ทฤษฎี�จิ�ตวิ�เคราะห์�ของอ�ร�คสั�น

ERIKSON’S NEO-FREUDIAN

ANALYSIS

รองศาสตราจารย์ ส�ภาพรรณ โคตรจร�ส

(Erik H. Erikson 1902-1994)

ทำ�าไม Erikson จ�งสร�ปว่�าผู้��ทำ��ม�ส�ขภาพจ!ตดี� ค#อ ?• ผู้��ทำ��ม�บู�รณภาพของบู�คลกภาพซึ่��ง

เป)นผู้ลส�าเร+จของพ�ฒนาการในข�.นพ�ฒนาการทำ�.ง 8 ข�.น เป)นล�กษณะร�ว่มทำ��ผู้สมผู้สานก�นอย์�� แต�จะม�ล�กษณะเฉพาะแสดีงออกมาอย์�างเดี�นชั�ดีในแต�ละว่�ย์ ประกอบูดี�ว่ย์ • การม�คว่ามเชั#�อถื#อไว่�ว่างใจ ม�คว่ามหว่�ง น�าไปส��การมองโลกในแง�ดี� • เป)นต�ว่ของต�ว่เอง ม�คว่ามต�.งใจและการคว่บูค�มตนเอง พ��งพาตนเองไดี� • ม�คว่ามค!ดีร!เร!�ม ม�แนว่ทำางและจ�ดีม��งหมาย์

ทำ�าไม Erikson จ�งสร�ปว่�าผู้��ทำ��ม�ส�ขภาพจ!ตดี� ค#อ ?•ขย์�นหม��นเพ�ย์ร เร�ย์นร� �ว่!ธี�การทำ�างานทำ��

เหมาะสมและพ�ฒนาคว่ามสามารถื • ม�คว่ามเข�าใจและร� �จ�กตนเอง ผู้�กม�ดีตนเองก�บูหล�กการทำ��ย์�ดีถื#อ ม��นใจในตนเอง •สามารถืให�คว่ามสน!ทำสนมใกล�ชั!ดี ม�คว่ามร�กคว่ามผู้�กพ�น • สร�างหล�กฐานคว่ามม��นคง ทำ�าประโย์ชันใส�ใจและให�การดี�แลผู้��อ#�นไดี� •ม�บู�รณาภาพในตน ม�คว่ามฉลาดีรอบูร� � และพอใจในชั�ว่!ต

1. โครงสัร�างของบุ�คลิ�กภาพ

oย์อมร�บูโครงสร�างพ#.นฐานของฟรอย์ดี

o เน�นคว่ามส�าค�ญของ ego (ฟรอย์ดีเน�นคว่ามส�าค�ญของ id)

o เน�นคว่ามส�าค�ญของส!�งแว่ดีล�อมทำางส�งคมต�อพ�ฒนาการของบู�คล!กภาพ

1. โครงสัร�างของบุ�คลิ�กภาพ

oพ�ฒนาการเป)นกระบูว่นการตลอดีชั�ว่!ต(ฟรอย์ดีเน�นคว่ามส�าค�ญของพ�ฒนาการ ในระย์ะ 5 ขว่บูแรกของชั�ว่!ต)

2. กระบุวินการของบุ�คลิ�กภาพ

oล�กษณะพ�ฒนาการอย์��ในร�ปของคว่ามต�อเน#�อง

คว่ามส�าเร+จ คว่ามล�มเหลว่

oการเอาชันะว่!กฤต!ของแต�ละว่�ย์ เป)นผู้ลจากคว่ามสมดี�ลของล�กษณะทำ�.งสองดี�าน

2. กระบุวินการของบุ�คลิ�กภาพoพ�ฒนาการม�ผู้ลต�อเน#�องตาม

ล�าดี�บูoล�กษณะพ�ฒนาการ คว่ามสามารถืในการเผู้ชั!ญและ

คว่บูค�มส!�งแว่ดีล�อม การร�บูร� �ตนและโลกตามคว่ามเป)น

จร!ง การม�บู�รณภาพของบู�คล!กภาพ

3. พ�ฒนาการของบุ�คลิ�กภาพoพ�ฒนาการตามการตอบูสนองจากส�งคม (Psychosocial Stages)แบู�งเป)นพ�ฒนาการของ ego 8 ข�.น

ข�!น / สั�"งแวิดลิ�อม

ลิ�กษณะพ�ฒนาการสั'าเร(จิ - ลิ�ม

เห์ลิวิผลิท�"เก�ด

1 )วิ�ยทารก : (1 ขวิบุ) มารดา

trust - mistrust

ม�แรงข�บู, คว่ามหว่�ง, ไว่�ว่างใจ

2) วิ�ยเด(กตอนต�น:

- 23(ขวิบุ)บุ�ดา-มารดา

autonomy – shame & doubt

ม�คว่ามต�.งใจและการคว่บูค�มตนเอง

ข�!น / สั�"งแวิดลิ�อม

ลิ�กษณะพ�ฒนาการสั'าเร(จิ - ลิ�ม

เห์ลิวิผลิท�"เก�ด

3) วิ�ยเลิ,น:

- 45(ขวิบุ) ครอบุคร�วิ

initiative - guilt

ม�แนว่ทำางจ�ดีม��งหมาย์

4) วิ�ยเร�ยน:

-61( 1

ขวิบุ) เพ-"อนบุ�าน โรงเร�ยน

industry - inferiority

ม�ว่!ธี�การทำ�างานทำ��เหมาะสมม�คว่ามสามารถื

ข�!น / สั�"งแวิดลิ�อม

ลิ�กษณะพ�ฒนาการสั'าเร(จิ - ลิ�ม

เห์ลิวิ

ผลิท�"เก�ด

5) วิ�ยร�,น: กลิ�,มเพ-"อนแบุบุอย,าง

ego identity - identity diffusion

ซึ่#�อส�ตย์ ผู้�กม�ดีตนเองก�บูหล�กการทำ��ย์�ดีถื#อ

6) วิ�ยผ.�ให์ญ่,ตอนต�น: เพ-"อนสัน�ท แข,งข�น ร,วิมม-อ

intimacy - isolation

ม�คว่ามผู้�กพ�นคว่ามร�ก

ข�!น / สั�"งแวิดลิ�อม

ลิ�กษณะพ�ฒนาการสั'าเร(จิ - ลิ�ม

เห์ลิวิ

ผลิท�"เก�ด

7) วิ�ยกลิางคน:

การแบุ,งปั2นห์น�าท�" ควิามร�บุผ�ดชอบุในครอบุคร�วิ

generativity – self-absorption

ทำ�าประโย์ชันดี�แลผู้��อ#�นไดี�

8) วิ�ยสั.งอาย�: คนในวิ�ยแลิะสัถานะเด�ยวิก�น

ego integrity – despair

สละต�ดีใจไดี�ฉลาดีรอบูร� �ร� �ส�กพอ