สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

263
หหหหหหหหหหหหหหหหหหหหหหหห หหหหห หหหหหห หหหหหห

Upload: melody44

Post on 15-Nov-2014

249 views

Category:

Documents


2 download

TRANSCRIPT

Page 1: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

หนั�งสื�อแนัวคำ��สือนัสืมเด็�จโต สืม�ธิ� ท�งสืงบ ถอด็จ�ต

Page 2: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ทรงพระเจร�ญ

พระร�ชด็��ร�สืคำ�ณธิรรมสื!"ประก�ร " การร�กษาอิ�สรภาพและความเป็�นไทยให้�ดำ�ารงม��นคงย�นยาวไป็ ถื�อิว"าเป็�นกรณี$ยก�จอิ�นส�าค�ญส'งส(ดำ นอิกจากต้�อิงอิาศั�ยการบร�ห้ารป็ระเทศัท$�ฉลาดำสามารถื และส(จร�ต้เป็�นธรรมแล�ว ย�งต้�อิงอิาศั�ยความร"วมม�อิสน�บสน(นจากป็ระชาชนท�/งป็ระเทศัดำ�วย ค�อิป็ระชาชนแต้"ละคนจะต้�อิงขวนขวายสร�างสรรค1ป็ระโยชน1 และดำ�ารงอิย'"ในค(ณีธรรมอิ�นสมควรแก"ฐานะขอิงต้น ค(ณีธรรมท$�ท(กคนควรจะศั4กษาและน�อิมน�ามาป็ฏิ�บ�ต้�ม$อิย'"ส$�ป็ระการ

ป็ระการแรก ค�อิการร�กษาความส�จ ความจร�งใจต้"อิต้�วเอิง ท$�จะป็ระพฤต้�ป็ฏิ�บ�ต้� แต้"ส��งท$�เป็�นป็ระโยชน1และเป็�นธรรม ป็ระการท$�สอิง ค�อิการร' �จ�กข"มใจต้นเอิง ฝึ8กใจต้นเอิงให้�ป็ระพฤต้�ป็ฏิ�บ�ต้�อิย'"ในความส�จ ความดำ$น�/น ป็ระการท$�สาม ค�อิการอิดำทน อิดำกล�/น และอิดำอิอิมท$�จะไม"ป็ระพฤต้�ล"วงความส�จส(จร�ต้ ไม"ว"าจะดำ�วยเห้ต้(ป็ระการใดำ

Page 3: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ป็ระการท$�ส$� ค�อิการร' �จ�กละวางความช��ว ความท(จร�ต้และร' �จ�กสละป็ระโยชน1ส"วนน�อิยขอิงต้น เพ��อิป็ระโยชน1ส"วนให้ญ"ขอิงบ�านเม�อิง

ค(ณีธรรมส$�ป็ระการน$/ ถื�าแต้"ละคนพยายามป็ล'กฝึ9งและบ�าร(งให้�เจร�ญงอิกงามข4/นโดำยท��วก�นแล�ว จะช"วยให้�ป็ระเทศัชาต้�บ�งเก�ดำความส(ข ความร"มเย:น และม$โอิกาสท$�จะป็ร�บป็ร(งพ�ฒนาให้�ม��นคงก�าวห้น�าต้"อิไป็ดำ�งป็ระสงค1 " พระราชดำ�าร�สขอิงพระบาทสมเดำ:จพระเจ�าอิย'"ห้�วภ'ม�พลอิดำ(ลยเดำช ในพระราชพ�ธ$บวงสรวงสมเดำ:จพระบ'รพมห้ากษ�ต้ร�ยาธ�ราชเจ�า งานเฉล�มสมโภชกร(งร�ต้นโกส�นทร1ครบรอิบ 200 ป็< ณี พล�บพลาพ�ธ$ท�อิงสนามห้ลวง ว�นจ�นทร1ท$� 5 เมษายน พ(ทธศั�กราช 2525

ถว�ยก�ศล

ห้น�งส�อิเล"มน$/ ผู้'�เข$ยน เข$ยนข4/นมาจากป็ระสบการณี1ขอิงการอิ"าน เร$ยน ฟั9งร' �และป็ฏิ�บ�ต้�และเก:บป็ระสบการณี1จากการอิบรมส��งสอินต้ามแนวค�าสอินขอิงคร'อิ(ป็9ชฌาย1อิาจารย1ท(กๆพระอิงค1 ท(กๆท"าน ท"านท$�ไดำ�กร(ณีาถื"ายทอิดำแก"ผู้'�เข$ยน

ส"วนใดำท$�เป็�นความดำ$ท$�เป็�นก(ศัล ผู้'�เข$ยนขอิถืวายแดำ"คร' อิ(ป็9ชฌาย1 อิาจารย1ท(กๆพระอิงค1 ท(กๆท"าน

ส"วนใดำท$�ม$ผู้�ดำต้กบกพร"อิงล�วนอิาจเก�ดำข4/น เพราะผู้'�เข$ยนเร$ยนแล�วไม"จ�า ห้ร�อิย�งร' �ไม"ถื"อิงแท�จากบทเร$ยนผู้'�เข$ยนขอิน�อิมร�บความผู้�ดำแต้"ผู้'�เดำ$ยว และขอิขอิบค(ณีคณีะผู้'�ร"วมจ�ดำพ�มพ1 ฝึAายโรงพ�มพ1 ฝึAายเผู้ยแพร" และคณีะฝึAายว�ชาการท(กท"าน ณี โอิกาสน$/ดำ�วย

ก(ศัลจากการเผู้ยแพร" ห้น�งส�อิน$/ ขอิอิ(ท�ศั แดำ"ผู้'�ให้�ก�าเน�ดำ ผู้'�เล$/ยงดำ'มา ผู้'�อิ(ป็ถื�มภ1ต้ลอิดำจนเจ�ากรรมนายเวรท(กท"านดำ�วยเทอิญ ฯ

แสง อิร(ณีก(ศัล

Page 4: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต
Page 5: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต
Page 6: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

บทนั��

ท(กว�นน$/ มน(ษย1เราเก�อิบจะเร$ยกไดำ�ว"า อิย'"ในย(คแห้"งกล$ย(คอิย"างแท�จร�ง จะเห้:นไดำ�จากภาวะส�งคมท$�ว( "นวายย��งข4/นท(กๆว�น บรรยากาศัในส�งคมโลกมน(ษย1จ4งทว$ความต้4งเคร$ยดำย��งข4/น โดำยเฉพาะคนท$�อิย'"ในป็Aาคอินกร$ต้ก�าล�งถื'กบรรยากาศัดำ�งกล"าวบ$บร�ดำให้�เส$ยส(ขภาพทางจ�ต้อิย"างให้ญ"ห้ลวง

คณีะผู้'�จ�ดำท�าไดำ�เล:งเห้:นความส�าค�ญในอิ�นท$�จะต้�อิงช"วยก�นแก�ไขภาวะอิ�นเลวร�ายน$/ให้�ดำ$ข4/นดำ�วยการห้าว�ธ$การอิย"างง"ายๆ เพ��อิแนะน�าทางป็ฏิ�บ�ต้�ให้�จ�ต้สงบ ร�กษาผู้"อินคลายความต้4งเคร$ยดำขอิงจ�ต้และเป็�นจ(ดำแห้"งการฝึ8กจ�ต้ให้�เก�ดำสมาธ� ก"อิเก�ดำป็9ญญา ก"อิเก�ดำพล�งภายในกายช"วยเสร�มสร�างซ่"อิมแซ่มให้�ผู้'�ป็ฏิ�บ�ต้�ม$ร"างกายแข:งแรง ม$พลานาม�ยส(ขสมบ'รณี1ส�บต้"อิไป็

ในขณีะเดำ$ยวก�น ผู้'�ห้ว�งการฝึ8กสมาธ�ส'งข4/นก:จะไดำ�ศั4กษาเร��อิงการถือิดำจ�ต้อิ$กเร��อิงห้น4�งเพ��อิจะไดำ�เข�าใจเร��อิงการพ�จารณีา กายในกาย จ�ต้ในจ�ต้ ว�ญญาณีในว�ญญาณี ให้�ร' �ซ่4/งเข�าใจมากข4/น อิ�นจะม$ผู้ลต้"อิเน��อิง เข�าใจเร��อิงกฎแห้"งกรรม ว�ฏิฏิะสงสาร ว�ญญาณีม$จร�งห้ร�อิไม"

ส(ดำท�าย ศั4กษาเร��อิงผู้ลพลอิยไดำ�จากการฝึ8กสมาธ�ดำ�วย อิ�นจะเป็�นการเพ��มพ'นความร' �อิ$กแนวห้น4�ง ซ่4�งท"านสามารถืพ�ส'จน1ไดำ�ดำ�วยการทดำลอิงป็ฏิ�บ�ต้�

ห้น�งส�อิน$/ไม"ใช�เป็�นเพ$ยงทฤษฎ$ แต้"เป็�นห้น�งส�อิภาคป็ฏิ�บ�ต้�ท$�ท(กคนสามารถืป็ฏิ�บ�ต้�ไดำ�ดำ$ดำ�วยต้นเอิง โดำยป็ราศัจากอิ�นต้ราย เพราะเข$ยนดำ�วยภาษาง"ายๆเป็�นไป็ต้ามข�/นต้อินขอิงการป็ฏิ�บ�ต้�ต้ลอิดำเล"ม จ4งห้ว�งว"า ห้น�งส�อิน$/จะช"วยให้�ท"านฝึ8กจ�ต้ให้�สงบไดำ�อิย"างแท�จร�ง

หล�กก�รอ(�นัหนั�งสื�อเล(มนั!)

ขอิให้�อิ"านต้ลอิดำต้ามล�าดำ�บให้�จบเล"มเท$�ยวห้น4�งก"อินแล�วจ4งอิ"านอิ$กเท$�ยวจนเข�าใจความห้มายขอิงแต้"ละข�/นต้อินเพ��อิเป็�นแผู้นท$�ป็ระกอิบการเดำ�นทาง ให้�ร' �ว"าท$�ใดำม$ห้ล(มม$บ"อิอิ�นอิาจจะท�าให้�เก�ดำอิ�นต้รายไดำ� แล�วป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามล�าดำ�บ ไม"กระโดำดำข�ามข�/นต้อิน ก:จะไดำ�ป็ฏิ�บ�ต้�ดำ�าเน�นไป็ดำ�วยดำ$

Page 7: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ต�กเต�อนัตนั

ต้นเต้�อินต้น ขอิงต้นให้�พ�นผู้�ดำ

ต้นเต้�อินจ�ต้ต้นไดำ� ใครจะเห้ม�อิน

ต้นเต้�อินต้นไม"ไดำ� ใครจะเต้�อิน

ต้นแชเช�อิน เต้�อินต้นให้�พ�นภ�ย

สล�ดำความช��วไดำ� เป็�นผู้ล

ป็ระกอิบชอิบแก"ต้น แน"วไว�

ใจบร�ส(ทธ�Eป็ราศัม'ล ท�นโทษ

ดำ�งฟัอิกผู้�าขาวให้� เพ��อิย�อิม ส$สวย

(ขอิงเก"า)

จากส(ภาษ�ต้และค�าพ�งเพยขอิงไทย

ห้น�า 1

ห้ย(ดำพ�จารณีา

ดำ"วนต้�ดำส�นใจ โง"เขลาเบาป็9ญญา

Page 8: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ไม"เอิาอิะไรเส$ยเลย เก�ดำมาไร�ค"า

…………………………………………

เช��อิม��นต้�วเอิงมากเก�นไป็เก�ดำอิ�ต้ราย4ดำม��นถื�อิต้น

จะมอิงไม"เห้:นความค�ดำเห้:นคนอิ��น

ท�าให้�เก�ดำช"อิงว"างไดำ�ง"าย

…………………………………………..

ศัร�ทธาแก"กล�าจ�ดำเก�นไป็โดำยไม"ใช�สต้�ป็9ญญาพ�จารณีา

จะล("มห้ลงเช��อิอิย"างงมงายไร�เห้ต้(ผู้ล ท�าให้�เส$ยการไดำ�

………………………………………….

ขอิเช�ญท"านห้ย(ดำพ�จารณีาก�บเรา แล�วเดำ�นไป็ส'"

“ท�งสืงบ ”

ห้น�า 2

ท"านเคร$ยดำมาท�/งว�น มาพ�กผู้"อินก�บทางสงบส�กว�นละ 10 นาท$

พ�จารณีาก"อินนอิน

ก"อินห้ล�บ ก"อินนอิน ให้�กราบบนห้มอิน 5 คร�/ง

ดำ�วยกราบระล4กถื4ง พระพ(ทธ 1 พระธรรม 1

พระสงฆ์1 1 บ�ดำามารดำา 1 คร'อิ(ป็9ชฌาย1อิาจารย1และผู้'�ม$

พระค(ณีท(กๆท"าน 1

Page 9: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

แล�วรวมจ�ต้น��งสงบคร' "ห้น4�ง น4กพ�จารณีาทบทวน

ย�อินห้ล�งต้�/งแต้"เช�าถื4งก"อินนอินว"า ท"านท�าผู้�ดำศั$ลข�อิไห้น

บ�าง และบ�าเพ:ญต้นให้�เป็�นป็ระโยชน1ต้"อิส"วนรวมห้ร�อิย�ง

ขอิให้�ท"านพ�จารณีาทบทวนแล�วป็ร�บป็ร(งต้นเอิง

ส'"ทางดำ$สมก�บท$�เขาเร$ยกมน(ษย1ว"า สื�ตว*ประเสืร�ฐ“ ”

ห้น�า 3

ภ�คำโลก!ยว�สื�ย เพ��อิฆ์ราวาส สาม�ญชน ท$�ย�งอิย'"ในโลก$ยะ

และเป็�นพ�/นฐานขอิงการฝึ8กจ�ต้ให้�ส'งข4/น

ว�ธ$ฝึ8กสมาธ�น$/เป็�นว�ธ$ง"ายๆ ท$�ไม"เร�นล�บซ่�บซ่�อิน

เป็�นว�ธ$ท$�เห้มาะก�บท(กเพศั ท(กว�ย

ช"วยร�กษาให้�ร"างกาย และจ�ต้ใจม$ส(ขภาพพลานาม�ยดำ$

เพ$ยงแต้"ท"าน

“ ศร�ทธิ�เช�"อม�"นั จร�งใจ หม�"นัฝึ/กฝึนัตนั ”

การฝึ8กสมาธ�น$/ไดำ�ป็ระโยชน1ท�/งการพ�ฒนาร"างกาย

และพ�ฒนาจ�ต้ใจดำ�งต้"อิไป็น$/

ห้น�า 4

Page 10: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ป็ระโยชน1จากสมาธ�เพ��อิพ�ฒนาร"างกาย

โครงสร�างอิว�ยวะส"วนต้"างๆขอิงร"างกายคนเราน�/น พอิจะแบ"งเป็�นกล("มให้ญ"ๆ ค�อิเส�นป็ระสาท กล�ามเน�/อิ และกระดำ'ก

อิว�ยวะเห้ล"าน$/แบ"งวงจรการท�างานห้ล�กๆ ดำ�งน$/

1. การห้ายใจและการย"อิยอิาห้าร เพ��อิดำ'ดำซ่4มไป็ ห้ล"อิเล$/ยงส"วนต้"างๆขอิงร"างกาย

2.การโคจรห้ม(นเว$ยนขอิงมวลสาร ท$�ถื'กดำ'ดำซ่4ม เข�าไป็ในร"างกาย

3.การข�บถื"ายขอิงเส$ยท$�ร "างกายไม"ต้�อิงการอิอิกไป็

การท�างานขอิงร"างกายเราน�/น ไม"ว"าจะค�ดำค�าน4งห้ร�อิเคล��อินไห้วก:ต้�อิงส�/นเป็ล�อิงอิาห้ารท$�ก�นเข�าไป็และเผู้าผู้ลาญอิากาศัดำ$ ค�อิอิอิกซ่�เจนให้�เก�ดำพล�งงาน

การท$�เราต้�อิงก�นอิาห้ารเพ��อิย"อิย และดำ'ดำซ่4มไป็ห้ล"อิเล$/ยงส"วนต้"างๆขอิงร"างกายน�/น แม�เราไม"ก�นอิาห้ารห้ลายว�นห้ร�อิอิดำน�/าเป็�นว�น เราย�งม$ช$ว�ต้อิย'"ไดำ�

ห้น�า 5

แต้"ถื�าเราอิดำกล�/นไม"ห้ายใจ ไม"ถื4ง 10 นาท$ เราก:ต้�อิงต้าย

คนเราน�/น ต้�/งแต้"เก�ดำมาร�อิงอิ(แว�ๆ ก:ต้�อิงการลมห้ายใจ จะเห้:นไดำ�ว"าคนเราเม��อิเร��มม$ช$ว�ต้ต้�/งแต้"อิย'"ในครรภ1มารดำาจนคลอิดำอิอิกมา ก:ต้�อิงการอิากาศัห้ล"อิเล$/ยง ร"างกาย แสดำงว"ามน(ษย1 ส�ต้ว1ห้ร�อิส��งม$ช$ว�ต้ต้ราบเท"าท$�ย�งม$ช$ว�ต้อิย'"ก:จ�าเป็�นต้�อิงการลมห้ายใจ ถื�าขาดำลมห้ายใจก:ไม"ม$ช$ว�ต้อิย'" แม�ลมห้ายใจเข�าไป็ห้ล"อิเล$/ยงร"างกายไม"เพ$ยงพอิ ร"างกายขอิงคน ส�ต้ว1และพ�ช ก:จะเก�ดำอิาการเจ:บป็Aวยห้ร�อิไม"เจร�ญเต้�บโต้ต้ามป็รกต้�

ดำ�งน�/น ลมห้ายใจจ4งม$ความส�าค�ญ ม$ค"ามห้าศัาลเป็�นส��งจ�าเป็�นส�าห้ร�บส��งม$ช$ว�ต้อิย"างย��ง ถื�าเราฝึ8กให้�ร"างกายเราม$การห้ายใจดำ'ดำ อิากาศัดำ$เข�าไป็ห้ล"อิเล$/ยง ร"างกายอิย"างเต้:มท$�สมบ'รณี1 และฝึ8กห้�ดำให้�อิว�ยวะภายในม$การบ$บร�ดำผู้ล�กดำ�นให้�

Page 11: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เล�อิดำท$�ต้กค�างอิย'"ในส"วนต้"างๆให้�ม$การห้ม(นเว$ยนดำ$ข4/น ก:จะผู้ล�กดำ�นถื"ายเทอิากาศัเส$ยอิอิกมามากดำ�วย การห้ายใจน$/ก:จะไดำ�ใช�เป็�นป็ระโยชน1ในการฝึ8กสมาธ�ต้"อิไป็

ห้น�า 6

ประโยชนั*จ�กสืม�ธิ�เพ�"อพ�ฒนั�ร(�งก�ยม!ม�กม�ย เช(นั

1. คลายความต้4งเคร$ยดำขอิงป็ระสาท

การฝึ8กสมาธ�เป็�นการฝึ8กให้�จ�ต้ใจสงบระง�บจากความว�ต้ก ก�งวล ท�าจ�ต้ใจให้�เป็�นห้น4�ง ต้� /งม��นม$สต้�ไม"ค�ดำฟั( Gงซ่าน จ�ต้ใจละจากความพยาบาทอิาฆ์าต้มาดำร�าย เม��อิน�/น ร"างกายเราก:จะแข:งแรงไม"เจ:บป็Aวย

สมอิงและป็ระสาทส"วนต้"างๆก:ไดำ�ร�บการพ�กผู้"อิน จากความสงบน�/น คลายความต้4งเคร$ยดำจากการท$�ต้�อิงท�า งานห้น�กอิย'"ต้ลอิดำเวลา ห้�วใจก:ไม"ต้�อิงส'บฉ$ดำโลห้�ต้มาก เป็�นการให้�โอิกาสแก"อิว�ยวะท$�ส�าค�ญเห้ล"า น$/ไดำ�พ�กฟัH/ นบ�างและย�ดำอิาย(การท�างานต้"อิไป็ไดำ�นาน ไม"เส��อิมสลายก"อินอิาย(ข�ยขอิงการเป็�นคนท$�เก�ดำมาใช�กรรม ท�าให้�ไม"เป็�นโรคป็วดำห้�วข�างเดำ$ยว ม4นศั$รษะ โรคป็ระสาท โรคนอิน

ไม"ห้ล�บ โรคห้�ดำห้อิบ โรคห้�วใจ โรคความดำ�นโลห้�ต้ส'งโรคกระเพาะอิาห้าร โรคป็วดำท�อิงเพราะป็ระสาทเคร$ยดำโรคท�อิงผู้'ก เป็�นต้�น

ห้น�า 7

2. ม$สต้�ส�มป็ช�ญญะ ค�อิเม��อิฝึ8กสมาธ�แล�ว จะท�าให้�ม$อิารมณี1 เย�อิกเย:นส(ข(ม ม$สต้�ก�าก�บให้�ร' �ส4กต้�วอิย'"ต้ลอิดำเวลา การป็ฏิ�บ�ต้�งาน ม$ความร�บผู้�ดำชอิบต้"อิการงานส'ง สามารถืแก�ป็9ญห้าการงานและป็9ญห้าช$ว�ต้ไดำ�อิย"างถื'กว�ธ$ เป็�นการป็Gอิงก�นไม"ให้�เก�ดำความผู้�ดำพลาดำเส$ยห้ายต้"อิงาน จ4งท�าให้�เป็�นคนท$�ม$ป็ระส�ทธ�ภาพในการท�างาน

ขณีะเดำ$ยวก�น ไม"เป็�นคนเผู้อิเรอิ เห้ม"อิลอิย สต้�เล��อินไห้ลไม"อิย'"ก�บต้�ว เป็�นการพ�ฒนาบ(คล�กภาพขอิงคนให้�ม$จ�ต้ใจสบาย สงบ เป็�นป็รกต้�ส(ข ห้น�าต้าผู้"อิงใส ม$ความสง"างาม น"าคบห้าสมาคม

Page 12: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

3.ม$จ�ต้ใจท$�เข�มแข:งห้น�กแน"นไม"ล�งเลสงส�ย

ค�อิ สามารถืสงบจากความค�ดำท$�ฟั( Gงซ่"านดำ�วยความค�ดำท$�เป็�นห้น4�งท$�จะว�เคราะห้1พ�จารณีาความเห้มาะสมขอิงงาน ท�าให้�ม$เป็Gาห้มายท$�แน"นอินจ4งเก�ดำความม("งม��นเพ$ยรพยายามท$�จะท�างานให้�ส�าเร:จอิย"างแน"วแน" ดำ�วยความว"อิงไว กระฉ�บกระเฉง และเม��อิพบป็ะป็9ญห้าเฉพาะห้น�า ก:สามารถืม$สต้�ย�/งค�ดำดำ�วยอิาการท$�ไม"ต้��นต้ระห้นกต้กใจ จ4งท�าให้�สามารถืแก�ไขเห้ต้(การณี1ค�บข�นจากร�ายให้�เป็�นดำ$ไดำ�

ห้น�า 8

ประโยชนั*ของสืม�ธิ�เพ�"อพ�ฒนั�จ�ตใจ

การเก�ดำเป็�นคนน�/นเป็�น ท(กข1 ความท(กข1เก�ดำข4/น โดำยไม"เว�นก�บ“ ”

คนรวยห้ร�อิคนจน คนม$ยศัฐาบรรดำาศั�กดำ�E ห้ร�อิชนช�/นกรรมาช$พ ดำ�งน�/น จ4งจ�าเป็�นท$�จะต้�อิงห้า ทางสงบ มาเป็�นโอิสถืระง�บและร�กษาต้นให้�พ�น ท(กข1 “ ” “ ”

“ ความท(กข1 เก�ดำข4/นเพราะคนเราไม"ม$ค�าว"า พอิ อิ�นการพอิน�/นจะเก�ดำ” “ ”

ข4/นต้"อิเม��อิคนๆ น�/นร' �จ�กวางต้�วไว�ในทาง สายกลาง แต้"จ�ต้ใจคนเราน�/นส"วน“ ”

มากจะเต้:มไป็ดำ�วยความย4ดำถื�อิอิย"างต้าบอิดำ ในความทะยาน อิยากไดำ�อิย"างเห้:นแก"ต้�ว จ4งยากท$�จะเก�ดำค�าว"า พอิ “ ”

ค�าว"า พอิ จะเก�ดำข4/นต้"อิเม��อิคนเราร' �จ�ก ห้ย(ดำ ท"านจะค�นพบส�จจะ“ ” “ ”

แห้"งความจร�ง ร' �จ�กควบค(มอิารมณี1 ข�ดำเกลาความค�ดำให้�ใสสะอิาดำ ไม"ให้�อิ�จฉาร�ษยา พยาบาท และอิยากไดำ�ขอิงคนอิ��น ความโลภ ความโกรธ ความห้ลง ย"อิมลดำละค"อิยๆ เบาบาง ท"านย"อิมม$ความส(ขบนรากฐานขอิงการท$�ร' �จ�ก พอิก�น “

พอิใช� พอิอิย'" ”

ห้น�า 9

แต้"การห้ย(ดำขอิงคนเราน�/นยากมาก นอิกเส$ยจากท"านไดำ�ควบค(มจ�ต้ให้�สงบระง�บไม"กระวนกระวาย จ�ต้เป็�นสมาธ� ท"านจ4งจะม$การ ห้ย(ดำ แล�วท"านก:จะ“ ”

พบ ทางสงบ ส"งผู้ลให้�ท"านเก�ดำป็9ญญาส�งวรเห้:น เมต้ต้า กร(ณีา ม(ท�ต้า “ ”

อิ(เบกขา เป็�นการลดำละก�เลส และค�/าจ(นเพ��อินมน(ษยชาต้�ดำ�วยก�น

Page 13: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

โลกท(กว�นน$/ถื�าท(กคนม$เมต้ต้า กร(ณีา ม(ท�ต้า อิ(เบกขาแล�ว ย"อิมสามารถืควบค(มอิารมณี1แห้"งโลภ โกรธ ห้ลง ไดำ�อิย"างแน"นอิน

สื�งคำมป2จจ�บ�นัเร�สื�ม�รถแบ(งได็4เป5นัสืองสื�ย

สื�ยหนั6"ง โลก!ยะ ม$ต้�วโกรธเป็�นก�เลสท$�ร �ายท$�ส(ดำ ถื�าท"านเผู้ลอิสต้�เม��อิใดำ โกรธง"าย โมโห้ร�ายมาก เท"าใดำแล�ว ท"านย��งจะม$โอิกาสเป็�นพวกขอิงป็Iศัาจ ซ่4�งเป็�นฝึAายอิธรรมมากข4/น และย��งเดำ�นเข�าใกล�ป็ากเห้วท$�จะต้กส'"ห้�วงนรกอิ�นม�ดำมนไร�สต้�ท$�มอิงเห้:นธรรมแห้"งการท�าความดำ$ห้ร�อิย�บย�/งใจในการกระท�าความช��ว ต้�วโกรธก:จะบ�นดำาลให้�ก"อิกรรมช��วไดำ�นานาป็ระการ สายน$/จ4ง

ห้น�า 10

จ�าเป็�นต้�อิงการการฝึ8กสมาธ�ให้�ม$สต้�ร' �ส4กต้�วอิย'"เสมอิ ท$�จะควบค(มอิารมณี1โกรธไม"ให้�เก�ดำข4/น

สื�ยสือง โลก�ตระ ม$ต้�วห้ลงเป็�นก�เลสท$�ส�าค�ญโดำยเฉพาะอิย"างย��งห้ลงย4ดำในภพ ในชาต้�สก(ล ลาภ ยศั ต้�ฉ�นน�นทา สรรเสร�ญ พยาบาท กามฉ�นทะ และในการต้�ดำก�เลสน$/ก:ต้�อิงม$สมาธ�เป็�นพ�/นฐานเช"นก�น ค�อิเม��อิจ�ต้พบทางสงบแล�ว จ4งใช�ช"วงเวลาสงบ ซ่4�งเป็ร$ยบเสม�อินก�เลสท$�เป็�นคล��นลมในทะเลแห้"ง ความค�ดำขอิงเราน�/นน��งสงบไป็ช��วขณีะห้น4�งจะเก�ดำภาวะผู้�วน�/าทะเลน��งเร$ยบเง$ยบสงบคล�ายแผู้"นกระจกเงาพร�อิมท$�จะสะท�อินความจร�งแห้"งส�จจะ ไดำ� ก:จะใช�บทป็ลงอิส(ภะป็ลงส�งขารจนร' �แจ�งเห้:นจร�งต้ามกฎแห้"งอิน�จจ�ง ท(กข�ง อิน�ต้ต้า และท(กข1ขอิงการเก�ดำ แก" เจ:บ ต้าย เห้:นภ�ยแห้"งว�ฎฏิะสงสาร เม��อิน�/น ท"านก:จะเดำ�นทางส'"มรรคผู้ล น�พพาน

ท�/งโลก$ยะ และโลก(ต้ระน�/น มาดำแม�นผู้'�ใดำเคยล�/มรสทางสงบแล�ว ท"านจะพบว"าแม�เง�นล�านก:จะห้าซ่�/อิทางสงบไม"ไดำ� เพราะทางสงบค�อิความส(ขส(ดำยอิดำท$�ต้�อิงป็ฏิ�บ�ต้�ดำ�วยการควบค(มจ�ต้ ให้�เป็�นสมาธ�จ4งจะไดำ�ป็ระสบ

ห้น�า 11

Page 14: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ดำ�วยต้นเอิง และทางสงบเท"าน�/น ท$�จะช"วยยกระดำ�บจ�ต้ขอิงท"านให้�ส'งข4/นพ�นจากการเกาะก�นขอิงต้�ว โลภ โกรธ ห้ลง และเป็�นการซ่"อิมสร�างให้�ร"างกายม$ส(ขภาพแข:งแรงดำ�วย

ดำ�งน�/น จ4งขอิเช�ญท"านท$�ม("งห้าความส(ขอิ�นแท�จร�ง เดำ�นทางไป็ก�บเราไป็ส'"ทางสงบ ณี บ�ดำน$/

ว�ธิ!ท!"จะปฏิ�บ�ต�ต(อไปนั!) เป5นัว�ธิ!ท!"ง(�ยท!"สื�ด็ซึ่6"งท(�นัเพ!ยงแต(อ(�นัหนั�งสื�อออก และปฏิ�บ�ต�ต�มก�จะได็4ผลแนั(นัอนั

ซ่4�งไม"ม$อิ�นต้รายห้ร�อิผู้ลร�ายก�บผู้'�ป็ฏิ�บ�ต้�แต้"อิย"างไร

ห้น�า 12

คำ��บ:ช�พระร�ตนัตร�ย

ก(อนัก�รปฏิ�บ�ต�กรรมฐ�นั

พ(ทธบ'ชา ธรรมบ'ชา ส�งฆ์บ'ชา ป็ฏิ�ป็9ต้ต้�บ'ชายะ

อิะระห้�ง ส�มมาส�มพ(ทโธ ภะคะวา

พระผู้'�ม$พระภาคเจ�าเป็�นพระอิรห้�นต้1 บร�ส(ทธ�Eห้มดำจดำจากก�เลสเคร��อิงเศัร�าห้มอิงท�/งห้ลาย ไดำ�ต้ร�สร' �ถื'กถื�วนดำ$แล�ว

อิ�เมห้� ส�กกาเรห้� ต้�ง ภะคะว�นต้�ง อิะภ�ป็'ชะยาม� ข�าพเจ�าขอิบ'ชา ซ่4�งพระผู้'�ม$พระภาคเจ�าน�/น ดำ�วยเคร��อิงส�กการะเห้ล"าน$/

(กราบห้น4�งคร�/ง)

สวากขาโต้ ภะคะวะต้า ธ�มโม

พระธรรมค�อิศัาสนา อิ�นพระผู้'�ม$พระภาคเจ�าแสดำงไว�ดำ$แล�ว

Page 15: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

อิ�เมห้� ส�กกาเรห้� ต้�ง ธ�มม�งอิะภ�ป็'ชะยาม�

ห้น�า 13

ข�าพเจ�าขอิบ'ชา ซ่4�งพระธรรมเจ�าน�/นดำ�วยเคร��อิงส�กการะเห้ล"าน$/

(กราบห้น4�งคร�/ง)

ส(ป็ะฏิ�ป็9นโน ภะคะวะโต้ สาวะกะส�งโฆ์

ห้ม'"พระสงฆ์1ผู้'�เช��อิฟั9งค�าส��งสอินขอิงพระผู้'�ม$พระภาคเจ�าป็ฏิ�บ�ต้�ดำ$แล�ว

อิ�เมห้� ส�กกาเรห้� ต้�ง ส�งฆ์�ง อิะภ�ป็'ชะยาม� ข�าพเจ�าขอิบ'ชา ซ่4�งห้ม'" พระสงฆ์1เจ�าน�/นดำ�วยเคร��อิงส�กการะเห้ล"าน$/ (กราบห้น4�งคร�/ง)

นะโมต้�สสะ ภะคะวะโต้ อิะระห้ะโต้ ส�มมาส�มพ(ทธ�สสะ

นะโมต้�สสะ ภะคะวะโต้ อิะระห้ะโต้ ส�มมาส�มพ(ทธ�สสะ

นะโมต้�สสะ ภะคะวะโต้ อิะระห้ะโต้ ส�มมาส�มพ(ทธ�สสะ

ห้น�า 14

ศ!ลเบ�)องต4นัท!"ต4องจด็จ��

ก�ยกรรม 3 คำ�อ

1. ห้�ามฆ์"าคนห้ร�อิส�ต้ว1ดำ�วยม�อิขอิงต้นเอิง ห้ร�อิส��งคนอิ��นฆ์"า

2. ห้�ามท�าการล�กทร�พย1ดำ�วยม�อิขอิงต้นเอิง ห้ร�อิ ส��งคนอิ��นล�กทร�พย1แทนต้น

3. ห้�ามท�าช'�ดำ�วยค'"เม$ยค'"ผู้�วเขา

Page 16: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

วจ!กรรม 4 คำ�อ

1. ห้�ามกล"าวค�าเท:จ

2.ห้�ามกล"าวค�าเพ�อิเจ�อิ

3.ห้�ามกล"าวค�าน�นทา

4.ห้�ามกล"าวค�าห้ยาบช�า

มโนักรรม 3 คำ�อ

1.ห้�ามม$จ�ต้อิ�จฉาร�ษยาเม��อิเห้:นผู้'�อิ��นไดำ�ดำ$กว"าต้น

2.ห้�ามม$ใจพยาบาท อิาฆ์าต้ เบ$ยดำเบ$ยน ผู้'�อิ��น

3.ห้�ามเห้:นคนอิ��นเป็�นคนไม"ดำ$ท�/งห้มดำ

ห้น�า 15

( กรรมท�/ง 10 อิย"างน$/ ค�อิศั$ลเบ�/อิงต้�นอิ�นเป็�นข�อิเต้�อินสต้�ไม"ให้�กระท�าในส��งท$�ไม"ดำ$ท�/งห้ลายท�/งกาย วาจา และใจควรแก"การส�งวรขอิงมน(ษย1ชาต้�ท(กขณีะจ�ต้ผู้'�ม$ศั$ลห้ร�อิร�บศั$ลแล�ว ต้�อิงไม"พยายามละเม�ดำและเม��อิท�าผู้�ดำศั$ลแล�วจะต้�อิงร' �จ�กส�าน4กผู้�ดำ เก�ดำความละอิายเกรงกล�วต้"อิบาป็ ม$ความอิดำทนเพ$ยรพยายามท$�จะใช�สต้�พ�จารณีาร' �เท"าท�นก�เลส ไม"ให้�กระท�ากรรมช��วร�ายเห้ล"าน$/ และไม"คอิยจ�บผู้�ดำผู้'�อิ��น เพ��อิเป็�นการช�าระล�างให้�มน(ษย1ผู้'�น� /นสะอิาดำและบร�ส(ทธ�Eท� /งกาย วาจา และใจ ป็ราศัจากมลท�นอิ�นเป็�นอิ(ป็สรรคก$ดำขวางก�/นจ�ต้ ในการเจร�ญสมาธ�เพ��อิยกระดำ�บจ�ต้ให้�ส'งข4/น

เน��อิงจาก การส�ารวมในศั$ล ค�อิการส�ารวมกาย วาจา ใจ ให้�งดำเว�นจากการค4กคะนอิง ค�ดำฟั( Gงซ่"าน และจ�ต้ใจว�าว( "น จ4งเก�ดำความสงบเป็�นพ�/นฐานเบ�/อิงต้�นดำ�งท$�ว"า

“ ศั$ลท$�บ(คคลร�กษาดำ$แล�ว ย"อิมเป็�นรากฐานท$�ดำ$ขอิงการป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ� ” )

Page 17: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้มายเห้ต้( ในวงเล:บไม"ต้�อิงสวดำ

ห้น�า 16

คำ��ขอขม�โทษต(อพระร�ตนัตร�ย

กายกรรม 3 วจ$กรรม 4 มโนกรรม 3 กรรมท�/ง 10 อิย"างน$/

กรรมอิ�นห้น4�งอิ�นใดำท$�ข�าพเจ�าอิาจจะไดำ�ม$ความสบป็ระมาทพลาดำพล�/ง ต้"อิห้น�าก:ดำ$ ล�บห้ล�งก:ดำ$ ต้"อิพระร�ต้นต้ร�ย ท�/ง กาย วาจา และใจ

ขอิพระร�ต้นต้ร�ยจงอิโห้ส�กรรมน�/นให้�แก"ข�าพเจ�าดำ�วยเทอิญฯ

พ(ทธ�ง ว�นทาม� ภ�นเต้ (กราบ)

ธ�มม�ง ว�นทาม� ภ�นเต้ (กราบ)

ส�งฆ์�ง ว�นทาม� ภ�นเต้ (กราบ)

พ(ทธ�ง สะระณี�ง ค�จฉาม�

ธ�มม�ง สะระณี�ง ค�จฉาม�

ส�งฆ์�ง สะระณี�ง ค�จฉาม�

ท(ต้�ย�มป็I พ(ทธ�ง สะระณี�ง ค�จฉาม�

ท(ต้�ย�มป็I ธ�มม�ง สะระณี�ง ค�จฉาม�

ท(ต้�ย�มป็I ส�งฆ์�ง สะระณี�ง ค�จฉาม�

Page 18: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 17

ต้ะต้�ย�มป็I พ(ทธ�ง สะระณี�ง ค�จฉาม�

ต้ะต้�ย�มป็I ธ�มม�ง สะระณี�ง ค�จฉาม�

ต้ะต้�ย�มป็I ส�งฆ์�ง สะระณี�ง ค�จฉาม�

อิ(กาสะ อิ(กาสะ ข�าพเจ�าจะขอิถื�อิส�ต้ย1ร�บศั$ลต้"อิอิงค1พระโพธ�ญาณี จะขอิร�บเอิาพระสมาธ�มาเป็�นธงช�ย จะระล4กถื4งพระพายมาเป็�นอิารมณี1 กายอิย"างห้น4�ง วาจาอิย"างห้น4�ง มโนอิย"างห้น4�ง จะไม"ให้�เป็�นกรรมแก"ส�ต้ว1และมน(ษย1ท�/งห้ลาย ดำ�วยข�าพเจ�าจะไม"น�ยมไป็ดำ�วยม'ต้รและค'ถื ส�มผู้�สถื'กต้�อิงร'ป็เส$ยงกล��นรสโภชนาห้าร น�/าฉ�นและน�/าใช� พระให้�พ�จารณีาเป็�นขอิงป็ฏิ�ก'ลเป็H� อิยเน"าไป็ท�/งส�/น เคร��อิงไม"จ$ร�งน$/ เป็�นขอิงพระยาม�จจ(ราชท$�ไดำ�ห้ล"อิห้ลอิมร'ป็น$/มาต้�/งแต้"อิเนกชาต้� ร'ป็น$/แต้กดำ�บไป็ จะขอิวางซ่ากอิส(ภะน$/ไว�เห้น�อิพ�/นพระป็ฐพ$ ส"วนนามธรรมขอิงพระน$/ ขอิให้�แม"พระธรณี$จงมาช"วยแบกห้ามอิ(ดำห้น(นค�/าจ(นข�ามส"งอิงค1พระพาย จะเสดำ:จเข�าไป็ในโลกให้ญ" ขอิให้�เป็�นส(ขอิย'"ในห้�อิงพระน�พพาน น�พพานะป็9จจะโยโห้ต้(

ห้น�า 18

บทแผ(เมตต� ห้ม'"ส�ต้ว1ท��วท�/ง พรห้มโลก เทวโลก มน(ษย1โลก นรกโลก และท��วท(กอิบายภ'ม�ท(กร'ป็ท(กนามจงเป็�นส(ขเป็�นส(ขเถื�ดำ อิย"าไดำ�ม$เวรซ่4�งก�นและก�นเลย

ขอิให้�ท(กร'ป็ท(กนามจงม$แต้"ความ ส(ขกาย ส(ขใจ อิย"าไดำ�ม$ความท(กข1กายท(กข1ใจเลย

ขอิให้�ท(กร'ป็ท(กนามจงม$แต้"ความสบายกาย สบายใจ ร�กษาต้นให้�พ�นจากท(กข1ภ�ยพ�บ�ต้�ท�/งห้ลายน�/นเทอิญฯ

Page 19: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

(ขอิให้�ภาวนาสม��าเสมอิ ท(กโอิกาสท$�อิ�านวย จนฝึ9� งแน"นต้�ดำใจป็ระท�บอิย'"ในความทรงจ�าเก�ดำความเคยช�นจนเป็�นน�ส�ย ฝึ8กจนร' �ส4กว"า แม�ไม"ไดำ�ภาวนา ใจก:ย�งแผู้"เมต้ต้าอิย'" จะท�าให้�ท"านพ�นจากจ�ต้ใจพยาบาทอิาฆ์าต้ ม$แต้"น�ส�ยท$�อิ"อินโยน ม$จ�ต้ใจโอิบอิ�อิมอิาร$ ม$ใจกว�าง ไม"เห้:นแก"ต้�ว ไป็ไห้นก:จะม$แต้"คนเอิ:นดำ'และเมต้ต้า ท�/งส��งศั�กดำ�Eส�ทธ�Eก:ป็ราณี$ช"วยค(�มครอิงภ�ยดำ�วย)

ห้น�า 20

มอบต�วเป5นัศ�ษย*ท"านท$�สนใจในการเร$ยนกรรมฐานน�/น ควรท$�จะมอิบต้�วเป็�นศั�ษย1แดำ"คร'อิาจารย1ผู้'�อิบรม ในการมอิบต้�วน$/ไม"ต้�อิงการอิาม�สบ'ชา ค�อิลาภส�กการะแม�แต้" ดำอิกไม� ธ'ป็ เท$ยน และส��งขอิงท�/งป็วง ขอิเพ$ยงแต้"ท"านต้�/งจ�ต้แน"วแน"ดำ�วยใจจร�ง ท$�ม$ศัร�ทธาต้"อิแนวทางต้ามห้น�งส�อิน$/

(ต้�/งใจให้�ดำ$) ระล4กถื4งสมเดำ:จพระพ(ฒาจารย1(โต้) พรห้มร�งส$

พนมม�อิสวดำมนต้1ไห้ว�พระก"อินแล�ว น�อิมน�า จ�ต้ใจกล"าวเป็�นวาจาต้"อิห้น�าพระพ(ทธร'ป็ดำ�งน$/

“ พนมน�/วต้"างธ'ป็เท$ยนเห้น�อิเศั$ยรน$/

น�อิมศั$รษะอิ�ญช(ล$แทนบ�วขาว

Page 20: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ใต้�แสงธรรมล�/าพ�ส(ทธ�Eผู้(ดำผู้"อิงพราว

ป็ระนมกรจรดำเกล�าภาวนา

ขอิถืวายกายใจไว�เป็�นศั�ษย1

ย4ดำพระพ(ทธดำ�วยจ�ต้ศัร�ทธากล�า

ห้น�า 21

ย4ดำพระธรรมค�าสอินช$/มรรคา

ป็ฏิ�ป็ทาพระสงฆ์1ผู้'�ส"งทาง

ขอิให้�คร'อิบรมบ"มน�ส�ย

น�าศั�ษย1ให้�ร' �ค�ดำท�าจ�ต้ว"าง

ลดำก�เลสภายในให้�เบาบาง

ใจสว"างทางสงบพบน�พพาน ”

การมอิบต้�วน$/ ม$ป็ระโยชน1ในการป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้เร$ยนกรรมฐานค�อิ

1. เก�ดำความเช��อิม��นต้�วเอิงมากข4/นท$�ม$คร'อิาจารย1เป็�นท$�พ4�งทางใจ และป็ราศัจากความล�งเลสงส�ยในการเร$ยนกรรมฐาน

2. ลดำความย4ดำม��นถื�อิต้น เพ��อิม�ให้�เป็�นคนดำ�/อิดำ�าน จะไดำ�สงบกาย สงบใจ พร�อิมท$�จะร�บค�าบรรยายขอิงคร'อิาจารย1ดำ�วยความเคารพย�าเกรงเป็�นการเพ��มความศัร�ทธา

3. สายส�มพ�นธ1แห้"งธรรมน$/ คร'อิาจารย1ย"อิมสงเคราะห้1ให้�ท"านแจ�งในอิร�ยมรรคอิร�ยผู้ล ต้ามควรแก"อิ�ธยาศั�ย และป็กป็Gอิงค(�มครอิงให้�พ�นจากภ�ยอิ�นต้รายท�/งป็วง

ห้น�า 22

Page 21: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

บทอธิ�ษฐ�นัก(อนัปฏิ�บ�ต�ฝึ/กสืม�ธิ�ขอิน�อิมระล4กถื4งพระค(ณีขอิงสมเดำ:จพระพ(ฒาจารย1(โต้) พรห้มร�งส$ ( ดำ�วยคาถืา ธ�มม�งอิรณี�ง ) ผู้'�ป็ระพ�นธ1พระคาถืาอิาราธนาบารม$ ค(ณีพระศัร$ร�ต้นต้ร�ยบทน$/

พ�ทธิ�งบ�งข4�งซึ่4�ย ธิ�มม�งบ�งข4�งขว�

สื�งฆั�งบ�งก�ย� อรห�นัต*บ�งเกศ�

อะห�งพ�ทโธิ ธิ�มะนัะโม

พ�ทธิ�ยะ นัะมะพะทะ

มะอะ อ� อ�อะมะ

อะมะอะ สื�ธิ�ฯ

ขอิบารม$ค(ณีพระศัร$ร�ต้นต้ร�ย ค(ณีบ�ดำามารดำา ค(ณีคร'อิ(ป็9ชฌาย1อิาจารย1และผู้'�ม$พระค(ณีท(กท"าน เจ�าท$� เจ�าทาง เจ�าเขาเจ�าป็Aา เจ�าเร�อิน และส��งศั�กดำ�Eส�ทธ�E โป็รดำช"วยค(�มครอิงให้�ต้�วข�าพเจ�าพ�นจากภ�ยพ�บ�ต้�อิ�นต้รายท�/งป็วง และโป็รดำส"งเสร�มให้�สต้�ป็9ญญาขอิงข�าพเจ�าเจร�ญย��งๆข4/น

ห้น�า 23

(แล�วแผู้"เมต้ต้าต้ามบทแผู้"เมต้ต้าห้ล�งบทสวดำมนต้1)

(ระห้ว"างกล"าวค�าอิธ�ษฐานคาถืาบทน$/ ขอิให้�จ�นต้นาการ น�อิมน�า จ�ต้ใจไป็ต้ามความห้มายขอิงบทคาถืาค�อิ

ไดำ�เห้:น บารม$พระพ(ทธก�าล�งเข�าบ�งข�างซ่�าย ขอิงร"างกาย

บารม$พระธรรมก�าล�งเข�าบ�งข�างขวาขอิงร"างกาย

Page 22: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

บารม$พระสงฆ์1ก�าล�งครอิบคล(มบ�งท�/งร"างกายต้�/งแต้"ศั$รษะจรดำท��วท�/งร"างกายขอิงเราลงมา

บารม$พระอิรห้�นต้1บ�งเกศัาอิย'"ท$�ผู้มเรา

จากน�/นระล4กถื4งพระพ(ทธเจ�า 5 พระอิงค1

ธาต้( ดำ�น น�/า ลม ไฟั บ�งห้น�า บ�งห้ล�ง)

คาถืาบทน$/ ย�งเห้มาะก�บการใช�ท(กว�นก"อินอิอิกจากบ�านก"อินเดำ�นทาง และภาวนาไป็จนเก�ดำความเคยช�น ก:จะฝึ9งแน"นในใจ

ห้น�า 24

บทแผ(เมตต�หล�งจ�กฝึ/กปฏิ�บ�ต�สืม�ธิ�จ�ตแล4ว

ในขณีะจ�ต้ น��ง จ�ต้ใจขอิงผู้'�ป็ฏิ�บ�ต้�จะไม"ม$อิคต้�จ�ต้ใจเก�ดำก(ศัล ดำ�งน�/น “ ”

ห้ล�งจากการป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้แล�ว ควรกล"าวอิธ�ษฐานดำ�งน$/

“ ดำ�วยก(ศัลผู้ลบ(ญ ท$�ข�าพเจ�าไดำ�ท�าจ�ต้สงบไป็ช��วขณีะห้น4�งน$/

ขอิถืวายก(ศัลน$/แดำ"อิงค1สมเดำ:จพระส�มมาส�มพ(ทธเจ�าท(กๆพระอิงค1 พระป็9จเจกโพธ�เจ�าท(กๆพระอิงค1 พระอิรห้�นต้1ท(กๆพระอิงค1 พระโพธ�ส�ต้ว1ท(กๆพระอิงค1 เทพ พรห้ม ผู้'�ส�าเร:จท(กท"าน บ�ดำามารดำา คร'อิ(ป็9ชฌาย1อิาจารย1 ญาต้�ม�ต้ร เพ��อินสาราส�ต้ว1น�อิยให้ญ" เจ�ากรรมนายเวร

ขอิบารม$ส��งศั�กดำ�Eส�ทธ�Eในสากลโลก จงช"วยป็กป็Gอิงค(�มครอิงมวลมน(ษย1ท�/งโลกให้�รอิดำพ�นจากภ�ยพ�บ�ต้�ท�/งห้ลาย ผู้ลร�ายท$�จะเก�ดำแก"ป็ระเทศัไทย จงกลายเป็�นผู้ลดำ$

และโป็รดำแผู้"พล�งจ�ต้ แผู้"บารม$ ช"วยให้�ข�าพเจ�าเก�ดำป็9ญญาเห้:นธรรมดำ�วยเทอิญ ”

ห้น�า 25

Page 23: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ข4อคำวรปฏิ�บ�ต�ก(อนัปฏิ�บ�ต�ฝึ/กสืม�ธิ� ข�อิความต้"อิไป็น$/เป็�นส��งส�าค�ญท$�ท"าน ต้�อิงจ�าและป็ฏิ�บ�ต้�ในระห้ว"างการป็ฏิ�บ�ต้�เดำ�นส'"ทางสงบ และจะชนะก�เลสเบ�/อิงต้�นดำ�วยความเพ$ยร และความอิดำทน

1) ต้�อิงนอินให้�เพ$ยงพอิ ค�อิร"างกายต้�อิงไดำ�ร�บการพ�กผู้"อินพอิสมควร แต้"ไม"นอินมากเก�นไป็ เม��อิต้��นแล�ว ไม"ควรนอินต้"อิอิ$กโดำยเฉพาะอิย"างย��ง ไม"ควรนอินกลางว�น เพราะการนอินมากจะท�าให้�เก�ดำอิาการเคล�บเคล�/มง"วงเห้งาห้าวนอินอิย'"ต้ลอิดำ ไม"ม$เร$�ยวแรง

2) พยายามห้าโอิกาส อิาบน�/า ห้ร�อิ เช:คต้�วช�าระร"างกาย เพ��อิให้�ร"างกายสะอิาดำ จะช"วยเสร�มให้�จ�ต้ใจสดำช��น

3) ห้าเคร��อิงแต้"งต้�วและสถืานท$�ท$�เห้มาะสม ถื�าเป็�นไป็ไดำ�ควรห้าเคร��อิงแต้"งกายส$ขาวท$�ไม"ค�บแคบไว�

ห้น�า 26

ใส"ในระห้ว"างป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ เพ��อิให้�ห้ายใจสะดำวก เล�อิดำลมเดำ�นห้ม(นเว$ยนไดำ�คล"อิง

และห้าสถืานท$�ท$�เห้มาะสมแก"การฝึ8กจ�ต้ ค�อิเร$ยบง"าย เง$ยบ อิากาศัถื"ายเทสะดำวก ร"มเย:นพอิสมควร

สอิงป็ระการน$/ เป็�นการช"วยสน�บสน(น ให้�จ�ต้ใจสะอิาดำสบายต้า สงบไดำ�สมาธ�เร:ว

4) ข�อิควรระว�งเก$�ยวก�บการร�บป็ระทานอิาห้าร

4.1 ห้ล�งจากร�บป็ระทานอิาห้าร แล�วต้�อิงรอิให้�ผู้"านพ�นไป็คร4�งช��วโมง เป็�นอิย"างน�อิยจ4งจะน��งสมาธ�ไดำ� ม�ฉะน�/นแล�วจะท�าให้�ท"านเป็�นโรคกระเพาะอิาห้าร เพราะห้ล�งจากร�บป็ระทานอิาห้ารแล�ว เล�อิดำจะน�าธาต้(ไฟัมารวมกล("มท$�กระเพาะอิาห้าร มากข4/นเพ��อิย"อิยอิาห้าร ในเวลาเดำ$ยวก�น ถื�าเราเข�าน��งฝึ8กสมาธ� เล�อิดำจะถื'กดำ4งข4/นเล$/ยงสมอิงมากข4/นท�นท$ท$�เราใช�ความค�ดำ จ4งท�าให้�ท�/งกระเพาะอิาห้าร

Page 24: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ขาดำธาต้(ไฟัย"อิยอิาห้าร จะท�าให้�อิาห้ารไม"ย"อิยห้ร�อิย"อิยไดำ�ไม"ดำ$ จ4งเป็�นโรคกระเพาะไดำ�ง"าย

ห้น�า 27

ขณีะเดำ$ยวก�น สมอิงก:ขาดำเล�อิดำมาห้ล"อิเล$/ยง จ4งเก�ดำอิาการง"วงเห้งาห้าวนอิน น��งไม"ไดำ�สต้� จ�ต้ไม"สงบ

4.2 ควรท$�จะม$เวลา ร�บป็ระทาน อิาห้ารท$�แน"นอิน และร�บป็ระทานอิาห้ารพอิสมควร

บางท"านร�บป็ระทานอิาห้ารเดำ$Jยว 3 ม�/อิ เดำ$Jยว 2 ม�/อิ เดำ$Jยว 1 ม�/อิ จะเป็�นโรคกระเพาะอิาห้ารไดำ�ง"าย ควรท$�จะร�บป็ระทานเป็�นท$�แน"นอินว"า จะร�บป็ระทานว�นละก$�ม�/อิและควรจะต้�อิงร�บป็ระทานให้�ต้รงต้ามเวลาท(กว�นดำ�วย โดำยเฉพาะสมณีเพศัแล�วป็Aวยเป็�นโรคกระเพาะอิาห้ารมาก อิาการห้น�กถื4งข�/นเข�าโรงพยาบาลและเส$ยช$ว�ต้ไดำ�

เพราะว"า " เม��อิถื4งเวลาร�บป็ระทานอิาห้าร อิว�ยวะภายในก:จะท�าการส"งน�/าย"อิย น�/าดำ$ และกรดำในกระเพาะอิาห้ารก:จะรวมต้�วก�นเพ��อิย"อิยอิาห้าร ถื�าไม"ม$อิาห้าร น�/าย"อิยน�/ากรดำเห้ล"าน�/น ก:จะย"อิยเน�/อิห้น�งขอิงกระเพาะอิาห้ารและล�าไส�ถื4งข�/นทะล(ไดำ�

อิน4�ง ควรท$�จะร�บป็ระทานอิาห้ารพอิเห้มาะ เพ��อิให้�ร"างกายโป็ร"งสบายเพราะถื�ามากไป็ ก:จะท�าให้�แน"นอิ4ดำอิ�ดำ ง"วงนอิน น�อิยไป็ก:ท�าให้�ห้�วง"ายจ�ต้ใจฟั( Gงซ่"าน

ห้น�า 28

4.3 ส�าห้ร�บท"านท$�ม("งห้ว�งโลก(ต้ระควรท$�จะงดำเว�นห้ร�อิห้ล$กเล$�ยงอิาห้ารบางป็ระเภท

ควรงดำเว�นอิาห้ารรสจ�ดำท�/งห้ลาย ท$�จะกระต้(�นกามต้�ณีห้า จ�าพวกพร�ก ผู้�กก(ยช"าน และดำอิก (ไม�กวาดำ) กระเท$ยม ห้�วห้อิม และร�บป็ระทานอิาห้ารเน�/อิส�ต้ว1ให้�น�อิยลง แต้"ก:ควรจะร�บป็ระทานอิาห้ารโป็รต้$นพวกถื��ว ถื��วเห้ล�อิงเพ��มเต้�ม ถื�าเป็�นไป็ไดำ� ควรร�บป็ระทานอิาห้ารม�งสว�ร�ต้�ก:จะดำ$

Page 25: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

4.4 ควรงดำเว�นส��งเสพต้�ดำและม4นเมา ต้�/งแต้"ยาเสพต้�ดำท�/งห้ลายจนเห้ล�า บ(ห้ร$�ห้มากพล' ยาน�ดำถื(1 ต้ลอิดำจนชา กาแฟัท$�จะท�าให้�เก�ดำความร' �ส4กว"า ขาดำเส$ยม�ไดำ�เม��อิน4กอิยากข4/นมา เพราะจะท�าให้�เก�ดำความห้ง(ดำห้ง�ดำอิารมณี1เส$ย

5) ขอิให้�ท"านดำ��มน�/า 1 แก�ว ก"อินเวลาป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้และห้ล�งอิอิกจากสมาธ�อิ$ก 1 แก�ว เพ��อิเสร�มให้�ร"างกายสดำช��น น�/าน�/นควรท$�จะเป็�นน�/าอิ( "นห้ร�อิน�/าสะอิาดำท$�ไม"ม$ความเย:นดำ�วย เช"น ไม"ควรแช"เย:น ห้ร�อิ ใส"น�/าแข:ง

ห้น�า 29

6) ร�กษาความสนใจไว�ให้�ดำ$ดำ�วยการป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ให้�สม��าเสมอิท(กๆว�น และเป็�นเวลาเดำ$ยวก�นไดำ�ย��งดำ$ ต้�อิงไม"ม$การน�ดำก�บใครท�/งก"อินและห้ล�งเวลาท$�จะฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ เพราะจะท�าให้�เราเก�ดำความก�งวล

7) ถื�าจ�ต้ร$บเร"ง " อิยาก " ไดำ�แล�วท"านจะไม"ไดำ� เพราะต้�ว อิยาก ค�อิ“ “

ก�เลสท$�ท�าให้�ป็ระสาทต้��นเต้�นเคร$ยดำ เป็�นการบ$บร�ดำให้�ป็ระสาท ม4นชา ไม"ท�างานอิย"างท$�เราห้ว�งไดำ�

* ขอิให้�ท"านวางต้�วเป็�นกลางในการป็ฏิ�บ�ต้� ดำ�วยการป็ระคอิงความเพ$ยรไม"ให้�ห้ย"อินเก�นไป็ และไม"ต้4งเก�นไป็ เดำ�นไป็เร��อิยๆ ค"อิยเป็�นค"อิยไป็ดำ�วยความอิดำทนไม"ท�อิแท�

* ถื�าน��งแล�วร' �ส4กเว$ยนห้�ว ดำ�วยสาเห้ต้(ใดำก:ต้าม ม$อิาการป็วดำเส$ยวห้�วใจ ห้ายใจเห้น��อิย ป็ลายม�อิป็ลายเท�า เย:น ซ่$ดำ ม$เห้ง��อิเย:นๆ ซ่4มอิอิกมาน�/น คงจะม$เห้ต้(จากการท$�เล�อิดำข4/นไป็ห้ล"อิเล$/ยงสมอิงน�อิย อิาจจะเป็�นเห้ต้(ให้�เป็�นลมห้มดำสต้�ไดำ�

ห้น�า 30

ท"านไม"ต้�อิงต้กใจ ขอิให้�ค"อิยๆถือินอิอิกจากการฝึ8กสมาธ�แล�วนอินราบก�บพ�/นท�าใจให้�สบาย ป็ล"อิยให้�เล�อิดำเข�าไป็ห้ล"อิเล$/ยงสมอิงส�กคร' " นอินนานป็ระมาณี 5 นาท$ ร"างกายก:จะห้ายเป็�นป็รกต้�

8) ว�ธ$การถือินอิอิกจากการป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ท(กคร�/ง

Page 26: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ขอิให้�ค"อิยๆ คลายอิอิกจากสมาธ� ดำ�วยการห้ายใจต้ามป็รกต้�ช�าๆ 10

คร�/ง แล�วถือินห้ายใจล4กๆ ช�าๆ ต้ามแบบการฝึ8กลมป็ราณี (ห้น�า 79 ) ส�ก 10

คร�/ง ให้�โล"งอิก และต้��นจากภว�งค1แล�วค"อิยๆขย�บร"างกายให้�เคล��อินไห้วเล:กน�อิย ถือินฝึAาม�อิท$�ซ่�อินก�นอิย'"น� /นอิอิกแล�วมาวางบนห้�วเข"า ล�มต้าข4/นเล:กน�อิย มอิงลาดำต้��าใกล�ต้�วใช�ฝึAาม�อิท�/งสอิงข�างคล4ง เบาๆ ช�าๆ ท$�ต้าส�กคร' "แล�วจ4งล�มต้าข4/นเต้:มท$� และถื'ฝึAาม�อิอิ$กคร�/งจนร�อินแล�วนวดำคล4งต้�/งแต้"ขม�บ ท�ายทอิยลงมาต้�นคอิ ไห้ล" แขน ห้น�าอิก ห้น�าท�อิง เอิว ห้ล�ง ต้�นขา แล�วจ4งค"อิยๆย�ดำขาอิอิกกระดำ�กป็ลายเท�าให้�ย�ดำอิอิกพ�กห้น4�งจนร' �ส4กห้ายจากอิาการชาแข:งกระดำ�างห้น�า 31

ป็ร�บเช"นน$/ จนจ�ต้ใจและร"างกายค�นส'"สภาพป็รกต้� ร�บร' �ส��งแวดำล�อิมเต้:มท$�แล�วจ4งล(กข4/นจากท$�น� �ง

แม�จะม$คนร$บดำ"วนมาเร$ยก ก:ขอิให้�ท"านใจเย:นๆ ค"อิยๆ ขานร�บ ค"อิยๆ คลายอิอิกจากสมาธ�เพ��อิให้�พ�นจากการสะดำ(�งห้วาดำกล�ว อิ�นเป็�นเห้ต้(ให้�สะเท�อินกายท�พย1

เม��อิถือินอิอิกจากการป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�แล�ว ไม"ให้�ร$บถือิดำเส�/อิผู้4�งลมห้ร�อิร$บไป็ล�างห้น�าอิาบน�/า เพ��อิป็Gอิงก�นไม"ให้�เป็�นห้ว�ดำ เพราะขณีะท$�น� �งฝึ8กสมาธ�จนจ�ต้สงบธาต้(ท�/ง 4 เสมอิอิย'"น� /น ต้"อิมเห้ง��อิและร'ข(มขนท��วร"างกายจะเป็Iดำกว�างกว"าป็รกต้�เพ��อิข�บเห้ง��อิ เม��อิอิอิกจากสมาธ�แล�ว เช:คเห้ง��อิให้�แห้�งและรอิจนกว"า ร"างกาย ป็ร�บอิ(ณีห้ภ'ม�ให้�เสมอิก�บอิากาศัแวดำล�อิมก"อิน จ4งควรจะไป็ล�างห้น�าอิาบน�/าไดำ�

9) เดำ�นจงกรมห้ล�งจากฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�แล�วท(กคร�/ง ขอิให้�ท"านเดำ�นจงกรมอิย"างน�อิย 15 นาท$ เพ��อิ

ห้น�า 32

เป็�นการบร�ห้ารร"างกายให้�เล�อิดำลมท$�ค� �ง ค�างต้าม เอิ:นต้ามข�อิเดำ�นสะดำวกโดำยเฉพาะอิย"างย��งขาจะไดำ�ไม"เส$ยส(ขภาพดำ�วย

10) บ'ชาและน�อิมระล4กถื4งพระร�ต้นต้ร�ย ต้ามบทสวดำมนต้1ข�างต้�น

Page 27: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

( ห้น�า 12 ) เพ��อิส"งเสร�มเก�/อิก'ลให้�ผู้'�ป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�เก�ดำความเล��อิมใสศัร�ทธาบารม$พระร�ต้นต้ร�ยท$�ภาวนาเป็�นการสน�บสน(นเสร�มพ�/นฐานขอิงจ�ต้ไม"ให้�ห้ดำห้'" เก�ดำความห้น�กแน"น กล�าห้าญ เข�มแข:ง สงบ พร�อิมท$�จะเร��มต้�นฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ต้"อิไป็

และอิธ�ษฐานต้ามบทก"อินป็ฏิ�บ�ต้�ฝึ8กสมาธ�

ห้น�า 33

คำ��เต�อนัขณะปฏิ�บ�ต�สืม�ธิ�

เพ��อิไม"ให้�ต้กใจขณีะป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ� จะต้�อิงพยายามควบค(มอิารมณี1ไม"ให้�ต้กใจจนเก�ดำความกล�ว ถื�าเก�ดำต้กใจจากเห้ต้(ใดำๆก:ต้าม ห้�ามล(กข4/นจากท$�น� �งอิย"างเดำ:ดำขาดำ

ถื�าน��งห้ล�บต้าอิย'"พบเห้:นเป็�นนามธรรมค�อิ พวกว�ญญาณีแล�ว ให้�ต้� /งจ�ต้ถืามไป็ว"าท"านเป็�นใคร มาจากไห้น ต้�อิงการอิะไร ถื�าว�ญญาณีน�/นมาดำ$ ก:จะไดำ�ร�บค�าต้อิบ ถื�าว�ญญาณีน�/นมาร�ายค�อิมาเป็�นมารผู้จญห้ร�อิว"าเป็�นภาพอิ(ป็าทานท$�ลวงต้า ห้ร�อิว"าเส$ยงอิ(ป็าทานท$�ลวงห้'จากความค�ดำจ�ต้ใต้�ส�าน4ก ห้ร�อิว"าน�ม�ต้ท$�น"าห้วาดำกล�วต้��นเต้�น ขอิให้�ท"านวางจ�ต้ใจให้�น��งๆ ระล4กถื4งพระร�ต้นต้ร�ยคร'บาอิาจารย1 และส��งศั�กดำ�Eส�ทธ�E ท�าใจดำ$ส'�เส�อิ และอิ(ท�ศัก(ศัลให้�อิโห้ส�กรรม แล�วว�ญญาณีห้ร�อิร'ป็เห้ล"าน�/นก:จะห้ายไป็ในท$�ส(ดำ

ห้น�า 34

แต้"ถื�าเป็�นการต้กใจเพราะเห้ต้(อิ��น เช"นเส$ยงดำ�งห้ร�อิจ�ต้ใจต้กภว�งค1 สะดำ(�งท�าให้�ต้กใจ ให้�ค"อิยๆล�มต้าข4/น เม��อิพบว"าเห้ต้(น�/นแม�จะถื4งข�/นคอิขาดำบาดำต้ายก:ต้�อิงท�าจ�ต้ใจให้�สบายก"อินแล�วค"อิยล(กจากท$�ไดำ�

การป็ร�บจ�ต้ห้ล�งภาวะต้กใจ ในสภาวะท$�จ�ต้ใจสงบอิย'"ในสมาธ�ท$�น��งน�/น ทะเลแห้"งความน4กค�ดำขอิงเราน�/น จะน��งเร$ยบเง$ยบสง�ดำ ผู้�วน�/าเร$ยบเสมอิต้กอิย'"ในภว�งค1แห้"งความว"างเป็ล"า

เพ$ยงสะดำ(�งห้วาดำกล�วจากเห้ต้(ใดำก:ต้าม เส$ยงดำ�งท$�แทรกข4/นในท"ามกลางความเง$ยบน�/น จะท�าให้�ต้กใจเห้ม�อินใครเอิาก�อินห้�นป็าลงในน�/าอิ�นน��งเง$ยบน�/น

Page 28: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้�นย��งก�อินให้ญ" เส$ยงย��งดำ�ง ย��งจะท�าให้�ผู้�วน�/าแต้กกระจายกระเซ่:นแผู้"ซ่"านเป็�นวงคล��นอิอิกเป็�นระลอิกๆ มากข4/น จากศั'นย1กลางท$�ห้�นป็าลงไป็ และจะสงบลงอิ$กคร�/งดำ�วยการป็ร�บจ�ต้ให้�สงบค�นส'"สภาพป็รกต้� ผู้�วน�/าทะเล แห้"งความค�ดำขอิงเราก:ค�นส'"สภาพเร$ยบเง$ยบอิ$กคร�/ง และเม��อิเราต้กใจในระห้ว"างฝึ8กสมาธ�น�/น ห้�วใจจะเต้�นแรงผู้�ดำป็รกต้� และป็วดำเส$ยวเป็�นระยะๆ ห้น�าจะซ่$ดำ น�/วห้�วแม"ม�อิ

ห้น�า 35

ท$�จรดำชนก�นน�/น พอิเก�ดำการต้กใจก:จะถื'กสล�ดำอิอิก ขอิให้�กดำจรดำชนก�นให้ม" และค"อิยๆห้ล�บต้าลง ถือินห้ายใจล4กๆ ช�าๆ ป็ระมาณี 5 คร�/ง แล�วเร��มต้�นต้�/งจ�ต้ใจส"งไป็ท$�ก4�งกลางระห้ว"างค�/วให้ม" ห้ายใจเข�าว"า พ(ท ห้ายใจอิอิกว"า โธ ป็ฏิ�บ�ต้�“ ” “ ”

เช"นน$/อิย'"ป็ระมาณี 15 นาท$ ห้ร�อินานกว"าน$/ จนห้�วใจท$�เต้�นแรงผู้�ดำป็รกต้�น�/นค�นเข�าส'"ภาวะป็กต้� ความกล�วก:ห้ายไป็ แล�วจ4งค"อิยๆคลายอิอิกจากการฝึ8กสมาธ�ไดำ�

ภาวะต้กใจ เร$ยกว"า กายท�พย1สะเท�อิน

ภาวะต้กใจแล�วล(กข4/นว��งห้น$จากท$�น� �ง เร$ยกว"า กายท�พย1ถื'กสะเท�อินถื4งข�/นแต้กกระจาย

ภาวะป็ร�บจ�ต้ให้�ห้ายต้กใจ เพ��อิร�กษากายท�พย1สะเท�อิน เร$ยกว"า ป็ร�บธาต้(ขอิงกายท�พย1ท$�ส� �นสะเท�อินน�/นให้�น��งและค�นส'"สภาพป็รกต้�

อิย"าล�มห้ล�กการป็ร�บจ�ต้ห้ล�งภาวะต้กใจน$/ ม$ความส�าค�ญต้"อิผู้'�ท$�จะฝึ8กจ�ต้มาก เพราะห้ล�กการน$/ จะท�าให้�ท"านพ�นจากการเส$ยสต้�เพราะน��งสมาธ�

ห้น�า 36

อ�ก�รของคำนัท!"ป>วยเพร�ะก�ยท�พย*สืะเท�อนั

1 ) คนท$�ป็Aวยชน�ดำเบาๆ ค�อิห้ล�งต้กใจแล�ว ไม"ไดำ�สมานกายท�พย1 จะม$อิาการเบ��อิห้น"ายช$ว�ต้ เม��อิยๆ ชาๆ ไม"ค"อิยม$จ�ต้ใจจะท�างาน และพอิต้กบ"ายก:จะม$อิาการง"วงเห้งาห้าวนอิน ม4นศั$รษะ ป็วดำห้�วเล:กน�อิยจนป็วดำห้�วมาก

ว�ธิ!ร�กษ�

Page 29: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

พยายามห้าเวลาน��งสมาธ�ให้�มากท$�ส(ดำ โดำยเฉพาะอิย"างย��งต้อินบ"ายท$�ง"วงนอินไม"ควรไป็นอิน แต้"ไป็น��งฝึ8กสมาธ�ป็ฏิ�บ�ต้�เช"นน$/ 7 ว�น ก:จะห้ายเป็�นป็กต้�

2) คนท$�ป็Aวยอิาการห้น�ก อิาการขอิงคนท$�ป็Aวยห้น�กน$/ ค�อิ ห้ล�งต้กใจแล�ว กายท�พย1ท$�ถื'กสะเท�อินจนแต้กกระจาย จะม$อิาการควบค(มสต้�ไม"อิย'" เช"น จ�ต้ใจไม"อิย'"ก�บเน�/อิก�บต้�วเห้ม"อิลอิย ห้ร�อิพ'ดำจาไม"สมป็ระกอิบ บางขณีะไร�สต้�อิย"างท$�เร$ยกว"า คนบ�าน�/นเอิง

ห้น�า 37

ว�ธ$ร�กษาข�/นต้�น

การพอิกกายท�พย1เพ��อิร�กษากายท�พย1ท$�ถื'กสะเท�อิน ถื4งข�/นแต้กกระจาย เป็�นว�ธ$รวมจ�ต้ท$�แต้กแยกกระจายให้�สมานค�นร'ป็เดำ�ม

ห้าพ$�เล$/ยงใจเย:นๆ ม$มห้าเมต้ต้า พ'ดำจาดำ$ๆ มาช"วยควบค(มให้�เขาป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�จ�ต้เร��มต้�นให้ม"ดำ�วย การเพ"งพระพ(ทธร'ป็เป็�นน�ม�ต้ดำ�งน$/ค�อิ

ห้าห้�อิงสะอิาดำป็ราศัจากความร(งร�ง ท$�ฝึาห้�อิงต้�ดำผู้�าขาวห้ร�อิกระดำาษขาว และต้�/งพระพ(ทธร'ป็อิงค1ไม"ให้ญ"น�ก ป็ระมาณีห้น�าต้�ก 5 น�/วก:พอิ ต้�/งส'งป็ระมาณีพอิดำ$ ก�บระดำ�บสายต้าขอิงผู้'�ท$�จะป็ฏิ�บ�ต้�ฝึ8กสมาธ�จ�ต้ แล�วแนะน�าคนไข�น��งในท"าสมาธ� ( ต้ามบทในการน��งสมาธ� ) ห้"างจากอิงค1พระพ(ทธร'ป็พอิสมควร แล�วให้�คนไข�เพ"งไป็ท$�พระพ(ทธร'ป็น�/นจนจ�าภาพไดำ� และให้�ป็Iดำห้น�งต้าลง พยายามให้�น4กเห้:นภาพ พระพ(ทธร'ป็ น�/นอิ$กจนกว"าภาพพระจะช�ดำเป็�นร'ป็สมบ'รณี1แต้"พอิภาพห้ายไป็ให้�ล�มต้าให้ม"

ห้น�า 38

เพ"งแล�วห้ล�บต้าอิ$ก ป็ฏิ�บ�ต้�ห้ม(นเว$ยนเช"นน$/จนกว"าห้ล�บต้าเห้:นพระพ(ทธร'ป็

ส�าห้ร�บคนไข�ท$�ไม"ม$สต้�ขอิงต้�วเอิงเลยน�/น ขอิให้�เขาน��งอิย'"ก�บท$�เพ"งอิงค1พระพ(ทธร'ป็ไป็เร��อิยๆ เม��อิยก:พ�กสายต้าแล�วก:เพ"งไป็อิ$ก จนกว"าจะจ�าภาพไดำ�

Page 30: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

จากการท$�ห้ล�บ ต้าแล�วจ�าภาพพระพ(ทธร'ป็ไดำ�น�/น เร$ยกว"า เร��มม$สต้�ร' �ส4ก“

ต้�ว ควบค(มต้�วเอิงไดำ�แล�ว เป็�นการร�กษาข�/นต้�น”

จากน�/นให้�ฝึ8กดำ�วยว�ธ$พอิกกายท�พย1

ห้น�า 39

ว�ธ$ร�กษาข�/นส'ง

การพอิกกายท�พย1ให้�สมบ'รณี1 เม��อิการร�กษาข�/นต้�นน�/นจะม$ความร' �ส4กว"า " ห้ล�บต้าจ�าพระพ(ทธร'ป็ไดำ� " แต้"พระพ(ทธร'ป็น�/นจะย�งเล�อินลางลอิยอิย'"เบ�/อิงห้น�าแล�วเราก:ค"อิยๆ ส"งความร' �ส4กน4กค�ดำเพ"งส"งเข�าไป็ท$�พระพ(ทธร'ป็เห้ม�อินเก:บรวบรวมเอิาสรรพความค�ดำ สรรพก�าล�งในร"างกายรวมต้�วเป็�นธน'พล�ง ย�งอิอิกจากค�นธน'ค�อิ ร"างกายเราไป็ท$�เป็Gา ค�อิพระพ(ทธร'ป็ ฝึ8กเช"นน$/คร�/งแล�วคร�/งเล"าภาพพระพ(ทธร'ป็จะค"อิยๆช�ดำข4/นจนเห้:นท(กส�ดำส"วนช�ดำเห้ม�อินเห้:นดำ�วยการล�มต้า เพ"งต้"อิไป็อิ$ก

ห้น�า 40

พระพ(ทธร'ป็จะค"อิยๆเป็ล"งแสงสว"างจนเป็�นวงกลมล�อิมรอิบพระพ(ทธร'ป็ท$�เราเร$ยกก�นว"าดำวงจ�ต้ห้ร�อิดำวงแก�ว แรกๆต้รงกลางดำวงแก�วย�งม$พระพ(ทธร'ป็อิย'" เม��อิฝึ8กข4/นไป็อิ$กช�/น พระพ(ทธร'ป็จะห้ายไป็ คงเห้ล�อิแต้"ดำวงแก�วห้ร�อิดำวงจ�ต้อิย"างเดำ$ยว และเม��อิเพ"งไป็อิ$ก ดำวงแก�วน�/นก:จะกลมและสว"างจนเราร' �ส4กเก�ดำความป็<ต้�สงบส(ข

น��นละ ท"านห้ายเป็�นป็กต้�แล�ว “ ”

ระห้ว"างฝึ8กน�/นให้�ห้ล�บต้าต้ลอิดำ แต้"ถื�าภาพพระพ(ทธร'ป็จ�บไม"อิย'"ห้ายไป็ ก:ล�มต้าข4/นมาเพ"งจ�บภาพพระพ(ทธร'ป็ให้ม"อิ$กคร�/งแล�วดำ�าเน�นต้ามว�ธ$ข�างต้�นอิ$ก

( ห้มายเห้ต้( การฝึ8กน$/จะต้�อิงไม"เกร:งบ$บป็ระสาท ถื�าม$อิาการม4นชาห้ร�อิป็วดำขม�บให้�ดำ'ว�ธ$การคลายความต้ร4งเคร$ยดำในบทท$�3 )

ว�ธ$การพอิกกายท�พย1ให้�สมบ'รณี1น$/ ก:ค�อิการดำ4งเก:บรวบรวมเอิามวลสาร ขอิงอิะต้อิมในโมเลก(ลซ่4�งเป็�นส"วนละอิ$ยดำท$�ส(ดำขอิงส"วนป็ระกอิบดำวงจ�ต้ท$�เห้ม�อิน

Page 31: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ดำวงแก�วท$�แต้กกระจายอิอิกไป็น�/นมารวมต้�วสมานก�นอิ$ก คร�/งพระพ(ทธร'ป็ท$�เราเพ"งน�/นเป็�นน�ม�ต้ห้ร�อิศั'นย1กลางขอิง

ห้น�า 41

การเพ"ง เม��อิการเพ"งจ�บน�ม�ต้จน จ�ต้รวมเป็�นห้น4�งก:จะเก�ดำอิ�านาจดำ4งดำ'ดำ เห้ม�อินแม"เห้ล:ก ย��งส"งความน4กค�ดำเข�าไป็ในอิงค1พระพ(ทธร'ป็มากเท"าใดำแล�วเห้ม�อินเสร�มพล�งให้�ก�บแม"เห้ล:ก อิ�านาจแม"เห้ล:กท$�ศั'นย1กลาง ค�อิ พระพ(ทธร'ป็จะย��งเพ��มพล�งดำ4งดำ'ดำมากข4/น จ4งเก�ดำก�าล�งทว$ค'ณี ดำ4งดำ'ดำ เก:บรวบรวมช�/นส"วนอิ�นละเอิ$ยดำขอิงดำวงจ�ต้ ( ดำวงแก�ว)ท$�แต้กซ่"านกระจายน�/นรวมต้�วเข�าเป็�นวงกลม (ดำวงแก�ว) ท$�สมบ'รณี1 (ให้ม"ๆ ดำวงแก�วอิาจจะไม"ค"อิยสว"างและไม"ค"อิยกลมดำ�วย)

ส(ดำท�าย อิ�านาจดำ4งดำ'ดำส'งย��งข4/นๆ เศัษส"วนต้"างๆขอิงดำวงแก�วก:จะต้�ดำแน"นสมานจนไม"ม$รอิยต้�าห้น�

ห้น�า 42

ว�ธ$พอิกกายท�พย1น$/ ไม"ใช"ม$ไว�ส�าห้ร�บร�กษาคนเส$ยสต้�เท"าน�/น แต้"ย�งม$ไว�ส�าห้ร�บช"วยเห้ล�อิร�กษาคนท$�กายท�พย1แต้ก เพราะป็Aวยเป็�นโรคป็ระสาทขนาดำห้น�กถื4งข�/นเส$ยสต้� และพวกเกจ�อิาจารย1ท$�ถื'กฝึAายต้รงข�ามท�าลายฝึ9งร'ป็ฝึ9งรอิย ห้ร�อิว"าป็ล"อิยไสยค(ณีมาท�าลายดำ�วยม$อิาการค�อิเห้ม�อินคนป็Aวยห้น�กใกล�จะต้าย อิ"อินเพล$ยและห้ายใจต้�ดำข�ดำ ขอิให้�เขาระล4กถื4งคร'บาอิาจารย1ท�นท$ และขอิน�/าพระพ(ทธมนต้1ห้น�าห้�/งพระน�ามาอิาบและดำ��มจากน�/นอิาการจะค"อิยย�งช��ว แล�วให้�ร$บป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามว�ธ$พอิกกายท�พย1น$/ เขาก:จะพ�นจากการเส$ยสต้� ห้ร�อิวายชนม1ก"อินอิาย(ข�ยไดำ�อิย"างดำ$

ห้น�า 43

เวล�ท!"เหม�ะสืมก�บก�รฝึ/กสืม�ธิ� ส�าห้ร�บท"านท$�เร��มฝึ8กให้ม"ๆ ควรท$�จะเร��มก�าห้นดำเวลาต้�/งแต้" 5 นาท$ เป็�นจ(ดำเร��มต้�นและค"อิยๆเพ��มข4/นเป็�น 10 , 20 และ 30 นาท$ เป็�นเวลาท$�เห้มาะสมท$�ส(ดำ ไม"ควรฝึ8กให้�มากกว"าน$/ เพราะจ�ต้ย�งไม"ค(�นเคย จะท�าให้�เก�ดำความอิ4ดำอิ�ดำและป็วดำเม��อิยไดำ�ง"ายต้�อิงค"อิยเป็�นค"อิยไป็เห้ม�อินดำ�ดำไม� ให้�ค"อิยๆดำ�ดำ จะไดำ�ผู้ลในไม"ช�า

Page 32: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ถื�าร$บดำ"วนห้�กโห้มจะดำ�ดำไม"ไดำ� พาลจะพาให้�เส$ย ค�อิท�าให้�ไม�ห้�ก เห้ม�อินจ�ต้ท$�ถื'กดำ�ดำเช"นก�น ส�าห้ร�บผู้'�ฝึ8กจนเก�ดำความช�านาญแล�วจะน��งเข�าฌานเป็�นเวลาห้ลายๆช��วโมงก:ไดำ�ต้ามแต้"ก�าล�งจะศัร�ทธาและเวลาจะอิ�านวยให้� เวลาท$�เห้มาะสมแก"การป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ในว�นห้น4�งค�อิ ต้อินเช�า ห้ล�งจากต้��นนอินช�าระร"างกายแล�ว ส"วนสมณีเพศัควรจะป็ฏิ�บ�ต้�ห้ล�งจากท�าว�ต้รเช�า(ต้$ 4 )แล�วส�าห้ร�บ

ห้น�า 44

ท"านท$�ต้�อิงอิอิกท�างานน�/น ควรก�าห้นดำเวลาแต้"น�อิยห้ร�อิเป็�นเวลาท$�ไม"ข�ดำก�บเวลาท$�จะต้�อิงอิอิกงาน จะไดำ�ไม"เก�ดำความก�งวล เห้ต้(ท$�ว"าต้อินเช�าดำ$น�/น เพราะว"า เวลากลางค�นนอินเต้:มท$�แล�ว เช�าต้��นข4/นมาย"อิมม$จ�ต้ใจสดำช��น ไม"อิ"อินเพล$ย จ4งเสร�มให้�การน��งสมาธ�สงบและเข�าท$�ไดำ�เร:วก:จะส"งเสร�มให้�ม$ส(ขภาพจ�ต้สมบ'รณี1 ส�าห้ร�บท"านท$�ม$เวลาและสถืานท$�เห้มาะเช"น ร( "งอิร(ณีท$�ร�มฝึ9� งทะเล ห้ร�อิ บนเขาท$�มอิงไป็เห้:นขอิบฟัGากว�างเขาเข$ยว ย��งถื�าม$พระอิาท�ต้ย1ข4/นต้อินเช�าๆท$�ม$แสงอิ"อินๆห้ร�อิเป็�นดำวงย��งดำ$ จะไดำ�เป็�นน�ม�ต้แห้"งการฝึ8กสมาธ�บรรยากาศัท$�ม$ลมโชย พ�ดำผู้"าน ป็ะทะก�บร"างกาย จะท�าให้�เย:นสบาย จ�ต้ใจสดำช��น ร"าเร�งใจ ส��งเห้ล"าน$/ย"อิมเป็�นส��งสน�บสน(นให้�จ�ต้สงบ และเป็�นการไดำ�สมาธ�เร:วย��งข4/น แต้"ถื�าคนท$�ฝึ8กให้ม"ๆ ควรจะห้าเส�/อิผู้�าห้นาค(มก�นความห้นาวเย:นต้อินเช�าม�ดำ และถื�าน�าค�างลงควรจะห้าห้มวกใส" เป็�นการป็Gอิงก�นเป็�นไข�ห้ว�ดำ

ห้น�า 45 ต้อินเย:น ควรจะเป็�นเวลาก"อินนอิน ห้ล�งจากสวดำมนต้1ไห้ว�พระแล�ว ห้ล�งจากป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้แล�วจะช"วยให้�นอินไดำ�อิย"างสบาย ม$สต้� ไม"กระส�บกระส"าย และต้��นไดำ�ต้ามก�าห้นดำเวลาท$�เราต้�/งเป็Gาห้มายไว�ในใจ เวลาป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้น�/น ถื�าสามารถืท�าไดำ�ว�นละ 2 คร�/งก:จะควบค(มอิารมณี1ต้"อิเน��อิงไดำ�ดำ$มาก เช�า ก:สร�างอิารมณี1ท$�ดำ$ก"อินท$�จะอิอิกไป็ต้"อิส'� ก�บการงาน

Page 33: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เย:น ก:คลายความเม��อิยล�าและนอินไดำ�สงบ ห้ล�บสน�ทส�าห้ร�บท"านท$�ม$เวลาว"าง ควรจะฝึ8กว�นละห้ลายๆคร�/ง เป็�นการอิบรมบ"มน�ส�ยจ�ต้ให้�เก�ดำความเคยช�นให้�เก�ดำความสงบง"ายข4/นกว"าท(กคร�/งท$�เข�าฝึ8กสมาธ�

ห้น�า 46

ส�าห้ร�บท"านท$�ม("งห้ว�งโลก(ต้ระ ควรจะฝึ8กต้ลอิดำสม��าเสมอิ ม$การเป็ล$�ยนอิ�ร�ยาบถืบ�างเม��อิเก�ดำความจ�าเป็�นเท"าน�/น เพราะเม��อิเป็ล$�ยนอิ�ร�ยาบถืคร�/งห้น4�ง เห้ม�อินต้�อิงต้�/งต้�นคร�/งห้น4�ง ในขณีะต้�อิงท�าก�จว�ต้รป็ระจ�าว�นห้ร�อิท�างานน�/น ก:ร�กษาอิารมณี1แห้"งการม$สต้�สมาธ�เสมอิก:จะเป็�นการดำ$มาก เพ��อิให้�อิารมณี1สงบส�บทอิดำต้"อิเน��อิงจนกระท��งเข�านอินก:พยายามให้�นอินอิย"างม$สต้�ดำ�วย

ห้น�า 47

ฝึ8กสมาธ�ดำ�วยอิ�ร�ยาบถืท$�เห้มาะสมก�บท"าน ว�ธ$ฝึ8กสมาธ�ให้�จ�ต้สงบ โดำยเฉพาะอิย"างย��งอิานาป็านสต้�ท$�ม("งในการฝึ8ก ดำ�วยลมห้ายใจน$/ม$จ(ดำเดำ"นและค(ณีว�เศัษยอิดำเย$�ยมส�บทอิดำมานานแล�ว ดำ�วยว�ธ$น$/สามารถืป็Gอิงก�นและร�กษาโรคภ�ยไข�เจ:บท�/งกายและใจ เป็�นการเสร�มสร�างให้�ร"างกายม$ส(ขภาพแข:งแรง โดำยเน�นห้น�กในการฝึ8กลมห้ายใจเข�าอิอิก ในการฝึ8กห้ายใจเข�าอิอิกให้�จ�ต้สงบน$/ ม$อิย'"ห้ลายอิ�ร�ยาบถืต้"างๆ ก�น โดำยป็รกต้�การอิอิกก�าล�งบร�ห้ารร"างกายและการฝึ8กห้ายใจเข�าอิอิกให้�เก�ดำสมาธ�ม$อิ�ร�ยาบถืห้ล�กอิย'" 4 อิย"าง ว�ธ$แรก เดำ�น ก:ค�อิการบร�ห้ารท"อินล"างขอิงร"างกายระห้ว"างเดำ�นน�/น “ ”

จ�ต้ใจย"อิมเคล��อินไห้วส��นคลอิน ไป็ก�บการเคล��อินไห้วขอิงร"างกาย จ�ต้จ4งไม"น��งเท"าท$�ควร

ห้น�า 48 ว�ธ$ท$�สอิง ห้ย(ดำ ก:ค�อิย�นอิย'"ก�บท$� จ�ต้ใจต้�อิงคอิยพะวงควบค(มการ“ ”

ทรงต้�วขอิงร"างกาย และร�บร' �ส��งแวดำล�อิมมากจนจ�ต้ไม"ค"อิยสงบ ว�ธ$ท$�สาม นอิน กล�ามเน�/อิส"วนต้"างๆขอิงร"างกาย ไดำ�ห้ย"อินยานคลาย“ ”

จากการเห้น$�ยวร�ดำดำ4ง เม�อินอินแล�ว เล�อิดำจะค��งอิย'"ท$�สมอิง เก�ดำความง"วงเห้งาห้าวนอิน จ�ต้เคล�/มห้ล�บง"าย ห้าสต้�ไดำ�ยาก

Page 34: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ว�ธ$ท$�ส$ น��ง เป็�นท"าท$�เห้มาะสมก�บการฝึ8กจ�ต้ค�อิ กล�ามเน�/อิขอิง“ ”

ร"างกายไดำ�ย4ดำร�/งให้�อิย'"ในท"าท$�ม� �นคงโดำยธรรมชาต้� จ�ต้ใจไม"ต้�อิงพะวงเป็�นห้"วงอิย'"ก�บกายเน�/อิมากน�กจ4งท�าให้�จ�ต้สงบน��งไดำ�เร:วกว"าท"าอิ��นดำ�งน�/น ว�ธ$ฝึ8กสมาธ�ส"วนมากจ4งน�ยมใช�ท"าน��ง เร$ยกก�นท��วไป็ว"า น��งสมาธ� “ ”

แต้"อิย"างไรก:ต้าม ผู้'�ป็ฏิ�บ�ต้�ฝึ8กจ�ต้ก:สามารถืท$�จะเป็ล$�ยนอิ�ร�ยาบถืเม��อิเก�ดำความจ�าเป็�นจร�งๆเข�า จะไดำ�เป็�นการฝึ8กจ�ต้อิย"างต้"อิเน��อิง ห้ร�อิ ต้ามสภาพส�งขารต้นท$�จะทนอิย'"ไดำ�ในอิ�ร�ยาบถืน�/นๆ

ห้น�า 49

การฝึ8กน$/ ไม"จ�าเป็�นต้�อิงใช�ท"าใดำท"าห้น4�ง อิย"างต้ายต้�ว เพ��อิป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ ควรพ�จารณีา ท"าท$�ม� �นคงและสบายต้ามความเห้มาะสมก�บส�งขารขอิงต้นและเล�อิกท"าท$�จะช"วยสน�บสน(นให้�การป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ขอิงเราสงบไดำ�เร:วและดำ$ พยายามอิย"าฝึHนอิารมณี1 ฝึHนส�งขารท$�จะทนอิย'"ก�บท"าฝึ8กสมาธ�ท$�ค�ดำว"าต้นชอิบแต้"ดำ�วยความไม"เห้มาะสมจากเห้ต้(ต้"างๆ จ4งท�าให้�อิอิกจากการป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้แล�วแทนท$�จะสงบกาย สบายใจ กล�บท�าให้�เก�ดำอิารมณี1ห้ง(ดำห้ง�ดำห้�วเส$ย พาลพาให้�เส$ยส(ขภาพกายและจ�ต้ ผู้'�ม$สมาธ�ดำ$แล�ว ย"อิมสามารถืควบค(มร�กษาอิารมณี1ให้�ดำ$อิย'"ในสมาธ� ไดำ�ท(กอิ�ร�ยาบถืไม"ว"าจะต้��นห้ร�อินอิน โรคป็ระสาทเส��อิม อิ"อินเพล$ย โรคห้�วใจ ควรท$�จะใช�ท"าน��งส�บก�บท"าเดำ�นจงกรม และม$การอิอิกก�าล�งกายเบาๆ อิย"างพอิเห้มาะสมดำ�วย โรคกระเพาะอิาห้ารย�อิยห้ย"อินยานโรคกระเพาะอิาห้ารเป็�นแผู้ล โรคมดำล'กห้ย"อินควรจะใช�ท"านอินต้ะแคงข�างขวา

ห้น�า 50

โรคนอินไม"ห้ล�บ ใช�ท"าน��งและสล�บก�บท"านอินและควรจะม$การอิอิกก�าล�งกายอิย"างพอิเห้มาะ เพ��อิให้�ป็ระสาทคลายความต้4งเคร$ยดำ สน�บสน(นให้�นอินห้ล�บไดำ�สน�ท โรคป็อิดำ โรคว�ณีโรค ห้�ามห้ายใจแรงและห้ายใจกระแทก ควรห้ายใจแบบช�าๆยาวๆ พ�กห้ายใจส�กคร' "ห้น4�ง ให้�อิากาศัท$�ห้ายใจเข�าไป็น�/นห้ม(นเว$ยนอิย'" ภายในร"างกายส�กพ�กห้น4�ง แล�วจ4งค"อิยๆป็ล"อิยลมห้ายใจอิอิกมา ว�ธ$น$/ ป็อิดำก:จะไดำ�ท�างานน�อิยลงอิาการเจ:บป็วดำก:จะบรรเทา โรคก:จะห้ายเร:วข4/นกว"าป็รกต้� โรคน$/ควรจะใช�ท"านอินต้ะแคงข�าง และเม��อิร"างกายแข:งแรงข4/น แล�วก:สล�บก�บท"าน��งข�ดำสมาธ�แบบธรรมชาต้�บ�าง แล�วผู้สมดำ�วยการเดำ�นจงกรมบ�าง จะ

Page 35: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ไดำ�ท�าให้�ร"างกายป็ลอิดำโป็ร"ง และข�อิห้�ามส�าห้ร�บโรคน$/ ค�อิ ห้�ามอิอิกก�าล�งกายห้�กโห้ม โรคความดำ�นโลห้�ต้ส'ง ควรท$�จะใช�ท"านอินต้ะแคงข�างสล�บก�บการเดำ�นจงกรมการฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�ไม"ควรให้�เห้น��อิยเก�นไป็ เพราะจะท�าให้�ความดำ�นเพ��มส'งข4/นไดำ�

ห้น�า 51

โรคความดำ�นโลห้�ต้ต้��า ควรใช�ท"าเดำ�นจงกรม เพ��อิอิอิกก�าล�งกายพอิเห้มาะกระต้(�นห้�วใจส'บฉ$ดำโลห้�ต้ดำ$ข4/น เม��อิเดำ�นพอิสมควรแล�ว สล�บก�บท"านอินราบขนานก�บพ�/นก:จะดำ$ แต้"ท�/งน$/ ต้�อิงพ�จารณีาความเห้มาะสมต้ามสถืานการณี1ดำ�วย

ห้น�า 53

1. ท"าน��งข�ดำสมาธ�ช�/นเดำ$ยว

Page 36: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ค�อิน��งอิกผู้ายไห้ล"ผู้4�งศั$รษะต้รง คางห้ดำและกดำลงเล:กน�อิย อิย'"ในอิ�ร�ยาบถืท$�ไม"เกร:ง จะไดำ�ไม"เคร$ยดำ เร��มต้�นดำ�วยน��งเท�าขวาท�บเท�าซ่�าย ม�อิขวาท�บม�อิซ่�าย(วางม�อิบนฝึAาเท�า) ให้�ห้�วแม"ม�อิจรดำชนก�นเบาๆเพ��อิให้�เล�อิดำท$�ห้ม(นเว$ยนน�าธาต้(ไฟั ถื"ายเท เดำ�นไดำ�สะดำวก และเม��อิฝึ8กสมาธ�ป็ร�บธาต้(ท�/ง 4 เสมอิแล�ว ห้�วแม"ม�อิท$�จรดำชนก�นน�/นจะดำ'ดำเข�าห้าก�นคล�ายม$กระแสแม"เห้ล:กดำ'ดำก�นอิย'" ไม"ต้�อิงต้กใจ ข�อิดำ$ เป็�นอิ�ร�ยาบถืง"ายๆ และใช�ฝึ8กก�นท��วไป็ น��งทนไดำ�นาน ท�/งย�งเป็�นท"าน��งท$�ม� �นคงพอิสมควรท$�ไม"ส��นคลอินง"าย ข�อิเส$ย ห้�วเข"าน��งแนบต้�ดำก�บพ�/นเพ$ยงข�างเดำ$ยวห้�วเข"าข�างขวาไม"ต้�ดำพ�/น น��งให้ม"ๆ จ4งร' �ส4กว"าร"างกายเอิ$ยงขวา ท"านก:ต้�อิงค"อิยๆพย(งร"างให้�น��งต้รง ก:จะแก�อิ(ป็สรรคน$/ไดำ� และน��งทรงต้�วไดำ�ม��นคงเท$ยบเท"าท"าน��งข�ดำสมาธ�สอิงช�/น ขาขวาท$�พ�บท�บบนขาซ่�ายน�/นเห้น:บชาง"าย

Page 37: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 54

2 ท"าน��งข�ดำสมาธ�สอิงช�/น (ข�ดำสมาธ�เพชร)

ค�อิน��งและวางต้�วท(กอิย"างเห้ม�อินท"าข�ดำสมาธ�ช�/นเดำ$ยว ต้"างก�นเพ$ยงแต้"เอิาฝึAาเท�าซ่�ายท$�ถื'กท�บต้�ดำอิย'"ก�บพ�/นน�/นสอิดำข4/นมาข�ดำในซ่อิกพ�บขอิงเข"าขวา ม$ล�กษณีะโคนขาท�/งสอิงข�างไขว�ป็ระสานก�นเป็�นร'ป็ห้างนกนางแอิ"นข�อิดำ$ ห้�วเข"าท�/งสอิงข�างแนบต้�ดำก�บพ�/น สามารถืน��งไดำ�ต้�วต้รงไม"โยกโคลงเคลง เอินเอิ$ยง เส$ยการทรงต้�ว ระห้ว"างป็ฏิ�บ�ต้� เป็�นท"าน��งไดำ�ม��นคงไม"ส��นคลอินข�อิเส$ย ค�อิ ผู้'�ท$�ไม"เคยฝึ8กน��งข�ดำสมาธ�ท"าน$/แล�ว เพ$ยงเดำ$Jยวเดำ$ยวท$�เข�าน��งไดำ�ท$� ก:เก�ดำอิาการป็วดำข�ดำข�อิเท�าท�/งสอิงข�าง และเท�าท�/งสอิงข�างเก�ดำอิาการเห้น:บชาไดำ�ง"าย เป็�นการทรมานสร�างความเจ:บป็วดำให้�เก�ดำการก�งวลก�บจ�ต้ในขณีะป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�มาก จะต้�อิงร$บคลายอิอิกจากการน��ง

Page 38: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 55

3 ท"าน��งข�ดำสมาธ�แบบธรรมชาต้�ค�อิน��งและวางต้�วเห้ม�อินท"าน��งข�ดำสมาธ�ช�/นเดำ$ยวต้"างก�นต้รงท$�ไม"ต้�อิงยกขาขวาข4/นไป็พาดำบนขาซ่�าย แต้"พ�บขาข�ดำช�ดำล�าต้�ว วางไว�บนพ�/นต้�ดำขาซ่�ายข�อิดำ$ เป็�นการน��งแบบธรรมชาต้�ธรรมดำา สาม�ญขาไม"เม��อิยชาไดำ�ง"ายข�อิเส$ย เม��อิขาท�/งสอิงข�างไม"ข�ดำก�นเลย จ4งท�าให้�ร"างกายไม"ดำ4งร�ดำอิย'"ในท"าท$�ม� �นคง จ�ต้ใจก:ต้�อิงพะวงท$�จะใช�สต้�ก�าก�บให้�ร"างกายน��งทรงต้�วให้�ต้รง จ4งท�าให้�เก�ดำสมาธ�ไดำ�ยาก

Page 39: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 56

4 ท"าน��งพ�งฝึาเห้ย$ยดำเท�าเป็�นท"าน��งท$�น� �งสบาย ค�อิเอิาห้ล�งพ�งฝึาบ�านห้ร�อิฝึาห้�อิงย4ดำต้�วให้�ต้รง แล�วเห้ย$ยดำขาอิอิกไป็นาบต้�ดำก�บพ�/น ขาก�บล�าต้�วน��งแล�วเก�ดำเป็�นม(มฉาก ม�อิท�/งสอิงข�างซ่�อินก�นเห้ม�อินท"าน��งข�ดำสมาธ�ช�/นเดำ$ยวแล�ววางไว�บนต้�กข�อิดำ$ เป็�นท"าท$�เห้มาะสมก�บคนแก" และท"านท$�ท(พลภาพ ไม"สมป็ระกอิบ ก:สามารถืท$�จะใช�ท"าน��งน$/ก�าห้นดำจ�ต้ไดำ�

Page 40: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ข�อิเส$ย การน��งว�ธ$น$/ไม"ม$ห้ล�กค�/าย�นให้�ต้�วต้รงไดำ�ดำ$ ร"างกายจะคอิยเล��อินไห้ลลงมาเป็�นท"านอิน ท�าให้�จ�ต้ต้�อิงคอิยควบค(มให้�ร"างน��งต้รง และเป็�นท"าท$�ม$โอิกาสง"วงนอินมากจ4งเส$ยสมาธ�ไดำ�ง"าย

ห้น�า 57

5 ท"าน��งบนเก�าอิ$/ แล�วทอิดำขาลงเห้ย$ยบพ�/นเป็�นท"าท$�น� �งบนม�าน��งท$�ม$พน�กพ�งส'งพอิ ป็ระมาณีท$�จะพ�งไดำ�สบายห้ร�อิอิาจจะม$ท$�เท�าแขน เม��อิน��งแล�วให้�ทอิดำขาลงมา เท�าจะต้�อิงเห้ย$ยดำลงมาต้�/งฉากเห้ย$ยบถื4งพ�/นพอิดำ$ ถื�าเก�าอิ$/ส'งเก�นไป็ จะต้�อิงห้าม�าน��งเล:กๆมารอิงให้�เท�าเห้ย$ยบ เท�าท�/ง

Page 41: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

สอิงข�างกางอิอิกเป็�นการช"วยการทรงต้�วขอิงร"างกาย ส"วนฝึAาม�อิก:ย�งคงวางม�อิขวาท�บม�อิซ่�าย ห้�วน�/วแม"ม�อิชนก�นแล�ววางบนต้�ก ห้ล�บต้าภาวนาบร�กรรมก�าก�บต้ามแบบน��งข�ดำสมาธ�ข�อิดำ$ ค�อิ เห้มาะก�บผู้'�ท$�ม$อิาการป็วดำขา ป็วดำห้�วเข"า และคนท$�ม$ร'ป็ร"างให้ญ"ท$�ไม"สามารถืน��งข�ดำสมาธ�ไดำ�ข�อิเส$ย ท"านท$�ส(ขภาพขาไม"ดำ$ น��งทรงต้�วไม"ดำ$จ�าเป็�นต้�อิงน��งพ�งเก�าอิ$/ จ4งท�าให้�ง"วงนอินไดำ�ง"าย ท�าให้�สต้�คลายอิอิกจากการม$สมาธ�ไดำ�ง"าย ถื�าเป็�นไป็ไดำ� ควรจะพยายามน��งแล�วไม"พ�งพน�กเก�าอิ$/ นอิกเส$ยจากจ�าเป็�นจร�งๆ

ห้น�า 59

6 ท(�เด็�นัจงกรม

Page 42: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

การเดำ�นจงกรมเป็�นว�ธ$ฝึ8กสมาธ�แบบห้น4�ง และเป็�นว�ธ$อิอิกก�าล�งบร�ห้ารร"างกายดำ�วย คำว�มด็!ของก�รเด็�นัจงกรม 1. ห้ล�งจากการป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้แล�ว เล�อิดำลมจะข�ดำต้ามข�อิต้ามเอิ:นต้"างๆ และเห้น:บชาท"านควรจะเดำ�นจงกรมเพ��อิคลายเส�นเอิ:นให้�เล�อิดำลมเดำ�นไดำ�สะดำวก ซ่4�งเป็�นว�ธ$อิอิกก�าล�งกายท$�จะระบาย และข�บโรคอิอิกไป็ดำ�วย ช"วยไม"ให้�เส$ยส(ขภาพท�/งขาและกล�ามเน�/อิส"วนต้"างๆจะไดำ�ไม"เป็�นอิ�มพาต้และเป็�นการเสร�มให้�ส(ขภาพสมบ'รณี1ม$โรคภ�ยไข�เจ:บน�อิยดำ�วย 2 .ห้ล�งจากร�บป็ระทานอิาห้ารแล�ว ไม"ควรเข�าน��งสมาธ� ควรท$�จะเดำ�นจงกรมอิย"างน�อิย 15-30 นาท$ เพ��อิช"วยให้�อิาห้ารท$�ร �บป็ระทานเข�าไป็แล�วน�/น ย"อิยง"าย ไม"ให้�เก�ดำอิาการอิ�ดำเฟัGอิ แน"น เรอิเป็ร$/ยว 3 .เป็�นผู้'�อิดำทนต้"อิการท�างาน และเดำ�นทางไกล ค�อิ เม��อิท"านฝึ8กเดำ�นจงกรมบ"อิยๆ สม��าเสมอิ จะเก�ดำความเคยช�นจนเป็�นน�ส�ยเพ��อิฝึ8กให้�ห้�วใจไดำ�ท�างาน ส'บฉ$ดำ

ห้น�า 60

โลห้�ต้อิย"างสม��าเสมอิไม"เป็�นโรคห้�วใจ และโรคความดำ�นโลห้�ต้ส'งและต้��า เป็�นผู้ลให้�การเดำ�นทาง ห้ร�อิ ท�างานไม"เห้น��อิยง"าย และช"วยลดำไขม�นในร"างกายไม"ให้�อิ�วนเก�นควรดำ�วย 4. เก�ดำความเพ$ยร สร�างความอิดำทนให้�ก�บผู้'�ป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ เพราะเม��อิน��งสมาธ�ในอิ�ร�ยาบถือิ��นใดำแล�ว อิาจจะเก�ดำอิาการเม��อิยขบท$�ทนอิย'"ไม"ไดำ�นานก:ควรท$�จะใช�การเดำ�นจงกรมภาวนาสล�บก�บการน��งบ�าเพ:ญจ�ต้ จะช"วยสงบไดำ�ผู้ลไวกว"าป็รกต้� และเม��อิไดำ�สมาธ�จากการเดำ�นจงกรมภาวนาจะเป็�นอิารมณี1ท$�อิย'"ไดำ�นาน ไม"เส��อิมง"าย 5.เม��อิฝึ8กเดำ�นจงกรมภาวนาสม��าเสมอิ เป็�นการฝึ8กให้�ม$สมาธ�แบบล�มต้า จ4งม$ผู้ลฝึ8กให้�ม$สมาธ�ในระห้ว"างเดำ�นและระห้ว"างท�างานอิ$กทางห้น4�ง สถืานท$�ท$�เห้มาะสมก�บการเดำ�นจงกรม สถืานท$�ท$�เห้มาะสมท$�ส(ดำส�าห้ร�บการเดำ�นจงกรม ค�อิสนามห้ญ�า และโดำยเฉพาะอิย"างย��งยามเช�าท$�น�/าค�างป็ระพรมบนใบห้ญ�า ย��งเป็�นการดำ$ เพราะน�/าค�างต้าม

ห้น�า 61

Page 43: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ใบห้ญ�าน�/นเป็�นธาต้(น�/าบร�ส(ทธ�Eขอิงธรรมชาต้� เม��อิเท�าเราก�าวส�มผู้�สน�/าค�างบนใบห้ญ�า ธาต้(น�/าค�างน�/นจะเป็�นอิงค1ป็ระกอิบส�าค�ญในการป็ร�บธาต้(ท�/ง 4 ค�อิ ดำ�น น�/า ลม ไฟั ในร"างกายเราให้�เสมอิก�นอิ�นเป็�นเห้ต้(ส�าค�ญท$�จะลดำการเจ:บป็Aวย (ถื�าห้าสถืานท$�อิย"างน$/ไม"ไดำ� ท$�ไห้นๆก:ฝึ8กเดำ�นไดำ�) ว�ธิ!ปฏิ�บ�ต� เป5นัไปต�มข�)นัตอนัด็�งนั!) 1. ย�นในท"าสงบ อิกผู้ายไห้ล"ผู้4�ง ม�อิป็ระสานก�นโดำยม�อิขวาท�บม�อิซ่�ายอิย'"บร�เวณีเอิวดำ�านห้ล�ง น�/วห้�วแม"ม�อิชนก�น เพ��อิให้�เล�อิดำท$�ห้ม(นเว$ยนน�าธาต้(ไฟัในร"างกายถื"ายเทไดำ�ดำ$ระห้ว"างเดำ�นจงกรมน�/น จะต้�อิงใช�สต้�ก�าห้นดำร�บร' �การก�าวเท�า ก�าวเท�าซ่�ายก:ร' � ก�าวเท�าขวาก:ร' � ย�นห้ย(ดำอิย'"ก�บท$�ก:ร' �ว"าย�นอิย'" 2. เดำ�นก�าวแบบธรรมดำา โดำยเท�าอิย'"ในล�กษณีะต้รงไม"งอิ ป็ลายเกร:งลาดำต้��ากว"าส�นเท�า เห้ย$ยดำให้�เต้:มท$�

ห้น�า 62

เพ��อิให้�เส�นเอิ:นคลาย แล�วใช�ป็ลายเท�าช$/ลงแต้ะพ�/นก"อินส�นเท�า พร�อิมก�บส'ดำลมห้ายใจเข�าป็อิดำ ก�าห้นดำจ�ต้ว"า " พ(ท " สายต้ารวมเพ"งไป็ท$�ห้�วแม"เท�าซ่�าย ก�าวเท�าขวาอิอิกไป็ข�างห้น�าพอิสมควร โดำยเท�าอิย'"ในล�กษณีะเช"นเดำ$ยวก�บการก�าวเท�าซ่�ายพร�อิมก�บระบายลมห้ายใจอิอิก ก�าห้นดำจ�ต้ว"า " โธ " สายต้ารวมเพ"งไป็ท$�ห้�วแม"เท�าขวา การเดำ�นว�ธ$น$/เดำ�นก�าวไป็ข�างห้น�าแบบธรรมดำา 3. เดำ�นก�าวแบบจ�ดำขาเดำ�นในเส�นต้รง ว�ธ$น$/เห้มาะก�บคนท$�ขาแข:งแรงเดำ�นสะดำวก ว�ธ$การเดำ�นและการวางม�อิน�/นเห้ม�อิน ข�อิ 2 ต้"างก�นเพ$ยงแต้"ว"า เม��อิยกเท�าอิอิกไป็น�/นขณีะท$�เท�าก�าล�งจะเห้ย$ยบ ลงดำ�นถื4งพ�/นน�/น ป็กต้�เราจะใช�ฝึAาเท�าดำ�านนอิกต้�วส�มผู้�สพ�/นก"อินแต้"ว�ธ$น$/จะพยายามใช�ฝึAาเท�าดำ�านในส�มผู้�สพ�/น และเห้ย$ยบลงไป็ต้ามเส�นต้รงก�บเท�าท$�ก�าวเห้ย$ยบไป็ก"อินแล�ว ค�อิ เดำ�นเป็�นเส�นต้รงต้ลอิดำทาง ถื4งท$�เล$/ยวก:ย�นห้ย(ดำแล�วเล$/ยวเดำ�นต้"อิไป็

ห้น�า 63

Page 44: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ข�อิส�งเกต้ ระยะเท�าก�าวอิอิกไป็น�/น ก�าวต้ามความถืน�ดำ เพราะว�ธ$น$/ ต้�อิงเดำ�นแบบใช�สมาธ� สต้� ส'งกว"าว�ธ$แรก เพ��อิการทรงต้�วและจ�ดำขาเดำ�นให้�เป็�นเส�นต้รง ข�อิเส$ย คนท$�ขาไม"แข:งแรง ห้ร�อิคนม$อิาย(ไม"ควรใช�เดำ�นว�ธ$น$/ ระว�งจะพาให้�ห้กล�มไดำ�ง"าย 4 .ก�าวเท�าเช"นน$/สล�บไป็เร��อิยๆ ก�าวเท�าควรจะก�าวยาวพอิดำ$ อิย"าให้�ยาวเก�นไป็ ส�/นเก�นไป็ อิย"าให้�ช�าน�ก อิย"าให้�เร:วน�ก ควรใช�เวลาอิย"างน�อิย ป็ระมาณี 15-30 นาท$ 5. การเดำ�นจงกรมน$/ จะเดำ�นในวงแคบห้ร�อิ วงกว�างก:ไดำ� แล�วแต้"สถืานท$�จะอิ�านวยให้�เม��อิเดำ�นไป็ถื4งป็ลายส(ดำทางท$�จะเล$/ยวน�/น ต้�อิงย�นน��งก"อินก�าห้นดำจ�ต้ร' �ว"า ย�น แล�วจ4งห้�นต้�วเดำ�นต้"อิไป็ ระห้ว"างห้�นต้�ว ก:ให้�ก�าห้นดำจ�ต้ร' �ว"า ก�าล�งห้�นต้�วอิย'"

Page 45: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 63

7 ท"าย�น ย�นในท"าทางสงบ เท�าท�/งสอิงข�างย�นห้"างก�นป็ระมาณี 1 ค�บ ป็ลายเท�ากางอิอิกเล:กน�อิย ย�ดำต้�วต้รงห้ล�งไม"ค�อิมงอิ คางห้ดำและกดำลงเล:กน�อิย ย�นอิย'"ในท"าสงบสบายไม"ต้4งเคร$ยดำ สายต้ามอิงทอิดำต้��าลงท$�พ�/นห้"างจากล�าต้�วไม"ควรเก�น 1 ก�าว ส"วนฝึAาม�อิน�/นให้�ใช�น�/วป็ระสานก�นวางไว�ห้น�าท�อิง น�/วห้�วแม"ม�อิชนก�น ว�ธ$บร�กรรมภาวนาก�าก�บน�/น เห้ม�อินว�ธ$ภาวนาท��วไป็ ต้"างก�นท$�ล�มต้าข4/นเล:กน�อิย

Page 46: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ข�อิดำ$ เป็�นการเป็ล$�ยนอิ�ร�ยาบถือิ$กแบบห้น4�ง เพ��อิฝึ8กสมาธ�ให้�ต้"อิเน��อิง และเห้มาะอิย"างย��งในการย�นป็ลงส�งขาร และสรรพธรรม เช"น ป็ลงส��งท�/งห้ลายจนเห้:นความจร�งแห้"งอิน�จจ�ง ท(กข�ง อิน�ต้ต้า เก�ดำข4/น ต้�/งอิย'" ดำ�บไป็ ล�วนไม"เท$�ยงแท� ข�อิเส$ย ท"าย�นน$/ย�นอิย'"ไม"ไดำ�นาน เม��อิยล�าไดำ�ง"าย จ�ต้ต้�อิงคอิยพะวงการทรงต้�วให้�ย�นอิย'"ให้�ไดำ� ท�าให้�ความเพ$ยรเส��อิมถือิยไดำ�ง"ายกว"าการเดำ�นจงกรม และไม"เห้มาะสมก�บท"านท$�ม$ร"างกายไม"แข:งแรงเพราะในขณีะย�นน�/น

ห้น�า 64

เล�อิดำจะค��งค�างอิย'"ในส"วนท"อินล"างขอิงร"างกายมาก จ4งท�าให้�เล�อิดำข4/นไป็เล$/ยงสมอิงน�อิยกว"าป็รกต้� ย�นนานๆเข�าจะเก�ดำอิาการเว$ยนห้�ว ม4นศั$รษะ เม��อิม$อิาการเช"นน$/ควรร$บงดำเว�นการป็ฏิ�บ�ต้� แล�วลงน��งพ�กผู้"อินก"อินท$�จะเป็�นลม ห้กล�มห้�วฟัาดำพ�/นไดำ� จ4งเป็�นข�อิควรระว�งส�าห้ร�บท"านท$�ส(ขภาพไม"แข:งแรง

Page 47: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 65

8 ท"านอินส$ห้ไสยาสน1 นอินดำ�วยท"าทางสงบ นอินต้ะแคงขวาเพ��อิไม"ให้�บ$บท�บห้�วใจมากเก�นไป็ ม�อิขวาวางห้งายไว�บนห้มอินข�างแก�มขวา ม�อิซ่�ายวางราบไป็ต้ามล�าต้�ว ขาขวาวางเห้ย$ยดำไป็แบบธรรมชาต้�ไม"ต้�อิงเกร:งให้�ต้รงเก�นไป็ โคนขาซ่�ายท�บขาขวาอิย"างพอิเห้มาะ เข"าซ่�ายพ�บงอิเล:กน�อิย ป็ลายเท�าซ่�ายวางลาดำต้��าไว�ห้ล�งเท�าขวา เป็�นการช"วยพย(งร"างให้�ทรงต้�วในท"านอินไดำ�นาน

Page 48: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ส"วนการก�าห้นดำบร�กรรมลมห้ายใจน�/น ก�าห้นดำเห้ม�อินบทเดำ�ม จนกว"าจะห้ล�บไป็ ห้ร�อิว"าบร�กรรมเพ��อิพ�กช��วคราว และเม��อิต้��นข4/นมาก:ต้�อิงม$สต้�ก�าห้นดำบร�กรรมก�าก�บลมห้ายใจอิ$กจนกว"าจะล(กข4/น เพ��อิเป็ล$�ยนอิ�ร�ยาบถืให้ม" ท"านท$�เป็�นโรคกระเพาะอิาห้ารย�อิยห้ย"อินยาน ควรนอินท"าต้ะแคงข�างขวา เพ��อิไม"ให้�กระเพาะอิาห้ารย�อิยถื"วงลงมามากกว"าเดำ�ม และเม��อิฝึ8กสมาธ�ก:พยายามข�บลมห้ายใจลงส'"เบ�/อิงต้��าเป็�นการบ$บร�ดำและเร"งให้�กล�ามเน�/อิน�/นม$ก�าล�ง กระเพาะอิาห้ารก:จะค"อิยๆค�นส'"ต้�าแห้น"งเดำ�ม ข�อิดำ$ เป็�นท"าท$�เห้มาะสมก�บคนแก" ห้ร�อิท"านท$�เจ:บป็Aวย ห้ร�อิม$ร"างกายอิ�วนมากจนไม"เห้มาะก�บการท$�จะใช�ท"าอิ��นเพ��อิการฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้เป็�นท"านอินท$�ม$สต้�อิย'"ไดำ�นานกว"าท"านอินห้งาย ข�อิเส$ย ท"านอินท(กท"า เม��อิวางต้�วนอินแล�วศั$รษะจะอิย'"ในล�กษณีะระดำ�บลาดำใกล�เค$ยงก�บล�าต้�วท$�นอินขนานก�บพ�/นห้ร�อิเต้$ยง เล�อิดำจ4งไห้ลข4/นไป็ค��งอิย'"ท$�สมอิงมากกว"าป็รกต้� เดำ$Jยวเดำ$ยวท$�เข�านอินไดำ�ท$� ส"วนมากก:จะห้ล�บบางคร�/งจะห้ล�บก"อินท$�จะไดำ�สมาธ�ท$�สมบ'รณี1

ห้น�า 66

9 ท"านอินห้งายท"าน$/เห้มาะก�บคนท$�ม$ร"างกาย อิ�วน ห้ร�อิไม"สะดำวกในการใช�ท"าฝึ8กสมาธ�ท"าอิ��น

Page 49: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ในขณีะเดำ$ยวก�น ท"านอินท(กท"าเป็�นอิ�ร�ยาบถืขอิงการเต้ร$ยมต้�วห้ล�บนอิน ดำ�งน�/น จ4งเป็�นการฝึ8กสมาธ�ก"อินนอินโดำยป็ร�ยาย แม�ว"าจะฝึ8กจ�ต้ย�งไม"ท�นห้ล�บ สต้�ความระล4กร' �ก:จะดำ�บไป็พร�อิมก�บนอินห้ล�บสน�ท

ห้น�า 67

ท"านอินห้งายร�กษาโรคป็วดำห้ล�ง ท"าน$/เห้มาะก�บคนท$�ป็วดำห้ล�ง ค�อินอินห้งายเห้ย$ยดำต้รงไป็บนพ�/นห้ร�อิพ�/นห้�อิงท$�ไม"ม$ฟั'กห้ร�อิท$�นอินอิ"อินน��มรอิงร�บอิย'"

Page 50: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

แล�วเอิาผู้�าบางๆพ�บให้�เป็�นเส�นห้นาพอิควร ความห้นาขอิงผู้�าน$/อิาจจะใช�ความห้นาไม"เท"าก�นท(กคน ขอิให้�พ�จารณีารอิงแล�วนอินไม"อิ4ดำอิ�ดำเก�นไป็ก:ใช�ไดำ� ผู้�าท$�พ�บน�/น เม��อิพ�บแล�วต้�อิงยาวกว"าความกว�างขอิงแผู้"นห้ล�งท"านเล:กน�อิย พ�บแล�วจ4งน�าผู้�าน�/นสอิดำขวางก�บล�าต้�ววางไว�อิย'"ใต้�บ�/นเอิวพอิดำ$ ส"วนฝึAาม�อิน�/นให้�น�/วป็ระสานก�น น�/วห้�วแม"ม�อิจรดำชนก�นวางอิย'"ท$�ห้น�าท�อิง ไม"ควรวางไว�ห้น�าอิก เพราะธาต้(ไฟัท$�ถื"ายเทผู้"านฝึAาม�อิ จะเผู้าผู้ลาญอิว�ยวะภายในอิก เช"น ต้�บ ป็อิดำ ห้�วใจ ท�าให้�ต้��นข4/นมาเห้ม�อินคนม$ไข� และจะม$อิาการห้�วน�/า ส"วนลมห้ายใจน�/นก:ก�าห้นดำบร�กรรมก�าก�บเห้ม�อินท(กท"าขอิงการป็ฏิ�บ�ต้� ถื�าอิากาศัเย:นควรห้าผู้�าคล(มร"างให้�อิบอิ("นไว�ดำ�วย ข�อิดำ$ ท"านอินท(กท"าท$�นอินแล�วภาวนาป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้น�/นเป็�นการฝึ8กแบบเก:บเล:กผู้สมน�อิยก"อินนอินห้ล�บ แม�จะเพ$ยงว�นละ 5 นาท$ก:ย�งดำ$ และเป็�นผู้ลพลอิยไดำ� ค�อิ จะห้ล�บไดำ�สบายอิย"างม$สต้�ดำ�วย ข�อิเส$ย ม$เวลาน�อิยมากท$�จะภาวนาให้�เก�ดำสมาธ�เพราะห้ล�บก"อิน แต้"ก:ย�งเป็�นป็ระโยชน1แก"คนท$�นอินห้ล�บยากท$�จะใช�เวลาก"อินนอินห้ล�บน�/น ภาวนาจนกว"าจะห้ล�บสน�ทไป็เป็�นการแก�ไขการทรมานกระส�บกระส"าย ไม"เก�ดำอิาการกระวนกระวายก"อินห้ล�บนอิน

ห้น�า 69

สืม�ธิ�ร�กษ�โรคำนัอนัไม(หล�บ ข�อิแนะน�าสะกดำต้นเอิงให้�นอินห้ล�บ คนท$�ค�ดำมากเก�ดำความก�งวลใจ ห้"วงน�/น ห้"วงน$� ห้"วงล'ก ห้"วงห้ลาน ห้"วงสมบ�ต้� ห้ร�อิห้"วงว"าจะไม"ม$ก�นค�ดำแล�วไม"ห้ย(ดำย�/งช��งใจให้�สงบบ�าง จ4งเก�ดำเป็�นโรคป็ระสาทอิ"อิน ห้ร�อิโรคป็ระสาทมากๆ น�/น ส"วนมากจะม$อิาการอิย"างห้น4�ง ค�อินอินไม"ห้ล�บ อิ�นเป็�นท(กข1อิย"างย��งจ4งควรป็ฏิ�บ�ต้�ดำ�งน$/9.1 อิย"านอินห้ล�บกลางว�น กลางว�นถื�าเก�ดำอิาการง"วงนอิน พยายามอิย"าไป็นอินห้ล�บห้ร�อิน��งพ�กผู้"อิน ควรจะห้างานท�าท$�ต้�อิงใช�ก�าล�งกายบ�าง ห้ร�อิว"า เดำ�นให้�ห้ายง"วง อิาจจะใช�ท"าเดำ�นจงกรมเดำ�นไป็แผู้"เมต้ต้าไป็ต้ามท(กลมห้ายใจ จะช"วยให้�จ�ต้ใจสบายป็ลอิดำโป็ร"งคลายความห้ง(ดำห้ง�ดำไดำ�9.2 กลางค�นอิย"านอินห้ล�บห้�วค��าเก�นไป็ ให้�นอินห้�วค��าท$�ส(ดำป็ระมาณี 21.00 น.

ห้ร�อิว"าดำ4กกว"าน$/ห้น"อิยเวลานอินจะไดำ�นอินห้ล�บท$เดำ$ยวจนถื4งเช�า

Page 51: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

9.3 ท�าจ�ต้ใจให้�ม$อิารมณี1สบายๆ ก"อินนอิน สวดำมนต้1ไห้ว�พระ แผู้"เมต้ต้า ระล4กถื4งก(ศัล ความดำ$ท$�เคยท�ามา แล�วอิ(ท�ศัผู้ลบ(ญเห้ล"าน�/นให้�ก�บผู้'�ม$พระค(ณีท(กท"าน และเจ�ากรรมนายเวร แล�ววางอิารมณี1ท(กอิย"างล�มเส$ยให้�ห้มดำ เช"น ดำ$ใจจนต้��นเต้�น เส$ยใจจนเศัร�าโศัก ความอิาฆ์าต้มาดำร�ายพยาบาท ห้ร�อิว"า ความค�ดำท$�ว"าท�าอิย"างไรจ4งจะไดำ�ม$สมบ�ต้�มากๆ เป็�นต้�น9.4 สะกดำใจให้�สงบอิย'"ก�บท$� นอินในท"าท$�ร' �ส4กว"าสบายห้ล�บต้าแล�วภาวนาห้ายใจเข�าว"า พ(ท ห้ายใจอิอิกว"า โธ ห้ร�อิสวดำมนต้1ในใจบทใดำบทห้น4�งก:ไดำ�ส"วนจ�ต้ใจ“ ” “ ”

น�/นต้�อิงส"งความร' �ส4กท�/งห้มดำ ไป็ต้ามค�าภาวนาห้ร�อิบทสวดำมนต้1น�/นๆ ไป็เร��อิยๆ ภาวนาจนกว"าจ�ต้ใจ จะสงบและห้ล�บไป็9.5 ป็ล"อิยใจวางภาระท(กอิย"าง นอินในท"าท$�ร' �ส4กสบาย ห้ล�บต้าแล�วระล4กถื4งก(ศัลความดำ$ท$�ไดำ�ท�ามา แล�วอิ(ท�ศัให้�ผู้'�ม$พระค(ณีท(กท"าน และเจ�ากรรมนายเวรแล�วภาวนาแผู้"เมต้ต้าไป็ จนจ�ต้ใจสงบห้ล�บไป็ในท$�ส(ดำระห้ว"างภาวนาแผู้"เมต้ต้าน�/น จ�ต้ใจจะต้�อิงน�อิมน�าไป็ต้ามความห้มายขอิงบทแผู้"เมต้ต้าถื�าย�งไม"ห้ล�บ ให้�ระล4กว"า กายเราน$/ส�กแต้"ว"ากายเป็�นเพ$ยงก�อินธาต้(ก�อินห้น4�งท$�ว�ญญาณีเราอิาศั�ยอิย'" เพ��อิใช�กรรม รอิเวลาให้�ห้มดำวาระต้ามอิาย(ข�ยท$�ม$อิย'" ห้ร�อิต้ามกรรมท$�กระท�าไว�ในอิดำ$ต้ ท$�จะส"งผู้ลมาป็9จจ(บ�นชาต้�ให้�เราอิาจจะต้ายเม��อิใดำก:ไดำ� บางท$เดำ$Jยวก:อิาจจะต้ายร"างน$/พร�อิมแล�วท$�จะแต้กดำ�บไป็ กายน$/พร�อิมแล�วท$�จะแป็รธาต้(สลายไป็ส'"ธาต้(เดำ�มค�อิ ดำ�น น�/า ลม ไฟั ท$�อิย'"ต้ามธรรมชาต้� ไม"เป็�นแก"นสารสาระอิะไรท$�เราจะมาย4ดำม��นถื�อิม��นให้�ท(กข1กาย ท(กข1ท�/งใจ เราไม"ม$อิะไรท$�จะย4ดำ เราไม"ม$อิะไรท$�จะห้ลง เม��อิน�/นเราจ4งไม"ม$ท(กข1ใดำๆ ท$�จะมาท�าให้�เราต้�อิงก�งวลจนนอินไม"ห้ล�บ ค�ดำไป็ภาวนาไป็เร��อิยๆ แล�วท�าใจสบายๆ ไม"เคร$ยดำแบบเอิาจร�งเอิาจ�ง ท�าใจให้�ไดำ�ว"า การนอินห้ล�บขอิงเราก:ค�อิ การต้ายแบบห้น4�งท$�เราป็ล"อิยใจ วางภาวะท(กอิย"างเต้ร$ยมพร�อิมแล�วท$�จะต้าย เพราะท(กอิย"างขอิงคนเราน�/น ส�/นส(ดำท$� ต้าย “ ”

ห้น�า 72

10 ท"าฝึ8กสมาธ�แบบอิ�สระ เป็�นการฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�จ�ต้ท$�ไม"จ�าก�ดำท"าฝึ8กสถืานท$�เพ$ยงแต้"ม$เวลาช��วขณีะห้น4�ง ห้ร�อิว"า ยามท$�ไม"ต้�อิงใช�ความค�ดำท"านก:ห้าโอิกาสน�/นท$�จะภาวนาไดำ�แม�จะไม"ห้ล�บต้าก:ภาวนาไดำ� เช"น ขณีะน��งรถื เดำ�นทาง ห้ร�อิว"า น��งซ่�กเส�/อิผู้�า เก:บกวาดำ ท�าความสะอิาดำ ท"านเพ$ยงแต้"ภาวนา พ(ท โธ ควบค(มอิารมณี1ให้�สงบ ก:“ ” “ ”

เป็�นการฝึ8กจ�ต้ให้�สงบอิย"างเบ�/อิงต้�นท$�ดำ$แล�วแม�จะเป็�นระยะเวลาส�/น

Page 52: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ท"าอิ�สระอิ$กแบบห้น4�ง เป็�นว�ธ$ฝึ8กสมาธ�ป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ ท$�เห้มาะส�าห้ร�บท"านท$�ไม"ม$เวลาว"างจร�งๆ เพ$ยงแต้"ท"านใช�เวลาให้�จ�ต้สงบคร�/งละ 5 นาท$ เม��อิท"านเม��อิยล�าจากการงาน การใช�สายต้า ป็ระสาทเคร$ยดำ ม4นศั$รษะ ห้ร�อิก�าล�งโมโห้อิย'" ขอิให้�ท"านน��งห้ร�อินอินในอิ�ร�ยาบถืท$�สบาย ห้ล�บต้าน4กถื4ง พระพ(ทธเจ�า ห้ายใจเข�าท"อิงว"า พ(ท ห้ายใจอิอิกท"อิงว"า โธ เม��อิครบ“ ” “ ”

ก�าห้นดำเพ$ยงป็ระมาณีคร' "ห้น4�งห้ร�อิ 5 นาท$ แล�วอิอิกจากสมาธ� ร"างกายก:จะร' �ส4กสดำช��นข4/น พร�อิมท$�จะท�างานต้"อิไป็ ต้าก:ไดำ�พ�กสายต้าคลายความเม��อิยล�าขอิงป็ระสาทต้า ป็ระสาทต้"างๆ ก:คลายความเคร$ยดำลงสมอิงก:จะป็ลอิดำโป็ร"ง ความโมโห้โทโสก:ห้ย(ดำชะง�กลงเก�ดำสต้�ย�/งค�ดำท�นก"อินท$�จะท�าอิะไรผู้�ดำพลาดำไป็ไดำ� น$�ละ อิาน�สงส1ขอิงสมาธ�เพ��อิช$ว�ต้ป็ระจ�าว�น “ ”

ห้น�า 74

ก�รฝึ/กสืม�ธิ�ท!"ด็! ต้�อิงเน�นห้น�กท�/งการอิอิกก�าล�งบร�ห้ารกายท$�พอิเห้มาะและการพ�ฒนาจ�ต้ใจอิย"างสม��าเสมอิ“ ท"ามกลางความส�บสนว( "นวายขอิงส�งคมท"านสามารถือิย'"อิย"างสงบกาย สงบใจ ท"านก:ค�อิยอิดำคนท$�ม$สมาธ�อิ�นยอิดำเย$�ยม ”

ห้น�า 75

ร�กษ�อ�รมณ*ให4ด็!ก(อนัปฏิ�บ�ต�ฝึ/กสืม�ธิ�จ�ต

ถื�าท"านเป็�นคนเจ�าโทสะ โมโห้ร�าย ดำ�วยเห้ต้(ท$�เอิาแต้"ใจต้�วก:ต้ามห้ร�อิภาวะแวดำล�อิมเป็�นเห้ต้(ก:ต้าม ท$�ท�าให้�ท"านไม"พอิใจ ในขณีะท$�จ�ต้ใจป็9� นป็Aวนน�/น ธาต้(ภายในร"างกายก:พลอิยป็9� นป็Aวนดำ�วยเป็�นเห้ต้(ให้�การป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�จ�ต้สงบไดำ�ยาก ท"านควร น��งเง$ยบ ห้ย(ดำโมโห้โทโสส�กคร' "แล�วพ�จารณีาว"า โมโห้แล�วจะไดำ�ม$อิะไรดำ$ข4/นเพราะโมโห้แล�วม$แต้"ท�าให้�ส(ขภาพกายและจ�ต้เส��อิมท"านก:จะห้ย(ดำ พ�นจากก�เลสเห้ล"าน$/ท$�คอิยเกาะก(มอิย'"เห้น�อิเรา คอิยบ�ญชาเราแล�วท"านก:จะร�กษาอิารมณี1ให้�สงบลงมา ม$จ�ต้ใจสงบสดำช��น ร"าเร�งท(กคร�/งก"อินท$�จะเข�าป็ฏิ�บ�ต้�

Page 53: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ท"านต้�อิงไม"ใช"ฝึ8กเพราะถื'กบ$บบ�งค�บ ห้ร�อิจ�าใจท$�จะต้�อิงฝึ8ก แต้"ฝึ8กเพราะความสม�ครใจท$�ห้ว�งความสงบและห้ล(ดำพ�นจากว�ฏิสงสาร ดำ�วยใจท$�สม�ครเข�าฝึ8ก

ห้น�า 76

น$/เอิง จ4งท�าให้�ท"านไม"เก�ดำความท�อิแท� เบ��อิห้น"ายร�งเก$ยจท$�จะเข�าฝึ8กคร�/งต้"อิไป็ เร��มต้�นฝึ8กดำ�วยความต้�/งใจ วางจ�ต้ใจ ร"างกายให้�อิย'"ในอิารมณี1สบายๆ ต้�ดำความก�งวลท�/งห้มดำวางไว�นอิกกาย เช"นก�งวลเร��อิงท$�อิย'"อิาศั�ย งาน การเร$ยน ห้ม'"คณีะครอิบคร�วและญาต้� ส�าห้ร�บผู้'�ม("งห้ว�งโลก(ต้ระแล�วไม"ควรก�งวลถื4งเร��อิงต้ระก'ล ช��อิ เส$ยง ลาภ เก$ยรต้� ยศั สรรเสร�ญ ท$�ต้นเคยม$อิย'"และห้"วงกล�วว"าจะไม"ไดำ�ในอินาคต้ ห้"วงการเดำ�นทาง ห้"วงการเจ:บป็Aวย ห้"วงเร��อิงอิ�ทธ�ฤทธ�E ควรต้�ดำความก�งวลเห้ล"าน$/อิอิกจากใจช��วขณีะห้น4�งท$�ป็ฏิ�บ�ต้�ไม"ค�ดำถื4งเร��อิงในอิดำ$ต้แม�ลมห้ายใจท$�ผู้"านไป็และไม"ค�ดำถื4งเร��อิงอินาคต้แม�ลมห้ายใจท$�ย�งมาไม"ถื4ง แต้"ให้�ค�ดำถื4งภาวะป็9จจ(บ�นค�อิ “ ภาวะท$�ก�าล�งฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�จ�ต้ให้�สงบอิย'" ”

ห้น�า 77

ฝึ/กสืม�ธิ�คำวรสืนัใจฝึ/กลมปร�ณ ท"านท$�จะฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�จ�ต้น�/น ก:ควรจะศั4กษาว�ธ$ฝึ8กลมป็ราณีดำ�วย เพ��อิป็ระโยชน1ในการฝึ8กต้"อิไป็ เพราะฝึ8กสมาธ�ก�บฝึ8กลมป็ราณีต้"างก�นเพ$ยงเล:กน�อิย ค�อิ เร��มต้�นเห้ม�อินก�นท$� ต้�อิงท�าใจให้�สงบก"อิน “ ”

แล�วจ4งไป็แยกทางดำ�งต้"อิไป็น$/ แต้"ผู้ลจากการป็ฏิ�บ�ต้�ย�งคงม$ห้ลายส��งห้ลายอิย"างเห้ม�อินก�นห้ร�อิใกล�เค$ยงก�นมา ฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�จ�ต้น�/น เน�นห้น�กในดำ�านความสงบโดำยห้ายใจต้ามป็รกต้�แล�วไป็เน�นการฝึ8กจ�ต้ให้�สงบเพ��อิเป็�นพ�/นฐานในการอิบรมจ�ต้ให้�รวมเป็�นห้น4�ง ส�บเน��อิงจนถื4งข�/นว�ป็9สสนา

ห้น�า 78

ฝึ8กลมป็ราณีเน�นห้น�กในดำ�านสร�างก�าล�งภายใน โดำยเน�นไป็บร�ห้ารลม ห้ายใจท$�เข�าอิอิก ให้�ห้ายใจ ล4กๆ ช�าๆ ต้"อิเน��อิงจนจ�ต้สงบเป็�นพ�/นฐานการสร�างก�าล�งภายใน เพ��อิร�กษาร"างกายให้�แข:งแรง และร�กษาโรคท$�เก�ดำก�บร"างกายบางชน�ดำไดำ�

Page 54: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ฝึ8กสมาธ�และฝึ8กลมป็ราณีจนถื4งจ(ดำห้น4�ง เห้ม�อินก�บจะสงบจนคล�ายต้กอิย'"ในภว�งค1 ม$ต้�วต้นเห้ม�อินไม"ม$ความน4กค�ดำเห้ม�อินไม"ม$ ถื�าจะพ�จารณีาสภาวธรรมค�อิ ว�ป็9สสนา ห้ร�อิว"าการใช�อิ�านาจจ�ต้ก:ต้�อิงฝึ8กให้�ไดำ�สมาธ�ข�/นกลาง ไม"ต้กส'"ภว�งค1แล�วใช�สต้�พ�จารณีาสภาวธรรมน�/นๆส"วนเร��อิงการใช�อิ�านาจจ�ต้ก:ใช�ภาวะจ�ต้น$/ ส"งกระแสอิ�านาจจ�ต้ไป็ต้ามท$�ต้�อิงการ แต้"ถื�าจะเดำ�นลมป็ราณีก:ต้�อิงไม"ให้�จ�ต้ต้กภว�งค1เช"นก�นแล�วส"งความน4กค�ดำไป็จ�บท$�กอิงลมห้ายใจ ให้�ไป็ลงท$�จ(ดำ ต้� /งช�าง ห้ร�อิน�าพาลมป็ราณีเดำ�น“ ”

ท��วกายต้"อิไป็

ห้น�า 79

ฝึ/กลมปร�ณสืร4�งก��ล�งภ�ยในั ว�ธ$การฝึ8กลมป็ราณีน$/ เป็�นว�ธ$ฝึ8กการห้ายใจให้�เก�ดำความเคยช�น และส�บเน��อิงจนเป็�นน�ส�ยท$�ดำ$ขอิงการห้ายใจ เพ��อิใช�น�าการห้ายใจในการฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�จ�ต้ท(กๆคร�/ง และห้ล�งจากอิอิกจากสมาธ�แล�ว อิน4�งเห้ต้(การณี1ท$�จะเก�ดำข4/นในระห้ว"างฝึ8ก ลมป็ราณี พร�อิมท�/งข�อิ“ ”

ป็ฏิ�บ�ต้�ระห้ว"างฝึ8กน�/นม$ส"วนคล�ายคล4งก�บเห้ต้(ท$�จะเก�ดำข4/นในระห้ว"างฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ดำ�วย ส"วนท"าฝึ8กใช�ร"วมก�นไดำ� ดำ�วยเห้ต้(น$/ จ4งไดำ�เข$ยนรวมไว�ในท$�น$/ ฝึ8กลมป็ราณีสร�างก�าล�งภายใน ก"อินอิ��น ใจเย:นๆ น��งลงห้ายใจต้ามป็รกต้�ก"อิน ส�ก 1 ห้ร�อิ 2 นาท$ ถื�าเห้น��อิยมาจากงาน ห้ร�อิเพ��ง

ห้น�า 80

เดำ�นทางมาถื4ง น��งพ�กส�กคร' "ก"อิน เพ��อิให้�ใจสงบลงพร�อิมท$�จะฝึ8กต้"อิไป็ จากน$/ เล�อิกท"าฝึ8กท$�เห้มาะสมก�บส�งขารท"านท"าใดำท"าห้น4�ง โดำยป็กต้�คนเราจะห้ายใจช"วงส�/นและต้�/นไม"ไดำ�ใช�ความสามารถืขอิงป็อิดำท$�สามารถืขยาย และห้ดำอิย"างเต้:มท$� จ4งท�าให้�ป็อิดำไม"ไดำ�ห้ายใจเอิาอิากาศัดำ$เข�าและข�บอิากาศัเส$ยอิอิกจากร"างกายอิย"างเต้:มท$� ป็อิดำจ4งไม"สามารถืฟัอิกโลห้�ต้ให้�สดำใสสมบ'รณี1ดำ$เท"าท$�ควรเป็�นผู้ลให้�ร"างกายเจ:บป็Aวยไดำ�ง"าย

Page 55: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

การฝึ8ก ลมป็ราณี ต้"อิไป็น$/จะช"วยป็Gอิงก�นและร�กษาท"านห้ายจากโรค“ ”

ภ�ยไข�เจ:บไดำ� ฝึ8กลมป็ราณีก:ต้�อิงอิาศั�ยการฝึ8กจ�ต้ให้�สงบก"อินการฝึ8กน$/ไม"ต้�อิงใจร�อินร$บเร"ง ไม"ฝึHนส�งขารและฝึHนจ�ต้ใจ ท�าใจสบายๆ ค"อิยๆฝึ8ก และฝึ8กจนจ�ต้รวมเป็�นห้น4�ง จ4งจะเป็�นพ�/นฐานท$�ดำ$ขอิงการฝึ8กลมป็ราณีต้"อิไป็

ห้น�า 81

1. ท�าใจให้�สงบแล�วค"อิยๆห้ล�บลง ห้(บป็ากแล�วใช�ป็ลายล�/นค�/า แต้ะเพ$ยงเบาๆท$�เพดำาน 2. ห้ายใจต้ามป็รกต้�ว�ส�ยจนกว"าจะสงบ รวมจ�ต้เป็�นห้น4�งก"อิน แล�วจ4งห้ายใจเข�าค"อิยๆ ล4กข4/นดำ�วย ว�ธ$ถือินห้ายใจล4กเข�าๆจนส(ดำแรงดำ'ดำลม ลมห้ายใจน�/นจากห้ยาบให้�ค"อิยๆป็ร�บให้�ละเอิ$ยดำมากข4/น จากการห้ายใจต้�/นให้�ค"อิยๆ ล4กจากการห้ายใจช"วงส�/นให้�ค"อิยๆเป็�นช"วงยาวข4/น ค"อิยๆเพ��มข4/นท$ละข�/นอิย"างช�าๆ ต้ามล�าดำ�บ แล�วค"อิยๆผู้ล�กดำ�นน�าส"งลมห้ายใจท$�ดำ'ดำเข�ามาน�/นให้�ต้�าลงๆ จนกว"าจะเลยสะดำ�อิลงไป็ 3 น�/วเป็�นต้�าแห้น"งท$�ต้� /งขอิงจ(ดำ ต้� /งช�าง “ ”

การน�าล"อิงลมห้ายใจให้�ต้�าน$/ ไม"ควรจงใจใช�แรงบ$บเกร:งกล�ามเน�/อิให้�ดำ�นลมห้ายใจต้�าลงไป็ แต้"เป็�นการท�างานท$�เร$ยกว"าจ�ต้ส�าน4กว"า ความร' �ส4กขอิงจ�ต้ใจไป็จ�บท$�กอิงลม จ4งสมม(ต้�ว"าเห้:นกอิงลมท$�ห้ายใจเข�าน�/นเป็�นกล("มลมส$ขาวก�าล�งถื'กน�าผู้"านร'จม'ก ผู้"านห้ลอิดำลม ผู้"านป็อิดำแล�วผู้"านช"อิงท�อิงและลงต้��าจนถื4งท�อิงน�อิย ซ่4�ง

ห้น�า 82

ท$�ต้� /งขอิงจ(ดำ ต้� /งช�าง เม��อิลมห้ายใจถื4งจ(ดำ ต้� /งช�าง แล�วค"อิยๆ ป็ล"อิยลม“ ” “ ”

ห้ายใจอิอิก ช"วงท$�ลมห้ายใจเข�าและอิอิก จะต้�อิงฝึ8กให้�ใช�ระยะเวลายาวเท"าๆก�น จ�ต้ใจก:จะค"อิยๆสงบลงมา การห้ายใจเข�าอิอิกต้ามว�ธ$น$/ จะต้�อิงเป็�นล�กษณีะธรรมชาต้� ห้ายใจไม"ม$เส$ยง ไม"ใจร�อินร$บเร"ง การห้ายใจเป็�นไป็อิย"างม��นคง เช��อิงช�า ต้"อิเน��อิงไม"ขาดำช"วง ละเอิ$ยดำน��มนวล ล4ก ยาว ล�กษณีะการฝึ8กการห้ายใจท$�ถื'กต้�อิง ค�อิห้ายใจแล�วไม"ร' �ส4กล�าบากและเห้น��อิย ป็ระสาทผู้"อินคลายความต้4งเคร$ยดำ จ�ต้ใจสงบว"างเป็ล"า จ4งเป็�นการถื'กต้�อิง

Page 56: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

3. เม��อิฝึ8กลมห้ายใจแบบน$/ผู้"านไป็ระยะห้น4�งจะ ร' �ส4กว"าลมห้ายใจเข�าน�/น ม$กระแสลมพ�ดำจากเบ�/อิงบนลงส'"เบ�/อิงต้�าจนถื4งจ(ดำ ต้� /งช�าง เห้ต้(ท$�ร' �ส4กว"าม$“ ”

กระแสลมน�/นก:เพราะว"าเวลาถือินห้ายใจเข�าน�/น กล�ามเน�/อิซ่$�โครงจะห้ดำต้�วดำ4งกระดำ'กซ่$�โครงให้�ยกข4/นและบานอิอิก ทรวงอิกจะพอิกโต้ข4/นช�าๆ ท�อิงน�อิยก:จะค"อิยๆห้ดำเข�าช"วงน$/ป็อิดำก:จะขยายพอิงต้�วอิอิกดำ'ดำอิากาศัดำ$เข�าเต้:มท$�

ห้น�า 83

ป็อิดำจ4งขยายต้�วพอิงโต้ต้�/งแต้"ใต้�ข� /วป็อิดำลงมาจนถื4งป็ลายก$บขอิงป็อิดำ และท$�ใต้�ป็อิดำน�/นม$ กระบ�งลม ท$�ม$โครงสร�างคล�ายพ�งผู้�ดำก�/นขวางระห้ว"างทรวงอิก“ ” ก�บ ช"อิงท�อิง เม��อิป็อิดำขยายต้�ว ก:จะผู้ล�กดำ�นให้�กระบ�งลมห้ดำต้�วขย�บลดำต้�าลงมา พอิต้อินท$�ป็อิดำคลายลมห้ายใจอิอิกน�/น กล�ามเน�/อิซ่$�โครง และกระบ�งลมจะคลายต้�วอิอิกก:จะแฟับลงท�อิงน�อิยก:จะพอิงค�นส'"สภาพป็รกต้� การห้ายใจเข�าและอิอิกเช"นน$/ จ4งเก�ดำการบ$บร�ดำและผู้"อินคลายขอิงอิว�ยวะภายในทรวงอิก และท$�ช"อิงท�อิงเป็�นการเพ��มการเคล��อินไห้วภายในมากข4/น จ4งร' �ส4กว"าเป็�นกระแสลมว��งต้ามลมห้ายใจท$�เร$ยกว"า กระแสพ�ดำพาภายในร"างกาย “

น�/น การเคล��อินไห้วเช"นน$/จ4งเป็�นการบร�ห้ารภายในร"างกาย”

ก�าล�งภายในเคล��อินไห้วภายในร"างกาย ห้ล�งจากฝึ8ก ลมป็ราณี ห้ร�อิ ฝึ8ก สมาธ� ไป็ไดำ�ระยะห้น4�งแล�ว ท"านอิาจจะร' �ส4กว"าท�อิงน�อิยท$�เป็�นท$�ต้� /งขอิงจ(ดำ " ต้�/งช�าง " ม$กล("มความร�อินเก�ดำข4/น

ห้น�า 84

ระยะเวลาท$�ฝึ8กแล�วจะเก�ดำกล("มความร�อินน$/ใช�เวลาไม"เท"าก�นท(กคน ต้�อิงแล�วแต้"ความสมบ'รณี1ขอิงส�งขารและความพร�อิมขอิงจ�ต้ใจท$�ไดำ�ฝึ8กมาถื'กต้�อิง เข�าห้ล�กไดำ�ดำ$ เพ$ยงใดำก:จะเก�ดำผู้ลเร:วเพ$ยงน�/น บางท"านฝึ8กไป็ในทางจ�ต้สงบ ห้ลายท"านต้�/งแต้"เร��มฝึ8กให้ม"ๆ จนถื4งข�/นจ�ต้สงบอิาจจะไม"ม$กล("มความร�อินน$/เก�ดำข4/นก:ไดำ� กล("มความร�อินน$/เราเร$ยกก�นว"า กล("มกระแสก�าล�งภายใน เป็�น“ ”

พล�งงานท$�เก�ดำจากการฝึ8ก ลมป็ราณี กล("มความร�อินน$/เม��อิเก�ดำข4/นให้ม"ๆ อิาจจะเก�ดำข4/นช��วคร' "ห้น4�งห้ร�อิเก�ดำความร' �ส4กเพ$ยงบางคร�/งบางคราวขอิงการฝึ8ก แต้"เม��อิใดำท$�เราจ�บจ(ดำท$�จะเก�ดำความส�าเร:จน$/ไดำ�แล�ว เม��อิคราวใดำท$�เก�ดำ กล("มความร�อิน น$/แล�วใจเย:นๆ อิย"าเพ��งล(กจากท$� “ ”

ไม"ต้��นเต้�นดำ$ใจ ไม"เส$ยใจ ท$�เพ��งจะส�าเร:จ ท�าใจสบายๆ วางต้�วเป็�นกลาง คงฝึ8กลมป็ราณีธรรมดำาต้"อิไป็ โดำยไม"ต้�อิงเพ��มแรงบ$บร�ดำกดำดำ�นห้ร�อิว"า เกร:งบ$บ

Page 57: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ป็ระสาท ไม"ช�า กล("มความร�อินน�/นก:จะร�อินมากพอิสมควรท$�เร$ยกว"า ไอิอิ("น “ ” (

แต้"ไม"ใช"ร' �ส4กว"าความร�อินมากจนกระวนกระวาย)

ห้น�า 85

ว�ธ$น�าส"ง กล("มไอิอิ("น ให้�พ�ดำพาโคจรไป็ท��วร"างกาย“ ”

“ กล("มไอิอิ("น น$/เม��อิเก�ดำข4/นแล�ว อิาจจะม$โอิกาสโคจรไป็ต้ามร"างกาย”

เอิง โดำยเราไม"ต้�อิงน�าพาก:ไดำ� แต้"เข$ยนไว�เป็�นล�กษณีะแผู้นท$� การเดำ�นทาง ขอิงกล("มไอิอิ("น เพ��อิว"าถื�าเห้ต้(การณี1อิย"างน$/เก�ดำข4/นท$�ใดำและจ(ดำใดำแล�ว ควรท$�ท�าอิย"างไรต้"อิไป็ จะไดำ�ไม"ต้�อิงต้กใจ ถื�าป็ระสบก�บเห้ต้(การณี1น�/นๆ เม��อิเก�ดำ กล("มไอิอิ("น ท$�จ(ดำ ต้� /งช�าง แล�วย�งคงฝึ8กลมป็ราณีไป็“ ” “ ”

ต้ามป็รกต้� ต้�/งสมม(ต้�ฐานจ�นต้นาการว"า เม��อิฝึ8กลมป็ราณีจนกระแสก�าล�งภายในท�บถืม เสร�ม เพ��มเต้�ม ท$�กล("ม ไอิอิ("น มากข4/นๆ กล("มไอิอิ("นก:เพ��มจ�านวนห้นาแน"นรวมกล("มให้ญ"มากข4/นห้น�กข4/น (ท�/งน$/เป็�นเพ$ยงความร' �ส4กเท"าน�/นไม"ใช"แสร�งอิอิกแรงบ$บร�ดำบ�งค�บกล�ามเน�/อิ)ห้ล�งจากน�/นจ4งรวบรวมความสนใจเพ��อิใช�เสร�มความร' �ส4กมากข4/น จะม$อิาการคล�ายๆก�บ ก�าล�งถื"ายอิ(จจาระอิย'" และเม��อิฝึ8กไป็ๆอิาจจะร' �ส4กว"าก�าล�งถื"ายอิอิกมาจร�งๆ ขอิให้�อิ�/นกล�/นไว�

ห้น�า 86

ก"อินฝึ8กต้"อิอิ$กระยะห้น4�ง กล("มไอิอิ("น ก:จะไห้ลผู้"านจ(ดำ ฝึ<เย:บ “ ” “ ” (ต้�าแห้น"งน$/อิย'"ระห้ว"างช"อิงถื"ายเบาก�บทวารห้น�ก) ม$ข�อิส�งเกต้ ค�อิ ม$กล("มไอิอิ("นไห้ลผู้"านต้"อิเน��อิงห้ร�อิเห้ม�อินกระแสไฟัฟัGาไห้ลกระโดำดำ ข�ามทวารห้น�ก อิย'"ต้ลอิดำ เวลาไป็ส'"จ(ดำก�นกบ (ต้�าแห้น"งน$/อิย'"ท$�ป็ลายส(ดำขอิงกระดำ'กส�นห้ล�ง) เม��อิกล("มไอิอิ("น รวมถื4งจ(ดำก�นกบแล�ว ก:จ�นต้นาการต้"อิว"า น�ากล("มไอิอิ("น ส"งต้"อิข4/นไป็กระดำ'กส�นห้ล�ง (การน�าส"งช"วงน$/ จะร' �ส4กว"า ม$อิาการห้ดำช"อิงทวารห้น�กข4/นไป็) กระแสกล("มไอิอิ("นก:จะผู้ล�กดำ�นข4/นส�นห้ล�งเอิง (โดำยไม"ต้�อิงแสร�งช�กน�า) ระห้ว"างท$�ไอิอิ("น ย�งเคล��อินไห้วโคจรไป็ส'"ท� �วร"างกายน�/น ก:ย�งคงห้ายใจฝึ8กลมป็ราณีเสร�มท�บถืมให้�ก�บจ(ดำ ต้� /งช�าง ต้"อิไป็ เห้ม�อินก�บว"า เรากรอิกน�/า“ ”

เต้�มใส"ท$�กรวยอิย'"ต้ลอิดำเวลา เป็�นการผู้ล�กดำ�นน�/าท$�ไห้ลไป็ก"อิน และน�า(กล("มไอิอิ("น) น�/นก:จะไห้ลไป็ต้ามท"อิ ค�อิ ผู้"านต้ามจ(ดำต้"างๆขอิงร"างกาย กล("มไอิอิ("น “ ”

ก:ไห้ลข4/นต้ามกระดำ'กส�นห้ล�ง ผู้"าน จ(ดำบ�/นเอิว ผู้"านข4/นไป็ท$� จ(ดำคอิพ�บ “ ” “ ” (จ(ดำน$/อิย'"ระห้ว"างกระดำ'กส�นห้ล�งช"วงระห้ว"าง

Page 58: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 87

กระดำ'กต้�นคอิต้"อิก�บไห้ล"พอิดำ$ ส�งเกต้ไดำ�จากเวลาพ�บคอิ จะม$กระดำ'กน'นข4/นมาต้รงจ(ดำน�/น ) ข4/นผู้"าน จ(ดำท�ายทอิย “ ” (จ(ดำท$�กระดำ'กคอิต้"อิก�บห้�วกะโห้ลก) ข4/นไป็ส'"จ(ดำกระห้ม"อิม (ต้รงกลางขอิงห้�วกะโห้ลกต้�าแห้น"งน$/ส�งเกต้ไดำ�จากต้อินท$�เดำ:กย�งอิ"อินๆอิย'" กลางกระห้ม"อิมน�/น จะผู้(ดำข4/นลงต้ามกระแสผู้ล�กดำ�นขอิงเล�อิดำท$�ห้�วใจส'บฉ$ดำข4/นมา ห้ล"อิเล$/ยงจ(ดำน�/น) จากน�/น ก:เคล��อินผู้"านกระห้ม"อิม มาย�ง “

จ(ดำห้น�าผู้าก ” (ก4�งกลางระห้ว"างค�/ว) ลงส'" จ(ดำล�/นไก" “ ” (จ(ดำน$/อิย'"รอิยต้"อิระห้ว"างโคนล�/นก�บล�/นไก"ท$�เพดำานป็าก )และไห้ลผู้"านลงมา จ(ดำก4�งกลางขอิง“

กระดำ'กห้น�าอิก ” (อิย'"ก4�งกลางขอิงกระดำ'กไห้ป็ลาร�าห้ร�อิเร$ยกว"าใต้�จ(ดำคอิห้อิย)ลงส'"จ(ดำกลางอิก (จ(ดำผู้"ากลางระห้ว"างห้�วนมท�/งสอิงข�าง) ผู้"านสะดำ�อิและลงส'" จ(ดำต้�/งช�าง อิ$กคร�/ง โคจรห้ม(นเว$ยนอิย'"ต้ลอิดำเวลาท$�น� �งฝึ8กอิย'"“ ”

ย�งม$อิ$กกระแสห้น4�ง เร$ยกว"า กระแสขวาง ห้ร�อิเร$ยกว"า กระแส“ ” “

เข:มข�ดำร�ดำเอิว ฝึ8กลมป็ราณีไป็พ�กห้น4�งแล�ว อิาจจะเก�ดำกระแสขวางน$/ข4/นมาเม��อิ”

ใดำก:ไดำ� ค�อิเม��อิเร��มม$ กล("มไอิอิ("น น�/น บางคร�/งไม"ว��งข4/นส'"ศั$รษะ“ ”

ห้น�า 88

แต้"กล�บจะว��งเป็�นแนวขวางบ�/นเอิว ครบรอิบเป็�นล�กษณีะ เข:มข�ดำ ซ่4�งบางคร�/งก:จะว��งอิ�อิมจากซ่�ายไป็ขวา บางคร�/ง ก:จะว��งจากขวาไป็ซ่�ายอิย"างม$ระเบ$ยบโดำยป็ระมาณีว��งรอิบคร�/งละ 36 รอิบ และเม��อิฝึ8กไป็อิ$กระยะห้น4�ง กระแสไอิอิ("นก:จะกระจายไป็ท��วถื4งป็ลายเท�า ป็ลายม�อิ การเคล��อินโคจรขอิงไอิอิ("นน$/ อิาจจะเคล��อินโคจรผู้"านไป็ท$ละจ(ดำ และอิาจจะต้�อิงใช�เวลาอิ$กระยะห้น4�งจ4งสามารถืผู้"านอิ$กจ(ดำห้น4�งจนถื4งข�/นโคจรครบท(กจ(ดำท��วกายบางท"านฝึ8กเป็�นป็<ๆ จ4งจะสามารถืโคจรครบรอิบกาย ในระห้ว"างท$� กล("มไอิอิ("น จากลมป็ราณีก�าล�งโคจรผู้"านจ(ดำต้"างๆ ขอิง“ ”

ร"างกาย อิย'"น� /น เก�ดำม$ความจ�าเป็�นต้�อิงอิอิกจากสมาธ�ในขณีะท$�ไอิอิ("นย�งโคจรไม"ครบรอิบใดำรอิบห้น4�ง ก:ค"อิยๆ คลายอิอิกสมาธ�ไดำ�และเม��อิเสร:จธ(ระแล�ว ควรห้าโอิกาสฝึ8กต้"อิอิ$กในระยะเวลาท$�ใกล�เค$ยงไดำ�ย��งดำ$ซ่4�งก:เท"าก�บเร��มต้�นให้ม" เพ��อิเดำ�นลมป็ราณีให้�คล"อิงสะดำวก

Page 59: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 89

ฝึ8กลมป็ราณีท$�ไห้นก:ไดำ� การฝึ8กลมป็ราณีน$/ก:คล�ายก�บการฝึ8กสมาธ� ซ่4�งฝึ8กจนคล"อิงต้�งแล�ว ช�านาญในการเจร�ญก:สามารถืฝึ8กไดำ�ในท(กอิ�ร�ยาบถื ไม"ว"าจะน��งรถืเดำ�นทางห้ร�อิยามท$�ว"าง ต้"างก�นเพ$ยงแต้"ฝึ8กสมาธ�ท��วไป็ ไม"ไดำ�เน�นห้น�กให้�ห้ายใจล4กแต้"ฝึ8กลมป็ราณี เน�นห้น�กให้�ห้ายใจล4กๆ ดำ�วยใจท$�เป็�นสมาธ� พอิม$จ�งห้วะ 5-10 นาท$ เราก:สามารถืเดำ�นลมป็ราณี โดำยไม"จ�าเป็�นต้�อิงห้ล�บต้าเพ$ยงแต้"ค"อิยๆ ถือินห้ายใจให้�ล4กต้ามแบบฝึ8กลมป็ราณีดำ�วยสมาธ� อิ�นจดำจ"อิก�บลมห้ายใจเข�าอิอิก เม��อิฝึ8กจนคล"อิงต้�วแล�ว เวลาอิากาศัห้นาวๆ เราก:เดำ�นลมป็ราณีส�กคร' "ห้น4�ง ก:จะเพ��มความอิบอิ("นในร"างกายข4/น ท�าให้�ร"างกายแข:งแรงไม"เป็�นห้ว�ดำไดำ�ง"ายดำ�วย การฝึ8กลมป็ราณีอิย'"เสมอิ ย�งเป็�นการร�กษาโรคป็วดำเม��อิยต้ามเอิ:นต้ามข�อิ

ห้น�า 90

“ ม$ดำดำาบจะคมต้�อิงห้ม��นฝึน คนจะฉลาดำต้�อิงห้ม��นเร$ยน ฌานจะแก"กล�าต้�อิงห้ม��นฝึ8ก ”

ห้น�า 91

ว�ธิ!แก4ไขอ�ก�รท!"อ�จจะเก�ด็ข6)นัในัระหว(�งฝึ/กลมปร�ณและฝึ/กสืม�ธิ�

1. อิาการเจ:บท�อิงน�อิย แน"นห้น�าอิก

ท"านท$�ฝึ8กให้ม"ๆ น�/น ป็ฏิ�บ�ต้�แล�วร' �ส4กว"าป็วดำเส$ยวห้น�าอิกเกร:งห้น�าท�อิง แต้"พอิผู้"านพ�นการป็ฏิ�บ�ต้� 3 คร�/งแล�วท"านจะร' �ส4กว"าป็ฏิ�บ�ต้�แล�วโล"งอิก ร"างกายสดำช��น

ขณีะเดำ$ยวก�น ระห้ว"างห้ายใจเข�าอิอิกน�/น จ�ต้ใจร$บเร"งใช�แรงบ$บป็ระสาทเกร:งกล�ามเน�/อิเบ"งอิกอิย"างแรง เม��อิห้ายใจเข�ารวมท�/งเกร:งกล�ามเน�/อิท�อิงน�อิย

Page 60: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ต้4งอิย"างก�บห้น�ากลอิงแล�ว จะเก�ดำอิาการแน"นห้น�าอิกป็วดำชายโครงท�/งสอิงข�าง ศั$รษะม4นชา เห้น:ดำเห้น��อิยง"าย

ว�ธ$แก�ไข ขอิให้�ท"านผู้"อินคลายการบ$บเกร:งกล�ามเน�/อิ ห้ายใจต้ามป็รกต้�ส�กคร' "ห้น4�ง ก:จะห้ายจากอิาการป็วดำ และรอิจนกว"าห้ายจากอิาการเคร$ยดำทางป็ระสาทก"อินจ4งป็ฏิ�บ�ต้�ต้"อิไป็

ห้น�า 92

ต้�อิงเข�าใจว"า การฝึ8กลมป็ราณีน$/ ม$พ�/นฐานจากการฝึ8กสมาธ�ให้�ใจสงบ และใช�กระแสความน4กค�ดำเป็�นส��อิช�กน�าอิากาศัเข�าอิอิกอิย"างม$ระเบ$ยบ ไม"ไดำ�ใช�แรง(ก�าล�งคน ) ช�กดำ4งลาก โดำยม$ส'ต้รว"า ใช�กระแสจ�ต้แห้"งความน4กค�ดำช�กน�าลมห้ายใจ โดำยให้�กระแสจ�ต้แห้"งความน4กค�ดำ ผู้สม ผู้สานกลมกล�น ร"วมก�บลมห้ายใจกรอิกเต้�มส'"จ(ดำ ต้� /งช�าง “ ”

2. เห้ง��อิอิอิก

ระห้ว"างท$�ฝึ8กสมาธ�เร��มเข�าส'"ความสงบ ห้ร�อิ ระห้ว"างฝึ8กลมป็ราณี กระแส กล("มไอิอิ("น โคจรน�/นธาต้(ท�/ง “ ” 4 ค�อิ ดำ�น น�/า ลม ไฟั ในร"างกายไดำ�ป็ร�บจนเร��ม

เสมอิก�นและจะข�บเห้ง��อิอิอิกมา ห้ลายท"านจ4งร' �ส4กเห้ง��อิอิอิก เร��มต้�/งแต้"กระดำ'กส�นห้ล�งข4/นไป็จนถื4งศั$รษะ ถื�าฝึ8กจนครบรอิบการโคจรการห้ม(นเว$ยนขอิงลมป็ราณีห้ลายรอิบแล�ว จะม$เห้ง��อิอิอิกท"วมท��วต้�วและในการฝึ8กจ�ต้ให้�สงบ ก:อิาจจะม$เห้ง��อิอิอิกเห้ม�อินก�น ร"างกายจะร' �ส4กอิบอิ("นสบาย ม$ไอิอิ("นระเห้ยอิอิกรอิบต้�ว จนร' �ส4กต้�วเบาเย:นสบาย น$/ เป็�นการป็ร�บธาต้(จนสามารถืข�บโรคอิอิกไดำ� เม��อิอิอิกจากการฝึ8ก

ห้น�า 93

ป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้แล�ว ต้�อิงเช:ดำเห้ง��อิท��วต้�วให้�แห้�ง รอิจนกว"าอิ(ณีห้ภ'ม�ร"างกายป็ร�บค�นส'"สภาพป็รกต้� กลมกล�นก�บอิากาศัภายนอิกก"อิน จ4งจะอิอิกไป็ส�มผู้�สต้�อิงลมไดำ� ม�ฉะน�/นจะเป็�นไข�ห้ว�ดำไดำ�ง"ายๆ

3. เก�ดำอิาการเคล��อินไห้วขอิงร"างกาย

Page 61: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

บางท"านฝึ8กสมาธ�ถื4งข�/นสงบจ(ดำห้น4�ง จะเห้ม�อินก�บการฝึ8กลมป็ราณี เม��อิสงบถื4งจ(ดำอิ��มต้�วจ(ดำห้น4�งท$�เร$ยกว"า ท"ามกลางความสงบจะเก�ดำอิาการ“

เคล��อินไห้วท"ามกลางการเคล��อินไห้วย�งม$จ�ต้สงบท$�ม$สมาธ� เล�อิดำลมจะเดำ�นผู้"าน”

จ(ดำต้"างๆต้ามเอิ:น ต้ามข�อิ ในร"างกายเก�ดำอิาการเน�/อิเต้�น เอิ:นกระต้(ก

“ ท"านท$�ฝึ8กแนวสมาธ�เพ��อิจ�ต้ จะเก�ดำอิาการโยกซ่�าย โยกขวา ห้ร�อิ โยก”

ห้น�า โยกห้ล�ง การห้ายใจก:จะแรงข4/นและห้ยาบ ขอิให้�ท"านท�าใจสบายๆต้ามอิาการไป็เร��อิยๆ แล�วห้ล�งจากเก�ดำอิาการป็ระมาณี 15-30 คร�/ง ห้ร�อินานกว"าน$/ อิาการก:จะห้ายไป็เอิง แต้"ถื�าท"านเบ��อิห้น"ายก�บอิาการเขย"าเช"นน$/ ขอิให้�ท"านพ�จารณีาจนร' �ถื"อิงแท�ก�บอิาการน$/ ว"าม$อิาการกระท�า

ห้น�า 94

อิย"างไรแล�วจ4งเร��มสะกดำต้�วให้�อิย'"ในท"าป็รกต้�ไดำ�ดำ�วยการใช�สต้�ค"อิยๆ ควบค(มลมห้ายใจให้�สงบละเอิ$ยดำลงมาอิาการโยกย�ายขอิงร"างกายก:จะห้ย(ดำลงไดำ�

“ ท"านท$�ฝึ8กแนวลมป็ราณี น�/น จากการท$�น�าส"งกระแสพล�งลมป็ราณี”

ท�บถืมเต้�มท$�จ(ดำ ต้� /งช�าง ต้ลอิดำเวลา จ4งเป็�นการเพ��มแรงกระต้(�นให้�ร"างกาย“ ”

เคล��อินไห้วมากข4/น บางคร�/งส��นโยกร(นแรงถื4งก�บกางแขนอิอิกว"าเป็�นท"ามวยจ$นแบบต้"างๆอิย"างม$ระเบ$ยบ การเคล��อินไห้วจะส�มพ�นธ1 ก�บลมห้ายใจท$�เข�าอิอิก ซ่4�งการเคล��อินไห้วเอิงโดำยท$�เราไม"ไดำ�จงใจห้ร�อิแกล�งให้�ร"ายร�า การเคล��อินไห้วอิย"างน$/จะเป็�นอิย'"ป็ระมาณี 36 ว�น อิาจจะม$เส$ยงกระดำ'กล��นไป็ท��วร"างกาย แล�วร"างกายก:จะค"อิยๆกล�บค�นส'"ความสงบอิ$กคร�/ง เวลาน�/น จะร' �ส4กว"า ต้�วเบา เห้ม�อินนกพร�อิมท$�จะบ�น และเม��อิเดำ�นทางจะก�าวไวคล"อิงเห้ม�อินว��งอิย"างไม"เห้น��อิย

ในระห้ว"างเก�ดำการเคล��อินไห้วอิย'"น� /น ไม"ต้�อิงต้กใจ ย�งคงท�าใจให้�สงบ (ส�าห้ร�บฝึ8กแนวจ�ต้สงบ ) และ

ห้น�า 95

ย�งคงน�าส"งพล�งลมห้ายใจเข�าส'"จ(ดำ ต้� /งช�าง ต้"อิไป็ ท$�เร$ยกว"า ท"ามกลางการ“ ”

เคล��อินไห้วย�งม$สมาธ�อิย'"

Page 62: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

อิาการเคล��อินไห้วน$/ เก�ดำข4/นเม��อิใดำห้ร�อิว"าจะห้ย(ดำเม��อิใดำ ห้ร�อิว"าเคล��อินไห้วท"าใดำน�/น จะเก�ดำไม"เห้ม�อินก�นท(กคน แต้"เข$ยนไว�เพ��อิเต้�อินสต้�ไม"ให้�ต้กใจถื�าม$อิาการอิย"างน$/เก�ดำข4/น

ห้ล�งจากเก�ดำอิาการเคล��อินไห้วส��นโยกแล�ว จ�ต้ใจจะไม"ค"อิยป็รกต้� ค�อิ ใจส��นห้ายใจแรง ควรท$�จะเข�าสมาธ�ป็ร�บจ�ต้ใจสบายแล�ว จ4งค"อิยคลายอิอิกจากสมาธ�จะไดำ�ไม"สะเท�อินกายท�พย1

4. ร�กษาอิาการช�/าใน

บางท"านท$�เคยพล�ดำต้กห้กล�ม ห้ร�อิถื'กต้$ช�/าในท$�ใดำท$�ห้น4�ง เล�อิดำก:จะค��งค�างเป็�นก�อินอิย'"ท$�จ(ดำน�/น เวลาอิากาศัเป็ล$�ยนแป็ลงจะม$อิาการเจ:บป็วดำมากต้รงจ(ดำน�/น (คนห้น("มสาวอิาการอิาจจะย�งไม"ก�าเร�บส"วนมากจะมาเป็�นต้อินท$�ม$อิาย(มากข4/น ห้ร�อิว"าส�งขารเส��อิมลง ) แต้"เม��อิฝึ8กลมป็ราณี

ห้น�า 96

เดำ�นท��วผู้"านไป็ย�งจ(ดำท$�ช�/าในน�/น ก:จะพยายามท�าลายเล�อิดำค��งค�างก�อินน�/น จ4งเก�ดำอิาการป็วดำมากกว"าเก"าอิย'"พ�กห้น4�ง เป็�นการพยายามเดำ�นผู้"านขอิงลมป็ราณี และแล�ว เม��อิผู้"านไป็ไดำ� ก:จะเป็�นการร�กษาให้�ท"านห้ายขาดำจากโรคช�/าใน

5. เก�ดำอิาการต้�วพอิงโต้และเบาอิยากจะลอิย

เม��อิฝึ8กสมาธ�ห้ร�อิฝึ8กลมป็ราณีจนจ�ต้สงบ อิาจจะม$ความร' �ส4กว"า ต้�วเอิงก�าล�งพอิงโต้ๆ มากข4/น จนต้�วโต้ ย�นต้4ก และก�าล�งพอิงจนเก�อิบจะระเบ�ดำอิอิก ห้ร�อิบางท$ร' �ส4กว"า ต้�วเอิงเบาอิย"างไร�น�/าห้น�ก ก�าล�งลอิยข4/นจากท$�น� �งจนร"างอิย'"ไม"ต้�ดำท$� และจะลอิยอิอิกไป็นอิกบ�าน ขอิให้�ท"านท�าใจสบายๆ ไม"ต้�อิงต้กใจ เพราะท$�จร�งแล�วร"างท"านไม"ไดำ�พอิง ไม"ไดำ�ลอิยเลย เพ$ยงแต้"ว"า ภาวะน�/น จ�ต้เร��มสงบ และธาต้(ท�/ง 4 เร��มป็ร�บต้�วจนรวมต้�วเสมอิก�น ลมห้ายใจก:จะละเอิ$ยดำเห้ม�อินไม"ป็รากฏิ จ�ต้ขอิงท"านไดำ�ต้กภว�งค1สต้�ไม"อิย'"ก�บต้�ว ต้ามระล4กไม"ท�นก�บความสงบน�/น สต้�คลายอิอิกจากสมาธ�ช��วแวบห้น4�ง

ห้น�า 97

ไม"ไดำ�จ�บอิย'"ก�บต้�ว จ4งเก�ดำอิาการอิ(ป็าทานร' �ส4กเป็�นอิาการเห้ล"าน$/ไดำ�

Page 63: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

6. ว�ธ$ป็ร�บถื"ายเทธาต้(ไฟัให้�ห้ายป็วดำห้�วต้�วร�อินเป็�นไข�

บางท"านร' �ส4กว"า ห้�วแม"ม�อิท$�จรดำชนก�นอิย'"น� /นร�อินมากจนร' �ส4กว"าคล�ายจะล(กเป็�นไฟั และ ศั$รษะก:ร�อิน ป็ระสาทต้4งเคร$ยดำ ป็วดำขม�บ แม�ว"าจะพยายามป็ลงต้กข"มเวทนาว"า กายน$/ส�กแต้"กาย จะเจ:บจะป็วดำก:เร��อิงขอิงกายจ�ต้ใจไม"เจ:บป็วดำ ไม"สนใจ ดำ�วยข�นต้� ความอิดำทนอิย"างเต้:มท$�แล�ว อิาการธาต้(ไฟัย�งคงก�าเร�บโชต้�ช"วงร�อินไป็ท��วสรรพางค1กาย ย�งป็วดำห้�วไม"ห้ายแทบจะระเบ�ดำอิย'"ให้�ป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามว�ธ$แก�อิาการดำ�งน$/

ว�ธ$แก�ไข

ค"อิยๆ ถือิยอิอิกจากสมาธ�อิย"างช�าๆ และคลายความน4กค�ดำ ท$�รวมจ�ต้ใจ ให้�เป็�นห้น4�ง ท$�ต้� /งความร' �ส4กอิย'"ท$�ศั$รษะน�/นอิอิก เร$ยกว"า

“ ไม"ค�ดำอิะไรอิ$กท$�จะรวมจ�ต้ แล�วค"อิยๆล�มต้าข4/นมอิงราดำต้��าลงท$�พ�/น ห้ายใจให้�”

สบายๆต้ามป็รกต้�ก"อิน แล�วค"อิยๆถือินห้ายใจล4กๆ

ห้น�า 98

ช�าๆ และคลายม�อิท$�ซ่�อินก�นน�/นอิอิกมาก(มท$�ห้�วเข"าท�/งสอิงข�าง พอิห้ายใจเข�า ก:เอิาจ�ต้ใจไป็จ�บท$�กอิงลมท$�ดำ'ดำเข�ามาแล�วผู้ล�ก แผู้"ซ่"านคลายอิอิก ไป็ท��วท�/งต้�วพร�อิมก�บลมห้ายใจท$�ป็ล"อิยอิอิกไป็ โดำยเฉพาะอิย"างย��งเน�นห้น�กในการคลายอิอิกทางฝึAาม�/อิท�/งสอิงข�าง ก:จะร' �ส4กว"า ม$ลมร�อินว��งอิอิกทางป็ลายน�/ว “ ”

น$�ค�อิ การคลายธาต้(ไฟัอิอิกจากร"างกาย “ ”

ป็ฏิ�บ�ต้�อิย"างน$/ป็ระมาณี 15-30 นาท$ ก:ห้ายป็วดำห้�ว และต้�วไม"ร�อินเป็�นไข�อิ$ก

7. อิาการค�น

ระห้ว"างฝึ8ก เม��อิธาต้(ป็ร�บต้�วห้ร�อิป็ร�บจนเร��มจะเสมอิน�/น จะม$อิาการค�นเห้ม�อินแมลงต้อิมห้ร�อิป็ลาต้อิดำ สร�างความร�าคาญรบกวนสมาธ� ท"านไม"ต้�อิงกล�ว และไม"สนใจอิาการน�/น ส�กป็ระเดำ$Jยวก:จะห้ายไป็เอิง

Page 64: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

8. เก�ดำอิาการท�อิงเส$ย

บางท"านท$�ฝึ8กลมป็ราณีแล�ว อิาจจะม$อิาการท�อิงเส$ย ท�อิงร"วง ให้�ย�ายความสนใจจากท$�จ(ดำ ต้� /งช�าง เคล��อินย�ายลงไป็ท$�ป็ลายห้�วแม"เท�าข�างใดำข�างห้น4�ง เม��อิ“ ”

ห้น�า 99

ดำ4งความสนใจไป็ท$�ห้�วแม"เท�าแล�ว อิาการท�อิงเส$ยก:จะห้ายไดำ�

ท�/งน$/ดำ�วยเห้ต้(ว"า การต้�/งจ(ดำอิย'"ท$�จ(ดำ ต้� /งช�าง น�/นบางท"านเก�ดำการ“ ”

บ$บร�ดำทางป็ระสาทร' �ส4กว"า เคร$ยดำห้ร�อิว"าเป็�นการบ$บร�ดำล�าไส�มากไป็ เม��อิย�ายความสนใจไป็ท$�จ(ดำอิ��นเส$ย ก:ท�าให้�อิาการท�อิงเส$ยห้ายไดำ�

9. อิาการกล�นน�/าลาย

ระห้ว"างฝึ8กสมาธ�ห้ร�อิว"าฝึ8กลมป็ราณีให้ม"ๆ ท$�จ�ต้ย�งไม"สงบ อิาจจะม$น�/าลายอิอิกมามากพอิสมควร ควรท$�จะค"อิยๆ กล�นเข�าไป็อิย"างช�าๆ ไม"ต้�อิงบ�วนท�/ง เพ��อิจะไดำ�ช"วยเป็�นน�/าย"อิยอิาห้ารดำ�วย และเม��อิจ�ต้สงบแล�วจะร' �ส4กว"า น�/าลายน�/นไม"ไห้ลอิอิกมาอิ$ก จนเราไม"ต้�อิงคอิยพะวงกล�นน�/าลาย แต้"พอิจ�ต้คลายอิอิกจากสมาธ�เม��อิใดำ น�/าลายก:จะเร��มไห้ลท"วมท��วป็ากอิ$ก

เป็�นท$�น"าส�งเกต้ ดำ�งน$/

ห้น�า 100

ข�าขอิป็ฏิ�ญาณีก�บต้�วข�าเอิงว"า

“ ดำ�วยเจต้นาอิ�นแน"วแน"ไม"เส��อิมถือิยขอิงข�า

ขอิให้�ข�าส�าเร:จล(ล"วงส'"ทางสงบเร:วว�น ”

ค�ดำดำ$แล�วต้�/งใจม��นคงแล�วเป็�นการดำ�าร�ชอิบแล�ว

Page 65: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ก:เร��มต้�นลงม�อิป็ฏิ�บ�ต้�ต้"อิไป็

ห้น�า 101

บทท!"1 ฝึ/กก��หนัด็จ�ตก�กบร�เวณต�วเอง

สืม�ธิ�

สมาธ�ค�อิการฝึ8กจ�ต้ใจให้�สงบม("งม��น ม$สต้�รวบรวมก�าล�งใจให้�เก�ดำพล�งอิ�นเข�มแข:ง ดำ�ารงต้�/งอิย'"ก�บต้�วในจ(ดำเดำ$ยว อิารมณี1เดำ$ยว อิย"างสม��าเสมอิท(กขณีะ ท(กอิ�ร�ยาบถื จะต้�อิงระล4กร' �ส4กต้�วค�ดำไดำ�ก"อินท�า ดำ�วยอิ�านาจสมาธ�จะระง�บความค4กคะนอิงขอิงจ�ต้ ใจอิ�นจะส"งผู้ลถื4งการควบค(มกายและวาจาให้�สงบระง�บดำ�วย

ป็รกต้�เดำ:กอิาย(ต้��ากว"า 12 ป็< ลงมา ส"วนมากจะป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ไดำ�ผู้ลดำ$กว"าผู้'�ให้ญ" เพราะว"าส"วนมากจ�ต้ใจย�งไม"ว( "นวาย แต้"คนท$�อิาย(ต้� /งแต้" 15 ป็< ข4/นไป็น�/น ส"วนมากชอิบค�ดำมากจนเร$ยกว"า จ�ต้ฟั( Gงซ่"าน “ ”

ผู้'�ฝึ8กให้ม"ควรท$�จะห้าสถืานท$�ท$�ป็ลอิดำโป็ร"ง อิากาศัถื"ายเทไดำ�ดำ$ ไม"รกร(งร�งอิย'"ห้"างไกลจากเส$ยงรบกวน

ห้น�า 102

คนท$�ฝึ8กให้ม"อิาจจะพบว"า ไม"เข�าฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้แล�ว ไม"ม$ความค�ดำฟั( Gงซ่"าน แต้"พอิเข�าป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้แล�ว ความค�ดำฟั( Gง ซ่"าน ส�บสนว( "นวายร�อิยแป็ดำอิย"างเร$ยงแถืวเข�ามาอิย"างไม"ห้ย(ดำห้ย"อิน

ความจร�งก:ค�อิ เวลาป็รกต้�น�/น ความน4กค�ดำ ฟั( Gงซ่"าน ม$อิย'"เสมอิต้ามป็ระสาขอิงคนท$�ย�งม$ก�เลสอิย'"เพ$ยงแต้"ความน4กค�ดำเห้ล"าน�/นถื'กดำ4งความสนใจให้�กระจายไป็ส�มผู้�สก�บส��งแวดำล�อิมจ4งท�าให้�จ�ต้ใจไม"ร' �ส4กค�ดำมาก

เป็�นธรรมดำาท"านท$�เข�าฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ให้ม"ๆ จะร' �ส4กว"า ความน4กค�ดำน$/ดำ�บไป็ ความน4กค�ดำอิ$กอิย"างห้น4�งก:ผู้(ดำแทรกข4/นมาแทนท$� จ�บไม"ไดำ� ต้ามไม"ท�น เก�ดำดำ�บอิย'"ต้ลอิดำ เป็�นการก"อิกวนจ�ต้ใจให้�สงบไดำ�ยาก

ท"านไม"ต้�อิงก�งวล

Page 66: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ขอิให้�ท"านห้ย(ดำค�ดำค�าน4งอิ��นใดำ ค"อิยๆห้าจ(ดำย4ดำเห้น$�ยว ฝึ8กต้ามว�ธ$ต้"อิไป็น$/นานๆเข�า จ�ต้ย"อิมสงบเอิง

เล�อิกท"าฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ท$�เห้มาะสมก�บส�งขารขอิงท"านท"าใดำท"าห้น4�ง แล�วป็ฏิ�บ�ต้�ดำ�งน$/

ห้น�า 103

ถือินห้ายใจล4กๆ ช�าๆ 10 คร�/ง ต้ามแบบการฝึ8กลมป็ราณี (ห้น�า 79 )

ก"อิน และห้ล�งอิอิกจากฝึ8กสมาธ�ท(กคร�/ง เพ��อิเป็�นการป็ร�บธาต้(ภายในร"างกายให้�ป็รกต้�แล�วค"อิยๆป็Iดำห้น�งต้าลงให้�สน�ท เพ��อิไม"ให้�ต้าส�มผู้�สก�บส��งแวดำล�อิมเป็�นการป็Gอิงก�นไม"ให้�กระแสภายนอิกผู้"านเข�ามาก"อิกวนป็ร(งแต้"งให้�จ�ต้ใจฟั( Gงซ่"าน พอิป็Iดำห้น�งต้าแล�วต้�อิงจ�าไว�ว"าต้�อิงไม"ล�มต้าข4/นอิ$ก

ห้ล�งจากห้ล�บต้าแล�ว ให้�ภาวนาในใจเม��อิห้ายใจเข�าว"า พ(ท และเม��อิ“ ”

ห้ายใจอิอิกว"า โธ เป็�นการน�อิมจ�ต้ใจให้�ระล4กถื4งพระพ(ทธเจ�า แม�จะสงบห้ร�อิ“ ”

ไม"สงบก:ย�งคงบร�กรรมภาวนาไป็เร��อิยๆ โดำยจ�ต้ใจจ�บอิย'"ก�บค�าภาวนาว"า พ(ท “ ” และ โธ อิย'"เสมอิ“ ”

ถื�าม$การพล�/งพลาดำจากค�าภาวนา ในใจแล�วไป็ค�ดำเร��อิงอิ��นก:ค"อิยๆต้�/งสต้�ข4/นมา ดำ4งความน4กค�ดำน�/นกล�บมา ท"อิง พ(ท โธ ให้ม"อิ$ก สล�บอิย'"อิย"างน$/“ ” “ ”

จนจ�ต้ใจเคยช�นก�บค�าภาวนา จ�ต้ใจก:จะค"อิยๆ จดำจ"อิลงส'"ค�าภาวนาจนเก�ดำความสงบไดำ�ไม"มากก:น�อิย

ห้น�า 104

ท"านจะต้�อิงไม"ล(กจากท$�น� �งโดำยเดำ:ดำขาดำก"อินเวลาท$�ก�าห้นดำไว�อิย"างน�อิยคร�/งละ 5 - 15 นาท$ แม�จะเก�ดำความห้ง(ดำห้ง�ดำห้ร�อิถื'กเส$ยงอิะไรรบกวน ห้ร�อิป็วดำเม��อิยก:ต้าม ขอิให้�ท"านอิดำทนรอิจนครบเวลาก�าห้นดำ ( โดำยเราใช�นาฬิ�กาป็ล(ก ให้�ไขลานเล:กน�อิยก:พอิ ป็Gอิงก�นเส$ยงนาฬิ�กาท�าให้�ต้กใจ) ป็ฏิ�บ�ต้�เช"นน$/ท(กว�นอิย"างน�อิย 7 - 15 ว�น ห้ร�อินานกว"าน$/ จนเก�ดำความเคยช�นก�บการก�กบร�เวณีต้�วเอิง โดำยขอิให้�ป็ฏิ�บ�ต้�บ"อิยๆแต้"ใช�เวลาคร�/งละน�อิยๆ

ในข�/นน$/

Page 67: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

“ จ�ต้มน(ษย1เราเป็ร$ยบเห้ม�อินก�บล�งท$�อิย'"ไม"เป็�นส(ข

เราก:พยายามฝึ8กล�งค�อิ ใจ ให้�อิย'"เฉยๆสบายๆเป็�นส(ขไดำ�“ ”

และมอิงเห้:นความว( "นวายไม"ห้ย(ดำเป็�นท(กข1 ”

ห้น�า 105

บทท$�ห้น4�งน$/ เห้มาะก�บผู้'�ไม"เคยฝึ8กมาก"อิน และใช�ฝึ8กก�บเดำ:กเล:กๆไดำ�

แต้"ควรจะศั4กษาว�ธ$ป็Gอิงก�นภาวะการต้กใจจากการฝึ8กสมาธ�

ถื�าเป็�นเดำ:กก:ควรให้�ผู้'�ให้ญ"อิย'"ใกล�ๆ และบอิกให้�เดำ:กเข�าใจว"า ถื�าพบเห้:นอิะไร ห้ร�อิต้กใจเพราะไดำ�ย�นเส$ยงดำ�ง ห้ร�อิเห้ต้(อิ��นท$�จะท�าให้�ต้กใจน�/น ไม"ต้�อิงต้กใจคร'ห้ร�อิผู้'�ให้ญ"เป็�นเพ��อินอิย'"ใกล�ต้�วเดำ:กแล�ว

ถื�าพบเห้:นเดำ:กต้กใจจะล(กจากท$� ก:บอิกให้�น��งต้"อิ ป็ลอิบให้�คลายจากอิาการต้กใจ และฝึ8กต้"อิอิ$กส�กคร' "จนจ�ต้ใจค�นส'"สภาพป็รกต้�แล�ว จ4งอิอิกจากสมาธ�ไดำ�

ห้น�า 106

ห้�วใจขอิงความส�าเร:จในการฝึ8กสมาธ�

ความส�าเร:จขอิงงานช�/นห้น4�งไม"ใช"ส�าเร:จดำ�วยเวลา 5 ห้ร�อิ 10 นาท$ ก:จะล(ล"วงดำ�วยดำ$ จ4งขอิให้�ป็ฏิ�บ�ต้�เดำ�นไป็เร��อิยๆ ไม"ช�าก:จะส�าเร:จ

ไดำ�ก:ไม"ดำ$ใจ ไม"ไดำ�ก:ไม"เส$ยใจ

ไม"ร$บไม"เร"ง ไม"ทะยานอิยากไดำ�

ถื4งก:ช"าง ไม"ถื4งก:ช"าง

เดำ�นไป็เร��อิยๆ ม("งส'"ทางสงบ

Page 68: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เห้น��อิยก:พ�ก ห้�วก:ก�น

แม�ว�นน$/ไม"สงบ พร( "งน$/ก:ต้�อิงสงบ

พร( "งน$/ไม"สงบ ว�นห้น4�งข�างห้น�าก:ต้�อิงสงบ

ห้น�า 107

บทท!"2 ห�จ�ด็ย6ด็ให4จ�ตสืงบข�)นัต4นั

เพ��อิให้�การฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ให้�สงบ จ4งแนะน�าให้�ม$การย4ดำในบทน$/ การย4ดำน$/ เป็�นการห้าห้ล�กให้�จ�ต้ท$�ลอิยเคว�งน�/นจ�บไว� แล�วค"อิยๆ พย(งเข�าส'"เป็Gาห้มายต้"อิไป็

ดำ�งน�/น จ4งฝึ8กดำ�วยว�ธ$ต้"อิไป็น$/

เล�อิกท"าฝึ8กสมาธ�ท$�เห้มาะสมก�บส�งขารขอิงท"านห้ายใจล4กๆช�าๆยาวๆ 10 คร�/ง ต้ามแบบการฝึ8กลมป็ราณีห้น�า (79)

เร��มฝึ8กดำ�วยอิานาป็านสต้� ค�อิฝึ8กจ�ต้ใจให้�สงบม$สต้�ดำ�วยการย4ดำลมห้ายใจ ว�ธ$ฝึ8กน$/ เป็�นกรรมฐานท$�ท(กคนสามารถืฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�ให้�เก�ดำความสงบไดำ�ดำ$ ใช�ไดำ�ท�/งในการฝึ8กสมถืกรรมฐาน ค�อิ ฝึ8กจ�ต้ให้�สงบไดำ�สมาธ� และใช�ฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�ว�ป็9สสนากรรมฐาน ค�อิฝึ8กให้�เก�ดำป็9ญญาเห้:นแจ�งแห้"งการเก�ดำดำ�บไม"เท$�ยงแท� ต้ามสภาวะธรรมท$�เก�ดำข4/น ต้�/งอิย'"ไดำ�ไม"นาน ทนอิย'"ไม"ไดำ� ดำ�บไป็ ไม"ใช"

ห้น�า 108

ต้�วต้น เราเขา ไม"เป็�นต้�วต้นท$�จะให้�ย4ดำม��นถื�อิม��นว"าขอิงเรา

การฝึ8กต้ามแนวน$/ เป็�นท$�น�ยมใช�ฝึ8กก�นมากเพราะเม��อิฝึ8กจนจ�ต้สงบจะเก�ดำความป็<ต้� และน�ม�ต้ล�กษณีะดำ$ไม"น"าห้วาดำกล�ว เป็�นการเพ��มพ'นความพอิใจร�กใคร"และขย�นห้ม��นเพ$ยรท$�จะป็ระกอิบการฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้มากข4/นซ่4�งการฝึ8กว�ธ$น$/ ลมห้ายใจเป็�นอิารมณี1ท$�ม$อิย'"แล�วในร"างกายขอิงเราท(กคน

เข�าอิ�ร�ยาบถืท"าฝึ8กแล�ว ค"อิยๆห้ล�บต้าลง

Page 69: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ว�ธ$ห้ายใจเข�าอิอิกท$�ถื'กต้�อิง ค�อิห้ายใจเข�าอิอิกอิย"างละเอิ$ยดำ สม��าเสมอิต้"อิเน��อิง ห้ายใจเป็�นธรรมดำาต้ามธรรมชาต้�ไป็เร��อิยๆ โดำยไม"ห้ายใจห้ยาบม$เส$ยงดำ�งและขาดำห้ายเป็�นช"วงๆ

เม��อิเข�าฝึ8กให้ม"ๆ น�/น กายและใจย�งกระส�บกระส"ายไม"สงบ ค�ดำฟั( Gงซ่"านกว�ดำแกว"ง ดำ�/นรน กระวนกระวาย สมอิงต้�อิงท�างานห้น�ก ห้�วใจต้�อิงส'บฉ$ดำโลห้�ต้ไป็ห้ล"อิเล$/ยงร"างกายมาก จ4งต้�อิงการอิากาศัดำ$ไป็ห้ล"อิเล$/ยงร"างกายมาก ท�าให้�ป็อิดำต้�อิงห้ายใจแรง ห้ยาบถื$�

ห้น�า 109

ขอิให้�ท�าใจสบายๆค"อิยๆฝึ8กไป็ ดำ�วยเม��อิห้ายใจเข�าท"อิงว"า พ(ท และเม��อิห้ายใจ“ ”

อิอิกว"า โธ ดำ�งต้"อิไป็น$/“ ”

“ ห้ายใจเข�า ”

ระห้ว"างท$�ห้ายใจเข�าน�/น ให้�ต้� /งสต้�ร' �ว"า ลมห้ายใจก�าล�งเข�า และบร�กรรมภาวนา“ ”

ในใจว"า พ(ท สมม(ต้�ว"าเห้:นต้�ว “ ” ( ห้น�งส�อิห้ร�อิเส$ยง ) “ พ(ท ก�าก�บจ�บอิย'"ก�บ”

ลมห้ายใจท$�เก�ดำข4/นเร��มกระทบเข�าร'จม'ก (สมม(ต้�ว"าข�างขวา) และถื'กดำ'ดำดำ4งลงไป็ๆส'"ป็อิดำท$�ทรวงอิกลงช"อิงท�อิงสลายก�บเม:ดำเล�อิดำแดำงว��งไป็ท��วร"างกาย

ต้�ว พ(ท ท$�ก�าก�บจ�บมาก�บ ลมห้ายใจเข�า ก:ละลายห้ายไป็ก�บลมห้ายใจ“ ” “ ”

“ ลมห้ายใจอิอิก ”

เม��อิลมห้ายใจท$�ถื'กใช�งานแล�ว ก:จะก"อิต้�วมารวมก�นท$�ช"อิงท�อิง ให้�ต้� /งสต้�ร' �ว"า “

ลมห้ายใจก�าล�งจะอิอิก และบร�กรรมภาวนาในใจว"า โธ ก�าก�บจ�บอิย'"ก�บลม” “ ”

ห้ายใจท$�ก"อิต้�วข4/นท$�ช"อิงท�อิงน�/น คลายส"งไป็ย�งป็อิดำท$�ทรวงอิกและส(ดำท�ายอิอิกส'"ร'จม'ก (สมม(ต้�ว"าข�างซ่�าย)

ห้น�า 110

ต้�ว โธ ท$�ก�าก�บจ�บมาก�บลมห้ายใจอิอิกน�/นก:ละลายห้ายไป็ก�บลมห้ายใจท$�“ ”

สลายไป็ในอิากาศั

Page 70: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ภาวนาบร�กรรมท"อิง พ(ท โธ ก�าก�บห้ม(นเว$ยนไป็เห้:นการเก�ดำดำ�บขอิงลม“ ” “ ”

ห้ายใจอิย'"ต้ลอิดำเวลา ค�อิ เก�ดำแล�วก:ดำ�บสลายไป็ในท$�ส(ดำ ทนอิย'"ไม"ไดำ� เพราะไม"เท$�ยงแท� ไม"ย��งย�นจ$ร�ง ไม"ม$ต้�วต้นท$�จะให้�ย4ดำม��นถื�อิม��นอิย'"ไดำ� ฝึ8กเช"นน$/ไป็ ฝึ8กจนจ�ต้ร' �เห้:นแจ�งการ เก�ดำ ดำ�บ การสลายขอิงลมห้ายใจ“ ” “ ”

ว�ธ$ท$�ดำ$ท$�จ�ต้จะจ�บต้�ว พ(ท โธ การจ�บน$/จ�บแค"อิย'" ไม"ใช"จ�บดำ�วยความย4ดำม��น“ ” “ ”

ถื�อิม��นจนป็ระสาทเคร$ยดำ จ�ต้จ�บท$� พ(ท โธ เบาๆเห้ม�อินเกาะดำ�วยการใช�ม�อิ“ ” “ ”

เเต้ะเพ$ยงเบาๆไม"ช�าน�ก จ�ต้ใจท$�ค�ดำนานาป็ระการน�/นก:จะมารวมอิย'"ท$� พ(ท “ ” “

โธ และเม��อิภาวนาต้"อิไป็อิ$ก จ�ต้ใจก:จะค"อิยๆลดำการพยศัลงและค"อิยๆสงบลง”

ไป็ต้ามล�าดำ�บ การห้ายใจก:จะค"อิยๆละเอิ$ยดำลงไป็ต้ามล�าดำ�บ การห้ายใจก:ค"อิยๆเบาลงต้าม ค�าบร�กรรม พ(ท โธ ก:จะค"อิยๆเล�อินห้ายไป็ เราไม"ต้�อิงพะวง“ ” “ ”

ไขว�คว�าห้าต้�ว พ(ท โธ ก:จะค"อิยๆเล�อินห้ายไป็ เราไม"ต้�อิงพะวงไขว�คว�าห้า“ ” “ ”

ต้�ว พ(ท โธ “ ” “ ”

ห้น�า 111

มาย4ดำเกาะไว�อิ$ก เพราะจ(ดำห้มายขอิงเราต้�อิงการไป็ย4ดำท$�ลมห้ายใจ ค�าบร�กรรมเป็�นเพ$ยงแต้"เห้ม�อินเช�อิกท$�สนต้ะพายว�ว(จ�ต้) ท$�พยศัให้�อิย'"ก�บห้ล�กค�อิกายเพ��อิให้�สงบลงไป็เม��อิฝึ8กจ�ต้(ว�ว) จนห้ายพยศัแล�ว จ�ต้ (ว�ว)น�/นก:จะสงบระง�บลงอิย'"ก�บท$� โดำยไม"จ�าเป็�นต้�อิงใช�เช�อิก (ค�าบร�กรรมพ(ทโธ)

เม��อิจ�ต้ ละ จากการท"อิงค�าภาวนา พ(ท โธ แล�ว“ ” “ ” “ ”

ให้�ต้� /งสต้�ม��นอิย'"ก�บใจขอิงท"าน ก�าห้นดำระล4กร' �อิย'"ต้ลอิดำเวลาไป็จดำจ"อิแนบต้�ดำลมห้ายใจเข�าอิอิก ร' �ต้ามท�นลมห้ายใจว"าก�าล�งเข�าและอิอิก ร' �ช�ดำว"า ลมห้ายใจเข�าอิอิกน�/นยาวห้ร�อิส�/น เม��อิก�าห้นดำจ�ต้ใจให้�ม$สต้�ต้�ดำต้ามจนร' �ช�ดำไม"คลาดำเคล��อินแล�ว ดำ�วยการจดำจ"อิลมห้ายใจน$/ก:จะดำ4งเอิาสต้�ให้�ว��งแนบอิย'"ก�บอิารมณี1ขอิงลมห้ายใจ จ�ต้ใจก:สงบมากข4/น ลมห้ายใจก:จะค"อิยๆละเอิ$ยดำ สมาธ�ก:ค"อิยๆป็รากฏิข4/นต้ามล�าดำ�บ และในท$�ส(ดำ ก�าล�งความค�ดำขอิงจ�ต้ท�/งห้มดำก:จะดำ��งไป็ส'"ลมห้ายใจแห้"งเดำ$ยว

ห้น�า 112

Page 71: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เม��อิจ�ต้เพ"งจ�บท$�ลมห้ายใจน�/นจดำจ"อิมากข4/น เพ"งจนเก�ดำน�ม�ต้ภายในใจ ม$ความร' �ส4กว"า ลมห้ายใจน�/นเป็�นกล("มไอิส$ขาวๆใสๆว��งเข�าอิอิก แต้"ย�งไม"แจ"มช�ดำน�ม�ต้น$/เป็�นน�ม�ต้ห้มายท$�ไดำ�จากการบร�กรรมท$�เร$ยกว"าเก�ดำ บร�กรรม น�ม�ต้ “ ”

ระห้ว"างเข�าสมาธ�น�/น จะต้�อิงต้��นต้�วคอิยควบค(มจ�ต้ให้�อิย'"ในอิารมณี1เดำ$ยวเสมอิ อิย"าป็ล"อิยใจให้�เต้ล�ดำไป็นอิกล'"นอิกทางไป็ต้ามความค�ดำต้"างๆ จ�ต้ใจเห้ม"อิลอิยห้ร�อิเคล�บเคล�/มอิยากนอิน จนบางคร�/งจ�ต้ใจอิาจจะพลาดำคลาดำอิอิกจากการจดำจ"อิแล�วค�ดำฟั( Gงซ่"านจนเก�ดำอิาการว�ต้กก�งวลท"านจะต้�อิงพยายามควบค(มจ�ต้เห้ม�อินควบค(มม�าให้�ว��งอิย'"แต้"ในทางท$�เราต้�อิงการเท"าน�/นถื�าม�า (จ�ต้) ว��งอิอิกนอิกเส�นทางท$�เราต้�อิงการสต้�เร��มค"อิยๆเล�อินห้าย ง"วงเห้งาห้าวนอินแก�ไขอิาการน$/ดำ�วย การค"อิยๆย�ดำอิกข4/น ห้ายใจล4กๆยาวๆช�าๆห้ลายๆคร�/ง จ�ต้ก:จะสดำช��นต้��นจากภว�งค1อิ$กคร�/ง และเข�าส'"สมาธ�ต้"อิไป็ เร��มต้�นพ�จารณีาต้�ดำต้ามลมห้ายใจเข�าอิอิกให้ม" สล�บก�นเช"นน$/จ�ต้ก:จะม$สต้�

ห้น�า 113

แล�วค"อิยๆ สงบอิ$กคร�/ง ดำ�วยป็รกต้�น�/นจ�ต้ใจขอิงเราน�/นถื'กต้ามใจไป็ต้ามอิารมณี1ขอิงต้นท$�ต้�อิงการ เห้ม�อินม�าป็Aาท$�ไร�การฝึ8กอิบรม เม��อิน�าจ�ต้(ม�า) น�/นเข�าร�บการฝึ8กอิบรมให้�สงบห้ายพยศัเพ��อิใช�งานไดำ�น�/น อิาจจะต้�อิงใช�เวลามากห้ร�อิน�อิยต้"างก�น ท�/งน$/ ข4/นอิย'"ก�บพ�/นฐานน�ส�ยขอิงจ�ต้ท$�อิบรมมาจากชาต้�ป็างก"อินและชาต้�น$/ ขอิเพ$ยงแต้"ท"านม$ความเพ$ยร อิ(ต้สาห้ะ ว�ร�ยะ ไม"ท�อิถือิย ไม"ช�าจ�ต้ก:จะสงบอิย"างแน"แท�เม��อิป็ฏิ�บ�ต้�ฝึ8กจ�ต้จนสงบเก�ดำความเคยช�น และคล"อิงแคล"วแล�วจะร' �จ(ดำ ร' �ว�ธ$ ร' �ข� /นต้อินท$�จะห้าความสงบให้�ก�บจ�ต้ใจขอิงท"านไดำ�ท(กเวลาท$�เข�าสมาธ�จ�ต้ใจสงบเม��อิใดำแล�ว ก:จะร' �ส4กว"าห้�วงแห้"งความน4กค�ดำขอิงต้นว"างเร$ยบสบายจ�ต้ก:จะค"อิยๆคลายอิอิกจนห้ย(ดำการย4ดำม��นถื�อิม��นลมห้ายใจท$�เข�าอิอิก ค�อิ จ�ต้ใจขณีะน�/นจะไม"ไป็ต้ามจ�บแนบอิ�งก�บลมห้ายใจท$� ก�าล�งเข�าและอิอิก แต้"ต้� /งสต้�“ ”

ระล4กร' �อิย'"ท$�ร �มฝึ<ป็ากบน (ห้ร�อิร'จม'ก) ต้อินน$/จ�ต้เห้ม�อินนายทวารท$�เฝึGาป็ระต้' ร' �เสมอิว"า ย�งม$ลมห้ายใจเข�าอิอิกอิย'" “ ” (แต้"ไม"ไดำ�

ห้น�า 114

ต้ามเข�าไป็ดำ'ว"าไป็ไห้น) จ�ต้จ4งไดำ�ร�บความอิ�สระลอิยอิย'"ท"ามกลางความน��งสงบร' �ส4กว"า โล"งอิก โล"งใจ เก�ดำความป็<ต้� สงบจ�ต้ สบายกาย พอิใจ ร�กใคร" ในอิารมณี1น�/น

Page 72: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ขณีะน�/น ห้�วงทะเลแห้"งความน4กค�ดำขอิงเราน�/นเข�าส'"ภาวะคล��นลมสงบเง$ยบเร$ยบ เห้ม�อินผู้�วน�/าอิ�นไร�คล��นและ เม��อิฝึ8กจนเก�ดำความสงบมากข4/นต้ามล�าดำ�บแล�วผู้�วน�/าน�/นก:จะค"อิยๆ สว"างเร�อิงแสงเก�ดำข4/นมาต้ามธรรมชาต้�ขอิงจ�ต้ท$�ไดำ�ม$ความสงบ จ�ต้ย��งสงบเพ$ยงใดำ ย��งเป็ล"งแสงมากเพ$ยงน�/นแม�น��งอิย'"ในท$�ม�ดำห้ร�อิเวลากลางค�นก:ต้ามห้ล�บต้าจะม$ความร' �ส4กเห้:นความสว"างอิย'"เฉพาะห้น�าความสว"างน$/ไม"ไดำ�เก�ดำข4/นดำ�วยอิ(ป็าทาน และการจ�นต้นาการขอิงความน4กค�ดำ ซ่4�งท"านป็ฏิ�บ�ต้�ฝึ8กถื4งข�/นระดำ�บน�/นแล�วก:จะสว"างเอิง เห้:นความสว"างท��วท�อิงฟัGา และเม��อิจ�ต้คลายอิอิกจากสมาธ� ห้ร�อิค�ดำฟั( Gงซ่"าน ท�าให้�จ�ต้เก�ดำอิาการข("นม�วดำ�วยการว�ต้กก�งวลใดำๆ แสงสว"างน�/นก:จะห้ายไป็

ห้น�า 115

แสงสว"างน�/น เราจะไดำ�เห้:นอิ$กคร�/งต้"อิเม��อิเราฝึ8กสมาธ�ให้�จ�ต้สงบให้ม" ก:จะเห้:นแสงสว"างน�/นอิ$ก แสงสว"างจะเก�ดำดำ�บเป็�นเช"นน$/ต้ลอิดำไป็ท$�จ�ต้เราย�งไม"น��งดำ$ จนกว"าเราจะฝึ8กจ�ต้จนเก�ดำความช�านาญน��งดำ$ สต้�ต้� /งม��นอิย'"ในความสงบไดำ�นานแล�ว ก:จะไดำ�เห้:นแสงสว"างน�/นคงอิย'"เสมอิไป็ดำ�วยความร' �ส4กท(กคร�/งท$�เราห้ล�บต้าแต้"ถื�าท"านฝึ8กจ�ต้ใจสงบแล�ว ไม"พบเห้:นแสงสว"าง ก:ไม"ม$ความจ�าเป็�นต้�อิงไป็ดำ�/นรนใฝึAห้าแสงสว"างเพราะน�ม�ต้น$/เป็�นเพ$ยงส�ญญาณีอิย"างห้น4�งเท"าน�/น ม$อิย'"ห้ลายท"านท$�ฝึ8กจนจ�ต้สงบในระดำ�บน$/ อิาจจะไม"ม$แสงสว"างเก�ดำข4/นก:ไดำ� จ4งไม"ต้�อิงไป็ว�ต้กก�งวลก�บน�ม�ต้น$/สมาธ�ระดำ�บน$/เขาเร$ยกว"า ขณี�กสมาธ� “ ”

ค�อิสมาธ�ท$�ไดำ�จากอิารมณี1ขอิงจ�ต้ท$�ไดำ�ฝึ8กให้�น��งสงบลงเพ$ยงระยะเวลาส�/นๆช��วขณีะห้น4�ง ค�อิจ�ต้ใจจะม$สต้�ต้� /งม��นสงบดำ�ารงอิย'"ไดำ�ช� �วคราว แล�วจ�ต้ก:คลายถือินข4/นมา ดำ�งน�/น สมาธ�ระดำ�บน$/ จ4งเร$ยกว"า ไดำ�สมาธ�ข�/นต้�น “ ”

ห้น�า 116

ภาวะขณีะน$/จ�ต้ใจเร��มสงบไม"ฟั( Gงซ่"าน ม$ธรรมารมย1เป็�นเป็Gาห้มายให้�ก�บจ�ต้ใจย4ดำเห้น$�ยวเป็�นอิารมณี1 และเร��มร' �จ�กว�ธ$การห้าความเง$ยบสงบ ท"ามกลางความว( "นวายขอิงจ�ต้และส�งคม ท"านจะต้�อิงขย�นห้ม��นเพ$ยร ฝึ8กจนเก�ดำความช�านาญเพ��อิความเจร�ญในสมาธ�ผู้ลให้�ม��นคงทนอิย'" เพ��อิเป็�นบ�นไดำไต้"ไป็ส'"สมาธ�ระดำ�บส'งต้"อิไป็

ห้น�า 117

Page 73: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ส$ขอิงแสงค�อิส�ญล�กษณี1ขอิงก�เลส

แสงท$�เก�ดำข4/นจากการฝึ8กจ�ต้ในข�/นต้�นน$/ เก�ดำไดำ�ดำ�วยเห้ต้(ท$�ธาต้(ท�/ง 4 ค�อิ ดำ�น น�/า ลม ไฟั ในร"างกายเราป็ร�บรวมต้�วเข�าก�นเสมอิ จ�ต้น��งสงบ แล�วจ4งเป็ล"งแสงอิอิกมาทางจ�ต้ใจ ความร' �ส4ก และแสงน�/นจะม$ส$ต้"างก�น

ส$เห้ล"าน$/ เป็�นป็รากฏิการณี1จากอิารมณี1ภายในขอิงจ�ต้ใจ ไดำ�แผู้"อิอิกมาเป็�นไป็ต้ามส�ญล�กษณี1ต้�วแทนขอิงก�เลส 3 กอิง ค�อิ โลภ โกรธ ห้ลง

ท"านท$�ฝึ8กจ�ต้ให้�สงบในข�/นน$/ให้ม"ๆ แสงส$น�/นจะป็รากฏิเป็�นส$ขาว อิ�นห้มายถื4ง ความบร�ส(ทธ�E ขอิงจ�ต้เฉพาะในสภาวะขณีะน�/นท$�น��งสงบสะอิาดำอิย'"ช� �วขณีะห้น4�งแล�วก:จะเป็ล"งส$ท$�แท�อิ�นเป็�นธาต้(แท�ขอิงจ�ต้อิอิกมา

ห้น�า 118

ว�ธิ!แยกพ�จ�รณ�สื!ท!"ปร�กฏิในัข�)นันั!)

1. โลภจร�ต้ (ราคะจร�ต้)

ต้ระก'ลส$เข$ยวห้ม"นห้มอิง ค�อิม$ส$เข$ยวเป็�นห้ล�กแต้"เป็�นส$ท$�ไม"สดำใส ค�อิเป็�นส$ท$�ดำ'แล�วห้ม"นห้มอิงข("นม�ว ม$ส$แก"อิ"อินลดำห้ล��นลงไป็ต้ามล�าดำ�บแบบข�/นบ�นไดำ เช"น ส$เข$ยวใบไม�แก"ใกล�จะร"วง ส$เข$ยวใบไม�เน"า ส$เข$ยวต้อิงอิ"อิน ส$เห้ล�อิงข("นม�ว เป็�นต้�น เป็�นส�ญล�กษณี1ป็รากฏิให้�ร' �ว"า คนป็ระเภทน$/ ม$โลภจร�ต้เป็�นเจ�าเร�อิน ม$อิารมณี1โลภอิยากไดำ� ม�กต้�ดำอิกต้�ดำใจ ม$อิารมณี1ห้น�กเบาต้ามส$แก"อิ"อินท$�แสดำงอิอิกมา

โดำยเฉพาะอิย"างย��ง เป็�นส$แสดำงอิอิกขอิงคนท$�ม$เล�อิดำบ�าใฝึAใจถื4งกามต้�ณีห้า โดำยเน�นห้น�กไป็ในดำ�านความก�าห้น�ดำเพศัส�มผู้�สกามราคะ

ว�ธ$แก�

ต้�อิงห้ม��นฝึ8กจ�ต้ ให้�สงบเพ��อิมอิงเห้:นผู้ลร�ายขอิงก�เลส เจร�ญป็ลงอิส(ภะ พ�จารณีาถื4งความท$�ร"างกายคนเราน�/นเป็�นส�งขารท$�ไม"เท$�ยงแท� เป็ล$�ยนแป็ลงไป็ต้ามภาวะท$�ท(กคนต้�อิงเก�ดำ แก" เจ:บ ต้าย ไม"ว"าคนท$�เราร�ก

Page 74: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 119

ห้ร�อิต้�วเราเอิงต้"างก:ต้�อิงต้ายเม��อิใดำก:ไดำ� เน�/อิห้น�งผู้(พ�ง เน"าเป็H� อิย ความสวย ความงามท$�น"าร�กท$�เคยม$อิย'"ก:จะสลายไป็ต้ามกาลเวลา ไม"ย��งย�นจ$ร�ง

จ�ต้ไดำ�ป็ลงจนสงบระง�บลง ป็ลงจนท(กคร�/งท$�เราน4กค�ดำถื4งห้ร�อิเวลาท$�เราไดำ�พบป็ะเห้:นเพศัฝึAายต้รงข�ามท$�เราเคยส�มพ�นธ1 ห้ร�อิความอิยากไดำ�ท�/งป็วงว"าเป็�นขอิงไม"เท$�ยงแท� เป็�นท(กข1ทนอิย'"ไม"ไดำ� แล�วก:ผู้(พ�งเน"าไป็โดำยไม"ม$อิะไรให้�ย4ดำม��นถื�อิม��น จ�ต้ป็ลงเช"นน$/ท(กคร�/งท$�จ�ต้เราน4กค�ดำกามราคะ จ�ต้ป็ลงบ"อิยๆเข�า จ�ต้ก:จะคลายอิอิกจากกามราคะ

2.โทสจร�ต้ (โกรธ)

ต้ระก'ลส$แดำง ค�อิส$ท$�ม$ส"วนผู้สมขอิงส$แดำงต้�/งแต้" ส$แก"ลดำห้ล��นลงไป็ต้ามล�าดำ�บแบบข�/นบ�นไดำเช"น ส$แดำงแก" แดำงม"วง แดำง ส�มแดำง ส�ม เป็�นต้�น เป็�นส�ญล�กษณี1ป็รากฏิให้�ร' �ว"าคนป็ระเภทน$/ม$ โทสจร�ต้ เป็�นเจ�าเร�อิน ม$อิารมณี1ข$/โมโห้ โทโส เล�อิดำข4/นห้น�าบ"อิยม$อิารมณี1ห้น�กเบาต้ามส$แก"อิ"อินท$�แสดำงอิอิก

ห้น�า 120

อิน4�ง ถื�าม$ส$ข("นม�วเข�าผู้สม ท$�เร$ยกว"า ช�/าเล�อิดำ ช�/าห้นอิง ส$น�/าล�างเน�/อิเข�าผู้สมในส$แดำงท$�ม$อิย'"แล�ว แสดำงว"า คนๆน$/ เป็�นคนโทสะโกรธง"ายแล�วย�งเป็�นคนข$/โกรธอิย"างไม"ม$เห้ต้(ผู้ล เอิาแต้"อิารมณี1ขอิงต้นเป็�นให้ญ" เวลาโกรธข4/นมาไม"ฟั9งใครค�ดำค�านห้ร�อิห้�กห้�ามท�/งน�/น

ว�ธ$แก�

ต้�อิงห้ม��นอิบรมฝึ8กใจเพ"งเล:งไป็ย�งน�ส�ยท$�ต้รงก�นข�ามก�บความโกรธ ป็ล'กฝึ9งความโอิบอิ�อิมอิาร$ ความเห้:นใจ ความสงสารให้�เก�ดำข4/นในจ�ต้ใจ สร�างพล�งแห้"งก(ศัลธรรมดำ�วยการให้�ไดำ�ครอิงพรห้มว�ห้ารธรรม 4 ป็ระการค�อิ เมต้ต้า กร(ณีา ม(ท�ต้า อิ(เบกขา และ

Page 75: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้ม��นเจร�ญแผู้"เมต้ต้าท$�ป็ระกอิบดำ�วยเจต้นาดำ$จากส"วนล4กขอิงจ�ต้ใจอิ(ท�ศัก(ศัลถื4ง พรห้มโลก เทวโลก มน(ษย1โลก นรกโลก เจ�ากรรมนายเวร และเผู้��อิแผู้"ไป็ย�งส��งม$ช$ว�ต้ท�/งป็วงอิย"าไดำ�ม$เวรซ่4�งก�นและก�นเลย

ดำ�วยอิารมณี1 เมต้ต้า เป็�นคนใจดำ$ชอิบเผู้��อิแผู้"ช"วยเห้ล�อิคนอิ��นอิย"างไม"เห้:นแก"ต้�ว

ห้น�า 121

กร(ณีา เก�ดำความสงสารท$�เห้:นคนอิ��นไดำ�ร�บท(กข1

ม(ท�ต้า ย�นดำ$ดำ�วยก�บคนอิ��นท$�ไดำ�ร�บความส(ข

อิ(เบกขา การควบค(มจ�ต้ใจให้�สม��าเสมอิวางเฉยไว�ไดำ� ไม"ไป็ย�นดำ$ย�นร�ายและไม"เห้ย$ยบย��าซ่�/าเต้�มก�บกรรมว�บากขอิงส�ต้ว1โลกท$�เราไม"สามารถืช"วยอิะไรเขาไดำ�

3.โมห้จร�ต้ (ความห้ลง)

ต้ระก'ลส$ดำ�า ค�อิส$ท$�ม$ส"วนผู้สมขอิงส$ดำ�าต้�/งแต้"ส$เข�มแก"ลดำห้ล��นลงไป็ต้ามล�าดำ�บแบบข�/นบ�นไดำเช"น ส$ดำ�าสน�ท ส$เทาแก" เทาอิ"อิน เป็�นต้�น เป็�นส�ญล�กษณี1ป็รากฏิให้�ร' �ว"า คนป็ระเภทน$/ม$ โมห้จร�ต้เป็�นเจ�าเร�อิน และอิก(ศัลกรรมก�าล�งว�บาก ดำวงก�าล�งม�ดำ ไดำ�เข�าป็Iดำบ�งป็9ญญา ให้�เห้:นผู้�ดำเป็�นชอิบ จ�ต้ใจฟั( Gงซ่"าน ห้ง(ดำห้ง�ดำ ร�าคาญ และบางคร�/งมอิงไม"เห้:นภ�ยอิ�นต้รายในภาวะน�/น จ4งอิาจจะกระท�าส��งไม"ดำ$ท$�ค�ดำไม"ถื4ง ห้ร�อิป็ระสบเห้ต้(การณี1อิ�นไม"คาดำฝึ9นมาก"อิน เช"น บาดำเจ:บเล:กน�อิยถื4งข�/นสาห้�สห้น�กๆอิาจจะถื4งต้ายไดำ� ท�/งน$/ห้น�กเบาต้ามแต้"อิก(ศัลกรรมท$�ก�าล�งว�บากแล�วแสดำงอิอิกมาเป็�นส�ญล�กษณี1ต้ามความแก"อิ"อินขอิงส$

ห้น�า 122

ว�ธ$แก�

โดำยเฉพาะอิย"างย��ง การป็ระพฤต้�ต้นเป็�นคนดำ$ ห้ม��นถื�อิศั$ล สวดำมนต้1 ไห้ว�พระท�าสมาธ�ให้�ใจสงบเก�ดำป็9ญญาระล4กชอิบ พ�จารณีาจนแจ�งซ่4�งเห้ต้(ผู้ลอิ�นดำ$ท$�ควรป็ระพฤต้�ป็ฏิ�บ�ต้�ต้"อิไป็ดำ�วยการ แผู้"เมต้ต้าอิ(ท�ศัก(ศัล อิย"างสม��าเสมอิท(กขณีะ

Page 76: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

จ�ต้ ขอิให้�เจ�ากรรมนายเวรจงอิโห้ส�กรรมและฝึ8กเป็�นคนใจกว�าง พร�อิมอิภ�ยให้�ก�บคนอิ��นและต้นเอิง สร�างจ�ต้ใจให้�ม$อิภ�ยทานเป็�นสรณีะ และช"วยเห้ล�อิคนอิ��นโดำยไม"เห้:นแก"ต้�ว

จ�ต้ใจท$�ม�ดำมนและอิก(ศัลกรรมท$�ว�บากก:จะค"อิยๆคลายจากห้น�กเป็�นเบาไดำ�จ�ต้ก:จะค"อิยๆสว"างข4/น

ห้น�า 123

ทานยาสม(นไพรช"วยร�กษาอิาการป็วดำเม��อิยเอิว

ป็รกต้� ท"านฝึ8กสมาธ�ถื4งระดำ�บข�/นน$/แล�ว แม�จ�ต้ใจเร��มสงบ สมอิงไม"ค�ดำฟั( Gงซ่"าน บางคร�/งใจก:เร��มป็ล"อิยวางไม"ร�บร' �อิาการป็วดำเม��อิย อิาจเก�ดำอิาการป็วดำเอิวต้รงบร�เวณีชายโครงขอิงร"างกาย แม�จะฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�จ�ต้สงบแล�วท�าใจป็ลงอิน�จจ�งว"า ความท(กข1จากการป็วดำน$/เก�ดำไดำ�ต้� /งอิย'"แล�วก:ต้�อิงทนอิย'"ไม"ไดำ� ส(ดำท�ายต้�อิงดำ�บห้ายไป็ ฝึ8กไป็บ"มจนจ�ต้ใจร' �แจ�งอิาการแห้"งอิาการท(กข1เวทนาคร�/งแล�วคร�/งเล"ามานานว�นแล�ว ท"านย�งไม"ห้ายป็วดำห้ร�อิเบาบางจากโรคแล�ว ขอิให้�ท"านเข�าใจว"า ไต้ ขอิงท"านอิาจจะม$อิาการบอิบช�/ามาก จนพล�งจากการน��ง“ ”

สมาธ�ไม"สามารถืช"วยร�กษาซ่"อิมแซ่ม ขอิให้�ท"านร�บป็ระทานยาสม(นไพรเก$�ยวก�บการแก�กษ�ย ควบค'"ก�บการเข�าสมาธ�อิาการขอิงท"านก:จะดำ$ข4/นต้ามล�าดำ�บ เพราะป็กต้�แล�ว พล�งจากการเข�าสมาธ�จะช"วย ร�กษากายเน�/อิให้�ห้ายเจ:บป็วดำไดำ�

ห้น�า 124

ถื�าส�งขารน�/นไม"ร"วงโรยเก�นไป็ ซ่4�งท"านคงจะเคยไดำ�ย�นเร��อิงก�าล�งภายในซ่4�งม$พ�/นฐานมาจากการฝึ8กสมาธ�เช"นก�นท$�สามารถืน�าพล�งภายในกายไป็ร�กษาโรคท��วๆไป็ไดำ�

ระห้ว"างท$�ร �กษาโรคไต้เส��อิมป็วดำห้ล�งน$/ ไม"ว"าห้ญ�งชาย ห้�ามม��วในกามอิย"างเดำ:ดำขาดำ การร�กษาโรคเห้ล"าน$/จะไดำ�ผู้ลต้"อิเม��อิท"านไม"ทรยศัต้"อิส�จจะ ขอิงต้�วท"านเอิงท$�ต้� /งไว�ท$�จะพยายามฝึ8กจ�ต้สม��าเสมอิ เพ��อิร�กษาโรคภ�ยไข�เจ:บขอิงต้�ว ขอิให้�ส�งวรว"า ใครก�นใครอิ��ม เวลาเจ:บป็วดำ ไม"ม$ใครมาเจ:บป็วดำแทนท"านไดำ� “ ”

Page 77: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ยาช(ดำน$/เป็�นต้�าห้ร�บยาจากห้มอิจ$น ท$�ต้�อิงการเผู้ยแพร"เป็�นว�ทยาทาน โดำยม�ไดำ�ห้ว�งผู้ลต้อิบแทนใดำๆท�/งส�/น

ยาน$/ส� �งซ่�/อิท$�ร �านขายยาจ$น ให้�เขาป็9/ นเป็�นล'กกรอินเท"าเม:ดำถื��วเข$ยว ทานก"อินนอินค�นละ 10 เม:ดำ ถื�าม$ อิาการร�อินใน ค�อิคอิแห้�ง ม$เสมห้ะเห้น$ยว ก:ลดำน�อิยลงมาเห้ล�อิค�นละ 5 เม:ดำ (ระห้ว"างทานยาห้�ามก�นน�/าแข:งน�/าเย:น)

สต้ร$ม$ครรภ1คนม$ไข�ต้�วร�อินห้�ามร�บป็ระทาน

สรรพค(ณี

บ�าร(งเล�อิดำ แก�ป็วดำห้ล�ง แก�ห้�วเข"าและขาไม"ม$แรง

ห้น�า 126

ดำ�วยจ�ต้ท$�ม("งม��น

เต้:มเป็<� ยมดำ�วยศัร�ทธาอิ�นแรงกล�า

จ4งไม"ม$อิ(ป็สรรคใดำท$�จะขวางก�/นจ�ต้เราไดำ�

ห้น�า 127

Page 78: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

บทท$�3 ฝึ8กจ�ต้ให้�สงบมากข4/นในข�/นกลาง

ว�ธ$การฝึ8กบทน$/เป็�นบทฝึ8กต้"อิเน��อิงจากบทท$�2

ดำ�งน�/น

ถื�าท"านไม"ไดำ�ฝึ8กต้"อิเน��อิงมาต้ลอิดำก:ควรท$�จะฝึ8กต้�/งแต้"บทท$�1,2,แล�วจ4งมาลงฝึ8กบทท$�3 น$/ ซ่4�งการฝึ8กน�/น อิาจจะใช�เวลาเพ$ยงเล:กน�อิยก:สามารถืบรรล(ข�/นต้อินต้ามบทท$�1,2,แล�วเข�าส'"บทท$�3 น$/ เป็�นการทบทวนความจ�าเพ��อิน�ามาเร$ยนต้"อิเน��อิงบทน$/

ท"านท$�ฝึ8กจากบทท$�2 แล�ว เห้:นแสงสว"างอิย'"ห้ร�อิท"านท$�ฝึ8กจนสงบถื4งระดำ�บน$/ แต้"ไม"เห้:นแสงสว"างน�/น

ขอิให้�ฝึ8กต้"อิดำ�วยการภาวนา พ(ท โธ โดำยค�าภาวนาในท$�น$/ไม"ไดำ�ให้�ใช�“ ” “ ”

ก�าก�บลมห้ายใจ แต้"ใช�เป็�นต้�วสมมต้�แทนกอิงลมห้ายใจเข�าอิอิก เพราะว"าลมห้ายใจน�/นห้าจ�บต้�วให้�เห้:นยาก จ4งห้าว�ธ$ใช� พ(ท โธ ให้�“ ” “ ”

ห้น�า 128

ภาวนาต้"อิเน��อิง เม��อิห้ายใจเข�าท"อิงว"า พ(ท และเม��อิลมเข�าส(ดำแล�วจะอิอิกมาก:“ ”

ท"อิงต้"อิดำ�วย โธ อิอิกพร�อิมก�บลมห้ายใจอิอิกมาส"งไป็ท$�ก4�งกลางระห้ว"างค�/ว“ ”

ส�าห้ร�บท"านท$�ฝึ8กเห้:นแสงสว"าง แล�วก:ส"งไป็ท$�ศั'นย1กลางขอิงแสงสว"างน�/น

เม��อิภาวนาจนช�านาญแล�วไม"ต้�อิงท"อิง พ(ท โธ ก:ไดำ� แต้"“ ” “ ”

เป็�นการส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำไป็ต้ามกอิงลมห้ายใจเข�าแล�วอิอิกไป็เสร�มเต้�มใสท$�ก4�งกลางระห้ว"างค�/วห้ร�อิศั'นย1กลางขอิงแสงสว"าง

ฝึ8กอิย"างน$/จนจ�ต้ใจม("งม��นเป็�นสมาธ�สงบไดำ�นาน

อิารมณี1สมาธ�จะค"อิยๆสงบดำ$ข4/น แต้"อิารมณี1สมาธ�ขณีะน$/ย�งรวมไดำ�ไม" สน�ทเต้:มท$�จ4งย�งไม"น��งแน"วแน"สมบ'รณี1ดำ$ จ�ต้ใจย�งย4ดำเอิาอิารมณี1แห้"งการภาวนา มาเป็�นอิ(ป็าทานเคร��อิงย4ดำม��นถื�อิม��นอิย'" ภาวะน�/นจ�ต้ก�าล�งจะรวมเข�ามาเป็�นห้น4�ง

Page 79: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

จ�ต้ใจความน4กค�ดำจะต้�/งอิย'"เฉพาะท$�ศั'นย1กลางแสงสว"างห้ร�อิก4�งกลางระห้ว"างค�/วน�/น แล�วจะค"อิยๆสงบมากข4/นอิ$กส'"ความสงบและเสวยอิารมณี1น$/อิย'"ภายในจ�ต้ต้นเอิง

ห้น�า 129

สมาธ�ระดำ�บน$/ ม$ก�าล�งสามารถืผู้ล�กดำ�นข"มก�เลสน�วรณี1 5 อิ�นเป็�นก�เลสท$�ก� /นจ�ต้ไม"ให้�บรรล(ค(ณีความดำ$เป็�นอิก(ศัลท$�ท�าจ�ต้ให้�กระวนกระวายใจเศัร�าห้มอิงและข"มป็9ญญาให้�อิ"อินก�าล�ง

น�วรณี1 5 ค�อิ

1 ความพอิใจร�กใคร"ในกาม ร'ป็ รส กล��น เส$ยง ส�มผู้�ส

2.ความพยาบาท ค�ดำป็อิงร�าย

3.ความห้ดำห้'"ท�อิแท�เก$ยจคร�านง"วงเห้งาเคล�บเคล�/ม

4.ความฟั( Gงซ่"านร�าคาญใจ

5.ความล�งเลสงส�ย

ดำ�วยก�าล�งสมาธ�เก�อิบจะถื4งระดำ�บฌานน$/ จ4งม$แรงผู้ล�กดำ�นข"มให้�น�วรณี1ท�/ง 5 ป็ระการ ห้ล(ดำพ�นไป็อิอิกจากจ�ต้ใจไดำ�ช��วขณีะห้น4�ง แต้"อิงค1ฌานระดำ�บน$/ก�าล�งขอิงสมาธ�ย�งไม"แข:งแกร"งพอิท$�จะสามารถื ละ วางอิารมณี1แห้"งการ“ ”

ภาวนาไดำ� และบางคร�/งจ�ต้ย�งร' �ว"าม$อิารมณี1จากภายนอิกเข�ามากระทบส�มผู้�สป็ระสาทท�/ง 6 ค�อิ ต้า ห้' จม'ก ล�/น กาย ใจบ�าง อิย"างเช"นเส$ยงท$�เข�ามา

ห้น�า 130

รบกวนทางป็ระสาทห้' ร'ป็ท$�เก�ดำข4/นในมโนภาพเป็�นแต้"จ�ต้ใจในขณีะน�/น ย�งคงรวมเป็�นห้น4�งท$�ไม"ฟั( Gงซ่"าน อิอิกจากสมาธ�ไป็ร�บร' �อิารมณี1ภายนอิกท$�มากระทบน�/น จ�ต้ใจสามารถืวางเฉยไม"ป็ร(งแต้"ง

Page 80: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เม��อิฝึ8กจนเก�ดำความช�านาญมากข4/นดำ�วยการส�บต้"อิเน��อิง จ�ต้ใจก:จะสงบมากย��งข4/นจ�ต้ย�งคงย4ดำอิย'"ก�บการบร�กรรมภาวนา แต้"ก:ค"อิยๆป็ล"อิยวางกายเน�/อิขอิงต้นไม"ม$อิาการ ป็วดำเม��อิย ขาชา เห้น:บ ไม"ร�บร' �อิารมณี1ภายนอิก คร�/งท(กข1เวทนาเห้ล"าน$/ ไม"เก�ดำข4/นก:ไม"ม$อิาการท(กข1เวทนาคอิยก"อิกวนจ�ต้ใจให้�ต้�อิงคอิยพะวงก�บอิาการเจ:บป็วดำเม��อิย จนท�าให้�สมาธ�ต้ก จ�ต้จ4งม$สมาธ�ดำ$ ค"อิยๆม��นคงแน"วแน" ในภาวะขณีะน�/น ท$�ก4�งกลางระห้ว"างค�/วห้ร�อิท$�ต้รงกลางแสงสว"างน�/น จ4งค"อิยๆเป็ล"งแสงสว"างจ�ามากข4/นแล�วรวมเป็�นวงกลมอิย"างเร�อิงรางก"อิน เราค"อิยๆป็ระคอิงจ�บวงกลมน�/น อิย"างส(ข(มแผู้"วเบา แล�วส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำท$�รวมเป็�นห้น4�งน�/นเข�าไป็มากข4/น ดำ�วยอิารมณี1ท$�ไม"สอิดำส"ายไป็ในท$�อิ��น

ห้น�า 131

คราวน$/ ส"งเข�าไป็ท$�ศั'นย1กลางวงกลมน�/น

วงกลมท$�เป็�นเป็Gาขอิงจ�ต้น�/นก:จะค"อิยๆ ช�ดำข4/นและเน�/อิท$�ภายในวงกลมน�/นก:จะเต้:ม เก�ดำเป็�น ดำวงส$ขาว สว"างท$�ผู้(ดำข4/นเฉพาะห้น�าจ�าไดำ�แม"นย�าแจ"ม“ ”

ช�ดำต้�ดำต้า เห้ม�อินดำวงวงกลมขอิงจร�งท$�ข$ดำเข$ยนข4/น น�ม�ต้วงกลมน$/เร$ยกว"า “

อิ(คห้น�ม�ต้ ค�อิ น�ม�ต้ท$�ต้�ดำต้ามอิงเห้:นไดำ�ช�ดำเจน เป็�นน�ม�ต้ท$�เก�ดำข4/นจากการรวม”

พละก�าล�งจากสมาธ� ไม"ใช"น�ม�ต้ท$�น4กข4/นมาจากมโนภาพ

ห้น�า 132

ความส�าเร:จขอิงการฝึ8กสมาธ�

“ ย��งฝึ8ก ย��งคล"อิง ย��งคล"อิง ย��งช�านาญ

ท�/งคล"อิง ท�/งช�านาญ ย"อิมควบค(มอิารมณี1ไดำ�ท(กเม��อิ ”

ห้น�า 133

ย6ด็อ�คำหนั�ม�ตเป5นัอ�รมณ*

อิ(คห้น�ม�ต้ เม��อิไดำ�ป็รากฏิเป็�นดำวงเช"นน$/แล�ว จ�ต้จ4งเอิาน�ม�ต้ ดำวงส$ขาว “

น�/นให้�สต้�ย4ดำม��นเป็�นอิารมณี1อิย'"ไดำ�พ�กห้น4�ง ก:จะต้กส'"ภว�งค1เส$ยอิ$กพ�กห้น4�งจ�ต้”

Page 81: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ย�งข4/นๆลงๆไม"แน"วแน"แท�เร$ยกต้ามภาษาชาวบ�านว"า น�ม�ต้น�/น ย�งป็รากฏิแบบ“

ผู้(ดำๆโผู้ล"ๆ ”

น�ม�ต้ ดำวงส$ขาว น$/เป็�นขอิงแป็ลกให้ม"ส�าห้ร�บน�กป็ฏิ�บ�ต้� เม��อิไดำ�“ ”

พบเห้:นน�ม�ต้แล�ว จ�ต้ก:ต้�อิงวางใจเป็�นกลางค�อิ อิ(เบกขาวางเฉยดำ�วยสต้�ส�มป็ช�ญญะ ไม"ล�งโลดำ ดำ$ใจในอิารมณี1ต้��นเต้�นจนฟั( Gงซ่"านเส$ยสมาธ� และไม"ย�นร�ายเส$ยใจท$�ไดำ�น�ม�ต้ช�าไป็ ให้�ค"อิยๆส"งความน4กค�ดำไป็ป็ระคอิงก�าห้นดำระล4กร' �จ�บอิย'"ท$�ศั'นย1กลางขอิงดำวงส$ขาวน�/นต้"อิ และ ส"งกระแสจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าเสร�มท�บถืมท$�ดำวงส$ขาวน�/นต้"อิไป็อิย"างต้"อิเน��อิง ดำวงส$ขาว น�/นก:จะค"อิยๆต้�/ง“ ”

ม��นอิย'"และจะแจ"มใสช�ดำเจน ไม"ห้น$ห้ายไป็แต้"ถื�าน�ม�ต้ ดำวงส$ขาว น�/นห้ายไป็“ ”

ดำ�วยเห้ต้(ท$�สมาธ�ต้กลง

ห้น�า 134

เพราะต้��นเต้�นจากความดำ$ใจห้ร�อิเส$ยใจจนค�ดำฟั( Gงซ่"านเก�ดำความว�ต้กก�งวล ห้ร�อิจ�ต้ใจห้ลงให้ลในน�ม�ต้มากไป็จ�ต้คลายอิอิกจากการม��นในสมาธ� น�ม�ต้จ4งห้ายไป็ จ�ต้ใจก:ไม"ต้�อิงเส$ยใจ เศัร�าโศัก ห้ดำห้'" ท�อิถือิย เช��อิงซ่4ม คลายอิอิกจากสมาธ� ละท�/งการฝึ8กจ�ต้

ท"านต้�/ง สต้� ให้�ดำ$ทบทวนพ�จารณีาส�งเกต้ว"า ดำวงส$ขาว ท$�เคย“ ” “ ”

เก�ดำน�/น เก�ดำในภาวะใดำขอิงอิารมณี1ขณีะฝึ8กจ�ต้ ล�กษณีะไห้น น�ม�ต้จ4งเก�ดำข4/นก:ให้�ย�อินกล�บไป็ฝึ8กเร��มต้�นให้ม" จนจ�ต้สงบแล�วก:จะไดำ�พบดำวงส$ขาวป็รากฏิในบร�เวณีท$�เคยป็รากฏิอิ$กคร�/งห้น4�ง

เม��อิฝึ8กไดำ�พบเห้:นน�ม�ต้ ดำวงส$ขาว ให้ม"อิ$กคร�/ง “ ”

ต้�อิงผู้'กจ�ต้ไว�ให้�ย4ดำม��นต้�ดำในอิารมณี1ก�าห้นดำจ�ต้จดำจ�าไว�เป็�นอิย"างดำ$ ดำ�วยความห้วงแห้นและเช��อิม��นว"าน�ม�ต้น$/เป็�นส��งส�าค�ญท$�ต้�อิงไม"ป็ล"อิยป็ละละเลยให้�เส��อิมไป็อิ$ก เพราะน�ม�ต้น$/เป็�นจ(ดำน�าทางเราไป็ส'"สมาธ�ท$�ส'งข4/น

ห้น�า 135

จ�ต้ใจในขณีะท$�ไดำ�สมาธ�น$/เก�ดำความพอิใจต้�/งม��นไม"ฟั( Gงซ่"าน น�/วห้�วแม"ม�อิท$�จรดำก�นน�/นจะร' �ส4กว"าม$อิ�านาจเห้ม�อินกระแสพล�งแม"เห้ล:กดำ'ดำจนต้�ดำแน"น ร"างกาย

Page 82: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

จะน��งอิย'"เป็�นส(ขสบายไม"เคล��อินไห้ว และม$ความร' �ส4กว"ากายเบาเห้ม�อินไม"ม$ร'ป็ร"างคงอิย'" จ4งไม"ร' �ส4กป็วดำเม��อิย ศั$รษะคล�ายห้น�กอิ4งแผู้"ดำ�งส("มครอิบลงมาท�/งร"างกาย ห้น�งต้าจะห้น�กๆและไม"ม$อิาการกล�นน�/าลายซ่4�งเก�ดำจากจ�ต้สงบน��งท�าให้�ต้"อิมน�/าลายในป็ากไม"บ$บน�/าลายอิอิกมาขณีะเดำ$ยวก�นจะร' �ส4กว"าม$เห้ง��อิซ่4มอิอิกมา โดำยส"วนมากจะเร��มท$�ต้ลอิดำแนวกระดำ'กส�นห้ล�ง และฝึAาม�อิก"อิน และบางคร�/งอิาจจะม$อิาการเห้ม�อินม$ความร�อินอิ("นๆเก�ดำข4/นภายในร"างกายและว��งไป็ท��วร"างกายช"วงน$/เห้ง��อิจะถื'กข�บอิอิกมาก จนท"วมต้�วเป็�นการข�บโรคภ�ยไข�เจ:บอิอิกมาดำ�วย

ท$�เป็�นเช"นน$/ เพราะจ�ต้ใจความน4กค�ดำขณีะน$/จ�บอิย'"ท$�ดำวงน�ม�ต้ ไม"ไดำ�อิอิกมาร�บร' �อิาการภายนอิกน�ม�ต้

สมาธ�ระดำ�บน$/ เขาเร$ยกว"า อิ(ป็จารสมาธ� ค�อิ สมาธ�ท$�ไดำ�จากอิารมณี1“ ”

ขอิงจ�ต้รวมเข�าเป็�นห้น4�งส'"ความสงบม��นคงจวนเจ$ยนจะแน"วแน" เฉ$ยดำๆ ฌานแล�ว

ห้น�า 136

ดำ�งน�/น สมาธ�ระดำ�บน$/ จ4งเร$ยกว"า ไดำ�สมาธ�ข�/นกลาง ภาวะจ�ต้ใจท$�ไดำ�“ ”

สมาธ�ระดำ�บข�/นกลางน$/ การฝึ8กน$/สามารถืรวมอิารมณี1แห้"งความน4กค�ดำ ให้�เป็�นห้น4�ง ท$�จวนเจ$ยนจะแน"วแน" ลมห้ายใจจ4งละเอิ$ยดำสงบเง$ยบและซ่าบซ่4/งป็ราณี$ต้กว"าเดำ�มเก�ดำอิ�านาจป็ราโมช อิ��มเอิ�บใจเล:กน�อิย อิ(เบกขาความวางเฉยก:ต้� /งข4/น ธาต้(ย"อิมจะเสมอิ จ�ต้ใจก:จะร' �ส4กม$ความเย�อิกเย:นสงบส(ขมากข4/น แม�อิอิกจากการป็ฏิ�บ�ต้�ฝึ8กสมาธ� ก:ย�งพอิจะม$สต้�ป็9ญญาควบค(มจ�ต้ใจไม"ให้�ล("มห้ลงก�บก�เลสแห้"ง โลภ โกรธ ห้ลง เป็�นบางขณีะไดำ�

ดำ�วยการม("งม��น เอิาดำ$ในสมาธ�ผู้ลท$�ส'งข4/นกว"าน$/ท"านต้�อิงฝึ8กต้ามบทน$/จนเก�ดำความช�านาญ และต้�อิงไม"ห้ลงย4ดำต้�ดำอิย'"ก�บความสงบส(ขเล:กน�อิย ต้�อิงม("งพ�ฒนาจ�ต้ให้�สงบม��นคงแน"วแน"ต้"อิไป็

ห้น�า 137

ระว�งจ�ต้ก�บว�ญญาณีจะรวมฉ�บพล�น

Page 83: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ในการฝึ8กสมาธ�ระดำ�บข�/นกลางจนถื4งข�/นส'งน�/น อิาจจะม$เห้ต้(บ�งเอิ�ญค�อิ จ�ต้เก�ดำรวมฉ�บพล�นก�บว�ญญาณีเป็�นล�าแสงพวยพ( "งข4/นส'"ท�อิงฟัGา ไม"ต้�อิงต้กใจ ท�าจ�ต้ใจให้�ม��นจ�บไป็ก�บล�าแสงน�/นเห้ม�อินพบเส�อิแล�ว ไม"กล�วเส�อิ ท�าใจดำ$ๆ จ�บห้างเส�อิว��งต้ามเส�อิไป็จนไดำ�จ�งห้วะโอิกาสท$�จ�ต้เราห้ายต้��นต้กใจแล�ว ก:สามารถืกระโดำดำข4/นน��งห้ล�งเส�อิใจก:จะค"อิยๆสงบลงไดำ�

รายละเอิ$ยดำบทน$/ ให้�ศั4กษาเพ��มเต้�มไดำ�จากบทการถือิดำจ�ต้ (ข�อิ ก) ในภาคอิ�ทธ�ฤทธ�E-บ(ญฤทธ�E

ห้น�า 138

คำ��เต�อนัก�รฝึ/กจ�ต

คนใดำเอิยท$�ป็ระกาศัขอิฝึ8กจ�ต้

เราขอิเต้�อินระว�งภ�ยก�เลสต้น

โดำยเฉพาะผู้'�ม("งห้ว�งโลกแห้"งธรรม

โลก$ยะค�อิทางโลกท$�คนห้ลง

ห้ลงอิย'"ในโลภโกรธห้ลงภ�ยมห้�นต้1

ก�เลสส�ต้ว1ต้�ณีห้าคนกามฉ�นทะ

จ�ต้ร( "มร�อินกายเส��อิมทรามเส$ยพล�ง

กามดำ4งจ�ต้กามดำ4งกายดำ��งนรก

ไม"ม$ว�นผู้(ดำโผู้ล"ข4/นม("งทางธรรม

นอิกเส$ยจากท"านป็ลงข�นธ1ป็ลงให้�แต้ก

เห้:นความจร�งอิน�จจ�งไม"เท$�ยงห้นอิ

ป็ลงท(กเม��อิเม��อิจ�ต้ผู้(ดำกามอิารมณี1

Page 84: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ป็ลงเช"นน$/ห้ม(นเว$ยนไป็ย"อิมไดำ�ผู้ล

จ�ต้สบายไม"ห้ลงเร�งเย$�ยงส�ต้ว1ป็Aา

และเม��อิน�/นท"านจะห้ล(ดำกามฉ�นทะ

ห้น�า 139

ว�ธิ!ต�)งอ�รมณ*ให4จ�ตย6ด็จ�บอย:(ท!"ก6"งกล�งระหว(�งคำ�)ว

ท"านท$�ฝึ8กจนสงบแล�วไม"ม$แสงสว"างเก�ดำข4/นน�/น ต้�อิงอิาศั�ยว�ธ$น$/เป็�นพ�/นฐานในการฝึ8กจ�ต้ให้�เจร�ญส'"สมาธ�ท$�ดำ$ข4/น ค�อิ เม��อิห้ายใจน�/นจ�ต้ใจจ�บต้ามกอิงลมห้ายใจเข�า ทางร'จม'กน�/นท"อิงว"า พ(ท และพอิลมห้ายใจเร��มอิอิกก:ท"อิงว"า โธ“ ” “ พร�อิมก�บลมห้ายใจอิอิกมาถื4งร'จม'ก”

ระห้ว"างน�/นสมมต้�ว"า จ�ต้ใจเราท$�จ�บต้�ดำก�บกอิงลมห้ายใจพร�อิมต้�ว โธ น�/นถื'ก“ ”

น�าส'งข4/นไป็อิ$ก ผู้"านเพดำานป็ากและผู้"านดำ�/งจม'ก และส"งอิอิกไป็ท�บถืมท$�ก4�งกลางระห้ว"างค�/ว เป็�นการรวบรวมจ�ต้ใจความน4กค�ดำท�/งห้ลายให้�ไป็รวมเป็�นห้น4�งต้�/งอิย'"ท$�ก4�งกลางระห้ว"างค�/วน�/น

ห้น�า 140

อิ$กว�ธ$ห้น4�ง

ค�อิ ล�มต้าข4/น แล�วมอิงไป็ท$�ป็ลายน�/วขอิงท"านซ่4�งยกข4/นช$/มาท$�ต้า น�/วต้� /งส'งเสมอิระดำ�บต้ามอิงแล�วจะเก�ดำความร' �ส4กเส$ยวท$�ดำ� /งจม'กต้รงก4�งกลางระห้ว"างค�/วน�/น สถืานท$�ร' �ส4กเส$ยว ค�อิต้�าแห้น"งท$�วางจ�ต้ใจ เม��อิจ�บจ(ดำน$/ไดำ�แล�วจ4งค"อิยๆป็Iดำห้น�งต้าลงมา แต้"ต้าในย�งคงมอิงไป็รวมเป็�นจ(ดำเดำ$ยวก�นท$�ต้�าแห้น"งเส$ยวน�/น

เท"าท$�เคยทดำลอิงมา

ยกน�/วช$/ให้�ต้าต้�วเอิงเพ"ง ส"วนมากไม"ร' �ส4กเส$ยว แต้"พอิให้�คนอิ��นช$/ต้าเรา จ�บจ�อิงเพ"งดำ'กล�บม$ความร' �ส4กเส$ยวเร:ว

Page 85: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ระห้ว"างการรวมจ�ต้น$/ ท"านอิย"าเร"งร$บบ$บร�ดำความน4กค�ดำให้�เคร$ยดำน�ก เพราะการบ$บร�ดำจะท�าให้�ท"านป็วดำขม�บ ถื�าม$อิาการป็วดำขม�บ ให้�ศั4กษาว�ธ$แก�ป็วดำป็ระสาทสอิงข�างขม�บ

และท"านท$�ฝึ8กมาถื4งระดำ�บน$/แล�ว ฝึ8กต้"อิไป็จ�ต้ก:สงบดำ$ แต้"ถื�าไม"ไดำ�น�ม�ต้วงกลมน�/น ขอิแนะน�าให้�ฝึ8กบทเพ"งกส�ณีต้�/งน�ม�ต้ให้�แข:งแกร"ง เพ��อิน�าน�ม�ต้วงกลมมาเป็�นอิ(คห้น�ม�ต้

ห้น�า 141

เพ(งกสื�ณต�)งนั�ม�ต

ป็ระดำ�ษฐ1กส�ณีข4/นดำ�วยการต้�ดำกระดำาษส$ขาว ให้�เป็�นดำวงวงกลมเส�นผู้"าศั'นย1กลางป็ระมาณี 1 น�/ว ต้�ดำไว�ในก4�งกลางขอิงกระดำานดำ�า ห้ร�อิกระดำาษส$ดำ�าท$�กว�างอิย"างน�อิย 50 ต้ารางเซ่นต้�เมต้รห้ร�อิให้ญ"กว"าน$/ก:ไดำ� แล�วน�ามาต้�/งห้ร�อิแขวนไว�ต้รงข�างห้น�าขอิงเรา อิย'"ในระยะท$�ไม"ไกลห้ร�อิใกล�เก�นไป็ ค�อิ ดำ'ความพอิเห้มาะสมท$�ต้� /งห้ร�อิแขวนแล�ว ต้�อิงมอิงเห้:นจ(ดำส$ขาวไดำ�ช�ดำเจน และดำวงส$ขาวน�/นต้�อิงอิย'"ในระดำ�บเสมอิต้าในขณีะท$�เราน��งลงแล�ว

เห้ต้(ท$�ใช�ดำวงส$ขาว

เพราะว"า เม��อิมอิงเพ"งจนจ�าไดำ�แล�ว จะไดำ�น�ม�ต้เห้ม�อินขอิงจร�งท$�ป็รากฏิข4/นต้อินท$�จ�ต้สงบ

ซ่4�งน�ม�ต้ท$�เห้:นในความร' �ส4กเม��อิฝึ8กถื4งข�/นอิ(คห้น�ม�ต้ ดำวงน�ม�ต้น�/นจะเป็�นดำวงวงกลมส$ขาวสดำใสท$�ไม"ม$ส$อิ��นเจ�อิป็น

ห้น�า 142

ส"วนท$�ใช�กระดำานดำ�าห้ร�อิกระดำาษดำ�า เพ��อิเน�นให้�ดำวงส$ขาวช�ดำข4/น สร�างภาวะการรวมสมาธ�ไดำ�ดำ$

เม��อิเต้ร$ยมการพร�อิมแล�ว

Page 86: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ป็ฏิ�บ�ต้�ดำ�งน$/

ว�ธ$การจ�บ ดำวงส$ขาว น�/นให้ม"ๆ ส�ารวมจ�ต้ให้�ม��น มอิง ไป็ย�งเป็Gา“ ” “ ”

ห้มายน�/นดำ�วยสายต้าต้ามป็รกต้�ธรรมดำา มอิงเพ$ยงแค"จ�าไดำ�

เพราะถื�าเพ"งจ�อิงดำ�วยการต้�/งใจแรง มอิงอิย"างบ$บร�ดำร(นแรงห้ว�งผู้ลเร:วแล�ว ก:จะเก�ดำอิาการเคร$ยดำต้4งถื4งข�/นป็วดำขม�บ ขอิให้�ท"านมอิงจนจ�าดำวงส$ขาวไดำ�เม��อิใดำเม��อิน�/นก:ป็Iดำห้น�งต้าลงมา แต้"ต้าในไม"ไดำ�ห้ล�บ ย�งคงส"งความร' �ส4กเพ"งเล:งไป็ย�งจ(ดำเดำ$ยวค�อิ ดำวงส$ขาว ท$�จ�าต้�ดำต้าไดำ�น�/น น4กน�ม�ต้ ดำวงส$ขาว น�/นให้�“ ” “ ”

ป็รากฏิเห้ม�อินขอิงจร�งท$�ล�มต้าดำ'

เม��อิห้ล�บต้าจ�บ ดำวงส$ขาว อิย'"เฉพาะห้น�าเราไดำ�แล�ว ห้ายใจเข�าภาวนา “ ”

พ(ท แล�วห้ายใจอิอิกต้�อิงท"อิงต้"อิดำ�วยการภาวนาว"า โธ พอิค�าว"า โธ“ ” “ ” “

จะอิอิกพร�อิมลมห้ายใจสลายไป็ในอิากาศัน�/น เราสมม(ต้�ว"า น�าต้�ว โธ พร�อิม” “ ”

ดำ�วยลมห้ายใจส"งเข�าท$�ศั'นย1กลาง

ห้น�า 143

ขอิง ดำวงส$ขาว น�/น ท�บถืมไป็จนกว"าดำวงน�/นจะสว"างและช�ดำเจน“ ”

ถื�าท"านฝึ8กจนช�านาญแล�ว ไม"ต้�อิงภาวนา พ(ท โธ ก:ไดำ� แต้"ใช�ส"ง“ ” “ ”

กระแสจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็ท$�ศั'นย1กลาง ดำวงส$ขาว “ ”

เม��อิจ�าดำวงส$ขาวน�/นไดำ�ดำ$แล�ว ก:ห้น"วงไว�อิย'"คร' "ห้น4�ง ดำวงน�ม�ต้น�/น ก:อิาจจะเส��อิมค�อิเล�อินรางจนมอิงไม"ช�ดำ ก:ล�มต้ามอิงดำ'ให้ม"อิย'"พ�กห้น4�ง จนกว"าจะจ�าภาพดำวงส$ขาวน�/นไดำ�แล�วก:ห้ล�บต้าบร�กรรมภาวนาต้"อิไป็ ท�าสต้�ให้�ม$ความไม"ห้ลงล�มน�ม�ต้ห้มายอิ�นท$�ถื�อิเอิาไดำ�แล�ว

บร�กรรมภาวนาสล�บไป็อิย"างน$/จนกว"าเม��อิใดำห้ล�บต้าแล�ว พอิน4กห้น"วงดำ' ก:จะเห้:น ดำวงส$ขาว ท(กคร�/งอิย"างช�ดำเจนก:จะเป็�น อิ(คห้น�ม�ต้ เพ��อิในการ“ ” “ ”

ฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�ให้�ดำ$อิ$กต้"อิไป็

การมอิงจ�บดำวงส$ขาวน�/น คนท$�เห้ล�อิกต้าจ�อิงดำ' ต้าก:จะเม��อิยล�าเร:ว “

ดำวงส$ขาว ท$�เพ"งมอิงน�/น เม��อิห้ล�บต้าแล�วมอิงไป็จะป็รากฏิให้ญ"โต้เก�นกว"า”

ความจร�ง ท�าให้�ไม"เก�ดำน�ม�ต้แท�

Page 87: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 144

คนท$�ห้ร$�ต้าดำ' จะมอิงเห้:น ดำวงส$ขาว ไม"ช�ดำห้ล�บต้าแล�วก:จ�บ ดำวงส$“ ” “

ขาว ไม"ต้�ดำต้า ท�าให้�จ�ต้ใจเก�ดำการห้ดำห้'"ท�อิถือิย จ4งท�าให้�ไม"เก�ดำน�ม�ต้แท�อิ$กเช"น”

ก�น

เม��อิฝึ8กจนเก�ดำความช�านาญ ฝึ8กจนห้ล�บต้าเม��อิใดำ มอิงไป็ข�างห้น�าท(กคร�/ง ในจ�ต้ใจความน4กค�ดำขณีะน�/น ก:จะเห้:นดำวงส$ขาวป็รากฏิข4/นเห้ม�อินขอิงจร�งท$�เวลาล�มต้าดำ'

ก:ให้�เอิาแผู้"นกระดำาษห้ร�อิกระดำานดำ�าท$�ต้�ดำดำวงส$ขาวน�/นอิอิกไป็ให้�พ�นจากสายต้าแล�วฝึ8กต้"อิไป็ โดำยไม"ต้�อิงม$เป็Gาให้�เพ"งมอิงอิ$ก ฝึ8กจนห้ล�บต้าแล�วย�งคงพบเห้:นดำวงส$ขาวต้�ดำต้าอิย"างสน�ทอิย'"เฉพาะห้น�าอิ$ก ห้ล�บต้าน4กภาพดำ'ท(กคร�/ง ภาพก:จะเป็�นมาท�นท$ ฝึ8กจนจ�าไดำ�แม"นย�า เช"นน$/แล�ว อิ(คห้น�ม�ต้ย"อิมเก�ดำข4/น ท$�“ ”

เร$ยกว"าไดำ� สมาธ�ข�/นกลาง “ ”

ห้น�า 145

ว�ธิ!ก�รแก4ปวด็ประสื�ทสืองข4�งขม�บ ขอิให้�ท"านวางจ�ต้ใจให้�สบายๆ แล�วรวมจ�ต้ใจความน4กค�ดำให้�เป็�นห้น4�ง สมมต้�ว"าต้� /งไว�ท$�ท�ายทอิย แล�วค"อิยๆส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำน�/นให้�ผู้"านสอิงข�างขอิงขม�บแล�วมารวมก�นท$�ก4�งกลางระห้ว"างค�/วแล�วจ4งค"อิยๆผู้"อินคลายอิอิกส'"นอิกศั$รษะ ป็ฏิ�บ�ต้�เช"นน$/ป็ระมาณี 15 -30 นาท$ ก:จะห้ายป็วดำ ค�นส'"สภาพป็รกต้� ถื�าท"านร�กษาต้�วดำ�วยว�ธ$น$/แล�วย�งไม"ห้ายป็วดำและป็ระสาทย�งม$ความต้4งเคร$ยดำม4นชา งงไป็ห้มดำ ไม"ต้�อิงต้กใจ ค�อิ ท�าใจสบายๆ งดำเว�นการฝึ8กสมาธ�ในว�นน�/นแล�วเดำ�นจงกรมแผู้"เมต้ต้า ห้ร�อิห้าทางอิอิกดำ�วยการไป็ท�างานท$�ต้�อิงอิอิกก�าล�งให้�เพล�นก�บงาน กลางค�นก:จะไดำ�ห้ล�บสบาย พร( "งน$/ค"อิยมาฝึ8กสมาธ�ต้"อิไป็ให้ม"ห้น�า 146

คบป็ราชญชาต้�เช�/อิ ชาญธรรม1 จ�กส'ญไป็สวรรค1 สว�สดำ�Eแท� คบพาลป็ระท(ษฐ1อิ�น ห้�นชาต้� จ�กไดำ�ทนท(กข1แล� เพล$�ยงพล�/งเส$ยต้น ฯ

Page 88: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

(ส�านวนเก"า) (จากป็ระช(มโคลงโลกน�ต้�)ห้น�า 147

นั�ม�ตภ�พและเสื!ยงจ�กสืม�ธิ�ข�)นักล�ง

เม��อิท"านฝึ8กจนไดำ�อิ(คห้น�ม�ต้แล�ว รวมจนจ�ต้น��งต้กส'"ภว�งค1จ�ต้ จ�ต้ใจขณีะน�/นจะไม"ม$การร�บร' �อิารมณี1ภายนอิกแล�วรวมเป็�นห้น4�ง ป็ล"อิยวางความจ�าและการย4ดำม��นในส��งต้"างๆท�/งอิดำ$ต้และอินาคต้ จะม$แต้"อิารมณี1ร' �ป็รากฏิเฉพาะเวลาน�/น ค�อิ น��งสงบสบายเคล�/มอิย'"ในอิารมณี1ค�อิม$อิาการคล�ายคร4�งห้ล�บคร4�งต้��น แต้"ย�งม$สต้�ควบค(มส�งขารอิย'" ห้ร�อิภาวะท$�ถือินจ�ต้จากภว�งค1ข4/นมาเล:กน�อิย

ภาวะเช"นน$/ อิาจจะม$น�ม�ต้ภาพห้ร�อิน�ม�ต้ส�ญญาณีเก�ดำข4/นไดำ�

แต้"ก:ไม"เก�ดำก�บท(กคนเสมอิไป็

ก.ท"านท$�ฝึ8กจ�ต้ให้�สงบดำ�วยว�ธ$ใช�ห้ล�กว�ป็9สสนาไต้ร"ต้รอิงให้�เก�ดำป็9ญญา อิบรมจ�ต้ใจให้�เห้:นความเก�ดำดำ�บความไม"เท$�ยงแท�ขอิงส�งขารท$�ม$ภาวะธรรมทนอิย'"ไม"ไดำ�แล�วก:สลายไป็ในท$�ส(ดำเป็�นการใช�ป็9ญญาให้�เห้ต้(ผู้ล

ห้น�า 148

เพ��อิต้�ดำต้�นเห้ต้(ขอิงความฟั( Gงซ่"าน อิบรมให้�จ�ต้สงบ สมาธ�ป็ระเภทน$/ส"วนมาก จ�ต้ม$ป็9ญญาแฝึงก�บสมาธ�คอิยห้ว"านล�อิมจ�ต้ให้�สงบ เร$ยกว"าเป็�นคนค�ดำมากดำ�วยป็9ญญา แต้"เม��อิสงบแล�ว สมาธ�จะม��นคงกว"าป็ระเภทท$�ฝึ8กสมาธ�ให้�จ�ต้สงบจนเก�ดำป็9ญญา

ดำ�งน�/นสมาธ�ป็ระเภทน$/ ส"วนมากจะไม"ค"อิยม$น�ม�ต้ภาพห้ร�อิส�ญญาณีท$�เก�ดำข4/นมา

ข.ท"านท$�ฝึ8กจ�ต้ให้�สงบดำ�วยสมาธ�

สายน$/คนท$�ฝึ8กส"วนมากจะม$ศัร�ทธาแก"กล�า ม$น�ส�ยเช��อิง"ายไม"คอิยระว�งเฉล$ยวใจท$�จะใช�ป็9ญญาน4กพ�จารณีาถื4งเห้ต้(ผู้ล จ�ต้จ4งม("งพ( "งดำ��งดำ�วยความเช��อิท$�ไม"ล�งเลสงส�ยเวลาจ�ต้จะเข�าถื4งจ(ดำสงบ ระห้ว"างน�/น จ�ต้จะไม"ค�ดำระว�งก�งขา จ4งเห้ม�อินคน

Page 89: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ต้กบ"อิต้กเห้วรวดำเดำ$ยวต้กถื4ง ความสงบ ค�อิท$�พ�กขอิงจ�ต้ เป็�นการเข�าส'"“ ”

ภว�งค1เห้ม�อินภาวะท$�คนกระโดำดำลงน�/าน�/นจะจมดำ��งลงไป็ แล�วจ4งลอิยข4/นมาให้ม" และเม��อิคนท$�ม$สต้�เห้ม�อินคนห้�ดำว"ายน�/าเป็�นแล�ว ก:สามารถืลอิยคอิพ�จารณีาส��งแวดำล�อิมและสามารถืว"ายไป็ต้ามท�ศัทางท$�ต้นต้�อิงการ

ห้น�า 149

ภาวะน�/น จ�ต้จ4งค"อิยๆ ถือินข4/นมาร�บร' �เห้ต้(การณี1ต้"างๆ ท$�มาป็รากฏิเป็�นน�ม�ต้ข4/นแล�วพ�จารณีาห้าเห้ต้(ผู้ลท$�เก�ดำในสภาวะธรรมน�/น เร$ยกว"า เป็�นการฝึ8กอิบรมจ�ต้เป็�นสมาธ�ให้�เก�ดำป็9ญญา คนป็ระเภทน$/ม�กป็9ญญาอิ"อินไห้วล�มต้�ว สต้�เผู้ลอิไดำ�ง"าย และม�กย4ดำดำ�วยอิ(ป็าทาน จ�ต้จ4งป็ร(งแต้"งขยายเร��อิงราวให้�เก�นขอิบเขต้ ห้ลงจนถือินต้�วไดำ�ยาก

น�ม�ต้ท$�เก�ดำข4/นน�/น แบ"งไดำ�เป็�น 2 ป็ระเภท ค�อิ น�ม�ต้ในท$�เก�ดำจากต้�วเราเอิง และน�ม�ต้นอิกท$�เก�ดำจากส��งภายนอิกเข�ามาส�มผู้�ส น�ม�ต้ท�/งสอิงป็ระเภทน$/ม$ท�/งท$�เป็�นจร�งและไม"จร�ง

ห้น�า 149

น�ม�ต้ในท$�เก�ดำข4/นจากต้�วเราเอิง

น�ม�ต้ป็ระเภทน$/ ส"วนมากจะป็รากฏิเป็�นภาพท$�สวยบ�าง ไม"สวยบ�าง เช"น เห้:นต้�วเอิงน��งบ�าง นอินบ�าง บางท$ท"านท$�ฝึ8กป็ลงอิส(ภะ อิาจจะเห้:นต้�วเอิงเป็�นซ่ากศัพท$�ก�าล�งเน"าเป็H� อิยม$กล��นเห้ม:น

ห้น�า 150

บางคร�/งอิาจจะไดำ�ย�นเส$ยงผู้'�ท$�เราน�บถื�อิมากเต้�อินให้�ต้นท�าดำ$ป็ฏิ�บ�ต้�ธรรมบ�าง ห้ร�อิเก�ดำส�ญญาณีเต้�อินข4/นในใจ (ในสมอิง) เป็�นการเต้�อินภ�ยบ�าง เต้�อินเห้ต้(การณี1ท$�อิาจจะเก�ดำข4/นบ�าง เห้ม�อินใครมาคอิยกระซ่�บเต้�อินเป็�นลางส�งห้รณี1ให้�ร' �ล"วงห้น�า

Page 90: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

บางคร�/งร' �ส4กว"าต้�วเบาเห้ม�อินจะลอิย ต้�วพอิงโต้เห้ม�อินระเบ�ดำ ห้ร�อิ ไดำ�ย�นเส$ยง ดำนต้ร$ท�พย1 แสดำงนานบ�างห้ร�อิส�/นบ�าง เป็�นต้�น

ห้น�า 150

นั�ม�ตนัอกท!"เก�ด็จ�กสื�"งภ�ยนัอกเข4�ม�สื�มผ�สื

บางท"านน��งไป็จ�ต้สงบ ใจสบาย กระแสจ�ต้อิาจจะอิอิกไป็ส�มผู้�สพบเห้:นต้�วเอิงเดำ�นอิย'"ในห้ม'"แมกไม�สวนดำอิกท$�ร"มร��นเห้ม�อินดำ�นแดำนสวรรค1 ม$ทางเดำ�นไป็ไม"ส(ดำสาย บางคนเห้:นเป็�นทะเลกว�างส(ดำขอิบฟัGา บางคนเห้:นเห้ม�อิน ต้�วเอิงย�นอิย'"ท"ามกลางห้ม'"เมฆ์ท$�ลอิยผู้"านต้�วอิย"างน��มนวลและเมฆ์น�/นม$ล�กษณีะร'ป็ร"างต้"างๆก�น เร$ยกว"า สวยจนดำ'แล�วเพล�ดำเพล�นห้ลงต้�ดำอิย'"ก�บบรรยากาศัภาวะน�/น บางท$เห้:นเป็�นคน ส�ต้ว1 เทวดำา พอิน4กอิยากจะเห้:นอิะไรก:เห้:น อิยากจะเห้:นพระอิ�นทร1ก:เห้:น อิยากจะเห้:นพระพรห้มก:เห้:น และไดำ�พ'ดำค(ยก�บเทวดำาอิ�นทร1พรห้ม

ห้น�า 151

บางท$อิย'" ๆ ก:ม$เทวดำาพาไป็เท$�ยวนรกภ'ม�เห้:นผู้$เป็รต้ ป็<ศัาล อิส'รกาย ป็รากฏิเข�ามาในน�ม�ต้น�/น อิาจจะท�าให้�ต้��นต้นกต้กใจกล�วจนเป็�นบ�าไดำ�เห้ม�อินเราไดำ� อิอิกไป็ส�มผู้�สพ'ดำค(ยพบเห้:นเห้ต้(การณี1เห้ล"าน�/นจร�งๆร' �ส4กว"าเป็�นเร��อิงเป็�นราวเห้ม�อินภาพยนต้ร1เร��อิงยาวบ�างส�/นบ�างป็รากฏิข4/น พาให้�เพล�นห้ลงย4ดำอิย'"ในน�ม�ต้ท$�เป็�นขอิงแป็ลกให้ม" เป็�นป็รากฏิการณี1ท$�มห้�ศัจรรย1มากขอิงคนท$�ฝึ8กพบเห้:นให้ม"ๆ จ4งค�ดำเอิาเป็�นจร�งเป็�นจ�ง ท4กท�กว"าแน"แล�วเราไดำ�ฌานว�เศัษ ภาพน�ม�ต้เห้ล"าน�/นจ4งเข�าไป็ป็ระท�บในความทรงจ�าต้�ดำต้าต้ลอิดำเวลา เก�ดำการห้ลงผู้�ดำเข�าไป็ย4ดำม��นอิย"างเห้น$ยวแน"นจนล�มต้�วเส$ยสต้�ไป็ก:ไดำ�

แต้"แท�จร�งน�ม�ต้ ส"วนมาก เป็�นเพ$ยง ความทรงจ�าในอิดำ$ต้ท$�สมอิงป็ร(งแต้"งข4/นภายในจ�ต้ดำ�วยอิ�านาจอิ(ป็าทานท$�ฝึ9งอิย'"ใต้�จ�ต้ส�าน4กเท"าน�/น

ห้น�า 152

ว�ธิ!ถอนัจ�ตออกจ�กนั�ม�ตเพ�"อเข4�สื:(สืม�ธิ�ต(อไป

Page 91: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ไม"ว"าท"านจะไดำ�พบน�ม�ต้ใน ท$�เก�ดำจากต้�วเราเอิงห้ร�อิน�ม�ต้นอิกท$�เก�ดำจากส��งภายนอิกเข�ามาส�มผู้�ส

เบ�/อิงต้�นน�/น

ท"านท$�ฝึ8กจ�ต้ย�งไม"แข:งแกร"ง และไม"เคยป็ระสบพบเห้:นเห้ต้(การณี1อิย"างน$/มาก"อิน ค�อิ ย�งไม"ม$ความเคยช�น ในเห้ต้(การณี1ท$�น�ม�ต้ภาพห้ร�อิเส$ยงเก�ดำข4/น เห้ม�อินคนไม"ช�านาญเส�นทางเดำ�นผู้"านป็Aาท$�อิาจจะผู้จญภ�ยก�บส�ต้ว1ร�าย ห้ร�อิพบความเง$ยบว�งเวงท$�น"ากล�ว

พ4งป็ฏิ�บ�ต้�ดำ�งน$/

ต้�/งสต้�ให้�ม��นดำ4งจ�ต้ใจความร' �ส4กให้�อิย'"ก�บต้�วกายเน�/อิไม"ให้�ส"งกระแสจ�ต้อิอิกไป็ส�มผู้�ส และไม"ร$บไป็สนใจป็ร(งแต้"งเห้ต้(การณี1น�/น ท�าใจให้�ดำ$ๆให้�ร' �พร�อิมดำ�วยสต้�ส�มป็ช�ญญะท$�วางเฉยดำ�วยอิ(เบกขา ไม"ย�นดำ$ย�นร�ายก�บเห้ต้(การณี1ท$�ก�าล�งเก�ดำข4/น ไม"ต้��นต้นกต้กใจ ไม"สะดำ(�งห้วาดำกล�ว ขว�ญเส$ย ท�าใจดำ$ส'�เส�อิ เม��อิสต้�ม��นคงอิย'" ป็9ญญาก:เก�ดำข4/น

ห้น�า 153

พ�จารณีาดำ�วยอิารมณี1ห้น�กแน"นรอิบคอิบ ท�าใจให้�เข�มแข:ง กล�าห้าญ พ�จารณีาภาพน�ม�ต้ท$�เคล��อินไห้วห้ร�อิไม"น�/นศั4กษาให้�ร' �ช�ดำว"าน�ม�ต้น�/นค�อิอิะไร และเป็�นมาอิย"างไรแล�วจะเป็�นไป็อิย"างไร เม��อิพ�จารณีาเห้:นความเป็�นจร�งแจ�งช�ดำแล�ว ก:ป็ล"อิยวางเส$ยดำ�วยไม"ห้ลงให้ลเพล�ดำเพล�นม�วเมาคล�อิยต้ามไป็ย4ดำม��นถื�อิม��นในน�ม�ต้เห้ล"าน�/น

ซ่4�งน�ม�ต้เป็�นเพ$ยงทางผู้"าน อิย"าไป็ต้�ดำใจย4ดำม��น

เพราะว"า ถื�าเราไป็ย4ดำม��นแล�ว จะป็ร(งแต้"งเป็�นก�เลสป็กป็Iดำป็9ญญาให้�อิารมณี1สมาธ�ขณีะน�/นขาดำสต้� จ�ต้ใจฟั( Gงซ่"านซ่�ดำส"ายกว�ดำแกว"งเป็�นอิ(ป็สรรคแก"การท�าใจให้�สงบ ท�าให้�เส$ยสมาธ� ค�อิ สมาธ�จะเส��อิมถือิยลงไป็

ท"านพ4งต้�/งสต้�โดำยเร:ว

Page 92: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ดำ4งจ�ต้กล�บเข�าท$� ค�อิ ให้�น4กถื4งดำวงส$ขาว ท$�เป็�นน�ม�ต้ให้�ป็รากฏิข4/นมา“ ”

ให้ม"อิ$กคร�/ง เอิาจ�ต้ใจความน4กค�ดำจ�บจดำจ"อิอิย'"ก�บน�ม�ต้ดำวงส$ขาวน�/น เร��มบร�กรรมภาวนา พ(ท โธ ให้ม" ก�าห้นดำจ�ต้อิย'"ก�บการบร�กรรมภาวนา แล�ว“ ” “ ”

ก�าห้นดำจ�ต้ต้�/งม��นร' �ให้�ท�นเห้ต้(การณี1น�/นว"าภาพท$�เก�ดำข4/นน$/ ล�วนแต้"เป็�นอิ(ป็าทานจากส�ญญาความ

ห้น�า 154

ทรงจ�าในอิดำ$ต้ท$�เก:บค�างอิย'"ในสมอิง จ4งไม"น"าย4ดำม��นถื�อิม��น เพราะไม"ม$แก"นสารสาระท$�จะเป็�นป็ระโยชน1ก�บการเจร�ญสมาธ�

เม��อิจ�ต้ใจเราต้�/งม��นอิย'" และจ�บจดำจ"อิอิย'"ก�บน�ม�ต้ ดำวงส$ขาว แล�ว ภาพ“ ”

ท$�เก�ดำอิย'"น� /น ก:จะเล�อินรางเส��อิมห้ายไป็

ถื�าภาพน�ม�ต้เห้ล"าน�/นย�งไม"ห้ายไป็

ให้�ต้� /งสต้�ให้�ม��นอิ$กคร�/ง น�อิมเห้ต้(การณี1เห้ล"าน�/นลงไป็ส'"พระไต้รล�กษณี1 ค�อิ อิน�จจ�ง ท(กข�ง อิน�ต้ต้า ว"า ส��งท$�เก�ดำน�/น ไม"เท$�ยงแท�เป็�นท(กข1 ทนอิย'"ไม"ไดำ� เป็�นเพ$ยงร'ป็ส�งขารท$�อิ(ป็าทานป็ร(งแต้"งท$�ไม"ม$ต้�วต้น ม�ใช"ต้�วต้นเราเขา ไม"สามารถืจะย4ดำไดำ� เป็�นเพ$ยงสภาวะธรรมห้น4�งเท"าน�/น ร'ป็เก�ดำข4/นแล�วก:แต้กดำ�บสลายไป็ต้ามสภาพท$�เก�ดำมาอิย"างไรก:สลายเป็�นไป็อิย"างน�/น ไม"ย��งย�นจ$ร�ง

เม��อิพ�จารณีาร'ป็น�/นไป็ จ�ต้ก:จะแก"กล�าข4/น ร'ป็น�/นก:ทนอิย'"ไม"ไดำ�สลายห้ายไป็ โดำยไม"ม$ต้�วต้นร'ป็ร"างอิะไรเห้ล�อิอิย'"

ห้น�า 155

ถื�าเห้ต้(การณี1น�/นเป็�นน�ม�ต้ท$�ห้ลอิกห้ลอินข4/นมา ร'ป็น�/นก:จะค"อิยๆสลายไป็ เพราะก�าล�งป็9ญญาแก"กล�าข4/นก:สามารถืร' �แจ�งเห้:นจร�งต้ามสภาวะธรรม ร'ป็เส$ยงเห้ล"าน�/นก:จะเส��อิมไป็ดำ�วยเห้ต้(ท$�ว"า ภาพน�ม�ต้น�/นเก�ดำข4/นดำ�วยอิ(ป็าทานขอิงจ�ต้ ถื�าเราไป็ย4ดำห้ลงอิย'"ในอิารมณี1น�ม�ต้น�/นนานๆ คร�/ง เม��อิคลายอิอิกจากสมาธ�แล�ว ก:จะไม"เก�ดำป็9ญญา ห้ร�อิไม"เป็�นก�าล�งห้น(นให้�สมาธ�แข:งแกร"งข4/น เพราะเป็�นเพ$ยงภาพห้ร�อิเส$ยงท$�เก�ดำข4/น เห้ม�อินนอินห้ล�บฝึ9นไป็เท"าน�/น บางคร�/งต้��นข4/นห้ร�อิอิอิกจากสมาธ�แล�ว อิาจจะเห้น��อิยห้อิบใจส��นเห้ม�อินไป็พบป็ะเห้ต้(การณี1น�/นจร�งๆ

Page 93: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 156

แต้"ถื�าภาพเห้ล"าน�/นป็ลงอิน�จจ�งเท"าใดำก:ย�งไม"ห้ายไป็ ไม"ต้�อิงต้กใจ

ระล4กถื4งค(ณีพระร�ต้นต้ร�ย ระล4กถื4งห้ลวงพ"อิโต้ น�อิมระล4กว"าต้�วเราน$/ ไดำ�ถืวายต้�วแดำ"พระพ(ทธเจ�า คร'บาอิาจารย1 ห้ลวงพ"อิโต้ แล�ว ต้ายเป็�นต้ายแล�วพยายามต้�/งสต้�ให้�ดำ$ภาวนา พ(ท โธ แผู้"เมต้ต้า อิ(ท�ศัก(ศัลไป็ให้�ก�บภาพ“ ” “ ”

ห้ร�อิเส$ยงเห้ล"าน�/นไป็เร��อิยๆ อิย"างไม"ต้กใจ

ภาวะท$�จ�ต้ต้"อิส'�ก�บความกล�วน�/นจะเก�ดำเป็�นก�าล�งห้น(นให้�สมาธ�แน"นห้นาแข:งแกร"งย��งข4/น จ�ต้ก:จะค"อิยๆม��นคงแข:งแกร"งแน"วแน"มากข4/น สามารถืพ�ฒนาจ�ต้ให้�ถื4งในระดำ�บส'งไดำ�

ในภาวะน�/นเห้ม�อินอิย"างคนท$�ไป็ฝึ8กในป็Aาช�าห้ร�อิท$�เป็ล$�ยว เพราะต้�อิงการอิบรมจ�ต้ในภาวะท$�ร' �ส4กกล�วให้�กล�าเผู้ช�ญต้"อิอิารมณี1น"ากล�วจนไม"กล�ว จ�ต้ก:จะน��งสงบแข:งแกร"งม$สต้�ป็9ญญาคมกล�าข4/นเป็�นล�าดำ�บ

ห้น�า 157

ดำ�วยเห้ต้(เดำ$ยวก�นน$/ การฝึ8กจ�ต้แบบน$/จ4งต้�อิงใช�สต้�ป็9ญญาท$�ม� �นคง ความร' �แจ�ง ความกล�าห้าญ ควบค(มความน4กค�ดำอิย'"ต้ลอิดำเวลา

จ�ต้ท$�ไดำ�สงบในภาวะเช"นน$/ จ4งม$ก�าล�งแน"นห้นาม��นคงมาก

อิน4�ง ท"านควรพ�จารณีาเห้ต้(การณี1เช"นน$/ให้�เข�าใจอิย"างถื"อิงแท�ในว�ธ$การต้�/งสต้� และร�กษาสมาธ�ให้�ม��นน$/เพ��อิเป็�นป็ระโยชน1ในคราวฝึ8กต้"อิไป็

ซ่4�งว�ธ$การฝึ8กแบบน$/เป็�นข�อิห้�ามส�าห้ร�บคนขลาดำดำ�งต้"อิไป็น$/

ห้น�า 158

ว�ธิ!ก�รฝึ/กแบบนั!)เป5นัข4อห4�มสื��หร�บคำนัขล�ด็

การฝึ8กแบบน$/เป็�นข�อิต้�อิงห้�ามส�าห้ร�บคนท$�ร' �ต้�วว"าต้�วเอิงเป็�นคนข$/ขลาดำต้าขาว จ�ต้ย�งไม"แข:งแกร"ง ไม"ให้�ไป็ฝึ8กในป็Aาช�าส(สานห้ร�อิท$�เป็ล$�ยวท$�ไม"ม$คนคอิย

Page 94: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ควบค(ม เพราะเม��อิพบเห้:นเห้ต้(การณี1น"ากล�วแล�ว จะต้�/งสต้�ไม"อิย'"ถื4งก�บเป็�นบ�าไดำ� ให้�ศั4กษาเพ��มเต้�มว�ธ$พอิกกายท�พย1ในภาวะต้กใจ (ห้น�า 37 )

จ4งขอิแนะน�าว"า

เม��อิพบเห้ต้(การณี1น�/นเข�า ใจไม"ส'� ป็ราบไม"อิย'"ไม"ต้�อิงต้กใจ ท�าใจดำ$ๆ ไม"ให้�ล(กจากท$�น� �ง ค"อิยๆล�มต้าข4/น แล�วคลายอิอิกจากสมาธ�อิย"างช�าๆ ไม"เข�าส'"การภาวนาดำ�วยการห้ล�บต้าอิ$ก ล�มต้าไว�เดำ�นจงกรมแผู้"เมต้ต้า ห้ร�อิห้างานท�าท$�ต้�อิงอิอิกก�าล�งกายให้�เห้น��อิยจนรวมสมาธ�ไม"ต้�ดำ ไม"น��งสงบ จ�ต้ใจย�งคงม("งว�าว( "นก�บงาน เม��อิน�/น จ�ต้ใจก:จะไม"ห้วนกล�บไป็น4กค�ดำป็ร(งแต้"งภาพห้ร�อิเส$ยงท$�พบในน�ม�ต้น�/นอิ$ก รอิจนกว"าข�ามว�นห้ร�อิไป็ป็ร4กษาอิาจารย1ผู้'�ควบค(มแล�วค"อิยมาฝึ8กต้"อิ

ห้น�า 159

ว�ธิ!สื(งจ�ตเข4�ไปสื�มผ�สืก�บนั�ม�ตร:ป เสื!ยง

เม��อิเราฝึ8กจ�ต้แล�วเก�ดำพบเห้:น น�ม�ต้ภาพเห้ล"าน�/นจนเป็�นขอิงเคยช�น เห้ม�อินนายพรานผู้'�ฝึ8กการเดำ�นป็Aาจนคล"อิงแล�ว ก:จะเก�ดำความเคยช�นก�บความเง$ยบว�งเวงท$�น"ากล�ว แม�พบเห้:นส�ต้ว1ร�ายต้"างๆ ก:ไม"กล�ว สามารถืต้�/งสต้�ม��นอิย'"ก�บต้�ว ม$ป็9ญญาพร�อิมท$�จะแก�ไขป็9ญห้าโดำยห้ลบห้ล$กห้ร�อิก�าจ�ดำภ�ยน�/นไดำ�

เม��อิน�/น

จงป็ล"อิยจ�ต้อิอิกไป็ส�มผู้�สก�บเห้ต้(การณี1ท$�ป็รากฏิอิย'"น� /น ดำ�วยการต้�/งสต้�ส�มป็ช�ญญะให้�ม��นคงทนอิย'"ก�บต้�ว ไม"ห้ลงให้ล ป็ระมาทก�บเร��อิงราวท$�เก�ดำข4/นจนถือินต้�วไม"ข4/น แล�วส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็เสร�มท$�ภาพน�/นมากข4/นพยายามบ�งค�บให้�ภาพน�/นช�ดำเจนมากข4/น ต้�/งสต้�แล�วส"งจ�ต้ใจเข�าไป็คล(กคล$ไต้ร"ถืามสารท(กข1ส(ขดำ�บก:จะไดำ�เป็�นป็ระโยชน1ในการศั4กษาเร��อิงราวในอิดำ$ต้ ป็9จจ(บ�น อินาคต้ไดำ�ดำ$

ห้น�า 160

Page 95: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

แต้"ท�/งน$/ พ4งส�ารวมจ�ต้ระว�งแล�วต้�/งสต้�พร�อิมว�จารณีาญาณีท$�สมบ'รณี1 ดำ�วยการทบทวนต้ร4กต้รอิงห้าเห้ต้(ผู้ลอิย'"ต้ลอิดำเวลา โดำยไม"ดำ"วนต้�ดำส�นป็9กใจเช��อิแน"สน�ทและอิย"าไป็ป็ร(งแต้"งขยายเร��อิงราวในน�ม�ต้ให้�มากจนเก�นขอิบเขต้ จะท�าให้�ล�มต้�วจนเส$ยสต้�ไดำ�เป็�นการห้ล$กเล$�ยงไม"ให้�ต้กห้ล(มอิ�นต้ราย เพราะน�ม�ต้เห้ล"าน�/น ม$ท�/งจร�งและไม"จร�ง ท$�เห้ล"ามารสามารถืเนรม�ต้ข4/นมาห้ลอิกห้ลอินเราไดำ� ดำ�วยอิ�านาจแห้"งการบ�าเพ:ญมาท$�ไม"ไดำ�ค�ดำห้ว�งดำ$ต้"อิคนอิ��นต้ามว�ส�ยขอิงว�ญญาณีท$�ม$โทสจร�ต้อิย'"ในอิน(ส�ย

ห้น�า 161

บทท!"4 ฝึ/กจ�ตสืงบในัข�)นัสื:งให4ได็4ฌ�นั

ในการฝึ8กสมาธ�บทน$/ เป็�นการฝึ8กสมาธ�ต้"อิเน��อิงจากบทท$� 3 ซ่4�งถื�าท"านฝึ8กจนเก�ดำความช�านาญแล�ว ก:น�าสมาธ�จ�ต้ระดำ�บกลางมาเข�าฝึ8กต้"อิเน��อิงบทน$/ไดำ�

แต้"ถื�าย�งไม"เข�มแข:งพอิแล�วควรจะฝึ8กบทท$� 1 , 2 , 3 ให้�ช�านาญและห้น�กแน"นม��นคงก"อินแล�วค"อิยมาเร$ยนต้"อิบทน$/

ห้น�า 162

เพราะว"า

ถื�าพ�/นฐานสมาธ�ไม"แข:งแกร"งแล�ว เม��อิฝึ8กต้"อิไป็สมาธ�เบ�/อิงต้�นท$�ไดำ�มาก:พลอิยจะเส��อิม เพราะม�วแต้"ค�ดำฟั( Gงซ่"านป็ร(งแต้"ง ในความอิยากไดำ�ฌานระดำ�บส'ง ดำ�งน�/นสมาธ�ระดำ�บส'งก:ไม"ไดำ� เร$ยกว"า ต้�นท(นก:ห้าย ก�าไรก:ไม"ม$ เท"าก�บล�มละลายเห้ม�อินสร�างบ�านลงรากฐานไว�ไม"แข:งแรง สมบ'รณี1 เม��อิสร�างต้"อิเต้�มต้"อิไป็ส'งๆข4/น ผู้ลป็รากฏิว"าบ�านย(บห้ายจมลงไป็ในดำ�นท�/งห้ล�ง เก�ดำการเส$ยห้ายอิย"างให้ญ"ห้ลวง ไม"ไดำ�แล�วย�งเส$ยห้ายอิ$ก

ว�ธ$การฝึ8กจ�ต้จากบทท$� 3 ค�อิไดำ�สมาธ�ในข�/นกลางแล�วจะข4/นส'"การเจร�ญสมาธ�ข�/นส'งให้�ไดำ�ฌานน�/น ม$ความจ�าเป็�นอิย"างย��งท$�ต้�อิงการค(ณีธรรมอิ�นน�าไป็ส'"ความส�าเร:จ 4 ป็ระการ และเต้ร$ยมพร�อิมห้ลายๆส��ง ท�/งว�ต้ถื(และจ�ต้ใจเพ��อิเก�/อิห้น(นให้�การฝึ8กสมาธ�เจร�ญส'"ความน��งสงบแน"วแน"ดำ$ข4/น

Page 96: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

จ4งขอิแนะน�าให้�พ�จารณีาป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามบทต้"อิไป็น$/

ห้น�า 163

ค(ณีธรรมท$�น�าไป็ส'"ความส�าเร:จ

การฝึ8กจ�ต้สงบข�/นส'งให้�ไดำ�ฌานไม"ใช"ฝึ8กช��วโมงเดำ$ยว ว�นเดำ$ยวก:ส�าเร:จ ผู้ลไม�จะส(กงอิมก:ต้�อิงใช�เวลาในการเต้�บโต้

ฌานจะป็ฏิ�บ�ต้�ท�าให้�แก"กล�า ก:จ�าเป็�นต้�อิงป็ระกอิบดำ�วยอิ�ทธ�บาท 4

ค(ณีธรรมท$�น�าไป็ส'"ความส�าเร:จ แห้"งผู้ลท$�ม("งห้มาย 4 ป็ระการ ค�อิ

1.ฉ�นทะ ความพอิใจใฝึAใจร�กจะท�าส��งน�/นอิย'"เสมอิและป็รารถืนาจะท�าให้�ไดำ�ผู้ลดำ$ย��งๆข4/นไป็

2. ว�ร�ยะ ความขย�นห้ม��นเพ$ยร ป็ระกอิบส��งน�/นดำ�วยความพยายาม เข�มแข:ง อิดำทน เอิาธ(ระไม"ท�อิถือิย

3. จ�ต้ต้ะ ความค�ดำท$�ต้� /งจ�ต้ม��น ท�าในส��งน�/น ไม"ป็ล"อิยใจให้�ฟั( Gงซ่"านเล��อินลอิยไป็

4. ว�ม�งสา ความไต้ร"ต้รอิงดำ�วยการห้ม��นใช�ป็9ญญาใคร"ครวญพ�จารณีาทบทวน ต้รวจห้าเห้ต้(ผู้ลและต้รวจสอิบข�อิย��งห้ย"อินในส��งท$�ท�าน�/น ม$การวางแผู้นว�ดำผู้ลค�ดำค�นว�ธ$แก�ไขป็ร�บป็ร(ง

ห้น�า 164

บ(ญกรรมก"อิเก�ดำดำ�วย ดำวงใจ

ผู้ลเพ��มเพ��อิเช�/อิไต้ร ร�ต้น1แก�ว

บ(ญบาป็มากน�อิยใน จะต้�ดำ ต้นนา

ดำ�งจ�กรเกว$ยนเว$ยนแล�ว ไล"เล$/ยว ต้��นโคฯ

(ส�านวนเก"า)

Page 97: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

(จากป็ระช(มโคลงโลกน�ต้�)

ห้น�า 165

ก(ศัลท$�จะเก�/อิห้น(นให้�สมาธ�แน"วแน"ดำ$ข4/น

“ ก(ศัล ในท$�น$/ห้มายถื4ง ความดำ$ท�/งป็วง ท$�ควรกระท�าและสรรห้าไว�” “ ”

ในว�ต้ถื(ท$�จ�าเป็�นแก"การครอิงช$พรวมท�/งบ(คคลท$�ควรคบค�าสมาคม เป็�นการดำ�าเน�นช$ว�ต้อิย"างถื'กต้�อิงซ่4�งเป็�นความจ�าเป็�นอิย"างย��ง ส�าห้ร�บเก�/อิห้น(นให้�สมาธ�แน"วแน"ดำ$ข4/น

เพราะว"า ถื�าส��งห้น4�งส��งใดำขาดำต้กบกพร"อิงแล�ว ก:อิาจจะเป็�นเห้ต้(ให้�เก�ดำอิ(ป็สรรคก$ดำขวางทางแห้"งความเจร�ญขอิงสมาธ�ให้�ส�าเร:จต้ามเป็Gาห้มาย

ดำ�งน�/น

ท"านท$�ห้ว�งฝึ8กสมาธ�แก"กล�าแน"วแน"ส'"ระดำ�บฌานจ4งควรเต้ร$ยมการและป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามก(ศัล 10 ป็ระการน$/ค�อิ

ห้น�า 166

1.ท�าว�ต้ถื(ในต้�วและส��งแวดำล�อิมรวมท�/งสถืานท$�อิย'"ให้�เห้มาะสม

ค�อิ พ�จารณีาร"างกายให้�ม$ความพร�อิม เช"น ต้�ดำเล:บ ต้�ดำผู้ม ใส"เส�/อิผู้�าท$�สะอิาดำและการอิาบน�/าช�าระร"างกาย เพ��อิจ�ต้ใจจะไดำ�สดำช��นป็ลอิดำโป็ร"งเห้มาะสมในการเจร�ญสมาธ�

ส��งแวดำล�อิมในท$�อิย'"อิาศั�ยรวมห้มายถื4ง สถืานท$�ท$�เห้มาะสม ค�อิ เง$ยบสงบ ไม"รกร(งร�ง ป็ลอิดำโป็ร"ง อิากาศัถื"ายเทดำ$ และอิย'"ในแวดำล�อิมขอิงคนท$�คอิยแต้"สน�บสน(นการป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ขอิงเรา ซ่4�งเม��อิเข�าฝึ8กในท$�น� /นแล�ว จะไดำ�สมาธ�จ�ต้สงบไดำ�เร:ว

Page 98: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

2.การเดำ�นทางสะดำวก

ค�อิ สถืานท$�อิย'"ในบร�เวณีท$�จะเดำ�นทางไป็ไห้นมาไห้นสะดำวก เช"น สะดำวกแก"การเดำ�นทางไป็ธ(ระอิ�นจ�าเป็�นท�/งป็วง ในการห้ายาร�กษาโรค ห้าอิาห้าร เคร��อิงน("งห้"ม เป็�นต้�น

3.การพ'ดำค(ยท$�เห้มาะสม

ค�อิ ควรท$�จะสนทนาแต้"เร��อิงท$�จะส"งเสร�มให้�น�ม�ต้ม��นคงทนอิย'" โดำยห้ล$กเล$�ยงถื�อิยค�าท$�กล"าวเพ�อิเจ�อิ น�นทา

ห้น�า 167

อิาฆ์าต้มาดำร�าย และค�าพ'ดำอิ��นอิ�นจะท�าให้�จ�ต้ใจฟั( Gงซ่"านรวมท�/งการโต้�เถื$ยงอิ�นไร�ป็ระโยชน1 ท$�ม$ผู้ลท�าให้�น�ม�ต้เส��อิมห้าย

แม�จ�าเป็�นต้�อิงพ'ดำค(ย ก:สนทนาแต้"น�อิยเท"าท$�จ�าเป็�นเท"าน�/น เพราะคนพ'ดำมากไม"ว"าพ'ดำเร��อิงดำ$ห้ร�อิไม"ดำ$ ล�วนแต้"ท�าให้�จ�ต้ใจฟั( Gงซ่"าน ท�/งน�/นและการพ'ดำมากก:ส�/นเป็ล�อิงพล�งภายในกายโดำยไม"จ�าเป็�นดำ�วย

4.บ(คคลท$�ควรคบค�าสมาคม

ค�อิ ควรคบห้าเฉพาะบ(คคลท$�ม$จ�ต้เป็�นสมาธ�ท$�ม� �นคง คลายจากความย4ดำม��นถื�อิต้น พ'ดำแต้"ส��งดำ$ท�าแต้"ส��งดำ$ เม��อิคบห้าดำ�วยก:ม$แต้"ช"วยช�กจ'งน�อิมไป็ในทางท$�ดำ$ ให้�จ�ต้สงบเก�ดำสมาธ�เร:วและดำ$ข4/นเป็�นล�าดำ�บ

อิน4�ง ควรห้ล$กเล$�ยงคบห้าบ(คคลท$�ม$จ�ต้ใจโลเลไม"เป็�นสมาธ� ชอิบค(ยฟั( Gงซ่"าน เพ�อิเจ�อิกล"าวน�นทา ใส"ร�าย อิาฆ์าต้ผู้'�อิ��น ซ่�/าย�งเป็�นบ(คคลท$�เต้:มไป็ดำ�วยการย4ดำม��นถื�อิม��นห้ลงยกต้นข"มท"าน เม��อิคบแล�วจะท�าให้�จ�ต้ใจเส��อิมทราม ต้กต้��า เส$ยสมาธ�

ห้น�า 168

5.ก�รได็4ร�บอ�ห�รท!"เหม�ะสืม

Page 99: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ค�อิ การไดำ�ร�บป็ระทานอิาห้ารท$�ม$ค(ณีค"าอิย"างสมบ'รณี1พอิควรแก"ความจ�าเป็�นท$�ร "างกายต้�อิงการ ไม"ให้�ห้�วห้ร�อิอิ��มเก�นไป็ เร$ยกว"า ก�นดำ�วยความห้�ว “

ป็ฏิ�ก'ลบ�าร(งป็ฏิ�ก'ล เพ��อิให้�ส�งขารอิย'"ใช�กรรม ไม"ใช"อิย'"เพ��อิก�นดำ�วยความอิยาก ”

บ�าเรอิอิาห้ารแก"ร"างกายสมบ'รณี1เก�นความจ�าเป็�นจนอิ�วนท�วมเก�ดำโรคต้"างๆเป็�นการไม"สะดำวกในการป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ ท�/งย�งสร�างภาวะให้�จ�ต้ล("มห้ลงห้"วงก�นจนจ�ต้ใจเส��อิมถือิยจากสมาธ�

6. อย:(ในัฤด็:ท!"อย:(สืบ�ย

ค�อิ พยายามห้าท$�อิย'"ท$�จะม$อิากาศัร"มร��นพอิควรอิ�นไม"ร�อิน ไม"ห้นาวเก�นควรจนร"างกายทนไม"ไดำ� ก:เป็�นส"วนห้น4�งขอิงการส"งเสร�มให้�เก�ดำสมาธ�ดำ$ข4/น

7.อย:(ในัอ�ร�ย�บถท!"เหม�ะสืม

ค�อิ ควรจะพ�จารณีาเล�อิกอิ�ร�ยาบถืท$�เห้มาะสมท$�ต้น เล�อิกเข�าฝึ8กแล�ว ไดำ�สมาธ�เร:ว จ�ต้สงบ เห้:นน�ม�ต้

และควรงดำเว�นอิ�ร�ยาบถืท$�ฝึ8กแล�วร' �ส4กว"า ทรมานส�งขารท�าให้�สมาธ�ต้ก น�ม�ต้เส��อิมถือิย

ห้น�า 169

8.พละก��ล�งท!"จะเสืร�มให4สืม�ธิ� จ�ตสืงบ

ค�อิ ท�าให้�อิ�นทร$ย1ท�/ง 5 ให้�ม$พละก�าล�งเท"าก�นเพราะถื�าอิ�นทร$ย1ใดำแก"กล�าห้ร�อิย��งห้ย"อินกว"าก�นก:จะท�าให้�จ�ต้ใจเก�ดำความไม"สมดำ(ลย1ในการป็ฏิ�บ�ต้� ความค�ดำและก�าล�งสมาธ�ก:จะเส��อิมถือิย

อ�นัทร!ย* 5 ได็4แก(

8.1 ศัร�ทธาอิ�นทร$ย1 ความเช��อิม��นเล��อิมใสผู้ลแห้"งการป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�จะไดำ�ส�าเร:จมรรคผู้ล

Page 100: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

8.2 ว�ร�ยะอิ�นทร$ย1 ความขย�นห้ม��นเพ$ยรอิย"างสม��าเสมอิท$�ไม"ต้4งห้ร�อิห้ย"อินเก�นไป็ในการป็ฏิ�บ�ต้�เจร�ญสมาธ�ให้�จ�ต้สงบเป็�นอิ�านาจแห้"งความพอิใจใคร"จะท�าการป็ฏิ�บ�ต้�

8.3 สต้�อิ�นทร$ย1 ความระล4กไดำ�ท$�คอิยควบค(มให้�จ�ต้อิย'"ในอิารมณี1ป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�ให้�จ�ต้สงบ

8.4 สมาธ�อิ�นทร$ย1 ความต้�/งใจให้�ม��นอิย'"ในอิารมณี1สมาธ�ท$�รวมเป็�นห้น4�ง

8.5 ป็9ญญาอิ�นทร$ย1 ความร' �ช�ดำแจ�งในว�ธ$การป็ฏิ�บ�ต้�ท$�ถื'กต้�อิงท$�จะอิบรมจ�ต้ให้�สงบ

ห้น�า 170

9. ความฉลาดำในน�ม�ต้

เป็�นข�อิเต้�อินสต้�ให้�เป็�นคนช"างส�งเกต้พ�จารณีาในภาวะท$�น�ม�ต้เก�ดำป็รากฏิแล�ว ม$ว�ธ$ใดำท$�เคยใช�ในการเจร�ญให้�น�ม�ต้ม��นคงย��งข4/น จงจดำจ�าน�ามาใช� และควรจะม$ใจเฉล$�ยวเม��อิเห้ต้(ท$�น�ม�ต้เส��อิมห้ายไป็แล�วป็ฏิ�บ�ต้�อิย"างไรน�ม�ต้จ4งเก�ดำอิ$ก และร�กษาไว�ให้�คงอิย'"

ซ่4�งว�ธ$ต้"อิไป็น$/ เป็�นว�ธ$เสร�มให้�น�ม�ต้คงอิย'"และสมาธ�เจร�ญย��งๆข4/น

9.1 ยกจ�ต้ในสม�ยท$�ควรยก

ในขณีะใดำท$�จ�ต้ใจห้ดำห้'"เก�ดำความเบ��อิห้น"าย ไม"อิยากฝึ8กจ�ต้ พ4�งเจร�ญดำ�วยความขย�นห้ม��นเพ$ยรมอิงพ�จารณีาฝึ8กสมาธ�เป็�นการป็ฏิ�บ�ต้�ท$�จะไดำ�ความป็<ต้�อิ��มเอิ�บใจ

เม��อิน�/น ก:จะเป็�นการสร�างภาวะท$�ดำ$ป็ระคอิงให้�จ�ต้สบาย ยกระดำ�บจ�ต้ให้�ส'งข4/นเพ��อิเก�ดำศัร�ทธาท$�จะฝึ8กต้"อิไป็

ห้น�า 171

9.2 ข"มจ�ต้ในสม�ยท$�ควรข"ม

Page 101: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ในขณีะท$�จ�ต้ใจเก�ดำอิาการฟั( Gงซ่"าน ค�ดำมากจนรวมสมาธ�ไม"ต้�ดำ เราก:ต้�อิงใช�สมาธ�ป็9ญญาพ�จารณีาเห้ต้(ท$�ท�าให้�เก�ดำอิาการฟั( Gงซ่"าน

เช"น

ค�นพบว"า เพราะความอิยากไดำ�ค�ดำเลยไป็ในอินาคต้ว"าท�าอิย"างไรจ4งจะไดำ�ฌานส'งๆข4/นไป็ ก:ต้�อิงข"มจ�ต้ดำ�วยการวางใจในอิ(เบกขาเฉยๆเส$ย

การข"มจ�ต้น$/ ควรจะค"อิยๆ โน�มน�าวดำ4งจ�ต้ให้�เข�าท$ละน�อิยๆ ท"านควรพ�จารณีาให้�ร' �ถื"อิงแท�ว"า เม��อิฝึ8กถื4งฌานส'งๆ สมาธ�ก:จะเจร�ญไป็ถื4งเอิง ไม"ต้�อิงดำ�/นรนใฝึAคว�าจนเส$ยสมาธ�

9.3 ท�าใจให้�ร"าเร�งในสม�ยท$�ควรร"าเร�ง

ในโอิกาสใดำท$�จ�ต้ใจม$ป็9ญญาอิ"อินแรงลง พ�จารณีาป็ลงส�งเวชเศัร�าสลดำก�บกายส�งขารห้ร�อิมอิงไม"เห้:นความส(ขอิ�นพ4งไดำ�จากการป็ฏิ�บ�ต้�ก:ควรป็ล(ก สร�างจ�ต้ใจให้�เก�ดำความป็ล�/มป็Iต้�เล��อิมใสศัร�ทธาเคารพนบนอิบระล4กถื4ง

ห้น�า 172

ค(ณีแห้"งพระพ(ทธ พระธรรม พระสงฆ์1 ผู้'�น�าความส(ขอิ�นเท$�ยงแท�มาเผู้ยแพร"ให้�เราไดำ�พบก�บความจร�ง ท$�ว"า ท(กข1ท�/งห้ลายก:อิย'"ในกฏิแห้"งอิน�จจ�ง ท$�ไม"เท$�ยงแท� “

ทนอิย'"ไม"ไดำ� ไม"ม$ต้�วต้นท$�ควรแก"การย4ดำม��น ”

เม��อิป็9ญญาเราเจร�ญแก"กล�าข4/นเป็�นล�าดำ�บ ก:จะท�าให้�เก�ดำความร"าเร�งช��นบานดำ'ดำดำ��มเป็�นการยกระดำ�บจ�ต้ใจให้�ส'งข4/น ห้มดำส�/นจากภาวะจ�ต้ใจท$�ต้��าต้�อิยห้ดำห้'"

9.4 ค(มจ�ต้ในสม�ยท$�ควรค(ม

ค�อิ ในขณีะท$�จ�ต้ใจไม"ห้ดำห้'" ไม"ฟั( Gงซ่"าน ไม"ท(กข1โศัก ดำ�าเน�นป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ไป็ต้ามว�ถื$แนวทางแห้"งการฝึ8กสมาธ�แล�ว

Page 102: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เราก:ค(มเช�งอิย'"เฉยๆ ดำ'จ�ต้ให้�ป็ฏิ�บ�ต้�ไป็เร��อิยๆ เห้ม�อินม�าลากรถืท$�เดำ�นไป็ส'"บนถืนนท$�ราบร��นแล�ว คนข�บรถืม�าเพ$ยงแต้"จ�บเช�อิกเฉยๆ ไม"ต้�อิงกระต้(กห้ร�อิกระช�กเช�อิกจ�ต้ก:จะพาไป็ถื4งเป็Gาห้มายแห้"งความสงบเอิง

ห้น�า 173

10.โดำยน�อิมจ�ต้ไป็ในสมาธ�ในจ�งห้วะท$�เห้มาะสม

ค�อิ เม��อิจ�ต้ใจเร��มสงบน�/น ก:พยายาม ค"อิยๆ น�อิมน�าวต้ะล"อิมจ�ต้ใจให้�ห้น"วงลงส'"ในสมาธ�มากข4/น โดำยพ�จารณีาในจ�งห้วะท$�จ�ต้ใจพร�อิมแล�วจากการป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามข�อิท$�กล"าวข�างต้�น

เม��อิน�/น จ�ต้ก:จะฝึ9งลงในความค�ดำท$�จะเจร�ญม("งส'"ความสงบแน"วแน"ม��นคงอิย"างแน"นอิน

ห้น�า 174

น�/าใจส(ขเล�ศัล�/า เสน"ห้า

ยากย��งจะน�ามา กล"อิมใช�

ความส(ขแห้"งใจพา ส(ขกว"า

ความส(ขอิ��นห้าไดำ� ไม"แท�ส(ขใจ

ห้น�า 175

ย4ดำอิ(คห้น�ม�ต้ฝึ8กต้"อิเน��อิงให้�ไดำ�ป็ฏิ�ภาคน�ม�ต้

เม��อิท"านฝึ8กไดำ�สมาธ�ข�/นกลาง ก:ไดำ�น�ม�ต้ ดำวงส$ขาว เป็�นเคร��อิงห้มาย“ ”

ท$�จ�าต้�ดำต้าแล�วขอิให้�ฝึ8กต้"อิดำ�งน$/

ห้ล�บต้าลง

Page 103: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เจร�ญสมาธ�ให้�จ�ต้สงบแล�วมอิงไป็ท$�ก4�งกลางระห้ว"างค�/ว อิ(คห้น�ม�ต้ ดำวง“

ส$ขาว ก:จะป็รากฏิเก�ดำข4/นต้�/งอิย'"เฉพาะห้น�าเรา แล�วส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็”

ป็ระคอิงจ�บอิย'"ท$�ศั'นย1กลางขอิงดำวงส$ขาว

ค�อิ

เห้ม�อินถื�อิดำ�นสอิเข�าไป็จ(ดำเป็�นส$ดำ�าท$�ศั'นย1กลางขอิงวงกลม เพ��อิเป็�นเป็Gาห้มายขอิงจ�ต้ใจท$�จะส"งเข�าไป็ท�บถืมท$�จ(ดำน�/น

ห้น�า 176

เม��อิสร�างจ(ดำเสร:จแล�ว

ห้ายใจเข�าภาวนาว"า พ(ท แล�วห้ายใจอิอิกก:ท"อิงต้"อิเน��อิงดำ�วยค�า“ ”

ภาวนาว"า โธ พอิค�าว"า โธ จะอิอิกจากร"างกายพร�อิมลมห้ายใจสลายไป็ใน“ ” “ ”

อิากาศัน�/น เราก:สมมต้�ว"า น�าต้�ว โธ พร�อิมดำ�วยลมห้ายใจส"งเข�าไป็ท$�จ(ดำส$ดำ�า“ ”

ศั'นย1กลางขอิงดำวงส$ขาวน�/น

ถื�าท"านฝึ8กจนช�านาญแล�ว

ไม"ต้�อิงภาวนา พ(ท โธ ก:ไดำ� แต้"ใช�ส"งกระแสจ�ต้ใจความน4กค�ดำ“ ” “ ”

เข�าไป็ เป็�นการฝึ8กต้"อิเน��อิงไป็เร��อิยๆ ไป็ย�งศั'นย1กลางดำวงส$ขาวน�/นให้�มากข4/นๆ อิย"างช�าๆ เร��อิยๆ วางต้�วเป็�นสายกลางเห้ม�อินน�/าในล�าธารไห้ลร�นเอิ��อิยๆเข�าไป็ส'"ศั'นย1กลางดำวงส$ขาวอิย"างไม"ขาดำสาย

ฝึ8กไป็เช"นน$/ดำ�วยความขย�นห้ม��นเพ$ยร ท$�ไม"ร$บเร"งอิยากไดำ�อิ�นเป็�นก�เลสท$�จะท�าให้�ป็วดำขม�บ และท�าให้�ไม"บรรล(ผู้ลส�าเร:จ เพราะว"าภาวะร$บเร"งน�/นท�าให้�เก�ดำความเคร$ยดำถื4งก�บป็วดำศั$รษะ ม4นชา และสอิงข�างขม�บม$อิาการป็วดำเส�นป็ระสาทจนกระต้(ก

ห้น�า 177

ถื�าท"านม$อิาการเช"นน$/แล�ว ขอิให้�คลายอิอิกจากการจดำจ"อิแล�วถือิยไป็อิ"านว�ธ$การร�กษาดำ�วยว�ธ$การแก�ป็วดำป็ระสาทสอิงข�างขอิงขม�บ(ห้น�า 145)

Page 104: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ขณีะเดำ$ยวก�น

ท"านก:ต้�อิงฝึ8กอิย"างไม"ย"อิห้ย"อิน จนจ�ต้ใจห้ดำห้'"ท�อิถือิย เส$ยก�าล�งใจ จนไม"ม$แรงพอิท$�จะเดำ�นก�าวห้น�าไป็ส'"มรรคผู้ล

สร(ป็ก:ค�อิ

ใช�ว�ธ$เดำ�นสายกลาง บ�าเพ:ญดำ�วยสต้� ควบค(มจ�ต้ให้�เป็�นไป็อิย"างสม��าเสมอิ

ห้น�า 178

ฝึ/กเจร�ญสืม�ธิ�ไประยะหนั6"ง

ความสว"างรอิบๆดำวง อิ(คคห้น�ม�ต้จะค"อิยๆว��งเข�าไป็รวมท$�จ(ดำศั'นย1กลางขอิง ดำวงส$ขาว เน�/อิในดำวงส$ขาวก:จะค"อิยๆรวมเข�าไป็อิย'"ในจ(ดำศั'นย1กลาง “ ”

คงเห้ล�อิแต้"วงแห้วนอิ(คห้น�ม�ต้ล�อิมรอิบจ(ดำศั'นย1กลางน�/น

เราไม"ไป็สนใจการเป็ล$�ยนแป็ลงน�/น

แต้"เราย�งคงป็ฏิ�บ�ต้�เห้ม�อินแต้"ต้�นต้"อิไป็

จ(ดำศั'นย1กลางน�/นจะค"อิยๆรวมต้�วเป็�นแก�วใสๆเท"าห้�วเข:มม(ดำท$�สวยงาม เก�ดำซ่�อินข4/นในศั'นย1กลางขอิง ดำวงส$ขาว แล�วค"อิยๆเป็ล"งร�ศัม$รอิบต้�วแผู้"“ ”

เป็�นแสงอิอิกโดำยรอิบดำวงแก�ว

ดำ�วยก�าล�งขอิงการภาวนา ลมห้ายใจขณีะน�/นจะละเอิ$ยดำย��งข4/น จ�ต้ใจก:จะสงบระง�บมากข4/นโดำยล�าดำ�บจนลมห้ายใจไม"ป็รากฏิว"าม$ห้ร�อิไม"ม$

ห้น�า 179

แสงจากดำวงแก�วจะค"อิยๆสว"างจ�ามากข4/น ขณีะน$/ดำ'ไป็เห้ม�อินมอิงเห้:นพระอิาท�ต้ย1ต้อินกลางว�น แต้"แสงจากดำวงแก�วน$/อิ"อินน("มส(ข(มดำ�งแสงจ�นทร1 แสงน�/นเจ�ดำจ�าแต้"ไม"แสบต้าแบบแสงจากอิาท�ต้ย1 และจะม$อิารมณี1ไห้วๆ ในต้อินแรกๆเท"าน�/น

Page 105: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ขณีะน$/อิ(คคห้น�ม�ต้ท$�เป็�นวงแห้วน ล�อิมรอิบดำวงแก�วอิย'"น� /นก:จะค"อิยๆเล�อินรางจางห้ายไป็

ในท$�ส(ดำ

ก:จะเห้ล�อิแต้"ดำวงแก�วท$�เป็ล"งแสง ท$�เร$ยกว"า ป็ฏิ�ภาคน�ม�ต้ ค�อิ น�ม�ต้“ ”

เท$ยบเค$ยงเขย�บใกล�เข�าส'"ความแน"วแน"

“ ป็ฏิ�ภาคน�ม�ต้ น$/เป็�นการรวมสมาธ�ไดำ�ก�าล�งแรงกว"าอิ(คห้น�ม�ต้ จนก�เลสไม"”

สามารถืท$�จะข4/นมารบกวนกระทบกระเท�อินจ�ต้ใจขณีะน�/นไดำ�

ห้น�า 180

คนใดำม�กน�อิยโลภ โลโภ

ระง�บดำ�บโกรโธ แช"มช�า

พยาบาทว�ห้�งโส ส'ญดำ�บ ไดำ�แฮ

พ�กต้รเพ$ยงจ�นทร1แจ"มฟัGา เพร�ศัแพร�วไพบ'ลย1

(ส�านวนเก"า)

จากป็ระช(มโคลงโลกน�ต้�

ห้น�า 181

ย6ด็ปฏิ�ภ�คำนั�ม�ตฝึ/กต(อเนั�"องให4ได็4ปฐมฌ�นั

เม��อิไดำ�ฝึ8กจนป็ฏิ�ภาคน�ม�ต้เก�ดำข4/นต้�/งอิย'"แล�ว แสงสว"างท$�อิย'"รอิบๆดำวงแก�ว ก:จะแนบน��งไม"ห้ว� �นไห้ว จ�ต้ก:จะผู้ละอิอิกจากการร�บร' �ลมห้ายใจ แล�วมาต้�/งอิย'"ท$� ป็ฏิ�ภาคน�ม�ต้ “ ”

จ�ต้ป็ระคอิงจ�บเฉพาะ ดำวงแก�ว ไว� ไม"สนใจส$แสงรอิบดำวงแก�ว “ ”

เพราะบางคร�/งส$แสงเห้ล"าน�/นอิาจจะเป็ล"งอิอิกมาเป็�นส$ร( �งแผู้"ร�ศัม$เป็�นช�/นๆ ห้ร�อิเป็�นส$ส�นท$�น"าสนใจ น"าร�กใคร"ท$�จะท�าให้�ห้ลงย4ดำต้�ดำอิย'"

Page 106: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เม��อิจ�ต้ป็ระคอิงจ�บ ดำวงแก�ว แล�วก:ต้� /งเป็�นเป็Gาห้มาย ให้�ส"งกระแส“ ”

จ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็ท$�ศั'นย1กลางขอิงดำวงแก�วอิย"างสม��าเสมอิต้"อิเน��อิง ฝึ8กเช"นน$/ไป็ฝึ8กจนเข�าสมาธ�ท(กคร�/งก:จะเห้:น ดำวงแก�ว แล�วฝึ8กให้�เห้:นเสมอิและ“ ”

เร:วข4/นกว"าเก"า ค�อิฝึ8กจนช�านาญท$�จะใช�ระยะเวลาส�/นลงๆท$�จะให้�ไดำ�เห้:น ดำวง“

แก�ว ”

ห้น�า 182

ฝึ/กจนัหล�บต�ท�กคำร�)งก�จะเห�นัด็วงแก4วท�นัท!

ฝึ/กจนัได็4เห�นัท�กคำร�)ง ท!"จ�ตใจนั6กต4องก�รจะเห�นั

ฝึ8กจนล�มต้า ก:ย�งร' �ส4กม$น�ม�ต้ดำวงแก�วอิย'"เฉพาะท$�ข�างห้น�าขอิงห้น�าผู้าก ต้�/งอิย'"เสมอิก�บระดำ�บก4�งกลางระห้ว"างค�/วน�/น แล�วล�มต้าส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็อิย"างต้"อิเน��อิงอิ$ก ดำ�วย การอิาศั�ยความม�ดำขอิงเวลากลางค�น ล�มต้าไว�แล�วมอิงไป็ข�างห้น�าส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำรวมเป็�นห้น4�ง ส"งเข�าไป็ก4�งกลางระห้ว"างค�/วแล�วค"อิยๆผู้ล�กดำ�นน�ม�ต้ " ดำวงแก�ว " น�/นให้�ไป็ป็รากฏิช�ดำท$�ข�างห้น�าเราในระยะท$�สายต้ามอิงเห้:นไดำ� ไดำ�ถืน�ดำเม��อิ ดำวงส$ขาว เคล��อินอิอิกต้�/งเป็�นเป็Gาแล�วให้ม"ๆ“ ”

จะเล�อินรางและเคล��อินไห้วไม"อิย'"ก�บท$� ให้�ค"อิยๆป็ระคอิงจ�บไว�ให้�น��งและบ�งค�บให้�อิย'"ก�บท$� ส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็ต้รงศั'นย1กลางขอิงน�ม�ต้ท$�พอิจะเห้:นไดำ�น�/น ส"งกระแสความน4กค�ดำเข�าไป็อิย'"ระยะห้น4�ง ดำวงแก�วท$�เห้:นดำ�วยการล�มต้าน�/นก:จะค"อิยๆช�ดำและเป็�นจร�งข4/นมา จ4งเป็�นการฝึ8กท$�เร$ยกว"า ฝึ8กจนล�มต้าเห้:นไดำ�แม�ในเวลากลางค�น

ห้น�า 183

ฝึ/กจนัล�มต�เห�นันั�ม�ตในัเวล�กล�งว�นั

เม��อิฝึ8กเห้:นดำวงแก�วในเวลากลางค�นจนช�านาญแล�ว ก:มาฝึ8กให้�เห้:นในเวลากลางว�น

ให้ม"ๆ ควรจะฝึ8กในห้�อิงท$�ม$ผู้�าดำ�าห้ร�อิกระดำานดำ�าอิย'"ห้น�าห้�อิง ภายในห้�อิงเป็Iดำป็ระต้'ห้น�าต้"างให้�แสงสว"างเข�ามาไดำ�เต้:มท$� แล�วส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำดำ4งภาพน�ม�ต้ ดำวงแก�ว ให้�ไป็ป็รากฏิท$�ห้น�ากระดำานดำ�า“ ”

Page 107: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เม��อิต้�/งเป็�นเป็Gาไดำ�แล�ว ก:ส"งกระแสจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็ท$�เป็Gา ดำวง“

แก�ว น�/น จนมอิงเห้:นไดำ�ช�ดำ ”

แล�วก:เป็ล$�ยนจากกระดำานดำ�าเป็�นผู้�าขาวผู้�นให้ญ"ห้ร�อิเป็�นกระดำานขาว ต้�/งเป็Gาฝึ8กเห้ม�อินว�ธ$แรก ดำ�วยการต้�/ง ดำวงแก�ว ท$�เป็�นส$ขาวให้�ไป็ป็รากฏิบนผู้�า“ ”

ขาว จ4งเป็�นว�ธ$ท$�ยากข4/นในการฝึ8กให้�เห้:นช�ดำ แต้"ไม"พ�นความพยายาม

ในไม"ช�า ก:จะ ฝึ8กจนล�มต้าเห้:นไดำ�ในเวลากลางว�น

ห้น�า 184

เม�"อฝึ/กจนัคำล(องช��นั�ญแล4ว

ก:ฝึ8กล�มต้าก�าห้นดำให้�น�ม�ต้ ดำวงแก�ว เก�ดำให้�เห้:นไดำ�ในท(กสถืานท$� “ ”

และพยายามฝึ8กดำ�วยการเพ"งโดำยการส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็ท$�เป็Gาค�อิ ดำวง“

แก�ว จนมอิงเห้:นไดำ�ช�ดำเจน ดำ�วยน�ม�ต้ ดำวงแก�ว น$/ก:จะแจ"มช�ดำข4/นต้าม” “ ”

ล�าดำ�บต้"อิไป็โดำยไม"ต้�อิงย�อินกล�บไป็อิาศั�ยกส�ณีเพ"งวงกลมห้ร�อิดำวงส$ขาวอิ$ก

ห้น�า 185

ไดำ�ป็ฏิ�ภาคน�ม�ต้แล�วควรห้ม��นเจร�ญสมาธ�

ท"านท$�ฝึ8กบรรล(ไดำ�ป็ฏิ�ภาคน�ม�ต้ให้ม"ๆ ควรจะขย�นห้ม��นเข�าฝึ8กอิย'"ในอิารมณี1สมาธ�บ"อิยๆ

จะก"อิให้�เก�ดำความเคยช�นทางจ�ต้ใจให้�สงบ

สร�างความช�านาญในการบ�าเพ:ญฌาน

Page 108: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

แต้"อิย"าใช�เวลานานไป็ เพราะถื�าใช�เวลาพ�จารณีานานไป็ จ�ต้ใจก:จะเม��อิยล�า อิงค1ฌานค�อิ ดำวงแก�ว ก:จะป็รากฏิห้ยาบเป็�นผู้ลให้�กลายเป็�นอิงค1ฌานท$�ไม"“ ”

แข:งแกร"งพอิท$�จะไป็บรรล(ฌานข�/นส'งต้"อิไป็

ในข�/นน$/ม$ล�กษณีะเห้ม�อินก�นข�าวให้�บ"อิย แต้"ก�นคร�/งละไม"ต้�อิงมากเพราะถื�าก�นมาก จะจ(กเส$ยดำอิ4ดำอิ�ดำเก�นไป็ไห้นมาไห้นไม"ไดำ�อิ$ก

ฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�ต้"อิไป็อิ$ก

ฝึ8กจนสามารถืบ�งค�บให้�จ�ต้น��งท(กขณีะท$�เราต้�อิงการ ดำวงแก�ว ถื'ก“ ”

บ�งค�บให้�อิย'"เฉพาะห้น�าเห้:นช�ดำต้�ดำต้าไดำ�นานต้ามท$�เราต้�อิงการ ฝึ8กจนเป็�นน�ม�ต้ท$�ป็รากฏิอิย'"ในใจท$�ไม"เล�อินจางห้ายไป็

ฝึ8กถื4งข�/นน$/แล�ว

ห้น�า 186

ฝึ/กขย�ยและหด็นั�ม�ต

ท"านก:ฝึ8กต้�/งน�ม�ต้ ดำวงส$ขาว น�/นไว�เฉพาะห้น�าเอิาจ�ต้ใจความน4กค�ดำ“ ”

ไป็จ�บอิย'"ท$�ศั'นย1กลางขอิงดำวงแก�วท�าใจให้�สงบส�ารวมเป็�นห้น4�งอิย'"ก�บท$�กายเน�/อิ ฝึ8กขยายและห้ดำดำ�งน$/

1.ฝึ8กจ�บจากดำวงเล:กขยายให้�เป็�นดำวงให้ญ"

ส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำจากกายเน�/อิเข�าไป็ท$�ศั'นย1กลางขอิงดำวงแก�ว ส"งเข�าไป็เร��อิยเร��อิย ดำ�วยใจท$�ค�ดำว"าเห้ม�อินเป็Aาลมเข�าไป็ท$�ป็ากล'กโป็Aงให้�ค"อิยๆโต้ข4/นท$ละน�อิยๆ จ�ต้ใจจะไดำ�ละเอิ$ยดำไม"ท�าให้�สมาธ�ห้ยาบดำ�าน ค"อิยๆขยายท$ละคร4�งเซ่:นต้1 ท$ละน�/ว จนเป็�นค�บเป็�นศัอิก ขยายจนให้ญ"ท$�ส(ดำท$�เราสามารถืมอิงเห้:นก:พอิ การขยายน$/จะต้�อิงขยายต้รงศั'นย1กลางอิอิกไป็เท"าก�นท(กดำ�าน แม�ขยายอิอิกไป็กว�างเท"าใดำก:ย�งเป็�นวงกลมท$�ไม"บ'ดำเบ$/ยว

ระห้ว"างท$�ก�าล�งขยายอิย'"น� /น จ�ต้ใจม$อิารมณี1สบายๆ ไม"ต้��นเต้�นร$บเร"ง จะไดำ�ไม"เป็ล�อิงพล�งภายในกาย ท�าให้�เม��อิอิอิกจากสมาธ�แล�วไม"เห้น��อิยอิ"อินเพล$ย

Page 109: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 187

2.ฝึ8กจ�บจากดำวงให้ญ"ให้�ห้ดำเป็�นดำวงเล:ก

เม��อิฝึ8กจนน�ม�ต้ขยายเป็�นดำวงให้ญ"ต้ามท$�ต้�อิงการแล�ว

ท�าใจให้�สงบรวมอิารมณี1เป็�นห้น4�ง ต้� /งอิย'"ท$�กายเน�/อิส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็ท$�ศั'นย1กลางขอิงดำวงแก�ว

เห้ม�อินจ("มห้ลอิดำกาแฟัเข�าไป็ใจกลางดำวงแก�วดำ�วยใจท$�ค�ดำว"า เห้ม�อินดำ'ดำน�/าอิอิกจากดำวงแก�วกล�บมาท$�กายเน�/อิ ดำ'ดำไป็ ๆอิย"างช�าๆ ดำวงแก�วก:จะค"อิยๆห้ดำลงมาท$ละน�อิยๆจนค�นส'"สภาพเดำ�มท$�โต้เท"าห้�วเข:มม(ดำ

3. ดำวงน�ม�ต้ท$�อิย'"ใกล�ให้�อิอิกไป็อิย'"ท$�ไกลและถือิยกล�บมาอิย'"ท$�เดำ�ม

เม��อิต้�/งดำวงน�ม�ต้ท$�อิย'"เฉพาะห้น�าเราน�/นไดำ�แล�ว ก:ส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็ท$�ศั'นย1กลางขอิงดำวงแก�วค"อิยๆส"งไป็ เห้ม�อินค"อิยๆผู้ล�กให้�ดำวงแก�วถือิยอิอิกห้"างไป็อิย"างช�าๆค"อิยๆห้"างอิอิกไป็จนถื4งระยะไกลพอิท$�เราจะจ�บต้ามอิงเห้:น ระว�ง อิย"าผู้ล�กให้�ถือิยเร:วไป็จะท�าให้�ต้� /งสต้�ต้ามไป็ไม"ท�น เก�ดำอิาการต้กใจไดำ�

ห้น�า 188

เม��อิดำวงแก�วถื'กผู้ล�กอิอิกไป็ไกลต้ามท$�เราต้�อิงการแล�ว

ต้�/งใจให้�จ�ต้สงบรวมเป็�นห้น4�งท$�กายเน�/อิ ส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็ท$�ศั'นย1กลางขอิงดำวงแก�วท$�อิย'"ไกลน�/น แล�วค"อิยๆดำ4งลากดำวงแก�วให้�กล�บเข�าใกล�มาจนอิย'"ในต้�าแห้น"งเดำ�ม ค�อิ อิย'"เฉพาะห้น�าเรา

4.ท$�อิย'"ต้��าให้�เล��อินส'งข4/นไป็

ต้�/งใจให้�สงบรวมเป็�นห้น4�งอิย'"ท$�กายเน�/อิ ส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็ท$�ศั'นย1กลางขอิงดำวงแก�ว แล�วค"อิยๆห้�/วช�กรอิกให้�ดำวงแก�วส'งข4/นๆ จนสายต้าเราสามารถืมอิงเห้:นไดำ�และต้�/งอิย'"คงท$�ในความส'งน�/น

Page 110: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เม��อิต้�/งดำวงแก�วอิย'"ท$�ส'งไดำ�แล�ว ก:ส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็ท$�ศั'นย1กลางดำวงแก�วดำ4งห้น"วงถื"วงให้�ดำวงแก�วน�/นเล��อินต้��าลงมาส'"ต้�าแห้น"งเดำ�ม และค"อิยๆกดำให้�ต้��าลงไป็อิ$ก แล�วจ4งค"อิยๆดำ4งข4/นมาค�นต้�/งอิย'"เฉพาะห้น�าเราอิ$กคร�/ง

5.อิย'"ภายนอิกให้�เข�ามาป็รากฏิในต้�วเรา

ดำวงน�ม�ต้ท$�ไดำ�ฝึ8กจนพบเห้:นน�/น ป็รกต้�จะม$ความร' �ส4กว"าอิย'"ภายนอิกกายเราต้�/งอิย'"เฉพาะห้น�าค�อิ ต้รงข�ามก�บห้น�าเรา โดำยอิย'"ในระดำ�บเสมอิก�บก4�งกลางระห้ว"างค�/ว ห้"างป็ระมาณี 1 ฟั(ต้ ห้ร�อิ 1 ค�บ

เราต้�/งจ�ต้ให้�สงบรวมเป็�นห้น4�งอิย'"ท$�กายเน�/อิ แล�ว ส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็ท$�ศั'นย1กลางขอิง " ดำวงแก�ว " แล�วค"อิยๆดำ4งลากเข�ามาท$�ก4�งกลางระห้ว"างค�/ว แล�วค"อิยๆดำ4งต้��าลงมาท$�ห้น�าอิก ห้น�าท�อิง แล�วก:วกผู้"านทวารห้น�กข4/นบ�/นเอิว ไป็ต้ามกระดำ'กส�นห้ล�งข4/นไป็ผู้"านท�ายทอิย กลางกระห้ม"อิม แล�วค�นส'"ก4�งกลางระห้ว"างค�/วให้ม"อิ$ก ให้�ฝึ8กห้ม(นเว$ยนอิย'"ห้ลายรอิบจนช�านาญ แล�วก:ค"อิยๆส"ง “

ดำวงแก�ว น�/นค�นส'"ก4�งกลางระห้ว"างค�/ว ส"งค�นอิอิกไป็อิย'"เฉพาะห้น�าอิ$กคร�/ง”

ฝึ8กจนช�านาญแล�ว ก:จะสามารถืต้�/งดำวงแก�วให้�เคล��อินไป็ไว�ท$�ไห้นก:ไดำ�ต้ามความต้�อิงการท$�จ�ต้ใจความน4กค�ดำในขณีะน�/นจะส��งการ ผู้'�ฝึ8กก:จะป็ร�บป็ร(งเป็ล$�ยนแป็ลงความค�ดำเห้:นให้�ดำ$ข4/นดำ�วยการพ�จารณีาโดำยป็9ญญาต้ามล�าดำ�บ

ห้น�า 190

เม��อิฝึ8กจนสมาธ�คมกล�าแข:งแกร"งมากข4/นดำ�วยการต้�/งป็ฏิ�ภาคน�ม�ต้อิย'"เฉพาะห้น�าแล�ว ย�งคง ส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็ท$�ศั'นย1กลางขอิงดำวงแก�ว ดำวงแก�วจะเจ�ดำจ�าสว"างย��งๆข4/น สว"างจนท�อิงฟัGาแจ�งไป็ห้มดำ ดำวงแก�วท$�เป็�นป็ฏิ�ภาคน�ม�ต้ ก:จะถื'กความสว"างกล�นห้ายไป็

แต้"ท�/งน$/ ไม"ไดำ�ห้ายไป็ไห้น

ดำวงแก�วย�งคงอิย'"เฉพาะห้น�าเรา เพ$ยงแต้"ขณีะน�/นม$ล�กษณีะเห้ม�อินดำวงอิาท�ต้ย1ต้อินเท$�ยงว�น มอิงไป็ไม"ม$พระอิาท�ต้ย1 แต้"ต้"อิเม��อิเราอิยากจะเห้:นน�ม�ต้ “

ดำวงแก�ว โดำยเราส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำมอิงผู้"านก4�งกลางระห้ว"างค�/วอิอิกไป็ก:จะ”

พบดำวงแก�วต้�/งอิย'"เฉพาะห้น�าเราอิ$ก

Page 111: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ขณีะน$/ จ�ต้ใจความน4กค�ดำไดำ�รวมอิารมณี1เข�าเป็�นก�อินเดำ$ยวท$�สมานอิย"างสน�ทแนบแน"นผู้"อิงใส สว"างไสวเจ�ดำจ�าอิย'"ล�าพ�งดำวงเดำ$ยว ต้�/งอิย'"ท$�ก4�งกลางระห้ว"างค�/วสภาพจ�ต้ไดำ�ละเอิ$ยดำลงไป็จนสล�ดำอิารมณี1 อิ(ป็าทานท�/งห้มดำ ไม"เกาะเก$�ยวส�มพ�นธ1ก�บอิารมณี1ท�/งภายในและภายนอิกท$�มากระทบ จ�ต้ใจป็ลอิดำโป็ร"งแช"มช��นอิ��มเอิ�บ เก�ดำความ

ห้น�า 191

เช��อิม��นขย�นห้ม��นเพ$ยรพยายามจะท$�ป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�ต้"อิไป็ สต้�จ4งไดำ�รวมก�าล�งจากสมาธ�ท$�จ�ต้ต้�/งม��นแน"วแน" ผู้น4กก�าล�งอิ�นน�อิยน�ดำให้�เก�ดำเป็�นพละก�าล�งมห้าศัาลอิย"างสมบ'รณี1ในดำวงจ�ต้ จ�ต้น��งสงบผู้"อิงใส ใจสว"าง ป็9ญญาย"อิมเก�ดำเต้:มเป็<� ยม สมบ'รณี1เต้:มท$� ท$�ร' �ช�ดำเดำ"นอิย'"ภายในดำวงจ�ต้โดำยไม"ต้กส'"ภว�งค1 ไม"ห้"วงย4ดำกายเน�/อิ จ4งท�าให้�ร"างกายท$�เคยป็รากฏิก:เห้ม�อินห้ายไป็ ลมห้ายใจก:ละเอิ$ยดำส(ข(มป็รากฏิอิย'"เฉพาะแต้"ในใจ ส"วนกายเน�/อิน�/นเห้ม�อินไม"ห้ายใจ

เม��อิเจร�ญสมาธ�ต้"อิไป็

ขณีะน$/ แม�จ�ต้จะอิย'"ในสมาธ� แต้"ก:เป็�นผู้'�ร' � ผู้'�ต้��นอิย'"

จ�ต้ใจอิย'"ในภาวะท$�ละเอิ$ยดำ ส(ข(ม แน"วแน" แน"นห้นาม��นคงมากข4/น ไม"โยกคลอินไม"ฟั( Gงซ่"านสอิดำส"ายอิอิกไป็ภายนอิก ย�งคงรวมเข�าน��งดำ��งลงส'"ภว�งค1แล�วก:ถือินข4/นมาม$สต้�สมบ'รณี1พร�อิมเป็�นการต้�ดำภว�งค1คร�/งเดำ$ยวแล�วจ�ต้ก:ต้� /งอิย'"ไดำ�นานเป็�นว�นเห้ม�อินคนห้�ดำว"ายน�/ามาดำ$แล�วกระโดำดำลงน�/า จะต้�อิงจมดำ��งลงเพ$ยงคร�/งเดำ$ยวก"อิน แล�วจ4งลอิยข4/นมาอิ$กคร�/ง สามารถืลอิยคอิ

ห้น�า 192

ลอิยต้�วอิย'"ไดำ�นาน ม$เวลาม$โอิกาสท$�จะพ�จารณีาสภาวะส��งแวดำล�อิมห้ร�อิพ�จารณีาธรรมต้"อิไป็ เห้ม�อินเดำ:กท$�เจร�ญสมบ'รณี1โต้เต้:มท$�แล�ว เม��อิล(กข4/นจากท"าน��งไดำ�แล�ว ก:สามารถืย�นต้�/งห้ล�กอิย'"ไดำ�นานเป็�นว�นก:ไดำ�

อิารมณี1ขณีะน$/เป็�นสมาธ�ท$�อิบรมดำ$แล�ว ท$�จะรวมให้�ต้� /งอิย'"ไดำ�นาน จะให้�รวมห้ร�อิถือินข4/นมาเม��อิใดำก:ไดำ�ต้ามท$�ต้�อิงการ

Page 112: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

สมาธ�ระดำ�บน$/ เขาเร$ยกว"า อิ�ป็ป็นาสมาธ� ค�อิ สมาธ�ท$�ไดำ�จากอิารมณี1“ ”

ขอิงจ�ต้รวมเข�าเป็�นห้น4�ง ส'"ความสงบม��นคงแน"นห้นาน��งไดำ�อิย"างแน"วแน"

ดำ�งน�/น สมาธ�ระดำ�บน$/

จ4งเร$ยกว"า ไดำ�สมาธ�ข�/นส'ง “ ”

สมาธ�ระดำ�บน$/ ย"อิมม$ก�าล�งแก"กล�า ก�าล�งป็9ญญาย"อิมเก�ดำแก"กล�าข4/นต้ามก�าล�งสมาธ�

เม��อิจ�ต้สงบน��งแน"วแน"เต้:มท$�เพ$ยงน$/แล�ว สต้�ก:อิาศั�ยก�าล�งสมาธ� และความค�ดำเห้:นแจ"มแจ�งท$�เก�ดำข4/นภายในจ�ต้ใจ เป็�นก�าล�งป็9ญญารวมเป็�นพล�งท$�เข�มแข:งสามารถืขจ�ดำน�วรณี1ธรรมท$�เป็�นก�เลสข�ดำขวางก�/นจ�ต้

ห้น�า 193

ไม"ให้�พ�ฒนาถื4งธรรมแห้"งการกระท�าความดำ$ ภาวะน$/เป็�นการข�ดำเกลาจ�ต้ใจให้�ใสสะอิาดำบร�ส(ทธ�E

จ�ต้ขณีะน$/อิย'"ในภาวะผู้'�ร' �ต้��นอิย'" ม$สต้�ส�มป็ช�ญญะไพบ'ลย1ท$�ส'งเฉ$ยบแห้ลมกว"าเก"า คงอิย'"ต้ลอิดำเวลาท$�จะพ�จารณีาต้�ดำน�วรณี1ธรรม

1. ดำ�วยความไม"ห้ลงให้ลย�นดำ$ จ4งไดำ�พ�จารณีาเห้:นโทษในร'ป็ในส$ท$�ต้าเห้:นว"าสวยงาม เส$ยงท$�ห้'ไดำ�ย�นว"าไพเราะ กล��นท$�จม'กไดำ�ดำมว"าชวนต้�ดำต้าม รสชาต้�ท$�ล�/นไดำ�ช�มว"าอิร"อิย การส�มผู้�สทางกายก�บส��งขอิงและเพศัต้รงข�ามท$�ร' �ส4กว"าอิ"อินน("มน"าร�ก น"าใคร"น"าย�นดำ$ และจ�ต้ใจท$�ป็ร(งแต้"งห้ลอิกล"อิให้�เราก�าวไป็ไคว"คว�าใฝึAใจแสวงห้าเพ��อิบ�าเรอิความส(ขอิ�นไม"เท$�ยงแท�

จ�ต้จ4งสล�ดำละท�/ง จากความพอิใจร�กใคร"ในกามฉ�นทะ

2. ดำ�วยความไม"ย�นร�าย ในส��งไม"พอิใจท$�เข�ามากระทบกระท��งจ�ต้ใจ จ4งไม"โกรธแค�นเกร$/ยวกราดำค�ดำอิาฆ์าต้เกล$ยดำช�งท$�จะไม"พอิใจท(กร'ป็ท(กนามท$�ม$กรรมขอิงต้นเป็�นท$�ต้� /ง เพราะเราเจร�ญพร�อิมดำ�วยพรห้มว�ห้ารส$� ค�อิ

ห้น�า 194

Page 113: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เมต้ต้า กร(ณีา ม(ท�ต้า อิ(เบกขาท$�จะให้�อิภ�ยแก"เขา ในขณีะเดำ$ยวก�น ถื�าไม"ม$ใครร' �ใจเราอิภ�ยให้�ก�บเรา เราก:สามารถืต้�/งจ�ต้อิภ�ยให้�ต้�วเราเอิงก�บความค�ดำท$�ไม"ดำ$ในอิดำ$ต้ม��นใจท$�จะต้�/งต้�นให้ม"ในการบ�าเพ:ญความดำ$ท$�ไม"ผู้'กใจเจ:บค�ดำอิาฆ์าต้แค�นจอิงเวรคนอิ��นและเห้ย$ยดำห้ยามต้นเอิง

จ�ต้จ4งละท�/งจากความพยาบาทค�ดำป็อิงร�าย

3. ดำ�วยความขย�นห้ม��นเพ$ยรเป็�นก�าล�งเสมอิต้�นเสมอิป็ลาย ท$�ป็ระคอิงจ�ต้ให้�พยายามป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้จนถื4งความสงบท�/งกายและใจ

จ�ต้จ4งละท�/งจากความห้ดำห้'"ท�อิแท�ความเก$ยจคร�านง"วงเห้งาเคล�บเคล�/ม

4. ดำ�วยจ�ต้ใจท$�ฝึ8กจนสงบ ไดำ�สมาธ� จ�ต้ต้�/งม��นคงอิย'" จ4งผู้'กจ�ต้ย4ดำอิารมณี1แห้"งความสงบน�/นไว�ไดำ� จ�ต้จ4งละท�/งจากความฟั( Gงซ่"านร�าคาญใจ

5. ดำ�วยภาวะจ�ต้ท$�ฝึ8กไดำ�ส�าเร:จมรรคผู้ลแห้"งส�มมาสมาธ�ท$�ต้� /งจ�ต้ม��นชอิบ โดำยไดำ�รวมความเห้:นชอิบวจ$ส(จร�ต้ เจรจาชอิบ กายส(จร�ต้กระท�าชอิบ ความเล$/ยงช$พชอิบ ดำ�วยการเว�นจากม�จฉาช$พ พยายามชอิบ

ห้น�า 195

ค�อิม$ความเพ$ยรชอิบ ความระล4กชอิบค�อิท$�ต้� /งก�าห้นดำจ�ต้พ�จารณีาส��งท�/งห้ลายให้�ร' �เห้:นต้ามความจร�งขอิงส��งน�/น

เม��อิไดำ�บรรล(เช"นน$/แล�ว

จ4งเก�ดำความเช��อิม��นศัร�ทธาในค(ณีพระร�ต้นต้ร�ยท$�น�าไป็ส'"ความสงบส(ขอิ�นแท�จร�ง จ�ต้จ4งละท�/งจากความล�งเลสงส�ย

สภาวะจ�ต้ท$�ป็ฏิ�บ�ต้�อิย'"ขณีะน$/ จ�ต้ไดำ�สงบมาก

เพราะ ไดำ�ร�บความอิ�สระจากการสล�ดำห้ล(ดำพ�นจากกามและอิก(ศัลท�/งป็วง ช$ว�ต้จ�ต้ใจดำ�าเน�นไป็โดำยความบร�ส(ทธ�E ไม"เห้:นแก"ต้�วท$�จะเบ$ยดำเบ$ยนผู้'�อิ��น จ�ต้ใจจ4งอิย'"ในสภาวะไดำ�เพ"งพ�น�จร' �เดำ"นช�ดำอิย'"ดำ�วยป็9ญญาท$�แก"กล�าข4/น เก�ดำความค�ดำเห้:น

Page 114: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

แจ"มแจ�งท$�ผู้(ดำข4/นภายในจ�ต้ใจ ดำ�วยจ�ต้ท$�ผู้"อิงแผู้�วสงบส(ขเป็�นสมาธ�แน"วแน"น��งท$�ไม"ห้ว� �นไห้วต้"อิอิารมณี1 ป็9ญญาย"อิมเก�ดำเป็�นห้น4�งป็ระภ�สสรย�/มผู้"อิงใสอิย"างอิ��มเอิ�บท$�ไดำ� ป็ฐมฌาน อิ�นเป็�นภาวะจ�ต้อิ�นป็ลาบป็ล�/มป็<ต้� สะอิาดำ บร�ส(ทธ�Eท$�สมบ'รณี1ครบพร�อิมดำ�วยอิงค1 5 ค�อิ ว�ต้ก ว�จาร ป็<ต้� ส(ข เอิก�คต้า

ห้น�า 196

และม$อิ�นทร$ย1 5 เป็�นพละก�าล�งท$�สน�บสน(นอิย'"ค�อิ

1. ความศัร�ทธาเช��อิม��นเล��อิมใส

2. ความขย�นห้ม��นเพ$ยรอิย"างสม��าเสมอิ

3. ความระล4กไดำ�ท$�ม$สต้�คอิยควบค(มอิย'"ท(กเม��อิ

4. ความต้�/งจ�ต้ให้�ม��นในอิารมณี1สมาธ�ท$�รวมเป็�นห้น4�ง

5. ความร' �ช�ดำแจ�งดำ�วยป็9ญญา

ห้น�า 197

ป็ฐมฌานป็ระกอิบดำ�วยอิงค1ห้ร�อิอิารมณี1 5 ป็ระการค�อิ

1.ว�ต้ก (ใช�เวลาช"วงส�/น ) ค�อิการต้ร4กห้ร�อิการคร( "นค�ดำระล4กอิย'" (ไม"ใช"ว�ต้กก�งวล ) เป็�นสภาวะท$�จ�ต้ก�าล�งน4กค�ดำส�มผู้�สก�บน�ม�ต้ เห้:นไดำ�ดำ�วยใจอิย'" จ�ต้จะไม"พรากจากน�ม�ต้

2. ว�จาร (ใช�เวลาช"วงยาว ) การต้รอิงใคร"ครวญทบทวนพ�จารณีาต้รวจสอิบน�ม�ต้ เพ��อิห้าข�อิเท:จจร�งในอิารมณี1ภาวนา ก�าห้นดำร' �ดำ�วยใจก�บภาวะน�ม�ต้คงอิย'"ในสภาพอิย"างไร เป็�นการผู้'กจ�ต้วนเว$ยนก�บอิารมณี1ท$�ก�าล�งน4กถื4งอิย'"น� /นคอิยระม�ดำระว�งไม"ให้�สต้�เก�ดำการกว�ดำแกว"ง

3. ป็<ต้� ค�อิ ความร' �ส4กย�นดำ$อิ��มเอิ�บ เบ�กบาน ป็ลาบป็ล�/มใจจากการท$�จ�ต้ไดำ�น�ม�ต้แห้"งความสงบ ส�นต้� ส�นโดำษ (ม$อิารมณี1คล�าย ดำ$ใจ ท$�ไดำ�ดำ��มน�/าห้วาน )

Page 115: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

4. ส(ข ค�อิความร' �ส4กท$�เสวยอิารมณี1ช(มช��นส(ขส�าราญเพล�ดำเพล�นสบายใจท$�ไดำ�ป็ระสบในสมาธ�

(ม$อิารมณี1 คล�าย ดำ��มน�/าห้วานแล�วร' �ส4กอิร"อิยช��นใจ )

ห้น�า 198

5. เอิก�คต้า ค�อิ อิารมณี1จ�ต้ดำ�าเน�นรวมเข�าอิย'"ในอิารมณี1เดำ$ยวท$�ต้� /งม��นรวมเป็�นห้น4�งแน"วแน" ซ่4�งป็รากฏิในน�ม�ต้เป็�นดำวงแก�วท$�แวววาวกว"าม(ก และม$ความแข:งแกร"งแน"นห้นาเห้ล:กกล�า

ภาวะแห้"งการท$�จ�ต้ฝึ8กจนน��งสงบไดำ�แน"วแน" ท�าให้�จ�ต้ใจม$สมาธ�แข:งแกร"งแน"วแน"ดำ$น$/เม��อิจ�ต้น��งพ�กอิย'"ไดำ�นานพอิสมควรแล�ว ควรจะใช�ก�าล�งป็9ญญาไต้ร"ต้รอิงพ�จารณีาสภาวะธรรมให้�เห้:นธรรม ก:จะเก�ดำเป็�นก�าล�งในการเพ��มพ'นสต้�ป็9ญญาและความค�ดำมากข4/น

ในขณีะท$�น� �งป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้อิย'" จะพบว"าท$�ม$ความส(ขท$�ส(ดำก:ค�อิ ต้อินท$�ไม"ม$ต้�วต้น ไม"ม$อิารมณี1แห้"ง โลภ โกรธ ห้ลง และย��งต้อินท$�ร' �ส4กเห้ม�อินไม"ม$ลมห้ายใจแล�ว ย��งพบว"า ความส(ขท$�แท�จร�ง ค�อิ เม��อิเราสามารถืป็ร�บป็ร(งต้�วเอิง ให้�เก�ดำเป็�นบ(คคลท$�ว"าง เป็ล"าพ�นจากสรรพส��งน�/นค�อิ ความส(ข ไม"ใช" ความส(ขจากการ“ ”

ย4ดำว�ต้ถื(ท$�เป็�นความส(ขจอิมป็ลอิมท$�ไม"เท$�ยงแท�

ห้น�า 199

ซ่4�งในขณีะท$�คลายอิอิกจากการป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ ขอิให้�ท"านม$ห้�ร�โอิต้�ป็ป็ะค�อิ ความเกรงกล�วละอิายต้"อิบาป็ แล�วท"านจะพบว"า จ�ต้ใจท"านม$สต้�ส�มป็ช�ญญะรวมเป็�นห้น4�งอิย'"เสมอิ ร' �ท�นอิายต้นะขอิงก�เลส โลภ โกรธ ห้ลง อิย'"ต้ลอิดำเวลา ท"านจะสามารถืม$ความส(ขอิย"างแท�จร�ง เม��อิท"านพบความจร�งว"า ท"านสามารถืย�นอิย'"เห้น�อิความท(กข1แห้"งก�เลส โลภ โกรธ ห้ลง

ในขณีะเดำ$ยวก�น

ถื�าม$อิารมณี1ก�เลสจากการย(แห้ย" ภายนอิกเข�ามาทดำสอิบ

Page 116: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ขอิให้�ท"านเข�าใจว"า น��นค�อิข�อิสอิบท$�มาทดำสอิบภาวะจ�ต้ขอิงเราว"าสมาธ�จ�ต้เราน$/ แข:งแกร"งควบค(มอิารมณี1ท$�เป็�นห้น4�งในเอิกะไดำ�ห้ร�อิไม" จากการท$�เราสามารถืรวบรวมจ�ต้ใจให้�เป็�นสมาธ�

แล�วใช�อิารมณี1แห้"งความน��งท$�เร$ยกว"า

“ อิารมณี1ธรรม พ�จารณีาสภาวะธรรม”

โดำยไม"ห้ลงก�เลส โลภ โกรธ ห้ลง “ ”

ก:แสดำงว"าสมาธ�เราดำ$พอิไป็ไดำ�แล�ว

ห้น�า 200

ในเวลาเดำ$ยวก�น

ถื�าท"านย�งม$เผู้ลอิพล�/งต้กอิย'"ในอิารมณี1 โลภ โกรธ ห้ลง จะมากห้ร�อิน�อิยก:ต้าม แสดำงว"า ท"านย�งไม"ไดำ�สอิบผู้"านบทเร$ยนบทท$� 4 น$/ ขอิให้�ท"านกล�บไป็เร��มต้�นเร$ยนให้ม"ไดำ� เพราะคนท$�ม$สมาธ�ดำ$ ไม"ใช"ม$สต้�เฉพาะต้อินท$�น� �งห้ล�บต้าเท"าน�/น

ใครว"าใครท�าผู้�ดำศั$ลห้ลงเข�าไป็ในก�เลส โลภ โกรธ ห้ลง แล�วอิ�างว"า “ ” “ ต้�วไม"ร' �ว"าต้�วผู้�ดำท$�ห้ลงไป็ต้กในความโลภ โกรธ ห้ลง น�/น ขอิเร$ยนให้�ทราบว"า ”

ท"านไม"ม$ห้�ร�โอิต้�ป็ป็ะ ความเกรงกล�วละอิายต้"อิบาป็ ดำ�งน�/น ถื�าท"านห้ม��นค�ดำ“ ”

ค�าน4งว"า คนเราเก�ดำมาเพ��อิพ�ฒนาต้�วเอิงให้�เบาบางจากก�เลส โลภ โกรธ “ ” “

ห้ลง แล�วท"านจะต้�อิงม$ ห้�ร�โอิต้�ป็ป็ะ ความเกรงกล�วละอิายต้"อิบาป็ท(กว�นาท$” “

แห้"งการม$ช$ว�ต้อิย'"แล�ว ท"านจะพบทางสงบส(ขส�นต้�ธรรมอิย"างแน"นอิน ”

ห้น�า 201

พระธรรมดำ'ดำ(จแก�ว จ�นดำา

ให้�เก�ดำเชาว1ป็9ญญา เล�ศัดำ�วย

ให้�ต้ระก'ลยศัถืา ให้ญ"ย��ง

Page 117: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เก�ดำสว�สดำ�Eเท"าม�วย ม("งฟัGาเสวยสวรรค1 ฯ

(ส�านวนเก"า)

จากป็ระช(มโคลงโลกน�ต้�

ห้น�า 202

เพราะท�าความดำ$ท��วไป็

ท�าดำ$ไป็Aเล�อิกเว�น ผู้'�ใดำ ใดำเอิย

แผู้"ผู้'กไมต้ร$ไป็ รอิบข�าง

ท�าค(ณีอิ(ดำห้น(นใน การชอิบ ธรรมนา

ไร�ศั�ต้ร'ป็อิงมล�าง กล�บซ่�อิงสรรเสร�ญ

(พระราชน�พนธ1พระพ(ทธเจ�าห้ลวง)

จากส(ภาษ�ต้และค�าพ�งเพยขอิงไทย

ห้น�า 203

ฝึ/กห�คำว�มช��นั�ญ(วสื!)ในัฌ�นั

ท"านท$�ฝึ8กสมาธ�จนไดำ�บรรล(ป็ฐมฌานแล�ว ควรศั4กษาวส$ ความช�านาญในฌาน 5 ป็ระการ ดำ�งน$/

1. อิาว�ชชนวส$ ช�านาญในการน4กห้น"วงถื4งน�ม�ต้ ค�อิ เม��อิต้�/งใจน4กถื4งน�ม�ต้ น�ม�ต้ก:จะป็รากฏิท�นท$

2. สมาป็9ชชนวส$ ช�านาญในการเข�าฌาน ค�อิ พอิน4กถื4งน�ม�ต้ขอิงฌาน จ�ต้ก:เข�าอิย'"ในฌานน�/นท�นท$

Page 118: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

3. อิธ�ฎฐานวส$ ช�านาญในการย�บย�/งไว�ให้�อิย'"ในฌาน ค�อิ เม��อิอิธ�ษฐานต้�/งใจให้�อิย'"ในฌานนานเท"าไรก:ไดำ�

4. ว(ฏิฐานวส$ ช�านาญในการอิอิกจากฌาน ค�อิ สามารถือิอิกจากภาวะท$�อิย'"ในฌานไดำ�ท�นท$ท$�อิยากจะอิอิก

5. ป็9จจเวกขณีวส$ ช�านาญในการพ�จารณีา(ทบทวน) ค�อิ ม$สต้�ป็9ญญาอิ�นแห้ลมคมสามารถืมอิงเห้:นเห้ต้(ท$�เป็�นอิ(ป็สรรคและเห้ต้(ท$�จะส"งเสร�มให้�จ�ต้ส�าเร:จบรรล(ฌาน

ห้น�า 204

ไม"ไดำ�พ'ดำร�ายต้"อิใครเลย

เห้�นห้"างโมห้ะร�อิน ร�ษยา

สละส"อิเส$ยดำมารสา ใส"ร�าย

ค�าห้ยาบจาบจ�วงอิา ฆ์าต้ ข'"เข:นแฮ

ไม"ห้ม��นน�นทา ป็Gาย โทษให้�ผู้'�ใดำ

(พระราชน�พนธ1พระพ(ทธเจ�าห้ลวง)

จากส(ภาษ�ต้และค�าพ�งเพยขอิงไทย

ห้น�า 205

โทษของอ�ปก�เลสืจ�กนั�ม�ตและว�ธิ!แก4ไข

ท"านท$�ฝึ8กสมาธ�บรรล(ข�/นต้อินมาต้ลอิดำน�/น จ�ต้ใจอิาจจะห้ลงให้ลย4ดำเห้น$�ยวข�อิงอิย'"ในอิารมณี1ใดำอิารมณี1ห้น4�ง ซ่4�งเป็�นภาวะก�เลสท$�เป็�นเห้ต้(ให้�เก�ดำอิ(ป็สรรคข�ดำขวางก�/นจ�ต้ไม"ให้�ก�าวห้น�าเจร�ญต้"อิไป็ถื4งฌานท$�ส'งข4/น เพราะจ�ต้เก�ดำห้ลงเข�าใจผู้�ดำว"า ต้นบรรล(มรรคผู้ลแล�ว จ�ต้จ4งย4ดำแน"นต้�ดำอิย'"ก�บอิารมณี1น�/น

Page 119: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

1. โอิภาส แสงสว"าง ซ่4�งอิาจจะเก�ดำข4/นในขณีะท$�จ�ต้น��งช��วขณีะห้น4�งเห้:นเป็�นส$แสงต้"างๆ ห้ร�อิอิาจจะเป็�นภาพก:ไดำ� อิย"าเพ��งไป็สนใจและป็9กใจว"าต้�อิงเป็�นขอิงเท$�ยงแท� เพราะภาวะน$/ จ�ต้ย�งไม"ไดำ�บรรล(ฌานญาณีป็9ญญาโดำยแท�

2. ป็<ต้� ความร' �ส4กย�นดำ$อิ��มเอิ�บเบ�กบานใจ จนล�มต้�ว

3. ป็9สส�ทธ� ความสงบสบายระง�บจากอิารมณี1ภายนอิก ท$�ไม"เคยป็รากฏิมาก"อิน จ�ต้ก:ป็ร(งแต้"งห้ลงน4กว"าถื4งน�พพาน

ห้น�า 206

4. ส(ข ความร' �ส4กท$�เสวยความช("มช��นส(ขส�าราญเพล�ดำเพล�นใจ ซ่4�งเป็�นผู้ลจากการฝึ8กสมาธ�ก:อิย"าห้ลงย4ดำไว�เพราะเป็�นขอิงไม"เท$�ยงแท�

5. อิธ�โมกข1 ความป็ลงใจเช��อิดำ�วยศัร�ทธาอิ�นแก"กล�าโดำยไม"ม$เห้ต้(ผู้ล จะท�าให้�ก�เลสท�/งห้ลายก�าเร�บห้ลงมากย��งข4/น

6. ป็9คคาห้ะ ความขย�นห้ม��นเพ$ยรท$�ไม"ย"อิห้ย"อินท�อิท�อิย ก:อิย"าห้ลงเข�าใจผู้�ดำว"าภาวะน$/เป็�นภาวะไดำ�ส�าเร:จมรรคผู้ล

7. ญาณี ความห้ย��งร' �ท$�เป็�นผู้ลพลอิยไดำ�จากการฝึ8กสมาธ� ซ่4งเป็�นโลก$ยญาณีย�งเป็�นขอิงไม"เท$�ยง ก:อิย"าห้ลงว"าไดำ�บรรล(ความร' �แจ�ง

8. อิ(ป็9ฏิฐาน สต้�เข�าไป็ต้�/งม��นแก"กล�าอิย'"เฉพาะอิารมณี1น�/นเก�ดำภาวะจ�ต้สงบเย�อิกเย:น ท�าให้�ห้ลงว"าไดำ�บรรล(น�พพาน

9. น�กก�นต้� ความย�นดำ$พอิใจจนเก�ดำการต้�ดำใจ ในผู้ลแห้"งการป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ จ4งท�าให้�จ�ต้ข�อิงอิย'"ในข�/นน�/น ไม"ก�าวห้น�าต้"อิไป็

10. อิ(เบกขา ความม$จ�ต้เป็�นกลาง ดำ�วยการวางเฉยท$�เป็�น อิารมณี1ห้น4�งจากการฝึ8กสมาธ�โดำยเข�าใจผู้�ดำว"า ภาวะน$/ บรรล(น�พพาน ไม"ต้�อิงท�าอิะไรต้"อิไป็อิ$ก

พ4�งเข�าใจว"าก�เลสเห้ล"าน$/ เก�ดำข4/นในภาวะการฝึ8กสมาธ�ให้�เก�ดำฌาน ซ่4�งย�งอิย'"ในภาวะระดำ�บโลก$ยะท$�อิย'"ในสาม�ญล�กษณีะท$�ไม"เท$�ยงแท�ถืาวร ทนอิย'"ในสภาพ

Page 120: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ไม"ไดำ�และต้�อิงแต้กดำ�บไป็ในท$�ส(ดำ จ4งไม"น"าย4ดำม��นถื�อิม��นจนห้ลงต้นย4ดำต้นว"าเป็�นผู้'�ว�เศัษ

อ�นัเป5นัเหต�ท��ให4สืต�ว�ปล�สืคำ�อบ4�ได็4

ว�ธิ!แก4ไข 1. ระห้ว"างท$�ฝึ8กสมาธ�น�/น ต้�อิงม$สต้�ส�มป็ช�ญญะ ค�อิ จ�ต้ต้�/งม��นคงอิย'"ร' �ต้�วอิย'"เสมอิท$�ไม"เผู้ลอิต้�ว ไป็ห้ลงให้ลคล��งไคล�ก�บความร' �ส4กในสภาวะน�/น จนเก�ดำการย4ดำม��นถื�อิม��น

2. ถื�าร' �ส4กว"า ต้นเอิงเร��มสนใจห้ลงเข�าไป็ย4ดำก�บสภาวะน�/นแล�ว ก:พยายามห้าเห้ต้(ผู้ลมาลบล�างดำ�วยการป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามอิร�ยส�จ 4 พ�จารณีา ว"า ส��งเห้ล"าน$/ล�วนเป็�นท(กข1ท�/งส�/นท$�ทนอิย'"ในสภาพไม"ไดำ� ดำ�วยเห้ต้(ท$�เราเข�าไป็ย4ดำจ4งท�าให้�เราเป็�นท(กข1 จ4งต้�อิงห้าว�ธ$ป็ฏิ�บ�ต้�ให้�พ�นจากท(กข1น$/ ดำ�วยมรรคว�ธ$

ห้น�า 208

3. พอิร' �ต้�วว"า ต้นเอิง ย4ดำต้�ดำก�บอิารมณี1เห้ล"าน$/อิย"างเห้น$ยวแน"นจนถือินต้�วไม"ข4/นแล�ว ก:ต้�อิงถือินต้�วคลายอิอิกจากสมาธ�ไม"ฝึ8กสมาธ�ดำ�วยการห้ล�บต้าอิ$ก เพ��อิไม"ให้�จ�ต้สงบรวมเข�าส'"ภว�งค1ห้ลงเข�าไป็ในอิารมณี1น�/นอิ$ก

เป็ล$�ยนการบ�าเพ:ญให้ม" ดำ�วยการท�างานให้�มากให้�ห้น�กจนจ�ต้เป็�นสมาธ�ว( "นอิย'"ก�บงานเพ��อิให้�ล�มอิารมณี1ต้"างๆท$�ป็รากฏิ

ห้มายเห้ต้(

คนเห้ล"าน$/ท$�ห้ลงต้�ดำอิย'"ในอิารมณี1เห้ล"าน$/ ส"วนมากจะล�มต้�ว จ4งจ�าเป็�นต้�อิงการผู้'�อิย'"ใกล�คอิยเต้�อินสต้� ห้ร�อิ ม$คร'อิาจารย1คอิยแนะน�าให้�ต้� /งสต้�ให้�ดำ$

การฝึ8กสมาธ�น�/น จะต้�อิงไม"ม$อิ(ป็าทาน ท$�เข�าไป็ย4ดำม��นในอิารมณี1ท$�ไดำ�ขณีะน�/นโดำยน4กเอิาเอิงว"าจะต้�อิงเป็�นไป็อิย"างน�/นอิย"างน$/ เพราะผู้'�ฝึ8กจ�ต้โดำยแท�ล�วนต้�อิงการ " ละ " ท�/งจากการย4ดำม��นถื�อิม��นก�เลสเห้ล"าน�/น เพราะเข�าใจดำ$ว"า น�ม�ต้ห้มายเห้ล"าน�/นเป็�นเพ$ยงทางผู้"านไป็ส'"โลกแห้"งการม$ช$ว�ต้อิ�นป็ระเสร�ฐบร�ส(ทธ�E จ4งต้�/งสต้�พร�อิมพ�จารณีาสละสล�ดำก�เลสเห้ล"าน$/

Page 121: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 209

ค�ดำเส$ยก"อินจ4งพ'ดำ

พาท$ม$สต้�ร� /ง รอิค�ดำ

รอิบคอิบชอิบแลผู้�ดำ ก"อินพร�อิม

ค�าพ'ดำพลางล�ข�ต้ เข$ยนร"าง เร$ยนแฮ

ฟั9งเพราะเสนาะต้�อิง โสต้ร1ท�/งห้"างภ�ย (พระราชน�พนธ1พระพ(ทธเจ�าห้ลวง)

จากส(ภาษ�ต้และค�าพ�งเพยขอิงไทยห้น�า 210

ถืามฟั9งความก"อินต้�ดำส�น

ย�นคดำ$ม$เร��อิงน�อิย ให้ญ"ไฉน ก:ดำ$

ย�งบ"ลงเห้:นไป็ เดำ:ดำดำ"วน

ฟั9งต้อิบสอิบค�าไข ค�ดำใคร" ครวญนา

ห้"อินต้�ดำส�นห้�วนห้�วน เห้ต้(ดำ�วยเบาความ

(พระราชน�พนธ1พระพ(ทธเจ�าห้ลวง)

จากส(ภาษ�ต้และค�าพ�งเพยขอิงไทย

ห้น�า 211

ว�ธ$แก�เห้ต้(ท$�ท�าให้�จ�ต้ไม"สงบ

การฝึ8กสมาธ�อิาจจะเป็�นขอิงให้ม" ส�าห้ร�บช$ว�ต้ขอิงท"านก:ไดำ� จ4งย�งไม"เก�ดำความค(�นเคยจนเก�ดำเป็�นความเคยช�นข4/นในน�ส�ยส�นดำานขอิงท"าน

Page 122: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ขอิให้�เข�าใจว"า การม("งห้ว�งท�าความดำ$ต้�อิงใช�ความอิดำทน “ ”

ดำ�วยเห้ต้(น$/ จ4งจ�าเป็�นต้�อิงแนะน�าเพ��มเต้�มว�ธ$แก�เห้ต้(ท$�ท�าให้�จ�ต้ไม"สงบ

1. สวดำมนต้1ภาวนา ดำ�วยน�อิมต้ามเส$ยงและความห้มายขอิงบทสวดำ จนจ�ต้ใจค"อิยๆ สงบลงมาแล�วจ4งเข�าสมาธ�

ห้ร�อิอิาจจะใช�ว�ธ$ภาวนา พ(ท โธ อิย'"เน��อิงๆในท(กโอิกาสท$�อิ�านวย“ ” “ ”

จนส�บเน��อิงต้�ดำเป็�นน�ส�ย แม�ป็ากห้ย(ดำการภาวนา ใจก:ย�งคงภาวนา ก:จะท�าให้�ใจไป็ย4ดำเห้น$�ยวก�บ พ(ท โธ สงบไดำ�อิ$กแบบห้น4�ง“ ” “ ”

2. ถื�าท"านม$จ�ต้ย�งย4ดำต้�วย4ดำต้นว"าเป็�นอิ�ต้ราต้�วต้นอิย'" ขอิให้�ท"านป็ลงอิส(ภะดำ�วยการอิ"านบทป็ลงอิส(ภะ

ห้น�า 212

อิย"างช�าๆ อิ�ดำลงในม�วนเทป็บ�นท4กเส$ยง (คนท$�ไม"ม$เคร��อิงบ�นท4กเส$ยงให้�ห้าคนมาน��งอิ"านให้�ฟั9ง) แล�วน��งห้ล�บต้าฟั9งสร�างภาพจ�นต้นาการต้ามไป็เร��อิยๆใคร"ครวญพ�จารณีาทบทวนเช"นน$/ห้ลายๆคร�/ง แล�วจะพาให้�จ�ต้ใจท"านสยบสงบลงมาอิย"างไดำ�ผู้ล เพราะคนเราส�/นส(ดำท(กอิย"างต้รงท$�ส�/นส(ดำค�อิ ต้าย “ ”

3. ท"านท$�ม$ความก�าห้น�ดำห้มกห้ม("นต้�ดำอิกต้�ดำใจในกาม ก:ให้�ป็ลงอิส(ภะต้ามข�อิท$� 2 ถื�าเป็�นฆ์ราวาสให้�บ"มเพ$ยงอิาท�ต้ย1ละคร�/งก:พอิ ก:จะช"วยลดำความก�าห้น�ดำให้�เบาบางลง แต้"ถื�าท"านท$�ม("งห้ว�งโลก(ต้รธรรมแล�ว ท"านต้�อิงบ"มเช�าเย:นว�นละสอิงคร�/ง ห้ร�อิท(กคร�/งท$�มอิงเห้:นเพศัต้รงข�ามแล�วเก�ดำอิารมณี1ห้ลงให้ลในร'ป็แห้"งความสวยงามและรสแห้"งการส�มผู้�สแล�ว ให้�ป็ลงให้�เห้:นแจ�งร' �ช�ดำว"า ร'ป็ท$�เราห้ลงน�/นก:เห้ม�อินร'ป็ท$�เราเคยป็ลงในบทป็ลงอิส(ภะ ค�อิ เห้:นต้�วเอิงไดำ�ต้ายแล�ว ร"างกายก�าล�งละลายผู้(พ�งเน"าเป็H� อิย น�/าเห้ล�อิงเย�/ม เน�/อิเละๆ ต้าโบM กล��นเน"าเห้ม:นฟั( Gง เป็�นต้�น และคนท$�เราเห้:นก:อิย'"ในล�กษณีะเช"นน$/ซ่4�งขณีะน�/นมอิงเห้:นต้�วเราและฝึAายต้รงก�นข�าม ม$ล�กษณีะ

ห้น�า 213

Page 123: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เช"นน$/แล�วต้�วเราคงห้มดำแรงท$�จะร�ก ท�าให้�ร�กคนน�/นไม"ลงเป็�นการทวนกระแสความอิยาก ไม"ให้�ไป็ต้�ดำไป็เกาะเก$�ยวจ�ต้จ4งป็ล"อิยวางไดำ�โดำยล�าดำ�บ

ท"านป็ฏิ�บ�ต้�เช"นน$/สม��าเสมอิท(กว�นาท$ แห้"งการม$ลมห้ายใจอิย'" จะเป็�นอิ(บายถื"ายถือินความก�าห้น�ดำไม"ให้�ร(มล�อิมจ�ต้ใจ ท"านก:จะม$อิารมณี1กามต้ายดำ�าน ไม"สนใจในเร��อิงเพศัส�มพ�นธ1อิ$ก

4. ท"านท$�จ�ต้ใจโมโห้ร�าย ผู้'กโกรธท$�จะจอิงล�างจอิงผู้ลาญ ท�/งน$/ เพราะท"านม$พ�/นเพน�ส�ยใจคอิค�บแคบ จ4งร' �ส4กอิารมณี1ต้"างๆล�วนไม"ถื'กใจไป็ห้มดำ ไม"ว"าเร��อิงเล:กๆ น�อิยๆ ก:เก:บข4/นมาป็ร(งแต้"ง ให้�ร' �ส4กอิ4ดำอิ�ดำน"าโมโห้ท$�จะต้�อิงโกรธแค�น

ดำ�งน�/น ท"านจ4งต้�อิงห้�ดำน�ส�ยให้ม"ข"มใจเอิาชนะต้นเอิงให้�ไดำ�ดำ�วยการแผู้"เมต้ต้าจนเก�ดำความซ่าบซ่4/งดำ�ดำน�ส�ยให้�ใจกว�างโอิบอิ�อิมอิาร$เก�/อิก'ลช"วยเห้ล�อิผู้'�อิ��น โดำยไม"เห้:นแก"ต้�ว แล�วก:ให้�บ"มป็ลงอิส(ภะดำ�วยการป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามข�อิ 2 ร�บรอิงว"า ท"านจะลดำความโมโห้ร�ายลงไดำ� เพราะคนเราน�/น ถื�าอิย'"ในอิารมณี1แห้"งการเห้:นส�งขารไม"เท$�ยงแท� ไม"ย��งย�นจ$ร�งบ"อิยๆแล�ว ใจก:เก�ดำส�งเวชอิ"อินโยนลงมาก

ห้น�า 214

5. ท"านท$�ถื�อิช�/นวรรณีะ ชอิบเอิาความร' �ความสามารถืความม��งม$และยศัฐาบรรดำาศั�กดำ�E ไป็ข"มเห้งผู้'�อิ��นให้�เจ:บใจ และไม"ร' �จ�กพอิก�น พอิใช� พอิอิย'" สมอิง“

ค�ดำแต้"ว�ธ$ห้าเง�นห้าเก$ยรต้�เพ��อิบ�าเรอิสนอิงต้�ณีห้า ก:ขอิให้�บ"มจ�ต้ต้ามบทป็ลง”

อิส(ภะต้ามข�อิท$� 2 แล�วท"านจงค�ดำถื4งมรณี�งสต้� ค�อิ ความต้าย ว"าเป็�นส��งท$�“ ”

ท(กคนห้น$ไม"พ�นไม"ว"าให้ญ"โต้แค"ไห้น ม��งม$รวยมห้าศัาล ล�วนต้�อิงต้าย ท"านก:จะห้ย(ดำ โลภ มากท�นท$ โลภมากก:แบกท(กส��งท$�เป็�นร'ป็ธรรมกล�บไป็ป็รภพไม"ไดำ� “ ”

เพราะว"า ท"านอิาจจะต้ายเม��อิไรก:ไดำ� ม$เพ$ยงความช��ว ความดำ$ท$�เป็�นนามธรรมต้�ดำต้ามไป็เท"าน�/น

โดำยท$�โลงศัพม$ไว�ใส"ศัพคนต้าย

ไม"ใช"ม$ไว�ใส"เฉพาะคนแก"เท"าน�/น

Page 124: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 215

เพราะอิดำพ'ดำในเวลาโกรธไดำ�

สามารถือิาจห้�ามงดำ วาจา ต้นเอิย

ป็างเม��อิย�งโกรธา ข("นแค�น

ห้ย(ดำค�ดำพ�จารณีา แพ�ชนะ ก"อินนอิ

ชอิบผู้�ดำค�ดำเห้:นแม�น ไม"ย�/งเส$ยความ

(พระราชน�พนธ1พระพ(ทธเจ�าห้ลวง)

จากส(ภาษ�ต้และค�าพ�งเพยขอิงไทยห้น�า 216

เพราะไดำ�กร(ณีาต้"อิคนท$�ถื4งอิ�บจน

กร(ณีานรชาต้� พ�อิงภ�ย พ�บ�ต้�เอิย

ช"วยรอิดำป็ลอิดำความขษ�ย สว"างร�อิน

ผู้ลจ�กเพ��มพ'นใน อินาคต้ กาลเฮย

ชนจ�กช'ช��นช�อิน ป็Aางเบ�/อิง ป็9จจ(บ�น (พระราชน�พนธ1พระพ(ทธเจ�าห้ลวง)

จากส(ภาษ�ต้และค�าพ�งเพยขอิงไทย

ห้น�า 217

ท(ต้�ยฌาน ต้ต้�ยฌาน จต้(ต้ถืฌาน

เม��อิท"านไดำ�ฝึ8กป็ฐมฌานจนคล"อิงแคล"วแล�ว ก:จะร' �ว"า

Page 125: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

“ ป็ฐมฌาน ย�งอิย'"ใกล�ก�บน�วรณีธรรมอิ�นจะม$โอิกาสท�าให้�ฌาน”

เป็ล$�ยนแป็ลงเส��อิมไดำ�ง"าย จ4งจ�าเป็�นต้�อิงพยายามฝึ8กจ�ต้ต้"อิไป็ให้�ส'งข4/นโดำยล�าดำ�บ

ป็ฐมฌานย�งเป็�นฌานท$�ป็ระกอิบดำ�วยอิงค1 5 ค�อิ ว�ต้ก ว�จาร ป็Iต้� ส(ข เอิก�คคต้า จ�ต้ขณีะน�/นย�งม$ว�ต้ก ว�จารณี1การต้ร4กต้รอิงน4กค�ดำพ�จารณีาพอิใจน"าร�กใคร"อิย'"ก�บป็ฐมฌาน ซ่4�งเป็�นอิารมณี1ฟั( Gงซ่"านท$�เป็�นธรรมย�งห้ยาบอิย'"ก:จะลอิยข4/นมาก"อิน

เม��อิจ�ต้ใจเพ"งพ�น�จไป็ท$�น�ม�ต้ดำ�วยอิ(เบกขาเฝึGาส�งเกต้

อิาการต้ร4กต้รอิงม$ร'ป็ร"างและอิาการท$�เก�ดำข4/นก�บจ�ต้ใจอิย"างไร โดำยไม"เข�าไป็ร�บร' �อิารมณี1น�/น จ�ต้ใจท"านก:ค"อิยๆป็ระณี$ต้ละเอิ$ยดำย��งข4/น ป็ล"อิยวางความพอิใจในป็ฐมฌานเข�าส'" ท(ต้�ยฌาน “ ”

ท(ต้�ยฌานป็ระกอิบดำ�วยอิงค1 3 ป็Iต้� ส(ข เอิก�คต้า ค�อิเคร��อิงย�งใจให้�ผู้"อิงใส

ห้น�า 218

โดำยไม"ถื'กว�ต้ก ว�จาร เข�าครอิบง�า ป็Iต้�เดำ"นช�ดำกว"าระดำ�บป็ฐมฌาน

เม��อิไดำ�ท(ต้�ยฌานแล�วต้�อิงเจร�ญต้ามวส$ความช�านาญ 5 ป็ระการดำ�งท$�กล"าวมาแล�วข�างต้�นจนช��าชอิง ก:จะเห้:นโทษว"า ท(ต้�ยฌานย�งอิย'"ใกล�ก�บว�ต้ก ว�จารณี1ซ่4�งเป็�นข�าศั4กขอิงอิงค1ฌานระดำ�บน$/

จ�ต้ใจเพ"งพ�น�จต้"อิไป็น$/อิ$กดำ�วยอิ(เบกขาจ4งเก�ดำความสงบระง�บย��งข4/นอิ$กห้น"อิย ก:จะไดำ�เห้:นดำ�วยป็9ญญาว"า ป็<ต้� ความดำ$ใจน$/ก:ไม"เท$�ยงแท�ต้�อิงสลายไป็“ ”

ในท$�ส(ดำ จ4งเก�ดำความไม"ย�นดำ$ป็Iต้�ในท(ต้�ยฌาน ป็Iต้�ท$�เป็�นธรรมห้ยาบกว"าเพ��อินก:ลอิยข4/นและดำ�บส'ญไป็ จ�ต้ก:จะเข�าส'"ต้ต้�ยฌาน

ต้ต้�ยฌานป็ระกอิบดำ�วยอิงค1 2 ค�อิ ส(ข เอิก�คคต้า ค�อิ ผู้'�วางเฉยม$สต้�ส�มป็ช�ญญะเสวยส(ขอิย'" ซ่4�งภาวะน$/ จ�ต้ใจและร"างกายจะม$ความส(ขกาย สบายใจมากท$�ต้�อิงควบค(มดำ�วยสต้�ส�มป็ช�ญญะไม"ให้�ห้ลงระเร�งดำ$ใจ ม�ฉะน�/น จ�ต้ก:จะต้กลงไป็ส'"ท(ต้�ยฌาน

Page 126: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เม��อิสต้�ควบค(มจ�ต้ใจไดำ�แล�ว จ�ต้ก:เพ"งพ�น�จต้"อิไป็อิ$กดำ�วยอิ(เบกขาความวางเฉยไดำ�จ�ต้ก:ไดำ�สต้�สงบระง�บย��งข4/น

ห้น�า 219

พ�จารณีามอิงเห้:นว"า ส(ข น$/ก:ไม"เท$�ยงแท� ต้�อิงสลายไป็ในท$�ส(ดำและถื�าต้ราบใดำ“ ”

จ�ต้ย�งย4ดำต้�ดำในส(ข ก:ย�งต้�อิงมาเก�ดำอิ$ก เม��อิเห้:นโทษขอิง ส(ข แล�ว ส(ข “ ” “ ”

จ4งไม"เป็�นเคร��อิงดำ4งเห้น$�ยวจ�ต้ให้�ต้�ดำข�อิงอิย'"ในต้ต้�ยฌาน

ดำ�งน�/น จ�ต้จ4งละ ส(ข ไดำ�เข�าส'"จต้(ต้ถืฌาน“ ”

จต้(ต้ถืฌาน ป็ระกอิบดำ�วยอิารมณี1 2 ป็ระการ ค�อิ อิ(เบกขา และเอิก�คต้า

ค�อิ ความบร�ส(ทธ�Eขอิงจ�ต้ใจท$�ไม"ม$ท(กข1 ไม"ม$ส(ข ไม"เส$ยใจ ไม"ดำ$ใจ ไม"ร' �ส4กย�นดำ$ไม"ร' �ส4กย�นร�ายเม��อิเห้:นร'ป็ เป็�นต้�น

เอิก�คคต้า ค�อิ สมาธ�สงบมาก

อิ(เบกขา ค�อิ จ�ต้ใจวางเฉยต้�/งม��นอิย'"ก�บท$� พ�น�จดำ'สภาพจ�ต้ขอิงต้นในขณีะน�/นดำ�วยอิารมณี1สงบ เห้ม�อินแมลงม(มท�าร�งเสร:จแล�วน��งอิย'"ต้รงกลางร�ง แม�ม$อิะไรเก�ดำข4/นก:เพ"งพ�จารณีาดำ'ว"าเป็�นอิะไร ท�าไม ร�บร' �แล�วไม"น�าเห้ต้(การณี1เห้ล"าน�/นมาป็ร(งแต้"งท$�จะท�าให้�จ�ต้ใจเก�ดำสะเท�อินอิารมณี1

ห้น�า 220

คล�ายก�บอิ(เบกขาในพรห้มว�ห้าร 4 ค�อิ เคราะห้1กรรมอิ�นใดำซ่4�งส(ดำว�ส�ยท$�เราจะช"วยไดำ� อิ�นเก�ดำก�บคนร�ก เราก:ไม"เศัร�าโศักเส$ยใจ แม�เก�ดำก�บศั�ต้ร' เราก:ไม"เห้ย$ยบย��าซ่�/าเต้�มเพราะพ�จารณีาไดำ�ว"า ท(กคนม$กรรมขอิงต้นเป็�นท$�ต้� /ง ผู้'�ใดำก"อิกรรมอิ�นใดำ กรรมย"อิมสนอิงผู้'�น� /น ท�าดำ$ไดำ�ดำ$ ท�าช��วไดำ�ช� �ว

ท"านท$�ไดำ�ฝึ8กบ�าเพ:ญจนบรรล(ฌานต้"างๆต้ามล�าดำ�บแล�ว พ4งเจร�ญอิย'"เน��อิงๆ ฌานจะไดำ�ไม"เส��อิมถือิย

Page 127: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 221

อิดำกล�/นต้"อิผู้'�อิ��นไดำ�ท(กคน

ข�นต้�ม$มากห้ม�/น ส�นดำาน

ใครเกะกะระราน อิดำกล�/น

ไป็Aฉ(นเฉ$ยบเฉกพาล พาเดำ�อิดำ ร�อินพ"อิ

ผู้'�ป็ระพฤต้�ดำ��งน�/น จ�ดำไดำ�ใจเย:น

(พระราชน�พนธ1พระพ(ทธเจ�าห้ลวง)

จากส(ภาษ�ต้และค�าพ�งเพยขอิงไทย

ห้น�า 222

เพราะขอิโทษท$�ไดำ�ท�าผู้�ดำท�/งห้มดำ

ใดำก�จผู้�ดำพลาดำแล�ว ไป็Aล"ะ ล�มเอิย

ห้"อินท�ฐ�มานะ อิ"อินน�อิม

ขอิโทษเพ��อิคารวะ วายบาดำห้มางแฮ

ดำ$กว"าป็ดำอิ�อิมค�อิม ค�ดำแก�โดำยโกง

(พระราชน�พนธ1พระพ(ทธเจ�าห้ลวง)

จากส(ภาษ�ต้และค�าพ�งเพยขอิงไทย

Page 128: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 223

บทส"งท�ายภาคโลก$ย1ว�ส�ย

สาธ(ชนผู้'�ม("งห้ว�งความก�าวห้น�าขอิงจ�ต้ท$�ต้�อิงการห้ล(ดำพ�นจากก�เลส จะไม"ห้ลงย4ดำก�บภาวะท$�จ�ต้ร' �ส4กป็ลอิดำโป็ร"ง ป็ล�/มป็<ต้�ท$�เป็�นความส(ขเล:กน�อิยอิ�นไดำ�จากการป็ฏิ�บ�ต้�ฝึ8กจ�ต้ไดำ�บรรล( อิ�านาจฌาน “ ”

เพราะว"า การฝึ8กสมาธ�จนไดำ�บรรล( อิ�านาจฌาน เห้ม�อินไดำ�ก�อินห้�น“ ”

ก�อินให้ญ"น�าไป็ท�บห้ญ�า ท�บก�เลสเป็�นการระง�บการเจร�ญเต้�บโต้ และการก�าเร�บขอิงก�เลสไดำ�ช��วคราวเท"าน�/น

ว�นใดำท$�สมาธ�อิ"อินแรงลง เห้ม�อินก�อินห้�นไดำ�ถื'กยกข4/น ห้ญ�าก:จะงอิกอิอิกจากใต้�ก�อินห้�น ก�เลสก:งอิกงามข4/นมาให้ม"อิ$ก

ล�าพ�ง อิ�านาจฌาน เพ$ยงอิย"างเดำ$ยวย�งไม"เท$�ยงแท� ย�งไม"จ$ร�งย��งย�น“ ” ย�งไม"สามารถืฝึ8กจ�ต้ให้�ห้ล(ดำพ�นไดำ� เพราะอิ�านาจฌานเป็�นเพ$ยงพละก�าล�งท$�ใช�ควบค(มให้�น��งสงบเท"าน�/น

ห้น�า 224

ท"านต้�อิงต้�/งม��นท$�จะเดำ�นไป็ส'"ช$ว�ต้ท$�บร�ส(ทธ�Eดำ�วยการป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามห้ล�กว�ป็9สสนา ท$�ฝึ8กจ�ต้ให้�เก�ดำ ญาณีป็9ญญา เก�ดำป็ฏิ�ภาณีเห้:นแจ�งในสภาวะธรรม“ ”

เพ��อิการป็ระพฤต้�ป็ฏิ�บ�ต้�ต้นให้�ห้ล(ดำพ�นจากก�เลส โลภ โกรธ ห้ลง ม("งส'"แดำนน�พพานอิ�นเป็�นแดำนแห้"งการม$ช$ว�ต้บร�ส(ทธ�E

เพราะไม"เช��อิค�าเล"าล�อิห้ร�อิบอิกเล"าเป็�นข"าวร�าย

อิ$กอิน4�งไป็Aเช��อิถื�อิย ค�าคน ล�อิเอิย

บอิกเล"าข"าวเห้ต้(ผู้ล เร��อิงร�าย

Page 129: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ส�บสวนป็ระกอิบจน แจ"มเท:จ จร�งนา

ย�งบดำ"วนย�กย�าย ต้��นเต้�นก"อินกาล

(พระราชน�พนธ1พระพ(ทธเจ�าห้ลวง)

จากส(ภาษ�ต้และค�าพ�งเพยขอิงไทยห้น�า 226

ชาต้� เก�ดำร'ป็พร�อิม อิาการ

ชรา ร"างสาธารณี เห้$�ยวแห้�ง

พยาธ� บ�นดำาล ต้"างต้"าง

มรณีะ กาแร�ง แย"งย�/อิก�นก�นฯ

(ส�านวนเก"า)

(จากป็ระช(มโคลงโลกน�ต้�)

ห้น�า 227

พ(ทธศัาสนา เป็�นศัาสนาสอินให้�เช��อิในกฏิแห้"งกรรมว"า ท(กคนม$กรรม“

ขอิงต้นเป็�นท$�ต้� /ง ม$กรรมขอิงต้นเป็�นเผู้"าพ�นธ(1 ใครท�าดำ$ก:ไดำ�ดำ$ ใครท�าช��วย"อิมไดำ�ช��ว กรรมย"อิมต้ามสนอิงไป็ท(กภพท(กชาต้� ซ่4�งม$ท�/งก(ศัลและอิก(ศัลห้น(นเน��อิงให้�ช$ว�ต้ร( "งเร�อิงห้ร�อิต้กอิ�บ ท�/งน$/ กรรมเห้ล"าน$/ย"อิมว�บากในเวลาใดำเวลาห้น4�ง ”

ในขณีะเดำ$ยวก�น

พ(ทธศัาสนา เป็�นศัาสนาท$�ไม"บ�งค�บให้�ใครเข�าน�บถื�อิ ศัาสน�กชนแห้"งชาวพ(ทธต้�อิงเช��อิในส��งท$�เขาสามารถืพ�ส'จน1โดำยอิาศั�ยการส�งเกต้อิย"างถื$�ถื�วนในสภาพล�กษณีะ และศั4กษาให้�เข�าใจในทฤษฎ$แล�วน�ามาป็ฏิ�บ�ต้�เค�นคว�าส�บสวนจากม'ลเห้ต้(ไป็ห้าผู้ลจนร' �แจ�งเห้:นจร�งต้ามห้ล�กค�าสอินขอิงพระพ(ทธเจ�าอิย"างถื"อิงแท�เพราะความจร�งท$�ไดำ�ป็ระจ�กษ1ก�บต้นเอิง ย"อิมเป็�นความค�ดำท$�แจ"มใสฉายร�ศัม$ให้�

Page 130: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

จ�ต้กระจ"างแจ�งเป็�นการอิบรมบ"มจ�ต้ให้�เก�ดำป็9ญญาท$�สามารถืช�าระล�างจ�ต้ท$�โง"เขลาให้�สะอิาดำบร�ส(ทธ�Eผู้(ดำผู้"อิง

ห้น�า 228

ส�าค�ญมากกว"า ในการเช��อิม��นดำ�วยจ�ต้ใจท$�สวาม�ภ�กดำ�Eต้"อิศัาสนาต้ามความจร�งท$�คนอิ��นค�นพบโดำยส�บเน��อิงจากความศัร�ทธาในต้�าราท$�ไดำ�เล"าเร$ยนมา โดำยเช�/อิชาต้� โดำยส�ญชาต้� โดำยว�ฒนธรรมขนบธรรมเน$ยมป็ระเพณี$ท$�ส�บทอิดำก�นมาท$�ต้นก�าเน�ดำมาในส��งแวดำล�อิมน�/น

เพราะการเช��อิแบบน$/ เป็�นไป็ในล�กษณีะเช��อิโดำยป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามๆก�นไป็ท$�ไม"ไดำ�ป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามค�าสอินในศัาสนาน�/นอิย"างจร�งจ�งจร�งใจเป็�นการมอิงไม"เห้:น ป็ระโยชน1และความส�าค�ญขอิงศัาสนา ภาวะเช"นน$/ ย"อิมเป็�นการสร�างภาวะอิ�นต้รายท$�จะท�าลายต้นเอิงและศัาสนาท$�ต้นน�บถื�อิอิย'"อิย"างจงใจห้ร�อิท�าโดำยแกล�งไม"ร' �

ดำ�งน�/น ท"านท$�ฝึ8กต้"อิเน��อิงอิย"างจร�งจ�งมาท(กบทแล�ว ย"อิมเป็�นข�อิพ�ส'จน1ก�บต้นเอิงว"า

“ สมาธ� ม$ป็ระโยชน1มากมาย”

ส�าห้ร�บคนท$�โรคภ�ยไข�เจ:บ ก:สามารถืจะร�กษาโรคให้�เบาบางห้ร�อิห้ายขาดำไดำ�

ห้น�า 229

ส�าห้ร�บคนท$�ไม"เป็�นโรคภ�ยไข�เจ:บ ก:ไดำ�ผู้ลค�อิ จ�ต้ใจไดำ�พบ ทางสงบ ไว�“ ”

ควบค(มอิารมณี1ต้"างๆแห้"งการเป็�นฆ์ราวาสว�ส�ยท$�ม$ อิารมณี1แห้"งโลภ โกรธ “

ห้ลง น�/นไม"ให้�อิารมณี1เห้ล"าน$/ซ่' "ซ่"ามากเก�นควรแห้"งการท$�เร$ยกว"า ส�ต้ว1” “

ป็ระเสร�ฐ ”

ม�ฉะน�/นแล�วท"านจะถื'กเร$ยกว"า ม$อิารมณี1ร(นแรงย��งกว"าส�ต้ว1เดำร�จฉาน โดำยเฉพาะอิย"างย��ง ส�ต้ว1ป็Aา ป็ระเภทท$�ม$ความอิาฆ์าต้มาดำร�าย ดำ(ดำ�นโมโห้จ�ดำ“ ”

เป็�นต้�น

Page 131: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

คนท$�ฝึ8กสมาธ�พบทางสงบนานๆเข�า จะม$อิารมณี1ใจเย:น ไม"สะเท�อินต้"อิค�าดำ"า สรรเสร�ญ น�นทา ไม"ร$บเร"งจนเคร$ยดำ ดำ�าเน�นช$ว�ต้ไป็แบบเร��อิยๆ ท$�ม$พร�อิมดำ�วยความค�ดำท$�ว�ว�ฒนาการดำ$แล�วท$�ไม"เจ�อิป็นไป็ดำ�วยความทะยานอิยากไดำ�อิย"างเห้:นแก"ต้�วท$�จะก"อิให้�คนอิ��นเดำ�อิดำร�อินและเกล$ยดำช�งต้นจนคนบางพวกบางเห้ล"าว"า ท"านม$ว�ส�ยฟั9� นเฟัHอินผู้�ดำจากป็รกต้� ก:ขอิให้�ท"านท�าจ�ต้ใจให้�เข�มแข:ง“ ”

ดำ�าเน�นต้"อิไป็ แต้"ขอิให้�ป็ฏิ�บ�ต้�ภาระก�จการต้"างๆโดำยให้�ร' �จ�กห้น�าท$�ขอิงต้นต้ามฆ์ราวาสว�ส�ยแล�วป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามห้น�าท$�การงานท$�ต้�อิงร�บผู้�ดำชอิบ อิย"าพ4�งท�าเป็�น

ห้น�า 230

ป็ฏิ�บ�ต้�ซ่4/งทางธรรมจะร$บท�/งทางโลก$ยะ ภรรยาก:อิยากจะบวชช$ สาม$ก:อิยากจะบวชพระ ท"านควรส�งวรว"าย�งไม"ถื4งเวลา อิารมณี1แห้"งความน��งน$/เป็�นเพ$ยงอิารมณี1แห้"งความน��งช��วขณีะห้น4�งเท"าน�/น ในฐานะท$�ท"านย�งอิย'"ในโลก$ยะว�ส�ยขอิให้�ท"านดำ�าเน�นต้ามสายกลางร�กษาน�/าใจและใช�อิารมณี1ธรรมแห้"ง ทางสงบ “ ”

ควบค(มการเป็�นอิย'"ในช$ว�ต้ป็ระจ�าว�นก:พอิ ถื�าท"านไม"เช��อิต้ามค�าแนะน�าน$/แล�ว อินาคต้แห้"งช$ว�ต้ขอิงท"านจะไม"ม$ความสงบส(ข เพราะว"า ท"านไม"ร' �จ�กค�าว"า สาย“

กลาง คนท$�ไม"ต้� /งสต้�ป็ระมวลช$ว�ต้ต้�ดำส�นอินาคต้ให้�ดำ$ว"า จะเต้ร$ยมต้�วเดำ�นทาง”

ไห้นแล�วจะท�าให้�บ(คคลน�/นเส$ยใจต้ลอิดำชาต้� โลกก:ไม"ไดำ�ดำ$ ธรรมก:ไม"ไดำ�ดำ$ เลย“ ”

ต้กสภาพเป็�นบ(คคลท$�ไม"ม$ห้ล�กให้�ก�บจ�ต้ใจ อินาคต้เลยต้�อิงเคว�งคว�างอิย'"กลางอิ(ป็สรรค1นานาป็ระการอิย"างแน"นอิน เพราะจ�ต้ใจห้าท$�ย4ดำเห้น$�ยวเป็�นสรณีะไม"ไดำ� คนท$�อิย'"ทางโลก$ยะ

ท"านควรจะต้�อิงม("งห้ว�งลาภ เก$ยรต้�ยศั สรรเสร�ญ ให้�อิย'"ในข�/นเอิาต้�วรอิดำไดำ�และใช�อิารมณี1ธรรม ป็ระกอิบควบค(มจ�ต้ให้�ร' �จ�กจ(ดำอิ��มต้�ว ค�อิ พอิก�น พอิใช� “

พอิอิย'" ท"านท$�ม("งห้ว�งย�งคงอิย'"ทางโลก$ยะก:ขอิจบบทเร$ยนเพ$ยงเท"าน$/”

ห้น�า 231

ท"านท$�ต้�ดำส�นท$�จะม("งห้ว�งป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ป็ฏิ�บ�ต้�ต้นม("งส'"โลก(ต้ระแล�ว

ท"านจะต้�อิงเข�าใจว"า ทางสายน$/ให้� ละ จนถื4งท$�ส(ดำแห้"งการพ�นจากการ“ ”

ล("มห้ลงก�เลส โลภ โกรธ ห้ลง โดำยท(กๆนาท$แห้"งการม$ช$ว�ต้อิย'"ม$ค"าส�าห้ร�บ“ ”

การป็ฏิ�บ�ต้�ธรรมท�/งส�/น

Page 132: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เร��มต้�นดำ�วยการให้�ค�าม��นส�ญญาต้�/งเป็Gาห้มายให้�ก�บต้นเอิงเป็�นการป็ฏิ�ญาณีให้�ส�จจะแล�วค"อิยๆเดำ�น โดำยบ"มน�ส�ยในระห้ว"างการเป็�นฆ์ราวาสน�/นให้�อิย'"ในภาวะแห้"งการต้��นร' �แจ�งต้ามท�นอิายต้นะขอิงต้นในก�เลส โลภ โกรธ ห้ลง และบ"มให้�เห้:นอิน�จจ�ง ท(กข�ง อิน�ต้ต้า ขอิงการเก�ดำ แก" เจ:บ ต้าย ว"าช$ว�ต้น$/เป็�นส��งท$�ไม"เท$�ยงแท�แน"นอิน และเป็ล$�ยนแป็ลงไป็ส'"ความสลายท(กขณีะ แล�วร�กษาศั$ล 5 ให้�บร�ส(ทธ�Eอิย"างน�อิย 5 ป็< แล�วจ4งค"อิยไต้"ไป็ป็ฏิ�บ�ต้�ร�กษาศั$ล 8 จนถื4งศั$ล 10 ศั$ล 227 เป็�นต้�น เม��อิน�/น ศั$ล สมาธ� ป็9ญญาย"อิมเป็Iดำทางพาท"านส'"น�พพานแน"นอิน

เช�ญท"านเดำ�นต้ามห้ล�ก การว�ป็9สสนา

ห้น�า 232

มน(ษย1เก�ดำมาป็ระเสร�ฐแท�โดำยชาต้�ก�าเน�ดำ

จ�ต้ส�าน4กส'งกว"าส�ต้ว1ท(กเห้ล"าเดำร�จฉาน

เป็Iดำโอิกาสอิ�นดำ$เล�ศัให้�บ�าเพ:ญลดำก�เลส

เพ��อิจะไดำ�ห้ล(ดำพ�นท(กข1ภ�ยว�ฏิฏิะ

มน(ษย1เอิยจ4งไดำ�ช��อิ

“ ส�ต้ว1ป็ระเสร�ฐ ”

สื�งคำมธิรรมจะไม(ม�"วหลงอย:(ก�บ ก�ม เก!ยรต� ล�ภ ยศ สืรรเสืร�ญ นั�นัท� อ�ฆั�ต พย�บ�ท ใสื(ร4�ยอ�จฉ�ร�ษย�ผ:4อ�"นั

ห้น�า 233

ภาคโลก(ต้รว�ส�ย

ผู้'�ม("งเดำ�นไป็ส'"โลก(ต้ระค�อิ ผู้'�ท$�เก�ดำความเบ��อิห้น"ายในการเคล�าคล(กคล$จมป็ล�กอิย'"ก�บโลก$ยว�ส�ย

Page 133: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

จ4งไดำ�ต้�ดำส�นใจอิย"างเดำ:ดำเดำ$�ยวท$�จะป็ลดำเป็ล�/อิงจ�ต้ให้�พ�นจากการย4ดำเห้น$�ยวก�บก�เลสแห้"ง โลภ โกรธ ห้ลง

ป็ณี�ธานอิ�นแน"วแน"เดำ:ดำขาดำน$/ไดำ�กระช�บจ�ต้ให้�ม��นคง แน"ใจว"า การม("งส'"จ(ดำห้มายท$�ดำ$ ย"อิมน�าพาให้�ห้ล(ดำพ�นจากท(กข1ท$�จะต้�อิงมาเก�ดำอิ$ก

เพราะร' �ว"า

ความเก�ดำ แก" เจ:บ ต้าย ล�วนเป็�นท(กข1ท�/งส�/น และมอิงเห้:นภ�ยแห้"งการเว$ยนว"ายต้ายเก�ดำในว�ฏิสงสาร

จ4งพยายามลดำละก�เลสโดำยเล�กล�มความต้�อิงการท$�จะพอิกพ'นก�เลสต้ามคนท$�อิย'"ในโลก$ยว�ส�ย

ความน4กค�ดำร�เร��มท$�ดำ$น$/ เป็�นอิ(ดำมคต้�ท$�ส�าค�ญท$�ส(ดำขอิงผู้'�ป็ฏิ�บ�ต้�ธรรม

ห้น�า 234

ส(ขใดำไป็Aส(ขเถื�า นฤพาน

พ�นจากเก"งก�นดำาร ส$�ไดำ�

ค�อิชาต้�ชราพยาธ�กาล มรณีะ ท(กข1แฮ

สร�างก(ศัลใดำให้� ม("งแม�นเม�อิงเขษมฯ

(ส�านวนเก"า)

จากป็ระช(มโคลงโลกน�ต้�

ห้น�า 235

หล�กว�ป2สืสืนั�

ว�ป็9สสนา ค�อิ การป็ฏิ�บ�ต้�ฝึ8กอิบรมจ�ต้ให้�ป็9ญญาเจร�ญพ�จารณีาจ�ต้ใจต้�วเราเอิงท$�เป็�นต้�นเห้ต้(แห้"งท(กข1 ค�นต้�วส�จจะแห้"งพ(ทธะ จนเก�ดำความร' �แจ�งแทง

Page 134: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ต้ลอิดำต้ามความเป็�นจร�งในแก"นแท�ขอิงช$ว�ต้ ร' �เท"าท�นต้"อิความเป็�นไป็ในการเก�ดำดำ�บขอิงก�เลสในภาวะป็9จจ(บ�นล�วนไม"เท$�ยงแท� เป็�นท(กข1 ทนอิย'"ไม"ไดำ� ไม"ม$แก"นสารอิ�ต้ราต้�วต้นให้�ห้ลงให้ลย4ดำม��นถื�อิม��น เป็�นการก�าจ�ดำต้�นเห้ต้(แห้"งท(กข1ท$�ท�าให้�จ�ต้ใจเศัร�าโศักข("นม�วเร"าร�อินอิย"างเดำ:ดำขาดำ แล�วต้�/งจ�ต้ม("งห้มายส'"ช$ว�ต้อิ�นบร�ส(ทธ�Eในแดำนน�พพาน

ห้น�า 236

ดำ�าเน�นเร��อิงต้ามห้ล�กว�ป็9สสนา

เม��อิท"านฝึ8กต้"อิเน��อิงมา 4 บทแล�ว เป็�นการฝึ8กสมาธ�จนไดำฌาน ย"อิมสามารถืควบค(มจ�ต้ให้�แน"วแน"สร�างสต้�ป็9ญญาอิ�นห้ล�กแห้ลมสอิดำส"อิงแสวงห้าทางดำ�บท(กข1ท$�น�าไป็ส'"การป็ฏิ�บ�ต้�ต้นให้�ห้ล(ดำพ�นจากว�ฏิฏิะสงสาร ม("งส'"แดำนน�พพาน โดำยศั4กษาป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามห้ล�กว�ป็9สสนาง"ายๆท$�เป็�นไป็ต้ามห้ล�กธรรมชาต้�

เร��มแรกแนะน�าให้�ร' �จ�ก ร'ป็ เวทนา ส�ญญา ส�งขาร ว�ญญาณี ท$�รวมแล�วม$เพ$ยงร'ป็ก�บนามเท"าน�/น

เม��อิเข�าส'" บทป็ลงอิส(ภะ ดำ�วยการ ถือิดำจ�ต้ ก:จะพบว"าว�ญญาณีม$จร�ง โลกห้น�าม$จร�ง กฏิแห้"งกรรมม$จร�ง เม��อิป็ลงอิส(ภะแล�ว จะไดำ�พ�จารณีาเห้:นว"าร'ป็ก�บนามล�วนอิย'"ในสภาพสาม�ญล�กษณีะค�อิ อิน�จจ�ง ท(กข�ง อิน�ต้ต้า ไม"เท$�ยง ทนอิย'"ไม"ไดำ� ไม"เป็�นอิ�ต้ราต้�วต้นท$�จะให้�ย4ดำม��นถื�อิม��น เป็�นการต้�ดำต้�นเห้ต้(แห้"ง อิว�ชชา ต้�ณีห้า อิ(ป็าทาน

ห้น�า 237

เม��อิต้�ดำก�เลส 3 กอิงน$/ไดำ�แล�วจ�ต้ก:จะพ�น โลกธรรม 8 ท$�เป็�นโลก$ยว�ส�ย ดำ�าเน�นช$ว�ต้อิย"างป็ระเสร�ฐ ม$จ�ต้ใจท$�สงบส(ข บร�ส(ทธ�Eม("งส'"แดำนน�พพานดำ�วยการป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามห้ล�ก อิร�ยส�จ 4

บทส"งท�าย ส�งโยชน1 10 ก�เลสท$�ดำ4งเห้น$�ยวร�อิยร�ดำให้�ต้กอิย'"ในว�ฏิฏิะ เพ��อิเป็�นต้ารางเป็ร$ยบเท$ยบก�บภาวะการป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ท$�ไดำ�ลดำละก�เลสแล�ว

ห้น�า 238

Page 135: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ส�งขารห้ว�วผู้'�ว"า ต้นทรนง

ทร�พย1ย"อิมห้ว�วคนจง ว"าเจ�า

ห้ญ�งห้ว�วแก"ชายป็ลง ชมล'ก

ม�จจ(ราชห้ว�วผู้'�เถื�า บ"ร' �ว�นต้าย

(สมเดำ:จกรมพระยาเดำชาดำ�ศัร)

จากป็ระช(มโคลงโลกน�ต้�

ห้น�า 241

ท(กว�นน$/ท"านท$�ว"า จ�ต้ใจท"านคงว( "นวายอิย'"เพราะว"า ท"านย�งคงอิย'"ในสภาพย4ดำต้น ห้ลงต้น จ�ต้จ4งอิย'"ก�บต้น โดำยไม"สามารถืยกจ�ต้ให้�พ�นจากก�เลสภ�ยในกายไดำ�

ดำ�วยเห้ต้(น$/แล�ว

จ4งให้�ศั4กษาบทน$/เพ��อิให้�มอิงเห้:นว"าร"างท$�เราย4ดำน$/ก:ไม"สวย ไม"งาม ไม"น"าร�กใคร"

ต้�/งแต้"เช�าจรดำเย:น เราก:ค�อิ ซ่ากศัพเดำ�นไดำ� ท$�ต้กอิย'"ภายใต้�การครอิบง�าขอิงอิ�ทธ�พลแห้"งความน4กค�ดำ โลภ โกรธ ห้ลง ท$�ผู้(ดำข4/นและดำ�บลงสล�บก�นอิย'"ต้ลอิดำเวลาไม"ม$แก"นสารสาระแน"นอิน ก�เลสเห้ล"าน$/จ4งเบ$ยดำบ�งธาต้(แท�แห้"งป็9ญญา มอิงไม"เห้:นส�จจะว"า เห้ต้(ใดำเราจ4งต้�อิงมาเก�ดำและควรเต้ร$ยมต้�วว"าจะต้ายเม��อิใดำ ต้ายแล�วไป็ไห้น ดำ�วยเห้ต้(ป็ระการน$/ จ4งจ�าเป็�นต้�อิงบ�าเพ:ญฝึ8กจ�ต้ให้�เก�ดำสมาธ�เป็�นป็9ญญา พ�จารณีาเห้ต้(และป็9จจ�ยการเก�ดำดำ�บขอิงก�เลส

ห้น�า 242

ซ่4�งก�เลสเป็ร$ยบดำ�งพาย(ฝึ(Aนท$�พ�ดำพาเอิาฝึ(Aนผู้งข4/นป็กคล(มจ�ต้อิย'"ต้ลอิดำเวลาเม��อิใดำท$�จ�ต้เราสงบข"มก�เลสไว�ไดำ�ช� �วขณีะห้น4�งเห้ม�อินพาย(ฝึ(Aนน�/นเง$ยบสงบ

Page 136: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ลงท�นใดำ จ�ต้ท$�เห้ม�อินต้ะเก$ยงก:พ�นจากการป็กคล(มขอิงฝึ(Aนผู้ง ย"อิมเป็ล"งแสงเจ�ดำจ�า ส"อิงท��วพ�/นป็ฐพ$แห้"งความ น4กค�ดำ เก�ดำป็9ญญามอิงเห้:นส�จจะแห้"งความจร�งว"า ท(กอิย"างท$�เก�ดำน�/นเป็�นท(กข1ท�/งส�/น เป็�นห้ล�กแห้"งการพ�จารณีาพระไต้รล�กษณี1 ค�อิ อิน�จจ�งความไม"เท$�ยงแท� ท(กข�งการทนอิย'"ไม"ไดำ� อิน�ต้ต้าเป็�นขอิงไม"ใช"ต้�วไม"ใช"ต้น

ต้�วเราน$/ห้นอิ ท(กว�นน$/ท$�เราห้ลงย4ดำต้�วเอิงว"าร'ป็ห้ล"อิห้ร�อิว"าสวยงาม ซ่4�งความจร�งม�นเป็�นเพ$ยงเร�อินส�งขารท$�จ�ต้ว�ญญาณีอิาศั�ยส�งสถื�ต้อิย'"เพ��อิใช�กรรม เม��อิต้ายลงห้ร�อิผู้ล�กร"างกายเอิาข�างในอิอิกข�างนอิก จะไดำ�เห้:นว"าเป็�นขอิงไม"สวยไม"งามเป็�นป็ฏิ�ก'ลท$�น"าเกล$ยดำ โสโครก สกป็รก

กายขอิงเราน$/ ก:ค�อิการรวมต้�วขอิงธาต้(ท�/ง 4 ค�อิ ดำ�น น�/า ลม ไฟั ก"อิต้�วเป็�นก�อินธาต้(ก�อินห้น4�งเท"าน�/น ถื�าต้ายลง ธาต้(ท$�รวมต้�วอิย'"ก:จะแต้กดำ�บ กายเน�/อิก:จะสลาย

ห้น�า 243

ไป็ต้ามธรรมชาต้� ค�นส'"สภาพเดำ�มอิ$กคร�/ง ค�อิ เป็�น ดำ�น น�/า ลม ไฟั ห้าใช"ต้�วต้นเราเขาไม"

“ ข4/นช��อิว"าเก�ดำแล�วเป็�นท(กข1ท�/งส�/นการเก�ดำน�/นเป็�นการเร��มต้�นขอิงการสลาย ”

มน(ษย1ขณีะท$�ย�งอิย'"ในครรภ1มารดำา ก"อิน คลอิดำอิอิกมาก:ต้�อิงน��งทนท(กข1ทรมานอิย'"นานถื4ง 9-10 เดำ�อิน

พอิคลอิดำเก�ดำอิอิกมาก:เป็�นท(กข1อิ$ก ค�อิ ต้�อิงร�บภ�ยธรรมชาต้�ต้� /งแต้"ห้นาว ร�อิน ความห้�ว ความกระห้าย โรคภ�ยไข�เจ:บ

พอิโต้ข4/นร' �ความก:เร��มท(กข1อิ$ก เพราะถื'กเห้ล"าก�เลสโลภ โกรธ ห้ลง ร(มท�าร�ายป็Gายส$เบ$ยดำเบ$ยน ต้อินน$/มน(ษย1ก:ป็Aวยเจ:บท�/งกายและใจไป็ต้ามป็กต้� ร"างกายก:ต้�อิงเส��อิม โทรมคลายจากสภาพเดำ�มภายใต้�กฎแห้"ง

ห้น�า 244

Page 137: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ธรรมชาต้�ท$�ท(กอิย"างเร��มเก�ดำก:เร��มสลาย ไป็ในต้�วซ่4�งเป็�นขอิงไม"เท$�ยงแท� เป็ล$�ยนแป็ลงอิย'"เสมอิ แต้"เม��อิโรคภ�ยไข�เจ:บท�/งกายและใจเสร�มท�บร"างกายเข�า ย��งท�าให้�ร"างกายเส��อิมโทรมรวดำเร:วย��งๆข4/นเป็�นล�าดำ�บ

ความแก"ขอิงท"านเร��มป็รากฏิช�ดำ ค�อิ ต้าฟัาง ฟั9นห้ล(ดำ ผู้มห้งอิก ห้น�งเห้$�ยวย"น ต้�วงอิ

ร"างกายเราน$/เต้:มไป็ดำ�วยโรค ห้ม�กห้มมเต้:มไป็ดำ�วยส��งป็ฏิ�ก'ลโสโครกเน"าเห้ม:นมากไป็ดำ�วยข$/ท� /งห้ลายต้�/งแต้" ข$/ห้�ว ข$/ห้' ข$/ต้า ข$/ฟั9น ข$/ม'ก ข$/เล:บ ข$/ในท�อิง ม'ต้ร ค'ถื และข$/ไคล ส��งเห้ล"าน$/ล�วนแต้"เป็�นส��งท$�เน"าเป็H� อิยผู้(พ�งมาต้ลอิดำช��วช$ว�ต้ขอิงท"าน เป็�นความไม"เท$�ยงแท�ขอิงร"างกายท$�ป็รากฏิในขณีะท$�ย�งม$ช$ว�ต้อิย'"เป็�นการให้�เข�าใจถื4งความไม"คงทนถืาวร เป็�นเห้ต้(ท$�จะน�ามาดำ�บต้�ณีห้า

ในภาวะท$�ท"านเร��มแก"น$/ ถื�าท"านไม"เร��มร�กษาร"างกายดำ�วยส(ขอินาม�ย และร�กษาใจดำ�วยยาธรรมะแล�ว ท"านก:จะต้�อิงต้ายเร:วก"อินท$�จะส�/นอิาย(ข�ย อิย"างแน"นอิน เห้:นไดำ�จากคนบางคนท$�เพร$ยบพร�อิมดำ�วยป็9จจ�ย 4 แล�วย�งท(กข1ใจ อิย'"ไม"เป็�นส(ข ก:เห้ม�อินต้ายท�/งเป็�น

ห้น�า 245

ท"านต้�อิงเข�าใจว"า ช$ว�ต้เป็�นขอิงส�/น “ ”

โดำยอิย"าป็ระมาททะนงต้น น4กว"าย�งม$ช$ว�ต้อิ$กยาว รอิให้�ต้�วแก"แล�วค"อิยเข�าห้าธรรมะ

แล�วท"านเคยค�ดำบ�างไห้มว"า ขณีะน$/ห้ร�อิอิ$กส�กคร' "ท"านอิาจจะต้ายไดำ�ท�นท$ โดำยท$�ท"านไม"เคยค�ดำอิยากจะต้ายเดำ$Jยวน$/

เม��อิท"านต้ายไป็ ส�งขารย"อิมแต้กสลายไป็ต้ามบทป็ลงอิส(ภะ เป็�นช"วงเวลาท$�ต้�อิงพล�ดำพรากจากล'กจากสาม$ภร�ยา ญาต้�พ$�น�อิงและทร�พย1สมบ�ต้�ไป็

มน(ษย1ท(กคนเม��อิม$เก�ดำ ก:ต้�อิงป็ระสบก�บความแก" ความเจ:บ ความท(กข1กาย ท(กข1ใจ ความดำ$ใจ แล�วก:ต้�อิงเศัร�าโศัก ล�าบาก ร�าพ�น คร��าครวญเส$ยใจและถื4งแก"ความต้าย เป็�นการจบส�/นในท$�ส(ดำ

Page 138: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 246

ดำ�งน�/น ท"านไม"ควรห้ลง ไม"ควรต้�ดำ ในความศั�ว�ไลซ่1ขอิงโลก ซ่4�งเป็�นก�เลสนอิกกาย และไม"ควรห้ลงระเร�งก�าเร�บเส�บสานต้ามก�เลสภายในค�อิ โลภ โกรธ ห้ลง เม��อิท"านร' �แจ�งเห้:นจร�งแล�ว ควรท$�จะเสาะแสวงห้าช"อิงทางให้�พ�นโลก เป็�นการป็ลดำเป็ล�/อิงท(กข1ให้�พ�นจากว�ฏิฏิะ ค�อิ ต้��นต้ามท�นและอิย'"เห้น�อิอิารมณี1ก�เลส โลภ โกรธ ห้ลง

เม��อิน�/น

ท(�นัย(อมย�นัอย:(ตรงสื�ยกล�งเด็�นัไปสื:(นั�พพ�นัได็4แนั(นัอนั

ห้น�า 247

พ�จารณีากายในกาย

กายในกายในท$�น$/

ห้มายถื4งกายท�พย1จ�ต้ว�ญญาณี

กายท�พย1น$/ แยกอิอิกจากกายเน�/อิดำ�วยว�ธ$ถือิดำจ�ต้ซ่4�งเสนอิให้�ฝึ8กในภาคผู้ลพลอิยไดำ�จากการฝึ8กสมาธ�

กายท�พย1เม��อิถือิดำจากกายเน�/อิแล�ว จะม$ห้น�าต้าร'ป็ร"างเห้ม�อินกายเน�/อิ

เม��อิถือิดำจ�ต้ไดำ�แล�ว เราก:บ�งค�บให้�มาน��งห้�นห้น�าเข�าห้ากายเน�/อิ และให้�กายท�พย1น�/นเป็�นร"างท$�ผู้(พ�งเน"าเป็H� อิย เป็�นภาพให้�กายเน�/อิพ�จารณีาป็ลงอิส(ภะ เห้:นความไม"สวยงามขอิงร"างกาย เม��อิพ�จารณีาจนถื4งวาระส(ดำท�ายแล�ว เราก:สามารถืถือิดำกายท�พย1อิอิกมาให้ม"อิ$กคร�/งแล�วคร�/งเล"าให้�ป็ลงอิส(ภะไดำ� เป็�นการพ�จารณีากายในกาย จ�ต้ในจ�ต้ ว�ญญาณีในว�ญญาณี เป็�นการซ่�กฟัอิกล�างก�เลสอิ�นละเอิ$ยดำท�/งป็วง ซ่4�งเป็�นอิน(ส�ยท$�ย4ดำต้�ดำอิย'"ก�บว�ญญาณีในว�ญญาณี ซ่�กฟัอิกล�างจนจ�ต้ใจสะอิาดำ สดำใส

Page 139: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 248

ผู้"อิงแผู้�ว บร�ส(ทธ�Eเห้ล�อิแต้"ดำวงจ�ต้ท$�ร' �แจ�งโลก ค�อิเป็�นผู้'�ร' � ผู้'�ต้��นอิย'"เห้น�อิก�เลสท�/งป็วง เพราะไม"ห้ลงย4ดำอิะไรอิ$ก

ความร' �ส4กขอิงกายเน�/อิระห้ว"างป็ลงอิส(ภะ

ความร' �ส4กขณีะน�/น กายท�พย1จ�ต้ว�ญญาณีท$�ถือิดำอิอิกมาน�/นเห้ม�อินกล�อิงโทรท�ศัน1วงจรป็Iดำ ท�าห้น�าท$�สอิดำส"อิงและเป็�นต้�วกระท�าการ แล�วจ4งส"งเห้ต้(การณี1เห้ล"าน�/นมาต้ามสายแก�วท�พย1ท$�เป็�นความร' �ส4กต้�ดำต้"อิก�บกายเน�/อิ ซ่4�งกายเน�/อิท�าห้น�าท$�เห้ม�อินจอิโทรท�ศัน1พร�อิมเป็�นเคร��อิงบ�นท4กเส$ยงและภาพให้�อิย'"ในความทรงจ�า

กายท�พย1ม$ความร' �ส4กเจ:บ กายเน�/อิก:เจ:บต้ามไป็ดำ�วย แต้"เป็�นความร' �ส4กเท"าน�/นไม"ไดำ�เจ:บท$�เน�/อิห้น�ง และความร' �ส4กน�/นจะฝึ9งต้�ดำอิย'"ในส"วนล4กขอิงจ�ต้ใจ

ดำ�งน�/น การป็ลงอิส(ภะน$/ กายเน�/อิจ4งเก:บข�อิม'ลความร' �ส4กเห้ล"าน$/ไป็ฟัอิกล�างจ�ต้ใจซ่4�งเป็�นภาวะความจร�งท$�เก�ดำข4/นเป็�นภาพยนต้ร1ให้�พ�จารณีาเห้ม�อินดำ�าเน�นเป็�นไป็ต้ามบทป็ลงอิส(ภะ ไม"ใช"ภาพเก�ดำแบบจ�นต้นาการ (ซ่4�งคนท$�ย�งไม"ไดำ�ฝึ8กถือิดำจ�ต้จ4งจ�าเป็�นจ�นต้นาการต้ามความร' �ส4กท$�จะสร�างข4/นในจ�ต้ใจความน4กค�ดำ)

ห้น�า 249

ส��งท$�ต้�อิงเต้ร$ยมต้�วเพ��อิให้�ซ่าบซ่4/งเห้:นภาพให้�ช�ดำเจนในการป็ลงอิส(ภะ

(ส�าห้ร�บท"านท$�ย�งถือิดำจ�ต้ไม"ไดำ�)

ก. ภ�พ เพ��อิสน�บสน(นให้�เก�ดำความทรงจ�าในการจ�นต้นาการ

1.แม�ว"าจ�ต้ท"านรวมเป็�นห้น4�ง จากการฝึ8กผู้"านบทเร$ยนมา 4 บทแล�ว ถื�าย�งไม"สามารถืน4กสร�างภาพเห้:นต้�วเราก�าล�งน��งสมาธ�อิย'"ต้รงข�ามก�บเรา ให้�ซ่�/อิกระจกบานให้ญ"มาต้�/งไว�ต้รงข�ามต้�วท"าน ส"อิงดำ'ห้น�าต้าร'ป็ร"างต้�วเอิงห้ลายๆคร�/ง จนห้ล�บต้าสามารถืเห้:นภาพต้�วเอิงเก�ดำข4/นในภาพแห้"งความทรงจ�า

Page 140: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

2. จ�ดำห้าร'ป็เก$�ยวก�บโครงสร�างขอิงร"างกายมาดำ'ให้�ร' �ต้�าแห้น"งขอิงอิว�ยวะส"วนต้"างๆ

3. จ�ดำห้าร'ป็โครงกระดำ'กมาเพ��อิเน�นให้�เห้:นกระดำ'ก

ห้น�า 250

ข.สื�มผ�สืร:ปร(�ง เพ��อิสน�บสน(นให้�เห้:นจร�งเห้:นจ�ง

1. ใครท$�ย�งไม"เคยเห้:นอิว�ยวะภายใน ให้�ไป็ดำ'เคร��อิงในห้ม'ท$�ต้ลาดำรวมท�/งสมอิงดำ�วย แล�วลอิงจ�บดำ'ซ่�ว"าน��มห้ร�อิแข:ง

2. ใครท$�ไม"เคยเห้:นกล�ามเน�/อิให้�ไป็ดำ'เน�/อิห้ม'ไดำ�

3. ใครท$�ไม"เคยส�มผู้�สร'ป็เน�/อิห้น�งม�งสาต้อินเน"าเป็H� อิยให้�ซ่�/อิเน�/อิห้ม'สามช�/นมาคร4�งก�โลกร�ม (ห้ร�อิรวมท�/งอิว�ยวะภายในท�/งช(ดำ มาห้�อิยให้�ต้"อิก�นต้ามโครงสร�างเดำ�ม) แขวนเอิาไว�แล�วให้�ค"อิยๆเน"าเป็H� อิย ส�งเกต้เห้:นส$ส�นการเป็ล$�ยนแป็ลงผู้(พ�งเน"าเป็H� อิย

4. ใครท$�ไม"เคยเห้:นโครงกระดำ'กคน ให้�ไป็ขอิจ�บดำ'ท$�โรงพยาบาล

5. ถื�าเป็�นไป็ไดำ� ควรจะจ�ดำเป็�นห้�อิงป็ลงอิส(ภะเต้:มไป็ดำ�วยเคร��อิงเต้�อินใจเห้ล"าน$/ ม�ฉะน�/นแล�ว ถื�ากล��นไป็รบกวนชาวบ�าน คงจะต้�อิงถื'กต้"อิว"าอิย"างแน"นอิน

ห้น�า 251

คำ. กล�"นั เพ��อิสน�บสน(นให้�ส�มผู้�สก�บกล��นให้�เห้:นจร�งเห้:นจ�ง

1.กล��นเห้ม:นเน"าขอิงซ่ากศัพ พ�ส'จน1ไดำ�ต้อินท$�เห้:นห้มาเน"าเละข�างถืนน ม$แมลงว�นต้อิมเป็�นฝึ'ง ม$อิ$กาคอิยจ�กเศัษเน�/อิ ห้ร�อิเน�/อิท$�เราซ่�/อิมาเก:บจนเน"า (ต้ามข�อิ ข. ต้อิน 3)

2. กล��นเล�อิดำ ค�ดำว"าท(กท"านคงจะเคยเล�อิดำอิอิกจ�ากล��นคาวไดำ�

Page 141: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

3. เร��อิงกล��นน$/ม$ส"วนเต้�อินสต้�ให้�ท"านต้�/งสต้�ป็ลงให้�ต้กไดำ�เพราะกล��นเห้ม:นท�/งป็วง ป็ระสาทคนไวต้"อิการร�บร' �มากแต้"ง"ายต้"อิการล�มกล��น ท"านจะต้�อิงฝึ8กจนห้ล�บต้าจ�ากล��นไดำ� และเม��อิป็ลงจนเห้:นความไม"จ$ร�งย��งย�นขอิงกายเน�/อิท$�ก�าล�งเน"าเป็H� อิย กล��นเห้ม:นเน"าท�/งป็วงก�าล�งค(กร( "นเต้:มท$�แล�ว ท"านจะต้�อิงเฉยเมยต้"อิกล��นและภาพไดำ� โดำยไม"ม$อิาการเคล��อินเห้$ยนอิาเจ$ยน แม�ล�มต้ามอิงเห้:นภาพและไดำ�กล��นเน"าท�/งป็วงก:ต้�อิงฝึ8กจนเดำ�นผู้"านไดำ�อิย"างป็รกต้�

ห้น�า 252

ห้มายเห้ต้(

ระห้ว"างฝึ8กน$/ ให้�ท�าจ�ต้ใจสบายๆไป็เร��อิยๆต้ามสายกลาง โดำยต้"อิไป็น$/ให้�จ�าไว�ว"าจะเป็�นการใช�ความน4กค�ดำจ�นต้นาการภายในให้�เห้:นจร�งเห้:นจ�งเห้ม�อินห้น4�งเก�ดำก�บต้�วเราเอิงท$�ก�าล�งละลายท�/งร'ป็และนาม ระห้ว"างน$/กายเน�/อิจะต้�อิงอิย'"ในสภาพป็กต้� ไม"ม$การเคล��อินไห้วท(กส"วน ไม"ม$อิาการเกร:งและบ$บป็ระสาทส"วนใดำๆท�/งส�/น

บทพ�จ�รณ�ปลงอสื�ภะ ห้น�า 255

ต้"อิไป็น$/เราก�าล�งจะมาพ�จารณีาร"างกายขอิงเราว"าการท$�ว"าไม"เท$�ยงน�/นเป็�นอิย"างไร เพ��อิเป็�นเคร��อิงเต้�อินสต้�เราให้�ต้��นต้�วร$บสร�างแต้"ความดำ$ ป็ลดำเป็ล�/อิงจากการห้ลอิกลวงขอิงส�งขารท$�ย4ดำว"าเป็�นต้�วต้น ส�าห้ร�บคนท$�ไม"ไดำ�ฝึ8กถือิดำจ�ต้มา ก:จ�นต้นาการให้�ภาพค"อิยๆเก�ดำท$�ละช(ดำ

ส�าห้ร�บท"านท$�ถือิดำจ�ต้ไดำ�แล�ว ก:ส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำไป็ท$�กายท�พย1ให้�เป็�นไป็ต้ามบทน$/ โดำยน4กเห้:นภาพร"างกายเรายกน�/วท$�ม$เล:บน�/นกร$ดำไป็ท$�ห้ลอิดำเล�อิดำต้รงข�อิม�อิท�/งสอิงข�าง ท�นใดำน�/นกายเน�/อิเราร' �ส4กม$อิาการเจ:บแสบป็วดำเป็�นระยะ ท$�ข�อิม�อิท�/งสอิงข�างท�นท$ เร��มเห้:นเล�อิดำพ( "งไห้ลอิอิกมาเป็�นทางเป็ล�/อินเส�/อิและกางเกงให้�แดำงไป็เป็�นห้ย"อิมๆและจ(ดำๆส$แดำงขอิงเล�อิดำมอิงเห้:นแล�วน"าห้วาดำกล�ว เพราะม�นเป็�นส��งท$�น"าบาดำใจ กล��นคาวเร��มโชยเข�าจม'ก ม�นค�อิกล��นเต้�อินใจ

Page 142: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 256

เราว"าน��นละเล�อิดำเราก�าล�งไห้ลอิอิกจากข�อิม�อิ จากการท$�ไห้ลพ( "งค"อิยๆลดำลงมาเห้ล�อิเป็�นห้ยดำๆและเล�อิดำช�กจะไม"แดำงสดำแต้"ม�นก�าล�งไห้ลอิอิกมาเจ�อิจางมากข4/นจากแดำงชมภ'ท$�ป็นดำ�วยน�/าเห้ล�อิงจนม�นค"อิยๆขาวลงเห้ล�อิแต้"น�/าเห้ล�อิงท$�ห้ยดำลงท$�ละห้ยดำ เม��อิเล�อิดำไห้ลอิอิกจากร"างกายมากข4/น กายเน�/อิท$�เคยม$ส$เล�อิดำเห้ล�อิงแดำงผู้�วพรรณีสดำใสน�/น บ�ดำน$/ค"อิยๆซ่$ดำขาวเผู้�อิดำลงจนเห้:นว"ามอิงไป็ท$�ใบห้น�าก:ขาวซ่$ดำส�กคร' "ห้น4�ง ท$�เล�อิดำอิอิกห้มดำเห้ล�อิแต้"น�/าเห้ล�อิงท$�ไห้ลซ่4มอิอิกจากร"างกายน�/น สายใยขอิงจ�ต้ว�ญญาณีก�บกายเน�/อิก�าล�งจะขาดำอิอิกจากก�น ขณีะเดำ$ยวก�นลมห้ายใจซ่4�งเป็�นธาต้(ลมขอิงกายเน�/อิน�/นก�าล�งเบาลงๆ คร' "ห้น4�งต้"อิมาจากการท$�เล�อิดำไม"ม$ห้ล"อิเล$/ยงกายเน�/อิ จ4งท�าให้�กายเน�/อิห้มดำลมห้ายใจในบ�ดำน�/น จ�ต้ว�ญญาณีไดำ�แยกขาดำอิอิกจากกายเน�/อิ

ห้น�า 257

อิาการต้อินน$/ ขอิให้�มอิงเห้:นและร' �ส4กว"า ลมห้ายใจเราน�/นไป็เก�ดำรวมอิย'"ก�บจ�ต้ว�ญญาณี และจ�อิงมอิงดำ'มาท$�กายเน�/อิพบว"ากายเน�/อิน�/นก�าล�งเข$ยวเข�มข4/นท(กขณีะ และเล�อิดำท$�ไห้ลกอิงเลอิะรอิบๆ ต้�วน�/นจากส$แดำงสดำไดำ�กลายเป็�นส$เล�อิดำห้ม'เข�ม จนส"วนใดำท$�ไห้ลอิอิกมาก"อินก:แดำงเข�มจนดำ�า เม��อิป็นก�บน�/าเห้ล�อิงท$�ซ่4มอิอิกมาคละก�น จ4งเก�ดำกล��นคาวคล(�งไป็ท��วรอิบๆต้�ว ระห้ว"างท$�กายเน�/อิก�าล�งจะห้มดำลมห้ายใจน�/น ธาต้(ไฟัเร��มรวมต้�วไม"ต้�ดำ และแต้กกระจายอิอิก จ4งไม"สามารถืควบค(มป็ระสาทต้"างๆไดำ� อิ�นเก�ดำผู้ลท�าให้�ทวารเป็Iดำ ป็9สสาวะไห้ลซ่4มอิอิกมาอิย'"อิย"างไม"ห้ย(ดำ อิ(จจาระก:ไห้ลอิอิกมากอิงรวมก�น กล��นเห้ม:นแอิมโมเน$ยขอิงป็9สสาวะ อิ(จจาระท$�เละๆเห้ล�อิงๆดำ�าๆน�/นก:แสนจะเห้ม:นย��งกว"าอิ(จจาระในว�นป็กต้� ท$�เคยถื"ายอิย'"เป็�นป็ระจ�า

ห้น�า 258

กายเน�/อิไดำ�ทร(ดำโทรมลงต้ามล�าดำ�บ สามว�นผู้"านไป็ กายเน�/อิเร��มอิ4ดำบวมพอิงข4/นกว"าเดำ�มช�กจ�าห้น�าต้�วเอิงไม"ไดำ�

Page 143: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เจ:ดำว�นผู้"านไป็ กายเน�/อิย��งบวมฉ(มากข4/นจนจ�าห้น�าต้�วเอิงไม"ไดำ� ใบห้น�าท$�เคยห้ล"อิเห้ล"า ท$�เคยสวยงามต้�ดำต้าต้�ดำใจชาวบ�าน บ�ดำน$/ บวมอิย"างก�บล'กแต้งโม ต้าท$�ย4ดำว"าห้วานห้ยาดำเย�/มก:บวมโป็Aงน'นข4/นมา ถืลนเก�อิบจะห้ล(ดำอิอิกจากเบ�าต้า ล�/นท$�เคยพ'ดำสารพ�ดำสารพ�นเล"าก:บวมให้ญ"ค�บจ(กอิย'"ในป็าก แลบป็ลายล�/นย�ดำอิอิกมานอิกฟั9นเล:กน�อิย ผู้�วท$�เคยสวยเร$ยบน�/น บ�ดำน$/พอิงต้4งจนใส และเข$ยวแดำงดำ�าเป็�นจ�/าๆกล��นเห้ม:นเน"าเร��มกระจายอิอิก บางท$�ก:ร' �ส4กเห้ม:นสางๆโชยเป็�นระยะๆบ�ดำน$/ร "างกายท$�เคยม$ทรวดำทรงกระท�ดำร�ดำห้("นงาม ก:ไม"น"าร�กแล�วเพราะร"างกายอิย'"ในสภาพเห้ม�อินฟั9กต้�มท$�พอิงโต้ เน�/อิฉ(ๆ ส�บห้�าว�นผู้"านไป็ ผู้�วห้น�งท$�เต้"งต้4งน�/น เร��มป็ร�อิอิกเป็�นทาง น�/าเห้ล�อิงเร��มเก�ดำท��วท(กแห้"งท$�กายเน�/อิแต้กอิอิก ความเห้ม:นขอิงกายเน�/อิแผู้"กระจาย

ห้น�า 259

ไป็ไกลจนแมลงว�น แมลงห้ว$�ต้"างมาต้อิมมากข4/นๆบ�นก�นว"อินเส$ยงห้4�งๆดำ�งรอิบกายเน�/อิ ต้"างก:เข�าต้อิมท$�รอิยแผู้ลเน"า ช"วยก�นชอินไชดำ'ดำก�นน�/าเห้ล�อิงน�/าห้นอิงและช"วยก�นไข" ใส"กายเน�/อิเป็�นขอิงแถืมนอิกรายการก�น เจ:ดำว�นผู้"านไป็ ห้นอินต้�วส$ขาวๆเล:กๆโต้ไม"เก�นเมล:ดำข�าวสารเร��มเก�ดำเป็�นจ�านวนห้ม��นๆแสนๆต้�วเกาะท��วท(กต้ารางน�/วขอิงกายเน�/อิ ร(มชอินไชดำ'ดำน�/าเห้ล�อิงก�นเน�/อิเน"าเป็�นการให้ญ" ดำ�วยเห้ต้(ท$�ห้นอินมากและก�นเร:ว จ4งเก�ดำเส$ยงจากการก�น ย(บย�บๆคลานเข�าอิอิกต้าห้'จม'กป็าก และทวารห้น�ก ทวารเบา ห้น�าท�อิงท$�บอิบบางน�/น การบวมมากจนเน"าเป็H� อิยและห้นอินไช ลมในท�อิงในไส�ไดำ�เบ"งจนผู้�วห้น�าท�อิงไดำ�ระเบ�ดำแต้กอิอิกดำ�งป็ร( Nฟั ป็อิดำ ต้�บ ไต้ ห้�วใจ ม�ามพ�งผู้�ดำ ม�นข�นเป็ลวม�น ม�นไขข�อิ และล�าไส�เป็�นขดำๆท$�เน"าไห้ลอิอิกมา ป็นก�บอิาห้ารเก"า อิาห้ารให้ม"ท$�เป็�นป็ฏิ�ก'ล กล��นเห้ม:นซ่ากศัพย��งคล(�งก�นให้ญ" น�/าต้า น�/าม'ก น�/าลาย เสลดำ น�/ากาม อิ(จจาระป็9สสาวะ น�/าเห้ง��อิ น�/าเห้ล�อิง น�/าเล�อิดำ ห้นอิง

ห้น�า 260

รอิบๆต้�วผู้สมก�นเป็�นธาต้(น�/าท$�เม�อิกๆ ยางๆแมลงว�น แมลงห้ว$� ต้"างบ�นว"อินร"อินลงร(มก�นกอิงน�/าเน"ามากข4/นท�นต้าเห้:น ข(มขนท$�เน"าเละน�/น ท�าให้�ผู้มและเส�นขนท��วกายก:ห้ล(ดำร"วงลงมาห้มดำ

Page 144: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ต้อินน$/ท"านจงรวมจ�ต้ท$�ม$ลมห้ายใจน�/นทบทวนไต้ร"ต้รอิง พ�จารณีากายเน�/อิท�/งร"างอิ$กคร�/ง ร"างกายเราท$�เคยย4ดำห้วงมากน�/น บ�ดำน$/ม�นเป็ล$�ยนไป็มากดำ'ต้� /งแต้"ข�างบนลงมา ศั$รษะท$�เคยผู้มดำกก:เป็�นห้�วล�านห้มดำ และห้น�งห้�วท$�เน"าเละๆม$ท�/งน�/าเห้ล�อิงและน�/าห้นอิง ห้นอินชอินไชเข�าอิอิก ใบห้น�าน�/นเล"า ต้าก:ถืลนเละจวนจะห้ล(ดำอิอิกจากเบ�าต้า จม'กก:บ$/บ(บลงไป็ ซ่�/าย�งแห้ว"งๆ ไม"เป็�นจม'ก ร�มฝึ<ป็ากก:เละๆแห้ว"งๆไม"เป็�นป็าก แก�มก:เน"าย(บลงไป็และแห้ว"งห้ายไป็เป็�นร'ๆ ล�/นห้ร�อิก:เละๆอิ(ดำอิย'"ในป็าก ล�าต้�วท�/งห้มดำห้ร�อิก:เละเห้ลวไป็ห้มดำเห้ม�อินห้("นข$/ผู้4/งท$�ก�าล�งถื'กเป็ลวไฟัลนละลายลงมา เน�/อิห้น�งม�งสาช�กจะเกาะไม"ต้�ดำก�บกระดำ'ก กล��นซ่ากศัพอิ�นเห้ม:นย��งกว"าห้น�า 261

ส��งอิ��นใดำน�/น โชยไป็ท��วสารท�ศั เร$ยกร�อิงให้�เห้ล"าส�ต้ว1ท�/งห้ลายเข�ามาเห้:น ส(น�ขต้ามกล��นมาแทะซ่ากดำ4งไส�ยวงๆยาวเป็�นเมต้รอิอิกไป็ขาดำอิอิกเป็�นท"อินๆต้อินๆ แร�งฝึ'งให้ญ"ลงมาจ�กเน�/อิแย"งก�นก�นฉ$กแห้วะอิอิกลากเอิาต้�บ ไต้ ป็อิดำห้�วใจ อิอิกมาก�นอิย"างเอิร:ดำอิร"อิยมาก ม�นคว�กล'กต้าข�างห้น4�งอิอิกไป็ท�าให้�มอิงเห้:นเบ�าต้าโบMล4กเข�าไป็เป็�นโพลงส$ดำ�า ห้นอินไต้"อิอิกมาจากเบ�าต้าต้�/งห้ลายต้�ว แมลงว�นย�งคงบ�นว"อินรอิบกาย ห้น'ก:ไต้"ข4/นโครงร"างกายเน�/อิไป็ย�งศั$รษะเจาะก�นสมอิงและเศัษเน�/อิท(กส"วนท$�ม�นสนใจเน�/อิห้น�ง เอิ:นค"อิยๆเละมากข4/นห้ล(ดำลงมากอิงก�บพ�/นร"วมดำ�วยผู้ม ขน เล:บ ฟั9น ส"งกล��นเห้ม:นต้ามสภาพความเน"าเป็H� อิยขอิงร"างกาย

เน�/อิห้น�งค"อิยๆละลายลงมาจนห้�วกระโห้ลกไม"ม$เน�/อิห้น�งห้(�มอิย'"อิ$ก มอิงเห้:นเศัษเน�/อิและเศัษเอิ:นเส�นป็ระสาทย�งคงเกาะต้�ดำอิย'"บ�าง ท$�ไม"ม$ส"วนเห้ม�อินห้น�าต้�วเอิงเลย เบ�าต้าก:ไม"ม$ต้า ม�นเป็�นเพ$ยงร'กลมๆท$�ล4กเข�าไป็ จม'กก:ไม"ม$ ม�นเห้:นแต้"เพ$ยงร'โพรงสามเห้ล$�ยมเท"าน�/น ห้'ห้ร�อิก:เน"าละลายห้ายไป็ห้มดำแล�ว

ห้น�า 262

แก�มก:ไม"ม$เห้ล�อิ ป็ากก:ไม"ม$ ม�นเห้:นเพ$ยงกระดำ'กกรามท$�ขบค'"ก�บกระดำ'กแก�มท$�ม$ฟั9นผู้(ๆ ขอิงเราเกาะต้�ดำอิย'"เป็�นแถืว ม�นไม"ต้"างอิะไรก�บกระโห้ลกท$�เขาล�างป็Aาช�าเลย ดำ'มาท$�คอิห้ร�อิ คร�/งห้น4�งเคยใส"เคร��อิงเพชรห้ร�อิสร�อิยทอิงค�าห้ร�อิว"าห้�อิยพระเคร��อิงน�/น บ�ดำน$/ไม"ม$เน�/อิเลย เห้:นแต้"เศัษเอิ:นเกาะต้�ดำอิย'"บ�างเท"าน�/น ม�น

Page 145: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เป็�นเพ$ยงกระดำ'กคอิไม"ก$�ข�อิท$�ต้"อิลงมาต้�ดำก�บกระดำ'กไห้ป็ลาร�า และมอิงลงมาอิ$กเห้:นซ่$�โครงเร$ยงล�าดำ�บเป็�นระนาดำท$�ไม"ม$เน�/อิเร$ยงเป็�นค'"ๆลงไป็ก�บกระดำ'กแผู้"นห้ล�ง ท$�ม$กระดำ'กส�นห้ล�งต้"อิลงมาถื4งสะโพก ห้น�าท�อิงห้ร�อิก:ไม"ม$เน�/อิห้"อิห้(�มอิย'"เลย ม�นม$แต้"ความว"างเป็ล"า เห้:นแต้"กระดำ'กส�นห้ล�งเป็�นโครงสร�างขอิงคนน��งข�ดำสมาธ�อิย'" โดำยท(กส"วนไม"ม$เน�/อิเลย แม�แต้"ม�อิและเท�าก:ม$แต้"กระดำ'กท$�เร$ยงต้"อิเป็�นร'ป็เท"าน�/น

ร'ป็โครงกระดำ'กน�/น เม��อิเท$ยบก�บร'ป็คนเราท$�ม$ช$ว�ต้อิย'" จะต้"างก�นคนละโลก

คนม$ช$ว�ต้อิย'" เขาเร$ยกว"าคน ใครๆก:ร�ก เม$ยร�กผู้�ว ผู้�วร�กเม$ย พ"อิแม"ร�กล'ก ล'กร�กพ"อิแม"

ห้น�า 263

ยามต้ายจากไป็ ซ่ากศัพเน"าเป็H� อิยเห้ล�อิแต้"กระดำ'ก คนเป็�นต้"างเร$ยกคนต้ายว"า ซ่ากผู้$ เม$ยร�กก:กล�วผู้�วผู้$ ผู้�วร�กก:กล�วเม$ยผู้$ ล'กร�กก:กล�วพ"อิแม"“ ”

ผู้$ๆ เพราะม�นไม"ม$ความสวยงามขอิงกายเน�/อิให้�ย4ดำห้ลงว"าสวยเลย เราย�งไม"เคยไดำ�ย�นใครๆบอิกว"า ซ่ากผู้$ น�/นน"าร�กส�กคน เคยไดำ�เห้:นไดำ�ย�นคนชม“ ”

คนเป็�นว"า ร'ป็ห้ล"อิ ร'ป็สวย เท"าน�/น

น$�ละห้นอิ อิารมณี1คนท$�เร$ยกว"า อิารมณี1ป็(ถื(ชน ท$�ย4ดำห้ลง อิย'"ก�บ“ ”

ร'ป็ รส กล��น เส$ยง ส�มผู้�ส

ท(กส��งท(กอิย"างในโลกน$/ ล�วนแล�วแต้"ไม"เท$�ยงแท�ท�/งส�/น

ดำอิกไม�ม$ว�นบาน ก:ม$ว�นร"วงโรย ม$เก�ดำก:ม$ดำ�บแต้"การเก�ดำดำ�บน�/น ไม"ไดำ�จ�าก�ดำว�นเวลาให้�แน"ช�ดำเท"าน�/น โครงกระดำ'กขอิงเราท$�น� �งข�ดำอิย'"ในท"าสมาธ�น�/น น��งอิย'"ม�ไดำ�นานน�กก:ค"อิยๆ เส��อิมคลายอิอิกและกระดำ'กส"วนต้"างๆก:ห้ล(ดำกระจ(ยกระจายกอิงลงมาก�บพ�/น ไม"เป็�นร'ป็เป็�นร"างขอิงโครงเดำ�มเลย มอิงไกลๆแลเห้:นน�/าค�างซ่4มอิอิกมา

ห้น�า 264

Page 146: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

จากเบ�าต้า ม�นเห้ม�อินน�/าต้าแห้"งความเศัร�าก�บร"างกายท$�ไดำ�พ�งทลายลงไป็ เส$ยงพาย(ยามค��าค�นพ�ดำส"ายดำ�งห้ว�วๆเห้ม�อินโครงกระดำ'กน�/น ก�าล�งร�อิงไห้�สะอิ�/นอิาล�ยอิาวรณี1ก�บการพ�งสลายขอิงต้�วม�นเอิง ท"ามกลางความม�ดำขอิงยามค��าค�น แห้"งการสลายขอิงโครงกระดำ'กท$�กอิงเร$ยราดำก�บพ�/นท$�ถื'กดำ�นฟัGาอิากาศัก�ดำกร"อินสลายไป็

ค�นน�/นเราจ�าไดำ�

ลมห้ายใจข�าย4ดำเกาะต้�ดำแน"นก�บดำวงจ�ต้ว�ญญาณีพยายามพ�จารณีาเพ"งไป็ท$�โครงกระดำ'กน�/นขณีะห้น4�ง เห้:นดำวงแสงห้��งห้�อิย 2 ดำวง ท$�บ�นค'"วนไป็มารอิบกอิงกระดำ'กเห้ม�อินแววต้าขอิงม�นก�าล�งรบห้ร$�ๆ ค"อิยๆดำ�บและจางห้"างอิอิกไป็เป็�นส�ญญาณีบอิกอิ�าลาว�ญญาณีข�าว"า

“ ถื4งเวลาแล�วท$�ต้�อิงจากช"วงละครช$ว�ต้ต้อินน$/ไป็ก"อิน ”

คร' "ห้น4�งต้"อิมา เส$ยงร�อิงไห้�ขอิงสายฝึนและสายลมไว�อิาล�ยเป็�นการให้ญ" สายฟัGาแลบแป็ลบป็ลาบช��วแวบผู้"านโครงกระดำ'กและ ผู้ม ขน เล:บ ฟั9นท$�เป็�นธาต้(ดำ�นน�/น ม�นก�าล�งถื'กลมฝึนและกาลเวลาละลายม�นให้�ช�าร(ดำทร(ดำโทรม

ห้น�า 265

ย"อิยย�บลงอิย"างรวดำเร:ว กอิงกระดำ'กน�/นก�าล�งดำ�/นรนท$�อิยากจะรวมต้�วมาเป็�นคนให้ม" แต้"ม�นส�/นกาลเวลาแล�ว เพราะม�นเป็�นวาระส(ดำท�ายขอิงกฎแห้"งกรรมค�อิ

ต้ายในภพน$/แห้"งการม$กายเน�/อิ

เส$ยงฟัGาผู้"าลงมา เป็ร$/ยง เป็ร$/ยง เป็ร$/ยง

เส$ยงฟัGาผู้"าดำ�งย��งกว"าเส$ยง ระเบ�ดำป็รมาณี'เป็�นการแจ�งเห้ต้(ว"า ท(กอิย"างห้มดำส�/นเพ$ยงน$/ ส�าห้ร�บฉากมน(ษย1ชาต้�น$/และแล�วท(กอิย"างก:เง$ยบสง�ดำต้ามป็กต้�

อิร(โณีท�ยค"อิยๆสาดำส"อิงมาจากท�ศับ'รพา

Page 147: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ดำวงว�ญญาณีขอิงข�า ท$�ม$ลมห้ายใจเกาะต้�ดำอิย'" ค"อิยๆมอิงดำ'ท$�เดำ�มท$�เป็�นกอิงกระดำ'กขอิงข�ากอิงอิย'"น� /น ท(กอิย"างว"างเป็ล"า ไม"ม$ผู้งกระดำ'กเห้ล�อิอิย'" ท(กอิย"างแป็รสภาพค�นส'"สภาพธาต้(แท�เป็�นดำ�นโดำยธรรมชาต้�ไป็ห้มดำ ไม"ม$แม�แต้"คราบเล�อิดำห้นอิงต้�ดำก�บธรณี$

ห้น�า 266

ข�าเห้:นแต้"แสงสว"างขอิงพระอิาท�ต้ย1ค"อิยๆ จ�าจ�ดำข4/นมา ม�นส"อิงสาดำมาย�งใบห้น�าขอิงดำวงจ�ต้ข�า ดำวงจ�ต้ข�าร' �ส4กว"า มอิงไป็ท�ศัไห้นๆรอิบต้�วขอิงดำวงจ�ต้ เห้:นแต้"ความสว"างไสวขอิงแสงส$ทอิงโผู้ล"ข4/นมา ท"ามกลางบรรยากาศัท$�ขาวบร�ส(ทธ�E

ข�าไม"ม$ต้�ว ไม"ม$ต้น ข�าเห้ล�อิแต้"จ�ต้ว�ญญาณีและลมห้ายใจ ข�าก�าล�งพ�นจากการใช�กรรมภพห้น4�งชาต้�ห้น4�งแห้"งการเก�ดำเป็�นมน(ษย1แล�ว

คร' "ห้น4�งต้"อิมา จ�ต้ว�ญญาณีค�ดำไดำ�ว"า

“ ดำ�วยกรรมว�บากก(ศัล และอิก(ศัลขอิงข�าย�งใช�ไม"ห้มดำ ”

จ�ต้ว�ญญาณีจ4งไดำ�รวมก�บลมห้ายใจ กล�บมาอิาศั�ยร"างกายเพ��อิใช�กรรมอิ$ก เพราะย�งไม"ส�/นอิาย(ข�ยแห้"งกายน$/

หม�ยเหต�

1. ท"านท$�จะฝึ8กสมาธ�ต้"อิ ก:อิาศั�ยช"วงท$�ไดำ�ละลายร"างกายจนห้มดำส�/น เห้:นแสงส$ทอิงท"ามกลางบรรยากาศัท$�ขาวบร�ส(ทธ�Eน� /น แล�วฝึ8กสมาธ�ต้"อิไป็

ถื�าอิย'"ในระดำ�บย�งย4ดำน�ม�ต้อิย'" ก:ต้� /งน�ม�ต้วงกลมห้ร�อิดำวงแก�ว ต้รงศั'นย1กลางแสงสว"างน�/นแล�วเจร�ญสมาธ�บทน�/นต้"อิไป็

ฝึ8กจนช�านาญดำ$แล�ว

Page 148: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

พอิน��งสมาธ�เข�าท$�แล�วก:ป็ร�บต้�วเอิงให้�ร' �ส4กว"า ร"างกายไดำ�ละลายส'ญห้มดำ เห้ล�อิแต้"จ�ต้ว�ญญาณี และลมห้ายใจจะร' �ส4กว"า จ�ต้น��งสงบ ไม"ม$ร"างกายเป็�นภาระให้�ย4ดำเห้น$�ยว จ�ต้จ4งเจร�ญสมาธ�ต้"อิไดำ�ดำ$

2. ท"านท$�ไม"เจร�ญสมาธ�ต้"อิ ก:เต้ร$ยมต้�วถือินอิอิกจากการป็ลงอิส(ภะ ดำ�วยการค"อิยๆถือินลมห้ายใจล4กๆ 10 คร�/ง และห้ายใจแบบป็รกต้� 10 คร�/ง จ4งค"อิยๆล�มต้าข4/น คร' "ห้น4�งต้"อิมา จ4งล(กข4/นจากท$�น� �งไดำ�

ห้น�า 269

เม��อิท"านอิอิกจากการป็ลงอิส(ภะ

เพ"งการเน"าเป็H� อิยขอิงซ่ากศัพต้�วเราแล�ว ขอิให้�ท"านอิย"าม$อิ(ป็าทานท$�ร' �ส4กสะอิ�ดำสะเอิ$ยนต้�ดำอิย'"ความทรงจ�าท$�จะห้ลอิกห้ลอินต้นเอิง จนใบห้น�าแสดำงอิอิกซ่4�งความเซ่��อิงซ่4มเศัร�าสลดำโดำยร' �ส4กจ�ต้ใจร�งเก$ยจร"างกายต้นเอิง เบ��อิห้น"ายการเป็�นคนต้"อิไป็ ขอิให้�เข�าใจว"า ท"านย�งไม"ห้มดำกรรม และย�งไม"ห้มดำอิาย(ข�ยในชาต้�น$/

ท"านต้�อิงระล4กอิย'"เสมอิว"า พ(ทธศัาสน�กชนเป็�นผู้'�กล�าเผู้ช�ญก�บความจร�ง โดำยไม"เกรงกล�วต้"อิความต้าย เป็�นการเต้�อินสต้�ให้�เล�กการย4ดำเห้น$�ยวในต้�วต้น

เพราะเข�าใจอิย"างถื"อิงแท� ต้ามห้ล�กความจร�งขอิงการ เก�ดำ แก" เจ:บ ต้าย ว"าร"างกายเราน$/ก:ค�อิ ร'ป็ท$�มาจากการป็ร(งแต้"งขอิงธาต้(ท�/ง 4 ห้ล"อิห้ลอิมเป็�นต้�วเป็�นต้นให้�สมมต้�เร$ยกก�นว"า คน ท$�ม$กรรมขอิงต้นเป็�นท$�ต้� /ง ซ่4�ง“ ”

ว�ญญาณีมาเก�ดำอิาศั�ยอิย'"เพ��อิใช�กรรมต้ามวาระ

ห้น�า 269

กายเน�/อิน$/เป็�นขอิงไม"แน"นอิน ไม"ย��งย�นจ$ร�งพร�อิมแล�วท$�จะแต้กดำ�บเส��อิมสลายไป็เป็�นธรรมดำา

เราจ4งไม"กล�วความต้าย พร�อิมแล�วท$�จะต้าย

เพราะเราเข�าใจว"า ต้ายแล�วไม"ส'ญ โลกห้น�าม$จร�ง ช$ว�ต้ค�อิว�ฏิฏิะ“ ”

ท$�ต้�อิงเดำ�นทางไกล เราจ4งไม"ป็ระมาท ไดำ�เต้ร$ยมใจโดำยการอิบรมจ�ต้ให้�ส'งข4/น

Page 149: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ดำ�วยการไม"ท�าความช��ว ท�าแต้"ความดำ$ ท�าบ(ญสร�างก(ศัลและช�าระจ�ต้ให้�ผู้"อิงแผู้�วดำ�วยการลดำก�เลสให้�เบาบางท$�ส(ดำเป็�นการจ�ดำเสบ$ยงเต้ร$ยมใจพร�อิมท$�จะต้ายเดำ�นไป็ส'"ป็รโลกโดำยบ(ญก(ศัลท$�ท�าย"อิมต้�ดำต้ามไป็

ห้น�า 270

ห้�ามป็ากห้ร�อิไม"ฟั9งค�าพ'ดำเพศัน�นทา

ไป็Aฟั9งคนพ'ดำฟั( Gง ฟั9� นเฝึHอิ

เท:จและจร�งจานเจ�อิ คละเคล�า

ถื�อิม$ดำเท$�ยวกร$ดำเถื�อิ ท"านท��ว ไป็นา

ฟั9งจะพาลลอิบเข�า พวกเพ�อิร�งควาน

(พระราชน�พนธ1พระพ(ทธเจ�าห้ลวง)

จากส(ภาษ�ต้และค�าพ�งเพยขอิงไทย

ห้น�า 271

ว�ป2สืสืนั� ช$ว�ต้มน(ษย1

ช$ว�ต้มน(ษย1เป็�นส��งท$�จะต้�อิงศั4กษาให้�ละเอิ$ยดำจนเก�ดำความเข�าใจ ซ่4�งเป็�นการเข�าใจต้นเอิงส"งผู้ลให้�ร' �จ�กต้นเอิงและส"วนรวมดำ�วย

มน(ษย1 ค�อิ

ส��งม$ช$ว�ต้ซ่4�งป็ระกอิบดำ�วยส�งขารร"างกายรวมท�/งจ�ต้ใจควบค'"ก�นอิย'"โดำยสมมต้�เร$ยกก�นว"า คนห้ร�อิส�ต้ว1

Page 150: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ร"างกาย ก:ค�อิ ร'ป็ข�นธ1 (ร'ป็กล("มห้น4�ง)

จ�ต้ใจ ก:ค�อิ นามข�นธ1 (นามกล("มห้น4�ง)

ร'ป็ข�นธ1 ค�อิ ร"างกายท$�มอิงเห้:นไดำ�ดำ�วยต้าท$�ป็ระกอิบดำ�วยธาต้( 4 ค�อิ ดำ�น น�/า ลม ไฟั อิ�งอิาศั�ยซ่4�งก�นและก�นรวมต้�วเป็�นก�อินธาต้( ถื�าขาดำเส$ยธาต้(ห้น4�งธาต้(ใดำ ร"างกายก:ต้�อิงแต้กสลาย

ห้น�า 272

อิน4�ง พฤต้�กรรม และค(ณีสมบ�ต้�ต้"างๆ เช"น เย:น ร�อิน แข:ง อิ"อิน ห้น�ก เบา ส$ แสง เส$ยง กล��น รส ซ่4�งก:จ�ดำเป็�นร'ป็ข�นธ1ท$�ม$ล�กษณีะท$�ส�มผู้�สไดำ�ดำ�วย ต้า ห้' จม'ก ล�/น กาย

นามข�นธ1 ค�อิ จ�ต้ใจ และต้�วการท$�ป็ร(งแต้"งจ�ต้ซ่4�งเป็�นนามธรรม ไม"ม$ร'ป็ร"างท$�จะให้�ส�มผู้�สจ�บต้�อิงไดำ�ดำ�วย ต้า ห้' จม'ก ล�/น กาย แต้"ร' �ดำ�วยความร' �ส4กทางจ�ต้ใจ

นามข�นธ1กล("มน$/ป็ระกอิบดำ�วย 4 อิย"าง ค�อิ เวทนา ส�ญญา ส�งขาร ว�ญญาณี

1. เวทนาข�นธ1 (กอิงเวทนา)

ส"วนท$�เป็�นการเสวยรสอิารมณี1ในความร' �ส4กว"า ส(ขสบาย ห้ร�อิ ท(กข1โศัก เส$ยใจ ห้ร�อิ ไม"ส(ข ไม"ท(กข1 ค�อิ ร' �ส4กเฉยๆ

ซ่4�งความร' �ส4กเห้ล"าน$/ผู้"านเข�ามาจากการส�มผู้�สทาง ต้า ห้' จม'ก ล�/น กาย ให้�ใจร�บร' �

2. ส�ญญาข�นธ1 (กอิงส�ญญา )

ส"วนท$�เป็�นความก�าห้นดำจดำจ�าแจกแจงไดำ�น�ดำห้มายให้�เก�ดำความจ�าห้มายร' � ส��งน�/นส��งน$/ท$�ผู้"านเข�ามาจากการ

ห้น�า 273

Page 151: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ส�มผู้�สทาง ต้า ห้' จม'ก ล�/น กาย ให้�ใจร�บร' �ว"า ต้าดำ'แล�วจ�าไดำ�ว"า น$�ค�อิส$ขาว ฟั9งแล�วจ�าไดำ�ว"าเส$ยงน$/ขอิงนายแดำง เป็�นต้�น

3. ส�งขารข�นธ1 (กอิงส�งขาร)

ส"วนท$�เป็�นสภาพเจต้นาท$�เข�าไป็ป็ระกอิบจ�ต้แล�วป็ร(งแต้"งจ�ต้ให้�ค�ดำดำ$เป็�นก(ศัล ห้ร�อิค�ดำช��วเป็�นอิก(ศัล ห้ร�อิ ค�ดำเป็�นกลางๆอิ�นห้มายถื4งค(ณีสมบ�ต้�ต้"างๆขอิงจ�ต้ เช"น ศัร�ทธา ห้�ร�โอิต้ต้�ป็ป็ะ เมต้ต้า กร(ณีา โลภะ โทสะ โมห้ะ มานะ ห้ร�อิ (กลางๆ) ฉ�นทะ ว�ร�ยะ เป็�นต้�น

4. ว�ญญาณีข�นธ1 ( กอิงว�ญญาณี)

ส"วนท$�เป็�นธรรมชาต้�ขอิงความร' �แจ�ง ซ่4�งเป็�นความร' �ส4กขอิงอิารมณี1ซ่4�งแจ�งทางใจท$�ผู้"านจาก ต้า ห้' จม'ก ล�/น กาย เข�ามากระทบ เช"น การไดำ�เห้:น การไดำ�กล��น การไดำ�รส การไดำ�ส�มผู้�ส

ร'ป็ข�นธ1 1

นามข�นธ1 4 ค�อิ เวทนา ส�ญญา ส�งขาร ว�ญญาณี

เม��อิรวมก�นเข�าแล�วเร$ยกว"า ข�นธ1 5 สร(ป็ลงก:เพ$ยงร'ป็ก�บนาม อิ�นป็ระกอิบ

ห้น�า 274

ก�นเข�าเป็�นส�งขารร"างกายท$�สมมต้�เร$ยกก�นว"า น$�ส�ต้ว1 น��นบ(คคล ต้�วต้น เราเขา

และเม��อิน�าร"างกายเข�าส'"ห้ล�กการพ�จารณีาป็ลงอิส(ภะคร�/งแล�วคร�/งเล"าจนเก�ดำความเบ��อิห้น"ายในการครอิงส�งขารท$�แบกเป็�นภาระอิย'"จ�ต้จ4งละจากการย4ดำม��นถื�อิม��นในต้�วต้น จ�ต้เร��มผู้"อิงใส เก�ดำป็9ญญาค�ดำอิอิกจากาม และร' �แจ�งเห้:นจร�งต้ามป็รากฏิการณี1แห้"งส�จธรรมว"า

“ ท(กส��งท(กอิย"างท$�เก�ดำข4/นในโลกน$/เม��อิรวมแล�วล�วนเป็�นสภาวะธรรมห้น4�งเท"าน�/น ท$�ห้น$ไม"พ�นการทร(ดำโทรมแป็รป็รวนไป็ต้ามเห้ต้(ป็9จจ�ยขอิงกฏิแห้"งพระไต้รล�กษณี1 ”

Page 152: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

อิน�จจ�ง ท(กข�ง อิน�ต้ต้า

ซ่4�งเป็�นสาม�ญล�กษณีะท$�เก�ดำข4/นก�บท(กส��งเสมอิก�น

ส�งขารธรรมท�/งป็วงเม��อิม$เก�ดำแล�ว ย"อิมไม"เท$�ยงแท�ถืาวร ม$การเป็ล$�ยนแป็ลงอิย'"เสมอิ ทนอิย'"ในสภาวะเดำ�มไม"ไดำ� ต้�อิงสลายไป็ในท$�ส(ดำไม"ม$เขา ไม"ม$เราไม"เป็�นอิ�ต้ราต้�วต้นท$�น"าจะย4ดำม��นถื�อิม��น

ภาวะเห้ล"าน$/เป็�นป็รากฏิการณี1อิ�นแท�จร�งขอิงธรรมชาต้�ท$�เก�ดำดำ�บอิย'"ต้ลอิดำเวลา ซ่4�งร' �จากการศั4กษาต้าม อิน�จจ�ง ท(กข�ง อิน�ต้ต้า ดำ�งต้"อิไป็น$/ห้น�า 275

1. อิน�จจ�ง

ความเป็�นขอิงไม"เท$�ยงแท�แน"นอิน ซ่4�งท(กส��งท(กอิย"างในโลกน$/เม��อิเร��มเก�ดำ ข4/นย"อิมแป็รเป็ล$�ยนแต้กดำ�บเส��อิมสลายไป็ท(กเส$/ยวว�นาท$ เราไดำ�เห้:นความไม"แน"นอินอิย'"ต้ลอิดำท$�สลายไป็ต้ามกาลเวลา ค�อิ

อิน�จจาต้าป็9จจ�ยซ่4�งไม"คงทนอิย'"ไดำ�ต้ามสภาพเดำ�ม ท$�เป็�นรากฐาน ม'ลเห้ต้(แห้"งความท(กข1ขอิงคน ท$�ไดำ�ห้ลงย4ดำเห้น$�ยวอิย'"ก�บส��งท$�ไม"เท$�ยงแท�แน"นอิน ในความส(ขท$�เล��อินลอิยย"อิมเป็�นท(กข1

2. ท(กข�ง

ความท(กข1น$/ม$ความห้มายครอิบคล(มท�/งท(กข1ขอิงส��งม$ช$ว�ต้และส��งไม"ม$ช$ว�ต้

ท(กข1ห้มายถื4ง สภาวะขอิงส��งท�/งป็วงท$�ทนอิย'"ในสภาพเดำ�มไม"ไดำ� ต้�อิงเป็ล$�ยนแป็ลงแป็รป็รวนไป็ต้ามล�าดำ�บต้ลอิดำเวลาเป็�นธรรมดำา

อิาการค"อิยๆเป็ล$�ยนแป็ลงน$/ ค�อิ " ท(กข1 "

ห้น�า 276

Page 153: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

3. อิน�ต้ต้า

ความเป็�นขอิง ไม"ใช"ต้นท$�ใครจะบ�งค�บให้�อิย'"ในสภาพไดำ� ไม"ม$ต้�ว ไม"ม$ต้น

ค�อิ ป็ราศัจากแก"นสารท$�เท$�ยงแท� เพราะไม"ใช"ต้�วต้นท$�จะให้�บ�งค�บบ�ญชาไดำ�ต้ามใจเราไดำ� ท(กส��งท(กอิย"างท$�ม$อิย'"บนโลกน$/ท$�ป็ระกอิบข4/นเป็�นบ(คคล ส��งขอิง อิารมณี1 ความร' �ส4ก ความค�ดำเห้:นย"อิมเป็ล$�ยนแป็ลงอิย'"เสมอิ เป็�นส��งไม"เท$�ยงแท� เป็ล$�ยนจากสภาพห้น4�งไป็ส'"อิ$กสภาพห้น4�งต้ลอิดำเวลาท$�เก�ดำข4/นดำ�บไป็ จ4งไม"ม$แก"นสารอิะไรท$�น"าจะเป็�นอิ�ต้ราต้�วต้นให้�น"าย4ดำ น"าร�กใคร" น"าเส$ยดำาย ห้ร�อิน"าย4ดำในอิารมณี1แห้"งความดำ$ใจ เส$ยใจ สมห้ว�ง ห้ร�อิผู้�ดำห้ว�ง

เม��อิคนเราถื'กความไม"ร' �ลวงห้ลงไป็ย4ดำในส��งท$�ไม"ม$ต้�วต้นว"าถืาวร จ4งต้กเป็�นทาสแห้"งความเป็ล$�ยนแป็ลงเก�ดำท(กข1ใจ เพราะย4ดำว"า ม$ต้�วต้น

เม��อิอิบรมอิย'"เสมอิจนเก�ดำความเคยช�น ร' �แจ�งในอิน�จจ�ง ท(กข�ง อิน�ต้ต้า

ห้น�า 277

ความจร�งน$/ ก:จะแทรกซ่4มเข�าไป็ต้�/งม��นย��งย�นในช$ว�ต้จ�ต้ใจขอิงเรา เป็�นการป็ร(งแต้"งจร�ต้อิ�ธยาศั�ยไม"ให้�โอินเอิ$ยงห้ลงเข�าไป็ย4ดำเห้น$�ยวในร'ป็นาม และก�เลสท$�ล�อิมรอิบจ�ต้ใจ ท�าให้�จ�ต้เก�ดำป็9ญญาอิ�นเฉ$ยบแห้ลมร' �แจ�งจร�งต้ามสภาวะธรรมห้ล(ดำจากการย4ดำม��นในความไม"เท$�ยงแท�ไดำ� อิ�นเป็�นเห้ต้(ป็9จจ�ยในการก�าจ�ดำความเห้:นแก"ต้�วดำ�บท(กข1แห้"งก�เลส 3 กอิง

ค�อิ อว�ชช� ต�ณห� อ�ป�ท�นั

ห้น�า 277

อว�ชช�

ความไม"ร' �ห้ร�อิความโง"เขลาครอิบง�า

(ความร' �เท"าไม"ถื4งการณี1)

Page 154: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้มายถื4ง ความไม"ร' �ในอิร�ยส�จ 4 ป็ระการ ค�อิ ท(กข1 สม(ท�ย น�โรธ มรรค เม��อิจ�ต้ไม"ร' �แจ�งต้ามอิร�ยส�จ 4

ห้น�า 278

จ4งท�าให้�เก�ดำต้�ณีห้าพาให้�ต้�อิงต้กอิย'"ในว�ฏิฏิะสงสารดำ�วยเห้ต้(ดำ�งต้"อิไป็น$/

1. เข�าใจผู้�ดำค�ดำว"า การท�าบ(ญสร�างก(ศัลจะเป็�นก(ศัลเก�/อิห้น(นไป็เก�ดำในภพมน(ษย1 โลก เทวโลก พรห้มโลก ซ่4�งจะเป็�นภพท$�ดำ$ม$พร�อิมดำ�วย อิาย( วรรณีะ ส(ข พละ และสมบ�ต้�เป็�นส(ขท$�เท$�ยงแท� โดำยมอิงไม"เห้:นว"า ข4/นช��อิว"า เก�ดำ แล�ว“ “ ”

เป็�นไป็เพ��อิท(กข1ท�/งส�/น เพราะย�งไม"ส�/นภพชาต้�”

2. เพราะความไม"ร' �แจ�งในอิร�ยส�จ 4 จ4งมอิงไม"เห้:นโทษขอิงอิก(ศัลกรรม เป็�นเห้ต้(ให้�งมงายเข�าใจผู้�ดำค�ดำว"า การท�าช��วสร�างบาป็เป็�นความส(ข เช"นการล"าฆ์"าส�ต้ว1 เป็�นต้�น ซ่4�งเป็�นการก"อิกรรมช��วท$�เป็�นเห้ต้(พาให้�ท(กข1เพราะต้�อิงมาเก�ดำใช�กรรมอิ$ก

3. การไม"ร' �ข�อิป็ฏิ�บ�ต้� ค�อิ มรรค ม$อิงค1 8 ซ่4งเป็�นห้นทางป็ฏิ�บ�ต้�ดำ�าเน�นไป็ถื4งพระน�พพานอิ�นเป็�นสภาพพ�นจากท(กข1 จ4งม$การบ�าเพ:ญเพ$ยรให้�ถื4งอิร'ป็ฌาน เพราะเข�าใจว"า การไป็เก�ดำเป็�นอิร'ป็พรห้มน�/นเป็�นความส(ขท$�ม� �นคงแน"นอิน เป็�น“

แดำนน�พพาน ”

ห้น�า 279

ซ่4�งต้ามความเป็�นจร�ง อิร'ป็พรห้มย�งไม"พ�นท(กข1จากการท$�ต้�อิงมาเก�ดำอิ$ก เพ$ยงแต้"อิาย(ข�ยแห้"งการเป็�นอิร'ป็พรห้มน�/นยาวนานมากเท"าน�/น

ต�ณห�

ความดำ�/นรนทะยานอิยากอิย"างไม"ห้ย(ดำห้ย"อิน 3 ป็ระการ

1. กามต้�ณีห้า

ความทะยานอิยากไดำ�และช��นชมชอิบ ความย�นดำ$ พอิใจ ต้�ดำใจ ห้ลงให้ลน"าร�กใคร" เพล�ดำเพล�นในกาม เป็�นความส(ขแบบโลก$ยะ ค�อิ ความส(ขทางเน�/อิห้น�งท$�เก�ดำจากการส�มผู้�สทาง ต้า ห้' จม'ก ล�/น กาย ใจ

Page 155: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

กามแบ"งเป็�น 2 อิย"าง ค�อิ ก�เลสกาม และว�ต้ถื(กาม

ก�เลสกาม ค�อิ ก�เลสท$�เป็�นเห้ต้(ท�าให้�จ�ต้ใจห้ลงย4ดำม��นเก�ดำความอิยาก เก�ดำความใคร" ต้�ดำใจพอิใจอิยากไดำ�ก�บว�ต้ถื( และเม��อิไดำ�แล�วก:เก�ดำความร�กใคร"ย�นดำ$ต้�ดำใจเพล�ดำเพล�นอิย'"ก�บว�ต้ถื(น�/น

ห้น�า 280

ว�ต้ถื(กาม ค�อิ ว�ต้ถื(ท$�ท�าให้�ร' �ส4กอิยากไดำ�ซ่4�งเป็�น ร'ป็ รส กล��น เส$ยง ส�มผู้�ส เพ��อิสนอิงความใคร" ความต้�อิงการขอิง ต้า ห้' จม'ก ล�/น กาย

แต้"ท�/งน$/กามต้�ณีห้าท$�น$/ห้มายถื4งก�เลสกาม

2. ภวต้�ณีห้า

ความทะยานอิยากจะเป็�นไป็ในสภาพ ในภพท$�ต้นต้�อิงการ เช"นอิยากเก�ดำเป็�นคนรวย เป็�นต้�น

3. ว�ภวต้�ณีห้า

ความทะยานอิยากไม"เป็�นในสภาพ ในภพ ท$�ต้นไม"ต้�อิงการ ไม"ป็รารถืนา เช"น ไม"อิยากเก�ดำเป็�นคนจน เป็�นต้�น

อิ(ป็าทาน

การย4ดำม��นต้�ดำแน"นในก�เลสท$�ต้นน�ยม 4 ป็ระการ

1.กาม(ป็าทาน

ความย4ดำม��นต้�ดำใจในกาม แห้"ง ร'ป็ รส กล��น เส$ยง ส�มผู้�สว"า เป็�นขอิงน"าร�กใคร"น"าพอิใจ

ห้น�า 281

2.ท�ฏิฐป็าทาน

Page 156: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ความย4ดำม��นถื�อิม��นต้ามท�ฏิฐ�ห้ร�อิ ทฤษฎ$ ความเห้:นห้ล�กค�าสอินท$�ต้นน�ยมว"าถื'กต้�อิง เช"น กฎแห้"งกรรมไม"ม$ กรรมท$�ท�าไป็น�/นไม"ม$ผู้ล ชาต้�ห้น�าไม"ม$ ว�ฏิจ�กรการเว$ยนว"ายต้ายเก�ดำไม"จร�ง เป็�นต้�น

3. ส$ล�พพต้(ป็าทาน

ความย4ดำม��นในศั$ลและพรต้ท$�ต้นน�ยม ซ่4�งม�ใช"ทางน�พพานว"าเป็�นทางน�พพาน

ค�อิ ย4ดำม��นในห้ล�กความป็ระพฤต้� ข�อิป็ฏิ�บ�ต้� แบบแผู้น ระเบ$ยบ ว�ธ$ขนบธรรมเน$ยมป็ระเพณี$ ล�ทธ� พ�ธ$ต้"างๆ โดำยถื�อิว"า จะต้�อิงเป็�นอิย"างน�/น ท$�ต้นเช��อิว"าถื'ก โดำยส�กแต้"ว"า กระท�าส�บเน��อิงต้"อิๆก�นมา ห้ร�อิ ป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามๆก�นไป็อิย"างงมงาย โดำยน�ยมว"า ขล�งศั�กดำ�Eส�ทธ�E ม�ไดำ�เป็�นไป็ดำ�วยความร' �ความเข�าใจต้ามห้ล�กความส�มพ�นธ1แห้"งเห้ต้(และผู้ลอิ�นถื'กต้�อิง

ห้น�า 282

4.อิ�ต้ต้ราท(ป็าทาน

ความย4ดำม��นในวาทะถื�อิว"า ม$ อิ�ต้ต้าต้�วต้น

มอิงไม"เห้:นว"า สภาวะขอิงส��งท�/งป็วงอิ�นรวมท�/งต้�วต้นว"า เพ$ยงแต้"เป็�นส��งห้น4�งท$�มวลสารป็ระช(มป็ระกอิบก�นเข�า เป็�นไป็ต้ามเห้ต้(ป็9จจ�ยท�/งห้ลายท$�มาส�มพ�นธ1ก�น ไม"ใช"เป็�นอิ�ต้ราต้�วต้น ม$เรา ม$เขา

เม��อิจ�ต้ไดำ�คลายอิอิกจากก�เลส อิว�ชชา ต้�ณีห้า อิ(ป็าทาน

จ�ต้จ4งไม"ใฝึAห้าความส(ขส�าราญ ความสน(ก ค4กคนอิง ท�/งกาย วาจา ใจ อิ�นเป็�นก�เลสท$�ผู้'กม�ดำสาม�ญชนให้�ต้กส'"ห้"วงแห้"งว�ฏิฏิะสงสารการเว$ยนว"ายต้ายเก�ดำ

เพราะร' �ต้ามสภาพความเป็�นจร�งขอิงกฎแห้"งกรรมว"า

“ การกระท�ากรรมใดำย"อิมจ�าแนกส"งผู้ลให้�ผู้'�น� /นเสวยกรรมน�/น ”

Page 157: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

การท�าดำ$ย"อิมไดำ�ดำ$

การท�าช��วย"อิมไดำ�ส��งท$�ไม"ดำ$

ห้น�า 283

ดำ�งน�/น ผู้'�ป็ฏิ�บ�ต้�ธรรมระดำ�บน$/ จ4งเพ$ยรพยายามท�าแต้"ความดำ$

เว�นจากการท�าความช��วท�/งป็วง ท$�จะสร�างความท(กข1 พอิกพ'นก�เลสให้�เก�ดำข4/นในภพน$/ ท$�จะเป็�นเห้ต้(ส�บเน��อิงให้�เป็�นไป็ต้ามผู้ลจากการกระท�า อิ�นเป็�นม'ลเห้ต้(ท$�จะเป็�นบ"วงส�มพ�นธ1ต้"อิเน��อิงส"งผู้ลถื4งภพห้น�า พ�วพ�นดำ��งสายโซ่"ป็ฏิ�ก�ร�ยาก"อิภพชาต้�ไม"ม$ท$�ส�/นส(ดำ

ห้น�า 284

เม��อิฝึ8กถื4งต้อินน$/แล�ว

ท"านต้�อิงป็ล'กฝึ9ง

พรห้มว�ห้ารธรรม 4

ห้มายถื4งธรรมป็ระจ�าใจอิ�นเป็�นห้ล�กความป็ระพฤต้�ท$�ป็ระเสร�ฐบร�ส(ทธ�E ป็ฏิ�บ�ต้�ต้นต้"อิมน(ษย1ส�ต้ว1ท�/งห้ลายโดำยชอิบ ค�อิ เมต้ต้า กร(ณีา ม(ท�ต้า อิ(เบกขา

การอิบรมน$/ เป็�นการป็ร�บป็ร(งพ�ฒนาแก�ไขต้นเอิงอิย"างล4กซ่4/ง ให้�ป็9ญญาเจร�ญข4/นดำ�วยความสงบสามารถืก�าจ�ดำก�เลสท$�ลอิยอิย'"ในจ�ต้ใจให้�ค"อิยๆห้มดำไป็ คงเห้ล�อิแต้"ก�เลสท$�ต้�ดำอิย'"ในอิน(ส�ยเดำ�ม เห้ม�อินต้ะกอินท$�นอินน��งอิย'"ในก�นบ4/งขอิงส�นดำาน ท$�ต้�อิงช�าระล�างข'ดำเกลาดำ�วยว�ธ$การถือิดำจ�ต้แล�วป็ลงอิส(ภะ คร�/งแล�วคร�/งเล"าช�าระฟัอิกล�างก�เลสในส�นดำานให้�ห้มดำไป็ดำ�งท$�เร$ยกว"า

“ พ�จารณีากายในกาย จ�ต้ในจ�ต้ ว�ญญาณีในว�ญญาณี ”

จนเห้ล�อิแต้"ว�ญญาณีอิ�นบร�ส(ทธ�Eท$�ดำ$เล�ศัดำ�บจ�ต้ท$�เป็�นอิก(ศัล

ห้น�า 285

Page 158: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เม��อิน�/น

จ�ต้ใจขอิงท"านย"อิมอิย'"อิย"างผู้'�ป็ฏิ�บ�ต้�โลก(ต้รธรรมโดำยแท� เป็�นสภาวะท$�ต้� /งจ�ต้ป็ฏิ�บ�ต้�ต้นสละพ�นจาก

โลกธิรรม 8

อ�นัเป5นัโลก!ยว�สื�ยอย(�งเด็(นัช�ด็ อ�นัม!

1.ล�ภ - ได็4ล�ภ ม!ล�ภ

2.อล�ภ - สื:ญเสื!ย เสื�"อมล�ภ

3. ยศ - ได็4ยศ ม!ยศ

4. อยศ - ถอด็ยศ เสื�"อมยศ

5. นั�นัท� - ต�เต!ยนั

6. ปสื�งสื� - สืรรเสืร�ญ

7. สื�ข - คำว�มสื�ข

8. ท�กข* - คำว�มท�กข*

ท�/งน$/ ผู้'�ม("งส'"โลก(ต้รธรรมย"อิมมอิงเห้:นส��งเห้ล"าน$/

รวมท�/งป็9จจ�ย 4 อิ�นม$ เคร��อิงน("งห้"ม อิาห้าร ท$�อิย'"อิาศั�ย ยาและอิ(ป็กรณี1ร�กษาโรค ล�วนเป็�นเพ$ยง

ห้น�า 286

ป็9จจ�ยป็ร(งแต้"งท$�แต้กดำ�บไดำ� ไม"เท$�ยง เป็�นท(กข1ทนอิย'"ในสภาพเดำ�มไม"ไดำ� ม$ความแป็รป็รวนเป็�นธรรมดำา จ4งไม"โลภอิยากไดำ�และห้ลงให้ลล("มห้ลงห้มกม("นม�วเมาเคล�/มล�าพอิงไป็ต้ามบารม$อิ�านาจวาสนายศัถืาบรรดำาศั�กดำ�Eความม��งค��งท$�

Page 159: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ป็รารถืนาให้�ม$อิย'" และ จ�ต้ไม"น�อิยเน�/อิต้��าใจ ไม"โทษฟัGา โทษดำ�น ไม"ข("นม�วห้ม"นห้มอิงคล(�มคล��งไป็ดำ�วย เห้ต้(ท$�ต้�อิงไดำ�พบก�บความไม"น"าป็รารถืนาท$�ต้�อิงไดำ�ท(กข1เม��อิเส��อิมส'ญเส$ยส��งท$�ร �ก

สร(ป็ก:ค�อิ จ�ต้ใจไม"ร' �ส4กกระทบกระเท�อินห้ว��นไห้วต้"อิอิารมณี1ขอิงความดำ$ใจและความเส$ยใจ ค�อิ จ�ต้พ�นจากเคร��อิงเร�าความร' �ส4กเวทนา ส(ข ท(กข1 ห้ร�อิเฉยๆ

ดำ�วยเห้ต้(น$/ ผู้'�ป็ฏิ�บ�ต้�ธรรมน$/จ4งเป็�นผู้'�ร' �แจ�งเห้:นจร�งดำ�วยป็9ญญาท$�ไม"ไป็ห้ลงย4ดำในโลกธรรม 8 ป็ระการ จ�ต้สามารถืต้�/งสต้�ดำ�ารงม��นอิย'"ในสมาธ� ม$จ�ต้ท$�สงบป็ราศัจากท(กข1 ไม"ป็ล"อิยให้�โลกธรรม 8 ท$�เป็�นขอิงสาม�ญชนว�ส�ยเข�าครอิบง�าย��าย$จ�ต้ใจ เห้ม�อินเป็�นม"านแห้"งความโง"เขลาป็Iดำบ�งป็9ญญาอิ�นแจ�งแก"เห้ต้(

ห้น�า 287

ดำ�งน�/น ผู้'�ห้ล(ดำพ�นจากโลกธรรม 8 ค�อิ ผู้'�ม$สต้�ป็9ญญาอิ�นแห้ลมท$�ไดำ�แผู้�วถืางทางผู้"านป็Aาท4บแห้"งความโง"เขลา ย"อิมมอิงเห้:นทางดำ�บท(กข1 ดำ�วยการป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามอิร�ยส�จ 4 อิ�นไดำ�แก"ความจร�ง 4 ป็ระการ ท$�ท�าให้�เจร�ญห้ล(ดำพ�นจากท(กข1ท�/งป็วงอิย"างเดำ:ดำขาดำ ข�ามพ�นจากความเศัร�าโศักร��าไร ดำ�บความท(กข1และโทมน�ส ม$แต้"ความกระป็ร$/กระเป็ร"า ช��นบาน สงบกาย สบายใจ ป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามทางสายกลาง ดำ�งต้"อิไป็น$/

ห้น�า 288

โดำยอิาศั�ยป็ฏิ�บ�ต้�ต้าม

โพชฌงคำ* 7

กล�(มธิรรมสื�ม�คำคำ!ท!"อ�งอ�ศ�ยเก�ด็ข6)นัด็4วยก�นั และให4คำ�ณต(อก�นั นั��ไปสื:(ป2ญญ�แห(งก�รตร�สืร:4

1. สืต� - คำว�มระล6กได็4 สื��นั6กพร4อมอย:(

Page 160: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

2. ธิ�มมว�จ�ย - คำว�มเฟ้Cนัธิรรม สือด็สื(องสื�บคำ4นัธิรรม>

3. ว�ร�ยะ - คำว�มเพ!ยร

4. ปDต� - คำว�มอ�"มใจ

5. ป2สืสื�ทธิ� - คำว�มสืงบก�ยสืงบใจ

6. สืม�ธิ� - คำว�มม!ใจต�)งม�"นั

7. อ�เบกข� - คำว�มม!ใจเป5นักล�งท!"ร:4สื6กเฉยๆต(อสืภ�วะธิรรมท�)งปวง เพร�ะได็4เห�นัต�มคำว�มจร�งว(�ท�กอย(�งท!"เก�ด็ล4วนัแต(เป5นัไปต�มกรรม

เม��อิป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามโพชฌงค1 7 แล�ว ย"อิมเก�/อิห้น(นให้�เจร�ญอิร�ยส�จ 4 ไดำ�ดำ$

ห้น�า 289

อร�ยสื�จ 4

ซึ่6"งประกอบด็4วย ท�กข* สืม�ท�ย นั�โรธิ มรรคำ

1.ท�กข*

ห้มายถื4ง สภาพท$�ทนไดำ�ยากซ่4�งท�าให้�เก�ดำสภาวะท(กข1กายท(กข1ใจท$�เก�ดำก�บส��งม$ช$ว�ต้เท"าน�/น

สภาพท(กข1กาย ท$�ทนอิย'"ในสภาพอิย"างเดำ$ยวต้ลอิดำไม"ไดำ� ซ่4�งต้�ดำมาก�บส�งขาร ค�อิ เม��อิม$ เก�ดำแล�วต้�อิงแก" แล�วต้�อิงต้าย

และสภาพ ท(กข1ใจ ท$�เก�ดำห้ล�งซ่4�งเป็�น สภาวะท$�บ$บค�/นให้�จ�ต้ใจทนไดำ�ยาก จากการท$�ไม"สบายกาย ไม"สบายใจ ความเศัร�าโศักเส$ยใจ ความคร��าครวญ ความค�บแค�นใจ ความพล�ดำพรากจากส��งท$�ร �ก ความป็ระสบก�บส��งอิ�นไม"เป็�นท$�ร �ก และความไม"สมป็รารถืนา

ห้น�า 290

Page 161: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

2.สืม�ท�ย

ร' �ม'ลเห้ต้(แห้"งการเก�ดำท(กข1ว"ามาจาก ต้�ณีห้า ค�อิ ความทะยานอิยาก “ ”

เช"น อิยากไดำ�น��นไดำ�น$� อิยากจะเป็�นโน"นเป็�นน$� อิยากไม"เป็�นโน"นเป็�นน$�

3.นั�โรธิ

ความดำ�บท(กข1 ห้มายถื4ง พระน�พพาน

ความดำ�บท(กข1จะเก�ดำข4/นไดำ� ต้"อิเม��อิไดำ�ดำ�บต้�ณีห้า ท�/ง 3 ป็ระการ ซ่4�งเป็�นต้�นเห้ต้(แห้"งท(กข1

4.มรรคำ

ว�ธ$ป็ฏิ�บ�ต้�ท$�เป็�นว�ถื$ทางดำ�าเน�นถื4งการห้ล(ดำพ�นจากท(กข1อิย"างแท�จร�งบรรล(ถื4งความดำ�บท(กข1ค�อิ

อิร�ยมรรค ป็ระกอิบดำ�วยอิงค1 8

ดำ�งน$/ ค�อิ

ความเห้:นชอิบ ความดำ�าร�ชอิบ การเจรจาชอิบ การท�าการงานชอิบ การเล$/ยงช$พชอิบ การท�าความเพ$ยรชอิบ การระล4กชอิบ การต้�/งใจชอิบ

ห้น�า 291

มรรค 8 ป็ระการน$/เป็�นว�ธ$การป็ฏิ�บ�ต้�ให้�ถื4งความดำ�บท(กข1ม("งส'"น�พพานอิ�นเป็�นเป็Gาห้มายป็ลายทางขอิงช$ว�ต้ซ่4�งเอิ�/อิอิ�านวยส"งเสร�มสน�บสน(นส�มพ�นธ1ก�นเป็�นล'กโซ่" เม��อิจ�ดำเข�าในไต้รส�กขาแล�ว ม$ 3 ระดำ�บ ค�อิ ศั$ล สมาธ� ป็9ญญา

ระดำ�บต้�นไดำ�แก"ศั$ล

ค�อิ ข�อิห้�ามในการป็ระพฤต้�ช��ว แนะให้�ป็ฏิ�บ�ต้�ต้นดำ�าเน�นช$พอิย"างบร�ส(ทธ�E ท$�ไม"เป็�นภ�ยอิ�นต้รายก�บใครเป็�นการส�ารวมกาย วาจา ใจ ระง�บซ่4�งความค4กคนอิง

Page 162: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ท�/งป็วง เม��อิป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามแล�ว จะเป็�นผู้'�ม$สต้�ส�มป็ช�ญญะและขย�น ซ่4�งรวมเอิามรรคข�อิท$� 3 การเจรจาชอิบ ข�อิ 4 การท�างานชอิบ ข�อิ 5 การเล$/ยงช$พชอิบ

ระดำ�บกลางไดำ�แก"สมาธ�

ค�อิ การส�ารวมต้�/งจ�ต้ม��นแน"วแน"ส"งเสร�มให้�จ�ต้สามารถืจดำจ"อิอิย'"ก�บการป็ฏิ�บ�ต้�อิย"างแข:งแกร"งม��นคง ซ่4�งรวมเอิามรรค ข�อิท$� 6 การท�าความเพ$ยรชอิบ ข�อิ 7 การระล4กชอิบ ข�อิ 8 การต้�/งจ�ต้ม��นชอิบ

ห้น�า 292

ระดำ�บส'ง ไดำ�แก"ป็9ญญา

ซ่4�งป็9ญญาน�/นแบ"งไดำ� 3 ระดำ�บ ดำ�งน$/

1.ป็9ญญาข�/นต้�น

ส(ต้มยป็9ญญา

ป็9ญญาเก�ดำ จากการ สดำ�บต้ร�บฟั9ง จากการบอิกเล"าห้ร�อิการศั4กษาเล"าเร$ยนต้ามต้�ารา

2.ป็9ญญาข�/นกลาง

จ�นต้มยป็9ญญา

เม��อิไดำ�ความร' �เก�ดำป็9ญญาจากระดำ�บต้�นแล�วน�ามาพ�จารณีาไต้ร"ต้รอิง ค�ดำทบทวนห้าเห้ต้(ผู้ล จนเก�ดำความเข�าใจมากข4/นก:เก�ดำป็9ญญาข�/นกลาง

3.ป็9ญญาข�/นส'ง

ภาวนามยป็9ญญา

เม��อิไดำ�เข�าใจมากข4/นในป็9ญญาข�/นกลาง แล�วน�ามาฝึ8กอิบรมลงม�อิป็ฏิ�บ�ต้�จนเก�ดำป็9ญญาข�/นส'ง เป็�นการป็ฏิ�บ�ต้�จนเก�ดำความร' �แจ�งเห้:นจร�งท$�แท� ต้"อิก�เลสท$�ม$อิย'"ภายในกาย จ�ต้ในจ�ต้ จนค�นต้นให้�ร' �จ�กต้น อิย'"เห้น�อิต้น ซ่4�งรวมเอิามรรค ข�อิ

Page 163: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

1 ความเห้:นชอิบดำ�วยป็9ญญา ข�อิ 2 ความดำ�าร�ชอิบ ความน4กค�ดำร�เร��มอิ�นดำ$งามดำ�วยป็9ญญา

ห้น�า 293

จ�กนั!)ก�ศ6กษ�ร�ยละเอ!ยด็ในัมรรคำองคำ* 8 ประก�รด็�งต(อไปนั!)

1.สื�มม�ท�ฏิฐ�

คำว�มเห�นัชอบด็4วยป2ญญ�

ข�)นัพ�)นัฐ�นั

ค�อิ ความเห้:นซ่4�งเป็�นความเช��อิ ท$�ถื'กต้�อิงต้ามท�านอิงคลอิงธรรม เห้:นชอิบต้ามกฎแห้"งกรรม บ(ญบาป็ม$จร�ง ท�าดำ$ไดำ�ดำ$ ท�าช��วไดำ�ช� �ว ว�ญญาณีม$จร�ง ต้ายแล�วไม"ส'ญ โลกห้น�าม$จร�ง ต้ายแล�วต้�อิงเก�ดำอิ$ก เป็�นต้�น

คำว�มเห�นัชอบในัช�)นัสื:ง

ค�อิ เห้:นชอิบดำ�วยป็9ญญา ความร' �แจ�งท$�ไดำ�มาจากการพ�จารณีาห้ร�อิก�าห้นดำอิารมณี1จนเก�ดำความเข�าใจอิย"างซ่าบซ่4/งมอิงเห้:นต้นเอิงว"า สภาวะส�งขารธรรมท$�ป็ระกอิบดำ�วยร'ป็และนามล�วนไม"เท$�ยงแท� เป็�นท(กข1ทนอิย'"ในสภาพเดำ�มไม"ไดำ� และต้�อิงสลายไป็ในท$�ส(ดำ ไม"เป็�นอิ�ต้รา

ห้น�า 294

ต้�วต้นท$�จะให้�ย4ดำม��นถื�อิม��น เป็�นการเห้:นชอิบต้ามความเป็�นจร�งท$�ไม"เคล�อิบแฝึงดำ�วย อิว�ชชา ต้�ณีห้า อิ(ป็าทาน

จ4งท�าให้�จ�ต้ใจผู้"อิงแผู้�ว สงบ เป็�นสมาธ� เห้:นชอิบการป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามอิร�ยส�จ 4 เป็�นห้นทางท$�ถื'กต้�อิงท$�จะพ�ฒนาต้นเอิงน�าไป็ส'"การห้ล(ดำพ�นจากว�ฏิฏิะ

2 . สื�มม�สื�งก�ปปะ

คำว�มด็��ร�ชอบ

Page 164: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้มายถื4ง ความน4กค�ดำท$�ถื'กต้�อิง 3 อิย"าง

ค�อิ

2.1 เนกข�มมส�งก�ป็ป็ะ ความน4กค�ดำม("งห้มายร�เร��มอิ�นดำ$งามท$�จะสล�ดำต้น คลายอิอิกจากการห้มกม("นม�วเมาในโลก$ยว�ส�ย เป็�นความค�ดำท$�จะป็ลอิดำจากกาม โดำยไม"โลภอิยากไดำ�ท$�จะป็รนป็ร�อิความส(ขส�าราญ ความเพล�ดำเพล�น สนอิงความอิยากขอิงต้น

ห้น�า 295

2.2 อิพยาป็าทส�งก�ป็ป็ะ ความค�ดำท$�ป็ราศัจากการพยาบาท เกล$ยดำช�งและดำ(ดำ�นค�ดำป็อิงร�ายผู้'�อิ��น จ�ต้ใจม$แต้"ความเมต้ต้า เส$ยสละ ไม"ข�ดำเค�อิงเพ"งมอิงคนอิ��นในแง"ร�าย

2.3 อิว�ห้�งสาส�งก�ป็ป็ะ ความค�ดำท$�ไม"เบ$ยดำเบ$ยนผู้'�อิ��นดำ�วยความน4กค�ดำท$�ป็ระกอิบดำ�วยกร(ณีา ไม"ค�ดำร�ายห้ร�อิม("งท�าลาย อิ(เบกขา ความวางเฉยไดำ�ท$�ไม"ไป็ซ่�/าเต้�ม สมน�/าห้น�าบ(คคลท$�ก�าล�งป็ระสบเคราะห้1กรรมเพราะเช��อิในกฏิแห้"งกรรมว"าใครก"อิกรรมอิ�นใดำกรรมน�/นย"อิมสนอิง

ผู้'�บ�าเพ:ญต้�อิงป็ล'กฝึ9งความดำ�าร�ชอิบซ่4�งเป็�นความดำ$เห้ล"าน$/ให้�ม$ในจ�ต้ใจให้�เก�ดำความเคยช�นในการต้�/งสต้�ส�งเกต้ส�บสวน ค�นคว�าให้�แจ�งในจ(ดำห้มายแห้"งความค�ดำท$�ช�กจ'งให้�ท�าส��งน�/นส��งน$/ ซ่4�งการห้ม��นทบทวนพ�จารณีาจ�าแนกแยกแยะดำ�งน$/ ย"อิมป็ล'กฝึ9งส"งเสร�มให้�สต้�ป็9ญญาเจร�ญม$ก�าล�งในการเห้:นชอิบห้น�า 296

3. สื�มม�ว�จ�

ก�รเจรจ�ชอบ

ห้มายถื4งค�าพ'ดำท$�ถื'กต้�อิงดำ$งาม

ไดำ�แก" วจ$ส(จร�ต้ 4 อิย"าง

Page 165: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

3.1 พ'ดำจร�งดำ�วยความซ่��อิส�ต้ย1 ไม"กล"าวค�าเท:จ ห้มายถื4ง บรรดำาการพ'ดำไม"ต้รงก�บความจร�งท(กสถืาน

3.2 พ'ดำแต้"ค�าพ'ดำท$�อิ"อินห้วาน ไม"กล"าวค�าห้ยาบ เช"น ดำ"ากระเซ่�า การสบถืสาบาน เป็�นต้�น

3.3 ไม"พ'ดำจาน�นทา กล"าวกระแทกแดำกดำ�น ป็ระชดำป็ระช�น ส"อิเส$ยดำ ย(ยงให้�คนอิ��นแต้กความสาม�คค$ซ่4งจะท�าให้�เก�ดำการระห้อิงระแห้งผู้�ดำใจก�นระแวงแก"ก�น

3.4 ไม"พ'ดำจาเพ�อิเจ�อิ เห้ลวไห้ล ไร�สาระ รวมท�/งกล"าวยกยอิป็อิป็9/ นจนห้าแก"นสารไม"ไดำ� ถื4งแม�จะเป็�นค�าพ'ดำท$�ม$ป็ระโยชน1และถื�อิยค�าท$�ไพเราะ ก:ควรจะพ'ดำจาในจ�งห้วะเวลาท$�เห้มาะสมก�บกาลเทศัะเท"าน�/น

ห้น�า 297

4.สื�มม�ก�มม�นัตะ

คำว�มประพฤต�ท!"ถ:กต4องด็!ง�ม

ไดำ�แก"กายส(จร�ต้ 3 ป็ระการ

อิ�นเป็�นการป็ระพฤต้�ดำ$น�ามาซ่4�งความสงบ ค�อิ

4.1 ม$ความเมต้ต้ากร(ณีาเอิ:นดำ'ส�ต้ว1 ไม"ฆ์"าส�ต้ว1ต้�ดำช$ว�ต้

4.2 ม$ความซ่��อิต้รง ไม"ล�กทร�พย1 ไม"ค�ดำคดำทรยศั ฉ�อิโกงท(กสถืาน

4.3 ไม"ป็ระพฤต้�ผู้�ดำในกาม ม$ความร�กสงบส�นโดำษ พอิใจในส��งท$�ต้นม$อิย'" ดำ�วยไม"เป็�นช'�ก�บค'"เม$ยค'"ผู้�วเขา และเว�นจากการเสพดำ�วยเคร��อิงดำ��มม4นเมา และส��งเสพต้�ดำท�/งป็วง

5.สื�มม�อ�ช!วะ

ก�รเล!)ยงช!พชอบ

Page 166: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ดำ�วยการป็ระกอิบอิาช$พส(จร�ต้ และดำ$งามท$�ไม"เบ$ยดำเบ$ยนก"อิให้�คนอิ��น ส�ต้ว1อิ��น เป็�นท(กข1 เก�ดำความเดำ�อิดำร�อินและอิ�นต้ราย

ห้น�า 298

6.สื�มม�ว�ย�มะ

คำว�มเพ!ยรพย�ย�มชอบ

ค�อิความขย�นห้ม��นเพ$ยรท$�ถื'กต้�อิง 4 สถืาน

6.1 ส�งวรป็ธาน เพ$ยรระว�งไม"ให้�อิก(ศัล(ความช��ว)เก�ดำข4/น อิ�นเป็�นความเพ$ยรอิย"างเห้น$�ยวแน"นท$�จะพยายามระว�งควบค(มย�บย�/ง และสก�ดำก�/นความค�ดำและการกระท�าอิ�นไม"ดำ$ท$�ม("งท�าลาย อิ�นเป็�นความค�ดำช��ว(ห้ร�อิน�วรณี1 5 ) ท$�ย�งไม"เก�ดำไม"ให้�เก�ดำข4/น ค�อิ ระว�งต้นม�ให้�เก�ดำความชอิบใจและความไม"ชอิบใจในร'ป็ รส กล��น เส$ยง ส�มผู้�ส และธรรมารมณี1ท$�ผู้"านมาจาก อิายต้นะ ค�อิ ต้า ห้' จม'ก ล�/น กาย ใจ

6.2 ป็ห้าป็ธาน เพ$ยรพยายามต้�ดำทอินละอิก(ศัล (ความช��ว) ห้ร�อิ น�วรณี1 5 ท$�เก�ดำข4/นแล�วให้�ห้มดำไป็

6.3 ภาวนาป็ธาน เพ$ยรพยายามส"งเสร�มอิบรมป็ล'กฝึ9งก(ศัลจ�ต้ (เจร�ญสต้�ป็9ฏิฐาน 4 ห้ร�อิ โพชฌงค1 7 ) ความดำ$ท$�ย�งไม"เก�ดำให้�เก�ดำข4/นในส�นดำาน

ห้น�า 299

6.4 อิน(ร�กขนาป็ธาน เพ$ยรพยายามป็ระคอิงจ�ต้ให้�ต้� /งม��นร�กษาก(ศัล (ความดำ$ ) ท$�เก�ดำข4/นซ่4�งม$อิย'"แล�วให้�ต้� /งม��นคงอิย'"ต้ลอิดำไป็ และเจร�ญย��งข4/นจนไพบ'ลย1

7. สื�มม�สืต�

คำว�มระล6กชอบ

Page 167: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ค�อิ การฝึ8กอิบรมให้�ม$สต้�ระล4กท$�ถื'กอิย'"ในอิารมณี1ท$�เป็�นป็9จจ(บ�นต้ามห้ล�กสต้�ป็9ฏิฐาน 4 พ�จารณีา กาย เวทนา จ�ต้ ธรรม ต้�ดำต้ามการเก�ดำดำ�บขอิงจ�ต้ให้�ไดำ�ร' �อิย'"ท(กขณีะ ก�าห้นดำสต้�พ�จารณีาส�งเกต้ทบทวนอิย"างถื$�ถื�วนล4กซ่4/งไม"ให้�ห้ลงไป็ก�บก�เลสแห้"งความพอิใจ โลภอิยากไดำ�ขอิงเขา และความไม"พอิใจ ความท(กข1ใจท$�ท�าให้�จ�ต้ใจเร"าร�อิน จ4งต้�อิงก�าจ�ดำก�เลสเห้ล"าน$/ให้�พ�นาศัห้มดำส�/นไป็ ดำ�วยความเพ$ยรพยายาม และสต้�ส�มป็ช�ญญะความระล4กร' �ส4กต้�วอิย'"เสมอิ เพ"งจนสต้�ความร' �ส4กต้�วกล�าแข:งข4/นมาไม"ม$อิารมณี1อิ��นแทรก ก:จะเก�ดำความร' �ภายในข4/นเห้:นช�ดำแจ�ง

ห้น�า 300

ต้ามท�นก�บป็รากฏิการณี1 ขอิงก�เลสท$�เป็�นป็9จจ(บ�นธรรม ซ่4�งเก�ดำข4/น และดำ�บไป็ เป็�นการเห้:นต้ามความเป็�นจร�งว"าในขณีะท$�ก�าล�งพ�จารณีาอิย'"น� /น ม$สภาพอิย"างไร เป็�นการฝึ8กจ�ต้เพ��อิให้�เก�ดำสมาธ�ม��นในท(กสภาวะธรรมป็9จจ(บ�น

เม��อิฝึ8กจนเคยช�นในการต้�/งสต้�อิย'"ในอิารมณี1ขณีะป็9จจ(บ�นดำ�วยสต้�ป็9ฏิฐาน ก:จะสามารถืแบ"งแยกและว�จารณี1 ท�าให้�จ�ต้ใจสว"าง ความไม"ร' �ท$�เป็ร$ยบดำ�งความม�ดำก:จะจางห้ายไป็ ซ่4�งเป็�นส��งจ�าเป็�น ท$�จะส"งเสร�มความเห้:นชอิบดำ�วยป็9ญญา เพ��อิการบ�าเพ:ญฌานญาณีไดำ�ง"ายข4/น

ก�ย (ร:ป )

ไม"ว"าท"านจะอิย'"ในอิ�ร�ยาบถืใดำๆ ก�าห้นดำสต้�ให้�ร' �ส4กท�นต้"อิอิ�ร�ยาบถืน�/นว"าก�าล�งท�าอิะไรอิย'" เม��อิร' �แล�วให้�ต้� /งสต้�พ�จารณีาว"ากายน$/ส�กแต้"ว"ากาย ซ่4�งเป็�นป็ฏิ�ก'ลว�ต้ถื(ธาต้(ก�อินห้น4�งเท"าน�/น ไม"ใช"ส�ต้ว1 บ(คคล ต้�วต้น เราเขา เม��อิพ�จารณีาไป็ จ�ต้ก:จะน��งเป็�นห้น4�ง ท�าให้�ไม"ห้ลงย4ดำม��นต้�ดำในร'ป็นามว"าเป็�นขอิงงาม น"าร�กใคร"

ห้น�า 301

เวทนั� (นั�ม )

เม��อิอิย'"ในความร' �ส4กอิย"างไร ให้�เอิาสต้�ต้� /งลงพ�จารณีาก�าห้นดำให้�ร' �ช�ดำท$�ความร' �ส4ก ( เวทนา ) ป็9จจ(บ�น ขณีะน�/นท$�ร' �ส4กว"า ท(กข1 ส(ข ห้ร�อิว"า เฉยๆ แยกสต้�ก�บใจอิอิกจากเวทนาแล�วก:จะเก�ดำความร' �ส4กว"า เวทนาท$�เก�ดำน�/นส�กแต้"ว"าเป็�น

Page 168: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

อิาการขอิงความร' �ส4กห้น4�งท$�ไม"ไดำ�อิย'"ในกายและนอิกกายเรา ไม"ใช"บ(คคล ต้�วต้น เราเขาท$�น"าจะย4ดำม��นถื�อิม��น ท�าให้�ไม"ห้ลงย4ดำม��นในส(ขท�/งป็วง

จ�ต (นั�ม )

เม��อิอิย'"ในสภาวะใดำท$�ม$สภาพจ�ต้อิย"างไร ให้�ระล4กถื4งจ�ต้ใจขอิงต้นเอิงขณีะน�/น เช"น ราคะ โทสะ โมห้ะ ห้ดำห้'"ฟั( Gงซ่"าน เศัร�าห้มอิง ห้ร�อิผู้"อิงแผู้�ว ก:ให้�เพ"งพ�จารณีาก�าห้นดำสต้�ให้�ร' �ช�ดำสภาพอิาการขอิงจ�ต้ ท$�ดำ�/นรนกระส�บกระส"ายห้ร�อิว"าเป็�นสมาธ� พ�จารณีาอิย'"ในอิารมณี1เดำ$ยวจนเห้:นจ�ต้ขณีะน�/นเป็�นเพ$ยงจ�ต้ ท$�เป็�นไป็ในอิาการเก�ดำดำ�บเป็�นอิน�ต้ต้า ไม"ม$แก"นสารสาระท$�เท$�ยงแท�แน"นอิน สต้�ก:จะก�าห้นดำร' �อิย'"ท$�จ�ต้เพ$ยงแห้"งเดำ$ยว

ท�าให้�ไม"ห้ลงย4ดำม��นว"าท(กส��งเป็�นขอิงเท$�ยงแท�

ห้น�า 302

ธิรรม (นั�มและร:ป )

เม��อิเผู้ช�ญก�บสภาวธรรมใดำให้�ระล4กน4กถื4งส��งท$�เป็�นธรรมารมณี1ท$�ผู้"านเข�าส'"การร�บร' �ทางมโนทวาร อิ�นเป็�นอิารมณี1ขอิงใจท$�เก�ดำในสภาวะน�/นให้�ต้� /งสต้�ก�าห้นดำต้�/งม��นลง ณี สภาวะป็9จจ(บ�นน�/น ค�อิ ม!สืต�พ�จ�รณ�จนัร:4ช�ด็ก�รปร�กฏิก�รณ*ธิรรมท�)งหล�ย

1. น�วรณี1 5 ล�กษณีะก�เลสท$�ครอิบง�าจ�ต้ใจอิ�นเป็�นเคร��อิงขวางก�/นม�ให้�การป็ฏิ�บ�ต้�ธรรมบรรล(ผู้ล ค�อิ 1. กามฉ�นทะความพอิใจในกามส(ข 2. พยาบาท ผู้'กโกรธ 3. ความห้ดำห้'"ง"วงเห้งาห้าวนอิน 4. ความฟั( Gงซ่"าน ห้วาดำห้ว��นร�าคาญใจ 5.

ความเคล�อิบแคลงล�งเลสงส�ยใจในธรรม

2. ข�นธ1 5 อิ(ป็าทานย4ดำม��นถื�อิม��นในร'ป็ เวทนา ส�ญญา ส�งขาร ว�ญญาณี ว"าเป็�นต้�วต้น

ห้น�า 303

3. อิายต้นะ 12 ค�อิ อิายต้นะภายใน 6 ต้า ห้' จม'ก ล�/น กาย ใจ และอิายต้นะภายนอิก ร'ป็ เส$ยง กล��น รส ส�มผู้�ส ธรรมารมณี1

Page 169: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

4. โพชฌงค1 7 ค�อิ อิงค1แห้"งป็9ญญาธรรมเคร��อิงต้ร�สร' � 1. สต้� 2. ธ�มมว�จ�ย 3. ว�ร�ยะ 4. ป็Iต้� 5. ป็9สส�ทธ� 6. สมาธ� 7. อิ(เบกขา

5. อิร�ยส�จ 4 ค�อิ ท(กข1 สม(ท�ย น�โรธ มรรค

ให้�พ�จารณีาจนร' �ช�ดำว"า ธรรมเห้ล"าน$/ ค�อิอิะไร เป็�นอิย"างไร ม$ในต้นห้ร�อิไม" เก�ดำข4/น เจร�ญบร�บ'รณี1และดำ�บไป็ไดำ�อิย"างไร ต้ามความจร�งขอิงธรรมอิย"างน�/น เม��อิร' �แล�วก:ให้�สละป็ล"อิยว"าง ก:จะเห้:นว"าธรรมส�กแต้"ว"าธรรม ไม"ใช"บ(คคลต้�วต้นเราเขา ท�าให้�เห้:นไดำ�ว"าร'ป็นามไม"ใช"ต้�วต้น

ห้น�า 304

8.สื�มม�สืม�ธิ�

สืม�ธิ�ชอบ

ค�อิ การต้�/งม��นชอิบขอิงจ�ต้ใจท$�เป็�นสมาธ�ท$�รวมอิารมณี1อิย'"ในอิารมณี1เดำ$ยวท$� แน"วแน"เป็�นเอิก�คคต้า น�าไป็ใช�ป็ระโยชน1ไดำ� ซ่4�งท�าให้�จ�ต้ใจเข�มแข:งบร�ส(ทธ�Eผู้"อิงแผู้�วเก�ดำพละก�าล�ง ส"งเสร�มให้�จ�ต้เพ"งพ�จารณีาอิารมณี1สต้�ป็9ฏิฐาน 4 ค�อิ กาย เวทนา จ�ต้ ธรรม อิย"างล4กซ่4/งไดำ�ดำ$ข4/น จนจ�ต้เก�ดำป็9ญญาเห้:นแจ�งในการ เพ"งล�กษณีะโดำยว�ป็9สสนาพ�น�จพ�จารณีาส�งขาร ดำ�วยพระไต้รล�กษณี1ว"าเป็�น อิน�จจ�ง ท(กข�ง อิน�ต้ต้า

โดำยมรรคว�ธ$ ท$�ย�งก�จแห้"งว�ป็9สสนาน�/นให้�ส�าเร:จ

โดำยผู้ลท$�เพ"งน�พพาน อิ�นเป็�นภาวะส�จจะขอิงน�พพานท$�ไม"เจ�อิป็นดำ�วยก�เลส ม$แต้"ความว"างเป็ล"า

การม$สมาธ�แน"วแน" ภาวะจ�ต้ใจเห้ม�อินน�/าท$�เคยข("นม�นก:จะต้กต้ะกอิน น�/าจะใส สามารถืมอิงเห้:นก�เลสอิ�นละเอิ$ยดำอิ"อิน ค�อิ โลภ โกรธ ห้ลง แล�วจ4งใช�สต้�พ�จารณีาห้าเห้ต้(ห้าผู้ลท$�เก�ดำท$�ดำ�บขอิงอิดำ$ต้ ป็9จจ(บ�น อินาคต้ จนร' �แจ�งอิย'"เห้น�อิก�เลสเร$ยกว"า ผู้'�ม$ป็9ญญา “ ”

Page 170: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 305

ย"อิมย�งจ�ต้ท$�ดำ�าร�ชอิบ ดำ�าเน�นช$ว�ต้อิย"างบร�ส(ทธ�E ค�นคว�าห้าอิ(ดำมการณี1ท$�ถื'กต้�อิงเท$�ยงแท� จ�ต้ใจก:จะน4กค�ดำม("งห้มายไป็ในส"วนท$�ไม"เห้:นแก"ต้�ว สต้�ป็9ญญาย��งจะงอิกงามข4/นสามารถืควบค(มจ�ต้ใจและความร' �ส4ก ให้�อิย'"ภายใต้�การบ�งค�บบ�ญชาให้�พ�นจากความโลภ ความโกรธ ความห้ลง ไดำ�

ผู้'�ป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามอิร�ยส�จ 4 แล�วย"อิมแจ�งแก"ใจว"า ไดำ�เดำ�นทางส'"การดำ�บท(กข1ท$�ถื'กต้�อิงแล�ว

ผู้'�ป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ม("งเดำ�นส'"บนเส�นทางโลก(ต้ระน�/นล�วนม$น�ส�ย ร�กส�นต้� สงบ ส�นโดำษ ม�กน�อิย ขย�น ซ่��อิส�ต้ย1 อิดำทน ไม"เห้:นแก"ต้�ว และพ4งระว�งอิย'"เสมอิท$�จะไม"ยกต้นข"มท"านโดำยถื�อิว"าต้�วเอิงป็ฏิ�บ�ต้�ดำ$กว"าคนอิ��น แม�ป็ฏิ�บ�ต้�ธรรมฝึ8กจ�ต้ต้นให้�ห้ล(ดำพ�น ก:ต้�อิงแบ"งเวลาช"วยเห้ล�อิงานส"วนรวมให้�ส�าเร:จล(ล"วงดำ�วยดำ$ เพราะถื�าห้ม'"คณีะส"วนรวมอิย'"ไม"ไดำ� ต้�วเราท$�เป็�นส"วนห้น4�งขอิงส�งคมน�/นก:จะอิย'"ไม"ไดำ�เช"นก�น

ห้น�า 306

ผู้'�ป็ฏิ�บ�ต้�ธรรมต้�/งจ�ต้ม��นแล�วท$�ไม"ห้ลงม�วเมาห้มกม("นพ�วพ�นก�บการเสพกามส(ขท�/งห้ลายและไม"เคร"งเคร$ยดำก�บการบ�าเพ:ญจนเป็�นการป็ระกอิบการทรมานท�าต้นให้�ล�าบาก

แต้"ป็ฏิ�บ�ต้�ต้น ดำ�วยส�จจะเพ��อิต้นให้�ห้ล(ดำพ�นต้นเดำ�นไป็ต้ามทางสายกลางม�ชฌ�มาป็ฏิ�ป็ทาอิย"างม��นใจดำ�วย อิร�ยมรรค 8 ข�อิ ซ่4�งท(กข�อิ ต้"างก:เก�/อิห้น(นซ่4�งก�นและก�น

เป็�นการป็ฏิ�บ�ต้�ต้าม พ(ทธโอิวาท 3 ป็ระการ ค�อิ

1.ไม"ท�าความช��วท�/งป็วง

2. ท�าความดำ$ให้�สมบ'รณี1

3. ช�าระจ�ต้ใจขอิงต้นให้�สะอิาดำ บร�ส(ทธ�Eผู้"อิงแผู้�ว

Page 171: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

การป็ฏิ�บ�ต้�ท$�ถื'กต้�อิงก"อิให้�เก�ดำความบร�ส(ทธ�Eท� /งกายและใจ ซ่4�งเป็�นผู้ลจากการป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�จนจ�ต้น��งแน"วแน"สร�างอิ�านาจฌานบ�งค�บจ�ต้ใจให้�สงบต้�/งม��น แล�วพ�จารณีาธรรมจนเก�ดำญาณีป็9ญญาเป็ร$ยบดำ�งไดำ�จ(ดำดำวง

ห้น�า 307

ป็ระท$ป็เป็�นน�ม�ต้อิ�นแจ"มใสส"อิงสว"างให้�จ�ต้สว"างมอิงเห้:นทางในป็Aาท4บแห้"ง ความโง"เขลา เพ��อิพ�จารณีา ธรรมอิย"างล4กซ่4/งย��งข4/นจนเห้:นม'ลเห้ต้(และความห้มายแห้"งการกระท�าขอิงต้นเอิงท$�เจ�อิป็นดำ�วยก�เลสธ(ล$อิ�น ห้นาแน"นท$�สล�บซ่�บซ่�อินอิย'"ในส�นดำาน ก:จะบรรล(ถื4งการมอิงเห้:นต้นเอิงอิย"างแจ"มแจ�งทะล(ถื4งจ�ต้ใจภายใน คอิยส�ารวจต้นเอิงเสมอิจนร' �จ�กต้นเอิง สามารถืต้�/งสต้�อิย"างม��นคง ดำ�าเน�นช$ว�ต้อิย"างบร�ส(ทธ�Eกอิป็รดำ�วยค(ณีธรรมอิ�นดำ$งาม

เล�กเป็�นทาสท$�ผู้'กพ�นก�บก�เลส เป็�นการป็ล'กฝึ9งให้�เก�ดำความเคยช�นท$�ดำ$ให้�ม$ข4/นในน�ส�ยส�นดำานต้ลอิดำช$ว�ต้

เม��อิป็ฏิ�บ�ต้�ไดำ�แล�ว

จ�ต้ใจก:จะป็ราศัจากความย4ดำเห้น$�ยวในท(กส��งขอิงโลกท�/งร'ป็และนามป็ลดำเป็ล�/อิงละจากการร�อิยร�ดำครอิบง�าขอิงก�เลสท$�เคยย4ดำส�บเน��อิงจากความเคยช�น อิ�นเป็�นสภาพพ�นจากก�เลส จ�ต้ก:ม("งพ( "งส'"พระน�พพานอิ�นเป็�นอิ(ดำมคต้�จ(ดำห้มายป็ลายทางท$�แท�จร�ง

เป็�นการบรรล(ถื4งความห้ล(ดำพ�นจากกอิงท(กข1แห้"งว�ฏิสงสาร

ขอิอิน(โมทนาสาธ( ฯ มา ณี โอิกาสน$/

ห้น�า 308

บทส"งท�ายภาคโลก(ต้ระ

ส�งโยชน1 10

ก�เลสท$�ดำ4งเห้น$�ยวร�อิยร�ดำให้�ต้กอิย'"ในว�ฏิฏิะ

Page 172: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ท"านท$�ฝึ8กผู้"านห้ล�กว�ป็9สสนามาแล�ว ก:ย�งไม"ร' �ว"าจ�ต้ใจขอิงต้นเอิงห้ล(ดำพ�นจากก�เลสมากน�อิยเพ$ยงใดำ

ดำ�งน�/น

จ4งเสนอิบทน$/เพ��อิเป็�นต้ารางเป็ร$ยบเท$ยบก�บภาวะการป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ขอิงท"าน

มากแม�นย�งม$ก�เลสมากอิย'" ก:ขอิให้�ท"านพยายามฝึ8กจ�ต้ให้�ลดำละให้�ไดำ� เพ��อิห้ล(ดำพ�นจากก�เลสส�งโยชน1 10 อิ�นเป็�นก�เลสท$�ดำ4งเห้น$�ยวร�อิยร�ดำให้�ต้กอิย'"ในว�ฏิสงสารท$�ต้�อิงมาเก�ดำอิ$ก เพราะเป็�นก�เลสท$�ผู้'กใจส�ต้ว1ม�ดำไว�ก�บความท(กข1

“ คนเราถื�าบาป็ห้นาจ�ต้ห้ยาบ

ก:จะมอิงไม"เห้:นความผู้�ดำขอิงต้นเอิง ”

ห้น�า 309

ส�งโยชน1 10

1. ส�งกายท�ฏิฐ� ความเห้:นว"าเป็�นต้�วเป็�นต้น ค�อิ ย4ดำข�นธ1 5 ร'ป็ เวทนา ส�ญญา ส�งขาร ว�ญญาณี ท$�สร(ป็ลงเป็�นร'ป็ นาม ล�วนม$ต้�วต้นเป็�นขอิงเรา

2. ว�จ�ก�จฉา ความล�งเลสงส�ยไม"แน"ใจในค(ณีพระร�ต้นต้ร�ย ว"าจะน�าพาให้�พ�นท(กข1

3. ส$ล�พพต้ป็รามาส การถื�อิม��นศั$ลพรต้อิย"างไม"จร�งจ�งเคร"งคร�ดำ โดำยส�กแต้"ว"าท�าต้ามก�นไป็อิย"างงมงาย

4. กามฉ�นทะ ความก�าห้น�ดำห้มกม("นต้�ดำอิกต้�ดำใจในกาม

5. ป็ฏิ�ฆ์ะ การกระทบกระท��งแห้"งจ�ต้ไดำ�แก" ความห้ง(ดำห้ง�ดำดำ�วยอิ�านาจโทสะ ความค�บแค�น ความข4/งเคร$ยดำ ซ่4�งเป็�นอิารมณี1ผู้'กโกรธท$�จะจอิงล�างจอิงผู้ลาญ

ห้น�า 310

Page 173: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

6. ร'ป็ราคะ ความต้�ดำใจย4ดำม��นในร'ป็ฌาน ความป็รารถืนาในร'ป็ภพ โดำยถื�อิว"าร'ป็ภพเห้ล"าน$/เป็�นส��งว�เศัษดำ$เล�ศั

7. อิร'ป็ราคะ ความต้�ดำใจในอิารมณี1แห้"งอิร'ป็ฌานความป็รารถืนาในอิร'ป็ภพว"า เป็�นค(ณีว�เศัษท$�จะให้�พ�นจากว�ฏิฏิะ

8. มานะ การม$อิารมณี1ส�าค�ญต้น ค�อิ ถื�อิต้นว"าเป็�นน��นเป็�นน$�ม$ช� /นวรรณีส'งกว"าคนอิ��น

9. อิ(ทธ�จจะ ความฟั( Gงซ่"านร�าคาญใจ คร( "นค�ดำอิย'"แต้"ในอิก(ศัล

10 อิว�ชชา ความไม"ร' �จร�งท�าให้�ห้ลงค�ดำว"า ท(กส��งขอิงโลกเป็�นขอิงเท$�ยงแท�

สาธ(ชนผู้'�เจร�ญต้ามว�ป็9สสนากรรมฐาน พ4�งม("งห้มายท$�จะป็ระห้ารก�เลสดำ�วยก�าล�งสมาธ� ก�าล�งป็9ญญาจากว�ป็9สสนาญาณีเป็�นไป็ต้ามข�/นต้อินขอิงส�งโยชน1 10 ต้�/งแต้"

ห้น�า 311

ข�อิ 1 ล�าดำ�บถื4งข�อิ 10 ผู้"านดำ"านแห้"งส�งโยชน1มากย��งม$โอิกาสห้ล(ดำพ�นจากว�ฏิฏิะมากข4/น

ท�/งน$/ คนเราไม"จ�าเป็�นต้�อิงร' �ว"า ผู้"านไดำ�ก$�ข�อิ ก:เป็�นการส�าเร:จมรรคผู้ลช�/นน�/นช�/นน$/ เพราะว"า

เม��อิย4ดำข�/น ย4ดำช�/น ก:เป็�นการย4ดำต้�วต้น

เป็�นก�าวแรกขอิงความห้ลง

เป็�นเห้ต้(ต้"อิเน��อิงป็ร(งแต้"งให้�เก�ดำ ท(กข1 “ ”

ห้น�า 312

ความดำ$จงร�กษ1ไว� ให้�คง ต้นนา

ป็ระห้น4�งเกล�อิดำ�ารง รสห้ม�/น

Page 174: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

อิ�นว"าจะถื�อิต้รง ภาษ�ต้ น$/ฤา

จ�าจะต้�/งจ�ต้น�/น แน"นไว�ในธรรม

พระราชน�พนธ1ภาษ�ต้

พระบาทสมเดำ:จพระมงก(ฎเกล�าเจ�าอิย'"ห้�ว

จาก พระราชน�พนธ1ภาษ�ต้

ห้น�า 313

อิย"าเพ��งงมงาย

ข4/นช��อิว"า ฤทธ�E น�/น ไม"ว"าอิ�ทธ�ฤทธ�E บ(ญฤทธ�E“ ”

คนท$�เช��อิ ก:จะถืามอิย'"เสมอิว"า ท"านฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�จ�ต้แล�ว เห้:นผู้$สาง เทวดำา เห้:นนรก สวรรค1 เห้:นอิะไรต้"อิอิะไรท$�เป็�นท�พย1ห้ร�อิย�ง

ซ่4�งต้ามความเป็�นจร�งน�/น ท(กส��งท(กอิย"างไม"ไดำ�ก"อิต้�วข4/นมาในช��วพร�บต้า เดำ:กไม"ใช"เก�ดำมาก:พ'ดำไดำ� เดำ�นไดำ� ว��งไดำ� ความส�าเร:จขอิงงานช�/นห้น4�งก:ต้�อิงใช�เวลาระยะห้น4�ง

ในท�านอิงเดำ$ยวก�น การฝึ8กจ�ต้จนบรรล(ฌานญาณีก:ต้�อิงใช�เวลามากพอิสมควรจ4งสมามรถืส�มฤทธ�Eผู้ลท$�จะส�มผู้�สก�บเร��อิงขอิงท�พย1

คนท$�ไม"เช��อิ ก:อิย"าเพ��งดำ'ถื'กเห้ย$ยดำห้ยามคนท$�ศั4กษาเร��อิงสมาธ� ป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้จนไดำ�บรรล(ผู้ลแห้"งอิภ�ญญา (ว�ชา 8) ซ่4�งเป็�นธรรมท$�ควรร' �ย��งให้�แจ�งว"าห้น�า 314

เป็�นเร��อิงงมงาย ไร�สาระ ไร�เห้ต้(ผู้ลท$�จะน�ามาอิ�างอิ�งให้�เป็�นท$�น"าเช��อิถื�อิไดำ�

Page 175: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ความจร�งขอิงอิภ�ญญา ( ห้ร�อิ ว�ชา 8) ก:ค�อิ ความร' �แจ�งอิ�นว�เศัษในอิ�ทธ�ฤทธ�E บ(ญฤทธ�Eท$�เป็�นป็าฎ�ห้าร�ย1เป็�นเร��อิงอิ�ศัจรรย1แป็ลกป็ระห้ลาดำท$�ไม"สามารถืพ�ส'จน1ดำ�วยเคร��อิงม�อิว�ทยาศัาสต้ร1

เพราะส��งเห้ล"าน$/ เป็�นเร��อิงท$�เป็�นไป็ไดำ�ดำ�วยอิ�านาจพล�งจากจ�ต้ใจท$�ไม"ม$ต้�วต้นให้�จ�บต้�อิงไดำ�

ดำ�งน�/น

ผู้ล�ต้ผู้ลแห้"งพล�งจ�ต้ก:ไม"ม$ต้�วต้นให้�จ�บต้�อิงไดำ�เช"นก�น นอิกเส$ยจากท"านไดำ�ฝึ8กจ�ต้เข�าส�มผู้�สดำ�วยต้นเอิงจ4งจะร' �ดำ�วยต้นเอิง และเป็�นเร��อิงยากมากท$�จะน�ามาบอิกกล"าวเป็�นภาษาให้�คนอิ��นร' �แจ�งไดำ� เพราะภาษาเป็�นเพ$ยงค�าพ'ดำ สมม(ต้�ห้มายแทนอิาการก�ร�ยา ห้ร�อิค(ณีสมบ�ต้�ส��งน�/น

อิย"างเช"น ท"านบอิกอิ$กคนห้น4�งว"า น�/าต้าลม$รสห้วาน คนท$�ไม"เคยก�น“ ”

น�/าต้าลอิธ�บายเป็ร$ยบเท$ยบเท"าใดำก:ไม"ร' �เร��อิง จนกว"าคนน�/นไดำ�ก�นน�/าต้าล จ4งร' �ว"าท$�ว"า ห้วาน ม$รสเช"นน$/เอิง“ ”

ห้น�า 315

สร(ป็ก:ค�อิ

ขอิให้�ท"านวางต้�วเป็�นกลาง

อิย"าเพ��งงมงาย พ�จารณีาไป็เร��อิยๆ

“ ส�บป็ากว"าไม"เท"าต้าเห้:น

ส�บต้าเห้:นไม"เท"าม�อิคล�า ”

ท"านท$�เช��อิห้ร�อิท"านท$�ไม"เช��อิ

ขอิเช�ญท"านทดำลอิงป็ฏิ�บ�ต้�ฝึ8กสมาธ�จ�ต้ต้�/งแต้"เร��มต้�นจนบรรล(ถื4งข�/นถือิดำจ�ต้ไดำ� ท"านก:จะพบว"า เห้:นว�ญญาณีต้นเอิงถือิดำอิอิกจากต้�วเราเอิง ท�าให้�เช��อิเร��อิงว�ญญาณีม$จร�ง โลกห้น�าม$จร�ง ต้ายแล�วไม"ส'ญ กฎแห้"งกรรมม$จร�ง

Page 176: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ท�าดำ$ไดำ�ดำ$

ท�าช��วไดำ�ช� �ว

มน(ษย1เก�ดำมาล�วนม$กรรมขอิงต้นเป็�นท$�ต้� /ง

ข4/นช��อิว"าเก�ดำแล�ว เป็�นไป็ดำ�วย ท(กข1 ท�/งส�/น“ ”

ถื�าท"านค�ดำว"าโลกมน(ษย1น$/ไม"น"าอิย'" ล�วนแต้"เป็�นท(กข1แล�ว ท"านคงไม"อิยากจะมาเก�ดำอิ$ก และอิยากจะไป็เก�ดำในภพแห้"งท$�ดำ$กว"าน$/

ห้น�า 316

ท"านท�าบาป็ก"อิกรรมก:ต้�อิงต้กนรก และเม��อิข4/นจากนรก ก:ต้�อิงมาใช�กรรมในโลกมน(ษย1อิ$กคร�/ง โดำยไม"แน"ว"าอิาจจะมาเก�ดำเป็�นไอิ�ต้'บ อิ$ดำ"าง นางเห้ม$ยว นายจMอิก:ไดำ�

แต้"ถื�าท"านท�าบ(ญสร�างแต้"ความดำ$ ก:จะไดำ�ไป็เสวยส(ข ณี แดำนสวรรค1

คนท$�ข4/นไป็สวรรค1 ม$ 2 แบบ

แบบ 1 ท�าบ(ญสร�างก(ศัลอิย'"เน�อิงน�จ จนส�/นอิาย(ข�ย ป็ระเภทน$/ส"วนมากข4/นไป็อิย'"สวรรค1ช�/นท$�ไม"ส'งน�ก ส"วนมากไม"ไดำ�ฝึ8กสมาธ�และว�ป็9สสนาละลายก�เลส ละลายร'ป็นาม ท�าให้�เทวดำาป็ระเภทน$/ย�งม$การย4ดำต้�วถื�อิต้น ม$โลภ โกรธ ห้ลง เจ�อิป็นอิย'"ในน�ส�ยอิย'"บ�าง

แบบ 2 ข4/นไป็อิย'"บนสวรรค1ดำ�วยอิ�านาจฌานญาณี ป็ระเภทน$/ส"วนมากม$การฝึ8กสมาธ�ว�ป็9สสนาละลายร'ป็ นาม และละลายก�เลส โลภ โกรธ ห้ลง มากกว"าป็ระเภทท$�1 ซ่4�งท"านฝึ8กสมาธ�ไดำ�ป็ฐมฌาน ท"านก:ม$โอิกาสข4/นไป็อิย'"ท$�เทวโลกแล�ว

เทวดำาท�/ง 2 ป็ระเภทท$�กล"าวมาน$/ข4/นไป็อิย'"บนสวรรค1แล�วก:ย�งม$โอิกาสบ�าเพ:ญยกระดำ�บจ�ต้ให้�ส'งข4/น

ห้น�า 317

Page 177: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ดำ�วยการค"อิยๆลดำละก�เลส โลภ โกรธ ห้ลง และฝึ8กจ�ต้สร�างอิ�านาจฌานญาณีต้"อิไป็ให้�แข:งแกร"งส'งข4/นย��งๆข4/น ม�ฉะน�/นเม��อิท"านห้มดำส�/นอิาย(ข�ยแห้"งการเป็�นเทวดำาช�/นน�/นๆท"านก:ต้�อิงลงมาเก�ดำอิ$กในโลกมน(ษย1เพ��อิใช�กรรมต้ามวาระห้ร�อิกระท�าผู้�ดำเพ$ยงเก�นเส�นยาแดำง ก:ต้�อิงลงมาเก�ดำในโลกมน(ษย1เพ��อิใช�กรรมท$�ก"อิไว�เช"นก�น

ท�/งน$/ การท$�ว�ญญาณีไดำ�ข4/นไป็สวรรค1เก�ดำเป็�น พรห้ม เทพ น�/นย�งไม"พ�นท$�จะต้�อิงเก�ดำอิ$ก

ท"านท$�ห้ว�งห้ล(ดำพ�นจากท(กข1โดำยส�/นเช�ง ก:ควรท$�จะบ�าเพ:ญว�ป็9สสนาละลายร'ป็ นามจนเก�ดำญาณีป็9ญญาอิ�นเล�ศัแล�วพ�จารณีาก�าจ�ดำก�เลสจนจ�ต้บร�ส(ทธ�E สามารถืม("งส'"แดำนน�พพานซ่$�งเป็�นเป็Gาห้มายอิ�นแท�จร�งขอิงผู้'�ห้ว�งฝึ8กจ�ต้ให้�ไป็ส'"ในโลก(ต้ระ

ดำ�งน�/น เพ��อิสน�บสน(นให้�เก�ดำการร' �แจ�งเห้:นจร�งในทางแห้"งการห้ล(ดำพ�นท(กข1โดำยส�/นเช�ง จ4งขอิให้�ศั4กษาฤทธ�Eต้"างๆให้�ละเอิ$ยดำต้"อิไป็ และทดำลอิงป็ฏิ�บ�ต้� เม��อิฝึ8กส�าเร:จต้ามข�/นต้อินแล�ว ก:จ�กท�าให้�ญาณีป็9ญญาเจร�ญถื4งพร�อิมไดำ�โดำยง"าย

ห้น�า 319

ภาคอิ�ทธ�ฤทธ�E - บ(ญฤทธ�E

การฝึ8กฝึนภาคอิ�ทธ�ฤทธ�E - บ(ญฤทธ�E น$/เป็�นผู้ลพลอิยไดำ�มาจากการฝึ8กสมาธ� ซ่4�งส"วนให้ญ"เป็�นโลก$ยะ เช"น

มโนมย�ทธ� ฤทธ�Eส�าเร:จดำ�วยใจรวมท�/งการอิธ�ษฐาน ค�อิ น�รม�ต้กายท�พย1อิอิกจากกายเน�/อิ ดำ(จช�กไส�จากห้ญ�าป็ล�อิง ช�กดำาบจากฝึ9ก (ห้ร�อิเร$ยกว"า ถือิดำจ�ต้ )

อิ�ทธ�ว�ธ$ ความร' �ท$�ท�าให้�แสดำงฤทธ�Eไดำ�ต้"างๆ

ท�พยโสต้ ญาณีท$�ท�าให้�ม$ห้'ท�พย1

Page 178: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เจโต้ป็ร�ยญาณี ญาณีท$�ท�าให้�สามารถืก�าห้นดำห้ย��งร' �วาระจ�ต้คนอิ��น

ป็(พเพน�วาสาน(สต้�ญาณี เป็�นเห้ต้(ระล4กข�นธ1ท$�อิาศั�ยอิย'"ในชาต้�ป็างก"อินไดำ� ค�อิ ระล4กชาต้�

จ(ต้'ป็ป็าต้ญาณี ญาณีท$�ท�าให้�ม$ต้าท�พย1ในการก�าห้นดำร' �เร��อิงการจ(ต้�และอิ(บ�ต้�ขอิงส�ต้ว1ท�/งห้ลาย อิ�นเป็�นไป็ต้ามกรรม เห้:นการเว$ยนว"ายต้ายเก�ดำขอิงส�ต้ว1ท�/งห้ลาย

ห้น�า 320

การฝึ8กน$/เป็�นไป็ดำ�วยโลก$ยฌานท$�ย�งไม"พ�นกฎแห้"ง อิน�จจ�ง ท(กข�ง อิน�ต้ต้า ท$�ไม"จ$ร�งย��งย�น เก�ดำข4/นต้�/งอิย'" เส��อิมสลายดำ�บไป็ ไม"ใช"เป็Gาห้มายป็ลายทางอิย"างแท�จร�งขอิงผู้'�ห้ว�งส'"โลก(ต้รท$�ม("งห้มายความห้ล(ดำพ�นจากท(กข1

ดำ�งน�/น ผู้'�ม("งส'"โลก(ต้ระโดำยแท�จ4งไม"ต้�อิงต้ะเก$ยกต้ะกายกระห้ายโลภอิยากจะไดำ�ให้�ม$ในต้น

แต้"ท�/งน$/ ธรรมชาต้�ขอิงผู้'�บ�าเพ:ญฝึ8กสมาธ�จนจ�ต้น��งต้�/งม��นห้ร�อิเจร�ญว�ป็9สสนาจนจ�ต้บร�ส(ทธ�Eสะอิาดำ ไม"ม$ความค�ดำไป็ต้ามอิ�านาจป็รารถืนา และป็ราศัจากอิ(ป็ก�เลสเคร��อิงท�าใจให้�เศัร�าห้มอิงข("นม�ว ม$จ�ต้ใจท$�ต้� /งอิย'"ไม"ห้ว� �นไห้ว ม$สต้�ระล4กอิย'"ท(กขณีะ ซ่4�งวาระจ�ต้ขณีะใดำขณีะห้น4�งในการบ�าเพ:ญฝึ8กจ�ต้ดำ�งท$�กล"าวน$/ อิาจจะเก�ดำผู้ลพลอิยไดำ�ม$อิ�ทธ�ฤทธ�E ห้ร�อิบ(ญฤทธ�Eเก�ดำข4/นเป็�นไป็ต้ามธรรมดำาขอิงการป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ เม��อิเก�ดำท�พยอิ�านาจอิย"างใดำอิย"างห้น4�งแล�ว ท"านก:ควรจะสนใจศั4กษาและฝึ8กให้�เจร�ญย��งข4/น โดำยอิาศั�ยอิ�ทธ�บาท 4 ค(ณีธรรมท$�น�าไป็ส'"ความส�าเร:จ ค�อิ ฉ�นทะ ว�ร�ยะ จ�ต้ต้ะ ว�ม�งสา

ห้น�า 321

การฝึ8กจ�ต้น$/ เห้ม�อินธรรมชาต้�ขอิงการป็ล'กต้�นไม� เม��อิป็ล'กจนต้�นไม�น�/นเจร�ญสมบ'รณี1แข:งแรงโต้เต้:มท$�แล�ว ก:จะอิอิกดำอิก และในขณีะท$�ดำอิกเร��มแรก

Page 179: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

แย�มท"านก:ควรจะสนใจ เอิาใจใส"ต้�นไม�ท$�ท"านป็ล'กมาก�บม�อิดำ�วยการใส"ป็(Oยรดำน�/า ให้�ต้�นไม�เจร�ญย��งข4/น ถื4งข�/นต้�ดำผู้ลย�งป็ระโยชน1แก"ต้นต้"อิไป็

ซ่4�งความร' �ความสามารถืเห้ล"าน$/ แม�จะอิย'"ในส"วนขอิงโลก$ยะท$�ไม"เท$�ยงแท� แต้"ถื�าเราศั4กษาอิย"างถื"อิงแท�ดำ�วยการทบทวนห้าเห้ต้(ผู้ลอิย'"ต้ลอิดำเวลาวางใจเป็�นกลางไม"ม$อิ(ป็าทานฝึ9กใฝึA น�อิมเอิ$ยงไป็ก�บเร��อิงใดำเร��อิงห้น4�งท$�เก�ดำข4/น เราก:จะม$สต้�ย�/งค�ดำไม"ห้ลงงมงายจนถือินต้�วไม"ข4/นท�าให้�เก�ดำความร' �แจ�งในญาณีป็9ญญาแห้"งโลก(ต้ระโดำยแท�และเช��อิม��นในส�จธรรมแห้"งพ(ทธย��งข4/น คลายจากความล�งเลสงส�ยไดำ� เช"น

การถือิดำจ�ต้ เพ��อิป็ลงอิส(ภะให้�เห้:นอิน�จจ�ง ท(กข�ง อิน�ต้ต้า เป็�นการพ�จารณีากายในกาย ก:จะสามารถืละลายก�เลสในส�นดำานไดำ�

การระล4กชาต้� ท�าให้�เข�าใจในเร��อิงภพชาต้� ต้ายแล�วไม"ส'ญ ผู้ลแห้"งการท�าดำ$ ท�าช��วท$�ส"งผู้ลมาถื4ง

ห้น�า 322

ป็9จจ(บ�นต้ามกฎแห้"งกรรมเพ��อิย�นย�นให้�เช��อิม��นอิย"างม��นคงในว�ฏิะจ�กรแห้"งการเว$ยนว"ายต้ายเก�ดำ

ญาณีแห้"งต้าท�พย1 สามารถืเห้:นเร��อิงท�พย1 โดำยเฉพาะว�ญญาณี และย�งสามารถืมอิงเห้:นท$�มาขอิงอิ(ป็สรรคท$�ขวางก�/นจ�ต้ในการเจร�ญสมาธ� เพ��อิจะไดำ�ห้าทางแก�ไขต้"อิไป็

ผู้ลพลอิยไดำ�จากสมาธ�เห้ล"าน$/ ก:จะเป็�นป็ระโยชน1อิย"างย��งท$�จะย�งการเจร�ญป็9ญญาให้�ถื4งพร�อิมไดำ�โดำยง"ายต้ามท$�จ�ต้ม("งห้มายส'"ญาณีแห้"งโลก(ต้รความร' �แจ�งท$�เท$�ยงแท�แน"นอินท$�มน(ษยชาต้�ต้�อิงศั4กษาให้�ถื4งแก"นแท�อิย"างจร�งจ�งค�อิ

ว�ป็9สสนาญาณี ค�อิ ป็9ญญาท$�พ�จารณีาเห้:นส�งขารค�อิ เห้:นนาม ร'ป็เป็�นไป็โดำยพระไต้รล�กษณี1 อิน�จจ�ง ท(กข�ง อิน�ต้ต้า ท$�ต้"างก�นอิอิกไป็เป็�นช�/นๆต้"อิเน��อิงก�น

Page 180: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เม��อิฝึ8กต้"อิไป็ ก:จะเจร�ญถื4ง

อิาสว�กขยญาณี ญาณีห้ย��งร' �ในธรรม เป็�นท$�ส�/นไป็แห้"งอิาสาวะก�เลส เคร��อิงเศัร�าห้มอิงท�/งห้ลายท$�ห้ม�กห้มนอิย'"ในจ�ต้ส�นดำาน

ห้น�า 323

อิ(ป็ก�เลสเคร��อิงท�าใจให้�เศัร�าห้มอิงข("นม�ว

อิ(ป็ก�เลสเคร��อิงท�าใจให้�เศัร�าห้มอิงข("นม�ว ซ่4�งจะเป็�นก�เลสท�าให้�จ�ต้ใจไม"สงบ

อิ(ป็ก�เลสม$ 16 ป็ระการค�อิ

1.อิภ�ชฌาว�สมโลภะ ค�ดำเพ"งเล:งอิยากไดำ�จ�อิงจะเอิาไม"เล�อิกควรห้ร�อิไม"ควร

2. พยาบาท (โทสะ ) ม$ใจเดำ�อิดำร�อิน ความอิาฆ์าต้ ผู้'กใจเจ:บ ค�ดำร�ายแก"ผู้'�อิ��น

3. โกธะ ความโกรธ อิาการก�าเร�บพล("งข4/นมาในใจจากความไม"ชอิบแต้"ย�งไม"ถื4งโทสะ

4. อิ(ป็นาห้ะ ความผู้'กใจโกรธ เพ$ยงแต้"ผู้'กใจไม"ยอิมล�ม แต้"ไม"ถื4งก�บค�ดำท�าร�ายเขา เพราะก�าล�งก�เลสย�งอิ"อินกว"าโกรธ

5. ม�กขะ ความลบห้ล'"ค(ณีท"าน ค�อิใครม$บ(ญค(ณีก�บเราแล�วไม"น4กถื4งค(ณีท"าน เป็�นการลบล�างป็Iดำซ่"อินค(ณีค"าความดำ$ขอิงผู้'�อิ��น

6.ป็ลาสะ ความต้$ต้�วเสมอิ เอิาต้�วข4/นต้�/งทานไว� ไม"ยอิมยกให้�ใครดำ$กว"าต้น

ห้น�า 324

7. อิ�สสา ความร�ษยา เห้:นใครไดำ�ดำ$ก:ทนอิย'"ไม"ไดำ� ต้�อิงต้�/งต้�วม("งข�ดำป็9ดำเขา ท�าให้�เขาเส��อิมเส$ย

Page 181: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

8. ม�จฉร�ยะ ความต้ระห้น$� เป็�นคนห้วงท$�ไม"อิยากให้�ง"าย เช"น ต้ระห้น$�ทร�พย1 ต้ระห้น$�ความร' �

9. มายา มารยาเจ�าเล"ห้1 ค�อิลวงพ'ดำอิะไร ท�าอิะไรให้�เขาเข�าใจผู้�ดำพลาดำ

10. สาเถืยยะ ความโอิ�อิวดำห้ลอิกเขา

11. ถื�มภะ ความห้�วดำ�/อิ กระดำ�าง เป็�นคนห้�วแข:ง

12. สาร�มภะ ความแข"งดำ$ ไม"ยอิมลดำละม("งแต้"จะเอิาชนะก�น

13. มานะ ความถื�อิต้�ว การย4ดำม��นถื�อิต้น

14. อิต้�มานะ (มานะย��ง) ความถื�อิต้�วว"า ดำ$ย��งกว"าเขา ดำ'ห้ม��นเขา ยกต้นข"มท"าน

15. มทะ ความม�วเมาก�เลส เช"น บ�ายศั บ�ายอิ ห้ลงย4ดำอิย'"ก�บส��งต้"างๆ

16. ป็มาทะ ความป็ระมาท ละเลย เล�นเล"อิ ป็ล"อิยสต้�

ห้น�า 325

ร�กฐ�นัแห(งคำว�มสื��เร�จบรรล�ฤทธิ�F

ความส�าเร:จอิ�านาจฤทธ�Eน� /นบรรล(ดำ�วยป็9ญญาความร' �อิ�นแต้กฉานจากรากฐานท$�จ�ต้ไม"ห้ว� �นไห้ว 16 ป็ระการ

1. จ�ต้ท$�ไม"ฟั(บลง เพราะไม"ห้ว� �นไห้วดำ�วยความเก$ยจคร�าน

2. จ�ต้ท$�ไม"ฟั'ข4/น เพราะไม"ห้ว� �นไห้วดำ�วยความค�ดำพล"าน

Page 182: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

3. จ�ต้ท$�ไม"โอิบไว� เพราะไม"ห้ว� �นไห้วดำ�วยความก�าห้น�ดำย�นดำ$ในกาม

4. จ�ต้ท$�ผู้ล�กอิอิก เพราะไม"ห้ว� �นไห้วดำ�วยความพยาบาทอิาฆ์าต้ ผู้'กใจเจ:บค�ดำร�ายแก"ผู้'�อิ��น

5. จ�ต้ท$�ไม"เกาะเก$�ยว เพราะไม"ห้ว� �นไห้วดำ�วยความดำ�/อิดำ4งท$�เช��อิในความเห้:นขอิงต้น

6. จ�ต้ท$�ไม"ผู้'กพ�น เพราะไม"ห้ว� �นไห้วดำ�วยความพอิใจร�กใคร"ย�นดำ$ในกามเน��อิงดำ�วย

ห้น�า 326

อิารมณี1ท$�ชอิบใจม$ร'ป็ รส กล��น เส$ยง ส�มผู้�ส เป็�นต้�น

7. จ�ต้ท$�ห้ล(ดำพ�น เพราะไม"ห้ว� �นไห้วดำ�วยความก�าห้น�ดำความใคร"ดำ�วยอิ�านาจก�เลสกามค(ณี

8. จ�ต้ท$�ไม"พ�วพ�น เพราะไม"ห้ว� �นไห้วดำ�วยก�เลสเคร��อิงท�าใจให้�เศัร�าห้มอิง ไดำ�แก" โลภ โกรธ ห้ลง

9. จ�ต้ท$�ท�าให้�ไม"ม$เขต้แดำนพ�/นท$�ท$�จ�าก�ดำก�าห้นดำข$ดำค��นไว� เพราะไม"ห้ว� �นไห้วดำ�วยอิ�านาจอิาณีาเขต้ขอิงก�เลส

10. จ�ต้ท$�ถื4งความม$อิารมณี1เป็�นห้น4�ง เพราะไม"ห้ว� �นไห้วดำ�วยก�เลสต้"างๆ

11. จ�ต้ท$�ศัร�ทธาก�าก�บแล�ว เพราะไม"ห้ว� �นไห้วดำ�วยความไม"เช��อิ

12. จ�ต้ท$�ว�ร�ยะความขย�นก�าก�บแล�ว เพราะไม"ห้ว� �นไห้วดำ�วยความเก$ยจคร�านห้น�า 327

13. จ�ต้ท$�สต้�ก�าก�บแล�ว เพราะไม"ห้ว� �นไห้วดำ�วยความเล�นเล"อิ

14. จ�ต้ท$�สมาธ�ก�าก�บแล�ว เพราะไม"ห้ว� �นไห้วดำ�วยความค�ดำพล"าน

Page 183: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

15. จ�ต้ท$�ป็9ญญาก�าก�บแล�ว เพราะไม"ห้ว� �นไห้วดำ�วยความไม"ร' �

16. จ�ต้ท$�ถื4งความสว"างแล�ว เพราะไม"ห้ว� �นไห้วดำ�วยความม�ดำ ค�อิ อิว�ชชาความโง"

ห้น�า 328

ความร' �ค'"เป็ร$ยบดำ�วย ก�าล�ง กายแฮ

ส(จร�ต้ค�อิเกาะบ�ง ศัาสต้ร1พ�อิง

ป็9ญญาป็ระดำ(จดำ�ง อิาว(ธ

ก(มสต้�ต้"างโล"ห้1ป็Gอิง อิาจแกล�วกลางสนาม

พระราชน�พนธ1

พระบาทสมเดำ:จพระจ(ลจอิมเกล�าเจ�าอิย'"ห้�ว

จากพระราชน�พนธ1

ห้น�า 329

ประโยชนั*ของพล�งจ�ต จะไดำ�ผู้ลมากน�อิยข4/นอิย'"ก�บก�าล�งสมาธ�

พล�งจ�ต้เก�ดำข4/นจากอิ�านาจพละก�าล�งขอิงการฝึ8กสมาธ�จนบรรล(อิ�านาจ “ ฌาน ”

พล�งจ�ต้จ4งเก�ดำเป็�นป็ระโยชน1ไดำ�มากน�อิยข4/นอิย'"ก�บความแน"วแน"แข:งแกร"งขอิงจ�ต้ใจท$�ไดำ�จากการรวบรวมอิารมณี1จ�ต้สงบต้�/งม��นคงอิย'"ในอิารมณี1เดำ$ยวขอิงสมาธ�ท$�ฝึ8กไดำ�ในภาวะน�/นม$ป็ระส�ทธ�ภาพอิย'"ในระดำ�บส'งเพ$ยงใดำ ข�/นต้�น ข�/นกลางห้ร�อิข�/นส'ง

Page 184: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

พล�งจ�ต้ส'งส"งเพ$ยงใดำ ก:จะย�งป็ระโยชน1ให้�ส��งท�าไป็น�/นส�าเร:จผู้ลมากเพ$ยงน�/น

พล�งจ�ต้ท$�ย�งอิ"อินแอิ ย"อิมไม"สามารถืท�าให้�เก�ดำผู้ลสมดำ�งท$�ใจป็รารถืนา

ห้น�า 330

ส�งวรก"อินฝึ8กอิ�ทธ�ฤทธ�E - บ(ญฤทธ�E

ใครท$�บ�งอิาจใช�อิ�านาจพล�งจ�ต้ ในทางผู้�ดำศั$ลธรรม ไม"ว"าจะท�าดำ�วย ความโลภ โกรธ ห้ลง ขอิให้�พล�งจ�ต้ท$�ฝึ8กไดำ�น�/น เส��อิมสลายโดำยฉ�บไวและกรรมจงต้ามท�น

ท"านควรส�งวรว"า การท$�ท"านม$พรสวรรค1ในฌานญาณีอิ�นว�เศัษมากน$/ จงสงวนความดำ$เห้ล"าน$/ไว�ให้�อิย'"เพ��อิความดำ$ อิย"าให้�จ�ต้ใจห้ลงต้กอิย'"ภายใต้�พล�งอิ�านาจม�ดำท$�จะใช�พรสวรรค1ในทางท$�ผู้�ดำ

อิย"าล�มว"า การกระท�าความช��วร�ายไม"ใช"ความผู้�ดำขอิงร"างกาย

จ�ต้ใจซ่�เป็�นให้ญ" ความค�ดำอิ�นช��วร�ายจะบดำบ�งเบ$ยดำเข�ามาท$�จ�ต้ใจเท"าน�/น ท"านจะต้�อิงต้�/งสต้�ดำ�วยดำวงจ�ต้อิ�นบร�ส(ทธ�Eท$�แกร"งดำ�วยความดำ$ ต้�ดำต้ามอิย"างใกล�ช�ดำก�บภาวะขอิงความช��วร�ายท$�จะเข�าแทรก ในดำวงจ�ต้ขอิงเราอิย'"เสมอิ เม��อิร' �ท�นต้"อิเห้ต้(การณี1น�/นแล�ว จ�ต้ย"อิมคงทนต้"อิการบ�งค�บขอิงพล�งความช��วร�าย สามารถืชนะก�เลสมารเห้ล"าน�/นไดำ�ห้น�า 331

ข�อิห้�ามและข�อิควรระว�งในการฝึ8กอิ�ทธ�ฤทธ�E บ(ญฤทธ�E

ท"านท$�จะศั4กษาเร��อิงโลกท�พย1 ท"านจะต้�อิงป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามกฎข�อิห้�ามข�อิบ�งค�บ ดำ�งต้"อิไป็น$/อิย"างเข�มงวดำ ซ่��อิส�ต้ย1 ต้"อิค�าเต้�อินน$/ ท"านก:จะพ�นจากอิ�นต้รายอิ�นอิาจจะเก�ดำข4/นก�บท"านไดำ�

ม�ฉะน�/น แล�ว ขอิให้�ท"านถือิยอิอิกไป็ห้"างๆอิย"าแต้ะต้�อิงบทเร$ยนต้"อิไป็น$/อิย"างเดำ:ดำขาดำ

Page 185: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ข�อิห้�ามและข�อิควรระว�ง

1. จะต้�อิงเป็�นบ(คคลไม"ค(ยโว�โอิ�อิวดำ เร$ยนไม"ถื4งจ(ดำแห้"งความส�าเร:จแล�วมาน��งทดำสอิบและอิวดำดำ$อิาจจะถื'กคนอิ��นท$�เก"งกว"าทดำลอิงก:คงเจ:บไป็ห้ลายว�นและถื�าอิวดำดำ$ท�/งๆท$�ต้นย�งเร$ยนไม"ถื4งดำ$ คนจะห้าว"าเราบ�ามากกว"าดำ$ เพราะท"านไม"ม$ความแม"นย�า

ห้น�า 332

2.จะต้�อิงม$ความพอิใจศัร�ทธา พากเพ$ยร กล�าห้าญ อิย"างย��ง กล�าต้"อิส'�ก�บอิ(ป็สรรคอิย'"เน�อิงน�จ

จะต้�อิงใคร"ครวญพ�จารณีาในข�อิว�ต้รป็ฏิ�บ�ต้�น�/นให้�ถื'กต้�อิง ท"านก:จะเข�าถื4งจ(ดำแห้"งความส�าเร:จต้ามเป็Gาห้มายท$�ข$ดำข�/นไว�

3. พ�ส'จน1อิ�านาจพล�งงานแห้"งท�พย1

ห้ล�งจากท"านส�าเร:จต้ามข�อิ 2. แล�ว เพ��อิเก:บข�อิม'ลส�าห้ร�บค�นคว�าต้"อิไป็ โดำยอิย"าไดำ�ม$การเป็Iดำเผู้ยต้�ว ขอิให้�เป็�นการพ�ส'จน1แบบป็Iดำเง$ยบร' �เฉพาะในห้ม'"คนสน�ทเท"าน�/น

4. ท(กคร�/งท$�ม$การใช�อิ�านาจจ�ต้แล�ว จะต้�อิงเข�าฝึ8กสมาธ�อิย"างน�อิยคร4�งช��วโมง เพ��อิสร�างเสร�มก�าล�งภายในกาย เห้ม�อินห้ม�อิแบต้เต้อิร$�ท$�ใช�งานแล�วต้�อิงคอิยชาร1ทเสร�มไฟัเพ��มเต้�มอิย'"เสมอิ ม�ฉะน�/นแล�วห้ม�อิไฟัน�/นก:จะเส��อิมค(ณีภาพไร�ค"าถื4งข�/นเส$ยห้ายใช�การไม"ไดำ�อิ$ก ต้�วเราก:เห้ม�อินก�น ถื�าใช�พล�งจ�ต้แล�วกายท�พย1จะเส��อิม อิ"อินอิ�านาจพล�งลงและถื�าเส��อิมมากๆแล�ว อิาจจะถื4งต้ายไดำ�ง"ายๆ โดำยต้ายก"อินอิาย(ข�ย

ห้น�า 333

5.ระห้ว"างพ�ส'จน1อิย'"น� /นพยายามอิย"าร�อิ"านเป็�นคนสอิดำร' �สอิดำเห้:น เต้:มไป็ดำ�วยความอิยากเพราะจะเป็�นทางพาท"านไป็ต้ายไดำ�ง"ายๆ แม�ว"าท"านฝึ8กจน

Page 186: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ส�าเร:จต้ามข�/นข$ดำท$�วางไว� ขอิร�อิงขอิว�งวอินว"าอิย"าโอิ�อิวดำผู้ลงานแก"คนท��วไป็ ม�ฉะน�/น ท"านอิาจจะไดำ�ร�บป็9ญห้านานาป็ระการจากชาวบ�านและร�บการข�ดำขวางและท�าลายจากฝึAายท$�ไม"ห้ว�งดำ$ต้"อิท"าน

อิย"าล�มว"า

“ ถ4�ต�วเร�ทรนังองอ�จ

คำร:บ�อ�จ�รย*จะไม(ร(วมด็4วย ”ห้น�า 334

ห้�วโขน สวมห้�ว คนเต้�น

ห้ว�งเป็�น ล�งย�กษ1 ส�กคร' "

ถือิดำโขน แล�วคน เดำ�มดำ'

ใช"ผู้'� ย�กษ1ล�ง ส��งลวง

ห้น�า 335

ภ�วะคำว�มจร�งของก�ยท�พย*

กายท�พย1จ�ต้ว�ญญาณีเป็�นร'ป็ข�นธ1ในล�กษณีะนามธรรม เพราะม$สภาพล�กษณีะคล�ายอิากาศัท$�โป็Aงแสง ซ่4�งไม"อิาจจ�บต้�อิงไดำ�และต้าเน�/อิก:มอิงเห้:นไดำ�ยาก

เราจะร' �ว"าน$�ค�อิ อิากาศั ต้"อิเม��อิอิากาศัเคล��อินต้�วเป็�นลมส�มผู้�สก�บ“ ”

กายแต้"จะมอิงเห้:นห้ร�อิร' �เร��อิงว�ญญาณีก:ต้�อิงอิาศั�ยจากกระแสอิ�านาจจ�ต้ท$�บ�าเพ:ญจนถื4งจต้(ต้ถืฌานก:จะสามารถืส�มผู้�สไดำ�ร' �เห้:นเอิงเข�าใจถื4งสภาวะธรรมชาต้�ขอิงโลกว�ญญาณีซ่4�งเป็�นสภาพท$�ร' �เฉพาะต้�ว

จ�ต้ว�ญญาณีจากโลกว�ญญาณีท$�ต้�อิงมาเก�ดำน�/น ไม"ว"าจะเป็�นพรห้ม เทพ ยม ห้ร�อิ ผู้$เป็รต้ อิส'รกายล�วนม$กรรมว�บากขอิงต้นเป็�นท$�ต้� /ง ม$กรรมขอิงต้น

Page 187: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เป็�นเผู้"าพ�นธ(1ป็ร(งแต้"งให้�เม��อิเก�ดำแล�วม$ห้น�าต้าดำ$ ห้ร�อิร'ป็อิ�ป็ล�กษณี1ร( "งเร�อิงห้ร�อิอิ�บจน

ห้น�า 336

จ�ต้ว�ญญาณีโดำยท��วไป็เป็�นสภาพกายท�พย1ท$�สามารถืขยายต้�วให้�ให้ญ"ห้ร�อิห้ดำลงให้�เล:กไดำ� เม��อิมาเก�ดำน�/น ก:จะห้ดำต้�วให้�เล:กเข�าป็ฏิ�สนธ�ผู้สมรวมต้�วก�บเซ่ลต้�วอิ"อินในครรภ1มารดำาและจะว�ว�ฒนาการข4/นเกาะท$�ต้"อิม เมดำ'ลล"า ซ่4�ง“ ”

เป็�นก�านสมอิง ม$ล�กษณีะเป็�นร'ป็ป็Iระม�ดำ เป็�นท$�ต้� /งต้�นขอิงเส�นป็ระสาทท$�แยกจากสมอิง ต้"อิมน$/ม$ศั'นย1ต้"างๆต้�/งอิย'"ไดำ�แก" ศั'นย1ควบค(มการห้ายใจ การเต้�นขอิงห้�วใจ การห้ดำขยายขอิงห้ลอิดำโลห้�ต้ ค(มการจาม ไอิ อิาเจ$ยน การข�บน�/าย"อิยขอิงระบบย"อิยอิาห้าร โดำยเฉพาะอิย"างย��งต้"อิมน$/ม$ห้น�าท$�ร �บความร' �ส4กถื"ายทอิดำไป็ย�งสมอิงให้ญ" ต้"อิมน$/ต้� /งอิย'"เห้น�อิบร�เวณีท�ายทอิย และเป็�นส"วนห้น4�งขอิงสมอิง

ในขณีะเดำ$ยวก�น ต้"อิม เมดำ'ลล"า จะเป็�นจ(ดำศั'นย1รวมขอิงกายท�พย1“ ”

ท$�จะผู้สมก�บจ�ต้ว�ญญาณีท$�ห้น�าผู้ากแล�วแยกอิอิกจากกายเน�/อิ เม��อิคร�/งฝึ8กการถือิดำจ�ต้

และท$�ต้"อิมน$/เป็�นต้�าแห้น"งท$�จะเก�ดำความร' �ส4กร�บร' �ในเวลาจ�ต้ส�มผู้�สก�บเร��อิงท�พย1 แล�วส"งไป็ป็ร(งแต้"งแป็ลเป็�นความห้มายท$�สมอิงให้ญ"อิ$กท$

ห้น�า 337

กายท�พย1เม��อิมาเก�ดำแล�วจะถื'กว�ต้ถื(ธาต้( ซ่4�งเป็�นป็ฏิ�ก'ลป็ร(งแต้"งให้�ย4ดำต้�ดำอิย'"ก�บกายเน�/อิ เก�ดำเป็�นสภาพกายท�พย1ท$�ห้ยาบ

เม��อิฝึ8กถือิดำกายท�พย1อิอิกมาไดำ�แล�ว จะม$สายใยแห้"งช$ว�ต้เช��อิมโยงก�บกายเน�/อิ

กายท�พย1เม��อิถือิดำอิอิกมาให้ม"ๆ น�/น จะโป็ร"งแสงฝึ8กต้"อิไป็อิ$ก กายท�พย1จ4งจะค"อิยๆท4บแสง เห้:นเห้ม�อินกายเน�/อิมากข4/นเร$ยกว"ากายห้ยาบ และเม��อิน�ากายห้ยาบน�/นมาเข�าป็ลงอิส(ภะดำ�วยการถือิดำจ�ต้คร�/งแล�วคร�/งเล"า ก:จะละลาย

Page 188: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ก�เลสกายในกายไดำ� ท�าให้�กายห้ยาบลอิกคราบอิอิกไป็เป็�นช�/นๆ ละเอิ$ยดำข4/นๆต้ามล�าดำ�บ เม��อิต้ายลงเม��อิใดำ กายท�พย1อิ�นละเอิ$ยดำก:จะแยกอิอิกจากกายเน�/อิไป็เก�ดำเป็�นเทพพรห้ม ซ่4�งเป็�นร'ป็แห้"งความห้มาย

ส�าห้ร�บคนท$�ไม"ไดำ�ฝึ8กถือิดำจ�ต้ละลายก�เลสแล�วกายท�พย1ก:ห้ยาบต้�อิงไป็เก�ดำเป็�นเทวดำาช�/นต้��า ห้ร�อิว"าเป็�นผู้$เป็รต้ อิส'รกาย ต้ามกรรมว�บากขอิงต้นท$�สร�างมา

กายท�พย1ขอิงเทพ พรห้ม ห้ร�อิ ผู้$ เป็รต้ อิส'รกาย เวลาจะป็รากฏิให้�คนเห้:นไดำ�ดำ�วยต้าเน�/อิน�/น ต้�อิงอิาศั�ย

ห้น�า 338

การรวบรวมพล�งจ�ต้ ให้�ดำ�ารงภาวะจ�ต้ขณีะน�/นเป็�นห้น4�ง อิย"างแนบแน"นแน"น��งเพ��มพล�งให้�ก�บกายท�พย1 จนสามารถืเป็ล"งเป็�นภาพท$�เห้:นไดำ�ดำ�วยต้าเน�/อิ ท$�คนท��วไป็ท$�เห้:นแล�วบอิกว"า ถื'กผู้$ห้ลอิก “ ”

กายท�พย1คนเราน�/น เม��อิต้ายลง กายท�พย1จะแยกก�บร"างอิอิกไป็เก�ดำใช�กรรมต้ามวาระว�บากกรรมขอิงต้นท$�สร�างมา ไม"ว"ากรรมดำ$ห้ร�อิกรรมช��ว ไม"ม$ว�นส�/นส(ดำ ห้ร�อิห้ย(ดำ ต้"อิเม��อิเข�าส'"แดำนน�พพานเท"าน�/น จ4งไม"ต้�อิงมาเก�ดำอิ$กท$�

เพ��อิพ�ส'จน1เร��อิงว�ญญาณีม$จร�ง น�าไป็ส'"การเช��อิเร��อิงกฎแห้"งกรรม โลกว�ญญาณี ต้ายแล�วไม"ส'ญ

จ4งขอิเสนอิบทต้"อิไป็น$/ ดำ�วยการฝึ8กถือิดำจ�ต้ ซ่4�งเข$ยนบรรยายห้ลายแบบไว�ในน$/เพ��อิไว�ให้�ศั4กษาเผู้��อิว"าเห้ต้(การณี1น�/นอิาจจะเก�ดำข4/นก�บท"าน ท"านจะไดำ�ร' �ว�ธ$ป็Gอิงก�นอิ�นต้รายไดำ�

จ�าไว�ว"า

“ คำว�มม�"นัใจรวมเป5นัหนั6"งในัเอกะพ�ท(�นัรอด็จ�กอ�นัตร�ยได็4 ”

Page 189: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 339

ข4อห4�มในัระหว(�งก�รนั�"งฝึ/กถอด็จ�ต

1. จะต้�อิงฝึ8กในห้�อิงท$�ไม"ม$ใครรบกวน โดำยป็Iดำป็ระกาศัไว�ห้น�าห้�อิงว"า ห้�ามรบกวน ห้�ามเร$ยก ห้�ามป็ล(ก จนกว"าจะถื4งเวลาท$�จะก�าห้นดำอิอิกจากสมาธ�

ถื�าม$ความจ�าเป็�นต้�อิงป็ล(กแล�ว ห้�ามแต้ะต้�อิงร"างอิย"างเดำ:ดำขาดำ และห้�ามต้ะโกนเร$ยก เพราะเม��อิแต้ะต้�อิงร"างท�นท$ ท�าให้�ต้กใจ ห้น�กๆอิาจจะท�าให้�เส$ยสต้�ไดำ�(ต้�อิงร�กษาดำ�วยการป็ร�บจ�ต้ ห้น�กห้น"อิยก:ร�กษาดำ�วยว�ธ$พอิกกายท�พย1)

เห้ต้(ท$�จะเป็�นเช"นน$/ เพราะว"า คนเราถื�าย�งไม"ต้ายน�/น กายท�พย1เม��อิฝึ8กจนสามารถืแยกก�บกายเน�/อิไดำ�แล�ว จะม$สายใยท�พย1ต้�ดำก�บกายเน�/อิ เม��อิเก�ดำเห้ต้(ให้�กายเน�/อิต้กใจ กายท�พย1จะร$บกระโจนกล�บค�นร"างท�นท$เพราะคนย�งไม"ต้ายน�/น กายเน�/อิเป็ร$ยบดำ�งร�งท$�จะเกาะอิาศั�ยอิย'"เพ��อิใช�กรรมต้"อิไป็จนกว"าจะส�/นอิาย(ข�ย ห้ร�อิว"า

ห้น�า 340

กายเน�/อิแต้กสลายก"อินส�/นอิาย(ข�ยดำ�วยเห้ต้(ใดำเห้ต้(ห้น4�ง ดำ'ต้�วอิย"างเช"นกายเน�/อิเห้ม�อินเป็ล�อิกห้อิย กายท�พย1เห้ม�อินป็'เสฉวนต้ราบเท"าท$�ย�งม$ช$ว�ต้อิย'"ก:ต้�อิงอิาศั�ยเป็ล�อิกห้อิย

2. จะต้�อิงสวดำมนต้1ไห้ว�พระก"อินฝึ8กว�ชาน$/ แล�วอิาราธนาระล4กถื4งบารม$ส��งศั�กดำ�Eส�ทธ�E คร'บาอิาจารย1ห้ลวงพ"อิโต้ และเจ�าท$�เจ�าทางช"วยค(�มครอิงร"างท"านในระห้ว"างฝึ8กจ�ต้ไม"ให้�ส��งเลวร�ายมารมาผู้จญแฝึงห้ร�อิท�าลายร"างท"านไดำ�(อิธ�ษฐานต้ามบทอิธ�ษฐานก"อินป็ฏิ�บ�ต้�สมาธ�ห้น�า 22)

3.ถื�าเก�ดำเห้ต้(อิะไรท$�ท�าให้�ต้กใจให้�ร$บระล4กถื4งคร'บาอิาจารย1 ท"อิง

Page 190: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

“ ธิ�มม�ง อรณ�ง ” ห้ลวงพ"อิโต้ช"วยล'กดำ�วย ขอิบารม$ห้ลวงพ"อิโต้ช"วยค(�มครอิงและสก�ดำดำวงว�ญญาณีท"านให้�ค�นส'"ร "าง ก:จะไดำ�ร�บความป็ลอิดำภ�ยอิย"างแน"นอินและถ4�จะใช4พล�งจ�ตร�กษ�โรคำ ก�ให4ระล6กถ6งคำร:บ�อ�จ�รย*ท�กคำร�)ง

ห้น�า 341

4. อิย"าร�อิ"านถือิดำจ�ต้ไป็ในท$�ต้"างๆ ซ่4�งท"านไม"ควรไป็ เช"นนรกโลก ห้ร�อิท$�แป็ลกถื��นเพราะท"านอิาจจะถื'กอิ�านาจจ�ต้ท$�แข:งแกร"งกว"าก�กค(มไม"ให้�ค�นร"างไดำ� ถื�าว�ญญาณีไม"เข�าร"างเก�น 7 ว�น ท"านจะต้�อิงต้าย และต้�อิงส��งญาต้�ไว�ว"า ถื�าพบร"างย�งอิ("นอิย'" ห้�ามโยกย�ายร"างผู้'�ฝึ8กถือิดำจ�ต้ เพราะอิาจจะเป็�นเห้ต้(ท�าให้�กายท�พย1กล�บค�นร"างไม"ไดำ� อิย"าเพ��งเก:บศัพอิย"างเดำ:ดำขาดำ เพราะย�งไม"ต้าย คนท$�พบเห้:น ช"วยจ(ดำธ'ป็ห้น�าห้�/งพระ เร$ยกร�อิงให้�คร'บาอิาจารย1ขอิงผู้'�ฝึ8กช"วยเห้ล�อิ ว�ญญาณีก:จะกล�บค�นร"างไดำ�

5. จ�าไว�ว"า ถื�าท"านไม"ท�/งคร'บาอิาจารย1ห้ลวงพ"อิโต้แล�ว ท"านย"อิมเมต้ต้าค(�มครอิงอิย'"ต้ลอิดำเวลา

ห้น�า 342

กรรมใดำก"อิข4/นย"อิม ย�งผู้ล

ดำ$ช��วดำ�งท$�ต้น ป็ระพฤต้�

ท�าดำ$จ�กไดำ�ผู้ล ผู้ลเล�ศั

ท�าช��วจ�กเส$ยจ�ต้ เพราะโทษต้ามท�น

พระราชน�พนธ1ภาษ�ต้ พระบาทสมเดำ:จพระมงก(ฎเกล�าเจ�าอิย'"ห้�ว

ห้น�า 343

(ก) ว�ธิ!ถอด็จ�ตท!"1

ภ�วะก�รถอด็จ�ตว�ญญ�ณท!"เก�ด็จ�กก�รรวมฉ�บพล�นัก�บก�ยท�พย*

Page 191: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ป็กต้�แล�วกายท�พย1เป็�นอิณี'ป็รมาณี'เล:กๆละเอิ$ยดำมากกระจายไป็ท��วในร"างกายเน�/อิซ่�อินอิย'"ก�บเซ่ลขอิงกายเน�/อิและเม��อิต้อินท$�เราฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ต้าม บทท$� 1-5 ค�อิ ทางสงบแล�ว พอิน��งไป็ถื4งจ(ดำห้น4�งแห้"งความสงบน��งมากพอิแล�ว กายท�พย1จากกายในกายจะว��งมารวมต้�วท$�ท�ายทอิยเห้ม�อินม$อิาการห้น�กๆร�อินๆท$�ท�ายทอิย แล�วค"อิยๆว��งรวมผู้"านสอิงข�างขม�บ มาผู้สมจ�ต้ว�ญญาณีท$�ห้น�าผู้ากรวมก�นเป็�นล�าแสงพวยพ( "งอิอิกจากกายเน�/อิ ต้รงห้น�าผู้ากส'"อิวกาศั ต้อินน$/จะร' �ส4กว"า ใจเส$ยวว'บห้น4�งแล�วกายเบาไร�น�/าห้น�ก ต้อินน$/คนท$�จ�ต้ไม"แน"วแน"อิาจเป็�นบ�าไดำ�เพราะกล�วก"อินเห้ต้( ท"านท$�ป็ระสบอิาการเช"นน$/ ควรต้�/งใจให้�ม��นไม"ต้�อิงต้กใจ แล�วเพ"งจ�ต้ต้ามล�าแสงน�/นไป็ดำ�วยสต้�ส�มป็ช�ญญะ แนบต้ามต้�ดำก�บล�าแสงไป็

ห้น�า 344

จนแสงน�/นน��ง แล�วพยายามต้�/งสต้�ให้�จ�ต้แน"วแน" ค"อิยๆบ$บล�าแสงน�/นให้�รวมเป็�นวง ถื�าจ�ต้ย�งไม"น��งดำ$ วงกลมน�/นเป็ร$ยบเสม�อินห้น4�งดำ�งดำวงใจขอิงเราจะไม"สดำใส และไม"แข:งแกร"งพอิ แต้"เม��อิบ"มจ�ต้ให้�แน"นห้นาข4/นโดำยส"งกระแสจ�ต้ใจความน4กค�ดำม("งส'"ศั'นย1กลางวงกลมแบบจดำจ"อิมากข4/น จนแน"วแน"น��งดำ$แล�ว ดำวงแก�วน�/นก:จะค"อิยๆสดำใสแวววาวข4/น(จากต้อินน$/แล�วฝึ8กต้ามข�อิ 2 ต้"อิไป็)

ถื�าท"านไม"ฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ต้"อิไป็

ท"านต้�อิงต้�/งสต้�ท$�กายเน�/อิ แล�วส"งกระแสจ�ต้ใจความน4กค�ดำผู้"านก4�งกลางระห้ว"างค�/วอิอิกไป็ท$�ดำวงแก�วแล�วก�าห้นดำจ�ต้ค"อิยๆดำ4งกล�บเข�าร"างให้ม"อิ$กคร�/ง กายท�พย1ก:จะกล�บค�นส'"ร "างท�นท$

เม��อิกายท�พย1ค�นส'"ร "างแล�ว อิย"าเพ��งล�มต้าข4/น ค"อิยๆถือินห้ายใจล4กๆ 10

คร�/ง แล�วห้ายใจละเอิ$ยดำลงอิ$ก 10 คร�/ง ห้ายใจป็กต้�อิ$ก 10 คร�/ง เป็�นการป็ร�บจ�ต้ใจให้�ห้ายจากภาวะการส��นสะเท�อินขอิงกายท�พย1 แล�วจ4งค"อิยๆล�มต้าข4/น คลายอิอิกจากสมาธ�ต้"อิไป็

ห้น�า 345

(ข)ว�ธิ!ถอด็จ�ตท!"2

Page 192: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ก�รปร�บจ�ตจ�กด็วงแก4วเป5นัก�ยท�พย*

เม��อิท"านฝึ8กจนไดำ�ป็ฐมฌานแล�ว ไดำ�น�ม�ต้แห้"งเอิก�คต้าเป็�นดำวงแก�วท$�แวววาวแข:งแกร"งซ่4�งป็รากฏิดำ�วยความร' �ส4ก แต้"เม��อิเราส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำมอิงผู้"านก4�งกลางระห้ว"างค�/วอิอิกไป็ก:จะพบดำวงแก�วต้�/งอิย'"เฉพาะห้น�าเรา

(ห้ร�อิท"านท$�เก�ดำ ภาวะจ�ต้ว�ญญาณีรวมฉ�บพล�นก�บกายท�พย1และไดำ�ป็ร�บจ�ต้ต้ามว�ธ$การถือิดำจ�ต้ข�อิ ก ว�ธ$ท$�1 แล�วเร��มฝึ8กต้"อิเน��อิงจากน$/ไป็)

เม��อิไดำ�ดำวงแก�วต้�/งอิย'"เฉพาะห้น�าเราแล�ว ขอิให้�ท"านค"อิยๆส"งกระแสจ�ต้เข�าไป็บ$บดำวงแก�วน�/นให้�เล:กลงแล�วก:ขยายให้�ให้ญ"ไดำ�จนคล"อิงแล�ว ก:ค"อิยๆก�าห้นดำบ$บร�ดำดำวงแก�วน�/นให้�กลายเป็�นร'ป็คนข4/นมา (เราจะสร�างร'ป็ต้�วเราไดำ� อิาจจะสร�างจากความทรงจ�า โดำยว�ธ$ห้า

ห้น�า 346

กระจกบานให้ญ"ๆมาต้�/งอิย'"ต้รงข�ามก�บเรา มอิงแล�วพ�จารณีาจดำจ�าภาพมาเพ��อิในการถือิดำจ�ต้ต้"อิไป็ )ให้ม"ๆ ร'ป็น�/นจะไม"ช�ดำ เล�อินลางมาก ต้อินน$/ร"างน�/นจะร' �ส4กว"าดำ'แล�วม$เพ$ยงโครงร"างแก�วท$�โป็ร"งแสง แสดำงว"า ย�งถือิดำจ�ต้ไม"สมบ'รณี1 ท"านจะต้�อิงค"อิยๆส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำขอิงท"านเข�าไป็ท$�โครงร"างน�/น โครงร"างน�/นก:จะค"อิยๆช�ดำข4/นต้ามก�าล�งขอิงสมาธ�ท$�ส'งข4/น จนเห้:นเป็�นร'ป็ร"างม$เน�/อิห้น�งม�งสาข4/นจนกระท��งม$ห้น�าต้าเห้ม�อินท"านไม"ม$ผู้�ดำท"านจะเห้:นว"าท"านไดำ�แบ"งเป็�น 2

คน เป็�นพ$�น�อิงฝึาแฝึดำห้�นห้น�าเข�าห้าก�น ก�าล�งจ�อิงมอิงก�น ท"านไม"ต้�อิงต้กใจ ขอิให้�เข�าใจว"า น��นค�อิ กายท�พย1ขอิงท"าน

(ส�าห้ร�บท"านท$�จะฝึ8กป็ลงอิส(ภะพ�จารณีากายในกายก:เร��มฝึ8กต้"อิในต้อินน$/) ค�อิ ส"งจ�ต้ใจก�าห้นดำให้�กายท�พย1น�/นเป็�นไป็ต้ามบทป็ลงอิส(ภะ เม��อิถือิดำจ�ต้ป็ลงคร�/งแล�วคร�/งเล"าแล�ว จ�ต้ใจก:จะสะอิาดำ กายท�พย1ก:จะละเอิ$ยดำย��งๆข4/น จ�ต้ใจต้�ดำก�เลสห้มดำไป็เท"าใดำ กายท�พย1ก:จะละเอิ$ยดำมากข4/นเพ$ยงน�/น

ห้น�า 347

กายท�พย1เม��อิถือิดำอิอิกมา ถื�าท"านฝึ8กส"งกระแสจ�ต้ใจความน4กค�ดำมากข4/นจนถื4งข�/นส(ดำยอิดำแล�ว สามารถืรวมเป็�นคนอิอิกนอิกบ�านเดำ�นให้�สาม�ญชน

Page 193: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

มอิงเห้:นไดำ�ดำ�วยต้าเน�/อิธรรมดำา และกายท�พย1น�/นซ่4�งอิย'"ในสภาพกายห้ยาบก:สามารถืห้ย�บขอิงไดำ� เพ$ยงแต้"ไม"พ'ดำไม"จาเท"าน�/น แต้"ถื�าบ�าเพ:ญจ�ต้ส'งข4/น ร"างน�/นก:จะพ'ดำไดำ�

และกายท�พย1น$/จะเคล��อินไห้วไป็ไห้นมาไห้นไดำ�เร:วมาก น4กจะไป็ไห้นก:ไป็ไดำ�ถื4งท$�น� �นท�นท$ แต้"ถื�าสมาธ�อิ"อินแรงลงเม��อิใดำ พละก�าล�งก:ต้กลง การเคล��อินท$�ก:จะช�าลงดำ�วย ถื�าท"านฝึ8กจนเห้:นกายท�พย1รวมต้�วเป็�นคนแล�วจะต้�อิงม$ความสามารถืมอิงเห้:นว�ต้ถื(ธาต้( ค�อิส��งก"อิสร�างท(กอิย"างรวมท�/งม$ความถื'กต้�อิงท�/งส$และร'ป็ร"าง พร�อิมท�/งอิ"านห้น�งส�อิไม"ผู้�ดำดำ�วย

ส"วนในดำ�านว�ญญาณีน�/น ท"านอิาจจะถื'กห้ลอิกลวงง"าย เพราะจ�ต้น�/นย�งอิ"อินห้�ดำและย�งไม"แข:งแกร"งพอิ จ4งขอิให้�ท"านวางจ�ต้เป็�นกลาง พยายามต้�/งสต้�พ�จารณีาทบทวนห้าเห้ต้(ผู้ลอิย"างต้"อิเน��อิง แล�วส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็ท$�ภาพห้ร�อิเส$ยงน�/น จะไดำ�ภาพและเส$ยงท$�เป็�น

ห้น�า 348

ความจร�งมากข4/น แต้"ขอิให้�ท"านอิย"าห้ลงงมงายเช��อิอิะไรง"ายๆน�ก ผู้'�ใดำห้ลงง"ายๆก:จะเป็�นคนบ�าง"ายๆค�อิ กลายเป็�นคนห้ลงให้ลเร��อิงลมๆแล�งๆท$�ไม"ถื'กต้�อิงก�บเห้ต้(ผู้ลขอิงความเป็�นจร�ง ท"านต้�อิงค"อิยๆห้าป็ระสบการณี1ไป็ เป็�นการศั4กษาห้าความร' �เพ��มเต้�มอิย'"ระยะห้น4�งก:จะเก�ดำความเข�าใจมากข4/น จนกระท��งจะร' �ถื4งความเป็�นจร�งเร��อิงจ�ต้ว�ญญาณีอิย"างดำ$ เพราะเร��อิงว�ญญาณีเป็�นเร��อิงละเอิ$ยดำมากๆท$�น"าศั4กษาต้"อิไป็

ห้น�า 349

(คำ) ว�ธิ!ถอด็จ�ตท!"3

ถอด็จ�ตจ�กก6"งกล�งระหว(�งคำ�)ว

ท$�จร�งไม"อิยากเข$ยน เพราะกล�วว"าจะเก�ดำอิ�นต้รายก�บท"าน แต้"ค�ดำๆดำ'แล�วเห้ต้(การณี1เห้ล"าน$/อิาจจะเก�ดำก�บท"านท$�ฝึ8กสมาธ�ท(กท"านไดำ� จ4งเห้:นสมควรเข$ยนไว�ให้�ศั4กษา เผู้��อิเห้ต้(การณี1น$/อิาจจะเก�ดำข4/นก�บท"านโดำยบ�งเอิ�ญท"านจะไดำ�ร' �ว�ธ$แก�ไข

Page 194: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ในขณีะท$�ท"านฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ผู้"านบทท$�2 ห้าจ(ดำย4ดำให้�สงบในข�/นต้�นมาน�/น ท"านอิาจจะเก�ดำความร' �ส4กว"าท$�ดำ� /งจม'กต้รงก4�งกลางระห้ว"างห้�วค�/วน�/น ม$ความเส$ยวป็วดำต้4งเป็�นจ(ดำอิย'" แม�ล�มต้าก:ย�งพบว"าต้4งเส$ยวอิย'" เม��อิพบจ(ดำเส$ยวน�/น ท"านค"อิยๆส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็จ(ดำน�/นมากข4/น จ(ดำเส$ยวน�/นก:จะห้น�กอิ4/งมากข4/นๆ จนเก�ดำอิาการเห้ม�อินสว"านห้ม(นเจาะไชเข�าไป็ในสมอิง จนท"านร' �ส4กว"าจ(ดำน�/นม$การรวมต้�วเป็�นกล("มก�อินแข:งแกร"ง

ห้น�า 350

ไชย��งล4กๆเข�าในสมอิงห้น�กเต้:มท$�แล�ว ขอิให้�ท"านรวมจ�ต้ใจความน4กค�ดำอิ$กช�/นห้น4�งต้�/งไว�ท$�ต้�าแห้น"งท�ายทอิยส"วนบนท�าห้น�าท$�เป็�นท$�รวมดำ$ดำถื$บไป็ย�งจ�ต้ท$�รวมเป็�นกล("มก�อินท$�ห้น�าผู้ากท$�จ(ดำเส$ยวต้4งน�/นอิย"างแรง จ(ดำเส$ยวต้4งน�/นก:จะถื'กดำ$ดำอิย"างแรงห้ล(ดำลอิยอิอิกจากร"างกายเน�/อิท�นท$พ( "งเข�าส'"ในอิวกาศั ดำ�วยความเร:วมากจนเห้ม�อินกายเน�/อิช:อิคไป็ช��วขณีะห้น4�ง แล�วจ4งม$สต้�อิ$กคร�/ง กายท�พย1ก:จะร' �ส4กต้�วมอิงเห้:นต้�วเอิงก�าล�งลอิยเห้าะอิย'"บนอิวกาศั ม$ลมผู้"านข�างห้'อิย"างแรง ไม"เบาไป็กว"าท$�ท"านน��งซ่�อินท�ายรถืจ�กรยานยนต้1

และเม��อิท"านจะให้�กายท�พย1กล�บค�นร"าง ก:ต้� /งจ�ต้ก�าห้นดำน4กถื4งกายเน�/อิ ท�นท$ท$�ต้� /งจ�ต้อิยากจะกล�บค�นร"างกายท�พย1น�/นก:จะดำ$ดำกล�บมาเข�าร"างท�นท$ จะมอิงเห้:นกายเน�/อิอิย'"ในล�กษณีะเป็�นห้("นอิย'"ไม"เคล��อินไห้ว และเม��อิกายท�พย1มาถื4ง ก:จะค"อิยๆกล�นเข�าห้าก�นเห้ม�อินกายซ่�อินกาย และค"อิยๆกล�นสน�ทเข�าเป็�นร"างเดำ$ยว ถื�าไดำ�สต้�เต้:มท$�แล�ว ม$อิาการใจส��น ก:ควรท$�จะป็ร�บจ�ต้ใจให้�สงบก"อินแล�วจ4งคลายอิอิกจากการฝึ8กจ�ต้

ห้น�า 351

จ�ด็อ�นัตร�ย

1. ระห้ว"างจะถือิดำจ�ต้อิอิกดำ�วยการกระแทกน�/น

Page 195: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

จะต้�อิงต้�/งเป็Gาห้มายว"าจะไป็ไห้นแล�วภาวนาในใจต้ลอิดำเวลา ให้ม"ๆ ขอิให้�ต้� /งเป็Gาห้มายระล4กถื4งห้ลวงพ"อิโต้ คร'บาอิาจารย1ห้น�าห้�/งพระก"อิน ก:จะดำ$มาก ฝึ8กจนช�านาญแล�วค"อิยขอิให้�คร'บาอิาจารย1ท"านพาไป็ท$�อิ��นต้"อิไป็

2. ระห้ว"างท$�ถือิดำจ�ต้อิอิกดำ�วยการกระแทกให้�จ�ต้อิอิกไป็น�/น ถื�าไม"ม$เป็Gาห้มายแล�วจ�ต้ท"านจะลอิยอิย'"กลางอิวกาศัลอิยคว�างไป็เร��อิยๆ และถื�าพบมารร�ายห้ร�อิดำวงว�ญญาณีท$�ไม"ห้ว�งดำ$แล�ว จะถื'กเขาเห้ล"าน�/นใช�พล�งจ�ต้ต้�ดำสายใยท�พย1 ระห้ว"างกายท�พย1ท$�ต้�ดำก�บกายเน�/อิขาดำจากก�น กายท�พย1ท"านก:จะลอิยล��วเห้ม�อินว"าวท$�ขาดำเช�อิกว"าวควบค(ม

เม��อิกายเน�/อิขาดำจากกายท�พย1แล�ว กายเน�/อิก:จะห้มดำลมห้ายใจไป็ในไม"ช�า ภาวะน$/ขอิให้�อิย"าต้กใจ รวมจ�ต้ให้�เป็�นห้น4�งป็ฏิ�บ�ต้�ต้ามว�ธ$แก�ไขดำ�งต้"อิไป็น$/

ว�ธิ!แก4ไข

ภาวะขณีะท$�กายท�พย1ลอิยไป็ เห้ม�อินว"าวท$�ไม"ม$จ(ดำห้มายป็ลายทางน�/น ให้�พยายามรวมจ�ต้ให้�เป็�นห้น4�งห้น�า 352

ไม"ต้กใจแล�วน�อิมจ�ต้ใจระล4กถื4งคร'บาอิาจารย1 โดำยท"อิง “ ธิ�มม�ง อรณ�ง ”

ห้ลวงพ"อิโต้ช"วยล'กดำ�วย ท"านก:จะไดำ�ร�บการช"วยเห้ล�อิ จากห้ลวงพ"อิโต้ช"วยสก�ดำว�ญญาณีให้�ห้ย(ดำ แล�วน�าพาว�ญญาณีกล�บค�นส'"ร "างอิ$กคร�/งห้น4�ง

หม�ยเหต�

ถื�าว�นธรรมดำาท"านภาวนาท"อิงระล4กว"า “ หลวงพ(อโต ธิ�มม�งอรณ�ง อิย'"”

เสมอิๆ เป็�นก�จว�ต้รป็ระจ�าว�นท(กขณีะท$�จ�ต้ไม"ไดำ�ค�ดำส��งอิ��นใดำ แล�วอิ(ท�ศัถืวายก(ศัลผู้ลบ(ญท$�สร�างบ�าเพ:ญมา ถืวายแดำ"คร'บาอิาจารย1ท"าน เช��อิไห้มว"า เวลาเก�ดำเห้ต้(ฉ(กเฉ�น จ�ต้ย�งไม"ท�นค�ดำห้ร�อิจะไดำ�พ'ดำส"วนล4กขอิงจ�ต้ใจก:จะภาวนาท"อิง “ หลวงพ(อโต ธิ�มม�งอรณ�ง ข4/นมาท�นท$ท�นใดำท�นก�บเห้ต้(การณี1ท$�ก�าล�งรอิ”

คอิยความช"วยเห้ล�อิจากห้ลวงพ"อิโต้

3. การฝึ8กว�ธ$น$/ ไม"ไดำ�ต้� /งใจเข$ยนให้�ฝึ8ก แต้"เข$ยนบ�นท4กไว�ในล�กษณีะบทเร$ยนจากป็ระสบการณี1ขอิงผู้'�เข$ยนป็ระสบมาก"อิน ซ่4�งสมควรเข$ยนให้�ศั4กษา

Page 196: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

เพราะอิย"าร' �อิะไรเลยสบาย

ถื�าร' �อิะไรแล�วร' �ให้�จร�งร' �ให้�กว�าง

ห้น�า 353

ก�รเคำล�"อนัย4�ยก�ยท�พย* 1. ความส�มพ�นธ1ระห้ว"างกายท�พย1ท$�ถือิดำอิอิกมาก�บกายเน�/อิ กายท�พย1ท$�ถือิดำอิอิกมาน�/นเป็ร$ยบเสม�อินเป็�นดำวงต้าห้ร�อิกล�อิงถื"ายทอิดำโทรท�ศัน1วงจรป็Iดำและดำวงต้าน$/ม$สายใย ห้ร�อิสายโทรศั�พท1มาพ"วงต้�ดำก�บกายเน�/อิซ่4�งจะคอิยร�บและบ�นท4กความร' �ส4กท�/งภาพและเส$ยง กายเน�/อิน$/ย�งเป็�นเสม�อินร�งห้ร�อิบ�านขอิงกายท�พย1 เพราะเม��อิต้กใจแล�ว กายท�พย1จะต้�อิงร$บว��งดำ$ดำกระโจนกล�บเข�าร"างท�นท$ และกายเน�/อิย�งเป็�นรากฐานส��งการกายท�พย1ให้�ป็ฏิ�บ�ต้�การต้ามค�าส��งดำ�วย แต้"เม��อิถือิดำกายท�พย1จนแยกอิอิกจากกายเน�/อิอิย"างสมบ'รณี1แล�ว กายท�พย1น$/ก:จะแยกอิอิกจากกายเน�/อิอิย'"ต้ลอิดำเวลา อิย'"ในล�กษณีะเป็�นเงาต้ามต้�วขอิงกายเน�/อิโดำยม$สายใยท�พย1เช��อิมโยงอิย'" และต้อินน$/ กายท�พย1จะไม"อิย'"ใต้�บ�งค�บบ�ญชาขอิงกายเน�/อิเสมอิไป็ กายท�พย1

ห้น�า 354

กล�บจะเป็�นศั'นย1เต้�อินสต้�ป็Gอินความร' �ให้�ก�บกายเน�/อิ ให้�ร' �จ�กผู้�ดำถื'กดำ$ช��ว 2. เร��มเคล��อินย�ายกายท�พย1 ก�าห้นดำจ�ต้ใจความน4กค�ดำจากกายเน�/อิส��งการ และบ�งค�บให้�กายท�พย1เคล��อินท$�เดำ�นส�ารวจภายในห้�อิงก"อินจนถื4งส�ารวจท�/งบ�านจ(ดำม("งห้มายพยายามดำ'ว�ต้ถื(ส��งก"อิสร�างให้�ถื'กต้�อิงท�/งส$ส�นและร'ป็ร"าง ถื�าผู้�ดำจากความเป็�นจร�งให้�ฝึ8กการส"งกระแสจ�ต้จดำจ"อิท$�กายท�พย1ให้ม"ต้ามว�ธ$เบ�/อิงต้�นท$�กล"าวมาแล�วการท$�ย�งมอิงอิะไรไม"ถื'กต้�อิงต้ามความเป็�นจร�งน�/นเพราะว"ากายท�พย1ท$�กระจายอิย'"ในกายเน�/อิย�งถือิดำอิอิกมาไม"ห้มดำจ4งต้�อิงฝึ8กเพ��มเต้�มให้ม" เม��อิท"านฝึ8กจนห้ล�บต้าเห้:นว�ต้ถื(ธาต้(ไม"ผู้�ดำจากความเป็�นจร�งแล�ว ก:ขอิให้�เร��มพ�ส'จน1เร��อิงว�ญญาณีดำ�วยการเพ"งมอิงไป็ท$�ห้น�าโต้Nะห้ม'" ห้ร�อิห้�/งบ'ชาพระห้ร�อิระล4กถื4งคร'บาอิาจารย1 ขอิชมบารม$ท"าน ถื�าภาพไม"ช�ดำ ให้�ค"อิยๆส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็ท$�ภาพน�/น ภาพน�/นก:จะค"อิยๆช�ดำข4/นต้ามก�าล�งสมาธ� ในขณีะเดำ$ยวก�น ถื�าท"านพบเห้:นภาพท$�น"ากล�ว ไม"ต้�อิงต้กใจ ต้�/งใจให้�ม��นระล4ก

Page 197: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 355

ถื4งคร'บาอิาจารย1 ส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็เสร�มเพ��มเต้�มภาพน�/นให้�ช�ดำข4/นแล�วส"งกระแสจ�ต้สนทนาก�บส��งท$�เก�ดำข4/น ฝึ8กเช"นน$/จนเก�ดำความเคยช�นและค(�นเคยก�บส��งเห้ล"าน$/ แล�วค"อิยๆเคล��อินกายท�พย1ไป็สนทนาก�บเจ�าท$�เจ�าบ�านห้ร�อิดำวงว�ญญาณีอิ��นภายในบ�าน 3. ฝึ8กจนเก�ดำความเคยช�นแล�ว ให้�ระล4กอิาราธนาคร'บาอิาจารย1ห้ลวงพ"อิโต้ ท$�เราเคยสนทนาท$�ห้น�าห้�/งพระน�/น โป็รดำเมต้ต้าพาท"านไป็เท$�ยวต้ามสถืานท$�ต้"างๆท$�ท"านเห้:นว"าสมควร บางคร�/งเราต้�อิงการจะพ�ส'จน1ว"า กายท�พย1เราม$ความแข:งแกร"งและแม"นย�าขนาดำไห้น เม��อิถือิดำกายท�พย1ไป็ถื4งสถืานท$�น� /นแล�ว จดำจ�าเห้ต้(การณี1และว�นเวลาขณีะน�/นไว� แล�วน�าไป็เท$ยบห้าความจร�งก�บเพ��อินคนน�/นท$�เราไดำ�ถือิดำกายท�พย1ไป็ห้า ท(กคร�/งท$�ถือิดำกายท�พย1ไป็ต้"างถื��น ต้�อิงเคารพส��งศั�กดำ�Eส�ทธ�Eเจ�าท$�เจ�าทางในถื��นน�/นดำ�วยการกราบไห้ว� และอิย"าท�าอิะไรท$�เป็�นการลบล'"ดำ'ห้ม��นท"านดำ�วย

ห้น�า 356

ถื�าไม"ม$คร'บาอิาจารย1น�าพา ห้�ามถือิดำจ�ต้ไป็ไห้นอิย"างเดำ:ดำขาดำ ต้�อิงฝึ8กจนกว"าคร'บาอิาจารย1จะสอินบทเร$ยนและช$/แนะจนเอิาต้�วรอิดำไดำ� ท"านก:จะป็ล"อิยให้�เราไป็ไห้นมาไห้นดำ�วยความอิ�สระ ห้มายเห้ต้( การฝึ8กถือิดำกายท�พย1น$/ให้ม"ๆ ต้�อิงใช�เวลาป็ระมาณีคร4�งช��วโมง ห้ร�อิ 15

นาท$ จ4งจะสามารถืรวมจ�ต้เป็�นห้น4�งถือิดำกายท�พย1ไดำ� ท"านจะต้�อิงฝึ8กจนสามารถืรวมจ�ต้ใจความน4กค�ดำให้�เป็�นห้น4�ง ถือิดำกายท�พย1ให้�ไดำ�ในช��วพร�บต้าเดำ$ยว จ4งจะใช�ไดำ�

ห้น�า 357

ต�ท�พย* ก"อินอิ��นต้�อิงอิธ�บายให้�เข�าใจท�พย1อิ�านาจก"อิน

Page 198: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ขอิงท�พย1เป็�นขอิงละเอิ$ยดำอิ"อินย��งกว"าอิณี'ป็รมาณี'ซ่4�งเร$ยกว"า มวลสาร“ ดำ�งน�/น เม��อิเราจะไป็มอิงเห้:นขอิงเล:กๆ เราก:ต้�อิงรวบรวมพล�งกายในกายจาก”

การฝึ8กอิบรมจ�ต้ให้�สงบละเอิ$ยดำลงๆจนอิย'"ในสภาพภาวะเดำ$ยวก�นก�บมวลสารท$�เราจะส�มผู้�ส เห้ม�อินป็ร�บสภาพต้�วเราให้�เป็�นเคร��อิงร�บภาพโทรท�ศัน1 เพ��อิร�บภาพท$�เป็�นกระแสคล��นอิย'"รอิบๆต้�วเรา ซ่4�งมอิงไม"เห้:นดำ�วยต้าเน�/อิ เม��อิท"านฝึ8กผู้"านบทเร$ยนท$� 4 ค�อิ ไดำ�ป็ฐมฌานแล�ว ถื�าท"านฝึ8กต้"อิไป็เร��อิยๆก:ม$เพ$ยงสงบอิย'"น� �น แม�บางคร�/งอิาจจะเก�ดำฤทธ�Eเดำชบางอิย"างข4/นมาบ�าง ก:ไม"ร' �ห้นทางท$�จะศั4กษาให้�เจร�ญข4/น ไต้"ไป็ส'"การท$�จะใช�อิ�านาจพล�งจ�ต้น�/นไดำ�

ห้น�า 358

ดำ�งน�/น ท"านควรฝึ8กบทน$/ต้"อิไป็เพ��อิพ�ส'จน1ความจร�งเก$�ยวก�บโลกท�พย1 จ�ต้ว�ญญาณี เพ��อิเป็�นเคร��อิงเต้�อินสต้� ต้ายแล�วไม"ส'ญ กฎแห้"งกรรมม$จร�ง และ“ ”

ย�งสามารถืมอิงเห้:นท$�มาขอิงอิ(ป็สรรคท$�ขวางก�/นจ�ต้ ในการเจร�ญสมาธ� เพ��อิจะไดำ�ห้าทางแก�ไขต้"อิไป็ เม��อิท"านฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ส�าเร:จผู้"านบทป็ฐมฌานแล�วท"านจะม$จ�ต้ใจสบาย เห้:นดำวงแก�วท$�เราจดำจ"อิน�/นค"อิยๆเร�อิงแสงจนค"อิยๆสว"างมากข4/นถื4งข�/นแสงจ�าจ�ดำแรงกล�าไม"แพ�ดำวงอิาท�ต้ย1และความสว"างน$/จะคงต้�วอิย'"ไดำ�นานไม"ลดำลงไป็อิ$กเม��อิท"านไดำ�ป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้อิย"างสม��าเสมอิ จากน�/นท"านรวมกระแสจ�ต้ใจความน4กค�ดำท$�เป็�นห้น4�งน�/นค"อิยๆบ$บร�ดำให้�ป็ลายแห้ลมเห้ม�อินเข:มแล�วค"อิยๆน�อิมน�ากระแสจ�ต้น�/น ม("งไป็เฉพาะท$�ส"งเข�าไป็ท$�ศั'นย1กลางดำวงแก�วน�/นอิย"างช�าๆเร��อิยๆไม"ขาดำสาย ม�ช�าม�นานก:จะเห้:นภาพค"อิยๆเก�ดำข4/นอิย"างเล�อินลาง ขอิให้�ท"านส"งกระแสจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าเพ��มเต้�มท$�ภาพน�/นอิ$กต้"อิไป็ ภาพน�/นก:จะค"อิยๆช�ดำมากข4/นต้ามก�าล�งขอิงสมาธ� จนเห้:นภาพน�/นเห้ม�อินขอิงจร�งท$�มอิงดำ�วยต้าเน�/อิ ค�อิเห้ม�อินล�มต้ามอิงเห้:น

ห้น�า 359

คนไม"ฝึ8กสมาธ�จ�ต้จะห้ยาบ มอิงเห้:นแต้"ขอิงห้ยาบห้ยาบ คนฝึ8กจ�ต้ให้�ละเอิ$ยดำส(ข(ม ย"อิมมอิงเห้:นขอิงละเอิ$ยดำ(ขอิงท�พย1 )ไดำ� ต้าท�พย1น�/น มอิงเห้:นไดำ� 2 ส��ง ค�อิ 1. ขอิงท�พย1 เช"น ว�ญญาณีและว�มานห้ร�อิน�ม�ต้แห้"งท�พย1 2. ว�ต้ถื(ธาต้( ค�อิ ว�ต้ถื(ท$�เรามอิงเห้:นดำ�วยต้าเน�/อิค�อิเห้ม�อินล�มต้าดำ'

Page 199: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

คนท$�ฝึ8กไดำ�ต้าท�พย1ให้ม"ๆ ควรจะทดำลอิงดำ�วยการฝึ8กห้น�าห้�/งพระขอิชมบารม$ส��งศั�กดำ�Eส�ทธ�Eท$�เราบ'ชาโดำยอิย"าไดำ�ไป็อิยากดำ'สอิดำร' �สอิดำเห้:นส��งอิ��นนอิกห้�/งพระ ม�ฉะน�/นแล�วอิาจจะไดำ�ร�บอิ�นต้ราย ภาพท$�เห้:นคร�/งแรกจะเป็�นพวกท�พย1 ค�อิ ว�ญญาณี ส"วนมากเป็�นน�ม�ต้ท$�ย�งไม"แน"นอินถื'กต้�อิงเสมอิเพราะพล�งจ�ต้เราย�งอิ"อิน อิาจจะเป็�นภาพห้ลอิกห้ลอินห้ร�อิภาพเนรม�ต้มาบ�งเราไดำ� ขอิให้�ท"านวางใจเป็�นกลางเฉยๆก"อิน แล�วส"งกระแสจ�ต้ใจความน4กค�ดำไป็เพ��มท$�

ห้น�า 360

ภาพน�/น ภาพน�/นก:จะค"อิยๆช�ดำข4/นมา และมอิงไป็โดำยไม"ป็ร(งแต้"งแบบไม"ม$ความอิยากร' � และต้�อิงไม"กล�วภาพท$�เก�ดำข4/นแม�ว"าจะน"ากล�ว เม��อิท"านฝึ8กดำ'เห้ต้(การณี1ในป็9จจ(บ�นไดำ�แล�ว และเม��อิฝึ8กต้"อิจนเก�ดำพล�งแข:งแกร"งแล�วก:จะสามารถืมอิงไป็ข�ามทว$ป็และเร��อิงอินาคต้ไดำ� แต้"เร��อิงอินาคต้น$/อิาจจะไม"แน"นอินเสมอิไป็เพราะย�งม$ว�บากกรรมเข�ามาป็ร(งแต้"งให้�เป็ล$�ยนแป็ลงไดำ� และมอิงถือิยไป็ในอิดำ$ต้ไดำ� แต้"ย�งไม"ล4กพอิท$�จะระล4กชาต้� ซ่4�งส"วนมากจะสามารถืมอิงเห้:นเห้ต้(การณี1เฉพาะท$�เราอิธ�ษฐานจ�ต้ เช"น อิยากร' �สาเห้ต้(ท$�น� �งป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้แล�วจ�ต้ไม"สงบ เม��อิน�อิมจ�ต้ไป็ต้ามค�าอิธ�ษฐาน ก:จะเห้:นภาพเห้ต้(การณี1ท$�เป็�นเห้ต้(บ�งป็9ญญาไม"ให้�บรรล(ทางสงบ จ�าไว�ว"า ถื�าไดำ�เห้:นเร��อิงขอิงโลกว�ญญาณีแล�วอิย"าไดำ�ท�าเป็�นคนป็ากเป็ราะเห้:นอิะไรเท$�ยวพ'ดำเท$�ยวเล"าให้�ใครต้"อิใครฟั9งท"านต้�อิงพ�จารณีาว"าสมควรบอิกห้ร�อิไม" เพราะถื�าบอิกส("มๆไป็ ท"านอิาจจะต้�อิงร�บกรรม

ห้น�า 361

ในฐานะเอิาเร��อิงขอิงโลกว�ญญาณีมาเป็Iดำเผู้ย โดำยพ'ดำแล�วอิาจจะเก�ดำความเส$ยห้ายก�บโลกว�ญญาณี เห้ต้(ท�/งน$/ เพราะว"า การเอิาเร��อิงอิ$กโลกห้น4�งมาบอิกเล"าให้�คนอิ$กโลกห้น4�งฟั9ง คนส"วนมากจะไม"เช��อิแล�วก:จะกล"าวค�าพ'ดำห้ยาบช�าสบป็ระมาทโลกว�ญญาณีท�าให้�เก�ดำภาวะกฏิแห้"งกรรมลงโทษผู้'�พ'ดำค�าสบป็ระมาทน�/นไดำ� ซ่4�งก:อิาจจะพาให้�ท"านเดำ�อิดำร�อินไป็ดำ�วย ต้"อิไป็ พ�ส'จน1มอิงว�ต้ถื(ธาต้(ดำ�วยต้าท�พย1 ค�อิ เม��อิท"านฝึ8กจนบรรล(ต้าท�พย1แล�ว ห้�ดำห้ล�บต้ามอิงเห้:นภาพว�ต้ถื(ต้"างๆให้�ช�ดำเห้ม�อินล�มต้าดำ' และจะแน"นอิน ต้�อิงฝึ8กจนถื4งข�/นห้ล�บต้าอิ"านห้น�งส�อิไดำ�ไม"ผู้�ดำแม�ส�กต้�วเดำ$ยวแสดำงว"า ท"านจบห้ล�กส'ต้รการฝึ8กต้าท�พย1แล�ว

Page 200: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ขอิแสดำงความดำ$ใจก�บท"านมา ณี โอิกาสน$/ ระห้ว"างฝึ8กต้าท�พย1น$/1. ใบห้น�าและล'กต้าจะไม"ม$อิาการบ�ดำเบ$/ยว2. ป็ระสาทท(กส"วนจะไม"ม$อิาการต้4งเคร$ยดำ3. จ�าไว�ว"า น$�ค�อิการฝึ8กท�พย1อิ�านาจ ไม"ใช"ฝึ8กต้าเน�/อิ

ห้น�า 362

สวรรค1 แสวงส(ขไดำ� เส$ยกรรม ในอิก อิ��มบ(ญธรรม เท$�ยงไดำ� นรก ร�กบาป็น�า ไป็ส'" ท(กข1แฮ ในใจ ให้�ส(ขให้� ท(กข1ดำ�วยใจเอิง (ส�านวนเก"า) จากป็ระช(มโคลงโลกน�ต้�

ห้น�า 363

ฝึ/กร�กษ�โรคำ โรคำภ�ยไข4เจ�บนั�)นัเก�ด็จ�กกรรม 2 ประเภท ป็ระเภทท$�1 เก�ดำจากกรรมในอิดำ$ต้ชาต้�ส"งผู้ลมาต้ามล�างต้ามสนอิงให้�ว�บากเป็�นอิย"างน�/นอิย"างน$/ ป็ระเภทท$�2 เก�ดำจากการเส��อิมโทรมขอิงร"างกายท$�เป็�นไป็ต้ามภาวะธรรมชาต้� เก�ดำ แก" เจ:บ ห้ร�อิ เก�ดำจากการท$�มน(ษย1 ไม"ร' �จ�กร�กษาพยาบาลร"างกายให้�แข:งแรงท$�จะไม"ให้�ร"างกายเส��อิมเร:วก"อินอิาย(ข�ยอิ�นสมควรดำ�งน�/น การร�กษาโรคจ4งเป็�นการดำ(ลกรรมคนป็Aวยและส"วนมากคนป็Aวยเล:กน�อิยไม"ค"อิยจะห้าห้มอิร�กษา จะร�กษาต้"อิเม��อิโรคก�าเร�บจนอิาการห้น�กแล�วการร�กษาโรคน$/ เขาพ'ดำก�นว"า มาเป็�นภ'เขา ไป็เป็�นเส�นผู้ม ค�อิเวลาป็Aวยข4/นมา“ ”

ส"วนมากจะม$อิาการห้น�ก

Page 201: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ห้น�า 364

แต้"เวลาจะห้ายน�/นต้�อิงค"อิยๆเป็�นค"อิยๆไป็ ห้ายไป็ท$ละเล:กละน�อิย ถื�าท"านค�ดำจะสงเคราะห้1 ช"วยร�กษาโรคให้�คนป็Aวยแล�ว ต้�อิงอิาศั�ย ต้าท�พย1 พ�จารณีาดำ'เร��อิงกรรมว�บากขอิงเขาก"อิน แล�วจ4งค"อิยๆร�กษาให้�ห้ายไดำ� พร�อิมก�บแนะน�าให้�คนป็Aวยห้ม��นสวดำมนต้1ไห้ว�พระ ฝึ8กสมาธ�ท�าใจให้�สงบควบค'"ก�บการท�าบ(ญสร�างก(ศัลช"วยเห้ล�อิคนอิ��นดำ�วยก�าล�ง ห้ร�อิป็9จจ�ยต้ามก�าล�งความสามารถืขอิงต้นท$�จะท�าไดำ�ดำ$ท$�ส(ดำ ต(อไปนั!) ศ6กษ�ว�ธิ!ร�กษ�โรคำ 1. ต้รวจร�กษาโรค ถื�าคนป็Aวยมาห้าท"านบอิกว"า ป็วดำต้รงน$/ต้รงน�/นแล�ว ขอิให้�ท"านห้ล�บต้ารวมจ�ต้เป็�นห้น4�งให้�เป็�นดำวงแก�วส"งข�ามไป็ต้�าแห้น"งท$�ป็วดำ ท"านจะพบว"า เป็�นส��งมห้�ศัจรรย1ท$�เห้:นกล�ามเน�/อิเส�นเล�อิดำอิย"างช�ดำเจนย��งกว"าเคร��อิงเอิ:กซ่เรย1 และอิาจจะพบว"า บร�เวณีท$�ป็วดำน�/นเส�นเล�อิดำบวมห้ร�อิช�/าห้นอิง ห้ร�อิม$เน�/อิงอิกท�บอิย'"บนเส�นป็ระสาท ท"านก:บ$บดำวงแก�วให้�เล:กลงแล�วค"อิยๆละลายบร�เวณีป็วดำน�/นให้�ค"อิยๆค�นส'"สภาพป็กต้�

ห้น�า 365

โดำยใช�ว�ธ$การน4กมโนภาพว"า ค"อิยๆ ห้ายไป็ๆ พอิเราถือินดำวงจ�ต้กล�บค�นส'"ร "างแล�ว อิาการขอิงคนไข�ก:จะบรรเทาไดำ� แต้"ท�/งน$/จะห้ายเร:วห้ร�อิไม"ห้าย ต้�อิงพ�จารณีาข4/นอิย'"ก�บเจ�ากรรมนายเวรดำ�วย 2. ว�ธ$ส"งกระแสจ�ต้เข�าส�มผู้�ส คนป็Aวยม$อิาการป็Aวยเห้ม�อินข�อิ 1 แต้"เราพล�งจ�ต้ย�งไม"แข:งแกร"งพอิ ให้�ส�มผู้�สร"างกายคนป็Aวยดำ�วยม�อิห้ร�อิไม�เท�า ม$ดำห้มอิก:ไดำ� โดำยส"งดำวงแก�วผู้"านไป็ต้ามม�อิห้ร�อิไม�เท�า ห้ร�อิม$ดำห้มอิเข�าไป็ในกายเน�/อิคนป็Aวยแล�วค"อิยๆว��งไป็ต้ามกายเน�/อิคนป็Aวยส'"ต้�าแห้น"งท$�ป็วดำ ก:จะพบและร�กษาเห้ม�อินข�อิ 1 3. ว�ธ$ร�กษาคนป็Aวยท$�ถื'กผู้$ส�ง ถื�าบ�งเอิ�ญห้ล�บต้ามอิงไป็เห้:นผู้$สาง ย�กษ1 อิส'รกายค(มร"างกายเน�/อิคนป็Aวยอิย'" ไม"จ�าเป็�นแล�วอิย"าแต้ะต้�อิงเขาเห้ล"าน$/จะดำ$กว"าเพราะถื�าท"านพล�งจ�ต้ไม"แข:งแกร"งพอิท"านอิาจจะถื'กมารร�ายเห้ล"าน�/นท�าร�ายท"านไดำ� ห้ร�อิอิาจจะถื'กท�าลายกายท�พย1ให้�สะเท�อินแต้กกระจายถื4งต้ายไดำ� ควรจะเจรจาพ'ดำก�บว�ญญาณีดำ$ๆ ให้�อิโห้ส�กรรมก�น ถื�าต้�อิงการอิะไรก:จะให้�คนป็Aวยจ�ดำท�าต้ามป็ระสงค1ท$�สามารถืป็ฏิ�บ�ต้�ต้าม

ห้น�า 366

Page 202: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ค�าขอิไดำ�และจะท�าบ(ญอิ(ท�ศัก(ศัลไป็ให้�ดำ�วย แล�วขอิให้�ไป็เส$ยดำ$ๆจะไดำ�ห้มดำเวรซ่4�งก�นและก�น อิย"าไดำ�จอิงเวรก�นต้"อิไป็อิ$กเลย ในขณีะเดำ$ยวก�น ถื�าท"านค�ดำว"า ท"านม$ความสามารถืแล�ว พร�อิมท$�จะสงเคราะห้1ช"วยเห้ล�อิคนป็Aวยแล�ว เม��อิเจรจาดำ$ๆไม"ไดำ�ผู้ล ไม"ยอิมไป็ ควบค(มใจให้�ต้� /งม��นๆ รวมดำวงจ�ต้ให้�เป็�นดำวงแก�วท$�แข:งแกร"งแผู้"ร�ศัม$เข�าไป็ข�บไล"ว�ญญาณีน�/นอิอิกจากกายเน�/อิคนป็Aวยให้�ข�บอิอิกว�นละน�ดำๆกายเน�/อิคนป็Aวยจะไดำ�ไม"เส��อิม ขอิให้�เข�าใจว"า ว�ญญาณีท$�เข�ามาแฝึงน�/นเป็ร$ยบเสม�อินต้�นไทรท$�เข�ามาเกาะงอิกรากบนต้�นไม�จร�งค�อิกายเน�/อิ ย��งอิย'"นานว�น รากไทรย��งชอินไชเข�าไป็ในกายเน�/อิคนไข�มากข4/น ท"านจะต้�อิงค"อิยๆต้�ดำรากไทรไป็ท$ละรากจนกว"าต้�นไทรจะล�มคว��าอิอิกจากกายเน�/อิคนป็Aวย ถื�าท"านห้ว�งข�บไล"ให้�ส�าเร:จผู้ลโดำยเร:ว ระว�งคนป็Aวยจะต้ายเพราะกายเน�/อิเส��อิม กายท�พย1แต้ก ห้ร�อิบางคร�/งดำวงว�ญญาณีร�ายน�/น ก"อินจะอิอิกไป็ไดำ�กระชากดำวงว�ญญาณีคนป็Aวยอิอิกไป็ดำ�วย คนป็Aวยก:จะต้ายท�นท$

ห้น�า 367

ท"านเอิงระว�งจะต้�อิงต้�ดำค(กต้�ดำต้าราง เพราะความป็ระมาท เน�/อิไม"ไดำ�ก�น ห้น�งไม"ไดำ�รอิงน��ง แล�วเอิากระดำ'กไป็แขวนคอิ และให้�ระว�งการไป็อิาบน�/ามนต้1ให้�คนไข�ท$�ป็Aวยเพราะถื'กน�/าม�นพราย ห้ากท"านไม"ท�าน�/ามนต้1อิาบน�/าช�าระร"างกายแล�ว ท"านจะป็Aวยเป็�นแผู้ลพ(พอิงท�/งต้�วก�นยาก:ไม"ห้าย จนกว"าจะร�กษาดำ�วยการอิาบน�/ามนต้1ให้�ก�บต้นเอิง ห้มายเห้ต้( การร�กษาโรคภ�ยไข�เจ:บน�/น ส"วนมากเป็�นกรรมเก"าขอิงคนป็Aวย ท"านจะต้�อิงให้�คนป็Aวยท�าบ(ญใส"บาต้รสร�างก(ศัลให้�ก�บเจ�ากรรมนายเวร ท"านในฐานะผู้'�ร �กษาเป็�นการดำ(ลกรรม ก:ต้�อิงป็ฏิ�บ�ต้�เช"นเดำ$ยวก�นต้ามท$�กล"าวมา และเพ��อิร�กษาอิ�านาจฌาน และความบร�ส(ทธ�Eขอิงจ�ต้ใจ ต้�อิงถื�อิศั$ล 8

อิาท�ต้ย1ละ 1 ว�น และว�นน�/นพยายามเข�าป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ฝึ8กสมาธ�บ"อิยๆดำ�วย

ห้น�า 368 การเสพธรรมรสไซ่ร1 ไป็Aม$ ท$�จะต้�อิงเส$ยใจ ส�กเท�/อิ เร��มเสพก:ย�นดำ$ อิยากเสพ อิ$กนา เสพเสร:จก:ส(ขเม�/อิ ไม"วาย

Page 203: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

พระราชน�พนธ1ภาษ�ต้ พระบาทสมเดำ:จพระมงก(ฎเกล�าเจ�าอิย'"ห้�ว

ห้น�า 369

ญาณีห้ย��งร' �วาระจ�ต้คนอิ��น เจโต้ป็ร�ยญาณี ญาณีท$�ท�าให้�สามารถืก�าห้นดำห้ย��งร' �วาระจ�ต้คนอิ��น การห้ย��งร' �น� /นจะห้ย��งไดำ�ก:ต้�อิงอิาศั�ยส��อิ เพ��อิใช�ในการห้ย��งร' � ค�อิ ช��อิ นามสก(ล ว�น เดำ�อิน ป็<เก�ดำ และเวลาเก�ดำ ร'ป็ถื"าย ห้ร�อิบ(คคลส��งเห้ล"าน$/ย��งม$ครบบร�บ'รณี1ท(กป็ระการย��งจะช"วยให้�สามารถืห้ย��งร' �ไดำ�ง"ายข4/น และจะละเอิ$ยดำล4กซ่4/งมากข4/นต้ามล�าดำ�บ เม��อิเราไดำ�ฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้จนถื4งข�/นจต้(ต้ถืฌานแล�วส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็ย�งส��อิท$�ไดำ�มา แล�วค"อิยๆห้ย��งล4กลงในส��อิน�/นเห้ม�อินส"อิงกล�อิงเข�าไป็ส�มผู้�ส และท$�กายเน�/อิน�/นจะต้�อิงม$ความสงบมาก ม$จ�ต้ใจท$�แน"วแน"แต้"แผู้"วเบาพร�/วอิ"อินไห้วพร�อิมท$�จะร�บกระแสท$�ไดำ�จากการส�มผู้�ส ท$�ส"งมาให้�ร�บร' �เป็�นเร��อิงราว โดำยส"งความร' �ส4กน�/นจะเก�ดำท$�ท�ายทอิยท$�ต้"อิม เมดำ'ลล"า แล�วส"งต้"อิไป็“ ”

ห้น�า 370

ย�งสมอิงให้ญ"ป็ร(งแต้"งแป็ลรห้�สท$�ส"งมาน�/นว"า ห้มายถื4งอิะไร แต้"ท�/งน$/ ความถื'กต้�อิงจะไม"แน"นอินเสมอิไป็ เพราะย�งม$อิ$กส��งห้น4�งท$�ห้ย��งถื4งไดำ�ยากมาก น��นค�อิ ว�บากกรรมซ่4�งเป็�นก(ศัลกรรม และอิก(ศัลกรรมขอิงคนเราน�/นไม"ร' �ว"าจะมาว�บากเม��อิใดำ ซ่4�งอิาจจะต้ามมาสนอิงว�บากเม��อิใดำก:ไดำ� ท�าให้�เร��อิงราวเป็ล$�ยนแป็ลงไดำ� พล�งจ�ต้ ก:ย�งม$ป็ระโยชน1บ�างในการห้ย��งร' �น�ส�ยใจคอิ และว�บากกรรมในระยะใกล� ๆ ไดำ� เพ��อิช"วยแก�ไขเห้ต้(การณี1บางอิย"างท$�พอิจะช"วยแก�ไขสถืานการณี1จากร�ายให้�เป็�นดำ$ไดำ�

ห้น�า 371

ระล6กช�ต� ป็(พเพน�วาสาน(สต้�ญาณี เป็�นการใช�พล�งจ�ต้เพ��อิให้�สามารถืห้ย��งร' �ระล4กข�นธ1ท$�อิาศั�ยอิย'"ในชาต้�ป็างก"อินไดำ�ค�อิ ระล4กชาต้� การระล4กชาต้�อิาจจะเก�ดำไดำ� 2 ทาง

Page 204: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

1. ระล4กไดำ�โดำยน�ม�ต้ห้มายจากการฝึ9น ห้ร�อิเก�ดำเป็�นภาพในภาวะจ�ต้น��งเห้ม�อินฝึ9น 2. ระล4กไดำ�โดำยอิาศั�ยอิ�านาจฌาน ก"อิเก�ดำอิ�านาจญาณี เม��อิท"านฝึ8กบรรล(ถื4งจต้(ต้ถืฌาณี ท�าใจให้�สบายๆ น�ากระแสจ�ต้ใจความน4กค�ดำค"อิยๆห้ย��งล4กเข�าส'"ภว�งค1ล4กลงๆๆค"อิยๆย�อินน4กถื4งอิดำ$ต้จากใกล�ท$�ส(ดำน4กจากป็9จจ(บ�นถือิยห้ล�งไป็ถื4งเม��อิคร�/งเยาว1ว�ยอิย'" แล�วค"อิยๆป็ล"อิยใจให้�ล4กลงไป็ต้�ดำต้ามกระแสความร' �ท$�ห้ย��งร' �อิย'"ในขณีะน�/นท�าใจให้�เข�าส'"สมาธ�ระดำ�บเดำ$ยวก�นก�บภาวะความละเอิ$ยดำอิ"อินน�/น จะเข�าใจภาวะน�/นจากชาต้�ห้น4�ง

ห้น�า 372

ถือิยอิอิกไป็อิ$กชาต้�ห้น4�ง ให้ม"ๆ ท$�ฝึ8กน�/น จะเป็�นเพ$ยงความร' �ส4กท$�เก�ดำข4/น แต้"เม��อิฝึ8กจนพล�งจ�ต้แข:งแกร"งแล�ว ก:จะเห้:นเป็�นภาพไดำ�ช�ดำเจนเห้ม�อินภาพยนต้ร1 เม��อิไดำ�พบเห้:นเช"นน$/แล�ว ก:จะเข�าใจภาวะน�ส�ยเดำ�มในชาต้�ก"อินๆอิ�นฝึ9งแน"นเป็�นอิน(ส�ยในส�นดำานขอิงการม$ช$ว�ต้ในป็9จจ(บ�นชาต้� ท"านก:จะไดำ�ร' �อิน(ส�ยท$�ไม"ดำ$น�/นน�ามาป็ร�บป็ร(งให้�ดำ$ ส"วนท$�ดำ$ก:จะไดำ�น�ามาบ�าเพ:ญส�บเน��อิงให้�เจร�ญย��งข4/นไป็ เม��อิไดำ�ระล4กชาต้�แล�ว อิย"าห้ลงงมงายดำ�งน$/ คร�/งก"อินเคยเก�ดำเป็�นผู้'�ย��งให้ญ" ก:อิย"าค�ดำว"าจะให้ญ"มาถื4งชาต้�น$/ คร�/งก"อินเก�ดำเป็�นส�ต้ว1เดำร�จฉานห้ร�อิผู้$เป็รต้ก:อิย"าน�ามาค�ดำเส$ยใจ คนเราถื�าห้ลงอิดำ$ต้ ก:จะไม"ถื4งป็9จจ(บ�น ถื�าห้ลงป็9จจ(บ�น ก:จะไม"สามารถืห้ล(ดำพ�นจากว�ฏิฏิะไดำ�

ห้น�า 373

ป�กท�พย* เม��อิท"านฝึ8กจนไดำ�บรรล(ฌานอิย"างน�อิยป็ฐมฌานแล�ว จะเร$ยนอิะไรก:ร' �ส4กว"าง"าย เพ$ยงแต้"ท"านป็ร�บภาวะจ�ต้ขณีะเร$ยนน�/นให้�คล�อิยต้ามไป็ ย��งการล�อิเล$ยนต้ามเส$ยงท$�ไดำ�ย�นน�/นเป็�นส��งท$�ไม"ยากเลย แต้"ท�/งน$/เม��อิพ'ดำไดำ�แล�วจะเข�าใจค�าพ'ดำน�/นส��อิความห้มายอิะไร ต้�อิงฝึ8กห้'ท�พย1จ4งจะเข�าใจค�าพ'ดำน�/นท$�พ'ดำไป็ห้มายถื4งอิะไร เม��อิม$เทพพรห้มผู้"านร"างมน(ษย1แล�วพ'ดำเป็�นภาษาน�/น เรารวมจ�ต้ใจให้�เป็�นห้น4�งป็ล"อิยให้�ความค�ดำขณีะน�/นว"างจากสรรพส��ง แล�วส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำแนบ

Page 205: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ไป็ต้ามค�าพ'ดำท$�ไดำ�ย�นแล�วค"อิยๆห้�ดำพ'ดำต้ามไป็ ซ่4�งต้ามไป็อิย'"ระยะห้น4�ง เราก:ม$ความอิยากจะพ'ดำแบบภาษาน�/นบ�างก:อิย"าห้�ามใจไม"ให้�พ'ดำ จงท�าใจเป็Iดำให้�สบายๆป็ากอิยากจะพ'ดำอิะไรก:ป็ล"อิยให้�พ'ดำ เม��อิพ'ดำไป็ป็ระโยคห้น4�งก:ส"ง

ห้น�า 374

จ�ต้ใจคล�อิงต้ามป็ระโยคแรกท$�พ'ดำไป็แล�ว ป็ฏิ�บ�ต้�เช"นน$/แล�ว ก:จะค"อิยๆต้"อิกระแสค�าพ'ดำให้�ต้"อิเน��อิงไดำ� ในท�านอิงเดำ$ยวก�นน$/ ก:สามารถืน�าไป็เร$ยนการพ'ดำภาษาอิ��นไดำ� แต้"ท�/งน$/พ'ดำไดำ� แป็ลไม"ไดำ� การพ'ดำภาษาเทพพรห้มไดำ� ก:เป็�นป็ระโยชน1อิย"างห้น4�งในการร' �เร��อิงอิดำ$ต้ไดำ�เม��อิเราสามารถืห้ย��งร' �ความห้มายในค�าพ'ดำน�/น เพราะส"วนมากจะพ'ดำไดำ�ดำ�วยกายท�พย1ขอิงเราเอิง

ห้น�า 375

ห:ท�พย* เส$ยงแห้"งค�าพ'ดำน�/นเป็�นเพ$ยงภาษาส��อิความห้มายให้�ห้'ไดำ�ย�นว"าเส$ยงท$�พ'ดำน�/นห้มายถื4งอิะไร ก"อินท$�จะพ'ดำน�/น คนเราต้�อิงค�ดำก"อินท$�จะพ'ดำ ห้ร�อิพ'ดำโดำยใจอิยากจะพ'ดำอิะไร สมอิงย�งไม"ท�นค�ดำ ก:พ'ดำอิอิกมา ดำ�งน�/น ภาวะการพ'ดำน�/นจ4งเป็�นกระแสคล��นท$�ซ่"อินไว� ซ่4�งความห้มายท�/งป็วงต้ามท$�คนห้ร�อิส�ต้ว1ต้�อิงการพ'ดำห้มายถื4งอิะไร เม��อิท"านฝึ8กจนบรรล(อิ�านาจฌานอิย"างน�อิยป็ฐมฌานแล�วเม��อิไดำ�ย�นใครพ'ดำก�นท$�เป็�นภาษาเทพพรห้ม ในขณีะท$�ม$ดำวงว�ญญาณีผู้"านร"างมน(ษย1 ท"านก:ส"งจ�ต้ใจความน4กค�ดำเข�าไป็ในค�าพ'ดำน�/น ก:จะร' �ว"าเขาก�าล�งสนทนาห้มายถื4งอิะไร ห้ร�อิใช�ห้ย��งร' �ภาษาต้"างชาต้�ก:จะร' �ความห้มายขอิงการพ'ดำไดำ� ถื�าฝึ8กดำ$ๆ ก:ฟั9งภาษาส�ต้ว1ร' �เร��อิงไดำ� ซ่4�งการไดำ�ฟั9งร' �เร��อิงน$/ ไม"ใช"แป็ล แต้"เป็�นการส��อิความห้มายเท"าน�/น

ห้น�า 376

ป็ระกาศัสงวนล�ขส�ทธ�E

Page 206: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

คณีะกรรมการชมรมธรรมไมต้ร$ไดำ�ดำ�าเน�นการเผู้ยแพร"ห้น�งส�อิแนวค�าสอินสมเดำ:จโต้ สมาธ� ทางสงบ ถือิดำจ�ต้ ต้ามนโยบายขายบ�าง แจกบ�าง ขอิเพ$ยงแต้"ไดำ�ท(นห้ม(นเว$ยนเผู้ยแพร"พ�มพ1เล"มต้"อิไป็ ก:เป็�นพระค(ณีย��งน�กท$�ไดำ�ร�บความร"วมม�อิสน�บสน(นจากสาธ(ชนผู้'�ป็ฏิ�บ�ต้�ธรรม ท�าให้�ห้น�งส�อิเราไดำ�เผู้ยแพร"อิอิกไป็อิย"างกว�างขวาง เป็�นเห้ต้(ให้�ส�าน�กพ�มพ1เห้:นเป็�นห้น�งส�อิขายดำ$ ไดำ�ท�าการลอิกเล$ยนห้น�งส�อิท�/งเล"มแม�แต้"ช��อิเร��อิงก:เต้�มค�าว"า คาถืา น�าห้น�า สมาธ� ทางสงบ ถือิดำจ�ต้ ส"วนเน�/อิห้าน�/นก:ไดำ�ค�ดำลอิกต้�ดำต้"อิจากต้�นฉบ�บห้น�งส�อิห้นา 416

ห้น�า เห้ล�อิเพ$ยง 204 ห้น�าเป็�นการต้�ดำต้"อิห้ย�บยกต้ามใจชอิบโดำยม�ใช"เป็�นการร' �แจ�ง เข�าใจห้ล�กป็ฏิ�บ�ต้�ธรรมอิย"างแท�จร�ง แสดำงให้�ร' �ถื4งน�/าใจท$�แห้�งแล�งและโห้ดำร�าย ม("งห้ว�งแต้"ผู้ลป็ระโยชน1ส"วนต้�วแต้"ฝึAายเดำ$ยวโดำยไม"ค�าน4งถื4งการร�บผู้�ดำชอิบต้"อิผู้ลร�ายอิ�นจะเก�ดำแก"ผู้'�อิ"านท$�ใช�เป็�นต้�าราค'"ม�อิในการฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้� น�บเป็�นเร��อิงเศัร�าใจย��งน�ก แม�จะไม"ค�าน4งถื4งว"าผู้'�ค�ดำลอิกต้�ดำต้อินขอิงเดำ�มเช"นน$/เป็�นการผู้�ดำ พรบ. การพ�มพ1และเป็�นบาป็กรรมเพ$ยงใดำ จ4งป็ระกาศัเพ��อิช"วยให้�เก�ดำความถื'กต้�อิงข4/น

คณีะกรรมการชมรมธรรมไมต้ร$

ห้น�า 377

ฝึ8กอิ�านาจพล�งจ�ต้ร�กษาต้นเอิงแบบง"ายๆ คนส"วนมาก ม�กรอิคอิยขอิร�บความช"วยเห้ล�อิจากผู้'�อิ��น น�อิยน�กท$�ค�ดำช"วยต้นเอิงก"อิน ท"านควรท$�จะฝึ8กให้�เป็�นคนท$�พร�อิมจะช"วยเห้ล�อิต้นเอิง “ ต้นเป็�นท$�พ4�งแห้"งต้น ”

ขอิให้�ท"านพยายามห้าโอิกาสป็ฏิ�บ�ต้�ฝึ8กจ�ต้ น��งสมาธ�ว�นละช��วโมง ก:จะสร�างอิ�านาจพล�งจ�ต้เบ�/อิงต้�นไดำ� 1. ฝึ8กจ�ต้รวมเป็�นห้น4�ง ถื�าท"านม$จ�ต้ใจผู้วาบ"อิยๆห้ร�อิจ�ต้ใจห้ง(ดำห้ง�ดำ อิ"อินเพล$ยป็วดำห้�วอิย'"บ"อิยๆ โดำยห้าสาเห้ต้(ไม"ไดำ� ซ่4�งห้าห้มอิแล�วก:ไม"ห้าย ท"านอิาจจะต้กอิย'"ภายใต้�อิ�านาจแห้"งไสยค(ณีท$�ใครท�ามาบ�งค�บท"านให้�เก�ดำม$อิาการต้"างๆและบ�งค�บให้�กระท�าส��งท$�ไม"ดำ$ไม"งามไดำ�โดำยป็กต้�แล�วคนไข�ท$�ถื'กไสยค(ณีไม"ล4กน�/น จะม$สต้�เป็�นขอิงต้นเอิงไม"มากก:น�อิย ท"านจะต้�อิงช"วยต้นเอิงดำ�วยการ

ห้น�า 378

Page 207: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

รวมจ�ต้ใจความน4กค�ดำให้�เป็�นห้น4�งดำ�วยการท"อิง พ(ท โธ อิย'"ต้ลอิดำเวลาท$�“ ” “ ”

จ�ต้ว"าง จะไดำ�ป็9กใจไม"ให้�ไป็ร�บร' �อิ�านาจอิ��นท$�มาบ$บป็ระสาทเรา พยายามป็ล(กใจต้นเอิงว"าเราจะต้�อิงชนะท(กส��งท(กอิย"าง ความช��วท�/งห้ลายต้�อิงไม"สามารถืท�าอิะไรเราไดำ� เราจะต้�อิงห้ายจากความเจ:บป็วดำป็ฏิ�บ�ต้�เช"นน$/เร��อิยๆบ"อิยๆ ฝึ8กจนเก�ดำความเคยช�นท"านก:จะไดำ�รวมจ�ต้เป็�นห้น4�งแข:งแกร"งข4/น อิย'"เห้น�อิส��งเลวร�าย จนไสยค(ณีเกาะท"านไม"ต้�ดำ เพราะเราม$จ�ต้เป็�นห้น4�งและระล4กบารม$พ(ทธค(ณีค(�มครอิงเราอิย'"ต้ลอิดำเวลา 2. ฝึ8กข�บไล"ไสยค(ณี ท"านท$�ม$อิาการห้ง(ดำห้ง�ดำป็วดำห้�ว ห้ร�อิป็วดำต้ามต้�ว แน"นห้น�าอิก ไม"ว"าท"านร' �ดำ$ว"าถื'กไสยค(ณีห้ร�อิว"าไม"ถื'กกระท�า ควรป็ฏิ�บ�ต้�ดำ�งน$/ สวดำมนต้1ไห้ว�พระแล�วขอิบารม$ส��งศั�กดำ�Eส�ทธ�E คร'บาอิาจารย1ช"วยร�กษา โดำยท"านน��งห้�นห้ล�งให้�ก�บห้�/งพระแล�วเห้ย$ยดำเท�าไป็ข�างห้น�า ท$�ป็ลายเท�าจ(ดำเท$ยนไว�เล"มห้น4�ง เม��อิพร�อิมแล�ว ก:เพ"งเท$ยนจนจ�าเป็ลวเท$ยนไดำ�

ห้น�า 379

ห้ล�บต้าน�าร'ป็เป็ลวเท$ยนข4/นบนศั$รษะ แล�วน�าเป็ลวเท$ยนค"อิยๆไล"ลงมาถื4งป็ลายเท�าป็ลายแขน พอิร'ป็เป็ลวเท$ยนห้ายไป็ ก:ล�มต้าเพ"งจนจ�าเป็ลวเท$ยนไดำ�ให้ม"ฝึ8กข�บไล"ต้"อิไป็ ผู้'�ท$�ฝึ8กจนช�านาญแล�ว ไม"ต้�อิงจ(ดำเท$ยนก:สร�างเป็ลวไฟัข4/นข�บไล"ไดำ� ป็ฏิ�บ�ต้�เช"นน$/ว�นละ 15-30 นาท$ อิาการต้"างๆก:จะดำ$ข4/นต้ามล�าดำ�บ 3. ฝึ8กช"วยสะเดำาะเคราะห้1ให้�ก�บต้นเอิง คนเราไม"ว"าจะป็Aวยห้ร�อิว"าการเง�น การงาน ภาวะส��งแวดำล�อิมม$แต้"ความต้�ดำข�ดำบ"อิยๆต้�ดำๆก�น ห้ร�อิว"าฝึ9นร�ายอิย'"บ"อิยๆฝึ9นแต้"น�ม�ต้ท$�ไม"ดำ$ ขอิให้�เข�าใจว"า ดำวงก�าล�งไม"ค"อิยจะดำ$ อิก(ศัลกรรมว�บากเร��มมาห้าท"านแล�ว ท"านควรจะระว�งเน�/อิระว�งต้�ว ท�าอิะไรก:อิย"าป็ระมาท อิย"าให้�เร��อิงเล:กกลายเป็�นเร��อิงให้ญ" และห้ลายๆท"านชอิบไป็ห้าคนมาช"วยท�าการสะเดำาะเคราะห้1 ขอิแนะน�าท"านช"วยเห้ล�อิต้นเอิงดำ�งน$/

ห้น�า 380

พยายามท�าบ(ญดำ�วยความไม"เห้:นแก"ต้�ว พร�อิมท$�จะช"วยเห้ล�อิคนอิ��นให้�พ�นท(กข1เสมอิ ห้ม��นสวดำมนต้1ไห้ว�พระฝึ8กป็ฏิ�บ�ต้�จ�ต้ให้�สงบ จะไดำ�ไม"ท�าอิะไรว' "วาม ป็ล"อิยส��งม$ช$ว�ต้ท$�ถื'กก�กข�งให้�ไดำ�ความอิ�สระ โดำยเฉพาะป็ล"อิยส�ต้ว1ท$�เขาก�าล�งจะน�าไป็ฆ์"าย��งดำ$ กระท�าเป็�นระยะห้น4�งจนกว"าจะพ�นดำวงม�ดำ และท(กป็<ก"อินครบว�นเก�ดำ 30 ว�น ก:ควรป็ฏิ�บ�ต้�ท�าบ(ญเช"นน$/

Page 208: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ดำวงไม"ค"อิยดำ$ ส"วนมากเม��อิอิาย(ลงท�ายดำ�วยเลข 9-0 ห้ร�อิต้รงท$�ใกล�จะครบว�นเก�ดำในรอิบป็< ห้ร�อิเม��อิอิาย( 24 จะข4/น 25 บร�บ'รณี1ท$�เร$ยกว"า เบ:ญจเพศั เม��อิพ�นก�าห้นดำท$�จ�งห้วะดำวงไม"ดำ$ก:ต้�อิงป็ฏิ�บ�ต้�สร�างบ(ญก(ศัลอิ$ก 30 ว�น เร$ยกว"า “ มาก:ท�าบ(ญต้�อินร�บ ไป็ก:สร�างก(ศัลห้น(นส"ง ”

เร$ยนพระธรรมแท�ผู้'ก ไมต้ร$ รวมเห้ล"าห้ม'"คนดำ$ ก"อิต้�/ง ชมรมเพ��อิเก�ดำม$ ในส�ต้ย1ธรรมนา เผู้ยแพร"ธรรมเพ��อิร�/ง แก"นแท�ศัาสนา (ขอิงเก"า) ชมรมธรรมไมต้ร$ก"อิต้�/งข4/นดำ�วยความป็ราถืนาดำ$ขอิงคณีะผู้'�สนใจธรรม ท$�จะรณีรงค1ท(กฝึAายร"วมก�นเผู้ยแพร"ธรรมเพ��อิสน�บสน(นโครงการเผู้ยแพร"ว�ฒนธรรม และจร�ยธรรมอิ�นดำ$ ให้�จรรโลงส�บเน��อิงต้"อิไป็ในมน(ษย1ชาต้�ให้�อิย'"ร "วมก�นอิย"างสงบ ส�นต้�ส(ข ดำ�งน�/น คณีะผู้'�ก"อิต้�/งจ4งไดำ�ส�ารอิงจ"ายเง�นเพ��อิจ�างพ�มพ1ห้น�งส�อิธรรมท�/งห้ลาย ท$�ม$เน�/อิห้าเน�นห้น�กในดำ�านค(ณีค"า และจะพยายามเผู้ยแพร"ให้�กว�างขวางท$�ส(ดำโดำยส"งไป็เผู้ยแพร"ต้ามห้�อิงสม(ดำโรงเร$ยนและห้อิสม(ดำท��วป็ระเทศัผู้'�ใดำม$ป็9ญญา ม$แรงงาน ม$โอิกาสก:จอิให้�ช"วยก�นป็ระชาส�มพ�นธ1เผู้ยแพร"ให้�กว�างขวางย��งๆข4/น ผู้'�ใดำม$ป็9จจ�ยก:สน�บสน(นดำ�วยป็9จจ�ย

Page 209: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

อิน4�ง ท"านท$�ส"งป็9จจ�ยเพ��อิร"วมท�าบ(ญเพ��อิในการจ�ดำพ�มพ1ห้น�งส�อิน�/นคณีะผู้'�จ�ดำพ�มพ1ก:จะจ�ดำส"งห้น�งส�อิไป็มอิบแดำ"ท"านเพ��อิร"วมสร�างก(ศัลเผู้ยแพร"ต้"อิๆไป็ ต้ามคต้�ธรรมท$�ว"า “ ร"วมแรงลงท(นเผู้ยแพร"ธรรม ย"อิมผู้ดำ(งไว�ซ่4�งส�นต้�ส(ขแดำ"ชาวโลก ” โคำรงก�รเผยแพร(ธิรรมของชมรมธิรรมไมตร!

เห้ต้(การณี1ป็9จจ(บ�นขอิงโลกไดำ�เป็ล$�ยนแป็ลงไป็มาก ว( "นวาย ส�บสน แก"งแย"ง ช�งดำ$ช�งเดำ"นมากข4/น บ�างก:เก�ดำสงครามดำ�วยอิาว(ธ บ�างก:เก�ดำสงครามทางเศัรษฐก�จท�าให้�ท��วโลกเก�ดำสงครามป็ระสาทเคร$ยดำก�นท��วห้น�าไม"เว�นคนรวยห้ร�อิคนจน ดำ�งน�/น มวลชนจ4งต้"างห้�นเข�ามาพ4�งพ�งห้าความสงบ จากศัาสนามากข4/นดำ�วยความร�กความเคารพ ต้"อิศัาสนาพ(ทธอิย"างส(ดำซ่4/งเราคณีะกรรมการชมรมธรรมไมต้ร$ จ4งข�นอิาสาดำ�วยความป็รารถืนาดำ$อิ�นย��งให้ญ"ท$�จะเป็�นแกนน�าในการเผู้ยแพร" ห้ล�กค�าสอินขอิงพ(ทธอิงค1ทางสายกลางเพ��อิดำ�บท(กข1อิย"างถื'กว�ธ$ไม"แบ"งแยกน�กายจ4งขอิป็ระกาศัเช�ญชวนท"านร"วมสละแรงกาย เข�ามาจ�ดำห้"อิห้น�งส�อิส"งอิอิกไป็เผู้ยแพร"ให้�กว�างขวาง สละป็9จจ�ย ต้ามก�าล�งศัร�ทธา เพ��อิเข�ามาเป็�นกอิงท(นสน�บสน(นในการท�างานดำ�งน$/

1.แจกห้น�งส�อิ ไป็ย�งว�ดำท��วป็ระเทศั ห้�อิงสม(ดำท(กแห้"งโรงเร$ยนท(กระดำ�บ มห้าว�ทยาล�ย เพ��อิห้ว�งให้�ความร' �ทางสายกลางท$�ถื'กต้�อิง เข�าถื4งชาวพ(ทธอิย"างท��วถื4ง เป็�นการพ�ท�กษ1ค(�มครอิงให้�ศัาสนาพ(ทธเท$�ยงต้รง เก�ดำป็ระโยชน1แก"ชาวพ(ทธอิย"างแท�จร�ง

2. จ�ดำอิบรมท(กว�นอิาท�ต้ย1ต้�นเดำ�อิน ท$�บ�านชมรมธรรมไมต้ร$ต้� /งแต้" 7.00 น.-

17.00 น.เร��มจากศั$ล สมาธ� ว�ป็9สสนาป็9ญญาแบบง"ายๆให้�เข�าใจ เพ��อิน�าไป็พ�ฒนาช$ว�ต้ให้�สงบส(ขท�/งกายและใจ

3. จ�ดำบวชพระเณีร(ฟัร$)ท$�ว�ดำธารน�/าต้กห้ล�งเห้ว

ช"วงกลางเดำ�อินม$นาคม-เมษายนท(กป็< จ�ดำบวชสามเณีรระยะส�/นเพ��อิสร�างพ�/นฐานในการควบค(มอิารมณี1ให้�ถื'กต้�อิงในการเป็�นคนดำ$

Page 210: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ช"วงเข�าพรรษาจ�ดำบวชพระเข�าจ�าพรรษา ท$�ว�ดำธารน�/าต้กห้ล�งเห้ว ท"านท$�สนใจบวชพระ-เณีร(ฟัร$)ต้�ดำต้"อิไดำ�ท$�บ�านชมรมธรรมไมต้ร$ ท"านท$�จะสละเง�นต้�/งกอิงท(นบวชสามเณีรอิงค1ละ 1,000 บาท บวชพระอิงค1ละ 2,000 บาท ห้ร�อิต้ามก�าล�งศัร�ทธา

ท"านท$�อิ"านห้น�งส�อิแล�วสงส�ยม$ป็9ญห้า โป็รดำเข$ยนจดำห้มายเข�ามาถืามไดำ� ห้ร�อิร"วมท�าบ(ญเพ��อิบวชพระ ร�บห้น�งส�อิไป็เผู้ยแพร"โป็รดำต้�ดำต้"อิมาย�ง อิาจารย1 ย(ทธพงษ1 แสงอิร(ณีก(ศัล ท$� 59/303 บ�านชมรมธรรมไมต้ร$ ส(ดำซ่อิย 15 ห้ม'"บ�าน ป็.ผู้าส(ข ถืนนบรมราชชนน$ (ป็I� นเกล�า-นครช�ยศัร$) บางระมาดำ ต้ล��งช�น กร(งเทพมห้านคร 10170 โทรศั�พท1 02-4483592 (ธนาณี�ต้�ส��งจ"าย ป็ณี.ต้ล��งช�น 10170 )

หนั�งสื�อนั!)จ�ด็พ�มพ*โด็ย

ห้น�งส�อิเล"มน$/และห้น�งส�อิอิ��นๆขอิงชมรมธรรมไมต้ร$ม$โครงการจ�ดำถืวายว�ดำท��วป็ระเทศั 32,000 ว�ดำต้�อิงใช�ป็9จจ�ยจ�านวนมากขอิเช�ญร"วมท�าบ(ญสมทบ เพ��อิเป็�นท(นในการจ�ดำพ�มพ1เผู้ยแพร"ต้"อิไป็

Page 211: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ค"าจ�างพ�มพ1ป็กแข:งกระดำาษป็อินดำ1อิย"างดำ$ เล"มละ 100 บ.

ป็กอิ"อินกระดำาษป็ร( Nฟั เล"มละ 60 บ.

พ�มพ1ท$� ห้.จ.ก ร( "งเร�อิงสาส1นการพ�มพ1 93-93/1 ถืนนนครสวรรค1 เขต้ป็Gอิมป็ราบ กทม. โทร.02-2814291,02-2814283,02-2824520

หนั�งสื�อท!"พ�มพ*ออกจ��หนั(�ยแล4ว

แนวค�าสอินสมเดำ:จโต้ - สมาธ� ทางสงบ ถือิดำจ�ต้ ราคา 60 บาท

Page 212: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ป็ระสบการณี1จากสมาธ� - ว�ญญาณี 1 ราคา 60 บาท

ป็ระสบการณี1จากสมาธ� - ว�ญญาณี 2 ราคา 60 บาท

Page 213: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

ป็ระสบการณี1จากสมาธ� - ว�ญญาณี 3 ราคา 60 บาท

ป็ระสบการณี1จากสมาธ� - ว�ญญาณี 4 เพ"งน�ม�ต้ส"อิงใจ ราคา 60 บาท

Page 214: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

กฎแห้"งกรรมช(ดำท$� 1 ท�าพ�ส'จน1ต้ายแล�วฟัH/ น ราคา 60 บาท

Page 215: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต

กฎแห้"งกรรมช(ดำท$� 3 ค'"ม�อิแก�กรรม ราคา 60 บาทสื�"งซึ่�)อหนั�งสื�อได็4ท!"

อิาจารย1 ย(ทธพงษ1 แสงอิร(ณีก(ศัล ท$� 59/303 บ�านชมรมธรรมไมต้ร$ ส(ดำซ่อิย 15 ห้ม'"บ�าน ป็.ผู้าส(ข ถืนนบรมราชชนน$ (ป็I� นเกล�า-นครช�ยศัร$) บางระมาดำ ต้ล��งช�น กร(งเทพมห้านคร 10170 โทรศั�พท1 02-4483592

(ธนาณี�ต้�ส��งจ"าย ป็ณี.ต้ล��งช�น 10170 )

Page 216: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต
Page 217: สมาธิ ทางสงบ ถอดจิต