บทที่ 2 ภาษาศาสตร์
TRANSCRIPT
ภาษาศาสตร์�เป็�นศาสตร์�เอกเทศ• ภาษาศาสตร์�วร์ร์ณนา (Descriptive
Linguistics)• ภาษาศาสตร์�เชิ งป็ร์ะว�ต และเป็ร์$ยุบเท$ยุบ
(Historical and Comparative Linguistics)
ภาษาศาสตร์�วร์ร์ณนา(Descriptive Linguistics)
• ศ%กษาภาษาใด้ภาษาหน%�ง ในชิ(วงร์ะยุะเวลาหน%�งโด้ยุเฉพาะ
• ผู้-�ให�ก.าเน ด้ เฟอร์�ด้ นานต� เด้อ โซซ-ร์� (Ferdinand de Saussure) อาจาร์ยุ�ว ชิาภาษาศาสตร์�มหาว ทยุาล�ยุเจน วา (1906-1911)
• ภาษาศาสตร์�วร์ร์ณนาม$หลายุกล�(มแนวคิ ด้
1) ทฤษฎี$โคิร์งสร์�าง(Structural School)
• น�กภาษาศาสตร์�กล�(มแร์กท$�พยุายุามศ%กษาภาษาตามแนวว ทยุาศาสตร์�
• ศ%กษาภาษาพ-ด้ โด้ยุฟ5งแล�วจด้บ�นท%กหร์�อบ�นท%กเส$ยุง แล�วน.ามาเป็�นข้�อม-ลเพ��อศ%กษาว เคิร์าะห�ต(อไป็
• พ จาร์ณาร์-ป็ภาษา (Form) = ร์-ป็ล�กษณะ ต.าแหน(งและหน�าท$�ข้องเส$ยุง พยุางคิ� หน(วยุคิ.า วล$ อน�พากยุ�และป็ร์ะโยุคิในภาษา
• คิวามหมายุยุ�งศ%กษาโด้ยุตร์งไม(ได้�• น�กไวยุากร์ณ�ท$�ส.าคิ�ญคิ�อ Leonard Bleomfiled,
ว จ�นตน� ภาน�พงศ�
2) ทฤษฎี$ป็ร์ วร์ร์ตเพ �มพ-น (Generative Transformation School)
• พ�ฒนามาจากแนวคิ ด้ข้องนอม ชิอมสก$ (Noam Chomsky)
• “การ์ศ%กษาภาษาคิวร์ม�(งศ%กษาในเชิ งภาษาท$�สมบ-ร์ณ�แบบในจ ตข้องเจ�าข้องภาษา ”
• ภาษาสร์�างได้�ไม(ร์-�จบจาก กฎี ท$�ม$อยุ-(ในสมอง“ ”• ร์-ป็ป็ร์ะโยุคิท$�ป็ร์ากฏออกมาแตกต(างก�น (โคิร์งสร์�าง
ผู้ ว) อาจม$ท$�มาจากโคิร์งสร์�างเด้$ยุวก�น (โคิร์งสร์�างล%ก)
• กฎีป็ร์ วร์ร์ต (ต�วแป็ลงร์-ป็ป็ร์ะโยุคิแต(ไม(เป็ล$�ยุนคิวามหมายุข้องป็ร์ะโยุคิ)
3) ทฤษฎี$ไวยุากร์ณ�การ์ก(Case Grammar)
• การ์ก เป็�นคิวามส�มพ�นธ์�ท$�พ จาร์ณาจากคิวามส�มพ�นธ์�ข้องกร์ ยุาท$�ม$ต(อนาม
• ฟ;ลมอร์� (Charles J. Fillmore) เชิ��อว(าม$คิวามส�มพ�นธ์�อ$กแบบหน%�งในโคิร์งสร์�างผู้ วท$�ไม(ใชิ(แบบป็ร์ะธ์านหร์�อกร์ร์ม
• เชิ(น (ก) ป็ร์ะต-เป็;ด้(ข้) ว มลเป็;ด้ป็ร์ะต-
4) ทฤษฎี$ไวยุากร์ณ�หน�าท$�น ยุม (Functional Theory)
• ภาษาป็ร์ะกอบด้�วยุ 2 ส(วน คิ�อ ส(วนโคิร์งสร์�าง (Structure or Grammar) และส(วนหน�าท$� (Function) คิ�อคิวามสามาร์ถท$�จะส��อคิวามหมายุได้�เหมาะก�บสถานการ์ณ� กาลเทศะ และบ�คิคิล
• หน�าท$�ม$ส(วนท.าให�ร์-ป็ภาษาท$�แสด้งออกมาแตกต(างออกไป็และคิร์อบคิล�มการ์ใชิ�ภาษาอ$กชิ�<นหน%�ง
• น�กภาษาศาสตร์�ข้องไทยุ นววร์ร์ณ พ�นธ์�เมธ์า
ภาษาศาสตร์�เชิ งป็ร์ะว�ต (Historical Linguistics)
• ศ%กษาภาษาใด้ภาษาหน%�งในร์ะยุะเวลาท$�ต(างก�นเพ��อด้-ว ว�ฒนาการ์ในด้�านต(างๆ
• ท.างานร์(วมก�นก�บภาษาศาสตร์�เป็ร์$ยุบเท$ยุบเพ��อด้-คิวามส�มพ�นธ์�ข้องภาษาท$�อยุ-(ในตร์ะก-ลเด้$ยุวก�นเพ��อหาตร์ะก-ลภาษาก�บภาษาด้�<งเด้ มข้องแต(ละภาษาด้�วยุ
ภาษาศาสตร์�เชิ งเป็ร์$ยุบเท$ยุบ(Comparative Linguistics)• ศ%กษาเป็ร์$ยุบเท$ยุบสองภาษาข้%<นไป็• อาจเป็�นภาษาท$�อยุ-(ในตร์ะก-ลเด้$ยุวก�น• ท.างานร์(วมก�นก�บภาษาศาตร์�เชิ งป็ร์ะว�ต โด้ยุด้-คิวาม
ส�มพ�นธ์�ข้องภาษาท$�อยุ-(ในตร์ะก-งเด้$ยุวก�น เพ��อหาตร์ะก-ลภาษาหร์�อภาษาด้�<งเด้ มแต(ละภาษาด้�วยุ
การ์ศ%กษาภาษาศาสตร์�เชิ งป็ร์ะว�ต และภาษาศาสตร์�เป็ร์$ยุบเท$ยุบในไทยุ
• ศาสตร์าจาร์ยุ�พร์ะยุาอน�มานร์าชิธ์น น�กว ชิาการ์ร์�(นแร์กท$�น.าน ร์�กต ศาสตร์� ซ%�งเป็�นสาข้ายุ(อยุข้องภาษาศาสตร์�เป็ร์$ยุบเท$ยุบ เข้�ามาสอนน ส ตอ�กษร์ศาสตร์� ภาคิว ชิาภาษาไทยุ จ�ฬาลงกร์ณ�มหาว ทยุาล�ยุ
• น ร์�กต ศาสตร์�ภาคิ 1 ต.านานน ร์�กต ศาสตร์� ก.าเน ด้ข้องคิ.าในภาษา ภาษาและร์-ป็คิ.าข้องภาษา การ์แบ(งภาษา ตร์ะก-ลภาษา เส$ยุงและการ์กลายุเส$ยุงข้องคิ.าในภาษา ซ%�งกล(าวถ%งเส$ยุงพ-ด้และหน(วยุเส$ยุง พยุ�ญชินะ สร์ะ และการ์แยุกพยุางคิ�
• น ร์�กต ศาสตร์�ภาคิ 2 เน�<อหาเก$�ยุวก�บ การ์กลายุเส$ยุง กฎีข้องการ์กลายุเส$ยุง และต�นเหต�ข้องการ์กลายุเส$ยุงตามคิวามเห?นข้องน�กน ร์�กต ศาสตร์� คิ.าต�ด้ การ์ลากเข้�าคิวาม แนวเท$ยุบ คิ.าซ.<า คิ.าซ�อน
ภาษาศาสตร์�มาน�ษยุว ทยุา(Antropological Linguistics) / ภาษาศาสตร์�ชิาต พ�นธ์��ว ทยุา
(Ethnolinguistics)
• ม$คิวามเชิ��อว(าการ์ศ%กษาว�ฒนธ์ร์ร์ม ป็ร์ะเพณ$ คิวามเชิ��อข้องมน�ษยุ�ชินเผู้(าต(างๆ ว(าแตกต(างก�นอยุ(างไร์น�<นด้-ได้�จาก ภาษา หาคิวาม“ ”ส�มพ�นธ์�ร์ะหว(างมน�ษยุชิาต โด้ยุเป็ร์$ยุบเท$ยุบข้นบป็ร์ะเพณ$หร์�อคิวามส�มพ�นธ์�ข้องภาษา
ภาษาศาสตร์�ส�งคิม (Sociolinguistics)
• การ์ศ%กษาในด้�านท$�น.ามาใชิ�อธ์ บายุเก$�ยุวก�บป็ร์ บททางส�งคิม กล(าวคิ�อ ใชิ�ให�ถ-กต�องตามร์ะเบ$ยุบป็ฏ บ�ต ข้องส�งคิม โด้ยุสามาร์ถส��อสาร์ได้�เหมาะสมก�บบ�คิคิลและสถานการ์ณ�ต(างๆ และยุ�งม�(งตอบคิ.าถามท$�น(าสนใจข้องน�กภาษาศาสตร์� เชิ(น เร์าจะป็ร์�บป็ร์�งทฤษฎี$ภาษาอยุ(างไร์ ท.าไมภาษาจ%งแป็ร์ และแป็ร์อยุ(างไร์
• น�กภาษาศาสตร์�ส�งคิมเชิ��อว(าภาษาเป็�นส(วนหน%�งข้องว�ฒนธ์ร์ร์มและส�งคิมจ%งม$การ์ศ%กษาภาษาในส�งคิมเม��อมน�ษยุ�ม$ป็ฏ ส�มพ�นธ์�ก�น
ภาษาศาสตร์�จ ตว ทยุา (Psycholinguistics)
• ภาษาเป็�นพฤต กร์ร์มข้องมน�ษยุ�อยุ(างหน%�ง เม��อกล(าวถ%งมน�ษยุ� ล�กษร์ะหน%�งท$�เป็�นต�วก.าหนด้พฤต กร์ร์มมน�ษยุ�คิ�อล�กษณะทางจ ตว ทยุา
• พฤต กร์ร์มข้องมน�ษยุ�อยุ-(ภายุใต�การ์คิวบคิ�มข้องสมอง• การ์ศ%กษาสมองในส(วนท$�เก$�ยุวข้�องก�บภาษามน�ษยุ�• สนใจศ%กษาการ์เร์$ยุนร์-�ภาษาแร์กข้องมน�ษยุ�คิ�อภาษา
แม( ร์วมไป็ถ%งศ%กษาว(าม$องคิ�ป็ร์ะกอบใด้ท$�จะท.าให�เร์$ยุนร์-�ภาษาท$�สอง หร์�อภาษาต(างป็ร์ะเทศด้$ข้%<น
ภาษาศาสตร์�ป็ร์ะสาทว ทยุา (Neurolinguistics)
• เน�นการ์ศ%กษาสร์$ร์ะข้องสมองและศ%กษาร์ะบบป็ร์ะสาทโด้ยุเฉพาะ
• ศ%กษาพยุาธ์ สภาพทางสมองท$�ม$ผู้ลท.าให�เก ด้การ์ส-ญเส$ยุภาษา คิวามผู้ ด้ป็กต ทางการ์พ-ด้หร์�อการ์ได้�ยุ น
ภาษาศาสตร์�ปร์ะยุ�กต�(Applied linguistics)
• ภาษาศาสตร์�การ์ศ%กษา (Educational Linguistics)
• ภาษาศาสตร์�คิอมพ วเตอร์� (Computational Linguistics)
ภาษาศาสตร์�การ์ศ%กษา (Educational Linguistics)
• การ์น.าภาษาศาสตร์�ไป็ป็ร์ะยุ�กต�ใชิ�ในการ์สอนภาษา• การ์ว เคิร์าะห�ภาษาในร์ะด้�บต(างๆ เชิ(น ส�ทล�กษณะ
หน(วยุคิ.า โคิร์งสร์�างป็ร์ะโยุคิ ฯลฯ ไป็ว เคิร์าะห�ภาษาเป็Aาหมายุ (Target Language) เพ��อใชิ�เป็�นพ�<นฐานส.าหร์�บคิร์-สอนภาษาไทยุ
ภาษาศาสตร์�คิอมพ วเตอร์� (Computational Linguistics)
• ว ชิาท$�ว(าด้�วยุการ์น.าคิอมพ วเตอร์�มาต ด้ต(อส��อสาร์ก�บมน�ษยุ� โด้ยุใชิ� ภาษามน�ษยุ� เป็�นเคิร์��องม�อส��อสาร์ โด้ยุการ์“ ”พยุายุามคิ�นคิว�าว จ�ยุว(ามน�ษยุ�ต ด้ต(อส��อสาร์ก�นอยุ(างไร์ แล�ว
เล$ยุนแบบ ว ธ์$การ์น�<นๆ มาจ�ด้โป็ร์แกร์มส��งคิอมพ วเตอร์�“ ”ให�ท.าตาม
• การ์แป็ลภาษาด้�วยุเคิร์��อง (MT) • การ์สร์�างและร์-�จ.าเส$ยุงพ-ด้ (Speech Synthesis and
Speech recognition)• การ์น.าร์ะบบคิอมพ วเตอร์�มาชิ(วยุในการ์เก?บข้�อม-ลทาง
ภาษาศาสตร์�จ.านวนมหาศาล (Corpus) เพ��อสะด้วกในการ์ว จ�ยุทางภาษาศาสตร์�