บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ การพฒนาชดกจกรรมการเร ยนร ประวต ศาสตร เม องจ น เสนดวยว ธ การทางประวตศาสตรทสงเสรมผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการใชกระบวนการ ทางประวตสาสตร ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ผวจยศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของตามล าดบดงน

1. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมชนประถมศกษาปท 5 สาระท 4ประวตศาสตร มาตรฐาน ส 4.1 , ส 4.2 2. ชดกจกรรม 2.1 ความหมายของชดกจกรรม 2.2 ประเภทของชดกจกรรม 2.3 องคประกอบของชดกจกรรม 2.4 ขนตอนการสรางชดกจกรรม 2.5 การพฒนาชดกจกรรม 2.6 ประโยชนของชดกจกรรม 3. วธการทางประวตศาสตร 3.1 ความหมายประวตศาสตร 3.2 ความหมายวธการทางประวตศาสตร 3.3 ความส าคญและประโยชนของประวตศาสตร 3.4 ลกษณะของผสอนประวตศาสตร 3.5 บทบาทของครผสอนประวตศาสตร 3.6 วธสอนโดยวธการทางประวตศาสตร 3.7 ขนตอนการสอนโดยวธการทางประวตศาสตร 3.7.1 กจกรรมการเรยนการสอนประวตศาสตร 3.7.2 การสอนประวตศาสตรทองถน 3.7.3 สอการเรยนการสอนประวตศาสตร 3.7.4 การวดผลและการประเมนผลการเรยนการสอนประวตศาสตร

13

4. ผลสมฤทธทางการเรยน 4.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน 4.2 ประเภทของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 4.3 องคประกอบของการวดผลสมฤทธทางการเรยน 4.4 องคประกอบทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยน 5. ความพงพอใจ 5.1 ความหมายของความพงพอใจ 5.2 วธการสรางความพงพอใจในการเรยน 5.3 การวดความพงพอใจ 6. งานวจยทเกยวของ 6.1 งานวจยในประเทศ 6.2 งานวจยตางประเทศ

1. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนทกคน ซงเปนก าลงของชาต ใหเปนมนษยทมความสมดลทงดานรางกาย ความร คณธรรม มจตส านกในความเปนพลเมองไทยและเปนพลโลก ยดมนในการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มความรและทกษะพนฐาน รวมทง เจตคต ทจ าเปนตอการศกษาตอ การประกอบอาชพและการศกษาตลอดชวต โดยมงเนนผเรยนเปนส าคญบนพนฐานความเชอวาทกคนสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดเตมตามศกยภาพ โดยม จดหมาย ดงน 1) มคณธรรม จรยธรรม และคานยม ทพงประสงคเหนคณคาของตนเอง มวนยและปฏบตตนตามหลกธรรมของพระพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอ ยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 2) มความร ความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชเทคโนโลย และมทกษะชวต 3) มสขภาพกายและสขภาพจตทด มสขนสย และรกการออกก าลงกาย 4) มความรกชาตมจตส านกในความเปนพลเมองไทยและพลโลก ยดมนในวถชวต และการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข 5) มจตส านกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย การอนรกษและพฒนาสงแวดลอม มจตสาธารณะทมงท าประโยชนและสรางสงทดงามในสงคม และอยรวมกนในสงคมอยางมความสข

14

สรปไดวา หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2551 ตองการใหนกเรยนเปนบคคลทสมบรณทงทางดานรางกาย จตใจ อารมณ และสตปญญา มความร คคณธรรม มความสามารถในการคด การแกปญหา 1.1. กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาระท 4 ประวตศาสตร มาตรฐาน ส 4.1 จากค าอธบายรายวชาประวตศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมวาดวยการอยรวมกนในสงคม ทมความเชอมสมพนธกน และมความแตกตางกนอยางหลากหลาย เพอชวยใหสามารถปรบตนเองกบบรบทสภาพแวดลอม เปนพลเมองด มความรบผดชอบ มความร ทกษะ คณธรรม และคานยมทเหมาะสม โดยไดก าหนดสาระตางๆไว ดงน ประวตศาสตร เวลาและยคสมยทางประวตศาสตร วธการทางประวตศาสตร พฒนาการของมนษยชาตจากอดตถงปจจบน ความสมพนธและเปลยนแปลงของเหตการณตางๆ ผลกระทบทเกดจากเหตการณส าคญในอดต บคคลส าคญทมอทธพลตอการเปลยนแปลงตางๆในอดต ความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรมและภมปญญาไทย แหลงอารยธรรมทส าคญของโลก เมอนกเรยนจบชนประถมศกษาปท 6 ตองสามารถศกษาเปรยบเทยบเรองราวของจงหวดและภาคตางๆของประเทศไทยกบประเทศ เพอนบาน ไดรบการพฒนาแนวคดทางสงคมศาสตร เกยวกบศาสนา ศลธรรม จรยธรรม หนาทพลเมอง เศรษฐศาสตร ประวตศาสตร และภมศาสตรเพอขยายประสบการณไปสการท าความเขาใจในภมภาค ซกโลกตะวนออกและตะวนตกเกยวกบศาสนา คณธรรม จรยธรรม คานยมความเชอ ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม การด าเนนชวต การจดระเบยบทางสงคม และการเปลยนแปลงทางสงคมจากอดตสปจจบนไดกลาววานกเรยนทเรยนวชาประวตศาสตรตองร วธการสบคนความเปนมาของทองถนโดยหลกฐานทหลากหลาย เรมดวยการเขาใจตงประเดนค าถาม ทางประวตศาสตรทเกยวของกบทองถนไดอยางเหมาะสมกบตนเอง เชน ความเปนมาของชอหมบาน ชอต าบล ชอถนน ความเปนมาของสถานทส าคญ ความเปนมาของขนบธรรมเนยมประเพณในทองถน รจกแหลงขอมลหลกฐานทางประวตศาสตรทอยในทองถนทเกดขนตามชวงเวลาตางๆเพอตอบค าถามทางประวตศาสตรอยางมเหตผล รจกวเคราะหตรวจสอบขอมลอยางงายๆ เขาใจความแตกตางระหวางความจรงกบขอเทจจรงเกยวกบเรองราวในทองถนทปรากฏในขอมลจากหลกฐานตางๆโดยการศกษาตวอยางขอมลจากหลกฐานตางๆ เชน บทความหนงสอพมพหรอเอกสารอนๆทแสดงความคดเหนทมอยในขอมล เพอฝกฝนการแยกแยะความคดเหนกบขอเทจจรงทมอยในขอมลรวมทงแยกแยะความจรงกบขอเทจจรงได โดยใชทกษะการสงเกต การสอบถาม การส ารวจ การเปรยบเทยบ การวเคราะหการเชอมโยง และการสงเคราะห

15

อยางงายๆเพอฝกฝนการใชทกษะวธการทางประวตศาสตร วเคราะหความเปนมา และเหตการณส าคญท เกดขนในทองถน โดยใชขอมลขาวสารและหลกฐานทางประวตศาสตรไดอยางมประสทธภาพ นอกจากนยงไดศกษาตวชวด ของชนประถมศกษาปท 5 ในสาระท 4.1 กลาววา 1) สบคนความเปนมาของทองถนโดยใชหลกฐานทหลากหลาย 2) รวบรวมขอมลจากแหลงตาง ๆ เพอตอบค าถามทางประวตศาสตร อยางมเหตผล 3) อธบายความแตกตางระหวางความจรงกบขอเทจจรงเกยวกบเรองราวในทองถน สาระท 4.2 กลาวไววา อธบายอทธพลของอารยะธรรมอนเดยและจนทมตอไทย และเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยสงเขป ซงในสมยจนเสนมอทธพลพอสมควร

จากทกลาวมาสามารถน ามาก าหนดเปนโครงสรางชดกจกรรมโดยมการศกษา ตวชวด สาระการเรยนร แลวน ามาปรบใหเขากบบรบทของการจดการเรยนการสอนประวตศาสตรเมอง จนเสน โดยสามารถพฒนาชดกจกรรมออกมาใชทงหมด 4 ชด แตละชดถกสรางบนพนฐานของหลกสตรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชนประถมศกษาปท 5 มาตรฐาน ส 4.1 เขาใจความหมาย ความส าคญของเวลา และยคสมยทางประวตศาสตร สามารถใชวธการทางประวตศาสตรมาวเคราะหเหตการณตาง ๆ อยางเปนระบบ ตวชวดท 3 แยกแยะประเภทหลกฐานทใชในการศกษาความเปนมาของทองถน มาตรฐาน ส 4.2 เขาใจพฒนาการของมนษยชาตจากอดตจนถงปจจบน ในดานความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณอยางตอเนอง ตระหนกถงความส าคญและสามารถวเคราะหผลกระทบทเกดขน ตวชวด 1.อธบายการตงหลกแหลงและพฒนาการของมนษยยคกอนประวตศาสตรและยคประวตศาสตรโดยสงเขป 2. ยกตวอยางหลกฐานทางประวตศาสตรทพบในทองถนทแสดงพฒนาการของมนษยชาต โดยนกเรยน ไดศกษาเปรยบเทยบเรองราวของเมองจนเสนโดยใชชดกจกรรมทสรางขนเพอตอบตวชวดทกลาวมา ดงนนการศกษาประวตศาสตรของเมองจนเสนจงเปนการศกษาความเปนมาของบคคลในทองถนตงแตอดตมาจนถงปจจบนวามความสมพนธและเปลยนแปลงของเหตการณเปนอยางไร การเรยนดวยชดกจกรรมทพฒนาขนนนนกเรยนจะตองอธบายการตงถนฐานหลกแหลงและพฒนาการของคนเมองจนเสนจากอดตสปจจบน และใชหลกฐานทางประวตศาสตรของเมอง จนเสนมาใชในกระบวนการทางประวตศาสตรเพอหาค าตอบใหไดวาจนเสนมววฒนาการเปนอยางไร

16

2. ชดกจกรรม 2.1 ความหมายของชดกจกรรม การจดการเรยนรนนตองยดหลกวา ผเรยนทกคนมความสามารถเรยนร และพฒนาตนเองไดและถอวาผเรยนส าคญทสด (พ.ร.บ.การศกษาแหงชาต 2542, ม.22) และตองประยกตใชทฤษฎการเรยนรจงควรมนวตกรรมมาใชประกอบการจดการเรยนร เพอใหผเรยนสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได ซงชดกจกรรม ถอวาเปนนวตกรรมทางการศกษาทมความสมบรณในตวเอง สามารถน ามาใชประกอบในการจดการเรยนรไดด นวตกรรม คอ การเปลยนความคดสรางสรรค ใหเปนประดษฐกรรมทสงคมใหการยอมรบ สามารถท าใหสงคมมทางเลอกทดเพมขน นวตกรรมทางการศกษา คอ ประดษฐกรรมดานการเรยนร เชน สอการสอนในรปของอปกรณการสอน ชดกจกรรม หรอ เทคนคและวธการสอนตางๆ ทสามารถน าไปใชในการจดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ เปนทางเลอกใหม ส าหรบผเรยนและผสอน ชดกจกรรมทถอวาเปนนวตกรรมทางการศกษาจะตองมความเปนระบบ สมบรณในตวเอง ประกอบดวยกจกรรมการเรยนรทประยกต จากทฤษฎเทคนคหรอรปแบบการจดการเรยนรทเหมาะสม มลกษณะโดดเดนแปลกใหม เปนการเฉพาะของแตละชดกจกรรม ชดกจกรรมทไมมการประยกต ทฤษฎเทคนค หรอรปแบบการจดการเรยนร และไมมลกษณะโดดเดน แปลกใหมเปนการเฉพาะนน ไมถอวาเปนนวตกรรมทางการศกษา เปนเพยงเอกสารประกอบการสอนธรรมดาทวไปเทานนชดกจกรรมหรอชดการสอน ใชชอเรยกตางกน เชน ชดการสอน หรอชดการเรยนส าเรจรปชดกจกรรม ซงเปนชดทางสอประสม ใชสอตางๆ หลายชนดเปนองคประกอบ เพอกอใหเกดความสมบรณในตนเองทจดขนประกอบส าหรบหนวยการเรยน ซงมนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายไวตางๆ กนดงน บญเกอ ควรหาเวช (2543)ไดใหความหมายของชดการสอนหรอชดกจกรรม วาเปนสอการสสอนชนดหนงของสอประสม (Multi-media) ทจดขนส าหรบหนวยการเรยน ตามหวขอ เนอหา และประสบการณของแตละหนวยทตองการใหผเรยนไดรบ โดยจดเอาไว เปนชดๆ แลวแตผสราง จะท าขน ชวยใหผเรยนไดรบความรอยางมประสทธภาพ และผสอน เกดความมนใจทพรอมจะสอน ระพนทร โพธศร และคณะ (2533) ไดใหความหมายของชดกจกรรมไววา ชดกจกรรม คอ สอการสอนทประกอบไปดวยจดประสงคการเรยนรทสะทอนถงปญหาและความตองการในการเรยนร เนอหา กจกรรมการเรยนร และกจกรรมประเมนผลการเรยนรทน ามาบรณาการเขาดวยกนอยางเปนระบบ สามารถน ามาใชในการจดการเรยนไดอยางมประสทธภาพ วชย วงษใหญ (2525) ไดใหความหมายของชดกจกรรมไววาชดกจกรรมเปนระบบการผลต

17

และการน าสอการเรยนหลายอยางมาสมพนธกนและมคณคาสงเสรมซงกนและกน สออยางหนงอาจใชเพอเราความสนใจ สออกอยางหนงใชเพออธบายขอเทจจรงของเนอหาและสออกอยางหนงอาจใชเพอกอใหเกดการเสาะแสวงหา อนน าไปสความเขาใจอนลกซงและปองกนการเขาใจความหมายผด สอการสอนเหลานเรยกอกอยางหนงวา สอประสม น ามาใชใหสอดคลองกบเนอหา เพอชวยใหผเรยนมการเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนรใหเปนไปอยางมประสทธภาพมากขน จากการทนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายชดกจกรรมทกลาวมานน สรปไดวา ชดกจกรรม คอ ชดของสอประสมทมการน าสอและกจกรรมหลายๆอยางมาประกอบกนเพอใช ในการจดกจกรรมการเรยนการสอน โดยมจดประสงคการเรยนรทชดเจน มความสมบรณในตนเอง ท าใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ ครมการเตรยมความพรอมกอนจดกจกรรมการเรยนรท าใหประสบความส าเรจในการสอน 2.2 ประเภทของชดกจกรรม 2.2.1 ประเภทของชดกจกรรม ชยยงค พรหมวงศ (2532, หนา 114) ไดแบงประเภท ของชดกจกรรมหรอชด การเรยนการสอนออกเปน 4 ประเภท ดงน 1) ชดกจกรรมประกอบการบรรยาย เปนชดการสอนทมงชวยขยายเนอหาสาระการสอนแบบบรรยายใหชดเจนขน ชวยใหผสอนพดนอยลงและใหสอการสอนท าหนาทแทนชดการเรยนการสอนแบบบรรยายนนยมใชกบการฝกอบรมและการสอนในระดบอดมศกษา ถอวาการสอนแบบบรรยายมบทบาทส าคญในการถายทอดความรแกนกเรยน 2) ชดกจกรรมแบบกลมกจกรรม เปนชดการเรยนการสอนทมงใหนกเรยนไดประกอบกจกรรมกลม เชน ในการสอนแบบกลมศนยการเรยน การสอนแบบกลมสมพนธ เปนตน 3) ชดกจกรรมการสอนตามเอกตภาพหรอชดการสอนรายบคคลเปนชดการเรยนการสอนทมงใหนกเรยนสามารถศกษาหาความรดวยตนเอง โดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคลอาจเปนการเรยนในโรงเรยนหรอทบานกได เพอใหนกเรยนกาวไปขางหนาตามความสามารถ ความสนใจและความพรอมของนกเรยน ชดการเรยนการสอนรายบคคลอาจออกมา ในรปของหนวยการสอนยอยหรอโมดล 4) ชดการเรยนการสอนทางไกล เปนชดการเรยนการสอนทผสอนกบนกเรยนอย ตางถนตางเวลากนมงสอนใหนกเรยนไดศกษาดวยตนเอง โดยไมตองมาเขาชนเรยน ประกอบดวยสอประเภทสงพมพ รายการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน ภาพยนตรและการสอนเสรมตามศนยบรการการศกษา เชน ชดการสอนทางไกลมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช เปนตน

18

2.2.2 ประเภทชดกจกรรมของ บญเกอ ควรหาเวช (2543, หนา 94-95) ไดแบงประเภทของชดกจกรรมออกเปน 3 ประเภทใหญ ๆ คอ 1) ชดกจกรรมประกอบค าบรรยาย เปนชดการสอนส าหรบผสอนจะใชสอนนกเรยนเปนกลมใหญ หรอเปนการสอนทตองการปพนฐานใหนกเรยนสวนใหญรและเขาใจในเวลาเดยวกนมงในการขยายเนอหาสาระใหชดเจนยงขน ชดกจกรรมแบบนจะชวยใหผสอน ลดการพดนอยลงและการใชสอการสอนทมพรอมอยในชดการสอนในการเสนอเนอหามากขน สอทใชอาจ ไดแก รปภาพแผนภม สไลด ฟลมสตรป ภาพยนตร เทปบนทกสยงหรอชดกจกรรมทก าหนดไวเปนตน ขอส าคญกคอสอทจะน ามาใชนจะตองใหนกเรยนไดเหนอยางชดเจนทกคน ชดกจกรรมชนดนบางคนอาจจะเรยกวาชดสอนส าหรบคร 2) ชดกจกรรมแบบกลมกจกรรม เปนชดการสอนส าหรบใหนกเรยนเรยนรวมกนเปนกลมเลก ๆ ประมาณ 5 -7 คนโดยใชสอการสอนทบรรจไวในกจกรรมแตละชดมงทจะฝกทกษะในเนอหาวชาทเรยนและใหนกเรยนมโอกาสท างานรวมกน ชดกจกรรมชนดนมกจะใชในการสอนแบบกจกรรมรวมกลม เชน การสอนแบบศนยการเรยน การสอนแบบกลมสมพนธ เปนตน 3) ชดกจกรรมแบบรายบคคลหรอชดกจกรรมการสอนตามเอกตภาพเปน ชดการสอนส าหรบเรยนดวยตนเองเปนรายบคคล คอนกเรยนจะตอง ศกษาหาความรตามความสามารถและความสนใจของตนเอง อาจจะเรยนทบานหรอทโรงเรยนกได สวนมากมกจะมงใหนกเรยนไดท าความเขาใจในเนอหาวชาทจะเรยนเพมเตม นกเรยนสามารถจะประเมนผลการเรยนดวยตนเองไดดวยชดกจกรรมนอาจจะจดในลกษณะของหนวยการสอนยอยหรอ โมดลกได 2.2.3 ประเภทชดกจกรรมของ วชย วงษใหญ (2525, หนา 185-186) และ ชม ภมภาค (2524, หนา 101-102) ไดแบงชดการสอนตามลกษณะของการใชเปน 3 ประเภท คอ 1) ชดกจกรรมส าหรบประกอบค าบรรยายหรอทเรยกอกอยางหนงวา ชดการสอนส าหรบครใช คอ เปนชดการสอนส าหรบก าหนดกจกรรมและสอการเรยนใหครไดใชประกอบ ค าบรรยาย เพอเปลยนบทบาทการพดของครใหนอยลงและเปดโอกาสใหนกเรยนรวมกจกรรมการเรยนใหมากยงขน ชดกจกรรมนนจะมเนอหาเพยงหนวยเดยวและใชกบนกเรยนทงชน 2) ชดกจกรรมส าหรบกจกรรมแบบกลม ชดกจกรรมนมงเนนทตวนกเรยนไดประกอบกจกรรมรวมกนและอาจจดการเรยนในรปของศนยการเรยนชดกจกรรมแบบกจกรรมกลมประกอบดวยชดการสอนยอย ๆ ทมจ านวนเทากบศนยทแบงไวในแตละหนอยแตละศนยมสอการเรยนหรอบทเรยนครบชดตามจ านวนผเรยนในศนยกจกรรมนน

19

3) ชดกจกรรมรายบคคลเปนชดกจกรรมทจดระบบชนตอนเพอใหนกเรยนใชเรยนดวยตนเองตามล าดบขนความสามารถของแตละบคคลเมอศกษาจบแลวจะท าใหการทดสอบประเมนผลความกาวหนาและการศกษาชดอนตอไปตามล าดบเมอมปญหานกเรยนสามารถจะปรกษากนได ระหวางนกเรยนกบผสอนพรอมทจะใหความชวยเหลอทนทในฐานะ ผประสานงานหรอผชแนะแนวทางการเรยนชดกจกรรมแบบนจดขนเพอสงเสรมศกยภาพการเรยนรของแตละบคคลใหพฒนาการเรยนรของตนเองไปจนสดความสามารถโดยไมตองเสยเวลารอคอยผอนชดกจกรรมนบางครงเรยกวา บทเรยน โมดล (Instructional Module) สรปไดวาประเภทของชดกจกรรมนนสามารถแบงออกเปน 3 ประเภทใหญ ๆ คอ ชดกจกรรมส าหรบประกอบค าบรรยาย ชดกจกรรมส าหรบกจกรรมแบบกลม และชดกจกรรมรายบคคลซงผวจยไดสรางชดกจกรรมส าหรบกจกรรมแบบกลม 2.3 องคประกอบของชดกจกรรม 2.3.1 องคประกอบของชดกจกรรมนนมความส าคญตอการสรางชดกจกรรมเปนอยางยงเพราะจะเปนแนวทางในการสรางชดกจกรรมนนเปนไปอยางมระบบและสมบรณในตวเอง ดงท ทศนา แขมมณ (2543, หนา 10-12) กลาววา ชดกจกรรมประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน 1) ชอกจกรรมประกอบดวย หมายเลขกจกรรมชอกจกรรมและเนอหา ของกจกรรมนน 2) ค าชแจง เปนสวนทอธบายความมงหมายหลกของกจกรรมและลกษณะของการจดกจกรรมเพอใหบรรลจดมงหมาย 3) จดมงหมาย เปนสวนทระบจดมงหมายทส าคญของกจกรรม 4) ความคดรวบรวม เปนสวนทระบเนอหาหรอมโนทศนของกจกรรมนนสวนนควรไดรบการย าและเนนเปนพเศษ 5) สอ เปนสวนทระบถงวสดอปกรณทจ าเปนในการด าเนนกจกรรม 6) เวลาทใช เปนสวนทระบเวลาโดยประมาณ ขนตอนในการด าเนนกจกรรม ขนน า เปนการเตรยมความพรอมของนกเรยน ขนกจกรรม เปนสวนทชวยใหนกเรยนไดมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร

20

ขนอภปราย เปนสวนทนกเรยนจะไดมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร ขนสรป เปนสวนทครและนกเรยนประมวลขอความรทไดแลวน ามาสรปสาระส าคญ ขนฝกปฏบต เปนสวนทชวยใหนกเรยนไดน าความรทไดจากการเขยนในกจกรรมไปฝกปฏบตเพมเตม ขนประเมนผล เปนสวนทวดความรความเขาใจของนกเรยนหลงจากการฝกปฏบตกจกรรมครบถวนทกขนตอนแลว 2.3.2 องคประกอบของชดกจกรรม บญชม ศรสะอาด (2537, หนา 95-96) ไดกลาวถงองคประกอบของชดกจกรรมการเรยนรไว 4 สวน คอ

1) คมอการใชชดกจกรรมการเรยนรเปนคมอทจดท าขน เพอใหผใช ชดกจกรรมการเรยนรศกษา 2) บตรงาน เปนบตรท ม ค าส งว าจะใหนกเร ยนปฏบตอะไรบาง โดยระบกจกรรมตามล าดบ ขนตอนของการเรยน 3) แบบทดสอบ วดผลความกาวหนาของนกเรยน 4) สอการเรยนตาง ๆ เปนสอส าหรบไดศกษามหลายชนดประกอบกนอาจเปนประเภทสงพมพ หรอโสตทศนปกรณ 2.3.3 องคประกอบของชดกจกรรมของ กดานนท มะลทอง (2540, หนา 85) ไดแบงสวนประกอบของชดกจกรรมดงน 1) คมอคร ส าหรบผสอนในการใชชดกจกรรมการเรยนร 2) ค าสง เพอก าหนดแนวทางในการสอนหรอการเรยน 3) เนอหาบทเรยน จดอยในรปของสไลด ฟลมสตรป เทปบนทกเสยง วสดกราฟฟก มวนวดทศน หนงสอบทเรยน บทเรยนคอมพวเตอร ฯลฯ 4) กจกรรมการเรยนเนนใหนกเรยนท ารายงานกจกรรมทก าหนดใหหรอคนควาตอจากบทเรยนไปแลวเพอความรทกวางขวางขน 5) แบบทดสอบ เปนแบบทดสอบทเกยวกบเนอหาบทเรยนนนเพอการประเมนจากการศกษาองคประกอบของชดกจกรรมขางตนผวจยไดวเคราะหองคประกอบของ ชดกจกรรมและน าไปใชสรางชดกจกรรมการสรางความรดวยตนเองประกอบดวย ค าชแจงส าหรบคร บทบาทผเรยน บตรค าสง บตรเนอหา บตรกจกรรม บตรเฉลยกจกรรม แบบทดสอบหลงเรยน

21

แผนการจดการเรยนรชดกจกรรมประกอบไปดวยช อกจกรรม คมอการใชกจกรรม คมอการใช (ค าชแจง จดมงหมาย บทบาทผเรยน การจดชนเรยน แผนการสอน) บตรงาน (ขนตอนการด าเนนกจกรรม) เนอหา สอและแบบทดสอบ ซงแบบทดสอบทผวจยใชเปนแบบปรนย 4 ตวเลอกจ านวน 40 ขอ 2.4 ขนตอนการสรางชดกจกรรม 2.4.1 ขนตอนการสรางชดกจกรรม วชย วงษใหญ (2525, หนา 189-192) ไดแบงขนตอนการผลต ชดกจกรรมไว 10 ขนดงน 1) ศกษาเนอหาสาระของวชาทงหมดอยางละเอยด 2) เมอศกษาเนอหาสาระและแบงหนวยการเรยนการสอนไดแลวจะตองพจารณาตดสนใจอกครงหนงวาจะท าชดกจกรรมการเรยนรแบบใดโดยค านงถงขอก าหนดวานกเรยน คอใคร จะใหอะไรกบนกเรยน จะใหท ากจกรรมอยางไร จะท าไดดอยางไร สงเหลานจะเปนเกณฑในการก าหนดการเรยน 3) ก าหนดหนวยการเรยนการสอน โดยประมาณเนอหาสาระทเรา จะสามารถถายทอดความรแกนกเรยนไดตามชวโมงทก าหนด 4) ก าหนดความคดรวบยอด ความคดรวบยอดทเราก าหนดขนจะตองสอดคลองกบหวเรอง 5) ก าหนดจดประสงคการเรยน การก าหนดจดประสงคการเรยนรจะตองสอดคลองกบความคดรวบยอดโดยก าหนดเปนจดประสงคเชงพฤตกรรม ซงหมายถงความสามารถของนกเรยนทแสดงออกมาใหเหนไดภายหลงจากการเรยนการสอนบทเรยนแตละเรองจบไปแลว 6) การวเคราะหงาน คอการน าจดประสงคการเรยนแตละขอมาท าการวเคราะหงานเพอหากจกรรมการเรยนการสอน 7) เรยงล าดบกจกรรมการเรยน ภายหลงจากทเราน าจดประสงคการเรยนแตละขอมาวเคราะหและเรยงล าดบกจกรรมจองแตละขอใหเกดการประสานกลมกลนของการเรยนการสอน 8) สอการเรยน คอวสดอปกรณและกจกรรมการเรยนทครและนกเรยนจะตองกระท าเพอเปนแนวทางในการเรยนร 9) การประเมนผล คอการตรวจสอบหลงจากการเรยนการสอนแลวไดมการเปลยนแปลงพฤตกรรมตามทจดประสงคการเรยนรก าหนดไวหรอไม

22

10) การทดลองใชชดกจกรรมการสอน เพอหาประสทธภาพ เมอพจารณาถงรปแบบของชดกจกรรมการเรยนรวาจะผลตออกมาในขนาดเทาใด และรปแบบของชดกจกรรมการเรยนรจะออกมาเปนแฟมหรอกลองสดแลวแตความสะดวกในการใช การเกบรกษาและความสวยงาม การหาประสทธภาพของชดกจกรรมเพอปรบปรงใหเหมาะสม ควรน าไปทดลองใชกบกลมยอยดกอนเพอตรวจสอบหาขอบกพรองและแกไขปรบปรงอยางดแลวจงน าไปทดลองใชกบเดกทงชนหรอกลมใหญๆโดยก าหนดขนตอนไวดงน 1) ชดกจกรรมการเรยนรทตองการความรเดมของนกเรยนหรอไม 2) การน าเขาส บทเรยนของชดกจกรรมการเรยนรนเหมาะสมหรอไม 3) การประกอบกจกรรมการเรยนการสอน มความสบสนวนวายกบนกเรยนและด าเนนไปตามขนตอนทก าหนดหรอไม 4) การสรปผลการเรยนการสอน 5) การประเมนผลหลงการเรยน เพ อตรวจสอบดวาพฤตกรรมการเรยนรทเปลยนแปลงเกดขนนน ในความเชอมนไดมากนอยแคไหน 2.4.2 ขนตอนการสรางชดกจกรรมของ บญเกอ ควรหาเวช (2543, หนา 97-99) อางองใน ชยยงค พรหมวงศ (2532, หนา 119) ไดเสนอขนตอนการผลตชดกจกรรมการเรยนร 10 ขนตอน คอ 1) ก าหนดหมวดหมเนอหาและประสบการณอาจก าหนดเปนหมวดวชา หรอบรณาการเปนแบบสหวทยาการตามทเหนเหมาะสม 2) ก าหนดหนวยการสอนแบงเนอหาวชาออกเปนหนวยการสอนโดยประมาณเนอหาวชาใหครสามารถถายทอดความรแกนกเรยนไดหนงสปดาหหรอหนงครง 3) ก าหนดหวเรอง 4) ก าหนดความคดรวมยอดและหลกการ 5) ก าหนดวตถประสงคใหสอดคลองกบหวเรอง 6) ก าหนดกจกรรมการเรยน ใหสอดคลองกบวตถประสงคเชงพฤตกรรม ทเปนแนวทางในการเลอกและการผลตสอการสอน 7) ก าหนดแบบประเมนผล ตองออกแบบประเมนผลใหตรงกบวตถประสงคเชงพฤตกรรมโดยใชการสอบแบบองเกณฑ (การวดผลทยดเกณฑหรอเงอนไขทก าหนดไวในวตถประสงคโดยไมมการน าไปเปรยบเทยบกบคนอน) เพอใหผสอนทราบวาหลงจากผานกจกรรมมาเรยบรอยแลวนกเรยนไดเปลยนพฤตกรรมการเรยนรตามวตถประสงคทตงไวหรอไม 8) เลอกและผลตสอการสอน

23

9) หาประสทธภาพของชดกจกรรมการเรยนร 10) การใชชดกจกรรมการเรยนร ชดกจกรรมการเรยนรท ไดปรบปรงและมประสทธภาพตามเกณฑทตงไวแลวสามารถน าไปสอนนกเรยนไดตามประเภทของชดกจกรรมการเรยนรและระดบการศกษาโดยก าหนดขนตอนการใชดงน คอ ใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยนเพอพจารณาพนฐานความรเดมของนกเรยน ขนน าเขาสบทเรยน ขนประกอบกจกรรมการเรยน (การสอน) ขนสรปการสอน ท าแบบทดสอบหลงเรยน สรป ขนตอนการสรางชดกจกรรมได ดงน ในขนตนตองศกษาตวหลกสตรการศกษาขนพนฐาน และหลกสตรกลมสาระการเรยนรใหเขาใจในจดมงหมายกอนวาตองการอะไร เมอทราบแลวในขนตอนตอไปจะตองก าหนดหนวยการเรยนร หวเรอง สาระส าคญ ตวชวด เนอหาสาระ ก าหนดกจกรรมการเรยนร ก าหนดแบบประเมนผล หลงจากนนจะตองเลอกและผลตสอใหสอดคลองกบสงทก าหนดในขนตอนการสรางชดกจกรรม หาประสทธภาพของชดกจกรรมแลวจงน าไปใชตอไป 2.5 การพฒนาชดกจกรรม 2.5.1 ใชหลกการและทฤษฎทเกยวกบชดการเรยนการสอน (ชดกจกรรม) แนวคดพนฐาน ทผวจยน ามาใชในการสรางชดกจกรรม เกดจากหลกการและทฤษฎ ซงประกอบดวยแนวคดหลก 5 ประการ ดงน (ชยยงค พรมวงค, 2540, หนา 119-120) 1) แนวคดท 1 ทฤษฎความแตกตางระหวางบคคล นกการศกษาไดน าหลกจตวทยามาประยกตใชในการเรยนการสอนโดยค านงถงความตองการ ความถนด และความสนใจของผเรยนเปนส าคญ ความแตกตางระหวางมหลายดานคอ ความสามารถทางสตปญญา ความตองการ ความสนใจ รางกาย อารมณ สงคม เปนตน ในการจดการเรยนการสอน โดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคลน วธการทเหมาะสมทสด คอการจดสอนรายบคคลหรอการสอนตามเอกตภาพทางการศกษาโดยเสร การศกษาดวยตนเองซงลวนเปนวธเปดโอกาสใหผเรยนมอสระในการเรยนตามสตปญญา ความสามารถและความสนใจ โดยมครคอยแนะน าชวยเหลอตามความเหมาะสม 2) แนวคดท 2 ความพยายามทจะเปลยนการสอนจากเดมทยดครเปนแหลงความรมาเปนการจดประสบการณใหผเรยนดวยการใชความรจากสอการสอนตาง ๆ ซงไดจดใหตรงกบเนอหาและประสบการณตามหนวยการสอน การเรยนดวยวธนครจะถายทอดความรใหกบผเรยนเพยงหนงในสามของทงหมด อกสองสวนผเรยนจะศกษาดวยตนเอง จากสงทผสอนเตรยมไวในรปของชดกจกรรม

24

3) แนวคดท 3 การใชโสตทศนปกรณในรปของการจดระบบการใชสอการสอนหลายอยางมาชวยในการสอนใหเหมาะสม และใชเปนแหลงความรส าหรบนกเรยน แทนการใหครเปนผถายทอดความรใหแกนกเรยนอยตลอดเวลา แนวทางใหมจงเปนการผลตสอการสอนแบบประสมใหเปนชดกจรรม เพอเปลยนจากการใชสอ เพอชวยครผสอน มาเปนการชวยผเรยน 4) แนวคดท 4 ปฏกรยาสมพนธระหวางครกบนกเรยน และนกเรยนกบสภาพแวดลอม นกเรยนเปนฝายรบความรจากครเทานน แทบจะไมมโอกาสในการแสดงความคดเหนตอเพอนๆ และตอคร นกเรยนจงขาดทกษะการแสดงออก และการท างานเปนกลม จงไดมการน ากระบวนการกลมสมพนธมาใชในการเรยนการสอน เพอเปดโอกาสใหเดกไดไปประกอบกจกรรมดวยกน ซงน ามาสการผลตสออกมาในรปของชดกจกรรม 5) แนวคดท 5 การจดสภาพสงแวดลอมการเรยนร โดยยดหลกจตวทยาการเรยนรมาใชโดยสภาพการณออกมาเปนการสอนแบบโปรแกรม หมายถง ระบบการเรยนการสอนทเปดระบบใหนกเรยน 5.1) ไดเขารวมกจกรรมการเรยนการสอนดวยตนเอง 5.2) ไดทราบวา การตดสนใจหรอการปฏบตงานของตนถกหรอผดอยางไร 5.3) ไดรบการเสรมแรงทท าใหนกเรยนภมใจทไดท าถกหรอคดถกอนจะท าใหเกดการกระท าพฤตกรรมนนซ าอกในอนาคต 5.4) ไดเรยนรไปทละขนตอนตามความสามารถและความสนใจของตนเอง 2.6 ประโยชนของชดกจกรรม 2.6.1 การจดกจกรรมการเรยนการสอนทกระดบ ชดกจกรรมจดเปนสอการสอนชนดหนงทไดรบความนยมอยางแพรหลาย เพราะการน าสอตาง ๆ มาประกอบกนเพอเพมประสทธภาพการเรยนการสอน ประโยชนของชดกจกรรมทมตอการเรยนการสอนมหลายประการคอ 1) ชวยใหผสอนถายทอดเนอหาและประสบการณทสลบซบซอน และมลกษณะเปนนามธรรม ซงผสอนไมสามารถถายทอดการบรรยายไดด 2) เราความสนใจของผเรยนตอสงทก าลงศกษา เพราะชดกจกรรมจะเปดโอกาสใหผเรยน มสวนรวมในการเรยนดวยตนเอง 3) เปดโอกาสใหผเรยนแสดงความคดเหน ฝกการตดสนใจ แสวงหาความรดวยตนเอง มความรบผดชอบตอตนเองและสงคม

25

4) เปนการสรางความพรอมและความมนใจแกผสอน เพราะชดกจกรรมพฒนาไวเปนหมวดหม สามารถหยบใชไดทนท 5) ชวยเพมประสทธภาพในการเรยนของผเรยน เพราะสอประสม ทไดจด ในระบบเปนการแปรเปลยนกจกรรมและชวยรกษาระดบความสนใจของผเรยนอยตลอดเวลา 6) แกปญหาความแตกตางระหวางบคคล และสงเสรมการศกษารายบคคลตามความสนใจ ตามเวลาและโอกาสทจะเอออ านวยแกผเรยนซงแตกตางกน 7) ชวยขจดปญหาการขาดแคลนคร ชดกจกรรมท าใหผเรยนเรยนไดโดยอาศยความชวยเหลอจากครเพยงเลกนอย ทงสามารถเรยนดวยตนเอง ครคนหนงจงสามารถสอนนกเรยนไดจ านวนมากขน 8) ชวยนกเรยนใหรจดมงหมายของการเรยนชดเจน 9) ชดกจกรรมจะก าหนดบทบาทของครและนกเรยนไดแนชดวา ตอนใดใคร จะท าอยางไร ลดบทบาทของการกระท าของครฝายเดยว 10) ชดกจกรรมเกดจากการเอาวธระบบเขามาใชยอมจะมประสทธภาพ เพราะไดผานการทดลองหาประสทธภาพมาแลว โดยผมความช านาญทงในดานเนอหาและวธการ เพอสรางเปนแมแบบและสามารถจะขยายออกไปได 11) เปนการฝกใหผเรยนมความรบผดชอบในการเรยน รจกท างานรวมกน 12) เปดโอกาสใหผเรยนเลอกวสดการเรยนและกจกรรมทเขาชอบ 13) มการวดผลตนเองบอย ๆ ท าใหนกเรยนรการกระท าของตนและสรางแรงจงใจ 2.6.2 ประโยชนชดกจกรรมของ กาญจนา เกยรตประวต (ม.ป.ป.,/174) ไดกลาวถงคณประโยชนของชดการเรยน (ชดกจกรรม) ไวดงน 1) ชวยเพมประสทธภาพในการสอนของคร ลดบทบาทในการบอกของคร 2) ชวยเพมประสทธภาพในการเรยนรของนกเรยน เพราะสอประสมทไดจดไวในระบบเปนการแปรเปลยนกจกรรมและชวยรกษาระดบความสนใจของผเรยนตลอดเวลา 3) เปดโอกาสใหนกเรยนศกษาดวยตนเอง ท าใหมทกษะในการแสวงหาความรพจารณาขอมล ฝกความรบผดชอบและการตดสนใจ 4) เปนแหลงความรททนสมยและค านงถงหลกจตวทยา 5) ชวยขจดปญหาขาดแคลนคร เพราะนกเรยนสามารถศกษาดวยตนเองได 6) สงเสรมการศกษานอกระบบ เพราะสามารถน าไปใชไดทกเวลาและไมจ าเปนตองใชเฉพาะในโรงเรยน

26

2.6.3 ประโยชนชดกจกรรมของ เพญศร สรอยเพชร (2542, หนา 6) ไดกลาวถงประโยชนของชดกจกรรมการเรยนรไวดงน 1) ชวยใหผสอนถายทอดเนอหาและประสบการณทสลบซบซอน และมคณลกษณะเปนนามธรรมสง 2) ท าใหการเรยนการสอนเกดประสทธภาพ 3) ท าใหนกเรยนไดความรในแนวเดยวกนไมวาครใดสอน 4) ชวยเราความสนใจของนกเรยน เพราะชดกจกรรมการเรยนรเปดโอกาสใหนกเรยนมสวนรวมในการเรยนของตนเอง 5) ชวยสรางความพรอมมนใจแกผสอน เพราะสามารถหยบไปใชไดทนทประหยดเวลา แรงงานและรายจาย 6) แกปญหาในโรงเรยนทมครไมครบชน 7) ใชไดทกระดบการศกษา 2.6.4. ประโยชนชดกจกรรมของ บญเกอ ควรหาเวช (2543, หนา 110) ไดกลาวถงประโยชนของชดกจกรรมการเรยนรไวดงน 1) สงเสรมการเรยนแบบรายบคคล นกเรยนไดเรยนตามความสามารถความสนใจ ตามเวลาและโอกาสทเหมาะสมของแตละคน 2) ชวยขจดปญหาการขาดแคลนคร 3) ชวยในการศกษานอกระบบโรงเรยน 4) ชวยลดภาระและชวยสรางความพรอมและความมนใจใหคร 5) เปนประโยชนในการสอนแบบศนยการเรยน 6) ชวยใหครวดผลนกเรยนไดตรงตามความมงหมาย 7) เปดโอกาสใหนกเรยนแสดงความคดเหน ฝกการตดสนใจ แสวงหาความรดวยตนเองและมความรบผดชอบตอตนเองและสงคม 8) ชวยใหนกเรยนจ านวนมากไดรบความรแนวเดยวกนอยางมประสทธภาพ 9) ชวยฝกใหนกเรยนรจก นบถอ ความคดเหนของผอน จากประโยชนของชดกจกรรมทกลาวมา จะเหนไดวา ชดกจกรรมเปนอกเทคนคหนง ทครผสอนนาจะน ามาใชอนสบเนองมาจากภาระงานครมมาก หรอโรงเรยนทขาดแคลนคร หากน าชดกจกรรมการเรยนรมาใชจะสามารถสรางความมนใจใหครไดวานกเรยนจะไดรบความรไดอยางเตมท ฝกนกเรยนใหรจกความรบผดชอบ และมความเปนประชาธปไตยยอมรบฟงความคดเหน

27

ของผอน และในขณะเดยวกนยงเปนการฝกใหนกเรยนไดรจกแสดงความคดเหนของตนเองดวย 3. วธการทางประวตศาสตร 3.1 ความหมายประวตศาสตร ความหมาย “ประวตศาสตร” ของนกประวตศาสตร นกประวตศาสตรในตางประเทศและประเทศไทยไดใหความหมายไวดงน ชยวฒน สทธรตน (2553, หนา 12-24) 3.1.1 นกประวตศาสตรในตางประเทศ หลยส กอตสชอลค ( Louis Gottschalk ) ใหความหมายวา “ประวตศาสตรเปนเรองราวของมนษย ในอดตทกลาวไวตามล าดบเวลา” โรเบรต ว แดเนยลส ( Robert V. Daniels ) ใหความหมายวา”ประวตศาสตรคอภาพทบนทกความทรงจ าในอดตทมคาของมนษย” โรเบรต โจนส ชาเฟอร ( Robert Jones Shafer ) ใหความหมายประวตศาสตรวา 1) เปนเหตการณทเกดขนมาแลวในอดต 2) เหตการณในอดตทไดมการจดบนทกไว 3) ผลงานการจดบนทกเรองราวในอดตของนกประวตศาสตรอยางเปนระบบ อนไดแก การเกบรวบรวมขอมลและน าเสนอบทวเคราะห 3.1.2 นกประวตศาสตรในประเทศไทย สมเดจพระบรมวงศเธอกรมพระยาด ารงราชานภาพ บดาแหงประวตศาสตรไทย แมพระองคทานจะไมเคยใหความหมายของประวตศาสตรไวอยางตรงๆ แตไดทรงพระนพนธถงหลกการของประวตศาสตรไววา “ แมจะเอากาลก าหนดตงเปนหลกทล าดบกอนและหลงกน มขอทตองถอเปนหลก 3 สวน” คอ สวนท 1 เกดเหตการณอยางไร สวนท 2 ท าไมจงเกดเหตการณอยางนน สวนท 3 เหตการณทเกดขนนนไดผลอยางไร พลตร หลวงวจตรวาทการ ใหความหมายวา “ประวตศาสตรคอเรองราววาดวยความเปนไปของมนษย” ซงประกอบดวยลกษณะ 2 ประการคอ 1) เปนเรองทบงเกดขนและเสรจสนไปแลว 2) เปนความจรงหรอมหลกฐานพสจนใหเหนเปนความจรงและสามารถจะรวบรวมใหตอเนองกนได

28

ชาญวทย เกษตรศร ใหความหมายวา “ประวตศาสตรเปนความพยายามทจะท าความเขาใจกบปรากฏการณตางๆทเกยวของกบชวตมนษยทกดาน” เฉลม มะลลา (2523, หนา 6) ไดกลาวถงความหมายของประวตศาสตรไวเปนนยส าคญ 2 ประการ คอ 1. ประวตศาสตร ในความหมายทเปนศาสตรแขนงหนง ซงมความหมายวา ”ประมวลวทยาการความร ประสบการณ และเรองราวทงหลายของมนษยซงไดกอก าเนดววฒนาการและแปลเปลยน ปรบปรงมาตงแตอดตจนถงปจจบนตามความเปนจรง” 2. ประวตศาสตรในความหมายทเปนวชาการความรแขนงหนง ซงหมายถง ” บนทกเรองราวและเหตการณของโลกและมนษยชาตตงแตอดตจนถงปจจบน” ซงอาจจ าแนกยอยไดหลายแขนง เชน ประวตศาสตรการเมองการปกครอง ประวตศาสตรกฏหมาย ประวตศาสตรเศรษฐกจ เปนตน

ชยวฒน สทธรตน (2553, หนา 16) กลาววา ประวตศาสตรมความหมายครอบคลม 4 ประเดนส าคญ คอ (1) ประวตศาสตรเปนเรองราวในอดตของมนษยทเปนจรงและสนสดไปแลว (2) ประวตศาสตรมการเสนอไวตามล าดบเวลา (3) ประวตสาสตรมการศกษา คนควา บนทกและรวบรวมไวอยางเปนระบบ นาเชอถอ มหลกฐานพสจนใหเหนเปนความจรงได และ (4) ประวตศาสตรมคณคาตอคนรนหลงในการศกษา สรปวา “ ประวตศาสตร” หมายถง เรองราวในอดตทเสรจสนไปแลว แตยงมการเสนอเรองราวตาง ๆ ไวเปนชวงเวลา โดยมการเกบรวบรวมไวอยางเปนระบบ และเปนหลกฐานทเชอถอไดมความถกตองตรงตามความเปนจรงไมบดพลว ตรวจสอบหรอพสจนได และยงเปนประโยชนตอผสนใจ ผวจยไดน าค าวาประวตศาสตร มาเปนแนวทางการนยามค าศพทของประวตศาสตรเมองจนเสน 3.2 ความหมายวธการทางประวตศาสตร ส านกน เทศและพฒนามาตรฐานการศกษา (2543, หนา 126) กลาววา วธการ ทางประวตศาสตร หมายถงวธการแสวงหาความรซงนกการศกษาไดน าวธการทนกประวตศาสตร ใชในการคนควาหาค าตอบมาก าหนดเปนขนตอนการสอนโดยมล าดบขนตอน คอ ขนก าหนดปญหาและตงสมมตฐาน ขนรวบรวมขอมลตาง ๆ ทเกยวของเพอใชในการแกปญหา ขนวเคราะหและประเมนคณคาขอมลหรอหลกฐาน ขนตความและสงเคราะห ขนน าเสนอผลการคนควา

29

ลาวณย วทยาวฑฒกล, (2527 อางใน ชยวฒน สทธรตน 2553, หนา 18) วธการ ทางประวตศาสตร เปนวธวจยเอกสารและหลกฐานประกอบอน ๆ เพอใหไดมาซงองคความรใหมทางประวตศาสตร โดยมการตงประเดนปญหาหรอขอสมมตฐาน บนพนฐานขอมลหลกฐาน ทนาเชอถอ มการวเคราะหขอมลทรวบรวมมาอยางเปนระบบ และตความหลกฐานอยางเปนเหตเปนผล

สรปไดวาวธการทางประวตศาสตร หมายถง กระบวนการศกษาประวตศาสตรเพอใหไดความรและค าตอบทเชอวาสะทอนขอเทจจรงเกยวกบอดตไดถกตองมากทสด ดงนน จงตองมกระบวนการศกษา โดยมการตงขอค าถามจากหลกฐานทไดมาและเชอถอได การใชเหตผลในการตรวจสอบวเคราะห ตความของหลกฐานและน าไปใชอยางถกตอง ท าใหการศกษาประวตศาสตรเปนศาสตรทสะทอนขอเทจจรงออกมาไดถกตอง โดยผวจยไดน ามาใชเปนกระบวนการ ทางประวตศาสตร ในการศกษาประวตศาสตรเมองจนเสน

3.3 ความส าคญและประโยชนของประวตศาสตร

3.3.1 ความส าคญของ ชยวฒน สทธรตน (2553, หนา 19) การศกษาประวตศาสตรมปญหา ส าคญประการหนง คอ อดตทมการฟน หรอ จ าลองขนมาใหมนนมความถกตอง สมบรณ และเชอถอไดเพยงใด รวมทงหลกฐานทเปนลายลกษณอกษรทน ามาใชเปนขอมลนนมความสมบรณมากนอยเพยงใด เพราะเหตการณทางประวตศาสตรมอยมากมายเกนกวาทจะศกษาหรอจดจ าไดหมด แตหลกฐานทใชเปนขอมลอาจมบางสวน ดงนน วธการทางประวตศาสตรจงมความส าคญเพอใชเปนแนวทางส าหรบผศกษาประวตศาสตรจะไดน าไปใชดวยความรอบคอบ ระมดระวง ไมล าเอยง และเพอใหเกดความนาเชอถอ

3.3.2 ความส าคญของ สมนทพย บญสมบต (2533, หนา 11) ไดกลาวถงความส าคญ ของประวตศาสตรไว ดงน 1) 2) ชวยกระตนความรสกนกคดเกยวกบมนษยชาตทงในอดตและปจจบน 3) สนองความอยากรอยากเหนในเรองราวของชาชาตตาง ๆ เกยวกบวธการด ารงชวตบคลกภาพและลกษณะนสย ตลอดจนความคดและการกระท ากจกรรมตาง ๆของคนชาตนน ๆ 4) ชวยสนบสนนสรางเสรมและพฒนาความจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย ความรกชาต ความเขาใจในดานขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรมและการประกอบอาชพของชนชาตตาง ๆ

30

5) ชวยใหผศกษาเกดความคดเชงวพากษ วจารณ และพจารณา รวมทงความรสกเหนอกเหนใจเพอนมนษย 6) สรางความรความเขาใจปญหาของชมชนสมยใหมดานการเมอง เศรษฐกจและสงคม ตลอดจนแนวทางแกไขปญหาดวยการอภปรายและการหาขอสรปการประนประนอมเขาหากน ประโยชนของการศกษาประวตศาสตรจะชวยใหมนษยเกดส านกในการคนควาและสบคนขอมลทเชอมโยงอดตและปจจบน อนสรางความภมใจและกระตนความรสกนยมในชาตหรอเผาพนธ ตลอดจนตระหนกถงคณคาของมรดกทางวฒนธรรมทบรรพบรษส งสมไว ประวตศาสตรชวยใหเกดการเรยนรจากอดตเพอเปนบทเรยนส าหรบปจจบนองคความรทไดจากการศกษาประวตศาสตรจะท าใหเขาใจถงปญหา สาเหตของปญหา และผลกระทบจากปญหา การศกษาประวตศาสตรกอใหเกดองคความรทหลากหลายซงสามารถน าความร เหลาน นไปก าหนดยทธศาสตร ในการด า เนนนโยบายให เปนประโยชน ตอท งปจจบนและอนาคตวธ การ ทางประวตศาสตรท าใหผศกษาสงสมประสบการณและทกษะในการวเคราะห ไตสวน และแกปญหา ซงสามารถน าไปประยกตใชกบการศกษาศาสตรแขนงอนๆ คณสมบตนนบเป นองคประกอบส าคญของการพฒนาคณภาพประชากรในสงคมทเจรญกาวหนาและมพฒนาการสง 3.3.3 ประโยชนของการศกษาประวตศาสตรของ เรณ ภยนนทน (2536, หนา 15) ไดกลาวถงประโยชนของการศกษาประวตวา 1) จะท าใหเหนถงความตอเนองของอดตและปจจบนในเรองของความสมพนธของเหตการณตาง ๆ ตลอดจนเขาใจในววฒนาการอนเปนล าดบขนในการพฒนาสงคม 2) ศกษาพฤตกรรมทงทเปนความส าเรจ ความกาวหนา และความลมเหลว รวมไปถงปญหาและอปสรรค เพอเปนแนวทางในการเลอกทจะปฏบตในแนวทางทเหมาะสมและหลกเลยงทจะเกดความผดพลาดดงเชนทเปนมาในอดต 3) ตระหนกในคณคาของศาสนา ศลปะ วฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณของชาตทบรรพชนไดสรางสรรคขน และรวมใจกนรกษาเปนมรดกตกทอดสบตอชนรนหลง ซงจะเปนสงซงแสดงถงเอกลกษณทส าคญของชาตตอไป 4) ท าใหเหนถงตวอยางของความรกชาต ความสามคค ความเสยสละ ของบรรพบรษทไดตอสเพอรกษาความเปนชาต จะท าใหเกดความรกชาต ความรสกรบผดชอบท จะรกษาเอกราชและความเปนไทยไวรวมไปถงการเสรมสรางความเปนพลเมองด ทงนจะตอง ไมเนนใหเกดความหลงรกชาตในทางทผด

31

5) ท าใหตระหนกถงคณคาและความส าคญของโบราณสถาน โบราณวตถและหลกฐานตาง ๆ ทางประวตศาสตร เพอใหเกดความรสกทจะมงอนรกษศลปกรรมเหลานไวเปนมรดกแกชนรนหลงสบตอไป 6) ท าใหชวตมความหมาย มคณคา หมายถงเหตการณ ซงเราบนทกไวเปนประวตศาสตร สงผลตออารมณ คานยมและอดมการณทงหมด ส าหรบจะอยเพอสงนน 7) เหตการณในประวตศาสตร ท าใหมนษยมการรวมกลมขนพนฐานเปนประเทศศาสนา ชนชนและสรางความจงรกภกดใหเกดขน และตดมากบสงเหลานน 8) ประวตศาสตรชวยฝกและใชทกสวนทจ าเปนส าหรบการใชปญญา ความคดเรงเราความอยากรอยากเหนและพลงใจในการคนควา ควบคมระบบการใหเหตผล ปลกฝงศลปะแหงการแสดงออกและการสอความเขาใจ 9) ประวตศาสตร ตองการฝกใชความเกยวพนระหวางรายละเอยดกบแบบสรปความเขาใจอยางกวางโดยสม าเสมอใหประสบการณในการรวบรวมจดหมวดหมทมากมาย 10) ประวตศาสตร สอนใหรจกการวนจฉย ชวยสรางพนฐานของความเขาใจและชวยฝกหดกลวธในการวพากษวจารณแลวสรปตามเหตผล 3.3.4 การเรยนประวตศาสตรของ กาญจนา ศรมสกะ (2544, หนา 152) ไดกลาววาการเรยนประวตศาสตรมประโยชนดงน 1) การเรยนรประวตศาสตรเทากบเปนความพยายามทจะท าความเขาใจความจรง 2) เปนวถทางกอก าเนดและพฒนาสตปญญาเพราะการศกษาและการคนควาในทางประวตศาสตรตองอาศยบคคลทมคณสมบตหลายประการ เชน ความมเหตผล ความยตธรรม ความวรยะอตสาหะ ชางสงเกต มระเบยบ รอบรและเฉลยวฉลาด เปนตน 3) ท าใหผศกษาเปนคนเฉลยวฉลาด มไหวพรบ ทนคนทนเหตการณ 4) เปนพนฐานในการแสวงหาความร ในแขนงตาง ๆ เชน ส งคมศาสตร เศรษฐศาสตร และรฐศาสตร ไดเปนอยางด 5) สามารถสนองความตองการและความอยากรอยากเหน 6) ท าใหผศกษาไดรบความสนกสนาน เพลดเพลนกบประวตศาสตร 7) ความรและแบบอยางในประวตศาสตรเปนประสบการณส าหรบทจะใชเปนแนวทางในการกลาเผชญกบความเปนจรงในชวต

32

8) ประวตศาสตรสอนใหผศกษาเปนคนรกความจรง มคณธรรมและหลกธรรมเปนเครองยดเหนยวจตใจ 9) ชวยใหนกเรยนสามารถฝกการสรางความคดรวบยอดอนเปนแกนแทของความรการเปนผมมนษยธรรม มเหตผล รจกเสยสละ และเออเฟอเผอแผตอเพอนมนษย มมนษยสมพนธชอบใฝหาความรใสตน มวจารณญาณ กลาวจารณในแนวทางรเรมและสรางสรรค กลาแสดงออกในทางทถกตองและมเหตผล ตลอดจนเปนผมระเบยบวนยรอบคอบและรจกขนตอน การท างานอยางมประสทธภาพ

จากทกลาวมาสรปไดวาวธการทางประวตศาสตรมความส าคญตอการศกษาประวตศาสตรเพราะใชเปนแนวทางในการศกษาประวตศาสตร โดยผวจยไดน ามาเปนกระบวนการในการศกษาประวตศาสตรเมองจนเสน ซงเปนประโยชนท าใหเขาใจความจรง ชวยกระตนความรสกนกคดเกยวกบมนษยชาตทงในอดตและปจจบนของเมองจนเสน จะท าใหเหนถงความตอเนองของอดตและปจจบนของคนเมองจนเสน ในเรองของความสมพนธของเหตการณตาง ๆ ตลอดจนเขาใจในววฒนาการอนเปนล าดบขนในการพฒนาสงคมคนเมองจนเสน 3.4 ลกษณะของผสอนประวตศาสตร จากบทบาทและหนาทของครผสอนทกลาวมาพอสรปไดวา ผสอนตองมความตงใจในการสอนโดยเฉพาะวชาประวตศาสตร จะตองเปนผทมความรและเขาใจในเนอหาทจ ะสอนเปนอยางด มความกระตอรอรนในการแสวงหาความรในเรองของประวตศาสตรอยางตอเนอง รจกการวจยทางประวตศาสตร พฒนาตนเองอยางสม าเสมอ การจดการเรยนการสอนควรเนนผเรยนเปนส าคญและจดกจกรรมทนาสนใจ สนกดงดความสนใจนกเรยนไดด 3.4.1. ลกษณะของผสอนประวตศาสตรของดนย ไชยโยธา (2534, หนา 122) ไดกลาวถงลกษณะของผสอนประวตศาสตรดงน 1) ผสอนตองมการเตรยมตวในวชาประวตศาสตรและความรศาสตรอน ๆ 2) ผสอนตองไดรบการอบรมในวธการสอน เทคนคการสอน จตวทยาและการใชสอการสอน 3) ผสอนตองศกษารวบรวมความรเพอน ามาสอนนกเรยนได และเปนคนทนสมยทนเหตการณ 4) ผสอนตองเปนคนมจตใจกวาง มความร เปนนกคดนกอาน นกทองเทยวและยดถอขอเทจจรง

33

5) ผสอนตองเปนนกวเคราะหวจารณทด ยอมรบฟงความคดเหนทถกตองของผอนและยอมเปลยนทศนคตบางอยางทมคนสวนใหญคอยยอมรบแลว 6) ผสอนตองเปนบคคลทมความเชยวชาญหรอผานการเรยนรมากในสาขาวชาประวตศาสตร รวมทงมประสบการณทางดานการสอนและไดผลด 7) ผสอนตองเปนนกสงเกต จดจ าและสนใจเหตการณในทองถน ประเทศโลก ตองรแหลงหนงสอในการใชอางอง คนควาหาความรใหม ๆ ทางประวตศาสตรอยเสมอ ตองรจกใชสอการเรยน การสอนใหเหมาะสมกบเนอเรอง รจกการสอนหลายวธ ดงนน พอสรปไดวาลกษณะของผสอนประวตศาสตรนนตองเปนผทใฝเรยนร อยตลอดเวลา พฒนาตนเองดานการสอนประวตศาสตรรวมไปถงการคนหาวธสอน เทคนคการสอน และรจกใชจตวทยาในการสอน ตองเชยวชาญดานประวตศาสตรโดยการคนควาหาความรทางประวตศาสตรอยางตอเนองไมหยดยง รจกบรณาการการสอนในหลายรปแบบ ใชสอในทองถน เขามาประยกตใชในการเรยนการสอนไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพซงผวจยไดน ามาใชกบชดกจกรรมจนนกเรยนมคณภาพในระดบทนาพอใจโดยดไดจากผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการใชกระบวนการทางประวตศาสตรหลงเรยนดวยชดกจกรรม 3.5 บทบาทของผสอนประวตศาสตร บทบาทของผสอนประวตศาสตรในวชาสงคมศกษาคอ การสอนเนอหาประวตศาสตรและใชวธการทางประวตศาสตรทถกตอง ดงทนกวชาการหลายทานไดกลาวไวดงน

3.5.1. บทบาทของผสอนประวตศาสตรของ สมนทพย บญสมบต (2533, หนา 36-37) ไดกลาวถงบทบาทหนาทของผสอนประวตศาสตรในวชาสงคมไวดงน 1). บทบาทดานวชาการ ซงเกยวของกบการเรยนการสอนโดยตรง 1.1 มความรความเขาใจในเนอหาวชาอยางแทจรง 1.2 ศกษาคนควาเพมเตมความรในเนอหาของประวตศาสตรทอยในหลกสตรมธยมศกษาตอนตน และมธยมศกษาตอนปลายใหละเอยดลกซง 1.3 มประสบการณดานวจยประวตศาสตรและการใชเอกสาร ตนเรอง 1.4 มความรเบองตนทางสงคมศาสตร 1.5 เขาเปนสมาชกของสถาบนวชาชพประวตศาสตร เพอพฒนาความรและวธการใหม ๆ เพอการสอนอยางมประสทธภาพ 1.6 มความสนใจเขารวมอบรม สมมนาเกยวกบประวตศาสตรอยเสมอ

34

3.5.2 บทบาทดานกจกรรมการเรยนการสอน หลกการสอนทดในปจจบนควรเนนนกเรยนเปนศนยกลาง การจดกจกรรมการเรยนการสอนประวตศาสตรจงตองท าใหเปนทนาสนใจแกนกเรยนอยางมาก สรปไดวาผสอนประวตศาสตรตองมความรในดานกระบวนการทางประวตศาสตรเปนอยางดและกอนสอนตองศกษาเนอหาของประวตศาสตรนน ๆ อยางเขาใจเสยกอน และการสอนตองเนนผเรยนเปนศนยกลาง และตองเปนทนาสนใจแกเดกนกเรยน ผวจยไดท าการศกษาบทบาทและหนาทของผสอนประวตศาสตรมาเปนอยางดเพอใหสามารถใชชดกจกรรมการเรยนรประวตศาสตรเมองจนเสนไดอยางมประสทธภาพและยดนกเรยนเปนศนยกลาง 3.6 วธสอนโดยวธการทางประวตศาสตร วธสอนโดยวธการทางประวตศาสตร (Historical Method ) มขนตอนของการสอนดงน 3.6.1 ขนตอนการสอนโดยวธการทางประวตศาสตร วธการสอนดวยวธการทางประวตศาสตร สามารถน าไปใชไดกบการสอนสงคมศกษาในทกระดบแตอยางไรกตามวธน ขนอยกบทกษะและความพรอมของนกเรยนแตละคนซงไมเหมอนกน ทกษะในวธการนจะพฒนาไปอยางชา ๆ ตามความสามารถความสนใจ และระดบวฒภาวะ ซงในการพฒนานจะตองเรมตนในชนประถมเลยทเดยว โดยใชวธการงาย ๆ ไมซบซอนและคอยพฒนาทกษะทางประวตศาสตรทซบซอนมากขนในระดบมธยมศกษาตอนตนหรอมธยมปลาย ซงวธการนจะชวยใหนกเรยนไดพฒนาความสามารถในการคดแบบสรางสรรคและวเคราะหวจารณมนกวชาการหลายทานไดกลาวถงขนตอนการสอนโดยวธการทางประวตศาสตร ไว ดงน ส านกนเทศและพฒนามาตรฐานการศกษา (2543, หนา 128) ไดกลาววาวธการ ทางประวตศาสตร เปนวธการแสวงหาความรซงนกการศกษาไดน าวธการทนกประวตศาสตรใชในการคนควาหาค าตอบมาก าหนดเปนขนตอนการสอนโดยมล าดบขนดงน

1) ขนก าหนดปญหาและตงสมมตฐาน เปนการก าหนดขอบเขตเนอหาวาตองการศกษาเรองใด โดยท าการศกษาขอบเขตและแนวทางปญหา เพอใหไดขอเทจจรงโดยละเอยด การตงขอสมมตฐาน เปนการก าหนดใหนกเรยนเดาค าคอบหรอก าหนดแนวทางทคาดวาเปนไปไดเกยวกบค าตอบของปญหา สมมตฐานนถอวาเปนความจรงชวคราวทสมมตขนเปนการคาดคะเนอยางมเหตผลและยงไมมการทดสอบเพอ รบรองขอความน สมมตฐานนอาจจะถกหรอผดทงหมดกได หรออาจจะถกบาง ผดบางในบางสวนกได

35

2) ขนรวบรวมขอมลตาง ๆ ทเกยวของเพอใชในการแกปญหา คอ ขอมลทางประวตศาสตร แบงออกเปน 2 ประเภทคอ 2.1 หลกฐานทเขยนหรอพดโดยผประสบเหตการณโดยตรงเปนบคคลทอยรวมสมยกบเหตการณทเกดขน หลกฐานขนตนนไดแกหลกฐานใด ๆ กตามทอาจน าไปสรองรอยในอดต และถาหากสงนนอยในสภาพคงเดม ไมเปลยนแปลง กจดอยในประเภทหลกฐานขนตนไดทงสน เชน บนทกประจ าวน จดหมาย หลกฐานทางราชการ ขาว ภาพยนตร แสตมป เหรยญกษาปณ ตรา ฯลฯส าหรบงานเขยนทจดอยประเภทหลกฐานขนตนไมจ าเปนตองเปนฉบบดงเดมฉบบเดยวเทานน อาจมการตพมพขนใหมกไดแตการพมพขนใหมนตองคงรปเดมอยอยางเครงครดจงจะจดวาอยในประเภทหลกฐานขนตน หลกฐานขางตนอาจ แบงไดเปน 4 ประเภท คอ 2.2 งานเขยนฉบบลายมอซงมไดถกดดแปลง หรอฉบบตพมพ เชน จดหมายทเขยนตดตอ บนทกประจ าวน ฯลฯ 2.3 เอกสารทเปนทางการ เชน กฎหมาย สนธสญญา ค าสงตาง ๆ ของรฐบาลหนวยงานตาง ๆ ฯลฯ 2.4 การบอกเลาตอ ๆ กนมา หรอหลกฐานจากการสมภาษณ รวมทงนทานปรมปรา 2.5 หลกฐานขนตนอน ๆ เชน ศลาจารก พงศวดาร ประวตสวนบคคล ปฏทนเหตการณ แตเขยนขนจากการศกษาคนควาจากหลกฐานขนตนเอามาเรยบเรยงใหมหรอเปนหลกฐานขนตนทมการตความ 2.6 หลกฐานชนรอง เปนเอกสารทบนทกเหตการณโดยบคคลทมไดอยในทเกดเหตการณ แตเขยนขนจากการศกษาคนควาจากหลกฐานขนตนเอามาเรยบเรยงใหมหรอเปนหลกฐานขนตนทมการตความ

3) ขนวเคราะหและประเมนคณคาขอมลหรอหลกฐาน หลกฐานทมคณคาตอประวตศาสตร คอหลกฐานทใหความจรงดงเดม ดงนนหลกฐานตาง ๆ จะมความส าคญมากนอยเพยงใด ผใชควรอาศยหลกหลาย ๆ ประการเขาประกอบในการพจารณา ซงการวเคราะหและประเมนคณคาขอมลน ม 2 ลกษณะ คอ 3.1 การวเคราะหและประเมนคณคาภายนอกเปนการพจารณาเกยวกบวาขอมลนนเปนจรงหรอไม เกดขนเมอใด ใครเปนคนท าขน เชน การตรวจเอกสารโดยสอบลายมอทเขยนลายเซน ลลาการใชภา ส านวน เปนตน

36

3.2 การวเคราะหและประเมนคาภายใน มหลกเกณฑ ดงน 3.2.1 ชวงระยะเวลาของเหตการณและการบนทกถาบนทกไดทนเหตการณมากเทาไรความถกตองยอมมมากขนเทานน 3.2.2 จดมงหมายของผบนทก ผบนทกบางคนตงใจบนทกเตอนความจ าบางคนเขยนเพอเปนรายงานเสนอผอน บางคนเขยนเพอโฆษณาชวนเชอ ดงนน ความแนนอนของหลกฐานจงขนอยกบจดมงหมายของผบนทก เชน ค าสงในระหวางรบ หรอค าสงจากสถานทตไปยงทตถอเปนเอกสารทมความถกตองมากทสดเพราะบงถงความมงหมายตลอดจนสภาวะจตใจของผสงในเวลานน ๆ 3.2.3 ผบนทกเปนผรในเรองราวนนจรงหรอไม เรองราวทรายงานนนอางองมาจากบคคลอน หรอเปนค าพดของผบนทกเอง 3 .2 .4 ค ณ ส มบ ต ข อ ง ผ บ น ท ก เ ก ย ว ก บ ก า ร ศ ก ษ า เ ล า เ ร ย น สภาพแวดลอมนาเชอถอหรอไม ขณะทบนทกนนสภาพรางกายหรอจตใจปกตหรอไม มความกดดนทางอารมณหรอถกบบบงคบใหเขยนหรอไม 3.2.5 ขอความนนมอคตเกยวกบเชอชาต ศาสนา ลทธการเมอง ฐานะทางเศรษฐกจ สงคมหรอไม 3.2.6 วธการในการบนทกใชวธการบนทกอยางไร บนทกอยางไร ถถวนมอรรถรสหรอเปนการบนทกโดยการสบหาสาเหตอยางเทยงธรรม ถาหากผบนทกใชวธการทางประวตศาสตรบนทกเหตการณ จะท าใหเปนหลกฐานทนาเชอถอมาก

4) ขนตความและสงเคราะห เปนการเลอก จดระเบยบ เรยบเรยงขอมลทผานการประเมนคามาแลวนน โดยน ามาพจารณา อธบายวพากษวจารณ และแสดงความคดเหนประกอบกนแลวจงด าเนนการผสมผสานและสงเคราะหเขาดวยกน 5) ขนน าเสนอผลการคนควาเปนการเขยนขอสงเคราะหทนกเรยนไดศกษาคนควาโดยไมมความล าเอยงหรอบดเบอนขอเทจจรง การน าเสนอผลการคนควานอาจท าไดโดยการบรรยาย การอภปราย การสมมนา ฯลฯ สรปไดวา ขนตอนการสอนโดยวธการทางประวตศาสตร ตองมการตงประเดนปญหา เรองทจะศกษา จากนนไปแสวงหาขอมลหลกฐาน น ากลบมาวเคราะหหาความนาเชอถอของหลกฐาน แลวสงเคราะหความรขอคดเหนออกมา น าเสนอความรตอผสนอน โดยผวจยไดใชวธสอนแมบทโดยวธการทางประวตศาสตร เปนแนวทางใหนกเรยนทเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนร

37

ประวตศาสตรเมองจนเสนไดใชศกษาประวตศาสตรของเมองจนเสน โดยผวจยไดน าการสอนวธสอนแมบทโดยวธการทางประว ตศาสตรท ง 5 ขนน ไปใชในการพฒนาชดกจกรรมการเรยนรประวตศาสตรเมองจนเสนดวยวธการทางประวตศาสตร 3.7 กจกรรมการเรยนการสอนประวตศาสตร 3.7.1 การจดกจกรรมการเรยนการสอนประวตศาสตรจะชวยใหไดรบรความเขาใจและประสบการณเกยวกบประวตศาสตรรวมทงไดฝกฝนทกษะ การคด และพฒนาเจตคตทถกตอง กจกรรมการเรยนการสอนประวตศาสตรมหลายประเภท แตละประเภทมกจกรรมทนาสนใจ ผสอนวชาสงคมศกษาสามารถน ามาจดใหนกเรยนปฏบตได กจกรรมการเรยนการสอนประวตศาสตร ทนาสนใจ มดงน กาญจนา ศรมสกะ (2544, หนา 164) 1) กจกรรมการอานประวตศาสตร เปนการเพ มพนความร ประสบการณเก ยวกบประวตศาสตร นอกเหนอจากการอธบายของผสอน หนงสอทผสอนควรสงเสรมใหนกเรยนอานไดแก หนงสอเชงประวตศาสตร สารคด บทความทางวชาการ เรองสน นวนยายองประวตศาสตร ชวประวต จดหมายเหต พงศาวดาร นทานพนบาน ต านาน เอกสารทางราชการ กวนพนธและสารานกรม เปนตน ซงมแนวทางในการจดกจกรรมการอานดงน 2) ผสอนมอบหมายงานพเศษใหนกเรยนไดอานหนงสอ โดยก าหนดเรอง ทอานและระยะเวลาในการอาน 3) ผสอนแนะน าประเภทของหนงสอแลวใหนกเรยนเลอกหนงสอทสนใจอาน 4) ผสอนใหนกเรยนสรปสาระส าคญของหนงสอ โดยเขยนรายงานประกอบหรอสรป เนอหาสาระของหนงสอเลมนนใหเพอนฟง หรอน ามาอภปรายถกเถยงกนในกลมเพอนทอานหนงสอเลมนน 5) ผสอนอาจก าหนดรางวลเกยวกบการเรยนประวตศาสตร โดยมอบหมายหนงสอเกยวกบวชาประวตศาสตรใหในโอกาสอนควร เพอสงเสรมใหนกเรยนรจกและสะสมหนงสอประวตศาสตร 6) จดตงชมนมนกอาน เพอพบปะสงสรรค แลกเปลยนความคดเหนแลกเปลยนหนงสอ 3.7.2 กจกรรมชมชนประวตศาสตรของโรงเรยน การจดตงชมชนประวตศาสตรชวยใหนกเรยนททความสนใจประวตศาสตรมความรกวางขวาง และมประสบการณทางประวตศาสตรมากยงขน นอกจากนชมนมประวตศาสตรยงสามารถจดกจกรรมอน ๆ ไดอก เชน การแสดงละครองประวตศาสตร การจดนทรรศการ การจดรายการวทย เปนตน

38

3.7.3 กจกรรมทศนะศกษานอกสถานท การน านกเรยนไปศกษาประวตศาสตรนอกสถานทเปนกจกรรมทมงสงเสรมใหนกเรยนไดเขาใจอยางถกตองวาเหตการณในอดตเปนสงทเกดขนจรงและมหลกฐานปรากฏอย ชวยใหนกเรยนมความร และสนใจทจะเรยนมากขน ผสอนอาจน านกเรยนไปศกษาแหลงความรในทองถน เชน โบราณวตถ วด พพธภณฑ แหลงโบราณคด การน านกเรยนออกไปทศนะศกษานอกสถานทจะมประโยชนและมคณคาอยางแทจรงเมอผสอนไดวางแผนมวตถประสงคทแนนอนและสอดคลองกบบทเรยนทเรยนไปแลว นอกจากนจะตองค านงถงกจกรรมทแทรกระหวางการไปทศนคต รวมทงการสรปผล ประเมนผล ภายหลงจากการไปทศนะศกษานอกสถานทแลว 3.7.4 กจกรรมการจดนทรรศการ เปนกจกรรมการเรยนการสอนอยางหนงทชวยสรปผลการเรยนการสอนในชนเรยนและขยายประสบการณทางประวตศาสตรใหมากขน ในการจดนทรรศการนกเรยนควรมสวนรวมในการแสดงความคดเหนและท างานอยางเตมท ผสอนไมควรด าเนนการท างานเสยทงหมด การจดนทรรศการในโรงเรยนสามารถท าได 2 กรณ คอ 1) จดประจ า อาจจดเรองราวทนารในประวตศาสตร ซงนกเรยนจะใชประโยชนไดเสมอ โดยเปลยนทกสปดาหหรอระยะเวลาอนๆตามสะดวก และสามารถเปนหวขอในลกษณะตอไปน - ทานทราบไหมวา - สงทนาสนใจในประวตศาสตร - วนนเมอ...ปกอน การจดเปนประจ านจะท าไดสะดวก หากโรงเรยนมหองประวตศาสตรหรอมสถานทเฉพาะ เชน หองโถงในอาคารเรยน โดยผสอนมอบหมายใหเปนรายงานของนกเรยน 2) จดเนองในบางโอกาส เชน - วนทส าคญของไทย เชน วนปยมหาราช วนจกร เปนตน - วนฉลองเอกราชของประทศเพอนบาน - วนปฏวต - วนทระลกทส าคญในประวตศาสตรตางประเทศ - วนครบรอบป วนเกด วนสนชพ ของบคคลส าคญในประวตศาสตรการ จดนทรรศการบางโอกาสตองอาศยกจกรรมการรวบรวมภาพเกยวกบประวตศาสตร การเขยนค าอธบายประกอบ การท าแผนภม แผนผงประกอบความเขาใจการจดล าดบสงทแสดง รวมทงการประเมนคณคาโดยนกเรยนทรวมกนจดนทรรศการและนกเรยนทเขามาชม

39

3.7.5 การจดท าโครงการตาง ๆ ทางประวตศาสตร กจกรรมการเรยนการสอนประวตศาสตร ทจดท าในรปของโครงการ และมอบหมายใหนกเรยนไปปฏบตมหลากหลายโครงการ ไดแก - การเรยบเรยงประวตศาสตรทองถน - การรวบรวมวฒนธรรมทองถน - การเรยนชวประวตของบคคลส าคญในทองถน - การจดท าแผนทแสดงเสนทางการอพยพของชาวบานทองถน - การจดท าแผนภมแสดงเวลาทเกยวกบประวตศาสตรของประเทศ - การจดปายนเทศแสดงเหตการณส าคญในประวตศาสตร - การเชญวทยากรทองถนมาบรรยายเกยวกบเหตการณส าคญทเกดขนในอดต - การรวบรวมราบชอบคคลส าคญทางประวตศาสตร นอกจากน เลยวนารด เอช. คลารก (Leonard H.Clark,1973, p.185) ไดเสนอกจกรรมการสอนและยทธวธในการสอนดวยวธการทางประวตศาสตรไว ดงน สอนใหนกเรยนมโอกาสทจะฝกวธวเคราะหวจารณขอมลทงภายนอกและภายในโดยการพจารณาวาขอมลเหลานนเชอถอไดมากเพยงใดโดย 1) ใหแบบฝกหดทนกเรยนไดมการคดวเคราะหวจารณ เชน น าเอาตวอยางขอความบางตอนออกมาใหนกเรยนแสดงความคดเหนวาหลกฐานทกลาวมานนเปนหลกฐานขนแรกหรอขนทสอง ผเขยนน าขอมลเหลานนมาจากไหน ขอมลทน ามาถกตองเพยง ผเขยนใสความคดมากนอยเพยงใด มการโฆษณาชวนเชอมากนอยเพยงใด เปรยบเทยบขอความในตอนนกบขอความในแบบเรยนอน 2) ชแนะใหนกเรยนไดเรยนวธทจะตรวจสอบความจรงจากสงทนกเรยนไดอานและไดเหนนกเรยนจะไดพบวาเขามโอกาสทจะพบหลกฐานทางประวตศาสตรทไมจรงเสมอไปวธหนงกคอใหนกเรยนไดรจกเปรยบเทยบขอความทไดจากหนงสอประวตศาสตรกบหลกฐานดานอน ๆ 3) ใหวธการสอนแบบอปมาน ในการสอยแบบนนกเรยนจะสามารถดงความจรงตาง ๆ จากขอเทจจรงทางประวตศาสตรและพฒนาความคดรวบยอดออกมาได 4) ใหแบบฝกหดซงนกเรยนคนควาความจรงหรอแสดงปญหาออกมาไดโดยใชวธวเคราะหทางประวตศาสตร ดงตวอยางคอ 4.1 แสดงหลกฐานจากแหลงทมาตาง ๆ กนและพยายามใหนกเรยนไดสรางขนมาใหม

40

4.2 ใหนกเรยนสรางและเขยนประวตศาสตรอยางงาย ๆ ได เชน ประวตศาสตรทองถน จะเหนไดวาวธการสอนดวยวธการทางประวตศาสตรนน เปนกจกรรมการเรยนการสอนทนาสนใจซงในแตละขนตอนมกจกรรมใหผเรยนไดลงมอท า ไมนาเบอฝกทกษะทงดานการคด การวเคราะห การสงเคราะห ซงผวจยไดน ามาบรรจในชดกจกรรมอยางครบถวน ซ งเปนกจกรรมท ไมอย น งไมไดเรยนแตในหนงสอแตสามา รถออกไปศกษานอกสถานทได ทกษะกระบวนการทางประวตศาสตรนสามารถพฒนาผเรยนไดอยางตอเนอง เรมทผเรยนชนประถมศกษาซงครผสอนสามารถใชขนตอนในกระบวนการทท าไดงาย ๆ ใหผเรยนไดฝกท าและใหประสบผลส าเรจเพอใหเกดความภาคภมใจในการเรยนและรกการเรยนทเรยนดวยวธการทางประวตศาสตร เปนการปพนฐานการเรยนดวยวธการทางประวตศาสตรจากชนประถมศกษาสชนมธยมศกษา 3.8 การสอนประวตศาสตรทองถน 3.8.1 ในแงของครทสอนประวตศาสตรสากลหรอตางประเทศ ความหมายของ Local History กคอ Thai History ซงมทางและควรคาทผสอนจะไดเปรยบเทยบใหเหนความสมพนธและคณคาส าหรบชนในชาต โดยเฉพาะอยางยง “เยาวชนไทย” เพอใหเขาไดทราบ (Fact) ไดแลเหนขอดและขอบกพรอง ในสวนท เปนขอบกพรองในขบวนการ ระบบ หรอ สงใด ๆ ของประวตศาสตรชาตไทย ควรอยางยงทครและนกเรยนจะไดมการ อภปราย (Discussion) วเคราะห (Analysis) และสงวเคราะห (Synthesis) เพอใหไดแกนแทของขอเทจจรง (Fact) แตละเรองนนแหละจะน ามาซงแนวความคด(Concepts) อนมคณประโยชนทงตอผเรยนแมแตตวผสอนเองและรวมถงประเทศชาตเปนสวนรวมดวย 3.8.2 ในแงของครประวตศาสตรไทยทว ๆ ไปในความหมายของ Local History หมายถงประวตศาสตรไทยเฉพาะสวนของภาคตาง ๆ ชมชนตาง ๆ 3.8.3 ในแงของครประวตศาสตรในแตละทองถน ความหมายในลกษณะกคอ History เฉพาะทองถนสวนกลางทเปนแหลงทตงชมชนหรอโรงเรยนนน ดงนนในการสอนประวตศาสตรทองถนคอเมองจนเสน ซงเปนประวตศาสตรทองถนของอ าเภอตาคล จงหวดนครสวรรค ไดมการใชการอภปราย วเคราะห สงเคราะห เพอใหไดขอเทจจรงของเมองจนเสน ซงท าใหนกเรยนไดทราบความเปนมาของทองถนของตน

41

3.9 สอการเรยนการสอนประวตศาสตร วชาสงคมศกษาทมเนอหาประวตศาสตรมความจ าเปนตองใชสอประกอบการเรยนการสอนโดยเฉพาะ ส าหรบสอการเรยนการสอนวชาทมเนอหาประวตศาสตรทผสอนสงคมศกษาสามารถน ามาใชประกอบการสอนนน สรวรรณ ศรพหล (2539, หนา 1201) ไดเสนอไวดงน 3.9.1 หนงสอเรยนหรอแบบเรยน ในปจจบนมหนงสอเรยนประกอบการเรยนการสอนทมเนอหาประวตศาสตร ทงทท าโดยกระทรวงศกษาธการและส านกพมพเอกชน การเลอกใชหนงสอเรยนวาจะใชเลมใดจงเหมาะสมขนอยกบผสอนในการประเมนหนงสอเลมนน ๆ 3.9.2 หนงสออานประกอบ โรงเรยนอาจจดหาหนงสออานประกอบวชาทมเนอหาประวตศาสตรภายใตการแนะน าของผสอน 3.9.3 หลกฐานทางประวตศาสตร ส าหรบหลกฐานทางประวตศาสตรมอย 2 ประเภท คอ 1) ประเภททเปนเอกสารหรอลายลกษณอกษร เชน ศลาจารก ต านาน พระราชพงศวดาร จดหมายเหต บนทกประจ าวน นทานพนบาน เอกสารทจดพมพ โดยรฐบาลหรอเอกชน ขาวจากหนงสอพมพ หรอ วรรณคดทส าคญ ๆ ซงเกยวกบประวตศาสตร 2) ประเภททเปนวตถ ซงใชเปนหลกฐานทางประวตศาสตรได 3) ภาพยนตร สไลด วดทศน วซด สอการเรยนการสอนประเภทน สอเหลานจะมเรองราวเกยวของกบประวตศาสตร เชน การท าสงคราม อตชวประวต เหตการณส าคญทเกดขน เปนตน 4) เทปบนทกเสยง ซด ผสอนจะน าเทปบนทกเสยงค าปราศรยของบคคลส าคญในประวตศาสตรมาใหนกเรยนฟงประกอบการสอนบทเรยนทเกยวกบอตชวประวต หรอเหตการณทเกดขน 5) แผนท การเรยนการสอนวชาทม เนอหาประว ตศาสตร ควรมแผนทประกอบดวยแผนททใชควรเปนแผนททางประวตศาสตร 6) แผนภมแสดงเวลา แผนภมแสดงเวลาจะชวยใหนกเรยนเรยงล าดบเหตการณทางประวตศาสตรไดอยางถกตอง และสามารถใชไดเมอผสอนตองการทบทวนเนอหาสาระไดสอนไป 7) แหลงวทยาการในชมชน หมายถง แหลงวทยาการในชมชนทผสอนสามารถน ามาประกอบการเรยนไดแก 7.1 วด ผสอนสามารถใชประกอบบทเรยนเกยวกบประวตศาสนา ประวตวฒนธรรม หรอความเจรญรงเรองศลปกรรมได

42

7.2 โบราณสถานและโบราณวตถ การน านกเรยนไปทศนศกษาโบราณสถานโบราณวตถ 7.3 พพธภณฑ การน านกเรยนไปชมพพธภณฑจะมความหมายและมประโยชนตอนกเรยนอยางยง 7.4 หองสมดของโรงเรยน มหาวทยาลย สวนราชการเมอผสอนจดกจกรรมการอาน 7.5 วทยากรหรอบคคลในทองถน ค าบอกเลาประสบการณ ขอคดเหนของวทยากรหรอบคคล สรปวา สอการเรยนการสอนประวตศาสตร คอสอท เกยวของกบประวตศาสตรของสงนน ๆ เชน หนงสอ เอกสารลายลกษณอกษร รปภาพ แผนท แหลงวทยากรชมชน พพธภณฑ วด โบราณสถาน โบราณวตถ ซงทกลาวมาผวจยไดใชเปนสอในการสอนเกยวกบประวตศาสตรของเมองจนเสนทงหมด แตไมไดรบอนญาตใหน าออกมาประกอบในชดกจกรรมไดจงไดเพยงแคเขยนแสดงใหเหนวามสออะไรบางในชดกจกรรมนน ๆ คงมเพยงแคหนงสอทมจ าหนายเทานนทใชในชดกจกรรมได

3.10 การวดผลและการประเมนผลการเรยนการสอนประวตศาสตร การวดและการประเมนผลเปนองคประกอบส าคญประการหนงในกระบวนการเรยนการสอนประวตศาสตรในวชาสงคมศกษา ทงนเพอวดและประเมนผลวานกเรยนมความรความเขาใจ มทกษะมเจตคตอยางไรหลงจากทเรยนไปแลว และบรรลวตถประสงคทก าหนดไวหรอไม ผสอนสามารถวดและประเมนผลไดหลายวธ ดงน 3.10.1 ประเมนผลจากการสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนในดานการมสวนรวม ในกจกรรมการเรยนการสอน 3.10.2 ประเมนผลจากผลงานและความรบผดชอบในการท างานทงรายบคคล งานกลม ซงผสอนมอบหมายใหนกเรยนท า 3.10.3 ประเมนผลจากการทดสอบ ซงขอสอบอาจเปนปรนยหรออตนย ทงนขนอยกบดลยพนจของผสอน

43

สรปวา การประเมนผลนนตองไดจากการสงเกตพฤตกรรมนกเรยนทงรายบคคลและกลม มการประเมนผลงานและจากแบบทดสอบ ซงผวจยไดใชวธการประเมนคอการประเมนความสามารถในการใชกระบวนการทางประวตศาสตรโดยใชแบบประเมนทสรางขน และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนหอนเรยนและหลงเรยนดวยชดกจกรรมแบบปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ 4. ผลสมฤทธทางการเรยน 4.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (2531, หนา 146) กลาววาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เปนแบบทดสอบทวดความรของนกเรยนทไดเรยนไปแลวซงมกจะเปนขอค าถามทนกเรยนตอบดวยกระดาษและดนสอใหนกเรยนปฏบตจรง

อารย วชรวราการ (2542, หนา 143) ไดใหความหมายของผลสมฤทธทางการเรยนวาหมายถง ผลทเกดขนจากการเรยนการสอน การฝกฝนหรอประสบการณตางๆ ทงในโรงเรยนทบาน และสงแวดลอมอนๆ แตคนสวนมากเขาใจวา ผลสมฤทธเกดจากการเรยนการสอนแตภายในโรงเรยน และมองแตในแงความรความเขาใจเทานน แตในทางทเปนจรงแลว ความรสก คานยม กเปนผลจากการฝกสอนและอบรม ซงนบเปนผลสมฤทธทางการเรยนดวย

ปรยาทพย บญคง (2546, หนา 7) อางองใน (Eysenck.Arnold and Meili. 1972, p. 6) ใหความหมายของค าวา ผลสมฤทธ หมายถง ขนาดของความส าเรจทไดจากการท างานทตองอาศยความพยายามอยางมาก ซงเปนผลมาจากการกระท าทตองอาศยทงความสามารถทงทางรางกายและทางสตปญญา ดงนน ผลสมฤทธทางการเรยนจงเปนขนาดของความส าเรจทไดจากการเรยนโดยอาศยความสามารถเฉพาะตวบคคล ผลสมฤทธทางการเรยนอาจไดจากกระบวนการทไมตองอาศยการทดสอบ เชนการสงเกต หรอการตรวจการบาน หรออาจไดในรปของเกรดจากโรงเรยน ซงตองอาศยกระบวนการทซบซอน และระยะเวลานานพอสมควร หรออาจไดจาก การวดแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทวไปโดยสรปผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ความส าเรจของผเรยนในดานความร ทกษะและประสทธภาพของผเรยน ทเกดจากการเรยนร การฝกอบรมหรอการไดรบสงสอน สามารถวดไดดวยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน สรปไดวา ผลสมฤทธทางการเรยนเปนผลไดจากการใหผเรยนไดตอบค าถามในเรอง ทไดเรยนร เพอใหเกดการระลกในเนอหาความรทเรยนมาและตอบออกมาในลกษณะของพฤตกรรมการเขยนตอบ การท าเครองหมายถกผด ตอบขอค าถาม ซงเรยกวาแบบทดสอบทมหลายลกษณะขนอยกบผสอนจะน ามาใหผเรยนไดลงมอกระท าแลวน าผลคะแนน ไปเทยบกบเกณฑทตงไว

44

ตามจดประสงคการเรยนรของแตละหนวยการเรยนรนน ๆ โดยผวจยไดใชแบบทดสอบแบบปรนย 4 ตวเลอกในการทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน 4.2 ประเภทของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 4.2.1 ประเภทแบบทดสอบของ ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (2538, หนา 146) ไดใหความหมายของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนไววา เปนแบบทดสอบทวดความรของนกเรยนหลงจากทไดเรยนไปแลวซงมกจะเปนขอค าถามใหนกเรยนตอบดวยกระดาษและดนสอกบใหนกเรยนปฏบตจรงซงแบงแบบทดสอบประเภทนเปน 2 ประเภท คอ

1) แบบทดสอบของคร หมายถง ชดของขอค าถามทครเปนผสรางขน เปนขอค าถามทเกยวกบความรทนกเรยนไดเรยนในหองเรยน เปนการทดสอบวานกเรยนมความรมาก แคไหนบกพรองในสวนใดจะไดสอนซอมเสรม หรอเปนการวดเพอดความพรอมทจะเรยนในเนอหา ใหม ทงนขนอยกบความตองการของคร

2) แบบทดสอบมาตรฐาน หมายถง แบบทดสอบทสรางขนจากผเชยวชาญในแตละสาขาวชา หรอจากครทสอนวชานน แตผานการทดลองหาคณภาพหลายครง จนมคณภาพดจงสรางเกณฑปกตของแบบทดสอบนน สามารถใชหลกและเปรยบเทยบผลเพอประเมนคาของการเรยนการสอนในเรองใดๆ กได แบบทดสอบมาตรฐานจะมคมอด าเนนการสอบบอดถงวธการ และยงมมาตรฐานในดานการแปลคะแนนดวยทงแบบทดสอบของครและแบบทดสอบมาตรฐาน จะมวธการในการสรางขอค าถามทเหมอนกน เปนค าถามทวดเนอหาและพฤตกรรมในดานตางๆ ทง 4 ดานดงน 1.วดดานการน าไปใช 2.วดดานการวเคราะห 3.วดดานการสงเคราะห 4.วดดานการประเมนคา

4.2.2 ความหมายแบบทดสอบของ สมนก ภททยธน (2544, หนา 78-82) ไดใหความหมายของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวา หมายถง แบบทดสอบวดสมรรถภาพทางสมองตางๆ ทนกเรยนไดรบการเรยนรผานมาแลว ซงแบงไดเปน 2 ประเภท คอแบบทอสอบทครสรางกบแบบทดสอบมาตรฐาน แตเนองจากครตองท าหนาทวดผลนกเรยน คอเขยนขอสอบวดผลสมฤทธทตนไดสอน ซงเกยวของโดยตรงกบแบบทดสอบทครสรางและมหลายแบบแตทนยมใชม 6 แบบดงน

1) ขอสอบแบบอตนยหรอความเรยง ลกษณะทวไปเปนขอสอบทมเฉพาะค าถาม แลวใหนกเรยนเขยนตอบอยางเสร เขยนบรรยายตามความร และขอคดเหนแตละคน

45

.2) ขอสอบแบบกาถก-ผด ลกษณะทวไป ถอไดวาขอสอบแบบกาถก-ผด คอขอสอบแบบเลอกตอบทม 2 ตวเลอก แตตวเลอกดงกลาวเปนแบบคงทและมความหมายตรงกนขาม เชน ถก-ผด ใช-ไมใช จรง-ไมจรง เหมอนกน-ตางกน เปนตน

3) ขอสอบแบบเตมค า ลกษณะทวไปเปนขอสอบท ประกอบดวยประโยคหรอขอความทยงไมสมบรณใหผตอบเตมค า หรอประโยค หรอขอความลงในชองวางทเวนไวนน เพอใหมใจความสมบรณและถกตอง

4) ขอสอบแบบตอบสนๆ ลกษณะทวไป ขอสอบประเภทน คลายกบขอสอบแบบเตมค า แตแตกตางกนทขอสอบแบบตอบสนๆ เขยนเปนประโยคค าถาม สมบรณ (ขอสอบเตมค าเปนประโยคทยงไมสมบรณ) แลวใหผตอบเปนคนเขยนตอบ ค าตอบท ตองการจะสนและกะทดรดไดใจความสมบรณไมใชเปนการบรรยายแบบขอสอบอตนยหรอความเรยง

5) ขอสอบแบบจบค ลกษณะทวไป เปนขอสอบเลอกตอบชนด หนงโดยมค าหรอขอความแยกจากกนเปน2 ชด แลวใหผตอบเลอกจบควา แตละขอความในชดหนง จะคกบค า หรอขอความใดในอกชดหนง ซงมความสมพนธกนอยางใดอยางหนงตามทผออกขอสอบก าหนดไว

6) ขอสอบแบบเลอกตอบ ลกษณะทวไป ขอสอบแบบเลอกตอบนจะประกอบดวย 2 ตอน ตอนน าหรอค าถาม กบตอนเลอก ในตอนเลอกนจะประกอบดวยตวเลอกทเปนค าตอบถกและตวเลอกทเปนตวลวง ปกตจะมค าถามทก าหนดใหนกเรยนพจารณาแลวหาตวเลอกทถกตองมากทสดเพยงตวเลอกเดยวจากตวเลอกอนๆ และค าถามแบบเลอกตอบทดนยมใชตวเลอกทใกลเคยงกน ดเผนๆ จะเหนวาทกตวเลอกถกหมด แตความจรงมน าหนกถกมากนอยตางกนโดยสรป ประเภทของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนคอชดค าถามทครใชทดสอบวดความรตามจดประสงคหรอตวชวด

สรปไดวา แบบทดสอบทใชสวนใหญเปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก ซงผวจยไดท าการสรางขอสอบไดครอบคลมเนอทใชสอนคอ เรองประวตศาสตรของเมองจนเสน 4.3 องคประกอบของการวดผลสมฤทธทางการเรยน

4.3.1 องคประกอบของการวดผลสมฤทธทางการเรยน บลม (Benjamin S. Bloom) ไดก าหนดระดบของความรและความคดไว 6 ระดบจากระดบต าสดไปสระดบสงสดดงน ระดบท 1 ความร – ความจ า คอ ความสามารถในการจ าไดหรอระลกได ระดบท 2 ความเขาใจ คอ เมอจบการแนะน าอบรมใหความรแลวสามารถแปลความอธบายความหรอขยายความดวยค าพดของตนเองได ระดบท 3 การน าไปใช คอ การน าความรทไดรบจากการแนะน าถายทอดของ

46

ผสอนไปใชในสถานการณใหมทแตกตางออกไป ระดบท4 วเคราะห คอ ความสามารถในการแยกสงทสบสนปนเปออกจากกนอยางมความหมาย และเหนถงความสมพนธของสวนยอยเหลานนไดดวย ระดบท 5 การสงเคราะห คอ ความสามารถในการรวบรวมความร ขอมลตางๆ เขาดวยกนอยางเปนระบบเพอใหไดแนวทางใหมทจะน าไปสการแกปญหาได ระดบท6 การประเมนผล คอ ความสามารถขนสง ทผเรยนงานสามารถตดสนคณคาของสงของหรอเลอกทางเลอกโดยเปรยบเทยบกบมาตรฐานทก าหนดไวไดอยางมคณภาพ

4.3.2. องคประกอบของการวดผลสมฤทธทางการเรยนของ ไพศาล หวงพานช (2526, หนา 89) ไดกลาวถง การวดผลสมฤทธทางการเรยน วาสามารถวดได 2 รปแบบ คอ

1) การวดดานปฏบต เปนการตรวจสอบระดบความสามารถในการปฏบต โดยทกษะของผเรยน โดยมงเนนใหผเรยนแสดงความสามารถดงกลาว ในรปของการกระท าจรงใหออกเปนผลงาน การวดตองใชขอสอบภาคปฏบต

2) การวดดานเนอหา เปนการตรวจสอบความสามารถเกยวกบเนอหา ซงเปนประสบการณเรยน รวมถงพฤตกรรมความสามารถในดานตางๆ สามารถวดไดโดยใช แบบวดผลสมฤทธ กลาวโดยสรปองคประกอบของการวดผลสมฤทธทางการเรยน คอขอค าถาม ทครผสอนใชวดความรของผเรยน โดยยดจดประสงคหรอผลการเรยนรทคาดหวงวาตองการวด ในดานใดของผเรยน สรปไดวาในการสรางขอสอบควรมการศกษาองคประกอบตาง ๆใหครบถวนและเทยบเคยงการก าหนดระดบความรของ บลมทง 6 ระดบ ซงผวจยไดก าหนดขอสอบแบบเลอกตอบ(ปรนย 4 ตวเลอก) จากการเทยบเคยงระดบความรของ บลม ทง 6 ระดบ 4.4 องคประกอบทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยน 4.4.1 องคประกอบทผลผลสมฤทธทางการเรยนของ ปรยทพย บญคง (2546, หนา 8) ไดกลาวถงตวแปรทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนในโรงเรยนนนประกอบดวย

1) พฤตกรรมดานความร ความคด หมายถง ความสามารถทงหลายของ ผเรยนซงประกอบดวยความถนด และพนฐานเดมของผเรยน

2) คณลกษณะทางดานจตวทยา หมายถง สภาพการณหรอแรงจงใจท จะท าใหผเรยนเกดการเรยนรใหม ไดแก ความสนใจ เจตคตทมตอเนอหาวชาเรยน โรงเรยน และระบบการเรยน ความคดเหนเกยวกบตนเอง ลกษณะคณภาพ

3) คณภาพการสอน ซงไดแก การไดรบค าแนะน า การมสวนในการเรยน

47

การสอนการเสรมแรงจากคร การแกไขขอผดพลาด และรผลวาตนเองกระท าไดถกตองหรอไม 4.4.2 ปรยทพย บญคง (2546, หนา 9) ไดกลาวถงองคประกอบทมอทธพล

ตอผลสมฤทธทางการเรยนในโรงเรยนนนประกอบดวย 1) คณลกษณะของผเรยน ไดแก ความพรอมทางสมอง และความพรอม

ทางสตปญญา ความพรอมทางดานรางกายและความสามารถทางดานทกษะของรางกาย คณลกษณะทางจตใจ ซงไดแก ความสนใจ แรงจงใจ เจตคตและคานยม สขภาพ ความเขาใจเกยวกบตนเอง ความเขาใจในสถานการณ อาย เพศ

2) คณลกษณะของผสอน ไดแก สตปญญา ความรในวชาทสอน การพฒนาความรทกษะทางรางกาย คณลกษณะทางจตใจ สขภาพ ความเขาใจเกยวกบตนเอง ความเขาใจในสถานการณ อาย เพศ

3) พฤตกรรมระหวางผสอนกบผเรยน ไดแก ปฏสมพนธระหวางผสอน จะตองมพฤตกรรมทมความเปนมตรตอกน เขาอกเขาใจ ความสมพนธกนดมความรสกทดตอกน

.4) คณลกษณะของกลมผเรยน ไดแก โครงสรางของกลม ตลอดจน ความสมพนธของกลม เจตคต ความสามคค และภาวะผน าและผตามทดของกลม

5) คณลกษณะของพฤตกรรมเฉพาะตว ไดแก การตอบสนองตอการเรยน การมเครองมอและอปกรณพรอมในการเรยน ความสนใจตอบทเรยน

6) แรงผลกดนภายนอก ไดแก บาน มความสมพนธระหวางคนในบานด สงแวดลอมดมวฒนธรรมและคณธรรมพนฐานด เชน ขยนหมนเพยร ความประพฤตด สรปวาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนจะดหรอไมนนมปจจยเขามาเกยวของหลายประการอาทเชน ความรความสามารถของตวนกเรยนเอง แรงจงใจในการท าขอสอบ การสอนของครดมากนอยแคไหน ผวจยไดน าความรนไปใชในการออกขอสอบโดยค านงถงนกเรยนแตละคนวามความสามารถตางกนเพยงไร และจดการสอบภายใตสภาพแวดลอมทเออตอการสอบของนกเรยนไมมแรงกดดนภายนอก

5. ความพงพอใจ 5.1 ความหมายของความพงพอใจ

ความพงพอใจ ตรงกบค าในภาษาองกฤษวา Satisfaction ไดมผใหความหมายของ ความพงพอใจไวหลายความหมายดงน

ออสแคมป (ฉตรชย คงสขม, 2535, หนา 21 อางองใน Oskamps. n.d.) พบวาความพงพอใจมความหมาย ดงน

48

5.1.1 ความพงพอใจ คอ สภาพการณผลการปฏบตจรงไดเปนไปตาม บคคลทไดคาดหวงไว

5.1.2 ความพงพอใจ คอ ระดบความส าเรจทเปนไปตามความตองการ 5.1.3 ความพงพอใจ คอ การทงานไดเปนไปตามความสนองตอคณคา

ของบคคล ชวลต เหลารงกาญจน (2538, หนา 9) ไดใหความหมายของความพงพอใจไววา ความรสก

ทางบวก ความรสกทางลบ และความสขทมความสมพนธกนอยางสลบซบซอน โดยความพงพอใจจะเกดขนเมอความรสกทางบวกมากกวาความรสกทางลบ

เทอดศกด เดชคง (2542, หนา 9) กลาววาความพงพอใจมาจากความคาดหวงและ การเปรยบเทยบจากความหมายของความพงพอใจในบคคลตางๆ ไดกลาวไว สรปไดวาความ พงพอใจหมายถง สงทบคคลเกดความชอบ รสกสนใจและสบายใจ เมอไดผลรบสงทดท าใหตนรสกด หรอไดรบความส าเรจตามความมงหมาย

ความพงพอใจ (จรวยพร สดสวาทและคณะ, 2545, หนา 13 อางองใน Secord &Backman,1964, p. 391) หมายถง ความตองการของบคลากรในองคการ บางคนอาจพอใจ เนองมาจากผลงานทไดท าส าเรจ บางคนอาจพอใจเพราะลกษณะการปฏบตงาน แตบางคนอาจพอใจเพราะเพอนรวมงาน

ความพงพอใจ (จรวยพร สดสวาทและคณะ, 2545, หนา 13 อางองใน Morse,1958, p. 27)หมายถง สภาพของสภาวะจตทปราศจากความเครยด ทงนเพราะธรรมชาตของมนษยนนมความตองการ ถาความตองการนนไดรบการตอบสนองทงหมดหรอบางสวนความเครยดจะนอยลง ความพงพอใจจะเกดขนและในทางกลบกน ถาความตองการนนไมไดรบการตอบสนอง ความเครยดและความไมพงพอใจจะเกดขน

ความพงพอใจ (จรวยพร สดสวาทและคณะ, 2545, หนา 14 อางองใน Wolman,1973, p. 384) หมายถง ความรสกมความสขเมอไดรบผลส าเรจตามความมงหมาย

กตมา ปรดลก (นตยา ทองศร)และคณะ , 2546, หนา 41 ) ไดกลาววา ความพงพอใจ หมายถงความรสกชอบหรอพอใจทมตอองคประกอบและสงจงใจ ในดานตางๆของงาน และเขาไดรบการตอบสนองความตองการของเขาได

กด (Good. 1973, p. 320) กลาวถงความพงพอใจ หมายถง ระดบความรสกพอใจ ซงเปนผลจากความสนใจ และเจตคตทดของบคคลทมตอสงตางๆ

49

วอลเลอรสเตน (Wallerstein. 1971, p. 256) ความพงพอใจ หมายถง ความรสกทเกดขนเมอไดรบผลส าเรจตามความมงหมาย และอธบายวา ความพงพอใจ เปนกระบวนการทางจตวทยาไมสามารถมองเหนไดชดเจน แตสามารถคาดคะเนไดวามหรอไมมจากการสงเกตพฤตกรรมของคนเทานน การทจะท าใหคนเกดความพงพอใจจะตองศกษาปจจยและองคประกอบทเปนสาเหตแหงความพงพอใจนน

โวลแมน (Wolman. 1973, p. 217) ใหความหมายของความพงพอใจไววา เปนความรสกเมอไดรบผลส าเรจตามความมงหมาย ความตองการหรอแรงจงใจ

มอรส (Morse. 1955, p. 27) ไดไหความหมายวา ความพงพอใจ หมายถงทกสงทกอยางทสามารถถอดความเครยดของผทท างานใหลดนอยลง ถาเกดความเครยดมากจะท าใหเกดความไมพอใจในการท างาน และความเครยดนมผลมาจากความตองการของมนษยเมอมนษยมความตองการมากจะเกดปฏกรยาเรยกรองหาวธตอบสนองความเครยดกจะลดนอยลง หรอหมดไปความพงพอใจกจะมากขน และสเตราส และเซเลส (Strauss and Sayles. 1960, pp. 5-6) ไดใหความเหนวาความพงพอใจเปนความรสกพอใจในงานทท า เตมใจทจะปฏบตงานนนใหส าเรจตามวตถประสงค

แอบเปลไวท (Applewhite. 1965, p. 6) กลาววา ความพงพอใจเปนความรสกสวนตวของบคคลในการปฏบตงาน ซงรวมไปถงความพงพอใจในสภาพแวดลอมทางกายภาพ ดวยการมความสขทท างานรวมกบคนอนทเขากนได มทศนคตทดตองานดวย และกด (Good. 1973, p. 161) ไดใหความหมายไววา ความพงพอใจ อาจหมายถงสภาพหรอระดบความพงพอใจทเปนผลมาจากความสนใจ และเจตคตของบคคลทมตองาน อเลย; และพารททรกค (Elia; & Partrick. 1972, pp. 283-302) กลาววา ความพงพอใจ คอเปนความรสกของบคคลในดานความพงพอใจ หรอสภาพจตใจของบคคลวาชอบมากนอยแคไหน

จากความหมายตางๆ ขางตนสรปไดวา ความพงพอใจหมายถงอารมณ ความรสกและทศนคตทด ของบคคลเปนเรองทเกยวของกบสงใดสงหนง ซงเกดจากการตอบสนองความตองการของบคคลอนเนองมาจากสงเรา และแรงจงใจ ทปรากฏออกมาทางพฤตกรรม ความพงพอใจเปนองคประกอบทส าคญในการท ากจกรรมตางๆ ทมผลตอความส าเรจของงานใหบรรลเปาหมายทวางไวอยางมประสทธภาพ

5.2 วธการสรางความพงพอใจในการเรยน มการศกษาในดานความสมพนธเชงเหตผลและผลระหวางสภาพทางจตใจกบผลการเรยน

จดทนาสนใจจดหนงคอ การสรางความพอใจในการเรยนตงแตเรมตนใหกบเดกทกคน ซงในเรองนมผใหแนวคดไวหลายทาน ดงน

50

สกนเนอร (Skinner. 1972,pp, 96–120) มความเหนวาการปรบพฤตกรรมของคนอาจท าไดโดยเทคโนโลยทางกายภาพและชวภาพเทานน แตตองอาศยเทคโนโลยพฤตกรรม ซงหมายถงเสรภาพและความภาคภม จดหมายปลายทางทแทจรงของของการศกษา คอ การท าใหคนมความเปนตวของตวเอง มความรบผดชอบตอการกระท าของตน เสรภาพและความภาคภม เปนครรลองของการไปสความเปนคนดงกลาวนนเสรภาพในความหมายของสกนเนอร หมายถง ความเปนอสระจากการควบคมการวเคราะหและเปลยนหรอปรบปรงรปแบบใหแกสงแวดลอมนน โดยท าใหอ านาจการควบคมออนตวลงจนบคคลเกดความรสกตนวาตนมไดถกควบคมหรอแสดงพฤตกรรมใดๆ ทเนองมาจากความกดดนภายนอกบางอยาง บคคลควรไดรบการยกยองยอมรบในผลส าเรจของการกระท า แตการกระท าทควรไดรบการยกยองยอมรบมากเทาไร จะตองเปนการกระท าทปลอดจากการบงคบหรอสงควบคมใดๆ มากเทานน นนคอสดสวนปรมาณของการยกยองยอมรบทใหแกการกระท าจะเปนสวนกบความเดนหรอความส าคญของสาเหตทจงใจใหกระท า สกนเนอร ไดอางค ากลาวของ จอง – จาค รสโซ (Jean – JacquesRousseau) ทแสดงความคดในแนวเดยวกนจากหนงสอ “เอมล” (Emile) โดยไดขอคดแกครวาจงท าใหเดกเกดความเชอวาเขาอยในความควบคมของตวเขาเอง แมวาผควบคมทแทจรงคอคร ไมมวธการใดดไปกวาการใหเขาไดแสดงดวยความรสกวา เขามอสระเสรภาพ ดวยวธนคนจะมก าลงใจดวยตนเอง ครควรปลอยใหเดกไดท าเฉพาะสงทเขาอยางท า แตเขาควรจะอยากท าเฉพาะสงทครตองการใหเขาท าเทานน

แนวคดของสกนเนอรสรปไดวา เสรภาพน าไปสความภาคภม และความภาคภมน าไปสความเปนตวของตวเอง เปนผมความรบผดชอบตอการคดตดสนใจการกระท าและผลทเกดขนจากการกระท าของตนเอง และนนคอ เปาหมายปลายทางทแทจรงของการศกษาสงท สกนเนอรตองการเนน คอ การปรบแกพฤตกรรมของคน ตองแกดวยเทคโนโลยของพฤตกรรมเทานนจงจะส าเรจ สวนการจะใชเทคโนโลยของพฤตกรรมนกบใคร อยางไร ดวยวธไหน ถอเปนเรองของการตดสนใจใชศาสตร ซงตองอาศยภมปญญาของผใชเทานน

ไวทเฮด (Whitehead. 1976, pp. 1–41) มความคดเกยวกบเรองนในท านองเดยวกน เขากลาวถงจงหวะของการศกษา และขนตอนการพฒนาวาม 3 ขนตอน คอ จดยน จดแยง และจดปรบซงไวทเฮด เรยกชอใหมทใชในการศกษาวา การสรางความพอใจ การท าความกระจาง และการน าไปใชในการเรยนรใดๆ ควรเปนไปตาม 3 จงหวะน คอ

การสรางความพอใจ - นกเรยนรบสงใหม ๆมความตนเตน พอใจในการไดพบและเกบสงใหม ๆการท าความกระจาง - มการจดระบบระเบยบ ใหค าจ ากดความ มการก าหนดขอบเขตทชดเจน

51

การน าไปใช - น าสงใหมๆ ทไดมาไปจดสงใหมๆ ทจะไดพบตอไป เกดความตนเตนทจะเอาไปจดสงใหมๆ ทเขามา

ไวทเฮด กลาวถงการสรางภมปญญาในระบบการศกษาวา ไดปฏบตกนอยางผดพลาดมาตลอด โดยการใชวธการฝกทกษะอยางงายๆ ธรรมดาๆ และคาดเอาวาจะท าใหเกดภมปญญาไดถนนทมงสความเกดภมปญญามอยสายเดยวคอ เสรภาพในการแสดงความร และถนนทมงสความรกมสายเดยวเชนกนกคอ วทยาการทจดไวอยางเปนระบบ ดงนน เสรภาพและวทยาการ เปนสาระส าคญสองประการของการศกษาประกอบเปนวงจรการศกษา 3 จงหวะ คอ เสรภาพ -วทยาการ - เสรภาพ ซงเสรภาพในจงหวะแรกกคอ ขนตอนการสรางความพอใจ วทยาการในจงหวะสอทสองคอ ขนท าความกระจาง และเสรภาพในชวงสดทายคอ ขนการน าไปใช วงจรเหลานไมไดมวงจรเดยว แตมลกษณะเปนวงจรซอนวงจร วงจรหนงเปรยบไดกบเซลลหนงหนวย และขนตอนการพฒนาอยางสมบรณของมนกคอ โครงสรางอนทรยของเซลลเหลานน เชนเดยวกบวงจรเวลาทมวงจรเวลาประจ าวน ประจ าสปดาห ประจ าเดอน ประจ าป ประจ าฤดกาล เปนตน วงจรของบคคลตามชวงอาย จะเปนระดบ ดงน

ตงแตเกด จนถงอาย 13 หรอ 14 ป เปนขนของความสนใจ อาย 14 -18 ป เปนขนของการคนหาความกระจาง อาย 18 ปขนไป เปนขนของการน าไปใช

นอกจากนวทยาการทงหลายในแขนงตางๆ กมวงจรของการพฒนาการเหลานเชนกนสงทไวทเฮด ตองการย าเรองนกคอ ความรทตางแขนงวชา การเรยนทตางวธการ ควรใหแกนกเรยนเมอถงเวลาสมควร และเมอนกเรยนมพฒนาการทางสมองอยในขนเหมาะสม หลกการนเปนททราบกนทวไปอยแลว แตยงไมมการถอปฏบตโดยค านงถงจตวทยาในการด าเนนการทางการศกษาเรองทงหมดนยงไมไดถกหยบยกขนมาอภปรายเพอใหเกดการปฏบตอยางจรงจงและถกตองความลมเหลวของการศกษาเกดจากการใชจงหวะการศกษาไมเหมาะสม โดยเฉพาะการสรางความพอใจหรอจงหวะของเสรภาพในชวงแรก การละลายหรอขาดประสบการณในสวนน ผลทเกดขนคอ ความรทไรพลงและไรความคดรเรม ผลเสยหายสงสดทเกดขน คอความรงเกยจไมยอมรบความคดนน และน าไปสการไรความรในทสดการพฒนาคณลกษณะใดๆ ตามวถทางธรรมชาต ควรตองสรางกจกรรมทท าใหเกดความพงพอใจในตวมนเอง เพราะการพอใจทจะท าใหคนมการพฒนาตนเองไดอยางเหมาะสม สวนความเจบปวดแมจะท าใหเกดการตอบสนองแตกไมท าใหคนพอใจ

52

ไวทเฮด สรปวา ในการสรางพลงความคดไมมอะไรมากไปกวาสภาพจตใจทม ความพงพอใจในขณะท ากจกรรม ส าหรบการศกษาดานเชาวปญญานน เสรภาพเทานนทจะท าใหเกดความคดทมพลง และความคดรเรมใหมๆเมอประมวลความคดของ สกนเนอร และไวทเฮด เขาดวยกน สรปไดวา เสรภาพเปนตนเหตของการน าบคคลไปสจดหมายปลายทางทการศกษาตองการ นนคอการเปนบคคลทเปนตวของตวเองมความรบผดชอบตอผลการกระท าของตนเสรภาพเปนบอเกดความพงพอใจ ดงนน เสรภาพในการเรยน จงเปนการสรางความพอใจใน การเรยน ความพอใจท าใหคนมพฒนาการในตนเอง (Whitehead. 1967, pp. 29–41) วธการของ การใหเสรภาพในการเรยนเปนเรองทก าหนดขอบเขตเนอหาไดยาก แตความหมายโดยทวไป คอการใหนกเรยนมโอกาสเลอกและตดสนใจดวยตนเองและเพอตนเอง เปนการควบคมทผถกควบคมไมรตวดงนน แนวทางปฏบตทชดเจนบางประการส าหรบการจดการศกษา คอการจดใหมวชาเลอกหลายวชาหรอการจดใหมหวขอเนอหาหลายเรองในวชาเดยวกน หรอมแนวทางการเรยนหลายแนวทางในการเรยนเรองเดยวกน เปนตน

อาจกลาวไดวาความพงพอใจของนกเรยนในการศกษาเลาเรยนนนเกดขนจากองคประกอบตางๆ เหลาน คอ คณสมบตของคร วธสอน กจกรรมการเรยนการสอน การวดและประเมนผลของคร จงจะประสบความส าเรจในการเรยน ดงนนจงเปนหนาทของผบรหารและครในโรงเรยนทจะสรางความสขในการเรยนใหกบนกเรยน เพอใหนกเรยนมความพงพอใจ มความรกและมความกระตอรอรนในการเลาเรยน โดยการปรบปรงองคประกอบตางๆ ของคร มการใหก าลงใจแกนกเรยนทกระท าความด มมนษยสมพนธทดกบนกเรยน สงเสรมใหนกเรยนมความเจรญกาวหนา การสรางสภาพแวดลอมเกยวกบอาคารสถานททเหมาะสม เปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหน รวมทงรบฟงและใหความชวยเหลอเมอนกเรยนมปญหาทกขรอน ปจจยความพงพอใจนจงเปนสงส าคญประการหนงจะสงผลใหนกเรยนประสบผลส าเรจในการศกษาเลาเรยน

5.3 การวดความพงพอใจ การวดความพงพอใจ เปนการประเมน ความรสกชอบ ความตองการ ความพอใจ

ความสขเนองจากผลงานทไดรบผลส าเรจตามความมงหมาย วดความพงพอใจไดจากแบบวดความพงพอใจทคณะผวจยสรางขน มลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale ) ซงไดก าหนดคาออกเปน 5 ระดบ ตามวธของลเคอรท (Likert ) โดยพจารณาเนอหา 3 ดานดงน

5.3.1 ดานปจจยน าเขา ไดแก สอประกอบชดกจกรรมทประกอบดวย บตรภาระงาน บตรความร บตรกจกรรม บตรค าถาม บตรเฉลยกจกรรม บตรเฉลยค าถาม แบบบนทกกจกรรม แบบบนทกค าตอบ มขอนาน าทชดเจนอานแลวเขาใจในงานทจะท า

53

ชดกจกรรมมขนาดตวอกษรทเหมาะสม เนอหาทก าหนดในกจกรรมการเรยนเหมาะสมกบนกเรยน เวลาทใชในการจดกจกรรมการเรยนเพยงพอตอการเรยนในเนอหาแตละชด วสดในกจกรรม การเรยนมความเหมาะสม บตรกจกรรมมความยากงายเหมาะสม บตรกจกรรมมจ านวนเหมาะสมกบนกเรยน บตรกจกรรมล าดบขนตอนการคดอยางมวจารณญาณเหมาะสม

5.3.2 ดานกระบวนการ ไดแก กจกรรมการเรยนการสอนมความนาสนใจ ขนตอนของกจกรรมนกเรยนสามารถปฏบตได กจกรรมการเรยนท าใหนกเรยนมความสามารถใน การพจารณาสถานการณตาง ๆ ไดดขน กจกรรมการเรยนท าใหนกเรยนมความสามารถใน การก าหนดปญหาจากสถานการณไดดขน กจกรรมการเรยนท าใหนกเรยนมความสามารถใน การเลอกขอมลทเกยวของกบปญหาจากสถานการณไดดขน กจกรรมการเรยนท าใหนกเรยนมความสามารถในการก าหนดและเลอกสมมตฐานไดดขน กจกรรมการเรยนท าใหนกเรยนมความสามารถในการลงสรปอยางสมเหตสมผลมากขน

5.3.3 ดานผลผลตไดแก นกเรยนเกดความรจากชดกจกรรม นกเรยนสามารถน า ความรจากชดกจกรรมไปใชในชวตประจ าวนได ชดกจกรรมท าใหนกเรยนประสบผลส าเรจใน การเรยนได

จากความหมายตางๆ ขางตนสรปไดวา ความพงพอใจหมายถงอารมณ ความรสกและทศนคตทด ของบคคลเปนเรองทเกยวของกบสงใดสงหนง ซงเกดจากการตอบสนองความตองการของบคคลอนเนองมาจากสงเรา และแรงจงใจ ทปรากฏออกมาทางพฤตกรรม ความพงพอใจเปนองคประกอบทส าคญในการท ากจกรรมตางๆ ทมผลตอความส าเรจของงานใหบรรลเปาหมายทวางไวอยางมประสทธภาพ หรอ ความคดเหนในดานดทผเรยนมตอการเรยนรดวย ชดกจกรรม ในดานปจจยน าเขา ดานกระบวนการ และดานผลผลต โดยสามารถวดความพงพอใจไดจากแบบประเมนความพงพอใจทผวจยสรางขน มลกษณะเปนมาตราสวนประมาณคาก าหนดคาออกเปน 5 ระดบ ตามวธของลเคอรท(Likert) 6. งานวจยทเกยวของ 6.1 งานวจยในประเทศ สรางค รมหรญ (2547) ศกษาเรอง การสรางชดกจกรรมเพอพฒนาดาน คณธรรม จรยธรรมส าหรบนกเรยนในระดบชวงชนท 4 ผลการวจยพบวา ประสทธภาพของชดกจกรรมเพอพฒนาดาน คณธรรม จรยธรรมส าหรบนกเรยนในระดบชวงชนท 4 มประสทธภาพสงกวาเกณฑ 80/80

54

สพรรณ เกยรตเจรญ (2546) ศกษาเรอง การสรางชดกจกรรมแบบศนยการเรยนร วชาสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เรองสงเสพตด ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ผลการวจยพบวา ชดกจกรรมแบบศนยการเรยนร วชาสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เรองสงเสพตด ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 มประสทธภาพ 80/80 ไพศาล เ ร ยนทพ ( 2544 ) ศ กษา เ ร อ ง ผลของการสอน ดวยว ธ ก า ร ทางประวตศาสตรทมตอผลสมฤทธทางการเรยนเรองการตงถนฐานทมนคงของอาณาจกรไทยในรายวชา ส 028 ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 โรงเรยนก าแพงเพชรพทยาคม จงหวดก าแพงเพชร ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนหลงการทดลองของนกเรยนทสอนดวยวธการทางประวตศาสตรสงกวานกเรยนทสอนดวยวธการบรรยายอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 วรรณวไล ใจเกลยง (2550) ศกษาเรอง ผลสมฤทธทางการเรยนดวยวธการทางประวตศาสตรเรอง การอยรวมกนในสงคมพหวฒนธรรมกรณศกษา : ชาวมอแกนอทยานแหงชาตหมเกาะสรนทร อ าเภอคระบร จงหวดพงงาในรายวชา ส 32101 สงคมศกษา ศาสนา และ วฒนธรรม ชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนบานหนลาด จงหวดพงงา พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทสอนดวยวธการทางประวตศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 รฐสดา สดรก (2551) ไดวจยเรอง ผลการใชการเรยนการสอนซปปาและวธการทางประวตศาสตรในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 4 ผลการวจยพบวา ผลการศกษาและเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนสาระประวตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทเรยนโดยการสอนซปปาและวธการทางประวตศาสตร หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 วชย วดปาน (2528) ไดวจยเรอง การศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและทศนะคตตอวธสอนในวชาสงคมศกษาชนมธยมศกษาปท 3 โดยวธการทางประวตศาสตรและการใชคมอแนวการสอนของหนวยศกษานเทศก กรมสามญศกษา พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนเรองประวตศาสตรสมยกรงรตนโกสนทรตอนตนระหวางกลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต ทศนะคตตอวธสอนของกลมทดลอง และกลมควบคมหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 อจฉราพร ตนบรรจง (2546) ไดวจยเรองผลการสอนดวยวธการทางประวตศาสตรตอความคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ผลการวจยพบวา นกเรยนทเรยนโดย

55

วธการทางประวตศาสตรมกระบวนการเรยนรโดยวธการทางประวตศาสตรในทกขนตอนสงขน สรปวาจากผลการศกษางานวจย ท าใหทราบวาการสอนประวตศาสตรดวยวธการทางประวตศาสตรสามารถพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการใชกระบวนการทางประวตศาสตรของนกเรยนไดเปนอยางด ซงสามารถน ามาเปนแนวทางการ จดกจกรรมการเรยนการสอนประวตศาสตรเมองจนเสนได 6.2 งานวจยตางประเทศ มอส จนสไดซ (Moss Jean Dietz, 1977) ไดเขยนบทความลงในวารสาร Teaching History สรปไดวาการสอนประวตศาสตรแบบเกาเนนการบรรยาย อภปรายทเตมไปดวยเนอหา เรวๆ นมการพฒนาวธการสอนแบบใหมคอการสอนระบบบคคล (Personalized System of Instruction) ซงเปนวธทท าใหการเรยนการสอนประวตศาสตรเปนทสนใจของนกเรยนและคร โรเบรต ฟลลป กรน (Robert philliip Green, 1977) ไดท าการวจยเรอง “A Classroom Adaptation of Historical Method” มวตถประสงคเพอบรรยายวธการ ทางประวตศาสตรและน าวธนมาดดแปลงใชในการเรยนการสอน แลวน ามาเปรยบเทยบกบวธการ ทนกศกษาคนอนไดท าไว อาท จอหน ดวอ (John Dewey) เจอโรม บรนเนอร (Jerome Bruner) และ โรเบรต แกกเน (Robert Gagnnne) ในการวจยครงนไดใชทงการวเคราะหเชงบรรยาย(Discriptive Analysis)และการวดผลประเมนผลทางสถต จอหนสน พอล แฟลงคลน (Johnson Paul Franklin, 1992) ไดศกษาพบวาการสอนเชงประวตศาสตรเปนวธการทจ าเปนและเหมาะสมในการท าความเขาใจเกยวกบสถานการณปจจบน ถงแมการวเคราะหจะมขอผดพลาด แตกพยายามพฒนาใหดขนโดยอาศยความรพนฐานทางประวตศาสตรเปนบรรทดฐาน ดงนนวธการสอนประวตศาสตรเมองจนเสนดวยชดกจกรรมจงเปนวธการสอนทเนนความสามารถของนกเรยนรายบคคล โดยใหทกคนไดแสดงออกมาในรปของกระบวนการกลมชวยกนคดชวยกนท าอยางเปนระบบเพอใหเขาใจเหตการณในอดตของเมองจนเสนทถกตอง