հայկական կերպարվեստ
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Հայկական կերպարվեստ Մարտիրոս Սարյան
(1880-1972) 1880 . 28- Մարտիրոս Սարգսի Սարյանը ծնվել է թ փետրվարի ին Նոր
` 1972 . 5- : Նախիջևանում և մահացել թ մայիսի ին Երևանում Նա հայ մեծ նկարիչ է: , , Սարյանի նախնիները եղել են անեցի որ գաղթել են Ղրիմ
մասնակցել տեղի հայկական գաղթավայրի հիմնադրմանը։ Նրանց շառավիղները Ղրիմից տեղափոխվել և մասնակցել են Նոր Նախիջևանի
1895- հայկական գաղութի ստեղծմանը։ ին Սարյանը ավարտել է տեղի ( , ) հանրակրթական երկլեզվյան հայերեն ռուսերեն ուսումնարանը: . Հ Արծաթպանյանի ղեկավարությամբ մասնագիտական նախնական
, 1897–1904- գիտելիքներ ստանալուց հետո ին սովորել է Մոսկվայի, Գեղանկարչության քանդակագործության և ճարտարապետության
ուսումնարանի գեղանկարչության բաժնում: 1901- , , ին առաջին անգամ , , , , մեկնել է Կովկաս եղել Երևանում Աշտարակում Վաղարշապատում
, 1902- Սևանում ին՝ Անիում: , ճամփորդության ընթացքում ինչպես և , հետագա տարիներին հափշտակությամբ ուսումնասիրել է իր ժողովրդի
, , , , պատմությունը նիստուկացը մշակույթը ճարտարապետության, - քանդակագործության որմնանկարչության և դեկորատիվ կիրառական
, արվեստի հուշարձանները որը վճռական ազդեցություն է ունեցել Սարյանի աշխարհայացքի և ստեղծագործական մեթոդի ձևավորման ու
զարգացման վրա:1903- ին ավարտել է ուսումնարանի հիմնական դասընթացը և մոտ երկու տարի կատարելագործվել նույն
. . . . « հաստատությանը կից Վ Ա Սերովի և Կ Ա Կորովինի Դիմանկարի»արվեստանոցում : Ուսումնառության տարիներին մոտիկից շփվել է ռուս
, մտավորականության լավագույն ներկայացուցիչներից շատերի հետ ինչը զգալի նշանակության է ունեցել նրա՝ առաջադեմ մտավորականի և
քաղաքացի արվեստագետի դիրքորոշման մեջ: Սարյանը ստեղծել է, , , , դիմանկարներ բնանկարներ նատյուրմորտներ պաննոներ ձևավորել
, գրքեր կատարել բեմանկարչական գործեր: Նրա համար չեն եղել կարևոր ու Երկրորդական ժանրեր։ Գեղարվեստական որակը նկարչի համար
դարձել է հիմնանպատակ։
« » Արարատը Դվինից
« » Հայաստան
« » Հին Երևան
Հովհաննես Այվազովսկի(1817—1900)
• ( ) Հովհաննես Իվան Կոստանդինի Այվազովսկին , աշխարհահռչակ ծովանկարիչ է։ Պետերբուրգի
, , , Հռոմի Ֆլորենցիայի Շտուտարդի Ամստերդամի , գեղարվեստի ակադեմիաների անդամ
Ռուսական աշխարհագրական ընկերության (1853) 17– , անդամ ։ Ծնվել Է հուլիսի ին
, Թեոդոսիայում Մոլդավիայից գաղթած մանր առևտրական հայի՝ Գեորգ Այ վազի կամ
( Հայվազի հետագայում՝ Կոստանդին) Հայվազովսկի ընտանիքում։ Երբեմն նկարների
. տակ ստորագրել Է հայերեն՝ Հովհ Այվազովսկի կամ Օվաննես Այվազեան։ Սովորել Է
, Թեոդոսիայի հայկական ծխական դպրոցում1830–33- ին՝ Սիմֆերոպոլի ռուսական
, 1833—1837- գիմնազիայում ին՝ Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիայում:
• ( . ), Եղել Է Իտալիայում նաև Ս Ղազար կղզում, , , Իսպանիայում Ֆրանսիայում Հոլանդիայում
, , Անգլիայում մասնակցել ցուցահանդեսների արժանացել համընդհանուր ճանաչման։
( 1857-Փարիզում արժանացել Է ոսկե մեդալի իսկ ), ին՝ Պատվո լեգեոնի շքանշանի
1844- Ամստերդամում՝ ակադեմիկոսի կոչման։ ին , վերադարձել Է Ռուսաստան ստացել Գեղարվեստի ակադեմիայի ակադեմիկոսի
(1887- ) կոչում ից՝ պատվավոր անդամ և նշանակվել Ծովային գլխավոր շտաբի
գեղանկարիչ: 1845- Այվազովսկին ին հեռացել Է, մայրաքաղաքից մշտական բնակություն
, հաստատել Թեոդոսիայում կառուցելարվեստանոց: Այվազովսկին ստեղծել Է շուրջ6000 , կտավ։ Աշխատել Է շատ արագ
տեսողական վիթխարի հիշողությամբ։ , Պատկերել Է ծովը՝ օրվա տարբեր ժամերին
տարվա բոլոր եղանակներին խորապես զգացել և վերարտադրել Է ծովային տարերքի
, անընդգրկելի վեհությունը հրավառ արևածագն , , ու արևամուտը կեսօրյա անդորրը ալիքների
ռիթմն ու նրանց վրա խայտացող լուսնի լույսը։
« » Հանդարտություն
« » Փոթորիկ
« Նոյը իջնում է» Արարատից
«9- » րդ ալիք
« Բայրոնի այցը . Մխիթարյաններին ս Ղազար
» կղզում
Հակոբ Կոջոյան• 1883 . , Հակոբ Կոջոյանը ծնվել է թ Ախալցխա քաղաքում
: ոսկերչի ընտանիքում Ապագա նկարչի մանկության ( ` տարիներն անցել են Վլադիկավկազում այժմ
): Օրջոնիկիձե Այստեղ նա ուսանում է քաղաքային վարժարանում և միաժամանակ աշխատում հոր
` , արհեստանոցում ոսկերչություն փորագրման և : դրվագման արվեստ սովորելով ավագ եղբայրներից
Վլադիկավկազում ապրելու շրջանում Կոջոյանը մտերմանում է ապագա օսեթական նշանավոր : , գեղանկարիչ Մախարբեկ Տուգանովի հետ Տուգանովը
, որ Կոջոյանից մեծ էր մի քանի տարով սկսում է, պարապել օգնել նրան գունանկարի տեղնիկայի : յուրացման ասպարեզում Կոջոյանն իր` << անդրանիկ Ոսկերիչ
>> 1898-վարպետներ գունանկարչական էտյուդն արել է:ին
• Տասնվեցամյա Հակոբը մեկնում է Մոսկվա և սովորում : , փորագրիչ Պրուսովի արվեստանոցում Այնուհետև , Տուգանովի խորհրդով Կոջոյանը որոշում է
գեղարվեստական մասնագիտական կրթություն :ստանալ Մյունխենում
Հեքիաթների համար Կոջոյանի արած նկարազարդումների գեղարվեստական արժեքը որոշվում է նրանով, որ նա գրքի
նկարազարդումներում հեքիաթային թեմատիկան հետևողականորեն :մշակող հայ առաջին նկարիչներից եղավ
• , Հայ ժողովրդական էպոսը Կոջոյանի համար նրա ողջ ստեղծագործական կյանքում նաց իբրև
բանաստեղծական մեծ բովանդակություն ունեցող : , անգերազանցելի հուշարձան Էպոսի լեզուն նրա
, կերպարային աշխարհը օտար նվաճողների լծից ազատագրվելու համար ժողովրդի արդարացի պայքարի
բուն գաղափարը խորապես հոգեհարազատ էին Կոջոյանին և նկարչական մարմնավորման ասպարեզում :անսահման հնարավորություններ էին բացում նրա առջև
• Կոմպոզիցիայի կենտրոնում Սասունցի Դավթի ֆիգուրն է , - : Քուռկիկ Ջալալիի վրա Թուր Կեծակին ձեռքին Շուրջը
զետեղված են էպոսի երրորդ ճյուղի թեմաներով` , նկարազարդումները գառնարած Դավթի մանկությունը
, Կոզբադնին պատժելու տեսարանը հաշվեհարդարը : Մսրա Մելիքի հետ
• 20- ական թվականների սկզբին Կոջոյանը մոտ ` : երկու տարի ապրեց Իրանում Թավրիզում Նրա
հայացքի դեմ հառնում էին Երկնագույն մզկիթի, , ավերակները Ալիշահի ամրոցի պարիսպները
: երկնի կապույտի մեջ մխրճված մինարեները ` Արևելյան քաղաքի կյանքն էր նրա առջև նեղլիկ
, փողոցների եռուզեռով ուր բազմալեզու , ամբոխի մեջ հայտնվում էին չադրայով կանայք
հանդիսավոր ճեմող սպիտակ չալմայով, , մոլլաներ դերվիշներ ուր օդը լի էր զրնգուն` աղմուկով գոյացած առևտրականների
, : ծիծաղից հայհոյանքներից ու կանչերից Նկարչի տպավորություններն իրենց
<< >> արտացոլումը գտան Փողոց Թավրիզում և<< >> Ճաշարան Թավրիզում ժանրային
: կտավներում Կոջոյանի ներկայացրած կերպարներից յուրաքանչյուրը սուր զգացված է
, , բնավորությամբ արտաքին նկարագրով:շարժուձևով
< >>Փողոց Թավրիզում
<< >>Ճաշարան Թավրիզում
<< >>Աշունը Երևանում
<< : Մենավոր կաղնի>>Կիրովական
Բաշինջաղյան Գևորգ
• 1876–78 - Գևորգ Բաշինջաղյանը թթ ին սովորել է Թիֆլիսի Գեղարվեստը խրախուսող կովկասյան ընկերության
, 1879–83 գեղանկարչության և քանդակագործության դպրոցում- ` : թթ ին Սանկտ Պետերբուրգի Գեղարվեստի ակադեմիայում
« » Կեչիների պուրակ բնանկարի համար արժանացել է Սանկտ : Պետերբուրգի Գեղարվեստի ակադեմիայի արծաթե մեդալի
• , Ուսումն ավարտելուց հետո վերադարձել է Թիֆլիս ապա . , , շրջագայել է Հայաստանում ստեղծել է Դիլիջանի Սևանի
, Արարատյան դաշտի բնապատկերներ որոնք ցուցադրել է: 1884 - Թիֆլիսում թ ին Իտալիայում ծանոթացել է Վերածննդի և
, հետագա շրջանների եվրոպական արվեստին ճամփորդել: Շվեյցիարիայում Բաշինջաղյանը հիմնականում ապրել և
, 1899–1901 - : ստեղծագործել է Թիֆլիսում իսկ թթ ին՝ Փարիզում 40 Մոտ տարի ցուցահանդեսներ է կազմակերպել Կովկասի
, , հայաբնակ քաղաքներում Սանկտ Պետերբուրգում Մոսկվայում : 1000 , ու Փարիզում Շուրջ նկարի հեղինակ է որոնց մեծ մասը
:բնանկար է
• Ն ապատկերել է խաղաղ ջրերի, զուլալությունը երկնաքեր
, լեռների վեհությունը կապուտակ երկնքի և արևաշող
դաշտերի առասպելական: գեղեցկությունը Նրա
ստեղծագործություններում գերակշռում են Սևանն ու
Արարատը պատկերող: տեսարանները
• Բաշինջաղյանը նաև գրել է, , պատմվածքներ նովելներ
, պիեսներ հոդվածներ՝ արվեստի , ու գրականության վերաբերյալ
եռանդուն գործունեություն - ծավալել Սայաթ Նովայի տաղերի
, հավաքման և հրատարակման , նրա մահարձանի կառուցման
հայ ճարտարապետական : կոթողների նորոգման համար
• Գևորգ Բաշինջաղյանն ազգային ռեալիստական
բնանկարչության հիմնադիրն
« » (1886 Ծովային տեսարան.)թ
« Սևանա լիճը և կղզին» (1894 .)գիշերով թ
« Խաչատուր Աբովյանի տունը» (1884 .)Քանաքեռում թ
« » (1912 .)Արարատ թ
, 1883 .Սևանի կղզին թ
, Սևանա լիճը արևածագին1894 .թ