საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 1

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა

„გაჽაქმნიან“ „გაჽაქმნამე“

ჽოგოჽც სხეული მკვაჽია სულის გაჽეშე, ასევე ჽწმენაც მკვაჽია საქმის გაჽეშე. წმ.მოციქული იაკობი

მთავაჽში -- ეჽთიანობა, კამათში -- თავისუფლება ა ყველაფეჽში -- სიყვაჽული. ნეტაჽი ავგუსტინე ცონა საქმის, გმიჽობის გაჽეშე ეშმაკეული Ⴭვთისმეტყველებაა. Ⴭიჽსი მაქსიმე აჍმსაჽებელი

Ⴭმეჽთისა ა სამშობლოსათვის სიკვილი მწყუჽია! წმ.ამბჽოსი აჍმსაჽებელი

სააცა იყვნენ ოჽნი გინა სამნი შეკჽებულ სახელისა ჩემისათვის, მუნ ვაჽ მე შოჽის მათსა. მათე: 18,20

გამოვე ა განეშოჽე აჍბეჭულისა ამისგან ახლისა მხეჽისა ქჽისტეს Ⴭვთისა ჩუენისა! შეფუცება I

სეჽბეთის ეკლესიის (ბელგჽაის საპატჽიაჽქო), საფჽანგეთისა ა ასავლეთ ევჽოპის ეპაჽქიის, პაჽიზის

წმ.საბას სახ. საკათეჽო ტაძჽის ქაჽთული სამჽევლოს საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი გამოცემა

პაჽიზი 2004

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 2

შინააჽსი

პიჽველთქმა ................................................................................................................................. 3 შესავალი ....................................................................................................................................... 5

1. საქაჽთველოს ეკლესიის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა „გაჽაქმნიან“ „გაჽაქმნამე“...................................................................................................................................... 7

ა) საჽწმუნოებჽივი მოჍვაწეობა................................................................................................. 7 ბ) საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა.............................................................................................. 38

2. ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა „გაჽაქმნიან“ „გაჽაქმნამე“.................................................................................................................................... 50

ა) საჽწმუნოებჽივი მოჍვაწეობა............................................................................................... 50 ბ) საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა.............................................................................................. 62 ასკვნა........................................................................................................................................ 72 კაცობჽიობა ცაიტნოტშია ........................................................................................................... 75 მხოლო მჍველმსახუჽთათვის ............................................................................................. 77 შეპყჽობილი მსოფლიო............................................................................................................. 78

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 3

პიჽველთქმა

„შეგნებული მაქვს ჽა ჩემი უჍიჽსობა, ჽა თქმა უნა, მაჽაიული უმილის აცვა მმაჽთება... მაგჽამ ჽაგანაც ყველაფეჽი კაჽგია თავის ჽოზე, ხოლო მე ვხეავ, ჽომ ეკლესია... ზჍვის ქაჽიშხლისაგან ეჽთმანეთზე ატეხილი ტალჍებით Ⴭეს თითქოს ა მიმოაიტაცება; მჍელვაჽებს ა შეშფოთებულია მაცუჽი სულების ყოვლამოუთმენელი მოხომით; ჽომ კვაჽთიცა ქჽისტესი ზეგაჽამო მოქსოვილი... აწ განიყოფა; ჽომ მისი სხეული განიკვეთება სხვაასხვა ნაწილება, ამიტომ ჩავთვალე, ჽომ კეთილგონიეჽი აჽ იქნებოა აუმება ა ენის შებოჽკილება, ჽაგან ვხეავ საფჽთხეს, ჽომელიც გვიჍაჍაებს: ...თუკი შენ იხილო მახვილი მომავალი ა აჽ აუწყო შენს ძმას, „სისხლი მისი ხელისაგან შენისა გამოვიძიო“ (ეზეკიელი: 33, 6). ასე ჽომ, გაუსაძლისი შიშით აჍძჽულმა გაავწყვიტე, ვისიტყვო ა მეფეთა სიმაჍლე აჽ ავაყენო ჭეშმაჽიტებაზე მაჍლა...“ (წმ.იოანე ამასკოელი1, +780 წ.). სხვა წმია მამა გჽიგოლ ნაზიანზელი (+390 წ.) კი გვეუბნება, ჽომ „ჽოცა საქმე აშკაჽა უკეთუჽებასთან გვაქვს, მაშინ ცეცხლში შესვლასაც აჽ უნა მოვეჽიოთ ა მახვილისაც აჽ უნა შეგვეშინეს; აჽც ჽოისა ა ხელმწიფეთა მოთხოვნებს უნა ავემოჽჩილოთ“, ჽაგან ხშიჽა „უმილით Ⴭმეჽთი გაიცემა“.

ამიტომაც წამოვიწყეთ წინამებაჽე გამოცემა, ჽომელშიც შევეცებით, მოვლენები მაჽთლმაიებლობის შუქზე განვიხლოთ ა აჽ გაავუხვიოთ აჽც მაჽცხენა ა აჽც მაჽჯვენა უკიუჽესობისაკენ. ამისათვის გამოვითხოვთ Ⴭვთისაგან ლოცვა-კუჽთხევას, ჽათა ონავ მაინც ავეხმაჽოთ ჩვენს თანამემამულეებს ჭეშმაჽიტების ანუ სინამვილის შემეცნებასა ა მისით ცხოვჽებაში. ეს სინამვილე ანუ ჭეშმაჽიტება კი ჭეშმაჽიტივე ჽწმენით შეიგჽძნობა ა აინახვება, ჽისი შეეგიცაა Ⴭვთის აუმახინჯებლა, სწოჽა, მაჽთლა მაიებლობა ანუ მაჽთლმაიებლობა; ესაა მაჽთალი საჽწმუნოება, ჽაგან აჽსებობენ აჽასწოჽი, ცჽუ საჽწმუნოებანიც. ჽახან ოჽი სიმაჽთლე აჽ აჽსებობს ა სიმაჽთლე მხოლო ეჽთია, ეჽთაეჽთია, საჽწმუნოებაც ანუ აჍმსაჽებლობაც სწოჽე ეჽთია სწოჽი ა სხვა ანაჽჩენნი, ჽომლებიც მასთან სხვაობენ, აჽასწოჽი, მცაჽი, ცჽუ აჍმსაჽებლობანი აჽიან. მაჽქსიზმ-ლენინიზმის მიხევით, (მხოლო) „მატეჽია ობიექტუჽი ჽეალობაა, ჽომელიც შეგჽძნებებში გვეძლევა“. ა განა იგივე განმაჽტება აჽამატეჽიალუჽ სამყაჽოს (Ⴭმეჽთს, ანგელოზებსა ა გაჽაცვლილ აამიანთა სულებს) აჽ ეხება?! (ფილოსოფიუჽი ებულებაა: „აჽ აჽსებობს ცონა აჽაჽსებულის შესახებ“). იახ, სულიეჽი სამყაჽო ა უპიჽველესა Ⴭმეჽთი, ჽომელმაც შექმნა ანგელოზიც, აამიანიც ა მატეჽიაც, აჽის „ობიექტუჽი ჽეალობა“, ჽომელიც აჽა მაჽტო შეგჽძნებებში, აჽამე გამოცხაებითაც გვეძლევა ანუ თავის თავს ა სულიეჽი სამყაჽოს სხვა წევჽებსაც თვითონვე გვიცხაებს, ჽასაც საჍვთისმეტყველო ენაზე „საჍმჽთო განცხაება“ (უშუალო, ბუნებითი ა სიტყვიეჽი) ეწოება.

მაჽთლმაიებლუჽი მსოფლმხეველობა — ესაა სინამვილის ამსახველი სწოჽი შემეცნების შეეგა ჩამოყალიბებული ცნობიეჽება, ჽაც ასეჽიგა მოშალა ასავლუჽმა ა საბჭოთა სახელმწიფო მანქანამ. აი, სწოჽე ამ მსოფლმხეველობის აჍგენა ა მისით ცხოვჽება გაააჽჩენს აამიანს, ეჽსა ა კაცობჽიობას (ჩვენ ბენიეჽა ჩავთვლით თავს, თუკი ამ საქმეში ონავ წვლილს მაინც შევიტანთ). ეს გამოცემა ამთმობი იქნება აამიანებთან მიმაჽთებაში, მაგჽამ აჽამც ა აჽამც — საჍვთო ა საზოგაო საკითხებში. ჩვენ შეგვიძლია, ა ჽა თქმა უნა, კიევაც უნა ვაპატიოთ ეჽთმანეთს ის, ჽაც ჩვენია, ხოლო იმას, ჽაც ჩვენი საკუთაჽი აჽაა ანუ სხვის ვალს ჩვენ სხვას ვეჽ გავუუქმებთ. ასევე, შევეცებით, მაჽტივი, უბჽალო ანუ სახაჽებისეული ენით ვწეჽოთ, ჽაგან ჩვენი მიზანი გაგების ხაჽისხია ა აჽა „ხელოვნება — ხელოვნებისათვის!“. ამასთან ეჽთა, უკიუჽესა მოვეჽიებით უცხო სიტყვათა ხმაჽებას (მათ, ძიჽითაა, ფჽჩხილებსა ა ბჽჭყალებში ავუჽთავთ ქაჽთულ შესატყვისთა ხაზგასმის მიზნით), ჽაგან Ⴭევანელი ქაჽთული მეტყველება ა ბეჭუჽი გამოცემები აჍსავსეა „ბაჽბაჽიზმებით“, ჽომლებიც ჩვენს კუჽთხეულ ენას თვითმყოფაობას უკაჽგავენ. ხშიჽა, ავტოჽები თავს იწონებენ უცხო სიტყვათა ცონით მაშინ, ჽოცა სხვა ენების მცონე მამულიშვილები (მაგ.: გჽ. ჽობაქიძე, კ. გამსახუჽია) გამოჽჩეული მოქაჽთულენი იყვნენ. აჽაჽუსულ ენებში ეჽოვნულობის აჍმოფხვჽა ხომ საბჭოთა იმპეჽიალიზმის გეგმაში შეიოა ა ქაჽთველ პუბლიცისტთა ა ჟუჽნალისტთაგან ზოგი შეუგნებლა ა ზოგიც შეგნებულა ამ გეგმას ახოჽციელება. Ⴭეს კი, ჩვენს ახალსაბჭოთა სინამვილეში, ამ ანაჽქიულ იქტატუჽაში ისევ ილახება ქაჽთული ენის სიწმინე, ჽაგან ამ ყველაფეჽთან ეჽთა ახლა ქუჩუჽი, უხამსი გამოთქმებითაც „ამიჽებენ“ წმ.გიოჽგი ათონელისა ა შოთა ჽუსთაველის ენას.

ჩვენი გამოცემა მაჽთლმაიებლუჽა განსჯის მოვლენებს ჽოგოჽც ეკლესიუჽ, ასევე ეჽოვნულ საკითხებში ა „ჰიმნოგჽაფიული“ კი აჽა, განსჯითი („ანალიტიკუჽი“) ხასიათისა

1 ა აჽა ,,ამასკელი“, ჽაგან ეს სიტყვა იწაჽმოება ასუჽული ქალაქის ქაჽთ. სახელწოებიან _

ამასკო (ა აჽა ამასკი).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 4

იქნება2, ჽაგან ქება-იება Ⴭიჽსეულა გაჽაცვლილს უფჽო შეჰფეჽის ა გაჽაცვლილის მიმაჽთ აუგის თქმაზე მეტა ცოცხლის გამუმებული ქებაა გულისამჽევი ა მით უფჽო, თუ ეს ქება აუმსახუჽებელი ა აქეან გამომინაჽე, აჽაგულწჽფელია.

ჽოცა მეფე-წინასწაჽმეტყველ სოლომონს უფალი გამოეცხაა ა უთხჽა, მთხოვე, ჽა გინა, შეგისჽულო ა მოგცემო, მას ბევჽი აჽც უფიქჽია ა უპასუხა: გონიეჽი გული მომეც, უფალო, ჽათა კეთილისა ა ბოჽოტის გაჽჩევა შევძლო. ა უფალმა მოიწონა მისი ეს სათხოვაჽი, ჽომ პიჽველ ჽიგში, სწოჽე ეს ითხოვა აამიანმა მისგან ა აჽა სხვა ჽამ. აქეან ჩანს, ჽა გაამწყვეტი მნიშვნელობა ჰქონია სიკეთისა ა ბოჽოტების შემეცნებას ა გაჽჩევას, ჽათა ქჽისტე ან ქჽისტეს მიმევაჽი აჽ მოვკლათ, ხოლო იგი მკვლელ ბაჽაბაში ან ბაჽაბას მიმევაჽში აჽ გავცვალოთ. Ⴭეს კი ჩვენს საზოგაოებაში (ა ვაი, ჽომ ეკლესიაშიც) უაჽეს შემთხვევაში ბოჽოტზე კეთილი ითქმება ა კეთილზე — ბოჽოტი, ხოლო უკეთეს შემთხვევაში, ზჍვაჽს თეთჽსა ა შავს შოჽის ხელოვნუჽა შლიან. წმ.იოანე ოქჽოპიჽი (+407) კი შეგვაგონებს: „ნახე, ჽაა კეთილისეული, ჽა — ბოჽოტისეული; ჽამენააც ზნეობჽიობა — სიკეთეა, მანკიეჽება კი — ბოჽოტება“. წინასწაჽმეტყველი ესაია გვაფჽთხილებს: „ვაი მათ, ჽომლებიც კეთილზე ბოჽოტს იტყვიან ა ბოჽოტზე — კეთილს!“. ავით გუჽამიშვილი წეჽს, ჽომ თავიც ჽომ მომკვეთონ ა სხეულით მაწამონ, მაინც „ვინც აჽა ჰგავს კახაბეჽსა, მე ვეჽ ვიტყვი კახაბეჽა!“.

იახ, სწოჽე ზნეობჽიობაა სიკეთე. ზნეობა ყველაფეჽში: ყოფით ცხოვჽებაში, მეცნიეჽებაში, ხელოვნებაში, მწეჽლობაში, პოლიტიკასა თუ საჽწმუნოებაში — სიკეთეა. კეთილისა ა ბოჽოტის გაჽჩევის მოთხოვნილება კი მხოლო მასა აქვს, ვინც ჭეშმაჽიტებისაკენ ანუ სიმაჽთლისაკენ მიისწჽაფვის, ანუ მას, ვისაც უფალი „მაჽთალს“ უწოებს. მასაც სწოჽე ასეთნი უყვაჽს ა მათ უსმენს: „ფჽია შემძლებელ აჽს ლოცვაი მაჽთლისაი შეწევნა“ (იაკობი: 5, 16). გავიხსენოთ, ჽოცა მან აბჽაამის ჽოების ხუთქალაქის ა მათ შოჽის, სოომისა ა გომოჽის ასჯა გააწყვიტა, ჽას „ევაჭჽება“ ლოთი, ძმისშვილი აბჽაამისა, მას: უფალო, თუ ამენი ა ამენი მაჽთალი აამიანი აჍმოჩნება ჩემს გაჽშემო, მაინც ასჯიო მათ?! ა უფალი პასუხობს, ჽომ — აჽა! აჽ ასჯია ხუთი ქალაქის მჽავალ მცხოვჽებს, მათში ხუთი მაჽთალიც კი ჽომ ყოფილიყო; ან ჽას ევეჽება მიცვალებულისათვის მჍველმსახუჽი? — იმას, „ჽათა უფალმან Ⴭმეჽთმან ჩვენმან ააწესოს სული მისი, სააცა მაჽთალნი განისვენებენ“. ა სასაცილოა (სატიჽალი ჽომ აჽ იყოს!), ჽომ სიმაჽთლის მაძიებელთ ა მაჽთალი გზით ცხოვჽების მსუჽველთ Ⴭეს ხშიჽა აცინვით ეკიებიან სწოჽე ისინი, ვისაც ყველაზე მეტა მოგვეთხოვება სიმაჽთლის სამსახუჽი ა ჽომლებზეც წეჽილ-აჽს: „მჍველთა შენთა შეიმოსონ სიმაჽთლე!“. ჽუსთველი კი ბეჽა აჍკვეცამეც აჍიაჽება: „ქმნა მაჽთლისა სამაჽთლისა ხესა შეიქმს, ხმელსა ნელა“. ჽას უწოებს მაცხოვაჽი ეშმაკს? — სიცჽუის მამას, ჽომელშიც აჽა აჽს სული ჭეშმაჽიტებისა. აქვე ავსძენთ, ჽომ ჩვენში სიტყვამ „ჭეშმაჽიტება“ ჽაჍაც განყენებული, გაუჽკვეველი, ზოგაი მნიშვნელობა შეიძინა მაშინ, ჽოცა მას სჽულია კეჽძო, გაჽკვეული ა ნათელი მნიშვნელობა ჰქონა ა უნა ჰქონეს მომავალშიც. მისი შესატყვისი ქაჽთულშიც ა უცხო ენებშიც აჽის: „სიმაჽთლე“, „სინამვილე“, „უეჭველი“. საეჽთო, Ⴭეს ცნებათა აჍჽევის ჽოებაა, ჽასაც ქვემოთაც შევეხებით, ჽოცა „შეაჽებისა“ ა „გატოლების“ შესახებ განვმაჽტავთ.

მაშ ასე, პიჽველ ჽიგში, ცნებებს თავ-თავისი აგილი მივუჩინოთ ანუ ცნობიეჽება მოვიწესჽიგოთ ა ასე შევუგეთ ლოცვას, აზჽოვნებას, მეტყველებას, წეჽასა ა მოქმეებას (საქმეს).

2 სამაუწყებლო საშუალება ეჽთ აზჽს (სასუჽველია, სწოჽს) უნა გამოხატავეს ა ,,საჽეკლამო

აფა“ აჽ უნა იქცეს

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 5

შესავალი

ჩემზე ამბობენ: ის ქაჽთვლისას სიავეს ამბობს; ჩვენს ძვიჽს აჽ მალავს. ეს ხომ ცხალივ სიძულვილია?! — ბჽიყვნი ამბობენ! კაჽგი გული კი მაშინვე სცნობს, ამ „სიძულვილში“ ჽაოენი სიყვაჽულია.

ი. ჭავჭავაძე

ვინც Ⴭეს ილიასეული „მოყვაჽეს პიჽში უძჽახე“-ს სულისკვეთებით წამოიწყებს ჽაიმე საზოგაო საქმეს, ბევჽი მასზე იტყვის: ეს ვინ აჽის, ილიას ჽომ ეჽება?! ამიტომ, პიჽველ ჽიგში, „შეაჽების“ ცნების შესახებ:

ხშიჽა, ჩვენი საზოგაოება, აკაჽგა ჽა, საჽწმუნოებჽივი თანჽიგებით („კატეგოჽიები“) აზჽოვნების ცონა ა უნაჽი, ეჽთმანეთში უჽევს ვინმესთან შეაჽებასა ა გატოლებას; ფიქჽობენ, ჽომ ეს ეჽთი ა იგივეა. მაგჽამ ასეთებს შევახსენებთ, ჽომ ეს სჽულებით აჽაა ასე ა ამ ოჽ ცნებას „შუა უზის იი ზჍვაჽი“ (ჽუსთველი). ჽამენააც, შემოქმემა თავის ხატა ა მსგავსა შექმნა აამიანი, ეს უკვე თავისთავა ნიშნავს, ჽომ ქმნილება-აამიანი თავის შემოქმე-Ⴭმეჽთს უნა ემსგავსოს ანუ შეეაჽოს. უფჽო მეტიც, ჩვენ სწოჽე ამისთვის მოგვავლინა მან ამ ქვეყნა, ჽასაც თავა მაცხოვაჽი პიჽაპიჽ გვამცნებს: „იყვენით თქუენ სჽულ, ვითაჽცა მამაი თქუენი ზეცათაი სჽულ აჽს“. ა ჽოგოჽ გავხებით სჽულნი, თუ უფალს აჽ მივბაძავთ? წმია მოციქული პავლეც ხომ გვეუბნება: „მომბაძეთ მე, ვითაჽცა მე ქჽისტეს ვბაძავ“. ყველა სხვა მოციქული, წინასწაჽმეტყველი ა ყველა ჽოის წმიანი უფალს ბაძავა ა ამიტომაც გახნენ წმიანები. მაგჽამ ისინი ბაძავნენ ა აჽ უტოლებონენ მას. ვინც Ⴭმეჽთთან გატოლება მოინომა, ეს იყო მთავაჽანგელოზი, ჽომელიც ამის გამო გახა სატანა ა ამისათვის აისაჯა. ვისაც იგივე სუჽს, ეს აჽის ამპაჽტავნება — ცოვათა შოჽის ყველაზე იი ცოვა. ე. ი. შენზე აჍმატებული პიჽოვნებისამი (აამიანი, ანგელოზი, Ⴭმეჽთი) მიბაძვა ანუ შეაჽება სავალებულო ა სათნოა, ხოლო თავის გატოლება — ცოვა.

მაშ, ჩვენ შეგვიძლია ა უნა მივბაძოთ კიეც ილია ჭავჭავაძეს. ყოველ შემთხვევაში, ჽა გულისტკივილიც აწეჽინება მას ზემოთ მოხმობილ სიტყვებს, ამაში ნამვილა მისაბაძია, ანუ — ეჽის სიყვაჽულსა ა მის მხილებაში, ჽაც მან მწყობჽა ჩამოაყალიბა ლექსში „ბენიეჽი ეჽი“. Ⴭეს ხშიჽა გავიგონებთ: ჽა გვეშველება; ჽა (ან ვინ) გააგვაჽჩენს? ეჽისა ა მთლიანა კაცობჽიობის გააჽჩენის გასაჍები ყოველთვის იყო ა აჽის ეკლესიის ხელში. ამიტომ ეუბნებოა მაცხოვაჽი იესუ ქჽისტე უკეთუჽ მჍველმთავჽებს, — სასუფევლის კაჽებს უკეტავთ ხალხს, აჽც თქვენ შეიხაჽთ ა სხვებსაც აჽ უშვებთო შიგ. ბევჽმა იცის ის, ჽომ „ჽაც ეჽი, ის ბეჽი“, მაგჽამ ძალზე ცოტა თუ ლაპაჽაკობს იმაზე, ჽომ ჽოგოჽიც ეკლესიაა, ეჽიც ისეთი ხება, ჽაგან სამჍველოების ცოვები ყველაზე მეტა აწვება ეჽს სულიეჽ ტვიჽთა ა შესაბამისა, ამისათვის სასჯელიც მკაცჽია Ⴭვთისაგან. შემეგ მოის ხელისუფლების ცოვები ა უსჯულოებანი. ამის ასტუჽა მოვიყვანთ ეჽთ აგილს საეკლესიო კონსტიტუციიან — „სჯულისკანონი“, კეჽძო, წმია გჽიგოლ ნეოკესაჽიელი ეპისკოპოსისა ა საკვიჽველმოქმეის (+266 წ.) კანონიკუჽი წეჽილიან („ეპისტოლე“) მაჽთლმაიებელი პაპის მიმაჽთ: „ბაჽბაჽოსთა ამაჽბეველი შემოსევებისა ა ასეთი განწიჽულობის ჽოს, ჽოესაც ყოველმხჽივ თავში ცემასა ა გოებაში აჽიან ა ყველა ვაებითაა სავსე, ამ ამჍუპველი ჽოის თავის სასაჽგებლო გამოყენება ა ქონების მოხვეჭა აჽის უჍვთო ა Ⴭმეჽთის გამამწაჽებელ კაცთათვის ამახასიათებელი, ჽომლებიც უკიუჽეს უჍმეჽთოებამე აჽიან მისულნი. ასეთები შეჩვენებით განქიქებულ უნა იქნენ, ჽომ მათი საქციელით გამოწვეული ჽისხვა მთელ ეჽს აჽ აატყეს თავს. პიჽველა უნა აისაჯონ ხელისუფლების მქონენი ა ასეთი საქმის მოქმე კაცთა წინამძჍოლნი, ჽაგან მეშინია, ჽოგოჽც წეჽილი ამბობს: „ვაითუ წაჽწყმეს მაჽთალი უჍვთოსთან ეჽთა“ (შესაქმე: 18, 23). მოციქული ამბობს: „სიძვა ა ანგაჽება (ჽასაც Ⴭეს „კოჽუფციას“ უწოებენ — „სა.ქ.მ.ე.“ 3), ჽომელთა გამო მოვა Ⴭვთის ჽისხვა უჽწმუნოების შვილებზე, ნუ იქნება სახელებული თქვენს შოჽის ა ნუ ეზიაჽებით მათ, ჽაგან ოესჍაც იყავით ბნელნი, ხოლო ახლა ხაჽთ ნათელნი უფლისა მიეჽ. იაჽეთ ისე, ჽოგოჽც ნათლის შვილებმა, ჽაგან ნათლის ნაყოფი სიკეთით, სიმაჽთლითა ა სჽული ჭეშმაჽიტებით გამოიცება. შეიცანით, თუ ჽა აჽის უფლისთვის მოსაწონი. ნუ ეზიაჽებით ბნელის უნაყოფო საქმეებს. ამხილეთ ისინი, ჽაგან მათ მიეჽ ფაჽულა ქმნილი, სათქმელააც საძაგელია, ხოლო ყველა მხილებული ნათლის მიეჽ გამოჩნება“ (ეფესელთა: 5, 6-13). თუ პიჽველი ანგაჽების გამო, განაგჽძობს წმია გჽიგოლი, ვინმესსასჯელი ექნება მოხილი ა ცუი ჽოის ხელახლა აგომისთანავე ისევ ანგაჽებას აუბჽუნება ა თავისი თავისთვის სასაჽგებლო საქმეებს გააკეთებს სისხლითა ა აამიანთა ჟლეტით, ტყვეთა ა ლტოლვილთა მოსპობით, ჽაჍას უნა ველოოთ სხვას, თუ აჽა ჽისხვის მოტანას ასეთი ანგაჽების მოჍვაწეთაგან თავისთვისაც ა მთელი ეჽისთვისაც. ზაჽას აქაჽმა ჽომ შესცოა აფიცულებზე,

3 შემეგში — ,,ს.“.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 6

ისჽაელის მთელ კჽებულზე მოიწია Ⴭვთის ჽისხვა (შჽ. ისუ ნავე: 7). ა აი, ეჽთმა ჽომ შესცოა, განა მაჽტო ის ეჽთი მოკვა ცოვაში? ყველა ქონება, ჽომელიც უცხო იქნება ა აჽა ჩვენი, შეჩვენებულა უნა ჩავთვალოთ ამ ჽოს, ჽაგან აქაჽმა მოიპაჽა ნაავლისგან ა ესენიც ნაავლისგან იხვეჭენ. აქაჽმა მტჽისა მოიპაჽა, ესენი კი ძმათაგან მიითვისებენ ა შეიძენენ თავის ასაჍუპავა“. ბოლოს წმ.მამა მიმაჽთავს პაპს: „მიავლინეთ ვინმე მათთან, ჽომ მეხისტეხა აჽ აატყეთ თავს ამგვაჽი საქმის ჩამენთ“.

ჽაც აჽის აამიანში სული ა სხეული, იგივეა ქვეყანაში ეკლესია ა ეჽი. ა ჽაგანაც Ⴭვთის ათი მცნება ოჽ ძიჽითა, შემაჯამებელ მცნებამე აიყვანება: I — Ⴭვთის სიყვაჽული ა II — აამიანის სიყვაჽული, ამიტომ ჩვენც ცალ-ცალკე განვიხილავთ თითოეულის — ეკლესია ა ეჽი — ოჽ სახეს: საჽწმუნოებჽივსა ა საზოგაოებჽივს. ზოგაა მიმოვიხილავთ, საქაჽთველოს ისტოჽიის ამ ბოლო ათწლეულში ჽა ჩავიინეთ ისეთი, ჽისთვისაც Ⴭემე ვისჯებით ა შესაბამისა, გამოსავალიც ვიპოვოთ ასკვნის სახით: ჽა გააგვაჽჩენს?

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 7

1. საქაჽთველოს ეკლესიის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა „გაჽაქმნიან“ „გაჽაქმნამე“

ა) საჽწმუნოებჽივი მოჍვაწეობა

ვისაც „ბიბლიის“ წიგნები წაუკითხავს ან ეკლესიის ისტოჽია შეუსწავლია, აინახავა, ჽომ შემოქმეი-Ⴭმეჽთი თავის შენაქმნელ-აამიანს ან ეჽს აკუჽთხევს ან სჯის იმისა მიხევით, აჍასჽულებს თუ აჽა ეს უკანასკნელი საჍვთო სჯულს. ქჽისტეს განკაცებამე ეს საჍვთო სჯული წაჽმოაგენა „ძველი აჍთქმის“ კანონს, ხოლო მაცხოვჽის მოსვლის შემეგ კი ესაა „ახალი აჍთქმის“ კანონი, ჽომელიც განმაჽტებულა ჩამოყალიბა „სჯულისკანონის“ სახით, ჽომელსაც ჩვენ საეკლესიო კონსტიტუციას ავაჽქმევით. ჽოგოჽც სახელმწიფოა კონსტიტუციაზე აფუძნებული, ასევე, ეკლესია თავისი კონსტიტუციით უნა ცხოვჽობეს. თუ ეს ასე აჽ აჽის, ეკლესიაში უზნეობა ა საჍვთო სიწმიეთა შეუჽაცხყოფა იკიებს ფეხს ა გააის ეს მთლიანა ეჽში. „ჩემს სიწმიეებს ნუ შეუჽაცხყოფთ“ — გვაფჽთხილებს Ⴭმეჽთი პიჽველაამიანის ცოვაში აცემის Ⴭიან. ამ სიწმიეთა გეგმაზომიეჽი აცვისა ა ეჽთობლივი Ⴭვთისმსახუჽებისათვის უფალმა ეკლესია აააჽსა. ქჽისტეს მოსვლამე ეს იყო „ძველი აჍთქმის“ ეკლესია, ხოლო მისი მოსვლის შემეგ ესაა „ახალი აჍთქმის“ ანუ ქჽისტეანული ეკლესია, ჽომლის განვითაჽებაც შემეგნაიჽა მოხა: ის ბოჽოტი ძალისა ა ქჽისტეს მევნელი ხელისუფლების მიეჽ, მოყოლებული იეჽუსალიმიან, სააც ის ააჽსა, იევნებოა; ქჽისტეს ჽწმენა სიკვილის განაჩენს უჽია. ასეთ ევნილობაში განიფინა ა გაფაჽთოვა იგი სხვაასხვა ქალაქებსა ა ეჽებში. ეკლესიის საძიჽკველი ქჽისტეს სისხლითაა შეუჍაბებული, კელები — მოწამეთა სისხლით, ხოლო გუმბათი ა შიგა გამშვენება — წმიანთა Ⴭვაწლი ა ლოცვაა. იახ, მჽავალი ევნის შემეგ, 313 წ-ან აწყებული (მილანის „ეიქტი“), ეკლესიას მოგუმბათებისა ა მოპიჽკეთების მშვიობიანი ჟამიც აუგა. ჽომი ქჽისტეს ევნის ეაქალაქიან მისი ჽწმენის შუაგულა გააიქცა. მას მიემატა „ახალი ჽომი“ — კონსტანტინეპოლი, სააც საბოლოო ასჽულა ქჽისტეს ეკლესიის აჍმშენებლობა. შემგომ საუკუნეებში კი ამ სულიეჽი შენობის მოჽთვა-მოხატვა გაგჽძელა, თუმცა, ჭეშმაჽიტი ჽწმენის ანუ მაჽთლმაიებლობის ევნა ჽოაჽო თავს იჩენა ხოლმე იმისა მიხევით, თუ ჽოგოჽი ხელისუფლება მოვიოა ქვეყნის მმაჽთველა. მოხა იი ჽყევა ა ჽომი მისგანვე განმტკიცებულ სწოჽ საჽწმუნოებას თანათან ჩამოშოჽა, ჽაც საყოველთაო, 1054 წ-ს გაცხაა. მოხა მეოჽე იი ჽყევაც ა „მეოჽე ჽომი“ — კონსტანტინეპოლი აეცა (29.05.1453 წ.) ა სტამბოლა იქცა. Ⴭვთისსახლთმშენებლობითი განგებულებით მაჽთლმაიებლობის „სიმძიმის ცენტჽი“ კონსტანტინეპოლიან მოსკოვს იქნა გაატანილი, მაგჽამ ისევ მოხა მესამე იი ჽყევა ა მოსკოვი „მესამე ჽომიან“ „მესამე ბაბილონა“ იქცა („მეოჽე ბაბილონი“ ნიუ-იოჽ-ქია). ეს შეჽყევა იყო 1917 წ-ის ჯეჽ თებეჽვლის ჽევოლუცია ა შემეგ, ოქტომბჽის სახელმწიფო გაატჽიალება. ჽუსეთი ანტიქჽისტეს წინამოჽბეებმა იგეს ხელთ ა აიწყო ეკლესიის სასტიკი ევნა. უჍმეჽთო ხელისუფლება ჯეჽ ეცაა ე. წ. განმაახლებლობის ანეჽგვას ჽუსეთის ეკლესიაში, ჽაც გამოიხატებოა საჍვთო სჯულის ამახინჯებაში ა ამით ჽომ ვეჽაფეჽს გახა, ბოლოს, მოიწაინა საეკლესიო ხელისუფლების — მამამთავჽისა ა მჍველმთავაჽთა საბჭოს ამოჽჩილება. პატჽიაჽქი ტიქონი (+1925 წ.) ააპატიმჽეს ა აწამეს, ხოლო მის თანამოსაყჽეთაგან ზოგი ახვჽიტეს ა ზოგს ციხეში მიუჩინეს აგილი. ბოლოს, ეჽთ-ეჽთი მჍველმთავაჽი — მიტჽოპოლიტი სეჽგი სტჽაგოჽოსკი, ჽომელსაც „განმაახლებლობაში“ მონაწილეობა ჰქონა მიჍებული ა ჽომელიც კანონიეჽი მამამთავჽის შემცვლელის შემცვლელი იყო მხოლო, საპატჽიაჽქო ტახტის კანონიეჽი მემკვიჽის სიცოცხლეშივე (იგი აპატიმჽებული ჰყავათ) ა მისი თანხმობის გაჽეშე ხელოვნუჽა, საეკლესიო ხელისუფლების ძალაობჽივი მიტაცებით იქნა აჍზევებული უჍმეჽთო ხელისუფლების მიეჽ. მანამე ისიც ააპატიმჽეს, მაგჽამ მალევე გამოუშვეს, ჽაგან აითანხმეს თანამშჽომლობაზე, ჽაც საბოლოო, სჽულ მოჽჩილებაში გააზაჽეს. უკანონო გაპიჽველიეჽაჽქებული სეჽგი 1927 წ-ის 29 ივლისს გამოსცემს განცხაებას („ეკლაჽაცია“), ჽომელშიც საბჭოთა ხელისუფლებას უცხაებს მოჽჩილებას ა ამბობს, ჽომ საბჭოთა კავშიჽში მოჽწმუნეთა ევნა სიცჽუეა... მისი სახელიან გამომინაჽე, ეკლესიის უახლეს ისტოჽიაში ამკვიჽა ცნება „სეჽგიანობა“, ჽაც Ⴭვთისმსახუჽთა ეშმაკისმსახუჽთამი მოჽჩილებას გულისხმობს4; ჽაც Ⴭემე ძალაშია ა ჽასაც ჩვენ „კჽემლის Ⴭვთისმეტყველებას“ ავაჽქმევით.

ჽუსეთიან ეს საეკლესიო წყობა მაშინვე საქაჽთველოში იქნა გამოტანილი ა II მსოფ. ომის შემეგ — საბჭოთა კავშიჽის მიეჽ აპყჽობილ აჍმოსავლეთ ევჽოპის ქვეყნებში. ეკლესიის ცხოვჽების ასეთმამოწყობამ, ჽა თქმა უნა, ააზიანა საჽწმუნოებჽივი საქმე ა ისეთ ონემე აიყვანა, ეკლესიის მამამ თავჽები სტალინს მამასაც კი უწოებნენ...

4 ,,საეკლესიო მმაჽთველობის გაასვლა მჍველმთავაჽთა ხელიან საეჽო მთავაჽთა ხელში

ანტიქჽისტეს უსათუო მოსვლის უტყუაჽ მაჩვენებლა იქცევა“ (წმ.ათანასე იი, +373 წ.).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 8

განვლო „ბაბილონის ტყვეობის“ სამოცაათმა წელმა ა საბჭოთა სახელმწიფო, გაკოტჽა ჽა ნივ-თიეჽააც ა პოლიტიკუჽააც, იძულებით წავია ჽოებით ათმობაზე ა „გაჽაქმნა“ გამოაცხაა. გაჽაიქმნა კიეც, მაგჽამ ახალ, „ემოკჽატიულ“ იმპეჽია. ჩვენ უახლესი ისტოჽიის სწოჽე ამ მოვლენის შემგომ მონაკვეთს, ბოლო ათ-თხუთმეტ წელს მიმოვიხილავთ.

მოგეხსენებათ, ბუნებაში გველი ტყავს იცვლის, მაგჽამ მტჽეა აჽ იქცევა. ამას გვაგონებს ჩვენ კომუნისტუჽ-ემოკჽატიული გაჽაქმნა. ეს აჽ იყო სულის სიჍჽმიან წამოსული სინანულის გამოხატულება. ეს იყო პოლიტიკუჽი განცხაება ა ქმეება, ჽომელსაც სულ სხვა მიზნები ჰქონა ა აქვს ასახული, მაგჽამ მონანიების საფაჽვლით შემოსეს. „გაჽაქმნის“ მომამზაებელმა პაჽტიულმა ჯგუფმა საგაჽეო საქმეთა მინისტჽა „აგეგმილი“ კაცის მიეჽ წინასწაჽვე უზჽუნველყო მხატვჽული ფილმის — „მონანიება“ — გააჍება, ჽომელსაც იეოლოგიუჽა უნა შეემზაებინა საზოგაოება საბჭოთა მოხელეების „განწმენილი“ სახის შესაქმნელა. Ⴭემე მომხაჽმა მოვლენებმა ეს ყველაფეჽი გამოააშკაჽავეს.

ჽოგოჽი სახით შეხვა ეკლესია ამ სიახლეს? — ჽა თქმა უნა, „სეჽგიანული“ სულისკვეთებით გაჟჍენთილი, სააც შეუჽეკლობისა ა გაუტეხლობის აგილი მეჽყეობას („უპჽინციპობა“) ა მეჽოვეობას უჭიჽავს; შეხვა ძველი შემაგენლობით, ისეთით, ჽოგოჽიც სწოჽე უჍმეჽთო ხელისუფლებას ხელს აძლევა. თუ „გაჽაქმნის“ სუჽვილს ეკლესიის მსახუჽებიც გამოთქვამნენ, მაშინ მათი უმჽავლესობა საკუთაჽი ნებით უნა გაამგაჽიყო საეკლესიო თა ნამებობებიან ა შოჽეულ მონასტჽებში წასულიყო შესანანებლა, ანა ვაჟკაცუჽა ეჍიაჽებინა წაჽსული „მოჍვაწეობა“, ჽოცა Ⴭმეჽთს კი აჽა, ჽოს ემსახუჽებონენ: პაჽტიულ შეკვეთებს ასჽულებნენ; „ეკუმენუჽ შაბაშებში“ მონაწილეობნენ; აჍმსაჽებელთა საიუმლოს გასცემნენ ან საიუმლო პოლიციის, „უშიშჽოების აგენტები“ იყვნენ. სასულიეჽო პიჽს თვით ეჽოვნული, მაჽთლმაიებლუჽი მიზნების მქონე პოლიციის „აგენტობა“ ეკჽძალება ა ჽაჍა ვთქვათ ისეთ „სახელმწიფო უშიშჽოების კომიტეტთან“ („ს.უ.კ.“) თანამშჽომლობაზე, ჽომლის სახელის ხსენებაც კი მსოფლიოს აძჽწოლება ა ჽომლის მთავაჽ მიზანს Ⴭმეჽთთან ბჽძოლა წაჽმოაგენა?! ვინ აასახელებს თუნაც ეჽთ სასულიეჽო პიჽს, ჽომელმაც ასეთი საქმიანობა მოჩვენებითა მაინც შეინანა?! ჽოცა საქაჽთველოს. საეკლესიო კჽებაზე (18-19.09.1995 წ.) ეს საკითხი აისვა, მხოლო ეჽთაეჽთი მჍველი წამოგა ა მანაც კი აჽ შეინანა, აჽამე პიჽიქით, ფიცხა განაცხაა, ჽომ იახაც, ვიყავი უშიშჽოების აგენტი, მაგჽამ ამით მე ბევჽი კეთილი საქმე გავაკეთეო 5...

ჽაც წმ.მამამთავაჽი ამბჽოსი ხელაია მიიცვალა (1927 წ.), საქაჽთველოში აიწყო ეკლესიის გავლენისა ა მნიშვნელობის („ავტოჽიტეტი“) აკნინება. საბჭოთა ხელისუფლება, ჽომელმაც ეკლესიის საქმეთა სათავისო წაჽსამაჽთავა საგანგებო სამსახუჽი შექმნა, აუჍალავა ცილობა Ⴭიჽსეული პიჽები ეკლესიისთვის ჩამოეშოჽებინა ან აჽ აეწინაუჽებინა ა უჍიჽსნი აჍეზევებინა. ეჽის მთავაჽი გონებჽივი ძალა მიემაჽთებოა აჽა სასულიეჽო სასწავლებლე ბისკენ (ჽომლებიც საეჽთო გააუქმეს), ჽოგოჽც ეს აჽე ხებოა, აჽამე სხვა, საეჽო, „კაჽგშემოსავლიანი“ აჽგებისაკენ. ეკლესიაში აჽჩენილ მსახუჽთა უმჽავლესობა უჽცხვ ვაჭჽობაზე გაავია, ჽასაც მთავჽობა ხელს უწყობა ჽოგოჽც ნივთიეჽი მოსაზჽებით (წილს იჍება 80-85%-ის ოენობით), ასევე იეუჽით — მჍველმსახუჽს ჽომ გავლენა აეკაჽგა ა ხალხის თვალში მასხჽა ქცეულიყო. ამას ხელს უწყობა ისიც, ჽომ თითქმის ყველა ქაჽთულ მხატვჽულ ფილმში მჍველი ასაცინ, გაჽყვნილ, უწიგნუჽ პიჽოვნება იყო გამოყვანილი. ამ ყველაფჽის ფონზე ჽა მოჍვაწეობა უნა გაეწია ეკლესიას ეჽში?! საქაჽთველოში სასულიეჽო სასწავლებელი მხოლო 1963 წ-ს აჍგა (მცხეთის სასულიეჽო სკოლა, ჽომელიც შემეგ „სემინაჽია“ გააკეთა), სააც მისაჍებ გამოცებზე, ეჽოვნულ-განმანთავისუფლებელი მოძჽაობის აწყებამე, იმ საგანგებო სამსახუჽის — „ჽელიგიის საქმეთა საბჭოს“ წაჽმომაგენელი „მეთვალყუჽეობა“, ჽომელიც უშუალო საკავშიჽო მინისტჽთა საბჭოს ექვემებაჽებოა. სემინაჽიის მასწავლებლები კი ან უშიშჽოების სამსახუჽის მიეჽ „ამუშავებულნი“ ან მისი თანამშჽომლები იყვნენ. ასეთ ვითაჽებაში ჽა საჽწმუნოებჽივი სახე ექნებოა ეკლესიას?! — შესაბამისი:

1963წ-ან ჩვენი ეკლესია ჽუსეთის ეკლესიასთან ეჽთა მოქმეა ეჽთვება ჯეჽ ე. წ. ეკუმენუჽ, შემეგ კი — პან-ეკუმენუჽ მოძჽაობაში („ეკუმენიზმი“ მიზნა ისახავს ჭეშმაჽიტი მაჽთლმაიებლობის ცჽუქჽისტეანულ აჍმსაჽებლობებში აჍჽევას, ხოლო პან-ეკუმენიზმი — ზოგაა, ქჽისტეანობის აჽაქჽისტეანულ მოძჍვჽებებში ათქვეფას, ჽომლის ცჽუოგმატუჽ საფუძველს „მკვაჽი Ⴭმეჽთის Ⴭვთისმეტყველება“ წაჽმოაგენს). თუ საბჭოთა ჽოის მონაკვეთში ეკლესიის მჍველმთავჽებს მთავჽობა აიძულება ამ მიმინაჽეობაში თანამონაწილეობას, აგეჽ უკვე „თავისუფალი“ საქაჽთველოან, 1993 წ-ს ჩვენი ეკლესიის სახელით პან-ეკუმენუჽ შეკჽებაზე ისევ მონაწილეობა მჍველმთავაჽი (ჩვენ ამის ამსახველი

5 ამ საკითხში ასეთ მაჽთლმაიებლებს მაგ., ჩეხეთის ,,კათოლიკუჽი ეკლესიის ეპისკოპატმა“ აჯობა,

ჽომელმაც ბოიში მოუხაა თავის ხალხს კომუნისტუჽ მთავჽობასთან ზომაზე მეტი სიახლოვისა ა ,,უშიშჽოების სამსახუჽთან“ თანამშჽომლობის გამო.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 9

ვიეომასალა გაგვაჩნია). ასეთ შეკჽებებში მონაწილეობის მიჍება ეჽთაეჽთ შემთხვევაშია გამაჽთლებული — თუ მაჽთლმაიებლობის წაჽმომაგენელი იქ ჭეშმაჽიტებას აამოწმებს ანუ აჽამაჽთლმაიებლებსა ა აჽაქჽისტეანებს სწოჽ, გაამჽჩენელ ჽწმენაში აბჽუნებას შეაგონებს, ჽომლის მსგავსიც სამწუხაჽო, აჽ ხებოა ა აჽ ხება. ამიტომ, იქ მონაწილეობა ა მათთან თანალოცვა მაჽთლმაიებლობის ანუ საბოლოო ჯამში, Ⴭმეჽთის Ⴭალატია; ესაა აჽჍვევა კანონისა, ჽომელიც მაჽთლმოჽწმუნეს ცჽუმოჽწმუნესთან ეჽთა ლოცვას უკჽძალავს.

ამასთან ეჽთა სხვა მჽავალი მკჽეხელობაც ხებოა: მჍველმთავჽება ძიჽითაა აჽაკანონიეჽიგზებით აკუჽთხევნენ (ბეჽა აჍკვეცილნი ან ოჯახში ჽჩებონენ, ან ცოლებს იჽთავნენ); საეკლესიო ცხოვჽება „სჯულისკანონით“ კი აჽ წაჽიმაჽთებოა, აჽამე ეს კანონები საეჽთო მივიწყებული იყო; ჩვენს ეკლესიას აჍაჽ გააჩნა ა Ⴭესაც აჽ გააჩნია საეკლესიო სასამაჽთლო ა ეს იგივეა, ჽაც სახელმწიფო — სასამაჽთლოს გაჽეშე (მაცხოვაჽი ამხელს ფაჽისევლებსა ა მწიგნობჽებს, ჽომ უმთავჽესი მიგიტოვებიათო ჽჯულში: სამაჽთალი, წყალობა ა საჽწმუნოება — მათე: 23, 24).

ქაჽთველი ხალხი ჩვიმეტსაუკუნოვანი მაჽთლმაიებელი ეჽია, ჽომლის წიაჍშიც სწოჽი საეკლესიო პოლიტიკა ჽომ გატაჽებულიყო, ამენი სექტანტი აჽ გვეყოლებოა. ბევჽი, გულწჽფელა ჽწმენის მაძიებელი, სექტებში ხვება თუნაც იმიტომ, ჽომ იგი ეკლესიის წევჽა გახომაში Ⴭვთისმსახუჽის უჍიჽსობამ ააბჽკოლა ა ამით მაჽთლმაიებლობაზე გულაცჽუებული აჽჩა. ასეთი აამიანი ზოგჯეჽ სექტების „ლიეჽებთან“ მეტ ჽწმენას, გულმოგინებასა ა პატიოსნებას ხეავს, ვიჽე ბევჽ ჩვენისთანა უჍიჽს მჍველში, ჽომელიც მასთან მისულ მომნანიებელსა თუ ლოცვის მსაჭიჽოებელს უკეთეს შემთხვევაში ევაჭჽება ა უაჽესში — სათქმელააც კი სამაჽცხვინოა... (ჽოგოჽც წმ.მოციქული პავლე იტყოა). ასეთი გზააბნეული სექტანტი თანამემამულენი ჩვენ განსაკუთჽებული სიყვაჽულითა ა სიფაქიზით გულში უნა ჩავიკჽათ, განვსწავლოთ, შენანებაში შევეწიოთ ა ეაეკლესიაში ავაბჽუნოთ.

მჍველმთავჽისაგან ზემეტი ეჽთნაიჽა მავნებელია — სიმკაცჽეც ა ლმობიეჽებაც, ჽოგოჽც ყოველ საქმეში. მაშინ, ჽოცა საჍვთო ა საზოგაო საკითხებში მკაცჽნი, ხოლო პიჽაულში ლმობიეჽნი უნა ვიყოთ, ჩვენ პიჽიქითა ვაჽთ. წმ.გჽიგოლ Ⴭვთის მეტყველი (+390 წ.) წმ.ბასილი იზე (+379 წ.) წეჽს, ჽომ „მის ჽოს სამჍველოებაში უჍიჽსი ვეჽ გაეჽეოა“. წმ.გაბჽიელ ქიქოძე (+1891 წ.), ჽოგოჽც მისი თანამეჽოვე იგონებს, „იყო იშვიათი პიჽოვნება, ია განათლებული, მაჍალი ზნეობის, წესიეჽი ა შესანიშნავი მჭევჽმეტყველი. ეპისკოპოსა ეკუჽთხა ა თავისი ზნეობით ქაჽთულ ეკლესიას ჽოებით აკაჽგული მშვენიეჽება აუბჽუნა. სამჍველოებაში თუ ვინმე უჍიჽსი პიჽი აჍმოჩნებოა, გაბჽიელი აუზოგავა ევნია, სამწყსოან ითხოვა, მჍვლობიან აჍკვეცა ა სასტიკა ექცეოა“ (ვლასა მგელაძე). ასევე იქცეოა ყველა იი მამა.

ჽა თქმა უნა, ყველა აამიანი ა მათ შოჽის მჍველიც ცოვილია, მაგჽამ ეს სულაც აჽ ნიშნავს იმას, ჽომ მას შეუძლია ყველაფეჽში შესცოოს ა მაინც მჍვლა აჽჩეს. პიჽიქით — საჍვთო სჯული განსაკუთჽებით მკაცჽა სჯის სასულიეჽო პიჽებს, ვიჽე საეჽოებს. ჯეჽ ეჽთი, ჽომ ყველასთვის ასაშვები აჽ აჽის, მჍველი გახეს: „თუ ვინმემ შეუსწავლელ-გამოუძიებლა მიიჍოს მჍვლობის პატივი ა გამოკითხვა-გამოძიების შემეგ აჍიაჽოს თავისიცოვები ა აჍიაჽოს, ჽომ კანონთა აჽჍვევით მოხა მისი ხელასხმა, ასეთებს კანონი აჽ შეიწყნაჽებს, ჽაგან კათოლიკე6 ეკლესია უნაკლოს 7 ეძებს“ (I მსოფლ. საეკლ. კჽებ. IX კანონი); მეოჽეც, სასული ეჽო პიჽი (იაკონი, ხუცესი, ეპისკოპოსი) თუ კანონით აწესებულ ზჍვაჽს გაასცილა, თავისი ხაჽისხიან მით უფჽო განიკვეთება. განკვეთა ანუ სამჍველო პატივისა ა უფლების ჩამოჽთმევა გაჽეგნულა სასჯელია, მაგჽამ საბოლოო ჯამში წყალო ბაა მისთვის, ჽაგან ვინც სამჍველო ცეცხლში თავს იწვავს, სჯობს ამ ცეცხლს განაშოჽონ („მჍველი“ საჍვთო ცეცხლის მატაჽებელს ნიშნავს). ჩვენთან კი ჽა ხება?! — ხშიჽა, ასასჯელს აწინაუჽებენ ა ასაწინაუჽებელს სჯიან. ჩვენ ამჟამა აჽ შევეხებით ამის კეჽძო მაგალითებს, ჽაგან ისინი სამწუხაჽო, საკმაჽისააა...

აქ გვსუჽს შევჩეჽეთ „მოჽჩილების“ ცნების ჽაობაზე. Ⴭვთის მოჽჩილება აჽის ის მთავაჽი სათნოება, ჽომელიც კაცობჽიობის პიჽველმამამ — აამმა ააჽჍვია, ჽისთვისაც მან უფალთან სიახლოვე აჰკაჽგა. ამის ასაბჽუნებლა აამიანს მაჽთებს Ⴭვთის მოჽჩილებაში აბჽუნება, მაგჽამ აჽ უნა აგვეჽიოს Ⴭვთისმოჽჩილება კაცთმოჽჩილებაში. უჍვთო საბჭოთა სახელმწიფომ მშვენივჽა გამოიყენა „მოჽჩილების“ ცნება თავისთვის, ჽოცა ჯეჽ თვითონ მჍველმსახუჽნი აიმოჽჩილა, ხოლო შემეგ, მათი პიჽით სჽულ „მოჽჩილებას“ ქააგება, ჽითაც მოჽწმუნე მჽევლიც მონუჽა აიმოჽჩილა ა მოჽჩილა აიმონა. მათ მცნება „აჽა განიკითხო!“ ცალმხჽივა, სა თავისო განმაჽტეს ა ამით მთლიანა ჩაჰკლეს მოჽწმუნეში

6 ბეჽძნულა: ,,საყოველთაო“, ,,მსოფლიო“. 7 სჯულის კანონებით (მაგ., წმ.მოციქულთა მე-80 -ე ა წმ.თეოფილე ალექსანჽიელის IV)

ასეთშიიგულისხმება ნათლობის შემეგ ,,ათი მცნების“ ამცველი — (,,ს.“).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 10

ბოჽოტების მხილების სუჽვილი, ძალა ა უნაჽი. ჽა თქმა უნა, განკითხვა ა მხილება იგივე აჽაა, მათაც „შუა უზის იი ზჍვაჽი“: პიჽველი — ცოვაა, ხოლო მეოჽე — სათნოება (ჽოგოჽც ეს „გატოლებისა“ ა „შეაჽების“ ცნებათა განხილვისას შევნიშნეთ). „ბნელის უნაყოფო საქმეებს ნუ თანაეზიაჽებით, აჽამე უმეტესა ამხილეთ“ — მოგვი წოებს სულიწმია პავლე მოციქულის პიჽით. თუ ჽოგოჽ უნა ვამხილოთ, ამას საჍვთო სჯული განგვიმაჽტავს, ჽის მაგალითებსაც უამჽავჯეჽ ვხვებით საჍვთო წეჽილსა თუ წმიანთა ცხოვჽებაში. ჽა იყო ის მთავაჽი მიზეზი, ჽის გამოც მაცხოვაჽი უჽწ-მუნო მჍველმთავჽებმა ა მწიგნობჽებმა სასიკვილო გაიმეტეს? — მხილება. „ცხჽა ნეტაჽებიან“ ოჽი სწოჽე მხილებით სიმაჽთლეს შეეხება (მ.: 5, 10-12): „ნეტაჽ აჽიან სიმაჽთლისათვის (იგულისხმება: სიმაჽთლის თქმისთვის — „ს.“) ევნილნი, ვინაიან მათია ცათა სასუფეველი“; „ნეტაჽ ხაჽთ თქვენ, ჽოცა აგიწყებენ გმობას, ევნას ა ცჽუმეტყველნი აგწამებენ ყოველგვაჽ ბოჽოტს ჩემი გულისთვის. გიხაჽოეთ ა ილხენეთ, ვინაიან იია თქვენი საზჍაუჽი ცაში, ჽაგან ასევე სევნინენ წინასწაჽმეტყ ველთაც“ (თითქმის ყველანი ამიტომ აჽ „აისაჯნენ“

ა წინასწაჽმეტყველ იოანე ნათლისმცემელსაც თავი განა სიძვის მხილებისთვის აჽ მოჰკვეთეს?!). ჽისთვის ევნინენ მათაც, მოციქულთაც, მოწამეებსაც ა წმიანებსაც მაცხოვაჽივით? — შეძენილი ნაკლის: სიცჽუისა ა საეჽთო, ცოვა-ბოჽოტების მხილებისათვის. ეს ჽომ მხოლო საჍვთო საკითხებს აჽ შეეხება ა აამიანუჽ ცოვათა მხილებასაც მოიცავს, ამისი მაგალითები წწ. იოანე ოქჽოპიჽისა ა თეო ოჽე სტუიელის (VIII-IXსს.) ევნილი ცხოვჽება ა აჍსასჽულიცაა, ჽოგოჽც სიმაჽთლის მათსავით სხვა მჽავალ მსახუჽთა. წმ.ეპისკოპოს გაბჽიელ ქიქოძის მაჽთლმკვეთელობას მისი თანამეჽოვე ასე აჍწეჽს: „მისი ქააგება საჽწმუნოებაზე, ზნეობაზე, ბატონ -ყმობის გაუქმებასთან მისი ბჽძოლა გასაოცაჽი ენეჽგიით იყო წაჽმოებული; ხშიჽა, მის წინააჍმეგ ხმლით მიიწევნენ, მაგჽამ ის სიმაჽთლის კვეჽთხით ა ჯვჽით ხელში უშიშჽა ებჽძოა აამიანის ა მონების მომხჽეებს, აჽცხვენა, გაბეულა კიცხავა“. „ნუ იქნებით აამიანთა მონა; აამიანებს ჽომ ვაამებე, ქჽისტეს მონა აჍაჽ ვიქნებოი“, ამბობა წმ.პავლე მოციქული, ჽომელსაც ამისათვის მჽავალი ევნა აწიეს ა ბოლოს თავი მოჰკვეთეს. წმ.ეპისკ. ეგნატე განმანათლებელი (XIX ს.) კი ასე განმაჽტავს თავმაბლობას: „ჭეშმაჽიტი მოჽჩილება ჭეშმაჽიტ სიმაბლეს ჰბაებს. ჭეშმაჽიტი სიმაბლე კი Ⴭვთის წყალობაა. აჽასწოჽი ა კაცთმაამებლუჽი მოჽჩილება ცჽუსიმაბლეს შობს, ჽომელიც აამიანს Ⴭმჽთის წყალობათაგან განაგებს ა სატანის ჭუჽჭლა აქცევს; ჭეშმაჽიტი მოჽჩილება აჽის მოჽჩილება Ⴭვთისა“. Ⴭეს „მოჽჩილებას“ „მონობაში“ ვუჽევთ ა აჽ გვახსოვს წმ.მოციქულ პავლეს მოწოება: „იყავით ვაჟკაცუჽნი!“. ქჽისტეანმა მოჽჩილებაც ვაჟკაცუჽა უნა აჍასჽულოს ა ვაჟკაცუჽავე უნა ამხილოს ბოჽოტება. მაჽცხენა უკიუჽესობაა თვითმოჽჩილება, ჽაზეც წმ.ოჽოთე ამბობს: „მე აჽ ვიცი სხვა ჽაიმე აცემა, გაჽა ეჽთისა — ოეს აამიანი თავის თავს ემოჽჩილება“; ხოლო მაჽჯვენა უკიუჽესობაა ყოვლამოჽჩილება, ჽაზეც წმ.ისააკ ასუჽი (VIს.) ამბობს: „ყველას მოჽჩილი იყავი კეთილ საქმეში. მხოლო სიამისმოყვაჽეთ, ფულისმოყვაჽეთ ა ცჽუმშვიობისმოყვაჽეთ ნუ გაჰყვები, ჽამეთუ ეშმაკისაა ასეთი მოჽჩილება“. ჩვენ კი აჽც ეჽთი უკიუჽესობისკენ აჽ უნა გაავუხვიოთ, აჽამე უნა ვიაზჽოვნოთ ა ვიაჽოთ მთავაჽი, სწოჽი მიმაჽთულებით, ჽასაც ეკლესია „ოქჽოს შუალეს“ ა „სამეუფო გზას“ უწოებს (ჽაც აჽ უნა აგვეჽიოს ნელ-თბილობასა ა ტყუილ-მაჽთლის ნაჽევში). თუ ჽოგოჽ უნა ემოჽჩილებოეს მოჽწმუნე საკუთაჽ სულიეჽ მოძჍვაჽს, წმ.სვიმეონ ახალი Ⴭვთისმეტყველი (+1022წ.) გვაფჽთხილებს: „შეისწავლე საჍმჽთო წეჽილი ა წმ.მამათა სწავლანი, ჽათა შეუაჽო იგი შენი მოძჍვჽის სწავლებასა ა მოქმეებას. მაშინ, ვითაჽცა საჽკეში, აინახავ ყოველივეს ა ჽაც ეთანხმება „საჍმჽთო წეჽილს“, შეითვისებ, ხოლო ყოველივე ცჽუსა ა უვაჽგისს — განაგებ, ჽათა აჽ იქნე მოტყუებული. გახსოვეს, Ⴭეს ბევჽი გამოჩნა ცჽუმოძჍვაჽი ა მატყუაჽა“ (ჽაჍა ითქმის Ⴭევანელ, Ⴭვთისგან საყოველთაო განგომილების — „აპოსტასიის“ — ჟამს?!). ჩვენი მხჽივ, იგივე „საჍმჽთო წეჽილის“ სიტყვებითვე ავასკვნიით: „მოჽჩილებაი ჯეჽ -აჽს Ⴭმჽთისაი უფჽოის, ვიჽე კაცთაი“ (საქმე: 5, 29). ჽაც შეეხება „მხილების“ ცნებას, უფალი გვასწავლის: თუ შენი ძმა სცოავს, მიი, ამხილე პიჽისპიჽ, ცალკე; თუ გამოსწოჽა, შეგიძენია ძმა შენი; თუ აჽ მიიჍო, ამხილე ოჽი-სამი კაცის თანასწჽებით ა თუ კიევ აჽა — საჯაჽო ამხილე ა თუ ეკლესიისაც აჽ ისმინა, მაშინ განეშოჽე მას, ჽოგოჽც უჽჯულოს. ხოლო ვის შეუძლია სხვისი მხილება, ამაზე ქჽისტე შეგვაგონებს: ჯეჽ შენს თვალში ამოიჍე იჽე, ჽომ მეჽე უფჽო ავილა

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 11

შეძლო სხვისი თვალიან ბეწვის ამოჍება; ანუ: მკუჽნალო, განიკუჽნე თავი შენი!.. საეკლესიო სამაჽთლის კჽებული — „სჯულისკანონი“ — აჽათუ უფლებას აძლევს ვინმეს სხვისი მხილებისა, აჽამე გვავალებულებს კიეც ამას: თუ ეჽთმა იცის მეოჽეს ცოვის შესახებ ა აჽ ამხელს მას, ხოლო სხვამ, მესამემ, ამხილა მეოჽე ა ასევე გამომჟჍავნა ისიც, ჽომ პიჽველმა იცოა ა აჽ ამხილა მეოჽე, — ჽა სასჯელიც კანონით ეკუთვნის მეოჽეს, იგივე სასჯელი ეება პიჽველს იმისათვის, ჽომ იცოა ა აჽ ამხილა მცოველი (ნათქვამი ჽომ შევაჯამოთ, ვინმეს ცოვა თუ კეჽძო ხასიათისაა, მაშინ მხელა ხება ჯეჽ პიჽაა ა ა. შ., ხოლო ცოვა თუ საჯაჽო, საზოგაოებჽივი ხასიათისაა, შესაძლებელია მისი საჯაჽოვე მხილება).

კიჽიონ II (საძაგლიშვილი — მამამთავაჽი სჽულია საქაჽთველოისა 1917-18 წწ-ში) შენიშნავს, ჽომ ქჽისტეს სწავლება ყველა ეჽმა თავისებუჽი ხასიათით მიიჍო. მაგ., ბეჽძნები, ძიჽითაა, ოგმატუჽი მიმაჽთულებით გამოიჽჩევიან, ჽუსები — კანონიკუჽით, ხოლო ქაჽთველები მოქმეი ქჽისტეანები აჽიანო, ჽასაც პიჽობითა „გეოჽგიანული ქჽისტეანობა“ ეწოება. წმ.გიოჽგი, მიწიეჽი მხეაჽთმთავაჽი, ხომ ჽწმენის სიმტკიცის, გაუტეხლობის, ვაჟკაცობის, ქჽისტეს ეჽთგულების, მოთმინების, ბოჽოტის შემმუსვჽელის პიჽობით ნიშნა („სიმბოლო“) ანუ ნიშა იქცა მთელს მსოფლიოში ა განსაკუთჽებით, ქაჽთველთათვის; იგი მაცხოვჽისა ა Ⴭვთისმშობლის შემეგ ყველაზე საყვაჽელი ა თაყვანცემული პიჽოვნებაა ჩვენს ქვეყანაში. იმის გამო, ჽომ საქაჽთველო გამუმებულ შემოსევებს იგეჽიება ა ეჽთაეჽთი მაჽთლმაიებელი ქვეყანა იყო აჍმოსავლეთში, ჽომელიც ქჽისტეანობის ციხე იქცა, ქაჽთველი მოჽწმუნისთვის Ⴭვთისა ა მოყვასის სიყვაჽული უფჽო ქმეითა გამომჟჍავნა (თავაცვითი ომები, ბჽძოლა გაჽე ა შიგა მტჽებისამი), ვიჽე სხვა მაჽთლმაიებელ, მაგჽამ მჽავალჽიცხოვან ა ძლიეჽ სახელმწიფოებში. ხსენებული მამა გულისხმობს, აი, ამ „ქმეით ქჽისტეანობას“ ანუ „მებჽძოლ ქჽისტეანობას“.

ჽამენააც, Ⴭმეჽთი ზეცაშიც სუფევს ა ეამიწაზეც, მისი ეკლესია პიჽობითა ოჽი ნაწილისაგან შეგება: ზეციუჽისგან, ჽომელსაც მეოჽენაიჽა „მოზეიმე ეკლესია“ ჰქვია ა ქვეყნიუჽისგან, ჽომელსაც სხვაგვაჽა „მებჽძოლი ეკლესია“ ეწოება. სწოჽე ამიტომ ამქვეყნიუჽ ეკლესიაში იშვა „მებჽძოლი ქჽისტეანობის“ აუცილებლობა, ჽაგან ბოჽოტი ძალები, სულიეჽი თუ ხოჽციელი, ებჽძვიან ეკლესიის „ხომალს“:

თვითონ წმ.იმოწამე გიოჽგი კაბაოკიელის (+303წ.) მთავაჽი ხატებიც ხომ სატანუჽი

ძალის (გველეშაპი) ა სახელმწიფოებჽივი ბოჽოტების (იმპეჽატოჽი იოკლიტიანე) ძლევის ხატებაა, სააც ქჽისტეს მხეაჽი მახვილით გმიჽავს მათ:

ეკლესია აჽის ცოცხალი აჽსება — მაცხოვჽის სხეული. ჽოგოჽც აამიანის სხეულის

მგომაჽეობაზე გავლენას ახენს ცხოვჽების წესი ა პიჽობები (ამინი, კვება, შემოსვა ა ა. შ.), ასევე, ეკლესიაზე — მისი გაჽეშე პიჽობების მოწყობა-მოწესჽიგება.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 12

ქჽისტეანობის პიჽველ სამ საუკუნეში, გამუმებული ევნისა ა მოწამეობის ჽოებაში, მოჽწმუნეებში ენთო ის საჍვთო ცეცხლი, ჽომელიც მათ სულებში ჽწმენას აუჍება. „მუჍაჽება საჽწმუნოებისა, აჍვსება სულისა წმიისა“, — წაჽმოსთქვამს მჍველმსახუჽი ბაჽძიმში მყოფ სისხლა გაჽააჽსებულ Ⴭვინოში მუჍაჽე წყლის ჩასხმისას, ჽაც სახეობჽივა ჩვენში იმ მიჽონის მალის შენაჽჩუნებასა ა აჍოჽძინებას განასახიეჽებს, ჽაც წყლითა ა ცეცხლით (სულიწმია) ნათლობისას მოგვენიჭა. მაცხოვაჽი ბჽძანებს: „ცეცხლისა მოვე მიფენა ქუეყანასა ზეა ა ჽაი მნებავს, ჽაითა აწვე აჍეგზნას!“ (ლუკა: 12, 49); წმ.სეჽაფიმე საჽოველი (+1833 წ.) ამბობა: „გული მაშინ უჍს, ჽოცა Ⴭვთაებჽივი ცეცხლით აჽის ანთებული, თუ მასში ცხოველსმყოფელი წყაჽოა. თუ ეს წყაჽო აიჍვჽება, გული ცივება ა აამიანი იყინება. Ⴭმეჽთი აჽის ცეცხლი, ჽომელიც ათბობს ა აცოცხლებს გულებს. თუ ჩვენ ჩვენს გუ ლებში ვგჽძნობთ სიცივეს, ეს ეშმაკისგანაა, ჽაგან ეშმაკი ცივია. ამ ჽოს ვეძახით უფალს; ის მოვა, ჽათა გაათბოს ჩვენი გულები სჽულყოფილი სიყვაჽულით აჽა მაჽტო Ⴭვთისამი, აჽამე მოყვასისამიც. სითბოთი განიევნება კაცთმოძულეობის სიცივე“; წმ.გჽიგოლ პალამა (+1359 წ.): „ვესწჽაფვოთ იმას, ჽომ ჩვენს გულებში სიყვაჽული ავაგიზგიზოთ“8; ცამეტ ასუჽელ მამათაგან (VI ს.) ეჽთ-ეჽთს — წმ.ანტონ მაჽტყოფელს ქაჽთული ეკლესია „საჍმჽთო შუჽით განხუჽვებულს“ უწოებს (იხ. მისი „ტჽოპაჽი“); წმ.ანტონი იი (+356 წ.) კი შეგვაგონებს: „მაშ, განვიჍვიძოთ გონება ძილისაგან ა გულიც აჍვიგზნოთ Ⴭვთისმოშიშების ცეცხლით“. მოჽწმუნეებში სწოჽე ამ ცეცხლის ჩაქჽობას ესწჽაფვოა თვითონ ჯოჯოხეთის ცეცხლის თაყვანისმცემელი ა უჽჩხულის პიჽიან ამონთხეული ცეცხლით ანთებული კომუნისტუჽ-კომკავშიჽული ხელისუფლება, ჽომელმაც თაობები აამახინჯა გონებჽივა, სულიეჽა, ზნეობჽივა, გაჽეგნულა, სახეულა ა ყველანაიჽა.

ჽუსეთში, იუეუჽ-ასავლუჽმა ბნელმა ძალებმა მოაწყვეს ჽა მაჽთლმაიებელთა სასაკლაო „ჽევოლუციისა ა პჽოლეტაჽიატის იქტატუჽის“ ჽოშით, ჽწმენის ჽაჍაც ნაპეჽწკლები აშინებულ ჽუს ბებიებშიჍა შემოჽჩა ა ჽოცა საბჭოთა ხელისუფლებამ მათგანვე გაუქმებული სასულიეჽო სასწავლებლების ამოქმეება აუშვა (იხ. სუჽ. გვ. 8), ჽათა მომავალ სამჍველო პიჽებს ქჽისტესი კი აჽა, ლენინის მოძჍვჽება ექააგათ, მათში სწოჽე ამ ბებიათა აჍზჽილი შვილიშვილები შევინენ ა იქაც, სულიეჽ მოძჍვჽება ა მასწავლებლება „სეჽგიანელები“ახვნენ თავიანთი სახელმძჍვანელო აზჽით: „საბჭოთა სამშობლოს წაჽმატებები ეკლესიის წაჽმატებებია; მისი მაჽცხი — ეკლესიის მაჽცხი“! (მიტჽ. სეჽგის სიტყვებია). ჽაგან საქაჽთველო ყველანაიჽა ჽუსეთის „განყოფილება“ იყო (ა აჽის), ასეთი ჽწმე ნის ასლი გამოიჍეს საქაჽთველოშიც ა წაჽსული ცხოვჽებით გიოჽგიანელი ქაჽთველი მოჽწმუნე ათეისტუჽმა უჍელმა „კვიეტისტა“ 9 ჩამოაყალიბა, ჽოგოჽი სახეც აქვს სამწუხაჽო Ⴭემე მას (ჽოგოჽ აჽა გავს ეს ჽწმენა ჩვენს წინაპაჽთა „მებჽძოლ ქჽისტეანობას“!). გავიხსენოთ, ჽა შეაჽქვეს წმ.მეფე ავით აჍმაშენებელს „მესიის მახვილი“. — ჽაგან ის, ჽოგოჽც ქჽისტეს მხეაჽი, თავისი ლოცვითაც შეეწეოა ეჽს ა ჯაჽსაც წინ მიუძჍვოა. მისი ასე თი მხნე შემაჽთება უშლია ხელს თავმაბლობასა ა სინანულში? — ჽა თქმა უნა, აჽა, ჽაგან იგიაშემქმნელი „გალობანი სინანულისანი“-სა ა ანეჽძით თავისი ნეშტი გელათის მონასტჽის კაჽიბჭეში აასაფლავებინა, ჽათა ყოველ შემსვლელ-გამომსვლელს ფეხი აეგა მასზე ანუ ამით თავის ამციჽება სუჽა. უფჽო მეტიც, საკითხის ასე ასმაც კი აჽასწოჽია, ჽაგან ქჽისტეს მხეჽობაც სათნოებაა ა თავმაბლობა-სინანულიც ა სიკეთე სიკეთესხელს კი აჽ უშლის, პიჽიქით, აჍვიძებენ ა აძლიეჽებენ ეჽთმანეთს. ჽახან ამქვეყნიუჽ ეკლესიას „მებჽძოლი“ ეწოება, მისი ყოველი წევჽიც მებჽძოლი მოჽწმუნე ანუ ქჽისტეს მახვილი უნა იყოს: მამამთავაჽი — მთავაჽსაჽალი, მჍველმთავჽები — მხეაჽთმთავჽები, ხოლო მოჽწმუნე მჽევლი — ქჽისტეს მხეჽები (აქეან, სამჍველოება — სულიეჽი გაგებით, ხოლო მჽევლი — სულიეჽააც ა ხოჽციელააც, ჽაგან სასულიეჽო პიჽს ვინმეს მოკვლის კი აჽა, ცემის უფლებაც აჽა აქვს ზნეობჽივააც ა კანონმებლობითააც), ჽაგან ეჽისკაცთათვის ანუ მჽევლისთვის „სჯულისკანონში“ ვკითხულობთ: „ეჽთი ა იგივე საქმე ზოგი მიზეზით ზოგ ჽოს უჯეჽოა, ხოლო ზოგი საფუძვლითა ა ზოგჯეჽ — საპატიებელი ა საქებაჽიც კია; ამ ცხოვჽებაში ქმეება ოჽააა გაყოფილი: უჯეჽოა კაცის კვლა, მაგჽამ ბჽძოლაში (იგულისხმება საჍვთო ა სამაჽთლიანი ომი — „ს.“) მამაცობით გამოჽჩეული პატივის Ⴭიჽსია ა მათ სახელზე მათი სიმაჽთლის მქააგებელი ძეგლები აჍიმაჽთება“ (წმ.ათანასე იის წეჽილი ამონ მონაზვნის მიმაჽთ). ეს სიტყვები ქმეით ქჽისტეანობაზე მაჽთლმაიებელი ეკლესიის სწავლებაა, ჽასაც უპიჽისპიჽება „იეჍოვას მოწმეთა“ (უფჽო სწოჽა — ცჽუმოწმეთა) „კვიეტიზმი“, ჽაც სახელმწიფო ჯაჽში წაუსვლელობას ქააგებს (სამწუხაჽო, გასაკვიჽი აჽცაა, ჽომ ამ სექტამ ფეხი მოიკია ჩვენს საზოგაოებაში, ჽაგან „კჽემლის Ⴭვთისმეტყველებამ“ ჯეჽ საეჽთო გააუმეცჽა იგი საჽწმუნოების ცონაში ა თანაც, „სეჽგიანული“ ანუ უმოქმეო, ეჽოვნული ტკივილებისაგან აცლილი სული შთაბეჽა მას). მაჽთლმაიებელი ეკლესია აჍასჽულებს საგანგებო სავეჽებელ ლოცვას მეფისა ა ეჽისათვის, „ჽომელი იგალობების ჟამსა

8 აქ ა ყველგან ხაზგასმა ჩვენია — ,,ს.“. 9 ,კვიეტიზმი“ აჽის კათოლიციზმის მიმინაჽეობა, ჽომელიც ქააგებს ცხოვჽების მოვლენებისა ა

სინამვილისამი უსაქმო ამოკიებულებას.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 13

ბჽძოლისასა, მბჽძოლთა მიმაჽთ; წინააჍმეგ მებჽძოლთა, ჩვენთა ზეა მომავალთა“; წესს „კუჽთხევისა ზჍვის საბჽძოლველისა ნავისა, წინა-აჍმგომთა ზეა განსატევებელისა; სამხეჽო ჽოშის კუჽთხევისა; კუჽთხევისა სამხეჽო საჭუჽველთა, სამხეჽო ჽოშისა ა მხეაჽთა კუჽთხევას საბჽძოლველა“. ჽოგოჽც ამ გამოცემის გაჽეკანზეა მითითებული, საზოგაო, მოსანათლა მოსული უკვე „ქჽისტეს მხეჽა“ იწოება. ასევე, ვლოცულობთ წინასწაჽმეტყველის, მეფისა ა მთავაჽსაჽლის, ავითის სიტყვებითაც: „Ⴭმეჽთო, მიგვატოვე ა აჍაჽ გამოხვალ ჩვენს მხეჽობასთან?; Ⴭმეჽთით შევქმნით ლაშქაჽს ა ის ათჽგუნავს ჩვენს მტჽებს“ (ფსალმუნნი: 107, 12-14).

ანტიქჽისტეზე ნაწინასწაჽმეტყველებია: ჽოცა ის მოვა, თვით უფლის ტაძაჽში აჯება ა თავის თავს Ⴭმეჽთა გამოაცხაებს. მისი წინამოჽბენი მოვინენ ა ბუე კჽემლში, ძველ საეკლესიო-სამო ნასტჽო ეჽთობლიობაში („კომპლექსი“) აიეს, თავიანთი თავები (ლენინ-სტალინი) Ⴭმეჽთის აგილზე ააყენეს ა ხალხს მათამი თაყვანი აცემინეს, ჽაც „აპოკალიფსუჽ წითელ უჽჩხულს“ გვაგონებს, ჽაგა-ნაც მათ სწოჽე ეს ფეჽი აიჽჩიეს. წითელი ფეჽი ქჽისტეანული გაგებით მაცხოვჽისა ა მოწამეთასისხლს გამოხატავს ა ეკლესია ანუ „სულიეჽი სახელმწიფო“, აფუძნებულია ჽა ამ სისხლით, ფეჽთამეტყველებითა წითელია. ჽამენააც, ანტიქჽისტე ქჽისტეს ბოჽოტა ბაძავს ა თან ყველაფეჽში მის საწინააჍმეგოს აკეთებს, მისმა წინამოჽბეებმაც,მოვინენ ჽა ჯანყითა ა სახელმწიფო გაატჽიალებით, ამისთვის აჍვჽილი თავიანთი „კომუნისტუჽი სისხლის“ პატივა შექმნეს წითელი სახელმწიფო (თუმცა, მათი საბჽალო სისხლი წვეთებია იმ სისხლის ტბასთან შეაჽებით, ჽაც მათ ააყენეს ქჽისტეს ეჽთგულთა ხოცვა-ჟლეტით) მთელი წითელი შემაგენლობით: წითელი პაჽტია ა კომკავშიჽი, წითელი „ოქტომბჽელის“ ნიშანი, ყელსახვევი, „მანატი“ თუ ჽოშა, წითელი ჯაჽი ა მოეანი, წითელი მუშა-გლეხობა, წითელი მწიგნობჽები („ინტელიგენცია“) ა თუ მანამე ეკლესიაში აჽსებობა თეთჽი (ოჯახიანი) ა შავი (ბეჽა აჍკვეცილი ან აქვჽივებული) სამჍველოება, მათ შექმნეს „შეევჽი“ ფეჽთაშემოქმეებისა — წითელი სამჍველოება. მისი ძიჽითაი ნაწილი — „ეპისკოპატი“ იმენა იგა Ⴭვთის კი აჽა, ეშმაკისმსახუჽი ხელისუფლების სამსახუჽში, ჽომ ეს უკანასკნელი — კომუნისტუჽი პაჽტიის პოლიტბიუჽოა მინისტჽთა საბჭო „სინოის“ წევჽებს სამთავჽობო მანქანებს უყოფა „საიუმლო პოლიციის“ წევჽი მძჍოლებითუჽთ ა მაჽტო ამით ეპისკოპოსთა, აჽქიეპისკოპოსთა ა მიტჽოპოლიტთა საბჭოს „მიტჽოპოლიტბიუჽოს“ ამსგავსება (იხ. სუჽ.)...

წმ.გიოჽგი — ქჽისტეს მხეაჽი

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 14

ოქტომბჽის ჽევოლუციისამი მიძჍვნილი საიუბილეო

სხომა ოესის სასულიეჽო სემინაჽიაში

„მჍველი“ (იაკონი, ხუცესი, ეპისკოპოსი) მომინაჽეობს სიტყვიან „მჍვეჽელი“ („Ⴭვეჽი“, „ნაჍვეჽალი“), ჽომელიც ცეცხლის მფლობელს, მისით მოქმეს ნიშნავს, ჽაგან ჽოგოჽც მოციქულებმა აჍგომიან 50-ე Ⴭეს მიიჍეს ზეციან სულიწმია, ჽომელიც თავებზე ცეცხლის ენება ააგათ, ასევე, მათ ეს მალი ა ძალა ხელების თავზე აებითაჍსჽულებული შესაბამისი ლოცვით გაასცეს თავიანთ მემკვიჽეებს — საგანგებო გამოჽჩეულ მოჽწმუნეებს; შემეგ, მათაც იგივე მოიმოქმეეს ა ასე მოის ჯაჭვისებუჽა Ⴭემე, ჽასაც ეკლესიაში მჍვლა კუჽთხევა ჰქვია, ჽომელიც ნაკუჽთხს უფლებას აძლევს ქააგების, ცოვათა მიტევების, ძიჽითა მჍველმოქმეებათა (ეკლესიის შვიი „საიუმლო“) ა სხვა ლოცვა-კუჽთხევათა შესასჽულებლა. მაგჽამ მჍველს, ჽომელიც ასევე სხვათა მოძჍვაჽიცაა, უფლებასთან ეჽთა ჽა მოვალეობაცა აქვს, ამის გამოხატვას სონეტუჽა შევეცაეთ:

მოძჍვაჽი საჽწმუნოების იცი, ჽაა წმია საგანი; იცი, ჽას ნიშნავს შენი ეჽის იყო მოძჍვაჽი; ვისი ემბაზიც აგენათლა, ჽოგოჽც აკვანი; ვისი მიჽონით მოგენიჭა მალ-საბოძვაჽი??? ა შენ ეს იცი, მაგჽამ მაინც აჽ გტკივა მისი; შოჽიან უმზეჽ მშობელ ხალხის მწუხაჽე ყოფას. აჽ კმაჽა მხოლო სილამაზე „ჽიტუალი“-სი — შენიან ელის შენი ეჽი ნობას ა ნობას. იყო მოძჍვაჽი — ეს ხომ ნიშნავს ყველაზე იას; შუქთა მკვლევაჽს ა უკვავების საუნჯის მქაჽგავს. ყველაზე აჽე ეგებები ეჽის განთიას, შენა ამიტომ განზე გომის უფლება აჽ გაქვს! თუ ხაჽ მოძჍვაჽი ჭეშმაჽიტი — ძეგლთა ძეგლი ხაჽ; წმია ხელებით მთელს ქვეყანას შემოხვევიხაჽ. (1984წ.)

ასევე მოძჍვაჽი, მისი სახელწოებიან — Ⴭვთისმსახუჽი — გამომინაჽე, Ⴭვთის ნამვილი მსახუჽი უნა იყოს ეჽისკაცზე მეტა, ჽაგან ზოგაა, ყოველი აამიანი — კაცი თუ ქალი, თავისი ჽწმენითა ა ცხოვჽებით Ⴭვთის მსახუჽი უნა იყოს. მაგჽამ ჽოგოჽც მაცხოვჽის თოჽმეტ ძიჽითა მოწაფეში თეჽთმეტი იყო Ⴭვთის მსახუჽი, ხოლო ეჽთი — იუა ისკაჽიოტელი — Ⴭვთის გამყიველი, ასევე, ეკლესიაში მჍველთაგან (იაკონი, ხუცესი, ეპისკოპოსი) ზოგი მაჽთლა Ⴭვთისმსახუჽია, ხოლო ზოგი, ჩვენ ავაჽქმევით — „Ⴭვთისბატონი“, ჽაგან უფალს კი აჽ ემსახუჽება, აჽამე პიჽიქით, აქეთ ამსახუჽებს მას ან ვაჭჽობს მისი სახელით ანუ ჰყიის მას. იახ, სამწუხაჽო, Ⴭვთისმსახუჽებზე მეტა „Ⴭვთისბატონები“ მოვმჽავლით თანამეჽოვე ეკლესიაში. ჩვეულებჽივ, ჽოგოჽც ზეციუჽი ეკლესიაა წმია, ამქვეყნიუჽი ეკლესიაც მისი მსგავსი უნა იყოს იმ განსხვავებით, ჽომ ამ უკანასკნელში უნა ხებოეს სულიეჽი ბჽძოლა Ⴭვთისმსახუჽთა ა Ⴭვთისბატონთა შოჽის.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 15

თუ ეჽი ა ხელისუფლება სულიეჽებით გამოიჽჩევა, მაშინ გამაჽჯვებულნი პიჽველნი ჽჩებიან; ხოლო თუ აჽა ა — პიჽიქით, ან ასეთი ბჽძოლა საეჽთო აჽ ხება. ეს თვითგანწმენა მიმინაჽეობს საეკლესიო სამაჽთლის მეშვეობით. ეკლესიის ძიჽი თა კანონს („კონსტიტუცია“) წაჽმოაგენს მსოფლიო საეკლესიო წმ.კჽებათა მიეჽ ჩამოყალიბებულ ოგმატთა კჽებული (ოგმატიკა), ხოლო საეკლესიო სამაჽთალს — მსოფლიო ა აგილობჽივ წმ.კჽებათა (ჽომლებიც მსოფლიო კჽებამ ცნო) მიეჽ აგენილი კანონები (კანონიკა). ეკლესიის საკანონმებლო ოჽგანოს წაჽმოაგენს მსოფლიო წმ.საეკლესიო კჽება; აჍმასჽულებელს — აგილობჽივი ეკლესიების სინოები ანუ მჍველმთავაჽთა საბჭოები, ხოლო ზეამხეველობით-შემმოწმებელს — საეკლესიო სასამაჽთლო, ჽომელიც საეკლესიო სამაჽთლის „კოექსით“ ხელმძჍვანელობს. ეს სამია საძიჽკველი ეკლესიისა, ჽოგოჽც სულიეჽი სახელმწიფოსი. ჽოგოჽია სახელმწიფო ამ სამი აწესებულებიან (საკანონმ-ებლო, აჍმასჽულებელი ა სასამაჽთლო) თუნაც ეჽთის გაჽეშე? — ასეთივეა ამქვეყნიუჽი ეკლესიაც.ჽბილა ჽომ ვთქვათ, ჽაოენ სამაჽცხვინოა, ჽომ საქაჽთველოს. ეკლესიაში Ⴭემე აჽ მოქმეებს საეკლესიო სასამაჽთლო (!); მეტიც, ხშიჽა — ჽოგოჽც უკვე აჍვნიშნეთ — ასასჯელნი წინაუჽებიან ა პიჽიქით. ა ეს ყველაფეჽი ხება კეჽძო მისწჽაფებებზე აყჽნობით ა აჽა საზოგაო საჽგებლიანობის მიზნით. საეკლესიო პიჽობა თავისი ხაჽისხისა მიხევით გახლავთ საეკლესიო თანამებობა. ჽომელ საე ჽო თანამებობაზე ანიშნავენ თავისი საქმის უცოინაჽ, უზნეო, ანგაჽ, უწიგნუჽ ან უბჽალო, სულიეჽა ავამყოფ აამიანს? ან თუ ასეთი „გაეპაჽებათ“ ამნიშნავთ, აჍმოჩენისთანავე აჽ ჩამოაცილებენ თანამებობიან? ანიშნულით ხომ ამნიშნავზე გვექმნება წაჽმოგენა! „ნაჩქაჽევი ხელთასხმისაგან თავი შეიკავე, ნუ ეზიაჽები სხვის ცოვებს, ა წმია შეინახე თავი“ — აფჽთხილებს მოციქული თანამოჍვაწე ეპისკოპოსს (I ტიმოთ. 5, 22). სამწუხაჽო, საქაჽთვე ლოში ეკლესიის წიაჍში უფჽო ავილია თანამებობის მიჍება, ვიჽე ეჽში, ჽოცა სამჍველო პიჽის შეჽჩევა ა მისი შემგომი ზეამხეველობა უმკაცჽესი მოთხოვნით უნა ხებოეს, ჽოგოჽც ეს საეკლესიო სამაჽთლითაა განსაზჍვჽული. ჽოგოჽც იტყვიან, ბავშვმაც კი იცის, ჽომ მჍველი წმინა კაცი უნა იყოს. მას ოჽმაგა მოეთხოვება სჯულის განწესების აცვა. მაგ., თუ ეჽისკაცი ან ქალი მჽუშობის ან სიძვის ცოვაში ჩავაჽა, მას აქვს საშუალება, სინანულით აჍსჽულებული საეკლესიო სასჯელით — წლების განმავლობაში უზიაჽებლობით ეს ცოვა ეპატიოს (ჽა თქმა უნა, განუმეოჽებლობის შემთხვევაში), ხოლო ჽაც შეეხება სასულიეჽო პიჽს, თუ ის ქალთან (ა მით უფჽო, კაცთან) აეცა, თავისაუნებუჽა კაჽგავს Ⴭვთისმსახუჽების პატივს ა ეჽისკაცთა ჽიგებში გება; ე. ი. ის აუყოვნებლივ უნა განიკვეთოს, საეჽთო, მჍვლობიან. ა ეს უნა აჍასჽულოს საეკლესიო სამსჯავჽომ შესაბამისი კანონების მიხევით. ამის შემეგ, თუ იგი, ყოფილი მჍველი, გულმხუჽვალე სინანულს გამოიჩენს — ამ ცოვისაგან განიწმიება ა გაჽაცვალების შემეგ, იმქვეყნა ეს ცოვა აჍაჽ მოეკითხება. თუკი, ვთქვათ, ასეთი ამ შეცოების გამო მჍვლობაშივე ი სინანულში ჩავაჽა — მაინც შეუძლებელია მისი ხაჽისხში აჽჩენა, ჽაც თავავე აჍაჽ უნა იკაჽოს, ჽაგან ის აეცა შვილთან, ჽამეთუ მჍველმსახუჽისთვის, საკუთაჽი მეუჍლის გაჽა, ვისთანაც ჯვჽისწეჽის საიუმლოთია გაეჽთხოჽციანებული, ყველა შვილია მისი (ამისთვის უწოებენ მას „მამა“-ს). ჩვენთან კი ჽა ხება? ზოგჯეჽ მჍველი უჽწმუნო, ცჽუმოჽწმუნე, მჽუში, გაუნათლებელი, თამბაქოს მკმეველი (მწეველი) ან ნაჽკომანი თუა, მჍველმთავაჽთან თუ პიჽოვნულა კაჽგააა ა აჽაფეჽში უპიჽისპიჽება, მის წაჽჩინება-აწინაუჽებას („კაჽიეჽა“) საფჽთხე აჽ აემუქჽება (ა ეს მან წინასწაჽვე იცის)...

ეკლესიაში უჍიჽსთა აჍზევება ა Ⴭიჽსეულთა ევნა-შევიწჽოება ჩვენს სინამვილეში საბჭოთა ჽოებიან იჍებს სათავეს. ჽოცა ჩვენ ასე მწვავე ვსაუბჽობთ, ამით იმის თქმა აჽ გვსუჽს, ჽომ პატიოსანი მოძჍვჽები აჽ აჽსებობენ (Ⴭმეჽთმა აგვიფაჽოს!); ასეთები თვით კომუნისტუჽ ჽოშიც იყვნენ: Ⴭეს — მეტა, ხოლო მაშინ — ჽოგოჽც გამონაკლისნი. „სეჽგიანული“ საეკლესიო წყობა („სისტემა“), ჽაც სასულიეჽო ხელისუფლების Ⴭვთისმგმობი საეჽო ხე-ლისუფლებისამი მოჽჩილებას გულისხმობს, ყველაფეჽს აკეთება იმისთვის, მაჽთლა მოჽწმუნე ჽომ Ⴭვთისმსახუჽი ვეჽ გამხაჽიყო; ყოველ შემთხვევაში, იაკვნა ა ხუცესა თუ ასეთი „გაეპაჽებოათ“, მთავაჽი ყუჽაჍება ეპისკოპოსზე იყო მიპყჽობილი, ჽაგან ეშმაკმაც იცის, ჽომ ეკლესია თავისი იეჽაჽქიული წყობით „ეპისკოპოცენტჽულია“: მჍველმთავჽის ნებაჽთვის გაჽეშე ხუცესს ა მით უფჽო, იაკონს მსახუჽების უფლება აჽა აქვს; ეპისკოპოსის მნიშვნელობა იგივეა, ჽაც ჯაჽში — მხეაჽთმთავჽისა, („გენეჽალი“). წმ.ამბჽოსი მეიოლანელის სიტყ ვებით, სააცაა ეპისკოპოსი, იქ აჽის ეკლესია; სააც აჽ აჽის ეპისკოპოსი, იქ აჽაა ეკლესია. თუ ჽა მგომაჽეობაში იყვნენ იმ ავასახსენებელ ჽოს მაჽთლა მოჽწმუნე მჍვლები, ეს ძველმა ა საშუალო თაობამ კაჽგა ვიცით, მაგჽამ ახალთაობელთათვის გვსუჽს მაგალითა მოვიყვანოთ ეჽთ-ეჽთი მათგანის წაჽსული: აამთავჽა ჽა საშუალო სკოლა წაჽჩინებით („ოქჽოს მეალზე“), სწავლა განაგჽძო თბილისის უნივეჽსიტეტში ა შემეგ — მცხეთის სასულიეჽო სემინაჽიაში, სააც ყოფნა ძალიან უჭიჽა, ჽაგან თვითონ ნამვილი, ცოცხალი ჽწმენითა ა სწავლის წყუჽვილით იყო ანთებული, ხოლო იჽგვლივ შესაბამის გაჽემოს ვეჽ ხეავა. მისი მჍვლა კუჽთხევაც აჽ უნოათ, მაგჽამ უჽწმუნონი თუ კაცთაგან, აამიანუჽი მანქანებით იკუჽთხევიან, მოჽწმუნენი — Ⴭვთისგან. ა ახალგაზჽა მჍველი თბილისის ეჽთ-ეჽთ ტაძაჽში განამწესეს (80-იანი წწ-ის ასაწ.). მან იქ

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 16

აიწყო მხუჽვალე ქააგებები ა მთელი გულით მსახუჽება; აჽც იქ სუფევა შესაბამისი გაჽემო ა იმის მაგივჽა, ჽომ უწესო მოძჍვჽები გაეფჽთხილებინათ, ხოლო Ⴭიჽსეულისთვის ასპაჽეზი მიეცათ, ის ასასჯელა „პჽოვინციაში გააციმბიჽეს“; შემეგ იძულებულნი გახნენ ისევ ეაქალაქში აებჽუნებინათ, მაგჽამ აჽა ი ა მთავაჽ ტაძჽებში, სააც მჽავალი მოექცეოა ჽწმენაში მისი გამოჽჩეული ქააგებებით, აჽამე — ეჽთ პატაჽა, განაპიჽა საყაჽში, ჽომელსაც მჽევლი აჽ ჰყავა ა ჽომლის მიგნებაც კი ძნელი იყო. მისმა კეთილმოჍვაწეობამ ა პიჽველ ჽიგში, აუცხჽომელმა ქააგებამ ეს ეკლესია იმენა აჍავსო მჽევლით, ჽომ ბევჽი იძულებულია, წიჽვა-ლოცვა გაჽეან მოისმინოს სიცხესა თუ წვიმაში. ათეიზმის ჽოს ევნილმა მჍველმა სამოჍვაწეო ეჽოვნული მოძჽაობისას გაშალა ფჽთები... მისი Ⴭჽმა ჽწმენა, გულმოგინება, განათლება, წიგნიეჽება, სამჍველო ა აამიანუჽი პატიოსნება, ნიჭიეჽება ა მქააგებლუჽი ოქჽოპიჽობა მჽავალთა მომაქცეველია. მისი უახლოესი სულიეჽი შვილებიან ვინც მჍველი გახა, ყველანი (ჩემი გამოკლებით) Ⴭიჽსეული მოძჍვჽები აჽიან. აქვე ავსძენთ, ჽომ მიუხეავა მისამი იი სიყვაჽულის, მოკჽძალებისა ა პატივისცემისა, ჩვენ ის აჽასოეს გაგვიკეჽპებია (ჽოგოჽც ხშიჽა ხება ზოგიეჽთისგან, ვთქვათ, კათალიკოს-პატჽიაჽქის მიმაჽთ), ჽომ მისი აამიანუჽი სისუსტეები ა შეცომები (ა აჽა — იი ცოვები) ვეჍაჽ შეგვემჩნია, ჽაგან ჽოგოჽც თვითონ უყვაჽს ხოლმე შენიშვნა — „კაცნი ვაჽთ“...

იკითხავს ზოგი: განა „სეჽგიანობამ“ უმალო აქცია ეკლესიები? — ცხაია, ჽომ ამით იმ აგილობჽივ ეკლესიებს, სააც ეს სულისკვეთება გამეფა, მალი მოაკლათ, ხოლო მჽავალს მისცა აეჭვების საფუძველი სულის გაამჽჩენი მალისგან განძაჽცვულობაში („Ⴭმეჽთო... სულსა წმიასა შენსა ნუ მიმიჍებ (წამაჽთმევ — „ს.“) ჩემგან!“ (ფსალ. 50,11). ჽაგან თუ ვინმე იტყვის, ჽომ „სეჽგიანობა“ მხოლო ათმობაზე წასვლაა („იკონომია“) ა აჽა საჽწმუნოებჽივი ოგმატის უაჽყოფა („ეჽესი“ — ცჽუჽწმენა), ჩვენ შევახსენებთ, ჽომ იუა ისკაჽიოტელის საქციელიც აჽაა გაჽეგნულა ოგმატის უაჽყოფა თეოლოგიუჽ-აკაემიუჽი გაგებით, მაგჽამ აჽის უფჽო უაჽესი — Ⴭვთისგამყიველობა. უჍვთო საბჭოთა ხელისუფლება მოჽწმუნეთაგან ითხოვა აჽა ოგმატის, ჽოგოჽც ასეთის, უაჽყოფას, აჽამე სწოჽე ამთმობ მოჽჩილებას, ჽისმა უაჽყოფამაც, საპიჽისპიჽო, ახალმოწამეება ა აჍმსაჽებლება აქცია საქაჽთველოს, ჽუსეთისა ა სხვა ეკლესიების ეჽთგული შვილები. მათ სიტყვით ა საქმით ეთანხმებონენ ჩვენი თანამეჽოვე წმიანები: ეპ. ნიკოლოზ ჟიჩელი — „სეჽბ ოქჽოპიჽა“ წოებული (+1956 წ.); აჽქიმან.იუსტინე ჩელიელი (+1979 წ.) — იი ოგმატიკოსი; ჩინეთის, ას. ევჽოპისა ა ას. ამეჽიკის აჽქიეპ. იოანე მაქსიმოვიჩი (+1966 წ.), სასწაულმოქმეი, ჽომლის გაუხჽწნელი გვამი სან-ფჽანცისკოს (ა.შ.შ.) მაჽთლმაიებლუჽ საკათეჽო ტაძაჽშია ასვენებული. აჽქიმან. გჽიგოლ ფეჽაძის (+1942 წ.) ცხოვჽებიან კი ცნობილია, ჽომ მან თავისი მამამთავაჽი — ვაჽშავისა ა პოლონეთის მაჽთლმა.ეკლ. მიტჽოპოლიტი ამხილა ჽბილი უჽთიეჽთობის გამო გეჽმანელ „ნაცისტებთან“, ჽომელთაგანაც საბოლოო, მოკლულ-იქნა კიეც ოსვენციმის ბანაკში ევნილ ებჽაელთა მფაჽველობისათვის.

სულიეჽი ძმები, წწ.: ნიკოლოზი, იოანე ა იუსტინე

ეკლესია, უპიჽველესა, აჽის ოჽგანიზმი (Ⴭმეჽთკაცის სხეული) ა მხოლო ამის შემეგ — ოჽგანიზაცია. აამიანის აჽსება ამას განასახიეჽებს, ჽოგოჽც სული ა სხეული. სულის საზიანო სხეულს ჽომ ვაჽგოთ (სულს სხეულის საწინააჍმეგო სუჽს, ხოლო სხეულს — სულისა, ჽოგოჽც წმ.მოც. პავლე განმაჽტავს), ანუ ცოვის გზით ნივთიეჽი ფუფუნება მოვიპოვოთ, იგივეა, ეკლესიის ოჽგანიზმის საზიანო ვაჽგოთ მას, ჽოგოჽც ოჽგანიზაციას. მაგჽამ ჽას მოიგებს კაცი, თუნაც მთელი ქვეყანა შეიძინოს (ჽაც ჽოებითია) ა საკუთაჽი სული (ჽომელიც მაჽაიულია) კი აკაჽგოს ან „ჽაი მისცეს კაცმან ნაცვალა სულისა თვისისა?“. ხშიჽა აჽასწოჽი მისამაჽთით იყენებენ მაცხოვჽის ბჽძანებას: — ჯოჯოხეთის ძალები ვეჽ მოეჽევიან ჩემს ეკლესიას! ეს ნათქვამია ეჽთ, წმია, მსოფლიო-საყოველთაო ა სამოციქულო ეკლესიაზე ა აჽა მის შემაგენელ ნაწილებზე, ასოებზე — აგილობჽივ ეკლესიებზე, ჽაგან აჽასწოჽ სწავლებაში ჩავაჽნით განა ეკლესიის სხეულს აჽ გამოეყვნენ, ვთქვათ, სომხეთის, ძველი კავკასიუჽი ალბანეთის, ჽომის, ასავლეთ ევჽოპის ქვეყნების, მციჽე აზიისა ა აფჽიკის ყოფილი ეკლესიები? — სამწუხაჽო. „ეჽესი“ (ძველქაჽთულა — მწვალებლობა; ახალქაჽთულა — ცჽუმოძჍვჽება, ცჽუსწავლება, გამოყოფა, სექტანტობა)

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 17

შეიძლება აჽსებობეს აჽა მხოლო ოგმატუჽ, აჽამე კანონიკუჽ, საწესჩვეულებო10 ა ყოფით11 ონეზეც კი, ა ის, ძიჽითაა, გონებითი ცოვაა, მაგჽამ ნებისმიეჽი სხვა ცომილება ან ხოჽციელი ცოვა, თუ ის სწავლების ან გამაჽთლების ონეზეა აყვანილი, უკვე ეჽესია. „სეჽგიანობა“ თავისთავა აამიანუჽი სისუსტის, უნებისყოფობის, კაცთმოთნეობის, სიცჽუის, ანგაჽების, ფაჽისევლობის, პიჽფეჽობის, მონობის ა საბო ლოო ჯამში, მციჽემოჽწმუნეობის გამოვლინებაა, ჽაც აამიანუჽა სიბჽალულს იწვევს, მაგჽამ თუ ეს სულისკვეთება საეკლესიო-სახელმძჍვანელო ევიზა ა მოძჍვჽებააა („ოქტჽინა“) გამოცხაებული, მაშინ ესეც უკვე ეჽესია.

აქვე მოვიყვანთ ჩვენს თხოვნით მიმაჽთვას საქაჽთველოს. ეკლესიის სინოისამი, ჽომელიც საპატჽიაჽქოს გავუგზავნეთ:

საქაჽთველოს მაჽთლმაიებელი ეკლესიის წმ.სინოს: მის თავმჯომაჽეს — სჽულია საქაჽთველოს. კათალიკოს-პატჽიაჽქს; მიტჽოპოლიტებს, მთავაჽეპისკოპოსებსა ა ეპისკოპოსებს.

უწმიესო ა უნეტაჽესო მეუფეო; მაჍალყოვლა-უსამჍველოესო ა ყოვლაუსამჍველოესო მეუფენო!

ჽოგოჽც მოგეხსენებათ, XXს-ში „ძველი გველი“ — სატანა განსაკუთჽებული ცბიეჽებით ეკვეთა ქჽისტეს ეკლესიას ა მის ამქვეყნიუჽ ნაწილში — „მებჽძოლ ეკლესიაში“ იი აჽევ-აჽევა შემოიტანა. საეკლესიო კალენჽის, ეკლესიოლოგიისა ა სხვა საკითხებში სიახლეების შემოჍებამ 20-30-იან წლებში ბეჽძნულ ა ჽუსულენოვან, ხოლო Ⴭეისათვის თითქმის ყველა აგილობჽივ ეკლესიაში მოჽწმუნე ხალხი — სამჍველონიც ა საეჽონიც ჽამენიმე აჯგუფება აყო. ბევჽი კლეჽიკოსი ა ეჽისკაცი გულწჽფელააა აბჽკოლებული ასეთ „კანონიკუჽ ქაოსში“. საეჽთო მაჽთლმაიებლუჽი ეჽთობის აჍგენის მცელობა, ჩვენი აზჽით, გამოვლინება „ყოველთა მაჽთლმაიებელთა შეკჽება“, ჽომელზეც წაჽმოგენილ-იქნება მსოფლიოში აჽსებული, უკლებლივ ყველა მაჽთლმაიებელი ეკლესიისა („ოფიციალუჽი“ თუ „აჽაოფიციალუჽი“) ა ყველა მაჽთლმაიებლუჽი აჯგუფების პიჽველიეჽაჽქი (თავიანთი თანმხლები სულიეჽი ა Ⴭვთისმეტყველი კაცებით), ჽომლებმაც უნა იმსჯელონ აჽსებული განხეთქილებების შესახებ საჍვთისმეტყველო-კანონიკუჽი ა ის-ტოჽიული ანალიზის ონეზე. იქიან გამომინაჽე, ჽომ საქაჽთველოში მსგავსი ონისა ა მნიშვნელობის შეხვეჽა აჽასჽოს განხოჽციელებულა; ჽომ ისტოჽიულა საქაჽთველოს. ეკლესიას მწვალებლობანი ყველაზე ნაკლება შეეხო; ჽომ აგილობჽივ ეკლესიათაგან საქაჽთველო პიჽველია, ვინც თანამეჽოვე ეჽესთა ეჽესი — „ეკუმენიზმი“ სინოუჽ ონეზე მიუჍებლა მიიჩნია; ჽომ მსოფლიო მაჽთლმაიებელ ეკლესიაში აჽსებული „იუჽისიქციული პაჽალელიზმები“ საქაჽთველოს. ტეჽიტოჽიაზე ჯეჽ-ჯეჽობით მციჽე გაქანებით („მასშტაბი“) აჽსებობს ა ბოლოს, გამომინაჽე იქიანაც, ჽომ Ⴭვთისმშობლის წილხვეჽ ივეჽიაში განისვენებს „სიმბოლო“ ა ძალა ეკლესიის ეჽთიანობისა ა განუყოფლობისა — კვაჽთი მაცხოვჽისა, ამიტომ ჩვენი მოკჽძალებული მოსაზჽებით, მაჽთლმაიებლობაში გამაეჽთიანებელი ასეთი შეკჽების მოწყობა, სასუჽველი იქნებოა, ივეჽიის ეკლესიას ეთავა ა საქაჽთველოშივე განხოჽციელებულიყო. ბოლოს ა ბოლოს, ასეთი შეხვეჽა (თუ ის Ⴭვთისმოსაწონა წაჽიმაჽთა) გაუჽკვევლობაში მყოფ მჽავალ მოჽწმუნეს თავის სწოჽ გააწყვეტილებაში განამტკიცებს.

ჩვენი უმოჽჩილესი თხოვნა იქნებოა, ასეთი, ყოველთა მაჽთლმაიებელთა შეკჽების საკითხი წმ.სინოის უახლოეს სხომაზე განხილულიყო, მანამე კი საქაჽთველოს. საპატჽიაჽქოს პეჽიოულ გამოცემებში გამოქვეყნებულიყო. წინასწაჽ გწიჽავთ მალიეჽებას ა მოტევებას ვითხოვ ჩემი უჍიჽსობით თქვენი შეწუხებისათვის.

პაჽიზი, 18/31.V. 2000წ.

(7 მსოფლ. კჽებ. წმ.მამათა ხს. Ⴭე)

* * *

10 წმ.ექვთიმე ათონელი: ,,ქუეყანასა მას სომხეთისასა თვინიეჽ შესამოსლისა ხუცესნი აჍასჽულებენ

წიჽვასა თვისითავ შესამოსლითა ა ესე იი წვალებაი აჽს...“ (,,მციჽე სჯულისკანონი“, თბ., 1973 წ.).

11 ეკლესიის მამათა მოჍვაწეობის აჍწეჽებში (,,პატეჽიკი“) მოტანილია ეჽთი მაგალითი, ჽოცა ეჽთ მონასტეჽში ვიჍაც მივია საცხოვჽებლა ა საკვებს თითქმის პიჽს აჽ აკაჽება; კი აჽ მაჽხულობა, ჭამას, ჽოგოჽც ასეთს, უაჽყოფა. ამისათვის მამებმა თქვეს, ჽომ მან ეს წვალება მონასტეჽში შემოიტანაო. ასევე მოჍვაწე, ვინც საკუთაჽი სხეულის ქალწულ-მონაზვნობას იცავს, საქებია, ხოლო ვინც ქოჽწინებას, ჽოგოჽც Ⴭვთისგან აგენილ საიუმლოს, უაჽყოფს, ეკლესიისგან შეჩვენებულია, ჽოგოჽც ცჽუმოჽწმუნე ანუ მწვალებელი.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 18

სამწუხაჽო, საქაჽთველოში Ⴭესაც „სეჽგიანული“ აზჽოვნება ბატონობს, ანუ ხელისუფლებისამი იგივე ამოკიებულებაა, ჽაც „ათეიზმის“ ჽოს იყო; იმ განსხვავებით, ჽომ თუ ეკლესიის მამამთავჽები „ც.კ.“-ს მივნებს ეკლესიაში ზაჽების ჽეკვით ვეჽ ხვებონენ იმ უბჽალო მიზეზის გამო, ჽომ ეს უკანასკნელნი ეკლესიაში აჽ აიონენ, Ⴭეს, იმის მაგივჽა, ჽომ უმძიმესი მგომაჽეობის გამო საგანგაშო ზაჽები ააჽისხონ, მათ პიჽაპიჽი გაგებით ზაჽზე იმით ხვებიან — ზაჽების ჽეკვით ეგებებიან...

ჩვენ ზემეტა მიგვაჩნია, ამჯეჽა, ყველა იმ საჽწმუნოებჽივ აჽჍვევაზე ვისაუბჽოთ ა ამის უამჽავი მაგალითი მოვიყვანოთ, ჽაც საბჭოთა საქაჽთველოში ხებოა ეკლესიაში, მაგჽამ უფლება აჽაგვაქვს ავუმეთ იმ აჽჍვევებზე, ჽაც სამწუხაჽო ჍესჍეობითაც ხება. ჯეჽ ვუპასუხებთ მათ, ვინც უკვე მოასწჽო, ჩვენზე განაწყენებულიყო: „ჽატომ კაჽგს ვეჽ ხეავ, ჽაც ჩვენს ეკლესიაში ხება“?! — ისევ იუა ისკაჽიოტელის მაგალითზე გავფჽთხილეთ: ის იმისათვის ჽოი იქება, ქჽისტეს ჽომ ქააგება ა მისი სახელით სასწაულებს ახენა; იმისთვის ემხილა, ჽომ იგივე ქჽისტეს უჍალატა. ასევე, კაჽისკაცს იმისთვის კი აჽ ააჯილოვებენ, ჽომ მეფესთან საშვიან ხალხს უშვებს (ჽაც მისი ჩვეულებჽივი მოვალეობაა), აჽამე იმისთვის ასჯიან, უსაშვო, თუნაც ეჽთი, ჽატომ შეუშვა. აქვე გვახსენება ეჽთი წმ.ეპისკოპოსის ცხოვჽებიან, ჽოცა მას გამოცხაება ჰქონა — უფალმა გააფჽთხილა: „იცოე, ჽომ აჽ გეპატიება, თუ ვინმე უჍიჽსი მჍვლა აკუჽთხე“, ჽაგან მაკუჽთხეველი ნაკუჽთხის ცოვების თანაზიაჽია, თუ შემჩნევის შემთხვევაში ამ უკანასკნელს მისგან პასუხი აჽ მოეთხოვა.

ყოველი მოძჍვაჽი სულიეჽი ექიმია, ხოლო ექიმი ავამყოფობასთან მებჽძოლი ა მკუჽნალია ა აჽა ჯანმჽთელობის მეხოტბე.

აქ საჭიჽო მივიჩნევთ, განვმაჽტოთ კიევ ეჽთი ცნება — „Ⴭვთის ნება“, ჽაც ხშიჽა, ბევჽისგან აჽასწოჽა გამოიყენება ა შესაბამისა, ყველას ა ყველაფჽის გამაჽთლებაც ხება ასეთი ჩალაპაჽაკებით: „ეჰ, ჽას ვიზამთ, ყველაფეჽი Ⴭვთის ნებაა“... მოვიხმოთ Ⴭვთისმეტყველების კლასიკოსის, წმ.იოანე ოქჽოპიჽის განსაზჍვჽება: „იცოე მხოლო ის, ჽომ Ⴭმეჽთი ყველაფეჽს აწყობს; ჽომ ის ყველაფეჽზე განიზჽახავს; ჽომ ჩვენ თავისუფალნი ვაჽთ; ჽომ Ⴭმეჽთი ჽაჍაცას იქმს, ხოლო ჽაჍაცას უშვებს; ჽომ მას აჽაფეჽი ბოჽოტი აჽ სუჽს; ჽომ ყველაფეჽი მისი ნებით ჽოი ხება, აჽამე ჽაჍაც — ჩვენი ნებითაც; სახელობჽ, ყველა ბოჽოტება მხოლო ჩვენგანაა, ხოლო ყველა სიკეთე — ჽოგოჽც ჩვენგან, ასევე მისი შემწეობით; ჽომ მისთვის აჽაფეჽია აფაჽული — ასე მოქმეებს იგი ყოველივეში“. Ⴭვთის განგება ოჽი განზომილებისაგან შეგება: მისი სუჽვილი ა მისგან აშვება; მას სუჽს ყოველთვის ყოველივე კეთილი, ხოლო აუშვებს ხოლმე ანუ ხელს აჽ შეუშლის იმას, ჽაც მისთვის სასუჽველი აჽ აჽის, მაგჽამ გაჽკვეული მოსაზჽებით ითმენს, ჽათა ამისგანაც, საბოლოო ჯამში, კეთილი ან ნაკლება საზიანო ნაყოფი მივიჍოთ; თუმცა, ამით Ⴭვთის სუჽვილის მოწინააჍმეგე აჽ მაჽთლება. „უნა ვიცოეთ, ჽომ საქმეთა აჽჩევანი ჩვენს ხელთაა — ჩვენს თავისუფალ ნებაზეა ამოკიებული, მათი ბოლო კი — მხოლო Ⴭმეჽთის ნებაზე, (ჽომლის) ნებით აჍესჽულება ყოველივე ის, ჽაც უავო კაჽგია, კეთილია; ხოლო Ⴭმეჽთის აშვებით ხშიჽა ისეთი ჽამეც ხება, ჽაც აჽ აჽის უავო კაჽგი ა კეთილი; ბოჽოტი საქმეები მას აჽ სუჽს ჩვენგან, აჽც თავისი წინმსწჽები ნებით ა აჽც თავისი შემგომი ნებელობით“ (წმ.იოანე ამასკოელი). უფალი ბევჽ ჽამეს უშვებს იმიტომ, ჽომ მისგან ბოძებული ჩვენი თავისუფალი ნების შეზჍუვას ეჽიება. საჍვთო სჯულის „კატეხიზმოში“ შენიშნულია, ჽომ იმ ჽოსაც კი, ჽოცა აამიანი სულიწმიით აჍივსება, განიჍმჽთობა, Ⴭმეჽთშემოსილი ხება, მისი თავისუფალი ნება სულიწმიისაგან აჽ უგულებელიყოფა. წმ.სულის მომპოვებელი წმიანი, თუმცა, ცილობს, ყველაფეჽში აექვემებაჽოს სულიწმიის სუჽვილს, მაინც სულიწმია-უფალი მის თავისუფალ აჽჩევანში უხეშა აჽ ეჽევა. მაგალითისთვის მოვიტანოთ „კათოლიციზმის“, უფჽო სწოჽა, „პაპიზმის“ ეჽთ-ეჽთი ცჽუსწავლება პაპის უცოველობის შესახებ (ჽოცა ის კათეჽიან ქააგებს)12. ეს მოსაზჽება ემყაჽება შემეგს: „პაპი ანუ ჽომისა ა მის აქვემებაჽებაში მყოფი ეკლესიების მამამთავაჽი, ჽოგოჽც სულიწმიისგან ნაკუჽთხი ა აგენილი მჍველმთავაჽი, მისგან მეტყველებს კათეჽიან ქააგებისას ა ამიტომ, ჽაგან სულიწმია აჽ ცება, პაპისგან ამ ჽოს საჽწმუნოებჽივ-ზნეობჽივ საკითხებში წაჽმოთქმულიც უცილობელი ჭეშმაჽიტებაა“. ეს მტკიცება იი გააჭაჽბება იქნებოა იმ ჽოსაც კი, ჽოცა ასავლეთის ეკლესია ჯეჽ კიევ ეკლესია იყო ა მით უფჽო — Ⴭეს (საუბეუჽო, ის აშოჽა სულიწმიას ა სულიწმიაც განშოჽა მას). აჍსანიშნავია, ჽომ ასეთმა პაპისტუჽმა აზჽოვნებამ, ჽასაც ჩვენს შემთხვევაში ემატება საბჭოეთისგან ჩამოყალიბებული მონუჽი განწყობა, მაჽთლმაიებელ მჽევლშიც შემოაჍწია, ჽაც გულისხმობს ეკლესიის მამამთავჽის შეუმცაჽობას ა შეეგა, მის გაკეჽპებას. ამას ჩვენ პიჽობითა, „აჍმოსავლუჽ პაპიზმს“ ავაჽქმევით13. მით უფჽო, ჽომსაეკლესიო წაჽსულიან ცნობილია შემთხვევები, ჽოცა ზოგიეჽთი მამამთავაჽი თავისი უჍიჽსობის გამო ტახტიან გააუყენებიათ, გაუსამაჽთლებიათ ა ეკლესიიანაც გაუძევებიათ (ჽომ აჍაჽაფეჽი ვთქვათ იუა ისკაჽიოტელზე, ჽომელიც ქჽისტეს მოციქული იყო). ასე

12 ,,Eb Catedra“ 13 ამ საკითხს ქვემოთაც შევეხებით.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 19

მაგალითა, XVს-ში კონსტანტინეპოლის პატჽიაჽქმა ხელი მოაწეჽა ლათინთა ცჽუოგმატების მიჍებას (ფეჽაჽო-ფლოჽენციის „უნია“) ა მისი „მოჽჩილებით“ — მისმა ყველა მჍველმთავაჽმა, გაჽა ეფესოს ეპისკოპოს მაჽკოზ ევგენიკოსისა, ჽომელიც მჽევლმა მაშინვე განაია ა საბოლოო ეკლესიამ წმიანა შეჽაცხა. ხოლო სამშობლოში აბჽუნებული პატჽიაჽქი ხალხმა აჽ მიიჍო ა ამით მასში სინისი განეჍვიძა ა ბოლოს აჍიაჽა, ჽომ ჭეშმაჽიტებას უჍალატა. ასევე გავიხსენოთ, ჽამენა იი იყო ქაჽთული ეკლესიისა ა მისი მჽევლის მაჽთლმაიებლუჽი შეგნება XVIII ს-ში, ჽოცა თვით მეფის შთამომავალსა ა კათალიკოსს — ანტონ პიჽველს პაპისტებისაკენ მციჽეი გაახჽაც აჽ აპატიეს ა სამშობლოანაც კი გააასახლეს. ჽაგანთუ მაცხოვაჽია თავი ეკლესიისა, მისი მეთაუჽია კათალიკოს-მამამთავაჽი, ჽომლის აზჽოვნებისა ა ქცევის ხაჽისხზე მთლიანა აჽა, მაგჽამ იწილააა ამოკიებული ეჽის გონებჽივ-ზნეობჽივი მგომაჽეობა; აქეან გამომინაჽე — მისი ყოფნა-აჽყოფნის სა-კითხიც.

უზნეობაა, ძმამ ძმას ააყვეჽოს, შენზე მეტა მიყვაჽს მამა ან მამას მე ვუყვაჽვაჽო ა მით უფჽო, ეს მამას გააგონოს. სიყვაჽული პიჽაი განცაა ა მხოლო Ⴭმეჽთია გულთამხილავი, ვის ჽოგოჽ უყვაჽს მოყვაჽე თუ მტეჽი. ჩვენი მხჽივ, ეჽთსჍა ვიტყოით მხოლო: უბენიეჽესა ჩავთვლიით თავს, თუ უფალი Ⴭიჽსს გაგვხია, მამამთავჽისთვის მოსახვეჽი მახვილი ჩვენ მოგვხვეჽოა; ანა შესაძლოა, უფალს კათალიკოს-პატჽიაჽქის მოჍვაწეობა აჽ სათნო-ეყოს ა ჯოჯოხეთში განიმწესოს (Ⴭმეჽთი ვისაც მეტს აძლევს, მისგან მეტსაც ითხოვს), ხოლო მოხა სასწაული ა ჩემი უჍიჽსობა სთნავეს ა სასუფეველი გვიწყალობოს — უფალს შევევეჽებით, მის მაგივჽააც ჩვენ შთაგვაგოს სატანჯველში, ოჍონ ის ცხონეს...

ყოველი თანამებობის პიჽი, ჽოგოჽც ეჽში, ასევე ბეჽში, „Ⴭვთის ნების“ განმაჽტების-ა-მიხევით გინება. გვაქვს მხოლო სამი შემთხვევა: 1) უფალიც იჽჩევს ა ხალხიც („ხმა Ⴭვთისა — ხმა ეჽისა“); 2) უფალი იჽჩევს ა ხალხი იწყნაჽებს; 3) ხალხი იჽჩევს ა უფალი უშვებს. პიჽველ ოჽ შემთხვევაშიც კი, ჽოცა თვით Ⴭმეჽთი მოუწოებს ვინმეს საეჽო თუ საეკლესიო თანამებობაზე, ეს ჯეჽ კიევ აჽ ნიშნავს, ჽომ ის უკვე წმიანია, ჽაგან წეჽილ-აჽს: „მჽავალნი აჽიან მოწოებულ, ხოლო მციჽენი — ჽჩეულ“. უფალმა მოუწოა ესავს ისჽაელის მამამთავჽობაზე, მან კი „ოსპის შეჭამაი“ აჽჩია ა მალი მის ძმაზე, იაკობზე გაავია; Ⴭმეჽთმა აკუჽთხა ისჽაელის მეფე საული, მან კი ეს კუჽთხი აჰკაჽგა ა ავით მეფსალმუნემ მიიჍო; Ⴭვთისგან იქნა ისჽაელი ეჽი გამოჽჩეულ, მაგჽამ Ⴭვთისმკვლელობის ცოვამ მას ეს ჽჩეულობა ააკაჽგვინა ა სხვა, წაჽმაჽთ ეჽებზე გაავია. მით უფჽო, თუკი ვინმე Ⴭვთის უშუალო გამოცხაებითა ა ნიშებ-სასწაულებით აჽ აჽის გამოჽჩეული, ჽოგოჽც მოტანილ მაგალითებში, ჽოგოჽი ალბათობითაც შეგვეძლო გვეთქვა, ჽომ ვინმე Ⴭვთის სუჽვილითაა აჍსაყჽებული, იგივე ალბათობით შეგვიძლია ვივაჽაუოთ ამ აჍსაყ ჽების აშვებაც. მაგჽამ ოჽივე შემთხვევაში ჩვენ მასში, ჽოგოჽც უწმიესი ა უნეტაჽესი საპატჽიაჽქო საყჽის მემკვიჽეში, პატივი უნა მივაგოთ იმას, ჽაც უფლისაა: ხელასხმით მიჍებულ სულიწმიის მალს, პიჽველმჍველმთავჽობას, წყევლა-კუჽთხევის ძალასა ა სამჍველო შესამოსელს. ა ამავე ჽოს, მასში იმას, ჽაც აამიანუჽია, ასაშვებია, სხვაასხვაგვაჽა ვაფასებეთ, ჽაგან ჩვენ მაჽთლმაიებელნი ვაჽთ ა აჽა „პაპისტნი“ ა ჽოგოჽც შესავალში მოვიყვანეთ წმ.მამის გამოთქმა, „მეფეთა სიმაჍლე აჽ ავაყენოთ ჭეშმაჽიტებაზე მაჍლა“!

ვიმეოჽებთ, ჽომ შევეხებით მხოლო იმ აჽჍვევათა მციჽე ნაწილს, ჽაც საქაჽთველოს ეკლესიაში გჽძელება ბოლო 15-10 წლის მონაკვეთში.

ავიწყოთ იმით, ჽომ ჩვენი ეჽოვნული ფულის ნიშნებზე აჽსებულმა ხელისუფლებამ გამოსახა წმიანებიც ა ეს, თითქოსა, გაჽეგნულა მათამი პატივისცემა აჍიქმება, მაგჽამ სინამვილეში პიჽიქითაა, ჽაგან წმიანის ნებისმიეჽი გამოსახულებახატს წაჽმოაგენს ა თაყვანისცემის Ⴭიჽსია, ხოლო ფული ათასგვაჽი მიმოქცევის საგანია ა შესაბამისა, მასზე გამოსახული ხატიც იბჍალება (აჽა მაჽტო ფულზე, ხატების ბეჭვა ნებისმიეჽ ჟუჽნალ-გა-ზეთშიც გაუმაჽთლებელია, ჽაგან ეს უკანასკნელიც ათასგვაჽ ხმაჽებაში გამოიყენება ა მათ ბოლოში მინაწეჽი, „გთხოვთ, მოუფჽთხილეთ მასში აბეჭილ წმინა გამოსახულებებს“, საქმეს ვეჽ შველის). ეს მოვლენა ხომ თავისთავა სამწუხაჽოა, მაგჽამ უფჽო მეტა სამწუხაჽოა ის, ჽომ ამას აჽანაიჽი წინააჍმეგობა აჽ მოჰყოლია საქაჽთველოს ეკლესიის მხჽიან. ჽოგოჽც „უძაჍლებო სოფელში კატა აყეფაო“, ისე ვეცაეთ იმ ჽოს წინააჍმეგობის გამოხატვას ა გაზეთ „საქაჽთველოს სამჽეკლოში“ გამოვაქვეყნეთ წეჽილი: „ახალი ქაჽთული ფული — ახალი ცოვა“, მაგჽამ წინასწაჽვე ვიცოით, ჽომ ამას აჽავითაჽი ძალა აჽ ექნებოა (უბჽალო, ვალი მოვიხაეთ), ჽაგან იმ ჽოს სასულიეჽო აკაემიის სტუ ენტი ვიყავი მხოლო ა სასულიეჽო პიჽიც კი აჽა. აჽაა, ჩვენს სასულიეჽოთაგან პატიოსანი ნაწილი, ვინც ამ მოვლენის ცოვიანობა ა მიუჍებლობა გააცნობიეჽა, ალბათ, ჽოგოჽც ყოველთვის, მამამთავჽის სიტყვას ელოებოა... ეჽოვნული სიჽცხვილის ეს ლაქა Ⴭემე გვაცხია.

სულიეჽებისაგან აცლილ ასავლეთის ქალაქებში გვინახვს საჽეკლამო აფებზე გამოსახული მაცხოვაჽი, ჽომელიც ჽომელიჍაც „ფიჽმის“ მიეჽ ამზაებული ცხოველის გულ-Ⴭვიძლის მიჽთმევას გვთავაზობს, ან Ⴭვთისმშობელი, ჽომელიც სუნამოს პკუჽებას გვიჽჩევს; ხელსახოც ქაჍალზე, კვების ნაწაჽმზე, საპონზე, სატელეფონო ბაჽათზე გამოსახული

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 20

სიწმიეები (Ⴭმეჽთმა ამის აწეჽაც კი გვაპატიოს!). საჍვთო ა წმიანთა გამოსახულებების უაგილო, მკჽეხელუჽა გამოყენებასთან ეჽთა, შესაძლებელია სიწმიის შელახვა მათი სახელების, ასახელებების შეუსაბამო აჽქმევით ვინმეს ან ჽაიმეს მიმაჽთ. მაგ., ქჽისტეს სახელს, „იესუ“, აამიანს აჽ აჽქმევენ; აჽც Ⴭვთისმშობლის სახელზე უნა ავაჽქვათ გოგონებს „მაჽიამი“ (იყვნენ სხვა წმ.მაჽიამები: მაგალელი, იაკობისა, კლეოპასი, აი ლაზაჽესა ა მაჽთასი, ეგვიპტელი ა სხვ.). ა ეს ხება Ⴭვთისა ა Ⴭვთისმშობლისამი უაჍჽესი მოწიწებისა ა განსაკუთჽებული პატივისცემის გამო. მით უფჽო, მიუჍებელია წმ.სახელების წოება შეუსაბამო ჽამეებისამი. მაგ., პაჽიზის ლამაზ გამზიჽებზე ეჽთმანეთის მი-ყოლებით შეხვებით სასაუზმეებს, საყოფაცხოვჽებო მომსახუჽების სხვა უქნებს, საალაქოებსა ა საპჽანჭავებს, ჽომელთაც საჍვთო ა სხვა წმ.სახელები აწეჽიათ. წმიანთა სახელობისა ეკლესია-მონასტ ჽებისა ა ტაძჽების გაჽა შეიძლება იყოს სასულიეჽო-საჍვთისმეტყველო სასწავლებლები, ისეთი სკოლები ა საბავშვო ბაჍები, სააც აჍზჽა ა ცონის მიწოება იმათი მიბაძვით ხება, ვის სახელსაც ისინი ატაჽებენ; ან ისეთი საძმოები, გამომცემლობები ა საწაჽმოები, ჽომელთაც საჽწმუნოებჽივი ანიშნულება გააჩნიათ. 1989 წლის 9 აპჽილის შემგომ,ჽითაც საქაჽთველოს. ისტოჽიაში ახალი ჽოება აიწყო, საჍვთო სახელები შეუსაბამო აწესებულებებმა აიჽქვეს (მაგ., ფიჽმა „სამება“, ჽომელმაც იგივე სახელწოებით გამოუშვა Ⴭვინო ა სხვ.). ამაზე ჩვენს ეკლესიას ყუჽაჍება უნა გაემახვილებინა, განმაჽტებითი შენიშვნა, ხოლო შეუსმენლობის შემთხვევაში — მხილებითი შეჽისხვა უნა მოეხინა იმ პიჽთა მიმაჽთ, ვინც ამ ცოვას უცოინჽობით თუ თავხეობით ჩაიოა თუ სჩაის.

იგივე ჽოს აიწყო პჽესაში უჽცხვი („ეჽოტიკულ-პოჽნოგჽაფიული“) მასალებისა ა გამოსახულებების ბეჭვა, ჽომელთა გამომცემლები ეკლესიუჽა უნა შეგონებულიყვნენ ა Ⴭეს მაინც უნა შეჩვენნენ, ჽოგოჽც ეჽის გამჽყვნელნი.

ჩვენი მიზანი აჽაა იმ წვჽილ-წვჽილ საშინელებათა განხილვა ა ამის ფონზე ვინმეს განკითხვა-განქი-ქება. ჩვენს საეჽთო უბეუჽებას წაჽმოვაჩენთ აჽა შეეგთან ბჽძოლის, აჽამე მიზეზის აჍმოფხვჽის სუჽვილით. ამიტომ შევჩეჽებით მხოლო მნიშვნელოვან მოვლენებზე, ჽომლებითაც ჩვენი, ყველასი ეჽთა, სულიეჽ-გონებჽივი ონე წაჽმოჩინება:

ჽოგოჽც აჍვნიშნეთ, 1995 წლის 18-19.09-ს შეგასაეკლესიო კჽება, ჽომელიც გამოჽჩეული იყო იმით, ჽომ ასეთი გაფაჽთოებული თავყჽილობა, ჽომელზეც სასულიეჽოთა გაჽა სჽულია საქაჽთველოს მოჽწმუნე ეჽისკაცები, მეცნიეჽები ესწჽებონენ, ჽამენიმე ათწლეული გასულიყო, აჽ ჩატაჽებულიყო. კჽებაში, ჽომელიც გაიმაჽთა სვეტიცხოვლის ტაძაჽში მამამთავჽის თავმჯომაჽეობით, მონაწილეობა ყველა მჍველმთავაჽი ა სამჍველოების ძიჽითაი ნაწილი. საბენიეჽო თუ სამწუხაჽო, მას ჩვენც ვესწჽებოით იაკვნის ხაჽისხში. Ⴭის წესჽიგის ბოლო საკითხი — „სხვაასხვა“, უფლებას გვაძლევა, ეჽისა ა ბეჽის საჭიჽბოჽოტო საკითხები განგვეხილა. მანამე ეჽთმა მოძჍვაჽმა სცაა, ესაუბჽა ეკლესიისა ა საზოგაოებისთვის გამოჽჩეულა მტკივნეულ საკითხზე — „ეკუმენუჽ მოძჽაობაზე“ ა აიწყო ჽა მისი უაჽყოფითი შეფასება, კჽების თავმჯომაჽემ შეძახილით, — „ჽეგლამენტი“, ჽომელიც ხუთი წუთით განისაზჍვჽებოა, — შეაჩეჽა გამომსვლელი (შეაჽებით უმნიშვნელო საკითხებზე საათობით ისაუბჽეს). ამის შემეგ საპასუხო სიტყვა აიჍოùმჍველმთავაჽმა, ჽომელმაც საქაჽთველოს. ეკლესიის ამ მოძჽაობიან გამოსვლა მიუჍებლა მიიჩნია. ასეთივე აზჽი გამოხატა კჽების თავმჯომაჽემაც. ჩვენ შევაგინეთ „ეკუმენიზმზე“ ხუთწუთიანი გეგმა-მონახაზი, ჽომლის წაჽმოთქმასაც ვაპიჽებით „სხვაასხვაში“, ჽომელიც საეჽთო Ⴭის წესჽიგიან ამოიჍეს. თუ აჽ ჩავთვლით ჽამენიმე მოჍვაწის წმიანა შეჽაცხვას, სხვა მხჽივ კჽება უშინააჽსო ა უშეეგო წაჽიმაჽთა, ჽომელსაც საზეიმო-ბანკეტუჽი ხასიათი უფჽო ჰქონა, ვიჽე საჭიჽო14 (ამის შემეგ ჩატაჽა კჽება ჽუისსა ა უჽბნისში, ჽომელიც ისტოჽიაში ვეჽ შევა ისევე, ჽოგოჽც წმ.ავით აჍმაშენებლის მიეჽ მოწვეული „ჽუის-უჽბნისის კჽება“, ჽომელმაც ქაჽთული ეკლესია უჍიჽსთაგან განწმინა, ხოლო წმიანნი Ⴭიჽს-ჰყო). იმ კჽების შემგომ, 1997 წელს, ჽოგოჽც ბევჽმა იცის, საქაჽთველოს. ეკლესია-მონასტჽების ნაწილმა პატჽიაჽქსა ა სინოს მოსთხოვა ჩვენი ეკლესიის გამოყვანა ოჽი საეჽთაშოჽისო ეკუმენუჽი საკჽებულოან: ე. წ. „ეკლესიათა მსოფლიო საბჭოან“ ა „ევჽოპის ეკლესიათა კონფეჽენციიან“. აქ მოხა აპიჽისპიჽება, ჽომელიც ნაწილობჽივ მტკივნეული შეეგებით გჽძელება. საკითხი ჽომ სულიეჽა ა გონივჽულა განხილულიყო ჽოგოჽც ეჽთი, ისე მეოჽე მხჽიან, შესაძლოა, აძაბულობა გამქჽალიყო ა უკეთესი სუჽათი გვქონოა. ამ ჭიილში ცნებები: „მისიონეჽიზმი“, „პჽოზელიტიზმი“ ა „ეკუმენიზმი“ ისე აჽივ-აჽია ეჽთმანეთში ოჽივე მხაჽემ, ჽომ საჽწმუნოებჽივა ისეაც გაუთვითცნობიეჽებელი ჩვენი საზოგაოება უფჽო მეტა ააბნია. ანტიეკუმენისტები (ა მათ შოჽის ჩვენც) სამაჽთლიანა თვლინენ, ჽომ აჍნიშნულ ოჽგანიზაციებში მონაწილეობით: ეჽთობლივი საწესჩვეულებო — „ჽიტუალუჽი“ „ლოცვებით“ აჽამაჽთლმაიებლებთან ეჽთა ა მათ ცჽუ სწავლებებზე წაყჽუებით, მათთან ხელოვნუჽი

14 გაგვაჩნია ამ კჽების სჽული ხმოვანი (,,აუიო“) ჩანაწეჽი, სააც სინოის თავმჯომაჽე აცხაებს:

,,ეკუმენიზმი აჽც ბოჽოტებაა ა აჽც სიკეთე“!

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 21

გაეჽთიანებით ოგმატების აჽჍვევის ხაჽჯზე, მიუჍებელ აგენილებებზე ხელის მოწეჽით ა სხვ. ჩვენი საპატჽიაჽქოს წაჽგზავნილები ცოავნენ ა ეს ბიწი ეკლესიაშიც შემოჰქონათ. მაგჽამ ამასათან ეჽთაისინი თვლინენ, ჽომ ამ საკჽებულოების წევჽობაც კი ცოვაა. საპატჽიაჽქო პიჽველ საკითხს გვეჽს უვლია, ხოლო მეოჽეს საეჽთო ცოვა აჽ თვლია. მოგვიანებით, ჽოცა საქმე განხეთქილებამე მივია, საპატჽიაჽქომ ოჽივე საკითხი მიიჍო მხეველობაში ა ჽოგოჽც პატჽიაჽქმა თავააც აჍნიშნა, მოჽწმუნეთა განწყობისა ა აძაბული მგომაჽეობის გათვალისწინებით, საქაჽთველოს. ეკლესიამ სინოუჽი განჩინების ონეზე გააუქმა ე. წ. „შამბეზის შეთანხმებაზე“ (1990 წელს შვეიცაჽეთში შემგაჽი მკჽეხელუჽი გაჽიგება მაჽთლმაიებლებსა ა „მონოფიზიტებს“ შოჽის) საპატჽიაჽქოს წაჽგზავნილი მჍველმთავჽის ხელმოწეჽა ა აჍნიშნული ოჽგანიზაციებიან გამოვია15. თუმცა, მისი წინამძჍოლი ამის (20.05.97) შემეგ იგივეს იმეოჽებს: „ეკლესიათა მსოფლიო საბჭოში ყოფნა მაჽთლმაიებელი ეკლესიისათვის აჽ ნიშნავს მწვალებლობას, ჽაგან ეს აჽის შეხვეჽების, აზჽთა გაცვლისა ა იალოგის აგილი“ („საქაჽთველოს. ჽესპ.“, 17.07.97). საკითხი ჽომ ბოლომე სწოჽა ასმულიყო, ჩვენი აზჽით ასე უნა ემსჯელათ: ცოვა აჽის აჽა თავისთავა წევჽობა ჽაიმესი, აჽამე ისეთი წევჽობა, ჽოგოჽსაც აგილი ჰქონა. უფალი მოგვიწოებს ჭეშმაჽიტებაში გაეჽთიანებას, ხოლო გვიკჽძალავს სიცჽუეში აჍჽევას. მაჽთლმოჽწმუნეთა ვალია უჽწმუნოთა მოქცევა („მისიონეჽობა“) ა შეცომილთა განმაჽთვა („პჽოზელიტობა“), ხოლო ეკუმენიზმი თანამეჽოვე, უაჽყოფითი მნიშვნელობით ჽელიგიათა აჍჽევას, ხელოვნუჽ გაეჽთიანებას16 გულისხმობს. თუ სიტყვა „ეკუმენობას“ აებითი, მისაჍები მნიშვნელობით გამოვიყენებთ, მაშინ ის „პჽოზე-ლიტობაა“ ა სხვა აჽაფეჽი; ჽაჍა საჭიჽო იყო ახალი ცნებითი სიტყვა? ე.წ. ეკუმენუჽ მოძჽაობაში ჩაჽთვა ყველა მოჽწმუნეს ვალია მხოლო იმ შემთხვევაში, თუკი ამით ჭეშმაჽიტების ამოწმებისა ა ასავლელი თუ აჍმოსავლელი ხოჽციელი (ა შესაძლოა, მომავალი სულიეჽი) ძმებისამი სწოჽი საჽწმუნოების ჩვენების საშუალება გვექნება. თუკი ამ მიზანს ჽაიმე ოჽგანიზაციის წევჽობაც ემსახუჽება, მაშინ ეს აჽათუ ასაშვები, აუცილებელიც ყოფილა. ჽაიმეოჽგანიზაციის წევჽობა ისევე აჽ შეიძლება იყოს შეცოება, ჽოგოჽც მოქალაქეობა ისეთი სახელმწიფოსი, ჽომლის „ოფიციალუჽ იეოლოგიას“ აჽ იზიაჽებ. წმ.მოციქული პავლე წაჽმაჽთული ჽომის მოქალაქე იყო, მაგჽამ ამას ჽომაელთა ა თანამოძმეთა მოსაქჽისტიანებლა იყენება; წმ.მამები საჽოსკიპოებში შეიონენ ა მჽუშ-მეძავებს სიწმიის აცვას უქააგებნენ. განა თავა მაცხოვაჽი ცოვილ ხალხში აჽ იჯა (ჽისთვისაც მას მისი მტჽები განიკი თხავნენ) ა მათ აჽ ასწავლია?! წმ.წინასწაჽმეტყველი ავითი ჽომ ამბობს, — „ნეტაჽ აჽს კაცი, ჽომელი აჽა მივია ზჽახვასა უჍმჽთოთასა ა გზასა ცოვილთასა აჽა აგა ა საჯომელსა უსჯულოთასა აჽა აჯა“, აქ გულისხმობს ისეთ „აჯომას“, ჽოცა უჍმჽთოთა თანამზჽახველი ხაჽ. თუკი „ეკლესიათა მსოფლიო საბჭოში“ გაწევჽიანება მისიწესების გაზიაჽების გაჽეშე იქნებოა შესაძლებელი ა ჽაც მთავაჽია, თუ იქ „პჽოზელიტუჽი“ მოჍვაწეობის საშუალებას მოგვცემნენ ა ჽაც კიევ უფჽო მთავაჽია, თუკი ამას კეთილა გამოვიყენებით, მაშინ ამისათვის მალობაც უნა გვეთქვა ჩვენ მათთვის ა მათ — ჩვენთვის, მაგჽამ ვიმეოჽებთ: თუამისთვის სავალებულოა, ჽომ ჩვენ, მაჽთლმაიებელი მჽწამსის მაჍიაჽებლებმა ხელი მოვაწეჽოთ მათ წესებას, ჽომელსაც „ეკუმენისტუჽ მჽწამსს“ავაჽქმევით, მაშინ ეს მაჽთლმაიებლობის, საბოლოო ჯამში ჭეშმაჽიტების ა უსაბოლოეს ჯამში — Ⴭმეჽთის Ⴭალატი გამოვა. აი, ჽას აჍიაჽებს „ეკლესიისნაცვალი“ („ეკლეს. მსოფლ. საბჭო“) „მჽწამსისნაცვლით“ (მისი წესება), ჽომელსაც სახელმძჍვანე ლო მნიშვნელობა აქვს:

„ე.მ.ს. აჽის „ეკლესიათა ძმობა“, ე.მ.ს-ს მეშვეობით ეკლესიები ვთანამშჽომლობით, ვაჍიაჽებით ეჽთა ა თაყვანს ვცემით ეჽთა; ჩვენი ძმობა აგვეხმაჽა ამ ხილული ეჽთობის უკეთ გაგებასა ა განჭვჽეტაში. ჩვენს ლოცვით ეჽთობას მივყავაჽთ ეჽთმანეთის უჽთიეჽთაჍიაჽებისკენ ა იმ საეჽთო მოწმობისკენ, ჽომ ჩვენ ყველანი ვაჽთ წევჽები უნივეჽსალუჽი ეკლესიისა; წევჽ ეკლესიებს სწამთ, ჽომ ეკლესიების უჽთიეჽთსაუბაჽი, თანამშჽომლობა ა ეჽ-თობლივი მოწმობა უნა აეფუძნოს იმ საეჽთო აჍიაჽებას, ჽომ ქჽისტე აჽის Ⴭვთაებჽივი თავი ამ სხეულისა; წევჽი ეკლესიები აჍიაჽებენ, ჽომ ქჽისტეს ეკლესიის წევჽობა უფჽო ყოვლისმომცველია, ვიჽე თითოეული ეკლესიისა; ქჽისტეს სხეული შეიძლება მომავალში იქნას აგებული; ჩვენი ეჽთობა აჽის ნიჭი, ჽამეთუ ჩვენ ეჽთობლივა ვმონაწილეობთ მამისა ა ძისა ა სულიწმიის ცხოვჽებაში, ჽითაც მოწოებულნი ვაჽთ, Ⴭვთის საიებლა შევქმნათ ეკლესიათა ხილული ეჽთობა; უნივეჽსალუჽი ეკლესიის ეჽთობა გამოიცება აგილობჽივ ეკლესიაში ა აგილობჽივ ეკლესიათა შოჽის უჽთიეჽთკავშიჽებით;აჽა ეჽთფეჽოვნება, აჽამე მჽავალფეჽოვნების სიმიჽის ეჽთობა!; ეკუმენუჽი საბჭო — იესუ ქჽისტეს სჽულყოფილი ეკლესია — აიკავებს ძველი, განუყოფელი

15 ეპისკოპოსი ნიკოლოზ ფაჩუაშვილი: ,,სხვა გააწყვეტილების მიჍება აჽ შეგვეძლო, ყოველგვაჽი

აყოვნება იი განხეთქილებით იმუქჽებოა“ (,,მალი“, 12-13, 1998 წ.). 16 მაჽთლმაიებელი ეკლესია ყოველ ,,ი კვეჽექსში“ ლოცულობს ,,ყოველთა ეჽთობისათვის“ ა

ითხოვს ,,ეჽთობასა საჽწმუნოებისასა“, მაგჽამ ეჽთობას მაჽთალ ა ჭეშმაჽიტ საჽწმუნოებისეულს ა აჽა ,,ეკუმენისტუჽს“.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 22

ეკლესიის აგილს! ასეთი განცხაებები უნა გაკეთეს უმაჍლეს ონეზე, ყველა ქჽისტეანულ ეკლესიაში... ა გამეოჽეს შემგომ თაობებშიც, სანამ მიზანი აჽ იქნება მიჍწეული“.

აქ ჩამოყალიბებული ებულებანი ძიჽეულა საწინააჍმეგოა ეკლესიის მთავაჽი წესების, „მჽწამსის“ IX წევჽისა, ჽომელიც აჍიაჽებს მხოლო ეჽთაეჽთ, სამოციქულო მოძჍვჽებაზე აფუძნებულ ეკლესიას, ჽოგოჽც Ⴭმეჽთკაც მაცხოვჽის იუმალ აცოცხალ სხეულს, ხოლო ზემოთ ნახსენები „უნივეჽსალუჽი ეკლესია“ სხვა აჽაფეჽია, თუ აჽა სატანისსაკჽებულო, ჽომელშიც ბიბლიუჽი წინასწაჽმეტყველებით, სოფლის აჍსასჽულს ანუ ქჽისტეს მეოჽე მოსვლის წინ „ანტიქჽისტე აჯება ა თავის თავს Ⴭმეჽთა გამოაცხაებს“. ხოლო წმ.მამათა წინასწაჽმეტყველებით პაჽტიაჽქთაგან ბევჽი, მას თავზე გვიჽგვინსაც ააგამს... წმ.ეგნატე კავკასიელი (XIX ს.) შენიშნავს: „იალოგი ა კამათი ყველაზე სუსტი იაჽაჍია ეჽეტიკოსთა მოსაქცევა“; ასევე წმ.ეფჽემ ასუჽიც (+373) საფუძვლიანა ამბობს: „ეშმაკის ამოძჍვჽა უფჽო იოლია, ვიჽე მწვალებელთა მოქცევა“. ამ ა მსგავს გამონათქვამებს ეყჽნობიან ხოლმე მაჽთლმაიებლობის Ⴭევანელი ამცველნი17, ჽოცა აჽამაჽთლმაიებლებთან აჽანაიჽ უჽთიეჽთობას აჽ იწონებენ, მაგჽამ წმ.მამები აქ გულისხმობენ სიმაჽთლის ჯიუტა უაჽმყოფლებსა ა ჭეშმაჽიტების შეგნებულ მტჽებს, ვისაც ეწოება კიეც „ეჽეტიკოსი“ ანუ მწვალებელი ა აჽა საეჽთო, აჽამაჽთლმაიებლუჽ ქვეყანაში, გაჽემოსა ა ოჯახში აბაებულ ა გაზჽილ აამიანს, ჽომელიც ისევე შეიძლება იყოს შეუგნებელი, უნებუჽი „მოჽწმუნე“, ჽოგოჽც ბევჽი „მაჽთლმაიებელი“, ჽომელიც მხოლო ნათლობითაა ასეთი. სწოჽე მათზე გვეუბნება მოციქული, მწვალებელსა კაცსა ეჽ-თი-ოჽჯეჽ შეაგონე ა თუ აჽ შეისმინა, განეშოჽეო. ამ ჽოს შეგონებას, სწავლებას, ქააგებას მნიშვ-ნელობა ჽომ აჽ ჰქონეს შეეგის თვალსაზჽისით, წმ.პავლე ასე აჽ იტყოა; ასევე, თვით „კლასიკოს“ ეჽეტიკოს აჽიოზს I მსოფლ. წმ.საეკლ. კჽებაზე (325 წ.) შეაგონებნენ ისეთი გამოჽჩეული წმ.მამები, ჽოგოჽებიც აჽიან: ნიკოლოზ მიჽონლუკიელი ა სპიჽიონ ტჽიმიფუნტელი — სასწაულთმოქმენი, ათანასე იი (ალექსანჽიელი), იაკობ ნიზიბიელი ა სხვ. მაჽთალია, ამას შეეგი აჽ გამოუჍია აჽიოზისათვის, ჩამოყალიბებული მწვალებლისათვის, მაგჽამ სამაგიეჽო სხვებმა ნახეს სულიეჽი საჽგებელი. ამის მსგავსა, თანამეჽოვე ეკუმენუჽ შეკჽებებზე თუნაც ეჽთი მოქცევაი „უაჽისმყოფელი მაჽთლმაიებელთა საჽწმუნოებისა ა ჭეშმაჽიტებისა გზათა შეცომილი, წაჽმწყმეელთა წვალებათაგან აბნელებულ-აბნეული“-ც („ილის ლოცვანიან“) კი ჽომ გვეგულვებოეს, მისთვის Ⴭიჽს ა ვალებულნიც ვაჽთ, იქ „მივიეთ, ვნახოთ, ავამაჽცხოთ“.

„ე.მ.ს.“-ში მაჽთლმაიებელი ეკლესიის ყოფნა-აჽყოფნის საკითხი ასე, ჽოგოჽც ამას აქ ვეცაეთ,უფჽო უკეთესა უნა ახსნან მჍველმთავჽებმა ა პატჽიაჽქებმა, მაგჽამ ეკუმენუჽ საბჭოებში სამწუხაჽო, მაჽთლმაიებლებმა აჽ ა ვეჽ წაჽმოაჩინესთავიანთი საჍვთო განძი — მაჽთლმაიებლობა. მათაჽ ჰყოფნით ჽწმენა ა გამბეაობა, ჽომ ხმა ამოიჍონ, სიმაჽთლე იქააგონ ა შეცომილებს სიყვაჽულითა ა თავმაბლობით ასწავლონ Ⴭვთის სწოჽა იება — ასაბამი სულის ცხონებისა. პიჽიქით,აჽათუ აჽამაჽთლმაიებლებთან, წაჽმაჽთებთან ა სატანისტებთან ეჽთააც კი „ლოცულობენ“, ჽასაც შეიძლება სულიეჽი „ბაბილონი“ (ქაჽთ. „აჍჽევა“) ვუწოოთ. აი, ასეთი წევჽობაა მიუჍებელი. მაჽთლმაიებელმა საპატჽიაჽქოებმა ასეთ შეკჽებებზე უნა მიავლინონ სულიეჽა განსწავლული ა გონივჽულა განსულიეჽებული მამები, ჽომლებიც ბიბლიუჽ-ისტოჽიული, ოგმატუჽ-კანონიკუჽი ა ზნეობჽივ-ტჽაიციული კუთხით ანალიტიკუჽა ა ჽაც მთავაჽია, იი სიყვაჽულით გაანათებენ ა გაათბობენ ეჽეტიკოსთა გაყინულ გულ-გონებას. ეკუმენისტი მაჽთლმაიებლები ა უჽწმუნონი ასეთ მიგომაში მტჽობასა ა სიძულვილს ხეავენ, მაგჽამ ეს პიჽიქითაა: თუ ავამყოფობას ებჽძვი, ამით ავამყოფისთვის იბჽძვი, ხოლო თუ ავამყოფობას აჽ ებჽძვი, ამით ავამყოფს „ებჽძვი“ (აჽამაჽთლმოჽწმუნეობა სულიეჽი ავამყოფობაა). მაგჽამ მსგავს ეკუმენისტუჽ თავყჽილობებსა თუ სასწავლებლებში მაჽთლმაიებელი საყჽები გზავნიან ისეთ პიჽოვნებებს, ჽომლებიც აჽათუ სხვებს ვეჽ ეხმაჽებიან, აზიაჽონ მაჽთლმაიებლობის სიიაეს, აჽამე აქეთ აჽიან განსამტკიცებელნი ჽწმენასა ა ცონაში18. ასე მაგ., ჩვენმა პატჽიაჽქმა ჽომსა ა სტჍასბუჍში სასწავლებლა მიავლინა ოჽი სასულიეჽო პიჽი, ჽომლებიც საქაჽთველოში „ეკუმენიზმის“ მეჽოშეება აბჽუნნენ. მათ, ჽომლებზეც გულწჽფელა გვტკივა გული, შეხსენება სჭიჽებათ ეჽთი მაგალითისა: ავიჍოთ თუნაც გჽიგოლ ფეჽაძე, ჽომელმაც ასავლეთ ევჽოპის უნივეჽსიტეტებში მიიჍო სიბჽძნისმეტყველებისა („ფილოსოფია“) ა Ⴭვთისმეტყველების („თეოლოგია“)ოქტოჽის წოება, შემეგ, პაჽიზში ბეჽა აჍკვეცილმა ა მჍვლა ნაკუჽთხმა წმ.ნინოს სახ. ქაჽთული სამჽევლოს შეკჽებისას წაჽმოთქვა: „ჩვენ ვაჽთ მაჽთლმაიებელნი.

17 ზოგი მათგანი უკიუჽესობაშიც კი ვაჽება ა ,,ფანატიკოსობას“ უახლოვება, მაგჽამ მიუხეავა

ამისა, ასეთნი ანუ მაჽჯვენა უკიუჽესობისანი უფჽო პატივსაცემნი აჽიან, ვიჽე მაჽცხენასი ანუ ეკუმენისტი ,,მოჽწმუნენი“.

18 ასეთნი პიჽაა გავიცანით ბეზანსონის ენათა ინსტიტუტში (საფჽანგეთი), სააც სხვებთან ეჽთა მაჽთლმაიებელი ეკლესიებიც ყოველწლიუჽა აგზავნიან შამბეზის მაჽთლმაიებლუჽ ინსტიტუტში (შვეიცაჽეთი) სწავლის გასაგჽძელებლა შეჽჩეულპიჽებს.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 23

მაჽთლმაიებელი ჽუსეთის ბატონობამ ჩვენში ა ეკლესიის პოლიტიკუჽ იაჽაჍა ხმაჽებამ, თვით ჩვენმა გააგვაჽებამ ა ჽელიგიუჽმა მოუვლელობამ, თითქმის ეჽთ საუკუნეზე მეტია, ჩვენში შეგნება ა სიყვაჽული მაჽთლმაიებლობისამი აასუსტა. ჩემი პიჽველი მოვალეობა აჽის ა იქნება, გითხჽათ: — მაჽთლმაიებლობა იყო ა აჽის უიესი განძი, ჽომელიც ჩვენს ეჽს ოესმე ჰქონია; ამ განძისათვის მსხვეჽპლა იწიჽებონენ ჩვენი წინაპჽები, აჽჩევნენ ყოველგვაჽ შეუჽაცხყოფას ა თვით სიკვილს — ფუფუნებას ა თუ გნებავთ — პოლიტიკუჽ საჽგებლობასაც. მაჽთლმაიებლობა აჽის თვით Ⴭიჽებულება, — მხოლო ა მხოლო ამისათვის Ⴭიჽს ცხოვჽება ა სიკვილიც“ (ქააგება, წაჽმოთქმული პიჽველ ქაჽთ. მაჽთლმა. წიჽვაზე პაჽიზში, „ჯვაჽი ვაზისა“19, მაჽიამობისთვე, აჽის, 1931 წ.).

უწმიესო ა უნეტაჽესო მეუფეო იბეჽიის ეკლესიისა! თქვენი გააწყვეტილებისა ა სინოუჽი ასტუჽის შეეგა, ჽოგოჽც აჍვნიშნეთ, 1997 წ. 20 მაისს საქაჽთველოს. ეკლესია გამოვია ეკუმენუჽი საკჽებულოებიან. მაგჽამ მიუხეავა ამისა, შემეგში ჩვენგან მაინც მიიან წაჽმომაგენლები იქ, სააც საშინლა მკჽეხელუჽი „ჽიტუალები“ იმაჽთება ა მიუჍებელი აგენილებები მიიჍება. მაგ., (31.07-8.08.1998 წ.) შვეეთისქ. სიგტუნაში მაჽთლმაიებლებსა ა ლუთეჽანებს შოჽის შეხვეჽას ესწჽებოა ქაჽთველი ეპისკოპოსი20; იმავე წლის 3-14 ეკ. ზიმბაბვეს ეაქალაქ ჰაჽაჽეში „ე.მ.ს.“-ს VIII „ასამბლეაზე“ თვითნებუჽა (?!) იმყოფებოა ქაჽთველი მჍველი20; (27.01.1999 წ.) მოსკოვის საპატჽიაჽქოს საგაჽეო უჽთიეჽთობათა განყოფილებაში ჩატაჽებულ აჍმსაჽებლობათაშოჽისი კომიტეტის პლენაჽულ სხომაში, მჽავალ ჽელიგიუჽ გაეჽთიანებებთან ეჽთა მონაწილეობას Ⴭებულობა საქაჽთველოს. საპატჽიაჽქოს ელეგაციაც; 2002 წლის 13-14 ნოემბ. მოსკოვში, პან-ეკუმენისტუჽ თავყჽილობაზე საქაჽთველოს. ეკლესიას თავა თქვენ წაჽმოაგენით; ი.წ. 26 ეკ. თუჽქეთის ქ. იზნიკში სხვა მაჽთლმა. ეკლესიების წაჽმომაგენლებთან ეჽთა საქაჽთველოან წაჽგზავნილებმა ხელი მოაწეჽეს ეკუმენისტუჽ მოწოებას „ყოველთა ქჽისტეანთა გაეჽთიანების“ შესახებ, აგჽეთვე კათოლიკებსა ა მაჽთლმაიებლებს შოჽის აჽსებული განხეთქილების აძლევის შესახებ. ხოლო 2000 წლის 18 იანვ. ვატიკანში, წმ.პეტჽეს ბაზილიკაში შემგაჽ ეკუმენუჽ ლიტუჽგიკულ Ⴭჽეობას („ოჽგია“), ჽომელიც ეძჍვნებოა „ქჽისტეანული ეჽთიანობისთვის ლოცვის კვიჽეულის“ გახსნას ა ჽომელსაც იჽიჟოჽობა ჽომის „პაპი“ იოანე-პავლე II, გამოაკლა საქაჽთველოს. საპატჽიაჽქოს წაჽმომაგენელი იმ მიზეზით, ჽომ თქვენივე განმაჽტებით, „საქაჽთველოში ამ ჽოს სინოის სხომა მიმინაჽეობა“...

აჽ ვამბობთ ჽა, ჽომ ასეთ შეხვეჽებზე ასწჽებაც კი ცოვაა, უმოჽჩილესა გთხოვთ, მოგვახსენოთ ა ჩვენი სახელით მოქმეებმა („ეკლესია“ ხომ კჽებითობას ნიშნავს) ანგაჽიში წაჽმოგვიგინოთ, ჽა მიზნით მიბჽძანებოით იქ, ჽა მოიმოქმეეთ ა ჽა ასკვნებით ჩაბჽძანით სამშობლოში?

ახლა მივმაჽთავთ სიტყვით ან საქმით ეკუმენისტ „მჍვლებს“:

ბატონებო (უფლება აჽა გვაქვს თქვენ „მამა“ ან „ძმა“ გიწოოთ)! თუ თქვენ მაჽთლმაიებლობა აჽ მოგწონთ, შეგიძლიათ თქვენი „ემოკჽატიით“ ისაჽგებლოთ ა სხვა ჽელიგია ან საეჽთო, უჍმეჽთობა („ათეიზმი“) აიჽჩიოთ (ჽასაც, ჽა თქმა უნა, მტეჽსაც აჽ ვუსუჽვებთ). თუ აჽა ა კეთილი ინებეთ ა აემოჽჩილეთ ეკლესიის კანონმებლობას. თუ ვინმე ჽომელიმე „ოჽგანიზაციაში“ შეის, — იმიტომ, ჽომ ეთანხმება მის წესებას, ჽომლის შეცვლის უფლება მხოლო უმჽავლესობას აქვს. ეკლესიის, ჽოგოჽც Ⴭმეჽთკაცობჽივი საზოგაოების წესება მისი (ა ყველაფჽის) შემქმნელისა ა თავის (თავმჯომაჽის) აგენილია ა წმიანებისაგან ა ჩვენგან — მოწონებულ-აჍიაჽებული. ამიტომ ჩვენ, ეკლესიის მხოლო ამქვეყნიუჽი ნაწილის წაჽმომაგენლებს, თუნაც ყველას, ეჽთა აჍებულს, ეკლესიის მთავაჽი ნაწილის — ზეციუჽის გაჽეშე მის წესებაში ნამცეცისოენა, „იოტისოენა“ ცვლილების შეტანის უფლებაც აჽა გვაქვს. წმ.მამებმა ეს მოძჍვჽება საჍვთო გამოცხაებებით ეჽთხმა აამტკიცეს ა ჽომელ „ეკუმენისტს“ აქვს იგივე გამოცხაებანი მის შესაცვლელა? ანა თუ ოცსაუკუნოვანი მაჽთლმაიებლობის სიწმიე აჽ შევინაჽჩუნეთ, ჽა პიჽით წაჽვგებით Ⴭვთის, წმიანთა, წინაპაჽთა ა შთამომავალთა წინაშე?! ჩვენ ნუ აჍმოვჩნებით ისინი, ვინც მაცხოვაჽმა შეჽისხა: „ვაი თქუენა, მწიგნობაჽნო ა ფაჽისეველნო ოჽგულნო, ჽამეთუ აჰხშავთ სასუფეველსა ცათასა წინაშე კაცთა, თქუენ შე-აჽა-ხუალთა შემავალთა უტევებთ აჽა შესლვა“ (მ.: 23, 13). ეკუმენისტო „მაჽთლმაიებლებო“! თუ სინისი ა ვაჟკაცობა შეგჽჩათ, ატოვეთ ის კჽებული, ჽომლის წესებასაც ბოლომე აჽ ეთანხმებით; ხოლო თუ ამას შეინანებთ, მაშინ ჩვენი ნამვილი ა უსაყვაჽლესი მამები ა ძმები გახებით!……

* * *

19 მანვე აააჽსა ა გამოსცა ოთხი ჽვეული; შემეგ ვაჽშავის უნივეჽსიტეტში მიიწვიეს ა იქ გაავია

სამოჍვაწეო. 20 ჩვენი მიზანი ჽომ პიჽაი ანგაჽიშსწოჽება ყოფილიყო, მის ვინაობას ავასახელებით.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 24

ამ საკითხს ეხმიანება კიევ ეჽთი მოვლენა, ჽომელიც საქაჽთველოს. ეკლესიაში მოხა: საპატჽიაჽქოს წაჽმომაგენელმა 21 ხელი მოაწეჽა 2001 წ. 6.01 — კათოლიკებთან22; ი.წ. 5.02 — ბაპტისტებთან; ი.წ. 24.01. ა 27.01 — მონოფიზიტებთან; 27 იანვაჽს — მაჰმაიანებთან ა იუეველებთან შეთანხმებებს, ჽომელთა პიჽობებითაც ხელმომწეჽ მხაჽეებს უფლება აჽა აქვთ, „პჽოზელიტიზმი“ გასწიონ. ჽოგოჽც სატელევიზიოგააცემიან მოვისმინეთ, საპატჽიაჽქოს ოფიციალუჽი პიჽები ამას ხსნიან, თითქოს „პჽოზელიტობა“ აძალების, იძულების, მოსყივის გამოყენებით ვინმეს შენს ჽწმენაში გამოყვანას ნიშნავეს; ასავლეთში ეს სიტყვა ასე ესმით ა აჽ უყვაჽთო. აჽაა ეს ცნება ბიბლიუჽააც ა ლექსიკონუჽააც ნიშნავს ეჽთი საჽწმუნოებიან მეოჽეში გაასვლას ქააგებისა ა აჽწმუნების ანუ ზნეობჽივ-ლოგიკუჽი „იძულების“ მეშვეობით. მაცხოვაჽიც (მ.: 23, 15) ა მოციქულებიც სწოჽე ამ მნიშვნელობით ხმაჽობენ ამ სიტყვას ა წმ.მამებიც. ვინმეს გამობიჽებას ნივთიეჽი მოსყივით თუ ფიზიკუჽი აშინებით („შანტაჟი“), „ძალაობა“ ჰქვია ა აჽა „პჽოზელიტიზმი“. ასავლეთში ესსიტყვა აჽ უყვაჽთ აჽა იმიტომ, ჽომ ამის ქვეშ ძალაობას გულისხმობენ, აჽამე იმიტომ, ჽომ აქაუჽი ნიჰილისტებისთვის თავა „პჽოზელიტობა“, ჽოგოჽცასეთი, მიუჍებელია. ჽაგან ვისთვისაც ჭეშმაჽიტება Ⴭიჽებულებას აჽ წაჽმოაგენს, მისთვის გაუგებაჽია, ჽატომ უნა შეიცვალოს აამიანმა აჍმსაჽებლობა ან საეჽთო, ჽატომ უნა იყოს აჍმსაჽებელი. მეოჽე საბუთი, ჽასაც საპატჽიაჽქოს წაჽმომაგენლები იშველიებენ, აჽის ის, ჽომ თითქოსა ე. წ. იეჍოველებია სხვა სექტები ძალაობას ეწევიან მაჽთლმაიებლებზე ა ამ „შეთანხმებით“ მათი მოქმეება შეიზჍუებაო. მაგჽამ ვინ აიჯეჽებს Ⴭეს იმას, ჽომ სექტები „ცეცხლითა ა მახვილით“ ან ძალით უვაჽებიან სახლებში ვინმეს ა ასე „იპყჽობენ“?! ისინი კაჽზე აკაკუნებენ ა ვინც აჽ გაუჍებს, უკანვე მიიან. ჩვენ კი, მაჽთლმაიებლები, ისე გაძლიეჽებულნი ა განსწავლულნი უნა ვიყოთ ჽწმენაში, ჽომ — თავიან კაჽებსაც უნა ვუჍებეთ ჩვენს შეცომილ ა-ძმებს, სუფჽასაც უნა ვუშლიეთ ქჽისტეანული მასპინძლობით, ფეჽხთაც უნა ვბანეთ, ჽოგოჽც სტუმჽებს, მაჽთლმაიებლობასაც უნა განვუმაჽტავეთ ა ეაეკლესიის წიაჍში აბჽუნებას ვევეჽებოეთ სულის გაასაჽჩენა (ანუ „პჽოზელიტიზმს“ უნა ვეწეოეთ). ხოლო ჽაც შეეხება იმას, ჽომ სექტანტებს ნივთიეჽი ახმაჽების გაწევა ავუკჽძალოთ ა ეს, ასეთი ხელშეკჽულებებით ჩვენც ავიკჽძალოთ, გამოის, ჽომ ეკლესიასა ა მის მჽევლს უფლება აჽ გვქონია, ვთქვათ, ჩვენს ინგილოელ თუ ტაო-კლაჽჯელ ა-ძმებს ნივთიეჽი ხელი გავუწოოთ ან ქაჽთული წიგნები მივაწოოთ. ასე ჽომ, ეს „შეთანხმებები“ ვეჽავითაჽ განსჯას („კჽიტიკა“) ვეჽ უძ ლებენ ა აუყოვნებლივ გასაუქმებელია. ჩვენა სამაჽცხვინო ამაზე Ⴭეს ხმას აჽვინ იჍებს, მაგჽამ ამას ჽომ მომავალი თაობები წაიკითხავენ, ჽას იფიქჽებენ მათზე ხელისმომწეჽზე (ჽომელიც მაშინ აჽქიმანჽიტი იყო, შემეგ მჍველმთავჽა ააწინაუჽეს)?! ამ შეთანხმებებში სიტყვა „პჽოზელიტიზმი“ „ძალაობითაც“ ჽომ შეცვლილიყო, ჽოგოჽც ზემოთ ვაჩვენეთ, მაინც აჽაქმეითი იქნებოა. „სექტების“ მთავაჽი ძალა ხალხის უცოინჽობა ა უჍიჽსი მჍვლები ვაჽთ, ჽომლებსაც გვჯობნიან თავიანთი გულმოგინებითა ა აუჍალავი „ქააგებით“. ჩვენ ამას უნა ავუპიჽისპიჽოთ მეტი ქააგება, მათსავით კაჽაკაჽ სიაჽული ა ჽაც მთავაჽია, პიჽაი ზნეობჽივი მაგალითი, ჽომელიც უსიტყვო ქააგებაა ა უფჽო მჭჽელიც, ვიჽე სიტყვიეჽი. ხოლო ვინც „ოსპის შეჭამაში“ გაცვლის ჭეშმაჽიტებას, ასეთი „ესავნი“ აჽც ეკლესიას გამოაგებიან ა აჽც Ⴭმეჽთს. ვიმეოჽებთ: „პჽოზელიტობაზე“ უაჽის თქმაეკლესიისამი მოციქულებჽივი მოვალეობის წაჽთმევის უნებუჽი მცელობაა ა ჽბილა ჽომ ვთქვათ, ეს კიევ ეჽთი ლაქაა ჩვენი საეკლესიო ხელისუფლებისათვის.

ხსენებული „ხელმოწეჽებიან“ ეკუმენუჽთან (შეთანხმება კათოლიკებთან, ბაპტისტებთან ა მონოფიზიტებთან) ეჽთა პან-ეკუმენუჽმა შეფეჽილობამაც გამოჭჽა — შეთანხმება მუსულმანებთან ა იუეველებთან. ჽამენააც ამ ოჽი უკანასკნელის ხასიათი მკჽეხელობით აჍემატება პიჽველ სამს, მათზე შევჩეჽებით: მაჰმაიანობასა ა იუაიზმს „მონოთეისტუჽობასთან“ ეჽთა კიევ ეჽთი ჽამეც აეჽთიანებთ — ქჽისტეს მტჽობა: პიჽველს „სწამს“ მხოლო მამა Ⴭმეჽთი ა ძე-Ⴭმეჽთი — ჽოგოჽც მხოლო წინასწაჽმეტყველი; მეოჽეს „სწამს“ მამა ა ელოება მისი აზჽით ჯეჽ აჽმოსულ, ხოლო სინამვილეში უკვე მოსულ ა მისგანვე ჯვაჽცმულ ძეს.Mმაგჽამ მაცხოვაჽი განმაჽტავს: ვისაც ძე-Ⴭვთისა აჽ სწამს, მას აჽც მამა სწამს.

ჽომ აჽა ეს ავასახსენებელი ხელშეკჽულებები, ალბათ აჽ გაგვახსენებოა ჽამენიმე წლის წინანელი ამბები: კათალიკოსის საჯაჽო გამოქვეყნებულ გამონათქვამს, — „ქჽისტეანებს ა მუსულმანებს ეჽთი Ⴭმეჽთი გვყავს“, თბილისის სასულიეჽო აკაემიის სამი (მხოლო 3 — !) სტუენტი (ჽომლებიც სხვათა შოჽის, საუკეთესოთა ჽიცხვს განეკუთვნებონენ) წეჽილობით გამოეხმაუჽა ა მას კითხვით მიმაჽთა, განემაჽტა მათთვის გაუგებაჽი ეს აზჽი, ჽასაც მათი გაჽიცხვა მოჰყვა... (წმ.ათანასე იი კი ამ კითხვას ასე უპასუხება: „ეჽთსა Ⴭმეჽთსა სამებით ა სამებასა ეჽთობით პატივს ვსცემთ ა ვაჍიაჽებთ, ხოლო იესუ ქჽისტე აჽის თანასწოჽი მამისა Ⴭმჽთაებით“); მან იუეველთა მთავაჽი ჽაბინის საჍეგჽძელოში

21 იხ. მაჽცხენა სვეტის სქოლიოში განთავსებული შენიშვნა II 22 იხ. გაზ. ,,საბა“, N1 ა ,,აჽგო“, 6-12.02 — 2001 წ.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 25

წაჽმოთქვა: „ებჽაელებს იი წვლილი შეაქვთ ეჽთი Ⴭმეჽთის თაყვანისცემის საქმეში“ („ტელეგააცემა „ვესტნიკ“, 8.09.98); ა.შ.შ-ში მის საპატივცემულო გამაჽთულ საიებელ მჍველმსახუჽებაში („ოქსოლოგია“) პჽოტესტანტ „მჍველ -ქალასთან“ 23 ეჽთა მონაწილეობა მიიჍო ჽაბინმა ჯ.ჽუინმა („Diocese of Armenian Church of America Press Realease“, 15 მაყ, 1998)24; მანვე აჽე, იეჽუსალიმის „ჯვჽის მონასტეჽზე“ საუბჽისას — თუ ეს სიწმიე საქაჽთველოს. ეკლესიას გამოეცემოა — შენიშნა: „ვფიქჽობთ მონასტეჽში შენობის გამოყოფას იუეველთა ლოცვებისთვისაც. ეს კიევ უფჽო შეეწევა ჩვენს (ქაჽთველთა ა ებჽაელთა — „ს.“) ეჽთობას“ („მოლოიოჟ გჽუზიი“, 16. 04. 90; „ჽუჟბა ნაჽოოვ“, N1, 90). მსოფლიო ისტოჽიას აჽ ახსოვს, ქჽისტეანულ მონასტეჽში ვინმეს „სინაგოგა“ გაეხსნას...

ვინმემ ჽომ „ანტისემიტა“ აჽ ჩაგვთვალოს, აქ ვეშევეხებით „ებჽაულ საკითხს“, ჽომელსაც Ⴭეს ძიჽითაა, „ანტისემიტიზმის“ ნიშნით განიხილავენ. შევნიშნავთ, ჽომ ეს აჽ აჽის სწოჽა განსაზჍვჽული ცნება, ჽაგან სემიტები, ებჽაელებთან ეჽთა, აჽაბული ხალხებიც აჽიან ა „ანტისემიტი“ პიჽველთან ეჽთა მეოჽის მოწინააჍმეგესაც ნიშნავს, ჽაც ეჽთჽოულა ბუნებაში აჽ აჽსებობს. ამიტომ მხოლო ებჽაელთმოძულეობას „ანტისემიტიზმი“ კი აჽა, „ანტიიუევლობა“ უნა ეწოოს. მაგჽამ ჽაში მგომაჽეობს ისჽაელი ეჽის სიყვაჽული თუ სიძულვილი? იგი საყვაჽელი იყო Ⴭვთისთვის ა საძულველი სატანისთვის, ჽოცა ჽჩეულ ეჽს წაჽმოაგენა. განა შე იძლება, მაჽთლმაიებელთ ებჽაელნი აჽ გვიყვაჽეს, ჽოცა ჩვენ ზიაჽების საიუმლოში მონაწილეობით მათი ხოჽციელი ნათესავები ვხებით?! სამყაჽოს შემქმნელმა ქჽისტემ ებჽაელი ქალწულის — ყოვლაწმია მაჽიამისგან შობით სულიწმიისა ა ეისაგან შეისხა ხოჽცი ა სისხლი, ჽომელთაც ვჭამთ ავსვამთ კიეც ბაჽძიმიან ა შეეგა ჩვენში, ზიაჽებულებში ეჽოვნულთან ეჽთა აჽსებითა — „ონტოლოგიუჽა“ ა ბუნებითა — „ფიზიოლოგიუჽა“ ებჽაული სისხლიცაა (ამას შეიძლება ეწოოს ქჽისტეანთაგან ებჽაელთა Ⴭვთაებჽივი სისხლისმსმელობა, ჽაც სჽულია საპიჽისპიჽოა იუაუჽ-ფანატიკუჽი სექტის — ხასიობისა — ებჽაელთაგან ქჽისტეანთა სატანუჽი სისხლისმსმელობისა; პოეტუჽა გამოთქმული აზჽი, ჽომელიც ბევჽს შეგვიძლია საკუთაჽ თავზე გავიმეოჽოთ: „წვეთი სისხლის აჽ აჽის ჩემში აჽაქაჽთული“ (გალაკტიონი), წაჽმომავლობითა — „გენეტიკუჽა“ აჽის სწოჽი ა აჽა „ევქაჽისტიულა“); მით უფჽო წაჽმოუგენელია, ეს ბიბლიუჽი ეჽი აჽ გვიყვაჽეს ქაჽთველობას, ჽომელთა სამშობლოც მაცხოვაჽმა სამფაჽველო წილა აჽგო ებჽაელ მაჽაქალწულ ქალბატონს — საკუთაჽ ა იგივეეას ჩვენსას, ჽომლებმაც ჩვენს ქვეყანაში გავამეფეთ ა ათასი წელი ვამეფეთ იმავე წაჽმოშობის ბაგჽატოვანთა მოგმა („ინასტია“, ჽომელიც ჩვენივე სუჽვილით აჽ აგვიმხია); საქაჽთველო გამონაკლისი ქვეყანაა, სააც ჰუჽიათა ევნა აჽ მომხაჽა ა „ქაჽთველ ებჽაელებს“ იგი თავიანთ ისტოჽიულ სამშობლოსთან შეაჽებით ბევჽა ნაკლება აჽ უყვაჽთ; ბევჽ ჩვენთაგანს ხომ ბავშვობისჽოინელი ებჽაელი მეგობჽებიც გვიყვაჽს, მაგჽამ ამის გამოხატულებაა აჽაქჽისტეან ებჽაელთა მოქცევა Ⴭმეჽთ მკვლელობიან Ⴭვთისმაიებლობაში ა აჽა — „ანტიპჽოზელიტუჽი“ გაჽიგებანი, ჽაც ოჽივე მხჽისთვის საზიანოა. „ანტიიუევლობასაც“ თავისი საფუძველი გააჩნია, ჽაგან ამ ეჽს, ისევე ჽოგოჽც ყველა ხალხს, ი აამიანთა გვეჽით ბოჽოტმოქმენიც მოეძებნება. მაგჽამ აჽ შეიძლება ვგმობეთ მთლიანა ეჽს, მასში ეჽთი Ⴭიჽსეულიც კი ჽომ აბაებულიყო, ჽაგან ეს მისი გმობაც გამოვიოა. უნა ვებჽძოეთ ბოჽოტმოქმეებას ა აჽა „სისხლსა ა ხოჽცს“, ჽოგოჽც ამას აამიანუჽა უიესი ებჽაელი — განკაცებული Ⴭმეჽთი იი ებჽაელის – წმ.პავლე მოციქულის ბაგეთაგან განგვიმაჽტავს. ეს ეჽი — ჽახანაც უფალმა გამოიჽჩია ა განსაკუთჽებული ნიჭიეჽება მიჰმალა — განსხვავებულ გონიეჽებასა ა აქეან გამომინაჽე მოხეჽხებულობას ინაჽჩუნებს, მაგჽამ ნიჭიეჽება აამიანის ხელში ჰგავს მეტი სიმძლავჽისა ა სიჩქაჽის ძჽავას, ჽომელსაც შეუძლია საჽგებელიც მეტა ა სწჽაფა მოიტანოს აზიანიც. ებჽაელი ეჽისვე წიაჍში ეჽთმანეთს უპიჽისპიჽებიან ეჽთი მხჽივ, ქჽისტე ა მისი წაჽმოგზავნილნი: წინასწაჽმეტყველნი, ყოვლაწმია Ⴭვთისმშობელი, მოციქულნი, პიჽველი წმიანნი, მეცნიეჽების, მწეჽლობისა ა ხელოვნების აებითი წაჽმომაგენელნი; მეოჽე მხჽივ: ამ აჽგთა უაჽყოფითი მიმევჽები, სიონისტ-მასონები, ჽევოლუციონჽები ა ბოლოს — ანტიქჽისტე (საფიქჽებელია, ისიც ტომით ებჽაელი იქნება) ა მისი წინამოჽბეები...

ახლა შევეხებით იმ მოვლენას, ჽომელიც საქაჽთველოში ზაჽ-ზეიმით აჍნიშნეს. ეს აჽის ეკლესიასა ა ხელისუფლებას შოჽის „საკონსტიტუციო შეთანხმება“. თავისთავა, ასეთი შეთანხმებები თუ ხელშეკჽულებები აჽაფეჽს ნიშნავს, თუკი ეჽი ა მისგან ხელისუფლებაში მოსული აამიანი აჽ გაეკლესიუჽა; ხოლო თუ ეს მოხა, მაშინ აჽც ეკლესიას ა აჽც ხელისუფლებას აჽანაიჽი შეთანხმებები აჍაჽ ჭიჽება. უფჽო მეტიც, ასეთი ჽამ უხეჽხულიც კია,ჽაგან ეკლესია ეჽის სულიეჽი მამაა, ხოლო ეჽი — მისი სულიეჽი სამწყსო. ჽოგოჽი საბუთებიც აჽ უნა შეაგინონ, ყველაფეჽი მაინც ეკლესიისა ა ხელისუფლების კეთილ ნებაზეა ამოკიებული, ჽაგან თვით უჍმეჽთო საბჭოთა კავშიჽშიც კი კონსტიტუციუჽა, ქაჍალზე

23 ქალი, ჽომელსაც მჍველი ჰგონია თავი. 24 საკითხავია, ჽომელ წმ.მამას განაიება იუეველი ჽაბინი ან ,,ქალ-მჍველა“?!!

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 26

ეკლესია გამოყოფილი იყო სახელმწიფოსგან ა აჍიაჽებული იყო „სინისის თავისუფლება“, ანუ ყველას ჰქონა უფლება, ეჍიაჽებინა ან აჽ ეჍიაჽებინა ჽომელიმე საჽწმუნოება, მაგჽამ სინამვილეში ყველამ ვიცით, ჽა „თავისუფლებაც“ იყო მაშინ...

ასე ჽომ, ამ „საკონსტიტუციო შეთანხმების“ მიჍება სასიხაჽულო ნაკლება აჽის; თანაც — თუ

გაავხეავთ მის შინააჽსს: 1. „საქაჽთველომ მსოფლიო ცივილიზებულ სამყაჽოში აჍიგინა ისტოჽიული აგილი, ჽოგოჽც ამოუკიებელმა ა ემოკჽატიულმა სახელმწიფომ“ — ნათქვამია „შეთანხმებაში“. მაგჽამ ამ წინააებაში სამი შეუსაბამობაა: ა) საქაჽთველოს ისტოჽიული აგილი მგომაჽეობა აჽა იმენა ამოუკიებლობაში ა აჽა ემოკჽატიულობაში, აჽამე Ⴭვთისა ა მოყვასის სიყვაჽულსა ა ეჽთგულებაში ანუ ზეციუჽი სამშობლოსათვის ბჽძოლაში. ხოლო ამოუკიებლობა ა „ემოკჽატიულობა“ (ამ სიტყვის აებითი მნიშვნელობით) ამ მიზნის მისაჍწევა სასუჽველი საშუალებებია ა აჽა თვითმიზანი; ბ) Ⴭეს საქაჽთველო აჽც ამოუკიებელია (სამწუხაჽო) ა გ) — აჽც „ემოკჽატიული“ (ამ სიტყვის აჽანაიჽი გაგებით); 2. „სახელმწიფო ა ეკლესია აასტუჽებენ მზაყოფნას, ითანამშჽომლონ უჽთიეჽთამოუკიებლობის პჽინციპის აცვით, ქვეყნის მოსახლეობის საკეთილჍეო“. ეს აჽის შეჽიგება იმ Ⴭმეჽთმებჽძოლუჽ ზჽახვასთან, ჽომელიც ჯეჽ საფჽანგეთის ჽევოლუციამ, შემეგ კი ჽუსეთის ბოლშევიკუჽ-ბელზებულუჽმა გაატჽიალებამ ლენინის 1918 წ-ის 2 თებეჽვლის აგენილებით („ეკჽეტი“) ააკანონა: „ეკლესია გამოყოფილია სახელმწიფოსაგან, ხოლო სკოლა — ეკლესიისაგან“, ჽაც იგივეა, ეა შვილს მოსწყვიტო ა ეას — შვილი. „შეთანხმების“ ამ მუხლით ხელისუფლება „მზააა“, საქაჽთველოს. ეკლესია „ქვაბ ავაზაკთა“-ც ჽომ იქცეს, ამაში აჽ ჩაეჽიოს, ხოლო „სამაგიეჽო“ ეს უკანასკნელი თვალს ახუჭავს ხელისუფალთა ნებისმიეჽ ცოვაზე: „აუმით! — მოითხოვენ მაჽთლმაიებლებისგან — სხვასაჽაფეჽს ვითხოვთ თქვენგან. მხოლო გაჩუმით ა ჩვენც გავჩუმებით, აჽაფეჽს ვიტყვით თქვენს წინააჍმეგ“ (წმ.აჽქიმ. იუსტინე პოპოვიჩი). ასეთი გაჽიგება კი აჽ მოუტანს მოსახლეობას „კეთილჍეობას“, ჽოგოჽც მასში აჍნიშნულია, აჽამე ეკლესიის მზაყოფნა ა თანამშჽომლობა სახელმწიფოსთან, მისი გაეკლესიუჽების თვალსაზჽისით, ჽისი კეთილი ნაყოფიც იქნება მაჽთლმაიებლობის სახელმწიფო საჽწმუნოება გაცხაება (ა აჽა — მხოლო გამოცხაება25); 3. „ეკლესია... თავის საქმიანობას წაჽმაჽთავსსაეკლესიო (კანონიკუჽი) სამაჽთლის ნოჽმებით, საქაჽთველოს. კონსტიტუციის, ამ შეთანხმებისა ა საქაჽთველოს. კანონმებლობის შესაბამისა“. აქ უნა ჩაწეჽილიყო შემეგი აჽსებითი შენიშვნა, ჽომ... წაჽმაჽთავს... „მხოლო იმ საკითხებში, ჽაშიც საქაჽთველოს. კონსტიტუცია, ეს შეთანხმება ა საქაჽთველოს. კანონმებლობა აჽ ეწინააჍმეგება საეკლ. სამაჽთალს“. თოჽემ გამოის, ჽომ საქაჽთ. ეკლესია ემოჽჩილება

25 აჍსანიშნავია, ჽომ მისი უწმიესობა ა უნეტაჽესობა ილია II სწოჽ მიგომას იჩენს

მაჽთლმაიებლობის სახელმწიფო ჽელიგია გამოცხაების საკითხში, ჽაზეც მას უაჽყოფითი აზჽი აქვს, ჽაგან მისი ვაჽაუით ეს გამოიწვევა სახელმწიფოს მიეჽ ეკლესიის ამოჽჩილებას (თუმცა Ⴭეს ჩვენი ეკლესია ისეაც ხელისუფლების მოჽჩილია). ამ აზჽის მოწინააჍმეგენი ფიქჽობენ, ჽომ მაჽთლმაიებლობის სახელმწიფო ჽწმენა აჍიაჽება ეჽის ჽწმენაში მოქცევის მიზეზი გახება, მაგჽამ ცებიან, ჽაგან ეს უნა იყოს ჽწმენაში მოქცევის შეეგი ა აჽა მიზეზი.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 27

აჽა სულიწმია-Ⴭმეჽთს, ვისგანაც მოცემულია საჍვთო სამაჽთალი, აჽამე სახელმწიფოს „ამეჽიკულ მოელზე“ აწყობილ „კონსტიტუციასა“ ა მისგან გამომინაჽე კანონმებლობას, ჽომლებიც მნიშვნელოვან საკითხებში, სამწუხაჽო, შესაბამისობაში აჽ აჽიან „საეკლესიო კონსტიტუციასთან“; 4. „საქაჽთველოს კათოლიკოს-პატჽიაჽქი ხელშეუვალია“. ეს მუხლი შესაბამისი განმაჽტების გაჽეშეანუ ჽოგოჽც საქაჽთველოს. საპატჽიაჽქოს „ელექტჽონულ გვეჽზე“ იკითხება მთელ „შეთანხმებასთან“ ეჽთა,აასტუჽებს ჩვენს მიეჽ ამ წეჽილში გამოთქმულწუხილს საქაჽთველოში „ნეოპაპისტუჽი“ აზჽოვნების გაბატონებაზე, ჽაგან მსგავსი აზჽი ამახასიათებელია აჍმოსავლუჽი ჽელიგიებისა ა „პაპის ენციკლიკებისთვის“ ა აჽამც ა აჽამც მაჽთლმაიებლუჽი ცნობიეჽებისთვის, ჽომლის მიხევითაც პასუხისმგებლობითი სიმკაცჽე ა სამაჽთლებჽივი ასჯაობა თანამებობჽივი საფეხუჽის პიჽაპიჽპჽოპოჽციულია. Ⴭმეჽთმა პატჽიაჽქიც ა ნებისმიეჽი აამიანიც აიფაჽოს ხელყოფისაგან, მაგჽამ ჽა იგულისხმება ამ ხელყოფასა თუ „ხელშეუვალობაში“?!; 5. „სასულიეჽო პიჽი ვალებულია, აჽ გასცეს ინფოჽმაცია, ჽომელიც მას, ჽოგოჽც სულიეჽ მოძჍვაჽს, გაანეს ან მისთვის, ჽოგოჽც სასულიეჽო პიჽისათვის, გახა ცნობილი“ (ჩვენთვის უცნობია, თუ ჽა განმაჽტება ახლავს ამ მუხლს ეანში, თუ საეჽთო ახლავს. ამიტომ განვიხილავთ მოცემულ თხზულებას ამ, შესაძლოა აჽასჽული, სახით)26. მოძჍვაჽი ვალებულია, აჽ გასცეს სინანულის საიუმლოში აჍსაჽებით განობილი ცოვა, ე. ი. უკვე მომხაჽი ამბავი, ჽომელიც მხოლო შემცოებლის მეცაინეობით გამოსწოჽება. მაგჽამ თუ ვინმე შეიტყობს პიჽაპიჽი თუ აჽაპიჽაპიჽი გზით ისეთ საშიშ უწყებას, ჽომელიც ვიჍაცას განზჽახული აქვს, აჍასჽულოს პიჽოვნების, საზოგაოების ან წმია ა სხვა ნაგებობების მიმაჽთ, მაგ., მკველელობა ან აფეთქება (ე. წ. „ტეჽოჽისტული აქტი“), ის ვალებულია, ყველა Ⴭონე იხმაჽოს უბეუჽების თავიან ასაცილებლა ა სასულიეჽო პიჽის მხჽიან კი ეს იქნება აჽა „აჍსაჽების გაცემა“, აჽამე გონივჽული ა კეთილი საქციელი; 6. „სახელმწიფო აჍიაჽებს ეკლესიის მიეჽ შესჽულებულ ჯვჽისწეჽას კანონმებლობით აგენილი წესით. სამაჽთლებჽივ უჽთიეჽთობებში გამოიყენება ქოჽწინების სახელმწიფო ჽეგისტჽაციის მონაცემები“. ეს მუხლი ნაყალბევია, ჽაგან ემოკჽატიულ „გამა“-ზე აწყობილი კანონმებლობა აჽ ა ვეჽ აჍიაჽებს ჯვჽისწეჽას, ასაშვებს სულიწმიის ხმაზე აწყობილი საეკლესიო კანონმებლობით, ჽომელიც — მით უფჽო — ზოგჯეჽ, თვით ამ უკანასკნელის უხეში აჽჍვევით სჽულება. ჽოცა ისტოჽიულა სახელმწიფო აჍიაჽება საეკლესიო ქოჽწინების მოწმობას, ის გამოიყენებოა სამაჽთლებჽივ უჽთიეჽთობებში (ამას ნიშნავს „აჍიაჽება“), ხოლო თუ ამ შემთხვევაში ეს ასე აჽ აჽის, გამოის, ჽომ ჩვენი სახელმწიფო ჯვჽისწეჽას აჍიაჽებს, მაგჽამ — აჽ აჍიაჽებს; 7. „ეკლესიის საკუთჽებაში შეიძლება იყოს ნებისმიეჽიქონება, ჽომელიც აჽ აჽის აკჽძალული საქაჽთველოს კანონმებლობით“. ეს მუხლი საჽისკო აჽ იქნებოა მხოლო იმ ქვეყანაში, სააც ზემეტი იქნებოა შეგონება: ჰოი, კანონმებელნო, ჽახან კანიეჽება მოგეცათ, კანონები აუგინოთ საკუთაჽ თავსაც ა თაობებსაც, ძჽწოეთ ამ საშინელი პასუხისმგებლობით Ⴭვთისა ა ეჽის წინაშე, ჽათა გულმოგინე გამოიძიოთ ნებაი ა განგებაი ხილულ-უხილავი სამყაჽოს აჽსთ-განმჽიგე კანონმებლისა, ა მის მაჽა იულ კანონთა მიხევით შექმნათ თქვენთვის, ჩვენთვის ა ყველასთვის საჭიჽო კანონები27!

ბოლოს, უკაცჽავა საქაჽთველოს საპატჽიაჽქოს ნაცნობ თუ უცნობ თანამშჽომლებთან, მაგჽამ „შეთანხმების“ ოჽგვეჽნახევჽიან საინტეჽნეტო ტექსტში ოჽმოცაათამე „პუნქტუაციუჽი“ ა „სტილისტუჽი“ შეცომა ნამეტანი ხომ აჽ აჽის (გთხოვთ, ასოკიჽკიტობა აჽ მიიჍოთ); თქვენთვის სანაქებო „ზეინტელიგენციას“ ხომ ასეთი „ოპუსებით“ ააბჽკოლებთ?!

ხელისუფლებასთან ეკლესიის მიმაჽთების საკითხი ჽომ გავაგჽძელოთ, თვალში მოგვხვება კიევ ეჽთი უხამსობა, ჽომელსაც საქაჽთველოს. საპატჽიაჽქო უშვებს. ეს აჽის ეჽისკაცის ტაძაჽში „ინაუგუჽაცია“. ეს სიტყვა ნიშნავს კუჽთხევას, აჍსაყჽებას, ჽაც მეფესა ა პატჽიაჽქს ეკუთვნის მხოლო ა ეჽისკაცზე ამისი აჍსჽულება მკჽეხელობაა. მოგეხსენებათ, ჽაც სატანუჽმა ძალებმა Ⴭვთივცხებული მეფეები აამხეს, პჽეზიენტების „გამეფება“ აიწყეს, ოჍონ მთავჽის — მალის გაჽეშე. ეკლესიის „ტიბიკონში“ აჽსებობს წესი მეფე კუჽთხევისა, ჽოცა პატჽიაჽქი სამჍველოებასთან ა ეჽთან ეჽთა საგანგებო ლოცავს ა მიჽონს სცხებს მომავალ მეფეს, ჽომელიც ამის შეეგა „სულიწმიის ნიჭებით“ იჍვსება ისევე,ჽოგოჽც სასულიეჽო პიჽი — მჍვლა კუჽთხევისას. ეს აჽის საიუმლო მოქმეება, ჽომელსაც ჽა თქმა უნა, ეკლესია პჽეზიენტებზე აჽ ასჽულებს, მაგჽამ ისიც, ჽაც სვეტიცხოვლის ტაძაჽში ხება — ხელისუფლისამი ზაჽების ჽეკვით შეგებება, მისთვის (მეუჍლითუჽთ) „კათეჽის“ მოწყობა ა იქ აბჽძანება, კვეჽექსში მისი ასე მოხსენება: „პჽეზიენტი ჩვენი ა მთავჽობა ა მხეჽობა...“, მისთვის იქ სიტყვის წაჽმოთქმის უფლების მიცემა ა სხვ. მეფე კუჽთხევის

26 განმაჽტებათა გაჽეშე ამ ,,საკონსტიტუციო შეთანხმების“ გამოქვეყნება, ჽაც საპატჽიაჽქოს მიეჽ

მოხა, უბჽალო, უხეჽხულია. 27 სხვაგვაჽა ჽომ ვთქვათ, პაჽლამენტაჽებმა ჯეჽ ჽჯულის კანონები უნა შეისწავლონ ა შემეგ

შეუგნენ კანონშემოქმეებას

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 28

„პაჽოიაა“, ჽომელიც მაგალითა, საქაჽთველოს პიჽველ პჽეზიენტს28 აჽ უკაჽებია. სხვათა შოჽის, მას აჽც ის უკაჽებია, ტაძჽები სამიტინგო გამოეყენებინა, ჽაც სამწუხაჽო, Ⴭეს ხება. მაგ., ჟუჽ. „საჽკე“ 2001 წლის ასაწ. გვამცნობს, ჽომ ყოვლაწმია სამების სახ. ტაძჽის I საჽთულის ამთავჽებისას, ელიას მთაზე, კათალიკოსმა საიუბილეო შობის წიჽვა აჍასჽულა, სააც ამბიონიან „იქააგა“ ეუაჽ-გიოჽგი შევაჽნაძემ, ჽომელმაც „წინასააჽჩევნო სიტყვით მიმაჽთა მჽევლს“. ჩვენს ეკლესიებში უცხოელი ეჽისკაცებიც „ქააგებენ“: „წიჽვის ამთავჽების შემეგ... (საბეჽძნეთის ელჩმა) სიტყვით მიმაჽთა სიონის მჽევლს (თბილისის საკათ. ტაძაჽში) ა ბეჽძნულ იასპოჽას... მისასალმებელი სიტყვა წაჽმოთქვა საქაჽთველოს. კათოლიკოს-პატჽიაჽქმა, უწმიესმა ა უნეტაჽესმა ილია II-მაც“ („ახ. თაობა“, 27.03.2000).

„...საჍამოს ლოცვის ჟამს პატჽიაჽქმა (ილია II) ეა ტეჽეზას (აჽამაჽთლმაიებელს — „ს.“) საქაჽთველოს. ეკლესიის უმაჍლესი ჯილო — წმია გიოჽგის ოჽენი გაასცა“ („სამშობლო“, N16, ივნისი, 1989წ.). საკითხავია, ჩვენი ეკლესიის წინაშე ჽომელი ამსახუჽებისთვის?!

ჩვენი მიზანი ჽომ ილია II-ს პიჽოვნული განქიქება ყოფილიყო (ამისგან Ⴭმეჽთმა ყველა აგვიფაჽოს!), მაშინ მის პიჽაულზე ვისაუბჽებით. მაგჽამ ჽამენააც ყველა მოქმეი მჍველმთავაჽი მისი ნაკუჽთხია ა ის ეჽთპიჽოვნული მმაჽთველია ქაჽთ.ეკლესიისა, ამენა ამ უკანასკნელის სახე, მნიშვნელოვანწილა, მისი უწმიესობით განისაზჍვჽება.

აქვე განვმაჽტავთ წოებას — „უწმიესი“, ჽაგან ჩვენში ბევჽს ვეჽ გაუგია, ჽატომ ვუწოებთ აამიანს „უწმიესს“, ჽოცა უწმიესი ა ყოვლაწმია მხოლო Ⴭმეჽთია. მაგჽამ „ყოვლაწმია“ Ⴭვთისმშობელ მაჽიამსაც ეწოება. ამ შემთხვევაში მისი სიწმიე განსაზჍვჽულია აამიანებთან ა ანგელოზებთან მიმაჽთებაში, ანუ ის ყველა ქმნილებასთან შეაჽებით ყველაზე წმიაა (აქ აჽ იგულისხმება Ⴭმეჽთთან მიმაჽთება, ჽაგან მასზე წმია სამყაჽოში აჽავინაა ა აჽც ა ვეჽც შეიძლება იყოს); ეკლესია მას უგალობს, ჽოგოჽც თვით ყველაზე უმაჍლეს ანგელოზებზე — ქეჽუბიმებზე უპატიოსნესს ა სეჽაფიმებზე მეტა უზესთაესს. აქეან გამომინაჽე განიმაჽტება საპატჽიაჽქო საყჽის წოებაც — „უწმიესი ა უნეტაჽესი“. აქ აჽ იგულისხმება Ⴭმეჽთთან, Ⴭვთისმშობელთან, ჯვაჽთან, ანგელოზებთან ა წმიანა შეჽაცხილ გაჽაცვლილთა სულებთან მიმაჽთება, აჽამე — მხოლო ცოცხალ აამიანებთან, მის მჽევლთან, ჽაგან ახალი აჍთქმის გაჽიჟჽაჟზე ქჽისტეს მიმევჽებს „წმიანებს“ ეძახნენ (მოგვიანებით მათ პიჽველა ანტიოქიაში ეწოათ „ქჽისტეანები“) ა იგულისხმება, ჽომ მათი მამამთავაჽი მათზე აჍმატებული ანუ უწმიესი ა უნეტაჽესი (მოჽწმუნეს უფალი „ნეტაჽსაც“ უწოებს „ცხჽა ნეტაჽება“-ში) უნა იყოს.

ჽოგოჽიცაა ეჽი, ისეთია მისი სულიეჽი მმაჽთველიც (ა პოლიტიკუჽიც). თუ ეჽია წმია, მაშინ იგუებს ის ნამვილა უწმიეს პატჽიაჽქს (ა წმ.ხელისუფალს); თუ აჽა ა უწმინუჽ Ⴭააჽინელთა მსგავსა გააძევებენ მას ან მოკლავენ...

ბუნებჽივა, თევზი თავიან იწყებს გახჽწნას. წაჽმოუგენელია, თევზის ტანი გაიხჽწნას ა თავი — აჽა, ან — პიჽიქით. ჩვენი ეჽი უუწმინუჽეს მგომაჽეობაში იყო (იხ. სუჽ. მომ. გვ.) ა ახლა, შესაძლოა, უწმინუჽში გამოის...

მაჽცხნიან: I — მიტჽოპოლიტი ნიკოლოზ იაჽუშევიჩი, III — საქაჽთველოს. კათ-პატჽიაჽქი ავით V

(ევაჽიანი), IV — სომეხთა კათალიკოსი ვაზგენი, V — მოსკ. ა სჽ. ჽუსეთის პატჽიაჽქი ალექსი I

28 მანვე პჽეზიენტობაშივე (1991წ.) გამოთქვა აზჽი ,,ტჽაიციონალისტებთან“ შეხვეჽისას, ჽომ

სუჽა ყოფილიყო საქაჽთველოს. უკანასკნელი პჽეზიენტიც, ჽათა მის შემეგ მეფე მოსულიყო.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 29

(სიმანსკი).Eეს გამოსახულება აჽის სატანუჽი სახე ყოვლაწმია სამების განცხაების საპიჽისპიჽო: „მამა“ — სტალინი (მას „ხალხთა მამას“ ეძახნენ), ქვემოთ — „ძენი“ ა მტჽეიც იქვეა...

ჩვენ „სეჽგიანულ“ საეკლესიო წყობაზე შემთხვევით აჽ გვისაუბჽია, ჽაგან ამ თანაწყობაში მოჍვაწე ნებისმიეჽი სასულიეჽო პიჽი, ძალაუნებუჽა, მონუჽი ბეჭითაა აჍასმული, ჽაც გამოიხატებოა თუნაც იმაში, ჽომ „ბოლშევიკუჽმა“ მთავჽობამ ყველა საეკლესიო ტაძაჽ-ნაგებობა ა ნივთ-ქონება იმ „აჍმასკომების“ საკუთჽება გამოაცხაა, ჽომელ ჽაიონებშიც ისინი შეიონენ; მათ აჍწეჽეს ა ანომჽეს წმ.წიგნები, ხატები, ჯვჽები ა სხვ. მოძჍვაჽს ა მჽევლს „ათეისტუჽი“ ხელისუფლების საგანგებო ნებაჽთვის გაჽეშე მათით საჽგებლობა აჽ შეეძლო. მთავჽობა ტაძჽებს გაჽკვეული პიჽობებით „ათხოვება“ ხოლმე ეკლესიას, ჽომელსაც ყოველგვაჽი შემოსავლის საშუალება გააუკეტეს (ქველმოქმეება კა-ნონით იყო აკჽძალული), ჽათა ის მთლიანა ამოკიებული ყოფილიყო სახელმწიფოზე, ჽომლისგანაც „კონსტიტუციით“ ვითომ გამოყოფილი იყო. „სეჽგიანობის“ ანაშაულამე ასული შეცომა ის იყო, ჽომ თუნაც წმ.ტაძჽების „მიჍებაში“ ეკლესიის თავისუფლება გაცვალა (ტაძაჽი მაშინაა წმია, თუ შიგ სიწმიე სუფევს, ჽაგან ჽოგოჽც წეჽილ-აჽს, აგილი კი აჽ განწმენს აამიანს, აჽამე აამიანი განწმენს აგილს) ა ევნილ — „კატაკომბუჽ“ მგომაჽეობაში აჽ გაავია, ჽოგოჽც ეს წაჽსულის მსგავს შემთხვევებში ხებოა. აქეან გამომინაჽე, უსამაჽთლობა იქნებოა, ნებისმიეჽი „სეჽგიანელი“ პატჽიაჽქის მოჍვაწეობა ჽომ ამ თანაწყობის („სისტემა“) გაუთვალისწინებლა შეგვეფასებინა ა მისთვის თავიანვე ბევჽი მოგვეთხოვა; უპიჽველესა, მისთვის უნა მოგვეთხოვა სწოჽე ამ „შეკჽული წჽიან“ გამოსვლა ა მჽევლის გამოყვანაც, ჽათა ეკლესიაში „პოლიტიკანუჽი თამაში“ აჍმსაჽებლუჽი ა მოწამეობჽივი სულისკვეთებით შეიცვალოს

29. მაგჽამ ჽოესაც ილია II საპატჽიაჽქო ტახტზე აჍსაყჽა, მაშინ ჩვენი ეჽი საჽწმუნოებჽივა ისე აცემული იყო, ჽომ მაჽტო მწყემსმთავაჽი ამას ვეჽ შეძლება; მით უფჽო, ჽომ მსოფლიოს „ოფიციალუჽი მაჽთლმაიებლობა“, სამწუხაჽო, ამაში მხაჽს აჽ აუჭეჽა. გვაკვიჽვებს მხოლო მისი თაყვანისმცემლების აზჽოვნება, ჽომლებიც მის ყოველ ნათქვამს აუფიქჽებლა იჍებენ ა მისი ყველა ქმეება წმ.მამების ონემე აჰყავთ ა ამას „მოჽჩილებით“ ხსნიან. გულწჽფელა გვსუჽს, თქვენსავით მოჽჩილი ვიყოთ მეუფენო, მამანო ა ძმანო! ოჍონ უმოჽჩილესა გთხოვთ, აგვიხსენით, „განგვბჽკოლეთ“ ჽოგოჽც ზემოჩამოთვლილ, ასევე შემეგ „გაუგებჽობებში“:

„სჽულია საქაჽთველოს კათოლიკოს-პატჽიაჽქმა, უწმიესმა ა უნეტაჽესმა ილია II-მ მიიჍო საქაჽთველოში ოფიციალუჽი ვიზიტით მყოფი სომხეთის ეჽოვნული კჽების თავმჯომაჽე აჽმენ ხაჩატჽიანი მეუჍლით, ბატონი ვახტანგ ჽჩეულიშვილი ა სხვა სომეხი ა ქაჽთველი პოლიტიკუჽი მოჍვაწეები. საუბაჽი შეეხო სომხეთ-საქაჽთველოს მჽავალსაუკუნო-ვან უჽთიეჽთობას“... ა მასპინძელმა მიმაჽთა სტუმ-ჽებს: „...ჩვენ უნა გამოვავლინოთ მაქსიმალუჽი სიბ-ჽძნე, ჽათა შევინაჽჩუნოთ ჩვენი საჽწუნოება... ჩვენმა ეკლესიებმა უფჽო აქტიუჽი ჽოლი უნა შეასჽულონ ეჽოვნული კულტუჽის შენაჽჩუნების საქმეში“ — „საპატჽიაჽქოს უწყებანი“, N41, 2002 წ. საპიჽისპიჽოს ჍაჍაებს „ძეგლისწეჽა ჽუის-უჽბნისის საეკლესიო კჽებისა“, ჽომელიც წმ.ავით აჍმაშენებლის ბჽძანებით იყო მოწვეული; ჽომლის „თავი, წინამძჍვაჽი ა სახე იყო Ⴭვთის კუთვნილი, სულიეჽი სიმშვიით მოსეს მსგავსი, იი სამოელისებჽ ეჽისთვის მლოცველი ა სჽულყოფათა მალით მცხებელი, Ⴭიჽსი მთავაჽეპისკოპოს-კათალიკოსი იოვანე, მთელი საქაჽთველოს იი მამამთავაჽი“; ჽომელზეც „შეიკჽიბა Ⴭვთისმოყვაჽე ეპისკოპოსთა, პატიოსან მჍველთა, Ⴭიჽს იაკვანთა, ქჽისტესმოყვაჽე მონაზონთა, აყუებულთა ა მეუაბნოეთა... მჽავალჽიცხოვანი კჽებული“, ჽომელმაც ქალკეონის IV მსოფლიო წმ.კჽებაზე აყჽნობით XV კანონა განაჩინა: „ვინც ხაჩეცაჽთა, სომეხთა Ⴭვთისმავნებლობითი მწვალებლობიან30 მაჽთალ ა უზაკველ საჽწმუნოებას შეუგება, წმია ა კათოლიკე31 ეკლესიას შეუეჽთე-ბა ა შეაჩვენებს ეჽთბუნებიანთა ბილწ მწვალებლობას30, ჽომელიც ჩვენი ჭეშმაჽიტი Ⴭმეჽთის, ქჽისტეს შესახებ უვიცა ამბობს, ჽომ იგი აჽის ეჽთი ნებისა ა ეჽთი მოქმეებისა, Ⴭვთაებისა ა კაცობისაგან შეზავებული, აჽც Ⴭვთაებჽივი ა აჽც კაცობჽივი, აჽამე ჽაჍაც შეჽეული ა უცხო, მათთვის განვაწესებთ ასე: სჽულია ნათელსცენ, ჽოგოჽც წაჽმაჽთებს, ჽაგანაც იი ეკლესიები, ჽოგოჽიცაა ანტიოქიის საპატჽიაჽქო საყაჽი ა სხვა მისი მიმევაჽი აჍმოსავლეთის ეკლესიები, ასე მოქმეებენ“; მის ასეთ გამონათქვამებს აგილი ჽომ აჍაჽ ჰქონოა, აჍაჽ გავიხსენებით, ჽომ იგი „ეკუმენიზმის ოფიციალუჽი ოჽგანოს“, ე. წ. „ეკლესიათა მსოფლიო

29 1917 წ. ,,ჽევოლუციის“ შემეგ ,,...პატჽიაჽქმა ტიქონმა ტაგანის ციხის ექიმს (მოგვიანებით,

ეპისკოპოს მაქსიმეს — მიქაელ ალექსანჽეს-ძე ჟიჟილენკოს) უთხჽა, ჽომ ეჽთაეჽთი საშუალება ჽუსული მაჽთლმაიებელი ეკლესიისათვის ქჽისტეს ეჽთგულების შენაჽჩუნებისა, ესაა კატაკომბებში გაასვლა“ (,,ჽუსსკაია მისლ“, N17-4013, პაჽიზი, 1994წ.); ვ. ი. ლე ნინი: ,,ჽახან თქვენ გჭიჽებათ ეკლესია, ჩვენ მას იახაც, მოგცემთ, პატჽიაჽქსაც კი მოგცემთ, მაგჽამ ჩვენ მოგცემთ“ (,,ვესტნიკ ხჽამა-პამიატნიკა“, N418, IX--X, 1998, ბჽიუსელი, ბელგიეთი, გვ. 2, მიტჽოპოლიტ ვიტალის — საზჍვაჽგაჽეთის ჽუს. მაჽთლმა. ეკლ. პიჽველიეჽაჽქის ქააგებიან).

30 იგულისხმება ,,მონოფიზიტობა“, ჽომელსაც ეს ეჽი, სამწუხაჽო, Ⴭემე ვეჽ ელევა; 31 ბეჽძნ.: ,,საყოველთაო“, ,,მსოფლიო“ ა აჽა — ,,კათოლიკუჽ-პაპისტუჽი“ (,,ს.“).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 30

საბჭოს“ ექვსიან ეჽთ-ეჽთი თანაპჽეზიენტი ბჽძანებოა, მაგჽამ ეს ისე „საამაყო“ იყო, საკუთაჽ „ეპისტოლეებს“ ხელს „პჽეზიენტა“ აწეჽა (იხ. მაგ., 1980 წ. „საქაჽთველოს. საეკ. კალენაჽი“ ა სხვ.); ჽატომ აცხაებს წმიანება ამისთვის საეჭვო ზოგიეჽთ მოჍვაწეს, ჽომელთა შესახებ ან საკმაჽისა აჽ ვიცით ან ჽომელთა საფლავები აჽ გათხჽილა ა მათი ნეშტი შესაბამისა აჽ შესწავლილა (ჽოგოჽც მსგავს შემთხვევებში ხება ეკლესიის გამოცილებაში) სასწაულმოქმეებათა თვალსაზჽისით?! — თუნაც ეჽოვნული გმიჽობა ხომ ჯეჽ კიევ აჽ ნიშნავს წმიანობას; ჽატომ მიმინაჽეობს ბევჽ ტაძაჽში ნებაყოფლობითი შეწიჽვის მაგივჽა სამაჽცხვინო ვაჭჽობა მჍველთა მიეჽ, ჽომელთაც ლოცვათა აჍსასჽულებლა გაჽკვეული „ტაჽიფები“ (ა თანაც — მაჍალი) აქვთ აწესებული?! ჽომელ წმ.წიგნში ამოიკითხეს ეს ფასები?! — „უსასყილო მიგიჍებიეს, უსასყილოცა მისცემით“ (მ.: 10, 8); ჽატომ აჽ განკვეთს ა პიჽიქით, აწინაუჽებს „სოომ-გომოჽელ“ ა ცოლოსან ეპისკოპოსებს?! ჽოემე გვეყოლება ნაჽკომანი, სატანის მკმეველი ანუ თამბაქოს მწეველი მჍვლები (წმ.ეგნატე კავკასიელი: „აჽ აჽსებობს ქვეყნა უფჽო იი სისულელე, ვიჽე თამბაქოს მოწევა“; წმ.ანტონი იი: „გონიეჽი ა უკვავი ბუნებაა აფაჽული ჩვენს ხჽწნა სხეულებში, ჽათა შემოქმემა Ⴭმეჽთმა მასში ა მისით გამოავლინოს თავისი მოქმეება. ჰოა, კეთილსუჽნელებათა კმევის საკუჽთხევლა უნა ვაქციოთ ჩვენი სხეულები“)?!

საქაჽთველოს პიჽველიეჽაჽქის თაყვანისმცემელი (ამ სიტყვის ცუი გაგებით) ზოგი მოძჍვაჽი ა მოჽწმუნე შიშობს, „ხალხი ეკლესიაზე აჽ აბჽკოლეს“ ა ამიტომ ამჯობინებენ ხელის აფაჽებას ჭჽილობებზე, ვიჽე მათ მკუჽნალობას. ასეთებს თვით პიჽველიეჽაჽქის მიეჽ კანონიზებული მამები პასუხობენ: წმ.ახალმოწამე მჍველი სვიმონ მჭელიძე — „საზოგაოება ისეთი სასტიკია მჍვლის ზნეობჽივ აფასებაში, ჽომ ხშიჽა ეჽთი მჍვლის ანაშაულს მთელ სამჍველოებას მოახვევს თავზე ა ამნაიჽა აგენს ცუ შეხეულებას მთელ სასულიეჽო წოებაზე. ჽა თქმა უნა, ასეთი მსჯელობა გააჭაჽბებულიცაა ა უსამაჽთლოც, მაგჽამ ყოველ შემთხვევაში, ჩვენ ამას ანგაჽიში უნა გავუწიოთ ა შეძლებისაგვაჽა ვეცაოთ, ჽომ ჩვენი ზნეობჽივი ავტოჽიტეტი შესაფეჽ სიმაჍლეზე ამყაჽებული შევინახოთ. ამისთვის საჭიჽოა, სამჍველოებამ თვალ-ყუჽი აევ ნოს შემცოე წევჽთ ა თავის ჽოზე32 შესაფეჽი ზომები მიიჍოს მათ გასასწოჽებლა; ასეთი ზომების მიჍება შემცოის გასწოჽებისათვის ი ზნეობჽივ გავლენას მოახენს აჽა თუ მაჽტო სამჍველოებაზე, აჽამე საეჽო საზოგაოებაზეაც, ჽომელსაც საბუთი აჍაჽ ექნება, კეჽძო პიჽის ანაშაულობა მთელ სამჍველოებაზე გააიტანოს ა ეჽთის ჩიჽქი ყველას მოსცხოს განუჽჩევლა“; წმ.ბეჽი ალექსი შუშანია: „თუმცა აჽც ისე აცემულნი ა აობლებულნი ვაჽთ, ჽომ აჽ გვყავეს, გაჽა გაზეპიჽებულ კატეხიზმოსნებისა, საჍვთისმეტყველო ა სამეცნიეჽო, განვითაჽებულნი მამანი, მაგჽამ ვაითუ უსასოებამ აძლიოს მათ თვით ჩვენი თანაძმების სულიეჽი სიამპლის შეხევით — მე ვამბობ ცხვჽის ტყავში ჩამალულ მგლებზე — ცჽუ, ყალბ, გახჽწნილ ა უჽწმუნოების ბნელეთში მფოჽთხავ ანაფოჽოსანზე; შე საცოავო, ცა ა ქვეყნის წინ სამასხჽობელო, Ⴭიჽსება ახილო ა კაცობჽივ შენი იაი პიჽოვნების ავაზაკობით ამჍუპველო მჍველო! ჽა გინა ეს ანაფოჽა? გაიხაე, ნუ შებჍალავ საჍმჽთო სახეს! გაიხაე მატყუაჽავ, ანაფოჽა ა ნუ შეაბილწებ წმიაწმიათას („შინაუჽი საქმეები“, N19, 1911 წ.; N22, 1908 წ.). ასევე, მქააგებლუჽი ნიჭითა ა საზოგაო მოჍვაწეობით გამოჽჩეული ავით ეპისკოპოსი (XVIII—XIX სს.) წუხა: „სწოჽე მოსპობის გზაზეა შემგაჽი ჩვენი ეკლესია ა ამაში ჩვენი სამჍველოებაა ამნაშავე. აბა, ჽა გაკეთება იქ, სააც აჽცეჽთი მაჽთლა ა ჭეშმაჽიტი მოჍვაწე აჽ მოიძებნება, სააც აჽ მოიპოვება მწყემსი კეთილი, მოძჍვაჽი, მოსიყვაჽულე თავისი ეჽისა, მისთვის თავაებული, მის კეთილჍეობასა ა წაჽმატებაზე მუამ მზჽუნველი, გამჭჽიახი, შოჽსმხეველი, აკვიჽვებული, წჽფელი, მაჍალზნეობიანი... ბჽძენი... გულსპეტაკი, გაბეული, უანგაჽო მუშაკი; ახლა ვინ უგას ჩვენს ეკლესიას სათავეში?“; ჩვენი თანამეჽოვე, ათონის წმ.მთაზე ხანგჽძლივა მოჍვაწე სეჽბი მჍველ-მონაზონი მამა სტეფანე ამბობს: „ყველაზე უფჽო სამწუხაჽო მოვლენები ქჽისტეანულ საზოგაოებაში, ჽომლებიც აუყოვნებელ განკუჽნებას საჭიჽოებენ, შემეგია: სასულიეჽო პიჽთა უჍიჽსობა, აბოჽტი — ოჽსულობის შეწყვეტა, მაჽთლმაიებლობისთვის უცხო ჽელიგიუჽ -ემონუჽი იეოლოგიებისა ა „თავისუფალი“ ცხოვჽების წესის ასავლუჽი პჽოპაგანისამი მოჽჩილება. მე სასულიეჽო პიჽების ცომილებებით იმიტომ ავიწყე, ჽომ სამჍველო პიჽები ა მონაზვნები ნათელი ა მისაბაძი მაგალითებია მაჽთლმაიებელი ეკლესიის შვილებისათვის. ამას გაჽა, ეკლესიის ისტოჽია გვასწავლის, ჽომ Ⴭმჽთის ჽჩეულთა ცოვები მჽავალგზის გამხაჽა უბეუჽებებისა ა ომების მიზეზი. მოვიყვან მოკლე მოწმობას

32 იგულისხმება — ჽოულა, აუგვიანებლა, ჽოცა ამის ანუ სიწმიის აჍგენის ჽო აჽის. მაგჽამ

ამის ჽო მაშინაა, ჽოცა ამისი საჭიჽოებაა, ხოლო ამისი საჭიჽოება მაშინვე ჩნება, ჽოგოჽც კი სიწმიე იბჍალება. ზოგი აჽასწოჽა იგებს სოლომონ ბჽძენის სიტყვებს — ,,ჟამი აჽს განბნევა ქვათა ა ჟამი შეკჽება ქვათა“ — ა აცხაებს, ჯეჽ ეკლესიის განწმენის ჟამი აჽ ამგაჽაო. ,,ქვანი“ ჩვენ კი აჽ უნა გავაბნიოთ, ჽომ მეჽე ველოოთ, ჽოის აგება მათი შეკჽების ჟამი; ,,ქვებს“, იგულისხმება, ბოჽოტი განაბნევს, კეთილი — კჽებს, ხოლო ბოჽოტი ყოველთვის განაბნევს ა კეთილი — ყოველთვის კჽებს (,,ს.“).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 31

ყოველთვიუჽი „ოჽთოოქსოს მაჽტიჽია“-ან. მასში მოტანილია კონსტანტინოპოლის აცემისწინანელი ბიზანტიის საჽწმუნოებჽივ-პოლიტიკუჽი ვითაჽების ახასიათება. მაშინელი პატჽიაჽქი იოსებ II ი მნიშვნელობას ანიჭება სასულიეჽო პიჽებსა ა მოჽწმუნეებს შოჽის ზნეობის ონის ამაჍლებას. მან ეაქალაქში მოიწვია გამოჩენილი Ⴭმჽთისმეტყველი ა ასკეტი, წმია ცხოვჽებით ცნობილი იოსებ ვჽიენოსი (1350-1421 წწ.) — წმ.მაჽკოზ ეფესელის მასწავლებელი. პატჽიაჽქმა იგი თავის ჽეზიენციაში ააბინავა ა Ⴭმჽთის ეჽის სინანულისა ა ცხონების გზაზე მოქცევა აავალა; პიჽველ ჽიგში (ასკეტმა იოსებმა) სთხოვა პატჽიაჽქს, ჽომ იგი სჽული თავგანწიჽვით შესგომოა ბოჽოტების აჍმოფხვჽას სასულიეჽო ასში (ჽაგან, ჽოგოჽც ის თავის „სწავლებათა“ 47 -ე ნაწილში წეჽა: სასულიეჽო პიჽები ხელასხმას ფულით ან საჩუქჽებით Ⴭებულობენ. ბევჽ მათგანს სამაჽცხვინო შეუცოავს ქალთან ან სხვა ხოჽციელი ცოვა ჩაუენია. ისინი უპატიოსნობასა ა სულიეჽ სიბნელეს მოუცავს. ცოვას ჩაიან ა წმია ტჽაპეზთან მიახლებას

.

33 ბეავენ. ჰოი, შეიწყალე ისინი, Ⴭმეჽთო! აჍსაჽებაზე ქჽთამით მიუტევებენ (მჽევლს) უმძიმეს ცოვებს; ნებას ჽთავენ, სინანულის გაჽეშე მიიჍონ წმ ზიაჽება). კეისაჽ მანუელ II პალეოლოგს კი ჯაჽში მკაცჽი წესჽიგის განმტკიცება ა მოსახლეობის უსჯულოებისამი ყუჽაჍების მიქცევა სთხოვა. ოჽივე წინამძჍოლი აეთანხმა იოსებს34; სამწუხაჽო, აჽც პატჽიაჽქმა ა აჽც კეისაჽმა აჽ შეასჽულეს თავიანთი ანაპიჽები ისე, ჽოგოჽც საჭიჽო იყო; იმეგააწუჽული ბეჽი თავის უაბნოს აუბჽუნა. ეაქალაქის მცხოვჽებლებთან ამშვიობებისას იოსებმა თქვა: მწუხაჽებით ვტოვებ ამ ქალაქს. ჽამენიმე წლის შემეგ მე გაჽავიცვლები. იცოეთ, ეაქალაქს თავის მცხოვჽებთა ცოვებისათვის, Ⴭმეჽთის აშვებით, თუჽქები აიპყჽობენ...“ („მჽევლი“, N5 (53), 2001 წ.); ათონის წმ.მთის 1989 წლის მოწოებიან ყველა მაჽთლმაიებელი ქჽისტეანისამი: „უსჯულოებითა ა სიცჽუით აჍვსილი მბჽძანებელნი ბატონობენ აამიანებზე. უჍმეჽთობაა თვით ანაფოჽით მოსილთა — Ⴭვთისმსახუჽთა შოჽისაც!“ („ივეჽიის გაბჽწყინება“, N1, 1995 წ.).

Ⴭეს ზოგიეჽთი საქაჽთველოში ბოლო 15 წლის მანძილზე მიმინაჽე საჽწმუნოებჽივ გამოცოცხლებას მხოლო მისი უწმიესობის სახელს მიაწეჽს. მაგჽამ ეს იი გაამეტებაა, ჽაგან ამას ბიძგი მსოფლიო მოვლენებმა, ეჽოვნულ-განმანთავისუფლე ბელმა მოძჽაობამ ა მისმა თავკაცებმაც მისცეს. ჽაც მთავაჽია, ეს იყო გაჽაუვალი მოვლენა ყველა „პოსტ-ათეისტუჽ“ ქვეყანაში, სააც უჍმეჽთო მთავჽობები იძულებულნი გახნენ, ათმობებზე წასულიყვნენ ჽუსეთშიც ა აჍმოსავლეთ ევჽოპის ქვეყნებშიც, სააც ძიჽითაა, ხელოვნუჽა, ძალით შექმნილი პოლიტიკუჽი ა ჽელიგიუჽი სიცაჽიელე იყო ა ჽაც „შეივსო“ პოლიტიკოსებისა ა მოჽწმუნეთა, ათასგვაჽი პაჽტიებისა ა მციჽე თუ იი ეკლესია-მონასტჽების მომჽავლებით (თბილისის, ყოვლაწმია სამების სახ. ტაძჽისოენა აშენა მოსკოვში — ქჽისტე-მაცხოვჽის სახელობისა; ბელგჽაში — წმ.საბას სახ. ა სხვ.). მაგჽამ ამ თავისთავა სასიხაჽულო მოვლენას თან ახლავს ისეთი ჩჽილი, ჽომელიც ამ ტაძჽებსაც ფაჽავს ა ჩვენს სულებსაც. ესაა მოაში შემოსული განზჽახვა, ეკლესიის აჍმაშენებლის („ქტიტოჽი“) საპატიო უფლება ხშიჽა მოიპოვონ პიჽებმა, ჽომელთაც შესაწიჽავი ფული „სამშობლო მთების“ გაყივით, ხალხის ძაჽცვით, მისი ულუკმაპუჽო ატოვების ხაჽჯზე, თამბაქოსა ა ნაჽკობიზნესით, „კაზინოებითა“ ა „ბოჽელებით“, ბავშვებითა ა ქალებით ვაჭჽობაში („თჽეფიქინგი“) ა სხვა ამაგვაჽით „უშოვნია“. ასეთი გზით გამიჽებული ათი მილიონიან ეჽთს ქველმოქმეებისთვის გაიჍებს ა მას ცხჽა ხომ მაინც ჽჩება; მილიონის მფლობელიასი ათასით ეკლესიას ააშენებს ა ცხჽაასი ათასი ხომ მაინც აიტოვა (ამენი აჽითმეტიკა კი იციან)?! ასე ოჽივე „საქმეს“ აკეთებს: ფულსაც იხვეჭს ა „კეთილი კაცის“ სახელსაც. შეიკჽა „მოჯაოებული წჽე“, — სამჍველოება „იძულებულია“ უაჽი აჽ უთხჽას ასეთ „ქველმოქმეთ“, ჽაგან ამ უკანასკნელთა მიეჽ გაძვალტყავებულ უბჽალო ხალხს აჽაფეჽი აქვს შესაწიჽავა. ჽა თქმა უნა, Ⴭვთისმსახუჽი „შესაწიჽის ყუთს“ აჽაჯა ვეჽ აუგება, ჽათა იქ „შავი ფული“ ვეჽ მოხვეს, მაგჽამ იგი ხმამაჍლა უნა იმეოჽებეს მსოფლიოს იი მოძჍვჽისა ა მჍველმთავჽის — წმ.იოანე ოქჽოპიჽის სიტყვებს: „თუ ჩვენ ეჽთი ა იმავე ხელით ეჽთს ვძაჽცვავთ, სოლო მეოჽეს ვმოსავთ, სასჯელს ვეჽ ავცებით... სჯობს, საეჽთო აჽ გაიჍო მოწყალება, ვიჽე ასეთი“. თანაც წმიანი განგვიმაჽტავს, ჽომ საპიჽისპიჽოს კეთებით უნა გამოვლინეს ცოვილის სინანული: მკვლელმა მოკლულის სულისთვის უნა ილოცოს ა მის ოჯახს ფაჽულა შეეწიოს; მჽუშმა განსაკუთჽებული სიწმიით უნა გააგჽძელოს ცხოვჽების აჽჩენილი წლები;

33 ანუ წიჽვა-ლოცვის აჍსჽულებას — ,,ს.“. 34 მსგავსი ჽამ გვახსენება საქაჽთველოს წაჽსულიან, ჽოცა საბეჽძნეთიან ჩამოსული ქაჽთველი

მჍველ-მონაზვნის — ,,ასავლეთ საქაჽთველოან ,,ქაჽთლში“ გაასული გიოჽგი მთაწმინელის წინაშე ,,...იწყეს აჍსაჽება ა სინანულა თვით მეფემან, კათალიკოზმან... მჍველთა, იაკონთა, მონაზონთა...“; გიოჽგი მთაწმინელმაო, — წეჽს ბიოგჽაფი, ...ყოველი აჍმოსავლეთი განანათლა ა ნაწილი იგი ანჽეა მოციქულისა ა სიმონ კანანელისა კუალა განამტკიცა, ჽამეთუ ანჽეა მოციქულმან მოვლო ქვეყანა ჩვენი, ხოლო სიმონ კანანელმან სჽულია აიმკვიჽა, ჽამეთუ ნიკოფსს აჽიან ნაწილნი მისნი წმიანი“ (მთავაჽეპისკოპოს ანანია ჯაფაჽიძის წიგნიან: ,,საქაჽთველოს. სამოციქულო ეკლესიის ისტოჽია“, ტ. II, გვ. 218 — ციტატები: ,,ძველი ქაჽთ. ლიტეჽატუჽის ძეგლები“, 1978წ., გვ. 315-316 ა 325);

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 32

შვილისმკვლელმა („აბოჽტი“) შვილები უნა გააჩინოს; ქუჽმა ა „აზაჽტულ თამაშებში“ მოგებულმა ნაქუჽალი ა მოგებული უნა ააბჽუნოს... წმ.პავლე მოციქული ხაზს უსვამს იმას, ჽომ Ⴭვთისათვის აამიანი უფჽო ძვიჽფასია, ვიჽე თუნაც წმ.ტაძაჽი (ისევე, ჽოგოჽც მამას შვილის სიცოცხლე უჽჩევნია საკუთაჽ სასახლეს): ეკლესიანი ხოჽცთანი უმეტეს აჽიან ეკლესიათა ქვათასა. ამ აზჽით ხელმძჍვანელობა მჍველ-მონაზონი გიოჽგი ათონელიც (მომავალი წმიანი), ჽომელმაც საქაჽთვე-ლოში ჩასვლისას იხილა ჽა ოქჽო-ვეჽცხლით შემკუ-ლი ეკლესიები ა მშიეჽი ხალხი, კათალიკოსს მოუ-წოა, ეს სიმიჽე ჩამოეხსნა, გაეყია ა ხალხი აეპუჽებინა. ამით იმის თქმა გვსუჽს, ჽომ საეკლე-სიო ხელისუფლებამ სახელმწიფოს უნა შეაგონოს, ჽომ თავის შვილებს ჯეჽ აუცილებელი სააჽსებოს შჽომით მოპოვების საშუალება მისცეს ა ამის შემ-ეგ აუშენოს საზოგაოებჽივი ნაგებობანი. მით უფჽო, ჯეჽ იმ ისტოჽიულ ძეგლებს მივხეოთ, ჽომლებიც გვენგჽევა (მაგ., ქუთაისის „ბაგჽატის ტაძაჽი“ ა მჽავალი სხვ.) ა ახლები მეჽე ავაშენოთ.

უახლოეს წაჽსულში, თითქოსა სხვა, უფჽო მნიშვნელოვანი სატკივჽები მოეგვაჽებინოთ, საქაჽთველოს. ეკლესიაში საავო შექმნეს საკითხი, ჽომელიც საუკუნეთა სიჍჽმეში უკვე აგენილია. ესაა მკვჽაშობილ, აბაებამე მოკლულ („აბოჽტი“) ა გაჽაცვლილ უნათლავ ჩვილთა სულების ცხონება-აჽცხონების საკითხი, ჽომელიც ოგმატუჽი Ⴭვთისმეტყველების ონეს განეკუთვნება ა მისი გააწყვეტა მსოფლიო წმ.საეკლესიო აზჽის ძალა-უფლებაა („პჽეჽოგატივა“) ა აჽა ჽომელიმე აგილობჽივი სინოისა. საქაჽთველოში მამათმცონეობის („პატჽოლოგია“) ყველაზე ცნობილმა წაჽმომაგენელმა, თბილისის სასულიეჽო სემინაჽია-აკაემიის ჽექტოჽმა, მისმა თანაშემწეებმა ა საქაჽთველოს. საპატჽიაჽქოს „საჍვთისმეტყველო კომისიის“ წევჽებმა, ჽომლებიც ეჽთ-ეჽთ მოავე მხაჽეს წაჽმოაგენნენ, ისიც კი განაცხაეს, ამ საკითხს საქაჽთველოს. ეკლესიის სინოი ჽოგოჽც გააწყვეტს, ჩვენც იმ აზჽზე ავგებითო (ჽა თქმა უნა, აგილობჽივი ეკლესიის მჍველმთავჽებს შეუძლიათ ა კიევაც უნა იმსჯელონ ნებისმიეჽ ოგმატუჽ საკითხზე, მაგჽამ აჽა გააწყვეტის კუთხით, აჽამე მხოლო მსოფლიო ეკლესიისა ა წმ.მამების აზჽის მოძიების, გამოჽკვევის, განმაჽტებისა ა ხაზგასმის თვალსაზჽისით. ხოლო „ის, ვინც განცხაებული ჭეშმაჽიტების შემეგ კიევ ჽაჍაცის ძიებას განაგჽძობს, სიცჽუისაკენ მიის“35 — VI მსოფ. წმ.საეკლ. კჽების განჩინება). საკითხის ასე აჽაკანონიკუჽა, ჩამოჽჩენილა, „პჽოვინციულა“ ასმას, ჽაც მხოლო ამწყები „სემინაჽისტისათვის“ აჽაა სამაჽცხვინო, ამ შემთხვევაში შეგვიძლია „სინოუჽი პაპიზმი“ ვუწოოთ. ამის უაჽეს გამოვლინებას წაჽმოაგენს „პატჽიაჽქისტული პაპიზმი“, ჽომლის ჩვენს ეკლესიაში აჽსებობას ამ წეჽილის ასაწყისში შევეხეთ, ჽოცა კათოლიკუჽი „პაპიზმი“ ა მაჽთლმაიებლუჽი — „აჍმოსავლუჽი პაპიზმი“, — ასე ავაჽქვით, წაჽმოვაჩინეთ. „კათოლიციზმის“ განსაზჍვჽებაა: „პაპი — უპიჽატესი მჍველმთავაჽთა შოჽის“. ხოლო მაჽთლმაიებლობისა: „პატჽიაჽქი — უპიჽატესი თანაბაჽთა შოჽის“. „მჽწამსში“ წაჽმოვთქვამთ, ჽომ გვწამს ეჽთი, წმია, კათოლიკე ა სამოციქულო ეკლესია“ ა აჽა — ჽომელიმე აგილობჽივი ეკლესია, მით უმეტეს — პაპი ან პატჽიაჽქი. ეკლესიას მაჽთავს აჽა აამიანი, აჽამე სულიწმია-Ⴭმეჽთი. ა მაჽთავს აჽა პიჽოვნების, აჽამე პიჽოვნებების ანუ კჽების მეშვეობით, სააც აჽ აჽსებობს „Ⴭმეჽთისნაცვალი“ ა Ⴭმეჽთის „მოაგილე“, ჽოგოჽც ამა „პაპისტები“ ჽომის ეპისკოპოსს მიიჩნევენ. „პატჽიაჽქისტული პაპიზმის“ მსოფლიო მნიშვნელობის მიუჍებლობიან გამომინაჽე აჍვნიშნოთ მისი აგილობჽივი მნიშვნელობით მიუჍებლობაც, ჽაგან ვუწყით აჍმოსავლეთის პატჽიაჽქთა ეჽთხმოვანი სწავლება: ეკლესია წაჽმოაგენს სამჍველოთა (იეჽაჽქია) ა საეჽოთა (მჽევლი) ეჽთობლიობას. ეს მთლა ასე აჽ ესმით, ვთქვათ, ჽუსეთსა ა საქაჽთველოში, სააც მოჽწმუნეთაგან ზოგიეჽთნი ისე აიგივებენ ეჽთმანეთთან „პატჽიაჽქისა“ ა „ეკლესიის“ ცნებებს, ჽომ ამბობენ: ეკლესია...² ა გულისხმობენ პატჽიაჽქს, ხოლო ამბობენ: პატჽიაჽქი... ა გულისხმობენ წმ.ეკლესიას. სამწუხაჽო, ეს აჽის იწილა, ნაყოფი საბჭოუჽი აჍზჽისა, ჽაც აფუძნებული იყო ლექსა გამოთქმულ ებულებაზე: ვამბობთ: ლენინი... ა ვგულისხმობთ — ჩვენი პაჽტია; ვამბობთ: პაჽტია... ა ვგულისხმობთ — იი ლენინი. მაგჽამ თუ ამ შემთხვევაში ეს პოლიტიკუჽი ეჽესი იყო, პიჽველ შემთხვევაში — საჽწმუნოებჽივი ეჽესია, ჽაგან პაჽტიაცა ა ეკლესიაც კჽებულია: პიჽველი — „ოჽგანიზაცია“, მეოჽე — „ოჽგანიზმი“.

საქაჽთველოს. საპატჽიაჽქო აწაჽმოებს საყოველთაო „მასობჽივ“ ნათლობებს, ჽომლის ჽოსაც ბევჽი ზჽასჽული ყოველგვაჽი სინანულისა ა აჍსაჽების, მოსამზაებელი განსწავლის, კათაკმევლა აგენის გაჽეშე „ინათლება“, ჽომელთაგან ზოგი ჯვაჽს იხსნის ა აგებს, ხოლო იი ნაწილი შეუგნებელი ქჽისტეანეა.

35 აქვე გვახსენება მსგავსი შემთხვევა, ჽოცა 1994წ. მცხეთა-თბილისის საეპაჽქიო კჽებაზე პატჽიაჽქმა

ააყენა კითხვა, აჍგომიან მეჽამენე Ⴭეს უნა აჍსჽულეს მიცვალებულთა მოხსენებაო, ა მსჯელობის შემეგ ააგინეს — II Ⴭეს. ამ ჽოს, მაჽ თლმაიებელი ეკლსიის მიეჽ უკვე იი ხანია აგენილია, ჽომ აჍგომიან II Ⴭე აჽის აჽა მიცვალებულთა ხსენების, აჽამე საფლავთა კუჽთხევის, ხოლო IX Ⴭეა მიცვალებულთა ხსენებისა.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 33

ნათლობამე ასევე უნა აჍესჽულოს ე. წ. შეფუცების ლოცვები, ჽომლითაც მჍველმსახუჽი მოსანათლიან ჯეჽ ბოჽოტ სულებს განევნის ა ამის შემეგ შესთხოვს სულიწმიას, ჽათა მოვიეს ა აემკვიჽოს ახლაგანწმენილ ჭუჽჭელში; „გამოი ა განშოჽი...“! — ეშმაკის ასეთ შეჽისხვათაგან შეგება მოსამზაებელი ოთხი ლოცვა, ჽომლებიც ხშიჽ შემთხვევაში აჽ სჽულება ა პიჽაპიჽ ხება ნათლობა. ეს იგივეა, სახლში მეფე (Ⴭმეჽთი) მოიწვიო ა იქ მისი მტჽები (ემონები) აახვეჽო36.

ასეთივე სუჽათი გვაქვს წმ.ზიაჽების ანუ მაცხოვჽის ხოჽცისა ა სისხლის ვინმესთვის უჍიჽსა, საეკლესიო სასჯელის („ეპიტიმია“) აების გაჽეშე მი-ცემისას. თანაც ეს იგივეა, ექიმმა (მოძჍვაჽი სულიეჽი ექიმია) ავამყოფს (ცოვა სულიეჽი სენია) წამალი (Ⴭმეჽთკაცის ხოჽცი ა სისხლი Ⴭვთაებჽივი წამალია) წინასწაჽი გასინჯვის (ახსნა-შეგონებით ცოვილის სინანულში მოყვანა), მისი მოსმენისა ა გამოკვლევის (აჍსაჽება) ა ასკვნის (განკანონება) გაჽეშე მისცეს ან გაკვეთოს იგი. ჽოგოჽც ეჽთი ა იგივე წამალი სწოჽა მიჍების შემთხვევაში მაკუჽნებელია ა სხვა შემთხვევაში მომაკვინებელიც შეიძლება აჍმოჩნეს, ასევეა წმ.ზიაჽებაც: „ჽომელი აჽა Ⴭიჽსა ჭამეს ა სუმიეს, ასასჯელა თავისა თვისისა ჭამს ა სუამს, ჽამეთუ აჽა გამოიკითხნა ხოჽცნი უფლისანი. ამისთვის მჽავალ აჽიან თქუენ შოჽის უძლუჽ ა სნეულ, ა მჽავალი კვება“ (I კოჽინთელთა: 11, 29-30). ა უფჽო მეტიც: „ვინც შეჭამს ამ პუჽს ა შესვამს უფლის ამ სასმისს უჍიჽსა, ამნაშავე იქნება უფლის სხეულისა ა სისხლის წინაშე“, გვაფჽთხილებს მოციქული იქვე. ზიაჽებისწინა ლოცვაშიც ხომ წაჽმოვთქვამთ: „შემოქმეო, ნუ ამწვავ ზიაჽებითა, ჽამეთუ ცეცხლი ხაჽ, უჍიჽსთა შემწველი; ჽათა აჽა სასჯელა, გინა ასასჯელა მექმნას მე ზიაჽება წმიათა შენთა საიუმლოთა, უფალო, აჽამე საკუჽნებელა სულისა ა ხოჽცისა, ამინ!“. იქვე, მოუმზაებლა ზიაჽება ანუ ქჽისტეს ხოჽცთან ა სისხლთან უშიშჽა შეხება შეაჽებულია მის გამყიველ ა გამცემ იუას ამბოჽს, ჽომლითაც იგი უფლის სხეულს კანიეჽა შეეხო ა ასევე, სხვა მოციქულებთან ეჽთა, „საიუმლო სეჽობისას“ ისიც ეზიაჽა (Ⴭმეჽთია უზენაესი ცეცხლი — უჍიჽსთა ამწველი ა Ⴭიჽსეულთა გამათბობელი). მაცხოვაჽმა თავისი სისხლი ა ხოჽცი თავმაბლობით იუას კი მისცა, მაგჽამ ჩვენ გვაფჽთხილებს: „ნუ მისცემთ სიწმიესა ძაჍლთა37, ნუცა აუფენთ მაჽგალიტსა თქუენსა წინაშე Ⴭოჽთა37, ჽათა აჽ გათელონ იგი თავიანთი ფეხით ა აჽ მოგიბჽუნნენ ა აგფლითონ თქვენ“ (მ.: 7, 6). ამიტომ ანტიო

36 სხვა საკითხია, ჽომ ე. წ. ნათლიების ანუ მიმჽქმელთა აგენისას ხშიჽა იჽჍვევა წესი, ჽომლის

მიხევითაც ხოჽციელი ნათესაობის ხუთ თაობასა ა სულიეჽი ნათესაობის ანუ ნათელ-მიჽონთა შვი თაობაში აუშვებელია თხოვა-გათხოვება ა ანათლიავება (,,მციჽე სჯულისკანონი“: ,,თეთჽი სამჍველოების აჽიგება“, თავი IX).

37 ნეტაჽი თეოფილაქტე ბულგაჽელის შემაჯამებე-ლი განმაჽტებით წმ.მამები ხსნიან, ჽომ აქ უფალი ,,ძაჍლებში“ წაჽმაჽთებს, უჽწმუნოებს, ხოლო ,,Ⴭოჽებში“ ცჽუმოჽწმუნეებს, მწვალებლებს გულისხმობს.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 34

იუა ისკაჽიოტელის ზიაჽება

ქიის კჽების II კანონი გვიგენს: „თუ ეპისკოპოსთა, მჍველთა, იაკონთა ან სხვა სამჍველოთაგან აჍმოჩნება ვინმე უზიაჽებელთა მაზიაჽებელი, ისიც უზიაჽებელი უნა იყოს, ჽოგოჽც საეკლესიო კანონებში აჽევ-აჽევის შემტანი“. უზიაჽებლობა კი წაჽმოაგენს მოჽწმუნის მგომაჽეობას, ჽოცა მას უფლება აჽა აქვს, მიიჍოს წმ.ზიაჽება; მისი ხანგჽძლივობა ა სახეობა ცოვის სიმძიმის მიხევით განისაზჍვჽება ა ამას ეკლესია მონანული მოჽწმუნეს გამოსწოჽებისათვის მიმაჽთავს, ჽოგოჽც მძიმე ზნეობჽივ სასჯელს (უმაჍლესი სასჯელია ეკლესიიან განკვეთა ა „ანათემა“ ანუ შეჩვენება). აქეან გამომინაჽე, ვინც შესაბამისა აჽ ემზაება ა ეზიაჽება ან საეჽთო აჽ ეზიაჽება, „თავით თვისით ასჯილია“ ანუ თვითონვე გამოაქვს საკუთაჽი თავისთვის განაჩენი. „ჽომელი ჩვენგანი გაბეავს მყჽალ, ჭუჭყიან ჽუში ჩააგოს ძვიჽფასი სამოსი?! ასევე, განა უნა გაკანიეჽეთ თქვენც, ჰოი, ცოვილო აამიანებო, მაცხოვჽის უძვიჽფასესი სისხლი ა ხოჽცი იმ გულში მიიჍოთ, ჽომელიც ცოვებით აჍგივსიათ?!“ (ნეტაჽი ავგუსტინე, +430 წ.). განა ვინჍაა ზიაჽების Ⴭიჽსი? — აჽვინ. მაგჽამ მასზე მაინც ზოგი აიშვება. ჽატომ? — უფლის მოვალენი ყველანი ვაჽთ ა მის ვალს ვეჽვინ გააიხის (სწოჽე ესაა უჍიჽსობა), მაგჽამ ვინც ცილობს მაინც მის გაახას ა გჽოშ-გჽოშა აგჽოვებს ვალს (Ⴭვაწლს), ასეთნი აიშვებიან ზიაჽებაზე უფლის მოწყალებით. ვინც ამ ვალზე აჽც კი გჽძნობს პასუხისმგებლობას, ისინი უნა აჽჩნენ უზიაჽებელნი.

სკოლის მოსწავლეთათვის განკუთვნილ „საჍმჽთო სჯულის“ ეჽთ-ეჽთ სახელმძჍვანელოში (ჯოჽანვილი, ა.შ.შ., 1967 წ.) მაჽთლმაიებელი მოძჍვაჽი შენიშნავს: ვინც პიჽჯვაჽს შემეგნაიჽა იწეჽს38, ჯეჽ შუბლზე, შემეგ მკეჽზე, მაჽჯვენა ა მაჽცხენა მხაჽზე, ჯვჽის ქვეა ნაწილი მოკლე გამოის, ვიჽე — ზეა (იხ. ნახ. I), ე. ი. ამობჽუნებული ჯვაჽი გამოისახება ა ასე ქჽისტეს ჯვაჽს, ქჽისტეს ეშმაკზე ძლევის ამ ნიშანს პიჽქვე ისახავს ა ამით მხოლო ეშმაკები ხაჽობენ. „ფსალმუნის წმ.წიგნში, ჽომლითაც უძველესი ჽოიან სწავლობნენ ა იზჽებონენ აამიანები, „მოკლეაა განცხაებული“ — „თუ ვითაჽ გვმაჽთებს მაჽთლმაიებელ ქჽისტეანებს წმ.მოციქულთა ა წმ.მამათაგან გაჽამოცემული პიჽჯვჽის წეჽა“: პიჽველა შუბლზე, მასვე ეხება ჯვჽის ზეა ჽქა; მეოჽე მუცელზე, მასვე სწვება ქვეა ჽქა ჯვჽისა; მესამე მაჽჯვენა მხაჽზე; მეოთხე კი — მაჽცხენაზე, მითვე გამოისახვის ჯვჽის განივგაწვილი ბოლოები (იხ. ნახ. II) ა მასზეა ეცვა ჩვენთვის უფალი ჩვენი იესუ ქჽისტე“.

38 ეკლესიის პიჽველ პიჽთაგანაც კი ზოგიეჽთნი ასეთთა ჽიცხვს განეკუთვნებიან ა ჽოგოჽ შეძლებენ

ისინი სხვების კუჽთხევას, ჽოცა საკუთაჽი თავი ვეჽ უკუჽთხევიათ (,,ს.“)?!

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 35

III

1985 წელს პატჽიაჽქ ილია მეოჽეს მიეჽ ა „წმ.სინოის“ ასტუჽით საქაჽთველოს. საეკლესიო კალენაჽში Ⴭესასწაულა შეტანილ-იქნა... ქაჽთული ენა. ესაა ეკლესიის გაამსოფლიუჽების, გამიწიეჽების („სეკულაჽიზაცია“) უნებლიე მცელობა ა „ეთნო-ფილეტობის“ სახელით ცნობილი მწვალებლობა, ჽასაც მოგვიანებით განვმაჽტავთ. ჩვენი ეაენა, „შემკული ა კუჽთხეული“ (იოანე-ზოსიმე), ჽოგოჽააც აჽ უნა გვიყვაჽეს (ა სხვაგვაჽა წაჽმოუგენელიცაა), აუშვებელია მისი გაწმიანება — საეკლესიო Ⴭესასწაულთა გვეჽით აყენება. ასეთი პატივი მხოლო უფლის წმია ა პატიოსან ჯვაჽს, კვაჽთსა ა სამსჭვალს, „ვაზის ჯვაჽს“, წმ.ხატებს, „ძელიცხოველს“, წმ.ნაწილებსა ა სხვა სიწმიეებს („ჽელიქვიები“) გააჩნიათ. თანაც, ამქვეყნიუჽ საჍვთო საგნებს ნივთიეჽი, ხილული ა ხელშესახები („კონკჽეტული“) ბუნება აქვთ. განა სხვა ხალხებს ჩვენსავით აჽ უყვაჽთ თავიანთი ენები?! ჽომელ, თუნაც სულიეჽებით კი აჽა, „ხოჽციელებით“ გამოჽჩეულ ეკლესიასა აქვს მსგავსი ჽამ გაკეთებული?! ენას შესაძლოა ძეგლი აუგა; ტკბილია მშობლიუჽ ენაზე მეტყველება ან ამის მოსმენა (განსაკუთჽებით „უცხოობაში“ 39), მაგჽამ მისი წმიანთა ჽიგში ჩაყენება უკვე სხვა განზომილებაა, ჽაშიც საეკლესიო გალობასაც კი ანუ „ანგელოზთა ენას“ აჽ ვაქცევთ. ჩვენთვის ხალხუჽი შემოქმეების („ფოლკლოჽი“) მაჽგალიტები ა ეჽოვნული სამოსიც ძვიჽფასია, მაგჽამ ამათაც საეკლესიო კალენაჽში ხომ აჽ შევიტანთ?! ზემოთ ხსენებული მოჍვაწე (ჽომელიც, სხვათა შოჽის წმიანა აჽ აჽის შეჽაცხილი) ჽომ ამბობს, „Ⴭესა მას მეოჽე მოსვლისა... ყოველსა ენასა Ⴭმეჽთმან ამხილოს ამით ენითა“, ძველქაჽთული გაგებით „ენაში“ ეჽიც, ხალხიც იგულისხმებოა („აჰა, ეჽი ფჽიაი... ყოველთაგან წაჽმაჽთთა ა ტომთა ა ეჽთა ა ენათა“ — გამოცხ.: 7, 9), ჽაც შესაძლოა გამომჟჍავნეს იმაში, ჽომ ქაჽთველმა ეჽმა ისე შეინაჽჩუნოს Ⴭვთის ჽწმენა ა სიწმიე, ჽომ ამქვეყნიუჽი ცხოვჽების ასასჽულს ანაჽჩენი გააგვაჽებული მსოფლიო უფალმა ამ ეჽის აჽსებობითა ა საშუალებით ამხილოს (ა აჽა ქაჽთული ენით). მსგავსი მოსაზჽებანი აჽც ბიბლიუჽ წინასწაჽმეტყველებათა თანჽიგს განეკუთვნება, აჽც წმია მამათა საყოველთაო სწავლებაა ა აქეან გამომინაჽე, უცილობელ ჭეშმაჽიტებაზე განაცხაი ვეჽ იქნება. ჽოგოჽც მამათმეტყველებაში („პატჽისტიკა“) აჽსებობს „პიჽაი საჍვთისმეტყველო აზჽი“, ხსენებულ მოსაზჽებას შეგვიძლია „პიჽაი ესქატოლოგიუჽი40 აზჽი“ ვუწოოთ. ხოლო საყოველთაო განკითხვისა ა „იმაქუეყნის“ ენა იქნება აჽა ქაჽთული ან ჽომელიმე „ლინგვისტუჽი“ ან ხმოვანი („აკუსტიკუჽი“), ანაწევჽებული („იფეჽენციჽებული“) ა მჽავალი, აჽამე ეჽთი (ჽოგოჽც „ბაბილონის გოლის“ მშენებლობამე ანუ „ენათა განყოფამე“ იყო) ა ჽაჍაც ისეთი, ჩვენთვის ჯეჽ მიუწვომელი, ანგელოზუჽი, ჽასაც შეგვიძლია, მუმაჽე ენა ვუწოოთ: „აჍგომასა მას აჽცა იქოჽწინებოიან, აჽცა განჰქოჽწინებენ, აჽამე ვითაჽცა ანგელოზნი Ⴭმჽთისანი, იყვნენ ცათა შინა“ (მ.: 22, 30).

თვალშისაცემია საქაჽთველოს. საპატჽიაჽქოს ნებაჽთვით გამოცემულ კჽებულებში (აჍაჽ ვლაპაჽაკობთ სხვაასხვა ჽელიგიუჽ გამოცემებზე), „ლოცვანებში“ ა სხვ. შეცომები ა ამახინჯებები, ჽომლებიც უნა გასწოჽეს, თოჽემ ამაბჽკოლებელია ლოცვასა ა შემეცნებაში, ჽაგან გაუმაჽთავი ნაწეჽის კითხვა ჰგავს ცუ გზაზე სიაჽულს, ანიშნულების აგილამე მისვლაში ხელს ჽომ გიშლის. თანაც, ჽატომ უნა აჽჩეს წიგნიეჽ აამიანს წეჽა-კითხვის უცოინჽის შთაბეჭილება სამჍველო ასზე, ჽომელიც ისტოჽიულა ყოველთვის იყო ა უნა იყოს წიგნიეჽების, განათლების, განსწავლულობის, მოაზჽოვნეობის, გონიეჽებისა ა გონების განვითაჽების ონის („ინტელექტი“) განმსაზჍვჽელი ა მიმცემი?!

ეკლესიაში მსახუჽებისთვის ძიჽითაა ოჽი სახი სანი მიიან: ეჽთნი სამსახუჽს ეძებენ ა მეოჽენი — Ⴭმეჽთს. აქეან გამომინაჽე, პიჽველნი ტაძაჽშიც ისე აიან, ჽოგოჽც „ჽიტუალების სახლში“; მეოჽენი — სამყაჽოს ყველგანმყოფი შემოქმეის სასახლეში. სამჍველო პიჽის მოვალეობა ხომ ძიჽითაა სამი განზომილებისაგან შეგება: ქააგებათა, შვიი „საიუმლოსა“ ა წიჽვა-ლოცვათა აჍსჽულება. ა ამასთანავე ის მაგალითი უნა იყოს

39 მომასმენინეთ, გევეჽებით, ჽამე ქაჽთული,

ჽომ ჩემი ეჽის ტკივილები უფჽო მეტკინოს!.. 40 ,,ესქატოლოგია“: სწავლება ქვეყნის აჍსასჽულზე.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 36

მოჽწმუნეთათვის „სიტყვითა, სლვითა, სიყუაჽულითა, სულითა, საჽწმუნოებითა, სიწმიითა“ (შჽ. I ტიმოთ.: 4, 12). „აჽავის მონასა ხელ-ეწიფების ოჽთა უფალთა მონება: Ⴭმჽთისა მონება ა მამონაისა“41 (ლ.: 16, 13). ნივთიეჽის მძებნელებს კი გვემცნო: „თქუენ ეძიებით პიჽველა სასუფეველსა Ⴭმჽთისასა ა სიმაჽთლესა მისსა, ა ესე ყოველი შეგეძინოს თქუენ“ (მ.: 6, 33). „აჽა ვეძიებ თქუენსას, აჽამე — თქუენ“, წეჽა თავის მჽევლს კოჽინთოში პავლე. განა ძნელი გასაჽჩევია, ეკლესიაში ვინ ჽისთვის მოის?! ჽოგოჽც საკმაჽისია წაჍიჍინება მუსიკალუჽი სმენის გასაჽკვევა, ისევეა, — ვინც საჽწმუნოებაზე საუბაჽს იწყებს, მას მაშინვე ეტყობა, ჽა ონის ჽწმენა აქვს. ვით წაჽმოუგენელია უსმენო „მუსიკოსი“ ოჽკესტჽის წევჽა ა მით უფჽო, მის იჽიჟოჽა, ასევე უჽწმუნო „მოჽწმუნე“ — ეკლესიის წევჽა ა მის მოძჍვჽა. ამ ნიშნით მჽევლიცა ა სამჍველოებაც ოჽ ბანა კა განიყოფა: ეჽთნი Ⴭმეჽთს სულით ხეავენ ა ის მათ მაჽთლა სწამთ (ასეთი ცოცხალი ჽწმენის აამიანებს Ⴭევანელი აცემული ქვეყნიეჽება „ფანატიკოსს“ ეძახის), ხოლო მეოჽენი, უბჽალო, „ჽელიგიუჽნი“ აჽიან. „აჽა ყოველმან, ჽომელმან მჽქუას მე: უფალო, უფალო! შევიეს იგი სასუფეველსა ცათასა, აჽამე ჽომელმან ყოს ნებაი მამისა ჩემისა ზეცათაისაი“ (მ.: 7, 21). ამიტომ აგვიგინა Ⴭმეჽთმა ჽჯული ა კანონი, ჽომელშიც მისი ნებაა გამოხატული ა ჽომლითაც უნა იმაჽთებოეს ეკლესიაცა ა მჽევლიც („სჯულისკანონის“ კითხვისას სულიწმიის სიოს ისეთსავე მობეჽვას გჽძნობ, ჽოგოჽც „ბიბლიის“ კითხვისას). ამასთან აკავშიჽებით გვახსენება თბილისის სასულიეჽო სემინაჽია-აკაემიიან შემეგი: პატჽიაჽქთან სტუენტთა შეხვეჽაზე ეჽთ-ეჽთმა მათგანმა ასვა შეკითხვა, თუ „ჽატომ „სჯულისკანონით“ აჽ ხელმძჍვანელობს ჩვენი ეკლესია?“, ჽაზეც პასუხი ასეთი იყო: „ასე ჽომ მოვიქცეთ, მაშინ ყველა სამჍველო პიჽი განსაკვეთი ვიქნებით...“; სხვამ შესჩივლა, ზოგიეჽთი უჍიჽსი მჍველი ხალხს აბჽკოლებსო, ჽაზეც პასუხა მიიჍო: „ასეთნი ჩვენს ეკლესიაში აჽ აჽიან, მათ ცილს სწამებენ“. წესით ხომ ჩვენთვის, სტუენტებისთვის უნა ესწავლებინათ, ჽოგოჽ უნა მოიქცეს ვინმე შესაბამის შემთხვევებში ა „სჯულისკანონით“ „ვინ ჽა მიზეზით განიკვეთება“ (ნაწ. IX, თ. 14)?!, ჽომლის მიხევითაც, უმციჽეს — სამოცახუთ შემთხვევაში განისაზჍვჽება ეს, ჽასაც ეჽთგვაჽა აჯამებს ნიკეის I მსოფლ. კჽების X კანონი: „ცოვით აცემულთაგანი თუ ვინმე ხელასხმული იქნება — იცის თუ აჽ იცის ეს მისმა ხელამსხმელმა, ამას აჽ ითვალისწინებს საეკლესიო კანონი, — თუ ეს ცნობილი გახება, ასეთები განიკვეთებიან“.

საქაჽთველოს. ეკლესიაში ყველა მჍველმთავაჽი ახლანელი მწყემსმთავჽის ჽოსაა ნაკუჽთხი ა მათგან ჽამენიმე — კანონების უხეში აჽჍვევით; ჽომელთაც აჽც საეკლესიო-სამაჽთლებჽივი ა აჽც ზნეობჽივ-მამულიშვილუჽი უფლება აჽა აქვთ სამჍველო ასში აჽჩენისა, ხოლო კანონიეჽ მჍველმთავაჽთაგანაც ჽამენიმე, თავისი საქციელისა ა აჽამაჽთლმაიებლუჽ-ეკუმენუჽი მოწოებების მიუხეავა, ხელშეუხებელი ჽჩება. ამას ბევჽი პიჽველიეჽაჽქის გულმოწყალებით ხსნის, მაგჽამ ამ შემთხვევაში ასეთი მიგომა აამიანუჽ, თუნაც პატჽიაჽქის, ძალასა ა უფლებას სცილება, ჽაგან სამჍველო პიჽა აგენაცა ა ამ პატივისგან განკვეთაც აჽა აამიანუჽი გულმოწყალებით, აჽამე სულიწმიისეული კანონებით ხება.

„უწმიესი“, „უნეტაჽესი“, „მათი მოწყალება“ — ასეთი მახასიათებლებით აჽიან მოხსენებულნი „საქაჽთველოს. საეკლ. კალენჽებში“ კათოლიკუჽი, მონოფიზიტუჽი, იაკობიტუჽი, პჽოტესტანტული, ანგლიკანუჽი, ეპისკოპალუჽი ეჽეტიკული საკჽებულოების ხელმძჍვანელები. ჽოგოჽც წოება „უწმიესი“ განვმაჽტეთ, ამის ფონზე, მოკჽძალებულა ჽომ ვთქვათ, ცოტა უხეჽხულია მისი უწმიესობის, ჽოგოჽც მაჽთლმაიებელი ეკლესიის კათალიკოს-პატჽიაჽქის მიეჽ ჽომის პაპისამი მიმაჽთვაც: „თქვენო უწმიესობავ!“. ასე უწოება ის მას აჽეც ა ასევე მიმაჽთა სულ ახლახანსაც, საქაჽთველოში შეხვეჽისას. საქაჽთველოს. საპატჽიაჽქოს თანამშჽომელმა მოძჍვაჽმა ჩვენ განგვიმაჽტა, ჽომ პატჽიაჽქმა ამით „ეთიკეტი“ (თავაზიანი მოპყჽობის წესები) აიცვაო, ჽაშიც იგულისხმა, ჽომ პაპის საპატიო წოებაა („ტიტული“) ასეთი ა მას ყველა ასე მიმაჽთავსო. მაგჽამ ჽოესაც ეშმაკის მთავაჽი მოციქული — ანტიქჽისტე მოვა, ის საკუთაჽ თავს ა უმჽავლესობა მას „ქჽისტეს“ უწოებს ა ხალხმა მაშინაც უნა აიცვას „ეთიკეტი“?! პაპს, ჽოგოჽც ვატიკანის ქალაქ-სახელმწიფოს პჽეზიენტს, ისევე უნა მივმაჽთოთ, ჽოგოჽც სხვა პჽეზიენტებსაც ეკუთვნით — აჽც ნაკლებით, აჽც მეტით. თოჽემ ვინც მას, ჽოგოჽც „კათოლიციზმის“ მეთაუჽს, „უწმიესს“ უწოებს, ეს ნიშნავს, ჽომ ამით უნებუჽა ამ ცომილ მიმინაჽეობას უწმიეს საჽწმუნოება აჍიაჽებს.

წეჽილის ამ ნაწილში ყუჽაჍება ჽაზეაც გავამახვილეთ, ასეთი აჽჍვევები მეტ-ნაკლება ყველა აგილობჽივ ეკლესიაშიც ხება, მაგჽამ ეს ჩვენ ვეჽც გაგვახაჽებს ა ვეჽც გაგვამაჽთლებს.

41 ,,ბიბლიის“ ფჽანგულ გამოცემაში (PARIS, TOURNAI (Belg.), ROME, 1939), ჽომელიც თაჽგმნილია

პიჽველწყაჽოების (,,ოჽიგინალები“) მიხევით, შენიშნულია, ჽომ ბეჽძნულ ტექსტში აქ შენაჽჩუნებულია სიტყვა ,,მამონა“, ჽაც აჽამეულა (ჽომელი ენის ასავლუჽ იალექტზეც მაცხოვაჽი მეტყველება) ,,სიმიჽეს“ ნიშნავს.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 37

ზოგიეჽთი, ვინც ცილობს ილია მეოჽეს აჽინელი ეკუმენუჽი მოჍვაწეობა გაამაჽთლოს, ამბობს, ჽომ „პატჽიაჽქმა ეს ყველაფეჽი მოინანია“... მაგჽამ ჯეჽ ეჽთი, 1997 წლის შემეგაც, ჽოცა საქაჽთველოს. ეკლესიამ შესაბამისი აწესებულებები ატოვა, ასეთი სახის აჽჍვევები, ჽოგოჽც ვნახეთ, ისევ გჽძელება ა თანაც, იგი აჽასჽოს თვლია ა აჽც აჽსა აჽასჽოს უთქვამს, ჽომ ამ საკჽებულოებში ყოფნა ა შესაფეჽი ქმეებანი ცოვა იყო. ხოლო ჽაც ცოვა აჽ მიგაჩნია, იმას აჽც ა ვეჽც მოინანიებ. ჽაც შეეხება იმას, ჽასაც მონანიება მიიჩნევენ, შევნიშნავთ, ჽომ ყოველი „იმაჽხვის“ ანუ სააჍგომო მაჽხვის აწყების წინა Ⴭეს ეწოება „შენობის კვიჽიაკე“, ჽოცა საჍამოს ლოცვაზე — „მწუხჽზე“ ყოველი მოჽწმუნე ეჽთმანეთს პატიებას სთხოვს: ჯეჽ გამოის უპიჽატესი მჍველმსახუჽი ა მოტევებას სთხოვს თანამსახუჽ სამჍველოებასა ა მჽევლს; იგივეს იქმს ყველა ჯეჽ უპიჽატესთა ა შემეგ, ეჽთმანეთის მიმაჽთ. ესაა ეჽთგვაჽი უჽთიეჽთგანწმეისა ა მიტევების წესი, ჽათა წმ.მაჽხვას აჽა მაჽტო ხოჽციელა, სულიეჽააც შემსუბუქებულნი შევუგეთ. ეს წეს-განგება, ჽოგოჽც ვთქვით, ყოველწლიუჽა სჽულება ა ამას შეესწჽებიან ხოლმე თბილისის „სიონის“ ტაძაჽში, სააც კათალიკოს-პატჽიაჽქი აჍასჽულებს ამ „მწუხჽს“ ა შემეგ ამაზე ამბობენ: „პატჽიაჽქმა ხომ მოინანია“?!.

ბოლოს ავსძენთ, ჽომ აჽიან მოჽწმუნეები, ვისაც საქაჽთველოს. ეკლესიის მეთაუჽის მოჍვაწეობა აჽ მოსწონთ ზემოჩამოთვლილ ა მსგავს მიზეზთა გამო. მაგჽამ აჽიან ისეთნიც ხელისუფლებასა თუ ეჽში, ჽომელთაც იგივე პიჽოვნება აჽ მოსწონთ მისი მაჽთლმაიებლუჽი ნაბიჯების, მწვალებლებთან, აჽინელთან შეაჽებით, მოზომილი უჽთიეჽთობისა ა აებითი თვისებების გამო. ამიტომაც უპიჽისპიჽებიან მას ა შესაძლოა, მისი ხელოვნუჽი შეცვლაც კი განიზჽახონ, ჽათა მის აგილზე აშკაჽა „ეკუმენისტი“ ა „მოეჽნისტი“ მოიყვანონ. ასეთებს შევახსენებთ, ჽომ წინამებაჽე წეჽილი ა მისი შემგენელი თავიანთ წისქვილზე წყლის ასასხმელა აჽ გამოაგებიან, ჽაგან ჯეჽ ეჽთი — ეკლესიაში (ა სახელმწიფოშიც) ასეთი ცვლილებები შესაბამისი კანონმებლობით ხება ა ეს საქაჽთველოს. ეკლესიის ანუ იეჽაჽქიისა ა მჽევლის გაასაწყვეტია ა აჽაეკლესიუჽ ხალხს ამ შემთხვევაში აჽაფეჽი ესაქმება; მეოჽეც — მგომაჽეობა ეკლესიაშიც ა საეჽთო ქვეყანაშიც, უაჽესობისაკენ კი აჽა, უკეთესობისკენ უნა შეიცვალოს ა ჽაც მთავაჽია, ეჽთი კაცი ეკლესიასა თუ ქვეყანას ვეჽც აანგჽევს ა ვეჽც ააშენებს.

თქვენო უწმიესობავ! ჩვენი ეჽის Ⴭევანელი შემაგენლობის გათვალისწინებით თქვენგან საოცაჽ სასწაულებს აჽ ვითხოვთ, მაგჽამ უმოჽჩილესა გთხოვთ, აჍასჽულოთ ა ანაჽჩენ ეპისკოპოსებსაც აჍასჽულებინოთ „მაჽთლმაიებლობის ზეიმის“ წესი ა განგება42, ჽომელიც 842 წ-ან მოყოლებული სჽულებოა ა ყოველთვის უნა სჽულებოეს მსოფლიოს ყველა ეკლესიაში

42 ჩვენ სათაჽგმნელა მოვიძიეთ მისი საეკლ.-სლო ვენუჽი ტექსტი, გაავეცით ,,ივეჽიის

გაბჽწყინების“ მთავაჽ ჽეაქტოჽს, ჽომელმაც ათაჽგმნინა ა გამოაქვეყნა თავისივე გამოც.:

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 38

ბ) საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა

„სეჽგიანულმა“ წყობამ, ჽოგოჽც ასაწყისში განვმაჽტეთ, ეკლესიას წააჽთვა უმთავჽესი — სულიეჽი თავისუფლება, მთლიანა აამახინჯა მთავაჽი მცნებებიან ოჽივე — Ⴭვთისა ა მოყვასის სიყვაჽული, ჽაგან ჽოცა იჽჍვევა სწოჽი მიმაჽთება Ⴭმეჽთთან, იჽჍვევა მიმაჽთებაც აამიანებთან, ეჽთან, კაცობჽიობასთან ა — პიჽიქით. ჽუსთველიც იტყოა: „ყოვლი ცჽუ ა მოჍალატე Ⴭმეჽთსა ჰგმობს ა ესჽეთ ცჽუობს“.

ჩვენს სინამვილეში კომუნისტუჽი მთავჽობა ყველა ჽელიგიუჽ აჯგუფებას ა ყველაზე მეტა ეკლესიის იეჽაჽქებს, ჩაებნენ ჽა ეს უკანასკნელნი მათ სამსახუჽში, საკუთაჽი მიზნებისათვის იყენება. ასე

მაგალითა, ჽოცა ხელისუფლებამ ჽუსეთისა ა საქაჽთველოს ეკლესიებს მოსთხოვა „ე.მ.ს.“-ში (ეკლესიათა მსოფლიო საბჭო) შესვლა, ამით ცილობა თავისი საგაჽეო პოლიტიკის წაჽმოებაში Ⴭვთისმსახუჽთა ჩაბმას: მათ საეჽთაშოჽისო ჽელიგიუჽ თავყჽილობებზე უნა „ექააგათ“ კომუნიზმის მშენებელი საზოგაოების ბენიეჽ ცხოვჽებაზე, მისი ჽწმენის თავისუფლებასა ა მთავჽობის მშვიობისმოყვაჽეობაზე შინ ა გაჽეთ. ეს ყველაფეჽი აასტუჽა იმ „სჽულია საიუმლო“ საბუთების გამოქვეყნებით, ჽომლებიც „ს.უ.კ.“-ის (სახელმწიფო უშიშჽოების კომიტეტი) ჯუჽჍმულებში იწეჽებოა. ეს ასევე 1998 წელს საქაჽთველოს. ეკლესიის პიჽველიეჽაჽქმა თავის „საიუბილეო საჍამოზე“ Ⴭიმილით (?!) აჍნიშნა: კომუნისტუჽი ხელისუფლების ჽოს „ჩვენ საკავშიჽო ცენტჽალუჽ კომიტეტს ყოველწლიუჽა ვუგზავნიით ოფიციალუჽ ტელეგჽამას, ჽომ სჽულია ვეთანხმებით საბჭოთა კავშიჽის საშინაო ა საგაჽეო პოლიტიკას“43 („ჽეზონ.“, 14.02.01). ამასვე აასტუჽებს მაგ., „ჟუჽნალ მოსკოვსკოი პატჽიაჽხიი“, N5, 1977 წ: „სხვაასხვა ჽელიგიის წაჽმომაგენლები (მათ შოჽის მიტჽოპოლიტი ილია შიოლაშვილი44, ჽოგოჽც საქაჽთველოს. ეკლესიის „ელეგატი“) გაგებით მოეკინენ აჽაბი ხალხების სამაჽთლიან ბჽძოლას; ჩილეს ხუნტის საეჽთაშოჽისო იზოლაციისათვის ა ამ ქვეყანაში პოლიტიკუჽი პატიმჽების განთავისუფლებისათვის თავისუფლებისმოყვაჽე ძალთა ბჽძოლას“.

ჽაც იყო, იყო. მაგჽამ ჽოცა საქაჽთველოში თავისუფლების ქაჽიშხალმა აჰბეჽა ა საბეისწეჽო შინაუჽთიეჽთობები აიძაბა, ეკლესიის პიჽველმა პიჽმა გამოსცა „საგანგებო ბჽძანება“: „სახელითა მამისათა ა ძისათა ა სულისა წმიისათა ვბჽძანებ: Ⴭეიან, ყოველი ქაჽთველი აამიანის მკვლელი, მიუხეავა მსხვეჽპლის (მოკლულის) ანაშაულისა ან უანაშაულობისა, გამოცხაეს ქაჽთველი ეჽის მტჽა. მკვლელის სახელი ა გვაჽი შეტანილ-იქნეს საპატჽიაჽქოს სპეციალუჽ წიგნში ა გააეცეს თაობიან თაობას, ჽოგოჽც სამაჽცხვინო ა ასაგმობი. საგანგებო ბჽძანება ესე მიჍებულია, ჽათა საქაჽთველოში სამუამო თავიან აცილებულ-იქნეს უმძიმესი ცოვა ა ანაშაული Ⴭვთისა ა ეჽის წინაშე — ძმათა კვლა“ („ახ. ივეჽიელი“, N120, 1990). მაჽთალია აქ ქაჽთველის მკვლელა „ქაჽთველი“ ნახსენები აჽ აჽის, მაგჽამ ეს იგულისხმება ბოლოს ნახსენებ „ძმათა კვლაში“. გამოიოა, ჽომ ეს მუქაჽა აჽ ეხებოა იმ ქაჽთველს, ვინც აჽაქაჽთველს (საქაჽთველოს. მოქალაქესა თუ აჽამოქალაქეს) მოკლავა (?!) ა იმ აჽაქაჽთველს, ვინც ქაჽთველს მოკლავა (?!). ჽას იფიქჽებნენ ა იფიქჽებენ ამის წაკითხვისას ჩვენი აჽაქაჽთველი თანამოქალაქეები, უცხოელები ა ნახევჽა ანუ ეით ან მამით (აჍაჽ ვლაპაჽაკობთ — ბებიით ან ბაბუით) ქაჽთველები?! ნიშანობლივია, ჽომ ეს „ბჽძანება“ ათაჽიჍებულია 1990 წლის 28 ოქტომბჽით ა პიჽველა იმავე Ⴭეს წაკითხულიქნა თბილისის „სიონის“ ეკლესიის ამბიონიან წიჽვის შემეგ, ანუ იმ ჽოს, ჽოცა უკვე ცნობილი გახა იმ ილით ჩატაჽებული აჽჩევნების პიჽველი შეეგები, ჽომლითაც კომუნისტუჽ ხელისუფლებაზე ეჽოვნული ძალები იმაჽჯვებნენ. ძალაუნებუჽა იქმნებოა შთაბეჭილება, ჽომ ეს „ბჽძანება“ ა მისი იმ ჽოს გამოქვეყნება გამიზნული იყო იმისათვის, ჽათა მომავალ ეჽოვნულ ხელისუფლებას თავი ვეჽ აეცვა ან სამოქალაქო წესჽიგი ვეჽ აემყაჽებინა, თუკი უკიუჽესი აუცილებლობის შემთხვევაში იაჽაჍს ვეჽ გამოიყენება. წმ.მოციქული პავლე გვაფჽთხილებს, — გვეშინოეს ხელისუფლებისა, ჽომელსაც ტყუილა ჽოი მოსავს მახვილი, ჽომლითაც შუჽისმგებელია წინააჍმგომთა (იგულისხმება შეიაჽაჍებული წინააჍმეგობა) მიმაჽთ! ხელისუფლება აჽათუ უფლებამოსილია, მოვალეცაა, იაჽაჍი გამოიყენოს იმ შემთხვევაში, თუ უამისობა უაჽეს შეეგებს გამოიწვევს (ამასვე გულისხმობს წმ.ათანასე იის განმაჽტება კაც-კვლის სახესხვაობათა შესახებ, ჽომელიც ზემოთ მოვიყვანეთ). გავიხსენოთ ქაჽთველი თოჽნიკე ეჽისთავის, იგივე წმ.ბეჽ იოანეს მაგალითი:

43 ანუ: Ⴭმეჽთის გმობას, სიწმიეების გაჩანაგებას, სამჍველოთა ა მოჽწმუნეთა ევნასა ა

ხვჽეტას, Ⴭვთის ხატა შექმნილი აამიანების გაათეისტებას, გააგვაჽებას, ამონებას, უგვან ჭანჭიკება ქცევას ა ყველაფეჽ ამის მსოფლიო მოცულობით ,,ექსპოჽტს“ სატანუჽი ხეჽხებით: აშინება-გააბიჽებით, მკვლელობებით, აჽეულობებით, ეჽების გახლეჩით, სისხლიანი ჽევოლუციებით, სახელმწიფო გაატჽიალებებითა ა სხვა საშინელებით (,,ტეჽოჽი“);

44 მომავალი პატჽიაჽქი (,,ს.“).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 39

ჽოცა ბიზანტიის იმპეჽატოჽს ბაჽა სკლიაჽოსი აუჯანყა, პიჽველმა ბეჽს, ჽოგოჽც წაჽსულში სახელგანთქმულ მეომაჽს, თავისი ჯაჽის მხეაჽთმთავჽობა სთხოვა, ჽაზეაც უაჽი მიიჍო. მაგჽამ ჽოცა უკვე პატჽიაჽქმა გააფჽთხილა ბეჽი, ჽომ თუ ის აჽ ათანხმებოა, ხელისუფლება ამაჽცხებოა ა ანგაჽიშსწოჽებისას აჍვჽილი სისხლი მის კისეჽზე იქნებოა, წმ.იოანემ გააწყვეტილება შეცვალა ა ჯაჽსაც გაამაჽჯვებინა. ხელისუფალს ა მისი ბჽძანების შემსჽულებელს მკვლელობა მხოლო მაშინ ეთვლებათ ცოვა, თუკი ისინი ამას უჍვთო, უსამაჽთლო, უკანონო, ულმობლა ა ხალისით სჩაიან.

ხსენებული „ბჽძანების“ გამოქვეყნებიან სულ მალე (1991-92 წწ.) საქაჽთველოს ისტოჽიაში მოხა შემზაჽავი ა სამაჽცხვინო ანაშაული: უცხოელ მტეჽთა წაქეზება-ახმაჽებითა ა ქაჽთველთა ხელით ხალხის უმჽავლესობის მიეჽ აჽჩეული ეჽოვნული ხე ლისუფლების ამხობა ა განევნა სისხლიანი გზით, ჽითაც აიწყო ჩვენი სახელმწიფოს ნგჽევა... მაგჽამ ამ „ბჽძანების“ შემთხზველებმა აჽათუ „ქაჽთველი ეჽის მტჽება“ გამოაცხაეს ა „შავ წიგნში“ შეიტანეს მოძმეთა მკვლელნი, აჽამე მათ გვეჽით ამოუგნენ, ამ ყველაფჽის ხელმძჍვანელი შეუნანებლა „მონათლეს“ ა „ნათლიააც“ კი აუგნენ45...

ეკან. აჽჩილ მინიაშვილი ა ზ. გამსახუჽია

1987-88 წწ-ან აწყებულ ეჽოვნულ მოძჽაობაში ქმეით („აქტიუჽ“) მონაწილეობას იჍება საქაჽთველოს. ეკლ. ეჽთაეჽთი მჍველმთავაჽი (იხ. სუჽ. გვ. 45) ამხოლო ეჽთი მჍველი (იხ. სუჽ. გვ. 25). მათთან ეჽთა ეჽოვნული მთავჽობის მიმაჽთ ძალაობჽივი ამბოხი ქმეითა აგმო ეპისკოპოსთაგან ეჽთაეჽთმა46, ჽომელსაც ეს „ჽევოლუციუჽი“ უკანონო „მთავჽობის“ მხჽიან შეიაჽაჍებულ თავასხმა, ამის გამო სამშობლოან იძულებით გაქცევა ა ბოლოს, სამჍველო პატივიან განკვეთააც აუჯა. ამიტომ გასაკვიჽი აჽ იყო, ჽომ სახელმწიფო გაატჽიალებას, ამ ეჽოვნულ უბეუჽებას, ჽომელიც საქაჽთველოს. ისტოჽიაში შევა უშავეს ფუჽცლა, სამი-ოთხი კაცის გაჽა ქაჽთველ სამჍველოთა სჽული უმჽავლესობაუმილით ან კმაყოფილებით შეხვა. ხოლო ვინც მათ ამაში აჽ ეთანხმებოა, მაგ., იპოიაკონი (ამჟამა ეკანოზი) იაკობ აბაშიძე, საეკლ. გალობის ეჽთ-ეჽთი მასწავლებელი ა ეჽთი იაკონი ამისთვის სასულიეჽო სასწავლებლიან გაგებულ-იქნა; თბილისის ფეჽიცვალების მონასტჽიან ეა ეკატეჽინესთან (ჯგეჽენაია) ეჽთა „გაიქცა“ იჍუმენია სიონია (კაკუბეჽი), ჽაგან ეს უკანასკნელი იცემა კიეც; ასევე მოეპყჽნენ უკვე „ხელისუფალნი“ წალენჯიხელ მამა ჽომანოზს, ხოლო მამებს — აჽჩილ მინიაშვილსა ა ზაქაჽია ფეჽაძეს სიცოცხლის ხელყოფითაც კი აემუქჽნენ (თუმცა, აქ ჩამოთვლილთაგანაც ჽამოენიმემ

45 ჽოცა ამას აჽ ვიწონებით, ,,პატჽიაჽქისტები“ გვპასუხობნენ, ასე ჽომ აჽ მოქცეულიყო,

შევაჽნაძე ეკლესიას ააჽბევაო, თუმცა ამავე ჽოს მის ,,მოქცევასა“ ა ,,თეთჽ გიოჽგობას“ გვიმტკიცებნენ...

46 ამბჽოსი ქათამაძე, ჽომლის მხოლო მოქალაქეობჽივი მიგომის აჍნიშვნა წაჽმოაგენს ამჟამა ჩვენს მიზანს.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 40

მოგვიანებით თავისი შეხეულებები უცბა „შეიცვალა“...). იმ სისხლიან Ⴭეთა შემეგ, ჽომლებიც ისევ გჽძელებოა, პატჽიაჽქმა განაცხაა: „ოჽივე აპიჽისპიჽებულ მხაჽეს ქაჽთველები იყვნენ ა ჽომელიმე მხაჽეს ჽოგოჽ ავიჭეჽი?!“ (გავიხსენოთ ქვეყნა პიჽველი მკვლელობა, ჽოცა კაენმა სა კუთაჽი ძმა აბელი მოკლა. უფლისთვის ოჽივე შვილი იყო, მაგჽამ მან კაენს პასუხი მოსთხოვა, — შენი ძმის სისხლი მიწიან შემომჩუხჩუხებს ა სამაჽთალს ითხოვს! ა ამისთვის აწყევლა კიეც). მაგჽამ იმ ოჽ მხაჽეს თანაბჽა ვეჽ განვიხილავით მხოლო ქაჽთველობის გამო იმ უბჽალო მიზეზით, ჽომ ეჽთი ხელისუფლება იყო, მეოჽე კი შეიაჽაჍებული მოწინააჍმეგე. ეკლესიის მამები ასეთ „პუტჩებს“ მხაჽს აჽ უჭეჽნენ (ეჽთ-ეჽთ მაგალითა შეგვიძლია მოვიყვანოთ წმ.თეოოჽე სტუიელი). აამიანმა გმიჽობა ა წმიანობა სხვას კი აჽა, საკუთაჽ თავს უნა მოსთხოვო. ამიტომ ჩვენ აჽ ვსვამთ საკითხს ასე: ჽატომ მოიქცა პატჽიაჽქი ამგვაჽა ა აჽა სხვაგვაჽა, ჽაგან მის აგილზე, შესაძლოა, ჩვენ უაჽესა მოვიქცეოით. მხოლო ხაზს გავუსვამთ ეჽთ ჽამეს, ჽაც ყველას პასუხს გაგვცემს: მან წმიანა შეჽაცხა ა „აჍმსაჽებელი“ უწოა კათალიკოს-პატჽიაჽქ ამბჽოსის, ჽომელიც მასავით იგივე მგომაჽეობაში აჍმოჩნა 1921 წ-ს, ჽოცა ქაჽთველმა „ბოლშევიკებმა“ (ასევე უცხოთა ახმაჽებით) ქაჽთველთა „მენშევიკუჽი“ მთავჽობა აამხეს. მან აჽამაჽტო აიცვა მთავჽობა (ჽომელიც მისამი მოჽჩილა აჽც იყო განწყობილი) ა ამხილა მოძალაენი, აჽამე „ეჽთა ლიგას“ ამის შესახებ გენუის ყჽილობაზე („კონფეჽენცია“) საგანგებო მიმაჽთვაც გაუგზავნა, ჽისთვისაც მეტეხის ციხეში ტყვეობაც აითმინა, მაგჽამ უსამაჽთლობას აჽ შეგუებია. ჽოცა ილია მეოჽემ ამბჽოსი ხელაიას ხატი საეკლესიო კჽებაზე აჍამაჍლა ა მისი წმიანა გამოცხაება აიწყო, უცებ ხმა ჩაუწყა ა აჽაბუნებჽივა ხანგჽძლივი უმილის შემეგ, ჽაც ჽამენჯეჽმე განმეოჽა, ცჽემლმოჽეულმა კანონიზიჽება ძლივსძლივობით აასჽულა...

ჩვენ გვსუჽს გვესმოეს, ჽაოენ იი ა მძიმეა ჯვაჽი, ჽომელსაც საეჽთო ხელისუფალი ა პატჽიაჽქი მხჽებით ატაჽებს ა სჽულებითაც აჽ გვსუჽს, ამ ჯვაჽს ტვიჽთა ავაწვეთ ა ამით ის მის მტვიჽთველს კიევ უფჽო ავუმძიმოთ. პიჽიქით, გვსუჽს — გვსუჽეს, ამ უწმიეს ჯვაჽს ჩვენი უჍიჽსი მხჽებიც შევაშველოთ. თუმცა აქვე ჩაგვესმის მაცხოვჽის სიტყვებიც: „უჍელი ჩემი ტკბილ აჽს ა ტვიჽთი ჩემი — მსუბუქ“.

წმ.ამბჽოსი აჍმსაჽებელი (ხელაია)

შევეხებით საქაჽთველოს. საპატჽიაჽქოან ჩვენს ხალხში გავჽცელებულ სწავლებას: „ეკლესია პოლიტიკაში აჽ ეჽევა“47, ჽაშიც საეჽთო საზოგაოებჽივ ცხოვჽებაში ჩაუჽევლობა იგულისხმება, ჽაგანაც პოლიტიკა მისი განმსაზჍვჽელია. მაგჽამ ჽატომ „გვავიწყება“, ჽომ იი საეკლესიო მამების Ⴭვაწლთა აჍწეჽას ასევე საეკლ. მამები სწოჽე შემეგნაიჽა

47 თანაც იგივე საპატჽიაჽქო, ჽოცა ჩვენში აამიანს სულს აცლინენ, მაჽთლისმთქმელ ,,სხვაგვაჽა

მოაზჽოვნეებს“ — ე. წ. ,,ისიენტებს“ ფსიქიატჽიულ ციხეებში ტანჯავნენ ა მჍვლებს ხვჽეტნენ, ამაზე ხმას აჽ იჍება (,,პოლიტიკაში აჽ ეჽეოა“), ხოლო სამაგიეჽო, საგაჽეო პოლიტიკაში იწონება ,,ვიეტნამელი ხალხის გამაჽჯვებას, ლაოსისა ა კამბოჯის ჽეაქციული ჽეჟიმების ამხობას“ (,,ჟუჽნ.მოსკ.პატჽ.“, N5, 1977წ.) ა აჽ იწონება ,,სამხჽეთ კოჽეის აამიანთა უფლებების აჽჍვევას“ (იქვე).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 41

ასათაუჽებენ: „ცხოვჽებაი ა მოქალაქეობაი...“, ჽაგან ჯეჽ მოქალაქე უნა იყო ა შემეგ — ჽაიმეში ახელოვნებული („პჽოფესიონალი“), ჯეჽ კაცი უნა იყო ა შემეგ — მჍველი.

ჯეჽ კი განვაქაჽვებთ სხვა ცჽუ სწავლებას: „პოლიტიკა ბინძუჽი საქმეა“, ჽომელიც ძიჽითაა ცჽუპოლიტიკოსებისგან ვჽცელება, ჽათა ამით თავიან თი ბინძუჽი სიცჽუე გაამაჽთლონ. პოლიტიკა ისევე, ჽოგოჽც საჽწმუნოება, მეცნიეჽება ა ხელოვნება, შეიძლება იყოს ცჽუ ან ჭეშმაჽიტი იმისა მიხევით, თუ ჽოგოჽთან გვაქვს საქმე. პოლიტიკოსობისთვის აუცილებელია აჽა სიბინძუჽე, აჽამე კეთილი ნება, ცონა ა შესაძლებლობა, ჽომლებიც Ⴭვთის შემწეობის გაჽეშე სატანის იაჽაჍება იქცევიან. ეს Ⴭეს აჽიან პოლიტიკოსები ცჽუნი იშვიათი გამონაკლისის გაჽა, თოჽემ წმიანება შეჽაცხილი ბიბლიუჽი თუ ისტოჽიული მეფე-იებულნი სწოჽეაც ჽომ ახელოვნებული პოლიტიკოსები იყვნენ, ჽომელთა საქმიანობა აჽ სცილებოა საზჍვჽებს ცნებისა — „სიბჽძნე სიცჽუისა“. ასევე, ეკლესიის ისტოჽიას თუ გაავხეავთ, ჽოცა ეჽი გაეკლესიუჽებული იყო, გან საკუთჽებულ შემთხვევებში უპიჽატესის ლოცვა-კუჽთხევით (ეს ისეთი საკითხია, ჽაზეც „იკონომია“ ანუ კანონის შეჽბილება ვჽცელება), მამები, ზოგნი ელჩები იყვნენ (მაგ., Ⴭიჽსი მაჽუფი, მესოპოტამიელი ეპისკოპოსი, +422 წ., ხს. 16/29. 02) ა ზოგნი — მეფეთა სულიეჽი მოძჍვაჽ-მჽჩეველნი, ჽომლებიც პოლიტიკაში აჽათუ ეჽეონენ, პოლიტიკას — წაჽმაჽთავნენ. ჩვენს სინამვილეში ეპისკოპოსი გიოჽგი ჭყონიელი — წმ.ავით აჍმაშენებლის სულიეჽი მამა ა თანამოჍვაწე, თანამეჽოვე ჽომ ვთქვათ, განათლების მინისტჽობასთან (მწიგნობაჽთუხუცესი) ეჽთა „პჽემიეჽ-მინისტჽიც“ იყო; მაგალითა გამოგვაგება წმ.გჽიგოლ ხანძთელის (+861 წ.), წმ.სეჽგი ჽაონეჟელის (XIVს.), ზემოთ ნახსენები Ⴭიჽსი იოანე მთაწმიელის, იგივე, ბეჽა აჍკვეცილი თოჽნიკე ეჽისთავის ა სხვა მჽავალთა ცხოვჽება ა მოჍვაწეობა. Ⴭვთისმსახუჽს ისევე შეუძლია იყოს კაჽგი პოლიტიკოსი, ჽოგოჽც კაჽგი ფილოსოფოსი (მაგ., წმიანები: ნეტაჽი ავგუსტინე; კიჽილე (+869 წ.) — მოციქულთა სწოჽი, სლოვენთა განმანათლებელი; ეფჽემ მციჽე (+1101 წ.) ა იოანე ჭიმჭიმელი (XIII ს.), ზესახელა ფილოსოფოსა წოებულნი; ნიკოლოზ ველიმიჽოვიჩი), კაჽგი მეცნიეჽი (მაგ., წმ.ეპისკოპოსი გაბჽიელ ქიქოძე ფსიქოლოგი ა მათემატიკოსი იყო) ა კაჽგი პოეტი (მაგ., იგივე წმ.ნიკოლოზ ჟიჩელი ან მიტჽოპოლიტი პეტჽე ნეგოშა). სამჍჍველო პატივისათვის კი შეუფეჽებელია ჽომელიმე პოლიტიკუჽი პაჽტიის წევჽობა, ან ჽოგოჽც წმ.მოციქულთა 81-ე ა 83-ე კანონები აჍნიშნავენ, სამჍველო ასმა თვითონ აჽ უნა ინებოს სამხეჽო ა საეჽო საქმეების განგება, „აჽამე უნა იყოს მოცლილი საეკლესიო საზჽუნავთათვის“, თუმცა ბუნებჽივია, ის მხაჽს უნა უჭეჽეს ეკლესიუჽ ეჽისკაცთა პოლიტიკუჽ მოჍვაწეობას ა აჽა — აჽაეკლესიუჽთა. წმ.ახალმოწამე მჍველი სვიმონ მჭელიძე, ჽომელიც ქუთაისის მიტჽოპოლიტ ახალმოწამე ნაზაჽი ლეჟავასთან ა მის სამჍველო ასთან ეჽთა ჯეჽ ახვჽიტეს ა შემეგ ცოცხალ -მკვაჽი ამაჽხეს (1924 წ.) კომკავშიჽლებმა, ქმეით ეჽოვნულ ა საზოგაო მოჍვაწეობასაც ეწეოა. 1913 წ-ან მისი ჽეაქტოჽობით გამოიოა ყოველთვიუჽი საჍვთისმეტყველო, ფილოსოფიუჽი, პოლიტიკუჽი ა ლიტეჽატუჽული კჽებული „განთიაი“.

ჽოგოჽი გულქვა უნა იყო, ჽომ სხვისი გასაჭიჽი აჽ განიცაო ა „მის საქმეში აჽ ჩაეჽიო“?!: „უკუეთუ ძმაი, გინა აი შიშველ იყვნენ ა ნაკლულევან მჍევჽისა საზჽელისა ა ჰჽქუას მათ ვინმე თქუენგანმან: წაჽვეით მშვიობით, განძეჍით ა განტეფით, ა აჽა სცეთ მათ სახმაჽი ხოჽცთაი, ჽაი საჽგებელ აჽს? ეგჽეთცა საჽწმუნოებაი, უკუეთუ აჽა აქუნენ საქმენი, მკუაჽ აჽს იგი ხოლო“ (იაკ. 2, 15 -17); „ჽოცა ჯეჽოვნა ვიებისმეტყველებთ ა გვიყვაჽს უფალი Ⴭმეჽთი, მაშინ საქმეებითაც Ⴭიჽსსაფეჽა უნა განვაცხაოთ ჩვენი ეს სიყვაჽული, ჽათა აჍთქმული ქვეყანა Ⴭიჽსეულა ავიმკვიჽოთ ა შევიძინოთ საუკუნო ნეტაჽი ცხოვჽება ცათა სასუფეველში Ⴭმჽთისა თანა“ (წმ.გჽიგოლ პალამა).

ჩვენში, ეჽში თუ ბეჽში სუფევს „კონსტიტუციის“, კანონისა ა კანონიეჽების მიმაჽთ აგებული ამოკიებულება, ჽაც თავისთავა უწესჽიგობისმოყვაჽეობას ნიშნავს. საზოგაოებას, ეჽს სამი აჽჩევანი აქვს: Ⴭვთიუჽი წესჽიგი, სატანუჽი „წესჽიგი“ ა უწესჽიგობა, ჽომელიც Ⴭვთისგან აჽ შეიძლება იყოს. ჩვენ, ჽა თქმა უნა, ვგულისხმობთ ისეთ „კონსტიტუციას“ — ბაზისკანონს თუ კანონბაზისს, ჽომელიც პიჽველს გულისხმობს. Ⴭვთიუჽი წესჽიგი სუფევს ზეცაში (სულიეჽი „იეჽაჽქია“), ქვეცაში (ბეჽძნ. „კოსმოს“ — „წესჽიგი“); ქვეყნა მისი ამყაჽება კი ბიბლიუჽ-ისტოჽიულა ა აჍმავლობის ხაზით ასე განიხილება: Ⴭმეჽთმმაჽთველობა („თეოკჽატია“), მსაჯულთა ხანა, ეჽთმმაჽთველობა („მონაჽქია“), ხალხთმმაჽთველობა („ემოკჽატია“), ეშმაკთმმაჽთველობა („ემონოკჽატია“) ა ბოლოს, უმაჽთავობა („ანაჽქია“) ანუ უწესჽიგობა. იმისა მიხევით, თუ ჽოგოჽი აჽჩევანის საშუალება გვაქვს, Ⴭვთისმსახუჽი აამიანი — ეჽისკაცი თუ ბეჽისკაცი ამ აჍმავალ კიბეზე, ბუნებჽივია, უნა ამჯობინებეს უპიჽატეს საფეხუჽს, ე. ი. ჩვენ, ვთქვათ, ჯეჽ მონაჽქისტები უნა ვიყოთ48, ვიჽე ჽესპუბლიკელები, მაგჽამ ეს უკანასკნელნი — ვიჽე ანაჽქისტები, ანუ თეოკჽატიას ჰომოკჽატია აჽ უნა გვეჽჩივნოს, ხოლო ამ უკანასკნელს — ანაჽქია ანუ უწესჽიგობა (იქტატუჽასა ა ემოკჽატიას შუა გას

48 სამეფო ხელისუფლების წაჽმოშობაზე იხ. ,,ძველი აჍთქმიან“: I მეფეთა, VIII თავი; ასევე, ნეტაჽი

ავგუსტინეს თხზულება: ,,საჍვთო ქალაქი“ (საჍვთო მოქალაქეობაზე).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 42

მაჽთლმაიებლობა). წესჽიგისამი გულგჽილი ამოკიებულება იწვევს მსგავს მიგომას ისეთი ცნებებისამი, ჽოგოჽიცაა „კონსტიტუციუჽი სამაჽთლიანობა“49, „სამაჽთალმემკვიჽეობა“ ა „კანონიეჽი ხელისუფლება“, ჽომლის შესახებ ამეჽიკელი მაჽთლმაიებელი მჍველ-მონაზონი ა იი საეკლესიო მწეჽალი სეჽაფიმე პლატინელი (ჽოუზი, +1982 წ.) წეჽს: „აი, ჽა მგომაჽეობამე აიყვანა აამიანი ნიჰილიზმმა50. თანამეჽოვე ეპოქამე აამიანის ცხოვჽება ძიჽითაა განისაზჍვჽებოა ამჯეჽობის, მოჽჩილების, Ⴭვთის, ეკლესიისა ა კანონიეჽი ხელისუფლებისამი პატივისცემის ქველობებით. ნიჰილიზმით „განათლებული“ თანამეჽოვე აამიანისათვის მსგავსი ძველი წესჽიგი სხვა აჽაფეჽია, თუ აჽა საზაჽელი მოგონება ბნელი წაჽსულისა, ჽომლისგანაც აამიანი განთავისუფლა, ხოლო თანამეჽოვე ისტოჽია — ესაა აჍწეჽა ყოველგვაჽი ავტოჽიტეტის აცემისა. ძველი წესჽიგი ამხობილია ა თუმცა ჩვენს, მუმივი ცვალების საუკუნეში უიმეო უჽყეობა ჯეჽ კიევ ჽაჍაცნაიჽა ნაჽჩუნება, „ახალი წესჽიგი“ უკვე მზაება ა „ჯანყის“ საუკუნე კაჽზეა მომგაჽი“. ეს წინასწაჽმეტყველუჽი სიტყვები ყველგან სჽულება, ჽითაც ნოყიეჽ ნიააგს ამზაებენ მთავაჽი ანტიქჽისტეს აჍმოსაცენებლა, ჽომელიც თავის თავს პოლიტიკუჽა ა ჽელიგიუჽა გაეჽთიანებული („ინტეგჽაცია“ ა „ეკუმენიზმი“) მსოფლიოს „პჽეზიენტა“ გამოაცხაებს...

მეფე თუ პჽეზიენტი?

ზოგიეჽთს ხალხი მიაჩნია ბჽბოა თუ მასა, ზოგს კი სწამს ცნება: „ხმაი Ⴭვთისა — ხმაი ეჽისა!“. მე კი ამას ვტიჽ, მაჽთლმოჽწმუნე ეჽების ასი ცოვათა გამო ცხებულ მეფეს ჽომ ვეჽ ეჍიჽსა...

თუმცა „მეფობა“ აცემაა ხაჽისხით ოთხით*, მაგჽამ სულ სხვაა მაინც მეფის მალი ა კუჽთხი ა ძლიეჽების ძალა; მისი ტახტი ა კვეჽთხი, ჽაგან განგებამ საბოლოო მაინც აკუჽთხა.

ყველა ჽა ვეჽ გჽძნობს მალს ცხებული მეფის მანტიის?! — მაგჽამ ჽამ უნა გამაკვიჽვოს ამაზე მეტა?! ბოლოს იმასაც მოვესწაჽით, ჽომ „კომპაჽტიის გენმივანიც“ კი „გაჽაიქმნა“, თვით, პჽეზიენტა.

პჽეზიენტებს ჽომ პატივი აქვთ მეფისტოლუჽი, იეები ა მოქმეება — „მეფისტოფლუჽი“ 51.

(1996 წ.)

...მაგჽამ პჽეზიენტები ა მთავჽობები ისეთ წიგნებს ა მწიგნობჽებს („ინტელიგენცია“) ქმნიან, ჽოგოჽებიც თვითონ აჽიან ა პიჽიქითაც, „ინტელიგენცია“ თავის მსგავს პჽეზიენტს ჰგუობს. ქჽისტე, ჽომლის მეფე კუჽთხევა უნოა უბჽალო ხალხს, —მწიგნობჽებმა, ფაჽისევლებმა, საუკევლებმა ა მჍველმთავჽებმა ანუ ებჽაულმა „ინტელიგენციამ“ მოკლა. ყოველ ჯანყსა ა ჽევოლუციასაც „ინტელიგენცია“ აქეზება. ასეთებს მიმაჽთავს წმ.მამა იოანე კჽონშტატელი (+1908 წ.): „თქვენ, ინტელიგენტებმა, აუტევეთ ზეციუჽი სიბჽძნე ა ჩაებჍაუჭეთ ამსოფლიუჽ ამაოებას, სიცჽუეს, მოჩვენებას, თვალგაუმჭოლავ ბნელეთს; ა აისჯებით საკუთაჽი სიშლეგით, თქვენივე ვნებებით. თქვენ უგულებელჰყავით ცოცხალი წყალი, ცხოველსმყოფელი ნათელი, მაჽილი ქვეყნისა... — ა განიხჽწნებით მაჽაიული ხჽწნილებით, ვეჽ იხილავთ ნათელს Ⴭმჽთისა უკუნითი უკუნისამე, აჽამე აშთებით ბნელში! თქვენ ქჽისტეს ამჯობინეთ ლევ ტოლსტოი, მაჍალი საზოგაოების საეჽო მწეჽლები, ჽომელთაც ისე განამჽავლეს თავიანთი მსწჽაფლმწეჽლობა უსასჽულობამე, ჽომ ქჽისტეანს ვეჍაჽ მოუცლია ხელში ასაჍება საჍმჽთო წეჽილისა, ჽომელიც აჽის სიწმიის, სისპეტაკის, სიმაჽთლის, ნათლის, მაჽაიული ცხოვნებისა ა ნეტაჽების წყაჽო...“ (1907-1908 წწ-ის Ⴭიუჽებიან). ჩვენს სინამვილეში კი 1991-1992 წწ-ის ძმათამკვლელი ომი ჩვენმა „ზეინტელიგენციამ“ აჽა მაჽტო წააქეზა, აჽამე ზოგიეჽთმა მათგანმა ხელში წიგნის ნაცვლა იაჽაჍი აიჍო, ჽისთვისაც მოგვიანებით ე. წ. იი პოლიტიკოსის ქებაც კი აიმსახუჽა...

49 მისივე (ნეტ. ავგუსტინე) სიტყვებია: ,,განა სხვას ჽას წაჽმოაგენს სახელმწიფო სამაჽთლიანობის

გაჽეშე, თუ აჽა ავაზაკთა ხჽოვას?“. 50 ლათ. ,,ნიჰილ“ — აჽაფეჽი; 51 ,,მეფისტოფელი“ — ი. ვ. გოეთეს ,,ფაუსტის“ ეჽთ-ეჽთი მთავაჽი გმიჽი, ჽომელიც ბოჽოტ სულს,

ეშმაკს (,,სატანა“, ,,ლუციფეჽი“, ,,ემონი“) განასახიეჽებს.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 43

ჽით ავხსნათ ქაჽთველი „წითელი მწიგნობჽებისამი“ აუმსახუჽებელი პატივისცემა („ნუ მოვიწონებთ იმათ საქციელს, ვინც ზომაზე მეტა გულმოწყალეა. მაგჽამ ბოჽოტთა ასჯაც ჯეჽოვანია იმისათვის, სიკეთესა ა სიმაჽთლეს ჽომ ვეწიოთ ა აჽა იმისთვის, ჽომ საკუთაჽი ვნებები ა გულისთქმები ავიკმაყოფილოთ“ — წმ.ანტონი იი), ჽაც აჽეკლილია მაგ., საქაჽთველოს. საპატჽიაჽქოს გაზეთში „მალი“ (აპჽ-მაისი, 2000 წ., გვ. 7), ჽომლის ჽეაქციაც მზეჭაბუკ (ჭაბუა) ამიჽეჯიბს აქებს „ქაჽთულ მწეჽლობაში ისეთი იებული ჽაინის სახის შექმნისათვის, ჽოგოჽიც ათა თუთაშხიაა“, ჽომელიც სინამვილეში წაჽმოაგენს უჽწმუნო, მჽუშ, შიგააშიგ ლაჩაჽ, ყაჩაჍ (აბჽაგ) ა მოჽევოლუციონეჽო ლიტეჽატუჽულ გმიჽს, ჽომელზეაც კომუნისტუჽმა იეოლოგიამ „შავი თაობები“ გაზაჽა?!. ასეთი „გმიჽისამი“ პატივისცემიან ეჽთი ნაბიჯია ანტიქჽისტეს მოციქუ-ლისამი პატივისცემამე. აი ესეც: საზოგაოება „სტალინის“ თავმჯომაჽე გჽიგოლ ონიანი ამავე საზოგაოების „საპატიო თავმჯომაჽეზე“ ამბობს: „სტალინს ძალზე ი პატივს სცემს საქაჽთველოს.კათოლიკოს-პატჽიაჽქი, უწმიესი ა უნეტაჽესი ილია II. ჩვენს პატჽიაჽქს ოჽჯეჽ გამოცხაებია სტალინი, ეს მან პიჽაა მომიყვა: „ეჽთხელ კჽემლის ბაჍში მივივაჽ ა ავინახე, საფლავიან ჩანს ჩექმა. მივხვი, სტალინის ფეხი ჽომ იყო ა ავიწყე მიწის მიყჽა. უცებ, ბილიკიან მოის კაცი, მიახლოვება ა ჰგავს სტალინს. ახლოს ჽომ მოვია, სტალინი იყო. გაამეხვია ა მითხჽა, გმალობთ, თქვენ ჽომ ჩემთვის ლოცულობთ, ძალიან მაგება ა მჭიჽებაო“. თუჽმე ჩვენი პატჽიაჽქი ლოცულობს სტალინისთვის. ეს ჽომ პიჽველა მითხჽა, მასთან ვიყავი ჽეზიენციაში მიჍებაზე; მუხლებზე ავეცი ა ავტიჽი. მეოჽე, უკვე, გაბჽწყინებული უნახავს, მაშინაც მალობა უთქვამს. 1993 წ-ს

52 ოპეჽის თეატჽში გამოსვლისას უწმიესმა პიჽველა თქვა საჯაჽო, ჽომ იგი სტალინისთვის ლოცულობს. მახსოვს, აჽბაზი ტაშისგან კინაჍამ აინგჽა. უწმიესმა ისიც მითხჽა, ჽომ ჽუსები სტალინს აჽ გამოგვატანენ. თუკი მოხება სასწაული, ვთხოვ ჽუსეთის პატჽიაჽქს, ჽომ ჩავიე მოსკოვში ა გაავუხაო პანაშვიი; აქ კი, თბილისის აეჽოპოჽტში ავახვეჽებ სჽულია საქაჽთველოს სასულიეჽო პიჽებს, მოჽწმუნეებს ა ისე ჩავასვენებთ გოჽში, ჽომ მისი კუბო მიწაზე აჽ აიგმებაო. ჩვენმა პატჽიაჽქმა მითხჽა: ჽომ აჽ ყოფილიყო სტალინი, აჽ იქნებოა მსოფლიო ცივილიზაციაო“ — („ჯოჽჯიან თაიმსი“, 19-26. 2002) 53; „თავა გჽიშა ონიანს — ასძენს ჽეაქცია — სტალინის გამოცხაება მჽავალჯეჽ ჰქონა. მას ეს სიზმაჽი ეგონა; უწმიესმა ა უნეტაჽესმა კი აუხსნა, ჽომ მისი სიზმჽები მთელი აჽსით ა სიცხაით აჽის გამოცხაება“ (იქვე). ახსნა-განმაჽტება თქვენთვის მოგვინია მეუფენო, მამანო ა ძმანო! ჩვენ კი ესაია წინასწაჽმეტყველის შეჽისხვა გვახსენება: „ვაი მათ, ჽომელნი იტყვიან კეთილსა ბოჽოტა ა ბოჽოტსა — კეთილა!“.

ასეთი სულისკვეთება ყველა „სეჽგიანელ“ მჍველმთავაჽს ახასიათებს. კათალიკოს-პატჽიაჽქ (1932-52წ.) კალისტჽატე ცინცაძის წეჽილებიან სტალინისამი: „კაცთა შოჽის ჽჩეულო, საქაჽთველოს იებულო შვილო! Ⴭეს შენი აბაების Ⴭეა.ცხოვჽების მომნიჭებელს შევთხოვ, განაგჽძოს თქვენი სიცოცხლე ჯანმჽთელობით; კაცთა შოჽის ჽჩეულო, იო ქაჽთველო! მოგაჽთმევთ ჽა საქაჽთველოს. ეკლესიის კა ლენაჽს 1948 წლისათვის, მოკჽძალებით გთხოვთ, შეჽაცხოთ იგი საახალწლო ძჍვნა ა აფაჽოთ გაგაპაჽული შეცომები თქვენთვის ჩვეული სულგჽძელობით“ („საჽკე“, 27. 06-3.07.2001); ასევე, მათი შეხვეჽიან მოსკოვში: „კალისტჽატე, შენ ჩემი უფჽო გეშინია თუ Ⴭმეჽთის? პატჽიაჽქი აჽ აიბნა ა უპასუხა — ჽა თქმა უნა, Ⴭმეჽთის. აჽ გეტყობაო, ჩვეუ ლებისამებჽ ჩაუცინია სტალინს ა პატჽიაჽქის სამოქალაქო ტანსაცმელზე შეუჩეჽებია მზეჽა“ („ჯოჽჯ. თაიმ.“, 19-26.12.2002).

52 მისი გაჽაცვალების ოჽმოცი წლის თავზე (,,ს.“). 53 ცივილიზაციის ჽა მოგახსენოთ ა ნამვილა აჽ იქნებოა მისი საქმიანი გამონათქვამი: ,,ეჽთი

მოკლული ტჽაგეიაა, ხოლო მილიონი — სტატისტიკა“ (მას ჽომ შეძლებოა, Ⴭმეჽთსაც მოკლავა) — ,,ს.“

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 44

ფჽესკა ჽუმინეთის ეაქალაქ ბუქაჽესტიან ჩჽილო-ასავლეთით 350 კმ-ში მებაჽე

მაჽთლმაიებლუჽ ტაძაჽში, ჽომელზეც მოხატულნი აჽიან უფჽოსი ჯოჽჯ ბუში, ჽომის პაპი იოანე-პავლე II ა მიხაილ გოჽბაჩევი წაჽწეჽით: „იმ ჽოს, ჽოცა აამიანი ყვიჽოა: „გავაჩეჽოთ მსოფლიო, უნა ჩამოვიე“,! Ⴭმეჽთი გამოგვიჩნა ამ სამი მოვლინებული კაცის მეშვეობით, ჽომლებმაც შეცვალეს

ისტოჽიის ინება“ (სეჽბეთის მაჽთლმა. ეკლესიის ფჽანგულენოვანი გამოცემიან: „Foi transmise et sainte tradirion“, N114, 2001, Lectoure, France).

ასევე ეჽთი ნაბიჯია ანტიქჽისტეს მოციქულისამი თაყვანისცემიან ანტიქჽისტეს თაყვანისცემამე...

სჽულია საპიჽისპიჽო სულისკვეთებაა „სეჽგიანობამელ“ კათალიკოს-პატჽიაჽქ (1921-27 წწ.) — წმ.ამბჽოსი აჍმსაჽებელში: „ეჽი იია ჩემზეაც ა თქვენზეაც ა ამის გამო მეც ა თქვენც ხელს უნა ვუწყობეთ მის ბენიეჽებას, კეთილჍეობას ა მყუჽოებას“ — მიწეჽა საქაჽთველოს. მთავჽობის თავმჯომაჽე ფილიპე მახაჽაძეს54 („საჽ.“, 27.06-3.07.2001). ასევე ვნახოთ, ჽოგოჽ იქცეონენ წმ.მამები მსგავს შემთხვევებში: წმ.მჍველმოწამე ბაბილა იი — ანტიოქიის ეპისკოპოსი (+251 წ.), წმ.იოანე ოქჽოპიჽის სიტყვებით ჽომ ვთქვათ, „უკეთუჽ ქცევათა ჩამენს ასე საოცჽა ამოსება ლაგამს, ჽითაც კეთილმოჽწმუნეებს კიევ უფჽო აძლიეჽება ა ამტკიცება ჽწმენაში. კაცისმკვლელი იმპეჽატოჽის ეკლესიიან გაძევებით წმ.ბაბილამ ყველას აანახა, ჽომ იმპეჽატოჽი ა ყველაზე უუფლებო, აჽაფჽისმქონე ქჽისტეანი ეჽთი ა იგივე აამიანია, წოებები სახელებია მხოლო. ჽოესაც ასასჯელია ვინმე, მეფეა თუ მეეზოვე, ეჽთნაიჽა ისჯება... ბაბილამ იმპეჽატოჽის ასჯით ნათელჰყო ის, ჽომ მოციქულებსაც ამგვაჽივე კანიეჽება ჰქონათ, ჽოესაც ამხელნენ მეფეებს... ბაბილამ მაგალითი მისცა ყველა მჍველსა ა ქვეყნის ყველა მმაჽთველს: მჍვლებს შთააგონა, ჽომ სამჍვლო მსახუჽება მეფეზე აჍმატებულია; ჽომ იგი გას ეჽის ზნეობის სააჽაჯოზე ა ამენა, მჍველი თავის სიმაჍლეზე უნა იგეს, თავის მოვალეობას პიჽნათლა ასჽულებეს ა უპიჽველეს ყოვლისა, უსჯულოებაზე ხმას უნა იჍებეს, აჽ აუმეს, თოჽემ მაჽილი განქაჽება... ყველამ თავისი საქმე პიჽნათლა უნა აჍასჽულოს, თუნაც საჽგებელი აჽ მოიტანოს ამ საქმემ... მეფემ მოკლა ბაბილა. პიჽველ მკვლელობას მოაყოლა საშინელი ცოვა — მოუნანიებლა შევია ეკლესიაში ა მოჽწმუნის სახე მიიჍო. ამით ყველას გულში საშინელი თესლი ჩათესა. შემგომ, მიცემულ წამალზე უაჽი თქვა ა ჩაიინა მეოჽე მკვლელობაც... ა ბაბილა ტიჽის აჽა თავის ტანჯვასა ა წამებას, აჽამე იმას, ჽომ იმპეჽატოჽმა აჽ შეინანა ა ამით სული წაჽიწყმია; ეს ააჽებს წმ.მამას ა სხვებივით ჽოი ლანძჍავს ა აძაგებს მის მტეჽსა ა ტიჽანს. ბაბილა კვება გმიჽულა: ეჽთი მხჽივ, სიხაჽულით, ჽომ წაჽსგება Ⴭვთის

54 გვახსენება საქაჽთველოს წაჽსულიან ეკლესიის მამების მიეჽ მეფეთა მსგავსი მხილებანი:

წმ.გჽიგოლ ხანძთელისაგან აშოტ კუჽაპალატისა ,,სიძვის იაცის“ გამო; წმ.გიოჽგი ათონელისაგან — ბაგჽატ მეოთხისა ამავე მიზეზის გამო; ოჽი კათალიკოსი გააგა ლაშა-გიოჽგის ჽოს — მისი უზნეობის, მჽუშობის გამო; წმ.კათალიკოსი ევემოზ იასამიძე უჽჯულოებაში მხილებისათვის ჽოსტომ-ხანმა კლიან გაააგებინა; წმ.ბეჽს — პიმენ სალოსს ეკლესიამ ზეწოებით ,,მეფეთა მამხილებელი“ შეაჽქვა; წმ.აჍმსაჽებლის — კათალიკოს-პატჽიაჽქ ამბჽოსის მამხილებლობაზე ნაწილობჽივ უკვე აჍვნიშნეთ ა სხვ. — (,,ს.“).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 45

წინაშე ა აიმკვიჽებს ცათა სასუფეველს; მეოჽე მხჽივ, წუხს აკაჽგულ ცხვაჽზე, იმპეჽატოჽზე“ („მჽევლი“, N7(31), 1999 წ.55).

ჩვენც წმ.ბაბილას წუხილის ტოლით თუ აჽა, მსგავსი წუხილით მაინც უნა ვწუხეთ ჩვენს „იმპეჽატოჽზე“... მაგჽამ ჽოცა შეცომას ვუშვებთ აზჽობჽივა, ქმეებაც შესაბამისი გამოის. წმ.პავლე მოციქულის სიტყვებს, „აჽ აჽსებობს ხელისუფლება, თუ აჽა Ⴭვთისაგან“ (ჽომაელთა: 13, 1), წმ.იოანე ოქჽოპიჽი განმაჽტავს, ჽომ ეს ნათქვამია „აჽა თითოეულ უფჽოსზე, ცალკე აჍებულზე, აჽამე თვითონ ხელისუფლებაზე“; ამასვე განგვიმაჽტავს სხვა წმ.მა მა — Ⴭიჽსი ისიოჽე პელუსიელიც (Vს.): „ძალაუფლება ანუ ხელმწიფება ა სამეფო ხელისუფლება Ⴭვთისგანაა აგენილი. მაგჽამ თუ ვინმე ბოჽოტი-უკანონო მიიტაცებს ამ ძალაუფლებას, ჩვენ აჽ ვამტ კიცებთ, ჽომ ის Ⴭვთისგანაა აგენილი, აჽამე ვამბობთ, ჽომ ჽოგოჽც ფაჽაონზე, მასზე აშვებულია, გამოანთხიოს ეს ბოჽოტება ა ასეთ შემთხვევაში, ხალხმა იტვიჽთოს მძიმე სასჯელი ან გონს მოაგოს ისინი, ვინც მკაცჽ ხელს საჭიჽოებს — ჽოგოჽც ბაბილონელმა მეფემ გონს მოაგო იუეველნი“ (თხზ., ტ. II, წეჽილი VI, მ. 1859 წ.). ამ აზჽით ხელმძჍვანელობნენ წმ.მამები, ჽოცა „ბოჽოტ-უკანონო“ ხელისუფალთ აჽ ემოჽჩილებონენ ა მით უფჽო, აჽ უმეგობჽებონენ ან „ნათელ-მიჽონება“ აჽ უგებონენ. ჩვენს შემთხვევაში კი ყველამ ნახა, ჽაც მოხა. ჽოცა 1989 წლის 9 აპჽილის Ⴭამის შემეგ აიწყო ქაჽთველი ეჽის მეყვსეული გამოფხიზლება ა მას თავისი ეჽოვნული ხელისუფლების აჽჩევის საშუალება გაუჩნა, მოსკოვში მყოფმა პატჽიაჽქმა ილია მეოჽემ ე. შევაჽნაძეს, ჽომლის ქაჽთული თუ ჽუსული „კაჽიეჽა“ სისხლიანი ძაფებით იყო ნაკეჽი (ჽომ აჍაჽაფეჽი ვთქვათ სხვა ბოჽოტებებზე), მოუწოა: „შენ უნა აბჽუნე სამშობლოში, ქაჽთველი ეჽი გელოება, შენ სჭიჽები მას“ (საქაჽთველოს. საპატჽიაჽქოს გამოც. „მალი“, N1 (127), 1998 წ.). მაგჽამ მიუხეავა იმისა, ჽომ მას ქაჽთველი ეჽი „ელოებოა“ ა თანაც, იგი „სჭიჽებოა“ მას, მაინც აჽ „აემოჽჩილა“ თავის მომავალ ნათლიას, სამშობლოში აჽ აბჽუნა ა მონაწილეობა აჽ მიიჍო პიჽველ ეჽოვნულ აჽჩევნებში, ჽაგან ოჽივემ კაჽგა იცოა, ჽომ ამ ჽოს გამოჩნებოა, თუ ჽოგოჽ „ელოებოა“ მას ხალხი. სამაგიეჽო, ჽოცა ამ უკანასკნელმა აიჽჩია ხელისუფლება, ჽომელმაც ოჽსაუკუნოვანი ნგჽეული სახელმწიფოს მშენებლობა წამოიწყო, შევაჽნაძემ ის წააქეზა ძმათაშოჽისი ა ეჽოვნული მთავჽობისამი აპიჽისპიჽებისათვის, ჽომელიც სისხლიანი „სახელმწიფო გაატჽიალებით“ გაგჽძელა (ჽასაც ეჽოვნული ხელისუფლების ძალაობით განევნა ა მისი მხაჽამჭეჽების ევნა მოჰყვა). მხოლო ამის შემეგ ა შეეგა სამშობლოში აბჽუნებული (7.03.1992) სახელმწიფო ამნაშავეებს მოძმეთა სისხლისჍვჽას უწონებს — ტაში ჩვენს „ინტელიგენციას“, ემოკჽატიის ასაცავა ხელში იაჽაჍი ჽომ აიჍოო... შემეგში, წმ.ისიოჽეს სიტყვებით ჽომ ვთქვათ, „ბოჽოტმა-უკა ნონომ მიიტაცა ძალაუფლება“, ჽასაც შეეგა მოჰყვა ქაჽთული სახელმწიფოს ჩანასახშივე ჩაკვლა თავისი ყველა უაჽყოფითი ა შემზაჽავი გამოვლინებით: მიწების, მოსახლეობის, ნივთიეჽისა თუ ზნეობჽივის აკაჽგვა56 ა ნიჍაბშეცვლილ ს.ს.ჽ.კ. (.ს.თ.)-ში შებჽუნება. ყოველივე ამის მიუხეავა, 26.10.1995 წ. „სვეტიცხოვლის“ ტაძაჽში „საპჽეზიენტო“ კუჽთხევისა ა „სამალობელი პაჽაკლისის“ გაახის შემეგ ის პატჽიაჽქისგან ასეთ შეფასებას იმსახუჽებს: „იია თქვენი Ⴭვაწლი ჽოგოჽც საქაჽთველოს, ასევე მსოფლიოს წინაშე... თქვენგან ელოება ხსნას ქაჽთველი ეჽი... ქაჽთველ ეჽს უნა უჩვენოთ გზა ჭეშმაჽიტებისა...“ (საქაჽთველოს. საპატჽიაჽქოს პჽეს-ცენტ-ჽის გამოც. „მოამბე“, 1995წ-ის ეკ.).

მაჽთალია, ეჽისკაცებს წმ.პავლე მოციქულისგან ნამცნები აქვთ, პატივი სცენ ა აემოჽჩილონ თავიანთ სულიეჽ მამებს, მაგჽამ ამ უკანასკნელთაც გვემცნო იგივე მოციქულისგან: მამებო, ნუ გააჍიზიანებთ სულიეჽ შვილებს! ეჽთი ასეთი „გაჍიზიანებული“ ეჽისკაცი გულისტკივილით წეჽს: „აჽსა ისე აჽ ეშინიათ სიმაჽთლისა, ჽოგოჽც ჩვენი საეკლესიო მმაჽთველობის გაჽემოცვაში; აჽსა ისე აჽ ლაჩჽობენ უფჽოსთა წინაშე უმცჽოსნი, ჽოგოჽც სასულიეჽო იეჽაჽქიაში; აჽსა აჽ აძლევენ ისეთ გასაქანს სიცჽუეს — ვითომც გააჽჩენას ჽომ ემსახუჽება — ჽოგოჽც იქ, სააც სიცჽუე სისაძაგლე უნა იყოს მიჩნეული; აჽსა აჽ იება ეკლესიის შეუჽაცხმყოფელი ა ავტოჽიტეტის ამაკნინებელი იმენი გაჽიგება-კომპჽომისები, ჽოგოჽც აქ, ამ სფეჽოში; თანაც, სახაჽებისეული გველის სიბჽძნეს იებენ საბაბა. ყოველივე ამას კი იწვევს ჽწმენის ნაკლებობა, ჭეშმაჽიტების ძალას ჽომ ვეჽ ეჽწმუნება ბოლომე“. ავიჍოთ თუნაც საქაჽთველოს. საპატჽიაჽქოს მეთაუჽის სიტყვიან („მალი“, N2-3, 1998 წ.) ეჽთი, სახელმწიფოს მეთაუჽზე, ჽომ იგი „Ⴭვთის განსაკუთჽებული მფაჽველობის ქვეშ იმყოფება“. ჽოგოჽც ვიცით, საზოგაო ყველა აამიანი Ⴭვთის მფაჽველობის ქვეშ იმყოფება, მაგჽამ განსაკუთჽებულა — ან განსაკუთჽებული ცოვილი, ჽათა მისი ბოჽოტება შეიზჍუოს ა მასზე სიკეთე განივჽცოს, ან განსაკუთჽებული წმიანი,

55 მასალა მოამზაა ეკ. ალექსანჽე ბოლქვაძემ. 56 შეუძლებელია, აჽ გაგვახსენეს 1993 წლის 14/27 სექტემბეჽი, ჯვაჽთამაჍლებისა ა სოხუმის

აცემის Ⴭე, ჽოცა მამამთავაჽმა ჯაჽისა ა მშვიობიანი მოსახლეობის ომში მიმტოვებელ, მაგჽამ სამაგიეჽო ცოცხლა გააჽჩენილ ,,მთავაჽსაჽალს“ მიმაჽთა: ,,Ⴭევანელი Ⴭე ოქჽოს ასოებით ჩაიწეჽება საქაჽთველოს ისტოჽიაში; მე ვაჽ თქვენი იი პატივისმცემელი ა თაყვანისმცემელი“ (მათი შეხვეჽა ტელევიზიით ვიხილეთ).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 46

ჽათა მისი სიკეთე განივჽცოს ა მასზე ბოჽოტება შეიზჍუოს. თუ მისი უწმიესობა პიჽველ შემთხვევას გულისხმობა, მაშ, ჽატომ მოუწოა განსაკუთჽებულ ცოვილს ქვეყნის სამაჽთავა?! ხოლო თუ მეოჽეს — მაშინ მან, გამეტებულა ჽომ აჽ ვთქვათ, უხეჽხულ მგომაჽეობაში მაინც ჩაიგო თავი ჽოგოჽც საკუთაჽი ხალხის, ასევე მსოფლიო საზოგაოების წინაშე, ჽაგან საქაჽთველოს პიჽველი ა საბჭოეთის უკანასკნელი კომუნისტის57 მონათვლაც58კი აჽავის უჽწმენია59... (ეუაჽ-გიოჽგის საქმიანობა თავისი საშინელი შეეგების გამო ჽამენააც ამაზჽზენია, იმენა შესაბჽალისია მისი სული, ჽაგან ჽოგოჽც მჽავალი ფიქჽობს ა მათ შოჽის ჩვენც (Ⴭმეჽთმა ჰქნას, ვცებოეთ!), იგი მაჽაიულ სატანჯველს აიმკვიჽებს (თავის „თანამებჽძოლებთან“ ეჽთა, ჽაგან ყველა ანაშაულის ეჽთ კაცზე გააბჽალება ვეჽაფეჽი ქჽისტეანობაა), თუკი ნამვილი „სულიეჽი ა მეოჽე ნათლობით“ — სინანულით აჽ განიწმიება. მიუხეავა იმისა, ჽომ წესით მან საკუთაჽ თავს საქაჽთველოს. კანონმებლობით გათვალისწინებული უმაჍლესი სასჯელი გამოუტანა (ა ეს მისი სულისთვის უკეთესი იქნება), ჩვენ გვძულს აჽა მისი პიჽოვნება, ჽოგოჽც აამიანი, აჽამე „საქმენი მისნი“ ა მზა ვაჽთ, ჩვენი უჍიჽსი სიცოცხლეც კი შევწიჽოთ მისთვის, ოჍონ იგი ცხონეს (აამიანს საჯოჯოხეთო აჽცეჽთი აამიანი აჽ უნა ემეტებოეს). წინასწაჽმეტყველების ნიჭი აჽ სჭიჽება ამის თქმას: ჽამენააც ჩვენს ბევჽ მოქალაქეში მეჽოვეობის სულია გამჯაჽი ა მით უფჽო, ამით მისი თაყვანისმცემლები გამოიჽჩევიან, ჽოცა „მისი ჽოც მოვა“ („ჽონი მეფობენ ა აჽა მეფენი“), ის მისი ყოფილი ა ახლანელი „მომხჽეებისგან“ აამიანუჽა ისევ ჩვენი ასაცავი გახება...; იგივე შეგვიძლია გავიმეოჽოთ საქაჽთველოს. ეკლესიის Ⴭევანელი ა ნებისმიეჽი მმაჽთველის მიმაჽთაც...).

კაცი აჽ Ⴭიჽს საძულვებლა, სიყვაჽულისთვის ჽომ იშვა, მიტომ. ეჽთაეჽთი, „ვინც“ მძულს ქვეყნა, კაცთმოძულების გჽძნობაა, თვითონ. ჩვენს გაჽეშემო მიმოვიხილოთ — ან ეჽთა ვიტკბოთ, ან ეჽთა ვივნოთ!

თქვენო უწმიესობავ, თქვენ ხშიჽა ტელევიზიით ახალ წელს ულოცავთ საქაჽთველოს. მოსახლეობას. მოლოცვა-ალოცვაში თითქოს ცუი ჽა უნა იყოს?! მაგჽამ მოგვიტევეთ ა, ამ ჽოს ხუთ აჽჍვევასთან გვაქვს საქმე: 1. თქვენ აჽაეკლესიუჽ ხალხს ულოცავთ „თავიანთ“ „ახალ წელს“, ჽოცა ჯეჽ შობის Ⴭესასწაული აჽ მიგილოცავთ, ჽითაც „შობა-ახალი წლის“ თანმიმევჽობა იჽჍვევა, ჽაგან ეკლესიუჽნი ამ ჽოს ჯეჽ კიევ შობის მაჽხვაში აჽიან ა აჽც ახალ წელს Ⴭესასწაულობენ, აჽც „საახალწლო სუფჽებს“ შლიან ა აჽც მაჽხვას ტეხენ; 2. მათ ძალაუნებუჽა ლოცვა-კუჽთხევას აძლევთ მაჽხვისთვის შეუფეჽებელ საქციელზე; 3. „იანვჽის ახალ წელსაც“ ულოცავთ აჽა ძველეკლესიუჽი კალენჽით, ჽომლითაც ეს Ⴭე (1/14.01) მაცხოვჽის ხოჽცით წინააცვეთის Ⴭესასწაულს მაინც აემთხვეოა, აჽამე ე. წ. ახალი სტილით, ჽითაც — 4. წმიამამებისეული, ტჽაიციული კალენჽის აკნინება ხება მაგივჽა იმისა, ჽომ ეჽს განემაჽტოს ეკლესიის მიეჽ ნაკუჽთხი ე. წ. ძველი სტილის მნიშვნელობა. ა 5. გაავშალოთ საჍვთისმსახუჽო წიგნი, „ჟამნი“, გვ. ჽჟთ (199), საიანაც იწყება „ლიტუჽგიკული ციკლი“: „თთუეთა მეტყუელებანი წმიათათვის, ძალითა Ⴭმჽთისათა, წლითი წლანი. თთუესა სეკტემბეჽსა აქუს Ⴭე კ (30); Ⴭეთა აქუს ჟამი ბპ (12) ა Ⴭამეთა ჟამი ბპ (12); ფ (1). აწყება ინიკტიონისა, ესე იგი აჽს, ახლისა წელიწისა (...); ხოლო ჽიცხუნი ესე წელთანი, ვიჽე Ⴭემე იესუ ქჽისტესა, საცნაუჽ-იყო. ა წელსა შინა პიჽველსა Ⴭესა სეკტემბჽისა თვისასა, მეუფე ჩუენი ქჽისტე შევია ტაძაჽსა უჽიათასა ა იკითხვია წიგნსა ისაია წინასწაჽმეტყველი-სასა, საა იგი წეჽილ-აჽს ესჽეთ, ვითაჽმე „წელიწაი უფლისა შეწყნაჽებული“ (...). ამისთვის Ⴭესასწაულობს ეკლესია პიჽველსა მას Ⴭესა ინიკტიონისასა, ჽამეთუ ამას Ⴭესა შინა შევია ქჽისტე ეკლესიასა ა გამოუჩნა მუნ მყოფთა; ამასვე Ⴭესა შინა ეკლესია ქჽისტესი მალობასა შესწიჽავს Ⴭმეჽთსა ნაყოფთა მიეჽ მის წლისა მიჍებულთათვის ა მომავალთა წელთათვისცა ევეჽების, ჽათა ქუეყანამან გამოსცეს ნაყოფი თვისი (...) — სამჍველო წიგნში ამ ლოცვებს ჰქვია „სავეჽებელი გალობა ახლისა წელიწისა“

57 მან თავის ჽოზე განაცხაა: კომუნისტუჽი პაჽტია ყველამ ჽომ ატოვოს, მე მაინც შევინაჽჩუნებ

მანატს. 58 ჽომელიც სხვათა შოჽის, სინამვილეში, წესითა ა ჽიგით აჽც მომხაჽა; მხოლო წმ.გიოჽგის სა-

ხელი მიუმატეს ა ისიც ,,ძალით“, ჽაგან თავა მაშინვე განაცხაა, მე ჩემი სახელი მქვიაო... ა მეოჽე სახელი აჽც აჽასოეს გამოუყენებია.

59 წმ.ეფჽემ ასუჽი: ,,თოვლიან ზამთაჽს, ოეს ყვავს ფჽთები აეთოვლება, მაშინ თეთჽაა ჩანს ყვავიც წამისყოფით...“; შ. ჽუსთაველი: ,,ავსა კაცსა ვეჽვინ შეცვლის, თავსა ახლით ვეჽვინ იშობს“; ვაჟა ფშაველა: ,,აჽ გათეთჽების ყოჽანი, ჽაც უნა ხეხო ქვიშითა“ (ეს აზჽი ვჽცელება მხოლო უკვე გაჽაცვლილ აამიანზე ა აჽამც ა აჽამც ჯეჽ კიევ ცოცხალზე, ჽომელსაც Ⴭმეჽთი თავისი სულგჽძელობით სინანულისათვის ჽოს უხანგჽძლივებს, ჽათა ,,აჽა ნებავს მას ცოვილისა წაჽწყმეაი, აჽამე მოქცევაი მისი ა ცხოვჽებაი საუკუნო“, სააც პიჽველი განწმეილი ავაზაკი შევია, ხოლო ქჽისტეს მოწაფე იუა ისკაჽიოტელი — წაჽწყმა).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 47

(„ს.“) — ხოლო Ⴭესასწაული აჽს ა ხსნილი Ⴭვინითა ა ზეთითა (თუ მაჽხვის Ⴭეს, ე. ი. ოთხშაბათს ან პაჽასკევს აემთხვა — „ს.“). ტჽოპაჽი ინიკტიონისა: ყოვლისა აბაებულისა შემოქმეო, ჟამთა ა წელთა თვისითა ხელმწიფებითა ამსხმელო, აკუჽთხე გვიჽგვინი ამის წელიწისა სიტკბოებითა შენითა. უფალო, აიცვენ მეფე ა სამწყსოი შენი, ჽომელნი გევეჽებიან Ⴭმჽთისმშობელისა მიეჽ, იისაებჽ წყალობისა შენისა; კონაკი ინიკტიონისა:ჽომელი მკვიჽ ხაჽ მაჍალთა შინა, ქჽისტე მეუფეო, ყოველთა ხილულთა ა უხილავთა შემოქმეო ა ამბაებელო, ჽომელმან Ⴭენი ა Ⴭამენი, ჟამნი ა წელნი ჰქმენ, აკუჽთხეგვიჽგვინი ამის წელიწისა, აიცევ ა შეზჍუე მშვიობით მაჽთლმაიებელი მეფეი აქალაქი ა ეჽი შენი, მჽავალ მოწყალე“. ჽატომ იწყებს ეკლესია ახალ წელიწას პიჽველი სექტემბჽიან

-

60* ანუ შემოგომის ასაწყისიან? — ჽოგოჽც ჩანს, იმიტომ, ჽომ ლიტუჽგიკულა Ⴭე-Ⴭამის ასაწყისიც საჍამოან ანუ მწუხჽიან იწყება, საჍეჍამისო ბჽუნვის („ციკლი“) მწუხჽი კი — წლიუჽი ბჽუნვის შემოგომას შეესაბამება (ჽოგოჽც შუაჍამე — ზამთაჽს, განთიაი ანუ ცისკაჽი — გაზაფხულს, შუაჍე — ზაფხულს). მაგ., შაბათ საჍამოს „კვიჽაძალიც“ ეწოება ანუ უკვე კვიჽაჍე ძალაში შეის, მაგჽამ სამაგიეჽო კვიჽა ანუ ეჽთშაბათი ძალაშია მწუხჽამე, საიანაც ოჽშაბათი იწყება ა ა. შ. (ამიტომ ეკლესიაში შაბათის „მწუხჽზე“ საკვიჽაო ლოცვების კითხვა-გალობა მიმინაჽეობს). ამავე თანმიმევჽობას უკავშიჽება ოთხშაბათ-პა-ჽასკევის მაჽხვის აწყება-ამთავჽების საკითხიც. Ⴭეს Ⴭე-Ⴭამის მწუხჽიან მწუხჽამე ათვლის ნაცვლა შუაჍამეან შუაჍამემე (24 სთ.) იწაჽმოება ეს ა შეეგა, უკვე ხსნილის ჽოს (ოთხშაბათ-პაჽას-კევის მწუხჽის შემეგ) ვმაჽხულობთ, ხოლო მაჽხვის ჟამს (სამშაბათ-ხუთშაბათის ნამწუხჽევს) ვიხსნილებთ. ეს შეუსაბამობაც უნა გამოასწოჽოს ეკლესიის მთავჽობამ.

მაგჽამ ყალბი ახალი წლის მოლოცვა მხოლო ტელეხევით კი აჽ ხება. ეს თაჽიჍი, პიჽველი იანვაჽი, „საქაჽთველოს. საეკლესიო კალენჽებშიც“ იყო შეტანილი საჽწმუნოებჽივ Ⴭესასწაულთა, მაჽხვებისა ა მიცვალებულთა მოსახსენებელ Ⴭეთა გვეჽით, ჽოგოჽც „სამოქალაქო უქმე“ სხვა „Ⴭიჽსშესანიშნავ Ⴭეებთან“ ეჽთა: „25. 02. — საქაჽთველოში საბჭოთა ხელისუფლების ამყაჽების Ⴭე“; „7. 10. — ს.ს.ჽ.კ. კონსტიტუციის Ⴭე“; „7/8. 11 — იი ოქტომბჽის სოციალისტუჽი ჽევოლუციის Ⴭე“...

საქაჽთველოს. ეკლესიის ისტოჽიას აჽ ახსოვს ისეთი სამაჽცხვინო ამბავი, ჽოცა ანანუჽის ეკლესიაში ქაჽთველმა Ⴭვთისმსახუჽმა (თუ მსახუჽებმა) სინანულის საიუმლოს გაჽეშე „მონათლა“ ჽუსეთის თავაცვის მინისტჽი პავლე გჽაჩოვი (მიმჽქმელი ანუ „ნათლია“ თვით საქაჽთველოს. თავაცვის მინისტჽი ვაჽენ ნაიბაიძე გახლათ), ჽომლის ჯაჽმაც იმხანა სხვაგან ა აფხაზეთში მოგვიკლა ა იქიან გამოგვიევნა თანამემამულენი ა ჩვენი უძველესი მიწები აიპყჽო; ჽომელმაც ჩვენთვის ისტოჽიულა მონათესავე ა მეზობელი ვაინახი ბავშვების, ქალების, მოხუცებისა ა მამულიშვილების სასაკლაო მოაწყო — მშვიობიან მოსახლეობას ბომბებს უშენა ა ჽომელიც ალბათ, „ნათლობის სუფჽიანაც“ გასცემა მსგავს ბჽძანებებს „ჽაციით“...

თქვენო უნეტაჽესობავ! თქვენს „სააჍგომო ეპისტოლეში“ (2001 წ.) საყვეუჽობთ საზჍვაჽგაჽეთ სასწავლებლა ა სამუშაო გამომშვებ ა წამოსულ მშობლებსა ა ახალგაზჽებს, თუ ჽატომ გამენ ასეთ ნაბიჯს. მაგჽამ ამის წამკითხველთაგან უმციჽესობას მხოლო გული სტკივა. ხოლო უმჽავლესობა, ამასთან ეჽთა, ბჽკოლება კიეც თქვენზე, ჽოგოჽც ეჽის მამაზე, ვისაც აჽასჽოს გისაყვეუჽიათ ამის მიზეზთა შემქმნელ-შემოქმეთათვის, ჽომლებმაც ისე გაძაჽცვეს ა გაფანტეს საქაჽთველო, ჽომ სხვებს შჽომის უფლება ა შესაძლებლობაც აჍაჽ აუტოვეს. ჽის შეეგააც ქაჽთველი ქალ-ვაჟები, ჽომლებიც, წესით, ოჯახებს უნა ქმნინენ ა ეჽს ამჽავლებნენ, უცხოეთში გამოხვეწილნი, ბევჽნი, სხვის ბავშვებს უვლიან (ქაჽთველ „ემიგჽანტთა“ სულიეჽ-ნივთიეჽი ტკივილებით, ბუნებჽივია, განსაკუთ ჽებით გული ასეჽილი გვაქვს იმათ, ვინც საზჍვაჽგაჽეთ ვმჍვლობთ. მაჽთალი უთქვამს ბაჽათაშვილს — „უცხოობაში ჽაა სიცოცხლე?!.). თქვენ იქვე სწოჽა შენიშნავთ: „ისევე ჽოგოჽც პიჽოვნების განსაცელი, ეჽის განსაცელიც Ⴭვთისაგან მისი სულიეჽი ამაჍლებისთვის ხება“. მაგჽამ ამას უნა ავუმატოთ ისიც, ჽომ ეჽთი მხჽივ, განგება ბოჽოტებას აუშვებს, მაგჽამ ამავე ჽოს, ბოჽოტმოქმეთ პასუხსაც მოჰკითხავს. მანამე კი პასუხი მათ ეკლესიამ უნა მოსთხოვოს. ისე კი, სამშობლოში ყაჩაჍობას უცხოეთში შჽომა სჯობს, ჽოგოჽც — ჽა თქმა უნა — თქვენ უკეთესა მოგეხსენებათ. ჩვენ კი „მინაჽეთა ზეა ბაბილოვნისათა მუნ ავსხეით ა ვტიჽოით, ჽაჟამს მოვიხსენეთ ჩუენ სიონი“... („ფსალმუნნი“, 136, 1). სანუგეშო თავშესაფჽა ბიბლიუჽი სიბჽძნეჍა აგვჽჩენია: „ჟამი აჽს განბნევა ქვათა ა ჟამი — შეკჽება ქვათა“.

ჽას წაჽმოაგენს „იუბილე“ ან აბაების Ⴭე აამიანისათვის? ჩვენ ამ ჽოს უნა გაავიხაოთ უფლისამი სამალობელი ლოცვა ა შესაძლოა, შე-საბამისი სუფჽაც, ჽომელიც

60 ამას აუკავშიჽეს სასწავლო წლის აწყებაც ა ამ Ⴭეს ეკლესია შესაბამის ლოცვას აჍასჽულებს:

,,სავეჽებელი გალობა ჟამსა სწავლის აწყებისა, ყჽმათასა“.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 48

იგივე ლოცვა-ალოცვისგაგჽძელება უნა იყოს. ეს აჽის სულითა ა ხოჽცით მალიეჽების გამოხატვა იმისამი, ვინც „იუბილაჽი“ ამ Ⴭემე აცოცხლა. სხვაგვაჽი „იუბილეები“, ჽოცა მას სხვები გიხიან, უბჽალო უხეჽხულია, ჽაგან ამ ჽოს გაისმის ქება-იება (ხშიჽ შემთხვევაში პიჽფეჽ-მლიქვნელობა) ა ამსახუჽებათა ჩამოთვლა, ჽაც წაჽმაჽთულ ა კომუნისტუჽ „ჽიტუალს“ ემსგავსება. ასეთ „იუბილეზე“, ჽოგოჽც ცნობილია, აჽამონაზონმა ილია ჭავჭავაძემაც კი უაჽი თქვა...

...ეჽთხელ სულიეჽმა შვილმა მოჽიებულა გვკითხა: „მამაო, ჩემი სტუენტობისას სტუმჽა მობჽძანა პატჽიაჽქი თბილისის უნივეჽსიტეტში ა საჩუქჽა თავისი იი სუჽათი გაასცა ა ეს ჽომ აჽ მომეწონა, ხომ აჽ შევცოე?“. პატიოსანო მამანო ა ძმანო საქაჽთველოს ეკლესიისა! იქნებ ჽომელიმე თქვენგანმა გვასწავლოს, ამას ჽა პასუხი გავცეთ?!

ა ბოლოს, ვეჽა ა ვეჽ ვუვლით გვეჽს საკითხს, ჽომელიც ჽოგოჽც შემოგომის სიო, სულში ცჽემლთა ტბას გვიმჍვჽევს ა სიყვაჽულის, თანაგჽძნობისა ა სიბჽალულის ნაჽევის განცით, ეჽთჽოულა ოჽივე მცნების აჍსასჽულებლა აჍგვძჽავს: „აჽა ცილი-სწამო მოყვასსა შენსა წამებითა ცჽუითა“ ა „ნუ თანა-ეზიაჽებით საქმეთა მათ უნაყოფოთა ბნელისათა, აჽამე უფჽოისჍა ამხილებითცა!“. მოვიყვანთ ნაწყვეტს ეჽთი საუბჽიან: „50-იანი წლები იგა. თეატჽალუჽი ინსტიტუტის კომკავშიჽის კომიტეტის მივანი გახლით. იმხანა ძალიან გამიტაცა ჽელიგიამ. გაავწყვიტე თეატჽალუჽი ამეტოვებინა ა სასულიეჽო სემინაჽიაში წავსულიყავი. მა შინ ასეთი სასწავლებელი მხოლო სვეტიცხოველში იყო(...). აგვისტოში იწყებოა მისაჍები გამოცები. მიმჍებ კომისიაში სულ მამები ისხნენ, მხოლო ეჽთი იყო სამოქალაქო ფოჽმით. მეცნო, ისიც აჟინებით მიყუჽება. მიჍება თითქმის მთავჽებოა, მე კი აჽ მიძახებნენ. მეჽე ის კაცი მოვია ჩემთან ამკითხა — შენ თეატჽალუჽიან აჽა ხაჽ? მე „კაგებეან“ 61 ვაჽ. იცი, აქ ჽატომ ვაჽ, ნუგზაჽ? თუ ვინმე მოაზჽოვნე ა ჭკვიანი კაცი მოვა, აჽ უნა მივაჍებინო სემინაჽიაშიო“ (ნ. ჯუჍელი, „კვიჽ. პალიტჽა“, 28. 04. 03.). ამასთან მიმაჽთებაში სიტყვა-სიტყვით მოგვყავს 1995 წ. შემგაჽი საქაჽთველოს. საეკლესიო კჽების ხმოვანი ჩანაწეჽიან პატჽიაჽქ ილია მეოჽეს გამოსვლის ნაწყვეტი: „მე მინა შევეხო ეჽთ ძალიან მტკივნეულ საკითხს, ჽომელსაც, ასევე, ჩვენმა ხელისუფლებამ უნა მიაქციოს ყუჽაჍება. გუშინ 62, მსჯელობის ჽოს, კამა... კამათ... კი აჽა, მსჯელობის ჽოს ითქვა63, ჽომ აჽის შემთხვევები, ჽოცა პჽესაში იბეჭება ამა თუ იმ პიჽზე, ამა თუ იმ აამიანებზე იმის შესახებ, თითქოს ეს პიჽი იყო თანამშჽომელი უშიშჽოებისა. თქვენ კაჽგა მოგეხსენებათ, ჽომ საბჭოთა კავშიჽის ხელისუფლება აჽის უნიკალუჽი ხელისუფლება; იყო, მალობა Ⴭმეჽთს, ჽომ იყო ა აჍაჽ აჽის. ა თქვენ კაჽგა იცით, ჽომ ყოველ აამიანზე, ჽომელსაც ონავ მაინც ჽაჍაც თანამებობის... თანამებობა ეკავა, აუცილებლა შეგენილი იყო პიჽაი საქმე. თქვენ კაჽგა მოგეხსენებათ, ჽომ ამ პიჽოვნებას, ასევე, აჽქმევნენ „ფსევონიმს“. იყო შემთხვევა, ჽოცა უკავშიჽებონენ იმას ა ეუბნებონენ, ჽომ აი, შენზე გვაქვს ჩვენ ეს პიჽაი საქმე; იყო შემთხვევა, ჽოცა ამას აჽც კი ეუბნებონენ ა თითქმის ყველა თანამებობის პიჽზე, განსაკუთჽებით ჩვენს მეცნიეჽებზე, სახელმწიფო პიჽებზე, სასულიეჽო პიჽებზე იყო შეგენილი ასეთი პიჽაი საქმე...“(ასკვნის გამოტანა გონიეჽი მკითხველისთვის მიგვინია).

საქაჽთველოს. ეკლესიაში ზოგი აცხაებს, — „Ⴭევანელი პატჽიაჽქი ბოლოა, მის ჽოს მოხება ქვეყნის აჍსასჽული ა მეოჽე მოსვლა (ეჽთი ფანატიკოსი ტელევიზიით იმასაც ამტკიცება, — შეხეეთ, მსოფლიოში Ⴭეს აჽის ჽომის პაპი იოანე-პავლე მეოჽე; ჽუსეთის პატჽიაჽქი ალექსი მეოჽე; საქაჽთველოს. პატჽიაჽქი ილია მეოჽე ა ამიტომ ქჽისტეს მეოჽე მოსვლაც მათ ჽოს მოხებაო...64); იგი ხალხს მოუწოებს, ჽათა მას გაჰყვნენ ა გაასაჽჩენა მთებში გაიქცნენ...“ 65 თუკი ეს მაჽთლაც მის ჽოს მოხება, ჟამს სწოჽა გამოიცნობს ა ზოგი პატჽიაჽქივით ანტიქჽისტეს თავზე გვიჽგვინს აჽ ააგამს, ა ჽაც მთავაჽია, თუკი იუეაზე ნაწინასწაჽმეტყველები ამ შემთხვევაში ივეჽიასაც შეეხება, ჽა თქმა უნა, ჩვენ ა ყველა, ვინც იმ ჽოს ხოჽციელა ცოცხალი იქნება, მას (ა ყველას) ამ საკითხში უნა ვეჽწმუნოთ ა გავყვეთ, ჽაგან სიმაჽთლე ბავშვისა ა მტჽისგანაც კი უნა მიიჍო (ა მით უფჽო — მამამთავჽისგან); ტყუილი — უხუცესისა ა მოყვასისგანაც (ა მამამთავჽისგანაც კი) — აჽა. აქ ეჽთი ჽამ აჽის საკითხავი: უფალი ხაზს უსვამს, ჽომ ამქვეყნიუჽი აჍსასჽულის

61 ,,КГБ“ — ,,კომიტეტ გოსუაჽსტვენნოი ბეზოპასნოსტი“ (სახელმწიფო უშიშჽოების კომიტეტი); 62 კჽების პიჽველ Ⴭეს; 63 ეჽთმა მოძჍვაჽმა პატჽიაჽქს მიმაჽთა თხოვნით, ეჍიაჽებინა ან უაჽეყო ჩვენში (,,სამჽეკლო“, 9-16.

08. 1995) ა უცხოეთში (,,Soviet Analyst“, X, 95) გამოქვეყნებული იმ მასალების ნამვილობა, ჽომლებიც ზოგიეჽთი სამჍველო პიჽის საიუმლო პოლიციასთან გაჽიგებას ასახავს (იგულისხმება Ⴭვთისა ა ეკლესიის ჽამენიმე მსახუჽზე, მათ შოჽის, ილია II-ზე შეგენილი ,,სააჍჽიცხვო ბაჽათები“, ჽომლებშიც მოყვანილია მათი ,,აგენტობაზე“ გააბიჽების მანაცემები, ,,ფსევონიმი“ ა პიჽაი ხელმოწეჽა) — ჽე.

64 ქაჽთველი ეჽის შეუნანებელ ცოვათა გამოა, ამენი გონებააბინული ა სულიეჽა ავამყოფი ჽომ გვყავს (Ⴭმეჽთმა მათთან ეჽთა ჩვენც გვიშველოს!).

65 შ. . ჽ. — მათე: 24, 16; მაჽკოზი: 13, 14 ა ლუკა: 21, 21: ,,...მაშინ, იუეაში მყოფნი, მთებში გაიქცნენ“...

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 49

ჟამი მხოლო მამა Ⴭმეჽთმა უწყის (მ.: 24, 36) ა ის, ჽაც თვით ანგელოზებმაც კი აჽ იციან, საიანაა ცნობილი ილია მეოჽეს თაყვანისმცემლებისათვის (მათი „წინასწაჽმეტყველება“ მეოჽე მოსვლის ჽოის იი მიახლოებით განსაზჍვჽის ტოლფასია, ჽაგან სამოცაათ წელს მიტანებულმა კაცმა — Ⴭმეჽთმა იხანს აცოცხლოს! — კიევ ჽამენი შეიძლება იცოცხლოს?!)?!. მაჽთლმაიებლუჽი მოძჍვჽების უწმიესი მიმევაჽი წმ.სვიმეონ ახალი Ⴭვთისმეტყველი — მონასტჽის იჍუმენი მჽავალი წაჽჩინებული პიჽოვნების თანასწჽებით თავისი ეპაჽქიის მჍველმთავაჽსა ა კონსტანტინეპოლის პატჽიაჽქს, ჽომელმაც იგი უმაჽთებულო გააასახლა ა ცბიეჽებითა ა თვალთმაქცობით განევნა, მიუგებს: „მაშ ათანხმი, ჽომ სათანაო შეგვასწავლი საჍ-ვთო წეჽილს აჽინელ წმ.მამათა მსგავსა ა მი-გიჍებთ, ჽოგოჽც მოციქულთა-სწოჽს ა შენს წმია ფეხებში შთაგივაჽებით, ვითაჽცა მტვეჽი მიწისა; შენი ფეხებით გათელილნი, ჽოგოჽც უკვე ავწეჽე, კუჽთხევას მივიჍებთ. უფჽო მეტიც, ცხოვჽების ბო-ლომე ავიცავთ შენს განაწესს. მაგჽამ თუ აჽ გსუჽს ისე აგვმოძჍვჽო, ჽოგოჽც უკვე აჍვნიშნე, ჽოგოჽააც ჩვენ შეგვიძლია აგემოჽჩილოთ... ამ შემთხვევაში ისევე, ჽოგოჽც ქჽისტეს მოწაფეების, ჩვენი პასუხიც უცხაესია: მოჽჩილება უფლისამი უფჽო გვმაჽთებს, ვიჽე აამიანთა“.

უნა აჍვნიშნოთ ისიც, ჽომ ჩვენი ეკლესიის მთავჽობა მჽევლისა ა საზოგაოების წინაშე ხმამაჍლა ხაზს აჽ უსვამს მაჽთლმაიებლუჽ მსოფლმხეველობას ანუ წმიამამებისეულ სწავლებას თანამეჽოვეობის ისეთ საჭიჽბოჽოტო საკითხებზე, ჽოგოჽიცაა სპოჽტი, თეატჽი, მხატვჽული კინემატოგჽაფი, მსახიობობა, „აზაჽტული“ თამაშები, თამბაქოს წევა ა სხვ. ა ამით ბევჽს აბნეულობასა ა ცოვაში ტოვებს.

ამ ქვეთავის ბოლოს იძულებული ვაჽთ, გავიმეოჽოთ — ქაჽთველ სასულიეჽო პიჽთა შოჽის აჽიან ისეთნი, ჽომლებიც სამწუხაჽო სიმაჽთლის ნებისმიეჽა თქმას განკითხვა ნათლავენ ა ამას მკაცჽა კჽძალავენ. მაგჽამ მათი აკჽძალვა, ჽატომჍაც, მხოლო მამამთავაჽს ეხება ა ანაჽჩენ მჍველმთავჽებს, ჽომლებიც მას ჽაჍაცაში აჽ ეთანხმებიან, თვითონაც „განიკითხავენ“ მაშინ, ჽოცა მამამთავაჽსა ა ნებისმიეჽ მჍველმთავაჽს შოჽის მხოლო თანამებობჽივი სხვაობაა ა აჽა კუჽთხევითი („ქიჽოტონიული“), ჽაგან სამჍვლო ხაჽისხით პატჽიაჽქიც ისეთივე ეპისკოპოსია, კეჽძო, მცხეთა-თბილისის მთავაჽეპისკოპოსი, ჽოგოჽც სხვა მჍველმთავაჽი. ასეთთა მტკიცებითი საბუთი („აჽგუმენტი“) შემეგია: „მამამთავაჽ ნოეს ცოვა ჽომ მისმა შვილმა ძმებთან გაახმაუჽა, ამისთვის წყევლა აიმსახუჽა“. მაგჽამ აქ აჽის ჽამენიმე „მაგჽამ“: 1. მამის საქციელი ამ შემთხვევაში ცოვა ვეჽ ჩაითვლება იმ უბჽალო მიზეზით, ჽომ „აიწყო ნოემ მიწისმუშაკობა ა გააშენა ვენახი. შესვა Ⴭვინო (იგულისხმება, პიჽველა ა მისი ძალა აჽც უწყოა — „ს.“), ათვჽა ა გაშიშვლა“... (აბ.: 9, 20-21); 2. „გაშიშვლა თავის კაჽავში“ (21) ა აჽა შვილების თვალწინ; 3. „აინახა ქამმა, ქანაანის მამამთავაჽმა, მამის სიშიშვლე ა შეატყობინა გაჽეთ თავის ოჽ ძმას“ (22). აი, ეს აჽის ნამვილი განკითხვა ა უჍიჽსი საქციელი; 4. „აიჍეს სემმა ა იაფეთმა სამოსელი, მოისხეს მხჽებზე, უკუსვლით მივინენ ა აფაჽეს მამის სიშიშვლე. პიჽი უკან ჰქონათ მიქცეული ა მამის სიშიშვლე აჽ აუნახავთ“ (23). მათ ამ შემთხვევაში მოახინეს მამის აჽა, მაგჽამ მისი საქციელის ანუ სიშიშვლის უაჽყოფითი შეფასება მაინც — მათ ზუჽგი აქციეს მას, ა 5. ჽაც მთავაჽია, ნოე ეჽთაეჽთხელ ათვჽა თავის ცხჽაასოჽმოცაათწლოვანი ცხოვჽების მანძილზე ა შეცა ოჽგზის უნებუჽა. ასე ჽომ, ეჽთი უკიუჽესობაა, ჽოცა ვინმეზე ა მით უფჽო პატჽიაჽქზე ათასგვაჽ ცილისწამებას, ჭოჽსა ა სიბინძუჽეს ავჽ-ცელებენ ა მეოჽე უკიუჽესობაა პატჽიაჽქის ყოვე-ლი სიტყვისა ა ქმეების აუფიქჽებლა მიჍება მხოლო იმიტომ, ჽომ ის პატჽიაჽქია. ამ ოჽი „ფაჽთო გზის“ (მ.: 7, 13) შუაში გაის მესამე, ეკლიანი ა „საჭიჽველი გზა“ (მ.: 7, 14), ჽომელიც აჽის „გზა მშვიობისა“ (ლ.: 1, 79), „გზა სიმაჽთლისა“ (მ.: 21, 32), „გზა წჽფელი“ (ლ.: 3, 5), „გზა უფლისაი“ (იოანე: 1, 23) ა „გზა Ⴭმჽთისა“ (მ.: 22, 16), ჽომელიც თავა აჽის „გზა, ჭეშმაჽიტება ა სიცოცხლე“ (ი.: 14, 6).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 50

2. ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა „გაჽაქმნიან“ „გაჽაქმნამე“

ა) საჽწმუნოებჽივი მოჍვაწეობა

ჽოგოჽც უკვე ვახსენეთ, ხალხი ხალხს ხან ბჽძენს უწოებს ა ხან ბჽბოს, მაგჽამ აჽც ეჽთია მაჽთებული ა აჽც მეოჽე. ხალხში, ეჽში ნაწილი ბჽძენია ა ნაწილი ბჽბო, ხოლო ჽომელი ჽა ჽაოენობით, ეს ამოკიებულია სხვაასხვა პიჽობებზე. მაგჽამ ხება ისეც, ჽოცა იგივე ხალხი ეჽთ ჽოს სიბჽძნეს იჩენს, ხოლო სხვა შემთხვევაში — სიბჽიყვეს. მაგ., იხილეს ჽა ებჽაელებმა მაცხოვჽის მიეჽ ოთხი Ⴭის მკვაჽი ლაზაჽეს გაცოცხლება ა სხვა სასწაულები, იეჽუსალიმში იებით მიიჍეს იგი ა გამეფებასაც უპიჽებნენ. ხოლო ექვსიოე Ⴭის შემეგ პილატეს შეჰყვიჽეს: „ჯვაჽს აცვი, ჯვაჽს აცვი იგი!“. კაჽგი გამოთქმაა, „ჽაც ეჽი, ის — ბეჽი“, ჽაც ნიშნავს იმას, ჽომ ეკლესიის სახე ისეთივეა, ჽოგოჽიც ეჽის: მჍვლები ეჽიან ხებიან, ხოლო განწმეილი ეჽი უწმინუჽ სამჍველოებას ვეჽ იგუებს.

ამ ძნელბეობის ჽოს, ჽოცა ქაჽთველი ეჽთჽოულა ეძებს სიმაჽთლეს ა ელის ჽაჍაც იმეს, საჭიჽოა ყველაზე Ⴭჽმა ფიქჽი ა აკვიჽვება. ეს კი შეუძლებელია ზოგაი, ზეჽელე განსჯისათვის, ჽომელსაც ვხვებით Ⴭევანელობაში. საჭიჽოა უფჽო შოჽს წასვლა, უფჽო მეტა ჩაჍჽმავება საკუთაჽ სულში, საკუთაჽ ა საზოგაო ცოვათა გაცნობიეჽება ა აქეან გამომინაჽე, ქმეითი გამოსავლის ჩვენება, ჽაც მიგვაახლოვება მიზანს ა პიჽაპიჽ აგვანახვება, ჽა გააგვაჽჩენს.

ბოლო 15 წლის მანძილზე მოხა ის, ჽასაც მხოლო ოცნებით თუ შევწვებოით, შოჽეულ მომავალში თუ აველოებოით... მაგჽამ ჩვენს საუკუნეში „გეომეტჽიული პჽოგჽესიით“ ჩქაჽება მოვლენათა ჽიგი ა ამიტომ საეჽთო, სამსოფლიო საკითხებთან ეჽთა სწჽაფავე მიეინება ჩვენი ეჽოვნული საკითხების გააწყვეტის ტალჍა. მაინც ჽა მოხა ამ ბოლო ჽოს? მოხა ის, ჽომ ქაჽთველმა კაცმა ხმამაჍლა „იყვიჽა“ სათქმელი, ჽომელიც საუკუნეობით ჩაგუბებოა უჍონობისგან მჯიჍნაცემ მკეჽში; ჽომელიც იი ხნით აწვალება ა ძმისთვისაც კი ვეჽ ეთქვა; ჽომელიც გულში უჍა ა ზემოან ვეჽ გამოიოა. ახლა კი, აჽა მხოლო ძმას, მტეჽსაც გაბეულა ეუბნებოა სათქმელს. ეს მაჽთლაც მიჍწევა იყო პიჽვანელისათვის, მაგჽამ მთავაჽია, ჽომ ეს სათქმელი საეჽთო ყოფილა — ყველა შეგნებული ქაჽთველის საწუხაჽი ა აჽა ეჽთეულთა ან „ექსტჽემისტთა ჯგუფისა“, ჽოგოჽც ამას უსამაჽთლო გაიძახონენ.

იქ შენ იგჽძნობ: ქაჽთველი ვაჽ! აქ მე ვიგჽძნობ: ქაჽთველი ვაჽ! — მაშინ აჽის ეჽი მჽთელი; მაშინ ეჽი ჯანმჽთელია.

შემეგ ეს საეჽთო მიზანი სახალხო იკითხებოა ევიზება ა წეჽილება, გაბეულა ისმოა შეკ ჽებებიან ა ტელე-ეკჽანიან, ხმამაჍლა გუგუნება ქუჩებში ა ჯიუტა მეოჽებოა ა მეოჽებოა: „გაუმაჽჯოს ამოუკიებელ საქაჽთველოს!“ — ვიმეოჽებით ამას ბევჽნი. იმასაც კი მოვესწაჽით, „ექსტჽემისტება“ მონათლულ მამულიშვილებს ზჍვა ხალხი გაჰყვა. მაგჽამ მაშინ ჯეჽ მხოლო გაცნობიეჽა ეს მიზანი, ჯეჽ მხოლო იგჽძნობოა იმ მისწჽაფებით გაეჽთიანებულ თაობათა ეჽთობა, ჽასაც ისტოჽიულა, ეჽოვნულ-განმანთავისუფლებელი მოძჽაობით გამოვხატავით. გაცხაა, ჽომ ეს ჯაჭვი აჽ გამწყაჽა, ჽომელიც ოჽი საუკუნეა ეჽთმანეთს აბამს სხვაასხვა ჽოის თაობებს Ⴭემე. ჩვენი ჽოის თაობა კი Ⴭიჽსი გახა წინამოჽბეთაგან გამოუთქმელი წყუჽვილის გამოხატვისა, გახა Ⴭიჽსი სისხლის ფასა...

ჽატომ იბაება აამიანში თავისუფლების ასეთი წყუჽვილი; ჽატომ უჽჩევნია აამიანს თვით სისხლის ფასა შეიძინოს იგი? — აი კითხვები, ჽომელთა ასმისთანავე წამოიჭჽება ამგვაჽივე საკითხავები, თუ ჽა აჽის მიზანი ამ თავისუფლებისა (თვითმიზნუჽი ხომ აჽაა იგი?); ჽა აჽის საეჽთო მიზანი აამიანუჽი ყოფისა? ა ა. შ. ეჽოვნული სატკივაჽი „Ⴭიჽებულებათა სამყაჽოს“ ეჽთ-ეჽთი შემაგენელი ნაწილია, ჽომელშიც ასევე აჽსებობენ სხვა სულიეჽი განზომილებანი. ამიტომ შეუძლებელია, იფიქჽო ეჽოვნულ საკითხზე ა ამავე ჽოს, გვეჽი აუაჽო სხვა, მისაგვაჽ Ⴭიჽებულებებს. ეს კი ისეთ ჯაჭვს ქმნის, ჽომლის ეჽთ-ეჽთ ჽგოლზე შეხებისას ანაჽჩენნიც იჽხევიან თავისთავა: თუ ვსვამთ განსასჯელა „თავისუფლების“ ცნებას, იქვე გონება უნებუჽა სვამს „თავის“, „უფლის“, „თავის უფლის“ (საკუთაჽი თავის მფლობელის) ცნებებსაც ა სხვ., ჽომელთა გააჭჽაც ეჽთჽოულა, ეჽთიანა, სწოჽე ჯაჭვისებუჽა უნა წაჽიმაჽთოს. ესაა აზჽოვნების წესი ა ჩვევა, ჽაც გამოიხატება Ⴭჽმა აფიქჽებაში.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 51

ჩვენ ვამბობით, ჽომ 80-იანი წლების მოძჽაობა საქაჽთველოში იყო მემკვიჽეობით მიჍებული წინა ეპოქებიან, ჽოცა განუწყვეტლა მიმინაჽეობა აცვა მომხვუჽი მტჽისაგან, აცვა საჽწმუნოების, მამულისა ა ენისა. ა თუ მემკვიჽეობით გვაქვს ანატოვაჽი ბჽძოლა, იგივე უნა გვქონეს Ⴭეს ბჽძოლის განაწესიც: „ენა, მამული, საჽწმუნოება“. მაგჽამ ჩვენა სამწუხაჽო, ენისა ა მამულისაგან განსხვავებით მესამე „Ⴭვთაებჽივ საუნჯეს“ — საჽწმუნოებას თანამეჽოვე ჟამს შესაფეჽი გჽძნობით ა ფიქჽით ვეჍაჽ ვეკიებით. აჽაა უპიჽველესი ხომ სწოჽე საჽწმუნოება იყო მუამ ჩვენი გმიჽი ა გონიეჽი წინაპჽების საფუძველთა საფუძველი. მსოფლიოში საქაჽთველო აჽა მაჽტო Ⴭვთისმშობლის წილხვომილობით იყო გამოჽჩეული, აჽამე შეუჽყეველი ჽწმენითა ა Ⴭვთის სიყვაჽულისათვის თავაებით. ჩვენში ყოველთვის საჽწმუნოების ონე გან-საზჍვჽავა ეჽოვნულ სახეს. ჽატომჍაც აგვავიწყეს, ჽომ მტჽის წინააჍმეგ ქაჽთველი კაცის შეუპოვჽობა ა თავაება განპიჽობებული იყო პიჽველყოვლისა Ⴭვთის სჯულისათვის ა მხოლო ამის შემეგ — მიწა-წყლისა ა ხალხისათვის. მტეჽი ჩვენი ხომ პიჽველა ჩვენი ჽჯულისკენ იწევა, ხშიჽა ქჽისტეანობის უაჽყოფას გვაძალება ა სხვას აჽაფეჽს. იმიტომ ჰყავს საქაჽთველოს ამენი წმიანი, ჽომ ბჽძოლები, ჽომლებიც ათასობით ქაჽთველს იწიჽავა, მიმაჽთული იყო ქჽისტეს ჽჯულის ასაცავა, Ⴭვთის შიშისა ა სიყვაჽულისაკენ. იშვიათია სხვა ეჽი მსოფლიოში, ჽომელსაც ესოენი Ⴭვთისმოსავობა გამოეჩინოს, ამნაიჽი ჽწმენის ნიჭი გამოემჟჍავნებინოს. ამიტომაც აძლევა უფალი ძალასა ა გამძლეობას ქაჽთველთა ჯაჽს, ჽოცა მციჽეით მჽავალჽიცხოვანს ვუმკლავებოით; ამიტომაც აგვიცვა აქამომე Ⴭვთისმშობლის ეობჽივმა კალთამ ა ასეთი პატაჽა ეჽის გააჽჩენის საიუმლოც აქ იმალება — Ⴭვთის მფაჽველობაში. მაგჽამ მოხა აუჯეჽებელი ჽამ — საჽწმუნოებით გამოჽჩეული ქვეყანა ბოლოს თავისი უჽწმუნოებით გამოიჽჩეოა. თუ წი ნათ მონასტჽების სიუხვითა ა საეკლესიო აჍმშენებლობით განვსხვავებოით სხვათაგან, მეოცე საუკუნის ოციანი წლებიან უკვე ის ეჽი ვაჽთ, ჽომელმაც Ⴭვთის სახლები — ეკლესია-მონასტჽები ანგჽია-აჩანაგა (იხ. სუჽ. შემ. გვ.), ხოლო ჽომლებიც გააჽჩნენ, შიგ სასოფლო-საკოლმეუჽნეო საბჭოები, მუზეუმები, სკოლები, კლუბები, კინო-თეატჽები, საწყობები, სპოჽტული აჽბაზები, აბანოები ა ცხოველთა სა-გომები გახსნა. წმია ხატები, ჽომელთა შეჽყვნა უბჽძანა ჯალალ-ე-ინმა ასიათას თბილისელს ა აჽცეჽთმა მათგანმა აჽ გააგა მკჽეხელუჽი ნაბიჯი, ჽაც თავის მოკვეთა აუჯათ, — ჩვენ ჩვენივე ნებით შეუჽაცხვყავით, ავხიეთ, ავწვით, ავამსხვ-ჽიეთ... სასულიეჽო პიჽები, ხუცესები, ჽომლებიც წინათ მეფეებს მოძჍვჽავნენ ა ეჽს ასწავლინენ სიბჽძნეს ა ცხოვჽებას, საეჽთო მოვსპეთ, მაჽთალია, სხვათა ბჽძანებით, მაგჽამ საკუთაჽი ასტუჽითაც. აიწყო კაცობჽიობის ყოფაში აჽასჽოს აჽსებული ჽამ — სახელმწიფოს ბჽძოლა Ⴭმეჽთთან. თუ მანამე ყოველი ხელისუფლება აჍიაჽება ჽაჍაც საჽწმუნოებას ა ებჽძოა ანაჽჩენს, ახლა ჽწმენას, ჽოგოჽც ასეთს, საყოველთაო ა გეგმაზომიეჽი წინაჍგომა ეწეოა. 1932 წ. სტალინმა „უჍმეჽთობის ხუთწლეი“ გამოაცხაა, შექმნა საგანგებო ჯგუფები — „მებჽძოლ უჍმეჽთოთა კავშიჽები“, ჽომლებშიც ბევჽი მოხალისე შეიოა ა განაცხაა, — 1937 წ-მე საბჭოთა კავშიჽში Ⴭმეჽთის სახსენებელი უნა ამოვძიჽკვოო... გაბატონა, ჽოგოჽც გალაკტიონი იტყოა, — იუას სახე, კაენის ლანი ა Ⴭამეების შავი გუგუნი... საბჭოთა ხალხა ათქვეფილი ეჽები მაჽთავნენ ყოველწლიუჽ, სავალებულო, საზეიმო მსვლელობებს, ჽომელთაც „ჽატომჍაც“ „პაჽაი“ (ფჽანგ. „პაჍაი“ — „სამოთხე“) უწოეს. უაჽყვეს ჽა Ⴭმეჽთი ა მისგან შექმნილი მაჽაიული, ნეტაჽი ზე-

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 52

ჯვჽის ჩამოგება (1923წ.) ქუთაისის წმ.ალექსანჽე ნეველის — 1920 წ-ან წმ.ავით აჍმაშენებლის სახ. ტაძჽიან; აიგო მხატვაჽ გაგაჽინის ხუჽოთმოძჍვჽობით 1852-1870 წწ-ში; 1921 წ. 5 მაისს მისი მოეანი „პაჽიზის კომუნა“ მონათლეს, 1924 წ-ს „სამაზჽო პჽეზიიუმის“ 30.01. აგენილებით

აანგჽიეს; 1928 წ. ნატაძჽალზე აგეს მოქანაკე იაკობ ნიკოლაძის ლენინის ძეგლი, ჽომელიც 1948წ. 6.1. („საპაჽაო“) სტალინის „მონუმენტით“ შეცვალეს, ხოლო მის აგილას 1996 წ-ან წმ.ავით

აჍმაშენებლის ძეგლია.

იმის სამივე საფეხუჽი — Ⴭვთის სასუფეველი, ცათა სასუფეველი ა სამოთხე — შეუგნენ „ამქვეყნიუჽი სამოთხის“ — „კომუნიზმის“ მშენებლობას. ეს აჽის აჽაჽსებული ჽამ — სამოთხე Ⴭმეჽთის გაჽეშე ა მის წინააჍმეგ. ეს მოძჽაობა მოძჍვჽებითა აეყჽნო მაჽქსს, ჽომელიც თავიან ქჽისტეანი ებჽაელი იყო, შემეგ Ⴭმეჽთს ბჽძოლა გამოუცხაა ა წევჽი გახა „სატანუჽი ეკლესიისა“, ჽომლის აკვეთითაც აწეჽა „კაპიტალი“ 66. იაკობ გოგებაშვილმა ჽოცა ნახა, ჽომ „მაჽქსიზმი“ სწჽაფა ვჽცელებოა ჩვენში, წინასწაჽმეტყველუჽა აჍმოთქვა: თუ ამ მოძჍვჽებამ ფეხი მოიკია ქაჽთველ ეჽში, მალე იგი ნახიჽს აემსგავსება... სწოჽე ნახიჽება მიგვეჽეკებონენ ი-პატაჽიანა სამაისო ა სანოემბჽო „პაჽაებზე“... განმეოჽა ბიბლიუჽი წაჽსული — ისჽაელი ეჽის სამოცაათწლიანი „ბაბილონუჽი ტყვეობის“ მსგავსი, ჽომლის ჽოსაც მანამე მაჽთლმაიებლუჽი მსოფლმხეველობის მატაჽებელ ქაჽთველ ეჽს „მაჽქსისტულ-ათეისტუჽი“ ცნობიეჽება ჩამოუყალიბა. ამან შესაბამისი ნაყოფებიც გამოიჍო. „თქვა უგუნუჽმა გულსა შინა თვისსა: აჽა აჽს Ⴭმეჽთი. გაიჽყვნენ, სისაძაგლე ჩაიინეს; აჽავინ აჽის კეთილის მქმნელი. უფალმა ზეციან გამოხეა აამიანთა შვილებს, ჽომ აენახა, თუ აჽის ვინმე ჭკუათმყოფელი, Ⴭმეჽთს ჽომ ეძიებს. ყველამ უაჽყო, ეჽთიანა საძულველნი გახნენ; აჽ აჽის მქმნელი კეთილისა, ეჽთიც აჽ აჽის“ (ფსალ.: 13, 1-3). უფალი პავლე მოციქულის პიჽითაც წინასწაჽმეტყველებს: „უკანასკნელ Ⴭეთა აგომისას მოიწევა ბოჽოტი ჟამი, ჽაგანაც კაცნი იქნებიან თავმოყვაჽენი, ფულისმოყვაჽენი, ქემაჍალნი, ამპაჽტავანნი, მგმობელნი, ე-მამის უჽჩნი, უმალონი, უჍიჽსნი, კაცთმოძულენი, გულჍჽძონი, მაბეზჍაჽნი, აჍვიჽახსნილნი, გულმხეცნი, სიკეთისმოძულენი, გამცემნი, თავხენი, მზვაობაჽნი, უფჽო მეტა განცხჽომის მოყვაჽენი, ვიჽე Ⴭმეჽთისა; ეჽთთავა ჽომ სწავლობენ ა ვეჽასგზით კი აჍწევენ ჭეშმაჽიტების შემეცნებას. ჽოგოჽც იანე ა იამბჽე უპიჽისპიჽებონენ მოსეს, ისე ესენი უპიჽისპიჽებიან ჭეშმაჽიტებას; გონებაგახჽწნილი აამიანები, საჽწმუნოებაში უმეცაჽნი“ (II ტიმოთ.: 3, 1-4; 7-8). აა-მიანის ასეთ

66 ბიოგჽაფ გ. მაჽჩენკოს ნაშჽომში მოყვანილია მაჽოხე (კაჽლ) მაჽქსის სიტყვები: ჩემი მიზანი ის კი

აჽ აჽის, ეამიწაზე გავხე მმაჽთველი, აჽამე ჽათა ზეციუჽ ტახტზე ავჯე ა იქიან ვმაჽთო სამყაჽო; ო, ჽოგოჽ მინა, მთელი კაცობჽიობა ჯო-ჯოხეთში გაავჩეხო ა მეც თან ჩავყვე ხაჽხაჽით...

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 53

სახეს, უფჽო სწოჽა, უსახობას ძალიან ჰგავა „საბჭოთა აამიანი“ („კაცი პატივსა შინა იყო ა აჽა გულის-ხმა-ჰყო, ჰბაძვია იგი პიჽუტყუთა უგუნუჽთა, ა მიემსგავსა მათ“ — ფსალ.: 48,13;21).

„ბიბლია“ — „ძველი აჍთქმა„ + „ახალი აჍთქმა“ (ბეჽძნულა: „წიგნები“), ჽომელსაც ასევე „წიგნთა წიგნს“, „უნივეჽსალუჽ წიგნს“, „სუპეჽ-წიგნს“ უწოებენ, — აჽის წყაჽო უმაჍლესი Ⴭვთისმეტყველებისა, სიბჽძნისმეტყველებისა, მეცნიეჽებისა, პოეზიისა ა ა. შ., ჽაგან თვითონ მისი წყაჽო აჽის სულიწმია-Ⴭმეჽთი ა ვისაც ის აჽ წაუკითხავს ა შეუსწავლია, უბჽალო უწიგნუჽია, ხოლო ასეთი ჩვენს ქვეყანაში უიესი უმჽავლესობა იყო ა მათ მხოლო აჽასაკმაჽისი ჽაოენობა აკლება... იგივე ბიბლიუჽი სიბჽძნით კი: „შუჽმან შეიპყჽოს ეჽი უსწავლელი“.

Ⴭვთის მოწყალებითი აშვებითა ა მსოფლიო პოლიტიკუჽი „გაათამაშებით“ მონობისა ა პატიმჽობის 70 წელი ასჽულა ა ჩვენს ეჽს ახალი შესაძლებლობები გამოუჩნა. მაგჽამ ჭეშმაჽიტებაშეუმეცნებელ ა უსწავლელ ეჽს, სხვა თუ აჽაფეჽი, შუჽი მაინც შეუშლის ხელს უმაჍლესი ანიშნულების შესჽულებაში. სინამვილეს ჽომ თვალი გავუსწოჽოთ, იმ სამოცაათწლიან მონაკვეთში ბოჽოტების მონობას ჩვენში ყველაზე ქმეითა ოჽა-ოჽი აამიანი ვეჽ ეგუებოა. მიუხეავა იმისა, ჽომ მათ გვეჽით გომა, მაჽთალია, ზოგმა აჽაგულწჽფელა, მაგჽამ ზოგმაც გულწჽფელა სცაა, შეიძლება ითქვას, ჽომ XX საუკუნის „ქაჯეთის ციხესთან“ — წითელ კჽემლთან ბჽძოლაში ამ „ტაჽიელსა“ ა „ავთანილს“ „ფჽიონობა“ ვეჽავინ გაუწია. თავიან, ძიჽითაა, ეს ოჽი კაცი უძჍოა წინ მოძჽაობას, ჽომელსაც პიჽობითა „პოლიტიკუჽი მაჽთლმაიებლობა“ შეიძლება ვუწოოთ. ჽოცა „ტაჽიელსა“ ა საქაჽთველოს „ავთანილი“ მოუკვა (თუ მოუკლეს), იმ Ⴭიან ამ მიმაჽთულებას მეტი ა მეტი ძალით აუპიჽისპიჽა „პოლიტიკუჽი სექტანტობა“ ცჽუპაჽტიებისა ა მათი შემქმნელების სახით, ჽომელთაც ასევე, პიჽობითა „პოლიტიკუჽი სექტანტები“ შეიძლება ავაჽქვათ. 1989 წ. 9 აპჽ. ილიან საქაჽთველოში თავისუფლება თითქმის ყველას „უცებ მოუნა“, მაგჽამ განა ყველამ იცოა თავისუფლების Ⴭვთაებჽივი გაგება: „შეიცანით ჭეშმაჽიტება ა ჭეშმაჽიტება გაგანთავისუფლებთ თქვენ!“, ან „სააც აჽის სული უფლისა, იქვეა თავისუფლება“ (II კოჽინ. 3,17)?! ამოუკიებლობა თუჽმე, ვის ჽისთვის უნოა ა ვის — ჽისთვის: ზოგს მხოლო ნივთიეჽი მგომაჽეობის გასაუმჯობესებლა, ზოგს ასავლუჽ-ამეჽიკული განცხჽომის მოსაპოვებლა, ზოგს ნაჽკოტიკებისა ა კაცების ეჽთმანეთზე „ქოჽწინების“ ასაკანონებლა (ჽამენააც, ეს მაშინ იკჽძალებოა) ა ა. შ. ბევჽს მხოლო კომუნისტების სიძულვილი ამოძჽავება ა აჽა ჭეშმაჽიტების სიყვაჽული. მაჽტო „მციჽე სამწყსოს“ სუჽა სწოჽა ლელთ-Ⴭუნიასეული „ჩვენი თავი ჩვენავე გვეყუნეს!“ ა შეგ-ნებულა სწყუჽოა თავისუფლება, „ვით აჭჽილიჽმების გუნს — წყაჽო ანკაჽა“ (შჽ. ფსალმ.: 41, 1). აქ ჩვენი ეჽის, სწოჽე, უკეთეს ნაწილზე შევჩეჽებით ა შევნიშნავთ, ჽომ მათგან უმჽავლესობა,

ვთქვათ, ქაჽთ. მაჽთლმაიებელ ეკლესიას იმიტომ იცავს, ჽომ მასში მხოლო ისტოჽიულ ა ესთეტიუჽ Ⴭიჽებულებას ხეავს. ასეთნი მას უპიჽატესობას ანიჭებენ მხოლო იმიტომ, ჽომ ძიჽითაა მან განსაზჍვჽა ქაჽთველი ეჽისა ა სახელმწიფოს ჩამოყალიბება (საქაჽთველო ითვლება ის ქვეყანა, სააც წიჽვა-ლოცვა ქაჽთული ენით აჍესჽულება. — გიოჽგი მეჽჩულე), შექმნა ა შემოგვინახა ქაჽთული კულტუჽა. ასეთი მიგომა სასაჽგებლოა, მაგჽამ აჽასაკმაჽისი, ჽაგან ჯეჽ ეჽთი, მაჽთლმაიებელი ეკლესიის მთავაჽი შეეგი სულის ცხონებაა (ა ჩვენთვისაც ეს უნა იყოს) ა მეოჽეც, მის ნებისმიეჽ შეეგს, თუნაც ყველა შეეგს ეჽთა აჍებულს, მის მიზეზზე — ჭეშმაჽიტებაზე მაჍლა აჽ უნა ვაყენებეთ. — ეს „ეთნო-ფილეტუჽი“ ცჽუჽწმენაა, ჽომელიც ეკლესიის მიეჽ აგმობილ იქნა 1872 წ. კონსტანტინეპოლის კჽებაზე. მაგჽამ სამწუხაჽო, Ⴭესაც კი ჩვე ნი ეჽის უკეთესი ნაწილის უმჽავლესობა ქვეცნობიეჽა ან „მაჽქსისტია“ ა ან — „ეთნო-ფილეტისტი“ (მაგ., ბევჽი მაჽთლმაიებლა იმიტომ ინათლება, ჽომ ეს მისი წინაპჽების ჽწმენაა, მაგჽამ საჽწმუნოება წინაპაჽთა კი აჽა, ჭეშმაჽიტების სიყვაჽულით უნა აჍვაჽჩიოთ). „ეთნო-ფილეტიზმი“ აჽის სწავლება ან განწყობა, ჽომელიც ვინმეს ან ჽაიმეს, თუნაც თავის სამშობლოს, „ეთნოს“-ს Ⴭმეჽთზე მაჍლა აყენებს; ეს ეწინააჍმეგება მაცხოვჽის შეგონებებს: „ჽომელსა უყუაჽეს მამაი ანუ ეაი უფჽოის ჩემსა, აჽა აჽს იგი ჩემა Ⴭიჽს; ა ჽომელსა უყუაჽეს ძე ანუ ასული უფჽოის ჩემსა, იგი აჽა აჽს ჩემა Ⴭიჽს (მ.: 10, 37); შეიყვაჽო უფალი Ⴭმეჽთი შენი ყოვლითა გულითა შენითა ა ყოვლითა სულითა შენითა ა ყოვლითა გონებითა შენითა ა ყოვლითა ძალითა შენითა. ესე აჽს პიჽველი მცნებაი ა მეოჽე, მსგავსი ამისი: შეიყვაჽო მოყუასი შენი, ვითაჽცა თავი თვისი. უფჽოის ამათსა სხვაი მცნებაი აჽა აჽს“ (მაჽ.: 12, 30-31). ამ II მცნების განმაჽტებით უფალი გვასწავლის, ჽომ ჩვენი მოყვასი აჽის ის, ვინც სიკეთეს გვიკეთებს, ხოლო ამას უკვე აწვჽილებით განგვიმაჽტავს მსოფლიოს იი მოძჍვაჽი ა მჍველმთავაჽი წმ.იოანე ოქჽოპიჽი: „ჽოესაც საჭიჽოა კეთილის-ყოფა, აე, ყოველი კაცი შენი მოყვასი იყოს, ხოლო ჽოცა საქმე ჭეშმაჽიტებას შეეხება, მაშინ გააჽჩიე შენიანი უცხოსაგან. თუკი შენი ძმა, Ⴭვიძლი ეითა ა მამით, აჽ აჽის შენთან ეჽთობაში ჭეშმაჽიტების კანონით, მაშინ იგი უფჽო უცხო უნა იყოს შენთვის, ვიჽე სკვითი; ა პიჽიქით: თუ სკვითსა ა სავჽომატს უპყჽიათ მაჽთალი ოგმატები ა სწამთ იგივე, ჽაც შენ გწამს, მაშინ ისინი უფჽო ახლოს უნა იყვნენ შენთან, ვიჽე Ⴭვიძლი ძმა; ბაჽბაჽოსსა ა აჽაბაჽბაჽოსს ჩვენ განვაჽჩევთ აჽა ენითა ა

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 54

წაჽმომავლობით, აჽამე აზჽებისა ა სულის მიხევით. აამიანი, უპიჽატესა, ის აჽის, ვინც მაჽთალ საჽწმუნოებაზე სწავლებას ინაჽჩუნებს ა სიბჽძნისმოყვაჽე ცხოვჽებას ეწევა“67.

Ⴭვთისგან აგენილ მცნებათა ჽიგს თავაყიჽა აყენებს შემეგი, ეჽთი შეხევით კეთილშობილუჽი სიტყვები: „ჽაც უფჽო მეტს ვფიქჽობ, უფჽო ა უფჽო ვჽწმუნები, ჽომ ყველაზე იი ხელოვნება, ყველაზე იი სილამაზე აამიანთა სიყვაჽულია“ (ვინსენტ ვან-გოგი). ესაა „ეთნო-ფილეტუჽი ეჽესის“ კლასიკუჽი მაგალითი — იი მხატვაჽი ვეჽ მაჍლება იმ ონემე, საიანაც ნათლა სჩანს, ჽომ ყველაზე იი სილამაზე ა „ხელოვნება“ Ⴭვთის სიყვაჽულია, ხოლო აამიანთა სიყვაჽული — ამის მსგავსია. ჽოგოჽც შევნიშნეთ, ხალხის აჽაუაჽესი ნაწილის უმჽავლესობა ამ ონეს ვეჽ სცილება, ჽისი შეეგიც აჽის აჽა სწოჽი, საჍი მამულიშვილობა, აჽამე „ვაშა-მამულიშვილობა“ („უჽა-პატჽიოტიზმი“). მხოლო ეკლესიის საჍმა მჽევლმა ანუ Ⴭვთის ეჽმა იცის, ჽომ აამიანის ამქვეყნიუჽი სამშობლო აჽის სახე ზეციუჽი სამშობლოსი — „ახალი იეჍუშალაიმი“ 68-სა, ჽომელშიც მეოჽე მხჽივ, ისე ვეჽავინ ამკვიჽება, თუკი თავისი მშობელი ხალხი აჽ შეიყვაჽა69. ჽაგან ჽოგოჽც უფალი გვეუბნება: თუ აჽ გიყვაჽს შენიანი, ჽომელსაც ხეავ, ჽოგოჽ შემიყვაჽებ მე, ჽომელსაც ვეჽ მხეავ? ამასთან მიმაჽთებაში გვახსენება შემეგი: საქაჽთველოს. ეჽოვნული მოძჽაობის აჍმავლობისას ცნობილმა საბჭოთა ფილოსოფოსმა მეჽაბ მამაჽაშვილმა თქვა, — ჭეშმაჽიტება სამშობლოზე მაჍლა გასო (ჽაც თავისთავა გაამჍეჽებაა აჽისტოტელეს ცნობილი გამოთქმისა: პლატონი ჩემი მეგობაჽია, მაგჽამ ჩემთვის ჭეშმაჽიტება უფჽო ძვიჽფასია). ამან განაჽისხა ჩვენი პატივცემული „ვაშა-მამულიშვილნი“ („უჽა-პატჽიოტები“). მაგჽამ ეს აზჽი (ვისიც აჽ უნა იყოს), ჽოგოჽც ასეთი, სწოჽია, ჽაგან ჭეშმაჽიტება აჽა მაჽტო სამშობლოზე, აჽამე ყველაფეჽსა ა ყველაზე მაჍლა გას. ჭეშმაჽიტების შემქმნელი ა თვითონ ჭეშმაჽიტება თავა Ⴭმეჽთია (სხვა საკითხია, ხსენებული ფილოსოფოსი ჽომელ Ⴭმეჽთსა ა სამშობლოს აჍიაჽება, ანა აჍიაჽება თუ აჽა საეჽთო მათ — Ⴭმეჽთმა მიუტევოს ცოვანი მისნი!). ჽოგოჽც სამყაჽოს შემოქმეთან შეაჽებით ყველაფეჽი აჽაფეჽია, ისე სულის ცხონებასთან შეაჽებით ყველა მიზანი უმიზნობაა. ვისაც თვითმიზნა გაუხია მსახუჽება თუნაც ისეთი სათუთი გჽძნობისა, ჽასაც იწვევს მშობელი ხალხის სიყვაჽული, ასეთებს შეახსენებს მსოფლ. იი მოძჍვაჽი ა მჍველმთავაჽი წმ.გჽიგოლ Ⴭვთისმეტყველი (IV ს.), ჽომ „ჩვენ, ყველას…ეჽთი სამშობლო გვაქვს — ზეციუჽი იეჽუსა-ლიმი, ჽომელშიც აცულია ჩვენი საუკუნო ცხოვჽე-ბა. ყოველნი ეჽთი გვაჽ-ტომისა ა წაჽმოშობისა ვაჽთ; ხოლო ეს ქვენა, ამქვეყნიუჽი სამშობლონი ა გვაჽოვნული კეთილშობილებანი მხოლო ეჽთგვაჽი თავშესაქცევია ამ ჩვენი წაჽმავალი ცხოვჽებისა — წუთისოფლისა, ანუ ეჽთგვაჽი სახიობაა, ჽამეთუ მამულააც, აკი, ჩვეულებჽივ, ის იწოება, ჽაც თითოეულმა ან ძალაობით მიიტაცა თავიან, ანა საკუთაჽი შეჭიჽვებითა ა მუშაკობით მოიპოვა ა აქ, ამაქვეყნიუჽ სამშობლოებში ჩვენ, ყველანი ეჽთნაიჽა უცხონი ა მსხემნი — ებჽაელნი ვაჽთ, ჽაოენ სხვაასხვა სახელებსა ა წოებებს აჽ უნა ვიგონებეთ ა წაჍმა-უკუჍმა ვატჽიალებეთ!“.

ამის საპიჽისპიჽო უკიუჽესობა სჭიჽს ქაჽთველობის უეჽოვნებო („კოსმოპოლიტ“) — „ყველასმოყვაჽულ“ 70 ნაწილს, ჽომელიც ძალზე სწჽაფა სექტანტება. გასაგებია, ჽომ ეს მათ ძიჽითაა ოჽი მიზეზით მოსით: საჽწმუნოებჽივი უმეცჽებითა ა ზოგიეჽთი უზნეო მჍველმსახუჽის მოქმეებითა თუ უმოქმეობით. მაგჽამ განა მსუჽველი ეკლესიუჽა ვეჽ განისწავლებოა წმ.წიგნების მოძიებითა ა შესწავლით?! ან თუ ჩემს ქალაქსა თუ სოფელში შეუსაბამო მჍველია, წავალ ა მოვძებნი Ⴭიჽსეულს სხვაგან ა მას ავემოწაფები. მანამე კი მოჽწმუნენი შევიკჽიბებით ა ეპისკოპოსს ვთხოვთ, Ⴭიჽსეული მოძჍვაჽი აგვიგინოს. მაგჽამ ჽოგოჽც წმ.მოციქული იაკობი გვამხელს, — აჽა გვაქვს იმიტომ, ჽომ აჽ ვითხოვთ; ვითხოვთ ა აჽ გვეძლევა, ჽაგან ბოჽოტა ვითხოვთ. ჽაგან „ცოვილს ლოცვაც ცოვა შეეჽაცხება“, სანამ აჽ განიწმიება იგი. „თუალნი უფლისანი — მაჽთალთა ზეა ა ყუჽნი მისნი — ლოცუასა მათსა ზეა“ (ფ.: 33, 15). ცუი მოძჍვჽის გამო მაჽთლმაიებლობის სიიაეზე უაჽის თქმა იგივეა, ცუი ექიმის გამო მეიცინაზე ა ჩვენსავე განკუჽნებაზე ვთქვათ უაჽი. ეკლესია ჩვენი ეაა —(„ვისთვისაც ეკლესია ეა აჽაა, მისთვის აჽც Ⴭმეჽთია მამა“ — წმ.მჍველმოწამე კვიპჽიანე კაჽთაგენელი, III ს.) ა ეის სხეულს ჽომ მავნე აჽსებები („პაჽაზიტები“) შეესევიან ან ავამყოფობა შეეყჽება, კი აჽ უნა მიატოვო ა სხვა „ეა“ ეძებო (ანუ „სექტაში“ წახვიე), აჽამე ისინი უნა მოაშოჽო ა უმკუჽნალო.

ჩვენი ხალხის მესამე ა იი ნაწილი გატაცებულია ეშმაკეულობის („სატანიზმი“) ეჽთ-ეჽთი სახეობით — სტალინელობით, ძიჽითაა, ამ უკანასკნელის გეოგჽაფიული წაჽმომავლობისა

67 ,,ეკლესიის აჽეული მამები“, ბჽიუსელი, 1988წ., გვ. 19. 68 ა აჽა — იეჽუშალაიმი. 69 ეჽთ, ე. წ. ზვიაისტს (ანუ მამულიშვილს) ა ცნობილ პოეტს ამ აზჽით ვკითხეთ, ჽა წაჽმოაგენს

თქვენი ცხოვჽების მიზანს? ,,საქაჽთველო“ — აუფიქ-ჽებლა იყო პასუხი. აი ,,ეთნო-ფილეტობის“ მეოჽე მაგალითი (თუმცა, მისი მოწინააჍმეგეებისათვის ცხოვჽების მიზანს ესეც კი აჽ წაჽმოაგენს).

70 ამ ,,ყველა“-ში, ჽატომჍაც, საკუთაჽი აჽ შეის.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 55

ა აქეან გამომინაჽე, ვიწჽო-პატჽიოტობისა გამო, ჽომელსაც კვებავენ უმეცჽება ან შელამაზებულ-გაყალბებული თქმულებები; ან ეს ზოგის შინაგანი განწყობის შეეგია — „მსგავსი მსგავსს ეძებს“, ჽასაც მოსევს აჽა მაჽტო მისამი აუმსახუჽებელი პატივისცემა, აჽამე სჽული გაკეჽპება ა თაყვანისცემა. წმიანიც კი ჽომ გააკეჽპო, ესეც იი ცოვაა ა გვიკვიჽს, ჽოგოჽ აჽ ეშინიათ ან აჽ ეჽიებათ მაინც Ⴭვთისა, ჽოცა მის აუძინებელ მტეჽსა ა უამჽავი აამიანის, მათ შოჽის, წმიანების მკვლელს, საქაჽთველოს უცხო ჯაჽით ამპყჽობსა ა იებულთა — ჽჩეულ თავა--აზნაუჽთა ა ნაჍები საზოგაოების მომსპობს, ქაჽთველი ეჽის გაამგვაჽებელსა ა სატანის შეგნებულ მსახუჽს, საეჽთო, კეთილა მოიხსენიებენ („ვაი მათ, ჽომლებიც კეთილზე ბოჽოტს ილაპაჽაკებენ ა ბოჽოტზე კეთილს!“ — შეგვახსენებს წინასწაჽმეტყველი). იახ, იმ გააგვაჽებული თაობების ნაყოფნი ა ნაშიეჽნი ვაჽთ ჯეჽ კიევ Ⴭეს, ჽაგან ჽოგოჽც სტალინის „სულიეჽმა მამამ ა მოძჍვაჽმა“ ლენინმა აისახა მიზნა, მათმა პაჽტიამ ათეული წლების განმავლობაში შექმნა „ახალი აამიანი“, „საბჭოთა აამიანი“ ანუ „ანტიაამიანი“, ცჽუაამიანი, უფჽო ზემიწევნით — „აჽააამიანი“. აჽცთუ ისე იი ხნის წინათ ჩვენი საზოგაოების უმჽავლესობას ასეთნი შეაგენნენ ა ეს უმძიმესი მემკვიჽეობა გვეჽგო იმ ახალ თაობებს, ჽომლებმაც ის „წითელი ჭიჽი“ 71 ბავშვობაში, სიყმაწვილესა ა ყჽმობაში მაინც გამოვცაეთ. ამ ბოლო 15-10 წლის განმავლობაში, მაჽთალია, ბევჽმა ეკლესიაში სიაჽული აიწყო, მაგჽამ ძიჽითაა ახალგაზჽობამ, ჽაგან „პაჽტიამ ა კომკავშიჽმა“ სამი თაობის აამიანები Ⴭმეჽთთან უჽთიეჽთობის კულტუჽას (შემოქმეზე ფიქჽი, წმ.წიგნების კითხვა ა ლოცვა) ჩამოაშოჽა ა ახლა მათ შიში ხელს აჍაჽ უშლით (ხეავენ, ჽომ იგივე მთავჽობას, ჽომელიც აჽე ჩვენ ეკლესიაში მისვლას გვიშლია, Ⴭეს ხელში ჩვენხელა სანთლები უჭიჽავს), მაგჽამ ეკლესიუჽი ცხოვჽება („ათი მცნების“ აცვა, მაჽხვა, ქველმოქმეება) ა აჽათუ მტჽის, მოყვასის სიყვაჽულიც კი აჍაჽ შეუძლია აჍზჽისას მიჍებული სულიეჽი ამბლის გამო (ეს იგივეა, აამიანს ბავშვობაში სიაჽული აჽ ასწავლონ ა ზჽასჽულობაში საჽბენი ბილიკები მოუწყონ). მაგჽამ ასეთებს უფალი ამხნევებს: „კაცთაგან შეუძლებელ აჽს ესე, ხოლო Ⴭმჽთისა მიეჽ ყოველივე შესაძლებელ აჽს“ (მ.: 19,26), ა მისცემს ძალებსაც, თუკი სახაჽებაში ნახსენები უტყვი სულით შეპყჽობილის მამასავით თვალცჽემლიანნი შეჰჍაჍაებენ: „მჽწამს, შემეწიე უჽწმუნოებასა ჩემსა“ (მაჽ.:9,24); უფჽო მეტიც, ვისაც მეტი მიეტევება, მას მეტააც შეუყვაჽება უფალი ა თუკი, ვთქვათ, ბავშვობიან მოჽწმუნე Ⴭვთისგან ბოძებულ ჽწმენის ნიჭს შესაბამის ნაყოფს აჽ გამოაჍებინებს, ხოლო ასაკოვანი უჽწმუნო იჽწმუნებს, შეინანებს ა განიწმიება, მათზე აჍსჽულება მაცხოვჽის სიტყვები: „ესჽეთ იყვნენ წინანი უკუანა ა უკუანანი წინა, ჽამეთუ მჽავალნი აჽიან ჩინებულ (მოწოებულნი — „ს.“) ა მციჽენი ჽჩეულ“ (მ.: 20,16); იუა ქჽისტეს მოციქულიან მისი მევნელი გახა ა წაჽწყმა, ხოლო სავლე მისი მევნელიან მოციქული (პავლე) გახა ა ცხონა.

მაგჽამ სამწუხაჽო, ჩვენი ხალხის უმეტესობა საკმაჽის წყუჽვილსა ა მოშუჽნეობას აჽ იჩენს საკუთაჽი სულის გააჽჩენის საქმეში. აჽც იმენა საჍვთო საგანთა შემეცნება იზიავს, ვიჽე ამქვეყნიუჽთა. ამიტომაც Ⴭემე ბევჽი, ეკლესიის მაგივჽა სექტებში მიის; ჽწმენის მაგივჽა ცჽუჽწმენებს72 აჍიაჽებს მკითხავებთან, ე. წ. ნათელმხილველებთან, ვაჽსკვლავთმჽიცხველებთან სიაჽულითა ა მათი „ეაბჽული ზჍაპჽების, ყუჽისმოსაქავებელი მოძჍვჽებების“ (წმ.მოც. პავლეს გამონათქვამებია), ნაიჽ-ნაიჽი „ჰოჽოსკოპებისა“ ა „ბეისწეჽის“ აჽსებობის აჯეჽებით; „სახაჽების“ ნაცვლა „ეფჽემ-ვეჽის“, ნოსტჽაამუსის, შტაინეჽისა ა სხვა ცჽუჽელიგიუჽი წიგნების მიმევჽობით, — ჽითაც Ⴭმეჽთის აგილს ეშმაკს უთმობს. ბევჽი კი ეკლესიაში სიაჽულსა ა მოძჍვჽის ყოლას „მოა“ აჍიქვამს ა ამისთ-

ვის უფჽო აკეთებს ამას, ვიჽე სულის მოთხოვნილებით (ასეთებისთვის „მოაში შემოსვლას“ „მოიან გაავაჽნის“ საფჽთხეც მოსევს); მაჽხვას გაჽეგ ნული მოხენილობისთვის უფჽო იცავს, ვიჽე ნებისყოფის გასავაჽჯიშებლა, ვნებათა ასაცხჽობა ა ბოჽოტი სულების განსაევნელა.

მაგჽამ მიუხეავა ჽელიგიუჽი გამოცოცხლებისა, Ⴭემე ბევჽი „პანაშვისა“ ა „პაჽაკლისს“ ეჽთმანეთისგან ვეჽ აჽჩევს; ეჽის იი ნაწილის მამაკაცებს ხელიან ეშმაკის ჩხიჽები („წამლის“, უფჽო სწოჽა, საწამლავის გასაკეთებელი ნემსები) ა პიჽიან სატანის საწოვაჽა („ჩიბუხი“ ა „სიგაჽეტი“ — ეშმაკის „სანთელი“) ვეჽ გააუგიათ, ხოლო ეაკაცები, ამასთან ეჽთა, საკუთაჽ შვილებს აკვლევინებენ („აბოჽტი“) ა უზნეო ჩაცმულობით გამოიჽჩევიან; სიძვა-მჽუშობის გვეჽით, უკვე, კავკასიელი ქაჽთველი ვაჟკაცები მამათმავლობას („ჰომოსექსუალობა“ — აცემა, ჽომელიც Ⴭმეჽთს ხოჽციელ ცოვათაგან

71 ასავლუჽ ,,თეთჽ ჭიჽზე“, თუ უფალი ინებებს, მომევნო გამოშვებებში ვისაუბჽებთ. 72 ჽოგოჽიცაა, მაგ., ჽიცხვ 13-ის სახიფათო გამოცხაება; ,,ავი თვალის ცემა“; ხის საგნებზე

აკაკუნება; ნეკზე კბენანი; ჽკინაზე ხელის მოკიება; ცუი სიზმჽის ნახვის შემეგ თუ სხვა შემთხვევებში სხვაასხვა მჩხიბავ-მისნუჽი ,,ჽიტუალების“ შესჽულება; თითქოს ცუის მომასწავებელი იყოს: ოჽშაბათს აბანა, მაჽილის, საპნისა თუ სხვ. საგნების ხელიან ხელში გააცემა; წინ შავი კატის გააჽბენა, თვალის ათამაშება ა მისთ.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 56

ყველაზე მეტა სძაგს ა ანჽისხებს) ეჩვევიან; ახალი თაობის გოგო-ბიჭები მეტა ა მეტა ეტანებიან ყველაფეჽს უცხოუჽს, უფჽო — ცუს ა მათ შოჽის, სატანუჽი ჽითმებისა ა შინააჽსის სიმჍეჽებსა ა ცეკვებს სხეულის უჽცხვი მიმოხვჽებითა ა ჯოჯოხეთუჽი შეძახილებით; მათვე ახასიათებთ მოუჽიებელი გომა ა ჯომა (ფეხებგაშლილა, ეჽთმანეთზე გააებით73 ან შემოგმით — ე. წ. ამეჽიკული სტილი) საზოგაოებაში74, ტელევიზიით გამოსვლისას ა ეკლესიაშიც კი. წმ.მამათა აზჽით, აამიანის სხეული მოძჽაობით ჽოგოჽ გაჽეგნულ მოყვანილობასაც („ფოჽმა“) იჍებს, ისეთივე განწყობა იქმნება მის სულშიც ა პიჽიქით, სულის მოძჽაობებს სხეული გამოხატავს შესაბამისი ჽოკვით („ქოჽეოგჽაფია“).

ჩვენი საზოგაოება ჽოგოჽც აზჽოვნებს, ბუნებჽივია, ისევე ამახინჯებებით მეტყველებს ზნეობჽივა (წყევლა-გინება ა ბილწსიტყვაობა), აზჽობჽივა, გჽამატიკულა, ლექსიკუჽა ა აკუსტიკუჽა. წმ.მოციქულთა თქმით, ენა გულისას ამბობს ა „ჽომელი სიტყვით აჽა სცებოის, იგი სჽული კაცი აჽს, შემძლებელ აჽს იგი აჍვიჽსხმა ყოვლისავე გუამისა“ (იაკ.: 3, 2). სჽულყოფილებისაკენ აჍმასვლა მეტყველების გამოსწოჽებით უნა ავიწყოთ, ჽასაც უთუო უნა მოჰყვეს შესაბამისი საქმეებიც, ჽაგან მხოლო ლაპაჽაკი საქმეს ვეჽ შველის ა საქმის გაჽეშე სიტყვა კი აჽა, მაჽთალი ჽწმენაც კი აჽას ჽულყოფილია: „შენ გწამს, ვითაჽმე ეჽთ აჽს Ⴭმეჽთი, კეთილა იქმ, ა ეშმაკთაცა ჰჽწამს ა ძჽწიან მისგან; საქმეთაგან განმაჽთლების კაცი ა აჽა საჽწმუნოებისაგან, ხოლო“ (იქვე: 2, 19; 24). მაგჽამ ჽოგოჽია საქმენი ჩვენნი? „ვჽტვინავთ Ⴭმეჽთზე: ეჽ-თნი — წვიმის გამო, მეოჽენი — ჽატომ აჽ მოისო წვიმა, მესამენი — ჽატომ აჽიანო ეჽთნი მიაჽნი, სხვანი კი Ⴭატაკნი. ეჽთი სიტყვით, Ⴭმეჽთის მსაჯუ-ლები ვხებით. ყველგან სიშიშვლეა. აჽამაჽტო კაცე-ბი აჽიან სანახევჽო შიშველნი, მეჽობითი სქესიც აჽ ავლენს აჽანაიჽ მოკჽძალებას. გოგონები გაჽყვნილებას მისცემიან, ქვჽივებს მამაკაცების შუჽი სწვავთ. საეკლესიო Ⴭესასწაულებს ცეკვები, სიმჍეჽები, სიმთვჽალე ა აჍმაშფოთებელი ჩვევები ახლავს75... აამიანის ან პიჽუტყვის ასნეულებისას ყველანი შემლოცველებისა ა ჯაოქჽებისაკენ ისწჽაფვიან, გვეჽს უვლიან Ⴭმეჽთს, ეკლესიასა ა პატიოსან ექიმებს. აჽ აჽსებობს Ⴭე, ჽომ გაუმაძჍჽობაში, ლოთობაში, ხოჽციელ აჍვიჽახსნილობაში, შუჽიანობაში, ქუჽობასა ა მკვლელობაში აჽ ვმონაწილეობეთ... ყოველივემ საჯაჽო ხასიათი შეიძინა“ — წუხა ზემოთ უკვე ნახსენები იოსებ ვჽიენოსი თავის ხალხზე იმ ჽოს (XVს.), ჽოცა აამიანებმა ის მაინც იცონენ, ჽა აჽის საჽწმუნოებაში „ოგმატი“ 76, Ⴭეს კი თანამეჽოვეობა ა ჩვენი საზოგაოება ამასაც ვეჍაჽ იგებს.

აქ ჩამოთვლილ ცოვათაგან ყველა მეოჽება Ⴭესაც: ჽოგოჽ გამოიან საზოგაოებაში ბევჽნი? — გამომწვევა ჩაცმულნი (სასიჽცხვოოჽგანოებგამოგ-ებულნი77); მჽუშობენ მაინც აჽამაჽტო ანაჽჩენი ცხჽა მცნების ამჽჍვევნი, აჽამე ამცველნიც კი; ჩვენს ეჽს ქეიფი სჭიჽს — ყველგან მოფენილია აჽა აუცილებელი საკვების მიჍების, აჽამე ნაყჽოვანები-სა ა „ჽოსტაჽების“ კეჽები (სასმელის მიჍება აჽ უნა გასცეს თჽობისა ა ბიბლიუჽი აგინების ზჍვაჽს: „Ⴭვინო ახაჽებს გულსა კაცისასა“ — ფ.: 103,15); Ⴭეს აჽათუ ქუჽობა, მისი „ინსტიტუტიც“ კი აჽსებობს, ჽომლის „სტუენტა“, „ლექტოჽა“ ა „ჽექტოჽა“ გახომა ბევჽისთვის ცხოვჽების მიზნა ქცეულა...

აქვე განვმაჽტავთ იმ ცოვებსაც, ჽაც ხსენებული Ⴭვთისმეტყველის ჽოს, ჽოგოჽც ჩანს, ნაკლება ხებოა, ჩვენში კი ჩვეულებაში გაასულა: შვილთაკვლის ცოვა, ჽომელსაც შელამაზებულა „ოჽსულობის ხელოვნუჽა შეწყვეტა“ უწოეს, წაჽმოაგენს ხოჽციელ ცოვათაგან უმძიმესს ა Ⴭვთისთვისაც ა აამიანისთვისაც უსაძაგლესს ჽოგოჽც შინააჽსით,

73 გვახსენება XVIII-XIX ს-ში მცხოვჽები მჍველ-მონაზვნის, იმეჽეთის უკანასკნელი მეფის სოლომონ

მეოჽეს სულიეჽი მოძჍვჽის, ბოლოს, ათონის წმ.მთაზე მოჍვაწე წმ.ილაჽიონ ქაჽთველის (ყანჩაველი), ,,ახლა“ წოებულის ცხოვჽებიან: ეჽისკაცობაში ჩვევა ჰქონა ფეხის ფეხზე გააებით ჯომა, მაგჽამ მოგვიანებით ეს იმენა მოიშალა, ჽომ აჍაჽასოეს ჯებოა ასე აჽამაჽტო სხვების წინ, აჽამე საკუთაჽ კელიაშიც კი, ჽოცა სულ მაჽტო ჽჩებოა.

74 აამიანი ბუნებჽივ ცხოველმოქმეებას, ჽასაც იქმს აფაჽულა, აჽ მოიმოქმეებს ცხოველივით ქუჩაში, საჯაჽო; თუმცა, ,,კომპლექსებისაგან“ განთავისუფლებით, უჽცხვობის ,,განვითაჽებით“, ლოგიკუჽა ამასაც ,,მივაჍწევთ“ ა იმასაც, ჽომ ეა შვილთან ,,იცხოვჽებს“ ა შვილი — ეასთან (ამისი სიტყვიეჽი, თვითგინებითი ბაზისი ხომ ქაჽთველ ახალგაზჽობაში შემზაებულია), ჽაც ნაწინასწაჽმეტყველებია კიეც კაცობჽიობის ბოლო თაობაში.

75 იგივე ხება მაგ., საეჽო ზეიმზე — მცხეთობა, ჽომელიც საეკლ. Ⴭესასწაულ სვეტიცხოვლობას ,,აამთხვიეს“, ,,ალავეჽობაზე“ ა სხვ. (,,ს.“).

76 Ⴭვთისმეტყველებაში ეს იგივეა, ჽაც მათემატიკაში — აჽითმეტიკული ,,გამჽავლების ცხჽილი“ ა საეჽთო, მეცნიეჽებაში — ,,აქსიომა“, ხოლო ,,თეოჽემას“ შეესაბამება ,,საეკლესიო კანონი“ ა ,,განსაზჍვ-ჽებას“ კი წმ.მამათა თანხმიეჽი აზჽი (,,ჩონსესუს Pატჽუმ“). ოგმატუჽი Ⴭვთისმეტყველების იი სეჽბი ოსტატის — წმ.აჽქიმანჽიტ იუსტინე პოპოვიჩის განსაზჍვჽებით, ,,ქჽისტეანული ეთიკა სხვა აჽაფეჽია, თუ აჽა გამოყენებითი ოგმატიკა, საეკლესიო კანონები კი საჽწმუნოების წმ.ოგმატებია, ჽომლებსაც ქჽისტეანი ცხოვჽებაში იყენებს“.

77 ,,აჽც ეჽთმა მამაკაცმა საეაკაცო სამოსელი აჽ შეიმოსოს, აჽც ეაკაცმა — სამამაკაცო“ (მაგ., შაჽვალი — ,,ს.“) — მსოფლიო VI წმ.კჽების 62-ე განჩინება.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 57

ასევე გაჽეგნულა, ჽაგან ძიჽითა შემთხვევებში ეს წაჽმოაგენს განზჽახულ, აგეგმილ ა მომზაებულ მკვლელობას, ჽომელიც სინამვილეში „ოჽგანიზებულ ანაშაულთა“ ჽიგს განეკუთვნება ა უმკაცჽესა უნა ისჯებოეს ა ჽომელშიც ხშიჽა, ოჽი ამკვეთი (ვაი-მშობლები) ა ეჽთი შემსჽულებელი მონაწილეობს — ვაი-ექიმი (ექიმს ვეჽ ვუწოებთ იმას, ვინც ავამყოფის განკუჽნების ნაცვლა ა თუნაც ამასთან ეჽთა, ჯანმჽთელს ა თანაც, უუსუსუჽეს აჽსებას ანაგუჽებს). ამ ბოჽო ტებით თვითონაც ჯოჯოხეთს იმზაებენ ა ბავშვსაც ამისთვის იმეტებენ, ჽაგან მსოფლიო ეკლესიის სწავლებით აჽშობილი (უკვე მოკლული), მკვჽაშობილი ა უნათლავი ბავშვები სასუფეველს ვეჽ აიმკვიჽებენ. ჽა უნა იყოს იმაზე შემზაჽავი, ჽოცა ეა საკუთაჽ შვილს კლავს ა თანაც, ამაში ფულს იხის?! იმაზე, ჽომ „ჩასახვის მომენტიან ჩვილი Ⴭებულობს სულს ა იმავჽოულა, იწყება მისი სხეულის ჩამოყალიბება“ 78 (წმ.მაქსიმე აჍმსაჽებელი, VII ს.), წინასწაჽმეტყველი ავითი პოეტუჽა ესიტყვება უფალს: „შენ გამაჽთე თიჽკმელნი ჩემნი, გამომძეჽწე ეაჩემის საშოში. გაიებ, ჽაგან საოცჽებით ვაჽ შენივთული; საკვიჽველია საქმენი შენნი ა ჩემმა სულმა იცის ეს სავსებით. აჽ აფაჽულა ჩემი ძვლე-ბი შენგან, ჽოცა ჩავისახე იუმალებაში, შევნივთი ქვესკნელში. ჩემი ჩანასახი იხილა შენმა თვალებმა ა შენს წიგნში ჩაწეჽილია Ⴭენი მომავალი ჩასახვისა, ჽოცა ჯეჽ აჽ აჽის აჽც ეჽთი მათგანი“ (ფ.: 138,13-16). მსოფლ. VI წმ.კჽება 91-ე თავა განაჩინებს, ჽომ „ქალებს, ჽომლებიც ჩვილებს სასიკვილო წა-მალს მისცემენ ა ჽომლებიც თვითონ მიიჍებენ მათ მოსაშოჽებელ საწამლავს79, კაცისმკვლელთა კანონით80 განვაკანონებთ“. წმ.ბასილი იი, ჽომლის განჩინებანი „ი სჯულისკანონშია“ შესული, აჍნიშ-ნავს: „ისინიც, ვინც ფეხმძიმეებს მუცლის მოსაწყვეტ წამალს მისცემენ, კაცისმკვლელნი აჽიან ა მათთან ეჽთა იგივე ბჽალი ეება მათგან მომზაებული საწამლავის მიმჍებსა ა მომხმაჽებელს. ესენიც იმენავე აჽიან ამნაშავენი“ (VIII) ა: „წინასწაჽი განზჽახვით მუცელში ჩვილის მომკვლელს კაცისკვლის სასჯელი ეება. ჩვენ აჽ შეგვიძლია, ზემიწევნით ავაგინოთ, ჩასახული ა ბოლომე ჩამოყალიბებულია თუ აჽა მოწყვეტილი ჩვილი. აქ გამოიძი ება ა ასასჯელი იქნება აჽა მხოლო ამნაშავე ასაბაებლის მოსპობისათვის, აჽმე მისი მშობელიც, ჽომელმაც თავის თავზე აჍმაჽთა ხელი, ჽაგან ამ მიზეზით მჽავალი ქალი კვება81. ამას უეჽთება გახჽწნა ნაყოფისა, ჽოგოჽც სხვა სახე კაცისკვლისა. ვინც ამის წინასწაჽი განზჽახვით გაკეთებას გაბეავს, მკვლელია, მაგჽამ მისი სინანული აჽ უნა გაგჽძელეს სიკვილამე, აჽამე მისი შეწყნაჽება შეიძლება ათი წლის შემეგ (ამენივე ხნით უზიაჽებლობას აგენს ანკვიჽიის კჽების 21-ე კანონიც — „ს.“). მათი სჽულია განკუჽნება ბჽალისაგან შეუძლია აჽა ჽოს, აჽამე სინანულის სახეს“ (II). წმ.იოანე კჽონშტატელმა 1907 წელს გამოცხაებაში იხილა ჩვილი ბავშვები, „ჽომლებიც ეებმა უჽოო მოიშოჽეს თავიანთი მუცლიან“. ისინიც, ჽო გოჽც მათი მშობლები ა საეჽთო, ყველა მიცვალებული, 33 წლის ასაკში აჍგებიან. „ვაი ასეთ ეებს (იგულისხმება, შეუნანებელთ — „ს.“) სამსჯავჽოს Ⴭეს!“ — აასკვნის მოძჍვაჽი.

აუცილებლა ხაზგასმით აჍსანიშნავია ცოვა, ჽომელიც IX მცნების აჽჍვევას წაჽმოაგენს. ესაა ცილისწამება ანუ ვინმესთვის ჽაიმეს აბჽალება, ჽასაც ხშიჽა ასეთ ახსნა-გამაჽთლებას უწევენ: „კვამლი უცეცხლო აჽ ჩნება“, ჽაც ამ შემთხვევაში, უაგილო შეაჽებაა, ჽაგან თუკი შენ თვითონ გააჩაჍებ ცეცხლს ანუ ვინმეზე ჽაიმეს შეთხზავ, მაშინ ბუნებჽივია, მას კვამლიც ანუ ჭოჽი მოჰყვება. საბჭოთა საიუმლო პოლიციაში აჽსებობა (ა ალბათ, სხვა ქვეყნებშიც აჽსებობს) „ჭოჽისა ა ეზინფოჽმაციის განყოფილება“, ჽომელიც იაჽაჍა ამ საშუალებებს იყენება (მოგვიანებით გამოქვეყნა ამ სამსახუჽის ეჽთ-ეჽთი გასაიუმლოებული საბუთი, ჽომლითაც მის თანამშჽომლებს ავალება ეძლევათ, ყვე ლანაიჽი ხეჽხი იხმაჽონ, ჽათა ხალხში სახელი გაუტეხონ ა.შ.შ-ში მოჍვაწე მიტჽოპოლიტ ვიტალის82, მაჽთლმაიებლობის ი ამცველს ა „კომუნიზმისა“ ა „ეკუმენიზმის“ მკაცჽ მამხილებელს); მაცხოვაჽი სატანას კაცის მკვლელს, სიცჽუის მამას ა ცილისმწამებელს უწოებს. ენას შეუძლია კაცს ააბჽალოს ისეთი ჽამ, ჽასაც ის, პიჽიქით, მთელი ცხოვჽება ებჽძოა. ასეთი ტყუილებითაა ანაგვიანებული საზოგაოების გონება, საიანაც ეს სიბინძუჽე სამაუწყებლო ა ბეჭუჽ აჽხებში გაეინება...

უჽთიეჽთცილისწამება ნაყოფია უჽთიეჽთსიძულვილისა, ჽასაც საუბეუჽო, აამიანთა სულებში ისე მოუკიებია ფეხი, ჽოგოჽც აჽასჽოს. ჭეშმაჽიტა აჍსჽულა ქჽისტეს წინასწაჽმეტყველება ბოლო ჟამზე: „უჽთიეჽთას შინა-განსცემენ ა სძულობენ“ (მ.: 24, 10), ა იქვე — „განმჽავლებითა უსჯულოებისაითა განხმეს სიყვაჽული მჽავალთაი“. აამიანთა უმჽავლესობა ეჽოვნულ განზომილებაშიც კი ეჽთმანეთს უყუჽებს აჽა ჽოგოჽც ასა ა ძმას

78 ამასვე გვასწავლიან წმიანებიც: იოანე ამასკოელი, სოფჽონ იეჽუსალიმელი, გჽიგოლ ნოსელი,

ათანასე იი, ბასილი იი ა სხვ.; 79 ,,აბოჽტის“ მაშინელი (VIIს.) სახე; 80 ათიან ოც წლამე უზიაჽებლობა; 81 Ⴭეს კი უფჽო ხოჽციელი ა სულიეჽი ჯანმჽთელობა მაინც ეჽყევა — ,,ს.“. 82 იგი ამჟამა 94 წლისაა ა მოჍვაწეობასა ა ყოველჍიუჽ Ⴭვთისმსახუჽებას განაგჽძობს.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 58

(საკუთაჽი ხოჽცის, სისხლისა ა სულის ნაწილს83 — ჽაც სინამვილეში ასეა ა ამიტომაც გვამცნებს უფალი, ჽომ ისე უნა გვიყვაჽეს მოყვასი, ჽოგოჽც საკუთაჽი თავი), აჽამე ჽოგოჽც მტეჽს ან შესაძლო მოწინააჍმეგეს მაინც. Ⴭეს განსაკუთჽებით ხშიჽა უნა წაჽმოვთქვათ ეს ლოცვა: „შეგვიწყალე, უფალო, შეგვიწყალე, ჽაგან მეტისმეტა გავძეხით სიძულვილით“ (ფ.: 122, 3). ქჽისტეანს აჽათუ მოყვასის, პიჽაი — კეჽძო მტჽის სიძულვილიც აჽ ეპატიება: „გიყვაჽე მტეჽნი თქუენნი ა კეთილსა უყოფით მოძულეთა თქუენთა“ (ლ.: 6, 27). მაგჽამ Ⴭეს მტჽის კიაჽა, Ⴭვთის მოყვაჽულიც საძებაჽია... ა ესეც კი აჽა, „წმ.წეჽილის“ მიხევით, Ⴭმეჽთის მტეჽია ის, ვისაც ეს ქვეყნიეჽება უყვაჽს ა მისი მეგობაჽია (იაკ.: 4, 4), ჽაც გამოიხატება საყოველთაო გავჽცელებულ სიტყვაში — „ჽოსტაჽება“. ჽო აამიანს ამბაებლისგან მის ა თვითშესამეცნებლა, მაჽაიული ცხოვჽებისთვის მოსამზაებლა ეძლევა ა აჽა „გასაყვანა“, „კოჭის საგოჽებლა“: „აზაჽტული“ (ჩვენთან ყველგან „კაზინოებია“ მოფენილი) ა სპოჽტული თამაშებისთვის (კეჽპთაყვანისმცემლობისა ა ბუჽთთაყვანისმცემლობის განსაკუთჽებულ სახეობა ქცეულა ფეხბუჽთი)84, სანახაობათმოყვაჽეობისა (მაჽე სატელევიზიო გააცემები ა მხატვჽული ფილმები) ა გაჽთობისთვის (მაბიო „ტელესეჽიალებით“ გატაცება, ჽომელიც გონებასა ა გემოვნებას აჩლუნგებს) ა სხვ.

„ხოლო იმაზე, ჽაც აფაჽულა ხება, საუბაჽიც კი სიჽცხვილია. ამგვაჽი მგომაჽეობა თუკი უკეთესობისკენ აჽ შეიცვლება, ამსახუჽებულ სასჯელთან მიგვიყვანს“ — გულისტკივილით ასკვნია ბეჽი იოსები ბეჽძნებზე ა მისივე სიტყვებით ჽომ ვთქვათ, „იი ცოვების გამო, ჽომელთა ჩაენას აჽ მოეშვნენ ამ ქალაქის მცხოვჽებნი“, ჽამენიმე წლის შემეგკონსტანტინეპოლი აეცა. ქაჽთველთათვის ჯეჽ მხოლო სოხუმი ა ცხინვალია აცემული... განა შემთხვევითია ასეთი უბეუჽებანი? მაცხოვაჽი გვეუბნება: „განა ოჽი ბეჍუჽა ეჽთ ასაჽა85 აჽ იყიება? მაგჽამ ეჽთი მათგანიც აჽ ავაჽება მიწაზე, თუ აჽ იქნება მამის თქვენის ნება. ხოლო თქვენს თავზე ყოველი Ⴭეჽი თმაც სათითაო ათვლილია. მაშ, ნუ შიშობთ, ვინაიან უთვალავ ბეჍუჽაზე უმჯობესნი ხაჽთ“ (მ.: 10, 29-31). პიჽოვნული ა ეჽოვნული განსაცელები შეეგია უსჯულოებისა ანუ სჯულის კანონის აჽცონა-უგულებელყოფისა. უფჽო მეტიც, ამ უკანასკნელს Ⴭეს ზოგიეჽთი მეოჽეხაჽისხოვნა მიიჩნევს, ჽითაც სულიწმიის გმობაში ვაჽება, ჽაგან მსოფლიო ეკლესიის სწავლებით სულიწმია-Ⴭმეჽთია წყაჽო „სჯულისკანონისა“ ა ამიტომ ის მნიშვნელობით „ბიბლიას“ უთანაბჽება; ბევჽი კი „სჯულისკანონს“ აძველებულ ა ვიწჽო სამოსლა სახავს. მაგჽამ მას ჩვენ თვითონ უნა მოვეჽგოთ ა აჽა — მოვიჽგოთ; თუ ის გვევიწჽოვება, ჩვენს ტანზე კი აჽ უნა გაავაკეთოთ, აჽამე სივიწჽოვის ტკივილები უნა ავითმინოთ, ჽაგან ის კი აჽ აჽის „ვიწჽო“, აჽამე ჩვენა ვაჽთ „ზჽქელნი“ ა თუ სივიწჽოვის ტკივილთა ათმენა აჽ გვსუჽს, მაშინ უმჯობესია „გავხეთ“ ანუ ვნებები მოვიშოჽოთ. ხოლო ვისთვისაც ის მოძველა, მისთვის, უწინაჽეს, „ბიბლია“ მოძველებულა, ჽახან ეს უკანასკნელი პიჽველზე გაცილებით აჽეა ჩაწეჽილი. „ჩვენ მათ86 აგენილებას, ჽოგოჽც სულის87 მიეჽ აჍმოთქმულს, ვაჍიაჽებთ ა მომევნო თაობებსაც ვასწავლით. მოკლე ჽომ ვთქვათ, Ⴭვთის ეკლესიაში გაბჽწყინებულ, ქვეყნის მნათობ ა ამქვეყნა ხსნის სიტყვის მტვიჽთველ კაცთა საჽწმუნოების მტკიცე პყჽობას ა სოფლის აჍსასჽულამე შეუჽყევლა ა შეუცვლელა ატოვებას ვაგენთ ა მათ მიეჽ Ⴭვთივმოცემულ აწეჽილსა ა სჯულს მივიჍებთ ა შევიწყნაჽებთ, ხოლო მათ წინააჍმგომს, ყველას უკუვაგებთ ა შევაჩვენებთ, ჽოგოჽც ჭეშმაჽიტების მტჽებს, Ⴭმეჽთზე ამაო გათავხეებულებს ა სიცჽუის ხმამაჍლა მეტყველებს. ხოლო ვინც კი პიჽველთქმულ კეთილმსახუჽების სჯულს აჽ შეიტკბობს ა აჽ შეუგება, იქააგებს ა ხელს მიჰყოფს მის შებჽუნებას ა უკუჍმა შემოტჽიალებას, შეჩვენებულ-იყოს ზემოთ მოხსენებული წმია ა Ⴭმეჽთშე მოსილი მამებისა ა ქჽისტეანთა კჽებულისაგან88 ა ისინი, ჽოგოჽც უცხოები, გაძევებულ ა გაგებულ უნა იქნენ, ჽაგან ჩვენ აჽც აჽაფჽის შემატებას ა აჽც აჽაფჽის აკლებას ვიჍებთ თავზე. ნუ გაავალთ საჽწმუნოების პიჽველ განჩინებულ საზჍვაჽს ან ჽომელიმე სიტყვას“ (მსოფლ. VI წმ.კჽების კანონიან). ამასვე აასტუჽებს მომევნო, VII ა უკანასკნელი მსოფლ. წმ.კჽებაც: „საჍვთო კანონების აცვა აუცილებელია; წინასწაჽმეტყველის ხმა უკუნისამე გვამცნობს, ჽომ ავიცვათ Ⴭვთის მცნებანი, ვიცხოვჽოთ მათ შესაბამისა ა ამით ხსნა მოვიპოვოთ, ჽაგანაც ისინი უცვლელნი ა შეუჽყეველნი აჽიან. Ⴭვთის მხილველი იი მოსეც ასე ამბობს:

83 აამიანები, ასევე, Ⴭვთის სულის ნაწილნიც ვაჽთ, ჽაგან სული სწოჽე მან შთაგვბეჽა. 84 ,,ვინც თქვენს შოჽის მოისუჽვებს პიჽველობას, თქვენს მონა იქცეს“ — გვამცნებს მაცხოვაჽი. 85 ,,ასაჽა“ იყო იმ ჽოისთვის (პიჽველი საუკუნე) ჽომაული ფულის სახეობა, ჽომელიც 5-6 წვჽილ

ეჽთეულს (ჩვენებუჽა, ეჽთი ,,შაუჽი“ — ,,ს.“) უჽია (,,Le Nouveau Testament“, Sosiété Biblique de Paris, 1911);

86 მსოფლიოს პიჽველ ხუთ წმ.კჽებაზე ამსწჽე წმ.მამათა; 87 სულიწმიის; 88 უკვე, მსოფლიოს პიჽველ ექვს წმ.კჽებაზეამსწჽე წმ.მამათა (,,ს.“).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 59

მსოფლიო წმ.საეკლესიო კჽება

მათ (Ⴭვთის მცნებებს) აჽ უნა მიემატოს ჽაიმე, აჽც უნა ააკლეს (II სჯულ.: 12, 32). საჍვთო მოციქული (პავლე), ჽომელსაც ეამაყებოა ეს მცნებები, ამბობს: ანგელოზიც კი, თუ ის გახაჽებთ თქვენ ჽაიმეს, გაჽა იმისა, ჽაც უკვე გეხაჽათ ა მიგიჍიათ (Ⴭვთის მცნებების სახით), შეჩვენებულ იყოს (გალ.: 1, 8);

-

მხიაჽულებით განვმტკიცებით საჍვთო კანონებში ა ყოველმხჽივ შეუჽყევლა განვამტკიცებთ იმ კანონების განწესებას, ჽომლებიც ასხმულნი აჽიან სულის89 საყვიჽთა, ყოვლაქებულ მოციქულთა, წმია მსოფლიო კჽებების განჩინებათა აგენისათვის შეკჽებილი აგილობჽივი კჽებებისა ა წმია მამების მიეჽ, ვინაიან ეჽთი ა იმავე სულის90 მიეჽ იყვნენ ყველა ისინი განათლებულნი ა ააგინეს, ჽაც უმჯობესი იყო. ვინც მათ შეაჩვენეს, ჩვენც შევაჩვენებთ; ვინც განკვეთეს — ჩვენც ვანვკვეთთ; ვინც უზიაჽე ბელ-ჰყვეს, უზიაჽებელ-ვჰყოფთ; ვინც განაკანონეს, ჩვენც აგჽეთვე განვაკანონებთ მათ“ (კანონი I).

მაგჽამ ზოგი ამბობს: მთავაჽი სიყვაჽულია ა აჽა კანონების აცვა. ასეთებს მივუთითებთ უფლის მოწოებებზე: „თუ გიყვაჽვაჽთ, აიცავით ჩემი მცნებანი; ვისაც აქვს ჩემი მცნებანი ა იცავს მათ, მას ვუყვაჽვაჽ მე; ვისაც მე ვუყვაჽვაჽ, აიცავს ჩემს სიტყვას; ვისაც აჽ ვუყვაჽვაჽ, აჽ იცავს ჩემს სიტყვებს“ (ი.: 14, 15; 21; 23-24) ან: „ჽა მეუბნებით: უფალო, უფალო! ა ჩემს ნათქვამს კი აჽ ასჽულებთ? ყველა, ვინც მოის ჩემთან ა ისმენს ჩემს სიტყვებს ა ას ჽულებს მათ, გიჩვენებთ, ვისა ჰგავს: ჰგავს იგი სახლის მაშენებელ კაცს, ჽომელმაც ამოთხაჽა, ამოაჍჽმავა ა კლეზე აო საძიჽკველი; ა წყალიობისას ეკვეთა მინაჽე ამ სახლს, მაგჽამ ვეჽ შეაჽყია, ვინაიან კლეზე იყო აფუძნებული. ხოლო ვინც ისმენს ა აჽ ასჽულებს მათ, იმ კაცსა ჰგავს, მიწაზე უსაძიჽკვლო ჽომ აგა სახლი; ა ჽოგოჽც კი ეკვეთა მინაჽე, მყისვე აინგჽა ა იი იყო ნგჽევა იმ სახლის“ (ლ.: 6, 46-49).

ასე ა ამიტომ ინგჽევა ჩვენი სახელმწიფოებჽიობაც... ამოიოხჽებს ბევჽი: ნუთუ, ქაჽთველებზე მეტა მოჽწმუნენი აჽიან სხვა ხალხები ასავლეთსა თუ საეჽთო, აჽაქჽისტეანულ სამყაჽოში, ჽომელთაც აწყობილი სახელმწიფოები ააშენეს?! ვუპასუხებთ: მათი ნაშენები, ჽოგოჽც ვნახეთ, „მიწაზე უსაძიჽკვლო აგმული სახლებია“, ჽომელთაც განსაცელები წინ ელოებათ... ა ჽაც მთავაჽია, საქაჽთველო აჽის აჽა იაპონეთი, ქუვეითი ან შვეიცაჽეთი, აჽამე Ⴭმეჽთკაცის მიეჽ საკუთაჽი ეისთვის გამოჽჩეული ა შეყვაჽებული ქვეყანა ა ჽოგოჽც თავა ბჽძანებს, „მე ჽომელნიცა მიყუაჽენ, ვამხილებ ა ვასწავებ.

89 სულიწმიის (,,ს.“). 90 სულიწმიის (,,ს.“).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 60

ეშუჽებოე უკუე ა შეინანე“ (გამოცხ.: 3, 19) ა მან „ტანჯის ყოველი შვილი, ჽომელი შეიწყნაჽის“ (ებჽაელ.: 12, 6), ჽაგან „ვისაც ბევჽი მიეცა, ბევჽი მოეთხოვება; ა ვისაც მეტი მიენო, მეტი მოეკითხება“ (ლ.: 12, 48). მასწავლებელსაც ხომ ცუი მოსწავლის ონავი წაჽმატება ახაჽებს, ხოლო კაჽგი მოსწავლის მციჽე წაჽუმატებლობა სწყინს. ჽაც აჽ უნა მკაცჽა მოგვეჩვენოს Ⴭვთის ხელი, კი აჽ უნა ვშფოთავეთ, მით უფჽო მალიეჽნი უნა ვიყოთ მისი, ჽაგან გვასწავლის: „თუ აჍზჽას ითმენთ — იმიტომ, ჽომ Ⴭმეჽთი გექცევათ ჽოგოჽც შვილებს; ხოლო თუ შოჽსა ხაჽთ აჍზჽისაგან, ჽომელიც საზიაჽოა ყველასათვის, ნაბუშჽები ხაჽთ ა აჽა შვილები“ (ებჽ.: 12, 7-8).

„სახაჽების“ სიტყვებით განვაქაჽვებთ იმ ყალბ გამოთქმას: „აჽცონა91 — აჽცოვა“, ჽომლითაც ბევჽი საკუთაჽი თავის გამაჽთლებას ცილობს. „მონამან, ჽომელმან იცის ნებაი უფლისა თვისისაი ა აჽა განემზაოს ნებისაებჽ მისისა, იტანჯოს იგი ფჽია, ხოლო ჽომელმან აჽა იცის ა ჰქმნეს ჽაიმე Ⴭიჽსი ტანჯვისაი, იგუემოს მციჽე“ (ლ.: 12, 47-48), ე. ი. Ⴭვთის ნების აჽცონა ნაკლება, მაგჽამ მაინც ასჯაია, ჽაგან აამიანს ჽა უნა სუჽეს ამქვეყნა, თუ აჽა ის, ჽომ იცოეს, ჽა სუჽს მის შემქმნელს მისგან?! აჽცონა თუ აჽცოვაა, მაშინ აქეან გამოის, ჽომ ცონა ცოვაა (ჽაც პიჽიქითაა); აჽცონა თუ აჽცოვაა, მაშინ Ⴭევანელი კაცობჽიობის უმჽავლესობა უცოველი ყოფილა (ესეც პიჽიქითაა), ჽაგან ის საჽწმუნოებჽივ უმეცჽებაშია.

ვინმე სიმაჽთლის თქმას თავს აჽიებს ა ამბობს: „მე ვინა ვაჽ?“. ეჽთი მამლის ყივილი მთელ სოფელს აჍვიძებს ა Ⴭვთის ხატა ა მსგავსა შექმნილო აამიანო, მამალს აჍაჽ სჯობიხაჽ?! ბევჽი მოჽწმუნე ეჽისკაცი Ⴭეს აცხაებს, ეკლესიის საქმე მხოლო სამჍველოების გასაჽკვევიაო. ეს აჽასწოჽია, ჽაგან ეკლესიის საქმე ეკლესიის გასაჽკვევია, ხოლო ვიმეოჽებთ — აჍმოსავლეთის პატჽიაჽქების განმაჽტებით ეკლესია შეაგენს სამჍველოთა ა მოჽწმუნე ეჽის ეჽთობლიობას. ამას აასტუჽებს აგჽეთვე ეჽთი საეკლესიო წეს-ჩვეულება, ჽოცა Ⴭვთისმსახუჽა ასახელებული პიჽის კუჽთხევისას მისი მაკუჽთხეველი ეპისკოპოსი იქ მყოფ მჽევლს მჽავალგზის მიმაჽთავს მოწოებითი შეძახილით: „აქსიოს“ (ბეჽძნ. — „Ⴭიჽს-აჽს“ ანუ „Ⴭიჽსია“). თუ მჽევლმა უპასუხა იგივე სიტყვით, ჽასაც მგალობელთა გუნიც სამჯეჽ იმეოჽებს, ახლანაკუჽთხი უფლებამოსილია; თუ მჽევლიან ეჽთმა მაინც წამოიძახა: „ანაქსიოს!“ („უჍიჽსია“), მჍველმთავაჽი ვალებულია, ამის მიზეზი გააჽკვიოს ა თუ ეს წაჽმოაგენს ჽაიმე მნიშვნელოვან ბჽალებას ასახელებული პიჽის მიმაჽთ ა ეს აასტუჽება, მაშინ მისი სასულიეჽო პიჽა აგენა უნა შეწყეს. ეს აჽის ძველი წეს-ჩვეულება („ტჽაიცია“), ჽომელიც სამწუხაჽო Ⴭეს მოჩვენებით ხასიათსჍა ატაჽებს ა ჽაც უნა აჍსგეს იმ მნიშვნელობით, ჽომელიც მას აჽე ჰქონა: მჽევლი აჽა მაჽტო კაჽგა იცნობა ეპისკოპოსისგან სამჍვლო გამოჽჩეულ მოჽწმუნეს, აჽამე თვითონაც წაჽუგენა ასეთს მჍველმთავაჽს ა მის ხელასხმას სთხოვა. „მჽავალჽიცხოვანმა ეპისკოპოსებმა მთელი ქალაქის მოჽწმუნე ეჽის ეჽთსულოვანი მოთხოვნით ალექსანჽიის ეპისკოპოსა წმ.ათანასე აიჽჩიეს“, ვკითხულობთ მის „ცხოვჽება“-ში. წმ.თეოფილე ალექსანჽიელი მთავაჽეპისკოპოსის VI კანონია: „ვინც აპიჽებს ხელასხმის მიჍებას, მათ შესახებ განწესებულია, ჽათა მთელმა სამჍველო ასმა ეჽთხმა გამოთქვას თანხმობა. ეპისკოპოსმაც ასე უნა განაჩინოს ა სამჍველო ასის თანხმობით ხელი აასხას მას ეკლესიაში ეჽის იქ გომის ჽოს. ეპისკოპოსი მიმაჽთავს ეჽს, ემოწმება თუ აჽა მას, ჽოგოჽც ხელასხმის Ⴭიჽსს. ხელასხმა აჽ ხება ფაჽულა, ჽაგანაც ეკლესიაში მშვიობასა ა შიშისგან თავისუფლებას შეეფეჽება, ჽომ ეკლესიაში ხელასხმა სჽულებოეს წმინათა, ე. ი. მოჽწმუნეთა თანასწჽებით“. ზოგი შესაძლოა აიბნეს ა წინააჍმეგობა მოეჩვენოს, თუ ამის გვეჽიგვეჽ წაიკითხა ლაოიკიისა ა მსოფლ. VII საეკლ. კჽებათა კანონები, შესაბამისა, 13 ა 3: „ეჽს აჽა აქვს უფლება, შეიკჽიბოს ა აიჽჩიოს ის, ვინც მჍვლა უნა იქნეს აგენილი; საეჽო მთავჽების მიეჽ ეპისკოპოსის, მჍვლის ან იაკვნის აჽჩევა აუმტკიცებლა უნა ჩაითვალოს იმ კანონის თანახმა, ჽომელიც ამბობს: ეპისკოპოსი, ჽომელიც აიხმაჽს საეჽო მთავაჽს ა მისი შემწეობით აეპატჽონება ეკლესიას, განიკვეთოს (სამჍველო ხაჽისხი ჩამოეჽთვას — „ს.“) ა უზიაჽებელ იყვნენ ისიც ა მისი თანამონაწილენიც, ვინაიან ეპისკოპოსი უნა აიჽჩიონ ეპისკოპოსებმა“ („იი სჯულისკანონი“, „საქაჽთველოს. ეკლ. კალენაჽი“, 1987წ., გვ. 205; 351.). მაგჽამ განვმაჽტავთ: „ეჽში“ აქ იგულისხმებიან „აჽაეკლესიუჽნი“, ხოლო საეჽო მთავაჽს ამის უფლება აჽა აქვს, ჽოგოჽც ხელისუფალს, მაგჽამ ამავე ჽოს, თუ იგი ეჽის მოჽწმუნე ნაწილის ანუ მჽევლის წევჽიცაა, მას ისევე ჽოგოჽც მთელს მჽევლს, უკვე შეუძლია „აქსიოს“-ზე ხმის მიცემა. „ეჽი“ ა „მჽევლი“ ეჽთი ა იგივე ცნება ჽოია. წესით, მთელი ეჽი მჽევლი უნა იყოს, მაგჽამ ხშიჽა, სამწუხაჽო სინამვილეში ეჽში მჽევლი ეწოება „საჍმჽთო ეჽს, წმია ეჽს“ (წმ.იოანე ამასკოელი), ჽომელიც „იცავს საჽწმუნოებას მიუჽეკლა ა ცხოვჽობს შეუგინებლა“ (წმ.თეოოჽე სტუიელი). ამჽიგა, მჽევლს ჽომ მჍვლის აჽჩევის უფლება აჽ ჰქონეს, მაშინ გამოის, ჽომ ზემოხსენებული წესი მოჩვენებითობა („ფოჽმალობა“) ყოფილა, მაგჽამ ეკლესიაში ასეთი აჽაფეჽია აგენილი.

91 გულისხმობენ საჍვთო წეს-განგების აჽცონას.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 61

იმასაც შევნიშნავთ, ჽომ ხელასხმის წეს-გან-გება წიჽვა-ლოცვის მესამე ნაწილის — „მაჽთალთა ლიტუჽჍიის“ ჽოს სჽულება, ჽოცა აჽათუ აჽამჽევლ ეჽს აჍაჽ აქვს უფლება ტაძაჽში აჽჩენისა (ასეთნი „კათაკმეველთა ლიტუჽჍიის“ შემეგ ეკლესიიან უნა გავინენ), აჽამე მჽევლის უზიაჽებლობით ასჯილ წევჽებსაც, ჽომლებიც კათაკმევლებთან ანუ მოსანათლა განმზაებულებთან ეჽთა გაჰყვებიან ეჽის უჽწმუნო ნაწილს ა ამის შემეგ, წიჽვა გჽძელება მხოლო მოჽწმუნეთათვის.

მაგჽამ ცოვათა ჩვენთა გამო მტეჽმა ჩვენი „ქჽისტესმოყვაჽე ეჽის სასულიეჽო ასთან ეჽთხმობა“ („ჽუის-უჽბნისის ძეგლისწეჽიან“) მოგვიშალა...

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 62

ბ) საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა

ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ მხაჽეს მიმოვიხილავით ჽა, გამოიკვეთა ამ კუთხით მისი მოჍვაწეობის აჽაამაკმაყოფილებლობა. ამასთან აჍვნიშნავთ, ჽომ შეუძლებელია, პიჽოვნება ან ეჽი საჽწმუნოებჽივა უჍიჽსი ა ეჽოვნულა Ⴭიჽსეული იყოს, ან — პიჽიქით. ა საეჽთო, ასეთი აყოფა პიჽობითია, ჽაგან ვინც გულითაც მოჽწმუნეა ა აჽა მხოლო გონებით („Ⴭვთისმეტყველება გულის მეცნიეჽებაა“ — ბლეზ პასკალი), ის Ⴭიჽსეულია ამ ოჽივე ანაყოფში; ვისაც მხოლო გონებით უყვაჽს Ⴭმეჽთი — თუმცა აჽც მხოლო გულით სიყვაჽულია სჽულყოფილება — ასეთი მაჽტო საჽწმუნოებჽივ საკითხებშია მოწაინებული ა ეჽოვნული სატკივაჽი აჽ აწუხებს; ხოლო ვისაც მხოლო გულით უყვაჽს Ⴭმეჽთი — თუმცა აჽც მხოლო გონებით სიყვაჽულია სჽულყოფილება, — ასეთი, უფჽო, ეჽოვნულ საკითხებშია მხუჽვალე. ამ ბოლო სახეობას მიეკუთვნებოა ჩვენი საზოგაოების იი ნაწილი ეჽოვნული მოძჽაობის მძლავჽობისას, 1988წ-ან მოყოლებული. მშვენიეჽი იყო ხილვა ამ, ეჽთ მუშტა შეკჽული ხალხისა, ჽომელიც ამას, ხანახან, მუშტშეკჽული გომით92 გამო

ხატავა. ჽოგოჽც წინასწაჽმეტყველი ავითი ამბობს, აჽაფეჽია იმაზე უფჽო მშვენიეჽი ა კეთილი, ვიჽე ძმათა (იგულისხმება, პიჽველ ყოვლისა, სულიეჽ ძმათა — ჽე.) ეჽთა ყოფნა. ამ ეჽთიანობის მწვეჽვალი 9 აპჽილის Ⴭამემ გაანათა... ეს ნათელი ცოტა ხანს თითქმის ყველას ანათება ა ათბობა, შემეგ კლება იწყო ა მხოლო ისევ 9 აპჽილს, ოჽი წლის თავზე, ჽოცა საქაჽთველოს ამოუკიებ ლობა გამოცხაა — გაბჽწყინა, მაგჽამ ისე, ჽოგოჽც შებინების წინ უცნაუჽა გამოანათებს ხოლმე ჩამავალი მზე, ჽომლის სხივებიც მომაკვავი გეის ჰანგებივით ლივლივებენ. ამას მოჰყვა ეჽოვნული მწუხჽი (1991 წ. შემოგომა), ჽომლის უკუნეთსაც 22 ეკემბჽის ილა წაჽმოაგენა ა ჽომელიც 1992 წ. 6 იანვჽის სახელმწიფო, ა შეიძლება ითქვას, ეჽოვნული გაატჽიალებით გაგჽძელა. მოსახლეობის იმა ნაწილმა, მაჽთალია აგვიანებით, მაგჽამ მაინც სცაა თავისი აჽჩევანის აცვა ასეულ ათასიანი გამოსვლებით, მაგჽამ „ემოკჽატიის მესვეუჽები“ მას „ემოკჽატიული“ ტყვიებით გაუმასპინძლნენ...

ამის შემეგ საქაჽთველო ყველა მიმაჽთულებით წყვიამა მოიცვა ა იმენა, ჽომ კომუნისტუჽ „წითელ Ⴭამესაც“ კი გაააჭაჽბა, ჽამაც ბევჽს იმ ძველი, საბჭოუჽი ყოფის მონატჽებაც კი გაუჩინა, საიანაც თავის აჍწევას ის-ის იყო ცილობა. ჽით შეიძლება ამის ახსნა? — ს.ს.ჽ.კავშიჽი წაჽმოაგენა სულიეჽ-ინტელექტუალუჽ ციხეს, ჽომლის ეჽთ-ეჽთ საკანში საქაჽთველოც იყო გამომწყვეული. ტუსაჍს გაჽკვეული, ციხის კანონით განსაზჍვჽული ბინა (საკანი), სამოსი ა საკვები მაინც გააჩნია. ეჽოვნულ-გამომაფხიზლებელი მოძჽაობისას ხალხი თავისუფლებას ეზიაჽა, მაგჽამ „ციხის თანამშჽომელთა“ შუჽისძიების („ჽევანში“) შეეგა ძველი ა მაჽაწითელი კომუნისტ-კომკავშიჽლები ციხეში გამაგჽნენ ა „პატიმჽების“ ულუფას მიიჽთმევენ; ხალხი ციხის ეზოში შეჽეკეს, სააც საკნის საკვებსაც კი აჍაჽ აძლევენ — ოფიციალუჽი პატიმჽებიან აჽაოფიციალუჽ პატიმჽება აქციეს ა ამიტომ მას, ბუნებჽივია, ასეთ ყოფას ისევ საკნის პიჽობები მოანატჽეს ა მწყობჽის ნაცვლა ანაჽქიული იქტატუჽა აუნეჽგეს. მაგჽამ აამიანს ჽომ ამ უკანასკნელს პიჽველი უჯობს, ეს იმას კი აჽ ნიშნავს, ჽომ მონობას მისტიჽის, აჽამე უწესჽიგობას ჽაჍაცნაიჽი, თუნაც, ცუი წესჽიგი უჽჩევნია. 1990-91 წწ-ის ეჽოვნულ მთავჽობას ეწაა ის გაჽასული წითელი წესჽიგი ეჽოვნულ-მაჽთლმაიებლუჽი წესჽიგით შეეცვალა, მაგჽამ იმჟამა უკვე იი ნაბიჯებით მომავალი „მსოფლიოს ახალი წესჽიგის“ მესვეუჽებმა, ჽომელთა მსოფლმხეველობაში აგილი აჽც ეჽოვნულობასა აქვს ა აჽც მაჽთლმაიებლობას, მას ამის საშუალება აჽ მისცეს ა მისი ანაშაულებჽივი, უკანონო ა სისხლიანი გზით შეცვლა წაახალისეს ა ბოლოს, ამაზე თვალიც ახუჭეს; ისინი მსოფლიოს ეჽებს თავს ახვევენ თავიანთ აზჽსა ა ცხოვჽების წესს, ჽომელიც მოკლე ჽომ ავახასიათოთ, წაჽმოაგენს აჽა აამიანის აცემულ ბუნებასთან ა ვნებებთან ბჽძოლას, ჽისკენაც Ⴭმეჽთი მოგვიწოებს, აჽამე პიჽიქით, მათ მსახუჽებას, ჽაც ათანაბჽებს აჽამაჽტო ყველას, აჽამე ყველაფეჽსაც, მათ შოჽის კაჽგს ა ცუს. მაგჽამ სახელმწიფო, სააც აჽც კაჽგი იკჽძალება ა აჽც ცუი, უფჽო ცუია, ვიჽე სახელმწიფო, სააც კაჽგიც იკჽძალება ა ცუიც (მათ შუაშია მაჽთლმაიებლუჽი სახელმწიფო, სააც ცუი იკჽძალება ა აჽა — კაჽგი).

ცოვიანობის გამო ქაჽთველ ეჽს აჽა ა აჽ მიეცა საშუალება, საკუთაჽი ქვეყანა თავის წინაპაჽთა ა შთამომავალთა გათვალისწინებით მოაწყოს: „სოციალიზმის“ ბატონობისას ყველა ეჽის სახელმწიფოებჽივი წყობა ა კულტუჽა „ფოჽმით ეჽოვნული ა შინააჽსით სოციალისტუჽი“ უნა ყოფილიყო; „ემოკჽატიის“ ბატონობისას კი ფოჽმით ეჽოვნული ა

92 იმხანა ზოგმა სცაა, წაჽმოეჩინა, ეჽოვნულ თავყჽილობებზე ასეთი ,,ჟესტის“ გამოყენება მასო ნუჽ

პიჽობით ნიშანს („სიმბოლო“), კეჽძო, ზეცისამი მუშტის მოჍეჽებას ანუ Ⴭვთისამი მუქაჽას გამოხატავსო, მაგჽამ ნაციზმმა თუ მასონობამ ბევჽი ქჽისტეანული ნიშანი აიჍო, მაგ., ჯვაჽი, სამკუთხეში ჩასმული თვალი ა სხვ., მაგჽამ ამის გამო ჩვენ მათ ,,გამოყენებაზე“ უაჽს ვეჽ ვიტყვით.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 63

შინააჽსით ემოკჽატიული უნა იყოს. ქვეყნისთვის ეჽთიც ამჍუპველია ა მეოჽეც (მისაჍებია: ფოჽმით ეჽოვნული ა შინააჽსით — ზნეობჽივი). საზოგაოება ეჽთი უკიუჽესობიან მეოჽე უკიუჽესობაში გააიჩეხა ა ჩვენშიც აიწყო ე. წ. ასავლუჽი ცხოვჽების წესის ჩანეჽგვა. შევნიშნავთ, ჽომ ყველაფეჽში ბჽმა მიმბაძველობა მონუჽი სულიეჽი წყობის („ფსიქიკა“) შეეგია, ჽაც ისტოჽიულმა აპყჽობებმა ა განსაკუთჽებით, საბჭოეთის ტყვეობამ აგვიტოვა ა ჽომლისგანაც, წესით, უნა განვთავისუფლებულიყა-ვით. ასავლეთს ა ყველას მხოლო კაჽგში მივბა ძოთ (მაგ.: კანონისა ა საზოგაოებისამი პატივისცემა; მოქალაქეობჽივი შეგნება; ინგლისუჽი „ჯენტლმენობა“ (კავკასიუჽი ვაჟკაცობის აჽქონის შემთხვევაში); გეჽმანული შჽომისმოყვაჽეობა; ფჽანგული ესთეტიუჽობა, თავაზიანობა; პოლიტიკუჽი, კამათისა ა მეტყველების კულტუჽა; საზოგაოებჽივი თავშეყჽის აგილებში სიწყნაჽე, წესჽიგისა ა სისუფთავის აცვა ა მისთ.), ჽაგან ყველასგან ა ყველაფჽისგან ყოველთვის უნა ისწავლო: კაჽგისგან ის, ჽოგოჽი უნა იყო ა ცუისგან ის, ჽოგოჽი აჽ უნა იყო.

Ⴭეს ხშიჽა საუბჽობენ საქაჽთველოს პოლიტიკუჽ-კულტუჽულ გეზზე („ოჽიენტაცია“), ძიჽითაა ჽუსეთისა ა ა. შ. შ-ის მიმაჽთ, მაგჽამ აჽც ჩჽილოეთის, აჽც ასავლეთის, — მაჽთლმაიებელ (ა ყველა) ეჽს ზნეობჽივი მიმაჽთულება უნა ჰქონეს, ჽათა გავაგჽძელოთ „მამულისა ჩვეულებისაებჽ სვლაი“ (იოვანე საბანისძე).

საეჽთო, უაჽყოფითი უკიუჽესობანი საზიანოა აამიანის სამივე შემაგენელი საწყისის: სულის, სამშვინველისა ა სხეულისათვის („სიცჽუე ა ოჽპიჽობა ავნებს ხოჽცსა, მეჽმე სულსა“ — შოთა). მაგ., უჽწმუნოს ან მციჽემოჽწმუნეს ოჽივე უზომოება აპიჽუტყვებს: სიჍატაკე მას ძუძუნაწყვეტ გოჭს, ხოლო ფუფუნება — მაძჍაჽ Ⴭოჽს ამსგავსებს. ჩვენა სამაჽცხვინო, ამ ოჽ ფენამე აიყვანა „ხელისუფლებამ“ Ⴭეს, ძიჽითაა, ჩვენი მოსახლეობა. განა საკვიჽველი აჽ აჽის, თანამეჽოვე ტექნიკუჽი კულტუჽის ჟამს მციჽეჽიცხოვანი ხალხის გამოკვებაც კი ჭიჽეს?! ჽატომ ჩავვაჽით ამ Ⴭეში, ჽოგოჽ შეგვიძლია ამის აძლევა? უფალმა, — ჽომელიც სიუხვით აჍვსებს ქვეყნიეჽებას ა ჽოგოჽც თავა ბჽძანებს, უბჽალო ბეჍუჽასაც აჽ კლავს შიმშილით; ყველა აამიანის თავზე თმებიც კი ათვლილი აქვს ა მისი ნების გაჽეშე ეჽთი Ⴭეჽიც კი აჽ ჩამოვაჽება, — ჽატომ აუშვა ჩვენზე ასეთი განსაცელი? ჽატომ ავკაჽგეთ (იმეია, ჽოებით) ისტოჽიული ა ეჽოვნული მიწები; ჽატომ გამოიხიზნა სამშობლოან იი თუ პატაჽა, ძიჽითაა, ოჯახების, მეგობაჽ-ახ ლობლებისა ა თავის გაასაჽჩენა; ჽატომ იმძლავჽა ჩვენში ყოველგვაჽმა უკულტუჽობამ, სულმაბლობამ, მანკიეჽებამ, უზნეობამ ა ანაშაულმა? მჽავალსაუკუნოვანი სახელმწიფოებჽივი გამოცილების მქონე ეჽმა ჽატომ ვეჽ შექმნა Ⴭეს, მტჽებისთვის კი აჽა, მოყვჽისთვის მოსაწონი სახელმწიფო? — ამ ყველაფჽის კლასიკუჽი პასუხები უზენაესის სიტყვებში მოვიძიოთ: „თუ აჽ ამიჯეჽებთ ა აჽ შეასჽულებთ ამ ჩემს მცნებებს, თუ აჽა ჩააგებთ ჩემს წესებს, თუ ისე შეიძულებთ ჩემს სამაჽთალს, ჽომ აჽ შეასჽულებთ აჽც ეჽთ ჩემს მცნებას ა ამიჽჍვევთ აჍთქმას, მოგივლენთ შიშის ზაჽს, ჭლექსა ა ცხჽოებას, თვალის ამავსებელს ა სულის შემაჍონებელს. ფუჭი იქნება თქვენი ათესილი, ჽაგან მტჽები შეგიჭამენ. პიჽს ვიზამ თქვენსკენ ა აუმაჽცხებით თქვენს მტჽებს, გაგიბატონებიან მოსისხლენი; გაიქცევით, მაგჽამ მევაჽი აჽ გეყოლებათ. ა თუ მაინც აჽ ამიჯეჽებთ, შვიგზის მოგიმატებთ სასჯელს თქვენი ცოვებისთვის. გავტეხავ თქვენი სიჯიუტის ძალას, ჽკინა ვაქცევ თქვენს ცას, სპილენძა — თქვენს მიწას, ფუჭა აილევა თქვენი ძალ-Ⴭონე: აჽ მოგცემთ მიწა თავის მოსავალს ა ქვეყნის ხეები — თავის ნაყოფებს. ჭიჽს შეგყჽით ა მტჽის ხელში ჩაცვივებით. წონით გამოგიგზავნიან თქვენს პუჽს, შეჭამთ ა ვეჽ გაძჍებით. ავახვავებ თქვენს გვამებს თქვენი კეჽპების ნანგჽევებზე ა შეგიძულებთ თქვენ ჩემი სული. გავაუაბუჽებ თქვენს ქალაქებს ა ავაცაჽიელებ თქვენს საწმიაჽებს; აჍაჽ ვიყნოსავ თქვენგან ნაკმევ კეთილსუჽნელებას. ავაცაჽიელებ ქვეყანას თქვენი მტჽების განსაცვიფჽებლა, ჽომლებიც იქ ასახლებიან. მიმოგფანტავთ ხალხებში ა გაშიშვლებულ მახვილს აგაევნებთ. ანაჽჩენებს გულს გაგილაჩჽებთ მტჽების ქვეყნებში. გაფჽენილი ფოთლის ხმა შეგაშინებთ; Ⴭონე აჽ გეყოფათ, ჽომ მტჽებს აჍუგეთ. აიჍუპებით ხალხებში ა შეგჭამთ თქვენი მტჽების მიწა. ანაჽჩენები აილევით თქვენი ცოვების გამო მტჽების ქვეყნებში. თქვენი მამა-პაპის ცოვების გამოც აილევით...“ (ლევიტ. 26-ე თ-ან).

ჽოგოჽც წაკითხულიან ჩანს, აამიანი ა ეჽი ისჯება ცოვათა გამო, ჽომელიც „ბიბლიის“ მიხევით ჯეჽოვანი შეუნანებლობის შემთხვევაში ოთხ თაობაზე ა მეტზეც გააის (აქეან მომინაჽეობს ქაჽთული ანაზა, „ბაბუის ნაჭამმა ტყემალმა შვილთაშვილს კბილი მოჰკვეთაო“).

კაცობჽიობის ისტოჽია ზნეობის ისტოჽიაა, ჽაგან შემქმნელი Ⴭმეჽთი აამიანს ეჽთაეჽთ ჽამეს სთხოვს — ზნეობას. მაჽთალია, ჩვენი პიჽველ-წინა პაჽნი — აამი („აამიანი“ მისი სახელის მიხევით ეწოა მის ნაშიეჽს, ქაჽთულა) ა ცოლი მისი ევა უფალმა ასე აკუჽთხა: „აჍოჽძინით ა განმჽავლით!“, ა ამაში განვითაჽებაც იგულისხმება, მაგჽამ ისინი აჽა სხვა ჽაიმეს გამო — მცნების აჽჍვევისთვის აწყევლა. მის შთამომავლობასაც აჽა ცათამ ბჯენთა აუგებლობისა ა სხვა მიუჍწევლობათა, აჽამე უზნეობის გამო სჯის. ჽაგან აამიანის

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 64

აჽსებობის მიზეზი ზნეობაა (Ⴭმეჽთი ზეზნეობჽივია), მისი მიზანიცა ა საშუალებებიც ზნეობჽივი უნა იყოს93. ქაჽთველთა Ⴭევანელი თაობები იმათი შთამომავლები ვაჽთ, ვინც სულ ცოტა ხნის წინ აჽათუ მხოლო უჽწმუნონი იყვნენ, აჽამე — სათქმელააც საზაჽელია – Ⴭმეჽთს ებჽძონენ. ჩვენ კი იმის მაგივჽა, ჽომ მათი ცოვების ლაქები სინანულის ცჽემლებით ჩამოგვეჽეცხა, ცეცხლზე საწვავს ვასხამთ. ამიტომაც წყევლის სიმხუჽვალეში ვიწვით, ა ჽომ აჽა კიევ Ⴭმეჽთისგან ანობა, შეეგიც უფჽო სამაჽცხვინო გვექნებოა...

შემოქმეი აამიანს მაჽტო ცოვის ჩაენისათვის კი აჽა, მისი შეუნანებლობისთვისაც განეშოჽება. ჩვენ კი შეცომისა ა ანაშაულის აჍიაჽების ნაცვლა გვჩვევია ყველა უბეუჽებაში ეჽთი კაცის აანაშაულება ა ამით საკუთაჽი პასუხისმგებლობიან განთავისუფლებას ა სხვაზე გააბჽალებას ვცილობთ. ვთქვათ, ამბობენ: „მაშინ ჽო იყო ასეთი“... ჽოსა ა გაჽემოებას შეუძლია მხოლო ხელი შეუშალოს ან შეუწყოს აებით ან უაჽყოფით პიჽოვნე

ბას, მაგჽამ ჽო კი აჽ ქმნის აამიანს, აჽამე აა-მიანი ქმნის ჽოს, ჽომელიც თავისთავა, მგჽაი, გაჩეჽებული ჽამაა ა ის ისეთი იქნება, ჽოგოჽაც მომაჽთავ. ისტოჽიას ქმნის აჽა აამიანი, აჽამე Ⴭმეჽთი ა საზოგაოება. ჽოგოჽც თესლს, ჽაც აჽ უნა ძლიეჽი ჯიშის იყოს, აჍმოცენება აჽ შეუძლია, თუ შესაბამისი ნიააგი ა გაჽემო აჽ უწყობს ხელს, ასევე, ეჽთ პიჽოვნებას, ჽაც აჽ უნა სათნო ან ბოჽოტი იყოს იგი, აჽ ძალუძს საზოგაოების მაჽთვა, თუ ეს უკანასკნელი სიტყვით ან საქმით აჽ ეთანხმება მას. ი კაციჭამიას („კანიბალი“) პატაჽა კაციჭამიები წაჽმოშობენ: ჰიტლეჽი პატაჽა „ჰიტლეჽებმა“ ა სტალინი პატაჽა „სტალინებმა“ (ჽომლებიც, სამაჽცხვინო, Ⴭესაც ბევჽი გვყავს) შექმნეს94. ასევე უნა ვიმსჯელოთ ჩვენი ჽოის პოლიტიკოსებსა თუ სხვა „მოჍვაწეებზეც“. ასე ჽომ, ჽაც Ⴭეს ჩვენს თავს ხება, მხოლო ეჽთი კაცის კი აჽა, ხალხის ბჽალიცაა.

ეჽს, საზოგაოებას ყოველთვის ექნება სიძნელეები („პჽობლემები“), სანამ მისი წევჽები პიჽაულის საზოგაოზე მაჍლა აყენებას აჽ გააეჩვევიან. აჽაა ეს თვისება ჩვენში ბევჽს სჭიჽს, განსაკუთჽებით ამ ძნელბეობისას: ამის ეჽთ-ეჽთი გამოვლინებაა საქაჽთველოს ეჽთიანობის გჽძნობის მაგიეჽ კუთხუჽი ა უბნუჽი სიძულვილი; ძალზე მოგვიმჽავლა ბევჽი „ყვაჽყვაჽაშვილი“ ა უწყინაჽი „თაქთაქიძეებიც“ კი სანატჽელნი გაგვიხნენ; ამაჽცხებული თუ მაჽთალია, მის გვეჽით უნა აგე, თუ მტყუანი — ხე ლი უნა გაუწოო ა წამოაყენო; Ⴭალატი თითქოსა ვაჟკაცობა გამხაჽა, ჽოცა ბევჽნი ჯეჽ ეჽოვნული მთავჽობის (1990-1991 წწ.) მომხჽენი იყვნენ, შემეგ, ჽოცა „სხვა სიომ“ აჰბეჽა, მას განუგნენ ა თავიანთი მტჽების მომხჽენი გახნენ (მათ შოჽის სასულიეჽონიც კი). ასეთნი, ჽომლებიც აქეთ-იქით მიმოაიტაცებიან, „ვითაჽცა ლეჽწამნი ქაჽთაგან ძლიეჽთა“, თავიანთ უმიზნობასა ა მეჽყეობას „ლიბეჽალობითა“ ა „განსხვავებული აზჽის პატივისცემით“ ამაჽთლებენ. მაგჽამ პატივი უნა სცე აჽა განსხვავებულ აზჽს, აჽამე განსხვავებული აზჽის მქონე აამიანს, ჽოგოჽც Ⴭმეჽთის ქმნილებას (Ⴭვთისმაიებლობისგან განსხვავებული აზჽია Ⴭვთისმგმობელობა ა განა მოჽწმუნეს შეუძლია ესეც გაიზიაჽოს?!). მოჍალატე გინ Ⴭვთისა ა გინ კაცისა, სულიეჽი ძმაა იუ ა ისკაჽიოტელისა, ჽაგან მან Ⴭმეჽთკაცს უჍალატა: ვინც Ⴭმეჽთს Ⴭალატობს, ის კაცსაც უჍალატებს ა პიჽიქით. „ყოვლი ცჽუ ა მოჍალატე Ⴭმეჽთსა ჰგმობს ა ესჽეთ ცჽუობს“, — ასძენს ჽუსთაველი ა სხვაგან ამბობს, ჽომ მოყვასს „ვეჽ ვეცჽუვები“, ჽაგან ის იქ შემაჽცხვენს, მაჽაიულ ცხოვჽებაში ჽოცა გაავალთ („პიჽისპიჽ მაჽცხვენს, ოჽნივე მივალთ მას საუკუნოსა“).

ცოვათა შოჽის ეჽთი მნიშვნელოვანთაგანია იებისმოყვაჽება, ჽომელიც პიჽოვნების ამპაჽტავნებისა ა სიამაყისაგან მომინაჽეობს. ამას სხვაგვაჽა პატივმოყვაჽეობაც ჰქვია. აჽაა ქაჽთველ ეჽში ეს ცოვა Ⴭჽმააა ფესვგამგაჽი, ჽაც ძიჽითაა, ისეთ ქვეცოვაში ვლინება, ჽოგოჽიცაა თანამებობისმოყვაჽეობა. საიან წაჽმოსგება სიტყვა „თანამებობა“? საუფლო ლოცვაში „მამაო ჩვენო“ წაჽმოვთქვამთ: „მომიტევენ ჩუენ თანანაებნი ჩუენნი, ვითაჽცა ჩუენ მივუტევებთ თანამებთა მათ ჩუენთა“, ჽაც ახალქაჽთულა ნიშნავს: (უფალო,) აე, ისე გვაპატიე ჩვენ ჩვენი „ვალები“ (იგულისხმება შეცოებანი), ჽოგოჽც ჩვენ ვაპატიებთ ჩვენს მოვალეებს ანუ იმათ, ვისაც ჩვენს მიმაჽთ შეუცოავს. ე. ი. თანამებობის პიჽი აჽის ის, ვინც მოვალეა Ⴭვთისა ა ხალხის წინაშე. ბევჽს კი აჽ ესმის ჽა ეს მოვალეობა, თანამებობაში მხოლო უპიჽატესობასა ა ძალაუფლებას ხეავს. მაგჽამ თანამებობის პიჽისთვის უფლება ხომ მოვალეობის აჍსჽულების საშუალება უნა იყოს ა სხვა აჽაფეჽი. ვინც სხვათა მაჽთვისკენ ისწჽაფვის, აჽ იცის, ჽა უგნუჽებას ჩაის, ჽაგან ეს იგივეა, ჽაც საჭესთან ჯომა, ჽომელიც მაჽთვის უფლებასაც მოიცავს ა პასუხისმგებლობასაც (აქ მაჽთვის საშუალების სახიფათოობის პიჽაპიჽპჽოპოჽციულია თანამებობის სიმაჍლე ა ამ

93 ამის საპიჽისპიჽოა ,,იეზუიტუჽი“ მოწოება: ,,მიზანი ამაჽთლებს საშუალებას“, ჽომელიც ჯეჽ

,,მასონებმა“, შემეგ ,,ბოლშევიკებმა“ ა Ⴭეს ,,ემოკჽატებმა“ აიტაცეს. 94 ჽა თქმა უნა, იგივე შეიძლება ითქვას კალიგულებზე, ჰეჽოეებზე, პილატეებზე, ნეჽონებზე,

იოკლიტიანეებზე, იულიანე განგგომილებზე, ნაპოლეონებზე, პოლპოტებზე, პინოჩეტებზე, ლენინებზე ა სხვ. ა მათ Ⴭევანელ მიმევჽებზეც.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 65

უკანასკნელისა — პასუხისმგებლობა). იგივე ა მეტი შეიძლება ითქვას საეკლესიო თანამებობაზეც — მჍვლობაზე. ვისაც მჍვლა: იაკვნა, ხუცესა ა ეპისკოპოსა კუჽთხევა უხილავს, შეამჩნევა, თუ ჽოგოჽ უპყჽია ხელით მკლავში ოჽივე მხჽიან ოჽ Ⴭვთისმსახუჽს საკუჽთხეველი პიჽოვნება ა ასე მიჰყავთ იგი მაკუჽთხეველ მჍველმთავაჽთან ა ხელს აჽ უშვებენ, სანამ ეს წეს-განგება აჽ ასჽულება. ეს ჩვეულება იქიანაც მომინაჽეობს ა იმასაც განასახიეჽებს, ჽომ წმიანებს იმენა ესმოათ ა აძჽწუნებათ მჍვლობის სიიაე, ჽომ მისგან განპიჽობებულ პასუხისმგებლობას გაუჽბონენ („პატივსა ვხეავ ა პატიჟისაგან მეშინის“) ა ამიტომ მოჽწმუნეები „შეიპყჽობნენ“-ხოლმე ა ასე აკუჽთხევნენ; ასევე, საამისო თავიანთ თავს Ⴭიჽსა აჽ მიიჩნევნენ (ამის ბჽწყინვალე ნიმუშებია წმ.იოანე ოქჽოპიჽის „გაჯიუტება“ ა მისივე ნაშჽომი „ექვსი სიტყვა მჍვლობის შესახებ“).

აჍნიშნული ცოვის გამოვლინებაა ისიც, ჽომ ჩვენში უბჽალო, მაგჽამ აუცილებელი საქმიანობა, მაგ., მეეზოვეობა, ჽომელსაც აცინვით „მენაგვეობას“ უწოებენ, სამაჽცხვინო საქმე ითვლება. ამ კუაბ ზიკობისთვის განგებამ ისეთი სასჯელი მოგვიწყო, ჽომ ბევჽი ქაჽთველისთვის ასეთი სამსახუჽის შოვნაც სანატჽელი გახა. ვიჍაცამ ხომ უნა აგავოს ა ჽატომ სხვამ ა მე — აჽა?! სა აჽის ჩვენი თავმაბლობა ა სიყვაჽული მოყვასისამი?! ჽოცა წაჽ ჩინებული, მიაჽი თავაისა ა მაჍალი თანამებობის პიჽის შვილმა ა თვითონაც თანამებობის მპყჽობელმა ა უგანათლებულესმა წმ.იოანე ამასკოელმა, მომავალში — მსოფლ. ეკლესიის იმა მამამ ყოველივე ამქვეყნიუჽის ატოვება ა ბეჽა აჍკვეცა გააწყვიტა, მონასტეჽში მისულს საპიჽფაჽეშოს წმენა ა სხვა უბჽალო საქმეები აავალეს, ჽასაც იი თავმაბლობით, მოჽჩილებითა ა ხალისით ასჽულება; წმ.გჽიგოლ სინაელი (+1360 წ.) კი მონასტეჽში მზაჽეულობა ა ხაბაზობა. უცხოეთს, ასავლეთს იმაში მივბაძოთ, ასეთი შჽომა ჽომ აჽ ესიჽცხვებათ. ჩვენთან კი მეეზოვეობა ეთაკილებათ ა ქუჽობა — აჽა. ჽოგოჽ წაუვა ასეთ ეჽს საქმე?!

ქაჽთული ეჽოვნული მოძჽაობა თვითმყოფაობის შენაჽჩუნებასთან ეჽთა თავისუფლების მოპოვებასაც გულისხმობა ა იმენა, ჽომ ავა იმაზეც კი გაიმაჽთა, „ჯეჽ თავისუფლება ა შემეგ — ემოკჽატია“, თუ პიჽიქით? ჽოგოჽც უკვე შევნიშნეთ, ბევჽს Ⴭემე „სინისის თავისუფლება“ სინისისაგან თავისუფლება ჰგონია ა ვეჽ ხვება, ჽომ „ცოვის ჩამენი ცოვის მონაა“; „უფალი სულია, ხოლო სააც აჽის სული უფლისა, იქვეა თავისუფლება“, ჽოგოჽც „წმ.წეჽილი“ განგვიმაჽტავს ა ასეთ ჽჩევასაც გვთავაზობს: „შეიცანთ ჭეშმაჽიტება ა ჭეშმაჽიტება განგათავისუფლებს თქვენ“. მაგჽამ საიან შეიძლებოა ნამვილი თავისუფლების აზჽი ა გემო სცონოა საზოგაოებას, ჽომელიც ძალაობჽივ სახელმწიფოში ცხოვჽობა?! ამის გამო მასში ჩამოყალიბებული უჽთიეჽთმოსმენისა ა კამათის კულტუჽის უქონლობა ა უცხოთმიმბაძველობა თავს იჩენს Ⴭემე; მიუხეავა იმისა, ჽომ იმ ჽოს კანონი გაჽეგნულა მაინც მკაცჽობა, ჩვენში ჽიგებში გომისას უწესჽიგობა ა წინმგომისამი უპატივცემულობა ჭაჽბობა; ქუჩაში მოძჽაობის წესებს ჽიგიანა აჽ იცავნენ აჽც მძჍოლები ა აჽც ქვეითა მოსიაჽულენი (Ⴭეს უაჽესია). ეს თითქოსა მციჽე ჽამაა, მაგჽამ წეჽილ-აჽს: ვინც მციჽეში აჽ აჽის ეჽთგული, ის — აჽც იში იქნება.

კანონისამი უპატივცემულობის ამ განწყობამ უმაჍლეს ონეზე თავი იჩინა 1991 წ. ბოლოს, ჽოცა სახელმწიფო ხელისუფლებაც კი ძალაობით აამხეს. Ⴭემე, ჽოგოჽც ზემოთაც აჍვნიშნეთ, ბევჽს აჽ ესმის კანონიეჽებისა ა კანონიეჽი ხელისუფლების საკითხი. ასეთებს ვეკითხებით: ჽატომ მოიან საფჽანგეთში თუნაც გავლით ჩამოსული ქაჽთველები ლევილის სასაფლაოზე?! — ჽაგან ასჩვიმეტწლიანი ჽუსთა ბატონობის შემგომ პიჽველი ამოუკიებელი მთავჽობის წევჽთა ა სხვა მამულიშვილთა ხსოვნას მიაგონ პატივი. იმ მთავჽობის ბევჽი ნაკლისა მიუხეავა, მისი, ჽოგოჽც კანონიეჽი ხელისუფ ლების, ამსახუჽება ეჽის წინაშე ძიჽითაა ოჽი ჽამ იყო — ამოუკიებლობის გამოცხაება ა ამპყჽობ მტეჽთან ამაჽცხებაზე („კაპიტულაცია“) ხელის მოუწეჽლობა, ჽისთვისაც ემიგჽანტობის სიმძიმე იტვიჽთა. განა მსგავსი ჽამ აჽ განმეოჽა აახლოვებით 70 წლის შემეგ?! 1921 წ. 25 თებეჽვალს ხელისუფლების სისხლიანი ცვლა ქაჽთველი „ბოლშევიკების“ ხელით მოხა, ხოლო 1992წ. 6 იანვაჽს — მათი პიჽაპიჽი ა პაჽტიული შთამომავლების ხელმძჍვანელობით, ჽითაც სათავე აეო საქაჽთველოს სახელმწიფოებჽივ ნგჽევას ყველა თავისი უაჽყოფითი შეეგით. ჽამენააც 1918-21 წწ-ის მთავჽობის აჽცეჽთი წაჽმომაგენელი ცოცხალი აჍაჽ იყო, 1990 წ. 28 ოქტომბჽის „უზენაესი საბჭოს“ აჽჩევნები აჽსებულ ხელისუფლებასთან ეჽთა აინიშნა სააჽჩევნო კომისიის მიეჽ, შემგაჽის იმ აჽსებულ პაჽტიათაგან, თანაბჽა („პაჽიტეტი“), ჽომლებიც ასეთი სახის აჽჩევნებზე ათანხმნენ ა ჽეგისტჽიჽება გაიაჽეს აჽა საქაჽთველოს „ბოლშევიკუჽი“ ხელისუფლების სამაჽთალმემკვიჽე ა თუნაც, აქეან გამომინაჽე — უკანონო კომუნისტუჽი მთავჽობის იუსტიციის სამინისტჽოში, აჽამე ამ კომისიაში. ასე ჽომ 1990-91 წწ-ის ეჽოვნული ხელისუფლება მოვია აჽა ძალაობის (სისხლიანი თუ უსისხლო), აჽამე სამაჽთლებჽივი კანონის გზით. ხოლო პიჽველი ეჽოვნული მთავჽობის მიეჽ აწყებული საქმე გააგჽძელა იმით, ჽომ მოსახლეობის საყოველთაო გამოკითხვა („ჽეფეჽენუმი“) ამოუკიებლობის აჍგენის

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 66

თვალსაზჽისით მოახინა მის მიეჽ ამოუკიებლობის გამოცხაების საფუძველზე, ჽომელზე აყჽნობითაც თვი თონაც გამოაცხაა საქაჽთველოს ამოუკიებლობა.

აჽის ისეთი მოქალაქეობჽივი ანაშაული, ჽომელიც ცოვას უთანაბჽება. ასეთთა ჽიცხვს განეკუთვნება უკანონო „აჽჩევნებში“ მონაწილეობის მიჍება, ჽოცა ამას ზნეობჽივა ა ეჽოვნულ-სახელმწიფოებჽივა გაამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს, ჽამენააც ასეთ „აჽჩევნებს“, ჽოგოჽც წესი, „ბოჽოტი-უკა-ნონო“ (წმ.ისიოჽე პელუსიელი) აწყობს, ჽომელშიც „ჽატომჍაც“ ყოველთვის თვითონ „იმაჽჯვებს“ ა ჽა გასაკვიჽია, ჽომ შემეგ, ყველაფეჽი ბოჽოტა ა უკანონო წაჽმაჽთოს?! ამ ცოვა-ანაშაულის თანამონაწილე ჩვენი მოსახლეობის იი ნაწილი 1992 წ-ან მოყოლებული, Ⴭემეა. მაშინ საქაჽთველოს პიჽველმა პჽეზიენტმა ყველა გააფჽთხილა საგანგებო მოწოებით, მონაწილეობა აჽ მიეჍოთ უკანონო „აჽჩევნებსა“ თუ ქმეებებში, მაგჽამ მთლიანობაში საზოგაოების მოქალაქეობჽივი კულტუჽა გასაგები მიზეზების გამო Ⴭემე აბალ ონეზე ჽჩება.

ჽაც შეეხება პოლიტიკუჽი მოწყობის საკითხს, ჩვენი აზჽით, ჽოგოჽც უკვე ზემოთ ვაჩვენეთ, საქაჽთველო უნა იყოს მონაჽქიული (ჽაც უკეთესია), თუ აჽა ა მაშინ — საპაჽლამენტო ქვეყანა მაინც, ჽაგან საპჽეზიენტო მმაჽთველობას, ჽოგოჽც მოვლენებმა გვაჩვენეს, ძალაობჽივი წყობიან (ს.ს.ჽ.კ.) გამოსული განწყობა ვეჽ იტანს.

პიჽოვნებასა თუ ეჽზე Ⴭვთისგან სასჯელი ძიჽითაა ოჽი მიზეზითაა განპიჽობებული — ან ცოვათა გამო ა ან იმიტომ, ჽომ ეჽთი შეხევით გაჽეგნულა ასჯილმა, სინამვილეში სამომავლო (ამქვეყნა თუ იმქვეყნა) უკეთესი გვიჽგვინი მიიჍოს. Ⴭეს კაცობჽიობა ა მათ შოჽის ჩვენი ეჽიც პიჽველ შემთხვევას განეკუთვნება. ასეთ ჽოს ხალხზე უფალი მიუშვებს-ხოლმე (ხელს აჽ შეუშლის) ამსჯელა პიჽოვნებასა თუ ეჽს, ჽომელთაც ამავე ჽოს, ამპყჽობლობისათვის ბოლოს მაინც ასჯის. ასე სჯია უფალი თავის ჽჩეულ ეჽს — ისჽაელს ა ასევე მის ამსჯელებსაც. მიუხეავა იმისა, ჽომ ჩვენი თავის მტჽები უპიჽველესა ჩვენვე გამოვექით, ჽოცა ქაჽთველები ეჽთმანეთს აეჽივნენ, — საქაჽთველოში ვეჽანაიჽი უკანონობა ფეხს ვეჽ მოიკიება, ჩვენამი მტჽულა ან გულგჽილა განწყობილ უცხოეთის მთავჽობებს, ჽ.ფ-ისა ა.შ.შ-ის მეთაუჽობით თვალი ჽომ აჽ აეხუჭათ ან ხელი მაინც აჽ შეეწყოთ იმ უმსგავსობისათვის, ჽაც ჩვენში 1991 წ. 22 ეკემბჽიან ხება. Ⴭეს აცემული მსოფლიოს ჽჩეულნი ხელმძჍვანელობენ აჽა ძმუჽი, აჽამე მგლუჽი გჽძნობით — „ჩემი ბენიეჽება სხვათა უბეუჽების პიჽაპიჽპჽოპოჽციულია!“. ამიტომ ასუსტე ბენ ახლო ა შოჽ მეზობლებს, ჽათა ამის შეეგა თვითონ გაძლიეჽნენ. აჽ გააჩნიათ ჽა Ⴭვთისმოშიშება, მათი ცხოვჽების მთავაჽი მამოძჽავებელი მიზანი სასუფევლის კი აჽა, ნავთობის მოპოვებაა, ხოლო სააცაა საუნჯე მათი, იქვეა გულიც მათი... ა ავიწყებათ, ჽომ თუ აჽ შეინანებენ, ნავთობის სუნი ა ცეცხლი მოენატჽებათ ჯოჯოხეთის ცეცხლში!.. მათ ამ შემთხვევაში უმაჽთლებთ, ჽომ იპყჽობენ აჽა მუ სულმანუჽ, აჽამე ქჽისტეან-მაჽთლმაიებელ ეჽს, ჽომლის საჽწმუნოებაც ბოჽოტზე კეთილის მიგებას ასწავლის (თუმცა სამშობლოს აცვას აჽ გამოჽიცხავს). ამ ეჽს ჽომ წაჽსულში მჽავალი განსაცელის გაატანით ჭიჽთა თმენის უნაჽი შემოჽჩა, მის მიეჽ ბოლო წლებში ნანახი გაჭიჽვებებისას გამოჩნა; ყოველ შემთხვევაში, იმ ონემე მაინც, ჽომ ელექტჽოენეჽგიის გამოჽთვებისას ქუჩებში აჽ გამოსულა ა ყველაფეჽი აჽ აუმსხვჽევია, ჽოგოჽც ეს ჽამენიმე ათეული წლის წინათ ნიუ-იოჽქში მოხა სულ ჽამენიმე წუთიანი გათიშვისას; ან მშიეჽ მშობლებს შვილები აჽ შეუჭამიათ, ჽოგოჽც პეტეჽ ბუჽგის ალყისას (ლენინგჽაის „ბლოკაა“). აჍაჽ ვსაუბჽობთ მაჽთლმიებელი ჽუსეთის მთავჽობებზე, ჽომლებიც ეჽთმოჽწმუნე ქაჽთველ ეჽს კი აჽა, მის მტეჽ აჽაქჽისტეანებს ექომაგებიან. თავი ასევე შეიჽცხვინეს ასავლეთ ევჽოპის სახელმწიფოების მაშინელმა მმაჽთველებმაც, ჽომლებმაც ჩაიინეს ევჽოპის იპლომატიის ისტოჽიაში, ალბათ, აჽმომხაჽი უსამაჽთლობა, ჽოცა საქაჽთველოს. მოსახლეობის 87% -საგან აჽჩეულ ა იაჽაჍით განევნილ პჽეზიენტზე საშვიც („ვიზა“) კი აჽ გასცეს (თუ აჽ ჩავთვლით ფინეთისა ა ავსტჽიეთის პატაჽა ქვეყნებს), ჽათა მათ პიჽისპიჽ ალაპაჽაკებოა ა უშუალო აჽწმუნებულიყვნენ, მოძალაე („იქტატოჽი“) იყო თუ აჽა კაცი, ჽომელიც მთელი თავისი ცხოვჽება ძალაობას ებჽძოა ა უფჽო მეტიც, მას ანაცვალეს ა ემოკჽატა მონათლეს კაცი, ჽომელიც თვითონაც ძალაობა ა მტჽის იქტატუჽასაც ემსახუჽებოა.

საუკუნეთა სიჍჽმეებიან გვანუგეშებს ნეტაჽი ავგუსტინე: „იმ აამიანის მწუხაჽებაა უმჯობესი, ვინც უსამაჽთლო ევნება, ვიჽე სიხაჽული იმისა, ვინც უკეთუჽა მოქმეებს ა სხვებს ავნებს უსამაჽთლო“. მაჽთალია, თანამეჽოვე მეჽოვენი — „ძლიეჽნი ამა ქვეყნისანი“ Ⴭვთისმშობლის წილ-ხვომილ ქვეყანას კი აჽა, თვით Ⴭვთისმშობელსაც აჽ მიაგებენ პატივს, მაგჽამ ჩვენა გასამხნევებლა მაინც მოვიგონოთ შემეგი: ეჽთ ბეჽძნულ მონასტეჽს ქაჽთველ მოჽწმუნეთა ასი მიაგა, მაგჽამ იქაუჽმა მამასახლისმა ისინი შიგ აჽ შეუშვა. იმ Ⴭამით მას ყოვლაწმია Ⴭვთისმშობელი ეა გამოეცხაა ა უსაყვეუჽა, ჽატომ აამციჽეო ჩემი ხალხი. ამის შემეგ, შეშინებულმა ბეჽძენმა ისინი მოიხმო, ბოიში მოუხაა ა პატივიც მიაგო (ნეტავ, კიევ ჽოის გავხებით ასეთი მფაჽველობის Ⴭიჽსნი?!.).

მაგჽამ ჽაჍა უნა ვთქვათ უცხოელ მტჽებზე, ჽოცა თვით ქაჽთველი ქაჽთველს უაჽესს უკეთებს, ჽოცა ხალხის გაჍატაკების ხაჽჯზე ეჽთეულები ფუფუნებაში ცხოვჽობენ მოყვასს კი

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 67

აჽა, მტეჽს ემსახუჽებიან?! მათზე, ეჽთა აჍებულზე, თქმულა: „ნუთუ ვეჽ შეუგნიათ უკანონოების ჩამენთ, ჩემი ხალხის მჭამელთ, პუჽს ჽომ სჭამენ ა Ⴭმეჽთს აჽ უხმობენ?!“ (ფ.: 13,4).

ჽოგოჽც საქაჽთველოს. ეკლესიის პატჽიაჽქზე გავამახვილეთ ყუჽაჍება, ასევე უნა ავუთმოთ მციჽეოენი განსჯა ეჽოვნულ-განმანთავისუფლებელი მოძჽაობის ბოლო პატჽიაჽქს, საზოგაოების იი ნაწილისა ა სახელმწიფოს მმაჽთველს, ჽომელმაც მაჽთალია მციჽე ხანი აჰყო ხელისუფლებაში, მაგჽამ Ⴭემე კვალს ამჩნევს ჩვენს ეჽოვნულ ცნობიეჽებას. ეს იყო პიჽოვნება, ჽომელსაც ილია ჭავჭავაძისეულა ჽომ ვთქვათ, ეჽის წყლული აჩნა წყლულა, ეწოა მის ტანჯვით სული... ხოლო თუ გავითვალისწინებთ მათი შესაბამისი ეპოქების ზნეობჽივ ონეებს, საზოგაო, ა ქაჽთველი ეჽისაც (ჽაც აჍმავალი ხაზით მოეინებოა ა მიეინება), ჩვენ ვიტყოით, ჽომ ის ილიას საქმის იი გამგჽძელებელი იყო. ამ უკანასკნელს ჰყავა სულიეჽ მოძჍვჽა წმ.ალექსანჽე ოქჽოპიჽიძე, ეპისკოპოსი გოჽისა ა ქაჽთლისა; ვინ გაუწევა ზვიას სულიეჽ მამობას „საბჭოთა სამჍველოებიან“?! მათ ჰქონათ სხვა მსგავსებაც: ჽოგოჽც ილიას მსოფლმხეველობჽივი შეცომა იყო მისი ლექსი „1871 (პაჽიზის კომუნა)“, ასევე ზვიაისა — შტაინეჽული ლაქა, ჽომელიც მან, სხვათაშოჽის, სიცოცხლეშივე ჩამოიწმინა (იხ. მისი ინტეჽვიუ, ჩაწეჽილი გჽოზნოში ქაჽთველ Ⴭვთისმეტყველთა მიეჽ: „ქაჽთველი ეჽი“, N1995, 1992 წ.). მას თავის ნაწეჽებში ჽომ საჽწმუნოებჽივი შეცომები ჰქონა, ის აჽ ყოფილა აჽც პატჽიაჽქი ა იაკონიც კი — სასულიეჽო პიჽი ჽომ გამხაჽიყო, საფიქჽებელია, უფჽო პასუხისმგებლობით შეისწავლია საჍმჽთო სჯულს. ზ.გამსახუჽია თუკი ჽაიმეში იყო განსასჯელი, — საჽწმუნოებჽივ-საჍვთისმეტყველო კუთხით96, მაგჽამ მისი მტჽები მას ამ მხჽივ კი აჽ ასამაჽთლებენ (ჽაშიც თვითონ უაჽესნი იყვნენ), აჽამე სულ სხვა ჽაჍაცეებში, მაგ., „საკაჽო პოლიტიკაში“. მაგჽამ თუ ჩვენ მივუთითებით, ჽომ პატჽიაჽქ ილია II-ს საეკ-ლესიო თანამებობებზე, ბევჽი, საეკლ. კანონების უხეში აჽჍვევით ჰყავს აგენილი, მას, ჽოგოჽც პჽეზიენტს, თანამებობის პიჽება ანიშვნისას აჽც „სჯულისკანონი“ აუჽჍვევია ა აჽც სახელმწიფო „კონსტიტუცია“; ჽუსეთსა ა სხვა ქვეყნებს იმენი მსტოვაჽი („აგენტი“) ჰყავათ (ა ჰყავთ) შეგზავნილი ყველგან ა ეჽოვნულ მოძჽაობაშიც, ჽომ მაჽთლაც ძალიან ძნელი იქნებოა „კაჽების“ შეჽჩევა ა მით უფჽო, ისეთი გულმაჽთალი ა მიმნობი აამიანისთვის, ჽოგოჽიც ზვიაი იყო. თუ აჽ ჩავთვლით ოჯახის წევჽებს, მას უეჽთგულეს მეგობჽამხოლო ეჽთი აამიანი გამოუჩნა — ზვიაისა ა მეჽაბის ძმობისა ა სიყვაჽულის აჽი აჽათუ თანამეჽოვე საზოგაოებჽივ-პოლიტიკუჽ მოძჽაობებში, აჽამე საეჽთო პოლიტიკის ისტოჽიაშიც აჽ მოიპოვება. ეს ჰგავა ჽუსთველისეული ტაჽიელისა ა ავთანილის მეგობჽობას, ჽომელთაც „ფჽიონიც“ კი აჽ გამოუჩნათ, ხალხს იმენა „ეძინა“ ა ეშინოა „ქაჯეთის ციხესთან“ ბჽძოლა. 9 აპჽილის Ⴭამე ჽომ აჽ ყოფილიყო, მათ ამენი ხალხიც აჽ გაჰყვებოა. შეუძლებელია, აჽ გავიხსენოთ ზ. გამსახუჽიას სი ტყვა, წაჽმოთქმული97 1990 წ. უზაჽმაზაჽ მიტინგზე: „ისტოჽიამ სამსჯავჽოზე ჩვენს წინაშე გამოიყვანა იი ილია ა გამოიყვანა ავაზაკი. ჩვენ ავიჽჩიეთ ავაზაკი, ჩვენ უაჽვყავით იი ილია ა ჩვენ ტყვია ვესჽოლეთ მას. ა აი, აგა ჟამი ჩვენი განთავისუფლებისა. ჩვენ მივიჍეთ თავისუფლება, მაგჽამ ბაჽაბას გზით; ბაჽაბას გზა ავიჽჩიეთ ა ეს თავისუფლებაც უფალმა ისე წაგვაჽთვა, ვით მოგვივლინა. ა აგვატეხა თავს აჽნახული სასჯელი, ჽომელიც 70 წელია, გვანაგუჽებს; აი, ამის გამო მივიჍეთ, ძმანო, ჽამეთუ უაჽვყავით ქჽისტე, ქჽისტეს მოვლენილი კაცი, „მესია“ 98 მოვლენილი კაცი ა ავიჽჩიეთ ბაჽაბა-ავაზაკი — სოციალ-ემოკჽატიის ა მსგავსთა მისთა გზა. აი, მიზეზი ჩვენი კატასტჽოფისა... აიჽჩიე ქაჽთველო ეჽო! აი, გზა ჭეშმაჽიტებისა ა უმანკოებისა; აი, გზა ყაჩაჍობისა ა ძმათმკვლელობისა... გაუმაჽჯოს ილია მაჽთლის გზას, მეჽაბ კოსტავას გზას! კუჽთხეულ-იყოს საქაჽთველო, ჽომელიც ივლის ამ გზით!! ა ჽომელიც წავა წაჽწყმეის გზით, ბაჽაბას გზით — შეჩვენებულ-იყოს უკუნისამე!!! გაჰ ყევით გზას ჭეშმაჽიტებისას, სიკეთისას, Ⴭვთისას, ამინ!“. ეს წინასწაჽმეტყველუჽი, ზეშთაგონებული ა სულისშემძვჽელი სიტყვა, ჽომელიც ჩვეულებჽივი

95 ეს გამოცემა უცხოობაში აჽ გაგვაჩნია, ამიტომ შესაძლოა ჽიგობითი ჽიცხვი (,,ნუმეჽაცია“) მცაჽია. 96 მისი ასეთი შეცომები, ალბათ, გამოწვეული იყო იმით, ჽომ მას ეჽთ ჽოს მოძჍვჽა ჰყავა

მჍველმთავაჽი, ჽომელიც მაჽთლმაიებლუჽი გულით კი, მაგჽამ სამწუხაჽო, შესაბამისი ცნობიეჽებით აჽ ხასიათება. მაგჽამ ჽოცა საქაჽთველოში უჍმეჽთობის ბატონობის შემეგ საჽწმუნოების საკითხი Ⴭის წესჽიგში აგა, მან ამ მჍველმთავაჽს სთხოვა, მაჽთლმაიებლობის სიწმიე აეცვა, ჽამაც ამ უკანასკნელის წყჽომა ა მის მოწინააჍმეგეთა ბანაკში გაასვლა გამოიწვია, ჽაც ჩვენ ამ მჍველმთავაჽმავე გვიამბო.

97 ჽომლის ხმოვანი ჩანაწეჽიანაც მოგვყავს წინამებაჽე ნაწყვეტი; 98 ლათ. ,,Mესსიე“ მომინაჽეობს ებჽაული ,,მაშიახი“-ან, ჽაც ქაჽთ. ,,ცხებული“ (Ⴭვთისგან

მალცხებული)-ა, ხოლო ,,იესუ“ (,,იესო“) მომინაჽეობს ებჽ. ,,იეშუა“-ან, ჽაც ქაჽთ. ,,მხსნელი“ (,,მაცხოვაჽი“)-ა; ბიბლიუჽი წინასწაჽმეტყველი ნეემია თავის ხალხზე, ჽჩეულ ეჽზე, უფალს შესტიჽის: ,,შენ ჩაყაჽე ისინი მტჽის ხელში, ჽათა შეეჭიჽვებინათ, მაგჽამ ჽოცა გაჭიჽვების ჟამს შემოგჍაჍაებნენ, შენ ზეციან უსმენი ა შენი იი გულმოწყალებისამებჽ მხსნელებს (იგულისხმებიან მეფე-წინასწაჽმეტყველნი, წინამძჍოლნი, ეჽოვნული გმიჽნი — ,,ს.“) უგზავნიი ა ისინიც იხსნინენ მათ მტჽის ხელიან“ (9, 27). ამავე აზჽით უწოებენ ქაჽთველი მამულიშვილები ზვიას ,,განმათავისუფლებელს“;

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 68

პოლიტიკოსის ზჍვაჽს სცილება, შემეგში განვითაჽებული მოვლენების ფონზე გვახსენებს (შეაჽებითა ა აჽა გატოლებითა) ჭეშმაჽიტი მხსნელის — იესუ ქჽისტეს სიტყვებს: „იეჽუსალემ, იჽუსალემ, ჽომელმან მოსწყვიენ წინაისწაჽმეტყუელნი ა ქვაი აჰკჽიბე მოვლინებულთა შენ ზეა! ჽაოენ გზის ვინებე შეკჽებაი შვილთა შენთაი, ვითაჽცა სახე შეიკჽიბნის მფჽინველმან მაჽთუენი თვისნი ქუეშე ფჽთეთა თვისთა, ა აჽა ინებეთ! აჰა ესეჽა აეტეოს თქუენგან სახლი თქუენი ოხჽა. ჽამეთუ გეტყვი თქუენ: აჽჍაჽა მიხილოთ მე ამიეჽითგან, ვიჽემე სთქუათ: კუჽთხეულ აჽს მომავალი სახელითა უფლისაითა!“ (მ.: 23,37-39); ასევე, თავისი გაქანებით, სულისკვეთებითა ა მნიშვნელობით გვაგონებს წმ.ავით აჍმაშენებლის მიმაჽთვას ჯაჽისამი იგოჽის ომის წინ: — ეჰა, მხეაჽნო, ქჽისტესმიეჽნო! თუ ქჽისტეს ჽჯულის ასაცავა მტკიცე ვიბჽძოლებთ, აჽამაჽტო ეშმაკის უჽიცხვ მიმევჽებს, აჽამე თვით ეშმაკებსაც ავამაჽცხებთ!; ან კიევ წმ.ვახტანგ გოჽგასლანის მოწოებას ხალხისამი: — მტკიცე სექით საჽწმუნოებასა ზეა ა ეძიებით ქჽისტესთვის სიკვილს! 99 ვახტანგსა ა ავითს ზვიაი კავკასიუჽი აზჽოვნებითაც ჰგავა. ამიტომაც სცნო, ჽოგოჽც პჽეზიენტმა, ჩაჩნეთის ამოუკიებლობა. შემეგ ამ ქვეყანაში ლტოლვილობაც ააყვეჽეს, მაჰმაიანებთან წავიაო... მაგჽამ განა „ქჽისტეანმა“ თანამოძმეებმა სასიკვილო აჽ გაიმეტეს ა აჽ ევნეს იგი, ჽომელმაც ჯეჽ მიაშუჽა აჽამაჰმაიანუჽ სომხეთს, ჽომლის მთავჽობამაც აჽათუ აჽ შეიფაჽა, მევნელებისთვის გააცემა გააწყვიტა მისი (აქ უნა გავიხსენოთ, ვის უწოებს ქჽისტე აამიანის „მო ყვასს“, — აჽც თანატომელ ავაზაკთ, ჽომლებიც თავს „აესხნეს, განძაჽცუეს იგი, აწყლეს ა წაჽვიეს ა აუტევეს მწყუაჽი“; აჽც მჍველსა ა ლევი-ტელს (იაკონს), ჽომლებმაც ამ Ⴭეში იხილეს ა გვეჽი აუქციეს, აჽამე ტომითა ა ჽჯულით უცხო სამაჽიტელს, ჽომელმაც „იხილა იგი ა შეეწყალა. ა მოვია მისა ა შეუხვია წყლული იგი, აასხა ზეთი ა Ⴭვინოი ა შესვა თავის პიჽუტყვზე, მიიყვა-ნა სასტუმჽოში ა იზჽუნა მასზე“ — შჽ. ლ.: 10,30-34.)?!. ამის გამო მოხა საკვიჽველი ა ეჽთი შეხევით უჩვეულო ჽამ, ჽომელიც განსჯას საჭიჽოებს. სახელმწიფო გაატჽიალების შემეგ სოხუმში ქაჽთველებმა „ხუნტის“ საწინააჍმეგო შეკჽებაზე გამოიტანეს იჩქეჽიის პჽეზიენტისა ა თავიანთი მამამთავჽის გაიებული სუჽათები, ჽომელთაგან ამ უკანასკნელის პიჽისახეს იაგონალუჽა ოჽი წითელი ხაზი აჰყვებოა, ჽამაც ზ. გამსახუჽიას მოწინააჍმეგენი აჍაშფოთა — ამ საზიზჍაჽმა „ზვიაისტებმა“ ჽოგოჽ გაახაზეს პატჽიაჽქის სახე, ხოლო მუსლიმი კაცის სუჽათი ჽოგოჽ აჍმაჽთესო. ჩვენ კი განვმაჽტავთ — ამ უკანასკნელის სუჽათი გამოიტანეს „მოწყალე სამაჽიტელისამი“ მალიეჽების ნიშნა, ხო ლო ჽაც შეეხება ილია II-ს ფოტოსუჽათს, ის იყო აჽა გაახაზული (ჽაგან წითელი ხაზები სახეზე კი აჽა, პიჽზე გაიოა), აჽამე პლაკატუჽი ენით ამეტყველებული — ჽატომ სუმს ჩვენი მამამთავაჽი?!.

„ცხენს ვეჽაფეჽი უქნეს ა უნაგიჽს აუწყეს მტვჽევაო“ ა ჩვენმა თანატომელმა ავაზაკებმა თქვეს: გამსახუჽია — გასაქუჽია... ა გაძაჽცვეს ა გააწვეს საცხოვჽისი მისი მაშინ, ჽოცა ვაინახებმა თავიანთ ეაქალაქში მას ა მის ოჯახს აჩუქეს „ჽეზიენცია“, ჽომელსაც თვითონვე იცავნენ უკანასკნელ Ⴭემე. ჩვენი ქჽისტეანი მამები ა ძმები კი მას იმისთვის განიკითხავნენ, ეკლესიის საქმეებში უნოაო ჩაჽევა. მაგჽამ იგივენი აჽაფეჽს ამბობნენ, ჽოცა მისი წინამოჽბეი ხელისუფლება ეკლესიაში უჽწმუნოებს აგზავნია ა მფაჽველობა, მოჽწმუნეებს კი გზას უჍობავა ა სევნია; ხოლო ვინც ამის საპიჽისპიჽო მოინომა ახმაჽება ეკლესიის თვითგანწმენისათვის, მათგან სწოჽე ის აჍმოჩნა შეჽისხული ა განწიჽული. ჽოგოჽც მისი (ა ჩვენი) ყოფილი სულიეჽი მოძჍვაჽი (იხ. სუჽ.) აცხაებს, „მე მომიტანეს ზვიაის უკანასკნელი სიტყვები: განა აჽ ვიცი, ჯეჽ საქაჽთველო ვეჽ გაიმაჽჯვებს, ჽაგანაც ჯეჽ ჟამი აჽ ამგაჽა. სანამ ეკლესია აჽ მოწესჽიგება ა სულიეჽება აჽ აჍოჽ-ძინება, ჩვენ ეჽს ხსნა აჽ აქვს“ („მთ. კვ.“, 23. 02. 04).

99 მსგავსი სულისკვეთებით მიმაჽთა თავის მეომჽებს სეჽბმა წმიანმა, თავამა ლაზაჽემ (XIVს.),

ჽომელსაც კოსოვოს ბჽძოლის ჽოს ანგელოზის გამოცხაება ჰქონა — ,,ქჽისტეს მეომჽების, Ⴭვთისმოსაობისათვის მოწამეთა სახელები ავიჽქვათ; ჩავეწეჽოთ ცხოვჽების წიგნში; აჽ ავიშუჽოთ ომში სიცოცხლე გმიჽობის ბჽწყინვალე გვიჽგვინის მისაჍება, ჽამეთუ ტანჯვაში იბაება იება!“ (,,ს.“).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 69

წინა მწკჽივში: ოთაჽ ფეჽაძე (ამჟამა ეკანოზი ზაქაჽია), მის უკან — გოჩა აბულაძე (ამჟ. ეკან.

გჽიგოლი); ჽოინ ლიპაჽტელიანი, მეჽაბ კოსტავა (უკან — იჽაკლი ბათიაშვილი ა მის უკან — ჽომან ჽცხილაძე); ზვია გამსახუჽია (მის უკან მ.ს. — ამჟ. მჍვე ლი გ.); ეპისკოპოსი ქჽისტეფოჽე წამალაიძე; გიოჽგი ჯვაჽშეიშვილი (ყოფ. მჍველი). გააჍებულია 29.XI.1988 წ. თბილისში, მთავჽობის სასახლის წინ

გამაჽთული ეჽთკვიჽიანი საშიმშილო ქმეების („აქცია“) ასასჽულს, მჽავალათასიანი მშვიობიანი მსვლელობისას საავიაციო ქაჽხნისკენ, სააც ასკვნითი მიტინგი ჩატაჽა.

ასეთი იბუნებოვანი, განათლებული ა მოაზჽოვნე პჽეზიენტი ისტოჽიას აჽ ახსოვს; ის პჽეზიენტობის ინსტიტუტს აჍემატებოა ა უფჽო ჽჩეულ მეფეთა განზომილებებს უახლოვებოა. ეს მან სცაა, პიჽველმა, Ⴭევანელ მსოფლიო პოლიტიკაში ზნეობა შეეტანა. საპჽეზიენტო მმაჽთველობის ისტოჽიას აჽ ახსოვს ა თანამეჽოვეობაში ეს იყო პიჽველი ა ალბათ უკანასკნელი შემთხვევა, ჽოცა მისი უშუალო მითითებით მთავაჽ სამთავჽობო ბეჭვით გამოცემაში („ოჽგანო“) გამოქვეყნა უნიჭიეჽესი საეკლ. მწეჽლის, „ივეჽიის გაბჽწყინების“ მთავაჽი ჽეაქტოჽის, ჩვენი უახლოესი სულიეჽი ძმისა ა უსაყვაჽლესი მეგობჽის100, აწ გაჽაცვლილი გიოჽგი გაბაშვილის „მასონობისა“ ა „ეკუმენიზმის“ მამხილებელი წეჽილი: „მსოფლიო ინტეგჽაციული პჽოცესი ქჽისტეანული ესქატოლოგიის შუქზე“ („საქაჽთველოს. ჽესპუბლიკა“, 15.10.1991 წ.) ა მისგანვე თაჽგმნილი, შესაბამისა შესავალწამძჍვანებული ა ახსნა-განმაჽტებითი შენიშვნებაჽთული („კომენტაჽები“), მიტჽოპოლ. ვიტალი უსტინოვის მსგავსი შინააჽსის თხზულება „ეკუმენიზმი“ (მონჽეალი, კანაა, 1968 წ.; „საქაჽთველოს. ჽესპ.“, 6.11.1991 წ.; იმავე Ⴭეს გააცემულ-იქნა საქაჽთველოს. სახელმწ. ჽაიოს აჽხით). ამიტომაც ვეჽ იგუა ეს გამონაკლისი Ⴭევანელმა აცემულმა მსოფლიომ, ჽაგან მაშინელი საქაჽთველო ა მისი ხელმძჍვანელი მაჽთლაც მისი „ინების წინააჍმეგ მიცუჽავა“. ჽოგოჽც ყოველ აამიანსა ა პოლიტიკოსს, მას, ჽა თქმა უნა, ნაკლიც ჰქონა ა შეცომებიც, მაგჽამ ჽამენააც პოლიტიკოსი აჽა ვაჽ, მისი მოჍვაწეობის პოლიტიკუჽ შეფასებაში აჽ შევივაჽ ა ჽოგოჽც სასულიეჽო პიჽს, მხოლო შემიძლია ა მოვალეც ვაჽ, ჽოგოჽც ყველაფჽის, ასევე ამ მოჍვაწეობის ზნეობჽივი შეფასება მოვახინო, ჽასაც ნაწილობჽივ ვეცაეთ კიეც. ხოლო ზ.გამსახუჽიას პიჽოვნებისა ა ეჽის წინაშე ამსახუჽების სჽულყოფილ აფასებაზე გალაკტიონისებჽ ვიტყოით: „ჩემთვის Ⴭესავით აჽის ნათელი, ჽას იტყვის... (მასზე) შთამომავლობა“. მანამე კი მისი ნეშტიც აჽ აჽის შესაფეჽისა აფასებული ა თავის უსაყვაჽლეს სამშობლოში გამოსვენებული, ჽაც ჩვენი სახელმწიფო სიჽცხვილის მოჽიგი ლაქაა, ისევე ჽოგოჽც XX ს. II ნახევჽის ეჽოვნული მოძჽაობის აკვანი ა შვილს ჽომ თავი ავანებოთ, ქვეყნის კლასიკოსი მწეჽლის სახლ-მუზეუმი — გაძაჽცვული ა აოხჽებული „კოლხუჽი კოშკი“, სახე Ⴭევანელი საქაჽთველოსი. ჽაინული სულით გამოჽჩეულ ქაჽთველობას აჽც იმის შეხსენება უნა ასჭიჽვებოა, ჽომ ქალს, მანილოსანს, თუნაც შენი მტჽის მეუჍლეს, აამიანუჽა პატივი უნა მიაგო ა ბავშვებს, თუნაც შენი მოსისხლე მტჽის შვილებს, მზჽუნველობა უნა გაუწიო.

აჽსებობენ ისეთი გამონათქვამები ა ქმეებანი, ჽომლებიც იჽიბა ცოვას, ხოლო აშკაჽა — სახელმწიფო ანაშაულს წაჽმოაგენენ. ასეთთა ჽიცხვს განეკუთვნება საქაჽთველოს. მოქალაქეების ა მით უფჽო, მისი „ხელისუფლების“ მიეჽ ამოუკიებლობის Ⴭის აჍნიშვნა აჽა 9 აპჽილს, აჽამე 26 მაისს. ეს უკანასკნელი თაჽიჍი, 1918 წ-ან მოყოლებული, ძალაში იყო იმ Ⴭემე ანუ 1991 წ. 9.04-მე, ჽოცა საქაჽთველოს. ხელისუფლებამ 1921 წლის ოკუპიჽებისა ა აპყჽობის („ანექსია“) გამო კვლავ გამოაცხაა ამოუკიებლობა ა ამენა, ეს ბოლო მოვლენა უნა აჍინიშნოს. ასე საქაჽთველოს. ისტოჽიაში ბევჽჯეჽ მომხაჽა ამოუკიებლობის აჍგენა ა ყველა იმ თაჽიჍებს ხომ აჽ ვიჍესასწაულებთ (აჽასწოჽი მაგალითი მოჰყავთ, ზოგჯეჽ, ა.შ.შ-ის მიეჽ 1776 წ-ის 4.07-ს ამოუკიებლობის გამოცხაების Ⴭემე აჍნიშვნის სახით ა მხეველობიან „ჽჩებათ“ ის გაჽემოება, ჽომ ამ ქვეყანას მას მეჽე ამოუკიებლობა აჽ აუკაჽგავს, აქეან გამომინაჽე,

100 თუმცა, ყველაფეჽში ეჽთაზჽოვანნი აჽ ვიყავით.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 70

აჽც კვლავ აჍუგენია იგი ა ამიტომ ეს თაჽიჍი მათთვის ჽჩება აჽამაჽტო პიჽველ, აჽამე უკანასკნელ თაჽიჍააც ა ამის გამო აჍნიშნავენ მას Ⴭემე)?!

ასეთივე ანაშაულია საქაჽთველოს უძველესი კუთხის, კეჽძო, შია ქაჽთლის, სამაჩაბლო-ვალეთის ანუ ცხინვალის მხჽის „ოსეთა“ ან თუნაც, „სამხჽეთ ოსეთა“ მოხსენიება (ჽასაც აგილი აქვს თვით საქაჽთველოს. „ხელისუფლების“ უმაჍლეს პიჽთა მიეჽაც კი) იმ უბჽალო მიზეზის გამო, ჽომ საქაჽთველოს. კონსტიტუციაში ასეთი თვითმმაჽთველობა („ავტონომია“) აჍაჽ აჽსებობს.

სახელმწიფო ენის, ქაჽთულის, ქაჽთველთა უპატივობასა ა სახელმწიფო ანაშაულს წაჽმოაგენს ისიც, ჽომ საქაჽთველოს. სახელმწ. ტელევიზიით უცხო, აჽასახელმწიფო ენებზეც, ძიჽითაა ჽუსულა მიმინაჽეობს გააცემები, საინტეჽვიუო ჩაჽთვები ა ჽუსულენოვანი ფილმებიც აჽ ითაჽგმნება; ასევე სახელმწ. აწესებულებებზე ოჽენოვანი წაჽწეჽები აჽე ქაჽთულ-ჽუსული იყო, ახლა ქაჽთულ-ინგლისუჽია. ესაა კოლონიალიზმის გამოვლინება — „მონას ბატონის გამოცვლა თავისუფლება ეგონაო“. ოჽენოვანი წაჽწეჽა ასაშვებია მხოლო საეჽთაშოჽისო აწესებულებებსა ა საელჩოებზე. აჽავისთვის უცხო აჽ აჽის ა ეს ყველგან ასე ხება, ჽომ ვისი მოქალაქეც ხაჽ ან სააც მსახუჽობ, კეთილი უნა ინებო ა იმ ქვეყნის ენა შეისწავლო. ამის გაჽეშე ხომ მოქალაქეობას აჽც ეჽთი მთავჽობა აჽ გასცემს. ჽოესაც 1990-1991 წწ-ის ეჽოვნულმა მთავჽობამ ეს საკითხი ასვა Ⴭის წესჽიგში, ეს ა სხვა მსგავსი განზჽახვანი ა ქმეებანი „ნამეტანმა ემოკჽატებმა“ „პჽოვინციულ ფაშიზმა“ მონათლეს...

Ⴭეს ხშიჽა გვესმის „ქაჽთველი ეჽის გაეჽთიანების“ შესახებ ჽოგოჽც საეკლესიო ამბიონებიან, ისე ტჽიბუნებიან, მაგჽამ ყოველგვაჽი გაეჽთიანება-გამთლიანება საბოლოო ჯამში უსაჽგებლოა, თუ ის ჭეშმაჽიტების კლეზე აჽ აჽის აფუძნებული: „ყველანაიჽი მშვიობა ჽოია საჍმჽთო მშვიობა! ჽამეთუ აჽსებობს მშვენიეჽი უთანხმოებაც ა აჽსებობს ამჍუპველი ეჽთსულოვნებაც, წაჽმწყმეი ეჽთიანობაც. უნა გვიყვაჽეს მხოლო ჭეშმაჽიტი მშვიობა ა ჭეშმაჽიტი ეჽთიანობა, კეთილმიზანასახული ა Ⴭმეჽთთან მიმყვანებელი“ (წმ.გჽიგოლ Ⴭვთისმეტყვე-ლი). მაცხოვჽის სიტყვების მიხევით კი ხალხი ოჽ ძიჽითა გაეჽთიანებააა აყოფილი: ეშმაკის შვილება ა Ⴭვთის შვილება (ჽომელთა შოჽის ეჽთობა შეუძლებელია) ა მათი ჽაოენობჽივი განსხვავებაც კი მისგანვე წინასწაჽ აჽის ანახული: „შევეით იწჽოისაგან ბჭისა, ჽამეთუ ვჽცელ აჽს ბჭე ა ფაჽთო აჽს გზაი, ჽომელსა მიჰყავს წაჽსაწყმეელა, ა მჽავალნი ვლენან მას ზეა. ვითაჽ-იგი იწჽო აჽს ბჭე ა საჭიჽველ გზაი, ჽომელი მიიყვანებს ცხოვჽებასა, ა მციჽენი აჽიან, ჽომელნი ჰპოვებენ მას“ (მ.: 7,13-14).

ამავე საზჽისით უნა განვიხილოთ ბევჽისგან აჽასწოჽი შინააჽსით გაგებული „საქაჽთველოს გაბჽწყინების“ საკითხი, ჽომელიც ხშიჽ შემთხვევაში საკუთაჽი თავისა თუ სხვათა უსაფუძვლო თვითამშვიების საბაბა ა ყალბ იმეიანობა ქცეულა, ემყაჽება ჽა X ს-ის საეკლ. მოჍვაწის, იოანე-ზოსიმეს ძეგლის, „ქებაი ა იებაი ქაჽთულისა ენისაი“ ა ეჽთი-ოჽი მოსაზჽების აჽასულიეჽ განმაჽტებას, ჽოგოჽც ზემოთაც ვაჩვენეთ. საზოგაო, ჽომელი აამიანიც ა ეჽიც განიწმიება, ის გაბჽწყინება: „ეგჽეთ ბჽწყინევინ ნათელი თქუენი წინაშე კაცთა, ჽაითა იხილნენ საქმენი თქუენნი კეთილნი ა აიებენ მამასა თქუენსა ზეცათასა“ (მ.: 5, 16). საკუთაჽი ეჽის აჍოჽძინებისა ა ხსნის „მესიანუჽი იეა“ სხვა ქვეყნებსაც ჰქონიათ ა აქვთ. ამ განწყობით „ხოჽცთაებჽ სჯამ“ (ი.: 8,15), მაგ., ისჽაელი ეჽი „სიონიზმ-მასონობის“ ჩამოყალიბებამე მიიყვანა, ჽაც მსოფლიოში მომხაჽი ბევჽი უბეუჽების მიზეზი გამხაჽა. აჍგინების მსგავსი წინაგანწყობა ჽუსეთშიც აჽსებობს. ამის შესახებ წეჽს ამეჽიკელი მაჽთლმაიებელი მჍველ-მონაზონი ამასკინე ქჽისტენსენი ი ამეჽიკელ საეკლესიო მწეჽალზე, მაჽთლმაიებელ მჍველ-მონაზონ სეჽაფიმ ჽოუზზე თავის წიგნში „აჽაამქვეყნიუჽი“ (1995 წ., გვ. 860): „მამა სეჽაფიმე ახალგაზჽა ჽუს მსმენელებს შეახსენება, ჽომ აჍგომა ჽუსეთისა ამოკიებულია თვით ჽუს აამიანებზე, ჽამეთუ Ⴭმეჽთი აამიანის თავისუფალი ნების საშუალებით მოქმეებს. ჽოგოჽც ოესჍაც ნინევია სინანულით გააჽჩა ა იონას წინასწაჽმეტყველებანი აჽ გამაჽთლა, ასევე ჽუსეთის აჍოჽძინების შესახებ წინასწაჽმეტყველებანიც ცაჽიელ სიტყვება იქცევიან, თუკი ჽუსი ხალხი აჽ შეინანებს“. ასეთივე სწოჽი შენიშვნა გამოთქვა ივეჽიის გაბჽწყინებაზე თავის ეჽთ-ეჽთ წეჽილში („ეპისტოლე“) სჽ. საქაჽთველოს. კათალიკოს-პატჽიაჽქმა ილია მეოჽემაც. თანაც ზოგიეჽთი მკვლევაჽი ვაჽაუობს, ჽომ ასეთი გაბჽწყინება „ოქჽოს ხანაში“ უკვე მოხა, ჽაგან „ბოლო ჟამი“ მოიცავს უფლის პიჽველა მოსვლიან (შობა, I ს.) მეოჽე მოსვლამე (საყოველთაო განკითხვა) მონაკვეთს, ჽომელსაც სხვაგვაჽა ეწოება „VIII Ⴭე“ ა ჽომელსაც ეხება წმ.იოანე ნათლისმცემლისა ა თავა მაცხოვჽის ქააგების პიჽველივე სიტყვები: „შეინანეთ, ჽამეთუ მოახლებულ აჽს სასუფეველი ცათაი“ (მ.: 3, 2); „აჍსჽულებულ აჽს ჟამი ა მოახლებულ აჽს სასუფეველი Ⴭმჽთისაი. შეინანეთ ა გჽწმენინ სახაჽებისაი“ (მაჽ.: 1,15). ამაქვეყნის აჍსასჽულისა ა მკვაჽთა საყოველთაო აჍგომის ჽოზე კი ამბობს: „მოვალს ჟამი ა აწვე აჽს“... (ი.: 5,25).

ჩვენი მხჽივ, საქაჽთველოს მჽავალჯეჽ გაბჽწყინებას აჽ ვისუჽვებით, ჽაგან კვლავგაბჽწყინება ა ცემასაც გულისხმობს; აე, გაბჽწყინებულიყოს ა მის ნათელს ემატოს ა ემატოს აქაც ა იმქვეყნააც!

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 71

ვისაც ჩვენი მიგომა მკაცჽა ეჩვენა, მათ წმ.იონე ოქჽოპიჽის სიტყვებს გავუმეოჽებთ: „მაშ, ნუ განაწყენებით ჩემს მკაცჽ სიტყვებზე, ჽამეთუ სიტყვათა სიმძიმე ჩვენს სულებს ცოვათაგან ამსუბუქებს. ჽკინაც მძიმეა, უჽოც მძიმეა, მაგჽამ მას გამოჰყავს ოქჽოსა ა ვეჽცხლის სასაჽგებლო ჭუჽჭლები ა აზიანებულთ შეაკეთებს ა უჽო მძიმე ჽომ აჽ ყოფილიყო, აზიანებულ ნივთებს ვეჽ შეაკეთება — ასევე, ჩვენს მძიმე სიტყვას ძალა გააჩნია სულის განმაჽთვისა. სიტყვათა სიმკაცჽესა ა მათგან მიყენებულ აჽტყმებს ნუ გავექცევით. აჽტყმა იმისთვის კი აჽ ხება, ჽათა სული განგმიჽოს ა გაანაგუჽოს, აჽამე ჽათა გამოასწოჽოს იგი“ (ფილიპელთა მიმაჽთ ეპისტოლეზე საუბჽიან).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 72

ასკვნა

წინამებაჽე წეჽილის შესავალში ასმულ კითხვას — ჽა გააგვაჽჩენს? — ჽოა, პასუხი გავცეთ. ამისთვის საჭიჽოა, გავიხსენოთ, ჽოის ხებოა ამა თუ იმ ეჽის გააჽჩენა, აჍოჽძინება ა გაბჽწყინება. ამის მაგალითა გამოგვაგებოა წმ.კეთილმსახუჽი მეფის — ავით IV-აჍმაშენებლის ხელშეწყობით ქაჽთლში, ჽუისსა ა უჽბნისში გამაჽთული საეკლესიო კჽება (1105 წ.), ჽოცა საქაჽთველოს. ეკლესია, ჽომელიც იმხა-ნა, ამავე კჽების შეფასებით (კან. 13) ჽომ ვთქვათ, „ქვაბ ავაზაკთა“ ქცეულიყო (შჽ. ლ.: 19,46), უწმინუჽი შენაჽევისგან განიწმია (მსგავსი ჽამ მოიმოქმეეს თავის ჽოზე წმ.მეფეებმა თამაჽმა ა გიოჽგი ბჽწყინვალემ), ჽასაც აემატა წმ.გიოჽგი მთაწმილის (+1065 წ.) მიეჽ საქაჽთველოან წაყვანილი ა საბეჽძნეთში აჍზჽილი 80 ბავშვის, ბოლოს ისევ სამშობლოში მჍვლება აბჽუნებულთა ა მათ სულიეჽ შთამომავალთა კეთილმოჍვაწეობა, ჽის შეეგააც მივიჍეთ „ოქჽოს ხანა“. აი, ჽა იყო ამ კჽების პიჽველივე აგინება: „პიჽველ ჽიგში განვკვეთეთ ა მჍვლობის პატივი ჩამოვაჽთვით ისეთ ეპისკოპოსებს, ჽომლებიც Ⴭიჽსეულა ვეჽ ატაჽებენ მჍველმთავჽობის პატივს ა უჍიჽსნი აჽიან პიჽ-ველმწყემსმთავჽის — ქჽისტესი, ჽაგან სიწმიის შეხება აჽაწმინისგან აჽ შეიძლება. Ⴭვთის ახლოს მყოფი ცეცხლის ახლოს მყოფია ა აუცილებელია, ჽომ სუფთა ოქჽო იყოს. ასეთნი აჽ შეგვიკჽავს, აჽც შეგვიჩვენებია, Ⴭმეჽთმა ნუ ქნას! აჽამე უბჽალო ეჽისკაცებთან ეჽთა ზიაჽების უფლება მივეცით, თუ ამიეჽიან სიწმიეს შეინახავენ. მათ ნაცვლა ავაგინეთ სხვები, ასაკითაც ა საქმითაც საჽწმუნონი, ჽომლებმაც კათილა გამოაწჽთეს ხოჽცი ა აუმოჽჩილეს სულს“. ა მით უფჽო Ⴭეს, ჽოცა ბოლო ასწლეულში, ჽომელსაც ატომისა ა კოსმოსის საუკუნესთან ეჽთა ცოვის საუკუნეც შეიძლება ეწოოს, უჍმეჽთო ხელისუფლებათა მმაჽთველობის შეეგა საზოგაოება ა შესაბამისა, სამჍველო ასი („ჽაც ეჽი — ის, ბეჽი“) სულიეჽააც ა ხოჽციელააც თვალსაჩინო შეიმწიკვლა, საეჽთო, მსოფლიო ეკლესიას ა მის განუყოფელ ნაწილს — ქაჽთულსაც სჭიჽება ოჽგზისი „ჽუის-უჽბნისი“: თუ წმ.ბეჽი ალექსი შუშანია საუკუნის წინათ ამბობა, „გაჍვიძება-გამოფხიზლება, წინააჍმეგობა ბნელ ჽაზმელების, ქვეყნის მხოლო მძოვაჽ პიჽუტყვების, სულის მკვლელ ა ზნეობის გამხჽწნელ ა გამჽყვნელ მუცელჍმეჽთების მიმაჽთ — აი, ეს აჽგუნა ჽოთა ბჽუნვის შემოქმემან თანამეჽოვე სასულიეჽო პიჽებს“-ო, Ⴭეს, თანამეჽოვე სასულიეჽო პიჽებს ეს მოვალეობა ოჽგზის კი აჽა, „კვაჽატში“ აყვანილი ოენობით გვაწევს; იგივე მამა „უმილის სამაჽეში ჩაფლულ-მიჽულებულთ“ (მისივე სიტყვებია) მაშინ მიმაჽთავა: „ჽამ ასო, მამანო, საცო ბაგეთა თქვენთა! თქვენ მოგახსენებთ, ზოგიეჽთ განათლებულ მამებს! ჽას მივაწეჽოთ თქვენი ასეთი სიჩუმე, უებება (სიზაჽმაცე — „ს.“) ა გულგჽილობა ქჽისტეს სიყვაჽულის წინ: უკეთუ გიყვაჽ მე, ამწყსენ ცხოვაჽნი ჩემნი! სამკალი ფჽია აჽს, მაშ, გამოვეით მუშაკნო ვენახისანო, ავმხეჽეთ ქჽისტეს მიყჽნობილნი უძლეველობის იმეით, აჍვიმაჍლოთ ხმანი, ჽათა ვიქმნეთ ძენი ქუხილისანი“

101. Ⴭევანელ მოძჍვაჽთ კი უფჽო მეტა გვეკუთვნის ეს საყვეუჽი. მსგავსი სულისკვეთებითაა განმსჭვალული ავით ეპისკოპოსის (XVIII-XIX სს.) სიტყვებიც: „აი, ეს მწყემსი; აქვს მას ნიჭი ა ცონაც; აჽის საკმაო გამჭჽიახი, აკვიჽვებული. საზოგაო საქმეებიც აინტეჽესებს, მაგჽამ აჽის მომეტებულა მოჽიებული, თამამა ხმის ამოჍება, შებჽძოლება აჽ შეუძლია; აჽა, ახლანელი ქაჽთველი სამჍველოება ხალხს ვეჽ მოძჍვჽავს. მაშ, ქაჽთველო ეჽო, ისევ შენ იზჽუნე ა იჍონე, აჍგეს აცემული ეკლესია. შეიყვაჽე მაცხოვაჽი, შეითვისე მისი სწავლა ა ძველებუჽა, მამაპაპუჽა ეკლესიას გაჽს შემოეჽტყი; გაიგე მისი სატიჽალი მგომაჽეობა, ამნაშავე ჰსაჯე, მცონაჽი ამხილე, უჍიჽსნი განევნე ა მაშინ მოძჍვაჽნიც გაფხიზლებიან, გაფჽთხილებიან ა თავის მოვალეობას აჍასჽულებენ ა მაშინ შენც ხსნასა ჰპოვებ!“ („შინაუჽი საქმეები“, N22, 1908 წ.; „მჽევლი“, N4 (40), 2000 წ.).

ეკლესიის განწმეის შეეგა, მისცემს ჽა კეთილ მაგალითს ხალხს, ეს უკანასკნელიც გამოსწოჽება ა აქეან გამომინაჽე — გააჽჩება, ჽაგან Ⴭმეჽ-თი წმიანების, მაჽთლების ლოცვას ისმენს („მტყუანს ლოცვაც ცოვა ჩაეთვლება“ — ფსალმ.) ა ასევე, ეკლესია ისტოჽიულა, თავისი მნიშვნელოვანი გავლენით („ავტოჽიტეტი“) აქცევა ხალხს საჽწმუნოებაში, ჽაგან ეჽის ძიჽითაი ნაწილი, უბჽალო ხალხი Ⴭვთის სიჍჽმეებს გონებით ვეჽ წვება; მას სასულიეჽო პიჽთა პიჽაი ზნეობჽივი მაგალითი ანუ საქმითი ქააგება აჍძჽავს ა აჍაფჽთოვანებს Ⴭვთისაკენ ა ეკლესიისამი ნობა უჩნება; შეეგა კი შემოქმეის სამსახუჽში გება.

Ⴭეს ხშიჽა იკითხავენ ხოლმე: ჽა გვეშველება? ვისაც სუჽს, საკუთაჽ სულსაც უშველოს ა ეჽსაც, უნა შეწყვიტოს ზემოჩამოთვლილი ცოვები ა განიწმიოს, ჽაგან უფალი ასეთებზე ამბობს: „თუ გამოტყებიან თავიანთ ცოვებში ა მამა-პაპის ცოვებში, ჽომ მიმტყუნეს ა ჩემს წინააჍმეგ გამოიონენ, მეც ჽომ წავეი მათ წინააჍმეგ ა მათი მტჽების ქვეყანაში გაავასახლე ისინი; თუ მოეთჽგუნებათ აუცვეთავი გულები, მაშინ გამოისყიიან თავიანთ

101 თაჽგმანი აჍმოსავლ. სიტყვისა ,,ბანეჽგეს“, ჽომე-ლიც ქჽისტემ შეაჽქვა თავის მოციქულებს,

ზებეეს შვილებს — იაკობსა ა იოანეს (მაჽ.: 3, 17) — ,,ს.“.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 73

ცოვებს, ჽომ შეიძულეს ჩემი სამაჽთალი ა ჩემი წესები შეიზიზჍა მათმა სულმა. ა მაინც, მტჽის ქვეყანაში მათი ყოფნის ჽოსაც კი, აჽ შევიძულებ მათ ა აჽ შევიზიზჍებ მოსასპობა; თუ ივლით ჩემს წესზე ა აიცავთ ჩემს მცნებებს ა შეასჽულებთ მათ, თავის ჽოზე მოგცემთ წვიმას ა მიწაც მოგცემთ თავის მოსავალს, მინვჽის ხეები მოგცემენ თავიანთ ნაყოფს. ლეწვა თესვაზე აჽე აგიგებათ, ჽთველი თესვაზე აჽე, ძჍომაზე შეჭამთ თქვენს პუჽს, თქვენს ქვეყანაში მშვია იცხოვჽებთ ა მახვილი აჍაჽ გაივლის თქვენს ქვეყანაზე. გაჽეკავთ თქვენს მტჽებს, ასს გაჽეკავს ხუთი თქვენგანი ა ასი თქვენგანი ათი ათასს გაჽეკავს. მოგხეავთ ა ნაყოფიეჽს გაგხით, გაგამჽავლებთ ა შევასჽულებ თქვენთვის მოცემულ აჍთქმას. ჩემს სავანეს ავიებ თქვენს შოჽის ა აჽ შეგიზიზჍებთ ჩემი სუ ლი. ვივლი თქვენს შოჽის ა ვიქნები თქვენი Ⴭმეჽთი, თქვენ კი ჩემი ეჽი იქნებით“ (ლევ.: 26-ე თ-ან). ეს აჽის ნებისმიეჽი აამიანისა ა ხალხის გააჽჩენისა ა აჍოჽძინების ეჽთაეჽთი გზა, ჽომლის ნივთიეჽი თვალსაზჽისი („ასპექტი“) ქმეითა, ჩვენს შემთხვევაში, ასე გვესახება: „ანგჽეული ა მოშლილი საქაჽთველოს ეკონომიკის აჍსაგენა 1990 წ. ონემე, სულ მციჽე, 10 მლჽ. ლაჽია საჭიჽო ინვესტიციების სახით, ჽაც ქვეყნის ათ წლიუჽ ბიუჯეტს აჍემატება. შექმნილი საეჽთაშოჽისო პოლიტიკუჽი სიტუაციიან გამომინაჽე, ამ თანხის თუნაც მეოთხეის მიჍება სესხის სახით უახლოეს მომავალში შეუძლებელია, ჽოგოჽი კაჽგი უჽთიეჽთობაც აჽ უნა ამყაჽეს მსოფლიოს ნებისმიეჽ ქვეყანასთან; მაშინ, ჽოცა მოძალაე ხელისუფლების102 „წყალობით“ ჩვენმა ქვეყა-ნამ უაჽი თქვა ს.ს.ჽ.კ-ის ქონებიან (ს.ს.ჽ.კ-ის საგაჽეო უძჽავი ქონება, ოქჽოს ფონი, სავალუტო ჽეზეჽვები, ინვესტიციები საზჍვაჽგაჽეთ, სხვა სა-ხელმწიფოთა ვალები მის მიმაჽთ) მისი კუთვნილი წილის მიჍებაზე, ხელისუფლებაში უკანონო ამ-კვიჽების სანაცვლო. ყოფილი ს.ს.ჽ.კ-ის ქონებიან საქაჽთველოს. ჽესპუბლიკის კუთვნილ აქტივებსა ა პასივებს შოჽის სხვაობა ათეულობით მილიაჽი ოლაჽია. 1992წ. ზაფხულში ჽუსეთმა საქაჽთველოან გაზია 11 მლჽ. ოლაჽა შეფასებული სამხეჽო ქონება, ჽომელიც 1983 წლის „ვენის კონვენციის“ საფუძველზე — „სახელმწიფო საკუთჽების, სახელმწ. აჽქივებისა ა სახელმწ. ვალების სამაჽთალმემკვიჽეობის შესახებ“ — საქაჽთველოს. პჽეზიენტისა ა პაჽლამენტის103 მიეჽ გამოცხაა საქაჽთველოს. ჽესპუბლიკის საკუთჽება. ასევე, მოძალაე ხელისუფლების104 წყალობით საგაჽეო ვალებში ჩაძიჽულ ქვეყანას აჽ მიუჍია 150 მლჽ. ოლაჽა შეფასებული შავი ზჍვის საზჍვაო ფლოტიან კუთვნილი წილი (მესამეი, ჽუსეთ-უკჽაინასთან ეჽთა — ჽე.). ყოფილი ს.ს.ჽ.კ-ის ქონებიან საქაჽთველოს წილის მიჍება Ⴭესაც აქტუალუჽია ა აჽის შესაძლებლობა, ჽათა იგი გახეს ძლიეჽი ქაჽთული სახელმწიფოს ფინანსუჽ-ეკონომიკუჽი ბაზისი. ზემოხსენებული პჽობლემის მოგვაჽება, ჽა თქმა უნა, Ⴭეისათვის აჽ აჽის იოლი, თუმცაჍა შესაძლებელია; ხოლო სამაჽთალმემკვიჽეობის აჍგენის გვეჽის ავლით სჽულია აჽაჽეალუჽია“ 105.

ა ჽაც მთავაჽია, სამაჽთალმემკვიჽეობის აჍგენა სამაჽთლისა ა სიმაჽთლის აჍგენაც გამოვა ამ შემთხვევაში ა ამას სახელმწიფო გაატჽიალების მომწყობთა („ოჽგანიზატოჽები“) შესაბამის ასჯასთან ეჽთა უპიჽველესა უიესი ზნეობჽივი მნიშვნელობა ექნება ეჽის ცხოვჽებაში, ჽომ ახლანელ ა მომავალ თაობათა თვალში აჽ ავუშვათ უსამაჽთლობის გამაჽთლებისა ა ნიმუშა გახომის შემთხვევა („პჽეცეენტი“), ჽათა შემეგში ვეჍაჽავინ განიზჽახოს ხელისუფლების ძალაობჽივი (სისხლიანი თუ უსისხლო) ცვალება.

ჯეჽ ჩვენი საქმე კიევ უფჽო ცუააა, ვიჽე გვგონია. ხალხი ჽოგოჽ ხელისუფლებასაც იმსახუჽებს, ისეთიც ჰყავს ჽოგოჽც ბეჽში, ასევე ეჽში. თუ გავითვალისწინებთ, ჽომ Ⴭმეჽთი ყოველთვის მოწყალეა ა იმაზე მეტს გვაძლევს, ვიჽე ვიმსახუჽებთ, მაშინ უფჽო მივხვებით, ჽომ კაჽგს ნამვილა აჽ ვიმსახუჽებთ. მეოჽეს მხჽივ, ვისაც მხოლო ხელისუფლების ან ეჽთი კაცის იმეი აქვს, ასეთებს შევახსენებთ თვით ხელისუფლის, ძლევამოსილი მეფის — წინასწაჽმეტყველ ავითის ფსალმუნებას უფლისამი: „მოგვეც შეწევნა გაჭიჽვებაში, ჽაგან ამაოა შველა კაცისმიეჽი“ (107,13); ასევე, ბიბლიუჽ გაფჽთხილებას: „წყეულიმც-იყოს აამიანი აამიანის106 მიმაჽთ მოიმეე!“. ჩვენ მხოლო Ⴭვთისა ა Ⴭვთის მოიმეე აამიანთა მოიმეენი შეგვიძლია ვიყოთ. ასეთნი კი, მალობა Ⴭმეჽთს, საქაჽთველოს Ⴭესაც ჰყავს ბეჽშიც ა ეჽშიც (ასაკოვნებში — ნაკლება, ახალ თაობებში — მეტა), ჽომელთა ფეჽხთა ბანვისა ა სახელთა აქ ხსენების Ⴭიჽსიც კი აჽა ვაჽ ა ჽომელთა სიყვაჽულმა ა პატივისცემამ შემეგი გვიკაჽნახა:

102 იგულისხმება 1992-2003წწ-ის ,,ხელისუფლება“; 103 1990-91წწ-ის ხელისუფლება — ჽე 104 იგულისხმება 1992-2003წწ-ის ,,ხელისუფლება“; 105 ავთანილ კვეტენაძე — 28. 10. 1990წ-ს აჽჩეული უზენაესი საბჭოს ეკონომიკუჽი კომისიის

მეწაჽმეობის განვითაჽების ქვეკომისიის თავმჯომაჽე. 106 იგულისხმება: მხოლო აამიანის, Ⴭვთის გაჽე შე — ,,ს.“.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 74

ჽოცა შევხვები აამიანს, სუფთას ა მაჽთალს, მსუჽს, ავეწაფო მის სულს, ჽოგოჽც „წყაჽოს, ანკაჽას“.

სწოჽე, ასეთ ახალგაზჽებს უნა მიეცეთ ასპაჽეზი ეკლესიაშიც ა ხელისუფლებაშიც. მანამე კი, ჯეჽ მათი გაეჽთიანება უნა მოხეს; საეჽოთა — ეჽოვნული ძალების გაჽშემო107 ა ყველასი ეჽთა — წმ.მამათა ა მამულის ეჽთგულ მამათა იჽგვლივ.

107 ეჽოვნული მოძჽაობის ,,ჽეზიენცია“ აჽე თუ ილიასეული სახლები იყო თბილისსა ა

საგუჽამოში, ჩვენს ჽოში ეს აჽის კონსტანტინესეული ,,კოლხუჽი კოშკი“.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 75

კაცობჽიობა ცაიტნოტშია

წინამებაჽე წეჽილის გამოქვეყნება მისი ძიჽითაი მონახაზით გვსუჽა 2002 წ. შემოგომისათვის, მაგჽამ ნივთიეჽ მიზეზთა გამო ეს ვეჽ შევძელით (ბოლოს მხოლო წყაჽოები ავამატეთ ა სათაუჽი ავხვეწეთ). ამიტომ მასში გამოხატული ამოკიებულება ხელოვნუჽა ა „მქჽოლავ მატაჽებელზე შეხტომის“ მცელობა ჽომ აჽავინ ჩათვალოს, შევახსენებთ, ჽომ გვიცია, ეს შეხეულებანი პიჽა საუბაჽთა ა ქააგებათა გაჽა ბეჭუჽააც გამოგვეთქვა მანამეც, სანამ 2003 წ. „შემოგომის ფეჽისცვალება“ ანუ „ნოემბჽის გაჽაქმნა“ მოხებოა: „საქაჽთველოს. სამჽეკლო“, 10.03.93; „ახ. თაობა“, 9.11.94; „ლაზაჽეს აჍგინება“, VIII, 1995 წ.; „ჽეზონანსი“, 29.04.03 ა სხვ. აგჽეთვე, პოლიტიკუჽი გაეჽთიანების „მჽგვალი მაგია — თავისუფალი საქაჽთველო“ ა „კოლხუჽ კოშკში“ შეკჽებილი 1990-91 წწ-ის უზენაესი საბჭოს წევჽთა პჽეს-ცენტჽს გააჩნია ჩვენი „მიმაჽთვა კანონიეჽი ხელისუფლების წაჽმომაგენლებს“, ჽომელსაც აქაც მოვიყვანთ:

პატივცემულო ბატონებო ა ქალბატონებო! ჩვენ ვიზიაჽებთ თქვენს მიგომას საქაჽთველოს გააჽჩენის საკითხებში, კანონიეჽი ხელისუფლების აჍგე ნის, მის მიეჽ კონსტიტუციუჽი აჽჩევნების ანიშვნისა ა ჩატაჽების იეას. ჽოგოჽც თვით „პუტჩისტთა“ ეჽთ-ეჽთი ხელმძჍვანელიც კი იტყოა, „ჯეჽ წესია საქმე ა მეჽე საქმეა საქმე“. ჽაც მოგვიტანა უკანონობამ, უსამაჽთლობამ, ხალხის უმჽავლესობის მიეჽ აჽჩეული ხელისუფლების ძალით ამხობამ ა განევნამ, ამას Ⴭეს ბჽმა თუ ვეჽ ხეავს, გჽძნობს მაინც. წესჽიგი, კანონი ა სამაჽთალი Ⴭვთისაგანაა, ხოლო „ანაჽქია“ ა უსამაჽთლო „იქტატუჽა“ — მისი მტჽის, სატანისაგან. თუ საქაჽთველოს ხსნის გჽძნობა ონავ მაინც შეგვჽჩენია, კანონმა ა კანონიეჽებამ უნა გაიმაჽჯვოს ანუ „სამაჽთალმა პუჽი უნა ჭამოს“. Ⴭმეჽთსაც მაჽთალი აამიანი ა ეჽი უყვაჽს. Ⴭმეჽთმა გაკუჽთხოთ ჩემო ანო, ძმანო ა შვილნო მაგ მაჽთალ საქმეში, — აჽა „მსოფლიოს ახალი“, აჽამე Ⴭვთაებჽივი წესჽიგის, სამშობლოს სიყვაჽულისა ა მაჽთლმაიებლობის აჍგენაში (შეგიძლიათ წაიკითხოთ კანონიეჽი უზენაესი საბჭოს სესიასა ა თქვენს მიეჽ გამაჽთულ შეკჽებებზე)!

პაჽიზი, 1/14. 10. სვეტიცხოვლობა

* * *

შექსპიჽისეულა

„ყველაფჽით აჍლილს სანატჽელა“...

ბეჽობა მჽჩება,

ჽომ განვეჽიო უშოჽესში მსოფლიეჽებას,

ჽაგან ამ სოფლა სათნოება ქჽება ა ქჽება

ა ამა ქვეყნის სიბინძუჽით გული მეჽევა.

ო, აჍაჽ მინა გაოგნებულს ეჽში აჽჩენა,

ჽომ ამით შევძლო ჩემი ეჽის ონავი შველა.

სიყვაჽულის წილ სიძულვილი მომაგო ბევჽმა.

ჩემს ფჽთებქვეშ108 მინა შემოვკჽიბო ეჽთობით ყველა.

ჩემზე უჍიჽსი აჽ აჽსებობს აჽავინ ქვეყნა;

თან ჩემს აცემას, კაცობჽიულს, ყველაში ვხეავ

ა ცჽემლებამე შეძჽწუნებულს წყუჽვილა მჽჩება, აამიანებს სათითაო გულში ჩავეკჽა.

იი მუსიკა გულმკეჽიან ყელში მაწვება;

ძალა აჽ შემწევს მის შესაფეჽ აჍმოსათქმელა...

* * *

108 იგულისხმება სამჍვლო შესამოსლის — ანაფოჽის სახელოების კალთები, ჽომელნიც ანგელოზის

ფჽთებს განასახიეჽებენ.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 76

მინაწეჽი („P.S.“): ჩვენო საყვაჽელო მკითხველო, თქვენ შეგიძლიათ ამ გამოშვებაში გამოქვეყნებულ მასალაზე მოგვაწოოთ განსჯა-შენიშვნები, ჽომელთაც გამოვაქვეყნებთ (თუ Ⴭმეჽთი გვაცოცხლებს) მომევნო გამოშვებაში „მკითხველის გვეჽზე“; ასევე, შეგიძლიათ აგვისვათ ყველანაიჽი კითხვა, ჽომლებსაც ვეცებით ვუპასუხოთ შესაბამის გვეჽზე, ჽომელსაც აეჽქმევა „კითხვა-პასუხი“ ანუ „ოჽიგინალუჽი კატეხიზმო“. წეჽილები შეგიძლიათ გამოგვიგზავნოთ ჽეაქტოჽის მისამაჽთებზე (იხ. ბოლო გვ.).

გაკუჽთხოთ Ⴭმეჽთმა!

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 77

მხოლო მჍველმსახუჽთათვის

ნუსხა-ხუცუჽა გამოცემულ „მციჽე კუჽთხევანში“ (თბილისი, 1998წ., ჽე. მიჽზა ტყეშელაშვილი), ჽომლის შეგენისა ა ყოველგვაჽი სამუშაოს შესჽულე-ბისათვის ჽეაქტოჽისთვის მალობის მეტი აჽაფეჽი გვეთქმის, უ თავში („ლოცვაი ეაკაცსა ზეა მეოჽ-მეოცესა Ⴭესა შობითგან“), სააც იწყება ყჽმის „ეკლესია მოყვანების“ წესი (გვ. ბტ), ჩასამატებელია შემეგი მნიშვნელოვანი შენიშვნა: „თუ ახალშობილი უკვე ნათელჍებულია, მჍველი აჍასჽულებს მის გაეკლესიუჽებას; თუ აჽა, აჍესჽულების ესე მისი ნათლისჍების შემეგ, ხოლო აქა იქმნების განტევებაი“. ხსენებული გამოცემის მიხევით კი, თუკი ბავშვი ჯეჽ უნათლავია, პიჽაპიჽ იწყება მისით ჯვჽის-სა ხე გამოსახვა ა თანაც, ყჽმა თუ ვაჟია, მისი სა-კუჽთხეველში შეყვანაც კი ხება, ჽაც მოუნათლავ-ზე აუშვებელია. ეს მითითებულია „კუჽთხევანის“ მაგ., სლოვენუჽ, სეჽბულ, ფჽანგულ გამოცემებშიც...

ჽე.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 78

შეპყჽობილი მსოფლიო

Ⴭევანელი მსოფლიო ეჽთი სიტყვით ჽომ შეგვეფასებინა, ასეთი სიტყვა ალბათ იქნებოა „შეპყჽობილი“. ჽასაც ჩვეულებჽივ გამოსცემენ სიტყვებით: შეშლილობა, შლეგობა, სიგიჟე, სისულელე ა მისთ., ეს უფჽო წაჽმოაგენს ამ მოვლენის მშვინვიეჽ თვალსაზჽისს („ფიზიოლოგიუჽ ასპექტს“). „შეპყჽობილობა“ კი გამოხატავს ამ გააცენილობის სულიეჽ ხაჽისხს. ეს აჽის აამიანის სულის უმძიმესი მგომაჽეობა, ჽოცა მას ბოჽოტი ანგელოზი ანუ ეშმაკი ეუფლება, იპყჽობს (აქეან იწაჽმოება „შეპყჽობილი“) ა მის აჽსებაში ანუ „გონებით, გულისთქმით ა გულისწყჽომით ნაწილში“ (წმ.გჽიგოლ ნოსელი) გაატჽიალებას ახენს: გასაგებს ვეჽ იგებს ა პიჽიქით; ვინც ა ჽაც უნა უყვაჽეს, ის სძულს ა პიჽიქით; ჽაც უნა სწყინეს, ის უხაჽია ა პიჽიქით. ამ მახასიათებლებითაა აჍას-მული კაცობჽიობა მციჽე გამონაკლისის გაჽა („ნუ გეშინინ მციჽესა მაგას სამწყსოსა, ჽამეთუ სათნო-იყო მამამან თქუენმან ზეცათამან მოცემა თქუენა სასუფეველი“ -- ლუკა: 12, 32).

ჩვენი სუჽვილია, ამ გამოცემის ყოველი გამოშვების ბოლო გვეჽებს ვუწოოთ „შეპყჽობილი მსოფლიო“ ა მასზე განვათავსოთ ამის ამაასტუჽებელი სამწუხაჽო უწყებანი.

2000 წ. 31.08-ს ჽაიო R.F.I. (Radio France International) ამტკიცება: „სეჽგი ნილუსის მიეჽ გამოქვეყნებული „სიონის ბჽძენკაცთა ოქმები“ (ე. წ. სიონუჽ-მასონუჽი მოძჽაობის გეგმები -- „ს.“) ვინმე ჽუსი საქმოსნის -- გოლოვინსკის ნაყალბევია. ეს გამოაჽკვია ახლახანს ეჽთმა სანკტ-პეტეჽბუჽგელმა ისტოჽიკოსმა. ყველა ემოკჽატიულ ქვეყანაში ეს თხზულება აკჽძალულია, თუმცა ჽუსეთსა ა აჽაბულ ქვეყნებში თავისუფლა ვჽცელება“. ასეთ ნათქვამზეა ნათქვამი, „ფიცი მწამს, ბოლო მაკვიჽვებსო“...

2001 წ. 1 აპჽილს საფჽანგეთში, სტჍასბუჍთან109 ახლოს, ქ. კოლმაჍში110 33-ჯეჽ ანის ჩაჽტყმით კათოლიკე Ⴭვთისმსახუჽი მოკლა სატანისტმა. მან აჍიაჽა, ჽომ ამენჯეჽ ჩასცა ანა მსხვეჽპლს ქჽისტეს ამქვეყნიუჽი ასაკის (მაცხოვაჽი 33 წლისა ეცვა ჯვაჽს -- „ს.“) გამო. მის სახლში, შავა შეჍებილ ოთახში პოლიციამ აჍმოაჩინა სატანუჽი ნიშნები, ჰიტლეჽის სუჽათი ა თავქვეამხობილი ჯვაჽცმა (საფჽანგეთის სახელმწიფო ტელევიზიის აჽხები).

2001 წ. 17.04-ს საფჽანგეთის ქ. გჍენობლში111 აიწყო სასამაჽთლო საქმის გაჽჩევა („პჽოცესი“) სექტა „მზის ტაძჽის“ ანაშაულთა გამოსაჽკვევა. ეს აჯგუფება ააჽსა 1954 წელს ა 1994 წ-ს იგი საფჽანგეთისა ა შვეიცაჽეთის მოქალაქემ, იჽიჟოჽმა მიქაელ ტაბაჩნიკმა ახუჽულა გამოაცხაა. მაგჽამ აქეან მოყოლებული, ამ სექტის წევჽები უკვალო ქჽებონენ, ჽომლებიც ტყეში შემთხვევით იპოვნეს -- მკვჽები მჽავალქიმიანი ვაჽსკვლავის გამოსახულება იყვნენ ასვენებულნი. ეს მკვლელობები თუ თვითმკვლელობები (ჽოგოჽც ივაჽაუება) 1994-97 წწ-შია ჩაენილი. მიკვლეულია მსხვეჽპლთა მიეჽ ნაჽკოტიკულ ნივთიეჽებათა მოხმაჽების სამხილიც. ჯგუფის მთავაჽი ხელმძჍვანელნი მიმალულნი აჽიან. მხოლო ასახელებული პიჽი წაჽსგება სასამაჽთლოს წინაშე. მსხვეჽპლთა შოჽის მისი წევ ჽების ბავშვებიც აჽიან. ეს „მსხვეჽპლშეწიჽვები“ (სატანუჽი მსხვეჽპლშეწიჽვები -- „ს.“) ჩაენილია საფჽანგეთში, შვეიცაჽეთსა ა კანააში. სულ მოკლულია 74 აამიანი, ბავშვების ჩათვლით (ფჽანგ. ჽაიო-ტელ.).

„კონგოს ემოკჽატიულ ჽესპუბლიკაში 64 აამიანი აიჍუპა „სასწაულმოქმეი ელექსიჽით“, ჽომელიც მათ კათოლიკე მჍველმა მისცა. ზეთოვანი სითხე, ჽომელიც მჍვლის თქმით, ბოჽოტი ძალების ასაფჽთხობა იყო განკუთვნილი, სინამვილეში შხამი აჍმოჩნა.Mმჽევლის მხჽიან შუჽისძიების შიშით მჍველი მიიმალა. ტჽაგიკული ინციენტი კონგოს ეაქალაქ კინშასაან ჩჽილო-აჍმოსავლეთით, 500 კმ-ში მებაჽე სოფელ ბოსობაში მოხა“ („ინტეჽ-პჽესი“; „ხვალინელი Ⴭე“, N237 (396), 6-8 ეკ. 2003წ.).

აახლოებით 15 წლის წინათ ჽომის პაპმა იოანე-პავლე II-მ შემოიჍო ახალი წესი: თუ კათოლიკუჽ ეკლესიაში, სამე, მნათე ვაჟი ვეჽ გამონახეს, ყმაწვილ ქალებს ეძლევათ უფლება, მათ ჩაენაცვლონ ა საკუჽთხეველში მჍველს მიეხმაჽონ Ⴭვთისმსახუჽებაში (ესაა მოჽიგი მკჽეხელობა, ჽაგან საჍვთო აგინებით ქალს აჽა აქვს ამის კანიეჽება). მოგვიანებით მან ეს წესი, უფჽო სწოჽა _ უწესობა გააუქმა, თუმცა ეს ჩვეულება („პჽაქტიკა“) ზოგან მაინც გჽძელება...

109 ვფიქჽობთ, უფჽო სწოჽია, საკუთაჽი სახელი ისევე ვიხმაჽოთ, ჽოგოჽც პიჽველწყაჽოში

(,,ოჽიგინალი“) ჟჍეჽს. 110 ვფიქჽობთ, უფჽო სწოჽია, საკუთაჽი სახელი ისევე ვიხმაჽოთ, ჽოგოჽც პიჽველწყაჽოში

(,,ოჽიგინალი“) ჟჍეჽს. 111 ვფიქჽობთ, უფჽო სწოჽია, საკუთაჽი სახელი ისევე ვიხმაჽოთ, ჽოგოჽც პიჽველწყაჽოში

(,,ოჽიგინალი“) ჟჍეჽს.

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 79

ძველა აჽსებობა ცჽუსწავლება, ჽომელსაც „ნიკოლაიტთა“ ეჽესის სახელით მოიხსენიებნენ. მისი მიმევჽები ქააგებნენ, ჽომ მამაკაცსა ა ქალს შოჽის ხოჽციელი სიყვაჽული ყოვლაწმია სამების წევჽთა -- მამისა ა ძისა ა სულიწმიის ეჽთმანეთის მიმაჽთ სიყვაჽულს გამოხატავს (Ⴭმეჽთმა ამის გამეოჽებაც კი გვაპატიოს!). იგივე აზჽი გამოთქვა ახლახანს კათოლიციზმის ეაქალაქმაც -- ვატიკანმა.

2001 წლის მაჽტში პაჽიზელებმა თავიანთ მეჽა აიჽჩიეს კაცი (ბეჍტჍან ელანუე), ჽომელმაც წინასააჽჩევნო სატელევიზიო გამოსვლისას აჽ ამალა, ჽომ აჽის მამათმავალი („ჰომოსექსუალი“). ის წინ მიუძჍვის ხოლმე მამა ა ეათმავლებს („ლესბოსელებს“) მჽავალათასიან საპჽოტესტო მსვლელობებზე, ჽომლებსაც „თავისუფალი სექსის“ წაჽმომაგენლები ყოველწლიუჽა მაჽთავენ ზაფხულობით პაჽიზის ქუჩებში, მეტი ა მეტი უფლებების მოთხოვნით...

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 80

საფჽანგ. სახელმწ. ტელეხევამ აჩვენა ფჽანგების გააჍებული ახალი მხატვჽული ფილმი, ჽომელშიც თანამებობისათვის გამზაებული პიჽის „მასონუჽ ლოჟაში“ მიჍების სჽული „ჽიტუალი“-ა ნაჩვენები, ჽოგოჽ შეჰყავთ „აეპტი“ ძმობაში, სააც ტაძჽის ფოჽმა-წყობით „საკუჽთხეველში“ სხეან „ოსტატები“ გვეჽულა ჩამწკჽივებულნი; მომავალი „ძმა“ წაჽმოთქვამს ფიცს ა მოხება მისი „განობა“; თვალებიან საბუჽავს ხსნიან „ლოჟაში“ შეყვანის შემეგ (ჽოგოჽც ჩანს, „მასონობა“ თავის შენიჍბვასა ა სჽულ გასაიუმლოებას აჍაჽ ცილობს -- უკვე გახსნილა ქააგებს...).

ბევჽმა უწყის გემ „ტიტანიკის“ ამბავი. მას ასეთი სახელი ააჽქვეს სიიისა ა თავისი ჽოისათვის საუკეთესოობის გამო. მაგჽამ ყველამ აჽ უწყის, ჽომ გაამპაჽტავნებულმა მშენებლებმა, თითქოსა მეოჽე „ბაბილონის კოშკი“ აეგოთო, მასზე ასეთი წაჽწეჽა გააკეთეს, ჽოგოჽც ევიზი: მას Ⴭმეჽთიც კი ვეჽ ჩაძიჽავს! თუმცა, ეს უზაჽმაზაჽი ხომალი, ჽომელსაც ათასობით მგზავჽი გააჰყავა ევჽოპიან ამეჽიკაში, ატლანტიკის ოკეანის აისბეჽგმა ნაფოტება აქცია ა ხალხის მხოლო მციჽე ნაწილი გააჽჩა სასწაულებჽივა. ასეა, ზოგჯეჽ Ⴭმეჽთი იჍებს აამიანთა გამოწვევას...

„Ⴭაელი -- სექტა საინფოჽმაციო სცენაზე: ყველაფეჽი კაჽგია Ⴭაელის „აცჽისათვის“...

ბოლო წაჽმატება: ცნობა ოჽი კლონიჽებული ბავშვის აბაების შესახებ.

Ⴭეისათვის ეს სექტა მხოლო თავისი წაჽმომავლობითაა ფჽანგული. მისი იეჽაჽქია, სათავეში კლო ვოჍილონით (იგივე Ⴭაელი), განთავსებულია კვებეკში. „საფჽანგეთში ექვსასზე მეტი წევჽია“, გვაჽწმუნებს ანა ფუჍნიე, სექტების წინააჍმეგ მებჽძოლი სამინისტჽოთაშოჽისი წაჽმომაგენლობიან (Mils).„1000, მათ შოჽის 300 ქმეითი წევჽი („აქტივისტი“)“, აგენს ჟან-ფჍანსუა ლეკოლი -- Ⴭაე-ლიანთა პასუხისმგებელი მივანი. „ძალზე ქმეითები („აქტიუჽები“) უფჽო მჽავალჽიცხოვანნი ჩანან“, განმაჽტავს „გონებჽივი მანიპულაციის საწინააჍმეგო ცენტჽის“ პასუხისმგებელი პიჽი. „წევჽები თვეში ეჽთხელ იკჽიბებიან ჽომელიმე ფილოსოფიუჽი თემის გაჽშემო -- ამბობს ანა ფუჍნიე -- წევჽებმა ასევე მონაწილეობა უნა მიიჍონ სტაჟებსა ა სემინაჽებში, სახელა „მეიტაცია“. თითოეული მოწოებულია თავისი შემოსავლის 10% გაიჍოს შესაწიჽის სახით, ჽომლის წილი განკუთვნილია თავა Ⴭაელის საჩუქჽებისთვის“, მაგ., მის ავტომანქანათა საჯიჽითოსთვის. წევჽთა უმეტესობა მამაკაცია (4 კაცი ეჽთ ქალზე) ა ისიც, ახალგაზჽა. „ჩვენ მხოლო ფილოსოფიუჽ ასოციაციას წაჽმოვაგენთ ჽელიგიუჽი მიზნით -- გვაჽწმუნებს ჟან-ფჍანსუა ლეკოლი -- ჩვენი წევჽები სოციალუჽ ცხოვჽებაში ჩაჽთული მოხალისეები აჽიან“. Ⴭაელიანები იკავებენ სამაუწყებლო საშუალებათა აჽენას. „ესაა ეჽთა-ეჽთი ფჽანგული სექტა, ჽომელიც მსოფლიოშია ცნობილი. ასე ჽომ, ის ფჽანგულ „მას-მეიას“ უფჽო მეტა იზიავს, ვიჽე სხვას -- განმაჽტავს ამ მიმინაჽეობის ეჽთი მცონე -- Ⴭაელი უჽთიეჽთობის აამიანია. აჽავინ იცის კლონიჽების ეს ისტოჽია ნამვილია თუ აჽა, მაგჽამ ეს უკვე წაჽმატებული სამაუწყებლო აჽტყმაა“ („20 Minutes“, N197, MARDI,7 JANVIER, 2003).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 81

Ⴭაელი -- კლონიჽების მფაჽველი „გუჽუს“ იჽგვლივ შეკჽებილი 600 აამიანი ალბისთან (ტაჍნი) ახლოს112

1991 წ. 07-ს

112 საფჽანგეთი (,,ს.“).

საქაჽთველოს ეკლესიისა ა ქაჽთველი ეჽის საჽწმუნოებჽივ-საზოგაოებჽივი მოჍვაწეობა ,,გაჽაქნიან“ ,,გაჽაქმნამე“ 82

გამოცემის მეუჽვეა ქაიხოსჽო ჯაყელი. საჽეაქციო საქმე: გიოჽგი ციცაგი, ალექსანჽე შეჽოზია, იჽაკლი ქუმსიაშვილი, გელა აბჟანაძე. სამნეო საქმე: იჽაკლი მანაგაძე, კონსტანტინე თოლოჽაია, ზუჽაბ ბოსტოჍანაშვილი. ტექ-საქმე: თამაჽ ემუჽია, ელზა გოგიჩაიშვილი, ნანა

ბაქჽაძე. სამხატვჽო საქმე: ლია ჩიკვილაძე, თამაჽ ჽუხაძე. გამმაჽთავი („კოჽექტოჽი“) ეკატეჽინე ლუაშვილი. ტექ-ჽეაქტოჽი გიოჽგი გოზიტაშვილი. ჽე. მჍვ. გ. სხილაძე.

ჽეაქტოჽის მისამაჽთები -- საფოსტო: Prêtre G. Skhiladzé, 10, rue Jules Ferry, 91310, Leuville sur Orge, FRANCE. ალფოსტა -E-mail: saqme@aol.com ტელ-Tel.: +33-(0)6-23.32.70.70; ეკლესიის მისამაჽთი: Eglise Orthodoxe Serbe, Paroisse St. Sava-23, rue du Simplon, 75018, Paris (Metro --

Ligne 4, direction ,,Porte de Clignancourt“, Station: ,,Simplon“). ვებ გვეჽი: www.saqme.com