Σ H M E PA

Κ Υ Ρ Ι Ο Α Ρ Θ Ρ Ο

ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 16 Μαρτίου 2014 • Eτος 5ο • Aρ. φύλλου 283 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα www.kathimerini.com.cy €1,50 (Απλή έκδοση) €2,90 (Βασική) €3,90 (Ενισχυμένη)

ΤΗΣ ΚΥ ΡΙΑΚΗΣ

ΤΑ «ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ» ΤΟΥ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ

Ένα εμβληματικό έργο στην «Κ»

Τα εμβληματικά«Απομνημονεύμα-τα» του ΣτρατηγούΜακρυγιάννη, στηνπλήρη έκδοση τουΓιάννη Βλαχογιάννηθα προσφέρει η

«Κ» στους αναγνώστες της στην Κύ-προ. Το δίτομο έργο θα συνοδεύουνδύο CD με εξαιρετικά σπάνια ηχητικάντοκουμέντα. Ζωή, σελ. 5

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΩΝΗ

« Έχουμε τηνκαλύτερη ομάδα»Ο προπονητής του ΑΠΟΕΛ, ΓιώργοςΔώνης, στην πρώτη του συνέντευξηαπό τότε που ήρθε στην Κύπρο, μιλάγια την ομάδα, την Κύπρο, τον ΠΑΟΚ,τα δύο του παιδιά και πολλά άλλα.

FORMULA1

Αρχίζειτο πρωτάθλημαΗ αυγή της νέας εποχής turbo είναιγύρω από τη γωνία και ο ΔημήτρηςΓιόκκας ζυγίζει τις ευκαιρίες τωντρανότερων του αθλήματος. Η ανά-λυση των φετινών μονομάχων τουπρωταθλήματος.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΤΟ K SPORTS

Μάχη για μέρισμα Αθήνας-ΤρόικαςΣκληρή διαπραγμάτευση

Κοινωνικό μέρισμα άνω των 500 εκατ.ευρώ από το πρωτογενές πλεόνασματου 2013 αναμένει ότι θα διαθέσει η ελ-ληνική κυβέρνηση, μέσω της ολοκλή-ρωσης της διαπραγμάτευσης με τηνΤρόικα. Για το προς διανομή πλεόνασμα,τα τελευταία 24ωρα υπήρξε μία σκληρήδιαπραγμάτευση. Σελ. 18, 19

Αναπόφευκτη η αποσύνθεση

Η εβδομάδα που διέρρευσε αποτέλεσεακόμη ένα πλήγμα στην ήδη βαριά λα-βωμένη εικόνα της αξιοπιστίας τουπολιτικού μας συστήματος. Αρχικά οιμάχες χαρακωμάτων που δόθηκαν με-ταξύ κομμάτων γύρω από την παραί-τηση του διοικητή της Κεντρικής Τρά-πεζας και με την εμπλοκή του γενικούεισαγγελέα να προκαλεί περαιτέρωυποψίες για την αξιοπιστία της δικαιο-σύνης, προκάλεσαν το πρώτο ισχυρόπλήγμα. Το δεύτερο τραύμα επέφερανόσα διαδραματίστηκαν γύρω από τονανασχηματισμό στην κυβέρνηση, πουκορύφωσε την κρίση στο τρίγωνο Προ-εδρικού-Πινδάρου και ΔΗΚΟ, ενώ τοτρίτο, και ίσως το πλέον ψυχοφθόρογια τον πολίτη, υπήρξε η θλιβερή εικόναδιάσπασης που παρουσίασαν τα κόμ-ματα μετά τη σύνοδο του Εθνικού Συμ-βουλίου της Πέμπτης. Είναι πλέον φα-νερό ότι τα σώματα των κομμάτωνχρειάζονται, τουλάχιστον, άμεσες με-ταμοσχεύσεις φρέσκων μυαλών καινοοτροπιών, διαφορετικά η αποσύν-θεση είναι αναπόφευκτη.

Εκποιήσεις απότην Τρ. ΚύπρουΠρώτο φιλέτο στην Πάφο

Μετάτη διαχείριση μεγάλων δανειοληπτώνπου αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα δά-νειά τους, η Τρ. Κύπρου βρίσκεται κοντάσε εκποίηση μεγάλης έκτασης στην Πάφο,στην οποία ήταν προγραμματισμένο με-γαλεπήβολο πρότζεκτ. Σύμφωνα με υψηλάιστάμενη πηγή της Τράπεζας, ο συγκε-κριμένος δανειολήπτης, σκεπτόμενος τιςεπόμενές του κινήσεις, είναι πολύ συνερ-γάσιμος, σε αντίθεση με άλλους μεγάλουςδανειολήπτες. Οικονομική, σελ. 4

Μία εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση καλείταινα διαχειριστεί η Χρ. Γιωρκάτζη ως διοικήτριατης ΚΤΚ. Ενώ η πτώση των τραπεζών έχειπλέον σταματήσει, το τραπεζικό σύστημαβρίσκεται σε κατάσταση στασιμότητας, γε-γονός εξαιρετικά επικίνδυνο για ένα σύστημαμε τόσο βαριά τραύματα. Ταυτόχρονα, κρί-σιμης σημασίας είναι και η αναβάθμιση της

Κύπρου στο βασικό κέντρο λήψης αποφά-σεων για τη νομισματική πολιτική της Ευ-ρωζώνης. Σήμερα, μάλιστα, οι πιέσεις στηνΕΚΤ προκρίνουν μία πολιτική που θα ήτανεπιζήμια για την Κύπρο. Πιο πεζή, αλλά ση-μαντική θα είναι και η πρόκληση να φτιάξειτα «εν οίκω» της Κεντρικής, όπου ο «εμφύ-λιος» ακόμα μαίνεται. Οικονομική, σελ. 4

Οι πέντε προκλήσεις της ΓιωρκάτζηΑπό την αρχή στα βαθιά η νέα διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας

Θρυαλλίδα η ΚριμαίαΣήμερα το δημοψήφισμα

Η Κριμαία ανοίγει το κουτί της Παν-δώρας, καθώς το σημερινό δημο-ψήφισμα αφυπνίζει αποσχιστικάδαιμόνια, ενώ η Ρωσία απειλεί μεευρύτερη επέμβαση και η Δύσημε σκληρά αντίποινα. Δεν απο-κλείεται η προδιαγεγραμμένη, μετο σημερινό δημοψήφισμα στηνΚριμαία, «νίκη» του Ρώσου προ-έδρου να αποδειχθεί εξίσου πύρ-ρεια με εκείνη του Τζορτζ Μπουςστο Ιράκ. Σελ. 22

Το σουβλάκι στην Κίνα

Ο Γιάννης Γεωργούλης είναι Έλληνας που έμαθεστους Κινέζους το σουβλάκι. Ο ιδιοκτήτης τουπρώτου sοuvlaki bar στo Πεκίνο μίλησε στην «Κ»για το εθνικό φαγητό των Ελλήνων που είναι κάτιεξωτικό για την κουλτούρα τους. Σελ. 15

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Ανήκουστο ο Πρόεδρος να παρεμβαίνει στα εσωτερικά κομμάτων• Άρθρο της εκπροσώπου Τύπου του ΔΗΚΟ,

Χριστιάνας Ερωτοκρίτου. Σελ. 6

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ Σελ. 12

• Γιάννος Λαμάρης: «Εμάς στο ΑΚΕΛ μας εν-διαφέρει η αποχή της Αριστεράς».

• Μιχάλης Σοφοκλέους: «Κριτής της φυγήςτου ΔΗΚΟ είναι ο λαός με την ψήφο του».

ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ

ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛσε κρίσιμο τεστΙδιότυπο δημοψήφισμα για τα δύο μεγάλακόμματα οι ευρωεκλογές της 25ης Μαΐου.Πινδάρου και Εζεκία Παπαϊωάννου προ-σβλέπουν στα υψηλότερα δυνατά ποσοστάγια τους δικούς τους εντελώς διαφορετικούςλόγους. Το κυβερνών κόμμα θέτει το δί-λημμα ανάμεσα στο χθες και το αύριο, ενώτο ΑΚΕΛ κινείται στο ερώτημα λιτότηταή κοινωνική πρόνοια. Σελ. 13

Εμφύλιος με άγνωστη έκβαση στο ΔΗΚΟΈτοιμος για διαγραφές ο Νικόλας, τον περιμένει στη γωνία των ευρωεκλογών η ΔΗΚΟϊκη αντιπολίτευση Πρωτοφανής στην 38χρονη ιστο-ρία του κόμματος είναι ο εμφύλιοςπόλεμος που μαίνεται στο ΔΗΚΟμεταξύ των παρατάξεων του επί-σημου ΔΗΚΟ υπό τον πρόεδροΝικόλα Παπαδόπουλο και τουανεπίσημου υπό τον τέως πρό-

εδρο Μάριο Καρογιάν. Ο Ν. Πα-παδόπουλος παρουσιάζεται απο-φασισμένος να προχωρήσει σεολικό ξεκαθάρισμα, εν ανάγκηδιαγράφοντας ανυπάκουα στελέ-χη, ενώ από την άλλη η εσωκομ-ματική αντιπολίτευση του προ-

σάπτει τακτικές εκκαθαρίσεωναλλά και νεοφανείς πρακτικές μεσεκιουριτάδες να τον συνο-δεύουν. Εκείνο που είναι πλέονσαφές είναι ότι οι δύο αντιμαχό-μενες παρατάξεις ετοιμάζουνστρατηγικές και τακτικές για «τη

μάχη των μαχών» που εκτιμάταιότι θα δοθεί αμέσως μετά τις ευ-ρωεκλογές. Ο πρόεδρος του ΔΗ-ΚΟ, πάντως, ήδη κοιτάζει προςτην πλευρά Λιλλήκα για το ενδε-χόμενο συνομολόγησης εκλογικήςσυμμαχίας. Σελ. 4

Ο Μ. ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ ΣΤΗΝ «Κ»Στο ΔΗΚΟ δεν χωράνεπειραματισμοί με τη

διάσπαση λέει, ενώ θεωρείανοικτές τις πόρτες για

Κενεβέζο και Φωτίου. Σελ. 6

Σε μία από τις πλέον μυστηριώδεις τραγωδίες στην ιστορία της πολιτικής αεροπορίας εξελίσσεται η εξαφάνιση του Boeing 777 200ER τωναερογραμμών της Μαλαισίας. Την ώρα που το σύνολο σχεδόν των αυτοκινήτων διαθέτει σύστημα προσδιορισμού θέσης μέσω δορυφόρουπώς είναι δυνατόν να χάνεται ένα τεράστιο αεροσκάφος; Σελ. 23

Αναπάντητα ερωτήματα στον αέρα

ΑSSO

CIAT

ED P

RESS

Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την εφημερίδα

ψηφιακά στο ipad με μόνο €0,89

01- KATHI 16-3_KATHI NEW 15/03/14 00:24 Page 1

X.A.K.8,76% -1,61%

Dow JonesΜεταβολές εβδομάδας

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η 1 6 M A P T Ι Ο Υ 2 0 1 4

ΧΟΥΑΝ ΦΑΜΠΡΕΓΑ

Ο απόφοιτοςλυκείου πουέβαλε φρένοστη χρεοκοπία της Αργεντινής

Σελ. 7

X.A.-1,47% -1,50%

Nasdaq

-5,24%

Nikkei

-2,70%

Dax

-2,16%

FTSE 100

-2,34%

Πετρέλαιο

0,30%

€ /$

ΔΙΑΒΑΣΤΕ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Προσοχή στις πυραμίδες

Η πρόεδρος της Επι-τροπής Κεφαλαιαγο-ράς, Δήμητρα Καλο-γήρου, εφιστά τηνπροσοχή του κοινούσε φαινόμενα επεν-δυτικών πυραμίδων.Αναμένεται να ψηφι-

στεί νομοσχέδιο που τροποποιεί τον Ποι-νικό Κώδικα ώστε η σύσταση, λειτουργίακαι προώθηση τέτοιων σχεδίων να αποτε-λεί ποινικό αδίκημα. Σελ. 5

ΞΕΠΛΥΜΑ ΧΡΗΜΑΤΟΣ

Στη βάσανο του ΟΟΣΑτον Νοέμβριο

Τον προσεχήΝοέμβριο η κυ-πριακή δημόσιαδιοίκηση θακληθεί να απο-δείξει ότι εφαρ-μόζει τα κριτή-ρια του ΟΟΣΑ

για τη διαφάνεια στη φορολογία και τηνανταλλαγή πληροφοριών για φορολογι-κούς σκοπούς. Σελ. 6

Η μείωση στις τιμές κατοικιών το 2013ανήλθε σε 8,7% (έναντι ετήσιας πτώσης7,2% το τρίτο τρίμηνο του έτους), ηοποία και αντανακλά ετήσιες μειώσεις8,2% και 9,1% στις τιμές οικιών και δια-μερισμάτων, αντίστοιχα, σύμφωνα μετον Δείκτη Τιμών Κατοικιών της Κεντρι-κής Τράπεζας της Κύπρου. Σελ. 12

Α Ν Α Λ Υ Σ Η / Του ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΡΣΙΑΝΗ

Ο πόλεμος της Κριμαίαςήταν ένας από τουςπολλούς ανόητους καιαχρείαστους πολέμουςτου 19ου αιώνα. Βασι-κός του στόχος ήταν

η διατήρηση του ισοζυγίου δυνά-μεων στην Ευρώπη και η αποφυγήπεριπλοκών από μία ενίσχυση τωνΡώσων σε βάρος των Οθωμανών.Οι Ρώσοι άλλα περίμεναν και άλλαβρήκαν. Απομονώθηκαν σε μία προ-σπάθεια να παίξουν με τους Γάλλουςκαι τους Αυστριακούς. Οι Γάλλοιτην πάτησαν, όταν ο ΝαπολέονταςΓ’ ήθελε να παίξει παιχνίδι για εσω-τερική κατανάλωση. Οι Βρετανοίβρήκαν μία ευκαιρία να σκοράρουνμέσα από τη διπλωματία, αλλάέσπρωξαν όσο κανένας τον πόλεμο.Χωρίς μεγάλες ζημιές βγήκαν οιΟθωμανοί, ενώ μόνοι κερδισμένοιήταν οι Ιταλοί του Βίκτωρα Εμα-νουέλε που κεφαλαιοποίησαν τησυμμετοχή τους στον πόλεμο, ενι-σχύοντας το κίνημα του Risorgin-mento (αναγέννηση) που ενοποίησετην Ιταλία.

Ο πόλεμος της Κριμαίας ήταν μίαπαλαβομάρα της διπλωματίας. Μά-

λιστα, την ώρα που οι στρατηγοίέδειχναν την ανεπάρκειά τους καιοι στρατοί επιδείκνυαν πόσο ανορ-γάνωτοι ήταν, η μεγαλύτερη κλη-ρονομιά του πολέμου ήταν η ΦλόρενςΝάιτιγκεϊλ.

Είναι ίσως αναπόφευκτο αυτέςτις ημέρες να επιστρέφει κανείς στοφιάσκο εκείνο του 1853 και στη Σύ-νοδο της Γιάλτας του 1945.

Σήμερα όμως το παιχνίδι έχει αλ-λάξει. Μετά τον πόλεμο στηΓεωργία,η Κριμαία είναι ένα άλλο κομμάτιτου ρωσικού λέμπενσράουμ. Η Ου-κρανία παραμένει ένα κατάλοιποτων «διευθετήσεων» που έγιναν μετηδιάλυση της ΕΣΣΔ, το οποίο έπρε-πε με κάποιο τρόπο να κλείσει.

Με την επιστροφή της Ρωσίαςστον φυσικό της ρόλο στο διεθνέςσύστημα, ήταν αναπόφευκτο πωςκάτι τέτοιο θα συνέβαινε, αφού όλοιτο άφηναν για παρακάτω. Από το1990 κιόλας, ήταν προφανές πως ηΡωσία κάποια στιγμή θα επανέλθει.Είχε τότε ειπωθεί πως η αρκούδαέγινε γατάκι. «Τα γατάκια δεν είναιαρκούδες. Αλλά αν τα γωνιάσεις,μπορούν να γίνουν τίγρεις», σχολίασετότε ο Γιέλτσιν, ο οποίος πριν από

τα μεθύσια του αντιλαμβανόταν πωςδεν ήταν συστημικά πιθανή μία μα-κρά πτώση της Ρωσίας, ούτε υπήρχελόγος για να θεωρεί κανείς πως οιΡώσοι θα ακολουθούσαν μία πορεία«Βυζαντινή» με μία μακρά, ταλαί-πωρη πτώση και την αναξιοπρέπειατου να λέγεται αυτοκρατορία, ενώθα είναι ένα άσημο κράτος.

Με την παγκοσμιοποίηση, η άνο-δος των BRIC ( Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία,Κίνα) αποτελεί μία ιστορικά αναπό-φευκτη εξέλιξη, όπως ήταν η άνοδοςτης Ρωσίας και της Αμερικής στοντον Α΄ Παγκόσμιο. Το Ισλάμ έγινεο αναπάντεχος πόλος με επίκεντροτην ευρύτερη Μέση Ανατολή, ενώ

η διαπίστωση αυτή κρύβεται πίσωαπό την προσπάθεια του Ομπάμανα τα βρει με το Ιράν έστω κι αναυτό ενοχλεί τους παραδοσιακούςτου σύμμαχους στη Σαουδική Αρα-βία. Με τη σειρά της, η Κίνα έχει ταμεγέθη, αλλά και την εθνική μνήμη(πέρασε πολλά στα χέρια της Δύσης)που τη σπρώχνουν προς έναν νέο«ψυχρό πόλεμο» με τις ΗΠΑ, σε μίαπροσπάθεια παρόμοια με της Ρωσίαςνα εδραιωθεί ως πόλος. Πέρα απότη στρατιωτική της άνοδο, η Κίναήδη ελέγχει το δολάριο, έστω κι ανείναι εκτεθειμένη σε αυτό.

Η Ευρώπη, της οποίας ο χάρτηςμοιράστηκε στην Κριμαία με τη Σύ-νοδο της Γιάλτας, κατάλαβε αμέσωςτο παιχνίδι, από το 1990. Γι’ αυτόκαι είχε ειπωθεί πως το Μάαστριχταποτελούσε ένα ξήλωμα (κατά κά-ποιους και εκδίκηση) για τη Γιάλτα.Αν ο Ντελόρ το σκέφτηκε,ο Μιτεράνκαι το Χέλμουτ Κολ το ενστερνίστη-καν. Γι’ αυτό και οι καινοτομίες τουΜάαστριχτ δεν ήταν μόνο η σύλληψητου ευρώ, αλλά και η πρώτη επιτυχήςκίνηση για να συλληφθεί και η κοινήεξωτερική πολιτική και για εσωτερική«ιθαγένεια» και δικαιοσύνη, που

είναι ακόμα στη μήτρα.Αν ο πόλεμος του 1853 έγινε για

να διατηρηθεί το ισοζύγιο δυνάμεων,η σημερινή κρίση γίνεται για να δη-μιουργηθεί ένα τέτοιο ισοζύγιο. Αντότε το ευρωκεντρικό σύστημα ήθελεμία ισορροπία μεταξύ των δυνάμεων,πλέον το παγκοσμιοποιημένο σύ-στημα, με την οικονομία στο επί-κεντρο του, απαιτεί ενοποίηση τηςΕυρώπης για να μπορεί να ανταπο-κριθεί στις προκλήσεις.

Πολύ περισσότερο από την οικο-νομική κρίση η αργή, σταδιακή καιαναπόφευκτη άνοδος άλλων πόλωνστο σύστημα απαιτεί περισσότερηενοποίηση. Χωρίς αυτή, τόσο γεω-πολιτικά όσο και οικονομικά, τα ευ-ρωπαϊκά κράτη θα παραμείνουναθωράκιστα μπροστά στις νέες ισορ-ροπίες. Ήδη η παγκοσμιοποίησηγίνεται αισθητή από τα ευρωπαϊκάνοικοκυριά και ήδη το ακραίο Ισλάμέφτασε στις συριακές ακτές απέναντιστην Κύπρο και στη συριακή μεθόριομε την Τουρκία.

Ενώ στην Ευρώπη αναζητείταιένας Ντελόρ που να οδηγήσει τηνΕ.Ε. προς μία συλλογική αντιμετώ-πιση των αλλαγών που γίνονται –

και θα συνεχιστούν– στο διεθνέςσύστημα, στην Κύπρο αναζητείταιλόγος και διάλογος για τη δική μαςθέση σε αυτή την εικόνα. Η ρήξηΡωσίας-Ε.Ε., η οποία μας προκαλείαμηχανία, δεν θα τελειώσει, ούτεμε το δημοψήφισμα, ούτε με τις κυ-ρώσεις. Θα σοβεί για χρόνια μέχρινα βρεθεί (με τον ένα ή τον άλλοτρόπο) ένα μόντους βιβέντι.

Όλα αυτά θεωρούνται απόμακρα,άσχετα, και δευτερεύοντα στην Κύ-προ. Ανησυχούμε παραπάνω με ανα-σχηματισμούς, με διασπάσεις κομ-μάτων, με παραιτήσεις αξιωματού-χων, με οικονομικά συμφέροντατων λίγων. Όπως όμως το 1974 τηνπατήσαμε –με αρκετό ανθρώπινοπόνο– διότι δεν βλέπαμε τι γίνεταιστο σύστημα, ένας παρόμοιος κίν-δυνος σοβεί εδώ και καιρό γύρω μας.

Επίσης, πρέπει να περάσει ένασοβαρό ΓεΣΥ και να τελειώσει τοΜΔΠ. Και τα λεφτά από το γκάζι,μακριά από τους πολιτικούς. Για ναμην ξεχνιόμαστε...

Στην Κριμαία, το φάντασμα της Γιάλτας

Σχολιάστε στο www.kathimerini.com.cy

www.fortheisland.wordpress.com

Στα επίπεδα πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση επέστρεψαν τα μπόνους στη Wall Street. Συνολικάδόθηκαν 26,7 δισ. δολάρια το 2013 σε όλους τους εργαζομένους και ήταν αυξημένα κατά 15% σεσχέση με το 2012. Κατά μέσο όρο τα μπόνους κυμάνθηκαν στα 164.530 δολ. Αντίθετα, τα κέρδη τουκλάδου ήταν κατά 30% χαμηλότερα, φτάνοντας τα 16,7 δισ. δολάρια. Σημειώνεται ότι η οικονομικήδραστηριότητα στη Wall Street αναλογεί στο 16% όλων των φορολογικών εσόδων της πολιτείας τηςΝέας Υόρκης.

Μπόνους 26,7 δισ. δολ. στη Wall Street

<<<<<<<

Ο πόλεμος του 1853έγινε για να διατηρηθείτο ισοζύγιο δυνάμεων.Η σημερινή κρίσηγίνεται για ναδημιουργηθεί ένατέτοιο ισοζύγιο.

Η βαριάατζέντα τηςΓιωρκάτζηΤα θέματα που θα διαχειριστεί άμεσα

EPA

Κοντά σε εκποίηση η Τρ. ΚύπρουΠολύ κοντά σε συμφωνία-σταθμό μεέναν από τους μεγαλύτερους δανει-ολήπτες της βρίσκεται η ΤράπεζαΚύπρου. Σύμφωνα με τις πληροφο-ρίες, τράπεζα και κάτοχος μη εξυ-πηρετούμενων δανείων, έχουν φτά-σει πολύ κοντά σε συμφωνία σχετικάμε την εκποίηση μεγάλης έκτασηςστην Πάφο όπου σχεδιαζόταν μιαφιλόδοξη ανάπτυξη. Η πρόοδος προ-έκυψε σε μεγάλο βαθμό λόγω τηςστάσης του δανειολήπτη, ο οποίος

εκτός από το γεγονός ότι είναι συ-νεργάσιμος με την τράπεζα, την ίδιαστιγμή σχεδιάζει τις επόμενες τουκινήσεις από τη στιγμή που θα ανα-σάνει μετά την επικείμενη συμφωνία.Το ενδιαφέρον των επενδυτών, πάν-τως, έχουν κεντρίσει και εμπορικέςαναπτύξεις που καταγράφουν με-γάλους τζίρους στη Λευκωσία, ενώστην Ανθούπολη αντίστοιχη ανά-πτυξη βρίσκεται προ διαχείρισηςαπό τους πιστωτές της. Σελ. 3

Στις 16 Απριλίου, μόλις πέντε ημέρεςμετά την ανάληψη των καθηκόντωντης, η νέα διοικήτρια της ΚεντρικήςΤράπεζας της Κύπρου θα κληθείνα περάσει τη «βαριά» πόρτα τηςαίθουσας συνεδριάσεων του συμ-βουλίου κυβερνητών της Ευρωπαϊ-κής Κεντρικής Τράπεζας, στηΦρανκφούρτη. Η κ. ΧρυστάλλαΓιωρκάτζη θα σπάσει ένα άβατο –θα είναι η μοναδική γυναίκα διοι-κήτρια Κεντρικής Τράπεζας στοΕυρωσύστημα– ενώ κληρονομείμία ιδιαίτερα πολύπλοκη κατάστα-ση: ένα τραπεζικό σύστημα υπόανάρρωση μετά το bail in. Η Χρυ-στάλλα Γιωρκάτζη καλείται να ανα-

λάβει σε μία στιγμή λιγότερο δρα-ματική, αλλά εξίσου επικίνδυνη.

Μπροστά της έχει μία σειρά απόκινδύνους, με πιο προφανή τηνυγεία του τραπεζικού συστήματος,το οποίο υποφέρει από την εξαι-ρετικά άσχημη κατάσταση τωνχαρτοφυλακίων. Η κ. Γιωρκάτζηκαλείται να διαχειριστεί και τα τουοίκου της ίδιας της Κεντρικής Τρά-πεζας. Βαθιά μοιρασμένη σε «Ορ-φανιδικούς» και «Δημητριακούς»,η κορυφή της πυραμίδας της Κεν-τρικής χαρακτηρίζεται πλέον απόεντάσεις, αμοιβαία υπόσκαψη στε-λεχών, ακόμα και ανοικτή έχθρασε αρκετές περιπτώσεις. Σελ. 4

01-OIKONOMIA NEW_Master_cy 14/03/14 21:38 Page 1

ΖΩΗΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ • ΕΠΙΣΤΗΜΗ • ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

K Y Ρ I A K H 1 6 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 1 4

Συνέντευξη στονΜΙΧΑΛΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Οι Παγκύπριοι Σχολικοί Αγώνες Θεάτρουσυμπληρώνουν φέτος 25 χρόνια ζωήςκαι αποτελούν μία σύμπραξη του Υπουρ-γείου Παιδείας και Πολιτισμού με τονΘεατρικό Οργανισμό Κύπρου. Η υπεύ-θυνη λειτουργός του τομέα θεατρικήςανάπτυξης του ΘΟΚ κ. Μαρίνα Μαλένημοιράστηκε με την «Κ» την εμπειρία,τις αγωνίες μαθητών και καθηγητώνκαι με αγάπη ανέπτυξε τη συμβολή τηςθεατρικής παιδείας σε έναν έφηβο.«Όσοι ασχολούμαστε με τους Αγώνες,βάζουμε όλο το μεράκι και την αγάπημας γιατί το αξίζουν τα παιδιά και οι κα-θηγητές που ανεβάζουν τις παραστά-σεις», δήλωσε στην «Κ», εξηγώντας πωςθεωρεί ότι «ο συγκεκριμένος θεσμόςείναι ο καλύτερος τρόπος για να «μπο-λιαστούν» τα παιδιά με τα πολύτιμα αν-

τισώματα του θεάτρου και του πολιτι-σμού, που θα τα βοηθήσουν και μετά,στην ενήλική τους ζωή, να αντισταθούνστις προκλήσεις των καιρών που μετρούντα πάντα με αριθμούς και απέραντη πε-ζότητα». Οι φετινοί αγώνες, όμως, σύμ-φωνα με τα επίσημα στοιχεία παρου-σιάζουν μείωση στον αριθμό των συμ-μετοχών, της τάξης του 20%, για πρώτηφορά, που οφείλεται στον παράγονταπου επηρεάζει, δυστυχώς, όλες τις εκ-φάνσεις της ζωής μας, την οικονομικήκρίση.–Πώς πιστεύετε ότι επηρεάζει ένανέφηβο η ενασχόλησή του με το θέατρο;

–Το βασικότερο για εμάς είναι να μπο-ρέσει να ανακαλύψει μέσα του τη δη-μιουργικότητα που έχει και να μπορέσεινα τη διοχετεύσει προς τα έξω. Πιστεύωπως ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματαείναι να αφήνεται ένα παιδί ή ένας ενή-λικας να αγνοεί τη δημιουργικότηταπου έχει μέσα του. Όλοι έχουμε δημι-ουργικότητα και είναι αυτή που μαςβοηθά, όχι μόνο στις τέχνες, αλλά σεόλες τις πτυχές της ζωής μας. Θεωρώ,λοιπόν, ότι το μεγαλύτερο κέρδος γιατους συμμετέχοντες είναι η αναγνώρισηκαι η διοχέτευση της δημιουργικότητάςτους. Αυξάνεται μαζί η αυτοπεποίθηση,μέσα από τη μελέτη των χαρακτήρων

και τη συνύπαρξη, αυξάνεται και η εν-συναίσθηση, καλλιεργείται η ικανότητααντίληψης της γενικότερης εικόνας τωνπραγμάτων και όχι μόνο της υποκειμε-νικής οπτικής γωνίας, ενισχύεται η πει-θαρχία, στον εαυτό και στην ομάδα, ηαγάπη για το θέατρο και τον πολιτισμό.Πρόσθετα, τα παιδιά βρίσκουν τη θέσητους στην ομάδα και στην ευρύτερη

κοινωνία του σχολείου, μαθαίνουν ναλειτουργούν όλοι για τον ένα και έναςγια όλους, εκπλήττουν τους ίδιους τουςεαυτούς τους με τα όσα είχαν κρυμμέναμέσα τους, δένονται και παίρνουν όλατα βασικά εφόδια που χρειάζεται, όχιμόνο ένας καλός «ηθοποιός», αλλά καιένας καλός πολίτης. –Υπάρχουν συγκεκριμένες περιπτώ-

σεις παιδιών που θυμάστε; –Μέσα από τα χρόνια έχουμε δει πολ-

λές περιπτώσεις παιδιών, που ήταν χα-ρισματικά μεν, που δεν αναγνωρίζοντανόμως ως τέτοια από το σχολικό σύστημα,για διάφορους λόγους, δεν ταίριαζανστη νοοτροπία «στολής», ήταν παρε-ξηγημένα, αντίκρυζαν αρνητική αντι-μετώπιση, αντιδρούσαν, γίνονταν μέχρικαι παραβατικά και δημιουργείτο έναςφαύλος κύκλος από τον οποίο δεν μπο-ρούσαν να βγουν. Μέσα από το θέατροσυνειδητοποίησαν πώς τους αντιλαμ-βάνονταν οι άλλοι και τι μπορούσαν νακάνουν γι’ αυτό, πώς μπορούσαν να συ-νυπάρξουν, να αναδείξουν όλα τα θετικάπου είχαν να προσφέρουν, να γίνουνκομμάτι της ομάδας, γιατί πίστεψανστην ομαδική δουλειά και το αποτέλε-σμα, ανακάλυψαν τι υπέροχο συναί-σθημα είναι να είσαι περήφανος γι’ αυτόπου κάνεις και ειδικά γι’ αυτό που κάνειςμαζί με την ομάδα σου.–Μαθητές και καθηγητές πώς βιώνουναυτή την εμπειρία, τι σας λένε;

–Είχα την ευκαιρία να συνοδεύσωαρκετά σχολεία στην Ελλάδα, για νασυμμετάσχουν στους ΠανελλήνιουςΑγώνες Καλλιτεχνικής Έκφρασης, κάτιπου δυστυχώς δεν έχουμε πια την ευ-καιρία να κάνουμε. Σ’ αυτά τα ταξίδια,

είχα την ευκαιρία να ζήσω και να γνω-ρίσω τις ομάδες από πολύ κοντά, νακαρδιοκτυπήσω μαζί τους, να χαρώ τιςεπιτυχίες τους, να νιώσω περήφανη γιατη δουλειά μας, να κουβαλάμε σκηνικάκαι να προσπαθούμε εναγωνίως να βρού-με τρόπο μεταφοράς τους στο θέατρο,να κάνουμε ασκήσεις χαλάρωσης μαζίγια να φύγει το άγχος και η αγωνία καινα προσπαθούμε να βρούμε λύσεις τηντελευταία στιγμή για προβλήματα πουπροέκυπταν. Οφείλω να πω ότι το δόσιμοκαι το μεράκι των ομάδων είναι άκρωςσυγκινητικό και οι ομάδες δένονταιπολύ. Με αρκετά από τα παιδιά πουσυμμετείχαν στους Αγώνες ακόμα έχου-με επαφή, έστω κι αν εγώ ήμουν «εξω-τερικός παράγοντας». –Ακολούθησαν αυτό τον δρόμο επαγ-γελματικά κάποια από τα παιδιά;

–Κάποιοι απ’ αυτούς έγιναν επαγγελ-ματίες του θεάτρου μάλιστα και διαπρέ-πουν στην Κύπρο αλλά και στο εξωτε-ρικό. Κάποιοι άλλοι ακολούθησαν άλλαεπαγγέλματα αλλά δεν ξεχνούν ποτέ,πώς έμαθαν να συμπεριφέρονται ωςμέλη εκείνης της θεατρικής ομάδας πουτους χάρισε το καλύτερο δημιουργικόταξίδι της ζωής τους. Επίσης, οφείλωνα πω πόσο θαυμάζω τους καθηγητέςπου αναλαμβάνουν την υπέροχη αλλάτεράστια ευθύνη της παράστασης. Αξί-ζουν κάθε στήριξη!–Βιώσατε περιστατικά όπου υπήρξεαπογοήτευση;

–Σίγουρα υπήρξαν οι περιπτώσειςπου ένιωσαν απογοητευμένοι ή και θιγ-μένοι, όταν δεν βραβεύτηκε η παρά-στασή στους. Μία χρονιά ένα σχολείοείχε προσφύγει και στην Επίτροπο Δι-οικήσεως. Όμως, θα εκπλαγείτε αν σαςπω, ότι οι περισσότεροι, μετά από μερικάχρόνια, δεν θυμούνται καν τις βραβεύ-σεις: όλοι θυμούνται ότι η παράστασήτους μάλλον βραβεύτηκε. Κι αυτό συμ-βαίνει γιατί το βραβείο για εμένα δενείναι στην απόφαση μιας κριτικής επι-τροπής, αλλά στη διαδικασία που περνάη ομάδα για να φθάσει στο τρίτο κου-δούνι και στην αυλαία. Κάθε παιδί πουκαταφέρνει να ξεπεράσει τον εαυτό τουστη σκηνή παίρνει το καλύτερο βραβείοπου μπορεί να φανταστεί. Το βραβείοαυτό δεν μπορεί κανένας να του τοπάρει, γιατί η ανακάλυψη αυτή κάνειτο παιδί πιο πλούσιο και θα το συντρο-φεύει σε όλη του τη ζωή.

Μαθητικοί αγώνες θεάτρου,στη σκιά της κρίσης

Η υπεύθυνη λειτουργός του τομέα θεατρικής ανάπτυξης ΘΟΚ, Μαρίνα Μαλένη, μίλησε στην «Κ»για τον θεσμό των Παγκύπριων Αγώνων Θεάτρου

“Ο συγκεκριμένος θεσμός είναιο καλύτερος τρόπος για να«μπολιαστούν» τα παιδιά μετα πολύτιμα αντισώματατου θεάτρου και του πολιτισμού.

Από τις 17 Φεβρουαρίου μέχρι και τις23 Μαρτίου οι κριτικές επιτροπέςθα παρακολουθούν τις παραστάσειςγια να καταλήξουν στους νικητέςπου θα ανακοινωθούν σε ειδική τε-λετή στις 24 Μαρτίου. Όπως μαςενημέρωσε η κ. Μαλένη οι επιτροπέςδεν έχουν συνεδριάσει ακόμα, καιέτσι δεν μπορεί να υπάρχει συμπλη-ρωμένη εικόνα για τους φετινούςΑγώνες. «Για φέτος όμως αυτό πουμπορούμε να πούμε είναι ότι είχαμεμείωση στον αριθμό των συμμετο-χών, της τάξης του 20%, για πρώτηφορά, που οφείλεται μάλλον στονπαράγοντα που επηρεάζει, δυστυχώς,όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας,την οικονομική κρίση».

Το γεγονός αυτό σύμφωνα με την

κ. Μαλένη έχει να κάνει με τις αυ-ξημένες άλλες ανάγκες που υπάρχουνσήμερα στα σχολεία που κρίνονταιως βασικότερες και ίσως γι’ αυτόμένει πίσω το θέατρο, όταν γίνονταιοι επιλογές για το πού θα ξοδευτούνοι πολύτιμοι πόροι. «Είναι όμως πραγ-ματικά κρίμα, γιατί για να κάνεις θέ-ατρο χρειάζεσαι φαντασία και δη-μιουργικότητα περισσότερο από οτι-δήποτε άλλο που μπορεί να κοστίζειχρήματα που δεν υπάρχουν. Και απόφαντασία και δημιουργικότητα ταπαιδιά μας είναι πλούσια, όλα! Θαπρέπει λοιπόν να μην τους στερείταιαυτή η ευκαιρία, για οποιονδήποτελόγο» αναφέρει η κ. Μαλένη. Φέτος,στις δύσκολες συνθήκες, όπως εξή-γησε η Μαρίνα Μαλένη η προσπά-

θεια γίνεται εντονότερη. Τα παιδιάκαι οι καθηγητές δουλεύουν πιοσκληρά προκειμένου να βρουν λύσειςκαι να έχουν όσα χρειάζονται γιατην παράστασή τους. «Η διαδικασίααυτή γίνεται αναγκαστικά πιο δη-μιουργική και εφευρετική θα έλεγα,διότι πενία τέχνας κατεργάζεται»,αναφέρει χαρακτηριστικά η λειτουρ-γός του ΘΟΚ. «Στην περίπτωσή μαςτούτο λειτουργεί θετικά, προσπα-θούμε με όσο το δυνατό λιγότεραμέσα, να έχουμε τη δημιουργικότερηκαι λειτουργικότερη λύση, το καλύ-τερο δυνατό αποτέλεσμα! Οι ομάδεςδουλεύουν πάντα με μεράκι, ενθου-σιασμό, ενεργητικότητα, πάθος καικέφι. Το ρεπερτόριο έχει έργα γιαόλα τα γούστα και είναι πολύ ποικίλο,

τόσο σε σύγχρονο όσο και σε κλασικόρεπερτόριο, τόσο ελληνικά όσο καιξένα έργα, από μιούζικαλ, βουκολικόδράμα και Ψαθά, μέχρι Τσέχοφ, Σαίξ-πηρ και Αρχαίο Δράμα. Απομένειμόνο να αγκαλιάσει τις παραστάσειςτο κοινό και να στηρίξει την προ-σπάθεια των ομάδων, με όσο το δυ-νατό πιο αθρόα προσέλευση σ’ αυτές.Ο καλός μας ο λόγος δεν στοιχίζειτίποτα και μπορεί να σημαίνει τονκόσμο όλο για ένα παιδί που προ-σπάθησε, για πρώτη φορά ίσως στηζωή του, να ανεβεί στη σκηνή καινα τολμήσει να «εκτεθεί», με τηνκαλή έννοια, ξεπερνώντας τις αντι-ξοότητες και τις δυσκολίες. Πείτεένα καλό λόγο λοιπόν. Κι όχι μόνοστις παραστάσεις».

«Η διαδικασία φέτος γίνεται πιο δημιουργική και εφευρετική»

Φέτος παιδιά και καθηγητές δουλεύουν πιο σκληρά προκειμένου να βρουν λύσεις και να έχουν όσα χρειάζονται για την παράστασήτους ένεκα της οικονομικής κατάστασης, αναφέρει η Μαρίνα Μαλένη.

Στιγμιότυπο από την περσινή τελετή βράβευσης των Σχολικών Αγώνων Θεάτρου.

Η Μαρίνα Μαλένη σημειώνει ότι φέτος είχαμε μείωση στον αριθμό των συμ-μετοχών, της τάξης του 20%.

i n f o

Οι παραστάσεις των Παγκύπριων Σχολικών Αγώ-νων Θεάτρου συνεχίζονται μέχρι τις 23 Μαρτίου.Ολόκληρο το πρόγραμμα υπάρχει στην ιστοσελίδατου ΘΟΚ. Η τελετή βράβευσης θα γίνει τη Δευτέρα24 Μαρτίου στο νέο κτήριο του ΘΟΚ στη Λευκωσία.

ΦΙΛ

ΙΠΠ

ΟΣ

ΧΡΗ

ΣΤΟΥ

ΦΙΛ

ΙΠΠ

ΟΣ

ΧΡΗ

ΣΤΟΥ

01-TEXNES NEW_Master_cy 14/03/14 12:25 Page 1