หนงสอแนวคำ�สอนสมเดจโต สม�ธ ท�งสงบ ถอดจต

ทรงพระเจรญ

พระร�ชดำ�รสคณธรรมสประก�ร " การรกษาอสรภาพและความเปนไทยใหดำารงมนคงยนยาวไป ถอวาเปนกรณยกจอนสำาคญสงสด นอกจากตองอาศยการบรหารประเทศทฉลาดสามารถ และสจรตเปนธรรมแลว ยงตองอาศยความรวมมอสนบสนนจากประชาชนทงประเทศดวย คอประชาชนแตละคนจะตองขวนขวายสรางสรรคประโยชน และดำารงอยในคณธรรมอนสมควรแกฐานะของตน คณธรรมททกคนควรจะศกษาและนอมนำามาปฏบตมอยสประการ

ประการแรก คอการรกษาความสจ ความจรงใจตอตวเอง ทจะประพฤตปฏบต แตสงทเปนประโยชนและเปนธรรม ประการทสอง คอการรจกขมใจตนเอง ฝกใจตนเองใหประพฤตปฏบตอยในความสจ ความดนน ประการทสาม คอการอดทน อดกลน และอดออมทจะไมประพฤตลวงความสจสจรต ไมวาจะดวยเหตประการใด

ประการทส คอการรจกละวางความชว ความทจรตและรจกสละประโยชนสวนนอยของตน เพอประโยชนสวนใหญของบานเมอง

คณธรรมสประการน ถาแตละคนพยายามปลกฝงและบำารงใหเจรญงอกงามขนโดยทวกนแลว จะชวยใหประเทศชาตบงเกดความสข ความรมเยน และมโอกาสทจะปรบปรงพฒนาใหมนคงกาวหนาตอไปดงประสงค " พระราชดำารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ในพระราชพธบวงสรวงสมเดจพระบรพมหากษตรยาธราชเจา งานเฉลมสมโภชกรงรตนโกสนทรครบรอบ 200 ป ณ พลบพลาพธทองสนามหลวง วนจนทรท 5 เมษายน พทธศกราช 2525

ถว�ยกศล

หนงสอเลมน ผเขยน เขยนขนมาจากประสบการณของการอาน เรยน ฟงรและปฏบตและเกบประสบการณจากการอบรมสงสอนตามแนวคำาสอนของครอปชฌายอาจารยทกๆพระองค ทกๆทาน ทานทไดกรณาถายทอดแกผเขยน

สวนใดทเปนความดทเปนกศล ผเขยนขอถวายแดคร อปชฌาย อาจารยทกๆพระองค ทกๆทาน

สวนใดทมผดตกบกพรองลวนอาจเกดขน เพราะผเขยนเรยนแลวไมจำา หรอยงรไมถองแทจากบทเรยนผเขยนขอนอมรบความผดแตผเดยว และขอขอบคณคณะผรวมจดพมพ ฝายโรงพมพ ฝายเผยแพร และคณะฝายวชาการทกทาน ณ โอกาสนดวย

กศลจากการเผยแพร หนงสอน ขออทศ แดผใหกำาเนด ผเลยงดมา ผอปถมภตลอดจนเจากรรมนายเวรทกทานดวยเทอญ ฯ

แสง อรณกศล

บทนำ�

ทกวนน มนษยเราเกอบจะเรยกไดวา อยในยคแหงกลยคอยางแทจรง จะเหนไดจากภาวะสงคมทวนวายยงขนทกๆวน บรรยากาศในสงคมโลกมนษยจงทวความตงเครยดยงขน โดยเฉพาะคนทอยในปาคอนกรตกำาลงถกบรรยากาศดงกลาวบบรดใหเสยสขภาพทางจตอยางใหญหลวง

คณะผจดทำาไดเลงเหนความสำาคญในอนทจะตองชวยกนแกไขภาวะอนเลวรายนใหดขนดวยการหาวธการอยางงายๆ เพอแนะนำาทางปฏบตใหจตสงบ รกษาผอนคลายความตงเครยดของจตและเปนจดแหงการฝกจตใหเกดสมาธ กอเกดปญญา กอเกดพลงภายในกายชวยเสรมสรางซอมแซมใหผปฏบตมรางกายแขงแรง มพลานามยสขสมบรณสบตอไป

ในขณะเดยวกน ผหวงการฝกสมาธสงขนกจะไดศกษาเรองการถอดจตอกเรองหนงเพอจะไดเขาใจเรองการพจารณา กายในกาย จตในจต วญญาณในวญญาณ ใหรซงเขาใจมากขน อนจะมผลตอเนอง เขาใจเรองกฎแหงกรรม วฏฏะสงสาร วญญาณมจรงหรอไม

สดทาย ศกษาเรองผลพลอยไดจากการฝกสมาธดวย อนจะเปนการเพมพนความรอกแนวหนง ซงทานสามารถพสจนไดดวยการทดลองปฏบต

หนงสอนไมใชเปนเพยงทฤษฎ แตเปนหนงสอภาคปฏบตททกคนสามารถปฏบตไดดดวยตนเอง โดยปราศจากอนตราย เพราะเขยนดวยภาษางายๆเปนไปตามขนตอนของการปฏบตตลอดเลม จงหวงวา หนงสอนจะชวยใหทานฝกจตใหสงบไดอยางแทจรง

หลกก�รอ�นหนงสอเลมน

ขอใหอานตลอดตามลำาดบใหจบเลมเทยวหนงกอนแลวจงอานอกเทยวจนเขาใจความหมายของแตละขนตอนเพอเปนแผนทประกอบการเดนทาง ใหร วาทใดมหลมมบออนอาจจะทำาใหเกดอนตรายได แลวปฏบตตามลำาดบ ไมกระโดดขามขนตอน กจะไดปฏบตดำาเนนไปดวยด

ตกเตอนตน

ตนเตอนตน ของตนใหพนผด

ตนเตอนจตตนได ใครจะเหมอน

ตนเตอนตนไมได ใครจะเตอน

ตนแชเชอน เตอนตนใหพนภย

สลดความชวได เปนผล

ประกอบชอบแกตน แนวไว

ใจบรสทธปราศมล ทนโทษ

ดงฟอกผาขาวให เพอยอม สสวย

(ของเกา)

จากสภาษตและคำาพงเพยของไทย

หนา 1

หยดพจารณา

ดวนตดสนใจ โงเขลาเบาปญญา

ไมเอาอะไรเสยเลย เกดมาไรคา

…………………………………………

เชอมนตวเองมากเกนไปเกดอตรายดมนถอตน

จะมองไมเหนความคดเหนคนอน

ทำาใหเกดชองวางไดงาย

…………………………………………..

ศรทธาแกกลาจดเกนไปโดยไมใชสตปญญาพจารณา

จะลมหลงเชออยางงมงายไรเหตผล ทำาใหเสยการได

………………………………………….

ขอเชญทานหยดพจารณากบเรา แลวเดนไปส

“ท�งสงบ ”

หนา 2

ทานเครยดมาทงวน มาพกผอนกบทางสงบสกวนละ 10 นาท

พจารณากอนนอน

กอนหลบ กอนนอน ใหกราบบนหมอน 5 ครง

ดวยกราบระลกถง พระพทธ 1 พระธรรม 1

พระสงฆ 1 บดามารดา 1 ครอปชฌายอาจารยและผม

พระคณทกๆทาน 1

แลวรวมจตนงสงบครหนง นกพจารณาทบทวน

ยอนหลงตงแตเชาถงกอนนอนวา ทานทำาผดศลขอไหน

บาง และบำาเพญตนใหเปนประโยชนตอสวนรวมหรอยง

ขอใหทานพจารณาทบทวนแลวปรบปรงตนเอง

สทางดสมกบทเขาเรยกมนษยวา สตวประเสรฐ“ ”

หนา 3

ภ�คโลกยวสย เพอฆราวาส สามญชน ทยงอยในโลกยะ

และเปนพนฐานของการฝกจตใหสงขน

วธฝกสมาธนเปนวธงายๆ ทไมเรนลบซบซอน

เปนวธทเหมาะกบทกเพศ ทกวย

ชวยรกษาใหรางกาย และจตใจมสขภาพพลานามยด

เพยงแตทาน

“ ศรทธ�เชอมน จรงใจ หมนฝกฝนตน ”

การฝกสมาธนไดประโยชนทงการพฒนารางกาย

และพฒนาจตใจดงตอไปน

หนา 4

ประโยชนจากสมาธเพอพฒนารางกาย

โครงสรางอวยวะสวนตางๆของรางกายคนเรานน พอจะแบงเปนกลมใหญๆ คอเสนประสาท กลามเนอ และกระดก

อวยวะเหลานแบงวงจรการทำางานหลกๆ ดงน

1. การหายใจและการยอยอาหาร เพอดดซมไป หลอเลยงสวนตางๆของรางกาย

2.การโคจรหมนเวยนของมวลสาร ทถกดดซม เขาไปในรางกาย

3.การขบถายของเสยทรางกายไมตองการออกไป

การทำางานของรางกายเรานน ไมวาจะคดคำานงหรอเคลอนไหวกตองสนเปลองอาหารทกนเขาไปและเผาผลาญอากาศด คอออกซเจนใหเกดพลงงาน

การทเราตองกนอาหารเพอยอย และดดซมไปหลอเลยงสวนตางๆของรางกายนน แมเราไมกนอาหารหลายวนหรออดนำาเปนวน เรายงมชวตอยได

หนา 5

แตถาเราอดกลนไมหายใจ ไมถง 10 นาท เรากตองตาย

คนเรานน ตงแตเกดมารองอแวๆ กตองการลมหายใจ จะเหนไดวาคนเราเมอเรมมชวตตงแตอยในครรภมารดาจนคลอดออกมา กตองการอากาศหลอเลยง รางกาย แสดงวามนษย สตวหรอสงมชวตตราบเทาทยงมชวตอยกจำาเปนตองการลมหายใจ ถาขาดลมหายใจกไมมชวตอย แมลมหายใจเขาไปหลอเลยงรางกายไมเพยงพอ รางกายของคน สตวและพช กจะเกดอาการเจบปวยหรอไมเจรญเตบโตตามปรกต

ดงนน ลมหายใจจงมความสำาคญ มคามหาศาลเปนสงจำาเปนสำาหรบสงมชวตอยางยง ถาเราฝกใหรางกายเรามการหายใจดด อากาศดเขาไปหลอเลยง รางกายอยางเตมทสมบรณ และฝกหดใหอวยวะภายในมการบบรดผลกดนใหเลอดทตกคางอยในสวนตางๆใหมการหมนเวยนดขน กจะผลกดนถายเท

อากาศเสยออกมามากดวย การหายใจนกจะไดใชเปนประโยชนในการฝกสมาธตอไป

หนา 6

ประโยชนจ�กสม�ธเพอพฒน�ร�งก�ยมม�กม�ย เชน

1. คลายความตงเครยดของประสาท

การฝกสมาธเปนการฝกใหจตใจสงบระงบจากความวตก กงวล ทำาจตใจใหเปนหนง ตงมนมสตไมคดฟงซาน จตใจละจากความพยาบาทอาฆาตมาดราย เมอนน รางกายเรากจะแขงแรงไมเจบปวย

สมองและประสาทสวนตางๆกไดรบการพกผอน จากความสงบนน คลายความตงเครยดจากการทตองทำา งานหนกอยตลอดเวลา หวใจกไมตองสบฉดโลหตมาก เปนการใหโอกาสแกอวยวะทสำาคญเหลา นไดพกฟ นบางและยดอายการทำางานตอไปไดนาน ไมเสอมสลายกอนอายขยของการเปนคนทเกดมาใชกรรม ทำาใหไมเปนโรคปวดหวขางเดยว มนศรษะ โรคประสาท โรคนอน

ไมหลบ โรคหดหอบ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสงโรคกระเพาะอาหาร โรคปวดทองเพราะประสาทเครยดโรคทองผก เปนตน

หนา 7

2. มสตสมปชญญะ คอเมอฝกสมาธแลว จะทำาใหมอารมณ เยอกเยนสขม มสตกำากบใหรสกตวอยตลอดเวลา การปฏบตงาน มความรบผดชอบตอการงานสง สามารถแกปญหาการงานและปญหาชวตไดอยางถกวธ เปนการปองกนไมใหเกดความผดพลาดเสยหายตองาน จงทำาใหเปนคนทมประสทธภาพในการทำางาน

ขณะเดยวกน ไมเปนคนเผอเรอ เหมอลอย สตเลอนไหลไมอยกบตว เปนการพฒนาบคลกภาพของคนใหมจตใจสบาย สงบ เปนปรกตสข หนาตาผองใส มความสงางาม นาคบหาสมาคม

3.มจตใจทเขมแขงหนกแนนไมลงเลสงสย

คอ สามารถสงบจากความคดทฟงซานดวยความคดทเปนหนงทจะวเคราะหพจารณาความเหมาะสมของงาน ทำาใหมเปาหมายทแนนอนจงเกดความมงมนเพยรพยายามทจะทำางานใหสำาเรจอยางแนวแน ดวยความวองไว กระฉบกระเฉง และเมอพบปะปญหาเฉพาะหนา กสามารถมสตยงคดดวยอาการทไมตนตระหนกตกใจ จงทำาใหสามารถแกไขเหตการณคบขนจากรายใหเปนดได

หนา 8

ประโยชนของสม�ธเพอพฒน�จตใจ

การเกดเปนคนนนเปน ทกข ความทกขเกดขน โดยไมเวนกบ“ ”คนรวยหรอคนจน คนมยศฐาบรรดาศกด หรอชนชนกรรมาชพ ดงนน จงจำาเปนทจะตองหา ทางสงบ มาเปนโอสถระงบและรกษาตนใหพน ทกข “ ” “ ”

“ ความทกข เกดขนเพราะคนเราไมมคำาวา พอ อนการพอนนจะเกด” “ ”ขนตอเมอคนๆ นนรจกวางตวไวในทาง สายกลาง แตจตใจคนเรานนสวน“ ”มากจะเตมไปดวยความยดถออยางตาบอด ในความทะยาน อยากไดอยางเหนแกตว จงยากทจะเกดคำาวา พอ “ ”

คำาวา พอ จะเกดขนตอเมอคนเรารจก หยด ทานจะคนพบสจจะ“ ” “ ”แหงความจรง รจกควบคมอารมณ ขดเกลาความคดใหใสสะอาด ไมใหอจฉารษยา พยาบาท และอยากไดของคนอน ความโลภ ความโกรธ ความหลง ยอมลดละคอยๆ เบาบาง ทานยอมมความสขบนรากฐานของการทรจก พอกน “พอใช พออย ”

หนา 9

แตการหยดของคนเรานนยากมาก นอกเสยจากทานไดควบคมจตใหสงบระงบไมกระวนกระวาย จตเปนสมาธ ทานจงจะมการ หยด แลวทานกจะ“ ”พบ ทางสงบ สงผลใหทานเกดปญญาสงวรเหน เมตตา กรณา มทตา “ ”อเบกขา เปนการลดละกเลส และคำาจนเพอนมนษยชาตดวยกน

โลกทกวนนถาทกคนมเมตตา กรณา มทตา อเบกขาแลว ยอมสามารถควบคมอารมณแหงโลภ โกรธ หลง ไดอยางแนนอน

สงคมปจจบนเร�ส�ม�รถแบงไดเปนสองส�ย

ส�ยหนง โลกยะ มตวโกรธเปนกเลสทรายทสด ถาทานเผลอสตเมอใด โกรธงาย โมโหรายมาก เทาใดแลว ทานยงจะมโอกาสเปนพวกของปศาจ ซงเปนฝายอธรรมมากขน และยงเดนเขาใกลปากเหวทจะตกสหวงนรกอนมดมนไรสตทมองเหนธรรมแหงการทำาความดหรอยบยงใจในการกระทำาความชว ตวโกรธกจะบนดาลใหกอกรรมชวไดนานาประการ สายนจง

หนา 10

จำาเปนตองการการฝกสมาธใหมสตรสกตวอยเสมอ ทจะควบคมอารมณโกรธไมใหเกดขน

ส�ยสอง โลกตระ มตวหลงเปนกเลสทสำาคญโดยเฉพาะอยางยงหลงยดในภพ ในชาตสกล ลาภ ยศ ตฉนนนทา สรรเสรญ พยาบาท กามฉนทะ และในการตดกเลสนกตองมสมาธเปนพนฐานเชนกน คอเมอจตพบทางสงบแลว จงใชชวงเวลาสงบ ซงเปรยบเสมอนกเลสทเปนคลนลมในทะเลแหง ความคดของเรานนนงสงบไปชวขณะหนงจะเกดภาวะผวนำาทะเลนงเรยบเงยบสงบคลายแผนกระจกเงาพรอมทจะสะทอนความจรงแหงสจจะ ได กจะใชบทปลงอสภะปลงสงขารจนรแจงเหนจรงตามกฎแหงอนจจง ทกขง อนตตา และทกขของการเกด แก เจบ ตาย เหนภยแหงวฎฏะสงสาร เมอนน ทานกจะเดนทางสมรรคผล นพพาน

ทงโลกยะ และโลกตระนน มาดแมนผใดเคยลมรสทางสงบแลว ทานจะพบวาแมเงนลานกจะหาซอทางสงบไมได เพราะทางสงบคอความสขสดยอดทตองปฏบตดวยการควบคมจต ใหเปนสมาธจงจะไดประสบ

หนา 11

ดวยตนเอง และทางสงบเทานน ทจะชวยยกระดบจตของทานใหสงขนพนจากการเกาะกนของตว โลภ โกรธ หลง และเปนการซอมสรางใหรางกายมสขภาพแขงแรงดวย

ดงนน จงขอเชญทานทมงหาความสขอนแทจรง เดนทางไปกบเราไปสทางสงบ ณ บดน

วธทจะปฏบตตอไปน เปนวธทง�ยทสดซงท�นเพยงแตอ�นหนงสอออก และปฏบตต�มกจะไดผลแนนอน

ซงไมมอนตรายหรอผลรายกบผปฏบตแตอยางไร

หนา 12

คำ�บช�พระรตนตรย

กอนก�รปฏบตกรรมฐ�น

พทธบชา ธรรมบชา สงฆบชา ปฏปตตบชายะ

อะระหง สมมาสมพทโธ ภะคะวา

พระผมพระภาคเจาเปนพระอรหนต บรสทธหมดจดจากกเลสเครองเศราหมองทงหลาย ไดตรสรถกถวนดแลว

อเมห สกกาเรห ตง ภะคะวนตง อะภปชะยาม ขาพเจาขอบชา ซงพระผมพระภาคเจานน ดวยเครองสกการะเหลาน

(กราบหนงครง)

สวากขาโต ภะคะวะตา ธมโม

พระธรรมคอศาสนา อนพระผมพระภาคเจาแสดงไวดแลว

อเมห สกกาเรห ตง ธมมงอะภปชะยาม

หนา 13

ขาพเจาขอบชา ซงพระธรรมเจานนดวยเครองสกการะเหลาน

(กราบหนงครง)

สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ

หมพระสงฆผเชอฟงคำาสงสอนของพระผมพระภาคเจาปฏบตดแลว

อเมห สกกาเรห ตง สงฆง อะภปชะยาม ขาพเจาขอบชา ซงหม พระสงฆเจานนดวยเครองสกการะเหลาน (กราบหนงครง)

นะโมตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

นะโมตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

นะโมตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

หนา 14

ศลเบองตนทตองจดจำ�

ก�ยกรรม 3 คอ

1. หามฆาคนหรอสตวดวยมอของตนเอง หรอสงคนอนฆา

2. หามทำาการลกทรพยดวยมอของตนเอง หรอ สงคนอนลกทรพยแทนตน

3. หามทำาชดวยคเมยคผวเขา

วจกรรม 4 คอ

1. หามกลาวคำาเทจ

2.หามกลาวคำาเพอเจอ

3.หามกลาวคำานนทา

4.หามกลาวคำาหยาบชา

มโนกรรม 3 คอ

1.หามมจตอจฉารษยาเมอเหนผอนไดดกวาตน

2.หามมใจพยาบาท อาฆาต เบยดเบยน ผอน

3.หามเหนคนอนเปนคนไมดทงหมด

หนา 15

( กรรมทง 10 อยางน คอศลเบองตนอนเปนขอเตอนสตไมใหกระทำาในสงทไมดทงหลายทงกาย วาจา และใจควรแกการสงวรของมนษยชาตทกขณะจตผมศลหรอรบศลแลว ตองไมพยายามละเมดและเมอทำาผดศลแลวจะตองรจกสำานกผด เกดความละอายเกรงกลวตอบาป มความอดทนเพยรพยายามทจะใชสตพจารณารเทาทนกเลส ไมใหกระทำากรรมชวรายเหลาน และไมคอยจบผดผอน เพอเปนการชำาระลางใหมนษยผนนสะอาดและบรสทธทงกาย วาจา และใจ ปราศจากมลทนอนเปนอปสรรคกดขวางกนจต ในการเจรญสมาธเพอยกระดบจตใหสงขน

เนองจาก การสำารวมในศล คอการสำารวมกาย วาจา ใจ ใหงดเวนจากการคกคะนอง คดฟงซาน และจตใจวาวน จงเกดความสงบเปนพนฐานเบองตนดงทวา

“ ศลทบคคลรกษาดแลว ยอมเปนรากฐานทดของการปฏบตสมาธ ” )

หมายเหต ในวงเลบไมตองสวด

หนา 16

คำ�ขอขม�โทษตอพระรตนตรย

กายกรรม 3 วจกรรม 4 มโนกรรม 3 กรรมทง 10 อยางน

กรรมอนหนงอนใดทขาพเจาอาจจะไดมความสบประมาทพลาดพลง ตอหนากด ลบหลงกด ตอพระรตนตรย ทง กาย วาจา และใจ

ขอพระรตนตรยจงอโหสกรรมนนใหแกขาพเจาดวยเทอญฯ

พทธง วนทาม ภนเต (กราบ)

ธมมง วนทาม ภนเต (กราบ)

สงฆง วนทาม ภนเต (กราบ)

พทธง สะระณง คจฉาม

ธมมง สะระณง คจฉาม

สงฆง สะระณง คจฉาม

ทตยมป พทธง สะระณง คจฉาม

ทตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม

ทตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม

หนา 17

ตะตยมป พทธง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม

อกาสะ อกาสะ ขาพเจาจะขอถอสตยรบศลตอองคพระโพธญาณ จะขอรบเอาพระสมาธมาเปนธงชย จะระลกถงพระพายมาเปนอารมณ กายอยางหนง วาจาอยางหนง มโนอยางหนง จะไมใหเปนกรรมแกสตวและมนษยทงหลาย ดวยขาพเจาจะไมนยมไปดวยมตรและคถ สมผสถกตองรปเสยงกลนรสโภชนาหาร นำาฉนและนำาใช พระใหพจารณาเปนของปฏกลเปอยเนาไปทงสน เครองไมจรงน เปนของพระยามจจราชทไดหลอหลอมรปนมาตงแตอเนกชาต รปนแตกดบไป จะขอวางซากอสภะนไวเหนอพนพระปฐพ สวนนามธรรมของพระน ขอใหแมพระธรณจงมาชวยแบกหามอดหนนคำาจนขามสงองคพระพาย จะเสดจเขาไปในโลกใหญ ขอใหเปนสขอยในหองพระนพพาน นพพานะปจจะโยโหต

หนา 18

บทแผเมตต� หมสตวทวทง พรหมโลก เทวโลก มนษยโลก นรกโลก และทวทกอบายภมทกรปทกนามจงเปนสขเปนสขเถด อยาไดมเวรซงกนและกนเลย

ขอใหทกรปทกนามจงมแตความ สขกาย สขใจ อยาไดมความทกขกายทกขใจเลย

ขอใหทกรปทกนามจงมแตความสบายกาย สบายใจ รกษาตนใหพนจากทกขภยพบตทงหลายนนเทอญฯ

(ขอใหภาวนาสมำาเสมอ ทกโอกาสทอำานวย จนฝงแนนตดใจประทบอยในความทรงจำาเกดความเคยชนจนเปนนสย ฝกจนรสกวา แมไมไดภาวนา ใจกยงแผเมตตาอย จะทำาใหทานพนจากจตใจพยาบาทอาฆาต มแตนสยทออนโยน มจตใจโอบออมอาร มใจกวาง ไมเหนแกตว ไปไหนกจะมแตคนเอนดและเมตตา ทงสงศกดสทธกปราณชวยคมครองภยดวย)

หนา 20

มอบตวเปนศษยทานทสนใจในการเรยนกรรมฐานนน ควรทจะมอบตวเปนศษยแดครอาจารยผอบรม ในการมอบตวนไมตองการอามสบชา คอลาภสกการะแมแต ดอกไม ธป เทยน และสงของทงปวง ขอเพยงแตทานตงจตแนวแนดวยใจจรง ทมศรทธาตอแนวทางตามหนงสอน

(ตงใจใหด) ระลกถงสมเดจพระพฒาจารย(โต) พรหมรงส

พนมมอสวดมนตไหวพระกอนแลว นอมนำา จตใจกลาวเปนวาจาตอหนาพระพทธรปดงน

“ พนมนวตางธปเทยนเหนอเศยรน

นอมศรษะอญชลแทนบวขาว

ใตแสงธรรมลำาพสทธผดผองพราว

ประนมกรจรดเกลาภาวนา

ขอถวายกายใจไวเปนศษย

ยดพระพทธดวยจตศรทธากลา

หนา 21

ยดพระธรรมคำาสอนชมรรคา

ปฏปทาพระสงฆผสงทาง

ขอใหครอบรมบมนสย

นำาศษยใหรคดทำาจตวาง

ลดกเลสภายในใหเบาบาง

ใจสวางทางสงบพบนพพาน ”

การมอบตวน มประโยชนในการปฏบตจตเรยนกรรมฐานคอ

1. เกดความเชอมนตวเองมากขนทมครอาจารยเปนทพงทางใจ และปราศจากความลงเลสงสยในการเรยนกรรมฐาน

2. ลดความยดมนถอตน เพอมใหเปนคนดอดาน จะไดสงบกาย สงบใจ พรอมทจะรบคำาบรรยายของครอาจารยดวยความเคารพยำาเกรงเปนการเพมความศรทธา

3. สายสมพนธแหงธรรมน ครอาจารยยอมสงเคราะหใหทานแจงในอรยมรรคอรยผล ตามควรแกอธยาศย และปกปองคมครองใหพนจากภยอนตรายทงปวง

หนา 22

บทอธษฐ�นกอนปฏบตฝกสม�ธขอนอมระลกถงพระคณของสมเดจพระพฒาจารย(โต) พรหมรงส ( ดวยคาถา ธมมงอรณง ) ผประพนธพระคาถาอาราธนาบารม คณพระศรรตนตรยบทน

พทธงบงข�งซ�ย ธมมงบงข�งขว�

สงฆงบงก�ย� อรหนตบงเกศ�

อะหงพทโธ ธ�มะนะโม

พทธ�ยะ นะมะพะทะ

มะอะ อ ออะมะ

อะมะอะ ส�ธฯ

ขอบารมคณพระศรรตนตรย คณบดามารดา คณครอปชฌายอาจารยและผมพระคณทกทาน เจาท เจาทาง เจาเขาเจาปา เจาเรอน และสงศกดสทธ โปรดชวยคมครองใหตวขาพเจาพนจากภยพบตอนตรายทงปวง และโปรดสงเสรมใหสตปญญาของขาพเจาเจรญยงๆขน

หนา 23

(แลวแผเมตตาตามบทแผเมตตาหลงบทสวดมนต)

(ระหวางกลาวคำาอธษฐานคาถาบทน ขอใหจนตนาการ นอมนำา จตใจไปตามความหมายของบทคาถาคอ

ไดเหน บารมพระพทธกำาลงเขาบงขางซาย ของรางกาย

บารมพระธรรมกำาลงเขาบงขางขวาของรางกาย

บารมพระสงฆกำาลงครอบคลมบงทงรางกายตงแตศรษะจรดทวทงรางกายของเราลงมา

บารมพระอรหนตบงเกศาอยทผมเรา

จากนนระลกถงพระพทธเจา 5 พระองค

ธาต ดน นำา ลม ไฟ บงหนา บงหลง)

คาถาบทน ยงเหมาะกบการใชทกวนกอนออกจากบานกอนเดนทาง และภาวนาไปจนเกดความเคยชน กจะฝงแนนในใจ

หนา 24

บทแผเมตต�หลงจ�กฝกปฏบตสม�ธจตแลว

ในขณะจต นง จตใจของผปฏบตจะไมมอคตจตใจเกดกศล ดงนน “ ”หลงจากการปฏบตจตแลว ควรกลาวอธษฐานดงน

“ ดวยกศลผลบญ ทขาพเจาไดทำาจตสงบไปชวขณะหนงน

ขอถวายกศลนแดองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาทกๆพระองค พระปจเจกโพธเจาทกๆพระองค พระอรหนตทกๆพระองค พระโพธสตวทกๆพระองค เทพ พรหม ผสำาเรจทกทาน บดามารดา ครอปชฌายอาจารย ญาตมตร เพอนสาราสตวนอยใหญ เจากรรมนายเวร

ขอบารมสงศกดสทธในสากลโลก จงชวยปกปองคมครองมวลมนษยทงโลกใหรอดพนจากภยพบตทงหลาย ผลรายทจะเกดแกประเทศไทย จงกลายเปนผลด

และโปรดแผพลงจต แผบารม ชวยใหขาพเจาเกดปญญาเหนธรรมดวยเทอญ ”

หนา 25

ขอควรปฏบตกอนปฏบตฝกสม�ธ ขอความตอไปนเปนสงสำาคญททาน ตองจำาและปฏบตในระหวางการปฏบตเดนสทางสงบ และจะชนะกเลสเบองตนดวยความเพยร และความอดทน

1) ตองนอนใหเพยงพอ คอรางกายตองไดรบการพกผอนพอสมควร แตไมนอนมากเกนไป เมอตนแลว ไมควรนอนตออกโดยเฉพาะอยางยง ไมควรนอนกลางวน เพราะการนอนมากจะทำาใหเกดอาการเคลบเคลมงวงเหงาหาวนอนอยตลอด ไมมเรยวแรง

2) พยายามหาโอกาส อาบนำา หรอ เชคตวชำาระรางกาย เพอใหรางกายสะอาด จะชวยเสรมใหจตใจสดชน

3) หาเครองแตงตวและสถานททเหมาะสม ถาเปนไปไดควรหาเครองแตงกายสขาวทไมคบแคบไว

หนา 26

ใสในระหวางปฏบตจต เพอใหหายใจสะดวก เลอดลมเดนหมนเวยนไดคลอง

และหาสถานททเหมาะสมแกการฝกจต คอเรยบงาย เงยบ อากาศถายเทสะดวก รมเยนพอสมควร

สองประการน เปนการชวยสนบสนน ใหจตใจสะอาดสบายตา สงบไดสมาธเรว

4) ขอควรระวงเกยวกบการรบประทานอาหาร

4.1 หลงจากรบประทานอาหาร แลวตองรอใหผานพนไปครงชวโมง เปนอยางนอยจงจะนงสมาธได มฉะนนแลวจะทำาใหทานเปนโรคกระเพาะอาหาร เพราะหลงจากรบประทานอาหารแลว เลอดจะนำาธาตไฟมารวมกลมทกระเพาะอาหาร มากขนเพอยอยอาหาร ในเวลาเดยวกน ถาเราเขานงฝกสมาธ เลอดจะถกดงขนเลยงสมองมากขนทนททเราใชความคด จงทำาใหทงกระเพาะอาหาร

ขาดธาตไฟยอยอาหาร จะทำาใหอาหารไมยอยหรอยอยไดไมด จงเปนโรคกระเพาะไดงาย

หนา 27

ขณะเดยวกน สมองกขาดเลอดมาหลอเลยง จงเกดอาการงวงเหงาหาวนอน นงไมไดสต จตไมสงบ

4.2 ควรทจะมเวลา รบประทาน อาหารทแนนอน และรบประทานอาหารพอสมควร

บางทานรบประทานอาหารเดยว 3 มอ เดยว 2 มอ เดยว 1 มอ จะเปนโรคกระเพาะอาหารไดงาย ควรทจะรบประทานเปนทแนนอนวา จะรบประทานวนละกมอและควรจะตองรบประทานใหตรงตามเวลาทกวนดวย โดยเฉพาะสมณเพศแลวปวยเปนโรคกระเพาะอาหารมาก อาการหนกถงขนเขาโรงพยาบาลและเสยชวตได

เพราะวา " เมอถงเวลารบประทานอาหาร อวยวะภายในกจะทำาการสงนำายอย นำาด และกรดในกระเพาะอาหารกจะรวมตวกนเพอยอยอาหาร ถาไมมอาหาร นำายอยนำากรดเหลานน กจะยอยเนอหนงของกระเพาะอาหารและลำาไสถงขนทะลได

อนง ควรทจะรบประทานอาหารพอเหมาะ เพอใหรางกายโปรงสบายเพราะถามากไป กจะทำาใหแนนอดอด งวงนอน นอยไปกทำาใหหวงายจตใจฟงซาน

หนา 28

4.3 สำาหรบทานทมงหวงโลกตระควรทจะงดเวนหรอหลกเลยงอาหารบางประเภท

ควรงดเวนอาหารรสจดทงหลาย ทจะกระตนกามตณหา จำาพวกพรก ผกกยชาน และดอก (ไมกวาด) กระเทยม หวหอม และรบประทานอาหารเนอสตวใหนอยลง แตกควรจะรบประทานอาหารโปรตนพวกถว ถวเหลองเพมเตม ถาเปนไปได ควรรบประทานอาหารมงสวรตกจะด

4.4 ควรงดเวนสงเสพตดและมนเมา ตงแตยาเสพตดทงหลายจนเหลา บหรหมากพล ยานดถ ตลอดจนชา กาแฟทจะทำาใหเกดความรสกวา ขาดเสยมไดเมอนกอยากขนมา เพราะจะทำาใหเกดความหงดหงดอารมณเสย

5) ขอใหทานดมนำา 1 แกว กอนเวลาปฏบตจตและหลงออกจากสมาธอก 1 แกว เพอเสรมใหรางกายสดชน นำานนควรทจะเปนนำาอนหรอนำาสะอาดทไมมความเยนดวย เชน ไมควรแชเยน หรอ ใสนำาแขง

หนา 29

6) รกษาความสนใจไวใหดดวยการปฏบตจตใหสมำาเสมอทกๆวน และเปนเวลาเดยวกนไดยงด ตองไมมการนดกบใครทงกอนและหลงเวลาทจะฝกปฏบตจต เพราะจะทำาใหเราเกดความกงวล

7) ถาจตรบเรง " อยาก " ไดแลวทานจะไมได เพราะตว อยาก คอ“ “กเลสททำาใหประสาทตนเตนเครยด เปนการบบรดใหประสาท มนชา ไมทำางานอยางทเราหวงได

* ขอใหทานวางตวเปนกลางในการปฏบต ดวยการประคองความเพยรไมใหหยอนเกนไป และไมตงเกนไป เดนไปเรอยๆ คอยเปนคอยไปดวยความอดทนไมทอแท

* ถานงแลวรสกเวยนหว ดวยสาเหตใดกตาม มอาการปวดเสยวหวใจ หายใจเหนอย ปลายมอปลายเทา เยน ซด มเหงอเยนๆ ซมออกมานน คงจะมเหตจากการทเลอดขนไปหลอเลยงสมองนอย อาจจะเปนเหตใหเปนลมหมดสตได

หนา 30

ทานไมตองตกใจ ขอใหคอยๆถอนออกจากการฝกสมาธแลวนอนราบกบพนทำาใจใหสบาย ปลอยใหเลอดเขาไปหลอเลยงสมองสกคร นอนนานประมาณ 5 นาท รางกายกจะหายเปนปรกต

8) วธการถอนออกจากการปฏบตจตทกครง

ขอใหคอยๆ คลายออกจากสมาธ ดวยการหายใจตามปรกตชาๆ 10 ครง แลวถอนหายใจลกๆ ชาๆ ตามแบบการฝกลมปราณ (หนา 79 ) สก 10 ครง ใหโลงอก และตนจากภวงคแลวคอยๆขยบรางกายใหเคลอนไหวเลกนอย ถอนฝามอทซอนกนอยนนออกแลวมาวางบนหวเขา ลมตาขนเลกนอย มองลาดตำาใกลตวใชฝามอทงสองขางคลง เบาๆ ชาๆ ทตาสกครแลวจงลมตาขนเตมท และถฝามออกครงจนรอนแลวนวดคลงตงแตขมบ ทายทอยลงมาตนคอ ไหล แขน หนาอก หนาทอง เอว หลง ตนขา แลวจงคอยๆยดขาออกกระดกปลายเทาใหยดออกพกหนงจนรสกหายจากอาการชาแขงกระดางหนา 31

ปรบเชนน จนจตใจและรางกายคนสสภาพปรกต รบรสงแวดลอมเตมทแลวจงลกขนจากทนง

แมจะมคนรบดวนมาเรยก กขอใหทานใจเยนๆ คอยๆ ขานรบ คอยๆ คลายออกจากสมาธเพอใหพนจากการสะดงหวาดกลว อนเปนเหตใหสะเทอนกายทพย

เมอถอนออกจากการปฏบตสมาธแลว ไมใหรบถอดเสอผงลมหรอรบไปลางหนาอาบนำา เพอปองกนไมใหเปนหวด เพราะขณะทนงฝกสมาธจนจตสงบธาตทง 4 เสมออยนน ตอมเหงอและรขมขนทวรางกายจะเปดกวางกวาปรกตเพอขบเหงอ เมอออกจากสมาธแลว เชคเหงอใหแหงและรอจนกวา รางกาย ปรบอณหภมใหเสมอกบอากาศแวดลอมกอน จงควรจะไปลางหนาอาบนำาได

9) เดนจงกรมหลงจากฝกปฏบตสมาธแลวทกครง ขอใหทานเดนจงกรมอยางนอย 15 นาท เพอ

หนา 32

เปนการบรหารรางกายใหเลอดลมทคง คางตาม เอนตามขอเดนสะดวกโดยเฉพาะอยางยงขาจะไดไมเสยสขภาพดวย

10) บชาและนอมระลกถงพระรตนตรย ตามบทสวดมนตขางตน

( หนา 12 ) เพอสงเสรมเกอกลใหผปฏบตสมาธเกดความเลอมใสศรทธาบารมพระรตนตรยทภาวนาเปนการสนบสนนเสรมพนฐานของจตไมใหหดห เกดความหนกแนน กลาหาญ เขมแขง สงบ พรอมทจะเรมตนฝกปฏบตจตตอไป

และอธษฐานตามบทกอนปฏบตฝกสมาธ

หนา 33

คำ�เตอนขณะปฏบตสม�ธ

เพอไมใหตกใจขณะปฏบตสมาธ จะตองพยายามควบคมอารมณไมใหตกใจจนเกดความกลว ถาเกดตกใจจากเหตใดๆกตาม หามลกขนจากทนงอยางเดดขาด

ถานงหลบตาอยพบเหนเปนนามธรรมคอ พวกวญญาณแลว ใหตงจตถามไปวาทานเปนใคร มาจากไหน ตองการอะไร ถาวญญาณนนมาด กจะไดรบคำาตอบ ถาวญญาณนนมารายคอมาเปนมารผจญหรอวาเปนภาพอปาทานทลวงตา หรอวาเสยงอปาทานทลวงหจากความคดจตใตสำานก หรอวานมตทนาหวาดกลวตนเตน ขอใหทานวางจตใจใหนงๆ ระลกถงพระรตนตรยครบาอาจารย และสงศกดสทธ ทำาใจดสเสอ และอทศกศลใหอโหสกรรม แลววญญาณหรอรปเหลานนกจะหายไปในทสด

หนา 34

แตถาเปนการตกใจเพราะเหตอน เชนเสยงดงหรอจตใจตกภวงค สะดงทำาใหตกใจ ใหคอยๆลมตาขน เมอพบวาเหตนนแมจะถงขนคอขาดบาดตายกตองทำาจตใจใหสบายกอนแลวคอยลกจากทได

การปรบจตหลงภาวะตกใจ ในสภาวะทจตใจสงบอยในสมาธทนงนน ทะเลแหงความนกคดของเรานน จะนงเรยบเงยบสงด ผวนำาเรยบเสมอตกอยในภวงคแหงความวางเปลา

เพยงสะดงหวาดกลวจากเหตใดกตาม เสยงดงทแทรกขนในทามกลางความเงยบนน จะทำาใหตกใจเหมอนใครเอากอนหนปาลงในนำาอนนงเงยบนน

หนยงกอนใหญ เสยงยงดง ยงจะทำาใหผวนำาแตกกระจายกระเซนแผซานเปนวงคลนออกเปนระลอกๆ มากขน จากศนยกลางทหนปาลงไป และจะสงบลงอกครงดวยการปรบจตใหสงบคนสสภาพปรกต ผวนำาทะเล แหงความคดของเรากคนสสภาพเรยบเงยบอกครง และเมอเราตกใจในระหวางฝกสมาธนน หวใจจะเตนแรงผดปรกต และปวดเสยวเปนระยะๆ หนาจะซด นวหวแมมอ

หนา 35

ทจรดชนกนนน พอเกดการตกใจกจะถกสลดออก ขอใหกดจรดชนกนใหม และคอยๆหลบตาลง ถอนหายใจลกๆ ชาๆ ประมาณ 5 ครง แลวเรมตนตงจตใจสงไปทกงกลางระหวางควใหม หายใจเขาวา พท หายใจออกวา โธ ปฏบต“ ” “ ”เชนนอยประมาณ 15 นาท หรอนานกวาน จนหวใจทเตนแรงผดปรกตนนคนเขาสภาวะปกต ความกลวกหายไป แลวจงคอยๆคลายออกจากการฝกสมาธได

ภาวะตกใจ เรยกวา กายทพยสะเทอน

ภาวะตกใจแลวลกขนวงหนจากทนง เรยกวา กายทพยถกสะเทอนถงขนแตกกระจาย

ภาวะปรบจตใหหายตกใจ เพอรกษากายทพยสะเทอน เรยกวา ปรบธาตของกายทพยทสนสะเทอนนนใหนงและคนสสภาพปรกต

อยาลมหลกการปรบจตหลงภาวะตกใจน มความสำาคญตอผทจะฝกจตมาก เพราะหลกการน จะทำาใหทานพนจากการเสยสตเพราะนงสมาธ

หนา 36

อ�ก�รของคนทปวยเพร�ะก�ยทพยสะเทอน

1 ) คนทปวยชนดเบาๆ คอหลงตกใจแลว ไมไดสมานกายทพย จะมอาการเบอหนายชวต เมอยๆ ชาๆ ไมคอยมจตใจจะทำางาน และพอตกบายกจะมอาการงวงเหงาหาวนอน มนศรษะ ปวดหวเลกนอยจนปวดหวมาก

วธรกษ�

พยายามหาเวลานงสมาธใหมากทสด โดยเฉพาะอยางยงตอนบายทงวงนอนไมควรไปนอน แตไปนงฝกสมาธปฏบตเชนน 7 วน กจะหายเปนปกต

2) คนทปวยอาการหนก อาการของคนทปวยหนกน คอ หลงตกใจแลว กายทพยทถกสะเทอนจนแตกกระจาย จะมอาการควบคมสตไมอย เชน จตใจไมอยกบเนอกบตวเหมอลอย หรอพดจาไมสมประกอบ บางขณะไรสตอยางทเรยกวา คนบานนเอง

หนา 37

วธรกษาขนตน

การพอกกายทพยเพอรกษากายทพยทถกสะเทอน ถงขนแตกกระจาย เปนวธรวมจตทแตกแยกกระจายใหสมานคนรปเดม

หาพเลยงใจเยนๆ มมหาเมตตา พดจาดๆ มาชวยควบคมใหเขาปฏบตสมาธจตเรมตนใหมดวย การเพงพระพทธรปเปนนมตดงนคอ

หาหองสะอาดปราศจากความรงรง ทฝาหองตดผาขาวหรอกระดาษขาว และตงพระพทธรปองคไมใหญนก ประมาณหนาตก 5 นวกพอ ตงสงประมาณพอด กบระดบสายตาของผทจะปฏบตฝกสมาธจต แลวแนะนำาคนไขนงในทาสมาธ ( ตามบทในการนงสมาธ ) หางจากองคพระพทธรปพอสมควร แลวใหคนไขเพงไปทพระพทธรปนนจนจำาภาพได และใหปดหนงตาลง พยายามใหนกเหนภาพ พระพทธรป นนอกจนกวาภาพพระจะชดเปนรปสมบรณแตพอภาพหายไปใหลมตาใหม

หนา 38

เพงแลวหลบตาอก ปฏบตหมนเวยนเชนนจนกวาหลบตาเหนพระพทธรป

สำาหรบคนไขทไมมสตของตวเองเลยนน ขอใหเขานงอยกบทเพงองคพระพทธรปไปเรอยๆ เมอยกพกสายตาแลวกเพงไปอก จนกวาจะจำาภาพได

จากการทหลบ ตาแลวจำาภาพพระพทธรปไดนน เรยกวา เรมมสตรสก“ตว ควบคมตวเองไดแลว เปนการรกษาขนตน”

จากนนใหฝกดวยวธพอกกายทพย

หนา 39

วธรกษาขนสง

การพอกกายทพยใหสมบรณ เมอการรกษาขนตนนนจะมความรสกวา " หลบตาจำาพระพทธรปได " แตพระพทธรปนนจะยงเลอนลางลอยอยเบองหนาแลวเรากคอยๆ สงความรสกนกคดเพงสงเขาไปทพระพทธรปเหมอนเกบรวบรวมเอาสรรพความคด สรรพกำาลงในรางกายรวมตวเปนธนพลง ยงออกจากคนธนคอ รางกายเราไปทเปา คอพระพทธรป ฝกเชนนครงแลวครงเลาภาพพระพทธรปจะคอยๆชดขนจนเหนทกสดสวนชดเหมอนเหนดวยการลมตา เพงตอไปอก

หนา 40

พระพทธรปจะคอยๆเปลงแสงสวางจนเปนวงกลมลอมรอบพระพทธรปทเราเรยกกนวาดวงจตหรอดวงแกว แรกๆตรงกลางดวงแกวยงมพระพทธรปอย เมอฝกขนไปอกชน พระพทธรปจะหายไป คงเหลอแตดวงแกวหรอดวงจตอยางเดยว และเมอเพงไปอก ดวงแกวนนกจะกลมและสวางจนเรารสกเกดความปตสงบสข

นนละ ทานหายเปนปกตแลว “ ”

ระหวางฝกนนใหหลบตาตลอด แตถาภาพพระพทธรปจบไมอยหายไป กลมตาขนมาเพงจบภาพพระพทธรปใหมอกครงแลวดำาเนนตามวธขางตนอก

( หมายเหต การฝกนจะตองไมเกรงบบประสาท ถามอาการมนชาหรอปวดขมบใหดวธการคลายความตรงเครยดในบทท3 )

วธการพอกกายทพยใหสมบรณน กคอการดงเกบรวบรวมเอามวลสาร ของอะตอมในโมเลกลซงเปนสวนละอยดทสดของสวนประกอบดวงจตทเหมอน

ดวงแกวทแตกกระจายออกไปนนมารวมตวสมานกนอก ครงพระพทธรปทเราเพงนนเปนนมตหรอศนยกลางของ

หนา 41

การเพง เมอการเพงจบนมตจน จตรวมเปนหนงกจะเกดอำานาจดงดด เหมอนแมเหลก ยงสงความนกคดเขาไปในองคพระพทธรปมากเทาใดแลวเหมอนเสรมพลงใหกบแมเหลก อำานาจแมเหลกทศนยกลาง คอ พระพทธรปจะยงเพมพลงดงดดมากขน จงเกดกำาลงทวคณ ดงดด เกบรวบรวมชนสวนอนละเอยดของดวงจต ( ดวงแกว)ทแตกซานกระจายนนรวมตวเขาเปนวงกลม (ดวงแกว) ทสมบรณ (ใหมๆ ดวงแกวอาจจะไมคอยสวางและไมคอยกลมดวย)

สดทาย อำานาจดงดดสงยงขนๆ เศษสวนตางๆของดวงแกวกจะตดแนนสมานจนไมมรอยตำาหน

หนา 42

วธพอกกายทพยน ไมใชมไวสำาหรบรกษาคนเสยสตเทานน แตยงมไวสำาหรบชวยเหลอรกษาคนทกายทพยแตก เพราะปวยเปนโรคประสาทขนาดหนกถงขนเสยสต และพวกเกจอาจารยทถกฝายตรงขามทำาลายฝงรปฝงรอย หรอวาปลอยไสยคณมาทำาลายดวยมอาการคอเหมอนคนปวยหนกใกลจะตาย ออนเพลยและหายใจตดขด ขอใหเขาระลกถงครบาอาจารยทนท และขอนำาพระพทธมนตหนาหงพระนำามาอาบและดมจากนนอาการจะคอยยงชว แลวใหรบปฏบตตามวธพอกกายทพยน เขากจะพนจากการเสยสต หรอวายชนมกอนอายขยไดอยางด

หนา 43

เวล�ทเหม�ะสมกบก�รฝกสม�ธ สำาหรบทานทเรมฝกใหมๆ ควรทจะเรมกำาหนดเวลาตงแต 5 นาท เปนจดเรมตนและคอยๆเพมขนเปน 10 , 20 และ 30 นาท เปนเวลาทเหมาะสมทสด ไมควรฝกใหมากกวาน เพราะจตยงไมคนเคย จะทำาใหเกดความอดอดและปวดเมอยไดงายตองคอยเปนคอยไปเหมอนดดไม ใหคอยๆดด จะไดผลในไมชา

ถารบดวนหกโหมจะดดไมได พาลจะพาใหเสย คอทำาใหไมหก เหมอนจตทถกดดเชนกน สำาหรบผฝกจนเกดความชำานาญแลวจะนงเขาฌานเปนเวลาหลายๆชวโมงกไดตามแตกำาลงจะศรทธาและเวลาจะอำานวยให เวลาทเหมาะสมแกการปฏบตจตในวนหนงคอ ตอนเชา หลงจากตนนอนชำาระรางกายแลว สวนสมณเพศควรจะปฏบตหลงจากทำาวตรเชา(ต 4 )แลวสำาหรบ

หนา 44

ทานทตองออกทำางานนน ควรกำาหนดเวลาแตนอยหรอเปนเวลาทไมขดกบเวลาทจะตองออกงาน จะไดไมเกดความกงวล เหตทวาตอนเชาดนน เพราะวา เวลากลางคนนอนเตมทแลว เชาตนขนมายอมมจตใจสดชน ไมออนเพลย จงเสรมใหการนงสมาธสงบและเขาทไดเรวกจะสงเสรมใหมสขภาพจตสมบรณ สำาหรบทานทมเวลาและสถานทเหมาะเชน รงอรณทรมฝงทะเล หรอ บนเขาทมองไปเหนขอบฟากวางเขาเขยว ยงถามพระอาทตยขนตอนเชาๆทมแสงออนๆหรอเปนดวงยงด จะไดเปนนมตแหงการฝกสมาธบรรยากาศทมลมโชย พดผาน ปะทะกบรางกาย จะทำาใหเยนสบาย จตใจสดชน ราเรงใจ สงเหลานยอมเปนสงสนบสนนใหจตสงบ และเปนการไดสมาธเรวยงขน แตถาคนทฝกใหมๆ ควรจะหาเสอผาหนาคมกนความหนาวเยนตอนเชามด และถานาคางลงควรจะหาหมวกใส เปนการปองกนเปนไขหวด

หนา 45 ตอนเยน ควรจะเปนเวลากอนนอน หลงจากสวดมนตไหวพระแลว หลงจากปฏบตจตแลวจะชวยใหนอนไดอยางสบาย มสต ไมกระสบกระสาย และตนไดตามกำาหนดเวลาทเราตงเปาหมายไวในใจ เวลาปฏบตจตนน ถาสามารถทำาไดวนละ 2 ครงกจะควบคมอารมณตอเนองไดดมาก เชา กสรางอารมณทดกอนทจะออกไปตอส กบการงาน

เยน กคลายความเมอยลาและนอนไดสงบ หลบสนทสำาหรบทานทมเวลาวาง ควรจะฝกวนละหลายๆครง เปนการอบรมบมนสยจตใหเกดความเคยชนใหเกดความสงบงายขนกวาทกครงทเขาฝกสมาธ

หนา 46

สำาหรบทานทมงหวงโลกตระ ควรจะฝกตลอดสมำาเสมอ มการเปลยนอรยาบถบางเมอเกดความจำาเปนเทานน เพราะเมอเปลยนอรยาบถครงหนง เหมอนตองตงตนครงหนง ในขณะตองทำากจวตรประจำาวนหรอทำางานนน กรกษาอารมณแหงการมสตสมาธเสมอกจะเปนการดมาก เพอใหอารมณสงบสบทอดตอเนองจนกระทงเขานอนกพยายามใหนอนอยางมสตดวย

หนา 47

ฝกสมาธดวยอรยาบถทเหมาะสมกบทาน วธฝกสมาธใหจตสงบ โดยเฉพาะอยางยงอานาปานสตทมงในการฝก ดวยลมหายใจนมจดเดนและคณวเศษยอดเยยมสบทอดมานานแลว ดวยวธนสามารถปองกนและรกษาโรคภยไขเจบทงกายและใจ เปนการเสรมสรางใหรางกายมสขภาพแขงแรง โดยเนนหนกในการฝกลมหายใจเขาออก ในการฝกหายใจเขาออกใหจตสงบน มอยหลายอรยาบถตางๆ กน โดยปรกตการออกกำาลงบรหารรางกายและการฝกหายใจเขาออกใหเกดสมาธมอรยาบถหลกอย 4 อยาง วธแรก เดน กคอการบรหารทอนลางของรางกายระหวางเดนนน “ ”จตใจยอมเคลอนไหวสนคลอน ไปกบการเคลอนไหวของรางกาย จตจงไมนงเทาทควร

หนา 48 วธทสอง หยด กคอยนอยกบท จตใจตองคอยพะวงควบคมการ“ ”ทรงตวของรางกาย และรบรสงแวดลอมมากจนจตไมคอยสงบ วธทสาม นอน กลามเนอสวนตางๆของรางกาย ไดหยอนยานคลาย“ ”จากการเหนยวรดดง เมอนอนแลว เลอดจะคงอยทสมอง เกดความงวงเหงาหาวนอน จตเคลมหลบงาย หาสตไดยาก

วธทส นง เปนทาทเหมาะสมกบการฝกจตคอ กลามเนอของ“ ”รางกายไดยดรงใหอยในทาทมนคงโดยธรรมชาต จตใจไมตองพะวงเปนหวงอยกบกายเนอมากนกจงทำาใหจตสงบนงไดเรวกวาทาอนดงนน วธฝกสมาธสวนมากจงนยมใชทานง เรยกกนทวไปวา นงสมาธ “ ” แตอยางไรกตาม ผปฏบตฝกจตกสามารถทจะเปลยนอรยาบถเมอเกดความจำาเปนจรงๆเขา จะไดเปนการฝกจตอยางตอเนอง หรอ ตามสภาพสงขารตนทจะทนอยไดในอรยาบถนนๆ

หนา 49 การฝกน ไมจำาเปนตองใชทาใดทาหนง อยางตายตว เพอปฏบตจต ควรพจารณา ทาทมนคงและสบายตามความเหมาะสมกบสงขารของตนและเลอกทาทจะชวยสนบสนนใหการปฏบตจตของเราสงบไดเรวและด พยายามอยาฝนอารมณ ฝนสงขารทจะทนอยกบทาฝกสมาธทคดวาตนชอบแตดวยความไมเหมาะสมจากเหตตางๆ จงทำาใหออกจากการปฏบตจตแลวแทนทจะสงบกาย สบายใจ กลบทำาใหเกดอารมณหงดหงดหวเสย พาลพาใหเสยสขภาพกายและจต ผมสมาธดแลว ยอมสามารถควบคมรกษาอารมณใหดอยในสมาธ ไดทกอรยาบถไมวาจะตนหรอนอน โรคประสาทเสอม ออนเพลย โรคหวใจ ควรทจะใชทานงสบกบทาเดนจงกรม และมการออกกำาลงกายเบาๆ อยางพอเหมาะสมดวย โรคกระเพาะอาหารยอยหยอนยานโรคกระเพาะอาหารเปนแผล โรคมดลกหยอนควรจะใชทานอนตะแคงขางขวา

หนา 50 โรคนอนไมหลบ ใชทานงและสลบกบทานอนและควรจะมการออกกำาลงกายอยางพอเหมาะ เพอใหประสาทคลายความตงเครยด สนบสนนใหนอนหลบไดสนท โรคปอด โรควณโรค หามหายใจแรงและหายใจกระแทก ควรหายใจแบบชาๆยาวๆ พกหายใจสกครหนง ใหอากาศทหายใจเขาไปนนหมนเวยนอย ภายในรางกายสกพกหนง แลวจงคอยๆปลอยลมหายใจออกมา วธน ปอดกจะไดทำางานนอยลงอาการเจบปวดกจะบรรเทา โรคกจะหายเรวขนกวาปรกต โรคนควรจะใชทานอนตะแคงขาง และเมอรางกายแขงแรงขน แลวกสลบกบทานงขดสมาธแบบธรรมชาตบาง แลวผสมดวยการเดนจงกรมบาง จะ

ไดทำาใหรางกายปลอดโปรง และขอหามสำาหรบโรคน คอ หามออกกำาลงกายหกโหม โรคความดนโลหตสง ควรทจะใชทานอนตะแคงขางสลบกบการเดนจงกรมการฝกปฏบตไมควรใหเหนอยเกนไป เพราะจะทำาใหความดนเพมสงขนได

หนา 51 โรคความดนโลหตตำา ควรใชทาเดนจงกรม เพอออกกำาลงกายพอเหมาะกระตนหวใจสบฉดโลหตดขน เมอเดนพอสมควรแลว สลบกบทานอนราบขนานกบพนกจะด แตทงน ตองพจารณาความเหมาะสมตามสถานการณดวย

หนา 53 1. ทานงขดสมาธชนเดยว

คอนงอกผายไหลผงศรษะตรง คางหดและกดลงเลกนอย อยในอรยาบถทไมเกรง จะไดไมเครยด เรมตนดวยนงเทาขวาทบเทาซาย มอขวาทบมอซาย(วางมอบนฝาเทา) ใหหวแมมอจรดชนกนเบาๆเพอใหเลอดทหมนเวยนนำาธาตไฟ ถายเท เดนไดสะดวก และเมอฝกสมาธปรบธาตทง 4 เสมอแลว หวแมมอทจรดชนกนนนจะดดเขาหากนคลายมกระแสแมเหลกดดกนอย ไมตองตกใจ ขอด เปนอรยาบถงายๆ และใชฝกกนทวไป นงทนไดนาน ทงยงเปนทานงทมนคงพอสมควรทไมสนคลอนงาย ขอเสย หวเขานงแนบตดกบพนเพยงขางเดยวหวเขาขางขวาไมตดพน นงใหมๆ จงรสกวารางกายเอยงขวา ทานกตองคอยๆพยงรางใหนงตรง กจะแกอปสรรคนได และนงทรงตวไดมนคงเทยบเทาทานงขดสมาธสองชน ขาขวาทพบทบบนขาซายนนเหนบชางาย

หนา 542 ทานงขดสมาธสองชน (ขดสมาธเพชร)คอนงและวางตวทกอยางเหมอนทาขดสมาธชนเดยว ตางกนเพยงแตเอาฝาเทาซายทถกทบตดอยกบพนนนสอดขนมาขดในซอกพบของเขาขวา มลกษณะโคนขาทงสองขางไขวประสานกนเปนรปหางนกนางแอนขอด หวเขาทงสองขางแนบตดกบพน สามารถนงไดตวตรงไมโยกโคลงเคลง เอนเอยง เสยการทรงตว ระหวางปฏบต เปนทานงไดมนคงไมสนคลอนขอเสย คอ ผทไมเคยฝกนงขดสมาธทานแลว เพยงเดยวเดยวทเขานงไดท กเกดอาการปวดขดขอเทาทงสองขาง และเทาทงสองขางเกดอาการเหนบชาไดงาย เปนการทรมานสรางความเจบปวดใหเกดการกงวลกบจตในขณะปฏบตสมาธมาก จะตองรบคลายออกจากการนง

หนา 55

3 ทานงขดสมาธแบบธรรมชาตคอนงและวางตวเหมอนทานงขดสมาธชนเดยวตางกนตรงทไมตองยกขาขวาขนไปพาดบนขาซาย แตพบขาขดชดลำาตว วางไวบนพนตดขาซายขอด เปนการนงแบบธรรมชาตธรรมดา สามญขาไมเมอยชาไดงายขอเสย เมอขาทงสองขางไมขดกนเลย จงทำาใหรางกายไมดงรดอยในทาทมนคง จตใจกตองพะวงทจะใชสตกำากบใหรางกายนงทรงตวใหตรง จงทำาใหเกดสมาธไดยาก

หนา 56

4 ทานงพงฝาเหยยดเทาเปนทานงทนงสบาย คอเอาหลงพงฝาบานหรอฝาหองยดตวใหตรง แลวเหยยดขาออกไปนาบตดกบพน ขากบลำาตวนงแลวเกดเปนมมฉาก มอทงสองขางซอนกนเหมอนทานงขดสมาธชนเดยวแลววางไวบนตกขอด เปนทาทเหมาะสมกบคนแก และทานททพลภาพ ไมสมประกอบ กสามารถทจะใชทานงนกำาหนดจตได

ขอเสย การนงวธนไมมหลกคำายนใหตวตรงไดด รางกายจะคอยเลอนไหลลงมาเปนทานอน ทำาใหจตตองคอยควบคมใหรางนงตรง และเปนทาทมโอกาสงวงนอนมากจงเสยสมาธไดงาย

หนา 57

5 ทานงบนเกาอ แลวทอดขาลงเหยยบพนเปนทาทนงบนมานงทมพนกพงสงพอ ประมาณทจะพงไดสบายหรออาจจะมทเทาแขน เมอนงแลวใหทอดขาลงมา เทาจะตองเหยยดลงมาตงฉากเหยยบถงพนพอด ถาเกาอสงเกนไป จะตองหามานงเลกๆมารองใหเทาเหยยบ เทาทง

สองขางกางออกเปนการชวยการทรงตวของรางกาย สวนฝามอกยงคงวางมอขวาทบมอซาย หวนวแมมอชนกนแลววางบนตก หลบตาภาวนาบรกรรมกำากบตามแบบนงขดสมาธขอด คอ เหมาะกบผทมอาการปวดขา ปวดหวเขา และคนทมรปรางใหญทไมสามารถนงขดสมาธไดขอเสย ทานทสขภาพขาไมด นงทรงตวไมดจำาเปนตองนงพงเกาอ จงทำาใหงวงนอนไดงาย ทำาใหสตคลายออกจากการมสมาธไดงาย ถาเปนไปได ควรจะพยายามนงแลวไมพงพนกเกาอ นอกเสยจากจำาเปนจรงๆ

หนา 59

6 ท�เดนจงกรม

การเดนจงกรมเปนวธฝกสมาธแบบหนง และเปนวธออกกำาลงบรหารรางกายดวย คว�มดของก�รเดนจงกรม 1. หลงจากการปฏบตจตแลว เลอดลมจะขดตามขอตามเอนตางๆ และเหนบชาทานควรจะเดนจงกรมเพอคลายเสนเอนใหเลอดลมเดนไดสะดวก ซงเปนวธออกกำาลงกายทจะระบาย และขบโรคออกไปดวย ชวยไมใหเสยสขภาพทงขาและกลามเนอสวนตางๆจะไดไมเปนอมพาตและเปนการเสรมใหสขภาพสมบรณมโรคภยไขเจบนอยดวย 2 .หลงจากรบประทานอาหารแลว ไมควรเขานงสมาธ ควรทจะเดนจงกรมอยางนอย 15-30 นาท เพอชวยใหอาหารทรบประทานเขาไปแลวนน ยอยงาย ไมใหเกดอาการอดเฟอ แนน เรอเปรยว 3 .เปนผอดทนตอการทำางาน และเดนทางไกล คอ เมอทานฝกเดนจงกรมบอยๆ สมำาเสมอ จะเกดความเคยชนจนเปนนสยเพอฝกใหหวใจไดทำางาน สบฉด

หนา 60โลหตอยางสมำาเสมอไมเปนโรคหวใจ และโรคความดนโลหตสงและตำา เปนผลใหการเดนทาง หรอ ทำางานไมเหนอยงาย และชวยลดไขมนในรางกายไมใหอวนเกนควรดวย 4. เกดความเพยร สรางความอดทนใหกบผปฏบตจต เพราะเมอนงสมาธในอรยาบถอนใดแลว อาจจะเกดอาการเมอยขบททนอยไมไดนานกควรทจะใชการเดนจงกรมภาวนาสลบกบการนงบำาเพญจต จะชวยสงบไดผลไวกวาปรกต และเมอไดสมาธจากการเดนจงกรมภาวนาจะเปนอารมณทอยไดนาน ไมเสอมงาย 5.เมอฝกเดนจงกรมภาวนาสมำาเสมอ เปนการฝกใหมสมาธแบบลมตา จงมผลฝกใหมสมาธในระหวางเดนและระหวางทำางานอกทางหนง สถานททเหมาะสมกบการเดนจงกรม สถานททเหมาะสมทสดสำาหรบการเดนจงกรม คอสนามหญา และโดยเฉพาะอยางยงยามเชาทนำาคางประพรมบนใบหญา ยงเปนการด เพราะนำาคางตาม

หนา 61

ใบหญานนเปนธาตนำาบรสทธของธรรมชาต เมอเทาเรากาวสมผสนำาคางบนใบหญา ธาตนำาคางนนจะเปนองคประกอบสำาคญในการปรบธาตทง 4 คอ ดน นำา ลม ไฟ ในรางกายเราใหเสมอกนอนเปนเหตสำาคญทจะลดการเจบปวย (ถาหาสถานทอยางนไมได ทไหนๆกฝกเดนได) วธปฏบต เปนไปต�มขนตอนดงน 1. ยนในทาสงบ อกผายไหลผง มอประสานกนโดยมอขวาทบมอซายอยบรเวณเอวดานหลง นวหวแมมอชนกน เพอใหเลอดทหมนเวยนนำาธาตไฟในรางกายถายเทไดดระหวางเดนจงกรมนน จะตองใชสตกำาหนดรบรการกาวเทา กาวเทาซายกร กาวเทาขวากร ยนหยดอยกบทกรวายนอย 2. เดนกาวแบบธรรมดา โดยเทาอยในลกษณะตรงไมงอ ปลายเกรงลาดตำากวาสนเทา เหยยดใหเตมท

หนา 62เพอใหเสนเอนคลาย แลวใชปลายเทาชลงแตะพนกอนสนเทา พรอมกบสดลมหายใจเขาปอด กำาหนดจตวา " พท " สายตารวมเพงไปทหวแมเทาซาย กาวเทาขวาออกไปขางหนาพอสมควร โดยเทาอยในลกษณะเชนเดยวกบการกาวเทาซายพรอมกบระบายลมหายใจออก กำาหนดจตวา " โธ " สายตารวมเพงไปทหวแมเทาขวา การเดนวธนเดนกาวไปขางหนาแบบธรรมดา 3. เดนกาวแบบจดขาเดนในเสนตรง วธนเหมาะกบคนทขาแขงแรงเดนสะดวก วธการเดนและการวางมอนนเหมอน ขอ 2 ตางกนเพยงแตวา เมอยกเทาออกไปนนขณะทเทากำาลงจะเหยยบ ลงดนถงพนนน ปกตเราจะใชฝาเทาดานนอกตวสมผสพนกอนแตวธนจะพยายามใชฝาเทาดานในสมผสพน และเหยยบลงไปตามเสนตรงกบเทาทกาวเหยยบไปกอนแลว คอ เดนเปนเสนตรงตลอดทาง ถงทเลยวกยนหยดแลวเลยวเดนตอไป

หนา 63

ขอสงเกต ระยะเทากาวออกไปนน กาวตามความถนด เพราะวธน ตองเดนแบบใชสมาธ สต สงกวาวธแรก เพอการทรงตวและจดขาเดนใหเปนเสนตรง ขอเสย คนทขาไมแขงแรง หรอคนมอายไมควรใชเดนวธน ระวงจะพาใหหกลมไดงาย 4 .กาวเทาเชนนสลบไปเรอยๆ กาวเทาควรจะกาวยาวพอด อยาใหยาวเกนไป สนเกนไป อยาใหชานก อยาใหเรวนก ควรใชเวลาอยางนอย ประมาณ 15-30 นาท 5. การเดนจงกรมน จะเดนในวงแคบหรอ วงกวางกได แลวแตสถานทจะอำานวยใหเมอเดนไปถงปลายสดทางทจะเลยวนน ตองยนนงกอนกำาหนดจตรวา ยน แลวจงหนตวเดนตอไป ระหวางหนตว กใหกำาหนดจตรวา กำาลงหนตวอย

หนา 63 7 ทายน ยนในทาทางสงบ เทาทงสองขางยนหางกนประมาณ 1 คบ ปลายเทากางออกเลกนอย ยดตวตรงหลงไมคอมงอ คางหดและกดลงเลกนอย ยนอยในทาสงบสบายไมตงเครยด สายตามองทอดตำาลงทพนหางจากลำาตวไมควรเกน 1 กาว สวนฝามอนนใหใชนวประสานกนวางไวหนาทอง นวหวแมมอชนกน วธบรกรรมภาวนากำากบนน เหมอนวธภาวนาทวไป ตางกนทลมตาขนเลกนอย

ขอด เปนการเปลยนอรยาบถอกแบบหนง เพอฝกสมาธใหตอเนอง และเหมาะอยางยงในการยนปลงสงขาร และสรรพธรรม เชน ปลงสงทงหลายจนเหนความจรงแหงอนจจง ทกขง อนตตา เกดขน ตงอย ดบไป ลวนไมเทยงแท ขอเสย ทายนนยนอยไมไดนาน เมอยลาไดงาย จตตองคอยพะวงการทรงตวใหยนอยใหได ทำาใหความเพยรเสอมถอยไดงายกวาการเดนจงกรม และไมเหมาะสมกบทานทมรางกายไมแขงแรงเพราะในขณะยนนน

หนา 64เลอดจะคงคางอยในสวนทอนลางของรางกายมาก จงทำาใหเลอดขนไปเลยงสมองนอยกวาปรกต ยนนานๆเขาจะเกดอาการเวยนหว มนศรษะ เมอมอาการเชนนควรรบงดเวนการปฏบต แลวลงนงพกผอนกอนทจะเปนลม หกลมหวฟาดพนได จงเปนขอควรระวงสำาหรบทานทสขภาพไมแขงแรง

หนา 65

8 ทานอนสหไสยาสน นอนดวยทาทางสงบ นอนตะแคงขวาเพอไมใหบบทบหวใจมากเกนไป มอขวาวางหงายไวบนหมอนขางแกมขวา มอซายวางราบไปตามลำาตว ขาขวาวางเหยยดไปแบบธรรมชาตไมตองเกรงใหตรงเกนไป โคนขาซายทบขาขวาอยางพอเหมาะ เขาซายพบงอเลกนอย ปลายเทาซายวางลาดตำาไวหลงเทาขวา เปนการชวยพยงรางใหทรงตวในทานอนไดนาน

สวนการกำาหนดบรกรรมลมหายใจนน กำาหนดเหมอนบทเดม จนกวาจะหลบไป หรอวาบรกรรมเพอพกชวคราว และเมอตนขนมากตองมสตกำาหนดบรกรรมกำากบลมหายใจอกจนกวาจะลกขน เพอเปลยนอรยาบถใหม ทานทเปนโรคกระเพาะอาหารยอยหยอนยาน ควรนอนทาตะแคงขางขวา เพอไมใหกระเพาะอาหารยอยถวงลงมามากกวาเดม และเมอฝกสมาธกพยายามขบลมหายใจลงสเบองตำาเปนการบบรดและเรงใหกลามเนอนนมกำาลง กระเพาะอาหารกจะคอยๆคนสตำาแหนงเดม ขอด เปนทาทเหมาะสมกบคนแก หรอทานทเจบปวย หรอมรางกายอวนมากจนไมเหมาะกบการทจะใชทาอนเพอการฝกปฏบตจตเปนทานอนทมสตอยไดนานกวาทานอนหงาย ขอเสย ทานอนทกทา เมอวางตวนอนแลวศรษะจะอยในลกษณะระดบลาดใกลเคยงกบลำาตวทนอนขนานกบพนหรอเตยง เลอดจงไหลขนไปคงอยทสมองมากกวาปรกต เดยวเดยวทเขานอนไดท สวนมากกจะหลบบางครงจะหลบกอนทจะไดสมาธทสมบรณ

หนา 66

9 ทานอนหงายทานเหมาะกบคนทมรางกาย อวน หรอไมสะดวกในการใชทาฝกสมาธทาอน

ในขณะเดยวกน ทานอนทกทาเปนอรยาบถของการเตรยมตวหลบนอน ดงนน จงเปนการฝกสมาธกอนนอนโดยปรยาย แมวาจะฝกจตยงไมทนหลบ สตความระลกรกจะดบไปพรอมกบนอนหลบสนท

หนา 67

ทานอนหงายรกษาโรคปวดหลง ทานเหมาะกบคนทปวดหลง คอนอนหงายเหยยดตรงไปบนพนหรอพนหองทไมมฟกหรอทนอนออนนมรองรบอย

แลวเอาผาบางๆพบใหเปนเสนหนาพอควร ความหนาของผานอาจจะใชความหนาไมเทากนทกคน ขอใหพจารณารองแลวนอนไมอดอดเกนไปกใชได ผาทพบนน เมอพบแลวตองยาวกวาความกวางของแผนหลงทานเลกนอย พบแลวจงนำาผานนสอดขวางกบลำาตววางไวอยใตบนเอวพอด สวนฝามอนนใหนวประสานกน นวหวแมมอจรดชนกนวางอยทหนาทอง ไมควรวางไวหนาอก เพราะธาตไฟทถายเทผานฝามอ จะเผาผลาญอวยวะภายในอก เชน ตบ ปอด หวใจ ทำาใหตนขนมาเหมอนคนมไข และจะมอาการหวนำา สวนลมหายใจนนกกำาหนดบรกรรมกำากบเหมอนทกทาของการปฏบต ถาอากาศเยนควรหาผาคลมรางใหอบอนไวดวย ขอด ทานอนทกทาทนอนแลวภาวนาปฏบตจตนนเปนการฝกแบบเกบเลกผสมนอยกอนนอนหลบ แมจะเพยงวนละ 5 นาทกยงด และเปนผลพลอยได คอ จะหลบไดสบายอยางมสตดวย ขอเสย มเวลานอยมากทจะภาวนาใหเกดสมาธเพราะหลบกอน แตกยงเปนประโยชนแกคนทนอนหลบยากทจะใชเวลากอนนอนหลบนน ภาวนาจนกวาจะหลบสนทไปเปนการแกไขการทรมานกระสบกระสาย ไมเกดอาการกระวนกระวายกอนหลบนอน

หนา 69

สม�ธรกษ�โรคนอนไมหลบ ขอแนะนำาสะกดตนเองใหนอนหลบ คนทคดมากเกดความกงวลใจ หวงนน หวงน หวงลก หวงหลาน หวงสมบต หรอหวงวาจะไมมกนคดแลวไมหยดยงชงใจใหสงบบาง จงเกดเปนโรคประสาทออน หรอโรคประสาทมากๆ นน สวนมากจะมอาการอยางหนง คอนอนไมหลบ อนเปนทกขอยางยงจงควรปฏบตดงน9.1 อยานอนหลบกลางวน กลางวนถาเกดอาการงวงนอน พยายามอยาไปนอนหลบหรอนงพกผอน ควรจะหางานทำาทตองใชกำาลงกายบาง หรอวา เดนใหหายงวง อาจจะใชทาเดนจงกรมเดนไปแผเมตตาไปตามทกลมหายใจ จะชวยใหจตใจสบายปลอดโปรงคลายความหงดหงดได9.2 กลางคนอยานอนหลบหวคำาเกนไป ใหนอนหวคำาทสดประมาณ 21.00 น. หรอวาดกกวานหนอยเวลานอนจะไดนอนหลบทเดยวจนถงเชา

9.3 ทำาจตใจใหมอารมณสบายๆ กอนนอน สวดมนตไหวพระ แผเมตตา ระลกถงกศล ความดทเคยทำามา แลวอทศผลบญเหลานนใหกบผมพระคณทกทาน และเจากรรมนายเวร แลววางอารมณทกอยางลมเสยใหหมด เชน ดใจจนตนเตน เสยใจจนเศราโศก ความอาฆาตมาดรายพยาบาท หรอวา ความคดทวาทำาอยางไรจงจะไดมสมบตมากๆ เปนตน9.4 สะกดใจใหสงบอยกบท นอนในทาทรสกวาสบายหลบตาแลวภาวนาหายใจเขาวา พท หายใจออกวา โธ หรอสวดมนตในใจบทใดบทหนงกไดสวนจตใจ“ ” “ ”นนตองสงความรสกทงหมด ไปตามคำาภาวนาหรอบทสวดมนตนนๆ ไปเรอยๆ ภาวนาจนกวาจตใจ จะสงบและหลบไป9.5 ปลอยใจวางภาระทกอยาง นอนในทาทรสกสบาย หลบตาแลวระลกถงกศลความดทไดทำามา แลวอทศใหผมพระคณทกทาน และเจากรรมนายเวรแลวภาวนาแผเมตตาไป จนจตใจสงบหลบไปในทสดระหวางภาวนาแผเมตตานน จตใจจะตองนอมนำาไปตามความหมายของบทแผเมตตาถายงไมหลบ ใหระลกวา กายเรานสกแตวากายเปนเพยงกอนธาตกอนหนงทวญญาณเราอาศยอย เพอใชกรรม รอเวลาใหหมดวาระตามอายขยทมอย หรอตามกรรมทกระทำาไวในอดต ทจะสงผลมาปจจบนชาตใหเราอาจจะตายเมอใดกได บางทเดยวกอาจจะตายรางนพรอมแลวทจะแตกดบไป กายนพรอมแลวทจะแปรธาตสลายไปสธาตเดมคอ ดน นำา ลม ไฟ ทอยตามธรรมชาต ไมเปนแกนสารสาระอะไรทเราจะมายดมนถอมนใหทกขกาย ทกขทงใจ เราไมมอะไรทจะยด เราไมมอะไรทจะหลง เมอนนเราจงไมมทกขใดๆ ทจะมาทำาใหเราตองกงวลจนนอนไมหลบ คดไปภาวนาไปเรอยๆ แลวทำาใจสบายๆ ไมเครยดแบบเอาจรงเอาจง ทำาใจใหไดวา การนอนหลบของเรากคอ การตายแบบหนงทเราปลอยใจ วางภาวะทกอยางเตรยมพรอมแลวทจะตาย เพราะทกอยางของคนเรานน สนสดท ตาย “ ”

หนา 72

10 ทาฝกสมาธแบบอสระ เปนการฝกปฏบตสมาธจตทไมจำากดทาฝกสถานทเพยงแตมเวลาชวขณะหนง หรอวา ยามทไมตองใชความคดทานกหาโอกาสนนทจะภาวนาไดแมจะไมหลบตากภาวนาได เชน ขณะนงรถ เดนทาง หรอวา นงซกเสอผา เกบกวาด ทำาความสะอาด ทานเพยงแตภาวนา พท โธ ควบคมอารมณใหสงบ ก“ ” “ ”เปนการฝกจตใหสงบอยางเบองตนทดแลวแมจะเปนระยะเวลาสน

ทาอสระอกแบบหนง เปนวธฝกสมาธปฏบตจต ทเหมาะสำาหรบทานทไมมเวลาวางจรงๆ เพยงแตทานใชเวลาใหจตสงบครงละ 5 นาท เมอทานเมอยลาจากการงาน การใชสายตา ประสาทเครยด มนศรษะ หรอกำาลงโมโหอย ขอใหทานนงหรอนอนในอรยาบถทสบาย หลบตานกถง พระพทธเจา หายใจเขาทองวา พท หายใจออกทองวา โธ เมอครบ“ ” “ ”กำาหนดเพยงประมาณครหนงหรอ 5 นาท แลวออกจากสมาธ รางกายกจะรสกสดชนขน พรอมทจะทำางานตอไป ตากไดพกสายตาคลายความเมอยลาของประสาทตา ประสาทตางๆ กคลายความเครยดลงสมองกจะปลอดโปรง ความโมโหโทโสกหยดชะงกลงเกดสตยงคดทนกอนทจะทำาอะไรผดพลาดไปได นละ อานสงสของสมาธเพอชวตประจำาวน “ ”

หนา 74 ก�รฝกสม�ธทด ตองเนนหนกทงการออกกำาลงบรหารกายทพอเหมาะและการพฒนาจตใจอยางสมำาเสมอ“ ทามกลางความสบสนวนวายของสงคมทานสามารถอยอยางสงบกาย สงบใจ ทานกคอยอดคนทมสมาธอนยอดเยยม ”

หนา 75

รกษ�อ�รมณใหดกอนปฏบตฝกสม�ธจต

ถาทานเปนคนเจาโทสะ โมโหราย ดวยเหตทเอาแตใจตวกตามหรอภาวะแวดลอมเปนเหตกตาม ททำาใหทานไมพอใจ ในขณะทจตใจป นปวนนน ธาตภายในรางกายกพลอยป นปวนดวยเปนเหตใหการปฏบตสมาธจตสงบไดยาก ทานควร นงเงยบ หยดโมโหโทโสสกครแลวพจารณาวา โมโหแลวจะไดมอะไรดขนเพราะโมโหแลวมแตทำาใหสขภาพกายและจตเสอมทานกจะหยด พนจากกเลสเหลานทคอยเกาะกมอยเหนอเรา คอยบญชาเราแลวทานกจะรกษาอารมณใหสงบลงมา มจตใจสงบสดชน ราเรงทกครงกอนทจะเขาปฏบต

ทานตองไมใชฝกเพราะถกบบบงคบ หรอจำาใจทจะตองฝก แตฝกเพราะความสมครใจทหวงความสงบและหลดพนจากวฏสงสาร ดวยใจทสมครเขาฝก

หนา 76นเอง จงทำาใหทานไมเกดความทอแท เบอหนายรงเกยจทจะเขาฝกครงตอไป เรมตนฝกดวยความตงใจ วางจตใจ รางกายใหอยในอารมณสบายๆ ตดความกงวลทงหมดวางไวนอกกาย เชนกงวลเรองทอยอาศย งาน การเรยน หมคณะครอบครวและญาต สำาหรบผมงหวงโลกตระแลวไมควรกงวลถงเรองตระกล ชอ เสยง ลาภ เกยรต ยศ สรรเสรญ ทตนเคยมอยและหวงกลววาจะไมไดในอนาคต หวงการเดนทาง หวงการเจบปวย หวงเรองอทธฤทธ ควรตดความกงวลเหลานออกจากใจชวขณะหนงทปฏบตไมคดถงเรองในอดตแมลมหายใจทผานไปและไมคดถงเรองอนาคตแมลมหายใจทยงมาไมถง แตใหคดถงภาวะปจจบนคอ “ ภาวะทกำาลงฝกปฏบตสมาธจตใหสงบอย ”

หนา 77

ฝกสม�ธควรสนใจฝกลมปร�ณ ทานทจะฝกปฏบตสมาธจตนน กควรจะศกษาวธฝกลมปราณดวย เพอประโยชนในการฝกตอไป เพราะฝกสมาธกบฝกลมปราณตางกนเพยงเลกนอย คอ เรมตนเหมอนกนท ตองทำาใจใหสงบกอน “ ” แลวจงไปแยกทางดงตอไปน แตผลจากการปฏบตยงคงมหลายสงหลายอยางเหมอนกนหรอใกลเคยงกนมา ฝกปฏบตสมาธจตนน เนนหนกในดานความสงบโดยหายใจตามปรกตแลวไปเนนการฝกจตใหสงบเพอเปนพนฐานในการอบรมจตใหรวมเปนหนง สบเนองจนถงขนวปสสนา

หนา 78 ฝกลมปราณเนนหนกในดานสรางกำาลงภายใน โดยเนนไปบรหารลม หายใจทเขาออก ใหหายใจ ลกๆ ชาๆ ตอเนองจนจตสงบเปนพนฐานการสรางกำาลงภายใน เพอรกษารางกายใหแขงแรง และรกษาโรคทเกดกบรางกายบางชนดได

ฝกสมาธและฝกลมปราณจนถงจดหนง เหมอนกบจะสงบจนคลายตกอยในภวงค มตวตนเหมอนไมมความนกคดเหมอนไมม ถาจะพจารณาสภาวธรรมคอ วปสสนา หรอวาการใชอำานาจจตกตองฝกใหไดสมาธขนกลาง ไมตกสภวงคแลวใชสตพจารณาสภาวธรรมนนๆสวนเรองการใชอำานาจจตกใชภาวะจตน สงกระแสอำานาจจตไปตามทตองการ แตถาจะเดนลมปราณกตองไมใหจตตกภวงคเชนกนแลวสงความนกคดไปจบทกองลมหายใจ ใหไปลงทจด ตงชาง หรอนำาพาลมปราณเดน“ ”ทวกายตอไป

หนา 79 ฝกลมปร�ณสร�งกำ�ลงภ�ยใน วธการฝกลมปราณน เปนวธฝกการหายใจใหเกดความเคยชน และสบเนองจนเปนนสยทดของการหายใจ เพอใชนำาการหายใจในการฝกปฏบตสมาธจตทกๆครง และหลงจากออกจากสมาธแลว อนงเหตการณทจะเกดขนในระหวางฝก ลมปราณ พรอมทงขอ“ ”ปฏบตระหวางฝกนนมสวนคลายคลงกบเหตทจะเกดขนในระหวางฝกปฏบตจตดวย สวนทาฝกใชรวมกนได ดวยเหตน จงไดเขยนรวมไวในทน ฝกลมปราณสรางกำาลงภายใน กอนอน ใจเยนๆ นงลงหายใจตามปรกตกอน สก 1 หรอ 2 นาท ถาเหนอยมาจากงาน หรอเพง

หนา 80เดนทางมาถง นงพกสกครกอน เพอใหใจสงบลงพรอมทจะฝกตอไป จากน เลอกทาฝกทเหมาะสมกบสงขารทานทาใดทาหนง โดยปกตคนเราจะหายใจชวงสนและตนไมไดใชความสามารถของปอดทสามารถขยาย และหดอยางเตมท จงทำาใหปอดไมไดหายใจเอาอากาศดเขาและขบอากาศเสยออกจากรางกายอยางเตมท ปอดจงไมสามารถฟอกโลหตใหสดใสสมบรณดเทาทควรเปนผลใหรางกายเจบปวยไดงาย

การฝก ลมปราณ ตอไปนจะชวยปองกนและรกษาทานหายจากโรค“ ”ภยไขเจบได ฝกลมปราณกตองอาศยการฝกจตใหสงบกอนการฝกนไมตองใจรอนรบเรง ไมฝนสงขารและฝนจตใจ ทำาใจสบายๆ คอยๆฝก และฝกจนจตรวมเปนหนง จงจะเปนพนฐานทดของการฝกลมปราณตอไป

หนา 81 1. ทำาใจใหสงบแลวคอยๆหลบลง หบปากแลวใชปลายลนคำา แตะเพยงเบาๆทเพดาน 2. หายใจตามปรกตวสยจนกวาจะสงบ รวมจตเปนหนงกอน แลวจงหายใจเขาคอยๆ ลกขนดวย วธถอนหายใจลกเขาๆจนสดแรงดดลม ลมหายใจนนจากหยาบใหคอยๆปรบใหละเอยดมากขน จากการหายใจตนใหคอยๆ ลกจากการหายใจชวงสนใหคอยๆเปนชวงยาวขน คอยๆเพมขนทละขนอยางชาๆ ตามลำาดบ แลวคอยๆผลกดนนำาสงลมหายใจทดดเขามานนใหตำาลงๆ จนกวาจะเลยสะดอลงไป 3 นวเปนตำาแหนงทตงของจด ตงชาง “ ” การนำาลองลมหายใจใหตำาน ไมควรจงใจใชแรงบบเกรงกลามเนอใหดนลมหายใจตำาลงไป แตเปนการทำางานทเรยกวาจตสำานกวา ความรสกของจตใจไปจบทกองลม จงสมมตวาเหนกองลมทหายใจเขานนเปนกลมลมสขาวกำาลงถกนำาผานรจมก ผานหลอดลม ผานปอดแลวผานชองทองและลงตำาจนถงทองนอย ซง

หนา 82ทตงของจด ตงชาง เมอลมหายใจถงจด ตงชาง แลวคอยๆ ปลอยลม“ ” “ ”หายใจออก ชวงทลมหายใจเขาและออก จะตองฝกใหใชระยะเวลายาวเทาๆกน จตใจกจะคอยๆสงบลงมา การหายใจเขาออกตามวธน จะตองเปนลกษณะธรรมชาต หายใจไมมเสยง ไมใจรอนรบเรง การหายใจเปนไปอยางมนคง เชองชา ตอเนองไมขาดชวง ละเอยดนมนวล ลก ยาว ลกษณะการฝกการหายใจทถกตอง คอหายใจแลวไมรสกลำาบากและเหนอย ประสาทผอนคลายความตงเครยด จตใจสงบวางเปลา จงเปนการถกตอง

3. เมอฝกลมหายใจแบบนผานไประยะหนงจะ รสกวาลมหายใจเขานน มกระแสลมพดจากเบองบนลงสเบองตำาจนถงจด ตงชาง เหตทรสกวาม“ ”กระแสลมนนกเพราะวาเวลาถอนหายใจเขานน กลามเนอซโครงจะหดตวดงกระดกซโครงใหยกขนและบานออก ทรวงอกจะพอกโตขนชาๆ ทองนอยกจะคอยๆหดเขาชวงนปอดกจะขยายพองตวออกดดอากาศดเขาเตมท

หนา 83 ปอดจงขยายตวพองโตตงแตใตขวปอดลงมาจนถงปลายกบของปอด และทใตปอดนนม กระบงลม ทมโครงสรางคลายพงผดกนขวางระหวางทรวงอก“ ” กบ ชองทอง เมอปอดขยายตว กจะผลกดนใหกระบงลมหดตวขยบลดตำาลงมา พอตอนทปอดคลายลมหายใจออกนน กลามเนอซโครง และกระบงลมจะคลายตวออกกจะแฟบลงทองนอยกจะพองคนสสภาพปรกต การหายใจเขาและออกเชนน จงเกดการบบรดและผอนคลายของอวยวะภายในทรวงอก และทชองทองเปนการเพมการเคลอนไหวภายในมากขน จงรสกวาเปนกระแสลมวงตามลมหายใจทเรยกวา กระแสพดพาภายในรางกาย “นน การเคลอนไหวเชนนจงเปนการบรหารภายในรางกาย”

กำาลงภายในเคลอนไหวภายในรางกาย หลงจากฝก ลมปราณ หรอ ฝก สมาธ ไปไดระยะหนงแลว ทานอาจจะรสกวาทองนอยทเปนทตงของจด " ตงชาง " มกลมความรอนเกดขน

หนา 84 ระยะเวลาทฝกแลวจะเกดกลมความรอนนใชเวลาไมเทากนทกคน ตองแลวแตความสมบรณของสงขารและความพรอมของจตใจทไดฝกมาถกตอง เขาหลกไดด เพยงใดกจะเกดผลเรวเพยงนน บางทานฝกไปในทางจตสงบ หลายทานตงแตเรมฝกใหมๆ จนถงขนจตสงบอาจจะไมมกลมความรอนนเกดขนกได กลมความรอนนเราเรยกกนวา กลมกระแสกำาลงภายใน เปน“ ”พลงงานทเกดจากการฝก ลมปราณ กลมความรอนนเมอเกดขนใหมๆ อาจจะเกดขนชวครหนงหรอเกดความรสกเพยงบางครงบางคราวของการฝก แตเมอใดทเราจบจดทจะเกดความสำาเรจนไดแลว เมอคราวใดทเกด กลมความรอน นแลวใจเยนๆ อยาเพงลกจากท “ ”ไมตนเตนดใจ ไมเสยใจ ทเพงจะสำาเรจ ทำาใจสบายๆ วางตวเปนกลาง คงฝกลมปราณธรรมดาตอไป โดยไมตองเพมแรงบบรดกดดนหรอวา เกรงบบ

ประสาท ไมชา กลมความรอนนนกจะรอนมากพอสมควรทเรยกวา ไออน “ ” (แตไมใชรสกวาความรอนมากจนกระวนกระวาย)

หนา 85 วธนำาสง กลมไออน ใหพดพาโคจรไปทวรางกาย“ ” “ กลมไออน นเมอเกดขนแลว อาจจะมโอกาสโคจรไปตามรางกาย”เอง โดยเราไมตองนำาพากได แตเขยนไวเปนลกษณะแผนท การเดนทาง ของกลมไออน เพอวาถาเหตการณอยางนเกดขนทใดและจดใดแลว ควรททำาอยางไรตอไป จะไดไมตองตกใจ ถาประสบกบเหตการณนนๆ เมอเกด กลมไออน ทจด ตงชาง แลวยงคงฝกลมปราณไป“ ” “ ”ตามปรกต ตงสมมตฐานจนตนาการวา เมอฝกลมปราณจนกระแสกำาลงภายในทบถม เสรม เพมเตม ทกลม ไออน มากขนๆ กลมไออนกเพมจำานวนหนาแนนรวมกลมใหญมากขนหนกขน (ทงนเปนเพยงความรสกเทานนไมใชแสรงออกแรงบบรดบงคบกลามเนอ)หลงจากนนจงรวบรวมความสนใจเพอใชเสรมความรสกมากขน จะมอาการคลายๆกบ กำาลงถายอจจาระอย และเมอฝกไปๆอาจจะรสกวากำาลงถายออกมาจรงๆ ขอใหอนกลนไว

หนา 86กอนฝกตออกระยะหนง กลมไออน กจะไหลผานจด ฝเยบ “ ” “ ” (ตำาแหนงนอยระหวางชองถายเบากบทวารหนก) มขอสงเกต คอ มกลมไออนไหลผานตอเนองหรอเหมอนกระแสไฟฟาไหลกระโดด ขามทวารหนก อยตลอด เวลาไปสจดกนกบ (ตำาแหนงนอยทปลายสดของกระดกสนหลง) เมอกลมไออน รวมถงจดกนกบแลว กจนตนาการตอวา นำากลมไออน สงตอขนไปกระดกสนหลง (การนำาสงชวงน จะรสกวา มอาการหดชองทวารหนกขนไป) กระแสกลมไออนกจะผลกดนขนสนหลงเอง (โดยไมตองแสรงชกนำา) ระหวางทไออน ยงเคลอนไหวโคจรไปสทวรางกายนน กยงคงหายใจฝกลมปราณเสรมทบถมใหกบจด ตงชาง ตอไป เหมอนกบวา เรากรอกนำา“ ”เตมใสทกรวยอยตลอดเวลา เปนการผลกดนนำาทไหลไปกอน และนำา(กลมไออน) นนกจะไหลไปตามทอ คอ ผานตามจดตางๆของรางกาย กลมไออน “ ”กไหลขนตามกระดกสนหลง ผาน จดบนเอว ผานขนไปท จดคอพบ “ ” “ ” (จดนอยระหวางกระดกสนหลงชวงระหวาง

หนา 87 กระดกตนคอตอกบไหลพอด สงเกตไดจากเวลาพบคอ จะมกระดกนนขนมาตรงจดนน ) ขนผาน จดทายทอย “ ” (จดทกระดกคอตอกบหวกะโหลก) ขนไปสจดกระหมอม (ตรงกลางของหวกะโหลกตำาแหนงนสงเกตไดจากตอนทเดกยงออนๆอย กลางกระหมอมนน จะผดขนลงตามกระแสผลกดนของเลอดทหวใจสบฉดขนมา หลอเลยงจดนน) จากนน กเคลอนผานกระหมอม มายง “จดหนาผาก ” (กงกลางระหวางคว) ลงส จดลนไก “ ” (จดนอยรอยตอระหวางโคนลนกบลนไกทเพดานปาก )และไหลผานลงมา จดกงกลางของ“กระดกหนาอก ” (อยกงกลางของกระดกไหปลาราหรอเรยกวาใตจดคอหอย)ลงสจดกลางอก (จดผากลางระหวางหวนมทงสองขาง) ผานสะดอและลงส จดตงชาง อกครง โคจรหมนเวยนอยตลอดเวลาทนงฝกอย“ ” ยงมอกกระแสหนง เรยกวา กระแสขวาง หรอเรยกวา กระแส“ ” “เขมขดรดเอว ฝกลมปราณไปพกหนงแลว อาจจะเกดกระแสขวางนขนมาเมอ”ใดกได คอเมอเรมม กลมไออน นน บางครงไมวงขนสศรษะ“ ”

หนา 88แตกลบจะวงเปนแนวขวางบนเอว ครบรอบเปนลกษณะ เขมขด ซงบางครงกจะวงออมจากซายไปขวา บางครง กจะวงจากขวาไปซายอยางมระเบยบโดยประมาณวงรอบครงละ 36 รอบ และเมอฝกไปอกระยะหนง กระแสไออนกจะกระจายไปทวถงปลายเทา ปลายมอ การเคลอนโคจรของไออนน อาจจะเคลอนโคจรผานไปทละจด และอาจจะตองใชเวลาอกระยะหนงจงสามารถผานอกจดหนงจนถงขนโคจรครบทกจดทวกายบางทานฝกเปนปๆ จงจะสามารถโคจรครบรอบกาย ในระหวางท กลมไออน จากลมปราณกำาลงโคจรผานจดตางๆ ของ“ ”รางกาย อยนน เกดมความจำาเปนตองออกจากสมาธในขณะทไออนยงโคจรไมครบรอบใดรอบหนง กคอยๆ คลายออกสมาธไดและเมอเสรจธระแลว ควรหาโอกาสฝกตออกในระยะเวลาทใกลเคยงไดยงดซงกเทากบเรมตนใหม เพอเดนลมปราณใหคลองสะดวก

หนา 89 ฝกลมปราณทไหนกได การฝกลมปราณนกคลายกบการฝกสมาธ ซงฝกจนคลองตงแลว ชำานาญในการเจรญกสามารถฝกไดในทกอรยาบถ ไมวาจะนงรถเดนทางหรอยามทวาง ตางกนเพยงแตฝกสมาธทวไป ไมไดเนนหนกใหหายใจลกแตฝกลมปราณ เนนหนกใหหายใจลกๆ ดวยใจทเปนสมาธ พอมจงหวะ 5-10 นาท เรากสามารถเดนลมปราณ โดยไมจำาเปนตองหลบตาเพยงแตคอยๆ ถอนหายใจใหลกตามแบบฝกลมปราณดวยสมาธ อนจดจอกบลมหายใจเขาออก เมอฝกจนคลองตวแลว เวลาอากาศหนาวๆ เรากเดนลมปราณสกครหนง กจะเพมความอบอนในรางกายขน ทำาใหรางกายแขงแรงไมเปนหวดไดงายดวย การฝกลมปราณอยเสมอ ยงเปนการรกษาโรคปวดเมอยตามเอนตามขอ

หนา 90 “ มดดาบจะคมตองหมนฝน คนจะฉลาดตองหมนเรยน ฌานจะแกกลาตองหมนฝก ”

หนา 91

วธแกไขอ�ก�รทอ�จจะเกดขนในระหว�งฝกลมปร�ณและฝกสม�ธ

1. อาการเจบทองนอย แนนหนาอก

ทานทฝกใหมๆ นน ปฏบตแลวรสกวาปวดเสยวหนาอกเกรงหนาทอง แตพอผานพนการปฏบต 3 ครงแลวทานจะรสกวาปฏบตแลวโลงอก รางกายสดชน

ขณะเดยวกน ระหวางหายใจเขาออกนน จตใจรบเรงใชแรงบบประสาทเกรงกลามเนอเบงอกอยางแรง เมอหายใจเขารวมทงเกรงกลามเนอทองนอย

ตงอยางกบหนากลองแลว จะเกดอาการแนนหนาอกปวดชายโครงทงสองขาง ศรษะมนชา เหนดเหนอยงาย

วธแกไข ขอใหทานผอนคลายการบบเกรงกลามเนอ หายใจตามปรกตสกครหนง กจะหายจากอาการปวด และรอจนกวาหายจากอาการเครยดทางประสาทกอนจงปฏบตตอไป

หนา 92

ตองเขาใจวา การฝกลมปราณน มพนฐานจากการฝกสมาธใหใจสงบ และใชกระแสความนกคดเปนสอชกนำาอากาศเขาออกอยางมระเบยบ ไมไดใชแรง(กำาลงคน ) ชกดงลาก โดยมสตรวา ใชกระแสจตแหงความนกคดชกนำาลมหายใจ โดยใหกระแสจตแหงความนกคด ผสม ผสานกลมกลน รวมกบลมหายใจกรอกเตมสจด ตงชาง “ ”

2. เหงอออก

ระหวางทฝกสมาธเรมเขาสความสงบ หรอ ระหวางฝกลมปราณ กระแส กลมไออน โคจรนนธาตทง “ ” 4 คอ ดน นำา ลม ไฟ ในรางกายไดปรบจนเรม

เสมอกนและจะขบเหงอออกมา หลายทานจงรสกเหงอออก เรมตงแตกระดกสนหลงขนไปจนถงศรษะ ถาฝกจนครบรอบการโคจรการหมนเวยนของลมปราณหลายรอบแลว จะมเหงอออกทวมทวตวและในการฝกจตใหสงบ กอาจจะมเหงอออกเหมอนกน รางกายจะรสกอบอนสบาย มไออนระเหยออกรอบตว จนรสกตวเบาเยนสบาย น เปนการปรบธาตจนสามารถขบโรคออกได เมอออกจากการฝก

หนา 93

ปฏบตจตแลว ตองเชดเหงอทวตวใหแหง รอจนกวาอณหภมรางกายปรบคนสสภาพปรกต กลมกลนกบอากาศภายนอกกอน จงจะออกไปสมผสตองลมได มฉะนนจะเปนไขหวดไดงายๆ

3. เกดอาการเคลอนไหวของรางกาย

บางทานฝกสมาธถงขนสงบจดหนง จะเหมอนกบการฝกลมปราณ เมอสงบถงจดอมตวจดหนงทเรยกวา ทามกลางความสงบจะเกดอาการ“เคลอนไหวทามกลางการเคลอนไหวยงมจตสงบทมสมาธ เลอดลมจะเดนผาน”จดตางๆตามเอน ตามขอ ในรางกายเกดอาการเนอเตน เอนกระตก

“ ทานทฝกแนวสมาธเพอจต จะเกดอาการโยกซาย โยกขวา หรอ โยก”หนา โยกหลง การหายใจกจะแรงขนและหยาบ ขอใหทานทำาใจสบายๆตามอาการไปเรอยๆ แลวหลงจากเกดอาการประมาณ 15-30 ครง หรอนานกวาน อาการกจะหายไปเอง แตถาทานเบอหนายกบอาการเขยาเชนน ขอใหทานพจารณาจนรถองแทกบอาการน วามอาการกระทำา

หนา 94

อยางไรแลวจงเรมสะกดตวใหอยในทาปรกตไดดวยการใชสตคอยๆ ควบคมลมหายใจใหสงบละเอยดลงมาอาการโยกยายของรางกายกจะหยดลงได

“ ทานทฝกแนวลมปราณ นน จากการทนำาสงกระแสพลงลมปราณ”ทบถมเตมทจด ตงชาง ตลอดเวลา จงเปนการเพมแรงกระตนใหรางกาย“ ”เคลอนไหวมากขน บางครงสนโยกรนแรงถงกบกางแขนออกวาเปนทามวยจนแบบตางๆอยางมระเบยบ การเคลอนไหวจะสมพนธ กบลมหายใจทเขาออก ซงการเคลอนไหวเองโดยทเราไมไดจงใจหรอแกลงใหรายรำา การเคลอนไหวอยางนจะเปนอยประมาณ 36 วน อาจจะมเสยงกระดกลนไปทวรางกาย แลวรางกายกจะคอยๆกลบคนสความสงบอกครง เวลานน จะรสกวา ตวเบา เหมอนนกพรอมทจะบน และเมอเดนทางจะกาวไวคลองเหมอนวงอยางไมเหนอย

ในระหวางเกดการเคลอนไหวอยนน ไมตองตกใจ ยงคงทำาใจใหสงบ (สำาหรบฝกแนวจตสงบ ) และ

หนา 95

ยงคงนำาสงพลงลมหายใจเขาสจด ตงชาง ตอไป ทเรยกวา ทามกลางการ“ ”เคลอนไหวยงมสมาธอย

อาการเคลอนไหวน เกดขนเมอใดหรอวาจะหยดเมอใด หรอวาเคลอนไหวทาใดนน จะเกดไมเหมอนกนทกคน แตเขยนไวเพอเตอนสตไมใหตกใจถามอาการอยางนเกดขน

หลงจากเกดอาการเคลอนไหวสนโยกแลว จตใจจะไมคอยปรกต คอ ใจสนหายใจแรง ควรทจะเขาสมาธปรบจตใจสบายแลว จงคอยคลายออกจากสมาธจะไดไมสะเทอนกายทพย

4. รกษาอาการชำาใน

บางทานทเคยพลดตกหกลม หรอถกตชำาในทใดทหนง เลอดกจะคงคางเปนกอนอยทจดนน เวลาอากาศเปลยนแปลงจะมอาการเจบปวดมากตรงจดนน (คนหนมสาวอาการอาจจะยงไมกำาเรบสวนมากจะมาเปนตอนทมอายมากขน หรอวาสงขารเสอมลง ) แตเมอฝกลมปราณ

หนา 96

เดนทวผานไปยงจดทชำาในนน กจะพยายามทำาลายเลอดคงคางกอนนน จงเกดอาการปวดมากกวาเกาอยพกหนง เปนการพยายามเดนผานของลมปราณ และแลว เมอผานไปได กจะเปนการรกษาใหทานหายขาดจากโรคชำาใน

5. เกดอาการตวพองโตและเบาอยากจะลอย

เมอฝกสมาธหรอฝกลมปราณจนจตสงบ อาจจะมความรสกวา ตวเองกำาลงพองโตๆ มากขน จนตวโต ยนตก และกำาลงพองจนเกอบจะระเบดออก หรอบางทรสกวา ตวเองเบาอยางไรนำาหนก กำาลงลอยขนจากทนงจนรางอยไมตดท และจะลอยออกไปนอกบาน ขอใหทานทำาใจสบายๆ ไมตองตกใจ เพราะทจรงแลวรางทานไมไดพอง ไมไดลอยเลย เพยงแตวา ภาวะนน จตเรมสงบ และธาตทง 4 เรมปรบตวจนรวมตวเสมอกน ลมหายใจกจะละเอยดเหมอนไมปรากฏ จตของทานไดตกภวงคสตไมอยกบตว ตามระลกไมทนกบความสงบนน สตคลายออกจากสมาธชวแวบหนง

หนา 97

ไมไดจบอยกบตว จงเกดอาการอปาทานรสกเปนอาการเหลานได

6. วธปรบถายเทธาตไฟใหหายปวดหวตวรอนเปนไข

บางทานรสกวา หวแมมอทจรดชนกนอยนนรอนมากจนรสกวาคลายจะลกเปนไฟ และ ศรษะกรอน ประสาทตงเครยด ปวดขมบ แมวาจะพยายามปลงตกขมเวทนาวา กายนสกแตกาย จะเจบจะปวดกเรองของกายจตใจไมเจบปวด ไมสนใจ ดวยขนต ความอดทนอยางเตมทแลว อาการธาตไฟยงคงกำาเรบโชตชวงรอนไปทวสรรพางคกาย ยงปวดหวไมหายแทบจะระเบดอยใหปฏบตตามวธแกอาการดงน

วธแกไข

คอยๆ ถอยออกจากสมาธอยางชาๆ และคลายความนกคด ทรวมจตใจ ใหเปนหนง ทตงความรสกอยทศรษะนนออก เรยกวา

“ ไมคดอะไรอกทจะรวมจต แลวคอยๆลมตาขนมองราดตำาลงทพน หายใจให”สบายๆตามปรกตกอน แลวคอยๆถอนหายใจลกๆ

หนา 98

ชาๆ และคลายมอทซอนกนนนออกมากมทหวเขาทงสองขาง พอหายใจเขา กเอาจตใจไปจบทกองลมทดดเขามาแลวผลก แผซานคลายออก ไปทวทงตวพรอมกบลมหายใจทปลอยออกไป โดยเฉพาะอยางยงเนนหนกในการคลายออกทางฝามอทงสองขาง กจะรสกวา มลมรอนวงออกทางปลายนว “ ”

นคอ การคลายธาตไฟออกจากรางกาย “ ”

ปฏบตอยางนประมาณ 15-30 นาท กหายปวดหว และตวไมรอนเปนไขอก

7. อาการคน

ระหวางฝก เมอธาตปรบตวหรอปรบจนเรมจะเสมอนน จะมอาการคนเหมอนแมลงตอมหรอปลาตอด สรางความรำาคาญรบกวนสมาธ ทานไมตองกลว และไมสนใจอาการนน สกประเดยวกจะหายไปเอง

8. เกดอาการทองเสย

บางทานทฝกลมปราณแลว อาจจะมอาการทองเสย ทองรวง ใหยายความสนใจจากทจด ตงชาง เคลอนยายลงไปทปลายหวแมเทาขางใดขางหนง เมอ“ ”

หนา 99

ดงความสนใจไปทหวแมเทาแลว อาการทองเสยกจะหายได

ทงนดวยเหตวา การตงจดอยทจด ตงชาง นนบางทานเกดการ“ ”บบรดทางประสาทรสกวา เครยดหรอวาเปนการบบรดลำาไสมากไป เมอยายความสนใจไปทจดอนเสย กทำาใหอาการทองเสยหายได

9. อาการกลนนำาลาย

ระหวางฝกสมาธหรอวาฝกลมปราณใหมๆ ทจตยงไมสงบ อาจจะมนำาลายออกมามากพอสมควร ควรทจะคอยๆ กลนเขาไปอยางชาๆ ไมตองบวนทง เพอจะไดชวยเปนนำายอยอาหารดวย และเมอจตสงบแลวจะรสกวา นำาลายนนไมไหลออกมาอก จนเราไมตองคอยพะวงกลนนำาลาย แตพอจตคลายออกจากสมาธเมอใด นำาลายกจะเรมไหลทวมทวปากอก

เปนทนาสงเกต ดงน

หนา 100

ขาขอปฏญาณกบตวขาเองวา

“ ดวยเจตนาอนแนวแนไมเสอมถอยของขา

ขอใหขาสำาเรจลลวงสทางสงบเรววน ”

คดดแลวตงใจมนคงแลวเปนการดำารชอบแลว

กเรมตนลงมอปฏบตตอไป

หนา 101

บทท1 ฝกกำ�หนดจตกกบรเวณตวเอง

สม�ธ

สมาธคอการฝกจตใจใหสงบมงมน มสตรวบรวมกำาลงใจใหเกดพลงอนเขมแขง ดำารงตงอยกบตวในจดเดยว อารมณเดยว อยางสมำาเสมอทกขณะ ทกอรยาบถ จะตองระลกรสกตวคดไดกอนทำา ดวยอำานาจสมาธจะระงบความคกคะนองของจต ใจอนจะสงผลถงการควบคมกายและวาจาใหสงบระงบดวย

ปรกตเดกอายตำากวา 12 ป ลงมา สวนมากจะปฏบตจตไดผลดกวาผใหญ เพราะวาสวนมากจตใจยงไมวนวาย แตคนทอายตงแต 15 ป ขนไปนน สวนมากชอบคดมากจนเรยกวา จตฟงซาน “ ”

ผฝกใหมควรทจะหาสถานททปลอดโปรง อากาศถายเทไดด ไมรกรงรงอยหางไกลจากเสยงรบกวน

หนา 102

คนทฝกใหมอาจจะพบวา ไมเขาฝกปฏบตจตแลว ไมมความคดฟงซาน แตพอเขาปฏบตจตแลว ความคดฟง ซาน สบสนวนวายรอยแปดอยางเรยงแถวเขามาอยางไมหยดหยอน

ความจรงกคอ เวลาปรกตนน ความนกคด ฟงซาน มอยเสมอตามประสาของคนทยงมกเลสอยเพยงแตความนกคดเหลานนถกดงความสนใจใหกระจายไปสมผสกบสงแวดลอมจงทำาใหจตใจไมรสกคดมาก

เปนธรรมดาทานทเขาฝกปฏบตจตใหมๆ จะรสกวา ความนกคดนดบไป ความนกคดอกอยางหนงกผดแทรกขนมาแทนท จบไมได ตามไมทน เกดดบอยตลอด เปนการกอกวนจตใจใหสงบไดยาก

ทานไมตองกงวล

ขอใหทานหยดคดคำานงอนใด คอยๆหาจดยดเหนยว ฝกตามวธตอไปนนานๆเขา จตยอมสงบเอง

เลอกทาฝกปฏบตจตทเหมาะสมกบสงขารของทานทาใดทาหนง แลวปฏบตดงน

หนา 103

ถอนหายใจลกๆ ชาๆ 10 ครง ตามแบบการฝกลมปราณ (หนา 79 ) กอน และหลงออกจากฝกสมาธทกครง เพอเปนการปรบธาตภายในรางกายใหปรกตแลวคอยๆปดหนงตาลงใหสนท เพอไมใหตาสมผสกบสงแวดลอมเปนการปองกนไมใหกระแสภายนอกผานเขามากอกวนปรงแตงใหจตใจฟงซาน พอปดหนงตาแลวตองจำาไววาตองไมลมตาขนอก

หลงจากหลบตาแลว ใหภาวนาในใจเมอหายใจเขาวา พท และเมอ“ ”หายใจออกวา โธ เปนการนอมจตใจใหระลกถงพระพทธเจา แมจะสงบหรอ“ ”ไมสงบกยงคงบรกรรมภาวนาไปเรอยๆ โดยจตใจจบอยกบคำาภาวนาวา พท “ ” และ โธ อยเสมอ“ ”

ถามการพลงพลาดจากคำาภาวนา ในใจแลวไปคดเรองอนกคอยๆตงสตขนมา ดงความนกคดนนกลบมา ทอง พท โธ ใหมอก สลบอยอยางน“ ” “ ”จนจตใจเคยชนกบคำาภาวนา จตใจกจะคอยๆ จดจอลงสคำาภาวนาจนเกดความสงบไดไมมากกนอย

หนา 104

ทานจะตองไมลกจากทนงโดยเดดขาดกอนเวลาทกำาหนดไวอยางนอยครงละ 5 - 15 นาท แมจะเกดความหงดหงดหรอถกเสยงอะไรรบกวน หรอปวดเมอยกตาม ขอใหทานอดทนรอจนครบเวลากำาหนด ( โดยเราใชนาฬกาปลก ใหไขลานเลกนอยกพอ ปองกนเสยงนาฬกาทำาใหตกใจ) ปฏบตเชนนทกวนอยางนอย 7 - 15 วน หรอนานกวาน จนเกดความเคยชนกบการกกบรเวณตวเอง โดยขอใหปฏบตบอยๆแตใชเวลาครงละนอยๆ

ในขนน

“ จตมนษยเราเปรยบเหมอนกบลงทอยไมเปนสข

เรากพยายามฝกลงคอ ใจ ใหอยเฉยๆสบายๆเปนสขได“ ”

และมองเหนความวนวายไมหยดเปนทกข ”

หนา 105

บททหนงน เหมาะกบผไมเคยฝกมากอน และใชฝกกบเดกเลกๆได

แตควรจะศกษาวธปองกนภาวะการตกใจจากการฝกสมาธ

ถาเปนเดกกควรใหผใหญอยใกลๆ และบอกใหเดกเขาใจวา ถาพบเหนอะไร หรอตกใจเพราะไดยนเสยงดง หรอเหตอนทจะทำาใหตกใจนน ไมตองตกใจครหรอผใหญเปนเพอนอยใกลตวเดกแลว

ถาพบเหนเดกตกใจจะลกจากท กบอกใหนงตอ ปลอบใหคลายจากอาการตกใจ และฝกตออกสกครจนจตใจคนสสภาพปรกตแลว จงออกจากสมาธได

หนา 106

หวใจของความสำาเรจในการฝกสมาธ

ความสำาเรจของงานชนหนงไมใชสำาเรจดวยเวลา 5 หรอ 10 นาท กจะลลวงดวยด จงขอใหปฏบตเดนไปเรอยๆ ไมชากจะสำาเรจ

ไดกไมดใจ ไมไดกไมเสยใจ

ไมรบไมเรง ไมทะยานอยากได

ถงกชาง ไมถงกชาง

เดนไปเรอยๆ มงสทางสงบ

เหนอยกพก หวกกน

แมวนนไมสงบ พรงนกตองสงบ

พรงนไมสงบ วนหนงขางหนากตองสงบ

หนา 107

บทท2 ห�จดยดใหจตสงบขนตน

เพอใหการฝกปฏบตจตใหสงบ จงแนะนำาใหมการยดในบทน การยดน เปนการหาหลกใหจตทลอยเควงนนจบไว แลวคอยๆ พยงเขาสเปาหมายตอไป

ดงนน จงฝกดวยวธตอไปน

เลอกทาฝกสมาธทเหมาะสมกบสงขารของทานหายใจลกๆชาๆยาวๆ 10 ครง ตามแบบการฝกลมปราณหนา (79)

เรมฝกดวยอานาปานสต คอฝกจตใจใหสงบมสตดวยการยดลมหายใจ วธฝกน เปนกรรมฐานททกคนสามารถฝกปฏบตใหเกดความสงบไดด ใชไดทงในการฝกสมถกรรมฐาน คอ ฝกจตใหสงบไดสมาธ และใชฝกปฏบตวปสสนากรรมฐาน คอฝกใหเกดปญญาเหนแจงแหงการเกดดบไมเทยงแท ตามสภาวะธรรมทเกดขน ตงอยไดไมนาน ทนอยไมได ดบไป ไมใช

หนา 108

ตวตน เราเขา ไมเปนตวตนทจะใหยดมนถอมนวาของเรา

การฝกตามแนวน เปนทนยมใชฝกกนมากเพราะเมอฝกจนจตสงบจะเกดความปต และนมตลกษณะดไมนาหวาดกลว เปนการเพมพนความพอใจรกใครและขยนหมนเพยรทจะประกอบการฝกปฏบตจตมากขนซงการฝกวธน ลมหายใจเปนอารมณทมอยแลวในรางกายของเราทกคน

เขาอรยาบถทาฝกแลว คอยๆหลบตาลง

วธหายใจเขาออกทถกตอง คอหายใจเขาออกอยางละเอยด สมำาเสมอตอเนอง หายใจเปนธรรมดาตามธรรมชาตไปเรอยๆ โดยไมหายใจหยาบมเสยงดงและขาดหายเปนชวงๆ

เมอเขาฝกใหมๆ นน กายและใจยงกระสบกระสายไมสงบ คดฟงซานกวดแกวง ดนรน กระวนกระวาย สมองตองทำางานหนก หวใจตองสบฉดโลหตไปหลอเลยงรางกายมาก จงตองการอากาศดไปหลอเลยงรางกายมาก ทำาใหปอดตองหายใจแรง หยาบถ

หนา 109

ขอใหทำาใจสบายๆคอยๆฝกไป ดวยเมอหายใจเขาทองวา พท และเมอหายใจ“ ”ออกวา โธ ดงตอไปน“ ”

“ หายใจเขา ”

ระหวางทหายใจเขานน ใหตงสตรวา ลมหายใจกำาลงเขา และบรกรรมภาวนา“ ”ในใจวา พท สมมตวาเหนตว “ ” ( หนงสอหรอเสยง ) “ พท กำากบจบอยกบ”ลมหายใจทเกดขนเรมกระทบเขารจมก (สมมตวาขางขวา) และถกดดดงลงไปๆสปอดททรวงอกลงชองทองสลายกบเมดเลอดแดงวงไปทวรางกาย

ตว พท ทกำากบจบมากบ ลมหายใจเขา กละลายหายไปกบลมหายใจ“ ” “ ”

“ ลมหายใจออก ”

เมอลมหายใจทถกใชงานแลว กจะกอตวมารวมกนทชองทอง ใหตงสตรวา “ลมหายใจกำาลงจะออก และบรกรรมภาวนาในใจวา โธ กำากบจบอยกบลม” “ ”หายใจทกอตวขนทชองทองนน คลายสงไปยงปอดททรวงอกและสดทายออกสรจมก (สมมตวาขางซาย)

หนา 110

ตว โธ ทกำากบจบมากบลมหายใจออกนนกละลายหายไปกบลมหายใจท“ ”สลายไปในอากาศ

ภาวนาบรกรรมทอง พท โธ กำากบหมนเวยนไปเหนการเกดดบของลม“ ” “ ”หายใจอยตลอดเวลา คอ เกดแลวกดบสลายไปในทสด ทนอยไมได เพราะไมเทยงแท ไมยงยนจรง ไมมตวตนทจะใหยดมนถอมนอยได ฝกเชนนไป ฝกจนจตรเหนแจงการ เกด ดบ การสลายของลมหายใจ“ ” “ ”

วธทดทจตจะจบตว พท โธ การจบนจบแคอย ไมใชจบดวยความยดมน“ ” “ ”ถอมนจนประสาทเครยด จตจบท พท โธ เบาๆเหมอนเกาะดวยการใชมอ“ ” “ ”เเตะเพยงเบาๆไมชานก จตใจทคดนานาประการนนกจะมารวมอยท พท “ ” “โธ และเมอภาวนาตอไปอก จตใจกจะคอยๆลดการพยศลงและคอยๆสงบลง”ไปตามลำาดบ การหายใจกจะคอยๆละเอยดลงไปตามลำาดบ การหายใจกคอยๆเบาลงตาม คำาบรกรรม พท โธ กจะคอยๆเลอนหายไป เราไมตองพะวง“ ” “ ”ไขวควาหาตว พท โธ กจะคอยๆเลอนหายไป เราไมตองพะวงไขวควาหา“ ” “ ”ตว พท โธ “ ” “ ”

หนา 111มายดเกาะไวอก เพราะจดหมายของเราตองการไปยดทลมหายใจ คำาบรกรรมเปนเพยงแตเหมอนเชอกทสนตะพายวว(จต) ทพยศใหอยกบหลกคอกายเพอใหสงบลงไปเมอฝกจต(วว) จนหายพยศแลว จต (วว)นนกจะสงบระงบลงอยกบท โดยไมจำาเปนตองใชเชอก (คำาบรกรรมพทโธ)เมอจต ละ จากการทองคำาภาวนา พท โธ แลว“ ” “ ” “ ”ใหตงสตมนอยกบใจของทาน กำาหนดระลกรอยตลอดเวลาไปจดจอแนบตดลมหายใจเขาออก รตามทนลมหายใจวากำาลงเขาและออก รชดวา ลมหายใจเขาออกนนยาวหรอสน เมอกำาหนดจตใจใหมสตตดตามจนรชดไมคลาดเคลอนแลว ดวยการจดจอลมหายใจนกจะดงเอาสตใหวงแนบอยกบอารมณของลมหายใจ จตใจกสงบมากขน ลมหายใจกจะคอยๆละเอยด สมาธกคอยๆปรากฏขนตามลำาดบ และในทสด กำาลงความคดของจตทงหมดกจะดงไปสลมหายใจแหงเดยว

หนา 112

เมอจตเพงจบทลมหายใจนนจดจอมากขน เพงจนเกดนมตภายในใจ มความรสกวา ลมหายใจนนเปนกลมไอสขาวๆใสๆวงเขาออก แตยงไมแจมชดนมตนเปนนมตหมายทไดจากการบรกรรมทเรยกวาเกด บรกรรม นมต “ ”ระหวางเขาสมาธนน จะตองตนตวคอยควบคมจตใหอยในอารมณเดยวเสมอ อยาปลอยใจใหเตลดไปนอกลนอกทางไปตามความคดตางๆ จตใจเหมอลอยหรอเคลบเคลมอยากนอน จนบางครงจตใจอาจจะพลาดคลาดออกจากการจดจอแลวคดฟงซานจนเกดอาการวตกกงวลทานจะตองพยายามควบคมจตเหมอนควบคมมาใหวงอยแตในทางทเราตองการเทานนถามา (จต) วงออกนอกเสนทางทเราตองการสตเรมคอยๆเลอนหาย งวงเหงาหาวนอนแกไขอาการนดวย การคอยๆยดอกขน หายใจลกๆยาวๆชาๆหลายๆครง จตกจะสดชนตนจากภวงคอกครง และเขาสสมาธตอไป เรมตนพจารณาตดตามลมหายใจเขาออกใหม สลบกนเชนนจตกจะมสต

หนา 113แลวคอยๆ สงบอกครง ดวยปรกตนนจตใจของเรานนถกตามใจไปตามอารมณของตนทตองการ เหมอนมาปาทไรการฝกอบรม เมอนำาจต(มา) นนเขารบการฝกอบรมใหสงบหายพยศเพอใชงานไดนน อาจจะตองใชเวลามากหรอนอยตางกน ทงน ขนอยกบพนฐานนสยของจตทอบรมมาจากชาตปางกอนและชาตน ขอเพยงแตทานมความเพยร อตสาหะ วรยะ ไมทอถอย ไมชาจตกจะสงบอยางแนแทเมอปฏบตฝกจตจนสงบเกดความเคยชน และคลองแคลวแลวจะรจด รวธ รขนตอนทจะหาความสงบใหกบจตใจของทานไดทกเวลาทเขาสมาธจตใจสงบเมอใดแลว กจะรสกวาหวงแหงความนกคดของตนวางเรยบสบายจตกจะคอยๆคลายออกจนหยดการยดมนถอมนลมหายใจทเขาออก คอ จตใจขณะนนจะไมไปตามจบแนบองกบลมหายใจท กำาลงเขาและออก แตตงสต“ ”ระลกรอยทรมฝปากบน (หรอรจมก) ตอนนจตเหมอนนายทวารทเฝาประต ร เสมอวา ยงมลมหายใจเขาออกอย “ ” (แตไมได

หนา 114ตามเขาไปดวาไปไหน) จตจงไดรบความอสระลอยอยทามกลางความนงสงบรสกวา โลงอก โลงใจ เกดความปต สงบจต สบายกาย พอใจ รกใคร ในอารมณนน

ขณะนน หวงทะเลแหงความนกคดของเรานนเขาสภาวะคลนลมสงบเงยบเรยบ เหมอนผวนำาอนไรคลนและ เมอฝกจนเกดความสงบมากขนตามลำาดบแลวผวนำานนกจะคอยๆ สวางเรองแสงเกดขนมาตามธรรมชาตของจตทไดมความสงบ จตยงสงบเพยงใด ยงเปลงแสงมากเพยงนนแมนงอยในทมดหรอเวลากลางคนกตามหลบตาจะมความรสกเหนความสวางอยเฉพาะหนาความสวางนไมไดเกดขนดวยอปาทาน และการจนตนาการของความนกคด ซงทานปฏบตฝกถงขนระดบนนแลวกจะสวางเอง เหนความสวางทวทองฟา และเมอจตคลายออกจากสมาธ หรอคดฟงซาน ทำาใหจตเกดอาการขนมวดวยการวตกกงวลใดๆ แสงสวางนนกจะหายไป

หนา 115แสงสวางนน เราจะไดเหนอกครงตอเมอเราฝกสมาธใหจตสงบใหม กจะเหนแสงสวางนนอก แสงสวางจะเกดดบเปนเชนนตลอดไปทจตเรายงไมนงด จนกวาเราจะฝกจตจนเกดความชำานาญนงด สตตงมนอยในความสงบไดนานแลว กจะไดเหนแสงสวางนนคงอยเสมอไปดวยความรสกทกครงทเราหลบตาแตถาทานฝกจตใจสงบแลว ไมพบเหนแสงสวาง กไมมความจำาเปนตองไปดนรนใฝหาแสงสวางเพราะนมตนเปนเพยงสญญาณอยางหนงเทานน มอยหลายทานทฝกจนจตสงบในระดบน อาจจะไมมแสงสวางเกดขนกได จงไมตองไปวตกกงวลกบนมตนสมาธระดบนเขาเรยกวา ขณกสมาธ “ ”คอสมาธทไดจากอารมณของจตทไดฝกใหนงสงบลงเพยงระยะเวลาสนๆชวขณะหนง คอจตใจจะมสตตงมนสงบดำารงอยไดชวคราว แลวจตกคลายถอนขนมา ดงนน สมาธระดบน จงเรยกวา ไดสมาธขนตน “ ”

หนา 116ภาวะขณะนจตใจเรมสงบไมฟงซาน มธรรมารมยเปนเปาหมายใหกบจตใจยดเหนยวเปนอารมณ และเรมรจกวธการหาความเงยบสงบ ทามกลางความวนวายของจตและสงคม ทานจะตองขยนหมนเพยร ฝกจนเกดความชำานาญเพอความเจรญในสมาธผลใหมนคงทนอย เพอเปนบนไดไตไปสสมาธระดบสงตอไป

หนา 117

สของแสงคอสญลกษณของกเลส

แสงทเกดขนจากการฝกจตในขนตนน เกดไดดวยเหตทธาตทง 4 คอ ดน นำา ลม ไฟ ในรางกายเราปรบรวมตวเขากนเสมอ จตนงสงบ แลวจงเปลงแสงออกมาทางจตใจ ความรสก และแสงนนจะมสตางกน

สเหลาน เปนปรากฏการณจากอารมณภายในของจตใจ ไดแผออกมาเปนไปตามสญลกษณตวแทนของกเลส 3 กอง คอ โลภ โกรธ หลง

ทานทฝกจตใหสงบในขนนใหมๆ แสงสนนจะปรากฏเปนสขาว อนหมายถง ความบรสทธ ของจตเฉพาะในสภาวะขณะนนทนงสงบสะอาดอยชวขณะหนงแลวกจะเปลงสทแทอนเปนธาตแทของจตออกมา

หนา 118

วธแยกพจ�รณ�สทปร�กฏในขนน

1. โลภจรต (ราคะจรต)

ตระกลสเขยวหมนหมอง คอมสเขยวเปนหลกแตเปนสทไมสดใส คอเปนสทดแลวหมนหมองขนมว มสแกออนลดหลนลงไปตามลำาดบแบบขนบนได เชน สเขยวใบไมแกใกลจะรวง สเขยวใบไมเนา สเขยวตองออน สเหลองขนมว เปนตน เปนสญลกษณปรากฏใหรวา คนประเภทน มโลภจรตเปนเจาเรอน มอารมณโลภอยากได มกตดอกตดใจ มอารมณหนกเบาตามสแกออนทแสดงออกมา

โดยเฉพาะอยางยง เปนสแสดงออกของคนทมเลอดบาใฝใจถงกามตณหา โดยเนนหนกไปในดานความกำาหนดเพศสมผสกามราคะ

วธแก

ตองหมนฝกจต ใหสงบเพอมองเหนผลรายของกเลส เจรญปลงอสภะ พจารณาถงความทรางกายคนเรานนเปนสงขารทไมเทยงแท เปลยนแปลงไปตามภาวะททกคนตองเกด แก เจบ ตาย ไมวาคนทเรารก

หนา 119

หรอตวเราเองตางกตองตายเมอใดกได เนอหนงผพง เนาเปอย ความสวย ความงามทนารกทเคยมอยกจะสลายไปตามกาลเวลา ไมยงยนจรง

จตไดปลงจนสงบระงบลง ปลงจนทกครงทเรานกคดถงหรอเวลาทเราไดพบปะเหนเพศฝายตรงขามทเราเคยสมพนธ หรอความอยากไดทงปวงวาเปนของไมเทยงแท เปนทกขทนอยไมได แลวกผพงเนาไปโดยไมมอะไรใหยดมนถอมน จตปลงเชนนทกครงทจตเรานกคดกามราคะ จตปลงบอยๆเขา จตกจะคลายออกจากกามราคะ

2.โทสจรต (โกรธ)

ตระกลสแดง คอสทมสวนผสมของสแดงตงแต สแกลดหลนลงไปตามลำาดบแบบขนบนไดเชน สแดงแก แดงมวง แดง สมแดง สม เปนตน เปนสญลกษณปรากฏใหรวาคนประเภทนม โทสจรต เปนเจาเรอน มอารมณขโมโห โทโส เลอดขนหนาบอยมอารมณหนกเบาตามสแกออนทแสดงออก

หนา 120

อนง ถามสขนมวเขาผสม ทเรยกวา ชำาเลอด ชำาหนอง สนำาลางเนอเขาผสมในสแดงทมอยแลว แสดงวา คนๆน เปนคนโทสะโกรธงายแลวยงเปนคนขโกรธอยางไมมเหตผล เอาแตอารมณของตนเปนใหญ เวลาโกรธขนมาไมฟงใครคดคานหรอหกหามทงนน

วธแก

ตองหมนอบรมฝกใจเพงเลงไปยงนสยทตรงกนขามกบความโกรธ ปลกฝงความโอบออมอาร ความเหนใจ ความสงสารใหเกดขนในจตใจ สรางพลงแหงกศลธรรมดวยการใหไดครองพรหมวหารธรรม 4 ประการคอ เมตตา กรณา มทตา อเบกขา และ

หมนเจรญแผเมตตาทประกอบดวยเจตนาดจากสวนลกของจตใจอทศกศลถง พรหมโลก เทวโลก มนษยโลก นรกโลก เจากรรมนายเวร และเผอแผไปยงสงมชวตทงปวงอยาไดมเวรซงกนและกนเลย

ดวยอารมณ เมตตา เปนคนใจดชอบเผอแผชวยเหลอคนอนอยางไมเหนแกตว

หนา 121

กรณา เกดความสงสารทเหนคนอนไดรบทกข

มทตา ยนดดวยกบคนอนทไดรบความสข

อเบกขา การควบคมจตใจใหสมำาเสมอวางเฉยไวได ไมไปยนดยนรายและไมเหยยบยำาซำาเตมกบกรรมวบากของสตวโลกทเราไมสามารถชวยอะไรเขาได

3.โมหจรต (ความหลง)

ตระกลสดำา คอสทมสวนผสมของสดำาตงแตสเขมแกลดหลนลงไปตามลำาดบแบบขนบนไดเชน สดำาสนท สเทาแก เทาออน เปนตน เปนสญลกษณปรากฏใหรวา คนประเภทนม โมหจรตเปนเจาเรอน และอกศลกรรมกำาลงวบาก ดวงกำาลงมด ไดเขาปดบงปญญา ใหเหนผดเปนชอบ จตใจฟงซาน หงดหงด รำาคาญ และบางครงมองไมเหนภยอนตรายในภาวะนน จงอาจจะกระทำาสงไมดทคดไมถง หรอประสบเหตการณอนไมคาดฝนมากอน เชน บาดเจบเลกนอยถงขนสาหสหนกๆอาจจะถงตายได ทงนหนกเบาตามแตอกศลกรรมทกำาลงวบากแลวแสดงออกมาเปนสญลกษณตามความแกออนของส

หนา 122

วธแก

โดยเฉพาะอยางยง การประพฤตตนเปนคนด หมนถอศล สวดมนต ไหวพระทำาสมาธใหใจสงบเกดปญญาระลกชอบ พจารณาจนแจงซงเหตผลอนดทควรประพฤตปฏบตตอไปดวยการ แผเมตตาอทศกศล อยางสมำาเสมอทกขณะ

จต ขอใหเจากรรมนายเวรจงอโหสกรรมและฝกเปนคนใจกวาง พรอมอภยใหกบคนอนและตนเอง สรางจตใจใหมอภยทานเปนสรณะ และชวยเหลอคนอนโดยไมเหนแกตว

จตใจทมดมนและอกศลกรรมทวบากกจะคอยๆคลายจากหนกเปนเบาไดจตกจะคอยๆสวางขน

หนา 123

ทานยาสมนไพรชวยรกษาอาการปวดเมอยเอว

ปรกต ทานฝกสมาธถงระดบขนนแลว แมจตใจเรมสงบ สมองไมคดฟงซาน บางครงใจกเรมปลอยวางไมรบรอาการปวดเมอย อาจเกดอาการปวดเอวตรงบรเวณชายโครงของรางกาย แมจะฝกปฏบตสมาธจตสงบแลวทำาใจปลงอนจจงวา ความทกขจากการปวดนเกดไดตงอยแลวกตองทนอยไมได สดทายตองดบหายไป ฝกไปบมจนจตใจรแจงอาการแหงอาการทกขเวทนาครงแลวครงเลามานานวนแลว ทานยงไมหายปวดหรอเบาบางจากโรคแลว ขอใหทานเขาใจวา ไต ของทานอาจจะมอาการบอบชำามาก จนพลงจากการนง“ ”สมาธไมสามารถชวยรกษาซอมแซม ขอใหทานรบประทานยาสมนไพรเกยวกบการแกกษย ควบคกบการเขาสมาธอาการของทานกจะดขนตามลำาดบ เพราะปกตแลว พลงจากการเขาสมาธจะชวย รกษากายเนอใหหายเจบปวดได

หนา 124

ถาสงขารนนไมรวงโรยเกนไป ซงทานคงจะเคยไดยนเรองกำาลงภายในซงมพนฐานมาจากการฝกสมาธเชนกนทสามารถนำาพลงภายในกายไปรกษาโรคทวๆไปได

ระหวางทรกษาโรคไตเสอมปวดหลงน ไมวาหญงชาย หามมวในกามอยางเดดขาด การรกษาโรคเหลานจะไดผลตอเมอทานไมทรยศตอสจจะ ของตวทานเองทตงไวทจะพยายามฝกจตสมำาเสมอ เพอรกษาโรคภยไขเจบของตว ขอใหสงวรวา ใครกนใครอม เวลาเจบปวด ไมมใครมาเจบปวดแทนทานได “ ”

ยาชดนเปนตำาหรบยาจากหมอจน ทตองการเผยแพรเปนวทยาทาน โดยมไดหวงผลตอบแทนใดๆทงสน

ยานสงซอทรานขายยาจน ใหเขาป นเปนลกกรอนเทาเมดถวเขยว ทานกอนนอนคนละ 10 เมด ถาม อาการรอนใน คอคอแหง มเสมหะเหนยว กลดนอยลงมาเหลอคนละ 5 เมด (ระหวางทานยาหามกนนำาแขงนำาเยน)

สตรมครรภคนมไขตวรอนหามรบประทาน

สรรพคณ

บำารงเลอด แกปวดหลง แกหวเขาและขาไมมแรง

หนา 126

ดวยจตทมงมน

เตมเป ยมดวยศรทธาอนแรงกลา

จงไมมอปสรรคใดทจะขวางกนจตเราได

หนา 127

บทท3 ฝกจตใหสงบมากขนในขนกลาง

วธการฝกบทนเปนบทฝกตอเนองจากบทท2

ดงนน

ถาทานไมไดฝกตอเนองมาตลอดกควรทจะฝกตงแตบทท1,2,แลวจงมาลงฝกบทท3 น ซงการฝกนน อาจจะใชเวลาเพยงเลกนอยกสามารถบรรลขนตอนตามบทท1,2,แลวเขาสบทท3 น เปนการทบทวนความจำาเพอนำามาเรยนตอเนองบทน

ทานทฝกจากบทท2 แลว เหนแสงสวางอยหรอทานทฝกจนสงบถงระดบน แตไมเหนแสงสวางนน

ขอใหฝกตอดวยการภาวนา พท โธ โดยคำาภาวนาในทนไมไดใหใช“ ” “ ”กำากบลมหายใจ แตใชเปนตวสมมตแทนกองลมหายใจเขาออก เพราะวาลมหายใจนนหาจบตวใหเหนยาก จงหาวธใช พท โธ ให“ ” “ ”

หนา 128

ภาวนาตอเนอง เมอหายใจเขาทองวา พท และเมอลมเขาสดแลวจะออกมาก“ ”ทองตอดวย โธ ออกพรอมกบลมหายใจออกมาสงไปทกงกลางระหวางคว“ ”

สำาหรบทานทฝกเหนแสงสวาง แลวกสงไปทศนยกลางของแสงสวางนน

เมอภาวนาจนชำานาญแลวไมตองทอง พท โธ กได แต“ ” “ ”เปนการสงจตใจความนกคดไปตามกองลมหายใจเขาแลวออกไปเสรมเตมใสทกงกลางระหวางควหรอศนยกลางของแสงสวาง

ฝกอยางนจนจตใจมงมนเปนสมาธสงบไดนาน

อารมณสมาธจะคอยๆสงบดขน แตอารมณสมาธขณะนยงรวมไดไม สนทเตมทจงยงไมนงแนวแนสมบรณด จตใจยงยดเอาอารมณแหงการภาวนา มาเปนอปาทานเครองยดมนถอมนอย ภาวะนนจตกำาลงจะรวมเขามาเปนหนง

จตใจความนกคดจะตงอยเฉพาะทศนยกลางแสงสวางหรอกงกลางระหวางควนน แลวจะคอยๆสงบมากขนอกสความสงบและเสวยอารมณนอยภายในจตตนเอง

หนา 129

สมาธระดบน มกำาลงสามารถผลกดนขมกเลสนวรณ 5 อนเปนกเลสทกนจตไมใหบรรลคณความดเปนอกศลททำาจตใหกระวนกระวายใจเศราหมองและขมปญญาใหออนกำาลง

นวรณ 5 คอ

1 ความพอใจรกใครในกาม รป รส กลน เสยง สมผส

2.ความพยาบาท คดปองราย

3.ความหดหทอแทเกยจครานงวงเหงาเคลบเคลม

4.ความฟงซานรำาคาญใจ

5.ความลงเลสงสย

ดวยกำาลงสมาธเกอบจะถงระดบฌานน จงมแรงผลกดนขมใหนวรณทง 5 ประการ หลดพนไปออกจากจตใจไดชวขณะหนง แตองคฌานระดบนกำาลงของสมาธยงไมแขงแกรงพอทจะสามารถ ละ วางอารมณแหงการ“ ”ภาวนาได และบางครงจตยงรวามอารมณจากภายนอกเขามากระทบสมผสประสาททง 6 คอ ตา ห จมก ลน กาย ใจบาง อยางเชนเสยงทเขามา

หนา 130

รบกวนทางประสาทห รปทเกดขนในมโนภาพเปนแตจตใจในขณะนน ยงคงรวมเปนหนงทไมฟงซาน ออกจากสมาธไปรบรอารมณภายนอกทมากระทบนน จตใจสามารถวางเฉยไมปรงแตง

เมอฝกจนเกดความชำานาญมากขนดวยการสบตอเนอง จตใจกจะสงบมากยงขนจตยงคงยดอยกบการบรกรรมภาวนา แตกคอยๆปลอยวางกายเนอของตนไมมอาการ ปวดเมอย ขาชา เหนบ ไมรบรอารมณภายนอก ครงทกขเวทนาเหลาน ไมเกดขนกไมมอาการทกขเวทนาคอยกอกวนจตใจใหตองคอยพะวงกบอาการเจบปวดเมอย จนทำาใหสมาธตก จตจงมสมาธด คอยๆมนคงแนวแน ในภาวะขณะนน ทกงกลางระหวางควหรอทตรงกลางแสงสวางนน จงคอยๆเปลงแสงสวางจามากขนแลวรวมเปนวงกลมอยางเรองรางกอน เราคอยๆประคองจบวงกลมนน อยางสขมแผวเบา แลวสงจตใจความนกคดทรวมเปนหนงนนเขาไปมากขน ดวยอารมณทไมสอดสายไปในทอน

หนา 131

คราวน สงเขาไปทศนยกลางวงกลมนน

วงกลมทเปนเปาของจตนนกจะคอยๆ ชดขนและเนอทภายในวงกลมนนกจะเตม เกดเปน ดวงสขาว สวางทผดขนเฉพาะหนาจำาไดแมนยำาแจม“ ”ชดตดตา เหมอนดวงวงกลมของจรงทขดเขยนขน นมตวงกลมนเรยกวา “อคหนมต คอ นมตทตดตามองเหนไดชดเจน เปนนมตทเกดขนจากการรวม”พละกำาลงจากสมาธ ไมใชนมตทนกขนมาจากมโนภาพ

หนา 132

ความสำาเรจของการฝกสมาธ

“ ยงฝก ยงคลอง ยงคลอง ยงชำานาญ

ทงคลอง ทงชำานาญ ยอมควบคมอารมณไดทกเมอ ”

หนา 133

ยดอคหนมตเปนอ�รมณ

อคหนมต เมอไดปรากฏเปนดวงเชนนแลว จตจงเอานมต ดวงสขาว “ นนใหสตยดมนเปนอารมณอยไดพกหนง กจะตกสภวงคเสยอกพกหนงจต”

ยงขนๆลงๆไมแนวแนแทเรยกตามภาษาชาวบานวา นมตนน ยงปรากฏแบบ“ผดๆโผลๆ ”

นมต ดวงสขาว นเปนของแปลกใหมสำาหรบนกปฏบต เมอได“ ”พบเหนนมตแลว จตกตองวางใจเปนกลางคอ อเบกขาวางเฉยดวยสตสมปชญญะ ไมลงโลด ดใจในอารมณตนเตนจนฟงซานเสยสมาธ และไมยนรายเสยใจทไดนมตชาไป ใหคอยๆสงความนกคดไปประคองกำาหนดระลกร จบอยทศนยกลางของดวงสขาวนนตอ และ สงกระแสจตใจความนกคดเขาเสรมทบถมทดวงสขาวนนตอไปอยางตอเนอง ดวงสขาว นนกจะคอยๆตง“ ”มนอยและจะแจมใสชดเจน ไมหนหายไปแตถานมต ดวงสขาว นนหายไป“ ”ดวยเหตทสมาธตกลง

หนา 134

เพราะตนเตนจากความดใจหรอเสยใจจนคดฟงซานเกดความวตกกงวล หรอจตใจหลงใหลในนมตมากไปจตคลายออกจากการมนในสมาธ นมตจงหายไป จตใจกไมตองเสยใจ เศราโศก หดห ทอถอย เชองซม คลายออกจากสมาธ ละทงการฝกจต

ทานตง สต ใหดทบทวนพจารณาสงเกตวา ดวงสขาว ทเคย“ ” “ ”เกดนน เกดในภาวะใดของอารมณขณะฝกจต ลกษณะไหน นมตจงเกดขนกใหยอนกลบไปฝกเรมตนใหม จนจตสงบแลวกจะไดพบดวงสขาวปรากฏในบรเวณทเคยปรากฏอกครงหนง

เมอฝกไดพบเหนนมต ดวงสขาว ใหมอกครง “ ”

ตองผกจตไวใหยดมนตดในอารมณกำาหนดจตจดจำาไวเปนอยางด ดวยความหวงแหนและเชอมนวานมตนเปนสงสำาคญทตองไมปลอยปละละเลยใหเสอมไปอก เพราะนมตนเปนจดนำาทางเราไปสสมาธทสงขน

หนา 135

จตใจในขณะทไดสมาธนเกดความพอใจตงมนไมฟงซาน นวหวแมมอทจรดกนนนจะรสกวามอำานาจเหมอนกระแสพลงแมเหลกดดจนตดแนน รางกาย

จะนงอยเปนสขสบายไมเคลอนไหว และมความรสกวากายเบาเหมอนไมมรปรางคงอย จงไมรสกปวดเมอย ศรษะคลายหนกองแผดงสมครอบลงมาทงรางกาย หนงตาจะหนกๆและไมมอาการกลนนำาลายซงเกดจากจตสงบนงทำาใหตอมนำาลายในปากไมบบนำาลายออกมาขณะเดยวกนจะรสกวามเหงอซมออกมา โดยสวนมากจะเรมทตลอดแนวกระดกสนหลง และฝามอกอน และบางครงอาจจะมอาการเหมอนมความรอนอนๆเกดขนภายในรางกายและวงไปทวรางกายชวงนเหงอจะถกขบออกมาก จนทวมตวเปนการขบโรคภยไขเจบออกมาดวย

ทเปนเชนน เพราะจตใจความนกคดขณะนจบอยทดวงนมต ไมไดออกมารบรอาการภายนอกนมต

สมาธระดบน เขาเรยกวา อปจารสมาธ คอ สมาธทไดจากอารมณ“ ”ของจตรวมเขาเปนหนงสความสงบมนคงจวนเจยนจะแนวแน เฉยดๆ ฌานแลว

หนา 136

ดงนน สมาธระดบน จงเรยกวา ไดสมาธขนกลาง ภาวะจตใจทได“ ”สมาธระดบขนกลางน การฝกนสามารถรวมอารมณแหงความนกคด ใหเปนหนง ทจวนเจยนจะแนวแน ลมหายใจจงละเอยดสงบเงยบและซาบซงปราณตกวาเดมเกดอำานาจปราโมช อมเอบใจเลกนอย อเบกขาความวางเฉยกตงขน ธาตยอมจะเสมอ จตใจกจะรสกมความเยอกเยนสงบสขมากขน แมออกจากการปฏบตฝกสมาธ กยงพอจะมสตปญญาควบคมจตใจไมใหลมหลงกบกเลสแหง โลภ โกรธ หลง เปนบางขณะได

ดวยการมงมน เอาดในสมาธผลทสงขนกวานทานตองฝกตามบทนจนเกดความชำานาญ และตองไมหลงยดตดอยกบความสงบสขเลกนอย ตองมงพฒนาจตใหสงบมนคงแนวแนตอไป

หนา 137

ระวงจตกบวญญาณจะรวมฉบพลน

ในการฝกสมาธระดบขนกลางจนถงขนสงนน อาจจะมเหตบงเอญคอ จตเกดรวมฉบพลนกบวญญาณเปนลำาแสงพวยพงขนสทองฟา ไมตองตกใจ ทำาจตใจใหมนจบไปกบลำาแสงนนเหมอนพบเสอแลว ไมกลวเสอ ทำาใจดๆ จบหางเสอวงตามเสอไปจนไดจงหวะโอกาสทจตเราหายตนตกใจแลว กสามารถกระโดดขนนงหลงเสอใจกจะคอยๆสงบลงได

รายละเอยดบทน ใหศกษาเพมเตมไดจากบทการถอดจต (ขอ ก) ในภาคอทธฤทธ-บญฤทธ

หนา 138

คำ�เตอนก�รฝกจต

คนใดเอยทประกาศขอฝกจต

เราขอเตอนระวงภยกเลสตน

โดยเฉพาะผมงหวงโลกแหงธรรม

โลกยะคอทางโลกทคนหลง

หลงอยในโลภโกรธหลงภยมหนต

กเลสสตวตณหาคนกามฉนทะ

จตรมรอนกายเสอมทรามเสยพลง

กามดงจตกามดงกายดงนรก

ไมมวนผดโผลขนมงทางธรรม

นอกเสยจากทานปลงขนธปลงใหแตก

เหนความจรงอนจจงไมเทยงหนอ

ปลงทกเมอเมอจตผดกามอารมณ

ปลงเชนนหมนเวยนไปยอมไดผล

จตสบายไมหลงเรงเยยงสตวปา

และเมอนนทานจะหลดกามฉนทะ

หนา 139

วธตงอ�รมณใหจตยดจบอยทกงกล�งระหว�งคว

ทานทฝกจนสงบแลวไมมแสงสวางเกดขนนน ตองอาศยวธนเปนพนฐานในการฝกจตใหเจรญสสมาธทดขน คอ เมอหายใจนนจตใจจบตามกองลมหายใจเขา ทางรจมกนนทองวา พท และพอลมหายใจเรมออกกทองวา โธ“ ” “ พรอมกบลมหายใจออกมาถงรจมก”

ระหวางนนสมมตวา จตใจเราทจบตดกบกองลมหายใจพรอมตว โธ นนถก“ ”นำาสงขนไปอก ผานเพดานปากและผานดงจมก และสงออกไปทบถมทกงกลางระหวางคว เปนการรวบรวมจตใจความนกคดทงหลายใหไปรวมเปนหนงตงอยทกงกลางระหวางควนน

หนา 140

อกวธหนง

คอ ลมตาขน แลวมองไปทปลายนวของทานซงยกขนชมาทตา นวตงสงเสมอระดบตามองแลวจะเกดความรสกเสยวทดงจมกตรงกงกลางระหวางควนน สถานทรสกเสยว คอตำาแหนงทวางจตใจ เมอจบจดนไดแลวจงคอยๆปดหนงตาลงมา แตตาในยงคงมองไปรวมเปนจดเดยวกนทตำาแหนงเสยวนน

เทาทเคยทดลองมา

ยกนวชใหตาตวเองเพง สวนมากไมรสกเสยว แตพอใหคนอนชตาเรา จบจองเพงดกลบมความรสกเสยวเรว

ระหวางการรวมจตน ทานอยาเรงรบบบรดความนกคดใหเครยดนก เพราะการบบรดจะทำาใหทานปวดขมบ ถามอาการปวดขมบ ใหศกษาวธแกปวดประสาทสองขางขมบ

และทานทฝกมาถงระดบนแลว ฝกตอไปจตกสงบด แตถาไมไดนมตวงกลมนน ขอแนะนำาใหฝกบทเพงกสณตงนมตใหแขงแกรง เพอนำานมตวงกลมมาเปนอคหนมต

หนา 141

เพงกสณตงนมต

ประดษฐกสณขนดวยการตดกระดาษสขาว ใหเปนดวงวงกลมเสนผาศนยกลางประมาณ 1 นว ตดไวในกงกลางของกระดานดำา หรอกระดาษสดำาทกวางอยางนอย 50 ตารางเซนตเมตรหรอใหญกวานกได แลวนำามาตงหรอแขวนไวตรงขางหนาของเรา อยในระยะทไมไกลหรอใกลเกนไป คอ ดความพอเหมาะสมทตงหรอแขวนแลว ตองมองเหนจดสขาวไดชดเจน และดวงสขาวนนตองอยในระดบเสมอตาในขณะทเรานงลงแลว

เหตทใชดวงสขาว

เพราะวา เมอมองเพงจนจำาไดแลว จะไดนมตเหมอนของจรงทปรากฏขนตอนทจตสงบ

ซงนมตทเหนในความรสกเมอฝกถงขนอคหนมต ดวงนมตนนจะเปนดวงวงกลมสขาวสดใสทไมมสอนเจอปน

หนา 142

สวนทใชกระดานดำาหรอกระดาษดำา เพอเนนใหดวงสขาวชดขน สรางภาวะการรวมสมาธไดด

เมอเตรยมการพรอมแลว

ปฏบตดงน

วธการจบ ดวงสขาว นนใหมๆ สำารวมจตใหมน มอง ไปยงเปา“ ” “ ”หมายนนดวยสายตาตามปรกตธรรมดา มองเพยงแคจำาได

เพราะถาเพงจองดวยการตงใจแรง มองอยางบบรดรนแรงหวงผลเรวแลว กจะเกดอาการเครยดตงถงขนปวดขมบ ขอใหทานมองจนจำาดวงสขาวไดเมอใดเมอนนกปดหนงตาลงมา แตตาในไมไดหลบ ยงคงสงความรสกเพงเลงไปยงจดเดยวคอ ดวงสขาว ทจำาตดตาไดนน นกนมต ดวงสขาว นนให“ ” “ ”ปรากฏเหมอนของจรงทลมตาด

เมอหลบตาจบ ดวงสขาว อยเฉพาะหนาเราไดแลว หายใจเขาภาวนา “ ” พท แลวหายใจออกตองทองตอดวยการภาวนาวา โธ พอคำาวา โธ“ ” “ ” “

จะออกพรอมลมหายใจสลายไปในอากาศนน เราสมมตวา นำาตว โธ พรอม” “ ”ดวยลมหายใจสงเขาทศนยกลาง

หนา 143

ของ ดวงสขาว นน ทบถมไปจนกวาดวงนนจะสวางและชดเจน“ ”

ถาทานฝกจนชำานาญแลว ไมตองภาวนา พท โธ กได แตใชสง“ ” “ ”กระแสจตใจความนกคดเขาไปทศนยกลาง ดวงสขาว “ ”

เมอจำาดวงสขาวนนไดดแลว กหนวงไวอยครหนง ดวงนมตนน กอาจจะเสอมคอเลอนรางจนมองไมชด กลมตามองดใหมอยพกหนง จนกวาจะจำาภาพดวงสขาวนนไดแลวกหลบตาบรกรรมภาวนาตอไป ทำาสตใหมความไมหลงลมนมตหมายอนทถอเอาไดแลว

บรกรรมภาวนาสลบไปอยางนจนกวาเมอใดหลบตาแลว พอนกหนวงด กจะเหน ดวงสขาว ทกครงอยางชดเจนกจะเปน อคหนมต เพอในการ“ ” “ ”ฝกปฏบตใหดอกตอไป

การมองจบดวงสขาวนน คนทเหลอกตาจองด ตากจะเมอยลาเรว “ดวงสขาว ทเพงมองนน เมอหลบตาแลวมองไปจะปรากฏใหญโตเกนกวา”ความจรง ทำาใหไมเกดนมตแท

หนา 144

คนทหรตาด จะมองเหน ดวงสขาว ไมชดหลบตาแลวกจบ ดวงส“ ” “ขาว ไมตดตา ทำาใหจตใจเกดการหดหทอถอย จงทำาใหไมเกดนมตแทอกเชน”กน

เมอฝกจนเกดความชำานาญ ฝกจนหลบตาเมอใด มองไปขางหนาทกครง ในจตใจความนกคดขณะนน กจะเหนดวงสขาวปรากฏขนเหมอนของจรงทเวลาลมตาด

กใหเอาแผนกระดาษหรอกระดานดำาทตดดวงสขาวนนออกไปใหพนจากสายตาแลวฝกตอไป โดยไมตองมเปาใหเพงมองอก ฝกจนหลบตาแลวยงคงพบเหนดวงสขาวตดตาอยางสนทอยเฉพาะหนาอก หลบตานกภาพดทกครง ภาพกจะเปนมาทนท ฝกจนจำาไดแมนยำา เชนนแลว อคหนมตยอมเกดขน ท“ ”เรยกวาได สมาธขนกลาง “ ”

หนา 145 วธก�รแกปวดประส�ทสองข�งขมบ ขอใหทานวางจตใจใหสบายๆ แลวรวมจตใจความนกคดใหเปนหนง สมมตวาตงไวททายทอย แลวคอยๆสงจตใจความนกคดนนใหผานสองขางของขมบแลวมารวมกนทกงกลางระหวางควแลวจงคอยๆผอนคลายออกสนอกศรษะ ปฏบตเชนนประมาณ 15 -30 นาท กจะหายปวด คนสสภาพปรกต ถาทานรกษาตวดวยวธนแลวยงไมหายปวดและประสาทยงมความตงเครยดมนชา งงไปหมด ไมตองตกใจ คอ ทำาใจสบายๆ งดเวนการฝกสมาธในวนนนแลวเดนจงกรมแผเมตตา หรอหาทางออกดวยการไปทำางานทตองออกกำาลงใหเพลนกบงาน กลางคนกจะไดหลบสบาย พรงนคอยมาฝกสมาธตอไปใหมหนา 146 คบปราชญชาตเชอ ชาญธรรม จกสญไปสวรรค สวสดแท คบพาลประทษฐอน หนชาต จกไดทนทกขแล เพลยงพลงเสยตน ฯ

(สำานวนเกา) (จากประชมโคลงโลกนต)หนา 147

นมตภ�พและเสยงจ�กสม�ธขนกล�ง

เมอทานฝกจนไดอคหนมตแลว รวมจนจตนงตกสภวงคจต จตใจขณะนนจะไมมการรบรอารมณภายนอกแลวรวมเปนหนง ปลอยวางความจำาและการยดมนในสงตางๆทงอดตและอนาคต จะมแตอารมณรปรากฏเฉพาะเวลานน คอ นงสงบสบายเคลมอยในอารมณคอมอาการคลายครงหลบครงตน แตยงมสตควบคมสงขารอย หรอภาวะทถอนจตจากภวงคขนมาเลกนอย

ภาวะเชนน อาจจะมนมตภาพหรอนมตสญญาณเกดขนได

แตกไมเกดกบทกคนเสมอไป

ก.ทานทฝกจตใหสงบดวยวธใชหลกวปสสนาไตรตรองใหเกดปญญา อบรมจตใจใหเหนความเกดดบความไมเทยงแทของสงขารทมภาวะธรรมทนอยไมไดแลวกสลายไปในทสดเปนการใชปญญาใหเหตผล

หนา 148

เพอตดตนเหตของความฟงซาน อบรมใหจตสงบ สมาธประเภทนสวนมาก จตมปญญาแฝงกบสมาธคอยหวานลอมจตใหสงบ เรยกวาเปนคนคดมากดวยปญญา แตเมอสงบแลว สมาธจะมนคงกวาประเภททฝกสมาธใหจตสงบจนเกดปญญา

ดงนนสมาธประเภทน สวนมากจะไมคอยมนมตภาพหรอสญญาณทเกดขนมา

ข.ทานทฝกจตใหสงบดวยสมาธ

สายนคนทฝกสวนมากจะมศรทธาแกกลา มนสยเชองายไมคอยระวงเฉลยวใจทจะใชปญญานกพจารณาถงเหตผล จตจงมงพงดงดวยความเชอทไมลงเลสงสยเวลาจตจะเขาถงจดสงบ ระหวางนน จตจะไมคดระวงกงขา จงเหมอนคน

ตกบอตกเหวรวดเดยวตกถง ความสงบ คอทพกของจต เปนการเขาส“ ”ภวงคเหมอนภาวะทคนกระโดดลงนำานนจะจมดงลงไป แลวจงลอยขนมาใหม และเมอคนทมสตเหมอนคนหดวายนำาเปนแลว กสามารถลอยคอพจารณาสงแวดลอมและสามารถวายไปตามทศทางทตนตองการ

หนา 149

ภาวะนน จตจงคอยๆ ถอนขนมารบรเหตการณตางๆ ทมาปรากฏเปนนมตขนแลวพจารณาหาเหตผลทเกดในสภาวะธรรมนน เรยกวา เปนการฝกอบรมจตเปนสมาธใหเกดปญญา คนประเภทนมกปญญาออนไหวลมตว สตเผลอไดงาย และมกยดดวยอปาทาน จตจงปรงแตงขยายเรองราวใหเกนขอบเขต หลงจนถอนตวไดยาก

นมตทเกดขนนน แบงไดเปน 2 ประเภท คอ นมตในทเกดจากตวเราเอง และนมตนอกทเกดจากสงภายนอกเขามาสมผส นมตทงสองประเภทนมทงทเปนจรงและไมจรง

หนา 149

นมตในทเกดขนจากตวเราเอง

นมตประเภทน สวนมากจะปรากฏเปนภาพทสวยบาง ไมสวยบาง เชน เหนตวเองนงบาง นอนบาง บางททานทฝกปลงอสภะ อาจจะเหนตวเองเปนซากศพทกำาลงเนาเป อยมกลนเหมน

หนา 150

บางครงอาจจะไดยนเสยงผทเรานบถอมากเตอนใหตนทำาดปฏบตธรรมบาง หรอเกดสญญาณเตอนขนในใจ (ในสมอง) เปนการเตอนภยบาง เตอนเหตการณทอาจจะเกดขนบาง เหมอนใครมาคอยกระซบเตอนเปนลางสงหรณใหรลวงหนา

บางครงรสกวาตวเบาเหมอนจะลอย ตวพองโตเหมอนระเบด หรอ ไดยนเสยง ดนตรทพย แสดงนานบางหรอสนบาง เปนตน

หนา 150

นมตนอกทเกดจ�กสงภ�ยนอกเข�ม�สมผส

บางทานนงไปจตสงบ ใจสบาย กระแสจตอาจจะออกไปสมผสพบเหนตวเองเดนอยในหมแมกไมสวนดอกทรมรนเหมอนดนแดนสวรรค มทางเดนไปไมสดสาย บางคนเหนเปนทะเลกวางสดขอบฟา บางคนเหนเหมอน ตวเองยนอยทามกลางหมเมฆทลอยผานตวอยางนมนวลและเมฆนนมลกษณะรปรางตางๆกน เรยกวา สวยจนดแลวเพลดเพลนหลงตดอยกบบรรยากาศภาวะนน บางทเหนเปนคน สตว เทวดา พอนกอยากจะเหนอะไรกเหน อยากจะเหนพระอนทรกเหน อยากจะเหนพระพรหมกเหน และไดพดคยกบเทวดาอนทรพรหม

หนา 151

บางทอย ๆ กมเทวดาพาไปเทยวนรกภมเหนผเปรต ปศาล อสรกาย ปรากฏเขามาในนมตนน อาจจะทำาใหตนตนกตกใจกลวจนเปนบาไดเหมอนเราได ออกไปสมผสพดคยพบเหนเหตการณเหลานนจรงๆรสกวาเปนเรองเปนราวเหมอนภาพยนตรเรองยาวบางสนบางปรากฏขน พาใหเพลนหลงยดอยในนมตทเปนของแปลกใหม เปนปรากฏการณทมหศจรรยมากของคนทฝกพบเหนใหมๆ จงคดเอาเปนจรงเปนจง ทกทกวาแนแลวเราไดฌานวเศษ ภาพนมตเหลานนจงเขาไปประทบในความทรงจำาตดตาตลอดเวลา เกดการหลงผดเขาไปยดมนอยางเหนยวแนนจนลมตวเสยสตไปกได

แตแทจรงนมต สวนมาก เปนเพยง ความทรงจำาในอดตทสมองปรงแตงขนภายในจตดวยอำานาจอปาทานทฝงอยใตจตสำานกเทานน

หนา 152

วธถอนจตออกจ�กนมตเพอเข�สสม�ธตอไป

ไมวาทานจะไดพบนมตใน ทเกดจากตวเราเองหรอนมตนอกทเกดจากสงภายนอกเขามาสมผส

เบองตนนน

ทานทฝกจตยงไมแขงแกรง และไมเคยประสบพบเหนเหตการณอยางนมากอน คอ ยงไมมความเคยชน ในเหตการณทนมตภาพหรอเสยงเกดขน เหมอนคนไมชำานาญเสนทางเดนผานปาทอาจจะผจญภยกบสตวราย หรอพบความเงยบวงเวงทนากลว

พงปฏบตดงน

ตงสตใหมนดงจตใจความรสกใหอยกบตวกายเนอไมใหสงกระแสจตออกไปสมผส และไมรบไปสนใจปรงแตงเหตการณนน ทำาใจใหดๆใหรพรอมดวยสตสมปชญญะทวางเฉยดวยอเบกขา ไมยนดยนรายกบเหตการณทกำาลงเกดขน ไมตนตนกตกใจ ไมสะดงหวาดกลว ขวญเสย ทำาใจดสเสอ เมอสตมนคงอย ปญญากเกดขน

หนา 153

พจารณาดวยอารมณหนกแนนรอบคอบ ทำาใจใหเขมแขง กลาหาญ พจารณาภาพนมตทเคลอนไหวหรอไมนนศกษาใหรชดวานมตนนคออะไร และเปนมาอยางไรแลวจะเปนไปอยางไร เมอพจารณาเหนความเปนจรงแจงชดแลว กปลอยวางเสยดวยไมหลงใหลเพลดเพลนมวเมาคลอยตามไปยดมนถอมนในนมตเหลานน

ซงนมตเปนเพยงทางผาน อยาไปตดใจยดมน

เพราะวา ถาเราไปยดมนแลว จะปรงแตงเปนกเลสปกปดปญญาใหอารมณสมาธขณะนนขาดสต จตใจฟงซานซดสายกวดแกวงเปนอปสรรคแกการทำาใจใหสงบ ทำาใหเสยสมาธ คอ สมาธจะเสอมถอยลงไป

ทานพงตงสตโดยเรว

ดงจตกลบเขาท คอ ใหนกถงดวงสขาว ทเปนนมตใหปรากฏขนมา“ ”ใหมอกครง เอาจตใจความนกคดจบจดจออยกบนมตดวงสขาวนน เรมบรกรรมภาวนา พท โธ ใหม กำาหนดจตอยกบการบรกรรมภาวนา แลว“ ” “ ”กำาหนดจตตงมนรใหทนเหตการณนนวาภาพทเกดขนน ลวนแตเปนอปาทานจากสญญาความ

หนา 154

ทรงจำาในอดตทเกบคางอยในสมอง จงไมนายดมนถอมน เพราะไมมแกนสารสาระทจะเปนประโยชนกบการเจรญสมาธ

เมอจตใจเราตงมนอย และจบจดจออยกบนมต ดวงสขาว แลว ภาพ“ ”ทเกดอยนน กจะเลอนรางเสอมหายไป

ถาภาพนมตเหลานนยงไมหายไป

ใหตงสตใหมนอกครง นอมเหตการณเหลานนลงไปสพระไตรลกษณ คอ อนจจง ทกขง อนตตา วา สงทเกดนน ไมเทยงแทเปนทกข ทนอยไมได เปนเพยงรปสงขารทอปาทานปรงแตงทไมมตวตน มใชตวตนเราเขา ไมสามารถจะยดได เปนเพยงสภาวะธรรมหนงเทานน รปเกดขนแลวกแตกดบสลายไปตามสภาพทเกดมาอยางไรกสลายเปนไปอยางนน ไมยงยนจรง

เมอพจารณารปนนไป จตกจะแกกลาขน รปนนกทนอยไมไดสลายหายไป โดยไมมตวตนรปรางอะไรเหลออย

หนา 155

ถาเหตการณนนเปนนมตทหลอกหลอนขนมา รปนนกจะคอยๆสลายไป เพราะกำาลงปญญาแกกลาขนกสามารถรแจงเหนจรงตามสภาวะธรรม รปเสยงเหลานนกจะเสอมไปดวยเหตทวา ภาพนมตนนเกดขนดวยอปาทานของจต ถาเราไปยดหลงอยในอารมณนมตนนนานๆ ครง เมอคลายออกจากสมาธแลว กจะไมเกดปญญา หรอไมเปนกำาลงหนนใหสมาธแขงแกรงขน เพราะเปนเพยงภาพหรอเสยงทเกดขน เหมอนนอนหลบฝนไปเทานน บางครงตนขนหรอออกจากสมาธแลว อาจจะเหนอยหอบใจสนเหมอนไปพบปะเหตการณนนจรงๆ

หนา 156

แตถาภาพเหลานนปลงอนจจงเทาใดกยงไมหายไป ไมตองตกใจ

ระลกถงคณพระรตนตรย ระลกถงหลวงพอโต นอมระลกวาตวเราน ไดถวายตวแดพระพทธเจา ครบาอาจารย หลวงพอโต แลว ตายเปนตายแลวพยายามตงสตใหดภาวนา พท โธ แผเมตตา อทศกศลไปใหกบภาพ“ ” “ ”หรอเสยงเหลานนไปเรอยๆ อยางไมตกใจ

ภาวะทจตตอสกบความกลวนนจะเกดเปนกำาลงหนนใหสมาธแนนหนาแขงแกรงยงขน จตกจะคอยๆมนคงแขงแกรงแนวแนมากขน สามารถพฒนาจตใหถงในระดบสงได

ในภาวะนนเหมอนอยางคนทไปฝกในปาชาหรอทเปลยว เพราะตองการอบรมจตในภาวะทรสกกลวใหกลาเผชญตออารมณนากลวจนไมกลว จตกจะนงสงบแขงแกรงมสตปญญาคมกลาขนเปนลำาดบ

หนา 157

ดวยเหตเดยวกนน การฝกจตแบบนจงตองใชสตปญญาทมนคง ความรแจง ความกลาหาญ ควบคมความนกคดอยตลอดเวลา

จตทไดสงบในภาวะเชนน จงมกำาลงแนนหนามนคงมาก

อนง ทานควรพจารณาเหตการณเชนนใหเขาใจอยางถองแทในวธการตงสต และรกษาสมาธใหมนนเพอเปนประโยชนในคราวฝกตอไป

ซงวธการฝกแบบนเปนขอหามสำาหรบคนขลาดดงตอไปน

หนา 158

วธก�รฝกแบบนเปนขอห�มสำ�หรบคนขล�ด

การฝกแบบนเปนขอตองหามสำาหรบคนทรตววาตวเองเปนคนขขลาดตาขาว จตยงไมแขงแกรง ไมใหไปฝกในปาชาสสานหรอทเปลยวทไมมคนคอย

ควบคม เพราะเมอพบเหนเหตการณนากลวแลว จะตงสตไมอยถงกบเปนบาได ใหศกษาเพมเตมวธพอกกายทพยในภาวะตกใจ (หนา 37 )

จงขอแนะนำาวา

เมอพบเหตการณนนเขา ใจไมส ปราบไมอยไมตองตกใจ ทำาใจดๆ ไมใหลกจากทนง คอยๆลมตาขน แลวคลายออกจากสมาธอยางชาๆ ไมเขาสการภาวนาดวยการหลบตาอก ลมตาไวเดนจงกรมแผเมตตา หรอหางานทำาทตองออกกำาลงกายใหเหนอยจนรวมสมาธไมตด ไมนงสงบ จตใจยงคงมงวาวนกบงาน เมอนน จตใจกจะไมหวนกลบไปนกคดปรงแตงภาพหรอเสยงทพบในนมตนนอก รอจนกวาขามวนหรอไปปรกษาอาจารยผควบคมแลวคอยมาฝกตอ

หนา 159

วธสงจตเข�ไปสมผสกบนมตรป เสยง

เมอเราฝกจตแลวเกดพบเหน นมตภาพเหลานนจนเปนของเคยชน เหมอนนายพรานผฝกการเดนปาจนคลองแลว กจะเกดความเคยชนกบความเงยบวงเวงทนากลว แมพบเหนสตวรายตางๆ กไมกลว สามารถตงสตมนอยกบตว มปญญาพรอมทจะแกไขปญหาโดยหลบหลกหรอกำาจดภยนนได

เมอนน

จงปลอยจตออกไปสมผสกบเหตการณทปรากฏอยนน ดวยการตงสตสมปชญญะใหมนคงทนอยกบตว ไมหลงใหล ประมาทกบเรองราวทเกดขนจนถอนตวไมขน แลวสงจตใจความนกคดเขาไปเสรมทภาพนนมากขนพยายามบงคบใหภาพนนชดเจนมากขน ตงสตแลวสงจตใจเขาไปคลกคลไตรถามสารทกขสขดบกจะไดเปนประโยชนในการศกษาเรองราวในอดต ปจจบน อนาคตไดด

หนา 160

แตทงน พงสำารวมจตระวงแลวตงสตพรอมวจารณาญาณทสมบรณ ดวยการทบทวนตรกตรองหาเหตผลอยตลอดเวลา โดยไมดวนตดสนปกใจเชอแนสนทและอยาไปปรงแตงขยายเรองราวในนมตใหมากจนเกนขอบเขต จะทำาใหลมตวจนเสยสตไดเปนการหลกเลยงไมใหตกหลมอนตราย เพราะนมตเหลานน มทงจรงและไมจรง ทเหลามารสามารถเนรมตขนมาหลอกหลอนเราได ดวยอำานาจแหงการบำาเพญมาทไมไดคดหวงดตอคนอนตามวสยของวญญาณทมโทสจรตอยในอนสย

หนา 161

บทท4 ฝกจตสงบในขนสงใหไดฌ�น

ในการฝกสมาธบทน เปนการฝกสมาธตอเนองจากบทท 3 ซงถาทานฝกจนเกดความชำานาญแลว กนำาสมาธจตระดบกลางมาเขาฝกตอเนองบทนได

แตถายงไมเขมแขงพอแลวควรจะฝกบทท 1 , 2 , 3 ใหชำานาญและหนกแนนมนคงกอนแลวคอยมาเรยนตอบทน

หนา 162

เพราะวา

ถาพนฐานสมาธไมแขงแกรงแลว เมอฝกตอไปสมาธเบองตนทไดมากพลอยจะเสอม เพราะมวแตคดฟงซานปรงแตง ในความอยากไดฌานระดบสง ดงนนสมาธระดบสงกไมได เรยกวา ตนทนกหาย กำาไรกไมม เทากบลมละลายเหมอนสรางบานลงรากฐานไวไมแขงแรง สมบรณ เมอสรางตอเตมตอไปสงๆขน ผลปรากฏวาบานยบหายจมลงไปในดนทงหลง เกดการเสยหายอยางใหญหลวง ไมไดแลวยงเสยหายอก

วธการฝกจตจากบทท 3 คอไดสมาธในขนกลางแลวจะขนสการเจรญสมาธขนสงใหไดฌานนน มความจำาเปนอยางยงทตองการคณธรรมอนนำาไปสความสำาเรจ 4 ประการ และเตรยมพรอมหลายๆสง ทงวตถและจตใจเพอเกอหนนใหการฝกสมาธเจรญสความนงสงบแนวแนดขน

จงขอแนะนำาใหพจารณาปฏบตตามบทตอไปน

หนา 163

คณธรรมทนำาไปสความสำาเรจ

การฝกจตสงบขนสงใหไดฌานไมใชฝกชวโมงเดยว วนเดยวกสำาเรจ ผลไมจะสกงอมกตองใชเวลาในการเตบโต

ฌานจะปฏบตทำาใหแกกลา กจำาเปนตองประกอบดวยอทธบาท 4 คณธรรมทนำาไปสความสำาเรจ แหงผลทมงหมาย 4 ประการ คอ

1.ฉนทะ ความพอใจใฝใจรกจะทำาสงนนอยเสมอและปรารถนาจะทำาใหไดผลดยงๆขนไป

2. วรยะ ความขยนหมนเพยร ประกอบสงนนดวยความพยายาม เขมแขง อดทน เอาธระไมทอถอย

3. จตตะ ความคดทตงจตมน ทำาในสงนน ไมปลอยใจใหฟงซานเลอนลอยไป

4. วมงสา ความไตรตรองดวยการหมนใชปญญาใครครวญพจารณาทบทวน ตรวจหาเหตผลและตรวจสอบขอยงหยอนในสงททำานน มการวางแผนวดผลคดคนวธแกไขปรบปรง

หนา 164

บญกรรมกอเกดดวย ดวงใจ

ผลเพมเพอเชอไตร รตนแกว

บญบาปมากนอยใน จะตด ตนนา

ดงจกรเกวยนเวยนแลว ไลเลยว ตนโคฯ

(สำานวนเกา)

(จากประชมโคลงโลกนต)

หนา 165

กศลทจะเกอหนนใหสมาธแนวแนดขน

“ กศล ในทนหมายถง ความดทงปวง ทควรกระทำาและสรรหาไว” “ ”ในวตถทจำาเปนแกการครองชพรวมทงบคคลทควรคบคาสมาคม เปนการดำาเนนชวตอยางถกตองซงเปนความจำาเปนอยางยง สำาหรบเกอหนนใหสมาธแนวแนดขน

เพราะวา ถาสงหนงสงใดขาดตกบกพรองแลว กอาจจะเปนเหตใหเกดอปสรรคกดขวางทางแหงความเจรญของสมาธใหสำาเรจตามเปาหมาย

ดงนน

ทานทหวงฝกสมาธแกกลาแนวแนสระดบฌานจงควรเตรยมการและปฏบตตามกศล 10 ประการนคอ

หนา 166

1.ทำาวตถในตวและสงแวดลอมรวมทงสถานทอยใหเหมาะสม

คอ พจารณารางกายใหมความพรอม เชน ตดเลบ ตดผม ใสเสอผาทสะอาดและการอาบนำาชำาระรางกาย เพอจตใจจะไดสดชนปลอดโปรงเหมาะสมในการเจรญสมาธ

สงแวดลอมในทอยอาศยรวมหมายถง สถานททเหมาะสม คอ เงยบสงบ ไมรกรงรง ปลอดโปรง อากาศถายเทด และอยในแวดลอมของคนทคอยแตสนบสนนการปฏบตจตของเรา ซงเมอเขาฝกในทนนแลว จะไดสมาธจตสงบไดเรว

2.การเดนทางสะดวก

คอ สถานทอยในบรเวณทจะเดนทางไปไหนมาไหนสะดวก เชน สะดวกแกการเดนทางไปธระอนจำาเปนทงปวง ในการหายารกษาโรค หาอาหาร เครองนงหม เปนตน

3.การพดคยทเหมาะสม

คอ ควรทจะสนทนาแตเรองทจะสงเสรมใหนมตมนคงทนอย โดยหลกเลยงถอยคำาทกลาวเพอเจอ นนทา

หนา 167

อาฆาตมาดราย และคำาพดอนอนจะทำาใหจตใจฟงซานรวมทงการโตเถยงอนไรประโยชน ทมผลทำาใหนมตเสอมหาย

แมจำาเปนตองพดคย กสนทนาแตนอยเทาทจำาเปนเทานน เพราะคนพดมากไมวาพดเรองดหรอไมด ลวนแตทำาใหจตใจฟงซาน ทงนนและการพดมากกสนเปลองพลงภายในกายโดยไมจำาเปนดวย

4.บคคลทควรคบคาสมาคม

คอ ควรคบหาเฉพาะบคคลทมจตเปนสมาธทมนคง คลายจากความยดมนถอตน พดแตสงดทำาแตสงด เมอคบหาดวยกมแตชวยชกจงนอมไปในทางทด ใหจตสงบเกดสมาธเรวและดขนเปนลำาดบ

อนง ควรหลกเลยงคบหาบคคลทมจตใจโลเลไมเปนสมาธ ชอบคยฟงซาน เพอเจอกลาวนนทา ใสราย อาฆาตผอน ซายงเปนบคคลทเตมไปดวยการยดมนถอมนหลงยกตนขมทาน เมอคบแลวจะทำาใหจตใจเสอมทราม ตกตำา เสยสมาธ

หนา 168

5.ก�รไดรบอ�ห�รทเหม�ะสม

คอ การไดรบประทานอาหารทมคณคาอยางสมบรณพอควรแกความจำาเปนทรางกายตองการ ไมใหหวหรออมเกนไป เรยกวา กนดวยความหว “ปฏกลบำารงปฏกล เพอใหสงขารอยใชกรรม ไมใชอยเพอกนดวยความอยาก ”บำาเรออาหารแกรางกายสมบรณเกนความจำาเปนจนอวนทวมเกดโรคตางๆเปนการไมสะดวกในการปฏบตจต ทงยงสรางภาวะใหจตลมหลงหวงกนจนจตใจเสอมถอยจากสมาธ

6. อยในฤดทอยสบ�ย

คอ พยายามหาทอยทจะมอากาศรมรนพอควรอนไมรอน ไมหนาวเกนควรจนรางกายทนไมได กเปนสวนหนงของการสงเสรมใหเกดสมาธดขน

7.อยในอรย�บถทเหม�ะสม

คอ ควรจะพจารณาเลอกอรยาบถทเหมาะสมทตน เลอกเขาฝกแลว ไดสมาธเรว จตสงบ เหนนมต

และควรงดเวนอรยาบถทฝกแลวรสกวา ทรมานสงขารทำาใหสมาธตก นมตเสอมถอย

หนา 169

8.พละกำ�ลงทจะเสรมใหสม�ธ จตสงบ

คอ ทำาใหอนทรยทง 5 ใหมพละกำาลงเทากนเพราะถาอนทรยใดแกกลาหรอยงหยอนกวากนกจะทำาใหจตใจเกดความไมสมดลยในการปฏบต ความคดและกำาลงสมาธกจะเสอมถอย

อนทรย 5 ไดแก

8.1 ศรทธาอนทรย ความเชอมนเลอมใสผลแหงการปฏบตสมาธจะไดสำาเรจมรรคผล

8.2 วรยะอนทรย ความขยนหมนเพยรอยางสมำาเสมอทไมตงหรอหยอนเกนไปในการปฏบตเจรญสมาธใหจตสงบเปนอำานาจแหงความพอใจใครจะทำาการปฏบต

8.3 สตอนทรย ความระลกไดทคอยควบคมใหจตอยในอารมณปฏบตสมาธใหจตสงบ

8.4 สมาธอนทรย ความตงใจใหมนอยในอารมณสมาธทรวมเปนหนง

8.5 ปญญาอนทรย ความรชดแจงในวธการปฏบตทถกตองทจะอบรมจตใหสงบ

หนา 170

9. ความฉลาดในนมต

เปนขอเตอนสตใหเปนคนชางสงเกตพจารณาในภาวะทนมตเกดปรากฏแลว มวธใดทเคยใชในการเจรญใหนมตมนคงยงขน จงจดจำานำามาใช และควรจะมใจเฉลยวเมอเหตทนมตเสอมหายไปแลวปฏบตอยางไรนมตจงเกดอก และรกษาไวใหคงอย

ซงวธตอไปน เปนวธเสรมใหนมตคงอยและสมาธเจรญยงๆขน

9.1 ยกจตในสมยทควรยก

ในขณะใดทจตใจหดหเกดความเบอหนาย ไมอยากฝกจต พงเจรญดวยความขยนหมนเพยรมองพจารณาฝกสมาธเปนการปฏบตทจะไดความปตอมเอบใจ

เมอนน กจะเปนการสรางภาวะทดประคองใหจตสบาย ยกระดบจตใหสงขนเพอเกดศรทธาทจะฝกตอไป

หนา 171

9.2 ขมจตในสมยทควรขม

ในขณะทจตใจเกดอาการฟงซาน คดมากจนรวมสมาธไมตด เรากตองใชสมาธปญญาพจารณาเหตททำาใหเกดอาการฟงซาน

เชน

คนพบวา เพราะความอยากไดคดเลยไปในอนาคตวาทำาอยางไรจงจะไดฌานสงๆขนไป กตองขมจตดวยการวางใจในอเบกขาเฉยๆเสย

การขมจตน ควรจะคอยๆ โนมนาวดงจตใหเขาทละนอยๆ ทานควรพจารณาใหรถองแทวา เมอฝกถงฌานสงๆ สมาธกจะเจรญไปถงเอง ไมตองดนรนใฝควาจนเสยสมาธ

9.3 ทำาใจใหราเรงในสมยทควรราเรง

ในโอกาสใดทจตใจมปญญาออนแรงลง พจารณาปลงสงเวชเศราสลดกบกายสงขารหรอมองไมเหนความสขอนพงไดจากการปฏบตกควรปลก สรางจตใจใหเกดความปลมปตเลอมใสศรทธาเคารพนบนอบระลกถง

หนา 172

คณแหงพระพทธ พระธรรม พระสงฆ ผนำาความสขอนเทยงแทมาเผยแพรใหเราไดพบกบความจรง ทวา ทกขทงหลายกอยในกฏแหงอนจจง ทไมเทยงแท “ทนอยไมได ไมมตวตนทควรแกการยดมน ”

เมอปญญาเราเจรญแกกลาขนเปนลำาดบ กจะทำาใหเกดความราเรงชนบานดดดมเปนการยกระดบจตใจใหสงขน หมดสนจากภาวะจตใจทตำาตอยหดห

9.4 คมจตในสมยทควรคม

คอ ในขณะทจตใจไมหดห ไมฟงซาน ไมทกขโศก ดำาเนนปฏบตจตไปตามวถแนวทางแหงการฝกสมาธแลว

เรากคมเชงอยเฉยๆ ดจตใหปฏบตไปเรอยๆ เหมอนมาลากรถทเดนไปสบนถนนทราบรนแลว คนขบรถมาเพยงแตจบเชอกเฉยๆ ไมตองกระตกหรอกระชกเชอกจตกจะพาไปถงเปาหมายแหงความสงบเอง

หนา 173

10.โดยนอมจตไปในสมาธในจงหวะทเหมาะสม

คอ เมอจตใจเรมสงบนน กพยายาม คอยๆ นอมนาวตะลอมจตใจใหหนวงลงสในสมาธมากขน โดยพจารณาในจงหวะทจตใจพรอมแลวจากการปฏบตตามขอทกลาวขางตน

เมอนน จตกจะฝงลงในความคดทจะเจรญมงสความสงบแนวแนมนคงอยางแนนอน

หนา 174

นำาใจสขเลศลำา เสนหา

ยากยงจะนำามา กลอมใช

ความสขแหงใจพา สขกวา

ความสขอนหาได ไมแทสขใจ

หนา 175

ยดอคหนมตฝกตอเนองใหไดปฏภาคนมต

เมอทานฝกไดสมาธขนกลาง กไดนมต ดวงสขาว เปนเครองหมาย“ ”ทจำาตดตาแลวขอใหฝกตอดงน

หลบตาลง

เจรญสมาธใหจตสงบแลวมองไปทกงกลางระหวางคว อคหนมต ดวง“สขาว กจะปรากฏเกดขนตงอยเฉพาะหนาเรา แลวสงจตใจความนกคดเขาไป”ประคองจบอยทศนยกลางของดวงสขาว

คอ

เหมอนถอดนสอเขาไปจดเปนสดำาทศนยกลางของวงกลม เพอเปนเปาหมายของจตใจทจะสงเขาไปทบถมทจดนน

หนา 176

เมอสรางจดเสรจแลว

หายใจเขาภาวนาวา พท แลวหายใจออกกทองตอเนองดวยคำา“ ”ภาวนาวา โธ พอคำาวา โธ จะออกจากรางกายพรอมลมหายใจสลายไปใน“ ” “ ”อากาศนน เรากสมมตวา นำาตว โธ พรอมดวยลมหายใจสงเขาไปทจดสดำา“ ”ศนยกลางของดวงสขาวนน

ถาทานฝกจนชำานาญแลว

ไมตองภาวนา พท โธ กได แตใชสงกระแสจตใจความนกคด“ ” “ ”เขาไป เปนการฝกตอเนองไปเรอยๆ ไปยงศนยกลางดวงสขาวนนใหมากขนๆ อยางชาๆ เรอยๆ วางตวเปนสายกลางเหมอนนำาในลำาธารไหลรนเออยๆเขาไปสศนยกลางดวงสขาวอยางไมขาดสาย

ฝกไปเชนนดวยความขยนหมนเพยร ทไมรบเรงอยากไดอนเปนกเลสทจะทำาใหปวดขมบ และทำาใหไมบรรลผลสำาเรจ เพราะวาภาวะรบเรงนนทำาใหเกดความเครยดถงกบปวดศรษะ มนชา และสองขางขมบมอาการปวดเสนประสาทจนกระตก

หนา 177

ถาทานมอาการเชนนแลว ขอใหคลายออกจากการจดจอแลวถอยไปอานวธการรกษาดวยวธการแกปวดประสาทสองขางของขมบ(หนา 145)

ขณะเดยวกน

ทานกตองฝกอยางไมยอหยอน จนจตใจหดหทอถอย เสยกำาลงใจ จนไมมแรงพอทจะเดนกาวหนาไปสมรรคผล

สรปกคอ

ใชวธเดนสายกลาง บำาเพญดวยสต ควบคมจตใหเปนไปอยางสมำาเสมอ

หนา 178

ฝกเจรญสม�ธไประยะหนง

ความสวางรอบๆดวง อคคหนมตจะคอยๆวงเขาไปรวมทจดศนยกลางของ ดวงสขาว เนอในดวงสขาวกจะคอยๆรวมเขาไปอยในจดศนยกลาง “ ”คงเหลอแตวงแหวนอคหนมตลอมรอบจดศนยกลางนน

เราไมไปสนใจการเปลยนแปลงนน

แตเรายงคงปฏบตเหมอนแตตนตอไป

จดศนยกลางนนจะคอยๆรวมตวเปนแกวใสๆเทาหวเขมมดทสวยงาม เกดซอนขนในศนยกลางของ ดวงสขาว แลวคอยๆเปลงรศมรอบตวแผ“ ”เปนแสงออกโดยรอบดวงแกว

ดวยกำาลงของการภาวนา ลมหายใจขณะนนจะละเอยดยงขน จตใจกจะสงบระงบมากขนโดยลำาดบจนลมหายใจไมปรากฏวามหรอไมม

หนา 179

แสงจากดวงแกวจะคอยๆสวางจามากขน ขณะนดไปเหมอนมองเหนพระอาทตยตอนกลางวน แตแสงจากดวงแกวนออนนมสขมดงแสงจนทร แสงนนเจดจาแตไมแสบตาแบบแสงจากอาทตย และจะมอารมณไหวๆ ในตอนแรกๆเทานน

ขณะนอคคหนมตทเปนวงแหวน ลอมรอบดวงแกวอยนนกจะคอยๆเลอนรางจางหายไป

ในทสด

กจะเหลอแตดวงแกวทเปลงแสง ทเรยกวา ปฏภาคนมต คอ นมต“ ”เทยบเคยงเขยบใกลเขาสความแนวแน

“ ปฏภาคนมต นเปนการรวมสมาธไดกำาลงแรงกวาอคหนมต จนกเลสไม”สามารถทจะขนมารบกวนกระทบกระเทอนจตใจขณะนนได

หนา 180

คนใดมกนอยโลภ โลโภ

ระงบดบโกรโธ แชมชา

พยาบาทวหงโส สญดบ ไดแฮ

พกตรเพยงจนทรแจมฟา เพรศแพรวไพบลย

(สำานวนเกา)

จากประชมโคลงโลกนต

หนา 181

ยดปฏภ�คนมตฝกตอเนองใหไดปฐมฌ�น

เมอไดฝกจนปฏภาคนมตเกดขนตงอยแลว แสงสวางทอยรอบๆดวงแกว กจะแนบนงไมหวนไหว จตกจะผละออกจากการรบรลมหายใจ แลวมาตงอยท ปฏภาคนมต “ ”

จตประคองจบเฉพาะ ดวงแกว ไว ไมสนใจสแสงรอบดวงแกว “ ”เพราะบางครงสแสงเหลานนอาจจะเปลงออกมาเปนสรงแผรศมเปนชนๆ หรอเปนสสนทนาสนใจ นารกใครทจะทำาใหหลงยดตดอย

เมอจตประคองจบ ดวงแกว แลวกตงเปนเปาหมาย ใหสงกระแส“ ”จตใจความนกคดเขาไปทศนยกลางของดวงแกวอยางสมำาเสมอตอเนอง ฝกเชนนไปฝกจนเขาสมาธทกครงกจะเหน ดวงแกว แลวฝกใหเหนเสมอและ“ ”เรวขนกวาเกา คอฝกจนชำานาญทจะใชระยะเวลาสนลงๆทจะใหไดเหน ดวง“แกว ”

หนา 182

ฝกจนหลบต�ทกครงกจะเหนดวงแกวทนท

ฝกจนไดเหนทกครง ทจตใจนกตองก�รจะเหน

ฝกจนลมตา กยงรสกมนมตดวงแกวอยเฉพาะทขางหนาของหนาผาก ตงอยเสมอกบระดบกงกลางระหวางควนน แลวลมตาสงจตใจความนกคดเขาไปอยางตอเนองอก ดวย การอาศยความมดของเวลากลางคน ลมตาไวแลวมองไปขางหนาสงจตใจความนกคดรวมเปนหนง สงเขาไปกงกลางระหวางควแลวคอยๆผลกดนนมต " ดวงแกว " นนใหไปปรากฏชดทขางหนาเราในระยะทสายตามองเหนได ไดถนดเมอ ดวงสขาว เคลอนออกตงเปนเปาแลวใหมๆ“ ”จะเลอนรางและเคลอนไหวไมอยกบท ใหคอยๆประคองจบไวใหนงและบงคบใหอยกบท สงจตใจความนกคดเขาไปตรงศนยกลางของนมตทพอจะเหนไดนน สงกระแสความนกคดเขาไปอยระยะหนง ดวงแกวทเหนดวยการลมตานนกจะคอยๆชดและเปนจรงขนมา จงเปนการฝกทเรยกวา ฝกจนลมตาเหนไดแมในเวลากลางคน

หนา 183

ฝกจนลมต�เหนนมตในเวล�กล�งวน

เมอฝกเหนดวงแกวในเวลากลางคนจนชำานาญแลว กมาฝกใหเหนในเวลากลางวน

ใหมๆ ควรจะฝกในหองทมผาดำาหรอกระดานดำาอยหนาหอง ภายในหองเปดประตหนาตางใหแสงสวางเขามาไดเตมท แลวสงจตใจความนกคดดงภาพนมต ดวงแกว ใหไปปรากฏทหนากระดานดำา“ ”

เมอตงเปนเปาไดแลว กสงกระแสจตใจความนกคดเขาไปทเปา ดวง“แกว นน จนมองเหนไดชด ”

แลวกเปลยนจากกระดานดำาเปนผาขาวผนใหญหรอเปนกระดานขาว ตงเปาฝกเหมอนวธแรก ดวยการตง ดวงแกว ทเปนสขาวใหไปปรากฏบนผา“ ”ขาว จงเปนวธทยากขนในการฝกใหเหนชด แตไมพนความพยายาม

ในไมชา กจะ ฝกจนลมตาเหนไดในเวลากลางวน

หนา 184

เมอฝกจนคลองชำ�น�ญแลว

กฝกลมตากำาหนดใหนมต ดวงแกว เกดใหเหนไดในทกสถานท “ ”และพยายามฝกดวยการเพงโดยการสงจตใจความนกคดเขาไปทเปาคอ ดวง“แกว จนมองเหนไดชดเจน ดวยนมต ดวงแกว นกจะแจมชดขนตาม” “ ”ลำาดบตอไปโดยไมตองยอนกลบไปอาศยกสณเพงวงกลมหรอดวงสขาวอก

หนา 185

ไดปฏภาคนมตแลวควรหมนเจรญสมาธ

ทานทฝกบรรลไดปฏภาคนมตใหมๆ ควรจะขยนหมนเขาฝกอยในอารมณสมาธบอยๆ

จะกอใหเกดความเคยชนทางจตใจใหสงบ

สรางความชำานาญในการบำาเพญฌาน

แตอยาใชเวลานานไป เพราะถาใชเวลาพจารณานานไป จตใจกจะเมอยลา องคฌานคอ ดวงแกว กจะปรากฏหยาบเปนผลใหกลายเปนองคฌานทไม“ ”แขงแกรงพอทจะไปบรรลฌานขนสงตอไป

ในขนนมลกษณะเหมอนกนขาวใหบอย แตกนครงละไมตองมากเพราะถากนมาก จะจกเสยดอดอดเกนไปไหนมาไหนไมไดอก

ฝกปฏบตตอไปอก

ฝกจนสามารถบงคบใหจตนงทกขณะทเราตองการ ดวงแกว ถก“ ”บงคบใหอยเฉพาะหนาเหนชดตดตาไดนานตามทเราตองการ ฝกจนเปนนมตทปรากฏอยในใจทไมเลอนจางหายไป

ฝกถงขนนแลว

หนา 186

ฝกขย�ยและหดนมต

ทานกฝกตงนมต ดวงสขาว นนไวเฉพาะหนาเอาจตใจความนกคด“ ”ไปจบอยทศนยกลางของดวงแกวทำาใจใหสงบสำารวมเปนหนงอยกบทกายเนอ ฝกขยายและหดดงน

1.ฝกจบจากดวงเลกขยายใหเปนดวงใหญ

สงจตใจความนกคดจากกายเนอเขาไปทศนยกลางของดวงแกว สงเขาไปเรอยเรอย ดวยใจทคดวาเหมอนเปาลมเขาไปทปากลกโปงใหคอยๆโตขนทละนอยๆ จตใจจะไดละเอยดไมทำาใหสมาธหยาบดาน คอยๆขยายทละครงเซนต ทละนว จนเปนคบเปนศอก ขยายจนใหญทสดทเราสามารถมองเหนกพอ การขยายนจะตองขยายตรงศนยกลางออกไปเทากนทกดาน แมขยายออกไปกวางเทาใดกยงเปนวงกลมทไมบดเบยว

ระหวางทกำาลงขยายอยนน จตใจมอารมณสบายๆ ไมตนเตนรบเรง จะไดไมเปลองพลงภายในกาย ทำาใหเมอออกจากสมาธแลวไมเหนอยออนเพลย

หนา 187

2.ฝกจบจากดวงใหญใหหดเปนดวงเลก

เมอฝกจนนมตขยายเปนดวงใหญตามทตองการแลว

ทำาใจใหสงบรวมอารมณเปนหนง ตงอยทกายเนอสงจตใจความนกคดเขาไปทศนยกลางของดวงแกว

เหมอนจมหลอดกาแฟเขาไปใจกลางดวงแกวดวยใจทคดวา เหมอนดดนำาออกจากดวงแกวกลบมาทกายเนอ ดดไป ๆอยางชาๆ ดวงแกวกจะคอยๆหดลงมาทละนอยๆจนคนสสภาพเดมทโตเทาหวเขมมด

3. ดวงนมตทอยใกลใหออกไปอยทไกลและถอยกลบมาอยทเดม

เมอตงดวงนมตทอยเฉพาะหนาเรานนไดแลว กสงจตใจความนกคดเขาไปทศนยกลางของดวงแกวคอยๆสงไป เหมอนคอยๆผลกใหดวงแกวถอยออกหางไปอยางชาๆคอยๆหางออกไปจนถงระยะไกลพอทเราจะจบตามองเหน ระวง อยาผลกใหถอยเรวไปจะทำาใหตงสตตามไปไมทน เกดอาการตกใจได

หนา 188

เมอดวงแกวถกผลกออกไปไกลตามทเราตองการแลว

ตงใจใหจตสงบรวมเปนหนงทกายเนอ สงจตใจความนกคดเขาไปทศนยกลางของดวงแกวทอยไกลนน แลวคอยๆดงลากดวงแกวใหกลบเขาใกลมาจนอยในตำาแหนงเดม คอ อยเฉพาะหนาเรา

4.ทอยตำาใหเลอนสงขนไป

ตงใจใหสงบรวมเปนหนงอยทกายเนอ สงจตใจความนกคดเขาไปทศนยกลางของดวงแกว แลวคอยๆหวชกรอกใหดวงแกวสงขนๆ จนสายตาเราสามารถมองเหนไดและตงอยคงทในความสงนน

เมอตงดวงแกวอยทสงไดแลว กสงจตใจความนกคดเขาไปทศนยกลางดวงแกวดงหนวงถวงใหดวงแกวนนเลอนตำาลงมาสตำาแหนงเดม และคอยๆกดใหตำาลงไปอก แลวจงคอยๆดงขนมาคนตงอยเฉพาะหนาเราอกครง

5.อยภายนอกใหเขามาปรากฏในตวเรา

ดวงนมตทไดฝกจนพบเหนนน ปรกตจะมความรสกวาอยภายนอกกายเราตงอยเฉพาะหนาคอ ตรงขามกบหนาเรา โดยอยในระดบเสมอกบกงกลางระหวางคว หางประมาณ 1 ฟต หรอ 1 คบ

เราตงจตใหสงบรวมเปนหนงอยทกายเนอ แลว สงจตใจความนกคดเขาไปทศนยกลางของ " ดวงแกว " แลวคอยๆดงลากเขามาทกงกลางระหวางคว แลวคอยๆดงตำาลงมาทหนาอก หนาทอง แลวกวกผานทวารหนกขนบนเอว ไปตามกระดกสนหลงขนไปผานทายทอย กลางกระหมอม แลวคนสกงกลางระหวางควใหมอก ใหฝกหมนเวยนอยหลายรอบจนชำานาญ แลวกคอยๆสง “ดวงแกว นนคนสกงกลางระหวางคว สงคนออกไปอยเฉพาะหนาอกครง”

ฝกจนชำานาญแลว กจะสามารถตงดวงแกวใหเคลอนไปไวทไหนกไดตามความตองการทจตใจความนกคดในขณะนนจะสงการ ผฝกกจะปรบปรงเปลยนแปลงความคดเหนใหดขนดวยการพจารณาโดยปญญาตามลำาดบ

หนา 190

เมอฝกจนสมาธคมกลาแขงแกรงมากขนดวยการตงปฏภาคนมตอยเฉพาะหนาแลว ยงคง สงจตใจความนกคดเขาไปทศนยกลางของดวงแกว ดวงแกวจะเจดจาสวางยงๆขน สวางจนทองฟาแจงไปหมด ดวงแกวทเปนปฏภาคนมต กจะถกความสวางกลนหายไป

แตทงน ไมไดหายไปไหน

ดวงแกวยงคงอยเฉพาะหนาเรา เพยงแตขณะนนมลกษณะเหมอนดวงอาทตยตอนเทยงวน มองไปไมมพระอาทตย แตตอเมอเราอยากจะเหนนมต “ดวงแกว โดยเราสงจตใจความนกคดมองผานกงกลางระหวางควออกไปกจะ”พบดวงแกวตงอยเฉพาะหนาเราอก

ขณะน จตใจความนกคดไดรวมอารมณเขาเปนกอนเดยวทสมานอยางสนทแนบแนนผองใส สวางไสวเจดจาอยลำาพงดวงเดยว ตงอยทกงกลางระหวางควสภาพจตไดละเอยดลงไปจนสลดอารมณ อปาทานทงหมด ไมเกาะเกยวสมพนธกบอารมณทงภายในและภายนอกทมากระทบ จตใจปลอดโปรงแชมชนอมเอบ เกดความ

หนา 191

เชอมนขยนหมนเพยรพยายามจะทปฏบตสมาธตอไป สตจงไดรวมกำาลงจากสมาธทจตตงมนแนวแน ผนกกำาลงอนนอยนดใหเกดเปนพละกำาลงมหาศาลอยางสมบรณในดวงจต จตนงสงบผองใส ใจสวาง ปญญายอมเกดเตมเป ยม สมบรณเตมท ทรชดเดนอยภายในดวงจตโดยไมตกสภวงค ไมหวงยดกายเนอ จงทำาใหรางกายทเคยปรากฏกเหมอนหายไป ลมหายใจกละเอยดสขมปรากฏอยเฉพาะแตในใจ สวนกายเนอนนเหมอนไมหายใจ

เมอเจรญสมาธตอไป

ขณะน แมจตจะอยในสมาธ แตกเปนผร ผตนอย

จตใจอยในภาวะทละเอยด สขม แนวแน แนนหนามนคงมากขน ไมโยกคลอนไมฟงซานสอดสายออกไปภายนอก ยงคงรวมเขานงดงลงสภวงคแลวกถอนขนมามสตสมบรณพรอมเปนการตดภวงคครงเดยวแลวจตกตงอยไดนานเปนวนเหมอนคนหดวายนำามาดแลวกระโดดลงนำา จะตองจมดงลงเพยงครงเดยวกอน แลวจงลอยขนมาอกครง สามารถลอยคอ

หนา 192

ลอยตวอยไดนาน มเวลามโอกาสทจะพจารณาสภาวะสงแวดลอมหรอพจารณาธรรมตอไป เหมอนเดกทเจรญสมบรณโตเตมทแลว เมอลกขนจากทานงไดแลว กสามารถยนตงหลกอยไดนานเปนวนกได

อารมณขณะนเปนสมาธทอบรมดแลว ทจะรวมใหตงอยไดนาน จะใหรวมหรอถอนขนมาเมอใดกไดตามทตองการ

สมาธระดบน เขาเรยกวา อปปนาสมาธ คอ สมาธทไดจากอารมณ“ ”ของจตรวมเขาเปนหนง สความสงบมนคงแนนหนานงไดอยางแนวแน

ดงนน สมาธระดบน

จงเรยกวา ไดสมาธขนสง “ ”

สมาธระดบน ยอมมกำาลงแกกลา กำาลงปญญายอมเกดแกกลาขนตามกำาลงสมาธ

เมอจตสงบนงแนวแนเตมทเพยงนแลว สตกอาศยกำาลงสมาธ และความคดเหนแจมแจงทเกดขนภายในจตใจ เปนกำาลงปญญารวมเปนพลงทเขมแขงสามารถขจดนวรณธรรมทเปนกเลสขดขวางกนจต

หนา 193

ไมใหพฒนาถงธรรมแหงการกระทำาความด ภาวะนเปนการขดเกลาจตใจใหใสสะอาดบรสทธ

จตขณะนอยในภาวะผรตนอย มสตสมปชญญะไพบลยทสงเฉยบแหลมกวาเกา คงอยตลอดเวลาทจะพจารณาตดนวรณธรรม

1. ดวยความไมหลงใหลยนด จงไดพจารณาเหนโทษในรปในสทตาเหนวาสวยงาม เสยงทหไดยนวาไพเราะ กลนทจมกไดดมวาชวนตดตาม รสชาตทลนไดชมวาอรอย การสมผสทางกายกบสงของและเพศตรงขามทรสกวาออนนมนารก นาใครนายนด และจตใจทปรงแตงหลอกลอใหเรากาวไปไควควาใฝใจแสวงหาเพอบำาเรอความสขอนไมเทยงแท

จตจงสลดละทง จากความพอใจรกใครในกามฉนทะ

2. ดวยความไมยนราย ในสงไมพอใจทเขามากระทบกระทงจตใจ จงไมโกรธแคนเกรยวกราดคดอาฆาตเกลยดชงทจะไมพอใจทกรปทกนามทมกรรมของตนเปนทตง เพราะเราเจรญพรอมดวยพรหมวหารส คอ

หนา 194

เมตตา กรณา มทตา อเบกขาทจะใหอภยแกเขา ในขณะเดยวกน ถาไมมใครรใจเราอภยใหกบเรา เรากสามารถตงจตอภยใหตวเราเองกบความคดทไมดในอดตมนใจทจะตงตนใหมในการบำาเพญความดทไมผกใจเจบคดอาฆาตแคนจองเวรคนอนและเหยยดหยามตนเอง

จตจงละทงจากความพยาบาทคดปองราย

3. ดวยความขยนหมนเพยรเปนกำาลงเสมอตนเสมอปลาย ทประคองจตใหพยายามปฏบตจตจนถงความสงบทงกายและใจ

จตจงละทงจากความหดหทอแทความเกยจครานงวงเหงาเคลบเคลม

4. ดวยจตใจทฝกจนสงบ ไดสมาธ จตตงมนคงอย จงผกจตยดอารมณแหงความสงบนนไวได จตจงละทงจากความฟงซานรำาคาญใจ

5. ดวยภาวะจตทฝกไดสำาเรจมรรคผลแหงสมมาสมาธทตงจตมนชอบ โดยไดรวมความเหนชอบวจสจรต เจรจาชอบ กายสจรตกระทำาชอบ ความเลยงชพชอบ ดวยการเวนจากมจฉาชพ พยายามชอบ

หนา 195

คอมความเพยรชอบ ความระลกชอบคอทตงกำาหนดจตพจารณาสงทงหลายใหรเหนตามความจรงของสงนน

เมอไดบรรลเชนนแลว

จงเกดความเชอมนศรทธาในคณพระรตนตรยทนำาไปสความสงบสขอนแทจรง จตจงละทงจากความลงเลสงสย

สภาวะจตทปฏบตอยขณะน จตไดสงบมาก

เพราะ ไดรบความอสระจากการสลดหลดพนจากกามและอกศลทงปวง ชวตจตใจดำาเนนไปโดยความบรสทธ ไมเหนแกตวทจะเบยดเบยนผอน จตใจจงอยในสภาวะไดเพงพนจรเดนชดอยดวยปญญาทแกกลาขน เกดความคดเหน

แจมแจงทผดขนภายในจตใจ ดวยจตทผองแผวสงบสขเปนสมาธแนวแนนงทไมหวนไหวตออารมณ ปญญายอมเกดเปนหนงประภสสรยมผองใสอยางอมเอบทได ปฐมฌาน อนเปนภาวะจตอนปลาบปลมปต สะอาด บรสทธทสมบรณครบพรอมดวยองค 5 คอ วตก วจาร ปต สข เอกคตา

หนา 196

และมอนทรย 5 เปนพละกำาลงทสนบสนนอยคอ

1. ความศรทธาเชอมนเลอมใส

2. ความขยนหมนเพยรอยางสมำาเสมอ

3. ความระลกไดทมสตคอยควบคมอยทกเมอ

4. ความตงจตใหมนในอารมณสมาธทรวมเปนหนง

5. ความรชดแจงดวยปญญา

หนา 197

ปฐมฌานประกอบดวยองคหรออารมณ 5 ประการคอ

1.วตก (ใชเวลาชวงสน ) คอการตรกหรอการครนคดระลกอย (ไมใชวตกกงวล ) เปนสภาวะทจตกำาลงนกคดสมผสกบนมต เหนไดดวยใจอย จตจะไมพรากจากนมต

2. วจาร (ใชเวลาชวงยาว ) การตรองใครครวญทบทวนพจารณาตรวจสอบนมต เพอหาขอเทจจรงในอารมณภาวนา กำาหนดรดวยใจกบภาวะนมตคงอยในสภาพอยางไร เปนการผกจตวนเวยนกบอารมณทกำาลงนกถงอยนนคอยระมดระวงไมใหสตเกดการกวดแกวง

3. ปต คอ ความรสกยนดอมเอบ เบกบาน ปลาบปลมใจจากการทจตไดนมตแหงความสงบ สนต สนโดษ (มอารมณคลาย ดใจ ทไดดมนำาหวาน )

4. สข คอความรสกทเสวยอารมณชมชนสขสำาราญเพลดเพลนสบายใจทไดประสบในสมาธ

(มอารมณ คลาย ดมนำาหวานแลวรสกอรอยชนใจ )

หนา 198

5. เอกคตา คอ อารมณจตดำาเนนรวมเขาอยในอารมณเดยวทตงมนรวมเปนหนงแนวแน ซงปรากฏในนมตเปนดวงแกวทแวววาวกวามก และมความแขงแกรงแนนหนาเหลกกลา

ภาวะแหงการทจตฝกจนนงสงบไดแนวแน ทำาใหจตใจมสมาธแขงแกรงแนวแนดนเมอจตนงพกอยไดนานพอสมควรแลว ควรจะใชกำาลงปญญาไตรตรองพจารณาสภาวะธรรมใหเหนธรรม กจะเกดเปนกำาลงในการเพมพนสตปญญาและความคดมากขน

ในขณะทนงปฏบตจตอย จะพบวาทมความสขทสดกคอ ตอนทไมมตวตน ไมมอารมณแหง โลภ โกรธ หลง และยงตอนทรสกเหมอนไมมลมหายใจแลว ยงพบวา ความสขทแทจรง คอ เมอเราสามารถปรบปรงตวเอง ใหเกดเปนบคคลทวาง เปลาพนจากสรรพสงนนคอ ความสข ไมใช ความสขจากการ“ ”ยดวตถทเปนความสขจอมปลอมทไมเทยงแท

หนา 199

ซงในขณะทคลายออกจากการปฏบตจต ขอใหทานมหรโอตปปะคอ ความเกรงกลวละอายตอบาป แลวทานจะพบวา จตใจทานมสตสมปชญญะรวมเปนหนงอยเสมอ รทนอายตนะของกเลส โลภ โกรธ หลง อยตลอดเวลา ทานจะสามารถมความสขอยางแทจรง เมอทานพบความจรงวา ทานสามารถยนอยเหนอความทกขแหงกเลส โลภ โกรธ หลง

ในขณะเดยวกน

ถามอารมณกเลสจากการยแหย ภายนอกเขามาทดสอบ

ขอใหทานเขาใจวา นนคอขอสอบทมาทดสอบภาวะจตของเราวาสมาธจตเราน แขงแกรงควบคมอารมณทเปนหนงในเอกะไดหรอไม จากการทเราสามารถรวบรวมจตใจใหเปนสมาธ

แลวใชอารมณแหงความนงทเรยกวา

“ อารมณธรรม พจารณาสภาวะธรรม”

โดยไมหลงกเลส โลภ โกรธ หลง “ ”

กแสดงวาสมาธเราดพอไปไดแลว

หนา 200

ในเวลาเดยวกน

ถาทานยงมเผลอพลงตกอยในอารมณ โลภ โกรธ หลง จะมากหรอนอยกตาม แสดงวา ทานยงไมไดสอบผานบทเรยนบทท 4 น ขอใหทานกลบไปเรมตนเรยนใหมได เพราะคนทมสมาธด ไมใชมสตเฉพาะตอนทนงหลบตาเทานน

ใครวาใครทำาผดศลหลงเขาไปในกเลส โลภ โกรธ หลง แลวอางวา “ ” “ ตวไมรวาตวผดทหลงไปตกในความโลภ โกรธ หลง นน ขอเรยนใหทราบวา ”ทานไมมหรโอตปปะ ความเกรงกลวละอายตอบาป ดงนน ถาทานหมนคด“ ”

คำานงวา คนเราเกดมาเพอพฒนาตวเองใหเบาบางจากกเลส โลภ โกรธ “ ” “หลง แลวทานจะตองม หรโอตปปะ ความเกรงกลวละอายตอบาปทกวนาท” “แหงการมชวตอยแลว ทานจะพบทางสงบสขสนตธรรมอยางแนนอน ”

หนา 201

พระธรรมดดจแกว จนดา

ใหเกดเชาวปญญา เลศดวย

ใหตระกลยศถา ใหญยง

เกดสวสดเทามวย มงฟาเสวยสวรรค ฯ

(สำานวนเกา)

จากประชมโคลงโลกนต

หนา 202

เพราะทำาความดทวไป

ทำาดไปเลอกเวน ผใด ใดเอย

แผผกไมตรไป รอบขาง

ทำาคณอดหนนใน การชอบ ธรรมนา

ไรศตรปองมลาง กลบซองสรรเสรญ

(พระราชนพนธพระพทธเจาหลวง)

จากสภาษตและคำาพงเพยของไทย

หนา 203

ฝกห�คว�มชำ�น�ญ(วส)ในฌ�น

ทานทฝกสมาธจนไดบรรลปฐมฌานแลว ควรศกษาวส ความชำานาญในฌาน 5 ประการ ดงน

1. อาวชชนวส ชำานาญในการนกหนวงถงนมต คอ เมอตงใจนกถงนมต นมตกจะปรากฏทนท

2. สมาปชชนวส ชำานาญในการเขาฌาน คอ พอนกถงนมตของฌาน จตกเขาอยในฌานนนทนท

3. อธฎฐานวส ชำานาญในการยบยงไวใหอยในฌาน คอ เมออธษฐานตงใจใหอยในฌานนานเทาไรกได

4. วฏฐานวส ชำานาญในการออกจากฌาน คอ สามารถออกจากภาวะทอยในฌานไดทนททอยากจะออก

5. ปจจเวกขณวส ชำานาญในการพจารณา(ทบทวน) คอ มสตปญญาอนแหลมคมสามารถมองเหนเหตทเปนอปสรรคและเหตทจะสงเสรมใหจตสำาเรจบรรลฌาน

หนา 204

ไมไดพดรายตอใครเลย

เหนหางโมหะรอน รษยา

สละสอเสยดมารสา ใสราย

คำาหยาบจาบจวงอา ฆาต ขเขนแฮ

ไมหมนนนทา ปาย โทษใหผใด

(พระราชนพนธพระพทธเจาหลวง)

จากสภาษตและคำาพงเพยของไทย

หนา 205

โทษของอปกเลสจ�กนมตและวธแกไข

ทานทฝกสมาธบรรลขนตอนมาตลอดนน จตใจอาจจะหลงใหลยดเหนยวของอยในอารมณใดอารมณหนง ซงเปนภาวะกเลสทเปนเหตใหเกดอปสรรคขดขวางกนจตไมใหกาวหนาเจรญตอไปถงฌานทสงขน เพราะจตเกดหลงเขาใจผดวา ตนบรรลมรรคผลแลว จตจงยดแนนตดอยกบอารมณนน

1. โอภาส แสงสวาง ซงอาจจะเกดขนในขณะทจตนงชวขณะหนงเหนเปนสแสงตางๆ หรออาจจะเปนภาพกได อยาเพงไปสนใจและปกใจวาตองเปนของเทยงแท เพราะภาวะน จตยงไมไดบรรลฌานญาณปญญาโดยแท

2. ปต ความรสกยนดอมเอบเบกบานใจ จนลมตว

3. ปสสทธ ความสงบสบายระงบจากอารมณภายนอก ทไมเคยปรากฏมากอน จตกปรงแตงหลงนกวาถงนพพาน

หนา 206

4. สข ความรสกทเสวยความชมชนสขสำาราญเพลดเพลนใจ ซงเปนผลจากการฝกสมาธกอยาหลงยดไวเพราะเปนของไมเทยงแท

5. อธโมกข ความปลงใจเชอดวยศรทธาอนแกกลาโดยไมมเหตผล จะทำาใหกเลสทงหลายกำาเรบหลงมากยงขน

6. ปคคาหะ ความขยนหมนเพยรทไมยอหยอนทอทอย กอยาหลงเขาใจผดวาภาวะนเปนภาวะไดสำาเรจมรรคผล

7. ญาณ ความหยงรทเปนผลพลอยไดจากการฝกสมาธ ซงเปนโลกยญาณยงเปนของไมเทยง กอยาหลงวาไดบรรลความรแจง

8. อปฏฐาน สตเขาไปตงมนแกกลาอยเฉพาะอารมณนนเกดภาวะจตสงบเยอกเยน ทำาใหหลงวาไดบรรลนพพาน

9. นกกนต ความยนดพอใจจนเกดการตดใจ ในผลแหงการปฏบตจต จงทำาใหจตของอยในขนนน ไมกาวหนาตอไป

10. อเบกขา ความมจตเปนกลาง ดวยการวางเฉยทเปน อารมณหนงจากการฝกสมาธโดยเขาใจผดวา ภาวะน บรรลนพพาน ไมตองทำาอะไรตอไปอก

พงเขาใจวากเลสเหลาน เกดขนในภาวะการฝกสมาธใหเกดฌาน ซงยงอยในภาวะระดบโลกยะทอยในสามญลกษณะทไมเทยงแทถาวร ทนอยในสภาพ

ไมไดและตองแตกดบไปในทสด จงไมนายดมนถอมนจนหลงตนยดตนวาเปนผวเศษ

อนเปนเหตทำ�ใหสตวปล�สคอบ�ได

วธแกไข 1. ระหวางทฝกสมาธนน ตองมสตสมปชญญะ คอ จตตงมนคงอยรตวอยเสมอทไมเผลอตว ไปหลงใหลคลงไคลกบความรสกในสภาวะนน จนเกดการยดมนถอมน

2. ถารสกวา ตนเองเรมสนใจหลงเขาไปยดกบสภาวะนนแลว กพยายามหาเหตผลมาลบลางดวยการปฏบตตามอรยสจ 4 พจารณา วา สงเหลานลวนเปนทกขทงสนททนอยในสภาพไมได ดวยเหตทเราเขาไปยดจงทำาใหเราเปนทกข จงตองหาวธปฏบตใหพนจากทกขน ดวยมรรควธ

หนา 208

3. พอรตววา ตนเอง ยดตดกบอารมณเหลานอยางเหนยวแนนจนถอนตวไมขนแลว กตองถอนตวคลายออกจากสมาธไมฝกสมาธดวยการหลบตาอก เพอไมใหจตสงบรวมเขาสภวงคหลงเขาไปในอารมณนนอก

เปลยนการบำาเพญใหม ดวยการทำางานใหมากใหหนกจนจตเปนสมาธวนอยกบงานเพอใหลมอารมณตางๆทปรากฏ

หมายเหต

คนเหลานทหลงตดอยในอารมณเหลาน สวนมากจะลมตว จงจำาเปนตองการผอยใกลคอยเตอนสต หรอ มครอาจารยคอยแนะนำาใหตงสตใหด

การฝกสมาธนน จะตองไมมอปาทาน ทเขาไปยดมนในอารมณทไดขณะนนโดยนกเอาเองวาจะตองเปนไปอยางนนอยางน เพราะผฝกจตโดยแทลวนตองการ " ละ " ทงจากการยดมนถอมนกเลสเหลานน เพราะเขาใจดวา นมตหมายเหลานนเปนเพยงทางผานไปสโลกแหงการมชวตอนประเสรฐบรสทธ จงตงสตพรอมพจารณาสละสลดกเลสเหลาน

หนา 209 คดเสยกอนจงพด

พาทมสตรง รอคด

รอบคอบชอบแลผด กอนพรอม

คำาพดพลางลขต เขยนราง เรยนแฮ

ฟงเพราะเสนาะตอง โสตรทงหางภย (พระราชนพนธพระพทธเจาหลวง) จากสภาษตและคำาพงเพยของไทยหนา 210

ถามฟงความกอนตดสน

ยนคดมเรองนอย ใหญไฉน กด

ยงบลงเหนไป เดดดวน

ฟงตอบสอบคำาไข คดใคร ครวญนา

หอนตดสนหวนหวน เหตดวยเบาความ

(พระราชนพนธพระพทธเจาหลวง)

จากสภาษตและคำาพงเพยของไทย

หนา 211

วธแกเหตททำาใหจตไมสงบ

การฝกสมาธอาจจะเปนของใหม สำาหรบชวตของทานกได จงยงไมเกดความคนเคยจนเกดเปนความเคยชนขนในนสยสนดานของทาน

ขอใหเขาใจวา การมงหวงทำาความดตองใชความอดทน “ ”

ดวยเหตน จงจำาเปนตองแนะนำาเพมเตมวธแกเหตททำาใหจตไมสงบ

1. สวดมนตภาวนา ดวยนอมตามเสยงและความหมายของบทสวด จนจตใจคอยๆ สงบลงมาแลวจงเขาสมาธ

หรออาจจะใชวธภาวนา พท โธ อยเนองๆในทกโอกาสทอำานวย“ ” “ ”จนสบเนองตดเปนนสย แมปากหยดการภาวนา ใจกยงคงภาวนา กจะทำาใหใจไปยดเหนยวกบ พท โธ สงบไดอกแบบหนง“ ” “ ”

2. ถาทานมจตยงยดตวยดตนวาเปนอตราตวตนอย ขอใหทานปลงอสภะดวยการอานบทปลงอสภะ

หนา 212

อยางชาๆ อดลงในมวนเทปบนทกเสยง (คนทไมมเครองบนทกเสยงใหหาคนมานงอานใหฟง) แลวนงหลบตาฟงสรางภาพจนตนาการตามไปเรอยๆใครครวญพจารณาทบทวนเชนนหลายๆครง แลวจะพาใหจตใจทานสยบสงบลงมาอยางไดผล เพราะคนเราสนสดทกอยางตรงทสนสดคอ ตาย “ ”

3. ทานทมความกำาหนดหมกหมนตดอกตดใจในกาม กใหปลงอสภะตามขอท 2 ถาเปนฆราวาสใหบมเพยงอาทตยละครงกพอ กจะชวยลดความกำาหนดใหเบาบางลง แตถาทานทมงหวงโลกตรธรรมแลว ทานตองบมเชาเยนวนละสองครง หรอทกครงทมองเหนเพศตรงขามแลวเกดอารมณหลงใหลในรปแหงความสวยงามและรสแหงการสมผสแลว ใหปลงใหเหนแจงรชดวา รปทเราหลงนนกเหมอนรปทเราเคยปลงในบทปลงอสภะ คอ เหนตวเองไดตายแลว รางกายกำาลงละลายผพงเนาเปอย นำาเหลองเยม เนอเละๆ ตาโบ กลนเนาเหมนฟง เปนตน และคนทเราเหนกอยในลกษณะเชนนซงขณะนนมองเหนตวเราและฝายตรงกนขาม มลกษณะ

หนา 213

เชนนแลวตวเราคงหมดแรงทจะรก ทำาใหรกคนนนไมลงเปนการทวนกระแสความอยาก ไมใหไปตดไปเกาะเกยวจตจงปลอยวางไดโดยลำาดบ

ทานปฏบตเชนนสมำาเสมอทกวนาท แหงการมลมหายใจอย จะเปนอบายถายถอนความกำาหนดไมใหรมลอมจตใจ ทานกจะมอารมณกามตายดาน ไมสนใจในเรองเพศสมพนธอก

4. ทานทจตใจโมโหราย ผกโกรธทจะจองลางจองผลาญ ทงน เพราะทานมพนเพนสยใจคอคบแคบ จงรสกอารมณตางๆลวนไมถกใจไปหมด ไมวาเรองเลกๆ นอยๆ กเกบขนมาปรงแตง ใหรสกอดอดนาโมโหทจะตองโกรธแคน

ดงนน ทานจงตองหดนสยใหมขมใจเอาชนะตนเองใหไดดวยการแผเมตตาจนเกดความซาบซงดดนสยใหใจกวางโอบออมอารเกอกลชวยเหลอผอน โดยไมเหนแกตว แลวกใหบมปลงอสภะดวยการปฏบตตามขอ 2 รบรองวา ทานจะลดความโมโหรายลงได เพราะคนเรานน ถาอยในอารมณแหงการเหนสงขารไมเทยงแท ไมยงยนจรงบอยๆแลว ใจกเกดสงเวชออนโยนลงมาก

หนา 214

5. ทานทถอชนวรรณะ ชอบเอาความรความสามารถความมงมและยศฐาบรรดาศกด ไปขมเหงผอนใหเจบใจ และไมรจกพอกน พอใช พออย สมอง“คดแตวธหาเงนหาเกยรตเพอบำาเรอสนองตณหา กขอใหบมจตตามบทปลง”อสภะตามขอท 2 แลวทานจงคดถงมรณงสต คอ ความตาย วาเปนสงท“ ”ทกคนหนไมพนไมวาใหญโตแคไหน มงมรวยมหาศาล ลวนตองตาย ทานกจะหยด โลภ มากทนท โลภมากกแบกทกสงทเปนรปธรรมกลบไปปรภพไมได “ ”เพราะวา ทานอาจจะตายเมอไรกได มเพยงความชว ความดทเปนนามธรรมตดตามไปเทานน

โดยทโลงศพมไวใสศพคนตาย

ไมใชมไวใสเฉพาะคนแกเทานน

หนา 215

เพราะอดพดในเวลาโกรธได

สามารถอาจหามงด วาจา ตนเอย

ปางเมอยงโกรธา ขนแคน

หยดคดพจารณา แพชนะ กอนนอ

ชอบผดคดเหนแมน ไมยงเสยความ

(พระราชนพนธพระพทธเจาหลวง) จากสภาษตและคำาพงเพยของไทยหนา 216

เพราะไดกรณาตอคนทถงอบจน

กรณานรชาต พองภย พบตเอย

ชวยรอดปลอดความขษย สวางรอน

ผลจกเพมพนใน อนาคต กาลเฮย

ชนจกชชนชอน ปางเบอง ปจจบน (พระราชนพนธพระพทธเจาหลวง)

จากสภาษตและคำาพงเพยของไทย

หนา 217

ทตยฌาน ตตยฌาน จตตถฌาน

เมอทานไดฝกปฐมฌานจนคลองแคลวแลว กจะรวา

“ ปฐมฌาน ยงอยใกลกบนวรณธรรมอนจะมโอกาสทำาใหฌาน”เปลยนแปลงเสอมไดงาย จงจำาเปนตองพยายามฝกจตตอไปใหสงขนโดยลำาดบ

ปฐมฌานยงเปนฌานทประกอบดวยองค 5 คอ วตก วจาร ปต สข เอกคคตา จตขณะนนยงมวตก วจารณการตรกตรองนกคดพจารณาพอใจนารกใครอยกบปฐมฌาน ซงเปนอารมณฟงซานทเปนธรรมยงหยาบอยกจะลอยขนมากอน

เมอจตใจเพงพนจไปทนมตดวยอเบกขาเฝาสงเกต

อาการตรกตรองมรปรางและอาการทเกดขนกบจตใจอยางไร โดยไมเขาไปรบรอารมณนน จตใจทานกคอยๆประณตละเอยดยงขน ปลอยวางความพอใจในปฐมฌานเขาส ทตยฌาน “ ”

ทตยฌานประกอบดวยองค 3 ปต สข เอกคตา คอเครองยงใจใหผองใส

หนา 218

โดยไมถกวตก วจาร เขาครอบงำา ปตเดนชดกวาระดบปฐมฌาน

เมอไดทตยฌานแลวตองเจรญตามวสความชำานาญ 5 ประการดงทกลาวมาแลวขางตนจนชำาชอง กจะเหนโทษวา ทตยฌานยงอยใกลกบวตก วจารณซงเปนขาศกขององคฌานระดบน

จตใจเพงพนจตอไปนอกดวยอเบกขาจงเกดความสงบระงบยงขนอกหนอย กจะไดเหนดวยปญญาวา ปต ความดใจนกไมเทยงแทตองสลายไป“ ”ในทสด จงเกดความไมยนดปตในทตยฌาน ปตทเปนธรรมหยาบกวาเพอนกลอยขนและดบสญไป จตกจะเขาสตตยฌาน

ตตยฌานประกอบดวยองค 2 คอ สข เอกคคตา คอ ผวางเฉยมสตสมปชญญะเสวยสขอย ซงภาวะน จตใจและรางกายจะมความสขกาย สบายใจมากทตองควบคมดวยสตสมปชญญะไมใหหลงระเรงดใจ มฉะนน จตกจะตกลงไปสทตยฌาน

เมอสตควบคมจตใจไดแลว จตกเพงพนจตอไปอกดวยอเบกขาความวางเฉยไดจตกไดสตสงบระงบยงขน

หนา 219

พจารณามองเหนวา สข นกไมเทยงแท ตองสลายไปในทสดและถาตราบใด“ ”จตยงยดตดในสข กยงตองมาเกดอก เมอเหนโทษของ สข แลว สข “ ” “ ”จงไมเปนเครองดงเหนยวจตใหตดของอยในตตยฌาน

ดงนน จตจงละ สข ไดเขาสจตตถฌาน“ ”

จตตถฌาน ประกอบดวยอารมณ 2 ประการ คอ อเบกขา และเอกคตา

คอ ความบรสทธของจตใจทไมมทกข ไมมสข ไมเสยใจ ไมดใจ ไมรสกยนดไมรสกยนรายเมอเหนรป เปนตน

เอกคคตา คอ สมาธสงบมาก

อเบกขา คอ จตใจวางเฉยตงมนอยกบท พนจดสภาพจตของตนในขณะนนดวยอารมณสงบ เหมอนแมลงมมทำารงเสรจแลวนงอยตรงกลางรง แมมอะไรเกดขนกเพงพจารณาดวาเปนอะไร ทำาไม รบรแลวไมนำาเหตการณเหลานนมาปรงแตงทจะทำาใหจตใจเกดสะเทอนอารมณ

หนา 220

คลายกบอเบกขาในพรหมวหาร 4 คอ เคราะหกรรมอนใดซงสดวสยทเราจะชวยได อนเกดกบคนรก เรากไมเศราโศกเสยใจ แมเกดกบศตร เรากไมเหยยบยำาซำาเตมเพราะพจารณาไดวา ทกคนมกรรมของตนเปนทตง ผใดกอกรรมอนใด กรรมยอมสนองผนน ทำาดไดด ทำาชวไดชว

ทานทไดฝกบำาเพญจนบรรลฌานตางๆตามลำาดบแลว พงเจรญอยเนองๆ ฌานจะไดไมเสอมถอย

หนา 221

อดกลนตอผอนไดทกคน

ขนตมมากหมน สนดาน

ใครเกะกะระราน อดกลน

ไปฉนเฉยบเฉกพาล พาเดอด รอนพอ

ผประพฤตดงนน จดไดใจเยน

(พระราชนพนธพระพทธเจาหลวง)

จากสภาษตและคำาพงเพยของไทย

หนา 222

เพราะขอโทษทไดทำาผดทงหมด

ใดกจผดพลาดแลว ไปละ ลมเอย

หอนทฐมานะ ออนนอม

ขอโทษเพอคารวะ วายบาดหมางแฮ

ดกวาปดออมคอม คดแกโดยโกง

(พระราชนพนธพระพทธเจาหลวง)

จากสภาษตและคำาพงเพยของไทย

หนา 223

บทสงทายภาคโลกยวสย

สาธชนผมงหวงความกาวหนาของจตทตองการหลดพนจากกเลส จะไมหลงยดกบภาวะทจตรสกปลอดโปรง ปลมปตทเปนความสขเลกนอยอนไดจากการปฏบตฝกจตไดบรรล อำานาจฌาน “ ”

เพราะวา การฝกสมาธจนไดบรรล อำานาจฌาน เหมอนไดกอนหน“ ”กอนใหญนำาไปทบหญา ทบกเลสเปนการระงบการเจรญเตบโต และการกำาเรบของกเลสไดชวคราวเทานน

วนใดทสมาธออนแรงลง เหมอนกอนหนไดถกยกขน หญากจะงอกออกจากใตกอนหน กเลสกงอกงามขนมาใหมอก

ลำาพง อำานาจฌาน เพยงอยางเดยวยงไมเทยงแท ยงไมจรงยงยน“ ” ยงไมสามารถฝกจตใหหลดพนได เพราะอำานาจฌานเปนเพยงพละกำาลงทใชควบคมใหนงสงบเทานน

หนา 224

ทานตองตงมนทจะเดนไปสชวตทบรสทธดวยการปฏบตตามหลกวปสสนา ทฝกจตใหเกด ญาณปญญา เกดปฏภาณเหนแจงในสภาวะธรรม“ ”เพอการประพฤตปฏบตตนใหหลดพนจากกเลส โลภ โกรธ หลง มงสแดนนพพานอนเปนแดนแหงการมชวตบรสทธ

เพราะไมเชอคำาเลาลอหรอบอกเลาเปนขาวราย

อกอนงไปเชอถอย คำาคน ลอเอย

บอกเลาขาวเหตผล เรองราย

สบสวนประกอบจน แจมเทจ จรงนา

ยงบดวนยกยาย ตนเตนกอนกาล

(พระราชนพนธพระพทธเจาหลวง)

จากสภาษตและคำาพงเพยของไทยหนา 226

ชาต เกดรปพรอม อาการ

ชรา รางสาธารณ เหยวแหง

พยาธ บนดาล ตางตาง

มรณะ กาแรง แยงยอกนกนฯ

(สำานวนเกา)

(จากประชมโคลงโลกนต)

หนา 227

พทธศาสนา เปนศาสนาสอนใหเชอในกฏแหงกรรมวา ทกคนมกรรม“ของตนเปนทตง มกรรมของตนเปนเผาพนธ ใครทำาดกไดด ใครทำาชวยอมไดชว กรรมยอมตามสนองไปทกภพทกชาต ซงมทงกศลและอกศลหนนเนองใหชวตรงเรองหรอตกอบ ทงน กรรมเหลานยอมวบากในเวลาใดเวลาหนง ”

ในขณะเดยวกน

พทธศาสนา เปนศาสนาทไมบงคบใหใครเขานบถอ ศาสนกชนแหงชาวพทธตองเชอในสงทเขาสามารถพสจนโดยอาศยการสงเกตอยางถถวนในสภาพลกษณะ และศกษาใหเขาใจในทฤษฎแลวนำามาปฏบตเคนควาสบสวนจากมลเหตไปหาผลจนรแจงเหนจรงตามหลกคำาสอนของพระพทธเจาอยางถองแทเพราะความจรงทไดประจกษกบตนเอง ยอมเปนความคดทแจมใสฉายรศมให

จตกระจางแจงเปนการอบรมบมจตใหเกดปญญาทสามารถชำาระลางจตทโงเขลาใหสะอาดบรสทธผดผอง

หนา 228

สำาคญมากกวา ในการเชอมนดวยจตใจทสวามภกดตอศาสนาตามความจรงทคนอนคนพบโดยสบเนองจากความศรทธาในตำาราทไดเลาเรยนมา โดยเชอชาต โดยสญชาต โดยวฒนธรรมขนบธรรมเนยมประเพณทสบทอดกนมาทตนกำาเนดมาในสงแวดลอมนน

เพราะการเชอแบบน เปนไปในลกษณะเชอโดยปฏบตตามๆกนไปทไมไดปฏบตตามคำาสอนในศาสนานนอยางจรงจงจรงใจเปนการมองไมเหน ประโยชนและความสำาคญของศาสนา ภาวะเชนน ยอมเปนการสรางภาวะอนตรายทจะทำาลายตนเองและศาสนาทตนนบถออยอยางจงใจหรอทำาโดยแกลงไมร

ดงนน ทานทฝกตอเนองอยางจรงจงมาทกบทแลว ยอมเปนขอพสจนกบตนเองวา

“ สมาธ มประโยชนมากมาย”

สำาหรบคนทโรคภยไขเจบ กสามารถจะรกษาโรคใหเบาบางหรอหายขาดได

หนา 229

สำาหรบคนทไมเปนโรคภยไขเจบ กไดผลคอ จตใจไดพบ ทางสงบ ไว“ ”ควบคมอารมณตางๆแหงการเปนฆราวาสวสยทม อารมณแหงโลภ โกรธ “หลง นนไมใหอารมณเหลานซซามากเกนควรแหงการทเรยกวา สตว” “ประเสรฐ ”

มฉะนนแลวทานจะถกเรยกวา มอารมณรนแรงยงกวาสตวเดรจฉาน โดยเฉพาะอยางยง สตวปา ประเภททมความอาฆาตมาดราย ดดนโมโหจด“ ”เปนตน

คนทฝกสมาธพบทางสงบนานๆเขา จะมอารมณใจเยน ไมสะเทอนตอคำาดา สรรเสรญ นนทา ไมรบเรงจนเครยด ดำาเนนชวตไปแบบเรอยๆ ทมพรอมดวยความคดทววฒนาการดแลวทไมเจอปนไปดวยความทะยานอยากไดอยางเหนแกตวทจะกอใหคนอนเดอดรอนและเกลยดชงตนจนคนบางพวกบางเหลาวา ทานมวสยฟ นเฟอนผดจากปรกต กขอใหทานทำาจตใจใหเขมแขง“ ”ดำาเนนตอไป แตขอใหปฏบตภาระกจการตางๆโดยใหรจกหนาทของตนตามฆราวาสวสยแลวปฏบตตามหนาทการงานทตองรบผดชอบ อยาพงทำาเปน

หนา 230

ปฏบตซงทางธรรมจะรบทงทางโลกยะ ภรรยากอยากจะบวชช สามกอยากจะบวชพระ ทานควรสงวรวายงไมถงเวลา อารมณแหงความนงนเปนเพยงอารมณแหงความนงชวขณะหนงเทานน ในฐานะททานยงอยในโลกยะวสยขอใหทานดำาเนนตามสายกลางรกษานำาใจและใชอารมณธรรมแหง ทางสงบ “ ”ควบคมการเปนอยในชวตประจำาวนกพอ ถาทานไมเชอตามคำาแนะนำานแลว อนาคตแหงชวตของทานจะไมมความสงบสข เพราะวา ทานไมรจกคำาวา สาย“กลาง คนทไมตงสตประมวลชวตตดสนอนาคตใหดวา จะเตรยมตวเดนทาง”ไหนแลวจะทำาใหบคคลนนเสยใจตลอดชาต โลกกไมไดด ธรรมกไมไดด เลย“ ”ตกสภาพเปนบคคลทไมมหลกใหกบจตใจ อนาคตเลยตองเควงควางอยกลางอปสรรคนานาประการอยางแนนอน เพราะจตใจหาทยดเหนยวเปนสรณะไมได คนทอยทางโลกยะ

ทานควรจะตองมงหวงลาภ เกยรตยศ สรรเสรญ ใหอยในขนเอาตวรอดไดและใชอารมณธรรม ประกอบควบคมจตใหรจกจดอมตว คอ พอกน พอใช “พออย ทานทมงหวงยงคงอยทางโลกยะกขอจบบทเรยนเพยงเทาน”

หนา 231

ทานทตดสนทจะมงหวงปฏบตจตปฏบตตนมงสโลกตระแลว

ทานจะตองเขาใจวา ทางสายนให ละ จนถงทสดแหงการพนจากการ“ ”ลมหลงกเลส โลภ โกรธ หลง โดยทกๆนาทแหงการมชวตอยมคาสำาหรบ“ ”การปฏบตธรรมทงสน

เรมตนดวยการใหคำามนสญญาตงเปาหมายใหกบตนเองเปนการปฏญาณใหสจจะแลวคอยๆเดน โดยบมนสยในระหวางการเปนฆราวาสนนใหอยในภาวะแหงการตนรแจงตามทนอายตนะของตนในกเลส โลภ โกรธ หลง และบมใหเหนอนจจง ทกขง อนตตา ของการเกด แก เจบ ตาย วาชวตนเปนสงทไมเทยงแทแนนอน และเปลยนแปลงไปสความสลายทกขณะ แลวรกษาศล 5 ใหบรสทธอยางนอย 5 ป แลวจงคอยไตไปปฏบตรกษาศล 8 จนถงศล 10 ศล 227 เปนตน เมอนน ศล สมาธ ปญญายอมเปดทางพาทานสนพพานแนนอน

เชญทานเดนตามหลก การวปสสนา

หนา 232

มนษยเกดมาประเสรฐแทโดยชาตกำาเนด

จตสำานกสงกวาสตวทกเหลาเดรจฉาน

เปดโอกาสอนดเลศใหบำาเพญลดกเลส

เพอจะไดหลดพนทกขภยวฏฏะ

มนษยเอยจงไดชอ

“ สตวประเสรฐ ”

สงคมธรรมจะไมมวหลงอยกบ ก�ม เกยรต ล�ภ ยศ สรรเสรญ นนท� อ�ฆ�ต พย�บ�ท ใสร�ยอจฉ�รษย�ผอน

หนา 233

ภาคโลกตรวสย

ผมงเดนไปสโลกตระคอ ผทเกดความเบอหนายในการเคลาคลกคลจมปลกอยกบโลกยวสย

จงไดตดสนใจอยางเดดเดยวทจะปลดเปลองจตใหพนจากการยดเหนยวกบกเลสแหง โลภ โกรธ หลง

ปณธานอนแนวแนเดดขาดนไดกระชบจตใหมนคง แนใจวา การมงสจดหมายทด ยอมนำาพาใหหลดพนจากทกขทจะตองมาเกดอก

เพราะรวา

ความเกด แก เจบ ตาย ลวนเปนทกขทงสน และมองเหนภยแหงการเวยนวายตายเกดในวฏสงสาร

จงพยายามลดละกเลสโดยเลกลมความตองการทจะพอกพนกเลสตามคนทอยในโลกยวสย

ความนกคดรเรมทดน เปนอดมคตทสำาคญทสดของผปฏบตธรรม

หนา 234 สขใดไปสขเถา นฤพาน

พนจากเกงกนดาร สได

คอชาตชราพยาธกาล มรณะ ทกขแฮ

สรางกศลใดให มงแมนเมองเขษมฯ

(สำานวนเกา)

จากประชมโคลงโลกนต

หนา 235

หลกวปสสน�

วปสสนา คอ การปฏบตฝกอบรมจตใหปญญาเจรญพจารณาจตใจตวเราเองทเปนตนเหตแหงทกข คนตวสจจะแหงพทธะ จนเกดความรแจงแทง

ตลอดตามความเปนจรงในแกนแทของชวต รเทาทนตอความเปนไปในการเกดดบของกเลสในภาวะปจจบนลวนไมเทยงแท เปนทกข ทนอยไมได ไมมแกนสารอตราตวตนใหหลงใหลยดมนถอมน เปนการกำาจดตนเหตแหงทกขททำาใหจตใจเศราโศกขนมวเรารอนอยางเดดขาด แลวตงจตมงหมายสชวตอนบรสทธในแดนนพพาน

หนา 236

ดำาเนนเรองตามหลกวปสสนา

เมอทานฝกตอเนองมา 4 บทแลว เปนการฝกสมาธจนไดฌาน ยอมสามารถควบคมจตใหแนวแนสรางสตปญญาอนหลกแหลมสอดสองแสวงหาทางดบทกขทนำาไปสการปฏบตตนใหหลดพนจากวฏฏะสงสาร มงสแดนนพพาน โดยศกษาปฏบตตามหลกวปสสนางายๆทเปนไปตามหลกธรรมชาต

เรมแรกแนะนำาใหรจก รป เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ ทรวมแลวมเพยงรปกบนามเทานน

เมอเขาส บทปลงอสภะ ดวยการ ถอดจต กจะพบวาวญญาณมจรง โลกหนามจรง กฏแหงกรรมมจรง เมอปลงอสภะแลว จะไดพจารณาเหนวารปกบนามลวนอยในสภาพสามญลกษณะคอ อนจจง ทกขง อนตตา ไมเทยง ทนอยไมได ไมเปนอตราตวตนทจะใหยดมนถอมน เปนการตดตนเหตแหง อวชชา ตณหา อปาทาน

หนา 237

เมอตดกเลส 3 กองนไดแลวจตกจะพน โลกธรรม 8 ทเปนโลกยวสย ดำาเนนชวตอยางประเสรฐ มจตใจทสงบสข บรสทธมงสแดนนพพานดวยการปฏบตตามหลก อรยสจ 4

บทสงทาย สงโยชน 10 กเลสทดงเหนยวรอยรดใหตกอยในวฏฏะ เพอเปนตารางเปรยบเทยบกบภาวะการปฏบตจตทไดลดละกเลสแลว

หนา 238

สงขารหววผวา ตนทรนง

ทรพยยอมหววคนจง วาเจา

หญงหววแกชายปลง ชมลก

มจจราชหววผเถา บรวนตาย

(สมเดจกรมพระยาเดชาดศร)

จากประชมโคลงโลกนต

หนา 241

ทกวนนทานทวา จตใจทานคงวนวายอยเพราะวา ทานยงคงอยในสภาพยดตน หลงตน จตจงอยกบตน โดยไมสามารถยกจตใหพนจากกเลสภยในกายได

ดวยเหตนแลว

จงใหศกษาบทนเพอใหมองเหนวารางทเรายดนกไมสวย ไมงาม ไมนารกใคร

ตงแตเชาจรดเยน เรากคอ ซากศพเดนได ทตกอยภายใตการครอบงำาของอทธพลแหงความนกคด โลภ โกรธ หลง ทผดขนและดบลงสลบกนอยตลอดเวลาไมมแกนสารสาระแนนอน กเลสเหลานจงเบยดบงธาตแทแหงปญญา มองไมเหนสจจะวา เหตใดเราจงตองมาเกดและควรเตรยมตววาจะตายเมอใด ตายแลวไปไหน ดวยเหตประการน จงจำาเปนตองบำาเพญฝกจตใหเกดสมาธเปนปญญา พจารณาเหตและปจจยการเกดดบของกเลส

หนา 242

ซงกเลสเปรยบดงพายฝนทพดพาเอาฝนผงขนปกคลมจตอยตลอดเวลาเมอใดทจตเราสงบขมกเลสไวไดชวขณะหนงเหมอนพายฝนนนเงยบสงบ

ลงทนใด จตทเหมอนตะเกยงกพนจากการปกคลมของฝนผง ยอมเปลงแสงเจดจา สองทวพนปฐพแหงความ นกคด เกดปญญามองเหนสจจะแหงความจรงวา ทกอยางทเกดนนเปนทกขทงสน เปนหลกแหงการพจารณาพระไตรลกษณ คอ อนจจงความไมเทยงแท ทกขงการทนอยไมได อนตตาเปนของไมใชตวไมใชตน

ตวเรานหนอ ทกวนนทเราหลงยดตวเองวารปหลอหรอวาสวยงาม ซงความจรงมนเปนเพยงเรอนสงขารทจตวญญาณอาศยสงสถตอยเพอใชกรรม เมอตายลงหรอผลกรางกายเอาขางในออกขางนอก จะไดเหนวาเปนของไมสวยไมงามเปนปฏกลทนาเกลยด โสโครก สกปรก

กายของเราน กคอการรวมตวของธาตทง 4 คอ ดน นำา ลม ไฟ กอตวเปนกอนธาตกอนหนงเทานน ถาตายลง ธาตทรวมตวอยกจะแตกดบ กายเนอกจะสลาย

หนา 243

ไปตามธรรมชาต คนสสภาพเดมอกครง คอ เปน ดน นำา ลม ไฟ หาใชตวตนเราเขาไม

“ ขนชอวาเกดแลวเปนทกขทงสนการเกดนนเปนการเรมตนของการสลาย ”

มนษยขณะทยงอยในครรภมารดา กอน คลอดออกมากตองนงทนทกขทรมานอยนานถง 9-10 เดอน

พอคลอดเกดออกมากเปนทกขอก คอ ตองรบภยธรรมชาตตงแตหนาว รอน ความหว ความกระหาย โรคภยไขเจบ

พอโตขนรความกเรมทกขอก เพราะถกเหลากเลสโลภ โกรธ หลง รมทำารายปายสเบยดเบยน ตอนนมนษยกปวยเจบทงกายและใจไปตามปกต รางกายกตองเสอม โทรมคลายจากสภาพเดมภายใตกฎแหง

หนา 244

ธรรมชาตททกอยางเรมเกดกเรมสลาย ไปในตวซงเปนของไมเทยงแท เปลยนแปลงอยเสมอ แตเมอโรคภยไขเจบทงกายและใจเสรมทบรางกายเขา ยงทำาใหรางกายเสอมโทรมรวดเรวยงๆขนเปนลำาดบ

ความแกของทานเรมปรากฏชด คอ ตาฟาง ฟนหลด ผมหงอก หนงเหยวยน ตวงอ

รางกายเรานเตมไปดวยโรค หมกหมมเตมไปดวยสงปฏกลโสโครกเนาเหมนมากไปดวยขทงหลายตงแต ขหว ขห ขตา ขฟน ขมก ขเลบ ขในทอง มตร คถ และขไคล สงเหลานลวนแตเปนสงทเนาเป อยผพงมาตลอดชวชวตของทาน เปนความไมเทยงแทของรางกายทปรากฏในขณะทยงมชวตอยเปนการใหเขาใจถงความไมคงทนถาวร เปนเหตทจะนำามาดบตณหา

ในภาวะททานเรมแกน ถาทานไมเรมรกษารางกายดวยสขอนามย และรกษาใจดวยยาธรรมะแลว ทานกจะตองตายเรวกอนทจะสนอายขย อยางแนนอน เหนไดจากคนบางคนทเพรยบพรอมดวยปจจย 4 แลวยงทกขใจ อยไมเปนสข กเหมอนตายทงเปน

หนา 245

ทานตองเขาใจวา ชวตเปนของสน “ ”

โดยอยาประมาททะนงตน นกวายงมชวตอกยาว รอใหตวแกแลวคอยเขาหาธรรมะ

แลวทานเคยคดบางไหมวา ขณะนหรออกสกครทานอาจจะตายไดทนท โดยททานไมเคยคดอยากจะตายเดยวน

เมอทานตายไป สงขารยอมแตกสลายไปตามบทปลงอสภะ เปนชวงเวลาทตองพลดพรากจากลกจากสามภรยา ญาตพนองและทรพยสมบตไป

มนษยทกคนเมอมเกด กตองประสบกบความแก ความเจบ ความทกขกาย ทกขใจ ความดใจ แลวกตองเศราโศก ลำาบาก รำาพน ครำาครวญเสยใจและถงแกความตาย เปนการจบสนในทสด

หนา 246

ดงนน ทานไมควรหลง ไมควรตด ในความศวไลซของโลก ซงเปนกเลสนอกกาย และไมควรหลงระเรงกำาเรบเสบสานตามกเลสภายในคอ โลภ โกรธ หลง เมอทานรแจงเหนจรงแลว ควรทจะเสาะแสวงหาชองทางใหพนโลก เปนการปลดเปลองทกขใหพนจากวฏฏะ คอ ตนตามทนและอยเหนออารมณกเลส โลภ โกรธ หลง

เมอนน

ท�นยอมยนอยตรงส�ยกล�งเดนไปสนพพ�นไดแนนอน

หนา 247

พจารณากายในกาย

กายในกายในทน

หมายถงกายทพยจตวญญาณ

กายทพยน แยกออกจากกายเนอดวยวธถอดจตซงเสนอใหฝกในภาคผลพลอยไดจากการฝกสมาธ

กายทพยเมอถอดจากกายเนอแลว จะมหนาตารปรางเหมอนกายเนอ

เมอถอดจตไดแลว เรากบงคบใหมานงหนหนาเขาหากายเนอ และใหกายทพยนนเปนรางทผพงเนาเป อย เปนภาพใหกายเนอพจารณาปลงอสภะ เหนความไมสวยงามของรางกาย เมอพจารณาจนถงวาระสดทายแลว เรากสามารถถอดกายทพยออกมาใหมอกครงแลวครงเลาใหปลงอสภะได เปนการพจารณากายในกาย จตในจต วญญาณในวญญาณ เปนการซกฟอกลางกเลสอนละเอยดทงปวง ซงเปนอนสยทยดตดอยกบวญญาณในวญญาณ ซกฟอกลางจนจตใจสะอาด สดใส

หนา 248

ผองแผว บรสทธเหลอแตดวงจตทรแจงโลก คอเปนผร ผตนอยเหนอกเลสทงปวง เพราะไมหลงยดอะไรอก

ความรสกของกายเนอระหวางปลงอสภะ

ความรสกขณะนน กายทพยจตวญญาณทถอดออกมานนเหมอนกลองโทรทศนวงจรปด ทำาหนาทสอดสองและเปนตวกระทำาการ แลวจงสงเหตการณเหลานนมาตามสายแกวทพยทเปนความรสกตดตอกบกายเนอ ซงกายเนอทำาหนาทเหมอนจอโทรทศนพรอมเปนเครองบนทกเสยงและภาพใหอยในความทรงจำา

กายทพยมความรสกเจบ กายเนอกเจบตามไปดวย แตเปนความรสกเทานนไมไดเจบทเนอหนง และความรสกนนจะฝงตดอยในสวนลกของจตใจ

ดงนน การปลงอสภะน กายเนอจงเกบขอมลความรสกเหลานไปฟอกลางจตใจซงเปนภาวะความจรงทเกดขนเปนภาพยนตรใหพจารณาเหมอนดำาเนนเปนไปตามบทปลงอสภะ ไมใชภาพเกดแบบจนตนาการ (ซงคนทยงไมไดฝกถอดจตจงจำาเปนจนตนาการตามความรสกทจะสรางขนในจตใจความนกคด)

หนา 249

สงทตองเตรยมตวเพอใหซาบซงเหนภาพใหชดเจนในการปลงอสภะ

(สำาหรบทานทยงถอดจตไมได)

ก. ภ�พ เพอสนบสนนใหเกดความทรงจำาในการจนตนาการ

1.แมวาจตทานรวมเปนหนง จากการฝกผานบทเรยนมา 4 บทแลว ถายงไมสามารถนกสรางภาพเหนตวเรากำาลงนงสมาธอยตรงขามกบเรา ใหซอกระจกบานใหญมาตงไวตรงขามตวทาน สองดหนาตารปรางตวเองหลายๆครง จนหลบตาสามารถเหนภาพตวเองเกดขนในภาพแหงความทรงจำา

2. จดหารปเกยวกบโครงสรางของรางกายมาดใหรตำาแหนงของอวยวะสวนตางๆ

3. จดหารปโครงกระดกมาเพอเนนใหเหนกระดก

หนา 250

ข.สมผสรปร�ง เพอสนบสนนใหเหนจรงเหนจง

1. ใครทยงไมเคยเหนอวยวะภายใน ใหไปดเครองในหมทตลาดรวมทงสมองดวย แลวลองจบดซวานมหรอแขง

2. ใครทไมเคยเหนกลามเนอใหไปดเนอหมได

3. ใครทไมเคยสมผสรปเนอหนงมงสาตอนเนาเป อยใหซอเนอหมสามชนมาครงกโลกรม (หรอรวมทงอวยวะภายในทงชด มาหอยใหตอกนตามโครงสรางเดม) แขวนเอาไวแลวใหคอยๆเนาเปอย สงเกตเหนสสนการเปลยนแปลงผพงเนาเป อย

4. ใครทไมเคยเหนโครงกระดกคน ใหไปขอจบดทโรงพยาบาล

5. ถาเปนไปได ควรจะจดเปนหองปลงอสภะเตมไปดวยเครองเตอนใจเหลาน มฉะนนแลว ถากลนไปรบกวนชาวบาน คงจะตองถกตอวาอยางแนนอน

หนา 251

ค. กลน เพอสนบสนนใหสมผสกบกลนใหเหนจรงเหนจง

1.กลนเหมนเนาของซากศพ พสจนไดตอนทเหนหมาเนาเละขางถนน มแมลงวนตอมเปนฝง มอกาคอยจกเศษเนอ หรอเนอทเราซอมาเกบจนเนา (ตามขอ ข. ตอน 3)

2. กลนเลอด คดวาทกทานคงจะเคยเลอดออกจำากลนคาวได

3. เรองกลนนมสวนเตอนสตใหทานตงสตปลงใหตกไดเพราะกลนเหมนทงปวง ประสาทคนไวตอการรบรมากแตงายตอการลมกลน ทานจะตองฝกจนหลบตาจำากลนได และเมอปลงจนเหนความไมจรงยงยนของกายเนอทกำาลงเนาเป อย กลนเหมนเนาทงปวงกำาลงคกรนเตมทแลว ทานจะตองเฉยเมยตอกลนและภาพได โดยไมมอาการเคลอนเหยนอาเจยน แมลมตามองเหนภาพและไดกลนเนาทงปวงกตองฝกจนเดนผานไดอยางปรกต

หนา 252

หมายเหต

ระหวางฝกน ใหทำาจตใจสบายๆไปเรอยๆตามสายกลาง โดยตอไปนใหจำาไววาจะเปนการใชความนกคดจนตนาการภายในใหเหนจรงเหนจงเหมอนหนงเกดกบตวเราเองทกำาลงละลายทงรปและนาม ระหวางนกายเนอจะตองอยในสภาพปกต ไมมการเคลอนไหวทกสวน ไมมอาการเกรงและบบประสาทสวนใดๆทงสน

บทพจ�รณ�ปลงอสภะ หนา 255

ตอไปนเรากำาลงจะมาพจารณารางกายของเราวาการทวาไมเทยงนนเปนอยางไร เพอเปนเครองเตอนสตเราใหตนตวรบสรางแตความด ปลดเปลองจากการหลอกลวงของสงขารทยดวาเปนตวตน สำาหรบคนทไมไดฝกถอดจตมา กจนตนาการใหภาพคอยๆเกดทละชด

สำาหรบทานทถอดจตไดแลว กสงจตใจความนกคดไปทกายทพยใหเปนไปตามบทน โดยนกเหนภาพรางกายเรายกนวทมเลบนนกรดไปทหลอดเลอดตรงขอมอทงสองขาง ทนใดนนกายเนอเรารสกมอาการเจบแสบปวดเปนระยะ ทขอมอทงสองขางทนท เรมเหนเลอดพงไหลออกมาเปนทางเปลอนเสอและกางเกงใหแดงไปเปนหยอมๆและจดๆสแดงของเลอดมองเหนแลวนาหวาดกลว เพราะมนเปนสงทนาบาดใจ กลนคาวเรมโชยเขาจมก มนคอกลนเตอนใจ

หนา 256

เราวานนละเลอดเรากำาลงไหลออกจากขอมอ จากการทไหลพงคอยๆลดลงมาเหลอเปนหยดๆและเลอดชกจะไมแดงสดแตมนกำาลงไหลออกมาเจอจางมากขนจากแดงชมภทปนดวยนำาเหลองจนมนคอยๆขาวลงเหลอแตนำาเหลองทหยดลงทละหยด เมอเลอดไหลออกจากรางกายมากขน กายเนอทเคยมสเลอดเหลองแดงผวพรรณสดใสนน บดนคอยๆซดขาวเผอดลงจนเหนวามองไปทใบหนากขาวซดสกครหนง ทเลอดออกหมดเหลอแตนำาเหลองทไหลซมออกจากรางกายนน สายใยของจตวญญาณกบกายเนอกำาลงจะขาดออกจากกน ขณะเดยวกนลมหายใจซงเปนธาตลมของกายเนอนนกำาลงเบาลงๆ ครหนงตอมาจากการทเลอดไมมหลอเลยงกายเนอ จงทำาใหกายเนอหมดลมหายใจในบดนน จตวญญาณไดแยกขาดออกจากกายเนอ

หนา 257 อาการตอนน ขอใหมองเหนและรสกวา ลมหายใจเรานนไปเกดรวมอยกบจตวญญาณ และจองมองดมาทกายเนอพบวากายเนอนนกำาลงเขยวเขมขนทกขณะ และเลอดทไหลกองเลอะรอบๆ ตวนนจากสแดงสดไดกลายเปนสเลอดหมเขม จนสวนใดทไหลออกมากอนกแดงเขมจนดำา เมอปนกบนำาเหลองทซมออกมาคละกน จงเกดกลนคาวคลงไปทวรอบๆตว ระหวางทกายเนอกำาลงจะหมดลมหายใจนน ธาตไฟเรมรวมตวไมตด และแตกกระจายออก จงไมสามารถควบคมประสาทตางๆได อนเกดผลทำาใหทวารเปด ปสสาวะไหลซมออกมาอยอยางไมหยด อจจาระกไหลออกมากองรวมกน กลนเหมนแอมโมเนยของปสสาวะ อจจาระทเละๆเหลองๆดำาๆนนกแสนจะเหมนยงกวาอจจาระในวนปกต ทเคยถายอยเปนประจำา

หนา 258 กายเนอไดทรดโทรมลงตามลำาดบ สามวนผานไป กายเนอเรมอดบวมพองขนกวาเดมชกจำาหนาตวเองไมได

เจดวนผานไป กายเนอยงบวมฉมากขนจนจำาหนาตวเองไมได ใบหนาทเคยหลอเหลา ทเคยสวยงามตดตาตดใจชาวบาน บดน บวมอยางกบลกแตงโม ตาทยดวาหวานหยาดเยมกบวมโปงนนขนมา ถลนเกอบจะหลดออกจากเบาตา ลนทเคยพดสารพดสารพนเลากบวมใหญคบจกอยในปาก แลบปลายลนยดออกมานอกฟนเลกนอย ผวทเคยสวยเรยบนน บดนพองตงจนใส และเขยวแดงดำาเปนจำาๆกลนเหมนเนาเรมกระจายออก บางทกรสกเหมนสางๆโชยเปนระยะๆบดนรางกายทเคยมทรวดทรงกระทดรดหนงาม กไมนารกแลวเพราะรางกายอยในสภาพเหมอนฟกตมทพองโต เนอฉๆ สบหาวนผานไป ผวหนงทเตงตงนน เรมปรออกเปนทาง นำาเหลองเรมเกดทวทกแหงทกายเนอแตกออก ความเหมนของกายเนอแผกระจาย

หนา 259

ไปไกลจนแมลงวน แมลงหวตางมาตอมมากขนๆบนกนวอนเสยงหงๆดงรอบกายเนอ ตางกเขาตอมทรอยแผลเนา ชวยกนชอนไชดดกนนำาเหลองนำาหนองและชวยกนไข ใสกายเนอเปนของแถมนอกรายการกน เจดวนผานไป หนอนตวสขาวๆเลกๆโตไมเกนเมลดขาวสารเรมเกดเปนจำานวนหมนๆแสนๆตวเกาะทวทกตารางนวของกายเนอ รมชอนไชดดนำาเหลองกนเนอเนาเปนการใหญ ดวยเหตทหนอนมากและกนเรว จงเกดเสยงจากการกน ยบยบๆคลานเขาออกตาหจมกปาก และทวารหนก ทวารเบา หนาทองทบอบบางนน การบวมมากจนเนาเป อยและหนอนไช ลมในทองในไสไดเบงจนผวหนาทองไดระเบดแตกออกดงปรฟ ปอด ตบ ไต หวใจ มามพงผด มนขนเปลวมน มนไขขอ และลำาไสเปนขดๆทเนาไหลออกมา ปนกบอาหารเกา อาหารใหมทเปนปฏกล กลนเหมนซากศพยงคลงกนใหญ นำาตา นำามก นำาลาย เสลด นำากาม อจจาระปสสาวะ นำาเหงอ นำาเหลอง นำาเลอด หนอง

หนา 260

รอบๆตวผสมกนเปนธาตนำาทเมอกๆ ยางๆแมลงวน แมลงหว ตางบนวอนรอนลงรมกนกองนำาเนามากขนทนตาเหน ขมขนทเนาเละนน ทำาใหผมและเสนขนทวกายกหลดรวงลงมาหมด

ตอนนทานจงรวมจตทมลมหายใจนนทบทวนไตรตรอง พจารณากายเนอทงรางอกครง รางกายเราทเคยยดหวงมากนน บดนมนเปลยนไปมากดตงแตขางบนลงมา ศรษะทเคยผมดกกเปนหวลานหมด และหนงหวทเนาเละๆมทงนำาเหลองและนำาหนอง หนอนชอนไชเขาออก ใบหนานนเลา ตากถลนเละจวนจะหลดออกจากเบาตา จมกกบบบลงไป ซำายงแหวงๆ ไมเปนจมก รมฝปากกเละๆแหวงๆไมเปนปาก แกมกเนายบลงไปและแหวงหายไปเปนรๆ ลนหรอกเละๆอดอยในปาก ลำาตวทงหมดหรอกเละเหลวไปหมดเหมอนหนขผงทกำาลงถกเปลวไฟลนละลายลงมา เนอหนงมงสาชกจะเกาะไมตดกบกระดก กลนซากศพอนเหมนยงกวาหนา 261

สงอนใดนน โชยไปทวสารทศ เรยกรองใหเหลาสตวทงหลายเขามาเหน สนขตามกลนมาแทะซากดงไสยวงๆยาวเปนเมตรออกไปขาดออกเปนทอนๆตอนๆ แรงฝงใหญลงมาจกเนอแยงกนกนฉกแหวะออกลากเอาตบ ไต ปอดหวใจ ออกมากนอยางเอรดอรอยมาก มนควกลกตาขางหนงออกไปทำาใหมองเหนเบาตาโบลกเขาไปเปนโพลงสดำา หนอนไตออกมาจากเบาตาตงหลายตว แมลงวนยงคงบนวอนรอบกาย หนกไตขนโครงรางกายเนอไปยงศรษะเจาะกนสมองและเศษเนอทกสวนทมนสนใจเนอหนง เอนคอยๆเละมากขนหลดลงมากองกบพนรวมดวยผม ขน เลบ ฟน สงกลนเหมนตามสภาพความเนาเป อยของรางกาย

เนอหนงคอยๆละลายลงมาจนหวกระโหลกไมมเนอหนงหมอยอก มองเหนเศษเนอและเศษเอนเสนประสาทยงคงเกาะตดอยบาง ทไมมสวนเหมอนหนาตวเองเลย เบาตากไมมตา มนเปนเพยงรกลมๆทลกเขาไป จมกกไมม มนเหนแตเพยงรโพรงสามเหลยมเทานน หหรอกเนาละลายหายไปหมดแลว

หนา 262

แกมกไมมเหลอ ปากกไมม มนเหนเพยงกระดกกรามทขบคกบกระดกแกมทมฟนผๆ ของเราเกาะตดอยเปนแถว มนไมตางอะไรกบกระโหลกทเขาลางปาชาเลย ดมาทคอหรอ ครงหนงเคยใสเครองเพชรหรอสรอยทองคำาหรอวาหอยพระเครองนน บดนไมมเนอเลย เหนแตเศษเอนเกาะตดอยบางเทานน มน

เปนเพยงกระดกคอไมกขอทตอลงมาตดกบกระดกไหปลารา และมองลงมาอกเหนซโครงเรยงลำาดบเปนระนาดทไมมเนอเรยงเปนคๆลงไปกบกระดกแผนหลง ทมกระดกสนหลงตอลงมาถงสะโพก หนาทองหรอกไมมเนอหอหมอยเลย มนมแตความวางเปลา เหนแตกระดกสนหลงเปนโครงสรางของคนนงขดสมาธอย โดยทกสวนไมมเนอเลย แมแตมอและเทากมแตกระดกทเรยงตอเปนรปเทานน

รปโครงกระดกนน เมอเทยบกบรปคนเราทมชวตอย จะตางกนคนละโลก

คนมชวตอย เขาเรยกวาคน ใครๆกรก เมยรกผว ผวรกเมย พอแมรกลก ลกรกพอแม

หนา 263

ยามตายจากไป ซากศพเนาเป อยเหลอแตกระดก คนเปนตางเรยกคนตายวา ซากผ เมยรกกกลวผวผ ผวรกกกลวเมยผ ลกรกกกลวพอแม“ ”ผๆ เพราะมนไมมความสวยงามของกายเนอใหยดหลงวาสวยเลย เรายงไมเคยไดยนใครๆบอกวา ซากผ นนนารกสกคน เคยไดเหนไดยนคนชม“ ”คนเปนวา รปหลอ รปสวย เทานน

นละหนอ อารมณคนทเรยกวา อารมณปถชน ทยดหลง อยกบ“ ”รป รส กลน เสยง สมผส

ทกสงทกอยางในโลกน ลวนแลวแตไมเทยงแททงสน

ดอกไมมวนบาน กมวนรวงโรย มเกดกมดบแตการเกดดบนน ไมไดจำากดวนเวลาใหแนชดเทานน โครงกระดกของเราทนงขดอยในทาสมาธนน นงอยมไดนานนกกคอยๆ เสอมคลายออกและกระดกสวนตางๆกหลดกระจยกระจายกองลงมากบพน ไมเปนรปเปนรางของโครงเดมเลย มองไกลๆแลเหนนำาคางซมออกมา

หนา 264

จากเบาตา มนเหมอนนำาตาแหงความเศรากบรางกายทไดพงทลายลงไป เสยงพายยามคำาคนพดสายดงหววๆเหมอนโครงกระดกนน กำาลงรองไหสะอนอาลยอาวรณกบการพงสลายของตวมนเอง ทามกลางความมดของยามคำาคน แหงการสลายของโครงกระดกทกองเรยราดกบพนทถกดนฟาอากาศกดกรอนสลายไป

คนนนเราจำาได

ลมหายใจขายดเกาะตดแนนกบดวงจตวญญาณพยายามพจารณาเพงไปทโครงกระดกนนขณะหนง เหนดวงแสงหงหอย 2 ดวง ทบนควนไปมารอบกองกระดกเหมอนแววตาของมนกำาลงรบหรๆ คอยๆดบและจางหางออกไปเปนสญญาณบอกอำาลาวญญาณขาวา

“ ถงเวลาแลวทตองจากชวงละครชวตตอนนไปกอน ”

ครหนงตอมา เสยงรองไหของสายฝนและสายลมไวอาลยเปนการใหญ สายฟาแลบแปลบปลาบชวแวบผานโครงกระดกและ ผม ขน เลบ ฟนทเปนธาตดนนน มนกำาลงถกลมฝนและกาลเวลาละลายมนใหชำารดทรดโทรม

หนา 265

ยอยยบลงอยางรวดเรว กองกระดกนนกำาลงดนรนทอยากจะรวมตวมาเปนคนใหม แตมนสนกาลเวลาแลว เพราะมนเปนวาระสดทายของกฎแหงกรรมคอ

ตายในภพนแหงการมกายเนอ

เสยงฟาผาลงมา เปรยง เปรยง เปรยง

เสยงฟาผาดงยงกวาเสยง ระเบดปรมาณเปนการแจงเหตวา ทกอยางหมดสนเพยงน สำาหรบฉากมนษยชาตนและแลวทกอยางกเงยบสงดตามปกต

อรโณทยคอยๆสาดสองมาจากทศบรพา

ดวงวญญาณของขา ทมลมหายใจเกาะตดอย คอยๆมองดทเดมทเปนกองกระดกของขากองอยนน ทกอยางวางเปลา ไมมผงกระดกเหลออย ทกอยางแปรสภาพคนสสภาพธาตแทเปนดนโดยธรรมชาตไปหมด ไมมแมแตคราบเลอดหนองตดกบธรณ

หนา 266

ขาเหนแตแสงสวางของพระอาทตยคอยๆ จาจดขนมา มนสองสาดมายงใบหนาของดวงจตขา ดวงจตขารสกวา มองไปทศไหนๆรอบตวของดวงจต เหนแตความสวางไสวของแสงสทองโผลขนมา ทามกลางบรรยากาศทขาวบรสทธ

ขาไมมตว ไมมตน ขาเหลอแตจตวญญาณและลมหายใจ ขากำาลงพนจากการใชกรรมภพหนงชาตหนงแหงการเกดเปนมนษยแลว

ครหนงตอมา จตวญญาณคดไดวา

“ ดวยกรรมวบากกศล และอกศลของขายงใชไมหมด ”

จตวญญาณจงไดรวมกบลมหายใจ กลบมาอาศยรางกายเพอใชกรรมอก เพราะยงไมสนอายขยแหงกายน

หม�ยเหต

1. ทานทจะฝกสมาธตอ กอาศยชวงทไดละลายรางกายจนหมดสน เหนแสงสทองทามกลางบรรยากาศทขาวบรสทธนน แลวฝกสมาธตอไป

ถาอยในระดบยงยดนมตอย กตงนมตวงกลมหรอดวงแกว ตรงศนยกลางแสงสวางนนแลวเจรญสมาธบทนนตอไป

ฝกจนชำานาญดแลว

พอนงสมาธเขาทแลวกปรบตวเองใหรสกวา รางกายไดละลายสญหมด เหลอแตจตวญญาณ และลมหายใจจะรสกวา จตนงสงบ ไมมรางกายเปนภาระใหยดเหนยว จตจงเจรญสมาธตอไดด

2. ทานทไมเจรญสมาธตอ กเตรยมตวถอนออกจากการปลงอสภะ ดวยการคอยๆถอนลมหายใจลกๆ 10 ครง และหายใจแบบปรกต 10 ครง จงคอยๆลมตาขน ครหนงตอมา จงลกขนจากทนงได

หนา 269

เมอทานออกจากการปลงอสภะ

เพงการเนาเป อยของซากศพตวเราแลว ขอใหทานอยามอปาทานทรสกสะอดสะเอยนตดอยความทรงจำาทจะหลอกหลอนตนเอง จนใบหนาแสดงออกซงความเซองซมเศราสลดโดยรสกจตใจรงเกยจรางกายตนเอง เบอหนายการเปนคนตอไป ขอใหเขาใจวา ทานยงไมหมดกรรม และยงไมหมดอายขยในชาตน

ทานตองระลกอยเสมอวา พทธศาสนกชนเปนผกลาเผชญกบความจรง โดยไมเกรงกลวตอความตาย เปนการเตอนสตใหเลกการยดเหนยวในตวตน

เพราะเขาใจอยางถองแท ตามหลกความจรงของการ เกด แก เจบ ตาย วารางกายเรานกคอ รปทมาจากการปรงแตงของธาตทง 4 หลอหลอมเปนตวเปนตนใหสมมตเรยกกนวา คน ทมกรรมของตนเปนทตง ซง“ ”วญญาณมาเกดอาศยอยเพอใชกรรมตามวาระ

หนา 269

กายเนอนเปนของไมแนนอน ไมยงยนจรงพรอมแลวทจะแตกดบเสอมสลายไปเปนธรรมดา

เราจงไมกลวความตาย พรอมแลวทจะตาย

เพราะเราเขาใจวา ตายแลวไมสญ โลกหนามจรง ชวตคอวฏฏะ“ ”ทตองเดนทางไกล เราจงไมประมาท ไดเตรยมใจโดยการอบรมจตใหสงขน

ดวยการไมทำาความชว ทำาแตความด ทำาบญสรางกศลและชำาระจตใหผองแผวดวยการลดกเลสใหเบาบางทสดเปนการจดเสบยงเตรยมใจพรอมทจะตายเดนไปสปรโลกโดยบญกศลททำายอมตดตามไป

หนา 270

หามปากหรอไมฟงคำาพดเพศนนทา

ไปฟงคนพดฟง ฟ นเฝอ

เทจและจรงจานเจอ คละเคลา

ถอมดเทยวกรดเถอ ทานทว ไปนา

ฟงจะพาลลอบเขา พวกเพอรงควาน

(พระราชนพนธพระพทธเจาหลวง)

จากสภาษตและคำาพงเพยของไทย

หนา 271

วปสสน� ชวตมนษย

ชวตมนษยเปนสงทจะตองศกษาใหละเอยดจนเกดความเขาใจ ซงเปนการเขาใจตนเองสงผลใหรจกตนเองและสวนรวมดวย

มนษย คอ

สงมชวตซงประกอบดวยสงขารรางกายรวมทงจตใจควบคกนอยโดยสมมตเรยกกนวา คนหรอสตว

รางกาย กคอ รปขนธ (รปกลมหนง)

จตใจ กคอ นามขนธ (นามกลมหนง)

รปขนธ คอ รางกายทมองเหนไดดวยตาทประกอบดวยธาต 4 คอ ดน นำา ลม ไฟ องอาศยซงกนและกนรวมตวเปนกอนธาต ถาขาดเสยธาตหนงธาตใด รางกายกตองแตกสลาย

หนา 272

อนง พฤตกรรม และคณสมบตตางๆ เชน เยน รอน แขง ออน หนก เบา ส แสง เสยง กลน รส ซงกจดเปนรปขนธทมลกษณะทสมผสไดดวย ตา ห จมก ลน กาย

นามขนธ คอ จตใจ และตวการทปรงแตงจตซงเปนนามธรรม ไมมรปรางทจะใหสมผสจบตองไดดวย ตา ห จมก ลน กาย แตรดวยความรสกทางจตใจ

นามขนธกลมนประกอบดวย 4 อยาง คอ เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ

1. เวทนาขนธ (กองเวทนา)

สวนทเปนการเสวยรสอารมณในความรสกวา สขสบาย หรอ ทกขโศก เสยใจ หรอ ไมสข ไมทกข คอ รสกเฉยๆ

ซงความรสกเหลานผานเขามาจากการสมผสทาง ตา ห จมก ลน กาย ใหใจรบร

2. สญญาขนธ (กองสญญา )

สวนทเปนความกำาหนดจดจำาแจกแจงไดนดหมายใหเกดความจำาหมายร สงนนสงนทผานเขามาจากการ

หนา 273

สมผสทาง ตา ห จมก ลน กาย ใหใจรบรวา ตาดแลวจำาไดวา นคอสขาว ฟงแลวจำาไดวาเสยงนของนายแดง เปนตน

3. สงขารขนธ (กองสงขาร)

สวนทเปนสภาพเจตนาทเขาไปประกอบจตแลวปรงแตงจตใหคดดเปนกศล หรอคดชวเปนอกศล หรอ คดเปนกลางๆอนหมายถงคณสมบตตางๆของจต เชน ศรทธา หรโอตตปปะ เมตตา กรณา โลภะ โทสะ โมหะ มานะ หรอ (กลางๆ) ฉนทะ วรยะ เปนตน

4. วญญาณขนธ ( กองวญญาณ)

สวนทเปนธรรมชาตของความรแจง ซงเปนความรสกของอารมณซงแจงทางใจทผานจาก ตา ห จมก ลน กาย เขามากระทบ เชน การไดเหน การไดกลน การไดรส การไดสมผส

รปขนธ 1

นามขนธ 4 คอ เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ

เมอรวมกนเขาแลวเรยกวา ขนธ 5 สรปลงกเพยงรปกบนาม อนประกอบ

หนา 274

กนเขาเปนสงขารรางกายทสมมตเรยกกนวา นสตว นนบคคล ตวตน เราเขา

และเมอนำารางกายเขาสหลกการพจารณาปลงอสภะครงแลวครงเลาจนเกดความเบอหนายในการครองสงขารทแบกเปนภาระอยจตจงละจากการยดมนถอมนในตวตน จตเรมผองใส เกดปญญาคดออกจากาม และรแจงเหนจรงตามปรากฏการณแหงสจธรรมวา

“ ทกสงทกอยางทเกดขนในโลกนเมอรวมแลวลวนเปนสภาวะธรรมหนงเทานน ทหนไมพนการทรดโทรมแปรปรวนไปตามเหตปจจยของกฏแหงพระไตรลกษณ ”

อนจจง ทกขง อนตตา

ซงเปนสามญลกษณะทเกดขนกบทกสงเสมอกน

สงขารธรรมทงปวงเมอมเกดแลว ยอมไมเทยงแทถาวร มการเปลยนแปลงอยเสมอ ทนอยในสภาวะเดมไมได ตองสลายไปในทสดไมมเขา ไมมเราไมเปนอตราตวตนทนาจะยดมนถอมน

ภาวะเหลานเปนปรากฏการณอนแทจรงของธรรมชาตทเกดดบอยตลอดเวลา ซงรจากการศกษาตาม อนจจง ทกขง อนตตา ดงตอไปนหนา 275

1. อนจจง

ความเปนของไมเทยงแทแนนอน ซงทกสงทกอยางในโลกนเมอเรมเกด ขนยอมแปรเปลยนแตกดบเสอมสลายไปทกเสยววนาท เราไดเหนความไมแนนอนอยตลอดทสลายไปตามกาลเวลา คอ

อนจจาตาปจจยซงไมคงทนอยไดตามสภาพเดม ทเปนรากฐาน มลเหตแหงความทกขของคน ทไดหลงยดเหนยวอยกบสงทไมเทยงแทแนนอน ในความสขทเลอนลอยยอมเปนทกข

2. ทกขง

ความทกขนมความหมายครอบคลมทงทกขของสงมชวตและสงไมมชวต

ทกขหมายถง สภาวะของสงทงปวงททนอยในสภาพเดมไมได ตองเปลยนแปลงแปรปรวนไปตามลำาดบตลอดเวลาเปนธรรมดา

อาการคอยๆเปลยนแปลงน คอ " ทกข "

หนา 276

3. อนตตา

ความเปนของ ไมใชตนทใครจะบงคบใหอยในสภาพได ไมมตว ไมมตน

คอ ปราศจากแกนสารทเทยงแท เพราะไมใชตวตนทจะใหบงคบบญชาไดตามใจเราได ทกสงทกอยางทมอยบนโลกนทประกอบขนเปนบคคล สงของ อารมณ ความรสก ความคดเหนยอมเปลยนแปลงอยเสมอ เปนสงไมเทยงแท เปลยนจากสภาพหนงไปสอกสภาพหนงตลอดเวลาทเกดขนดบไป จงไมมแกนสารอะไรทนาจะเปนอตราตวตนใหนายด นารกใคร นาเสยดาย หรอนายดในอารมณแหงความดใจ เสยใจ สมหวง หรอผดหวง

เมอคนเราถกความไมรลวงหลงไปยดในสงทไมมตวตนวาถาวร จงตกเปนทาสแหงความเปลยนแปลงเกดทกขใจ เพราะยดวา มตวตน

เมออบรมอยเสมอจนเกดความเคยชน รแจงในอนจจง ทกขง อนตตา

หนา 277

ความจรงน กจะแทรกซมเขาไปตงมนยงยนในชวตจตใจของเรา เปนการปรงแตงจรตอธยาศยไมใหโอนเอยงหลงเขาไปยดเหนยวในรปนาม และกเลสทลอมรอบจตใจ ทำาใหจตเกดปญญาอนเฉยบแหลมรแจงจรงตามสภาวะธรรมหลดจากการยดมนในความไมเทยงแทได อนเปนเหตปจจยในการกำาจดความเหนแกตวดบทกขแหงกเลส 3 กอง

คอ อวชช� ตณห� อป�ท�น

หนา 277

อวชช�

ความไมรหรอความโงเขลาครอบงำา

(ความรเทาไมถงการณ)

หมายถง ความไมรในอรยสจ 4 ประการ คอ ทกข สมทย นโรธ มรรค เมอจตไมรแจงตามอรยสจ 4

หนา 278

จงทำาใหเกดตณหาพาใหตองตกอยในวฏฏะสงสารดวยเหตดงตอไปน

1. เขาใจผดคดวา การทำาบญสรางกศลจะเปนกศลเกอหนนไปเกดในภพมนษย โลก เทวโลก พรหมโลก ซงจะเปนภพทดมพรอมดวย อาย วรรณะ สข พละ และสมบตเปนสขทเทยงแท โดยมองไมเหนวา ขนชอวา เกด แลว“ “ ”เปนไปเพอทกขทงสน เพราะยงไมสนภพชาต”

2. เพราะความไมรแจงในอรยสจ 4 จงมองไมเหนโทษของอกศลกรรม เปนเหตใหงมงายเขาใจผดคดวา การทำาชวสรางบาปเปนความสข เชนการลาฆาสตว เปนตน ซงเปนการกอกรรมชวทเปนเหตพาใหทกขเพราะตองมาเกดใชกรรมอก

3. การไมรขอปฏบต คอ มรรค มองค 8 ซงเปนหนทางปฏบตดำาเนนไปถงพระนพพานอนเปนสภาพพนจากทกข จงมการบำาเพญเพยรใหถงอรปฌาน เพราะเขาใจวา การไปเกดเปนอรปพรหมนนเปนความสขทมนคงแนนอน เปน“แดนนพพาน ”

หนา 279

ซงตามความเปนจรง อรปพรหมยงไมพนทกขจากการทตองมาเกดอก เพยงแตอายขยแหงการเปนอรปพรหมนนยาวนานมากเทานน

ตณห�

ความดนรนทะยานอยากอยางไมหยดหยอน 3 ประการ

1. กามตณหา

ความทะยานอยากไดและชนชมชอบ ความยนด พอใจ ตดใจ หลงใหลนารกใคร เพลดเพลนในกาม เปนความสขแบบโลกยะ คอ ความสขทางเนอหนงทเกดจากการสมผสทาง ตา ห จมก ลน กาย ใจ

กามแบงเปน 2 อยาง คอ กเลสกาม และวตถกาม

กเลสกาม คอ กเลสทเปนเหตทำาใหจตใจหลงยดมนเกดความอยาก เกดความใคร ตดใจพอใจอยากไดกบวตถ และเมอไดแลวกเกดความรกใครยนดตดใจเพลดเพลนอยกบวตถนน

หนา 280

วตถกาม คอ วตถททำาใหรสกอยากไดซงเปน รป รส กลน เสยง สมผส เพอสนองความใคร ความตองการของ ตา ห จมก ลน กาย

แตทงนกามตณหาทนหมายถงกเลสกาม

2. ภวตณหา

ความทะยานอยากจะเปนไปในสภาพ ในภพทตนตองการ เชนอยากเกดเปนคนรวย เปนตน

3. วภวตณหา

ความทะยานอยากไมเปนในสภาพ ในภพ ทตนไมตองการ ไมปรารถนา เชน ไมอยากเกดเปนคนจน เปนตน

อปาทาน

การยดมนตดแนนในกเลสทตนนยม 4 ประการ

1.กามปาทาน

ความยดมนตดใจในกาม แหง รป รส กลน เสยง สมผสวา เปนของนารกใครนาพอใจ

หนา 281

2.ทฏฐปาทาน

ความยดมนถอมนตามทฏฐหรอ ทฤษฎ ความเหนหลกคำาสอนทตนนยมวาถกตอง เชน กฎแหงกรรมไมม กรรมททำาไปนนไมมผล ชาตหนาไมม วฏจกรการเวยนวายตายเกดไมจรง เปนตน

3. สลพพตปาทาน

ความยดมนในศลและพรตทตนนยม ซงมใชทางนพพานวาเปนทางนพพาน

คอ ยดมนในหลกความประพฤต ขอปฏบต แบบแผน ระเบยบ วธขนบธรรมเนยมประเพณ ลทธ พธตางๆ โดยถอวา จะตองเปนอยางนน ทตนเชอวาถก โดยสกแตวา กระทำาสบเนองตอๆกนมา หรอ ปฏบตตามๆกนไปอยางงมงาย โดยนยมวา ขลงศกดสทธ มไดเปนไปดวยความรความเขาใจตามหลกความสมพนธแหงเหตและผลอนถกตอง

หนา 282

4.อตตราทปาทาน

ความยดมนในวาทะถอวา ม อตตาตวตน

มองไมเหนวา สภาวะของสงทงปวงอนรวมทงตวตนวา เพยงแตเปนสงหนงทมวลสารประชมประกอบกนเขา เปนไปตามเหตปจจยทงหลายทมาสมพนธกน ไมใชเปนอตราตวตน มเรา มเขา

เมอจตไดคลายออกจากกเลส อวชชา ตณหา อปาทาน

จตจงไมใฝหาความสขสำาราญ ความสนก คกคนอง ทงกาย วาจา ใจ อนเปนกเลสทผกมดสามญชนใหตกสหวงแหงวฏฏะสงสารการเวยนวายตายเกด

เพราะรตามสภาพความเปนจรงของกฎแหงกรรมวา

“ การกระทำากรรมใดยอมจำาแนกสงผลใหผนนเสวยกรรมนน ”

การทำาดยอมไดด

การทำาชวยอมไดสงทไมด

หนา 283

ดงนน ผปฏบตธรรมระดบน จงเพยรพยายามทำาแตความด

เวนจากการทำาความชวทงปวง ทจะสรางความทกข พอกพนกเลสใหเกดขนในภพน ทจะเปนเหตสบเนองใหเปนไปตามผลจากการกระทำา อนเปนมลเหตทจะเปนบวงสมพนธตอเนองสงผลถงภพหนา พวพนดงสายโซปฏกรยากอภพชาตไมมทสนสด

หนา 284

เมอฝกถงตอนนแลว

ทานตองปลกฝง

พรหมวหารธรรม 4

หมายถงธรรมประจำาใจอนเปนหลกความประพฤตทประเสรฐบรสทธ ปฏบตตนตอมนษยสตวทงหลายโดยชอบ คอ เมตตา กรณา มทตา อเบกขา

การอบรมน เปนการปรบปรงพฒนาแกไขตนเองอยางลกซง ใหปญญาเจรญขนดวยความสงบสามารถกำาจดกเลสทลอยอยในจตใจใหคอยๆหมดไป คงเหลอแตกเลสทตดอยในอนสยเดม เหมอนตะกอนทนอนนงอยในกนบงของสนดาน ทตองชำาระลางขดเกลาดวยวธการถอดจตแลวปลงอสภะ ครงแลวครงเลาชำาระฟอกลางกเลสในสนดานใหหมดไปดงทเรยกวา

“ พจารณากายในกาย จตในจต วญญาณในวญญาณ ”

จนเหลอแตวญญาณอนบรสทธทดเลศดบจตทเปนอกศล

หนา 285

เมอนน

จตใจของทานยอมอยอยางผปฏบตโลกตรธรรมโดยแท เปนสภาวะทตงจตปฏบตตนสละพนจาก

โลกธรรม 8

อนเปนโลกยวสยอย�งเดนชด อนม

1.ล�ภ - ไดล�ภ มล�ภ

2.อล�ภ - สญเสย เสอมล�ภ

3. ยศ - ไดยศ มยศ

4. อยศ - ถอดยศ เสอมยศ

5. นนท� - ตเตยน

6. ปสงส� - สรรเสรญ

7. สข - คว�มสข

8. ทกข - คว�มทกข

ทงน ผมงสโลกตรธรรมยอมมองเหนสงเหลาน

รวมทงปจจย 4 อนม เครองนงหม อาหาร ทอยอาศย ยาและอปกรณรกษาโรค ลวนเปนเพยง

หนา 286

ปจจยปรงแตงทแตกดบได ไมเทยง เปนทกขทนอยในสภาพเดมไมได มความแปรปรวนเปนธรรมดา จงไมโลภอยากไดและหลงใหลลมหลงหมกมนมวเมาเคลมลำาพองไปตามบารมอำานาจวาสนายศถาบรรดาศกดความมงคงท

ปรารถนาใหมอย และ จตไมนอยเนอตำาใจ ไมโทษฟา โทษดน ไมขนมวหมนหมองคลมคลงไปดวย เหตทตองไดพบกบความไมนาปรารถนาทตองไดทกขเมอเสอมสญเสยสงทรก

สรปกคอ จตใจไมรสกกระทบกระเทอนหวนไหวตออารมณของความดใจและความเสยใจ คอ จตพนจากเครองเราความรสกเวทนา สข ทกข หรอเฉยๆ

ดวยเหตน ผปฏบตธรรมนจงเปนผรแจงเหนจรงดวยปญญาทไมไปหลงยดในโลกธรรม 8 ประการ จตสามารถตงสตดำารงมนอยในสมาธ มจตทสงบปราศจากทกข ไมปลอยใหโลกธรรม 8 ทเปนของสามญชนวสยเขาครอบงำายำายจตใจ เหมอนเปนมานแหงความโงเขลาปดบงปญญาอนแจงแกเหต

หนา 287

ดงนน ผหลดพนจากโลกธรรม 8 คอ ผมสตปญญาอนแหลมทไดแผวถางทางผานปาทบแหงความโงเขลา ยอมมองเหนทางดบทกข ดวยการปฏบตตามอรยสจ 4 อนไดแกความจรง 4 ประการ ททำาใหเจรญหลดพนจากทกขทงปวงอยางเดดขาด ขามพนจากความเศราโศกรำาไร ดบความทกขและโทมนส มแตความกระปรกระเปรา ชนบาน สงบกาย สบายใจ ปฏบตตามทางสายกลาง ดงตอไปน

หนา 288

โดยอาศยปฏบตตาม

โพชฌงค 7

กลมธรรมส�มคคทองอ�ศยเกดขนดวยกน และใหคณตอกน นำ�ไปสปญญ�แหงก�รตรสร

1. สต - คว�มระลกได สำ�นกพรอมอย

2. ธมมวจย - คว�มเฟนธรรม สอดสองสบคนธรรม>

3. วรยะ - คว�มเพยร

4. ปต - คว�มอมใจ

5. ปสสทธ - คว�มสงบก�ยสงบใจ

6. สม�ธ - คว�มมใจตงมน

7. อเบกข� - คว�มมใจเปนกล�งทรสกเฉยๆตอสภ�วะธรรมทงปวง เพร�ะไดเหนต�มคว�มจรงว�ทกอย�งทเกดลวนแตเปนไปต�มกรรม

เมอปฏบตตามโพชฌงค 7 แลว ยอมเกอหนนใหเจรญอรยสจ 4 ไดด

หนา 289

อรยสจ 4

ซงประกอบดวย ทกข สมทย นโรธ มรรค

1.ทกข

หมายถง สภาพททนไดยากซงทำาใหเกดสภาวะทกขกายทกขใจทเกดกบสงมชวตเทานน

สภาพทกขกาย ททนอยในสภาพอยางเดยวตลอดไมได ซงตดมากบสงขาร คอ เมอม เกดแลวตองแก แลวตองตาย

และสภาพ ทกขใจ ทเกดหลงซงเปน สภาวะทบบคนใหจตใจทนไดยาก จากการทไมสบายกาย ไมสบายใจ ความเศราโศกเสยใจ ความครำาครวญ ความคบแคนใจ ความพลดพรากจากสงทรก ความประสบกบสงอนไมเปนทรก และความไมสมปรารถนา

หนา 290

2.สมทย

รมลเหตแหงการเกดทกขวามาจาก ตณหา คอ ความทะยานอยาก “ ”เชน อยากไดนนไดน อยากจะเปนโนนเปนน อยากไมเปนโนนเปนน

3.นโรธ

ความดบทกข หมายถง พระนพพาน

ความดบทกขจะเกดขนได ตอเมอไดดบตณหา ทง 3 ประการ ซงเปนตนเหตแหงทกข

4.มรรค

วธปฏบตทเปนวถทางดำาเนนถงการหลดพนจากทกขอยางแทจรงบรรลถงความดบทกขคอ

อรยมรรค ประกอบดวยองค 8

ดงน คอ

ความเหนชอบ ความดำารชอบ การเจรจาชอบ การทำาการงานชอบ การเลยงชพชอบ การทำาความเพยรชอบ การระลกชอบ การตงใจชอบ

หนา 291

มรรค 8 ประการนเปนวธการปฏบตใหถงความดบทกขมงสนพพานอนเปนเปาหมายปลายทางของชวตซงเอออำานวยสงเสรมสนบสนนสมพนธกนเปนลกโซ เมอจดเขาในไตรสกขาแลว ม 3 ระดบ คอ ศล สมาธ ปญญา

ระดบตนไดแกศล

คอ ขอหามในการประพฤตชว แนะใหปฏบตตนดำาเนนชพอยางบรสทธ ทไมเปนภยอนตรายกบใครเปนการสำารวมกาย วาจา ใจ ระงบซงความคกคนอง

ทงปวง เมอปฏบตตามแลว จะเปนผมสตสมปชญญะและขยน ซงรวมเอามรรคขอท 3 การเจรจาชอบ ขอ 4 การทำางานชอบ ขอ 5 การเลยงชพชอบ

ระดบกลางไดแกสมาธ

คอ การสำารวมตงจตมนแนวแนสงเสรมใหจตสามารถจดจออยกบการปฏบตอยางแขงแกรงมนคง ซงรวมเอามรรค ขอท 6 การทำาความเพยรชอบ ขอ 7 การระลกชอบ ขอ 8 การตงจตมนชอบ

หนา 292

ระดบสง ไดแกปญญา

ซงปญญานนแบงได 3 ระดบ ดงน

1.ปญญาขนตน

สตมยปญญา

ปญญาเกด จากการ สดบตรบฟง จากการบอกเลาหรอการศกษาเลาเรยนตามตำารา

2.ปญญาขนกลาง

จนตมยปญญา

เมอไดความรเกดปญญาจากระดบตนแลวนำามาพจารณาไตรตรอง คดทบทวนหาเหตผล จนเกดความเขาใจมากขนกเกดปญญาขนกลาง

3.ปญญาขนสง

ภาวนามยปญญา

เมอไดเขาใจมากขนในปญญาขนกลาง แลวนำามาฝกอบรมลงมอปฏบตจนเกดปญญาขนสง เปนการปฏบตจนเกดความรแจงเหนจรงทแท ตอกเลสทมอยภายในกาย จตในจต จนคนตนใหรจกตน อยเหนอตน ซงรวมเอามรรค ขอ

1 ความเหนชอบดวยปญญา ขอ 2 ความดำารชอบ ความนกคดรเรมอนดงามดวยปญญา

หนา 293

จ�กนกศกษ�ร�ยละเอยดในมรรคองค 8 ประก�รดงตอไปน

1.สมม�ทฏฐ

คว�มเหนชอบดวยปญญ�

ขนพนฐ�น

คอ ความเหนซงเปนความเชอ ทถกตองตามทำานองคลองธรรม เหนชอบตามกฎแหงกรรม บญบาปมจรง ทำาดไดด ทำาชวไดชว วญญาณมจรง ตายแลวไมสญ โลกหนามจรง ตายแลวตองเกดอก เปนตน

คว�มเหนชอบในชนสง

คอ เหนชอบดวยปญญา ความรแจงทไดมาจากการพจารณาหรอกำาหนดอารมณจนเกดความเขาใจอยางซาบซงมองเหนตนเองวา สภาวะสงขารธรรมทประกอบดวยรปและนามลวนไมเทยงแท เปนทกขทนอยในสภาพเดมไมได และตองสลายไปในทสด ไมเปนอตรา

หนา 294

ตวตนทจะใหยดมนถอมน เปนการเหนชอบตามความเปนจรงทไมเคลอบแฝงดวย อวชชา ตณหา อปาทาน

จงทำาใหจตใจผองแผว สงบ เปนสมาธ เหนชอบการปฏบตตามอรยสจ 4 เปนหนทางทถกตองทจะพฒนาตนเองนำาไปสการหลดพนจากวฏฏะ

2 . สมม�สงกปปะ

คว�มดำ�รชอบ

หมายถง ความนกคดทถกตอง 3 อยาง

คอ

2.1 เนกขมมสงกปปะ ความนกคดมงหมายรเรมอนดงามทจะสลดตน คลายออกจากการหมกมนมวเมาในโลกยวสย เปนความคดทจะปลอดจากกาม โดยไมโลภอยากไดทจะปรนปรอความสขสำาราญ ความเพลดเพลน สนองความอยากของตน

หนา 295

2.2 อพยาปาทสงกปปะ ความคดทปราศจากการพยาบาท เกลยดชงและดดนคดปองรายผอน จตใจมแตความเมตตา เสยสละ ไมขดเคองเพงมองคนอนในแงราย

2.3 อวหงสาสงกปปะ ความคดทไมเบยดเบยนผอนดวยความนกคดทประกอบดวยกรณา ไมคดรายหรอมงทำาลาย อเบกขา ความวางเฉยไดทไมไปซำาเตม สมนำาหนาบคคลทกำาลงประสบเคราะหกรรมเพราะเชอในกฏแหงกรรมวาใครกอกรรมอนใดกรรมนนยอมสนอง

ผบำาเพญตองปลกฝงความดำารชอบซงเปนความดเหลานใหมในจตใจใหเกดความเคยชนในการตงสตสงเกตสบสวน คนควาใหแจงในจดหมายแหงความคดทชกจงใหทำาสงนนสงน ซงการหมนทบทวนพจารณาจำาแนกแยกแยะดงน ยอมปลกฝงสงเสรมใหสตปญญาเจรญมกำาลงในการเหนชอบหนา 296

3. สมม�ว�จ�

ก�รเจรจ�ชอบ

หมายถงคำาพดทถกตองดงาม

ไดแก วจสจรต 4 อยาง

3.1 พดจรงดวยความซอสตย ไมกลาวคำาเทจ หมายถง บรรดาการพดไมตรงกบความจรงทกสถาน

3.2 พดแตคำาพดทออนหวาน ไมกลาวคำาหยาบ เชน ดากระเซา การสบถสาบาน เปนตน

3.3 ไมพดจานนทา กลาวกระแทกแดกดน ประชดประชน สอเสยด ยยงใหคนอนแตกความสามคคซงจะทำาใหเกดการระหองระแหงผดใจกนระแวงแกกน

3.4 ไมพดจาเพอเจอ เหลวไหล ไรสาระ รวมทงกลาวยกยอปอป นจนหาแกนสารไมได ถงแมจะเปนคำาพดทมประโยชนและถอยคำาทไพเราะ กควรจะพดจาในจงหวะเวลาทเหมาะสมกบกาลเทศะเทานน

หนา 297

4.สมม�กมมนตะ

คว�มประพฤตทถกตองดง�ม

ไดแกกายสจรต 3 ประการ

อนเปนการประพฤตดนำามาซงความสงบ คอ

4.1 มความเมตตากรณาเอนดสตว ไมฆาสตวตดชวต

4.2 มความซอตรง ไมลกทรพย ไมคดคดทรยศ ฉอโกงทกสถาน

4.3 ไมประพฤตผดในกาม มความรกสงบสนโดษ พอใจในสงทตนมอย ดวยไมเปนชกบคเมยคผวเขา และเวนจากการเสพดวยเครองดมมนเมา และสงเสพตดทงปวง

5.สมม�อ�ชวะ

ก�รเลยงชพชอบ

ดวยการประกอบอาชพสจรต และดงามทไมเบยดเบยนกอใหคนอน สตวอน เปนทกข เกดความเดอดรอนและอนตราย

หนา 298

6.สมม�ว�ย�มะ

คว�มเพยรพย�ย�มชอบ

คอความขยนหมนเพยรทถกตอง 4 สถาน

6.1 สงวรปธาน เพยรระวงไมใหอกศล(ความชว)เกดขน อนเปนความเพยรอยางเหนยวแนนทจะพยายามระวงควบคมยบยง และสกดกนความคดและการกระทำาอนไมดทมงทำาลาย อนเปนความคดชว(หรอนวรณ 5 ) ทยงไมเกดไมใหเกดขน คอ ระวงตนมใหเกดความชอบใจและความไมชอบใจในรป รส กลน เสยง สมผส และธรรมารมณทผานมาจาก อายตนะ คอ ตา ห จมก ลน กาย ใจ

6.2 ปหาปธาน เพยรพยายามตดทอนละอกศล (ความชว) หรอ นวรณ 5 ทเกดขนแลวใหหมดไป

6.3 ภาวนาปธาน เพยรพยายามสงเสรมอบรมปลกฝงกศลจต (เจรญสตปฏฐาน 4 หรอ โพชฌงค 7 ) ความดทยงไมเกดใหเกดขนในสนดาน

หนา 299

6.4 อนรกขนาปธาน เพยรพยายามประคองจตใหตงมนรกษากศล (ความด ) ทเกดขนซงมอยแลวใหตงมนคงอยตลอดไป และเจรญยงขนจนไพบลย

7. สมม�สต

คว�มระลกชอบ

คอ การฝกอบรมใหมสตระลกทถกอยในอารมณทเปนปจจบนตามหลกสตปฏฐาน 4 พจารณา กาย เวทนา จต ธรรม ตดตามการเกดดบของจตใหไดร อยทกขณะ กำาหนดสตพจารณาสงเกตทบทวนอยางถถวนลกซงไมใหหลงไปกบกเลสแหงความพอใจ โลภอยากไดของเขา และความไมพอใจ ความทกขใจททำาใหจตใจเรารอน จงตองกำาจดกเลสเหลานใหพนาศหมดสนไป ดวยความเพยรพยายาม และสตสมปชญญะความระลกรสกตวอยเสมอ เพงจนสตความรสกตวกลาแขงขนมาไมมอารมณอนแทรก กจะเกดความรภายในขนเหนชดแจง

หนา 300

ตามทนกบปรากฏการณ ของกเลสทเปนปจจบนธรรม ซงเกดขน และดบไป เปนการเหนตามความเปนจรงวาในขณะทกำาลงพจารณาอยนน มสภาพอยางไร เปนการฝกจตเพอใหเกดสมาธมนในทกสภาวะธรรมปจจบน

เมอฝกจนเคยชนในการตงสตอยในอารมณขณะปจจบนดวยสตปฏฐาน กจะสามารถแบงแยกและวจารณ ทำาใหจตใจสวาง ความไมรทเปรยบดงความมดกจะจางหายไป ซงเปนสงจำาเปน ทจะสงเสรมความเหนชอบดวยปญญา เพอการบำาเพญฌานญาณไดงายขน

ก�ย (รป )

ไมวาทานจะอยในอรยาบถใดๆ กำาหนดสตใหรสกทนตออรยาบถนนวากำาลงทำาอะไรอย เมอรแลวใหตงสตพจารณาวากายนสกแตวากาย ซงเปนปฏกลวตถธาตกอนหนงเทานน ไมใชสตว บคคล ตวตน เราเขา เมอพจารณาไป จตกจะนงเปนหนง ทำาใหไมหลงยดมนตดในรปนามวาเปนของงาม นารกใคร

หนา 301

เวทน� (น�ม )

เมออยในความรสกอยางไร ใหเอาสตตงลงพจารณากำาหนดใหรชดทความรสก ( เวทนา ) ปจจบน ขณะนนทรสกวา ทกข สข หรอวา เฉยๆ แยกสตกบใจออกจากเวทนาแลวกจะเกดความรสกวา เวทนาทเกดนนสกแตวาเปน

อาการของความรสกหนงทไมไดอยในกายและนอกกายเรา ไมใชบคคล ตวตน เราเขาทนาจะยดมนถอมน ทำาใหไมหลงยดมนในสขทงปวง

จต (น�ม )

เมออยในสภาวะใดทมสภาพจตอยางไร ใหระลกถงจตใจของตนเองขณะนน เชน ราคะ โทสะ โมหะ หดหฟงซาน เศราหมอง หรอผองแผว กใหเพงพจารณากำาหนดสตใหรชดสภาพอาการของจต ทดนรนกระสบกระสายหรอวาเปนสมาธ พจารณาอยในอารมณเดยวจนเหนจตขณะนนเปนเพยงจต ทเปนไปในอาการเกดดบเปนอนตตา ไมมแกนสารสาระทเทยงแทแนนอน สตกจะกำาหนดรอยทจตเพยงแหงเดยว

ทำาใหไมหลงยดมนวาทกสงเปนของเทยงแท

หนา 302

ธรรม (น�มและรป )

เมอเผชญกบสภาวธรรมใดใหระลกนกถงสงทเปนธรรมารมณทผานเขาสการรบรทางมโนทวาร อนเปนอารมณของใจทเกดในสภาวะนนใหตงสตกำาหนดตงมนลง ณ สภาวะปจจบนนน คอ มสตพจ�รณ�จนรชดก�รปร�กฏก�รณธรรมทงหล�ย

1. นวรณ 5 ลกษณะกเลสทครอบงำาจตใจอนเปนเครองขวางกนมใหการปฏบตธรรมบรรลผล คอ 1. กามฉนทะความพอใจในกามสข 2. พยาบาท ผกโกรธ 3. ความหดหงวงเหงาหาวนอน 4. ความฟงซาน หวาดหวนรำาคาญใจ 5. ความเคลอบแคลงลงเลสงสยใจในธรรม

2. ขนธ 5 อปาทานยดมนถอมนในรป เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ วาเปนตวตน

หนา 303

3. อายตนะ 12 คอ อายตนะภายใน 6 ตา ห จมก ลน กาย ใจ และอายตนะภายนอก รป เสยง กลน รส สมผส ธรรมารมณ

4. โพชฌงค 7 คอ องคแหงปญญาธรรมเครองตรสร 1. สต 2. ธมมวจย 3. วรยะ 4. ปต 5. ปสสทธ 6. สมาธ 7. อเบกขา

5. อรยสจ 4 คอ ทกข สมทย นโรธ มรรค

ใหพจารณาจนรชดวา ธรรมเหลาน คออะไร เปนอยางไร มในตนหรอไม เกดขน เจรญบรบรณและดบไปไดอยางไร ตามความจรงของธรรมอยางนน เมอรแลวกใหสละปลอยวาง กจะเหนวาธรรมสกแตวาธรรม ไมใชบคคลตวตนเราเขา ทำาใหเหนไดวารปนามไมใชตวตน

หนา 304

8.สมม�สม�ธ

สม�ธชอบ

คอ การตงมนชอบของจตใจทเปนสมาธทรวมอารมณอยในอารมณเดยวท แนวแนเปนเอกคคตา นำาไปใชประโยชนได ซงทำาใหจตใจเขมแขงบรสทธผองแผวเกดพละกำาลง สงเสรมใหจตเพงพจารณาอารมณสตปฏฐาน 4 คอ กาย เวทนา จต ธรรม อยางลกซงไดดขน จนจตเกดปญญาเหนแจงในการ เพงลกษณะโดยวปสสนาพนจพจารณาสงขาร ดวยพระไตรลกษณวาเปน อนจจง ทกขง อนตตา

โดยมรรควธ ทยงกจแหงวปสสนานนใหสำาเรจ

โดยผลทเพงนพพาน อนเปนภาวะสจจะของนพพานทไมเจอปนดวยกเลส มแตความวางเปลา

การมสมาธแนวแน ภาวะจตใจเหมอนนำาทเคยขนมนกจะตกตะกอน นำาจะใส สามารถมองเหนกเลสอนละเอยดออน คอ โลภ โกรธ หลง แลวจงใชสตพจารณาหาเหตหาผลทเกดทดบของอดต ปจจบน อนาคต จนรแจงอยเหนอกเลสเรยกวา ผมปญญา “ ”

หนา 305

ยอมยงจตทดำารชอบ ดำาเนนชวตอยางบรสทธ คนควาหาอดมการณทถกตองเทยงแท จตใจกจะนกคดมงหมายไปในสวนทไมเหนแกตว สตปญญายงจะงอกงามขนสามารถควบคมจตใจและความรสก ใหอยภายใตการบงคบบญชาใหพนจากความโลภ ความโกรธ ความหลง ได

ผปฏบตตามอรยสจ 4 แลวยอมแจงแกใจวา ไดเดนทางสการดบทกขทถกตองแลว

ผปฏบตจตมงเดนสบนเสนทางโลกตระนนลวนมนสย รกสนต สงบ สนโดษ มกนอย ขยน ซอสตย อดทน ไมเหนแกตว และพงระวงอยเสมอทจะไมยกตนขมทานโดยถอวาตวเองปฏบตดกวาคนอน แมปฏบตธรรมฝกจตตนใหหลดพน กตองแบงเวลาชวยเหลองานสวนรวมใหสำาเรจลลวงดวยด เพราะถาหมคณะสวนรวมอยไมได ตวเราทเปนสวนหนงของสงคมนนกจะอยไมไดเชนกน

หนา 306

ผปฏบตธรรมตงจตมนแลวทไมหลงมวเมาหมกมนพวพนกบการเสพกามสขทงหลายและไมเครงเครยดกบการบำาเพญจนเปนการประกอบการทรมานทำาตนใหลำาบาก

แตปฏบตตน ดวยสจจะเพอตนใหหลดพนตนเดนไปตามทางสายกลางมชฌมาปฏปทาอยางมนใจดวย อรยมรรค 8 ขอ ซงทกขอ ตางกเกอหนนซงกนและกน

เปนการปฏบตตาม พทธโอวาท 3 ประการ คอ

1.ไมทำาความชวทงปวง

2. ทำาความดใหสมบรณ

3. ชำาระจตใจของตนใหสะอาด บรสทธผองแผว

การปฏบตทถกตองกอใหเกดความบรสทธทงกายและใจ ซงเปนผลจากการปฏบตสมาธจนจตนงแนวแนสรางอำานาจฌานบงคบจตใจใหสงบตงมน แลวพจารณาธรรมจนเกดญาณปญญาเปรยบดงไดจดดวง

หนา 307

ประทปเปนนมตอนแจมใสสองสวางใหจตสวางมองเหนทางในปาทบแหง ความโงเขลา เพอพจารณา ธรรมอยางลกซงยงขนจนเหนมลเหตและความหมายแหงการกระทำาของตนเองทเจอปนดวยกเลสธลอน หนาแนนทสลบซบซอนอยในสนดาน กจะบรรลถงการมองเหนตนเองอยางแจมแจงทะลถงจตใจภายใน คอยสำารวจตนเองเสมอจนรจกตนเอง สามารถตงสตอยางมนคง ดำาเนนชวตอยางบรสทธกอปรดวยคณธรรมอนดงาม

เลกเปนทาสทผกพนกบกเลส เปนการปลกฝงใหเกดความเคยชนทดใหมขนในนสยสนดานตลอดชวต

เมอปฏบตไดแลว

จตใจกจะปราศจากความยดเหนยวในทกสงของโลกทงรปและนามปลดเปลองละจากการรอยรดครอบงำาของกเลสทเคยยดสบเนองจากความเคยชน อนเปนสภาพพนจากกเลส จตกมงพงสพระนพพานอนเปนอดมคตจดหมายปลายทางทแทจรง

เปนการบรรลถงความหลดพนจากกองทกขแหงวฏสงสาร

ขออนโมทนาสาธ ฯ มา ณ โอกาสน

หนา 308

บทสงทายภาคโลกตระ

สงโยชน 10

กเลสทดงเหนยวรอยรดใหตกอยในวฏฏะ

ทานทฝกผานหลกวปสสนามาแลว กยงไมรวาจตใจของตนเองหลดพนจากกเลสมากนอยเพยงใด

ดงนน

จงเสนอบทนเพอเปนตารางเปรยบเทยบกบภาวะการปฏบตจตของทาน

มากแมนยงมกเลสมากอย กขอใหทานพยายามฝกจตใหลดละใหได เพอหลดพนจากกเลสสงโยชน 10 อนเปนกเลสทดงเหนยวรอยรดใหตกอยในวฏสงสารทตองมาเกดอก เพราะเปนกเลสทผกใจสตวมดไวกบความทกข

“ คนเราถาบาปหนาจตหยาบ

กจะมองไมเหนความผดของตนเอง ”

หนา 309

สงโยชน 10

1. สงกายทฏฐ ความเหนวาเปนตวเปนตน คอ ยดขนธ 5 รป เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ ทสรปลงเปนรป นาม ลวนมตวตนเปนของเรา

2. วจกจฉา ความลงเลสงสยไมแนใจในคณพระรตนตรย วาจะนำาพาใหพนทกข

3. สลพพตปรามาส การถอมนศลพรตอยางไมจรงจงเครงครด โดยสกแตวาทำาตามกนไปอยางงมงาย

4. กามฉนทะ ความกำาหนดหมกมนตดอกตดใจในกาม

5. ปฏฆะ การกระทบกระทงแหงจตไดแก ความหงดหงดดวยอำานาจโทสะ ความคบแคน ความขงเครยด ซงเปนอารมณผกโกรธทจะจองลางจองผลาญ

หนา 310

6. รปราคะ ความตดใจยดมนในรปฌาน ความปรารถนาในรปภพ โดยถอวารปภพเหลานเปนสงวเศษดเลศ

7. อรปราคะ ความตดใจในอารมณแหงอรปฌานความปรารถนาในอรปภพวา เปนคณวเศษทจะใหพนจากวฏฏะ

8. มานะ การมอารมณสำาคญตน คอ ถอตนวาเปนนนเปนนมชนวรรณสงกวาคนอน

9. อทธจจะ ความฟงซานรำาคาญใจ ครนคดอยแตในอกศล

10 อวชชา ความไมรจรงทำาใหหลงคดวา ทกสงของโลกเปนของเทยงแท

สาธชนผเจรญตามวปสสนากรรมฐาน พงมงหมายทจะประหารกเลสดวยกำาลงสมาธ กำาลงปญญาจากวปสสนาญาณเปนไปตามขนตอนของสงโยชน 10 ตงแต

หนา 311

ขอ 1 ลำาดบถงขอ 10 ผานดานแหงสงโยชนมากยงมโอกาสหลดพนจากวฏฏะมากขน

ทงน คนเราไมจำาเปนตองรวา ผานไดกขอ กเปนการสำาเรจมรรคผลชนนนชนน เพราะวา

เมอยดขน ยดชน กเปนการยดตวตน

เปนกาวแรกของความหลง

เปนเหตตอเนองปรงแตงใหเกด ทกข “ ”

หนา 312

ความดจงรกษไว ใหคง ตนนา

ประหนงเกลอดำารง รสหมน

อนวาจะถอตรง ภาษต นฤา

จำาจะตงจตนน แนนไวในธรรม

พระราชนพนธภาษต

พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว

จาก พระราชนพนธภาษต

หนา 313

อยาเพงงมงาย

ขนชอวา ฤทธ นน ไมวาอทธฤทธ บญฤทธ“ ”

คนทเชอ กจะถามอยเสมอวา ทานฝกปฏบตสมาธจตแลว เหนผสาง เทวดา เหนนรก สวรรค เหนอะไรตออะไรทเปนทพยหรอยง

ซงตามความเปนจรงนน ทกสงทกอยางไมไดกอตวขนมาในชวพรบตา เดกไมใชเกดมากพดได เดนได วงได ความสำาเรจของงานชนหนงกตองใชเวลาระยะหนง

ในทำานองเดยวกน การฝกจตจนบรรลฌานญาณกตองใชเวลามากพอสมควรจงสมามรถสมฤทธผลทจะสมผสกบเรองของทพย

คนทไมเชอ กอยาเพงดถกเหยยดหยามคนทศกษาเรองสมาธ ปฏบตจตจนไดบรรลผลแหงอภญญา (วชา 8) ซงเปนธรรมทควรรยงใหแจงวาหนา 314

เปนเรองงมงาย ไรสาระ ไรเหตผลทจะนำามาอางองใหเปนทนาเชอถอได

ความจรงของอภญญา ( หรอ วชา 8) กคอ ความรแจงอนวเศษในอทธฤทธ บญฤทธทเปนปาฎหารยเปนเรองอศจรรยแปลกประหลาดทไมสามารถพสจนดวยเครองมอวทยาศาสตร

เพราะสงเหลาน เปนเรองทเปนไปไดดวยอำานาจพลงจากจตใจทไมมตวตนใหจบตองได

ดงนน

ผลตผลแหงพลงจตกไมมตวตนใหจบตองไดเชนกน นอกเสยจากทานไดฝกจตเขาสมผสดวยตนเองจงจะรดวยตนเอง และเปนเรองยากมากทจะนำามาบอกกลาวเปนภาษาใหคนอนรแจงได เพราะภาษาเปนเพยงคำาพด สมมตหมายแทนอาการกรยา หรอคณสมบตสงนน

อยางเชน ทานบอกอกคนหนงวา นำาตาลมรสหวาน คนทไมเคยกน“ ”นำาตาลอธบายเปรยบเทยบเทาใดกไมรเรอง จนกวาคนนนไดกนนำาตาล จงรวาทวา หวาน มรสเชนนเอง“ ”

หนา 315

สรปกคอ

ขอใหทานวางตวเปนกลาง

อยาเพงงมงาย พจารณาไปเรอยๆ

“ สบปากวาไมเทาตาเหน

สบตาเหนไมเทามอคลำา ”

ทานทเชอหรอทานทไมเชอ

ขอเชญทานทดลองปฏบตฝกสมาธจตตงแตเรมตนจนบรรลถงขนถอดจตได ทานกจะพบวา เหนวญญาณตนเองถอดออกจากตวเราเอง ทำาใหเชอเรองวญญาณมจรง โลกหนามจรง ตายแลวไมสญ กฎแหงกรรมมจรง

ทำาดไดด

ทำาชวไดชว

มนษยเกดมาลวนมกรรมของตนเปนทตง

ขนชอวาเกดแลว เปนไปดวย ทกข ทงสน“ ”

ถาทานคดวาโลกมนษยนไมนาอย ลวนแตเปนทกขแลว ทานคงไมอยากจะมาเกดอก และอยากจะไปเกดในภพแหงทดกวาน

หนา 316

ทานทำาบาปกอกรรมกตองตกนรก และเมอขนจากนรก กตองมาใชกรรมในโลกมนษยอกครง โดยไมแนวาอาจจะมาเกดเปนไอตบ อดาง นางเหมยว นายจอกได

แตถาทานทำาบญสรางแตความด กจะไดไปเสวยสข ณ แดนสวรรค

คนทขนไปสวรรค ม 2 แบบ

แบบ 1 ทำาบญสรางกศลอยเนองนจ จนสนอายขย ประเภทนสวนมากขนไปอยสวรรคชนทไมสงนก สวนมากไมไดฝกสมาธและวปสสนาละลายกเลส ละลายรปนาม ทำาใหเทวดาประเภทนยงมการยดตวถอตน มโลภ โกรธ หลง เจอปนอยในนสยอยบาง

แบบ 2 ขนไปอยบนสวรรคดวยอำานาจฌานญาณ ประเภทนสวนมากมการฝกสมาธวปสสนาละลายรป นาม และละลายกเลส โลภ โกรธ หลง มากกวาประเภทท1 ซงทานฝกสมาธไดปฐมฌาน ทานกมโอกาสขนไปอยทเทวโลกแลว

เทวดาทง 2 ประเภททกลาวมานขนไปอยบนสวรรคแลวกยงมโอกาสบำาเพญยกระดบจตใหสงขน

หนา 317

ดวยการคอยๆลดละกเลส โลภ โกรธ หลง และฝกจตสรางอำานาจฌานญาณตอไปใหแขงแกรงสงขนยงๆขน มฉะนนเมอทานหมดสนอายขยแหงการเปนเทวดาชนนนๆทานกตองลงมาเกดอกในโลกมนษยเพอใชกรรมตามวาระหรอกระทำาผดเพยงเกนเสนยาแดง กตองลงมาเกดในโลกมนษยเพอใชกรรมทกอไวเชนกน

ทงน การทวญญาณไดขนไปสวรรคเกดเปน พรหม เทพ นนยงไมพนทจะตองเกดอก

ทานทหวงหลดพนจากทกขโดยสนเชง กควรทจะบำาเพญวปสสนาละลายรป นามจนเกดญาณปญญาอนเลศแลวพจารณากำาจดกเลสจนจตบรสทธ สามารถมงสแดนนพพานซงเปนเปาหมายอนแทจรงของผหวงฝกจตใหไปสในโลกตระ

ดงนน เพอสนบสนนใหเกดการรแจงเหนจรงในทางแหงการหลดพนทกขโดยสนเชง จงขอใหศกษาฤทธตางๆใหละเอยดตอไป และทดลองปฏบต เมอฝกสำาเรจตามขนตอนแลว กจกทำาใหญาณปญญาเจรญถงพรอมไดโดยงาย

หนา 319

ภาคอทธฤทธ - บญฤทธ

การฝกฝนภาคอทธฤทธ - บญฤทธ นเปนผลพลอยไดมาจากการฝกสมาธ ซงสวนใหญเปนโลกยะ เชน

มโนมยทธ ฤทธสำาเรจดวยใจรวมทงการอธษฐาน คอ นรมตกายทพยออกจากกายเนอ ดจชกไสจากหญาปลอง ชกดาบจากฝก (หรอเรยกวา ถอดจต )

อทธวธ ความรททำาใหแสดงฤทธไดตางๆ

ทพยโสต ญาณททำาใหมหทพย

เจโตปรยญาณ ญาณททำาใหสามารถกำาหนดหยงรวาระจตคนอน

ปพเพนวาสานสตญาณ เปนเหตระลกขนธทอาศยอยในชาตปางกอนได คอ ระลกชาต

จตปปาตญาณ ญาณททำาใหมตาทพยในการกำาหนดรเรองการจตและอบตของสตวทงหลาย อนเปนไปตามกรรม เหนการเวยนวายตายเกดของสตวทงหลาย

หนา 320

การฝกนเปนไปดวยโลกยฌานทยงไมพนกฎแหง อนจจง ทกขง อนตตา ทไมจรงยงยน เกดขนตงอย เสอมสลายดบไป ไมใชเปาหมายปลายทางอยางแทจรงของผหวงสโลกตรทมงหมายความหลดพนจากทกข

ดงนน ผมงสโลกตระโดยแทจงไมตองตะเกยกตะกายกระหายโลภอยากจะไดใหมในตน

แตทงน ธรรมชาตของผบำาเพญฝกสมาธจนจตนงตงมนหรอเจรญวปสสนาจนจตบรสทธสะอาด ไมมความคดไปตามอำานาจปรารถนา และปราศจากอปกเลสเครองทำาใจใหเศราหมองขนมว มจตใจทตงอยไมหวนไหว มสตระลกอยทกขณะ ซงวาระจตขณะใดขณะหนงในการบำาเพญฝกจตดงทกลาวน อาจจะเกดผลพลอยไดมอทธฤทธ หรอบญฤทธเกดขนเปนไปตามธรรมดาของการปฏบตจต เมอเกดทพยอำานาจอยางใดอยางหนงแลว ทานกควรจะสนใจศกษาและฝกใหเจรญยงขน โดยอาศยอทธบาท 4 คณธรรมทนำาไปสความสำาเรจ คอ ฉนทะ วรยะ จตตะ วมงสา

หนา 321

การฝกจตน เหมอนธรรมชาตของการปลกตนไม เมอปลกจนตนไมนนเจรญสมบรณแขงแรงโตเตมทแลว กจะออกดอก และในขณะทดอกเรมแรก

แยมทานกควรจะสนใจ เอาใจใสตนไมททานปลกมากบมอดวยการใสปยรดนำา ใหตนไมเจรญยงขน ถงขนตดผลยงประโยชนแกตนตอไป

ซงความรความสามารถเหลาน แมจะอยในสวนของโลกยะทไมเทยงแท แตถาเราศกษาอยางถองแทดวยการทบทวนหาเหตผลอยตลอดเวลาวางใจเปนกลางไมมอปาทานฝกใฝ นอมเอยงไปกบเรองใดเรองหนงทเกดขน เรากจะมสตยงคดไมหลงงมงายจนถอนตวไมขนทำาใหเกดความรแจงในญาณปญญาแหงโลกตระโดยแทและเชอมนในสจธรรมแหงพทธยงขน คลายจากความลงเลสงสยได เชน

การถอดจต เพอปลงอสภะใหเหนอนจจง ทกขง อนตตา เปนการพจารณากายในกาย กจะสามารถละลายกเลสในสนดานได

การระลกชาต ทำาใหเขาใจในเรองภพชาต ตายแลวไมสญ ผลแหงการทำาด ทำาชวทสงผลมาถง

หนา 322

ปจจบนตามกฎแหงกรรมเพอยนยนใหเชอมนอยางมนคงในวฏะจกรแหงการเวยนวายตายเกด

ญาณแหงตาทพย สามารถเหนเรองทพย โดยเฉพาะวญญาณ และยงสามารถมองเหนทมาของอปสรรคทขวางกนจตในการเจรญสมาธ เพอจะไดหาทางแกไขตอไป

ผลพลอยไดจากสมาธเหลาน กจะเปนประโยชนอยางยงทจะยงการเจรญปญญาใหถงพรอมไดโดยงายตามทจตมงหมายสญาณแหงโลกตรความรแจงทเทยงแทแนนอนทมนษยชาตตองศกษาใหถงแกนแทอยางจรงจงคอ

วปสสนาญาณ คอ ปญญาทพจารณาเหนสงขารคอ เหนนาม รปเปนไปโดยพระไตรลกษณ อนจจง ทกขง อนตตา ทตางกนออกไปเปนชนๆตอเนองกน

เมอฝกตอไป กจะเจรญถง

อาสวกขยญาณ ญาณหยงรในธรรม เปนทสนไปแหงอาสาวะกเลส เครองเศราหมองทงหลายทหมกหมนอยในจตสนดาน

หนา 323

อปกเลสเครองทำาใจใหเศราหมองขนมว

อปกเลสเครองทำาใจใหเศราหมองขนมว ซงจะเปนกเลสทำาใหจตใจไมสงบ

อปกเลสม 16 ประการคอ

1.อภชฌาวสมโลภะ คดเพงเลงอยากไดจองจะเอาไมเลอกควรหรอไมควร

2. พยาบาท (โทสะ ) มใจเดอดรอน ความอาฆาต ผกใจเจบ คดรายแกผอน

3. โกธะ ความโกรธ อาการกำาเรบพลงขนมาในใจจากความไมชอบแตยงไมถงโทสะ

4. อปนาหะ ความผกใจโกรธ เพยงแตผกใจไมยอมลม แตไมถงกบคดทำารายเขา เพราะกำาลงกเลสยงออนกวาโกรธ

5. มกขะ ความลบหลคณทาน คอใครมบญคณกบเราแลวไมนกถงคณทาน เปนการลบลางปดซอนคณคาความดของผอน

6.ปลาสะ ความตตวเสมอ เอาตวขนตงทานไว ไมยอมยกใหใครดกวาตน

หนา 324

7. อสสา ความรษยา เหนใครไดดกทนอยไมได ตองตงตวมงขดปดเขา ทำาใหเขาเสอมเสย

8. มจฉรยะ ความตระหน เปนคนหวงทไมอยากใหงาย เชน ตระหนทรพย ตระหนความร

9. มายา มารยาเจาเลห คอลวงพดอะไร ทำาอะไรใหเขาเขาใจผดพลาด

10. สาเถยยะ ความโออวดหลอกเขา

11. ถมภะ ความหวดอ กระดาง เปนคนหวแขง

12. สารมภะ ความแขงด ไมยอมลดละมงแตจะเอาชนะกน

13. มานะ ความถอตว การยดมนถอตน

14. อตมานะ (มานะยง) ความถอตววา ดยงกวาเขา ดหมนเขา ยกตนขมทาน

15. มทะ ความมวเมากเลส เชน บายศ บายอ หลงยดอยกบสงตางๆ

16. ปมาทะ ความประมาท ละเลย เลนเลอ ปลอยสต

หนา 325

ร�กฐ�นแหงคว�มสำ�เรจบรรลฤทธ

ความสำาเรจอำานาจฤทธนนบรรลดวยปญญาความรอนแตกฉานจากรากฐานทจตไมหวนไหว 16 ประการ

1. จตทไมฟบลง เพราะไมหวนไหวดวยความเกยจคราน

2. จตทไมฟขน เพราะไมหวนไหวดวยความคดพลาน

3. จตทไมโอบไว เพราะไมหวนไหวดวยความกำาหนดยนดในกาม

4. จตทผลกออก เพราะไมหวนไหวดวยความพยาบาทอาฆาต ผกใจเจบคดรายแกผอน

5. จตทไมเกาะเกยว เพราะไมหวนไหวดวยความดอดงทเชอในความเหนของตน

6. จตทไมผกพน เพราะไมหวนไหวดวยความพอใจรกใครยนดในกามเนองดวย

หนา 326

อารมณทชอบใจมรป รส กลน เสยง สมผส เปนตน

7. จตทหลดพน เพราะไมหวนไหวดวยความกำาหนดความใครดวยอำานาจกเลสกามคณ

8. จตทไมพวพน เพราะไมหวนไหวดวยกเลสเครองทำาใจใหเศราหมอง ไดแก โลภ โกรธ หลง

9. จตททำาใหไมมเขตแดนพนททจำากดกำาหนดขดคนไว เพราะไมหวนไหวดวยอำานาจอาณาเขตของกเลส

10. จตทถงความมอารมณเปนหนง เพราะไมหวนไหวดวยกเลสตางๆ

11. จตทศรทธากำากบแลว เพราะไมหวนไหวดวยความไมเชอ

12. จตทวรยะความขยนกำากบแลว เพราะไมหวนไหวดวยความเกยจครานหนา 327

13. จตทสตกำากบแลว เพราะไมหวนไหวดวยความเลนเลอ

14. จตทสมาธกำากบแลว เพราะไมหวนไหวดวยความคดพลาน

15. จตทปญญากำากบแลว เพราะไมหวนไหวดวยความไมร

16. จตทถงความสวางแลว เพราะไมหวนไหวดวยความมด คอ อวชชาความโง

หนา 328

ความรคเปรยบดวย กำาลง กายแฮ

สจรตคอเกาะบง ศาสตรพอง

ปญญาประดจดง อาวธ

กมสตตางโลหปอง อาจแกลวกลางสนาม

พระราชนพนธ

พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว

จากพระราชนพนธ

หนา 329

ประโยชนของพลงจต จะไดผลมากนอยขนอยกบกำาลงสมาธ

พลงจตเกดขนจากอำานาจพละกำาลงของการฝกสมาธจนบรรลอำานาจ “ ฌาน ”

พลงจตจงเกดเปนประโยชนไดมากนอยขนอยกบความแนวแนแขงแกรงของจตใจทไดจากการรวบรวมอารมณจตสงบตงมนคงอยในอารมณเดยวของสมาธทฝกไดในภาวะนนมประสทธภาพอยในระดบสงเพยงใด ขนตน ขนกลางหรอขนสง

พลงจตสงสงเพยงใด กจะยงประโยชนใหสงทำาไปนนสำาเรจผลมากเพยงนน

พลงจตทยงออนแอ ยอมไมสามารถทำาใหเกดผลสมดงทใจปรารถนา

หนา 330

สงวรกอนฝกอทธฤทธ - บญฤทธ

ใครทบงอาจใชอำานาจพลงจต ในทางผดศลธรรม ไมวาจะทำาดวย ความโลภ โกรธ หลง ขอใหพลงจตทฝกไดนน เสอมสลายโดยฉบไวและกรรมจงตามทน

ทานควรสงวรวา การททานมพรสวรรคในฌานญาณอนวเศษมากน จงสงวนความดเหลานไวใหอยเพอความด อยาใหจตใจหลงตกอยภายใตพลงอำานาจมดทจะใชพรสวรรคในทางทผด

อยาลมวา การกระทำาความชวรายไมใชความผดของรางกาย

จตใจซเปนใหญ ความคดอนชวรายจะบดบงเบยดเขามาทจตใจเทานน ทานจะตองตงสตดวยดวงจตอนบรสทธทแกรงดวยความด ตดตามอยางใกลชดกบภาวะของความชวรายทจะเขาแทรก ในดวงจตของเราอยเสมอ เมอรทนตอเหตการณนนแลว จตยอมคงทนตอการบงคบของพลงความชวราย สามารถชนะกเลสมารเหลานนไดหนา 331

ขอหามและขอควรระวงในการฝกอทธฤทธ บญฤทธ

ทานทจะศกษาเรองโลกทพย ทานจะตองปฏบตตามกฎขอหามขอบงคบ ดงตอไปนอยางเขมงวด ซอสตย ตอคำาเตอนน ทานกจะพนจากอนตรายอนอาจจะเกดขนกบทานได

มฉะนน แลว ขอใหทานถอยออกไปหางๆอยาแตะตองบทเรยนตอไปนอยางเดดขาด

ขอหามและขอควรระวง

1. จะตองเปนบคคลไมคยโวโออวด เรยนไมถงจดแหงความสำาเรจแลวมานงทดสอบและอวดดอาจจะถกคนอนทเกงกวาทดลองกคงเจบไปหลายวนและถาอวดดทงๆทตนยงเรยนไมถงด คนจะหาวาเราบามากกวาด เพราะทานไมมความแมนยำา

หนา 332

2.จะตองมความพอใจศรทธา พากเพยร กลาหาญ อยางยง กลาตอสกบอปสรรคอยเนองนจ

จะตองใครครวญพจารณาในขอวตรปฏบตนนใหถกตอง ทานกจะเขาถงจดแหงความสำาเรจตามเปาหมายทขดขนไว

3. พสจนอำานาจพลงงานแหงทพย

หลงจากทานสำาเรจตามขอ 2. แลว เพอเกบขอมลสำาหรบคนควาตอไป โดยอยาไดมการเปดเผยตว ขอใหเปนการพสจนแบบปดเงยบรเฉพาะในหมคนสนทเทานน

4. ทกครงทมการใชอำานาจจตแลว จะตองเขาฝกสมาธอยางนอยครงชวโมง เพอสรางเสรมกำาลงภายในกาย เหมอนหมอแบตเตอรทใชงานแลวตองคอยชารทเสรมไฟเพมเตมอยเสมอ มฉะนนแลวหมอไฟนนกจะเสอมคณภาพไรคาถงขนเสยหายใชการไมไดอก ตวเรากเหมอนกน ถาใชพลงจตแลวกายทพยจะเสอม ออนอำานาจพลงลงและถาเสอมมากๆแลว อาจจะถงตายไดงายๆ โดยตายกอนอายขย

หนา 333

5.ระหวางพสจนอยนนพยายามอยารอานเปนคนสอดรสอดเหน เตมไปดวยความอยากเพราะจะเปนทางพาทานไปตายไดงายๆ แมวาทานฝกจน

สำาเรจตามขนขดทวางไว ขอรองขอวงวอนวาอยาโออวดผลงานแกคนทวไป มฉะนน ทานอาจจะไดรบปญหานานาประการจากชาวบานและรบการขดขวางและทำาลายจากฝายทไมหวงดตอทาน

อยาลมวา

“ ถ�ตวเร�ทรนงองอ�จ

ครบ�อ�จ�รยจะไมรวมดวย ”หนา 334

หวโขน สวมหว คนเตน

หวงเปน ลงยกษ สกคร

ถอดโขน แลวคน เดมด

ใชผ ยกษลง สงลวง

หนา 335

ภ�วะคว�มจรงของก�ยทพย

กายทพยจตวญญาณเปนรปขนธในลกษณะนามธรรม เพราะมสภาพลกษณะคลายอากาศทโปงแสง ซงไมอาจจบตองไดและตาเนอกมองเหนไดยาก

เราจะรวานคอ อากาศ ตอเมออากาศเคลอนตวเปนลมสมผสกบ“ ”กายแตจะมองเหนหรอรเรองวญญาณกตองอาศยจากกระแสอำานาจจตทบำาเพญจนถงจตตถฌานกจะสามารถสมผสไดรเหนเองเขาใจถงสภาวะธรรมชาตของโลกวญญาณซงเปนสภาพทรเฉพาะตว

จตวญญาณจากโลกวญญาณทตองมาเกดนน ไมวาจะเปนพรหม เทพ ยม หรอ ผเปรต อสรกายลวนมกรรมวบากของตนเปนทตง มกรรมของตน

เปนเผาพนธปรงแตงใหเมอเกดแลวมหนาตาด หรอรปอปลกษณรงเรองหรออบจน

หนา 336

จตวญญาณโดยทวไปเปนสภาพกายทพยทสามารถขยายตวใหใหญหรอหดลงใหเลกได เมอมาเกดนน กจะหดตวใหเลกเขาปฏสนธผสมรวมตวกบเซลตวออนในครรภมารดาและจะววฒนาการขนเกาะทตอม เมดลลา ซง“ ”เปนกานสมอง มลกษณะเปนรปประมด เปนทตงตนของเสนประสาททแยกจากสมอง ตอมนมศนยตางๆตงอยไดแก ศนยควบคมการหายใจ การเตนของหวใจ การหดขยายของหลอดโลหต คมการจาม ไอ อาเจยน การขบนำายอยของระบบยอยอาหาร โดยเฉพาะอยางยงตอมนมหนาทรบความรสกถายทอดไปยงสมองใหญ ตอมนตงอยเหนอบรเวณทายทอย และเปนสวนหนงของสมอง

ในขณะเดยวกน ตอม เมดลลา จะเปนจดศนยรวมของกายทพย“ ”ทจะผสมกบจตวญญาณทหนาผากแลวแยกออกจากกายเนอ เมอครงฝกการถอดจต

และทตอมนเปนตำาแหนงทจะเกดความรสกรบรในเวลาจตสมผสกบเรองทพย แลวสงไปปรงแตงแปลเปนความหมายทสมองใหญอกท

หนา 337

กายทพยเมอมาเกดแลวจะถกวตถธาต ซงเปนปฏกลปรงแตงใหยดตดอยกบกายเนอ เกดเปนสภาพกายทพยทหยาบ

เมอฝกถอดกายทพยออกมาไดแลว จะมสายใยแหงชวตเชอมโยงกบกายเนอ

กายทพยเมอถอดออกมาใหมๆ นน จะโปรงแสงฝกตอไปอก กายทพยจงจะคอยๆทบแสง เหนเหมอนกายเนอมากขนเรยกวากายหยาบ และเมอนำากายหยาบนนมาเขาปลงอสภะดวยการถอดจตครงแลวครงเลา กจะละลาย

กเลสกายในกายได ทำาใหกายหยาบลอกคราบออกไปเปนชนๆ ละเอยดขนๆตามลำาดบ เมอตายลงเมอใด กายทพยอนละเอยดกจะแยกออกจากกายเนอไปเกดเปนเทพพรหม ซงเปนรปแหงความหมาย

สำาหรบคนทไมไดฝกถอดจตละลายกเลสแลวกายทพยกหยาบตองไปเกดเปนเทวดาชนตำา หรอวาเปนผเปรต อสรกาย ตามกรรมวบากของตนทสรางมา

กายทพยของเทพ พรหม หรอ ผ เปรต อสรกาย เวลาจะปรากฏใหคนเหนไดดวยตาเนอนน ตองอาศย

หนา 338

การรวบรวมพลงจต ใหดำารงภาวะจตขณะนนเปนหนง อยางแนบแนนแนนงเพมพลงใหกบกายทพย จนสามารถเปลงเปนภาพทเหนไดดวยตาเนอ ทคนทวไปทเหนแลวบอกวา ถกผหลอก “ ”

กายทพยคนเรานน เมอตายลง กายทพยจะแยกกบรางออกไปเกดใชกรรมตามวาระวบากกรรมของตนทสรางมา ไมวากรรมดหรอกรรมชว ไมมวนสนสด หรอหยด ตอเมอเขาสแดนนพพานเทานน จงไมตองมาเกดอกท

เพอพสจนเรองวญญาณมจรง นำาไปสการเชอเรองกฎแหงกรรม โลกวญญาณ ตายแลวไมสญ

จงขอเสนอบทตอไปน ดวยการฝกถอดจต ซงเขยนบรรยายหลายแบบไวในนเพอไวใหศกษาเผอวาเหตการณนนอาจจะเกดขนกบทาน ทานจะไดรวธปองกนอนตรายได

จำาไววา

“ คว�มมนใจรวมเปนหนงในเอกะพ�ท�นรอดจ�กอนตร�ยได ”

หนา 339

ขอห�มในระหว�งก�รนงฝกถอดจต

1. จะตองฝกในหองทไมมใครรบกวน โดยปดประกาศไวหนาหองวา หามรบกวน หามเรยก หามปลก จนกวาจะถงเวลาทจะกำาหนดออกจากสมาธ

ถามความจำาเปนตองปลกแลว หามแตะตองรางอยางเดดขาด และหามตะโกนเรยก เพราะเมอแตะตองรางทนท ทำาใหตกใจ หนกๆอาจจะทำาใหเสยสตได(ตองรกษาดวยการปรบจต หนกหนอยกรกษาดวยวธพอกกายทพย)

เหตทจะเปนเชนน เพราะวา คนเราถายงไมตายนน กายทพยเมอฝกจนสามารถแยกกบกายเนอไดแลว จะมสายใยทพยตดกบกายเนอ เมอเกดเหตใหกายเนอตกใจ กายทพยจะรบกระโจนกลบคนรางทนทเพราะคนยงไมตายนน กายเนอเปรยบดงรงทจะเกาะอาศยอยเพอใชกรรมตอไปจนกวาจะสนอายขย หรอวา

หนา 340

กายเนอแตกสลายกอนสนอายขยดวยเหตใดเหตหนง ดตวอยางเชนกายเนอเหมอนเปลอกหอย กายทพยเหมอนปเสฉวนตราบเทาทยงมชวตอยกตองอาศยเปลอกหอย

2. จะตองสวดมนตไหวพระกอนฝกวชาน แลวอาราธนาระลกถงบารมสงศกดสทธ ครบาอาจารยหลวงพอโต และเจาทเจาทางชวยคมครองรางทานในระหวางฝกจตไมใหสงเลวรายมารมาผจญแฝงหรอทำาลายรางทานได(อธษฐานตามบทอธษฐานกอนปฏบตสมาธหนา 22)

3.ถาเกดเหตอะไรททำาใหตกใจใหรบระลกถงครบาอาจารย ทอง

“ ธมมง อรณง ” หลวงพอโตชวยลกดวย ขอบารมหลวงพอโตชวยคมครองและสกดดวงวญญาณทานใหคนสราง กจะไดรบความปลอดภยอยางแนนอนและถ�จะใชพลงจตรกษ�โรค กใหระลกถงครบ�อ�จ�รยทกครง

หนา 341 4. อยารอานถอดจตไปในทตางๆ ซงทานไมควรไป เชนนรกโลก หรอทแปลกถนเพราะทานอาจจะถกอำานาจจตทแขงแกรงกวากกคมไมใหคนรางได ถาวญญาณไมเขารางเกน 7 วน ทานจะตองตาย และตองสงญาตไววา ถาพบรางยงอนอย หามโยกยายรางผฝกถอดจต เพราะอาจจะเปนเหตทำาใหกายทพยกลบคนรางไมได อยาเพงเกบศพอยางเดดขาด เพราะยงไมตาย คนทพบเหน ชวยจดธปหนาหงพระ เรยกรองใหครบาอาจารยของผฝกชวยเหลอ วญญาณกจะกลบคนรางได

5. จำาไววา ถาทานไมทงครบาอาจารยหลวงพอโตแลว ทานยอมเมตตาคมครองอยตลอดเวลา

หนา 342 กรรมใดกอขนยอม ยงผล

ดชวดงทตน ประพฤต

ทำาดจกไดผล ผลเลศ

ทำาชวจกเสยจต เพราะโทษตามทน

พระราชนพนธภาษต พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว

หนา 343

(ก) วธถอดจตท1

ภ�วะก�รถอดจตวญญ�ณทเกดจ�กก�รรวมฉบพลนกบก�ยทพย

ปกตแลวกายทพยเปนอณปรมาณเลกๆละเอยดมากกระจายไปทวในรางกายเนอซอนอยกบเซลของกายเนอและเมอตอนทเราฝกปฏบตจตตาม บทท 1-5 คอ ทางสงบแลว พอนงไปถงจดหนงแหงความสงบนงมากพอแลว กายทพยจากกายในกายจะวงมารวมตวททายทอยเหมอนมอาการหนกๆรอนๆททายทอย แลวคอยๆวงรวมผานสองขางขมบ มาผสมจตวญญาณทหนาผากรวมกนเปนลำาแสงพวยพงออกจากกายเนอ ตรงหนาผากสอวกาศ ตอนนจะรสกวา ใจเสยววบหนงแลวกายเบาไรนำาหนก ตอนนคนทจตไมแนวแนอาจเปนบาไดเพราะกลวกอนเหต ทานทประสบอาการเชนน ควรตงใจใหมนไมตองตกใจ แลวเพงจตตามลำาแสงนนไปดวยสตสมปชญญะ แนบตามตดกบลำาแสงไป

หนา 344

จนแสงนนนง แลวพยายามตงสตใหจตแนวแน คอยๆบบลำาแสงนนใหรวมเปนวง ถาจตยงไมนงด วงกลมนนเปรยบเสมอนหนงดงดวงใจของเราจะไมสดใส และไมแขงแกรงพอ แตเมอบมจตใหแนนหนาขนโดยสงกระแสจตใจความนกคดมงสศนยกลางวงกลมแบบจดจอมากขน จนแนวแนนงดแลว ดวงแกวนนกจะคอยๆสดใสแวววาวขน(จากตอนนแลวฝกตามขอ 2 ตอไป)

ถาทานไมฝกปฏบตจตตอไป

ทานตองตงสตทกายเนอ แลวสงกระแสจตใจความนกคดผานกงกลางระหวางควออกไปทดวงแกวแลวกำาหนดจตคอยๆดงกลบเขารางใหมอกครง กายทพยกจะกลบคนสรางทนท

เมอกายทพยคนสรางแลว อยาเพงลมตาขน คอยๆถอนหายใจลกๆ 10 ครง แลวหายใจละเอยดลงอก 10 ครง หายใจปกตอก 10 ครง เปนการปรบจตใจใหหายจากภาวะการสนสะเทอนของกายทพย แลวจงคอยๆลมตาขน คลายออกจากสมาธตอไป

หนา 345

(ข)วธถอดจตท2

ก�รปรบจตจ�กดวงแกวเปนก�ยทพย

เมอทานฝกจนไดปฐมฌานแลว ไดนมตแหงเอกคตาเปนดวงแกวทแวววาวแขงแกรงซงปรากฏดวยความรสก แตเมอเราสงจตใจความนกคดมองผานกงกลางระหวางควออกไปกจะพบดวงแกวตงอยเฉพาะหนาเรา

(หรอทานทเกด ภาวะจตวญญาณรวมฉบพลนกบกายทพยและไดปรบจตตามวธการถอดจตขอ ก วธท1 แลวเรมฝกตอเนองจากนไป)

เมอไดดวงแกวตงอยเฉพาะหนาเราแลว ขอใหทานคอยๆสงกระแสจตเขาไปบบดวงแกวนนใหเลกลงแลวกขยายใหใหญไดจนคลองแลว กคอยๆกำาหนดบบรดดวงแกวนนใหกลายเปนรปคนขนมา (เราจะสรางรปตวเราได อาจจะสรางจากความทรงจำา โดยวธหา

หนา 346

กระจกบานใหญๆมาตงอยตรงขามกบเรา มองแลวพจารณาจดจำาภาพมาเพอในการถอดจตตอไป )ใหมๆ รปนนจะไมชด เลอนลางมาก ตอนนรางนนจะรสกวาดแลวมเพยงโครงรางแกวทโปรงแสง แสดงวา ยงถอดจตไมสมบรณ ทานจะตองคอยๆสงจตใจความนกคดของทานเขาไปทโครงรางนน โครงรางนนกจะคอยๆชดขนตามกำาลงของสมาธทสงขน จนเหนเปนรปรางมเนอหนงมงสาขนจนกระทงมหนาตาเหมอนทานไมมผดทานจะเหนวาทานไดแบงเปน 2 คน เปนพนองฝาแฝดหนหนาเขาหากน กำาลงจองมองกน ทานไมตองตกใจ ขอใหเขาใจวา นนคอ กายทพยของทาน

(สำาหรบทานทจะฝกปลงอสภะพจารณากายในกายกเรมฝกตอในตอนน) คอ สงจตใจกำาหนดใหกายทพยนนเปนไปตามบทปลงอสภะ เมอถอดจตปลงครงแลวครงเลาแลว จตใจกจะสะอาด กายทพยกจะละเอยดยงๆขน จตใจตดกเลสหมดไปเทาใด กายทพยกจะละเอยดมากขนเพยงนน

หนา 347

กายทพยเมอถอดออกมา ถาทานฝกสงกระแสจตใจความนกคดมากขนจนถงขนสดยอดแลว สามารถรวมเปนคนออกนอกบานเดนใหสามญชน

มองเหนไดดวยตาเนอธรรมดา และกายทพยนนซงอยในสภาพกายหยาบกสามารถหยบของได เพยงแตไมพดไมจาเทานน แตถาบำาเพญจตสงขน รางนนกจะพดได

และกายทพยนจะเคลอนไหวไปไหนมาไหนไดเรวมาก นกจะไปไหนกไปไดถงทนนทนท แตถาสมาธออนแรงลงเมอใด พละกำาลงกตกลง การเคลอนทกจะชาลงดวย ถาทานฝกจนเหนกายทพยรวมตวเปนคนแลวจะตองมความสามารถมองเหนวตถธาต คอสงกอสรางทกอยางรวมทงมความถกตองทงสและรปราง พรอมทงอานหนงสอไมผดดวย

สวนในดานวญญาณนน ทานอาจจะถกหลอกลวงงาย เพราะจตนนยงออนหดและยงไมแขงแกรงพอ จงขอใหทานวางจตเปนกลาง พยายามตงสตพจารณาทบทวนหาเหตผลอยางตอเนอง แลวสงจตใจความนกคดเขาไปทภาพหรอเสยงนน จะไดภาพและเสยงทเปน

หนา 348

ความจรงมากขน แตขอใหทานอยาหลงงมงายเชออะไรงายๆนก ผใดหลงงายๆกจะเปนคนบางายๆคอ กลายเปนคนหลงใหลเรองลมๆแลงๆทไมถกตองกบเหตผลของความเปนจรง ทานตองคอยๆหาประสบการณไป เปนการศกษาหาความรเพมเตมอยระยะหนงกจะเกดความเขาใจมากขน จนกระทงจะร ถงความเปนจรงเรองจตวญญาณอยางด เพราะเรองวญญาณเปนเรองละเอยดมากๆทนาศกษาตอไป

หนา 349

(ค) วธถอดจตท3

ถอดจตจ�กกงกล�งระหว�งคว

ทจรงไมอยากเขยน เพราะกลววาจะเกดอนตรายกบทาน แตคดๆดแลวเหตการณเหลานอาจจะเกดกบทานทฝกสมาธทกทานได จงเหนสมควรเขยนไวใหศกษา เผอเหตการณนอาจจะเกดขนกบทานโดยบงเอญทานจะไดร วธแกไข

ในขณะททานฝกปฏบตจตผานบทท2 หาจดยดใหสงบในขนตนมานน ทานอาจจะเกดความรสกวาทดงจมกตรงกงกลางระหวางหวควนน มความเสยวปวดตงเปนจดอย แมลมตากยงพบวาตงเสยวอย เมอพบจดเสยวนน ทานคอยๆสงจตใจความนกคดเขาไปจดนนมากขน จดเสยวนนกจะหนกองมากขนๆ จนเกดอาการเหมอนสวานหมนเจาะไชเขาไปในสมอง จนทานรสกวาจดนนมการรวมตวเปนกลมกอนแขงแกรง

หนา 350

ไชยงลกๆเขาในสมองหนกเตมทแลว ขอใหทานรวมจตใจความนกคดอกชนหนงตงไวทตำาแหนงทายทอยสวนบนทำาหนาทเปนทรวมดดถบไปยงจตทรวมเปนกลมกอนทหนาผากทจดเสยวตงนนอยางแรง จดเสยวตงนนกจะถกดดอยางแรงหลดลอยออกจากรางกายเนอทนทพงเขาสในอวกาศ ดวยความเรวมากจนเหมอนกายเนอชอคไปชวขณะหนง แลวจงมสตอกครง กายทพยกจะรสกตวมองเหนตวเองกำาลงลอยเหาะอยบนอวกาศ มลมผานขางหอยางแรง ไมเบาไปกวาททานนงซอนทายรถจกรยานยนต

และเมอทานจะใหกายทพยกลบคนราง กตงจตกำาหนดนกถงกายเนอ ทนททตงจตอยากจะกลบคนรางกายทพยนนกจะดดกลบมาเขารางทนท จะมองเหนกายเนออยในลกษณะเปนหนอยไมเคลอนไหว และเมอกายทพยมาถง กจะคอยๆกลนเขาหากนเหมอนกายซอนกาย และคอยๆกลนสนทเขาเปนรางเดยว ถาไดสตเตมทแลว มอาการใจสน กควรทจะปรบจตใจใหสงบกอนแลวจงคลายออกจากการฝกจต

หนา 351

จดอนตร�ย

1. ระหวางจะถอดจตออกดวยการกระแทกนน

จะตองตงเปาหมายวาจะไปไหนแลวภาวนาในใจตลอดเวลา ใหมๆ ขอใหตงเปาหมายระลกถงหลวงพอโต ครบาอาจารยหนาหงพระกอน กจะดมาก ฝกจนชำานาญแลวคอยขอใหครบาอาจารยทานพาไปทอนตอไป

2. ระหวางทถอดจตออกดวยการกระแทกใหจตออกไปนน ถาไมมเปาหมายแลวจตทานจะลอยอยกลางอวกาศลอยควางไปเรอยๆ และถาพบมารรายหรอดวงวญญาณทไมหวงดแลว จะถกเขาเหลานนใชพลงจตตดสายใยทพย ระหวางกายทพยทตดกบกายเนอขาดจากกน กายทพยทานกจะลอยลวเหมอนวาวทขาดเชอกวาวควบคม

เมอกายเนอขาดจากกายทพยแลว กายเนอกจะหมดลมหายใจไปในไมชา ภาวะนขอใหอยาตกใจ รวมจตใหเปนหนงปฏบตตามวธแกไขดงตอไปน

วธแกไข

ภาวะขณะทกายทพยลอยไป เหมอนวาวทไมมจดหมายปลายทางนน ใหพยายามรวมจตใหเปนหนงหนา 352

ไมตกใจแลวนอมจตใจระลกถงครบาอาจารย โดยทอง “ ธมมง อรณง ”หลวงพอโตชวยลกดวย ทานกจะไดรบการชวยเหลอ จากหลวงพอโตชวยสกดวญญาณใหหยด แลวนำาพาวญญาณกลบคนสรางอกครงหนง

หม�ยเหต

ถาวนธรรมดาทานภาวนาทองระลกวา “ หลวงพอโต ธมมงอรณง อย”เสมอๆ เปนกจวตรประจำาวนทกขณะทจตไมไดคดสงอนใด แลวอทศถวายกศลผลบญทสรางบำาเพญมา ถวายแดครบาอาจารยทาน เชอไหมวา เวลาเกดเหตฉกเฉน จตยงไมทนคดหรอจะไดพดสวนลกของจตใจกจะภาวนาทอง “ หลวงพอโต ธมมงอรณง ขนมาทนททนใดทนกบเหตการณทกำาลงรอ”

คอยความชวยเหลอจากหลวงพอโต

3. การฝกวธน ไมไดตงใจเขยนใหฝก แตเขยนบนทกไวในลกษณะบทเรยนจากประสบการณของผเขยนประสบมากอน ซงสมควรเขยนใหศกษา

เพราะอยารอะไรเลยสบาย

ถารอะไรแลวรใหจรงรใหกวาง

หนา 353

ก�รเคลอนย�ยก�ยทพย 1. ความสมพนธระหวางกายทพยทถอดออกมากบกายเนอ กายทพยทถอดออกมานนเปรยบเสมอนเปนดวงตาหรอกลองถายทอดโทรทศนวงจรปดและดวงตานมสายใย หรอสายโทรศพทมาพวงตดกบกายเนอซงจะคอยรบและบนทกความรสกทงภาพและเสยง กายเนอนยงเปนเสมอนรงหรอบานของกายทพย เพราะเมอตกใจแลว กายทพยจะตองรบวงดดกระโจนกลบเขารางทนท และกายเนอยงเปนรากฐานสงการกายทพยใหปฏบตการตามคำาสงดวย แตเมอถอดกายทพยจนแยกออกจากกายเนออยางสมบรณแลว กายทพยนกจะแยกออกจากกายเนออยตลอดเวลา อยในลกษณะเปนเงาตามตวของกายเนอโดยมสายใยทพยเชอมโยงอย และตอนน กายทพยจะไมอยใตบงคบบญชาของกายเนอเสมอไป กายทพย

หนา 354กลบจะเปนศนยเตอนสตปอนความรใหกบกายเนอ ใหรจกผดถกดชว 2. เรมเคลอนยายกายทพย กำาหนดจตใจความนกคดจากกายเนอสงการ และบงคบใหกายทพยเคลอนทเดนสำารวจภายในหองกอนจนถงสำารวจทงบานจดมงหมายพยายามดวตถสงกอสรางใหถกตองทงสสนและรปราง ถาผดจากความเปนจรงใหฝกการสงกระแสจตจดจอทกายทพยใหมตามวธเบองตนทกลาวมาแลวการทยงมองอะไรไมถกตองตามความเปนจรงนนเพราะวากายทพยทกระจายอยในกายเนอยงถอดออกมาไมหมดจงตองฝกเพมเตมใหม เมอทานฝกจนหลบตาเหนวตถธาตไมผดจากความเปนจรงแลว กขอใหเรมพสจนเรองวญญาณดวยการเพงมองไปทหนาโตะหม หรอหงบชาพระหรอระลกถงครบาอาจารย ขอชมบารมทาน ถาภาพไมชด ใหคอยๆสงจตใจความนกคดเขาไปทภาพนน ภาพนนกจะคอยๆชดขนตามกำาลงสมาธ ในขณะเดยวกน ถาทานพบเหนภาพทนากลว ไมตองตกใจ ตงใจใหมนระลก

หนา 355ถงครบาอาจารย สงจตใจความนกคดเขาไปเสรมเพมเตมภาพนนใหชดขนแลวสงกระแสจตสนทนากบสงทเกดขน ฝกเชนนจนเกดความเคยชนและคนเคยกบสงเหลาน แลวคอยๆเคลอนกายทพยไปสนทนากบเจาทเจาบานหรอดวงวญญาณอนภายในบาน 3. ฝกจนเกดความเคยชนแลว ใหระลกอาราธนาครบาอาจารยหลวงพอโต ทเราเคยสนทนาทหนาหงพระนน โปรดเมตตาพาทานไปเทยวตามสถานทตางๆททานเหนวาสมควร บางครงเราตองการจะพสจนวา กายทพยเรามความแขงแกรงและแมนยำาขนาดไหน เมอถอดกายทพยไปถงสถานทนนแลว จดจำาเหตการณและวนเวลาขณะนนไว แลวนำาไปเทยบหาความจรงกบเพอนคนนนทเราไดถอดกายทพยไปหา ทกครงทถอดกายทพยไปตางถน ตองเคารพสงศกดสทธเจาทเจาทางในถนนนดวยการกราบไหว และอยาทำาอะไรทเปนการลบลดหมนทานดวย

หนา 356 ถาไมมครบาอาจารยนำาพา หามถอดจตไปไหนอยางเดดขาด ตองฝกจนกวาครบาอาจารยจะสอนบทเรยนและชแนะจนเอาตวรอดได ทานกจะปลอยใหเราไปไหนมาไหนดวยความอสระ หมายเหต การฝกถอดกายทพยนใหมๆ ตองใชเวลาประมาณครงชวโมง หรอ 15 นาท จงจะสามารถรวมจตเปนหนงถอดกายทพยได ทานจะตองฝกจนสามารถรวมจตใจความนกคดใหเปนหนง ถอดกายทพยใหไดในชวพรบตาเดยว จงจะใชได

หนา 357

ต�ทพย กอนอนตองอธบายใหเขาใจทพยอำานาจกอน

ของทพยเปนของละเอยดออนยงกวาอณปรมาณซงเรยกวา มวลสาร“ ดงนน เมอเราจะไปมองเหนของเลกๆ เรากตองรวบรวมพลงกายในกายจาก”

การฝกอบรมจตใหสงบละเอยดลงๆจนอยในสภาพภาวะเดยวกนกบมวลสารทเราจะสมผส เหมอนปรบสภาพตวเราใหเปนเครองรบภาพโทรทศน เพอรบภาพทเปนกระแสคลนอยรอบๆตวเรา ซงมองไมเหนดวยตาเนอ เมอทานฝกผานบทเรยนท 4 คอ ไดปฐมฌานแลว ถาทานฝกตอไปเรอยๆกมเพยงสงบอยนน แมบางครงอาจจะเกดฤทธเดชบางอยางขนมาบาง กไมรหนทางทจะศกษาใหเจรญขน ไตไปสการทจะใชอำานาจพลงจตนนได

หนา 358 ดงนน ทานควรฝกบทนตอไปเพอพสจนความจรงเกยวกบโลกทพย จตวญญาณ เพอเปนเครองเตอนสต ตายแลวไมสญ กฎแหงกรรมมจรง และ“ ”ยงสามารถมองเหนทมาของอปสรรคทขวางกนจต ในการเจรญสมาธ เพอจะไดหาทางแกไขตอไป เมอทานฝกปฏบตจตสำาเรจผานบทปฐมฌานแลวทานจะมจตใจสบาย เหนดวงแกวทเราจดจอนนคอยๆเรองแสงจนคอยๆสวางมากขนถงขนแสงจาจดแรงกลาไมแพดวงอาทตยและความสวางนจะคงตวอยไดนานไมลดลงไปอกเมอทานไดปฏบตจตอยางสมำาเสมอ จากนนทานรวมกระแสจตใจความนกคดทเปนหนงนนคอยๆบบรดใหปลายแหลมเหมอนเขมแลวคอยๆนอมนำากระแสจตนน มงไปเฉพาะทสงเขาไปทศนยกลางดวงแกวนนอยางชาๆเรอยๆไมขาดสาย มชามนานกจะเหนภาพคอยๆเกดขนอยางเลอนลาง ขอใหทานสงกระแสจตใจความนกคดเขาเพมเตมทภาพนนอกตอไป ภาพนนกจะคอยๆชดมากขนตามกำาลงของสมาธ จนเหนภาพนนเหมอนของจรงทมองดวยตาเนอ คอเหมอนลมตามองเหน

หนา 359 คนไมฝกสมาธจตจะหยาบ มองเหนแตของหยาบหยาบ คนฝกจตใหละเอยดสขม ยอมมองเหนของละเอยด(ของทพย )ได ตาทพยนน มองเหนได 2 สง คอ 1. ของทพย เชน วญญาณและวมานหรอนมตแหงทพย 2. วตถธาต คอ วตถทเรามองเหนดวยตาเนอคอเหมอนลมตาด

คนทฝกไดตาทพยใหมๆ ควรจะทดลองดวยการฝกหนาหงพระขอชมบารมสงศกดสทธทเราบชาโดยอยาไดไปอยากดสอดรสอดเหนสงอนนอกหงพระ มฉะนนแลวอาจจะไดรบอนตราย ภาพทเหนครงแรกจะเปนพวกทพย คอ วญญาณ สวนมากเปนนมตทยงไมแนนอนถกตองเสมอเพราะพลงจตเรายงออน อาจจะเปนภาพหลอกหลอนหรอภาพเนรมตมาบงเราได ขอใหทานวางใจเปนกลางเฉยๆกอน แลวสงกระแสจตใจความนกคดไปเพมท

หนา 360ภาพนน ภาพนนกจะคอยๆชดขนมา และมองไปโดยไมปรงแตงแบบไมมความอยากร และตองไมกลวภาพทเกดขนแมวาจะนากลว เมอทานฝกดเหตการณในปจจบนไดแลว และเมอฝกตอจนเกดพลงแขงแกรงแลวกจะสามารถมองไปขามทวปและเรองอนาคตได แตเรองอนาคตนอาจจะไมแนนอนเสมอไปเพราะยงมวบากกรรมเขามาปรงแตงใหเปลยนแปลงได และมองถอยไปในอดตได แตยงไมลกพอทจะระลกชาต ซงสวนมากจะสามารถมองเหนเหตการณเฉพาะทเราอธษฐานจต เชน อยากรสาเหตทนงปฏบตจตแลวจตไมสงบ เมอนอมจตไปตามคำาอธษฐาน กจะเหนภาพเหตการณทเปนเหตบงปญญาไมใหบรรลทางสงบ จำาไววา ถาไดเหนเรองของโลกวญญาณแลวอยาไดทำาเปนคนปากเปราะเหนอะไรเทยวพดเทยวเลาใหใครตอใครฟงทานตองพจารณาวาสมควรบอกหรอไม เพราะถาบอกสมๆไป ทานอาจจะตองรบกรรม

หนา 361ในฐานะเอาเรองของโลกวญญาณมาเปดเผย โดยพดแลวอาจจะเกดความเสยหายกบโลกวญญาณ เหตทงน เพราะวา การเอาเรองอกโลกหนงมาบอกเลาใหคนอกโลกหนงฟง คนสวนมากจะไมเชอแลวกจะกลาวคำาพดหยาบชาสบประมาทโลกวญญาณทำาใหเกดภาวะกฏแหงกรรมลงโทษผพดคำาสบประมาทนนได ซงกอาจจะพาใหทานเดอดรอนไปดวย ตอไป พสจนมองวตถธาตดวยตาทพย คอ เมอทานฝกจนบรรลตาทพยแลว หดหลบตามองเหนภาพวตถตางๆใหชดเหมอนลมตาด และจะแนนอน ตองฝกจนถงขนหลบตาอานหนงสอไดไมผดแมสกตวเดยวแสดงวา ทานจบหลกสตรการฝกตาทพยแลว

ขอแสดงความดใจกบทานมา ณ โอกาสน ระหวางฝกตาทพยน1. ใบหนาและลกตาจะไมมอาการบดเบยว2. ประสาททกสวนจะไมมอาการตงเครยด3. จำาไววา นคอการฝกทพยอำานาจ ไมใชฝกตาเนอ

หนา 362 สวรรค แสวงสขได เสยกรรม ในอก อมบญธรรม เทยงได นรก รกบาปนำา ไปส ทกขแฮ ในใจ ใหสขให ทกขดวยใจเอง (สำานวนเกา) จากประชมโคลงโลกนต

หนา 363

ฝกรกษ�โรค โรคภยไขเจบนนเกดจ�กกรรม 2 ประเภท ประเภทท1 เกดจากกรรมในอดตชาตสงผลมาตามลางตามสนองใหวบากเปนอยางนนอยางน ประเภทท2 เกดจากการเสอมโทรมของรางกายทเปนไปตามภาวะธรรมชาต เกด แก เจบ หรอ เกดจากการทมนษย ไมรจกรกษาพยาบาลรางกายใหแขงแรงทจะไมใหรางกายเสอมเรวกอนอายขยอนสมควรดงนน การรกษาโรคจงเปนการดลกรรมคนปวยและสวนมากคนปวยเลกนอยไมคอยจะหาหมอรกษา จะรกษาตอเมอโรคกำาเรบจนอาการหนกแลวการรกษาโรคน เขาพดกนวา มาเปนภเขา ไปเปนเสนผม คอเวลาปวยขนมา“ ”สวนมากจะมอาการหนก

หนา 364แตเวลาจะหายนนตองคอยๆเปนคอยๆไป หายไปทละเลกละนอย ถาทานคดจะสงเคราะห ชวยรกษาโรคใหคนปวยแลว ตองอาศย ตาทพย พจารณาดเรองกรรมวบากของเขากอน แลวจงคอยๆรกษาใหหายได พรอมกบแนะนำาใหคนปวยหมนสวดมนตไหวพระ ฝกสมาธทำาใจใหสงบควบคกบการทำาบญสรางกศลชวยเหลอคนอนดวยกำาลง หรอปจจยตามกำาลงความสามารถของตนทจะทำาไดดทสด ตอไปน ศกษ�วธรกษ�โรค 1. ตรวจรกษาโรค ถาคนปวยมาหาทานบอกวา ปวดตรงนตรงนนแลว ขอใหทานหลบตารวมจตเปนหนงใหเปนดวงแกวสงขามไปตำาแหนงทปวด ทานจะพบวา เปนสงมหศจรรยทเหนกลามเนอเสนเลอดอยางชดเจนยงกวาเครองเอกซเรย และอาจจะพบวา บรเวณทปวดนนเสนเลอดบวมหรอชำาหนอง หรอมเนองอกทบอยบนเสนประสาท ทานกบบดวงแกวใหเลกลงแลวคอยๆละลายบรเวณปวดนนใหคอยๆคนสสภาพปกต

หนา 365โดยใชวธการนกมโนภาพวา คอยๆ หายไปๆ พอเราถอนดวงจตกลบคนสรางแลว อาการของคนไขกจะบรรเทาได แตทงนจะหายเรวหรอไมหาย ตองพจารณาขนอยกบเจากรรมนายเวรดวย 2. วธสงกระแสจตเขาสมผส คนปวยมอาการปวยเหมอนขอ 1 แตเราพลงจตยงไมแขงแกรงพอ ใหสมผสรางกายคนปวยดวยมอหรอไมเทา มดหมอกได โดยสงดวงแกวผานไปตามมอหรอไมเทา หรอมดหมอเขาไปในกายเนอคนปวยแลวคอยๆวงไปตามกายเนอคนปวยสตำาแหนงทปวด กจะพบและรกษาเหมอนขอ 1 3. วธรกษาคนปวยทถกผสง ถาบงเอญหลบตามองไปเหนผสาง ยกษ อสรกายคมรางกายเนอคนปวยอย ไมจำาเปนแลวอยาแตะตองเขาเหลานจะดกวาเพราะถาทานพลงจตไมแขงแกรงพอทานอาจจะถกมารรายเหลานนทำารายทานได หรออาจจะถกทำาลายกายทพยใหสะเทอนแตกกระจายถงตายได ควรจะเจรจาพดกบวญญาณดๆ ใหอโหสกรรมกน ถาตองการอะไรกจะใหคนปวยจดทำาตามประสงคทสามารถปฏบตตาม

หนา 366

คำาขอไดและจะทำาบญอทศกศลไปใหดวย แลวขอใหไปเสยดๆจะไดหมดเวรซงกนและกน อยาไดจองเวรกนตอไปอกเลย ในขณะเดยวกน ถาทานคดวา ทานมความสามารถแลว พรอมทจะสงเคราะหชวยเหลอคนปวยแลว เมอเจรจาดๆไมไดผล ไมยอมไป ควบคมใจใหตงมนๆ รวมดวงจตใหเปนดวงแกวทแขงแกรงแผรศมเขาไปขบไลวญญาณนนออกจากกายเนอคนปวยใหขบออกวนละนดๆกายเนอคนปวยจะไดไมเสอม ขอใหเขาใจวา วญญาณทเขามาแฝงนนเปรยบเสมอนตนไทรทเขามาเกาะงอกรากบนตนไมจรงคอกายเนอ ยงอยนานวน รากไทรยงชอนไชเขาไปในกายเนอคนไขมากขน ทานจะตองคอยๆตดรากไทรไปทละรากจนกวาตนไทรจะลมควำาออกจากกายเนอคนปวย ถาทานหวงขบไลใหสำาเรจผลโดยเรว ระวงคนปวยจะตายเพราะกายเนอเสอม กายทพยแตก หรอบางครงดวงวญญาณรายนน กอนจะออกไปไดกระชากดวงวญญาณคนปวยออกไปดวย คนปวยกจะตายทนท

หนา 367ทานเองระวงจะตองตดคกตดตาราง เพราะความประมาท เนอไมไดกน หนงไมไดรองนง แลวเอากระดกไปแขวนคอ และใหระวงการไปอาบนำามนตใหคนไขทปวยเพราะถกนำามนพราย หากทานไมทำานำามนตอาบนำาชำาระรางกายแลว ทานจะปวยเปนแผลพพองทงตวกนยากไมหาย จนกวาจะรกษาดวยการอาบนำามนตใหกบตนเอง หมายเหต การรกษาโรคภยไขเจบนน สวนมากเปนกรรมเกาของคนปวย ทานจะตองใหคนปวยทำาบญใสบาตรสรางกศลใหกบเจากรรมนายเวร ทานในฐานะผรกษาเปนการดลกรรม กตองปฏบตเชนเดยวกนตามทกลาวมา และเพอรกษาอำานาจฌาน และความบรสทธของจตใจ ตองถอศล 8 อาทตยละ 1 วน และวนนนพยายามเขาปฏบตจตฝกสมาธบอยๆดวย

หนา 368 การเสพธรรมรสไซร ไปม ทจะตองเสยใจ สกเทอ เรมเสพกยนด อยากเสพ อกนา เสพเสรจกสขเมอ ไมวาย

พระราชนพนธภาษต พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว

หนา 369 ญาณหยงรวาระจตคนอน เจโตปรยญาณ ญาณททำาใหสามารถกำาหนดหยงรวาระจตคนอน การหยงรนนจะหยงไดกตองอาศยสอ เพอใชในการหยงร คอ ชอ นามสกล วน เดอน ปเกด และเวลาเกด รปถาย หรอบคคลสงเหลานยงมครบบรบรณทกประการยงจะชวยใหสามารถหยงรไดงายขน และจะละเอยดลกซงมากขนตามลำาดบ เมอเราไดฝกปฏบตจตจนถงขนจตตถฌานแลวสงจตใจความนกคดเขาไปยงสอทไดมา แลวคอยๆหยงลกลงในสอนนเหมอนสองกลองเขาไปสมผส และทกายเนอนนจะตองมความสงบมาก มจตใจทแนวแนแตแผวเบาพรวออนไหวพรอมทจะรบกระแสทไดจากการสมผส ทสงมาใหรบรเปนเรองราว โดยสงความรสกนนจะเกดททายทอยทตอม เมดลลา แลวสงตอไป“ ”

หนา 370ยงสมองใหญปรงแตงแปลรหสทสงมานนวา หมายถงอะไร แตทงน ความถกตองจะไมแนนอนเสมอไป เพราะยงมอกสงหนงทหยงถงไดยากมาก นนคอ วบากกรรมซงเปนกศลกรรม และอกศลกรรมของคนเรานนไมรวาจะมาวบากเมอใด ซงอาจจะตามมาสนองวบากเมอใดกได ทำาใหเรองราวเปลยนแปลงได พลงจต กยงมประโยชนบางในการหยงรนสยใจคอ และวบากกรรมในระยะใกล ๆ ได เพอชวยแกไขเหตการณบางอยางทพอจะชวยแกไขสถานการณจากรายใหเปนดได

หนา 371

ระลกช�ต ปพเพนวาสานสตญาณ เปนการใชพลงจตเพอใหสามารถหยงรระลกขนธทอาศยอยในชาตปางกอนไดคอ ระลกชาต การระลกชาตอาจจะเกดได 2 ทาง

1. ระลกไดโดยนมตหมายจากการฝน หรอเกดเปนภาพในภาวะจตนงเหมอนฝน 2. ระลกไดโดยอาศยอำานาจฌาน กอเกดอำานาจญาณ เมอทานฝกบรรลถงจตตถฌาณ ทำาใจใหสบายๆ นำากระแสจตใจความนกคดคอยๆหยงลกเขาสภวงคลกลงๆๆคอยๆยอนนกถงอดตจากใกลทสดนกจากปจจบนถอยหลงไปถงเมอครงเยาววยอย แลวคอยๆปลอยใจใหลกลงไปตดตามกระแสความรทหยงรอยในขณะนนทำาใจใหเขาสสมาธระดบเดยวกนกบภาวะความละเอยดออนนน จะเขาใจภาวะนนจากชาตหนง

หนา 372ถอยออกไปอกชาตหนง ใหมๆ ทฝกนน จะเปนเพยงความรสกทเกดขน แตเมอฝกจนพลงจตแขงแกรงแลว กจะเหนเปนภาพไดชดเจนเหมอนภาพยนตร เมอไดพบเหนเชนนแลว กจะเขาใจภาวะนสยเดมในชาตกอนๆอนฝงแนนเปนอนสยในสนดานของการมชวตในปจจบนชาต ทานกจะไดรอนสยทไมดนนนำามาปรบปรงใหด สวนทดกจะไดนำามาบำาเพญสบเนองใหเจรญยงขนไป เมอไดระลกชาตแลว อยาหลงงมงายดงน ครงกอนเคยเกดเปนผยงใหญ กอยาคดวาจะใหญมาถงชาตน ครงกอนเกดเปนสตวเดรจฉานหรอผเปรตกอยานำามาคดเสยใจ คนเราถาหลงอดต กจะไมถงปจจบน ถาหลงปจจบน กจะไมสามารถหลดพนจากวฏฏะได

หนา 373

ป�กทพย เมอทานฝกจนไดบรรลฌานอยางนอยปฐมฌานแลว จะเรยนอะไรกรสกวางาย เพยงแตทานปรบภาวะจตขณะเรยนนนใหคลอยตามไป ยงการลอเลยนตามเสยงทไดยนนนเปนสงทไมยากเลย แตทงนเมอพดไดแลวจะเขาใจคำาพดนนสอความหมายอะไร ตองฝกหทพยจงจะเขาใจคำาพดนนทพดไปหมายถงอะไร เมอมเทพพรหมผานรางมนษยแลวพดเปนภาษานน เรารวมจตใจใหเปนหนงปลอยใหความคดขณะนนวางจากสรรพสง แลวสงจตใจความนกคดแนบ

ไปตามคำาพดทไดยนแลวคอยๆหดพดตามไป ซงตามไปอยระยะหนง เรากมความอยากจะพดแบบภาษานนบางกอยาหามใจไมใหพด จงทำาใจเปดใหสบายๆปากอยากจะพดอะไรกปลอยใหพด เมอพดไปประโยคหนงกสง

หนา 374จตใจคลองตามประโยคแรกทพดไปแลว ปฏบตเชนนแลว กจะคอยๆตอกระแสคำาพดใหตอเนองได ในทำานองเดยวกนน กสามารถนำาไปเรยนการพดภาษาอนได แตทงนพดได แปลไมได การพดภาษาเทพพรหมได กเปนประโยชนอยางหนงในการรเรองอดตไดเมอเราสามารถหยงรความหมายในคำาพดนน เพราะสวนมากจะพดไดดวยกายทพยของเราเอง

หนา 375

หทพย เสยงแหงคำาพดนนเปนเพยงภาษาสอความหมายใหหไดยนวาเสยงทพดนนหมายถงอะไร กอนทจะพดนน คนเราตองคดกอนทจะพด หรอพดโดยใจอยากจะพดอะไร สมองยงไมทนคด กพดออกมา ดงนน ภาวะการพดนนจงเปนกระแสคลนทซอนไว ซงความหมายทงปวงตามทคนหรอสตวตองการพดหมายถงอะไร เมอทานฝกจนบรรลอำานาจฌานอยางนอยปฐมฌานแลวเมอไดยนใครพดกนทเปนภาษาเทพพรหม ในขณะทมดวงวญญาณผานรางมนษย ทานกสงจตใจความนกคดเขาไปในคำาพดนน กจะรวาเขากำาลงสนทนาหมายถงอะไร หรอใชหยงรภาษาตางชาตกจะรความหมายของการพดได ถาฝกดๆ กฟงภาษาสตวรเรองได ซงการไดฟงรเรองน ไมใชแปล แตเปนการสอความหมายเทานน

หนา 376

ประกาศสงวนลขสทธ

คณะกรรมการชมรมธรรมไมตรไดดำาเนนการเผยแพรหนงสอแนวคำาสอนสมเดจโต สมาธ ทางสงบ ถอดจต ตามนโยบายขายบาง แจกบาง ขอเพยงแตไดทนหมนเวยนเผยแพรพมพเลมตอไป กเปนพระคณยงนกทไดรบความรวมมอสนบสนนจากสาธชนผปฏบตธรรม ทำาใหหนงสอเราไดเผยแพรออกไปอยางกวางขวาง เปนเหตใหสำานกพมพเหนเปนหนงสอขายด ไดทำาการลอกเลยนหนงสอทงเลมแมแตชอเรองกเตมคำาวา คาถา นำาหนา สมาธ ทางสงบ ถอดจต สวนเนอหานนกไดคดลอกตดตอจากตนฉบบหนงสอหนา 416 หนา เหลอเพยง 204 หนาเปนการตดตอหยบยกตามใจชอบโดยมใชเปนการรแจง เขาใจหลกปฏบตธรรมอยางแทจรง แสดงใหรถงนำาใจทแหงแลงและโหดราย มงหวงแตผลประโยชนสวนตวแตฝายเดยวโดยไมคำานงถงการรบผดชอบตอผลรายอนจะเกดแกผอานทใชเปนตำาราคมอในการฝกปฏบต นบเปนเรองเศราใจยงนก แมจะไมคำานงถงวาผคดลอกตดตอนของเดมเชนนเปนการผด พรบ. การพมพและเปนบาปกรรมเพยงใด จงประกาศเพอชวยใหเกดความถกตองขน

คณะกรรมการชมรมธรรมไมตร

หนา 377

ฝกอำานาจพลงจตรกษาตนเองแบบงายๆ คนสวนมาก มกรอคอยขอรบความชวยเหลอจากผอน นอยนกทคดชวยตนเองกอน ทานควรทจะฝกใหเปนคนทพรอมจะชวยเหลอตนเอง “ ตนเปนทพงแหงตน ”ขอใหทานพยายามหาโอกาสปฏบตฝกจต นงสมาธวนละชวโมง กจะสรางอำานาจพลงจตเบองตนได 1. ฝกจตรวมเปนหนง ถาทานมจตใจผวาบอยๆหรอจตใจหงดหงด ออนเพลยปวดหวอยบอยๆ โดยหาสาเหตไมได ซงหาหมอแลวกไมหาย ทานอาจจะตกอยภายใตอำานาจแหงไสยคณทใครทำามาบงคบทานใหเกดมอาการตางๆและบงคบใหกระทำาสงทไมดไมงามไดโดยปกตแลวคนไขทถกไสยคณไมลกนน จะมสตเปนของตนเองไมมากกนอย ทานจะตองชวยตนเองดวยการ

หนา 378

รวมจตใจความนกคดใหเปนหนงดวยการทอง พท โธ อยตลอดเวลาท“ ” “ ”จตวาง จะไดปกใจไมใหไปรบรอำานาจอนทมาบบประสาทเรา พยายามปลกใจตนเองวาเราจะตองชนะทกสงทกอยาง ความชวทงหลายตองไมสามารถทำาอะไรเราได เราจะตองหายจากความเจบปวดปฏบตเชนนเร อยๆบอยๆ ฝกจนเกดความเคยชนทานกจะไดรวมจตเปนหนงแขงแกรงขน อยเหนอสงเลวราย จนไสยคณเกาะทานไมตด เพราะเรามจตเปนหนงและระลกบารมพทธคณคมครองเราอยตลอดเวลา 2. ฝกขบไลไสยคณ ทานทมอาการหงดหงดปวดหว หรอปวดตามตว แนนหนาอก ไมวาทานรดวาถกไสยคณหรอวาไมถกกระทำา ควรปฏบตดงน สวดมนตไหวพระแลวขอบารมสงศกดสทธ ครบาอาจารยชวยรกษา โดยทานนงหนหลงใหกบหงพระแลวเหยยดเทาไปขางหนา ทปลายเทาจดเทยนไวเลมหนง เมอพรอมแลว กเพงเทยนจนจำาเปลวเทยนได

หนา 379หลบตานำารปเปลวเทยนขนบนศรษะ แลวนำาเปลวเทยนคอยๆไลลงมาถงปลายเทาปลายแขน พอรปเปลวเทยนหายไป กลมตาเพงจนจำาเปลวเทยนไดใหมฝกขบไลตอไป ผทฝกจนชำานาญแลว ไมตองจดเทยนกสรางเปลวไฟขนขบไลได ปฏบตเชนนวนละ 15-30 นาท อาการตางๆกจะดขนตามลำาดบ 3. ฝกชวยสะเดาะเคราะหใหกบตนเอง คนเราไมวาจะปวยหรอวาการเงน การงาน ภาวะสงแวดลอมมแตความตดขดบอยๆตดๆกน หรอวาฝนรายอยบอยๆฝนแตนมตทไมด ขอใหเขาใจวา ดวงกำาลงไมคอยจะด อกศลกรรมวบากเรมมาหาทานแลว ทานควรจะระวงเนอระวงตว ทำาอะไรกอยาประมาท อยาใหเรองเลกกลายเปนเรองใหญ และหลายๆทานชอบไปหาคนมาชวยทำาการสะเดาะเคราะห ขอแนะนำาทานชวยเหลอตนเองดงน

หนา 380 พยายามทำาบญดวยความไมเหนแกตว พรอมทจะชวยเหลอคนอนใหพนทกขเสมอ หมนสวดมนตไหวพระฝกปฏบตจตใหสงบ จะไดไมทำาอะไรววาม ปลอยสงมชวตทถกกกขงใหไดความอสระ โดยเฉพาะปลอยสตวทเขากำาลงจะนำาไปฆายงด กระทำาเปนระยะหนงจนกวาจะพนดวงมด และทกปกอนครบวนเกด 30 วน กควรปฏบตทำาบญเชนน

ดวงไมคอยด สวนมากเมออายลงทายดวยเลข 9-0 หรอตรงทใกลจะครบวนเกดในรอบป หรอเมออาย 24 จะขน 25 บรบรณทเรยกวา เบญจเพศ เมอพนกำาหนดทจงหวะดวงไมดกตองปฏบตสรางบญกศลอก 30 วน เรยกวา “ มากทำาบญตอนรบ ไปกสรางกศลหนนสง ”

เรยนพระธรรมแทผก ไมตร รวมเหลาหมคนด กอตง ชมรมเพอเกดม ในสตยธรรมนา เผยแพรธรรมเพอรง แกนแทศาสนา (ของเกา) ชมรมธรรมไมตรกอตงขนดวยความปราถนาดของคณะผสนใจธรรม ทจะรณรงคทกฝายรวมกนเผยแพรธรรมเพอสนบสนนโครงการเผยแพรวฒนธรรม และจรยธรรมอนด ใหจรรโลงสบเนองตอไปในมนษยชาตใหอยรวมกนอยางสงบ สนตสข ดงนน คณะผกอตงจงไดสำารองจายเงนเพอจางพมพหนงสอธรรมทงหลาย ทมเนอหาเนนหนกในดานคณคา และจะพยายามเผยแพรใหกวางขวางทสดโดยสงไปเผยแพรตามหองสมดโรงเรยนและหอสมดทวประเทศผใดมปญญา มแรงงาน มโอกาสกจอใหชวยกนประชาสมพนธเผยแพรใหกวางขวางยงๆขน ผใดมปจจยกสนบสนนดวยปจจย

อนง ทานทสงปจจยเพอรวมทำาบญเพอในการจดพมพหนงสอนนคณะผจดพมพกจะจดสงหนงสอไปมอบแดทานเพอรวมสรางกศลเผยแพรตอๆไป ตามคตธรรมทวา “ รวมแรงลงทนเผยแพรธรรม ยอมผดงไวซงสนตสขแดชาวโลก ” โครงก�รเผยแพรธรรมของชมรมธรรมไมตร

เหตการณปจจบนของโลกไดเปลยนแปลงไปมาก วนวาย สบสน แกงแยง ชงดชงเดนมากขน บางกเกดสงครามดวยอาวธ บางกเกดสงครามทางเศรษฐกจทำาใหทวโลกเกดสงครามประสาทเครยดกนทวหนาไมเวนคนรวยหรอคนจน ดงนน มวลชนจงตางหนเขามาพงพงหาความสงบ จากศาสนามากขนดวยความรกความเคารพ ตอศาสนาพทธอยางสดซงเราคณะกรรมการชมรมธรรมไมตร จงขนอาสาดวยความปรารถนาดอนยงใหญทจะเปนแกนนำาในการเผยแพร หลกคำาสอนของพทธองคทางสายกลางเพอดบทกขอยางถกวธไมแบงแยกนกายจงขอประกาศเชญชวนทานรวมสละแรงกาย เขามาจดหอหนงสอสงออกไปเผยแพรใหกวางขวาง สละปจจย ตามกำาลงศรทธา เพอเขามาเปนกองทนสนบสนนในการทำางานดงน

1.แจกหนงสอ ไปยงวดทวประเทศ หองสมดทกแหงโรงเรยนทกระดบ มหาวทยาลย เพอหวงใหความรทางสายกลางทถกตอง เขาถงชาวพทธอยางทวถง เปนการพทกษคมครองใหศาสนาพทธเทยงตรง เกดประโยชนแกชาวพทธอยางแทจรง

2. จดอบรมทกวนอาทตยตนเดอน ทบานชมรมธรรมไมตรตงแต 7.00 น.-17.00 น.เรมจากศล สมาธ วปสสนาปญญาแบบงายๆใหเขาใจ เพอนำาไปพฒนาชวตใหสงบสขทงกายและใจ

3. จดบวชพระเณร(ฟร)ทวดธารนำาตกหลงเหว

ชวงกลางเดอนมนาคม-เมษายนทกป จดบวชสามเณรระยะสนเพอสรางพนฐานในการควบคมอารมณใหถกตองในการเปนคนด

ชวงเขาพรรษาจดบวชพระเขาจำาพรรษา ทวดธารนำาตกหลงเหว ทานทสนใจบวชพระ-เณร(ฟร)ตดตอไดทบานชมรมธรรมไมตร ทานทจะสละเงนตงกองทนบวชสามเณรองคละ 1,000 บาท บวชพระองคละ 2,000 บาท หรอตามกำาลงศรทธา

ทานทอานหนงสอแลวสงสยมปญหา โปรดเขยนจดหมายเขามาถามได หรอรวมทำาบญเพอบวชพระ รบหนงสอไปเผยแพรโปรดตดตอมายง อาจารย ยทธพงษ แสงอรณกศล ท 59/303 บานชมรมธรรมไมตร สดซอย 15 หมบาน ป.ผาสข ถนนบรมราชชนน (ปนเกลา-นครชยศร) บางระมาด ตลงชน กรงเทพมหานคร 10170 โทรศพท 02-4483592 (ธนาณตสงจาย ปณ.ตลงชน 10170 )

หนงสอนจดพมพโดย

หนงสอเลมนและหนงสออนๆของชมรมธรรมไมตรมโครงการจดถวายวดทวประเทศ 32,000 วดตองใชปจจยจำานวนมากขอเชญรวมทำาบญสมทบ เพอเปนทนในการจดพมพเผยแพรตอไป

คาจางพมพปกแขงกระดาษปอนดอยางด เลมละ 100 บ. ปกออนกระดาษปรฟ เลมละ 60 บ.

พมพท ห.จ.ก รงเรองสาสนการพมพ 93-93/1 ถนนนครสวรรค เขตปอมปราบ กทม. โทร.02-2814291,02-2814283,02-2824520

หนงสอทพมพออกจำ�หน�ยแลว

แนวคำาสอนสมเดจโต - สมาธ ทางสงบ ถอดจต ราคา 60 บาท

ประสบการณจากสมาธ - วญญาณ 1 ราคา 60 บาท

ประสบการณจากสมาธ - วญญาณ 2 ราคา 60 บาท

ประสบการณจากสมาธ - วญญาณ 3 ราคา 60 บาท

ประสบการณจากสมาธ - วญญาณ 4 เพงนมตสองใจ ราคา 60 บาท

กฎแหงกรรมชดท 1 ทาพสจนตายแลวฟ น ราคา 60 บาท

กฎแหงกรรมชดท 3 คมอแกกรรม ราคา 60 บาทสงซอหนงสอไดท

อาจารย ยทธพงษ แสงอรณกศล ท 59/303 บานชมรมธรรมไมตร สดซอย 15 หมบาน ป.ผาสข ถนนบรมราชชนน (ปนเกลา-นครชยศร) บางระมาด ตลงชน กรงเทพมหานคร 10170 โทรศพท 02-4483592

(ธนาณตสงจาย ปณ.ตลงชน 10170 )