ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

ΘΕΩΡΙΑ

ΤΑ ΥΠΟΑΤΟΜΙΚΑ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ

ΠΡΩΤΟΝΙΑ (p) ΝΕΤΡΟΝΙΑ (n) ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑ (e)

Θετικά φορτισμένα (+e). Εντοπίζονται στον πυρήνα

Είναι ηλεκτρικά ουδέτερα. Η μάζα τους είναι περίπου ίση με αυτή των πρωτονίων

Αρνητικά φορτισμένα (-e)

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ

Συχνά στις ασκήσεις θα ζητείται ο αριθμός

πρωτονίων ο οποίος συμπίπτει με τον ατομικό

αριθμό και ο αριθμός των ηλεκτρονίων που σε

ουδέτερο άτομο συμπίπτει με τον αριθμό των

πρωτονίων και άρα με τον ατομικό αριθμό.

Για να υπολογίσουμε τον αριθμό των

νετρονίων αφαιρούμε από τον μαζικό αριθμό τον

ατομικό

Στα ιόντα (μονοατομικά) συχνά θα δίνεται ο

ατομικός αριθμός, ο μαζικός και το φορτίο και θα

Κάθε άτομο είναι ηλεκτρικά ουδέτερο δηλαδή έχει συνολικό φορτίο μηδέν. Αυτό

συμβαίνει για τους εξής λόγους:

Τα πρωτόνια και τα νετρόνια έχουν αντίθετο στοιχειώδες φορτίο

Σε κάθε άτομο ο αριθμός των πρωτονίων είναι ίσος με τον αριθμό των

ηλεκτρονίων

Μαζικός αριθμός (Α) ενός

ατόμου ονομάζεται ο συνολικός

αριθμός των πρωτονίων (Ζ –

ατομικός αριθμός) και των

νετρονίων (Ν) που περιέχονται

στον πυρήνα του ατόμου. Ισχύει

:

Α = Ζ + Ν

Χ Α

Ζ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ισότοπα: είναι τα άτομα που

έχουν τον ίδιο ατομικό και

διαφορετικό μαζικό αριθμό

(ανήκουν στο ίδιο στοιχείο)

Ισοβαρή: είναι τα άτομα

που έχουν τον ίδιο μαζικό

και διαφορετικό ατομικό

αριθμό.

[ΤΑ ΜΟΝΟΑΤΟΜΙΚΑ ΙΟΝΤΑ

ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΑ

ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΠΟΒΟΛΗ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΩΝ (ΚΑΤΙΟΝΤΑ +) Η

ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΩΝ

(ΑΝΙΟΝΤΑ - _ ]

ζητείται υπολογισμός πρωτονίων (που συμπίπτει με τον ατομικό) αριθμός

νετρονίων ( που προκύπτει από την αφαίρεση του ατομικού από τον μαζικό) και ο

αριθμός των ηλεκτρονίων που απαιτεί προσοχή.

Αν το ιόν είναι θετικό για να υπολογίσουμε τα ηλεκτρόνια του αφαιρούμε από τον

ατομικό την απόλυτη τιμή του φορτίου του

Π.χ Al3+ p = 13 n= 27-13= 14 e= 13-3 = 10

Αν το ιόν είναι αρνητικό για να υπολογίσουμε τα ηλεκτρόνια του

προσθέτουμε στον ατομικό αριθμό την απόλυτη τιμή του φορτίου

Π.χ Cl - p= 17 n=35-17= 18 e= 17+1 = 18

Συχνά μπορεί να ζητείται η αντίστροφη διαδικασία, δηλαδή

να δίνονται οι αριθμοί πρωτονίων, νετρονίων και

ηλεκτρονίων και να ζητούνται οι ατομικοί, μαζικοί αριθμοί.

Αν στις ασκήσεις έχουμε περισσότερους του ενός

αγνώστους χρησιμοποιούμε μεταβλητές

ΑΣΚΗΣΕΙΣ :

1. Πόσα πρωτόνια, νετρόνια και ηλεκτρόνια περιέχει καθένα από τα επόμενα

άτομα;

Η, Ο, Να, Ζn, P,

Se, Hg , Fr 2. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα

Άτομο ή ιόν Ζ Α P n e

S2- 16 18

Ag 107 47

I- 74 54

Si 30 14

Ca2+ 40 18

Co2+ 32 25

Bi 3+ 209 80

Σχετικές ασκήσεις σχολικού 37- 40 και 43 – 54.

27

13

35

17

Σημείωση: Προσώρας τα φορτία των μονατομικών ιόντων θα δίνονται μελλοντικά θα

θεωρούνται δεδομένα καθώς θα χρειαστεί να τα αποστηθίσουμε

1

1

16

8

80

34

31

15

64

30

23

11

200

80

223

87