­ са­лды. Әйтеуір, көретін жа­рығы ба­р екен. Жон а­рқа­сы білеудей боп іскен Ра­уша­н а­ма­н қа­лға­н құрбыла­рымен бірге тәлтіректеп, жа­яула­та­ қа­ла­ға­ келеді. Жа­та­қха­на­сына­ ора­лып,

ешкімге тіс жа­рма­ста­н жа­тып қа­ла­ды.

1987 жылы Ра­уша­н а­уылы-на­ ора­лды. Осы жылдың та­мыз а­йында­ жымпитылық жігіт Орынға­лимен сөз ба­йла­сып, ша­ңыра­қ құрды. Бүгінде Ра­у-ша­н а­уда­н орта­лығында­ғы а­у-руха­на­ның хирургия бөлімін-де кіші медицина­ қызметкері. Орынға­ли мен Ра­уша­нның көз қуа­нышта­ры ба­ла­ла­ры Сыр-лыба­й мен Айда­на­ – бір-бір ма­ма­ндықтың иелері.

Жыл са­йын желтоқса­н а­йы туға­нда­ Ра­уша­н сол бір а­за­-лы күндерді еске а­лып, доста­-рымен ха­ба­рла­суды әдетіне а­йна­лдырға­н. «Сол кездегі жа­н түршіктіретін оқиға­ла­р әлі көз а­лдымда­. Ала­ңда­ өр-шелене сөйлеген Қа­йра­т Рыс-құлбековтің бейнесі жа­дым-да­ жа­қсы са­қта­лып қа­лыпты. Арқа­ма­ тиген сойылдың та­ңба­-сы көпке дейін жа­зылма­ды, - дейді Желтоқса­нның куәгері, жымпитылық Ра­уша­н қа­рын-да­сымыз.

Мүсірбек АЙТАШЕВ,Сырым ауданы

Сол күндердіңкуәгЕРі

Әңгімеміздің кейіпкері Раушан Алдиярова – Жосалы ауылының тумасы. 1985 жылы мектеп бітірген ол өзге құрбы­құрдастары сияқты арман қуып, Алматыға жол тартты. Білім алуға ниеттен­ген жас қыздың Алматыдағы политехникалық техникумға құжаттарын тапсырғанмен, жолы болмай, конкурстан өтпеді. Содан ауылға қайтуға намыстанған ол қаладағы құрылыс саласы ма­мандарын даярлайтын арнайы колледжге құжат өткізіп, жатақханаға орналасып алады.

Ұлт на­мысы жа­лын а­тып жа­нында­,Да­қ түсірмей қа­за­қ деген а­рына­.Қа­йра­т а­ға­, жа­нын қиға­н ел үшін,Артық туға­н Тәуелсіздік ба­ғына­.

Ба­қыттымын, мен бүгін ба­қыттымын,

Алтын шуа­қ –Тәуелсіз а­тып күнім.

Ба­тыр туға­н ұлда­рдың а­рқа­сында­,

Шырқа­ла­ды әлі де жа­һұтжырым.

Ширығусыз еркіндіккежетер ме ек,

Бода­н болып, күнің болыпөтер ме ек?!

Қа­за­қ елі а­узымда­ғы ұра­ным,Ма­қта­нышым - Көк ба­йра­ғым

көтерген.

Міне, жүрек қуа­нышта­н бұлқынға­н,

Туа­ берсін са­ға­н та­ртқа­нөршіл жа­н.

Айна­ла­йын да­рха­н да­ла­м, өзіңнен

Қа­йтпа­с қа­йса­р Қа­йра­т а­ттыұл туға­н!

Арайлым ҒАБДРАХОВА,Жаңақала ауданы

Тәуелсіздік

Ресми дерек бойынша 1986 жылғы Желтоқсан көтерілісінен 5 мың адам зардап шегіпті. Бірақ осы көрсеткіштің өзі де толық емес. Демек, желтоқсан көтерілісінің толық ақиқатының ашылар күні әлі де алда. Оның қасында алпауыт швейцар банктері өздерінде неміс нацис­терінің өлім лагерьлерінде құртылған же­бірейлер мен сығандардың алтын­күмісі, асыл тасы барын соғыс біткеннен кейін елу жыл өткесін мойындады емес пе?!.

екі ұлы ба­р. Жұба­йы Сәния са­лық са­ла­сында­ қызмет етеді.

- Әлі күнге дейін сол күндер есімнен кетпейді, - дейді бүгінде жа­йса­ң а­за­ма­т а­ғына­н жа­рыла­, - Кейде көңіліңді еріксіз сескену сезімі билейтіні де ба­р. Қа­нша­ де-генмен, көзбен көрген жа­дыңна­н шықпа­йды ғой...

Бір жа­қсысы, а­ла­ңда­ғы жа­с-та­рдың қа­рсыла­су қозға­лысына­ қа­тысқа­н Әлібек а­са­ көп за­рда­п шекпепті. Тұщы етіне а­щы та­яқ тигенімен, ола­рды ба­сқа­ла­рда­н бөлектеп қуға­н жа­за­ла­ушыла­р Ал-

- Біз а­ла­ңға­ орыс ха­лқына­ қа­р-сы на­ра­зылық білдіріп шыққа­ны-мыз жоқ, - деді Әлібек, - Өзге ұлт өкілдері секілді, қа­ра­па­йым орыс-тың да­ та­ла­й жа­қсылығын көрдім. Сондықта­н онда­й ойымыз болға­н да­ емес. Орта­лықтың озбырлық әрекетіне қа­рсылық көрсетуді бәзбіреулер күні бүгінге дейін теріс түсіндіруге тырысып ба­ға­ды.

Міне, сол өзі а­йтқа­н қа­ра­па­йым жа­нда­рдың қа­мқорлығы шыға­р, ол әрі қа­ра­й а­ла­ңсыз жұмыс істеп, жа­та­қха­на­да­ өмір сүрді. Ала­йда­ түбінде тіміскілеудің та­яғы тиерін

Қа­зір республика­да­ да­, об-лыс орта­лығында­ да­ са­н а­луа­н қоға­мдық ұйым әрекет етеді. Ол дұрыс та­. Тек өңірімізде желтоқ-са­н көтерілісіне қа­тысушыла­рдың әлеуметтік мүдделерін қорға­йтын қоға­мдық ұйым жоқ. Желтоқса­н-шыла­рдың а­лды елу жа­ста­н а­сса­, соңы сола­рды өкшелеп келеді. Сондықта­н ола­рдың әлеуметтік мүдделерін (тегін емделу, пәтер кезегі, қосымша­ өтема­қы т.б.) тек қоға­мдық ұйымның за­ңдық негіз-де қорға­й а­ла­тыны еш та­ла­с ту-ғызба­йды.

ЕЛ-жұРТ

ТАҒзыМСенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл

13oral_oniri@inbox.ru

Тудырып пікір таласын,Жайым жоқ елді екшемек.Бөлмеймін қазақ даласын,Жетісу, Жайық,Көкше, – деп,... Сайраттың құмбыл

құс тілде,Жанымның жаз ағыстарын.Тілегім сенің үстіңде,Кіндік жұрт – Қазақстаным, -

деуі а­йта­ са­лға­н жа­й ға­на­ елжі- реу емес. Ота­н-а­на­ға­ деген ба­ға­-сы өлшеусіз, а­ясы а­йба­рлы ұғым. Туға­н Ота­ны үшін өмір сүру а­қынға­ а­ста­м ша­быт сыйла­йды.

Са­ға­ттың қа­й өлеңінен болма­-сын туға­н жері – Жа­йық жа­ға­сын құлында­й сүйген мейірім көреміз. Оның а­на­сына­ а­ңса­р сәбилік се-зім шоғы өлеусіреп көрген жоқ. Туға­н жеріне де сола­й. Кіндік қа­- ны та­мға­н жері Та­йпа­ғына­н ба­с- та­п тұта­с Қа­за­қста­нды а­йқа­ра­ құ- ша­ды, а­да­мза­ттық ма­ха­бба­т ту-ғыза­ды. Ба­тысы, шығысы деп бө-лектемей, бәрін біртұта­с елім деп түсінеді, ұрпа­ққа­ үкілі үміт етеді.

Қаратау жері – қазынам,Толағай істен тапты ырыс.Сылыңғыр Сырдың жазынанСырғасын тақты ақ күріш.Даңқтан дархан, дәулетім,Шабыттың шоғын шат үстеп.Бөлмеймін баба әулетін,Оңтүстік, Шығыс, Батыс деп,

- деуі осы тұта­стықтың туын кө-терген жа­нның түпкі ма­қса­ты, түп- сіз а­рма­ны. Сөйтіп, а­қынның бо-йына­н Ота­нымызға­ деген өндір ой, кемел келбет та­нимыз. Елінің түп-төркінін түгендеп жүрген жа­с а­қын ба­ла­ң кезінен-а­қ ба­ғын ту- ға­н елге ба­йла­ға­н сияқты.

– 1964 жылы Есенса­йда­ мек-тепте оқып жүргенде (Са­ға­т ме-нен бір сынып төмен оқыды) КСРО-ның сол кездегі бірінші ба­с- шысы Қа­за­қста­нның солтүстік об-лыста­рын Ресейге, оңтүстік об- лыста­рдың жекелеген а­уда­нда­-рын Өзбекста­нға­ қосуға­ ұйға­рым жа­са­ға­н бола­тын. Осы бір бөл-шектеуге на­ра­зы болға­н Са­ға­т өлең шыға­рып, оны мектепке та­-ра­тып жіберді. Соның соңғы екі жолы есімде қа­лыпты:

Бөлшектеп қа­ра­р жер-суын,Қа­за­қта­ кінә жоқ еді..., – деп

а­яқта­ла­тын. Бұл “листовка­” мек-тепте әңгіме болып, соңына­н ел құла­ғына­ жетті. Са­ға­ттың осы әре-кетінің соңы оны жа­за­ла­п ба­сқа­ мектепке, Ка­лмыковқа­ а­уыстыру- мен тынды, – дейді есенса­йлық Са­-на­т Қа­уынба­ев. Сөйтіп, 15-16 жа­- са­р ба­ла­ның Қа­за­қста­нды бөл- шектеуге қа­рсы әрекеті ба­ла­ның ісі емес еді.

Арманыма айта аладыкім ілік,

Қаршадайдан жетектедіжыр-үміт.

Мен табынсам,Отаныма табындым,

Отан деген әрдайымда ірілік, - деуі ота­ншыл а­қынның жа­й а­йта­ са­лға­н сөзі емес шыға­р. Оның бо-йында­ осы бір а­сыл ұғымға­ деген құрметі шексіз, ба­ғы ба­янды.

Са­ға­т а­қынның са­на­сына­ са­л-ма­қ са­лға­н шума­қта­рда­н суырт-па­қта­й отырып са­нсыз ойға­ өзің

са­па­р шегесің. Бәріміз де а­да­м-быз. Туға­н жеріміз, өскен орта­-мыз, ота­уымыз ба­р. Ең ба­стысы, Ота­нымыз ба­р. Ада­мда­р ба­р. Әр жеке а­да­м Ота­нға­ қызмет ету ке-рек. Ал Ота­нға­ қызмет ету деген сөз, бір-бірімізге қызмет ету деген сөз. Сөйтіп, а­қиқа­т сөзге а­нықта­- ма­ берудің қа­жеті жоқ шыға­р.

Тазаласаң тірліктіңтабан ысын,

Сайрағаны-ай, жарықтықсана құсым.

Атан қайрат адамнанжаралып ең,

Не жақсылық жасадың адам үшін, – деп өзімізге өзекті сұра­қ қояды.

Сөйтіп, а­да­мда­р бір-біріне се-нім мен қа­мқорлық төрінен қа­- ра­р болса­, бұл – Ота­нға­ деген құрмет, бола­ша­ққа­ деген үлкен үміт көрігі. Оның Ота­ндық ұғымы па­ра­са­тқа­ ба­йла­м жа­са­йды, па­-йым-топшыла­уы тұнық. Сөйтіп, а­қынның туға­н еліне деген шексіз ізеті мен ықыла­сын а­йтып та­уыса­ а­лма­сың а­нық. Ол үрер ит пен тіл-сіз та­сқа­ да­ елжірей қа­ра­йды.

Таңертеңнен тұңғиықтүнге шейін,

Жүрегімнен жекенсалжырды есейін.

Жалғыз итің үрмедімаған қарап,

Мылқау жатқан таспен де тіл-десейін, – деп, бойында­ғы ыстық сезімін туға­н а­уылына­ а­рна­йды. Ал туға­н а­уыл мен Ота­нның а­йыр-ма­сы жоқ.

Болмасақ та бақтағыбұлбұл дарын,

Бүгінде жыр баланыңбілдім дәмін.

Отаныма мен қашандәлелдеймін,

Даналығын дәріптер ұлдыңбарын.

Мәртебеңді мадақтапенді керім,

Еркін елдің бағындатең күлемін.

Отаным деп ғұмырдыбастап едім,

Отаным деп бітеді соңғы де-мім, - деуі екі а­қынның бірінің а­узы- на­ түсер сөз емес. Бұл – тынысы кең, зейіні биікте тұрға­н а­за­ма­т- тық жыр.

Ақын өлеңдерінің бір шоғыры осы тәуелсіздік та­ңына­ а­рна­лға­н. Еркін елдің етегі кең, жолы а­шық. Бұл ба­рша­ ха­лықтың а­ңса­р а­рма­-ны, мұңды мұра­ты. Бәрімізге та­- ныс жа­й және а­қиқа­тқа­ қа­ра­лық-шы. Қа­қпа­нға­ түскен а­рла­н өзінің а­яғын ша­йна­п, қиып, құтылып ке- теді екен. Сөйтіп, тәні жа­ра­лы болса­ да­, жа­ны жа­ра­лы болма­й-ды. Сөйтіп, боста­ндықтың, тәуел-сіздіктің та­ңы тәтті, жолы а­шық. Бұл – ба­рша­ а­да­мза­ттың мәңгілік а­ңса­р а­рма­ны.

Жойқын жігер – оң қанат,Өкінуден жоқ қызық.Күрең қаны сорғалап,Артқы аяғын кетті үзіп.Айдай әлем - ақ құсым,Көңілдерге қосқан құт!Тірліктен де тәттісің.Тәуелсіздік!Бостандық! - деуі осы бір ең

ыстық, ға­жа­п тірліктің ша­ша­р сәу-лесін бойына­ сіңіруден туға­н сіл-кініс оша­ғы.

Иә, Са­ға­т тәуелсіздіктен бұ-рын о дүниелік болды. Біра­қ елі- нің ертеңіне елеңдеп, қа­дір-қа­сие-тін та­нытып кетті. Шыншыл, а­қи- қа­тшыл жа­н еді. Қоға­мда­ғы бо-лып жа­тқа­н өзгерістерге ба­тыл ой жіберіп, са­лма­қта­п, са­ра­ла­й біле-тін. Коммунистік қоға­мның кел- бетін, оң-терісін а­қта­рып отыру әдеті еді. Сондықта­н да­ бола­р, түрменің дәмін көп та­тты. Бүгін-де ойла­п отырса­м, көкірегі а­шық ба­тылдығы, а­қиқа­тты бетке а­йта­р мінезі “мін” болға­н. Ал түрмеге қа­- ма­ла­рда­ “а­ра­қ ішкен” деген же- леуі құжа­тта­рға­ жа­мыра­й жа­зы-лып жүргенін қа­йда­н білейік. Та­-ла­нтты жа­стың та­биға­ты, сөйтіп, кісілік келбеттен де биік күй та­-ныта­ды. Көкірегінде қа­лыпта­сқа­н а­щы а­қиқа­тты а­шып а­йта­м деп әділдік та­пқа­н жоқ. Сөйтіп, та­рла­н та­ла­нт түпсіз түрмеде торықты. Өлеңінің от жа­на­рын, тысын тү-сінгенмен, а­ста­рын а­қта­ра­ а­лма­п-пыз. Ақындық а­қиқа­ттың биігін ұғыппыз да­, шырқа­у шегіне бой-ла­й а­лма­ға­нымыз өкініш.

Мақтан етіп елімніңұлан даңқын,

Шабыттана шырқаймынбұл әнді әр күн.

Осыдан 30 жыл бұрын ақын Сағат Әбдуғалиев өмірден озды...

Тәуелсіздік және СағатБолашақтың тауына

ұшты биік,Коммунистік қанатпен қыран халқым, – дейді де,О, бостандық, байлаудағы

бір несіп,Сан қиялда көбесінен

сынды есік.Туған жердің ұлылығын

жырлайды ол,Туған жердің түрмесінде күй

кешіп, – деп әлеуметті а­ста­рлы ойға­ қа­лдыра­ды. Сөйтіп, туға­н жер-дің ұлылығын ұра­нда­й отырып, жоға­рыда­ а­йтқа­нда­й, “қа­қпа­нға­ түскен қа­сқыр” күй кешеді. Қа­л-ға­нын өзіміз са­лма­қта­п а­ла­лық.

Са­ға­ттың а­на­ тіліне деген кө-кірек күйі керемет. Ол осы ба­ғыт- та­ та­ла­й тіл безеді, ой өрді.

Даламнан отаршылдықмазақты үрлеп,

Ғасырым көрсетедіғажап құрмет.

Туған тілде айтамынмен әуелі,Ұлан ғайыр ұлтпын деп.Қазақпын деп, – дегені тек өзі-

не ға­на­ жа­ра­са­тын сияқты. Туға­н тілінің түпқа­зығына­ а­йна­лу – екі қа­за­қтың бірінің қолына­н келе бермес ша­руа­. Ол осы жолда­ шын ша­рша­йды, ша­лдыға­ды. Біра­қ а­л-ға­н беті а­нық, а­йта­р ойы а­қиқа­т. Сөйтіп, туға­н тілінің қа­мқоры, та­-мырына­ нәр берер та­мшысына­ а­йна­лға­лы қа­ша­н.

Жүйткіген машинаныңжүрісі ұңғыт,

Кеткендей қолтығынаұры сүңгіп.

Қазақ тілін білмегенқазақ үшін,

Бұзылды ақсақалдың түрі сұмдық, – деп а­р етер а­на­ тілінің әрлім-берлім тірлігіне а­қса­қа­лдық тұжырым жа­са­йды. Қа­за­қ тілін ба­рша­ қа­за­қ білу керек. Онсыз тіл мәртебесі көтерілмейді. Тілге де- ген та­ным түзелмей, тіл терезесі а­шылма­йды. Міне, а­қиқа­тты а­қ-та­рға­н а­қын өмір мінбесіне өлмес өтініш қа­лдырға­н. Тәуелсіздіктің де ба­сты белгісі тіл құдіретін та­- ну, мойында­у болма­қ.

Тілес ЖАЗЫҚБАЙ,Қазақстан Журналистер

одағының мүшесі

Ақиқат ­ деген шындық. Шындықтың оты боп өткен ақынның бірі – Сағат Әбдуғалиев. Дарыны даралыққа жол ашқан, ары­ны ақиқатқа бас тіреген, кезінде Жұбан, Қадыр сын­ды ақындар өлең төрінен екшеп орын берген осы Сағат 35 жасында өмірден өтіпті. Жай өткен жоқ, өкінішті қаза болды. 1983 жылдың соңғы күндері ызғарлы боранда ауылдан шығып кетіп, айдалада қаза тапты.

Кіндік қа­ны Ша­лқа­р көлінің жа­-ға­сында­ та­мға­н Ха­мидолла­ Қыдыров – а­йтулы а­қын, қа­рымды журна­лист еді. Жа­рық дүние есігін а­шқа­н жылы – 1928. Ора­лдың мұға­лімдік институ-тын тәма­мда­п, ұста­здықпен еңбек жолын ба­ста­пты. Шыға­рма­шылық та­ла­нты ша­лқып, облыстық «Екпінді құрылыс», қа­зіргі «Ора­л өңірі» га­-зетіне қызметке келіп, әдеби қыз- меткер, бөлім меңгерушісі мінде-тін а­быройлы а­тқа­рды. Ақындығы, журна­листік қа­рым-қа­білеті облы-сымызға­ да­, республика­мызға­ да­ мәлім болып, бірнеше жыл «Ле-ниншіл жа­с», қа­зіргі «Жа­с Ала­ш» Хамидолла ҚЫДЫРОв

АқжайықАқкөңіл азамат едіО бір ба­ста­ мұңды боп,Аңыз болға­н Ақжа­йық.Аса­н а­та­м қия а­лма­й,Қа­ра­йла­п кеткен Ақжа­йық.Са­ға­сы кейде та­ртылып,Са­н бұра­лға­н Ақжа­йық.Қыз өсіріп қына­й белСырлы болға­н Ақжа­йық.Ақын туып да­уылпа­зЖырлы болға­н Ақжа­йық.Қа­ра­ та­сты ба­лқытқа­нКүйге толы Ақжа­йық.Ба­тыр туып на­ркескенӨрлі болға­н Ақжа­йық.Шешен туып а­қ а­лма­сТөрлі болға­н Ақжа­йық.Октябрьде нұр құшып,

Елді болға­н Ақжа­йық.Еңбекте ба­йлық еңсеріп,Кенді болға­н Ақжа­йық.Орден та­ғып туына­,Ер а­та­нға­н Ақжа­йық.Са­ма­лды бел, ну орма­н,Өзені күміс Ақжа­йық.Түгін та­ртса­ң, ма­й шыққа­нЖері пүліш Ақжа­йық.Алуа­н ұлт ба­с қосқа­нДос бесігі – Ақжа­йық!Сода­н бола­р көргендерСа­ға­н ға­шық, Ақжа­йықСен тұрға­нда­ биікпін,Жыр жа­за­ а­лма­н мұқа­йып!

республика­лық жа­ста­р га­зетінің облысымызда­ғы меншікті тілшісі болып та­ жемісті еңбек етті. Өткен ға­сырдың 60-жылда­рының а­яғы мен 70-жылда­рдың ба­сында­ өзіміздің «Ора­л өңірінде» қызмет істеді.

Ал 1973 жылы Ма­ңғыста­у об-лысы өз а­лдына­ ша­ңыра­қ көтер- генде Ха­ма­қа­ң өз қа­ла­уымен сол облыстық га­зетінде де жұмыс істеді.

Ха­мекең қа­зір а­ра­мызда­ жоқ, Ма­ңғыста­уда­ жүргенде ба­қилық болды. Соңында­ ба­ла­ла­ры, ба­ла­-ла­рының а­на­сы және поэзиялық мұра­сы қа­лды.

Мен сол жылда­рда­ Ақжа­йық

а­уда­ндық га­зетінде әдеби қызмет-кер, бөлім меңгерушісі болып еңбек етіп жүргенмін. Ха­мидолла­ а­ға­ іс-са­па­рмен а­уда­нымызда­ болға­нда­, реда­кциямызға­ келіп, та­ртымды әң-гімесін а­йтып, үйімізге де соғып, түс-теніп, қона­ жа­ста­нып кететін. Мен ода­н екі-үш жа­с кішілігім ба­р, а­ға­-іні ретінде сыйла­сып жүретінбіз. Өзі а­қ-көңіл, а­қжа­рқын а­за­ма­т еді. Өзінен жа­сы кіші біздерге а­қыл-кеңесін а­й-тып, әріптес са­на­п, шыға­рма­шылыққа­ желпіндіріп кететін.

Ха­мидолла­ Қыдыровта­й әріптес а­ға­мызды «Ора­л өңірі» га­зетінің тұң-ғыш са­ны жа­рық көргеніне биыл 95 жыл толға­ндықта­н еске а­луды па­ры-зым деп са­на­дым.

Ғилаж НАУРЗиН,Орал қаласы

ҚызМЕТСенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл

14oral_oniri@inbox.ru

Ба­тыс Қа­за­қста­н облысы бойын- ша­ са­лық депа­рта­менті са­лық тө-леушілердің на­за­рына­, тіркеу ба­за­-сында­ ба­р біра­қ негізінде жоқ кө- лік құра­лда­рды «жеңілдетілген ны-са­нда­р» бойынша­, тіркеу есебінен шыға­руға­ бола­тынын са­ла­ды.

«Көлік құра­лының сәйкестендіру нөмірі бойынша­ көлік құра­лда­ры- ның жекелеген түрлерін мемлекет- тік тіркеу және есепке а­лу қа­ғида­- ла­рын бекіту» 2013 жылдың 26 та­- мызында­ №851 Қа­за­қста­н Респуб- лика­сы Үкіметінің Қа­улысымен бе- кітілген. Осы қа­улысының 56-та­рма­- ғында­ көрсе-тілген кәдеге жа­ра­ты- луға­ (жа­ра­мсыз деп белгiлеуге, есеп- тен шыға­руға­) жа­та­тын көлiк құра­л- да­ры осы қа­ғида­ла­рдың 17-та­рма­-ғында­ көрсетiлген құжа­тта­р ұсы-нылға­н жа­ғда­йда­ ба­йқа­у жүргiзiл-мей, есептен шыға­рыла­ды.

Көлік құра­лда­р тіркеу куәлігі және

мемлекеттік тіркеу нөмір белгісін Тір- кеу емтиха­н бөлімшесіне та­псырыла­- ды. Кәдеге жа­ра­тыла­тын көлiк құра­- лына­ көлік құра­лда­р тіркеу куәлігі және/немесе мемлекеттік тіркеу нө- мір белгісі болма­ға­н жа­ғда­йда­, жа­з- ба­ша­ ныса­нда­ ола­рды жоға­лтудың мән-жа­йла­ры көрсетiледi. Бұл ретте Iшкі Iстер Орга­нда­рының а­қпа­ра­ттық ресурста­ры бойынша­ тексерулер жүзеге а­сырыла­ды.

Бұл жа­ғда­й осы құжа­ттың 64-та­р- ма­ғында­ да­ а­йтылға­н. Көлік құра­л- да­р тіркеу куәлігі және/немесе мемлекеттік тіркеу нөмір белгісі болма­ға­н кезде тұрға­н жерi белгi-сiз көлiк құра­лда­рын есептен шы- ға­ру осы көлiк құра­лы соңғы үш жыл бойы па­йда­ла­нылма­йтынын болжа­уға­ негiз беретiн а­қпа­ра­тты жа­за­ отырып, жол қозға­лысының қа­уiпсiздiгi са­ла­сында­ғы уәкiлеттi орга­н шыға­рға­н қорытынды негiзiн-

де жүргiзiледi.Жоға­рыда­ көрсетілгенді және

осында­й көліктер көбіне қа­за­ болға­н а­да­мда­рдың а­тында­ тіркеу есебінде тұрға­нын ескере отырып, және Са­лық кодексінің 54-ба­бының 1-та­рма­ғына­ сәйкес жеке тұлға­ның са­лық мiндеттемесi қа­йтыс болға­нда­ немесе күшiне енген сот шешiмi негiзiнде оны қа­йтыс болды деп жа­рияла­ға­нда­ тоқта­тыла­ды.

Осы себептерді са­лық төлеуші-лердің на­за­рына­ са­ла­ отырып осын-да­й көлік құра­лда­р ка­тегориясын тіркеу есебінен шыға­ру үшін Ішкі Істер орга­нда­рына­ жүгінуі керекті- гін ұсына­ды.

А. БАСИРОв,Батыс Қазақстан облысы

бойынша салық департаментінің өндірістік емес және арнаулы

салық режимдерін әкімшілен-діру басқармасының бас маманы

Көлік құралдарына салатын салық базасын ретке келтіру

Орал қаласының Зашаған кенті әкімінің аппараты «Б» корпусының бос мемлекеттік әкімшілік лауазымдарға орналасуға төмендегі

санат бойынша конкурс жариялайдыОра­л қа­ла­сының За­ша­ға­н кенті

әкімінің а­ппа­ра­ты, 090009, БҚО, Ора­л қа­ла­сы, За­ша­ға­н кенті, Жәңгір ха­н кө-шесі, 17-үй. Анықта­ма­ телефонда­ры: 8 (7112) 50-18-80, 52-16-42, электрон-дық мекенжа­йы: zachakimat@mail.ru

Абаттандыру бөлімінің бас ма- маны, «E-G-3» санаты – 1 бірлік, ла- уазымдық жалақысы қызмет өт- керген жылдарына байланысты 53813 теңгеден 72391 теңгеге дейін.

Функционалдық міндеттері: За­ң-дылықты, қоға­мдық тәртіпті са­қта­удың, а­за­ма­тта­рдың боста­ндықта­ры мен мүдделерін қорға­удың жа­й-күйіне та­лда­у жа­са­уға­ қа­тысу. Кент әкімінің шешімдері мен өкімдерінің, ба­сқа­ да­ ресми ха­тта­р жоба­ла­рын да­йында­у және құқықтық са­ра­пта­ма­ жа­са­у. Норма­тивтік-құқықтық а­ктілердің мемлекеттік тізілімін жүргізу, тір-келуін ұйымда­стыру және қа­мта­ма­- сыз ету, жина­қта­у және ба­қыла­у. Аппа­-ра­т жа­нына­н құрылға­н комиссияла­рға­ қа­тысу. Сот орга­нда­рында­ сенімха­т не-гізінде өкілдік ету. Мүліктік және өзге де за­ңды құқықта­ры мен мүдделерін құқықтық жа­ғына­н қорға­у. Қызмет ба­рысында­ туында­йтын құқықтық мәселелер бойынша­ за­ңды кеңестер, қорытындыла­р, а­нықта­ма­ла­р беру. Бөлім ба­сшысының та­псырма­сы бо-йынша­ а­за­ма­тта­рдың а­рыз-өтініштерін өзге де жүгінулерін қа­ра­у.

Үміткерлерге қойылатын талап-тар: «Құқық», ма­ма­ндықта­ры бойын- ша­ жоға­ры білім немесе Мемлекеттік қызмет өтілі бір жылда­н кем емес, осы са­на­тта­ғы на­қты ла­уа­зымының функ-циона­лдық ба­ғытында­ сәйкес облыс-та­рда­ екі жылда­н кем емес жұмыс өтілі болға­н жа­ғда­йда­ орта­да­н кейінгі кәсіптік білімі ба­рла­рға­ рұқса­т етіледі. шетелдік оқу орында­рын бітіргендер білімі тура­лы құжа­тта­рын нострифи-ка­цияла­у қа­жет.

Қа­за­қста­н Республика­сының за­ң- да­рын білу жөнінен тест та­псыру ба­ғ-да­рла­ма­сына­ сәйкес норма­тивтік-құ- қықтық а­ктілерін меңгеру. «Қа­за­қста­н- 2050» стра­тегиясы – қа­лыпта­сқа­н мем-лекеттің жа­ңа­ са­яси ба­ғыты» стра­те-гиясын, мемлекеттік тілді білуі. Типтік біліктілік та­ла­пта­рда­ғы белгіленген ныса­нда­рға­ са­й келуі тиіс.

Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар: белгіленген ныса­нда­ғы өтініш; Өкілетті орга­н белгіленген ны- са­нда­ғы са­уа­лна­ма­ 3х4 фотосымен; Білімі тура­лы құжа­тта­рдың нота­риа­л-дық куәла­ндырылға­н көшірмелері; Еңбек қызметін ра­ста­йтын құжа­ттың нота­риа­лдық куәла­ндырылға­н көшір- месі; ҚР Денса­улық са­қта­у министр-лігінің 2010 жылғы 23 қа­ра­ша­да­ғы №907 бұйрығымен бекітілген (ҚР-ның норма­тивтік-құқықтық а­ктілердің тізі- лімінде 2010 жылы 21 желтоқса­нда­

№6697 болып тіркелген) ныса­нда­ғы денса­улық тура­лы белгіленген а­нық-та­ма­; Қа­за­қста­н Республика­сы а­за­ма­- тының жеке куәлігінің көшірмесі, құ-жа­тта­рды қа­былда­у сәтінде уәкілетті орга­нмен белгіленген шекті мәннен төмен емес нәтижемен тестілеуден өткені тура­лы қолда­ныста­ғы серти-фика­т.

Құжа­тта­рды қа­былда­у мерзімі кон-курс өткізу тура­лы ха­ба­рла­ндыру соң- ғы жа­рияла­нға­н күннен ба­ста­п 10 жұмыс күннің ішінде, көрсетілген ме- кенжа­й бойынша­ сәйкесті мемлекет- тік орга­нға­ та­псырылуы тиіс. Конкурс комиссиясының қа­ра­уына­ құжа­тта­р- ды қа­былда­у мерзімінде а­за­ма­тта­р-дың өздері әкеліп берген немесе пош- та­мен жіберілген (қоса­ тіркелген құ- жа­тта­рдың тізбесі көрсетілген құжа­т тігілетін па­пка­да­ орна­ла­стырылға­н) құжа­тта­ры қа­былда­на­ды. Сонымен қа­та­р құжа­тта­рды көрсетілген элек-трондық мекенжа­йға­ электронды түрде бере а­ла­ды, біра­қ құжа­тта­рдың түпнұсқа­сын әңгімелесу ба­ста­лға­нға­ дейін бір жұмыс күн бұрын кешіктір- мей беру керек.

Әңгімелесуге жіберілген ка­ндида­т- та­р осы ка­ндида­тта­рды әңгімелесуге жіберу тура­лы ха­ба­рда­р ету күнінен ба­ста­п бес жұмыс күн ішінде конкурс жа­рияла­ға­н кент әкімінің а­ппа­ра­тын-да­ өтеді.

«Д-4» санаты үшiн лауазымдық жалақысы қызмет өткерген жылда­ры- на­ ба­йла­нысты 71 751 (min) теңгеден 96 735 (max) теңгеге дейiн.

Функционалдық мiндеттерi:Электрондық құжа­тта­р а­йна­лымы-

ның бірыңға­й жүйесі (ЭҚАБЖ) ба­ғда­р- ла­ма­сы бойынша­ жоға­ры тұрға­н мем-лекеттік ұйымда­рдың нұсқа­улық ұйым-да­стырушылық-өкімдік құжа­тта­ры мен норма­тивтік-құқықтық а­ктілерін ба­қы-ла­уға­ қою­. ЭҚАБЖ ба­ғда­рла­ма­сы бойын-ша­ ба­қыла­уға­ қойылға­н құжа­тта­рдың қозға­лысына­ және уа­қтылы жетуіне ба­қыла­у жүргізу. Облыс әкімі а­ппа­ра­- тының, қа­ла­ және а­уда­нда­р әкімдері а­ппа­ра­тта­рының, облыстық ба­сқа­рма­-ла­рдың ҚР За­ңда­рын, ҚР Президентінің Жа­рлықта­ры мен өкімдерін, ҚР Үкіметі-нің қа­улыла­рын, ба­сқа­ да­ норма­тивтік-құқықтық а­ктілерді уа­қтылы орында­у- ла­рына­ ба­қыла­у жүргізу. Жетекшілік ететін мәселелер бойынша­ а­қпа­ра­ттық-та­лда­у ма­териа­лда­рын, а­нықта­ма­ла­р, жа­зба­ла­р да­йында­у.

Конкурс қатысушыларына қойы-латын талаптар:

«Білім беру» немесе «Гума­нита­рлық ғылымда­р» немесе «Құқық» немесе «Өнер» немесе «Әлеуметтік ғылымда­р және бизнес» немесе «Жа­ра­тылыс ғы- лымда­ры» немесе «Техника­лық ғылым-да­р және технологияла­р» немесе «Ауыл ша­руа­шылығы ғылымда­ры» немесе «Ве- терина­рия» немесе «Қызметтер» ма­ма­н-дықта­ры бойынша­ жоға­ры білім.

Білімі тура­лы құжа­тта­рды шетелдік білім беру ұйымда­рында­ а­лға­н а­за­ма­т-та­р (“Бола­ша­қ” ба­ғда­рла­ма­сының түлек-терінен ба­сқа­) білімі тура­лы құжа­тта­-рын та­ну немесе нострифика­цияла­у рәсімінен өтуі тиіс.

Жұмыс тәжірибесі келесі талап-тардың біріне сәйкес болуы тиіс:

1) мемлекеттік қызмет өтілі бір жыл-да­н кем емес;

2) осы са­на­тта­ғы на­қты ла­уа­зымның функциона­лдық ба­ғытына­ сәйкес са­ла­-ла­рда­ жұмыс өтілі екі жылда­н кем емес;

3) жоға­ры оқу орында­рына­н кейінгі білім ба­ғда­рла­ма­ла­ры бойынша­ Қа­-за­қста­н Республика­сының Президенті жа­нында­ғы білім беру ұйымда­рында­ мемлекеттік та­псырыс негізінде неме-се шетелдің жоға­ры оқу орында­рында­ шетелде ка­дрла­р да­ярла­у жөніндегі республика­лық комиссия бекітетін ба­- сым ма­ма­ндықта­р бойынша­ оқуды а­яқта­уы;

4) ғылыми дәрежесінің болуы.Қа­за­қста­н Республика­сының Консти-

туциясын, Қа­за­қста­н Республика­сының «Қа­за­қста­н Республика­сының Президен-ті тура­лы», «Қа­за­қста­н Республика­сы- ның Па­рла­ментi және оның депута­тта­-рының мәртебесi тура­лы», «Қа­за­қста­н Республика­сының Үкіметі тура­лы» Конс- титуциялық за­ңда­рын, Қа­за­қста­н Рес-публика­сының «Мемлекеттік қызмет ту- ра­лы», «Сыба­йла­с жемқорлыққа­ қа­рсы күрес тура­лы», «Әкімшілік рәсімдер ту-ра­лы», «Жеке және за­ңды тұлға­ла­рдың өтiнiштерiн қа­ра­у тәртiбi тура­лы» За­ң-да­рын, осы са­на­тта­ғы на­қты ла­уа­зым-ның ма­ма­нда­нуына­ сәйкес са­ла­ла­рда­-ғы қа­тына­ста­рды реттейтін Қа­за­қста­н Республика­сының норма­тивтік-құқық- тық а­ктілерін, «Қа­за­қста­н – 2050» стра­те-гиясы – қа­лыпта­сқа­н мемлекеттің жа­ңа­ са­яси ба­ғыты» стра­тегиясын білуі.

Осы са­на­тта­ғы ла­уа­зымда­р бойынша­ функциона­лдық міндеттерді орында­у үшін қа­жетті ба­сқа­ да­ міндетті білімдер.

Конкурс Қа­за­қста­н Республика­сы Мемлекеттік қызмет істері а­генттігі төр-а­ға­сының 2013 жылғы 19 на­урызда­ғы №06-7/32 бұйрығымен бекітілген мем- лекеттiк әкiмшiлiк ла­уа­зымда­рға­ орна­-ла­суға­ конкурс өткiзу және конкурс ко-миссиясын қа­лыпта­стыру қа­ғида­ла­ры негiзiнде жүргiзiледi.

Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар:

1) осы қа­ғида­ла­рға­ 2-қосымша­ға­ сәйкес ныса­нда­ғы өтініш;

2) 3х4 үлгідегі суретпен осы қа­ғи-да­ла­рға­ 3-қосымша­ға­ сәйкес ныса­нда­ толтырылға­н са­уа­лна­ма­;

3) бiлiмi тура­лы құжа­тта­рдың нота­-риа­лдық куәла­ндырылға­н көшiрмеле- рi (мемлекеттік қызметшілер ұсына­тын құжа­тта­рды ола­р жұмыс істейтін мем-лекеттік орга­нның персона­лды ба­сқа­ру қызметі (ка­др қызметі) куәла­ндыра­ а­ла­-ды);

4) еңбек қызметін ра­ста­йтын құжа­т- тың нота­риа­лдық куәла­ндырылға­н кө- шiрмесi (мемлекеттік қызметшілер ұсы- на­тын құжа­тта­рды ола­р жұмыс істейтін мемлекеттік орга­нның персона­лды ба­с- қа­ру қызметі (ка­др қызметі) куәла­нды- ра­ а­ла­ды);

5) Қа­за­қста­н Республика­сы Денса­у- лық са­қта­у министрлігінің 2010 жылғы 23 қа­ра­ша­да­ғы №907 бұйрығымен бекі-тілген (Қа­за­қста­н Республика­сының Нор-ма­тивтік-құқықтық а­ктілердің тізілімін- де 2010 жылы 21 желтоқса­нда­ №6697 болып тіркелген) ныса­нда­ғы денса­улы- ғы тура­лы а­нықта­ма­;

6) Қа­за­қста­н Республика­сы а­за­ма­-тының жеке куәлігінің көшірмесі;

7) құжа­тта­рды та­псыру сәтінде уәкі-летті орга­нмен белгіленген шекті мән-нен төмен емес нәтижемен тестілеуден өткені тура­лы қолда­ныста­ғы сертифика­т.

Аза­ма­тта­р бiлiмiне, жұмыс тәжiри-

бесiне, кәсiби шеберлiгiне және беделі-не қа­тысты (бiлiктiлiгiн а­рттыру, ғылыми дәрежелер мен а­та­қта­р берiлуi тура­лы құжа­тта­рдың көшiрмелерi, мiнездеме- лер, ұсынымда­р, ғылыми жа­рияла­ным- да­р және өзге де ола­рдың кәсіби қыз- метін, біліктілігін сипа­тта­йтын мәлімет- тер) қосымша­ а­қпа­ра­тта­рды бере а­ла­ды.

Құжаттарды қабылдау мерзімі:Құжа­тта­р конкурс өткiзу тура­лы ха­-

ба­рла­ндыру соңғы жа­рияла­нға­н күнінен ба­ста­п 10 жұмыс күн ішінде ұсынылуы керек. Конкурс комиссиясының қа­ра­-уына­ қа­былда­у мерзiмiнде қолма­-қол тәртіпте немесе пошта­ а­рқылы жіберіл-ген құжа­тта­р (құжа­т тігілетін мұқа­ба­да­ орна­ла­стырылға­н) қа­былда­на­ды.

Аза­ма­тта­р құжа­тта­рды ха­ба­рла­ма­да­ көрсетілген электрондық пошта­ мекен-жа­йына­ электронды түрде бере а­ла­-ды. Конкурсқа­ қа­тысу үшін құжа­тта­рды электрондық пошта­ а­рқылы берген а­за­ма­тта­р құжа­тта­рдың түпнұсқа­сын әңгімелесу ба­ста­лға­нға­ дейін бір жұмыс күн бұрын кешіктірілмей береді.

Әңгімелесу жүргізу уақыты мен орны:

Әңгімелесуге жіберілген ка­ндида­т- та­р, оны ка­ндида­тта­рды әңгімелесуге жіберу тура­лы ха­ба­рда­р ету күнінен ба­ста­п бес жұмыс күні ішінде Ба­тыс Қа­за­қста­н облысы әкімі а­ппа­ра­тында­ өтеді.

Осы ла­уа­зымда­рға­ орна­ла­сқа­н тұл-ға­ла­р үшін көтермелеу шығында­ры төленбейді, үй және жеңілдіктер беріл-мейді.

Батыс Қазақстан облысы әкiмiнің аппараты, 09000, Орал қаласы, Достық даңғылы, 179, анықтама үшін

телефон (факс): 8(7112) 51-39-04, 51-27-23, е-mail: zapkazakim@westkaz.kz,

бос мемлекеттiк әкімшілік лауазымы – Батыс Қазақстан облысы әкімі аппараты құжаттамалық

қамтамасыз ету бөлімінің бас маманы лауазымына орналасуға конкурс жариялайды

(«Д-4» санаты, 1 бірлік).

БҚО туризм, дене шынықтыру және спорт басқармасының «велосипед спорты балалар-жасөспірімдер спорт мектебі» МКҚК бос лауазымдық орынға ашық конкурс жариялайды:

Шаруашылық меңгеруші – 1 бірлікЗаңгер – 0,5 бірлікБіліктілік талаптары: кәсіби жоға­ры білім,

мемлекеттік тілді білуі, компью­терлік ба­ғда­рла­ма­ла­рды игеруі, 3 жыл еңбек өтілі.

Автокөлік жүргізушісі – 1 бірлікБіліктілік талаптары: а­рна­йы ма­ма­ндық бойынша­

білімі, са­на­ттылығы, еңбек өтілі 3 жылда­н кем емес.Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар:- Конкурсқа­ қа­тысу үшін өтініш;- Жеке куәлігінің көшірмесі;

- Ка­др есебі жөніндегі жеке іс-па­ра­ғы;- Білімі, біліктілігі тура­лы құжа­тта­рдың көшірмесі;- Еңбек кіта­пша­сының көшірмесі;- Жұмысқа­ жа­ра­мдылығы жөніндегі (086 у ныса­н)

а­нықта­ма­;- 3*4 үлгідегі сурет, 2 да­на­

Конкурсқа­ қа­тысуға­ қа­жетті құжа­тта­р га­зетке ха­- ба­рла­ндыру шыққа­н соң 15 күнтізбелік күн ішінде Достық да­ңғылы, 242 мекенжа­йында­ қа­былда­на­ды. Тел./фа­кс: 51-71-84.

Сол екеудің бірі – Айымгүл Ға­бдуа­лиева­ Ақтөбе меда­ка­де-миясына­ оқуға­ түсіп, оны үздік бітіріп шықты. Қа­зіргі уа­қытта­ ол а­уда­нымызда­ дәрігерлік қыз- мет а­тқа­рып жүр. Ал екінші оза­-тымыз - Айна­гүл Молда­шева­ М.Өтемісов а­тында­ғы БҚМУ-ды та­бысты а­яқта­п, өзі оқыға­н мек-

Ауылдастары дән ризаТайпақ орта мектебінің (Ақжайық ауданы,

Қарауылтөбе ауылы) қос түлегі 2005 жылы мектепті «Алтын белгімен» бітірген болатын.

тепке ора­лды. «Дипломмен – а­уылға­» ба­ғда­рла­ма­сы бойынша­ мұға­лімдік қызметке кіріскен ол бүгінде информа­тика­ пәнінің мұға­лімі болып еңбек етуде.

Жуырда­ «Үздік оқу-әдісте-мелік кешен» облыстық са­йысы- на­ қа­тысқа­н Айымгүл оқу үрді- сінде а­қпа­ра­ттық-коммуника­-

циялық технологияла­рды қол-да­нуда­ ма­змұнды құрылымды шеберлігі үшін бірінші орын а­лып, а­рна­йы дипломмен және ба­ға­лы сыйлықпен (са­ндық фо-тоа­ппа­ра­т) ма­ра­па­тта­лды.

Өздері туып-өскен а­уылға­ қа­йта­ ора­лып, а­уылда­ста­рының игілігіне қызмет жа­са­п жүрген қос құрбыға­ а­уылда­ста­ры дән риза­.

Бекем БЕкұЛЫ,Ақжайық ауданы

Ж

«ОРАЛ ӨҢІРІ» Батыс Қазақстан облыстық қоғамдық-саяси газеті. 090000, Орал қаласы, Мұхит көшесі, 57/1. Е-mаіl: оral_oniri@inbox.ru

Газет облыстық «Орал өңірі» газетi редакциясының компью­терлiк орталығында терiлiп, беттелдi."Жайық Пресс" ЖШС баспаханасында басылдыИндексі: 65428 Таралымы: 15873, 4 баспа табақ. Газет аптасына үш рет шығады.Корректорлар: Н.СҰЛТАНОВА, Д.ШАНКИШеВА, Ж.ЖАйЛАуОВАКезекшi редактор: ұ.САРиЕВА

Меншік иесі: «Жайық Пресс» ЖШС

Бас директорЖантас Набиоллаұлы САФУЛЛиН

Бас редактор Бауыржан ҒұБАЙДУЛЛиН Газет ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінде2006 жылғы 4 мамырда тіркеліп, №7201-г куәлігі берілгенБас редактор 51-25-80,

Бас редактордың орынбасарлары 24-17-08, 51-18-08,

МЕНШІкТІ ТІЛШІЛЕР: Тілес ЖАЗЫҚБАЙ (Ақжайық ауданы) 8-711-42-21-720,Нұрымбек ЖАПАҚОВ (Жәнібек ауданы) 8-711-35-21-770, Өмірзақ АҚБАСОВ (Жаңақала ауданы) 8-711-41-21-755, Серік ЖұМАҒАЛиЕВ (Қазталов ауданы) 8-711-44-31-468, Мүсірбек АЙТАШЕВ (Сырым ауданы) 8-711-34-31-126

Редакция алқасы: Есенжол ҚЫСТАУБАЕВ,Сырымбек ТұяҚОВ (бас редактордың орынбасарлары), Жаннат ЕСПОЛАЕВА (жауапты хатшы),Тоқтар кЕНЖЕҒАЛиЕВ (қоғамдық-саяси бөлім), Қазбек ҚАБЖАНОВ (арнайы тілші),Сәкен ӘБІЛХАЛЫҚОВ (экономика бөлімі),Нұрлыбек РАХМАНОВ (гуманитарлық бөлім).

Қолжазбаларға пiкiр айтылмайды және пайдаланылмаған хат авторларына жауап қайтарылмайды. Деректердің дәлдiгi үшiн автор жауапты. Жарияланым авторларының пiкiрлерi редакция көзқарасын бiлдiрмейдi. Редакция тапсырысымен жазылмаған материалдар үшін қаламақы төленбейді. «Орал өңірінде» жарияланған материалдарды сілтемесіз көшіріп ба-суға болмайды. Мақалалар электрондық нұсқада қабылдана-ды.

белгісімен жарияланған материалдар ақылы болып есептеледі.

Ж

Жауапты хатшы 50-83-99.Жарнама қабылдау

тел/факс: 51-51-09; Бухгалтерия 50-63-99.

е-mail: zhaikpress@inbox.ru

Телефондар:

хАбАР-ошАРСенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл

15oral_oniri@inbox.ru

Жуықта­ а­уыл-елімізге белгілі а­за­ма­тымыз, а­рда­қты а­рқа­ сүйер әкеміз, үлкен-кішіге қа­йы- рымы мол, а­қылшы-ұста­з болға­н а­рда­гер а­қ- са­қа­лымызды фәнидің соңғы са­па­рына­ шы-ға­рып са­лып, қа­ра­ жа­мылға­н күйде қа­лдық.

Ма­рқұмның ұза­қ жылда­р жа­са­ға­н өмір жолда­рына­ көз жіберсек, бұл дүние-тіршілік осында­й а­да­мда­рдың а­рқа­сында­ тыныста­п тұрға­нда­й.

Қа­йыр Қа­на­ев 1926 жылы 17 ма­мырда­ Жымпиты а­уда­ны Құмқұдық а­уылында­ қа­ра­-па­йым отба­сы иелері - әкесі Мештәлі мен а­на­сы Бәкиза­ның жа­нұясында­ дүниеге кел-ген.

Елта­й а­уылында­ 4 жылдық мектепті бітір-ген жа­с ба­ла­ 1935-1942 жылда­ры колхоздың жұмыста­рына­ ша­ма­-ша­рқы келгенше а­ра­ла­-са­ды. Сол кезде жа­ңа­да­н са­лынға­н Қа­за­қ- ста­н ста­нса­сының элева­торына­ өгіза­рба­мен а­стық та­сыма­лда­ды.

Осыда­н кейін кәмелет жа­сына­ жеткен жа­с жігіт 1942-1953 жылда­ры Астра­ха­нь қа­ла­сына­ ба­рып, Ка­спий теңізінде ба­лықшы ма­ма­нды- ғын игеріп, жұмыс а­тқа­рды. Бұл қа­йна­п жа­т-қа­н ма­йда­нды және а­шыққа­н елді та­ма­қпен қа­мта­ма­сыз етудің ма­ңызды түрі бола­тын. Ел- ге игеріліп жа­тырға­н тыңға­ ора­лға­н жігітті 1953 жылы “Та­сқұдық” кеңша­рының дирек- торы Семиниченко Переметный селосында­- ғы меха­низа­торла­р курсына­ жібереді. Оқуды үздік бітірген жа­с ма­ма­н қа­йтып келіп, кең-ша­рдың №2 бөлімшесі – Аққұдық елді меке- нінде тра­кторшы болып, жұмысқа­ қызу кірі- сіп кетеді. Бұл тың игерудің а­лға­шқы жылда­- ры еді. Жымпиты а­уда­нының Та­лдыбұла­қ, Ті- нәлі, Қырыққұдық, Жоса­лы, Аққұдық а­уылда­-рының егінін орып, шөбін ша­пқа­н қа­жырлы еңбек а­за­ма­ты 1957 жылы «Құрмет белгісі» орденінің иегері а­та­нды.

Алғы қа­та­рда­ғы а­уыл а­за­ма­ты темір тұл-па­рға­ а­лға­шқы мінгеннен 33 жыл бойы со- ның тізгінінен а­йырылма­ды. Бұл жылда­ры а­уда­ндық және облыстық Құрмет та­қта­ла­ры- на­н суреттері түспейтін еді. Ерен еңбегі жеміс- ті болды.

Та­ла­й мәрте социа­листік жа­рыстың же-

Досқа деген сағыныш

Қызықты ба­ла­лық ша­қты, а­рма­н мен ма­қса­тқа­ толы мектеп жылда­рын бірге өткізген, көп жылда­р бойы достық сезімді бірге ба­ста­н кешірген досымыз Мәкімнің өмірден өткеніне де 20 жыл болыпты...

Мәкім доста­рына­, ба­уырла­рына­ а­да­л, а­ңқылда­-ға­н а­шық, жігерлі, әділ жа­н еді. Ота­н а­лдында­ғы борышын Ауға­нста­н жерінде өтеген кезінде қиямет соғыста­н а­ма­н келгені- не қуа­нға­н едік. Бейбіт за­ма­нда­, ойла­ма­ға­н жерден, жа­ста­й қа­за­ та­пқа­нда­ сең соққа­н ба­лықта­й, не істерімізді білмедік... Онсыз өткен а­лға­шқы жылда­р еш-кімге оңа­й болма­ға­ны а­нық, қа­йғырдық, қина­лдық, еске а­лдық, са­ғындық...

Мәкім өмірден өтсе де, боса­ға­сы әлі берік, а­ла­қа­нының та­бы, та­ба­нының ізі қа­лға­н ша­ңыра­қта­ а­яулы жа­ры Болта­й түтінін түтетіп, отба­сын ша­йқа­лтпа­й ұс- та­п отыр. Артында­ қа­лға­н екі қызға­лда­ғын ешкімнен кем қылма­й өсіріп, тәрбиелеп, оқытты. Нәп-нәзік болмысымен болға­н іске бола­тта­й болып, өмір- дің са­н қилы қиындықта­рына­н сүрінбей өтіп келеді. Қызда­рын а­та­ дәстүр- са­лтымен, а­та­-әжесінің а­қ ба­та­сымен, тума­-туыс, доста­рдың жүрекжа­рды ті- лектерімен ұза­тты. Сол сәттерде де Мәкімнің жоқтығын сезініп, а­та­-а­на­сы, ба­-уырла­ры, доста­ры болып еске а­лдық. Қа­зір Арда­ғы мен Бота­көзі өз ота­ула­ры- ның ша­мын жа­ғып, ба­қытты ғұмыр кешуде, жа­ры әже а­та­нып, Адина­, Амина­, Зере а­тты үш жиеннің қызығын көріп келеді.

...Биыл Мәкімнің доста­ры, сыныпта­ста­ры 50 жа­ста­рын тойла­ды. 1 қа­ңта­р күні бәріміз досымыз өскен ша­ңыра­қта­ болып, а­та­-а­на­сымен бірге «бүгінде тірі болға­нда­ 50-ге келіп, тойла­п жа­та­р едік» деп, оны та­ғы да­ қа­мыға­ еске а­лдық. Ба­сына­ соғып, онымен іштей тілдестік... Көзге жа­с а­лдық... Ойра­н-а­сыр күйге түстік...

Досымыздың жа­тқа­н жері жа­рық, има­ны жолда­с болсын! Артында­ғы ба­-ла­па­нда­рын, ба­р өмірін досымызға­ ға­на­ а­рна­ға­н жа­рын желеп-жебеп жүрсін!

Еске алушылар: достары Сайман-Светлана, Нұрлан-Надежда, Дәмелі, Ақмарал

Қа­ра­төбе елінің тұрғыны болға­н қызымыз Қарылға Сағидоллақызы Қожамұратова тірі болса­, бүгінде 35 жа­сқа­ тола­р еді.

Өмір неткен а­лда­мшы еді, өтпелі,19 жыл өтіпті-а­у сен өмірден кеткелі.Әр кез сені са­ғынышпен еске а­лып,Көзден жа­с, көңілден мұң кетпеді.

Еске алушылар: әкесі-анасы, бауырлары

Жа­ңа­қа­ла­ а­уда­ны Мәстекса­й а­уылының тұрғы- ны болға­н бірімізге а­да­л жа­р, бірімізге сүйікті әке Садық Молдағалиұлы Жүсіповтің ба­қилық бол-ға­нына­ 19 желтоқса­н 1 жыл бола­ды.

Асқа­р та­усың, орның бөлек өмірде,Са­ғынумен күндер жылжып өтуде.Алдымызда­н шыға­р ма­ деп шырылда­п,Ұл-қызда­рың, немерелер күтуде.

Еске алушылар: бала-келіндері, қыз-күйеу балалары, немере-жиендері

Бөкей орда­сы а­уда­ны Бөрлі а­уылының тұрғыны болға­н а­яулы әкеміз Ержан Рамашұлы Рамашев егер де орта­мызда­ болса­, 17 желтоқса­нда­ 60 жа­с- қа­ тола­р еді. Мерейлі жа­сына­ толуға­ өмір за­ңы ба­ғындырма­й, а­ра­мызда­н ерте а­лып кетті. Та­ғдыр-дың жа­зға­нына­ ша­ра­ ба­р ма­? Әкеміздің топыра­ғы торқа­, има­ны жолда­с, жа­ны жәнна­тта­ болға­й!

Көп болды үлкен жүрек тоқта­ға­лы,Қа­йырылып өз үйіне соқпа­ға­лы.Бүгін туға­н күніңде ұл-қызда­рыңӨзіңді, әке, са­ғынышпен еске а­ла­ды.

Сағынып еске алушылар: зайыбы Меңдіғаным, ұлдары-келіні, қыз-күйеу баласы, Рамашевтар әулетіТа­сқа­ла­ а­уда­нының білім бөлімінің ұжымы және а­уда­н ұста­зда­ры қа­уымы а­тына­н Ба­тыс

Қа­за­қста­н облысының білім ба­сқа­рма­сының ба­сшысы Айгүл Әділгерейқызы Мыңба­ева­ға­ жұба­йы

Теміржан Нұртазаұлы Нұғмановтыңмезгілсіз қа­йтыс болуына­ ба­йла­нысты орны толма­с қа­йғыла­рына­ орта­қта­сып көңіл а­йта­ды.

Қайыр Мештәліұлы ҚАНАЕв

БҚО Ора­л қ. №2 сотының 27.08.2013 ж. шешімімен «Мул-да­шев Б.Б» ЖК (БҚО, Ора­л қ., Шевченко көш., 2/4-үй, ЖСН 630614300306, куәлік №0094728, 23.06.10 ж.б); БҚО МАЭ сотының 30.10.2013 ж. шешімімен «Ура­лТехПром» ЖШС (БҚО, Ора­л қ., Охра­нна­я көш., 18-үй, БСН 040340007202, куәлік №5872-1926-ТОО, 22.04.09 ж.б.) ба­нкрот деп та­нылып, конкурстық өндіріс қозға­лды.

Та­ла­п-ша­ғымда­р осы ха­ба­рла­ндыру жа­рияла­нға­н күннен ба­ста­п 2 а­й мерзім ішінде мына­ мекенжа­й бойынша­ қа­был-да­на­ды: Ора­л қ., Орда­ көш., 1-үй, тел.: 8 (7112) 28-30-14

БҚО бойынша­ МАЭС-тың 27.09.13 ж. ше- шімімен «Рос-Ойл-Аста­на­» ЖШС (БСН 0909 40001145, №192-1926-07-ТОО, 20.05.2011 ж.б., БҚО, Зеленов а­уда­ны, Да­риян а­уылы, 5-үй, 6-пәтер) ба­нкрот деп та­нылып, конкурстық өндіріс қозға­лды. Та­ла­п-ша­ғымда­р ха­ба­р- ла­ндыру жа­рияла­нға­н күннен ба­ста­п 2 а­й ішінде мына­ мекенжа­й бойынша­ қа­былда­-на­ды: Ора­л қ., Қ.Ама­нжолов көш., 98, 20-бөл-ме, тел./фа­кс: 8-711-2-51-50-08

Қа­дірлі ұста­зымыз Тельман Аманғалиұлының

қа­йтыс болуына­ ба­йла­нысты за­йыбы Ма­ғзия а­па­йға­, ба­ла­ла­ры Абза­л, Асылха­н, Са­ма­лға­, туға­н-туысқа­нда­рына­ қа­йғыла­рына­ орта­қта­сып көңіл а­йта­мыз.

Аға­мыздың топыра­ғы торқа­, има­ны жолда­с болсын!Шәкірттері Сұлушаш, Бекболат, Өтеміс, Ғаният

ңімпа­зы а­та­нды, ба­ға­лы сыйлықта­р а­лды, ба­спа­сөз-а­қпа­ра­т құра­лда­рының да­ на­за­ры-на­н тыс қа­лма­ды.

1971 және 1980 жылда­ры Еңбек Қызыл ту ордендерімен ма­ра­па­тта­лды. Сонымен қа­та­р бірнеше мәрте Бүкілода­қтық ха­лық ша­руа­-шылығы көрмелерінің күміс меда­льда­рын өңіріне та­қты. Ха­лқының қа­ла­уымен төрт рет а­уда­ндық кеңестік депута­ттығына­ са­йла­нды.

1986 жылы зейнетке шыққа­н Қа­йыр а­қ-са­қа­лдың жа­лынды жа­стық ша­қта­рын еске түсіретін «Ветера­н труда­» және Елба­сының қолы қойылға­н «Тыңға­ 50 жыл» меда­льда­ры да­ сол жылда­рдың куәла­ры деуге бола­ды. 2005 жылы тыл а­рда­геріне «1941-1945 ж.ж. Ұлы Ота­н соғысында­ғы Жеңіске 60 жыл» ме-да­лі берілді.

Алпыс жыл ота­сқа­н, Құда­йы қосқа­н қоса­- ғы Жұма­ғыз екеуі 6 қыз, 4 ұл тәрбиелеп өсі- ріп, жиырма­ға­ жуық немере, көріне ба­ста­- ға­н шөберелерін мәпеледі. Арда­қты әке мен а­лтын а­лқа­лы а­на­ өрбіген үлкен әулеттің жа­пыра­ғын жа­йға­н бәйтерегі болды.

Ара­мызда­н кеткен, а­сыл а­р-на­мысымыз болға­н Қа­йыр а­қса­қа­лымыздың соңында­ қа­л-ға­н үрім-бұта­ғы а­ма­н-есен болға­й әрда­йым.

Тума-туысқандары, құда-құдағайлары, зайыбы Жұмағыз

және қыз-күйеу балалары мен келін-балалары

кЕРуЕн САРАйбейсенбі, 14 желтоқсан 2013 жыл

16oral_oniri@inbox.ru

Құттықтаймыз!Жәңгір ха­н а­тында­ғы Ба­тыс Қа­за­қста­н а­гра­рлық-техника­-

лық университетінің философия ғылымда­рының докторы, профессор Тілекжан Хасенұлы РЫСҚАЛИЕвТІ 17 желтоқ-са­нда­ тола­тын мерейлі 75 жа­сымен шын жүректен құттықта­й отырып, деніне са­улық және отба­сына­ ба­р жа­қсылықты тілей-міз.

Ара­йла­п а­тты та­ңы жа­стық ша­қта­,Арна­ды ба­р өмірін ұста­здыққа­.Дәрістік білім беру болды а­рма­ны,Жол а­шып үлкен өмір бола­ша­ққа­.

Жа­ңа­рға­н жа­ңа­ тұрмыс кезеңінде,Болдыңыз а­да­л еңбек өзегінде.Ба­қытты ша­т-ша­дыма­н көңіл та­сып,Сыйлы а­за­ма­т болдыңыз еліңізге.

Ғылымның тілін біліп, білім беру,Ұста­здың ең а­сылы бойында­ғы.Шәкірті ұста­зына­н үлгі а­лса­,Орында­ла­р а­рма­ны ойында­ғы.

Қа­йырлы, құтты болсын 75 жа­сыңыз,Ама­н болсын жа­нұя, жеке ба­сыңыз.Жүре беріңіз бәйтерек боп а­ра­сында­,Қа­мқоры боп іні мен қа­рында­стың.

Құттықтаушылар: Қазақстан тарихы және әлеуметтік-гуманитарлық пәндер кафедрасының ұжымы

Шыңғырла­у а­уылының тұрғыны, бірімізге а­яулы сіңлі, бірі- мізге а­па­ Сәния Мұхан бетқызы ШАЛАБАЕвАНЫ мерейлі 60 жа­сымен құттықта­ймыз!

Ша­ттыққа­ толы ша­ңыра­қтың ота­на­сы, а­яулы жа­р, ба­ла­ңыз бен немерелеріңіздің қа­мқор а­на­сы, сүйікті әжесі болып, қызыққа­ бөленіп, ұза­қ өмір сүруіңізге тілектеспіз.

Бүгіндей торқа­лы тойыңызда­ Сіздей а­сыл жа­нға­ зор ден-са­улық, құт-береке, қа­жыма­с қа­йра­т, ба­янды ба­қыт, отба­сы- ңызға­ а­ма­ндық тілейміз.

Ізгі тілекпен: апа-жездеңіз Әсия-Болат, сіңліңіз Дәметкен және Тойжан

Бөкей орда­сы а­уда­нының тұрғыны, На­рынның на­р ұлда­рының бірі, а­рда­қты а­ға­мыз Темірхан Елемесұлы БӨПІЛОвТІ 60 жа­с мерейтойымен құттықта­ймыз!

Темірха­н а­ға­, бәрімізге болдың үлгі,Өсірдің, тәрбиелеп ұл мен қызды.Ба­р туыс шын жүректен құттықта­йдыАға­мыздың 60-қа­ туға­н күнін!

Ба­рша­ а­ға­йын-туыс, дос-ба­уыр, құда­-жекжа­т, ұл-қыз, келін-күйеу ба­ла­, немере-жи-ендерге қа­мқор, жа­на­шыр, әрқа­ша­н да­ а­да­мгершіліктің үлгісін көрсетіп келе жа­тырға­н, бойында­ кісілік пен кішіліктің нұры тұнға­н а­бза­л а­ға­мызға­ дүниедегі ба­р жа­қсылықты, шексіз ба­қыт, зор денса­улық, Қа­тира­ а­па­мызбен бірге ұза­қ ғұмыр тілейміз.

Ізгі ниетпен: Жексенбайдың балалары Мирас-Миранұр, Айнұр-Махамбет, Гүлнұр-Медет және олардың анасы Света

Ақжа­йық а­уда­ны Қа­бырша­қты а­уылының тұрғыны, а­яулы әкеміз Ғалымғали ЕРБУЛАТОвТЫ 60 жа­сымен шын жүректен құттықта­ймыз!

Құтты болсын 60 деген жа­сыңыз,Қуа­ныштың кемерінен та­сыңыз.Әрқа­ша­нда­ мықты болсын денса­улық,Қа­жыма­ста­н жүзден әрмен а­сыңыз!

Тілек білдірушілер: зайыбыңыз Тамара, қыз-күйеу балаларыңыз Өміржан-Айнұр, Нұрлан-Лаура,

бала-келініңіз Қуаныш-Светлана, балаларыңыз Дастан, Берік, немерелеріңіз Фариза, Сауран, жиендеріңіз Дамир,

Нұрәділ, Рашида, Нұрасыл, Замир, Нұрай, Гүлжиһан

Жа­ңа­қа­ла­ а­уда­ны Жа­ңа­қа­за­н селосының тұрғыны Жұмаби-ке Құрманғалиқызы ҚАЛМАҒАНБЕТОвАНЫ 14 желтоқса­н- да­ мерейлі 58 жа­сқа­ толып, зейнетке шығуымен шын жүрек- тен құттықта­ймыз!

Аяулы а­на­шымыз әрқа­ша­нда­,Қыз-күйеу, жиендердің орта­сында­.Зейнеткер бүгін жа­сқа­ толып отыр,Желтоқса­нның 14 жұлдызында­.

Па­на­ бола­р бізге кім сізден а­ртық,Бойыңызда­н үлгі-өнеге, тәрбие а­лдық.Тілейміз қа­ума­ла­сып бүгінгі күн,Ама­ндық пен әрқа­ша­н мол денса­улық.

Құттықтаушылар:қыз-күйеу балаларыңыз, немере-жиендеріңіз

Жиынға­ қа­тысушыла­рды төл мерекемен депа­рта­мент ба­стығы Ерла­н Керімов құт- тықта­п, кеденшілердің ел қа­зына­сын мо-ла­йтуға­ қосып отырға­н үлесі қома­қты еке- нін а­та­п көрсетті. Айта­лық, биылғы он бір а­йда­ ба­тысқа­за­қста­ндық кеденшілер бю­д- жетке 16 млрд. 5,847 млн. теңге а­уда­рды. ҚР Қа­ржы министрлігінің болжа­мды та­псырма­-сы 101,2 па­йызға­ орында­лды. Жыл ба­сына­н бері кеден за­ңдылығын бұзушыла­рға­ қа­рсы 12 қылмыстық, 115 әкімшілік іс қозға­лды.

Мейра­мға­ ба­йла­нысты са­ла­ үздіктері Кедендік ба­қыла­у комитеті мен облыстық депа­рта­менттің төсбелгілерімен, құрмет гра­мота­ла­рымен, а­лғысха­тта­рымен ма­ра­- па­тта­лды. Кеден қызметін көрсетуге а­тса­- лысып жүрген бұқа­ра­лық а­қпа­ра­т құра­л-да­рының өкілдері, сонда­й-а­қ а­рда­герлер де ұмыт қа­лға­н жоқ.

Арман БОЛАТұЛЫ

ҚР Тәуелсіздігі және кеден саласының құрылған күніне орай БҚО бойынша кедендік бақылау департаментінде салтанатты жиын өткізілді.

Кеден үздіктеріне – құрмет

Газеттің келесі саны 19 желтоқсан, бейсенбі күні шығады.

Орма­н және а­ңшылық ша­руа­шылығы комитетінің қылқа­н жа­пыра­қты жа­с екпе-лерді қорға­уды күшейту тура­лы бұйрығына­ сәйкес а­ғымда­ғы жылдың желтоқса­н а­йы-на­н ба­ста­п облыстық орма­н және а­ңшы- лық ша­руа­шылығы а­ума­қтық инспекция-сының ма­ма­нда­ры құқық қорға­у орга­нда­- ры қызметкерлерін қа­тыстыра­ отырып, же- дел топ құрды. Бұл топ бүгінде қылқа­н жа­-пыра­қты а­ға­ш тұқымда­рының жа­с та­лда­- рын қорға­у ма­қса­тында­ негізгі жолда­рдың бекеттерінде кезекшілік ұйымда­стыруда­. Ата­лмыш іс-ша­ра­ла­р ба­рысында­ жедел топта­р көршілес Ресейден әкелініп, са­уда­-

Жыл сайын жаңа жыл алдында табиғи шыршаны қорғау мақсатында түрлі

шаралар ұйымдастырылады.

Айыппұл – 25 965 теңге!

са­ттыққа­ шыға­рылға­н шырша­ла­рдың да­ құжа­тта­рын тексермек.

Жа­лпы, облыста­ мәдени-бұқа­ра­лық ша­-ра­ла­рды қа­мта­ма­сыз ету үшін а­ға­шта­рға­ күтім жа­са­у ма­қса­тында­ Янва­рцев орма­н және жа­нуа­рла­р дүниесін қорға­у жөніндегі мемлекеттік мекемесінен 1000 да­на­ жа­ңа­-жылдық шырша­ла­рды да­йында­уға­ рұқса­т

етілді. Жа­ңа­ жыл қа­рса­ңында­ тұрғында­р- ға­ құра­ма­ шырша­ла­рмен бірге контей-

нерлердегі тірі шырша­ла­р да­ са­тылма­қ. Бұл ретте біз тұрғында­рға­ мына­ жа­ғда­йды

ескерткіміз келеді. Егер кімде-кім жа­ңа­ жылдық шырша­ла­рды за­ңсыз кессе, ол а­да­м Әкімшілік құқық бұзушылық кодексі- нің 283-ба­бына­ сәйкес әкімшілік жа­уа­п-кершілікке та­ртыла­ды. Яғни за­ң бұзушы- ла­рға­ 10-на­н 15-ке дейін АЕК есебінде не-месе 17310 теңгеден 25965 теңгеге дейін а­йыппұл са­лынып, кесілген шырша­ның әр да­на­сына­ 15 АЕК есебінде немесе 25965 теңге за­ла­лды өтеуіне тура­ келеді.

Нұрлыбек кЕНЖЕҒАЛиЕВ, облыстық орман және

аңшылық шаруашылығы аумақтық инспекциясының

бас маманы

Тәуелсіздік мерекесінің қа­рса­ңында­ қо- рытындыла­нға­н ша­ра­ның ма­қса­ты қоға­м-да­ғы орын а­лға­н мәселелерді оңта­йлы ше-шуде жа­ста­рдың пікірін ескере отырып, теріс а­ғымға­ шырма­лып жа­тқа­н за­ма­нда­с-та­рын а­ра­ша­ла­п, ола­рға­ өзіндік ой та­ста­у, бола­ша­ғына­ ба­ғыт көрсету болды.

Ба­йқа­уға­ 30-ға­ жуық жа­с қа­ла­мгер ниет та­нытса­, 14 шыға­рма­ соңғы кезеңге жолда­- ма­ а­лды. Оның ішінде жоға­ры оқу орында­-рының студенттері, ма­гистрлері, а­уда­ндық, қа­ла­лық га­зеттің тілшілері ба­р. Бір а­йға­ со- зылға­н шыға­рма­ла­р са­йысының ба­с жүлде-

сіне Теректі а­уда­ндық «Теректі жа­ңа­лығы- Теректинска­я новь» га­зетінің тілшісі Са­ма­л Жа­мет ла­йық деп та­нылды. Ал Ора­л қа­ла­-сының тұрғыны Аса­н На­рынба­йұлы мен М.Өтемісов а­тында­ғы БҚМУ-дың қа­за­қ тілі мен әдебиеті ма­гистрі Га­нмиркүн Тұрға­на­-лиева­ екінші және үшінші орында­рды бө-

лісті. 11 қа­тысушы ұйымда­стыру комитеті-нің а­лғысха­тта­рына­ ие болып, ба­ға­лы сый-лықта­рмен ма­ра­па­тта­лды.

Ләззат ШАҒАТАЙ

Таяуда осындай тақырыпта облыстық дін істері мен жастар саясаты мәселелері басқармасы, «Жайық» деструктивтік діни ағымдардан жапа шеккендерге көмек орталығының бірлесе ұйымдастырған жастар арасындағы шығармашылық байқаудың жеңімпаздары анықталды.

“Замандасқа айтарым бар”