به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه...

45

Upload: others

Post on 23-Oct-2019

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر
Page 2: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

مقدمهاهداف:خطيغيرمعادالتريشهمحاسبه•ايچندجملههايريشه•غيرخطيمعادالتدستگاه•

عدديهايروشبنديدستهتابعمشتقبهوابستگيعدم•تابعمشتقبهوابسته•

دسته بندي دوم روش هايعددي

دامنه محدود •نامحدوددامنه•

رهيافت هاي محاسباتي :سعي و خطا •( بسته)دامنه محدود •دامنه نامحدود•

Page 3: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

رهيافت هاي محاسباتي روش هاي سعي و خطا

فرض جوابx = α محاسبه ،f(α) تكرار آلگوريتم تا ،f(α)≈0

.توقف محاسبه

( بسته)دامنه محدودفرض جواب در محدودهa < x < b ، ، كاهش دامنه بصورت

.سيستماتيك با حفظ جواب در داخل دامنهدو روش متداول: (bisection method)نصف كردن بازه( 1

False position or regula)موقعيت خطا ( 2 falsi)

3

Page 4: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

ادامه رهيافت هاي محاسباتينامحدوددامنه

مشخصمحدودهدرريشهحفظعدم.جوابتخمينبرايتابعاطالعاتازاستفاده.متداولروشچهار:ثابت،نقطهروش.1نيوتن،روش.2.سكانتروش.3.مولرروش.4رنظموردنامحدوددامنهيابيريشههايشيوهازاولروشسهتنهااينجادر*

.هستند

4

Page 5: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

روش هاي دامنه محدود

(بسته)5

Page 6: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

(Bisection)روش نصف كردن بازه بيان رياضي :f(x)=0

يك ريشه در بازه معين: محدوديت هاي روش.فرضيات رياضياتي:

•y = f(x) دربازه[a,b]پيوسته است.

f(a).f(b) < 0 •

f’(x) ≠ 0 •

حالت مناسب:

6

Page 7: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

(Bisection)الگوریتم روش نصف كردن بازه

گام اول :

گام دوم:

گام سوم :

گام اولاگر شرط فوق برقرار باشد، به مرحله چهار برو، در غيراينصورت بازگرد به

نمايش : گام چهارمcبه عنوان ريشه و پايان الگوريتم.7

Page 8: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

(Bisection)ادامه الگوریتم روش نصف كردن بازه

:معایب:مزایا .نرخ همگرائي كند* روش ساده و محاسبه خطا آسان *

. در موارد خاص روش به جواب نمي رسد* 8

Page 9: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

(Bisection)روش نصف كردن بازه matlabبرنامه

9

Page 10: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

Bisectionمثال ریشه یابي به شيوه

10

Page 11: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

Bisectionمثال ریشه یابي به شيوه

11

رسم تابعf(x)=x3-x2-1 [2 ,1]در بازه

Page 12: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

(Bisection)روش نصف كردن بازه درشدهذكرديگرهايفرمولازتوانميخطا،محاسبهبراي:1نكته

:كرداستفادهدرسيكتاباز37يصفحه

يايا

تحويلموعد)درسيكتاب2.1بخشاز6و2،4مسائل:تمرين:93/07/26)

| |n n

n

a b

a

| |n na b

12

Page 13: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

2.1مجموعه مسائل بخش

13

Page 14: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

False position روش

2 1

3 2 2

2 1

( )( ) ( )

x xx x f x

f x f x

3x

1 1( , ( ))x f x

2 2( , ( ))x f x

تابع غيرخطيf(x) در بازه[a,b]بصورت خطي تقريب زده مي شود.

روشFalse PositionنامبهكهRegula Falsiمشابهاست،مشهورنيزابكهاستبرتريايندارايكهتفاوتاينبامي باشد،Bisectionشيوه ي.مي دهدبدستراجوابقبل،شيوه يازبيشتركميسرعت

تالقيمحلازكهجديدمعادلهنقطهدوبينواصلخط

:شودميحاصلو

14

Page 15: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

(False Position)الگوریتم روش موقعيت خطا

گام اول :

گام دوم:

گام سوم :

گام اولاگر شرط فوق برقرار باشد، به مرحله چهار برو، در غيراينصورت بازگرد به

نمايش : گام چهارمcبه عنوان ريشه و پايان الگوريتم.

n

n

n

n

bc

bf

ac

af

nn

nnnn

bfaf

babfbc

an

bn

f(an)

next estimate,

c

f(bn)

F(c)

nnn

nnnn

bbcaotherwise

aacbafcfif

11

11

,

,0)().(

2111 ||/|| ceorandabe nnnn

15

Page 16: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

False positionالگوریتم روش

16

Page 17: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

False positionروشMatlabبرنامه

function false(f,a,b,tol,n)

% False position method for solving the nonlinear

% equation f(x)=0.

a0=a;

b0=b;

iter=0;

u=feval(f,a);

v=feval(f,b);

c=(v*a-u*b)/(v-u);

w=feval(f,c);

disp('_________________________________________')

disp(' iter a b c f(c) |b-a|')

disp('_________________________________________')

fprintf('\n')

if (u*v<=0)

while (abs(w)>tol)&(abs(b-a)>tol)&(iter<=n)&((v-

u)~=0)

w=feval(f,c);

fprintf('%2.0f %12.4f %12.4f %12.6f %10.6f

%10.6f\n',iter,a,b,c,w,abs(b-a))

17

if (w*u<0)

b=c;v=w;

end

if (w*u>0)

a=c;u=w;

end

iter=iter+1;

c=(v*a-u*b)/(v-u);

end

if (iter>n)

disp(' Method failed to converge')

end

if (v-u==0)

disp(' Division by zero')

end

else

disp(' The method cannot be applied f(a)f(b)>0')

end

% Plot f(x) in the interval [a,b].

fplot(f,[a0 b0])

xlabel('x');ylabel('f(x)'); grid

Page 18: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

False Positionمثال ریشه یابي به شيوه

18

Page 19: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

(False Position)روش موقعيت خطا

تحويلموعد)درسيكتاب2.2بخشاز3و2و1مسائل:تمرين:93/07/26)

19

1 1

1 1

0,1, ...,

( ) ( )

( ) ( )

( ). ( ) 0, ,

, , .

n n n n

n n

n n n n

n n n

for n ITMAX

f b a f a bc

f b f a

if f a f c set a a b c

otherwise set a c b b

Page 20: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

2.2مجموعه مسائل بخش

20

Page 21: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

روش هاي دامنه نامحدود

21

Page 22: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

روش سکانت

و دو تقریب اوليه آن حول صفر تابع Secantشيوه ي αبه نام

22

Bisectionروش هايآنجائيكهاز

Falseو Positionكميسرعتباذالمي كنند،ميلريشهسمتبه

يافتنبرايسريعترايشيوه چنينيك.استنيازريشه

نامSecantشيوه يشيوه اي،Falseشيوه يمشابه.دارد

Position،ربنيزروشايناساسقطريازتابعريشه زدنتقريب

ودكهداردقرارمستقيمخطيكگريكديبهراتابعنمودارازنقطهكهنيستنيازيامامي كند،وصلدارايحتماًاوليهحدسنقاط

.باشندمخالفعالمت

Page 23: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

(Secant)الگوریتم روش سکانت

گام اول :

گام دوم:

اگر شرط فوق برقرار باشد، به مرحله چهار برو،: گام سوم: در غيراينصورت داريم

نمايش : گام چهارمxi+1به عنوان ريشه و پايان الگوريتم.

iiii xxxxSet 11 ,

2111 |)(|/|| iniin xfeorandxxe

ii

iiiii

xfxf

xxxfxx

1

11

23

Page 24: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

ریشه یابي به روش سکانتMatlabشبه كد و برنامه شبه كد

24

تابعMatlab براي روش سكانت

Page 25: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

مزایا و معایب ریشه یابي به روش سکانتمزايا:همگرايي سريع( 1

به مشتق نيازي ندارد( 2

25

معايبغيرحدازبيشتابعچنانچه(1

حالتي،چنيندرباشد،خطيگامدرشدهيافتهايريشهبههمگراييجايبهبعدي،هاي

راواگشكل،مطابقريشه،سمت.گردندمي

x0 x1r x2

Page 26: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

Secantمثال ریشه یابي به شيوه

26

Page 27: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

(Secant)روش سکانت

تحويلموعد)درسيكتاب3.2بخشاز4و1مسائل:تمرين:93/07/26)

27

for n=1,2,…, ITMAX

1

1

1

( )[ ]( ) ( )

n n

n n n

n n

x xx x f x

f x f x

1

1

1

| || ( ) | , | |

| |

n n

n n n

n

x xf x x x or

x

Page 28: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

2.3مجموعه مسائل بخش

28

Page 29: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

روش نيوتناستجوابنزديكاوليهفرضكهموارديكليهدرتقريباًكهقويروشي

.همگراستمنحنيبرمماستابعريشهازاستفادهمبنايبرآلگوريتم

29

Page 30: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

(Newton-Raphson)الگوریتم روش نيوتن

گام اول :

گام دوم:

اگر شرط فوق برقرار باشد، برو مرحله چهار،: گام سوم: در غيراينصورت داريم

نمايش : گام چهارمxi+1به عنوان ريشه و پايان الگوريتم.

1 ii xxSet

2111 |)(|/|| iniin xfeorandxxe

i

iii

xf

xfxx

1

30

Page 31: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

ایرادات روش نيوتن

انتخابعدمصورتدرواگراييايبرمثالًمناسب،شروعنقطههيچگاهشده،دادهنشانحالتهاxمحورمشتقازحاصلخط

.كندنميقطعرا

همحاسبغيرقابلياومشكلازهبنقاطدرتابعمشتقبودن

شدهدادهاي

31

Page 32: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

Newtonمثال ریشه یابي به شيوه

32

Page 33: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

(Newton)روش نيوتن تحويلموعد)درسيكتاب2.4بخشاز4و1مسائل:تمرين:

93/07/26)

33

Page 34: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

(Fixed-Point)روش تکراري نقطه ثابت .كندميمشخصرا

بهوقفپروسهوپيوستهتابعيكgاگربهnاگريعنيشود،همگراαمقدار=pnوكردهميل،∞سمت αگرديدصفحههمينمعادلهفرمبهمعادلهجوابابتثنقطه،هندسيبطور.آيدميبدست

pتابعازgخطبرخوردمحلy=xو.باشدميy=g(x)تابع

34

موردحالبهتاكهييروش هاتماميازمثال هاييگرفتندقراربررسيوبحث

ايندر.بودندعملياتتكرارروش هايعملياتازديگرمهميشيوهيكبخشg(x)=xفرمبهمعادالتحلبرايراتكرار

رايبكهثابتنقطهروش.نماييمميمعرفيكاربهgتابعازثابتاينقطه تعيينp0مثلاوليهحدسيكازابتدادر،مي رود

سرييك،اوليهحدساينكهمي شودآغازروشطريقازآمدهبدستمقاديراز

1 ( ), 0,1, 2...n np g p n

Page 35: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

ادامه روش تکراري نقطه ثابت

و Fixed-Pointتکرار -2.9شکل واگرایي آن از نقطه

35

Fixed-Pointروش تکرار -2.8شکل

و همگرایي آن به نقطه

Page 36: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

شبه كد ریشه یابي به روش نقطه ثابتشبه كد

36

Page 37: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

Fixed-Pointمثال ریشه یابي به شيوه

37

Page 38: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

(Fixed-Point)روش نقطه ثابت (93/07/26:تحويلموعد)درسيكتاب2.5بخشاز4و3مسائل:تمرين

38

Page 39: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

(Fixed-Point)روش نقطه ثابت (93/07/26:تحويلموعد)درسيكتاب2.5بخشاز4و3مسائل:تمرين

39

Page 40: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

مرتبط با ریشه یابيMatlabبرخي دستورات

40

Page 41: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

مرتبط با ریشه یابيMatlabادامه برخي دستورات

41

Page 42: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

مرتبط با ریشه یابيMatlabادامه برخي دستورات

42

Page 43: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

مرتبط با ریشه یابيMatlabادامه برخي دستورات

43

Page 44: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

مرتبط با ریشه یابيMatlabادامه برخي دستورات

44

(93/07/26:تحويلموعد):تكليفعدديمحاسباترهيافتچهاز،MATLABافزارنرمدرشودبررسي1)

rootsدستورتوسطايجملهچنديكهايريشهكردپيدابراي

شود؟مياستفادهافزارنرمدرديگريتوابعودستوراتچهrootsدستورازغير2)

MATLABشود؟مييافتغيرخطيمعادالتيابيريشهبراي

Page 45: به نام خدا محاسبات عددی روش های ریشه یابیeee.sutech.ac.ir/sites/eee.sutech.ac.ir/files/Groups/Com/DrRajaei/... · يتابساحم ياه تفايهر

45