Број 46 Год. lx Понеделник, 12 јули 2004 на овој број ... ·...

Број 46 Год. LX Понеделник, 12 јули 2004 Цена на овој број е 390 денари

www.slvesnik.com.mk [email protected]

887. Указ бр. 2 од Претседателот на Репуб

лика Македонија.......................................888. Закон за спречување на перење пари и

други приноси од казниво дело..............889. Закон за Царинската управа...................890. Закон за задолжување на Република Ма

кедонија со заем кај Меѓународната банкза обнова и развој - Светската банка пДоговор за заем за Проектот за управување со здравствениот сектор.........................

891. Закон за задолжување на Република Македонија со заем кај Меѓународната банка за обнова и развој - Светската банкпо Договор за заем за Проектот за имплементација на социјалната заштита.......

892. Закон за задолжување на Република Македонија со заем кај Меѓународната банка зобнова и развој - Светската банка пДоговор за заем за Вториот проект за прилагодување на управувањето со јавниот секто

893. Закон за правата на претседателот на Република Македонија и неговото семејствпо престанување на функцијата..................

894. Закон за изменување и дополнување нЗаконот за избор на пратеници во Собранието на Република Македонија.......

895. Закон за изменување и дополнување нЗаконот за спречување на корупцијата......

896. Закон за изменување и дополнување нЗаконот за патните исправи на државјаните на Република Македонија...............

887. У К А З БР. 2

ОД 09.07.2004 ГОДИНА Врз основа на член 18, став 1, точка 12 од

за одбрана (�Службен весник на Република Мја� бр. 42/2001 и 5/2003) Се поставува по мирновремена и воена форЗа воен аташе во Соединетите Американск

ви со седиште во Вашингтон полковник Ончевски Благоја Златко, ФЧ: полковник, по формација: полковник,

А
С О Д Р Ж И Н Стр.
- 1

. 2

. 13 -а о -. 35 --а - 36 -а о -р 37 -о . 38 а -. 41 а . 41 а -. 53

Законот акедони-

мација и Држа-

Стр. 897. Наредба за дополнување на Наредбата за

забрана на увоз во Република Македонија на животни, производи, суровини и отпа-доци од животинско потекло заради спре-чување на внесување на трансмисивните спонгиоформни енцефалопатии.................. 57

898. Листа за дополнување на Листата на експлозивните материи што можат да се пуштаат во промет.................................... 57

899. Решение за престанок на функцијата нотар........................................................... 59

900. Решение за престанок на функцијата нотар........................................................... 59

901. Решение за ставање во примена на установен катастар на недвижности....... 59

Објава за трошоците на живот за месец јуни 2004 година во однос на месец мај 2004 година................................................ 59

Меѓународни договори 14. Закон за ратификација на Меморанду-

мот меѓу Владата на Руската Федераци-ја и Владата на Босна и Херцеговина, Владата на Република Хрватска, Влада-та на Република Македонија, Владата на Србија и Црна Гора, Владата на Ре-публика Словенија за порамнување на меѓусебните финансиски побарувања во однос на порамнување на сметките од стоковниот промет меѓу поранешниот СССР и поранешната СФРЈ..................... 1-16

Огласен дел.............................................. 1-84

лична ВЕС: 31139 ЕМБГ: 1104955450160. До сега: Раководител на одделение за меѓународна

соработка со НАТО, ПзМ, ЕУ и ЗЕУ, во Секторот за политика, планирање и меѓународна соработка во Ми-нистерството за одбрана. Овој указ да се изврши веднаш.

Бр. 07-152 Претседател 9 јули 2004 година на Република Македонија, Скопје Бранко Црвенковски, с.р.

Стр. 2 - Бр. 46 СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА 12 јули 2004

888. Врз основа на член 75 ставови 1 и 2 од Уставот на

Република Македонија, претседателот на Република Македонија и претседателот на Собранието на Репуб-лика Македонија, издаваат

У К А З ЗА ПРОГЛАСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА СПРЕЧУ-ВАЊЕ НА ПЕРЕЊЕ ПАРИ И ДРУГИ ПРИНОСИ ОД

КАЗНИВО ДЕЛО Се прогласува Законот за спречување на перење па-

ри и други приноси од казниво дело, што Собранието на Република Македонија го доне-

се на седницата одржана на 1 јули 2004 година.

Бр. 07-2923/1 Претседател 1 јули 2004 година на Република Македонија, Скопје Бранко Црвенковски, с.р.

Претседател на Собранието на Република

Македонија, д-р Љупчо Јордановски, с.р.

З А К О Н

ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА ПЕРЕЊЕ ПАРИ И ДРУГИ ПРИНОСИ ОД КАЗНИВО ДЕЛО

I. ОПШТИ ОДРЕДБИ

Член 1

Со овој закон се утврдуваат мерките и дејствијата за откривање и спречување на перење пари и други приноси од казниво дело, како и организирањето и контролата на нивната примена.

Дефиниции

Член 2

Одделни изрази употребувани во овој закон го има-ат следново значење:

1. �Перење пари и други приноси од казниво дело� (во натамошниот текст: перење пари) се сметаат дејс-твијата предвидени со Кривичниот законик како кри-вично дело перење пари и други приноси од казниво дело (член 273 КЗ), извршени од физички или правни лица;

2. "Принос од казниво дело" се смета секој имот или корист прибавена, непосредно или посредно, со из-вршување на казниво дело. Овој израз опфаќа и принос од казниво дело сторено во странство, под услов во времето кога е сторено да било предвидено како казни-во дело и според законите на државата во која е сторе-но и според законите на Република Македонија;

3. "Имот" претставува сопственост од секаков вид, материјална или нематеријална, подвижна или непод-вижна, телесна или бестелесна, други права врз пред-метите, побарувања, како и јавни исправи и други ле-гални документи за сопственост, други права, побару-вања и актива во пишан или во електронски облик;

4. "Финансиска институција" е правно или физичко лице кое извршува една или повеќе активности во вр-ска со прибирање на депозити, одобрување кредити, издавање на парични картички, размена на валути, еко-номско-финасиски консалтинг, финансиски лизинг, фа-кторинг, работи во врска со осигурување, работи со хартии од вредност за своја сметка и за сметка на ко-минтентот, чување и управување со пари, хартии од вредност и предмети од благородни метали и други фи-нансиски активности утврдени со закон;

5. �Субјекти�се лицата кои имаат обврска да ги пре-земаат мерките и дејствијата за спречување и открива-ње на перење пари предвидени со овој закон, и тоа:

- финансиските институции и службените и одго-ворните лица во нив;

- правни и физички лица кои ги вршат следниве активности: а) дејност на промет со недвижности; б) ревизија, сметководство и финансиски консал-

тинг; в) нотарски, адвокатски и други правни услуги што

се однесуваат на: купопродажба на недвижности или фирми, управување со пари и хартии од вредност, отво-рање и располагање со банкарски сметки, сефови и дру-ги сметки, основање или учество во управувањето или работењето на правни лица, застапување на клиенти во финансиски трансакции и промет со недвижности; г) дејност на промет со уметнички дела, антиквите-

ти и други предмети за широка потрошувачка од пого-лема вредност; д) дејност на промет со акцизни стоки; ѓ) работи во врска со издавање на платежни и кре-

дитни картички; е) обработка и промет со благородни метали, скапо-

цени камења; ж) патнички и туристички агенции и з) други слични активности со кои се стекнува

имот и други видови располагање или управување со пари или имот;

- друштво за приредување игри на среќа (казина и други);

- странски претставништва, подружници, филијали и делови на субјектите, кои се регистрирани во странс-тво и вршат дејност во Република Македонија, како и претставништва, подружници, филијали или делови на субјекти регистрирани во Република Македонија, кои вршат дејност во странска држава и

- здруженија на граѓани и фондации; 6. "Клиент" се смета секое правно или физичко ли-

це кое во свое име и за своја сметка или во свое име и за туѓа сметка или во туѓо име и за туѓа сметка, врши работи поврзани со вложување, кредитирање, замена, трансфер и други трансакции со пари, или учествува во склучувањето на правни работи со кои се стекнува имот и други видови на располагање со пари или имот;

7. "Пари" се средства за плаќање кои врз основа на закон се во оптек во Република Македонија или во странска држава и

8. "Финансирање на тероризам" опфаќа активности кои се однесуваат на обезбедување средства за финан-сирање на терористичка активност, терористи и теро-ристички организации.

II. ДИРЕКЦИЈА ЗА СПРЕЧУВАЊЕ

НА ПЕРЕЊЕ ПАРИ

Член 3 За прибирање, обработување, анализа, чување и до-

ставување на податоците добиени од субјектите кои се обврзани за преземање мерки и дејствија за откривање и спречување на перење пари, се основа Дирекција за спречување на перење пари (во натамошниот текст: Дирекција), како орган во состав на Министерството за финансии. Директорот на Дирекцијата го именува Владата на

Република Македонија за период од четири години, на предлог на министерот за финансии. Мандатот на директорот престанува: - по истек на четири години од денот кога е имену-

ван; - во случај на смрт; - во случај на негова оставка; - во случај на разрешување; - во случај кога е осуден за кривично дело за кое

според законот е предвидена казна затвор во траење од најмалку шест месеца;

12 јули 2004 СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Бр. 46 - Стр. 3

- кога од страна на судот му е изречена мерка забра-на за вршење на дејност на раководно лице во институ-цијата и

- ако ја изгубил деловната способност. Директорот може да биде разрешен, во врска со

ставот 3 алинеја 4 од овој член: - поради нестручно или несовесно вршење на долж-

носта на директор и изостанување на позитивни резулта-ти во работата на Дирекцијата, што Владата го утврдува врз основа на извештај за работата на Дирекцијата и

- во случај на долготрајна тешка болест која го спречува во извршувањето на своите обврски.

Надлежност Член 4

Дирекцијата ги има следниве надлежности: - прибира, обработува, анализира, чува и доставува

податоци добиени од субјектите врз основа на овој закон; - изготвува и поднесува извештај со нејзино мисле-

ње до надлежните органи секогаш кога постојат основи за сомневање за сторено кривично дело перење пари;

- поднесува иницијатива за поднесување на предлог за определување на привремени мерки до надлежниот јавен обвинител;

- соработува со Министерството за внатрешни ра-боти, Финансиската полиција, Јавното обвинителство, Царинската управа, Народната банка на Република Ма-кедонија, Управата за јавни приходи, Државниот деви-зен инспекторат, Комисијата за хартии од вредност, Државната комисија за спречување на корупцијата и други државни органи, како и со други институции и меѓународни тела за борба против перењето пари и против финансирањето на тероризмот;

- склучува договори за соработка и разменува подато-ци и информации со овластени тела на други држави и меѓународни организации кои се занимаваат со борба против перење пари и против финансирање на тероризам;

- покренува иницијативи за предлагање на закони и подзаконски акти што се однесуваат на спречување и откривање на перење пари и спречување на финансира-ње на тероризам и дава мислења за предлози на закони од значење за спречување на перење пари и спречува-ње на финансирање на тероризам;

- доставува извештај за работите од својата надлеж-ност по барање на министерот за финансии и на Влада-та на Република Македонија, најмалку еднаш годишно;

- учествува во професионалното усовршување на одговорните лица во субјектите што се должни да ги применуваат мерките и дејствијата за спречување на перењето пари;

- утврдува листи на индикатори за препознавање на сомнителни трансакции во соработка со субјектите и органите кои вршат надзор врз нивното работење и

- врши и други работи определени со овој закон.

III. МЕРКИ И ДЕЈСТВИЈА ЗА ОТКРИВАЊЕ И СПРЕЧУВАЊЕ НА ПЕРЕЊЕ ПАРИ

Член 5 Мерки и дејствија за откривање и спречување на

перење пари (во натамошниот текст: мерки и дејстви-ја), кои ги преземаат субјектите од членот 2 став 1 точ-ка 5 на овој закон, се:

- идентификација на клиенти (запознај го својот клиент);

- следење на одредени трансакции; - собирање, чување и доставување на податоци за

трансакциите и клиентите кои ги вршат и - воведување на внатрешни програми за имплемен-

тација на мерките за спречување на перење пари. Член 6

Обврската за преземање на мерките и дејствијата предвидени со овој закон, останува и во случај кога субјектите се во постапка на стечај и ликвидација.

Идентификација на клиентите Член 7

Субјектите се должни да го утврдуваат идентитетот на клиентите при вршењето на трансакција или воспо-ставување на друг облик на деловен или договорен од-нос во случаите определени со овој закон. Финансиските институции се должни да го утврду-

ваат идентитетот и адресите на нивните клиенти и пред отворањето на сметка или штедна книшка; прием на чување на акции, обврзници или други хартии од вред-ност; овозможување на користење на сефовите; упра-вувањето со имотот или ефектуирање или прием на уп-лата во име на трето лице. При вршење работи на осигурување на живот,

друштвата за осигурување се должни да го утврдуваат идентитетот на клиентот во случаите каде што износот на поединечната или неколку рати на премијата која треба да се плати во период од една година надминува 1.000 ЕВРА во денарска противвредност или кога пла-ќањето на единствената премија го надминува износот од 2.500 ЕВРА во денарска противвредност.

Член 8

Идентитетот на физичкото лице се утврдува со поднесување на оригинален, официјален и важечки до-кумент (лични исправи) или заверен препис кај нотар, кој содржи фотографија на лицето. Од документот се утврдува име, презиме, дата на

раѓање, место и адреса на живеалиште или пребивали-ште, единствен матичен број и број на личната исправа и органот што ја издал. Идентитетот на странско физичко лице се утврдува

врз основа на податоците наведени во неговата патна исправа во оригинал или заверен препис кај нотар. Идентитетот на правното лице се утврдува со под-

несување на оригинал или заверен препис кај нотар од судска регистрација. Од изводот на судската регистрација се утврдува

седиштето и даночниот број на правното лице. Во случај кога клиентот е лице кое не подлежи на

судска регистрација, утврдувањето на идентитетот се врши со обезбедување на оригинал или заверен препис кај нотар од документот за негово основање или упис на името, односно називот, адресата или седиштето и дејноста. Работоводниот орган, вработените и претставници-

те ополномоштени за влегување во деловен однос во име на трето лице ги приложуваат документите наведе-ни во ставовите 1 и 3 од овој член, како и документите кои го потврдуваат идентитетот и адресата на ополно-моштувачот. Од документите од ставовите 1, 3, 4, 6 и 7 на овој

член, субјектите задолжително задржуваат копија. Во случаите во кои со овој закон е пропишана за-

должителна идентификација на клиентите, во списите се внесуваат и податоците за извршената трансакција што се однесуваат на другите учесници во трансакција-та, нејзините цели, времето и местото на трансакцијата, износот, видот и начинот на трансакцијата и видот на средствата на плаќање.

Член 9 Субјектите се должни да го утврдуваат идентитетот

на клиентот при секоја трансакција во износ од 15.000 ЕВРА или повеќе во денарска противвредност на денот на вршење на трансакцијата, без оглед на тоа во каква валута е направена или изразена. Утврдувањето на идентитетот на клиентот се врши

и во случаи кога субјектот ќе утврди дека се работи за неколку поврзани трансакции во износ од 15.000 ЕВРА или повеќе во денарска противвредност на денот на вр-шење на трансакцијата. Субјектите се должни да го утврдуваат идентитетот

на клиентот секогаш кога постои основа за сомневање за перење пари.


Идентификација на ополномоштувачот Член 10

Доколку трансакцијата се врши во име и за сметка на трето лице, субјектите, во случаите во кои законот пропи-шува таква обврска, се должни да го утврдуваат иденти-тетот на лицето коешто ја врши трансакцијата, како и на носителот на правата, односно странката во чие име и сметка дејствува клиентот (ополномоштувачот). Доколку не е сигурно дали клиентот дејствува во

свое име и сметка или во име и сметка на трето лице, субјектот е должен да побара од него информација за утврдување на идентитетот на носителот на правата (ополномоштувачот).

Идентификација кога клиентот не е физички

присутен Член 11

Во случај на примена на нови технологии, кога кли-ентот со кој се воспоставува деловен однос или се из-вршува одредена трансакција не е физички присутен за целите на идентификацијата, субјектите се должни да побараат дополнителни документи за докажување или дополнителни мерки за верификување или потврдува-ње на добиената документација. Доколку документите од ставот 1 на овој член, не

се обезбедени, субјектите се должни да побараат прво-то плаќање да се врши преку сметка отворена од кли-ентот во финансиската институција.

Одбивање да се изврши или задржување на трансакцијата

Член 12 Ако клиентот, ополномоштувачот, односно транс-

акцијата не се идентификувани во случаите на задол-жителна идентификација, субјектот е должен да го од-бие извршувањето на трансакцијата или деловниот или друг однос или правната работа, или ако е во тек да ја задржи и веднаш писмено да ја извести Дирекцијата за задржувањето, односно одбивањето да се изврши тран-сакцијата. Со известувањето од ставот 1 на овој член субје-

ктот доставува до Дирекцијата податоци за видот на трансакцијата, деловниот или друг однос или правната работа и сите други податоци и сознанија со кои распо-лага, заради идентификација на клиентот, односно трансакцијата. Задржувањето може да трае се додека не биде ин-

дентификуван клиентот, односно трансакцијата или не бидат одредени мерки предвидени за сомнителна трансакција (од член 29 до член 33) на овој закон.

Забрана на вршење готовински плаќања

Член 13 Се забранува вршење на готовински плаќања, од-

носно исплата или примање на готови пари во износ од 15.000 ЕВРА или повеќе во денарска противвредност во вид на една или повеќе поврзани трансакции, што не е извршено преку финансиска институција овластена за вршење на платен промет.

Субјектите што со закон се овластени за регистра-ција на хартии од вредност, друг имот или правни ра-боти, или за пријавување или вршење на пренос на па-ри, хартии од вредност или друг имот, можат да извр-шат таква регистрација или пренос само ако клиентот поднесе доказ дека преносот на парите над износот од ставот 1 на овој член е извршен преку финансиска ин-ституција овластена за вршење на платен промет.

Посебно следење на одредени трансакции

Член 14 Кога постојат основи на сомневање дека трансак-

цијата е поврзана со перење пари, покрај утврдувањето на идентитетот на клиентот, субјектот треба, доколку е можно, да побара информации за текот на трансакција-та, нејзината цел, крајната дестинација на парите и за сите учесници во трансакцијата.

Во случаите од ставот 1 на овој член, субјектот вед-наш ја известува Дирекцијата, а писмен извештај кој ги содржи сите релевантни информации во врска со трансакцијата и идентитетот на клиентите и другите учесници во трансакцијата до Дирекцијата доставува најдоцна во рок од 24 часа од сознанието за сомнител-носта на трансакцијата.

Член 15 Кога постојат основи на сомневање дека трансакци-

јата е поврзана со терористичка активност на клиентот или учесникот во трансакцијата, или дека парите или имотот што се предмет на трансакцијата се наменети за финансирање на тероризам, покрај утврдувањето на идентитетот на клиентот субјектот треба, доколку е можно, да побара информации за текот на трансакција-та, нејзината цел, крајната дестинација на парите и за сите учесници во трансакцијата. Субјектот во случаите од ставот 1 на овој член вед-

наш ја известува Дирекцијата, а писмен извештај кој ги содржи сите релевантни информации во врска со трансакцијата и идентитетот на клиентите и другите учесници во трансакцијата до Дирекцијата доставува најдоцна во рок од 24 часа од сознанието за сомнител-носта на трансакцијата.

Царинска управа

Член 16 Царинската управа задолжително го евидентира се-

кое внесување и изнесување на готови пари или хартии од вредност преку царинската линија на Република Ма-кедонија, ако износот на парите или на хартиите од вредност го надминува со закон дозволениот максимум. При евидентирањето од ставот 1 на овој член Ца-

ринската управа задолжително прибира податоци за: - идентитетот на лицето кое за себе или за друг вр-

ши внесување или изнесување на готови пари или хар-тии од вредност;

- износот на готови пари или хартии од вредност кој се внесува или изнесува преку царинската линија и

- местото и времето на преминување на царинската линија. Царинската управа задолжително писмено го прија-

вува до Дирекцијата внесувањето и изнесувањето на готови пари или хартии од вредност над 10.000 ЕВРА во денарска противвредност, најдоцна во рок од три ра-ботни дена, од денот на евидентирањето. Царинската управа задолжително писмено го прија-

вува до Дирекцијата внесувањето или изнесувањето на готови пари или хартии од вредност без оглед на изно-сот, секогаш кога постои основа за сомневање за пере-ње пари или финансирање на тероризам најдоцна во рок од 24 часа од сознанието за сомнителноста на вне-сувањето или изнесувањето на готови пари или хартии од вредност.

Менувачки работи Член 17

Субјектите кои во рамките на своето занимање или професија вршат размена на валута (менувачки рабо-ти), покрај другите мерки пропишани со овој закон, се должни да го утврдат идентитетот на клиентот и пред секоја трансакција која вклучува сума поголема од 2.500 ЕВРА во денарска противвредност. Субјектите од ставот 1 на овој член се должни по-

датоците да ги забележуваат по хронолошки редослед во нумериран регистар потпишан од овластениот мену-вач на менувачницата.

Даватели на услуги брз трансфер на пари Член 18

Субјектите кои во рамките на своето занимање или професија вршат брз трансфер на пари, покрај другите мерки пропишани со овој закон, се должни да го утвр-дат идентитетот на клиентот пред трансакција поголе-ма од 2.500 ЕВРА во денарска противвредност.


Субјектите од ставот 1 на овој член се должни по-датоците да ги забележуваат по хронолошки редослед во нумериран регистар, потпишан од одговорното лице на друштвото.

Приредувачи на игри на среќа во играчница

(казино) Член 19

Приредувачи на игри на среќа во играчница (кази-но), покрај другите мерки пропишани со овој закон, се должни да го идентификуваат клиентот веднаш по вле-гувањето во казиното согласно со членот 8 ставови 1, 2 и 3 на овој закон. Податоците од ставот 1 на овој член се водат во ну-

мериран регистар потпишан од одговорно лице на при-редувачот на играта на среќа во играчница (казино).

Чување на податоци

Член 20 Субјектите се должни податоците за идентитетот на

клиентите и за трансакциите обезбедени врз основа на овој закон, да ги чуваат најмалку десет години по извр-шената трансакција, односно сметано од последната трансакција кога се работи за повеќе трансакции кои сочинуваат една целина или најмалку десет години од денот на престанокот на важењето на договорите. Субјектите се должни податоците, на начинот на

кој ги доставиле до Дирекцијата, да ги чуваат најмалку десет години од денот на доставувањето. Податоци за клиент со кој е воспоставен подолго-

траен деловен однос, во смисла на овој закон, се чуваат најмалку десет години од денот на престанокот на де-ловниот однос. Царинската управа е должна да ги чува сите пода-

тоци за внесување или изнесување на готови пари или хартии од вредност, преку царинската линија најмалку десет години од денот на извршениот пренос. Регистарот од членовите 17, 18 и 19 на овој закон

задолжително се чува најмалку десет години од пос-ледниот заведен податок. Во случај на престанок на постоењето на субјектот,

обврската за чување на податоците во рокот определен во ставот 1 на овој член се пренесува врз правните нас-ледници на субјектот. Ако нема правни наследници на правното лице, об-

врската за чување на податоците од ставот 1 на овој член се пренесува врз неговите основачи.

Доверливост на податоците

Член 21 Податоците обезбедени врз основа на овој закон се

доверливи и можат да се користат единствено за откри-вање и спречување на перење пари и финансирање на тероризам. Не се смета за одавање на службена и деловна тајна

доставувањето на податоците од ставот 1 на овој член на Дирекцијата. Вработените во субјектите кои имаат обврска да

преземаат мерки и дејствија за откривање и спречува-ње на перење пари, согласно со овој закон, не смеат да ги користат личните податоци од досијеата на клиенти-те за други цели, освен за спроведување на активности-те наменети за откривање и спречување на перење па-ри и финансирање на тероризам. Субјектите и нивните вработени не смеат да го из-

вестат клиентот или трето лице за доставувањето на податоците до Дирекцијата или за други мерки и дејс-твија преземени врз основа на овој закон.

IV. ДОСТАВУВАЊЕ НА ПОДАТОЦИ

ДО ДИРЕКЦИЈАТА Член 22

Субјектите собраните податоци, информации и до-кументи за извршените трансакции се должни да ги до-стават до Дирекцијата во следниве случаи:

(а) трансакции за кои постои сомневање дека се по-врзани со перење пари;

(б) во случај на готовинска трансакција во износ од 15.000 ЕВРА или повеќе и

(в) во случај на неколку поврзани готовински трансакции во износ од 15.000 ЕВРА или повеќе. Субјектите собраните податоци, информации и до-

кументи за извршените трансакции од ставот 1 точки б) и в) на овој член се должни да ги достават до Дирек-цијата најдоцна во рок од три работни дена од изврше-ната трансакција. Субјектите до Дирекцијата доставуваат извештаи за

трансакциите од ставот 1 на овој член.

Член 23 Покрај субјектите кои ги преземаат мерките и дејс-

твијата предвидени со овој закон, писмени извештаи во случај на сомнение за перење пари и финансирање на тероризам до Дирекцијата може да поднесат и Мини-стерството за внатрешни работи, Финансиската поли-ција, Јавното обвинителство, Народната банка на Ре-публика Македонија, Државната комисија за спречува-ње на корупцијата, супервизиските и инспекциските органи во состав на Министерството за финансии и другите органи на државната управа.

Член 24

Извештаите за трансакциите од членот 22 на овој закон се доставуваат до Дирекцијата по електронски пат или преку телекомуникационите средства (теле-фон, телефакс), а во случај кога тоа не е можно, со дру-ги пишани средства. Извештаите доставени по телефон треба да бидат

потврдени со телефакс, електронски или друг пишан документ најдоцна во рок од три дена од денот на нив-ното доставување. Министерот за финансии ја пропишува содржината

на извештаите од ставот 1 на овој член. Дирекцијата не смее да го открие идентитетот на

вработениот во субјектот кој го доставува извештајот, освен во случаите кога постои сомневање дека врабо-тениот или субјектот извршил казниво дело перење па-ри или на писмено барање на надлежниот суд кога е неопходно да се утврдат факти во текот на кривична постапка.

Известување по прием на податоци

Член 25 Дирекцијата може да го извести субјектот за прие-

мот на податоците, доставени врз основа на членот 22 точка (а) од овој закон. Доколку доставените податоци по оцена на Дирек-

цијата се недоволни, таа може да побара и дополнител-ни информации. Дирекцијата редовно, а најмалку еднаш годишно ги

известува субјектите кои ги доставиле податоците сог-ласно со овој закон за извршените проверки. Надлежниот јавен обвинител е должен да ја извести

Дирекцијата за секоја покрената постапка за кривично дело перење пари.

Член 26 Податоците и извештаите што ги прима, анализира и

обработува Дирекцијата имаат својство на службена тај-на и нејзините службеници не можат да ги искористат за други цели освен за целите утврдени со овој закон. Дирекцијата е должна да ги чува податоците или

извештаите што се однесуваат на конкретна трансакци-ја, односно клиент, најмалку десет години од нивниот прием и по истекот на овој период може да ги уништи.

Пристап и размена на информации

Член 27 Заради извршување на своите надлежности, Дирек-

цијата може да бара податоци и документација од др-жавните органи, финансиските институции или други правни или физички лица.


Дирекцијата може по потреба да разменува инфор-мации со органите надлежни за спроведување на истра-га, освен кога се работи за информации обезбедени од страна на овластени тела за борба против перењето пари и финансирањето на тероризмот на други држави, за што е потребна нивна претходна согласност.

Член 28

Секогаш кога постојат основи на сомневање за сто-рено кривично дело перење пари или финансирање на тероризам, Дирекцијата веднаш изготвува и поднесува извештај со нејзино мислење до надлежните државни органи кои одлучуваат за натамошните дејствија.

Привремени мерки

Член 29

При постоење на основано сомневање за кривично дело перење пари или финансирање на тероризам, Ди-рекцијата најдоцна во рок од 24 часа од сознанието де-ка трансакцијата е во тек поднесува до надлежниот ја-вен обвинител иницијатива за поднесување предлог за определување на привремени мерки што се состојат во запирање на трансакцијата и привремена заплена на парите или имотот. Дирекцијата во рокот од ставот 1 на овој член до-

ставува до субјектот писмен налог за привремено задр-жување на трансакцијата со кој го известува за подне-сената иницијатива за поднесување предлог за опреде-лување на привремени мерки. Задржувањето на трансакцијата трае до донесува-

њето на решение по предлогот, а најдолго 72 часа од задржувањето на трансакцијата.

Член 30

Иницијативата за поднесување предлог за опреде-лување на привремени мерки од членот 29 на овој за-кон, содржи податоци за кривичното дело за кое се ба-ра привремената мерка, фактите и околностите кои ја оправдуваат потребата дека со привремената мерка ќе се постигнат целите за спречување или откривање на тешки кривични дела, податоци за физичкото или правното лица што ја врши трансакцијата и за субје-ктот кај кого се врши трансакцијата.

Член 31

Надлежниот јавен обвинител ја разгледува иниција-тивата за поднесување предлог за определување на при-времени мерки од членот 29 на овој закон и доколку утврди дека е основана, без никакво одлагање, а најдоц-на во рок од 24 часа од приемот на иницијативата доста-вува предлог за определување на привремени мерки до истражниот судија на надлежниот основен суд. Ако надлежниот јавен обвинител утврди дека иници-

јативата за поднесување предлог за определување на привремени мерки од членот 29 став 1 на овој закон е неоснована, должен е без одлагање да ја извести Дирек-цијата, а Дирекцијата веднаш го известува субјектот.

Член 32

Истражниот судија на надлежниот основен суд е должен во рок од 24 часа од приемот на предлогот од членот 31 став 1 на овој закон да донесе решение и без одлагање да го достави до надлежниот јавен обвини-тел, субјектот и клиентот. Надлежниот јавен обвинител е должен за донесено-

то решение на истражниот судија од ставот 1 на овој член веднаш да ја извести Дирекцијата. Против решението на истражниот судија од ставот

1 на овој член, надлежниот јавен обвинител и клиентот имаат право на жалба до кривичниот совет на надлеж-ниот основен суд (член 22 став 6 ЗКП) во рок од три дена од приемот на решението, која не го одлага извр-шувањето на решението.

Програми за спречување на перењето пари Член 33

Субјектите се должни да изготват програми за импле-ментација на мерките и дејствијата со кои ќе се обезбеди:

(а) централизација на податоците за идентитетот на клиентите, носителите на права, ополномоштените, ов-ластените застапници и ополномоштувачите, како и на податоците за сомнителните трансакции;

(б) именување на одговорни лица кои ќе се грижат за спроведувањето на програмата од раководно ниво, како и во секој организационен дел, за чие именување писмено се известува Дирекцијата;

(в) план за постојана обука на одговорните лица и другите вработени;

(г) инструменти за внатрешна проверка на спрове-дување на мерките и дејствијата и

(д) соработка со Дирекцијата.

Член 34 Обврските кои произлегуваат од овој закон не се

однесуваат на адвокатите и нотарите во случаите кога клиентот го застапуваат во судска или друга постапка.

Изземање од одговорност за известување

и задржување Член 35

Нема да се покрене постапка на утврдување на од-говорност за одавање на деловна или службена тајна против лицата или работоводниот орган и вработените во субјектите кои доставиле информации или извештаи во врска со сомнителни трансакции. Не може да се покрене постапка за граѓанска или

кривична одоговорност против службените или одго-ворните лица, работоводниот орган или вработените во субјектите кои доставиле информации или извештаи според одредбите од овој закон, дури и во случај кога постапката по дадените информации и извештаи не до-вела до утврдување на одговорност, односно осуда со правосилна пресуда. Не може да се покрене постапка за граѓанска или

кривична одговорност против службените или одго-ворните лица, работоводниот орган и вработените во субјектите, заради настаната материјална или немате-ријална штета како последица од задржување на транс-акции според одредбите на овој закон, освен ако со та-квото задржување не се исполнети обележјата на некое кривично дело.

Деловна и службена тајна Член 36

Повикувањето на деловна и службена тајна не може да се прифати како основа за одбивање да се достави информација според овој закон.

Меѓународна соработка

Член 37 Дирекцијата во рамките на меѓународната сорабо-

тка може податоците добиени врз основа на овој закон да ги достави по нивно барање и под услов на реципро-цитет до овластени тела и организации на други држа-ви за борба против перењето пари, како и на меѓуна-родни организации кои се занимаваат со откривање и спречување на перење пари и спречување на финанси-рање на тероризам. Дирекцијата може да склучува договори за сорабо-

тка со овластени тела на други држави, како и меѓуна-родни организации кои се занимаваат со борба против перење пари и борба против финансирање на тероризам.

V. НАДЗОР Член 38

Надзорот над примената на мерките и дејствијата го вршат:

- Народната банка на Република Македонија врз банките, штедилниците, менувачниците и давателите на услуги брз трансфер на пари;


- Министерството за финансии врз осигурителните друштва;

- Комисијата за хартии од вредност врз берзата, брокерските друштва и инвестиционите фондови и

- Управата за јавни приходи врз другите финанси-ски институции, друштвата што приредуваат игри на среќа и други правни и физички лица, субјекти на та-квите мерки и дејствија.

Член 39

Коморите на адвокатите и коморите на нотарите, односно другите професионални здруженија на ревизо-рите, сметководителите и другите лица кои самостојно вршат правни и финансиски работи, во рамките на сво-ите надлежности формираат комисии за вршење на надзор над примената на одредбите од овој закон од страна на нивните членови. Членовите на комисиите од ставот 1 на овој член се

именуваат со мандат од четири години без право на повторен избор. За именувањето и составот на комисиите, комори-

те, односно здруженијата ја известуваат Дирекцијата.

Член 40 Органите и институциите од членот 38 на овој за-

кон и комисиите од членот 39 на овој закон се должни да ја известат Дирекцијата за поднесеното барање за покренување на прекршочна постапка за сторен прекр-шок од членовите 41, 42 и 43 на овој закон од страна на субјектите над кои вршат надзор. Дирекцијата може да поднесе образложено барање

до органите и институциите од членот 38 на овој закон и комисиите од членот 39 на овој закон за вршење на контрола на одделни субјекти, по кое тие се должни да постапат и за резултатите од извршената контрола да ја известат Дирекцијата.

VI. КАЗНЕНИ ОДРЕДБИ

Член 41

Со парична казна од 250.000 до 300.000 денари ќе се казни за прекршок правното лице, ако:

- не го утврди идентитетот на клиентот при вршење на трансакцијата или при воспоставување на друг об-лик деловен или договорен однос (член 7);

- исплати или прими готови пари во износ од 15.000 ЕВРА или повеќе во денарска противвредност во вид на една или неколку поврзани трансакции што не е из-вршена преку банка (член 13);

- не побара информации за трансакцијата или не до-стави писмен извештај за трансакција која се следи (член 14);

- не ја извести Дирекцијата за трансакцијата поврза-на со терористичка активност и финансирање на теро-ризам (член 15);

- податоците обезбедени врз основа на овој закон не ги чува најмалку десет години по изврешената трансак-ција, односно по престанокот на деловниот однос, од-носно извршениот пренос (член 20 став 1);

- податоците, на начинот на кој ги доставило до Ди-рекцијата, а обезбедени врз основа на овој закон, не ги чува најмалку десет години од денот на доставувањето (член 20 став 2);

- регистарот не го чува најмалку десет години од последниот заведен податок (член 20 став 5);

- податоците обезбедени врз основа на овој закон се користат спротивно од намената утврдена со закон (член 21);

- не поднесат извештај до Дирекцијата за извршени трансакции (член 22);

- изврши трансакција спротивно на налогот на Ди-рекцијата или привремените мерки одредени од судот (од член 29 до член 32) и

- не изготват програми за заштита од перење пари (член 33).

За прекршокот од ставот 1 на овој член ќе се казни и одговорното лице на правното лице со парична казна од 40.000 до 50.000 денари.

Член 42

Со парична казна од 150.000 до 250.000 денари ќе се казни за прекршок правното лице, ако:

- при утврдување на идентитетот на клиентот не по-стапи согласно со овој закон (член 8);

- не го утврди идентитетот на клиентот при транс-акција над определениот износ со овој закон (член 9);

- не се утврди идентитетот на ополномоштеникот и лицето во чие име се врши трансакцијата (член 10);

- не ја одбие или задржи неидентификуваната трансакција (член 12);

- не се пријави внесување и изнесување на готови пари или хартии од вредност преку царинска линија, над определениот износ, или во случај кога постои ос-нова за сомневање за перење пари или финансирање на тероризам (член 16);

- не го утврди идентитетот на клиентот при размена на валута, во износ поголем од износот определен со овој закон или не го идентификува клиентот веднаш по влегувањето во казиното (членови 17 и 19);

- не го утврди идентитетот на клиентот пред секоја трансакција поголема од 2.500 ЕВРА (член 18) и

- собраните податоци, информации и документи за извршените трансакции не ги достави до Дирекцијата (член 22). За прекршокот од ставот 1 на овој член ќе се казни

и одговорното лице на правното лице со парична казна од 30.000 до 40.000 денари.

Член 43

Со парична казна од 40.000 до 50.000 денари ќе се казни за прекршок физичкото лице ако во рамките на своето работење:

- не го утврди идентитетот на клиентот при врше-њето на трансакција или воспоставување на друг облик на деловен или договорен однос (член 7);

- не ја одбие или задржи неидентификуваната трансакција (член 12);

- не побара доказ за извршена трансакција преку банка (член 13);

- не ја извести Дирекцијата за трансакција поврзана со терористичка активност и финансирање на терори-зам (член 15);

- не го утврди идентитетот на клиентот при разме-ната на валута, во износ поголем од износот определен со овој закон или не го идентификува клиентот веднаш по влегувањето во казиното (членови 17 и 19);

- не го утврди идентитетот на клиентот пред секоја трансакција поголема од 2.500 ЕВРА (член 18);

- податоците обезбедени врз основа на овој закон не ги сочува онолку време колку што е определено со овој закон (член 20);

- податоците обезбедени врз основа на овој закон ги ко-ристи спротивно од намената утврдена со закон (член 21);

- собраните податоци, информации и документи за извршените трансакции не ги достави до Дирекцијата (член 22) и

- изврши трансакција спротивно на налогот на Ди-рекцијата или привремените мерки одредени од судот (од член 29 до член 32). За прекршокот од ставот 1 на овој член покрај па-

ричната казна може да се изрече и мерка на безбедност забрана на вршење на професија, дејност или должност од три месеца до една година.

VII. ПРЕОДНИ И ЗАВРШНИ ОДРЕДБИ

Член 44

Коморите, односно професионалните здруженија од членот 39 на овој закон се должни да ги формираат ко-мисиите од членот 39 на овој закон најдоцна во рок од 90 дена од денот на влегувањето во сила на овој закон и за тоа да ја известат Дирекцијата.


Член 45 Листите на индикатори за препознавање на сомни-

телни трансакции од членот 4 на овој закон, Дирекци-јата во соработка со субјектите и органите кои вршат надзор врз нивното работење ќе ги утврди најдоцна во рок од 18 месеца од денот на влегување во сила на овој закон.

Член 46 Со денот на влегувањето во сила на овој закон, пре-

станува да важи Законот за спречување на перење пари ("Службен весник на Република Македонија" бр. 70/2001).

Член 47

Овој закон влегува во сила осмиот ден од денот на објавувањето во "Службен весник на Република Маке-донија".

___________

L I GJ I PËR PARANDALIMIN E LARJES SË PARAVE

DHE TË FITIMEVE TJERA NGA VEPRA PENALE

I. DISPOZITA TË PËRGJITHSHME

Neni 1 Me këtë ligj rregullohen masat dhe veprimet për

zbulimin dhe parandalimin e larjes së parave dhe të fitimeve tjera nga vepra penale, si dhe organizimi dhe kontrollimi i zbatimit të tyre.

Përkufizime

Neni 2 Shprehje të caktuara që përdoren në këtë ligj e kanë

këtë domethënie: 1. "Larja e parave dhe fitimeve tjera nga vepra

penale� (në tekstin e mëtejmë: larja e parave) konsiderohen veprimet e parapara me Kodin Penal si vepër penale larje parash dhe fitimeve tjera nga vepra penale (neni 273 KP), të kryera nga personat fizik ose juridik.

2. �Fitim nga vepra penale� llogaritet çdo pronë ose e mirë e fituar, në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthortë, me kryerje të veprës penale. Kjo shprehje e përfshin edhe fitimin nga vepra penale e kryer jashtë vendit, me kusht që në kohën kur është kryer të ketë qenë e paraparë si vepër penale sipas ligjeve të shtetit ku është kryer vepra por edhe sipas ligjeve të Republikës së Maqedonisë.

3. �Pronë� paraqet pronësi e çdo lloji, materiale ose jomateriale, e tundshme ose e patundshme, trupore ose jotrupore, të drejta tjera mbi sendet, kërkesa, si edhe dokumentet publike dhe dokumente tjera legale për pronësi, të drejta tjera, kërkesa dhe aktiva në formë të shkruar ose elektronike.

4. � Institucion financiar� është personi juridik ose fizik i cili kryen një ose më shumë aktivitete në lidhje me grumbullimin e depozitave, lejimin e kredive, emetimin e kartelave për para, këmbimin e valutave, konsalting ekonomiko-financiar, lizing financiar, faktoring, punë në lidhje me sigurimin, punë me letra me vlerë për llogari të vet dhe për llogari të komintentit, ruajtja dhe menaxhimi me para, letra me vlerë dhe sende prej metaleve fisnike, dhe aktivitete tjera financiare të përcaktuara me ligj.

5. �Subjekte� janë personat që kanë obligim t�i ndërmarrin masat dhe veprimet për parandalimin dhe zbulimin e larjes së parave të parapara me këtë ligj, edhe atë:

- institucionet financiare dhe personat zyrtar dhe përgjegjës në to;

- personat juridik dhe fizik të cilët i kryejnë aktivitetet si vijon:

a) veprimtari qarkullimi me patundshmëri; b) revizion, kontabilitet dhe konsalting financiar; c) shërbime noteri, avokati dhe shërbime tjera juridike

që kanë të bëjnë me: shitblerjen e patundshmërive ose firmave, menaxhimin me para dhe me letra me vlerë, hapjen dhe disponimin me llogari bankare, kasafortë dhe

llogari tjera, themelimin dhe pjesëmarrjen në menaxhimin ose punën e personave juridik, përfaqësimin e klientëve në transaksione financiare dhe qarkullimin me patudshmëri;

ç) veprimtari qarkullimi me vepra artistike, antikuitete dhe sende tjera për konsum të gjerë me vlerë më të madhe;

d) veprimtari qarkullimi me mallra me akciza; dh) punë që kanë të bëjnë me emetimin e kartelave për

pagim dhe kartelave kreditore; e) përpunimi dhe qarkullimi me metale fisnike, gur të

çmueshëm; ë) agjenci udhëtimi dhe turistike, dhe f) aktivitete tjera të ngjashme me të cilat fitohet pronë

dhe mënyra tjera të disponimit ose menaxhimit me para ose pronë;

- shoqëri për organizimin e lojërave të fatit (kasino dhe tjetër);

- përfaqësi të huaja, degë, filijala dhe pjesë të subjekteve, që janë të regjistruara jashtë vendit dhe kryejnë veprimtari në Republikën e Maqedonisë, si edhe përfaqësi, degë, filiala dhe pjesë të subjekteve të regjistruara në Republikën e Maqedonisë, që kryejnë veprimtari në shtet të huaj, dhe

- shoqata të qytetarëve dhe fondacione. 6. �Klient� llogaritet çdo person juridik apo fizik i cili në

emër të vet dhe në llogari të vet ose në emër të vet por në llogari të huaj ose në emër të huaj për llogari të huaj, kryen punë në lidhje me depozitimin, kreditimin, këmbimin, transferin dhe transaksione tjera me para, ose merr pjesë në kontraktimin e punëve juridike me të cilat fitohet pronë dhe lloje tjera të disponimit me para ose pronë.

7. �Para� janë mjete për pagim të cilat sipas ligjit janë në qarkullim në Republikën e Maqedonisë ose në shtet të huaj.

8. �Financimi i terrorizmit� ngërthen aktivitete që kanë të bëjnë me sigurimin e mjeteve për financimin e aktivitetit terrorist, terroristëve dhe organizatave terroriste.

II. DREJTORIA PËR PARANDALIMIN E LARJES

SË PARAVE Neni 3

Për grumbullimin, përpunimin, analizën, ruajtjen dhe dërgimin e të dhënave të pranuara nga subjektet që janë të obliguara të ndërmarrin masa dhe veprime për zbulimin dhe parandalimin e larjes së parave, themelohet Drejtoria për parandalimin e larjes së parave (në tekstin e mëtejmë: Drejtoria), si organ në përbërje të Ministrisë së Financave.

Drejtorin e Drejtorisë e emëron Qeveria e Republikës së Maqedonisë për një periudhë prej katër vjetësh, me propozim të ministrit të Financave.

Mandati i drejtorit pushon: - pas skadimit të katër vjetëve nga dita e emërimit; - në rast të vdekjes; - në rast të dorëheqjes së tij; - në rast të shkarkimit; - në rast se është dënuar për vepër penale për të cilën

sipas ligjit është paraparë dënim me burg në kohëzgjatje prej më së paku gjashtë muajsh;

- kur nga ana e gjykatës i është shqiptuar masa për ndalim të kryerjes së veprimtarisë të personit udhëheqës në institucion ;

- nëse e ka humbur aftësinë për punë. Drejtori mund të shkarkohet, në lidhje me paragrafin 3

alineja 4 nga ky nen: - për shkak të kryerjes joprofesionale ose jokoshiente të

detyrës së drejtorit dhe mungesës së rezultateve pozitive në punën e Drejtorisë, të cilat i verifikon Qeveria në bazë të raportit për punën e Drejtorisë, dhe

- në rast të sëmundjes së rëndë dhe të gjatë e cila e pengon në kryerjen e obligimeve të veta.

Kompetenca

Neni 4 Drejtoria i ka këto kompetenca: - grumbullon, përpunon, analizon, ruan dhe dërgon të

dhëna të pranuara nga subjektet në bazë të këtij ligji;


- harton dhe paraqet raport me mendimin e saj pranë organeve kompetente çdo herë kur ekzistojnë baza dyshimi për vepër të kryer penale, larje parash;

- ngre iniciativë për paraqitjen e propozimit për përcaktimin e masave të përkohshme pranë prokurorit publik kompetent;

- bashkëpunon me Ministrinë e Punëve të Brendshme, Policinë financiare, Prokurorinë Publike, Drejtorinë e Doganave, Bankën Popullore të Republikës së Maqedonisë, Drejtorinë e të Hyrave Publike, Inspektoratin Devizor Shtetëror, Komisionin e letrave me vlerë, Komisionin shtetëror për parandalimin e korrupcionit dhe me organe tjera shtetërore, si edhe me institucione tjera dhe trupa ndërkombëtare për luftë kundër larjes së parave dhe kundër financimit të terrorizmit;

- lidh marrëveshje bashkëpunimi dhe shkëmben të dhëna dhe informata ma trupa të autorizuar të shteteve tjera dhe me organizata ndërkombëtare të cilat merren me luftë kundër larjes së parave dhe kundër financimit të terrorizmit;

- ngre iniciativa për propozimin e ligjeve dhe akteve nënligjore që kanë të bëjnë me parandalimin dhe zbulimin e larjes së parave dhe me pengimin e financimit të terrorizmit dhe jep vlerësime për propozimligje që kanë rëndësi të posaçme për parandalimin e larjes së parave dhe pengimin e financimit të terrorizmit;

- paraqet raport për punët që janë në kompetencat e saj, me kërkesë të ministrit të Financave dhe të Qeverisë së Republikës të Maqedonisë, së paku një herë në vit;

- merr pjesë në përsosjen profesionale të personave përgjegjës në subjektet që janë të obliguara t�i zbatojnë masat dhe veprimet për parandalimin e larjes së parave;

- përcakton listat e indikatorëve për zbulimin e transaksioneve të dyshimta në bashkëpunim me subjektet dhe organet që kryejnë mbikëqyrje mbi punën e tyre;

- kryen edhe punë të tjera të përcaktuara me këtë ligj.

III. MASAT DHE VEPRIMET PËR PARANDALIMIN E LARJES SË PARAVE

Neni 5

Masat dhe veprimet për zbulimin dhe parandalimin e larjes së parave (në tekstin e mëtejmë: masa dhe veprime), të cilat subjektet i ndërmarrin nga neni 2, paragrafi 1, pika 5 e këtij ligji, janë:

- identifikimi i klientëve (njohe klientin tënd); - përcjellje e transaksioneve të caktuara ; - grumbullimi, ruajtja dhe dërgimi i të dhënave për

transaksionet dhe për klientët të cilët i kryejnë; - futja e programeve të brendshme për implementimin e

masave për parandalimin e larjes së parave.

Neni 6 Obligimi për ndërmarrjen e masave dhe veprimeve të

parapara me këtë ligj, mbetet edhe në rast se subjektet janë në procedurë falimentimi dhe likuidimi.

Identifikimi i klientëve

Neni 7 Subjektet janë të obliguara ta verifikojnë identitetin e

klientëve gjatë realizimit të transaksioneve ose të vendosin forma tjera afariste ose raport marrëveshjeje në rastet e përcaktuara me këtë ligj.

Institucionet financiare janë të obliguara ta verifikojnë identitetin dhe adresën e klientëve të tyre edhe para hapjes së llogarisë apo librezës së kursimit; pranim për ruajtje të aksioneve, fletëobligacioneve ose letrave tjera me vlerë; mundësimi për shfrytëzimin e kasafortave; qeverisja me pronën ose efektuimi apo pranimi i pagesës në emër të personit të tretë.

Gjatë kryerjes së punëve që kanë të bëjnë me sigurimin e jetës, shoqëritë e sigurimeve janë të obliguara ta verifikojnë identitetin e klientit në rastet kur shuma e premisë së këstit apo shuma e premisë e më tepër kësteve që duhet të paguhen brenda një viti i tejkalon 1 000 euro në kundërvlerë në denarë ose kur pagimi i premisë së vetme e tejkalon shumën prej 2 500 euro në kundërvlerë në denarë.

Neni 8 Identiteti i personit fizik verifikohet përmes dorëzimit

të dokumentit origjinal, oficial dhe valid (dokumente personale) apo kopje të vërtetuar te noteri, e cila ka fotografinë e personit.

Nga dokumenti verifikohet emri, mbiemri, datëlindja, vendi dhe adresa e banimit, numri unik i amzës dhe numri i letërnjoftimit dhe organi i cili e ka lëshuar.

Identiteti i personit të huaj fizik verifikohet në bazë të të dhënave të shënuara në dokumentin e tij të udhëtimit në origjinal ose në kopje të vërtetuar te noteri.

Identiteti i personit juridik verifikohet me paraqitjen e regjistrimit gjyqësor në origjinal apo me kopje të vërtetuar te noteri.

Nga certifikata e regjistrimit gjyqësor verifikohet selia dhe numri tatimor i personit juridik.

Në rast kur klienti është person i cili nuk i nënshtrohet regjistrimit gjyqësor, verifikimi i identitetit bëhet sipas dokumentit origjinal ose sipas kopjes së dokumentit të vërtetuar te noteri për themelimin e tij apo për regjistrimin e emrit, përkatësisht emërtimit, adresës ose selisë së veprimtarisë.

Organi udhëheqës, të punësuarit dhe përfaqësuesit e prokuruar për të hyrë në raporte afariste në emër të personit të tretë i bashkangjesin dokumentet e cekura në paragrafët 1 dhe 3 të këtij neni, si edhe dokumentet që e verifikojnë identitetin dhe adresën e prokuristit.

Nga dokumentet e paragrafëve 1, 3, 4, 6 dhe 7 të këtij neni, subjektet detyrimisht mbajnë nga një kopje.

Në rastet në të cilat me këtë ligj është përcaktuar identifikim i detyrueshëm i klientit, në akte futen edhe të dhëna për transaksionin e realizuar që ka të bëjë me pjesëmarrësit tjerë në transaksionin, qëllimet, kohën dhe vendin e transaksionit, shumën, llojin dhe mënyrën e transaksionit dhe llojin e mjeteve për pagesë.

Neni 9

Subjektet janë të obliguara ta verifikojnë identitetin e klientit gjatë çdo transaksioni në vlerë prej 15 000 euro ose më shumë në kundërvlerë në denarë në ditën e realizimit të transaksionit, pa marrë parasysh faktin se në cilën valutë është realizuar apo shprehur.

Verifikimi i identitetit të klientit bëhet në ato raste kur subjekti do të konfirmojë se bëhet fjalë për disa transaksione të ndërlidhura, në shumë prej 15 000 euro ose më shumë në kundërvlerë në denarë në ditën e realizimit të transaksionit.

Subjektet janë të obliguara, çdo herë ta verifikojnë identitetin e klientit kur për këtë ekziston bazë dyshimi për larje parash.

Identifikimi i prokuristit

Neni 10 Në qoftë se transaksioni bëhet në emër dhe për

llogarinë e personit të tretë, subjektet, në rastet në të cilat ligji përcakton obligim të tillë, janë të obliguara ta verifikojnë identitetin e personit që e bën transaksionin, si edhe të bartësit të të drejtave, respektivisht pala në emrin dhe në llogarinë e së cilës vepron klienti (prokuristi).

Në qoftë se nuk është e sigurt nëse klienti vepron në emër dhe llogari të vet ose, në emër dhe llogari të personit të tretë, subjekti është i obliguar të kërkojë nga ai informatë për verifikimin e identitetit të bartësit të të drejtave (prokuristit).

Identifikimi kur klienti nuk është fizikisht i pranishëm

Neni 11 Në rast të përdorimit të teknologjive të reja, kur klienti

me të cilin vendoset marrëdhënie afariste ose bëhet transaksion i caktuar, nuk është fizikisht i pranishëm për qëllimet e identifikimit, subjektet janë të obliguar të kërkojnë dokumente plotësuese për dëshmim ose masa plotësuese për verifikimin ose konfirmimin e dokumentacionit të pranuar.


Në qoftë se dokumentet nga paragrafi 1 i këtij neni nuk janë siguruar, subjektet janë të obliguara të kërkojnë që pagimi i parë të bëhet përmes llogarisë së hapur nga klienti, në institucion financiar.

Refuzimi i kryerjes ose mbajtja e transaksionit

Neni 12 Nëse klienti, prokuristi respektivisht transaksioni, nuk

janë identifikuar në rastet e identifikimit të detyrueshëm, subjekti është i obliguar ta refuzojë kryerjen e transaksionit ose marrëdhënien afariste ose tjetër marrëdhënie ose punën juridike ose nëse është në rrjedhë, ta mbajë dhe menjëherë ta njoftojë me shkrim Drejtorinë për mbajtjen, respektivisht refuzimin për kryerjen e transaksionit.

Me njoftimin nga paragrafi 1 i këtij neni, subjekti i dërgon Drejtorisë të dhëna për llojin e transaksionit, marrëdhënien afariste ose marrëdhënien tjetër ose punën juridike dhe të gjitha të dhënat dhe njohuritë tjera me të cilat disponon, për shkak të identifikimit të klientit gjegjësisht transaksionit.

Mbajtja mund të zgjasë derisa nuk identifikohet klienti respektivisht transaksioni ose nuk përcaktohen masa të parapara për transaksion të dyshimtë (prej nenit 29 deri te neni 33) të këtij ligji.

Ndalimi i kryerjes së pagimeve me para në dorë Neni 13

Ndalohet kryerja e pagimeve me para në dorë, gjegjësisht pagimi ose pranimi i parave të gatshme në shumë prej 15.000 euro ose më shumë, në kundërvlerë në denarë, në formë të një ose më shumë transaksioneve të ndërlidhura, që nuk është bërë përmes institucionit financiar të autorizuar për kryerjen e qarkullimit pagesor.

Subjektet të cilat me ligj janë të autorizuara për regjistrimin e letrave me vlerë, pronës tjetër ose punëve juridike, ose për paraqitjen ose kryerjen e transferit të parave, letrave me vlerë ose pronës tjetër, mund të kryejnë regjistrim ose transfer të tillë, vetëm nëse klienti paraqet dëshmi se transferi i parave mbi shumën nga paragrafi 1 i këtij neni, është kryer përmes institucionit financiar të autorizuar për kryerjen e qarkullimit pagesor.

Përcjellja e posaçme e transaksioneve të caktuara Neni 14

Kur ekzistojnë baza për dyshim se transaksioni është i lidhur me larjen e parave, përveç verifikimit të identitetit të klientit, subjekti duhet, nëse është e mundshme, të kërkojë informata për rrjedhën e transaksionit, qëllimin e tij, destinacionin e fundit të parave dhe për të gjithë pjesëmarrësit në transaksion.

Në rastet nga paragrafi 1 i këtij neni, subjekti menjëherë e njofton Drejtorinë, ndërsa raport me shkrim i cili i përmban të gjitha informatat relevante në lidhje me transaksionin dhe identitetin e klientëve dhe pjesëmarrësve tjerë në transaksion, Drejtorisë i paraqet më së voni në afat prej 24 orësh, nga momenti i njohurisë për dyshueshmërinë e transaksionit.

Neni 15 Kur ekzistojnë baza për dyshim se transaksioni është i

ndërlidhur me aktivitet terroristik të klientit ose pjesëmarrësit në transaksion, ose se paratë ose prona që janë lëndë e transaksionit, janë të dedikuara për financim të terrorizmit, përveç verifikimit të identitetit të klientit, subjekti duhet, nëse është e mundshme, të kërkojë informata për rrjedhën e transaksionit, qëllimin e tij, destinacionin e fundit të parave dhe për të gjithë pjesëmarrësit në transaksion.

Subjekti, në rastet nga paragrafi 1 i këtij neni, menjëherë e njofton Drejtorinë, ndërsa raport me shkrim i cili i përmban të gjitha informatat relevante në lidhje me transaksionin dhe identitetin e klientëve dhe pjesëmarrësve tjerë në transaksion,Drejtorisë i paraqet më së voni në afat prej 24 orësh, nga momenti i njohurisë për dyshueshmërinë e transaksionit.

Drejtoria doganore Neni 16

Drejtoria doganore, detyrimisht e evidenton çdo depozitim dhe tërheqje të parave të gatshme ose letrave me vlerë përmes linjës doganore të Republikës së Maqedonisë, nëse shuma e parave ose letrave me vlerë e tejkalon maksimumin e lejuar me ligj.

Gjatë evidentimit nga paragrafi 1 i këtij neni, Drejtoria doganore detyrimisht grumbullon të dhëna për:

- identitetin e personit i cili për vete ose për person tjetër bën depozitim ose tërheqje të parave të gatshme ose letrave me vlerë;

- shumën e parave të gatshme ose letrave me vlerë që depozitohet ose tërhiqet përmes linjës doganore, dhe

-vendin dhe kohën e kalimit të linjës doganore. Depozitimi dhe tërhiqja e parave të gatshme ose letrave

me vlerë mbi 10.000 euro në kundërvlerë në denarë, i paraqitet Drejtorisë, më së voni në afat prej tre ditë pune.

Drejtoria doganore, detyrimisht ia paraqet me shkrim Drejtorisë depozitimin ose tërheqjen e parave të gatshme ose letrave me vlerë mbi 10 000 euro në kundërvlerë në denarë, më së voni në afat prej tri ditë pune, prej ditës së evidentimit.

Drejtoria doganore, detyrimisht me shkrim ia paraqet Drejtorisë depozitimin ose tërheqjen e parave të gatshme ose letrave me vlerë pa marrë parasysh shumën, gjithmonë kur ekziston bazë për dyshim për larjen e parave ose financimin e terrorizmit më së voni në afat prej 24 orësh nga njoftimi për dyshueshmërinë e depozitimin ose tërheqjen e parave të gatshme ose të letrave me vlerë.

Punë këmbimi

Neni 17 Subjektet të cilat në suazat e veprimtarisë ose

profesionit të tyre, kryejnë këmbim valutash (punë këmbimi), përveç masave të tjera të përcaktuara me këtë ligj, janë të obliguar ta verifikojnë identitetin e klientit edhe para çdo transaksioni i cili përfshin shumë më të lartë se 2.500 euro në kundërvlerë në denarë.

Subjektet nga paragrafi 1 i këtij neni, janë të detyruara të dhënat t�i shënojnë sipas rendit kronologjik në regjistër numerik, të nënshkruar nga këmbyesi i autorizuar i këmbimores.

Ofruesit e shërbimeve transfer i shpejtë i parave

Neni 18 Subjektet të cilat në suazat e veprimtarisë ose profesionit

të tyre, kryejnë transfer të shpejtë të parave, përveç masave të tjera të përcaktuara me këtë ligj, janë të obliguara ta verifikojnë identitetin e klientit para transaksionit më të lartë se 2.500 euro në kundërvlerë në denarë.

Subjektet nga paragrafi 1 i këtij neni, janë të detyruara të dhënat t�i shënojnë sipas rendit kronologjik në regjistër numerik, të nënshkruar nga personi përgjegjës i shoqërisë.

Organizuesit e lojërave të fatit në sallonet e lojërave

(kasino) Neni 19

Organizuesit e lojërave të fatit në sallonet e lojërave (kasino), përveç masave tjera të përcaktuara me këtë ligj, janë të detyruar ta identifikojnë klientin menjëherë pas hyrjes në kasino, në pajtim me nenin 8, paragrafët 1, 2 dhe 3 të këtij ligji.

Të dhënat nga paragrafi 1 i këtij neni, mbahen në regjistër numerik të nënshkruar nga personi përgjegjës i organizuesit të lojës së fatit në sallonet e lojërave (kasino).

Ruajtja e të dhënave

Neni 20 Subjektet, janë të obliguara që të dhënat e siguruara në

bazë të këtij ligji, për identitetin e klientëve dhe për transaksionet, t�i ruajnë më së paku dhjetë vjet pas transaksionit të kryer, gjegjësisht llogaritur nga transaksioni i fundit kur bëhet fjalë për më shumë transaksione të cilat përbëjnë një tërësi ose më së paku dhjetë vjet nga dita e pushimit të vlefshmërisë së kontratave.


Subjektet janë të obliguara që të dhënat, në mënyrën në të cilën ia kanë dorëzuar Drejtorisë, t�i ruajnë së paku dhjetë vjet nga dita e dorëzimit.

Të dhënat për klient me të cilin është vendosur marrëdhënie më afatgjate afariste, sipas këtij ligji, ruhen së paku dhjetë vjet nga dita e pushimit të vlefshmërisë së kontratave.

Drejtoria doganore, është e obliguar t�i ruajë të gjitha të dhënat për depozitimin ose tërheqjen e parave të gatshme ose letrave me vlerë përmes linjës doganore, së paku dhjetë vjet nga dita e transferit të kryer.

Regjistri nga nenet 17, 18 dhe 19, domosdo ruhet së paku dhjetë vjet prej të dhënës së fundit të regjistruar.

Në rast të pushimit të ekzistimit të subjektit, obligimi për ruajtjen e të dhënave në afatin e përcaktuar në paragrafin 1 të këtij neni, bartet mbi trashëgimtarët juridik të subjektit.

Nëse nuk ka trashëgimtarë juridik të personit juridik, obligimi për ruajtjen e të dhënave nga paragrafi 1 i këtij neni, bartet mbi themeluesit e tij.

Besueshmëria e të dhënave

Neni 21 Të dhënat e siguruara në bazë të këtij ligji, janë të

besueshme dhe mund të shfrytëzohen vetëm për zbulimin dhe parandalimin e larjes së parave dhe financimin e terrorizmit.

Nuk konsiderohet si zbulim i sekretit zyrtar dhe afarist dorëzimi i të dhënave nga paragrafi 1 i këtij neni Drejtorisë.

Të punësuarit në subjektet të cilat kanë obligim të ndërmarrin masa dhe aktivitete për zbulimin dhe parandalimin e larjes së parave, në pajtim me këtë ligj, nuk guxojnë t�i shfrytëzojnë të dhënat personale nga dosjet e klientëve për qëllime tjera, përveç për zbatimin e aktiviteteve të dedikuara për zbulimin dhe parandalimin e larjes së parave dhe financimin e terrorizmit.

Subjektet dhe të punësuarit e tyre, nuk guxojnë ta lajmërojnë klientin ose personin e tretë për dorëzimin e të dhënave Drejtorisë ose për masa dha aktivitete tjera të ndërmarra në bazë të këtij ligji.

IV. DORËZIMI I TË DHËNAVE DREJTORISË

Neni 22

Subjektet, të dhënat e grumbulluara, informatat dhe dokumentet për transaksionet e kryera, janë të obliguar t�ia dorëzojnë Drejtorisë në këto raste:

(a) transaksione për të cilat ekziston dyshimi se janë të ndërlidhura me larjen e parave;

(b) në rast të transaksionit me para në dorë, në shumë prej 15.000 euro ose më tepër;

(c) në rast të disa transaksioneve të ndërlidhura me para në dorë, në shumë prej 15.000 euro ose më tepër.

Subjektet, Drejtorisë ia paraqesin raportet për transaksionet nga paragrafi 1 i këtij neni.

Neni 23

Përveç subjekteve të cilat i ndërmarrin masat dhe aktivitetet e parapara me këtë ligj, Drejtorisë, raporte me shkrim në rast të dyshimit për larjen e parave dhe financimin e terrorizmit, mund t�i paraqesin edhe Ministria e Punëve të Brendshme, Policia Financiare, Prokuroria Publike, Banka Popullore e Republikës së Maqedonisë, Komisioni Shtetëror për Pengimin e Korrupcionit, organet supervizore dhe inspektuese në përbërje të Ministrisë së Financave dhe organet tjera të administratës shtetërore.

Neni 24

Raportet për transaksionet nga neni 22 i këtij ligji, i dorëzohen Drejtorisë përmes postës elektronike ose përmes mjeteve të telekomunikimit (telefon, telefaks), ndërsa në rastet kur kjo nuk është e mundur, me mjete tjera të shkruara.

Raportet e dorëzuara me anë të telefonit, duhet të konfirmohen me telefaks, në mënyrë elektronike ose dokument tjetër të shkruar, më së voni në afat prej tre ditësh nga dita e dorëzimit të tyre.

Ministri i Financave, e përcakton përmbajtjen e raporteve nga paragrafi 1 i këtij neni.

Drejtoria, nuk guxon ta zbulojë identitetin e të punësuarit në subjektin i cili e dorëzon raportin, përveç në rastet kur ekziston dyshimi se i punësuari ose subjekti ka bërë vepër penale larje parash ose me kërkesë me shkrim të gjyqit kompetent, kur është e domosdoshme të vërtetohen fakte gjatë procedurës penale.

Lajmërim pas pranimit të të dhënave

Neni 25 Drejtoria mund ta lajmërojë subjektin për pranimin e të

dhënave, të dërguara në bazë të nenit 22 pika (a) е këtij ligji. Nëse të dhënat e dërguara me vlerësimin e Drejtorisë

janë të pamjaftueshme, ajo mund të kërkojë edhe informata plotësuese.

Drejtoria rregullisht, por së paku një herë në vit i lajmëron subjektet që i kanë dërguar të dhënat në pajtim me këtë ligj për kontrollimet e bëra.

Prokurori kompetent publik është i obliguar ta lajmërojë Drejtorinë për çdo procedurë të ngritur për vepër penale për larje parash.

Neni 26

Të dhënat dhe raportet të cilat i pranon, analizon dhe përpunon Drejtoria kanë cilësi të sekretit zyrtar dhe nëpunësit e saj nuk mund t'i shfrytëzojnë për qëllime të tjera përveç për qëllimet e vërtetuara me këtë ligj.

Drejtoria është e obliguar t'i ruajë të dhënat ose raportet që i përkasin transaksionit konkret, përkatësisht klientit, së paku dhjetë vjet nga pranimi i tyre pas kalimit të kësaj periudhe mund t'i zhdukë.

Qasje dhe këmbimi i informatave

Neni 27 Përshkak të kryerjes së kompetencave të veta, Drejtoria

mund të kërkojë të dhëna dhe dokumentacion nga organet shtetërore, institucionet financiare apo persona të tjerë fizik dhe juridik.

Drejtoria sipas nevojës mund të këmbejë informata me organet kompetente për kryerjen e hetimit, përveç kur punohet për informata të siguruara nga ana e trupave të autorizuar për luftë kundër larjes së parave dhe financimin e terrorizmit në shtete të tjera, për çka është e nevojshme pajtueshmëria e tyre paraprake.

Neni 28

Çdoherë kur ekzistojnë baza për dyshim për vepër të kryer penale të larjes së parave apo financimin e terrorizmit, Drejtoria menjëherë përgatit dhe u dorëzon raport me mendimin e saj organeve kompetente shtetërore të cilat vendosin për veprimet e tyre të mëtejme.

Masa të përkohshme

Neni 29 Gjatë ekzistimit të dyshimit me bazë për vepër penale të

larjes së parave ose financim të terrorizmit, Drejtoria më së voni në afat prej 24 orëve nga njohuria se transaksioni është në rrjedhë, i paraqet iniciativë prokurorit kompetent publik për dorëzimin e propozimit për përcaktimin e masave të përkohshme të cilat përbëhen në ndërprerjen e transaksionit dhe konfiskimit të përkohshëm të parave apo pronës.

Drejtoria në afatin nga paragrafi 1 i këtij neni i paraqet subjektit urdhëresë me shkrim për mbajtje të përkohshme të transaksionit me të cilën e lajmëron për iniciativën e dorëzuar për paraqitjen e propozimit për përcaktimin e masave të përkohshme .

Mbajtja e transaksionit zgjat deri në marrjen e vendimit me propozim, por më së gjati 72 orë nga mbajtja e transaksionit.


Neni 30 Iniciativa për paraqitjen e propozimit për përcaktimin e

masave të përkohshme nga neni 29 i këtij ligji, përmban të dhëna për vepër penale për të cilën kërkohet masa e përkohshme, faktet dhe rrethanat që e arsyetojnë nevojën se me masën e përkohshme do të arrihen qëllimet për parandalimin apo zbulimin e veprave të rënda penale, të dhëna për persona fizik apo juridik që e kryen transaksionin dhe për subjektin te i cili kryhet transaksioni.

Neni 31

Prokurori kompetent publik e shqyrton iniciativën për paraqitjen e propozimit për caktimin e masave të përkohshme nga neni 29 i këtij ligji dhe nëse vërteton se është me bazë, pa kurrfarë shtyrjeje, por më së voni në afat prej 24 orësh nga pranimi i iniciativës i paraqet propozim për përcaktimin e masave të përkohshme gjykatësit hetues të gjykatës themelore kompetente.

Nëse prokurori kompetent publik vërteton se iniciativa për paraqitjen e propozimit për përcaktimin e masave të përkohshme nga neni 29 paragrafi 1 i këtij ligji është i pabazë, është i obliguar që pa shtyrje ta lajmërojë Drejtorinë, ndërsa Drejtoria menjëherë e lajmëron subjektin.

Neni 32

Gjykatësi hetues i gjykatës themelore kompetente është i obliguar që në afat prej 24 orëve nga pranimi i propozimit nga neni 31 paragrafi 1 i këtij ligji të marrë vendim dhe pa shtyrje t�ia dërgojë prokurorit kompetent publik, subjektit dhe klientit.

Prokurori kompetent publik është i obliguar që për vendimin e marrë të gjykatësit hetues nga paragrafi 1 i këtij neni menjëherë ta lajmërojë Drejtorinë.

Kundër vendimit të gjykatësit hetues nga paragragi 1 i këtij neni, prokurori kompetent publik dhe klienti kanë të drejtë ankese te këshilli penal i gjykatës themelore kompetente (neni 22 paragrafi 6 LPP) në afat prej tri ditësh nga pranimi i vendimit, që nuk e shtyen ekzekutimin e vendimit.

Programe për parandalimin e larjes së parave

Neni 33

Subjektet janë të obliguara të përgatisin programe për implementimin e masave dhe veprimeve me të cilat do të sigurohet:

(a) centralizimi i të dhënave për identitetin e klientëve, bartësit e të drejtave, të autorizuarit, përfaqësuesit e autorizuar dhe autorizuesit, si dhe të dhënat për transaksione të dyshimta;

b) emërimi i personave përgjegjës që do të kujdesen për zbatimin e programit nga niveli udhëheqës, si dhe në çdo pjesë organizative, për emërimin e të cilit lajmërohet me shkrim Drejtoria;

(c) plani për trajnim të përhershëm të personave përgjegjës dhe për të punësuarit tjerë;

(ç) instrumente për kontroll të brendshëm të zbatimit të masave dhe veprimeve;

(d) bashkëpunimi me Drejtorinë.

Neni 34 Obligimet që dalin nga ky ligj nuk kanë të bëjnë me

avokatët dhe noterët në rastet kur klientin e përfaqësojnë në procedurë gjyqësore apo procedurë tjetër.

Përjashtimi nga përgjegjësia për lajmërim dhe mbajtje

Neni 35 Nuk do të ngrihet procedurë për vërtetimin e

përgjegjësisë për dhënien e sekretit afarist dhe zyrtarë kundër personave apo organit punëdhënës dhe të punësuarit në subjektet të cilët kanë paraqitur informata apo raporte në lidhje me transaksionet e dyshimta.

Nuk mund të ngrihet procedurë për përgjegjësi qytetare apo penale kundër personave zyrtarë apo personave përgjegjës, organit udhëheqës ose të punësuarve në

subjektet të cilët kanë paraqitur informata apo raporte sipas dispozitave të këtij ligji, madje edhe në rast kur procedura sipas informatave dhe raporteve të dhëna nuk ka çuar në vërtetimin e përgjegjësisë, përkatësisht dënim me aktgjykim të plotfuqishëm.

Nuk mund të ngrihet procedurë për përgjegjësi qytetare apo penale kundër personave zyrtarë apo përgjegjës, organit udhëheqës dhe të punësuarve në subjektet, për shkak të dëmit të bërë material apo jomaterial si pasojë e mbajtjes së transaksioneve sipas dispozitave të këtij ligji, përveç nëse me atë mbajtje nuk janë plotësuar karakteristikat e ndonjë vepre penale.

Sekreti afarist dhe zyrtarë

Neni 36 Thirrja në sekretin afarist dhe zyrtar nuk mund të

pranohet si bazë për refuzimin që të paraqitet informatë sipas këtij ligji.

Bashkëpunimi ndërkombëtar

Neni 37 Drejtoria në bazë të bashkëpunimit ndërkombëtar

mundet që të dhënat e marra në bazë të këtij ligji t'ua dorëzojë me kërkesën e tyre dhe me kusht të reciprocitetit organeve të autorizuara dhe organizatave të shteteve të tjera në luftë kundër larjes së parave, si dhe organizatave ndërkombëtare që merren me zbulimin dhe parandalimin e larjes së parave dhe pengimin e financimit të terrorizmit.

Drejtoria mund të lidhë marrëveshje për bashkëpunim me trupa të autorizuar të shteteve të tjera, si dhe organizata ndërkombëtare që merren me luftë kundër larjes së parave dhe luftë kundër financimit të terrorizmit.

V. MBIKËQYRJA

Neni 38 Mbikëqyrjen ndaj zbatimit të masave dhe veprimeve e

kryejnë: - Banka Popullore e Republikës së Maqedonisë ndaj

bankave, kursimoreve, këmbimoreve dhe dhënësve të shërbimeve ndaj transferit të parave;

- Ministria e Financave ndaj shoqërive siguruese; - Komisioni i letrave me vlerë ndaj bursës, shoqërisë së

brokerëve dhe fondeve investuese; - Drejtoria për të hyra publike ndaj institucioneve të

tjera financiare, shoqërive që organizojnë lojëra të fatit dhe personave të tjerë fizik dhe juridik, subjekteve dhe veprimeve të masave të tilla.

Neni 39

Oda e avokatëve dhe oda e noterëve, përkatësisht shoqatat tjera profesionale të revizorëve, kontabilistëve dhe personave tjerë të cilët në mënyrë unike kryejnë punë juridike dhe financiare, në bazë të kompetencave të veta formojnë komisione për kryerjen e mbikëqyrjes ndaj zbatimit të dispozitave të këtij ligji nga ana e anëtarëve të tyre.

Anëtarët e komisioneve nga paragrafi 1 i këtij neni emërohen me mandatin prej katër vjetësh pa të drejtë të rizgjedhjes.

Për emërimin dhe përbërjen e komisioneve, odat përkatësisht shoqatat e lajmërojnë Drejtorinë.

Neni 40

Organet dhe institucionet nga neni 38 i këtij ligji dhe komisionet nga neni 39 i këtij ligji janë të obliguar ta lajmërojnë Drejtorinë për kërkesën e paraqitur për ngritjen e procedurës ndëshkuese për ndëshkimin e bërë nga neni 41, 42 dhe 43 i këtij ligji nga subjektet ndaj të cilave bëhet mbikëqyrja.

Drejtoria mund t'i paraqesë kërkesë me arsyetim organeve dhe institucioneve nga neni 38 i këtij ligji dhe komisioneve nga neni 39 i këtij ligji për kontroll të subjekteve të njësive,sipas të cilës ata janë të obliguar të veprojnë edhe për rezultatet nga kontrolli i kryer ta lajmërojnë Drejtorinë.


VI. DISPOZITAT NDËSHKUESE

Neni 41 Me dënim me para prej 250 000 deri 300 000 denarë do

të dënohet për kundërvajtje personi juridik nëse: - nuk e vërteton identitetin e klientit gjatë kryerjes së

transaksionit ose gjatë vendosjes së formës tjetër afariste ose marrëdhënies së kontraktuar (neni 7);

- paguan ose pranon para të gatshme në shumë prej 15 000 euro ose më shumë në kundërvlerë në denarë në një apo disa lloje të transaksioneve të lidhura që nuk është bërë përmes bankës (neni 13);

- nuk kërkon informata për transaksion ose nuk paraqet raport me shkrim për transaksionin që përcjellet (neni 14);

- nuk e lajmëron Drejtorinë për transaksionin e lidhur me aktivitetin terroristik dhe financimin e terrorizmit (neni 15);

- të dhënat e siguruara në bazë të këtij ligji nuk i ruan së paku dhjetë vjet pas transaksionit të bërë, përkatësisht pas ndërprerjes së marrëdhënies afariste, përkatësisht bartjes së kryer (neni 20 paragrafi 1);

- të dhënat, në mënyrën që ia ka paraqitur Drejtorisë, por të siguruara në bazë të këtij ligji, nuk i ruan së paku dhjetë vjet nga dita e paraqitjes. Neni 20 paragrafi 2);

- regjistrin nuk e ruan së paku dhjetë vjet nga e dhëna e fundit e regjistruar (neni 20 paragrafi 5);

- të dhënat e siguruara në bazë të këtij ligji shfrytëzohen në kundërshtim me qëllimin e rregulluar me kët ligj (neni 21);

- nuk i paraqesin raport Drejtorisë për transaksionet e kryera (neni 22);

- kryen transaksion në kundërshtim me urdhërin e Drejtorisë apo masat e përkohshme të caktuara nga gjykata (nga neni 29 deri në nenin 32).

- nuk përgatisin programe për mbrojtje nga larja e parave (neni 33);

Për ndëshkim nga paragrafi 1 i këtij neni do të dënohet edhe personi përgjegjës i personit juridik me dënim me para prej 40 000 deri në 50 000 denarë.

Neni 42

Me dënim me para prej 150 000 deri më 250 000 denarë do të dënohet për kundërvajtje personi juridik nëse:

- gjatë vërtetimit të identitetit të klientit nuk vepron në pajtim me këtë ligj (neni 8);

- nuk e vërteton identitetin e klientit gjatë transaksionit ndaj shumës së përcaktuar me këtë ligj (neni 9);

- nuk vërtetohet identiteti i personit të autorizuar në emër të të cilit bëhet transaksioni (neni 10);

- nuk e refuzon ose mban transaksionin e paidentifikuar (neni 12);

- nuk paraqitet bartja dhe nxjerrja e parave të gatshme ose letrave me vlerë përmes linjës doganore, mbi shumën e caktuar, apo në rast kur ekziston baza për dyshimin për larjen e parave ose për financimin e terrorizmit (neni 16);

- nuk e vërteton identitetin e klientit gjatë shkëmbimit të valutës, në shumë më të madhe nga shuma e caktuar me këtë ligj apo nuk e identifikon klientitn menjëherë pas hyrjes në kasino (neni 17 dhe 19);

- nuk e vërteton identitetin e klientit para çdo transaksioni më të madh se 2 500 euro (neni 18) dhe;

- të dhënat e mbledhura, informatat dhe dokumentet për transaksionet e kryera nuk ia dorëzon Drejtorisë (neni 22).

Për ndëshkim nga paragrafi 1 i këtij neni do të dënohet edhe personi përgjegjës i personit juridik me dënim me para prej 30 000 deri në 40 000 denarë.

Neni 43

Me dënim me para prej 40 000 gjer më 50 000 denarë do të dënohet për kundërvajtje personi fizik nëse në kuadër të punës së vet:

- nuk e vërteton identitetin e klientit gjatë kryerjes së transaksionit apo gjatë vendosjes së formës tjetër afariste apo marrëdhënies së kontraktuar (neni 7);

- nuk e refuzon apo mban transaksionin e paidentifikuar (neni 12);

- nuk kërkon dëshmi për transaksionin e bërë përmes bankës (neni 13);

- nuk e lajmëron Drejtorinë për transaksionin të lidhur me aktivitetin terrorist dhe financimin e terrorizmit (neni 15);

- nuk e vërteton identitetin e klientit gjatë shkëmbimit të valutës, në shumë më të madhe nga shuma e rregulluar me këtë ligj apo nuk e identifikon klientin menjëherë pas hyrjes në kasino (neni 17 dhe 19);

- nuk e vërteton identitetin e klientit para çdo transaksioni më të madh se 2 500 euro (neni 18);

- të dhënat e siguruara në bazë të këtij ligji nuk i ruan aq kohë sa është rregulluar me këtë ligj (neni 20);

- të dhënat e siguruara në bazë të këtij ligji i shfrytëzon në kundërshtim me qëllimin e rregulluar me këtë ligj (neni 21);

- të dhënat e mbledhura, informatat dhe dokumentet për transaksionet e kryera nuk ia paraqet Drejtorisë (neni 22), dhe

- kryen transaksion në kundërshtim me urdhërin e Drejtorisë apo masave të përkohshme të përcaktuara nga gjykata (nga neni 29 deri në nenin 32).

Për ndëshkimin nga nga paragrafi 1 i këtij neni përskaj dënimit me para mund të shqiptohet edhe masa e sigurisë-ndalim i kryerjes së profesionit, veprimtarisë apo obligimit prej tre muajve deri në një vit.

VII. DISPOZITAT KALIMTARE DHE

PËRFUNDIMTARE

Neni 44 Odat, përkatësisht shoqatat profesionale nga neni 39 i

këtij ligji janë të obiguara t'i formojnë komisionet nga neni 39 i këtij ligji më së voni në afat prej 90 ditëve nga dita e hyrjes në fuqi të këtij ligji dhe për atë ta lajmërojë Drejtorinë.

Neni 45

Listat e indikatorëve për njohjen e transaksioneve të dyshimta nga neni 4 i këtij ligji, Drejtoria në bashkëpunim me subjektet dhe organet që kryejnë mbikëqyrje ndaj punës së tyre do t'i vërtetojë më së voni në afat prej tëtëmbëdhjetë muajve nga dita e hyrjes në fuqi të këtij ligji.

Neni 46

Me ditën e hyrjes në fuqi të këtij ligji përfundon të vlejë Ligji për parandalimin e larjes së parave (�Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë�, numër 70 /01).

Neni 47

Ky ligj hyn në fuqi ditën e tetë nga dita e shpalljes në �Gazetën zyrtare të Republikës së Maqedonisë�.

___________ 889. Врз основа на член 75 ставови 1 и 2 од Уставот на

Република Македонија, претседателот на Република Македонија и претседателот на Собранието на Репуб-лика Македонија, издаваат

У К А З ЗА ПРОГЛАСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ

ЗА ЦАРИНСКАТА УПРАВА Се прогласува Законот за Царинската управа, што Собранието на Република Македонија го доне-






З А К О Н ЗА ЦАРИНСКАТА УПРАВА

ДЕЛ ПРВИ

I. ОПШТИ ОДРЕДБИ И ДЕФИНИЦИИ

Член 1 (1) Со овој закон се уредува организацијата, делокру-

гот на работа, начинот на вршење на работата и управу-вањето со Царинската управа, царинските надлежности, како и овластувањата и одговорностите при собирањето, евидентирањето, обработката и заштитата на податоци во врска со работите на Царинската управа.

(2) Со овој закон се уредуваат специфичностите во правата, обврските и одговорностите на царинските службеници од работен однос, кодексот на однесува-ње, наградите и признанијата, како и финансирањето на Царинската управа.

Член 2

Одделните поими употребени во овој закон го има-ат следново значење:

1) Царински службеник е службеник на Царинската управа кој е униформиран или има посебни должности и овластувања и кој ги извршува задачите во соглас-ност со овој закон и друг закон;

2) Oперативна инструкција е упатство и насока до-несена од директорот на Царинската управа наменета за царинските службеници за тоа како одредена работа и постапка треба да биде раководена или спроведувана, како и очекуваните стандарди на работа и однесување-то кон кои царинските службеници мора да се придр-жуваат;

3) Царинска мерка е секоја мерка преземена под надлежност на Царинската управа во согласност со овој закон и со друг закон;

4) Царинското подрачје на Република Македонија (во натамошниот текст: царинско подрачје) ја опфаќа територијата, територијалните води и воздушниот про-стор над територијата на Република Македонија, др-жавната граница, а согласно со ратификувани меѓуна-родни договори може да се протега и на делови од те-риторијата на други држави. Царинското подрачје е обележано со царинска линија која е идентична со др-жавната граница;

5) Царински пограни£ен појас на копно е дел од ца-ринското подрачје на Република Македонија, во шири-на од 15 км од царинската линија во длабочината на те-риторијата на Република Македонија. Царински погра-ничен појас на граничните езера е дел од царинското подрачје на Република Македонија кој во ширина ја опфаќа царинската линија на езерото и до 5 км на коп-ното од брегот на езерото. Кога пограничниот појас се протега на дел од месности, тогаш целата месност се смета како да е внатре во појасот;

6) Царинска контролирана зона вклу£ува царински пограни£ен појас, царински складишта, царински тер-минали, царински зони, слободни економски зони, сло-бодни складови, воздухопловни и езерски пристаништа отворени за меѓународен јавен сообраќај на лица и сто-ки и сите други места определени или одобрени од страна на Царинската управа со цел спроведување на царински надзор;

7) Царински надзор се општи мерки кои ги презема Царинската управа заради обезбедување на примена на царинските прописи, а кога е потребно и на други про-писи кои важат за стока која е предмет на царински надзор;

8) Царинска контрола е извршување на конкретни дејствија како што се преглед на стока, проверка на по-стоење, веродостојност и точност на документите, преглед на деловни книги и други евиденции, преглед и претрес на транспортни средства, преглед и претрес на личен багаж и друга стока која ја носат лицата со

или на себе, спроведување на службени истраги и дру-ги слични дејствија во поглед на запазување на царин-ските прописи, а кога е потребно и на други прописи кои важат за стока која е предмет на царински надзор;

9) Транспортни средства се секакви патнички и то-варни возила, вклучувајќи запрежни коли, приколки или полуприколки, авиони, возови, вагони, чамци, бро-дови, амфибиски возила, хидроплани, други контејне-ри, како и сите други средства кои можат да се кори-стат за транспорт на лица и стоки и

10) Технички надзор е мерка на набљудување, увид и документирање на движење на стоки, транспортни средства и лица со примена на аудио, видео и други технички средства.

II. ОРГАНИЗАЦИЈА И ДЕЛОКРУГ НА РАБОТА

1. Организација и управување Член 3

(1) Царинската управа е орган на државната управа во состав на Министерството за финансии со својство на правно лице.

(2) Царинската управа своите надлежности ги спро-ведува на целата територија на Република Македонија. Седиштето на Царинската управа се наоѓа во Скопје.

Член 4

(1) Царинската управа има свој симбол во кружен облик со два натписа - во горниот дел стои "Република Македонија Царинска управа", а во долниот дел стои ЦАРИНА � CUSTOMS. Симболот е составен од сре-дишна црвена лента со златно-жолта рамка, која ги симболизира граничните премини, а над неа и под неа има по три златно-жолти ленти, кои го симболизираат протокот на луѓе и стоки преку царинската линија.

(2) Министерот за финансии, на предлог на дире-кторот на Царинската управа, ја пропишува формата, содржината и начинот на употреба на симболот од ста-вот 1 на овој член.

Член 5

(1) Царинската управа работите од својот делокруг ги извршува преку:

1) Централна управа и 2) царинарници. (2) Централната управа координира и раководи со

царинските надлежности на целата територија на Ре-публика Македонија.

(3) Царинарниците се формираат кога тоа го бара обемот и структурата на стоковниот и патнички промет со странство.

2. Директор Член 6

(1) Со работата на Царинската управа раководи ди-ректор кој го именува и разрешува Владата на Репуб-лика Македонија.

(2) Директорот на Царинската управа (во натамош-ниот текст: директор) за својата работа и работата на Царинската управа лично е одговорен пред Владата на Република Македонија и министерот за финансии.

(3) Директорот има заменик кој го именува и разре-шува Владата на Република Македонија.

(4) Именувањето на директорот и заменикот на ди-ректорот се врши пред сé врз основа на нивната струч-ност, при што се земаат предвид и другите нивни спо-собности релевантни за вршење на функцијата.

Член 7

(1) Директорот ја претставува Царинската управа и е надлежен за донесување акти во првостепена управна постапка.

(2) Директорот е надлежен за донесување оператив-ни инструкции во писмена форма од сите области на царинското работење.


(3) Директорот одлучува за вработување, распоре-дување, суспендирање и престанок на работен однос на вработените во Царинската управа, согласно со одред-бите на овој закон.

(4) Директорот при одлучување во смисла на ставот (3) од овој член треба да обезбеди правична и соодвет-на застапеност на сите заедници кои живеат во Репуб-лика Македонија.

(5) Директорот е надлежен за започнување на по-стапка за откривање на случаи на несоодветно однесу-вање или прекршување на должностите од страна на вработените во Царинската управа.

(6) Директорот може во писмена форма да пренесе одделни негови надлежности на раководни и стручни царински службеници, согласно со закон.

3. Структура на работните места

Член 8

(1) Царинските службеници, во зависност од служ-бените задачи кои ги извршуваат, се класифицираат во следниве групи и звања:

I. раководни царински службеници; II. стручни царински службеници и III. административни царински службеници. (2) Раководни царински службеници се: - помошник директор, - управник на царинарница, - помошник управник на царинарница, - началник на одделение, - шеф на царинска испостава, - шеф на служба, - водител на отсек и - водител на смена. (3) Стручни царински службеници се: - советник на директорот, - главен инспектор, - самостоен советник, - виш цариник контролор, - виш инспектор, - системски инженер, - инспектор, - виш цариник, - советник, - помлад инспектор, - цариник и - водич на царински пес. (4) Административни царински службеници се: - главен оператор на мрежа, - оператор на мрежа, - оператор, - административен оператор, - техничар за поддршка и координација и - референт за продажба на царинска стока. (5) Царинските службеници од I. група имаат висо-

ко или вишо образование освен водител на смена кој може да има високо, вишо или средно образование, а царинските службеници од II. и III. група имаат висо-ко, вишо или средно образование.

4. Основни надлежности

Член 9 Царинската управа работите од својата надлежност

ги врши согласно со овој закон, Царинскиот закон, За-конот за царинската тарифа и други закони со кои се уредува увозот, извозот и транзитот на стока, како и за извршување на други дејности коишто со други закони и се утврдени во надлежност.

Член 10

Основни надлежности на Царинската управа се: 1) спроведување на царински надзор; 2) спроведување на царинска контрола; 3) царинење на стока;

4) спроведување царинска контрола, истражни и разузнавачки мерки со цел спречување, откривање и истражување на царински прекршоци и кривични дела;

5) поведување постапка по царински и други прекр-шоци, како и кривични дела утврдени со закон и напла-та на мандатни казни;

6) вршење пресметка и наплата или враќање на из-возни и увозни давачки, даноци и други јавни давачки и надоместоци при увоз, извоз или транзит на стока, како и спроведување на присилна наплата на истите во согласност со закон;

7) водење царинско-управна постапка во прв степен; 8) вршење на контрола на внесување и изнесување

на ефективни домашни и странски пари, чекови и мо-нетарно злато;

9) вршење контрола на извозот, увозот и транзитот на стока за која се пропишани посебни мерки од интерес за безбедноста и јавниот морал, зачувување на здравјето и животот на луѓето, животните и растенијата, заштита на животната средина, заштита на добра од привремена заштита или културно наследство или природни ретко-сти, заштита на авторските и другите сродни права и правата на индустриска сопственост, како и други мерки на трговската политика пропишани со закон;

10) организирање на царинскиот информациски си-стем и обезбедување податоци за увоз и извоз заради спроведување статистички истражувања;

11) организирање и спроведување на контрола на професионалната одговорност на вработените;

12) организирање и спроведување на обуки, провер-ка на знаење и стручни способности на царинските службеници, како и управување со човечките ресурси;

13) давање на стручна помош за примена на царин-ските прописи за што организира семинари и јавни трибини со право на надомест;

14) спроведување сместување и чување на стоки, како и постапка на продажба на одземена, отстапена или пронајдена царинска стока;

15) вршење на следење на царинска стока со надо-мест на трошоци;

16) вршење на хемиско-технолошко испитување на стока со надомест на трошоци;

17) соработка со други државни органи; 18) соработка со странски царински управи и меѓу-

народни организации и 19) вршење на други надлежности пропишани со

овој закон и со друг закон.

Член 11 Министерот за финансии по предлог на директорот

го донесува Актот за организација на работата на Ца-ринската управа.

III. ЦАРИНСКИ НАДЛЕЖНОСТИ

1. Општи принципи на царинските надлежности

Член 12 Царинската управа своите надлежности ги извршу-

ва врз основа на Уставот и законите и меѓународните договори што ги ратификувала Република Македонија.

Член 13

Во извршувањето на своите надлежности, Царин-ската управа и царинските службеници не треба да вр-шат дискриминација на кое било лице врз ниедна осно-ва како што се: пол, раса, боја на кожата, национално или социјално потекло, политичко и верско уверување, имотна и општествена положба или друг статус.

Член 14

(1) Царинските мерки се спроведуваат со потребна-та ефикасност и брзина. Царинските мерки треба да би-дат оправдани во однос на значењето и итноста на должноста и во однос на факторите што влијаат на се-вкупната процена на ситуацијата.


(2) Царинските мерки се спроведуваат на таков на-чин да не се стори поголема штета или непријатност отколку што е неопходно за извршување на одредена должност.

(3) Одредени царински мерки нема да се спроведу-ваат доколку нивното спроведување би можело да до-веде до несоодветни последици во споредба со барани-от резултат.

Член 15 (1) Лицето или неговиот застапник, на кое се при-

менува одредена царинска мерка којашто влијае на не-говата лична слобода, мора веднаш да биде известено за основаноста на царинската мерка, освен ако тоа е не-возможно поради состојбата во која се наоѓа лицето или поради други околности.

(2) Право да бидат информирани за основаноста на царинската мерка којашто влијае на нивните права имаат и други лица освен лицата од ставот (1) на овој член веднаш штом тоа ќе биде можно без притоа да се загрози спроведувањето на царинската мерка, освен ако поинаку е уредено со овој или друг закон.

Член 16

Надлежностите на Царинската управа и царинските службеници пропишани со овој закон или со друг за-кон, се применуваат на целото царинско подрачје.

2. Надлежности на Царинската управа

Член 17 Царинската управа може, под условите пропишани

со овој закон или со друг закон, да ги презема сите мерки и активности што ги смета за неопходни заради обезбедување правилна примена на законите од обла-ста на царинското работење.

Член 18

Царинската управа може да побара од Министерс-твото за внатрешни работи помош во спроведувањето на одредбите на овој закон или со други закони за чие спроведување е надлежна Царинската управа.

Член 19

(1) Органите на државната управа и другите држав-ни органи, како и органите на општините и градот Скопје, треба да ја дадат сета неопходна помош во рам-ките на нивните надлежности заради примена и извр-шување на одредена царинска мерка.

(2) Врз основа на добиено барање Царинската упра-ва ќе им помага на органите наведени во ставот (1) на овој член во спроведувањето на законите чија примена спаѓа во нивна надлежност.

(3) Одлуките за барање и давање помош ги донесу-ва директорот, доколку тоа поинаку не е уредено со овој закон или со друг закон.

Член 20 (1) Органите на државната управа и другите држав-

ни органи, како и органите на општините и градот Скопје, се должни да ја известуваат Царинската управа за сторени прекршоци и кривични дела или прекршоци и кривични дела што може да се сторат од областа на царинското работење.

(2) Органите од ставот (1) на овој член, конечно од-земената царинска стока предмет на прекршок или кривично дело, можат да му ја продадат или отуѓат по која било правна основа на друго лице само ако Царин-ската управа го дозволила тоа.

(3) Царинската управа може да издаде дозвола од ставот (2) на овој член, доколку настанатиот царински долг е во целост намирен.

Член 21

(1) Царинската управа од органите на државната управа и другите државни органи, како и органите на општините и градот Скопје, и покрај нивната обврска

да ја почитуваат тајноста, врз основа на писмено бара-ње, има право без надомест да ги добие сите информа-ции и документи што и се неопходни за извршување на службени должности, освен ако користењето на инфор-мациите и документите како доказ е забрането или ограничено со закон.

(2) Царинската управа соработува и разменува ин-формации со органите на државната управа и другите државни органи, како и органите на општините и гра-дот Скопје и со јавни или приватни организации.

Член 22

Царинската управа соработува со царинските упра-ви на други земји на полето на царинското работење во откривање и спречување на царински прекршоци и кривични дела од областа на царинското работење, обуки на царинските службеници, унапредување на техничкиот развој и друго, во согласност со ратифику-вани меѓународни договори.

Член 23

Царинската управа може заради спроведување на своите надлежности да користи техничка опрема, службени автомобили опремени со светлосна и звучна сигнализација и пци и други животни за детекција на дрога, експлозивни средства и друго.

Член 24

(1) Царинската управа има право да прибира прија-ви или информации во врска со царински прекршоци или кривични дела од областа на царинското работење од кое било лице, истите да ги собира и анализира за-ради откривање и спречување на тие царински прекр-шоци или кривични дела.

(2) Царинската управа може да утврди и исплати на-домест на лицето кое дало точни информации од ставот (1) на овој член за што го известува министерот за фи-нансии. Идентитетот на лицето кое ги дава информации-те е под загарантирана тајност во сите околности.

Член 25

Царинската управа има право, откако претходно из-вестила, да врши технички надзор заради спречување царински прекршоци и кривични дела од областа на царинското работење, како и за идентификација на осомничено лице за извршен царински прекршок или кривично дело во царинската контролирана зона и на други места или простории за чиј надзор е овластена Царинската управа.

3. Надлежности на царинските службеници

Член 26 (1) Царинските службеници ги вршат работите на

царинската служба во службена или цивилна облека во случаи и на начин утврдени со акт што го донесува ди-ректорот. Службената облека е царинска униформа со пропишаниот симбол на Царинската управа.

(2) Царинските службеници се должни на барање на лицата да се легитимираат со службената легитима-ција, а кога работите ги извршуваат во цивилна облека мораат да се легитимираат со службената легитимација пред преземање на кое било службено дејствие, освен кога со легитимирањето може да се загрози спроведу-вањето на преземената царинска мерка.

(3) Министерот за финансии, на предлог на дире-кторот, ги пропишува службената облека, ознаките на чиновите, начинот на нејзиното доделување и користе-ње, како и формата, содржината и начинот на издавање и одземање на службената легитимација на царинските службеници.

Член 27 Царинските службеници се надлежни за преземање

на сите мерки и дејствија за откривање и спречување на царински прекршоци и кривични дела од сите обла-сти на царинското работење, во согласност со Законот за кривичната постапка и Законот за прекршоци.


Член 28 Царински службеник може на цело царинско подрач-

је да ги презема сите оперативни дејствија за прибирање информации и докази за сторени царински прекршоци и кривични дела од областа на царинското работење.

Член 29

(1) Царински службеник може да го легитимира и утврди идентитетот на секое лице:

1) кое влегува во, го напушта или се подготвува да го напушти царинското подрачје и

2) кое влегува во, ја напушта или останува во ца-ринската контролирана зона.

(2) Царински службеник може да побара од лицето од ставот (1) на овој член да:

1) одговори на сите прашања што царинскиот служ-беник ќе му ги постави во врска со неговиот багаж, за предметите што се дел од багажот или предметите што тоа ги носи со себе;

2) го стави на увид личниот багаж и сите предмети што се дел од багажот заради преглед и

3) одговори на сите прашања што царинскиот служ-беник ќе му ги постави во врска со неговото патување или околностите во врска со патувањето.

Член 30

(1) Царински службеник може да изврши претрес на секое лице:

1) кое влегува во, го напушта или се подготвува да го напушти царинското подрачје и

2) кое влегува во, ја напушта или останува во ца-ринската контролирана зона, доколку царинскиот службеник има основани причини да се сомнева дека лицето во неговата облека или во телото крие: а) царинска стока, забранета стока или стока која

може привремено да се одземе; б) докази поврзани со таква стока или в) нешто што претставува или би можело да прет-

ставува доказ за повреда или можна повреда на Царин-скиот закон или друг закон за чие спроведување е над-лежна Царинската управа.

(2) Кога царинскиот службеник има основани причини да се сомнева дека лицето на кое треба да се изврши претрес согласно со овој член, во неговото тело или во телесните отвори крие стока од ставот (1) на овој член, царинскиот службеник може да го задржи лицето и без одлагање да го спроведе кај лекар во јавна здравствена установа кој треба да му изврши интимен претрес.

(3) Пред да започне со претресот од ставот (1) на овој член, царинскиот службеник по правило треба да повика уште еден царински службеник или друго соод-ветно лице кое ќе присуствува на претресот во својс-тво на сведок.

(4) Претресот на лице се врши во одделна просто-рија од страна на царински службеник припадник на истиот пол. Доколку на местото каде што се врши пре-тресот нема царински службеник кој е припадник на истиот пол, царинскиот службеник може да овласти друго соодветно лице, припадник на истиот пол, да го изврши претресот и/или да присуствува на претресот во својство на сведок.

(5) Претрес на малолетно лице помладо од 14 годи-ни може да се врши само во присуство на неговите ро-дители или во присуство на возрасни лица кои се одго-ворни за него, или доколку тие се недостапни, во при-суство на социјален работник.

(6) За извршениот претрес треба да се подготви за-писник кој ќе го потпишат царинскиот службеник, ли-цето над кое бил извршен претресот и сведокот. Кога лицето над кое бил извршен претресот или сведокот одбие да се потпише, царинскиот службеник е должен истото да го констатира во записникот, а по можност да ги наведе и причините за тоа.

Член 31 Царински службеник може да врши претрес на ли-

ца согласно со одредбите на членот 30 од овој закон на начин што вклучува мал физички контакт или исклучу-ва физички контакт меѓу царинскиот службеник и ли-цето на кое се врши претресот. Претресот може да се врши со употреба на помошни средства како пес, меха-нички и електрични средства, рентген или други слич-ни средства.

Член 32

(1) Царински службеник може да запре и изврши претрес и преглед на:

1) секое транспортно средство што влегува во, го напушта или се подготвува да го напушти царинското подрачје;

2) секое транспортно средство што влегува, остану-ва во или ја напушта царинската контролирана зона и

3) секое транспортно средство, освен оние на кои се однесува точката 1) и/или точката 2) од овој став, на целото царинско подрачје за кое царинскиот службе-ник има основани причини да се сомнева дека: а) пренесува царинска стока, забранета стока или

стока која може привремено да се одземе и б) било или ќе биде вклучено во повреда на Царин-

скиот закон или некој друг закон за чие спроведување е надлежна Царинската управа и може, со примена на сила во мерка примерена на околностите, да влегува во сите делови на транспортното средство и да ги отвори сите оддели, прегради и други места и може да изврши преглед на стоките што се наоѓаат во транспортното средство.

(2) Лице кое го врши транспортот или ги пренесува стоките наведени во ставот (1) од овој член, треба да одговори на сите прашања на царинскиот службеник во однос на превозното средство и стоката која се транспортира или пренесува и, доколку тоа го побара царинскиот службеник, треба да ја стави стоката на увид, да поднесе документирани докази и да овозможи преглед на истата.

(3) Доколку е потребно, царинскиот службеник мо-же да побара од лицето од ставот (2) на овој член, да го пренесе транспортното средство до соодветно место за преглед и претрес. Трошоците настанати во врска со пренесувањето на транспортното средство не паѓаат на товар на Царинската управа.

(4) Царинскиот службеник може, тогаш кога тоа е оправдано со оглед на околностите, да го интервјуира секое лице кое би можело да има каква било информа-ција за дејствијата и околностите опишани во ставови-те (1) и (2) од овој член.

Член 33

(1) Царински службеник може да ја прегледа, изме-ри, анализира или тестира царинската стока и може за таа цел да ги отвори или да побара да бидат отворени сите пакети во кои се наоѓа таква стока или оние паке-ти за кои се сомнева дека би можела да се наоѓа.

(2) Доколку е потребно, царинскиот службеник мо-же да побара декларантот или сопственикот на царин-ската стока да организира транспорт на стоката до со-одветно место за растовар, утовар, претовар, распаку-вање и пакување на стоката. Трошоците настанати во врска со транспортот паѓаат на товар на декларантот или сопственикот на царинската стока.

Член 34

(1) Царински службеник може да изврши преглед на сите поштенски пратки што биле увезени и да ја отвори или да побара да биде отворена секоја пратка за која има основани причини да се сомнева дека содржи некоја стока чијшто увоз е забранет, согласно со закон за чие спроведување е надлежна Царинската управа. Царинскиот службеник може да побара увезена по-


штенска пратка со тежина од 30 грама или помала те-жина да биде отворена само во присуство и од страна на лицето до кое е адресирана или друго лице овласте-но од него. Во секој случај, под никакви околности не смее доверливоста на поштенската пратка да биде на-рушена. Службениците на поштите мора да ги пријават на царинскиот орган сите пратки кои подлежат на при-мена на овој закон или на друг закон.

(2) Во однос на стоките од ставот (1) на овој член, царинските службеници можат да ги спроведуваат сите надлежности и под услови пропишани со членот 33 на овој закон.

Член 35

Царински службеник може да изврши преглед на друга стока, освен онаа наведена во членот 33 на овој за-кон и да ги преземе сите мерки од членот 37 на овој за-кон, доколку има основани причини да се сомнева дека во врска со таа стока биле или би можеле да бидат по-вредени одредбите на Царинскиот закон или друг закон за чие спроведување е надлежна Царинската управа.

Член 36

(1) Царинскиот службеник може во рамките на ца-ринското подрачје, од сите лица кои носат или чуваат стока за која се применуваат мерките на трговската по-литика или стока која подложи на плаќање на царински долг, да побара да се приложат следниве докази:

1) дека стоката била набавена или произведена на царинското подрачје или

2) дека стоката била увезена во согласност со зако-ните или други прописи и дека со стоката се постапува согласно со одредбите на Царинскиот закон и кој било друг закон за чие спроведување е надлежна Царинска-та управа.

(2) Доколку на прво барање од страна на царински-от службеник не се приложат вакви докази, стоката ќе биде предмет на мерките од членот 37 на овој закон.

(3) Со посебен акт министерот за финансии на предлог на директорот ќе го пропише списокот на сто-ките од ставот (1) на овој член.

Член 37

(1) Царински службеник може да ја задржи стоката што се увезува или што се извезува сé додека не оцени дека со стоката се постапувало во согласност со Царин-скиот закон и другите закони, за чие спроведување е надлежна Царинската управа. Царински службеник, исто така, може да ги задржи документите што се одне-суваат на вакви стоки.

(2) Царински службеник може привремено да ги одземе сите стоки или транспортни средства што под-лежат на одземање во согласност со Царинскиот закон или кој било друг закон за чие спроведување е надлеж-на Царинската управа, како и документите што се од-несуваат на тие стоки и транспортни средства.

(3) Кога привременото одземање на таквите стоки

или транспортни средства или документи не е можно, царински службеник може во писмена или усна форма да му нареди на сопственикот на стоката, на неговиот полномошник или на кое било друго лице да не ја пре-местува, отуѓува по која било правна основа или да не презема какво било друго дејствие во врска со таа сто-ка, транспортно средство или документи без претходно одобрение од страна на царинскиот службеник.

(4) Лицето кое е одговорно за стоките, транспорт-ните средства или документите наведени во ставот (3) од овој член истите треба да ги чува на сигурно и без-бедно место, сé додека не биде донесена конечна одлу-ка за тоа дали стоката или транспортните средства или документи треба да се одземат. Царинскиот службеник може во секое време да изврши надзор над стоките, транспортните средства и документите.

(5) Кога царински службеник задржува или привреме-но одзема документи, стока или транспортни средства, тој треба да му даде потврда на лицето или лицата од коишто биле задржани или на коишто им биле привремено одзе-мени документите, стоката или превозните средства. Ди-ректорот ја пропишува формата на потврдата.

(6) Трошоците настанати во врска со одредбите од ставовите (1), (2), (3), (4) и (5) на овој член паѓаат на товар на лицата наведени во тие ставови.

Член 38

(1) Царински службеник заради проверка на точно-ста на податоците содржани во декларацијата може да ги прегледа трговските документи, книговодствените записи, договорите, записниците и сите други подато-ци што се однесуваат на увозната, извозната или друга царинска постапка во врска со декларирана стока или на натамошните комерцијални постапки во врска со таа стока. Тие проверки можат да се спроведат во про-сториите на декларантот или во просториите на друго лице кое непосредно или посредно е деловно вклучено во наведените дејствија, или во просториите на кое би-ло друго лице кое го поседува наведениот документ или податоци, заради деловни цели. Царински службе-ник може, исто така, да ја прегледа стоката доколку тоа сé уште е можно.

(2) Царински службеник може од лицето кое ја под-несува декларацијата или од кое било друго лице кое е наведено во ставот (1) на овој член да ги побара тргов-ските книги, книговодствените записи, договорите, за-писниците и сите други податоци, а тоа лице е должно во определениот рок и на одреденото место да му ги достави на царинскиот службеник сите барани доку-менти или информации, без разлика на тоа во каков об-лик се чуваат и на негово барање треба да му ја даде сета неопходна помош.

(3) Кога со дополнителната проверка на деклараци-јата или со проверката извршена по царинењето на сто-ката ќе се утврди дека одредбите со кои се уредува спроведената царинска постапка биле применети врз основа на неточна или непотполна информација, ца-ринските службеници во согласност со Царинскиот за-кон и други закони, ќе ги преземат потребните мерки за регулирање на состојбата, имајќи ги предвид новите информации што им стојат на располагање.

(4) Кога деловните евиденции и други документи и записници пропишани со важечката законска регулати-ва се чуваат во електронска форма, царинскиот служ-беник има право на пристап до базата на податоци на компјутерскиот систем, како и право да побара да би-дат изготвени и да му бидат приложени сите докумен-ти или декларации што би ги потврдиле податоците што се чуваат во електронска форма.

(5) Царински службеник може да направи копии или да користи извадоци од сите документи што произ-легле согласно со одредбите на овој член.

Член 39

Царински службеник може да влегува во деловни простории во текот на работното време на корисникот на тие простории ако има основани причини да се по-сомнева дека тие простории се користат во врска со на-бавка, продажба и производство или увоз и извоз на стоки за кои се наплатува царина и други увозни давач-ки и дека такви стоки се наоѓаат во тие простории, како и да изврши преглед на тие простории и стоки, вклучу-вајќи ги и просториите кои се означени како седиште на трговското друштво или просториите во кои се вр-ши трговската дејност.

Член 40

(1) Царински службеник може да преземе мерки за обезбедување на видот, квалитетот и количината на стоката кога тоа е неопходно заради исполнување на


условите коишто ја уредуваат царинската постапка за која стоката била декларирана. Мерките се спроведува-ат со ставање пломба, други царински обележја или на друг начин.

(2) Царински службеник може да стави пломба или други царински обележја на стоката што е предмет на царински надзор, како и на транспортни средства, ца-рински складишта или други простории каде што се наоѓа стоката, со цел да го обезбеди видот, квалитетот и количината на стоката и нејзината идентичност.

(3) Пломбите и другите царински обележја можат да бидат отстранети, сменети или уништени само од страна на царинските службеници или од страна на овластени лица кои имаат дозвола од царинските службеници.

Член 41

Доколку тоа е неопходно заради спроведување на царинскиот надзор, царински службеник може да ги пломбира или на друг начин затвори просториите и да ги отстрани лицата и предметите од местата каде што се врши утовар, истовар, чување или преглед на стока, како и транспортните средства и да го забрани или ограничи движењето на такви места, простории или транспортни средства.

Член 42 (1) Како доказ во прекршочната и/или кривичната

постапка може да се користат записници за факти утвр-дени за време на претресот и прегледот на лица, транс-портни средства и деловни простории, документи во која било форма, стоки и предмети привремено одземе-ни или собрани во согласност со овој закон, Царински-от закон и со кој било друг закон за чие спроведување е надлежна Царинската управа.

(2) Известувањата што лицата ги дале во текот на царинската постапка или известувањата дадени во те-кот на истрагата можат да се користат како докази во прекршочната и кривичната постапка доколку биле да-дени во согласност со Законот за кривичната постапка и Законот за прекршоци.

Член 43 (1) Заради фаќање на извршител на кривично дело

од областа на царинското работење кога непосредно го гонат, заради превезување на жртва на кривично дело или друг несреќен случај до најблиската здравствена установа, како и за извршување на други службени должности од итна природа, царинските службеници имаат право да се послужат со сообраќајни средства и со средства за врски до кои можат да дојдат, ако тоа не можат да го извршат на друг начин. За употребата на сообраќајното средство или средството за врски царин-скиот службеник веднаш му издава потврда на сопс-твеникот, односно корисникот на средството.

(2) Сопственикот, односно корисникот на средства-та од ставот (1) на овој член има право на надоместоци на трошоците и на стварната штета предизвикана со употребата на средството.

(3) Надоместоците од ставот (2) на овој член паѓаат на товар на Буџетот на Република Македонија.

Член 44 (1) Царинските службеници при спроведување на

своите надлежности можат да употребат средства на присила, како и да носат и да употребат огнено оружје.

(2) Царинските службеници можат да употребат ог-нено оружје кога:

1) се во ситуација на самоодбрана; 2) не постои друг начин на запирање лица кои има-

ат намера да ја преминат границата и не ги почитуваат повторените наредби од страна на царинскиот службе-ник да запрат;

3) не постои друг начин да се запрат возилата, како и животни кои имаат намера да ја преминат границата и по повторените наредби од страна на царинскиот службеник да запрат и

4) не можат на друг начин да спречат намерно оштетување на објекти или средства на Царинската управа.

(3) Владата на Република Македонија, на предлог на министерот за финансии, поблиску ја пропишува употребата на средствата за присила, како и носењето и употребата на огненото оружје од страна на царин-ските службеници.

Член 45

Царински службеници имаат право да наплатуваат мандатни казни, во согласност со Царинскиот закон.

Член 46

Царинските службеници, при спроведување на сво-ите овластувања на и во средства за јавен сообраќај, имаат право на бесплатен превоз со тие средства и пра-во на осигурување исто како и патниците кои го плаќа-ат превозот со тие средства.

Член 47

Правните и физичките лица се должни да постапу-ваат во согласност со барањето на царинскиот службе-ник и да му овозможат да ги преземе сите мерки и дејс-твија утврдени со членовите од 26 до 46 на овој закон.

IV. СОБИРАЊЕ, ЕВИДЕНЦИЈА, ОБРАБОТКА

И ЗАШТИТА НА ПОДАТОЦИ

Член 48 (1) Царинската управа собира, евидентира, обрабо-

тува и заштитува лични и други податоци заради спро-ведување на своите надлежности непосредно од лица на кои тие податоци се однесуваат, како и од лица кои ги поседуваат бараните податоци или од постоечката евиденција, при што царинските службеници не се должни за тоа да го известат лицето на кое тие подато-ци се однесуваат, ако со тоа би се оневозможило или отежнало извршувањето на одредена задача.

(2) Органите на државната управа и другите држав-ни органи, организации или други лица, кои по служ-бена должност водат податоци од ставот (1) на овој член, се должни да ги достават таквите податоци на ба-рање на царинските службеници.

Член 49

Царинската управа води евиденција за податоците од членот 48 на овој закон во согласност со законот со кој се уредува заштитата на личните податоци.

ДЕЛ ВТОРИ

V. СПЕЦИФИЧНОСТИ ВО ПРАВАТА, ОБВРСКИТЕ И ОДГОВОРНОСТИТЕ НА ЦАРИНСКИТЕ СЛУЖБЕ-

НИЦИ ВО РАБОТНИТЕ ОДНОСИ

1. Општи одредби Член 50

(1) На царинските службеници се применува Зако-нот за работните односи и општите и посебните пропи-си од областа на здравственото, пензиското и инвалид-ското осигурување и колективниот договор на Царин-ската управа (во натамошниот текст: колективен дого-вор), доколку со овој закон поинаку не е уредено.

(2) За вработените лица во Царинската управа со статус на државен службеник во однос на правата, должностите и одговорностите од работен однос, ќе се применува Законот за државните службеници.

(3) За вработените лица во Царинската управа кои вршат административно-технички или помошни рабо-ти, во однос на правата, должностите и одговорностите од работен однос, ќе се применува Законот за работни-те односи.


2. Вработување Член 51

(1) Во Царинската управа како царински службеник може да се вработи лице кое покрај општите услови ги исполнува и посебните услови предвидени во Актот за систематизација на работните места во Царинската управа.

(2) Министерот за финансии по предлог на дире-кторот го донесува Актот за систематизација на работ-ните места во Царинската управа.

3. Постапка за вработување

Член 52 (1) Вработувањето на царинските службеници се

врши врз основа на јавен оглас за слободно работно место објавен во најмалку два дневни весника, од кои на еден од јазикот кој го зборуваат најмалку 20% од граѓаните кои зборуваат службен јазик различен од ма-кедонскиот јазик, по претходно добиена писмена сог-ласност од министерот за финансии.

(2) Јавниот оглас за слободно работно место содр-жи: назив на работното место, краток опис на работно-то место, вид и степен на стручната подготовка, по-требно работно искуство, звање, рокот за пријавување и местото каде што може да се подигне и поднесе службениот образец на пријавата.

(3) Рокот за пријавување не треба да е пократок од 20 дена и да не е подолг од 30 дена сметајќи од денот на објавување на слободното работно место.

(4) Царински службеник, со негова согласност, мо-же да се вработи од еден во друг државен орган, без ог-ласување на работното место, со преземање и склучу-вање на договор за работа на работно место кое одгова-ра на неговата стручна подготовка, односно квалифи-кации, кога тоа го налага потребата на Царинската управа, по претходно мислење на министерот за фи-нансии.

(5) Директорот го задржува правото да даде дозвола за необјавување на јавен оглас за слободно работно ме-сто врз основа на негова одлука за унапредување или прераспоредување на царински службеник на тоа ра-ботно место.

(6) Царинската управа ги собира, евидентира и за-верува сите пријави и приложени документи за лицето кандидат за царински службеник.

(7) Директорот може да побара податоци за лице кое е во постапка на вработување како царински служ-беник, од надлежните државни институции кои се ов-ластени за водење на безбедносни податоци, за постое-ње на пречки кои ја загрозуваат безбедноста на работе-њето на Царинската управа.

(8) Директорот одлучува за избор од пријавените кандидати. Сите пријавени кандидати кои ги исполну-ваат условите треба да бидат известени во писмена форма за извршениот избор во рок од осум дена од де-нот на донесување на одлуката. Кандидатите кои не се избрани имаат право на жалба до министерот за финан-сии во рок од осум дена од добивање на конечната од-лука за направениот избор.

(9) Работниот однос се заснова со склучување на до-говор за работа во писмена форма меѓу избраниот кан-дидат и директорот. Работниот однос започнува со да-тумот на потпишување на договорот и неговата заверка во службата надлежна за посредување при вработување.

(10) Прописите за проверката на работните способ-ности и процедурите за започнување на вработувањето ќе се уредат со Колективниот договор или оперативна инструкција донесена од страна на директорот.

4. Пробна работа

Член 53 (1) Нововработениот или унапреден царински

службеник ќе биде подложен на пробна работа.

(2) Пробната работа трае најдолго 12 месеца и не помалку од шест месеца.

(3) Во текот на овој период, царинските службени-ци се под грижата и директно следење и оценување од страна на непосредниот претпоставен раководител. Ца-ринската управа на сите царински службеници им обезбедува стручна обука за извршување на работите на новото работно место.

(4) Царинскиот службеник е подложен на оценува-ње на работата додека е на пробна работа во соглас-ност со постапката утврдена во членот 66 од овој за-кон.

(5) На крајот од пробната работа за новопримените царински службеници се донесува одлука:

1) за засновање на работен однос или 2) за престанок на работен однос. (6) По исклучок од ставот (5) на овој член, одлуката

за престанок на работниот однос може да се донесе и пред истекот на периодот на пробната работа, доколку со процената на работната способност се утврди дека царинскиот службеник не ги задоволува барањата на работното место.

(7) За унапредените царински службеници кои во текот на пробната работа не остварат задоволителни работни резултати, ќе се донесе одлука за враќање на претходното звање.

(8) Лицето на кое ќе му престане работниот однос, односно кое ќе биде вратено на претходно звање, во смисла на овој член, има право на жалба до министерот за финансии во рок од осум дена од денот на доставу-вање на одлуката.

(9) Постапката поврзана за третманот на вработени-от на пробна работа се уредува со колективен договор или оперативна инструкција донесена од страна на ди-ректорот.

5. Заклетва Член 54

(1) Лицето кое за прв пат се вработува како царин-ски службеник во Царинската управа, пред директорот, дава и потпишува заклетва со следниов текст:

"Изјавувам дека во текот на мојата работа ќе ги по-читувам Уставот и законите на Република Македонија и дека совесно и уредно ќе ја извршувам мојата долж-ност на царински службеник". Потпишаната заклетва се чува во персоналното до-

сие на царинскиот службеник. (2) Доколку царинскиот службеник одбие да ја даде

и потпише заклетвата од ставот (1) на овој член, ќе се смета дека одлуката за вработување не е донесена.

6. Престанок на работен однос

Член 55 (1) На царинскиот службеник му престанува работ-

ниот однос во Царинската управа со одлука на дире-кторот во следниве случаи:

1) по негово барање; 2) ако трајно ја загуби здравствената и физичката

способност за извршување на должностите во Царин-ската управа како последица на болест или намалување на физичките или менталните капацитети;

3) поради неисполнување на посебните услови од членот 51 на овој закон за вработување во Царинската управа;

4) му е изречена дисциплинска мерка престанок на работен однос со денот на врачување на конечното ре-шение;

5) ако поради издржување казна затвор мора да би-де отсутен од работа подолго од шест месеца - со денот на стапувањето на издржувањето на казната или ако му биде изречена мерка на безбедност или воспитна мерка во траење подолго од шест месеца и поради тоа мора да биде отсутен од работа - со денот на применувањето на таа мерка;


6) ги исполни условите за пензија согласно со за-кон;

7) ако се укине работното место на царинскиот службеник поради организациски промени, намалува-ње на надлежноста и обемот на работата на Царинската управа, а царинскиот службеник одбие прераспореду-вање во исто или пониско звање;

8) ако се утврди дека врз основа на оцена преку примена на систем на вреднување и процена на работа-та, незадоволително ги исполнува стандардите и бара-њата на работното место и

9) ако царинскиот службеник незадоволително ги из-вршува своите должности или нема знаења за извршува-ње на својата функција врз основа на оцена преку службе-на примена на системот на оценување на работата.

(2) Ако царинскиот службеник е осуден со казна за-твор помала од три месеца за кривично дело кое не е поврзано со надлежноста на Царинската управа, а ниту е направено на работа и не го руши угледот на Царин-ската управа, директорот може да одлучи царинскиот службеник да го врати на работа по издржувањето на казната, имајќи го предвид неговото претходно работе-ње и однесување.

7. Суспендирање

Член 56 (1) Суспендирањето е привремено отстранување од

работа на царинскиот службеник поради причини кои се предвидени со овој член и трае сé додека трае и при-чината за отстранувањето. По истекот на тој период, царинскиот службеник продолжува со работа на своето работно место во Царинската управа, освен во случај ако му е изречен престанок на работен однос со отказ во согласност со одредбите од членот 55 на овој закон.

(2) Царинскиот службеник може да биде суспенди-ран доколку постои основана причина за сомневање дека го злоупотребил своето работно место во Царин-ската управа и суспензијата ќе трае до завршувањето на дисциплинската постапка.

(3) Царинскиот службеник ќе биде суспендиран до-колку му е одреден притвор, од првиот ден на притво-рот и сé додека трае притворот. Доколку кривичната постапка која е покрената против него не е завршена, суспензијата трае до завршувањето на кривичната по-стапка и/или дисциплинската постапка, доколку е по-крената за истото дело.

(4) За времетраење на суспензијата на царинскиот службеник му следува надомест од 60% од основната плата. Во случај на враќање на работа на царинскиот службеник му следува надомест до 100% од основната плата.

(5) Одлуката за суспендирање или враќање на рабо-та на царинскиот службеник ја носи директорот во пис-мена форма.

(6) Против одлука од ставот (5) на овој член царин-скиот службеник има право на жалба до министерот за финансии во рок од осум дена од денот на доставување на одлуката. Жалбата не го задржува извршувањето на одлуката.

8. Безбедност на работа и здрава работна околина

Член 57 Директорот е должен да ги обезбеди потребните ус-

лови за заштита при работа во согласност со овој за-кон, со друг закон и со колективен договор. Обезбеду-вањето на безбедна и здрава работна околина за работ-ниците е морална и правна одговорност на директорот во согласност со највисоките меѓународни стандарди:

1) Царинската управа на секој работник му обезбе-дува вработување и работно место кое е ослободено од познати опасности кои предизвикуваат или можат да предизвикаат смрт или сериозни физички повреди на вработените и

2) царинскиот службеник е должен да се придржува кон пропишаните мерки и нормативи за заштита при работа и работите на работното место да ги врши со внимание заради обезбедување на својот живот и здравје, како и на животот и здравјето на другите вра-ботени и граѓаните.

9. Општи обврски

Член 58 (1) Царинскиот службеник е должен: 1) работните задачи да ги врши совесно, стручно,

ефикасно, уредно и навремено во согласност со Уста-вот, закон и други прописи на Царинската управа;

2) да ја врши својата работа непристрастно и без влијание од политичките партии, да не се раководи од свои политички уверувања, од лични финансиски инте-реси, да не ги злоупотребува овластувањата и статусот на царински службеник и да го штити угледот на Ца-ринската управа;

3) да ги извршува наредбите од непосредно претпо-ставениот раководител и да постапува по нив во сог-ласност со Уставот, закон и друг пропис;

4) во согласност со закон и прописите на Царинска-та управа, по барање на граѓаните, заинтересираните странки и јавните институции, да дава информации за-ради остварување на нивните права и интереси, освен информации кои претставуваат државна и службена тајна;

5) не смее да користи привилегии и ослободувања ниту да бара и да прима материјална или друга корист при исполнување на своите обврски;

6) стручно да го усовршува своето знаење заради унапредување на професионалните барања со постоја-но почитување и применување на прописите за вршење на своите службени должности;

7) да го почитува пропишаното работно време; 8) сопственоста и опремата што му е дадена на ко-

ристење за извршување на неговите должности да ја употребува правилно и како добар домаќин во соглас-ност со нејзината намена и истата да не ја користи во приватни цели;

9) да се однесува во согласност со Кодексот на од-несување на Царинската управа и пропишаните прави-ла за ред и дисциплина на Царинската управа и

10) да ги почитува сите безбедносни мерки за да не дојде до загрозување на неговиот живот и здравје, како и животот и здравјето на другите вработени во Царин-ската управа и граѓаните.

(2) Царинскиот службеник за непридржување кон обврските пропишани со ставот (1) на овој член е дис-циплински одговорен, како и прекршочно или кривич-но одговорен во согласност со закон.

(3) Постапката за прекршочната или кривичната од-говорност од ставот (2) на овој член може да биде по-кренета и против лица на кои им престанал работниот однос во Царинската управа во согласност со закон.

10. Барање за медицински преглед

Член 59 (1) Потпишувањето на договор и засновањето на

работниот однос ќе се изврши откако од страна на здравствена установа определена од Царинската упра-ва се утврди дека кандидатот за царински службеник ги исполнува соодветните здравствени стандарди за вр-шење на работите на работното место.

(2) При унапредување или прераспоредување се применува истиот услов од ставот (1) на овој член, ако тоа го бара работното место.

(3) Во случаите кога царински службеник не ги ис-полнува задоволително своите работни задачи, а кога подолго време отсуствува од работа, или постои сомне-вање во неговата здравствена состојба, или слични


околности, директорот може да одлучи царинскиот службеник да го упати на медицински преглед кај ов-ластена здравствена установа назначена за таа цел.

11. Надворешни активности

Член 60 (1) Царинските службеници не смеат да вршат ни-

каква друга функција, должност или дејност поврзана со остварување на профит која е во судир со нивната службена должност.

(2) Царинските службеници не смеат да вршат деј-ност која е во судир со нивната службена должност ка-ко сопственици или партнери во трговски друштва, членови на управни одбори или на надзорни органи на трговски друштва.

(3) Царинските службеници можат да вршат други работи и дејности само со претходно одобрение од ди-ректорот.

(4) Работите и дејностите кои се во судир со служ-бените должности на царинските службеници ги про-пишува директорот со оперативна инструкција.

(5) Царинските службеници кои се однесуваат спротивно на одредбите на овој член, дисциплински одговараат во согласност со членот 73 од овој закон.

12. Барање за тајност и доверливост

Член 61 (1) Царинскиот службеник не смее во неовластени

цели да користи и да даде која било информација, која ја осознал, а се однесува на царинското работење.

(2) Обврската на царинскиот службеник за чување на службена, деловна или друга тајна утврдена со овој закон и посебни прописи, важи и по престанокот на ра-ботниот однос во Царинската управа, сé до престано-кот на периодот за ограничување.

(3) Царинскиот службеник за непридржување кон обврските пропишани со одредбите на овој член е дис-циплински одговорен, како и прекршочно или кривич-но одговорен во согласност со закон.

(4) Постапката за прекршочната или кривичната од-говорност од ставот (3) на овој член може да биде по-кренета и против лица на кои им престанал работниот однос во Царинската управа во согласност со закон.

(5) Министерот за финансии на предлог на директо-рот ќе го пропише видот на документите и податоците кои се означени како службена, деловна и друга тајна, начинот на нивното чување и заштитата.

(6) Согласност за ослободување од обврската за чува-ње на службена, деловна и друга тајна дава директорот.

13. Основни права

Член 62 Царинскиот службеник ги има следниве основни

права: 1) право на загарантирана работа во согласност со

овој закон; 2) да е заштитен од страна на надлежни органи во

извршувањето на своите должности; 3) право на работни услови соодветни за извршува-

ње на службените должности; 4) да се пријави за слободно работно место од пови-

сока категорија; 5) при остварувањето на своите работни права да

бара заштита од надлежниот суд, синдикат или друг надлежен орган во согласност со закон;

6) право на плата и надоместоци под услови и кри-териуми дефинирани со прописи кои се во сила;

7) одмор, отсуства и слободни денови во согласност со прописите кои се во сила;

8) право на стручно оспособување и обука во сог-ласност со потребите на Царинската управа;

9) да работи и да се занимава со други дозволени активности надвор од своите должности и работно вре-

ме, доколку таа работа и активност не е во судир со не-говата службена должност и активност, во согласност со членот 60 од овој закон и

10) да основа и да биде член на синдикат и стручни организации во согласност со законите и на тој начин да учествува во процесот на донесување на одлуки во врска со условите за работа.

14. Прераспоредување, унапредување, работно

време, одмор и отсуства Член 63

(1) Во интерес на Царинската управа, царинскиот службеник може на определено или неопределено вре-ме да биде прераспореден на друго работно место кое одговара на неговото професионално искуство, знаење и квалификации.

(2) Прераспоредувањето на определено време може да трае до шест месеца, со можност за продолжување од дополнителни шест месеца. Кога се прераспоредува царинскиот службеник на определен период, тој е дол-жен да се врати на поранешното или слично работно место.

(3) Царинскиот службеник кој бил прераспореден има право на:

1) надоместок за превозни трошоци, доколку секој ден патува до друго место;

2) утврден надоместок доволен за надоместување на дополнителни трошоци за храна, кирија и трошоци-те за превоз до постојаното живеалиште еднаш недел-но, доколку царинскиот службеник привремено пре-стојува во местото на работење и

3) надоместок за трошоците за селење. (4) Царинскиот службеник кој е прераспореден по

сопствено барање нема право на надоместокот пропи-шан со ставот (3) од овој член.

(5) Директорот или од него овластено лице донесу-ва одлуки во однос на прераспоредувањата.

(6) Директорот го определува надоместокот од ста-вот (3) точки 1), 2) и 3) на овој член.

Член 64

(1) Поставувањата на работни места и унапредува-њата можат да бидат постојани или времени.

(2) Царинскиот службеник може со одлука на дире-кторот да биде постојано распореден на друго повисо-ко слободно работно место во рамките на Царинската управа по пат на унапредување, за што ќе биде објавен интерен конкурс. Во конкурсот ќе се објават конкрет-ните барања и услови за ова работно место.

(3) Временото унапредување е времено поставува-ње на службеникот на повисоко рангирана позиција на одреден период. Царинскиот службеник се враќа на своето постојано работно место или друго соодветно работно место по истекот на определениот период. За службеникот да биде времено унапреден треба да ги поседува сите потребни квалификации, како и за по-стојаното унапредување.

Член 65

(1) Поради потребите на службата, а по наредба на непосредниот раководител, царинските службеници работат во смени, или варијабилно работно време, вклучувајќи невообичаено работно време и прекувре-мено работење.

(2) Царинскиот службеник има право на годишен одмор и други отсуства во согласност со закон и потре-бите на Царинска управа.

15. Оценување на работата

Член 66 (1) Царинските службеници во текот на своето ра-

ботење ќе бидат оценувани еднаш годишно, најдоцна до првото тримесечје од следната година за годината


којашто изминала, преку примена на Актот за системот на оценување на работата донесен од директорот. Од извршеното оценување на работата ќе се подготви из-вештај и ќе се потпише од двете страни. Извештајот за оценување на работата се архивира и се чува во персо-налното досие на царинскиот службеник.

(2) Царинските службеници кои оправдано отсус-твувале од работа подолго од шест месеца во текот на годината (боледување, неплатено отсуство итн.) нема да бидат оценувани.

(3) Оценувањето на царинските службеници ќе се прави врз основа на податоци кои се однесуваат на стручното знаење и способности во работењето, зала-гањето, постигнатите резултати, креативноста и совес-носта при извршувањето на службените должности кои се од голема важност за извршувањето на основните дејности на Царинската управа.

(4) Резултатите од оценувањето ќе служат како осно-ва за одлуките кои се однесуваат на неуспехот да се при-држува кон барањата кои ги налагаат држаните позиции, унапредувањето, прераспоредувањето на друга позиција и некој друг правец на унапредувањето на кариерата.

(5) Процената и оценувањето на работата на царин-скиот службеник може да се изврши и пред годишното оценување на работата секогаш кога има потреба од одлука за незадоволителни работни резултати, прерас-пределување, унапредување и дисциплински мерки.

(6) Царинските службеници кои нема да постигнат задоволителни резултати во работењето, што е рефле-ктирано и во нивниот извештај за оценување на работе-њето, ќе имаат право на натамошна обука, како и на поддршка од страна на нивните претпоставени, со цел своето работење да го доведат на задоволително ниво. Ако не успеат да го постигнат тоа во одредениот рок, ќе се преземат дејствија за нивно отпуштање.

16. Месечна плата, надоместоци, награди и бонуси

Член 67 (1) Царинските службеници имаат право на плати,

надоместоци на плата и други надоместоци. Платата на царинските службеници, надоместоците на плата и другите надоместоци се обезбедуваат од Буџетот на Ре-публика Македонија.

(2) Царинските службеници добиваат 30% од плата-та како надополнување на редовната плата поради по-себните работни услови, како и поради посебната одго-ворност која произлегува од работното место.

(3) Министерот за финансии по предлог на дире-кторот може да определи поголем процент на плата утврден во ставот (2) на овој член за специфичните ра-ботни места за кои се потребни поспецифични квали-фикации или специфични вештини, а кои се од особено значење за ефикасноста на Царинската управа, но најм-ногу до 50% од платата.

(4) Царинските службеници добиваат парични на-гради и бонуси во врска со оценувањето на работење-то, по постигнати исклучителни резултати во работе-њето или откривање на царински кривични дела или прекршоци.

(5) Системот на наградување на царинските служ-беници поблиску го пропишува министерот за финан-сии по предлог на директорот, во согласност со закон и колективен договор.

17. Бенефиции

Член 68 Ако против царински службеник се покрене кривич-

на постапка заради употребата на огнено оружје или за-ради дејствија сторени во врска со вршење на службена должност, како и заради учество во сообраќајна незгода при вршење на службена должност, на барање на царин-скиот службеник, Царинската управа му обезбедува бесплатна правна помош доколку се утврди дека употре-бените средства и дејствија се оправдани.

Член 69 (1) Царинскиот службеник има право на ослободу-

вање од учество со лични средства при користење на здравствени установи во земјата за лекување на повре-ди за време и во врска со извршување на службената должност во Царинската управа.

(2) Ослободувањето од ставот (1) на овој член се однесува на примарните здравствени установи и инсти-туции, специјалистички консултации и болници во сог-ласност со закон.

(3) Трошоците од ставот (1) на овој член се на товар на Царинската управа.

(4) Царинската управа обезбедува осигурување за слу-чаи на смрт и инвалидитет за царинските службеници.

Член 70

Царинските службеници поради специфичностите на работите кои ги извршуваат имаат право на стаж на осигурување кој се смета во зголемено траење.

18. Следење на напредувањето на кариерата

Член 71 (1) Документацијата за напредувањето во кариерата

во Царинската управа (донесените одлуки и писмените изјави дадени во однос на царинскиот службеник) се внесуваат во евиденциите за кариерата на царинските службеници и се чуваат во Централната управа на Ца-ринската управа.

(2) Во евиденциите од ставот (1) на овој член се вклучени сите релевантни професионални и лични по-датоци за сите царински службеници. Податоците мо-жат да се водат во електронска форма со строго придр-жување кон одредбите кои ја уредуваат заштитата на личните податоци.

(3) Царинскиот службеник има право на пристап до евиденцијата за својата кариера. како и право да добие копија од документите.

(4) Натамошен пропис за специфицирање на еви-денцијата за напредувањето во кариерата, како и одр-жувањето и пристапноста на податоците ќе биде одре-дена со оперативна инструкција на директорот.

VI. КОДЕКС НА ОДНЕСУВАЊЕ И ОДГОВОРНОСТ

1. Кодекс на однесување

Член 72 (1) Царинските службеници треба постојано да ги

почитуваат највисоките стандарди на сопствениот ин-тегритет и интегритетот на Царинската управа во извр-шување на сите активности кои ја вклучуваат јавноста, деловниот свет, како и органите на државната управа и другите државни органи.

(2) Кодексот на однесување ги опишува со пра-ктични и јасни термини стандардите на однесување кои треба да се почитуваат од сите царински службе-ници и дава насоки и упатства за решавање на етичките прашања за оние кои работат во Царинската управа и оние кои соработуваат и работат со царински службе-ници.

(3) Кодексот на однесување се уредува со колекти-вен договор.

(4) Случаите на однесување спротивно на Кодексот на однесување може да бидат предмет на дисциплин-ски мерки, вклучувајќи ја и мерката за престанок на работен однос со отказ.

2. Дисциплинска одговорност

Член 73 (1) Царинските службеници ќе бидат дисциплински

одговорни за неисполнување на службените должности и работи кои произлегуваат од работното место, неис-полнување на општите обврски од членот 58 на овој за-кон, незадоволителни резултати од работата и недоста-


ток на знаење и способност за извршување на работата од работното место, како и за прекршување на Коде-ксот на однесување.

(2) Царинскиот службеник кој намерно или со гру-бо невнимание ќе предизвика штета постапувајќи спро-тивно на закон и друг пропис, дисциплински е одгово-рен, а Царинската управа може да покрене постапка за надомест на штета пред надлежните органи.

(3) Царинскиот службеник може, за невнимание, да одговара дисциплински.

(4) Утврдувањето на дисциплинската одговорност, постапката, казните и заштитата на работниците во оваа постапка, за царинските службеници, како и за ли-цата со статус на административно-технички или по-мошен персонал, се врши според општите и посебните прописи за работни односи и колективен договор.

(5) Одлуката за изрекување на дисциплинска мерка, директорот ја донесува во рок од три месеца од денот на дознавањето за повредата, а најдоцна во рок од шест ме-сеца од денот кога е сторена повредата. За случаи кога е покрената постапка за кривична одговорност на царин-скиот службеник за сторената повреда, одлуката за дис-циплинската мерка директорот ја донесува во рок од ед-на година од денот на сторување на повредата.

3. Материјална одговорност

Член 74 (1) Покрај дисциплинска одговорност, царинскиот

службеник одговара материјално, за штетата која на работа или во врска со работата ќе ја предизвика врз имотот кој го користи Царинската управа.

(2) Република Македонија е одговорна за штета ко-ја врз имотот на трети лица ја предизвикал царинскиот службеник за времето на вршење на службената долж-ност освен ако се докаже дека царинскиот службеник постапил во согласност со закон и друг пропис.

VII. НАГРАДИ И ПРИЗНАНИЈА

Член 75 (1) За долгогодишна стручна работа, организациски

унапредувања, успех во поединечни подрачја на работа во вршењето на работните задачи, подобрување на уг-ледот на службата, на службените лица или на органи-те на државна управа или други државни органи, на ор-ганите на општините и на градот Скопје, на носители на јавни овластувања и поединци, им се доделуваат признанија, а на вработените во Царинската управа и награди или парични награди.

(2) Признанијата и наградите од ставот (1) на овој член по правило се доделуваат на денот на Царинската управа. Денот на Царинската управа е 14 април.

VIII. ФИНАНСИРАЊЕ

Член 76 (1) Царинската управа се финансира од Буџетот на

Република Македонија и од сопствени приходи. (2) Надоместоците, платите, надоместоците на пла-

ти, паричните награди и бонуси, утврдени во членот 24 став (2) и од членот 67 до членот 69 на овој закон, се обезбедуваат од Буџетот на Република Македонија.

(3) Видовите и висината на сопствените приходи на Царинската управа од ставот (1) на овој член ги пропи-шува министерот за финансии по предлог на директо-рот, а ќе се користат за унапредување, модернизација и опремување на Царинската управа, како и за стимули-рање на царинските службеници.

IX. КАЗНЕНИ ОДРЕДБИ

Член 77 (1) Со парична казна од 100.000 до 300.000 денари

ќе се казни за прекршок правно лице кое се однесува спротивно на членот 47 од овој закон.

(2) Со парична казна од 5.000 до 50.000 денари ќе се казни за прекршок од ставот (1) на овој член и одго-ворното лице во правното лице.

(3) Со парична казна од 1.000 до 40.000 денари ќе се казни за прекршокот од ставот (1) на овој член извр-шен од физичко лице.

Член 78

(1) Со парична казна од 5.000 до 50.000 денари ќе се казни за прекршок службено лице во органите на државната управа и другите државни органи, органите на општините и градот Скопје, кое се однесува спро-тивно на одредбите на членовите 19 и 20 од овој закон.

(2) Со парична казна од 5.000 до 50.000 денари ќе се казни за прекршок поштенски службеник кој се однесу-ва спротивно на одредбата на членот 34 од овој закон.

X. ПРЕОДНИ И ЗАВРШНИ ОДРЕДБИ

Член 79 Започнатите постапки до влегување во сила на овој

закон се завршуваат според прописите кои важеле во моментот на покренување на истите.

Член 80

Подзаконските прописи чие донесување е предви-дено со овој закон ќе се донесат во рок од една година од денот на влегување во сила на овој закон.

Член 81

Со денот на влегувањето во сила на овој закон, одредбите од членовите 9 до 14, членот 23, членот 194, членот 195 и членот 200 од Царинскиот закон ("Служ-бен весник на Република Македонија" број 21/98, 26/98, 63/98, 86/99, 25/2000, 109/2000, 31/2001, 4/2002, 55/2002 и 42/2003), престануваат да важат.

Член 82


___________

L I GJ I PËR DREJTORINË DOGANORE

PJESA E PARË

I. DISPOZITAT E PËRGJITHSHME DHE PËRKUFIZIMET

Neni 1

(1) Me këtë ligj rregullohet organizimi, fushëveprimi, mënyra e kryrjes së punës dhe udhëheqja me Drejtorinë doganore, kompetencat doganore, si dhe autorizimet dhe përgjegjësitë gjatë grumbullimit, evidentimit, përpunimit dhe mbrojtjes së të dhënave lidhur me punët e Drejtorisë doganore.

(2) Me këtë ligj rregullohen specifikat në të drejtat, obligimet dhe përgjegjësitë e nëpunësve doganor nga marrëdhënia e punës, kodeksi i sjelljes, shpërblimet dhe mirënjohjet, si dhe financimi i Drejtorisë doganore.

Neni 2

Nocione të caktuara të përdorura në këtë ligj e kanë kuptimin, si vijon:

1) Nëpunës doganor është nëpunësi i Drejtorisë doganore që ka uniformë ose detyra dhe autorizime të veçanta dhe që i kryen detyrat në pajtim me këtë ligj dhe ligj tjetër;

2) Instruksion operativ është udhëzimi dhe kahja e miratuar nga drejtori i Drejtorisë doganore, dedikuar për nëpunësit doganor se si duhet udhëhequr ose zbatuar një punë ose veprim i caktuar, si dhe standardet e pritura të punës dhe sjellja, të cilave nëpunësit doganor doemos duhet t�u përmbahen;


3) Masë doganore është çdo masë e ndëmarrë në kompetencë të Drejtorisë doganore në pajtim me këtë ligj dhe me ligj tjetër;

4) Rajoni doganor i Republikës së Maqedonisë (në tekstin e mëtejmë: rajoni doganor) përfshin territorin, ujërat territoriale dhe hapësirën ajërore mbi territorin e Republikës së Maqedonisë, kufirin shtetëror, kurse në pajtim me marrëveshje të ratifikuara ndërkombëtare mund të shtrihet edhe në pjesë të territorit të shteteve të tjera. Rajoni doganor është i shënuar me vijën doganore e cila është identike me kufirin shtetëror.

5) Brezi doganor kufitar në tokë është pjesë e rajonit doganor të Republikës së Maqedonisë, në gjerësi prej 15 km të vijës doganore në thellësi të Republikës së Maqedonisë. Brezi doganor kufitar në liqenet kufitare është pjesë e rajonit doganor të Republikës së Maqedonisë e cila në gjerësi përfshin vijën doganore të liqenit dhe deri në 5 km në tokë nga bregu i liqenit. Kur brezi kufitar shtrihet në një pjesë të zonave, atëherë tërë zona konsiderohet se është brenda brezit.

6) Zona doganore e kontrolluar përfshin zonën kufitare doganore, magazinat doganore, terminalet doganore, zonat doganore, zonat e lira ekonomike, deponimet e lira, limanet ajërore dhe të liqeneve të hapura për komunikacion publik ndërkombëtar të personave dhe mallrave dhe të gjitha vendet e tjera të caktuara ose të lejuara nga Drejtoria doganore me qëllim të zbatimit të mbikëqyrjes doganore.

7) Mbikëqyrje doganore janë masat e përgjithshme që i ndërmerr Drejtoria doganore për sigurimin e zbatimit të dispozitave doganore, por kur ka nevojë edhe të dispozitave të tjera të cilat vlejnë për mallin që është lëndë e mbikëqyrjes doganore.

8) Kontroll doganor është zbatimi i veprimeve konkrete siç janë kontrolli i mallit, kontrolli i ekzistimit, besueshmërisë dhe saktësisë së dokumenteve, kontrolli i librave afariste dhe evidencave të tjera, kontrolli dhe bastisja e mjeteve transportuese, kontrolli dhe bastisja e bagazhit personal dhe mallit tjetër të cilin e bartin personat me vete ose mbi vete, zbatimi i hetimeve zyrtare dhe veprime tjera të ngjashme në aspektin e respektimit të dispozitave doganore, por kur ka nevojë edhe të dispozitave të tjera që vlejnë për mallin që është lëndë e mbikëqyrjes doganore;

9) Mjete transportuese janë çfarëdo automjetesh udhëtimi dhe ngarkuese, përfshirë edhe karrocat mbrehëse, rimorkiot ose gjysmërimorkiot, aeroplanët, trenat, vagonët, barkat, anijet, automjetet amfibie, hidroplanët, kontejnerët tjerë, si dhe të gjitha mjetet tjera që mund të shfrytëzohen për transportin e personave dhe mallrave;

10) Mbikëqyrje teknike është masa e vëzhgimit, kontrollit dhe dokumentimit të lëvizjes së mallrave, mjeteve transportuese dhe personave, me përdorimin e mjeteve audio, video dhe mjeteve të tjera teknike;

II. ORGANIZIMI DHE FUSHËVEPRIMI

1. Organizimi dhe udhëheqja

Neni 3 (1) Drejtoria doganore është organ i administratës

shtetërore në përbërje të Ministrisë së Financave në cilësinë e personit juridik

(2) Drejtoria doganore kompetencat e veta i zbaton në tërë territorin e Republikës së Maqedonisë. Selia e Drejtorisë doganore është në Shkup.

Neni 4 (1) Drejtoria doganore ka simbolin e vet në formë rrethi

me dy mbishkrime � në pjesën e sipërme shkruan �Republika e Maqedonisë Drejtoria doganore�, ndërsa në pjesën e poshtme qëndron DOGANA � CUSTOMS. Simboli përbëhet nga një shirit i kuq në mes me kornizë të verdhë - të artë, e cila i simbolizon vendkalimet kufitare, ndërsa mbi të dhe nën të ka edhe nga tre shirita të verdhë-të artë, që simbolizojnë kalimin e njerëzve dhe të mallrave përmes vijës doganore.

(2) Ministri i Financave, me propozimin e drejtorit të Drejtorisë doganore, e përcakton formën, përmbajtjen dhe mënyrën e përdorimit të simbolit nga paragrafi 1 i këtij neni.

Neni 5

(1) Drejtoria doganore punët nga fushëveprimi i vet i kryen përmes:

1) Drejtorisë Qendrore, dhe 2) doganave. (2) Drejtoria qëndrore koordinon dhe udhëheq me

kompetencat doganore në tërë territorin e Republikës së Maqedonisë.

(3) Doganat formohen nëse këtë e kërkon vëllimi i punës dhe struktura e qarkullimit rrugor dhe të mallrave me vendet e jashtme.

2. Drejtori

Neni 6 (1) Me punën e Drejtorisë doganore udhëheq drejtori të

cilin e emëron dhe shkarkon Qeveria e Republikës së Maqedonisë

(2) Drejtori i drejtorisë doganore (në tekstin e mëtejmë: drejtori) për punën e vet dhe punën e Drejtorisë doganore është personalisht përgjegjës para Qeverisë së Republikës së Maqedonisë dhe ministrit të Financave.

(3) Drejtori ka zëvendësin të cilin e emëron dhe shkarkon Qeveria e Republikës së Maqedonisë.

(4) Emërimi i drejtorit dhe zëvendësdrejtorit bëhet para së gjithash në bazë të profesinalitetit të tyre, me ç�rast merren parasysh edhe aftësitë tjera të tyre relevante për kryerjen e funksionit.

Neni 7

(1) Drejtori e përfaqëson Drejtorinë doganore dhe është kompetent për miratimin e akteve në procedurën administrative të shkallës së parë;

(2) Drejtori është kompetent për miratimin e instruksioneve operative në formë të shkruar në të gjitha sferat e punës doganore.

(3) Drejtori vendos për punësimin, sistemimin, suspendimin dhe pushimin e marrëdhënies së punës së të punësuarve në Drejtorinë doganore, në pajtim me dispozitat e këtij ligji;

(4) Drejtori gjatë vendosjes, në kuptim të paragrafit (3) të këtij neni, duhet të sigurojë përfshirje të drejtë dhe adekuate të të gjitha bashkësive të cilat jetojnë në Republikën e Maqedonisë.

(5) Drejtori është kompetent për fillimin e procedurës për zbulimin e rasteve të sjelljes joadekuate ose shkeljes së obligimeve nga të punësuarit në Drejtorinë doganore;

(6) Drejtori në formë shkrimi mund t�u bartë kompetenca të caktuara të tij udhëheqësve dhe nëpunësve profesional doganor, sipas ligjit.

3. Struktura e vendeve të punës

Neni 8 (1) Nëpunësit doganor, varësisht nga detyrat zyrtare që

i kryejnë, klasifikohen në grupe dhe tituj, si vijon: I. nëpunës udhëheqës doganor; II. nëpunës profesional doganor; dhe III. nëpunës administrativ doganor; (2) Nëpunës udhëheqës doganor janë; - ndihmësdrejtori - administruesi i doganës - ndihmësadministruesi i doganës - kryeshefi i doganës - shefi i filialës doganore - shefi i shërbimit - udhëheqësi i seksionit - udhëheqësi i ndërresës (3) Nëpunës profesional doganor janë; - këshilltari i drejtorit - inspektori kryesor


- këshilltari i pavarur - doganieri i lartë kontrollor - inspektori i lartë - inxhinieri sistemor - inspektori - doganieri i lartë - këshilltari - inspektori më i ri - doganieri - mbajtësi i qenit të doganës (4) Nëpunës administrativ doganor janë; - operatori kryesor i rrjetit - operatori i rrjetit - operatori - operatori administrativ - tekniku për përkrahje dhe koordinim - referenti për shitjen e mallit doganor (5) Nëpunësit doganor të grupit I. kanë arsimim sipëror

ose të lartë përveç udhëheqësit të ndërresës i cili mund të ketë arsimim sipëror, të lartë ose të mesëm, ndërsa nëpunësit doganor të grupit II. dhe III. kanë arsimimin sipëror, të lartë ose të mesëm.

4. Kompetencat themelore

Neni 9 Drejtoria doganore punët nga kompetenca e vet i kryen

në pajtim me këtë ligj, Ligjin për doganat, Ligjin për tarifën doganore dhe ligjet tjera me të cilët rregullohet importi, eksporti dhe tranzitimi i mallit, si dhe për kryerjen e veprimtarive të tjera të cilat me ligje të tjera i janë përcaktuar në kompetencë.

Neni 10

Kompetencat themelore të Drejtorisë doganore janë: 1) zbatimi i mbikëqyrjes doganore; 2) zbatimi i kontrollit doganor; 3) doganimi i mallit; 4) zbatimi i kontrollit doganor, masave hetimore dhe të

kundërzbulimit me qëllim të pengimit, zbulimit dhe hulumtimit të kundërvajtjeve doganore dhe veprave penale;

5) hapja e procedurës për kundërvajtje doganore dhe të tjera, si dhe vepra penale të përcaktuara me ligj dhe pagimin e dënimeve mandatore;

6) kryerja e llogarisë dhe pagimi ose kthimi i të dalurave importuese dhe eksportuese, tatimeve dhe të dalurave tjera publike dhe kompensimeve gjatë importit, eksportit ose tranzitimit të mallit, si dhe zbatimin e pagimit të tyre të dhunshëm në pajtim me ligjin;

7) udhëheqja e procedurës doganore-administartive në shkallën e parë;

8) kryerja e kontrollit të futjes dhe nxjerrjes së parave efektive të vendit dhe të huaja, çeqeve dhe arit monetar;

9) kryerja e kontrollit të eksportit, importit dhe tranzitimit të mallit për të cilin janë përcaktuar rregulla të veçanta me interes për sigurinë dhe moralin publik, ruajtja e shëndetit dhe jetës së njerëzve, kafshëve dhe bimëve, mbrojtjen e ambientit jetësor, mbrojtja e të mirave me mbrojtje të përkohshme ose trashëgimisë kulturore ose rariteve natyrore, mbrojtja e të drejtave të autorit dhe të drejtave të ngjashme dhe të drejtave të pronës industriale, si dhe masave tjera të politikës tregtare të përcaktuara me ligj;

10) organizimi i sistemit informativ doganor dhe sigurimi i të dhënave për import dhe eksport për shkak të zbatimit të hulumtimeve statistikore;

11) organizimi dhe zbatimi i kontrollit të përgjegjësisë profesionale të të punësuarve;

12) organizimi dhe zbatimi i trajnimeve, kontrollit të njohurisë dhe aftësive profesionale të nëpunësve doganor, si dhe udhëheqja me resurse njerëzore;

13) ofrimi i ndihmës profesionele për zbatimin e dispozitave doganore për çka organizon seminare dhe tribuna publike me të drejtë kompensimi;

14) zbatimi i vendosjes dhe ruajtjes së mallrave, si dhe procedura e shitjes së mallit të konfiskuar, të lënë ose të gjetur;

15) kryerja e përcjelljes së mallit të doganuar me kompensim të shpenzimeve;

16) kryerja e analizës teknike-teknologjike të mallit të doganuar me kompensim të shpenzimeve;

17) bashkëpunimi me organet tjera shtetërore; 18) bashkëpunimi me drejtoritë e huaja doganore dhe

organizata ndërkombëtare; 19) kryerja e kompetencave të tjera të përcaktuara më

këtë ligj dhe ligj tjetër.

Neni 11 Ministri i Financave me propozimin e drejtorit e

miraton Aktin për organizimin e punës në Drejtorinë doganore.

III. KOMPETENCAT DOGANORE

1. Parimet e përgjithshme të kompetencave doganore

Neni 12

Drejtoria doganore kompetencat e veta i kryen në bazë të Kushtetutës e ligjeve dhe marrëveshjeve ndërkombëtare që i ratifikon Republika e Maqedonisë.

Neni 13

Në zbatimin e kompetncave të saja, Drejtoria doganore dhe nëpunësit doganor nuk duhet t�i bëjnë diskriminim asnjë personi në asnjë bazë siç janë: gjinia, raca, ngjyra e lëkurës, prejardhja nacionale ose sociale, bindja politike ose fetare, pozita e pasurisë dhe shoqërore ose status tjetër.

Neni 14

(1) Masat doganore zbatohen me efikasitetin dhe shpejtësinë e duhur. Masat doganore duhen të jenë të arsyeshme në raport me rëndësinë dhe urgjencën e detyrës dhe në raport me faktorët që ndikojnë në vlerësimin e përgjithshëm të situatës.

(2) Masat doganore zbatohen në atë mënyrë që të mos shkaktohet dëm më i madh ose diçka e padëshirueshme sesa ç�është e domosdoshme për zbatimin e detyrës së caktuar.

(3) Masat e caktuara doganore nuk do të zbatohen nëse zbatimi i tyre do të mund të sillte deri te pasojat jopërkatëse në krahasim me rezultatin e kërkuar.

Neni 15

(1) Personi, ose përfaqësuesi i tij, të cilit i zbatohet masa e caktuar doganore që ndikon në lirinë e tij personale, doemos duhet të informohet menjëherë për mbështetjen e masës doganore, përveç nëse është e pamundur përshkak të gjendjes në të cilën është personi ose përshkak të rrethanave tjera.

(2) Të drejtë për të qenë të informuar për mbështetjen e masës doganore e cila ndikon në të drejtat e tyre, kanë edhe personat tjerë përveç personave nga paragrafi (1) të këtij neni që menjëherë pasi të jetë e mundur pa u rrezikuar me këtë rast zbatimi i masës doganore, përveç nëse më ndryshe është rregulluar me këtë ose me ligj tjetër.

Neni 16

Kompetencat e Drejtorisë doganore dhe nëpunësve doganor të rregulluara me këtë ose me ligj tjetër, zbatohen në tërë territorin doganor.

2. Kompetencat e Drejtorisë doganore

Neni 17 Drejtoria doganore, me kushtet e parapara me këtë ligj

ose me ligj tjetër, mund t�i ndërmarrë të gjitha masat dhe aktivitetet që i konsideron të domosdoshme përshkak të sigurimit të zbatim të rregullt të ligjeve nga lëmi i veprimtarisë doganore.


Neni 18 Drejtoria doganore mund të kërkojë nga Ministria e

Punëve të Brendshme ndihmë në zbatimin e dispozitave të këtij ligji ose të ligjeve tjera për zbatimin e të cilave është kompetente Drejtoria doganore.

Neni 19

(1) Organet e drejtorisë shtetërore dhe organet tjera shtetërore, si dhe organet e komunave dhe Qytetit të Shkupit, duhet ta ofrojnë tërë ndihmën e duhur në suazat e kompetencave të tyre përshkak të zbatimit dhe kryerjes së ndonjë mase të caktuar doganore.

(2) Në bazë të kërkesës së pranuar, Drejtoria doganore do t�u ndihmojë organeve të përmendura në paragarfin (1) të këtij neni në zbatimin e ligjeve, zbatimi i të cilave është në kompetencën e tyre.

(3) Vendimet për kërkesë dhe dhënie ndihmë i merr drejtori, nëse ajo nuk është rregulluar më ndryshe me këtë ose me ligj tjetër.

Neni 20

(1) Organet e administratës shtetërore dhe organet tjera shtetërore, si dhe organet e komunave dhe Qytetit të Shkupit, janë të detyruar ta informojnë Drejtorinë doganore për kundërvajtjet dhe veprat penale të kryera ose kundërvajtje dhe vepra penale që mund të bëhen nga lëmi i veprimtarisë doganore.

(2) Organet nga paragrafi (1) të këtij neni, mallin doganor definitivisht të sekuestruar si lëndë kundërvajtjeje ose vepre penale, mund t�ia shesin ose huazojnë sipas cilësdo bazë juridike personit tjetër vetëm nëse Drejtoria doganore e ka lejuar atë.

(3) Drejtoria doganore mund të japë leje nga paragrafi 2 i këtij neni, nëse borxhi i shkaktuar doganor është përmbushur në tërësi.

Neni 21

(1) Drejtoria doganore nga organet e administratës shtetërore dhe organet tjera shtetërore, si dhe organet e komunave dhe Qytetit të Shkupit, edhe përkundër obligimit të tyre që ta respektojnë fshehtësinë, në bazë të kërkesës me shkrim, ka të drejtë që pa kompenzim t�i marrë të gjitha informatat dhe dokumentet të cilat i janë të domosdoshme për kryerjen e detyrave zyrtare, përveç nëse është i ndaluar ose i kufizuar me ligj shfrytëzimi i informatave dhe dokumenteve si dëshmi.

(2) Drejtoria doganore bashkëpunon dhe këmben informata me organet e administratës shtetërore dhe organet tjera shtetërore, si dhe organet e komunave dhe Qytetin e Shkupit, dhe me organizata publike dhe private.

Neni 22

Drejtoria doganore bashkëpunon me drejtoritë doganore të shteteve tjera në fushën e veprimtarisë doganore në zbulimin dhe parandalimin e kundërvajtjeve doganore dhe veprave penale nga lëmi i veprimtarisë doganore, stërvitja e nëpunësve doganor, përparimi i zhvillimit teknik e tjerë, në pajtim me marrëveshjet e ratifikuara ndërkombëtare.

Neni 23

Drejtoria doganore përshkak të zbatimit të kompetencave të saja, mund të shfrytëzojë pajisje teknike, automobila zyrtarë të pajisur me sinjalizim ndriçues dhe të zërit, qen dhe kafshë tjera për detektimin e drogës, mjeteve shpërthyese e tjerë.

Neni 24

(1) Drejtoria doganore ka të drejtë të grumbullojë fletëparaqitje ose informata lidhur me kundërvajtje doganore ose vepra penale nga lëmi i veprimtarisë doganore prej cilitdo person, të njëjtat t�i grumbullojë dhe t�i analizojë përshkak të zbulimit dhe pengimit të atyre kundërvajtjeve doganore ose veprave penale.

(2) Drejtoria doganore mund të konstatojë dhe t�i paguajë kompenzim personit që ka dhënë informata të sakta nga paragrafi (1) i këtij neni për çka e informon ministrin e Financave. Identiteti i personit që i jep informatat është në fshehtësi të garantuar në të gjitha rrethanat.

Neni 25

Drejtoria doganore ka të drejtë që, pas informimit të mëparshëm, të bëjë mbikëqyerje teknike përshkak të parandalimit të kundërvajtjeve doganore dhe veprave penale nga lëmi i veprimtarisë doganore, si dhe për identifikimin e personit të dyshimtë për kundërvajtjen ose veprën penale doganore të kryer në zonën e kontrolluar doganore dhe në vende tjera ose lokale për mbikëqyerjen e të cilës është e autorizuar Drejtoria doganore.

3. Kompetencat e nëpunësve doganor

Neni 26

(1) Nëpunësit doganor i kryejnë punët e shërbimit doganor me veshje zyrtare ose veshje civile në raste dhe në mënyrë të përcaktuara me akt të cilin e nxjerr drejtori. Veshja zyrtare është uniformë doganore me simbolin e rregulluar të Drejtorisë doganore.

(2) Nëpunësit doganor janë të detyruar që me kërkesë të personave të legjitimohen me legjitimacionin zyrtar, ndërsa kur punët i kryejnë me veshje civile doemos duhet të legjitimohen me legjitimacionin zyrtar para marrjes të cilitdo veprim zyrtar, përveç kur me legjitimimin mund të rrezikohet zbatimi i marrjes së masës doganore.

(3) Ministri i Financave, me propozim të drejtorit, e përcakton veshjen zyrtare, shenjat e gradave, mënyrën e dhënies së saj, shfrytëzimin, si dhe formën, përmbajtjen dhe mënyrën e dhënies dhe marrjes së legjitimacionit zyrtar të nëpunësve doganor.

Neni 27

Nëpunësit doganor janë kompetentë për ndërmarrjen e të gjitha masave dhe veprimeve për zbulimin dhe parandalimin e kundërvajtjeve doganore dhe veprave penale nga të gjithë lëmenjtë e veprimtarive doganore, në pajtim me Ligjin për procedurë penale dhe Ligjit për kundërvajtje.

Neni 28

Nëpunësi doganor mund t�i ndërmarrë në tërë territorin doganor të gjitha veprimet operative për grumbullimin e informatave dhe dëshmive për kundërvajtjet dhe veprat e kryera penale doganore nga lëmi i veprimtarisë doganore.

Neni 29

(1) Nëpunësi i doganës mund ta legjitimojë dhe verifikojë identitetin e secilit person:

1) i cil hyn, e lëshon, ose përgatitet ta lëshojë territorin doganor;

2) i cili hyn, lëshon ose ngel në zonën e kontrolluar doganore,

(2) Nëpunësi doganor mund të kërkojë prej personit nga paragrafi (1) i këtij neni të:

1) përgjigjet në të gjitha pyetjet që nëpunësi doganor do t�ia parashtrojë lidhur me bagazhin e tij, për sendet që janë pjesë e bagazhit ose sendet të cilat ai i mban me vete;

2) vendos në shikim bagazhin personal dhe të gjitha sendet që janë pjesë e bagazhit për kontroll, dhe

3) përgjigjet në të gjitha pyetjet që nëpunësi doganor do t�ia paraqesë lidhur me udhëtimin e tij ose rrethanat lidhur me udhëtimin.

Neni 30

(1) Nëpunësi doganor mund t�i bëjë kontroll secilit person që:

1) hyn, e lëshon, ose përgatitet ta lëshojë territorin doganor, dhe


2) hyn, e lëshon ose ngel në zonën e kontrolluar doganore, nëse nëpunësi doganor ka shkaqe të bazuara të dyshojë se personi në veshjen e tij ose në trup fsheh:

a) mall doganor, mall të ndaluar ose mall i cili mund të merret përkohësisht;

b) dëshmi lidhur me mall të tillë, ose c) diçka që paraqet ose që do të mund të paraqiste

dëshmi për cënimin ose cënimin e mundshëm të Ligjit doganor ose ligjit tjetër për zbatimin e të cilit është kompetente Drejtoria doganore.

(2) Kur nëpunësi doganor ka shkak të bazuar të dyshojë se personi të cilit duhet t�i bëhet kontroll në pajtim me këtë ligj, në trupin e tij ose në vrimat e trupit fsheh mall nga paragrafi (1) i këtij neni, nëpunësi i doganës mund ta mbajë personin dhe pa shtyrje ta dërgojë te mjeku në institucionin shëndetësor publik i cili duhet t�i bëjë kontroll intim.

(3) Para se të fillojë me kontrollin nga paragrafi (1) të këtij neni, nëpunësi i doganës sipas rregullës duhet të thërrasë edhe një nëpunës doganor ose person tjetër adekuat, i cili do të marrë pjesë në kontroll në cilësinë e dëshmitarit.

(4) Kontrolli i personit bëhet në lokal të veçantë nga ana e nëpunësit të doganës që i përket gjinisë së njëjtë. Nëse në vendin ku bëhet kontrolli nuk ka nëpunës doganor që i takon gjinisë së njëjtë, nëpunësi doganor mund të autorizojë person tjetër adekuat, që i takon gjinisë së njëjtë, ta bëjë kontrollin dhe/ose të marrë pjesë në kontroll në cilësinë e dëshmitarit.

(5) Kontrolli i personit të mitur më të ri se 14 vjet mund të bëhet vetëm në praninë e prindërve të tij ose në praninë e personave të rritur të cilët janë përgjegjës për të, ose nëse ata nuk janë afër, në praninë e punëtorit social.

(6) Për kontrollin e kryer duhet të përgatitet procesverbal të cilin do ta nënshkruajnë nëpunësi doganor, personi mbi të cilin është kryer kontrolli dhe dëshmitari. Kur personi mbi të cilin është kryer kontrolli ose dëshmitari refuzon të nënshkruhet, nëpunësi doganor është i detyruar të njëjtën ta konstatojë në procesverbal, ndërsa mundësisht t�i paraqesë edhe shkaqet për të.

Neni 31

Nëpunësi doganor mund t�u bëjë kontroll personave në pajtim me dispozitat e nenit 30 të këtij ligji në mënyrë që inkuadron kontakt të vogël fizik ose përjashton kontaktin fizik midis nëpunësit doganor dhe personit të cilit i bëhet kontrolli. Kontrolli mund të bëhet me përdorimin e mjeteve ndihmëse si qen, mjete mekanike dhe elektrike, rentgen ose mjete tjera të ngjashme.

Neni 32

(1) Nëpunësi doganor mund të ndalojë dhe të bëjë bastisje dhe kontroll:

1) secilin mjet transportues që hyn, e lëshon, ose përgatitet ta lëshojë territorin doganor;

2) secilin mjet transportues që hyn, ngel ose e lëshon zonën e kontrollit doganor, dhe

3) secilin mjet transportues, përveç atyre të cilave u dedikohet pika 1) dhe/ose pika 2) nga ky paragraf, në tërë territorin doganor për të cilin nëpunësi doganor ka shkak të bazuar të dyshohet se:

a) bart mall doganor, mall të ndaluar ose mall që mund të merret përkohësisht;

b) ka qenë ose që do të inkuadrohet në cënimin e Ligjit doganor ose ndonjë ligji tjetër për zbatimin e të cilit është kompetente Drejtoria doganore dhe mund, me përdorimin e forcës në masë arsyeshme të rrethanave, të hyjë në të gjitha pjesët e automjetit transportues dhe t�i hapë të gjitha pjesët, rrethojat dhe vendet tjera, dhe mund të kryejë kontrollin e mallrave që gjenden në automjetin transportues.

(2) Personi i cili e bën transportin ose i bart mallrat të theksura në paragrafin (1) të këtij neni, duhet t�u përgjigjet të gjitha pyetjeve të nëpunësit doganor lidhur me automjetin transportues dhe mallin që transportohet ose bartet, dhe nëse atë e kërkon nëpunësi doganor, duhet ta

vendosë mallin për kontroll, të paraqesë dëshmi të dokumentuara dhe të mundësojë kontrollin e të njëjtës.

(3) Nëse është e nevojshme, nëpunësi doganor mund të kërkojë prej personit nga paragrafi (2) i këtij neni ta bartë automjetin transportues deri te vendi adekuat për bastisje dhe kontroll. Harxhimet e shkaktuara lidhur me bartjen e automjetit transportues nuk bien në barrë të Drejtorisë doganore.

(4) Nëpunësi doganor, atëherë kur është e arsyeshme lidhur me rrethanat, mund ta intervistojë secilin person i cili do të kishte çfarëdo informate për veprimet dhe rrethanat e përshkruara në paragrafin (1) dhe paragrafin (2) të këtij neni.

Neni 33

(1) Nëpunësi doganor mund ta kontrollojë, matë, analizojë ose testojë mallin doganor dhe për këtë qëllim mund t�i hapë ose të kërkojë të hapen të gjitha pakot në të cilat gjendet malli i tillë ose ato pako për të cilat dyshohet se do të mund të gjendet.

(2) Nëse është e nevojshme, nëpunësi doganor mund të kërkojë që deklaranti ose pronari i mallit doganor të organzojë transportin e mallit deri në vendin adekuat për shkarkim, ngarkim, ringarkim, çpaketim dhe paketim të mallit. Harxhimet e shkaktuara lidhur me transportin bien në barrë të deklarantit ose pronarit të mallit doganor.

Neni 34

(1) Nëpunësi doganor mund t�u bëjë kontroll të gjitha dërgesave postale që kanë qenë të importuara dhe ta hap ose të kërkojë të hapet secila dërgesë për të cilën ka shkaqe të arsyeshme të dyshojë se përmban ndonjë mall, importi i të cilit është i ndaluar, në pajtim me ligjin për zbatimin e të cilit është kompetente Drejtoria doganore. Nëpunësi doganor mund të kërkojë që dërgesa postale e importuar me peshë prej 30 gramësh ose peshë më të vogël, të hapet vetëm në prezencë të personit të cilit i është adresuar ose personit tjetër të autorizuar nga ai. Në çdo rast, në asnjë rrethanë nuk guxon ta cenojë besueshmërinë e dërgesës postale. Nëpunësit e postave doemos t�ia paraqesin organit doganor të gjitha dërgesat të cilat i nënshtohen zbatimit të këtij ligji ose ndonjë ligji tjetër.

(2) Për mallrat nga paragrafi (1) i këtij neni, nëpunësit doganor mund t�i zbatojnë të gjitha kompetencat dhe kushtet e përcaktuara me nenin 33 të këtij ligji.

Neni 35

Nëpunësi doganor mund t�i bëjë kontroll edhe mallit tjetër, përveç atij të shënuar në nenin 33 të këtij ligji dhe t�i ndërmarrë të gjitha masat nga neni 37 i këtij ligji, në qoftë se ka shkaqe të arsyeshme të dyshojë se me këtë mall kanë qenë ose mund të jenë të cenuara dispozitat e Ligjit doganor ose ligj tjetër për zbatimin e të cilit është kompetente Drejtoria doganore.

Neni 36

(1) Nëpunësi doganor, mundet në suazat e rajonit doganor, nga të gjithë personat të cilat bartin ose ruajnë mall, për të cilin zbatohen masat e politikës tregtare ose mall i cili i nënshtrohet pagimit të borxhit doganor, të kërkojë të dorëzohen dëshmitë vijuese:

1) se malli është blerë ose prodhuar në rajonin doganor, ose

2) se malli është importuar në pajtim me ligjet ose rregullat tjera dhe se me mallin veprohet në pajtim me dispozitat e Ligjit doganor dhe cilitdo ligj tjetër për zbatimin e të cilit kompetente është Drejtoria doganore.

(2) Në qoftë se pas kërkesës së parë të bërë nga nëpunësi doganor, nuk dorëzohen dëshmi të tilla, malli do të jetë objekt i masave nga neni 37 i këtij ligji.

(3) Ministri i Financave, me akt të posaçëm, me propozim të drejtorit, do ta përcaktojë listën e mallrave nga paragrafi (1) i këtij neni.


Neni 37 (1) Nëpunësi doganor, mund ta mbajë mallin që

importohet ose që eksportohet, derisa nuk vlerëson se me mallin është vepruar në pajtim me Ligjin doganor dhe ligjet tjera, për zbatimin e të cilave është kompetente Drejtoria doganore. Poashtu, nëpunësi doganor mund t�i mbajë dokumentet që kanë të bëjnë me mallra të këtilla.

(2) Nëpunësi doganor, mundet përkohësisht t�i sekuestrojë të gjitha mallrat ose mjetet transportuese, të cilat i nënshtrohen sekuestrimit në pajtim me Ligjin doganor ose cilindo ligj tjetër, për zbatimin e të cilit kompetente është Drejtoria doganore, si edhe dokumentet që kanë të bëjnë me ato mallra dhe mjete transportuese.

(3) Kur sekuestrimi i përkohshëm i mallrave ose mjeteve transportuese të tilla ose dokumenteve nuk është i mundshëm, nëpunësi doganor mundet, në formë të shkruar ose me gojë, t�i urdhërojë pronarit të mallit, prokuristit të tij ose cilitdo person tjetër, të mos e shpërngulë, tjetërsojë sipas cilësdo bazë juridike, ose të mos ndërmarrë çfarëdo veprimi tjetër në lidhje me atë mall, mjet transportues ose dokumente, pa leje paraprake nga ana e nëpunësit doganor.

(4) Personi i cili është përgjegjës për mallrat, mjetet transportuese ose dokumentet e përmendura në paragrafin (3) të këtij neni, të njëjtat duhet t�i ruajë në vend të sigurt, derisa nuk merret vendimi përfundimtar për atë se a duhet malli ose mjetet transportuese ose dokumentet të sekuestrohen. Nëpunësi doganor, mundet në çdo kohë të bëjë mbikëqyrje të mallrave, mjeteve transportuese dhe dokumenteve.

(5) Kur nëpunësi doganor i mban ose përkohësisht i sekuestron dokumentet, mallin ose mjetet transportuese, ai duhet personit ose personave prej të cilëve janë mbajtur ose të cilëve përkohësisht u janë sekuestruar dokumentet, malli ose mjetet transportuese, t�u japë vërtetim. Formën e vërtetimit e përcakton Drejtori.

(6) Shpenzimet e bëra në lidhje me dispozitat e paragrafëve (1), (2), (3), (4) dhe (5) të këtij neni, bien në barrë të personave të shënuar në ato paragrafë.

Neni 38

(1) Nëpunësi doganor, për shkak të kontrollimit të saktësisë së të dhënave të pasqyruara në deklaratë, mund t�i kontrollojë dokumentet tregtare, shkresat kontabiliste, kontratat, procesverbalet dhe të gjitha të dhënat tjera, që kanë të bëjnë me procedurën doganore importuese, eksportuese ose tjetër, në lidhje me mallin e deklaruar ose të procedurave të mëtejme komerciale që kanë të bëjnë me atë mall. Ato kontrollime mund të realizohen në lokalet e deklaruesit ose në lokalet e personit tjetër i cili drejtpërdrejt ose tërthorazi është i inkuadruar me punë në veprimet e cekura ose në lokalet e cilitdo person tjetër i cili e posedon dokumentin ose të dhënat e cekura për shkak të qëllimeve afariste. Poashtu, nëpunësi doganor mundet ta kontrollojë mallin në qoftë se kjo ende është e mundshme.

(2) Nëpunësi doganor, mundet prej personit i cili e paraqet deklaratën ose prej cilitdo person tjetër i cili është përmendur në paragrafin (1) të këtij neni, t�i kërkojë librat tregtarë, shkresat kontabiliste, kontratat, procesverbalet dhe të gjitha të dhënat tjera, ndërsa ai person është i obliguar që në afatin e përcaktuar dhe në vendin e caktuar t�ia dorëzojë nëpunësit doganor të gjitha dokumentet ose informatat e kërkuara, pa dallim se në çfarë forme ruhen dhe me kërkesë të tij, duhet t�ia ofrojë tërë ndihmën e domosdoshme.

(3) Kur me kontrollimin plotësues të deklaratës ose me kontrollimin e bërë pas doganimit të mallit, do të konstatohet se dispozitat me të cilat rregullohet procedura e zbatuar doganore kanë qenë të zbatuara në bazë të informatës së pasaktë ose jo të plotë, nëpunësit doganor, në pajtim me Ligjin doganor dhe ligjet tjera, do t�i ndërmarrin masat e nevojshme për rregullimin e situatës, duke i pasur parasysh informatat e reja që u janë në disponim.

(4) Kur evidentimet afariste dhe dokumentet dhe procesverbalet tjera të përcaktuara me rregullativën ligjore

në fuqi, ruhen në formë elektronike, nëpunësi doganor ka të drejtë qasjeje në bazën e të dhënave të sistemit kompjuterik si edhe të drejtë të kërkojë të jenë të përgatitura dhe t�i prezentohen të gjitha dokumentet ose deklaratat që do t�i konfirmonin të dhënat që ruhen në formë elektronike.

(5) Nëpunësi doganor mund të bëjë kopje ose të shfrytëzojë ekstrakte nga të gjitha dokumentet që kanë dalë në pajtim me dispozitat e këtij neni.

Neni 39

Nëpunësi doganor mund të hyjë në lokalet afariste gjatë kohës së punës të shfrytëzuesit të atyre lokaleve, nëse ka shkaqe të bazuara të dyshojë se ato lokale shfrytëzohen në lidhje me blerje, shitje dhe prodhimtari ose importim dhe eksportim të mallrave për të cilat arkëtohet dogana dhe taksa tjera importuese dhe se mallra të tilla ndodhen në ato lokale, si edhe të bëjë kontrollim të atyre lokaleve dhe mallrave, duke i përfshirë edhe lokalet të cilat janë shënuar si seli të shoqërisë tregtare ose lokalet në të cilat zhvillohet veprimtaria tregtare.

Neni 40

(1) Nëpunësi doganor, mund të ndërmarrë masa për sigurimin e llojit, cilësisë dhe sasisë së mallit, kur kjo është e domosdoshme për shkak të plotësimit të kushteve të cilat e rregullojnë procedurën doganore për të cilën është deklaruar malli. Masat, zbatohen me vënien e plumbit, shenjave tjera doganore ose në mënyrë tjetër.

(2) Nëpunësi doganor, mund të vëjë plumb ose shenja tjera doganore në mallin i cili është objekt i mbikëqyrjes doganore, si edhe në mjete transportuese, magazina doganore ose lokale tjera ku ndodhet malli, me qëllim që ta sigurojë llojin, cilësinë dhe sasinë e mallit dhe identitetin e tij.

(3) Plombat dhe shenjat tjera doganore, mund të mënjanohen, ndërrohen ose shkatërrohen vetëm nga ana e nëpunësve doganor ose nga ana e personave të autorizuar që kanë leje nga nëpunësit doganor.

Neni 41

Në qoftë se kjo është e domosdoshme, për shkak të zbatimit të mbikëqyrjes doganore, nëpunësi doganor mund t�i plombojë ose në mënyrë tjetër t�i mbyllë lokalet dhe t�i mënjanojë personat dhe sendet nga vendet ku bëhet ngarkimi, shkarkimi, ruajtja ose kontrollimi i mallit, si edhe mjetet transportuese dhe ta ndalojë ose kufizojë lëvizjen në vendet, lokalet e tilla ose mjetet transportuese.

Neni 42

(1) Si dëshmi në procedurën kundërvajtëse dhe/ose penale, mund të shfrytëzohen procesverbale, për fakte të konstatuara gjatë bastisjes dhe kontrollimit të personave, mjeteve transportuese dhe lokaleve afariste, dokumente në cilëndo formë, mallra dhe sende të sekuestruara përkohësisht ose të grumbulluara në pajtim me këtë ligj, Ligjin doganor dhe me cilindo ligj tjetër, për zbatimin e të cilit është kompetente Drejtoria doganore.

(2) Njoftimet të cilat i kanë dhënë personat gjatë procedurës doganore ose njoftimet e dhëna gjatë hetimit, mund të shfrytëzohen si dëshmi në procedurën kundërvajtëse dhe penale në qoftë se kanë qenë të dhëna në pajtim me Ligjin për procedurë penale dhe Ligjin për kundërvajtje.

Neni 43

(1) Për shkak të kapjes së kryerësit të veprës penale nga lëmia e punës doganore, kur e ndjekin drejtpërdrejt, për shkak të transportimit të viktimës së veprës penale ose tjetër rast fatkeqësie deri te institucioni më i afërt shëndetësor, si edhe për kryerjen e detyrave tjera zyrtare të natyrës urgjente, nëpunësit doganor kanë të drejtë të shërbehen me mjete të komunikacionit dhe me mjetet për ndërlidhje te të cilat mund të arrijnë, nëse këtë nuk mund ta bëjnë në mënyrë tjetër. Për përdorimin e mjetit të


komunikacionit ose mjetit për ndërlidhje, punëtori doganor menjëherë i lëshon vërtetim pronarit, gjegjësisht shfrytëzuesit të mjetit.

(2) Pronari, respektivisht shfrytëzuesi i mjeteve nga paragrafi (1) i këtij neni, ka të drejtë kompensimi të shpenzimeve dhe të dëmit të realtë të shkaktuar me përdorimin e mjetit.

(3) Kompensimet e dëmit nga paragrafi (2) i këtij neni, bien në barrë të Buxhetit të Republikës së Maqedonisë.

Neni 44

(1) Nëpunësit doganor, gjatë zbatimit të kompetencave të tyre, mund të përdorin mjete detyrimi si edhe të mbajnë dhe përdorin armë zjarri.

(2) Nëpunësit doganor mund të përdorin armë zjarri kur:

1) janë në situatë të vetëmbrojtjes; 2) nuk ekziston mënyrë tjetër e ndaljes së personave të

cilët kanë qëllim ta kalojnë kufirin dhe nuk i respektojnë urdhërat e përsëritura për ndalje, nga ana e nëpunësit doganor;

3) nuk ekziston mënyrë tjetër të ndalohen automjetet, si edhe shtazët të cilat kanë qëllim ta kalojnë kufirin edhe pas urdhërave të përsëritura për ndalje nga ana e nëpunësit doganor, dhe

4) nuk munden në mënyrë tjetër ta pengojnë dëmtimin e qëllimshëm të objekteve ose mjeteve të Drejtorisë doganore.

(3) Qeveria e Republikës së Maqedonisë, me propozim të ministrit të Financave, më për së afërmi e përcakton përdorimin e mjeteve për detyrim, si edhe mbajtjen dhe përdorimin e armëve të zjarrit nga ana e nëpunësve doganor.

Neni 45

Nëpunësit doganor, kanë të drejtë të arkëtojnë dënime mandatare, në pajtim me Ligjin doganor.

Neni 46

Nëpunësit doganor, gjatë zbatimit të autorizimeve të veta mbi dhe në mjetet e komunikacionit publik, kanë të drejtë të transportit të lirë me ato mjete dhe të drejtë të sigurimit si edhe udhëtarët të cilët e paguajnë transportin me ato mjete.

Neni 47

Personat juridik dhe fizik, janë të obliguar të veprojnë në pajtim me kërkesën e nëpunësit doganor dhe t�i mundësojnë t�i ndërmarrë të gjitha masat dhe aktivitetet e përcaktuara me nenet 26 deri 46 të këtij ligji.

IV. GRUMBULLIMI, EVIDENTIMI, PËRPUNIMI DHE

MBROJTJA E TË DHËNAVE

Neni 48 (1) Drejtoria doganore grumbullon, evidenton,

përpunon dhe mbron të dhëna personale dhe të tjera, me qëllim të zbatimit të kompetencave të saja drejtpërdrejt nga personat për të cilët kanë të bëjnë ato të dhëna, si edhe nga personat të cilët i posedojnë të dhënat e kërkuara ose nga evidenca ekzistuese, gjatë së cilës nëpunësit doganor nuk janë të obliguar për këtë ta njoftojnë personin për të cilin ato të dhëna kanë të bëjnë, nëse me këtë do të pamundësohej ose vështirësohej kryerja e detyrës së caktuar.

(2) Organet e administratës shtetërore dhe organet, organizatat tjera shtetërore ose persona tjerë, të cilët me detyrë zyrtare mbajnë të dhëna nga paragrafi (1) i këtij neni, janë të obliguar t�i paraqesin të dhënat e tilla me kërkesë të nëpunësve doganor.

Neni 49

Drejtoria doganore mban evidencë për të dhënat nga neni 48 i këtij ligji, në pajtim me ligjin me të cilin rregullohet mbrojtja e të dhënave personale.

PJESA E DYTË

V. SPECIFIKA NË TË DREJTAT, OBLIGIMET DHE PËRGJEGJËSITË E NËPUNËSVE DOGANOR NË

MARRËDHËNIET E PUNËS

1. Dispozita të përgjithshme Neni 50

(1) Për nëpunësit doganor, zbatohet Ligji për marrëdhëniet e punës dhe rregullat e përgjithshme dhe të posaçme nga lëmi i sigurimit shëndetësor, pensional dhe invalidor dhe marrëveshja kolektive e Drejtorisë doganore (në tekstin e mëtejmë: marrëveshje kolektive), në qoftë se me këtë ligj nuk është përcaktuar ndryshe.

(2) Për personat e punësuar në Drejtorinë doganore, me status të nëpunësit shtetëror, në lidhje me të drejtat, obligimet dhe përgjegjësitë nga marrëdhënia e punës, do të zbatohet Ligji për nëpunësit shtetërorë.

(3) Për personat e punësuar në Drejtorinë doganore, të cilët kryejnë punë administrativo-teknike ose ndihmëse, në lidhje me të drejtat, obligimet dhe përgjegjësitë nga marrëdhënia e punës, do të zbatohet Ligji për nëpunësit shtetëror.

2. Punësimi

Neni 51 (1) Në Drejtorinë doganore, si nëpunës doganor mund

të punësohet personi i cili përveç kushteve të përgjithshme i plotëson edhe kushtet e posaçme të parapara në Aktin e sistematizimit të vendeve të punës në Drejtorinë doganore.

(2) Ministri i Financave, me propozim të drejtorit, e nxjerr Aktin për sistematizimin e vendeve të punës në Drejtorinë doganore.

3. Procedura për punësim

Neni 52 (1) Punësimi i nëpunësve doganor bëhet në bazë të

shpalljes publike për vend të lirë të punës të shpallur së paku në dy gazeta ditore prej të cilëve në njërën prej gjuhëve që e flasin së paku 20 % e qytetarëve të cilët flasin gjuhë zyrtare që dallon nga gjuha maqedonase, me marrjen e pajtimit paraprak me shkrim nga ministri i Financave.

(2) Shpallja publike për vend të lirë pune përmban: emërtimin e vendit të punës, përshkrimin e shkurtër të vendit të punës, llojin dhe shkallën e përgatitjes profesionale, përvojën e nevojshme të punës, titullin, afatin e paraqitjes dhe vendin ku mund të merret dhe të dorëzohet formulari zyrtar i fletëparaqitjes.

(3) Afati i paraqitjes nuk duhet të jetë më i shkurtër se 20 ditë dhe më i gjatë se 30 ditë, duke e llogaritur nga dita e shpalljes së vendit të lirë të punës.

(4) Nëpunësi doganor, me pëlqimin e tij, mund të punësohet nga njëri vend në vend tjetër pune, pa shpalljen e vendit të lirë punës, me marrje dhe lidhje të marrëveshjes për punë të vendit të punës që i përgjigjet përgatitjes së tij profesionale, përkatësisht kualifikimeve, kur këtë e imponon nevoja e Drejtorisë doganore, me mendimin paraprak të ministrit të Financave.

(5) Drejtori e mban të drejtën të japë leje për mosshpalljen e shpalljes publike për vend të lirë pune në bazë të vendimit të tij për përparimin ose risistemimin e nëpunësit doganor në atë vend pune.

(6) Drejtoria doganore i mbledh, evidenton dhe verifikon të gjitha fletëparaqitjet dhe dokumentet e bashkëngjitura për personin kandidat për nëpunës doganor.

(7) Drejtori mund të kërkojë të dhëna për personin i cili është në procedurë të punësimit si nëpunës doganor, nga institucionet kompetente shtetërore të cilat janë të autorizuara për udhëheqjen e të dhënave siguruese, për ekzistimin e pengesave të cilat e rrezikojnë sigurinë e punës së Drejtorisë doganore.

(8) Drejtori vendos për zgjedhjen nga kandidatët e paraqitur. Të gjithë kandidatët e paraqitur, të cilët i


plotësojnë kushtet, duhet të lajmërohen në formë të shkruar për zgjedhjen e bërë në afat prej tetë ditësh nga dita e marrjes së vendimit. Kandidatët të cilët nuk janë zgjedhur kanë të drejtë ankese te ministri i Financave në afat prej tetë ditësh nga marrja e vendimit përfundimtar për zgjedhjen e bërë.

(9) Marrëdhënia e punës themelohet me lidhjen e marrëveshjes për punë në formë të shkruar ndërmjet kandidatit të zgjedhur dhe drejtorit. Marrëdhënia e punës fillon me datën e nënshkrimit të marrëveshjes dhe verifikimit të saj në Shërbimin kompetent për ndërmjetësim gjatë punësimit.

(10) Dispozitat për kontrollimin e aftësive punuese dhe procedurat për fillimin e punësimit do të rregullohen me Marrëveshjen kolektive ose me instruksionin operativ të miratuar nga drejtori.

4. Puna provuese

Neni 53 (1) Nëpunësi i sapopunësuar doganor apo nëpunësi i

avancuar doganor do t�i nënshtrohet punës provuese. (2) Puna provuese zgjat më së shumti 12 muaj dhe jo

më pak se 6 muaj. (3) Gjatë kësaj periudhe, nëpunësit doganor janë nën

kujdesin dhe përcjelljen dhe vlerësimin e drejtpërdrejtë nga udhëheqësi. Drejtoria doganore të gjithë nëpunësve doganor u siguron trajnim profesional për kryerjen e punëve në vendin e ri të punës.

(4) Nëpunësi doganor i nënshtrohet vlerësimit të punës derisa është në punë provuese në pajtim me procedurën e përcaktuar në nenin 66 të këtij ligji.

(5) Në fund të punës provuese për nëpunësit e sapopranuar doganor merret vendim:

1) për themelimin e marrëdhënies së punës, ose 2) për ndërprerjen e marrëdhënies së punës. (6) Me përjashtim nga paragrafi (5) i këtij neni,

vendimi për ndërprerjen e marrëdhënies së punës mund të merret dhe para kalimit të periudhës së punës provuese, nëse me vlerësimin e aftësisë së punës vërtetohet se nëpunësi doganor nuk i kënaq kërkesat e vendit të punës.

(7) Për nëpunësit e avancuar doganor të cilët gjatë punës provuese nuk arrijnë rezultate të kënaqshme punuese, do të merret vendim për kthim në titullin e mëparshëm.

(8) Personit që do t'i ndërpritet marrëdhënia e punës, përkatësisht do të kthehet në titullin e mëparshëm, në kuptim të këtij neni, ka të drejtë ankese te ministri i Financave në afat prej tetë ditëve nga dita e dërgimit të vendimit.

(9) Procedura e lidhur me trajnimin e të punësuarit në punë provuese rregullohet me marrëveshje kolektive apo instruksion operativ të marrë nga drejtori.

5. Betimi Neni 54

(1) Personi i cili punësohet për herë të parë si nëpunës doganor në Drejtorinë doganore, para drejtorit, jep dhe nënshkruan betim me tekstin që vijon:

"Deklaroj se gjatë punës sime do t�i respektoj Kushtetutën dhe ligjet e Republikës së Maqedonisë me ndërgjegje dhe rregullisht do ta kryej obligimin tim si nëpunës doganor".

Betimi i nënshkruar ruhet në dosjen personale të nëpunësit doganor.

(2) Nëse nëpunësi doganor refuzon ta japë dhe ta nënshkruajë betimin nga paragrafi (1) i këtij neni, do të llogaritet se vendimi për punësim nuk është marrë.

6. Pushimi i marrëdhënies së punës

Neni 55 (1) Nëpunësit doganor i pushon marrëdhënia e punës

në Drejtorinë doganore me vendimin e drejtorit në këto raste:

1) me kërkesën e tij;

2) nëse përgjithmonë e humb aftësinë shëndetësore dhe fizike për kryerjen e detyrave në Drejtorinë doganore si pasojë e sëmundjes apo zvogëlimit të kapaciteteve fizike dhe mentale;

3) për shkak të mosplotësimit të kushteve të posaçme nga neni 51 të këtij ligji për punësim në Drejtorinë doganore;

4) i është shqiptuar masë disiplinore për pushimin e marrëdhënies së punës me ditën e dorëzimit të vendimit përfundimtar.

5) nëse për shkak të vuajtjes së dënimit me burgim doemos duhet të mungojë nga puna më gjatë se gjashtë muaj - me ditën e fillimit të vuajtjes së dënimit, ose nëse i shqiptohet masë sigurie ose masë edukimi në kohëzgjatje më gjatë se gjashtë muaj dhe përshkak të kësaj doemos duhet të mungojë nga puna - me ditën e zbatimit të asaj mase;

6) i plotëson kushtet për pension në pajtim me ligjin; 7) nëse pushon vendi i punës së nëpunësit doganor për

shkak të ndyshimeve organizative, zvogëlimit të kompetencës dhe vëllimit të punës së Drejtorisë doganore, ndërsa nëpunësi doganor refuzon risistemim me titull të njëjtë apo titull më të ulët;

8) nëse vërtetohet se në bazë të vlerësimit përmes zbatimit të sistemit të vlerësimit dhe notimit të punës, në mënyrë të pakënaqshme i plotëson standardet dhe kërkesat e vendit të punës;

9) nëse nëpunësi doganor në mënyrë të pakënaqshme i kryen obligimet e tij dhe nuk ka dituri për kryerjen e funksionit të tij në bazë të vlerësimit përmes zbatimit zyrtar të sistemit të vlerësimit të punës.

(2) Nëse nëpunësi doganor është dënuar me burgim më pak se tre muaj për vepër penale që nuk është e lidhur me kompetencën e Drejtorisë doganore, por që nuk është bërë në punë, dhe nuk e prish autoritetin e Drejtorisë doganore, drejtori mund të vendosë që nëpunësin shtetëror ta kthejë në punë pas mbajtjes së dënimit, duke pasur parasysh punën dhe sjelljen e tij të mëparshme.

7. Suspendimi

Neni 56 (1) Suspendimi është largim i përkohshëm nga puna i

nëpunësit doganor për shkaqet që janë paraparë me këtë nen dhe zgjat deri sa të zgjasë edhe shkaku për largim. Pas kalimit të kësaj periudhe, nëpunësi doganor vazhdon me punë në vendin e tij të punës në Drejtorinë doganore, përveç nëse i është shqiptuar ndërprerje e marrëdhënies së punës me përjashtim në pajtim me dispozitat nga neni 55 i këtij ligji.

(2) Nëpunësi doganor mund të suspendohet nëse ekziston shkak me bazë për dyshim se e ka keqpërdorur vendin e tij të punës në Drejtorinë doganore dhe suspendimi do të zgjasë deri në mbarimin e procedurës disciplinore.

(3) Nëpunësi doganor do të suspendohet nëse i është caktuar paraburgimi, nga dita e parë e paraburgimit dhe derisa zgjat paraburgimi. Nëse procedura penale që është ngritur kundër tij nuk ka mbaruar, suspendimi zgjat deri në mbarimin e procedurës penale, dhe/ose procedurës disciplinore, nëse është ngritur për të njëjtën vepër.

(4) Gjatë kohëzgjatjes së suspendimit, nëpunësit doganor i takon kompensim prej 60 % nga rroga bazë. Në rast të kthimit në punë, të nëpunësit doganor i takon kompensim deri në 100% nga rroga bazë.

(5)Vendimin për suspendim apo kthimin në punë të nëpunësit doganor e merr drejtori në formë me shkrim.

(6) Kundër vendimit nga paragrafi (5) i këtij neni nëpunësi doganor ka të drejtë ankese te ministri i Financave në afat prej tetë ditësh nga dita e dorëzimit të vendimit. Ankesa nuk e ndal ekzekutimin e vendimit.

8. Siguria në punë dhe ambienti i shëndoshë i punës

Neni 57 Drejtori është i obliguar t'i sigurojë kushtet e

nevojshme për mbrojtje gjatë punës në pajtim me këtë ligj, ligj tjetër dhe marrëveshje kolektive. Sigurimi i ambientit


të sigurtë dhe të shëndoshë për punë për punëtorët është përgjegjësi morale dhe juridike e drejtorit në pajtim me standardet më të larta ndërkombëtare.

1) Drejtoria doganore çdo punëtori i siguron punësim dhe vend pune që është i liruar nga rreziqet e njohura që u shkaktojnë apo mund t�u shkaktojnë vdekje ose dëmtime serioze fizike të punësuarve.

2) nëpunësi doganor është i obliguar t'u përmbahet masave dhe normave të parapara për mbrojtje gjatë punës, dhe punët në vendin e punës t'i kryejë me vëmendje përshkak të sigurimit të shëndetit dhe jetës, si dhe jetës dhe shëndetit të punësuarve dhe qytetarëve të tjerë.

9. Obligime të përgjithshme

Neni 58 (1) Nëpunësi doganor është i obliguar që: 1) detyrat e punës t'i kryejë me ndërgjegje, në mënyrë

profesionale, efikase, të rregullt dhe me kohë në pajtim me Kushtetutën, ligjin dhe rregullat tjera të Drejtorisë doganore;

2) ta kryejë punën e tij pa anim dhe pa ndikim të partive politike, të mos udhëhiqet nga bindjet e tij politike, interesat individuale financiare, të mos i keqpërdorë autorizimet dhe statusin e nëpunësit doganor dhe ta ruajë autoritetin e Drejtorisë doganore;

3) t'i zbatojë urdhërat e udhëheqësit të drejtpërdrejtë, dhe të veprojë sipas tyre në pajtim me Kushtetutën ligjin dhe rregull tjetër;

4) në pajtim me ligjin dhe rregullat e Drejtorisë doganore, me kërkesë të qytetarëve, palëve të interesuara dhe institucioneve publike, të japë informata për shkak të realizimit të interesave dhe të drejtave të tyre, përveç informatave që paraqesin sekret shtetëror apo zyrtar.

5) nuk guxon të shfrytëzojë privilegje dhe lirime dhe as të kërkojë dhe të pranojë dobimateriale apo dobi tjetër gjatë plotësimit të obligimeve të tij;

6) në mënyrë profesionale ta përsosë diturinë e tij për shkak të avancimit të kërkesave profesionale me respekt të përhershëm të zbatimit të rregullave për kryerjen e obligimeve të tyre zyrtare;

7) ta respektojë orarine paraparë të punës; 8) pronësinë dhe pajisjen që i është dhënë për

shfrytëzim për kryerjen e kompetencave të tij ta përdorë me rregull dhe si nikoqir i mirë në pajtim me qëllimin e saj, të njëjtën të mos e keqpërdorë për qëllime private;

9) të sillet në pajtim me Kodeksin e sjelljes së Drejtorisë doganore dhe rregullat e parashikuara për rend dhe disiplinë të Drejtorisë doganore;

10) t'i respektojë të gjitha masat e sigurimit që të mos vijë deri në rrezikimin e jetës dhe shëndetit të tij si dhe jetës dhe shëndetit të të punësuarve të tjerë në Drejtorinë doganore, dhe qytetarëve;

(2) Nëpunësi doganor për mospërmbajtje ndaj obligimeve të rregulluara me paragrafin (1) të këtij neni ka përgjegjësi disiplinore, si dhe kundërvajtëse apo përgjegjësi penale në pajtim me ligjin.

(3) Procedura për përgjegjësinë ndëshkuese apo përgjegjësinë penale, nga paragrafi (2) i këtij neni, mund të ngrihet edhe kundër personave të cilëve u ka pushuar marrëdhënia e punës në Drejtorinë doganore në pajtim me ligjin.

10. Kërkesa për kontroll mjekësor

Neni 59 (1) Nënshkrimi i marrëveshjes dhe themelimi i

marrëdhënies së punës do të bëhet pasi që nga ana e institucionit shëndetësor të caktuar nga Drejtoria doganore vërtetohet se kandidati nëpunës doganor i plotëson standardet shëndetësore përkatëse për kryerjen e punëve të vendit të punës.

(2) Gjatë avancimit apo risistemimit zbatohet kushti i njëjtë nga paragrafi (1) i këtij neni, nëse atë e kërkon vendi i punës.

(3) Në rastet kur nëpunësi doganor nuk i përmbush në mënyrë të kënaqshme detyrat e punës, por kur një kohë të gjatë mungon në punë, apo ekziston dyshimi për gjendjen e tij shëndetësore ose rrethana të ngjashme, drejtori mund të vendosë që nëpunësi doganor ta udhëzojë në kontroll mjekësor në institucionin e autorizuar shëndetësor të caktuar për atë qëllim.

11. Aktivitete të jashtme

Neni 60 (1) Nëpunësit doganor nuk guxojnë të kryejnë kurrfarë

funksioni, obligimi apo veprimtarie tjetër të lidhur me realizimin e profitit i cili biendesh me obligimin e tyre zyrtar.

(2) Nëpunësit doganor nuk guxojnë të kryejnë veprimtari e cila biendesh me veprimtarinë e tyre si pronarë ose partnerë në shoqëritë tregtare, antëtarët e këshillave drejtues, ose të organeve mbikëqyrëse të shoqërive tregtare.

(3) Nëpunësit doganor mund të kryejnë punë dhe veprimtari të tjera vetëm me lejen paraprake të drejtorit.

(4) Punët dhe veprimtaritë të cilat bien ndesh me obligimet zyrtare të nëpunësve doganor i nënshkruan drejtori me instrukson operativ.

(5) Nëpunësit doganor që siellen në kundërshtim me dispozitat e këtij neni, kanë përgjegjësi disiplinore në pajtim me nenin 73 të këtij ligji.

12. Kërkesë për sekret dhe besueshmëri

Neni 61 (1) Nëpunësi doganor nuk guxon për qëllime të

paautorizuara të shfrytëzojë dhe të japë çfarëdo informate që e ka kuptuar, por që i dedikohet punës doganore.

(2) Obligimi i nëpunësit doganor për ruajtjen e sekretit zyrtar ose afarist ose sekret tjetër të përcaktuar me këtë ligj dhe dispozita të posaçme, vlen edhe pas pushimit të marrëdhënies së punës në Drejtorinë doganore, deri në ndërprerjen e periudhës për kufizim.

(3) Nëpunësi doganor për mospërmbajtje ndaj obligimeve të rregulluara me dispozitat e këtij neni ka përgjegjësi disiplinore, si dhe përgjegjësi për kundërvajtje dhe përgjegjësi për vepër penale në pajtim me ligjin.

(4) Procedura për përgjegjësinë ndëshkuese apo përgjegjësinë penale nga paragrafi (3) i këtij neni, mund të ngrihet edhe kundër personave të cilëve u ka pushuar marrëdhënia e punës në Drejtorinë doganore në pajtim me ligjin.

(5) Ministri i Financave me propozim të drejtorit do ta rregullojë llojin e dokumenteve dhe të dhënat që janë shënuar si sekret afarist apo sekret tjetër, si dhe mënyrën e ruajtjes dhe mbrojtjes së tyre.

(6) Pajtueshmërinë për lirimin nga obligimi për ruajtjen e sekretit zyrtar, afarist ose sekretit tjetër e jep drejtori.

13. Të drejtat themelore

Neni 62 Nëpunësi i doganës i ka këto të drejta themelore: 1) të drejtën e punës së garantuar në pajtim me këtë

ligj; 2) të jetë i mbrojtur nga organet kompetente gjatë

kryerjes së obligimeve të veta; 3) të drejtë në kushte pune adekuate për kryerjen e

obligimeve zyrtare; 4) të paraqitet në vend të lirë pune të kategorisë më të

lartë; 5) gjatë realizimit të të drejtave të veta të punës, të

kërkojë mbrojtje nga gjykata kompetente, sindikata ose nga ndonjë organ tjetër kompetent në pajtim me ligjin;

6) të drejtë në rrogë dhe kompensime nën kushte dhe kritere të definuara me dispozitat që janë në fuqi;

7) pushim, mungesa dhe ditë të lira në pajtim me dispozitat që janë në fuqi;


8) të drejtë në aftësim profesional dhe trajnim në pajtim me nevojat e Drejtorisë së doganës;

9) të punojë dhe të merret me aktivitete tjera të lejuara jashtë nga obligimet e veta dhe orarit të punës, nëse ajo punë dhe ai aktivitet nuk bie ndesh me obligimin dhe aktivitetin e tij zyrtar, në pajtim me nenin 60 të këtij ligji, dhe

10) të themelojë dhe të jetë anëtar i sindikatës dhe organizatave profesionale në pajtim me ligjet dhe në këtë mënyrë të marrë pjesë në procesin e nxjerrjes së vendimeve që kanë të bëjnë me kushtet e punës.

14. Risistemimi, përparimi, orari i punës, pushimi dhe

mungesat Neni 63

(1) Në interes të Drejtorisë së doganës, nëpunësi i doganës mundet në kohë të caktuar ose të pacaktuar të risistemohet në tjetër vend pune që i përgjigjet përvojës së tij profesionale, dijes dhe kualifikimeve.

(2) Risistemimi në kohë të caktuar mund të zgjasë deri në 6 muaj, me mundësi që të vazhdohet edhe për 6 muaj plotësues. Kur nëpunësi i doganës risistemohet në kohë të caktuar, ai obligohet të kthehet në vendin e punës së mëparshme ose në vend të ngjashëm pune.

(3) Nëpunësi i doganës i cili është risistemuar ka të drejtë në:

1) kompensim për shpenzimet e rrugës, në qofë se për çdo ditë udhëton në vend tjetër;

2) kompensim të përcaktuar, i mjaftueshëm për kompensimin e shpenzimeve plotësuese për ushqim, qira dhe shpenzimeve për transport deri në vendin e banimit një herë në javë, në qoftë se nëpunësi i doganës përkohësisht jeton në vendin e punës, dhe

3) kompensim për shpenzimet e shpërnguljes. (4) Nëpunësi i doganës i cili është risistemuar me

kërkesë personale, nuk ka të drejtë kompensimi të përcaktuar me paragrafin (3) të këtij neni.

(5) Drejtori ose personi i autorizuar nga ai, merr vendime të cilat kanë të bëjnë me risistemimin.

(6) Drejtori e përcakton kompensimin nga paragrafi (3) pikat 1), 2) dhe 3) të këtij neni.

Neni 64

(1) Vendosjet në vendet e punës dhe përparimet mund të jenë të përhershme ose të përkohshme.

(2) Nëpunësi i doganës mundet me vendim të drejtorit, vazhdimisht të jetë i sistemuar në vend pune tjetër më të avancuar në kuadër të Drejtorisë së doganës përmes mënyrës së përparimit, për të cilën gjë do të shpallet konkurs intern. Në konkurs do të publikohen kërkesat dhe kushtet konkrete për këtë vend pune.

(3) Përparimi i përkohshëm është vendosje e përkohshme e nëpunësit në pozicion të ranguar më lartë, për kohë të caktuar. Nëpunësi i doganës kthehet në vendin e tij të përhershëm të punës ose në vend pune tjetër përkatës pas skadimit të kohës së caktuar. Që nëpunësi përkohësisht të avancohet duhet t�i posedojë të gjitha kualifikimet e mundshme si edhe për avancim të përhershëm.

Neni 65

(1) Për shkak të nevojës së shërbimit, dhe me urdhërin e udhëheqësit të drejpërdrejtë, nëpunësit e doganës punojnë në turne, ose me orar pune variabil, përfshirë edhe orarin e punës të pazakonshëm dhe punën jashtë orarit të punës.

(2) Nëpunësi i doganës ka të drejtë në pushim vjetor dhe mungesa tjera në pajtim me ligjin dhe nevojat e Drejtorisë së doganës.

15. Vlerësimi i punës

Neni 66 (1) Nëpunësit e doganës gjatë punës së tyre do të

vlerësohen një herë në vit, më së voni deri në tremujorin e parë të vitit të ardhshëm për vitin e kaluar, përmes zbatimit të Aktit për sistemin e vlerësimit të punës i miratuar nga

drejtori. Nga vlerësimi i realizuar për punën, do të hartohet raport i cili do të nënshkruhet nga të dyja palët. Raporti për vlerësimin e punës arkivohet dhe ruhet në dosjen personale të nëpunësit të doganës.

(2) Nëpunësit e doganës, të cilët me arsye kanë munguar nga puna më shumë se gjashtë muaj gjatë vitit, (sëmundje, mungesë pa pagim dhe kështu me radhë) nuk do të vlerësohen.

(3) Vlerësimi i nëpunësve të doganës do të realizohet në bazë të të dhënave që kanë të bëjnë me njohuritë profesionale dhe aftësitë në punë, përpjekjen, rezultatet e arritura, kreativitetin dhe ndërgjegjen gjatë kryerjes së punëve zyrtare që janë të rëndësisë së madhe për realizimin e veprimtarive elementare të Drejtorisë së doganës.

(4) Rezultatet nga vlerësimi do të shërbejnë si bazë për vendimet që kanë të bëjnë me mossuksesin që t�i përmbahet kërkesave të cilat i imponojnë pozicionet shtetërore, përparimin, risistemimin në pozitë tjetër dhe ndonjë drejtim tjetër të përparimit të karrierës.

(5) Vlerësimi dhe notimi i punës së nëpunësit të doganës mund të realizohet edhe para vlerësimit vjetor të punës, çdo herë kur ka nevojë për vendim për rezultate pune të pamjaftueshme, risistemim, përparim dhe masa disiplinore.

(6) Nëpunësit e doganës të cilët nuk do të arrijnë rezultate të kënaqshme gjatë punës, që është pasqyruar edhe në raportin e tyre për vlerësimin e punës, do të kenë të drejtë për trajnim të mëtutjeshëm, si edhe përkrahje nga ana e eprorëve të tyre, me qëllim që punën e tyre ta sjellin në nivel të kënaqshëm. Nëse nuk arrijnë që ta realizojnë këtë në afat të caktuar, do të ndërmerren masa për largimin e tyre.

16. Rroga mujore, kompensime, shpërblime dhe bonuse

Neni 67 (1) Nëpunësit shtetëror kanë të drejtë në rrogë, kompensime

në rrogë dhe kompensime tjera. Rroga e nëpunësve të doganës, kompensimet në rroga dhe kompensimet tjera sigurohen nga Buxheti i Republikës së Maqedonisë.

(2) Nëpunësit e doganës, 30% të rrogës e pranojnë si plotësim të rrogës së rregullt për shkak të kushteve të veçanta të punës, si edhe për shkak të përgjegjësisë së posaçme e cila del nga vendi i punës.

(3) Ministri i Financave me propozim të drejtorit, mund të caktojë përqindje më të madhe të rrogës të caktuar në paragrafin (2) të këtij neni, për vendet e punës specifike për të cilat janë të nevojshme kualifikime më specifike apo shkathtësi specifike, të cilat janë të një rëndësie të veçantë për efikasitetin e Drejtorisë së doganës, por më së shumti deri në 50% nga rroga.

(4) Nëpunësit e doganës pranojnë shpërblime në para dhe bonusë në lidhje me vlerësimin e punës, për rezultate të arritura të jashtëzakonshme në punë ose në zbulimin e veprave penale apo kundërvajtjeve doganore.

(5) Sistemin e shpërblimit të nëpunësve të doganës për së afërmi e përcakton ministri i Financave me propozim të drejtorit, në pajtim me ligjin dhe marrëveshjen kolektive.

17. Beneficione

Neni 68 Nëse kundër nëpunësit të doganës ngritet procedurë

penale për shkak të përdorimit të armës së zjarrit ose për shkak të veprimeve të bëra në lidhje me kryerjen e detyrës zyrtare, si edhe për shkak të pjesëmarrjes në fatkeqësi komunikacioni gjatë ushtrimit të detyrës zyrtare, me kërkesë të nëpunësit të doganës, Drejtoria e doganës falas ia siguron ndihmën juridike në qoftë se verifikohet se mjetet dhe veprimet e përdorura janë të arsyeshme.

Neni 69

(1) Nëpunësi i doganës gjatë shfrytëzimit të institucioneve shëndetësore në vend për shërimin e lëndimeve të marra gjatë dhe në lidhje me kryrjen e detyrës zyrtare në Drejtorinë e doganës, ka të drejtë të lirohet nga pjesëmarrja e mjeteve personale.


(2) Lirimi nga paragrafi (1) i këtij neni, ka të bëjë me entet dhe institucionet shëndetësore primare, konsultimet specialistike dhe spitalet, në pajtim me ligjin.

(3) Shpenzimet nga paragrafi (1) i këtij neni, bien mbi barrë të Drejtorisë së doganës.

(4) Drejtoria e doganës siguron sigurim në rast të vdekjes dhe invaliditetit për nëpunësit e doganës.

Neni 70

Nëpunësit e doganës, për shkak të specificiteteve të punëve të cilat i kryejnë, kanë të drejtë në stazh i cili përllogaritet me kohëzgjatje të zmadhuar.

18. Përcjellja e përparimit të karrierës

Neni 71 (1) Dokumentacioni për përparimin e karrierës në

Drejtorinë e doganës (vendimet e miratuara dhe deklaratat me shkrim të dhëna për nëpunësin e doganës) regjistrohen në evidencën për karrierën e nëpunësve doganor dhe ruhen në Drejtorinë qendrore të Drejtorisë së doganës.

(2) Në evidencat nga paragrafi (1) të këtij neni, janë përfshirë të gjitha të dhënat relavante, profesionale dhe personale për të gjithë nëpunësit e doganës. Të dhënat mund të mbahen në formë elektronike duke i respektuar në mënyrë të rreptë dispozitat të cilat e rregullojnë mbrojtjen e të dhënave personale.

(3) Nëpunësi i doganës ka të drejtë aksesi në evidencën e karrierës së vet si edhe të drejtë që të marrë kopje nga dokumentacioni.

(4) Dispozita që do të pasojë për specifikimin e evidencës për përparimin në karrierë, si edhe mirëmbajtja dhe aksesi në të dhënat do të përcaktohet me instruksion operativ të drejtorit.

VI. KODEKSI I SJELLJES DHE PËRGJEGJËSIA

1. Kodeksi i sjelljes Neni 72

(1) Nëpunësit e doganës duhet vazhdimisht t�i respektojnë standardet më të larta të integritetit vetjak dhe integritetit të Drejtorisë së doganës gjatë realizimit të të gjitha aktiviteteve që i inkuadrojnë publikun, botën afariste, si edhe organet e administratës shtetërore dhe organet tjera shtetërore.

(2) Kodeksi i sjelljes, me terme praktike dhe të qarta i përshkruan standardet e sjelljes të cilat duhet të respektohen nga të gjthë nëpunësit doganor dhe jep kahje dhe udhëzime për zgjidhjen e çështjeve etike për ata të cilët punojnë në Drejtorinë e doganës dhe ata të cilët bashkëpunojnë dhe punojnë me nëpunësit e doganës.

(3) Kodeksi i sjelljes rregullohet me marrëveshje kolektive.

(4) Rastet e sjelljes në kundërshtim me Kodeksin e sjelljes mund të jenë lëndë e masave disiplinore, duke përfshirë edhe masën pushim nga vendi i punës me përjashtim.

2. Përgjegjësia disiplinore

Neni 73 (1) Nëpunësit e doganës do të kenë përgjegjësi

disiplinore për mospërmbushjen e obligimeve dhe punëve zyrtare të cilat dalin nga vendi i punës, mospërmbushjen e obligimeve të përgjithshme nga neni 58 i këtij ligji, rezultateve të pamjaftueshme nga puna dhe mungesë të dijes dhe aftësisë për kryerjen e punës nga vendi i punës, si edhe për shkeljen e Kodeksit për sjellje.

(2) Nëpunësi i doganës i cili me qëllim apo me pakujdesi të vrazhdë do të shkaktojë dëm duke vepruar në kundërshtim me ligjin dhe dispozta tjera, ka përgjegjësi disiplinore, ndërkaq Drejtoria e doganës para organit kompetent mund të inicojë procedurë për kompensimin e dëmit.

(3) Nëpunësi i doganës, për pakujdesi mund të ketë përgjegjësi disiplinore.

(4) Verifikimi i përgjegjësisë disiplinore, procedura, dënimet dhe mbrojta e punëtorëve në këtë procedurë, për nëpunësit e doganës si edhe për personat me status administrativo-teknik ose personel ndihmës, bëhet sipas dispozitave të përgjithshme dhe të veçanta për marrëdhënie pune dhe marrëveshje kolektive.

(5) Vendimin për shqiptimin e masës disiplinore, drejtori e merr në afat prej tre muajsh nga dita e zbulimit të cenimit, dhe më së voni në afat prej gjashtë muajsh nga dita kur është bërë cenimi. Për rastet kur është ngritur procedurë për përgjegjësi penale të nëpunësit doganor për cenimin e bërë, vendimin për masën disiplinore e merr drejtori brenda një viti nga dita e kryerjes së cenimit.

3. Përgjegjësia materiale

Neni 74 (1) Krahas përgjegjësisë disiplinore, nëpunësi i doganës

përgjigjet materialisht, për dëmin të cilin në punë ose në lidhje me punën do ta shkaktojë mbi pronën që e shfrytëzon Drejtoria e doganës.

(2) Republika e Maqedonisë përgjigjet për dëmin të cilin mbi pronën e personave të tretë e ka shkaktuar nëpunësi i doganës gjatë kohës së kryerjes së detyrës zyrtare, përveç nëse dëshmohet se nëpunësi i doganës ka vepruar konform ligjit dhe dispozitave tjera.

VII. SHPËRBLIME DHE MIRËNJOHJE

Neni 75

(1) Për punë profesionale shumëvjeçare, përparime organizative, suksese në sfera të veçanta të punës gjatë kryerjes së obligimeve zyrtare, përmirësimi i autoritetit të shërbimit, të personave zyrtar ose organeve të administratës shtetërore ose të organeve tjera shtetërore, organeve të komunës dhe Qytetit të Shkupit, mbartësve të autorizimeve publike dhe individëve, u ndahen mirënjohje, ndërkaq të punësuarve në Drejtorinë e doganës çmime dhe shpërblime në para.

(2) Mirënjohjet dhe shpërblimet nga paragrafi (1) i këtij neni, sipas rregullës ndahen në përvjetorin e Drejtorisë së doganës. Përvjetori i Drejtorisë së doganës është 14 prilli.

VIII. FINANCIMI

Neni 76

(1) Drejtoria e doganës financohet nga Buxheti i Republikës së Maqedonisë dhe nga të hyrat vetjake.

(2) Kompensimet, rrogat, kompensimet në rrogë, shpërblimet në para dhe bunusët, të caktuar në nenin 24, paragrafi (2) dhe prej nenit 67 deri në nenin 69 të këtij ligji, sigurohen nga Buxheti i Republikës së Maqedonisë.

(3) Llojet dhe lartësinë e të hyrave vetjake të Drejtorisë së doganës nga paragrafi (1) i këtij neni, i përcakton ministri i Financave me propozim të drejtorit, ndërkaq do të shfrytëzohen për përparimin, modernizimin dhe pajisjen e Drejtorisë së doganës, si edhe për stimulimin e nëpunësve të doganës.

IX. DISPOZITAT NDËSHKUESE

Neni 77 (1) Me dënim me para prej 100 000 deri 300 000

denarë do të dënohet për kundërvajtje personi juridik i cili vepron në kundërshtim me nenin 47 të këtij ligji.

(2) Me dënim me para, prej 5 000 deri 50 000 denarë do të dënohet për kundërvajtje nga paragrafi (1) i këtij neni, edhe personi përgjegjës te personi juridik.

(3) Me dënim me para, prej 1 000 deri 40 000 denarë do të dënohet personi fizik që e ka bërë kundërvajtjen nga paragrafi (1) i këtij neni.

Neni 78 (1) Me dënim me para prej 5 000 deri 50 000 denarë do

të dënohet për kundërvajtje personi zyrtar në organet e administratës shtetërore dhe në organet tjera shtetërore, në


organet e komunave dhe në Qytetin e Shkupit, i cili do të veprojë në kundërshtim me dispozitat e neneve 19 dhe 20 të këtij ligji.

(2) Me dënim me para prej 5 000 deri 50 000 denarë do të dënohet për kundërvajtje nëpunësi i postës i cili vepron në kundërshtim me nenin 34 të këtij ligji.

Х. DISPOZITAT KALIMTARE DHE

PËRFUNDIMTARE

Neni 79 Procedurat e filluara deri në hyrje në fuqi të këtij ligji

përmbyllen sipas dispozitave të cilat kanë qenë të plotfuqishme në momentin e inicimit të të njëjtave.

Neni 80

Dispozitat nënligjore, miratimi i të cilave është e paraparë me këtë ligj, do të miratohen brenda afatit njëvjeçar, nga dita e hyrjes në fuqi të këtij ligji.

Neni 81

Në ditën e hyrjes në fuqi të këtij ligji, pushon plotfuqishmëria e dispozitave nga neni 9 deri në nenin 14, neni 23, neni 194, neni 195, dhe neni 200 nga Ligji i doganave (Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë numër 21/98, 26/98, 63/98, 86/99, 25/2000, 109/2000, 31/2001, 4/2002, 55/2002 dhe 42/2003).

Neni 82



Република Македонија, претседателот на Република Македонија и претседателот на Собранието на Репуб-лика Македонија издаваат

У К А З ЗА ПРОГЛАСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ЗАДОЛ-ЖУВАЊЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА СО ЗА-ЕМ КАЈ МЕЃУНАРОДНАТА БАНКА ЗА ОБНОВА И РАЗВОЈ - СВЕТСКАТА БАНКА ПО ДОГОВОР ЗА ЗАЕМ ЗА ПРОЕКТОТ ЗА УПРАВУВАЊЕ СО

ЗДРАВСТВЕНИОТ СЕКТОР Се прогласува Законот за задолжување на Републи-

ка Македонија со заем кај Меѓународната банка за об-нова и развој - Светската банка по Договор за заем за Проектот за управување со здравствениот сектор, што Собранието на Република Македонија го доне-





З А К О Н

ЗА ЗАДОЛЖУВАЊЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИ-ЈА СО ЗАЕМ КАЈ МЕЃУНАРОДНАТА БАНКА ЗА ОБНОВА И РАЗВОЈ - СВЕТСКАТА БАНКА ПО ДО-ГОВОР ЗА ЗАЕМ ЗА ПРОЕКТОТ ЗА УПРАВУВАЊЕ

СО ЗДРАВСТВЕНИОТ СЕКТОР Член 1

Република Македонија се задолжува кај Меѓуна-родната банка за обнова и развој - Светската банка со заем во износ од 10 милиони (10.000.000,00) американ-ски долари, наменет за реализација на Проектот за управување со здравствениот сектор.

Член 2 Условите и начинот на користење на заемот од чле-

нот 1 на овој закон се утврдуваат Договор за заем по Проектот за управување со здравствениот сектор, кој ќе се склучи меѓу Владата на Република Македонија и Меѓународната банка за обнова и развој - Светската банка. Во име на Република Македонија, Договорот за за-

ем од ставот 1 на овој член ќе го потпише министерот за финансии или од него овластено лице.

Член 3

Рокот за отплата на заемот од членот 1 на овој за-кон е 17 години, со вклучен грејс период од пет години и каматна стапка од ЛИБОР +0,75% годишно. Заемот ќе се отплаќа за 24 полугодишни ануитети

од кои почнувајќи од 15 ноември 2009 година до 15 но-ември 2020 година ќе се отплаќаат 23 еднакви полуго-дишни ануитети во износ од 415.000 американски до-лари и на 15 мај 2021 година ќе се отплати последниот ануитет во износ од 455.000 американски долари. Во грејс периодот од пет години, што претставува и

период на реализација на проектот, ќе се плаќа само каматата на заемот.

Член 4

На или веднаш по датумот на влегувањето во сила на Договорот за заем од членот 2, став 1 на овој закон, се плаќа еднократна провизија-трошок во износ од 1% од износот на заемот. На износот на неповлечените средства од заемот се

плаќа провизија во висина од 0,75% годишно пропиша-на од страна на Меѓународната банка за обнова и раз-вој - Светската банка. Провизијата од ставот 2 на овој член се плаќа полу-

годишно и тоа на 15 мај и на 15 ноември секоја година.

Член 5 Корисник на средствата од заемот за Проектот за

управување со здравствениот сектор е Министерството за здравство.

Член 6

Република Македонија заемот од членот 1 на овој закон ќе го отплаќа од Буџетот на Република Македо-нија.

Член 7

Овој закон влегува во сила со денот на објавување-то во �Службен весник на Република Македонија�.

___________

L I GJ I PËR NGARKIMIN E REPUBLIKËS SË

MAQEDONISË ME HUA TE BANKA NDËRKOMBËTARE PËR RINDËRTIM DHE

ZHVILLIM - BANKA BOTËRORE SIPAS MARRËVESHJES PËR HUA PËR PROJEKTIN PËR

UDHËHEQJE ME SEKTORIN SHËNDETËSOR

Neni 1 Republika e Maqedonisë ngarkohet te Banka

Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim - Banka Botërore me hua në shumë prej 10 milionë (10.000.000,00) dollarësh amerikanë, të dedikuara për realizimin e Projektit për udhëheqje me sektorin shëndetësor.

Neni 2

Kushtet dhe mënyra e shfrytëzimit të huasë nga neni 1 i këtij ligji, përcaktohen me Marrëveshje për hua sipas Projektit për administrim me sektorin shëndetësor, e cila do të lidhet ndërmjet Qeverisë së Republikës të Maqedonisë dhe Bankës Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim - Bankës Botërore.


Në emër të Republikës së Maqedonisë, Marrëveshjen për hua nga paragrafi 1 i këtij neni do ta nënshkruajë ministri i Financave apo personi i autorizuar nga ai.

Neni 3

Afati për pagimin e huasë nga neni 1 i këtij ligji është 17 vjet, me grejs periudhë të përfshirë prej 5 vjetësh dhe shkallës së kamatës nga LIBOR + 0.75% në vit.

Huaja do të paguhet në 24 anuitete gjysmëvjetore prej të cilave duke filluar nga 15 nëntori i vitit 2009 deri më 15 nëntor të vitit 2020 do të paguhen 23 anuitete të njëjta gjysmëvjetore në shumë prej 415 000 dollarësh amerikanë dhe më 15 maj të vitit 2021 do të paguhet anuiteti i fundit në shumë prej 455 000 dollarësh amerikanë.

Në grejs periudhën prej 5 vjetësh, që paraqet edhe periudhë të realizimit të projektit, do të paguhet vetëm kamata e huasë.

Neni 4

Me datën ose menjëherë pas datës së hyrjes në fuqi të Marrëveshjes për hua nga neni 2, paragrafi 1 i këtij ligji, paguhet provizion-shpenzim i njëhershëm në shumë prej 1% nga shuma e huasë.

Në shumën e mjeteve të patërhequra nga huaja paguhet provizion në lartësi prej 0.75% në vit i përcaktuar nga Banka Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillimin - Banka Botërore.

Provizioni nga paragrafi 2 i këtij neni paguhet në gjysmëvjetor dhe atë më 15 maj dhe më 15 nëntor çdo vit.

Neni 5

Shfrytëzuesi i mjeteve nga huaja për Projektin për udhëheqje me sektorin shëndetësor është Ministria e Shëndetësisë.

Neni 6

Republika e Maqedonisë huanë nga neni 1 i këtij ligji do ta paguajë nga Buxheti i Republikës së Maqedonisë.

Neni 7

Ky ligj hyn në fuqi me ditën e shpalljes në "Gazetën zyrtare të Republikës së Maqedonisë".



У К А З ЗА ПРОГЛАСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ЗАДОЛ-ЖУВАЊЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА СО ЗАЕМ КАЈ МЕЃУНАРОДНАТА БАНКА ЗА ОБНО-ВА И РАЗВОЈ - СВЕТСКАТА БАНКА ПО ДОГОВОР ЗА ЗАЕМ ЗА ПРОЕКТОТ ЗА ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА

НА СОЦИЈАЛНАТА ЗАШТИТА

Се прогласува Законот за задолжување на Републи-ка Македонија со заем кај Меѓународната банка за об-нова и развој - Светската банка по Договор за заем за Проектот за имплементација на социјалната заштита, што Собранието на Република Македонија го доне-





З А К О Н ЗА ЗАДОЛЖУВАЊЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДО-НИЈА СО ЗАЕМ КАЈ МЕЃУНАРОДНАТА БАНКА ЗА ОБНОВА И РАЗВОЈ - СВЕТСКАТА БАНКА ПО ДОГОВОР ЗА ЗАЕМ ЗА ПРОЕКТОТ ЗА ИМПЛЕ-МЕНТАЦИЈА НА СОЦИЈАЛНАТА ЗАШТИТА

Член 1

Република Македонија се задолжува кaј Меѓуна-родната банка за обнова и развој - Светската банка со заем во износ од 9,8 милиони (9.800.000,00) американ-ски долари, наменет за реализација на Проектот за имплементација на социјалната заштита.

Член 2

Условите и начинот на користење на заемот од членот 1на овој закон се утврдуваат со Договор за заем по Прое-ктот за имплементација на социјалната заштита, кој ќе се склучи меѓу Владата на Република Македонија и Меѓуна-родната банка за обнова и развој - Светската банка. Во име на Република Македонија, Договорот за за-

ем од ставот 1 на овој член ќе го потпише министерот за финансии или од него овластено лице.

Член 3

Рокот за отплата на заемот од членот 1 на овој за-кон е 17 години, со вклучен грејс период од пет години и каматна стапка од ЛИБОР + 0,75% годишно. Заемот ќе се отплаќа на 24 полугодишни ануитети

од кои почнувајќи од 15 мај 2009 година до 15 мај 2020 година ќе се отплаќаат 23 еднакви полугодишни ануи-тети во износ од 410.000 американски долари и на 15 мај 2021 година ќе се отплати последниот ануитет во износ од 370.000 американски долари. Во грејс периодот од пет години, што претставува и


Член 4 На или веднаш по датумот на влегувањето во сила

на Договорот за заем од членот 2, став 1 на овој закон, се плаќа еднократна провизија-трошок во износ од 1% од износот на заемот. На износот на неповлечените средства од заемот се

плаќа провизија во висина од 0,75% годишно пропиша-на од страна на Меѓународната банка за обнова и раз-вој - Светската банка. Провизијата од ставот 2 на овој член се плаќа полу-


Член 5 Корисник на средствата од заемот за Проектот за

имплементација на социјалната заштита е Министерс-твото за труд и социјална политика.

Член 6

Република Македонија заемот од членот 1 на овој за-кон ќе го отплаќа од Буџетот на Република Македонија.

Член 7

Овој закон влегува во сила со денот на објавување-то во �Службен весник на Република Македонија�.

___________

L I GJ I PËR NGARKIMIN E REPUBLIKËS SË MAQEDONISË ME HUA NË BANKËN

NDËRKOMBËTARE PËR RINDËRTIM DHE ZHVILLIM � BANKËN BOTËRORE SIPAS

MARRËVESHJES PËR HUA PËR PROJEKTIN PËR IMPLEMENTIMIN E MBROJTJES SOCIALE

Neni 1 Republika e Maqedonisë ngarkohet në Bankën

Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim � Bankën Botërore me hua në një shumë prej 9.8 milionë (9.800.000,00) dollarësh amerikanë, dedikuar për realizimin e Projektit për implementimin e mbrojtjes sociale.


Neni 2 Kushtet dhe mënyra e shfrytëzimit të huasë nga neni 1 i

këtij ligji, rregullohen me Marrëveshjen për hua sipas Projektit për implementimin e mbrojtjes sociale, e cila do të lidhet ndërmjet Qeverisë së Republikës të Maqedonisë dhe Bankës Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim � Bankës Botërore.

Në emër të Republikës së Maqedonisë, Marrëveshjen për hua nga paragrafi 1 i këtij neni do ta nënshkruajë ministri i Financave ose personi i autorizuar prej tij.

Neni 3 Afati për pagimin e huasë nga neni 1 i këtij ligji është

17 vjet, duke përfshirë grejs periudhën prej 5 vjetësh dhe shkallën e kamatës prej LIBOR+0.75% në vit.

Huaja do të paguhet në 24 anuitete gjysmëvjetëshe, prej të cilave duke filluar nga 15 maji i vitit 2009 deri më 15 maj të vitit 2020 do të paguhen 23 anuitete gjysmëvjetëshe në një shumë prej 410 000 dollarësh amerikanë dhe më 15 maj të vitit 2021 do të paguhet anuiteteti i fundit në një shumë prej 370 000 dollarësh amerikanë.

Në grejs periudhën prej 5 vjetësh, që paraqet periudhën e realizimit të projektit, do të paguhet vetëm kamata e huasë.

Neni 4 Në datën ose menjëherë pas datës së hyrjes në fuqi të

Marrëveshjes për hua nga neni 2, paragrafi 1 i këtij ligji, paguhet provizion�shpenzim i njëhershëm në një shumë prej 1% nga shuma e huasë.

Në shumën e mjeteve të patërhequra të huasë paguhet provizioni në një lartësi prej 0.75% në vit, i përcaktuar nga Banka Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim � Banka Botërore.

Provizioni nga paragrafi 2 i këtij neni paguhet në gjysmëvjetor, më 15 maj dhe 15 nëntor për çdo vit.

Neni 5 Shfrytëzues i mjeteve të huasë për Projektin për

implementimin e mbrojtjes sociale, është Ministria e Punës dhe Politikës Sociale.

Neni 6 Republika e Maqedonisë huanë nga neni 1 i këtij ligji,

do ta paguajë nga Buxheti i Republikës së Maqedonisë. Neni 7

Ky ligj hyn në fuqi në ditën e shpalljes në �Gazetën zyrtare të Republikës së Maqedonisë�.



У К А З ЗА ПРОГЛАСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ЗАДОЛЖУ-ВАЊЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА СО ЗАЕМ КАЈ МЕЃУНАРОДНАТА БАНКА ЗА ОБНОВА И РАЗВОЈ - СВЕТСКАТА БАНКА ПО ДОГОВОР ЗА ЗАЕМ ЗА ВТОРИОТ ПРОЕКТ ЗА ПРИЛАГОДУВА-ЊЕ НА УПРАВУВАЊЕТО СО ЈАВНИОТ СЕКТОР

Се прогласува Законот за задолжување на Републи-

ка Македонија со заем кај Меѓународната банка за об-нова и развој - Светската банка по Договор за заем за Вториот проект за прилагодување на управувањето со јавниот сектор, што Собранието на Република Македонија го доне-





З А К О Н ЗА ЗАДОЛЖУВАЊЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИ-ЈА СО ЗАЕМ КАЈ МЕЃУНАРОДНАТА БАНКА ЗА ОБНОВА И РАЗВОЈ - СВЕТСКАТА БАНКА ПО ДО-ГОВОР ЗА ЗАЕМ ЗА ВТОРИОТ ПРОЕКТ ЗА ПРИЛА-ГОДУВАЊЕ НА УПРАВУВАЊЕТО СО ЈАВНИОТ

СЕКТОР Член 1

Република Македонија се задолжува кај Меѓуна-родната банка за обнова и развој - Светската банка со заем во износ од 30 милиони (30.000.000,00) американ-ски долари, наменет за реализација на Вториот проект за прилагодување на управувањето со јавниот сектор.

Член 2

Условите и начинот на користење на заемот од чле-нот 1 на овој закон, се утврдуваат со Договор за заем по Вториот проект за прилагодување на управувањето со јавниот сектор, кој ќе се склучи меѓу Владата на Ре-публика Македонија и Меѓународната банка за обнова и развој - Светската банка. Во име на Република Македонија, Договорот за за-

ем од ставот 1 на овој член, ќе го потпише министерот за финансии или од него овластено лице.

Член 3

Рокот за отплата на заемот од членот 1 на овој за-кон е 17 години, со вклучен грејс период од пет години и каматна стапка од ЛИБОР + 0.75% годишно. Заемот ќе се отплаќа во 24 еднакви полугодишни ану-

итети во износ од 1.250.000 американски долари, почну-вајќи од 15 ноември 2009 година до 15 мај 2021 година. Во грејс периодот од пет години, што претставува и


Член 4 На или веднаш по датумот на влегувањето во сила

на Договорот за заем од членот 2 став 1 од овој закон, се плаќа еднократна провизија-трошок во износ од 1% од износот на заемот. На износот на неповлечените средства од заемот се

плаќа провизија во висина од 0,75% годишно, пропи-шана од страна на Меѓународната банка за обнова и развој - Светската банка. Провизијата од ставот 2 на овој член се плаќа полу-


Член 5 Корисник на средствата од заемот за Вториот про-

ект за прилагодување на управувањето со јавниот се-ктор е Владата на Република Македонија.

Член 6

Република Македонија заемот од членот 1 на овој за-кон ќе го отплаќа од Буџетот на Република Македонија.

Член 7

Овој закон влегува во сила со денот на објавување-то во "Службен весник на Република Македонија".

___________

L I GJ I PËR NGARKIMIN E REPUBLIKËS SË MAQEDONISË

ME HUA NË BANKËN NDËRKOMBËTARE PËR RINDËRTIM DHE ZHVILLIM � BANKËN BOTËRORE SIPAS MARRËVESHJES PËR PROJEKTIN E DYTË PËR ADAPTIMIN E

ADMINISTRIMIT ME SEKTORIN PUBLIK Neni 1

Republika e Maqedonisë ngarkohet në Bankën Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim � Bankën Botërore me hua në një shumë prej 30 milionë (30.000.000,00) dollarësh amerikanë, dedikuar për realizimin e Projektit të dytë për adaptimin e administrimit me sektorin publik.


Neni 2 Kushtet dhe mënyra e shfrytëzimit të huasë nga neni 1

të këtij ligji, rregullohen me Marrëveshjen për hua lidhur me Projektin e dytë për adaptimin e administrimit me sektorin publik, i cili do të lidhet ndërmjet Qeverisë së Republikës të Maqedonisë dhe Bankës Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim - Bankës Botërore.

Në emër të Republikës së Maqedonisë, Marrëveshjen për hua nga paragrafi 1 i këtij neni do ta nënshkruajë ministri i Financave ose personi i autorizuar prej tij.

Neni 3 Afati për pagimin e huasë nga neni 1 i këtij ligji është

17 vjet, me grejs periudhë të përfshirë prej 5 vjetësh dhe shkallë kamatore prej LIBOR+0.75% në vit.

Huaja do të paguhet në 24 anuitete të barabarta gjysmëvjetore në një shumë prej 1 250 000 dollarësh amarikanë duke filluar prej 15 nëntorit të vitit 2009 deri më 15 maj të vitit 2021.

Në grejs periudhën prej 5 vjetësh, që paraqet edhe periudhën e realizimit të projektit, do të paguhet vetëm kamata e huasë.

Neni 4 Me hyrjen ose menjëherë pas datës së hyrjes në fuqi të

Marrëveshjes për hua nga neni 2, paragrafi 1 i këtij ligji, paguhet provizion-harxhim i njëhershëm në një shumë prej 1% nga shuma e huasë.

Në shumën e mjeteve të patërhequra të huasë paguhet provizion në një lartësi prej 0.75% në vit të paraparë nga ana e Bankës Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim - Banka Botërore.

Provizioni nga paragrafi 2 i këtij neni paguhet në gjysmëvjetor edhe atë më 15 maj dhe më 15 nëntor secilin vit.

Neni 5

Shfrytëzues i mjeteve të huasë për Projektin e dytë për adaptimin e administrimit me sektorin publik është Qeveria e Republikës së Maqedonisë.

Neni 6

Republika e Maqedonisë huanë nga neni 1 i këtij ligji do ta paguajë nga Buxheti i Republikës së Maqedonisë.

Neni 7

Ky ligj hyn në fuqi me ditën e shpalljes në �Gazetën zyrtare të Republikës së Maqedonisë�.



У К А З ЗА ПРОГЛАСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ПРАВА-ТА НА ПРЕТСЕДАТЕЛОТ НА РЕПУБЛИКА МА-КЕДОНИЈА И НЕГОВОТО СЕМЕЈСТВО ПО ПРЕСТАНУВАЊЕ НА ФУНКЦИЈАТА

Се прогласува Законот за правата на претседателот

на Република Македонија и неговото семејство по престанување на функцијата, што Собранието на Република Македонија го доне-





З А К О Н ЗА ПРАВАТА НА ПРЕТСЕДАТЕЛОТ НА РЕПУБ-ЛИКА МАКЕДОНИЈА И НЕГОВОТО СЕМЕЈСТВО

ПО ПРЕСТАНУВАЊЕ НА ФУНКЦИЈАТА

I. ОСНОВНИ ОДРЕДБИ

Член 1 Со овој закон се уредуваат правата на претседате-

лот на Република Македонија и на неговото семејство по престанување на функцијата. Под семејство, во смисла на овој закон, се подраз-

бираат брачниот другар на претседателот и неговите деца.

Член 2

Претседателот на Република Македонија стекнува права утврдени со овој закон по престанокот на манда-тот за кој е избран.

Претседателот на Република Македонија стекнува права утврдени со овој закон и поради трајна спрече-ност да ја извршува функцијата за времетраење на ман-датот. Семејството на претседателот на Република Маке-

донија стекнува права утврдени со овој закон во случај на смрт на претседателот.

II. ПРАВА НА ПРЕТСЕДАТЕЛОТ НА РЕПУБЛИКА

МАКЕДОНИЈА ПО ПРЕСТАНУВАЊЕ НА ФУНКЦИЈАТА

Член 3

Претседателот на Република Македонија по преста-нување на функцијата согласно со членот 2 ставови 1 и 2 од овој закон има право на пензија чиј износ е една-ков со износот на платата што ја прима претседателот на Република Македонија.

Член 4

Претседателот на Република Македонија на кого му престанала функцијата согласно со членот 2 став 1 од овој закон има право на канцелариски простор и најм-ногу до три стручни лица. Стручните лица од ставот 1 на овој член правата од

работниот однос ги остваруваат во кабинетот на пре-тседателот на Република Македонија, а се именуваат на предлог на претседателот на кого му престанала функцијата.

Член 5

Претседателот на Република Македонија на кого му престанала функцијата согласно со членот 2 став 1 од овој закон има право на лично обезбедување, како и право на користење на службено возило и возач соглас-но со прописите што ги донесува министерот за вна-трешни работи.

Член 6

Претседателот на Република Македонија на кого му престанала функцијата согласно со членот 2 став 1 од овој закон учествува на државни свечености и манифе-стации редоследно по претседателот на Република Ма-кедонија, претседателот на Собранието на Република Македонија, претседателот на Владата на Република Македонија и претседателот на Уставниот суд на Ре-публика Македонија.

Член 7

На претседателот на Република Македонија на кого му престанала функцијата може по негово барање да му мируваат правата утврдени со овој закон.


Член 8 Во случај на смрт, претседателот на Република Ма-

кедонија на кого му престанала функцијата се погребу-ва на државен трошок и со државни почести, доколку не искажал поинаква волја.

Член 9

Финансиските и административно - техничките ра-боти за потребите на претседателот на Република Ма-кедонија на кого му престанала функцијата согласно со членот 2 став 1 од овој закон ги врши надлежната служба на Владата на Република Македонија.

Член 10

Претседателот на Република Македонија на кого му престанала функцијата согласно со членот 2 став 1 од овој закон има право на материјални трошоци за потре-бите при остварувањето на неговите активности. Средствата од ставот 1 на овој член се обезбедуваат

во Буџетот на Република Македонија во висина до 8% од средствата утврдени во Буџетот за претседателот на Република Македонија.

III. ПРАВА НА СЕМЕЈСТВОТО НА ПРЕТСЕДАТЕ-ЛОТ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА ПО ПРЕСТА-

НУВАЊЕ НА ФУНКЦИЈАТА

Член 11 Во случај на смрт на претседателот на Република

Македонија по престанокот на мандатот, пензијата од членот 3 на овој закон намалена за 30% ја користат не-говиот брачен другар и неговите малолетни деца до за-вршување на редовното школување, односно до напол-нети 26 години возраст.

Член 12

Во случај на смрт на претседателот на Република Македонија за времетраење на мандатот, семејството на претседателот има право на месечен паричен надо-месток. Висината на надоместокот од ставот 1 на овој член

е еднаков со износот на платата што ја прима претседа-телот на Република Македонија. Брачниот другар правото од ставот 1 на овој член

го користи трајно. Ако починатиот претседател во моментот на наста-

пувањето на смртта имал само малолетни деца, право-то од ставот 1 на овој член неговите малолетни деца го користат до завршувањето на редовното школување, односно до наполнети 26 години возраст.

Член 13

Во случај на смрт на претседателот на Република Македонија за времетраење на мандатот, неговите деца имаат право на стипендија за школување во земјата или странство до наполнети 26 години возраст.

Член 14

Во случај на смрт на претседателот на Република Македонија за времетраење на мандатот, семејството на претседателот има право на исплата на еднократен пари-чен надоместок по основ на нематеријална штета чија висина ја утврдува Владата на Република Македонија.

Член 15

Во случај на смрт на претседателот на Република Македонија за времетраење на мандатот, семејството има право на сопственост на градежно неизградено земјиште за изградба на семејна куќа со регулиран на-доместок за уредување на градежно земјиште или пра-во на сопственост на стан.

Ако семејството го користи правото на сопстве-ност на градежно неизградено земјиште од ставот 1 на овој член, до создавање на услови за живеење во семеј-ната куќа, семејството може да користи сместување во недвижност во сопственост на Република Македонија или изнајмена недвижност без надоместок за користе-ње и за тековно одржување на недвижноста, но најдол-го за период од три години од денот на предавањето на земјиштето од ставот 1 на овој член во сопственост на семејството. Средствата за надоместоците од ставот 2 на овој

член се обезбедуваат од Буџетот на Република Маке-донија. За начинот на остварување на правата утврдени во

ставовите 1 и 2 на овој член, Владата на Република Ма-кедонија донесува одлука.

Член 16

Во случај на смрт на претседателот на Република Македонија за времетраење на мандатот, семејството на претседателот може да користи и други права како што се:

- лично обезбедување, користење на службено во-зило и возач;

- службени простории по потреба при прием на до-машни и странски делегации и

- финансиски средства и службена придружба при па-тувања на член на семејството по повод официјална пока-на за присуство на манифестација надвор од земјата. За начинот на остварување на правата од ставот 1

на овој член, Владата на Република Македонија доне-сува одлука.

Член 17

Во случај на смрт на претседателот на Република Македонија за времетраење на мандатот, правата на се-мејството на претседателот не го опфаќа и правото утврдено во членот 11 од овој закон.

IV. ФИНАНСИСКИ СРЕДСТВА

Член 18

Средствата потребни за остварување на правата утврдени со овој закон се обезбедуваат со Буџетот на Република Македонија.

V. ПРЕОДНИ И ЗАВРШНИ ОДРЕДБИ

Член 19

Правата утврдени со членовите 12, 13, 14, 15 и 16 на овој закон им припаѓаат и на семејството на претсе-дателот на Република Македонија на кој му престанала функцијата претседател пред денот на влегувањето во сила на овој закон.

Член 20

Претседателот на Република Македонија кој по престанокот на функцијата претседател на Република Македонија со истекот на мандатот за кој бил избран и стекнал права согласно со Законот за правата на пре-тседателот на Република Македонија по престанување на функцијата, продолжува да ги остварува правата утврдени со овој закон. Со денот на влегувањето во сила на овој закон преста-

нува да важи Законот за правата на претседателот на Ре-публика Македонија по престанување на функцијата ("Службен весник на Република Македонија" бр. 79/99).

Член 21



L I GJ I PËR TË DREJTAT E KRYETARIT TË

REPUBLIKËS SË MAQEDONISË DHE FAMILJES SË TIJ PAS PUSHIMIT TË FUNKSIONIT

I. DISPOZITAT THEMELORE

Neni 1

Me këtë ligj rregullohen të drejtat e kryetarit të Republikës së Maqedonisë dhe familjes së tij pas pushimit të funksionit.

Si familje, sipas këtij ligji nënkuptohen bashkëshortja e kryetarit dhe fëmijët e tij.

Neni 2

Kryetari i Republikës së Maqedonisë i fiton të drejtat e përcaktuara me këtë ligj pas skadimit të mandatit për të cilin është zgjedhur.

Kryetari i Republikës së Maqedonisë i fiton të drejtat e përcaktuara me këtë ligj edhe për arsye të pengimit të përhershëm që ta kryejë funksionin gjatë kohëzgjatjes së mandatit.

Familja e kryetarit të Republikës së Maqedonisë i fiton të drejtat e përcaktuara me këtë ligj në rast të vdekjes të kryetarit.

II. TË DREJTAT E KRYETARIT TË REPUBLIKËS

SË MAQEDONISË PAS PUSHIMIT TË FUNKSIONIT

Neni 3

Kryetari i Republikës së Maqedonisë pas pushimit të funksionit, sipas nenit 2 paragrafët 1 dhe 2 të këtij ligji, ka të drejtë për pension në shumë të barabartë me shumën e rrogës që merr kryetari i Republikës së Maqedonisë.

Neni 4

Kryetari i Republikës së Maqedonisë, të cilit i ka pushuar funksioni sipas nenit 2 paragrafi 1 të këtij ligji, ka të drejtë për lokal zyre dhe së paku tre persona profesional.

Personat profesional nga paragrafi 1 i këtij neni, të drejtat për marrëdhënie pune i realizojnë në kabinetin e kryetarit të Republikës së Maqedonisë, ndërsa emërohen me propozim të kryetarit të cilit i ka pushuar funksioni.

Neni 5

Kryetari i Republikës së Maqedonisë të cilit i ka pushuar funksioni sipas nenit 2 paragrafi 1 i këtij ligji, ka të drejtë për sigurim personal, si dhe të drejtën e shfrytëzimit të veturës zyrtare dhe shoferit sipas dispozitave që i nxjerr ministri i Punëve të Brendshme.

Neni 6

Kryetari i Republikës së Maqedonisë të cilit i ka pushuar funksioni sipas nenit 2 paragrafi 1 i këtij ligji, merr pjesë në solemnitetet dhe manifestimet sipas radhës pas kryetarit të Republikës së Maqedonisë, kryetarit të Kuvendit të Republikës së Maqedonisë, kryetarit të Qeverisë së Republikës të Maqedonisë dhe kryetarit të Gjyqit Kushtetues të Republikës së Maqedonisë.

Neni 7

Kryetarit të Republikës së Maqedonisë të cilit i ka pushuar funksioni, mundet me kërkesën e tij t�i ngrijnë të drejtat e përcaktuara me këtë ligj.

Neni 8

Në rast të vdekjes, kryetari i Republikës së Maqedonisë, të cilit i ka pushuar funksioni varroset me shpenzime të shtetit dhe nderime shtetërore, nëse nuk ka shprehur dëshirë tjetër.

Neni 9 Punët financiare dhe tekniko-administrative për nevojat

e kryetarit të Republikës së Maqedonisë të cilit i ka pushuar funksioni sipas nenit 2 paragrafi 1 i këtij ligji, i kryen shërbimi kompetent i Qeverisë së Republikës të Maqedonisë.

Neni 10 Kryetari i Republikës së Maqedonisë të cilit i ka

pushuar funksioni sipas nenit 2 paragrafi 1 të këtij ligji, ka të drejtë për shpenzime materiale për nevojat e realizimit të aktiviteteve të tij.

Mjetet nga paragrafi 1 i këtij neni, sigurohen në Buxhetin e Republikës së Maqedonisë në lartësi prej 8% nga mjetet e caktuara në Buxhet, për kryetarin e Republikës së Maqedonisë.

III. TË DREJTAT E FAMILJES SË KRYETARIT TË

REPUBLIKËS SË MAQEDONISË PAS PUSHIMIT TË FUNKSIONIT

Neni 11

Në rast të vdekjes të kryetarit të Republikës së Maqedonisë pas skadimit të mandatit, pensionin nga neni 3 i këtij ligji të zvogëluar për 30% e shfrytëzojnë bashkëshortja e tij dhe fëmijët e tij të mitur, deri në mbarimin e shkollimit të rregullt, respektivisht deri në moshën 26 vjeçare.

Neni 12

Në rast të vdekjes të kryetarit të Republikës së Maqedonisë gjatë kohëzgjatjes së mandatit, familja e kryetarit ka të drejtë për kompensim mujor në para.

Lartësia e kompensimit nga paragrafi 1 i këtij neni, është e barabartë me shumën e rrogës që e merr kryetari i Republikës së Maqedonisë.

Bashkëshortja, të drejtën nga paragrafi 1 i këtij neni e shfrytëzon në mënyrë të përhershme.

Nëse kryetari i vdekur, në momentin e vdekjes ka pasur vetëm fëmijë të mitur, të drejtën nga paragrafi 1 i këtij neni e shfrytëzojnë fëmijët e tij të mitur deri në mbarimin e shkollimit të rregullt, respektivisht deri në moshën 26 vjeçare.

Neni 13

Në rast të vdekjes të kryetarit të Republikës së Maqedonisë gjatë kohëzgjatjes së mandatit, fëmijët e tij kanë të drejtë për bursë shkollimi në vend ose jashtë vendit deri në moshën 26 vjeçare.

Neni 14

Në rast të vdekjes të kryetarit të Republikës së Maqedonisë gjatë kohëzgjatjes së mandatit, familja e kryetarit ka të drejtë për pagesë të njëhershme në para në bazë të dëmit jomaterial, lartësinë e së cilës e përcakton Qeveria e Republikës së Maqedonisë.

Neni 15

Në rast të vdekjes të kryetarit të Republikës së Maqedonisë gjatë kohëzgjatjes së mandatit, familja ka të drejtë pronësie për truall për ndërtim të shtëpisë familjare me kompensim të paguar për rregullimin e truallit për ndërtim, ose të drejtë pronësie për banesë.

Nëse familja e shfrytëzon të drejtën e pronësisë për truall ndërtimi nga paragrafi 1 i këtij neni, deri në krijimin e kushteve për banim në shtëpinë familjare, familja ka të drejtë të shfrytëzojë vendosje në patundshmëri në pronësi të Republikës së Maqedonisë ose patundshmëri të huazuar pa kompensim për shfrytëzim, dhe për mirëmbajtjen e patundshmërisë gjatë shfrytëzimit, por më së gjati në periudhë prej tre vjetësh nga dita e dorëzimit të truallit nga paragrafi 1 i këtij neni në pronësi të familjes.

Mjetet për kompensimet nga paragrafi 2 i këtij neni, sigurohen nga Buxheti i Republikës së Maqedonisë.

Për mënyrën e realizimit të të drejtave të përcaktuara në paragrafin 1 dhe 2 të këtij neni, Qeveria e Republikës së Maqedonisë nxjerr vendim.

Neni 16

Në rast të vdekjes të kryetarit të Republikës së Maqedonisë gjatë kohëzgjatjes së mandatit, familja e kryetarit mund të shfrytëzojë edhe të drejta të tjera si vijon:


- sigurim personal, shfrytëzimin e veturës zyrtare dhe shoferit;

- lokale zyrtare sipas nevojës, për pranimin e delegacioneve të vendit dhe të jashtme, dhe

- mjete financiare dhe përcjellje zyrtare për udhëtimin e anëtarit të familjes, me rastin e ftesës zyrtare për pjesëmarrje në manifestim jashtë vendit.

Për mënyrën e realizimit të të drejtave nga paragrafi 1 i këtij neni, Qeveria e Republikës së Maqedonisë nxjerr vendim.

Neni 17 Në rast të vdekjes të kryetarit të Republikës së

Maqedonisë gjatë kohëzgjatjes së mandatit, të drejtat e familjes së kryetarit nuk përfshijnë të drejtën e përcaktuar në nenin 11 të këtij ligji.

IV. MJETET FINANCIARE

Neni 18

Mjetet e duhura për realizimin e të drejtave të përcaktuara me këtë ligj, sigurohen nga Buxheti i Republikës së Maqedonisë.

V. DISPOZITAT KALIMTARE DHE

PËRFUNDIMTARE

Neni 19 Të drejtat e përcaktuara në nenet 12, 13, 14, 15 dhe 16

të këtij ligji, i takojnë edhe familjes së kryetarit të Republikës së Maqedonisë, të cilit i ka pushuar funksioni i kryetarit para ditës së hyrjes në fuqi të këtij ligji.

Neni 20

Kryetari i Republikës së Maqedonisë, i cili pas pushimit të funksionit kryetar i Republikës së Maqedonisë, me skadimin e mandatit për të cilin është zgjedhur, ka fituar të drejtat sipas Ligjit për të drejtat e kryetarit të Republikës së Maqedonisë pas pushimit të funksionit, vazhdon t�i realizojë të drejtat e përcaktuara me këtë ligj.

Me ditën e hyrjes në fuqi të këtij ligji, pushon të vlejë Ligji për të drejtat e kryetarit të Republikës së Maqedonisë pas pushimit të funksionit (�Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë numër 79/99).

Neni 21

Ky ligj hyn në fuqi me ditën e shpalljes në �Gazetën zyrtare të Republikës së Maqedonisë�.



У К А З ЗА ПРОГЛАСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ИЗМЕ-НУВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ИЗБОР НА ПРАТЕНИЦИ ВО СОБРАНИЕТО НА

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Се прогласува Законот за изменување и дополнува-

ње на Законот за избор на пратеници во Собранието на Република Македонија, што Собранието на Република Македонија го доне-





З А К О Н ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА ЗАКО-НОТ ЗА ИЗБОР НА ПРАТЕНИЦИ ВО СОБРАНИЕТО

НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Член 1

Во Законот за избор на пратеници во Собранието на Република Македонија ("Службен весник на Република Македонија" број 42/2002), во членот 12 став 4 запир-ката и зборот "секретарот" се бришат и се додаваат два нови става (5) и (6), кои гласат:

"(5) Државната изборна комисија има својство на правно лице.

(6) Средствата за работа на Државната изборна ко-мисија се обезбедуваат од Буџетот на Република Ма-кедонија."

Член 2 Во членот 14 ставот 1 се менува и гласи: "(1) Државната изборна комисија именува секретар

и негов заменик од редот на дипломирани правници за време од пет години."

Член 3


___________

L I GJ I PËR NDRYSHIMIN DHE PLOTËSIMIN E LIGJIT

PËR ZGJEDHJEN E DEPUTETËVE NË KUVENDIN E REPUBLIKËS SË MAQEDONISË

Neni 1 Në Ligjin për zgjedhjen e deputetëve në Kuvendin e

Republikës së Maqedonisë (�Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë " numër 42/2002), në nenin 12 paragrafin 4 presja dhe fjala "sekretari" fshihen dhe shtohen dy paragrafë të rinj (5) dhe (6), si vijojnë:

"(5) Komisioni zgjedhor shtetëror ka cilësinë e personit juridik.

(6) Mjetet për punë të Komisionit zgjedhor shtetëror sigurohen nga Buxheti i Republikës së Maqedonisë.

Neni 2

Në nenin 14 paragrafi 1 ndryshon si vijon: "(1) Komisioni zgjedhor shtetëror emëron sekretar dhe

zëvendës të tij nga radha e juristëve të diplomuar për kohë prej pesë vjetësh".

Neni 3

Ky ligj hyn në fuqi në ditën e shpalljes në �Gazetën zyrtare të Republikës së Maqedonisë�.



У К А З ЗА ПРОГЛАСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ИЗМЕНУ-ВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА

СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА Се прогласува Законот за изменување и дополнува-

ње на Законот за спречување на корупцијата, што Собранието на Република Македонија го доне-






З А К О Н ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА ЗАКО-НОТ ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА

Член 1

Во Законот за спречување на корупцијата ("Служ-бен весник на Република Македонија" број 28/2002) , во членот 1 ставот (1) се менува и гласи:

"(1) Со овој закон се уредуваат мерките и активно-стите за спречување на корупцијата во вршењето на власта, јавните овластувања, службената должност и политиката, мерките и активностите за спречување на судирот на интереси, мерките и активностите за спре-чување на корупцијата при вршењето работи од јавен интерес на правните лица сврзани со остварувањето на јавните овластувања, како и мерките и активностите за спречување на корупцијата во трговските друштва." Во ставот (2) по зборот "мерките" се додаваат збо-

ровите: "и активностите".

Член 2 По членот 1 се додава нов наслов и нов член 1-а,

кои гласат: "Дефиниција на корупцијата

Член 1-а

Под корупција, во смисла на овој закон, се подраз-бира искористување на функцијата, јавното овластува-ње, службената должност и положба за остварување на каква и да било корист за себе или за друг."

Член 3

Во членот 2 се додава нов став (1), кој гласи: "(1) Секој е должен во вршењето на функцијата,

јавните овластувања, службената должност и положба, да постапува во согласност со Уставот и со законите." Во ставот (1) кој станува став (2) зборовите: "ја зло-

употреби својата јавна функција или должност" се за-менуваат со зборовите: "ја користи функцијата, јавното овластување, службената должност и положба". Ставот (2) станува став (3).

Член 4 Членот 3 се менува и гласи: "(1) Секој е должен во вршењето на функцијата,

јавното овластување, службената должност и положба да постапува совесно, стручно, одговорно, ефикасно и непристрасно.

(2) Никој не смее вршењето на функцијата, јавните овластувања, службените должности и положба, како и работите од јавен интерес, да ги користи за остварува-ње на лични цели."

Член 5

Во членот 4 ставот (1) се менува и гласи: "(1) Секој има право на еднаков пристап кон врше-

њето на работи од јавен интерес и еднакво постапување од страна на носителите на власта, лицата кои вршат јав-ни овластувања, службени должности и положба." Во ставот (2) зборот "граѓанин" се брише, а по збо-

рот "однесување" запирката се заменува со точка и збо-ровите до крајот на реченицата се бришат. Ставот (3) се менува и гласи: "(3) Секој има право да спречи или да пријави по-

стапка што претставува користење на функцијата, јав-ните овластувања, службената должност и положба, со која се остварува лична корист или му се нанесува ште-та на друг, без да трпи какви и да било последици."

Член 6

Во членот 5 ставот (1) се менува и гласи: "(1) Вршењето на власта, јавните овластувања,

службената должност и положба, како и работите од ја-вен интерес се јавни и подложни на јавна контрола."

Во ставот (2) зборовите: "злоупотреба на функција или должност извршена од користољубие" се замену-ваат со зборовите: "искористувањето на функцијата, јавните овластувања, службената должност и положба за остварување корист, погодност или предност за себе или за друг".

Член 7 По членот 5 се додава нов наслов и нов член 5-а,

кои гласат: "Начело на одговорност

Член 5-а

(1) Секој кој е оштетен со дело на корупција има право да бара надомест на штета, вистинска штета и из-губена добивка, според принципите на солидарна одго-ворност од страна на сторителот на корупцијата, како и од правното лице во кое сторителот вршел функција или должност во времето на извршување на делото.

(2) Правото од ставот (1) на овој член, може да се оствари кога делото на корупција е утврдено со право-силна судска одлука."

Член 8 Насловот пред членот 6 и членот 6 се бришат.

Член 9

Во членот 7 ставовите (1) и (2) се менуваат и гла-сат:

"(1) За определување на значењето на изразите избран или именуван функционер, како и друго службено лице, правно лице, одговорно лице во правно лице и лице кое врши работи од јавен интерес, се применуваат одредбите за значење на изразите од Кривичниот законик.

(2) Под поимот корист се подразбира остварување на секој вид корист, погодност или предност за себе или за друг."

Член 10

Во насловот пред членот 8 по зборот "граѓани" се додаваат зборовите: "и фондации".

Член 11

Членот 8 се менува и гласи: "(1) Финансирањето на работата и активностите на

политичка партија, синдикат или здружение на граѓани и фондација е јавно и се врши согласно со закон.

(2) Финансирањето на работата и активностите на странските и меѓународните невладини организации во Република Македонија е јавна."

Член 12

Насловот пред членот 9 и членот 9 се бришат.

Член 13 Во членот 10 по зборовите: "буџетски средства на

Република Македонија" се додаваат зборовите: "од бу-џетите на единиците на локалната самоуправа,", а по зборовите: "јавни претпријатија" се додаваат зборови-те: "јавна установа,".

Член 14 Во членот 11 ставот (1) се менува и гласи: "(1) За изборна кампања не можат да се користат

буџетски средства на Република Македонија, средства од буџетите на единиците на локалната самоуправа, од јавни фондови и средства на јавни претпријатија и јав-ни установи или правни лица што располагаат со држа-вен капитал, освен ако тоа поинаку не е утврдено со закон со кој се уредува финансирањето на изборните кампањи на политичките партии."

Член 15

Во членот 12 ставот (1) се менува и гласи: "(1) Кога постојат основи за сомневање дека буџет-

ските средства или средствата од јавни фондови, или


средствата од јавни претпријатија и јавни установи или други правни лица што располагаат со државен капи-тал, се непосредно или посредно, преку инвестициони работи или на друг начин, користени за изборна кампа-ња или воопшто за финансирање на изборна и друга политичка активност, Државната комисија презема мерки за утврдување на таквите сомневања." По ставот (1) се додава нов став (2), кој гласи: "(2) Доколку Државната комисија утврди дека сомне-

вањата од ставот (1) на овој член се основани, за тоа ќе ги извести надлежните органи и ќе побара од нив да презе-мат активности во рамките на нивните надлежности." Во ставот (3) во првиот ред зборовите: "еден месец"

се заменуваат со зборовите: "три месеца". Ставот (2) станува став (4).

Член 16

Членот 13 се менува и гласи: "(1) Политичка партија или кандидат на изборите

не смеат да прибираат и користат средства од нелегал-ни извори.

(2) Ако се појави сомневање дека политичка парти-ја или кандидат на изборите користеле средства од не-легални извори, Државната комисија ќе побара од над-лежните органи да извршат проверка на приливот и ко-ристењето на средствата.

(3) Проверката на приливот на средства или други исплати преку банка, по барање на Државната комиси-ја, не претставува повреда на банкарска тајна."

Член 17

Членот 14 се менува и гласи: "(1) Давањето или ветувањето подарок, или друга

корист за себе или за друг, на избирач при избори или гласање на референдум, за да гласа или да не гласа, или да гласа за определен кандидат или определена од-лука, се смета за поткуп при избори и гласање.

(2) Доколку Државната комисија дознае или има основи за сомневање за дејствија од ставот (1) на овој член, за тоа писмено ќе го извести надлежниот јавен обвинител и Државната изборна комисија.

(3) Јавниот обвинител и Државната изборна коми-сија во рок од 30 дена од денот на приемот на известу-вањето од ставот (2) на овој член ја известуваат Држав-ната комисија за преземените мерки и активности во рамките на своите надлежности."

Член 18

Во членот 15 став (1) во првиот ред зборовите: "ги разгледува и" се бришат. По ставот (1) се додаваат два нови става (2) и (3),

кои гласат: "(2) Бирото за јавни набавки е должно секои три ме-

сеца до Државната комисија да доставува известување за договорите за јавни набавки и други зделки од ста-вот (1) на овој член што ги склучиле државните органи, органите на единиците на локалната самоуправа, јавни-те претпријатија, јавните установи и други правни лица што располагаат со државен капитал.

(3) Доколку Државната комисија утврди привиле-гии или дискриминација по однос на договорите, јав-ните набавки и другите зделки од ставот (1) на овој член, ќе побара од надлежните органи да преземат мер-ки и активности во рамките на нивните надлежности." Ставот (2) станува став (4).

Член 19 По членот 16 се додава нов член 16-а, кој гласи:

"Член 16-а (1) Политичка партија или лице кое истапува во

име на политичка партија не смее да врши влијание при вработување, распоредување и престанок на рабо-тен однос на службено лице.

(2) Одлуката за вработување, распоредување и пре-станување на работниот однос мора да биде образло-жена и заснована на критериуми засновани на закон.

(3) Државната комисија може од надлежниот орган да бара преиспитување или поништување на одлуката донесена спротивно на ставовите (1) и (2) од овој член.

(4) Органот кој ја донел одлуката од ставот (2) на овој член е должен да постапи по барњето на Државна-та комисија во рок од 30 дена од денот на приемот на барањето."

Член 20

Во членот 17 став (1) во вториот ред зборот "го" се брише, а зборот "прашањето" се заменува со зборот "прашање". Во ставот (3) зборовите: "кој и да било" се замену-

ваат со зборот "секој", а по зборовите: "јавно претпри-јатие" се става запирка и се додаваат зборовите: "јавна установа".

Член 21

Во членот 19 став (2) во вториот ред по зборот "за-штита" се брише точката и се додаваат зборовите: "сог-ласно со закон". По ставот (2) се додава нов став (3), кој гласи: "(3) Барањето за надомест на штета од ставот (2) на

овој член се поднесува до надлежен орган." Ставовите (3) и (4) стануваат ставови (4) и (5).

Член 22 Во членот 20 став (1) зборовите: "воопшто" и "ни-

каков" се бришат. Ставот (2) се менува и гласи: "(2) За извршениот притисок во работата или во

преземањето конкретни дејствија, лицата од ставот (1) на овој член ја известуваат Државната комисија." По ставот (2) се додава нов став (3) , кој гласи: "(3) За извршениот притисок во работата или презе-

мањето конкретни дејствија врз членовите на Државна-та комисија, Државната комисија го известува Собра-нието на Република Македонија."

Член 23

Во членот 21 став (2) зборовите: "неговиот непо-средно претпоставен" се заменуваат со зборовите: "функционерот кој раководи со органот". Во ставот (4) во третиот ред по зборовите : "јавно

претпријатие" се брише точката и се додаваат зборови-те: "јавна установа или друго правно лице кое распола-га со државен капитал".

Член 24

Во членот 22 ставот (1) се менува и гласи: "(1) Избран или именуван функционер, како и дру-

го службено лице или одговорно лице во јавно прет-пријатие, јавна установа или друго правно лице што располага со државен капитал не може, во вршењето на својата функција, односно служба, да воспостави де-ловни односи со правно лице што го основал тој или член на неговото семејство, или во кое одговорното ли-це е член на неговото семејство, а доколку деловните односи се воспоставени од порано, е должно да се иззе-ме од какво и да било одлучување и за тоа да ја изве-сти Државната комисија." Ставот (2) се брише.

Член 25 Во членот 23 по зборовите: "јавно претпријатие" се

додаваат зборовите: "јавна установа или друго правно лице кое располага со државен капитал".

Член 26

Членот 24 се менува и гласи: "Избран или именуван функционер, како и друго

службено или одговорно лице во јавно претпријатие,


јавна установа и друго правно лице што располага со државен капитал, е должно веднаш, а најдоцна во рок од 15 дена од денот на изборот, именувањето, вработу-вањето или од стапувањето на должност, на Државната комисија да и го пријави секој промет со државен имот со кој се стапува во правен однос со правно лице осно-вано од него или член на неговото семејство или во кое одговорно лице е член на неговото семејство."

Член 27

Во членот 25 став (1) во вториот ред по зборовите: "јавно претпријатие" се додаваат зборовите: "јавна установа". Ставот (2) се брише.

Член 28 Во членот 26 ставот (1) се менува и гласи: "(1) Кога како корисници на донации и друга стран-

ска помош се јавуваат државните органи, јавните прет-пријатија, јавните установи и другите правни лица што располагаат со државен капитал тие се должни да ја из-вестат Државната комисија за планот за користење на средствата и да и достават завршен извештај за кори-стење на средствата."

Член 29


службено лице или одговорно лице во јавно претприја-тие, јавна установа или друго правно лице што распо-лага со државен капитал што во рок од три години од денот на престанокот на функцијата, односно долж-ност ќе основа трговско друштво или ќе започне да се занимава со дејност со која се остварува профит во об-ласта во која работел, е должно во рок од 30 дена за тоа да ја извести Државната комисија."

Член 30

Во членот 28 ставот (1) се менува и гласи: "(1) Избран или именуван функционер, службено

лице и одговорно лице во јавно претпријатие, јавна установа или во друго правно лице што располага со државен капитал не може во текот на траењето на ман-датот, односно должноста и во рок од три години по нејзиниот престанок да стекне по која и да е основа и во кој и да е облик акционерски права во правно лице врз кое тој или органот во кој работи или работел вр-ши, односно вршел надзор, освен ако тие права ги стекне по пат на наследување."

Член 31

Во членот 29 став (1) по зборовите: "јавно претпри-јатие" се додаваат зборовите: "јавна установа или друго правно лице што располага со државен капитал".

Член 32

Во членот 30 зборовите: "од помала вредност" се заменуваат со зборовите: "во вредност чија висина е утврдена со закон".

Член 33

Во членот 32 ставови (1), (2) и (3) по зборовите: "јавно претпријатие" се додаваат зборовите: "јавна установа".

Член 34

Во членот 33 ставот (1) се менува и гласи: "(1) Избран или именуван функционер, одговорно

лице во јавно претпријатие, јавна установа или друго правно лице што располага со државен капитал, служ-бено лице при изборот, именувањето, односно по вра-ботувањето, а најдоцна во рок од 30 дена од денот на изборот. именувањето, вработувањето или стапување-то на должност, пополнува анкетен лист со детален по-

пис на недвижен имот, подвижни предмети од поголе-ма вредност, хартии од вредност и побарувања и долго-ви, како и друг имот што е во негова сопственост или сопственост на членовите на неговото семејство." По ставот (1) се додава нов став (2), кој гласи: "(2) Лицата од ставот (1) на овој член имаат обврска

да пополнат Анкетен лист во рок од 30 дена по преста-нувањето на функцијата, односно престанувањето на вработувањето." Во ставот (2) кој станува став (3) во првиот ред по

зборовите: "При изборот" се додава зборот "именува-њето", а по зборовите: "односно по" се додаваат зборо-вите: "вработувањето или по". Ставот (3) кој станува став (4) се менува и гласи: "(4) Избраниот или именуван функционер, одговорно

лице во јавно претпријатие, јавна установа или друго правно лице што располага со државен капитал, Анкетни-от лист од ставовите (1) и (2) и изјавата од ставот (3) на овој член, ги доставува до Државната комисија и Управа-та за јавни приходи, а службеното лице, до органот, од-носно правното лице во кое се вработува. Надлежниот ор-ган, односно правното лице во кое се вработува службе-ното лице, Анкетниот лист го доставува до Државната ко-мисија во рок од 60 дена од денот на вработувањето." По ставот (4) се додава нов став (5), кој гласи: "(5) Избраниот или именуван функционер, одговор-

ното лице во јавното претпријатие, во јавната установа или друго правно лице што располага со државен капи-тал, има обврска да ја извести Државната комисија до-колку има промена на функцијата, односно својството." Во ставот (4) кој станува став (6) зборовите: "Влада

на Република Македонија" се заменуваат со зборовите: "Државна комисија".

Член 35 Во членот 34 став (1) зборовите: "остварени во сто-

панството" и зборовите: "во Републиката" се бришат.

Член 36 Членот 36 се менува и гласи: "(1) Против избран или именуван функционер, како

и друго службено лице и одговорно лице во јавно прет-пријатие, јавна установа или друго правно лице што располага со државен капитал, може да се поведе по-стапка за испитување на имот и имотна состојба, ако лицето во Анкетниот лист од членот 33 на овој закон:

- не дало податоци; - дало невистинити или непотполни податоци; - или ако не пријавило промена на имотот, односно

во пријавата од членот 34 на овој закон дало невисти-нити и непотполни податоци.

(2) Против лицето од ставот (1) на овој член по-стапката ќе се поведе и ако се утврди дека неговиот имот или имотот на член на неговото семејство, во те-кот на траењето на мандатот, односно вршењето на должноста или траењето на вработувањето, е несраз-мерно зголемен во однос на редовните примања во вид на плати, дивиденди и други приходи од вршење на дејност или имот.

(3) Постапката од ставот (1) на овој член ја поведу-ва Управата за јавни приходи.

(4) Барање за поведување на постапка може да под-несе и Државната комисија.

(5) Со поведување на постапката, Управата за јав-ни приходи поднесува и предлог до надлежниот осно-вен суд за времена мерка за забрана за располагање со имот."

Член 37 По членот 36 се додаваат два нови члена 36-а и 36-

б, кои гласат: "Член 36-а

(1) Ако во постапката за испитување на имотот и имотната состојба не се докаже дека имотот е стекнат, односно зголемен како резултат на редовни примања,


што се пријавени и оданочени, Управата ќе донесе ре-шение за оданочување земајќи ја како основица за ода-ночување разликата меѓу утврдените редовни, пријавени и оданочени примања на лицето и членовите на негово-то семејство и проценетата пазарна вредност на имотот. Така утврдената основица се оданочува со стапка од 70% од разликата меѓу оданочените и пријавените при-мања, односно пазарната вредност на имотот.

(2) Доколку се утврди дека имотот е зголемен во го-леми размери, Управата за јавни приходи поднесува кривична пријава против лицето до надлежното јавно обвинителство.

(3) За преземените дејствија од ставовите (1) и (2) на овој член Управата за јавни приходи ја известува Државната комисија.

Член 36-б

(1) Против конечното решение за оданочување од членот 36-а на овој закон, може со тужба да се поведе управен спор пред надлежниот суд определен со закон. Постапката пред судот е итна.

(2) Управата за јавни приходи поднесува предлог за извршување во рок од осум дена по правосилноста на решението, односно пресудата, до надлежниот основен суд, кој наредува извршувањето да се спроведе веднаш, а најдоцна во рок од три дена по приемот на предлогот.

(3) Против предлогот за извршување не е дозволен приговор.

(4) Правосилното решение, односно пресуда се из-вршува врз целокупниот имот на лицето, како и врз имотот на членовите на неговото семејство, а ако имо-тот од започнувањето на постапката за негова проверка е пренесен на трети лица без надоместок или со надо-месток што не одговара на неговата утврдена пазарна вредност, се извршува и врз така пренесениот имот. За приговорот дека тие лица дале за пренесениот имот на-доместок што одговара на пазарната вредност, судот одлучува само врз основа на веродостојни исправи за основот и начинот на плаќањето, во рок од три дена по поднесувањето на приговорот. Против приговорот е дозволена жалба во рок од осум дена од приемот на од-луката. Второстепениот суд одлучува по жалбата во рок од три дена по нејзиното примање.

(5) Во текот на судската постапка и постапката за извршување, претседателот на надлежниот суд е дол-жен по службена должност да внимава на почитување на роковите, доставата на судските акти и брзината на извршувањето на правосилната одлука."

Член 38

Во членот 37 став (1) во вториот ред по зборовите: "јавно претпријатие" се додаваат зборовите: "јавна установа". Во ставот (2) во третиот ред по зборот "стручно" се

додава зборот "непристрасно".

Член 39 Членот 40 се менува и гласи: "(1) Службеното лице од кое неговиот претпоставен

или избран или именуван функционер бара во вршење-то на службата да постапи спротивно на Уставот, за-кон или друг пропис, е должно за тоа да му укаже на оној кој ја издал наредбата .

(2) Доколку и по усното укажување, непосредно претпоставениот ја повтори наредбата од ставот (1) на овој член, службеното лице веднаш за тоа писмено ќе го извести непосредно повисокиот претпоставен од оној кој ја издал наредбата и Државната комисија. По писме-ното укажување службеното лице е ослободено од обвр-ската за незаконито вршење на службено дејствие и не може за тоа да биде повикано на одговорност."

Член 40


службено лице и одговорно лице во јавно претприја-

тие, јавна установа и друго правно лице што располага со државен капитал е должно да го пријави секое каз-ниво дело поврзано со корупција, како и секоја повреда на одредбите од овој закон, за кои дознало во вршење-то на својата должност."

Член 41

Во членот 42 ставот (1), се менува и гласи: "(1) Избран или именуван функционер, како и дру-

го службено лице или одговорно лице во јавно прет-пријатие, јавна установа и друго правно лице што рас-полага со државен капитал не смее да ја користи своја-та положба вршејќи влијание врз друго лице во држа-вен орган, јавно претпријатие, јавна установа или дру-го правно лице, за тоа да донесе или не донесе опреде-лена одлука, да стори нешто, да пропушти или да трпи, заради остварување корист, погодност или предност за себе или друг."

Член 42


службено лице и одговорно лице во јавно претприја-тие, јавна установа или друго правно лице што распо-лага со државен капитал на кое му е понуден поткуп, должно е да преземе мерки на идентификација на по-нудувачот и да го пријави на надлежен орган."

Член 43

Членот 45 се менува и гласи: "Лицето обвинето за дело на корупција без одлага-

ње го известува органот кој го избрал или именувал, односно својот претпоставен и Државната комисија."

Член 44

Во членот 46 став (1) зборовите: "Секое лице кое" се заменуваат со зборовите: "Секој кој", а зборот "пре-суда" се заменува со зборот "одлука". Во ставот (2) зборовите: "Лицето што е оштетено"

се заменуваат со зборовите: "Секој што е оштетен", зборот "може" се заменува со зборовите: "има право", а зборот "пресуда" се заменува со зборот "одлука".

Член 45

Во членот 47 став (1) точката на крајот на речени-цата се брише и се додаваат зборовите: "и има својство на правно лице.". Ставот (3) се брише.

Член 46 Во членот 48 став (1) по зборовите: "ги именува" се

додаваат зборовите: "и разрешува", а зборот "четири" се заменува со зборот "пет". По ставот (2) се додава нов став (3), кој гласи: "(3) Членовите на Државната комисија функцијата

ја вршат професионално." Ставот (3) станува став (4).

Член 47 По членот 48 се додаваат три нови члена 48-а, 48-б

и 48-в, кои гласат:

"Член 48-а Член на Државната комисија се разрешува ако: - тоа сам го побара; - биде осуден за кривично дело на безусловна казна

затвор од најмалку шест месеца и - трајно ја загуби способноста за вршење на функ-

цијата.

Член 48-б Средствата за извршување на функцијата на Држав-

ната комисија се обезбедуваат во Буџетот на Република Македонија.


Член 48-в (1) За вршење на стручните, административните и

техничките работи на Државната комисија се формира Секретаријат како стручна служба на Државната коми-сија.

(2) Со Секретаријатот раководи секретар кој го именува и разрешува Државната комисија.

(3) Секретарот и вработените во Секретаријатот на Државната комисија имаат статус на државни службе-ници."

Член 48

Во членот 49 став (1) алинеја 4 по зборот "граѓани" се додаваат зборовите: "и фондации". Во алинејата 5 по зборот "разрешување" се додава

зборот "распоредување". Во алинејата 6 зборот "овој" се брише. Во алинејата 7 во првиот ред по зборот "состојба"

се брише запирката и се додава сврзникот "и", а зборо-вите: "дополнителни и други профитни активности" се бришат. Алинејата 9 се брише. Алинејата10 се менува и гласи: "- поднесува годишен извештај за својата работа и

за преземените мерки и активности до Собранието на Република Македонија, а го доставува до претседате-лот на Републиката, Владата на Република Македонија и средствата за јавно информирање;". Во алинејата 11 зборот "сузбивање" се заменува со

зборот "спречување". Во алинејата 12 зборовите: "органи и тела" се заме-

нуваат со зборот "организации", а зборот "сузбивање" се заменува со зборот "спречување". По алинејата 13 се додава нова алинеја 14, која гла-

си: "- донесува акти за внатрешна организација и си-

стематизација на работните места во Секретаријатот;". Во ставот (2) по зборот "резултати" запирката се

заменува со точка, а зборовите до крајот на реченицата се бришат.

Член 49

Во членот 50 ставот (2) се брише. Ставот (3) станува став (2).

Член 50 Членот 52 се менува и гласи: "(1) Заради разјаснување на определени прашања,

важни за донесување одлука, Државната комисија мо-же да го повика и лицето за кое се води постапката, ка-ко и други лица.

(2) Ако лицето од ставот (1) на овој член не се отповика на поканата, Државната комисија го разгле-дува случајот врз основа на другите докази со кои располага.

(3) Постапката од ставот (1) на овој член е доверлива."

Член 51 Насловот пред членот 54 се менува и гласи: "Вршење увид во документацијата на државните

органи и други правни лица."

Член 52 Во членот 54 зборовите: "трошењето на средствата"

се заменуваат со зборот "документацијата".

Член 53 Во членот 55 став (2) зборовите: "може да покрене"

се заменуваат со зборовите: "по сопствена иницијатива и по барање на Државната комисија поведува". Во вто-рата реченица по бројот "36" се додаваат зборовите: "и член 36-а". Во ставот (3) точката на крајот на реченицата се

брише и се додаваат зборовите: "и фондации".

Член 54 Во членот 56 став (2) по зборовите: "извори на ин-

формации" се брише точката и се додаваат зборовите: "во согласност со закон.", а зборот "тајна" се заменува со зборот "доверлива".

Член 55

Во членот 58 ставот (1) се менува и гласи: "(1) Секој вработен во банка, штедилница, менувач-

ница, осигурително друштво, берза или друга финанси-ска организација е должен веднаш да пријави сомни-телна трансакција што е во врска со корупција. Прија-вата се доставува до одговорното лице во тоа правно лице и органите определени со закон и до Државната комисија."

Член 56

Во членот 59 ставот (1) се менува и гласи: "(1) Одговорно лице во трговско друштво или дру-

го правно лице не смее да ја искористи својата полож-ба, да прими награда или каква и да е друга корист или ветување за тоа, за себе или за друг, заради:

- создавање монополска положба на пазарот; - дискриминација на други трговски друштва или

други правни лица; - предизвикување растројство на пазарот и - причинување штета на друго физичко или друго

правно лице, - што не е резултат на лојална конкуренција на па-

зарот." По ставот (1) се додава нов став (2), кој гласи: "(2) Трговско друштво или друго правно лице не

смее да воспостави односи на деловна соработка со тр-говско друштво или друго правно лице кога постои су-дир на интереси." Ставот (2) станува став (3). Во ставот (3), кој станува став (4), во првиот ред по

бројот "1" се додаваат броевите: "2 и 3". Ставот (4) се брише. Ставот (5) се менува и гласи: "(5) Ако постои основано сомневање во вистинито-

ста на годишната завршна сметка што ја поднесува правното лице или на другите деловни книги и финан-сиски документи, на барање на Државната комисија Управата за јавни приходи ќе изврши контрола на ма-теријално-финасиското работење." По ставот (5) се додаваат два нови става (6) и (7),

кои гласат: "(6) Ако постои основано сомневање во вистинито-

ста на податоците за материјално финансиското рабо-тење на трговското друштво или друго правно лице, на барање на Државната комисија, надлежните органи ќе извршат контрола на материјално-финансиското рабо-тење на тоа правно лице.

(7) Ако по извршената контрола од ставот (6) на овој член се констатираат неправилности, Управата за јавни приходи против одговорното лице во трговското друштво и другото правно лице, односно членовите на органот на управување во правното лице, ќе покрене постапка за испитување на имотната состојба. Постап-ката се води според одредбите на членот 36 и членот 36-а од овој закон."

Член 57

Членот 60 се менува и гласи: "(1) Со парична казна од 200.000 до 300.000 денари

ќе се казни за прекршок политичка партија која кори-сти средства за финансирање спротивно на одредбите на членовите 10,11,12 и 13 од овој закон.

(2) Со парична казна од 30.000 до 50.000 денари ќе се казни за прекршок одговорното лице во правното лице доколку постапи спротивно на одредбите од чле-новите 10,11,12 и 13 на овој закон.


(3) Доколку постапувањето од ставот (1) на овој член е сторено од користољубие или е предизвикана поголема материјална штета, одговорното лице во правното лице и политичка партија ќе се казни за пре-кршок во двоен износ од висината на казната од ставо-вите (1) и (2) на овој член.

(4) Средствата од неидентификуваните извори се одземаат и конфискуваат."

Член 58

Во членот 62 по бројот " 21" се додава бројот " 22".

Член 59 Во членот 63 по бројот " 26" се додава бројот "27".

Член 60 Во членот 65 точката на крајот на реченицата се

брише и се додаваат зборовите: "спротивно на членот 56 од овој закон.".

Член 61

Во членот 68 став (2) зборот "запленува" се замену-ва со зборот "конфискува".

Член 62

По членот 71 се додава нов член 71-а, кој гласи:

"Член 71-а Мандатот утврден во членот 48 од овој закон ќе се

однесува на членовите на Државната комисија избрани по истекот на мандатот на постојните членови на Ко-мисијата."

Член 63

Актите за внатрешната организација и системати-зација на работните места на Секретаријатот, Државна-та комисија ќе ги донесе во рок од 30 дена од денот на влегувањето во сила на овој закон.

Член 64

По членот 72 се додаваат четири нови члена 72-а, 72-б, 72-в и 72-г, кои гласат:

"Член 72-а

Секретаријатот од членот 48-в на овој закон ќе се формира во рок од 90 дена од денот на влегувањето во сила на актите од членот 49 на овој закон, за внатреш-на организација и систематизација на работните места на Секретаријатот.

Член 72-б

Вработените кои на денот на влегување во сила на овој закон ги вршат работите во Министерството за правда - Сектор за превенција на криминалот и спречу-вање на корупцијата, се преземаат во Секретаријатот на Државната комисија, согласно со одредбите од Зако-нот за државните службеници.

Член 73-в

(1) Органите, односно правните лица од членот 33 став (4) на овој закон, се должни во рок од три месеца од денот на влегувањето во сила на овој закон, да обезбедат услови за пријавување и евиденција на имот-ната состојба на вработените.

(2) Лицата кои на денот на влегувањето во сила на овој закон се вработени во органите и правните лица од ставот (1) на овој член, се должни да го пријават својот имот во рок од еден месец од обезбедувањето на усло-вите од ставот (1) на овој член.

Член 73-г

Членовите на Државната комисија правото на ме-сечниот надоместок за вршење на функцијата продол-жуваат да го остваруваат до крајот на мандатот."

Член 65 Се овластува Законодавно-правната комисија на

Собранието на Република Македонија да утврди пре-чистен текст на Законот за спречување на корупцијата.

Член 66


___________


PËR PENGIMIN E KORRUPSIONIT

Neni 1 Në Ligjin për pengimin e korrupsionit (�Gazeta zyrtare

e Republikës së Maqedonisë� numër 28/2002), në nenin 1 paragrafi (1) ndryshon si vijon:

�(1) Me këtë ligj rregullohen masat dhe aktivitetet për pengimin e korrupsionit në ushtrimin e pushtetit, autorizimeve publike, detyrën zyrtare dhe politike, masat dhe aktivitetet për pengimin e konfliktit të interesave, masat dhe aktivitetet për pengimin e korrupsionit gjatë kryerjes së punëve me interes publik të personave juridikë për realizimin e autorizimeve publike si dhe masat dhe aktivitetet për pengimin e korrupsionit në shoqëritë tregtare.�

Në paragrafin (2), pas fjalës �masat� shtohen fjalët: �dhe aktivitetet�.

Neni 2

Pas nenit 1 shtohet titull i ri dhe nen i ri 1-a, si vijojnë:

�Përkufizimi i korrupsionit

Neni 1-a Me korrupsion, sipas këtij ligji, nënkuptohet

shfrytëzimi i funksionit, autorizimit publik, detyrës zyrtare dhe pozitës, për realizimin e çfarëdo lloj interesi për vete ose për tjetrin.�

Neni 3

Në nenin 2, shtohet paragraf i ri (1), si vijon: �(1) Secili është i obliguar gjatë kryrjes së funksionit,

autorizimeve publike, detyrës zyrtare dhe pozitës, të veprojë sipas Kushtetutës dhe ligjeve.�

Në paragrafin (1) që bëhet paragraf (2) fjalët: �e keqpërdor funksionin ose detyrën e tij publike� zëvendësohen me fjalët: � e shfrytëzon funksionin, autorizimin publik, detyrën zyrtare dhe pozitën�.

Paragrafi (2) bëhet paragraf (3).

Neni 4 Neni 3, ndryshon si vijon: �(1) Secili është i obliguar që gjatë kryrjes së

funksionit, autorizimit publik, detyrës zyrtare dhe pozitës, të veprojë me ndërgjegjshmëri, profesionalitet, me përgjegjësi, efikasitet dhe paanshmëri.

(2) Askush nuk guxon që kryerjen e funksionit, autorizimeve publike, detyrave zyrtare dhe pozitën, si dhe punët me interes publik, t�i shfrytëzojë për arritjen e qëllimeve personale.�

Neni 5

Në nenin 4, paragrafi (1) ndryshon si vijon: �(1) Secili ka të drejtë për qasje të barabartë ndaj

kryerjes së detyrave me interes publik dhe trajtim të njëjtë nga pala e bartësve të pushtetit, personave që kryejnë autorizime publike, detyra dhe pozitë zyrtare.�

Në paragrafin (2), fjala: �qytetar� fshihet, ndërsa pas fjalës: �sjellja�, presja zëvendësohet me pikë dhe fjalët deri në fund të fjalisë fshihen.

Paragrafi (3), ndryshohet si vijon:


�(3) Secili ka të drejtë të pengojë ose të denoncojë veprimin që paraqet shfrytëzim të funksionit, autorizimeve publike, detyrës zyrtare dhe pozitës, me të cilin realizohet interes personal ose i shkaktohet dëm tjetrit, pa pësuar çfarëdo lloj pasojash.�

Neni 6

Në nenin 5, paragrafi (1) ndryshon si vijon: �(1) Ushtrimi i pushtetit, autorizimeve publike, detyrës

zyrtare dhe pozitës, si dhe punët me interes publik, janë publike dhe i nënshtrohen kontrollit publik.�

Në paragrafin (2), fjalët: �keqpërdorimi i funksionit ose detyrës i bërë për interes personal.� zëvendësohen me fjalët: �shfrytëzimi i funksionit, autorizimeve publike, detyrës zyrtare dhe pozitës për realizimin e interesit, privilegjit ose përparësisë për vete ose për tjetrin.�

Neni 7

Pas nenit 5 shtohet titull i ri dhe nen i ri 5-a, si vijojnë:

�Parimi i përgjegjësisë

Neni 5-a (1) Secili që është dëmtuar me vepër korrupsioni, ka të

drejtë të kërkojë kompensim për dëmin, dëmin real dhe fitimin e humbur, sipas parimeve të përgjegjësisë solidare nga kryerësi i korrupsionit, si dhe nga personi juridik tek i cili kryerësi ka ushtruar funksion ose detyrë në kohën e kryerjes së veprës.

(2) E drejta nga paragrafi (1) i këtij neni, mund të realizohet nëse vepra e korrupsionit është verifikuar me vendim të plotfuqishëm gjyqësor.�

Neni 8

Titulli para nenit 6, dhe neni 6 fshihen.

Neni 9 Në nenin 7, paragrafët (1) dhe (2) ndryshojnë, si vijon: �(1) Për përcaktimin e kuptimit të shprehjeve:

funksionar i zgjedhur ose i emëruar, si dhe person tjetër zyrtar, person juridik, person përgjegjës te personi juridik dhe person që kryen punë me interes publik, zbatohen dispozitat për domethënien e shprehjeve nga Kodi penal.

(2) Me nocionin interes, nënkuptohet realizimi i çfarëdo lloj interesi, privilegji ose përparësie për vete ose për tjetrin.�

Neni 10

Në titullin para nenit 8, pas fjalës �qytetarë� shtohen fjalët: dhe fondacione�.

Neni 11

Neni 8 ndryshon si vijon: �(1) Financimi i punës dhe aktiviteteve të partisë

politike, sindikatës ose shoqatës së qytetarëve dhe fondacioneve është publik dhe bëhet në pajtim me ligjin.

(2) Puna e organizatave të huaja ndërkombëtare joqeveritare në Republikën e Maqedonisë është publike.�

Neni 12

Titulli para nenit 9 dhe neni 9, fshihen.

Neni 13 Në nenin 10, pas fjalëve: �mjetet buxhetore të

Republikës së Maqedonisë�, shtohen fjalët: �nga buxhetet e njësive të vetadministrimit lokal,�, ndërsa pas fjalëve: �ndërmarrje publike� shtohen fjalët: �institucion publik,�.

Neni 14 Në nenin 11, paragrafi (1) ndryshon si vijon: �(1) Për fushatën zgjedhore nuk mund të shfrytëzohen

mjetet e buxhetit të Republikës së Maqedonisë, mjetet nga buxhetet e njësive të vetadministrimit lokal, nga fondet publike dhe mjetet e ndërmarrjeve publike dhe

institucioneve publike ose personave juridik që disponojnë me kapital shtetëror, përveç nëse kjo nuk është përcaktuar ndryshe me ligj, me të cilin rregullohet financimi i fushatave zgjedhore të partive politike.�

Neni 15

Në nenin 12, paragrafi (1) ndryshon si vijon: �(1) Nëse ekzistojnë baza për dyshim se mjetet e

buxhetit ose mjetet e fondeve publike, ose mjetet e ndërmarrjeve publike dhe institucioneve publike, ose të personave të tjerë juridik që disponojnë me kapital shtetëror, janë shfrytëzuar në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthortë, nëpërmjet punëve investuese ose në mënyrë tjetër, për fushatën zgjedhore ose në përgjithësi për financimin e aktivitetit zgjedhor ose aktivitetit tjetër politik, Komisioni shtetëror merr masa për verifikimin e dyshimeve të tilla.�

Pas paragrafit (1) shtohet paragraf i ri (2) si vijon: �(2) Nëse Komisioni shtetëror i vërteton dyshimet nga

paragrafi (1) i këtij neni si të bazuara, për këtë do t�i njoftojë organet kompetente dhe do të kërkojë prej tyre të ndërmarrin aktivitete, në kuadër të kompetencave të tyre.�

Në paragrafin (3), në rreshtin e parë, fjalët: �një muaj� zëvendësohen me fjalët: �tre muaj�.


Neni 16 Neni 13 ndryshon si vijon: �(1) Partia politike ose kandidati gjatë zgjedhjeve, nuk

guxojnë të grumbullojnë ose të shfrytëzojnë mjete nga burimet jolegale.

(2) Nëse paraqitet dyshimi se partia politike ose kandidati gjatë zgjedhjeve kanë shfrytëzuar mjete nga burimet jolegale, Komisioni shtetëror do të kërkojë nga organet kompetente të bëjnë kontrollin e derdhjes dhe shfrytëzimit të mjeteve.

(3) Kontrolli i derdhjes së mjeteve ose pagesave të tjera përmes bankës, me kërkesë të Komisionit shtetëror, nuk paraqet cenim të sekretit bankar.�

Neni 17

Neni 14 ndryshon si vijon: �(1) Dhënia ose premtimi i dhuratës, ose interesi tjetër për

vete ose për tjetrin, zgjedhësit gjatë zgjedhjeve ose votimit në referendum, që të votojë ose të mos votojë, ose të votojë për kandidatin e caktuar ose për vendim të caktuar, kosiderohet si dhënie ryshfet gjatë zgjedhjeve ose votimeve.

(2) Nëse Komisioni shtetëror kupton ose ka baza për dyshim, për veprimet nga paragrafi 1 i këtij neni, për këtë do ta njoftojë me shkrim prokurorin publik kompetent dhe Komisionin zgjedhor shtetëror.�

(3) Prokurori publik dhe Komisioni zgjedhor shtetëror, në afat prej 30 ditësh nga dita e marrjes së njoftimit nga paragrafi (2) i këtij neni, e njoftojnë Komisionin shtetëror për masat dhe aktivitetet e ndërmarra në kuadër të kompetencave të tyre.�

Neni 18

Në nenin 15, në paragrafin (1), në rreshtin e parë, fjalët: �i shqyrton dhe� fshihen.

Pas paragrafit (1) shtohen dy paragrafë të rinj (2) dhe (3) si vijojnë:

�(2) Byroja për furnizime publike është e obliguar që çdo tre muaj në Komisionin shtetëror të dorëzojë njoftim për marrëveshjet për furnizime publike dhe transakcione tjera nga paragrafi (1) i këtij neni, që i kanë lidhur organet shtetërore, organet e njësive të vetadministrimit lokal, ndërmarrjet publike, institucionet publike dhe personat e tjerë juridik që disponojnë me kapital shtetëror.

(3) Nëse Komisioni shtetëror vërteton privilegje ose diskriminim lidhur me marrëveshjet, furnizimet publike dhe punët e tjera nga paragrafi (1) i këtij neni, do të kërkojë nga organet kompetente, të marrin masa dhe aktivitete në kuadër të kompetencave të tyre.�



Neni 19 Pas nenit 16 shtohet nen i ri 16-a, si vijon:

�Neni 16-a (1) Partia politike ose personi i cili paraqitet në emër të

partisë politike, nuk guxon të ndikojë gjatë punësimit, sistemimit ose pushimit të vendit të punës të personit zyrtar.

(2) Vendimi për punësim, sistemim dhe pushim të vendit të punës, duhet doemos të arsyetohet dhe bazohet në kriteret e parapara me ligj.

(3) Komisioni shtetëror mundet nga organi kompetent të kërkojë rishqyrtimin ose anulimin e vendimit të marrë në kundërshtim me paragrafin (1) dhe (2) të këtij neni.

(4) Organi që ka marrë vendimin nga paragrafi (2) i këtij neni, obligohet të veprojë sipas kërkesës së Komisionit shtetëror, në afat prej 30 ditësh nga dita e pranimit të kërkesës.�

Neni 20

Në nenin 17 paragrafi (1) në rreshtin e dytë, fjala "e" fshihet, ndërsa fjala �pyetja� zëvendësohet me fjalën "pyetje".

Në paragrafin (3) fjalët: �cilido qoftë�, zëvendësohet me fjalën �secili�, kurse pas fjalëve: �bdërmarrje publike� vihet presje dhe shtohen fjalët: �institucion publik�.

Neni 21

Në nenin 19, në paragrafin (2), në rreshtin e dytë, pas fjalës �mbrojtje�, fshihet pika dhe shtohen fjalët: �në pajtim me ligjin�.

Pas paragrafit (2) shtohet paragraf i ri (3), si vijon: �(3) Kërkesa për kompensim të dëmit nga paragrafi (2)

i këtij neni, i dorëzohet organit kompetent�. Paragrafët (3) dhe (4) bëhen paragrafë (4) dhe (5).

Neni 22

Në nenin 20, në paragrafin (1) fjalët: �aspak� dhe�fare� fshihen.

Neni (2) ndryshon, si vijon: �(2) Për presionin e bërë në punë ose në ndërmarrjen e

aktiviteteve konkrete, personat nga paragrafi (1) të këtij neni e informojnë Komisionin shtetëror�.

Pas paragrafit (2) shtohet paragraf i ri (3), si vijon: �(3) Për presionin e bërë në punën ose marrjen e

veprimeve konkrete ndaj anëtarëve të Komisionit shtetëror, Komisioni shtetëror e informon Kuvendin e Republikës së Maqedonisë�.

Neni 23

Në nenin 21, në paragrafin (2) fjalët: �shefi i tij i drejtëpërdrejtë� zëvendësohen me fjalët: �funksionari që udhëheq me organin�.

Në paragrafin (4), në rreshtin e tretë, pas fjalëve: �ndërmarrje publike� fshihet pika dhe shtohen fjalët: �institucion publik ose person tjetër juridik që disponon me kapital shtetëror�.

Neni 24

Në nenin 22, paragrafi (1) ndryshon, si vijon: �(1) Funksionari i zgjedhur ose i emëruar, si dhe

personi tjetër zyrtar ose personi përgjegjës në ndërmarrje publike, institucion publik ose personi tjetër juridik që disponon me kapital shtetëror, në kryerjen e funksionit të vet, përkatësisht detyrës, nuk mund të vendosë marrëdhënie afariste me person juridik që e ka themeluar ai ose anëtari i familjes së tij, ose në të cilën personi përgjegjës është anëtar i familjes së tij, ose në të cilën personi përgjegjës është anëtar i familjes së tij, kurse nëse marrëdhëniet afariste janë vendosur prej më parë, është i obliguar të përjashtohet prej çfarëdo qoftë vendosjeje dhe për të ta informojë Komisionin shtetëror.

Paragrafi (2) fshihet.

Neni 25 Në nenin 23, pas fjalëve�: ndërmarrje publike�, shtohen

fjalët: �institucion publik ose person tjetër juridik që disponon me kapital shtetëror�.

Neni 26

Neni 24 ndryshon, si vijon: �Funksionari i zgjedhur ose i emëruar, si dhe personi

tjetër zyrtar ose personi përgjegjës në ndërmarrje publike, institucion publik dhe person tjetër juridik që disponon me kapital shtetëror, është i obliguar që menjëherë, kurse më së voni në afat prej 15 ditësh nga dita e zgjedhjes, emërimit, punësimit ose marrjes së detyrës, Komisionit shtetëror t�ia paraqesë çdo këmbim me pasuri shtetërore me të cilin hyhet në marrëdhënie juridike me person juridik të themeluar nga ai ose nga anëtarë të familjes së tij ose në të cilin person përgjegjës është anëtari i familjes së tij.�

Neni 27

Në nenin 25, paragrafi (1), në rreshtin e dytë, pas fjalëve: �ndërmarrje publike�, shtohen fjalët: �institucioni publik�.


Neni 28 Në nenin 26, paragrafi (1) ndryshon, si vijon: �(1) Kur si shfrytëzues i donacioneve dhe ndihmës

tjetër të huaj paraqiten organet shtetërore, ndërmarrjet publike, institucionet publike dhe personat tjerë publik që disponojnë me kapital shtetëror ata janë të obliguar ta informojnë Komisionin shtetëror për planin e shfrytëzimit të mjeteve dhe të paraqesin raport përfundimtar për shfrytëzimin e mjeteve.�

Neni 29

Neni 27 ndryshon, si vijon: �Funksionari i zgjedhur ose i emëruar, si dhe personi

tjetër zyrtar ose personi përgjegjës në ndërmarrjen publike, institucion publik ose person tjetër juridik që disponon me kapital shtetëror, i cili në afat prej tre vjetësh nga dita e skadimit të funksionit, përkatësisht detyrës, do të themelojë shoqëri tregtare ose do të fillojë të merret me veprimtari me të cilin fitohet profit në lëmin në të cilin ka punuar, është i obliguar që në afat prej 30 ditësh për të ta informojë Komisionin shtetëror�.

Neni 30

Në nenin 28, paragrafi (1) ndryshon, si vijon: �(1) Funksionari i zgjedhur ose i emëruar, personi

zyrtar dhe personi përgjegjës në ndërmarrje publike, institucion publik ose në person tjetër juridik që disponon me kapital shtetëror, gjatë zgjatjes së mandatit, përkatësisht detyrës dhe në afat prej tre vjetësh pas përfundimit të tij, në çfarëdo baze dhe në çfarëdo forme, nuk mund të fitojë të drejta aksionare në person juridik në bazë të cilës ai ose organi në të cilin punon ose ka punuar bën, përkatësisht ka bërë mbikëqyerje, përveç nëse ato të drejta i fiton përmes rrugës së trashëgimisë�.

Neni 31

Në nenin 29, paragrafi (1), pas fjalëve: ndërmarrje publike�, shtohen fjalët: �institucion publik ose person tjetër juridik që disponon me kapital shtetëror�.

Neni 32

Në nenin 30, fjalët: �me vlerë më të vogël� zëvendësohen me fjalët: �në vlerë lartësia e së cilës është rregulluar me ligj�.

Neni 33

Në nenin 32, në paragrafët (1), (2) dhe (3), pas fjalëve�: ndërmarrje publike� shtohen fjalët: �institucion publik�.


Neni 34 Në nenin 33, paragrafi (1) ndryshon, si vijon: �(1) Funksionari i zgjedhur ose i emëruar, personi

përgjegjës në ndërmarrjen publike, institucion publik ose person tjetër juridik që disponon me kapital shtetëror, person zyrtar gjatë zgjedhjes, emërimit përkatësisht pas punësimit, kurse më së voni në afat prej 30 ditësh nga dita e zgjedhjes, emërimit, punësimit ose marrjes së detyrës, plotëson fletë anketuese me regjistrimin e hollësishëm të pasurisë së patundshme, sendeve të lëvizshme me vlerë më të madhe, letrave me vlerë dhe kërkesave e borxheve, si dhe pasurisë tjetër që është në pronësinë e tij ose pronësinë e anëtarëve të familjes së tij.�

Pas paragrafit (1) shtohet paragraf i ri (2), si vijon: �(2) Personat nga paragrafi (1) i këtij neni kanë për

obligim të plotësojnë Listë anketuese në afat prej 30 ditësh pas skadimit të funksionit përkatësisht ndërprerjes së punësimit.�

Në paragrafin (2) i cili bëhet paragraf (3) në rreshtin e parë, pas fjalëve: �gjatë zgjedhjes� shtohet fjala: �emërimit�, kurse pas fjalëve: �përkatësisht pas� shtohen fjalët: �punësimit ose pas�.

Paragrafi (3) i cili bëhet paragraf (4) ndryshon, si vijon: �(4) Funksionari i zgjedhur ose i emëruar, personi

përgjegjës në ndërmarrje publike, institucion publik ose person tjetër juridik që disponon me kapital shtetëror, Listën anketuese nga paragrafi (1) e (2) dhe deklaratën nga paragrafi (3) të këtij neni, ia dërgon Komisionit shtetëror dhe Drejtorisë së të hyrave publike, kurse personi zyrtar, organit, përkatësisht personit juridik në të cilin punësohet. Organi kompetent, përkatësisht personi juridik në të cilin punësohet personi zyrtar, Listën anketuese ia dërgon Komisionit shtetëror në afat prej 60 ditësh nga dita e punësimit.�

Pas paragrafit (4) shtohet paragraf i ri (5), si vijon: �(5) Funksionari i zgjedhur ose i emëruar, personi

përgjegjës në ndërmarrje publike, institucion publik ose person tjetër juridik që disponon me kapital shtetëror, ka për obligim ta informojë Komisionin shtetëror nëse ka ndryshim të funksionit përkatësisht cilësisë.�

Në paragrafin (4) i cili bëhet paragraf (6) fjalët: �Qeveria e Republikës së Maqedonisë� zëvendësohen me fjalët: �Komisioni shtetëror�.

Neni 35

Në nenin 34, në paragrafin (1), fjalët: �të realizuara në ekonomi� dhe fjalët: �në Republikë� fshihen.

Neni 36

Neni 36, ndryshon, si vijon: �(1) Kundër funksionarit të zgjedhur ose të emëruar, si

dhe personit tjetër zyrtar dhe personit përgjegjës në ndërmarrje publike, institucion publik ose personit tjetër juridik që disponon me kapital shtetëror, mund të zhvillohet procedurë për hulumtimin e pasurisë dhe të gjendjes së pasurisë, nëse personi në Listën anketuese nga neni 33 të këtij ligji:

- nuk ka paraqitur të dhëna; - ka paraqitur të dhëna të pavërteta dhe jo të plota; - ose nuk ka paraqitur ndryshimin e pasurisë,

përkatësisht në fletëparaqitje nga neni 34 të këtij ligji ka paraqitur të dhëna të pasakta dhe jo të plota.

(2) Kundër personit nga paragrafi (1) të këtij neni procedura do të zhvillohet edhe nëse vërtetohet se pasuria e tij ose pasuria e anëtarit të familjes së tij, gjatë zgjatjes së mandatit, përkatësisht ushtrimit të detyrës ose zgjatjes së punësimit, është rritur në disproporcion lidhur me të ardhurat e parregullta në formë të rrogave, dividendave dhe të hyrave tjera nga kryerja e veprimtarisë ose pasurisë.

(3) Procedurën nga paragrafi (1) të këtij neni e zhvillon Drejtoria e të hyrave publike.

(4) Kërkesë për zhvillimin e procedurës mund të paraqesë edhe Komisioni shtetëror.

(5) Me zhvillimin e procedurës, Drejtoria e të hyrave publike i paraqet edhe propozim gjykatës themelore kompetente për masën e përkohshme - ndalim për disponim me pasuri.�

Neni 37 Pas nenit 36 shtohen dy nene të reja 36-a dhe 36-b, si

vijojnë:

�Neni 36-a (1) Nëse gjatë procedurës për regjistrimin e pronës dhe

të gjendjes pronësore nuk dëshmohet se pasuria është fituar, përkatësisht rritur si rezultat i të ardhurave të rregullta, që janë paraqitur dhe tatuar, Drejtoria do të marrë vendim për tatim duke marrë si bazë për tatim dallimin ndërmjet të ardhurave të përcaktuara të rregullta, të paraqitura dhe të ardhurave të tatuara të personit dhe anëtarëve të familjes së tij dhe vlerën përllogaritur të tregut të pasurisë. Baza kësisoji e përcaktuar tatohet me shkallën prej 70% nga dallimi ndërmjet të ardhurave të tatuara dhe të paraqitura, përkatësisht vlerës së tregut të pasurisë.

(2) Nëse vërtetohet se pasuria është rritur në proporcione të mëdha, Drejtoria e të hyrave publike paraqet kallëzim penal kundër personit në prokurorinë publike kompetente.

(3) Për veprimet e ndërmarra nga paragrafi (1) dhe (2) të këtij neni Drejtoria e të hyrave publike e informon Komisionin shtetëror.

Neni 36-b

(1) Kundër vendimit përfundimtar për tatim nga neni 36-a i këtij ligji, me ankesë mund të zhvillohet kontest administrativ para gjykatës kompetente të përcaktuar me ligj. Procedura në gjykatë është urgjente.

(2) Drejtoria e të hyrave publike i paraqet propozim për ekzekutim në afat prej tetë ditësh pas vendimit të plotfuqishëm, përkatësisht aktgjykimit, gjykatës themelore kompetente, e cila urdhëron që ekzekutimi të zbatohet menjëherë, kurse më së voni në afat prej tri ditësh pas pranimit të propozimit.

(3) Kundër propozimit për ekzekutim nuk lejohet kundërshtim.

(4) Vendimi i plotfuqishëm, përkatësisht aktgjykimi ekzekutohet ndaj pasurisë së përgjithshme të personit, si dhe ndaj pasurisë së anëtarëve të familjes së tij, por nëse pasuria nga fillimi i procedurës për kontrollimin e saj u është bartur personave të tretë pa kompensim ose me kompensim që nuk i përgjigjet vlerës së saj të përcaktuar tregtare, ekzekutohet edhe mbi pasurinë e tillë të transferuar. Për kundërshtimin se ata persona kanë dhënë kompensim për pasurinë e transferuar që i përgjigjet vlerës së tregut, gjykata vendos vetëm në bazë të dokumenteve autentike për bazën dhe mënyrën e pagimit, në afat prej tri ditësh pas paraqitjes së kundërshtim. Kundër kundërshtimit lejohet ankesë në afat prej tetë ditësh nga pranimi i vendimit. Gjykata e shkallës së dytë vendos lidhur me ankesën në afat prej tri ditësh pas pranimit të saj.

(5) Gjatë procedurës gjyqësore dhe procedurës për ekzekutim, kryetari i gjykatës kompetente është i obliguar që sipas detyrimimit zyrtar të kujdeset për respektimin e afateve, dërgimin e akteve gjyqësore dhe shpejtësinë e ekzekutimit të vendimit të plotfuqishëm.�

Neni 38

Në nenin 37, në paragrafin (1), në rreshtin e dytë, pas fjalëve: �ndërmarrje publike�, shtohen fjalët: �Institucion publik�.

Në paragrafin (2), në rreshtin e tretë, pas fjalës�: �profesionale� shtohet fjala: �paanshëm�.

Neni 39

Neni 40 ndryshon, si vijon: �(1) Personi zyrtar, prej të cilit shefi i tij ose

funksionari i zgjedhur ose i emëruar kërkon që në kryerjen e detyrës të sillet në kundërshtim me Kushtetutën, ligjin ose dispozitë tjetër, është i detyruar që për këtë ta paralajmërojë atë që e ka dhënë urdhërin.

(2) Nëse edhe pas vërejtjes me gojë, në mënyrë të drejtpërdrejtë shefi e përsërit urdhërin nga paragrafi (1) i


këtij neni, persini zyrtar, menjëherë për këtë drejtpërdrejt me shkrim do ta informojë shefin më të lartë se ai që e ka dhënë urdhërin dhe Komisionin shtetëror. Pas vërejtjes me shkrim, personi zyrtar lirohet nga obligimi për kryerjen e paligjshme të veprimit zyrtar dhe për këtë nuk mund thirret në përgjegjësi.�

Neni 40 Neni 41, ndryshon si vijon: "Funksionari i zgjedhur ose i emëruar, si dhe person

tjetër zyrtar dhe person përgjegjës në ndërmarrje publike, institucion publik dhe person tjetër juridik që disponon me kapital shtetëror është i obliguar që të paraqesë çdo vepër të ndëshkueshme të lidhur me korrupsionin, si dhe çdo cenim të dispozitave të këtij ligji, për të cilat ka kuptuar në kryerjen e obligimit të vet".

Neni 41

Në nenin 42, paragrafi (1), ndryshon si vijon: "(1) Funksionari i zgjedhur ose i emëruar, si dhe person

tjetër zyrtar ose person përgjegjës në ndërmarrjen publike, institucion publik dhe person tjetër juridik që disponon me kapital shtetëror nuk guxon ta shfrytëzojë pozitën e vet duke bërë ndikim mbi personin tjetër në organin shtetëror, ndërmarrjen publike, institucionin publik ose personin tjetër juridik, për atë që të marrë ose të mos marrë vendim të caktuar, të bëjë diçka, të lëshojë ose të pësojë, për realizimin e dobisë, privilegjit ose përparësisë për vete ose për dikë tjetër."

Neni 42 Neni 44 ndryshon, si vijon: "Funksionari i zgjedhur ose i emëruar, ose ndonjë

person tjetër zyrtar dhe person përgjegjës në ndërmarrjen publike, institucionin publik ose person tjetër juridik që disponon me kapital shtetëror, të cilit i është ofruar ryshfet, është i obliguar që të ndërmarrë masa për identifikimin e ofertuesit dhe t�ia paraqesë organit kompetent."

Neni 43

Neni 45 ndryshon, si vijon: "Personi i akuzuar për vepër të korrupsionit pa shtyrje e

informon organin që e ka zgjedhur ose emëruar, përkatësisht shefin e tij dhe Komisionin shtetëror."

Neni 44

Në nenin 46, në paragrafin (1), fjalët: �Çdo person që�, zëvendësohet me fjalët: �Çdokush që�. kurse fjala: "aktgjykim" zëvendësohet me fjalën �vendim�.

Në paragrafin (2) fjalët: �Personi i cili është i dëmtuar� zëvendësohen me fjalët: "Çdokush që është i dëmtuar", fjala: �mund" zëvendësohet me fjalët: "ka të drejtë", kurse fjala "aktgjykim" zëvendësohet me fjalën "vendim"

Neni 45

Në nenin 47, paragrafi (1), pika në fund të fjalisë fshihet dhe shtohen fjalët: "dhe ka cilësi të personit juridik�.


Neni 46 Në nenin 48, në paragrafin (1), pas fjalëve: �i emëron�

shtohen fjalët: "dhe shkarkon" kurse fjala: �katër� zëvendësohet me fjalën: "pesë".

Pas paragrafit (2) shtohet paragraf i ri (3), si vijon: "(3) Anëtarët e Komisionit shtetëror funksionin e

ushtrojnë në mënyrë profesionale." Paragrafi (3) bëhet paragraf (4).

Neni 47 Pas nenit 48 shtohen tri nene të reja, si vijojnë: 48-a,

48-b dhe 48-v, si vijojnë:

�Neni 48-a Anëtari i Komisionit shtetëror shkarkohet nëse: - atë e kërkon vetë;

- dënohet për vepër penale me dënim pa kusht me burg së paku gjashtë muaj, dhe

- përherë humb aftësinë për ushtrimin e funksionit.

Neni 48-b Mjetet për ushtrimin e funksionit të Komisionit

shtetëror sigurohen nga Buxheti i Republikës së Maqedonisë.

Neni 48-v (1) Për kryerjen e punëve profesionale, administrative

dhe teknike të Komisionit shtetëror formohet Sekretariat si shërbim profesional i Komisionit shtetëror.

(2) Me Sekretariatin udhëheq sekretari, të cilin e emëron dhe shkarkon Komisioni shtetëror.

(3) Sekretari dhe të punësuarit në Sekretariatin e Komisionit shtetëror kanë statusin e nëpunësve shtetërorë."

Neni 48

Në nenin 49, në paragrafin (1), në alinenë 4, pas fjalës: �qytetarë�, shtohen fjalët: �edhe fondacionet�.

Në alinenë 5, pas fjalës: �shkarkim� shtohet fjala: "sistemim",

Në alinenë 6, fjala: "ky" fshihet. Në alinenë 7, pas rreshtit të parë, pas fjalës: �gjendje",

fshihet presja dhe shtohet fjala: "dhe", kurse fjalët "aktivitete plotësuese dhe aktivitete tjera profitabile" fshihen.

Alineja 9 fshihet. Alineja 10 ndryshon, si vijon: "- i paraqet raport vjetor për punën e vet dhe për masat

dhe aktivitetet e ndërmarra Kuvendit të Republikës së Maqedonisë, kurse ia dërgon kryetarit të Republikës së Maqedonisë, Qeverisë së Republikës së Maqedonisë dhe mjeteve për informim publik;"

Në alinenë 11, fjala �shpartallim� zëvendësohet me fjalën "pengim".

Në alinenë 12, fjalët: �organe dhe trupa" zëvendësohen me fjalën "organizata", kurse fjala �shpartallim� zëvendësohet me fjalën: "pengim".

Pas alinesë 13 shtohet aline e re 14, si vijon: �- nxjerr akte për organizim dhe sistematizim të

brendshëm të vendeve të punës në Sekretariat;" Në paragrafin (2) pas fjalës: �rezultate� presja zëvendësohet

me pikë, kurse fjalët deri në fund të fjalisë fshihen.

Neni 49 Në nenin 50 paragrafi (2) fshihet. Paragrafi (3) bëhet paragraf (2).

Neni 50

Neni 52 ndryshon, si vijon: �(1) Për shkak të sqarimit të çështjeve të caktuara, të

rëndësishme për marrjen e vendimit, Komisioni shtetëror mund ta thërrasë edhe personin për të cilin zhvillohet procedura, si dhe persona të tjerë.

(2) Nëse personi nga paragrafi (1) i këtij neni nuk i përgjigjet thirrjes, Komisioni shtetëror e shqyrton rastin në bazë të dëshmive tjera me të cilat disponon.

Procedura nga paragrafi (1) i këtij neni, është e besueshme."

Neni 51 Titulli para nenit 54, ndryshon, si vijon: "Kryerjen e mbikëqyrjes në dokumentacionin e

organeve shtetërore dhe personave të tjerë juridik"

Neni 52 Në nenin 54, fjalët: "shpenzim i mjeteve�

zëvendësohen me fjalën: "dokumentacioni"

Neni 53 Në nenin 55, në paragrafin (2), fjalët: �mund të ngre"

zëvendësohen me fjalët:" me iniciativë individuale dhe me kërkesën e Komisionit shtetëror ngre". Në fjalinë e dytë pas numrit �36� shtohen fjalët: �edhe neni 36-a�.


Në nenin 3, paragrafi (1), pika në fund të fjalisë fshihet dhe shtohen fjalët: "edhe fondacione".

Neni 54

Në nenin 56, paragrafi (2), pas fjalëve: "burime të informatave" fshihet pika dhe shtohen fjalët: �në pajtim me ligjin", kurse fjala: �sekret � zëvendësohet me fjalën: "i besueshëm".

Neni 55

Në nenin 58, paragrafi (1) ndryshon, si vijon: "(1) Çdo i punësuar në bankë, kursimore, këmbimore,

shoqëri siguruese, berzë ose organizatë tjetër financiare është i obliguar që menjëherë të paraqesë transaksion të dyshimtë që është në lidhje me korrupsionin. Fletëparaqitja i dërgohet personit përgjegjës në këtë person juridik dhe organeve të caktuara me ligj dhe Komisionit shtetëror.�

Neni 56

Në nenin 59, paragrafi (1) ndryshon, si vijon: �(1) Personi përgjegjës në shoqërinë tregtare ose person

tjetër juridik nuk guxon ta shfrytëzojë pozitën e vet, që të marrë shpërblim ose çfarëdo lloji dobie tjetër ose premtimi për të, për vete ose për dikë tjetër për shkak:

- të krijimit të pozitës së monopolit të tregut; - diskriminimit të shoqërive të tjera tregtare ose

personave të tjerë juridik; - shkaktimit të çrregullimit në treg; shkaktimit të dëmit personit tjetër fizik ose personit

tjetër juridik, - që nuk është rezultat i konkurrencës lojale të tregut.� Pas paragrafit (1) shtohet paragraf i ri (2), si vijon: "(2) Shoqëria tregtare ose person tjetër juridik nuk

guxon të vendosë marrëdhënie të bashkëpunimit tregtar me shoqëri tregtare ose person tjetër juridik kur ekziston konflikt interesesh.�

Paragrafi (2) bëhet paragraf (3). Në paragrafin (3), i cili bëhet paragraf (4), në reshtin e

parë pas numrit �1� shtohen numrat: "2 dhe 3". Paragrafi (4) fshihet. Paragrafi (5), ndryshon, si vijon: "(5) Nëse ekziston dyshim i bazuar në vërtetësinë e

llogarisë përfundimtare vjetore që e paraqet personi juridik ose në librat tjera afariste dhe dokumentet financiare, me kërkesën e Komisionit shtetëror, Drejtoria e të hyrave publike do të bëjë kontrollin e punës materiale-financiare."

Pas paragrafit (5) shtohen dy paragrafe të reja (6) dhe (7), si vijojnë:

"(6) Nëse ekziston dyshim i bazuar në vërtetësinë e të dhënave për punën materiale-financiare të shoqërisë tregtare ose personit tjetër juridik, me kërkesën e Komisionit shtetëror, organet kompetente do të bëjnë kontrollin e punës materiale-financiare të atij personi juridik.

(7) Nëse pas kontrollit të kryer nga paragrafi (6) i këtij neni konstatohen parregullsi, Drejtoria e të hyrave publike kundër personit përgjegjës në shoqërinë tregtare dhe personit tjetër juridik, përkatësisht anëtarëve të organit të administrimit në person juridik, do të ngrisë procedurë për hulumtimit të gjendjes pronësore. Procedura zhvillohet sipas dispozitave të nenit 36 dhe nenit 36-a të këtij ligji.�

Neni 57

Neni 60 ndryshon, si vijon: �(1) Me dënim me para prej 200 000 deri 300 000

denarë do të dënohet për kundërvajtje partia politike, e cila shfrytëzon mjete për financim në kundërshtim me dispozitat e nenit 10,11,12 dhe 13 të këtij ligji.

(2) Me dënim me para prej 30 000 denarë prej 50 000 denarë do të dënohet për kundërvajtje personi përgjegjës në personin juridik nëse vepron në kundërshtim me dispozitat e neneve 10, 11, 12 dhe 13 të këtij ligji.

(3) Nëse veprimi nga paragrafi 1 i këtij neni është bërë nga dobia pasurore ose është shkaktuar dëm më i madh material,

personi përgjegjës në personin juridik dhe partia politike do të dënohet për kundërvajtje në shumë të dyfishtë nga lartësia e dënimit nga paragrafi (1) dhe (2) të këtij neni.

Mjetet nga burimet e paidentifikuara merren dhe konfiskohen.�

Neni 58 Në nenin 62, pas numrit " 21� shtohet numri �22�.

Neni 59 Në nenin 63, pas numrit:� 26� shtohet numri: �27�.

Neni 60 Në nenin 65, pika në fund të fjalisë fshihet dhe shtohen

fjalët: "në kundërshtim me nenin 56 të këtij ligji�.

Neni 61 Në nenin 68, në paragrafin (2), fjala "merret�

zëvendësohet me fjalën "konfiskohet".

Neni 62 Pas nenit 71 shtohet nen i ri 71�a, si vijon:

�Neni 71-a Mandati i rregulluar në nenin 48 të këtij ligji do t�u

dedikohet anëtarëve të Komisionit shtetëror të zgjedhur pas skadimit të mandatit të antarëve të përhershëm të Komisionit.�

Neni 63 Aktet për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin

e vendeve punuese të Sekretariatit, Komisioni shtetëror do t'i nxjerrë në afat prej tridhjetë ditësh nga dita e hyrjes në fuqi të këtij ligji.

Neni 64 Pas nenit 72 shtohen katër nene të reja 72-a, 72-b, 72-v

dhe 72-g, si vijojnë: �Neni 72-a

Sekretariati nga neni 48-v i këtij ligji do të formohet në afat prej 90 ditësh nga dita e hyrjes në fuqi të akteve nga neni 49 i këtij ligji, për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës së Sekretariatit.

Neni 72-b

Të punësuarit të cilët në ditën e hyrjes në fuqi të këtij ligji i kryejnë punët në Ministrinë e Drejtësisë - Sektori i prevencës së kriminalitetit dhe pengimit të korrupsionit, ndërmerren në Sekretariatin e komisionit shtetëror, në pajtim me dispozitat e Ligjit për nëpunësit shtetërorë.

Neni 73-v

(1) Organet, përkatësisht personat juridik nga neni 33 paragrafi (4) i këtij ligji, janë të obliguar që në afat prej tre muajsh nga dita e hyrjes në fuqi të këtij ligji, të sigurojnë kushte për paraqitjen dhe evidentimin e gjendjes pronësore së të punësuarve.

(2) Personat të cilët në ditën e hyrjes në fuqi të këtij ligji janë të punësuar në organet dhe personat juridik nga paragrafi (1) i këtij neni, janë të obliguar që ta paraqesin pronën e vet në afat prej një muaji nga sigurimi i kushteve nga paragrafi (1) i këtij ligji.

Neni 73-g

Anëtarët e Komisionit shtetëror të drejtën e kompensimit mujor për ushtrimin e funksionit vazhdojnë ta realizojnë deri në fund të mandatit."

Neni 65

Autorizohet Komisioni juridiko-ligjvënës i Kuvendit të Republikës së Maqedonisë ta verifikojë tekstin e spastruar të Ligjit për pengimin e korrupsionit.

Neni 66



896. Врз основа на член 75 ставови 1 и 2 од Уставот на


У К А З ЗА ПРОГЛАСУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ИЗМЕНУ-ВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ПАТ-

НИТЕ ИСПРАВИ НА ДРЖАВЈАНИТЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

Се прогласува Законот за изменување и дополнува-

ње на Законот за патните исправи на државјаните на Република Македонија, што Собранието на Република Македонија го доне-





З А К О Н

ЗА ИЗМЕНУВАЊЕ И ДОПОЛНУВАЊЕ НА ЗАКО-НОТ ЗА ПАТНИТЕ ИСПРАВИ НА ДРЖАВЈАНИТЕ

НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

Член 1 Во Законот за патните исправи на државјаните на Ре-

публика Македонија ("Службен весник на Република Македонија" бр. 67/92 и 20/2003), во членот 3 став 3 збо-ровите: "на пловилата во поморскиот, речниот и езер-скиот сообраќај" се заменуваат со зборовите: "во вна-трешната, меѓудржавната и меѓународната пловидба".

Член 2

Во членот 5 по ставот 2 се додаваат пет нови става 3, 4, 5, 6 и 7, кои гласат:

"Државјанинот кој ќе го промени личното име дол-жен е да поднесе барање за замена на патната исправа со нова. Забрането е да се користи патна исправа која е вне-

сена во евиденцијата за изгубени и исчезнати патни ис-прави. Забрането е патната исправа да се дава или зема во

залог, поради ненамирени обврски кон државни орга-ни, правни и физички лица. Имателот на патната исправа е должен грижливо да

ја чува патната исправа од кражба или оштетување. Забрането е менување, бришење или исправање на

податоците и на забелешките во патната исправа, како и менување на фотографијата или на потписот во пат-ната исправа."

Член 3

Членот 6 се брише.

Член 4 Во членот 7 зборот "детето" се заменува со зборо-

вите: "лицето до навршени 14 години живот".

Член 5 Во членот 8 ставот 2 се менува и гласи: "При патување во странство со заеднички пасош,

водачот на групата се внесува во заедничкиот пасош под реден број еден, а лицата кои се внесени во заед-ничкиот пасош се должни да имаат со себе јавна испра-ва со фотографија од која може да се утврди нивниот идентитет".

Член 6 Во членот 10 ставот 1 по зборот "функција" се става

запирка и се додаваат зборовите: "државен службе-ник".

Член 7

Во членот 11 ставот 1 се менува и гласи: "Дипломатски пасош им се издава на избрани и

именувани лица, раководни државни службеници и ра-ководни работници во државни органи; на државни службеници во дипломатско-конзуларните претстав-ништва на Република Македонија во странство; на др-жавни службеници на Министерството за надворешни работи кои извршуват дипломатско-конзуларни работи и задачи и имаат дипломатски статус; на воени прет-ставници на Република Македонија во странство кои имаат дипломатски статус; на лица кои со одлука на Владата на Република Македонија заминуваат на рабо-та во меѓународни организации во својство на функци-онери со дипломатски ранг во тие организации, како и на дипломатски курири." Во ставот 2 по зборот "странство" се додаваат збо-

ровите: "во времето на дипломатската мисија."

Член 8 Во членот 12 ставот 1 се менува и гласи: "Службениот пасош се издава на државни службе-

ници на Министерството за надворешни работи и на државни службеници во дипломатско-конзуларните претстаништва на Република Македонија во странство, освен на лицата од членот 11 на овој закон, како и на раководни државни службеници и на раководни работ-ници со посебни овластувања во други државни органи кои патуваат во странство заради службена работа, а за што е потребно поседување на службен пасош."

Член 9

Во членот 14 став 1 и членот 22 став 3 зборови-те:"на службениот персонал во меѓународниот сообра-ќај" се бришат.

Член 10

Во членот 15 зборовите: "министрството надлежно за работите од областа на меѓународните односи" се за-менуваат со зборовите: "Министерството за надвореш-ни работи".

Член 11

Членот 18 се менува и гласи: "За лица постари од 27 години пасошот се издава со

рок на важење од десет години. За лица на возраст од 4 до 27 години пасошот се из-

дава со рок на важење од пет години. За лица до навршени 4 години живот пасошот се

издава со рок на важење од две години."

Член 12 Во членот 26 став 1, по точката 4) се додава нова

точка 5), која гласи: "5) престојувалиште,". Точките 5) и 6) стануват точки 6) и 7). Ставот 2 се менува и гласи: "Во заедничкиот пасош се запишува државата, од-

носно државите во кои групата патува, важноста на за-едничкиот пасош, името и презимето, датумот на раѓа-ње, местото на раѓање, живеалиштето и адресата на станот на водачот и на членовите на групата."

Член 13

Во членот 28 став 3 зборовите: "англиското латин-ско писмо" се заменуваат со зборовите: "Македонски јазик и неговото кирилско писмо и на основно латин-ско писмо (I CAO DOC 9303)."


По ставот 3 се додаваат два нови става 4 и 5, кои гласат:

"На граѓаните кои зборуваат службен јазик разли-чен од македонскиот јазик, на нивно лично барање, по-датоците кои се внесуваат во пасошот и во патниот лист се запишуват на македонски јазик и неговото ки-рилско писмо и на службениот јазик и писмото што го употребува граѓанинот. На граѓаните кои зборуваат јазик различен од служ-

бениот јазик, на нивно лично барање, податоците за личното име што се внесуваат во пасошот се запишува-ат на македонски јазик и неговото кирилско писмо и на јазикот и писмото што го употребува граѓанинот."

Член 14

По членот 30 се додава нов член 30-а, кој гласи:

"Член 30-а Кога родителското право го врши еден од родите-

лите, барањето за издавање на патна исправа или виза за лице помладо од 18 години го поднесува родителот на кого лицето му е доверено на чување и воспитува-ње, со согласност и од другиот родител. Ако другиот родител на лицето од ставот 1 на овој

член се противи на издавањето на патната исправа или виза, органот надлежен за издавање на патни исправи и визи постапува во согласност со Законот за семејство-то."

Член 15

Во членот 31 став 2 по зборовите: "јавна исправа" се додаваат зборовите: "со фотографија издадена од недлежен орган во Република Македонија, од дипло-матско-конзуларно претставништво на Република Ма-кедонија во странство, како и од надлежен орган на странска држава".

Член 16

Во членот 32 став 1 по зборот "пасош" се става за-пирка и се додаваат зборовите: "заеднички пасош", а по зборот "пасошот" се додаваат зборовите: "заеднич-киот пасош,".

Член 17

Во членот 33, во вториот ред по зборот "за" се дода-ваат зборовите: "водачот и за", а по зборот "водачот" се додават зборовите: "и на членовите".

Член 18

Во членот 37 став 1 точка 1 зборовите: "за кривич-но дело за кое е предвидена казна затвор во траење нај-малку три месеци додека постапката е во тек" се бри-шат, а по зборот "суд" сврзникот "и" се заменува со точка и запирка. Во точката 2 зборовите: "во траење преку три месе-

ци" се бришат, а по зборот "казната" точката се замену-ва со запирка и се додаваат три нови точки 3), 4) и 5), кои гласат:

"3) тоа го побара центарот за социјална работа во врска со вршењето надзор над родителското право и работите со старателството, согласно со Законот за се-мејството;

4) е поднесено барање за поведување на прекршоч-на постапка согласно со членот 44 од овој закон и

5) на лицето му престанало државјанството на Ре-публика Македонија." Во ставот 2 зборовите: "на барање на надлежниот

суд" се бришат. Ставот 3 се брише.

Член 19 Во членот 38 став 1 по зборот "суд" се додаваат

зборовите: "или орган". По ставот 2 се додава нов став 3, кој гласи:

"Ќе се смета дека се престанати причините за одби-вање на барањето за издавање на пасош или виза од членот 37 став 1 точка 4 на овој закон по истекот на ро-кот од шест месеци од денот на поднесувањето на ба-рањето за поведување на прекршочна постапка."

Член 20

Во членот 41 по зборот "важење," се додаваат збо-ровите: "но најмногу до една година,", а по зборот "суд" се додаваат зборовите "или орган".

Член 21

Членот 43 се менува и гласи: "Исчезнувањето или губењето на пасошот имателот

е должен во Република Македонија, да го огласи во "Службен весник на Република Македонија ",пред под-несување на барањето за издавање нов пасош."

Член 22

Во делот "V. КАЗНЕНИ ОДРЕДБИ" по членот 43 се додаваат два нови члена 43-а и 43-б, кои гласат:

"Член 43-а

Со парична казна од 5.000 до 20.000 денари ќе се казни за прекршок службено лице во државен орган кое патната исправа ја зема во залог поради ненамире-ни обврски (член 5 став 5).

Член 43-б

Со парична казна од 50.000 до 200.000 денари ќе се казни за прекршок правно лице, кое патната исправа ја зе-ма во залог поради ненамирени обврски (член 5 став 5). Со парична казна од 5.000 до 20.000 денари ќе се

казни за прекршок од ставот 1 на овој член и одговор-ното лице во правното лице."

Член 23

Членот 44 се менува и гласи: "Со парична казна од 5.000 до 20.000 денари или со

казна затвор до 30 дена ќе се казни за прекршок фи-зичко лице:

1) кое својата патна исправа ќе ја даде на послуга на друго лице или ќе се послужи со туѓа патна исправа како со своја (член 5 став 2);

2) кое нема да поднесе барање за замена на патната исправа со нова патна исправа (член 5 став 3);

3) кое патната исправа ќе ја даде или земе во залог поради ненамирени обврски (член 5 став 5);

4) кое грижливо не ја чувало патната исправа (член 5 став 6) и

5) кое ќе измени, избрише или исправи податоци и за-белешки во патната исправа, или ќе ја замени фотографи-јата или потписот во патната исправа (член 5 став 7)."

Член 24

Членот 45 се менува и гласи: "Со парична казна до 5.000 денари или со казна за-

твор до 30 дена ќе се казни за прекршок физичко лице: 1) кое користи патна исправа што е внесена во еви-

денцијата за изгубени или исчезнати патни исправи (член 5 став 4) и

2) кое веднаш, а најдоцна во рок од три дена не го пријави исчезнувањето или губењето на патната испра-ва (член 42)."

Член 25

Во членот 48 точка 3 зборовите: "и продолжување на рокот на важење" се бришат. Во точката 4 по зборот "фотографирањето" се дода-

ваат зборовите: "и земањето на потписот".


Член 26 Во членот 49 во воведната реченица зборовите:"ра-

ботите од областа на надворешните работи" се замену-ваат со зборовите: "надворешни работи". Во точката 1 зборовите: "и продолжување:" се бри-

шат.

Член 27 Во членот 50 во воведната реченица зборовите:"ра-

ботите од областа на надворешните работи" се замену-ваат со зборовите: "надворешни работи". Во точката 2, во вториот ред по зборот "пасоши"

сврзникот "и" се заменува со точка и запирка. Во точката, 3 точката на крајот од реченицата се за-

менува со точка и запирка и се додава нова точка 4, ко-ја гласи:

"4) листа на носители на дипломатски и службени пасоши."

Член 28

Запишувањето на лицето до навршени 14 години жи-вот во пасошот на родителот, одосно старателот издаден пред денот на влегување во сила на овој закон, ќе се по-ништи по службена должност кога на лицето ќе му биде издаден сопствен пасош, а најдолго во рок од една годи-на од денот на влегувањето во сила на овој закон.

Член 29

Постојните подзаконски прописи влезени во сила пред денот на влегувањето во сила на овој закон ќе се усогласат со одредбите на овој закон во рок од шест месеци од денот на неговото влегување во сила.

Член 30

Се овластува Законодавно-правната комисија на Собранието на Република Македонија да утврди пре-чистен текст на Законот за патните исправи на државја-ните на Република Македонија.

Член 31


___________


PËR DOKUMENTET E UDHËTIMIT TË SHTETASVE TË REPUBLIKËS SË MAQEDONISË

Neni 1

Në Ligjin për dokumentet e udhëtimit të shtetasve të Republikës së Maqedonisë (�Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë� numër 67/92 dhe 20/2003), në nenin 3 paragrafin 3 fjalët: �në mjetet lundruese në komunikacionin detar, lumor dhe liqenor� zëvendësohen me fjalët: �në lundrimin e brendshëm ndërshtetëror dhe ndërkombëtar�.

Neni 2

Në nenin 5 pas paragrafit 2 shtohen pesë paragrafë të rinj 3, 4, 5, 6 dhe 7 si vijojnë:

�Shtetasi që do ta ndërrojë emrin personal është i obliguar të parashtrojë kërkesë për ndërrimin e dokumentit të udhëtimit me dokument të ri.

Ndalohet të shfrytëzohet dokumenti i udhëtimit, i regjistruar në evidencë si i humbur apo i zhdukur.

Ndalohet që dokumenti i udhëtimit të jepet ose të merret peng, për shkak të obligimeve të papërmbushura ndaj organeve shtetërore, personave juridikë dhe fizikë.

Poseduesi i dokumenteve të udhëtimit është i obliguar që me kujdes ta ruajë dokumentin e udhëtimit nga vjedhja dhe dëmtimi.

Ndalohet ndryshimi, shlyerja ose përmirësimi i të dhënave dhe i vërejtjeve në dokumentin e udhëtimit, si dhe ndërrimi i fotografisë ose i nënshkrimit në dokumentin e udhëtimit.�

Neni 3

Neni 6 fshihet.

Neni 4 Në nenin 7 fjala �fëmija� zëvendësohet me fjalët:

�personi deri në moshën 14 vjeçare të jetës�.

Neni 5 Në nenin 8 paragrafi 2 ndryshon si vijon: �Gjatë udhëtimit jashtë vendit me pasaportë të

përbashkët, udhëheqësi i grupit regjistrohet në pasaportën e përbashkët, nën numrin rendor një, ndërsa personat që janë shënuar në pasaportën e përbashkët janë të obliguar të kenë me vete dokument publik me fotografi nga e cila mund të verifikohet identiteti i tyre�.

Neni 6

Në nenin 10 në paragrafin 1, pas fjalës �funksion� vihet presje dhe shtohen fjalët: �nëpunës shtetëror�.

Neni 7

Në nenin 11 paragrafi 1 ndryshon si vijon: �Pasaportë dipolomatike u jepet personave të zgjedhur

dhe të emëruar, nëpunësve udhëheqës shtetërorë, dhe punëtorëve udhëheqës në organet shtetërore; nëpunësve shtetërorë në përfaqësitë diplomatike-konzulare të Republikës së Maqedonisë jashtë vendit; nëpunësve shtetërorë në Ministrinë e Punëve të Jashtme që kryjenë punë dhe detyra diplomatike-konzulare dhe që kanë status diplomatik; përfaqësuesve ushtarakë të Republikës së Maqedonisë në botën e jashtme, që kanë status diplomatik; personave, të cilët me vendim të Qeverisë së Republikës të Maqedonisë shkojnë në punë në organizata ndërkombëtare në cilësi të funksionarëve me rang diplomatik në ato organizata, si dhe korrierëve diplomatik.�

Në paragrafin 2 pas fjalëve: �bota e jashtme� shtohen fjalët: �gjatë kohës së misionit diplomatik�.

Neni 8

Në nenin 12 paragrafi 1 ndryshon si vijon: �Pasaporta zyrtare u jepet nëpunësve shtetërorë në

Ministrinë e Punëve të Jashtme dhe nëpunësve shtetërorë në përfaqësitë diplomatike-konzulare të Republikës së Maqedonisë jashtë vendit, përveç personave nga neni 11 të këtij ligji, si dhe nëpunësve shtetërorë udhëheqës dhe punëtorëve udhëheqës me autorizime të veçanta në organe të tjera shtetërore, që udhëtojnë jashtë vendit në udhëtim zyrtar, për çka është i nevojshëm posedimi i pasaportës zyrtare.�

Neni 9

Në nenin 14, paragrafët 1 dhe 22, paragrafi 3 fjalët: �personelit zyrtar në komunikacionin ndërkombëtar� fshihen.

Neni 10

Në nenin 15, fjalët �Ministria kompetente për punët nga sfera e marrëdhënieve ndërkombëtare� zëvendësohen me fjalët: �Ministria e Punëve të Jashtme�.

Neni 11

Neni 18 ndryshon si vijon: �Për personat më të moshuar se 27 vjet, pasaporta jepet

me afat vlefshmërie prej dhjetë vjetësh. Për persona me moshë prej 4 deri në 27 vjet, pasaporta

jepet me afat vlefshmërie prej 5 vjetësh. Personave deri në moshën katërvjeçare të jetës,

pasaporta jepet me afat vlefshmërie prej dy vjetësh.�


Neni 12 Në nenin 26 paragrafi 1, pas pikës 4) shtohet pikë e re

5), si vijon: �5) vendqëndrimi,�. Pikat 5) dhe 6) bëhen pika 6) dhe 7). Paragrafi 2 ndryshon si vijon: �Në pasaportën e përbashkët shënohet shteti,

gjegjësisht shtetet ku udhëton grupi, vlefshmëria e pasaportës të përbashkët, mbiemri dhe emri, data e lindjes, vendi i lindjes, vendbanimi dhe adresa e banesës së udhëheqësit dhe anëtarëve të grupit.�

Neni 13

Në nenin 28 në paragrafin 3 fjalët: �alfabeti latino-anglez� zëvendësohen me fjalët: �gjuha maqedonase dhe alfabeti i saj cirilik dhe në alfabetin themelor latin (ICAO Doc 9303).�

Pas paragrafit 3 shtohen dy paragrafë të rinj 4 dhe 5, si vijon:

�Qytetarëve që flasin gjuhë zyrtare të ndryshme nga gjuha maqedonase, me kërkesë të tyre personale, të dhënat që shënohen në pasaportë dhe në listën e udhëtimit, shënohen në gjuhën maqedonase dhe alfabetin e saj cirilik dhe në gjuhën zyrtare dhe alfabetin që e përdor qytetari.

Qytetarëve që flasin gjuhë të ndryshme nga gjuha zyrtare, me kërkesë të tyre personale, të dhënat për emrin personal që shënohen në pasaportë shkruhen në gjuhën maqedonase dhe alfabetin e saj cirilik dhe në gjuhën dhe alfabetin që e përdor qytetari.�

Neni 14

Pas nenit 30 shtohet nen i ri 30-a, si vijon:

�Neni 30-a Kur të drejtën e prindërve e kryen njëri nga prindërit,

kërkesën për lëshimin e dokumentit të udhëtimit ose vizës për personin më të ri se 18 vjet, e paraqet prindi, të cilit i është besuar personi për ruajtje dhe kujdes, me pëlqim edhe të prindit tjetër.

Nëse prindi tjetër i personit nga paragrafi 1 i këtij neni kundërshton lëshimin e dokumentit të udhëtimit apo vizës, organi kompetent për lëshimin e dokumenteve të udhëtimit dhe vizave, vepron në pajtim me Ligjin për familjen.�

Neni 15

Në nenin 31 paragrafi 2, pas fjalëve: �dokument publik� shtohen fjalët: �me fotografi të lëshuar nga organi kompetent në Republikën e Maqedonisë, nga përfaqësia diplomatike-konzulare e Republikës së Maqedonisë në vend të huaj, si dhe nga organi kompetent i shtetit të huaj�.

Neni 16 Në nenin 32 paragrafi 1 pas fjalës �pasaportë� vihet

presje dhe shtohen fjalët: �pasaportë e përbashkët� ndërsa pas fjalës �pasaporta� shtohen fjalët: �pasaporta e përbashkët,�.

Neni 17

Në nenin 33, në rreshtin e dytë, pas fjalës �për� shtohen fjalët: �udhëheqësin dhe për�, ndërsa pas fjalës �udhëheqësi� shtohen fjalët: �edhe të anëtarëve�.

Neni 18

Në nenin 37 paragrafi 1 pika 1 fjalët: �për vepër penale për të cilën është paraparë dënim me burgim, në afat prej së paku tre muajve, derisa procedura është në rrjedhë� fshihen, ndërsa pas fjalës �gjyq� lidhëza �dhe� zëvendësohet me pikëpresje.

Në pikën 2 fjalët: �në kohëzgjatje mbi tre muaj� fshihen, ndërsa pas fjalës �dënimi� pika zëvendësohet me presje dhe shtohen tri pika të reja 3), 4) dhe 5), si vijojnë:

�3) atë e ka kërkuar Qendra për punë sociale, lidhur me kryerjen e mbikëqyrjes mbi të drejtën e prindërve dhe punët me tutorin, në pajtim me Ligjin për familje;

4) është paraqitur kërkesë për ngritjen e procedurës për kundërvajtje në pajtim me nenin 44 të këtij ligji, dhe

5) personit i ka pushuar shtetësia e Republikës së Maqedonisë.�

Në paragrafin 2 fjalët: �me kërkesë të gjyqit kompetent� fshihen.

Paragrafi 3 fshihet.

Neni 19 Në nenin 38 paragrafi 1 pas fjalës �gjyq� shtohen fjalët:

�ose organ�. Pas paragrafit 2 shtohet paragraf i ri 3, si vijon: �Do të konsiderohet se kanë pushuar arsyet për

refuzimin e kërkesës për lëshimin e pasaportës apo vizës nga neni 37 paragrafi 1 pika 4 e këtij ligji, pas skadimit të afatit prej gjashtë muajve nga dita e paraqitjes së kërkesës për ngritjen e procedurës kundërvajtëse.�

Neni 20

Në nenin 41 pas fjalës �vlefshmëri� shtohen fjalët: �por më së shumti deri në një vit�, ndërsa pas fjalës �gjyq� shtohen fjalët: �ose organ�.

Neni 21

Neni 43 ndryshon si vijon: �Zhdukjen dhe humbjen e pasaportës, poseduesi është i

obliguar që në Republikën e Maqedonisë ta shpallë në �Gazetën zyrtare të Republikës së Maqedonisë�, para parashtrimit të kërkesës për lëshimin e pasaportës së re.�

Neni 22

Në pjesën �V. DISPOZITA NDËSHKUESE� pas nenit 43 shtohen dy nene të reja 43-a dhe 43-b, si vijojnë:

�Neni 43-a

Me dënim me para prej 5 000 deri në 20 000 denarë, do të dënohet për kundërvajtje, personi zyrtar në organin shtetëror, i cili dokumentin e udhëtimit e ka marrë peng, për shkak të obligimeve të papërmbushura (neni 5 paragrafi 5).

Neni 43-b

Me dënim me para prej 5 000 deri në 20 000 denarë, do të dënohet për kundërvajtje personi juridik, i cili dokumentin e udhëtimit e ka marrë peng për shkak të obligimeve të papërmbushura (neni 5 paragrafi 5).

Me dënim me para prej 5 000 deri në 20 000 denarë, do të dënohet për kundërvajtje nga paragrafi 1 i këtij neni edhe personi përgjegjës te personi juridik.�

Neni 23

Neni 44 ndryshon si vijon: �Me dënim me para prej 5 000 deri 20 000 denarë ose

me dënim me burg deri në 30 ditë, do të dënohet për kundërvajtje personit fizik:

1) i cili dokumentin e tij të udhëtimit do t�ia japë në shërbim personit tjetër ose do të shërbehet me dokument të huaj udhëtimi, si me të vetin (neni 5 paragrafi 2);

2) i cili nuk do të parashtrojë kërkesë për ndërrimin e dokumentit të udhëtimit me dokument të ri të udhëtimit (neni 5 paragrafi 3);

3) i cili dokumentin e udhëtimit do ta japë ose do ta marrë peng për shkak të obligimeve të papërmbushura (neni 5 paragrafi 5);

4) i cili nuk e ka ruajtur me kujdes dokumentin e udhëtimit (neni 5 paragrafi 6), dhe

5) i cili do të ndryshojë, shlyejë ose përmirësojë të dhënat dhe vërejtjet në dokumentin e udhëtimit, ose do ta ndërrojë fotografinë ose nënshkrimin në dokumentin e udhëtimit (neni 5 paragrafi 7).�

Neni 24

Neni 45 ndryshon si vijon: �Me dënim me para deri në 5 000 denarë ose me

dënim me burg deri në 30 ditë do të dënohet për kundërvajtje, personi fizik:


1) i cili shfrytëzon dokument të udhëtimit që është regjistruar në evidencë si dokument i humbur apo i zhdukur i udhëtimit (neni 5 paragrafi 4), dhe

2) i cili menjëherë, apo më së voni në afat prej tre ditësh nuk e paraqet zhdukjen apo humbjen e dokumentit të udhëtimit. (neni 42).�

Neni 25 Në nenin 48 pika 3 fjalët: �edhe vazhdimin e afatit të

vlefshmërisë�, fshihen. Në pikën 4 pas fjalës �fotografimi� shtohen fjalët:

�edhe marrja e nënshkrimit�.

Neni 26 Në nenin 49 në fjalinë hyrëse fjalët: �punët nga sfera e

Punëve të Jashtme� zëvendësohen me fjalët: �Punë të Jashtme�.

Në pikën 1 fjalët: �edhe vazhdimi�, fshihen.

Neni 27 Në nenin 50 në fjalinë hyrëse fjalët: �punët nga sfera e

Punëve të Jashtme� zëvendësohen me fjalët: �Punë të Jashtme�.

Në pikën 2, në rreshtin e dytë, pas fjalës �pasaporta� lidhëza �dhe� zëvendësohet me pikëpresje.

Në pikën 3, pika në fund të fjalisë zëvendësohet me pikëpresje dhe shtohet pikë e re 4, si vijon:

�4) lista e bartësve të pasaportave diplomatike dhe zyrtare.�

Neni 28 Regjistrimi i personit deri në moshën 14 vjeçare të

jetës, në pasaportën e prindit, gjegjësisht tutorit, e lëshuar para ditës së hyrjes në fuqi të këtij ligji, do të asgjësohet, me detyrë zyrtare, kur personit do t�i lëshohet pasaportë personale, e më së shumti në afat prej një viti, nga dita e hyrjes në fuqi të këtij ligji.

Neni 29

Dispozitat ekzistuese nënligjore, që kanë hyrë në fuqi para ditës së hyrjes në fuqi të këtij ligji, do të harmonizohen me dispozitat e këtij ligji në afat prej gjashtë muajsh nga dita e hyrjes të tij në fuqi.

Neni 30

Autorizohet Komisioni ligjdhënës-juridik i Kuvendit të Republikës së Maqedonisë të verifikojë tekstin e spastruar të Ligjit për dokumentet e udhëtimit të shtetasve të Republikës së Maqedonisë.

Neni 31


___________ 897. Врз основа на член 30 став 1 точка 2 од Законот за

ветеринарното здравство (�Службен весник на Репуб-лика Македонија� бр. 28/98), министерот за земјоделс-тво, шумарство и водостопанство, донесува

Н А Р Е Д Б А

ЗА ДОПОЛНУВАЊЕ НА НАРЕДБАТА ЗА ЗАБРА-НА НА УВОЗ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА НА ЖИВОТНИ, ПРОИЗВОДИ, СУРОВИНИ И ОТПА-ДОЦИ ОД ЖИВОТИНСКО ПОТЕКЛО ЗАРАДИ СПРЕЧУВАЊЕ НА ВНЕСУВАЊЕ НА ТРАНСМИ-СИВНИТЕ СПОНГИОФОРМНИ ЕНЦЕФАЛОПАТИИ

1. Во Наредбата за забрана на увоз во Република Македонија на животни, производи, суровини и отпа-доци од животинско потекло заради спречување на внесување на трансмисивните спонгиоформни енцефа-лопатии (�Службен весник на РМ� бр. 18/2004), во Анексот 3, кој е составен дел на наредбата, се додава зборот �Босна и Херцеговина�.

2. Оваа наредба влегува во сила со денот на објавува-њето во �Службен весник на Република Македонија�.

Бр. 11-3110/2 Министер, 6 јули 2004 година Славко Петров, с.р.

Скопје ___________

898. Врз основа на член 13 став 1 од Законот за прометот

на експлозивни материи (�Службен лист на СФРЈ� бр. 30/85, 6/89 и 53/91 и �Службен весник на Република Ма-кедонија� бр.12/93 и 31/93), кој согласно член 5 став 1 од Уставниот закон за спроведување на Уставот на Републи-ка Македонија (�Службен весник на РМ� бр. 52/91 и 4/92) е преземен како републички пропис, Министерството за внатрешни работи, објавува

Л И С Т А

ЗА ДОПОЛНУВАЊЕ НА ЛИСТАТА НА ЕКСПЛОЗИВ-НИТЕ МАТЕРИИ ШТО МОЖАТ ДА СЕ ПУШТААТ

ВО ПРОМЕТ Во Листата на експлозивните материи што може да

се пуштаат во промет (�Службен весник на РМ� бр. 64/98 и 19/2001), во делот I. �Стопански експлозиви�, по точката 21, се додаваат девет нови точки 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29 и 30, кои гласат:

�22. Прашкаст експлозив �АМОЛАН 77/23 НП� производство - �ТЕРЕМ� ЕАД од Костенец, Р. Бугари-ја, издаден акт-решение по УП 1 10.9-379/1 од 10.04.2001 година;

23. Грубо дисперзиран амонит тип �ГДА 77/23 НГ�, производство - �ТЕРЕМ� ЕАД од Костенец, Р. Бугари-ја, издаден акт-решение по УП 1 бр. 10.9-430/1 од 26.05.2001 година;

24. Пластичен експлозив �GELEXR-PERUNITR�, производство - �Aliachem,a.s.-Division SYNTHESIA, Pardubice-Semtin� од Р. Чешка во соработка со фирмата �NIKAS Ltd� од Софија, Р. Бугарија, издаден акт-реше-ние по УП 1 бр. 10.9-430/1 од 26.05.2001 година;

25. Прашкаст експлозив тип �АМОНИТ� кал. 65 мм, производство �EXTRACO� SA Chemical and explo-sives trading company од Атина, Р. Грција, издаден акт-решение по УП 1 бр. 10.7-1969/1 од 14.12.2002 година;

26. Прашкаст експлозив тип �АНФО ДИНОЛИТ� производство - �ДИНО НИТРОМЕД� АД од Панаѓу-риште, Р. Бугарија, издаден акт-решение по УП 1 бр. 10.7-435/1 од 29.05.2003 година;

27. Експлозивна смеса АН-ФО тип �ПЕРАМО-НИТ�, производство - �EXTRACO� SA Chemical and explosives trading company од Атина, Р. Грција, изда-ден акт-решение по УП 1 бр. 10.7-429/1 од 30.05.2003 година;

28. Пластичен експлозив тип �РРЕ-01� и пентритски пластичен експлозив тип �РЕР-500�, производство ДДХИ �ПОЛИЕКС� од Беране, Србија и Црна Гора, издаден акт-решение по УП 1 бр. 10.7-346/1 од 06.04.2004 година;

29. Патрониран експлозив �RIOGEL 2� и желатин-ски експлозив �GOMA 2 ECO�, производство-UEB-UNION EXPLOSIVOS-ENSING BICKFORD SISTEM-AS DE INICIACION Barrio Zuazo, s/n od GALDACANO (VIZCAYA) Шпанија, издаден акт-решение по УП 1 бр. 10.7-392/1 од 20.04.2004 година;

30. Прашкасти експлозиви �АМОНЕКС 3� и �АМОНЕКС 4�, производство- ТРАЈАЛКОРПОРАЦИ-ЈА� од Крушевац, Србија и Црна Гора, издаден акт-решение по УП 1 10.7-393/1 од 20.04.2004 година.�


Во делот II. �Средства за иницирање на експлози-ви�, по точката 7 се додаваат шест нови точки 8, 9, 10, 11, 12 и 13, кои гласат:

�8. Милисекунден електродетонатор �тип �ЕДСН-25�, производ на �АРСЕНАЛ� од Р. Бугарија, издаден акт-решение по УП 1 10.9-628/1 од 12.07.2001 година;

9. Полусекундни електродетонатори �ПСЕД-Ал�, производство-УНИС �ПОБЈЕДА� од Горажде, Босна и Херцеговина, издаден акт-решение по УП 1 17-288/1 од 15.07.2001 година;

10. Неелектрични детонатори тип �EXEL MS� со степен на доцнење D 475 и D 500 и �EXEL HTD� со степен на доцнење 25 ms, 42 ms и 65 ms, производство- �ORICA-NITRO Explosives manifac. Co� од Р. Турција и детонаторска каписла �бр. 8А�, производ на �АРСЕ-НАЛ� од Казанлак, Р. Бугарија, издаден акт-решение по УП 1 бр. 10.9-1388/1 од 28.01.2002 година;

11. Електрични детонатори тип �В� 500 EUD 0-10 и неелектрични детонатори тип �NED� за површински забавувања од 20, 30 и 50 мс, производство - ДДХИ �ПО-ЛИЕКС� од Беране, Србија и Црна Гора, издаден акт-ре-шение по УП 1 бр. 10.7-346/1 од 06.04.2004 година;

12. Средства за неелектрично иницирање на мински полнења-Нонел систем тип �PRIMADET EZ DET� (25/350 мс) и �PRIMADET-EZ tm TL� производство - EB-UNION EXPLOSIVOS-ENSING BICKFORD SISTEMАS DE INICIACION Barrio Zuazo, s/n од GALDACANO (VIZCAYA) Шпанија, издаден акт-решение по УП 1 бр. 10.7-394/1 од 20.04.2004 година;

13. Детонаторска каписла бр. 8, производство -�АР-СЕНАЛ� од Р. Бугарија, издаден акт-решение по УП 1 10.7-394/1 од 20.04.2004 година.� Во делот III. �Фитили�, по точката 7 се додаваат пет

нови точки 8, 9, 10, 11 и 12, кои гласат: �8. Детонаторски фитил тип �ДШВ-М5�, произ-

водство-�ДУНАРИТ� од Русе, Р. Бугарија, издаден акт-решение по УП 1 бр. 10.9-771/1 од 12.08.2001 година;

9. Детонаторски фитил тип �RIОCORD 10� и �RIOCORD 12� производство - UEB-UNION EXPLO-SIVOS-ENSING BICKFORD SISTEMАS DE INICIACI-ON Barrio Zuazo, s/n од GALDACANO (VIZCAYA) Шпанија, издаден акт-решение по УП 1 бр. 10.9 1428/1 од 14.12.2002 година;

10. Спорогоречки фитил тип �ИДЛ�, производ на �EXTRACO� SA Cemical and explosives trading com-pany од Атина, Р. Грција, издаден акт-решение по УП 1 бр. 10.7-1969/1 од 14.12.2002 година;

11. Детонаторски фитил 12 гр ПЕТН, производ на �ELVIEMEK� CA од Р. Грција, издаден акт-решение по УП 1 10.7-394/1 од 20.04.2004 година;

12. Спорогоречки фитил, производ на �ELVIEMEK� SA од Р. Грција, издаден акт-решение по УП 1 10.7-394/1 од 20.04.2004 година; Во делот IV. �Појачувачи (бустери)�, по точката 4

се додаваат три нови точки 5, 6 и 7 кои гласат: �5. Тротилски појачувач бустер тип �Т-800�, произ-

водство - �ТЕРЕМ� ЕАД од Р. Бугарија, издаден акт-решение по УП 1 Бр. 10.9-430/1 од 26.05.2001 година;

6. Појачувач бустер тип �ЛТ-ЛБ 02�, производ на �МИДЖУР� од Р. Бугарија, издаден акт-решение УП 1 10.7-394/1 од 20.04.2004 година;

7. Пентолитски појачувач бустер тип �PPN 500�, производство - �ТРАЈАЛ КОРПОРАЦИЈА� од Круше-вац, Србија и Црна Гора, издаден акт-решение по УП 1 10.7-395/1 од 20.04.2004 година.� Во делот V. �Средства полнети со експлозивни ма-

терии�, по точката 5 се додаваат две нови точки 6 и 7, кои гласат:

�6. Огнометни средства, производство на фирмата �CHINA SUNSONG FIREWORKS MANUFACTURING CO.LTD� од Р. Кина, а набавени преку �ЕНИГМА� ЕООД од Софија, Р. Бугарија, и тоа:

Група 1: Пиротехнички производи наменети за

исклучива употреба на отворен про-стор, а се користат со лансирање во висина, под каталошки број SF0001; SF 0003; SF 0004; SF 0005; SF 0006; SF 0008; SEM-01; SEM 01-02; SF-G02; SF-Q03; SF-KLS37; SFC-100A17; SFC-100A26 и SF5400; SFC150-A35; SFC150-A37, издаден акт-решение УП 1 10.7-1490/1 од 30.01.2004 година;

Група II-1: Пиротехнички производи наменети са-мо за исклучива употреба на отворен простор, но на земја или приземно (со држење или фрлање од рака), под ка-талошки број: SFSJ019B; TSF365/25; TSF631/25; TSF714/16; TSF072/30; TSF735/25; TSF814/25; TSF838/7; TSF860/25; TSF961/10; TSF898/20; TSF906/19; TSF920/16; SFC1611; SFC2553; P5043; P5048; EP5603; EP5609; P3011; SFP0203; SFP0508; SFF0499; SFF0852; TSF072/30; TSE243A; SFC2503; SFK7774; SFT2507; TSB265/6; TSB266/6; H0234/25; TSF073/127; TSF109/120; W499; THN018-16; SFC25-L1; SFF0901K; SFC36-L1; SF6200; THF019/49; THF020/49; SFKLS48; SFKLS53; SFC7-K4; SFC25-H42; SFC 49-H12; SFC49-H13; SFC74-A1; SFC100-A8; SFC100-A11; SFC100-A28; SFC100-A49, издаден акт-решение УП 1 10.7-1490/1 од 30.01.2004 година;

Група II-2: Пиротехнички производи наменети са-мо за исклучива употреба на отворен простор, на земја или приземно (со др-жење или фрлање од рака), под ката-лошки број: O038; SFB0501; SFBO502; SFBO503; T0507; T0508; T0510; T0513; T0514; SFB0687; SF-KAR N; SF-KARB; O445; TSD-021; TSD-038; TSD-131; SFM0104; SFM0572; TR-1(foiled); 2645; EP2307; SFB0861; TR-1M(box); O439; W526; W530; W504; W536; W524; SFR6236; SFR6237; SFR6238; SFR6240; K2274C; KFR-2274E; SFR0302; SFR0304; SFR0306; SFR0308; SFR0309; SFR0701; SFR0705; SFB6010A; TSB-033; TSB-052/15; TSB-251/8; TSB-500/1; T6514L; P4004; P4009; EP4503; SFO981-36; SFW4918; SFF0852; SFM1130C6-20; SFM1130C7-25; SFM1130C-50; SFM1130C12-100; T2507; T2512;


SFK1836; TSE-636/30; TSE-637/25; TSE-639/10; TSF-686/36; TSF-853/25; TSF-883/30; TSF-897/20; TSF-916/58; TSF-918/25; TSF-921/45; TSF-961/36; SFC1610; SFC1612; SFC1000; SFC1001; THF-010; THF-003/8; THF-009/7; THF-011/10; H1568E; THA-003; THA-004; TSA-286; TSA-478; TSA-516; O852; SJ015; T1503; T1506; T1509; SFF1031; SFF0271; SF-O060; SFW4304; SFF0310; SFF0320; SFF1053; SFF1034; SFF0906; SFF0880; SFF0971; SFF0981; SFF1051; TSA481; SFA006-16; SFA303; 712; 0147F; SFA765; T804; KFT 3500; T7500; T7502; T7505; SFA026A; SFA026B; SFA667; SFA668; KF-O860; KFF-0860; KF-N8505; KFA-0205; KF-2002; KF-2101; SFA100; SFW1384; art.3"; 4"; 5"; 6"; 8", издаден акт-решение УП 1 10.7-1490/1 од 30.01.2004 година;

Група III: Пиротехнички производи за употреба во затворен простор (во соби, ходници или на маса), со минимални ефекти, т.н. производи за огномет на маса, под каталошки број SCF1201; SCF1301; SCF1401; SCF1501; SFF0901B; SFF0902B; SFF0904; SFS0202; L111-115; факел за спортски натпревари; SF0971; SFF0911; SFF0931; SFF0951 и SFF0961, издаден акт-решени УП 1 10.7-1490/1 од 30.01.2004 година.

7. Огнометни средства, производство на фирмата

�PIROTEHNIK LTD� од Будимпешта, Р. Унгарија, и тоа:

Група 1: Пиротехнички производи наменети за исклучива употреба во надворешна средина (на отворен простор), а се ко-ристат со лансирање во висина: - огнометни бомби со калибар 75мм, 100мм, 125мм, 150мм, 200мм и 250мм и - римски свеќи со калибар 65мм и 75мм, издаден акт-решение УП 1 10.7-391/1 од 20.04.2004 година.�

Бр. 161-36968/1 Министер 5 јули 2004 година за внатрешни работи,

Скопје Сиљан Аврамовски, с.р. ___________

899. Врз основа на член 16 став 1 точка в) и член 17 од За-

конот за вршење на нотарски работи (�Службен весник на Република Македонија� бр. 59/96 и 25/98), министе-рот за правда на 24.05.2004 година, го донесе следното

Р Е Ш Е Н И Е

ЗА ПРЕСТАНОК НА ФУНКЦИЈАТА НОТАР Член 1

1. На лицето Елизабета Станоевиќ - Ѓокиќ и преста-нува функцијата нотар.

2. Решението влегува во сила со денот на донесува-њето.

3. Нотарот се ослободува од должноста со истекот на рокот од 3 месеци од денот на донесувањето на ре-шението. Бр. 08-1526/2 Министер за правда, 24 мај 2004 година Иџет Мемети, с.р.

Скопје

900. Врз основа на член 16 став (1) точка а) и став (2) од

Законот за вршење на нотарски работи (�Службен вес-ник на Република Македонија� бр. 59/96 и 25/98), а во врска со член 49 став 1 и член 55 став 1 од Законот за организација и работа на органите на државната управа (�Службен весник на Република Македонија� бр. 58/2000 и 44/2002), министерот за правда на 30.06.2004 година, го донесе следното


ЗА ПРЕСТАНОК НА ФУНКЦИЈАТА НОТАР

Член 1 1. На лицето Нове Костовски му престанува функ-

цијата нотар поради смрт. 2. Решението влегува во сила со денот на донесува-

њето. Бр. 08-2174/1 Министер за правда,

30 јуни 2004 година Иџет Мемети, с.р. Скопје

___________ 901. Врз основа на член 80 став 1 од Законот за премер,

катастар и запишување на правата на недвижностите (�Службен весник на СРМ� бр. 27/86 и 17/91), Држав-ниот завод за геодетски работи, донесува


ЗА СТАВАЊЕ ВО ПРИМЕНА НА УСТАНОВЕН КАТАСТАР НА НЕДВИЖНОСТИ

Се става во примена установениот катастар на нед-

вижностите за катастарската општина Крњево-Општина Конопиште. Катастарот на недвижностите се применува од де-

нот на објавувањето на ова решение во �Службен вес-ник на Република Македонија�. Со денот на примената на катастарот на недвижно-

стите од став 1 од ова решение, престанува да се при-менува катастарот на земјиштето за КО Крњево, уста-новен според Законот за премер и катастар на земји-штето (�Службен весник на СРМ� бр. 34/72 и 13/78).

Бр. 09-4281/1 Директор, 8 јули 2004 година Бисера Јакимовска, с.р.

Скопје _______________________________________________

O Б Ј А В А

Врз основа на членот 10 од Законот за исплата на

платите во Република Македонија (�Службен весник на РМ� бр. 70/94, 62/95, 33/97, 50/2001, 26/2002 и 46/2002), Министерството за труд и социјална политика

О Б Ј А В У В А

1. Трошоците на живот за месец јуни 2004 година во

однос на месец мај 2004 година, се пониски за 0,3 %. 2. Исплатата на платите за месец јуни 2004 година

во однос на месец мај 2004 година, работодавците од членот 3 став 1 ја вршат на нивото на правото утврдено за претходниот месец.

Министер, Јован Манасијевски, с.р.


www.slvesnik.com.mk

[email protected]

бул. "Партизански одреди" бр. 29. Поштенски фах 51. Директор и одговорен уредник - Борис Тренески. Телефони: +389-2-3298-860, +389-2-3298-769. Телефакс: +389-2-3112-267. Претплатата за 2004 година изнесува 9.200,00 денари. �Службен весник на Република Македонија� излегува по потреба. Рок за рекламации 15 дена. Жиро-сметка: 300000000188798. Број за ДДВ МК: 4030987108771. Депонент: Комерцијална банка, АД - Скопје. Печат: Графички центар КМ Креатив - Скопје.

Издавач: ЈП СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА, ц.о.-Скопје

Број 46 Год. lx Понеделник, 12 јули 2004 на овој број ... ·...

Documents