ΠΡΩΙΜΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΤΕΧΝΗ 2

Κωνσταντινούπολη και η Ανατολή 325 → Ο Κωνσταντίνος ιδρύει τη Νέα Ρώμη Συγκαλεί την Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια με σκοπό την τυποποίηση του χριστιανικού δόγματος και της εκκλησιαστικής τάξης. 379 – 395 → Θεοδόσιος Α΄ 395 – 408μΧ → Αρκάδιος 392μΧ = απαγόρευση κάθε λατρευτικής δραστηριότητας προς τιμήν των αρχαίων θεών. 529μΧ = κλείσιμο ακαδημίας Αθηνών. ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ : Μεγαλεπήβολα σχέδια ανοικοδόμησης, των οποίων έχουμε λεπτομερή περιγραφή στο έργο «ΚΤΙΣΜΑΤΑ» ΤΟΥ ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ ή “De aedificiis” . Μοναστήρια, γέφυρες, πανδοχεία, υδραγωγεία, μνημεία, δρόμοι, γέφυρες, οχυρωματικά έργα, ακόμη και ολόκληρες πόλεις [δύο είχαν το όνομα Ιουστινιανή και τρεις Ιουστινιανόπολις]. Το πρώτο βιβλίο των κτισμάτων είναι αφιερωμένο στα έργα του Ιουστινιανού στην Κωνσταντινούπολη και τα προάστιά της. Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ 33//34//35 Ο Καθεδρικός ναός της Κωνσταντινούπολης ήταν αφιερωμένος σε μια ιδιότητα του Θεού, τη Σοφία του. Γνωστή και ως Μεγάλη Εκκλησία, χτίστηκε κοντά στο ναό της Αγίας Ειρήνης. Το 360μΧ χτίστηκε από τον Κωνστάντιο ο πρώτος ναός που καταστράφηκε το 404. Το 415 άρχισε να λειτουργεί ο δεύτερος ναός που χτίστηκε από τον Θεοδόσιο. Καταστράφηκε πάλι μαζί με την Αγία Ειρήνη από τη φωτιά στη στάση του Νίκα το 532 532 – 7 Η Αγία Σοφία του Ιουστινιανού. Απαράμιλλο αρχιτεκτονικό επίτευγμα Βασιλική με τρούλο. Ο Ισίδωρος ο Μιλήσιος και ο Ανθέμιος ο Τραλλιανός ήταν οι αρχιτέκτονες. Ο ΤΡΟΥΛΟΣ Τοποθέτησαν έναν τεράστιο «παμμεγέθη» τρούλο σε τετράγωνη βάση πλευράς 30,95 και σε ύψος 41,5 πάνω από το κέντρο της εκκλησίας. Το βάρος του στηρίζεται σε 4 μεγάλα τόξα. Κάτω από το βόρειο και νότιο τόξο ανοίγονται ημικυκλικά τύμπανα, τα οποία στηρίζονται σε διώροφες κλιτές με διπλές κιονοστοιχίες. Ανατολικά και δυτικά κάτω από τα τόξα ο χώρος επεκτείνεται με τους ημίσεις τρούλους. Τα χαμηλότερα μέρη των τρούλων επεκτείνονται με τόξα και μικρότερα ημιθόλια. Το αποτέλεσμα είναι ένας τεράστιος χώρος στον οποίο οι τεμνόμενες κοιλότητες τόξων, αψίδων, παραθύρων, θόλων και παραστάδων δημιουργεί μια αίσθηση απερίγραπτης ελαφρότητας και κίνησης. Το 558 ο τρούλος κατέρρευσε και ο νεότερος έγινε 7 μέτρα ψηλότερα . Συχνά τον παρομοίαζαν με το θόλο του ουρανού Χαρακτηριστικά του ναού είναι η ευρυχωρία και οι ποταμοί φωτός που εισρέουν στο εσωτερικό. Ο τρούλος, τα ημιθόλια και οι αψίδες έδωσαν τη δυνατότητα ανύψωσης μιας βασιλικής πιο ευρύχωρης και «ανοιχτής» από τις ως τότε ξυλόστεγες. Το ΔΑΠΕΔΟ είναι βασικά τετράγωνο αν και δίνει την εντύπωση απροσδιορίστου σχήματος. Ο ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ του 6 ου αι σώζεται μεγάλο βαθμό μέχρι σήμερα. Λαμπρές, πολύχρωμες μαρμάρινες πλάκες κάλυπταν τις επιφάνειες των τοίχων μέχρι το σημείο που αρχίζουν οι αψίδες οι φέρουσες τον κεντρικό τρούλο. Ποικιλόχρωμοι ήταν και οι κίονες, spolia προερχόμενα από άλλα αρχαιότερα οικοδομήματα, επιλεγμένοι προσεκτικά για την ποιότητα και το χρώμα των μαρμάρων. Στα Κιονόκρανα η πέτρα έχει σκαλιστεί επιτόπου με περίτεχνο τρόπο δημιουργώντας συνθέσεις λεπτοκαμωμένων φύλλων ακάνθου πλεγμένων γύρω από τα μονογράμματα του Ιουστινιανού και της Θεοδώρας. Οι ιωνικοί έλικες θυμίζουν ακόμη τα αρχαία ελληνικά κιονόκρανα.

ΠΡΩΙΜΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΤΕΧΝΗ 2

Documents