โรคความดนโลหตสง (Hypertension)เสนอคร มงขวญ ศรโชต

จดทำาโดยนาย ดนชา สงวนสน

ม.4/5 เลขท 8นาย ณฐภทร ตระกลศลธรรม

ม.4/5 เลขท 16นาย ณฐวฒน เหมอนรอดด

ม.4/5 เลขท 24น.ส.ศศธร เยนสนท

ม.4/5 เลขท 33นาย ศภกร บญนำาชย

ม.4/5 เลขท 34น.ส.สวาภรณ จระแพทย

ม.4/5 เลขท 37นาย ธรรมนญ เวตะนต

ม.4/5 เลขท 38นาย ภทรพล คงเสงยมวงศ

ม.4/5 เลขท 40

ความหมายของโรคความดนโลหตสงโรคความดนโลหตสง (Hypertension) เปน

โรคเรอรงชนดหนงทผปวยมความดนเลอดในหลอดเลอดแดงสงกวาปกต ทำาใหหวใจตองบบตวมากขน เพอสบฉดเลอดใหไหลเวยนไปตามหลอดเลอด และไปเลยงสวนตางๆในรางกายไดอยางเพยงพอ

วธการตรวจสอบโรคความดนโลหตสงสามารถวดหาคาความดนโลหตหรออตราการเตนของหวใจไดจากเครอง Sphygmomanometer (สฟกโมมาโนมเตอร) & Stethoscope (สเตทโตสโคป)

วธการวดความดนโลหตกอนวดความดนโลหตควรปฏบตดงน

1. จดสงแวดลอม- สถานทใชตรวจตองเงยบและเปนสวนตว และตองไมมปจจยทจะทำาใหความดนโลหตผนแปร - เครองวดตองอยในแนวสายตาหากสงหรอตำาไปจะทำาใหการวดคลาดเคลอน- เมอผปวยนงบนเกาอและวางมอบนโตะ แขนควรอยในระดบหวใจ ควรปรบความสงของโตะเพอใหไดตำาแหนงดงกลาว- จดใหผปวยนงบนเกาอ แขนทจะวดจะไดอยในระดบหวใจ

2. เตรยมการวดและการพกเพอจดการกบสงทจะทำาใหการวดความดน

โลหตผดพลาดควรจะแนะนำาผปวยดงน- อณหภมหองตองไมรอนหรอหนาวเกนไป- ไมควรใสเสอแขนยาวขณะวดความดนโลหต- ขณะวดไมควรมความเครยด อาการเจบปวด ไมปวดปสสาวะ- ไมควรวดความดนหลงอาหาร- ตองงดบหรและกาแฟกอนวดความดนโลหต 30 นาท- ใหนงพก 5 นาทหามนงไขวหาง หลงพงพนก เทาอยบนพน

3. การเลอกขนาดของผาพนรดแขนขนาดของผาพนรอบแขนมผลตอความดนขนาดท

เหมาะสม คอความกวางตองประมาณ 40% ของเสนรอบวงแขน ความยาวตองอยางนอย 80% หากขนาดผาเลกไปจะทำาใหคาความดนโลหตสงเกนไป ปกตจะใหวดแขนขวาเสมอขนาดมาตราฐานสำาหรบผใหญกวาง 12-13 ซม ยาว 35 ซม- รอบแขน 22–26 cm,ใชผาขนาด "small adult" ขนาด—12 - 22 cm. - รอบแขน 27–34 cm, ใชผาขนาด"adult" ขนาด—16 - 30 cm. - รอบแขน 35–44 cm, ใชผาขนาด"large adult" ขนาด—16 - 36 cm. - รอบแขน 45–52 cm,ใชผาขนาด"adult thigh" ขนาด—16 - 42 cm.

4. การพนผารดแขน- ควรจะแนะนำาใหผปวยใสเสอแขนสนเมอมาวดความดน- หากจะใสเสอแขนยาวใหเปนเสอคลมทสามารถถอดออกไดงาย- ไมควรใชวธรดแขนเสอขนไปเพราะจะทำาใหคาความดนโลหตทวดไดไมถกตอง- ใหคลำาหลอดเลอดแดงทแขนแลวพนผาโดยใหศนยกลางของผากดทบเสนเลอด- ขณะพนตองพนอยางสมำาเสมอไมพนแนนหรอหลวมเกนไป ปลายผาจะอยเหนอขอศอก 2.5 ซม- ระหวางการใชหฟงระวงสมผสกบผาจะทำาใหเกดเสยงหลอก- ผาทพนจะตองอยในระดบหวใจเสมอ

5. การเพมความดนเขาในผา- กอนทจะวดความดนโลหตเรายงไมทราบวาผปวยมความดนโลหตสงหรอตำา เราจะใชวธคลำาหลอดเลอดแดงทแขน- พนผาใหตรงกลางของผาตรงกบแนวทางของหลอดเลอดแดง แลวบบจนกระทงความดนไปอยท 60 มลเมตรปรอท แลวบบลมเขาไปทละ 10 มลลเมตรปรอทจนกระทงคลำาชพขจรไมได แลวจงปลอยลมออกดวยอตรา 2 มลลเมตรปรอท- จดคาความดนทเรมคลำาไดชพจร- หลงจากนนจงใชหฟงวางบนเสนเลอดและบบลมจนความดนสงกวาคาทจดไว 30 มลลเมตรปรอทแลวจงปลอยลมดวยอตราเรว 2 มลลเมตรปรอท/วนาท- เสยงแรกทไดยนคอคาความดนโลหตขณะหวใจบบตว(systolic) อกคาหนงใหจดคาความดนทเสยงการเตนหายไป (diastolic)- ใหวดความดนโลหตคา systolic/diastolic- อก 2 นาทใหวดความดนโลหตซำา ถาครงแรกและครงทสองหางกนเกน 5 มม.ปรอทใหวดครงท สาม- ระหวางการวดความดนโลหตไมควรจะมการพดคย

เมอไรถงจะถอวาเปนโรคความดนโลหตสง ?ตารางแสดงระดบความดนโลหต

(ความดนโลหตสงเฉพาะ Sys)* สำาหรบผทมความดนโลหตระหวาง 121/81 – 139/89

มลลเมตรปรอท จะเรยกวา Prehypertension หมายถงผทยงไมเปนโรคความดนโลหตสง แตมโอกาสทจะเปนในอนาคต

สาเหตของโรคความดนโลหตสงแบงออกเปน 2 กลมใหญ ไดแก1. โรคความดนโลหตทไมทราบสาเหต (Primary hypertension) หรอเรยกอกชอหนงวา essential hypertension เปนความดนโลหตสงทพบมากทสด กลมนไมทราบสาเหตทแนชด มกจะมสาเหตหลายองคประกอบรวมกน พบวาผปวยรอยละ 95 เปนผปวยทอยในกลมน แตมกจะพบวาผปวยกลมความดนโลหตสงนมความสมพนธกบปจจยดงตอไปน- การรบประทานอาหารเคม ซงจากการศกษาพบวาการรบประทานอาหารเคมมสวนทำาใหเกดความดนโลหต- กรรมพนธ เชอวาพนธกรรมจะมผลตอระบบฮอรโมนทำาใหมการหลงสารเคมมากไป Renin angiotensin มากทำาใหความดนโลหตสง- ความผดปกตของหลอดเลอดเนองมาจากโรคอวน อายมาก เชอชาต และการขาดการออกกำาลงกาย

2. โรคความดนโลหตททราบสาเหต (Secondary hypertension) เปนความดนโลหตสงททราบสาเหต พบไดประมาณรอยละ 5 ของผปวยความดนโลหตสงสาเหตทพบไดบอยคอ- โรคไต ผปวยทมหลอดเลอดแดงทไปเลยงไตตบทงสองขาง มกจะมความดนโลหตสง- เนองอกทตอมหมวกไต พบไดสองชนดคอ ชนดทสรางฮอรโมน aldosterone ผปวยกลมนจะมความดนโลหตสงรวมกบเกลอแรโพแทสเซยมในเลอดตำา อกชนดหนงไดแกเนองอกทสรางฮอรโมน catecholamines เรยกวาโรค Pheochromocytoma ผปวยจะมความดนโลหตสงรวมกบใจสน- โรคหลอดเลอดแดงใหญตบ (Coarctation of the aorta) พบไดนอย เกดจากหลอดเลอดแดงใหญตบบางสวนทำาใหเกดความดนโลหตสง- ยาคมกำาเนด- โคเคน ยาบา

บคคลทมปจจยเสยงตอการเปนโรคความดนโลหตสง1 .สวนมากมกพบไดในผสงอาย โดยเฉพาะอายตงแต

40-50 ปขนไป2. พบในผหญงมากกวาผชายเลกนอย โดยเฉพาะ

อยางยงหลงวยหมดประจำาเดอนพบไดบอย3. พบมากในคนอวน แตคนผอมกพบบางเหมอนกน4. อาจเนองจากกรรมพนธประมาณ 30 – 40 %5. ในบคคลทมอารมณรนแรง เครงเครยด ตนเตน

ตกใจงาย ดใจงาย เสยใจงาย

¿

ลกษณะอาการของผทเปนโรคความดนโลหตสงผปวยโรคความดนโลหตสงระยะแรกสวนใหญจะ

ไมมอาการ เนองจากความดนโลหตจะเพมอยางชาๆ ทำาใหรางกายโดยเฉพาะหลอดเลอดปรบตวทนจงไมมอาการ ซงอาจตรวจพบโดยการตรวจเชคสขภาพประจำาป หรอเจบปวยดวยโรคอนแลวแพทยวดความดนของเลอดพบวาผดปกต ผปวยความดนโลหตสวนใหญจะมาดวยโรคแทรกซอนโดยทไมรวาเปนความดนโลหตสง ดงนนจงแนะนำาใหผทสงสยวาจะเปนโรคความดนโลหตสงหรอผทมอายเกน 35 ป ไปตรวจวดความดนโลหตอยางนอยปละ 1 – 2 ครง

อาการทผปวยความดนโลหตสงทพาผปวยมาโรงพยาบาลไดแก- ปวดศรษะ

- เลอดกำาเดาไหล- มนงง

- ตามว- เหนอยงาย/หายใจหอบ- แนนหนาอก

แนวทางปองกนโรคความดนโลหตสง1. คนอวนตองลดนำาหนกตวใหอยในเกณฑปกต2. ออกกำาลงกายอยางสมำาเสมอ3. ลดปรมาณแอลกอฮอลใหอยในเกณฑทเหมาะสม4. งดบหร เปนวธการทไดผลดในการปองกนโรคหวใจและหลอดเลอด5. จดการเรองความเครยด HAPPY

6. รบประทานอาหารทมคณภาพโดยการลดอาหารเคม ลดอาหารมนเพมผกผลไมโดยการรบประทานอาหารลดความดนโลหต7. ปรกษาแพทยเกยวกบยาทใชอยเพราะมยาบางตวทำาใหเกดความดนโลหตสง8. การจะใชยาคมกำาเนดตองปรกษาแพทย9. การพกผอนตองพกผอนทงทางรางกายและจตใจ พยายามควบคมอารมณและจตใจไมใหตงเครยด ขนมว และววาม10. ระวงอยาใหหกลม หรอศรษะกระทบกระแทก เพราะอาจจะทำาใหหลอดเลอดในสมองแตกเปนอมพาตได

อาหารสำาหรบผปวยโรคความดนโลหตสง1 .หลกเลยงอาหารเคมจดและของดองเคมทกชนด

เพราะเกลอจะทำาใหความตงผวของผนงหลอดเลอดแดงเพมขน ทำาใหความดนเลอดใน Diastolic สงขน

2 .อาหารพวกเนอสตว ไข นม ถวเมลด ซงเปนอาหารพวกโปรตน ถาไตทำางานไดตามปกตกไมตองลดลง แตถามอาการทางไตแทรกซอนตองลดโปรตน

3 .อาหารไขมนควรจะรบประทานอยในระดบกลาง หรอคอนขางตำา ควรหลกเลยงไขมนจากสตวและพวกกะท

4. อาหารหวานจด เชน ขนมหวานทกชนด พยายามหลกเลยงใหมากทสด เพราะจะทำาใหนำาหนกตว และระดบไขมนในเลอดเพมขน5. เครองดมตางๆ เชน ชา กาแฟ ซงมสารคาเฟอนสง จะกระตนใหหวใจทำางานหนกขน สบฉดโลหตแรงขน เปนอนตรายสำาหรบผทมความดนโลหตสง เพราะฉะนนควรหลกเลยง6. เครองดมทมแอลกอฮอล เชน เหลา เบยร จะทำาใหหลอดเลอดขยายตว การไหลเวยนของโลหตเรวและแรงขน หวใจตองทำางานหนกและแรงโลหตจะพงสงขนนบวาเปนอนตรายอยางยง เพราะฉะนนควรงดอยางเดดขาด โดยเฉพาะบหร

สงทสำาคญทสดคอ ควรจะรบประทานอาหารใหครบหม 5 หม หลากหลาย ไมซำาซาก ตามหลกธงโภชนาการ โดยเนนหนกไปทผก และผลไม ไมเชนนนอาจจะทำาใหไดรบสารอาหารบางประเภทไมเพยงพอหรอมากเกนไป จนเกดโทษแกรางกาย และมผลตอโรคภยไขเจบ

ขอบคณทรบชมครบ/คะ

Thank you for watching