ТӨРӨӨС МӨНГӨНИЙ БОДЛОГЫН ТАЛААР 2012 ОНД БАРИМТЛАХ...

Т Р С М НГ НИЙ БОДЛОГЫН ТАЛААР 2012 Ө ӨӨ Ө ӨОНД БАРИМТЛАХ НДСЭН ЧИГЛЭЛ: Ү

ХАНШИЙН БОДЛОГО

ПАРЛАМЕНТЫН СЭТГ ЛЧДЭД ЗОРИУЛСАН ХЭЛЭЛЦ ЛЭГҮҮ ҮҮ

2011.09.09

МОНГОЛБАНКВАЛЮТ, ЭДИЙН ЗАСГИЙН ГАЗАР

2Монгол Улсын гадаад секторын тойм, тулгамдсан асуудлууд

Агуулга

• Гадаад валютын дотоодын захын ер нхий ойлголтө

• Ханшийн бодлогын ер нхий зарчимө


Агуулга




Ханшийн т р лө ө

Ханш гэж юу вэ? Нэг улсын м нг н тэмдэгтийг р улсын м нг н ө ө өө ө өтэмдэгтээр худалдах, худалдан авах “ нэү ”.

Гадаад валютын арилжаа гэж юу вэ? Нэг улсын м нг н тэмдэгтийг р улсын м нг н ө ө өө ө өтэмдэгтээр худалдах, худалдан авах “ йл ажиллагааү ”.

• Нэрлэсэн ханш: USD 1239.52; EUR 1780.26; RMB 190.91 • Нэрлэсэн йлчилж буй ханш ү (NEER): Жигнэсэн дундаж индекс• Бодит йлчилж буй ханшү (REER): NEER + инфляци


Ханшид н л л гч х чин з йлсө өө ө ү ү

Богино ба урт хугацаанд олон х чин з йлс шууд болон ү үшууд бусаар н л лн :ө өө ө

• Макро эдийн засгийн суурь н хц лө ө• Гадаад валютын захын эрэлт, нийл лэлтүү• Бизнесийн м чл г ө ө• Гадаад худалдааны н хц лө ө• Гадаад, дотоод бодит х ний т вшинүү ү• Захад оролцогчдын х лээлт ...ү


Ханш тогтоох ≠ Ханш зарлах

Ханшийг хэн тогтоодог вэ? Банк, ББСБ нь рсдийн ханшийг өө тогтооно.Жишээ: AБВ банкны ханш USD авах 1245, USD зарах 1253

Ханшийг хэн зарладаг вэ? Монголбанк нь жигнэсэн дундаж ханшийг тооцож, зарлана. Жишээ: 2011.09.07-ны дрийн хаалтын ханш ө 1247.49

Монголбанкны зарласан ханшийг юунд ашиглаж болох вэ?- Нягтлан бодох б ртгэлү : т гр г р илэрхийлэхэдө ө өө- Гааль, ш х, татвар, шимтгэл, хураамж, т лб р ноогдуулах үү ө ө

хэмжээ: т гр г р илэрхийлэхэдө ө өө


Монголбанкны зарласан ханш

Банкууд мэдээ

ир лэхүү

• мн х дрийн Ө ө ө16 цагаас тухайн

дрийн 16 цаг өх ртэлх үарилжааны мэдээг банкуудаас х лээн авна. ү

Жигнэсэн дундаж ханш

тооцох

• Тухайн дрийн өарилжааны т гр гийн ө өам.доллартай харьцах жигнэсэн дундаж ханшийг тооцоолно.

Ханшийг зарлах

• Цахим шуудангаар болон Монголбанкны цахим хуудсаар нийтэд зарлана.

Монголбанкны хаалтын ханш гэж тухайн д р ө өМонголбанкнаас зарласан ханшийг хэлнэ.


Монголбанкнаас зарласан ханш

12/07

03/08

05/08

07/08

10/08

12/08

02/09

04/09

07/09

09/09

11/09

02/10

04/10

06/10

09/10

11/10

01/11

03/11

06/11

08/11

1,100

1,200

1,300

1,400

1,500

1,600

1,700

(3.0)

(2.0)

(1.0)

-

1.0

2.0

3.0 Зарласан ханш, з н тэнхлэгүүЗарласан ханшийн дрийн рчл лт (%), баруун тэнхлэгө өө ө

%

30 сарын турш тогтвортой


Гадаад валютын дотоодын зах

Банк

ААН, иргэнББСБ

Монголбанкны хяналт

Монголбанкны хяналт

СЗХ-ны хяналт


Гадаад валютын арилжаа09/02/2011-ны дрийн ө

байдлаар

Дотоодын валютын захын эргэлт 7 тэрбум ам.долларт х рч сс н.ү ө ө

Монголбанкны оролцооны шаардлага буурсан (ханш тогтвортой).

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 201140%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

81.3 80.4

9.6 16.9

9.1 2.8

Банкуудаас иргэд, аж ахуйн нэгжтэй хийсэн арилжаа (%)Банк хоорондын арилжаа (%)Банкуудаас Монголбанктай хийсэн арилжаа (%)


Монголбанкны хяналт - зохицуулалт

• Мэдээлэл авах: тогтмол + цаг еийн шаардлагаарү• Мэдээллийн бодит байдлыг хянах: зайнаас + газар дээрх• Мэдээлэлд ндэслэн шинжилгээ, судалгаа хийх ү• Бодлогын арга хэмжээний санал боловсруулах• Бодлогын арга хэмжээг хэрэгж лэх, хяналт тавихүү• Хууль, тогтоомжийн хэрэгжилтийг хангуулах


Монголбанкны хяналт, шийдвэр гаргалт

Мэдээлэл

• Гадаад г йлгээү• Гадаад валютын

арилжаа• ААН-ийн шууд

мэдээлэл• Т лб рийн ө ө

тэнцэл• Гадаадын

х р нг ө ө өоруулалтын позиц

• Гадаад рө• Т рийн ө

байгууллагууд• Бусад

Шинжилгээ

• д р тутмын Ө өмэдээлэл

• Цаг еийн үшинжилгээ

• Т лб рийн ө өтэнцэл, гадаад сектортой холбоотой судалгаа, шинжилгээ

Шийдвэр

• Тушаал, журам, заавар

• Интервенц - Стерилизаци

• Своп, форвард хэлцэл

• Зайнаас болон газар дээрх хяналт

• Бусад


Агуулга




Монголбанкны ндсэн зорилтү

Т вбанк /Монголбанк/-ны тухай хуулийн 4.1ө :

ндэсний м нг н тэмдэгт-т гр гийн тогтвортой Ү ө ө ө өбайдлыг хангах:

нийн тогтвортой байдалҮ


Ханшийн бодлогын ер нхий зарчимө (i)

Т р с м нг ний бодлогын талаар ө өө ө ө 2011 онд баримтлах ндсэн чиглэлийн 1.3:ү

Т гр гийн гадаад валюттай харьцах ханш нь макро ө өэдийн засгийн суурь н хц лтэй нийцэж ө ө уян хатан тогтох зарчмыг баримтална.

Монголбанк дотоодын зах зээлд гадаад валютын ханшийн огцом рчл лтийг з лр лэх өө ө өө үү чиглэлээр оролцож, гадаад валютын албан н цийг нэмэгд лнэ.өө үү


Ханшийн бодлогын ер нхий зарчимө (ii)

Т р с м нг ний бодлогын талаар ө өө ө ө 2012 онд баримтлах ндсэн чиглэлийн т с лд:ү ө ө

• Т гр гийн гадаад валюттай харьцах ханш нь макро ө өэдийн засгийн суурь н хц лтэй нийцэж, зах зээлийн ө өэрэлт, нийл лэлттэй уялдан үү уян хатан тогтох зарчмыг баримтална.


Энэх зарчмын ндэслэл юу вэүү ү ?

•Гадаад зах зээлийн өөрчлөлт

•Төгр

г өийн гадаад валюттай харьцах ханшийн тохируулга

•Эдийн засаг дахь шаардлагатай тохируулга

- нийн тогтвортой байдлыг хангахҮ- Урт хугацаанд эдийн засгийн с лтийг дэмжихө ө


Т гр гийн ам.доллартай харьцах ханшө ө

2010 онд: 13%-иар чангарсан

2011 онд: IX/7-ны байдлаар оны эхнээс 0.8%-иар чангарсан

Яагаад?

• Гадаад валютын гадагшлах урсгал 1.9 дахин сс нө ө ;* Бараа, йлчилгээний гадаад худалдааны алдагдал ү

• Гадаад валютын албан н ц 2.6 тэрбум ам.долл.-т х рсэнөө ү ;* Т гр гийн баталгаа, итгэл ө ө

• Банкуудын гадаад валютын урсгалыг удирдах чадавхи . * Своп, форвард хэлцэл г.м. санх гийн хэрэгсл дүү үү


Ямар хандлага бий болоод байна вэ?

• Гадаад валютын урсгал нэмэгдэх;• Бодит йлчилж буй ханш ү (REER) чангарах дарамт с хө ө ;• Дотоодын эрэлт, м нг ний нийл лэлт нэмэгдэхө ө үү ;• Хэрэглээний шинж чанартай импорт нэмэгдэх.


Ямар эрсдэл д сч болох вэүү үү ?

• Урсгал тэнцлийн тогтворг й байдал сэхү үү• Эдийн засаг халах• Гадаад худалдааны н хц л муудахө ө• Нефтийн б тээгдэх ний нийл лэлт тасалдахү үү үү• БНХАУ т р хугацаанд хилээ хаахү• Боомтын нэвтр лэх х чин чадал х рэлцэхг й байхүү ү ү ү


Эдийн засгийн халалтын эрсдэл?

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7

2007 2008 2009 2010 2011

Инфляци /CPI/

Суурь инфляци

Бодит ДНБ-ий өсөлт

Эх сурвалж: СХ, МонголбанкҮ


Улсын т с в хурдацтай тэлж байнаө ө

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

140%

0

50

100

150

200

250

300

350

400

1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Тэрб

ум тө

грө

г

Төсвийн зардлын өсөлт (%)

Төсвийн зарлага /Seasonally Adjusted/

Төсвийн зарлага /Exponential Smoothing/

Эх сурвалж: СХ, Сангийн яамҮ


М нг ний нийл лэлт сч байнаө ө үү ө

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

тэрб

ум тө

грө

г

Төгрөгийн харилцах, хадгаламж

Гадаад валютын харилцах, хадгаламж

Банкнаас гадуурх бэлэн мөнгө

Нийт мөнгөний өсөлт (%)

Эх сурвалж: Монголбанк


Иргэн, ААН-ийн зээл хурдацтай сч байнаө

Эх сурвалж: Монголбанк

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Тэрб

ум тө

грө

г

Хувийн хэвшил

Иргэд

Бусад

Иргэдийн зээлийн өсөлт (%)

Иргэдийн зээл 86%↑Хувийн хэвшлийн зээл 43%↑


Орон сууц, барилгын мат.-ын нэ сс р...ү ө өө

Эх сурвалж: СХҮ

2011 II / 2010 II (%)

НИЙТ ДҮН 12.5%Õàí -Óóë 13.2%Áàÿí ç¿ðõ 12.9%Áàÿí ãî ë 9.7%Ñ¿õáààòàð 19.6%×èí ãýëòýé 20.6%Ñî í ãèí î õàéðõàí 6.2%

Ì àòåðèàëû í í ýð Орон2011 VII /

2010 VII (%)Áåòî í çóóðì àã Монгол 33%Õºí ãºí áåòî í Монгол 27%Øàëí û áàí ç Монгол 15%Çàõàëñàí áàí ç Монгол 74%Ï àëê Монгол 114%Õàð öààñ ОХУ 33%Öåì åí ò БНХАУ 8%Õàð öààñ (÷óëóóã¿é) БНХАУ 14%Õàí ûí öààñ БНХАУ 6%Õàâòàí БНХАУ 6%Øààçàí óãààãóóð БНХАУ 9%Øààçàí ñóóëòóóð БНХАУ 13%ª äðèéí ãýðýë БНХАУ 11%Øàõì àë ø àë БНХАУ 15%Õàí ûí öààñ БНСУ 11%


Эрсдэлээс яаж сэргийлэх вэ?

З вх н м нг ний бодлогоорө ө ө ө :

• эдийн засгийн урт хугацааны, тогтвортой с лтийг хангах, ө ө

• хямралын эрсдэлийг бууруулах,

• т лб рийн урсгал тэнцлийн тогтвортой байдлыг дэмжих, ө ө

• бодит ханшийн чангарах дарамтыг багасгах,

• эдийн засгийн халалтын эрсдэлээс сэргийлэх боломжг йү .


Ямар арга хэмжээ авах ёстой вэ? (i)

Засгийн газар

• Т свийн урсгал зардлыг хязгаарлахө ;

• Дотоодын зах зээл дэх ил дэл эх свэрийг эдийн засгийн үү үүчадавхи, багтаамжийг нэмэгд лэх, б тцийн гажуудлыг үү үзасах урт хугацаатай х р нг оруулалт болгохө ө ө ;

• Ирээд йд х лээгдэж буй х р нгийн дотогшлох урсгалыг ү ү ө өэдийн засгийн с лтийг урт хугацаанд хангах ө ө х р нг ө ө өоруулалтад цаг алдалг й, оновчтой, жигд чигл лэхү үү ;

• Гадаад худалдааны алдагдлыг бууруулах чиглэлээр зохистой бодлого хэрэгж лэхүү ;

• Т свийн тогтвортой байдлыг тууштай хангах.ө


Ямар арга хэмжээ авах ёстой вэ? (ii)

Монголбанк

• Богино хугацааны, гэнэтийн их хэмжээний гадаад валютын урсгалыг м нг ний бодлогын арга хэрэгслээр зохицуулж, ө өт ний эдийн засаг дахь с р г н л ллийг бууруулах. үү ө ө ө өө

МонголбанкБага тойруу -3, 15160 Улаанбаатар 46, Монгол Улс

www.mongolbank.mn

Анхаарал хандуулсанд баярлалаа

ТӨРӨӨС МӨНГӨНИЙ БОДЛОГЫН ТАЛААР 2012 ОНД БАРИМТЛАХ...

Documents