มาตรฐานสนคาเกษตร มกษ. 8003-2556

THAI AGRICULTURAL STANDARD

TAS 8003-2013

นาผง

HONEY

สานกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต

กระทรวงเกษตรและสหกรณ

ICS 67.180.10 ISBN XXX-XXX-XXX-X

มาตรฐานสนคาเกษตร

มกษ. 8003-2556

THAI AGRICULTURAL STANDARD

TAS 8003-2013

นาผง HONEY

สานกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต

กระทรวงเกษตรและสหกรณ

50 ถนนพหลโยธน เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900

โทรศพท 0 2561 2277 โทรสาร 0 2561 3357

www.acfs.go.th

ประกาศในราชกจจานเบกษา ฉบบประกาศและงานทวไป เลม 131 ตอนพเศษ 31 ง

วนท 13 กมภาพนธ พทธศกราช 2557

(2)

คณะกรรมการวชาการพจารณามาตรฐานสนคาเกษตร เรอง นาผง

1. นางวมลพร ธตศกด

กรมปศสตว

ประธานกรรมการ

2. นางธนดา หรนทรานนท

กรมปศสตว

กรรมการ

3. นางภาวนาฏ บนนาค

กรมวชาการเกษตร

กรรมการ

4. นางอจนา ช านาญศลป

กรมสงเสรมการเกษตร

กรรมการ

5. นางจรรตน หอเกยรต

ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข

กรรมการ

6. นายพศาล พงศาพชณ

ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต

กรรมการ

7. ผชวยศาสตราจารยชามา พานแกว

คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

กรรมการ

8. ผชวยศาสตราจารยพชย คงพทกษ

คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

กรรมการ

9. รองศาสตราจารยสนธยา เตยวศรทรพย

คณะสตวแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

กรรมการ

10. นายศรพงษ แสนโภชน

กลมอตสาหกรรมอาหาร สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

กรรมการ

11. นายศรศกด เตยวตระกล

สมาคมผเลยงผงภาคเหนอแหงประเทศไทย

กรรมการ

12. นายอดม จรเศวตกล กรรมการ

13. รองศาสตราจารยสมนก บญเกด กรรมการ

14. นางอรพน โรจนะ กรรมการ

15. นางสาวยพา เหลาจนดาพนธ

ส านกก าหนดมาตรฐาน

ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต

กรรมการและเลขานการ

(3)

น าผง เปนสนคาเกษตรจากสตวทมความส าคญและมราคาสง มกลนรสเฉพาะตว การผลตน าผงจะตอง

ค านงถงคณภาพตางๆ เชน ส กลนรสตามธรรมชาต ปรมาณน าตาลกลโคสและฟรกโทส ปรมาณสาร

ตกคางและสารปนเปอนตองอยในเกณฑทยอมรบได เพอเปนการสงเสรมและเปนแนวทางใหเกษตรกร

ผประกอบการผลตน าผงทมคณภาพ เพมศกยภาพการแขงขนในการสงออก ซงมแนวโนมสงขนทกป

คณะกรรมการมาตรฐานสนคาเกษตร จงเหนสมควรจดท ามาตรฐานสนคาเกษตรเกยวกบน าผง เพอให

ผเกยวของน าไปใช ซงจะท าใหน าผงมความปลอดภยตอการน าไปเปนอาหารส าหรบการบรโภค

มาตรฐานสนคาเกษตรนก าหนดขนโดยใชเอกสารตอไปนเปนแนวทาง

มาตรฐานสนคาเกษตร. มกษ. 8200-2546. การปฏบตทางการเกษตรทดส าหรบฟารมผง. กรงเทพฯ:

ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต.

ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต. 2552. รายงานโครงการศกษาเกณฑคณภาพและ

ความปลอดภยของน าผงและคมอการปฏบตทางการเกษตรทดส าหรบฟารมผง.

CODEX STAN 12-1981. Codex Standard for Honey. Joint FAO/WHO Food Standard Programme,

FAO, Rome.

มกษ. 8003-2556

มาตรฐานสนคาเกษตร

นาผง

1. ขอบขาย

มาตรฐานสนคาเกษตรน ก าหนดคณภาพของน าผง ทไดจากผงพนธทผลตเปนการคา มชอทาง

วทยาศาสตรวา Apis mellifera เพอน ามาเปนอาหารโดยตรงและ/หรอน าไปผานกระบวนการแปรรปตอไป

2. นยาม

ความหมายของค าทใชในมาตรฐานสนคาเกษตรน มดงตอไปน

2.1 น าผง (honey) หมายถง ของเหลวรสหวานซงผงผลตขนจากน าหวานของดอกไมหรอจากสวนใดสวนหนง

ของพช ทผงน ามาสะสมไวในรวงผง ผานขนตอนทางธรรมชาตของผง จนไดเปนน าหวานทมความหอมหวาน

ลกษณะเหนยวหนด ขน มสเหลองออนถงสน าตาลเขม

3. คณภาพ

3.1 เปนของเหลวขนเปนเนอเดยวกน ลกษณะใสไมขนทบ ปราศจากสงแปลกปลอม มสตามธรรมชาต ตงแตสเหลองออน ถงสน าตาลเขม

3.2 กลน รส เฉพาะตวตามธรรมชาต ไมมกลนผดปกต เชน กลนหมกหรอกลนบด

3.3 ความชนไมเกนรอยละ 21 ของน าหนก

3.4 น าตาลกลโคสรวมกบน าตาลฟรกโทสไมนอยกวารอยละ 60 ของน าหนก หรอมน าตาลรดวซง

คดเปนน าตาลอนเวรตไมนอยกวารอยละ 65 ของน าหนก

3.5 น าตาลซโครสไมเกนรอยละ 5 ของน าหนก

3.6 สารทไมละลายน าไมเกนรอยละ 0.1 ของน าหนก

3.7 เถาไมเกนรอยละ 0.6 ของน าหนก

3.8 ปรมาณกรดทงหมดไมเกน 50 มลลอคววาเลนตของกรดตอ 1 กโลกรม

มกษ. 8003-2556

2

3.9 คาไดแอสเทส (Diastase number) ไมนอยกวา 3

3.10 สารไฮดรอกซเมททลเฟอรฟวรล (Hydroxymethylfurfural; HMF) ไมเกน 80 มลลกรมตอกโลกรม

3.11 คาการน าไฟฟา ไมเกน 0.8 มลลซเมนซตอเซนตเมตร

4. วตถเจอปนอาหาร

หามใชวตถเจอปนอาหารทกชนดในน าผง โดยเฉพาะสารทใชปรงแตงส กลนรส

5. สารพษตกคาง

ชนดและปรมาณสารพษตกคางในน าผง ใหเปนไปตามขอก าหนดของกฎหมายทเกยวของ และ มกษ.

9002 มาตรฐานสนคาเกษตร เรอง สารพษตกคาง: ปรมาณสารพษตกคางสงสด และ มกษ.9003

มาตรฐานสนคาเกษตร เรอง สารพษตกคาง: ปรมาณสารพษตกคางสงสดทปนเปอนจากสาเหตทไมอาจ

หลกเลยงได

6. สารปนเปอน

ชนดและปรมาณสารปนเปอนในน าผง ใหเปนไปตามขอก าหนดของกฎหมายทเกยวของ

7. ยาสตวตกคาง

ตองตรวจไมพบสารตกคางจากยาสตว

8. สขลกษณะ

8.1 การผลตน าผง การบรรจ การเกบรกษา ตองปฏบตอยางถกสขลกษณะเพอปองกนการปนเปอนท

จะกอใหเกดอนตรายตอผบรโภค และใหเปนไปตามขอก าหนดของกฎหมายและขอก าหนดของ

มาตรฐานสนคาเกษตรทเกยวของ

8.2 ขอก าหนดดานจลนทรย ใหเปนไปตามขอก าหนด ดงน

(1) ไมพบ Salmonella spp. ในน าผง 25 กรมหรอมลลลตร

(2) ไมพบ Staphylococcus aureus ในน าผง 0.1 กรมหรอมลลลตร

มกษ. 8003-2556 3

(3) จ านวนยสตและราไมเกน 10 คอโลนตอน าผง 1 กรมหรอมลลลตร

9. การบรรจ

9.1 ภาชนะบรรจ

ภาชนะบรรจ ท าจากวสดทอนญาตใหใชส าหรบเปนภาชนะบรรจอาหาร ปราศจากการปนเปอนของ

วตถมพษหรอสงปลอมปนตามประกาศกระทรวงสาธารณสขวาดวยเรอง ภาชนะบรรจ และไมมกลน

ผดปกตทจะมผลตอคณภาพของน าผง มคณสมบตทนทานตอการขนสง

9.2 การบรรจ

บรรจน าผงในภาชนะบรรจทสะอาด แหง และปดไดสนท ปองกนการปนเปอนทจะกอใหเกดอนตราย

ตอผบรโภค

10. ฉลากและเครองหมาย

10.1 ภาชนะบรรจน าผงทจ าหนายโดยตรงตอผบรโภค

ใหแสดงฉลากตามขอก าหนดของกฎหมายทเกยวของ และมขอความแสดงรายละเอยดทภาชนะบรรจ

โดยตองมองเหนไดงาย ชดเจน ไมหลดลอก ไมเปนเทจหรอหลอกลวง ดงตอไปน

(1) ชอผลตภณฑ ไดแก “น าผง” และควรระบชนดของพชหรอดอกไมทเปนแหลงทมาของน าผง

เชน “น าผงล าไย”

(2) ปรมาตรสทธเปนมลลลตรหรอลตร หรอน าหนกสทธ เปนกรมหรอกโลกรม

(3) ขอมลผผลตและ/หรอผจ าหนาย

ใหระบชอและทตงของสถานทผลตหรอแบงบรรจ ทงนอาจแสดงชอและทตงส านกงานใหญของผผลต

หรอผแบงบรรจกได กรณทน าเขา ใหระบชอและทตงของผน าเขา

(4) ขอมลแหลงผลต

ใหระบประเทศผผลต ยกเวนกรณทผลตภายในประเทศ

(5) วน เดอน ปทผลตและ/หรอ วน เดอน ปทควรบรโภคกอน/หรอ วน เดอน ปทหมดอาย

(6) รน (lot)

(7) ขอแนะน าในการเกบรกษาและการขนสง เชน หลกเลยงแสงแดด และความรอน

มกษ. 8003-2556

4

(8) ภาษา

กรณทผลตหรอน าเขาเพอจ าหนายในประเทศ ตองใชขอความเปนภาษาไทย แตจะมภาษาตางประเทศ

ดวยกได กรณทผลตเพอการสงออกใหแสดงขอความเปนภาษาตางประเทศได

10.2 ภาชนะบรรจน าผงทไมไดจ าหนายโดยตรงตอผบรโภค

ใหแสดงฉลากตามขอก าหนดของกฎหมายทเกยวของ และมขอความทระบในเอกสารก ากบสนคา ฉลาก

หรอแสดงไวทภาชนะบรรจโดยขอความตองมองเหนไดงายชดเจน ไมหลดลอก ไมเปนเทจหรอ

หลอกลวง ดงตอไปน

(1) ชอผลตภณฑ ไดแก “น าผง” และควรระบชนดของพชหรอดอกไมทเปนแหลงทมาของน าผง

เชน “น าผงล าไย”

(2) ปรมาตรสทธเปนมลลลตรหรอลตร หรอน าหนกสทธ เปนกรมหรอกโลกรม

(3) ขอมลผผลตและ/หรอผจ าหนาย

ใหระบชอและทตงของสถานทผลตหรอแบงบรรจ ทงนอาจแสดงชอและทตงส านกงานใหญของผผลต

หรอผแบงบรรจกได กรณทน าเขา ใหระบชอและทตงของผน าเขา

(4) ขอมลแหลงผลต

ใหระบประเทศผผลต ยกเวนกรณทผลตภายในประเทศ

(5) วน เดอน ปทผลตและ/หรอ วน เดอน ปทควรบรโภคกอน/หรอ วน เดอน ปทหมดอาย

(6) รน (lot)

(7) ขอแนะน าในการเกบรกษาและการขนสง เชน หลกเลยงแสงแดด และความรอน

(8) ภาษา

กรณทผลตหรอน าเขาเพอจ าหนายในประเทศ ตองใชขอความเปนภาษาไทย แตจะมภาษาตางประเทศ

ดวยกไดกรณทผลตเพอการสงออกใหแสดงขอความเปนภาษาตางประเทศได

10.3 เครองหมายรบรองมาตรฐานสนคาเกษตร

การใชเครองหมายรบรองมาตรฐานสนคาเกษตร ใหเปนไปตามกฎกระทรวง เรอง ก าหนดลกษณะของ

เครองหมาย การใชเครองหมาย และการแสดงเครองหมายรบรองมาตรฐานสนคาเกษตร พ.ศ. 2553

ภายใตพระราชบญญตมาตรฐานสนคาเกษตร พ.ศ. 2551 และประกาศส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตร

และอาหารแหงชาตทเกยวของ

มกษ. 8003-2556 5

11. วธวเคราะหและวธชกตวอยาง

11.1 วธวเคราะห

ใหใชวธวเคราะหทก าหนดในตารางท 1 โดยใหอางองเอกสารฉบบลาสด หรอใชวธวเคราะหอนทถกตอง

เทยบเทา และเปนทยอมรบ ดงน

ตารางท 1 วธวเคราะห

รายการ วธวเคราะห หลกการ

1. คณภาพ (ขอ 3.1 และ 3.2)

ตรวจพนจ

-

2. ความชน (ขอ 3.3) AOAC 969.38 (2012) หรอ

AOAC 925.45 (2012)

Gravimetry

3. น าตาลชนดตาง ๆ กลโคส

ฟรกโทสและซโครส

(ขอ 3.4 และ 3.5)

AOAC 977.20 (2012) High performance

Liquid chromatography

(HPLC)

4.สารทไมละลายน า

(ขอ 3.6)

International Honey Commission

(2002)

Gravimetry

5. เถา (ขอ 3.7) AOAC 920.181 (2012) Gravimetry

6. ปรมาณกรดทงหมด

(ขอ 3.8) AOAC 962.19 (2012)

Tritimetry

7. คาไดแอสเทส (Diastase number)

(ขอ 3.9) AOAC 958.09 (2012)

Enzyme Activity

8. สารไฮดรอกซเมททลเฟอรฟวรล (Hydroxymethylfurfural; HMF)

(ขอ 3.10)

International Honey Commission

(2002) HPLC

9. Salmonella spp.

(ขอ 8.2 (1)) BAM (Bacteriological Analytical

Manual) Chapter 5 (2007)

Conventional Plate

Count Method

10. Staphylococcus aureus

(ขอ 8.2 (2)) BAM (Bacteriological Analytical

Manual) Chapter 12 (2007)

Conventional Plate

Count Method

มกษ. 8003-2556

6

รายการ วธวเคราะห หลกการ

11. จ านวนยสตและรา

(ขอ 8.2 (3)) BAM (Bacteriological Analytical

Manual) Chapter 18 (2007)

Conventional Plate

Count Method

11.2 วธชกตวอยาง

ใหเปนไปตามขอก าหนดของกฎหมายทเกยวของหรอตามขอก าหนดของมาตรฐานสนคาเกษตรเกยวกบ

การชกตวอยาง

มกษ. 8003-2556 7

ภาคผนวก ก

สารปนเปอน และสารพษตกคาง

ภาคผนวกนแสดงขอมล สารปนเปอน และสารพษตกคาง ทก าหนดไวในกฎหมายมาตรฐานทเกยวของ

เพอการใชประโยชนไดสะดวก อยางไรกตาม ขอมลตามภาคผนวกนไมถอวาเปนสวนหนงของขอก าหนด

ตามขอ 5 และ 6 ในมาตรฐานฉบบน ทงน ขอมลเหลานอาจมการเปลยนแปลง การน าไปใชอางองให

ยดถอตามเอกสารอางองฉบบลาสด

ก.1 สารปนเปอน

คาก าหนดปรมาณสารปนเปอนส าหรบน าผง มดงตอไปน

ชนดของสารปนเปอน ปรมาณสงสด (Maximum Limit: ML)

ทก าหนดใหมได

(มลลกรมตอกโลกรม)

สารหน 0.2

ตะกว 0.5

ทมา : ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 211) พ.ศ.2543 เรอง น าผง

ก.2 คาก าหนดปรมาณสารพษตกคางสงสดส าหรบน าผง มดงตอไปน

ชนดของสารพษตกคาง ปรมาณสารพษตกคางสงสด (Maximum Residue Limit: MRL)

ทก าหนดใหมได

(ไมโครกรมตอกโลกรม)

Coumafos 100

Amitraz 200

Tau-fluvalinate ไมไดก าหนดคา

Flumethrin ไมไดก าหนดคา

ทมา : Commission Regulation (EU) No 37/2010, 22 December 2009 on pharmacologically

active substances and their classification regarding maximum residue limits in foodstuffs of animal

origin

มกษ. 8003-2556

8

ก.3 การตรวจสอบการเตมน าตาลในน าผง (ความเปนน าผงแท)

วธการตรวจสอบการปลอมปนน าตาลในน าผงนใหเปนขอมลเพอใหเปนประโยชน ซงตามภาคผนวกน

ไมถอวาเปนสวนหนงของขอก าหนดตามขอ 3 ในมาตรฐานฉบบน หากสงสยวามการเตมน าตาล หรอปลอมปนน าตาลในน าผง ตาม Codex Stan 12-1981, Rev 2-2001 (Codex Standard for Honey)

แนะน าใหใชวธวเคราะห AOAC 991.41 Internal Standard for SCIRA (stable carbon isotope ratio analysis)

มกษ. 8003-2556 9

ภาคผนวก ข

หนวย

หนวยและสญลกษณทใชในมาตรฐานฯ นและหนวยท SI (International System of Units หรอ

Le Systeme International d’Unites; SI) ยอมรบใหใชได มดงน

รายการ ชอหนวย สญลกษณหนวย SI

มวล กโลกรม (kilogram) kg

กรม (gram) g

ปรมาตร ลตร (liter) l

มลลลตร (milliliter) ml