บทท 4

ผลการออกแบบหองนาเพอความปลอดภยสาหรบผสงอาย

ในบทนจะแสดงผลการออกแบบโดยใชขอมลและทฤษฎทเกยวของในบทท 2 ทรวบรวมมาไดและทาการวเคราะหขอมลเพอการออกแบบในบทท 3 มาทาการเขยนแบบหองน าทไดดวยโปรแกรม AutoCAD 2007 ทงในสวนของ 2 มต และ 3 มต เพอสรางแบบสาเรจทพรอมใชงานในการสรางหองน า โดยมแบบหองนาของบานบางแคทไดปรบปรงแลว 1 แบบ และ แบบหองน าทออกแบบจนสาเรจ 3 แบบ ในการออกแบบในการออกแบบหองน าสาหรบผสงอายนน มลกษณะพเศษทแตกตางจากคนทวไปมาก ลกษณะพเศษนน ตองนามาพจารณาในการออกแบบดวย และลกษณะพเศษของตวผสงอายทไดรวบรวมขอมลไวนนคอ

1. ระบบประสาทและประสาทสมผส 2. จมกและการดมกลน 3. การรบรส 4. การมองเหน และสรรวทยาของตา 5. กระดก 6. กลามเนอ 7. ระบบหวใจและหลอดเลอด 8. กระเพาะอาหารและระบบทางเดนอาหารและลาไส 9. ระบบปสสาวะและอวยวะสบพนธ

นอกจากปจจยดงกลาวขางตนแลว ยงตองพจารณาเลอกวสดอปกรณในการสรางหองน าอกดวยซงจะกลาวในบทท 5 ตอไป โดยสงแวดลอมในหองน าทควรคานงถงในการออกแบบหองน านน เนองจากผสงอายมก ประสบอบตเหตหกลมในหองน าไดงาย สาเหตเนองจากสภาพรางกายทไมสมบรณ โดยเฉพาะผสงอายทมสายตาไมปกต เชน สายตาสน สายตายาว สายตาเอยง การปรบระดบภาพของสายตาไมด เปนตน นอกจากนทพบบอย คอ ไฟในหองน ามกมความสวางไมเพยงพอ หรอเขาหองน าโดยไมเปดไฟ พนหองนาลนจากการมหยดน าบนพนหอง การมพนทไมเรยบเสมอกนในหองน า ฯลฯ ผสงอายไมควรใชอางอาบนาเนองจากการลกขนลงไมสะดวก อาจลมในอางและศรษะฟาดพนไดงาย หากจะใชเปนครงคราวควรมแผนรองลนในอาง ควรจดใหมผาซบน าทหกบนพนไวเสมอ หรอมพรมทเปนผาหนาอางอาบน าและทประตหองน าเพอจะไดซบน าจากเทาใหแหงกอนออกจากหองน าและปองกนการลนไถลหนาหามคดลอก

 

 

หองน า ควรจดทาราวเพอชวยพยงผสงอายใหลกขนไดเองโดยเฉพาะบรเวณทใกล โถสวม ผสงอายทเดนไมคลองควรมผชวยเหลอคอยประคองในการเขาหอง นาเพอทากจวตรประจาวน

ในทานองเดยวกน หากอากาศมสภาพรอนอบอาว ผสงอายมกชอบทจะอาบน าเยนบอยกวาปกต ในกรณนไมจาเปนตองเปดเครองทานาอนหรอตมน า แตผทคอยดแลหรอผสงอายควรทดสอบอณหภมของน าเชนเดยวกนโดยเปด ฝกบวเบาๆ ใหน าสมผสมอเพอดความทนทานไดของรางกายตอน าเยนนน สงทตองระลกไวเสมอกคอ ประสาทรบสมผสความรอน-เยนของผสงอายมกจะชา จงตองระมดระวงเปนพเศษ สงทมกพบเสมอในผสงอายหลงจากอาบน าคอ อาการหนาวสนไมวาจะอาบน าอนหรอน าเยน ดงนน ผสงอายควรเตรยมผาเชดตวผนใหญเพออบอนรางกายใหพรอมกอนเขา หองน า พนหองน าควรมพนทเรยบไมควรทาเปนพนเลนระดบเพราะอาจทาใหหกลม ไดงาย บรเวณทอาบน าและโถสวมควรอยแยกกนพอสมควรเพอไมใหน าทอาบกระเดน มา อาจทาใหเกดการลนไถลและหกลมได หากหองน าแคบอาจมมานกนตรงบรเวณฝกบวหรอทอาบนาเพอกนใหม บรเวณทเปยกและแหง

รปท 5-1 สภาพแวดลอมหองนาโดยทวไป สงทตองระมดระวงทสาคญอกประการหนงคอ สารเคมทใชในหองน า ซงมกประกอบดวยเครองสาอางทใช ในหองน า เชน แชมพ ครมนวดผม ยาสฟน สบ เจลอาบน า นายาบวนปาก แปงโรยตว เปนตน ควรมชนหรอตใสเครองสาอางใหเรยบรอย งายตอการหยบใช และควรเกบใหเปนทเปนทางหลงใช เพอกนการสบสน เพราะบางครงผสงอายมกหยบจบโดยไมไดสงเกตอยางชดเจน เพราะสายตาไมด ซงอาจทาใหเกดอนตรายไดหากหยบเครองสาอางผดประเภท

หามคดลอก

 

 

ในหองนามกมการเกบอปกรณทาความสะอาดไวในหองน า ดวย เชน นายาลางหองน า สเปรยปรบอากาศ นายาดบกลนในหองน า เปนตน ควรจดตหรอบรเวณเกบทหางไกลและมดชด ไมวางปะปนกบเครองสาอางทใช ในหองน าเพราะอาจเกดอนตรายจากการหยบจบมาใชอยางผดพลาดได ผสงอายนอกจากมประสาทสมผสเรองสายตาและอณหภมไมดแลว การเกดอาการแพสารเคมจากการสมผสโดยตรงมกทาใหเกดอนตรายได

โดยรวมแลว หองน าควรมการแสงสวางทเพยงพอ มการระบายอากาศทด แสงแดดสองถง มหนาตาง ประตทสามารถเปดใหอากาศถายเทได มพนทเรยบเสมอ ไมมนเงา ไมลน มบรเวณทเปยกทใชอาบนาและบรเวณทแหงสาหรบวางโถสวม สวมควรเปนชกโครกทนงไดงายกวาสวมนงยองๆ ทลกขนหรอนงยาก มราวสาหรบเกาะในหองน าโดยเฉพาะบรเวณนงโถสวม มตเกบเครองสาอางทใชในหองน าและอปกรณทาความสะอาดในหองนาแยกจาก กน ทงนเพอใหเกดความปลอดภยแกผสงอาย นอกจากขอมลทรวบรวมไวในบทท 2 แลวยงไดรวบรวมภาพเพอมาเปนตวอยางแนวทางในการออกแบบอกดวย ดงน

รปท 5-2 ราวจบในหองนาเพอเดนสาหรบผสงอาย

รปท 5-3 ราวจบตรงอางลางหนาสาหรบผสงอาย

หามคดลอก

 

 

รปท 5-4 แผนกนลนในหองนา

รปท 5-5 กรงฉกเฉนในหองนา

จากตวอยางภาพการออกแบบหองนาผสงอายแบบตางๆ และจากขอมลทไดรวบรวบมาในบทท 2 แลวทางผจดทาไดออกแบบหองน าของผสงอายโดยไดออกแบบหองน าของบานบางแคทไดปรบปรงแลว 1 แบบและแบบหองนาทออกแบบจนสาเรจ 3 แบบ ดงน

รปท 5-6 ภาพแบบหองนาบานบางแคทไดปรบปรงแลว

หามคดลอก

 

 

จากแบบประเมนสรปไดวาการออกแบบหองน าบานบางแค จะมตาแหนงอปกรณ รปลกษณและขนาดอปกรณและอปกรณชวยพยง โดยมความสง ขนาดทไดสรปมา ดงน

1. การประเมนตาแหนงอปกรณหองนา 1.1 การประเมนตาแหนงฟกบว ใชคา Min ของระยะ D63 ของเพศชายและหญงคอระยะ

152.6 – 167.1 ซม. จากพน สวนระยะฟกบวของหองน าบานพกคนชรา อยทระยะ 148.5 ซม. จากพน

1.2 การประเมนตาแหนงโถสวม ควรอยชดพนงทง 2 ขางโดยวดจากกลางโถสวมถงพนง 45 - 50 ซม. และใชระยะ D33 ความสงจากพนถงขอพบแนวเขา ใชกาหนดความสงของทนงโถสวม ถาระยะความสงจากพนถงทนงอยทระยะ 36.9 - 40.1 ซม. สวนระยะโถสวมของหองนาบานพกคนชราคอ 38.5 ซม. และอยชดพนงทง 2 ขาง

1.3 การประเมนตาแหนงกระจก โดยใชคา Mean ของจด D52 คอความสงจากพนถงระดบสายตา โดยตาแหนงกลางของกระจกจะตองอยสงจากพน 138.1 – 149.9 ซม. สวนระยะกระจกของหองนาบานพกคนชราคอ 125 ซม.

1.4 การประเมนตาแหนงสายชาระ โดยใชคา Max ของจด D32 คอความสงจากพนถงเขาบน สายชาระจะตดตงสงจากพน 49.6 - 53.6 ซม. และควรตดตงอยขางลาตวถาไมเกนระยะเออมหนาหลง 20 ซม. สวนระยะสายชาระของหองน าบานพกคนชราอยท 60 ซม. แลวตดตงอยระยะดานหลงเกน 20 ซม.

1.5 การประเมนอางน าลางหนา โดยจะใชคา Mean ของจด D62 คอระยะความสงจากพนถงเออมมอหยบตาสด เพอกาหนดระยะความสงของดานบนของอางลางถงพน 61.2 – 70.9 ซม. สวนระยะอางลางหนาหองนาบานพกคนชราอยท 77.5 ซม.

1.6 การประเมนตาแหนงกอกตางๆ ตาแหนงของกอกทจะนามาประเมนคอกอกอางลางหนาและกอกฟกบว โดยกอกอางลางหนาถาอยตรงกลางอางลางหนา และกอกฟกบวจะใชคา Mean ของจด D64 ถาระยะจากพนถงกอกคอ 80.8 – 88.9 ซม. สวนตาแหนงของกอกอางลางหนาอยฝงขวาและระยะของกอกฟกบวคอ 104 ซม.

1.7 การประเมนตาแหนงลกบดประต ตาแหนงของลกบดประตใชคา Mean ของจด D64 คอถาระยะจากพนถงลกบดประตคอ 80.8 – 88.9 ซม. สวนตาแหนงของลกบดประตบานพกคนชราคอ 82 ซม.

2. การประเมนรปลกษณและขนาดของอปกรณ 2.1 กอกน าตางๆ จากการใช Lula ทาการประเมนกอกตางๆ ผลทไดคอแนะนาใหใชกอก

แบบปดขางหรอปดขนลง สวนกอกนาทบานพกคนชราเปนแบบปดดานขาง หามคดลอก

 

 

2.2 โถสวม ควรใชโถสวมแบบสง และใชระยะความกวางสะโพก จด D40 ใชกาหนดความกวางของทนงโถสวม ความกวางของทนง อยทระยะ 35-38 ซม. สวนหองน าบานพกคนชราเปนโถแบบสงและความกวางอยท 38 ซม.

2.3 ทนงอาบนา หองนาททาการประเมนควรมทนงอาบนาและใชระยะ D33 ความสงจากพนถงขอพบแนวเขา ใชกาหนดความสงของทนงอาบน า ระยะความสงจากพนถงทนงควรอยทระยะ 36.9 - 40.1 ซม. สวนหองนาบานพกคนชราไมมทนงอาบนา

2.4 อางลางหนา ใตอาบลางหนาควรเปนทวางและขอบอางตองอยในตาแหนงทผสงอายเขาประชดไดโดยไมมสงกดขวาง หองนาทบานพกคนชรากเปนแบบนเชนเดยวกน

2.5 ลกบดประต จากทใช Lula ทาการประเมน ควรใชลกบดประตแบบคนโยก สวนลกบดประตทใชในหองนาบานพกคนชราเปนแบบลกบดกลม

2.6 ฟกบว ควรเปนแบบทปรบระดบและถอดได สวนฟกบวทใชในหองนาบานพกคนชราไมสามารถปรบระดบได

3. การประเมนอปกรณชวยพยง 3.1 ลกษณะและขนาดของราวจบ ราวจบควรมขนาดเสนผาศนยกลาง 4.5 ซม. ให 2 คะแนน

ถามขนาด 5 ซม. ให 1 คะแนน สวนลกษณะของราวจบเราประเมนจากวสดทใช ถาเปนสแตนเลส 2 คะแนน ถาวสดเปนไมเนอแขงใหเปน 1 คะแนน

3.2 ตาแหนงของราวจบ ควรตดตงตาแหนงราวจบอยในระดบ D64 ซงเปนระยะจากพนถงเออมมอหยบคอ 80.8 – 88.9 ซม. สวนราวจบทหองน าบานพกคนชรามระยะจากพน 85.5 ซม.

3.3 ความเพยงพอของราวจบ ควรมราวจบใหทวถงทงหองน าเพอใหผสงอายสามารถเดนจบราวไดตลอดการเดนในหองน าโดยแบงระดบคะแนนเปน คะแนน โดยมราวจบจากประตถงโถสวมให 1 คะแนน มราวจบจากประตถงอางลางหนาให 1 คะแนน มราวจบจากอางลางหนาถงหองอาบน าให 1 คะแนน มราวจบจากหองอาบน าไปถงโถสวมให 1 คะแนน มราวจบ 45 องศาขางฟกบวให 1 คะแนน

3.4 ราวจบขางโถสวม จากการสารวจผสงอายนยมเลอกแบบตดพน 2 ขางมากทสด รองลงมาคอแบบตดพนงมมฉาก แตเราแนะนาใหใชแบบตดพนงเนองจากมความปลอดภยกวาแบบตดพน 2 ขางโดยแบงเปน 4 คะแนน ถาเปนแบบตดพนง 2 ขาง ให 4 คะแนน แบบตดพนงขางเดยวให 3 คะแนน แบบตดพน 2 ขางให 2 คะแนน แบบตดพนขางเดยวให 1 คะแนน

หามคดลอก

 

 

รปท 5-7 ภาพแบบหองนาทออกแบบจนสาเรจ แบบท 1

รปท 5-8 ภาพแบบหองนาทออกแบบจนสาเรจ แบบท 2

หามคดลอก

 

 

รปท 5-9 ภาพแบบหองนาทออกแบบจนสาเรจ แบบท 3

อปกรณและสงอานวยความสะดวก ในการศกษาครงนไดมการเกบขอมลจากการใหผสงอายบานบางแคทดสอบอปกรณตางๆภายในบาน ไดแก สวตซไฟฟา ปลกไฟฟา ลกบด และกานจบเปดประต กลอนประต กอกน า โถสขภณฑ และสงอานวยความสะดวกสาหรบผสงอาย ไดแก ราวจบในหองน าบรเวณโถสวม โดยสามารถสรปมาตรฐานขนตาของอปกรณของผสงอาย ไดดงน

1. สวตซไฟฟาและปลกไฟฟา ควรคานงถงความสะดวกในการเปด – ปดของผสงอายโดยระดบของสวตซไฟฟาและปลกไฟฟาตามมาตรฐานขนตาของสหรฐอเมรกาทกาหนดความสงสวตซทระดบไมเกน 1200 มลลเมตรจากพน และระดบปลกไฟฟาสงไมนอยกวา 230 มลลเมตรจากพน อกมาตรฐานหนงซงไดกาหนดไวในขอแนะนาการสรางหองน าสาหรบผสงอายกาหนดใหความสงสวตซทระดบไมเกน 900 มลลเมตรจากพน และระดบปลกไฟฟาสงไมนอยกวา 450 มลลเมตรจากพน อยางไรกตามการตดตงสวตซไฟฟาไมควรสงเกนไปเพอใหผสงอายกดไดสะดวกโดยไมตองเออม และระดบปลกไฟฟาตองไมตาเกนไปเพอไมใหผสงอายตองกมลงไปมาก

หามคดลอก

 

 

รปแบบของสวตซผสงอายเลอกสวตซแบบท 1 ซงเปนสวตซทมลกษณะอยางเดยวกบสวตซทพบเหนไดทวไปมขนาดใหญไมมากนก แสดงวาผสงอายเลอกใชอปกรณทคนเคยอยแลว สวนปลกไฟฟาเลอกใชปลกแบบทมสวตซตดไฟประกอบดวยมากทสด แสดงวาผสงอายมความตองการใชอปกรณทมความปลอดภยและไมยงยากทจะใชงาน

รปท 5-10 (ก) สวตซ (ข) ปลกแบบมสวตซตดไฟ 2. ลกบดมอจบเปดประตและกลอนประต ผสงอายสวนใหญเลอกใชลกบดประตแบบมรอง ซงเปนแบบทสามารถจบไดงายทสดทใหผสงอายทดสอบ ซงในขอแนะนาในการสรางนนใหใชลกบดประตทมขนาดใหญ จบงายแตในรางกฎกระทรวงฯ ขอ 22 กาหนดใหอปกรณเปดปดประตตองเปนชนดกานบดหรอแกนผลก อยสงจากพนไมนอยกวา 1000 มลลเมตร แตไมเกน 1200 มลลเมตร สาหรบกลอนประตใชแบบทมกลไกในการลอกทคอนขางซบซอนมากกวา การทเลอกกลอนประตทมการลอกทซบซอนเปนสวนมากอาจเนองจากแนวความคดทตองการเปนสวนตวซงถอวามความสาคญของบคคลซงแสดงถงความเปนตวของตวเอง

รปท 5-11 (ก) ลกบดประตแบบมรอง (ข) มอจบประต

รปท 5-12 กลอนประต

หามคดลอก

 

 

3. กอกน า ใชกอกน าแบบปดไปดานขาง ซงสามารถเปดและปดไดงาย ไมตองอาศยแรงมากทงนเนองจากผสงอายอาจมความสามารถในการใชมอลดลง ไมสามารถออกแรงบดได สอดคลองกบมาตรฐานขนตาของสหรฐอเมรกาทกาหนดใหอปกรณในหองนาแบบกานโยกทงหมด เพอใหผสงอายสามารถเปดไดโดยไมตองกาหรอหมน และในหลกการออกแบบหองน าผสงอายแนะนาวากอกน าควรเปนอปกรณทใชแรงนอยในการเปด

รปท 5-13 กอกนาแบบปดไปดานขาง

4. โถสขภณฑ ใหใชโถสวมชนดนงราบ สงจากพนไมนอยกวา 450 มลลเมตร แตไมเกน 500 มลลเมตร มขอสงเกตคอความสงทกฎหมายกาหนดเปนความสงทเผอไวสาหรบรถเขนดวย แตจากการวดสรระของผสงอายโดยทวไปพบวาความสงจากพนถงกนขณะนงราบ ผชายสง 401 มลลเมตร และผหญง 369 มลลเมตร ซงผลทไดจากการวดสรระใกลเคยงกบความสงของโถสขภณฑทผสงอายเลอกใช ฉะนนความสงโถสขภณฑทเหมาะสมนาจะเปน 400 – 500 มลลเมตร

5. ราวจบในหองน าบรเวณโถสวม เนองจากความปลอดภยของผสงอายเปนสงสาคญผสงอายทเดนไมสะดวกอาจลนหกลมไดหากไมมทสาหรบเกาะยดโดยเฉพาะในบรเวณหองน า ดงนนหองน าควรจะมทจบสาหรบผสงอาย สวนใหญเลอกราวจบในหองน าทใชวสดเปนสแตนเลส สอดคลองกบรางกฎกระทรวง ขอ 28 ราวจบในหองสวมใหทาดวยวสดเรยบ มความมนคงแขงแรง ไมเปนอนตรายในการจบและไมลนสาหรบระดบความสงราวจบในหองนาผสงอายสวนใหญเลอกตามความสงของราว PVC ตดพน 2 ขางประมาณ 900 มลลเมตร

หามคดลอก