Äçåö³ Ôóêî # 2 (06) 1

Äçåö³ Ôóêî# 2 (06)êàñòðû÷í³ê 2010

Äçåö³ Ôóêî # 2 (06) 2

In camera caritatis

ÒÐÝÖ² ÄÇÅÍÜТрэці дзень баліць галава ад

нейкай фантастыкі. Учора бачылафільм – з’явілася новая мара. Хачужыць у ілюзійным свеце. Заўтрапераканаюся ў тым, што мары нездзяйсняюцца. Пазаўчора думалааб ім. Вакол усё адно. Жыццёпачало вымярацца літарамі “в” і“п”. А нешта новае пужае. Іс-наванне ў поўнай адсутнасці сэнсу.Адно вар’яцтва. Быццам свет кру-ціцца вакол людзей, а не сам пасабе. І ніхто не памятае, што ёсцьнешта яшчэ. Эгаізм. Ратуе музыка.Усё часцей пачынаю думаць. А

дрэнная ежа добра прыгатавана. Ібыццам супакоілася, быццам усёдобра. Старое жыццё ў мінулым, зякім кожны дзень сустракаюся ўкраме. А раней хавалася. І чакала.І чакаю.

Усё страціла сэнс. Вялікія грошыпадаюцца маленькімі. Непрык-метныя дробязі робяцца вялікімвынаходцтвам. Учора падлетак.Сёння дарослы. Проста час.

На халодны асфальт падае лісце.Прыдзе прыбіральшчыца – пачнезбіраць. Будзе чыста. Пакуль пла-нета не варухнецца і лісце зноўку

не нападае ўніз. Чалавек прыбраўсваё лісце і супакоіўся. Але заўтрабудзе новы дзень і будзе дзьмуцьновы вецер.

А вакол ніякіх займеннікаўакрамя “вы”. І музыка робіццапавольнай. Бо сёння жыве не длякагосьці, бо заўтра будзе жыцьіначай, чым учора. Жыццё за-сталося ў секундах. Калі спыніласякінастужка. Але і зараз не хапаесімвалаў каб супакоіцца. Яшчэнекалькі гадоў, каб стаміцца. Іпачаць шукаць адзіноту ў цішыні.Нехта казаў, што трэба спыніцца.

Воля Баркоўская

Äçåö³ Ôóêî # 2 (06) 3

Alter ego

Кроплі цякуць па твару, але я ўжоне адрозніваю, раса гэта ці ж маеўласныя слёзы. Я сумую. І ружа плачаразам са мной. Я часта і інтэнсіўнадыхаю, і пакой дыхае разам са мной.Сцены з ціхім трэскам і шамаценнемрухаюцца, нібы велізарныя лёгкія.Варушыцца зараз занадта цяжка ітаму я ляжу на спіне і, цалкам нерухаючыся, неўзаемна сумую. З ціхімшоргатам адчыняюцца дзверы адзеж-най шафы і адтуль павольным кара-леўскім крокам з'яўляецца СальвадорДалі. Ён павольна цягнецца рукой даружы і рэзка зрывае яе. Я адчуваюейны боль і слепа плачу, бязгучнакрычу. Далі падыходзіць да мяне і здобрай усмешкай святара кладзе ружумне на грудзі. Яна тут жа пачынаеварушыцца і прарастаць унутр мяне.Боль праймае мозг і вочы, шыпыпраколваюць маю скуру і яна аплы-вае, нібы кіпячы воск. Сальвадор, якібачыць мае пакуты, бярэ вялікіясадовыя нажніцы і пачынае стрыгчынябесна-блакітныя пялёсткі. Яныпадаюць на хісткую падлогу і перат-вараюцца ў маленькіх светлячкоў.Сальвадор бярэ вялікі, знявечаныбутон і вырывае з мяне праклятую

На столі расквітае блакітная ру-жа. З яе сцякае халодная начнаяраса. Кроплі падаюць мне натвар, і маленькія празрыстыякропкі захрасаюць у вейках.

кветку. Тканіны і сухажыллі дзяруц-ца, але мне ўжо не балюча. Я пазіраюў вакно, дзе шырока ўсміхаеццапоўня. Ёй падабаецца бачыць чужуюкроў, яна ўбірае яе і хутка становіццападобная на вялікую кругла-чырво-ную губку. Я голасна праклінаю яе,шчыльна сціснутымі вуснамі. Далібярэ палітру і пэндзаль і пачынаепісаць на сцяне мяне. Другога мяне.Майго другога мяне. Тут яго час мінаеі ён знікае. З ім знікаюць і светлячкі, і

астаткі майго болю. Пэндзаль руха-ецца ў паветры і піша сам па сабе.Партрэтнае падабенства няўхільна.Хвастагрывыя жоўта-бетонавыякаметы ляцяць у бяззорную прасторухалоднага неба. Усё далей ад зямлі.Усё бліжэй да вечнасці. Кінуцца быда іх, але ірванае, скатаванае целаадмаўляецца падпарадкоўвацца.Чорныя млявыя рукі, якія невядомаадкуль узяліся, павольна, далікатна іклапатліва абмотваюць рану брудна-

шаўковымі бінтамі. Становіцца ляг-чэй дыхаць. Можна ўстаць і агле-дзецца. У аконным праёме з'яўляеццаневялікая папяліста-шэрая ірванаяаблачына. Яна, як і я, спрабуе плакацьсваімі шэрымі дажджынкамі, алекрывавая губка высмоктвае з яе ўсесілы і аблачына з ціхім стогнамраздзіраецца на часткі. Удых-выдых.Выдых-удых. Маленькія карысныяручанькі завязваюць апошні брудна-шаўковы банцік на знявечаных гру-

дзях і сыходзяць скрозь сцяну. Якідаюся за імі. Сцяна трэскаецца ібурыцца. Тамака асляпляльна чырво-ны пакой. У ёй усяго толькі трычалавека. Усё той жа, журботны адшчасця, Далі ў чорна-вугальнымфраку. Побач, па левай руцэ ад яго, укрыштальна-белай асляпляльнайшлюбнай сукенцы стаіць на каленахМаркіз дэ Сад. Вочы яго свецяццашчасцем і нясцерпным болем. Без'-языкі рот яго трохі прыадчынены.Вяселле вянчае каталіцкі святар, зпышнымі зялёнымі вусамі. На грудзіў яго іржавымі цвікамі прыбітаятаблічка "Фрыдрых Ніцшэ. 15 кас-трычніка 1844–25 жніўня 1900". Рукісвятара ў крывавых цёмна-бурыхзгустках. Ён шчаслівы. Я адвароч-ваюся ад разламанай сцяны і гляджу.Гляджу то на партрэт на сцяне, то налюстэрка. Люстэрка хлусіць, партрэт– не. Люстэрка не паказвае мяне. Янопаказвае маю душу. Страшныя чор-ныя рожы мільгаюць за цёмнымлюстраным шклом, па той бок ўсіхміроў. Годзе. Гэта ўсё занадта пра-малінейна, каб быць зразуметым. Якрычу. У адказ на мой крык, усё ваколпачынае дзіка рагатаць, гарлапаніцьі скакаць. Я падаю на падлогу і лячу ўбяздонную агністую прорву. Вось ісвітанак разразае сонцам цёмнаязаслона запавесаў, асвятляе маленькіпакойчык. Я прачнуўся. Гэта быўусяго толькі сон. Яшчэ адзін сон. Яагледзеўся. У крэсле, наадварот мяне,сядзеў Далі, паліў цыгару і ўсміхаўся.

Тарас Апарык

Art house

Äçåö³ Ôóêî # 2 (06) 4

Vis veritatis maxima est

ÌóõàУ пакоі лётае муха. Ча-

лавек падымаецца з фатэля ібярэ газету, каб забіць шкод-ніцу. Падыходзіць бліжэй дамухі і чакае патрэбнагамоманту. Але раптам у галавупрыходзіць нечаканая думка:а што зменіцца калі я зараззаб’ю яе? Свой кавалак пі-рага я ўжо не выратую, бомуха яго паспрабавала. Светтаксама не спыніцца калі наадну муху зробіцца меней.Застаецца толькі адно: з-засваёй смерці нешта страціцьможа толькі гэтая невіна-ватая муха. Бо яна не паспеедаесці свой сняданак. І ўжопраз хвіліну ён здольны незабіваць яе. Стоячы ў па-ставе, яд якой пачынае кру-ціцца галава ён працягваесачыць за мухай і разважаць:але калі я зараз не заб’ю яе,яна выляціць праз фортку ітрапіць у іншую кватэру, дзеякі-небудзь алкаш не па-шкадуе яе і хутка прыпляскаеручніком. Стала быць у лю-бым выпадку гэтай мусенаканавана памерці. І якаярозніца ад каго: ад мяне ці адмайго суседа. З гэтага про-

сіцца вынік, што забіць яепавінен я. Бо пасля сваёйсмерці яна саслужыць ежайдля маёй коткі. І я веру ў тое,што мой учынак будзе пра-вільны. Бо каб людзі ласа-валіся мухамі яны б нават незадумваліся…

–Добры дзень. Гэта ка-вярня пана Паца? Мне каліласка біфштэкс з крывёю падсоўсам “Дэшамэ”.

–Без гарніру?–Так. Запісвайце адрас.

Воля Баркоўская

Äçåö³ Ôóêî # 2 (06) 5

Homo incerrtae origins

ÇÓÁÍÛ ¡ÐÀ×АДНОЙЧЫ Я ЧУЎ ЯК ЁН КАЗАЎ МАМЕ, ШТО ХОЧА ВЫСЛАЦЬ МЯНЕНА ПАЎНОЧНАЕ КАНЦАВОССЕ. КАБ Я ТАМАКА ВУЧЫЎ МАЛЯВАЦЬБЕЛЫХ МЯДЗВЕДЗЯЎ. ЯКІЯ ПОТЫМ ЗЖЭРЛІ Б АД ГОЛАДУ ЎСЕМАЕ МАЛЮНКІ, А МОЖА І МЯНЕ РАЗАМ З ІМІ. АЛЕ ЁН ВЕДАЎ,ШТО ГЭТА НЕМАГЧЫМА.

Больш за ўсё Францішку падаба-ліся ружовыя фарбы. Маленькіслоічак гуашы прымушаў яго пла-каць. Так прыходзіла натхненне. Ёнпадносіў палец да твару, каб на яготрапіла слязінка. Тады Францішакдаставаў фарбы і мачаў у іх палец.Ён заплюшчваў вочы і вадзіў рукойпа аркушу. Яму падабалася як паль-цы слізгаюць па гладкай паперы,неадчуваючы ніякай перашкоды.Потым ён асцярожна, баючыся ўсёсапсаваць, датыкаўся мокрым паль-цам да аркуша. Францішак любіўназіраць за тым, як папера паддаеца,як прыціскаецца да мокрага пальцаі цягнецца за ім. Ён бачыў, як аркушкрывіўся ад кроплі вады і як спра-баваў хутчэй яе выпіць. Але гэтыячужыя пакуты не турбавалі яго, боза ўсё ён ужо перапрасіў.

“ Мой бацька не любіць тое, чымя займаюся. Ён кажа, што мае ма-люнкі выклікаюць у яго пачуццёмлоснасці. Маці ж наадварот яныпадабаюцца, бо яна хоча каб адной-чы я стаў вядомым мастаком і кабмае карціны набывалі яе прыяцель-кі. Якія ў сваю чаргу лічылі мяне

звычайным хлопчыкам са звычай-най дзіцячай мазнёй. Я ж на іх некрыўдую. Наадварот, мне наватпадабаецца здзекавацца з іх.

Прызнацца, я аднойчы думаў надмамінай марай вядомага мастака.Уяўляў як мае малюнкі вісяць увялікай белай зале. Як я такі высокі іпрыгожы распавядаю усім пра кож-ны… Але мара хутка растварыласякалі аднойчы бацька мяне пабіў ісказаў, што я буду зубным ўрачом.Тады я папрасіўся быць інжынерамці архітэктарам. Ён пабіў мянезноўку. Болей я нічога не пытаўся.

Я ведаю, што бацька мяне нелюбіць. Аднойчы я чуў як ён казаўмаме, што хоча выслаць мяне напаўночнае канцавоссе. Каб я тамакавучыў маляваць белых мядзведзяў.Якія потым зжэрлі б ад голаду ўсемае малюнкі, а можа і мяне разам зімі. Але ён ведае, што гэта немаг-чыма.

Часам мне здаецца, што я баюсяяго. Мне цяжка пазіраць яму ў вочы,бо тамака заўсёды пустэча. А ўягоным маленечкім сэрцы зусім нехапае месца для мяне. Раней я думаў,

што гэта з-за таго, што я трохітаўсцейшы за астатніх дзяцей. Алекалі я схуднеў нічога не змянілася.Аднойчы мая надзея прыцьмела.Тады я пачаў шукаць бацьку ва ўсіхастанніх мужчынах, якіх я тольківедаў.

Першым у чарзе быў наш сусед палесвічнай пляцоўцы. Але я хуткаадмовіўся ад гэтага варыянту, бобачыў як кожны дзень ён адвозіўсвайго сына ў школу. Гэта быў доказтаго, што ён вельмі любіў яго. А мнене хацелася рабіць кагосьці няшчас-ным дзеля сваёй мэты. Таму я адразу

ж пераключыўся на звар’яцелагадворніка, потым на тэрапеўта, яківельмі клапаціўся аб маім здароўі. Навадзіцеля аўтобусу, што адвозіў мянеў школу… Але хутка гульня ў бацькускончылася, бо я зразумеў, што ніхтоз іх не хоча мець такога сына, як я:не вельмі прыгожага, не дастатковаталенавітага, гультаватага і схільнагада дэпрэсіяў хлопчыка”.

Сваім выратаваннем Францішаклічыў маляванне. Ён распавядаўаркушу пра сваё гора і той у сваючаргу прымаў на сябе ўвесь больмаленькага чалавека. Фарбы замя-

нялі сяброў, малюнкі–сапраўднаежыццё. Але кожны раз ён маляваўадзін і той жа малюнак. І зусім немела значэння, што ён намалюезаўтра ці праз тыдзень. Бо ў кожнайрасліне, камені ці чарговай выдума-най планеце Францішак бачыў свайгобацьку.

2 верасня 3000 года “Палац мараў”прэзентаваў мастацкую выставуФранцішка Тэрэ. Карціну пад назвай“Зубны ўрач” купіў яго бацька, якіперажыў свайго сына на два гады.

Воля Баркоўская

Äçåö³ Ôóêî # 2 (06) 6

Кава ўжо астыла і сядзецьу адзіноце надакучыла. Ісціда дому – неахвота. Штодзень я крочу па адным і тымжа шляху, а сэрца патрабуенейкіх прыгод і якасныхзмен.

Крыху салодкай ружовайпамады на вуснах, добры пахлюбімых духоў і велізарныцёпла зялены палантын. Змарамі ў вачах і надзеямінапісала на сурвэтцы гісто-рыю… Што натхніла мяне?Я не ведаю, мабыць, саможыццё кіравала маёй рукой,а, мо, я сама пішу сюжэтсвайго лёсу…

У нейкі момант я вярну-лася назад…

Ты не даеш мне спакою.Калі я ўзгадваю пра цябе,смутак і горач запаланяюцьмяне, і здаецца, яны не па-кінуць мяне ніколі, менавіта,як і ты. Мы ўжо даўно несустракаліся, але я памятаютвой позірк і як змяняеццатвая ўсмешка ад перападунастрояў, і твой голас, кож-нае твае слова адрасаванае

СЯДЖУ Ў ЦЁПЛАЙ, УТУЛЬНАЙ КАВЯРНІ І НАЗІРАЮ ПРАЗ ВАКНО ЗА МІНАКАМІ.ШЭРЫЯ МАСЫ ЛЮДЗЕЙ СПЯШАЮЦЦА, З НЕЗАДАВОЛЕНЫМІ ТВАРАМІ,ШАРПАЮЦЦА АДЗІН АБ ДРУГОГА. СПАЧУВАЮ ІМ І НАЗІРАЮ ДАЛЕЙ.

¨ñöü òîëüê³ òû ³ ÿ

мне… Ты – імгненне майгожыцця. Я разумею,што трэ-ба забыць цябе і рухаццадалей. Толькі пакуль штонічога не атрымоўваецца.Мне балюча і ў тое ж ім-гненне я атрымліваю асалодуад гэтага пачуцця, бо гэтабыў самы шчаслівы перыядмайго жыцця.

Я не хачу адмаўляцца адуспамінаў і толькі таму пра-цягваю сваё існаванне ў поў-най цемры і ,быццам заблы-таўшыся ў павуцінні, як тойматылёк, заламваю свае кры-лы і свавольна страчваювольнасть. Думкі аб табепераважаюць, паглынаюцьмяне, і мне пачынае зда-вацца, што я спынілася. Анавокал усё рухаецца з не-верагоднай хуткасцю. Я за-трымалася ў часе, а побач усёімчыцца. Толькі куды? Кудыяно можа імчацца, калі маёжыццё вось-вось і рухне знезвычайнай сілай? І мнежахліва ад думкі, што пры-дзецца ўсё збіраць па кава-лачках. Я сціпла задаю сабе

пытанні і так жа нерашучаадказваю на іх. Я падманваюі, надзяючы маску, спрабуюсамастойна стварыць своймаленечкі шчаслівы свет, дзеўсе гуляюць па маіх пра-вілах. А потым прымушаюсябе ва ўсё гэта паверыць.

Мае думкі перарастаюцьу мары, што больш небяс-печная з’ява. У іх мы ўсеяшчэ разам. І я такая шчас-лівая: я магу абдымаць цябесколькі мне заўгодна, цала-ваць і, што самае галоўнае,ты кахаеш мяне… Ад аса-лоды я губляюся.

Я трымаю тваю руку ўсваёй, а чаму не наадварот неведаю. Нешта кажу табе, а тымяне не слухаеш. Мы ціхапляцемся ў некуды. Я зусімне супраць спадзявацца нацябе, але не разумею чаму тыса мною не размаўляеш. Навузенькіх вулачках няма ні-воднага ліхтара, навокал такціха і спакойна… Здаеццабыццам мы зусім адны, аледзе-нідзе гучаць нечыя раз-мовы і шарпанне падэшваў.

Non uno luna nitet vultu

Äçåö³ Ôóêî # 2 (06) 7

Калі мы дойдзем да кропкі?Бязгучна пытаем мы адзін удругога і рухаемся далей.Здаецца, быццам гэтае па-дарожжа будзе цягнуцца ве-чна. Мы так нічога і не вы-рашылі. Мабыць,таму я пра-цягваю думаць, што не ўсёяшчэ скончана. У адрозненніад мяне, ты ўжо даўно вы-рашыў наш лёс, а дакладнейсвой. Я не крыўдую на цябеі не злую. Ты быў адкрыты іне затрымліваў мой час. Ігэта толькі мае клопаты, штоя не змагла гэтага зразумецьяшчэ ў той вечар.

У нашых размовах ніколіне гучала “мы”, толькі япрыдумвала сабе нашу гіс-торыю кахання. Ты не абя-цаў нічога, а я спадзяваласяна ўзаемнасць. Ты карыс-таўся маёй дабрынёю і да-верлівасцю, але я ненадтасупрацьстаяла табе. Я наваті ўявіць сабе не магла, якстану залежыць ад цябе і якбудзе балець сэрца ад слёз івыпрабаванняў.

Ты памятаеш, як пада-раваў мне надзею? Мы ішліз табой паабапал старогасаду: усё ў гэты час годазацвітае; рознакаляровыякветкі пахлі салодка і быц-цам манілі нас да сябе, цёплывясновы вецярок лагодналашчыў нашыя твары, зда-

валася, што мы ядналіся зпрыродай… Я зняла шкар-пэткі і пабегл. Я мусіла, тызробіш тое самае, але нашвечар параіцца, не магу рас-павесці аб сваіх пачуццях–усё будзе дарэмна. Я самапавінна вырашыць і нанесцізруйнавальны ўдар абста-вінам свайго жыцця.

Маё кола звузілася данекалькіх персон. І таму япачынаю размаўляць сама зсабою. Дзве супрацлеглыяасобы вырашаюць паміжсабой, якім маё жыццё бу-дзе далей–і вось,нас ужотрое. Я схіляюся то да ад-ной думкі, то да другой, толідзіруючую пазіцыю зай-мае нешта па сярэдзіне. Я,як тая матрошка. Але калія займу перпендыкулярнаестановішча? Дзіўлюся і знеасцярожнасцю азіраюсяназад, каб не папсавацьдобрыя ўражанні наконтцябе.

Я адклікалася на кожнаетваё прабуджэнне, я пада-равала сябе ў тваё распа-раджэнне, дапамагала і цяг-нула да свету, у той момант,як сама падала ўсё ніжэй,разбіваючы сваё жыццё, якхрустальны шар, на без-каштоўныя асколкі. Гэтацягнулася гады, і толькізараз я магу ўпэўнена ска-

заць, што ты сам таго нежадаючы, сапсаваў мнежыццё… Ты наваті не ад-маўляешся, а мне так хо-чацца знайсці вінаватага,каб сцешыць хоць крыхуболю і адчаю.

Ужо восень, а памятаеш,мы пазнаеміліся прыблізнатакой парою. Мне падаба-ецца, калі ідзе дождж, вя-лікія лужыны разліваюццапа дарогах, разнакаляровыяпарасоны мільгаюць перадвачыма, калі падае лісце,роўна столькі, колькі яго надрэвах, і ўсе пачынаюцьзадумвацца аб чымсьці сва-ім, набалелым. Восень-гадзі-на спакою, вырашэнняў іновага пачатку.

Я збіраю вялікі восеньскібукет і нечакана адчуваюсябе вольнай… Усмешка,прыліў бадзёрасці і сіл,ясная галава–за адну хвілінуя змагла пакінуць мінулаетам, дзе яму павінна быць.

Папраўляю прычоску,гляджу на гадзіннік–час ісцідадому. Самай дальняй сця-жынкай рухаюся да пры-пынку. Хутка і ўпэўненанехта накіроўваецца ў мойбок: мабыць, ураніць су-мачку і запрасіць яго накаву?..

Наталля Жураўлёва

Non uno luna nitet vultu

Äçåö³ Ôóêî # 2 (06) 8

Äçåö³ Ôóêî галоўны рэдактар: Вольга Баркоўскаянамеснік рэдактара і вёрстка: Юрый Касценькарэктар: Наталля Віктараўна Заяц

к.т.: +375 29 8737538, +375 33 6028285э-адрас: kiva4fuko@tut.by

vk: http://vkontakte.ru/club13462233

Рэдакцыя можа друкаваць з мэтай абмеркаваннякавання матэрыялы, да якіх ста-віцца крытычна, і адказнасці за іх не нясе.Пры перадруку спасылка на "ДФ" абавязковая.# 2 (06) кастрычнік 2010

ÌðîÿУсё сваё дзяцінства марыла быць

Ружай. Толькі не той, што расце набабіным кветніку. А той, якая жыверазам з намі ў камуналцы. Двац-цаць гадоў. Які ўзрост можа быцьляпшэйшым? Мае дзевяць дыкувогуле ні ў якое параўнанне неідуць. А якое імя… Ружа! Хацяаднойчы я чула як нейкія хлапчукіяе дражнілі: “Ру-жа, нос, як гру-ша!”. Але я спадзяюся, што яны ёйпроста зайздросцелі, бо мне ейнынос падабаўся.

Кожную раніцу я бачыла як янаідзе на працу. Мне было так пры-емна, што яна ходзіць на працу, ане вучыцца. Аднойчы я чула як бабапыталася ў яе чаму яна нікуды непаступала. Ружа адказала, што хочабыць самастойнай і ні ад каго незалежыць. У гэтым мы з ёй такіяпадобныя. Мне таксама не пада-баецца хадзіць у школу і вучыцьурокі. Я хачу быць самастойнайдзяўчынкай. Бо я належу сама сабе.

Хоць баба і кажа, што я ейная. Яўсё роўна ведаю, што калі мне будзестолькі гадоў, як Ружы, я буду самасвая! Тады я пачну апранацца ва ўсёновае, а ўсё старое буду выкідаць.Каб нікому не прыйшлося данош-ваць маю адзежу. У мяне будуцьдоўгія валасы і спазногці. А хадзіцья буду ў ружовых туфлях з вялікіміабцасамі. Мне вельмі падабаеццаяк стукаюць ейныя абцасы. Бо ўсечуюць, што яна ідзе. І ўсе разам угэтую хвіліну думаюць пра яе. Яўжо падлічыла, што калі Ружа будзевыходзіць на працу і вяртацца з яекожны дзень, то прыкладна аднучацвёртую частку нашага жыццямы будзем думаць аб ёй. Як гэтацудоўна думаць аб Ружы!

А пакуль што мне цяжка. Бо яўсяго толькі Галя Зайчык. І я неведаю як мне стаць Ружай. Нуняўжо мары не здзяйсняюцца?

Воля Баркоўская