Καβάλα: Μια Πόλη στη Λογοτεχνία

Μέσα από τα κείμενα:

«Η Βέρα του ποιητή» (Οι εξοχές των νεκρών) του Κοσμά Χαρπαντίδη«Μανία Πόλεως» του Κοσμά Χαρπαντίδη

«Νέον» του Χάρη Μιχαλόπουλου«Το σπίτι» και «Πρόσφυγες» του Πρόδρομου Μάρκογλου

Εργασίες μαθητών

1

ΚΑΒΑΛΑ: ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ1 η ώρα Α. Δείτε εικόνες της Καβάλας μέσα από τους πίνακες του Γεωργίου Κουκμά:http://1gym-kaval.kav.sch.gr/toiqhografies.htm#rudometov (φωτογραφίες Γεωργίου Κουκμά στις αίθουσες του 1ου γυμνασίου Καβάλας)http://www.art-colour.gr/gallery/index.php?action=showgal&cat=132 (περισσότεροι πίνακες)https://www.flickr.com/photos/38278513@N07/sets/72157625768557619/show (Δημωφέλεια, φωτογραφίες) Β. Ακούστε τραγούδια για την Καβάλα:https://www.youtube.com/watch?v=jZxEqWFjl58 (Της Καβάλας το λιμάνι, Μουσική: Νίκος Τεντίνης, Στίχοι: Στέφανος Νικίδης, Ερμηνεία: Μιχάλης Καβαλιώτης-Γκάντζιος, LP: «ΠΕΝΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΒΑΛΑ ΓΙΑ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ» ΝΙΚΜΑΡ 1986)

https :// www . youtube . com / watch ? v = SyC 9 wvZb 2 Zc (Το πολλαπλό σου είδωλο- (Συχνάζεις στο μικρό καφέ, Μουσική-στίχοι: Αργύρης Μπακιρτζής, Ερμηνεία: Αργύρης Μπακιρτζής, LP: «ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΙ ΚΟΛΥΜΒΗΤΕΣ»-Ανεξάρτητη παραγωγή-1981) ή https://www.youtube.com/watch?v=XqqX0J4oEO4 (Συχνάζεις στο μικρό καφέ, Μουσική-στίχοι: Αργύρης Μπακιρτζής, Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας, LP: «ΖΩΝΤΑΝΗ ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ ΣΤΟ ΑΤΤΙΚΟΝ»-ΜΙΝΟΣ-1991)

https://www.youtube.com/watch?v=z_xfpxMmoUM (Ψες το βράδυ, Μουσική-στίχοι: Σταύρος Καραμανιώλης, Ερμηνεία: Αργύρης Μπακιρτζής, Ισίδωρος Παπαδάμου, Σταύρος Καραμανιώλας, LP: «ΟΙ ΔΑΚΟΚΤΟΝΟΙ»-1991)

https://www.youtube.com/watch?v=a1ub04l_UIA (Αρτζεντίνα, Μουσική-στίχοι: Αργύρης Μπακιρτζής, Ερμηνεία: Αργύρης Μπακιρτζής, LP: «ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΙ ΚΟΛΥΜΒΗΤΕΣ»-Ανεξάρτητη παραγωγή-1981) ήhttps://www.youtube.com/watch?v=H0YJD9oKw28 (Αρτζεντίνα, Μουσική-στίχοι: Αργύρης Μπακιρτζής, Ερμηνεία: Παντελής Θαλασσινός, «Από την Τήλο ως τη Θράκη-Διά ζώσης-1999)

Βλέπουμε φωτογραφίες της Καβάλας σήμερα, μέσω αναζήτησης εικόνων στο google.Αν θέλετε να δούμε τη Μυροβόλο Άνοιξη και Το μικρό καφέ σήμεραhttp://www.myrovolosanoixis.gr/ (Μυροβόλος Άνοιξις σήμερα)http://www.citypedia.gr/en/listing/to-mikro-cafe/#.VKwECskakQM (Μικρό Καφέ σήμερα)

Ποιες σκέψεις και συναισθήματα σας δημιούργησαν οι εικόνες και τα τραγούδια; Καταγράψτε τα σε χαρτόνι, σχεδιάζοντας την Καβάλα ως ρόλο στον τοίχο. Συγκεκριμένα, στο εσωτερικό του σχεδίου γράψτε λέξεις που παρουσιάζουν την εικόνα της πόλης, και έξω από το σκίτσο καταγράψτε λέξεις που δείχνουν τι σκέφτεστε και τι αισθάνεστε εσείς γι’ αυτήν.

2

Στο τέλος των εργασιών μας, που αφορούν λογοτεχνικά κείμενα για την Καβάλα, θα ενώσουμε όλες τις απαντήσεις μας που έχουν τη μορφή παρουσίασης σε ένα ηλεκτρονικό βιβλίο για την πόλη της Καβάλας.

2 η -3 η ώρα ( o ι άνθρωποι-ο τόπος) ΟΜΑΔΑ Α: (Κείμενο Η βέρα του ποιητή ) 1. Να μεγαλώσετε τη γραμματοσειρά στα σημεία του κειμένου όπου παρουσιάζεται

ο χαρακτήρας του ποιητή (Γιάννη).2. Να γράψετε, σε αρχείο word 80-100 λέξεων, ένα κείμενο στο οποίο θα

προβάλλετε το χαρακτήρα του ποιητή και θα εξηγείτε τη συμπεριφορά του.Απάντηση: Στο κείμενο αυτό τα συναισθήματα του ποιητή είναι κυρίως αρνητικά. Στην αρχή του κειμένου νιώθει θλίψη και είναι δυστυχισμένος, διότι θέλει να ζήσει για πολλά χρόνια ακόμα. Νιώθει καταπιεσμένος από τη γυναίκα του, παρασέρνεται εύκολα από αυτήν, και τότε γίνεται επιθετικός και προσβλητικός προς τους άλλους. Νιώθει ντροπή για τη συμπεριφορά του απέναντι στο Δημοτικό συμβούλιο και μετανιωμένος, πράγμα που τον εξοργίζει και γίνεται προσβλητικός προς τη γυναίκα του, Βέρα. Τελειώνοντας να σημειώσουμε ότι νιώθει κουρασμένος και εξαντλημένος από τη δουλειά του τόσα χρόνια και ελπίζει μήπως απολαύσει τις ομορφιές της ζωής τώρα στα γεράματα.

3. Να αλλάξετε το χρώμα της γραμματοσειράς στα σημεία του διηγήματος όπου αναφέρεται το λιμάνι της Καβάλας. Διαβάστε τα προσεκτικά και υπογραμμίστε τα εκφραστικά μέσα και τα σχήματα λόγου που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας, για να το περιγράψει. Ενημερώστε με λόγο προφορικό τους συμμαθητές σας.

4. Δημιουργήστε μια παρουσίαση (με εικόνα και λόγο) με το πρόγραμμα PowerPoint, στην οποία θα προβάλλετε το λιμάνι της Καβάλας με την παλιότερη και τη σημερινή μορφή του. Την παρουσίαση θα δημοσιεύσουμε στο slideboom. Παλιότερες φωτογραφίες της Καβάλας θα βρείτε και εδώhttp://www.kavala.gov.gr/web/guest/portfoundation (θεμελίωση του λιμανιού της Καβάλας 1929, Δήμος Καβάλας)https://www.flickr.com/photos/52302713@N05/sets/72157634040533346/show/ (φωτογραφικό αρχείο Καβάλας, Δήμος Καβάλας)http://www.ilak.org/e-cards.php (Ιστορικό και Λογοτεχνικό αρχείο Καβάλας)http://kavala.pkteam.gr/index.php?page=photos1 (Καβάλα, η γαλάζια πόλη)https://www.flickr.com/photos/38278513@N07/sets/72157625768557619/ (Δημωφέλεια)

Ηλίας Μήττας, Άντα Λίκα, Βάσω Μυλωνά, Μανώλης Λαζίδης

ΟΜΑΔΑ Β: (Κείμενο Η βέρα του ποιητή ) 5. Να μεγαλώσετε τη γραμματοσειρά στα σημεία του κειμένου όπου παρουσιάζεται

ο χαρακτήρας της Βέρας.6. Να γράψετε, σε αρχείο word 80-100 λέξεων, ένα κείμενο στο οποίο θα

προβάλλετε το χαρακτήρα της Βέρας και θα εξηγείτε τη συμπεριφορά της.Απάντηση: Η Βέρα, όπως φαίνεται από το κείμενο, είναι ένα άτομο με κερδοσκοπικές επιδιώξεις, καθώς το μόνο που την ενδιαφέρει είναι το προσωπικό της συμφέρον. Επειδή, μάλιστα, προσπαθεί να αποκτήσει αυτό το κέρδος από την αξιοποίηση του καταστήματός της και του συζύγου της και την κατεδάφιση ενός άλλου, παραδοσιακού και ιστορικού κτιρίου, εκτός από εγωίστρια, μπορεί να ειπωθεί ότι δεν έχει εθνική συνείδηση και απαξιώνει πλήρως την ιστορία. Παράλληλα με αυτά, είναι θρασύς, επιθετική και αγενής,

3

αφού απευθύνεται με τρόπο επιθετικό στον δικηγόρο, ώστε να πετύχει το σκοπό τους, δηλαδή την κατεδάφιση του κτιρίου.

7. Να αλλάξετε το χρώμα της γραμματοσειράς στα σημεία του διηγήματος όπου αναφέρεται το παραδοσιακό κτίριο της Καβάλας. Διαβάστε τα προσεκτικά και υπογραμμίστε τα εκφραστικά μέσα και τα σχήματα λόγου που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας, για να το περιγράψει. Ενημερώστε με λόγο προφορικό τους συμμαθητές σας.

8. Δημιουργήστε μια παρουσίαση (με εικόνα και λόγο) με το πρόγραμμα PowerPoint, στην οποία θα προβάλλετε τα αρχοντικά της Καβάλας. Την παρουσίαση θα δημοσιεύσουμε στο slideboom. Πληροφορίες θα βρείτεhttp://www.kavala.gov.gr/web/guest/cityofkavala/sites (Δήμος Καβάλας)http://www.kavalagreece.gr/tourismos/genika/i-poli-simera/# (Δημωφέλεια) Μεταβείτε Τουρισμός Τουριστικές πληροφορίες Αξιοθέατα (επιλέξτε τα παραδοσιακά κτίρια που επιθυμείτε, αλλά να μην αναφερθείτε σε σημεία του φρουρίου Καβάλας).

Ζήσης Λαμπρόπουλος, Στάθης Κομματάς, Γιώργος Μπάσδας, Γεράσιμος Νικολάου

ΟΜΑΔΑ Γ: (Κείμενο Η βέρα του ποιητή ) 9. Να μεγαλώσετε τη γραμματοσειρά στα σημεία του κειμένου όπου παρουσιάζεται

ο χαρακτήρας του αφηγητή.10. Να γράψετε, σε αρχείο word 80-100 λέξεων, ένα κείμενο στο οποίο θα

προβάλλετε το χαρακτήρα του αφηγητή και θα εξηγείτε τη συμπεριφορά του.Απάντηση: Ο αφηγητής του κειμένου και πρόσωπο της ιστορίας η οποία διαδραματίζεται, φαίνεται ένα άτομο με ξεκάθαρο χαρακτήρα. Σοβαρός και κατανοητός ως αφηγητής αλλά και ως προς τον ρόλο τον οποίο υποδύεται. Συνηθίζει να έχει μια ήρεμη συμπεριφορά, παρά την εκρηκτική Βέρα και τον άπραγο ποιητή. Υπαινικτικός και στοχαστικός. Τα παραπάνω εντοπίζονται κυρίως στο τέλος του κειμένου. Κριτικάρει έμμεσα τον «ποιητή» για τον τίτλο που άδικα έχει υιοθετήσει. Σατιρικός για την στάση που έχει κρατήσει το ζευγάρι απέναντί του. Σημειώνεται η αντικειμενικότητα και η παραστατικότητα του. Παρουσιάζει μόνο τα γεγονότα, χωρίς να στολίζει με άκομψους χαρακτηρισμούς τα πρόσωπα του κειμένου.

11. Να αλλάξετε το χρώμα της γραμματοσειράς στα σημεία των διηγημάτων Η βέρα του ποιητή και Χαλασμένες γειτονιές, όπου αναφέρονται οι καπνεργάτες και το καπνεμπόριο. Διαβάστε τα προσεκτικά και υπογραμμίστε τα εκφραστικά μέσα και τα σχήματα λόγου που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας, για να τα περιγράψει. Ενημερώστε με λόγο προφορικό τους συμμαθητές σας.

12. Δημιουργήστε μια παρουσίαση (με εικόνα και λόγο) με το πρόγραμμα PowerPoint, στην οποία θα προβάλλετε το καπνεμπόριο της Καβάλας. Την παρουσίαση θα δημοσιεύσουμε στο slideboom. Πληροφορίες θα βρείτεhttp://www.kavalagreece.gr/tourismos/genika/kapna/ (Δημωφέλεια) http://kavala.pkteam.gr/index.php?page=history6 (Καβάλα, η γαλάζια πόλη)http://kavala.pkteam.gr/index.php?page=photos1 (Καβάλα, η γαλάζια πόλη)http://www.greek-language.gr/Resources/files/video/literature/urban/prosf_torizoma.mp4 (Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα)http://www.ilak.org/e-cards.php (Ιστορικό και Λογοτεχνικό αρχείο Καβάλας)

Χριστίνα Κολοκυθά, Δήμητρα Μακρή, Μαρία Μυλωνά, Βάνα Ναλμπάντη

ΟΜΑΔΑ Δ: (Κείμενο Μανία Πόλεως )

4

13. Να μεγαλώσετε τη γραμματοσειρά στα σημεία του κειμένου όπου παρουσιάζεται ο χαρακτήρας των προσφύγων και των ντόπιων Καβαλιωτών.

14. Να γράψετε, σε αρχείο word 80-100 λέξεων, ένα κείμενο στο οποίο θα προβάλλετε το χαρακτήρα των προσφύγων και των ντόπιων.Απάντηση: Στο κείμενο Μανία Πόλεως προβάλλεται έντονα ο χαρακτήρας των προσφύγων. Μας περιγράφει ο συγγραφέας το πόσο δύσκολα χρόνια πέρασαν, το πώς τους ξερίζωσαν από τον τόπο τους και τους πήγαν σε έναν άλλον. Παρατηρώντας όλα αυτά, θα λέγαμε πως ήταν πολύ δυνατοί και θαρραλέοι άνθρωποι, καθώς άντεξαν μια μετανάστευση. Ήταν ακόμη ακούραστοι, δούλευαν ασταμάτητα, για να τα βγάλουνε πέρα και στο τέλος τα κατάφεραν.Για το χαρακτήρα των ντόπιων (της Καβάλας) δεν μας αναφέρει και πολλά ο αφηγητής, μόνο πως δεν καταδέχονταν τους νεοφερμένους και τους θεωρούσαν πρόσφυγες από τη Μυτιλήνη. Στην συνέχεια όμως αναφέρεται ότι τους καλοδέχτηκαν σαν σωτήρες, γιατί βοήθησαν την πόλη.

15. Να αλλάξετε το χρώμα της γραμματοσειράς στα σημεία του διηγήματος, όπου αναφέρονται οι συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων. Διαβάστε τα προσεκτικά και υπογραμμίστε τα εκφραστικά μέσα και τα σχήματα λόγου που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας, για να τις περιγράψει. Ενημερώστε με λόγο προφορικό τους συμμαθητές σας.

16. Δημιουργήστε μια παρουσίαση (με εικόνα και λόγο) με το πρόγραμμα PowerPoint, στην οποία θα προβάλλετε την ιστορία των προσφύγων της Καβάλας. Την παρουσίαση θα δημοσιεύσουμε στο slideboom. Πληροφορίες θα βρείτεhttp://www.kavalagreece.gr/tourismos/genika/prosfuges/ (Δημωφέλεια) http://kavalareghistory.weebly.com/941lambdaepsilonupsilonsigmaeta-kappaalphaiota-pirhoomicronsigmaomegarhoiotanu942-epsilongammakappaalphatau940sigmataualphasigmaeta.html (Ιστορικοί Περίπατοι στην Καβάλα)

Ιωάννα Κύρκου, Κυριακή Λεμονίδου, Ηρώ Κυριαζή, Ελισσάβετ Μητριτζώνη

ΟΜΑΔΑ Ε: (Κείμενο Χαλασμένες γειτονιές ) 17. Να μεγαλώσετε τη γραμματοσειρά στα σημεία του κειμένου όπου

παρουσιάζονται τα παιδιά να παίζουν στο Φρούριο της Παναγίας.18. Να γράψετε, σε αρχείο word 80-100 λέξεων, ένα κείμενο στο οποίο θα

παρουσιάζετε το χώρο του Φρουρίου, όπως παρουσιάζεται στο διήγημα.Απάντηση: Το Φρούριο παρουσιάζεται ως ο τόπος όπου τα παιδία μπορούν να αισθάνονται ελεύθερα και ανέμελα. Ήταν το μοναδικό μέρος μέσα σε ολόκληρη την πόλη που μπορούσαν να παίζουν.Πέρα από αυτό, το Φρούριο περιγράφεται ως ένα απεριποίητο και ερειπωμένο κτίριο, ξεχασμένο από όλους, με παλιές κρεμάλες και κανόνια θρυμματισμένα.Από τις τάπιες (προεξέχον τμήμα τείχους κάστρου) παρατηρούσες ολόκληρη την πόλη να "ξεδιπλώνεται" μπροστά σου, με την μυρωδιά του φρέσκου ψωμιού και της λαδομπογιάς.Ήταν το μόνο από όλα τα κτίσματα το οποίο παρέμενε το ίδιο, χωρίς αλλαγές που θα το έκαναν ένα ακόμα σύγχρονο κτίσμα της εποχής εκείνης, όπως όλα τα υπόλοιπα.

19. Να αλλάξετε το χρώμα της γραμματοσειράς στα σημεία του διηγήματος, όπου προβάλλεται η αστικοποίηση. Διαβάστε τα προσεκτικά και υπογραμμίστε τα

5

εκφραστικά μέσα και τα σχήματα λόγου που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας, για να την περιγράψει. Ενημερώστε με λόγο προφορικό τους συμμαθητές σας.

20. Δημιουργήστε μια παρουσίαση (με εικόνα και λόγο) με το πρόγραμμα PowerPoint, στην οποία θα προβάλλετε το Φρούριο και τα ιστορικά μνημεία της Παναγίας (της παλιάς πόλης). Την παρουσίαση θα δημοσιεύσουμε στο slideboom. Πληροφορίες θα βρείτεhttp://www.kavala.gov.gr/web/guest/cityofkavala/sites (Δήμος Καβάλας)http://www.castle-kavala.gr/ (Το κάστρο της Καβάλας) http://kavala.pkteam.gr/index.php?page=photos1 (Καβάλα η Γαλάζια Πόλη)http://www.kavalagreece.gr/tourismos/# (Δημωφέλεια, Μεταβείτε ΤουρισμόςΤουριστικές πληροφορίες Αξιοθέατα)https://www.flickr.com/photos/38278513@N07/sets/72157625768557619/ (Δημωφέλεια)

Δημήτρης Κόλλιας, Αποστόλης Μαρκάκης, Γιάννης Κιούρτης, Πρόδρομος Κιρμιζόγλου

4 η ώρα (προεκτάσεις- διαθεματικότητα) ΟΜΑΔΑ Α: (Κείμενο Η βέρα του ποιητή )

21. Στο διήγημα εκτός από τον ποιητή Γιάννη που υπερασπίστηκε την κατεδάφιση του παραδοσιακού κτιρίου, διαβάζουμε για έναν άλλον ποιητή-ιστορικό πρόσωπο, τον Ιωάννη Κωνσταντινίδη (στη 2η σελίδα). Αναζητήστε πληροφορίες στο διαδίκτυο για τη δράση του και δημιουργήστε μια παρουσίαση με το PowerPoint.http://kavala.pkteam.gr/index.php?page=history3 (Καβάλα η Γαλάζια-Πολιτεία)http://www.ilak.org/docs/proceedings_c/volume_1/04.pdf (Ιστορικό και Λογοτεχνικό αρχείο Καβάλας)

22. O Γιάννης, ο ποιητής του διηγήματος, παρασύρθηκε από τη σύζυγό του, Βέρα, σε μια λανθασμένη απόφαση, για την οποία μετάνιωσε αργότερα (η βέρα δεν είναι πάντα η καλύτερη προίκα για έναν ποιητή). Υποστήριξε στο δικαστήριο την κατεδάφιση του παραδοσιακού νεοκλασικού κτιρίου, για να αξιοποιηθεί εμπορικά, ώστε να επιφέρει κέρδη. Διαβάστε το ποίημα «Νέον» του Χάρη Μιχαλόπουλου και αναζητήστε τη στάση που κρατά αυτός ο ποιητής απέναντι στη νέα αστικοποιημένη όψη της Καβάλας. Γράψτε την απάντησή σας σε αρχείο κειμένου 80-100 λέξεων. Πιστεύετε ότι τα μνημεία του παρελθόντος ενσωματώνονται ομαλά στο αστικό τοπίο στην πορεία του χρόνου; Εκφράστε την άποψή σας με λόγο προφορικό προς τους συμμαθητές σας.Απάντηση: Η στάση που κρατάει ο ποιητής απέναντι στην νέα αστικοποιημένη όψη της Καβάλας είναι αρνητική. Αρχικά αυτό φαίνεται από τον τίτλο του ποιήματος και στη συνέχεια δηλώνεται έντονα στην αρχή του ποιήματος που ξεκινά με τη φράση “επιγραφές νέον”. Με την ερώτηση που θέτει το ποιητικό υποκείμενο στην πρώτη στροφή δείχνει τον προβληματισμό του για την καινούργια όψη. Στη συνέχεια κάνει αναφορά στον σιδερένιο κόσμο της πόλης και ύστερα στα άδεια σπλάχνα και στα διάφορα χρώματα, πλαστικά φώτα. Τελειώνοντας δείχνει φανερά την αρνητική γνώμη του για την αστικοποιημένη Καβάλα, λέγοντας ότι όταν σβήνουν οι επιγραφές «νέον» τότε σβήνουν και τα μάτια της.

Άντα Λίκα, Βάσω Μυλωνά, Ηλίας Μήττας, Μανώλης Λαζίδης

ΟΜΑΔΑ Β: (Κείμενο Η βέρα του ποιητή )

6

23. Στο διήγημα διαβάζοντας για το παραδοσιακό κτίριο, αντλούμε την πληροφορία «Μπροστά σ’ αυτό το κτίριο αποβιβάσθηκε το πρώτο άγημα του ελληνικού στρατού για να απελευθερώσει την πόλη από την κυριαρχία των Βουλγάρων στις 29 Ιουνίου 1913 και ο ναύαρχος Κουντουριώτης διέσχισε την οδό που περνά ακόμη από μπροστά του για να φτάσει στο Διοικητήριο, όπου έγινε η επίσημη παράδοση της πόλης». Αναζητήστε πληροφορίες για την απελευθέρωση της Καβάλας από τους Βουλγάρους το 1913, και καταγράψτε τις απόψεις (με λόγο και εικόνα) σε μια παρουσίαση με το πρόγραμμα PowerPoint.http://kavala.pkteam.gr/index.php?page=history4 (Καβάλα-Η Γαλάζια Πολιτεία)http :// www . kavala . gov . gr / web / guest / istorikadocumenta (Δήμος Καβάλας, πατήστε το σύνδεσμο Η απελευθέρωση της πόλης ή 1913 -2013 : Η Καβάλα ελεύθερη..

24. Η Βέρα, η σύζυγος του ποιητή, ενδιαφέρεται μόνο για την εμπορική αξιοποίηση του σπιτιού, αδιαφορώντας αν έχει αισθητική ή ιστορική αξία. Διαβάστε το ποίημα του Πρόδρομου Μάρκογλου με τον τίτλο «Το σπίτι» και αναζητήστε την αξία που έχει για τον ποιητή το σπίτι του στην Καβάλα. Γράψτε την απάντησή σας σε αρχείο κειμένου 80-100 λέξεων. Νομίζετε ότι η ιστορία των κτιρίων είναι και ιστορία της πόλης και των ανθρώπων της; Εκφράστε την άποψή σας με λόγο προφορικό προς τους συμμαθητές σας.Απάντηση: Ο ποιητής, σύμφωνα με αναφορές του στο κείμενο, φαίνεται να δίνει μεγάλη αξία στο σπίτι, κυρίως επειδή πέρασε τα παιδικά του χρόνια εκεί. Διάφορες αναμνήσεις επιστρέφουν στο μυαλό του, μέσα από τις οποίες μάς περιγράφει τους γονείς του, τον κήπο του σπιτιού του, καθώς και το τοπίο γύρω από αυτό. Με αυτή την περιγραφή εκφράζει μια νοσταλγία για όλα τα παραπάνω, που τώρα έχουν καταστραφεί από τον υπερκαταναλωτισμό και υπέρμετρη εκμετάλλευση όλων των ειδών γύρω του, επειδή στη σύγχρονη πόλη προέχει η οικονομική και όχι η συναισθηματική αξία τους.

Στάθης Κομματάς, Ζήσης Λαμπρόπουλος, Γιώργος Μπάσδας, Γεράσιμος Νικολάου

ΟΜΑΔΑ Γ: (Κείμενο Η βέρα του ποιητή ) 25. Να δημιουργήσετε ένα κολάζ με παλιές φωτογραφίες τη Καβάλας, με τη βοήθεια

του διαδικτυακού εργαλείου http://www.photocollage.net/, για να το χρησιμοποιήσουμε ως εξώφυλλο του ηλεκτρονικού βιβλίου, που θα δημιουργήσουμε ως αφιέρωμα στην Καβάλα. https://www.flickr.com/photos/38278513@N07/sets/72157625768557619/ (Δημωφέλεια) http://kavala.pkteam.gr/index.php?page=photos1 (Καβάλα-Η Γαλάζια Πολιτεία)https://www.flickr.com/photos/52302713@N05/sets/72157634040533346/ (Δήμος Καβάλας)

26. Στο διήγημα ο αφηγητής-δικηγόρος δεν συναινεί στην απόφαση των πελατών του να γκρεμιστεί το παραδοσιακό κτίριο της πόλης του, απόφαση που τον ζημιώνει οικονομικά. Έτσι, φαίνεται να διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με τον τόπο και την ιστορία του. Διαβάστε το ποίημα του Γιώργου Σεφέρη «Πάνω σ’ ένα ξένο στίχο» (σελίδες 205-208 του βιβλίου σας) και αναζητήστε σημεία στα οποία διαφαίνεται η αγάπη του ποιητικού υποκειμένου για την πατρίδα και το σπίτι του. Γράψτε την απάντησή σας σε αρχείο κειμένου 80-100 λέξεων. Απάντηση: Στο κείμενο «Η Βέρα του ποιητή» παρατηρούμε πως ο αφηγητής έχει αναπτύξει μια αρκετά συναισθηματική σχέση με την πόλη του. Αρνούμενος να

7

δώσει τη συγκατάθεσή του για την κατεδάφιση παλιών κτιρίων, εκφράζει την ευαισθησία του στο θέμα αυτό. Στο ποίημα του Γιώργου Σεφέρη «Πάνω σ’ ένα ξένο στίχο», ο ποιητής μιλάει για τη νοσταλγία που νιώθει όσο βρίσκεται μακριά από την πατρίδα του. Αυτό φαίνεται κυρίως στους στίχους «Και παρουσιάζεται μπροστά μου, πάλι και πάλι, το φάντασμα του Οδυσσέα, με μάτια κοκκινισμένα από του κυμάτου την αρμύρα κι από το μεστωμένο πόθο να ξαναδεί τον καπνό που βγαίνει από τη ζεστασιά του σπιτιού του και το σκυλί του που γέρασε προσμένοντας στη θύρα». Ο ποιητής αρομοιάζει τον εαυτό του με τον Οδυσσέα καθώς τον πιάνει να σκέφτεται το σκυλί και τον καπνό του σπιτιού του, όπως ακριβώς και ο συγγραφέας στη «Βέρα του ποιητή» φαίνεται να θαυμάζει τις φυσικές ομορφιές του τόπου του και να τονίζει το ηλιοβασίλεμα και την αναχώρηση των ψαροκάικων.

Δήμητρα Μακρή, Χριστίνα Κολοκυθά, Μαρία Μυλωνά, Βάνα Ναλμπάντη

ΟΜΑΔΑ Δ: (Κείμενο Μανία Πόλεως ) 27. Να γράψετε σε αρχείο κειμένου 80-100 λέξεων έναν πρόλογο για το ηλεκτρονικό

βιβλίο, που θα δημιουργήσουμε ως αφιέρωμα στην Καβάλα.Απάντηση: Είμαστε οι μαθητές της Β΄ τάξης του Γενικού Λυκείου Νέας Περάμου, και στο μάθημα των Κειμένων της Λογοτεχνίας ασχοληθήκαμε με τη λογοτεχνία της πόλης της Καβάλας. Συγκεκριμένα, διαβάσαμε τα πεζά του Κοσμά Χαρπαντίδη «Η Βέρα του ποιητή», από τις Εξοχές των νεκρών, και «Πρόσφυγες» και «Χαλασμένες γειτονιές» από το έργο Μανία Πόλεως, στις εκδόσεις Κέδρος. Διαβάσαμε επίσης τα ποιήματα «Το σπίτι» και «Πρόσφυγες» του Πρόδρομου Μάρκογλου και «Νέον» του Χάρη Μιχαλόπουλου. Μέσα από όλα αυτά αντλήσαμε πληροφορίες για το λιμάνι της Καβάλας, τα αρχοντικά της, το καπνεμπόριο, την ιστορία των προσφύγων, το φρούριο της πόλης και γενικά ιστορικές και πολιτισμικές πληροφορίες, οι οποίες προβάλλουν τη λογοτεχνική πόλη της Καβάλας. Όλες αυτές κρίναμε καλό να τις ενσωματώσαμε σε ένα ηλεκτρονικό βιβλίο για την πόλη μας.

28. Στο διήγημα που διαβάσατε, λάβατε πληροφορίες για τους πρόσφυγες της Καβάλας και τις συνθήκες διαβίωσής τους. Διαβάστε το ποίημα του Πρόδρομου Μάρκογλου με τον τίτλο «Πρόσφυγες» και αναζητήστε ανάλογα τις συνθήκες ζωής των προσφύγων της Καβάλας και τα συναισθήματά τους. Γράψτε την απάντησή σας σε αρχείο κειμένου 80-100 λέξεων. Απάντηση: Στο κείμενο «Μανία πόλεως» αναφέρονται οι συνθήκες ζωής των προσφύγων και οι δυσκολίες που αντιμετώπιζαν από τους γηγενείς. Οι συνθήκες ήταν πολύ άσχημες και πολύ σκληρές για να αντέξουν οι άνθρωποι. Ανάλογα στο ποίημα «Πρόσφυγες» του Πρόδρομου Μάρκογλου παρουσιάζεται ο τρόπος ζωής τους με αρκετές λεπτομέρειες. Κολυμπούσαν «ακρωτηριασμένοι στα πλοία που φεύγανε». Τα παιδιά τους μεγάλωναν «κοιτώντας το άδικο». Οι αρρώστιες θέριζαν και οι άνθρωποι είχαν σαράντα πυρετό. Επίσης αναφέρει ότι προσπαθούσαν και πάλευαν να περισώσουν τους δικούς τους κι ό,τι άλλο τους έχει απομείνει.

Ιωάννα Κύρκου, Ελισσάβετ Μητριτζώνη, Κυριακή Λεμονίδου, Ηρώ Κυριαζή

8

ΟΜΑΔΑ Ε: (Κείμενο Χαλασμένες γειτονιές ) 29. Στο διήγημα διαβάζουμε για την ιστορία ενός κτιρίου της Καβάλας

«Μέχρι το 1950 κατοικία εύπορου καπνεμπόρου»«Εγκαθίσταται ο ραδιοφωνικός σταθμός ενόπλων δυνάμεων». Αναζητήστε πληροφορίες για το κτίριο που στέγασε το ραδιοφωνικό σταθμό μετά το 1950 και καταγράψτε τις απόψεις (με λόγο και εικόνα) σε μια παρουσίαση με το πρόγραμμα PowerPoint. http://www.agelioforos.gr/default.asp?pid=7&ct=1&artid=96436 (agelioforos.gr)http://www.ilak.org/docs/proceedings_c/volume_1/10.pdf (Ιστορικό και Λογοτεχνικό αρχείο Καβάλας)

30. Στο διήγημα που διαβάσατε ο καβαλιώτης συγγραφέας Κοσμάς Χαρπαντίδης φαίνεται να έχει αρνητική άποψη για την αστικοποίηση της πόλης της Καβάλας, που είχε ως αποτέλεσμα τη μετατροπή της σε τσιμεντούπολη. Διαβάστε το ποίημα «Αμάξι στη βροχή» του Τέλλου Άγρα, ενός ποιητή που γεννήθηκε στην Καλαμπάκα και έζησε στην Αθήνα (σελίδα 187 του βιβλίου σας) και αναζητήστε πώς αισθάνεται το ποιητικό υποκείμενο σε ένα χώρο που έχει αλλάξει εξαιτίας της αστικοποίησης. Γράψτε τις απόψεις σας σε αρχείο κειμένου 80-100 λέξεων.Απάντηση: Ο ποιητής στο «Αμάξι στη βροχή» αισθάνεται άσχημα, άβολα και θλιμμένος, επειδή δεν του αρέσει η αλλαγή που έγινε. Τα πάντα στην πόλη από όμορφα έγιναν γκρι, με θλιμμένη όψη. Ο ποιητής τονίζει ότι οι εξελίξεις δεν είναι πάντα το καλύτερο και ζητάει να πάει πίσω σε εποχές πιο όμορφες, με γρίλιες, περικοκλάδες και μπρούτζινα φανάρια. Ίσως τότε η πόλη, εκτός από όμορφη, να ήταν περισσότερο ελεύθερη και δίκαιη, σε αντίθεση με την σημερινή κλειστή και πιεσμένη κοινωνία. Η αγάπη αυτή για την παραδοσιακή μορφή της πόλης εντοπίζεται και στο έργο «Μανία Πόλεως» του Κοσμά Χαρπαντίδη, στο οποίο ο αφηγητής αποστρέφεται τη σύγχρονη αστικοποιημένη όψη.Γιάννης Κιούρτης, Πρόδρομος Κιρμιζόγλου, Δημήτρης Κόλλιας, Απόστολος

Μαρκάκης

5 η (ή και 6 η ) ώρα Παρουσίαση εργασιών

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ«Μέσα σε μια δεκαετία, αυτήν του εβδομήντα, (η πόλη) ρήμαξε και κατεδάφισε οτιδήποτε παλιό και σοφό έχτισε σιγά σιγά ο χρόνος και οι άνθρωποι, για να φορέσει αυτό το κοινό κι αδιάφορο πρόσωπο που δεν έχεις όρεξη ούτε να το κοιτάξεις, γιατί ξέρεις πως δεν κρύβει εκπλήξεις» (Μανία Πόλως Κοσμάς Χαρπαντίδης)Με βάση το παραπάνω απόσπασμα γράψτε:

Ένα κείμενο 1-2 παραγράφων, στο οποίο θα εξηγείτε την παραπάνω άποψη και θα εκφράζετε τη δική σας γνώμη.

Ένα άρθρο με θέμα την αστικοποίηση της ζωής στην πόλη (τι θετικά έχει; ποια προβλήματα επιφέρει;).

Ένα κολάζ (www . fotor ή www . photocollage . net ) ή μια ζωγραφιά που να αποτυπώνει το παλιό και το νέο «πρόσωπο» της πόλης.

Μια (ή δύο) παράγραφο/ους ημερολογίου, στην οποία περιγράφεις την πόλη των ονείρων σου.

(επέλεξε ένα από τα παραπάνω)

9

Η πόλη…Είναι αλήθεια ότι στη σύγχρονη εποχή οι όψεις των πόλεων έχουν αλλάξει

εντελώς. Τίποτε δεν έμεινε όπως ήταν. Όλα άλλαξαν. Από τα πάμπολλα παραδοσιακά κτήρια, λίγα άντεξαν στο χρόνο, αφού κανείς δεν φρόντιζε γι’ αυτά, ενώ άλλα κατεδαφίστηκαν, ώστε να χτιστούν κτήρια που θα εξυπηρετούσαν τις σύγχρονες ανάγκες των ανθρώπων. Αποτέλεσμα αυτού είναι ότι όλα μοιάζουν ίδια μέσα σε μια πόλη. Αλλά ακόμη και σε διαφορετικές πόλεις συμβαίνει αυτό, αφού όλες δείχνουν ίδιες μεταξύ τους.

Τελικά, όλα τα παραπάνω καθιστούν την πόλη κάτι βαρετό. Δεν σου «ανεβάζει» τη διάθεση αυτή η βαρετή αλλά και αδιάφορη όψη. Ίσα-ίσα σε ρίχνει κιόλας ψυχολογικά. Αντίθετα, οι παλιότερες όψεις των πόλεων σε γέμιζαν με χαρά. Το στοιχείο που διαφοροποιούσε την πόλη σου από τις υπόλοιπες σε έκανε να νιώθεις μοναδικό και περήφανο. Μακάρι να συνέβαινε και σήμερα κάτι παρόμοιο. Δυστυχώς όμως το κοινό πρόσωπο των πόλεων δεν μπορεί να σε κάνει να νιώσεις έτσι…

Ζήσης Λαμπρόπουλος

Αγαπημένο μου ημερολόγιοΓια μια άλλη μέρα ξύπνησα σ’ αυτήν την μαγική πόλη. Από τότε που

μετακομίσαμε η κάθε μέρα είναι καλύτερη από την προηγούμενη. Σήμερα, δεν ήθελα να πάω πουθενά με το αυτοκίνητο· έτσι πήρα τη γειτόνισσά μου και ξεκινήσαμε βόλτα με τα πόδια.

Παντού στους δρόμους υπήρχαν λουλούδια· σε όλα τα σπίτια υπήρχαν χρώματα. Τα έβλεπες και χαιρόσουν, σου έφτιαχναν τη διάθεση. Και φυσικά από μια τέτοια μαγική πόλη δεν έλειπε το στοιχείο του νερού· εκτός από τη θάλασσα που ήταν πεντακάθαρη, είχε ένα ρυάκι που έτρεχε πάνω από τα βουνά και μπορούσες να πιεις κιόλας! Όλα διατηρούνταν καθαρά, ακόμα και στους δρόμους παντού. Οι άνθρωποι σεβόταν τη μητέρα φύση. Και μιας και ανέφερα τους ανθρώπους, ήταν τόσο φιλικοί…, φαίνεται στα μάτια τους πως δεν πρόκειται να σε βλάψουν και σου εμπνέουν εμπιστοσύνη.

Αυτά για σήμερα ημερολόγιό μου…ελπίζω αύριο να ανακαλύψω περισσότερα…Ιωάννα Κύρκου

Στο παραπάνω απόσπασμα ο συγγραφέας Κ.Χαρπαντίδης εκφράζει, με μια σχετική αηδία, τη μεταμόρφωση της πόλης σε μια σύγχρονη μορφή που δεν ξεχωρίζει σε τίποτε από όλες τις υπόλοιπες. Σε αυτές τις λίγες γραμμές εμφανίζεται ο λόγος για τον οποίο η παλιά πόλη μετατράπηκε σε σύγχρονη. Η έντονη κινητικότητα σε ανοικοδόμηση και εργοστάσια ανάγκασε την πόλη να αλλάξει, χάνοντας τη φυσική και απλοϊκή της ομορφιά.

Κατά τη γνώμη μου, η άποψη του συγγραφέα αντιπροσωπεύει τις απόψεις των περισσοτέρων κατοίκων. Και εμείς, βλέποντας κείμενα και τραγούδια γι’ αυτήν και ανακαλύπτοντας την καθημερινότητα των άλλοτε ανθρώπων, θέλουμε να δούμε την πόλη με άλλο μάτι, να αναζητήσουμε σημεία της που να δείχνουν το παρελθόν της.

Δήμητρα Μακρή

Κολάζ: Πρόδρομος Κιρμιζόγλου Στάθης Κομματάς

10

επόμενη σελίδα

Καβάλα: ρόλος στον τοίχοΣχέδιο: Ελισσάβετ Μητριτζώνη

11

Κολάζ:Πρόδρομος Κιρμιζόγλου

Κολάζ:Στάθης Κομματάς