Τα Ευρωπαϊκά

Δίκτυα Φυσικού

Αερίου

Ο παρακάτω χάρτης εμφανίζει τα κεντρικά δίκτυα φυσικού αερίου της

Ευρώπης. Δεν είναι απόλυτα ακριβής ο χάρτης αλλά η κατάσταση είναι

όντως περίπου αυτή.

Εικόνα 1

https://www.rockware.com/blog/rockworks/major-pipelines-importing-

natural-gas-into-the-european-union/

Με κίτρινο βλέπετε τους αγωγούς της κρατικής Αλγερινής Sonatrach, με

πράσινο τους αγωγούς της κρατικής Νορβηγικής Statoil, και με κόκκινο

τους αγωγούς της κρατικής Ρωσικής Gazprom. Η Ρωσία είναι ο

μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου της Ευρώπης, η Νορβηγία ο

δεύτερος μεγαλύτερος, και η Αλγερία ο τρίτος. Το Κατάρ βρίσκεται στην 4η

θέση, η Νιγηρία στην 5η και η Λιβύη στην 6η (στοιχεία 2012).

Εικόνα 2

http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/

File:Main_origin_of_primary_energy_imports,_EU-

28,_2002%E2%80%9312_(%25_of_extra_EU-28_imports)_YB14.png

Να προσθέσω ότι όταν λέω οι αγωγοί ανήκουν στις κρατικές εταιρείες

εννοώ τα τμήματα τους που βρίσκονται στην Ρωσία, την Νορβηγία και την

Αλγερία. Τα Ευρωπαϊκά τμήματα μπορεί να ανήκουν και σε Ευρωπαϊκές

εταιρείες που συνέβαλλαν στην κατασκευή των δικτύων. Με την εξαίρεση

φυσικά της Gazprom που κρατάει πάντα τουλάχιστον το 51% όλων των

δικτύων που μεταφέρουν Ρωσικό φυσικό αέριο. Η Gazprom και η Sonatrach

έχουν το αποκλειστικό δικαίωμα εξαγωγής Ρωσικού και Αλγερινού φυσικού

αερίου. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να συνεργάζονται με άλλες εταιρείες

στο εσωτερικό της Ρωσίας και της Αλγερίας για την παραγωγή φυσικού

αερίου, αλλά μόνο αυτές οι δύο εταιρείες έχουν το δικαίωμα να εξάγουν

Ρωσικό και Αλγερινό φυσικό αέριο.

Αλγερία

Με κίτρινο βλέπετε τον αγωγό Magreb-Europe (Αλγερία-Μαρόκο-Ισπανία),

τον αγωγό Medgaz (Αλγερία-Ισπανία), τον αγωγό GALSI (Αλγερία-Ιταλία),

και τον αγωγό Trans-Mediterranean (Αλγερία-Τυνησία-Ιταλία). Να

προσθέσω ότι ο αγωγός GALSI που θα ενώσει την Αλγερία και την Ιταλία

μέσω του δεύτερου μεγαλύτερου Ιταλικού νησιού δεν έχει ακόμη

κατασκευαστεί, και η διαδρομή του αγωγού Trans-Mediterranean στον

χάρτη δεν είναι σωστή, γιατί δεν εμφανίζεται να περνάει από την Τυνησία,

όπως συμβαίνει στην πραγματικότητα.

Λιβύη

Με ανοιχτό πράσινο χρώμα βλέπετε τον αγωγό φυσικού αερίου Green

Stream (Λιβύη-Ιταλία), που εγκαινίασαν το 2004 οι κολλητοί Καντάφι και

Μπερλουσκόνι.

Νορβηγία

Με μπλε βλέπετε τους αγωγούς φυσικού αερίου Europipe 1 (Νορβηγία-

Γερμανία), Europipe 2 (Νορβηγία-Δανία-Γερμανία), Franpipe (Νορβηγία-

Γαλλία), Langeled (Νορβηγία-Αγγλία), Scanled (Νορβηγία-Σουηδία-Δανία),

ο οποίος δεν εμφανίζεται στον χάρτη, Vesterled (Νορβηγία-Σκωτία), και

Zeepipe (Νορβηγία-Βέλγιο).

Ρωσία

Με κόκκινο βλέπετε τον Nord Stream (Ρωσία-Γερμανία), τον Yamal-Europe

(Ρωσία-Ουκρανία), και τον Blue Stream (Ρωσία-Τουρκία), που έχω

προσθέσει εγώ γιατί δεν τον είχε ο χάρτης.

Όλοι αυτοί οι αγωγοί έχουν δεκάδες παρακλάδια. Στον χάρτη εμφανίζονται

μόνο οι κεντρικές αρτηρίες τους.

Δεν ξέρω ποιος είναι ο πορτοκαλί αγωγός που εμφανίζεται στον χάρτη να

ενώνει την Τουρκία και την Ευρώπη μέσω της Μαύρης Θάλασσας. Υπάρχει

ο Trans-Balkan που ενώνει την Τουρκία με την Ουκρανία μέσω της

Ρουμανίας και της Βουλγαρίας, χωρίς όμως να περνάει από την Μαύρη

Θάλασσα, ο οποίος όμως είναι παρακλάδι και όχι κεντρική αρτηρία. Ίσως ο

αγωγός απεικονίζει την προσπάθεια της ΕΕ, των ΗΠΑ και της Τουρκίας να

δημιουργήσουν ένα δίκτυο που θα ενώσει την Κασπία Θάλασσα με την

Ευρώπη μέσω Τουρκίας. Αλλά κανένα από αυτά τα δίκτυα δεν περνάει μέσα

από την Μαύρη Θάλασσα. Από την Μαύρη Θάλασσα περνάνε ο South

Stream και ο Turk Stream που έχει προωθήσει στο παρελθόν η Ρωσία. Ή

ίσως να είναι κάποιος αγωγός που έχει συζητηθεί στο παρελθόν και δεν το

γνωρίζω.

Αυτός ο χάρτης εξηγεί πάρα πολλά από αυτά που συμβαίνουν, που δεν θα

τα επαναλάβω αφού τα έχω πει σε πολλές άλλες αναρτήσεις. Θα πω απλά

ότι σήμερα οι μεγάλοι τζίροι εξακολουθούν να γίνονται από το πετρέλαιο

και όχι από το φυσικό αέριο. Ακόμη και στο Κατάρ, που είναι η 3η

πλουσιότερη χώρα σε αποθέματα φυσικού αερίου στον κόσμο, και δεν είναι

ούτε καν στην πρώτη δεκάδα σε αποθέματα πετρελαίου, από το πετρέλαιο

προέρχεται το μεγαλύτερο μέρος του τζίρου.

Απλά το φυσικό αέριο είναι πολύ πιο φιλικό από το πετρέλαιο για το

περιβάλλον, και επίσης δημιουργεί πολύ μεγαλύτερες εξαρτήσεις από το

πετρέλαιο. Το φυσικό αέριο, όταν πωλείται μέσω δικτύων και όχι σε

υγροποιημένη μορφή LNG, απαιτεί την κατασκευή δικτύων που απαιτούν

δισεκατομμύρια για να κατασκευαστούν, και επομένως έχουν

προηγουμένως συναφθεί μακροχρόνιες συμφωνίες ανάμεσα στην χώρα

πωλητή και στην χώρα αγοραστή. Αυτές οι συμφωνίες έχουν μεγάλη

επιρροή στην εξωτερική πολιτική αυτών των χωρών.

Επίσης από την στιγμή που θα δημιουργηθεί ένα τέτοιο δίκτυο είναι πολύ

δύσκολο να εισαχθεί στην χώρα LNG, γιατί το LNG είναι πολύ ακριβότερο

από το φυσικό αέριο που κινείται μέσω αγωγών, αφού απαιτεί την

διαδικασία της υγροποίησης προκειμένου να μεταφερθεί με πλοία, και στην

συνέχεια την διαδικασία regasification, προκειμένου να επανέλθει στην

αρχική του μορφή όταν φτάσει στην χώρα αγοραστή. Ενώ οι αγωγοί

φυσικού αερίου είναι ακριβοί στην κατασκευή τους, αλλά από την στιγμή

που θα κατασκευαστούν έχουν πολύ μικρότερο κόστος λειτουργίας.

Τέλος η αγορά πετρελαίου είναι πολύ οργανωμένη, και υπάρχει μία τιμή

που καθορίζεται κάθε μέρα ανάλογα με την προσφορά και την ζήτηση

διεθνώς. Όταν για παράδειγμα η τιμή του βαρελιού είναι 50 δολάρια όλοι

πουλάνε 50 δολάρια, και όταν η τιμή είναι 150 δολάρια όλοι πουλάνε 150

δολάρια. Για το φυσικό αέριο δεν υπάρχει αυτή η οργανωμένη αγορά, και η

χώρα πωλητής μπορεί να χρεώνει υψηλότερες τιμές σε μη φιλικές

κυβερνήσεις, και χαμηλότερες σε φιλικές κυβερνήσεις, ώστε να

χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο ως γεωπολιτικό εργαλείο. Αυτό που η ΕΕ

κατηγορεί την Ρωσία πως κάνει με την Gazrpom στο εσωτερικό της ΕΕ.

Αυτό πάντως που βλέπουμε σίγουρα να συμβαίνει είναι ότι ενώ οι πόλεμοι

του 20ου αιώνα οφείλονταν κυρίως στο πετρέλαιο, οι πόλεμοι που έχουν

ξεσπάσει στον 21ο αιώνα οφείλονται κυρίως στο φυσικό αέριο, του οποίου η

σημασία αναμένεται να αυξηθεί τον 21ο αιώνα.