· spis treœci s³owo...

190
OFERTA NAUKOWO-BADAWCZA UTP DLA GOSPODARKI Publikacja powsta³a przy wsparciu oœrodka Enterprise Europe Network w Toruniu Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J. i J. Œniadeckich w Bydgoszczy

Upload: hadat

Post on 01-Mar-2019

235 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

OFERTANAUKOWO-BADAWCZA UTP

DLA GOSPODARKI

Publikacja powsta³a przy wsparciuoœrodka Enterprise Europe Network w Toruniu

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczyim. J. i J. Œniadeckich w Bydgoszczy

Przygotowanie materia³ów:na podstawie informacji dostarczonych przez jednostki organizacyjne Uczelni

Dzia³ Wspó³pracy z Gospodark¹

Opracowanie redakcyjne:mgr Ewa Jakubowskadr in¿. Lidia Trzcinska

mgr Marcin Hany¿ewski

Opracowanie techniczne i graficzne:mgr Ewa Jakubowska

mgr in¿. Daniel Morzyñski

Projekt ok³adki:mgr Ewa Jakubowska

Fotografie:mgr in¿. Jerzy Ciechalski

oraz ze zbiorów jednostek organizacyjnych Uczelni

© CopyrightWydawnictwa Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego

Bydgoszcz 2009

Wydano za zgod¹ Rektora Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego

ISBN 978-83-61314-17-2

Wydawnictwa Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno-PrzyrodniczegoRedaktor Naczelny

prof. dr hab. in¿. Janusz Prusiñskiul. Ks. A. Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcz, tel. 052 3749482, 052 3749426

e-mail: [email protected] http://www.utp.edu.pl/~wyd

Wyd. I. Nak³ad 1000 egz. Ark. aut. 10,0. Ark. druk. 12,0.Zak³ad Poligraficzny ARGONEX S.J.

ul. Przemys³owa 34, 85-758 Bydgoszcz, tel. 052 348 93 11

Spis treœci

S³owo wstêpne ......................................................................................................... 5

Oferta naukowo-badawcza jednostek organizacyjnych Uczelni

Wydzia³ Budownictwa i In¿ynierii Œrodowiska ............................................. 9

Wydzia³ Hodowli i Biologii Zwierz¹t ........................................................... 33

Wydzia³ In¿ynierii Mechanicznej .................................................................. 55

Wydzia³ Rolniczy ........................................................................................... 87

Wydzia³ Technologii i In¿ynierii Chemicznej ............................................ 125

Instytut Matematyki i Fizyki ........................................................................ 141

Wydzia³ Telekomunikacji i Elektrotechniki ............................................... 145

Wydzia³ Zarz¹dzania ................................................................................... 169

Pozosta³e jednostki

Dzia³ Wspó³pracy z Gospodark¹ UTP ....................................................... 179

Regionalny Oœrodek Informacji Patentowej .............................................. 183

Biblioteka G³ówna ...................................................................................... 185

4

5

S£OWOWSTÊPNE

We wspó³czesnym œwiecie przewagê w zakresie wzrostu gospodarczego i sta-bilnoœæ rozwoju cywilizacyjnego osi¹gaj¹ kraje, które inwestuj¹ w edukacjê orazwspieraj¹ badania i wdro¿enia zwi¹zane z nowoczesnymi technologiami. Innowa-cyjnoœæ jest wiêc istotnym wyzwaniem dla rozwoju gospodarczego. Przez Innowa-cyjnoœæ rozumie siê zdolnoœæ przedsiêbiorstw do tworzenia i wdra¿ania nowychrozwi¹zañ (innowacji) oraz faktyczn¹ umiejêtnoœæ wprowadzania nowych i zmo-dernizowanych wyrobów i us³ug, nowych b¹dŸ zmienionych procesów technolo-gicznych lub organizacyjno-techniczno-rynkowych. Pozwala to rozwin¹æ gospo-darkê opart¹ na wiedzy, w której wiedza jest tworzona i wykorzystywana bardziejefektywnie przez ró¿ne œrodowiska spo³eczno-gospodarcze, w tym przedsiêbior-stwa, placówki naukowe i instytucje badawczo-rozwojowe. W Unii Europejskiejkoniecznoœæ powstania gospodarki opartej na wiedzy wynika ze Strategii Lizboñ-skiej, w za³o¿eniach której drog¹ do osi¹gniêcia tego celu jest zwiêkszenie innowa-cyjnoœci europejskiej gospodarki poprzez edukacjê, prace badawczo-rozwojoweoraz sprawne kana³y i mechanizmy dystrybucji informacji.

Nasza Uczelnia jako jedyna w województwie kujawsko-pomorskim szko³awy¿sza o profilu techniczno-rolniczym, chce, tak jak do tej pory, spe³niaæ kluczow¹rolê w kreowaniu polityki innowacyjnej regionu. W tym celu pracownicy Uczelniopracowali koncepcjê budowy Regionalnego Centrum Innowacyjnoœci. Celem tegoprzedsiêwziêcia by³o utworzenie instytucji stanowi¹cej element regionalnego syste-mu innowacji, zajmuj¹cej siê dystrybucj¹ informacji o charakterze innowacyjnymdla potrzeb regionu, nastawionej na nawi¹zywanie i zacieœnianie powi¹zañ miêdzyœwiatem nauki i gospodark¹ oraz na inicjowanie i wdra¿anie przedsiêwziêæ zwi¹za-nych z transferem innowacji, wiedzy i know-how. Inwestycja pozwoli³a skupiæw jednym miejscu oœrodki informacyjno-doradcze dla potrzeb œrodowiska akade-mickiego oraz otoczenia spo³eczno-gospodarczego regionu. Realizacja II etapuRegionalnego Centrum Innowacyjnoœci, w oparciu o œrodki z Regionalnego Progra-mu Operacyjnego na lata 2007-2013 zmierza do utworzenia sieci wspó³pracuj¹cychwzajemnie laboratoriów badawczych jako sieci akredytowanych laboratoriówo profilu technicznym i technologicznym. Bêd¹ one ukierunkowane na wa¿nez punktu widzenia rozwoju regionu dziedziny badañ, odpowiadaj¹ce na potrzeby

przemys³u, a zw³aszcza na rzecz ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw i zorganizowa-ne w formie Centrów Rozwoju Innowacyjnoœci w dyscyplinach technicznych i rol-niczych. Przy ich pomocy Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy animowaæbêdzie rozwój innowacyjny przedsiêbiorstw, które nie posiadaj¹ odpowiedniegozaplecza badawczego i wystarczaj¹cego potencja³u naukowego. Stworzy to warun-ki dla usprawnienia transferu wiedzy i doœwiadczeñ ze sfery badañ i rozwoju doprzedsiêbiorstw oraz pomo¿e wp³yn¹æ na wzrost efektywnoœci wspó³pracy œwiatanauki z przedsiêbiorcami.

Mamy nadziejê, ¿e zarówno informator o ofercie naukowo-badawczej UTP, jakte¿ realizacja przysz³ych zamierzeñ Uczelni w obszarach zwi¹zanych z inicjatywamiproinnowacyjnymi umo¿liwi¹ nawi¹zanie bli¿szych i trwa³ych kontaktów pomiê-dzy przedsiêbiorcami a naukowcami z UTP oraz przyspiesz¹ na terenie wojewódz-twa kujawsko-pomorskiego proces tworzenia autentycznego spo³eczeñstwa oby-watelskiego, opartego na wiedzy.

Prorektords. Wspó³pracy z Gospodark¹

dr hab. in¿. Marek Bieliñski,prof. nadzw. UTP

Rektor

dr hab. in¿. Antoni Bukaluk,prof. nadzw. UTP

Oferta naukowo-badawczajednostek organizacyjnych Uczelni

9

WYDZIA£ BUDOWNICTWAI IN¯YNIERII ŒRODOWISKA

Dziekanprof. dr hab. in¿. Adam Podhorecki

Prodziekan ds. Naukidr in¿. Justyna Sobczak-Pi¹stka

Prodziekan ds. Dydaktycznych i Studenckichdr in¿. El¿bieta Piotrowska

Pe³nomocnik Dziekana ds. Wspó³pracy z Gospodark¹dr in¿. Zbigniew Tokarski

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-85-00fax + (48 52) 340-80-55e-mail: [email protected]

Wydzia³ Budownictwa i In¿ynierii Œrodowiska UTP jest kontynuatorem nauko-wej, badawczej i dydaktycznej dzia³alnoœci Wydzia³u Budownictwa L¹dowego po-wsta³ego w 1967 roku w Wy¿szej Szko³y In¿ynierskiej. Od pocz¹tku powstaniaWydzia³ prowadzi nieprzerwanie swoj¹ dzia³alnoœæ, notuj¹c w tym czasie szeregosi¹gniêæ w pracy dydaktycznej, naukowo-badawczej i organizacyjnej, kszta³c¹cliczne kadry specjalistów z zakresu budownictwa dla gospodarki narodowej, a szcze-gólnie dla regionu kujawsko-pomorskiego.

Obecnie Wydzia³ Budownictwa i In¿ynierii Œrodowiska prowadzi aktywn¹ dzia-³alnoœæ naukow¹ w dziedzinie nauk technicznych, w dyscyplinie budownictwoi in¿ynieria œrodowiska. Wydzia³ uzyska³ w 1999 roku uprawnienia do nadawaniastopnia doktora nauk technicznych w dyscyplinie budownictwo. Od tego czasu dochwili obecnej wszczêto na Wydziale 30 przewodów doktorskich.

Na WBiIŒ prowadzane s¹ nowe kierunki studiów i specjalnoœci, dostosowanedo zmieniaj¹cych siê potrzeb œrodowiska gospodarczego, m.in. od roku akademic-kiego 2010/2011 uruchomiony zostanie kierunek architektura i urbanistyka. Stalerozszerza siê wspó³praca z przemys³em oraz z wiod¹cymi oœrodkami naukowymiw kraju i za granic¹.

Wydzia³ Budownictwa i In¿ynierii Œrodowiska pragnie nadal prowadziæ dzia³a-nia intensyfikuj¹ce rozwój naukowy pracowników poprzez zwiêkszenie dynamikibadañ naukowych i zwiêkszenie aktywnoœci we wspó³pracy z przemys³em.

9

10

KATEDRA ARCHITEKTURY I URBANISTYKI

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-81-19e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. arch. Barbara Sierecka-Nowakowska, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– transformacja zdegradowanych struktur przestrzeni metropolii polskich,– tereny nadrzeczne i ich rewaloryzacja w kontekœcie przekszta³ceñ centrum

miejskiego,– restrukturyzacja i rehabilitacja struktur mieszkaniowych miejskich.

Oferta Katedryopracowania projektowo-badawcze w zakresie studiów i projektów urbanistycz-nych,konsultacje, opinie, recenzje w zakresie urbanistyki miejskiej (w tym wspó³pra-ca z Wydzia³em Urbanistyki i Architektury Urzêdu Miasta Bydgoszcz).

KATEDRA BUDOWNICTWA DROGOWEGO

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-84-36, fax + (48 52) 340-84-91

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Tomasz Szczuraszek

Problematyka naukowo-badawczaPrace naukowo-badawcze, studialne i projektowe z zakresu in¿ynierii kom-

munikacyjnej:– badania i prognozowanie ruchu drogowego,– matematyczne modelowanie ruchu drogowego,– projektowanie dróg, ulic, skrzy¿owañ, placów i wêz³ów drogowych,– planowanie uk³adów komunikacyjnych,– bezpieczeñstwo i organizacja ruchu drogowego,– projektowanie sygnalizacji œwietlnej oraz systemów sterowania ruchem ulicz-

nym,– ocena funkcjonowania i planowanie transportu zbiorowego w miastach,– badania z zakresu materia³ów i nawierzchni drogowych.

Oferta Katedrywspó³udzia³ w opracowaniu i wdra¿aniu wytycznych projektowania dróg,opracowanie i wdra¿anie informatycznego systemu wspomagaj¹cego zarz¹dza-nie drogami i ruchem drogowym (WZDR),prowadzenie badañ i opracowywanie cyklicznych raportów o stanie bezpie-czeñstwa ruchu drogowego,

11

wykonywanie kompleksowych badañ ruchu i zachowañ komunikacyjnych miesz-kañców wybranych obszarów, np. miasta, powiatu, województwa,prace badawczo-wdro¿eniowe nad zastosowaniem polimerów do poprawy w³a-œciwoœci materia³ów drogowych,prace badawczo-wdro¿eniowe dotycz¹ce zastosowania popio³ów lotnych i w³ók-na celulozowego do mieszanek mineralno-bitumicznych,pilota¿owe badania nad wykorzystaniem polimerów do uszczelniania pod³o¿akonstrukcji budowlanych i drogowych,prowadzenie studiów wykonalnoœci ró¿nych przedsiêwziêæ drogowych,np. budowy obwodnic miast,wykonywanie prognoz ruchu, koncepcji i projektów skrzy¿owañ, uk³adów ko-munikacyjnych itp.

Osi¹gniêcia Katedry– opracowanie i wdro¿enie w kilkunastu miastach w Polsce (np. Krakowie, Gdy-

ni, Bydgoszczy, Elbl¹gu, Toruniu, Rybniku, Ostro³êce, W³oc³awku itd.) orazw zarz¹dach dróg zamiejskich systemu informatycznego wspomagaj¹cego za-rz¹dzanie drogami i ruchem drogowym (WZDR), wyró¿nionego nagrod¹ Mini-stra Infrastruktury,

– nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego (2006) za opracowanie mono-grafii: Bezpieczeñstwo ruchu miejskiego (WKi£, 2005), Badanie zagro¿eñ w ru-chu drogowym (PAN, 2005).

KATEDRA BUDOWNICTWA OGÓLNEGO I FIZYKI BUDOWLI

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-86-79, fax + (48 52) 340-82-66

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Andrzej Dylla, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– kszta³towanie i eksploatacja przegród budowlanych w budynkach ogrzewanych

ze szczególnym uwzglêdnieniem problematyki fizykalno-konstrukcyjnej œcianwarstwowych i szczelinowych,

– procedury oceny jakoœci cieplno-wilgotnoœciowej przegród zewnêtrznych napotrzeby diagnozy stanu ochrony cieplnej budynku,

– zagadnienia rewitalizacji zabudowy œródmiejskiej obejmuj¹ce problematykê ciepl-no-wilgotnoœciow¹ istniej¹cych przegród z uwzglêdnieniem charakterystyki kli-matu wewnêtrznego,

– trwa³oœæ ceglanych murów licowych.

Oferta Katedryekspertyzy, opinie i opracowania dotycz¹ce budownictwa ogólnego, w szcze-gólnoœci œcian oraz stropów w technologii tradycyjnej, a tak¿e konstrukcji drew-nianych,

12

doradztwo, ekspertyzy oraz projekty zabezpieczeñ budowli istniej¹cych i pro-jektowanych w aspekcie trwa³oœci,obliczenia i ekspertyzy dotycz¹ce przep³ywu ciep³a przez dwu- i trójwymiarowez³¹cza konstrukcji budowlanych (mostki termiczne),weryfikacja dokumentacji technicznej w zakresie oceny stanu ochrony cieplnejbudynku i opracowanie charakterystyki energetycznej,analiza podatnoœci projektowanych uk³adów materia³owych murów licowychna wykwity pod k¹tem doboru w³aœciwej zaprawy,podnosz¹ce kwalifikacje specjalistyczne szkolenie zawodowe w ramach cyklicz-nego sympozjum organizowanego przez Katedrê pt. „Budownictwo ogólne.Zagadnienia konstrukcyjne, materia³owe i cieplno-wilgotnoœciowe w budow-nictwie”,studium podyplomowe pt. „Charakterystyka energetyczna budynków i lokali,termomodernizacja”,opracowywanie œwiadectw charakterystyki energetycznej dla wszystkich typówobiektów.

Osi¹gniêcia KatedrySzereg ekspertyz i opracowañ, m.in.:

– „Ekspertyza techniczna dotycz¹ca jakoœci cieplnej zewnêtrznych przegród ko-œcio³a p.w. Matki Boskiej Królowej Mêczenników w Bydgoszczy”,

– „Przystosowanie systemowych rozwi¹zañ przegród obiektów handlowych Kau-fland do nowych wymagañ ochrony cieplnej, zgodnie z WT – Rozporz¹dzeniemMinistra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny od-powiadaæ budynki i ich usytuowanie – zmiana z dnia 6 listopada 2008 r. (Dz. U.z 2008 r. nr 201 poz. 1238)”.

KATEDRA GEOMATYKI, GEODEZJII GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 340-86-17

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Janusz Kwiecieñ, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawczaG³ówne kierunki dzia³alnoœci naukowo-badawczej:

– Systemy Informacji Przestrzennej (GIS),– automatyzacja pomiarów geodezyjnych,– geodezja satelitarna i nawigacja GPS,– ocena klimatu akustycznego obszarów miejskich,– ekonomika budownictwa,– gospodarka przestrzenna,– wycena nieruchomoœci.

13

Prace badawcze realizowane w ostatnim okresie obejmuj¹:– opracowywanie nowych geodezyjnych technologii pomiarowych umo¿liwiaj¹-

cych automatyczn¹ rejestracjê wyników pomiarów (np. techniki laserowe, sate-litarne), a nastêpnie wprowadzenie ich do systemu informacji przestrzennej (GIS),

– zastosowanie Systemów Informacji Przestrzennej w zarz¹dzaniu zasobami prze-strzeni; prace te dotycz¹ budowy komputerowych systemów wspomagaj¹cychzarz¹dzanie zasobami na poziomie miasta, gminy, regionu i kraju (geoportaleWEB),

– opracowywanie wydajnych technologii zarz¹dzania danymi GIS w oparciuo œrodowisko relacyjnych i obiektowych baz danych,

– prace badawczo-wdro¿eniowe i projektowe w zakresie zastosowania technolo-gii GIS (systemy bezpieczeñstwa „112”, mapy akustyczne).

Oferta KatedrySystemy Informacji Przestrzennej w zarz¹dzaniu zasobami przestrzeni:– tworzenie baz danych GIS w oparciu o obowi¹zuj¹ce normy i standardy

(ISO, OGC, INSPIRE),– budowa komputerowych systemów GIS wspomagaj¹cych zarz¹dzanie na po-

ziomie miasta, gminy i regionu,– tworzenie przegl¹darek do analiz i edytowania danych GIS w oparciu

o internet/intranet,– tworzenie autorskich aplikacji w postaci interfejsów w œrodowisku CAD

(MicroStation) i Windows 98/NT/2000/XP dla wprowadzania i kontroli infor-macji w bazach danych (MS SQL Serwer, MS Access, Oracle, InterBase,FireBird).Oferowane produkty w pe³ni odpowiadaj¹ standardom œwiatowym w dzie-dzinie GIS, przez co zapewniona jest pe³na kompatybilnoœæ w zakresie funk-cjonowania oraz importu/eksportu danych z produktami takich firm jak: ESRI,Intergraph, MapInfo, Autodesk, Bentley. S¹ to produkty naszego autorstwa,czyli w pe³ni nad nimi panujemy w sensie merytorycznym (mo¿emy ³atwotworzyæ specjalizowane wersje dopasowane do indywidualnych potrzebdanego u¿ytkownika), jak i cenowym (jesteœmy uniezale¿nieni od wysokichop³at licencyjnych), znacznie bardziej wydajne od rozwi¹zañ konkurencyj-nych i bardzo przyjazne dla u¿ytkownika (user friendly).

Pozyskiwanie danych przestrzennych:– monitoring geodezyjny,– monitoring satelitarny (GPS, teledetekcja),– nawigacja satelitarna.Prace badawczo-wdro¿eniowe, projektowe i ekspertyzy dotycz¹ce:– budowy zintegrowanych Systemów Wspomagania Dowodzenia (SWD) dla

ratownictwa (np. Wydzia³ Kryzysowy UM w Bydgoszczy, Komenda MiejskaPolicji w Bydgoszczy),

– budowy systemów do zarz¹dzania flot¹ pojazdów z wykorzystaniem techno-logii DGPS (np. Komenda Miejska Policji w Bydgoszczy, Stra¿ Miejskaw Bydgoszczy)

– budowa map akustycznych dla aglomeracji miejskich w oparciu o GIS i pro-gram Cadna/A (np. Bydgoszcz).

14

Badania, ekspertyzy, analizy, opinie naukowo-techniczne, doradztwo w zakresie:– ekonomiki budownictwa,– gospodarki przestrzennej,– wyceny nieruchomoœci,– analizy przestrzenne w oparciu o bazy danych GIS.

Oferta wspó³pracy Katedry Geomatyki, Geodezji i Gospodarki Przestrzennejskierowana jest do:

podmiotów administracji publicznej i gospodarczej, takich jak:– wydzia³y urzêdów administracji lokalnej i regionalnej (miast, gmin, powia-

tów i województwa) i pracownie urbanistyczne, planistyczne, geodezyjne,gospodarki komunalnej i ochrony œrodowiska, zarz¹dzania kryzysowego itp.,

– zak³ady utrzymania infrastruktury technicznej wodoci¹gowo-kanalizacyjnej,gazowej, drogowej, cieplnej i energetycznej,

– s³u¿by porz¹dkowe i ratownicze,przedsiêbiorstw i podmiotów gospodarczych, takich jak: przedsiêbiorstwa geo-dezyjne i informatyczne oraz firmy drogowe i budowlane.

Zakres wspó³pracy dotyczyæ mo¿e:transferu innowacji i nowoczesnych technologii w zakresie geoinformacji (GIS-u)poprzez wymianê doœwiadczeñ i sta¿e pracownicze,udzia³u we wspólnych projektach,transferu wyników badawczych do praktyki,poszukiwania nowej technologii (produktu),organizowania i prowadzenia kursów i szkoleñ w zakresie:– podstaw systemów informacji geograficznej,– zastosowania systemów GIS w dzia³alnoœci jednostek administracji publicz-

nej i gospodarczej (planowanie regionalne, zarz¹dzanie infrastruktur¹ itp.),– tworzenia i przetwarzania baz danych, wycen nieruchomoœci.

Aparatura naukowo-badawczaStacja referencyjna z oprogramowaniem GBSS,Ró¿ne typy odbiorników nawigacyjnych:– 12-kana³owy Ashtech,– 8-kana³owy Ashtech,– Magellan,– 8-kana³owy zintegrowany z modu³em GSM odbiornik Falcom,– Topcon GMS-2,Zestaw GPS RTK,Radiomodemy Maxon (lokalna radiowa transmisja),Radiomodemy Sateline,Tachimetr elektroniczny,Bezlustrowy fototachimetr skanuj¹cy,Stacja fotogrametryczna,Digitizer A-0, Skaner bêbnowy kolorowy 40’’, Ploter A0,Serwery baz danych: ORACLE 11g Spatial, SQL Server 2008,

15

Oprogramowanie specjalistyczne GIS: ARCGIS, Bentley Map, Geomedia Profes-sional, ER Mapper, ERDAS IMAGINE, TatukGIS Developer Kernel.

Osi¹gniêcia Katedry– Uzyskane certyfikaty i wyró¿nienia

– Wybrane opracowania projektowe i studialne

„Koncepcja zintegrowanego systemu wspomagania dzia³añ s³u¿b ratowniczychmiasta Bydgoszczy”.– zleceniodawca: Urz¹d Miasta w Bydgoszczy,– realizacja: ATR w Bydgoszczy pod kier. dr. hab. in¿. Janusza Kwiecienia, prof. UTP,– okres realizacji: 2005 r.

Zamówienie dotyczy³o opracowania koncepcji zintegrowanego systemu wspo-magania dzia³añ s³u¿b ratowniczych wraz z wykonaniem prototypu lokalizacji flotypojazdów ratowniczych:1. Koncepcja systemu ³¹cznoœci – dla Zarz¹dzania Kryzysowego, w tym CPR (Cen-

trum Powiadamiania Ratowniczego.2. Koncepcja obs³ugi dzia³añ ratowniczych na stanowiskach dyspozytorskich dla s³u¿b

podstawowych (Policja, Stra¿ Miejska, Stra¿ Po¿arna, Pogotowie Ratunkowe,Wydzia³ Zarz¹dzania Kryzysowego UMB, Wydzia³ Zarz¹dzania KryzysowegoUrzêdu Wojewódzkiego) i uzupe³niaj¹cych (Przedsiêbiorstwo Wod.-Kan., KPEC,Zak³ad Gazowniczy, Zak³ad Energetyczny, ZDMIKP).

3. Realizacja prototypu dla lokalizacji 5 pojazdów.

16

– Wybrane wdro¿enia na zlecenie podmiotów gospodarczych

„Wdro¿enie zintegrowanego systemu identyfikacji i lokalizacji wezwañ na mapienumerycznej ”– zleceniodawca: Urz¹d Miasta w Bydgoszczy,– realizacja: ATR w Bydgoszczy pod kier. dr. hab. in¿. Janusza Kwiecienia, prof. UTP,– okres realizacji: 2004 r.Zamówienie obejmowa³o nastêpuj¹ce prace:– Przystosowanie oprogramowania centrali telefonicznej do wspó³pracy z apli-

kacj¹ dyspozytorsk¹.– Integracja systemu ³¹cznoœci i monitoringu wezwañ z systemem GIS: dostoso-

wanie aplikacji MultiWizjer KEZiP ATR (autorski program do edycji i przegl¹da-

Schemat systemu kierowania i zarz¹dzania s³u¿bami ratunkowymi

Schemat blokowy Centrum Powiadamiania Ratunkowego

17

nia dowolnych baz danych GIS we wszystkich standardach) do wspó³pracyz aplikacj¹ dyspozytorsk¹, realizacja funkcji automatycznej identyfikacji rozmówcy– wezwania, realizacja funkcji automatycznej lokalizacji wezwania na mapienumerycznej miasta.

Wdro¿enie zintegrowanego systemu identyfikacji i lokalizacji wezwañ nastanowiskach dyspozytorskich.

Schemat blokowy terminala ISDN Okno g³ówne terminala urz¹dzeniadyspozytorskiego

Zlokalizowane miejsce zg³oszenia o zdarzeniu przedstawione w zintegrowanejprzegl¹darce bazy danych GIS

18

„System GIS dla placówek oœwiatowych Bydgoszczy wraz z narzêdziami do analizdemograficznych”– zleceniodawca: Urz¹d Miasta w Bydgoszczy,– realizacja: ATR w Bydgoszczy pod kier. dr. hab. in¿. Janusza Kwiecienia, prof. UTP,– okres realizacji: 2005 r.Zamówienie dotyczy³o budowy bazy danych GIS w oparciu o system MultiWizjer:– Wykonanie mapy numerycznej placówek oœwiatowych w Bydgoszczy (publicz-

nych i niepublicznych) skojarzonych z baz¹ opisow¹,– Okreœlenie granic obwodów na mapie dla szkó³ podstawowych i gimnazjów,– Budowê bazy danych demograficznych dla obwodów wszystkich szkó³ podsta-

wowych i gimnazjów w latach 2000-2004,– Opracowanie analiz prognoz demograficznych dla wy¿ej wymienionych obwo-

dów do 2010 roku,– Opracowanie narzêdzi do edycji danych w systemie GIS.

Widok okna MapWizjer i InfoWizjer <Oœwiata> przy prezentacji wyników analizydemograficznej w obwodach szkolnych

19

„Opracowanie inwentaryzacji powykonawczej inwestycji „£ysomice””wed³ug obowi¹zuj¹cego Standardu Gromadzenia Danych o Nieruchomoœci GDDKiA– zleceniodawca: FIRMA GOTOWSKI Budownictwo Komunikacyjne i Przemys³o-

we Sp. z o.o.,– realizacja: Fundacja „Rozwój UTP” w Bydgoszczy, pod kier. dr. hab. in¿. Janu-

sza Kwiecienia, prof. UTP,– okres realizacji: 2007 r.Zakres zamówienia obejmowa³:– Opracowanie struktury bazy danych obiektowych GIS zgodnie z wymaganiami

Standardu GDDKiA i zbudowanie bazy danych dla zrealizowanej inwestycji „£yso-mice” oraz dostarczenie programu komputerowego o nazwie MultiWizjer doprzegl¹dania i edycji zasobów GIS,

Widok okna MapWizjer i InfoWizjer <Oœwiata> przy prezentacjiObwodów GM

Wybór rodzajuzestawienia danych

20

Wykonanie mapy akustycznej m. Bydgoszczy wraz z kompleksowym systemem dojej: zarz¹dzania, aktualizacji i udostêpniania na stronach internetowych UrzêduMiasta Bydgoszczy– zleceniodawca: Urz¹d Miasta w Bydgoszczy,– realizacja: konsorcjum w sk³adzie: BMT Cordah Sp. z o.o. w Gdañsku (lider kon-

sorcjum), Acesoft Sp. z o.o. w Sopocie, Fundacja „Rozwój UTP” w Bydgoszczy,– okres realizacji: 2007-2008.

Celem projektu by³o zebranie i opracowanie danych dla stworzenia informa-tycznego systemu oceny klimatu akustycznego Bydgoszczy. Wszystkie dane przy-gotowane zosta³y w oparciu o system GIS.

Opracowana mapa akustyczna Bydgoszczy stanowi zbiór informacji opiso-wych i graficznych, obrazuj¹cych d³ugookresowe œrednie poziomy dŸwiêku A dlapory dzienno-wieczorowo-nocnej (wskaŸnik L

DWN) oraz nocnej (wskaŸnik L

N) obli-

czone dla piêciu rodzajów Ÿróde³ ha³asu: drogowego, kolejowego, tramwajowego,przemys³owego i lotniczego.

Zakres prac obejmowa³:– przygotowanie danych wejœciowych GIS do obliczeñ mapy akustycznej, takich

jak: Numeryczny Model Terenu, trójwymiarowa warstwa budynków, warstwadróg i ulic, torów tramwajowych i kolejowych, zak³adów produkcyjnych, par-kingów, lotniska, obiektów oœwiaty i opieki zdrowotnej, obszarów leœnychi parkowych, ekranów akustycznych oraz mapa wra¿liwoœci ha³asowej,

– wykonanie pomiarów akustycznych i zebranie parametrów charakteryzuj¹cychpiêæ Ÿróde³ ha³asu (drogi, koleje, tramwaje, przemys³ i lotnictwo).

Widok aplikacji Multiwizjer zaprojektowanej do przegl¹dania i edycji zasobów GIS

21

– przeprowadzenie obliczeñ map akustycznych i okreœlenie obszarów zagro¿eñ– wykonanie i wdro¿enie systemu informatycznego do zarz¹dzania i aktualizacji

mapy akustycznej.Wykonanie portalu internetowego prezentuj¹cego mapy akustyczne.

Numeryczny model terenu z elementami zagospodarowania miasta Bydgoszczy

Portal internetowyhttp://www.mapy.bydgoszcz.pl/

Mapa imisyjna dla ha³asu drogowego –wskaŸnik L

DWN

Przyk³ady map w skali 1:20 000

22

KATEDRA GEOTECHNIKI

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 340-85-87

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Maciej K. Kumor, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– mechanika gruntów ekspansywnych, badanie i analiza geotechniczna pod³o¿y

ekspansywnych ze szczególnym uwzglêdnieniem zmian w³aœciwoœci fizycznychi mechanicznych i³ów trzeciorzêdowych, zachodz¹cych pod wp³ywem zewnêtrz-nych wymuszeñ, tj. obci¹¿eñ, czynników œrodowiska biotycznego i czynnikówklimatycznych,

– ocena pod³o¿y budowlanych pracuj¹cych w zmiennych warunkach termicz-nych (przemarzanie),

– badanie parametrów geotechnicznych gruntów i masywów gruntowych,– ocena charakteru i zmian noœnoœci oraz statecznoœci budynków, a tak¿e kon-

strukcji in¿ynierskich posadowionych na i³ach pod wp³ywem procesów antro-pogenicznych i zjawisk œrodowiskowych,

– projektowanie w³aœciwoœci mechanicznych i stabilizacja gruntów i³owych napodstawie szczegó³owej identyfikacji mineralogicznej w in¿ynierii geotechnicz-nej,

– badania czynnych procesów geodynamicznych w strefie krawêdziowej i dolinierzek Brdy, Drwêcy oraz Wis³y.

Oferta Katedrybadanie w³aœciwoœci fizycznych i mechanicznych i³ów ekspansywnych,badanie statecznoœci zboczy,geotechniczne problemy posadowienia konstrukcji na pod³o¿u ekspansywnym,analizy wp³ywu czynników klimatycznych na noœnoœæ gruntów bardzo spo-istych,badanie skurczu i pêcznienia gruntów,projektowanie fundamentów bezpoœrednich na gruntach ekspansywnych,badanie stanu ska¿enia gruntów i jego wp³ywu na w³aœciwoœci geotechniczne,badanie gruntów i wód podziemnych dla ocen oddzia³ywania inwestycji naœrodowisko,zastosowanie rozwi¹zañ geotechnicznych w ochronie œrodowiska,ekspertyzy i oceny geotechniczne,opracowanie dokumentacji geotechnicznych warunków posadowienia obiek-tów,badania osiadañ rzeczywistych budynków.

Aparatura naukowo-badawczaaparat trójosiowego œciskania z oprogramowaniem i oprzyrz¹dowaniem do ba-dania gruntów ekspansywnych nienasyconych oraz dynamicznych,zestaw do oznaczania ciœnienia ssania metod¹ talerzy ciœnieniowych.

23

Osi¹gniêcia Katedry– opracowanie mapy terenów zagro¿onych geodynamicznie na terenie miasta

Bydgoszczy dla Urzêdu Miasta (2004 r.),– opracowanie mapy wystêpowania i³ów trzeciorzêdowych na terenie miasta Byd-

goszczy dla Urzêdu Miasta (2004 r.),– opracowanie wytycznych projektowania posadowieñ na gruntach ekspansyw-

nych (2006 r.),– opracowanie projektu geotechnicznego wzmocnienia pod³o¿a drogi krajowej

nr 10,– rozwi¹zanie odwodnieñ obszarów œródmieœcia Bydgoszczy (2008 r.).

KATEDRA IN¯YNIERII PRODUKCJII ZARZ¥DZANIA W BUDOWNICTWIE

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz tel. + (48 52) 374-99-35

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Zdzis³aw Hejducki, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– badania i modelowanie procesów budowlanych,– modelowanie struktury techniczno-organizacyjnej przedsiêwziêæ budowlanych,– algorytmizacja problemów optymalizacji harmonogramów budowlanych,– zarz¹dzanie podmiotami gospodarczymi bran¿y budowlanej i ich projektami.

Oferta Katedrybadanie mo¿liwoœci pozyskiwania i przetwarzania budowlanych materia³ówodpadowych (recykling materia³ów budowlanych),badanie mo¿liwoœci zastosowañ przetworzonych materia³ów budowlanych dobudowy dróg i obiektów kubaturowych,badania dotycz¹ce warunków œrodowiska pracy i zgodnoœci z wymaganiamiBHP,analiza uci¹¿liwoœci pracy na stanowiskach roboczych,projekty organizacji przedsiêwziêæ budowlanych,projekty technologii i organizacji budowy,kosztorysy ofertowe,projekty restrukturyzacji i wyceny przedsiêbiorstw,badania marketingowe i projekty strategii marketingowych przedsiêbiorstw,prowadzenie szkoleñ w zakresie nowych technologii budownictwa drogowegoi ekologicznego, aktualnych wymogów prawnych dotycz¹cych procesu inwe-stycyjnego oraz procedur inwestycyjnych (m.in. pozyskiwania decyzji œrodowi-skowych),badania w zakresie in¿ynierii procesów budowlanych,przygotowanie i monitorowanie wniosków JST i przedsiêbiorstw o dofinanso-wanie projektów ze œrodków UE, w tym opracowanie studium wykonalnoœci,

24

wdra¿anie nowoczesnych narzêdzi zarz¹dzania organizacj¹ (m.in. standardówISO w zakresie zarz¹dzania jakoœci¹, œrodowiskiem, bezpieczeñstwem),sporz¹dzanie certyfikatów energetycznych budynków,projektowanie biur zarz¹dzania projektami P3O (Portfolio, Programme and ProjectOffice) w JST i przedsiêbiorstwach.

Osi¹gniêcia Katedry– zorganizowanie cyklu konferencji naukowych pt. Strategie zarz¹dzania ryzy-

kiem w bran¿y budowlanej,– zorganizowanie cyklu konferencji naukowo-technicznych pt. Organizacja przed-

siêwziêæ budownictwa drogowego,– organizacja seminariów naukowych dla administracji drogowej regionu i firm

budowlanych,– prowadzenie badañ naukowych na budowach holenderskich,– uzyskanie certyfikatów w zakresie prowadzenia szkoleñ dotycz¹cych pozyski-

wania œrodków finansowych na projekty infrastrukturalne ze œrodków UniiEuropejskiej,

– szereg prac us³ugowych na rzecz instytucji i organizacji gospodarczych (m.in.prowadzenie badañ marketingowych, wdra¿anie norm ISO, projektowanie uk³aduzbiorowego pracy, sporz¹dzanie projektów organizacji budowy i planów BIOZ,wycena przedsiêbiorstw, ocena efektywnoœci inwestycji, opinie technicznei ekonomiczne w zakresie przedsiêwziêæ budowlanych itp.).

KATEDRA IN¯YNIERII SANITARNEJ I WODNEJ

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 374-99-53e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Jan Klugiewicz, prof. zw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– badania oczyszczalni œcieków i stacji uzdatniania wody,– badania sieci wodoci¹gowo-kanalizacyjnych,– odwodnienia terenów depresyjnych (polderyzacja) oraz na obszarach niezurba-

nizowanych i przemys³owych,– ustalanie podstaw hydrologicznych i metod hydraulicznych obliczeñ urz¹dzeñ

in¿ynierii wodnej i sanitarnej, tak¿e melioracji wodnych,– technologia uzdatniania wody i oczyszczania œcieków oraz chemia sanitarna

i budowlana,– konstruowanie nowych lub badania istniej¹cych budowli i urz¹dzeñ dla in¿y-

nierii œrodowiska,– pomiary i obliczenia hydrologiczno-hydrauliczne,– badania zu¿ycia wody i ustalanie zapotrzebowania wody np. w budynkach

wielorodzinnych i wp³ywu ró¿nych czynników na wartoœci,– badania komór rozprê¿nych miêdzy kana³ami ciœnieniowymi a grawitacyjnymi

25

i projektowanie wyci¹gów gazów za pomoc¹ urz¹dzeñ hydraulicznych,– gospodarka wodno-œciekowa w przemyœle i w zlewniach rzecznych,– badania w³aœciwoœci fizyko-wodnych torfowisk i gytiowisk urz¹dzeniami w³a-

snej konstrukcji.

Oferta Katedrypropozycja wdro¿enia rozwi¹zañ wynalazczych KISiW,udoskonalanie technologii i urz¹dzeñ z zakresu in¿ynierii sanitarnej, wodneji melioracji,opracowywanie opinii naukowych i in¿ynierskich w zakresie funkcjonowaniai bezpieczeñstwa urz¹dzeñ i budowli hydrotechnicznych, sanitarnych i meliora-cyjnych,opracowywanie urz¹dzeñ, budowli lub technologii dostosowanych do potrzebzainteresowanych

Aparatura naukowo-badawcza

chromatograf gazowy HP6890 Plus,fotometr EPOLL-20ECO,Specol 11,Oxi 3000,fotometr LF 204,flokulator 2000,termoblok,mineralizator M-9,mikroskop BIOLAR (x1500),modele oczyszczalni i inna aparatura pomocnicza (wagi, destylarki itp.).

Stanowisko do badañ procesówoczyszczania œcieków

Laboratorium chromatografii gazowej

26

Osi¹gniêcia Katedry– uzyskane patenty, wzory u¿ytkowe i racjonalizatorskie (36),– kilkadziesi¹t opinii, ekspertyz i projektów,– wspó³praca z wieloma instytucjami i firmami (m.in. Miejskimi Wodoci¹gami

w Bydgoszczy, Przedsiêbiorstwem Wodoci¹gów i Kanalizacji w Nakle, Woje-wódzkim Zarz¹dem Melioracji i Urz¹dzeñ Wodnych w Bydgoszczy i we W³o-c³awku, Przedstawicielstwem firmy Press Kan – Polska, firm¹ Projprzem Ekoz Zamoœcia k. Bydgoszczy),

– prowadzenie programów badawczych, resortowych i rz¹dowych, np. PR-7 Za-opatrzenie w wodê i odprowadzanie œcieków wraz z inwentaryzacj¹ urz¹dzeñw Rejonie Górnej Noteci.

KATEDRA KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-84-75, 340-84-79, fax + (48 52) 340-82-25

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Irena Go³êbiowska, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– badania zmêczeniowe betonu,– badania po³¹czeñ: stal – drewno,– rozk³ad si³ w sztywnych wêz³ach konstrukcji stalowych,– badania niszcz¹ce i nieniszcz¹ce konstrukcji i materia³ów budowlanych,– mrozoodpornoœæ i trwa³oœæ betonów,– badania i projektowanie betonów na bazie kruszywa wtórnego (recyklingowe-

go) oraz betonu wysokowytrzyma³ego,– badania wp³ywu drgañ na konstrukcje,– analiza korelacji miêdzy badaniami niszcz¹cymi i nieniszcz¹cymi,– sposoby zabezpieczania budowli in¿ynierskich przed drganiami,– numeryczna analiza konstrukcji stalowych adaptacyjn¹ metod¹ elementów skoñ-

czonych.

Oferta Katedryanaliza mrozoodpornoœci i trwa³oœci betonów,badania niszcz¹ce i nieniszcz¹ce konstrukcji i materia³ów budowlanych orazw³aœciwoœci fizykomechanicznych stali, ¿elbetu i betonu, drewna, materia³ówceramicznych i tworzyw sztucznych,badania materia³ów, wyrobów i elementów budowlanych w zakresie zgodno-œci z warunkami normowymi,badanie i opiniowanie nowych rozwi¹zañ konstrukcyjnych i technologicznych(drewno, stal, beton, ¿elbet),ekspertyzy i ocena stanu technicznego wszelkiego rodzaju konstrukcji (w tymkonstrukcji mostowych): stalowych, betonowych, ¿elbetowych, drewnianychi murowanych,

27

ekspertyzy dotycz¹ce bezpieczeñstwa konstrukcji, zwi¹zane z dopuszczalnymiobci¹¿eniami obiektów budowlanych i in¿ynierskich, konstrukcji wsporczychpod maszyny, obiektów in¿ynierskich ochrony œrodowiska, w zakresie ochronybudynków i ludzi przed drganiami mechanicznymi,ekspertyzy i opinie techniczne dotycz¹ce awarii konstrukcji budowlanych,analizy wytrzyma³oœciowe materia³ów i kszta³towania konstrukcji in¿ynierskich(optymalne kszta³towanie konstrukcji),technologia betonu wykonywanego na bazie kruszywa wtórnego oraz betonówwysokowytrzyma³ych,ocena szkodliwego wp³ywu drgañ na konstrukcje oraz projektowanie œrodkówochrony przed drganiami,ocena szkodliwoœci drgañ mechanicznych w zakresie obliczeñ odpornoœci bu-dowli na wp³ywy parasejsmiczne, projektowanie œrodków ochrony przed drga-niami, obliczenia dynamiczne fundamentów pod maszyny, konstrukcji wspor-czych i kominów przemys³owych,opracowanie dokumentacji technicznej na uzyskanie certyfikacji wyrobów bu-dowlanych,doradztwo techniczne w zakresie konstrukcji budowlanych na etapie projekto-wania, realizacji i u¿ytkowania,szkolenia i kursy (np. dotycz¹ce praktycznego zastosowania norm w projekto-waniu oraz podstaw prawnych procesu inwestycyjnego, m.in. szkolenie z za-kresu stosowania zsynchronizowanej z EUROKODEM 2 normy PN-B-03264:202Konstrukcje betonowe, ¿elbetowe i sprê¿one; obliczenia statyczne i projekto-wanie).

KATEDRA KSZTA£TOWANIA I OCHRONY ŒRODOWISKA

ul. Sucha 9, 85-796 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 340-84-40, 340-81-41

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. Jerzy Garbacz

Problematyka naukowo-badawcza– analiza ekosystemów (zw³aszcza wodnych) i ich elementów,– badania monitoringowe œrodowiska,– analiza i ocena instrumentów ekonomicznych, rynkowych i administracyjno-

-prawnych stosowanych w ochronie œrodowiska,– modelowanie i kszta³towanie ekosystemów,– analiza technologii in¿ynierii œrodowiska,– systemowa waloryzacja przyrodnicza,– okreœlanie warunków konserwatorskiej ochrony przyrody,– czynniki rozwoju agroturystyki i jej znaczenie dla rozwoju regionalnego.

28

Oferta Katedrysporz¹dzanie raportów oddzia³ywania na œrodowisko dla przedsiêwziêæ inwe-stycyjnych,wykonanie prognoz oddzia³ywania na œrodowisko do projektów miejscowychplanów zagospodarowania przestrzennego,analiza technologii in¿ynierii œrodowiska – audyty œrodowiskowe ISO 14000,doradztwo w zakresie realizacji i finansowania inwestycji proekologicznych,sporz¹dzanie studiów wykonalnoœci dla przedsiêwziêæ inwestycyjnych,sk³adniki produktu agroturystycznego i jego tworzenie (analiza bazy noclego-wej i rekreacyjnej, oferta agroturystyczna gospodarstw, ocena ekonomiczna pro-wadzonej dzia³alnoœci, analiza czynników sprzyjaj¹cych i ograniczaj¹cych roz-wój agroturystyki na danym terenie),realizacja i koordynacja kompleksowych badañ terenowych ekosystemów wod-nych,badania mi¹¿szoœci osadów dennych dla potrzeb oceny zamulania zbiornikówwodnych oraz pobór próbek i rdzeni osadów dennych,badanie warunków termiczno-tlenowych zbiorników wodnych dla potrzeb ry-bactwa œródl¹dowego,wykonywanie i aktualizacja map batymetrycznych zbiorników wodnych,wykonywanie analiz i sporz¹dzanie dokumentacji stereomikroskopowych,organizacja kursów dla firm w zakresie ochrony œrodowiska (aktualne przepisyprawne, aktualne procedury postêpowania itp.).

Osi¹gniêcia Katedry– realizacja badañ naukowych – otwarty konkurs w zakresie wspierania nauki

i szkolnictwa wy¿szego nr 8/2008 (dotacja Urzêdu Marsza³kowskiego Wojewódz-twa Kujawsko-Pomorskiego). Nazwa zadania: „Badania osadów dennych zbior-nika zaporowego ¯ur dla potrzeb oceny tempa jego wyp³ycania”,

– sta³e diagnozowanie i prognozowanie stanu œrodowiska, rozwijanie metod ba-dawczych, a w ostatnim czasie opracowanie Programu Ochrony Œrodowiskai Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami na lata 2004-2007 z perspektyw¹na lata 2008-2011 dla powiatu bydgoskiego, mogileñskiego oraz gminy Osiel-sko i Bia³e B³ota,

– wykonanie pe³nego raportu oddzia³ywania na œrodowisko farmy elektrowni wia-trowych (np. Mikanowo i Kie³basin) wraz z przeprowadzeniem czynnoœci nie-zbêdnych do wydania decyzji o œrodowiskowych uwarunkowaniach zgody narealizacjê przedsiêwziêcia budowy farmy wiatrowej,

– organizacja cyklicznego Ogólnopolskiego Sympozjum Naukowego pt. Komplek-sowe badania i ochrona œrodowiska naturalnego – diagnozowanie stanu œrodo-wiska, metody badawcze, prognozy.

29

KATEDRA MECHANIKI KONSTRUKCJI

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-84-11, tel./fax + (48 52) 340-86-40

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Adam Podhorecki

Problematyka naukowo-badawcza– kompleksowe badania i ocena stanu technicznego oraz ustalenie noœnoœci obiek-

tów budowlanych i in¿ynierskich,– projektowanie wzmocnieñ, renowacji i napraw budynków mieszkalnych, obiek-

tów przemys³owych i u¿ytecznoœci publicznej, obiektów in¿ynierskich (mostów,wiaduktów, obiektów in¿ynierii œrodowiska) oraz obiektów zabytkowych,

– analizy i obliczenia statyczno-wytrzyma³oœciowe unikatowych i nietypowychkonstrukcji budowlanych i in¿ynierskich.

Oferta KatedryW zakresie badañ, analiz noœnoœci i kszta³towania konstrukcji in¿ynierskich,projektów i ekspertyz budowlanych:– ekspertyzy dotycz¹ce nadmiernych odkszta³ceñ i drgañ konstrukcji,– ekspertyzy zwi¹zane z ponadnormatywnymi obci¹¿eniami obiektów budow-

lanych i in¿ynierskich,– ekspertyzy i projekty fundamentów pod maszyny,– ekspertyzy i projekty obiektów in¿ynierskich ochrony œrodowiska,– projekty obiektów u¿ytecznoœci publicznej i obiektów przemys³owych.W zakresie analizy bezpieczeñstwa, niezawodnoœci i trwa³oœci konstrukcji:– ekspertyzy dotycz¹ce stanu technicznego, bezpieczeñstwa, niezawodnoœci

i trwa³oœci konstrukcji budowlanych i in¿ynierskich (mostów, wiaduktów,estakad),

– ekspertyzy dotycz¹ce awarii i katastrof budowlanych,– próbne obci¹¿enia.W zakresie doradztwa technicznego dotycz¹cego konstrukcji budowlanychi analiz optymalizacyjnych:– oceny techniczne obiektów budowlanych i in¿ynierskich,– ekspertyzy i projekty zwi¹zane ze zmian¹ u¿ytkowania obiektów budowla-

nych, przebudow¹, nadbudow¹ i wzmocnieniami konstrukcji.

30

ZAK£AD OGRZEWNICTWA I WENTYLACJI

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszczbud. 2.2, p. 109, 110, 111

tel. + (48 52) 374-99-60, + (48 52) 374-99-64e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Mariusz Chalamoñski, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– badanie efektywnoœci systemów grzewczych i wentylacyjnych,– badanie niezawodnoœci systemów grzewczych i wentylacyjnych,– wykorzystanie osadów œciekowych w procesie wspó³spalania z biomas¹.

Oferta Zak³adubadanie jakoœci powietrza w pomieszczeniach,badanie efektywnoœci istniej¹cych instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych,badania efektywnoœci elementów systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych.

Osi¹gniêcia Zak³adu– wspó³praca z podmiotami gospodarczymi i instytucjami, m.in. Miejskimi Wodo-

ci¹gami i Oczyszczalni¹ Sp. z o.o. w Grudzi¹dzu, Zak³adem Produkcji Materia-³ów Instalacyjnych. Jan Gorgiel, Wolsztyn, Zak³adem Sumika w £ysomicachSHIMIZU CORPORATION S.A. Toruñ, KLIMAT SOLEC w Solcu Kujawskim.

ZAK£AD BADAWCZO-DOŒWIADCZALNY

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszczhala technologiczna nr 4, p.118, 120-130

tel. +(48 52) 340-87-13e-mail: [email protected]

Kierownik: mgr in¿. Dariusz Meller

Problematyka naukowo-badawcza– wytrzyma³oœæ materia³ów,– badania materia³ów budowlanych,– prefabrykacja konstrukcji betonowych,– konstrukcje stalowe.

Oferta Zak³aduocena jakoœci materia³ów budowlanych w oparciu o normy europejskie,badania doœwiadczalne wed³ug indywidualnych projektów,obs³uga laboratoryjna wytwórni betonu,kontrola mieszanki betonowej i betonu w trakcie prac betonowych na budowie,kontrola jakoœci materia³ów drogowych typu kostka brukowa, p³yta brukowa,krawê¿nik itp.,opracowanie lub weryfikacja receptur mieszanek betonowych,

31

badania nieniszcz¹ce (sklerometryczne i ultradŸwiêkowe) wyrobów i konstruk-cji betonowych oraz ¿elbetowych,badania tensometryczne elementów i konstrukcji budowlanych.

Osi¹gniêcia Zak³adu– udzia³ w realizacji inwestycji budowlanych w regionie,– wspó³uczestniczenie w prowadzeniu ekspertyz budowlanych.

ZAK£AD ZARZ¥DZANIAI GOSPODAROWANIA ŒRODOWISKIEM

Kierownik: dr hab. Stanis³aw Borsuk. prof. nadzw. UTP

ZAK£AD MALARSTWA, RYSUNKU I RZEZBY

Kierownik: dr hab. Aleksandra Simiñska, prof. nadzw. UTP

32

33

WYDZIA£ HODOWLII BIOLOGII ZWIERZ¥T

Dziekanprof. dr hab. in¿. Zenon Bernacki

Prodziekan ds. Naukidr hab. Tadeusz Barczak, prof. nadzw. UTP

Prodziekan ds. Dydaktycznych i Studenckichdr hab. in¿. Halina Olszewska, prof. nadzw. UTP

Pe³nomocnik Dziekana ds. Wspó³pracy z Gospodark¹dr in¿. Krzysztof Berleæ

ul. Mazowiecka 28, 85-084 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-97-15fax + (48 52) 322-81-58e-mail: [email protected]

Wydzia³ powsta³ w 1972 roku jako Oddzia³ Zootechniczny ZamiejscowegoWydzia³u Rolniczego bydgoskiej Filii AR w Poznaniu. Od 1974 roku jest samo-dzieln¹ jednostk¹ UTP.

W sk³ad jego struktury organizacyjnej wchodzi 12 Katedr i 4 samodzielne Za-k³ady. Wydzia³ dysponuje Laboratorium Wydzia³owym oraz Stacj¹ Badawcz¹w Moche³ku.

Wydzia³ prowadzi badania dotycz¹ce nastêpuj¹cych obszarów dzia³alnoœci rol-niczej i biologicznych podstaw rolnictwa:– metod doskonalenia zwierz¹t oraz podwy¿szania jakoœci produktów pochodze-

nia zwierzêcego,– tworzenia mieszañców z udzia³em ras wolno ¿yj¹cych, przydatnych do produk-

cji "markowego produktu lokalnego",– poszukiwania markerów genetycznych cech u¿ytkowych zwierz¹t,– opracowania efektywnych metod wprowadzania egzogennego DNA do organi-

zmu ptaków,– doskonalenia technologii produkcji zwierzêcej, konserwowania i przetwarzania

pasz,– ekologicznych i sanitarno-higienicznych aspektów produkcji zwierzêcej,– oddzia³ywania cz³owieka na zmiany ekosystemów i bioindykacji,– walorów faunistycznych regionu kujawsko-pomorskiego w kontekœcie ochrony

przyrody i agroturystyki.– Ekologicznej oceny krajobrazu pod k¹tem jego wykorzystania w agroturystyce.

33

34

KATEDRA BIOLOGII MA£YCH PRZE¯UWACZYI BIOCHEMII ŒRODOWISKA

ul. Mazowiecka 28, 85-084 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-97-38

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Bogdan Janicki

Problematyka naukowo-badawcza– ocena cech u¿ytkowych ma³ych prze¿uwaczy,– analiza stanu hodowli kóz w Bydgoskim Okrêgu Hodowlanym na tle kraju,– analiza jakoœciowa i iloœciowa wybranych sk³adników ¿ywnoœci (cholesterolu,

flawonoidów, witamin, fitoestrogenów, sk³adników mineralnych),– ocena jakoœci nasienia zwierz¹t hodowlanych,– wartoœæ od¿ywcza i w³aœciwoœci prozdrowotne sarniny,– analiza zawartoœci sk³adników mineralnych (w tym metali ciê¿kich) w tkan-

kach i narz¹dach zwierzyny p³owej,– insektycydy chloroorganiczne w tkance t³uszczowej i w¹trobie ba¿antów wolno

¿yj¹cych,– ocena jakoœci i wartoœci biologicznej nasienia w okresie sezonu rozrodczego

lisów polarnych (Alopex lagopus L.),– stê¿enie cynku i o³owiu w plazmie nasienia buhajów,– profil mineralny krów i ja³ówek w wybranych stadach w zale¿noœci od zanie-

czyszczenia œrodowiska.

Oferta Katedryoznaczanie wskaŸników biochemicznych we krwi i w moczu (np. glukozy, cho-lesterolu, enzymów),oznaczanie cholesterolu w mleku i miêsie,oznaczanie azotanów(III) i (IV) oraz fosforanów w wodzie i osadach,oznaczanie witamin rozpuszczalnych w t³uszczach,oznaczanie flawonoidów (kwercetyny, kempferolu, moryny, rutyny, fizetyny,myrycetyny) w ¿ywnoœci,oznaczanie izoflawonoidów (dadzeiny, genisteiny) w ¿ywnoœci,oznaczanie zawartoœci bia³ka ca³kowitego w kwasowych ekstraktach akroso-malnych plemników,oznaczanie aktywnoœci aminotransferazy asparaginowej (AspAT) w ekstraktachplemników oraz fosfataz kwaœnej i zasadowej,ocena aktywnoœci akrosyny ca³kowitej w ekstraktach akrosomalnych plemni-ków,– oznaczanie parametrów biochemicznych (we krwi, mleku, moczu i nasieniu),– oznaczanie witamin rozpuszczalnych w t³uszczu (A i E),– oznaczanie aktywnoœci wybranych enzymów w plazmie nasienia (AspAT,

AlAT, AP i AcP) oraz inhibitora akrosyny.

35

Oferta szkoleniowaszkolenia dla hodowców w zakresie chowu i hodowli zwierz¹t:– doskonalenie hodowli owiec i kóz,szkolenie sta¿ystów w ramach programu realizowanego przez Urzêdy Pracy:– umiejêtnoœæ przygotowywania prób materia³u biologicznego i roœlinnego do

analizy,– obs³uga sprzêtu laboratoryjnego i aparatury analitycznej.

Aparatura naukowo-badawczachromatograf cieczowy HPLC Äkta Explorer,spektrofotometr Epoll 20,spektrofotometr UV VIS.

KATEDRA BIOTECHNOLOGII ZWIERZ¥T

ul. Mazowiecka 28, 85-084 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-97-83

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Marek Bednarczyk

Problematyka naukowo-badawcza– badania nad produkcj¹ bia³ek terapeutycznych w jajowodzie kury,– badania polimorfizmu DNA genomowego, z wykorzystaniem ³añcuchowej re-

akcji polimerazy (PCR), amplifikacji losowych fragmentów DNA oraz sekwencjimikrosatelitarnych (markery selekcyjne),

– histologiczny obraz tkanek zwierzêcych jako efekt zmian œrodowiskowych, pre-sji selekcyjnej lub manipulacji genetycznych.

Oferta Katedryopracowanie technologii produkcji ludzkich bia³ek terapeutycznych w jajowo-dzie kury,lokalizacji loci cech iloœciowych w genomie kury, zwi¹zanych z poziomem na-turalnych przeciwcia³ (NAb) oraz wytypowanie funkcjonalnych i pozycyjnychgenów kandyduj¹cych,produkcja bia³ek terapeutycznych /interferon α2a/ w jajowodzie kury,ocena efektów selekcji zwierz¹t na podstawie badañ histologicznych oraz mole-kularnych,poszukiwanie molekularnych markerów selekcyjnych,ocena seminologiczna rozp³odników na podstawie biologicznych testów czyn-noœciowych,prowadzenie zap³odnienia in vitro zgodnie z procedurami klasycznymi, tak¿eICSI,badania mikrostruktury tkanek zwierz¹t gospodarskich i wolno ¿yj¹cych w za-kresie ich prawid³owej budowy, ze szczególnym uwzglêdnieniem tkanki miê-œniowej,

36

mikroskopowa ocena zmian histopatologicznych w ww. tkankach – narz¹dach,w tym okreœlenie zmian wielkoœci i kszta³tu komórek oraz procesów zwyrod-nieniowych i zapalnych,morfometryczna ocena preparatów mikroskopowych przy zastosowaniu cyfro-wej analizy obrazu,mikroskopowa ocena produktów przemys³u miêsnego, np. farszów miêsnych,ró¿nych dodatków do kie³bas i konserw miêsnych.

Aparatura naukowo-badawczamikroskopy: optyczne, odwrócony, fluorescencyjny,komora do hodowli tkankowej,termocycler,zestawy do elektroforezy,kriostat,zestaw do cyfrowej analizy obrazów mikroskopowych.

Osi¹gniêcia Katedry– Wykorzystanie modelu chimery w badaniach nad oddzia³ywaniem egzo- i en-

dogennych komórek zarodkowych na rozwój i funkcje p³ciowe kury.– Badania nad produkcj¹ bia³ek terapeutycznych w jajowodzie kury.– Wykorzystanie modelu zarodka w badaniach nad oddzia³ywaniem probiotycz-

nym α-galaktozydów na organizm kurczêcia.– Mikrostruktura miêœni piersiowych gêsi z ró¿nym udzia³em dzikiej gêsi gêgawy

(projekt badawczy).– Opracowanie metody okreœlania zawartoœci glikogenu w tkance miêœniowej przy

zastosowaniu cyfrowej analizy obrazu.

Kriostat firmy Leica – urz¹dzenie do œcinania tkanek/narz¹dów zamro¿onychw ciek³ym azocie oraz pojemnik do przechowywania prób

37

KATEDRA EKOLOGII

ul. Ks. A. Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-93-47

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Stanis³aw Seniczak

Problematyka naukowo-badawcza– roztocze ekosystemów ³¹kowych i leœnych,– wykorzystanie bioindykatorów do okreœlenia ¿yznoœci gleby i zakresu degrada-

cji ekosystemów spowodowanej dzia³alnoœci¹ cz³owieka, m.in. zanieczyszcze-niami przemys³owymi i komunikacyjnymi oraz nadmiern¹ chemizacj¹ gleb,

– analiza krajobrazu oraz oddzia³ywanie inwestycji na œrodowisko.

Oferta Katedryopracowania ekofizjograficzne,analiza i architektura krajobrazu,prognozy oddzia³ywania na œrodowisko planów zagospodarowania przestrzen-nego,raporty oddzia³ywania inwestycji na œrodowisko,studia wykonalnoœci oraz raporty oddzia³ywania na œrodowisko dla podmiotówubiegaj¹cych siê o fundusze z programów pomocowych Unii Europejskiej,okreœlanie liczebnoœci, sk³adu grupowego mezofauny glebowej, z gatunkow¹analiz¹ Oribatida i wnioskowanie o aktywnoœci biologicznej gleby,testowanie w warunkach laboratoryjnych i polowych wp³ywu substancji tok-sycznych, w tym metali ciê¿kich, na bezkrêgowce glebowe.

Aparatura naukowo-badawczamikroskopy optyczne transmisyjne i odbiciowe,aparaty wyp³aszaj¹ce roztocze z prób,komory klimatyzacyjne do badañ laboratoryjnych nad bezkrêgowcami.

KATEDRA FIZJOLOGII ZWIERZ¥T

ul. Mazowiecka 28, 85-084 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-97-37

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Roman Szymeczko, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– dynamika procesów fizjologicznych w ró¿nych okresach ¿ycia postnatalnego

zwierz¹t futerkowych miêso¿ernych i ptaków,– stan zdrowia i wskaŸniki u¿ytkowe u zwierz¹t futerkowych miêso¿ernych ¿ywio-

nych paszami z ró¿nym udzia³em pasz miêsnych i odpadów pochodzenia zwie-rzêcego konserwowanych chemicznie oraz pe³nosk³adnikowymi mieszankamisuchymi,

38

– jelitowa i ogólna strawnoœæ bia³ka, aminokwasów i innych sk³adników pokar-mowych w paszach dla zwierz¹t miêso¿ernych,

– stan zdrowia i wskaŸniki u¿ytkowe u kurcz¹t brojlerów ¿ywionych mieszanka-mi paszowymi z udzia³em ró¿nych probiotyków,

– oddzia³ywanie wysokiej temperatury otoczenia i wilgotnoœci na organizm kur-cz¹t brojlerów i perlicy domowej.

Oferta Katedryocena wartoœci biologicznej pasz dla zwierz¹t miêso¿ernych i kurcz¹t brojlerów,oznaczanie wskaŸników hematologicznych we krwi zwierz¹t i ptaków,oznaczanie poziomu hormonów we krwi zwierz¹t i ptaków,oznaczanie witaminy B

12 we krwi zwierz¹t i ptaków.

Osi¹gniêcia Katedry– opracowanie metod do badania strawnoœci jelitowej sk³adników pokarmowych,– opracowanie metod konserwacji pasz odpadowych pochodzenia zwierzêcego

œrodkami chemicznymi,– opracowanie sk³adu i technologii wytwarzania pasz pe³nosk³adnikowych su-

chych dla zwierz¹t miêso¿ernych futerkowych.

KATEDRA GENETYKI I PODSTAW HODOWLI ZWIERZ¥T

ul. Mazowiecka 28, 85-084 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-97-22e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. S³awomir Mroczkowski

Problematyka naukowo-badawcza– doskonalenie i ocena wartoœci u¿ytkowej oraz hodowlanej zwierz¹t,– identyfikacja polimorfizmu genetycznego zwierz¹t gospodarskich i wolno¿yj¹-

cych,– diagnostyka genów i mutacji genowych warunkuj¹cych cechy u¿ytkowe zwie-

rz¹t gospodarskich,– analiza kariotypów zwierz¹t i ocena ich prawid³owoœci.

Oferta Katedryszacowanie parametrów genetycznych i u¿ytkowych zwierz¹t,ocena spokrewnienia zwierz¹t,szacowanie postêpu hodowlanego,analiza kariotypów zwierz¹t,identyfikacja genów wp³ywaj¹cych na cechy miêsnoœci i rozrodu u trzody chlew-nej,identyfikacja genów zwi¹zanych z wydajnoœci¹ mleczn¹ i sk³adem mleka u prze-¿uwaczy,identyfikacja genów wp³ywaj¹cych na umiêœnienie u koni,

39

identyfikacja genów zwi¹zanych z wystêpowaniem chorób u zwierz¹t gospo-darskich, diagnostyka weterynaryjna.

Aparatura naukowo-badawczalaboratorium komputerowe (stanowiska komputerowe wyposa¿one w specjali-styczne programy),laboratorium cytogenetyczne i molekularne (mikroskop wraz z zestawem doanalizy obrazu, podstawowa aparatura do izolowania DNA i przeprowadzeniareakcji PCR – sekwenator, termocyklery, wirówki, zestawy do elektroforezy,zestaw do archiwizacji ¿eli, komora z laminarnym przep³ywem powietrza).

KATEDRA HIGIENY ZWIERZ¥TI MIKROBIOLOGII ŒRODOWISKA

ul. Mazowiecka 28, 85-084 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-97-05

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Adam Traczykowski, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– zagadnienia zoohigieniczne œrodowiska hodowlanego,– wp³yw mikroklimatu pomieszczeñ inwentarskich na zdrowie i wydajnoœæ zwierz¹t,– profil metaboliczny zwierz¹t a warunki utrzymania,– wp³yw ha³asu w pomieszczeniach inwentarskich na zdrowie i wydajnoœæ zwierz¹t,– czynniki stresowe w czasie transportu zwierz¹t gospodarskich,– intensyfikacja produkcji zwierzêcej a ochrona œrodowiska,– zagospodarowanie œcieków komunalnych i wiejskich w aspekcie ochrony œrodowiska,– ocena mikrobiologiczna i mikologiczna p³ynnych odchodów zwierzêcych,– gnojowica a ryzyko ska¿enia œrodowiska rolniczego,

Mikroskop fluorescencyjny (Nikon labophot-2a) Sekwenator Li-cor

40

– dzia³anie ró¿nych dezynfekcyjnych œrodków ska¿enia na mikroflorê patogenn¹,– wp³yw œrodków dezynfekcyjnych na wartoœæ biologiczn¹ gnojowicy.

Oferta Katedrybadania monitoringowe (analiza wody, œcieków, osadów i odpadów komunal-nych, powietrza w strefach szczególnego zagro¿enia),plany optymalizacji warunków œrodowiskowych w budynkach inwentarskichi modernizacji istniej¹cych obiektów gospodarskich.

Aparatura naukowo-badawczaanalizator mikrobiologiczny ATB,analizator mikrobiologiczny SUPER SAS 100,komora laminarna,aparat RCS PLUS do analizy powietrza,chromatograf cieczowy,miernik mikroklimatu MMO1,detektor UV (HPLC).

KATEDRA HODOWLI BYD£A

ul. Mazowiecka 28, 85-084 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-97-10e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Anna Sawa

Problematyka naukowo-badawcza– genetyczne i œrodowiskowe uwarunkowania cech produkcyjnych i funkcjonal-

nych byd³a,– efektywnoœæ pracy hodowlanej nad byd³em mlecznym na Pomorzu i Kujawach,– optymalizacja produkcji wo³owiny wysokiej jakoœci przy wykorzystaniu nowych

osi¹gniêæ biotechnologii,– poprawa jakoœci mleka surowego produkowanego w warunkach Pomorza i Kujaw,– przyjazne œrodowisku metody produkcji mleka.

Oferta Katedrywykonanie ekspertyz i doradztwo w zakresie nowoczesnych form produkcjiwysokiej jakoœci mleka, cielêciny i wo³owiny,doradztwo w zakresie genetycznego doskonalenia byd³a,opracowanie biotechnologicznych metod poprawienia reprodukcji byd³a,opracowanie metod odchowu i ¿ywienia ciel¹t oraz m³odzie¿y,doradztwo w zakresie optymalizacji produkcji mleka i ¿ywca wo³owego orazkszta³towania siê cech funkcjonalnych,przeprowadzenie oceny jakoœci miêsa pod wzglêdem jego przydatnoœci techno-logicznej.

41

Aparatura naukowo-badawczaaparat Soxhleta,aparat Parnasa-Wagnera,pH-metr LBS-66,pH-metr N-511,pH-metr PH-master,waga analityczna Wp-11,waga laboratoryjna elektroniczna RADWAG WPA 60/C/1,³aŸnie wodne,dygestoria,planimetry,fotokolorymetr Spekol.

KATEDRA HODOWLI DROBIU

ul. Mazowiecka 28, 85-084 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-97-13

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Zenon Bernacki

Problematyka naukowo-badawcza– doskonalenie wartoœci hodowlanej i u¿ytkowej drobiu wodnego metodami ge-

netycznymi (nowe cechy selekcjonowane, ocena efektów kombinacyjnych),– wp³yw ¿ywienia na wartoœæ cech reprodukcyjnych i miêsnych drobiu grzebi¹ce-

go i wodnego z nowych rodów oraz ich mieszañców (okreœlenie potrzeb pokar-mowych ró¿nych gatunków ptaków, zastosowanie dodatków paszowych ofero-wanych przez przemys³),

– doskonalenie technologii lêgów jaj ptaków gospodarskich i ³ownych,– ocena jakoœci jaj ró¿nych gatunków ptaków.

Oferta Katedryocena jakoœci i wylêgowoœci jaj ró¿nych gatunków ptaków, w tym równie¿ptaków amatorskich i ³ownych (cechy fizyczne jaj, sk³ad morfologiczny, stoso-wanie ró¿nych œrodków dezynfekcyjnych do odka¿ania jaj wylêgowych i ichwp³yw na wyniki lêgów),kompleksowa ocena cech miêsnych ró¿nych gatunków ptaków (ocena wzrostui rozwoju, analiza dysekcyjna, ocena jakoœci miêsa),ocena efektów ¿ywienia mieszankami paszowymi o ró¿nym sk³adzie chemicz-nym, z udzia³em dodatków stosowanych przez przemys³ paszowy (optymaliza-cja sk³adu chemicznego mieszanek paszowych, ograniczone ¿ywienie, zastoso-wanie ró¿nych pasz gospodarskich w ¿ywieniu drobiu wodnego),doskonalenie technologii lêgów ptaków gospodarskich i ³ownych (optymaliza-cja parametrów lêgu ró¿nych gatunków ptaków, stosowanie ró¿nych œrodkówdezynfekcyjnych do odka¿ania jaj wylêgowych),

42

Zestaw do mierzenia gêstoœci cia³ sta³ych i cieczy oraz elektroniczna œruba mikrometrycznado pomiaru gruboœci skorupy jaja

pH-metr z elektrod¹ sztyletow¹ s³u¿¹cy do pomiaru kwasowoœci miêsa

43

ocena mikroklimatu pomieszczeñ drobiarskich (badania stê¿eñ amoniaku, siar-kowodoru i tlenu w powietrzu pomieszczeñ drobiarskich),doradztwo z zakresu wychowu, odchowu, chowu i tuczu ró¿nych gatunków pta-ków (opracowanie technologii wychowu i chowu, programów ¿ywienia drobiu).

Aparatura naukowo-badawczaaparaty wylêgowe BIOS MIDI,kompletny zestaw do oceny jakoœci jaj:– mikroprocesor z zestawem do pomiaru wysokoœci bia³ka QCP_S,– waga WPS 360C Radwag z zestawem do wyznaczania gêstoœci cia³ sta³ych

i cieczy,– kolorymetr QCC do okreœlenia barwy ¿ó³tka,– œruba mikrometryczna QTC do pomiaru gruboœci skorupy,– refraktometr QCR do okreœlenia barwy skorupy,– kruszer EGC do wyznaczania wytrzyma³oœci skorupy,– suszarka SUP 100M,zestaw do cyfrowej analizy obrazu:– mikroskop stereoskopowy Nikon SMZ-800,– fotograficzny aparat cyfrowy Nikon Coolpix,– stacja komputerowa z oprogramowaniem Lucia Measurement Passie,przenoœny miernik gazów typu GasHunter.

Osi¹gniêcia Katedry– opracowanie broszur upowszechnieniowych dla producentów drobiu.

KATEDRA HODOWLI TRZODY CHLEWNEJ

ul. Mazowiecka 28, 85-084 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-97-73

e-mail: kapelañ[email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Wojciech Kapelañski

Problematyka naukowo-badawcza– opracowanie teoretycznych podstaw do realizacji lokalnego programu hodow-

lano-produkcyjnego (realizacja tzw. ³añcucha produkcyjnego wieprzowiny wy-sokiej jakoœci "od pola do sto³u"),

– badania nad mo¿liwoœci¹ wytworzenia markowego produktu lokalnego z u¿y-ciem œwiñ ras rodzimych, ewentualnie zwierz¹t wolno ¿yj¹cych, przy zastoso-waniu proekologicznych metod ¿ywienia i utrzymania,

– badania nad wzrostem miêsnoœci œwiñ przy zachowaniu dobrych parametrówjakoœci produkowanego miêsa,

– badania polimorfizmu genów modyfikuj¹cych jakoœæ miêsa oraz genów koduj¹-cych odk³adanie bia³ka w tuszy w powi¹zaniu z jakoœci¹ tusz i miêsa (badaniawe wspó³pracy z Instytutem Genetyki i Hodowli Zwierz¹t PAN w Jastrzêbcu),

44

– mo¿liwoœci stymulacji wytwarzania endogennej insuliny i okreœlenie jej wp³ywuna rozwój uk³adu rozrodczego m³odych loszek,

– efektywnoœæ stymulacji dojrza³oœci p³ciowej loszek metodami naturalnymi i hor-monalnymi oraz ich wykorzystanie w racjonalizacji rozrodu oraz produkcji miê-sa od loszek ubijanych po odchowaniu pierwszego miotu.

Oferta Katedryprzygotowanie projektu hodowlano-produkcyjnego uzyskania wieprzowiny wy-sokiej jakoœci "od pola do sto³u",technologia produkcji markowego produktu lokalnego z u¿yciem zwierz¹t wol-no ¿yj¹cych,biotechnologia loszek remontowych.

Aparatura naukowo-badawczapH-metry przenoœne i stacjonarne firmy Matthäus,konduktometr przenoœny LF firmy Matthäus,spektrofotometr z przystawk¹ odbiciow¹ Spekol-11,elektroniczny przenoœny kolorymetr Chroma Meter Minolta CR-310,urz¹dzenie do testowania przydatnoœci rozrodczej zwierz¹t gospodarskich,system komputerowej analizy obrazu LUCIA MEASUREMENT pasive.

Osi¹gniêcia Katedry– udzia³ w organizacji importu do Polski œwiñ wysoko miêsnych rasy Pietrain.

Wykonanie szczegó³owych badañ w zakresie oceny przydatnoœci rasy do pro-dukcji tuczników wysokiej jakoœci w regionie kujawsko-pomorskim,

– opracowanie teoretycznych podstaw i organizacja pierwszego w Polsce progra-mu produkcyjno-hodowlanego TORHYB (toruñski hybryd),

Laboratorium oceny jakoœci miêsa

45

– opracowanie nowej metody podwójnej indukcji rui u niedojrza³ych p³ciowoloszek przy zastosowaniu stymulacji endogennej produkcji insuliny i egzogen-nie podawanych gonadotropin PMSG i hCG,

– realizacja prac hodowlanych w kierunku wytwarzania mieszañców z udzia³emdzika œrodkowo-europejskiego, przydatnych do uzyskania i produkcji "marko-wego produktu lokalnego",

– wykorzystanie knurów mieszañców z udzia³em rasy Pietrain do krzy¿owaniatowarowego (projekt badawczy),

– zastosowanie diety "insulinowej" i hormonalnej stymulacji dojrza³oœci p³ciowejloszek dla poprawy efektywnoœci rozrodu œwiñ (projekt badawczy),

– polimorfizm genów z rodziny MyoD oraz miostatyny a mikrostruktura miêœniœwiñ (projekt badawczy),

– identyfikacja polimorfizmu rejonów koduj¹cych i regulacyjnych genów z rodzi-ny MyoD i jego wp³yw na miêsnoœæ tuszy œwiñ (projekt badawczy zamawiany),

– analiza polimorfizmu wybranych genów kandyduj¹cych na markery cech repro-dukcyjnych loch (projekt badawczy zamawiany),

– przydatnoœæ rzeŸna loszek jednorazówek przy zastosowaniu stymulacji ich doj-rza³oœci p³ciowej (projekt badawczy).

KATEDRA MORFOLOGII ZWIERZ¥T I £OWIECTWA

ul. Bernardyñska 6, 85-029 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-95-65, fax + (48 52) 374-95-10

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Ryszard Jab³oñski, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– badania w zakresie budowy przebiegu i zmiennoœci têtnic ssaków, szczególnie

têtnic podstawy mózgowia,– badania nad przebiegiem i zmiennoœci¹ odga³êzieñ ³uku aorty i aorty brzusznej

u zwierz¹t,– obserwacje naczyñ krwionoœnych w zakresie ich cech biometrycznych przy

wykorzystaniu cyfrowej analizy obrazu,– gospodarka ³owiecka, hodowla i reintrodukcja zwierzyny ³ownej,– badania populacyjne nad zwierzêtami regionu kujawsko-pomorskiego,– krajowe programy badawcze nad zwierzyn¹ ³own¹.

Oferta Katedrybadania porównawcze morfologiczne i morfometryczne,oznaczanie przynale¿noœci gatunkowej koœci zwierz¹t domowych i dziko ¿yj¹-cych,badania populacyjne zwierzyny ³ownej w obrêbie województwa kujawsko-po-morskiego.

46

Oferta szkoleniowaBiologia zwierzyny ³ownej– wiadomoœci teoretyczne o biologii wybranych gatunków.

Aparatura naukowo-badawczastanowisko do cyfrowej analizy obrazu,stanowisko do fotografii makro- i mikroskopowej,aparatura histologiczna.

KATEDRA ZOOLOGII

ul. Ks. A. Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-94-48

e-mail: [email protected]; e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. Tadeusz Barczak, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– kierunek entomologiczny – owady chronione, po¿yteczne (w tym pszczelar-

stwo) i szkodliwe,– kierunek ornitologiczny – ptaki: drapie¿ne, wróblowe, wodno-b³otne,– kierunek ekotoksykologiczny – wp³yw metali ciê¿kich na bezkrêgowce i ptaki,– kierunek parazytologiczny – badania z zakresu parazytologii entomologicznej

w œrodowisku wiejskim.

Stanowisko do badañ histologicznych struktur tkanek zwierz¹t domowych i dziko ¿yj¹cychoraz wyceny trofeów ³owieckich

47

Oferta Katedryekspertyzy dotycz¹ce oceny wystêpowania szkodliwej i po¿ytecznej faunyw zieleni miejskiej w celu doboru odpowiednich gatunków roœlin do ¿ywop³o-tów i parków miejskich,poradnictwo i ocena w zakresie ochrony roœlin przed mszycami,ocena wp³ywu ptaków na uprawy rolne i sadownicze,diagnozowanie i zwalczanie szkodników pasz,ekspertyzy dotycz¹ce szkodliwej fauny w pod³o¿ach pieczarkarni,ocena jakoœciowo-iloœciowa fauny wód powierzchniowych,ekspertyzy dotycz¹ce zewnêtrznych paso¿ytów cz³owieka i zwierz¹t,wykonywanie ocen wp³ywu ptaków wodnych i b³otnych na produkcyjnoœæ zbior-ników rybnych,przeprowadzanie ocen i opracowanie metod ograniczania wp³ywu ptaków nastan sanitarno-epidemiologiczny œrodowiska zabudowy miejskiej,ocena stanu zagro¿enia populacji zwierzêcych na etapie projektowania inwesty-cji przemys³owych i komunalnych,wykonanie preparatów mikroskopowych z zakresu morfologii i anatomii zwie-rz¹t bezkrêgowych i krêgowych,projektowanie œcie¿ek przyrodniczych.

Oferta szkoleniowaszkolenie z zakresu gospodarki pasiecznej– podstawowe wiadomoœci z zakresu: prowadzenia pasieki i ¿ycia rodziny

pszczelej, po¿ytków pszczelich, apiterapii, oceny jakoœci miodów, higienypasieki itd.,

program NATURA 2000– za³o¿enia i praktyczna realizacja Programu w Polsce i Unii Europejskiej.

Osi¹gniêcia Katedry– opracowanie œcie¿ek dydaktycznych w Leœnym Parku Kultury i Wypoczynku

w Myœlêcinku,– opracowanie ekologicznych podstaw wykorzystania parazytoidów - naturalnych

wrogów mszyc w programach integrowanego zwalczania szkodników buraka,bobiku i maku,

– doprowadzenie do utworzenia w dolinie Noteci ostoi o randze ogólnopolskieji europejskiej dla ptaków wodno-b³otnych,

– monograficzne opracowanie wystêpowania populacji bociana bia³ego w regio-nie kujawsko-pomorskim i ptaków drapie¿nych w Borach Tucholskich,

– ogólnopolska koordynacja wymiany i podsumowanie wyników badañ nad faun¹miast w ramach organizowanych konferencji FAUNA MIAST.

48

KATEDRA ¯YWIENIA ZWIERZ¥TI GOSPODARKI PASZOWEJ

ul. Mazowiecka 28, 85-084 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 374-97-40e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Jan Miko³ajczak

Problematyka naukowo-badawcza– ocena jakoœci, wartoœci pokarmowej i przydatnoœci ¿ywieniowej pasz,– badanie wp³ywu pasz na efekty produkcyjne, stan zdrowia zwierz¹t oraz jakoœæ

produktów pochodzenia zwierzêcego,– mo¿liwoœæ dostosowania sk³adu produktów pochodzenia zwierzêcego do po-

trzeb cz³owieka,– technologia produkcji kiszonek, ze szczególnym uwzglêdnieniem oddzia³ywa-

nia na œrodowisko naturalne.

Oferta Katedryocena jakoœci pasz,analiza sk³adu chemicznego i wartoœci pokarmowej pasz – us³ugi laboratoryjne,ocena przydatnoœci ¿ywieniowej ró¿nych pasz; okreœlanie maksymalnego i opty-malnego udzia³u paszy w dawce pokarmowej,badanie wp³ywu pasz na wyniki produkcyjne zwierz¹t (przyrosty masy cia³a,iloœæ otrzymywanego mleka),okreœlanie wp³ywu paszy na stan zdrowotny zwierzêcia (choroby metabolicznebyd³a),analiza wp³ywu paszy na jakoœæ i sk³ad chemiczny produktów pochodzeniazwierzêcego,badanie mo¿liwoœci dostosowania sk³adu produktów pochodzenia zwierzêcegodo wymogów cz³owieka,okreœlanie przydatnoœci surowców do zakiszania,badanie tlenowej trwa³oœci kiszonek,opracowywanie optymalnych zestawów paszowych dla poszczególnych grup¿ywieniowych byd³a.

Oferta szkoleniowaKonwencjonalne (intensywne) technologie a dba³oœæ o œrodowisko naturalnei jakoœæ ¿ywnoœci– podniesienie œwiadomoœci ekologicznej rolników,¯ywienie byd³a mlecznego– permanentne podnoszenie wiedzy z zakresu ¿ywienia krów mlecznych,Wykorzystanie kukurydzy w ¿ywieniu zwierz¹t– poszerzenie wiedzy z zakresu produkcji pasz z kukurydzy i wykorzystania

jej w przemyœle rolno-spo¿ywczym,

49

Racjonalne wykorzystanie trwa³ych u¿ytków zielonych– podnoszenie wiedzy z zakresu produkcji pasz na trwa³ych u¿ytkach zielo-

nych,Wykorzystanie produktów ubocznych przemys³u rolno-spo¿ywczego jako paszy– propozycja zastosowania nowych pasz w ¿ywieniu zwierz¹t.

Aparatura naukowo-badawczaaparat do oznaczania w³ókna – Fibertec System 1010 Heat Extraction,aparat do oznaczania frakcji w³ókna (ADF, NDF) – Ancom 220 Fiber Analyzer,aparat do oznaczania t³uszczu – Soxtec System HT 1043 Extraction Unit,aparat do oznaczania azotu – Kjeltec 2200 Auto Distilation,aparat do oznaczania tlenowej trwa³oœci kiszonek – Squirrel,aparat od oznaczania sk³adu chemicznego pasz za pomoc¹ bliskiej podczerwie-ni – InfraAlyzer 450.

Osi¹gniêcia Katedry– certyfikat "Animal nutrition and safety food production" (prof. dr hab. in¿. Jan

Miko³ajczak),– certyfikat "Basic rumen microbiology" (dr in¿. Lucyna Podkówka),– udzia³ w komisjach (prof. dr hab. in¿. Jan Miko³ajczak):

– Komisji Paszowej przy Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi,– Lokalnej Komisji Etycznej ds. Badañ na Zwierzêtach,– Zespole ds. ¯ywienia Zwierz¹t przy Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Kjeltec Auto Distilation firmy Tecator – urz¹dzenie do oznaczania bia³ka ogólnego

50

ZAK£AD HODOWLI KONI I ZWIERZ¥T FUTERKOWYCH

ul. Mazowiecka 28, 85-084 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-97-26

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Stanis³aw Kubacki, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– œrodowiskowe i genetyczne doskonalenie zwierz¹t futerkowych miêso¿ernych

(lisów pospolitych i polarnych oraz norek),– analiza towarowej produkcji i eksportu skór,– zmiany zachodz¹ce w strukturze koni gor¹cokrwistych i zimnokrwistych w Pañ-

stwowych Stadninach i Stadach Ogierów w Polsce,– znaczenie schronisk w aspekcie narastaj¹cego problemu zwierz¹t bezdomnych

w œrodowisku wielkomiejskim oraz charakterystyka populacji wybranych raspsów i ich podatnoœæ na szkolenie na psa towarzysz¹cego i obroñczego,

Soxtec System HT 1043 Extraction Unit firmy Tecator – urz¹dzenie do oznaczania t³uszczusurowego

51

– badania dotycz¹ce rozrodu klaczy rasy ma³opolskiej, wielkopolskiej i huculskiej,– charakterystyka biometryczna i bonitacyjna ogierów stacjonuj¹cych w wojewódz-

twie kujawsko-pomorskim oraz koni (klaczy i ogierów) wpisanych do ksiêgikoni rasy wielkopolskiej, ma³opolskiej i huculskiej,

– ocena wartoœci u¿ytkowej i hodowlanej lisów (polarnych i pospolitych), jeno-tów i norek na fermach zarodowych w województwie kujawsko-pomorskim,

– wp³yw temperatury, wilgotnoœci i nas³onecznienia na wartoœci hodowlane no-rek oraz wartoœæ u¿ytkow¹ skóry,

– analiza wyników prób i konkursów pracy terierów, jamników, posokowców,p³ochaczy i aporterów.

Oferta Zak³aduszkolenia dla hodowców w zakresie chowu i hodowli zwierz¹t futerkowych(miêso¿ernych, roœlino¿ernych),szkolenia dla w³aœcicieli i hodowców koni przy wspó³pracy z Kujawsko-Pomor-skim Zwi¹zkiem Hodowców Koni.

ZAK£AD OCENY SUROWCÓW ZWIERZÊCYCH

ul. Ks. A. Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-93-25

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Gra¿yna Michalska

Problematyka naukowo-badawcza– badania dotycz¹ce dostosowania jakoœci i wartoœci produktów pochodzenia

zwierzêcego do wymagañ konsumentów,– przy¿yciowa i poubojowa ocena wartoœci rzeŸnej zwierz¹t gospodarskich

w regionie kujawsko-pomorskim.

Oferta Zak³aduocena wartoœci tucznej i rzeŸnej loszek i knurków hodowlanych,analiza warunków obrotu przedubojowego zwierz¹t w aspekcie poprawy jako-œci artyku³ów poubojowych,analiza i dobór komponentów rodzicielskich w krzy¿owaniu towarowym trzodychlewnej w aspekcie uzyskania wieprzowiny o wysokiej jakoœci.

Oferta szkoleniowaszkolenia zapewniaj¹ce podnoszenie kwalifikacji zawodowych dotycz¹ce:– wartoœci hodowlanej zwierz¹t,– doboru komponentów do krzy¿owania towarowego,– jakoœci surowca rzeŸnego.

Aparatura naukowo-badawczalaboratorium oceny jakoœci miêsa.

52

ZAK£AD AGROTURYSTYKII KSZTA£TOWANIA KRAJOBRAZU

ul. Ks. A. Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-94-09

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Andrzej Klimek, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– roztocze (Acari) jako indykatory biologicznej aktywnoœci gleb leœnych, rolni-

czych i ogrodniczych,– sukcesja akarofauny glebowej na terenach porolnych i zdegradowanych,– badania nad mo¿liwoœci¹ wzbogacenia ró¿norodnoœci biologicznej ró¿nych gleb

za pomoc¹ nawadniania, nawo¿enia organicznego z wykorzystaniem kompo-stów wyprodukowanych z osadów œciekowych i nawo¿enia zielonego oraz in-trodukcji edafonu,

– monitoring gospodarstw agroturystycznych i ekologicznych na terenie woje-wództwa kujawsko-pomorskiego.

Oferta Zak³aduocena ró¿norodnoœci biologicznej gleb u¿ytkowanych i zdegradowanych za po-moc¹ roztoczy jako bioindykatorów,doradztwo w zakresie agroturystyki.

Aparatura naukowo-badawczawysokiej klasy mikroskopy biologiczne i stereoskopowe,wysokogradientowy aparat Tullgrena do ekstrakcji fauny glebowej.

ZAK£AD ROZRODU I OCHRONY ZDROWIA ZWIERZ¥T

ul. Ks. A. Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcztel. + (48 52) 374 92 31-33, tel./fax + (48 52) 374 92 30

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. n. wet. Janusz Danek, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– wybrane problemy hodowlane zwierz¹t gospodarskich przeznaczonych do roz-

rodu,– patofizjologiczne problemy p³odnoœci samic i samców zwierz¹t gospodarskich.– analiza wybranych czynników œrodowiskowych wp³ywaj¹cych na zdrowie i roz-

ród zwierz¹t,– wybrane aspekty ¿ywienia i ochrony zdrowia zwierz¹t oraz jakoœci produktów

pochodzenia zwierzêcego.

53

Oferta Zak³adubadania biochemiczne podstawowych wskaŸników profilu metabolicznego,terenowa diagnostyka chorób metabolicznych oraz przyczyn niep³odnoœci krów;ocena p³odnoœci stada,diagnostyka cytologiczna stanów zapalnych macicy,ocena p³odnoœci samca,ocena wp³ywu ¿ywienia na jakoœæ i sk³ad chemiczny produktów pochodzeniazwierzêcego,dzia³alnoœæ opiniotwórcza i konsultacyjna oraz rozstrzyganie problemów doty-cz¹cych rozrodu oraz zdrowia zwierz¹t w praktyce hodowlanej.

Oferta szkoleniowaszkolenia zapewniaj¹ce podnoszenie kwalifikacji zawodowych dotycz¹ce:– organizacji oraz biotechnik rozrodu zwierz¹t,– ochrony œrodowiska i dobrostanu w aspekcie zdrowia i rozrodu zwierz¹t,– bezpieczeñstwa produkcji pasz oraz prawid³owego ¿ywienia w odniesieniu

do zdrowia i rozrodu zwierz¹t oraz poprawy jakoœci produktów pochodze-nia zwierzêcego,

– problemów zdrowotnych zwierz¹t gospodarskich, w tym szczególnie byd³amlecznego i koni.

Aparatura naukowo-badawczaFotometr typ Epoll 20 oraz termostat laboratoryjny typ E-20

LABORATORIUM WYDZIA£OWE

ul. Mazowiecka 28, 85-084 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-97-44

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr in¿. Maria Bogdziñska

Problematyka naukowo-badawcza– oznaczanie wybranych mykotoksyn (deoksyniwalenolu, niwalenolu, zearaleno-

nu) w ziarnach zbó¿, ¿ywnoœci i paszach za pomoc¹ GC/MS,– oznaczanie sk³adu chemicznego mleka, miêsa,– analiza polimorfizmu genetycznego zwierz¹t (identyfikacja genów, mutacji ge-

nowych oraz polimorfizmu mikrosatelitarnego).

Oferta Laboratoriumoznaczanie witamin rozpuszczalnych w wodzie i w t³uszczach (A i D

3),

np. w mleku krowim, owczym i kozim,oznaczanie CLA w mleku i w tkankach,rozdzia³ kwasów t³uszczowych i oznaczanie zawartoœci procentowej w t³uszczuzapasowym byd³a przy wykorzystaniu detekcji laserowej,oznaczanie metali: Na, K, Ca, Mg, Zn oraz Cu, Pb, Cr, Fe, Mo, Co, Se, Rb, Al, Sr,Li i V w glebie, paszach, materiale roœlinnym i zwierzêcym,

54

oznaczanie wybranych mykotoksyn w ziarnach zbó¿,przygotowanie prób do analiz (liofilizacja, mineralizacja mikrofalowa),izolacja DNA i RNA z tkanek zwierzêcych oraz ocena jakoœciowa i iloœciowaizolatów,amplifikacja fragmentów DNA metod¹ PCR – RFLP, RAPD,sekwencjonowanie DNA,elektroforeza w ¿elu agarozowym i poliakrylamidowym,kontrolowane zamra¿anie komórek.

Aparatura naukowo-badawczazestaw wysoko sprawnej chromatografii cieczowej z detekcj¹ UV-VIS i fluore-scencj¹ oraz detektor laserowy firmy MERCK-HITACHI,spektrofotometr absorpcji atomowej firmy UNICAM,mineralizator mikrofalowy ETHOS PLUS firmy Milestone,liofilizator Lyovac-GT2 firmy Finn-Aqua,zestaw do ekstrakcji do fazy sta³ej (SPE) firmy J.T.BAKER,urz¹dzenie do zatê¿ania ekstraktów – producent COBRABID,chromatograf gazowy z detektorem masowym (GC/MS) firmy Varian,termocyklery,zestawy do elektroforezy,zestaw do archiwizacji ¿eli,sekwenator,spektofotometr,zestaw do kontrolowanego zamra¿ania materia³u biologicznego.

55

WYDZIA£IN¯YNIERII MECHANICZNEJ

Dziekanprof. dr hab. in¿. Bogdan ¯ó³towski

Prodziekan ds. Naukidr hab. in¿. Micha³ Styp-Rekowski, prof. UTP

Prodziekan ds. Studenckichdr in¿. Franciszek Bromberek

Pe³nomocnik Dziekana ds. Wspó³pracy z Gospodark¹dr hab. in¿. Stanis³aw Mroziñski

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 052) 340-82-40fax + (48 052) 340-82-45e-mail: [email protected]

Wydzia³ In¿ynierii Mechanicznej jest historycznie najstarszym wydzia³em Uni-wersytetu Technologiczno-Przyrodniczego. Swoj¹ dzia³alnoœæ naukowo-dydaktyczn¹rozpocz¹³ równoczeœnie z powo³aniem Wieczorowej Szko³y In¿ynierskiej w roku1951. Podczas ustalania kierunków rozwoju dzia³alnoœci badawczej Wydzia³u przyjê-to, ¿e bêdzie ona zgodna z priorytetami rozwoju przedsiêbiorczoœci regionu i wzro-stu innowacyjnoœci, poprzez wzmocnienie instytucji otoczenia przemys³u w zakresierealizacji badañ podstawowych, stosowanych, prac rozwojowych oraz wdro¿enio-wych. Nowoczesna baza laboratoryjna oraz wysokie kompetencje personelu sprawi-³y, ¿e od samego pocz¹tku zaplecze badawcze Wydzia³u pe³ni³o funkcje laborato-rium œrodowiskowego œwiadcz¹cego us³ugi na rzecz przedsiêbiorstw regionu.

Problematyka badawcza realizowana na Wydziale In¿ynierii Mechanicznej zwi¹-zana jest z trzema podstawowymi etapami "¿ycia" ka¿dego wytworu, tj.: konstruowa-nia, wytwarzania, oraz eksploatacji. Dla ka¿dego z wymienionych etapów charaktery-styczne s¹ odpowiednie badania teoretyczne i eksperymentalne. Niektóre z nich znala-z³y siê w niniejszej ofercie. Szeroka oferta us³ug jest skierowana zarówno do du¿ychprzedsiêbiorstw modernizuj¹cych swoje zaplecze produkcyjne, jak równie¿ do ma³ychi œrednich firm nie posiadaj¹cych odpowiedniego zaplecza laboratoryjnego.

Prace badawcze prowadzone przez Wydzia³ na rzecz przemys³u cechuje za-wsze wysoka jakoœæ i profesjonalizmem. Znalaz³o to swój wyraz i uznanie w licz-nych nagrodach i wyró¿nieniach uzyskiwanych przez naukowców Wydzia³u In¿y-nierii Mechanicznej. Potwierdzeniem wysokiego poziomu prac badawczych, œwiad-czonych us³ug oraz kompetencji personelu jest uzyskanie prze niektóre z laborato-riów Wydzia³u certyfikatów akredytacji na prowadzone badania.

56

INSTYTUT EKSPLOATACJI MASZYNI TRANSPORTU

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz

Dyrektor Instytutu: prof. dr hab. in¿. Edmund Dulcet

Zastêpca dyrektora Instytutu: dr in¿. Boles³aw Przybyliñski

ZAK£AD EKSPLOATACJI MASZYN

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 340-84-95

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Maciej Woropay

Problematyka naukowo-badawcza– modelowanie systemów eksploatacji maszyn,– modelowanie procesów eksploatacji realizowanych w z³o¿onych systemach tech-

nicznych,– symulacja procesów eksploatacji obiektów technicznych,– stosowanie procesów semi-Marowa do modelowania procesu eksploatacji,– ocena i analiza efektywnoœci dzia³ania autobusowego transportu miejskiego,– ocena efektywnoœci (w aspekcie technicznym i ekonomicznym) procesu eks-

ploatacji realizowanego w systemie transportowym,– redukcja strat przesy³u energii w sieciach na terenach wiejskich,– kompensacja mocy biernej w sieciach elektroenergetycznych,– poprawa jakoœci energii elektrycznej,– komputerowe wspomaganie procesów podejmowania decyzji steruj¹cych sys-

temami eksploatacji.

Oferta Zak³aduEkspertyzy, prace badawcze, konsultacje techniczne, doradztwo w zakresie:

analizy przyczyn, postaci i skutków uszkodzeñ,analizy zbiorów informacji niezbêdnych do racjonalnego sterowania systemamieksploatacji obiektów technicznych,wprowadzania (lub modernizacji istniej¹cej) w przedsiêbiorstwie strategii eks-ploatacji obiektów technicznych umo¿liwiaj¹cej bardziej racjonalne (np. ze wzglê-dów ekonomicznych) wykorzystanie obiektów oraz dzia³anie systemu w któ-rym s¹ eksploatowane,obni¿ania kosztów zwi¹zanych z eksploatacj¹ obiektów technicznych,sterowania niezawodnoœci¹,projektowania modernizacji i modelowania systemów eksploatacji,sterowania procesem eksploatacji,modelowania procesów eksploatacji,

57

projektowania stanowisk laboratoryjnych wykorzystywanych w procesie dydak-tycznym, którego treœci nauczania obejmuj¹ zagadnienia eksploatacji maszyn,pomiarów obci¹¿eñ i napiêæ w sieciach rozdzielczych œredniego i niskiego na-piêcia oraz analizy z zakresu strat energii, regulacji napiêcia, obci¹¿eñ elemen-tów sieci rozdzielczej, jakoœci energii elektrycznej, asymetrii obci¹¿eñ,badañ dotycz¹cych ekonomicznych obci¹¿eñ transformatorów œredniego na ni-skie napiêcie w warunkach eksploatacyjnych,ekspertyzy z zakresu racjonalnej eksploatacji sieci rozdzielczych œredniegoi niskiego napiêcia.

Oferta szkoleniowaProblemy eksploatacji maszyn (szkolenia)– zakres i program szkoleñ opracowuje siê na zlecenie zainteresowanych pod-

miotów.

Aparatura naukowo-badawczamierniki parametrów sieci MPS 7, REM 3, METEX,aparat czterokulowy,stanowisko do badania i oceny wp³ywu oddzia³ywania wybranych czynnikówna noœnoœæ ³o¿yska hydrodynamicznego,stanowisko do badania i oceny wp³ywu oddzia³ywania wybranych czynnikóweksploatacyjnych na wartoœci podstawowych parametrów przek³adni ciêgnowejz paskiem klinowym,stanowisko do badañ i oceny zu¿ycia œciernego metalowych elementów ma-szyn,stanowisko do badania i oceny wp³ywu oddzia³ywania wybranych czynnikówna powstawanie oporów wewnêtrznych oraz uszkodzeñ ³o¿ysk œlizgowych.

ZAK£AD POJAZDÓW I DIAGNOSTYKI

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 340-82-86

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Bogdan ¯ó³towski

Problematyka naukowo-badawcza– systemy eksploatacji maszyn,– diagnozowanie maszyn, silników i uk³adów hydrauliki maszynowej,– transport drogowy.

Oferta Zak³adubadania i analiza drgañ i ha³asu,projektowanie diagnostycznych systemów eksploatacji maszyn,prace badawcze dotycz¹ce dynamiki maszyn,badanie pow³ok malarskich wykonanych w polu elektrostatycznym,

58

doradztwo inwestycyjne i techniczne w zakresie diagnozowania maszyn, silni-ków i ci¹gników,ekspertyzy w zakresie oceny stanu maszyn, bezpieczeñstwa ruchu, wyceny war-toœci maszyn, przyczyn awarii i jakoœci maszyn.

Oferta szkoleniowaindywidualne studia doktoranckie oraz podyplomowe w obszarze eksploatacjimaszyn,kursy doskonal¹ce z zakresu:– diagnostyki i eksploatacji maszyn,– przepisów ruchu drogowego,– systemów jakoœci w przedsiêbiorstwie,– naprawy i regeneracja maszyn,– walki z drganiami i ha³asem.

Aparatura naukowo-badawczahamulcomierz BHE 5,tester diagnostyczny KTS 520,diagnoskop FSA 720,modu³ akwizycji danych VIBDAQ +4,przenoœny analizator dŸwiêku i drgañ SVAN 912AE,system informatyczny do analizy drgañ.

ZAK£AD TECHNIKI ROLNICZEJ

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 340-82-08

Kierownik: dr hab. in¿. Andrzej Bochat, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– zagadnienia zwi¹zane z technik¹ rolnicz¹,– metody techniczne stosowane w ochronie roœlin,– metody zbioru pasz objêtoœciowych, w tym z u¿yciem ró¿nych konserwantów,– wykorzystanie metod i modeli matematycznych do wyjaœnienia i opisu zjawisk

zachodz¹cych w zespo³ach roboczych maszyn rolniczych.

59

Oferta Zak³aduanaliza metod i techniki zbioru, konserwacji i przechowywania pasz objêtoœcio-wych, w tym z u¿yciem ró¿nych œrodków steruj¹cych procesem fermentacjipodczas zakiszania zielonek,badania w zakresie techniki zastosowania konserwantu przy zbiorze siana pra-sami zwijaj¹cymi,mechanizacja transportu i prze³adunku pasz objêtoœciowych,ocena jakoœci pracy aparatury do ochrony roœlin oraz maszyn do zbioru ziem-niaków,projektowanie i badanie maszyn do rozdrabniania materia³ów ziarnistych i roz-³adunku,wspomaganie komputerowe na etapie konstruowania maszyn rolniczych,wykorzystanie metod i modeli matematycznych do wyjaœniania oraz opisu zja-wisk zachodz¹cych w zespo³ach roboczych maszyn rolniczych.

Oferta szkoleniowaMetody i technika zbioru i konserwacji pasz objêtoœciowych (szkolenie),Technika ochrony roœlin (szkolenie),Metody projektowania maszyn rolniczych (szkolenie).

Aparatura naukowo-badawczastanowisko do badañ stanu technicznego opryskiwaczy,stanowisko do badañ sekcji siewników precyzyjnych,zestaw pomiarowy do badañ energetycznych maszyn i urz¹dzeñ rolniczych.

Osi¹gniêcia Zak³adu– Zespó³ roboczy urz¹dzenia do rozdrabniania materia³ów ziarnistych. Patent P.

173497 (1997 r.).– Urz¹dzenie do dodawania preparatów chemicznych p³ynnych. Udzielone pra-

wo ochronne na wzór u¿ytkowy Wu. 44149 (1988 r.).– Przyrz¹d do pobierania próbek materia³ów sta³ych. Udzielone prawo z rejestra-

cji wzoru przemys³owego Wp. 5994 (2004 r.).– Rozdzielacz. Udzielone prawo z rejestracji wzoru przemys³owego Wp. 5995 (2004 r.).– Zespó³ roboczy urz¹dzenia do zgniatania materia³ów ziarnistych. Zg³oszenie

wynalazku P. 304213 (1994 r.).

ZAK£AD TRANSPORTU

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-82-98

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Henryk Tylicki, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– zastosowanie techniki sztucznej inteligencji do sterowania procesem eksploata-

cji pojazdów samochodowych,

60

– badania niezawodnoœciowe i ocena stanu technicznego maszyn,– wspomaganie decyzji w transporcie z wykorzystaniem techniki sztucznej inteli-

gencji,– badania niezawodnoœci maszyn,– analiza w³aœciwoœci trakcyjnych pojazdów samochodowych,– badania drogowe, obejmuj¹ce pomiary przyspieszeñ, rozpêdzania, ocenê bez-

pieczeñstwa czynnego pojazdu, wyznaczanie zu¿ycia paliwa, pomiary ha³asu,komfortu jazdy i innych,

– prace w zakresie analizy przebiegu i przyczyn wypadków drogowych,– ekspertyzy w zakresie oceny stanu pojazdów, bezpieczeñstwa ruchu oraz wyce-

ny wartoœci,– racjonalizacja organizacji technicznego zaplecza transportu,– opinie dotycz¹ce oceny innowacyjnoœci technologii w transporcie l¹dowym,– organizacja szkoleñ i seminariów zwi¹zanych z problematyk¹ transportu,– lokalizacja rur z ciep³¹ wod¹ oraz wycieków i nieszczelnoœci,

Lokalizacja uszkodzeñ izolacji w magistrali cieplnej

Ocena stanu cieplnego opon oraz tarcz hamulcowych pojazdu samochodowego

61

– badanie stanu izolacji cieplnej kot³ów, ruroci¹gów, izolowanych kana³ów, elek-trofiltrów, kadzi (diagnostyka przednaprawcza i powykonawcza),

– lokalizacja przebiegu sieci ciep³owniczej (inwentaryzacja),– ocena wadliwie pracuj¹cych urz¹dzeñ mechanicznych (nadmierne przegrzanie),– ocena wewnêtrznych samozap³onów ha³d wêglowych,– ocena uszkodzeñ wymurówki pieców, kominów ¿elbetowych oraz ognisk po-

¿arów leœnych.

Aparatura naukowo-badawczakamera termograficzna V-20,analizator spalin dla zastosowañ przemys³owych (kot³ownie, kominy, oczysz-czalnie spalin),przenoœne przyrz¹dy pomiarowe przeznaczone do pomiaru ciœnienia, ró¿nicyciœnieñ, temperatury, strumienia przep³ywu, obrotów w uk³adach maszyn i urz¹-dzeñ pracuj¹cych w przemyœle, budownictwie i rolnictwie.

Osi¹gniêcia Zak³aduWspó³praca z wieloma jednostkami naukowo-badawczymi, m.in. z:

– Instytutem Transportu Samochodowego w Warszawie (badania œrodków trans-portowych),

– Politechnik¹ Poznañsk¹ (badania procesów drganiowych maszyn),– Akademi¹ Górniczo-Hutnicz¹ (diagnozowanie stanu maszyn),– Politechnik¹ Œl¹sk¹ (regu³y wnioskowania diagnostycznego),– Politechnik¹ Warszawsk¹ (in¿ynieria niezawodnoœci maszyn),– University of Sheffield, Anglia (monitorowanie stanu maszyn),– EAFIT, Medelin, Kolumbia (prognozowanie i monitorowanie stanu maszyn).

62

INSTYTUT MECHANIKI I KONSTRUKCJI MASZYN al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz

Dyrektor Instytutu: prof. dr hab. in¿. Janusz Sempruch

Zastêpca dyrektora Instytutu: dr in¿. Dariusz Skibicki

ZAK£AD MECHANIKI STOSOWANEJ

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 340-82-50e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Henryk Holka, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– wytrzyma³oœæ materia³ów,– dynamika maszyn, ze szczególnym uwzglêdnieniem drgañ i ha³asu,– zagadnienia mechaniki p³ynów.

Oferta Katedrybadania wytrzyma³oœciowe:– obliczenia i badania wytrzyma³oœciowe elementów maszyn i konstrukcji,– badania w³asnoœci mechanicznych tworzyw konstrukcyjnych,– badania i orzeczenia w sprawach awarii,– badania tensometryczne,– wibracyjne usuwanie naprê¿eñ,zagadnienia drgañ i ha³asu:– badania dynamiki maszyn i urz¹dzeñ,– obliczenia numeryczne zagadnieñ wytrzyma³oœciowych oraz modelowanie

dynamiki uk³adów,– badanie zjawiska kawitacji i drgañ ruroci¹gów,– projekty i wdro¿enia dotycz¹ce minimalizacji ha³asu i drgañ maszyn i urz¹dzeñ,– wibroizolacja elementów maszyn i konstrukcji,– wywa¿anie,– pomiary laboratoryjne oraz na obiektach badanych drgañ i ha³asu z reje-

stracj¹ komputerow¹ i analiz¹,– projekty i wykonawstwo wyciszenia hal, maszyn i urz¹dzeñ.badania i obliczenia w zakresie maszyn przep³ywowych:– numeryczne obliczenia uk³adów przep³ywowych,– badania i obliczenia ³o¿ysk œlizgowych,– obliczanie i projektowanie uk³adów wentylacyjnych,– badanie w³asnoœci i w³aœciwoœci smarów i cieczy technicznych.prace us³ugowe:– ciêcie ró¿nych materia³ów metod¹ strumieniow¹ (water-jet),– orzecznictwo dotycz¹ce wytrzyma³oœci stali (równie¿ w niskich temperatu-

rach) i sk³adu chemicznego.

63

Oferta szkoleniowaDoskonalenie Kadr Utrzymania Ruchu (studia podyplomowe)– doskonalenie wiedzy w zakresie s³u¿b utrzymania ruchu.

Aparatura naukowo-badawczamierniki i analizatory drgañ,aparatura do badania ha³asu,przyrz¹dy do wywa¿ania,aparatura tensometryczna do badañ naprê¿eñ,maszyny do badania wytrzyma³oœci na rozci¹ganie.

Osi¹gniêcia Zak³adu– Metoda utylizacji opon. Zg³oszenie patentowe P. 371170 (2004 r.),– Przestrzenny poch³aniacz dŸwiêkoch³onny. Patent P. 151927 (1991 r.),– Zespó³ t³umi¹cy ha³as wycinarki jednoramiennej. Patent P. 153208 (1991 r.),– T³umik ha³asu, zw³aszcza podajnika prêta wzd³u¿nego automatu tokarskiego.

Patent P. 155220 (1992 r.),– Ustrój wyciszaj¹cy piec ³ukowy. Patent P. 173220 (1998 r.).

ZAK£AD IN¯YNIERII BIOMEDYCZNEJ I WZORNICTWA

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-82-81e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Tomasz Topoliñski, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– wytrzyma³oœæ statyczna i zmêczeniowa materia³ów konstrukcyjnych,– badania w³asnoœci wytrzyma³oœciowych materia³ów biologicznych,– pozycjonowanie elementów wykonawczych z pomiarem optycznym,– wytrzyma³oœciowa ocena elementów konstrukcyjnych.

64

Oferta Zak³adubadania wytrzyma³oœci statycznej i zmêczeniowej materia³ów konstrukcyjnych,w tym tworzyw polimerowych i kompozytów polimerowych zbrojonych,mo¿liwoœci oceny stopnia uszkodzenia zmêczeniowego w trakcie eksploatacjielementów wykonanych z tworzyw polimerowych,badania w³asnoœci wytrzyma³oœciowych materia³ów biologicznych, w tym m.in.koœci i œciêgien,projektowanie maszyn i urz¹dzeñ s³u¿¹cych do prowadzenia iloœciowych i jako-œciowych ocen wytrzyma³oœciowych elementów konstrukcyjnych,projektowanie maszyn i urz¹dzeñ pomocniczych dla s³u¿by zdrowia,projektowanie maszyn i urz¹dzeñ z precyzyjnym pozycjonowaniem elementówwykonawczych z optycznym pomiarem po³o¿enia.

Osi¹gniêcia Zak³adu– Urz¹dzenie do mocowania krêgos³upa. Zg³oszenie wzoru u¿ytkowego Wu. 114484

(2003 r.),– Uchwyt do mocowania i obci¹¿ania krêgos³upa. Zg³oszenie wzoru u¿ytkowego

Wu. 114485 (2003 r.),– Sposób badania krêgos³upa. Zg³oszenie wynalazku P. 363315 (2004 r.).– badania stabilizatorów krêgos³upów na preparatach biologicznych i w praktyce

medycznej badania stabilizatorów koœci palców (wspólne badania z Klinik¹i Katedr¹ Ortopedii i Traumatologii Akademii Medycznej w Bydgoszczy orazSzpitalem Miejskim w Bydgoszczy),

– wdro¿enie do praktyki produkcyjnej kopioramy do precyzyjnego zestawianiafilmów z obwodem drukowanym,

– wdro¿enie technologii frezowania grupowego, zw³aszcza elementów ze stopówaluminium.

65

ZAK£AD PODSTAW KONSTRUKCJI MASZYN

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel.+ (48 52) 340-82-71

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Dariusz Boroñski, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– badania zmêczeniowe materia³ów i elementów konstrukcyjnych maszyn,– badania dynamiczne w zakresie trwa³oœci zmêczeniowej zespo³ów i elementów

konstrukcyjnych w warunkach obci¹¿eñ stochastycznych, programowanychi statycznych,

– badania obci¹¿eñ eksploatacyjnych elementów maszyn i ich opracowywaniemetodami statystycznymi, opracowywanie programów obci¹¿enia oraz metodbadañ,

– projektowanie i wykonywanie unikalnych stanowisk badawczych do badañ ze-spo³ów maszynowych,

– projektowanie instrumentariów do badañ eksperymentalnych, przede wszyst-kim w zakresie zmêczenia i mechaniki pêkania.

Oferta Zak³adubadania elementów maszyn i materia³ów konstrukcyjnych:– pomiary obci¹¿eñ eksploatacyjnych (roboczych) metodami tensometryczny-

mi i ich opracowanie metodami stochastycznymi,– badania dynamiczne, szczególnie w zakresie trwa³oœci zmêczeniowej zespo-

³ów elementów konstrukcyjnych i elementów maszyn oraz wêz³ów, a tak¿epo³¹czeñ i z³¹czy w warunkach obci¹¿eñ stochastycznych, programowanych,okresowo zmiennych, udarowych i statycznych,

– opracowania metod badañ maszyn,– badania materia³ów konstrukcyjnych,obliczenia wytrzyma³oœciowe i trwa³oœci zmêczeniowej elementów konstrukcyj-nych:– obliczenia trwa³oœci zmêczeniowej w warunkach obci¹¿eñ eksploatacyjnych,– opracowania programów komputerowych do obliczeñ,

66

– obliczenia elementów konstrukcyjnych metodami numerycznymi (MES),konstrukcja:– unikalnych stanowisk do badañ, zespo³ów maszynowych i elementów,– oprzyrz¹dowania i specjalistycznych jednostkowych przyrz¹dów,– urz¹dzeñ i napêdów mechatronicznych,ekspertyzy naukowo-techniczne i techniczne:– dotycz¹ce przyczyn awarii maszyn,– oceny stanu technicznego maszyn,– oceny projektów technicznych z zakresu budowy maszyn,– recenzje i oceny projektów i metod badañ maszyn.

Oferta szkoleniowakursy zawodowe w zakresie zastosowania specjalistycznego oprogramowaniaCAD i MES,kursy w zakresie metod i prowadzenia badañ w budowie maszyn.

Aparatura naukowo-badawczaautomatyzowane stanowisko z systemem laserowego ekstensometru siatkowe-go do pomiarów rozk³adów przemieszczeñ i odkszta³ceñ w elementach kon-strukcyjnych,kamera termowizyjna,zautomatyzowany system monitorowania procesu propagacji pêkania,aparatura do pomiarów obci¹¿eñ eksploatacyjnych (roboczych) – podstawo-wym wyposa¿eniem jest mostek tensometryczny z komputerowym systememakwizycji danych ESAM TRAVELLER 1 Measurements Group-Vishay,ekstensometr optyczny,Wa¿niejsze oprogramowanie naukowe (licencjonowane):

"Instron Fast Track" – standardowe oprogramowanie do sterowania prac¹ ma-szyn wytrzyma³oœciowych firmy Instron,ANSYS – program do obliczeñ metod¹ elementów skoñczonych,ABACUS – program do obliczeñ metod¹ elementów skoñczonych,"FringeApp" – wielofunkcyjny program do analizy obrazów pr¹¿ków interfe-rencyjnych uzyskiwanych z interferometru siatkowego.

Osi¹gniêcia Zak³adu– Wibrator mechaniczny, zw³aszcza do badañ ram pojazdów jednoœladowych.

Patent P. 159704 (1992 r.),– Mechanizm regulacji przemieszczeñ zw³aszcza do sterowania amplitud¹ drgañ

w wibratorze mechanicznym do badañ zmêczeniowych ram pojazdów jedno-œladowych. Patent P. 160307 (1992 r.),

– Stanowisko do badañ zmêczeniowych ram pojazdów jednoœladowych, zw³asz-cza motorowerów i motocykli. Patent P. 160308 (1992 r.),

– Stanowisko do badañ zmêczeniowych próbek rurowych i elementów konstruk-cyjnych, zw³aszcza widelców rowerowych. Patent P. 160309 (1992 r.),

– Stanowisko do badañ zmêczeniowych ram pojazdów jednoœladowych, zw³asz-cza rowerów. Patent P. 160565 (1992 r.),

– Przyrz¹d do badañ wytrzyma³oœciowych zêbów kó³ zêbatych. Patent Nr 199744(2008 r.).

67

– Zespó³ quasi-œcinaj¹cy urz¹dzenia do badañ rozdrabniania elementów i mate-ria³ów konstrukcyjnych. Zg³oszenie wynalazku P. 330442 (1998 r.),

– Przyrz¹d do oceny struktury ziarna. Udzielone prawo ochronne na wzór u¿yt-kowy Wu. 60270 (2003 r.).

Realizacja projektów badawczo-wdro¿eniowych– opracowanie teoretyczne, badania podstawowe i rozwojowe zautomatyzowa-

nego systemu laserowego ekstensometru siatkowego LES w ramach projektucelowego KBN nr 2283/C T07 7/98 (wspó³praca z Instytutem Technologii Eks-ploatacji w Radomiu) oraz zautomatyzowanego systemu monitorowania pêk-niêcia zmêczeniowego SMP w ramach projektu celowego KBN nr 7 T08A 0102000 C/5090 (wspó³praca z Instytutem Technologii Eksploatacji w Radomiu)stosowanych w badaniach zmêczeniowego pêkania materia³ów i konstrukcji(nagrodzone przez Marsza³ka Województwa Kujawsko-Pomorskiego, 2001 r.).

System laserowego ekstensometru siatkowego (LES) umo¿liwia pomiar od-kszta³cenia lokalnego na wskazanym odcinku pomiarowym w trybie czasu rze-czywistego oraz wyznaczenie rozk³adów odkszta³ceñ w dwóch wzajemnie pro-stopad³ych kierunkach na podstawie zarejestrowanych danych pomiarowych,w warunkach statycznych oraz monotonicznie, cyklicznie i nieregularnie zmien-nych obci¹¿eñ. System LES jest przeznaczony do prowadzenia pomiarów naobiektach p³askich lub zbli¿onych do p³askich. Wymiary pola analizy wybrane-go z siatki przedmiotowej o rozmiarze oko³o 40 x 40 mm wynosz¹ oko³o 4 x 3mm. Czu³oœæ bazowa uk³adu optycznego wynosi 417 nm/pr¹¿ek, co umo¿liwiauzyskanie czu³oœci pomiarowej oko³o 20 nm. Zakres pomiarowy ekstensometruwynosi oko³o ±20 m (przyrostu przemieszczenia), co daje mo¿liwoœæ analizyzmian odkszta³cenia w zakresie oko³o 1%.

68

– opracowanie systemu autonomicznej g³owicy do nadzoru przebiegu pêkaniazmêczeniowego obiektów technicznych AMPP w ramach projektu celowegoKBN nr 6 T07 2002 C/05916 (wspó³praca z Instytutem Technologii Eksploatacjiw Radomiu).

System monitorowania pêkniêcia zmêczeniowego (SMP) jest systemem ba-dawczym umo¿liwiaj¹cym prowadzenie automatycznego pomiaru pêkniêcia zmê-czeniowego bez koniecznoœci ingerencji w proces obci¹¿ania oraz bez koniecz-noœci nadzoru badañ, przy jednoczesnej wysokiej dok³adnoœci pomiaru (oko³o0,05 mm).

W systemie SMP do analizy d³ugoœci i trajektorii pêkniêcia zastosowanotechniki maszynowego widzenia oparte na optoelektronicznych torach pomia-rowych oraz mechatroniczne uk³ady kontrolowania po³o¿enia w czasie rzeczy-wistym;

– udzia³ w sieci placówek badawczych Centrum Zaawansowanych Technologii"Inteligentne œrodowiska dla kontroli ryzyka, sterowania i diagnostyki w przed-siêbiorstwach przysz³oœci" – Akronim: RIMAMI,

– udzia³ w projekcie badawczym zamawianym przez KBN "Zintegrowany dyna-miczny system oceny ryzyka, diagnostyki oraz sterowania dla obiektów i proce-sów technicznych" – Akronim: DIADYN,

– udzia³ w 5. Programie Ramowym Unii Europejskiej FP5 RTD No. GRD1 200270014 "Standardisation Project for Optical Techniques of Strain Measurement" -Akronim: SPOT,

– wspó³praca z Wydzia³em Oceanotechniki i Okrêtownictwa Politechniki Gdañ-skiej w ramach prac badawczo-rozwojowych projektu EUREKA (E!3074 ASPIS)"Zastosowanie wielowarstwowych paneli stalowych w konstrukcji statków".

ZAK£AD STEROWANIA I KONSTRUKCJI

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-82-23

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Janusz Sempruch

Problematyka naukowo-badawcza– konstrukcja maszyn i urz¹dzeñ, ze szczególnym uwzglêdnieniem doœwiadczal-

nej i obliczeniowej weryfikacji konstrukcji oraz komputerowego wspomaganiaprocesu projektowo-konstrukcyjnego,

– sterowanie i automatyzacja procesów technicznych, ze szczególnym uwzglêd-nieniem elementów strumieniowych du¿ej mocy, zastosowañ praktycznych pneu-matyki oraz praktycznego wykorzystania sterowników programowalnych.

69

Oferta Zak³adutworzenie modeli postaci geometrycznej elementów konstrukcyjnych, ca³ychmaszyn i ich wêz³ów (do realizacji zadañ wykorzystywane s¹ zaawansowanemetody tworzenia modeli 3D zaimplementowane w dostêpnym oprogramowa-niu in¿ynierskim CAD),obliczenia numeryczne elementów konstrukcyjnych, ca³ych maszyn i ich wê-z³ów w zakresie wyznaczania rozk³adów naprê¿eñ i odkszta³ceñ, dynamicznejodpowiedzi na wymuszenie zmienne w czasie, symulacji obróbki plastycznejoraz przep³ywu p³ynów (analizy uwzglêdniaj¹ce wystêpowanie nieliniowoœcimateria³owych, strukturalnych i geometrycznych prowadzone s¹ z wykorzysta-niem zaawansowanego oprogramowania dzia³aj¹cego na podstawie metody ele-mentów skoñczonych),tworzenie programów komputerowych dzia³aj¹cych w œrodowiskach CAD/CAM/CAE,obs³uga urz¹dzeñ pomiarowych, w tym akwizycja i obróbka danych, wspoma-ganie aplikacji typu Excel, Word w programy narzêdziowe automatyzuj¹ce pra-ce, aplikacje internetowe (bazodanowe),identyfikacja i automatyzacja obiektów technicznych zwi¹zanych z regulacj¹wielkoœci termodynamicznych: temperatury, ciœnienia, natê¿enia przep³ywu,przep³ywowe pomiary wielkoœci termodynamicznych: temperatury, ciœnienia,natê¿enia przep³ywu,dok³adne pomiary natê¿enia przep³ywu gazów, rozk³adów pól prêdkoœci,niskich lub bardzo niskich ciœnieñ,modernizacja istniej¹cych uk³adów sterowania opartych na sterownikach PLC,konstrukcja oprzyrz¹dowania badawczego oraz urz¹dzeñ transportu bliskiego,badania wytrzyma³oœciowe i trwa³oœciowe (zmêczeniowe) elementów konstruk-cyjnych i materia³ów,pomiary tensometryczne.

Oferta szkoleniowaKomputerowe wspomaganie prac in¿ynierskich (studium podyplomowe)– praktyczne umiejêtnoœci i wiedza z zakresu stosowania technik komputero-

wych, metod numerycznych oraz informatyzacji procesów,

70

– zastosowanie technik komputerowego wspomagania prac in¿ynierskich, ta-kich jak: zapis i analizy prezentacji wyników oraz zagadnienia wytwarzaniaz zastosowaniem obrabiarek numerycznych.

Szkolenia w zakresie oprogramowania komputerowego i jêzyków oprogramo-wania.

Aparatura naukowo-badawczamostek tensometryczny,anemometr termiczny Streamline z jednoosiowym uk³adem trawersuj¹cym,wielokana³owy uk³ad przetwarzania sygna³ów tensometrycznych MTS,oprogramowanie CAD/CAE.

INSTYTUTOWE LABORATORIUM AKREDYTOWANE

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-82-23

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Stanis³aw Mroziñski

Problematyka naukowo-badawcza– badania ró¿nych materia³ów (metali, kompozytów, ceramiki, kabli, gumy itp.)

w celu okreœlenia ich w³asnoœci sprê¿ystych, wytrzyma³oœciowych, plastycznychoraz energii odkszta³cenia na podstawie nastêpuj¹cych prób:• statycznego rozci¹gania metali wg PN-80/H-04310,• statycznego œciskania metali wg PN-80/H-04320,• statycznego zginania ¿eliwa szarego wg PN-82/H-83109,• œcinania metali wg PN-68/H-04321,

– badania metali na zmêczenie (próba zginania) wg PN-76/H-04326,– badania metali na zmêczenie (próby osiowego rozci¹gania-œciskania przy sta-

³ym cyklu obci¹¿eñ wewnêtrznych wg PN-74/H-044327,– badania metali na zmêczenie, wg PN-76/H-04325,– badania niskocyklowego zmêczenia metali wg PN-84/H-04334,

Przyk³ady badañ realizowanych w laboratorium

71

– badania prêdkoœci wzrostu pêkania zmêczeniowego przy sta³ej amplitudzie ob-ci¹¿enia wg PN 84/H 04333,

– badania odpornoœci na pêkanie przez pomiar krytycznej wartoœci ca³ki J, JIC.

Laboratorium posiada od roku 2001 akredytacjê Polskiego Centrum Akredyta-cji (PCA) na prowadzone badania (Akredytacja AB-372). Obecnie laboratorium jestjednym z dwóch jednostek badawczych Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodni-czego posiadaj¹cych status laboratorium akredytowanego przez PCA.

Zakres akredytacji laboratorium obejmuje nastêpuj¹ce metody badawcze:– próby statycznego rozci¹gania,– badania zmêczeniowe metali w próbie osiowego rozci¹gania-œciskania oraz zginania,– badania w zakresie niskocyklowego zmêczenia metali,– badania wytrzyma³oœci statycznej i zmêczeniowej zespo³ów maszynowych i ele-

mentów konstrukcyjnych.

Aparatura naukowo-badawczaObecne wyposa¿enie aparaturowe Laboratorium Podstaw Konstrukcji Maszyn

jest efektem kilkunastu lat starañ Katedry PKM (obecnie zak³adu PKM). Posiadanaaparatura badawcza pozwala prowadziæ podstawowe badania wytrzyma³oœciowe(próby statyczne, zmêczeniowe, próby specjalne) materia³ów i elementów kon-strukcyjnych na najwy¿szym poziomie œwiatowym. Do najwa¿niejszych elementówwyposa¿enia laboratorium nale¿¹:

Certyfikat akredytacji Laboratorium

72

maszyny do badañ wytrzyma³oœciowych Instron 8501 i Instron 8502 z wyposa-¿eniem,ekstensometry 2620-601 i 2620-603 do pomiarów odkszta³ceñ dynamicznych,ekstensometry do prób statycznych,komora grzewcza do realizacji badañ wytrzyma³oœciowych w podwy¿szonychtemperaturach (do 1000°C),stanowisko do badañ wytrzyma³oœciowych oraz zmêczeniowych elementów lubzespo³ów maszynowych o gabarytach przekraczaj¹cych wymiary znormalizo-wanych próbek.

Hydrauliczne maszyny wytrzyma³oœciowe Instron 8501 i 8502 do badañ materia³ów orazelementów konstrukcyjnych w warunkach obci¹¿eñ monotonicznych i cyklicznych

Wyposa¿enie dodatkowe maszyn wytrzyma³oœciowych: a) komora grzewcza, b) automa-tyczna g³owica do nadzoru przebiegu pêkania MVC-752X

a) b)

73

Kierunki dalszego rozwoju LaboratoriumAkredytowane Laboratorium nadal siê rozwija. W ramach Regionalnego Pro-

gramu Operacyjnego (lata 2009-2010) planowane s¹ kolejne inwestycje aparaturo-we. Podczas ustalania dalszych kierunków rozwoju laboratorium przyjêto, ¿epowinny one sprzyjaæ rozwojowi przedsiêbiorczoœci i innowacyjnoœci firm regionu,a samo Laboratorium bêdzie stanowiæ zaplecze badawcze dla firm regionu w za-kresie realizacji badañ podstawowych, stosowanych, prac rozwojowych i prac wdro-¿eniowych.

Wysoki poziom kompetencji technicznych i osobowych laboratorium sprawia,¿e ju¿ obecnie Laboratorium pe³ni funkcjê laboratorium œrodowiskowego. Z jegous³ug korzystaj¹ ma³e i œrednie przedsiêbiorstwa w zakresie prowadzenia pracbadawczo-rozwojowych. Laboratorium po uzyskaniu akredytacji Polskiego Cen-trum i Akredytacji (2001 r.) by³o wykonawc¹ badañ rozwojowych i wdro¿eniowychw ramach wielu projektów. Do chwili obecnej Laboratorium przeprowadzi³o kilka-dziesi¹t badañ, które przyczyni³y siê do poprawy jakoœci wyrobów.

74

INSTYTUT TECHNIK WYTWARZANIAal. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz

tel./fax + (48 52) 340-82-55e-mail: [email protected]

Dyrektor Instytutu: prof. dr hab. in¿. Józef Flizikowski

Zastêpca dyrektora Instytutu: dr in¿. Janusz Musia³

ZAK£AD IN¯YNIERII MATERIA£OWEJ

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-87-26, fax +(48 52) 340-82-73

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Stanis³aw Dymski, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowa-badawcza– badania, projektowanie w in¿ynierii materia³owej i technologii bezwiórowej.

Ofertaprace badawcze dotycz¹ce kszta³towania w³asnoœci mechanicznych, technolo-gicznych metali i stopów,badania i kszta³towanie cech fizycznych i mechanicznych materia³ów kompozy-towych i tworzyw sztucznych,badania przemian w stali i ¿eliwie oraz metalach nie¿elaznych,prace badawcze nad kszta³towaniem cech fizycznych stali niskostopowychz wykorzystaniem sieci neuronowych,technologia obróbki cieplnej stali i ¿eliwa – mo¿liwoœci aplikacji w praktyce,obróbka cieplno-chemiczna metali i stopów – badania i transfery technologii,ocena teoretyczna i pomiary zjawisk termicznych w procesie spajania metalii stopów,ocena deformacji i naprê¿eñ spawalniczych – obliczenia analityczno-numerycz-ne i pomiary,ocena spajalnoœci metali i stopów z wykorzystaniem parametrów i kryteriówmechaniki pêkania,ocena iloœciowa prób podstawowych, oceny spajalnoœci CTS, Tekken, próbaimplatacyjna itp.,ocena spajalnoœci metali i stopów z wykorzystaniem sieci neuronowych,odwrotne modelowanie procesów spawania – wytyczne do opracowania tech-nologicznego,badanie procesu zgrzewania tarciowego – modelowanie i ocena cech mecha-nicznych,badanie procesów obróbki plastycznej.

75

Aparatura naukowo-badawczatransmisyjny mikroskop elektronowy,skaningowy mikroskop elektronowy,dyfraktometr rentgenowski,dylatometr,urz¹dzenia do przygotowania cienkich folii do mikroskopii elektronowej,napylarki pró¿niowe,mikroskopy optyczne wraz z mo¿liwoœci¹ uzyskania komputerowych zdjêæ mi-krostruktury i ich analizy stereometrycznej,mikrotwardoœciomierze,stanowisko do badañ procesu spawania metodami GTA, GMA, MAW, oparte nainwertorowym zasilaniu pr¹dowym sterowanym procesorem,stanowiska badawcze do zgrzewania i kszta³towania tarciowego, do pomiarutemperatur w procesie spawania, do pomiaru odkszta³ceñ i naprê¿eñ spawalni-czych metod¹ Barkhausena oraz do kszta³towania elementów metod¹ obwie-dniowej obróbki plastycznej.

Osi¹gniêcia– certyfikat ISO 9001:2000 obejmuj¹cy projektowanie technologii i badania w za-

kresie: struktury i w³aœciwoœci materia³ów metalowych i niemetalowych, proce-sów spajania metali i stopów, obróbki cieplnej, plastycznej i odlewnictwa,

Elektronowy mikroskop skaningowy jest zaliczany do nowoczesnej aparatury naukowo-badawczej i s³u¿y do bezpoœredniej obserwacji powierzchni prze³omów ci¹gliwych, kru-chych i zmêczeniowych. Stosuje siê go tak¿e w metaloznawstwie do okreœlania morfolo-gii przestrzennej faz wystêpuj¹cych w mikrostrukturze metali i stopach oraz do badaniatworzyw sztucznych, materia³ów ceramicznych, kompozytów o osnowie metaliczneji ceramicznej, szkie³ metalowych, proszków, niektórych preparatów biologicznych itp.

76

– certyfikat stopnia II nr rejestru LB-205/03 spe³niaj¹cy kryteria normy PN-EN ISO/IEC 17025:2005 oraz wymagania specyfikacji UDT DT-L/95, dotycz¹cy wykony-wania badañ w zakresie dzia³ania Dozoru Technicznego, okreœlonego w usta-wie z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz.U. Nr 122 poz. 1321),

– projekty badawcze MN i SW,– projekty i badania dla firm regionu,– projekt z Urzêdu Marsza³kowskiego w ramach doskonalenia pracowników przed-

siêbiorstw regionu,– publikacje w renomowanych czasopismach zagranicznych,– publikacje w wydawnictwach PAN w jêzyku angielskim,– udzia³ w konferencjach za granic¹ i miêdzynarodowych, krajowych,– szkolenie personelu in¿ynieryjnego firm Regionu.

Od 2001 roku Zak³ad In¿ynierii Materia³owej posiada certyfikat jakoœci wed³ugnormy ISO 9001:2000, który co roku poddawany auditowi poœredniemu przez PRSSA Gdañsk. Certyfikat dotyczy projektowania technologii i badania w zakresie:struktury i w³aœciwoœci materia³ów metalowych i niemetalowych, procesów spala-nia metali i stopów, obróbki cieplnej, obróbki plastycznej i odlewnictwa. Gwaran-tuje on: gotowoœæ do realizacji zadañ naukowo-badawczych o wysokiej jakoœcii wiarygodnoœci, zaspokajanie wymagañ klientów, œwiadczenie zadañ i badañ na-ukowych przy zachowaniu parametrów zdefiniowanych jakoœci¹, utrzymywanie

77

i modernizacjê potencja³u naukowo-badawczego, ci¹g³e podnoszenie jakoœci reali-zowanych us³ug naukowo-badawczych oraz doskonalenie Systemu Zarz¹dzaniaJakoœci¹.

Œwiadectwo obejmuje badania:– wizualne po³¹czeñ spawanych,– radiograficzne rentgenowskie wyrobów hutniczych i po³¹czeñ spawanych,– ultradŸwiêkowe – pomiar gruboœci gruboœciomierzem,– penetracyjne wyrobów hutniczych i po³¹czeñ spawanych,– w³asnoœci mechanicznych – statyczna próba rozci¹gania wyrobów hutniczych

i po³¹czeñ spawanych,– w³asnoœci mechanicznych – statyczna próba zginania wyrobów hutniczych

i po³¹czeñ spawanych,– w³asnoœci mechanicznych – pomiar twardoœci sposobem Brinella, Rockwella

i Vickersa,– w³asnoœci technologicznych – próba ³amania po³¹czeñ spawanych,– metalograficzne – makroskopowe, mikroskopowe wyrobów hutniczych i z³¹czy

spawanych,– udarnoœci wyrobów hutniczych i z³¹czy spawanych,– sk³adu chemicznego.

78

ZAK£AD IN¯YNIERII PRODUKCJI

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 340-86-23

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Micha³ Styp-Rekowski, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– warunki kszta³towania przedmiotów, ze szczególnym uwzglêdnieniem ekologii

i w³aœciwoœci materia³ów oraz okreœlania cech charakteryzuj¹cych te w³aœciwo-œci i cech zwi¹zanych z kszta³towaniem wytworów,

– relacje miêdzy stanem warstwy wierzchniej a cechami u¿ytkowymi par kinema-tycznych,

– zarz¹dzanie procesem wytwarzania przedmiotów.

Oferta Zak³adubadania procesu skrawania powierzchni o z³o¿onych kszta³tach,diagnostyka procesu skrawania przy zmiennych warunkach obróbki,projektowanie narzêdzi skrawaj¹cych specjalnych i procesów obróbki skrawa-niem,wysoko wydajna obróbka powierzchni obrotowych frezowaniem,diagnozowanie zu¿ycia narzêdzi z zastosowaniem emisji akustycznej,projektowanie i badanie nowych powierzchni tr¹cych,pomiar i okreœlanie stanu powierzchni,badania procesu kszta³towania przedmiotów za pomoc¹ nagniatania,badania relacji miêdzy stanem warstwy wierzchniej elementów par kinematycz-nych a ich cechami u¿ytkowymi,optymalizacja tocznych wêz³ów ³o¿yskowych w fazach ich projektowania i u¿yt-kowania,diagnozowanie tocznych wêz³ów ³o¿yskowych,badania i diagnozowanie stanu œrodków technicznych procesu wytwarzania,badania obróbki elektrochemicznej oraz pokrewnych obróbek erozyjnych kszta³-tow¹ elektrod¹ robocz¹,komputerowe wspomaganie wytwarzania,projektowanie, wykonawstwo i wdra¿anie urz¹dzeñ prototypowych,badania obróbki elektrochemicznej w ró¿nych uk³adach kinematycznych uni-wersalnej elektrody roboczej,projektowanie i konstruowanie wszelkich maszyn technologicznych.

Oferta szkoleniowakomputerowe wspomaganie technologii CAM– opracowanie technologii oraz umiejêtnoœci programowania obrabiarek ste-

rowanych numerycznie,kurs dla operatorów obrabiarek sterowanych numerycznie.

Aparatura naukowo-badawczasi³omierz – modu³owe urz¹dzenie do pomiaru si³ i momentów firmy Kistler,

79

profilografometr Hommelwerke T2000,analizator do pomiaru emisji akustycznej.

Osi¹gniêcia Zak³adu– Zespó³ napêdu elektrody. Udzielone prawo ochronne na wzór u¿ytkowy Wu.

58895 (2001 r.),– Stó³ krzy¿owy. Zg³oszenie wzoru przemys³owego Wp. 4829 (2004 r.),– Urz¹dzenie do zmiany ustawienia p³aszczyzny roboczej sto³u. Zg³oszenie wzoru

przemys³owego Wp. 4828 (2004 r.),– Urz¹dzenie do pomiaru oporu ruchu. Zg³oszenie wynalazku P. 358311 (2003 r.),– Sposób pomiaru momentu tarcia w skoœnych ³o¿yskach tocznych. Zg³oszenie

wynalazku P. 358312 (2003 r.),– Konstrukcja robota przemys³owo-edukacyjnego o prostok¹tnym uk³adzie wspó³-

rzêdnych,– Konstrukcja robota przemys³owo-edukacyjnego o torusowym uk³adzie wspó³-

rzêdnych. Wykonano w ramach RPBR i wdro¿ono do produkcji w OœrodkuBadawczo-Rozwojowym Urz¹dzeñ Sterowania Napêdów w Toruniu,

– Konstrukcja czêœci mechanicznej ramy naœwietlarki do obwodów drukowanychw wersji pionowej i poziomej – we wspó³pracy z firmami Zryw – Bydgoszczi Radove – Berlin,

– Wspó³praca naukowo-techniczna z przemys³em narzêdziowym i producentemcieczy obróbkowej ARTEFAKT.

Stanowisko do badañ minimalnego ch³odzenia i smarowania ostrza (MQL)

80

ZAK£AD PRZETWÓRSTWA TWORZYW

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 340-82-22e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Marek Bieliñski, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– przetwórstwo i recykling tworzyw polimerowych,– konstrukcja narzêdzi do przetwórstwa tworzyw z komputerowym wspomaga-

niem procesów projektowania,– modyfikowanie przetwórczych i u¿ytkowych w³aœciwoœci tworzyw,– procesy pomocnicze w przetwórstwie tworzyw.

Oferta Zak³aduwyznaczanie charakterystyk przetwórczych i u¿ytkowych tworzyw termopla-stycznych,wyznaczanie charakterystyk przetwórczych materia³ów sypkich,przetwórstwo tworzyw z jednoczesnym porowaniem,wyt³aczanie z rozdmuchiwaniem opakowañ z tworzyw,malowanie tworzyw pow³okami lakierniczymi,dozowanie wolumetryczne i grawimetryczne materia³ów polimerowych,rozdrabnianie elastomerów,recykling materia³owy wytworów o strukturze porowatej,

Modu³ czujnikowy si³omierza Kistler-9257B stosowany do regulowanej oprawki no¿a to-karskiego. Zakres pomiarowy 0,1–10.000 N

81

wykorzystanie komputerowej analizy obrazu do badañ w³aœciwoœci granulowa-nych,przetwarzalnoœæ kompozytowych tworzyw polimerowych,precyzyjne rozdrabnianie tworzyw termoplastycznych i elastomerowych,podatnoœæ i jakoœæ mieszania tworzyw kompozytowych,wytrzyma³oœæ po³¹czeñ adhezyjnych obci¹¿onych statycznie i dynamicznie,modelowanie i badania rozci¹gania folii i p³yt w procesach formowania pró¿-niowego,projektowanie i konstruowanie narzêdzi przetwórczych oraz maszyn do precy-zyjnego rozdrabniania,badania eksploatacyjne maszyn w przetwórstwie tworzyw,symulacja procesu wtryskiwania i wyt³aczania z rozdmuchiwaniem.

Oferta szkoleniowaStudia podyplomowe z przetwórstwa tworzyw termoplastycznych – rozszerza-nie wiedzy i dokszta³canie kadry in¿ynieryjno-technicznej,Seminaria organizowane wspólnie z wiod¹cymi producentami: materia³ów poli-merowych, maszyn i narzêdzi przetwórczych oraz technologii przetwórstwatworzyw,Propozycje tematyczne Zak³adu w zakresie organizacji szkoleñ, kursów i warsz-tatów:– przetwórstwo tworzyw polimerowych,– konstrukcja narzêdzi do przetwórstwa tworzyw,– recykling materia³ów polimerowych,– modyfikowanie materia³ów polimerowych.

Aparatura naukowo-badawczaplastometr obci¹¿nikowy do wyznaczania MFI Reo 100,wyt³aczarka laboratoryjna do wyznaczania charakterystyk reologicznych,wtryskarka elektryczna WindsorJSW,wtryskarka laboratoryjna Battenfeld 350+,wyt³aczarko-rozdmuchiwarka Battenfeld,program Cadmould i Polyflow do symulacji procesu wtryskiwania oraz wyt³a-czania w³¹cznie z rozdmuchiwaniem tworzyw polimerowych,przyrz¹d do wyznaczania potencja³u gazowego poroforów,uk³ad do rozdrabniania tworzyw ciêciem hiperboloidalnym,stanowisko do modelowania i badania rozci¹gania folii i p³yt w procesach for-mowania pró¿niowego tworzyw,przyrz¹d do wyznaczania wskaŸników wytrzyma³oœciowych (Charpy, Dynstat),urz¹dzenie do pomiaru temperatury miêknienia tworzyw Vicat,urz¹dzenia do wyznaczania charakterystyk granulometrycznych,uk³ad do wyznaczania charakterystyk dozowania wolumetrycznego,uk³ad do wyznaczania charakterystyk mieszania materia³ów polimerowych.

82

Wtryskarka elektryczna JSW – efekt wspó³pracy z firm¹ Wadim Plast

M³yn dwustopniowy – grant KBN

Przyk³adowa aparatura naukowo-badawcza bêd¹ca na wyposa¿eniu ZPT:

83

Wyt³aczarka laboratoryjna do badañ reologicznych, efekt realizacji grantu KBNi wsparcia EFS

Wyt³aczarko-rozdmuchiwarka Battenfeld do badañ nad procesem rozdmuchiwania i kon-strukcj¹ narzêdzi – formy wy³taczarsko-rozdmuchowej

Osi¹gniêcia Zak³adu– Sposób wytwarzania kszta³towników konstrukcyjnych z polietylenu porowate-

go. Patent P. 179494 (1997 r.),– Sposób wyt³aczania polietylenu porowatego. Patent P. 181052 (1997 r.),– Sposób wytwarzania gradientowych kszta³towników z poliolefin porowatych.

Zg³oszenie wynalazku P. 331978 (1999 r.),

84

– Zespó³ roboczy urz¹dzenia do ob³uskiwania materia³ów ziarnistych. Patent P.180219 (2000 r.),

– Zderzak dzielony, zw³aszcza do samochodów. Udzielone prawo ochronne nawzór u¿ytkowy Wu. 40750 (1986 r.),

– Rozdrabniacz, zw³aszcza do materia³ów ziarnistych. Patent P. 144566 (1987 r.),– Rozdrabniacz wielotarczowy, zw³aszcza do materia³ów ziarnistych. Patent P.

140486 (1986 r.),– Segment wyk³adziny nawierzchniowej. Udzielone prawo z rejestracji wzoru prze-

mys³owego Wp. 2836 (2003 r.),– Wyk³adzina nawierzchniowa. Udzielone prawo z rejestracji wzoru przemys³o-

wego Wp. 2837 (2003 r.),– Segment wyk³adziny nawierzchniowej, Udzielone prawo z rejestracji wzoru prze-

mys³owego Wp. 2838 (2003 r.),– Sposób wytwarzania gradientowych kszta³towników z poliolefin porowatych.

Patent P. 188744 (2005 r.).

Seminaria zorganizowane przez Zak³adDo tej pory zosta³y zorganizowane nastêpuj¹ce seminaria:

– ze Zwi¹zkiem Narzêdziowców Regionu Bydgoskiego – luty 2004 r.,– z firmami: Buderus i Balzers – kwiecieñ 2004 r.,– z firm¹ Mankiewicz z Hamburga – grudzieñ 2004 r.,– z firm¹ HASCO – styczeñ 2005 r.,– z firm¹ Narzêdzia Skrawaj¹ce Tools – kwiecieñ 2005 r.,– z firm¹ Negri Bossi – czerwiec 2005 r.,– z firm¹ Lifocolor I Clariant – listopad 2005 r.,– z firm¹ ENGEL – wrzesieñ 2006 r.,– z firm¹ Mankiewicz z Hamburga – paŸdziernik 2006 r.,– z firmami narzêdziowymi z Czech – czerwiec 2007 r.,– z firm¹ Wadim Plast – wrzesieñ 2009 r.

ZAK£AD SYSTEMÓW TECHNICZNYCHI OCHRONY ŒRODOWISKA

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-87-73

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr in¿. Franciszek Bromberek

Problematyka naukowo-badawcza– metodyka badañ quasi-œcinania materia³ów œrodowiska ¿ywnoœci i opakowañ,– budowa maszyn przemys³u spo¿ywczego i ochrony œrodowiska,– podwy¿szanie funkcjonalnoœci i skutecznoœci maszyn,– podstawy teoretyczne rozdrabniania i konstrukcji rozdrabniaczy,– podwy¿szanie efektywnoœci rozdrabniania w przemyœle spo¿ywczym i ochrony

œrodowiska,

85

– rozdrabnianie materia³ów, tworzyw oraz surowców o zmiennych w³aœciwoœciach,– badania nad popraw¹ efektywnoœci rozdrabniaczy materia³ów ziarnistych,– recyrkulacja i recykling w budowie maszyn,– energoch³onnoœæ maszyn do przetwórstwa surowców wtórnych,– maszyny i urz¹dzenia dla przetwórstwa piekarskiego,– badania nad oczyszczaniem wód podziemnych i powierzchniowych,– badania satysfakcji klienta,– systemy zintegrowane.

Oferta Zak³adubadanie, projektowanie i modernizacja rozdrabniaczy do materia³ów ziarnistych,badania wydajnoœci, jednostkowego zu¿ycia i jakoœci produktów rozdrabniania– wdro¿enia, ekspertyzy, studia,wdra¿anie systemów zarz¹dzania jakoœci¹,szkolenia z zakresu systemów zarz¹dzania jakoœci¹,opracowanie technologii: uzdatniania wód powierzchniowych i podziemnychdla celów komunalnych, uzdatniania wód dla celów przemys³owych, oczysz-czania œcieków przemys³owych metodami fizyczno-chemicznymi,opinie dotycz¹ce gospodarki wodno-œciekowej stacji uzdatniania wody i oczysz-czalni œcieków,zdalny pomiar temperatury markerem laserowym,pomiar zawartoœci tlenu w roztworach i powietrzu,bezstykowy pomiar prêdkoœci obrotowej obiektów wiruj¹cych,pomiar natê¿enia dŸwiêku,pomiar ciœnienia cieczy i powietrza,pomiar wibracji i drgañ maszyn i urz¹dzeñ oraz przyœpieszeñ i prêdkoœci drgañ,pomiar czystoœci wody.

Aparatura naukowo-badawczasystem PSI-GAD do pomiaru chwilowych charakterystyk rozdrabniania i symu-lacji wybranych stanów przekroju i obci¹¿eñ rozdrabniania,oryginalny system badañ charakterystyk energo-materialnych rozdrabniania,urz¹dzenia do badania bieli m¹ki,zestaw do próbnych wypieków w skali laboratoryjnej dla m³ynarstwa,pirometryczny miernik temperatury HIOKI z pakietem 3909 – interfejs RS-232,miernik Lutron DO-5510 z interfejsem RS-232,tachometr Lutron DT-1236L,miernik natê¿enia dŸwiêku Lutron SL-4013 z kalibratorem SC-941,miernik ciœnienia Lutron PS9302 z przetwornikiem PS93DV-10BAR,miernik Lutron VB 8200,miernik WA-300,separator typ SZD.

Osi¹gniêcia Zak³adu– Zespó³ quasi-œcinaj¹cy do badañ rozdrabniania elementów i materia³ów kon-

strukcyjnych. Zg³oszenie wynalazku P. 330442 (1998 r.),

86

– Zespó³ wielopi³owy urz¹dzenia do rozdrabniania materia³ów i tworzyw kon-strukcyjnych. Zg³oszenie wynalazku P. 330443 (1998 r.),

– Pilarka tarczowa do poprzecznego ciêcia drewna. Zg³oszenie wzoru u¿ytkowe-go Wu. 114359 (2003 r.),

– Wielopierœcieniowy m³yn wibracyjny lub obrotowo-wibracyjny. Zg³oszenie wzoruu¿ytkowego Wu. 114563 (2004 r.),

– Opracowanie "Inteligentnego Systemu Granulacji i Rozdrabniania" (projekt ba-dawczy),

– Wdro¿enie Inteligentnego Systemu Monitoringu ERKONET (projekt badawczy),– Modernizacja i wdro¿enie: "Pomiarowego Systemu Informatycznego Gromadze-

nia i Analizy Danych: PSI-GAD" w rozdrabniaczu ziarna zbó¿ (projekt badaw-czy),

– Wspó³praca z Centrum Doskona³oœci Recyklingu Akademii Ekonomicznej weWroc³awiu (od 2003 r.).

Stanowisko badawcze PSI-GAD 4 s³u¿¹ce do badañ procesu i produktu rozdrabniania pra-cy maszyny (prêdkoœci obrotowe, wydajnoœæ parametrów geometrycznych zespo³u roz-drabniacza, temperatury, wilgotnoœci), jakoœci i wsadu produktu rozdrabniania, innowa-cyjnoœci konstrukcji, przetwórstwa i u¿ytkowania rozdrabniaczy

87

WYDZIA£ ROLNICZY

Dziekandr hab. Ewa Spychaj-Fabisiak, prof. nadzw. UTP

Prodziekan ds. Naukidr hab. in¿. S³awomir Zawisza, prof. nadzw. UTP

Prodziekan ds. Dydaktycznych i Studenckichdr Ryszard Zamorski

Pe³nomocnik Dziekana ds. Wspó³pracy z Gospodark¹dr in¿. Piotr Malczyk

ul. Bernardyñska 6, 85-029 Bydgoszcztel.: + (48 52) 374-95-50, 374-95-40, 374-95-60fax + (48 52) 374-95-05e-mail: [email protected]

Pocz¹tki obecnego Wydzia³u Rolniczego UTP wi¹¿¹ siê z uruchomieniemw 1969 r. w Bydgoszczy Filii Wy¿szej Szko³y Rolniczej w Poznaniu.

Badania naukowe prowadzone w Wydziale dostosowane s¹ do potrzeb regionui dotycz¹ agroekologicznych, agrotechnicznych, fizjologicznych oraz ekonomicznychuwarunkowañ produkcyjnoœci i wartoœci u¿ytkowej roœlin uprawnych.

Od pocz¹tku swego istnienia Wydzia³ Rolniczy prowadzi dzia³alnoœæ na rzecz re-gionu. W ramach upowszechniania wœród rolników wyników badañ opracowanoszereg instrukcji wdro¿eniowych oraz prowadzone s¹ szkolenia, wyk³ady oraz warsztatyz zakresu uprawy mieszanek zbo¿owych i zbo¿owo-str¹czkowych, mo¿liwoœci uprosz-czeñ uprawy roli, zintegrowanego systemu produkcji roœlinnej, gospodarowaniaw warunkach du¿ego udzia³u zbó¿ w strukturze zasiewów, gospodarki ³¹kowo-pa-stwiskowej oraz ochrony roœlin. Jednostki strukturalne Wydzia³u maj¹ mo¿liwoœæœwiadczenia fachowych us³ug na rzecz praktycznego rolnictwa, ochrony œrodowiska,ekologii oraz wykorzystania odpadów, oferuj¹c analizy laboratoryjne, opinie, eksper-tyzy, doradztwo techniczne i technologiczne, szkolenia rolników i s³u¿b rolnych.

87

88

KATEDRA BIOCHEMII

ul. Bernardyñska 6, 85-029 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-95-59

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Jan Koper

Problematyka naukowo-badawcza– zwi¹zki fosforu i siarki w ró¿nych typach gleb i ich przemiany spowodowane

nawo¿eniem i zmianowaniem,– wp³yw zabiegów agrotechnicznych i zmianowania na aktywnoœæ enzymatyczn¹

gleb i jej znaczenie jako wskaŸnika ¿yznoœci i produkcyjnoœci gleb,– zasobnoœæ w selen podstawowych jednostek gleb uprawnych i roœlin paszo-

wych w regionie Pomorza i Kujaw.

Oferta Katedrypomiary aktywnoœci enzymatycznej, zawartoœci biopierwiastków (siarki i fosfo-ru) oraz ich frakcji w próbkach glebowych i roœlinnych, oznaczenia kinetykireakcji enzymatycznych,zastosowanie chromatografii gazowej z detektorem masowym w badaniach bio-chemii i chemii gleb oraz próbek pochodzenia roœlinnego i zwierzêcego (ozna-czanie aminokwasów, amin, fenoli, polisacharydów),zastosowanie metod fluorymetrycznych do pomiarów zawartoœci selenu ogó³emoraz przyswajalnego dla roœlin.

Aparatura naukowo-badawczaspektrofotometr Marcel MEDIA EKO,chromatograf gazowy sprzê¿ony ze spektrometrem masowym firmy Perkin--Elmer,spektrofluorymetr F-2000 firmy Hitach.

KATEDRA CHEMII ROLNEJ

ul. Seminaryjna 5, 85-326 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-90-06

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. Ewa Spychaj-Fabisiak, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– badanie wp³ywu nawo¿enia oraz czynników pozanawozowych na wartoœæ bio-

logiczn¹ bia³ka zbó¿,– badanie zró¿nicowanego nawo¿enia mineralnego i innych czynników agrotech-

nicznych, w tym terminu siewu, na wartoœæ technologiczn¹ ziarna zbó¿,– badanie ¿yznoœci gleb oraz mo¿liwoœci zwiêkszania produkcji roœlinnej i popra-

wy jakoœci surowca poprzez doskonalenie agrotechniki i wykorzystanie postê-pu hodowlanego,

89

– badanie sposobów nawo¿enia makro- i mikrosk³adnikami w ró¿nych systemachuprawy roœlin, z uwzglêdnieniem aspektów ekologicznych,

– sk³ad chemiczny warzyw w œwietle kryteriów jakoœciowych ¿ywnoœci prozdro-wotnej,

– wp³yw nawo¿enia mikroelementami na wysokoœæ i jakoœæ plonu roœlin upraw-nych,

– ocena cech jakoœciowych roœlin uprawianych w zmianowaniu i monokulturzepod wp³ywem wybranych czynników agrotechnicznych,

– ustalenie optymalnego stosunku azotu do siarki w stosowanym nawo¿eniu aspek-cie badañ – siarka jako konieczny sk³adnik w nawo¿eniu roœlin uprawnych,

– ustalenie optymalnych dawek nawo¿enia zió³ w uprawie polowej w zale¿noœciod ich potrzeb pokarmowych,

– badanie pobierania kadmu, arsenu, niklu, o³owiu i rtêci z nawozów wielosk³ad-nikowych przez roœliny uprawne,

– w³aœciwoœci materii organicznej w zale¿noœci od sposobu uprawy i typu gleby,– dynamika przemian sk³adników pokarmowych w glebie w aspekcie zagro¿eñ

œrodowiska naturalnego,– badanie strat azotu z gleby, ze szczególnym uwzglêdnieniem procesu wymywa-

nia,– bilans potasu w uk³adzie gleba – roœlina i mo¿liwoœci wykorzystania jego zapa-

sowych form.

Oferta Katedryokreœlenie wp³ywu nawo¿enia mineralnego i organicznego na jakoœæ plonówroœlin uprawnych,ocena wp³ywu nawo¿enia na jakoœæ bia³ka ziarna zbó¿ z uwzglêdnieniem jegosk³adu aminokwasowego,okreœlenie wartoœci wyró¿ników technologicznych ziarna zbó¿,optymalizacja nawo¿enia i doskonalenie czynników agrotechnicznych w aspek-cie poprawy jakoœci surowca uzyskanego w wyniku postêpu hodowlanego,optymalizacja nawo¿enia zió³ w uprawie polowej,ocena zawartoœci makro- i mikrosk³adników w glebie uprawnej w aspekcie jej¿yznoœci,wskazanie sposobu i mo¿liwoœci rekultywacji gleb zdegradowanych,ocena i przydatnoœæ kompostowanych odpadów komunalnych i pochodzeniarolniczego w aspekcie nawo¿enia roœlin zbo¿owych i okopowych,analiza sk³adu chemicznego œcieków komunalnych i przemys³owych,badanie sk³adu chemicznego wód powierzchniowych i podziemnych,analiza sk³adu chemicznego gleb, z uwzglêdnieniem zawartoœci metali ciê¿kich.

Oferta szkoleniowaRola makro- i mikroelementów w metabolizmie roœlin i ich wp³yw na ploni jakoœæ roœlin (kurs),Rola nawo¿enia nawozami wielosk³adnikowymi i nawozami ciek³ymi na wyso-koœæ i jakoœæ plonu roœlin (kurs).

90

Aparatura naukowo-badawczapó³automatyczny zestaw do destylacji Kjeltec System 1026 Distling Unit/Tecator,fotometr p³omieniowy FLAPHO 4,separator, licznik ziaren, m³yn laboratoryjny do przemia³u ziarna na m¹kê, prze-siewacz, m³ynek laboratoryjny KT 120 FALLING NUMBER, aparat do oznaczanialiczby opadania, glutownik, miesiarka wibracyjna S¯, wirówka do glutenu SZ-1,urz¹dzenie do sedymentacji (wytrz¹sacz) SWD, miesiarka laboratoryjna CM-2,piec laboratoryjny,kolorymetr Specol 211,

Chromatograf cieczowy (HPLC) do rozdzielania zwi¹zków organicznych (aminokwasów,alkaloidów, flawonoidów itp.) oraz ich jakoœciowej detekcji w materia³ach pochodzeniaroœlinnego, zwierzêcego i w glebie

Zestaw do destylacji Kjeltec System do oznaczania zawartoœci azotu amonowego i azota-nowego(V), na podstawie którego okreœla siê zawartoœæ bia³ka w próbkach roœlinnych,paszach, komponentach paszowych, produktach spo¿ywczych i glebach

91

piece do mineralizacji materia³u roœlinnego i glebowego,kolorymetr Hach DR 2000,chromatograf HPLC KNAUER,spektofotometr absorpcji atomowej AAS 1N/Carl Zeiss Jena.

Osi¹gniêcia KatedryOtrzymanie Certyfikatu Stowarzyszenia na Rzecz Nauki i Technologii Zbó¿ ICC

Polska w zakresie eksploatacji urz¹dzeñ pomiarowo-kontrolnych oraz metod bada-nia jakoœci zbo¿a, m¹ki i pieczywa (2002 r. – dr in¿. Maria Ralcewicz, 2003 r. – dr in¿.Tomasz Knapowski).

KATEDRA CHEMII ŒRODOWISKA

ul. Bernardyñska 6, 85-029 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-95-02

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Janusz Hermann, prof. zw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– transformacja i w³aœciwoœci próchnicy gleb,– funkcje substancji humusowych w ekosystemach l¹dowych i wodnych,– ochrona gleb i wód,– utylizacja organicznych odpadów przemys³owych w rolnictwie.

Oferta Katedrybadania w³aœciwoœci fizykochemicznych gleb,okreœlenie wp³ywu nawo¿enia mineralnego i organicznego na stan i w³aœciwo-œci próchnicy gleb,ocena wp³ywu emisji przemys³owych na stan i w³aœciwoœci materii organicznejgleb,badania sk³adu chemicznego i mikrobiologicznego œcieków przemys³owych,w tym œcieków biologicznie rozk³adalnych przemys³u spo¿ywczego,badania w³aœciwoœci fizykochemicznych i bakteriologicznych wód powierzch-niowych i podziemnych oraz wody przeznaczonej do spo¿ycia przez ludzi,analizy sk³adu chemiczno-rolniczego gleb, z uwzglêdnieniem zawartoœci metaliciê¿kich,opracowanie raportów oddzia³ywania na œrodowisko przedsiêwziêæ mog¹cychpogorszyæ jego stan,oznaczanie podstawowych parametrów fizykochemicznych osadów dennychjezior (zawartoœci wêgla ogó³em, wêgla nieorganicznego, azotu ogó³em),analiza jakoœciowa i iloœciowa zwi¹zków organicznych pochodzenia naturalne-go (substancji humusowych), analiza pigmentów, pochodnych fenolowych orazpestycydów i wielopierœcieniowych wêglowodorów aromatycznych,

92

koncepcja biologicznej degradacji produktów pochodzenia zwierzêcego w wa-runkach tlenowych i wytwarzania polepszacza gleby, z zastosowaniem techno-logii kompostowania systemu "GWDA",koncepcja odzysku i stosowania w rolnictwie siarki powstaj¹cej w instalacji dooczyszczania biogazu z siarkowodoru metod¹ Bio-sulfex,badania zawartoœci substancji ropopochodnych w ziemi przeznaczonej na prze-sypki izolacyjne wysypiska odpadów,technologia produkcji ceramicznych materia³ów budowlanych z u¿yciem osaduponeutralizacyjnego,zastosowanie popio³ów lotnych do ochrony wód gruntowych przed odciekamiz wysypisk odpadów komunalnych,biodegradacja ¿ywicy mocznikowo-formaldehydowej w procesach komposto-wania substratów lignino-celulozowych,zastosowanie koncepcji techniczno-technologicznej biologicznego usuwaniaformaldehydu z klejów mocznikowych, szlamów i zawiesin wodnych w bezod-padowym procesie biofiltracji,kompleksowe badania atestacyjne sk³adu chemicznego, mikrobiologicznegoi w³aœciwoœci fizykochemicznych okryw torfowych,raporty oddzia³ywania inwestycji na œrodowisko.

Oferta szkoleniowaPrawne i techniczne problemy gospodarki odpadami (szkolenia zawodowe)– opracowanie dokumentacji projektów,Zagadnienia ochrony œrodowiska w programowaniu rozwoju regionalnego (szko-lenia zawodowe)– opracowanie dokumentacji projektów,Naukowe i techniczne doradztwo w dziedzinie bezpieczeñstwa ¿ywnoœci i pasz.Mikotoksyny (szkolenie zawodowe).

Aparatura naukowo-badawczachromatograf cieczowy HPLC, Series 200 firmy Perkin-Elmer, wyposa¿onyw detektor DAD i fluoroscencyjny,spektrometr FTIR Spectrum BX firmy Perkin-Elmer,spektrometr UV-VIS Lambda 20 firmy Perkin-Elmer,analizator TOC Primacs firmy Skalar (Breda),analizator TOCN w próbkach ciek³ych, Formacs, firmy Skalar (Breda),aparat do elektroforezy kapilarnej,derywatograf PC z Syst. IBM, systemu Paulik-Paulik Erdey,pH-metry, piec muflowy, wirówki, specjalistyczne m³ynki i homogenizatory.

Osi¹gniêcia Katedry– sposób higienizacji osadów œciekowych wapnem palonym w warunkach adia-

batycznych,– BIOCAL – preparat wapniowo-organiczny – kondycjoner gleby – wytworzony

z komunalnych osadów œciekowych poddanych higienizacji tlenkiem wapniowym,– ziemia znormalizowana – standardowe pod³o¿e nadaj¹ce siê do uprawy wiêk-

szoœci roœlin. Spe³nia najwa¿niejsze funkcje gleby, uczestnicz¹c w produkcji

93

i rozk³adzie biomasy, magazynowaniu próchnicy, przep³ywie energii, retencjii obiegu pierwiastków i wody. Ma w³aœciwoœci samoreguluj¹ce, zapewniaj¹ceekosystemowi odpornoœæ na dzia³anie czynników destrukcyjnych,

– projekt usuwania formaldehydu z klejów mocznikowych, szlamów i zawiesinwodnych w bezodpadowym procesie biofiltracji – Srebrny Medal na ŒwiatowejWystawie Wynalazczoœci, Naukowych i Przemys³owych Innowacji Brussels--Eureka w Brukseli.

Aparat do elektroforezy kapilarnej z detektorem UV-Vis z matryc¹ diodow¹, do rozdziela-nia zwi¹zków o charakterze jonowym i identyfikacji sk³adników

Analizator TOC Primacs do oznaczania zawartoœci wêgla w próbkach gleb, osadów den-nych, kompostów, materia³ów roœlinnych

94

KATEDRA EKONOMIKI I DORADZTWA W AGROBIZNESIE

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-80-84

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. S³awomir Zawisza, prof. nadzw. UTP

ZAK£AD DORADZTWA W AGROBIZNESIE

tel./fax + (48 52) 340-80-81e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. S³awomir Zawisza, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– realizacja koncepcji zrównowa¿onego rozwoju w agrobiznesie i na obszarach

wiejskich po integracji Polski z Uni¹ Europejsk¹,– przedsiêbiorczoœæ oraz innowacyjnoœæ w agrobiznesie i na obszarach wiejskich

wobec wspó³czesnych wyzwañ gospodarczych i spo³ecznych w Polsce,– ocena funkcjonowania instytucji pe³ni¹cych funkcje doradcze w gospodarce

i agrobiznesie,– potrzeby doradcze w warunkach rozwoju gospodarczego oraz integracji z UE,– informacja rynkowa dla potrzeb doradztwa i podejmowania decyzji gospodar-

czych,– problematyka zrównowa¿onego rozwoju w gospodarce i agrobiznesie,– przekszta³cenia w³asnoœciowe przedsiêbiorstw sektora rolno-spo¿ywczego,– konsekwencje integracji z UE dla gospodarki i agrobiznesu,– regionalizacja w gospodarce i agrobiznesie w œwietle integracji z UE,– strategie rozwoju lokalnego i regionalnego wobec wspó³czesnych wyzwañ go-

spodarczych i spo³ecznych,– dywersyfikacja dzia³alnoœci gospodarczej w agrobiznesie jako forma przedsiê-

biorczoœci,– bariery i ograniczenia innowacyjnoœci w agrobiznesie,– czynniki rozwoju gospodarczego w agrobiznesie.

Oferta Zak³aduidentyfikacja potrzeb, opinii, postaw i pogl¹dów klientów oraz kontrahentówzainteresowanych firm lub instytucji,analiza sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiêbiorstwa i zasady podejmo-wania i wykonywania dzia³alnoœci gospodarczej w kontekœcie integracji z UE,analiza i ocena udzia³u spo³ecznego w procesach oddzia³ywania inwestycji naœrodowisko przyrodnicze,przygotowanie prac dyplomowych (in¿ynierskich oraz magisterskich) na tematwspólnie okreœlony przez zainteresowane firmy oraz dyplomantów realizuj¹-cych prace w Katedrze – zgodnie z potrzebami i oczekiwaniami oraz przy wspó³-pracy zainteresowanych przedsiêbiorstw,

95

Oferta szkoleniowastrategie i techniki negocjacji handlowych oraz obs³uga klientów w firmie,procedury skutecznego rozwi¹zywania konfliktów w grupie pracowników orazprzywództwo i motywowanie w kierowaniu zespo³em pracowników,dobre obyczaje w relacjach zawodowych i etyka w biznesie,relacje interpersonalne i metodyka w pracy doradczej,zarz¹dzanie innowacjami w doradztwie,analiza sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiêbiorstwa,zasady podejmowania i wykonywania dzia³alnoœci gospodarczej,integracja europejska i jej konsekwencje gospodarcze i spo³eczne,ograniczenia negatywnych oddzia³ywañ na œrodowisko przyrodnicze – skutkijakie niesie ze sob¹ produkcja przemys³owa i zu¿ywanie zasobów naturalnychdla: krajobrazu przyrodniczego, relacji cz³owieka ze œrodowiskiem, globalnego³añcucha konsumenckiego i ekosystemów,metody badañ spo³ecznych, tworzenie narzêdzi badawczych, dobór próby, ana-liza zebranego materia³u empirycznego.

ZAK£AD EKONOMIKI PRODUKCJI ROLNICZEJ

tel./fax + (48 52) 340-80-84e-mail: [email protected]

Problematyka naukowo-badawcza– czynniki kszta³tuj¹ce efektywnoœæ gospodarowania w rolnictwie,– efektywnoœæ skali i technologii produkcji w rolnictwie,– rozwój rachunkowoœci w rodzinnych gospodarstwach rolniczych,– metodologia rachunku ekonomicznego w rolnictwie,– planowanie przedsiêwziêæ gospodarczych w rolnictwie,– analiza sytuacji rynkowej w rolnictwie,– zastosowanie metod ekonometrycznych w badaniach ekonomiczno-rolniczych.

Oferta Zak³aduanaliza dzia³alnoœci gospodarstw oraz przedsiêbiorstw agrobiznesu,analiza finansowa gospodarstw oraz przedsiêbiorstw agrobiznesu,ocena zdolnoœci do samofinansowania i kredytowania gospodarstw oraz przed-siêbiorstw agrobiznesu,planowanie przedsiêwziêæ w gospodarstwie rolnym i przedsiêbiorstwie agro-biznesu, ze szczególnym uwzglêdnieniem ryzyka utraty zdolnoœci p³atniczej,analiza przedsiêwziêæ gospodarczych w rolnictwie z uwzglêdnieniem mo¿liwo-œci kredytowania przez banki gospodarstw rolnych oraz ma³ych i œrednich przed-siêbiorstw agrobiznesu,analiza efektywnoœci inwestycji w gospodarce ¿ywnoœciowej,ekspertyzy wspieraj¹ce opracowywanie strategii rozwoju lokalnego,ekspertyzy wspieraj¹ce programowanie rozwoju lokalnego,studia wykonalnoœci programów rozwoju lokalnego.

96

Oferta szkoleniowaRachunkowoœæ i planowanie w gospodarstwach rolniczych (studia podyplomowe)– prowadzenie rachunkowoœci w standardzie FADN, analiza dzia³alnoœci go-

spodarstwa rolnego, sporz¹dzanie projektów przedsiêwziêæ rolniczych (biz-nes planów),

Programowanie rozwoju regionalnego i zarz¹dzanie projektami (studia pody-plomowe)– umiejêtnoœæ zespo³owego opracowywania programów rozwoju regionalne-

go, ocena projektów zgodnie z procedurami Unii Europejskiej, zarz¹dzanieprojektami na poziomie lokalnym, opracowywanie studium wykonalnoœci,

Planowanie rozwoju gospodarstwa rolnego (szkolenie)– samodzielne opracowanie projektu rozwoju gospodarstwa,Rachunkowoœæ w gospodarstwie rolniczym (szkolenie)– prowadzenie rachunkowoœci w standardzie FADN,Wykorzystanie rachunkowoœci do podnoszenia poziomu zarz¹dzania gospodar-stwem rolnym (szkolenie)– analiza wyników dzia³alnoœci gospodarczej, podejmowanie decyzji gospo-

darczych.

Osi¹gniêcia Zak³adu– udzia³ w projektach miêdzynarodowych: PHARE P9105/01/106, P9105-03/08/

204, P9105/0/141E; P1205/0/141E, P9312-08-02, P9105/0411/141E i PL9704-01-15, Leonardo da Vinci,

– wdro¿enie programów komputerowych: RYNEK, Ksi¹¿ka, FINBAZA, KREDYT,AFP, PORR, MON_ZAP, ZAP.

KATEDRA ENTOMOLOGII STOSOWANEJ

ul. Ks. A. Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 374-93-77

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Maria Wawrzyniak

Problematyka naukowo-badawcza– alternatywne w stosunku do metod chemicznych sposoby ochrony roœlin i pro-

duktów przechowywanych przed szkodnikami,– badania faunistyczne w œrodowiskach zurbanizowanych i rolniczych,– ocena dzia³ania nowych polskich insektycydów i akarycydów,– badania dotycz¹ce lotnych zwi¹zków organicznych emitowanych przez roœliny

w reakcji obronnej na atak agrofagów.

Oferta Katedrydiagnostyka oraz doradztwo w zakresie profilaktyki i zwalczania szkodnikówroœlin rolniczych, warzywniczych, sadowniczych, roœlin ozdobnych i drzew par-kowych,diagnostyka szkodników produktów przechowywanych i owadów sanitarnych,

97

diagnostyka szkodników w ogródkach dzia³kowych,testowanie nowych insektycydów i akarycydów,zwalczanie owadów w pomieszczeniach biurowych i mieszkalnych,ocena aktywnoœci biologicznej biopestycydów – ekstraktów roœlinnych i innychproekologicznych œrodków ochrony roœlin,badania nad wykorzystaniem szkodników roœlin do biologicznej walki z chwa-stami,badania nad wystêpowaniem i szkodliwoœci¹ oraz sposobami ograniczania po-pulacji owadów zasiedlaj¹cych liœcie drzew w zadrzewieniach œródmiejskichoraz terenach przyleg³ych i œródpolnych,rejestracja wystêpowania szkodników roœlin uprawnych i okreœlanie stanu za-gro¿enia upraw,konsultacje i doradztwo w zakresie ochrony roœlin i produktów przechowywa-nych,ekspertyzy z zakresu szkodliwej fauny w pod³o¿ach w szklarniach, tunelachfoliowych i pieczarkarniach,poradnictwo w zakresie wykorzystania organizmów po¿ytecznych do zwalcza-nia szkodników roœlin.

Aparatura naukowo-badawczawysokiej klasy mikroskopy stereoskopowe,komora klimatyzacyjna,skaner przenoœny do pomiaru powierzchni liœci,systemem pozwalaj¹cy na kolekcjonowanie lotnych zwi¹zków chemicznychuwalnianych przez roœliny (Volatile Collection System, model No. AVCS1-6C8P2E).

Mikroskop stereoskopowy ZOOM Nikon SMZ-U z oœwietlaczem œwiat³owodowym i apara-tem fotograficznym Nikon F50 do oznaczania owadów i roztoczy oraz dokumentowaniatych stawonogów na zdjêciach

98

Oferta szkoleniowadiagnostyka szkodników roœlin rolniczych, warzywniczych, sadowniczych, ro-œlin ozdobnych i drzew parkowych – samodzielne oznaczanie szkodnikówi okreœlanie zakresu wywo³ywanych przez nich szkód,diagnostyka szkodników produktów przechowywanych i owadów sanitarnych– umiejêtnoœæ wykrywania szkodników, ustalania ich szkodliwoœci oraz zwal-czania,dowoczesne metody ochrony roœlin:– poznanie najnowszych trendów walki ze szkodliwymi owadami,– œrodki chemiczne i biologiczne zalecane do walki z owadami.

Osi¹gniêcia Katedry– Œrodek ochrony roœlin – UPRP. Zg³oszenie patentowe P. 317680 (1996 r.),– Pu³apka na owady uskrzydlone. Zg³oszenie wzoru u¿ytkowego Wu. 111596 (2000 r.),– Pu³apka na owady uskrzydlone. Udzielone prawo z rejestracji wzoru przemy-

s³owego Wp. 20796 (2000 r.),– wspó³praca z Referatem Zieleni Miejskiej w sprawie zwalczania szrotówka kasz-

tanowcowiaczka atakuj¹cego kasztanowce na terenie Bydgoszczy i okolic.

KATEDRA FITOPATOLOGII

ul. Ks. A. Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-93-50

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Czes³aw Sadowski

Problematyka naukowo-badawcza– badania zdrowotnoœci roœlin w zale¿noœci od warunków œrodowiska,– mo¿liwoœci stosowania walki biologicznej w ochronie roœlin,– zdrowotnoœæ roœlin uprawianych w systemie ekologicznym,– zdrowotnoœæ ziarna i zbó¿, ze szczególnym uwzglêdnieniem grzybów poten-

cjalnie mikotoksynotwórczych,– badania nad grzybami endofitycznymi w trawach,– zmiennoœæ wewn¹trzgatunkowa patogenów grzybowych, okreœlana metod¹ mo-

lekularn¹ (RAPD-PCR).

Oferta Katedrybadania dotycz¹ce mo¿liwoœci produkcji ekologicznych nasion roœlin warzyw-nych w aspekcie fitopatologicznym,analiza mo¿liwoœci ochrony roœlin przed chorobami w uprawie ekologicznej,badanie zbiorowisk mikroorganizmów glebowych spod roœlin uprawianychw ró¿nych systemach uprawy (ekologicznym, konwencjonalnym, integrowa-nym, monokulturze),porównanie zdrowotnoœci roœlin i ziarna w uprawie ekologicznej, konwencjo-nalnej, integrowanej i monokulturze, ze szczególnym uwzglêdnieniem grzybów

99

mikotoksynotwórczych (w tym okreœlanie potencjalnej mo¿liwoœci tworzeniamikotoksyn poprzez molekularn¹ analizê DNA metod¹ PCR),badania wewn¹trzgatunkowej zmiennoœci genetycznej grzybów metod¹ RAPD-PCR,ekspertyzy dotycz¹ce zanieczyszczenia nasion i roœlin traw pastewnych przezgrzyby endofityczne bêd¹ce przyczyn¹ toksykoz u zwierz¹t gospodarskich,ocena zdrowotnoœci rzepaku, zbó¿, traw i ziemniaków uprawianych w zró¿ni-cowanych warunkach agrotechnicznych,badania skutecznoœci fungicydów w zwalczaniu chorób (w tym badania przed-rejestracyjne),mo¿liwoœci wykorzystania preparatów biologicznych do otoczkowania nasion,poszukiwanie izolatów grzybów saprotroficznych przydatnych do walki biolo-gicznej,diagnostyka chorób grzybowych roœlin we wczesnych stadiach rozwojowychprzy u¿yciu metod molekularnych (PCR),ekspertyzy dotycz¹ce czystoœci mikrobiologicznej p³odów rolnych i artyku³ówspo¿ywczych,ekspertyzy zagrzybieñ pomieszczeñ mieszkalnych, budynków inwentarskichi gospodarczych.

Oferta szkoleniowaIstnieje mo¿liwoœæ prowadzenia przez pracowników Katedry szkoleñ, kursów

i warsztatów z zakresu:diagnostyki chorób roœlin i ich zwalczania,chorób roœlin iglastych i mo¿liwoœci ich ograniczania,zdrowotnoœci roœlin uprawianych w systemie ekologicznym.

Aparatura naukowo-badawczamikroskopy i pe³ne wyposa¿enie aparaturowe niezbêdne w laboratorium miko-logicznym,termocykler (Biometra),zestaw do elektroforezy,mikrowirówka z ch³odzeniem,transiluminator zestaw do archiwizacji danych,sto³y z laminarnym przep³ywem powietrza,aparatura do sterylizacji,zestawy filtracyjne wraz z pomp¹ pró¿niow¹,spektrofotometr UV-VIS NIR, Cary 5000 (Varian).

Osi¹gniêcia Katedry– Uzyskania dotacji Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki

Wodnej w Toruniu na badania "Zdrowotnoœæ roœlin uprawianych w gospodar-stwach ekologicznych".

– Uruchomienie produkcji wysokiej jakoœci nasion warzyw dla upraw ekologicz-nych – projekt celowy KBN, PNOS w O¿arowie.

100

KATEDRA FIZJOLOGII ROŒLIN

ul. Bernardyñska 6, 85-029 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-95-25,

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr Norbert Keutgen, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– molekularna, hormonalna i œrodowiskowa regulacja wzrostu i rozwoju roœlin

(transformacja genetyczna rzepaku, tytoniu i Arabidopsis, molekularne podsta-wy aktywnoœci myrozynazy, rola systemu myrozynaza – glukozynolany w me-chanizmie obronnym rzepaku, bioremediacja jonów metali ciê¿kich),

– morfogenetyczne i histologiczne aspekty ró¿nicowania kalusa papryki,– metabolizm siarki i glukozynolanów u rzepaku,– diagnostyka materia³u roœlinnego na poziomie cytologicznym i histologicznym

w celu zoptymalizowania procedury mikropropagacji wybranych gatunków roœlin,– ocena kariotypu roœlin,

Zestaw sk³adaj¹cy siê z kamery techniczneji mikroskopu do morfologicznej identyfi-kacji grzybów chorobotwórczych w diagno-styce chorób roœlin

Termocykler do badanie DNA grzyba Fusa-rium avenaceum za pomoc¹ reakcji PCR(Polymerase Chain Reaction)

101

– opracowanie metod mikrorozmna¿ania i doskonalenie wybranych gatunkówroœlin wykorzystywanych w celu rekultywacji gleb zdegradowanych,

– identyfikacja i charakterystyka ró¿nych bia³ek i ich genów zaanga¿owanychw reakcje stresowe roœlin,

– techniki in vitro komórek, tkanek i organów roœlinnych, w tym mikrorozmna¿a-nie gatunków roœlin rolniczych, przemys³owych, leczniczych i alternatywnych,

– genetyczna identyfikacja roœlin uprawnych,– diagnostyka molekularna w oparciu o techniki in¿ynierii genetycznej, monitoro-

wanie genetycznie zmodyfikowanych organizmów (GMO) oraz ¿ywnoœci,– aktualne pozwolenie na pracê z GMO.

Oferta Katedrymikrorozmna¿anie ró¿nych gatunków roœlin (roœlin ozdobnych, traw, roœlinuprawnych, zió³),PCR i techniki identyfikacji genu,badanie reakcji roœlin uprawnych na zanieczyszczenia œrodowiska,doradztwo w zakresie fitoremediacji terenów zdegradowanych,oznaczanie wp³ywu czynników œrodowiska na plonowanie.

Oferta szkoleniowaPodstawy kultur in vitro roœlin i mikrorozmna¿anie (kurs)– samodzielne prowadzenie kultur in vitro,– mikrorozmna¿anie.

Aparatura naukowo-badawczape³ne wyposa¿enie do mikrorozmna¿ania i prowadzenia kultur in vitro:– fitotron – pokój wzrostowy dla kultur in vitro z kontrolowanymi parametra-

mi temperatury, oœwietlenia i wilgotnoœci umo¿liwiaj¹cy mikropropagacjêwybranych gatunków roœlin,

– pokój wzrostowy dla roœlin in vivo – z kontrolowanymi parametrami tempe-ratury, oœwietlenia i wilgotnoœci zapewniaj¹cy warunki do aklimatyzacjii optymalizacji hodowli roœlin,

– komory z laminarnym przep³ywem powietrza – utrzymuj¹ steryln¹ i woln¹od zanieczyszczeñ przestrzeñ robocz¹; mo¿na stosowaæ je w: testach steryl-noœci, testach mikrobiologicznych, pracy z DNA/RNA, sterylnych manipula-cjach, przygotowywania roztworów w warunkach aseptycznych, kulturachtkankowych, biologii molekularnej, pracy z materia³em biologicznym,

– autoklawy – umo¿liwiaj¹ce sterylizacjê po¿ywek, szk³a i narzêdzi,– po¿ywkarnia – w pe³ni wyposa¿ona pomieszczenie do przygotowywania

po¿ywek stosowanych w kulturach in vitro, min. cyfrowa waga analityczna,suszarki, pH-metr,

pe³ne wyposa¿enie laboratorium biotechnologicznego, w tym:– zamra¿arka niskotemperaturowa (-80°C) U101 innova Brunswick – zapewnia bez-

pieczne warunki przechowywania próbek takich jak DNA, RNA, preparaty bia³ko-we i inne substancje o podobnych w³aœciwoœciach, wymagaj¹ce dla zachowaniaswoich pierwotnych w³aœciwoœci specjalnych warunków przechowywania,

102

– termocykler PCR Perkin ELMER GeneAmp PCR System 2400 – precyzyjne urz¹-dzenie pozwalaj¹ce na powielanie materia³u genetycznego poza komórk¹ daw-cy. PCR (ang. Polymerase Chain Reaction), czyli ³añcuchowa reakcja polimera-zy, jest dziœ najpopularniejsz¹ metod¹ badania DNA, wykorzystywan¹ w diagno-styce chorób, identyfikacji mutacji, identyfikacji osobnika na podstawie finger-printing, wykrywaniu transgenu w materiale GMO i wielu innych dziedzinach,

– wirówki Eppendorf 5417R, 5810R – wirówki o wysokim komforcie obs³ugiumo¿liwiaj¹ca wirowanie próbek w zakresie temperatur –9°C do +40°Cw krokach co 1°C oraz przy obrotach 200-14000 1/min,

– kamera cyfrowa, aparat cyfrowy, zespó³ do archiwizacji danych, mikrosko-py: œwietlny i fluorescencyjny z systemem do analizy i archiwizacji danych -analiza cytologiczno-histologiczna materia³u roœlinnego (np. pochodz¹cegoz kultur in vitro) pod k¹tem stabilnoœci genetycznej. Identyfikacja jakoœcio-wa i iloœciowa ró¿nych substancji w komórce przy pomocy fluorochromówsprzê¿onych z przeciwcia³ami.

KATEDRA GENETYKI I HODOWLI ROŒLIN

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 340-87-22

e-mail: [email protected], [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Pawe³ Nowaczyk

Problematyka naukowo-badawcza– oznaczanie wielkoœci genomów roœlinnych oraz ploidalnoœci materia³u roœlin-

nego w celu ustalania pozycji systematycznej, sta³oœci genetycznej (szczególniew kulturach in vitro), identyfikacji (di)haploidów, mieszañców miêdzygatunko-wych, badania zdolnoœci przystosowawczych gatunków do warunków œrodo-wiska, selekcji materia³ów hodowlanych,

– badanie cyklu komórkowego i polisomatycznoœci w celu okreœlania jakoœci na-sion oraz w³aœciwoœci cytotoksycznych okreœlonych zwi¹zków.

Oferta Katedryekspertyzy, opinie naukowo-techniczne i prace badawczo-wdro¿eniowe doty-cz¹ce jakoœci i czystoœci genetycznej (stopnia ploidalnoœci) partii nasion burakacukrowego oraz innych gatunków uprawnych i warzywnych,oznaczanie wiernoœci genetycznej materia³u roœlinnego pochodz¹cego z kultur in vitro,oznaczanie ploidalnoœci roœlin otrzymanych w wyniku haploidyzacji i dzia³aniazwi¹zków powoduj¹cych poliploidyzacjê,oznaczanie wielkoœci genomów mieszañców miêdzygatunkowych i form rodzi-cielskich.

Aparatura naukowo-badawczacytometry przep³ywowe Partec CCA i CyFlow Green,mikroskop fluorescencyjny Olympus,

103

mikroskopy œwietlne i preparacyjne,laboratorium biotechnologiczne z wyposa¿eniem do biologii molekularnej orazdo rekombinacji DNA,2 kamery z laminarnym przep³ywem powietrza,komory wzrostowe,spektrofotometr UV-Vis.

Osi¹gniêcia Katedry– opracowanie procedur pomiaru zawartoœci DNA w nasionach i w gatunkach

zawieraj¹cych inhibitory wybarwiania,

Laboratorium biotechnologii

Cytometr przep³ywowy Partec CCA do oznaczania zawartoœci DNA i badania cyklukomórkowego

104

– opracowanie metody oceny jakoœci nasion buraka cukrowego i niektórych wa-rzyw oraz optymalizowania warunków ich uszlachetniania na podstawie anali-zy cyklu komórkowego za pomoc¹ cytometrii przep³ywowej,

– szeroka wspó³praca z uniwersytetami, instytutami oraz firmami hodowlano-na-siennymi i biotechnologicznymi w zakresie cytometrii przep³ywowej.

KATEDRA GLEBOZNAWSTWA I OCHRONY GLEB

ul. Bernardyñska 6, 85-029 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-95-57

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. Halina D¹bkowska-Naskrêt

Problematyka naukowo-badawcza– naturalna zmiennoœæ przestrzenna gleb i ich charakterystyka,– w³aœciwoœci fizykochemiczne oraz sk³ad chemiczny i mineralogiczny gleb na tle

ich genezy,– fizykochemicznie aktywne sk³adniki glebowe,– pierwiastki œladowe i ich mobilnoœæ w glebach,– metale ciê¿kie w glebach bêd¹cych pod wp³ywem antropogenizacji,– chemia i fizykochemia gleb w aspekcie ich cech u¿ytkowych oraz ochrony,– wp³yw dzia³alnoœci rolniczej oraz deformacji zwi¹zanych z dzia³alnoœci¹ przemy-

s³ow¹ na œrodowisko glebowe,– zanieczyszczenie i degradacja zasobów glebowych,– rekultywacja gleb zdegradowanych,– iloœciowa ocena przestrzennej zmiennoœci gleb i ich w³aœciwoœci metodami GPS

i geostatystycznymi,– mineralogia gleb.

Oferta Katedryocena wp³ywu emisji zanieczyszczeñ na zmiany w œrodowisku przyrodniczymw rejonie zak³adów przemys³owych,wykorzystanie odpadów do nawo¿enia, wapnowania i poprawy struktury gleb,badania wp³ywu pierwiastków i zwi¹zków toksycznych na gleby i produktyrolne,ocena ska¿enia gleby i produktów roœlinnych substancjami toksycznymi ró¿ne-go pochodzenia,orzecznictwo techniczne, chemiczne, ekologiczne i opinie w zakresie zanie-czyszczenia, degradacji i ochrony gleb (uprawnienia bieg³ych w zakresie spo-rz¹dzania ocen oddzia³ywania na œrodowisko, rzeczoznawcy w zakresie ochro-ny i rekultywacji gleb, gruntów i terenów zielonych),nowe techniki analiz instrumentalnych oraz testowanie aparatury laboratoryjnejz zakresu analizy chemiczno-rolniczej i ochrony œrodowiska,wykonawstwo analogowych i numerycznych map glebowo-rolniczych i zanie-czyszczenia gleb,

105

ocena cech morfologicznych gleb,ocena sk³adu ca³kowitego gleb (azotu, wêgla organicznego, fosforu, siarki, po-tasu, wapnia, magnezu, krzemu, ¿elaza, glinu, tytanu),analiza zawartoœci ca³kowitej i form przyswajalnych dla roœlin metali ciê¿kich(Cd, Pb, Cu, Cr, Ni, Zn, Hg, V) oraz pierwiastków rozproszonych i metali szla-chetnych (Li, Rb, Sr, Cs, Ag),wyznaczanie potrzeb wapnowania i nawo¿enia (kwasowoœci hydrolitycznej, pHw H

2O, pH w 1 M KCl, przyswajalnych makroelementów: fosforu, potasu, ma-

gnezu oraz przyswajalnych mikroelementów: miedzi, cynku, manganu, molib-denu),ocena w³aœciwoœci fizycznych gleb (gêstoœci w³aœciwej, gêstoœci objêtoœciowej,sk³adu granulometrycznego, lepkoœci, plastycznoœci, struktury, wspó³czynnikówinfiltracji),oznaczanie sk³adu mineralogicznego gleb,analizy laboratoryjne roœlin, wód, œcieków, substancji odpadowych i osadów œcie-kowych oraz nawozów,opracowywanie programów komputerowych do interpretacji wyników badañ gle-boznawczych.Badania, ekspertyzy i analizy s¹ prowadzone zgodnie z normami obowi¹zuj¹cy-

mi w Polsce i dyrektywami organizacji miêdzynarodowych.

Aparatura naukowo-badawczaspektrometr absorpcji atomowej PU 9100 X Philips, do oznaczania w próbkachgleb, materia³u roœlinnego, ¿ywnoœci, artyku³ów rolno-spo¿ywczych, osadówœciekowych, œcieków, wód i innych próbkach œrodowiskowych Na, K, Ca, Mg,Pb, Cd, Cr, Ni, Zn, Cu, Mn, Co, Sr, Li, Rb:

spektrometr absorpcji atomowej SOLAAR S4 z kuwet¹ grafitow¹ GFS97 firmyThermoElemental do oznaczania w próbkach gleb, materia³u roœlinnego, ¿yw-noœci, artyku³ów rolno-spo¿ywczych, osadów œciekowych, œcieków, wód i in-

106

nych próbkach œrodowiskowych pierwiastków œladowych na poziomie stê¿eñrzêdu ppb, np. Pb, Cd, Cr, Ni, Zn, Cu, Ag:

analizator rtêci AMA-254, dedykowany spektrometr absorpcji atomowej do ozna-czania zawartoœci rtêci we wszelkiego rodzaju sta³ych i ciek³ych próbkach œro-dowiskowych, który pozwala na szybk¹ analizê zawartoœci Hg – bez potrzebyprzygotowania próbki (np. mineralizacja, ekstrakcja itp.):

system roztwarzania mikrofalowego MILESTONE MDR-300/S, prod. USA, domineralizacji sta³ych i ciek³ych próbek œrodowiskowych, biologicznych, geolo-gicznych i metalurgicznych,dyfraktometr rentgenowski HZG-4, do wykonywania analiz dyfraktometrycz-nych i okreœlania sk³adu mineralogicznego gruntów, gleb, osadów i py³ów ró¿-

107

nego pochodzenia, z³ó¿ ska³ i minera³ów, materia³ów budowlanych i ceramicz-nych, nanomateria³ów i cz¹stek koloidalnych:

laboratorium do roztwarzania i mineralizacji próbek sta³ych i ciek³ych w uk³a-dzie otwartym (w piecu muflowym), w uk³adzie otwartym na mokro (w kwa-sach i ich mieszaninach), w uk³adzie otwartym na drodze stapiania z topnikamioraz w uk³adzie zamkniêtym metod¹ mikrofalow¹:

108

spektrofotometr UV-Vis MARCEL EKO PLUS, do kolorymetrycznych i nefelome-trycznych pomiarów zawartoœci fosforu, azotanów, azotynów, tytanu i siarkiw glebach i próbkach œrodowiskowych oraz innych pierwiastków, które powo-duj¹ zabarwienie zwi¹zku, w który przeprowadza siê oznaczany pierwiastek,wirówka do wydzielania frakcji ilastej z gleb BECKMAN CS-6R Centrifuge.

Oferta szkoleniowaorganizacja szkoleñ, seminariów i konferencji w zakresie gleboznawstwa, zanie-czyszczenia oraz ochrony, degradacji i rekultywacji gleb i pozosta³ej tematykibadawczej Katedry,konsultacje i doradztwo w zakresie organizowania i prowadzenia szkoleñ doty-cz¹cych metod oznaczania w³aœciwoœci fizykochemicznych gleb i sk³adu che-micznego roœlin.

Osi¹gniêcia Katedry– uprawnienia rzeczoznawcy w zakresie ochrony i rekultywacji gleb, gruntów

i terenów zielonych oraz bieg³ego w zakresie sporz¹dzania ocen oddzia³ywaniana œrodowisko (prof. dr hab. Halina D¹bkowska-Naskrêt),

– szereg zg³oszeñ patentowych i patentów,– wdro¿enie programu komputerowego "Buffer area" do wyznaczania pojemno-

œci buforowej gleb (dr in¿. Piotr Malczyk),– rozwi¹zania technologiczne zg³oszone do Oœrodka Przekazu Innowacji – Inno-

vation Relay Centres – IRC, powo³anego przez Komisjê Europejsk¹:• projektowanie i budowa instalacji technologicznych s³u¿¹cych do produkcji

kredy (wspó³autor dr in¿. Piotr Malczyk),• technologia wytwarzania paszowych fosforanów wapniowych, wapniowo-

-magnezowych, magnezowych i sodowych (wspó³autor dr in¿. Piotr Mal-czyk).

KATEDRA MELIORACJI I AGROMETEOROLOGII

ul. Bernardyñska 6, 85-029 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-95-80

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Jacek ¯arski

Problematyka naukowo-badawcza– wp³yw nawodnieñ deszczownianych i kroplowych na plonowanie roœlin upra-

wianych na glebach lekkich i bardzo lekkich,– ocena potrzeb wodnych i potrzeb nawadniania roœlin uprawnych,– zastosowanie wodooszczêdnych systemów nawadniania i fertygacji w uprawie

roœlin,– bonitacja klimatu Polski dla potrzeb praktyki rolniczej i ochrony œrodowiska,– ocena przyczyn i skutków zmian klimatycznych,– ocena klimatycznego ryzyka uprawy roœlin.

109

Oferta Katedryopracowanie metod doskonalenia technik nawadniania roœlin uprawnych i ogrod-niczych,projektowanie inwestycji nawadniaj¹cych lub weryfikacja projektów,okreœlanie efektów produkcyjnych i ekonomicznych nawadniania roœlin upraw-nych,ocena zale¿noœci plonowania roœlin uprawnych od warunków meteorologicz-nych,ocena przyrodniczych i technicznych przes³anek mikronawodnieñ,ocena klimatycznego ryzyka uprawy roœlin oraz metod ³agodzenia skutków wy-stêpowania niekorzystnych czynników pogodowych,ekspertyzy przed- i pomelioracyjne,oceny zakresu i przyczyn podtopieñ opadowych i wodami obcymi,projekty odwodnieñ terenów zurbanizowanych,projekty odwodnieñ domów.

Oferta szkoleniowaNawadnianie roœlin – kryteria celowoœci lokalizacji, technologie, efekty,Klimatyczne ryzyko uprawy roœlin i jego ocena,Obserwowane i przewidywane zmiany klimatu oraz skutki zmian,Naukowe i techniczne doradztwo w problematyce sterowania nawodnieniami,Doradztwo w zakresie racjonalnej eksploatacji systemów melioracyjnych.

Aparatura naukowo-badawczaautomatyczne i standardowe stacje meteorologiczne z kompletem przyrz¹dów,aparatura do automatycznego monitorowania wilgotnoœci gleby.

Osi¹gniêcia Katedry– opatentowanie wynalazku w postaci deszczowni szpulowej GR-1,– ekspertyza pomelioracyjna obiektu zdrenowanego Ujma Ma³a w gm. Radziejów

Kuj.,– projekt odwodnienia zespo³u domów jednorodzinnych przy ul. Amurowej

w Bydgoszczy,– ekspertyza pomelioracyjna obiektu zmeliorowanego Solec Kuj. w woj. bydgo-

skim,– ekspertyza pomelioracyjna obiektu zmeliorowanego Chroœna w gm. Solec Kuj.

w woj. bydgoskim,– koncepcja regulacji stosunków wodnych w zlewni rowu "A" w Olszewicach,

gm. Inowroc³aw,– opinia na temat mo¿liwoœci odwodnienia rozlewiska w Chrz¹stowie w pow.

Nak³o w woj. kujawsko-pomorskim.

110

KATEDRA MIKROBIOLIGII

ul. Bernardyñska 6, 85-029 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-95-53

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. Zbigniew Paluszak

Problematyka naukowo-badawcza– ocena sanitarna i higieniczna skutecznoœci procesów kompostowania osadów

poœciekowych, odpadów komunalnych i innych substancji odpadowych,– badania skutecznoœci chemicznej dezynfekcji osadów poœciekowych (zwi¹zki

wapnia, kwasy organiczne, formaldehyd i inne zwi¹zki),– ocena metod fizykalnych w zakresie eliminacji patogenów w osadach poœcieko-

wych,– sanitarne badania wód powierzchniowych,– badania nad aktywnoœci¹ bakterii glebowych, promieniowców, grzybów sa-

profitycznych i ich udzia³u w przemianach zwi¹zków mineralnych oraz orga-nicznych C, N, P, S itp.,

– prace nad wystêpowaniem i aktywnoœci¹ mikroorganizmów o w³aœciwoœciachantagonistycznych w stosunku do potencjalnych patogenów roœlin w ekosyste-mach polowych,

– systemy mikrobiologicznie monitorowanych procesów uzdatniania odpadówzielonych,

– badanie w³aœciwoœci antagonistycznych bakterii z rodziny Lactobacillaceaew stosunku do patogenów ludzi, zwierz¹t i roœlin.

Oferta Katedryocena zagospodarowania poubojowych niejadalnych odpadów niskiego ryzyka(3 kategorii), zgodnie z wymogami przepisów Unii Europejskiej,opracowanie technologii produkcji tanich polepszaczy do kondycjonowania glebkwaœnych i rekultywacji terenów z niejadalnych odpadów miêsnych niskiegoryzyka poddanych dzia³aniu wysokoreaktywnym tlenkiem wapnia.

Aparatura naukowo-badawczaspektrofotometr Beckman,komora laminarna,zestaw do elektroforezy horyzontalnej bia³ek firmy Sigma,aparat do pomiaru czystoœci mikrobiologicznej powietrza Mas 100 Eco firmyMerck,liofilizator,wagi analityczne,pH-metr,wirówki, ultrawirówka,autoklaw.

111

Osi¹gniêcia Katedry– opracowanie metody oceny skutecznoœci metod kompostowania osadów po-

œciekowych stosowanych w Miejskiej Oczyszczalni Œcieków w Toruniu na pod-stawie inaktywacji wybranych bakterii patogennych, jaj paso¿ytów Ascaris suum,wirusów ROTA oraz fitopatogenicznych grzybów Sclerotinia sclerotiorumi Rhizoctonia solani,

– opracowanie metodyki kompleksowych badañ mikrobiologicznych prób zawie-raj¹cych zawiesinê efektywnych mikroorganizmów dla Polskiego Centrum Ba-dañ i Certyfikacji S.A. w Warszawie, Oddzia³ w Pile,

– opracowanie kompleksowej opinii dotycz¹cej wybranych fragmentów techno-logii produkcji konserw miêsnych dla psów w Przedsiêbiorstwie Produkcyjno-Handlowym "Bega-Dogland" S.C. w Wojnowie,

– udzia³ w grupie roboczej European Food Safety Authority w Brukseli w zakresiezagospodarowywania odpadów poubojowych.

KATEDRA PODSTAW PRODUKCJI ROŒLINNEJI DOŒWIADCZALNICTWA

ul. Ks. A. Kordeckiego 20E, 85-225 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 374-93-94e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Dariusz Jaskulski, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– wielkoœæ i jakoœæ plonu roœlin uprawnych w ró¿nych warunkach siedliskowo-

-agrotechnicznych,– ograniczanie skutków niekorzystnych warunków siedliskowych, g³ównie wod-

nych i termicznych, dla efektów polowej produkcji roœlinnej,– wp³yw poziomu intensywnoœci elementów i zabiegów agrotechnicznych na agro-

ekologiczno-produkcyjne efekty polowej produkcji roœlinnej,– doskonalenie agrotechniki zbó¿, mieszanek zbo¿owych i zbo¿owo-str¹czko-

wych oraz rzepaku,– oddzia³ywania konkurencyjne i allelopatyczne oraz efekt brzegowy w uprawie

roœlin,– wzajemne oddzia³ywania miêdzy roœlinami uprawnymi a chwastami,– mo¿liwoœci ³agodzenia ujemnych skutków du¿ego udzia³u zbó¿ w strukturze

zasiewów i ograniczeñ elementów agrotechniki,– wp³yw agrotechniki na wystêpowanie fitofagów i ich zwalczanie,– struktura oraz wydajnoœæ produkcji roœlinnej w ró¿nych warunkach gospodaro-

wania,– rejonizacja produkcji roœlinnej na obszarze województwa kujawsko-pomorskiego,– krajobraz i œrodowisko przyrodnicze obszarów wiejskich,– metodologia badañ w naukach rolniczych.

112

Oferta KatedryDoradztwo, szkolenia, ekspertyzy, analizy, badania rozpoznawcze dotycz¹ce:

oceny przydatnoœci rolniczej przestrzeni produkcyjnej do uprawy poszczegól-nych roœlin,rejonizacji gatunków roœlin i ich odmian w zale¿noœci od warunków siedlisko-wych i agrotechnicznych,wyboru poziomu agrotechniki roœlin uprawnych w ró¿nych warunkach przy-rodniczych i gospodarczych,mo¿liwoœci ograniczenia skutków niedoboru wody w polowej produkcji roœlin-nej,doskonalenia agrotechniki zbó¿, mieszanek zbo¿owych i zbo¿owo-str¹czkowychoraz rzepaku,mo¿liwoœci uprawy ¿yta jarego i owsa nieoplewionego,agrotechniki przewódkowych odmian zbó¿,znaczenia czynników agrotechnicznych i siedliskowych w kszta³towaniu cechjakoœciowych ziarna pszenicy,oceny jakoœci ziarna pszenicy dla celów przemys³u piekarskiego,wp³ywu s³omy, popio³u ze s³omy, efektywnych mikroorganizmów, u¿yŸniaczaglebowego na w³aœciwoœci gleby i plonowanie roœlin,mo¿liwoœci uproszczeñ agrotechniki, g³ównie zmianowania, uprawy roli i na-wo¿enia oraz ograniczania ich skutków w polowej produkcji roœlinnej,sposobów ograniczania wystêpowania samosiewów roœlin uprawnych na po-lach, miedzy innymi rzepaku ozimego, gorczycy, zbó¿,mo¿liwoœci ograniczania stosowania herbicydów w uprawie roœlin,niechemicznych sposobów ograniczania wystêpowania agrofagów.

Aparatura naukowo-badawczamiernik wilgotnoœci, zasolenia i temperatury gleby TDR DLOG/mpts z zesta-wem 8 sond,rêczny penetrometr Eijkelkamp (06.01.S.A.) – hydrauliczna sonda do pomiaruzwiêz³oœci gleby na ró¿nych g³êbokoœciach,cyfrowy sterownik "ADAM 5510" zarz¹dzaj¹cy nawadnianiem instalacji kroplo-wej z oprogramowaniem,Hydro N-tester f-my Minolta,miernik intensywnoœci naœwietlenia wewn¹trz ³anu "TEST 1336A",urz¹dzenia do oceny jakoœci ziarna pszenicy:– mierniki wilgotnoœci ziarna,– licznik ziaren typu "Kopciuszek",– gêstoœciomierz ziarna typu SH,– separator ziarna SZD,– m³ynek laboratoryjny czterowalcowy,– aparat do oznaczania liczby opadania typ SWD,– miesiarka wibracyjna typ SZ,– glutownik typ SZ,– zestaw do okreœlania liczby sedymentacji,

113

suszarki,ch³odziarka,wagi precyzyjne,kie³kowniki.

Glutownik mechaniczny jako element laboratorium do oceny jakoœci technologicznej ziar-na pszenicy do wypieku chleba

Doœwiadczenie wazonowe nad mo¿liwoœci¹ ograniczania skutków niedoboru wody

114

Osi¹gniêcia Katedry– Pracownicy Katedry s¹ cz³onkami licznych gremiów dzia³aj¹cych na rzecz roz-

woju rolnictwa w kraju i regionie, m. in.: Komisji ds. rejestracji odmian roœlinzbo¿owych, Radzie Ekspertów Polskiego Zwi¹zku Producentów Roœlin Zbo¿o-wych, Zespo³ów Doradczych ds. Wsi i Rolnictwa,

– aktywna i owocna wspó³praca z jednostkami gospodarczymi oraz wielkoobsza-rowymi i rodzinnymi gospodarstwami rolnymi,

– transfer wyników badañ realizowanych w ramach projektów regionalnych orazfinansowanych przez KBN i MNiSzW do praktyki,

– aktualnie kierowanie lub udzia³ w 7 projektach badawczych w³asnych z zakresunauk o glebie i roœlinach.

KATEDRA PRZECHOWALNICTWAI PRZETWÓRSTWA PRODUKTÓW ROŒLINNYCH

ul. Ks. A. Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcztel.+ (48 52) 374-93-88

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. Ilona Rogoziñska

Problematyka naukowo-badawcza– wp³yw warunków œrodowiskowych i agrotechnicznych na przydatnoœæ prze-

chowalnicz¹ i przetwórcz¹ produktów roœlinnych,– znaczenie czynników agrotechnicznych oraz warunków przechowywania

w kszta³towaniu wielkoœci plonu handlowego i jakoœci technologicznej bulwziemniaka i wybranych warzyw,

– dynamika zmian sk³adników od¿ywczych i szkodliwych zachodz¹cych w okre-sie d³ugoterminowego sk³adowania surowców pochodzenia roœlinnego,

– wp³yw dodatków na cechy zdrowotne w wybranych produktach ¿ywnoœcio-wych oraz zgodnoœæ ich doboru z wymogami WHO i norm UE,

– jakoœæ surowca roœlinnego i jego znaczenie dla procesów technologicznych (prze-twórstwo rolno-spo¿ywcze),

– zmiany w³aœciwoœci od¿ywczych i prozdrowotnych towarzysz¹ce obróbce tech-nologicznej surowców.

Oferta Katedryekspertyzy w zakresie przechowywania w optymalnych warunkach surowcówpochodzenia roœlinnego przeznaczonych do bezpoœredniej konsumpcji i prze-mys³u przetwórczego,analizy chemiczne i organoleptyczne dotycz¹ce okreœlenia przydatnoœci surow-ców roœlinnych do przemys³u i konsumpcji,oznaczanie antyutleniaczy w surowcach i przetworach,doradztwo w zakresie zastosowania dawek nawozów mineralnych dla otrzyma-nia plonów roœlin przemys³owych (ziemniaka, buraka) oraz owoców i warzywo okreœlonych cechach jakoœciowych, zgodnych ze standardem okreœlanymw obowi¹zuj¹cych normach krajowych na tle wymogów Unii Europejskiej.

115

Aparatura naukowo-badawczapracownia sensoryczna,aparatura pozwalaj¹c¹ na oznaczenie: azotanów, antyutleniaczy, glikoalkalo-idów, bia³ka, jakoœci skrobi pochodzenia roœlinnego, ciemnienia enzymatyczne-go mi¹¿szu oraz oznaczenie konserwantów obecnych w produktach ¿ywno-œciowych.

KATEDRA ROŒLIN OZDOBNYCH I WARZYWNYCHz Pracowni¹ Biotechnologii

ul. Bernardyñska 6, 85-029 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 374-95-36e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Ma³gorzata Zalewska

Problematyka naukowo-badawcza– studia nad wp³ywem temperatury, barwy œwiat³a oraz chemicznych regulatorów

wzrostu na kwitnienie i jakoœæ wybranych gatunków roœlin ogrodniczych, m.in.chryzantemy wielkokwiatowej, roœlin cebulowych i bulwiastych, rabatowychoraz warzyw psiankowatych i dyniowatych,

– badania dotycz¹ce wykorzystania kultur in vitro – jako nowoczesnego narzêdziabiotechnologii w uprawie wa¿nych gospodarczo roœlin ozdobnych i warzywnych.

Oferta Katedryekspertyzy, opinie naukowo-techniczne i prace badawczo-wdro¿eniowe doty-cz¹ce doskonalenia technologii uprawy roœlin ogrodniczych,badania nad wp³ywem ekologicznych (m.in. temperatury i barwy œwiat³a) i che-micznych (m.in. retardantów) regulatorów wzrostu na kwitnienie i jakoœæ wa¿-nych gospodarczo gatunków roœlin ogrodniczych,prace badawcze z zakresu indukowania mutacji in vitro oraz dotycz¹ce wpro-wadzania nowych gatunków roœlin ozdobnych i warzywnych do kultur in vitro,spektrofotometryczne analizy zawartoœci barwników w roœlinach,opiniowanie dotycz¹ce przydatnoœci nowych pod³o¿y ogrodniczych do pro-dukcji kwiatów i warzyw,doradztwo w zakresie produkcji ogrodniczej.

Aparatura naukowo-badawczapokój wzrostowy z kontrolowan¹ atmosfer¹ (œwiat³o, temperatura, wilgotnoœæpowietrza),laboratorium biotechnologiczne (fitotron, pokój szczepieñ, pokój wagowy, po-¿ywkarnia, pokój z autoklawem – ASVE/A),nowoczesne szklarnie z kontrolowan¹ m.in. d³ugoœci¹ dnia i temperatur¹ orazsystemem fertygacji,komora ch³odnicza,spektrofotometr UV-Vis 1601 PC Shimadzu,

116

2 kamery z laminarnym przep³ywem powietrza (LHS-1 i KL-4),mikroskop typu Jenamed-2 z aparatem fotograficznym,wytrz¹sarka GFL 3005-3020 do kultur zawiesinowych.

Dwuwi¹zkowy spektrofotometr Shimadzu UV-Vis 1601-PC umo¿liwiaj¹cy pomiar absor-bancji ekstraktów barwników roœlinnych (karotenoidów, flawonoidów i chlorofili)

Badania z kulturami in vitro odbywaj¹ siê w sterylnych warunkach, w kamerach laminar-nych (LHS-1 i KL-4)

117

Mikroskop typu JENAMED2 z aparatem fotograficznym umo¿liwiaj¹cym obserwacje pre-paratów mikroskopowych komórek i tkanek (np. do badania liczby chromosomów)

Nowoczesne szklarnie z kontrolowan¹ miêdzy innymi d³ugoœci¹ dnia i temperatur¹ orazsystemem fertygacji

118

Osi¹gniêcia Katedry– autorstwo 12 oryginalnych odmian chryzantemy wielkokwiatowej (Dendrathe-

ma grandiflora Tzvelev) zamieszczonych w Rejestrze Odmian COBORU orazMRiG¯,

– wspó³praca z firm¹ ogrodnicz¹ Vitroflora w zakresie hodowli, doskonalenia tech-nologii uprawy i kultur in vitro roœlin ozdobnych,

– projekt zagospodarowania 0,5 ha szklarni pod uprawê ga³¹zkowych odmianz³ocienia na kwiat ciêty w Kombinacie Pañstwowych Gospodarstw Ogrodni-czych w Mysiadle k/Warszawy,

– ocena protohumovitu jako pod³o¿a organicznego do ukorzeniania sadzonek ro-œlin ozdobnych. Ekspertyza na zlecenie Przedsiêbiorstwa Zagranicznego w Polsce"Atlas" w Bydgoszczy,

– ocena pod³o¿y kokosowych w uprawie chryzantem dla firmy Dasin Bis S.C.z Komaszyc k/Inowroc³awia.

KATEDRA SZCZEGÓ£OWEJ UPRAWY ROŒLIN

ul. Ks. A. Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 374-94-41e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Zbigniew Skinder

Problematyka naukowo-badawcza– doskonalenie technologii produkcji i u¿ytkowania surowców pozyskiwanych

z roœlin rolniczych dla celów konsumpcyjnych, paszowych, przemys³owych,energetycznych i zielarskich oraz reprodukcja nasienna roœlin str¹czkowych,zielarskich, gatunków i odmian traw oraz rutwicy pastewnej, w tym ocena:• postêpu biologicznego roœlin rolniczych i jego wykorzystania w hodowli

i produkcji towarowej,• skutków stosowania regulatorów wzrostu, mikronawozów i œrodków ochro-

ny roœlin i ich wykorzystania w produkcji nasiennej,• biologii nasion oraz produkcji nasiennej roœlin uprawnych i jej wykorzysta-

nia w uszlachetnianiu materia³u siewnego,• postêpu biologicznego w hodowli wierzby energetycznej i jej wykorzystania

do produkcji biomasy;– rozpoznanie oddzia³ywania produkcji rolniczej na œrodowisko i ograniczanie jej

niekorzystnych wp³ywów, w tym ocena:• mo¿liwoœci i skutków zagospodarowywania od³ogów poprzez uprawê wie-

loletnich roœlin pastewnych oraz roœlin wykorzystywanych do produkcji bio-masy na cele energetyczne,

• mo¿liwoœci ³agodzenia skutków uproszczeñ w zmianowaniach poprzez upra-wê miêdzyplonów,

• przydatnoœci nowych gatunków roœlin motylkowatych do uprawy w warun-kach regionu kujawsko-pomorskiego i ich wp³ywu nastêpczego,

119

• mo¿liwoœci wykorzystania osadów œciekowych i innych materia³ów orga-nicznych do u¿yŸniania gleb,

• ocena uwarunkowañ zrównowa¿onego rozwoju rolnictwa i obszarów wiej-skich.

Oferta KatedryKonsultacje, szkolenia, wyk³ady, ekspertyzy oraz opinie naukowo-techniczne

z zakresu:projektowania kompleksowych technologii produkcji i u¿ytkowania surowcówpozyskiwanych z roœlin rolniczych dla celów konsumpcyjnych, paszowych, prze-mys³owych, energetycznych i zielarskich,technologii produkcji i oceny materia³u siewnego roœlin rolniczych, warzyw-nych, zielarskich, traw gazonowych i innych,doboru gatunków, odmian i technologii produkcji do ró¿nych systemów gospo-darowania,oceny odmian, efektów i skutków stosowania œrodków ochrony roœlin, nawo-zów, technologii rolniczych (doœwiadczenia œcis³e, ³anowe, wdro¿eniowe, przed-i porejestrowe),zmianowania roœlin,zagospodarowywania od³ogów,doboru typów u¿ytkowych wikliny i technologii jej uprawy do ró¿nych kierun-ków u¿ytkowania,doboru gatunków roœlin do produkcji biomasy dla celów energetycznych i in-strukta¿ agrotechniczny,doboru roœlin do produkcji kompostu na osadach œciekowych, technologie ichuprawy i zagospodarowania biomasy,sposobów ochrony wód, zagospodarowania potencjalnych od³ogów i ich ochronyprzed degradacj¹,doboru roœlin i technologii do ochrony gleby stref buforowych oczyszczalni,wysypisk odpadów oraz rekultywacji gruntów zdegradowanych i innych,doboru roœlin dla zagospodarowania stref ochronnych ujêæ wody,wykorzystania osadów œciekowych i innych materia³ów organicznych do u¿yŸ-niania gleb,sporz¹dzania planów nawozowych dla gospodarstw,prowadzenia ekologicznej produkcji rolnej,us³ug doradczych dotycz¹cych przygotowañ do rejestracji odmian roœlin upraw-nych przez firmy zagraniczne,oceny szkód w uprawach rolniczych na potrzeby firm ubezpieczeniowychi s¹dów,planowania zrównowa¿onego rozwój regionu i pomocy przy ubieganiu siêo wsparcie finansowe z funduszy europejskich w produkcji roœlinnej.Proponowane dzia³ania i rozwi¹zania uwzglêdniaj¹ najlepsz¹ dostêpn¹ technikê

oraz obowi¹zuj¹ce unormowania formalno-prawne i s¹ zgodne z Kodeksem DobrejPraktyki w Rolnictwie.

120

Aparatura naukowo-badawczafotometr p³omieniowy (do oznaczeñ K, Ca, Na),fotokolorymetr (do oznaczeñ P i Mg) w materiale roœlinnym i glebie,mineralizator,aparat do oznaczania azotu,aparat do oznaczania w³ókna surowego,pH-metr,wagi elektroniczne i analityczne,kie³kowniki,cieplarki,termostaty,ch³odnie,sortownik do nasion,elektroniczny miernik wilgotnoœci ziarna,chlorofilometr (N-tester).

Osi¹gniêcia Katedry– przyznanie Akademii Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy (jako hodowcy) wy-

³¹cznego prawa do odmiany rutwicy wschodniej RISA na podstawie decyzjiDyrektora COBORU w S³upi Wielkiej z dnia 31 maja 2002 r.,

– Katedra proponuje czynny udzia³ w dzia³aniach: "Optymalizacja produkcji ro-œlin konsumpcyjnych, paszowych i przemys³owych" z poddzia³aniami: modelo-wanie plonu roœlin, modelowanie jakoœci plonu (surowców), równowa¿enieefektów ekonomicznych i ekologicznych produkcji,

Aparat do oznaczania azotu FOSS-TECATOR-2100 Kjeltec Distillation Unit

121

– Pracownicy Katedry s¹ organizatorami Stowarzyszenia "Polska Biomasa", któreopiera swoj¹ dzia³alnoœæ na zwiêkszaniu roli biomasy jako dostêpnego i taniegoŸród³a energii odnawialnej,

– opracowanie projektu badawczo-wdro¿eniowego w zakresie planowania zrów-nowa¿onego rozwoju regionu kujawsko-pomorskiego,

– realizacja grantów KBN: 3 P06R 08522, R0761 P06 2003/2004, 2 P06S 010 27.

KATEDRA £¥KARSTWA

ul. Ks. A. Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-93-56

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Roman £yszczarz

Problematyka naukowo-badawcza– dobór gatunków i odmian do mieszanek siewnych na trwa³e i przemienne u¿yt-

ki zielone,– optymalizacja produkcji pasz z u¿ytków zielonych w Polsce œrodkowej z uwzglêd-

nieniem aspektów ekologicznych,– fitosocjologiczne zró¿nicowanie zbiorowisk trawiastych w dolinie Noteci

i Wis³y,– fenologiczne i morfologiczne zró¿nicowanie kilkudziesiêciu polskich odmian

traw pastewnych.

Stacja Badawcza Moche³ek – kolekcja roœlin uprawnych

122

Oferta Katedrymetody zagospodarowania i odtworzenia potencja³u produkcyjnego zdegrado-wanych ³¹k i pastwisk,florystyczne i siedliskowe uwarunkowania plonowania trwa³ych i przemien-nych u¿ytków zielonych,badania nad przydatnoœci¹ siewnika Vredo do bezorkowego zasiewu miesza-nek trawiasto-motylkowatych w naturalnych warunkach ³¹kowych,rolnicza ocena wybranych gatunków i odmian traw w zró¿nicowanych warun-kach siedliskowych,wielofunkcyjna rola gatunków i odmian traw oraz motylkowatych drobnona-siennych,okreœlenie potencja³u produkcyjnego u¿ytków zielonych w warunkach zró¿ni-cowanego nawo¿enia mineralnego i organicznego,doskonalenie techniki doboru komponentów do mieszanek siewnych na trwa³ei polowe ³¹ki i pastwiska,ocena gospodarki ³¹kowo-pastwiskowej w gospodarstwach ze znacznym udzia-³em u¿ytków zielonych,wycena wydajnoœci pastwisk metodami analityczn¹ i zootechniczn¹,ocena przydatnoœci gatunków, odmian i rodów z rodzaju kostrzewa (Festuca)do mieszanek trawnikowych,morfologiczne i fenologiczne zró¿nicowanie traw – kryterium ich wysiewu natrwa³e i przemienne u¿ytki zielone.

Oferta szkoleniowaseminaria i warsztaty terenowe:– praktyczna ocena wartoœci u¿ytkowej ³¹k i pastwisk,– roœliny wskaŸnikowe ¿yznoœci i wilgotnoœci siedliska,– uk³adanie mieszanek siewnych na ró¿ne siedliska.

Osi¹gniêcia Katedry– ekspertyzy dotycz¹ce opracowania oceny i uznania strat w produkcyjnoœci u¿yt-

ków zielonych spowodowanych przez populacjê bobra europejskiego. Urz¹dWojewódzki, Wojewódzki Konserwator Przyrody w Bydgoszczy,

– opracowanie raportu "Tereny popowodziowe na terenie województwa toruñ-skiego – zasiêg, stan ska¿enia, rekultywacja – rolnicze zapobieganie skutkompowodzi w przysz³oœci",

– opracowanie ekspertyzy dotycz¹cej oceny stanu produkcyjnoœci u¿ytków zielo-nych pod k¹tem mo¿liwoœci poprawy uzyskiwanych wyników i sposobów in-tensyfikacji produkcji pasz z tych u¿ytków w 16. wytypowanych gospodarstwachwoj. bydgoskiego (ekspertyza dla Instytutu Mleczarstwa w Warszawie).

123

STACJA BADAWCZA WYDZIA£U ROLNICZEGOW MOCHE£KU

86-014 Sicienkotel. + (48 52) 374-93-56

Kierownik stacji: mgr in¿. Wies³aw Borys

Stacja Badawcza Wydzia³u Rolniczego UTP w Moche³ku nale¿y do najstarszychobiektów doœwiadczalnych w Polsce. Jej pocz¹tki zwi¹zane s¹ z 1905 rokiem i utwo-rzeniem na tych terenach bazy doœwiadczalnej ówczesnego Instytutu Rolniczegow Bydgoszczy. W 1973 roku gospodarstwo doœwiadczalne Moche³ek zosta³o w³¹czo-ne w strukturê organizacyjn¹ Rolniczego Zak³adu Doœwiadczalnego ATR w Wierz-chucinku. Po rozwi¹zaniu RZD Wierzchucinek w 1995 roku gospodarstwo Moche³ekzosta³o przekszta³cone w dwie Stacje Badawcze: Wydzia³u Rolniczego i Wydzia³uZootechnicznego. Utworzona w 1996 roku Stacja Badawcza Wydzia³u Rolniczego,po by³ym RZD przejê³a czêœæ budynków i oko³o 28 ha gruntów (w tym ok. 3 haw Wierzchucinku) oraz niektóre pomieszczenia gospodarcze w Wierzchucinku.

Do zadañ Stacji nale¿y:– prowadzenie badañ eksperymentalnych w zakresie produkcji roœlinnej oraz re-

alizowanie doœwiadczeñ ujêtych w planie badawczym Stacji,– kszta³cenie praktyczne studentów Wydzia³u Rolniczego (praktyki programowe,

æwiczenia terenowe, kolekcja roœlin),– obs³uga punktu agrometeorologicznego i dokumentacji danych meteorologicz-

nych.Problematyka naukowo-badawcza doœwiadczeñ polowych dotyczy uwarunko-

wañ plonowania roœlin uprawnych, sposobów produkcji roœlinnej z uwzglêdnieniemaspektów ekologicznych, w³aœciwoœci gleby, jej ¿yznoœci i ochrony ekosystemóworaz alternatywnych metod zwalczania chorób i szkodników roœlin uprawnych. Jed-nostki organizacyjne Wydzia³u realizuj¹ j¹ w ramach tematów badañ w³asnych, statu-towych i projektów badawczych (grantów KBN). Efektem prowadzonych badañ s¹prace doktorskie i habilitacyjne oraz liczne publikacje pracowników Wydzia³uw renomowanych czasopismach krajowych i zagranicznych. Wynikaj¹ce z nich wnioskidla praktyki s¹ wykorzystywane w szkoleniach rolników i s³u¿b rolnych oraz przeka-zywane w formie opracowañ do ODR-ów.

124

125

WYDZIA£ TECHNOLOGIII IN¯YNIERII CHEMICZNEJ

Dziekandr hab. in¿. Wojciech Korpal, prof. nadzw. UTP

Prodziekan ds. Naukidoc. dr Kazimierz Piszczek

Prodziekan ds. Dydaktycznych i Studenckichdr in¿. Jolanta Tomaszewska

Pe³nomocnik Dziekana ds. Wspó³pracy z Gospodark¹prof. dr hab. Jerzy Gaca

ul. Seminaryjna 3, 85-326 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-9050, 373-0460fax + (48 52) 374-9004e-mail: [email protected]

Wydzia³ Technologii i In¿ynierii Chemicznej jest jednym z najstarszych wydzia-³ów Uczelni, kontynuatorem Wydzia³u Chemicznego powsta³ej w 1951 roku Wie-czorowej Szko³y In¿ynierskiej.

Dzia³alnoœæ naukowo-badawcza Wydzia³u:– chemia nieorganiczna – w³aœciwoœci, struktura i trwa³oœæ zwi¹zków koordyna-

cyjnych; selektywne rozpuszczanie metali, modele matematyczne i programykomputerowe do interpretacji widm masowych, zjawiska katalityczne,

– chemia fizyczna – fotochemia polimerów oraz synteza i fotochemia barwników,– chemia organiczna – synteza oraz w³aœciwoœci fizykochemiczne i biologiczne

organicznych zwi¹zków siarki i azotu, poszukiwanie nowych przyjaznych dlaœrodowiska technologii organicznych, utylizacja odpadów i produktów ubocz-nych wystêpuj¹cych w przemyœle chemicznym,

– struktura i fizykochemia powierzchni – stany równowagi termodynamicznejuk³adów adsorpcyjnych, w³aœciwoœci homo- i heterogenicznych powierzchniadsorbentów, adsorpcja cieczy i gazów,

– technologia chemiczna – synteza, modyfikacja i przetwórstwo polimerów, ope-racje jednostkowe na materia³ach sypkich i ziarnistych,

– biotechnologia i in¿ynieria procesowa, technologie i aparatura przetwórstwarolno-spo¿ywczego.

125

126

KATEDRA CHEMII I OCHRONY ŒRODOWISKA

ul. Seminaryjna 3, 85-326 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-90-41

Kierownik: prof. dr hab. Jerzy Gaca

Problematyka naukowo-badawcza– analiza œrodowiska, ¿ywnoœci i produktów spo¿ywczych,– technologie ochrony œrodowiska – fizykochemiczne oczyszczanie œcieków, uzdat-

nianie wody, utylizacja odpadów przemys³owych, energetyczne wykorzystanieodpadów, rekultywacja terenów zdegradowanych.

Oferta KatedryAnalityka dla ochrony œrodowiska i przemys³u rolno-przetwórczego:– analiza fizykochemiczna odpadów, wody i œcieków,– ekoanalityka – oznaczanie pestycydów, WWA, AOX, BTX, metali ciê¿kich

w próbkach œrodowiskowych,– analiza ¿ywnoœci i surowców dla przemys³u spo¿ywczego,– analiza œladowa i mikroœladowa zanieczyszczeñ ¿ywnoœci,– fizykochemiczna ocena produktów spo¿ywczych.Technologie utylizacji odpadów:– metody utylizacji odpadów z przemys³u chemicznego i rolno-przetwórczego,– zagospodarowanie i utylizacja osadów œciekowych z procesów biologiczne-

go oczyszczania œcieków,– energetyczne metody wykorzystania odpadów.Fizykochemiczne metody oczyszczania œcieków:– metody podczyszczania i oczyszczania œcieków z przemys³u chemicznego

i rolno-przetwórczego,– procesy koagulacji, utleniania, flotacji i procesy membranowe,– badania technologiczne i optymalizacyjne dla metod oczyszczania œcieków.Oceny oddzia³ywania na œrodowisko i studia wykonalnoœci:– oceny oddzia³ywania dla inwestycji przemys³u chemicznego i rolno-prze-

twórczego,– studia wykonalnoœci dla wniosków o fundusze pomocowe.

Aparatura naukowo-badawczachromatografy gazowe i cieczowe,spektrometr masowy,zestawy do ekstrakcji ciecz – ciecz, ciecz – cia³o sta³e,przep³ywowy analizator strzykowy,atomowy spektrometr absorpcyjny,chronowoltoamperometry inwersyjne,zestawy do kompleksowych oznaczeñ sk³adników w odpadach, wodzie i œcie-kach oraz próbkach gazowych,zestawy do kompleksowych oznaczeñ sk³adników i zanieczyszczeñ w prób-kach ¿ywnoœci oraz produktach spo¿ywczych,

127

zestawy do badañ nad fizykochemicznymi metodami oczyszczania œcieków prze-mys³owych.

Osi¹gniêcia KatedryUzyskane patenty i zg³oszone do ochrony obejmuj¹ g³ównie nowe technolo-

gie utylizacji odpadów, fizykochemiczne metody oczyszczania œcieków przemys³o-wych oraz urz¹dzenia oczyszczania œcieków, np.:– Opracowanie technologii rekultywacji terenów zdegradowanych. Patent P. 288162

(1990 r.),– Opracowanie technologii utylizacji odpadów.

Spektrometr emisyjny Jobin Yvon EMISSON JY 38 S do oznaczania zawartoœci metali

Chromatograf gazowy HP 5890 z detektorami FID, ECD, MS, AED

128

– Sposób otrzymywania 2-chloro-4-nitroaniliny. Patent P. 174923 (1995 r.),– Sposób selektywnego otrzymywania chloropochodnych amin aromatycznych.

Patent P. 175377 (1995 r.),– Opracowanie podstaw fizykochemicznych i procesowych ekotechnologii.– Sposób wytwarzania chloropochodnych nitroanilin aromatycznych. Patent P.

179579 (1997 r.),– Sposób odt³uszczania œcieków. Patent P. 351059 (2008 r.),– Sposób oczyszczania œcieków zawieraj¹cych zwi¹zki t³uszczowe, Patent P. 353530

(2008 r.),– Sposób podczyszczania œcieków zawieraj¹cych komponenty z ¿ywicami mocz-

nikowo-formaldehydowymi. Patent P. 353532 (2008 r.),– Sposób podczyszczania œcieków zawieraj¹cych zwi¹zki o charakterze reduku-

j¹cym. Patent P. 353531 (2008 r.),– Sposób podczyszczania œcieków zawieraj¹cych zwi¹zki organiczne. Patent P.

349696 (2008 r.),– Oczyszczalnia œcieków zat³uszczonych. Patent P. 199963 (2008 r.),– Sposób podczyszczania œcieków. Patent P. 199284 (2008 r.),– Oczyszczalnia œcieków polakierniczych. Patent P. 200131 (2008 r.).

KATEDRA CHEMII NIEORGANICZNEJ

ul. Seminaryjna 3, 85-326 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-90-51

Kierownik: dr hab. Jacek Szymura, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– fizykochemiczna charakterystyka katalizatorów,– systemy monitoringu w gospodarce odpadami,– technologie odzysku i unieszkodliwiania odpadów,– fizykochemiczna charakterystyka odpadów i ich toksycznoœci,– zastosowanie fluorescencji rentgenowskiej oraz izotachoforezy,– tribochemiczna ocena jakoœci olejów silnikowych,– wspomagana komputerowo analiza widm w spektrometrii mas.

Oferta Katedryoznaczanie dyspersji fazy aktywnej katalizatorów metalicznych,szybkie metody analizy sk³adu substancji za pomoc¹ fluorescencji rentgenowskiej,rozdzielanie i analiza jonów organicznych i nieorganicznych w roztworach wod-nych za pomoc¹ izotachoforezy,opracowanie kompleksowych systemów zagospodarowania odpadów, w szcze-gólnoœci odpadów niebezpiecznych,doradztwo w zakresie gospodarowania odpadami oraz realizacji obowi¹zkówustawowych wynikaj¹cych z przepisów o odpadach i opakowaniach,badania charakterystyki ziemi ska¿onej metalami ciê¿kimi,badania charakterystyki toksycznoœci odpadów farby opartej na zwi¹zkach o³owiu,

129

badania olejów zu¿ytych i odpadów olejowych jako odpadów niebezpiecznych,oleje przepracowane – utylizacja, regeneracja i rerafinacja,doradztwo zwi¹zane z gospodark¹ paliwowo-olejow¹ w przedsiêbiorstwie,doradztwo w zakresie interpretacji widm mas zwi¹zków metaloorganicznych,

Oferta szkoleniowaodpady toksyczne i ich utylizacja (wdro¿enie do praktyki wymogów uregulo-wañ prawnych),systemy zagospodarowania odpadów w œwietle obowi¹zuj¹cych regulacji praw-nych (zapoznanie siê z aktualnymi przepisami oraz ich interpretacj¹),przygotowanie i prowadzenie dokumentacji zwi¹zanej z gospodarowaniem od-padami i opakowaniami (umiejêtnoœci praktyczne w zakresie obowi¹zkowejewidencji i sprawozdawczoœci),gospodarka olejowa i paliwowa w przedsiêbiorstwie (dostosowanie do wymo-gów obowi¹zuj¹cych w Unii Europejskiej).

Aparatura naukowo-badawczaaparat do rentgenowskiej analizy fluorescencyjnej Mini Pal,aparat do elektroforezy kapilarnej (izotachoforezy) Labeco EA-100.

Osi¹gniêcia Katedry– Ekspert Polskiej Izby Ekologii w zakresie gospodarki odpadami. Certyfikat nr 65

(dr hab. W³odzimierz Urbaniak, prof. nadzw. UTP).

KATEDRA CHEMII ORGANICZNEJ

ul. Seminaryjna 3, 85-326 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-90-70

Kierownik: prof. dr hab. Ryszard Gawinecki

Problematyka naukowo-badawcza– badania struktury zwi¹zków organicznych,– spektroskopia zwi¹zków organicznych,– analiza oddzia³ywañ wewn¹trz- i miêdzycz¹steczkowych.

Oferta Katedrysynteza zwi¹zków organicznych,ocena efektywnoœci metod syntezy zwi¹zków organicznych,izolacja i oczyszczanie zwi¹zków organicznych,spektroskopowa identyfikacja zwi¹zków organicznych,rejestracja i interpretacja widm NMR, UV-Vis i IR,badanie równowag (zw³aszcza równowag tautomerycznych),pomiar parametrów fizykochemicznych zwi¹zków organicznych,szkolenie w dziedzinie:– syntezy zwi¹zków organicznych, ich izolacji/oczyszczania i identyfikacji (g³ów-

nie metodami spektroskopowymi),

130

– doboru œrodków susz¹cych,– badania równowag, zw³aszcza równowag tautomerycznych,– poszukiwañ literaturowych dotycz¹cych metod syntezy i w³aœciwoœci zwi¹z-

ków organicznych,– pomiarów spektroskopowych,– oddzia³ywañ wewn¹trz- i miêdzycz¹steczkowych, procesów równowagowych,– warunków wykonywania pomiarów parametrów fizykochemicznych zwi¹z-

ków organicznych.

Aparatura naukowo-badawczaspektrometr NMR (Varian Gemini 200),aparatura do destylacji pod zmniejszonym ciœnieniem.

KATEDRA FIZYKOCHEMIII TECHNOLOGII ZWI¥ZKÓW ORGANICZNYCH

ul. Seminaryjna 3, 85-326 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-90-45

Kierownik: prof. dr hab. Jerzy P¹czkowski

Problematyka naukowo-badawcza– nowoczesne technologie fotochemiczne,– synteza i charakterystyka w³aœciwoœci fotochemicznych i fotofizycznych inicja-

torów polimeryzacji wolnorodnikowej, fotoinicjowanej promieniowaniem nad-fioletowym i widzialnym,

– fotochemia i fotofizyka barwników,– sondy spektroskopowe,- elektrody diamentowe.

Oferta KatedrySynteza nowych, efektywnych fotoinicjatorów oraz koinicjatorów polimeryzacjiwolnorodnikowej oraz badania procesu fotoinicjowania polimeryzacji, w tym:– synteza i badanie fotoinicjatorów mog¹cych znaleŸæ zastosowanie w techno-

logii fotochemicznie utwardzanych pow³ok lakierowych,– synteza i badanie foinicjatorów mog¹cych znaleŸæ potencjalne zastosowanie

w dentystyce,– synteza i badanie fotoinicjatorów przydatnych w technologii fotochemiczne-

go wytwarzania prototypów (stereolitografia).Prace nad w³aœciwoœciami fotochemicznymi i fotofizycznymi barwników obej-muj¹ce:– syntezy nowych barwników,– oceny ich stabilnoœci fotochemicznej w warunkach fotochemicznej redukcji

i fotochemicznego utleniania,– potencjalne zastosowanie w procesach molekularnego spektroskopowego

sondowania mikrootoczenia.

131

Aparatura naukowo-badawczazestaw do fotolizy b³yskowej (LKS.60/S Applied Photophysics),spektrofotometry UV-Vis (Curry 3E Varian; MultiSpec-1501 Shimadzu),spektrofluorymetr F-4500 Hitachi,lasery (Innova 90 CoCoherent; 543-500 MA Omnichrome),elektroanalizator CS-1090 Cypress System,zestaw do stereolitografii.

Osi¹gniêcia Katedry– nagroda naukowa Prezydenta Bydgoszczy za 2004 rok,– 3 medale na miêdzynarodowych wystawach wynalazków w 2008 roku oraz

dyplom Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego za opracowanie technologii wy-twarzania metod¹ HF CVD elektrod diamentowych do zastosowañ elektro-che-micznych.

KATEDRA IN¯YNIERII CHEMICZNEJ I BIOPROCESOWEJ

ul. Seminaryjna 3, 85-326 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-90-66

Kierownik: dr hab. in¿. Marek Wójcik, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– in¿ynieria chemiczna i bioprocesowa,– zagadnienia in¿ynierii reaktorowej oraz bioreaktorowej.

Oferta Katedrybadania biokatalizatorów i bioprocesów,mikrokapsu³kowanie substancji biologicznie aktywnych,dezaktywacja enzymów i optymalizacja bioreaktorów,modelowanie wzrostu drobnoustrojów w bioreaktorach,technologie otrzymywania immobilizowanych biokatalizatorów,niekonwencjonalne metody hodowli grzybni grzybów wy¿szych,dekoloryzacja odpadów przemys³owych metodami enzymatycznymi i mikro-biologicznymi,studia podyplomowe z zakresu biotechnologii.

Aparatura naukowo-badawczabioreaktory do hodowli wg³êbnej drobnoustrojów,bioreaktory do hodowli drobnoustrojów na pod³o¿ach sta³ych,spektrofotometr UV-VIS,reowiskozymetr.

Osi¹gniêcia Katedry– Sposób wytwarzania katalizatora biologicznego. Patent P. 162830 (1990 r.),– Sposób hodowli grzybni w p³ynnych pod³o¿ach zawieraj¹cych sta³y substrat.

Patent P. 158030 (1991 r.),– Urz¹dzenie do pó³ci¹g³ej hodowli grzybni metod¹ wg³êbn¹. Patent P. 158028

(1991 r.),

132

– Sposób odzyskiwania alginianów ze zdezaktywowanych biokatalizatorów bio-logicznych. Patent P. 158020 (1991 r.),

– Urz¹dzenia zapewniaj¹ce sterylne wprowadzenie elementów pomiarowych donape³nionych zbiorników, zw³aszcza bioreaktorów. Patent P. 156657 (1991 r.).

KATEDRA TECHNOLIGII I APARATURYPRZEMYS£U CHEMICZNEGO I SPO¯YWCZEGO

ul. Seminaryjna 3, 85-326 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-90-56

Kierownik: dr hab. in¿. Wojciech Weiner, prof. nadzw. UTP

ZAK£AD APARATURY CHEMICZNEJ I SPO¯YWCZEJ

tel. + (48 52) 374- 90-82

Kierownik: dr hab. in¿. Wojciech Weiner, prof. nadzw. UTP

ZAK£AD TECHNOLOGII ¯YWNOŒCI

tel. + (48 52) 374-90-56

Kierownik: dr hab. in¿. Wojciech Korpal, prof. nadzw. UTP

Bioreaktor

133

Problematyka naukowo-badawcza– procesy i operacje oraz urz¹dzenia przemys³u chemicznego i spo¿ywczego,

w tym szczególnie:• aglomeracja bezciœnieniowa materia³ów sypkich,• suszenie materia³ów sypkich i ziarnistych,• rozdrabnianie produktów spo¿ywczych,• otoczkowanie i powlekanie nasion,• otrzymywanie wielosk³adnikowych nawozów sztucznych o przed³u¿onym

czasie dzia³ania,• utylizacja py³ów przemys³owych,• badania procesów zachodz¹cych w trakcie produkcji artyku³ów spo¿ywczych,• projektowanie urz¹dzeñ dla przemys³u spo¿ywczego.

Oferta Katedryrozdrabnianie produktów naturalnych i pochodzenia chemicznego,rozdzielanie (przesiewanie) produktów sypkich i zawiesin,aglomeracja (granulacja) niskociœnieniowa produktów sypkich,otoczkowanie nasion,operacje uszlachetniania nasion (selekcja, podkie³kowanie, czyszczenie),produkcja ma³otona¿owych granulatów specjalistycznych,suszenie nasion i granulatów,zastosowanie tworzyw sztucznych w magazynach spo¿ywczych,projektowanie i wykonywanie urz¹dzeñ specjalistycznych do rozdrabniania, trans-portu, granulacji, przesiewania i suszenia produktów naturalnych i pochodzeniachemicznego,technologie otrzymywania granulowanych wielosk³adnikowych nawozów sztucz-nych,ekspertyzy naukowe i techniczne,studia podyplomowe z zakresu technologii ¿ywnoœci oraz kursy i szkoleniaz zakresu:– technologii ¿ywnoœci,– nowoczesnych technologii przemys³u spo¿ywczego,– zagadnieñ projektowania linii i zak³adów produkcyjnych,– metod zarz¹dzania produkcj¹,– systemów zapewnienia jakoœci,– zagadnieñ prawnych produkcji i obrotu œrodkami spo¿ywczymi,– ochrony w³asnoœci intelektualnej,– zagadnieñ przechowywania, transportu, opakowañ i dystrybucji ¿ywnoœci.

Aparatura naukowo-badawczalicznik ziaren firmy Fritsch: Analysette 22,granulatory talerzowe,przesiewacz wibracyjny,standardowe wyposa¿enie laboratorium cia³ sta³ych (m.in. przesiewacze labora-toryjne z kompletem sit, rozdrabniacze, m³ynki).

134

Z³oty Medal Miêdzynarodowych Targów w Brukseli "Eureka 2001" za wielopoziomowyprzesiewacz wibracyjny

Cinderella1 – uniwersalny przesiewacz wibracyjny przeznaczony do rozdzielania pro-duktów sypkich i ziarnistych, g³ównie w przemyœle: spo¿ywczym, chemicznym, farma-ceutycznym i pokrewnych

135

Granulator talerzowy (podstawowe urz¹dzenie linii granulowania materia³ów rolno-spo-¿ywczych, chemicznych i py³ów przemys³owych)

Skaryfikator szczotkowy

136

Osi¹gniêcia Katedry– Przenoœnik zgarniakowy. Patent P. 125284 (1985 r.),

Uniwersalny przesiewacz wibracyjny. Patent P. 334105 (1999 r.),– Urz¹dzenie do skaryfikacji mechanicznej nasion. Patent P 387615 (2009 r.),

Uniwersalny przesiewacz wibracyjny. Patent 191474 (2001 r.),– Z³oty Medal Miêdzynarodowych Targów w Brukseli "Eureka 1998" za przeno-

œnik poziomy do produktów sypkich,– Z³oty Medal Miêdzynarodowych Targów w Brukseli "Eureka 2001" za wielo-

poziomowy przesiewacz wibracyjny.

ZAK£AD TECHNOLOGII POLIMERÓW

ul. Seminaryjna 3, 85-326 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-90-52 do 54

Kierownik: doc. dr Kazimierz Piszczek

Problematyka naukowo-badawcza– badania w zakresie modyfikacji w³aœciwoœci przetwórczych i u¿ytkowych poli-

merów termoplastycznych, w tym kompozytów termoplastów z udzia³em nape³-niaczy drewnopochodnych i nanokompozytów PVC z nanorurkami wêglowymi,

– badania wp³ywu sk³adu mieszanin i warunków przetwórstwa na ¿elowanie nie-plastyfikowanego PVC,

– zjawiska zachodz¹ce w ¿eluj¹cym PVC (cechy reologiczne jako wynik zjawiska¿elowania, ocena w³aœciwoœci fizykomechanicznych i struktury wytworów, wp³ywparametrów procesu i modyfikatorów),

– modyfikacja w³aœciwoœci przetwórczych i u¿ytkowych tworzyw polichlorowiny-lowych,

– modyfikacja w³aœciwoœci poliolefin nape³niaczami i nukleantami,– monokompozyty poliolefinowe,– otrzymywanie materia³ów i kompozytów konstrukcyjnych o ¿¹danych w³aœci-

woœciach,– modyfikacja w³aœciwoœci przetwórczych i fizykomechanicznych polimerów ter-

moplastycznych, w tym: badania zale¿noœci pomiêdzy parametrami przetwór-stwa a wynikow¹ struktur¹ polimerów, ocena wp³ywu dodatków aktywnychi nieaktywnych chemicznie na strukturê i w³aœciwoœci polimerów,

– recykling materia³owy tworzyw polimerowych, w tym: badania nad wykorzy-staniem recyklatów PE, PVC, PP, PS, PET, PBT i sztywnych pianek poliuretano-wych oraz wp³yw wielokrotnego przetwórstwa,

– wspó³mieszalnoœæ w uk³adach PP/PE, LDPE/HDPE i PET o ró¿nym stopniu kry-stalicznoœci, w tym: badania struktury morfologicznej i w³aœciwoœci fizykome-chanicznych.

Oferta Zak³adubadania wp³ywu modyfikacji fizycznej na w³aœciwoœci przetwórcze i u¿ytkowew aspekcie nowych zastosowañ tworzyw polimerowych lub unowoczeœnieniarozwi¹zañ dotychczas stosowanych,

137

analiza przyczyn wystêpowania wad w wytworach wykonanych z tworzywpolimerowych i opracowanie metod usuwaj¹cych te wady,opracowanie nowych receptur mieszanin polimerowych z ró¿nymi modyfikato-rami i nape³niaczami, w tym nape³niaczami drewnopochodnymi,opracowanie nowych metod testowania wyrobów z tworzyw polimerowych dlaró¿nych zastosowañ,pomoc w rozwi¹zywaniu problemów wystêpuj¹cych w przetwórstwie i stoso-waniu tworzyw polimerowych,identyfikacja polimerów i tworzyw polimerowych metodami instrumentalnymi(spektrofotometrii FTIR, WAX, DSC, TGA), ocena jednorodnoœci i w³aœciwoœcitworzyw recyrkulowanych,szkolenia w zakresie materia³oznawstwa tworzyw polimerowych, przetwórstwaPVC, modyfikacji fizycznej polimerów, wytwarzania kompozytów WPC.

Aparatura naukowo-badawczawtryskarka WH 80 i Monomat 160,wyt³aczarka jednoœlimakowa W32 (wyposa¿ona w g³owicê do wyt³aczania profili,g³owicê do pomiarów reologicznych, g³owicê reologiczn¹ do wyt³aczania kom-pozytów z nape³niaczami drewnopochodnymi, odci¹g, dozowniki œlimakowe),granulatory, mieszalniki,dezitegrator ultradŸwiêkowy (sonikator)plastografometr Brabendera,prasa hydrauliczna PHM 63 i prasa do otrzymywania b³onek do spektrofotometrii,walcarka,reometry kapilarne,mikroskop polaryzacyjny z torem wizyjnym, mikroskopy interferencyjne, ste-reoskopowe, metalograficzne, mikrotomy,

Walcarka

138

aparatura do badañ termicznych: dynamiczny kalorymetr skaningowy (DSC),aparat TGA,kolumna gradientowa do wyznaczania gêstoœci,kolumna do frakcjonowania materia³ów proszkowych ze z³o¿a fluidalnego,maszyna wytrzyma³oœciowa Tiratest 2000,aparat Vicata i Martensa,m³ot udarowy Charpy,twardoœciomierze: Rockwella i Shore,azestaw do wyznaczania krzywych termomechanicznych metod¹ Kargina.

Osi¹gniêcia Zak³adu– opracowanie technologii wytwarzania nanokompozytów PVC z nanorurkami

wêglowymi metod¹ koncentratów (sposób zg³oszony do opatentowania),– opracowanie technologii wytwarzania kompozytów polimerów termoplastycz-

nych z nape³niaczami drewnopodobnymi.

ZAK£AD TECHNOLOGII POW£OK OCHRONNYCH

ul. Seminaryjna 3, 85-326 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-90-79

Kierownik: dr hab. in¿. Edwin Makarewicz, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawczaTechnologia wytwarzania pow³ok metalowych i organicznych nanoszonych

na ró¿ne pod³o¿a metaliczne i niemetale, w tym:– metody nanoszenia pow³ok stopowych,– badanie parametrów nanoszenia w powi¹zaniu ze sk³adem pow³oki i wyczer-

pywaniem siê sk³adników k¹pieli,

Dynamiczny kalorymetr skaningowy DSC

139

– analiza sk³adu osadów i œcieków po k¹pielach galwanicznych, z mo¿liwoœci¹odzyskania sk³adników metalicznych, a tak¿e innego ich wykorzystania i zago-spodarowania,

– otrzymywanie wodnych farb dyspersyjnych z polimerów lub kopolimerówo szczególnie wysokiej odpornoœci na œrodowisko chemiczne i dzia³ania me-chaniczne,

– metoda rozpylenia pneumatycznego, a tak¿e malowanie elektroforetyczne spo-sobem anaforetycznym, kataforetycznym lub chemiforetycznym,

– kompleksowe badania w³aœciwoœci ochronnych otrzymanych pow³ok metalo-wych i organicznych, z zastosowaniem metod fizykomechanicznych oraz elek-trochemicznych,

– badania odpornoœci chemicznej pow³ok w ró¿nych œrodowiskach.

Oferta Zak³adubadania nanoszenia pow³ok metalowych i organicznych ró¿nymi sposobami,badania w³aœciwoœci ochronnych pow³ok metalowych i organicznych metodaminiszcz¹cymi i nieniszcz¹cymi, elektrochemicznymi oraz w komorach œrodowi-skowych,analizy chemiczne k¹pieli galwanicznych, œcieków i osadów pogalwanicznych,wskazanie sposobu ich wykorzystania lub zagospodarowania,analizy chemiczne oraz badania techniczne farb, lakierów i sk³adników materia-³ów malarskich,prace projektowe i opinie w zakresie optymalizacji obliczeñ technologicznychprocesów galwanicznych i malarskich, oczyszczalni œcieków itp.,pomoc technologiczna w zakresie uruchomienia galwanizerni lub malarni, oczysz-czalni œcieków,organizacja szkoleñ, w tym: technologia zabezpieczeñ antykorozyjnych, pow³o-ki metalowe i organiczne.

Aparatura naukowo-badawczaaparatura laboratoryjna do nanoszenia pow³ok metodami elektrochemicznymi,badania i okreœlenia parametrów k¹pieli galwanicznych, analizy ich sk³adu,aparatura i przyrz¹dy do nanoszenia pow³ok organicznych metodami rozpyla-nia pneumatycznego, zanurzeniowego, fluidalnego, elektroforetycznego itp.,urz¹dzenie do badania materia³ów malarskich w stanie ciek³ym, o ró¿nej konsy-stencji (farb i szpachlówek) oraz farb proszkowych,aparatura do badania w³aœciwoœci fizykomechanicznych i odpornoœci chemicz-nej pow³ok malarskich w ró¿nych œrodowiskach oraz badañ elektrochemicz-nych.

Osi¹gniêcia Zak³aduOpracowanie farb dyspersyjnych na powierzchnie murowe. Patent P. 171109

(1997 r.).

140

ZAK£AD CHEMII OGÓLNEJ

ul. Seminaryjna 3, 85-326 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-90-29

Kierownik: prof. dr hab. Oleksandr Shyichuk

Problematyka naukowo-badawcza– badania w³aœciwoœci sorpcyjnych substancji organicznych i nieorganicznych na

absorbentach pochodzenia naturalnego,– badania skutecznoœci usuwania wybranych zanieczyszczeñ ze œcieków,– badania nad wykorzystaniem naturalnych absorbentów pochodzenia mineral-

nego do osadzania modyfikatorów stosowanych w przetwórstwie polimerów,– badania struktury krystalicznej metod¹ WAX.

Oferta Zak³adubadania w³aœciwoœci sorpcyjnych ró¿nych materia³ów,badania nad praktycznym zastawaniem absorbentów pochodzenia naturalnego,badania struktury krystalicznej.

Aparatura naukowo-badawczaspektrofotometry VIS,dyfraktometr rentgenowski.

141

INSTYTUT MATEMATYKI I FIZYKI

Dyrektorprof. dr hab. Gerard Czajkowski

Z-ca dyrektora ds. badañ naukowychdr Adam Dittmar-Wituski

Z-ca dyrektora ds. dydaktykidr Zdzis³aw Mathia

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-86-50, 340-86-92tel./fax + (48 52) 340-86-43e-mail: [email protected]

Instytut Matematyki i Fizyki powsta³ w 1975 roku jako jednostka miêdzywy-dzia³owa ATR. Od 1998 roku wchodzi w sk³ad Wydzia³u Technologii i In¿ynieriiChemicznej Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego.

Struktura organizacyjna Instytutu obejmuje 5 samodzielnych Zak³adów orazLaboratorium Programowania i Metod Numerycznych.

Dominuj¹c¹ tematyk¹ badawcz¹ Instytutu s¹:– w zakresie nauk fizycznych – w³aœciwoœci powierzchni i powierzchni miêdzy-

granicznych,– w zakresie nauk matematycznych – badania w dziedzinie geometrii zbiorów

wypuk³ych oraz metod analizy mikrolokalnej i harmonicznej w równaniach ró¿-niczkowych cz¹stkowych.

141

142

Problematyka naukowo-badawcza– analiza w³aœciwoœci fizycznych i sk³adu chemicznego powierzchni, obszaru przy-

powierzchniowego oraz cienkich warstw w uk³adach metalicznych, pó³prze-wodnikowych i uk³adach ³¹czonych oraz procesów agregacji, klasteryzacji i aglo-meracji materii,

– teoretyczna analiza w³asnoœci optycznych heterostruktur pó³przewodnikowych,– zastosowanie metod statystyki wielowymiarowej i chemometrii do interpretacji

wyników pomiarów,– aproksymacja zbiorów wypuk³ych, pakowania, pokrywania i rozcinania bry³

wypuk³ych,– wybrane metody i zastosowania analizy matematycznej: równañ ró¿niczkowych

cz¹stkowych i sieci stochastycznych oraz analizy falek.

Oferta Instytutuwyznaczanie sk³adu chemicznego i czystoœci metali oraz ich stopów, w tymwykonanie profilów sk³adu chemicznego od powierzchni w g³¹b próbki w za-kresie od kilku nanometrów do kilku mikrometrów, z rozdzielczoœci¹ prze-strzenn¹ pojedynczych nanometrów,badanie wp³ywu zawartoœci domieszek na w³aœciwoœci fizyko-chemiczne meta-li, uk³adów pó³przewodnikowych i ³¹czonych,badania uk³adów biologicznych metodami spektrofotometrii UV-VIS-IR z zasto-sowaniem nowoczesnych metod opracowania i interpretacji wyników pomiaro-wych – statystyki wielowymiarowej i chemometrii,wykonywanie pomiarów za pomoc¹ metod:– spektroskopii elektronowej i fotoelektronowej (AES, UPS, EELS),– dyfrakcji elektronów niskoenergetycznych (LEED),– optycznych: spektroskopii w zakresie ultrafioletu, widzialnym i podczerwie-

ni, elipsometrii, fluorescencji, absorpcji UV-Vis,wykonywanie naparowywania w warunkach ultrawysokiej pró¿ni cienkich warstwmetali na ró¿nych pod³o¿ach,wykonanie pomiarów rezystancji stykowej,projektowanie wraz z oprogramowaniem komputerowo sterowanych uk³adówpomiarowych ró¿nych wielkoœci fizycznych z cyfrow¹ rejestracj¹ wyników,opracowanie i interpretacja wyników pomiarów i obserwacji za pomoc¹ technikwielowymiarowej analizy statystycznej, doradztwo i wspó³praca w planowaniudoœwiadczeñ,przeprowadzanie teoretycznej analizy w³aœciwoœci optycznych nanostrukturpó³przewodnikowych o zredukowanej liczbie wymiarów,interpretacja statystycznych w³aœciwoœci œwiat³a na poziomie klasycznym i kwan-towym,analiza zjawisk agregacji, klasteryzacji oraz aglomeracji materii w uk³adach z³o-¿onych (polikryszta³y metaliczne i ceramiczne, modelowe biomateria³y, polime-ry i koloidy) z zastosowaniem modelowanie mezoskopowego,badania w zakresie geometrii zbiorów wypuk³ych, aproksymacja zbiorów wy-puk³ych.

143

badania w zakresie równañ cz¹stkowych, równania hiperboliczne, sterowal-noœæ, problemy odwrotne,analiza przestrzeni Orlicza,analiza stochastycznych modeli sieci komunikacyjnych.badania w zakresie teorii grafów i rachunku prawdopodobieñstwa,zastosowanie metod numerycznych,badania za pomoc¹ metod analitycznych i symulacji komputerowych kinetykii (termo)dynamiki procesów wzrostu i formowania siê mikrostruktur uporz¹d-kowanych i matryc amorficznych w uk³adach z³¹czonych materii miêkkiej (bio-polimery i surfaktanty),rozwi¹zywanie zagadnieñ z pogranicza fizyki i chemii oraz fizyki i biologii, wystê-puj¹cych g³ównie w skalach czasowo-przestrzennych oraz energii oddzia³ywañ,charakterystycznych dla uk³adów tzw. materii miêkkiej, np. polimerów, koloidów,surfaktantów (m.in. cz¹steczek lipidowych) bia³ek oraz cia³ granularnych,teoretyczne badania porównawcze nad stopami i polikryszta³ami metalicznymi, mi-krostrukturami ceramicznymi i kompozytami polimerowo-ceramicznymi, wskazuj¹cena podobieñstwa/ró¿nice pomiêdzy tymi uk³adami a uk³adami materii miêkkiej.

Oferta szkoleniowaTworzenie i wykorzystanie baz danych (kurs)- obs³uga baz danych.Tworzenie stron WWW (kurs)- znajomoœæ podstaw HTML,- umiejêtnoœæ samodzielnego tworzenia, uaktualniania stron WWW. Excel

w pracy biurowej (kurs)- obs³uga biura,- znajomoœæ zaawansowanych mo¿liwoœci pakietu.Oprogramowanie kart kontrolno-pomiarowych i przyrz¹dów pomiarowych sprzê-¿onych z komputerem (kurs)- praktyczna umiejêtnoœæ obs³ugi kart i przyrz¹dów w komercyjnych œrodowi-

skach programowania,- podstawy programowania w jêzyku Lab View,- podstawy programowania w jêzyku MATLAB.Kurs programowania w LabView i/lub programowania w jêzyku MATLAB- umiejêtnoœæ samodzielnego oprogramowania w jêzyku LabView i/lub

w jêzyku MATLAB.

Aparatura naukowo-badawczastanowisko zmienno-temperaturowego skaningu mikroskopu tunelowego (STM)wraz z komor¹ ultrawysokiej pró¿ni i oprogramowaniem,spektrometry elektronów Augera (AES), fotoelektronów i strat energetycznychelektronów, wyposa¿one w analizatory cylidryczne (Staib Instrumente, Riber)i analizator hemisferyczny (Vacuum Generators),elipsometr automatyczny UV-VIS-IR (J.A.Woollam Co., Inc.) do pomiaróww zakresie widmowym 0,6 eV – 6,5 eV (198 nm – 2200 nm)elipsometr statyczny EL-9 do pomiarów dla wybranych d³ugoœci fali,reflektometr z mo¿liwoœci¹ badania rozpraszania ramanowskiego,zestaw do pomiaru opornoœci elektrycznej materia³ów (Jandel Engineering Ltd).

144

Spektrometr CLAM4 do okreœlania sk³adu iloœciowego i jakoœciowego powierzchni metalii pó³przewodników

Spektrometr Staib Instrumente do wyznaczania sk³adu powierzchni i obszaru przypo-wierzchniowego (tzw. profile sk³adu chemicznego) cia³ sta³ych (metali, stopów metali,pó³przewodników)

145

WYDZIA£ TELEKOMUNIKACJII ELEKTROTECHNIKI

Dziekandr hab. in¿. Antoni Zab³udowski, prof. nadzw. UTP

Prodziekan ds. Naukidr in¿. Piotr Kiedrowski

Prodziekan ds. Dydaktycznych i Studenckichdr in¿. Lech Wo³³k-£aniewski

Pe³nomocnik Dziekana ds. Wspó³pracy z Gospodark¹dr in¿. Tomasz Marciniak

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-80-11fax + (48 52) 340-80-38e-mail: [email protected]

Wydzia³ Telekomunikacji i Elektrotechniki powsta³ w 1961 roku. Aktualn¹ struk-turê organizacyjn¹ Wydzia³u tworz¹ 2 Instytuty: Instytut Telekomunikacji, z 6 Zak³a-dami, oraz Instytut Elektrotechniki, w sk³ad którego wchodzi 5 Zak³adów.

Tematyka badawcza Zak³adów wchodz¹cych w sk³ad Instytutu Telekomunikacji:– systemy i sieci telekomunikacyjne i komputerowe,– przetwarzanie oraz przesy³anie sygna³ów fonii, danych i obrazów,– telekomunikacja œwiat³owodowa,– rozproszone systemy sterowania i wizualizacji w czasie rzeczywistym,– systemy logistyki w sieciach dystrybucyjnych.

Tematyka badawcza Zak³adów wchodz¹cych w sk³ad Instytutu Elektrotechniki:– wytwarzanie, przekszta³canie i przetwarzanie energii elektrycznej pozyskiwanej

z odnawialnych Ÿróde³ energii,– aplikacje systemów mikroprocesorowych w uk³adach automatyki i sterowania,– uk³ady energoelektroniczne (aplikacje w napêdzie elektrycznym, uk³ady kon-

dycjonowania energii elektrycznej),– mikrosystemy pomiarowe – analiza, synteza i projektowanie,– analiza przebiegów obci¹¿eñ elektroenergetycznych odbiorców energii elek-

trycznej,– metrologia wielkoœci nieelektrycznych,– niezawodnoœæ uk³adów i urz¹dzeñ elektrycznych.

145

146

INSTYTUT TELEKOMUNIKACJIal. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz

tel. + (48 52) 340-80-04, 340-80-50e-mail: [email protected]

Dyrektor: dr in¿. Tadeusz Leszczyñski

ZAK£AD IN¯YNIERII POCZTY

tel./fax + (48 52) 340-81-60e-mail: [email protected]

Kierownik: doc. dr in¿. Józef Raw³uszko

Problematyka naukowo-badawcza– logistyka pocztowa,– niezawodnoœæ systemów antropotechnicznych,– procesy rozdzia³u przesy³ek pocztowych,– optymalizacja konstrukcji maszyn i urz¹dzeñ pocztowych.

Aparatura naukowo-badawczatrena¿ery szkoleniowe do rozdzia³u rêcznego listów oraz do videokodowania,opracowane w Zak³adzie In¿ynierii Poczty,model paczkowej maszyny rozdzielczej,maszyny do automatycznego rozdzia³u listów.

Laboratorium informatyki

147

Osi¹gniêcia Zak³adu– Opinia i ocena techniczna nowoczesnego systemu mechanizacji poczty. Praca

zrealizowana na zlecenie Departamentu Techniki i Rozwoju Ministerstwa £¹czno-œci (1994 r.).

– Analiza strukturalna sieci pocztowej. Praca badawcza zrealizowana na zlecenieMinistra £¹cznoœci (1997 r.).

– Ramowy program przebudowy logistyki (RPPL) Poczty Polskiej na lata 2001--2006. Praca badawcza zrealizowana na zlecenie p.p.u.p. Poczta Polska (2001 r.).

– Zasady mapowania oraz modele podzia³u terytorium Polski zapewniaj¹ce termi-nowoœæ przesy³ek (D+1) przy pierœcieniowym wariancie po³¹czeñ magistral-nych. Praca badawcza zrealizowana na zlecenie p.p.u.p. Poczta Polska (2001 r.).

ZAK£AD KOMUNIKACJI KOMPUTEROWEJ

tel. + (48 52) 340-83-66, 340-83-28fax + (48 52) 340-83-21

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Ryszard S. Choraœ

Problematyka naukowo-badawcza– architektura cyfrowych central telefonicznych,– sieciowe systemy œwiadczenia us³ug multimedialnych,– systemy cyfrowego kodowania i przetwarzania obrazów,– protoko³y transportowe,– komunikacja komputerowa (VoIP i MoIP),– rozproszone bazy danych dla telekomunikacji,– projektowanie i zarz¹dzanie sieciami telekomunikacyjnymi oraz teleinformatycz-

nymi,– aplikacje videokonferencji i e-learningu,– cyfrowe przetwarzanie sygna³ów,– bezpieczeñstwo systemów teleinformatycznych,– in¿ynieria ruchu telekomunikacyjnego,– komputerowa wizja i przetwarzanie obrazów,– biometria,– multimedialne bazy danych.

Oferta Zak³aduprojektowanie i ekspertyzy dotycz¹ce cyfrowych central telefonicznych,opracowywanie i wdra¿anie systemów przetwarzania obrazów dla ró¿nych apli-kacji, np. medycznych, teleinformatycznych, biometrycznych itp.,ekspertyzy dotycz¹ce zarz¹dzania sieciami telekomunikacyjnymi,opracowanie i ekspertyzy zwi¹zane z bezpieczeñstwem systemów teleinforma-tycznych oraz kryptografi¹,projektowanie sieci teletransmisyjnych œwiat³owodowych i radiowych,badania zwi¹zane z in¿ynieri¹ ruchu w sieciach TCP/IP,

148

prace zwi¹zane z szeroko rozumianymi zagadnieniami dotycz¹cymi przetwa-rzania sygna³ów cyfrowych,systemy komputerowej wizji,technologia i systemy przetwarzania sygna³ów n-wymiarowych:– przetwarzanie i rozpoznawanie obrazów dla zastosowañ przemys³owych

i medycznych,– realizacja systemów wizji przemys³owej,– aplikacje graficzne dla celów e-edukacji,– systemy biometryczne i identyfikacji osób,– systemy kompresji obrazu i dŸwiêku,wspó³praca w zakresie realizacji e-learningu i platform e-learningowych,hardware'owe i software'owe systemy projektowania i realizacji uk³adów elek-tronicznych dla celów telekomunikacji, ze szczególnym uwzglêdnieniem filtrówcyfrowych,

Zestaw sprzêtowo-programowy Systemu Excel Switch Kit 200 pozwalaj¹cy na praktyczn¹realizacjê us³ug sieci inteligentnych we wspó³dzia³aniu z Cyfrowymi SystemamiKomutacyjnymi. System oferuje mo¿liwoœci ³atwego i szybkiego programowego sterowaniazagadnieniami komutacyjnymi z pe³nym wsparciem bazodanowym, dziêki czemu jestdoskona³ym narzêdziem do rozwi¹zywania zagadnieñ szybkiego tworzenia nowych us³ugdla klasycznych operatorów sieci telekomunikacyjnych, jak równie¿ do pe³nej kontrolii obs³ugi dla nowo powsta³ych operatorów, tzw. "wirtualnych", czyli nie posiadaj¹cychw³asnej struktury sprzêtowej, a jedynie korzystaj¹cych z zasobów innych operatorów, np.na zasadach dzier¿awy. Zestaw sprzêtowo-programowy Systemu Excel Switch Kit 200pozwala na prezentacjê za³o¿eñ, budowy, wdra¿ania i eksploatacji bardzo popularnychobecnie us³ug sieci telekomunikacyjnych np. "prepaid" (abonent telekomunikacyjny nieponosi op³at abonamentowych, a na zasadzie przedp³aty korzysta z us³ug do wysokoœciwykupionego limitu) oraz "linii firmowych", umo¿liwiaj¹cych budowê i zarz¹dzanie centralamiinformacyjnymi du¿ych firm niezale¿nie od ich lokalizacji, tzw. "Call Centem i Contact Centem".Ruch nadzorowany jest przez Switch Kit i kierowany do okreœlonego punktu

149

Oferta szkoleniowaInformatyka stosowana (studia podyplomowe)– znajomoœæ zagadnieñ informatyki stosowanej, tj. programowania, baz da-

nych, edytorów, multimediów,Aplikacje multimedialne i internetowe (studia podyplomowe)– obszerna i kompletna wiedza z zakresu aplikacji multimedialnych i interne-

towych, sieci komputerowych, mechanizmów komunikacyjnych i us³ug,Informatyka w administracji i MSP (studia podyplomowe):– wiedza z zakresu zastosowania informatyki w pracach administracji oraz

ma³ych i œrednich przedsiêbiorstwach,– wykorzystanie komputerów i ró¿nych aplikacji w pracach biurowych,– budowa i zarz¹dzanie sieciami LAN, mechanizmy komunikacyjne,Elektroniczne centrale telefoniczne (kurs).

Aparatura naukowo-badawczasprzêt komputerowy pozwalaj¹cy na realizacje software'owe modeli i procesówzwi¹zanych z zagadnieniami telekomunikacyjnymi,laboratorium s³u¿¹ce do projektowania uk³adów DSP przetwarzaj¹cych cyfrowesygna³y audio i wideo oraz uk³ady telekomunikacyjne sk³adaj¹ce siê z:– zestawu uruchomieniowego Analog Device z dwurdzeniowym procesorem

ADSP BF561,

Stanowisko badawcze do przetwarzania sygna³ów 2- i 3-wymiarowych. Sprzêtumo¿liwiaj¹cy akwizycjê obrazów w skali szaroœci, jak i kolorowych, z mo¿liwoœci¹sprzêtowej separacji poszczególnych barw sk³adowych. Specjalizowane oprogramowaniepozwalaj¹ce na realizacjê zarówno prostych, jak i bardzo zaawansowanych algorytmówobróbki i analizy obrazów w formie statycznych obrazów w 2-D oraz wieloobrazowychprojekcji 3-D (stereowizja, mozaika, itp.)

150

– oprogramowania VisualDSP,– zestawu uruchomieniowego do projektowania uk³adów telekomunikacyjnych

z procesorami ADSP BF531,– zestawu do projektowania uk³adów FPGA z uk³adami klasy SPARTAN3.

Osi¹gniêcia Zak³adu– Udzia³ w realizacji Regionalnej Sieci Informacyjnej pod kierownictwem prof.

Antoniego Zab³udowskiego, pracownika Zak³adu Komutacji Cyfrowej.– Cz³onkostwo w Komitetach Naukowych uznanych Miêdzynarodowych Konfe-

rencji Naukowych (m.in. VIIP, ICETE, ICINCO, CORES).– Œcis³a wspó³praca z Uniwersytetem w Aalborg (Dania) w dziedzinie projektowa-

nia sieci telekomunikacyjnych.

ZAK£AD PODSTAW ELEKTRONIKI

tel./fax + (48 52) 340-81-75e-mail: [email protected]

Kierownik: dr in¿. Stefan Stró¿ecki

Problematyka naukowo-badawcza– opracowywanie nowych rozwi¹zañ i praktyczna realizacja energooszczêdnych

uk³adów analogowych CMOS,– projektowanie uk³adów niskonapiêciowych i niskomocowych przeznaczonych

do realizacji scalonej,– poszukiwanie optymalnych architektur i metod uczenia sieci, realizowanych

w formie uk³adu scalonego CMOS VLSI,– badanie odpornoœci uk³adów scalonych na zak³ócenia,– badanie i analiza torów œwiat³owodowych pod k¹tem wprowadzania nowych

technik transmisji.

Oferta Zak³adupomiary torów œwiat³owodowych i ich ocena pod k¹tem przystosowania doDWDM,projektowanie, symulacja i pomiary prototypowych uk³adów scalonych realizo-wanych w technologii CMOS,wykonywanie projektów technologicznych opartych na schematach elektrycz-nych uk³adów elektronicznych (cyfrowych i analogowych),ochrona przed ESD (zasady, procedury, wdra¿anie),przygotowanie i prowadzenie kursów z wykorzystaniem technik zdalnego na-uczania (e-learningu),pomiary czynników œrodowiskowych.

Oferta szkoleniowaOchrona przed ESD w uk³adach lub systemach elektronicznych i telekomunika-cji (kurs)– poznanie procedur obowi¹zuj¹cych przy pracy z urz¹dzeniami zawieraj¹cy-

mi uk³ady scalone i stosowanie ich w praktyce.

151

Projektowanie uk³adów scalonych wspomagane komputerem (studium pody-plomowe)– umiejêtnoœæ zastosowania najnowszych narzêdzi CAD do projektowania.Multimedia i Internet w dydaktyce (studium podyplomowe)– umiejêtnoœæ tworzenia aplikacji multimedialnych (tak¿e internetowych).

Aparatura naukowo-badawczapracownia wspomaganego komputerem projektowania uk³adów elektronicz-nych wyposa¿ona w oprogramowanie Design Center,pracownia wspomaganego komputerem projektowania layout'u i symulacji uk³a-dów scalonych wyposa¿ona w stacje robocze Sun i oprogramowanie Cadenceoraz MatLab,

Sterowane komputerem stanowisko do pomiaru wzmacniaczy operacyjnych

Stanowisko do pomiaru parametrów analogowych uk³adów scalonych

152

pracownia pomiarowa wyposa¿ona w szeroki zestaw przyrz¹dów:– oscyloskop Infinium HP (1,5 GHz, 8GS/s), firmy Hewlett-Packard (Agilent),– generator funkcyjny HP 34120A, firmy Hewlett-Packard (Agilent),– zasilacz programowany HP E3631A (3 tory, sterowanie cyfrowe), firmy Hew-

lett-Packard (Agilent),– multimetry cyfrowe HP 34401A, firmy Hewlett-Packard (Agilent),– miliwoltomierz cyfrowy A34420, firmy Hewlett-Packard (Agilent),– miernik zniekszta³ceñ nieliniowych z precyzyjnym generatorem HP 339,– nanowoltomierz 3458A, firmy Hewlett-Packard (Agilent),– oscyloskopy TDS 2014B, firmy Tektronix,– generatory funkcyjne AFG 3251/3252 (240 MHz, 2GS/s),– precyzyjne Ÿród³o mikropr¹dów 2635 firmy Keithley,– zasilacz sterowany cyfrowo NGM02 firmy Rhode-Schwarz,– inny sprzêt pomiarowy,oprogramowanie LabView firmy National Instruments do akwizycji i automaty-zacji pomiarów,stanowisko do badañ z ochron¹ przed ESD,komora do badañ dymotwórczoœci tworzyw sztucznych.

Osi¹gniêcia Zak³adu– Bipolarny przyrz¹d pó³przewodnikowy. Patent P. 321690 (2002 r.),– Sposób korekcji b³êdu pomiaru d³ugoœci w spawanych odcinkach telekomuni-

kacyjnych. Patent P. 182839 (2001 r.).

ZAK£AD SYSTEMÓW TELEKOMUNIKACYJNYCH

tel./fax + (48 52) 340-8333, 340-8365e-mail: [email protected]; e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Witold Ho³ubowicz, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– systemy ³¹cznoœci radiowej, ze szczególnym uwzglêdnieniem systemów telefo-

nii komórkowej (w tym UMTS) i WLAN oraz systemów 4G,– wykorzystanie protoko³ów internetowych do przesy³ania danych multimedial-

nych i realizacji us³ug na bazie sieci IP (w tym zdalnego nauczania),– analiza, modelowanie i symulacja pracy routerów software'owych,– zarz¹dzanie i konfiguracja urz¹dzeñ sieciowych w celu zapewnienia odpowied-

niej jakoœci us³ug dla przesy³anych danych,– biometryczne rozpoznawanie osób,– efektywne metody kodowania sygna³ów dŸwiêkowych,– wybrane elementy systemów zarz¹dzania sieci¹ teleinformatyczn¹ z wykorzy-

staniem regu³/polityk (PBNM),– zastosowanie antologii/semantyk w optymalizacji i zarz¹dzaniu sieciami,– modelowanie i analiza zagro¿eñ w systemach informatycznych (w tym (SCADA),– analiza i modelowanie infrastruktur krytycznych,

153

– wybrane aspekty telepresence oraz teleoperations,– jakoœæ us³ug QoS, QoE w sieciach teleinformatycznych (pomiary, analiza, mo-

delowanie).

Oferta Zak³adumodelowanie i analiza ruchu w sieciach IP – g³ównie parametrów jakoœciowychi wp³ywu zastosowanych mechanizmów routerów na te parametry,opracowywanie metodyki badania i testowania urz¹dzeñ sieciowych, systemówmultimedialnych oraz us³ug sieciowych,audyty oraz analiza zagro¿eñ i ryzyka dla firm w zakresie m.in. bezpieczeñstwainformacyjnego IT oraz poziomu bezpieczeñstwa ca³ej firmy,opracowywanie koncepcji i strategii informatyzacji przedsiêbiorstw i instytucjipublicznych,tworzenie aplikacji w zakresie: systemów bazodanowych dla ma³ych i œrednichjednostek gospodarczych, hurtowni danych, prezentacji i przetwarzania danychmultimedialnych, wspomagania i analizy danych za pomoc¹ narzêdzi sztucznejinteligencji, tworzenia aplikacji dla urz¹dzeñ przenoœnych, zarz¹dzania jakoœci¹us³ug w sieciach LAN i MAN,tworzenie i wykorzystywanie systemu zdalnego nauczania wraz z automatyczn¹ocen¹ wiedzy zdobytej przez studentów (in¿ynieria wiedzy), w tym przygoto-wywanie multimedialnych materia³ów szkoleniowych,tworzenie i analiza rozwi¹zañ w zakresie wybranych aspektów zarz¹dzania kry-zysowego,obrazowa metoda pomiaru jakoœci us³ug http w sieciach komórkowych.

Oferta szkoleniowaSystemy ³¹cznoœci bezprzewodowej (kurs)– znajomoœæ dzia³ania transmisji bezprzewodowej,– znajomoœæ obecnie eksploatowanych systemów ³¹cznoœci bezprzewodowej,– sieci nowej generacji (WGW), aspekty tworzenia us³ug w architekturze IMS,Cyfrowe audio i wideo (kurs)– znajomoœæ technik przetwarzania sygna³ów audio i wideo,– zapoznanie z aktualnymi standardami w tej dziedzinie i ich rozwojem,Technologie i aplikacje systemów multimedialnych (kurs)– znajomoœæ sposobów wykorzystania technologii i ró¿nego rodzaju aplikacji

w systemach multimedialnych,– sposoby przesy³ania danych multimedialnych do u¿ytkownika (us³ugi szero-

kopasmowe),Programowe œrodowisko multimediów i WWW (kurs)– znajomoœæ podstawowych sposobów programowego przetwarzania sygna-

³ów multimedialnych oraz tworzenia serwisów internetowych (zarówno stronyprezentacyjnej, jak i logiki dzia³ania serwisu),

VoIP – technologia i us³ugi (kurs)– znajomoœæ technologii transmisji g³osu w sieciach IP oraz mo¿liwoœci realiza-

cji us³ug z wykorzystaniem VoIP,Sieci telekomunikacyjne du¿ych szybkoœci (kurs)– znajomoœæ technologii i sposobów zapewnienia du¿ych przep³ywnoœci

w sieci szkieletowej oraz odpowiedniej jakoœci us³ug.

154

Aparatura naukowo-badawczalaboratorium do badania w³aœciwoœci ruchu w sieci IP (parametrów jakoœcio-wych ruchu), realizacji us³ug w sieciach IP (strumieniowanie wideo, kameryinternetowe, serwery aplikacyjne do tworzenia serwisów internetowych),matlab/Simulink, elementy programowania procesorów DSP (TI 6455),dostêp do platformy do tworzenia us³ug w architekturze IMS.

ZAK£AD TECHNIKI CYFROWEJ

tel./fax + (48 52) 340-81-48e-mail: [email protected]

Kierownik: dr in¿. Tadeusz Leszczyñski

Problematyka naukowo-badawcza– technika komputerowa i cyfrowa,– systemy sterowania,– sieci komputerowe LAN/WAN.

Oferta Zak³adupomiary i certyfikacja okablowania sieciowego,systemy komputerowe – opracowania projektowe, konfiguracje, wdro¿enia orazekspertyzy dla:– komputerowych systemów sieciowych w strukturach LAN,

Stanowisko do badania wydajnoœci mechanizmu gwarantowanej jakoœci us³ug w sieciachwirtualnych opartych o User-Mode-Linux

155

– serwerów komputerowych dla realizacji us³ug w sieciach LAN oraz INTER-NET/INTRANET,

– sieci komputerowych LAN, WAN,– oceny i diagnostyki sieci LAN, WAN,– potrzeb dokumentacyjnych sieciowych systemów komputerowych;sterowniki przemys³owe – opracowania projektowe algorytmów i programówsterowania oraz wdro¿enia:– sterowników przemys³owych OMRON, SAIA, MITSUBISHI, SIEMENS, BRA-

DLEY i innych do sterowania i kontroli stanowisk indywidualnych,– sterowników przemys³owych do sterowania oraz kontroli wielu stanowisk

w strukturach sieciowych,– sterowników do obs³ugi specjalizowanych urz¹dzeñ zgodnie ze specyfikacj¹

u¿ytkowników,– sterowników ogólnego zastosowania realizowanych na podstawie teorii sie-

ci Petriego,– systemów wizualizacji procesów sterowania i kontroli;procesory sygna³owe (DSP) – opracowania programów i wdro¿enia:– procesorowych technik przetwarzania sygna³ów w radiolokacji, echolokacji itp.,– procesorowych systemów obróbki i kompresji dŸwiêku,– procesorowych systemów i uk³adów do obróbki i analizy obrazów,– procesorowych urz¹dzeñ przetwarzania sygna³ów w systemach telekomuni-

kacyjnych,uk³ady cyfrowe "na miarê" – opracowania projektowe i wdro¿enia do eksploatacji:– uk³adów cyfrowych realizowanych wed³ug specyfikacji u¿ytkowników i im-

plementowanych w nowoczesnych strukturach scalonych ASIC (np. PLD,FPGA, FLEX, APEX, MAX, MACH, CLASIC itp.),

– nowoczesnych energooszczêdnych (LP) oraz zabezpieczonych przed "pirac-kim" kopiowaniem zamienników tradycyjnych uk³adów cyfrowych realizo-wanych w strukturach ASIC,

– mikroprocesorowych i mikrokontrolerowych, specjalizowanych oraz ogól-nego przeznaczenia uk³adów kontroli, pomiarów i sterowania urz¹dzeñ tech-nicznych, technologicznych i powszechnego u¿ytku,

– mikroprocesorowych systemów do akwizycji danych,– urz¹dzeñ programowalnych z wykorzystaniem struktur ASIC dla potrzeb

telekomunikacji,– sterowników ogólnego przeznaczenia opartych na mikrokontrolerach

8-, 16- i 32-bitowych do pracy w standardowych technikach energooszczêd-nych (LP),

– rejestratora przebiegów pojazdów, realizowanego z wykorzystaniem syste-mu GPS i GSM;

programy komputerowe – opracowania algorytmów i programów z wdro¿enia-mi dla potrzeb:– systemów pomiarowych i kontrolnych,– jednostanowiskowych systemów bazodanowych dla ma³ych i œrednich jed-

nostek gospodarczych i us³ugowych,

156

– wielostanowiskowych systemów bazodanowych dla wiêkszych jednostekgospodarczych i us³ugowych,

– sieciowych (np. w sieciach INTERNET i LAN) systemów bazodanowychz przetwarzaniem rozproszonym,

– sterowania systemami czasu rzeczywistego,– graficznej prezentacji i numerycznego przetwarzania danych pomiarowych;monitoring przemys³owy i technologiczny – opracowania projektowe i wdro¿e-nia systemów:– monitorowania procesów technologicznych w ró¿nych dziedzinach gospo-

darki, np. przemyœle chemicznym, spo¿ywczym, przetwórstwa itp.,– monitorowania procesów przemys³owych i sterowania tymi procesami,– specjalizowanego monitorowania, kontroli i sterowania procesami i urz¹-

dzeniami wed³ug specyfikacji u¿ytkowników;monitoring us³ugowy i antyw³amaniowy – opracowania projektowe i wdro¿eniasystemów:– monitorowania obiektów us³ugowych i u¿ytecznoœci publicznej,– monitorowania wa¿niejszych arterii komunikacyjnych, placów miejskich itp.,– monitorowania obiektów o podwy¿szonym ryzyku w³amañ,– kompleksowego monitorowania, archiwizacji zdarzeñ i powiadamiania alar-

mowego w zakresie ochrony obiektów przemys³owych, u¿ytecznoœci pu-blicznej i innych.

Aparatura naukowo-badawczagenerator funkcyjny HP 47100 Hewlett-Packard,stanowisko badawcze dla cyfrowych uk³adów programowalnych i mikrokon-trolerów:– oscyloskop HP 5402B,– generator HP 33120A,– analizator HP 1672E z oprogramowaniem HP VEE,generator funkcyjny HP E 4431B (do 2 GHz) – opcjonalny podwójny generatordowolnych impulsów,sterownik przemys³owy firmy OMRON z terminalem programowalnym NT30Ci oprogramowaniem wspomagaj¹cym projektowanie,sterowniki przemys³owe SAIA – Burgess Electronics z oprogramowaniem firmo-wym wspomagaj¹cym projektowanie i wizualizacjê wyników,pakiet Xilinx + 2 zestawy uruchomieniowe z obs³ug¹ uk³adów serii VIRTEX orazprogram symulacyjny MODEL SIM,Texas Instruments TMS 320C6711 – zestaw uruchomieniowy procesorów sygna-³owych,Motorola MC 96000 i XC 56002 – zestawy uruchomieniowe procesorów sygna-³owych,Analog Devices ADSP 2181 – zestaw uruchomieniowy procesorów sygna³owych,sterowniki przemys³owe Bradley,dwukana³owe przetworniki a/c NS,zestawy uruchomieniowe DAC 5672EVM,zestawy uruchomieniowe ADS 5525EVM,

157

zestawy uruchomieniowe ARM9,zestawy uruchomieniowe CSE9302,zestawy uruchomieniowe SPARTAN-3AN,zestawy uruchomieniowe ALTERA DK-CYCII-2C20N,zestawy uruchomieniowe ATEUK 1100, Atmel AVR32,zestawy uruchomieniowe VIRTEX-4,zestawy uruchomieniowe VIRTEX-5 DSP,oscyloskop JC1202 CA.

Stanowisko do modelowania i symulacji uk³adów elektronicznych w œrodowisku MATLABoraz zapoznawania siê z ró¿nymi systemami operacyjnymi NT, 2003 Server, LINUX, 2000Server

Stanowisko do badania procesów sygna³owych (generator szerokopasowy, m.in. doprogramowania sygna³ów testowych, oscyloskop LECROY do zdejmowania przebiegówz analogowych i cyfrowych systemów testowanych)

158

ZAK£AD TELETRANSMISJI

tel. + (48 52) 340-8395e-mail: [email protected]

Kierownik: dr in¿. Jacek Majewski

Problematyka naukowo-badawcza– modelowanie procesów w sieciach i systemach telekomunikacyjnych,– zastosowanie œwiat³owodów w telekomunikacji,– analiza korelacyjna sygna³ów losowych w systemach telekomunikacyjnych,– filtracja cyfrowa i analiza widmowa w telekomunikacji.

Oferta Zak³aduprojektowanie i analiza sieci telekomunikacyjnych i komputerowych,modelowanie procesów w sieciach i systemach telekomunikacyjnych,systemy ³¹cznoœci bezprzewodowej,wielodostêp w systemach radiokomunikacji ruchomej,rozpoznawanie i przetwarzanie sygna³ów,zastosowanie œwiat³owodów w telekomunikacji,analiza korelacyjna sygna³ów losowych w systemach telekomunikacyjnych,filtracja cyfrowa i analiza widmowa w telekomunikacji,QoS i SLA (Service Level Agreement) w sieciach hybrydowych,pomiary i badania w sieciach telekomunikacyjnych,implementacje hardware'owe systemów ³¹cznoœci.

Oferta szkoleniowaKursy szkoleniowe zapewniaj¹ce nabycie lub podnoszenie kwalifikacji w za-

kresie problematyki zwi¹zanej z rozwojem sieci telekomunikacyjnej w kraju:Technika œwiat³owodowa (stopieñ I rozszerzony),

Stanowisko do pomiaru reflektometrycznego torów œwiat³owodowych

159

Systemy WDM i DWDM – Technika œwiat³owodowa (III stopieñ),Synchroniczne Systemy Cyfrowe SDH,Pomiary w Teletransmisyjnych Systemach Cyfrowych,Transmisja danych i sieci komputerowe,Telekomunikacyjne kable miedziane; pomiary i lokalizacja uszkodzeñ,Komunikacja radiowa – GSM,Sieci telekomunikacyjne,Sieci komputerowe,Sieci dostêpowe,Wprowadzenie do Cyfrowych Systemów Telekomunikacyjnych,Sieæ teleinformatyczna WLAN.

Aparatura naukowo-badawczareflektometry optyczne,reflektometr optyczny z mo¿liwoœci¹ pomiaru dyspersji chromatycznej,analizator widma optycznego,analizator widma elektrycznych sygna³ów telekomunikacyjnych,demultiplekser pomiarowy,oscyloskopy cyfrowe z zestawem masek do pomiarów telekomunikacyjnych,teletransmisyjne testery pomiarowe SDH/PDH,tester ISDN,zestaw pomiarowy xDSL,analizatory PCM,analizatory, symulatory i emulatory protoko³ów komunikacyjnych,krotnice systemów SDH i PDH,prze³¹cznica cyfrowa,zestawy modemów xDSL.

Stanowisko do spawania i pomiaru spawów œwiat³owodów

160

Osi¹gniêcia Zak³adu– Korelator adaptacyjny, Patent Ukrainy nr 2000020656 (2001 r.) (J. Greñ,

W. Pogribny, I. Ró¿ankiwski),– Sposób korekcji b³êdu pomiaru d³ugoœci w spawanych odcinkach telekomuni-

kacyjnych. Patent P. 182839 (2001 r.),– Korelator adaptacyjny, Patent Ukrainy nr 2002086772 (2002 r.) (J. Greñ,

W. Pogribny, I. Ró¿ankiwski),– Adaptacyjny sposób odtwarzania sygna³ów. Patent P. 186190 (2003 r.),– Adaptacyjny sposób odtwarzania sygna³ów. Patent P. 186192 (2003 r.),– Sposób szybkiego ró¿nicowego kosinusowego przetwarzania i uk³ad do jego

realizacji. Zg³oszenie patentowe P. 363136 (2003 r.),– Sposób szybkiego ró¿nicowego kosinusowego przetwarzania i uk³ad do jego

realizacji. Zg³oszenie patentowe P. 363137 (2003 r.).

161

INSTYTUT ELEKTROTECHNIKIal. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz

tel. + (48 52) 340-80-88e-mail: [email protected]

Dyrektor: dr in¿. S³awomir Cieœlik

ZAK£AD ELEKTROENERGETYKI

tel. + (48 52) 340-85-75e-mail: [email protected]

Kierownik: dr in¿. W³odzimierz Bieliñski

Problematyka naukowo-badawcza– zastosowanie modelowania statystycznego w technice (w ocenie niezawodno-

œci obiektów, projektowaniu obiektów, w badaniach obci¹¿eñ elektroenerge-tycznych odbiorników i systemów elektroenergetycznych),

– analiza i modelowanie procesów u¿ytkowania mediów energetycznych,– badanie w³aœciwoœci elektrycznych przewodów, kabli oraz aparatów niskiego

napiêcia,– kszta³towanie jakoœci energii elektrycznej,– ocena gospodarowania energi¹ przez odbiorców.

Oferta Zak³adubadania cieplne i napiêciowe urz¹dzeñ elektrycznych, w szczególnoœci kablii przewodów elektroenergetycznych oraz materia³ów wykorzystywanych do ichkonstrukcji,badania z zakresu racjonalnego gospodarowania energi¹ oraz jakoœci energiielektrycznej,doradztwo w zakresie racjonalnego gospodarowania energi¹, wyboru taryfi planowania mocy umownej, wyboru dostawcy energii elektrycznej,opracowywanie audytów energetycznych obiektów przemys³owych, komunal-nych i bytowych,dobór uk³adów pomiaru i regulacji temperatury w obiektach elektrotermicz-nych,badanie szybkich przebiegów elektrycznych w obwodach niskonapiêciowych(np. przepiêæ).

Oferta szkoleniowaGospodarka elektroenergetyczna przedsiêbiorstwa (kurs)– metody analizy przebiegów poboru mocy,– u¿ytkowanie aparatury pomiarowo-rozliczeniowej,– dobór taryfy na energiê elektryczn¹, planowanie mocy umownej, wybór

dostawcy energii.

162

Aparatura naukowo-badawczaskaner termowizyjny V-20ER01-25 przeznaczony do bezdotykowych pomiarówtemperatury,mikroprocesorowy rejestrator przebiegów elektroenergetycznych typu MEMO-BOX 603,analizator harmonicznych pr¹dów i napiêæ w obwodach elektrycznych nn typuHA 2000,pakiet statystyczny STATISTICA wraz z modu³em tzw. statystyk przemys³owych,generator udarów napiêciowych Marxa 300 kV,transformatory probiercze 110 kV i 30 kV,

System monitorowania zu¿ycia energii elektrycznej

Generator udarów napiêciowych 300 kV

163

transformatory wielkopr¹dowe 5500 A, 25 kVA,oscyloskopy cyfrowe TDS 320, 210, 220.

Osi¹gniêcia Zak³adu– Wieloletnia wspó³praca z przedsiêbiorstwami produkuj¹cymi kable i przewody

elektroenergetyczne (TELEFONIKA, ELNOWA),– Wspó³praca z przedsiêbiorstwami zajmuj¹cymi siê opracowywaniem i wdra¿a-

niem systemów monitorowania zu¿ycia mediów energetycznych (NMG).

ZAK£AD ENERGOELEKTRONIKI I STEROWANIA

tel. + (48 52) 340-85-57, 340-85-41e-mail: [email protected]

Kierownik: dr in¿. Jan Muæko

Problematyka naukowo-badawcza– przekszta³tniki energoelektroniczne,– sterowanie mikroprocesorowe,– pomiary wielkoœci nieelektrycznych,– aktywne filtry.

Oferta Zak³aduaplikacje oraz opracowanie nowych urz¹dzeñ – tranzystorowe falowniki rezo-nansowe (o mocach od setek W do kilkudziesiêciu kW i czêstotliwoœciach dokilkudziesiêciu kHz, np. urz¹dzenia nagrzewania indukcyjnego, urz¹dzenia dowytwarzania ozonu, zasilacze i przekszta³tniki dc/dc),aplikacje oraz opracowanie nowych urz¹dzeñ – uk³ady ³agodnego rozruchuoraz przemienniki czêstotliwoœci,energoelektroniczne uk³ady kondycjonowania energii elektrycznej (aktywne fil-try) oraz stabilizatory i regulatory napiêæ przemiennych,zasilacze impulsowe, przetwornice dc/dc, falowniki, UPS,uk³ady sterowania mikroprocesorowego przekszta³tników i innych urz¹dzeñ,inne uk³ady elektroniki przemys³owej i energoelektroniki.

Aparatura naukowo-badawczaoscyloskopy cyfrowe,oscyloskopowe sondy pr¹dowe i napiêciowe (separacyjne),oprogramowanie symulacyjne.

164

Stanowisko do badania charakterystyk silników elektrycznych zasilanych z przemienni-ków czêstotliwoœci, umo¿liwiaj¹ce badanie charakterystyk mechanicznych (np. n = f(M))dla ró¿nych typów przemienników i ró¿nych wariantów oprogramowania

Prototypowy tyrystorowy uk³ad rozruchowy silników asynchronicznych o sterowaniumikroprocesorowym, umo¿liwiaj¹cy opracowanie nowych uk³adów przekszta³tnikowychzgodnie z wymaganiami zleceniobiorcy

165

ZAK£AD MASZYN I NAPÊDÓW ELEKTRYCZNYCH

tel. + (48 52) 340-85-38e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Zdzis³aw Gientkowski, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza– problemy modelowania matematycznego uk³adów elektromaszynowych z prze-

kszta³tnikami pó³przewodnikowymi,– komputerowe symulatory do badania procesów w uk³adach generowania ener-

gii elektrycznej w elektrowniach du¿ej mocy,– uk³ady generowania energii elektrycznej dla ma³ej energetyki,– autonomiczne Ÿród³a energii elektrycznej na bazie pr¹dnic asynchronicznych.

Oferta Zak³adumonitorowanie parametrów wirników generatorów synchronicznych przy nie-symetrii obci¹¿enia,doradztwo i projektowanie czêœci elektrycznej ma³ych elektrowni wodnychi wiatrowych,ekspertyzy i opinie naukowo-techniczne w dziedzinie maszyn i napêdów elek-trycznych,projektowanie napêdów elektrycznych.

Aparatura naukowo-badawczastanowiska badawcze maszyn elektrycznych o mocy do 20 kW,rejestrator piêciokana³owy do badania przebiegów w obwodach trójfazowych,oscyloskopy cyfrowe,cyfrowe przyrz¹dy pomiarowe do pomiaru prêdkoœci pr¹dów napiêæ itp.

Stanowisko do badañ maszyn elektrycznych pr¹du sta³ego o mocy do 10 kW. Stanowiskowyposa¿one jest w hamownicê z wahliwym stojanem z cyfrowym pomiarem momentu ob-ci¹¿enia i prêdkoœci obrotowej. Pozosta³e wielkoœci s¹ mierzone miernikami analogowymi

166

Osi¹gniêcia Zak³adu– Wspó³praca z Oddzia³em Rosyjskiej Akademii Nauk w Petersburgu w dziedzinie

opracowania trena¿erów dla elektrowni przemys³owych, w tym tak¿e j¹dro-wych.

ZAK£AD METROLOGII ELEKTRYCZNEJI ELEKTRONICZNEJ

tel./fax + (48 52) 340-81-40e-mail: [email protected]

Kierownik: dr in¿. Jerzy Wittek

Problematyka naukowo-badawcza– prace w zakresie metrologii klasycznej,– mikroprocesorowe uk³ady i systemy do pomiaru i sterowania,– komputerowe systemy i minisystemy pomiarowe.

Oferta Zak³adubadania ma³ych wartoœci rezystancji wraz z ocenami niepewnoœci wyników po-miarów,us³ugi w zakresie projektowania oraz testowania uk³adów i systemów do po-miaru i sterowania,doradztwo dotycz¹ce mikroprocesorowych uk³adów sterowania i kontroli,doradztwo w zakresie aplikacji programowalnych sterowników przemys³owych.

Oferta szkoleniowaprogramowanie sterowników przemys³owych,projektowanie u¿ytkowych systemów mikroprocesorowych,

Testowanie minimodu³u generatora sterowanego cyfrowo

167

identyfikacja Ÿróde³ b³êdów, obliczania niepewnoœci oraz opracowywania wy-ników pomiarów.

Aparatura naukowo-badawczamostek Thomsona z ³aw¹ pomiarow¹ £P-1000 + zasilacz pr¹dowy ZP-100,stanowisko do projektowania i programowania cyfrowych uk³adów u¿ytkowychz programowalnych struktur logicznych (typu PLD i isp LSI).

ZAK£AD PODSTAW ELEKTROTECHNIKI

tel. + (48 52) 340-8560e-mail: [email protected]

Kierownik: dr in¿. S³awomir Cieœlik

Problematyka naukowo-badawcza– badania dotycz¹ce modelowania matematycznego i symulacji komputerowej

z³o¿onych uk³adów elektromechanicznych,– programy komputerowe wykorzystywane do analiz stanów dynamicznych

w rzeczywistych uk³adach elektromechanicznych (w tym elektrowni wodnychi wiatrowych wspó³pracuj¹cych z sieci¹ elektroenergetyczn¹ lub pracuj¹cych nasieæ wydzielon¹),

Oferta Zak³aduekspertyzy i analizy warunków i mo¿liwoœci wspó³pracy odnawialnych Ÿróde³energii (np. elektrowni wiatrowych) z elektroenergetyczn¹ sieci¹ zasilaj¹c¹,modelowanie matematyczne rzeczywistych obiektów elektrotechnicznych,programy komputerowe i symulacja stanów dynamicznych z³o¿onych uk³adówelektromechanicznych (np. elektrowni wodnych i wiatrowych),analiza zawartoœci wy¿szych harmonicznych pr¹du i napiêcia oraz analiza nie-których wskaŸników jakoœciowych energii w obiektach elektrotechnicznych.

Oferta szkoleniowaWy¿sze harmoniczne pr¹dów i napiêæ – teoria i praktyka,Analiza wspó³pracy elektrowni wodnych i wiatrowych z elektroenergetyczn¹sieci¹ zasilaj¹c¹,Modelowanie matematyczne i symulacja komputerowa rzeczywistych obiektówelektrotechnicznych.

Aparatura naukowo-badawczaœrodowisko programistyczne do tworzenia aplikacji komputerowych wykorzy-stywanych w symulacji rzeczywistych uk³adów elektromechanicznych,zestawy uruchomieniowe ze zmiennoprzecinkowym procesorem sygna³owymADSP 21065L oraz uk³adami logiki programowalnej FPGA, które s³u¿¹ do pro-jektowania i uruchamiania algorytmów sterowania uk³adami elektromechanicz-nymi.

168

Stanowisko eksperymentalne do badania stanów pracy uk³adów elektromechanicznychsterowanych z wykorzystaniem przekszta³tników energoelektronicznych i uk³adów mi-kroprocesorowych (m.in. zestawy elektromaszynowe, energoelektroniczne uk³ady na-pêdowe, mikroprocesorowe zestawy uruchomieniowe, profesjonalne przetworniki elek-tryczne LEM, czterokana³owy oscyloskop cyfrowy, szeœciokana³owa komputerowa kartaakwizycji danych)

Zestawy do testowania algorytmów sterowania numerycznego procesami w uk³adach elek-tromechanicznych (m.in. przekszta³tniki energoelektroniczne, zmiennoprzecinkoweprocesy sygna³owe, uk³ady logiki programowalnej)

169

WYDZIA£ ZARZ¥DZANIA

Dziekanprof. dr hab. in¿. Ludos³aw Drelichowski

Prodziekan ds. Naukidr in¿. Ireneusz Bielski

Prodziekan ds. Dydaktycznych i Studenckichdr in¿. Ma³gorzata Zajdel

Pe³nomocnik Dziekana ds. Wspó³racy z Gospodark¹dr hab. in¿. Waldemar Bojar, prof. nadzw. UTP

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-8228fax + (48 52) 340-8218e-mail: [email protected]

Dzia³alnoœæ badawcza stanowi kontynuacjê dotychczasowych programów re-alizowanych na Uczelni, dotycz¹cych najwa¿niejszych problemów gospodarczychi spo³ecznych. Silne zwi¹zki Wydzia³u Zarz¹dzania z praktyk¹ gospodarcz¹ znaj-duj¹ potwierdzenie w licznych ekspertyzach, opiniach, analizach i programach przy-gotowanych dla podmiotów biznesu, jednostek bud¿etowych i innych organizacji.Kompetencje kadry Wydzia³u koncentruj¹ siê zarówno na problemach badaw-czych dotycz¹cych stricte zarz¹dzania organizacjami, jak i na badaniach wa¿nychz punktu widzenia otoczenia tych¿e organizacji.

Relacje z otoczeniem Wydzia³ realizuje w oparciu o zapisy Misji oraz strategiirozwoju UTP, staraj¹c siê oddzia³ywaæ na ¿ycie gospodarcze i spo³eczne regionuoraz poprzez kszta³towanie w³asnego wizerunku w œrodowisku. Pierwsza sferaoddzia³ywania polega na wspó³pracy z instytucjami samorz¹dowymi wojewódz-twa, wojewod¹ kujawsko-pomorskim, prezydentem Bydgoszczy i innymi krajowy-mi i regionalnymi instytucjami ¿ycia gospodarczego i spo³ecznego, czego wyrazems¹ zakoñczone wyró¿nieniem projekty finansowane ze œrodków EuropejskiegoFunduszu Spo³ecznego, jak np. EQUAL, maj¹cy na celu aktywizacjê regionów za-póŸnionych poprzez ³agodzenie problemu bezrobocia. Pracownicy Wydzia³u uczest-nicz¹ we wspólnych przedsiêwziêciach, w pracach zespo³ów problemowych, to-warzystw naukowych i organizacji spo³ecznych, komisjach gospodarczych i nauko-wo-technicznych, w realizowaniu projektów na rzecz miasta Bydgoszczy i woje-wództwa kujawsko-pomorskiego. Swój wk³ad do praktyki gospodarczej Wydzia³Zarz¹dzania realizuje tak¿e poprzez program praktyk studenckich, który szczegól-

169

170

nie na kierunku Zarz¹dzanie i In¿ynieria Produkcji zosta³ opracowany w taki spo-sób, aby absolwenci Wydzia³u mogli po ukoñczeniu studiów byæ pracownikamiprzydatnymi dla potencjalnych pracodawców, u których odbywali praktykê. Zwi¹zkiz praktyk¹ gospodarcz¹ przejawiaj¹ siê tak¿e we wspó³pracy z przedstawicielamifirm i ich zwi¹zków bran¿owych w ramach projektów naukowo-badawczych, np.FP 6 TOWARDS, oraz w fazie opracowywaniu wniosków na nowe projekty badaw-czo-rozwojowe, gdzie wiedza mened¿erów o potrzebach zarz¹dzaj¹cych jest bez-cenna przy formu³owaniu celów i efektów przedsiêwziêæ zespo³ów naukowo-ba-dawczych.

KATEDRA EKONOMIKI, ORGANIZACJI I ZARZ¥DZANIA

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-796 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 340-80-59, tel. + (48 52) 340-80-87

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Zofia Wyszkowska, prof. UTP

KATEDRA INFORMATYKI W ZARZ¥DZANIU

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-796 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 340-8181, tel. + (48 52) 340-8180

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. in¿. Ludos³aw Drelichowski

PRACOWNIA ROZWOJU REGIONALNEGO

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr in¿. Ma³gorzata Zajdel

KATEDRA IN¯YNIERII ZARZ¥DZANIA

ZAK£AD ZARZ¥DZANIA INNOWACYJNEGO

ZAK£AD EKONOMII I MIÊDZYNARODOWYCHSTOSUNKÓW GOSPODARCZYCH

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-796 Bydgoszcztel./fax + (48 52) 340-81-92

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. in¿. Waldemar Bojar, prof. nadzw. UTP

171

KATEDRA NAUK HUMANISTYCZNYCH I SPO£ECZNYCH

ul. Ks. Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-8488, fax + (48 52) 340-8466

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. Marek Szulakiewicz

KATEDRA ZARZ¥DZANIA I FINANSÓW PRZEDSIÊBIORSTW

ul. Ks. Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-8488, fax + (48 52) 340-8466

e-mail: [email protected]

Kierownik: prof. dr hab. Robert Karaszewski

ZAK£AD PRAWA I PODSTAW EKONOMII

ul. Ks. Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-84-88, fax + (48 52) 340-84-66

e-mail: [email protected]

Kierownik: dr hab. Piotr £aski, prof. nadzw. UTP

Problematyka naukowo-badawcza Wydzia³uWœród istotnych nurtów badañ nale¿y wyró¿niæ m.in. takie obszary jak:

– systemy informatyczne zarz¹dzania,– zarz¹dzanie projektami i badania ewaluacyjne,– rachunkowoœæ zarz¹dcza,– narzêdzia zarz¹dzania wiedz¹,– zarz¹dzanie jakoœci¹,– analiza przywództwa,– zarz¹dzanie strategiczne w przedsiêbiorstwach,– organizacja pracy kierowniczej,– metody podnoszenia poziomu konkurencyjnoœci, jakoœci i innowacyjnoœci przed-

siêbiorstw,– zarz¹dzanie kapita³em ludzkim,– strategie i badania marketingowe,– metody kszta³towania polityki rozwoju zrównowa¿onego.

Oferta Wydzia³umetody iloœciowe i jakoœciowe stosowane w zarz¹dzaniu zasobami, procesami iinteresariuszami przedsiêbiorstwa, obejmuj¹ce:– systemy wspomagania decyzji obejmuj¹ce narzêdzia restrukturyzacji przed-

siêbiorstw i procesów adaptacyjnych w nich zachodz¹cych,

172

– zastosowania technik informacyjnych w zarz¹dzaniu przedsiêbiorstwami(w tym m.in. zastosowania metod sztucznej inteligencji i systemów eksperto-wych w zarz¹dzaniu produkcj¹, modelowanie systemów informatycznychwspomagaj¹cych rachunek kosztów, zastosowania systemów business intel-ligence w rachunkowoœci zarz¹dczej i controllingu, metody organizacji ra-chunkowoœci w przedsiêbiorstwach, analizy finansowe, metody zarz¹dzaniafinansami przedsiêbiorstwa, ocena efektywnoœci inwestycji, wycena przed-siêbiorstw, zasady badania ³añcuchów logistycznych, a tak¿e Ÿród³a przewagkonkurencyjnych przedsiêbiorstwa z uwzglêdnieniem dojrza³oœci innowa-cyjnej i sposobów jej budowania).

w zakresie wspomagania zarz¹dzania sektora jednostek rolno-¿ywnoœciowego.Wiedza stosowana z obszaru sektora rolno-¿ywnoœciowego w zakresie analizytworzenia i zarz¹dzania aliansami strategicznymi, ich rozwi¹zañ logistycznych,kana³ów dystrybucji, rachunkowoœci, rozwi¹zywania problemów ekonomicz-nych, ekologicznych i spo³ecznych rozwoju obszarów wiejskich, ocen i wdro¿e-nia systemów jakoœci, szkoleñ i nowoczesnej komunikacji oraz zarz¹dzaniamarkami ze szczególnym uwzglêdnieniem produktów ekologicznych, zagospo-darowywania odpadów itp.analizê otoczenia przedsiêbiorstw z uwzglêdnieniem przemian wspó³czesnegoœwiata, a w szczególnoœci zmian systemu wartoœci i towarzysz¹cych im trendówspo³eczno-ekonomicznych, zmian w europejskiej kulturze politycznej, w komu-nikacji miêdzykulturowej itp.,badanie procesów dostosowawczych przedsiêbiorstw do warunków gospodar-ki globalnej i integracji z Uni¹ Europejsk¹,analizê bankowoœci, rynków finansowych,systemow¹ analizê mechanizmów i procesów zachodz¹cych w warunkach wdra-¿ania reformowanej gospodarki itp.

Oferta szkoleniowa Wydzia³uz zakresu zastosowañ systemów zintegrowanych klasy ERP w zarz¹dzaniu:– wprowadzenie do roli i struktury systemów zintegrowanych,– zaopatrzenie i logistyka wejœcia poprzez: okreœlenie potrzeb materia³owych,

tworzenie kartotek produktów, tworzenie dokumentów zamówieñ i potwier-dzeñ dostaw materia³owych, ewidencji magazynowej, zarz¹dzania zapasamii spedycj¹,

– obs³uga klientów i logistyki wyjœcia, poprzez tworzenie kartotek kontrahen-tów, przyjmowanie zamówieñ na wyroby, œledzenie realizacji zleceñ, kom-pletacja dostaw dla odbiorców i spedycja,

– proces planowania i sterowania procesem produkcyjnym poprzez planowa-nie zleceñ, planowanie potrzeb materia³owych, planowanie zdolnoœci pro-dukcyjnej, w tym analizê spiêtrzeñ: materia³owych, zasobów technicznychi ludzkich w czasie, bilansowanie i rozliczanie zleceñ produkcyjnych,

– zarz¹dzanie finansami i ksiêgowoœci¹ poprzez analizê rozliczeñ z odbiorca-mi sprzê¿on¹ z obs³ug¹ sprzeda¿y oraz aktywn¹ windykacj¹ nale¿noœci, ste-rowanie p³atnoœci zobowi¹zañ, ksiêgowanie zarejestrowanych operacji go-spodarczych, tworzenie podstawowych zestawieñ ksiêgowych: zestawienie

173

obrotów i sald, kartoteka konta, struktura wiekowa nale¿noœci i zobowi¹zañ,dzienniki ksiêgowe,

– doskonalenie rachunku kosztów i wyników oraz zaawansowanego zarz¹-dzania finansami i kapita³ami poprzez zapewnienie bie¿¹cych mo¿liwoœcitworzenia rachunku zysków i strat oraz analiz wskaŸnikowych dla potrzebdecyzyjnych, wydruku bilansów oraz przep³ywów gotówki, wyboru warian-tów pozyskiwania kredytów i lokowania nadwy¿ek kapita³owych,

– doskonalenie zarz¹dzania zasobami ludzkimi poprzez zak³adanie rekordówkartoteki osobowej i jej aktualizacjê, parametryzacjê obliczania wynagrodzeñi potr¹ceñ na liœcie p³ac, analizê wyjœæ dotycz¹cych kwalifikacji kadry firmy,analizê planowanych absencji pod k¹tem utrzymania p³ynnoœci pracy firmy;

MS-Excel w zarz¹dzaniu kosztami i rentownoœci¹:– prezentacja mo¿liwoœci zastosowania arkusza kalkulacyjnego MS-Excel

w tradycyjnych metodach kalkulacji kosztów i cen, kalkulacji wed³ug ra-chunku kosztów dzia³añ (Activity-Based Costing – ABC) oraz w analizie ren-townoœci,

– prezentacja mo¿liwoœci zastosowania arkusza kalkulacyjnego w szacowaniukosztów i analizie wra¿liwoœci zysku,

– prezentacja mo¿liwoœci zastosowania arkusza kalkulacyjnego w optymaliza-cji kosztów, cen oraz zysku.

Serwer HP 7400 Enterprise 16 GB RAM 2 x XEON 2 GHz. Wyposa¿enie aplikacyjne serwe-ra obejmuje oprogramowanie podstawowe, tj. MS Server v. 2003 lub v. 2008, serwer rela-cyjnej bazy danych MS SQL Server standard oraz modu³ serwera WWW Windows ser.Datacenter

174

Osi¹gniêcia Wydzia³u– realizacja badania ewaluacyjnego zakoñczona 31 grudnia 2008 r. opracowaniem

pt. "Ocena wdra¿ania i zarz¹dzania Regionalnym Programem Operacyjnym (RPOWK P) Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013 w aspekcie in-stytucjonalno-kadrowym. Badanie zosta³o zrealizowane w ramach Konkursu Do-tacji organizowanego przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego DepartamentKoordynacji Polityki Strukturalnej. Celem badania by³o dokonanie analizy sys-temu aplikowania i zarz¹dzania œrodkami strukturalnymi w ramach RPO WK Pw latach 2007-2013, ze szczególnym uwzglêdnieniem lat 2008-2013 i wskazanieg³ównych determinant wp³ywaj¹cych na efektywne i sprawne zarz¹dzanie orazaplikowanie o fundusze strukturalne,

– wyniki przeprowadzonych badañ ukazuj¹ siê ka¿dego roku w blisko 250 publi-kacjach. Popularyzacja wyników dzia³alnoœci naukowej odbywa³a siê tak¿e po-przez w³¹czanie informacji o rezultatach badañ do treœci wyk³adów, æwiczeñ,seminariów dla studentów,

– realizacja projektów badawczo-wdro¿eniowych przez kadrê Wydzia³u Zarz¹-dzania, m.in. przy wspó³pracy z partnerami zagranicznymi:• 1993-1994 – realizacja projektu pt. "Improvement of work and farm planning

technology." w ramach realizowanego programu wspó³pracy WORKING-PRO-GRAMME pomiêdzy holenderskim Instytutem Ochrony Œrodowiska i Techni-ki Rolniczej (IMAG-DLO) w Wageningen a Katedr¹ Ekonomiki Rolnictwai Informatyki ATR Bydgoszcz",

• zintegrowany system komputerowy wspomagania podejmowania decyzjiw BZE BELMA S.A. w Bydgoszczy (projekt celowy 881/C.S5-8/94),

Pracownia komputerowa z dostêpem do Internetu i sieci LAN

175

• ekspertyza ustalaj¹ca relacje stosunków plantator-cukrownia w aspekcie de-pozytów nazwanych "funduszami prywatyzacyjnymi", Fabryka Cukru w Tucz-nie S.A.,

• Podstawy systemu informatycznego dla kszta³towania techniki rolniczej (pro-jekt zamawiany nr PBZ-039-07),

• komputeryzacja sterowania produkcj¹ jednostkow¹ i wielkoseryjn¹ oraz wspo-maganie zarz¹dzania œrednich i du¿ych przedsiêbiorstw w warunkach re-strukturyzacji, (projekt celowy PC nr 1895/C/T11-8/97),

• 2007-2009 – realizacja projektu pt. "Migrating networks from a producerTOWARDS a market orientation within the agri-food sector Lider zespo³u"nr umowy 518702,

• system informatyczny do zarz¹dzania miejsk¹ sieci¹ wodoci¹gow¹, BrusselsInnova, Bruksela,

– pracownicy Wydzia³u s¹ autorami, lub wspó³autorami 62 patentów i wzorówu¿ytkowych.

176

177

pozosta³e jednostki

178

179

DZIA£WSPÓ£PRACY Z GOSPODARK¥

Podstawowym celem funkcjonowania Dzia³u jest tworzenie warunków do roz-szerzania i intensyfikacji wspó³pracy pomiêdzy œrodowiskiem naukowym a regio-nalnymi przedsiêbiorstwami oraz innymi instytucjami zaanga¿owanymi w procestransferu technologii, wiedzy i know how w regionie, a tak¿e promowanie rozwi¹-zañ innowacyjnych (oferty UTP) i wspieranie przedsiêbiorczoœci akademickiej.

W obszar funkcjonowania Dzia³u Wspó³pracy z Gospodark¹ wchodz¹ nastê-puj¹ce zadania:

inicjowanie i koordynowanie dzia³añ podejmowanych przez Uczelniê, s³u¿¹cychtransferowi wiedzy i technologii oraz zacieœnianiu wspó³pracy z gospodark¹ (wtym obs³uga badañ zleconych, projektów celowych i opinii o innowacyjnoœci);tworzenie trwa³ej sieci wspó³pracy miêdzy uczelniami, parkami przemys³owy-mi, inkubatorami, organizacjami naukowo-technicznymi (NOT) oraz innymipodmiotami uczestnicz¹cymi w regionalnej i krajowej sieci innowacji, s³u¿¹cejrozwojowi systemu komunikacji i wymiany informacji w zakresie dzia³añ edu-kacyjnych i przedsiêwziêæ proinnowacyjnych;upowszechnianie wiedzy oraz organizacja dzia³añ i imprez informacyjno-pro-mocyjnych zwi¹zanych z zakresem funkcjonowania jednostki (m.in. organizacjatargów innowacji, koordynacja tworzenia publikacji zawieraj¹cych ofertê na-ukowo-badawcz¹ dla przemys³u, w tym tworzenie interaktywnej bazy technolo-gii, organizacja spotkañ naukowców z przedsiêbiorcami);wspieranie i inicjowanie dzia³añ zwi¹zanych z rozwojem przedsiêbiorczoœciakademickiej, w tym zmierzaj¹cych do powstania i rozwoju Akademickiego In-kubatora Przedsiêbiorczoœci UTP;pozyskiwanie i wykorzystywanie œrodków oraz koordynowanie realizacji strate-gicznych inwestycji Uczelni z zakresu wspó³pracy nauki z przemys³em, wspó³fi-nansowanych m.in. z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej;organizowanie sta¿y i praktyk przemys³owych oraz innych form kontaktu stu-dentów i pracowników naukowych z gospodark¹.

Dzia³ Wspó³pracy z Gospodark¹ realizuje swoje zadania w sta³ym kontakciez Pe³nomocnikami Dziekanów na wszystkich Wydzia³ach.

al. Prof. S. Kaliskiego 785-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 374- 92-86fax + (48 52) 340-86-02e-mail: [email protected]

180

Projekty realizowane aktualnie w Dziale Wspó³pracy z Gospodark¹:

"Naukowiec przedsiêbiorc¹(om)"Podstawow¹ ide¹ projektu jest promowanie przedsiêbiorczoœci akademic-

kiej poprzez organizowanie kampanii informacyjnych wœród studentów i pracow-ników naukowych UTP oraz wœród regionalnych przedsiêbiorców, dotycz¹cychmo¿liwoœci komercjalizowania zdobywanej wiedzy i doœwiadczenia. Koñcowymefektem realizacji tego zadania jest opracowanie i upublicznienie "Regulaminuzak³adania firm typu spin-off lub spin-out na UTP", zawieraj¹cego wskazówkii podstawy prawne, merytoryczne, finansowe i organizacyjne dla osób, które chcia-³yby rozpocz¹æ tak¹ dzia³alnoœæ na UTP.

Zainteresowani przedstawiciele œrodowiska naukowego mog¹ poszerzaæ wie-dzê na ten temat, bior¹c udzia³ w szkoleniach, prowadzonych przez ekspertówzewnêtrznych, na których poznaj¹ zasady zak³adania i funkcjonowania firm orazprzyk³ady istniej¹cych spin-off'ów na polskich uczelniach. Dla 10 osób posiadaj¹-cych najlepsze pomys³y na biznes zwi¹zany z komercjalizacj¹ wiedzy, prowadzones¹ indywidualne konsultacje z ekspertami, którzy œwiadcz¹ us³ugi doradcze w za-kresie analizy potencja³u rynkowego pomys³u i przygotowania konkretnego biznesplanu. Jest to czêœæ projektu, za któr¹ odpowiedzialnoœæ merytoryczn¹ ponosi Ku-

jawsko-Pomorski Zwi¹zek Pracodaw-ców i Przedsiêbiorców (Partner pro-jektu).

Ostatnie, wyodrêbnione zadaniedotyczy organizowania sta¿y dla na-ukowców w przedsiêbiorstwachoraz pracowników przedsiê-biorstw na Uczelni. Czas trwania irodzaj wspó³pracy uzale¿niony jest odkonkretnego problemu (badawczego,technicznego, technologicznego, itp.),który strony chc¹ rozwi¹zaæ dziêkiwspólnemu dzia³aniu. Szczegó³y do-tycz¹ce konkretnego sta¿u okreœlaRegulamin (dostêpny na stronie inter-netowej projektu) oraz umowa zawar-ta miêdzy stronami.

Projekt jest wspó³finansowany zEuropejskiego Funduszu Spo³ecznegow ramach Programu Operacyjnego Ka-pita³ Ludzki.

181

"Preinkubator UTP. Zarz¹dzanie w³asnoœci¹ intelektualn¹, komercjalizacjawiedzy, przedsiêbiorczoœæ akademicka"

Pierwszy etap realizacji projektu dotyczy orga-nizowania i przeprowadzenia szkoleñ dla kadry aka-demickiej (administracyjnej i naukowo-badawczej)z zakresu zarz¹dzania w³asnoœci¹ intelektualn¹w Uczeni. Równolegle tworzona jest procedura za-rz¹dzania w³asnoœci¹ intelektualn¹ na Uniwersyte-cie Technologiczno-Przyrodniczym. Kolejne zadanieprojektowe zwi¹zane jest z opracowaniem, wyda-niem i dystrybucj¹ materia³ów informacyjno-promo-cyjnych, które zamieszczone s¹ na stronie interneto-wej Uczelni. W ramach przedsiêwziêcia przeznaczo-no równie¿ œrodki na sfinansowanie uczestnictwa

przedstawicieli kadry naukowej oraz pracowników zainteresowanych dzia³ów ad-ministracji, w targach i wystawach, w celu nawi¹zania i zacieœniania stosunkówz przedstawicielami gospodarki. Podczas tych imprez pracownicy UTP mog¹ pre-zentowaæ ofertê naukowo-badawcz¹ Uczelni w formie dostêpnych publikacji i ma-teria³ów promocyjnych. Ostatnie zadanie polega na stworzeniu internetowej bazydanych zawieraj¹cej informacje o zarejestrowanych patentach, wzorach u¿ytko-wych i przemys³owych.

Projekt jest wspó³finansowany w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnic-twa Wy¿szego "Kreator innowacyjnoœci – wsparcie innowacyjnej przedsiêbiorczo-œci akademickiej".

Pozosta³e dzia³aniaPonadto pracownicy Dzia³u s³u¿¹ doradztwem przy opracowywaniu doku-

mentacji aplikacyjnych oraz wspó³pracuj¹ przy wdra¿aniu i rozliczaniu du¿ych pro-jektów ogólnouczelnianych, m.in.– projektu "Realizacja II etapu Regionalnego Centrum Innowacyjnoœci", wspó³fi-

nansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach dzia-³ania 5.4 Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Po-morskiego na lata 2007 -2013;

– projektu "Modernizacja i dostosowanie naukowej sieci UTP do pracy z wyko-rzystaniem protoko³u IP v.6", wspó³finansowanego z Europejskiego FunduszuRozwoju Regionalnego w ramach dzia³ania 2.3 Programu Operacyjnego Inno-wacyjna Gospodarka

182

183

REGIONALNY OŒRODEKINFORMACJI PATENTOWEJ

Regionalny Oœrodek Informacji Patentowej przy Uniwersytecie Technologiczno--Przyrodniczym w Bydgoszczy powsta³ w 1994 r. na podstawie porozumienia miê-dzy Urzêdem Patentowym RP a Uniwersytetem Technologiczno-Przyrodniczym.

Oœrodek œciœle wspó³pracuje z Urzêdem Patentowym R.P. zarówno w pozyski-waniu informacji patentowej, jak i w kursach, szkoleniach i konferencjach z zakre-su w³asnoœci przemys³owej, œwiadczenia us³ug informacji patentowej oraz prawapatentowego. Oœrodek jest równie¿ cz³onkiem sieci europejskich oœrodkówPATLIB, miêdzynarodowej organizacji informacji patentowej, stowarzyszaj¹cej krajecz³onkowskie Europejskiej Organizacji Patentowej, obejmuj¹cej u¿ytkownikówi producentów informacji patentowej. Obecnie w Europie funkcjonuje ponad 300takich oœrodków œwiadcz¹cych us³ugi z zakresu ochrony w³asnoœci przemys³owejdla ró¿norodnych odbiorców, m.in. przedsiêbiorstw produkcyjnych i handlowych,oœrodków naukowo-badawczych oraz organizacji biznesowych.

Zadania Regionalnego Oœrodka Informacji Patentowej:• promowanie idei innowacyjnoœci oraz ochrony w³asnoœci intelektualnej,• rozszerzanie œwiadomoœci i wiedzy w zakresie prawa patentowego, przedmio-

tów w³asnoœci intelektualnej oraz informacji patentowej wœród studentów, pra-cowników naukowo-badawczych oraz pracowników zaplecza technicznegoprzedsiêbiorstw,

• umo¿liwienie szerokiego dostêpu do zasobów informacji patentowej,• pomoc merytoryczna i doradztwo w zakresie przepisów prawa w³asnoœci prze-

mys³owej i intelektualnej oraz ochrony prawnej produktu.

Dzia³alnoœæ Oœrodka obejmuje:• doradztwo w zakresie ochrony w³asnoœci przemys³owej i intelektualnej,• ochronê myœli technicznej i intelektualnej w postaci zg³oszeñ do Urzêdu Paten-

towego RP: wynalazków, wzorów u¿ytkowych i przemys³owych, znaków towa-rowych,

• doradztwo w zakresie prawa autorskiego i nieuczciwej konkurencji,• sporz¹dzanie umów licencyjnych i umów know-how,• wyceny wartoœci materialnych i prawnych,

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 374-94-68, 374-94-67fax + (48 52) 340-80-36kom. 604-62-95-67e-mail [email protected]

184

• postêpowanie sporne i odwo³awcze,• kompleksowe badania: stanu techniki, zdolnoœci oraz czystoœci patentowej pro-

duktu,• przygotowanie i prowadzenie zajêæ oraz szkoleñ z zakresu informacji patento-

wej, prawa w³asnoœci przemys³owej i intelektualnej• ocenê poziomu innowacyjnoœci projektów, polegaj¹c¹ na wykorzystaniu wyni-

ków badañ patentowych do dokonywania oceny poziomu innowacyjnoœci pro-jektów producenta lub licencjodawcy technologii, w oparciu o zg³oszone i udzie-lone patenty i prawa ochronne.

Oœrodek dysponuje zasobami dokumentacji patentowej w postaci:a) baz danych gromadzonych na noœnikach elektronicznych

ESPACE ACCESS – zawiera dane bibliograficzne opisów zg³oszeniowych doko-nanych do EPO i miêdzynarodowych zg³oszeñ patentowych dokonywanychpoprzez Biuro Miêdzynarodowe (PCT) dla wszystkich opublikowanych do-kumentów od 1978 r. (baza jest uzupe³niana o nowe dane co miesi¹c);

ESPACE ACCESS EUROPE – zawiera dane bibliograficzne dokumentacji paten-towej GB, BE, LU, NL, CH i PT od 1978 r. (baza jest uzupe³niana o nowedane – œrednio 4 dyski w roku);

ESPACE BULLETIN – zawiera dane bibliograficzne dokumentów patentowychEPO od 1978 r., ³¹cznie ze stanem spraw w toku postêpowania przed Urzê-dem Europejskim (baza jest uzupe³niana o nowe dane co miesi¹c);

ESPACE PRECES – zawiera dokumentacjê patentow¹ krajów Europy Wschod-niej i Œrodkowej, tzn. BG, CS, CZ, HU, LT, LV, PL, RO, SK od 1992 r. (bazazawiera œrednio 10 dysków rocznie);

TRACES – zawiera informacjê o zarejestrowanych znakach towarowych BG,CZ, HU, RO, SK, PL (baza posiada aktualizacjê do 1996 roku);

GLOBALPAT – zawiera dane bibliograficzne pierwszych publikacji dokonanychprzez urzêdy krajowe w US, DE, FR, CH, GB oraz organizacje miêdzynaro-dowe EP i WO (lata 1971-1998);

INNDEXIS – komercyjna baza danych zawieraj¹ca pe³n¹ informacjê patentow¹w postaci zg³oszeñ i udzielonych praw dotycz¹cych patentów, wzorów u¿yt-kowych oraz przemys³owych. Baza jest aktualizowana 3 razy w miesi¹cu,gwarantuj¹c mo¿liwie najbardziej aktualny stan danych.

b) dokumentacji patentowej i materia³ów pomocniczych na noœnikach papiero-wych.

W ramach dzia³alnoœci oœrodka odbywaj¹ siê:• cykliczne szkolenia z zakresu prawa w³asnoœci przemys³owej dla studentów,

pracowników oraz ma³ych œrednich przedsiêbiorstw z regionu województwakujawsko-pomorskiego,

• spotkania i szkolenia rzeczników patentowych z województwa kujawsko--pomorskiego,

• zajêcia dydaktyczne i szkolenia dla studentów UTP z zakresu prawa w³asnoœciprzemys³owej.

185

BIBLIOTEKA G£ÓWNA

Dyrektormgr Teresa Skibicka

Z-ca Dyrektoramgr Ewa Okoñska

al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcztel. + (48 52) 340-80-56fax + (48 52) 340-80-63e-mail: [email protected]://www.bg.utp.edu.pl

Biblioteka G³ówna UTP jest najwiêksz¹ w regionie kujawsko-pomorskim ogól-nodostêpn¹ bibliotek¹ naukow¹ o profilu technicznym. Wraz z bibliotekami wy-dzia³owymi tworzy jednolity system biblioteczno-informacyjny, oparty na wspól-nym tworzeniu centralnego katalogu bibliotecznego w systemie HORIZON, którydostêpny jest dla u¿ytkowników pod adresem http://www.bg.utp.edu.pl. Sieæ bi-blioteczna UTP posiada bogate zbiory ksi¹¿ek (ok. 230 tys. vol.) oraz czasopism(254 tytu³y), w szczególnoœci z zakresu nauk technicznych, rolniczych i ekonomicz-nych. S¹ one udostêpniane wszystkim zainteresowanym osobom na miejscu,w Czytelni G³ównej oraz w specjalistycznych czytelniach bibliotek wydzia³owych.

W Bibliotece G³ównej dzia³a Punkt Informacji Normalizacyjnej (PIN), autory-zowany przez Polski Komitet Normalizacyjny w Warszawie (http://bydgoszcz.kata-lognorm.pl). Dysponuj¹cy Czytelni¹ Norm i Patentów, PIN oferuje dostêp do jedy-nej w regionie kujawsko-pomorskim, kompletnej kolekcji Polskich Norm i opisówpatentowych. Pracownicy PIN-u prowadz¹ szerok¹ dzia³alnoœæ promocyjn¹ doty-cz¹c¹ swoich us³ug i produktów normalizacyjnych PKN oraz s³u¿¹ doradztwemz zakresu informacji normalizacyjnej.

Dla u¿ytkowników informacji naukowej przeznaczone s¹ Ÿród³a elektronicznew postaci bibliograficzno-abstraktowych baz danych oraz pe³notekstowych czaso-pism elektronicznych, dostêpnych w Czytelni Multimedialnej. Pracownicy Bibliote-ki prowadz¹ dzia³alnoœæ informacyjn¹, s³u¿¹c czytelnikom i u¿ytkownikom porad¹oraz instrukta¿em w dotarciu do zasobów wiedzy i informacji, zarówno ze zbioróww³asnych, jak i innych bibliotek oraz œwiatowych Ÿróde³ elektronicznych dostêp-nych w sieci Internet.

Oferta us³ugudostêpnianie czytelnikom, równie¿ spoza UTP, zbiorów bibliotecznych na miej-scu w czytelniach,

186

udzielanie poradnictwa dotycz¹cego zasad korzystania ze zbiorów bibliotecz-nych i wyszukiwania literatury naukowej,prowadzenie dzia³alnoœci z zakresu informacji naukowej, w tym prowadzenieszkoleñ z zakresu elektronicznych Ÿróde³ informacji naukowej na ¿yczenie zainte-resowanych osób lub grup u¿ytkowników (forma zajêæ i termin do uzgodnienia),udzielanie informacji z zakresu normalizacji oraz prowadzenie sprzeda¿yPolskich Norm (tel./fax + (48 52) 340-81-49, e-mail: [email protected]).Ksiêgarnia internetowa Punktu Informacji Normalizacyjnej: http://bydgoszcz.katalognorm.pl,

Czytelnia G³ówna

Punkt Informacji Normalizacyjnej – Czytelnia Norm i Patentów

187

udostêpnianie w Czytelni Norm i Patentów opisów patentowych oraz udziela-nie informacji patentowej (baza danych InnDexis), tel./fax + (48 52) 340-81-49,e-mail: [email protected] sprzeda¿y publikacji Wydawnictw Uczelnianych UTP w Wypo¿y-czalni Biblioteki G³ównej oraz poprzez ksiêgarniê internetow¹: http://ksiegarnia.katalognorm.pl/

Dzia³ Informacji Naukowej – Czytelnia Multimedialna

ENTEPRISE EUROPE NETWORKPRZY TORUÑSKIEJ AGENCJI ROZWOJU REGIONALNEGO S.A.

oferuje Pañstwu bezp³atny pakiet us³ug w celu wsparcia rozwoju Firmy

Enterprise Europe Network jest sieci¹ oœrod-ków, dzia³aj¹cych g³ównie dla przedsiêbiorcówsektora ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw. Sieæzosta³a powo³ana przez Komisjê Europejsk¹i funkcjonuje od 2008 roku. Nie jest to jednakca³kowicie nowy podmiot, poniewa¿ stanowikontynuacjê i poszerzenie dotychczas istniej¹-cych sieci Euro Info Centre (EIC) oraz Innova-tion Relay Centre (IRC). Enterprise Europe Ne-twork funkcjonuje w ramach Programu Ramo-wego na Rzecz Konkurencyjnoœci i Innowacjina lata 2007-2013 (Competitiveness and Inno-

vation Framework Programme – CIP). Sieæ tworzy blisko 600 oœrodków informacyj-no-doradczych zlokalizowanych w ponad 40 krajach Europy i Œwiata. Wyj¹tkowawartoœæ i mo¿liwoœci sieci Enterprise Europe Network wynikaj¹ ze œcis³ej wspó³pra-cy oœrodków. Wszystkie biura mog¹ komunikowaæ ze sob¹ dziêki wewnêtrznemusystemowi poczty elektronicznej. Umo¿liwia on sta³e po³¹czenie miêdzy oœrodkamii szybkie przekazywanie i uzyskiwanie informacji. Du¿a liczba punktów kontakto-wych w ka¿dym regionie geograficznym sprawia, i¿ przedsiêbiorcy maj¹ wsparciew zasiêgu rêki.

Toruñski oœrodek Enterprise Europe Network dzia³a w ramach struktur Toruñ-skiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., posiadaj¹c sw¹ siedzibê w ToruñskimParku Technologicznym.

Sieæ oferuje ma³ym i œrednim przedsiêbiorstwom kompleksowe us³ugi, któremaj¹ im pomóc w pe³ni rozwin¹æ ich potencja³ i zdolnoœci innowacyjne. Sieæ Enter-prise Europe Network jest tak¿e poœrednikiem umo¿liwiaj¹cym instytucjom UniiEuropejskiej pe³niejsz¹ orientacjê w potrzebach ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw.

Biuro Enterprise Europe Network w Toruniu oferuje us³ugi w zakresie:• udostêpniania informacji dot. prawa, polityk i programów Unii Europejskiej dla

przedsiêbiorców,• rozwijania wspó³pracy podmiotów gospodarczych, ze szczególnym uwzglêd-

nieniem wspó³pracy miêdzynarodowej, w tym organizowanie wyjazdów pol-skich firm na imprezy kooperacyjne oraz pomoc w znalezieniu partnerów dowspó³pracy gospodarczej,

• wspomagania przedsiêwziêæ innowacyjnych, transferu wiedzy i technologii,w tym audyty technologiczne, wymiana ofert technologicznych, pomoc w po-szukiwaniu partnerów technologicznych oraz kojarzenie przedsiêbiorców z jed-nostkami naukowymi,

• organizacji szkoleñ, warsztatów, seminariów,• zachêcania przedsiêbiorców do udzia³u w 7. Programie Ramowym na rzecz ba-

dañ i rozwoju technologicznego.

Istotnym narzêdziem informacyjnym jest bezp³atny miesiêcznik Biuletyn EuroInfo, który poœwiecony jest kwestiom prawa europejskiego, programów wsparciadla firm, informacjom o targach, szkoleniach, konferencjach i innym zagadnieniomistotnym dla sektora ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw.

Serdecznie zapraszamy Pañstwa do skorzystania z us³ug œwiadczonych przeznasz oœrodek:

Enterprise Europe Networkprzy

Toruñskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A.

ul. W³oc³awska 167

87-100 Toruñ

tel.: (056) 657 14 50 do 53, (056) 658 89 50

fax: (056) 657 14 53, (056) 658 89 51

e-mail: [email protected]