Π.Δ. 3/22-4-1929 (ΦΕΚ Α' 155) : Περί Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού του Κράτους

'Εχοντες υπόψει τας διατάξεις του από 17-7-1923 Ν.Δ./τος "περί σχεδίων πόλεων κλπ." ως ετροποποιήθη δια μεταγενεστέρων διατάξεων, αποφασίζομεν και διατάσσομεν:

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι΄ΓΕΝΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ

Άρθρον 1.1. Οι εν ταις διατάξεσι του παρόντος Διατάγματος αναφερόμενοι τεχνικοί ορισμοί έχουσιν ως προς την εφαρμογήν αυτού τας κάτωθι διασαφηνιζομένας σημασίας. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Οικόπεδον και στοιχεία αυτού.Άρθρον 2.1. Ως οικόπεδον νοείται γενικώς ενιαία αυτοτελής ιδιοκτησία, ήτοι άπασα η συνεχομένη έκτασις γης η εις ένα και τον αυτόν κύριον ανήκουσα.Ως πρόσθιον όριον η προσθία πλευρά ή πρόσωπον του οικοπέδου νοείται η επί της οδού και εν γένει επί του κοινοχρήστου χώρου πλευρά αυτού, ήτοι το μεταξύ τούτου και του οικοπέδου κοινόν όριον.Ως πλάγια όρια ή πλάγιαι πλευραί του οικοπέδου νοούνται αι πλευραί αυτού αι έχουσαι αφετηρίαν τας οδούς και εν γένει τους κοινοχρήστους χώρους και βαίνουσαι εξ αυτών προς εσωτερικον των οικοδομησίμων χώρων.Ως οπίσθιον όριον ή οπισθία πλευρά του οικοπέδου νοείται η ενουσα τα τέρματα των ως άνω πλαγίων πλευρών εις το εσωτερικον του οικοδομησίμου χώρου.2. Όταν υφίσταται εγκεκριμενον σχέδιον, οι εν τη προηγουμένη παραγράφω μνημονευόμενοι κοινόχρηστοι χώροι είναι αυτοί ούτοι οι υπό του σχεδίου υποβλεπόμενοι, των ανωτέρω ορισμών αναφερόμενων μόνον εις το μετά την ρυμοτομίαν υπό του προβλεπομένου ως κοινοχρήστου χώρου υπολειπόμενον τμήμα της ιδιοκτησίας.3. Τα όρια εκάστου οικοπέδου δύνανται ν΄ αποτελώνται και εκ τεθλασμένων ή καμπύλων γραμμών. Εις περίπτωσιν μη ευθυγράμμων ορίων, η διάκρισις των πλαγίων και οπισθίων ορίων μεταξύ των ήρτηται εκ της κατευθύνσεως (κλίσεως) αυτών ως προς τας οριακάς γραμμάς των κοινοχρήστων χώρων των περιβαλλόντων το οικόπεδον και της σημασίας αυτών (ως πλαγίων ή οπισθίων ορίων) ως προς τα όμορα οικόπεδα. Πάντως εις άς περιπτώσεις δεν διασαφηνίζεται η άνω διάκρισις εν τω παρόντι Διατάγματι, η επί της εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσία είναι αρμοδία να διασαφηνίζη ταύτην κατά την κρίσιν της.Οσάκις τα πλάγια όρια του οικοπέδου συναντώνται (π.χ. γωνιαία οικόπεδα) και εν ταις διατάξεσι του παρόντος ταις σχετιζομέναις με τας πλευράς των οικοπέδων δεν προβλέπεται ιδιαιτέρως η περίπτωσις αύτη, η επί της εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσία είναι αρμοδία να ρυθμίζη αναλόγως τον τρόπον εφαρμογής των διατάξεων τούτων.Εις οικόπεδα, ών ουδεμία πλευρά αποτελεί όριον μετά κοινοχρήστου χώρου, δεν χωρεί ο κατά την ανωτέρω παράγραφον 1 χαρακτηρισμός των πλευρών και η κατά την παρ. 5 μέτρησις του βαθμούς.4. Όμορα ή συνορεύοντα ή γειτονικά οικόπεδα καλούνται τα έχοντα μεταξύ των κοινήν πλαγίαν τινά ή την οπισθίαν πλευράν.Όμοροι γείτονες ή απλώς γείτονες καλούνται οι κύριοι των ως άνω ομόρων οικοπέδων.5. Βαθμός του οικοπέδου είς τι σημείον του προσώπου του ή και απλώς βάθος καλείται το μήκος της κατά το σημείον τούτο καθέτου επί του προσώπου, της δικηκουσης μέχρι της πρώτης συναντήσεως αυτής με τινα των ετέρων πλευρών.Βάθος του οικοπέδου εις τι σημέιον πλαγίας ή οπισθίας πλευράς ως προς τι των προσώπων του καλείται η απόστασις του σημείου τούτου από του προσώπου.

1

Βάθος προκηπίου ή πρασιάς ή απλως ακαλύπτου χώρου καλείται η απόστασις της οικοδομικής γραμμής ή του κτιρίου εάν τούτο κείται εσώτερον της οικοδομικής γραμμής κατά το εξεταζόμενον σημείον από του προσώπου του οικοπέδου.Βάθος οιουδήποτε σημείου του οικοπέδου ή κτιρίου από του προσώπου ή ετέρας πλευράς αυτού ή από της οικοδομικής γραμμής είναι η απόστασις του σημείου από των γραμμών τούτων (ήτοι πλευρών οικοπέδου ή οικοδομικής γραμμής). - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Ακάλυπτοι χώροι, αυλαί , πρασιαί.Άρθρον 3.1. Ελεύθεροι ή ακάλυπτοι χώροι του οικοπέδου καλούνται τα τμήματα αυτού, εφ΄ ών δεν υφίστανται κτίρια.2. Κεκαλυμμένοι χώροι του οικοπέδου καλούνται τα υπό οικοδομών καταλαμβανόμενα τμήματα αυτού, ών η επιφάνεια μετράται ως οριζόντια προβολή του όλου όγκου της οικοδομής.3. Αυλή καλείται γενικώς ο ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου.Πλαγία αυλή καλείται ο μεταξύ της πλαγίας πλευράς του οικοπέδου και του κτιρίου ακάλυπτος χώρος κατα το ασυνεχές οικοδομικον σύστημα, ο συνεχόμενος με κοινοχρήστους χώρου.Ανοικτή αυλή καλείται ο εις το εσωτερικον του οικοδομικού τετραγώνου σχηματιζόμενος ελεύθερος χώρος εκ της συνενώσεως των εις το εσωτερικον των οικοπέδων τηρητέων υποχρεωτικώς ακαλύπτων χώρων.κοινή αυλή καλείται η αυτή ως άνω ανοικτή αυλή, όταν παραλειπομένων των μεταξύ των οικοπέδων διαχωριστικών τοίχων, είναι εις την κοινήν χρήσιν πάντων των ιδιοκτητών του οικοδομικού τετραγώνου.Κλειστή αυλή καλείται ο εις το εσωτερικον του οικοπέδου αφιέμενος ακάλυπτος χώρος, ο μη αποτελών μέρος οιασδήποτε των ως άνω ετέρων αυλών (π.χ. οι συνήθεις φωταγωγοί).4. Προκήπιον καλείται ο μεταξύ προσώπου του οικοπέδου και προσόψεως του κτιρίου μικρός κήπος εκ δένδρων, φυτειών κ.λπ.Πρασιά καλείται ο δι΄ ανθέων και θαμνωδών διακοσμητικών φυτών φυτευόμενος ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου. Πρασιαί επίσης καλούνται και οι κατά τον αυτόν τρόπον φυτευόμενοι κοινόχρηστοι χώροι. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Οικοδομικά συστήματα.Άρθρον 4.1. Εκ της σχετικής θέσεως του κτιρίου ως προς τα πλάγια όρια του οικοπέδου, εφ΄ού τούτο κείται, διακρίνονται 3 οικοδομικά συστήματα. Το συνεχές, το ασυνεχές και το μικτόν.Συνεχές ή κλειστόν σύστημα είναι εκείνο καθ΄ ό τα επί του οικοπέδου ανεγειρόμενα κτίρια εφάπτονται αμφοτέρων των πλαγίων αυτού ορίων.Ασυνεχές ή ανοικτον σύστημα είναι εκείνο καθ΄ ο τα επί του οικοπέδου ανεγειρόμενα κτίρια αφίστανται αμφοτέρων των πλαγίων αυτού ορίων.Μικτόν είναι το σύστημα καθ΄ ό τα επί του οικοπέδου ανεγειρόμενα κτίρια εφάπτονται μεν της μιας των πλαγίων αυτού πλευρών, αφίστανται δε της ετέρας.πανταχόθεν ελεύθεραι ή και απλώς ελευθεραι οικοδομαί καλούνται αι ουδενός των ορίων του εφ΄ ού κείνται οικοπέδου εφαπτόμεναι. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Όψεις οικοδομών και σχετικαί λεπτομέρειαι.Άρθρον 5.

2

1. Όψεις των οικοδομών καλούνται αι πλευραί αυτών, διακρινομένων εν γένει εις έκαστον κτίριον της προσόψεως ή προσώπου, της οπισθίας όψεως και των πλαγίων όψεων, αναλόγως προς την σχετικην θέσιν αυτών ως προς τα όρια του εφ΄ού κείνται οικοπέδου, μεθ΄ ών πλειότερον παραλληλίζονται. Ως όψις κτιρίου θεωρείται η όλη πλευρά μετά των επ΄ αυτής αρχιτεκτονικών και λοιπών εξοχών και εσοχών, (ήτοι παραστάδων, κορωνίδων, γείσων, εξωστών κ.λπ.). Η επιφάνεια της όψεως, ήτις είναι αφετηρία των άνω εσοχών και εξοχών, καλείται κυρία επιφάνεια.Ως μήκος όψεώς τινος του κτιρίου λογίζεται το μήκος της οριζοντίας προβολής της κυρίας αυτής επιφανείας. Ως μήκος όψεως ως προς τινα πλευράν και εν γένει διεύθυνσιν λογίζεται το μήκος της άνω προβολής, προβεβλημένης επί κατακορύφου επιπέδου παραλλήλου τη πλευρά ή διευθύνσει.2. Η οικοδομή θεωρείται ελισσομενη εις πτέρυγας όταν το περίγραμμα της οριζοντίας προβολής της επί του εδάφους βάσεώς της είναι κοίλον πολύγωνον, ήτοι ένιαι πλευράι του περιγράμματος προεκτεινόμεναι τέμνουσι τούτο. Αι κατά την προηγουμενην παράγραφον όψεις αναφέρονται εις το όλον κτίριον, θεωρουμενον ως ενιαίον σύνολον μετά των πτερύγων του, ασχέτως προς τας εκ τούτων σχηματιζομενας εσοχάς και εξοχάς. Δύνανται ουχ΄ ήττον κατ΄ αναλογίαν να χαρακτηρισθώσι και ιδιαιτέρως όψεις ή πλευραί εκάστου τμήματος ή πτέρυγος του κτιρίου.3. Αι μέγισται ή ελάχισται αποστάσεις και εν γένει μετρήσεις οιονδήποτε αποστάσεων αι αναφέρουσαι ως αφετηρίας τα κτίρια, λογίζονται από τας κυρίας επιφανείας των όψεων αυτών. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Οικοδομικά τετράγωνα, οικοδομικαί γραμμαί, κοινόχρηστοι χώροι.Άρθρον 6.1. Τα σχέδια καθορίζουσι δι΄ ορικών γραμμών τα όρια μεταξύ των υπ΄αυτών προβλεπομένων κοινοχρήστων (οδών, πλατειών, αλσών κ.λπ.) ως και οικοδομησίμων (κοινώς οικοδομικών τετραγώνων) χώρων.2. Η γραμμή εφ΄ ής επιτρέπεται η τοποθέτησις της προόψεως των κτιρίων, καλείται οικοδομική γραμμή. Το σχέδιον δύναται να ορίζη ως οικοδομικάς προς τους κοινοχρήστους χώρους γραμμάς είτε τας άνω ορικάς τοιαύτας ή ετέρας ενδότερον τούτων κειμενας, οπότε επιβάλλει την τήρησιν ακαλύπτου εκτάσεως μεταξύ των οικοδομών και των κοινοχρήστων χώρων, ήτοι προαυλίου.Επίσης δύναται να ορίζη οικοδομικάς γραμμάς και ως προς τα οπίσθια όρια των οικοπέδων ή και ως προς τα πλάγια τοιαύτα. Όπου το σχέδιον προβλέπει μόνον τας κατά την ανωτέρω παράγραφον 1 ορικάς γραμμάς, αύται θεωρούνται ως και οικοδομικαί τοιαύται.3. Αι κατά τα ανωτέρω οικοδομικαί γραμμαί συνεπάγουσι την επ΄ εαυτών υποχρεωτικήν τοποθέτησιν των όψεων των κτιρίων. Δύνανται ουχ ήττον να θεωρώνται εις ωρισμένας περιπτώσεις και απλώς ως τα εξώτατα όρια, πέραν των οποίων δεν επιτρέπεται τοποθέτησις οικοδομών.4. Ως κοινόχρηστοι κατά το παρόν διάταγμα χώροι νοούνται ου μόνον οι πράγματι υφιστάμενοι ως τοιούτοι, αλλά και οι υπό του εγκεκριμένου σχεδίου απλώς προβλεπόμενοι, ασχέτως αν εγένετο ή ου απαλλοτρίωσις αυτών. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Απ΄ ευθείας θέα.Άρθρον 7.1. Απ΄ ευθείας θέα διαμερίσματος καλείται η απόστασις μεταξύ της εξωτερικής όψεως του κτιρίου και της επιφανείας του πλησιεστέρου κατ΄ έναντι τοίχου ή ετέρου εμποδίου μετρούμενη επί καθέτου εις την επιφάνειαν της όψεως, αγομένης από του μέσου του ανοίγματος (παραθύρου κ.τ.τ.) του υπό εξέτασιν διαμερίσματος.

3

Η απ΄ ευθείας θέα θεωρείται εκτεινομενη επί δύο μέτρων εκατέρωθεν της άνω καθέτου (το όλον 4 μέτρα) μετρουμένων οριζοντίως. Ως επιφάνεια του εμποδίου θεωρείται η κατακόρυφος επιφάνεια η παρακολουθούσα τα ίχνη της προ του ανοίγματος πλησιεστέρας εις την υπό εξέτασιν όψιν γραμμής του εμποδίου. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Φωτισμός άμεσος, έμμεσος κ.λπ. Ανοίγματα.Άρθρον 8.1. Ο φωτισμός και αερισμός διαμερίσματος του κτιρίου καλείται : Άμεσος όταν τα εις τούτον αποβλέποντα ανοίγματα κείται επί ακαλύπτου χώρου (οίον οδών, αυλής κττ) . Έμμεσος όταν τα ανοίγματα κείνται επί ετέρων διαμερισμάτων αμέσως φωτιζόμενων και αεριζόμενων.Απ΄ ευθείας όταν τα ανοίγματα κείνται επί οδών και εν γένει κοινοχρήστως χώρων, επί των πλαγίων αυλών των οικοδομών του μη συνεχούς συστήματος, επί των οπισθίων εσωτερικών ανοικτών αυλών των οικοδομών του συνεχούς συστήματος, επί των όψεων των πανταχόθεν ελευθέρων οικοδομών και επί των εσωτερικών κοινών αυλών.2. Ανοίγματα των οικοδομών καλούνται γενικώς τα προς φωτισμόν, αερισμόν και συγκοινωνίαν των διαμερισμάτων αυτών αφιέμενα επί των τοίχων και της στέγης κενά. Διαστέλλονται εις θυρίδας (παράθυρα) και θύρας. Όπου δεν ταις διατάξεσι του παρόντος γίνεται χρήσις του άνω όρου επί ζητημάτων φωτισμού και αερισμού πρόκειται πάντοτε περί παραθύρων. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Πόλις. Κώμη.Άρθρον 9.1. Εις τας πόλεις νοουνται κατά το παρόν Διάταγμα υπαγόμεναι αι πρωτεύουσαι των Νομών και Επαρχιών και πάσα ετέρα πόλεις ή συνοικισμός έχων υπέρ τους πέντε χιλιάδας κατοίκους κατά τα αποτελέσματα της επισήμου απογραφής.Εις τας Κώμας νοούνται υπαγόμεναι πάσαι αι λοιπαί πόλεις και συνοικισμοί πλην των άνω.2. Εις τας πόλεις υπάγονται και αι υπό του Κράτους ανεγνωρισμέναι Λουτροπόλεις και αν ακόμη έχωσι μικρότερον αριθμόν κατοίκων. Ομοίως δύνανται να υπαχθώσιν εις τας πόλεις δι΄ αποφάσεως του επί της συγκοινωνίας υπουργού συνοικισμοί κεκτημένοι κάτω των 5.000 κατοίκους, εφ΄ όσον ούτοι λόγω τη προσεγγίσεως αυτών εις μεγάλας πόλεις ή των ειδικών αυτών τοπικών συνθηκών έχουσιν ιδιαιτέραν σπουδαιότητα. κατά τον αυτόν τρόπον δύνανται να υπάγονται εις τας κώμας τμήματα πόλεων αριθμουντα κάτω των 5000 κατοίκους, εφ΄ όσον ταύτα καίτοι τοπογραφικώς είναι συνέχεια της πόλεως, αποτελουσιν όμως ιδιαίτερον ανεξάρτητον ταύτης Δήμον ή Κοινότητα. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Οδοί, οδοί κεντρικαί, τμήματα κεντρικά και μη, τμήματα αστικά, τμήματα εξοχικά κ.λπ.Άρθρον 10. 1. Οδοί ή αρτηρίαι πρωτεύουσαι, κεντρικαί ή εμπορικαί καλούνται αι συγκεντρουσαι την μεγαλυτέραν εμπορικήν και κυκλοφοριακήν κίνησιν, και αι εξυπηρετικαί ωρισμένου τινός γενικωτέρου σκοπού (οίον οδοί προς ιστορικά και αρχαιολογικά μνημεία, οδοί περιπάτου κ.τ.τ.), εν αίς τα ακίνητα έχουσι μεγαλυτέραν αξίαν ή απολύτως ως προς την όλην πόλιν ή και ως προς το τμήμα αυτής ου αποτελουσιν οιονεί το κέντρον. Αι άνω οδοί χαρακτηρίζονται δι΄ Υπουργικής αποφάσεως εκδιδομένης μετά γνώμην του οικείου Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου και του Συμβουλίου των Δημοσίων Έργων και

4

δημοσιευόμενης εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως μετά τον τοιούτον δε χαρακτηρισμόν τα επ΄ αυτών ακίνητα υπόκεινται εις τας ειδικάς υποχρεώσεις του παρόντος Διατάγματος. Μετά τον ως άνω χαρακτηρισμόν, αποκλείεται ανάκλησις αυτού.2. Κεντρικά ή εμπορικά τμήματα καλούνται αι περιοχαί των άνω οδών και χαρακτηρίζονται ως άνω, αποκλειομένου μετά τον χαρακτηρισμόν του περιορισμού των ορίων των.3. Εις εκάστην πόλιν διακρίνονται τμήματα κεντρικά ή εμπορικά αστικά ή κατοικιών, εξοχικά και βιομηχανικά. Εάν δεν προδιαγράφεται εκ του σχεδίου τοπογραφικως ο χαρακτηρισμός των άνω κατηγοριών, δια την εφαρμογήν των διατάξεων του παρόντος καθορίζεται εκάστοτε η κατηγορία κατά την κρίσιν της υπηρεσίας αναλόγως των πραγματικών συνθηκών.4. Πλάτος οδού κατά τι σημείον του άξονος αυτής, καλείται η εις το σημείον τούτο ελαχίστη μεταξύ των εκατέρωθεν προσώπων των οικοπέδων απόστασις. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Κυρία - Δευτερεύουσα οικοδομή και στοιχεία κτιρίων (δάπεδον, όροφοι, μεσότοιχοι).Άρθρον 11.1. Κυρία οικοδομή καλείται η έχουσα την πρόοψιν της επί της οικοδομικής γραμμής ή και ένδον ταύτης υπό τους όρους του άρθρου 30.Δευτερεύουσα ή εσωτερική οικοδομή καλείται η ανεγειρόμενη εις το εσωτερικον του οικοπέδου όπισθεν της κυρίας οικοδομής.2. Δάπεδον καλείται η άνω επιφάνεια του πατώματος οιουδήποτε διαμερίσματος της οικοδομής ή του δώματος ή της αυλής, μετά την πλήρη διάστρωσιν και επεξεργασίαν (π.χ. μετά την πλακόστρωσιν).3. Όροφοι καλούνται γενικώς τα οριζοντίως διαχωριζόμενα αλλήλων διαμερίσματα της οικοδομής.4. Υπόγειον καλείται το διαμέρισμα (όροφος), ού το δάπεδον, έστω και εν μέρει, κείται υπό την στάθμην του πέριξ εδάφους ή αυλής.5. Ισόγειον καλείται το διαμέρισμα (όροφος), ού το δάπεδον, έσω και εν μέρει, ευρίσκεται εις την στάθμην του πέριξ εδάφους ή αυλής ή υπέρκειται ταύτης (έστω και εν μέρει) το πολύ κατά 0,60 μέτρ. Εις περίπτωσιν μεγαλυτέρας υψομετρικής διαφοράς καλείται απλώς όροφος.Οι λοιποί υπέρ το ισόγειον όροφοι αριθμούνται εκ των κάτω προς τα άνω κατ΄ αύξοντα αριθμόν (μη συνυπολογιζόμενου του υπέρ τα ισόγεια καταστήματα τυχόν υπάρχοντος ημιωρόφου).Όπου εν τω παρόντι γίνεται μνεία της λέξεως όροφος εξυπακούεται το ισογειον και οι υπέρ τούτο όροφοι, δεν συμπεριλαμβάνεται δε το υπόγειον. Όπου γίνεται μνεία αριθμού ορόφων, δεν συνυπολογίζεται ο υπέρ το κατάστημα ημιώροφος.6. Μεσότοιχος ή κοινός τοίχος ή διαχωριστικός τοίχος καλείται ο τοίχος ο ανεγειρόμενος επί του οίκου ορίου των δύο όμόρων ιδιοκτησιών και καταλαμβάνων μέρος εξ εκατέρας τούτων. Ειδικώτερον καλείται διαχωριστικός τοίχος, εάν δεν αποτελή στοιχείον του κτιρίου αλλ΄ απλούν περίφραγμα του οικοπέδου. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Προεξοχαί.Άρθρον 12.1. Προεξοχαί συμφυείς προς το κτίριον καλούνται τα εξέχοντα των όψεων αυτού μέρη και διακρίνονται εις αρχιτεκτονικάς προεξοχάς και εις προεξοχάς εξυπηρετικάς του εσωτερικού της οικοδομής.Αρχιτεκτονικαί προεξοχαί θεωρούνται τα διαζώματα , παραστάδες, κίονες, γείσα κ.λπ. στοιχεία τα αποσκοπούντα αποκλειστικώς την διακόσμησιν των κτιρίων και εν γένει την αρχιτεκτονικήν των εμφάνισιν.

5

Εξυπηρετικαί προεξοχαί θεωρούνται αι ανιουσαι ή κατιούσαι βαθμίδες, οι εξώσται και εν γένι αι προεξοχαί αι συνεπάγουσαι, ασχέτως προς την αρχιτεκτονικήν εμφάνισιν, και την προώθησιν ολοκλήρων τμημάτων της όψεως προς τα έξω (πέραν της οικοδ. γραμμής) επί τω τέλει αυξήσεως του εσωτερικού χρησιμοποιησίμου χώρου (οίον κεκαλυμμένοι ή κλειστοί εξώσται) και εν γένει εξυπηρετικαί οιασδήποτε αυτού λειτουργίας.2. Προεξοχαί μη συμφυείς προς το κτίριον είναι τα προστεγάσματα, αι σκιάδες κ.τ.τ. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Υψη κτιρίων.Άρθρον 13.1. Υψος κτιρίου εις τινα όψιν αυτού καλείται το μήκος του τμήματος της κατακορύφου της αγομένης εις το μέσον της όψεως, το περιλαμβανόμενον μεταξύ της βάσεως του κτιρίου και του οριζοντίου επιπέδου του διερχομένου δια της παρά τη όψει και κατά το ως άνω μέσον αυτής εξωτάτης ορικής γραμμής της επιφανείας επικαλύψεως της στέγης. Ως βάσις κτιρίου, προκειμένου μεν περί της προόψεως θεωρείται η επιφάνεια του πεζοδρομίου, προκειμένου δε περί των λοιπών εσωτερικών όψεων, η επιφάνεια των προ αυτών αυλών.2. Εν περιπτώσει απολήξεως της επιφανείας επικαλύψεως της στέγης παρά τη όψει εις κορωνίδα ή ανεγέρσεως υπέρ ταύτην Αττικού, το κατά τα ανωτέρω οριζόντιον επίπεδον άγεται δια της ανωτάτης ορικής γραμμής της κορωνίδος ή του Αττικού κατά το μέσον της όψεως.3. Εις περίπτωσιν αρχιτεκτονικών προεξοχών, οίον αετωμάτων, πυργίσκων κ.λπ ανεγειρομένων υπέρ την κορωνίδα ή το αττικόν παρά την επιφάνειαν της όψεως, το σύνολον των προβολών των προεξοχών τούτων επί επιπέδου παραλλήλου τη όψει μετασχηματίζεται εις ισοδύναμον ορθογώνιον έχον βάσιν το μήκος της όψεως. Το ύψος του ορθογωνίου ........................................................................................................................

- (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Αρθρον 14

- (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Αρθρον 15

- (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Αρθρον 16

- (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Αρθρον 17

- (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

6

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β' : ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΤΑΞΙΝ ΚΑΙ ΕΓΚΡΙΣΙΝ ΤΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΡΥΜΟΤΟΜΙΑΣ

(Οι διατάξεις του Κεφαλαίου Β' διατηρήθηκαν σε ισχύ από την παρ. 3 του άρθρου 31 του Ν. 1577/85, ΦΕΚ Α' 210 με την επιφύλαξη των σχετικών διατάξεων του Ν. 1337/83 όπως ισχύουν).

'Αρθρο 18 : Γενικοί Κανόνες δια την σύνταξιν τοπογραφικών κλπ. χαρτών 1. Σύνταξις και εφαρμογή σχεδίου παλαιάς ή νέας πόλεως ή κώμης, ως και αναθεώρησις ή τροποποίησις τοιούτου σχεδίου απαιτεί την προηγουμένην σύνταξιν τοπογραφικού και χωροσταθμικού χάρτου. Ούτος απαιτείται να περιλαμβάνη έκτασιν ανάλογον δια την προβλεπομένην εξέλιξιν της πόλεως επί μίαν 50ετίαν, πάντως δε επαρκή δια τον διπλασιασμόν αυτής. 2. Οι κατά την προηγούμενην παράγραφον χάρται πρέπει να συντάσσωνται κατά τα επόμενα : Α) Τριγωνισμός. Το πρωτεύον τριγωνομετρικίν δίκτυον θα αποτελήται εκ τριγώνων, όσον οίον τε ομοιόμορφον (άνευ μεγάλων διαφορών εις τα μήκη των πλευρών) και κανονικών (άνευ οξειών γωνιών) μετά πλευρών ουχί μειζόνων των 2.000 μέτρων. Το τριγωνομετρικόν δίκτυο θα στηρίζεται επί βάσεως εκλεγομένης επί εδάφους όσον οίον τε ομαλού και οριζοντίου και μετρουμένης τετράκις δια κανόνων ξύλινων ή μετροταινίας μεταλλικής συγκρινομένης προς κανονικόν μέτρον (λ.χ. του πολυτεχνείου). Προς έλεγχον του όλου δικτύου θα μετράται και ετέρα κανονική βάσις εις το έτερον άκρον του τριγωνομετρικού δικτύου. Εις περίπτωσιν καθ' ήν πλησίον της αποτυπωτέας εκτάσεως εξικνείται και το κρατικόν τριγωνομετρικόν δίκτυον (π.χ. δύο κορυφαί τούτου κείνται περί τα 5 χλμ. από της αποτυπωτέας εκτάσεως), τότε γίνεται η εξάρτησις του τριγωνομετρικού δικτύου της πόλεως εκ του κρατικού δικτύου, μετρουμένης βάσεως ελέγχου εις το άκρον του τοπικού δικτύου. Ανεκτόν σχετικόν σφάλμα ορίζεται εις 0,0001 Μ όπου Μ παριστά το ολικόν μήκος βάσεως. Η ανεύρεσις των τριγωνομετρικών σημείων εξασφαλίζεται δια πλήρους περιγραφής της θέσεως τούτων και δι' αναλόγων μετρήσεων, αναγραφομένων εν ιδιαιτέρω σημειωματαρίω. Β) Πολυγωνομετρικαί οδεύσεις. Αι προς αποτύπωσιν των εδαφικών λεπτομερειών πολυγωνομετρικαί οδεύσεις δέον να ώσι πάσαι εξηρτημέναι από τριγωνομετρικών σημείων ή και εκ πολυγωνομετρικών τοιούτων, προσδιορισθέντων ήδη το δε μήκος εκάστης τούτων (δηλαδή το άθροισμα των μηκών των πλευρών) να μη υπερβαίνη τα 1.200 μέτρα. Το μήκος εκάστης πλευράς οδεύσεως ενδείκνυται να μη υπερβαίνη τα 200 μ. αλλ' ούτε και να υπολείπεται των 30 μέτρων. Αι παρακείμεναι πλευραί ενδείκνυται να μη διαφέρωσιν αλλήλων πολύ εις μήκος του μεταξύ αυτών λόγου όντος πάντοτε μείζονος του ενός τετάρτου. Αι γωνίαι εκάστης πολυγωνομετρικής οδεύσεως ενδείκνυται να μη διαφέρωσι κατά πολύ των 200β, αλλά να περιέχωνται μετξαύ των ορίων 150β - 200β. Αι πλευραί των πολυγωνομετρικών οδεύσεων θα μετρώνται δις δια χαλυβδίνης μετροταινίας, η δε μεταξύ των μετρήσεων της αυτής πλευράς διαφορά πρέπει να μην υπερβαίνη την υπό του κάτωθι τύπου διδομένην τιμήν.

0,030 νΜ + Μ ----- 5.000όπου Μ το μήκος της πλευράς.

7

Το ολικόν γωνιώδες σφάλμα κλίσεως πρέπει να ή μικρότερον του 0,01 νΝ δια τας πρωτεούσας οδεύσεις (τας αρχομένας και καταληγούσας εις τριγωνομετρικόν σημείον) και 0,02 νΝ δια τας δευτερευούσας οδεύσεις όπου Ν είναι ο αριθμός των μετρηθεισών γωνιών οδεύσεως. Το σφάλμα παρέχεται εις εκατοστά βαθμού εκατονταδικής διαιρέσεως. Το ολικόν γραφικόν σφάλμα κλίσεως οδεύσεως ευρισκόμενον εκ του τύπου F = Fx2 - Fψ2, ένθα Fx και Fψ τα επί τετμημένων και τεταγμένων ολικά σφάλματα, πρέπει να μην υπερβαίνη τα εκ των επομένων τύπων διδομένα ανεκτά όρια. = 0,01 Μ-0,10δια τας πρωτεούσας οδεύσεις. = 0,02 Μ-0,15δια τας δευτερούσας οδεύσεις ένθα Μ, είναι το μήκος της οδεύσεως εις μέτρα. Γ) Χωροστάθμησις. Το χωροσταθμικόν δίκτυο όπερ θα αποτελή την βάσιν της υψομετρικής αποτυπώσεως θα σημαίνηται δια μονίμων σταθερών χυτοσιδηρών υψομετρικών αφετηριών, πακτουμένων εις στερεά μόνιμα κτίρια (εκκλησίας, σχολεία, κλπ.) διανοιγομένων οπών καταλλήλων μακράν δε των αρμών, της οικοδομής. Τα υψόμετρα των αφετηριών θα προσδιορίζωνται μέσω χωροβάτου δια χωροσταθμικών οδεύσεων. Αι αφετηρίαι θα κατανέμωνται κατά τρόπον εξασφαλίζοντα τον καθορισμόν του υψομέτρου εις οιανδήποτε θέσιν το πολύ δια δύο διαδοχικών στάσεων του χωροβάτου. Αι μεταξύ αυτών υψομετρικαί διαφοραί θα προσδιορίζωνται δια διπλής χωροσταθμήσεως. Η μεταξύ των δύο εξαγομένων διαφορά οφείλει να μην υπερβαίνη το υπό του επομένου τύπου εις μέτρα διδόμενον ανεκτόν όριον.

0,01 ν Μ + h ------ 3.000ένθα Μ το μήκος της χωροσταθμικής οδεύσεως εις χιλμ. και h το απόλυτο άθροισμα των διαφορών της στάθμης εις μέτρα. Τα υψόμετρα θέλουσιν εν γένει ανάγεσθαι εις το γενικόν υψομετρικόν ορίζοντα του Κράτους δι' εξαρτήσεως του χωροσταθμικού δικτύου εκ τινος σταθερού υψομετρικού σημείου γνωστού υψομέτρου (παρακειμένης οδού ή σιδηροδρομικής γραμμής) ή και δι' αναγωγής εις την στάθμην της θαλάσσης, εφόσον τούτο είναι δυνατόν. Δ) Τρόπος αποτυπώσεως των εδαφικών λεπτομερειών. Αι εδαφικαί λεπτομέρειαι του πυκνοκατωκημένου μέρους της πόλεως θα αποτυπώνται δι' ορθογωνίων συντεταγμένων από των πολυγωνομετρικών πλευρών τη βοηθεία ορθογώνου. Κατά τον αυτόν τρόπον θα ορίζωνται εν γένει και αι θέσεις παντός οικοδομικού έργου. Αι τετμημέναι και τεταγμέναι θα μετρώνται δια κανόνων ξύλινων ή χαλύβδινης μετροταινίας, προηγουμένως συγκρινομένων προς κανονικόν μέτρον. Τα αποτυπωτέα στοιχεία εν τε τω πυκνοκατωκημένω θα είναι τα περιγράμματα των οικοδομικών τετραγώνων και οι εντός αυτών ασκεπείς χώροι, αυλαί, κήποι, πάντα τα μεμωνομένα ή και συνεχόμενα οικοδομήματα και τα μεταξύ τούτων γήπεδα μετά καθορισμού του αριθμού των ορόφων και κατατάξεως εις ποιότητας αυτών (καινουργές, ετοιμόρροπον κλπ.) οι διαχωριστικοί τοίχοι και εν γένει μανδρότοιχοι φράκται και λοιπά τα φρέατα, τα μεγάλα δένδρα και τεχνικά έργα πάσης φύσεως δεξαμεναί, τοίχοι, μεμονωμένοι ή τοίχοι υποστηρίξεως ερείπια, αρχαία μνημεία, νεκροταφεία, υδραγωγεία, οχετοί ανοικτοί, χάνδακες, χείμμαροι, ρύακες κλπ. Πάντως θα λαμβάνηται υπόψιν ότι δέον να απεικονίζηται και το εσωτερικό των οικοδομικών τετραγώνων μέχρι βάθους από της υπαρχούσης οικοδομικής γραμμής δέκα μέτρων τουλάχιστον εν ανάγκη δε και εσώτερον τούτου προς επίτευξιν αρτίας παραστάσεως του συνόλου της κυρίας οικοδομής, ίνα είναι γνωστή κατά τας μελετηθησομένας διαπλατύνσεις ή ευθυγραμμίσεις η σύνθεσις των πλευρών των οικοδομικών τετραγώνων. 'Οπου κατά την μελέτη του ρυμοτομικού σχεδίου κριθή αναγκαία ριζικωτέρα ρυμοτομία δια μέσου οικοδομικών τετραγώνων, τότε, εφόσον η υπάρχουσα αποτύπωσις δεν είναι

8

επαρκής αποτυπούνται ολόκληρον το θιγόμενον εσωτερικόν των οικοδομικών τετραγώνων (δια της απλουστέρας τοπογραφικής μεθόδου). 3. Απλούστευσις τοπογραφικών εργασιών δια μικράς κωμοπόλεις. Επιτρέπεται παρέκκλισις από των διατάξεων της ως άνω παραγράφου εφόσον πρόκειται περί κώμης μη περιλαμβανούσης περισσοτέρους των 2.000 κατοίκων. Η παρέκκλισις συνίσταται εις ταχυμετρικήν αποτύπωσιν της εφ' ής εκταθήσεται το σχέδιον περιοχής. Η παρέκκλισις αύτη επιτρέπεται υπό τον όρον όπως τα βάσει ταύτης συνταχθησόμενον σχέδιον ρυμοτομίας εφαρμοσθή αμέσως επί του εδάφους και αποτυπωθή το νέον ειδικόν δίκτυο κατά τον εν τη προηγουμένη παραγράφω εκτιθέμενον ακριβή τρόπο. Κατά την αποτύπωσιν ταύτην επιβάλλεται και ταυτοχρόνος αποτύπωσις των εκ της ρυμοτομίας θιγομένων ιδιοκτησιών αποτυπουμένης πλήρως εκάστης τούτων (και κατά το μη ρυμοτομούμενον μέρος) μετά χαρακτηρισμού του αριθμού ορόφων, της καταστάσεως, του είδους κατασκευής και της παλαιότητας. 4. Τρόπος καταρτίσεως των διαγραμμάτων των τοπογραφικών χαρτών. Οι κατά τα προηγούμενα χάρται συντάσσονται εις πινακίδες διαστάσεων 60 Χ 90 εκ χονδρού χάρτου αρίστης ποιότητας ωπλισμένου δι' υφάσματος υπό κλίμακα 1:500. Τας άνω πινακίδας συνοδεύει πάντοτε ευρετήριον και συνοπτικός τοπογραφικός και χωροσταθμικός (μετά χωροσταθμικών καμπυλών) χάρτης υπό κλίμακα 1:2000 εξ ού παραλείπονται οι χαρακτηρισμοί οδεύσεων, στάσεων, αριθμοί, υψόμετρα κλπ. περιλαμβανούσης μόνον της αποτυπώσεως των χωροσταθμικών καμπυλών. Εάν ο συνοπτικός ούτος χάρτης καταλαμβάνει επιφάνεια μείζονα του 1,00 Χ 1,50 μ. τότε πρέπει και ούτος να συντάσσηται εις πινακίδος του άνω μεγέθους και να καταρτίζηται κατά τον αυτόν τρόπον και πρόσθετος συνοπτικός χάρτης παραστατικός του συνόλου υπό κλίμακα περιορίζουσαν την επιφάνεια αυτού εις 1,00 Χ 1,00 μ. 5. 'Εκαστον των κατά τα ανωτέρω χαρτών πρέπει να συνοδεύωσι 2 τουλάχιστον αντίγραφα εν επί διαφανούς υφάσματος και έτερον επί διαφανούς χάρτου καλής ποιότητος. Εκ του επί διαφανούς υφάσματος αντιγράφου πρέπει να παραλείπωνται αριθμοί, οδεύσεις, κλπ. και η χωροσταθμική αποτύπωσις και να περιορίζηται τούτο μόνον εις την αποτύπωσιν της οριζοντιογραφίας δια σινικής μελάνης μέλανος χρώματος. Εκ του επί του διαφανούς χάρτου αντιγράφου παραλείπονται επίσης αριθμοί, χαρακτηρισμοί στάσεων, οδεύσεις κλπ. ουχί όμως και η χωροσταθμική αποτύπωσις δια καμπυλών. 6. Χάραξις του σχεδίου επί του εδάφους. Ο Δήμος και η κοινότης μετά την έγκρισιν του σχεδίου ρυμοτομίας ή της τροποποιήσεως αυτού, προβαίνει εις την επί του εδάφους μεταφοράν του νέου ρυμοτομικού διαγράμματος σημαίνων επί τόπου της διασταυρώσεως ή αλλαγάς κατευθύνσεως των αξόνων των οδών δια μονίμου σημάνσεως εξασφαλιζομένης συνάμα και της θέσεως των ούτω τεθέντων σημείων δια συντόμου περιγραφής τούτων. Η τοποθέτησις των σημείων τούτων επί διασταυρώσεως των αξόνων θέλει γίνει επιμελημένη, δια καταλλήλων μετρήσεων λαμβανομένων εκ του εγκριθέντος διαγράμματος και μεταφερομένων καταλλήλως επί του εδάφους ούτως ώστε να τηρηθώσιν αι ωρισμέναι συνθήκαι υφ' άς εχαράθη η ρυμοτομία. Επί του τοπογραφικού διαγράμματος (πρωτοτύπου και αντιγράφου 1:500 και 1:2000) σημειούται είτα ευκρινώς η θέσις των ως άνω μονίμων σημείων των αξόνων, των οδών, εξασφαλιζομένων δια μετρήσεων προς τα γειτονικά σταθερά σημεία (εφόσον υπάρχουσι) συνάμα δε σημειούται και τα υψόμετρα των αξόνων των νέων οδών. Επιπροσθέτως καθορίζονται δι' υπολογισμού και αι συντεταγμένες των τομών των αξόνων των χαραχθεισών νέων οδών, ως και των σημείων, καθ' ό οι άξονες των οδών αλάσσουν κατεύθυνσιν. Ομοίως αναγράφονται εις το διάγραμμα τα τε οριστικά πλέον μήκη των οικοδομικών τετραγώνων ως και τα πλάτη των οδών, πλατειών κλπ. δι' αριθμών. Το ούτω συμπληρούμενον ρυμοτομικόν διάγραμμα αποτελεί το τελικόν τοιούτον εφαρμογής. 7. Τα στοιχεία τριγωνισμού και λοιπών υπολογισμών, αι πρωτότυπαι πινακίδες και εν γένει πάντα τα στοιχεία τοπογραφήσεως και χωροσταθμίσεως βάσει των οποίων συνετάγη ο δια το σχέδιον χάρτης, ταξινομούνται και διαφυλάσσονται

9

υπό του δήμου ή της κοινότητας εις μέρος ασφαλές δια την ενδεχομένην περίπτωσιν ανασυντάξεως εξ αυτών του εν λόγω χάρτου.

'Αρθρο 19 : Μελέτη και έγκρισις του σχεδίου και σύνταξις των οριστικών αυτού διαγραμμάτων 1. Μετά την σύνταξιν των κατά τα ανωτέρω χαρτών καταρτίζεται η μελέτη του σχεδίου ρυμοτομίας δι' ιδιαιτέρου διαφανούς χάρτου αυτοτελώς (άνευ τοπογραφικών στοιχείων, οριζοντιογραφίες, χωροσταθμήσεως) υπό τας κλίμακας 1:500 και 1:2000 επίσης και την κατά το άρθρο 18 παρ. 4 ενδεχομένως μικροτέρα κλίμακα. Τα διαγράμματα συνοδεύονται υπό του σχεδίου ειδικού οικοδομικού κανονισμού διασαφηνιστικού του σχεδίου ρυμοτομίας κλπ. 2. Μετά της ως άνω μελέτης ρυμοτομίας πρέπει να καταρτίζηται και δικαιολογητική αυτής έκθεσις, περιγράφουσα μεταξύ των άλλων τας τοπικάς συνθήκας, εργασίας των κατοίκων τα της εξωτερικής μεθ' ετέρων πόλεων, λιμένων, σιδηροδρομικών σταθμών κλπ., συγκοινωνίας την οικονομικήν κατάστασιν του δήμου ή κοινότητας και τας προβλέψεις δημιουργίας νέων αυτών πόρων προς αντιμετώπισιν των προς εφαρμογήν του σχεδίου απαιτουμένων δαπανών τας προβλέψεις περί αναπτύξεως της πόλεως ή κώμης τας αναλογίας μεταξύ οικοδομήσιμων και κοινοχρήστων χώρων βάσει του μελετηθέντος σχεδίου και προ αυτού, την κατά κάτοικον αναλογούσαν επιφάνειαν της πόλεως ή κώμης και επιφάνειαν κοινοχρήστων χώρων βάσει του μελετηθέντος σχεδίου και προ αυτού το υφιστάμενον σύστημα υδρεύσεως και αποχετεύσεως των εκαθαρσιών, τον προβλεπόμενον τρόπον βελτιώσεως της υδρεύσεως και εξυγιάνσεως, την περιοχήν του κεντρικού (εμπορικού) τμήματος την επάρκειαν ή μη επάρκειαν αυτού και την προβλεπομένην προέκτασίν του, τας πρωτεούσας οδούς, και λεπτομερώς την μάλλον επικρατούσαν κατάστασιν εις τας ιδιοκτησίας από απόψεως εμβαδού και διαστάσεων εν εκάστω τμήματι. Η εφ' εκάστης μελέτης έκτασις της εκθέσεως πρέπει να είναι ανάλογος προς την σημασίαν της πόλεως ή κώμης, εις ήν αφορά πάντως όμως πρέπει εις εκάστην περίπτωσιν να εξαντλώνται πλήρως τα άνω θέματα. 3. Προκειμένου περί μερικής τροποποιήσεως υφισταμένων σχεδίων η έκθεσις θα περιορίζηται μόνον εις τα προς αυτήν απολύτως σχετικά ζητήματα, και προ παντός θα δικαιολογή ταύτην εμπεριστατωμένα. 4. Την εγκριτικήν του σχεδίου πράξιν συνοδεύη το υπό κλίμακα 1:2000 διάγραμμα. Δύναται ούχ' ήττον κατά την κρίσιν του υπουργείου να συνοδεύση, ταύτην και το διάγραμμα υπό κλίμακα 1:500. 5. Βάσει του εγκριθέντος σχεδίου και των λεπτομερειακών υποδείξεων της ρυμοτομίας εν τω διαγράμματι 1:500 (άρθρο 19 παρ. 1) εκτελείται, η εφαρμογή αυτού υπό του δήμου ή κοινότητας, επί του εδάφους και η αποτύπωσις του οριστικού λεπτομερειακού σχεδίου κατά τα εν άρθρω 18 παρ. 6 οριζόμενα. Ο πρωτότυπος τοπογραφικός χάρτης υπό κλίμακα 1:500 και το κατά το άρθρο 18 παρ. 5 αντίγραφα συμπληρούται δια των εν άρθρω 18 παρ. 6 στοιχείων και υποβάλλονται εις το υπουργείον προς έλεγχον και κύρωσιν, ως επίσημα λεπτομερειακά αντίγραφα του κυρωθέντος σχεδίου. Μετά την κύρωσιν το πρωτότυπον κατατίθεται εις μέρος ασφαλές και γίνεται χρήσις των αντιγράφων και αντιτύπων αυτών. Εις την περίπτωσιν της κατά το άρθρο 18 παρ. 3 παρεκκλίσεως, τα ανωτέρω εφαρμόζονται ως προς την κατά την ιδίαν παράγραφον αποτύπωσιν ο βάσει της οποίος καταρτιζόμενος χάρτης χρησιμοποιείται δια το ως άνω οριστικόν σχέδιον. 6. Δι' οιονδήποτε μεταγενεστέραν τροποποίησιν του σχεδίου, συνταχθέντος βάσει τοπογραφικού κλπ. χάρτου καταρτιζομένου ως ανωτέρω γίνεται χρήσις νέας πρωτοτύπου πινακίδος του τοπογραφικού και χωροσταθμικού χάρτου, συμπεπληρωμένης με την υποτύπωσιν της κατά την εποχήν της τροποποιήσεως καταστάσεως. "7. Αναστολή οικοδομικών εργασιών προς μελέτην νέου σχεδίου. Αναστολή οικοδομικών εργασιών επί εκτάσεως, εφ' ής υφίσταται εγκεκριμένον σχέδιον προς τροποποίησιν αυτού αποκλείεται κατά κανόνα.

10

Επιτρέπεται αύτη εις τας κάτωθι περιπτώσεις: α) Εφόσον πρόκειται περί μελέτης νέου σχεδίου επί τμημάτων δι' ά δεν προυπήρχε τοιούτον εγκεκριμένον. β) Εφόσον πρόκειται περί αναθεωρήσεως εγκεκριμένων σχεδίων κατά τας διατάξεις του άρθρου 80 του Ν.Δ. της 17/7/1923 και γ) Εφόσον πρόκειται περί αναθεωρήσεως εγκεκριμένων σχεδίων οικισμών εις ούς λόγω θεομηνιών ή ραγδαίας εξελίξεως υφίστανται προδήλως αι προυποθέσεις αι επιβάλλουσαι ριζικήν αναθεώρησιν του εγκεκριμένου σχεδίου. Η ως άνω αναστολή επιτρέπεται να ζητήται υπό των Δημοτικών και Κοινοτικών Συμβουλίων μόνο όταν αποφασισθή οριστικώς η σύνταξις του τοπογραφικού χάρτου ήτοι παραχωρηθή η εργασία εις ανάδοχον ή αρχίση δια της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου ή Κοινότητος. Αι σχετικαί πράξεις των Δημοτικών και Κοινοτικών Συμβουλίων πρέπει να συνοδεύωνται και υπό βεβαιώσεις της επί της εφαρμογής του σχεδίου Κρατικής Υπηρεσίας περί της ως άνω προυποθέσεως. Η αναστολή ισχύει μόνο εφόσον διαπιστούται από της ανωτέρω υπηρεσίας ότι μέχρι της ανακοινώσεως αυτή της δημοσιεύσεως του σχετικού Δ/τος δεν εγένετο έναρξις εργασιών δομήσεως, ήτοι τουλάχιστον εκσκαφής θεμελίων μέχρι βάθους ενός μέτρου καθ' άπασαν την έκτασιν του κτιρίου, βάσει νομίμου αδείας. Της αναστολής δύναται να εξαιρώνται ακίνητα αποτελούντα εν συνεχεία, τουλάχιστον δύο οικοδομικά τετράγωνα εφόσον πλην του Δήμου και η επί της εφαρμογής του σχεδίου Τεχνική Υπηρεσία στηριζομένη επί των πραγμάτων βεβαιοί υπευθύνως, ότι δεν θέλουσι θιγή τούτο υπό του μέλλοντος σχεδίου. Δύναται επίσης να εξαιρώνται βιομηχανικαί εγκαταστάσεις και κτίρια κοινωφελούς σκοπού εφόσον η εξαίρεσις αφορά ολόκληρον την περιοχήν της ήν αφορά η αναστολή πόλεως ή κώμης αδιακρίτου σκοπού εγκαταστάσεως και εφόσον βεβαιοί την ανάγκην της εξαιρέσεως και η ανωτέρω Τεχνική Υπηρεσία" (αντικ. της παρ. 7 από το άρθρο μόνο του Β.Δ. της 14/29- 10- 1947).(Ανεξαρτήτως της επιβολής αναστολής κατά τας ανωτέρω περιπτώσεις δύναται εις πάσαν περίπτωσιν ο Υπουργός μετά προηγουμένην σύμφωνον γνωμάτευσιν του Συμβουλίου Δημοσίων 'Εργων να αναστέλη προσωρινώς και μέχρι διμήνου το πολύ, τας οικοδομικάς εργασίας εις οικισμούς ή τμήματα αυτών δια τα ρυμοτομικά σχέδια των οποίων εγνωμάτευσε το Συμβούλιον Δημοσίων 'Εργων εγκρίναν νέαν ρυμοτομικήν διάταξιν. Η περί αναστολής απόφασις μη απαιτούσα δημοσίευσιν κλπ. ανακοινούται επειγόντως εις την οικείαν δημοτικήν ή κοινοτικήν αρχήν και εις την επί της εφαρμογής των πολεοδομικών διατάξεων εις τον υπόψιν οικισμόν Υπηρεσίαν. Ως αφετηρία ενάρξεως της επιβληθείσης αναστολής και υπολογισμού του διμήνου λαμβάνεται υπόψιν η ημέρα της κατά τα άνω ανακοινώσεως της αποφάσεως του Υπουργού. Η ως άνω ειδική αναστολή δεν δύναται να υπερβή το δίμηνον έστω και αν κατ' αυτό δεν κατέστη δυνατή η δημοσίευσις του Δ/τος του εγκρίναντος την νέαν ρυμοτομίαν) (Κατάργηση των μέσα σε () τεσσάρων εδαφίων της παρ. 7 από το Β.Δ. 24/27-5-1952)."Της αναστολής εξαιρούνται : α) επισκευαί αίτινες κατά την κρίσιν της αρμοδίας Τεχνικής Υπηρεσίας, μη αποτελούσαι ενίσχυσιν του φέροντος οργανισμού των κτιρίων, κρίνονται απαραίτητοι δια λόγους χρήσεως υγιεινής και ασφαλείας των οικοδομών και β) προσθήκαι κατ' επέκτασιν ή καθ' ύψος υφισταμένων κτιρίων κοινής ωφελείας ή υπαγομένων εις την κατηγορίαν της παρ. 18 του άρθρου 79 του από 9.8.1955 Β.Δ./τος "περί Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού του Κράτους" (ΦΕΚ Α' 266), ως αύτη ετροποποιήθη μεταγενεστέρως" (προσθ. του μέσα σε "" εδαφίου της παρ. 7 από το Β.Δ. της 6/10-4- 1971, ΦΕΚ Δ' 81).

'Αρθρο 20 : Τι πρέπει να προβλέπει η μελέτη του σχεδίου και τι να λαμβάνηται κατ' αυτήν υπόψιν 1. Η μελέτη του σχεδίου ρυμοτομίας και του συναφούς ειδικούς οικοδομικού κανονισμού πρέπει να προβλέπει: το εσωτερικόν συγκοινωνιακόν δίκτυον και την ένωσίν του μετά των εξωτερικών αρτηριών, προς δε και τους τύπους της κατά

11

πλάτος τομής των οδών. Τας θέσεις προς δόμησιν των απαραιτήτων δια την εξυπηρέτησιν των κοινών αναγκών των κατοίκων κτιρίων και τας εγκαταστάσεις, τας οποίας καθιστά απαραιτήτους η κοινή ανάγκη, ή οι οποίοι αποβλέπουσιν εις κοινωφελείς σκοπούς. Τοιαύτα κτίρια και εγκαταστάσεις είναι ναοί, κτίρια δημοσίων εν γένει λειτουργιών, δημοτικά και κοινοτικά μέγαρα, θέατρα, βιβλιοθήκαι, μουσεία εν γένει, νοσοκομεία, λουτρά, γυμναστήρια και χώροι αθλητικών παιδιών, σφαγεία, νεκροταφεία κλπ. Τους λοιπούς πλην των απαραιτήτων δια την συγκοινωνίαν, κοινοχρήστους χώρους οι οποίοι απαιτούνται δια τας ανάγκας των κατοίκων, οίον πλατείαι, άλση κλπ. Το εμπορικόν τμήμα και την μελλοντικήν επέκτασιν αυτού. Το τροχιοδρομικό δίκτυο. Το εφαρμοστέον σύστημα δομήσεως, (συνεχές, μη συνεχές, μικτόν κλπ.) εν εκάστω τμήματι μετά των συναφών λεπτομερειών και τα μέγιστα και ελάχιστα ύψη των κτιρίων. Τα ελάχιστα όρια εμβαδού και διαστάσεων των οικοπέδων εις έκαστον τμήμα και την ελάχιστην επιφάνεια των οικοδομών. Την διαφύλαξιν και έξαρσιν της αρχαιολογικής και ιστορικής σημασίας μνημείων. Την βιομηχανικήν περιοχήν ήτοι την περιοχήν προς ανέγερσιν των βιομηχανικών εγκαταστάσεων, οσάκις υφίσταται βιομηχανία ή και προβλέπεται ανάπτυξις τοιαύτης εις βαθμόν δικαιολογούντα την συγκέντρωσιν αυτής δια λόγους υγιεινής, καθαριότητος, ευπροσώπου της πόλεως παραστάσεως, ευκολιών συγκοινωνίας, κλπ. εις ωρισμένην περιοχήν. Την υψομετρικήν διάταξιν των νέων οδών και πλατειών ήτοι την θέσιν των αξόνων του οδικού δικτύου, βάσει του οποίου θα καθορίζηται το κατώφλιον των εσόδων των οικοδομών εν σχέσει προς το φυσικόν έδαφος. 2. Εάν δια της μελέτης προβλέπεται αχρήστευσις ωρισμένων κτιρίων και εγκαταστάσεων, εξυπηρετήσεως των κοινών ανακγών προς ίδρυσιν νέων χωρίς οι υπό των πρώτων καταλαμβανόμενοι χώροι να καθορίζωνται κοινόχρηστοι πρέπει, να μελετάται και αυτών η διάθεσις κατά τρόπο ευκολύνοντα οικονομικώς την ίδρυσιν των νέων. 3. Κατά τας μελέτας των σχεδίων ρυμοτομίας υφιστάται ιδιαιτέρως η προσοχή επί των ακολούθων σημείων: Επί της διατάξεως του οδικού δικτύου από απόψεως αερισμού του ηλιακού φωτισμού επιδιωκόμενου όπως αι ηλιακαί ακτίναι καθ' εκάστην επισκέπτωσιν διαδοχικώς τας οικοδομικάς αμφοτέρων των πλευρών εκάστης οδού. Η τήρησις του όρου τούτου ενέχει σπουδαίαν σημασίαν δια τα αστικά τμήματα των πόλεων, ήτοι τας οδούς όπου προβλέπονται κατοικίαι. Δεν επιτρέπεται όμως να παρορώνται χάριν αυτού αι γενικαί συγκοινωνιακαί ανάγκαι οι εξυπηρετούμενοι δια των κεντρικών αρτηριών ιδίως των κεντρικών τμημάτων. Επί της επαρκείας του πλάτους των οδών προς εξυπηρέτησιν το μεν των συγκοινωνιακών αναγκών το δε της υγιεινής των εκατέρωθεν κατοικιών και επί της μορφής της εγκαρσίας διατομής εκάστης οδού. Επί της ανάγκης συνθέσεως του οδικού δικτύου κατά τρόπον επιτρέποντα την αμεσωτέραν επικοινωνίαν οιουδήποτε σημείου μετά των λοιπών και ιδίως του κέντρου, των σιδηροδρομικών σταθμών και των εξωτερικών αρτηριών. Επί της δυνατότητος οικονομικής διαπλατύνσεως παλαιών οδών δια διανοίξεως ασκεπών κατά τα πλάγια (αψιδωτών ή ού) στοών υπό τα κτίρια. Επί της δυνατότητας περιορισμού δαπανών κατασκευής και συντηρήσεως εξωτερικών τμημάτων μεγάλων αρτηριών προ της εκδηλώσεως της ανάγκης χρησιμοποιήσεως όλου του πλάτους των, δια μορφώσεως απλών ιδιωτικών πρασιών προ των οικοδομών. Επί της ανάγκης πλήρους εκμεταλλεύσεως του χώρου καθ' ύψος εις τα κεντρικά τμήματα των πόλεων. Επί της ανάγκης παροχής εις την επέκτασιν της πόλεως κατευθύνσεων και μορφής συνεπαγομένης την μεγίστην οικονομίαν εις το οδικόν δίκτυον και το τούτο έχοντα βάσιν έτερα γενικής φύσεως έργα. Επί της ανάγκης όπως : α) η κλίσις του άξονος των οδών μη υπερβαίνη το 70%, β) περιορίζηται η κατασκευή οδών με κλίμακας μόνον εις τας υπωρείας των λόγων και επιτρέπεται αύτη μόνον εφόσον εκάστη τοιαύτη κλιμακωτή οδός άπτεται εις αμφοτέρα τα άκρα των οικοδομικών τετραγώνων άτινα διασχίζει οδών με κλίσιν μη υπερβαίνουσα το άνω όριον. Επί της ενδεδειγμένης παρακολουθήσεως (εφόσον είναι δυνατόν) του υφισταμένου παλαιού δικτύου εις

12

το πυκνώς εκτισμένο τμήματα και της εις ταύτα χαράξεως της ρυμοτομίας ει δυνατόν κατά τρόπο μη επιβάλλοντα την άμεσον διάνοιξιν οδών καθ' άπαν το μήκος των, δια κατεδαφίσεως κτιρίων προς ανέγερσιν οικοδομών βάσει του νέου σχεδίου. Επί της ανάγκης συγκριτικής όλως νέων αρτηριών ή διαπλατύνσεως υφισταμένων τοιούτων εις τας ως άνω τμήματα. Επί της ανάγκης εξετάσεως όν ενδείκνυται εφαρμογή ριζικών μέτρων ως προς τας κεντρικάς αρτηρίας του αυτού τμήματος αντί ημιμέτρων εις ολόκληρον το οδικόν αυτού δίκτυον. Επί της ανάγκης προβλέψεως επαρκών τμημάτων ασυνεχούς οικοδομικού συστήματος και ελευθέρων πανταχόθεν οικοδομών. Επί της ανάγκης καθορισμού όσον οίον τε μεγαλειτέρων οικοπέδων, χωρίς να παροράται η επικρατούσα μορφή ιδιοκτησίας εις τα παλαιά τμήματα των πόλεων και των κωμών. Επί της ανάγκης του καθορισμού ελαχίστου ορίου όγκου οικοδομών εις τας κεντρικωτέρας αρτηρίας. Επί των σιδηροδρομικών και τροχιοδρομικών εν γένει συγκοινωνιών (υπογείων, εναερίων, ισοπέδως τω εδάφει) και επί της επιρροής των χαράξεων αυτών εις την περαιτέρω εξέλιξιν της πόλεως ή κώμης. Επί των νεωτέρων επιστημονικών παρατηρήσεως και συζητήσεων ως προς την ανάπτυξιν των πόλεων, ιδίως οσάκις πρόκειται περί νέων πόλεων ή νέων αυτών τμημάτων. Γενικώς ευρεία πρόβλεψις του μέλλοντος ως προς το πλάτος των κεντρικών αρτηριών συγκοινωνίας, οικονομία εις την διάθεσιν των ελευθέρων χώρων ως προς το δευτερεύον οδικόν δίκτυον της αραιάς κυκλοφορίας μεγάλοι κοινόχρηστοι χώροι δι' άλση, παιδιάς και κέντρα αναψυχής και μεγάλοι ακάλυπτοι χώροι εντός των οικοδομικών τετραγώνων πρέπει να επιδιώκονται κατά την μελέτην παντός νέου σχεδίου.

'Αρθρο 21 : Δικαιολογητικά στοιχεία απαιτούμενα προς συζήτησιν του σχεδίου ρυμοτομίας και των τροποποιήσεων αυτού 1. Τα υπό των δήμων και κοινοτήτων υποβαλλόμενα εις τον υπουργείον προς έγκρισιν σχέδια ρυμοτομίας ή αι τροποποιήσεις αυτών, πρέπει να συνοδεύωνται υπό των τυχόν σχετικών ενστάσεων του κοινού μετά των επ' αυτών παρατηρήσεων των δήμων και κοινοτήτων και μετά παραστατικής επεξηγήσεως εκάστης ενστάσεως εν τω σχεδίω. 2. Ουδεμία τροποποίησις εγκεκριμένου σχεδίου πρέπει να υποβάλληται προς έγκρισιν εις το υπουργείον όν δεν δικαιολογήται υπό κοινής τινος ανάγκης. Των εις μικράς εκτάσεις εντετοπισμένων τροποποιήσεων και δυσδικαιολογήτων από της άνω απόψεως (οίον μετατόπισις ή κατάργησις οδού, διάνοιξις οδού εις οικοδομικόν τετράγωνον κλπ.) πρέπει πάντοτε να λαμβάνωσι γνώσιν οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήται, καλούμενοι προς τούτο υπό του δήμου, ή κοινότητος κατά τας περί κοινοποιήσεως σχετικάς διατάξεις της Πολιτικής Δικονομίας και να βεβαιούται υπευθύνως υπό του δήμου ή της κοινότητας πάντων τούτων η πρόσκλησις. "Επί πλέον της προσκλήσεως ταύτης επιβάλλεται και ανακοίνωσις τοιχοκολλοιμένη εις τας δημοσιωτέρα μέρη της πόλεως (Δημαρχείον, Καφενεία, Κεντρικά, Ναοί κλπ.) προκειμένου περί πόλεως ή κώμης μέχρι 5.000 κατοίκων άνω δε των 5.000 κατοίκων επιβάλλεται και δημοσίευσις της μελετωμένης τροποποιήσεως δις εν συνεχεία εις δύο των τοπικών εφημερίδων, ή τοιούτων μη υφισταμένων εις τινας των περισσοτέρων κυκλοφορουσών εις τον τόπον, εν ώ το υπό τροποποίησιν σχέδιον. Η εις τας εφημερίδας δημοσίευσις επιβάλλεται προκειμένου και περί γενικής εγκρίσεως ή τροποποιήσεως ρυμοτομικού σχεδίου" (προσθ. της εντός "" παρ. του άρθρου 21 από το άρθρο μόνο του Β.Δ. της 25-6/21-8-1948).3. Ουδεμία πρότασις περί τροποποιήσεως, εγκεκριμένου σχεδίου επιτρέπεται να υποβάλληται εις το υπουργείον, εφόσον ο προτείνων δεν διασαφηνίζει πλήρως και υπευθύνως εν τοις σχετικοίς της τροποποιήσεως σχεδίοις όν δι' αυτής θίγωνται κτίρια ανεγερθέντα βάσει του τροποποιουμένου σχεδίου ή οικόπεδα τακτοποιηθέντα βάσει του ιδίου σχεδίου, και εάν οικόπεδα άρτια καθίστανται μη άρτια, και εν καταφατική περιπτώσει δεν καθορίζη τα ούτω θιγόμενα ακίνητα εν τοις άνω στοιχείοις. Την αυτήν υποχρέωσιν έχει και ο δήμος ή κοινότης ο υιοθετών την πρότασιν.

13

4. Οι αιτούντες την τροποποίησιν του σχεδίου ιδιώται υποχρεούνται πάντοτε να προπαρασκευάζωσι τα κατά το πρηγούμενον άρθρο τεχνικά στοιχεία ιδία δαπάνη και φροντίδι και να προσάγωσιν έτοιμα εις την οικείαν αρχήν τα κατά τας ανωτέρω παρ. 2 και 3 στοιχεία κοινοποιήσεως κλπ. 5. Δικαιολογητικά στοιχεία επεκτάσεως σχεδίου. Επέκτασις εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως ή κώμης επιτρέπεται μόνον υπό τας ακολούθους προυποθέσεις και όρους : α) Εφόσον εκ της κατά το άρθρο 19 παρ. 2 εκθέσεως προκύπτει σαφώς και δικαιολογείται πλήρως η ανάγκη της επεκτάσεως λόγω ανεπαρκείας του εγκεκριμένου σχεδίου εις οικοδομήσιμους χώρους εν σχέσει προς την πυκνότητα του πληθυσμού. β) Εφόσον η επέκτασις προτείνεται ως προγραμματική συνεπεία μελέτης λαμβανούσης υπόψιν όλας τας δυνατότητας επεκτάσεως της πόλεως εντός μιας 20ετίας και συντεταγμένης κατ' ανάλογον προς τας αφορώσας ολόκληρα τα σχέδια των πόλεων μελέτης τρόπον και ιδία ως προς την συνοδεύουσαν ταύτας αιτιολογικήν έκθεσιν. 6. Μονομερείς επεκτάσεις εγκεκριμένων σχεδίων απαγορεύονται απολύτως. Σχέδια ιδρύσεως νέων πόλεων και συνοικισμών. Σχέδια συστάσεως νέων πόλεων και συνοικισμών είτε υπαγομένων εις υφισταμένους δήμους ή κοινότητας είτε αποτελουσών αυτοτελείς δήμους και κοινότητας και αποβλέποντα αμέσως ή εμμέσως εις στέγασιν οιωνδήποτε ατόμων ή οργανώσεων, εις ίδρυσιν εξοχικών κέντρων, εις εμπορικάς επιχειρήσεις και εν γένει εις οιονδήποτε έτερον σκοπόν, εγκρίνονται υπό ειδικάς προυποθέσεις και όρους, κανονιζομένους δι' ειδικού Δ/τος, εφαρμοζομένων πάντως των διατάξεων του παρόντος κεφαλαίου και ως προς τούτο. Απαραίτητη προυπόθεσις της εγκρίσεως είναι: α) η εξακρίβωσις ότι αύτη θέλει εξυπηρετήσει πραγματικήν και δεδηλωμένη ανάγκη του κοινού, β) εξασφαλίσεις ανεγέρσεως οικοδομών, γ) εξασφαλίσεις κατασκευής και συντηρήσεως οδών, υδρεύσεως και φωτισμού και συγκοινωνίας, και δ) εγγυήσεις μη αμέσου επιβαρύνσεως υφ' οιονδήποτε μορφήν των πλησιεστέρων δήμων και κοινοτήτων. Παρέκκλισις υπό των διατάξεων της παρούσης παραγράφου επιτρέπεται μόνον οσάκις πρόκειται περί συνοικισμών αμέσου ανάγκης κατασκευαζομένων υπό του Δημοσίου, ως οι υπ' αυτού ανεγειρόμενοι συνοικισμοί προς στέγασιν των προσφύγων.

'Αρθρο 22 : Ρύθμισις λεπτομερειών συντάξεως τοπογραφικών χαρτών και σχεδίων 1. Ο Υπουργός της Συγκοινωνίας δι' αποφάσεών του κανονίζει εκάστοτε τας λεπτομερείας του τρόπου συντάξεως των τοπογραφικών και χωροσταθμικών χαρτών και σχεδίων ρυμοτομίας, ως επίσης και τα χρησιμοποιητέα δι' εκάστην περίπτωσιν είδη μονίμου σημάνσεως. 2. Τα ήδη εγκριθέντα σχέδια πόλεων και κωμών επιβάλλεται να αναθεωρηθώσιν υπό των δήμων και κοινοτήτων βάσει των διατάξεων του παρόντος κεφαλαίου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΙΙ.ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΔΗΜΩΝ, ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΚΟΙΝΗΣ ΧΡΗΣΕΩΣ ΕΡΓΑ.

Διαμόρφωσις οδών.Άρθρον 23.1. Εάν ως εκ της προβλεπομένης υπό του εγκεκριμένου σχεδίου στάθμης της οδού πρέπει να εκτελεσθώσι χωματουργικαί εργασίαι, οφείλει να προβαίνη εις ταύτας ο Δήμος ή η Κοινότης προ πάσης ανεγέρσεως οιασδήποτε οικοδομής επί

14

της οδού, προς πλήρη αυτής διαμόρφωσιν καθ΄ άπαν το πλάτος και μήκος της και προς αποχέτευσιν των επ΄ αυτής λιμναζόντων ομβρίων υδάτων.Ανέγερσις οικοδομών επί οδού τινος επιτρέπεται μόνον αφού προηγουμένως ο Δήμος ή η Κοινότης προβή εις την πλήρη τακτοποίησιν κατά τα ανωτέρω οριζόμενα α΄. της εφ΄ ής πρόκειται ν΄ ανεγερθώσι τα κτίρια οδού και β΄. των λοιπών μετ΄ αυτής συνεχόμενων οδών, μέχρι συναντήσεως με το διαμορφωμένον και κατεσκευασμένον οδικον δίκτυον.Ο μέλλων να οικοδομήση οφείλει να ειδοποιή τον Δήμον ή την Κοινότητα δια την εκτέλεσιν των ανωτέρω εργασιών και αν εντός μηνός από της ειδοποιήσεως δεν προβή αύτη εις την έναρξιν των εργασιών, οφείλει ο ενδιαφερόμενον να προβαίνη εις ταύτας εις βάρος και δια λογαριασμόν του Δήμου ή Κοινότητος.Η υποχρέωσις όμως του ενδιαφερόμενου εκτείνεται μόνον καθ΄ άπαν το μήκος του προσώπου του οικοπέδου του και μέχρι του άξονος της οδού πάντως δε το πολύ επί πλάτους ταύτης πέντε μέτρων, εκτός εάν ανάγκη αποχετεύσεως των ομβρίων υδάτων απαιτεί κατά την κρίσιν της υπηρεσίας την εκτέλεσιν εργασιών επί μείζονος εκτάσεως, εις ήν τότε οφείλει να προβαίνη ο ενδιαφερόμενος. Τα ανωτέρω ισχύουσιν και αν αρχομένων των εργασιών υπό του Δήμου ή Κοινότητος, δεν αποπερατωθώσιν αύται εις ό,τι εκτείνεται η υποχρέωσις του οικοδομούντος εντός μηνός από της ενάρξεως.Η αρμοδία αρχή εάν κρίνη ότι δεν είναι σκόπιμος η συμπληρωσις των άνω υποχρεώσεων του οικοδομούντος προ της χορηγήσεως της αδείας οικοδομής, δικαιούται να εξασφαλίζη την εκτέλεσιν αυτών καθ΄ όν νομίζει αναγκαίον τρόπον.

Διάνοιξις νέων οδών.2. Οι Δήμοι και Κοινότητες υποχρεούνται να φροντίζωσι δια την εξεύρεσιν των αναγκαίων πόρων προς εκτέλεσιν των υπό του εγκεκριμένου σχεδίου προβλεπομένων απαλλοτριώσεων προς διάνοιξιν των υπ΄ αυτού καθοριζομένων νέων οδών και πλατειών, και να προβαίνωσιν εις την διάνοιξιν αυτών το ταχύτερον οσάκις έχουσιν εις την διάθεσίν των τους απαιτούμενους πόρους. Εν πάση περιπτώσει οφείλουσι να επισπεύδωσιν έστω και τμηματικώς την διάνοιξιν ταύτην, οσάκις ιδιοκτήτης τις ζητήση να οικοδομήση κατ΄ εφαρμογήν του νέου σχεδίου και η διάνοιξις καθίσταται απαραίτητος κατά την κρίσιν της επί της εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσίας, είτε προς εξασφάλισιν των τυχόν υπό του σχεδίου προβλεπομένων υπέρ του μέλλοντος να οικοδομήση κοινοχρήστων χώρων, είτε προς εξασφάλισιν συγκοινωνίας των υπό του σχεδίου αποκλειομένων εντός οικοδομικών τετραγώνων παλαιών οικοδομών. Οι Νομάρχαι οφείλουσι ν΄ ασκώσι τον απαιτουμενον έλεγχον επί των Δήμων και Κοινοτήτων ως προς την εκπληρωσιν των άνω υποχρεώσεων.

Οδοστρωσία.3. Οι Δήμοι και αι Κοινότητες υποχρεούνται να τηρώσι το κατάστρωμα των οδών εν καλή καταστάσει από απόψεως κυκλοφορίας, καθαριότητος και αποχετεύσεως των ομβρίων υδάτων. Εις τας σπουδαιοτέρας οδούς των πόλεων επιβάλλεται η χρήσις μονίμων ή ημιμονίμων οδοστρωμάτων. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Πεζοδρόμια.Άρθρον 24.1. Ο οικοδομών υποχρεούται να κατασκευάζη τα ρείθρα, τα κράσπεδα και την επικάλυψιν του πεζοδρομίου του αντιστοιχούντος εις το πρόσωπον του οικοπέδου του, τηρών τας κεκανονισμένας διαστάσεις και χρησιμοποιών τα καθορισθέντα υλικά.2. Δύναται να επιβάλληται κατασκευή πεζοδρομίων και προ των μη εισέτι οικοδομημένων οικοπέδων.3. Η διόρθωσις και συντήρησις των πεζοδρομίων και των εξαρτημάτων των και η ανακαίνισις αυτών, βαρύνει τους παροδίους ιδιοκτήτας , εκτός εάν πρόκειται

15

περί βλαβών προελεθουσων εξ εκσκαφής προς διόρθωσιν των οδών και δι΄ υπογείους εν γένει εγκαταστάσεις, οπότε υπόχρεοι προς επανόρθωσιν των βλαβών, εισίν αυτοί ούτοι οι επισπεύδοντες τας εκσκαφάς. Εξαιρούνται εκσκαφαί προκαλούμεναι υπό αυτών τούτων των ιδιοκτητών προς εγκατάστασιν αγωγών κ.λπ. από των οικοπέδων των προς τας οδούς δια τας εκ των οπίων φθοράς των πεζοδρομίων ευθύνονται ούτοι.4. Ειδικαί διατάξεις ρυθμίζουσι λεπτομερώς τα της κατασκευής των πεζοδρομίων και του καθορισμού της εγκαρσίας διατομής των οδών, εφ΄ όσον αύτη δεν έχει εγκριθή μετά των λοιπών του σχεδίου στοιχείων (Κεφ. ΙΙ). - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Περίφραξις οικοπέδων.Άρθρον 25.1. Δια λόγους υγείας κ.λπ. επιβάλλεται η υπό των ιδιοκτητών περίφραξις των εντός των πόλεων οικοπέδων κατά το πρόσωπον αυτών, συμφώνως προς τας ρυθμίζουσας το ζήτημα τούτο ειδικάς διατάξεις.2. Η αρμοδία Αρχή κανονίζει εν εκάστη πόλει τας περιοχάς εφ΄ ών επιβάλλεται το άνω μέτρον, προτιμωμένων των κεντρικών της πόλεως τμημάτων.3. Δεν παρίσταται ανάγκη περιφράξεως, οσάκις εφ΄ ολοκλήρου του οικοδομικού τετραγώνου ουδεμία υπάρχει οικοδομή ή περιτοίχισμα και κείται τούτο εις μεμακρυσμένα των κέντρων της πόλεως τμήματα.4. Η περίφραξις εις τα κεντρικά τμήματα της πόλεως πρέπει να έχη μόνιμον μορφήν και ευπρόσωπον εμφάνισιν (περιτοίχισις) εις τα απόκεντρα δύναται να είναι και πρόχειρος (οίον εκ πλινθιδοτοίχων κ.λπ.) αποκλειομένων πάντως υλικών ευφλέκτων και ισχυρώς ανακλώντων τον ήλιον. Εν πάση περιπτώσει εις εκάστην γωνίαν του οικοδομικού τετραγώνου ή όπου η οδός παρουσιάζει θλάσιν επιβάλλεται η κατασκευή του περιγράμματος κατά μόνιμον τρόπον. οσάκις πρόκειται περί ακαλύπτων οικοπέδων επί οδών εφ΄ών προβλέπονται ιδιωτικαί πρασιαί και προκήπια, επιβάλλεται η περίφραξις αυτών μονίμως κατά τας σχετικας διατάξεις των άρθρων 112 και εφεξής.5. Η περίφραξις πρέπει να τοποθετήται επακριβώς επί του προσώπου του οικοπέδου.6. Πρόχειρος τρόπος περιφράξεως κατά παρέκκλισιν των διατάξεων της άνω παραγρ. 4 δύναται να επιτραπή μόνον εν εξαιρετική ανάγκη επειγούσης αθρόας περιφράξεως πάντως δε υπό τύπον προσωρινότητος. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Οικοδομικαί εργασίαι παρά τα ρεύματα.Άρθρον 26.1. Οσάκις το εγκεκριμενον σχέδιον πόλεως καθορίζει οικοδομησίμους χώρους επί των διασχιζόντων ταύτην ρευμάτων ή εκτός μεν τούτων, αλλ΄, εις απόστασιν ελάσσονα των δέκα μέτρων από της όχθης των, δεν επιτρέπεται η εντός των άνω χώρων ανέγερσις οικοδομών ή περιτοιχισμάτων , αν μη προηγουμένως εκτελεσθώσιν αι εκάστοτε ενδεικνυομεναι επί των ρευμάτων τεχνικαί εργασίαι προς διευθέτησιν της κοίτης των, επικάλυψιν των πρανών των οχθών ή και ολοκλήρου του ρεύματος προς μετατροπήν εις υπόνομον κ.λπ.2. Το είδος των ανωτέρω τεχνικών εργασιών καθορίζει, προκειμένου μεν περί των διασχιζόντων τας πόλεις μεγάλων ρευμάτων, το Υπουργείον της Συγκοινωνίας, δια της υδραυλικής του υπηρεσίας, προκειμένου δε περί των δευτερευόντων τοιούτων η τεχνική υπηρεσία των Δήμων και Κοινοτήτων και εν ελλείψει τοιαύτης, η επί της εφαμρογής του σχεδίου υπηρεσία. Εις το Υπουργέιον απόκειται να κρίνη πότε πρόκειται περί μεγάλου ή δευτερεύοντος ρεύματος.3.Οι βουλόμενοι να εκτελέσωσιν εργασίας δομήσεως εντός της κατά την 1ην παράγραφον περιοχής, δέον να εφοδιάζονται τη αιτήσει των παρά των κατά την παράγραφον 2 υπηρεσιών δια διαγράμματος καθορίζοντος τα της διευθετήσεως

16

της κοίτης του ρεύματος κ.λπ,. εις περίπτωσιν δι΄ επικαλύψεως αυτού, τον τύπον της εφαρμοστέας διατομής. Τα διαγράμματα ταύτα πρέπει αν επιδεικνύονται ομού μετά της αιτήσεως αδείας δια τας εργασίας δομήσεως εις την επί της εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσίαν. Η άδεια χορηγείται υπό της τελευταίας μόνον εφ΄ όσον προηγουμένως εκτελεσθώσι τα έργα διευθετήσεως καθ΄άπασαν την προς το ρεύμα έκτασιν του εφ΄ ού ανεγερθήσεται το κτίριον οικοπέδου, είτε υπό του Δήμου ή Κοινότητος είτε υπό του ιδίου ενδιαφερόμενου δια λογαριασμόν και εις βάρος του Δήμου ή Κοινότητος. Πάντως κατά την τελευταίαν περίπτωσιν εφ΄ όσον το ρεύμα, διευθετουμενον, θέλει χρησιμοποιηθή ως υπόνομος, ο ιδιοκτήτης βαρύνεται με το ανάλογον ποσοστόν.4. Εάν εκ των κατά την προηγουμενην παράγραφον τεχνικών στοιχείων διαπιστωθή ότι δια της διευθετήσεως κ.λπ. ουδόλως θέλει θιγή το εφ΄ ού αιτείται άδεια οικοδομής οικόπεδον, παρέχεται αύτη και προ της εκτελέσεως των κατά την προηγουμενην παράγραφον έργων.5. Αι άνω διατάξεις δεν αφορώσι τα τοπικά μικρά επιπόλαια ρεύματα (κοινώς νεροφαγώματα), άτινα δύνανται να επιχωθώσι και ισοπεδωθώσιν άνευ συνεπειών. Ως προς ταύτα ισχύουσιν αι διατάξεις του ανωτέρω άρθρου 23. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Οδοποιία τοπικής εξυπηρετήσεως. Άρθρον 27.1. Η κατασκευή, συντήρησις, καθαριοτης και φωτισμός των εντός των σχεδίων των πόλεων και κωμών οδών, τα εκατέρωθεν ή τα κατά την ετέραν πλευράν των οποίων οικοδομικά τετράγωνα (τα σχηματίζοντα ταύτας) έχουσι βαθμός εγκαρσίως προς τας οδούς μετρούμενον, επί των δυο τρίτων του μήκους των ουχί ανώτερον των τεσσαράκοντα (40) μέτρων, και αίτινες δεν εξικνούνται εις μήκος πέραν των δύο (2) οικοδομικών τετραγώνων και έχουσι πλάτος ολιγώτερον των δώδεκα (12)μέτρων, βαρύνει αποκλειστικώς και μόνον τους παροδίους ιδιοκτήτας, του Δήμου υποχρεούμενου να προβαίνη εις τας άνω εργασίας εις βάρος και δια λογαριασμόν των υπόχρεων.Εις περίπτωσιν οικοδομικού τετραγώνου ανωμάλου σχήματος, ως μήκος λαμβάνεται το μέσον μήκος κατά την κρίσιν της αρμοδίας υπηρεσίας.Τα βάθη μετρούνται επί διευθύνσεων καθέτων επί του άξονος της υπό εξέτασιν οδού.

Υδρευσις και αποχέτευσις ακαθάρτων υγρών.2. Οι Δήμοι και αι Κοινότητες υποχρεούνται να φροντίζωσι δια την εξασφάλισιν της υδρεύσεως του κοινού, ν ΄ αποβλέπωσι δε εις την ύδρευσιν των πόλεων και κωμών δι΄ επαρκούς και καταλλήλου ύδατος συγκεντρωμένου εις κεντρικάς δεξαμενάς και διοχετευομένου μέχρις εκάστης οδού δια δικτύου εξ υδατοστεγών αγωγών, κατά τας σχετικάς ειδικάς διατάξεις.Οι Δήμοι των μεγαλυτέρων πόλεων υποχρεούνται εις την μελέτην και βαθμιαίαν κατασκευήν δικτύου υπονόμων αποχετεύσεως των ομβρίων υδάτων και ακαθάρτων υγρών.Τα της αποχετεύσεως των ομβρίων υδάτων και ακαθάρτων υγρών των οικοδομών δια δικτύων υπονόμων, αποτελουσιν αντικείμενον ειδικών κανονισμών συναφώς τη κατασκευή και λειτουργία των υπονόμων.

Εξαφάνισις των απορριπτόμενων υλικών.3. Οι Δήμοι και αι Κοινότητες υποχρεούνται εις την εκ των κατωκημένων μερών απομάκρυνσιν των αχρήστων υλικών της καθ΄ ημέρας χρήσεως των κατοικιών και των κοινοχρήστων χώρων και εις την συγκέντρωσιν και καύσιν αυτών εντός ειδικών κλιβάνων εις μεμακρυσμένα εκτός των πόλεων μέρη, εφ΄ όσον δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθώσι ταύτα αμέσως εις βιομηχανικούς σκοπούς. Αποκλείεται συγκέντρωσις ή οπωσδήποτε απόθεσις των άνω υλικών εις οιαδήποτε μέρη.

17

Νεκροταφεία.4. Οι Δήμοι και αι Κοινότητες υποχρεούνται να φροντίζωσιν εγκαίρως δια την εξασφάλισιν των απαιτουμένων χώρων δια Νεκροταφεία, να περιβάλλωσι δε πάντοτε ταύτα δια φυτειών (δένδρων και θάμνων) επί ζώνης επί αυτάς επαρκούς πλάτους. Επί οιουδήποτε χώρου απαλλοτριουμενου προς ίδρυσιν νέου Νεκροταφείου επιβάλλεται να δημιουργήται αμέσως (εντςο της απαλλοτριωθείσης εκτάσεως) η ως άνω πρασίνη ζώνη, το υπόλοιπον δε κεντρικον μέρος να χρησιμοποιήται μόνον ως Νεκροταφείον. Εν πάση περιπτώσει πέραν της πρασίνης ζώνης πρέπει να δημιουργήται οδός περιβάλλουσα το Νεκροταφείον.Τας λεπτομερείας ως προς την εκλογήν των θέσεων των Νεκροταφείων και την εν γένει τοπικήν αυτών διάταξιν και εν γένει ως προς παν σχετιζόμενον ως προς ταύτα ζήτημα, ρυθμίζει από κοινού η τεχνική μετά της υγειονομικής υπηρεσίας του Κράτους. Παλαιά αχρηστευθέντα οιαδήποτε Νεκροταφεία, εφ΄ όσον φέρουσι φυτείας ή δεν φέρουσι τοιαύτας, αλλά αποκλείεται δια θρησκευτικούς λόγους η μεταφορά των, επιβάλλεται να δενδροφυτεύονται και να εξωραϊζονται, μεταβαλλόμενα εις άλση.

Εκτασις υποχρεώσεων Δήμων και Κοινοτήτων δια τα κοινής ανάγκης έργα.1. Οι Δήμοι και αι Κοινότητες οφείλουσι να μη προβαίνωσιν εις έργα οδοποιίας και εν γένει συγκοινωνίας, υδρεύσεως, φωτισμού, εξωραϊστικά και υπονόμων α. επί μη εγκεκριμένων οδών του σχεδίου, β. εντός της ζώνης των πόλεων και κωμών, γ. εις τυχόν αυθαιρέτως (κατά παράβασιν των περί σχεδίων πόλεων διατάξεων) οικοδομηθείσας εκτός της ζώνης περιοχάς. Το αυτό ισχύει και ως προς τους συνοικισμούς, περί ών το άρθρον 21 παραγρ. 6 και αν ακόμη ούτοι διοικητικώς υπάγονται μετά των πόλεων και κωμών εις τον αυτόν Δήμον ή Κοινότητα. Πάντως τα ανωτέρω γενικής φύσεως έργα, καθ΄ ά τμήματα ή εγκαταστάσεις αυτών εξυπηρετουσι κατωκημένας εκτός του σχεδίου της πόλεως ή κώμης περιοχάς ή συνοικισμούς έχοντας μεν εγκεκριμενον σχέδιον, αλλ΄ υπαγόμενους εις τας διατάξεις του άρθρου 21 παραγρ. 6, εν ουδεμιά περιπτώσει επιτρέπεται να βαρύνωσιν αμέσως ή εμμέσως τους εντός του σχεδίου της πόλεως ή κώμης ιδιοκτήτας και τους Δήμους ή Κοινότητας εις άς αι τοιαύται πόλεις ή κώμαι υπάγονται.2. Αι λεπτομέρεια της κατασκευής των κατά το παρόν κεφάλαιον έργων, τα της εκτελέσεως τούτων εις βάρος και λ/σμον των υποχρέων κ.λπ. ρυθμίζονται εκάστοτε αναλόγως των ειδικών περιστάσεων δια Δ/ατων ή δι΄ Υπουργικών αποφάσεων. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙV.ΘΕΣΙΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ ΕΝΤΟΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΠΕΔΩΝ, ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΕΛΑΧΙΣΤΑ ΚΑΙ ΜΕΓΙΣΤΑ ΟΡΙΑ ΟΙΚΟΔΟΜΟΥΜΕΝΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ.

Θέσις της προσόψεως των κτιρίων.Άρθρον 29.1. Το σχέδιον της πόλεως δύναται να καθορίζη λεπτομεριακώς τα όρια των οικοδομικών γραμμών, εντός των οποίων δέον να περιορίζηται η ανέγερσις οικοδομών εντός των οικοδομησίμων χώρων. Εις περίπτωσιν παραλείψεως του καθορισμού τούτου δέον αι σχετικαί λεπτομέρειαι να προβλέπονται υπό ειδικού οικοδομικού κανονισμού.2. Εν πάση περιπτώσει ως προς την διάταξιν των οικοδομών εντός των οικοπέδων ισχύουσιν αι επόμεναι διατάξεις. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 30.

18

1. Αι προόψεις των κτιρίων επιβάλλεται να τοποθετώνται υποχρεωτικώς επί των υπό του σχεδίου οριζομένων προς τους κοινοχρήστους χώρους οικοδομικών γραμμών, εξαιρέσει των περιπτώσεων, καθ΄άς δι΄ ιδίου οικοδομικού κανονισμού εκδιδομένου ειδικώς δι΄ εκάστην περίπτωσιν, καθορίζεται άλλως.2. Επί της οικοδομικής γραμμής δέον να τοποθετήται ολόκληρος η κυρία επιφάνεια της προόψεως.Εις το συνεχές οικοδομικον σύστημα δεν επιτρέπεται παρέκκλισιν από του όρου τούτου, ειμή μόνον το πολύ μέχρι βάθους τεσσάρων μέτρων από της οικοδομικής γραμμής επί τμημάτων της προόψεως (καμπύλων ή εις διάφορα επίπεδα κειμένων), το ολικον μήκος των όψεων των οποίων ως προς το πρόσωπον του οικοπέδου δεν υπερβαίνει το τρίτον (1/3) του όλου αυτής ως προς το πρόσωπον τούτο μήκους, και εφ΄ όσον η παρέκκλισις δεν επιφέρει οιανδήποτε αισθητικήν ζημίαν κατά την κρίσιν της υπηρεσίας. Η παρέκκλισιν αποκλείεται επί μήκους τριών τουλάχιστον μέτρων εξ εκάστου των πλαγίων ορίων του οικοπέδου, μετρουμένων επί της οικοδομικής γραμμής , εκτός εάν το ως άνω μετρουμενον μήκος της παρεκκλίσεως είναι τουλάχιστον τρία μέτρα και το από της οικοδομικής γραμμής βάθος του κατά παρέκκλισιν τμήματος της προόψεως τουλάχιστον δύο μέτρα. Πάντως εις την περίπτωσιν ταύτην εφαρμόζεται η υπό στοιχείον α΄υποχρέωσιν της επομένης παραγράφου. Εις το ασυνεχές σύστημα δύναται να επιτραπή και μείζων παρέκκλισιν ως προς την άνω αναλογίαν του 1/3, αλλά πάντως υπό την προϋπόθεσιν ότι αύτη δεν βλάπτει αισθητικώς.3. Γενική παρέκκλισιν από των διατάξεων της προηγούμενης παραγράφου, ήτοι τοποθέτησις ολοκλήρου της προόψεως του κτιρίου ενδότερον της οικοδομικής γραμμής, επιτρέπεται επί οιουδήποτε οικοδομικού συστήματος, υπό τους ακολούθους όρους και προϋποθέσεις.α΄. Εις περίπτωσιν εφαρμογής του συνεχούς συστήματος εφ΄ όσον το βάθος της προσόψεως από της οικοδομικής γραμμής είναι τουλάχιστον δύο μέτρα του ιδιοκτήτου της κατά παρέκλισιν ανεγειρόμενης οικοδομής υποχρεούμενου εις την αρχιτεκτονική διάμορφωσιν των ορατών επιφανειών των εκατέρωθεν μεσοτοίχων.β΄. Εάν το βαθμός της κυρίας επιφανείας γης προσόψεως από της οικοδομικής γραμμής είναι μείζον των τεσσάρων μέτρων (4.00μ.), ο ιδιοκτήτης της κατά παρέκκλισιν ανεγειρόμενης οικοδομής υποχρεούται ν΄ αναγνωριση διαρκή δουλείαν φωτισμού και αερισμού υπέρ των γειτόνων και του κοινού, μη δυνάμενονς να χρησιμοποιή εφεξής τον κενόν τούτον χώρον ειμή ως πρασιάν. Η άδεια προς ανέγερσιν της οικοδομής εν τη περιπτώσει ταύτη δεν χορηγείται αν μη ο ενδιαφερόμενος προσαγάγη συμβολαιογραφικην δήλωσιν επί αναγνωρίσεως της δουλείας. Εις περίπτωσιν παραλείψεως τοιαύτης δηλώσεως, η δουλεία θεωρείται υφισταμένη με απάσας τας συνεπείας της αφ΄ ής η οικοδομή ανεγερθή κατά την ως άνω παρέκκλισιν, και η επί της εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσία, οίκοθεν ενεργούσα ή τη αιτήσει οιουδήποτε ενδιαφερόμενου, βεβαιώσει το γεγονός δια πράξεώς της, η οποία καταχωρείται φροντίδι της ιδίας εις την σχετικήν μερίδα του βιβλίου μεταγραφών.γ΄. Εις περίπτωσιν συνεχούς συστήματος, εφ΄όσον η παρέκκλισιν υπάγεται εις την ως άνω β΄ περίπτωσιν , επί των εκατέρωθεν μεσοτοίχων επιτρέπεται η ανέγερσις θυρίδων από ύψους δύο και ήμισυ μέτρων (2,50μ.) από του δαπέδου του υπό δουλείαν χώρου και άνω.δ΄. Εις περίπτωσιν συνεχούς συστήματος επί της οικοδομικής γραμμής θα κατασκευάζηται περίφραγμα κατά τα εν άρθρω 112 και εφεξής οριζόμενα.4. Αι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου εφαρμόζονται και όταν πρόκειται περί συμπλέγματος περισσοτέρων συνεχόμενων οικοδομών του συνεχούς συστήματος ανεγειρόμενων επί ανεξαρτήτων αλλήλων οικοπέδων, εφ΄όσον αύται αποτελουσιν ως προς την αρχιτεκτονικήν εμφάνισιν ενιαίον σύνολον. Εν τη περιπτώσει ταύτη δια την εφαρμογήν των άνω διατάξεων ολόκληρον το οικοδομικον σύμπλεγμα θεωρείται ως μία και μόνη οικοδομή επί ενός οικοπέδου.5. Αι διατάξεις των παραγράφων 3 και 4 εφαρμόζονται κατ΄ αναλογίαν και οσάκις το κτίριον ή το σύμπλεγμα έχει πλείονας της μιας προόψεις (π.χ. γωνιαία οικοδομαί) ως προς τας οποίας πρόκειται να γίνη παρεκκλισις από των διατάξεων της παρ. 1 του παρόντος άρθρου. εάν το σύμπλεγμα περιβάλλεται

19

πανταχόθεν υπό κοινοχρήστων χώρων (αποτελεί πλήρες οικοδομικον τετράγωνον) τότε τα της παρεκκλίσεως ρυθμίζονται ελευθέρως υπό των ενδιαφερόμενων, υπό την έγκρισιν πάντοτε της επί της εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσίας.6. Κατά τας παρεκκλίσεις από των διατάξεων της παραγράφου 1 αι κύριαι επιφάνεια των προόψεων δέον να ώσι πάντοτε παράλληλοι προς την οικοδομικήν γραμμή. Παρέκκλισιν από του όρου τούτου επιτρέπεται μόνο οσάκις πρόκειται περί οικοδομών πανταχόθεν ελευθέρων , πάντως δε οσάκις αύτη τυγχάνει αρχιτεκτονικώς ητιολογημένη, μη παραβλάπτουσα αισθητικώς το σύνολον.7. Εις περίπτωσιν γωνιαίων οικοδομών, επιτρέπεται απότμησις της γωνίας μέχρις οιουδήποτε βάθους από του σημείου συναντήσεως των διασταυρουμένων οικοδομικών γραμμών, άνευ τηρήσεως των κατά τας ανωτέρω παραγράφου περιορισμών. Εάν το οικόπεδον έχη τρία πρόσωπα, ήτοι η επ΄ αυτού ανεγειρομενη οικοδομή έχει δύο γωνίας, τότε η μεταξύ τούτων όψις αυτής δύναται να τοποθετηθή ενδότερον της οικοδομικής γραμμής, άνευ μεν τηρήσεως των κατά τας άνω παραγράφους περιορισμών, πάντως όμως υπό την έγκρισιν της αρμοδίας υπηρεσίας ως προς την θέσιν και τον παραλληλισμόν της όψεως.Η κατά τα άνω αποτμησις γωνιών επιτρέπεται ελευθέρως εις πάσαν περίπτωσιν, εφ΄ όσον όμως ο εκ ταύτης προκύπτων ακάλυπτος χώρος αφίεται εις το πεζοδρόμιον εις την κοινήν χρησιν πρέπει η απότμησις να εξικνήται τουλάχιστον εις ύψος τριών μέτρων κατά το τμήμα, το κείμενον επί του πεζοδρομίου και πάντοτε συνεπάγεται παγίαν δουλείαν του υπό του πεζοδρομίου καταλαμβανόμενου μέρους υπέρ του Κοινού. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Συνεχές οικοδομικον σύστημα.Άρθρον 31. Εφ΄ όσον και όπου το εγκεκριμενον σχέδιον ή σχετικός ειδικός εις τούτο αναφερόμενος οικοδομικός κανονισμός δεν καθορίζει σαφώς την τήρησιν ωρισμένου οικοδομικού συστήματος θεωρείται ισχύον οίκοθεν το συνεχές τοιούτον. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 32.1. Κατά το συνεχές σύστημα, η συνέχεια των οικοδομών, επιβάλλεται μεν ως προς τας προόψεις καθ΄ άπαν το ύψος αυτών και επί βάθους από της οικοδομικής γραμμής τουλάχιστον τεσσάρων (4,00) μέτρων, είναι δε προαιρετική πέραν του άνω ορίου προς το εσωτερικον του οικοπέδου. Πάντως η συνέχεια επιτρέπεται το πολύ επί μήκους δέκα πέντε (15) μέτρων επί των πλαγίων πλευρών του οικοπέδου μετρουμένων από της οικοδομικής γραμμής.Εις το ισόγειον δύναται να παραλείπηται η ως άνω υποχρεωτική συνέχεια, εφ΄ όσον διαμορφουται είσοδος της οικοδομής. Πάντως η εξαίρεσις χωρεί μόνον μέχρις ύψους το πολύ έξ (6.00) μέτρων από της βάσεως του πεζοδρομίου και εφ΄ όσον η πρόοψις μορφουται αρχιτεκτονικώς εις το κενόν τούτο, ώστε να παρουσιάζη ομαλήν συνέχειαν μετά της παρακείμενης οικοδομής. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 33.1. Από του βάθους των δέκα πέντε (15) μέτρων και πέραν ήτοι εις το εσωτερικον των οικοδομών, επιβάλλεται πάντοτε ως προς τας πλαγίας και τας οπισθίας πλευράς των οικοπέδων, το ασυνεχές σύστημα τηρούμενης μεταξύ του κτιρίου και των πλευρών τούτων ελαχίστης εντελώς ακαλύπτου αποστάσεως δύο και ήμισυ (2,50) μέτρων.

20

2. Εάν το βαθμός του κτιρίου μετά τα ως άνω 15 μέτρα υπερβαίνη τα 10 (10)_ μέτρα , δι΄ εκάστην επιπροστιθεμένην επί πλέον του ποσού τούτου πεντάδα μέτρων, το άνω όριον αυξάνει κατά το πέμπτον (1/5) αυτού. Εάν η αύξησις πέραν των 10 μέτρων επέλθη εκ μεταγενεστέρας προθήκης εις το κτίριον, η άνω απόστασις δια την προσθήκην ορίζεται εις τρία και ήμισυ (3,50) μέτρα, αυξανομένου του ποσού τούτου κατά το ήμισυ (0,50) μέτρου δι΄ εκάστην αύξησιν της προσθήκης πέραν του βάθους των πέντε (5) μέτρων ήτοι πέραν των δέκα πέντε (15) μέτρων από του κατά το άρθρον 32 βαθμός των 15 μ. και πέραν. Ως προς την οπισθίαν όψιν, .............................................................................................................................................................................................Αρθρον 34- (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Αρθρον 35- (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Αρθρον 36- (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Αρθρον 37- (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

τιων επιτρέπη την καθ΄ ομάδας ως άνω αυτοτελή διάθεσιν τότε εκάστη τοιαύτη ομάς θεωρείται ως δευτερεύουσα οικοδομή. Εάν η διάταξις του συνόλου καθιστά προφανή την δι΄ ευχερών διαρρυθμίσεων (οίον απλών διαχωριστικών τοίχων) σκοπουμενην ως άνω αυτοτελή εκάστου διαμερίσματος διάθεσιν, εκάστον τούτον διαμέρισμα θεωρείται επίσης ως δευτερεύουσα οικοδομή. Εν τοις ανωτέρω ως χαρακτηριστικόν του δυνατού της αυτοτελούς διαθέσεως θεωρείται η απ΄ ευθείας είσοδος από της εσωτερικής αυλής εις έκαστον δωμάτιον ή διαμέρισμα άνευ κοινής από ταύτης δι΄ άπαντα τα δωμάτια ή τα διαμερίσματα του συγκροτήματος εισόδου και κοινών εσωτερικών χώρων (διαδρόμων, κλιμάκων) δια την μεταξύ των επικοινωνίαν. Της διατάξεως ταύτης εξαιρούνται :α΄. Τα κατά το άρθρον 45, παρ. 1 παραρτήματα των οικοδομών, εφ΄ όσον αποτελουσιν αναμφισβήτητα της χρήσεως αυτών εξαρτήματα, οίον πλυντήρια, αποθήκαι κ.λ.π. ο δε αριθμός και όγκος των δικαιολογούνται εκ του όγκου και είδους της κυρίας οικοδομής.β΄. Τα παραρτήματα των καταστημάτων και εργαστηρίων εφ΄ όσον δικαιολογούνται ως προφανώς απαραίτητα εις την εν αυτοίς ασκουμενην εργασίαν δι΄ αποθήκας ή εργασίαν.8. Κατασκευή δευτερευουσών οικοδομών εν τω οικοπέδω συνεπάγεται απαραιτήτω την διάνοιξιν ιδιαιτέρας εισόδου, διηκουσης απ΄ ευθείας από του κοινοχρήστου χώρου μέχρι της εσωτερικής αυλής, όπου αι άνω οικοδομαί, πληρουσης τους όρους του άρθρου 47, παρ. 8 του άρθρ. 77, παρ. 19. Επί των πανταχόθεν αποκλειομένων από των οδών οικοπέδων, εφ΄ όσον ταύτα θεωρούνται οικοδομήσιμα και ανεπίδεκτα τακτοποιήσεως προς απόκτησιν κανονικού προσώπου επί οδού του εγκεκριμένου σχεδίου , επιτρέπεται η ανεγερσις οικοδομών πανταχόθεν ελευθέρων, υπό τους όρους:α΄. Το ύψος της οικοδομής δεν θα υπερβαίνη τα 2/3 του μικροτέρου των επιτρεπομένων μεγίστων υψών εν τω αυτώ οικοδομικώ τετραγώνων.β΄. Η ελαχίστη απόστασις του κτιρίου από των ορίων του οικοπέδου δεν θα είναι μικροτέρα των 2/3 του ως άνω επιτρεπομένου μεγίστου ύψους αυτού, πάντως δε δεν θα είναι έλασσον των τριών μέτρων.

21

γ΄. Επί του περί την οικοδομήν υποχρεωτικού ακαλύπτου χώρου, δεν θα επιτρέπονται οιαδήποτε βοηθητικά του κτιρίου παραρτήματα.Εάν αι εις τα γειτονικά οικόπεδα ανεγειρόμεναι οικοδομαί, επιβάλλεται ν΄ αφίστανται πλευράς τινος του αποκεκλεισμενου οικοπέδου ωρισμένην απόστασιν, το ήμισυ ταύτης συνυπολογίζεται εις την κατά τον ανωτέρω όρος β΄. ελαχίστην απόστασιν και το ελάχιστον όριον των 3,50 μ. περιορίζεται εις 2,590 μ.Όταν το σχέδιον ή ο ειδικός οικοδομικός κανονισμός προδιαγράφει σαφώς την εις το εσωτερικον του οικοδομικού τετραγώνου διαμόρφωσιν συνεχούς εσωτερικής (κοινής ή ού ) αυλής δευτερεύουσαι οικοδομαί αποκλείονται. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Παρεκκλίσεις από του συνεχούς συστήματος.Άρθρον 38. 1. Από της υποχρεωτικής εφαρμογής του συνεχούς συστήματος επιτρέπεται παρέκκλισις, μόνο εφ΄όσον ο ενδιαφερόμενος ιδιοκτήτης αφίση ελάχιστον ελεύθερον χώρον μεταξύ της οικοδομής του και της ετέρας ή και αμφοτέρων των πλαγίων πλευρών του εφ΄ ου κείται οικοπέδου τουλάχιστον τριών μέτρων. Η υποχρέωσις αύτη εξικνείται μέχρι βάθους 15 μέτρων από της οικοδομικής γραμμής, πέραν δε του σημείου τούτου εφαρμόζονται ως προς την ελευθέραν απόστασιν αι διατάξεις του άρθρου 33.2. Ο κατά την προηγουμενην παράγραφον οικοδομών, υπόκειται εις τας υποχρεώσεις των διατάξεων του άρθρου 30 παραγρ. 3 αίτινες και εν προκειμένω εφαρμόζονται με την τροποποίησιν ότι η δουλεία και αι συνέπειαί της επιβάλλονται επί του κατά την προηγουμενην παράγραφον αφιεμένου ακαλύπτου χώρου πλάτους τριών (3,00) μέτρων ή και πλέον.3. Η ανωτέρω παρέκλισσις επιτρέπεται και ως προς αμφοτέρας τας συνορεύουσας ιδιοκτησίας εφ΄ όσον τηρηθή ελευθέρα απόστασις τουλάχιστον τεσσάρων και ημίσεως (4.50) μέτρων μεταξύ των επ΄ αυτών ανεγερθησομενων οικοδομών. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται κατ΄ αναλογίαν αι άνω διατάξεις.4. Τα αυτά ως άνω εφαρμόζονται κατ΄ αναλογίαν οσάκις πρόκειται ν΄ ανεγερθώσι δύο κύριαι οικοδομαί κατά παρέκκλισιν των περί συνεχείας όρων εντός ενός και του αυτού οικοπέδου, της μεταξύ αυτών ελαχίστης αποστάσεως οριζόμενης κατά την προηγουμενην παράγραφον.Κατά την εφαρμογήν της κατά το παρόν άρθρον παρεκκλίσεως πρέπει να λαμβάνονται υπ΄ όψιν και οι όροι του άρθρου 40 ως προς το οικοδομητέον μέρος του προσώπου. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Ιδιωτικαί εσωτερικαί αυλαί.Άρθρον 39.1. Επί μεγάλου οικοπέδου ικανού βάθους δύναται να επιτραπή η δημιουργία ιδιωτικής εσωτερικής αυλής επικοινωνούσης μετά κοινοχρήστων χώρων του εγκεκριμένου σχεδίου, προς ανέγερσιν πλειοτέρων οικοδομών ών αι προσόψεις τοποθετούνται επί της αυλής ταύτης ως προς κοινόχρηστον χώρον, υπό τους ακολούθους όρους:α΄. Η υπηρεσία θέλει καθορίζει κατά την κρίσιν της το οικοδομικον σύστημα (συνεχές , ασυνεχές, μικτόν).β΄. Η εις την κοινήν χρήσιν των οικοδομών αυλή μετά των παραρτημάτων της (διαδρόμων επικοινωνίας με οδούς του εγκεκριμένου σχεδίου κτ.τ.) δεν θα καταλαμβάνη έλασσον του τετάρτου της επιφανείας του όλου οικοπέδου εάν πρόκειται περί του αστικού τμήματος και του πέμπτου (1/5) εάν πρόκειται περί εμπορικού τμήματος ή και απλώς εμπορικής οδού, και τα κτίρια δεν χρησιμοποιούνται ως κατοικίαι. Οι ούτω δι΄ εσωτερικήν αυλή αφιέμενοι

22

ακάλυπτοι χώροι είναι άσχετοι προς τους κατά τας λοπάς διατάξεις του παρόντος κεφαλαίου τηρητέους ακαλύπτους χώρους.γ΄. Ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου υποχρεούται εις την διαμόρφωσιν της αυλής μετά των παραρτημάτων της, κατά τας υποδείξεις της υπηρεσίας. Πάντως κατά την διαμόρφωσιν ταύτην εξαιρέσει του τυχόν προς φύτευσιν προοριζομένου μέρους της αυλής, η υπόλοιπον πρέπει να επιστρώνηται δια μονίμου αδιαπεράτου υλικού.δ΄. Δεν πρέπει να διακόπτηται η τυχόν υφισταμαμένη συνέχεια διακένων (ακαλύπτων χώρων) εις το εσωτερικόν του οικοδομικού τετραγώνου (άρθρ. 33 και άρθρ. 37, παραγρ. 10 ως εκ της εφαρμογής των ανωτέρω διατάξεων.2. Εν ουδεμία περιπτώσει η έγκρισις των κατά την προηγουμενην παράγραφον οικοδομικών εργασιών, δύνανται ν΄ αποτελέση αναγνώρισιν των εσωτερικών αυτών κ.λπ. ως κοινοχρήστων χώρων δια την πώλησιν βάσει τούτων οικοπέδων της τοιαύτης αναγνωρίσεως γινομένης μόνον κατά τας σχετικάς περί εγκρίσεως σχεδίων πόλεων διατάξεις.3. Αι ως άνω ανεγειρόμεναι οικοδομαί, εφ΄ όσον εισίν ανεξάρτητοι αλλήλων ή και της κυρίας οικοδομής, υπάγονται εις τας διατξαεις του άρθρου 37 θεωρούμεναι ως δευτερεύουσαι οικοδομαί. Δύνανται όμως να κατασκευασθώσι και συνεχόμεναι ή και εις πλησιεστέρας μεταξύ των αποστάσεις των δια τας δευτερευούσας οριζομένων., εφ΄ όσον η ελαχίστη ακάλυπτος απόστασις (πλάτος αυλής) προ της προς την αυλήν όψεως των τοιούτων οικοδομών, δεν είναι κατωτέρα των επτά μέτρων. Πάντως το ύψος εν τη περιπτώσει ταύτη δεν επιτρέπεται να υπερβαίνη τα τρία δεύτερα (3/2) της άνω ακαλύπτου αποστάσεως και τα 2/3 του ύψους της κυρίας οικοδομής, κατά τα λοιπά δε εφαρμόζονται αι διατάξεις του άρθρου 37. Εάν πρόκειται περί εμπορικού τμήματος και τα κτίρια δεν χρησιμοποιούνται ως κατοικίαι τότε αντί των άνω επτα μέτρων δύναται να επιτραπή ακάλυπτος απόστασις τεσσάρων μέτρων, το δε ύψος δύναται να φθάση τα 8.00 μέτρα και μέχρι βάθους 15 μέτρων, το ύψος της κυρίας οικοδομής. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Ελάχιστα υποχρεωτικά όρια διατάξεων των κτιρίων εν οριζόντια προβολήΆρθρον 40.1. ΤΟ μήκος της προόψεως της κυρίας οικοδομής, ως προς το πρόσωπον του οικοπέδου, δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερον των δύο τρίτων του ελαχίστου ορίου του προσώπου του οικοπέδου, πάντως δε δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερον των έξ (6) μέτρων, όπερ ορίζεται ως γενικόν ελάχιστον όριον δια πάσαν περίπτωσιν (εξυπακουομένου ότι δι΄ ελάχιστον όριον προσώπου κάτω των έξ (6) μέτρων ολοκληρον τούτο θα καλύπτηται υπό της οικοδομής). Εάν το μήκος του προσώπου του οικοπέδου υπερβαίνη το κεκανονισμένον ελάχιστον όριον, το άνω μήκος της προσόψεως του κτιρίου πρέπει να ισώται τουλάχιστον προς το ελάχιστον τούτο όριον. Εν πάση περιπτώσει το ακάλυπτον μέρος του οικοπέδου πρέπει να πληροί τον όρον του άρθρου 38 παραγρ. 1 ως προς την ελαχίστην ακάλυπτον απόστασιν εφαρμοζόμενων και των λοιπών διατάξεων του άρθρου τούτου 38 ως προς την δουλείαν του ακαλύπτου χώρου.2. Παρέκκλισις από των ανωτέρω ως προς την ακαλυπτον απόστασιν (τηρουμένου πάντως ως γενικού ελαχίστου ορίου των έξ (6) μέτρων επιτρέπεται μόνον εφ΄ όσον οι περιορισμοί της παραγράφου 2 του άρθρου 38, εφαρμόζονται ως προς ολόκληρον το ανοικοδόμητον μήκος προσώπου (πληρουμένου πάντως του όρου τηρήσεως ακαλύπτου αποστάσεως ουχί ελάσσονος της υπό του άρθρ. 38 προβλεπόμενης). Εάν όμως το τελευταίον τούτο μήκος του ανοικοδομήτου προσώπου υπερβαίνη πολλαπλάσιον τι του ελαχίστου ορίου προσώπου, το δε βάθος του οικοπέδου και αι λοιπαί συνθήκαι επιτρέπουσι την υποδιαίρεσιν του ενιαίου οικοπέδου εις πλειότερα τοιαύτα άρτια, τότε εκ του όλου προσώπου αφαιρείται ίνα το υπόλοιπον καλύψη το οικοδομούμενον τμήμα και το κατά το άρθρον 38 όριον, πάντως δε το ελάχιστον όριον προσώπου, και επί του υπολοίπου τούτου εφαρμόζονται οι ανωτέρω περιορισμοί.

23

Τα αφαιρούμενα πολλαπλάσια δύνανται να οικοδομώνται και ως αυτοτελή οικόπεδα.3. Όπου ισχύει το ασυνεχές οικοδομικον σύστημα ή το των πανταχόθεν ελευθέρων οικοδομών, αι διατάξεις των ανωτέρω παραγράφων εφαρμόζονται αναλόγως και ως προς τούτο, με την τροποποιήσιν ότι δια την εφαρμογήν των το μήκος του προσώπου του οικοπέδου μειουται κατά τας τηρητέας ακαλυπτους κατά τα πλάγια αποστάσεις (άρθρ. 34 παραγρ. 1, άρθ. 36 παραγρ. 2 κ.λπ.). Τα αυτά εφαρμόζονται κατ΄ αναλογίαν και ως προς το μικρόν οικοδομικον σύστημα. Εξαιρετικώς εις τας περιπτώσεις της παρούσης παραγράφου δεν ισχύει η κατά το άρθρ. 38 παρ. 2 δουλεία επί του εν συνεχεία του οικοδομηθέντος ανοικοδομήτου τμήματος της προόψεως.4. ΕΝ τοις ανωτέρω, οι εις την πρόοψιν της κυρίας οικοδομής αναφερόμενοι όροι ισχύουσιν επί βάθους από της προόψεως ίσου προς δέκα μέτρα (εκτός εάν το ελάχιστον όριον βάθους του οικοπέδου καθιστά αναπόφευκτον μικρότερον ποσόν). Εις το συνεχές όμως σύστημα κατά τα πλάγια τμημάτων του οικοπέδου και επί αποστάσεως δύο και ήμισυ μέτρων από των πλαγίων πλευρών, το βάθος περιορίζεται εις τέσσαρα (4) μέτρα, εφ΄όσον το μήκος του προσώπου είναι τουλάχιστον 11 μέτρα. Η διάταξις αύτη δεν αποκλείει τον περιορισμόν του βάθους του κτιρίου εις τα επτά μέτρα, όπερ ορίζεται ως ελάχιστον, εκτός αν το βάθος του οικοπέδου περιορίζει τούτο περισσότερον.5. Την εφαρμογήν των διατξαεων του παρόντος άρθρου, διέπουσι παντως οι εκ των λοιπών διατάξεων του παρόντος κεφαλαίου προκύπτοντες περιορισμοί , οι οποίοι δύνανται να τροποποιώσιν εκάστοτε τα υπό του παρόντος άρθρου οριζόμενα.Αι κατά τας διατάξεις του παρόντος άρθρου ελάχισται υποχρεωτικαί διαστάσεις οικοδομών, προϋπόθεσιν έχουσιν ενιαίας κατά οριζοντίους ορόφους οικοδομάς και ουχί υποδιαιρουμενας καθ΄ ύψος εις αυτοτελείς ιδιοκτησίας. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Τρόπος ανεγέρσεως και επαυξήσεως κτιρίων προς επίτευξιν μεγάλων ενιαίων οικοδομών.Άρθρον 41.1. Όπου υπό του παρόντος επιτρέπεται μεταγενεστέρα προσθήκη εις κυρίαν οικοδομήν συνεπαγόμενη αύξησιν του κεκαλυμμένου χώρου του οικοπέδου επιβάλλεται ν΄ αποτελή πραγματικήν και ουσιαστικην (από τε απόψεως εσωτερικής διατάξεως και εξωτερικής αρχιτεκτονικής εμφανίσεως) επέκτασιν του υφισταμένου κτιρίου, ουχί δε έτερον ανεξάρτητον κτίριον, εκτός εάν η επέκτασις καλύπτη τμήμα του οικοπέδου καθ΄ όλα άρτιον.Δεν επιτρέπεται εσωτερικώς διάταξις οικοδομών υποδιαιρούσα ταύτας καθ΄ ύψος εις αυτοτελείς (ανεξαρτήτους αλλήλων) ιδιοκτησίας καλύπτουσας εκάστη τμήμα του οικοπέδου μη άρτιον αυτό καθ΄ εαυτό, εκτός των περιπτώσεων καθ΄ άς ρητώς γίνεται εν τω παρόντι μνεία περί του εναντίου. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 42.1. Εξαίρεσις από των διαταξεων του ανωτέρω άρθρου 41 επιτρέπεται μόνον εφ΄ όσον πρόκειται περί λαϊκών πολυκατοικιών υπό τους όρους του άρθρου 44 παραγρ. 3 (περιπτ. α΄, γ΄, και δ΄) προς δε και αμέσου κατασκευής του κτιρίου καθ΄ όλον τον όγκον του μέχρι και των τριών ορόφων και ουχί τμηματικής καθ΄ ύψος ή επιφάνειαν δομήσεως.Πάντως η εξαίρεσις δεν επιτρέπεται να θίγη τας διατάξεις των λοιπών άρθρων του παρόντος κεφαλαίου. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

24

Ελάχιστον υποχρεωτικός αριθμός ορόφων εις ωρισμενας οδούς, απαγόρευσις προχείρων κατασκευών και ωρισμένων χρήσεων των κτιρίων.Άρθρον 43.1. Επί των πρωτευουσών οδών των πόλεων, αποκλείεται η ανέγερσις μονορόφων οικοδομών, επιβαλλομενην πάντοτε της κατασκευής τουλάχιστον διορόφων τοιούτων (μη συνυπολογιζόμενου του τυχόν υπέρ το ισόγειον ημιοροφου). Ειδικώς επί των τμημάτων των οδών τούτων των πρωτευουσών των νόμων των διασχιζουσών τα εμπορικά αυτών τμήματα , επιβάλλονται τριόροφοι τουλάχιστον οικοδομαί. 2. Απαγορεύεται εντός των πόλεων η ανέγερσις ξύλινων παραπηγμάτων ή παρεμφερούς μορφής προχείρων προσωρινών κατασκευών, εκτός εάν πρόκειται περί αποθηκεύσεως υλικών παρά το εργοτάξιον ανεγειρομένου κτιρίου.Ασχέτως προς τας περιπτώσεις της ανωτέρω παραγρ. 1, δι΄ ειδικών οικοδομικών κανονισμών επιτρέπεται να επιβάλληται επί οιονδήποτε οδών των πόλεων η ανέγερσις οικοδομών με οιονδήποτε αριθμόν οδών των πόλεων η ανέγερσις οικοδομών με οιονδήποτε αριθμόν ορόφων ως επίσης και να αποκλείηται η χρήσις αυτών δι΄ ωρισμενους σκοπούς αντικείμενους εις την αισθητικην και την ευκοσμίαν της πόλεως, εφ΄ όσον έχει συμπληρωθή η κατασκευή των οδών τούτων, ήτοι πλήρης διαμόρφωσις και κατασκευή αυτών, περιλαμβανομένων πεζοδρομίων, ρείθρων , κρασπέδων , καταστρώματος και εξασφαλισθή ο φωτισμός και η αποχέτευσις των ακαθάρτων υγρών των οικοδομών και των ομορίων υδάτων δι΄ υπονόμων. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Ελάχιστα όρια εμβαδού και διαστάσεως των οικοπέδων.Ειδικαί περιπτώσεις πολυκατοικιών.Άρθρον 44.1. Εις εκαστον πόλιν ή κώμην επιβάλλεται να καθορίζονται τα ελάχιστα όρια εμβαδού και διαστάσεων των οικοδομήσιμων οικοπέδων αναλόγως των τοπικών συνθηκών, επί τω τέλει εξυπηρετήσεως πρωτίστως της υγιεινής και της γενικής οικονομίας. Επιβάλλεται επιδίωξις όσον οίον τε μεγαλυτέρων ορίων.2. Αποκλείεται γενικός καθορισμός εμβαδού μικροτέρου των τριάκοντα (30) τετραγωνικών μέτρων και προσώπου και βάθους μικροτέρου των τεσσάρων (4) μέτρων.Εις τμήματα εν οίς η υπό των οικοδομών κεκαλυμμένη επιφάνεια δεν υπερβαίνει εν συνόλω το ήμισυ (½) της όλης επιφανεία της οικοδομησίμου εκτάσεως, το ελάχιστον όριον του εμβαδού δεν επιτρέπεται να ορίζηται κάτω των εκατόν (100) τετρ. μέτρων, και το πρόσωπον κάτω των έξ (6) μέτρων , εις δε τα τμήματα εν οίς η άνω αναλογία δεν υπερβαίνει τα είκοσιν εκατοστά (20/00) , δεν επιτρέπεται να ορίζηται ελάχιστον όριον εμβαδού κάτω των εκατόν πεντήκοντα (150) τετρ. μέτρων και πρόσωπον κάτω των οκτώ μέτρων.Εφ΄ όσον τα ελάχιστα όρια εμβαδού και διαστάσεων δεν έχουσι ορισθή δι΄ ειδικού Διατάγματος, εφαρμόζονται οίκοθεν τα άνω ελάχιστα όρια.3. Προκειμένου περί πολυκατοικιών εφ΄ ών εφαρμόζεται η κατ΄ ορόφους ιδιοκτησία, επιτρέπεται παρεκκλισις από των ισχυόντων ορίων εμβαδού και διαστάσεων ως προς κτισθέντα μέρη του οικοπέδου υπό τους κάτωθι όρους και προϋποθέσεις.α΄. Η πολυκατοικία πρέπει να είναι τουλάχιστον τριώροφος και έκαστος όροφος να περιλαμβάνη τουλάχιστον εξ ανεξαρτήτους κατοικίας, εκ δύο τουλάχιστον κατοικησίμων διαμερισμάτων εκάστην, ασχέτως προς μαγειρείον, διαδρόμους κ.λπ. βοηθητικούς χώρους.β΄. Η παρέκκλισις δύναται να γίνη μόνον μετά την πλήρη αποπεράτωσιν του κτιρίου.

25

γ΄. Το κτίριον πρέπει να πληροί εντολώς τους υπό του παρόντος κανονισμού προβλεπόμενους όρους, τα δε πατώματα κλίμακες, κλιμακοστάσια και τα φέροντα εν γένει μέρη του κτιρίου να είναι αφλεγή.δ΄. Η θεμελίωσις πρέπει να επαρκή δια το μέγιστον επιτρεπόμενον ύψος του κτιρίου.4. Εφ΄ όσον τα ελάχιστα όρια εμβαδού και διαστάσεων των οικοπέδων εφ ών προβλέπεται τήρησις ακαλύπτου χώρου μεταξύ προσώπου και οικοδομικής γραμμής ή , ασχέτως προς ταύτη, προβλέπεται το μη συνεχές οικοδομικον σύστημα, δεν είναι μείζονα , των καθορισθέντων δια τα λοιπά οικόπεδα του αυτού ή ετέρων τμηματων της ιδίας κατηγορίας, εφ΄ ών δεν προβλέπονται τοιούτοι περιορισμοί ακαλύπτων χώρων, το μετά την αφαίρεσιν των ακαλύπτων τούτων χώρων εναπομένον μέρος του οικοπέδου πρέπει να έχη εμβαδόν και διαστάσεις ουχί ελάσσονας του ενός τρίτου (1/3) των ως άνω ελαχίστων ορίων, πάντως δε εμβαδού ουχί ελάσσονος των 40 τετρ. μέτρων και προσώπου και βάθους των 4 μέτρων.5. Εκτός των διαστάσεων και του εμβαδού, τα οικόπεδα πρέπει να έχωσι και την κατάλληλον μορφήν δια την όσον οίον τε πληρεστέραν οικοδομικην εκμετάλλευσιν, ήτοι αναλογίαν, μεταξύ προσώπου και βάθους εις δυνατόν ουχί μικροτέραν του ½ (ιδίως όταν το πρόσωπον είναι μικρόν), σχήμα εν γένει όσον οίον τε ορθογωνίου, πλευράς όσον το δυνατόν ευθυγράμμους και σαφώς διακρινομενας κατά τα εν άρθρω 2 παραγρ. 12 οριζόμενα και γωνίας προσεγγίζουσας εις την ορθήν. Οικόπεδα στερούμενα της ως άνω καταλλήλου μορφής τακτοποιούνται κατά τας σχετικάς ειδικας διατάξεις μετά των παρακειμένων, της τακτοποιήσεως δυναμένης αναλόγως των εκάστοτε συνθηκών και αναγκών να έχη περιωρισμενην ή γενικωτέραν έκτασιν. Επίσης επιβάλλεται η εφαρμογή του μέτρου της τακτοποιήσεως προς επίτευξιν των κατά την προηγουμενην παράγραφον ορίων. Εν πάση περιπτώσει, δεν επιτρέπεται οικόπεδα άρτια να καθίστανται δια της τακτοποιήσεως μη άρτια.6. Από των δι΄ εκάστην πόλιν, κώμην κ.λπ. οριζομένων ελαχίστων ορίων εμβαδού και διαστάσεων των οικοπέδων επιτρέπεται παρέκκλισιν μετά έγκρισιν του Υπουργείου, εφ΄ όσον πρόκειται περί ανεγέρσεως επ΄αυτών εγκαταστάσεων εξυπηρετικών κοινής ανάγκης γινομένων υπό του Δημοσίου, των Δήμων ή Κοινοτήτων και των εντολοδόχων αυτών προνομιούχων νομικών προσώπων. Τοιαύται εγκαταστάσεις είναι αι εξυπηρετουσαι τον φωτισμόν, την ύδρευσιν, τας πάσης φύσεως συγκοινωνίας και την ασφάλειαν. Εν τη περιπτώσει ταύτη επιτρέπεται η κατασκευή ανοιγμάτων επί των μεσοτοίχων των γειτονικών οικοδομών από ύψους τουλάχιστον ενός μέτρου και άνω υπέρ την ανωτάτην επιστέγασιν της εγκαταστάσεως εφαρμοζόμενων αναλόγως των διαταξεων του άρθρου 30 παράγραφος 3 ως προς την δουλείαν.

7. Θεωρείται τακτοποιηθέν οικόπεδον τι, όταν:α. Η μεταξύ δύο οιονδήποτε πλευρών αυτού γωνία δεν είναι μικροτέρα των 70 μοιρών.β΄. Το μήκος εκάστης πλευράς ή τμήματος πλευράς (εις περίπτωσιν τεθλασμένων τοιούτων) δεν είναι μικρότερον των 4.00 μέτρων.γ. Το μέσον βάθος της οπισθίας πλευράς (πληρουμένων των όρων α΄και β΄) από του προσώπου του οικοπέδου δεν είναι μικρότερον του ορισθέντος ελαχίστου ορίου.δ. Το μήκος του προσώπου δεν είναι μικρότερον του ορισθέντος ελαχίστου ορίου.Παρέκκλισις από των όρων α΄ και β΄ επιτρέπεται μόνο εάν τεχνικώς καθίσταται ανέφικτος η πραγματοποίησις του λόγω υπάρξεως κτιρίων νομίμως ανεγερθέντων.Εάν το οικόπεδον έχη πρόσωπον επί πλειόνων οδών, δι΄άς ισχύουσι διάφορα όρια εμβαδού και διαστάσεων, λαμβάνονται υπό όψιν τα μικρότερα τοιαύτα.Εάν το οικόπεδον κείται επί της διασταυρώσεως δύο οδών τεμνομένων από ορθήν γωνίαν, ήτοι έχη δύο πρόσωπα, τότε αρκεί η εκπληρωσις του όρου γ΄, ως προς την ετέραν μόνον των 2 οδών, εάν το βάθος ως προς την αλλην δεν είναι μικρότερον του επί της πρώτης ελαχίστου ορίου προσώπου

26

Εάν το οικοπεδον κείται επί διασταυρώσεως δύο οδών τεμνομένων από γωνίαν ορθήν ή οξείαν ής η ακμή είναι αποτετμημένη, δια τον υπολογισμόν του μήκους του προσώπου δύναται να συνυπολογισθή το μήκος της αποτεμνούσης πλευράς μετά της ετέρας των ΄δυο άλλων, όταν ως προς την άλλην πληρούται ο όρος δ΄. Το αυτό ισχύει και δι΄ αμβλείαν γωνίαν μέχρις 130 μοιρών.Εάν η εκ της ως άνω διασταυρώσεως γωνία είναι μεγαλύτερα των 130 μοιρών και μικροτέρα των 160 μοιρών, τότε ως πρόσωπον θεωρείται ολόκληρον το εκ των δύο επί των οδών πλευρών ανάπτυγμα, επιπροσθέτων εις το μήκος τούτου 2 μέτρων. Εάν η γωνία είναι από 160 μοιρών και άνω, τότε η μέτρησις γίνεται ομοίως άνευ προσθήκης των 2 μέτρων.Δια τα γωνιαία οικόπεδα, τα βάθη υπολογίζονται επί των καθέτων των αγομένων επί των προσώπων κατά τα άκρα αυτών μέχρι της συναντήσεως των . Εάν η συνάντησις γίνεται εκτός των ορίων του οικοπέδου, τότε λαμβάνονται υπ΄ όψιν τα μήκη μέχρι της συναντήσεως των άνω καθέτων μετά της διχοτόμου της γωνίας ήν σχηματίζουσι τα πρόσωπα.Ως προς τας κοινάς πλευράς τας διαχωριζoυσας χώρου υποχρεωτικώς ακάλυπτους, η τηρησις των όρων α΄ και β΄δεν είναι υποχρεωτική, επαφιεμένη εις την κρίσιν της υπηρεσίας. Το αυτό ισχύει αναλόγως και δια τον όρον δ΄. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ V’ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΙΣ ΤΩΝ ΑΚΑΛΥΠΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΤΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ

Κατασκευαί επιτρεπόμεναι επί των υποχρεωτικώς ακαλύπτων χώρων και οικοπέδων.Άρθρον 45.1. Επί των κατά το άρθρον 33 υποχρεωτικών ελευθέρων χώρων επιτρέπεται η ανέγερσις ισογείων διαμερισμάτων βοηθητικών της όλης οικοδομής, ήτοι μικρών αποθηκών, σταθμών αυτοκινήτων, θερμοκηπίων κ.τ.τ. Η επιστέγασις των διαμερισμάτων τούτων, επί μεν του κοινού ορίου των γειτνιαζουσών ιδιοκτησιών δεν επιτρέπεται να υπέρκηται το διαχωριστικού τοίχου, επί δε της όψεως του κτιρίου των τριών και ημίσεος (3,50) μέτρων μετρούμενων από της μέσης στάθμης της αυλής μη δυναμένης επίσης να υπερβαίνη εν τω μεταξύ την γραμμήν των ενουσών τα δύο ταύτα σημεία. Εάν αι αυλαί των παρακειμένων ιδιοκτησιών ευρίσκονται εις διάφορον στάθμην, ως γενικον ανώτατον όριον της επιστεγάσεως δια τα επ΄ αμφοτέρων των αυλών βοηθητικά παρατήματα, θεωρείται το ως άνω ύψος των 3,50μέτρων μετρούμενον από της χαμηλοτέρας στάθμης, εκτός αν υπέρκειται του τοιούτου ορίου η επίστεψις του διαχωριστικού τοίχου, οπότε λαμβάνεται αύτη υπ΄ όψιν ως ανώτατον όριον. Επί του τυχόν προβλεπομένου μεταξύ προσώπου του οικοπέδου και οικοδομικής γραμμής ακαλύπτου χώρου δια πρασιάν τοιαύτα παραρτήματα αποκλείονται.2. Επί των ακαλύπτων χώρων των οικοδομών του ασυνεχούς ή μικτού συστήματος επιτρέπεται η ανέγερσις των κατά την προηγουμενην παράγραφον παραρτημάτων και υπό τους εν αυτή διαλαμβανόμενους όρους, μόνον μετά δέκα πέντε μέτρα από της οικοδομικής γραμμής και εις το μεταξύ οπισθίας όψεως και οπισθίας πλευράς κενόν εν πάση περιπτώσει. Επί των άνω χώρων και επί μήκους πλευράς οικοπέδου μη υπερβαίνοντος τα τέσσαρα μέτρα επιτρέπεται ύψος παραρτήματος επί του διαχωριστικού τοίχου μέχρι τριών (3,00) μέτρων.3. Επί οικοδομών πανταχόθεν ελευθέρων βοηθητικά παραρτήματα αυτών επιτρέπονται εντός των ακαλύπτων χώρων εφ΄ όσον:α΄. Τοποθετούνται πέραν της οπισθίας όψεως των κτιρίων, ει δυνατόν παρά τους οπισθίους διαχωριστικούς τοίχους, άνευ οιασδήποτε με την οικοδομήν επαφής και εις απόστασιν απ΄ αυτής τουλάχιστον ενός και ημίσεως μέτρου.β΄. Εχουσι μέγιστον ύψος μη υπερβαίνον τα τρία μέτρα και καλύπτουσιν επιφάνειαν ουχί ανωτέραν εν όλω των τεσσαράκοντα (40) τετρ. μέτρων. Ειδικώς δια τα θερμοκήπια η επιφάνεια δύναται να επεκταθή και μέχρι του κατά το

27

άρθρον 48 παραγρ. 1 ορίου, εφ΄όσον το ύψος των δεν υπερβαίνει τα 2,50 μέτρα, υπό τους εν τω άρθρω τούτω οριζόμενους όρους.4. Δια γωνιαία κτίρια εις ά δεν υπάρχει σαφής οπισθία όψις του κτιρίου επιτρέπεται η τοποθέτησις των ως άνω παραρτημάτων μόνον παρά την ετέραν των δύο εσωτερικών πλευρών του οικοπέδου και εις απόστασιν ουχί ελάσσονα των πέντε (5,00) μέτρων από της οικοδομικής γραμμής. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Φύτευσις, διακόσμησις και καθαριότης ακαλύπτων χώρων των οικοπέδων.Άρθρον 46.1. Επί του υπολοίπου των εν τοις ανωτέρω αναφερομένων ακαλύπτων χώρων ως και των λοιπών τοιουτων, είτε υποχρεωτικώς επιβαλλομένων είτε αφιεμένων κατά το προηγούμενον κεφάλαιον υπό των ενδιαφερομένων, επιτρέπεται η κατασκευή και εγκατάστασις φρεάτων, στερνών, αντλιών, καθισμάτων , κληματίδων , αγαλμάτων. Επίσης επιτρέπεται η κλιμακωτή διάταξις των χώρων τούτων εις διάφορα επίπεδα δια λόγους καλλιτέρας αρχιτεκτονικής εμφανίσεως. Πάντως μεταξύ στερνών και εν γένει αποθηκών ύδατος και ορίων των γειτονικών ιδιοκτησιών επιβάλλεται τήρησιν αποστάσεων ενός (1.00) τουλάχιστον μέτρου, εκτός εάν πρόκειται περί απλών διαχωριστικών τοίχων, οπότε επιτρέπεται επαφή από της εν παραγρ. 3 του παρόντος οριζόμενης αποστάσεως των δύο (2) μέτρων και πέραν. Τα φρέατα πρέπει ν΄ αφίστανται επαρκώς των κτισμάτων και να κτίζονται καλώς μέχρι του αναγκαίου βάθους. Ανέγερσις οικοδομών επί παλαιών φρεάτων ή παρά ταύτα προαπαιτεί την λήψιν των αναγκαίων εξασφαλιστικών μέτρων.2. Επί των ακαλύπτων χώρων του μη συνεχούς συστήματος και των πανταχόθεν ελευθέρων οικοδομών και μέχρι βάθους δέκα (10) μέτρων από της οικοδομικής γραμμής επιβάλλεται η διαμόρφωσις πρασιών. Τοιαύτας δύνανται οι ενδιαφερόμενοι να κατασκευάζωσι και επί οιουδήποτε ετέρου ακαλύπτου χώρου του οικοπέδου των.3. Παρά τον μεσότοιχον επιτρέπονται πρασιαί και επ΄ αυτού αναρριχώμεναι φυτείαι, μόνον εφ΄ όσον ούτος διαχωρίζει χώρους των παρακειμένων οικοπέδων παγίως παραμένοντας ακαλύπτους δυνάμει του σχεδίου ή του οικοδομικού κανονισμού ή ιδιαιτέρας μεταξύ των ενδιαφερομένων συμφωνίας. Πάντως εφ΄όσον ο τοιούτος μεσότοιχος αποτελεί συνέχειαν τοίχου οικοδομής εξαιρέσει των κατά το άρθρον 45 παραγρ. 1 κ.λπ. παραρτημάτων) αι φυτείαι πρέπει να αφίστανται του τελευταίου τουλάχιστον κατά δύο (2,00) μέτρα , μετρούμενα κατά μήκος του διαχωριστικού τοίχου.4. Απασαι αι κατά το άρθρον 33 ακάλυπτοι εκτάσεις (αυλαί, φωταγωγοί κ.τ.τ.) ως και οιαιδήποτε άλλαι αφιέμεναι εντός του οικοπέδου, εφ΄ όσον δεν δημιουργείται επ΄ αυτών κήπος ή πρασιά, επιβάλλεται να επιστρώνονται δια πλακών ή λιθοστρώτου ή οιασδήποτε ετέρας στερεάς και διαπεράτου επιστρώσεως, μη προσβαλλομένης υπό των ατμοσφαιρικών επηρειών. Αι επιστρώσεις αύται δέον να έχωσι τας καταλλήλους κλίσεις δια την ευχερή αποχέτευσιν των ομβρίων υδάτων. Πάντως οι αγωγοί (αύλακες) αποχετεύσεως (κατασκευαζόμενοι αδιαπέρατοι υπό του ύδατος) πρέπει ν΄ αφίστανται τουλάχιστον κατά το ήμισυ (0,50) ΄μέτρου από οιονδήποτε τοίχον. Καθ΄ άς περιπτώσεις επί των ελευθέρων χώρων δημιουργούνται πρασιαί ή κηπάρια, επιβάλλεται η ως άνω επίστρωσις επί ζώνης ενός μέτρου πλάτους πέριξ της οικοδομής και δύο μέτρων παρά τους μεσοτοίχους, εκτός εάν πρόκειται περί απλών διαχωριστικών τοίχων, οπότε παρέλκει τοιαύτη επίστρωσις.5. Κατόπιν συμφωνίας μεταξύ των ενδιαφερομένων ιδιοκτητών επιτρέπεται ο περιορισμός της άνω ζώνης των 2 μέτρων εις έν εφ΄ όσον α΄. δεν υπάρχουσι παρά τους μεσοτοίχους υπόγεια κατοικήσιμα και β. είναι ούτοι εκτισμένοι μετ΄ επιμελείας και δι΄ υδραυλικού κονιάματος.

28

6. Απαγορεύεται να θίγηται η τυχόν υφισταμένη φυσική δάσωσις επί οικοπέδων εξοχικών συνοικισμών, πέραν του απαραιτήτως αναγκαίου δια την ανέγερσιν της οικοδομής χώρου. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Διαμόρφωσις κοινών εσωτερικών αυλών.Άρθρον 47.1. Εφ΄ όσον το σχέδιον ή ο σχετικός ειδικός οικοδομικός κανονισμός προβλέπουσι κοινάς εσωτερικάς αυλας, απαγορεύεται η περίφραξις οπωσδήποτε αυτών υπό των ιδιοκτητών και οιαδήποτε αυτών χρήσις, ειμή μόνον δι΄ αερισμόν, φωτισμόν και περίπατον.2. Περί την κοινήν αυλήν (παρά τα κτίρια) πρέπει να κατασκευάζηται ζώνη εκ πλακοστρώσεως ή ετέρας αδιαπεράτου επιστρώσεως πλάτους ενός και ημίσεος (1.50) μέτρου. Εις τον κεντρικον πυρήνα δύναται να καλλιεργήται χλόη ή θαμνώδεις φυτείαι.3. Αι δαπάναι διαμορφώσεως και συντηρήσεως των κοινών αυλών βαρύνουσιν εξ ολοκλήρου τους ιδιοκτήτας , έκαστον αναλόγως της μερίδος του.4. Εφ΄ όσον πρόκειται περί κοινών αυλών μεγάλων διαστάσεων, δύναται να επιτραπή εις τον κεντρικον πυρήνα η φύτευσις λαχανοκήπων, εκάστου ιδιοκτήτου περιοριζόμενου εντός του κτήματός του.5. Εσωτερικαί αυλαί δύνανται να επιτραπώσι και εάν δεν προβλέπονται, εφ΄ όσον άπαντες οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήται συμφωνήσωσι προς τούτο, προβαίνοντες εις την σύνταξιν σχετικής συμβολαιογραφικής δηλώσεως, καταχωρουμενης εις τα οικεία βιβλία μεταγραφής. Η δήλωσις αύτη δημιουργεί υποχρέωσιν διατηρήσεως της κοινής αυλής μέχρις ού δια κοινής πάλιν συμφωνίας απάντων των ως άνω ενδιαφερομένων αποφασισθή η κατάργησις αυτής.6. Δύναται να επιτραπή κατόπιν κοινής συμφωνίας των ενδιαφερομένων διάνοιξις διεξόδου της κοινής αυλής προς οδούς του εγκεκριμένου σχεδίου ή και υπό του σχεδίου να καθορισθή τοιαύτη διέξοδος.7. Εν ουδεμία περιπτώσει επιτρέπεται ανέγερσις οικοδομών με μοναδικην διέξοδον εντός των ως άνω αυλών, εκτός εάν πρόκειται περί πραγματικώς κοινοχρήστων χώρων προβλεπομένων υπό του εγκεκριμένου σχεδίου υπό μορφήν μικρών εσωτερικών πλατειών εις άς καταλήγουσιν οδοί του σχεδίου αδιέξοδοι.

Διέξοδοι κοινών αυλών και εσωτερικών οικοπέδων προς κοινοχρήστους χώρους.8. Αι κατά τα ανωτέρω (άρθρ. 37 παραγρ. 8, άρθρ. 39 παραγρ.1 και παραγρ. 6 του παρόντος άρθρου) διέξοδοι ή δίοδοι, εφ΄ όσον ανοίγονται καθ άπαν το ύψος των κτιρίων, κατά παρέκκλισιν από του όρου της συνεχείας (αδιαφόρως αν πρόκειται περί του αυτού ή διαφόρων οικοπέδων) ως προς τας διαστάσεις και τας λοιπας συνεπείας υπάγονται εις τας διατάξεις του άρθρου 38. Εάν κατασκευάζονται κεκαλυμμεναι (υπό κτίρια), πρέπει να έχωσι πραγματικον ελεύθερον πλάτος ουχί έλασσον των δύο (2) μέτρων και ελεύθερον ύψος τουλάχιστον τριών (3.00) μέτρων.Αι δίοδοι αι αφιέμενοι προ επικοινωνίαν των κατά το άρθρον 37 παραγρ. 9 αδιεξόδων οικοπέδων πρέπει να έχωσι πλάτος (από ορίου εις όριον ιδιοκτησίας και ουχί κενόν) τουλάχιστον δύο (2.00) μέτρων και ελεύθερον ύψος τουλάχιστον τριών μέτρων. Εάν αι δίοδοι δεν αφίενται δι΄ ιδιωτικής συμφωνίας των ενδιαφερομένων, οι εις βάρος των οικοπέδων, των οποίων δημιουργούνται αύται ιδιοκτήται, δικαιούνται να οικοδομώσιν άνωθεν, διαμορφουντες ταύτας εις κεκαλυμμένας εισόδους, ών πάντα τα περιτοιχίσματα και καλύμματα πρέπει να σύγκεινται εξ αφλέκτου υλικού. Η άνω ιδιωτικη συμφωνία υπόκειται εις την κύρωσιν της αρμοδίας επί της εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσίας , άνευ της οποίας ουδεμίαν δύναται να έχη ισχύν και μεθ΄ ήν καταχωρείται εις τα βιβλία των μεταγραφών.Αποκλείεται εν πάση περιπτώσει οιαδήποτε άλλη χρησιμοποίησις των άνω διόδων πλην της δια συγκοινωνίαν τοιαύτης. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

29

Περίπτερα, Φυλακεία κ.τ.τ. επί ακαλύπτων χώρων των οικοπέδων.Άρθρον 48.Επί των υποχρεωτικώς ακαλύπτων χώρων των εξοχικών οικοδομών και εφ΄ όσον η εν γένει κεκαλυμμένη υπό κτιρίων, υποστέγων κ.λπ. επιφάνεια του οικοπέδου δεν καταλαμβάνει πλέον του τρίτου (1/3) της όλης αυτού επιφανείας επιτρέπεται η ανέγερσις μεμονωμένων περιπτέρων, ανδήρων κ.τ.τ. Των εγκαταστάσεων τούτων, αι οποίαι εν ουδεμία περιπτώσει επιτρέπεται να χρησιμοποιώνται δι΄ οίκισιν ή ως παραρτήματα της χρήσεως των κατοικιών, η επιφάνεια εν συνόλω δεν πρέπει να υπερβαίνη το εικοστόν (1/20) των άνω ακαλύπτων χώρων, το ύψος των τα τέσσαρα (4.00)μέτρα από του δαπέδου του ακαλύπτου χώρου, και επιβάλλεται ν΄ αφίστανται αύται τουλάχιστον κατά δύο (2) μέτρα από των πλευρών του οικοπέδου και οιουδήποτε κτίσματος. Υπό τας αυτάς προϋποθέσεις επιφανείας και εις βάθος πέραν των πέντε μέτρων από της προς την οδόν οικοδομικής γραμμής, επιτρέπεται η εγκατάστασις θερμοκηπίων εν επαφή προς τους διαχωριστικούς τοίχους, ύψους το πολύ 2,50 μ.2. Επί των ακαλύπτων χώρων των αφιεμένων υποχρεωτικώς προ των προόψεων, μεταξύ οικοδομικής γραμμής και προσώπου του οικοπέδου ή κατά τας παρεκκλίσεις του άρθρου 30, εφ΄ όσον η μεταξύ προσώπου και οικοδομής απόστασις είναι τέσσαρα (4,00)μέτρα και άνω, επιτρέπεται η τοποθέτησις ενός μικρού περιπτέρου δια θυρωρείον ή φυλακείον καλύπτοντος επιφάνειαν ουχί μείζονα των τριών και ημίσεος (3,50)μέτρων τετραγ. και έχοντος ύψος ουχί μείζον των δύο μέτρων και είκοσι πέντε εκατοστών (2,25). - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ VI.ΔΙΑΤΑΞΙΣ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΤΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ ΑΠΌ ΑΠΟΨΕΩΝ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΕΡΙΣΜΟΥ.

Φωτισμός και αερισμός διαμερισμάτων. Διημερεύσεως και διανυκτερεύσεως.Άρθρον 49.1. Διαμερίσματα της οικοδομής χρησιμοποιούμενα προς κατοικίαν ημέρας τε και νυκτός, επιτρέπεται να φωτίζονται και αερίζονται εκ των οδών πλατειών και λοιπών κοινοχρήστων χώρων του σχεδίου ρυμοτομίας, εκ των υποχρεωτικώς ακαλύπτων χώρων του μη συνεχούς συστήματος, εκ των ακαλύπτων περί τας πανταχόθεν ελευθέρας οικοδομάς χώρων, και εκ των εσωτερικών αυλών άς σχηματίζει εις το εσωτερικον των οικοδομήσιμων χώρων η συνέχεια των υποχρεωτικώς ακαλύπτων χώρων των οικοπέδων (άρθρ. 33, 47). Αποκλείεται ο αερισμός και φωτισμός των άνω διαμερισμάτων εξ ιδιαιτέρων κλειστών αυλών (φωταγωγών).Φωτισμός και αερισμός βοηθητικών διαμερισμάτων.2. Βοηθητικά διαμερίσματα (αποχωρητήρια, διάδρομοι, κλιμακοστάσια, λουτρά, αποθήκαι) δύνανται να φωτίζονται και αερίζονται εξ ιδιαιτέρων κλειστών αυλών (φωταγωγών) επιφανείας τουλάχιστον επτά (7,00) τετρ. μέτρων. Των αυτών δευτερευόντων διαμερισμάτων, πλην των αποχωρητηρίων, επιτρέπεται και έμμεσος φωτισμός και αερισμός, εφ΄όσον ταύτα ευρίσκονται εις άμεσον επικοινωνίαν με χώρου φωτιζόμενους και αεριζόμενους απ΄ ευθείας, ως ορίζει η προηγουμένη παράγραφος. Εν πάση περιπτώσει ο φωτισμός των κλιμακοστασίων ως επίσης και των κατά το άρθρον 77 παραγρ. 1 διαδρόμων πρέπει να είναι απολύτως επαρκής, η δε αρμοδία υπηρεσία δικαιούται να αξιώση και άμεσον φωτισμόν, εάν κρίνη ανεπαρκή τον έμμεσον τοιούτον. Τα μαγειρεία δεν καταλέγονται μεταξύ των βοηθητικών διαμερισμάτων, υπαγόμενα εις τας διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου.

Φωτισμός και αερισμός εκ κλειστών αυλών.

30

3. Επί οικοπέδων εφ΄ ών κατά τας διατάξεις του παρόντος δεν δύνανται να εφαρμοσθώσιν οι περιορισμοί του άρθρου 33 ως προς την τήρησιν εσωτερικών ακαλύπτων χώρων , επιτρέπεται κατά παρέκκλισιν από των διατάξεων της ανωτέρω παραγράφου 1 φωτισμός και αερισμός των διαμερισμάτων των χρησιμοποιουμένων προς κατοικίαν ημέρας τε και νυκτός, εξ ιδιαιτέρων κλειστών αυλών, επιφανείας ουχί ελάσσονος των δέκα (10)τετρ. μέτρων, εφ΄ όσον οι επί των αυλών τούτων τοίχοι των οικοδομών έχουσιν ύψος το πολύ επτά μέτρων από του δαπέδου της αυλής. Δι΄ εκάστην επί πλέον αύξησιν του άνω ύψους, κατά τρία μέτρα, η επιφάνεια της αυλής πρέπει ν΄ αυξάνηται ανά πέντε (5)τετρ. μέτρα. Επί των αυτώ περιπτώσεων και εν γένει οσάκις πρόκειται περί οικοπέδων εξαιρετικώς μικρών διαστάσεων, δια τα λοιπά διαμερίσματα η επιφάνεια του φωταγωγού δύναται να κατέλθη και κάτω των επτά (7)τετρ. μέτρων πάντως όμως ουχί κατά των δύο και ήμισυ (2,50) τετρ. μέτρων, εκτός εάν ο φωταγωγός εξυπηρετεί αποχωρητήρια οπότε η επιφάνειά του δεν επιτρέπεται να είναι κατωτέρας των 3,50 τετρ. μέτρων.4. Επιτρέπεται όπως (κατόπιν κοινής συνεννοήσεως μεταξύ των ενδιαφερομένων ιδιοκτητών) αι κλεισταί αυλαί αφίενται και από κοινού μεταξύ των συνορευουσών ιδιοκτησιών με τας εν τοις ανωτέρω οριζομενας εν συνόλω δι΄ εκάστην περίπτωσιν διαστάσεις.5. Εάν η κλειστή αυλή έχη μίαν ή πλείονας πλευράς επί των ομόρων ιδιοκτησιών, τότε προς καθορισμόν του εν τη ανωτέρω παραγράφω 3 ύψους λαμβάνονται υπ΄ όψιν και τα επί των ομόρων τούτων ιδιοκτησιών επιτρεπόμενα όπως ανεγερθώσιν κτίρια.Εάν όμως πρόκειται περί κτιρίων ανεγειρομένων επί οικοπέδων επιφανείας μη υπερβαινούσης εν συνόλω τα 120 τ.μ. και ανταποκρινομένων τουλάχιστον εις τα ελάχιστα όρια εμβαδού και διαστάσεων τα εγκριθέντα ως προς την πόλιν, εις ήν τα οικόπεδα ανήκουσι προ της ισχύος του παρόντος, τότε τα κατοικήσιμα ημέρας και νυκτός διαμερίσματα δύνανται να φωτίζονται και αερίζονται εκ των κατά το άρθρον 49 παρ. 3 κλειστών αυλών, μη τηρουμένων των όρων του παρόντος άρθρου και οριζόμενης ως ελαχίστης απ΄ ευθείας θέας δια πάσαν περίπτωσιν των 2,00 μέτρων, της αυξήσεως υπέρ τα 7 μέτρα ύψους περιοριζόμενης από 5 τετρ. μέτρα εις 2 τετραγ. μέτρα. Δι΄ οικόπεδα επιφανείας κάτω των 60 τ. μ. εφαρμόζεται επιφάνεια αυλής ίσης προς 15/00 της όλης επιφανείας του οικοπέδου. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Απ΄ ευθείας θέα διαμερισμάτων διημερεύσεως και διανυκτερεύσεως.Άρθρον 50.1. Διαμερίσματα της οικοδομής χρησιμεύοντα προς κατοικίαν ανθρώπων νυκτός και ημέρας, πρέπει να έχωσι την ακόλουθον ελαχίστην απ΄ ευθείας θέαν.Δια κτίρια ύψους εν όλω μέχρι 4,50 μέτρων από του δαπέδου της υπό εξέτασιν όψεως 2,00 μ.Δια κτίρια ύψους εν όλω άνω των 4,50 και μέχρις 7,80 μέτρων από του αυτού δαπέδου 2,50 μ.Δια κτίρια ύψους εν όλω άνω των 7,80 και μέχρι 10,50 μέτρων από του αυτού δαπέδου, 3,50 μ.Δια κτίρια ύψους εν όλω άνω των 10,50 και μέχρι 14,00 μέτρων από του αυτού δαπέδου 5,00 μ.Δια κτίρια ύψους εν όλω άνω των 14,00 και μέχρι 17,00 μέτρων από του αυτού δαπέδου 6,50 μέτρα.Δι΄ εκάστην επί πλέον αύξησιν του ύψους κατά τρία (3.00) μ. η άνω απόστασις αυξάνεται κατά έν και ήμισυ μ.Τα ανωτέρω όρια πρέπει εν ανάγκη να επιτυγχάνονται δι΄ αυξήσεως των υποχρεωτικώς τηρητέων ελαχίστων ελευθέρων χωρών.Εάν η αφ΄ής λογίζεται η απ΄ ευθείας θέα επιφάνεια δεν είναι παράλληλος προς την εφ΄ ής το άνοιγμα όψιν του κτιρίου αρκεί ν΄ ανταποκρίνηται εις τ΄ ανωτέρω όρια η μέση απόστασις επί της κατά το άρθρον 8 παρ. 1 εκτάσεως των τεσσάρων (4,00) μέτρων.

31

Ο περιορισμός της εκτάσεως των τεσσάρων μέτρων επί της επιφανείας της όψεως εξ εμποδίων υφισταμένων τυχόν περί το άνοιγμα ουδεμίαν έχει σημασίαν εφ΄ όσον ταύτα είναι (0,10)μ. μόνον κατακόρυφα (αφίνοντα ελεύθερον τον υπέρ το άνοιγμα χώρον) και έχουσιν επιφανείας εν συνεχεία αποκλίνουσας του ανοίγματος εφ΄όσον απομακρύνονται αυτού.2. Εάν το απέναντι εμπόδιον εκτείνεται εις απόστασιν από της κατακόρυφου παρυφής του ανοίγματος παραλλήλως αυτώ μετρουμενην ουχί μείζονα του κατά την προηγουμενην παράγραφον ορίου, και ουχί ελάσσονα του ημίσεος αυτού, τούτο δύναται να μειώται εις τα τρία τέταρτα (3/4). Εάν εκτείνηται εις απόσταςιν ελάσσονα του ημίσεως του αυτού ορίου τότε τούτο δύναται να μειώται εις το ήμισυ (1/2). Εάν το εμπόδιον εκτείνεται κατά τον άνω τρόπον προς αμφοτέρας τας εκατέρωθεν του ανοίγματος διευθύνσεις, το όριον υπολογίζεται ομοίως ως προς εκατέραν τούτων και λαμβάνεται το ήμισυ του μέσου όρου των δύο εξαγομενων.Εάν το εμπόδιον είναι κεκλιμμένον ως προς την επιφάνειαν του ανοίγματος υπό γωνίαν, εν οριζόντια τομή το κατά την προηγουμενην παράγραφον όριον δύναται να ορίζηται και εκ του τύπου εφ΄ όσον ούτος δίδει μικροτερον τούτον).Α (1- εφ. φ. ) - Όπου Α η ως άνω απόστασις από της παρυφής του ανοίγματος και Π το πλάτος του ανοίγματος οριζοντίως μετρουμενον.Δια γωνίαν φ από 45 μοιρών και άνω ο ανωτέρω τύπος δεν έχει εφαρμογήν και επιτρέπεται όπως εφαρμόζηται πάντοτε κατώτατον όριον ενός και ημίσεος μέτρου, όπερ είναι και το κατώτατον επιτρεπόμενον όριον δια τας περιπτώσεις της παρούσης παραγράφου.3. Εφ΄ όσον πρόκειται περί φωτισμού και αερισμού εκ κλειστών αυλών (παρ. 3 προηγούμενου άρθρου 49)ενδείκνυεται όπως τα ανωτέρω (απρ. 1) όρια αυξάνονται κατά το 1/4, εάν υπάρχη η ανάλογος του οικοπέδου επάρκεια.4. Τα ανωτέρω (παραγρ. 1) ορία δεν ισχύουσιν ως προς τα λοιπά΄(μη κατοικούμενα ημέρα και νυκτός) διαμερίσματα της οικοδομής. Πάντως των μικρών αυλών (από 7 - 250 τετρ. μέτρ.) η απ΄ ευθείας θέα ορίζεται τουλαχιστον εις (1,20) μέτρον.5. Εν τοις ανωτέρω δια την εξέτασιν εκάστου ανοίγματος λαμβανεται υπ΄όψιν ως εμπόδιον το κατά τον παρόντα οικοδομικον κανονισμόν επιτρεπόμενον ν΄ ανεγερεθή πλησιέστερον προς το υπό εξέτασιν άνοιγμα κτίριον εν τω αυτώ ή τοις γειτονικοίς οικοπέδοις. Εάν το εμπόδιον είναι διατεταγμένον εις διάφορα επίπεδα, τότε έκαστον άνοιγμα εξετάζεται ως προς το τμήμα του εμποδίου εις ό αντιστοιχεί η κατακόρυφος προβολή του. Εάν αυτή αντιστοιχή εις πλειότερα τμήματα, τότε λαμβάνεται υπ΄ όψιν ο μέσος όρος της ως προς έκαστον τμήμα αναλογούσης απ΄ ευθείας θέας.6. Δια την εφαρμογήν των κατά την παραγρ. 1 ορίων ως ύψος κτιρίου λογίζεται το κατά τον οικοδομικον κανονισμόν επιτρεπόμενον μέγιστον τοιούτον.7. Ως προς τους κοινοχρήστους χώρους δεν τίθενται όρια απ΄ ευθείας θέας. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Ποσότης φωτισμού και αερισμού διαμερισμάτων διημερεύσεως και διανυκτερεύσεως.Άρθρον 51.1. Η αναλογία του δι΄ ανοιγμάτων φωτισμού και αερισμού (νοουμένου ως προβλέπεται εις τα ανωτέρω άρθρα)διαμερισμάτων χρησιμευόντων δια κατοικίαν ημέρα τε και νυκτός ορίζεται εις δώδεκα εκατοστά (0,1 τουλάχιστον κατακορύφου επιφανείας ανοίγματος ανά τετρ. μέτρον οριζοντίου επιφανείας (δαπέδου) του διαμερίσματος. Εις τοιαύτα διαμερίσματα απαγορεύονται ανοίγματα πλάτους ελάσσονος των 0,30 μ. και ύψους ελάσσονος των 0,50 μ.2. Δι΄ οικοδομάς πανταχόθεν ελευθέρας, δια τον ανώτατον όροφος των λοιπών οικοδομών και δι΄ ανοίγματα επί οδών, πλατειών και λοιπών κοινοχρήστων χώρων της πόλεως , η άνω αναλογία δύναται να περιορίζηται εις δέκα εκατοστά.

32

3. Δια διαμερίσματα οικούμενα μόνον κατά την ημέραν (εργαστήρια, γραφεία) εξαιρέσει των υπογείων δι΄ ά ισχύουσιν αι εν τω επομενω κεφαλαίω διατάξεις, η άνω αναλογία περιορίζεται εις οκτώ εκατοστά (0,88) μ.4. Δια βοηθητικά διαμερίσματα, οίον διαδρόμους κ.τ.τ. (ιδέ άρθρ. 49 παραγρ. 2) η άνω αναλογία δύναται να μειώται. Ειδικώς τα κλιμακοστάσια πρέπει να αερίζονται και φωτίζονται καλώς εκ των πλαγίων εις έκαστον μεταξύ δύο ορόφων τμήμα της κλίμακος, εάν δε η κλίμαξ είναι περιστροφική, πρέπει εις εκάστην πλήρη στροφήν ν΄ ανταποκρίνηται και έν άνοιγμα φωτισμού και αερισμού. Εκ των άνω (δια φωταγωγού) φωτισμός και αερισμός, επιτρέπεται μόνον ως προς το τμήμα του κλιμακοστασίου του εξυπηρετούντος τους δύο άνω ορόφους της οικοδομής. Φωτισμός και αερισμός εκ των άνω δύναται να γίνη και δια κλιμακοστάσια εξυπηρετούντα πλείονας ορόφους όταν η διάταξις των κλιμάκων εξασφαλίζη τούτον πλήρως. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Ελάχιστα όρια επιφανείας και όγκου διαμερισμάτων διημερεύσεως και διανυκτερεύσεως.Άρθρον 52.1. Τα ελάχιστα όρια επιφανείας δαπέδου και εσωτερικού (κενού) όγκου διαμερίσματος χρησιμεύοντος δι κατοικίαν ημέρας τε και νυκτός, ορίζονται ως εξής :Α΄. Δια τον ανώτατον όροφον του κτιρίου.α΄. Επιφάνεια έξ (6)τετρ. μέτρα.β΄. Όγκος δέκα πέντε (15) κυβ. μέτρα.Β΄. Δια τους λοιπούς ενδιαμέσους ορόφους:α΄. Επιφάνεια εννέα (9) τετρ. μέτρα.β΄. Όγκος είκοσι πέντε (25) κυβ. μέτρα.Δια διαμερίσματα φωτιζόμενα και αεριζόμενα εκ κλειστών αυλών μη κεκτημένων επιφάνειαν μείζονα της εν άρθρω 50 παραγρ. 1οριζομενης διο΄ εκάστην περίπτωσιν, τα άνω όρια πρέπει ν΄ αυξάνονται κατά το πέμπτον (1/5). - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Επικάλυψις εσωτερικών αυλών.Άρθρον 53. 1. Αι εσωτερικαί αυλαί εκ των οποίων φωτίζονται και αερίζονται οιαδήποτε διαμερίσματα της οικοδομής απαγορεύεται να είναι υαλόφρακτοι άνωθεν των ανοιγμάτων του τοιούτου φωτισμού και αερισμού, εκτός εάν πρόκειται περί διαμερισμάτων μη συχναζομενων υπό ανθρώπων 9π.χ. μικραί αποθήκαι κ.τ.τ.). Εν εναντία περιπτώσει επιβάλλεται η κατασκευή θυρίδων επι΄του υαλοφράκτου τμήματος ανοιγομενων προς αερισμόν. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Καπναγωγοί σωλήνες.Άρθρον 54.1. Παν κατοικήσιμον διαμέρισμα της οικοδομής πρέπει να εφοδιάζεται δια καπναγωγού σωλήνος.2. Οι καπναγωγοί σωλήνες κλιβάνων, θερμαστρών, εγκαταστάσεων, κεντρικής θερμάνσεως μαγειρείων κ.λπ. δεν πρέπει να συγκοινωνώσι μεταξύ των, αι δε κλείδες των αγωγών των επικοινωνουσών τούτους μετά των θερμικών εγκαταστάσεων δεν επιτρέπεται να φράσωσιν αυτούς εντελώς.3. Αι κατά την άνω παράγραφον θερμικαί εγκαταστάσεις, πρέπει να είναι κατασκευασμέναι κατά τρόπον ώστε να μη διαφεύγωσι και κυκλοφορώσιν εις τα

33

κατοικήσιμα διαμερίσματα, καπνοί, αέρια και κονιορτός. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ VII.ΧΡΗΣΙΣ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΚΑΙ ΙΣΟΓΕΙΩΝ ΧΩΡΩΝ. ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΙΣ ΤΩΝ ΕΙΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΥΓΡΑΣΙΑΝ ΕΚΤΕΘΕΙΜΕΝΩΝ ΜΕΡΩΝ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ.

ΥπόγειαΆρθρον 55.1. Υπόγεια διαμερίσματα θεωρούνται τα έχοντα το δάπεδον αυτών κάτω της επιφανείας του εδάφους. Εις τοιαύτα διαμερίσματα απαγορεύεται η κατοικία κατά τε την ημέραν και την νύκτα, εφ΄ όσον το δάπεδον υπόκειται κατά μέσον όρον πλέον των 1,50 μέτρων της επιφανείας του περί το υπόγειον εδάφους.Εάν το δάπεδον ευρίσκεται εις ανωτέραν του ορίου τούτο στάθμην επιτρέπεται η κατοικία κατά την ημέραν, εφ΄ όσον το δάπεδον και οι τοίχοι έχουσι διασκευασθή καταλλήλως ώστε να είναι αδιαπέραστα υπό της υγρασίας η δ΄ολικη επιφάνεια των ανοιγμάτων του απ΄ ευθείας αερισμού και φωτισμού δεν είναι κατωτέρα του 1/10 της επιφανείας του υπογείου διαμερίσματος.2. Τα ως άνω δια κατοικίαν κατά την ημέραν προοριζόμενα υπόγεια, πρέπει να έχωσιν επιφάνειαν δαπέδου τουλάχιστον 10 τετρ. μέτρων.3.Τα δάπεδα των υπογείων διαμερισμάτων των χρησιμοποιουμένων δι΄ αποθήκας, εργαστήρια ή καταστήματα, τα δάπεδα των εν γένει υπό μαγειρεία, ξενοδοχεία και οιαδήποτε καταστήματα υπογείων, έστω και αν παραμένωσιν αχρησιμοποίητα επιβάλλεται να διαστρώνονται εν πάση περιπτώσει δια στρώματος εκ σκιρροκονικάματος υδατοστεγούς, πάχους ουχί ελάσσονος των 0,12 μ. εκτός εάν η υγρασία του υπεδάφους επιβάλλεται μείζον πάχος και έτεραν ειδικά μέτρα, να επικαλύπτεται δε τούτο δι΄ επιστρώσεως αδιαπεράτου υπό της υγρασίας και αδιαβρώτου υπό των μυών.Οι τοίχοι των άνω υπογείων μέχρι της επιφανείας του πέριξ εδάφους και επί εξήκοντα εκατοστά του μέτρου (0,60) υπέρ αυτήν πρέπει να κτίζονται δι΄ υδραυλικού κονιάματος, η δε εσωτερική των επιφάνεια να επιστρώνηται δι΄ επιχρίσματος αδιαπεράστου υπό της υγρασίας. Κατά τας συναντήσεις του δαπέδου των υπογείων μετά των τοίχων και των τελευταίων μεταξύ των, επιβάλλεται επιμελημένη συναρμολόγησις και επίστρωσις δι΄ ικανού πάχους τσιμεντοκονίας.4. Απαγορεύεται η άμεσος επικοινωνία δι΄ οιονδήποτε ανοιγμάτων μεταξύ των υπογείων και των αμέσως υπερκειμένων διαμερισμάτων εφ΄ όσον ταύτα χρησιμοποιούνται δια κατοικίαν νυκτός. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Ισόγεια διαμερίσματα.Άρθρον 56.1. Τα δάπεδα των ισογείων διαμερισμάτων εις ά διαιτώνται άνθρωποι ημέρας και νυκτός, ενδείκνυται να υπέρκεινται της επιφανείας του πέριξ εδάφους τουλάχιστον κατά 0,60 μ., να μη άπτεται δε το πάτωμα αυτών του κάτωθι εδάφους, αλλά να μεσολαβή εν τω μεταξύ χώρος κενός. Εις ωρισμένας περιπτώσεις δύναται να επιβάληται τούτο και υποχρεωτικές.2. Επί ισογείων διαμερισμάτων, εφ΄ όσον δεν υφίστανται υπό ταύτα υπόγεια, ισχύουσιν ως προς το δάπεδον αι σχετικαί διατάξεις της παραγράφου 3 του προηγούμενου άρθρου. Εάν υφίστανται υπόγεια, το πάτωμα του ισογείου πρέπει να κατασκευάζηται εκ σιδηροπαγούς σκυροκονιάματος ή και καθ΄ οιονδήποτε έτερον τρόπον πληρουντα τους όρους της άνω παραγράφου.3. Οι τοίχοι των ισογείων διαμερισμάτων πρέπει μέχρις ύψους εξήκοντα εκατοστών (0,60) από του πέριξ εδάφους ανακατασκευάζονται δια

34

τσιμεντοκονίας κατά τα εν παραγράφω 3 του προηγούμενου άρθρου αναφερόμενα. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Δώματα. Στέγαι. Εξωτερικοί τοίχοι.Άρθρον 57.1. Τα δώματα(ταράτσαι) υπό τα οποία υφίστανται χώροι παραμονής ανθρώπων, πρέπει να καλύπτονται δια δυσθερμαγωγου ουσίας του αναλόγους πάχους, και να ώσιν αδιαπέραστα υπό της υγρασίας.2. Εις περίπτωσιν στέγης, η υπ΄αυτήν διάταξις πρέπει να προφυλάσση την κάτωθι οικοδομήν από των ατμοσφαιρικών επηρειών.3. Οι εξωτερικοί τοίχοι των κτιρίων, ήτοι οι εις άμεσον επαφήν με τον ατμοσφαιρικον αέρα ευρισκόμενοι, πρέπει να προφυλάττωσι το εσωτερικόν αυτών από των ατμοσφαιρικών επιδράσεων (υγρασίας, θερμότητος, ψύχους).Πάντως δια τους άνω τοίχους δεν επιτρέπεται πάχος κατώτερον (συμπεριλαμβανόμενου του τυχόν αφιεμένου διακένου αέρος και μη συνυπολογιζόμενου του επιχρίσματος) των 0.33 μ. δια το ισόγειον και των 0.22 δια τους λοιπούς ορόφους.Εις περίπτωσιν εξωτερικών τοίχων ολικού πάχους κάτω των άνω ελαχίστων ορίων σκοπουντων την απλην πληρωσιν διακενων των εκ σιδήρου ή σιδηροπαγούς σκυροκονιάματος σκελετών, απαιτούνται πάντως διπλά τοιχώματα με ενδιάμεσον κενόν εξ οκτώ περίπου εκατοστών του μέτρου περίπου.Δεν αποκλείεται η εφαρμογή ειδικών σκευασιών προς πραγμάτωσιν λεπτοτέρων τοιχωμάτων, εφ΄ όσον εξακριβουται πλην των άλλων η επάρκειά των κατά των ατμοσφαιρικών επιδράσεων.Εφιστάται η προσοχή επί της διατάξεως των διακένων αέρος εντός των τοίχων προς παρακώλυσιν αναπτύξεως των εσωτερικών τοπικών ρευμάτων. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ VIII.ΑΠΟΧΩΡΗΤΗΡΙΑ, ΑΓΩΓΟΙ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ.Διάταξις αποχωρητηρίων.Άρθρον 58.1. Τα αποχωρητήρια δέον να έχωσιν ιδιαιτέραν είσοδον απαγορευομενης της αμέσου επικοινωνίας αυτών μετά κατοικησίμων δωματίων και μαγειρείων.2. Οι τοίχοι και το δάπεδον των αποχωρητηρίων δέον να κατασκευάζονται αδιαπέρατα από της υγρασίας.3. Αι λεκάναι των αποχωρητηρίων πρέπει να είναι εξ υδατοστεγούς ουσίας, απαγορευομενων απολύτως ετέρας φύσεως λεκανών υφ΄ οιανδήποτε μορφήν και να συνδέονται μετά του αγωγού εκροής προς τον βόθρον δια σωλήνος σιφωνοειδους.4. Εν τοις αποχωρητηρίοις πρέπει να υπάρχη πάντοτε μηχανική εγκατάστασις καθαρισμού της λεκάνης δι΄ ύδατος. Εάν δεν υπαρχη δίκτυον διανομής ύδατος εν τη πόλει, επιβάλλονται πάντοτε πρόχειρα μέσα τοιούτου καθαρισμού, εκτός εάν πρόκειται περί μονοκατοικιών, περιλαμβανουσών πλειότερα των 6 δωματίων ή πολυκατοικιών περιλαμβανουσών πλειότερα των 3 αποχωρητηρίων εις άς πάντως επιβάλλονται και εγκαταστάσεις.5. Εις πάσαν οικοδομήν πρέπει να εγκαθίσταται αεραγωγός σωλήν συνδεόμενος κάτωθεν της λεκάνης εκάστου αποχωρητηρίου της οικίας μετά του σωλήνος δι΄ ού αι ακαθαρσίαι φέρονται προς τον βόθρον ή την υπόνομος και δικήκων μέχρι της στέγης ή του στηθαίου του δώματος, ών δέον να υπερέχη κατά 0,50 μ. τουλάχιστον.6. Εις τα αποχωρητήρια απαγορεύεται έμμεσος φωτισμός εξ ετέρων διαμερισμάτων της οικοδομής (ιδέ άρθρον 49 παρ. 20. Εις τουλάχιστον των πλευρικών τοίχων εκάστου αποχωρητηρίου πρέπει να ευρίσκηται εις άμεσον επαφήν με τον εξωτερικον αέρα.

35

7. Τα αποχωρητήρια ενδείκνυται να τοποθετώνται προς την βορείαν πλευράν της οικοδομής, και να αποφεύγηται η τοποθέτησίς των προς θεατά μέρη και ιδίως προς τας οδούς και πλατείας. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 59.Αριθμός αποχωρητηρίων.1. Δι΄ εκάστην μονοκατοικίαν εκ δύο (2) κατοικησίμων δωματίων και άνω (μη συνυπολογιζόμενου του μαγειρείου) πρέπει να προβλέπηται έν αποχωρητήριον. Μονοκατοικίαι συγκείμεναι εκ πλειοτέρων των δύο (2) ορόφων, πρέπει να έχωσι τουλάχιστον δύο (2) αποχωρητήρια , ών το έν εις τον πρώτον από του εδάφους όροφον.2. Προκειμένου περί πολυκατοικιών, έκαστον ιδιαίτερον διαμέρισμα (κατοικία) πρέπει να έχη ιδιαίτερον το αποχωρητήριον της. Εάν τα ιδιαιτέρως ενοικιαζόμενα διαμερίσματα αποτελούνται εξ ενός ή δύο το πολύ δωματίων έκαστον, πρέπει ν΄ αναλογή εις 4 ή 5 το πολύ τοιαύτα διαμέρισμα τουλάχιστον έν αποχωρητήριον.3. Τα ανεξάρτητα των κατοικιών διαμέρισμα τα χρησιμοποιούμενα δι΄ αποθήκας , εργαστήρια, γραφεία κ.τ.τ. εφ΄ όσον εν αυτοίς παραμένουσιν άνθρωποι, έστω και κατά την ημέραν μόνον, επιβάλλεται να έχωσι τον ανάλογον αριθμόν αποχωρητηρίων εις τα παραρτήματα αυτών ή εις τας αυτάς εις άς έχουσιν άμεσον διέξοδον.4. Χώροι συναθροίσεως, οίον καφενεία, εστιατόρια, ζυθοπωλεία, κ.τ.λ. πρέπει να έχωσι τον απαιτουμενον αριθμόν αποχωρητηρίων και ουρητηρίων, παρ΄οίς να τοποθετηται και μικρόν διαμέρισμα καλλωπιστηρίου. Μεταξύ των αποχωρητηρίων κ.λπ. και των αιθουσών συγκεντρώσεως πρέπει να μεσολαβή διαχωριστικός διάδρομος. Ως προς τα αποχωρητήρια και ουρητήρια ταύτα ισχύουσιν αι διατάξεις του προηγούμενου άρθρου. Επί πλέον πρέπει όπως το δάπεδον και οι τοίχοι όλων των διαμερισμάτων τούτων, κατασκευάζονται αδιαπέρατοι υπό της υγρασίας και από πάσης απόψεως απρόσβλητοι από των ακαθάρτων υγρών αναθυμιάσεων. Εις τα αποχωρητήρια ταύτα πρέπει να υπάρχη πάντοτε άφθονον ύδωρ τα δε ουρητήρια να πλύνονται δια τούτου συνεχώς. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 60.Βόθροι.1. Απαγορεύονται βόθροι συγκεντρώσεως των προϊόντων των αποχωρητηρίων και των ακαθάρτων εν γένει υγρών της οικοδομής, επί κοινοχρήστων χώρων.2. Η εξωτάτη επιφάνεια των βόθρων πρέπει ν΄ απέχη των γειτονικών μεσοτοίχων τουλάχιστον κατά ήμισυ (0,50) μ. και των υπαρχόντων φρεάτων, τουλάχιστον δέκα α(10) μετρ.3. Απαγορεύεται απολύτως η χρήσις των απορροφητικών βόθρων, ήτοι βόθρων ών τα τοιχώματα εισίν διαπερατά υπό των υγρών.4. Επιβάλλεται η κατασκευή στεγανών βόθρων προς συγκέντρωσιν των προϊόντων των αποχωρητηρίων και των ακαθάρτων υγρών (πλυντηρίων κ.λπ.)των οικοδομών. Ούτοι πρέπει ν΄ ανταποκρίνονται εις τους ακολούθους γενικούς κανόνας:α΄. Χωρητικοτης επαρκής , ώστε η εκκένωσις να εκτελήται άπαξ του έτους.β΄. Κατασκευή τοιχωμάτων αδιαπεράτων υπό των υγρών δια σιμεντοκονιάματος.γ΄. Επίχρισις εσωτερική δια του άνω κονιάματος εις πάχος πέντε (5)εκ. μ. και λείανσις της επιφανείας του επιχρίσματος τούτου δια του μίστρου.δ΄. Διάμορφωσις των εσωτερικών ακρών (γωνιών) εις καμπύλας ακτίνος τουλάχιστον δέκα (10) εκ μ.ε΄. κατασκευή δευτέρου προστατευτικού τοίχου περί τα περιτοιχίσματα του βόθρου, ως ταύτα αδιαπεράτου υπό της υγρασίας, εφ΄ όσον ευρίσκονται εις

36

απόστασιν από οιονδήποτε τοίχων του κτιρίου εξήκοντα πέντε (65) εκατοστά του μέτρου.στ΄. Κατασκευή ορθογωνίου στομίου καθαρισμού και επισκέψεως εις το μέσον περίπου της ανωτάτης επικαλύψεως του βόθρου, μήκους τουλάχιστον ενός (1.00)μ. και πλάτους τουλάχιστον ημίσεως (0,50) μέτρου ή κυκλικού τοιούτου ελευθέρας διαμέτρου τουλάχιστον εβδομήκοντα πέντε εκατοστών του μέτρου , ερμητικως κλεισμένου άνωθεν.ζ΄. Οι διοχετεύοντες εντός του βόθρου τα υγρά σωλήνες θα τερματίζονται εντός αυτού παρά την εσωτερικήν επιφάνειαν της ανωτάτης επικαλύψεως όσον οίον τε κατακορύφως και θα κατασκευάζονται εξ οπτής αργίλου ή χυτού σιδήρου, εσωτερικής διατομής τουλάχιστον δώδεκα εκατοστών του μέτρου.η΄. Εις έκαστον βόθρον θα εγκαθίσταται ειδικός σωλήν αερισμού καταλήγων εν τω βόθρω ως οι άνω σωλήνες ροής και εξικνούμενος μέχρι της στέγης.θ΄. Αποκλείονται εντός του βόθρου εισέχοντες τοίχοι, διαχωρίσματα και οιαιδήποτε έτεραι διακοπαί της συνεχείας και της ενότητος της εσωτερικής αυτού κοιλότητος.ι΄. Ελάχιστον εσωτερικόν ύψος των βόθρων ορίζεται έν και ήμισυ (1,50 ) μετρ. και ελάχιστον εσωτερικον πλάτος, έν μέτρον και εξήκοντα εκατοστών (1,60).5. Οι βόθροι μετά την κατασκευήν των και προ της ενάρξεως της λειτουργίας των, δέον να επιθεωρώνται υπό της Αρχής προς εξακρίβωσιν της εφαρμογής των ανωτέρω διατάξεων.6. Βόθροι μη ανταποκρινόμενοι εις τους ανωτέρω όρους και ιδίως ως προς την απόστασιν από φρεάτων, αερισμόν, οπήν καθαρισμού, στεγανότητα, την εσωτερικην ομαλότητα, μετά προηγουμενην εκκένωσιν και απολύμανσιν, πρέπει να επιχώνονται.7. Επιτρέπεται η κατασκευή σηπτικών βόθρων της απαιτούμενης χωρητικότητας προς τον περί ού ο λόγος η ανωτέρω παραγρ. 4 σκοπόν, εφ΄ όσον είναι εξησφαλισμενη η απομάκρυνσις των προϊόντων της ζυμώσεως (π.χ. δια πότισμα εις εξοχικάς οικοδομάς).8. Αποχέτευσις των οικιακών υδάτων εντός αποστραγγιστικών φρεατίων δύναται να επιτραπή , εφ΄ όσον ταύτα αφίστανται τουλάχιστον πέντε (5,00) μέτρων οιουδήποτε κτίσματος. Πάντως αποκλείεται η εν αυτοίς διοχεύτευσις των υγρών των αποχωρητηρίων.9. Αποκλείονται οιοιδήποτε βόθροι εντός των οικοδομών, οσάκις υφίσταται συνεχές δίκτυον υπονόμων αποχετεύσεως των υγρών της πόλεως ή τμήματος αυτής. Εν τη περιπτώσει ταύτη τα εν γένει υγρά των οικοδομών αποχετεύονται εις τας υπονόμους καθ΄ όν τρόπον ορίζει ο ειδικός κανονισμός λειτουργίας αυτών. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρο 61.Αγωγοί διοχετεύσεως υγρών της οικοδομής.1. Οι σωλήνες των αποχωρητηρίων και εν γένει διοχετεύσεως οιονδήποτε υγρών της οικοδομής, πρέπει να είναι αδιαπέρατοι, η δ΄ εσωτερική των διάμετρος ουδέποτε κατωτέρα των δώδεκα εκατοστών του μέτρου (01,2μ.) εξαιρέσει των μολυβδίνων ή σιδηρών σωλήνων διοχετεύσεως ύδατος προς πόσιν καθαριότητα και πότισμα.Οι σωλήνες αερισμού των αποχωρητηρίων (ιδέ άρθρ. 58, παραγρ. 5 και άρθρ. 60 παραγρ. 4) θα φέρωσιν επί των εξωτερικών ανοιγμάτων των συρματόπλεκτα καλύμματα παρακωλύονται την έξοδον μυιών και την διάβασις κωνώπων.3. Πάντως οι σωλήνες διοχετεύσεως υδάτων και οιονδήποτε οικιακών υλών πρέπει να είναι κατά το δυνατόν ορατοί καθ΄ άπαν το ύψος των και ευχερών προσιτοί.4. Οι εξυπηρετούντες οπωσδήποτε τα αποχωρητήρια αγωγοί, πρέπει να είναι εντελώς απομεμονομένοι και αν μη συνέχονται μετ΄ αγωγών ροής ομβρίων και οικιακών υδάτων. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

37

Άρθρον 62.Όμβρια ύδατα.1. Τα όμβρια ύδατα πρέπει να περισυλλέγονται καταλλήλως και να απάγοτναι δι΄ αγωγού μέχρι του προς της οικοδομής οχετού ή τοιούτου μη υπάρχοντος μέχρι του προ του πεζοδρομίου ρείθρου, λαμβανόμενων πάντοτε των καταλλήλων τεχνικών μέτρων προς παρεμπόδισιν διοχετεύσεως των τοιαύτης προελεύσεως υδάτων εις τας ξένας ιδιοκτησίας. Η αρχή δικαιούται και αναγκαστικώς να επιβάλλη την παρεμπόδισιν ταύτην. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 63.Υδρευσις, αποθήκαι ύδατος.1. Αι εντός των οικιών και παρ΄ αυταίς οιαιδήποτε αποθήκαι ύδατος (στέρναι, ντεπόζιτα, καζάνια κτλ.) πρέπει να είναι ερμητικώς κεκκλεισμέναι, ή εν εναντία περιπτώσει να καλύπτονται υπό λεπτού μεταλλίνου πλέγματος μη υποκειμένου εις οξείδωσιν προς παρεμπόδισιν της εισόδου των κωνώπων.2. Εις περίπτωσιν μεγάλων ανοικτών δεξαμενών ευρισκόμενων εις κήπους εξοχικών οικοδομών, επιβάλλεται η τήρησις των κατά της κωνοποκτονίας ενδεδειγμένων μέτρων. πάντως η αρχή δικαιούται να αξιώση εν ανάγκη την κάλυψιν αυτών και την εφαρμογήν της προηγουμένης παραγράφου.3. Εις τας πόλεις τας κεκτημένας δίκτυον διανομής ποσίμου ύδατος, πρέπει εκάστη οικοδομή, προκειμένου δε περί κτιρίων χρησιμοποιούμενων δια κατοικίας έκαστος όροφος, να έχη εγκατάστασιν υδρεύσεως δια διοχετεύσεως του ύδατος εκ του υδραγωγείου και αποθήκην ύδατος επαρκούς χωρητικοτητος δια τας ανάγκας πάντων των διαμερισμάτων.Εν ανάγκη επιβάλλεται η μηχανική (δι΄ αντλίας) ανύψωσις του προς καθαριότητα ύδατος μέχρις εκάστου ορόφου των ως άνω κτιρίων, είτε εκ φρεάτων ή και εκ κεντρικών υδαταποθηκών εις άς συγκεντρουται το δι΄ ελευθέρας ροής κυκλοφορούν ύδωρ της πόλεως.Εν πάση περιπτώσει πάσα μονοκατοικία περιλαμβάνουσα πλειότερα των 6 δωματίων και πάσα πολυκατοικία περιλαμβάνουσα πλειότερα των δύο διαμερισμάτων και εν συνόλω υπέρ τα οκτώ δωμάτια πρέπει να εφοδιάζηται με κεντρικήν υδαταποθήκην τοποθετουμενην ούτως ώστε το ύδωρ να κυκλοφορή δια φυσικής ροής εις όλα τα μαγειρεία, αποχωρητήρια, λουτρά και πλυντήρια της οικοδομής. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΧ.ΕΙΔΙΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΔΙΑ ΤΑ ΖΩΑ.

Θέσεις και διατάξεις διαμερισμάτων ζώων.Άρθρον 64.1. Τα παραρτήματα τα προοριζόμενα δια κατοικίαν ζώων υπόκεινται εις τους ακολούθους περιορισμούς :α. Δεν πρέπει να επικοινωνώσιν αμέσως μετά των κατοικησίμων διαμερισμάτων της οικοδομής, αλλά να χωρίζονται καλώς τούτων δια πλήρων τοίχων (άνευ ανοιγμάτων και οιονδήποτε κενών) επικεχρισμένων δι΄ αδιαβρόχων και αφλεγών επιχρισμάτων.β. Εφ΄ όσον παράκεινται εις τον μεσότοιχον θα χωρίζονται αυτού δια δευτέρου τοίχου πάχους τουλάχιστον 0,25 μ. αδιαπεράτου υπό της υγρασίας και αφλεγούς.γ. Θα έχωσιν εσωτερικον ύψος (μεταξύ δαπέδου και οροφής) τουλάχιστον 2,70 μ.δ. Δι΄ έκαστον ζώον θ΄ αναλογή κύβος κενού χώρου του διαμερίσματος, τουλάχιστον 20 κυβ. μέτρων. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

38

Άρθρον 65.1. Εκτός του απαραιτήτου φωτισμού και αερισμού των διαμερισμάτων των ζώων δια θυρών, θυρίδων και υαλοφράκτων φωταγωγών (εις τας ειδικώς ενδεδειγμένας δι΄ εκάστην περίπτωσιν θέσεις) επιβάλλεται συνεχής αερισμός δι΄ ειδικών αγωγών διατομής τεσσάρων (4) τετρ. εκ. μ. Ανά 3 ζώα πρέπει ν΄αναλογή εις τοιούτος αγωγός.2. Οι τοίχοι και το δάπεδον των άνω διαμερισμάτων πρέπει να κατασκευάζονται αδιαπέρατοι υπό της υγρασίας.3. ΤΟ δάπεδον πρέπει να έχη τας αναλόγους κλίσεις και μικρούς οχετούς προς συγκέντρωσιν και αποχέτευσιν των ούρων, κόπρων και ύδατος καθαρισμού μέχρι του αγωγού του άγοντος εις τον βόθρον. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 66.1. Τα προαύλια των άνω διαμερισμάτων (σταύλων) πρέπει να αποχωρίζονται των λοιπών μερών της οικοδομής δια περιφράξεως, να επιστρώνονται δια λίθων ή πλακών και να πλύνονται συχνάκις. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Βόθροι συλλογής κόπρων.Άρθρον 67.1. Οι βόθροι των κόπρων πρέπει να εγκαθίστανται όσον οίον τε εις μεγαλυτέραν απόστασιν από τας κατοικίας και τα φρέατα, ως προς τα οποία ισχύει η διάταξις του άρθρου 60 παραγρ. 2. Ως προς την προσέγγισιν των βόθρων εις τα κτίρια, εφαρμόζονται αι σχετικαί διατάξεις του αυτού ως άνω άρθρου.2. Οι άνω βόθροι πρέπει να είναι στεγανοί καθ΄ όλα τα στοιχεία και να καλύπτονται ερμητικώς δια κινητού μη υγροσκοπικού καλύμματος.3. Επιβάλλεται η εκκένωσις και πλυσις του βόθρου και απομάκρυνσις των κόπρων ανά πάσαν τετάρτην ημέραν. Εις περίπτωσιν οχλήσεως των περιοίκων (π.χ. κατά τας θερμάς ημέρας του έτους ή εις βόθρους ένα αυλαίς περιορισμένων διαστάσεων κ.λπ.) η Αρχή δικαιούται να κανονίζη και συντομωτέραν εκκένωσιν.4. Χρησιμοποίησις των κόπρων δια παρασκευήν λιάσματος εντός κατωκημένης περιοχής επιτρέπεται μόνον κατόπιν ειδικής αδείας της αρμοδίας αρχής, εφ΄ όσον η απόστασις από των πέριξ κατοικιών και τα εφαρμοστέα μέτρα εξασφαλίζουσι τους περιοίκους από πάσης ανθυγιεινής επιρροής ή οχλήσεως. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Εγκαταστάσεις ζώων εις κατωκημένα μέρη.Άρθρον 68.1. Αι άνω διατάξεις εφαρμόζονται ως προς τα διαμερίσματα των παρά τας κατοικίας διατηρουμένων υφ΄ εκάστης οικογενείας ολιγαρίθμων ζώων (οίον 1 ή 2 ίπποι, έν ζεύγος βοών, 203 αίγες κ.τ.τ.) Τοιούτη διατήρησις απαγορεύεται εις πυκνώς κατωκημένα μέρη, της αρμοδίας Αρχής εχούσης το δικαίωμα να καθορίζη εκάστοτε τα αποκλειόμενα τμήματα.2. Η στέγασις πλειοτέρου αριθμού ζώων (κτηνιοτρφικαί εγκαταστάσεις) δι΄ εμπόριον ή κτηνοτροφικην επιχειρησιν υπόκειται εις τους διέποντας την κτηνοτροφίαν ειδικούς κανόνας υγιεινής κ.λπ. και πρέπει να περιορίζηται πάντως εκτός των πόλεων, κωμών και εν γένει των κατωκημένων μερών. Η εντός τούτων συγκεντρωμένη στέγασις πλειοτέρων ζώων, επιτρέπεται μόνον εις περίπτωσιν απολύτως ητιολογημενης ανάγκης, πάντως δε εκτός των κεντρικών αυτών μερών και ουχί δι΄ εμπόριον ή κτηνοτροφίαν. Εν τη περιπτώσει ταύτη

39

καθορίζονται υπό της αρμοδίας Αρχής αι θέσεις των σχετικών εγκαταστάσεων και οι όροι εκτελέσεως αυτών.2. Κατά την εφαρμογήν των ανωτέρω διατάξεων πρέπει πάντως αι λεπτομέρειαι της στεγάσεως να ρυθμίζονται συμφώνως προς τους κανόνας τους διέποντας την δίαιταν των ζώων. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Χ.ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΑΠΟ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΤΟΥ ΠΥΡΟΣ κ.λπ.

Άρθρον 69.Τρόπος κατασκευής τοίχων.1. Άπαντες οι εξωτερικοί και οι εσωτερικοί τοίχοι των οικοδομών, ως και οι μεσότοιχοι (εφ΄ ών εδράζονται στέγαι, πατώματα) πρέπει να κατασκευάζονται δι΄αφλέκτων υλικών, απαγορευμένης απολύτως της χρήσεως ξυλείας ή ετέρου ευφλέκτου υλικού. Από τους κανόνος τούτου πλην του μεσοτοίχου, ως προς τον οποίον ουδεμία επιτρέπεται εξαίρεσις, επιτρέπεται παρέκκλισις:α. Εις εσωτερικά ελαφρά διαχωρίσματα των μικρών, το πολύ διορόφων οικοδομών των πόλεων των μη περιλαμβανουσών πλείονας των δύο (2) μικρών κατοικιών κατ΄ όροφον.β. Εις μονώροφα μέχρις ύψους 4,00 μ. , προχείρου μορφής προσωρινά παραπήγματα ανεγειρόμενα εντός των οικοπέδων εφ΄ όσον μεταξύ τούτων και των πλαγίων και οπισθίων πλευρών του εφ΄ ού ανεγείρονται οικοπέδου τηρείται ελευθέρα απόστασις τουλάχιστον δύο και ήμισυ (2,50)μέτρων και από του προσώπου δύο (2) μέτρων . Εις περίπτωσιν μεγαλυτέρου ύψους η άνω απόστασις των δύο και ήμισυ (2,50) μ. πρέπει να αυξάνη εις τρία και ήμισυ (3,50).γ. Εφ΄ όσον πρόκειται περί μικρών λυομένων ή και παγίων ξυλίνων ή εκ ξυλίνου σκελετού, το πολύ διορόφων οικοδομών τηρούμενης μεταξύ τούτων και των πλευρών του οικοπέδου ελευθέρας αποστάσεως τουλάχιστον τριών και ημίσεος (3,50) μέτρων.δ. Εφ΄ όσον πρόκειται περί μικρών, το πού διωρόφων εξ ενός ισογείου και ενός ανωγείου οικίσκων, έκαστος των οποίων περιλαμβάνει το πολύ δύο (2) μικράς κατοικίας, από μπαγδατί και έτερα παρεμφερή μικτά (εξ ευφλέκτων και αφλέκτων υλικών) συστήματα, εις κώμας και πόλεις έχουσας από πέντε χιλιάδας και κάτω πληθυσμόν.ε. Εις τας ελαφράς διακοσμητικάς προεξοχάς των περί ών η προηγουμένη α΄περίπτωσις οικοδομών.στ. Εις το εσωτερικον των εν γένει οικοδομών δια σκοπούς διακοσμητικούς ή άλλους, εφ΄ όσον το εύφλεκτον υλικόν ουδόλως αποτελεί στοιχείον του στατικού οργανισμού του κτιρίου, περιορίζεται δε εις απλάς επενδύσει αφλέκτου υλικού.2. Εις τας μικράς μονορόφους οικοδομάς των κωμών επιτρέπεται εν τη μεσοτοιχία χρησιμοποίησις ωμοπλινθοδομής. Εις την περίπτωσιν ταύτην περιλαμβάνονται και αι οικοδομαί υπέρ το ισόγειον των οποίων κατασκευάζεται ημιόροφος δι΄ αποθήκην ή και αντιστρόφως τούτου κατασκευαζόμενου ισογείως υπέρκειται αυτού ο κυρίως όροφος εφ΄ όσον το ολικον ύψος των τοιούτων κτιρίων δεν υπερβαίνει τα 6 μέτρα. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Επικάλυψις στεγών.Άρθρον 70.Η επικάλυψις των στεγών παντός κτιρίου επιβάλλεται να εκτελήται κατά κανόνα εξ υλικού αυτό καθ΄ εαυτό αφλέκτου, ουδέν δε σημείο της στέγης εκ ξυλείας ή ετέρου ευφλέκτου υλικού πρέπει ν΄ αφίεται ακάλυπτον υπό της επικαλύψεως ταύτης.2. Επικάλυψις δι΄υλικού μη αφλέκτου μεν αλλά και μη μεταδίδοντος ευχερώς το πυρ επιτρέπεται κατ΄ εξαίρεσιν μόνον οσάκις πρόκειται περί προσωρινής

40

στεγάσεως μικρών μονορόφων μεμονωμένων οικίσκων απεχόντων αλλήλων τουλάχιστον κατά 7 μ. Αι εκ ξύλων, αχύρων , καλάμων ή οιονδήποτε άλλων ευφλέκτων υλών μόνιμοι επικαλύψεις στεγών απαγορεύονται. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 71.1. Αι εντετοιχισμέναι καπνοδόχοι πρέπει να περιβάλλονται κατά την φοράν του πάχους του τοίχου υπό κατασκευής αφλέκτου πάχους τουλάχιστον είκοσιν εκατοστών του μέτρου (0,20) ή ημισείας πλίνθου, εφ΄ όσον ο τοίχος κατασκευάζεται εξ οπτοπλίνθων.2. Όπου επί εσωτερικών διαχωρισμάτων, κατασκευαζόμενων εκ μη αφλέκτου υλικού, ευρίσκονται καπνοδόχοι, πρέπει αύται να περιβάλλονται επί πάχους πεντήκοντα εκατοστών (0,50μ.) τουλάχιστον, και καθ΄ άπαν το ύψος αυτών δια τοιχοποιίας εξ αφλέκτων υλών.3. Απασαι αι καπνοδόχοι δέον να εξέχωσι του υψίστου σημείου της στέγης ή του δώματος κατά ογδοήκοντα εκατοστά (0,80μ.) τουλαχιστον.4. Εις τους τοίχους, δι΄ ών διέρχονται καπνοδόχοι απαγορεύεται η εντοίχισις ξυλίνων ή σιδηρών δοκών εις απόστασιν ελάσσονα των είκοσιν εκατοστών (0,20) από των εξωτερικών παρειών της καπνοδόχου.5. Πας καπναγωγός σωλήν πρέπει να έχη την ανάλογον επιφάνειαν διατομής.6. Οι καπναγωγοί σωλήνες, οι εξυπηρετούντες πάσης φύσεως εστίας, πρέπει να μη επικοινωνώσι μεταξύ των και να μη επιτρέπωσι διέξοδον καπνού ή αερίων δια των τοιχωμάτων και συναρμογών αυτών.7. Αι καπνοδόχοι των μαγειρείων και εν γένει των διαμερισμάτων, όπου γίνεται χρήσις πυρός, πρέπει να εφοδιάζονται δια του συνήθους καλύμματος. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Εστίαι κ.λπ. παρά μεσοτοίχοις.Άρθρον 72.1. Εστίαι πυρός επί μεσοτοίχου δεν επιτρέπεται αν μη μεταξύ του τελευταίου και του όλου σώματος της εγκαταστάσεως αφεθή κενόν τουλάχιστον 10 εκ. μ., δι΄ ού να κυκλοφορή αήρ ελευθέρως. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 73.1. Ο μεσότοιχος, ο χωρίζων δύο συνεχομένας οικοδομάς, οφείλει καθ΄ όλον το μήκος αυτού να υπερέχη της μετά της επικαλύψεως της υψηλοτέρας των στεγών των συνεχομενων οικοδομών συναντήσεώς του κατά εβδομήκοντα εκατοστά του μέτρου )0,70) τουλάχιστον.Ανοίγματα επί μεσοτοίχων και στήριξις επ΄ αυτών στοιχείων της οικοδομής. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 74.1. Επί των μεσοτοίχων απαγορεύεται η κατασκευή οιοδνήποτε ανοιγμάτων (υγρών, παραθύρων) , καπνοδόχων, οιονδήποτε ετέρων διακένων 9ντουλαπίων κ.τ.λ.) ως επίσης και εντοιχίσεις οιονδήποτε στοιχείων της οικοδομής (στεγών, πατωμάτων κ.λπ.) πέραν των εν άρθρω 75 και εν άρθρω 121 παρ. 2 προβλεπομένων.2. Εξαιρετικώς επιτρέπεται η κατασκευή ανοιγμάτων επί του μεσοτοίχου κατά τας περιπτώσεις των άρθρων 30 και 38 εφαρμοζομένων των σχετικών αυτών διατάξεων περί δουλείας. Δύνανται όμως και εκτός των περιπτώσεων τούτων να

41

επιτραπώσιν ανοίγματα κατ΄ εφαρμογήν των διατάξεων του άρθρου 121, παρ. 1. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Ειδικαί περιπτώσεις στηρίξεως στεγών επί μεσοτοίχων.Άρθρον 75.1. Κατ΄ εξαίρεσιν των ανωτέρω, οσάκις ειδικοί λόγοι (οίον αντισεισμικαί οικοδομαί) επιβάλλουσι την μείωσιν του νεκρού όγκου της τοιχοποιίας των κτιρίων, προς εφαρμογήν της προς τούτο ενδεικνυόμενης κλίσεως της στέγης κατά διευθυνσιν κάθετον επί του μεσοτοίχου, δύναται να επιτραπή η έδρασις των ζευκτών της στέγης επί του μεσοτοίχου. Πάντως και εις την περίπτωσιν ταύτην επιβάλλεται η κατασκευή του κατά το άρθρον 73 διαχωριστικού των στεγών τοιχίσκου, τα δε ξύλινα των εκατέρωθεν στεγών μέρη πρέπει να διαχωρίζονται δι΄αφλέκτου και συθερμαγωγού ουσίας πάχους τουλάχιστον είκοσιν εκατοστών. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Κλίμακες.Άρθρον 76.1. Αι κλίμακες των χώρων, ών το δάπεδον υπέρκειται υπέρ των 1,50 μ. του πέριξ εδάφους και οι οποίοι χρησιμεύουσι δια διαρκή παραμονήν ανθρώπων, δεν πρέπει να υφίστανται των 30 μ. οιουδήποτε των εν λόγω χώρων σημείου.2. Αι κλίμακες οικοδομών, συγκείμενων εκ πλειόνων των 2 ορόφων , και αι κλίμακες των υπογείων επιβάλλεται ν΄ αποτελώνται εξ αφλέκτου υλικού.3. Ο άνω όρος ισχύει απαραιτήτως και δια τα κλιμακοστάσια της κατά το άρθρον 69, παρ. 1 υπό στοιχείον α΄ παρεκκλίσεως, αποκλειόμενης ως προς ταύτα, των οποίων οι τοίχοι πρέπει να κατασκευάζονται εξ αφλέκτου υλικού καθ΄ άπαν το πάχος των μέχρι θεμελίων.4. Το ελεύθερον ελάχιστον πλάτος των κλιμάκων ορίζεται εις ενενήκοντα (0,90μ.) εφ΄ όσον πρόκειται περί διωρόφων οικοδομων.Δι΄ οικοδομάς, περιλαμβάνουσας πλείονας ορόφους, το ελάχιστον τούτο πλάτος ορίζεται εις 1.20 μ. Δια τας μικράς οικοδομάς, τας μνημονευομένας εν άρθρω 69, παρ. 1 υπό στοιχ. α, γ και δ και παρ 2 επιτρέπεται περιορισμός του άνω πλάτους εις 0,70 μ. Εις χώρους συγκεντρώσεως του κοινού, ασχέτως προς τον αριθμόν των ορόφων και τον απαραίτητον αριθμόν των κλιμάκων, δι΄ εκάστην τούτων το άνω πλάτος δεν πρέπει να κατέρχηται των 1,40μ. και αποκλείονται σφηνοειδείς βαθμίδες.5. Πλην των απαραιτήτων κλιμάκων εκάστης οικοδομής, ών το πλάτος εις εκάστην περίπτωσιν κανονίζεται ως άνω, αι τυχόν κατασκευαζόμεναι επιπροσθέτως κλίμακες εσωτερικής υπηρεσίας δύνανται να παρεκκλίνωσι των ανωτέρω διατάξεων. Πάντως ως ελάχιστον όριον πλάτους αυτών ορίζονται τα εξήκοντα εκατοστά (0,60 μ.).6. Αι κλίμακες πρέπει να εφοδιάζονται δια χειρολισθείρων τουλάχιστον κατά μίαν αυτών πλευράν, εκτός εάν πρόκειται περί κλιμάκων μη αποτελουμένων εκ πλειόνων των 3 βαθμίδων ή και πλειόνων μεγάλου πλάτους (υπέρ το 1,40 μ.) και το πού επί ύψους 1,50 μέτρων (συνήθεις κλίμακες εισόδων ή μνημειακαί κλίμακες εισόδων εντός προαυλίων κ.τ.λ.)7. ΤΟ ύψος των βαθμίδων εις όλας εν γένει τας κλίμακας δεν επιτρέπεται να υπερβαίνη τα 19 εκατ. μ. , το δε μέσον πλάτος αυτών να είναι έλασσον των 28 εκ. μ. Εις περίπτωσιν κλιμάκων ελικωτών το πλάτος της βαθμόδιος προς το εσωτερικον άκρον δεν επιτρέπεται να είναι έλασσον των 8 εκατ. του μέτρου. μικρά παρέκκλισιν από των ανωτέρω μεγεθών επιτρέπεται μόνον ως προς τας κατά την ανωτέρω παράγραφον 5 κλίμακας υπηρεσίας. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 77.

42

1. Ο μεταξύ του τέλους της κλίμακος και της εξόδου από της οικοδομής εσωτερικός διάδρομος πρέπει να έχη ελεύθερον πλάτος τουλάχιστον ίσον προς το της κλίμακος, οποία εις τούτον άγει, πάντως δε ουχί έλαττον του ενός και ημίσεος μέτρου και να δέχηται επαρκή απ΄ ευθείας φωτισμόν. Το αυτό πλάτος πρέπει να έχωσι και οι τυχόν παρεμβαλλόμενοι μεταξύ διαφόρων τμημάτων της κλίμακος διάδρομοι. Ως προς τα περιτοιχίσματα των διαδρόμων τούτων ισχύουσιν τα εν άρθρω 74 παρ. 3 δια τα κλιμακοστάσια οριζόμενα. Εσωτερικοί διάδρομοι, άγοντες εις τας κατά το άρθρον 76 παρ. 5 κλίμακας υπηρεσίας δύνανται να έχωσι και ολιγώτερον πλάτος, πάντως ουχί κάτω του ενός μέτρου. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 78.1. Ο δια την συγκοινωνίαν των εσωτερικών (δευτερευουσών ) οικοδομών 9άρθρ. 37) μετά των οικοχρήστων χώρων διάδρομος (άρθρ. 37, παρ. 8) πρέπει καθ΄ όλα τα περιτοιχίσματα αυτού να κατασκευάζηται εξ αφλέκτων υλικών. Ο ως άνω διάδρομος επιβάλλεται και αν ακόμη πρόκειται περί εσωτερικών διαμερισμάτων της κυρίας οικοδομής κειμένων εις το εσωτερικον αυτής μέρος, εφ΄ όσον ταύτα εισίν ανεξάρτητα του λοιπού κτιρίου ως προς την χρησιμοποίησιν (οίον αποτελουσιν ιδιαιτέραν κατοικίαν) και δεν ευρίσκονται εις άμεσον και ευχερή επικοινωνίαν μετά των κυριωτέρων διαδρόμων και κλιμάκων διεξόδου της οικοδομής προς τους κοινοχρήστους χώρους. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Πατώματα.Άρθρον 79.1. Τα πατώματα των υπέρ τα υπόγεια διαμερισμάτων επιβάλλεται να κατασκευάζονται εξ αφλέκτων υλικών. Του κανόνος τούτου επιτρέπεται εξαίρεσιν ως προς τα υπόγεια τα χρησιμοποιούμενα μόνον ως παραρτήματα των κατοικιών δι΄ αποθήκευσιν τροφίμων, αχρήστων αντικειμένων κ.τ.τ. εις οικοδομάς ών ο αριθμός των ορόφων δεν υπερβαίνει γενικώς τους 3 και αι ανεξάρτητοι κατά όροφον κατοικίαι τας 2. Πάντως το υπέρ το υπόγειον πάτωμα του κλιμακοστασίου πρέπει ν΄ αποτελήται εξ αφλέκτου υλικού.2. Τα πατώματα των διαμερισμάτων των χρησιμοποιούμενων ως καταστημάτων και εργαστηρίων και υπερκειμένων ετέρων διαμερισμάτων της οικοδομής και τα πατώματα των αμέσως υπέρ τα καταστήματα και εργαστήρια διαμερισμάτων επιβάλλεται α κατασκευάζονται εξ αφλέκτων υλικών. Εάν τα καταστήματα ή εργαστήρια δεν χρησιμοποιούσιν εύφλεκτα υλικά (π.χ. εάν δεν πρόκειται περί ξυλουργείων, χαρτοπωλείων, υφασματοπωλείων εν γένει, χρωματοπωλείων, παντοπωλείων κ.λ.π.) και η χρήσις του πυρός είναι εντετοπισμένη εις περιορισμένους χώρους (π.χ. καφενεία , ζαχαροπλαστεία, εστιατόρια) τότε επιβάλλεται η απομόνωσις των επικινδύνων τούτων χώρων δια περιβάλλοντος (πατωμάτων στεγών τοιχωμάτων μετά των εξαρτημάτων των) εξ αφλέκτου και δυσθερμαγωγου υλικού.3. Τα πατώματα των εντός του χώρου της στέγης ορόφων πρέπει να κατασκευάζονται καθ΄ ολοκληρίαν εξ αφλέκτων υλικών.4. Εν πάση περιπτώσει τα πατώματα οικοδομών αποτελουμένων εκ πλειοτέρων των τριών ορόφων πρέπει να κατασκευάζονται εξ αφλέκτων υλικών. Το αυτό επιβάλλεται και δια τας τριωρόφους οικοδομάς, εφ΄ όσον έκαστος όροφος αποτελείται εκ πλειοτέρων των 3 ανεξαρτήτων κατοικιών, εκάστης διαλαμβανούσης περισσότερα των 4 χρησιμοποιήσιμων διαμερισμάτων (δωματίων) ασχέτως προς διαδρόμους, μαγειρεία, λουτρά, αποθήκας και λοιπούς βοηθητικούς χώρους, ή και άνευ διακρίσεως εις ανεξαρτήτους κατοικίας εκ πλειοτέρων των 12 τοιουτων χρησιμοποιήσιμων διαμερισμάτων (π.χ. ξενοδοχεία ύπνου). Το αυτό ισχύει και δια τας διωρόφους ακόμη οικοδομάς, εφ΄ όσον ο δεύτερον όροφος περιλαμβάνει πλέον των 30 διαμερισμάτων νοούμενων ως άνω

43

(άνευ των βοηθητικών) και κέκτηται μοναδικην κλίμακα διεξόδου και μοναχικην έξοδον προς κοινόχρηστον χώρον.5. Εν πάση περιπτώσει τα διαμερίσματα εις ά γίνεται συχνή χρησις συνήθους πυρός (π.χ. μαγειρεία κατοικιών και καταστημάτων) πρέπει να περιορίζονται υπό τοίχων αφλέκτων και τα δάπεδα αυτών να επιστρώνονται δι΄ αφλέκτου υλικού.6. Εις τα κοινά (μετά ξυλίνων δοκών)πατώματα απαγορεύεται η χρήσις ευφλέκτων υλικών προς πληρωσιν διακένων δια την κατασκευήν ψευδοπατώματος). - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Θερμάστραι δωματίων, αγωγοί ηλεκτρικού ρεύματος.Άρθρον 80.1. Κατά την εγκατάστασιν αγωγών ηλεκτρικού ρεύματος και οιονδήποτε θερμικών εγκαταστάσεων εντός των οικοδομών επιβάλλεται η τήρησις των εκάστοτε καθοριζομένων ειδικών μέτρων ασφάλειας υπό των αρμοδίων υπηρεσιών.2. Αι θερμάστραι των δωματίων πρέπει να μη άπτονται των πέριξ τοίχων , ουδέ να τοποθετώνται απ΄ ευθείας επί του δαπέδου. Μέρη ξύλινα και εν γένει εξ ευφλέκτου υλικού ευρισκόμενα πλησίον των θερμαστών πρέπει να προστατεύονται δι΄αφλέκτου επικαλύμματος, η δε θερμάστρα να υπέρκειται του δαπέδου και να στηρίζηται δι΄ αφλέκτων ποδών επί αφλέκτου υποθέματος τοποθετουμένου επ΄ αυτού και εξέχοντος πέριξ της θερμάστρας. Μεταξύ της θερμάστρας και των ευφλέκτων μερών των τοιχωμάτων (προστατευομένων ως άνω) πρέπει να τηρήται ελευθέρα απόστασις τουλάχιστον 0,30 μ., μεταξύ δε της βάσεως των καιομενων υλικών της θερμάστρας και δαπέδου τουλάχιστον δέκα εκατοστά του μέτρου (0,10).Μεταξύ της θερμάστρας και των υπέρ ταύτην οιονδήποτε αντικειμένων πρέπει να μεσολαβή ελεύθερος χώρος τουλάχιστον 0,50 μ. Δια θερμάστρας μη σιδηράς (π.χ. εξ οπτής γής) επιτρέπεται μείωσις των άνω ορίων. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Εγκαταστάσεις μαγειρείων κ.λ.π.Άρθρον 81.1. Συνήθεις μηχαναί μαγειρείων των κατοικιών λειτουργουσαι δια φωταερίου ή ετέρας καυσίμου ύλης πρέπει πάντοτε να τοποθετώνται επί αφλέκτου και δυσθερμαγωγου βάσεως και οι τοίχοι παρ΄ οίς τοποθετούνται πρέπει να είναι επίσης άφλεκτοι.2. Μεγαλυτέρας σημασίας θερμικαί εγκαταστάσεις, οίον εγκαταστάσεις κεντρικής θερμάνσεως, κλίβανοι κ.τ.τ. , πρέπει να εγκαθίστανται εντός διαμερισμάτων αφλέκτων καθ΄ όλα των τα στοιχεία και υπόκεινται ως προς τα ειδικά μέτρα ασφαλείας της κυρίας εγκαταστάσεως, εις τους όρους τους κανονιζομενους υπό της αρμοδίας Μηχανολογικής υπηρεσίας. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΧΙ΄ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ ΑΠΌ ΑΠΟΨΕΩΣ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΟΜΙΚΗΣ

Θεμελιώδης κανών.Άρθρον 82.1. Παν οικοδόμημα επιβάλλεται να πληροί ως προς τας διαστάσεις των καθ΄ έκαστον στοιχείων του, ως προς την σύνθεσιν και σύνδεσιν τούτων και ως προς την επί του εδάφους έδρασίν του τους υπό της επιστήμης εκάστοτε καθοριζόμενους κανόνας δια την ασφάλειαν του, λαμβανόμενης υπ΄όψιν της

44

επιρροής του ιδίου βάρους, των αναλόγως του σκοπού του προσθέτων φορτίων και των ατμοσφαιρικών εν γένει επιδράσεων (ανέμου , χιόνος κτ.τ.).Εις σεισμοπαθείς περιοχάς πρέπει να λαβάνηται υπ΄όψιν και η εκ του σεισμού πρόσθετος επιφόρτισις. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Θεμελιώσεις.Άρθρον 83.1. Κατά την θεμελίωσιν πρέπει να ερευνάται η φύσις, η μορφή και η διεύθυνσις των στρωμάτων του υπεδάφους ως επίσης και η περιοχή εφ΄ ής εκτείνεται το υλικόν της αυτής φύσεως. Το τελευταίον τούτο πρέπει ιδιαιτέρως να εξατάζηται όταν το υπέδαφος είναι βραχώδες προς αποφυγήν εξαπατήσεως ως προς τους εφαρμοστέους όρους της θεμελιώσεως εκ της τυχόν παρουσίας μεμονωμένων μικρών βραχωδών όγκων. Προκειμένου περί μεγάλων οικοδομημάτων, επιβάλλεται προ πάσης ενάρξεως της θεμελιώσεως το μεν γεωλογικήν αναγνώρισιν του υπεδάφους εις βάθος κάτω των 2,50 μ., το δε πειραματικός έλεγχος της αντοχής αυτού.2. Ιδιαιτέρα εφιστάται προσοχή εις την περίπτωσιν θεμελιώσεως επί εδάφους μεταβλητού την φύσιν κ.λπ. κατά τα διάφορα σημεία της εδράσεως του έργου από απόψεως ομοιομόρφου καθιζήσεως αυτού.3. Το βάθος θεμελιώσεως των τοίχων του κτιρίου, οίτινες άπτονται κοινοχρήστων χώρων από της στάθμης του πεζοδρομίου ασχέτως προς τους όρους ούς επιβάλλει η στατικη άποψις, δεν πρέπει να είναι μικρότερον των 2,50 μ. Μικροτερον βάθος επιτρέπεται μόνον εφ΄ όσον πρόκειται περί μικρών (το πολύ διωρόφων) οικοδομών ανεγειρομένων εις τας κώμας όπου δεν υφίσταται περίπτωσις σοβαρών εκσκαφών εις τους κοινοχρήστους χώρους δι΄ υπογείους εγκαταστάσεις, ή εάν ο Δήμος παράσχη την προς τούτο άδειαν. Συνάντησις σκληρού μη υποκειμένου εις αποσάθρωσιν βράχου συνεπάγεται την ανάλογον μείωσιν του άνω ορίου κατά την κρίσιν της υπηρεσίας. Εφ΄ όσον έχουσιν ορισθή τα υψόμετρα του οδικού δικτύου, πρέπει να λαμβάνονται ταύτα ως βάσις δια τον καθορισμόν της στάθμης του πεζοδρομίου.4. Εις περίπτωσιν εκσκαφών δι΄ υπογείους εγκαταστάσεις εφ΄όσον εκ τούτων διατρέχει κίνδυνον η ασφάλεια των κτιρίων ο επισπεύδων την εκτέλεσιν των έργων υποχρεούται εις την λήψιν παντός εξασφαλιστικού των οικοδομών μέτρου και εις την πλήρη επανόρθωσιν οιασδήποτε εν αυτοίς εκ των εκσκαφών ζημίας. Εάν πρόκειται περί οικοδομών θεμελιωθεισών παρά τας διατάξεις της προηγουμένης παραγράφου μετά την ισχύν του παρόντος, εφ΄ όσον ο ιδιοκτήτης αυτοβούλως έπραξε τούτο, υποχρεούται εις την πληρωμήν των δαπανών δια τα μέτρα εξασφαλίσεως και εις την επανόρθωσιν των τυχόν γενόμενων ζημιών. Εάν η τοιαύτη θεμελίωσις εγένετο κατόπιν της αδείας του Δήμου, τότε ούτος βαρύνεται με τας άνω υποχρεώσεις. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Πάσχη τοίχων.Άρθρον 84.1. Οι εξωτερικοί τοίχοι του κτιρίου ήτοι οι απτόμενοι κοινοχρήστων χώρων ή εσωτερικών αυλών και εν γένει ερχόμενοι εις άμεσον επαφήν με τον ατμοσφαιρικόν αέρα ως επίσης και οι εξωτερικοί τοίχοι οι αποτελούντες στοιχεία του φέροντος οργανισμού (υποβαστάζοντες πχ. πατώματα) πρέπει να είναι αρίστης ποιότητος, τα δε συνήθη αυτών πάχη ορίζονται ως εξής :Α΄. Τοιχοποιίας εξ αργών λίθων:α΄. Τοίχοι θεμελίων 0,75 μ.β΄. Τοίχοι υπογείου 0,70 μ.γ΄. Τοίχοι ισογείου 0,60 μ.δ΄. Τοίχοι υπερκειμένων ορόφων 0,50 μ.

45

Β΄. Τοιχοποιίας εξ οπτοπλίνθων ή παρεμφερών τεχνητών λίθων :α΄. Τοίχοι θεμελ. πάχος τριών πλίνθων 0,77μ. περίπου.β. Τοίχοι υπογείου παχ. 2 ½ πλίνθων 0,64 μ. περίπου γ΄. Τοίχοι ισογείου και του υπέρ τούτο ορόφου πάχους δύο πλίνθων 0,51 μ. περίπου.δ΄. Τοίχοι υπερκειμένων ορόφων πάχος μίας και ημισείας πλίνθου 0,κ38 μ. περίπου.Ως μέτρον δια την μέτρησιν των πλίνθων λαμβάνεται κατά μέσον όρον πλίνθος κανονικών διαστάσεων ήτοι 25Χ12Χ26,5 εκατοστά του μέτρου.2. Τα άνω πάχη δύνανται να μειώνται εφ΄ όσον επιτρέπει τούτο η στατική και ο τρόπος κατασκευής, ήτοι η αντοχή των αποτελούντων την τοιχοποιίαν λίθων και πλίνθων, προς δε η αντοχή και το πάχος (δια τας οπτοπλινθοδομάς) του συνδετικού κονιάματος.Χρησιμοποίησις τοιχοποιίας εξ αργών λίθων δεν επιτρέπει μείωσιν του πάχους κάτω των 0,50 μ. εις πάσαν περίπτωσιν.3. Επιτρέπεται κατά παρέκκλισιν των ανωτέρω ορίων χρησιμοποιήσις λεπτών τοιχωμάτων εξ ειδικών σκευασιών εφ΄όσον υπαρχουσιν έγκυροι βεβαιώσεις περί της στερότητος του αφλέκτου και του αμεταβλήτου αυτών υπό των ατμοσφαιρικών επιδράσεων.4. Οι περί ών ο λόγος τοίχοι πρέπει να κατασκευάζονται εξ υλικών αρίστης ποιότητος, η δε σύνδεσις των λίθων κ.π. πρέπει να γίνεται δι΄ υδραυλικού κονιάματος ή εξ ασβέστου και καθαράς άμμου, απαγορευμένης της χρησιμοποιήσεως αντί της τελευταίας αργιλωδών, και οιονδήποτε ετέρων γαιωδών ουσιών.Εις τας οικοδομάς περί ών το άρθρον 69 παραγρ. 2 επιτρέπεται χρήσις τοίχων εκ ομοπλίνθων πάχους τουλάχιστον 0,60 μ. ως επίσης και παρέκκλισις από των άνω διατάξεων ως προς το κονίαμα και την ποιότητα της άμμου. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Κανόνες δομήσεως.Άρθρον 85.1. Οι μεσότοιχοι, οι λοιποί περιβάλλοντες το κτίριον τοίχοι, οι ενδιάμεσοι τοίχοι φορείς πατωμάτων και εν γένει τα κατακόρυφα φέροντα μέρη της οικοδομής πρέπει να δομώνται ταυτοχρόνως και υψώνται ομοιομόρφως (κατά οριζοντίας στρώσεις) καλώς συνδεδεμένα προς άλληλα. Οι φέροντες τοίχοι κατά τον συνήθη, δι΄ αργών λίθων, τρόπον δομήσεως, κατά τας μεταξύ των συνδέσις ως και περί τα αφιέμενα εις αυτούς ανοίγματα (θύραι, θυρίδες) πρέπει να φέρωσιν επαρκή αριθμόν ημιξέστων λίθων (γωνιολίθων) συνδεδεμένων μεταξύ των και μετά της λοιπής τοιχοποιίας καθ΄ όλον το πάχος των τοίχων. Ειδικώς εις τους μεσοτοίχους πρέπει ν΄ αντιστοιχή κατά τετρ. μέτρον επιφανείας είς τουλάχιστον τοιούτος λίθος διήκων καθ΄ άπαν το πάχος του μεσοτοίχου.2. Εφίσταται η προσοχή εις τοίχους του φέροντος ή μη οργανισμού μεγάλου ύψους και μεγάλου μήκους άνευ εγκαρσίων ενδιαμέσων συνδέσεων μετά των λοιπών μερών του κτιρίου. Η ευστάθεια τούτων πρέπει να εξασφαλίζηται δια του αναλόγου πάχους των και δι΄ ενδιαμέσων αντηρρίδων προσηρμοσμένων αρχιτεκτονικώς εις το όλον κτίριον.3. Δοκοί πατωμάτων, υπερθύρων κ.λπ. δε πρέπει να εδράζονται κατά τα άκρα των επί των κατακόρυφων φερόντων μερών ολιγώτερον των 0,20 μ. πάντως δε επί μήκους ελάσσονος του ύψους της δοκού, εκτός εάν τα κατακόρυφα μέρη αποτελουσι μετά των δοκών ενιαίον ομοιογενή σκελετόν, οπότε τα τους είδους της εδράσεως, ρυθμίζει ο στατικός υπολογισμός.4. Εις τας πρωτεύουσας οδούς των πόλεων, η θεμελίωσις και η διάταξις του κτιρίου επιβάλλεται να ρυθμίζηται βάσει προβλέψεως ανεγέρσεως τουλάχιστον τριώροφου οικοδομής. Εις τας αυτάς οδούς των πρωτευουσών των νομών, η ως άνω θεμελίωσις και διάταξις πρέπει να ρυθμίζηται βάσει του μεγίστου επιτρεπομένου ύψους κτιρίου, εφ΄ όσον επιτρέπουσι τούτο αι διαστάσεις του

46

οικοπέδου. Του κανόνος τούτου δύνανται να εξαιρώνται τα κατά το άρθρον 136 κτίρια. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Ειδικοί κανονισμοί ασφαλείας.Άρθρον 86.1. Δι΄αποφάσεων του επί της Συγκοινωνίας Υπουργού καθορίζονται τα όρια ασφαλείας των υλικών δομήσεως οι τηρητέοι κανόνες υπολογισμού δια τα διάφορα συστήματα δομήσεως, οι όροι ούς πρέπει να πληρώσι τα υλικά και ο τρόπος επεξεργασίας και εφαρμογής αυτών εις τα κτίρια, ο τρόπος εκτελέσεως των εργασιών δομήσεως και αι εκτελεστέαι εκάστοτε δοκιμαί αντοχής των άνω υλικών και των εκ τούτων δομουμένων κατασκευών. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Επίβλεψις τηρήσεως κανόνων ασφαλείας.Άρθρον 87.1. Η Αρχή οφείλει να αξιοί την εκτέλεσιν των εργασιών δομήσεως κατά τας διατάξεις ασφαλείας του παρόντος κεφαλαίου, και να επιβάλη παν μέτρον κρινόμενον ....... δια την ασφάλειαν των οικοδομών κατά την ....... αυτών ή και να αίρει τον τυχόν ........ εν ανάγκη και δι΄ αναγκαστικής κατεδαφίσεως των επικινδύνων κτισμάτων κατά τας σχετικάς διατάξεις.2. Εφ΄ όσον δεν πρόκειται περί υφισταμένου .... αλλά περί δυνητικού τοιούτου εκ προβλεπομένων εργασιών δομήσεως (οίον προσθήκαι, μεταρρυθμίσεις, κατεδαφίσεις κ.λπ.) ή εξ ενδεχόμενης επιρροής απροόπτων ενεργειών, οι ενδιαφερόμενοι προ πάσης επεμβάσεως της Αρχής υποχρεούνται εις την ιδία δαπάνη και φροντίδι εξέτασιν των κτιρίων υπό δύο ιδιωτών επιστημόνων μηχανικών, κατά τας περί ών η προηγούμενη παράγραφος ειδικάς διατάξεις. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΧΙΙ.

Υψη οικοδομών και ορόφων.Άρθρον 88.1.Εις εκάστην πόλιν καθορίζεται ειδικώς το μέγιστον επιτρεπόμενον ύψος των κτιρίων. Το ύψος τούτο, δια μεν τας κεντρικάς εμπορικάς οδούς δεν επιτρέπεται να υπερβαίνη τα 16,50/10 του πλάτους της οδού, δια δε τας λοιπάς, ήτοι τας συνοικίας των κατοικιών, τα 12/10 του πλάτους της οδού. Δια τους εξοχικούς συνοικισμούς το μέγιστον ύψος των οικοδομών δεν επιτρέπεται να υπερβαίνη το πλάτος της οδού.2. Το μέγιστον ύψος των οικοδομών εν ουδεμία περιπτώσει επιτρέπεται να υπερβαίνη, εις μεν τας πόλεις και κώμας τα 23 μέτρα, εις δε τους εξοχικούς συνοικισμούς τα 16,50 μέτρα. Εν πάση περιπτώσει επιτρέπονται κτίρια ύψους 9 μέτρων ως προς την πρόοψιν.3. Υπέρ το κατά τα ανωτέρω (παραγρ. 1 και 20μέγιστον ύψος, επιτρέπεται η προθήκη ενός μόνον εισέτι φόρου όπισθεν της όψεως ως προς ήν εξετάζεται το ύψος, εφ΄ όσον η ανωτάτη γραμμή της κορωνίδος αυτού δεν υπέρκειται της ανωτάτης γραμμής της κορωνίδος ή του αττικού της όψεως των 4,00 μέτρων και ολόκληρος ο πρόσθετος ούτος όροφος δεν υπέρκειται του κατά το άρθρον 91 παραγρ. 2 ορικου επιπέδου. Ο πρόσθετος ούτος όροφος κατασκευάζεται είτε επί του δώματος (ταράτσας) είτε εντός του υπό την κεκλιμένην στέγην κενού χώρου, εφ΄ όσον δια τοιαύτης επικαλύπτεται το κτίριον.

Κτίρια μεγάλου ύψους.

47

4. Εις κεντρικά τμήματα των πόλεων, δύνανται να επιτραπώσι και υπερβάσει ως προς τα κατά τα ανωτέρω μέγιστα όρια του ύψους, δι΄ εν μέρει ή και εν όλω κλιμακηδόν διατάξεως των αλλεπαλλήλων ορόφων ή ομάδων ορόφων κατ΄ αναλογον εφαρμογήν της προηγουμένης παραγράφου 3, υπό τους όρους όπως α΄. πέριξ του κτιρίου αφίεται επαρκής ελεύθερος εις την χρησιν του κοινού χώρος πλάτους ουχί ελάσσονος των δύο τρίτων (2/3)του μεγίστου ύψους του κτιρίου, β΄. ουδεμία επέρχηται μείωσις εις τον φωτισμόν και αερισμόν των πέριξ οκοδομών, γ΄. το κτίριον διέπηται υπό ειδικού αναλόγου των περιστάσεων εσωτερικού οικοδομικού κανονισμού καθοριζόμενου υπό της αρμόδιας Αρχής, απαραιτήτως δε, καθ΄ όλα τα μέρη τους είναι άφλεκτον, φερη πλήρη εγκατάστασιν κεντρικής θερμάνσεως και επαρκείς μηχανικός αναβατώρας, τα κατά το άρθρον 49 όρια κλειστών αυλών διπλασιάζονται μέχρι του κατά τα ανωτέρω παραγρ. 2 μεγίστου ύψους και δι΄ εκάστην υπέρ τούτο τριάδα μέτρων αυξάνονται κατά είκοσι επί τοις εκατόν και δ΄. τα κατά το άρθρον 50 παραγρ. 1 όρια απ΄ ευθείας θέας αυξάνονται μέχρι του αυτού ως άνω μεγίστου ύψους κατά πεντήκοντα επί τοις εκατόν και δι΄ εκάστην υπέρ τούτο τριάδα μέτρων κατά είκοσιν επί τοις εκατόν.

Υψος εις τα κεντρικά τμήματα των πόλεων.5. Το μέγιστον επιτρεπόμενον ύψος των κτιρίων επί των κεντρικών εμπορικών τμημάτων των μεγάλων πόλεων εν οίς υπάρχουσαι παλαιαί ουχί μεγάλου πλάτους οδοί και η αξία των οικοπέδων είναι μεγάλη, δύναται να καθορίζηται και επί τη βάσει των τοπικών συνθηκών κατά παρέκκλισιν των διατάξεων της ανωτέρω παραγρ. 1, πάντως όμως τηρουμένων των διατάξεων της παραγράφου 2 και εφεξής.6. Εν τη περιπτώσει ταύτη από του ύψους του ισουμένου προς το διπλάσιον του πλάτους της οδού και άνω, η ανέγερσις των επί πλέον ορόφων μέχρι του κατά τη παραγρ. 2 μεγίστου ύψους επιτρέπεται μόνον ένδον της όψεως και κατά τρόπον ώστε ούτοι να μη υπέρκεινται του κατά το άρθρον 91 παραγρ. 2 ορικου επιπέδου. Υπέρ το άνω μέγιστον ύψος δύνανται να εφαρμοσθώσιν αι διατάξεις της παραγράφου 3 του κατά το άρθρον 91 παραγρ. 2 ορικου επιπέδου αγομένου από της ως άνω σχηματιζόμενης ενδοτέρας όψεως. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Τρόπος υπολογισμού μεγίστου ύψους και ειδικαί περιπτώσεις.Άρθρον 89.1. Δια τον κατά το προηγούμενον άρθρον υπολογισμόν του μεγίστου ύψους, εις το πλάτος της οδού προστίθεται και το βάθος του κατά την ετέραν ή κατ΄ αμφοτέρας τας πλευράς της οδού τυχόν τηρητέου ακαλύπτου χώρου (περίπτωσις προκηπίων) ήτοι αντί του πλάτους της οδού λαμβάνεται υπ΄ όψιν η μεταξύ των δύο οικοδομικών γραμμών απόστασις. Το αυτό ισχύει και δια τας οικοδομάς τας ανεγειρομενας κατά τας διατάξεις του άρθρου 30 παραγρ. 3.2. Εις περίπτωσιν οικοδομικών γραμμών μη ευθειών ή μη παραλλήλων και εν γένει οδού μη εχούσης σταθερόν το κατά τα ανωτέρω πλάτος, έκαστον τμήμα της οδού μεταξύ 2 διαδοχικών παρόδων εξετάζεται ιδιαιτέρως και λαμβάνεται υπ΄ όψιν το μέσον αυτού πλάτος. Εάν εν τω μεμονωμένων τούτω τμήματι υφίστανται απότομοι μεταβολαί πλάτους τουλάχιστον κατά δύο (2) μέτρα συνεχιζόμεναι επί μήκους οδού ουχί ελάσσονος των είκοσι (20) μέτρων, τότε το μήκος τούτο θεωρείται ως ίδιον τμήμα και εφαρμόζεται η αυτή ως άνω διαταξις του μέσους πλάτους ως προς τα ύψη των οικοδομών εις τας όψεις τας περιλαμβανομενας εν αυτώ. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 90.

48

1. Εν περιπτώσει κλίσεως της οδού, αι επί ταύτης όψεις των κτιρίων διαιρούνται εις τμήματα μεγίστου μήκους τριάκοντα (30) μ. εφ΄ όσον το ολικον μήκος της όψεως υπερβαίνει το ποσόν τούτο λαμβανεται δε το ύψος εκάστου τμήματος ιδιαιτέρως υπ΄όψιν μετρούμενον εις το μέσον αυτού ως ορίζεται εν τοις ανωτέρω.2. Οικοδομή κειμένη επί της διασταυρώσεως δύο οδών διαφόρου πλάτους ή και ύψους επιτρέπεται να έχη σταθερόν ύψος εις αμφοτέρας τας όψεις τον μέσον όρον των κατά τα ανωτέρω οριζομένων μεγίστων υψών επί εκάστης των δύο οδών. Επίσης επιτρέπεται να έχη και επί της στενωτέρας οδού το ύψος το αντιστοιχούν εις την πλατυτέραν επί μήκους προσώπου από της γωνίας ίσου προς τας 3/2 του πλάτους της στενωτέρας οδού.3. Οικοδομή έχουσα όψεις επί δύο οδών διαφόρου πλάτους ή και ύψους αλλά μη κειμένη επί της τυχόν διασταυρώσεως αυτών επιτρέπεται να έχη εις εκάστην όψιν το αντιστοιχούν εις το πλάτος της οδού εφ΄ ής αύτη κείται ύψος εκτός αν η αποστάσις των δύο όψεων μετρούμενη εν οριζοντία προβολή μεταξύ των σημείων εις ά κατά τα ανωτέρω μετρείται το ύψος του κτιρίου, είναι μικροτέρα των 15 μέτρων , οπότε το ύψος εις την επί της στενωτέρας οδού όψιν επιτρέπεται να φθάση το της επί της πλατυτέρας οδού όψεως.4. Οικοδομή εκτισμένη επί ολοκλήρου οικοδομικού τετραγώνου, επιτρέπεται να έχη σταθερόν ύψος εις απάσας τας όψεις τον μέσον όρον των επιτρεπομένων μεγίστων υψών επί εκάστης των οδών, ή ίδιον ύψος εις εκάστην όψιν κανονιζόμενον επί τη βάσει των προηγουμένων παραγράφων.5. Εις περίπτωσιν γωνιαίας οικοδομής με αποτετμημένην την γωνίαν δίκην τρίτης πλευράς η τελευταία δεν λαμβάνεται υπ΄ όψιν ως προς τον καθορισμόν του μεγίστου ύψους της οικοδομής δια τον οποίον μόνον αι λοιπαί 2 πραγματικαί πλευραί πρέπει να λαμβάνονται υπ΄ όψιν.6. Εάν η πρόοψις της οικοδομής κείται έναντι οδού συμβαλλούσης εις την εφ΄ ής η πρόοψις και μη επεκτεινόμενης πέραν της δευτέρας (περίπτωσις διασταυρώσεως κατά σχήμα Τ) το εις την πρόοψιν ύψος της οικοδομής κανονίζεται βάσει του πλάτους της δευτέρας οδού, εκτός εάν η πρώτη έχη πλάτος από είκοσι (20) μ. και άνω, οπότε δια τον καθορισμόν του ύψους λαμβάνεται υπ΄ όψιν η κατά μήκος αυτής ελευθέρα έκτασις, ως ει μη οικοδομή έκειτο επί πλατείας.7. Εις περίπτωσιν τηρήσεως μεταξύ των έναντι κτιρίων αποστάσεως μεγαλύτερας του πλάτους των εφ΄ ών κείνται ταύτα οδών ως εκ της διασταυρώσεως των τελευταίων (π.χ. μικραί πλατείαι εις τας διασταυρώσεις των οδών) η μεγαλυτέρα αύτη απόστασις δύναται να λαμβάνηται υπ΄ όψιν δια τον καθορισμόν του ύψους, μόνον εις τα προόψεις ή τα τμήματα αυτών εις ά υφίσταται εν συνεχεία μετρούμενη επί καθέτου εις την υπό εξέτασιν πρόοψιν. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 91.Όρια κλίσεως της στέγης, αρχιτεκτονικαί προεξοχαί καθ΄ ύψος.1. Η κλίσις της εξωτερικής επιφανείας της στέγασης προς τον ορίζοντα δεν επιτρέπεται να υπερβαίνη τας 40 μοίρας.2. Επιτρέπεται όπισθεν της όψεως (εσωτερικής ή εξωτερικής) και υπέρ το μέγιστον επιτρεπόμενον ύψος αυτής, η ανέγερσις μεμονωμένων αρχιτεκτονικών προεξοχών, ήτοι αετωμάτων πυργίσκων, ανοιγμάτων στέγης κτ.λ. εφ΄ όσον αύται ευρίσκονται κάτωθι του επιπέδου του αγομένου υπό γωνίαν πεντήκοντα μοιρών προς τον ορίζοντα επί του σημείου εις ό η εις το μέσον της όψεως κατακόρυφος συναντά την ανωτάτην επιτρεπομενην γραμμήν της κορωνίδος ή του αττικού.3. Εν περιπτώσει διαμορφώσεως του δώματος εις κήπον, επιτρέπεται η παρά τη όψει υπέρ την ανωτάτην γραμμήν της κορωνίδος ή του αττικού κατασκευή των προς υποστήριξιν των φυτειών αναγκαιουντων στηριγμάτων.4. Εις πάσαν άλλην περίπτωσιν το ύψος αρχιτεκτονικών προεξοχών ή ορόφων συνυπολογίζεται εις το όλον ύψος των κτιρίων.

49

5. Εάν η οικοδομή δεν συνεχισθή εν τη προόψει μέχρι του επιτρεπομένου ορίου ύψους, δύναται να επιτραπή κλίσις στέγης μέχρι 60 μοιρών και διάταξις αλλεπαλλήλων ορόφων υπό ταύτην υπό τον όρον όπως ολόκληρος η στέγη αύτη περιορίζηται εντός του κατά την ανωτέρω παραγρ. 2 ορικου επιπέδου και μόνον μέχρι του οριζοντίου επιπέδου του αγομένου εκ του σημείου εξ ου κατά την ιδίαν παραγρ. 2 άγεται και το ορικον επίπεδον, αφού η στέγη υπάγεται ως προς την κλίσιν εις τας διατάξεις της 1ης παραγράφου και υπό την οποίας μόνον ενός ορόφου η εγκατάστασις είναι επιτετραμμένη, εφ΄ όσον συντρέχει η περίπτωσις του άρθρου 38 παραγρ. 3. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 92.Υψος εις το εσωτερικον των οικοδομών.1. Το κατά τα ανωτέρω οριζόμενον βάσει του πλατους των οδών κτλ. μέγιστον ύψος κτιρίου ισχύει εις εκάστην περίπτωσιν και ως προς τας εσωτερικά όψεις της κυρίας οικοδομής ως μέγιστον όριον και συνεπάγεται την υποχρέωσιν της μη υπερβάσεως και δι΄ άπαν το εσωτερικον της οικοδομής του αριθμου των ορόφων όστις κανονίζεται επί τη βάσει του επιτρεπομένου ορίου ύψους αυτών και του ως άνω οριζομένου μεγίστου ύψους εις τας προόψεις εκτός εάν πρόκειται περί της ειδικής περιπτώσεως της προβλεπομένης εν άρθρω 88 παραγρ. 4.2. Το ύψος των εις το εσωτερικον των οικοπέδων ανεγειρομένων αυτοτελών κτιρίων (άρθρ. 37) ρυθμίζεται πάντοτε εν συνδυασμώ προς τας σχετικας περί αυτών διατάξεις. Κατά τα λοιπά εφαμρόζονται αναλόγως αι ανωτέρω διατάξεις του μεγίστου αριθμού ορόφων εν αυτοίς κανονιζομενου βάσει του ύψος τούτου ως η προηγουμενη παράγραφος ορίζει.3. Εις περίπτωσιν διαφόρων υψών εις τας προόψεις του αυτού κτιρίου (αρθρ. 90 κτλ.) το μεγαλύτερον ύψος συνεχίζεται και εις το εσωτερικον μέρος της οικοδομικής επί τμήματος βάθους από της οδού ως προς την οποίαν ωρίσθη τούτο ίσου προς τα 3/2 του πλάτους της ετέρας (στενωτέρας) οδού.Εάν πρόκειται περί της περιπτώσεως του άρθρου 90 παραγρ. 3 το μικρότερον ύψος συνεχίζεται εις το εσωτερικον του κτιρίου τουλάχιστον μέχρι βάθους 15μ. από της εφ΄ ής εκανονίσθη προόψεως κατά το λοιπόν δε βάθος μέχρι της ετέρας προόψεως δύναται να εφαρμοσθή το μεγαλύτερον ύψος.4. Εις οικοδομάς του μη συνεχούς συστήματος ή ελευθέρας πανταχόθεν, ανεγειρομενας επί λίαν ανωμάλου εδάφους (περιπτώσει εξοχικών κτιρίων) δύναται να εφαρμοζηται ενιαίον καθ΄ όλα τα σημεία των ύψος προς τον μέσον όρον των μεγίστων υψών των αντιστοιχούντων εις εκάστην όψιν. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 93.Υψη ορόφων.1. Τα ελάχιστα επιτρεπόμενα ύψη ορόφων των διαμερισμάτων των οικοδομών , ορίζονται ως ακολούθως.Υπογείου.................................... 2,40μ.Ισογείου ....................................3,50 μ.Ισογείου προς χρησιν καταστήματος ..........4,80 μ.Δευτέρου ορόφου .............................3,00 μ.Τρίτου ορόφου ...............................3,00 μ.Τετάρτου ορόφου .............................2,80 μ.Πέμπτου ορόφου και άνω ......................2,60 μ.Εις τα υπόγεια συγκαταλέγονται ως προς το ύψος μικροί διάδρομοι, αποχωρητήρια, μικραί αποθήκαι και λουτρά.Ο δεύτερος όροφος εις τας εμπορικά τμήματα των πόλεων, εφ΄ όσον χρησιμοποιείτο ως παράρτημα του κάτωθι καταστήματος (μεσοπάτωμα), χωρίς να διανυκτερεύωσιν εν αυτώ άνθρωποι, δύναται να έχη το ύψος του υπογείου.

50

Όταν το ως άνω μεσοπάτωμα καταστήματος δεν διαχωρίζεται του τελευταίου καθ΄ όλην την επιφάνειαν, αλλ΄αφίεται εις το δάπεδον αυτού κενόν ίσιον τουλάχιστον προς το 1/6 της όλης επιφανείας του καθ΄ ό το κατάστημα μετα του μεσοπατώματος αποτελουσι κοινόν χώρον, το ύψος του ορόφου του καταστήματος δύναται να περιορίζηται και εις τα 4,00 μέτρα.Ο υπό την επικλινή στέγην όροφος (άρθρ. 91 παρ. 5) εις τα χαμηλότερα αυτής σημεία δεν επιτρέπεται να έχη ύψος έλασσον των 1,50μ.2. Τα ύψη των ορόφων των διαμερισμάτων δύνανται να μειώνται μέχρι των κάτωθι ορίων, οσάκις πρόκειται περί υπογείων και των τούτοις εξομοιουμένων ως άνω αποθηκών και λοιπών βοηθητικών χώρων μη πολυσύχναστων, περί διαμερισμάτων εχόντων ανοίγματα επί οδών και λοιπών ελευθέρω χώρων (απ΄ευθείας φωτισμού και αερισμού) πλάτους μείζονος του επιτρέποντος την εφαρμογήν του απολύτως μεγίστου ύψους και περί μικρών κατοικιών εις τα μη κεντρικά (εμπορικά) τμήματα των κωμών.Υπογείου ....................................2,20μ.Ισογείου ....................................3,00 μ.Ισογείου προς χρήσιν μικρού καταστήματος μησυγκεντρώσεως του κοινού.....................3,30μ.Ισογείου προς χρήσιν μικρού καταστήματος συγκεντρώσεως του κοινού ....................4,00μ.Δευτέρου και τρίτου ορόφου....................2,80μ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΧΙΙΙΠΡΟΕΞΟΧΑΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ

Συμφυείς προς τα κτίρια προεξοχαί, ισόγειον.Βαθμίδες εισόδων.Άρθρον 94.1. Η κυρία επιφάνεια της προόψεως πρέπει πάντοτε να τοποθετήται επί της οικοδομικής γραμμής λαμβανόμενων υπ΄όψιν και των σχετικών εξαιρέσεως του Κεφ. IV. Τα μέγιστα επιτρεπόμενα όρια των συμφυών προς τα κτίρια προεξοχών από της οικοδομικής γραμμής ορίζονται ως εξής :α΄. Δι΄ οδούς πλάτους κάτω των 10μ. 0,20β΄. Δια οδούς πλάτους από 10μ. έως 20μ. 0,25γ΄. Δια οδούς πλάτους άνω των 20μ. 0,30.2. Επί ύψους μέχρι τριών (3) μέτρων από της επιφανείας του πεζοδρομίου αι άνω προεξοχαί πρέπει να είναι διακεκομμέναι κατά την έννοιαν του μήκους της όψεως και να περιορίζονται κυρίως περί την είσοδον και τα ανοίγματα του κτιρίου. Το υπό τούτων καταλαμβανόμενον ολικον μήκος της όψεως δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερον του 1/5 αυτής. Συνέχεια των προεξοχών καθ΄ όλον το μήκος της προόψεως ή και απλώς επί πλέον του 1/5 (μέχρι του ως είρηται ορίου των 3,00μ.) επιτρέπεται μόνο μέχρι του 0,40 των κατά την προηγούμενην παράγραφον ορίων και επί επιφανείας της πρόοψεως μη υπερβαινούσης εν όλω τα 0,75 του μήκους αυτής ως προς τα επί πλέον μέρη.Αι ανιουσαι ή κατιουσαι βαθμίδες των εισόδων δεν συνυπολογίζονται εις το άνω ποσόν. Πάντως δεν επιτρέπεται προ εκάστης εισόδου εκτός των προσώπου του οικοπέδου ειμή μία τοιαύτη βαθμοίς ολικού μήκους ουχί ανωτέρου του ενός μέτρου και τεσσαράκοντα εκατοστών, πλάτους, ήτοι προεξοχής από του προσώπου του οικοπέδου 0,35 μ. και μέσου ύψους από του πεζοδρομίου ουχί μείζονος των 0,20 μ.Εις περίπτωσιν πλειοτέρων εισόδων επί της προόψεως του αυτού κτιρίου , μόνον προ μιας τούτων επιτρέπεται εξέχουσα ως άνω βαθμοίς. Δύνανται όμως να τοποθετηθώσι και εις τας λοιπάς εισόδους, εάν η μεταξύ των βαθμίδων απόστασις είναι τουλάχιστον πέντε (5) μέτρων. Εις περίπτωσιν ,ατιουσών βαθμίδων, η πρώτη ή το πολύ η δευτέρα κατιούσα βαθμοίς, πρέπει να διαμορφώται εις πλατύσκαλον πλάτους ουχί μικροτέρου του ενός μέτρου. Αι βαθμίδες πρέπει ν΄ αφίστανται τουλάχιστον 0,50 μ. των πλαγίων ορίων του οικοπέδου.Συμφυείς προς τα κτίρια προεξοχαί από ύψους 3,00μ. και άνω.

51

3. Από του ύψους 3,00μ. από του πεζοδρομίου και άνω τα ανωτέρω (παρ.1) μέγιστα όρια προεξοχών ορίζονται ούτω:1. Δια οδούς πλάτους κάτω των 10 μ. 0,352. Δια οδούς πλατους από 10-20 μ. 0,453. Δια οδούς πλάτους άνω των 20μ. 0,55.Δια την κυρίαν (ανωτάτην) κορωνίδα δύναται να επιτραπή υπό της υπηρεσίας μικρά παρέκκλισιν από των άνω ορίων.Αι αρχιτεκτονικαί προεξοχαί εν τω τμήματι τούτω των κτιρίων κανονίζονται ελευθέρως. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Ανοικτοί εξώσται.Άρθρον 95.1. Προεξοχαί, χρησιμοποιούμεναι ως ανοικτοί εξώσται, επιτρέπονται μόνον από ύψος 3,00 μέτρων από του πεζοδρομίου και άνω. Ως μέγιστον όριον προεξοχής αυτών ορίζονται δια πάσαν περίπτωσιν 1,10 μ΄. Οι τοιούτοι εξώσται πρέπει ν΄ αποτελώνται εξ απλής οριζοντίας πλακοειδούς προεξοχής, περιφρασσομενης δια κιγκλιδώματος μεταλλίνου ή εξ άλλου υλικού, μέχρις ύψους 1,20 μ. από του δαπέδου της πλακός. Αποκλείονται εντελώς πλήρη περιφράγματα εξωστών και οιαδήποτε τούτων επιστεγάσματα ή και πλάγιαι (κατακόρυφοι) προφυλακτήριοι προεξοχαί. Οι άνω εξώσται δεν επιτρέπεται να καταλαμβάνωσι πλέον των 3/4 του μήκους της προόψεως, πρέπει δε ν΄ αφίστανται από των ορίων της γειτονικής ιδιοκτησίας τουλάχιστον κατά το ποσόν της προεξοχής, πάντως δε ουχί έλαττον του 1.00μ.Κεκαλυμμένοι (κλειστοί) εξώσται.2. Προεξοχαί, χρησιμοποιούμεναι ως κεκαλυμμένοι εξώσται, επιτρέπονται μόνο από ύψος 3,00 μέτρων από του πεζοδρομίου και άνω, πάντως δε επί οδών εχουσών πλάτος από 7,50 μ. και άνω. Ως προς το όριον της προεξοχής ισχύουσιν τα εν τη προηγουμένη παραγράφω αναφερόμενα, αυξανομένου του οίκου ορίου εις 1,40 μ. δια οδούς πλάτους άνω των 15,00μν. Το άθροισμα των επιφανειών των προβολών των κεκαλυμμένων εξωστών επί επιφανείας παραλλήλου τη προόψει δεν πρέπει να υπερβαίνη το 1/΄5 της όλης επιφανείας της προόψεως. Έκαστος κεκαλυμμένος εξώστης δεν δύναται να καταλαμβανη εν συνεχεία πλέον του 1/3 του όλου μήκους της προόψεως, οφείλει δε ν΄ απέχη από των ορίων της γειτονικής ιδιοκτησίας ή παρακειμένου κλειστού εξώστου της αυτής ιδιοκτησίας τουλάχιστον κατά το ποσόν της προεξοχής, πάντως δε ουχί έλαττον του 1,00 μέτρου. Απαγορεύονται ανοικτοί εξώσται εν συνεχεία κεκαλυμμένων τοιούτων, αφ΄ ών πρέπει ν΄ αφίστανται τουλάχιστον κατά την άνω απόστασιν. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Προστεγάσματα Άρθρον 96.1. Τα προστεγάσματα διακρίνονται εις πάγια και κινητά.2. Τα πάγια προστεγάσματα πρέπει να ευρίσκονται εις ύψος τουλάχιστον 3,00 μέτρω από του εδάφους και να κατασκευάζονται εκ σκελετού μεταλλίνου ή εξ ωπλισμένου σκιροκονιάματος, επικεκαλυμμενου δια χονδρών ημιδιαφανών υάλινων πλακών. Το μέγιστον της προεξοχής των προστεγασμάτων από της οικοδομικής γραμμής ορίζεται εις 3,00 μ. με ελαχίστην πάντοτε απόστασιν 0,50 μ. μεταξύ του άκρου του πεζοδρομίου και της κατακορύφου της αγομένης εκ των ακραίων σημείων του προστεγάσματος. Εις προστεγάσματα εισόδων και προθηκών καταστημάτων δύναται να επιτραπή μείζων προεξοχή, εφ΄ ΄όσον το πλάτος της οδού εν σχέσει προς το ύψος των κτιρίων επιτρέπουσι τούτο.3. τα κινητά προστεγάσματα (σκιάδες, στόρια)α αποτελούνται εξ υφάσματος ή ετέρας παρεμφερούς ουσίας ως καλύμματος προσηρμοσμένης επί ελαφρού μεταλλίνου ή εξ ωπλισμένου σκιροκιονιάματος σκελετού. Το κάλυμμα πρέπει να είναι εν πάση περιπτώσει κινητόν και να συμπτύσσηται παρά την πρόοψιν,

52

επιτρέπον τον πλήρη εκ των άνω αερισμόν και φωτισμόν του κάτωθι πεζοδρομίου. Πάντως τα συμπτυσσόμενα μετά ή άνευ μέρους του σκελετού προστεγάσματα πρέπει να προκαταλαμβάνωσιν αισθητόν μέρος της προόψως. Ως προς την προεξοχήν των κινητών προστεγασμάτων και την από του άκρου του πεζοδρομίου απόστασιν αυτών, εφαρμόζονται τα της προηγουμένης παραγράφου, πρέπει δε να αφίστανται του πεζοδρομίου ο μεν σκελετός τουλάχιστον 3,00μ. το δε κινητόν κάλυμμα τουλάχιστον 2,20 μ . Τα κινητά προστεγάσματα, εις άς επιτρέπονται περιπτώσεις, δύνανται να εφαρμόζονται εν συνδυασμώ με τα πάγια.Όταν το πλάτος των πεζοδρομίων κρίνεται επαρκές αναλόγως της κινήσεως, δύναται να επιτρέπηται η στήριξις των σκελετών των κινητών προστεγασμάτων επί των πεζοδρομίων δι΄ ελαφρών υποστυλωμάτων. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 97.1. Τα κατά το προηγούμενον άρθρον κινητά προστεγάσματα επιτρέπονται μόνο δια εισόδους και προθήκας εργαστηρίων και περί τα καταστήματα υπαιθρίου συγκεντρώσεως του κοινού αποκλειόμενης της τοποθετήσεως τοιούτων εις εισόδους κατοικιών και προ εμπορικών καταστημάτων, εκτός αν πρόκειται περί μικρών τοιούτων καταστημάτων μεμονομένων μεταξύ ετέρων κτιρίων επί των ουχί πρωτευουσών εμπορικών οδών, εις ά δύναται να επιτραπή η χρήσις κινητών προστεγασμάτων.2. Τα προστεγάσματα εν γένει πρέπει να έχωσιν ευπρόσωπον εμφάνισιν και τον ανάλογον αρχιτεκτονικον διάκοσμον, να πλύνονται δε και καθαρίζονται τακτικώς. Τα κινητά εξ υφάσματος ή παρεμφερούς πυκτής ουσίας καλύμματα πρέπει ν΄ αντικαθίστανται ευθύς ως αρχίσει η φθορά αυτών.3. Απαγορεύεται η χρήσις των προστεγασμάτων προς οιονδήποτε έτερον σκοπόν πλην της προστασίας του υπ΄αυτά χώρου του πεζοδρομίου. Μόνον διακόσμησις αυτών δια φυτειών δύναται να επιτραπή (οίον αναρριχώμενα τοιαύτα) αποκλειόμενης της επ΄αυτών οπωσδήποτε προσαρμογής διαφημίσεων, πλην φωτεινών τοιούτων κατά την νύκτα επί ύψος μη δυναμένου να υπερβή τα 0,50 μ.4. Τα προστεγάσματα περιορίζονται μόνον άνωθεν των εισόδων και προθηκών των ισογείων διαμερισμάτων, εν ουδεμία δε περιπτώσει επιτρέπεται να αποκρύπτωσιν τας πινακίδας τας σημειουσας τα ονόματα των οδών και τας εγκαταστάσεις του φωτισμού αυτών.5. Επί προόψεων στερουμένων προ αυτών πεζοδρομίου αποκλείονται προστεγάσματα.6. Η αρχή δύναται να καθορίζη τας λεπτομερείας της τοποθετήσεως των προστεγασμάτων σπουδαιοτέρων εμπορικών οδών ώστε αι προεξοχαί αύται εν εκάστω οικοδομικω τετραγώνω ν΄ αποτελώσι αρμονικον σύνολον.7. Η εκροή των επί των καλυμμάτων των προστεγασμάτων πιπτόντων υδάτων, πρέπει να εκτελήται κατά τρόπον μη παρακωλύοντα την κυκλοφορίαν. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 98.Προεξοχαί εντός των προς τας οδούς ακαλύπτων χώρων.1. Εάν η οικοδομική γραμμή κείται όπισθεν του προσώπου του οικοπέδου (περίπτωσις προκηπίων)τότε εκτός των κατά το άρθρον 94 διακοσμητικών προεξοχών επιτρέπονται και αι ακόλουθοι.Ά. Η κατασκευή διακοσμητικών προπυλαίων επιστρεφομένων υπό ακαλύπτων εξωστών. η εξοχή αύτη δεν θα χρησιμοποιήται ως εξάρτημα αναγκαίον εις την χρησιν της οικοδομής (οίον κατοικία, αποθήκη κτλ.). Το σύνολον των προπυλαίων τούτων πρέπει α΄. καθ΄ ύψος να μη υπερβαίνη τα 5 μέτρα από της επιφανείας του εδάφους, β΄. να μη εξέχη της οικοδομικής γραμμής περισσότερον του 1/3 του ελαχίστου βάθους του υποχρεωτικού ακαλύπτου χώρου και γ΄. να μη καταλαμβάνη περισσότερον του τρίτου του μήκους της προόψεως.

53

Β΄. Η κατασκευή καλλιτεχνικών κλιμάκων υπό τους όρους όπως α΄. φθάνωσι μέχρις ύψους το πολύ ενός και ημίσεως μέτρου από της επιφανείας του εδάφους, β΄. η εκ του συνόλου τούτων αποτελούμενη προεξοχή μη εξέχη της οικοδομικής γραμμής πλέον των 2/3 του προ αυτών βάθους του υποχρεωτικού ελευθέρου χώρου και γ΄. μη καταλαμβάνωσι πλέον του τρίτου του μήκους της πρόοψεως.2. Κατά την περίπτωσιν της προηγουμένης παραγράφου, εφαμρόζονται κατά τα λοιπά ως προς τους ανοικτούς εξώστας αι διατάξεις του άρθρου 95 επιτρεπομένης της από τούτων παρεκκλίσεως ως προς το καθ΄ ύψος όριον, όπερ δύναται να είναι και κάτω των 3,00 μέτρων. Οσάκις μάλιστα το δάπεδον του εξώστου δεν υπέρκειται του 1,50 μ. από της επιφανείας του εδάφους, επιτρέπεται η καθ΄ οιονδήποτε τρόπον επί του εδάφους στήριξις αυτού και η περίφραξίς του δια συμπαγούς περιφράγματος εφαρμοζομένων ως προς τούτον αναλόγως των διατάξεων του παρόντος άρθρου περίπτωσις Α΄ ως προς την εξοχήν και το μήκος (όροι β΄ και γ΄).3. Κατά την αυτήν ως άνω περίπτωσιν επιτρέπεται η κατασκευή κεκαλυμμένων εξωστών υφ΄ ούς όρους προβλέπει η παραγρ. 2 του άρθρου 95. Η προεξοχή του κεκαλυμμένου εξώστου από της οικοδομικής γραμμής, επιτρέπεται να φθάνη το 1/4 του ελαχίστου βάθους του ελευθέρου χώρου, εάν το εκ των άνω διατάξεων (άρθρ. 95) προκύπτον όριον είναι έλασσον του ποσού τούτου, χωρίς να υπερβαίνη το 1/3 του αυτού βάθους εάν το εν λόγω όριον είναι μείζον του τρίτου τούτου.4. Κατά την ιδίαν περίπτωσιν επιτρέπεται η κατασκευή κεκαλυμμένων εξωστών εξικνουμενων μέχρι του εδάφους, εφ΄ όσον α. ο όγκος αυτών δεν υπερβαίνει το 1/4 του γινομένου της προβολής των επί της επιφανείας της πρόόψεως επί την μεγιστην προεξοχήν του εξώστου.β΄. Δεν καταλαμβάνουσιν εν όλω πλέον του 1/3 του μήκους της προόψεως.γ΄. Ως προς την προεξοχήν εφαρμόζηται η σχετική διάταξις της ανωτέρω παραγρ. 2 περίπτωσις Α΄. δ΄. Κατά τα λοιπά εφαμρόζονται αι περί κεκαλυμμένων εξωστών διατάξεις του άρθρου 95.ε΄. Ο κεκαλυμμένος εξώστης δεν αποτελεί στοιχέιον αμέσου χρήσεως του μεθ΄ ού συνέχεται εσωτερικού χώρου, αλλά κυρίως εξώστην ήτοι εξώστην ανοικτόν, οίοι οι προβλεπόμενοι εν τη ανωτέρω παραγρ. 2 μέχρις ύψους 1.50 μ. φέρονται στέγασμα άνωθεν και ανοικτόν εις τας κατακορύφους παρείας ή κεκαλυμμένον δι΄ υαλοπινάκων κατά το πλείστον μέρος (βεράντα). - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 99.Προεξοχαί εντός των πλαγίων και οπιθσίων αυλών 1. Επί των πλαγίων και οπισθίων όψεων των οικοδομών των κειμένων επί των υποχρεωτικώς τηρητέων ακαλύπτων χώρων του οικοπέδου, επιτρέπονται μόνον αρχιτεκτονικαί προεξοχαί μη δυνάμεναι να υπερβώσι δι΄ άπαν το ύψος του κτιρίου τα 0,30 μ. εφαρμοζομένων ως προς ταύτας των διατάξεων του άρθρου 94 παραγρ. 2.Εάν η απόστασις της οικοδομικής γραμμής από του γειτονικού ορίου ιδιοκτησίας υπερβαίνη τα 2,50 μέτρα, τότε επιτρέπεται αύξησις του άνω ορίου ιδιοκτησίας μέχρι των 0,20 του επί πλέον των 2,50 μ. ποσού , χωρίς ποτέ η συνολική προεξοχή να υπερβή τα 0,55 μ. όπερ τάσσεται ως μέγιστον όριον. Εάν η αυτή απόστασις υπερβαίνη τα 3,50 μ΄. τότε εντός του ορίου της επιτρεπομένης προεξοχής επιτρέπονται μικροί ανοικτοί εξώσται τηρουμένων των σχετικών διατάξεων του άρθρου 95 παραγρ. 1.Εις περίπτωσιν αποστάσεως μείζονος των 4,5 μ. επιτρέπονται και κλειστοί εξώσται εντός των αυτών ως άνω ορίων προεξοχής και συμφώνως προς τας σχετικάς περί αυτών διατάξεις του άρθρου 95 παραγρ. 2. Πάντως κλειστοί ή ανοικτοί εξώσται επιτρέπονται μόνον εφ΄ όσον επιβάλλεται τήρησις της αυτής ελευθέρας αποστάσεως και ως προς την γειτονικην ιδιοκτησίαν έναντι της θέσεως του εξώστου.

54

2. Εάν το σχέδιον ή ο σχετικός οικοδομικός κανονισμός προβλέπη κοινήν εσωτερικην αυλήν, εφ΄ ΄σον η επ΄ αυτής όψεις της οικοδομής αφίσταται της έναντι οικοδμ. γραμμής 7.00 μέτρα και άνω, αντί των διατάξεων της προηγουμένης παραγράφου, εφαμρόζονται κατ΄ αναλογίαν αι λοιπαί σχετικαι διατάξεις του παρόντος κεφαλαίου, της κατά το άρθρον 95 ελαχίστης αποστάσεως από του ορίου της γειτονικής ιδιοκτησίας, οριζόμενης εις το 1,50 της μεγίστης προεξοχής.3. Επί των ακαλύπτων χώρων των αφιεμένων οικειοθελώς υπό των ενδιαφερομένων πέραν της υποχρεώσεώς των, ήτοι επί πλέον των επιβεβλημένων τοιούτων εκ του παρόντος ή του σχεδίου και του σχετικού οικοδομικού κανονισμού επιτρέπονται οιαιδήποτε προεξοχαί. Πάντως όμως εφ΄ όσον επί τούτων ανεγνωρίσθη δυνάμει των διατάξεων του παρόντος δουλεία φωτός και αέρος, αι τοιαύται προεξοχαί υπόκεινται εις τους όρους του άρθρου 98 του παρόντος. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 100.Γενικοί κανόνες αναφερόμενοι εις τας προεξοχάς και ειδικαί τινες περιπτώσεις.1. Εις το συνεχές σύστημα , επιβάλλεται πάντοτε η διαμόρφωσις επιπέδου επιφανείας επί της πρόοψεως τουλάχιστον 20 τετρ. εκ./μ. επί του μεσοτοίχου και εις ύψος 1.50 από του πεζοδρομίου.2. Κατά την εφαρμογήν των άρθρων 98 και 99 του παρόντος κεφαλαίου , δια την μέτρησιν των καθ΄ ύψος ορίων, λαμβάνεται υπ΄ όψιν η στάθμη του εδάφους κατά την βάσιν της εξεταζόμενης όψεως του κτιρίου.3. Εις περίπτωσιν κλίσεως του δαπέδου του πεζοδρομίου ή του προ της όψεως του κτιρίου εδάφους (εφ΄ όσον τούτο λαμβάνεται ως αφετηρία) ως προς τον ορίζοντα παραλλήλων τη οικοδομική γραμμή , τα εν τω παρόντι κεφαλαίω αναφερόμενα καθ΄ ύψος όρια, θεωρούνται ως μέγιστα ή ελάχιστα (αναλόγως της σχετικής διατάξεως) ως προς ολόκληρον την εξεταζομενην πρόοψιν, μη επιτρεπομένης της εφαρμογής μέσου όρου λόγω της ως είρηται κλίσεως.4. Εφ΄ όσον μεταξύ όψεως τινός του κτιρίου και της έναντι πλευράς του οικοπέδου τηρείται ακάλυπτος χώρος. το εξώτατον σημείον πάσης προεξοχής πρέπει ν΄απέχη της εσωτερικής παρείας του επί της πλευράς τοίχου, τουλάχιστον κατά 1,00 μ. εάν πρόκειται περί αποκλειστικώς αρχιτεκτονικής προεξοχής, και τουλάχιστον κατά 1,50 μ. εάν πρόκειται περί άλλης φύσεως προεξοχών. Η απόστασις αύτη μετράται οριζοντίως.5. Οσάκις η οικοδομική γραμμή προβλέπεται ένδον του προσώπου του οικοπέδου (περίπτωσις προκηπίου) δια τον καθορισμον των κατά το άρθρον 94 παρ. 1 και 3 ορίων , αντί του πλάτους της οδού λαμβάνεται υπ΄ όψιν ως τοιούτον η μεταξύ των οικοδομικών γραμμών απόστασις.Κατά την εφαρμογήν των διατάξεων του παρόντος κεφαλαίου, εις περίπτωσιν γωνιαίων οικοδομών (δυο προσόψεων) εκάστη πρόοψις εξετάζεται αποκλειστικώς ως προς την προ αυτής οδόν. Εις περίπτωσιν καθ΄ ήν η γωνία είναι αποτετμημένη (τρεις πρόοψεις) εφ΄ όσον η δια της αποτμήσεως σχηματιζόμενη πρόοψις δύναται να θεωρηθή ιδανική προέκτασις οικοδομικών γραμμών ετέρας παρακείμενης οδού, εξετάζεται ως προς την τελευταίαν, εν εναντία δε περιπτώσει, εξετάζεται ως προς την ετέραν των οδών εφ΄ών κείνται αι λοιπαί της 2 προόψεις, δυναμένη να συνυπολογισθή μετά της μιάς τούτων. Πρόοψις κτιρίου κειμένη έναντι της συμβολής οδού μετά της εφ΄ής τούτο κείται, εξετάζεται μόνον ως προς την τελευταίον εφ΄ ής έχει οικοδομικην γραμμήν. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 101.Κατασκευασταί υπό την στάθμην της οδού - φωταγωγοί υπογείων.

55

1. Αποκλείονται οιαιδήποτε υπόγειοι (υπό το δάπεδον του πεζοδρομίου) κατασκευαί και παραρτήματα των κτιρίων πέραν του προσώπου του οικοπέδου πλην των απλών φωταγωγών.2. Οι ως άνω φωταγωγοί επιτρέπεται να εγκαθίστανται επί των διακένων των σχηματιζόμενων μεταξύ των αρχιτεκτονικών εξοχών και εσοχών των κτιρίων. Εν πάση περιπτώσει δύνανται να αφίστανται του προσώπου ου οικοπέδου, κατά το τέταρτον του πλάτους του πεζοδρομίου χωρίς να υπερβαίνωσι το 1,00 μ.3. Η ανωτάτη επιφάνεια των φωταγωγών πρέπει να επικαλύπτηται δια χονδρών υαλοπινάκων προσηρτημένων επί μεταλλικού ή εκ σιδηροπαγούς σκιρροκονιάματος σκελετού και τα μικρά τμήματα. Η ανωτάτη επιφάνεια της επικαλύψεως πρέπει να είναι ομαλή και να κείται εις την στάθμην του πεζοδρομίου, ής δύναται να υπέρκειται μόνον κατά 2 εκ. μ. υπό τον όρον ομαλής αποσβέσεως της προεξοχής δια κεκλιμένων επιπέδων μέχρι της στάθμης του πεζοδρομίου.4. Υπό τους άνω φωταγωγούς διατάσσονται κατακόρυφα ανοίγματα προς φωτισμόν των υπογείων χώρων, ών το διάκενον κατά την διεύθυνσιν της καθέτου επί του προσώπου του οικοπέδου δεν επιτρέπεται να υπερβαίνη το κατά την ανωτέρω παράγραφον 2 μέγιστον όριον. Πέραν του ορίου τούτου, επιτρέπεται μόνο τοίχος υποστηρίξεως προς διαμόρφωσιν του φωταγωγού.5. Οι ως άνω φωταγωγοί προς ουδεμίαν ετέραν χρήσιν πλην της του φωτισμού επιτρέπονται.Υπό την στάθμην του πεζοδρομίου επιτρέπεται η διαπλάτυνσις της θεμελιώσεως εκτός του προσώπου του οικοπέδου (εις βάρος του κοινοχρήστου χώρου) μέχρι προεξοχής μη υπερβαινούσης την κατά το άρθρον 94 παραγρ. 1 επιτρεπομενην τοιαύτην εν συνεχεία καθ΄ άπαν το μήκος της προόψεως εις την βάσιν του κτιρίου. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 102.Ανοικτοί φωταγωγοί.Εξαιρετικώς επιτρέπεται ανοικτοί φωταγωγοί προ των εις προθήκας διαμορφωμένων ανοιγμάτων των καταστημάτων, εφ΄ όσον αι προθήκαι συνεχίζονται και υπό την στάθμην του πεζοδρομίου. Εν τη περιπτώσει ταύτη, η προεξοχή του ανοικτού φωταγωγού, δεν δύναται να υπερβαίνη τα 2/3 των κατά το άρθρον 94, παραγρ. 1 ορίων και πρέπει να περιφρασσηται ούτος εντός του αυτού ορίου, δια καλλιτεχνικού κιγκλιδώματος ύψος 0,60 - 1,00 μ. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 103.Ειδικαί διατάξεις ως προς τας κατιούσας κλίμακας.Απαγορεύεται η διαμόρφωσις προεξοχών επί των πεζοδρομίων περί τας κατιούσας βαθμίδας - επιτρεπομένης μόνον τοιαύτης 2 εκ. μ. εις απόστασιν 0,20 - 0,40 μ. από της βαθμίδος υπό τον όρον ομαλής αποσβέσεως της προεξοχής δια κεκλιμένων επιπέδων μέχρι της στάθμης του πεζοδρομίου. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΧΙΥ.ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΟΙΝΗΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΝ.

Άρθρον 104.Διαμόρφωσις ορατών μερών των κτιρίων.1. Κατά γενικον κανόνα, αι προόψεις των οικοδομών και τα ορατά εν γένει αυτών μέρη, πρέπει αρχιτεκτονικώς να ικανοποιώσι την κοινην αισθητικήν. Επιβάλλεται να καθαρίζονται τακτικώς και ν΄ ανακαινίζονται τουλάχιστον ανά πενταετίαν.

56

Πλην της προόψεως και πας έτερον ορατός εκ κοινοχρήστων μερών τοίχος ή μεσότοιχος, επιβάλλεται να διαμορφούται αρχιτεκτονικώς. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Επικολλήσεις διαφημίσεων κτ.λ. Άρθρον 105.Απαγορεύεται η τυχαία επικόλησις και οπωσδήποτε προσάρτησις διαφημίσεων και ειδοποιήσεων επί των προόψεων των κτιρίων, οφείλει δε αυτή να περιορίζηται εντός μερών επί τούτω ειδικώς οριζομένων. Ένα πάση περιπτώσει απαγορεύεται η επικόλλησις αυτών από ύψος 4,00μ. και άνω. Επί κτιρίων ιδιαιτέρας αρχιτεκτονικής σημασίας, η προσάρτησις διαφημίσεων απαγορεύεται απολύτως. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 106.Αναλογία μεταξύ επιφανείας προόψεως και ανοιγμάτων.Η υπολειπόμενη μετά την αφαίρεσιν των ανοιγμάτων της προσόψεως επιφάνεια από ύψος 4.00 μ. και άνω, πρέπει να ισώται τουλάχιστον με το 1/6 της όλης επιφανείας (συμπεριλαμβανομένων και των ανοιγμάτων). Ο κανών ούτος δύναται μη εφαρμόζηται οσάκις η πρόοψις διαμορφουται εις αψιδωτήν στοάν. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Χρωματισμοί ορατών επιφανειών.Άρθρον 107.1. Απαγορεύεται ο χρωματισμός των ορατών όψεων των κτιρίων δια χρωμάτων ή συνδυασμού τοιούτων, προφανώς αντικειμένων εις την αισθητικην.2. Επιτρεπόμενοι χρωματισμοί των ως άνω όψεων είναι :α. Ο Χρωματισμός του φυσικού ξεστού μαλακού λίθου και η απομίμησις τούτου (αποχρώσεις τεφροκίτρινοι εν γένει).β. Ο φυσικός χρωματισμός των τσιμεντολίθων και τσιμεντολίθων και τσιμεντοκονιαμάτων.γ. Ο φυσικός χρωματισμός των μαρμάρων και απομιμήσεις τούτων (μαρμαροκονίας).δ. Ο φυσικός χρωματισμός των ερυθρών (αποχρώσεις ερυθροκίτρινοι και κεραμόχροοι) οπτοπλίνθων. Ούτος εφ΄ όσον πρόκειται περί εξοχικού τύπου οικοδομών (πανταχόθεν ελευθέρων εντός κήπων) δύναται να χρησιμοποιηθή άνευ περιορισμού τινος κατ΄ αρέσκειαν του ιδιοκτήτου, προκειμένου όμως περί των λοιπών κτιρίων επιτρέπεται μόνον εφ΄ όσον χρησιμοποιείται δι΄ ωρισμένα μέρη (κορωνίδες, διαζώματα, διακοσμητικά στοιχεία) και κατόπιν εγκρίσεως της υπηρεσίας. Επίσης προκειμένου περί των αυτών ως άνω εξοχικών οικοδομών δύνανται να επιτραπώσι και έτεροι ζωηροί χρωματισμοί.3. Γενικώς οι κατά τα ανωτέρω χρωματισμοί δέον να ώσι της αυτής αποχρώσεως εφ΄ όλων των μερών των όψεων της αυτής οικοδομής, απαγορευμένου του χρωματισμού ενίων όψεων ή μερών αυτών δια χρώματος διαφόρου προς το δια τα λοιπά μέρη χρησιμοποιηθέν.Τοιαύτη διαφορά χρωματισμού μερών όψεώς τινος επιτρέπεται μόνον οσάκις γίνεται χρήσις μαρμάρων η απομιμήσεως τοιούτων, αλά μόνο δι΄ ωρισμένα μέρη της οικοδομής, οίον βάσιν, παραστάδας, κίονας, κιονόκρανα, κορωνίδας πλαίσια και διακοσμητικάς εντοιχίσεις (λείας ή εν αναγλ΄υφω επί των όψεων.).4. Εξαιρετικώς δύναται να επιτραπή παρέκκλισις από των ανωτέρω , οσάκις πρόκειται περί ειδικής κατασκευής (ως επί παραδείγματι εις τα βάθη των κεκαλυμμενων εξωστών) ή αρχιτεκτονικού χαρακτήρος επιτρέποντος διακόσμησιν δια χρωμάτων περί ωρισμένων μερών. Δια τας περιπτώσεις όμως ταύτας απαιτείται προηγούμενη έγκρισις της υπηρεσίας. Επίσης δύναται να

57

επιτραπή κατά τον αυτόν τρόπον η χρησιμοποίησις στιλπνών πλακιδίων κεχρωματισμενων δι΄ ωρισμένα σημεία των όψεων, κατόπιν εγκρίσεως της υπηρεσίας.5. Επί αμφισβητήσεως εις περίπτωσιν μη σαφώς προβλεπομενην υπό του παρόντος άρθρου αρμοδία να αποφασίση τυγχάνει η υπηρεσία.Προς σαφεστέραν υπόδειξιν των επιτρεπομένων χρωματισμών εις τους ενδιαφερόμενους η υπηρεσία δύναται να καταρτίζη υποδείγματα των βασικών αποχρώσεων τούτων, ών οι ενδιαφερόμενοι δύνανται να λαμβάνωσι γνώσιν προσερχόμενοι εις τα γραφεία της. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Ενδείξεις δια την υποχρεωτικην διαμόρφωσιν.Υποχρεωτικοί αρχιτεκτονικοί τύποι.Άρθρον 1081. Η αρχιτεκτονική διαμόρφωσις των προόψεων των οικοδομών πρέπει να είναι πάντοτε ανάλογος προς την σπουδαιότητα της θέσεως αυτών. Ιδιαιτέρα προσοχή επιβάλλεται εις την μελέτην των επί πλατειών, κεντρικών οδών, περί εξαιρετικής σημασίας μνημειακά κτίρια και περί ιστορικής και αρχαιολογικής αξίας μνημεία ανεγειρόμενων οικοδομών.2. Πρέπει να καταβάλληται φροντίς εις την αρχιτεκτονικήν διάταξιν των προσόψεων επί των κεντρικωτέρων οδών και πλατειών, ώστε ν΄ αποφεύγηται η δυσαρμονία εκ των αλληλοδιαδόχων αποτόμων μεταπτώσεων των χαρακτηριστικών οριζοντίων γραμμών (γείσων, διαζωμάτων, εξωστών, ανοιγμάτων) των συνεχόμενων κτιρίων.Εις ωρισμένας οδούς και περιοχάς εκ των εν τη προηγούμενη παραγράφω 1 αναφερόμενων, δύναται δι΄ Υπουργικής αποφάσεως να επιβάλλονται ωρισμένοι γενικοί κανόνε ως προς την αρχικτεκτονικην διαμόρφωσιν των οικοδομών (οίον ιοσοϋψής κατά ορόφους διάταξις, ενιαία αρχιτεκτονική, εμφάνισις πλειοτέρων παρακειμένων κτιρίων κ.λπ.) ή και ωρισμέναι αρχιτεκτονικαί διατάξεις (τύποι προσόψεων). Κατά τον αυτόν τρόπον δύναται να επιβάλληται και η ενάσκησις ελευθέρου αρχιτεκτονικού ελέγχου των κτιρίων. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Χρησιμοποίησις αρχιτεκτονικών εσοχών.Προθήκαι καταστημάτων.Άρθρον 109.1. Απαγορεύεται εις τας πόλεις η κάλυψις των εκ των αρχικτεκτονικών εσοχών και εξοχών των κτιρίων δημιουργούμενων κενών δια προσθέτων προχείρων ή μονίμων εγκαταστάσεων προς ενάσκησιν εμπορίου ή οιονδήποτε έτερον σκοπόν. Παν κτίριον πρέπει να παρουσίαζη την εκ κατασκευής εξωτερικήν αυτού αρχιτεκτονικήν διαμόρφωσιν ελευθέραν από της βάσεως μέχρι του ύψους.2. Αποκλείονται εις τας πρωτεύουσας των νομών και τας πρωτεύουσας οδούς των λοιπών πόλεων επιθέσεις προθηκών εμπορευμάτων ή άλλου σκοπού επί των προόψεων των κτιρίων. Αι προόψεις αύται προκειμένου περί καταστημάτων πρέπει να διαρρυθμίζονται οικοδομικός και αρχιτεκτονικώς καταλλήλως, ώστε να χρησιμοποιώνται ως προθήκαι εμπορευμάτων κ.λπ. Κατά τας λοιπάς περιπτώσεις αι προθήκαι, , εν πάση περιπτώσει κινηταί (αναρτώμεναι μόνον κατά την ώραν της εργασίας) δεν επιτρέπεται να εξέχωσι της οικοδομικής γραμμής πέραν των δώδεκα εκατοστών το μέτρου (0,12μ.).3. Το είδος καλύψεως των ανοιγμάτων (προθηκών και εισόδων) των καταστημάτων, εις τα κεντρικά τμήματα των μεγάλων πόλεων δύναται να καθορίζηται υπό της Αρχής.Περίπτερα, καθίσματα, ανακουφιστήρια κ.λπ. εγκαταστάσεις. επί κοινοχρήστων χώρων και η εν αυτοίς τάξις. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

58

Άρθρον 110.1. Περίπτερα, καθίσματα, ανακουφιστήρια και οιαιδήποτε εγκαστάσεις εκ των επιτρεπομένων εις τους κονοχρήστους χώρους των πόλεων και κωμών πρέπει ν ΄ ανεγείρονται πάντοτε συμφώνως με τα υπό της επί της εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσίας θεωρούμενα κατάλληλα σχέδια, να διατηρώνται ευπρόσωποι και εν καλή καταστάσει και να συντηρώνται καλώς υπό των χρησιμοποιούντων ταύτας. Τα ανακουφιστηρια πρέπει κατά προτίμησιν να εγκαθίστανται υπογείως.2. Αποκλείονται αποθέσεις έστω και υπό μορφήν απολύτου προσωρινότητος οιονδήποτε αντικειμένων επί οδών και εν γένει κοινοχρήστων χώρων.3. Εις περιτπωσιν προσωρινών κατασκευών επί κοινοχρήστων χώρων λόγω εορτών, πανηγύρεων κ.λπ. (οίον εξεδρών, περιπτέρων, λαϊκών αγορών κτ.τ.), επιβάλλεται όπως η διάρκεια αυτών είναι απολύτως περιωρισμενη και προς παντός όπως απομακρύνονται αυτών ολοσχερώς ευθύς ως παρέλθη ο χρόνος της χρησιμοποιήσεώς των.4. Μόνιμοι μικραί εγκαταστάσεις επί κοινοχρήστων χώρων εξυπηρετικαί κοινής ανάγκης, ών η εν αυτοις τοποθετησις καθίσταται αναπόφευκτος δια λόγους τεχνικού ή έως εκ του προορισμού των, επιτρέπονται μόνο κατόπιν αποφάσεων του επί της Συγκοινωνίας Υπουργού, μετά σχετικην γνώμην του Δήμου. Τοιαύται εγκαταστάσεις είναι αι αναγόμεναι εις την εξυπηρέτσιν υδρεύσεως, φωτισμού, των πάσης φύσεως συγκοινωνιών και της ασφαλείας.5. Εγκαταστάσεις καλλιτεχνικοί, διακοσμητικαί και καλλωπιστικαί επί κοινοχρήστων χώρων τοποθετούνται υπό των Δήμων και Κοινοτήτων. Προκειμένου περί εγκαταστάσεων σημαντικών έργων τέχνης ή εξωραϊσμού χώρων ιδιαιτέρας σημασίας πρέπει ο Δήμος να ζητή και την γνώμην επιτροπής εξ ειδικών καλλιτεχνών και αρχιτεκτόνων. Εάν τα εν γένει εξωραϊστικά έργα θίγωσι και την διάταξιν του συγκοινωνιακού δικτύου (οίον διαρρυθμίσεις πλατειών εν σχέσει προς τας πέριξ οδούς) πρέπει να ζητήται και η γνώμη της επί της εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσίας, εν ανάγκη δε και του Υπουργείου η έγκρισις.6. Προσωριναί εγκαταστάσεις επί κοινοχρήστων χώρων δι΄ εορτάς κ.τ.τ. οίον εξέδραι, περίπτερα λαϊκών αγορών κ.τ.τ. επιτρέπονται μόνον βάσει αδείας της Αστυνομικής Αρχής, εκδιδομένης κατόπιν συνεννοήσεως αυτής μετά των Δήμων ή Κοινότητος.Οσάκις εκ των εγκαταστάσεων τούτων δύναται να διατρέξη κίνδυνον το κοινόν (οίον εξέδραι κ.τ.τ.) προ πάσης αυτών λειτουργίας επιβάλλεται ο έλεγχος υπό της εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσίας, ειδοποιουμενης προς τούτο υπό της Αστυνομική Αρχής.Τα περίπτερα λαϊκών αγορών πρέπει να περιορίζονται μόνο εις την έκθεσιν αντικειμένων και να μη αποτελώσι κεκαλυμμένους και κλειστούς χώρους.Εις περίπτωσιν διαρκείας των εγκαταστάσεων τούτων πέραν του δέοντος η Αστυνομική Αρχή, ειδοποιουμενη υπό της επί της εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσίας, οφείλει να προβαίνη εις την αναγκαστικην άρσιν των.Πάγιαι και εν γένει μεγάλαι εγκαταστάσεις των πλανοδίων μικροπωλητών απαγορεύονται επί των κοινοχρήστων χώρων, επιτρεπόμενης μόνον της χρησιμοποιήσεως μικρών τραπεζών φορτηγών υπό των χειρών εκάστου πωλητού. Τα της κυκλοφορίας αυτών κανονίζει η Αστυνομική Αρχή, η οποία χορηγεί και την σχετικην άδειαν. Εις περίπτωσιν καθ΄ ήν κατά την κρίσιν της επί της εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσίας σημειουται οιαδήποτε κατάχρησις, ως προς τας τοιαύτας εγκαταστάσεις, αύτη ειδοποιεί την Αστυνομικην Αρχή, η οποία οφείλει να προβαίνη αμέσως εις την άρσιν των και την αφαίρεσιν της σχετικής αδείας από τον κάτοχον.Επιτρέπεται η επί κοινοχρήστων χώρων εγκατάστασις ευπροσώπων καθισμάτων και τραπεζών των κέντρων αναψυχής, εφ΄ όσον δεν βλάπτεται η κυκλοφορία. Το συγκοινωνιακόν ζήτημα κανονίζει η Αστυνομική Αρχή, την δε άδειαν της εγκαταστάσεως παρέχει ο Δήμος ή η κοινότης. Πλην των άνω αντικειμένων και μικράς κινητής εξέδρας δι΄ ορχήστραν, ουδεμία ετέρα εγκατάστασις ή περίφραξις εις τοιαύτα υπαίθρια κέντρα είναι επιτετραμμένη.

59

Εις την περίπτωσιν των κατά τας παραγράφου 6 και 7 εγκαταστάσεων, ο Δήμος ή Κοινότης δικαιούται αποζημιώσεως, ήν η ιδία κανονίζει κατά τας διεπουσας του Δήμους και Κοινότητας διατάξεις. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Εξωραϊσμός και καθαριοτης κοινοχρήστων χώρων.Άρθρον 111.1. Οι Δήμοι και Κοινότητες υποχρεούνται να διατηρώσι εν καλή κατστάσει τας πλατείας, τας δενδροστοιχεία των οδών και τα κοινόχρηστα κηπάρια και άλση και να εξωραίζωσι όλους τους κοινοχρήστους χώρους.Εγκεκριμεναι αλλ΄αδιαμόρρφωτοι εισέτι πλατείαι, λόγω μη επεκτάσεως προς αυτάς της πόλεως, πρέπει να δενδροφυτέυονται υπό των Δήμων και κοινοτήτων, έστω και εν τη φυσική των καταστάσει . - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ XVΠΕΡΙΦΡΑΓΜΑΤΑ

Όρια ύψους περιφραγμάτων οικοπέδων.Άρθρον 112.1. Τα περιφράγματα (περιτοιχίσματα) των εντός των σχεδίων των πόλεων κειμένων οικοπέδων, δεν επιτρέπεται να έχωσιν ύψος μεγαλύτερον των δύο και ήμισυ μέτρων (2,50).Το όριον τούτο ισχύει τόσον δια τα μεταξύ κοινοχρήστων χώρων και ιδιοκτησιών περιφράγματα, όσον και δια τα μεταξύ των τελευταίων διαχωριστικά τοιαύτα. Επίσης ισχύει και αν ακόμη το περίφραγμα περιλαμβάνεται εντός μιας και της αυτής ιδιοκτησίας.2. Το ανωτέρω όριον είναι το μέγιστον υποχρεωτικον τοιούτον δια τα μεταξύ των ιδιοκτησιών διαχωριστικά περιφράγματα, επί της απόψεως ότι οιοσδήποτε των ενδιαφερομένων ιδιοκτητών, δικαιούται να κατασκευάση αυτά μέχρι του εν λόγω ορίου. Δύνανται ουχ ήττον ούτοι κοινή συμφωνία, ής την διάρκειαν ισχύος ορίζουσιν εν αυτή ταύτη, να ορίζωσι υπό τύπος δουλείας του ακινήτου και μικρότερον όριον.Εις την τάξιν των περιφραγμάτων υπάγονται και οιοιδήποτε απλοί τοίχοι εντός των οικοπέδων ή επί των ορίων αυτών, εφ΄ όσον ούτοι δεν αποτελουσι στοιχείον της οικοδομής ήτοι πλευράν του κεκαλυμμένου χώρου (δωματίου) ή τουλάχιστον χρησιμοποιησίμου υποστέγου. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Περιφράγματα εις θέσις εν αίς επιτρέπονται κτίρια.Άρθρον 113.1. Εφ΄ όσον πρόκειται περί διαχωριστικών μεταξύ συνορευόντων οικοπέδων περιφραγμάτων , εις θέσεις καθ΄ άς επιτρέπεται να εφάπτονται προς άλληλα τα ανεγειρόμενα κτίρια (συνεχές οικοδομικον σύστημα), οι κατά το προηγούμενον άρθρον περιορισμοί εισιν απολύτως προσωρινοί,ουδέν δημιουργούντες υπέρ οιουδήποτε δικαίωμα φωτός, αέρος κ.λπ. , εκτός εάν πρόκειται περί των κατά το άρθρον 38 παραγρ. 3 δουλειών συνεπεία παρεκκλίσεως από του συνεχούς συστήματος.2. Εις περίπτωσιν ανεγέρσεως ή επεκτάσεως οικοδομής μέχρι του κοινού των ιδιοκτησιών ορίου επί οικοπέδου έχοντος διαχωριστικά περιφράγματα και χρησιμοποιήσεως τούτων ως στοιχείων της οικοδομής, ο ενδιαφερόμενος ιδιοκτήτης δικαιούται εις την ύψωσιν των διαχωριστικών τοίχων μέχρι του

60

αναγκαίου δια την οικοδομήν ύψους, χωρίς ν΄ απαιτήται οιαδήποτε προς τούτο συγκατάθεσις ή παρέμβασις του ιδιοκτήτου της ομόρου ιδιοκτησίας.Επιτρέπεται η επί των κατά την ανωτέρω παράγραφον 12 περιφραγμάτων, στήριξις υποστυλωμάτων ή η εν μέρει τοιούτων ύψωσιν, προς υποστήριξιν εξωστών, δωμάτων κ.τ.τ. Πάντως τα υποστυλώματα και υπερυψώσεις υπάγονται εις τας διεπούσας τους μεσοτοίχους διατάξεις. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Τρόπος κατασκευής περιφραγμάτων.Συμπαγή κιγκλιδωτά.Άρθρον 114.1. Τα μεταξύ των ιδιοκτησιών διαχωριστικά περιφράγματα δέον να κατασκευάζονται εις πάσαν περίπτωσιν συμπαγή 9τοιχοποιίας). Επιτρέπεται ουχ ήττον παρέκκλισιν από του περιορισμού τούτου, κατόπιν κοινής μεταξύ των ενδιαφερομένων ιδιοκτητών συμφωνίας, εφαρμοζόμενων ως προς ταύτην αναλόγως των διατάξεων του άρθρου 112 παραγρ. 2.2. Τα μεταξύ των ιδιοκτησιών και των κοινοχρήστων χώρων περιφράγματα, εφ΄ ών οικοπέδων το ισχύον σχέδιον ή ο σχετικός οικοδομικός κανονισμός προβλέπει μεταξύ του προσώπου του οικοπέδου και του κτιρίου την υποχρεωτικην τήρησιν ακαλύπτου χώρου, επιτρέπεται να κατασκευάζονται συμπαγή το πολύ μέχρις ύψους ενός μέτρου από του πεζοδρομίου, από του σημείου δε τούτου και άνω, επιβάλλεται να κατασκευάζονται κατά τρόπον ώστε ο όπισθεν αυτών χώρος του οικοπέδου να καθίσταται ορατός( π.χ. εκ κιγκλιδώματος ή δικτυωτού).Μόνον εις οδούς βιομηχανικών εγκαταστάσεων επιτρέπεται εξαίρεσις του κανόνος τούτου δι΄ υπουργικής αποφάσεως, εφ΄ όσον η οδός γενικώς φέρει βιομηχανικον χαρακτήρα και εις το περιφρασσόμενον μέρος πρόκειται, κατόπιν αδείας της αρμοδίας Αρχής, να αποθηκευθώσιν εύφλεκτα υλικά.3. Κατά τας περιπτώσεις της προηγούμενης παραγράφου και τα μεταξύ των ιδιοκτησιών διαχωριστικά περιφράγματα (πλάγιοι μεσότοιχοι) επιβάλλεται να κατασκευάζονται καθ΄ όν αύτη ορίζει τρόπον επί των τμημάτων των περιλαμβανόμενων εντός των τηρητέων ακαλύπτων χώρων.4. Εάν πρόκειται περί οικοπέδων εφ΄ ΄ων ισχύει επί πλέον και περιορισμός τηρήσεως ακάλυπτου χώρου και μεταξύ των οικοδομών και των πλαγίων αυτών πλευρών (μη συνεχές οικοδομικον σύστημα, οικοδομαί πανταχόθεν ελεύθεραι), η υποχρέωσις της κατασκευής των πλαγίων διαχωριστικών περιφραγμάτων κατά τα εν τη προηγουμένη παραγράφω οριζόμενα, ισχύει και επί βάθους δύο εισέτι μέτρων από της προς την οδόν οικοδομικής γραμμής.5. Επί των διαχωριστικών μεταξύ των ιδιοκτησιών περιφραγμάτων επιτρέπεται η ανάπτυξις αναρριχωμένων φυτειών καθ΄άπαν το ύψος των, εφ΄ όσον μεταξύ τούτων και των οικοδομών επιβάλλεται η τήρησις ακαλύπτων χώρων. Τοιαύται φυτείαι επιτρέπονται και επί των μεταξύ κοινοχρήστων χώρων και ιδιοκτησιών περιφραγμάτων.6. Η υπ΄αριθ. 2 παράγραφος εφαρμόζεται και εις την περίπτωσιν του άρθρου 30 παραγρ. 3 εδαφ. α΄.7. Η υπ΄αριθ. 1 παράγραφος εφαρμόζεται και εις την περίπτωσιν του άρθρου 38 παραγρ. 3.8. Εις περίπτωσιν συμπτώσεως των εν ταις προηγουμέναις υπ΄αριθ. 6 και 7 παραγράφοις αναφερομένων περιπτώσεων, εφαρμόζονται αναλόγως αι διατάξεις των παραγρ. 2,3 και 4.9. Ως προς την εφαρμογήν της παραγράφου 4 διασαφηνίζεται ότι αύτη δεν αφορά τα μεταξύ των εις το εσωτερικόν των οικοπέδων τηρητέων ακάλυπτων χώρων (κατ΄ εφαρμογήν των διατάξεων του άρθρου 33 ή και άλλων) περιφράγματα, ως προς τα οποία εφαρμόζεται η παράγραφος 1.Αι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται και αν ακόμη δεν πρόκειται περί διαχωριστικών περιφραγμάτων, αλλ΄η θέσις αυτών ως προς τα κτίρια και τους κοινοχρήστους χώρους είναι ανάλογος προς τας υπό του άρθρου τούτου προβλεπομενας. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

61

Περιφράγματα μεταξύ χώρων παρουσιαζόντων διαφοράν στάθμης.Άρθρον 115.1. Τα εν τοις ανωτέρω αναφερόμενα ύψη των περιφραγμάτων μετρώνται από της στάθμης του εδάφους εφ΄ ού ταύτα εδράζονται. Ειδικώς τα των μεταξύ ιδιοκτησιών και κοινοχρήστων χώρων μετρώνται από της στάθμης του πεζοδρομίου, ή τοιούτου μη υπάρχοντος, από της οδού. Πάντως εις περίπτωσιν αμφιβολιών ως προς την ακρίβειαν της αφετηρίας μετρήσεως ρυθμίζει το ζήτημα η επί της εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσία κατά την κρίσιν της και ούτως ώστε να αποφεύγηται υπέρβασις των εν τοις ανωτέρω οριζομένων ορίων.2. Εάν η επιφάνεια από την σταθμην της οποίας μετράται το ύψος των περιφραγμάτων παρουσιάζη κατά την διεύθυνσιν αυτών κλίσιν ως προς τον ορίζοντα, τα περιφράγματα υποδιαιρούνται εις τμήματα μήκους το πολύ 4 μέτρων και το ανωτέρω ύψος μετράται εις το μέσον εκάστου τοιούτου τμήματος.3. Εάν η στάθμη του οικοπέδου εις το πρόσωπον αυτού υπέρκειται της στάθμης του κοινοχρήστου χώρου, η διαφορά αύτη του ύψους συνυπολογίζεται τόσον ως προς το συμπαγές μέρος του περιφράγματος, όσον και ως προς το ολικον ύψος αυτού. Εάν η διαφορά αύτη κυμαίνεται μεταξύ 1-1.50 μέτρου , επιτρέπεται η κατασκευή μόνον απλού κιγκλιδωτου προφυλακτηρίου στηθαίου ύψους μη υπερβαίνοντος το εν μέτρο. Εάν η διαφορά υπερβαίνη τα 1,50 μέτρα, ο ιδιοκτήτης οφείλει πάντοτε να καταβιβάζη εις το ύψος τούτο την στάθμην του οικοπέδου του επί βάθους ουχί ελάσσονος των τεσσάρων μέτρων από της προς την οδόν πλευράς αυτού, Κατά τας περί ών η παρούσα παράγραφος περιπτώσεις, τα επί των μεταξύ των ιδιοκτησιών διαχωριστικά περιφράγματα (όπου υπάρχωσι τοιαύτα) πρέπει να απολήγωσι παρά την οδόν εις το ύψος των επ΄ αυτής περιφραγμάτων και δια βαθμιαίας μεταβολής του ύψους των συνεχιζόμενης επί μήκους αυτών τουλάχιστον 3.50 μ. , να εξικνωνται εις τον κανονικόν ύψος των (2,50) μ.4. Εν περιπτώσει διαφοράς στάθμης μεταξύ δύο παρακείμενων οικοπέδων, εφ΄ όσον μεν αύτη κατά το κοινόν όριον είναι ελάσσων του ενός μέτρου, συνυπολογίζεται εις το όλον ύψος του περιφράγματος μέχρι των 2,50μ. (κατασκευαζόμενου τούτου επί της υψηλοτέρας στάθμης με μικρότερον ύψος), εφ΄ όσον δε είναι μείζων το περίφραγμα κατασκευάζεται με σταθερόν ύψος ενός και ημίσεως μέτρου από της υψηλοτέρας στάθμης. Εάν η διαφορά υπερβαίνη τα 2,50 μ. τότε το υποχρεωτικον ύψος του περιφράγματος περιορίζεται εις 0,50μ., το επί πλέον δε ύψος μέχρι του 1,50μ. είναι δυνητικόν δια τον ιδιοκτητην του υψηλοτέρου οικοπέδου. Εν πάση περιπτώσει το επί του υψηλότερου οικοπέδου περίφραγμα επί ύψους 0,50 μ. άνωθεν της στάθμης αυτού πρέπει να είναι πάντοτε συμπαγές (εκ τοιχοποιίας), η δε ως άνω δυνητική υπερύψωσις δύναται να είναι και μη συμπαγής. Καθ΄ άς περιπτώσεις παρουσιάζεται διαφορά στάθμης μεταξύ των ορίων οικοπέδων κατά τα κοινά όρια, υφίσταται δε κίνδυνος διαβρώσεως του εδάφους (εδάφη γαιώδη ή εκ σεσαθρωμένων βράχων), επιβάλλεται η κατασκευή τοίχου προς επικάλυψιν της γυμνής επιφανείας ή εν ανάγκη και υποστηρίξεως, δίκηντος από του ενός εις το έτερον οικόπεδον. Η αρμοδία αρχή αποφαίνεται περί της αναγκαίας κατασκευής τοιούτου τοίχου.Κατα τας περί ών η ανωτέρω παράγραφος 3 περιπτώσεις, ο ιδιοκτήτης υποχρεούται να μορφώνη κανονικον πρανές επί της ιδιοκτησίας του προς την οδόν συμφώνως προς τας σχετικας υποδείξεις της υπηρεσίας, εάν δε το έδαφος εν είναι βραχώδες, υποχρεούται να καλύπτη το πρανές τούτο είτε δια φυτειών είτε δια τοιχοποιίας ή λιθενδύτου ωρισμενης επιφανειακής μορφής. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Διαχωριστικά περιφράγματα.Άρθρον 116.

62

1.Τα μεταξύ των ιδιοκτησιών διαχωριστικά περιφράγματα τοποθετούνται εξ ημισείας επ΄ αμφοτέρων των συρευσουσών ιδιοκτησιών και είναι κοινά, ως προς δε τη επιβάρυνσιν δια την δαπάνην κατσκευής αυτών ως επίσης και των περί ών το προηγούμενον άρθρον παραγρ. 4 τοίχων επικαλύψεως ή υποστηρίξεως εφαρμόζονται τα περί μεσοτοιχιών γενικώς ισχύοντα. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Υποχρεωτική και μη περίφραξις οικοπέδων.Άρθρον 1171. Εις περίπτωσιν ανεγέρσεως οιασδήποτε οικοδομής η περίφραξις των οικοπέδων επί του προσώπου αυτών, ήτοι κατά τα μεταξύ ιδιοκτησίας και κοινοχρήστων χώρων όρια, είναι υποχρεωτική εφ΄ όσον ταύτα κείνται εντός των σχεδίων των πόλεων είτε επιβάλλεται μεταξύ προσώπου και οικοδομικής γραμμής τήρησις ακαλύπτου χώρου, είτε αφίεται ούτος οικειοθελώς όπισθεν της οικοδομικής γραμμής (άρθρον 30 παραγρ. 3).2. Η επί των προσώπων των οικοπέδων περίφραξις δύναται να παραλείπηται εις κώμας και εξοχικούς συνοικισμούς, εφ΄ όσον συντρέχει η περίπτωσις του άρθρου 115 παραγρ. 3 και η διαφορά στάθμης είναι 1,00 έως 1,50 μέτρ. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Περίφραξις οικοπέδων εκτός του σχεδίου Άρθρον 118.1.Αι διατάξεις του παρόντος κεφαλαίου εφαρμόζονται κατ΄ αναλογίαν και δια τα εκτός των σχεδίων των πόλεων επί οδών συγκοινωνίας έχοντα πρόσωπα οικόπεδα, εφ΄ών επιτρέπεται η ανέγερσις οικοδομών.2. Περίφραξις των εκτός του σχεδίου γηπέδων επιτρέπεται μόνον:α΄. Καθ΄άς περιπτώσει δυνάμει των ειδικών περί δομήσεως εκτός των σχεδίων των πόλεων διατάξεων επιτρέπεται η επ΄ αυτών ανέγερσις κτιρίων και μόνον εφ΄ όσον ανεγείρονται τοιαύτα.β΄. Οσάκις πρόκειται περί προστασίας οπωροφόρων δένδρων ή ανθοκήπων επι συνεχόμενης εκτάσεως ουχί ελάσσονος των 4 στρεμμάτων.Κατά τας άνω περιπτώσεις, ως προς τη περίφραξιν ισχύουσιν εν γένει αι διατάξεις του παρόντος κεφαλαίου και επιτρέπεται αύτη, κατά μεν την πρώτην εφ΄ όσον θέλει περιφραχθή ολόκληρος ο προβλεπόμενος υπό των ειρημένων ειδικών διατάξεων ελάχιστον χώρος δια την εκτέλεσιν εργασιών δομήσεως, κατά δε την δευτέραν εφ΄ όσον θέλει περιφραχθή ολόκληρος ο δι΄ αυτήν οριζόμενος ως άνω ελάχιστος χώρος.3. Εις πάσαν ετέραν περίπτωσιν πλην των άνω η περίφραξις επιτρέπεται μόνον κατά πρόχειρον τρόπον δι΄ απλών συρματοπλεγμάτων και καταλλήλων δια φράκτας φυτειών οσάκις η καλλιέργεια ή η προστασία δασωμένων εκτάσεων δικαιολογεί ταύτην, πάντως δε εφ΄ όσον πρόκειται περί εκτάσεως ουχί ελάσσονος των δύο στρεμμάτων. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΧVI.

Διαχωριστικοί τοίχοι.Άρθρον 119.1. Οι διαχωριστικοί ή κοινοί τοίχοι ή μεσότοιχοι, αδιαφόρως του σκοπού των, ήτοι είτε αποτελουσι στοιχεία των οικοδομών, είτε απλώς αποβλέπουσιν εις την περίφραξιν των ιδιοκτησιών, πρέπει αν τοποθετώνται επ΄ αμφοτέρων των ομόρων ιδιοκτησιών κατά τα εφεξής οριζόμενα.

63

2. Ως προς του μεσοτοίχους του ανεγειρόμενους επί των πλευρών των οικοπέδων εφ΄ ών επιβάλλεται ή απλώς επιτρέπεται επαφή των οικοδομών προς αλλήλας (συνεχές σύστημα), ήτοι τους αποτελουντας στοιχεία των κτιρίων, ισχύουσι τα επόμενα. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Διαστάσεις και θέσεις μεσοτοίχων.Άρθρον 120.1. Τα ελάχιστα επιτρεπόμενα πάχη των μεσοτοίχων ορίζονται ως εν άρθρω 84 παραγρ. 1.Ο τελευταίος προς τα άνω όροφος πρέπει πάντοτε να έχη τουλάχιστον τα Α) δ και Β) δ΄πάχη. Εάν οιοιδήποτε λόγοι επιβάλλουσιν εις τους κάτω ορόφους πάχη επί πλέον των ανωτέρω δι΄ έκαστον τούτων οριζομένων ορίων, η αύξισις αύτη πρέπει να επιτυγχάνηται δι΄ αναλόγου προϊούσης αυξήσεως από των ορίων, Α) δ και Β) δ θεωρούμενων ως ελαχίστων. Πάντως το επί πλέον ποσόν λαμβάνεται εκ του οικοπέδου του πρώτου οικοδομουντος κατά τας διατάξεις της κάτωθι παραγράφου.Εφαρμογή ειδικών μονίμων τρόπων δομήσεως εις μεσοτοίχους επιτρέπουσα μείωσιν των ανωτέρω παχών (μονολιθικαί κατασκευαί εκ σκιρροκονιάματος), (σιδηροπαγές σκιρροκονίαμα, σιδηραί κατασκευαί με απλην επένδυσιν) επιτρέπεται μόνον υπό τας προϋποθέσεις του άρθρου 121 παραγρ. 4 και 5.Εις την περίπτωσιν των οικοδομών του άρθρου 69 παραγρ. 2 επιτρέπεται χρησιμοποίησις ωμοπλινθοδομής ελαχίστου πάχους υπέρ τα θεμέλια 0,60 μ.2. Ο πρώτος οικοδομών εκ των ομόρων γειτόνων από των θεμελίων μέχρι της στάθμης του ισογείου δεν δικαιουται να καταλάβη εκ της ιδιοκτησίας του γείτονος πλέον του ημίσεος των δι΄ έκαστον όροφον οριζομένων ως άνω ορίων πάχους προς κατασκευήν του μεσοτοίχου, από δε της βάσεως του ισογείου και άνω, η απομείωσις του πάχους του τοίχου γίνεται ολόκληρος υπέρ του οικοπέδου του πρώτου οικοδομουντος ούτως ώστε η προς το όμορον οικόπεδον πορεία του μεσοτοίχου να είναι συνεχές κατακόρυφον επίπεδον.Εάν λόγω θεμελιώσεως ή ύψους της οικοδομής ή δι΄ οιονδήποτε έτερον στατικόν λόγον απαιτηθώσιν ενιαχού πάχη μεσοτοίχου μεγαλύτερα, το επί πλέον των άν ποσόν πρέπει να λαμβάνηται εξ ολοκλήρου εκ της ιδιοκτησίας του πρώτου οικοδομουντος. Εξαίρεσις από του όρου τούτου επιτρέπεται μόνον εφ΄ όσον υπό το βάθος των 2,50 μέτρων κρίνεται απαραίτητος η κατασκευή βάσεως (διαστρώσεως) της θεμελιώσεως προς διανομήν μόνον της εκ του ιδίου βάρους του μεσοτοίχου (με τα ανωτέρω παραγρ. 1 ορισθέντα πάχη) πιέσεως επί μεγαλυτέρας επιφανείας, οπότε η εκ της διαστρώσεως ταύτης προκύπτουσα διαπλάτυνσις της θεμελιώσεως λαμβανεται εξ ημισείας εξ εκάστου των ομόρων οικοπέδων.3. Δια τον καθορισμόν των τμημάτων του τοίχου καθ΄ ύψος εις τας οποία εφαρμοστέα τυγχάνουσι τα εν παραγράφω 1 οριζόμενα πάχη, ως ελάχιστα μεν θεωρούνται τα εν άρθρω 93 παραγρ. 1 οριζόμενα (του ύψους του ισογείου υπολογιζόμενου πάντοτε εις 3,50 από του πεζοδρομίου) ως μέγιστον δε τα 5,00 μέτρα.4. Επιτρέπεται και μικτού συστήματος χρήσις εις τον μεσότοιχον, ήτοι μέχρις ύψους τινός χρησις λιθοδομής και κατά το υπόλοιπον χρήσις οπτοπλινθοδομής, ισχυόντων δι΄ εκάστην περίπτωσιν αναλόγως των ανωτέρω ορίων πάχους. Η εκλογή του συστήματος δια τον μεσότοιχον απόκειται εις τον πρώτον οικοδομουντα, πάντως όμως η δόμησις πρέπει να είναι λίαν επιμεμελημένη, αποκλειόμενης της χρησιμοποιήσεως εις περίπτωσιν αργών λίθων τοιούτων άνευ θραυσιγενους επιφανείας καθ΄ όλα των τα μέρη και επιβαλλόμενης της χρήσεως κονιάματος περιέχοντος και ποσότητα υδραυλικής κονίας.

Θεμελιώσεις μεσοτοίχων.5. Η θεμελίωσις των κατά τα ανωτέρω μεσοτοίχων επιβάλλεται να φθάνη εις βάθος τουλάχιστον 2,50 μ. κάτω της επιφανείας του εδάφους (μετά την ενδεχομένως αναγκαίαν εκσκαφήν τούτου προς ισοπέδωσιν) κατά το χαμηλότερον σημείον του κοινού ορίου. Εάν το έδαφος της θεμελιώσεως

64

αποτελείται εκ συμπαγούς βράχου μη υποκείμενου εις αποσάθρωσιν, η θεμελιώσις του μεσοτοίχου δύναται να στηριχθή επ΄ αυτου, εξορυσσομενου πάντως εις βάθος τουλάχιστον 0,30 μ.Εάν τα όμορα οικόπεδα παρουσιάζουσι διαφοράν στάθμης (μετά τας προβλεπομενας δια την ανέγερσιν των κτιρίων εκσκαφάς και ισοπεδώσεις) κατ΄ εγκαρσίαν προς το κοινόν όριον διεύθυνσιν η θεμελιώσις του μεσοτοίχου πρέπει πάντως να υπόκεινται τουλάχιστον κατά 0,80 μ. της στάθμης του χαμηλοτέρου οικοπέδου μετρούμενης εις απόστασιν 4,00 μ. από του κοινού όρου.Οι όμοροι ιδιοκτήται κατόπιν συμφωνίας δικαιούνται να μειώσωσι το ως άνω ελάχιστον βάθος της θεμελιώσεως των 2,50 μ. (εφ΄ όσον επιτρέπει τούτο η φύσις του εδάφους και το είδος και η διάταξις των κτιρίων). Πάντως δε χωρεί μείωσις κάτω των 0,80 μ.6. Προκειμένου περί των μικρών οικοδομών (το πολύ διορόφων) των κωμών, επιτρέπεται μείωσις των 2,50 μ. εις 1,50μ. (εφ΄ όσον η στατική άποψις επιτρέπει τούτο( και άνευ της άνω συμφωνίας. Το αυτό ισχύει και ως προς τους μεσοτοίχους εξ ωμοπλίνθων περί ών η ανωτέρω παραγρ. 2 , επιτρεπόμενης της μειώσεως του βάθους θεμελιώσεως εις 1,00 μ. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Τρόπος κατασκευής μεσοτοίχων , επιτρεπόμεναι επ΄ αυτών στηρίξεις.Άρθρον 121.1. Οι κατά το προηγούμενον άρθρον μεσότοιχοι πρέπει να κατασκευάζονται συμπαγείς καθ΄ άπαν αυτών το σώμα. Κατόπιν κοινής συμφωνίας των ομόρων γειτόνων, δύνανται να αφεθώσιν επί του μεσοτοίχου ανοίγματα, εφ΄ όσον τα προς την ετέραν των ομόρων ιδιοκτησιών κτίρια, αφίστναται καθ΄ άπαν το ύψος των τουλάχιστον κατά δύο και ήμισυ μέτρα του κοινού ορίου και κατά δύο μέτρα από των κατακορύφων παρυφών του ανοίγματος. Εις την περίπτωσιν του κατά το άρθρον 49 παραγρ. 4 κοινού φωταγωγού, η απόστασις των ΄δυο και ήμισυ μέτρων λογίζεται από κτιρίου εις κτίριον.2. Εκτός της κατά τα προηγούμενα Κεφάλαια απαγορεύσεως στηρίξεως επί των μεσοτοίχων οιονδήποτε στοιχείων της οικοδομής απαγορεύεται επίσης και η στήριξις και οπωσδήποτε εντοίχισις και εξ αφλέκτου ακόμη υλικού μονολιθικών ή εκ σιδηροπαγούς σκιρροκονιάματος πλακών, και οιονδήποτε δοκών υπολογιζόμενων ως πεπακτωμένων εις τον μεσότοιχον, και οιονδήποτε κατακορύφων στοιχείων του φέροντος οργανισμού του κτιρίου (οίον υποστυλωμάτων σιδηρών ή εκ σιδηροπαγούς σκιροκονιάματος κ.τ.τ.) επιτρεπόμενης μόνον κατ΄ εξαίρεσιν της στηρίξεως μεμονωμένων δοκών εξ αφλέκτου υλικού υπολογιζόμενων ως ελευθέρως εδραζομενων επί της μεσοτοιχίας. Πάντως και αύται πρέπει να εδράζονται επί προσκεφαλαίων μονολιθικής κατασκευής πλάτους περίπου ίσου τω διπλασίω του ύψους της δοκού και τω τριπλασίω του πλάτους του πέλματος αυτής, εφιστωμένης της προσοχής ως προς την κατάληλον τεχνικώς διαμόρφωσιν της στηρίξεως προς αποφυγήν δυσμενών επί του τοίχου αποτελεσμάτων εξ ενδεχόμενων αρνητικών ροπών.Αποκλείεται η τοποθέτησις των ως άνω απαγορευομενων όπως εντοιχισθώσιν ή στηριχθώσιν επί των μεσοτοίχων υποστυλωμάτων κ.λπ. στοιχείων κατά τρόπον αναπτύσσοντα τριβήν εξ επαφής μετά των παρειών του μεσοτοίχου.Μετά την κατασκευήν του μεσοτοίχου υπό του πρώτου οικοδομήσαντος, απαγορεύεται εις τον δεύτερον οικοδομουντα να προβή εις την χάραξιν εντορμιών καθ΄ άπαν το μήκος αυτού επιτρεπόμενων μόνον των μεμονωμένων οπών προς στήριξιν των ως άνω δοκών.3. Κατακόρυφα υποστυλώματα ή πλαισιωταί κατασκευαί του φέροντος οργανισμού μονολιθικαί, μεταλλικαί ή εκ σιδηροπαγούς σκιροκονιάματος, πρέπει να τοποθετώνται ολόκληροι πέραν των κατά το άρθρον 120 παραγρ 1 προβλεπόμενων ελάχιστων ορίων πάχους του μεσοτοίχου. ο πρώτος οικοδομών, οφείλει να κατασκευάση τον μεσότοιχον με τα όρια ταύτα πάχους και μετ΄ αυτόν να τοποθετήση τα ώς άνω στοιχεία του φέροντος οργανισμού.

65

Μεσότοιχοι εξ ειδικών κατασκευών (σιδηροπαγές σκιροκονίαμα κ.λπ.).4. Κατόπιν συμφωνίας μεταξύ των όμορφων ιδιοκτητών, δύναται ο πρώτος οικοδομών να τοποθετήση τον κατά την άνω παράγραφον φέροντα σκελετόν εν επαφή με το κοινόν όριον, ήτοι εις τρόπον ώστε τα εξώτατα αυτού σημεία να άπτονται του ορίου τούτου. Εν τη περιπτώσει ταύτη επιβάλλεται πληρωσις των διακένων του σκελετού δια συμπαγούς τοίχους πάχους τουλάχιστον 0,25 μ. , μη επιτρεπόμενου όπως ο όλος (εκ σκελετού και επικαλύψεως) τοίχος έχη εις οιονδήποτε σημείον του πάχος έλασσον του ποσού τούτου (των 0,25 μ.). Η τοιαύτη συμφωνία επιτρέπεται μόνον υπό τον όρον όπως και ο δεύτερος οικοδομών έχη το δικαίωμα να οικοδομήση παρά το κοινόν όριον κατά τον ίδιον τρόπον. Πάντως ούτος έχει την υποχρέωσιν όπως δημιουργήση κατά το κοινόν όριον τοίχον τουλάχιστον του ανωτέρω πάχους 0,25 μ.5. Κατόπιν συμφωνίας μεταξύ των ομόρων ιδιοκτητών, επιτρέπεται η κατασκευή κοινού φέροντος σκελετού δι΄ αμφοτέρας τας επί των ομόρων οικοπέδων ανεγειρόμενας οικοδομάς τοποθετουμένου δίκην μεσοτοίχου εξ ημισείας επ΄ αμφοτέρων των οικοπέδων. Εν τη περιπτώσει ταύτη ο εκ του σκελετού και της πληρώσεως των κενών αυτού δημιουργούμενος τοίχος (μεσότοιχος) δεν πρέπει να έχη πάχος έλαττον των 0,38 μ. Πάντως η κατά τον τρόπον τούτον δόμησις προϋπόθεσιν έχει ενιαίον στατικον υπολογισμον του φέροντος σκελετού αμφοτέρων των ομόρων οικοδομών. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 122.Χρησιμοποίησις υπάρχοντος μεσοτοίχου δια νέον κτίριον.1. Ο δεύτερον οικοδομών εκ των ομόρων ιδιοκτητών, προ πάσης ενάρξεως των εργασιών, πρέπει να εξακριβώση ιδία δαπάνη και φροντίδι (άρθρ. 86, παραγρ. 2) την επάρκειαν του υπάρχοντος μεσοτοίχου βάσει των προβλέψεων της μελλούσης ν΄ ανεγερθή οικοδομής και εις ήν περίπτωσιν κρίνη τούτον ανεπαρκή στατικώς να προβαίνη εις την κατεδάφισιν και ανοικοδόμησιν του κατά τον απαιτουμενον τρόπον, συμμορφούμενος άμα προς τα υπό του άρθρου 135 παραγρ. 3 οριζόμενα.2. Εις περίπτωσιν ανεγέρσεως νέας οικοδομής με μεσοτοιχίαν μετά παλαιάς τοιαύτης ή προσθήκης νέων ορόφων επί παλαιάς οικοδομής, είναι απαιτητή η εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος κεφαλαίου, και των σχετικών τοιούτων του Κεφ. XV ως προς τον όλον μεσότοιχον.3. Εάν κατά την προηγουμενην περίπτωσιν εντός του απαιτούμενου ελαχίστου πάχους του μεσοτοίχου συμπεριλαμβάνονται στοιχεία της παλαιάς οικοδομής εκ των κατά το άρθρ. 121 παραγρ. 2 αποκλειομένων και ών ο περιορισμός εντός των κανονικών των θέσεων καθίσταται δυσχερής ή αδύνατος λόγω της στατικής λειτουργία των και του τρόπου κατασκευής, ο δεύτερος οικοδομών δικαιούται να ποιήσηται χρήσιν των εν λόγω στοιχείων εφ όσον εκ τούτου δεν διατρέχει κίνδυνον η ασφάλεια του εις ό ανήκουσι κτιρίου. Δικαιούται επίσης υπό τον αυτόν όρον της ασφαλείας ν΄ αυξήση προς ιδίαν του χρήσιν το πάχος του μεσοτοίχου επί του ομόρου του οικοπέδου εν ών το παλαιόν κτίριον μέχρι του ½ του κεκανονισμένου ελαχίστου πάχους ή και να ενισχύση τα άνω στοιχεία προς συνεργασίαν αυτών μετά του ανεγερθησομενου νέου κτιρίου (εάν τούτο καθίσταται τεχνικώς δυνατόν) εφ΄όσον δεν επαρκεί το εντός της ιδιοκτησίας του έτερον ½ του αυτού πάχους προς τοποθέτησιν εντός αυτού αυτοτελούς φέροντος οργανισμού υπέχοντος θέσιν μεσοτοιχίας.Εάν τα ειρημένα στοιχεία καταλαμβάνωσιν εντός του εν ώ η παλαιά οικοδομή οικοπέδου χώρον πλέον του ½ του ελαχίστου ορίου πάχους μεσοτοίχου, και ολοκληρον τον χώρον τούτον δικαιούται να χρησιμοποιήση ο δεύτερος οικοδομών δια το νέον κτίριον κατά τους ανωτέρω συνδυασμούς, αφ΄ ού προηγουμένως εξαντλήση το εντός της ιδιοκτησίας του περιλαμβανόμενον έτερον ½ του αυτού ορίου.

66

4. Τα ανωτέρω εφαρμόζονται αναλόγως και εάν τα εν αυτοίς αναφερόμενα στοιχεία της παλαιάς οικοδομής, καταλαμβάνουσι μέρος εξ αμφοτέρων των ομόρων οικοπέδων. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Αποζημίωσις μεσοτοιχίας.Άρθρον 123.1. Ο πρώτος οικοδομών εκ θεμελίων οφείλει να καταβάλη απάσας τας δια την κατασκευήν του μεσοτοίχου απαιτουμενας δαπάνας. Το αυτό ισχύει και δια την ύψωσιν υπάρχοντος μεταξύ 2 κτιρίων μεσότοιχου υπέρ το έτερον λόγω προσθήκης νέων ορόφων εις το άλλο.2. Όταν ο δεύτερος οικοδομών χρησιμοποιήση τον υπάρχοντα μεσότοιχον, οφείλει να καταβάλη εις τον ιδιοκτήτην του ομόρου ακινήτου την αναλογούσαν δαπάνην, ήτοι α΄. το ½ της δαπάνης θεμελιώσεως αυτού, καθ΄ άπαν το μήκος των κοινών ορίων, β΄. το ½ της δαπάνης του τμήματος του μεσοτοίχου του καλυπτόμενου υπό του σώματος της οικοδομής του μέχρι της επικαλύψεως της στέγης ή της ανωτέρας επιφανείας του περιφράγματος του δώματος (ταράτσας εάν δια τοιούτου η οικοδομή στεγάζεται , γ΄. το ½ της δαπάνης δια το κατά το άρθ. 73 υπερκείμενον της στέγης τμήμα, καθ΄ άπαν το μήκος του και δ΄. το ½ της δαπάνης δια τα τμήματα του μεσότοιχου τα κείμενα επί φωταγωγών ή εσωτερικών αυλών της νέας οικοδομής και εν γένει επί ακαλύπτων μερών του οικοπέδου, επί ύψος 2,50 μ΄. από της βάσεως των εφ΄όσον ταύτα έχουσι μείζον ύψος. Εις περίπτωσιν διαφοράς στάθμης μεταξύ των δαπέδων των αυλών των ομόρων οικοπέδων αντί των 2,50 μ. λαμβανεται υπ΄ όψιν ο μέσος όρος των κατά το άρθρον 115 μεγίστων υποχρεωτικών ορίων δι΄ εκάτερον των ομόρφων οικοπέδων. Η αναλογούσα δαπάνη υπολογίζεται βάσει των συνωδά της ανωτέρω προκυπτόντων όγκων τοιχοποιίας και της αξίας αυτής κατά την εποχήν της κατασκευής υπολογιζόμενης εις μεταλλικάς δραχμάς. Επί της άνω δαπάνης δεν υπολογίζεται τόκος μέχρι της εποχής καθ΄ ήν ο ιδιοκτήτης της παλαιάς οικοδομής οχλήση τον υπόχρεον προς πληρωμήν του αναλογούντος αυτώ μέρους της.Δια την πληρωμήν της αναλογούσης δαπάνης λαμβάνονται υπ΄όψιν μόνον τα εν τοις ανωτέρω οριζόμενα ελάχιστα πάχη εάν ο μεσότοιχος έχη μεγαλύτερα τοιαύτα, εκτός εάν εξακριβωθή ότι τα μεγαλύτερα πάχη απαιτούνται στατικως δι΄ αμφοτέρας τας οικοδομάς.3. Εις περίπτωσιν κατεδαφίσεως και ανοικοδομήσεως μεσοτοίχου κατ΄ εφαρμογήν των διατάξεων του άρθρου 122 παρ. 1 του παρόντος, άπασα η δαπάνη των εργασιών τούτων ως και των εν άρθρω 135 αναφερομένων προσωρινών προστατευτικών μέτρων βαρύνει τον δεύτερον οικοδομουντα, του πρώτου οικοδομήσαντος απαλλασσόμενου πάσης υποχρεώσεως προς πληρωμήν οιουδήποτε αυτής μέρους δια την υφισταμένων παλαιάν οικοδομήν. Εν τη περιπτώσει ταύτη τα εκ της κατεδαφίσεως υλικά λαμβάνει ο δεύτερος οικοδομών.Εάν όμως διαπιστωθή υπό της αρμοδίας Αρχής ότι ο κατεδαφιστέος μεσότοιχος είναι ετοιμόρροπος, ή λόγω διαστάσεων και τρόπου κατασκευής δεν παρουσιάζει την επιβαλλόμενη ασφάλειαν και δι΄ αυτό τούτο το παλαιόν κτίριον, τότε ο δεύτερος οικοδομών δικαιούται αποζημιώσεως παρά του πρώτου οικοδομήσαντος δια την ανακατασκευήν του μεσότοιχου, εφαρμοζόμενων κατ΄ αναλογίαν των διατάξεων των παρ. 1 και 2 του παρόντος άρθρου.4. Ο δεύτερος οικοδομών θεωρείται ότι εποιήσατο χρήσιν του μεσοτοίχου, μετά την επιστέγασιν της οικοδομής ή απλώς την ανύψωσιν του κτίσματος εις το προβλεπόμενον ύψος εφ΄ όσον πρόκειται περί απλώς τοίχων κττ. μη δεομενων στεγάσεως. Εάν η οικοδομή δεν αποπερατωθή εντός της κατά το άρθρο 134 παραγρ. 2 προθεσμίας, παρερχομενης ταύτης απράκτου, καθίσταται απαιτητή η υπό του δευτέρου οικοδομουντος καταβολή του αναλογούντος δια τον μεσότοιχον τιμήματος μέχρι του ύψους καθ΄ ό ανηγέρθησαν εμπροθέσμως οι εφαπτόμενοι του μεσότοιχου κατακόρυφοι τοίχοι του δευτέρου κτιρίου και επί επιφανείας του τελευταίου οριζομένης βάσει των υψών των τοίχων τούτων και

67

του κατά τα σχέδια της οικοδομής προορισμού των. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 124.1. Κατά την περίπτωσιν της παραγρ. 3 του άνω άρθρου, ο ιδιοκτήτης της παλαιάς οικοδομής ουδεμιάς δικαιούται αποζημιώσεως παρά του δευτέρου οικοδομουντος, εφ΄ όσον ούτος συμμορφωθεί προς τας κατά το άρθρον 135 παραγρ. 3 υποχρεώσεις του, ως καθωρίσθησαν αύται υπό της Αρχής. Εάν όμως διαπιστωθή παράβασις τις των υποχρεώσεων τούτων (άρθρ. 135, παραγρ. 3) εξ ής εζημιώθη ο ιδιοκτήτης της παλαιάς οικοδομής, οίον παράλειψις εφαρμογής των θεωρηθέντων υπό της Αρχής αναγκαίων προστατευτικών μέτρων,εκτέλεσιν υπ΄ αυτού τοιούτων έργων, μη εμπρόθεσμος ανοικοδόμησις του μεσοτοίχου κ.π. ανοικοδόμησις αυτού δαπάναις του ιδίου ιδιοκτήτου κττ., τότε ο τελευταίος ούτος δικαιούται ν΄ αξιώση παρά του δευτέρου οικοδομουντος αποζημίωσιν δι΄ άς κατέβαλε δαπάνας και υπέστη ζημίας.2. Ζημίαι προκαλουμεναι τυχόν εν τη παλαιά οικοδομή εις έτερα πέραν του μεσοτοίχου τμήματα αυτής ως εκ της κατεδαφίσεως του μεσοτοίχου προς ανοκοδόμησιν δεν αποζημιουνται εφ΄ όσον προ της κατεδαφίσεως του μεσοτοίχου διαπιστωθή υπό της αρχής, είτε το ετοιμόρροπον της παλαιάς οικοδομής κατά τας σχετικάς ειδικας περί επισφαλών κατασκευών διατάξεις, είτε και μόνη η κατά την παράγραφον 3 του προηγούμενου άρθρου ανεπάρκεια. Δια τας δαπάνας προς λήψιν υπέρ της παλαιάς οικοδομής εξαφαλιστικων μέτρων βαρύνεται εν πάση περιπτώσει ο ιδιοκτήτης της παλαιάς οικοδομής. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 125.1. Εάν εις την περί ής το ανωτέρω άρθρον 124 περίπτωσιν ο κατεδαφιστέος μεσότοιχος είχε κτισθή μετά την έναρξιν ισχύος του παρόντος κατά παράβασιν των διατάξεων αυτού, ο δεύτερος οικοδομών δικαιούται να αξιώση παρά του ιδιοκτήτου της παλαιάς οικοδομής την καταβολην του αναλογούντος μέρους δια τας δαπάνς της τε κατεδαφίσεως και ανοικοδομήσεως του μεσοτοίχου, κατ΄ εφαρμογήν των διατάξεων του άρθρου 123 παραγρ. 3. Τον ίδιον ιδιοκτήτην βαρύνουσιν εν τη περιπτώσει ταύτη και αι πάσης φύσεως δάπαναι δια τα αναγκαία προστατευτικά μέτρα, εις άς δικαιούται και ο ίδιος να προβαίνη κατά τας υποδείξεις της Αρχής. Κατά την ιδίαν περίπτωσιν εάν διαπιστωθή παραβασις των υποχρεώσεων του δευτέρου οικοδομουντος (ιδέ προηγούμενον άρθρον) ο ιδιοκτήτης της παλαιάς οικοδομής δεν δικαιουται των εν τω προηγουμενω άρθρω αποζημιώσεων, εκτός δια την εκ παρατάσεως των εργασιών πέραν της ταχθείσης προθεσμίας προσγενομένην τυχόν αυτώ ζημίαν, δικαιούμενος πάντως να απαιτήση παρά του δευτέρου οικοδομουντος την καταβολην της αναλόγου αποζημίωσεως δια τον τυχόν υπ΄ αυτού ανοικοδομηθησόμενον μεσότοιχον κατ΄ εφαρμογήν του άρθρου 123.2. Εάν παλαιοί μεσότοιχοι μη υπαγόμενοι εις τους περιορισμούς του παρόντος Δ/τος, ουδέ δυνάμενοι να κατεδαφισθώσι και ανοικοδομηθώσι δια τους εν άρθρω 122 παραγρ. 3 αναφερόμενους λόγους, καθιστώσιν αναπόφευκτον την εφαρμογήν των εν τη διατάξει ταύτη μνημονευόμενων μέτρων εφ΄ όσον τα παρακκωλύονται την κατεδάφισιν στοιχεία του παλαιού κτιρίων περιλαμβάνονται εντός λωρίδος 0,50μ. λαμβανόμενης εξ ίσου από εκάστην όμορφον ιδιοκτησίαν (ήτοι από 0,25 μ.0, ήτοι του απολύτως αναγκαίου χώρου δια την μόρφωσιν συνήθους τοίχους ανταποκρινόμενου εις την ασφάλειαν κατά τα γενικώς υπό της επιστήμης παραδεδεγμένα, ότε το πρώτον εθεσπίσθη παρ΄ ημίν η έννοια του μεσοτοίχου, ο δεύτερος οικοδομών δικαιούται να αξιώση παρά του ιδιοκτήτου του παλαιού κτιρίου αποζημίωσιν ίσην τη δαπάνη εις ήν προέβη δια τας κατά το άρθρον 122 παραγρ. 3 εργασίας προς μόρφωσι μεσοτοίχου, μείον τη δαπάνη η οποία υπολογίζεται ότι θα κατεβάλλετο δια κατεδάφισιν και ανοικοδόμησιν του

68

μεσοτοίχου εάν επρόκειτο περί κοινού τοιούτου (των εν άρθρ. 120 παραγρ. 1 αναφερομένων συστημάτων). Εάν η δευτέρα δαπάνη είναι μεγαλυτερα, τότε το ½ της διαφοράς ταύτης καταβάλλεται αντιστρόφως υπό του δευτέρου οικοδομουντος εις τον παλαιόν ιδιοκτήτην, εφ΄ όσον τα ως είρηται στοιχεία της παλαιάς οικοδομής χρησιμοποιούνται αμέσως ή εμέσως ως φέροντα μέρη του νέου κτιρίου. Εάν ο μεσότοιχος είχεν ανεγερθή μετά την έναρξιν της ισχύος του παρόντος Δ/τος κατά παράβασιν των διατάξεων αυτού, ο δεύτερος οικοδομών δικαιούται ν΄ αξιώση παρά του ιδιοκτήτου του παλαιού κτιρίου την διαφοράν μεταξύ της πρώτης των άνω 2 δαπανών και του ½ της δευτέρας. Εάν το ήμισυ τούτο είναι μεγαλύτερον της πρώτης δαπάνης υπό ουδενός καταβάλλεται αποζημίωσις. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Κοινοί τοίχοι ανεξαρτήτως αλλήλων κτιρίων εν τω αυτώ οικοπέδω.Άρθρον 126.1. Εις περίπτωσιν οικοδομής ανεξαρτήτων οικοδομών του συνεχούς συστήματος εντός του αυτού οικοπέδου επιτρέπεται παρέκκλισιν των διατάξεων του άρθρου 120 ως προς τον μεσότοιχον, ήτοι επιτρέπεται μεσότοιχος μικροτέρου πάχους λόγω ειδικής κατασκευής (μονολιθικής , εκ σιδηροπαγούς σκιροκονιάματος, εκ σιδήρου επενδεδυμενου. Επίσης επιτρέπεται και βάθος θεμελιώσεως μέχρι του ελαχίστου ορίου των 0,80μ. , εάν επιτρέπη τούτο η στατική. Κατ΄ αμφοτέρας τας περιπτώσεις, προ πάσης χορηγήσεως της αδείας, επιβάλλεται καταχώρησις σημειώματος περί της τοιαύτης παρεκκλίσεως εις τα βιβλία των μεταγραφών φροντίδι του ενδιαφερόμενου ιδιοκτήτου. Ο υπέρ ου η μεταβίβασις ενός των ως άνω συνεχόμενων κτιρίων, εις περίπτωσιν κατεδαφίσεως προς ανοικοδόμησιν έχει άπαντα τα εκ των ανωτέρω διατάξεων δικαιώματα και υποχρεώσεις, ουδενός ισχύοντος κατά παρέκκλισιν των διατάξεων τούτων ετέρου ως προς την μεσοτοιχίαν περιορισμού, πλην της κατά το άρθρον 121 συμφωνίας.

Βλάβαι επί παλαιών μεσοτοίχων.2. Περίπτωσις ετοιμορρόπου μεσοτοίχου μεταξύ δύο παλαιών οικοδομών, συνεπάγεται την ευθύνην της ανακατασκευής αυτού υπό του ιδιοκτήτου του πρώτου οικοδομηθέντος κτιρίου, δικαιουμένου να αξιώση το ήμισυ της δαπάνης παρά του ιδιοκτήτου της ομόρου οικοδομής. Εν ολιγωρία του υπευθύνου δικαιούται ο δεύτερος να προβή εις την εργασίαν εγείρων τας αυτάς αξιώσεις κατά του πρώτου.Αν δεν εξακριβουται διοικητικώς ο πρώτος οικοδομήσας εκ της αδείας οικοδομής ή άλλων επισήμων στοιχείων, καθίστανται αμφότεροι συνυπεύθυνοι δια την ανακατασκευήν. Το αυτό ισχύει αν διαπιστωθή ότι ο δεύτερος οικοδόμησαν μετά την ισχύν του παρόντος Δ/τος δεν συνεμορφώθη προς τας διατάξεις αυτού.Εάν το ετοιμόρροπον προκύψη εκ της κατεδαφίσεως της δευτέρας οικοδομής, εξακριβουμενης εκ κατασκευής ανεπαρκείας του μεσοτοίχου και δια την πρώτην οικοδομήν (οίον ανεπαρκείς λόγω θεμελιώσεως, συνδέσεων, πάχους, ποιότητος, τοιχοποιίας κ.λπ.) την υποχρέωσιν στηρίξεως αυτού και τας εκ ταύτης συνεπείας υπέχει πλήρως ο ιδιοκτήτης της το πρώτον ανεγερθείσης οικοδομής. Εάν κατεδαφισθή η πρώτη οικοδομή, τότε τας ευθύνας στηρίξεως του μεσοτοίχου υπέχει ο ιδιοκτήτης της δευτέρας τοιαύτης. Εις περίπτωσιν δυσεξακριβώτου διοικητικώς της το πρώτον κτιθείσης οικοδομής, αμφοτέρων των ομόρφων κτιρίων οι ιδιοκτηται καθίστανται συνυπεύθυνοι. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Περιορισμοί ιδιοκτησίας ως προς τους μεσοτοίχους.Άρθρον 127.1. Κλειομενων αναγκαστικώς υπό της αρμοδίας αρχής οιονδήποτε επί μεσοτοίχων ανοιγμάτων φωτισμού και αερισμού εκ των υπό του παρόντος Δ/τος

69

απαγορευομενων (ντουλαπίων, καπναγωγών κ.λπ.), εάν ο ιδιοκτήτης του εξ αυτών ωφελούμενου ακινήτου είχεν αποκτήσει δυνάμει ιδιωτικής συμφωνίας ή άλλως πως δικαίωμα επ΄ αυτών, δικαιούται να αξιώση παρά του ιδιοκτήτου του οικοπέδου εξ ου ο φωτισμός και αερισμός ανάλογον αποζημίωσιν.2. Αι περί ών τα άρθρα 120 παραγρ. 5 άρθρ. 121 παρ. 1, 4 και 5 συμφωνίαι, πρέπει πάντοτε να γίνονται δια συμβολαιογραφικής πράξεως υπό μορφήν αναγνωρίσεως δουλείας επί του ακινήτου, και να καταχωρώνται εις το βιβλίον των μεταγραφών, μόνον δε μετά την τοιαύτην καταχώρησιν η αρμοδία αρχή θέλει επιτρέπει την κατ΄ εφαρμογήν τούτων εκτέλεσιν των σχετικών εργασιών.Δια των άνω συμφωνιών δεν επιτρέπεται παρέκκλισιν από των διατάξεων του παρόντος Δ/τος πέραν των υπό τούτου προβλεπόμενων, εξαιρέσει των κατά το παρόν κεφαλαίον αφορωσών καταβολην αποζημιώσεων , τας οποίας αι εν λόγω συμφωνίαι δύνανται να ρυθμίζωσι και άλλως.Αι άνω συμφωνίαι, πλην των άλλων, θα ορίζωσι και την χρονικην διάρκειαν της ισχύος των. Πάντως αύτη δεν δύναται να δεσμεύση την μεγέθυνσιν του κτιρίου εντός των επιτρεπομένων ορίων και την κατεδάφισιν αυτού κατ ελευθέραν βούλησιν του ιδιοκτήτου, δι΄ ής κατεδαφίσεως επέρχεται εν πάση περιπτώσει αυτοδικαίως λύσις της συμφωνίας. Ειδικώς ως προς τας υπό του άρθρου 121 παρά. 1 προβλεπομενας συμφωνίας αποκλείεται οιοσδήποτε περιορισμός του μη οικοδομείν μέχρι του μεσοτοίχου χάριν του ανοίγματος, εφ΄ όσον η δόμησις επιτρέπεται υπό του παρόντος Δ/τος.Παράβασις των κατά το παρόν Κεφάλαιον συμφωνιών υπό τινος των ενδιαφερομένων, εφ΄ ΄σον συνεπάγεται εργασίας συμφώνους προς τας διατάξεις του παρόντος Δ/΄τος, μόνον απαίτησιν περί αποζημιώσεως δύναται να έχη ως συνέπειαν. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Διαχωριστικά περιφράγματα.Άρθρον 128.1. Ως προς τους λοιπούς μεσοτοίχους , ήτοι τους αποβλέποντας μόνον την περίφραξιν των ιδιοκτησιών, ισχύουσιν τα ακόλουθα :Ούτοι κατασκευάζονται εκ λιθοδομής δι΄αργών λίθων ή οπτοπλίνθων ή παρεμφερών τεχνητών λίθων (τσιμεντόλιθων) κατά την βούλησιν του πρώτου οικοδομουντος, το δε ελάχιστον αυτών πάχος ορίζεται ως εξής:α΄. Δια λιθοδομήν δι΄ αργών λίθων .......0,50μ.β΄. Δι΄ οπτοπλινθοδομήν ή λιθοδομήν εκτεχνιτών λίθων .........................0,38μ.Ο πρώτος οικοδομών παν επί πλέον πλάτος πρέπει να καταλαμβάνη εκ του ιδίου του οικοπέδου.Επιτρέπεται, κατόπιν συμφωνίας των ομόρων ιδιοκτητών, ως προς την οποίαν ισχύουσιν γενικώς τα εν τω προηγουμενω άρθρω αναφερόμενα, να εφαρμοσθώσι και έτερα συστήματα μονίμου δομήσεως (μονολιθικά εκ σκιρροκονιάματος, σιδηροπαγούς σκιρροκονιάματος) δικαιολογουντα στατικώς ολιγώτερον πάχος.Εις μικράς κώμας και εφ΄ όσον οι τοίχοι δεν πρόκειται ν΄ αποτελέσωσι την βάσιν κιγκλιδωμάτων επιτρέπεται η χρησιμοποίησις ομολίνθων, κατόπιν συμφωνίας των ομόρων ιδιοκτητών, με πάχος τοίχου τουλάχιστον 0,50 μ.Επιτρέπεται ο περιορισμός το πάχους του εξ οπτοπλινθοδομής ή τεχνητών λίθων τοίχου εφ΄ όσον ούτος τοποθετείται επί βάσεως πάχους 0,40μ. τουλάχιστον, δεν υπέρκειται ταύτης πλέον των 2,00μ. και διακόπτεται υπό ενδιαμέσων στύλων πάχους 0,40μ. τουλάχιστον.2. Εφ΄ όσον επί των κατά την προηγουμενην παράγραφον μεσότοιχων επιβάλλεται η τοποθέτησις συρματοπλέγματος ή κιγκλιδώματος κ.τ.τ. τα τελευταία ταύτα πρέπει να εδράζονται στερεώς επί του μεσοτοίχου δια πακτώσεως, να επικαλύπτηται δε ούτος δια τσιμεντοκονίας, πλακών , ξεστών λίθων κτ.τ.3. Το βάθος θεμελιώσεως των ως άνω μεσοτοίχων πρέπει αναλόγως της φύσεως του εδάφους και του ύψους των να ποικίλη μεταξύ ο,50 μ. και 1.00μ. Εάν το

70

έδαφος αποτελείται εκ συμπαγούς βράχου, η εξόρυξις τούτου προς θεμελιώσιν περιορίζεται εις βάθος τουλάχιστον0,15μ.Τα άνω βάθη υπολογίζονται εις το χαμηλότερον σημείον των κοινων ορίων, εφ΄ όσον δε η στάθμη αυτών υψουται, η θεμελίωσις καθίσταται βαθυτέρα. Εις περίπτωσιν μεγάλων κλίσεων, επιτρέπεται προς μειώσιν του βάθους κλιμακοειδής διάταξις της θεμελιώσεως δια βαθμίδων ανά 3-4 μέτρα.Εάν τα όμορα οικόπεδα παρουσιάζωσι διαφοράν στάθμης, κατ΄ εγκαρσίαν προς το κοινόν όριον διευθυνσιν, το βάθος θεμελιώσεως δεν πρέπει να υπόκηται ολιγώτερον των 0,30μ. του οριζοντίου επιπέδου, του αγόμενου εξ αποστάσεως 3,00μ. εκ του χαμηλοτέρου οικοπέδου.4. Η τοιχοποιίας των μεσοτοίχων, εφ΄ ών εγκαθίστανται κιγκλιδώματα, πρέπει ν΄ αποτελήται εξ υδραυλικού κονιάματος (τσιμεντοκονία).5. Ως προς την καταβολην της δαπάνης δια την κατασκευήν των περί ών το παρόν άρθρον μεσοτοίχων και τας προς αλλήλους σχέσεις και δικαιώματα και υποχρεώσεις των οικοδομουντων, εφαμρόζονται κατ΄ αναλογίαν αι ανωτέρω δια τους λοιπούς μεσοτοίχους διατάξεις. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Διαχωριστικά περιφράγματα μεταξύ χώρων διαφόρου στάθμης.Άρθρον 129.1. Εφ΄ όσον πρόκειται περί μεσοτοίχων απλής μεν περιφράξεως, αλλ΄ οι οποίοι, λόγω διαφοράς στάθμης μεταξύ των οικοπέδων, άτινα διαχωρίζουσιν, υπέχουσι θέσιν και τοίχων υποστηρίξεως (άρθρ. 115, παρ. 4) εάν η διαφορά αύτη κατά το κοινόν όριον είναι ανωτέρα των 0,70 μ. , τότε ή τε θεμελιώσις και το πάχος του μεσοτοίχου πρέπει να κανονίζονται αναλόγως των εκάστοτε δεδομένων και να δικαιολογώνται στατικώς. Τουτ΄ αυτό ισχύει κατά μείζονα λόγον οσάκις ολόκληρον ο διαχωριστικός τοίχος αποτελεί τοίχον υποστηρίξεως. Κατά τα λοιπά εφαμρόζονται αι ανωτέρω διατάξεις. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Ανωτάτη επιφάνεια μεσοτοίχων - αποχέτευσις των επ΄ αυτής ομβρίων υδάτων.Άρθρον 130.1. Η ανωτέρα επιφάνεια των περί ών το άρθρον 128 μεσοτοίχων πρέπει να διαμορφώται με ετεροφερείς προς τας εκατέρωθεν ιδιοκτησίας κλίσεις, της διαχωριστικής των υδάτων γραμμής τοποθετούμενης επί των κοινών ορίων των ιδιοκτησιών, και να προτατεύηται από των υδάτων δια καταλλήλου υδατοστεγούς επικαλύψεως, οίον δι΄ επικεραμώσεως ή επιστρώσεως δια σιμετονοκίας κ.λπ. Τα αυτά προστατευτικά μέτρα επιβάλλονται και εις την ανωτάτην επιφάνειαν των περί ών το άρθρ. 73 μεσοτοίχων.2. Τα δια των μεσοτοίχων διοχετευόμενα προς εκατέραν ιδιοκτησίαν όμβρια ύδατα δεν πρέπει οπωσδήποτε να λιμνάζωσιν εις την βάσιν του μεσοτοίχου και επιβάλλεται ν΄αποκακρύνονται αυτού δι΄ ελαφράς κλίσεως του εδάφους.3. Κατά την τομήν του υπέρ την εξωτερικην επιφάνειαν της στέγης εξέχοντος σώματος του μεσοτοίχου μετά της τελευταίας πρέπει να εγκαθίσταται υδρορροή καλώς προσηρμοσμένη επί του μεσοτοίχου και εις την επικάλυψιν της στέγης, αναλόγου δε προς την επιφάνειαν, ήν θέλει εξυπηρετήσει διατομής, διοχετεύουσα τα όμβρια ύδατα εις την γενικην υδρορροήν της στέγης. Το εξέχον τούτο τμήμα του μεσοτοίχου πρέπει να επικαλύπτηται καλώς δι΄ επιχρίσματος εκ σιμεντοκονίας, ώστε μετά της ως άνω υδρορροής ν΄ αποτελη συμπαγές σύνολον υδατοσταγές. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Ο μεσότοιχος έργον δημοσίας τάξεως.Άρθρον 131.

71

1. Η κατασκευή μεσοτοίχων οιουδήποτε των εν άρθρω 119 του παρόντος αναφερομένων σκοπού αποτελεί υποχρέωσιν δια τον οικοδομουντα, επιβεβλημενην δια λόγους κοινής ασφαλείας, οικονομίας και αισθητικής, και ως εκ τούτου αποκλείεται η καθ΄ οιονδήποτε τρόπον παρεμπόδισις της εφ΄όσον ενεργείται δυνάμει αδείας της αρμοδίας αρχής.Εις περίπτωσιν αρνήσεως του ιδιοκτήτου να προβαίνη εις τας απαιτουμενας επισκευάς ή διαρρυθμίσεις προς προσαρμογήν του μεσοτοίχου εις τας διατάξεις του παρόντος ή ν΄ ανέχηται τας υπό του παρόντος επιτρεπομενας κατεδαφίσεις κ.λπ. ως προς τους μεσοτοίχους, επιβάλλει ταύτα αναγκαστικώς η αστυνομική αρχή. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΧΥΙΙΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΟΥΝΤΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΚΑΙ ΤΑΣ ΓΕΙΤΟΝΙΚΑΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ

Άρθρον 132.Ικριώματα και εργοτάξια κατά την ανέγερσιν οικοδομών.1. Κατά την εκτέλεσιν οικοδομικών εργασιών, επί κοινοχρήστων χώρων (οδών, πλατειών κτλ.) επιβάλλεται η επένδυσις της περιοχής του οικοπέδου εν ή εκτελούνται αι εργασίαι, προς προστασίαν του κοινού από της τυχόν πτώσεως οιονδήποτε υλικών. Τοιαύται επενδύσεις πρέπει να γίνονται οριζοντίως κάτωθεν τω προεξεχόντων ικριωμάτων) ή κατακόρυφως ή και κατά τας δύο διευθύνσεις αναλόγως των περιπτώσεων. Αι ορίζοντιαι επενδύσεις δεν επιτρέπεται να γίνονται εις ύψος έλασσον των 3,50μ. από του πεζοδρομίου, αι δε κατακόρυφοι δύνανται να προεξέχωσι των οικοπέδων αναλόγως του πλάτους της οδού και του πεζοδρομίου, εξασφαλιζομενου πάντως ελευθέρου του απαραιτήτου μέρους δια την ακίνδυνον κυκλφορίαν του κοινού.Ως μέγιστον όριον προεξοχής των οριζοντίων επενδύσεων πέραν του προσώπου του οικοπέδου (υπέρ τα πεζοδρόμια) ορίζονται τα 4.00 μ. πάντως δε δεν επιτρέπεται να εξέχωσι ταύτα πλέον των 0,30μ. του κρασπέδου του πεζοδρομίου. Επί οδών μη εχουσών πεζοδρόμια, πρέπει να αφίεται ακάλυπτος χώρος, τουλάχιστον 3.00μ. Πάντως τα της άνω προεξοχής ως και το περιφρακτέον μέρος δια κατακορύφων επενδύσεων πέραν του προσώπου του οικοπέδου κανονίζεται εκάστοτε δι΄ αποφάσεως της αρμοδίας Αρχής. Αι επενδύσεις πρέπει να έχωσι την επιβαλλομενην στερεότητα.2. Άπαντα τα εργοτάξια και αι αποθήκαι υλικών κατά την ανέγερσιν οικοδομών, πρέπει να εγκαθίστανται εντός της κατά την προηγουμενην παράγραφον περιπεφραγμένης περιοχής.3. Η υποστήριξις ετοιμορρόπων οικοδομών δια στηρίγματα προεξεχόντων της οικοδομικής γραμμής επιτρέπεται μόνον κατά τον απολύτως αναγκαίον χρόνον προς ενίσχυσιν ή κατεδάφισιν της οικοδομής. Πάντως απαιτεί άδειαν της Αρχής μόνον εν εκτάκτως επειγουση ανάγκη επιτρεπόμενης της παραλείψεως αυτής, με υποχρέωσιν πάντως της εκ των υστέρων λήψεως.4. απαγορεύεται οπωσδήποτε η απόθεσις προϊόντων εξορύξεως ή κατεδαφίσεως υλικών δομήσεως και οιουδήποτε εν γένει αντικειμένου εκτός των κατά την ανωτέρω παράγραφον 1 περιπεφραγμένων χώρων. Μόνον στιγμιαία τοιαύτη κατά την προσκόμισιν των υλικών δύναται να επιτραπή πάντως δε υπό όρους μη παρακωλύσεως της κυκλοφορίας και οχλήσεως των διαβατών. Κατά την νύκτα αποκλείονται τοιαύτα αποθέσεις.5. Κατά τα λοιπά , εις την ανέγερσιν των οικοδομών εφαρμόζονται αι περί Ικριωμάτων σχετικαί ειδικαι διατάξεις. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 133.

72

Υποστήριξις ορυγμάτων.1. Κατά την εκσκαφήν των θεμελιώσεων αι παρειαί των ορυγμάτων προς το μέρος των κοινοχρήστων χώρων πρέπει να υποστηρίζονται εν πάση περιπτώσει καλώς. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 134.Διάρκεια εργασιών δομήσεως.1. Εντός ζώνης βάθους 5.00 μ. από του προσώπου του οικοπέδου τα ορύγματα δεν πρέπει να μένωσιν ανοικτά, ειμή κατά τον απολύτως αναγκαίον χρόνον δια την θεμελίωσιν της οικοδομής.2. Η αρμοδία υπηρεσία κατά την χορήγησιν αδειών ανεγέρσεως οικοδομών και εν γένει εκτελέσεως οιονδήποτε εργασιών δομήσεως δι΄ άς ως εκ της φύσεως αυτών επιβάλλεται η κατασκευή ικριωμάτων εξεχόντων του προσώπου του οικοπέδου ή η κατάληψις μέρους των πεζοδρομίων ή οδών και εν γένει κοινοχρήστων χώρων κατά τας διατάξεις του άρθρου 132 υποχρεούται να καθορίζη εν τη αδεία την αναγκαίαν προθεσμία δια την αποπεράτωσιν των περί ών αι εκδιδόμεναι αδειαι εργασιών. Παρερχομενης τυχόν απράκτου της προθεσμίας ταύτης, επιβάλλεται η υπό του ενδιαφερόμενου άρσις των προεξεχόντων ικριωμάτων και των πάσης φύσεως υλικών κλπ. άτινα καταλαμβάνουσι κοινοχρήστους χώρους. Εν περιπτώσει δυστροπίας των ενδιαφερομένων δια την τοιαύτην άρσιν, ενεργείται αύτη αναγκαστικώς υπό της Αρχής.3. Παράτασις της κατά την προηγουμενην παράγραφον προθεσμίας συγχωρείται μόνον εφ΄άπαξ δια λόγους ανωτέρας βίας, η εκτίμησις των οποίων απόκειται πάντως εις τον επί της Συγκοινωνίας υπουργόν, δυνάμενον να παρατείνη ταύτην ουχί όμως πλέον των εξ μηνών. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Μέτρα ασφαλείας και προφυλάξεις των γειτονικών ιδιοκτησιών κατά την εκτέλεσιν εργασιών δομήσεως.Άρθρον 135.1. Οι οικοδομουντες οφείλουσι να λαμβάνωσι τα αναγκαία μέτρα, ώστε ουδεμία όχλησις και ουδεμία ζημία να προξενήται εις τους γείτονας εκ καπνών, αναθυμιάσεων, θορύβου, διοχετεύσεως υδάτων, εκρήξεως οιονδήποτε υλικών και εν γένει εξ αποτελεσμάτων οφειλομένων εις τας εργασίας δομήσεως. Η αρμοδία Αρχή αποφαίνεται περί της τηρήσεως ή ου των όρων τούτων, διακόπτουσα τας εργασίας εις αρνητικην περίπτωσιν.2. Οι οικοδομουντες οφείλουσι να λαμβάνωσι άπαντα τα αναγκαία μέτρα, άλλωστε εκ των εργασιών δομήσεως ουδεμία ν΄ απειλήται ζημία εις τας γειτονικάς ιδιοκτησίας, αι οποίαι πρέπει να παραμένωσι τελείως άθικτοι. Εις περίπτωσιν εκτελέσεως εργασιών δυνάμενων να θέσωσιν εις κίνδυνον τας θεμελιώσεις υπαρχόντων γειτονικών κτισμάτων, ο οικοδομών οφείλει να προβαίνη προ πάσης άλλης ενεργείας εις την ενίσχυσιν αυτών κατά τρόπον τεχνικον και ασφαλή. Αποκλείονται διοχετεύσεις υδάτων εις απόστασιν ελάσσονα του 1.50μ. από τα όρια των γειτονικών ιδιοκτησιών, εν πάση δε περιπτώσει η παραμονή τούτων στασίμων εντός της περιοχής των εργασιών. Ύδατα συναντώμενα κατά τας θεμελιώσεις, πρέπει ν΄ αντλώνται και απομακρύνονται το ταχύτερον. Απαγορεύονται εξοφρύξεις δι΄ εκρηκτικών υλών , δυναμένων να διασείσωσι τα πέριξ κτίσματα, να προξενήσωσι βλάβας εις γειτνιάζοντα φρέατα και εν γένει να αποσυνθέσωσι και αποσαρθώσωσι το έδαφος πέραν των ορίων του επιδιωκομένου ορύγματος. Απαγορεύεται κατά την εκτέλεσιν εργασιών δομήσεως εγκατάστασις κινητήρων και μηχανών εις αποστάσεις από των γειτονικών ιδιοκτησιών τοιαύτας, ώστε να προκαλήται δόνησις αυτών και του πέριξ εδάφους. Η αρμοδία Αρχή αποφαίνεται περί της τηρήσεως ή ού των άνω

73

όρων υπό των οικοδομούντων, καθορίζει τα εις εκάστην περίπτωσιν εφαρμοστέα μέτρα και διακόπτει τας εργασίας εις περίπτωσιν μη τηρήσεως αυτών.Κατεδάφισις και ανοικοδόμησις παλαιών μεσοτοίχων.3. Εάν ο οικοδομών πρόκειται να ποιήσηται χρήσιν υπάρχοντος μεσοτοίχου μη κρινόμενου επαρκούς αντοχής δια την επιβάρυνσιν, ήν θα επιφέρη εις αυτό η ανεγερθησομενη οικοδομή, δύναται να προβή εις κατεδάφισιν και ανοικοδόμησιν αυτού κατά τρόπον ανταποκρινόμενον εις τας στατικάς απαιτήσεις του ανεγερθησομενου κτιρίου, καταλαμβάνων εκ του οικοπέδου του πρώτου οικοδομήσαντος τον απολύτως αναγκαίον χωρον δια τα προς ανοικοδόμησιν του μεσοτοίχου ικριώματα υπό τους όρους όπως :α΄. Λάβη άπαντα τα εξασφαλιστικά μέτρα ίνα μη εκ της κατεδαφίσεως και ανοικοδομήσεως του μεσότοιχου υποστώσι οιανδήποτε ζημίαν τα λοιπά μέρη της υπαρχούσης οικοδομής.β΄. Λάβη τα αναγκαία προσωρινά προστατευτικά μέτρα υποστηρίξεων και επενδύσεων δια ξυλείας ή άλλης φύσεως προσωρινών ελαφρών τοίχων προς εξασφάλισιν της οικοδομής από οιουδήποτε κινδύνου και προφύλαξιν των εντός οικουντων από των ατμοσφαιρικών επηρειών (βροχής ανέμου κτ.τ.).γ΄. Αποπερατώση την ανοικοδόμησιν ως οίον τε το τα δεύτερον και άνευ οιασδήποτε διακοπής εντός της προς τούτο τασσομένης εκάστοτε υπό της Αρχής προθεσμίας.δ΄. Μετά την άνω ανοικοδόμησιν αποκαταστήση εντός της τασσομένης υπό της Αρχής προθεσμίας, πλήρως την προτέραν κατάστασιν του παλαιού κτιρίου.Κατεδάφισις μεσοτοίχων εκ του ανωτέρω λόγου αποκλείεται από 1η Δεκεμβρίου μέχρι του 1η Μαρτίου άνευ συγκαταθέσεως του ιδιοκτήτου.Εις περίτπωσιν μη συμφωνίας μεταξύ των κυρίων των ομόρων ιδιοκτησιών ως προς την κατεδάφισιν και ανοικοδόμησιν περί της ανάγκης της κατεδαφίσεως , του δια την ανοικοδόμησιν κ.λπ. αναγκαίου χρόνου και της επαρκείας της προσωρινής εξασφαλίσεως του κτιρίου και προφυλάξεως των εντός οικούντων, αποφαίνεται η αρμοδία Αρχή. Οσάκις η Αρχή εξακριβώνη και εγγράφως βεβαιοί την περί της κατεδαφίσεως ανάγκην, ο πρώτος οικοδομήσας δεν επιτρέπεται να παρεμβάλλει οιονδήποτε εμπόδιον εις την κατεδάφισιν . Η μη λήψις υπό του οικοδομουντος των ως άνω υπό της Αρχής κρινόμενων απαραιτήτων προστατευτικών μέτρων, διαπιστούμενη υπό της εν λόγω Αρχής παρέχει εις τον πρώτον οικοδομήσαντα το δικαίωμα της αμέσου εφαρμογής αυτών, ασχέτως προς την επιρροήν ήν ταύτα θα ασκήσωσιν επί των εργασιών των εκτελουμενων υπό του δευτέρου οικοδομουντος, δι΄ ήν επιρροήν ο πρώτον οικοδομών είναι ανεύθυνος. Εάν ο δεύτερος οικοδομών δεν συμμορφωθή προς τας ταχθείσας προθεσμίας, περί ών τα εδάφια γ΄και δ΄ της παρούσης παραγράφου και μετά βεβαιώσις του γεγονότος τούτου εγγράφως υπό της αρμοδίας Αρχής, ο πρώτος οικοδομήσας δικαιούται να ανακατασκευάση τον μεσότοιχον και να αποκαταστήση την προτέραν κατάστασιν εις την οικοδομήν του , εφαρμοζομένων αναλόγως των διατάξεων του προηγουμένου εδαφίου.Κατά τας ως άνω περιπτώσεις, νεωτέρα αναγκαστική παρέμβασις υπέρ του δευτέρου οικοδομουντος δεν χωρεί, ειμή μόνον κατόπιν δικαστικής αποφάσεως καθοριζούσης τα υπέρ του πρώτου οικοδομήσαντος εξαφαλιστικα μέτρα και τας δια την επανάληψιν της οχλήσεως καταβλητέας τυχόν αυτώ αποζημιώσεις.4. Πλην του μεσοτοίχου ο οικοδομών ουδέν έτερον μέρος της γειτονικής οικοδομής δικαιούται να κατεδαφίση ή να θίξη και να μεταβάλη οπωσδήποτε (εξαιρέσει των παρά τον μεσότοιχον αναγκαίων κατά το άρθρον 135 παραγρ. 3 υποστυλώσεων, επενδύσεων κ.λπ προς υπεράσπισιν του παλαιού κτιρίου). Εάν όμως απειλήται κίνδυνος ή και απλαί ζημίαι του παλαιού κτιρίου δια τους εν άρθρω 124 παραγρ. 2 αναφερόμενους λόγους και διαπιστούμενου του γεγονότος κατά τας σχετικας περί επισφαλών οικοδομών διατάξεις, δεν προβή ο ιδιοκτήτης της παλαιάς οικοδομής εντός της ταχθείσης προθεσμίας εις την λήψιν των εξασφαλιστικών μέτρων, τα οποία θέλουσιν αποσοβήσει τον κίνδυνον ή τας ζημίας, διαπιστούμενου του τοιούτου υπό της Αρχής, ο δεύτερος οικοδομών δικαιούται να προβή ακολούθως εις οία νομίσει κατάλληλα εξασφαλιστικά δια την παλαιάν οικοδομήν μέτρα.

74

Εις περίπτωσιν διενέξεων και διαφορών μεταξύ των ομόρφων ιδιοκτητών, ως εκ των κατά το προηγούμενον και το παρόν κεφάλαιον ενεργειών, πέραν των αναγομενω εις ζητήματα ών την λύσιν προβλεπουσι τα κεφάλαια ταύτα, οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να προσφεύγωσιν εις τα Δικαστήρια. Εν πάση περιπτώσει η προσφυγή αφορά την αποζημίωσιν μόνον των εκ των τοιούτων ενεργειών ζημιωθέντων, ουδαμώς δυναμένης ν΄ανασταλή αναγκαστικώς της εκτελέσεως των οικοδομικών εργασιών των γινομένων κατά τας ανωτέρω διατάξεις, εγκρίσει της τεχνικής υπηρεσίας. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΧVIIIΓΕΝΙΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Χώροι συναθροίσεως του κοινού ειδικά κτίρια βιομηχανικά κτίρια .Άρθρον 1361. Οι χώροι συγκεντρώσεως του κοινού ως προς τα ζητήματα αερισμού, φωτισμού, θερμάνσεως, ασφαλείας, εσωτερικής διατάξεως, χωρητικοτητος, κυκλοφορίας, δύναται αναλόγως της σπουδαιότητος των να υπαχθώσιν εις πλειοτέρους των υπό του παρόντος Διατάγματος προβλεπομένους περιορισμούς κανονιζομενους δι΄ υπουργικών αποφάσεων.2. Το αυτό ως άνω ισχύει και δια τα Νοσοκομεία, Μουσεία, διδακτήρια και λοιπά ειδικά κτίρια, επιτρεπομένης ως προς ταύτα και της παρεκκλίσεως από των περί μεγίστου ύψους διατάξεων μετά σχετικην σύμφωνον γνώμην του Συμβουλίου των δημοσίων Έργων.Ως προς την διάταξιν των βιομηχανικών κτιρίων δύνανται να επιβάλλονται εκάστοτε δι΄υπουργικων αποφάσεων οι εκ του ειδικού προορισμού των επιβαλλόμενοι κανόνες υγιεινής και ασφαλείας. Η θέσις αυτών ήρηται είτε εκ των προβλέψεων του σχεδίου, είτε εκ του είδους της βιομηχανίας ήν στεγάζουσιν από απόψεως υγιεινής, ασφαλείας και οχλήσεως του κοινού κατά τας περί αυτών ειδικας διατάξεις. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Γενικαί υποχρεώσεις ιδιοκτητών μηχανικών και αρχιτεκτόνων.Άρθρον 137.1. Οι ανεγείροντες ή επισκευάζοντες κτίρια και εν γένει προβαίνοντες εις οιασδήποτε εργασίας δομήσεως οφείλουσι να εκπληρώσιν απάσας τας εκ των σχετικών ειδικών διατάξεων επιβαλλομενας υποχρεώσεις των ως προς τον διορισμον υπευθύνων δια την επίβλεψιν των εργασιών, την κατάρτισιν των αναγκαίων μελετών και σχεδίων και την λήψιν της απαιτούμενης αδείας.Επίσης οι αναλαμβάνοντες την σύνταξιν μελετών ή την επίβλεψιν εκτελέσεως οικοδομικών έργων οφείλουσι να συμμορφώνται προς τους διέποντας την ανέγερσιν κτιρίων γενικούς και ειδικούς κανονισμούς δομήσεως και ο προς τους όρους της χορηγούμενης αδείας. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Σχέδια νέων πόλεων και συνοικισμών ή νέων επεκτάσεων αυτών.Άρθρον 138.Κατά την μελέτην των σχεδίων νέων πόλεων και συνοικισμών οιασδήποτε μορφής (εργατικών, εξοχικών, αστικών κ.λπ.) ή νέων σημαντικών αυτών επεκτάσεων τα υπό των κεφαλαίων IV, VI και ΧΙΙ θιγόμενα ζητήματα δεν πρέπει να στηρίζονται απολύτως εις το παρόν Διάταγμα, αλλά και μελετάται η ρύθμισις αυτών και κατά τας τελευταίας επί των ζητημάτων τούτων αντιλήψεις, λαμβανόμενης

75

σπουδαίως υπ΄όψιν της σημασίας του προσανατολισμού και των μεγάλων ακαλύπτων χώρων (κοινή ή ιδιωτικών) ως και των νεωτέρων μέσων συγκοινωνίας. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 139.1. Επί των παλαιών τμημάτων των πόλεων επιτρέπονται παρεκκλίσεις από των διατάξεων των κεφαλαίων IV και VI, εφαρμοζόμενου ειδικού οικοδομικού κανονισμού δι΄ έκαστον οικοδομικον τετράγωνον. Ο κανονισμός ούτος συντάσσεται από κοινού μετά της πράξεως τακτοποιήσεως των ιδιοκτησιών και κυρουνται μετ΄ αυτής, ρυθμίζων τα της θέσεως και διαστάσεως των οικοδομών, τα του εμβαδού και διαστάσεων των οικοπέδων και εν γένει τα εις τα κεφάλαια IV και VI αναγόμενα ζητήματα αναλόγως των τοπικών συνθηκών και υπό μορφήν προγράμματος βαθμιαίας εφαρμογής. Πάντως δεν επιτρέπεται παρέκκλισις από της προσκυρώσεως οικοπέδων μη οικοδομησίμων κατά τα ισχύοντα δια το οικοδομικον τετράγωνον ελάχιστα όρια εμβαδού και διαστάσεων εφ΄ όσον ταύτα είναι ακάλυπτα οικοδομών ή καλύπτονται υπό υποστέγων ή προσωρινής μορφής προχείρων παραπηγμάτων ή και υπό μονίμων οικοδομών κρινόμενων ως κατεδαφιστέων λόγω ετοιμορρόπου καταστάσεως.2. Ως παλαιά τμήματα δια την εφαρμογήν των ανωτέρω διατάξεων νοούνται τα πυκνώς κεκαλυμμένα υπό κτιρίων ανεγερθέντων προ της εγκρίσεως του σχεδίου ή μετ΄αυτήν νομίμως. Αποκλείεται η εφαρμογή του μέτρου εις τμήματα κεκαλυμμένα μεν υπό οικοδομών ανεγερθεισών προ της επ΄αυτών επεκτάσεως του σχεδίου, αλλ΄αίτινες ανηγέρθησαν άνευ νομίμου αδείας ή παρά τας ισχύουσας απαγορευτικά διατάξεις (π.χ. εντός των ζώνης εφ΄ ής επεξετάθη βραδύτερον το σχέδιον). Επίσης δεν επιτρέπεται παρέκκλισις ως προς οικόπεδα καλώς μεν εκτισμενα , αλλά τα οποία κατεστάθησαν μη άρτια ή γενικώτερον μη οικοδομήσιμα δι΄υποδιαιρέσεως και μεταβιβάσεως τμημάτων τω μετά την έναρξιν ισχύος των διατάξεων προς άς αντιτίθεται η μορφή και εν γένει η κατάστασις αυτών. Η αρμοδία υπηρεσία οφείλει προς πάσης εφαρμογής των ανωτέρω διατάξεων να εξακριβώνη απολύτως τα ς προϋποθέσεις ταύτας.3. Η εφαρμογή των άνω παρεκκλίσεων επιτρέπεται μόνον εν εσχάτη ανάγκη και μόνον μέχρι του απολύτως αναγκαίου βαθμού, αποκλειόμενη επί οικοδομικού τετραγώνου εφ΄ ού κατά το πλείστον δύνανται να εφαρμόζονται αι διατάξεις των κεφαλαίων IV και Vi , πρωτίστως δε πρέπει να δικαιολογή ταύτην η ύπαρξις πολλών οικοδομών. Πάντως και κατά την παρέκκλισιν δεν επιτρέπεται τακτοποίησις οικοπέδων επιφανείας κάτω των τριάκοντα τετραγ. μέτρων και διαστάσεων μικροτέρων των 3Χ4,50 μέτρων, εκτός εάν προ της εφαρμογής του παρόντος ετέθησαν εν ισχύι μικρότερα τοιαύτα όρια.Η παρέκκλισιν επιτρέπεται ν περιορίζη και το ύψος των οικοδομών, εν ουδεμιά όμως περιπτώσει δύναται να θίγη το σχέδιον ετέρας διατάξεις του παρόντος κανονισμού. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Αρμόδιαι αρχαί δια την εφαρμογήν των διατάξεων του παρόντος Διατάγματος.Άρθρον 140.1. Την γενικην εποπτείαν δια την εφαρμογήν των διατάξεων του παρόντος Διατάγματος έχει η επί της εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσία. Αι σχετικαί υπηρεσίαι των Δήμων και Κοινοτήτων οφείλουσιν εξ ίσου να επιμελώνται της εφαρμογής αυτού και να καταγγέλλωσι πάσαν υπεργασίαν. Αι αστυνομικαί αρχαί ως εκτελεστική υπηρεσία υποχρεούνται να επιτηρώσι την τήρησιν των υπό των ανωτέρω εκδιδομένων διαταγών και οδηγιών και να επιβάλωσιν την αναγκαστικών αυτών εκτέλεσιν είτε δια διακοπής, είτε δια κατεδαφίσεως των έργων.2. Οι Νομάρχαι οφείλουσι να επιμελώνται της υπό των Δήμων και Κοινοτήτων εκπληρώσεως των υποχρεώσεων αυτών, κατά τας σχετικας διατάξεις του Κεφαλαίου ΙΙ ως προς την σύνταξιν αρτίων μελετών σχεδίων και των

76

λελογισμενην τροποποίησιν και επέκτασιν αυτών και των άρθρων 23, 24, 25, 26, 27, 28, 111, υποδεικνύοντες αυτοίς, πλην των άλλων, και την δυνατότητα εξευρέσεως πόρων κατ΄ εφαρμογήν των διατάξεων του άρθρου 1, παρ. 5 του από 17 Ιουλίου 1923 Ν.Δ. <περί σχεδίων πόλεων κ.λπ.>.3. Αι αστυνομικαί αρχαί υποχρεουνται να επιμελώνται και οίκοθεν της εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 46 (παραγρ. 1,3,4, και 6), 47 (παρ.10, 52, 55, 58 (παρ. 1,2,3,4,5) , 59, 60 (ιδίως ως προς την παρ. 6) 61 (παρ. 2), 62, 63, 66, 67, 68 (εν συνεννοήσει προς την υπηρεσίαν υγιεινής) 69 (παραγρ. 1 περιπτ΄. β΄), 70, 71 (παρ. 3, 7), 72, 73, 74 (παραγρε. 1), 76 (παραγρ. 1,2,4), 77, 78, 79 (παραγρ. 2, 5), 80, 81, 94 (ιδίως ως προς τας βαθμίδας), 95, 96, 97, 101, 102, 103, 105, 109, 110, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136 ζητουσαι εν ανάγκη τεχνικάς εξηγήσεις παρά της επί της εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσίας και προβαίνουσαι εις την λήψιν των ενδεδειγμένων εκάστοτε αναγκαστικών μέτρων και άνευ οιασδήποτε διατυπώσεως.4. Δι΄ ειδικών Διαταγμάτων ρυθμίζονται και λεπτομερέστερον τα των ενεργειών των ανωτέρω αρχών εν εκάστη περιπτώσει τα της ενασκήσεως ελέγχου υπό των υπό του παρόντος προβλεπομένων έργων δομήσεως και τα των αυθαιρέτων και επικινδύνων εν γένει κατασκευών. Εν πάση όμως περιπτώσει επιβάλλεται εις την επί της εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσίαν, προς δε εις τους Δήμους και τας κοινότητας ν΄ ασκώσιν εποπτείαν δια την επιβολην των σχετικών διατάξεων, έστω και αν η εφαρμογή αυτών έχη ειδικωτερον ανατεθή εις ετέρας αρχάς.Περιπτώσεις εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος επί των προ της ισχύος αυτού εκτελεσθέντων έργων και γενικώτερον τρόπος εφαρμογής αυτών. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Άρθρον 141.1. Η σύνταξις των τοπογραφικών χαρτών και ο έλεγχος τούτων επιβάλλεται να ενεργήται βάσει των διατάξεων του παρόντος, έστω και αν προ αυτού ήρξαντο αι σχετικαί εργασίαι. Το αυτό ισχύει και ως προς τα σχέδια και τας επεκτάσεις και τροποποιήσεις αυτών.2. Αι διατάξεις του άρθρου 23 προϋπόθεσιν έχουσι την προηγουμενην έγκρισιν της υψομετρικής διατάξεως του οδικού δικτύου, μεθ΄ήν και μόνο εφαρμόζονται , ασχέτως προς την ύπαρξιν ή ού και ετέρων παλαιοτέρων οικοδομών επί της αδιαμορφώτου οδού.3. Αι διατάξεις των άρθρων 24, 25 και 26 δέον να εφαρμόζονται εις πάσαν περίπτωσιν καθ΄ ήν παρίσταται ανάγκη. Δεν απαιτείται εφαρμογή του άρθρου 26 εις περίπτωσιν προσθήκης καθ΄ ύψος, νομίμως ανεγερθείσης οικοδομής, ή και καθ΄ οριζοντίαν επέκτασιν, εφ΄ όσον η προσθήκη κείται πέρνα των εν τω άρθρω τούτω οριζόμενων ορίων.4. Αι διατάξεις του άρθρου 27 επιβάλλεται να εφαρμόζονται εις πάσαν περίπτωσιν, ασχέτως του χρόνου και τρόπου διαμορφώσεως της οδού, δαπάναι δε καταβληθείσαι υπό των Δήμων και των Κοινοτήτων εις το παρελθόν, εκτιμώνται βάσει της κατά την εκτίμησιν καταστάσεως των έργων.5. Αι διατάξεις του άρθρου 28 επιβάλλονται να εις πάσαν περίπτωσιν, έργα δε εκτελεσθέντα παρά τας διατάξεις ταύτας παύσουσι λειτουργούντα και συντηρούμενα από της παρελεύσεως προθεσμίας, οριζόμενης εφ΄ άπαξ υπό του Δήμου ή της Κοινότητος και εγκρινομένης υπό του Νομάρχου, εντός της οποίας πρέπει να ειδοποιώνται οι ενδιαφερόμενοι δια γενικής προσκλήσεως. Η προθεσμία δεν δύναται να υπερβαίνη την διετίαν από της ισχύος του παρόντος.6. Αι διατάξεις του Κεφαλαίου IV εφαρμόζονται εις πάσαν νέαν οικοδομήν ή προσθήκην επί υπαρχούσης παλαιάς τοιαύτης. Εξαίρεσις του κανόνος τούτου επιτρέπεται μόνον ως προς την τήρησιν των εις το εσωτερικόν των οικοπέδων υποχρεωτικών ελαχίστων ελευθέρων χώρων επί καθ΄ύψος προσθηκών εις νομίμως ανεγερθέντα κτίρια, εφ΄ όσον τεχνικώς καθίσταται αδύνατος ή λίαν δεσχερής η προσθήκη των ορόφων, τηρουμένων των όρων τούτων. Πάντως εάν επί τινος των γειτονικών οικοπέδων έχει ανεγερθή κτίριον , η διάταξις όμως και το εμβαδόν του οικοπέδου επιτρέπουσι την ανέγερσιν τοιούτου κατ΄ εφαρμογήν

77

των εν λόγω όρων, η τήρησις αυτών επιβάλλεται απαραιτήτως ως προς τας καθ΄ ύψος προσθήκας του παλαιού κτιρίου.Προκειμένου περί πόλεων ή τμημάτων αυτών, εφ΄ ών προ της ισχύος του παρόντος έχει εφαρμοσθή ειδικός οικοδομικός κανονισμός, θεσπίζων τήρησιν ελευθέρων χώρων μικροτέρων των υπό του παρόντος προβλεπομένων ελαχίστων ορίων, εξακολουθούσι ταύτα ισχύοντα μέχρι της τροποποιήσεως του ειδικού κανονισμού. Ως προς τας μέλλουσας όμως επεκτάσεις των τμημάτων ούτων, εφαρμόζεται πάντοτε το παρόν Διάταγμα.Τα δι΄ ειδικών Διαταγμάτων εγκριθέντα ελάχιστα όρια εμβαδού και διαστάσεων των οικοπέδων εξακολουθουσιν ισχύοντα. Όπου όμως δεν καθωρίσθησαν ούτω τοιαύτα, εφαρμόζονται αι σχετικαί διατάξεις του παρόντος.Επιτρέπεται οιαδήποτε επισκευή και διαρρύθμισις κτιρίων αντικειμένων εις τας διατάξεις του Κεφαλαίου IV. Εάν όμως αύτη εξικνείται εις βαθμόν κατεδαφίσεως και ανακατασκευής των περιβαλλόντων το κτίριον τοίχων 9εξωτερικων τοίχων) ή και τμήματος αυτών υπερβαίνοντος εν συνεχεία τα έξ (6) μέτρα , ως προς τα ούτως ανοικοδομούμενα μέρη επιβάλλεται η τήρησις του άνω κεφαλαίου.7. Αι διατάξεις του Κεφαλαίου V εφαρμόζονται εις πάσαν περίπτωσιν, ακόμη δε και ως προς τας προϋπάρχουσας παλαιάς κατασκευάς, της αρχής οφειλουσης να τάσση ευλόγους προθεσμίας προς συμμόρφωσιν των ιδιοκτητών εις τας διατάξεις του παρόντος.8. Αι διατάξεις του Κεφαλαίου VI επιβάλλονται εις πάσαν νέαν οικοδομήν, ως επίσης εις πάσαν νέαν εν τω αυτώ επιπέδω ή καθ΄ ύψος προσθήκην υπάρχοντος παλαιού κτιρίου. Επιβάλλονται επίσης και επί των τμημάτων των παλαιών κτιρίων, ών η επισκευή (μη κωλυόμενη πάντως) χωρεί μέχρι κατεδαφίσεως και ανοικοδομήσεως πλήρων διαμερισμάτων.9. Αι διατάξεις του Κεφαλαίου VII επιβάλλονται ως προς παν νέον κτίριον ή προσθήκην επί παλαιού τοιούτου. Επιβάλλονται ωσαύτως και επί τμημάτων παλαιών κτιρίων, ών η επισκευή (μη αποκλειόμενη πάντως) χωρεί μέχρι κατεδαφίσεως και ανοικοδομήσεως ολοκλήρων διαμερισμάτων.Κατ΄ εξαίρεσιν αι διατάξεις του άρθρου 55 επιβάλλονται και επί παντός παλαιού κτιρίου, τασσομένης υπό της αρχής εις τους ιδιοκτήτας ευλόγου προθεσμίας προς συμμόρφωσιν δια διαρρυθμίσεως των υπογείων και αλλαγής της χρήσεως αυτών. Πάντως το μέτρον τούτο δεν εφαρμόζεται αναγκαστικώς εις τα υπό αναγκαστικην μίσθωσιν διατελούντα ακίνητα, εκτός της διατάξεως της παραγράφου 3, η οποία δύναται, κατά την κρίσιν της αρχής, να εφαρμόζηται εν πάση περιπτώσει.10. Αι διατάξεις του Κεφαλαίου VIII εφαρμόζονται ως προς τε τα παλαιά και τα νέα κτίρια, δυναμένης να επιβάλληται της εφαρμογής τούτων ως προς τα προ της ισχύος του παρόντος ανεγερθέντα κτίρια βαθμηδόν, τασσομένων προς τούτο εις τους ιδιοκτήτας ευλόγων προθεσμιών. Εν πάση όμως περιπτώσει αι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου 58, 1 και 2 του άρθρου 61, τον άρθρον 62 και αι παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 63, ενδείκνυται να εφαρμόζονται άνευ μακρών αναβολών, ως προς δε την εφαρμογήν του άρθρου 60 εις ό,τι αφορά την απαγορευσιν των απορροφητικών βόθρων, ουδεμία χωρεί αναβολή περιπτώσεως τυχούσης (παρ. 6).11. Αι διατάξεις του Κεφαλαίου ΙΧ εφαρμόζονται ως προς πάσαν νέαν εγκατάστασιν, δύνανται δε να εφαρμόζονται και επί των προ του παρόντος υφισταμένων κατά τας σχετικας υποδείξεις της υγειονομικής υπηρεσίας. Εις περίπτωσιν ριζικών ανακαινιστικών επισκευών παλαιών τοιούτων εγκαταστάσεων, επιβάλλεται πάντοτε η προσαρμογή των εις τας διατάξεις του άνω Κεφαλαίου. Ειδικώς αι διατάξεις του άρθρου 67 επιβάλλονται άνευ αναβολής και εις τας παλαιάς εγκαταστάσεις, τασσομένων εις τους ιδιοκτήτας ευλόγων προθεσμιών.12. Αι διατάξεις του Κεφαλαίου Χ εφαρμόζονται εις παν νέον κτίριον ή προσθήκην επί παλαιού τοιούτου. Επίσης εφαρμόζονται και οσάκις πρόκειται περί αντικαταστάσεως πτωμάτων. Πάντως και εις τα παλαιά κτίρια τα αντικείμενα εις τας διατάξεις του Κεφαλαίου τούτου η αρχή δικαιούται να επιβάλλη την λήψιν προχείρων μέτρων προς απομόνωσιν των διαμερισμάτων, εν οίς λειτουργουσι συστηματικώς εστίαι και εν γένει θερμικαί εγκαταστάσεις.

78

Κατ΄ εξαίρεσιν αι διατάξεις των άρθρων 69, παρ. 1 περίπτωσις β΄, 70, 71, 72, 74, 76, 78, 80 και 81 επιβάλλονται και επί των προ της ισχύος του παρόντος εγερθεισών οικοδομών.13. Μέτρα ασφαλείας των οικοδομών από των εν Κεφαλαίω ΧΙ αναφερομένων απόψεων δύνανται να επιβάλλονται εις πάσαν στιγμήν, ασχέτως προς τον χρόνον ανεγέρσεως αυτών.14. Αι διατάξεις του Κεφαλαίου ΧΙΙ επιβάλλονται πλην των νέων κτιρίων και εις πάσαν προσθήκην επί παλαιών τοιούτων, ουδαμώς παρακωλύουσαι την επισκευήν των ν νομίμως υφισταμένων και εις ταύτας αντικειμένων παλαιών οικοδομών. Ως προς οδούς εφ΄ ών το ύψος έχει ήδη καθορισθή δυνάμει της διατάξεως του άρθρου 88 παραγρ. 5, εξακολουθεί ισχύον το ορισθέν ύψος.15. Αι διατάξεις του Κεφαλαίου ΧΙΙΙ εφαρμόζονται επί παντός νέου κτιρίου ασχέτως προς την ύπαρξιν ή ου ειδικού οικοδομικού κανονισμού. Εκ τούτων αι αναγόμεναι εις τας κατά το άρθρον 94 παραγρ. 2 βαθμίδας και εις τα άρθρα 96, 97, 101, 102, 103 εφαρμόζονται και επί των προ της ισχύος του παρόντος υφισταμένων εγκαταστάσεων, τασσομένων εις τους ιδιοκτήτας υπό της Αρχής ευλόγων προθεσμιών δια την συμμόρφωσίν των προς τας άνω διατάξεις. Επίσης και των προεξοχών εκ των υπό του ανωτέρω κεφαλαίου ΧΙΙΙ αποκλειομένων κατά των τριών μέτρων ύψους δύναται να διατάσσηται ή άρσις εκ παλαιών κτιρίων οσάκις πρόκειται περί οδών πυκνής κυκλοφορίας εις ήν αύται παρεμβάλλουσι δυσχέρειαν.16. Αι διατάξεις του Κεφαλαίου XIV επιβάλλονται εν γένει τόσον εις τα νέα όσον και εις τα παλαιά κτίρια, πλην εκείνων αίτινες απαιτουσι διαρρύθμισιν των οικοδομών, αίτινες αποκλείονται ως προς τα προ της ισχύος του παρόντος γενόμενα κτίρια.Η άρσις των κατά το άρθρον 109 προ της ισχύος του παρόντος γενομένων εγκαταστάσεων ενεργείται τασσομένων εις τους ιδιοκτήτας ευλόγων προθεσμιών. Δι΄ εκείνας εκ τούτων αίτινες εγένοντο αυθαιρέτως ή δεν ανάγονται εις κτίρια διατελλούντα υπό αναγκαστικούς όρους μισθώσεως αι προθεσμίαι πρέπει να είναι βραχύταται. Αι διατάξεις του άρθρου 110 επιβάλλονται και ως προς τας προϋφισταμενας του παρόντος εγκαταστάσεις.17. Εις πάσαν κατασκευήν νέου περιφράγματος ή ανακατασκευήν εν όλω ή εν μέρει (τουλάχιστον επί του ημίσεος του μήκους της πλευράς του) παλαιού τοιούτου, επιβάλλεται η εφαρμογή των διατάξεων του Κεφαλαίου XV. Απλή επισκευή περιφραγμάτων αντικειμενω εις τα διατάξεις του Κεφαλαίου τούτου δεν αποκλείεται. Επιτρέπεται εις ενίας (τας καλλιτέρας) οδούς των πόλεων και εξοχικών συνοικισμών η επιβολή των διατάξεων του άρθρου 114 παραγρ. 2 και εφεξής και ως προς τα προϋπάρχοντα περιφράγματα.18. Αι κατ΄ εφαρμογήν του άρθρου 137 εκδιδόμεναι αποφάσεις ισχύουσι και ως προς τας προ της εκδόσεως αυτών ανεγερθείσας κατασκευάς.Εν τοις ανωτέρω θεωρείται ως νομίμως υφιστάμενον κτίριον : α΄. Εάν προϋπήρχε της εγκρίσεως του σχεδίου, β΄Εάν είναι προσηρμοσμένον με το σχέδιον και τα προ της ισχύος του παρόντος υφισταμένας σχετικας διατάξεις και γ΄. Εάν έχη γίνει κατόπιν αδείας της Αρχής και κατά τους όρους της αδείας ταύτης. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Λεπτομέρειαι εφαρμογής του παρόντος.Άρθρον 142.1. Αι λεπτομέρειαι της εφαρμογής του παρόντος Δ/τος ως και οιαιδήποτε διευκρινίσεις και διασαφηνίσεις των διατάξεων αυτού κανονίζονται εκάστοτε δι΄ Υπουργικών αποφάσεων εφ΄ άπαξ διο΄ εκάστην περίπτωσιν εκδιδομένων, επιλυομενης ομοίως οιαδήποτε μη υπό του παρόντος προβλεπόμενης ειδικής περιπτώσεως κατ΄ αναλογίαν των σχετικών διατάξεων του παρόντος. Τοιαύται διευκρινίσεις και διασαφηνίσεις επιτρέπονται και δια παραστατικών και επεξηγηματικών διαγραμμάτων εκδιδομένων υπό του Υπουργείου.2. Αποκλείονται οιαιδήποτε ιδιωτικαί δουλείαι επί των ακινήτων κατά παράβασιν των διατάξεων του παρόντος.

79

3. Εκτός των διατάξεων του παρόντος αίτινες ρητώς αναφέρονται ότι ισχυουσιν αδιακρίτως της υπάρξεως ή ού εγκεκριμένου σχεδίου, εφαρμόζονται επίσης κατ΄ αναλογίαν και επί πόλεων και κωμών μη εχουσών εγκεκριμενον σχέδιον και αι διατάξεις των άρθρων 24, 25, 265, 27, 28, 44, 46 (παρ. 1,4,6) , 49 (παραγρ. 3,4,5,) 51, 52, 53, 54 και των Κεφαλαίων VII, VIII, IX, X, XI, XII, XIII, XIV, XV, XVI και XVII.4. Η ισχύς του παρόντος Δ/τος άρχεται μετά δίμηνον από της δημοσιεύσεως του εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως εκτός των Κεφαλαίων Ι, ΙΙ, των άρθρων 24, 25, 26, 44 (παρ. 4,5,6,7), 60, 94 (ως προς τας ανιούσας και κατιούσας βαθμίδας), 101, 112, 122, (παραγρ. 1) , 131 και 135, αι οποίαι εφαρμόζονται άμα τη δημοσιεύσει του.Άμα τη κατά την προηγουμενην παράγραφον ενάρξει της ισχύος των διατάξεων του παρόντος Δ/τος καταργούνται : 1. το από 3 Απριλίου 1835 Β.Δ. <περί υγιεινής οικοδομής των πόλεων και κωμών> , 2. το από 28 Μαρτίου 1834 Β.Δ. <περί Νεκροταφείων> 3. τα άρθρα 1, 8, 9, 10, 11 του από 9 Απριλίου 1836 Β.Δ. περί εκτελέσεως του σχεδίου της πόλεως Αθηνών, 4 τα άρθρα 17, 18, 19, 20 και 21 του από 12 Νοεμβρίου 1836 Β.Δ. <περί προσθήκης εις το περί σχεδίου της πόλεως Αθηνών Δ/μα>, 5.άπασαι αι διατάξεις του Νόμου ΤΗΝ της 11 Σεπτεμβρίου 1856 <περί κατασκευής πεζοδρομίων και υπονόμων> και των εκτελεστικών τούτων Δ/μάτων, πλην των αναφερόμενων, εις τον τρόπον της κατασκευής των υπονόμων, 6. ο νόμος ΣΚΒ΄ της 20 Απριλίου 1867 <περί εκτελέσεως των σχεδίων των πόλεων και κωμών του Βασιλείου>, 7. του από 26 Απριλίου 1882 Β.Δ. <περί Βόθρων>, 8. το υπό 12 Φεβρουαρίου 1925 Δ/μα <περί κεκαλυμμένων εξωστών> ως και το τροποποιήσαν τούτο από 9 Νοεμβρίου 1926 όμοιον, 9. το από 23 Νοεμβρίου 1925 Δ/μα <περί καθορισμού του ορίων πρασιών κλπ.> 10. το από 14 Μαίου 1926 Δ/μα <περί των προθηκων των εμπορικών καταστημάτων>, 11. το από 22 Ιουλίου 1926 Δ/μα <περί προφυλακτικών μέτρων από του πυρρός κ.λπ., 12. το από 13 Σεπτεμβρίου 1927 Δ/μα <περί κανονισμού ανεγέρσεως οικοδομών εντός των πόλεων και παρά τα διασχίζοντα ταύτας ρεύματα>, 13. το από 19 Ιανουαρίου 1928Δ/μα <περί ελαχίστων ορίων χάριν της εξυπηρετήσεως του Δημοσίου φωτισμού κ.λπ.>, 15. το από 18 Απριλίου 1928 Δ/μα <περί κανονισμού όρων περιφράξεως των εντός των σχεδίων των πόλεων κ.λπ. οικοπέδων>, ως και πάσα ετέρα γενική ή ειδική διάταξις αντικείμενη εις τας διατάξεις του παρόντος πλην των ειδικών οικοδομικών κανονισμών των πόλεων Θεσσαλονίκης και Σερρών και των συνοικισμών Ψυχικού, Ευρυάλης, Εκάλης, Διονύσου, Βούλας, Βουλιαγμένης, Αιολίας, Καστρί, Χολαργού, Νέας Κηφισσίας, Βερδη, Ηλιουπόλεως, Άλιμος, Νέου Ψυχικού, Τράχωνες, Καλογρέζα κ.λπ. , οίτινες ισχύουσιν εφ΄ όσον δεν γίνεται περί της τροποποιήσεως αυτών ειδική μνεία εν ταις διατάξεσι του παρόντος και μόνον ως προς τα ζητήματα τα αναγόμενα εις τα Κεφάλαια IV και VI, ως προς τας λοιπά διατάξεις αυτών τας αντικειμενας προς τας διατάξεις του παρόντος καταργούμενων. - (Καταργήθηκε από το άρθρο 81 του Β.Δ. 9-8/30-9-1955).

Εις τον Ημέτερον επί της Συγκοινωνίας Υπουργόν ανατίθεμεν την δημοσίυεσιν και εκτέλεσιν του παρόντος Διατάγματος.

Εν Αθήναις, τη 3 Απριλίου 1929.

80