мэргэжлээ зөв сонгох

Мэргэжлээ хэрхэн зөв сонгох вэ ?

10, 11-р ангийн сурагчидад зориулав2011 он

Мэргэжлийн үнэ цэнэХүний амьдрал эхлэлээсээ төгсгөл хүртэл сонголтоор дүүрэн байдаг. Тэдгээрээс мэргэжил сонголт нь эн тэргүүнд байх нь гарцаагүй. Хүн ямархуу амьдралаар амьдрахаа энэхүү шийдвэрийг хэрхэн гаргасанаар сонгох болно. Хүсээгүй, эсвэл нарийн судалгаа хийлгүйгээр сонгосон мэргэжил таны амьдралын он жилүүдийг үгүй хийх болно. Тиймээс өөрөөсөө эхлээд “ Би аль ажлыг хамгийн сайн хийж чадах вэ? ” гэж асуух хэрэгтэй.Судалгаанаас үзэхэд 65-70 насалсан хүн амьдралынхаа бараг 40 жилийг өөрийн сонгосон мэргэжилдээ зориулж, түүгээрээ амьдардаг байна. Иймээс мэргэжил сонгох гэдэг нь санамсаргүй зүйл байх ёсгүй.

Өөрийн хүсч буй ажлаа, эзэмших гэж буй мэргэжлээ сонгохдоо дараах үе шатыг мөрдлөг болгож болох юм.

Ø Хүсэл сонирхолтой эсэхØ Авъяас чадвараа нээн илрүүлэхØ Авъяасаа хөгжүүлэхØ Ирээдүйгээ тодорхойлох

1.Өөрийгөө нээх

2. Мэргэжлээ сонгох

Ø Өөрийн сонирхож буй мэргэжлүүдээ жагсаан бичих

Ø Чиний үнэт зүйл, ирээдүйн төлөвлөгөөнд нийцэхүйц мэргэжлүүдээ ялгах

Ø Чи өөрийн боломжоо тодорхойлох / алинд нь орох магадлалтайгаа олох /

3. Ажлын байраа сонгохØ Сонголтоо зөв хийØ Хамгийн тааламжтай нөхцөл тавьж байгаа байгууллага, өөрийн дур сонирхолтой ажлын байраа сонго.

Ø Мөнгөний төлөө биш, хийж буй ажлаасаа таашаал авах ажлын байрыг сонго.

Өөрийгөө танихӨөрийгөө олох Энэ нь таньд сонин сонсогдож байж болно. Та хэзээ нэгэн цагт “ би хэн бэ? “ гэж өөрөөсөө асууж байсан уу? Үгүй бол яг одоо нэг асуугаад үз. Тэг тусмаа мэргэжил, ажлаа сонгох гэж байгаа бол та “ миний сонирхол юу вэ? “ гэдгийг сайтар тунгаан бодоорой. Хэрэв таны сонирхол юу вэ? гэдгийг хараахан мэдээгүй байгаа бол яг одоо үзэг цаас аваад өөрийгөө танихгүй хүнд танилцуулж байгаа юм шиг бичээд үзээрэй. Та шинэ зүйл харах болно.

Мэргэжлээ сонгохын өмнө та өөрийгөө танин мэдэхийн тулд та яг юу хийхийг хүсэж байна, юунд илүү авъяастай, ямар хүн болохыг хүсдэг гэх мэт зүйлсээр өөринйхөө дотоод хүнтэй ярилцаж үзэх нь зүйтэй.Үүний тулд :

q Мэдлэг боловсролq Ой тогтоолтq Тооцоолон бодох чадварq Анхаарал төвлөрүүлэлтq Манлайлах, хамтран ажиллах чадварq Хэл ярианы чадварq Бичгийн чадварq Гарын ур дүйq Хөдөлгөөний эвсэлq Гоо сайханq Орон зайн мэдрэмж

зэргээ шалган үзэж, өөрт чухам аль нь илүү их байдаг, мөн алинд нь илүү их сонирхолтой байдгаа дүйцүүлэн хүсэл мөрөөдлөө тодорхой бичсэн ажлынхаа жагсаалтыг гаргаад нэг үзээрэй.Сонирхлоо тодорхойлсон бол түүнд тохирох ажил мэргэжлүүдийг жагсаан бич.

Жишээ нь та: Харилцааны чадвар сайтай бол: Борлуулагч, менежер, даатгалын ажилтан, сурвалжлагч гэх мэтээр. Харин тооцоолон бодох чадвар сайтай бол: Банкны ажилтан, нягтлан бодогч, сүлжээний инженер гэх мэт. Тодорхойлсон чадвар, авъяас гэдгийг хүмүүс хэт нийтлэг байдлаар хардгаас болж алддаг. Та анхаарлаа байн төвлөрүүлж чаддаг, сайн цаг барьдаг тэр байтугай бусдыг тэвчээртэй сонсдог зэрэг олон нарийн чадваруудыг дурьдаж болно. Энэ бүгд авъяас чадварын л нэг юм.

Дараа нь өөрийн сонгосон мэргэжлийнхээ талаар сайн судалж туршлагатай хүмүүсээс зөвөлгөө авах нь чухал. Мэддэггүй хүмүүс зөвхөн өнгөц харж танд юу ч гэж хэлж таны үзэл бодлыг хааш нь ч эргүүлж болзошгүйг анхаараарай. Та өөрөө өөртөө үнэнч байхыг мартаж болохгүй. Өөрийн сонгосон мэргэжлээ ээж, аав, таньдаг нөхдийн хэлснээр өөрчилж холбирч болохгүй. Эцсийн эцэст энэ таны л амьдрал юм шүү.

Хүн амьдралынхаа ихэнх хугацааг гэртээ болон ажил дээрээ өнгөрүүлдэг. Ажил дээрх цаг хугацаагаа үр бүтээлгүй, дургүй зүйлээ хийж өнгөрөөх нь ямар ч утгагүй зүйл биш гэж үү ? Буруу сонголт хийвэл насан туршдаа харамсах учраас энэ тал дээр маш хариуцлагатай хандаарай.Жишээ нь : Бат маш сайн жүжиглэдэг, түүнийг хүн бүр л магтаж, найз нөхөд нь хүртэл авъяастайг нь хэлдэг. Гэтэл ахлах сургуулиа төгсөн мэргэжлээ сонгох болоход

Монголд жүжигчин болж юу хийдэг юм бэ? Хийх юм байхгүй гэж их загнуулдгаас хуульч болжээ. Ингээд эцэг эхийн шахалтаар хуульч боллоо. Тэрээр үүний улмаас ажилдаа дургүй, харамсдаг иймээс ч амжилт гаргадаггүй. Хэрвээ тэр жүжигчин болсон бол магадгүй алдартай жүжигчин ч болсон байхыг үгүйсгэх аргагүй шүү дээ. Хүн хүссэн зүйлээ хийснээр л амжилт гаргадаг. Тиймээс эцэг эхийн ятгалгаар дуртай, дургүй дээд сургууль төгсөөд хаях нь таны ирээдүйг баллаж буй хэрэг. Гагцхүү өөрийн хүсэл сонирхол, хобби, сайн чаддаг зүйл дээрээ

тулгуурлаж байж мэргэжлээ сонгох хэрэгтэй. Тэгсэн цагт та сурахдаа ч, ажиллахдаа ч сэтгэл хангалуун байх болно. Дээд сургууль төгссөн залуусын зарим нь өөрийн мэргэжлээрээ биш, өөр ажил хийх тохиолдол элбэг байна.харамсалтай нь эдгээр залуус дахин 2 дахь сургуульдаа сурч алтан цагаа алддаг. Өөрийгөө таниж мэдэх хугацааг өөртөө олгоорой. Яарвал даарна. Дургүйд хүчгүй гэдэг. Дуртай бол амжилт таньд ойрхон байх болно.

Мэргэжлээ сонгох нь

Өөрийгөө таниж мэдсэн бол яг одоо нарийн мэргэших чиглэлээ гаргаж, ирээдүйн ажлын байр таниас юуг хүлээж байгаа талаар судлах хэрэгтэй.

Жишээ нь:§ Тухайн мэргэжлйин онцлог юу вэ ?§ Энэ мэргэжлээр ажиллаж буй хүмүүс

ажиллах хугацаандаа юу хийж гүйцэтгэдэг, мэргэжлийн мөн чанар нь юу вэ?

§ Ажиллах орчин ямар вэ ?§ Тухайн мэргэжилд аюултай орчин гэж байдаг

уу ? § Гадаа эсвэл байнга дотор ажилладаг уу ?§ Энэ мэргэжлийг эзэмших сургалтын хугацаа

хэр урт вэ ?§ Уг мэргэжлийг эзэмшихийн тулд шаардагдах

онцлогууд

Нас хүйс, өндөр, жин гадаад байдалтай холбоотой онцлог гэж бий юу ?Шалгагдаж, томилогдож, эсвэл хувийн оролдлогоор орох уу ?Хэдэн настай хүн хийхэд тохиромжтой болохНийгмийн даатгалтай эсэхМэргэжлээрээ дэвших боломжтой эсэхУг мэргэжлээр өөр ажилруу шилжин орж болох уу ? Тухайн мэргэжлийн эерэг болоод сөрөг талуудУг мэргэжлийг хүмүүс хэр хүндэлж үздэг болох

Таны сонгох гэж буй мэргэжлийн эрэлт хэрэгцээ хэр их байна ?Уг мэргэжлийн эрэлт хэрэгцээ нь нийгмийн шаардлагатай холбоотойгоор нэмэгдэх эсвэл багасах талаар ямар нэг шинж байгаа эсэх ?Төрийн болон хувийн байгууллагад ажиллах боломжоос гадна хувиараа ажиллах боломж хэр байгаа вэ ? Уг мэргэжлээр ажиллагсдын орлого хэр байгаа вэ ?

гэх зэрэг тухайн чиглэлийнхээ бүхий л мэдээллийг сонин сэтгүүл, ном, интернэт, бүр боломжтой бол ажлын байранд нь хүртэл очиж судалж болох юм.

Мэргэжлээ сонгохдоо анхаарах хэдэн

зүйлээс...Сэтгэлд чинь ямар мэргэжил илүү

таалагдаж байна, хийж болмоор санагдаад байгаа тэр л мэргэжлээ

зоригтой сонгоорой.

1.Нийгэмд хэрэгцээтэй мэргэжил эзэмшээрэй1990-ээд оны үед Монголд орчуулагчийн ажил эрэлттэй байсан бол одоо шаардлага багасч байна. Учир нь өнөөдөр 3 хүний нэг нь гадаадын ямар нэгэн хэлээр чөлөөтэй ярьдаг болсон байна. Жолооч гэж тусдаа мэргэжил байсан бол одоо хүн бүр машин барьдаг болсон. Арваад жилийн өмнө дэлхийн хэсжээнд програм хангамж, мэдээллийн технологийн мэргэжилтэн эрэлт хэрэгцээтэй байсан бол одоо энэ хандлага тогтворжиж байна. Тэгэхлээр тухайн мэргэжлийн эрэлт хэрэгцээ цаг хугацаа өнгөрөх тусам өөрчлөгддөг гэдгийг бодолцох хэрэгтэй юм. Зарим мэргэжил алга болно, шинэ ажлын байрууд гарч ирнэ.

2. Мэргэжил бүхэн сайхан

Манай улсад 7000 гаруймэргэжил байдаг ч сурагчдын дунд явуулсан судалгаагаар нийтдээ 50 мэрэгжил нэрлэсэн байна. Олон залуус сонголт хийхдээ ямар мэргэжил хамгийн их цалинтай вэ ? Ямар мэргэжил эрэлттэй байна вэ ? гэсэн асуултыг тавьдаг. Хариуцлагатай, нийгмийн идэвхитэй байж чадвал ямар ч мэргэжил эзэмшсэн сайхан амьдарч чадна. Хүссэн сургуульдаа сонирхсон мэргэжлийнхээ ангид орж суралцвал та салбартаа амжилт гаргаж чадна гэсэн үг. Мэргэжил хүнийг голдог гэдэг. Тиймээс жилээс жилд нэмэгдэж байгаа салбарт өөрийгөө сориж, мэдлэг боловсролоо нэмэгдүүлж, өөрийгөө ямагт хөгжүүлж байх хэрэгтэй.

3. Алсын хараатай бай

Мэргэжил сонгоход нэн чухал нь алсын хараа юм. Монголчууд бид хэдэн уулын цаадахыг харж ярь гэж сургадаг. Өнөөдөр дарим хүмүүс ийм мэргэжилтйэ болох нь ирээдүйд хэргэтйэ гэсэн цуу ярианд хөтлөгддөг. Харин та зүгээр нэг цуу ярианд суурилж биш, сждалгаа шинжилгээнд тулгуурлан эрэлттэй мэргэжлийг сонгох хэрэгтэй. Орчин үед хүмүүс, байгууллагууд тэр ч бүү хэл төр засаг хөгжлийн алсын чиглэлээ алдсанаас болж төөрч будилах явдал гаргадаг. Явах зүг чигээ онож баримжаалах нь энэ цаг үеийн эн тэргүүний шаардлага боллоо. Хүн бол амьдрал хэмээх далайд хөвөх хөлөг

онгоц билээ. Энэ онгоц луужинтай бол “онгоц маань хаана очих ёстой, одоо хаашаа чиглэж байгаа, очих газар маань ямархуу байх бол” гэхчлэн зайлшгүй тулгарах асуудлуудад эхлээд хариу өгөх чиг баримжаа болно. Таны хөлөг онгоцонд луужин нь ирээдүй, ирээдүйн ажил мэргэжил, үзэж буй хичээлүүд болж чадна. Та маргаашдаа итгэдэг биздээ ? Тэгвэл ирээдүй чинь тантай хамт байгаа хэрэг.

Эйнштейн “ Боловсрол гэдэг нь сургуульд заалгаснаа мартахад цаана нь үлдэх тэр зүйл мөн “ гэжээ. Цаана нь юу үлдэх бол ? Мэдээж хэрэг амьдралын дунд зүг чигээ олох чадвар. Ирээдүйг урьдчилж олж харж чадсан нь бусдаас давуутай болно. Ирээдүйд тохиох бүх үйл явцыг яг таг тааж болохгүй нь үнэн, гэхдээ энэ нь “зүгээр бай, гараа хумхиад суу” гэсэн үг биш. Хүмүүс ирээдүйг өөрчилж болохгүй гэлцдэг. Үгүй ээ, ирээдүйгээ өөрчилж болно.

Болох болохдоо сайн чиглэлээр өөрчилж болно. Хэцүү хүнд бэрхшээлйин өмнө өвдөг сөхрөлгүй тэмцэн ялж, өмнөхөөсөө ч илүү амжилт гаргасан олон хүний бодит амьдрал үүний нотолгоо болно.

4. Сонирхлоо дага

Монгол улсад суралцаж буй оюутнуудаас авсан судалгаанаас харахад 30 хувь нь одоо сжлч байгаа мэргэжилдээ сэтгэл хангалуун биш гэж хариулсан. Мэргэжил бол ирээдүйн амьдралын удирдлага гэдгийг сайтар ойлгох хэрэгтэй. Сонирхолгүй зүйлд цаг заваа барж 4 жил гүрийснээс, сонирхдог мэргэжлээрээ жил өнжөөд ч хамаагүй сурах хэрэгтэй. Ирээдүйд эзэмших мэргэжлээ сонгоход олон хүчин зүйл нөлөөлнө. Эцэг эхийн мэргэжил нийгмийн шаардлага, эдйин засаг, цалин хангамж, ажлын байр гэх мэт.Тэр болгоноос өөрт хэрэгтэйг нь авах нь чухал. Судалгаанд оролцсон сурагчдын 37,3 % нь сонирхлоо дагаж сонгоно гэжээ.

Эдгээр хүүхдүүд мөн чанартаа бол хамгийн зөв сонголт хийх үндэслэлийг хэлсэн байна. Мэргэжлээ буруу сонгосноос болж ирээдүйд энэ мэргэжлээрээ ажиллахгүй гэж, 11,8 % нь хэлж мэдэхгүй байна гэж 22,4 % нь хариулсан байна. Үүнээс дүгнэхэд сонирхолгүй сурч чадахгүй мэргэжлээ сонгосон нь харагдаж байна.

5. Сургуулиа биш мэргэжлээ урьтаж сонгоСудалгаагаар ЕБС-ын сурагчдын 82,7 % нь төрийн өмчийн буюу улсын сургуульд орно гэжээ. Сурагчдаас авсан судалгаанас харахад эхлээд сургуулиа сонгох нь элбэг бөгөөд ямар ч ангид орох нь хамаагүй, СЭЗДС-д юмуу, МУИС-д эсвэл ямар нэгэн улсын мургуульд орно гэдэг. Тухайн саргуульд нь тэр мэргэжилтэнг бэлтгэдэггүй ч хамаагүй ойролцоо юм чинь энэ чиглэлээр сурчихъя гээд өөр ангид орчихдог. Нөгөө талаас оноо таараад сургууль авч байвал

сургуульд ямар ч хамаагүй чиглэлээр сурна гэсэн гутрангүй үзэлтнүүд олон. Нэг л сурч байгаа юм чинь хүн чанартай, ирээдүйтэй мэргэжил эзэмших хэрэгтэй биздээ. Өнөөгийн зах зээлд улсын сургууль төгссөн гэсэн үзүүлэлт чухал бус, чадвартай чанартай боловсон хүчин эрэлттэй байгаа гэдгийг сана.

Амьдралд чухал бөгөөд ирээдүйтэй мэргэжлүүд:

Та ирээдүйд ямар мэргэжилтэй болохыг хүсч байна вэ ? Сурагчдын хариулсан байдал :ü Эмч ü Эдийн засагчü Инженер ü Урлагü Олон улсын эдийн засгийн харилцаа

Та урьд өмнө нь ямар мэргэжилтэй болохыг хүсэж

байсан вэ ? Оюутнуудын хариулсан байдал:ü Эмчü Эдийн засагчü Хуульч ü Багшü Сэтгүүлч

Та хүүхдээ ямар мэргэжилтэй болгохыг хүсэж байна вэ ? Эцэг эхчүүдийн хариулсан байдалü Банк санхүүü Эмч ü Хуульч ü Инженер ü Сэтгүүлч

Шилдэг 7 мэргэжил

АНУ- ын хөдөлмөр эрхлэлтийн албанаас шилдэг 100 мэргэжил шалгруулсанаас шилдэгт тооцогдож буй мэргэжлүүдээс танд сонирхуулъя.1. Анагаах ухаан2. Өндөр настанд үйлчлэх алба3. Багш, сурган хүмүүжүүлэгч4. Компьютер болон программын

инженер5. Инженер6. Аялал жуулчлалын салбар 7. Спорт чийрэгжүүлэх клуб

Монголд хийсэн судалгаагаар бол шилдэг мэргэжлүүдХАА \ Агрономич, менежер гэх мэт \ Анагаах ухааны салбар Багшлах боловсон хүчин Техник компьютерийн мэргэжилтэн Уул уурхайн нарийн мэргэжилтэн Гадаад харилцааны мэргэжилтэн Нарийн маргэжлийн ажилтан \ цахилгаанчин, замын ажилтан, гагнуурчин, оёдолчин \

Илүүдэлтэй мэргэжилээс...

1. Хуульч 2. Эдийн засагч3. Нягтлан бодогч, санхүүч4. Түүхч, философич, улс төр

судлаач5. Сэтгүүлч, нийгэм судлаач гэх

мэт.

Шийдвэр гаргалт


Мэргэжлийн судалгаа


Өөрийгө ө

үнэлэх

Өөрийгө ө

үнэлэх

Дүгнээд хэлэхэд та өөрийн хүссэн ажлаа хийж, тэр ажилдаа сайн мэргэшиж, тогтвор суурьшилтай ажиллах нь чухал юм.

Анхаарал тавьсан танд баярлалаа.

Мэргэжлээ хэрхэн зөв сонгох вэ ?

10, 11-р ангийн сурагчидад зориулав2011 он

1