АГУУЛГА

Өмнөх үг

Өмнөговь аймгийн тухай

БҮЛЭГ 1. Хүн ам зүйн байдал

БҮЛЭГ 2. Хөдөлмөр эрхлэлт

БҮЛЭГ 3. Нийгмийн үйлчилгээний салбарууд

3.1 Боловсрол, соёл, урлаг

3.2 Эрүүл мэнд

БҮЛЭГ 4. Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн

БҮЛЭГ 5. Хэрэглээний бараа үйлчилгээний үнэ. тариф

БҮЛЭГ 6. Үйлдвэрлэл, үйлчилгээний салбарууд

6.1 Хөдөө аж ахуй

6.2 Аж үйлдвэр

6.3 Барилга, тээвэр

БҮЛЭГ 7. Аж ахуйн нэгж, байгууллагын тоо, бүтэц

Дүгнэлт

Хавсралт

Өмнөх үг

Аймгийн статистикийн хэлтэс нь орон нутгийн хэмжээнд статистикийн мэдээллийг

цуглуулах, боловсруулах, орон нутгийн нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийн асуудлаар

танилцуулга, судалгаа бэлтгэж тархаах үндсэн чиг үүрэгтэй 10 ажилтантайгаар үйл

ажиллагаагаа явуулж байна.

Үндсэн 5 ажилтан, гэрээт 2 ажилтан, өрхийн нийгэм эдийн засгийн болон ажиллах

хүчний судалгааны гэрээт судлаач 3 ажиллаж байна. Үндсэн ажилтнууд бүгд статистикч,

эдийн засагч, мэдээлэл технологийн чиглэлийн мэргэжлийн ажилтнууд байгаа бөгөөд

судлаачид ч мөн статистикч, эдийн засагч болон нийгмийн салбарын мэргэжилтэй хүмүүс

байна.

Хэрэглэгч та бүхэнд толилуулж буй Өмнөговь аймгийн нийгэм, эдийн засгийн

байдлын энэхүү танилцуулга, холбогдох тоо мэдээллийг аймаг, орон нутгийнхаа хөгжлийн

бодлого, хөтөлбөр боловсруулах болон шинжилгээ судалгааны ажилд өргөнөөр

ашиглахыг хүсье.

Танилцуулгын болон статистикийн мэдээллийн талаар өөрийн санал хүсэлтээ

бидний хаягаар ирүүлбэл талархан хүлээн авч хамтран ажиллах болно.

Хаяг: Өмнөговь аймгийн Удирдлагын ордон, өрөө 303, 304 Утас: 70533061 70533439 Цахим хаяг. umnugovi@nso.mn Веб хуудас: http://www.umnugovi.nso.mn/

ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН СТАТИСТИКИЙН ХЭЛТЭС

ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ТУХАЙ

1923 оны дундуур хуучин дөрвөн аймгийг өөрчлөн байгуулах Засгийн газрын

шийдвэр. мөн аймгийн захиргаа (яам) байгуулах дүрмийг батлан гаргажээ. Монгол улсын

нутаг дэвсгэр, засаг захиргааны хуваарьт өөрчлөлт оруулах тухай шийдвэр 1928 оноос

эхлэн шат дараалан гарчээ. Аймаг, хошуудын газар нутгийн хэмжээ асар уудам, газрын

дундыг олж төвлөж чадаагүй зэргийг харгалзан 1931 онд орон нутгийн засаг захиргааны

бүтцийн өөрчлөлт хийсэн билээ. Энэ өөрчлөлтөөр урьд нь 5 аймаг, 72 хошуу, 525 сум

байсныг 12 аймаг, 324 сум болгон зохион байгуулагдахад Өмнөговь аймаг шинээр

байгуулагджээ. Богд Хан уул, Цэцэрлэг Мандлын аймгуудаас таслан зохион байгуулсан

байна. Хойд зүгийн сумдын дарга нар Онгийн голын зүүн эрэг, Цогт-Овоогийн Дугшихын

орчим байгуулах санал гаргасан боловч өмнө талын сумдын дарга нар Даланзадгад

орчимд байгуулах санал гаргаж байжээ. Дугших гэдэг газар чинь ус ховор. харин

Зүүнсайхан уулын ард Даланзадгад гэж задгай устай аймаг төвлөж болохоор газар бий

гэж байжээ.

Өмнөговь аймгийн “Бэлгэ тэмдэг”-ийн орой хэсэгт Зэс, Алт, Нүүрсийг бэлгэдсэн гурван төрлийн өнгөтэй чандмань хэлбэрийн лого байрлана. Энэ нь Монгол улсын ирээдүйн хөгжлийг тодорхойлогч газрын баялаг, эрдэс баялгаараа дэлхийд гайхагдаж байгаа говь нутгийг зэс, алт, нүүрсний өнгөөр, түмэн насан хээгээр өсөн дэвжихийг, хөх цэнхэр өнгөөр мөнх тэнгэр, “Гурван сайхан уул”-ыг бэлэгдэн элсэн манхан болон дэлхийд ховордсон хоёр бөхт тэмээний өлгий нутгийг бэлэгдэн бүтээжээ.

Аймгийн туг нь үндсэн хоёр өнгөөр

хийгдсэн ба Цэнхэр өнгө нь-Мөнх тэнгэрийн

хүчин дор эх дэлхийгээ шүтэн, эв эеэ нэгтгэн

амьдрахыг бэлэгдэж. Элсэн шаргал өнгө нь

Өмнөговь аймгийн байгаль орчин, өвөрмөц

тогтоц, цаг агаар зэргийг энгийнээр тусгаж

харуулах, мөн аймаг орон нутгийн бэлэг

тэмдэг. Мөнх амгаланг бэлэгдэж тугны цэнхэр

суурин дээр байрлуулсан байна.

Алтайн нурууны үргэлжлэл болон өмнийн шаргал говьд хушууран цуварч тогтсон Говийн цэнхэр хангай гэгдэх Гурван сайхан уул нь далайн түвшнээс дээш 2000-2848 метр өндөр, хөх номин униар дунд тэнгэр мөрлөн дүнхийсэн сүрлэг уулс юм. Гурван Сайхан уул нь ашигт малтмалын баялаг ордтой, арц гангын анхилам vнэртэй, аргаль янгир шивээлсэн, тас, ёл, харцага, бүргэд элин хальсан, ирвэс, хадны суусар, галт хар vнэг зэрэг ховор сонин амьтадтай, байгалийн сонин тогтоц бvхий агуй

хонгил элбэг, ам бvхэндээ шивэр шугуй, булаг ус арвин өгөөж дvvрэн уул юм. Ёлын амаар мөнх хvйтэн усаа юvлсэн мөнгөн горхи жирэлзэн дэгдэж өвлийн цагт тошигнон хөлдөөд зуны наранд ч хэвээр байсаар 8-р сард хайлдаг.

1920-оод оны дунд үед хийгдсэн Америкийн Байгалийн түүхийн музейн судлаач. Төв Азийн судалгааны багийн ахлагч Рой Чепмэн Эндрюсийн /Roy Chapman Andrews/ багийн судалгаа дэлхийн үгсийн санд тухайн үедээ монголчуудын нийтлэг хэллэг "ГОВЬ" гэдэг нэрийг оруулж ирсэнээр дэлхий нийт Төв Азийн их цөлийн цээжинд орших Монгол орныг "говь" гэдэг нэрээр таних болсон билээ. Баянзаг нь Монголын цаашлаад дэлхийн байгалийн түүх, археологи, шинжлэх ухааны нэн чухал дурсгал, ул мөр, олдворуудыг сайнаар

хадгалан үлдсэн. Алдарт Баянзагаас өнөөг хүртэл хүн төрөлхтөний эртний түүх, археологи, палеонтологийн нэн чухал, ховор олдворууд олдсоор байгаа түүхэн чухал,

газар орон юм.

Өмнийн говийн шаргал элсэн дээр ургадаг “цагаан гоёо”-г эрт дээр үеэс өвөг дээдэс маань эмийн журмаар ахуй амьдралдаа хэрэглэсээр иржээ. Цусны даралт бууруулах, цусан дахь сахарын хэмжээг тогтворжуулах, элэг, бөөр, давсагны ханын хүүдийн үрэвсэл намдаах, толгой,. үе мөчний өвчин, залуужуулж, цус төлжүүлэн, бэлгийн чалх сайжруулахаас гадна өтгөн хатах, ходоод цанхайх зэрэг маш олон өвчний үед хэрэглэдэг.

Өмнийн цэнхэр говь нутгийн үзэсгэлэнт байгалийн тогтоц, газрын хэвлий дэх баялаг нь хэн хүний харааг өөрийн эрхгүй булаан, гадаад дотоодын зочид гийчдийг урин дууддаг энэхүү ер бишийн сайхан нутгийг дэлхийн эрдэмтэн мэргэд судалж дэлхийн энергийн төв болохыг баталснаар Монголдоо төдийгүй дэлхийд танил болоод байна. Ухаанаа арвижуулж. биеэ ариусган, хүч авах хүсэлтэй зон олны хөл энэ нутгаас тасрахгүй.

Хонгорын элс нь баруун хойноос зүүн урагш чиглэн 130 гаруй км үргэлжилсэн. 3- 5 км, зарим газартаа 20 гаруй км өргөн манай орны хамгийн урт элсэн манхан бөгөөд хамгийн өндөр Ханан элсний өндөр нь газрын гадаргаас 195 м өндөр, Баруун хэсгээрээ илүү өндөр бөгөөд элсэн манхнууд нь салхины нөлөөгөөр нуран гулсахдаа нисэх онгоц мэт хүнгэнэн дуугарах нь холоос сонсогдоно. Ийнхүү дуугардагаас нутгийн иргэд “Дуут манхан” хэмээн нэрлэдэг.

Газар зүйн байрлал

Өмнөговь аймаг нь Монгол улсын хамгийн өмнөд хэсэгт оршдог бөгөөд урд талаараа БНХАУ-тай, баруун талаараа Баянхонгор, баруун хойд хэсгээр Өвөрхангай, Хойд талаараа Дундговь, зүүн талаараа Дорноговь аймгуудтай тус тус хиллэн оршино. Аймгийн төв Даланзадгад хот нь Улаанбаатар хотоос 560 км зайтай. Монгол улсын хэмжээнд хамгийн том 165.0 мянган кв.км нутаг дэвсгэртэй ба хүн амын суурьшил сийрэг 3.3 квадрат километр нутагт 1 хүн, 13.1 квадрат километр нутагт 1 өрх ногддон хүн ам суурьшиж байна. Газар нутаг Байгалийн бүс бүслүүрийн хувьд нийт нутаг дэвсгэр нь говь цөлийн бүсэд багтах бөгөөд далайн түвшнээс дээш дунджаар 1300-1600 метрийн өндөрт оршдог.

Уур амьсгал

Байгаль цаг уурын хувьд эрс тэс эх газрын уур амьсгалтай. дулааны улиралд халуун нь 30-38 градус. салхины хурд 5-15 м/сек. заримдаа 34-45 м/сек хүрдэг. 2-3 жил тутамд гангийн байдал давтагдаж цөлжилт эрчимтэй явагдаж байгаа нь сүүлийн жилүүдэд тодорхой мэдрэгдэж байдаг юм.

Засаг захиргааны бүтэц зохион байгуулалт, хүн ам Засаг захиргааны нэгж: Өмнөговь

аймаг нь 165.0 мянган хавтгай дөрвөлжин километр нутаг дэвсгэртэй. 15 сумтай. 58 багтай.

Хүн ам: Өмнөговь аймаг нийт 58555 хүн амтай. 18788 өрхтэй. Нийт хүн амын 31.2 хувийг 0-15 насны хүүхэд, 63.1 хувь нь 16-59 насны, 5.7 хувийг 60 ба түүнээс дээш насны хүн ам эзэлж байна. 2013 оны жилийн эцсийн байдлаар аймгийн төвд 36.9 хувь. сумын төвд

34.3 хувь, хөдөө 28.8 хувь нь сууршиж байна.

Аймгийн эдийн засгийн нэг гол салбар нь хөдөө аж ахуй, үүний дотор мал аж ахуй голлох байр эзэлдэг. Нийт 1653264 толгой малтай ба үүнээс дэлхийн улаан номонд багтдаг 2 бөхт тэмээний өлгий нутаг бөгөөд нийт 103120 тэмээн сүрэг тоолуулж тоогоороо улсдаа төдийгүй дэлхийд тэргүүлэх байр эзэлдэг. Тэмээ өсгөх үйл хэрэгт АЗДТГазар. Аймгийн ИТХурлын тогтоол шийдвэрийн дагуу шинээр Тэмээг үржүүлэх ажлыг дэмжиж. төлөөр өссөн тэмээ тутамд 5000 төгрөг олгох шийдвэр гаргасан нь тэмээ гэдэг амьтны тоо толгой өсөхөд чухал түлхэц болж байна.

Оюу толгой, Тавантолгой, Нарийн сухайтын ордуудыг ашиглах, уул уурхайн салбарын үйл ажиллагаа эхэлсэнтэй холбоотойгоор 2003 онд орон нутгийн төсвийн орлогод 735.2 сая төгрөг төвлөрч байсан бол 2013 онд 6.8 тэрбум төгрөг төвлөрч, орлого 9.3 дахин өссөн байна.

Нийт орлогын дунджаар 80 хувийг уул уурхайн салбарын гол орлого эзэлж байгаа нь тус аймгийн орон нутгийн төсөв уул уурхайгаас ихээхэн хамааралтай байгааг харуулж байна.

Тавантолгой орд газрыг ашиглах зорилгоор “Ухаа худаг” төслийн хүрээнд 2009-2010 онд төслийн үйл ажиллагаатай холбоотой Цогтцэций суманд 2.1 тэрбум төгрөгний төсөвт өртөг бүхий нисэх онгоцны буудал барьж ашиглалтанд оруулснаас гадна 2011 онд Ухаа худгаас Гашуун сухайтын боомт хүртэлх нүүрс тээврийн зориулалт бүхий 245 км хатуу хучилттай авто зам. 18 мВт-ийн Цахилгаан станц.

Нүүрс баяжуулах үйлдвэр. Усан хангамжийн эх үүсвэрийн шугам сүлжээ. цэвэрлэх байгууламж. “Цэций хотхон” орон сууцны хороолол, түүний уурын зуухны ажил хийж гүйцэтгэсэн байна. Ухаа худаг-Гашуун сухайт чиглэлийн 270 км төмөр зам барих Техник эдийн засгийн үндэслэл, зураг төсөл боловсруулаж, далан байгуулах ажлыг эхлүүлээд байна.

Нарийн сухайтын нүүрсний орд газарт “Монголын алт-МАК”, “Чинхуа-МАК-Нарийн сухайт”, “Саусгоби сэндс” ХХК зэрэг аж ахуйн нэгжүүд олборлолтын үйл ажиллагаа явуулж, нүүрс экспортонд гаргаж байна.

Орон нутгийн төсвөөс 2006 онд 944.2 сая төгрөгийн хөрөнгө оруулалтийн ажил хийгдэж байсан бол 2013 онд 47.7 тэрбум төгрөгт хүрч орон нутгийн хөгжил дэвшилд тодорхой хэмжээний хувь нэмэр орууллаа.

Улсын төсвийн хөрөнгөөр 2008 онд 6.1 тэрбум, 2009 онд 4.9 тэрбум, 2011 онд 13.5

тэрбум, 2013 онд нийтдээ 17.57 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийсэн байна.

Аймгийн хэмжээнд 2013 онд нийтдээ 66.5 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтыг

ажлуудыг зохион байгуулан хэрэгжүүлсэн байна.

Монгол улсын Үндэсний хөгжлийн цогц бодлогыг хэрэгжүүлэх. уул уурхайн орд газрыг зүй зохистой ашиглаж нэмүү өртөг бүхий бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх, аж үйлдвэрүүдийг хөгжүүлэх зорилгоор Засгийн газрын 2010 оны 151 дүгээр тогтоолоор “Өмнөд говийн дэд бүтцийг хөгжүүлэх хөтөлбөр” болон бусад салбаруудын хөгжлийн хөтөлбөрийг баталсан билээ. Энэ дагуу аймгийн хөгжлийн хөтөлбөрөө шинэчлэн “Байгалиийн баялаг- Сайн засаглал хөгжсөн Өмнөговь” аймгийн хөгжлийн хөтөлбөрийг батлуулж, хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулан ажиллаж байна.

Тус аймгийн нутаг дэвсгэрт байрлалтай стратегийн Оюутолгой, Тавантолгой, Нарийн сухайт орд газруудыг ашиглахтай холбоотой төслүүд хэрэгжих эхлэл тавигдаж, үүнийг даган уул уурхайн салбарт үйл ажиллагаа явуулах аж ахуйн нэгж. компаниудын тоо өссөөр байна.

Аялал жуулчлал: 800 м өндөр. 150 км үргэлжилсэн Хонгорын голын зэсгэлэнт

элсэн уул. хэдэн арван км өргөн Галба. Борзон, Зээмэг, Заг сүүжийн алдарт их говиуд, эртний хүмүүсийн амьдарч байсан ул мөр, сүг зураг, бичигт болон гэрэлт хөшөө, хүн чулуу зэрэг түүх соёлын ховор нандин үзмэрүүд, 50-120 сая жилийн тэртээ амьдарч байсан эртний үлэг гүрвэлийн чулуужсан яс, өндөг, чулуужсан мод зэрэг палентологийн олдворууд, дэлхийд ховорт тооцогдох Нэмэгт, хэрмэн цав, Шаригийн ганга, Бүгийн цав. Хонгорын гол зэрэг байгалийн тогтоц бүхий үзэсгэлэнт газрууд, онгон зэрлэг байгаль, дэлхийд ховордсон ан амьтан, ховор төрлийн ургамлаараа гадаадын жуулчин, аялагчдын сонирхлыг ихээхэн татаж байна. Иймээс тус аймагт нэг ээлжиндээ 1200 жуулчин хүлээн авах хүчин чадал бүхий аялал жуулчлалын 19 бааз нэг дор 1500 жуулчин хүлээн авах хүчин чадалтайгаар үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Эдгээр баазуудад нийтдээ 260 орчим ажилчин улирлын чанартай ажиллаж байна. Улсын маань өмнөд хэсэг болсон алтан говь нутгийн ирээдүй өнгөтэй, гэрэлтэй гэгээтэй байна.

Бүлэг 1

ХҮН АМ ЗҮЙН БАЙДАЛ

Хүн амын өсөлт. өөрчлөлт

Монгол Улсын хүн амын тоо 2013 оны жилийн эцсийн байдлаар 2930.3 мянга болж.

өмнөх оныхоос 62.5 мянган хүн буюу 2.2 хувиар өссөн бол 2004 оныхоос 408.6 мян.хүн

буюу 13.9 хувиар, 2008 оныхоос 264.3 мян.хүн буюу 9.0 хувиар тус тус өссөн байна. Хүн

амын тоо 2004 оноос хойш өссөн хэдий ч өсөлтийн хурд тогтвортой байсангүй. Тухайлбал.

хүн амын өсөлтийн хурд 2004-2006 оны хооронд харьцангуй тогтвортой. 2006-2009 хүртэл

аажим өсч байснаа 2010 онд эргэн саарч, 2011 оноос хойш тогтвортой өсч 2013 онд

жилийн дундаж өсөлт 2.2 болсон байна.

ЗУРАГ 1.1 ХҮН АМЫН ТОО. ЖИЛИЙН ДУНДАЖ ӨСӨЛТИЙН ХУВЬ. 2004-2013 ОН

Хүн амын өсөлтөд төрөлт. нас баралт. гадаад шилжих хөдөлгөөн гэсэн хүн ам зүйн

үндсэн гурван үзүүлэлт шууд нөлөөлдөг. Хүн амын жилийн дундаж өсөлт 2.2 хувьтай

байсан нь 1990 оноос хойшхи хамгийн өндөр түвшин бөгөөд Хүн ам орон сууцны 2010 оны

улсын тооллогын үеийнхээс 0.7 пунктээр өндөр байна.

Монгол Улсын нийт хүн амын 48.7 хувь нь эрэгтэйчүүд. 51.3 хувь нь эмэгтэйчүүд

байна. Хүйсийн харьцаа буюу 100 эмэгтэйд ногдох эрэгтэйчүүдийн тоо 95 байна.

ЗУРАГ 1.2. ЭРЭГТЭЙ. ЭМЭГТЭЙ ХҮН АМЫН ХУВИЙН ЖИН 2013 ОН

2521.7 2551.1

2583.3 2620.4

2666.0 2716.3

2761.0 2811.7

2867.7

2930.3

1.1 1.2

1.3

1.4

1.7

1.9

1.6

1.8

2.0

2.2

0.5

0.7

0.9

1.1

1.3

1.5

1.7

1.9

2.1

2.3

2.5

2000.0

2100.0

2200.0

2300.0

2400.0

2500.0

2600.0

2700.0

2800.0

2900.0

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010* 2011 2012 2013

Жи

ли

йн

дун

даж

өс

өл

т

Хүн

ам

ын

то

о

Хүн амын тоо Жилийн дундаж өсөлт

48.7 51.3

Өмнөговь аймгийн хүн амын тоо 2013 оны эцэст 58.5 мянга болж, 2012 оныхоос 1.9

мянган.хүн буюу 3.5 хувиар өссөн байна. Төвийн бүсийн нийт хүн амын тоо 2013 онд 468.3

мянган.хүн болж 2012 оныхоос 10.4 мянган.хүн буюу 2.3 хувиар өсчээ. Төвийн бүсийнхээ

хэмжээнд нийт хүн амынхаа тоогоор Өмнөговь аймаг 5 дугаарт, хүн амын өсөлтийн хувиар

2 дугаарт орж байна.

Өмнөговь аймагт нэг километр квадрат нутаг дэвсгэрт 2000 онд 0.28 хүн ногдож

байсан бол 2013 онд 0.35 болж нэмэгджээ. Сумын хүн амын нягтралын өөрчлөлтөд

ердийн цэвэр өсөлтөөс гадна дотоод шилжих хөдөлгөөн ихээхэн нөлөөлсөн байна.

Монгол Улс нь нэг хавтгай дөрвөлжин километрт ногдох хүний тоогоор дэлхийн

бусад улс оронтой харьцуулахад сийрэг суурьшилтай орнуудын тоонд ордог. Нэг хавтгай

дөрвөлжин километр нутаг дэвсгэрт ногдох хүний тоо 2013 онд 1.87 болсон байна.

ЗУРАГ 1.3. ХҮН АМЫН НЯГТРАЛ, АЙМАГ, НИЙСЛЭЛЭЭР, 2013 ОН

Аймаг, нийслэлээр авч үзвэл Улаанбаатар хот нь Монгол улсын нутаг дэвсгэрийн

дөнгөж 0.3 хувийг эзэлдэг хэрнээ хүн амын нягтралаар хамгийн өндөрт орж байна. 2013

оны байдлаар Улаанбаатар хотын нэг хавтгай дөрвөлжин километр нутаг дэвсгэрт 292 хүн

ногдож байгаа нь өмнөх оныхоос 11 хүнээр нэмэгджээ. Бусад аймгуудын хүн амын

нягтралыг харахад газар нутгийн хэмжээ. хүн амын тооноосоо шалтгаалан харилцан

адилгүй. тухайлбал Орхон. Дархан-Уул аймаг нь бусдаас хамгийн өндөр. Өмнөговь.

Дорноговь, Дундговь, Баянхонгор, Говь-Алтай, Завхан, Хэнтий, Дорнод, Сүхбаатар

аймгуудад хамгийн бага буюу нэг хавтгай дөрвөлжин километр нутаг дэвсгэрт нэг хүрэхгүй

хүн ногдож байна. Энэ нь мөн л хүн амын дотоод шилжих хөдөлгөөний урсгал төврүү

чигэлсэн байгааг илэрхийлж байна.

2013 оны эцсийн байдлаар Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт оршин суугаа хүн амын

66.9 хувь буюу 1888.5 мянган нь хот, тосгонд амьдарч байгаагийн дотор төвийн бүсийн

Говьсүмбэр. Дорноговь. Дархан-Уул. аймгийн хүн амын талаас илүү хувь нь хот. тосгонд

оршин сууж байна. 2009-2013 онд дунджаар. нийт хүн амын 65.0 хувь нь хотод амьдарч

байна. Харин Дундговь. Өмнөговь. Сэлэнгэ. Төв аймгуудад хүн амын 60-аас дээш хувь нь

хөдөөд амьдарч байна. 2013 онд Өмнөговь аймгийн нийт хүн амын 63.1 хувь нь хөдөөд.

36.8 хувь нь хот суурин газарт амьдарч байна. (Хүснэгт 1.1).

Баян-Өлгий

2.0

Увс

1.1

Завхан 0.8

Ховд

1.0

Говь-Алтай 0.4

Баянхонгор

0.7

Архангай 1.5

Хөвсгөл

1.2

Өвөрхангай 1.6

Өмнөговь 0.4

Дорноговь 0.6

Дундговь

0.5

Сүхбаатар 0.6

Дорнод

0.6 Хэнтий 0.8

ГС 2.7

Төв 1.2

УБ 291.9

1122Б 1190.1

Булган

1.1

Дархан –Уул 30.0

Сэлэнгэ 2.5

Орхон117.

4

ХҮСНЭГТ 1.1. ХОТ. ХӨДӨӨГИЙН ХҮН АМЫН ТОО. АЙМАГ. БҮС 2009-2013 ОН

Аймаг.

нийслэл

2009 2010 2011 2012 2013

Хот Хөдөө Хот Хөдөө Хот Хөдөө Хот Хөдөө Хот Хөдөө

БҮГД 62.6 37.4 63.3 36.7 66.2 33.8 65.9 34.1 66.9 33.1

Төвийн бүс 43.1 56.9 42.4 57.6 43.5 56.5 42.8 57.2 44.0 56.0

Говьсүмбэр 61.7 38.3 62.0 38.0 62.1 37.9 62.5 37.5 61.8 38.2

Дархан-Уул 81.1 18.9 81.5 18.5 80.7 19.3 78.9 21.1 79.5 20.5

Дорноговь 59.9 40.1 60.6 39.4 59.0 41.0 59.2 40.8 60.6 39.4

Дундговь 21.4 78.6 22.5 77.5 22.9 77.1 23.8 76.2 24.4 75.6

Өмнөговь 33.9 66.1 34.2 65.8 36.0 64.0 36.0 64.0 36.9 63.1

Сэлэнгэ 32.4 67.6 30.0 70.0 29.6 70.4 29.5 70.5 32.0 68.0

Төв 19.9 80.1 17.4 82.6 19.7 80.3 17.5 82.5 17.4 82.6

Аймгуудын хотжилтын түвшний ялгаатай байдлаас үүдэн аймгуудын хот, хөдөөгийн

хүн амын харьцаа нь харилцан адилгүй байгаа нь дээрх хүснэгтээс харагдаж байна.

2013 онд нийт өрхийн тоо 794.1 мянга болж 2009 оныхоос 9.7 хувиар өссөн байна.

Нийт өрхийн 64.4 хувь нь хотын өрх, үлдсэн хувь нь хөдөөгийн өрх байна. Орхон. Дархан-

Уул, Говьсүмбэр, Дорноговь, аймгуудын хотын өрх нь хөдөөгийн өрхүүдээс илүү байхад

бусад аймгуудын хөдөөгийн өрх нь хотын өрхүүдээс их байна.

ХҮСНЭГТ 1.2. ӨРХИЙН ТОО БОЛОН НЭГ ӨРХӨД НОГДОХ ХҮНИЙ ТОО. АЙМАГ.

БҮС 2009-2013 ОН /мян.өрх/

Аймаг.

нийслэл 2009 2010 2011 2012 2013

Нэг өрхөд ногдох

хүний тоо

БҮГД 716.5 742.3 759.9 768.3 794.1 3.7

Төвийн бүс 131.3 134.7 137.1 136.0 140.2 3.4

Дорноговь 4.1 4.3 4.5 4.6 4.7 3.2

Дундговь 27.2 28.3 28.0 26.3 27.9 3.5

Өмнөговь 17.2 17.8 18.4 17.9 18.6 3.4

Сэлэнгэ 13.2 13.2 13.2 13.2 13.3 2.8

Төв 15.3 16.1 17.1 17.8 18.8 3.6

Дархан-Уул 28.2 28.4 29.0 29.4 29.7 3.5

Говьсүмбэр 26.1 26.6 26.9 26.8 27.3 3.1

Өмнөговь аймгийн нийт өрхийн тоо 1990 онд 9.53 мянга, 2000 онд 11.6 мянга, 2010

онд 16.1 мянга, 2011 онд 17.08 мянга. 2012 онд 17.8 мянга, 2013 онд 18.7 мянга болж

өссөн байна. Нэг өрхөд ногдох хүний тоо төвийн бүсэд 3.4 хүн байна. Өмнөговь аймаг нэг

өрхөд ногдох хүний тоо 3.3 хүн байгаа нь бүсийн дундаж үзүүлэлтээс доогуур мөн улсын

дунджаас доогуур байна. /3.7 улсын дундаж/

ЗУРАГ 1.4. ХҮН АМЫН НАСНЫ БҮТЭЦ. ТООЛЛОГЫН ОНООР

Монгол улсын 2013 оны нийт хүн амыг насны бүлгээр авч үзвэл 27.4 хувийг 15

хүртэлх насны хүүхэд, 68.8 хувийг 15-64 насны хүн ам, 3.8 хувийг 65 ба түүнээс дээш

насны өндөр настнууд эзэлж байна. Ерөнхийдөө хүн амын дунд хөдөлмөрийн насны хүн

амын эзлэх хувь нэмэгдэж байгааг дээрх графикаас харж болно.

Нийт хүн амд хөдөлмөрийн насныхны эзлэх хувь өндөр байх үеийг “Хүн ам зүйн

цонх” гэдэг. Энэ үед улс орны нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд хүн ам зүйн хүчин зүйл

эергээр нөлөөлдөг. Хүн ам зүйн цонх нээгдсэн үед хүүхэд. залуучуудын боловсролын

түвшинг дээшлүүлэх, мэргэжилтэй боловсон хүчнийг бэлтгэх урт удаан хугацааны бодлого

хөтөлбөрийг боловсруулж хэрэгжүүлэн. хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлж. ажлын байрыг

нэмэгдүүлсэн нөхцөлд ажиллах хүчний нөөц хүрэлцэхүйц байх нөхцөл бүрэлдсэн гэж

ойлгож болох юм.

ХҮСНЭГТ 1.3. ХҮН АМЫН ТОО. ХҮН АМ ЗҮЙН ЗАРИМ ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД. АЙМГААР. 2013 ОН

Аймаг.

нийслэл

Хүн ам зүйн

ачаалал

Үүнээс: Хөгшрөлтийн

индекс

Хүйсийн

харьцаа Хүүхэд Хөгшид

БҮГД 47.5 41.4 6.0 14.5 95.0

Дорноговь 46.0 40.6 5.4 13.4 99.5

Дорнод 49.4 41.7 7.6 18.3 100.6

Дундговь 51.3 44.6 6.7 15.0 99.4

Өмнөговь 46.9 41.7 5.3 12.7 100.3

30.4 39.0

44.5 44.3 41.9 33.8 32.6

27.0 27.4

63.4 54.7

49.5 50.8 54.1 62.7 63.8

69.1 68.8

6.2 6.3 6.0 5.0 4.0 3.5 3.5 3.8 3.8

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

1956 1963 1969 1979 1989 2000 2005 2012 2013

65+

15-64

0-14

Сэлэнгэ 48.0 41.1 6.9 16.8 103.9

Төв 58.9 53.2 5.7 10.8 99.2

Дархан-Уул 44.4 38.7 5.7 14.7 90.8

Орхон 50.8 45.2 5.6 12.3 98.1

Говьсүмбэр 47.0 41.2 5.8 14.1 95.1

Монгол Улсын хүн ам зүйн ачаалал 2013 онд хөдөлмөрийн насны 100 хүнд

тэжээлэгч 47 хүн ногдож байна. Амьдралд энэ үзүүлэлт тооцооноос нэлээд илүү байдаг.

Тухайлбал. хөдөлмөрийн насанд байгаа үедээ 15-24 насныхан ихэнх нь боловсролоо

ахиулах. мэргэжил эзэмшихээр суралцаж, тэжээлгэгч байдаг. Мөн хөдөлмөрийн насанд

байгаа боловч жирэмсэн. бага насны хүүхэд, өндөр настанг асран хамгаалагч, хөгжлийн

бэрхшээлтэй, ажиллах чадваргүй, эсвэл ажилгүйчүүд гэх мэт тэжээлгэгчдийн тоо өсдөг.

Өмнөговь аймагт хүн ам зүйн ачаалал буюу хөдөлмөрийн насны 100 хүнд

тэжээлгэгч 2013 онд 47 хүн ногдож байна. Төвийн бүс нь хүн ам зүйн ачааллын хувьд 44-

59 хооронд байна.

Манай улсын хүн амын төрөлтийн түвшин 1970-1989 онд өндөр байснаас

шалтгаалан хүн ам зүйн ачаалал тэр дундаа хүүхдийн ачаалал өндөр байжээ. Тэгвэл 2013

онд хөдөлмөрийн насны хүн ам ихэнх хувийг эзэлж байгаа учир хүн ам зүйн ачаалал

нилээд буурсан байна. Цаашид 2040 онд хүн ам зүйн нийт ачаалал 2013 оны түвшинтэй

ойролцоо байх боловч хөгшдийн ачаалал одоогийнхоос нэмэгдэх хандлагатай болох юм1.

Хөгшрөлтийн индекс 0-15 насны 100 хүүхдэд 65, түүнээс дээш настай 14 хүн ногдож байна

ХҮСНЭГТ 1.4. ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ХҮН АМЫН ТОО 200-2013 он хүйсээр

Он Хүн ам

Бүгд Эрэгтэй Эмэгтэй

2005 47866 23357 24509

2006 46342 22691 23651

2007 47299 23210 24089

2008 47784 23445 24339

2009 50681 25686 24995

2010 52306 25885 26421

2011 53891 26744 27147

2012 56585 28146 28439

2013 58555 29129 29426

Өмнөговь аймгийн суурин хүн амын тоо сүүлийн жилүүдэд жил дараалан өссөн

байна. 2013 оны жилийн эцсийн байдлаар 58555 болж 2005 оноос 22.3 хувиар, суурь

оноос 11.9 хувиар, 2012 оноос 3.5 хувиар тус тус өссөн байна.

1 Хүн амын 2010-2040 оны хэтийн шинэчилсэн тооцоо, 2013

Хүн амын төрөлтийн түвшин 2005 оноос эхлэн нэмэгдэж эхэлсэн бөгөөд 1990-2005

он хүртэл эрчимтэй буурсан байна. 2013 онд төрөлтийн түвшин 1995 оны түвшинд хүртэл

өссөн бөгөөд үүнд 2006 оноос эхлэн Хүүхдийн мөнгө хөтөлбөр. 18 нас хүртлэх хүүхдийн

мөнгөн тэтгэмж. Шинэ төрсөн хүүхэд хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлж эхэлсэнтэй холбоотой.

Улсын хэмжээнд 1000 хүнд ногдох төрөлт 1990 онд 34.4 хүрч байснаа 1995 онд

24.4, 2000 онд 20.4, 2005 онд 17.8 болж эрчимтэй буурч байсан бол 2006 оноос эхлэн

төрөлтийн тоо өсч 2010 онд 23.1, 2011 онд 25.1, 2013 онд 27.2 болж 2012 оныхоос 1.2

пунктээр өсчээ.

ЗУРАГ 1.5 ХҮН АМЫН ТӨРӨЛТ /1000 хүнд ногдох/. 1990-2013 он

Өмнөговь аймгийн хэмжээнд 1000 хүнд ногдох төрөлт 1990 онд 34.5 хүрч байснаа

1995 онд 25.9, 2000 онд 23.8, 2005 онд 17.9 болж эрчимтэй буурсан бол 2006 оноос эхлэн

төрөлтийн тоо өсч 2010 онд 19.2, 2011 онд 21.7, 2013 онд 26.3 болсон нь 2012 оныхоос 0.3

пунктээр өсч, улсын дунджаас 0.9 пунктээр доогуур гарсан үзүүлэлттэй байна.

34.4

24.4

20.4

17.8

23.1

25.1 26

27.2

34.5

23.9

20.7

17.3

22.9

24.7 24.8

21.9

34.5

25.9

23.8

17.9 19.2

21.7 23.0

26.3

1990 он 1995 он 2000 он 2005 он 2010 он 2011 он 2012 он 2013 он

Улсын дүн Төвийн бүс Өмнөговь

ЗУРАГ 1.5 ХҮН АМЫН НАС БАРАЛТЫН ТҮВШИН /1000 хүнд ногдох/. 1990-2013 он

Хүн амын нас баралтын түвшин 1990 оноос аажмаар буурах хандлагатай байгаа бөгөөд

1990 онд 1000 хүнд ногдох нас баралт 8.3, 1995 онд 7.5, 2000. 2005 онд 6.5, 2010 онд 6.7,

2011 онд 6.9-д хүрсэн бол 2012 онд 6.3 болж уг үзүүлэлт 2013 онд 5.8 болж. 2012 оныхоос

0.5 пунктээр буурчээ.

Өмнөговь аймагт 1000 хүнд ногдох нас баралт 1990 онд 8.5, 1995 онд 8.0, 2000 онд

7.9, 2005 онд 7.5, 2010 онд 5.6, 2011 онд 5.9, 2012 онд 3.7-д хүрч тогтмол буурч байсан

бол 2013 онд уг үзүүлэлт 5.6 болж. 2012 оныхоос 1.9 пунктээр өсчээ.

Хүн амын дундаж наслалт

Төрөлтөөс тооцсон дундаж наслалт 2013 онд улсын хэмжээнд 69.1 болж өмнөх

оныхоос 0.4 пунктээр нэмэгдсэн бөгөөд эмэгтэйчүүдийн дундаж наслалт 75.0,

эрэгтэйчүүдийнх 65.4 жил боллоо.

ХҮСНЭГТ 1.5. ХҮН АМЫН ДУНДАЖ НАСЛАЛТ. ХҮЙСЭЭР. 2004-2013 ОН

Үзүүлэлт 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Төрөлтөөс

тооцсон дундаж

наслалт/Жил/

64.6 65.2 65.9 66.5 67.2 68.0 68.1 68.3 68.7 69.1

Эрэгтэй 61.6 62.1 62.6 63.1 63.7 64.3 64.9 64.7 64.9 65.4

Эмэгтэй 67.8 68.6 69.4 70.2 71.0 71.8 72.3 73.8 74.3 75.0

8.3 7.5

6.5 6.5 6.7 6.9 6.3

5.8

7.6 7.1 6.8 7.0 7.0 7.2

4.6

6.1

8.5 8.0 7.9

7.5

5.6 5.9

3.7

5.6

1990 он 1995 он 2000 он 2005 он 2010 он 2011 он 2012 он 2013 он

Улсын дүн Төвийн бүс Өмнөговь

ЗУРАГ 1.6. ХҮН АМЫН ДУНДАЖ НАСЛАЛТ. АЙМАГ. УЛСЫН ДҮНГЭЭР. 2013 ОН

Өмнөговь аймгийн хувьд хүн амын дундаж наслалт улсын дунджаас 1.7 жилээр

илүү, төвийн бүсийн дунджаас 1.0 жилээр илүү байна. Төвийн бүс дотроо Дундговь аймаг

72.6 болж, улсын дунджаас 3.5 жилээр илүү, Говьсүмбэр аймаг 72.3 болж улсын дунджаас

3.2 жилээр их байна. Дундаж наслалт ялгаатай байгаа нь тухайн аймгуудын хүн амын нас

баралтын түвшин, тэр дундаа нялхсын нас баралттай холбоотой юм.

ЗУРАГ 1.7.ГЭРЛЭЛТ. ЦУЦЛАЛТ. /1000 хүнд ногдох/. 1990-2013 он

Улсын хэмжээнд нийт 12.8 мянган хос 2013 онд гэрлэлтээ бүртгүүлж, 2.4 мянган

гэр бүл гэрлэлтээ цуцлуулж, 1.7 мянган хүүхэд үрчлэгджээ. 1000 хүнд ногдох гэрлэлт 2010

онд 3.4 болж огцом буурч, 2011 онд 4.3 болсон бол 2012 онд 4.5, 2013 4.3 болж өмнөх

оныхоос 0.2 пунктээр буурч, гэр бүл цуцлалт 2013 онд 0.8 болж. 2012 оныхоос 0.1

пунктээр буурсан байна.

69.11

72.26

67.94

69.59

72.61

70.85

71.27

71.46

Улсын дүн

Говьсүмбэр

Дархан-Уул

Дорноговь

Дундговь

Өмнөговь

Сэлэнгэ

Төв

9.0

7.0

5.0

9.3

3.4

4.3 4.5

4.3

1.0

0.1 0.1

1.0

1.1 1.2

0.9

0.8

0.0

0.2

0.4

0.6

0.8

1.0

1.2

1.4

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

8.0

9.0

10.0

1990 1995 2000 2005 2010 2011 2012 2013

Гэрлэлт Цуцлалт

ЗУРАГ 1.8.ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ХҮН АМЫН ГЭРЛЭЛТ. ЦУЦЛАЛТ. ҮРЧЛЭЛТ

2000-2013 он

Өмнөговь аймгийн хэмжээнд 2013 онд 209 хос гэрлэлтээ бүртгүүлж, 71 хос

гэрлэлтээ цуцлуулж, 45 хүүхэд үрчлэгдсэн байна.

2013 оны байдлаар гэрлэлтээ бүртгүүлсэн хосын тоо 2012 оныхоос 46 хос буюу 22

хувь, гэр бүл цуцлалт 18 хос буюу 25.3 хувь, үрчлэгдсэн хүүхдийн тоо 26 хүүхдээр буюу

57.7 хувиар тус тус өссөн үзүүлэлттэй байна.

193

272

109

136

163

209

3 5

51 54 53 71

53

147

79 58

19

45

2000 2005 2010 2011 2012 2013

Гэрлэлт Гэр бүл цуцлалт Үрчлэгдсэн хүүхдийн тоо

Бүлэг 2

ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТ

Монгол Улсын хэмжээнд 2013 оны байдлаар эдийн засгийн идэвхитэй хүн ам

1198.3 мянган хүн байгаагийн 92.1 хувь нь ажиллагчид, 7.9 хувь нь ажилгүй иргэд байна.

Улсын хэмжээнд эдийн засгийн идэвхтэй хүн амын тоо 2013 онд 1198.3 мянга болж

2012 оныхоос 3.9 хувиар өссөн байна. Эдийн засгийн мдэвхитэй эмэгтэйчүүдийн тоо 571.7

мянга болж 2012 оноос 21.2 мянга буюу 3.7 хувиар өссөн байна.

ХҮСНЭГТ 2.1. АЖИЛЛАХ ХҮЧНИЙ ЗАРИМ ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД. 2010-2013 он

Эдийн засгийн идэвхтэй хүн ам.

мян.хүн

Ажиллагчдын тоо. мян.хүн

Бүртгэлтэй ажилгүйчүүдийн тоо

Улсын дүн

Өмнөговь аймаг

Улсын дүн Өмнөговь

аймаг Улсын дүн

Өмнөговь аймаг

2008 1071.5 20.6 1041.7 20.1 29813 492

2009 1137.9 27.3 1006.3 23.2 38077 484

2010 1147.1 27.7 1033.7 23.4 38250 979

2011 1124.7 28.9 1037.7 24.5 57171 705

2012 1151.1 21.5 1056.4 20.0 35776 215

2013 1198.3 25.5 1103.6 24.2 42772 678

Өмнөговь аймгийн эдийн засгийн идэвхтэй хүн амын тоо 2013 онд 25.5 мянга болж

2012 оныхоос 15.6 хувиар өсч, харин 2011 оныхоос 13.3 хувь, 2010 оныхоос 8.6 хувиар

буурсан байна.

Өмнөговь аймагт нийт ажиллагчдын тоо 2013 онд 24.2 мянга болж, 2012 оныхоос

17.3 хувиар өсч, харин 2011 оныхоос 1.2 хувиар буурч, 2010 оныхоос 3.3 хувиар өссөн

үзүүлэлттэй байна.

Улсын хэмжээнд нийт бүртгэлтэй ажилгүйчүүдийн тоо 2013 онд 42.8 мянга болж

2012 оныхоос 16.3 хувиар өсч, 2011 оныхоос 33.6 хувь буурч, 2010 оныхоос 10.5 хувиар

өсчээ. 2013 онд нийт бүртгэлтэй ажилгүй иргэдийн 23.5 мянга буюу 54.9 хувийг

эмэгтэйчүүд эзэлж байна.

Өмнөговь аймгийн нийт бүртгэлтэй ажилгүй иргэдийн тоо 2013 онд 678 болж 2012

оныхоос 68.2 хувиар өсч, 2011 оныхоос 3.9 хувь, харин 2010 оныхоос 44.3 хувиар буурсан

байна.

Улсын хэмжээнд ажилгүйдлийн түвшин 2013 онд 7.9 функт болж 2012 онд 3.7

функт, 2010 онд 25.3 функтээр буурч, 2011 оныхоос 2.5 функтээр өссөн байна.

ЗУРАГ 2.1.АЖИЛГҮЙДЛИЙН ТҮВШИН. 1995-2013 он

Өмнөговь аймагт ажилгүйдлийн түвшин 2013 онд 4.9 хувь болж 2012 оныхоос 1.6

пункт, 2011 оныхоос 10.4 пункт, 2010 оныхоос 10.5 пунктээр тус тус буурсан байна.

9.2

11.6

9.9

7.7 8.2 7.9

10.9

11.2

9.3

6.8

7.7 7.7

12.8

15 15.4 15.3

6.5 4.9

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

2008 2009 2010 2011 2012 2013

Улс Төвийн бүс Өмнөговь аймаг

Бүлэг 3

НИЙГМИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ САЛБАРУУД

3.1.БОЛОВСРОЛ. СОЁЛ. УРЛАГ

Улсын хэмжээнд 2013/2014 оны хичээлийн жилд цэцэрлэгт 167.9 мянган хүүхэд

хамрагдсан нь 2012/2013 оны хичээлийн жилээс 11.8 хувиар, 2011/2012 оны хичээлийн

жилээс 25.9 хувиар, 2010/2011 оны хичээлийн жилээс 37.5 хувиар нэмэгдсэн байна.

Хувилбарт сургалтад 2012/2013 оны хичээлийн жилд 30.8 мянган хүүхэд хамрагдсан нь

2009/2010 оны хичээлийн жилээс 5.5 хувиар, 2010/2011 оны хичээлийн жилээс 12.2

хувиар, 2011/2012 оны хичээлийн жилээс 0.4 хувиар буурсан байна.

ЗУРАГ 3.1.1. ЦЭЦЭРЛЭГИЙН ХҮҮХДИЙН ТОО. 2000-2013 он

Өмнөговь аймагт 2013/2014 оны хичээлийн жилд цэцэрлэгийн тоо 25 болж.

2000/2001 оны хичээлийн жилд 8-аар, 2005/2006, 2010/2011 оны хичээлийн жилд 7-оор,

2011/2012 оны хичээлийн жилд 6-аар, 2012/2013 оны хичээлийн жилийнхээс 1-ээр тус тус

нэмэгджээ.

ЗУРАГ 3.1.2.ЦЭЦЭРЛЭГИЙН ТОО. 2000-2013 ОН

Ерөнхий боловсролын сургуулийн тоо 2013/2014 оны хичээлийн жилд 810 болж,

2012/2013 оны хичээлийн жилийнхээс 13-aaр. 2011/2012 оны хичээлийн жилийнхээс 16-

79.3 91.4

122.1 133.4

150.2 167.9

14.2 16.0 19.9 21.9 25.2 28.1

1.6 2.0 2.0 2.3 3.5 3.7

2000 2005 2010 2011 2012 2013

Улсын дүн Төвийн бүс Өмнөговь аймаг

653 729

839 879 945

1067

149 148 160 163 171 191

17 18 18 19 24 25

2000 2005 2010 2011 2012 2013

Улсын дүн Төвийн бүс Өмнөговь аймаг

аар, 2005/2006 оны хичээлийн жилийнхээс 203-аар буурч, харин 2010/2011 оны

хичээлийн жилийнхээс 38-аар, 2000/2001 оныхоос 21- ээр өссөн байна.

ХҮСНЭГТ 3.1.1. БҮХ ШАТНЫ БОЛОВСРОЛЫН СУРГАЛТЫН БАЙГУУЛЛАГЫН ТОО

/2000-2014 он/

Сургалтын байгууллагын ангилал

Хичээлийн жилээр

2000/2001 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014

Ерөнхий боловсролын сургууль*

789 1013 848 826 823 810

Мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төв

36 35 63 71 75 79

Их. дээд сургууль. коллеж 172 174 108 96 94 95

Монголд үйл ажиллагаа явуулж буй гадаадын

сургууль - 6 5 5 5 5

Тайлбар: * ЕБС-д орой, эчнээ ангитай ЕБС-ийг оруулсан.

Мэргэжлийн сургалт, үйлдвэрлэлийн төв 2013/2014 оны хичээлийн жилд 79 болж,

2012/2013 оны хичээлийн жилд 4-өөр, 2011/2012 оны хичээлийн жилийнхээс 8-аар,

2010/2011 оны хичээлийн жилийнхээс 16-аар, 2005/2006 оны хичээлийн жилийнхээс 44-

өөр 2000/2001 оны хичээлийн жилийнхээс 43-аар өссөн байна.

Их. дээд сургууль. коллеж 2013/2014 оны хичээлийн жилд 95 болж, 2012/2013 оны

хичээлийн жилд 1-ээр нэмэгдэж, Харин 2011/2012 оны хичээлийн жилийнхээс 1-ээр,

2010/2011 оны хичээлийн жилийнхээс 13-аар, 2005/2006 оны хичээлийн жилийнхээс 79-

өөр, 2000/2001 оны хичээлийн жилийнхээс 77-оор буурсан байна.

Монголд үйл ажиллагаа явуулж буй гадаадын сургууль 2013/2014 оны хичээлийн

жилд 5 байгаа нь 2012/2013 оны хичээлийн жилд. 2011/2012 болон 2010/2011 оны

хичээлийн жилийнхтэй ижил түвшинд байна. Харин 2005/2006 оны хичээлийн жилийнхээс

1 –ээр буурсан үзүүлэлттэй байна.

ХҮСНЭГТ 3.1.2.БҮХ ШАТНЫ БОЛОВСРОЛЫН СУРГАЛТЫН БАЙГУУЛЛАГАД СУРАЛЦАГЧДЫН ТОО. МЯН.ХҮН 2000-2013 ОН

Сургалтын байгууллагын ангилал

Хичээлийн жилээр

2000/2001 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014

Ерөнхий боловсролын сургуульд

суралцагчид * 498.2 567.6 515.1 507.8 498.0 498.6

Мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төвд

суралцагчид 12.2 23.2 46.1 48.1 45.3 42.8

Их. дээд сургууль. коллежид

суралцагчид** 84.9 138.1 170.1 172.8 175.5 174.1

Тайлбар: * ЕБС-д суралцагчдын тоонд орой, эчнээ ангид суралцагчдын тоог оруулсан. ** Гадаадад суралцагчдын тоо ороогүй.

ЕБС-д 2013/2014 оны хичээлийн жилд 498.6 мянган хүүхэд суралцаж байгаа нь

2012/2013 оны хичээлийн жилийнхээс 0.1 хувь, 2000/2001 оны хичээлийн жилийнхээс 0.08

хувиар өсч, харин 2011/2012 оны хичээлийн жилийнхээс 1.8 хувь, 2010/2011 оны

хичээлийн жилийнхээс 3.2 хувь, 2005/2006 оны хичээлийн жилийнхээс 12.1 хувиар

буурсан байна.

ХҮСНЭГТ 3.1.3. БҮХ ШАТНЫ СУРГАЛТЫН БАЙГУУЛЛАГЫГ ТӨГСӨГЧИД. 2000-2013 ОН

Сургалтын байгууллагын ангилал

Хичээлийн жилээр

1999/2000 2004/2005 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013

Ерөнхий боловсролын сургуулийг төгсөгчид*

77.7 97.5 90.2 86.7 107.0 90.0

Мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төвийг

төгсөгчид 3.9 8.2 15.1 11.2 23.1 23.4

Их. дээд сургууль. коллежийг төгсөгчид**

11.2 22.4 34.2 35.8 37.7 37.2

Тайлбар: * ЕБС-д суралцагчдын тоонд орой. эчнээ ангид суралцагчдын тоог оруулсан. ** Гадаадад суралцагчдын тоо ороогүй.

ЕБС-ийг 2012/2013 оны хичээлийн жилд нийт 90.0 мянган хүүхэд төгссөн нь

2011/2012 оны хичээлийн жилийнхээс 15.9 хувь, 2009/2010 оны хичээлийн жилийнхээс 0.2

хувь, 2004/2005 оны хичээлийн жилийнхээс 7.7 хувиар буурч, харин 2010/2011 оны

хичээлийн жилийнхээс 3.8 хувь, 1999/2000 оны хичээлийн жилийнхээс 15.8 хувиар өссөн

байна.

ЗУРАГ 3.1.3.ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН БҮХ ШАТНЫ БОЛОВСРОЛЫН СУРГАЛТЫН БАЙГУУЛЛАГЫН ТОО. 2011-2013 ОН

Өмнөговь аймагт 2013/2014 оны хичээлийн жилд ЕБС-ийн тоо 19, МСҮТ 1 байгаа

нь 2011/2012, 2012/2013 оны хичээлийн жилийнхээс тус бүртээ өөрчлөлтгүй байна. Харин

СӨБ-ийн байгууллагын тоо 2013/2014 оны хичээлийн жилд 25 болсон нь 2011/2012 оны

хичээлийн жилийнхээс 1-ээр, 2010/2011 оны хичээлийн жилийнхээс 6-аар нэмэгджээ.

19

24 25

19 19 19

1 1 1

2011 2012 2013

СӨБ ЕБС МСҮТ

ЗУРАГ 3.1.4.ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН БҮХ ШАТНЫ БОЛОВСРОЛЫН СУРГАЛТЫН БАЙГУУЛЛАГАД СУРАЛЦАГЧИД. 2011-2013 ОН

Өмнөговь аймагт 2013/2014 оны хичээлийн жилд ЕБС-д суралцагчид нийт 10.4

мянга болж, 2011/2012 оны хичээлийн жилийнхээс 1.0 хувиар буурсан, харин 2012/2013

оны хичээлийн жилийнхээс 0.2 хувиар өссөн байна.

Өмнөговь аймагт 2013/2014 оны хичээлийн жилд МСҮТ-д суралцагчид нийт 581

болж, 2011/2012 оны хичээлийн жилийнхээс 28.2 хувиар, 2012/2013 оны хичээлийн

жилийнхээс 32.5 хувиар тус тус буурсан байна.

Өмнөговь аймагт 2013/2014 оны хичээлийн жилд СӨБ-д суралцагчид нийт 2.3

мянга болж, 2011/2012 оны хичээлийнхээс 60.8 хувиар, 2012/2013 оны хичээлийн жилийн

жилийнхээс 5.7 хувиар тус тус өссөн байна.

ЗУРАГ 3.1.5.ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН БОЛОВСРОЛЫН СУРГАЛТЫН БАЙГУУЛЛАГЫГ ТӨГСӨГЧИД, 2011-2013 ОН

Өмнөговь аймагт 2012/2013 оны хичээлийн жилд ЕБС-ийг 617 хүүхэд төгссөн нь

2010/2011 оныхоос 19.6 хувь, 2009/2010, оныхоос 27.0 хувь, 2004/2005 оныхоос 10.3

хувиар буурсан байна.

Өмнөговь аймагт 2012/2013 оны хичээлийн жилд коллеж төгсөгчид нийт 693 болж,

2011/2012 оныхоос 23.8 хувиар, 2010/2011 оныхоос 71.5 хувиар өсчээ.

2.3

3.5 3.7

10.5 10.4 10.4

0.8 0.9 0.6

2011 2012 2013

СӨБ ЕБС МСҮТ

688 767

617 404

560

693

2010 2011 2012

ЕБС-ийг төгсөгчид Коллеж төгсөгчид

СОЁЛ. УРЛАГ

Мэргэжлийн урлагийн байгууллагын үзэгчдийн тоо 2013 онд 1962.3 мянга болж, 2012

оныхоос 32.8 хувиар өсч, 2011 оныхоос 0.6 хувиар буурч, харин 2005 оныхоос 2 дахин,

2000 оныхоос 3 дахин өссөн байна.

ХҮСНЭГТ 3.1.4. СОЁЛ УРЛАГИЙН ЗАРИМ ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД. 2000-2013 ОН

Мэргэжлийн урлагийн байгууллагын үзэгчдийн

тоо. мян. хүн

Музейн үзэгчдийн тоо. мян. хүн

Сүм хийдийн тоо

Улсын

дүн Төвийн

бүс Өмнөговь

аймаг Улсын

дүн Төвийн

бүс Өмнөговь

аймаг Улсын

дүн Төвийн

бүс Өмнөговь

аймаг

2000 493.7 106.7 5.4 200.6 39.8 10.3 122 - -

2005 993.2 309.2 8.5 343.8 42.9 10.6 240 52 1

2010 1936.6 415.9 16.5 416 58.3 10.7 234 31 3

2011 1974.9 462.6 16.2 517.4 67.6 7.3 327 53 3

2012 1476.8 423.4 15.0 598.6 72.9 8.1 338 49 3

2013 1962.3 371.0 20.7 598.6 103.6 19.2 322 47 3

Өмнөговь аймагт мэргэжлийн урлагийн байгууллагын үзэгчдийн тоо 2013 онд 20.7

мянга болж, 2012 оныхоос 38.0 хувь, 2011 оныхоос 27.8 хувь, 2005 оныхоос 2.4 дахин,

2000 оныхоос 3.8 дахин өссөн байна.

Музейн үзэгчдийн тоо улсын хэмжээнд 2013 онд 598.6 мянга болж, 2012 оныхоос

15.7 хувь, 2010 оныхоос 43.9 хувь, 2005 оныхоос 74.1 хувь, 2000 оныхоос 3 дахин, 1995

оныхоос 2.2 дахин өссөн байна.

Өмнөговь аймагт музейн үзэгчдийн тоо 2013 онд 19.2 мянга болж, 2005 оныхоос

81.1 хувь, 2000 оныхоос 86.4 хувиар, харин 2012 оныхоос 2.3 дахин өссөн байна.

Сүм хийдийн тоо улсын хэмжээнд 2013 онд 322 болж, өмнөх оныхоос 4.7 хувиар

буурч, 2010 оныхоос 37.6 хувь, 2005 оныхоос 34.2 хувь, 2000 оныхоос 2.6 дахин өссөн

байна.

Өмнөговь аймагт сүм хийдийн тоо 2013 онд 3 болж, 2010-2012 оныхоос

өөрчлөгдөөгүй бөгөөд 2005 оныхоос 2-оор өссөн байна.

Өмнөговь аймагт буддын шашны сүм хийдийн тоо 2013 онд 2 болж, 2011 оныхоос

1-ээр нэмэгдсэн байна.

3.2 ЭРҮҮЛ МЭНД

Аймгийн хэмжээнд эрүүл мэндийн байгууллага 2013 онд 73 ажиллаж байгаагаас

147 их эмч, 319 дунд мэргэжилтэн ажиллаж байна.

ХҮСНЭГТ 3.2.1. НЭГ ИХ ЭМЧИД НОГДОХ ХҮНИЙ ТОО, 1990-2013 ОН

Улсын хэмжээнд нэг их эмчид ногдох хүний тоо 313 болж 2012 оныхоос 5 хүнээр,

нэг сувилагчид ногдох хүний тоо 275 болж 1 хүнээр буурсан байна.

Өмнөговь аймагт нэг их эмчид ногдох хүний тоо 2013 онд 299 болж 2012 оныхоос

63.0 хувь, 2011 оныхоос 69.3 хувь, 2005 оныхоос 83.4 хувь, 2000 оныхоос 76.5 хувь, 1995

оныхоос 92.0 хувиар тус тус өсчээ. Харин нэг сувилагчид ногдох хүний тоо 2013 онд 312

болж 2012 оныхоос 23.3 хувь, 2011 оныхоос 30.7 хувь, 2005 оныхоос 16.5 хувь, 2000

оныхоос 23.5 хувь, 1995 оныхоос 8.0 хувиар буурчээ.

ХҮСНЭГТ 3.2.2. НЭГ СУВИЛАГЧИД НОГДОХ ХҮНИЙ ТОО, 1990-2013 ОН

335 393 368 375 368 337 318 313

434

585 500 509 475 450 439 408

485

606

533 588

429

329 474

299

1990 1995 2000 2005 2010 2011 2012 2013

Улсын дүн Төвийн бүс Өмнөговь аймаг

183 279

324 317 298 284 276 275

205

362 372

335 332 329 322 309 248

339

408 374

490 450

407

312

1990 1995 2000 2005 2010 2011 2012 2013Улсын дүн Төвийн бүс Өмнөговь аймаг

Амаржсан эх улсын хэмжээнд 2013 онд 78.8 мянга болж, 2012 оныхоос 8.5 хувь,

2011 оныхоос 13.8 хувь, 2010 оныхоос 25.3 хувь, 2005 оноос 74.7 хувь, 2000 оныхоос 62.5

хувиар тус тус өссөн байна.

ЗУРАГ 3.2.3. АМАРЖСАН ЭХИЙН ТОО. МЯН.ХҮН, 1995-2013 ОН

Өмнөговь аймагт амаржсан эхийн тоо 2013 онд 1796 болж, 2012 оныхоос 21.4

хувь, 2011 оныхоос 41.6 хувь, 2010 оныхоос 54.5 хувь, 2005 оныхоос 2.1 дахин, 2000

оныхоос 53.0 хувь, 1995 оныхоос 46.9 хувиар тус тус өсчээ.

ЗУРАГ 3.2.4. АМЬД ТӨРСӨН ХҮҮХДИЙН ТОО. МЯН.ХҮН, 2000-2013 ОН

Өмнөговь аймагт амьд төрсөн хүүхдийн тоо 2013 онд 1544 болж, 2012 оныхоос

16.1 хувь, 2011 оныхоос 25.7 хувь, 2010 оныхоос 37.2 хувь, 2005 оныхоос 88.5 хувь, 2000

оныхоос 43.2 хувиар өсчээ.

Эрүүл мэндийн 2391 байгууллагад 2013 оны эцэст орны тоо 19.8 мянгад хүрсэн

байна. Клиникийн болон төрөлжсөн нарийн мэргэжлийн эмнэлэг 16, аймаг, дүүргийн

51.1 45.2

65.9 70.6

74.8 79.8

8.3 6.2 9.0 9.0 9.7 10.3

1.1 0.8 1.1 1.2 0.6 1.5

2000 2005 2010 2011 2012 2013

Улсын дүн Төвийн бүс Өмнөговь аймаг

51.1 45.2

65.9 70.6

74.8 79.8

8.3 6.2 9.0 9.0 9.7 10.3

1.1 0.8 1.1 1.2 1.3 1.5

2000 2005 2010 2011 2012 2013

Улсын дүн Төвийн бүс Өмнөговь аймаг

нэгдсэн эмнэлэг 34, сум дундын эмнэлэг 39, сумын эмнэлэг 271, хувийн эмнэлэг 1019,

өрхийн эмнэлэг 223, эмийн сан 789 ажиллаж байна.

ХҮСНЭГТ 3.2.1. ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН ТОО, 2000-2013 ОН

2000 2005 2010 2011 2012 2013

I. Төрийн өмчийн эрүүл мэндийн байгууллага

Клиникийн болон

төрөлжсөн мэргэжлийн

эмнэлэг, төв

19 17 16 16 16 16

Аймаг. дүүргийн нэгдсэн

эмнэлэг 30 30 35 35 34 34

Сум дундын эмнэлэг 13 31 37 37 39 39

Сумын эмнэлэг 334 287 274 274 271 271

II. Хувийн хэвшлийн эрүүл мэндийн байгууллага

Хувийн эмнэлэг 466 683 1113 1184 1030 1019

Өрхийн эмнэлэг 99 228 218 219 221 223

Эмийн сан* 321 735 666 703 855 789

ЗУРАГ 3.2.5.ХАЛДВАРТ ӨВЧНӨӨР ӨВЧЛӨГЧДИЙН ТОО, 1990-2013 ОН

Халдварт өвчнөөр өвчлөгчдийн тоо улсын хэмжээнд 2013 онд 37.3 мянга болж,

2012 оныхоос 13.8 хувь, 2011 оныхоос 12.9 хувиар буурч, харин 2005 оныхоос 1.1 хувь,

2000 оныхоос 14.1 хувь, 1995 оныхоос 32.4 хувиар өссөн байна.

Өмнөговь аймагт халдварт өвчнөөр өвчлөгчдийн тоо 2013 онд 482 болж, 2013

оныхоос 10.1 хувь, 2005 оныхоос 24.1 хувиар буурч, харин 2011 оныхоос 46.3 хувь, 2010

оныхоос 32.9 хувь, 2000 оныхоос 24.5 хувь, 1995 оныхоос 23.9 хувиар өссөн байна.

32713

36911

32332

41373 42839 43305

37318

5945 5298 4005 4971 6589 5017 4595

389 387 274 287 1040 536 482

1995 2000 2005 2010 2011 2012 2013

Улсын дүн Төвийн бүс Өмнөговь аймаг

Бүлэг 4

ДОТООДЫН НИЙТ БҮТЭЭГДЭХҮҮН

Өмнөговь аймгийн ДНБ, оны үнээр 2005 онд 41.2 тэрбум төгрөг байсан бол 2013 онд 516.2 тэрбум төгрөг болж, 12.5 дахин өссөн байна. Өмнөговь аймгийн ДНБ-ий улсын дүнд эзлэх хувь нь 2005 онд 1.5 хувийг эзэлж байсан бол 2011 онд улсын дүнд 2.8 хувь, 2013 онд 2.9 хувь болж өссөн байна.

ЗУРАГ 4.1 ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ДНБ, УЛСЫН ДҮНД ЭЗЛЭХ ХУВЬ

ЗУРАГ 4.2 ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН САЛБАРЫН ДНБ-д ЭЗЛЭХ ХУВЬ

Улсын хэмжээнд ХАА салбарын ДНБ-д эзлэх хувь буурах хандлагатай байна. ХАА

салбар 2005 онд ДНБ-ий 21.9 хувийг эзэлж байсан бол 2013 онд 14.5 хувийг эзэлж байна.

Төвийн бүсийн дүнд ХАА салбарын эзлэх хувь 2005 онд 46.5 хувийг эзэлж байсан бол

2013 онд 36.0 хувь болж буурчээ.

ЗУРАГ 4.3 АЖ ҮЙЛДВЭР БАРИЛГЫН САЛБАРЫН ДНБ-д ЭЗЛЭХ ХУВЬ

41.2 71.3 84.4 104.5

141.7

222.6

313.8 336.7

516.2

1.5 1.9 1.8 1.7 2.1 2.6 2.8 0.2

2.9

2005 он 2006 он 2007 он 2008 он 2009 он 2010 он 2011 он 2012 он 2013 он

Өмнөговь аймгийн ДНБ, тэрбум.төг Улсын дүнд эзлэх хувь

46.5

14.4 10.4 15.1

14.1

52.0

41.8 37.0

42.6

36.0

21.9

14.3 12.3 14.8 14.5

2005 2010 2011 2012 2013ӨМНӨГОВЬ АЙМАГ ТӨВИЙН БҮС УЛСЫН ДҮН

33.5 36.2 36.2 33.7 33.9

49.9

74.8 69.1

60.1

64.9

26.6 35.6 32.3 26.2

30.3

2005 2010 2011 2012 2013

УЛСЫН ДҮН ӨМНӨГОВЬ АЙМАГ ТӨВИЙН БҮС

Улсын хэмжээнд ДНБ-д аж үйлдвэр, барилгын салбарын эзлэх хувь 2005 онд 33.5

хувьтай байсан бол 2013 онд 33.9 хувийг эзэлж байна. Төвийн бүсийн ДНБ-д аж үйлдвэр,

барилгын салбарын эзлэх хувь 2013 онд 30.3 хувь болж өмнөх оноос 4.1 пунктээр, Манай

аймгийн хувьд 64.9 хувь болж өмнөх оноос 4.8 пунктээр өссөн байна.

ХҮСНЭГТ 4.1 ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ДНБ, оны үнээр салбараар, сая.төг

2005 2010 2011 2012 2013

Өмнөговь аймгийн ДНБ

41185.9 222585.3 313820.5 336655.4 516224.7

Хөдөө аж ахуй 19151.4 32052.3 32637.3 50835.0 72787.7 Аж үйлдвэр, барилга

20551.8 166493.8 216850.0 202329.9 335029.8

Yйлчилгээ 1482.7 24039.2 64333.2 83490.5 108407.2

Аймгийн ДНБ-ийг салбараар авч үзвэл, 2013 онд 72.8 тэрбум төг буюу 14.1 хувийг

хөдөө аж ахуйн салбар, 108.4 тэрбум төг буюу 21.0 хувийг үйлчилгээний салбар, 335.0

тэрбум төг буюу 64.9 хувийг аж үйлдвэр, барилгын салбар бүрдүүлж байна.

ЗУРАГ 4.4 ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ДНБ-ний БҮТЭЦ

Өмнөговь аймгийн ДНБ-ий 2005 онд 47.0 хувийг хөдөө аж ахуйн салбар, 4.0

хувийг үйлчилгээний салбар, 49 хувийг аж үйлдвэр, барилгын салбар эзэлж байсан бол

2013 онд 14.0 хувийг хөдөө аж ахуйн салбар, 21.0 хувийг үйлчилгээний салбар, 65 хувийг

аж үйлдвэр, барилгын салбар эзлэх болж, үйлчилгээний салбарын эзлэх хувь 26

пунктээр, харин хөдөө аж ахуйн салбар 33 пунктээр буурч, аж үйлдвэр барилгын салбар

16 пунктээр өссөн байна.

47%

50%

4%

2005 он

Хөдөө аж ахуй

Аж үйлдвэр, барилга

Yйлчилгээ

14%

65%

21%

2013 он

Хөдөө аж ахуй

Аж үйлдвэр, барилга

Yйлчилгээ

Бүлэг 5

ХЭРЭГЛЭЭНИЙ БАРАА ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ҮНЭ

Хэрэглээний бараа үйлчилгээний үнийн өөрчлөлт

Гол нэрийн барааны жилийн дундаж үнэ

Хэрэглээний бараа, үйлчилгээний үнийн улсын индекс 2013 онд 2010 оны

эцсийнхээс 39,7 хувь өссөний дотор согтууруулах ундаа, тамхины бүлгийн үнэ 80,0 хувь,

боловсролын үйлчилгээнийх 61,0 хувь, зочид буудал, зоогийн газар, дотуур байрных 53,5

хувь, хувцас, бөс бараа, гутлынх 53,5 хувь, хүнсний бараа, ундаа, усных 44,5 хувиар

өссөн байна.

ХҮСНЭГТ 5.1.ХЭРЭГЛЭЭНИЙ БАРАА. ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ҮНИЙН ИНДЕКС.

2010-XII=100%.БҮЛГЭЭР. 2013 ОН. ХУВЬ

Улсын индекс

Төвийн бүсийн индекс

Өмнөговь аймгийн индекс

Ерөнхий индекс 139.7 137.6 142.8

Хүнсний бараа. ундаа. ус 144.5 144.7 146.7

Согтууруулах ундаа. тамхи 180 174.6 186.0

Хувцас. бөс бараа. гутал 153.5 146.3 163.7

Орон сууц. ус. цахилгаан. түлш 134.9 138.4 124.7

Гэр ахуйн тавилга. гэр ахуйн бараа 137.9 130.7 143.3

Эм. тариа. эмнэлгийн үйлчилгээ 126.4 121.8 121.2

Тээвэр 123.5 124.3 130.5

Холбооны хэрэгсэл. шуудангийн үйлчилгээ 98.1 97.7 90.7

Амралт. чөлөөт цаг. соёлын бараа. үйлчилгээ 106.7 107.5 116.2

Боловсролын үйлчилгээ 161.0 160.4 164.1

Зочид буудал. зоогийн газар. дотуур байр 153.5 158.1 179.3

Бусад бараа. үйлчилгээ 131.8 129.4 129.9

Тус аймгийн хэрэглээний бараа, үйлчилгээний 2013 оны жилийн эцсийн үнийн

индексийг 2010 оныхтой харьцуулахад 42.8 хувь өссөн байна. Энэ өсөлтөд согтууруулах

ундаа, тамхины бүлэг 86.0 хувь, хүнсний бараа, ундаа усны бүлэг 46.7, хувцас, бөс бараа

63.7 хувь, боловсролын үйлчилгээ 64.1 хувь, зочид буудал зоогийн газар 79.3 хувь, орон

сууц, ус, цахилгаан, түлшний бүлэг 24.7 хувь, гэр ахуйн тавилга, гэр ахуйн барааны бүлэг

43.3 хувь, тээвэр 30.5 хувь, бусад бараа, үйлчилгээ 29.9 хувиар өссөн нь голлон

нөлөөлжээ.

ХҮСНЭГТ 5.2. ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ХЭРЭГЛЭЭНИЙ БАРАА, ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ҮНИЙН

ИНДЕКС, 2010-XII=100%.БҮЛГЭЭР, ХУВЬ

2009 2010 2011 2012 2013

ÅЪÍÕÈÉ ÈÍÄÅÊÑ 109.0 100.0 106.8 112.1 142.8

Õ¿íñíèé áàðàà, óíäàà óñ 107.8 100.0 115.6 111.5 146.7

Ñîãòóóðóóëàõ óíäàà, òàìõè 135.1 100.0 108.0 151.0 186.0

Õóâöàñ, áºñ áàðàà, ãóòàë 116.8 100.0 112.0 120.5 163.7

Îðîí ñóóö, óñ, öàõèëãààí, ò¿ëø 100.3 100.0 100.1 107.2 124.7

Ãýð àõóéí òàâèëãà, áàðàà 103.9 100.0 112.6 109.8 143.3

Ýì, òàðèà, ýìíýëãèéí ¿éë÷èëãýý 103.4 100.0 105.7 105.7 121.1

Òýýâýð 105.1 100.0 112.1 107.0 130.5

Õîëáîîíû õýðýãñýë, øóóäàíãèéí 100.0 100.0 100.0 93.2 90.7

¿éë÷èëãýý

Àìðàëò, ÷ºëººò öàã.ñî¸ëûí áàðàà. ¿éë÷èëãýý

114.0 100.0 101.6 105.7 116.2

Áîëîâñðîëûí ¿éë÷èëãýý 110.0 100.0 112.1 109.8 164.1

Çî÷èä áóóäàë, çîîãèéí ãàçàð, äîòóóð áàéð

113.6 100.0 101.5 116.1 179.2

Áóñàä áàðàà, ¿éë÷èëãýý 122.8 100.0 113.2 107.3 129.9

Өмнөговь аймагт 1 кг гурилын үнэ 2004 онд 515 төгрөг байсан бол 2013 онд

дунджаар 902 төгрөг болж 1.7 дахин, 1 кг хонины махны үнэ 1392 төгрөг байсан бол 7136

болж 5.1 дахин, 1кг цагаан будаа 490 төгрөг байсан бол 1839 болж 3.7 дахин, 1 кг элсэн

чихэр 617 төгрөг байсан бол 1796 төгрөг болж 2.9 дахин, 1 литр шингэн сүү 617 төгрөг

байсан бол 2425 төгрөг болж 3.9 дахин нэмэгдсэн байна. 1кВт цахилгааны үнэ 1997 онд

69 төгрөг байсан бол 2013 онд 91 төгрөг болж 31.8 хувиар өсчээ.

ХҮСНЭГТ 5.3. ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ГОЛ НЭРИЙН ЗАРИМ БАРААНЫ ДУНДАЖ

ҮНЭ. ТӨГ

Îí Ãóðèë. êã

Õîíèíû ìàõ. êã

Öàãààí áóäàà.

êã

Øèíãýí ñ¿¿. ë

Ýëñýí ÷èõýð.

êã

Öàõèëãààí. 1êâò.öàã

Õàëààëò. ì2

Áåíçèí ÀÈ-80 ë

2001 400 1100 400 800 700 58 383 410

2002 383 1075 400 783 600 62 221 418

2003 367 1225 389 767 546 69 221 447

2004 515 1392 490 617 575 69 221 561

2005 542 2025 608 808 633 69 218 665

2006 525 2433 621 992 892 69 192 817

2007 600 2467 629 1000 817 66 192 888

2008 978 2800 929 1275 942 66 192 1293

2009 822 2600 1206 1525 1242 66 192 1271

2010 817 4117 1499 2208 1731 75 216 1363

2011 813 4775 1596 1908 1743 88 334 1453

2012 877 6375 1789 2292 1797 88 334 1608

2013 902 7136 1839 2425 1796 91 334 1630

Улаанбаатар хотод 2001 онд хонины мах 1157 төгрөг, Өмнөговь аймагт 1100 төгрөг

байсан бол 2013 онд өсч Улаанбаатар хотод 7356 төгрөг, Өмнөговь аймагт 7136 төгрөгт

хүрсэн байна. Өмнөговь аймагт 2013 онд 1 кг хонины махны үнэ Улаанбаатар хотынхоос

220 төгрөгөөр хямд байна.

ЗУРАГ 5.1. НЭГ КГ ХОНИНЫ МАХНЫ ҮНЭ. ТӨГ

800 837 849 1135 1157 1076

1352 1596

2124 2273

2642 3371 2860

3790

4125

6637

7356

675 723 840 1046 1100 1075 1225 1392

2025 2433 2467

2800 2600

4117 4775

6375

7136

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Улаанбатар Өмнөговь

Нэг кг гурилын үнэ 1997-2003 онуудад харьцангуй тогтвортой байсан бөгөөд 2004

оноос өсч, 2013 оны байдлаар Улаанбаатар хотод 728 төг, Өмнөговь аймагт 902 төгрөг

болсон байгаа нь Улаанбаатар хотынхоос 174 төгрөгөөр илүү байна.

ЗУРАГ 5.2.НЭГ КГ ГУРИЛЫН ҮНЭ. ТӨГ

Өмнөговь аймгийн АИ-80 бензиний үнэ дунджаар 1997 онд 232, 2000 онд 303, 2005

онд 561, 2010 онд 1271, 2013 онд 1680 төгрөг болж өссөн байна.

ЗУРАГ 5.3. ӨМНӨГОВЬ АЙМАГ ДАХЬ 1 ЛИТР АИ-80 БЕНЗИНИЙ ҮНЭ. ТӨГ

363 323 321 351 355 317 331

455 417 405

493

783

726 637 722 696 728

341 353 328 392 399

383 367

515 542 525 600

978

822 817 813 877

902

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Улаанбатар Өмнөговь

232 243 303

391 404 418 447

561

665

817

888

1293 1271

1363 1463

1608 1630

1997 он

1998 он

1999 он

2000 он

2001 он

2002 он

2003 он

2004 он

2005 он

2006 он

2007 он

2008 он

2009 он

2010 он

2011 он

2012 он

2013 он

Бүлэг 6

ҮЙЛДВЭРЛЭЛ, ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ САЛБАРУУД

6.1. ХӨДӨӨ АЖ АХУЙ

Манай аймгийн нийт өрхийн 27.5 хувь буюу 5173 малчин өрх эзэлж байна. Мал аж

ахуйн салбарт 9226 малчид ажиллаж байна.

Улсын хэмжээнд 2000 онд 421.4 мянган малчин байсан бол 2010 онд 327.1 мянга

буюу 22.3 хувиар, 2013 оны жилийн эцсийн байдлаар 285.7 мянга болж буурсан байна.

ХҮСНЭГТ 6.1.1. ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН МАЛЧДЫН ТОО

2000 2005 2010 2011 2012 2013

Малчин өрхийн тоо 7044 6283 5628 5431 5131 5173

Малчдын тоо 15060 13152 10258 9751 9279 9226

Үүнээс: 16-34 насны

8500 6938 4640 4154 3695 3534

35-аастэтгэвэрт гарах хүртэл

3973 4236 4388 4366 4544 4706

Тэтгэврийн насны 2587 1978 1230 1231 1040 986

Мал тооллогын 2013 оны дүнгээр нийт малчин өрх 100 хувь цахилгааны эх

үүсвэртэй, 80.0 хувь нь телевизортой, 55.0 хувь нь автомашинтай 50.0 хувь мотоцикльтой

байна. Улсын хэмжээнд малчин өрхийн тоо 191.5 мянга байсан бол 2013 оны байдлаар

145.3 мянга болж 46.2 мянган малчин өрхөөр буурсан байна.

ХҮСНЭГТ 6.1.2. ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН МАЛЧИН ӨРХИЙН ТОО /СУМДААР/

Өмнөговь аймаг 1971 онд 6 мянган малчинтай байсан бол 2000 онд 15 мянга болж

2.5 дахин өсч байсан бол харин 2013 оны эцэст 9.2 мянга болж сүүлийн 10 жилд 38.6

хувиар буурсан байна.

Сумын нэр 2000 2005 2010 2011 2012 2013

Баяндалай 562 492 427 410 396 399

Баяновоо 352 313 286 276 290 298

Булган 420 424 340 329 320 343

Гурвантэс 668 610 569 568 538 540

Мандаловоо 494 365 325 305 302 304

Манлай 440 473 464 463 462 466

Номгон 640 600 516 499 473 475

Ноён 325 272 261 246 229 221

Сэврэй 503 464 362 342 336 333

Ханбогд 428 451 480 478 385 367

Ханхонгор 631 556 439 408 375 405

Хүрмэн 451 370 362 350 356 348

Цогтовоо 391 278 238 241 234 240

Цогтцэций 416 346 302 306 263 232

Даланзадгад 323 269 257 210 172 202

ДҮН 7044 6283 5628 5431 5131 5173

ЗУРАГ 6.1.1. ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН МАЛЧДЫН ТОО, МЯНГА

Манай улсын малын тоо 2013 оны эцэст 45.1 сая толгойд хүрч, 2012 оныхоос 4.2

сая буюу 9.3 хувиар өслөө. Үүний дотор адуу 2618.5 мянга, тэмээ 321.5 мянга, үхэр 2908.5

мянга, хонь 20060.2 мянга, 19218.5 мянга болж таван төрөл дээрээ өссөн байна. Нийт

малын тоогоор Архангай аймаг 3772.3 мянга, адуугаар Төв аймаг 283.6 мянга, тэмээгээр

Өмнөговь аймаг 103.1 мянга, үхрээр Архангай аймаг 427.2 мянга, хониор Архангай аймаг

1944.1 ямаагаар Баянхонгор аймаг 1860.6 мянган мал тоолуулж бусад аймгаа тэргүүлсэн

байна.

ХҮСНЭГТ 6.1.3 МАЛЫН ТОО, ТӨРЛӨӨР, МЯН.ТОЛ

1918* 1940 1960 1980 1990 2000 2010 2012 2013

Бүгд 9 645.6 26 204.8 23 000.5 23 771.4 25 856.9 30 227.5 32 729.5 40 920.9 45 127.2

Адуу 1 150.5 2 358.1 2 502.7 1 985.4 2 262.0 2 660.7 1 920.3 2 330.4 2 618.5

Тэмээ 228.7 643.4 859.1 591.5 537.5 322.9 269.6 305.8 321.5

Үхэр 1 078.4 2 722.8 1 905.5 2 397.1 2 848.7 3 097.6 2 176.0 2 584.6 2 908.5

Хонь 7 188.0 15 384.2 12 101.9 14 230.7 15 083.0 13 876.5 14 480.4 18 141.4 20 060.2

Ямаа 5 096.3 5 631.3 4 566.7 5 125.7 10 269.8 13 883.2 17 558.7 19 218.5

1940 онд нийт сүргийн 19.4 хувийг ямаа, 58.7 хувийг хонь, 10.4 хувийг үхэр, 9.0

хувийг адуу, 2.5 хувийг тэмээ эзэлж байсан бол 2013 онд 42.9 хувийг ямаа, 44.5 хувийг

хонь, 6.4 хувийг үхэр, 5.8 хувийг адуу, 0.7 хувийг тэмээ эзэлж байна. Нийт сүрэгт ямааны

эзлэх хувь 23.5 пунктээр өсч, хонины эзлэх хувь 14.2 пунктээр, үхрийнх 4.0 пункт, адууных

3.2 пункт, тэмээ 4.5 пунктээр буурсан байна.

6.0

5.1 5.5

15.0

13.1

10.2

9.2

1971 1980 1990 2000 2005 2010 2013

ЗУРАГ 6.1.2 МАЛ СҮРГИЙН БҮТЭЦ, ХУВИАР

Өмнөговь аймаг нь тэмээний тоо толгойгоороо улс, бүсдээ ихээхэн хувийг эзэлдэг

бөгөөд 1980 оноос хойш бүсдээ тогтмол 50-иас дээш хувь, улсадаа 2010 оноос 30-иас

дээш хувийг эзээлж байна.

ЗУРАГ 6.1.3. ТЭМЭЭНИЙ ТОО ТОЛГОЙН УЛС, БҮСИЙН ДҮНД ЭЗЛЭХ ХУВЬ

Ямааны тоо толгой бүсэд эзлэх хувь нь 1971-1980 он хүртэл 2.7 пунктээр өсч,

2000-2013 он хүртэл 21.2 пунктээр буурсан байна. Улсын дүнд эзлэх хувь нь 1971-2013 он

хүртэл 2.2 пунктээр буурсан байна.

6.8 9 10.9 8.4 8.7 8.8 5.9 5.7 5.8

1.4 2.5 3.7 2.5 2.1 1.1 0.8 0.7 0.7

6.4 10.4 8.3

10.1 11 10.2 6.6 6.3 6.4

42.7

58.7 52.6 59.9 58.3 45.9

44.2 44.3 44.5

42.7

19.4 24.5 19.2 19.8 34.0

42.4 42.9 42.9

1918* 1940 1960 1980 1990 2000 2010 2012 2013

Адуу Тэмээ Үхэр Хонь Ямаа

23.6

22.4

24.1 24.8

23.8

25.2 28.7

27.9 31.1 32.1

50.7 49.7

53.4

53.2 52.7

59.7

64.0

57.5

62.1 62.4

1971 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2013

Улсын дүнд эзлэх хувь Бүсийн дүнд эзлэх хувь

ЗУРАГ 6.1.4. ЯМААНЫ ТОО ТОЛГОЙН УЛС, БҮСИЙН ДҮНД ЭЗЛЭХ ХУВЬ

2013 оны мал тооллогоор 1653264 толгой мал тоолуулж урьд оноос 234011 толгой

малаар 5 төрөл дээрээ өсгөсөн байна. Мөн 140 мянгат малчинтай болсон.

ХҮСНЭГТ 6.1.4. ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН МАЛЫН ТОО, СУМДААР

Сумын нэр Бүгд Үүнээс

Тэмээ Адуу Үхэр Хонь Ямаа

Баяндалай 138201 3335 4768 1310 24993 103795

Баян-Овоо 89577 5244 4148 688 23021 56476

Булган 110534 3642 3776 992 33855 68269

Гурвантэс 143640 5774 2186 247 8184 127249

Мандал-Овоо 93002 16195 3586 329 26555 46337

Манлай 117787 9410 7230 830 37669 62648

Номгон 197239 6040 4756 1190 27791 157462

Ноён 92895 4981 1275 139 7425 79075

Сэврэй 119881 4229 3857 777 16654 94364

Ханбогд 126003 21222 6403 3304 34596 60478

Ханхонгор 127966 4928 4743 865 34158 83272

Хүрмэн 106674 7250 3416 610 21396 74002

Цогт-Овоо 61866 7049 2081 363 18480 33893

Цогтцэций 65741 2141 4472 778 21401 36949

Даланзадгад 62258 1680 1467 952 14633 43526

Дүн 1653264 103120 58164 13374 350811 1127795

8.1

9.3 9.4 8.4 8.0

7.8

8.5

5.7 4.8 5.9

43.1

43.5 45.8

38.6 39.7 40.5 45.4

24.9 20.7 24.2

1971 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2013

Улсын дүнд эзлэх хувь Бүсийн дүнд эзлэх хувь

ГАЗАР ТАРИАЛАН

Улсын хэмжээгээр 2013 оны байдлаар нийт 415.5 мян.га талбайд тариалалт

хийснээс 293.3 мян.га-д үр тариа, 15.5 мян.га-д төмс, 8.3 мян.га-д хүнсний ногоо, 14.4

мян.га-д тэжээийн ургамал, 83.8 мян.га-д техникийн ургамал, жимс, жимсгэнэ тариалсан

нь 2012 оныхоос нийт тариалсан талбай 35.7 мян.га-гаар буюу 9.4 хувь өссөн байна.

ХҮСНЭГТ 6.1.5 ТАРИАЛСАН ТАЛБАЙ/мян.га/

1960 1970 1980 1990 2000 2010 2012 2013

Үр тариа 246.7 419.6 557.5 654.1 194.7 259.2 306.2 293.3

Төмс 2.2 2.9 7.5 12.2 7.9 13.8 16.8 15.5

Хүнсний ногоо 0.8 1.4 2.4 3.6 5.4 7 7.9 8.3

Тэжээлийн ургамал

15.7 30.8 136.7 117.8 0.8 11.1 13.8 14.4

Өмнөговь аймагт 1980 онд 391.1 га талбайд тариалан эрхэлж байсан бол 2013 онд

144.7 га талбай болж буурсан байна. Нийт талбайн 44.5 хувь буюу 64.5 га талбайд төмс,

31.4 хувь буюу 45.5 га талбайд хүнсний ногоо, 23.9 хувь буюу 34.7 га талбайд тэжээлийн

ургамал тариалжээ.

ХҮСНЭГТ 6.1.6. ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ТАРИАЛСАН ТАЛБАЙ га

1980 1990 2000 2010 2012 2013

Нийт тариалсан талбай 391.1 143.9 170 155.6 177.1 144.7

Үүнээс:

Төмс 32.9 78.9 87.7 83.2 65.8 64.5

Хүнсний ногоо 18.2 55.5 82.3 44.9 48.2 45.5

Тэжээлийн ургамал 340 9.5 0 27.5 63.1 34.7

Улсын хэмжээнд 2013 онд 387.0 мян.т үр тариа, 191.6 мян.т төмс, 101.8 мян.т

хүнсний ногоо, 42.6 мян.т тэжээлийн ургамал хурааж, 1169.3 мян.т өвс хадлан, 36.6 мян.т

гар тэжээл бэлтгэсэн нь 2012 оныхоос үр тариа 92.3 мян.т буюу 19.2 хувь, төмс 54.3 мян.т

буюу 22.1 хувь, тэжээлийн ургамал 3.6 мян.т буюу 7.8 хувиар буурч, хүнсний ногоо 2.9

мян.т буюу 2.9 хувиар өсчээ.

ХҮСНЭГТ 6.1.7. ХУРААСАН УРГАЦ мян.тонн

1960 1970 1980 1990 2000 2010 2012 2013

Үр тариа 259.5 326.5 286.8 718.3 142.1 355.1 479.3 387.0

Төмс 18.5 22 39.3 131.1 58.9 168 245.9 191.6

Хүнсний ногоо 6.9 12.6 26 41.7 44 82.3 98.9 101.8

Тэжээлийн ургамал

34.4 47.5 102.8 527.1 4.1 34.8 46.2 42.6

Өмнөговь аймаг 1980 онд 827.6 тонн тэжээлийн ургамал, 297.1 тонн төмс, 203.3

тонн хүнсний ногоо хурааж байсан бол 2013 онд 552.1 тонн төмс, 499.7 тонн хүнсний

ногоо, 191.8 тонн тэжээлийн ургамал хурааж, 4265.6 тонн өвс, 519 тонн гар тэжээл бэлтгэн

авчээ.

ХҮСНЭГТ 6.1.8. ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ХУРААСАН УРГАЦ тонн

1980 1990 2000 2010 2012 2013

Төмс 297.1 519.3 624.5 621.1 636.8 552.1

Хүнсний ногоо 203.3 573.5 650 408.5 474.4 499.7

Тэжээлийн ургамал 827.6 74.8 0 266.6 281 191.8

6.2. АЖ ҮЙЛДВЭР

Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2005 оны зэрэгцүүлэх үнээр, 2013 оны

эцэст 2608.3 тэрбум төг болж, өмнөх оныхоос 336.2 тэрбум төг буюу 14.8 хувиар өслөө.

Энэхүү өсөлтөд уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарын нүүрс, газрын тос, алт,

зэсийн баяжмал зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл 2.1 - 55.0 хувиар,

боловсруулах аж үйлдвэрийн салбарын катодын зэс, бялуу, хиаман төрлийн бүтээгдэхүүн,

сүлжмэл эдлэл, металл цувимал, самнасан ноолуур, жүүс, нарийн боов, малын мах,

гурил, барилгын модон хаалга, цонх, нэхий дээл, вакуум цонх, хаалга, хэвлэмэл хуванцар

карт зэрэг нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл 2.7 хувиас 2.7 дахин нэмэгдсэн нь

голлон нөлөөлжээ.

Өмнөговь аймгийн аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүний борлуулалт 2013 онд 396.3

тэрбум төг болж, Монгол Улсын аж үйлдвэрийн нийт бүтээгдэхүүн борлуулалтын 6.1 хувь,

баруун бүсийн аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн борлуулалтын 42.6 хувийг эзэлж байна.

ХҮСНЭГТ 6.2.1. АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ БОРЛУУЛАЛТ /оны үнээр,

тэрбум.төг/

2000 2009 2010 2011 2012 2013

Улсын дүн 574.1 3099.9 4468.1 5626.7 6058 6456.6

Төвийн бүс 87.4 360.6 718 1033.7 1019.3 930.3

Өмнөговь аймаг 0.81 175.1 352.6 514.5 443.9 396.3

Улсын дүнд эзлэх хувь 0.14 5.6 7.9 9.1 7.3 6.1

Бүсийн дүнд эзлэх хувь 0.92 48.6 49.1 49.8 43.5 42.6

Өмнөговь аймгийн аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2013 онд 704 тэрбум

төгрөгт хүрсний 61 хувь нь уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарт, 31 хувь нь

боловсруулах аж үйлдвэрийн салбарт, 8 хувь нь цахилгаан, дулааны эрчим хүч

үйлдвэрлэл, усан хангамжийн салбарт ногдож, үүнийг 2009 оныхтой харьцуулахад уул

уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарынх 8 пункт, цахилгаан, дулааны эрчим хүч

үйлдвэрлэл, усан хангамжийн салбарынх 1 пунктээр буурч, харин боловсруулах аж

үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэлд эзлэх хувийн жин 9 пунктээр нэмэгдсэн байна.

ЗУРАГ 6.2.2. ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН САЛБАРЫН БҮТЭЦ

Боловсруулах аж үйлдвэрлэлийн салбарын борлуулалт 2009 онд 88023.5 сая

төгрөг байсан бол 2012 онд 170869.8 сая төгрөг болж 1.9 дахин өсч, харин 2013 онд

218005.6 болж 2012 оныхоос 47135.8 сая төгрөг буюу 1.27 дахин өссөн байна.

ЗУРАГ 6.2.3. БОЛОВСРУУЛАХ АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН БОРЛУУЛАЛТ сая.төг

Өмнөговь аймагт бусад ашигт малтмал олборлолт 2009 онд 172884.4 сая төг

байсан бол 2013 онд 295477.3 сая.төг болж 1.7 дахин өссөн байна.

69%

22%

9% Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэр

Боловсруулах үйлдвэр

Цахилгаан, дулаан эрчим хүч, усан хангамж

61%

31%

8% Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэр

Боловсруулах үйлдвэр

Цахилгаан, дулаан эрчим хүч, усан хангамж

2009 2010 2011 2012 2013

88023.55

95107.46

193592.5

170869.8

218005.6

ХҮСНЭГТ 6.2.2. ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ

БОРЛУУЛАЛТ сая.төг

2009 2010 2011 2012 2013

Бусад ашигт малтмал олборлолт 172884 350389 479620.2 285368.1 295477.3

Хүнсний бүтээгдэхүүн, ундаа үйлдвэрлэлт

384.2 389.4 329.5 328.9 348.4

Хувцас үйлдвэрлэл, үслэг арьс боловсруулалт

- - - - 52.8

Цахилгаан, хий, дулаан үйлдвэрлэл 2223.7 2917.9 3206.1 3470.4 3603

Ус ариутгал, усан хангамж 472.7 574.3 752.7 780.3 839.4

Дүн 175965 354271 483908.5 289947.7 300320.9

6.3. БАРИЛГА, ТЭЭВЭР

Барилга угсралт, их засварын ажлын хэмжээ улсын хэмжээнд 2013 онд 1452.2

тэрбумт төгрөгт хүрсний 12.5 хувь буюу 182.4 тэрбум төгрөгийн ажлыг төвийн бүс,

Өмнөговь аймаг 1.65 хувь буюу 23.9 тэрбум төгрөгийн барилга угсралт, их засварын

ажлыг хийж гүйцэтгэсэн байна.

ЗУРАГ 6.3.1. БАРИЛГА УГСРАЛТ, ИХ ЗАСВАРЫН АЖИЛ оны үнээр, сая.төг

1990 1995 2000 2009 2010 2011 2012 2013

Бүгд 1710 18946.8 58416.2 279361.7 350807.6 745020.5 811272 1452209

Төвийн бүс 254.7 1760.8 3325.5 19160.7 23048.5 31168.9 47226 182421.7

Өмнөговь аймаг

28.3 107.9 463.5 1943.2 2261 3566.5 1403.4 23943.5

Улсын дүнд эзлэх хувь

1.65 0.57 0.79 0.7 0.64 0.48 0.17 1.65

Бүсийн дүнд эзлэх хувь

11.1 6.1 13.9 10.1 9.8 11.4 3 13.1

Өмнөговь аймагт 1990 онд 28.3 сая төгрөгийн барилга угсралтын ажил гүйцэтгэсэн

бол 2000 онд 463.5 сая төг, 2010 онд 2261 сая төг, 2013 онд 23.9 тэрбум төгрөгийн

барилга угсралт, их засварын ажил хийгдсэн байна.

Өмнөговь аймаг 1997 онд 1313 автомашинтай байсан бол 2013 онд 10383 болж 7.9

дахин өссөн байна. 2013 онд нийт автомашины 5018 нь буюу 46.3 хувь нь суудлын

автомашин, 2299 буюу 22.1 хувь нь ачааны автомашин, 3066 буюу 29.5 хувь нь бусад

төрлийн тээврийн хэрэгсэл байна.

ЗУРАГ 6.3.1. ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН АВТОМАШИНЫ ТОО, ТӨРЛӨӨР

1997 2000 2005 2010 2011 2012 2013

Бусад 70 308 663 911 919 1675 3066

Ачааны 604 703 537 2240 2471 2555 2299

Суудлын 639 1139 1373 2142 2328 3826 5018

Бүлэг 7

АЖ АХУЙН НЭГЖ, БАЙГУУЛЛАГЫН ТОО, БҮТЭЦ

Улсын хэмжээнд 2013 онд 99603 аж ахуйн нэгж, байгууллага үйл ажиллагаа

явуулсны 9729 нь буюу 9.8 хувь нь төвийн бүсэд, 1373 нь буюу 1.4 хувь нь Өмнөговь

аймагт ногдож байна. Харин төвийн бүсэд үйл ажиллагаа явуулж байгаа аж ахуйн нэгж,

байгууллагын 14.1 хувь нь Өмнөговь аймагт ногдож байна.

ХҮСНЭГТ 7.1. ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛЖ БАЙГАА АЖ АХУЙ НЭГЖ

БАЙГУУЛЛАГЫН ТОО

1998 2000 2006 2010 2011 2012 2013

Бүгд 18950 22724 32410 73822 65204 90540 99603

Төвийн бүс 3968 4402 2679 7708 4227 8873 9729

Өмнөговь аймаг 349 357 486 884 866 1194 1373

Улсын дүнд эзлэх хувь 1.8 1.6 1.5 1.2 1.3 1.3 1.4

Бүсийн дүнд эзлэх хувь 8.8 8.1 18.1 11.4 20.5 13.4 14.1

Өмнөговь аймагт 1998 онд төрийн өмчийн 176, төрийн өмчийн оролцоотой 1,

хувийн 150 аж ахуйн нэгж, байгууллага үйл ажиллагаа явуулж байсан бол 2013 онд

төрийн өмчийн 114, хувийн 755, хувийн хамтарсан 10, гадаад улсын 5, орон нутгийн

өмчийн 66 нийт 950 аж ахуйн нэгж, байгууллага үйл ажиллагаа явуулж байна.

ХҮСНЭГТ 7.2. ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛЖ БАЙГАА АЖ АХУЙ НЭГЖ

БАЙГУУЛЛАГЫН ТОО, ӨМЧИЙН ХЭЛБЭРЭЭР

1998 2000 2005 2010 2011 2012 2013

Төрийн өмчийн 176 161 145 163 116 116 114

Төрийн өмчийн оролцоотой 1 - 1 2 - 0 -

Хувийн 150 192 228 377 550 698 755

Хувийн хамтарсан 0 1 1 15 6 15 10

Гадаад улсын 0 - - 2 4 4 5

Орон нутгийн өмчийн 0 - 12 49 69 70 66

Дүн 327 354 387 608 745 903 950

Өмнөговь аймагт үйл ажиллагаа явуулж байгаа аж ахуйн нэгж, байгууллагыг

салбараар авч үзвэл 2013 онд бөөний болон жижиглэн худалдаа гэр ахуйн барааны

засварлах үйл ажиллагаа эрхэлдэг аж ахуйн нэгж, байгууллага хамгийн их буюу 332,

нийгэм бие хүнд үзүүлэх бусад үйлчилгээ 85, үл хөдлөх хөрөнгийн түрээс бизнесийн үйл

ажиллагаа эрхэлдэг аж ахуйн нэгж, байгууллага 69 байна.

ХҮСНЭГТ 7.3. ӨМНӨГОВЬ АЙМАГ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛЖ БАЙГАА АЖ АХУЙ

НЭГЖ, БАЙГУУЛЛАГЫН ТОО, САЛБАРААР

1998 2000 2005 2010 2011 2012 2013

Хөдөө аж ахуй ан агнуур ойн аж ахуй загас барилт

10 7 11 22 43 36 44

Уул уурхай олборлох үйлдвэр 3 4 4 4 4 5 5

Цахилгаан хий үйлдвэрлэл ус хангамж 13 13 14 17 17 22 22

Барилга 2 3 4 8 14 16 17

Бөөний болон жижиглэн худалдаа гэр ахуйн 63 80 135 219 205 309 332

барааны засварлах үйл ажиллагаа

Зочид буудал зоогийн газар 2 6 10 22 30 55 56

Тээвэр агуулахын аж ахуй холбоо 29 25 8 17 35 52 58

Санхүүгийн гүйлгээ хийх үйл ажиллагаа 3 4 8 5 15 14 15

Үл хөдлөх хөрөнгө түрээс бизнесийн үйл ажиллагаа

15 20 20 28 86 57 69

төрийн удирдлага батлан хамгаалах албан журмын нийгмийн даатгалын үйл ажиллагаа

54 55 54 88 65 64 61

Боловсролын салбарын үйл ажиллагаа 36 37 35 42 46 45 47

Эрүүл мэнд нийгмийн халамжийн үйл ажиллагаа

39 41 44 47 50 56 59

Нийгэм бие хүнд үзүүлэх бусад үйлчилгээ 38 37 29 59 80 79 85

Бүгд 307 332 376 578 690 810 870

Тус аймагт үйл ажиллагаа явуулж байгаа аж ахуйн нэгж, байгууллагыг сумдаар нь

авч үзвэл Даланзадгад суманд 451 буюу 47,5 хувь, Цогт-Цэций суманд 105 буюу 11 хувь

нь ногдож байна. Цогт-Овоо, Мандал-Овоо, Ноён, Сэврэй, Хүрмэн суманд хамгийн бага

буюу 17-21 аж ахуйн нэгж, байгууллага үйл ажиллагаа явуулж байна.

Өмнөговь аймагт үйл ажиллагаа явуулж байгаа нийт аж ахуйн нэгж, байгууллагыг

ажиллагчдын тооны бүлгээр авч үзвэл, 1-9 ажиллагчидтай аж ахуйн нэгж, байгууллага 763

буюу 80,3 хувь, 10-19 ажиллагчидтай аж ахуйн нэгж, байгууллага 105 буюу 11 хувь, 20-49

ажиллагчидтай аж ахуйн нэгж, байгууллага 55 буюу 5.8 хувь, 50-иас дээш ажиллагчидтай

аж ахуйн нэгж, байгууллага 27 буюу 2,9 хувийг бүрдүүлж байна.

ХҮСНЭГТ 7.4. ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛЖ БАЙГАА АЖ АХУЙ НЭГЖ,

БАЙГУУЛЛАГЫН ТОО, СУМДААР, АЖИЛЛАГЧДЫН ТООНЫ БҮЛГЭЭР

Дүн 1-9 10-19 20-49 50+

Өмнөговь аймаг 950 763 105 55 27

Баяндалай 31 25 5 1

Баян-Овоо 24 19 3 2

Булган 30 24 5 1

Гурвантэс 51 45 3 1 2

Мандал-Овоо 18 11 5 2

Манлай 32 25 5 2

Номгон 25 18 4 2 1

Ноён 21 17 2 2

Сэврэй 21 16 4 1

Ханбогд 77 69 5 2 1

Ханхонгор 26 16 9 1

Хүрмэн 17 8 6 3

Цогт-Овоо 21 15 5 1

Цогт-Цэций 105 91 6 2 6

Даланзадгад 451 364 38 33 16

ДҮГНЭЛТ

1. Хүн ам. нийгмийн байдал

Өмнөговь аймагт нэг километр квадрат нутаг дэвсгэрт 2000 онд 0.28 хүн ногдож

байсан бол 2013 онд 0.35 болж нэмэгджээ. Сумын хүн амын нягтралын өөрчлөлтөд

ердийн цэвэр өсөлтөөс гадна дотоод шилжих хөдөлгөөн ихээхэн нөлөөлсөн байна.

Манай аймгийн хүн ам зүйн ачаалал буюу хөдөлмөрийн насны 100 хүнд тэжээлгэгч

2013 онд 47 хүн ногдож байна. Төвийн бүс нь хүн ам зүйн ачааллын хувьд 44-59

хооронд байгаа бөгөөд манай аймгийн хувьд улсын дундажтай адил байгаа юм.

Суурин хүн амын тоо сүүлийн жилүүдэд жил дараалан өссөн байна. 2013 оны

жилийн эцсийн байдлаар 58555 болж 2005 оноос 22.3 хувиар, Суурь /2010 он

ХАОСТооллого явагдсан он/ оноос 11.9 хувиар, 2012 оноос 3.5 хувиар тус тус

өссөн байна.

Хүн амын төрөлтийн түвшин 2005 оноос эхлэн нэмэгдэж эхэлсэн бөгөөд 1990-2005

он хүртэл эрчимтэй буурсан байна. 2013 онд төрөлтийн түвшин 1995 оны түвшинд

хүртэл өссөн бөгөөд үүнд 2006 оноос эхлэн Хүүхдийн мөнгө хөтөлбөр, 18 нас

хүртлэх хүүхдийн мөнгөн тэтгэмж, Шинэ төрсөн хүүхэд хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлж

эхэлсэнтэй холбоотой.

Аймгийн хэмжээнд 1000 хүнд ногдох төрөлт 1990 онд 34.5 хүрч байснаа 1995 онд

25.9, 2000 онд 23.8, 2005 онд 17.9 болж эрчимтэй буурсан бол 2006 оноос эхлэн

төрөлтийн тоо өсч 2010 онд 19.2, 2011 онд 21.7, 2013 онд 26.3 болсон нь 2012

оныхоос 0.3 пунктээр өсч, улсын дунджаас 0.9 пунктээр доогуур гарсан үзүүлэлттэй

байна.

Хүн амын дундаж наслалт улсын дунджаас 1.7 жилээр илүү, төвийн бүсийн

дунджаас 1.0 жилээр илүү байна. Төвийн бүс дотроо Дундговь аймаг 72.6 болж.

улсын дунджаас 3.5 жилээр илүү, Говьсүмбэр аймаг 72.3 болж улсын дунджаас 3.2

жилээр их байна. Дундаж наслалт ялгаатай байгаа нь тухайн аймгуудын хүн амын

нас баралтын түвшин, тэр дундаа нялхсын нас баралттай холбоотой юм.

Аймгийн эдийн засгийн идэвхтэй хүн амын тоо 2013 онд 25.5 мянга болж 2012

оныхоос 15.6 хувиар өсч, харин 2011 оныхоос 13.3 хувь, 2010 оныхоос 8.6 хувиар

буурсан байна.

Нийт ажиллагчдын тоо 2013 онд 24.2 мянга болж, 2012 оныхоос 17.3 хувиар өсч,

харин 2011 оныхоос 1.2 хувиар буурч, 2010 оныхоос 3.3 хувиар өссөн үзүүлэлттэй

байна.

2013/2014 оны хичээлийн жилд ЕБС-д суралцагчид нийт 10.4 мянга болж.

2011/2012 оны хичээлийн жилийнхээс 1.0 хувиар буурсан. харин 2012/2013 оны

хичээлийн жилийнхээс 0.2 хувиар өссөн байна.

Нэг эмчид ногдох хүний тоо Өмнөговь аймагт 2013 онд 299 байгаа нь улсын

дунджаас 14-өөр бага, төвийн бүсийн дунджаас 109-өөр бага байна.

Нэг сувилагчид ногдох хүний тоо Өмнөговь аймагт 2013 онд 312 байгаа нь улсын

дунджаас 37, төвийн бүсийн дунджаас 3-аар их байна.

10000 хүнд ногдох халдварт өвчнөөр өвчлөгчдийн тоо 482 байгаа нь улсын

дунджаас 36.8 мян.хүнээр, төвийн бүсийн дунджаас 4.1 мян.хүнээр бага байна.

3. Эдийн засгийн байдал

ДНБ, оны үнээр 2005 онд 41.2 тэрбум төг байсан бол 2013 онд 516.2 тэрбум төгрөг болж, 12.5 дахин өссөн байна. Өмнөговь аймгийн ДНБ-ий улсын дүнд эзлэх хувь нь 2005 онд 1.5 хувийг эзэлж байсан бол 2011 онд улсын дүнд 2.8 хувь болон өсч 2013 онд 2.9 хувь болсон байна.

Тус аймгийн хэрэглээний бараа, үйлчилгээний 2013 оны жилийн эцсийн үнийн

индексийг 2010 оныхтой харьцуулахад 42.8 хувь өссөн байна. Энэ өсөлтөд

согтууруулах ундаа, тамхины бүлэг 86.0 хувь, хүнсний бараа, ундаа усны бүлэг

46.7, хувцас, бөс бараа 63.7 хувь, боловсролын үйлчилгээ 64.1 хувь, зочид буудал

зоогийн газар 79.3 хувь. орон сууц. ус. цахилгаан. түлшний бүлэг 24.7 хувь, гэр

ахуйн тавилга, гэр ахуйн барааны бүлэг 43.3 хувь, тээвэр 30.5 хувь.бусад бараа,

үйлчилгээ 29.9 хувиар өссөн нь голлон нөлөөлжээ

Мал тооллогын 2013 оны дүнгээр нийт малчин өрх 100 хувь цахилгааны эх

үүсвэртэй, 80.0 хувь нь телевизортой, 55.0 хувь нь автомашинтай 50.0 хувь

мотоцикльтой байна. Улсын хэмжээнд малчин өрхийн тоо 191.5 мянга байса бол

2013 оны байдлаар 145.3 мянга болж 46.2 мянган малчин өрхөөр буурсан байна.

Өмнөговь аймаг нь тэмээний тоо толгойгоороо улс, бүсдээ ихээхэн хувийг эзэлдэг

бөгөөд 1980 оноос хойш бүсдээ тогтмол 50-иас дээш хувь, улсадаа 2010 оноос 30-

иас дээш хувийг эзэлж байна.

1980 онд 391.1 га талбайд тариалан эрхэлж байсан бол 2013 онд 144.7 га талбай

болж буурсан байна. Нийт талбайн 44.5 хувь буюу 64.5 га талбайд төмс, 31.4 хувь

буюу 45.5 га талбайд хүнсний ногоо, 23.9 хувь буюу 34.7 га талбайд тэжээлийн

ургамал тариалжээ.

1980 онд 827.6 тонн тэжээлийн ургамал, 297.1 тонн төмс, 203.3 тонн хүнсний ногоо

хурааж байсан бол 2013 онд 552.1 тонн төмс, 499.7 тонн хүнсний ногоо, 191.8 тонн

тэжээлийн ургамал хурааж, 4265.6 тонн өвс, 519 тонн гар тэжээл бэлтгэн авчээ.

Аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүний борлуулалт 2013 онд 396,3 тэрбум төг болж,

Монгол Улсын аж үйлдвэрийн нийт бүтээгдэхүүн борлуулалтын 6,1 хувь, баруун

бүсийн аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн борлуулалтын 42,6 хувийг эзэлж байна.

1990 онд 28,3 сая төгрөгийн барилга угсралтын ажил гүйцэтгэсэн бол 2000 онд

463,5 тэрбум төг, 2010 онд 2261 сая төг, 2013 онд 23,9 тэрбум төгрөгийн барилга

угсралт, их засварын ажил хийгдсэн байна.

Хавсралт

Бүс, аймаг зэрэгцүүлсэн үндсэн үзүүлэлтүүд, 2013 он

Аймаг, нийслэл

Сум

, д

үү

рги

йн

то

о

Ба

г, х

ор

оо

ны

то

о

Нута

г д

эв

сгэ

ри

йн

хэ

мж

ээ

, м

ян

.км

Хү

н а

мы

н н

ягт

ши

л

Суу

ри

н х

үн

ам

, м

ян

.хү

н

БҮГД 339 1744 1564 1.81 2823.1

Баруун бүс

Дүн 91 466 415.3 0.86 358.5

Баян-Өлгий 13 86 45.7 1.96 89.6

Говь-Алтай 18 83 141.4 0.37 52.9

Завхан 24 114 82.5 0.78 64

Увс 19 92 69.6 1.06 73.6

Ховд 17 91 76.1 1.03 78.4

Хангайн бүс

Дүн 99 533 384.3 1.37 526.3

Архангай 19 99 55.3 1.54 85.1

Баянхонгор 20 104 116 0.67 78

Булган 16 75 48.7 1.11 53.9

Орхон 2 22 0.8 113 90.4

Өвөрхангай 19 108 62.9 1.6 100.8

Хөвсгөл 23 125 100.6 1.17 118.1

Төвийн бүс

Дүн 95 373 473.6 0.97 461.2

Говьсүмбэр 3 10 5.5 2.66 14.6

Дархан-Уул 4 26 3.3 28.76 94.9

Дорноговь 14 60 109.5 0.57 61.9

Дундговь 15 66 74.7 0.5 37.1

Өмнөговь 15 58 165.4 0.4 66.7

Сэлэнгэ 17 56 41.2 2.46 101.4

Төв 27 97 74 1.14 84.6

Зүүн бүс

Дүн 45 220 286.2 0.67 190.8

Дорнод 14 65 123.6 0.57 70.9

Сүхбаатар 13 67 82.3 0.64 52.9

Хэнтий 18 88 80.3 0.83 67

Улаанбаатар

Улаанбаатар 9 152 4.7 273.68 1286.3

Хавсралт

Бүс, аймаг зэрэгцүүлсэн үндсэн үзүүлэлтүүд, 2013 он

Аймаг, нийслэл

ЕБ

С-и

йн

1 б

агш

ид

но

гдо

х с

ур

агч

ид

1 и

х э

мч

ид

но

гдо

х

хү

ни

й т

оо

Ня

лх

сы

н э

нд

эгд

эл

,

ам

ьд

тө

рсө

н 1

000

хү

үх

эд

тута

мд

18

-аа

с д

ээш

нас

ны

10

00

0 х

үн

д н

огд

ох

бү

ртгэ

гдсэ

н г

эм

т

хэ

рги

йн

то

о

БҮГД 18.3 313 14.6 133

Баруун бүс

Дүн 16.9 470 17.7 67

Баян-Өлгий 16 595 17.4 65

Говь-Алтай 16.9 339 25.2 53

Завхан 16.3 427 17.9 66

Увс 17.5 532 17 75

Ховд 18 467 14.3 73

Хангайн бүс

Дүн 17.9 485 17.2 79

Архангай 18.3 562 18.4 73

Баянхонгор 17.8 532 18.1 82

Булган 16.4 534 17.6 98

Орхон 17.7 335 11.3 95

Өвөрхангай 19 474 14.7 71

Хөвсгөл 17.6 576 23.1 68

Төвийн бүс

Дүн 17.8 408 11.6 122

Говьсүмбэр 17.9 257 14.6 180

Дархан-Уул 17.5 378 8.2 117

Дорноговь 20.1 299 15.2 138

Дундговь 15.7 352 10.1 96

Өмнөговь 17.8 448 16.8 115

Сэлэнгэ 18.2 558 7.8 96

Төв 17.6 472 13.7 155

Зүүн бүс

Дүн 18 427 15.3 112

Дорнод 17.4 411 13.1 148

Сүхбаатар 19 435 15.5 85

Хэнтий 17.7 438 18 95

Улаанбаатар

Улаанбаатар 19.4 229 13.6 182

Хавсралт

Бүс, аймаг зэрэгцүүлсэн үндсэн үзүүлэлтүүд, 2013 он

Аймаг, нийслэл

ДН

Б,

он

ы ү

нэ

эр

,

са

я.т

өг

Дүнд эзлэх хувь

Хө

дө

ө а

ж а

ху

й

Аж

үй

лд

вэр

,

ба

ри

лга

Үй

лч

ил

гээ

БҮГД 17550173.3 14.5 33.9 51.6

Баруун бүс

Дүн 948200.4 51.4 5.6 43

Баян-Өлгий 181185.4 43.9 7.3 48.8

Говь-Алтай 141995 53.9 1.7 44.4

Завхан 204533.2 51.7 7.2 41.1

Увс 205105.1 50.2 5.4 44.3

Ховд 215381.7 56.8 5.2 38

Хангайн бүс

Дүн 2734402.6 34 41 24.9

Архангай 319662.4 71.5 3.3 25.2

Баянхонгор 227116.3 53.3 2.7 44

Булган 267096.2 69.4 2.3 28.3

Орхон 1258540.7 1.5 84.1 14.5

Өвөрхангай 307171.2 50.9 7.6 41.4

Хөвсгөл 354815.9 62.2 5 32.8

Төвийн бүс

Дүн 2031857.4 36 30.3 33.7

Говьсүмбэр 75241.5 16.4 35.3 48.2

Дархан-Уул 386685.7 12.4 45.7 41.9

Дорноговь 181080.4 41.1 8.9 50

Дундговь 146034.6 57.9 3.7 38.4

Өмнөговь 516224.7 14.1 64.9 21

Сэлэнгэ 348542.4 53.5 11.1 35.3

Төв 378048.2 67.1 4.4 28.5

Зүүн бүс

Дүн 692437.5 48.7 18.5 32.8

Дорнод 191635.7 38.5 14.3 47.2

Сүхбаатар 258231.3 44.2 35.3 20.5

Хэнтий 242570.6 61.5 4 34.5

Улаанбаатар

Улаанбаатар 11143275.4 0.4 36.2 63.3

Хавсралт

Бүс, аймаг зэрэгцүүлсэн үндсэн үзүүлэлтүүд, 2013 он

Аймаг, нийслэл

Хэ

рэ

глэ

эн

ий

ба

ра

а,

үй

лч

ил

гээ

ни

й

үн

ий

н и

нд

екс

,

20

11

-Xll

=1

00

%

Ба

ри

лга

угс

ра

лты

н а

жи

л,

са

я.т

өг

Ир

гэд

ий

н

ха

дга

ла

мж

,

са

я.т

өг

Зэ

эл

ий

н ө

ри

йн

үл

дэ

гдэ

л, с

ая

.тө

г

БҮГД 126.4 1719508.8 4625800 10769336.6

Баруун бүс

Дүн 139.8 231272.8 217528.5 465386.6

Баян-Өлгий 143.3 36182.7 50832.3 96228.5

Говь-Алтай 133.5 9468.4 37737.1 68576.2

Завхан 152.5 91803.1 37511.7 71311.1

Увс 134.6 78108 51724.2 130894.5

Ховд 136 15710.5 39723.2 98376.3

Хангайн бүс

Дүн 142.1 151832.5 320105.4 700224.3

Архангай 139.3 29833.4 44472.5 74286.8

Баянхонгор 146 10231.5 39895.3 97041.3

Булган 144 6120.9 23416.9 70430.9

Орхон 146.9 24529.4 105368.8 205922.4

Өвөрхангай 138.5 32337.7 52985.1 127485.6

Хөвсгөл 136.4 48779.6 53966.8 125057.3

Төвийн бүс

Дүн 137.6 201893.4 273148.3 844329.6

Говьсүмбэр 151.7 2946.7 7661.8 33423.8

Дархан-Уул 130.8 36674.7 84926.6 216519.4

Дорноговь 146.7 60509.1 27251 157923

Дундговь 137.4 51990.5 22690.2 56131.2

Өмнөговь 142.8 25046.8 56201.6 132307.6

Сэлэнгэ 130.1 12216.5 39238.5 164826.6

Төв 138.6 12509 35178.6 83198

Зүүн бүс

Дүн 136.6 113467.1 109834.2 291781.6

Дорнод 142.6 59238.5 41955.3 126978.9

Сүхбаатар 134.5 22669.1 31078.1 73479.3

Хэнтий 131.2 31559.6 36800.8 91323.4

Улаанбаатар

Улаанбаатар 140.3 1002190.5 3705183.6 8467614.5

Хавсралт

Бүс, аймаг зэрэгцүүлсэн үндсэн үзүүлэлтүүд, 2013 он

Аймаг, нийслэл

Орон нутгийн төсөв, оны үнээр, сая.төг

Орлого Зарлага Орлого зарлагын

харьцаа, %

БҮГД 1881954.6 1765061.4 106.6

Баруун бүс

Дүн 279391.8 264017.5 105.8

Баян-Өлгий 63060 57683.8 109.3

Говь-Алтай 49322.3 47079 104.8

Завхан 54100.4 54012.7 100.2

Увс 56843 49507.2 114.8

Ховд 56066.1 55734.7 100.6

Хангайн бүс

Дүн 375385.2 345242.7 108.7

Архангай 56643.6 55045.2 102.9

Баянхонгор 57317.3 56493.1 101.5

Булган 47185.9 42235 111.7

Орхон 70690.8 51276.3 137.9

Өвөрхангай 63397.2 62229.8 101.9

Хөвсгөл 80150.4 77963.3 102.8

Төвийн бүс

Дүн 366097.6 316671 115.6

Говьсүмбэр 15906 15628.6 101.8

Дархан-Уул 49375.1 41155.5 120

Дорноговь 41708.3 36217 115.2

Дундговь 35993.5 32453.4 110.9

Өмнөговь 102924.8 76307.8 134.9

Сэлэнгэ 60333.6 61849.3 97.5

Төв 59856.3 53059.3 112.8

Зүүн бүс

Дүн 144790.3 141528.9 102.3

Дорнод 49626.5 46223.2 107.4

Сүхбаатар 44548 44361.4 100.4

Хэнтий 50615.8 50944.4 99.4

Улаанбаатар

Улаанбаатар 716289.8 697601.3 102.7

Хавсралт

Бүс, аймаг зэрэгцүүлсэн үндсэн үзүүлэлтүүд, 2013 он

Аймаг, нийслэл

Хураасан ургац, тн

Ба

йга

ли

йн

ха

дл

ан

, т

Аж

үй

лд

вэр

ий

н

бү

тээ

гдэх

үү

ни

й

бо

рл

уу

ла

лт,

са

я.т

өг

Үр

тар

иа

Тө

мс

Хү

нс

ни

й

но

гоо

БҮГД 387043.3 191619.2 101761.6 1169.3 6456583.226

Баруун бүс

Дүн 11441.6 20377.8 19914.6 194.8 35051.1495

Баян-Өлгий 127.1 2617.2 1232.8 61.4 8197.5056

Говь-Алтай 332.4 1010.7 616.8 4.6 7490.5003

Завхан 2045 2752.6 1590.5 17.3 6572.2847

Увс 8697.8 2826 2865.2 54 8766.3383

Ховд 239.3 11171.3 13609.4 57.6 4024.5206

Хангайн бүс

Дүн 71769.3 23115.9 12541.8 422.6 1296230.186

Архангай 2002 3784.5 1406.3 75.4 4500.5383

Баянхонгор 8.9 2397.8 1664 3.1 4425.8835

Булган 40746.9 8481.8 4166.2 96.9 5873.8158

Орхон 3328.6 1956.6 1999.1 11.6 1259357.423

Өвөрхангай 1303 3747.5 2076.4 35.2 16398.548

Хөвсгөл 24379.9 2747.7 1229.8 200.4 5673.9776

Төвийн бүс

Дүн 279663.1 133967.6 61658.3 340.6 930392.1225

Говьсүмбэр - 38.6 34.8 1.1 33248.6947

Дархан-Уул 11698 8418 15277.9 60.8 185889.0832

Дорноговь - 151.5 274.3 2.2 13162.2081

Дундговь - 125 33.3 0 2828.4945

Өмнөговь - 552.1 499.7 4.3 396337.1683

Сэлэнгэ 186985.8 56020.6 35474.8 164.5 266723.8278

Төв 80979.3 68661.7 10063.6 107.8 32202.6459

Зүүн бүс

Дүн 24169.3 10097.4 4618.2 195.4 135701.3028

Дорнод 12955.3 3156.8 785 54.9 22643.0701

Сүхбаатар 430 709.6 269.2 11.9 109730.0951

Хэнтий 10784 6231 3564.1 128.6 3328.1376

Улаанбаатар

Улаанбаатар - 4060.5 3028.6 15.8 4059208.466