Mundsi t barabarta n arsim

pr t gjith

DORACAK PR EKIPET KOMUNALE PR PARANDALIM DHE REAGIM NDAJ BRAKSTISJES DHE MOS-REGJISTRIMIT N ARSIMIN E OBLIGUAR

Prishtin, dhjetor 2014

Ky publikim sht realizuar n kuadr t projektit Avancimi i qasjes dhe mbetjes narsim pr fmijt e cnuar dhe ndisavantazh, q zbatohet nga ECMI Kosov n koordinim me MASHT dhe financohet nga Zyrja e UNICEF-it n Kosov.

62

80

Prmbajtja

Prmbajtja3

Lista e Shkurtesave5

I. Parathnie6

II. Mirnjohje7

III. Hyrje8

Prse ky doracak dhe kujt i shrben?8

ka prmban doracaku?9

1. Konteksti i fmijve jasht shkolls10

1.1. Kush jan grupet e rrezikuara?10

1.2. Cilt jan faktort e rrezikut pr mos-regjistrim, mos-vijim dhe braktisje t shkolls?11

1.3. N cilat faza duhet t ken kujdes EPRBM-t pr sa i prket mos-regjistrimit dhe braktisjes?11

2. Identifikimi i fmijve jasht shkolls, planifikimi dhe prgjrgjsit e tjera t EPRBM-ve Komunale12

2.1. Cili sht profili i fmijve t pa-regjistruar n shkoll12

2.2. Cili sht profili i fmijve q jan n rrezik t braktisjes s shkolls13

2.3. Cili sht profili i fmijve q e kan braktisur shkollimin13

2.4. Strategjit dhe mjetet pr EPRBM-t Komunale13

Si t bhet nj Analiz e Gjendjes?13

Si t prpilohet Plan komunal i Veprimit?14

2.5. Identifikimi i fmijve t cilt nuk jan regjistruar n shkoll14

2.6. Metodat pr identifikimin e fmijve jasht shkolle16

2.7. Trajtimi i rasteve n nivel komunal16

2.8. Strategjit n nivelin komunal pr parandalim dhe reagim ndaj braktisjes17

3. Monitorimi, Raportimi dhe vlersimi17

IV. Konkludim19

V. Shtojcat20

Shtojca 1 Shembulli i Planit t Veprimit Komunal Komuna e Istogut21

Plani i Veprimit pr braktisje dhe reagim ndaj braktisjes dhe mos-regjistrimit t fmijve n shkolla21

Shtojca 2 Instrument pr zhvillimin e planeve komunale t veprimit pr fmijt jasht shkolle dhe parandalimin e braktisjes s shkolls n Kosov26

1.Stuktura e Planit t Veprimit26

2.Dimensionet q duhet marr parasysh kur planifikohet28

Moduli 1 : Identifikimi, monitorimi dhe raportimi pr fmijt jasht shkolle ose n rrezik t braktisjes s shkolls29

Moduli 2 : Regjistrimi i t dhnave pr fmijt jasht shkolle dhe nxnsit braktiss t shkolls30

Moduli 3 : Prgatitja pr regjistrim n klasn e I-r30

Moduli 4 : Ngritja e vetdijsimit mbi rndsin e arsimit dhe sistemit arsimor t komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptas31

Moduli 5: Dokumentimi dhe regjistrimi32

Moduli 6: Qasja e barabart n arsim n fmijrin e hershme dhe n arsim parashkollor32

Moduli 7: Mbshtetja e plot pr nxnsit n rrezik t braktisjes33

Moduli 8: Mbshtetja n msimnxnie e nxnsve n rrezik t braktisjes34

Moduli 9 : Mungesa nga shkolla34

Moduli 11: shtjet financiare, materiale dhe transporti35

Moduli 12: Shkolla dhe komunitete gjithprfshirse dhe t sigurta36

Moduli 13: Shrbimet rinore dhe mbshtetja n komunitet37

Moduli 14: Nga arsimi joformal n at formal37

Moduli 15: Mbshtetja e shkollave38

Moduli 16 : Grumbullimi i t dhnave dhe raportimi39

Moduli 17: Shrbimet pr fmijt e riatdhesuar dhe t kthyer40

3.Formulari i Planit t Veprimit41

Shtojca 3 Formulari pr identifikimin dhe regjistrimin e fmijve jasht shkolle42

Instrumenti 5: Evidentimi i fmijve jasht shkolle (t pa-regjistruar & jo-vijues)42

Instrumenti 6: Evidentimi i fmijve jasht shkolle dhe nxnsit q e kan braktisur shkolln43

Shtojca 4 Formulari pr zhvillimin e plan veprimit shkollor50

Shtojca 5 Formulari i referimit t rasteve pr OJQ51

Shtojca 6 Procedurat standarde t veprimit pr Organizatat e Shoqris Civile dhe Ndrmjetsuesit n Komunitete53

Shtojca 7 UA nr. 19/201257

Shtojca 8 UA nr. 25/201358

Shtojca 9 Termat e referencs s EPRBM-ve59

Shtojca 10- Referencat.......................................................................................................................................................83.

Lista e Shkurtesave

BSFKBalkan Sunflowers Kosovo

DKADrejtoria Komunale e Arsimit

DDKADrejtori i Drejtoris Komunale pr Arsim

DKKRSDrejtoria Komunale pr Kultur, Rini dhe Sport

DKRSDrejtoria e Kulturs, Rinis dhe Sportit

DShMSDrejtoria e Shndetsis dhe Mirqenie Sociale

ECMI KosovaQendra Evropiane pr shtje t Minoriteteve n Kosov

EPRBM Ekipet pr parandalim dhe reagim ndaj braktisjes dhe mos-regjistrimit n arsimin e obliguar

KECQendra pr Arsim e Kosovs

KEKshilli i Evrops

MAShTMinistria e Arsimit, Shkencs dhe Teknologjis

OJQOrganizat joqeveritare

OShCOrganizat e Shoqris Civile

QMFQendra e Mjeksis Familjare

PVKPlan Veprimi Komunal

QPSQendra pr Pun Sociale

RCRegjistrimi Civil

SMIASistemi pr Menaxhimin e Informatave n Arsim

TDHTerre des hommes

TIPThe Ideas Partnership

UA Udhzim Administrativ

UNICEFFondi i Kombeve t Bashkuara pr Fmijt

ZKKKZyra Komunale pr Komunitete dhe Kthim

ZhFHZhvillimi n Fmijri t Hershme

I. Parathnie

Kur i shqyrtojm t drejtat e njeriut brenda sistemit arsimor, pashmangshm shtrojm para vetes edhe shtjen e problemit t braktisjes s shkolls. N veanti Ministria e Arsimit, Shkencs dhe Teknologjis (MAShT) ka investuar n kt shtje, duke pasur parasysh prpjekjet e saj, me partnert e vet, n realizimin e s drejts pr arsimim pr t gjith. Projektet kundr braktisjes s shkollimit kan filluar q nga themelimi i MAShT-it, me projekte n vazhdimsi, me prfshirjen dhe zbatimin e legjislacionit vendor, si sht Ligji pr arsim parauniversitar dhe aktet nnligjore, m tej, Planit strategjik pr arsim 2011-2016 dhe Plani kombtar i veprimit kundr braktisjes s shkollimit 2009-2014. T gjitha kto n mnyr adekuate reflektojn parimet dhe nevojat e Konvents pr t drejtn e fmijs. Vlen t theksohen veprimet e prvjetshme t MAShT-it, si: dhnia e teksteve falas pr nxnsit e arsimit t obliguar (1-9), gj q ndikon n parandalim t braktisjes; financimi i transportit pr fmijt me aftsi t kufizuara, lirimi nga pagesa e arsimit joformal pr rastet sociale, masat afirmative pr komunitetet rom, ashkali dhe egjiptas (bursat, lehtsirat pr regjsitrim n klasat e 10-ta, mbshtetja financiare e qendrave arsimore q ndihmojn fmijt n rritjen e performancs n t nxn, etj.), riintegrimi n arsim i rasteve t referuara nga strehimoret dhe qendrat pr pun sociale; mbledhja, prpunimi dhe analizimi i t dhnave statistikore, etj. Paralelisht me kto zhvillohen edhe veprimet e komunave, si: organizimi i transportit pr nxns n largsi prej 4 km, bursat komunale pr rastet n nevoj, grumbullimi i t dhnave pr braktisje etj..

N vazhdim, MAShT ka nxjerr Udhzimin Administrativ (UA) nr. 19/2012 pr Krijimin dhe fuqizimin e ekipeve pr parandalim dhe reagim ndaj braktisjes dhe mos-regjistrimit n arsimin e obliguar (EPRBM), me synim krijimin e mekanizmave adekuat pr trajtimin e ksaj problematike. Tani kur kan filluar t themelohen kto ekipe, kemi projektin Avancimi i qasjes dhe mbetjes narsim pr fmijt e cnuar dhe ndisavantazh i mbshtetur nga Fondi i Kombeve t Bashkuara pr Fmij (UNICEF-i) dhe zbatuar nga Qendra Evropiane pr shtje t Minoriteteve (ECMI) n Kosov, n bashkrendim t vazhdueshm me MAShT-in dhe Komunat e prfshira n kt projekt. Ky projekt mbshtet zbatimin e UA nr. 19/2012 prmes ofrimit t prkahjes Komunave n themelimin e EPRBM-ve si dhe hartimin e planeve t veprimit n nivel t komunave pr adresimin e problemit t fmijve jasht shkolle (fmijve braktiss s shkollimit, fmijve q asnjher nuk jan regjistruar n shkoll, fmijve me probleme sociale, fmijve me aftsi t kufizuara etj.).

Ndonse t dhnat npr vite[footnoteRef:1] tregojn rnie t numrit t fmijve q e ln shkolln, prap shifrat ekzistuese jan pr brengosje ngase MAShT-i synon gjithprfshirjen dhe sigurimin e t drejts s arsimit cilsor pr t gjith. [1: T dhnat e SMIA nga MAShT]

II. Mirnjohje

Hartimi i ktij doracaku ka kaluar npr nj proces pune, me puntori e takime konsultative, me prfaqsim ndrinstitucional t nivelit lokal dhe qendror, akterve vendor e ndrkombtar, prandaj falnderimi dhe mirnjohja u takon t gjith kontribuesve: Drejtorit t Departamentit t Administrats dhe Politikave t Arsimit Parauniversitar, z. Alush Istogut, zyrtarve t MAShT-it, Drejtorve t Drejtorive Komunale t Arsimit (DDKA-ve), drejtorve t shkollave, msimdhnsve dhe nxnsve, si dhe prfaqsuesve t agjensieve dhe organizatave vendore e ndrkombtare.

Falenderim i veant i drejtohet Laetitia Antonowiczit, Konsulente e Zyrs Rajonale t UNICEF-it, Afrdita Spahiut, Shefe pr Arsim n Zyrn e UNICEF-it pr Kosov, Andrea Najvirtovas ish-Menaxhere, dhe Iva Ulmannovas, Menaxhere e tanishme e projektit n ECMI Kosova.

Pr ekspertizn e ofruar n hartimin dhe finalizimin e dokumentit i falenderojm antart e grupit: Merita Jonuzin dhe Shqipe Bruqin nga Ministria e Arsimit, Shkencs dhe Teknologjis, Petrit Tahirin nga Qendra pr Arsim e Kosovs (KEC) dhe Gzim Hasanin nga UNICEF-i e Elizabeta Hazirin nga ECMI Kosova.

III. Hyrje

Ndonse shkalla e regjistrimit sht mbi 95%[footnoteRef:2] pr arsimin e obliguar n Kosov, disa fmij dhe adoleshent nuk regjistrohen kurr n shkoll, nuk vijojn me rregull msimin ose nuk e kryejn arsimin e mesm t ult. Ktyre grupeve t fmijve po u referohemi si fmij jasht shkolle, braktiss ose braktiss t hershm t shkolls, ngase kemi kategorit e fmijve q nuk jan regjistruar kurr n shkoll, fmijve n rrezik pr ta braktisur shkollimin dhe fmijve q vese e kan braktisur shkolln brenda nj faze t shkollimit t tyre. Kta fmij privohen nga e drejta e shkollimit, prandaj Ekipet pr Parandalim dhe Reagim ndaj Braktisjes dhe Mos-regjistrimit n Arsimin e Obliguar (EPRBM), q jan krijuar nga sipas UA nr. 19/2012 nga MAShT, duhet t mobilizohen pr t identifikuar, referuar dhe trajtuar me efikasitet rastet e tilla. [2: Agjencia e Statistikave t Kosovs, Anketa mbi Grupimin e Treguesve t Shumfisht n Kosov (2014)]

Pr t ndihmuar kto ekipe jan prpiluar Doracak pr EPRBM-t e shkollave dhe Doracak pr EPRBM komunal.[footnoteRef:3] [3: Verzioni elektronik i t dy doracakve sht n dispozicion gjithashtu n CD t bashkngjitur me kt publikim.]

Prpilimi i ktij doracaku sht prkrahur nga projekti i lartprmendur dhe plotson "Prmbledhjen e Dokumenteve mbi Braktisjen e Shkolls", mbshtetur nga OSBE-ja dhe q t dyja kan pr qllim t lehtsojn punn e EPRBM-ve n nivel komune dhe at t shkollave.

Prse ky doracak dhe kujt i shrben?

Ky doracak do t ndihmoj EPRBM-t komunale pr t ushtruar rolin dhe mandatin q kan n parandalimin, reagimin dhe trajtimin adekuat t problemit t braktisjes dhe mos-regjistrimit n arsimin e obliguar.

Doracaku n radh t par u shrben Komunave dhe Drejtorive Komunale t Arsimit (DKA-ve) pr t identifikuar dhe trajtuar problemin e mosregjistrimit dhe braktisjes s shkollimit, si dhe drejton procesin e koordinimit me grupet e tjera t interesit dhe institucionet relevante komunale (EPRBM-t komunale, Qendrat pr Pun Sociale, Qendrat e Mjeksis Familjare, Zyrat Komunale pr Komunitete dhe Kthim, Organizatat e Shoqris Civile).

Me kt doracak mund t shrbehen n mnyr indirekte edhe akter t tjer, si zyrtart e ministris, prfaqsuesit e inspektoratit, msimdhnsit trajner, shoqatat profesioniste t arsimit dhe profesionist t tjer q punojn me fmij n fushn e rendit dhe t siguris, drejtsis, shndetsis, mbrojtjes, shrbimeve sociale, sportit, kohs s lir dhe kulturs.

ka prmban doracaku?

Ky Doracak ofron informata pr rolin e EPRBM-ve t komunave. Ai gjithashtu ofron udhzime dhe ide pr EPRBM-t e komunave pr fitimin e shkathtsive t nevojshme me qllim t kryerjes s puns s tyre. S fundmi, n kt doracak jan prfshir mjete konkrete pr t ndihmuar EPRBM-t e komunave q t ndrmarrin veprime t cilat do t kontribuojn n parandalimin dhe reagimn ndaj braktisjes s shkolls.

far domethnie kan ikonat?

N kt doracak shfrytzohen nj numr ikonash pr tua lehtsuar leximin.

Ide dhe kshilla

Shembull

Instrumentet

I/e rndsishm/e

Versionin n PDF t t dy doracakve (Doracakut pr EPRBM-t komunale dhe Doracakut t EPRBM-ve shkollor, mund t`i gjeni n web-faqe t MASHT, http://masht.rks-gov.net/mundesi-te-barabarta-ne-arsim-per-te-gjithe.

1. Konteksti i fmijve jasht shkolls

1.1. Kush jan grupet e rrezikuara?

Fmijt nga grupet m t rrezikuara q mbeten jasht shkolle jan si n vijim: fmijt me aftsi t kufizuara, fmijt e riatdhesuar dhe t kthyer, fmijt me probleme t ndryshme sociale, fmijt nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptas, vajzat shtatzna ose t martuara, fmijt q punojn pr ti kontribuar t ardhurave t tyre n familje, fmijt e trafikuar, t mbijetuarit e abuzimit seksual dhe fmijt e braktisur.

Fmijt t cilt nuk regjistrohen dhe nuk vijojn shkolln ose e kan braktisur at mund t jen t moshave t ndryshme, q nga mosha 5-6 vjeare t arsimit parafillor e deri n moshn e lejuar pr arsimin e obliguar.

Pr t parandaluar braktisjen e shkolls, ekipet EPRBM duhet ti kushtojn vmendje fmijve n rrezik t braktisjes s shkolls. N prgjithsi, kta jan fmij q mungojn shpesh nga shkolla, ndonjher pr periudha t gjata kohore, pr shkak t smundjes, udhtimit ose arsyeve t tjera. Fmijt n rrezik t braktisjes ndonjher nuk notohen, ata mund t jen gjithashtu fmij q u ekspozohen nj numri t faktorve t rrezikut (shih nnkapitullin 1.2) q i rrezikojn ata edhe m shum n braktisjen e shkolls se sa moshatart e tyre.

Prve rolit parandalues, EPRBM-t gjat puns s tyre pr reagim, trajtim dhe referim t braktisjes merren me tri kategori kryesore t fmijve t cilt nuk shkojn n shkoll:

1. Fmijt e moshs shkollore, por q nuk jan regjistruar dhe nuk e vijojn shkollimin;

2. Fmijt n rrezik pr ta braktisur shkollimin;

3. Fmijt e moshs shkollore t cilt e braktisin shkollimin para kryerjes s klass s 9-t;

4. Adoleshentt dhe t rinjt t cilt e kan kryer klasn e 9-t, por e kan braktisur shkollimin n nivelin e arsimit t mesm t lart

1.2. Cilt jan faktort e rrezikut pr mosregjistrim, mosvijim dhe braktisje t shkolls?

Ekzistojn nj varg faktorsh q ndikojn n braktisjen e shkollimit. Disa prej tyre po i listojm n vijim si:

Faktort individual:

Smundjet e ndryshme, aftsit e kufizuara, martesa e hershme, prkrahja e vogl nga familja, prfshirja n dukuri negative, prdorimi i narkotikve, qasja individuale ndaj arsimit, etj.

Faktort familjar:

Mungesa e kujdesit adekuat prindror (pa t dy ose njrin prind dhe shkurorzimet), niveli i arsimimit t prindrve, mentaliteti kulturor i familjeve, mos-bashkpunimi/mos-adaptimi i familjes me rrethin (sidomos i familjeve t migruara); fmijt si mbajts t familjes, etj.

Faktor shkollor:

Pozita gjeografike e shkollave (rreziqet gjat udhtimit sidomos n zonat malore, relacionet) arsimtar-nxns dhe anasjelltas, nxns-nxns (sjelljet joadekuate, vlersimet jokorrekte, dhuna, keqprdorimi i teknologjis informative, etj.), mungesa e shrbimeve adekuate profesionale n trajtimin e problemeve brenda shkolls, niveli jo i duhur i bashkpunimit t shkollave me shrbimet e tjera komunale dhe me komunitetin, ndikimi i dukurive t jashtme negative, etj.

Faktort social:

Problemet sociale/varfria, niveli jo i duhur i bashkpunimit ndrinstitucional dhe me komunitetin, dukurit negative brenda shoqris, lvizjet, migrimet, etj.

1.3. N cilat faza duhet t ken kujdes EPRBM-t pr sa i prket mos-regjistrimit dhe braktisjes?

EPRBM-t duhet t ken vmendje t plot n kto faza:

1. Kur fmijt kan arritur moshn 6-vjeare dhe duhet t regjistrohen n klas t par;

2. Kur fmijt riatdhesohen apo kthehen nga ndonj vend tjetr dhe duhet t ri-integrohen n arsim; si dhe

3. Kur familjet lvizin prej nj komune n tjetrn, n mnyr q t zbatohet procedura adekuate e transferimit prej nj shkolle n tjetrn.

Praktikat e deritashme tregojn se investimi n arsim sjell dobi n nivele t ndryshme: n aspektin individual, familjar dhe n prgjithsi komunitetit dhe shoqris. Pra, dobit nga arsimi reflektojn n:

kthim ekonomik pr individ, familje dhe shoqri

rezultate shndetsore m t mira pr individ dhe familjet e tyre, prfshir fmijt e tyre;

barazi gjinore m t madhe;

kohezion m t madh shoqror dhe komunitete t sigurta (shkall m t ult t kriminalitetit etj.);

ngarkes m t ult n buxhetin e mirqenies sociale dhe drejtsis, si rezultat i problemeve t cekura m lart.

Antarsia dhe roli i EPRBM-ve komunale sht paraqitur n Shtojcn 9 Termat e Referencs s EPRBM-ve.

2. Identifikimi i fmijve jasht shkolls, planifikimi dhe prgjEgjsit e tjera t EPRBM-ve Komunale

2.1. Cili sht profili i fmijve t paregjistruar n shkoll

Fmijt e pa

regjistruar ose q nuk e vijojn shkollimin shpesh jan:

Fmijt e moshs 5-6 vje t cilt nuk e vijojn arsimin parafillor;

Fmij t moshs shkollore t cilt nuk jan regjistruar me koh n klasn e par;

Fmij t cilt nuk jan regjistruar kurr n shkoll pr shkak t aftsis s kufizuar ose lvizjes ekstreme brenda dhe jasht Kosovs;,

Fmij t kthyer dhe t riatdhesuar t cilt presin pr tu vendosur n shkoll;

Fmijt t cilt kan qen t trafikuar;

Fmij t cilt jan prballur me format m ekstreme t dhuns;

Fmij me smundje kronike ose lngime t gjata;

Fmij q punojn dhe q shfrytzohen/eksploatohen.

2.2. Cili sht profili i fmijve q jan n rrezik t braktisjes s shkolls

Fmijt n rrezik t braktisjes s shkolls jan shpesh:

Fmij me probleme t ndryshme individuale, familjare e sociale;

Fmij me smundje kronike ose lngime t gjata;

Fmij t cilt punojn ose jan t involvuar n dukuri negative (narkomani, trafikim, eksploatohen pr pun t detyrueshme, etj.).

2.3. Cili sht profili i fmijve q e kan braktisur shkollimin

Fmijt n rrezik t braktisjes s shkolls jan shpesh:

Fmij familjet e t cilve nuk e mojn mjaftueshm rndsin e arsimit;

Fmij t ndikuar nga rreziqet e udhtimit, mungesa e transportit, smundjet;

Fmij t prfshir n martes t hershme;

Fmij t ndikuar nga varfria;

Fmij me nivel t ult t arritshmris n msimnxnie;

Fmij viktima t dhuns dhe t dukurive t tjera negative.

2.4. Strategjit dhe mjetet pr EPRBM-t Komunale

EPRBM-t komunale jan prgjegjse pr prfshirjen e EPRBM-s shkollore n parandalimin, reagimin dhe trajtimin e shtjes s mos-regjistrimit dhe braktisjes s shkolls n arsimin e obliguar. Pr t arritur kto qllime, ato shfrytzojn mjete t ndryshme, si: t dhnat nga SMIA, t dhnat nga shkolla dhe t dhna t tjera nga burime t ndryshme, n baz t t cilave krijojn strategji t ndryshme intervenimi, sipas kontekstit t komuns prkatse.

Si hap i par, EPRBM-ja prkatse komunale realizon analizn e gjendjes sipas prshkrimit t mposhtm.

Si t bhet nj Analiz e Gjendjes?

Analiza e gjendjes kryhet prmes grumbullimit t t dhnave nga t gjitha institucionet dhe mekanizmat prgjegjs.

S pari, EPRBM-ja komunale krkon t dhna nga SMIA nga DKA-ja, duke u bazuar n indikatort specifik pr: numrin e prgjithshm t fmijve t regjistruar dhe atyre q kan braktisur shkollimin n vitin shkollor paraprak; numrin e fmijve familjet e t cilve jan n asistenc sociale; gjendjen familjare t nxnsit (me dy prind, me njrin prind apo pa asnj prind); nxnsit e riatdhesuar; largsin e udhtimit; dmtimet e ndryshme; gjinin; fmijt prsrits; prkatsin etnike dhe moshn e tyre.

Pas grumbullimit t t dhnave nga SMIA dhe DKA, EPRBM krkon t dhna nga drejtorit e tjera komunale si: Drejtoria e Shndetsis dhe Mirqenjes Sociale (DShMS), Drejtoria Komunale Kulturs, Rinis dhe Sportit (DKKRS) dhe nga zyrat etjera prkatse, si: Qendra e Regjistrimiit Civil, Qendra pr Pun Sociel (QPS), Qendra e Mjeksis Familjare (QMF), Zyra Komunale pr Komunitete dhe Kthim (ZKKK) etj., t cilat i krahason me t dhnat e marra nga SMIA, si p.sh. numri i fmijve nga SMIA krahasuar me numrin e fmijve t regjistruar n Regjistrin Civil n baz t viteve t lindjes, pr t nxjerr analiza dhe t dhna q kontribuojn n identifikimin e fmijve jasht shkolls.

EPRBM gjithashtu merr pr baz informata t tjera nga burime t ndryshme si: ndrmjetsuesit n komunitet, anketat e ndryshme nga OJQ-t/OShC-t, mekanizmat e tjer joformal, etj.

T gjitha t dhnat e mbledhura EPRBM komunale i analizon dhe sintetizon pr t identifikuar shtjet, pengesat dhe prioritetet komunale pr realizimin e vijueshmris s rregullt t arsimit. Bazuar n kto analiza ajo harton Planin e Veprimit (nj shembull plani komunal i veprimit mund tgjindet n Shtojcn 1), dhe zhvillon aktivitete konkrete pr t trajtuar me efikasitet problematikn n fjal.

Si t prpilohet Plan komunal i Veprimit?

Shtojca 2 prmban instrumentin pr zhvillimin e Planit Komunal t Veprimit pr parandalimin e braktisjes s shkolls dhe t qenit jasht shkoll. Instrumenti prfshin (1) strukturn e atij Plani t Veprimit, prfshir informatat q duhet t prmbaj analiza e situates dhe far t dhnash duhet t mblidhen pr zhvillimin e analizs s situates, (2) dimensionet q duhet t merren parasysh kur bhet planifikimi, (3) nj shabllon pr zhvillimin e Planit t Veprimit.

2.5. Identifikimi i fmijve t cilt nuk jan regjistruar n shkoll

Fmijt jasht shkolle mund t mos jen t evidentuar nga cilido institucion arsimor, shndetsor, mirqenie sociale etj. ose t evidentuar vetm n disa regjistra, pr shembull fmija q shfaqet n regjistrin e mjekut familjar, por nuk gjendet n ndonj regjistr tjetr, si p.sh. n at shkollor.

EPRBM n nivel komune, sipas mandatit q e ka, duhet t fokusohet kryesisht n identifikimin e fmijve t cilt nuk jan regjistruar asnjher n shkoll si dhe t ndihmoj EPRBM-n shkollore pr t trajtuar rastet e fmijve n rrezik t braktisjes dhe atyre t cilt e kan braktisur shkolln.

Prve EPRBM-s n nivel komunal, fmijt jasht shkolle mund t identifikohen nga nj numr institucionesh/mekanizmash dhe profesionistsh.

OJQ-t/OShC-t luajn rol shum t rndsishm n identifikimin e fmijve jasht shkolle. Ndrmjetsuesit e komunitetit t angazhuar n kuadr t projekteve t ndryshme gjithashtu luajn rol shum t rndsishm n identifikimin e fmijve jasht shkolle. OJQ-t/OShC-t dhe ndrmjetsuesit n komunitet do t duhej tua raportojn/referojn t gjitha rastet e identifikuara EPRBM-s Komunal dhe atij shkollor prmes formularit q sht paraqitur n Shtojcn 5. Hapat se si duhet br raportimi/referimi jan paraqitur n Shtojcn 6.

M posht sht dhn nj skem e t gjith akterve relevant q mund t furnizojn me t dhna EPRBM-n komunal pr fmijt jasht shkolle.

EPRBM Komunale

Qendrat Rinore

DKA-t

Qendra pr pun sociale

OJQ-t /OSHC-t

Policia

Komuniteti

Profesionistt shndetsor

Fmijt dhe nxnsit tjer

EPRBM Shkollore

Shkollat

ZKKK

Strehimoret

EPRBM n nivel komune, sipas mandatit q e ka, duhet t fokusohet kryesisht n identifikimin e fmijve q nuk jan regjistruar n shkoll dhe mbshtetjen e shkollave dhe EPRBM-ve shkollor pr zgjidhjen e rasteve t referuara n komun, gjithnj duke siguruar kontributin e institucioneve relevante sipas specifikave t rasteve.

2.6. Metodat pr identifikimin e fmijve jasht shkolle

Metodat pr identifikimin e fmijve jasht shkolle prfshijn:

Marrjen e informatave valide nga Regjistri Civil dhe krahasimi i tyre me listat e fmijve t regjistruar n klasn e par;

Anketimet e ndryshme n komunitet t organizuara nga OShC-t/OJQ-t, profesionistt shndetsor, shkollat apo komunat;,

Identifikimin nga puntor social ose profesionistt shndetsor gjat vizitave n shtpi;

Takimet e komunitetit t organizuara nga shkollat dhe/ose Komunat;

Punn n terren nga ZKKK-t dhe policia n komunitet;

Fushatat pr regjistrimin e fmijve n klasn e I-r n moshn e duhur;

Vazhdimsin e prcjelljes se rasteve t braktisjes n nivel shkolle dhe nga DKA-t;

Mbikqyrjen e transfereve t nxnsve nga shkolla n shkoll;

Mbledhjen e informative nga bashkmoshatart e tyre t cilt jan duke vijuar msimin;

Kombinimin dhe kontrollimin e t dhnave pr fmijt nga disa burime:

T dhnat nga sistemi shndetsor;

T dhnat e t kthyerve dhe t t riatdhesuarve;

Qendra pr Pun Sociale/skemat sociale.

Nse EPRBM komunal ka identifikuar fmij jasht shkolle nga burimet e siprprmendura, ai e njofton EPRBM-n e shkolls n zonn prkatse t mbulimit, me qllim t sistemimit t tyre n shkoll.

2.7. Trajtimi i rasteve n nivel komunal

EPRBM komunal n takimet e rregullta shqyrton n trsi problematikn e fmijve jasht shkolle, dhe pr rastet e mos-regjistrimit, braktisjes e atyre n rrezik ofron alternativa dhe krkon shrbime konkrete nga institucionet relevante antare dhe jo-antare t EPRBM-s komunal.

EPRBM komunal pr rastet specifike t cilat nuk mund t zgjidhen brenda nivelit komunal krkon mbshtetje nga niveli qendror (MAShT-i, Grupi punues qendror pr parandalim dhe reagim ndaj mos-regjistrimit dhe braktisjes s shkollimit nga nxnsit e arsimit parauniversitar).

EPRBM komunal gjat trajtimit t rasteve plotson formulart prkats q mund t gjenden n Shtojcn 3. Formulart plotsohen dhe prditsohen nga nj antar i mandatuar nga EPRBM i cili ka rolin e sekretariatit t ekipit. Ndrsa pr rastet e referuara nga EPRBM shkollore shfrytzohen format e tyre.

MBANI N MEND

Informatat e ndjeshme mbi fmijt dhe familjet e tyre duhet t mbahen konfidenciale. Kjo nnkupton q personat e mandatuar pr t plotsuar dhe prditsuar dosjet nuk duhet t ndajn informatat e ndjeshme me personat e tjer t paautorizuar, bazuar n Ligjin pr Mbrojtjen e t Dhnave Personale (Ligjin nr. 03/L-172).

2.8. Strategjit n nivelin komunal pr parandalim dhe reagim ndaj braktisjes

N baz t analizs s gjendjes, EPRBM-t komunal, n bashkpunim t ngusht me EPRBM-t shkollor dhe shkollat n t cilat ka mos-regjistrim t fmijve ose ekziston rreziku i braktisjes s shkolls, harton dhe harmonizon aktivitetet e caktuara brenda Planit t Veprimit n nivel t shkolls (shablloni i Planit t Veprimit t shkolls gjendet n Shtojcn 4). Instrumenti pr zhvillimin e planit t veprimit t komuns mund t gjendet n Shtojcn 2. Nj shembull mund t jet fushata n komunitet pr regjistrimin e fmijve q nuk jan regjistruar asnjher n shkoll.

3. Monitorimi, Raportimi dhe vlersimi

N baz t mandatit t tyre, Inspeksioni i Arsimit bn monitorimin e zbatimit t UA nr. 19/2012 n t gjitha institucionet e arsimit parauniversitar dhe n DKA, duke u siguruar q kto institucione t ken themeluar dhe funksionalizuar EPRBM-t e tyre dhe ti zhvillojn dhe zbatojn dokumentet prkatse (analizn e gjendjes, Planin Komunal t Veprimit, Planin e Veprimit t Shkolls, formulart prkats, etj.).

DKA si institucion prgjegjs n komun monitoron n vazhdimsi punn dhe rezultatet e arritura t EPRBM-ve n nivel komune dhe t shkollave. N kuadr t ktij procesi, DKA krkon rregullisht nga EPRBM-t komunal dhe ato shkollor raportet mbi aktivitetet, t gjeturat dhe sfidat e tyre gjat realizimit t mandatit t tyre. Kto t dhna duhet t jen n form t shkruar (si p.sh. procesverbali i takimeve, t dhnat statistikore mbi rastet e prcjellura, listat e fmijve braktiss t shkolls dhe raportet e prmbledhura n mbarim t periudhave t caktuara sipas UA prkats pr themelimin e EPRBM-ve (UA nr. 19/2012) dhe UA pr SMIA (UA nr. 25/2013).

EPRBM-t komunal i raportojn Grupit punues qendror pr parandalim dhe reagim ndaj mos-regjistrimit dhe braktisjes s shkollimit nga nxnsit e arsimit parauniversitar, n periudha t caktuara (qoft ajo n prfundim t gjysmvjetorit apo vitit shkollor) apo edhe n baz t krkess mbi aktivitetet, t gjeturat dhe sfidat e tyre gjat realizimit t mandatit t tyre. Kto t dhna duhet t jen n form t shkruar (si p.sh. procesverbali i takimeve, t dhnat statistikore, etj). Kto t dhna i shrbejn Grupit punues qendror pr parandalim dhe reagim ndaj mos-regjistrimit dhe braktisjes s shkollimit nga nxnsit e arsimit parauniversitar pr orientim t politikave nacionale pr gjithprfshirje n arsim.

EPRBM-t komunal s paku nj her n vit bjn vlersimin e puns s tyre dhe t EPRBM-ve shkollor. Rezultatet e ktyre vlersimeve u ndihmojn atyre pr rishikim dhe adaptim t planeve t tyre t veprimit.

IV. Konkludim

Ky doracak do t ndihmoj komunat q plotsisht t zbatojn Udhzimin Administrativ nr. 19/2012. Edhe pse n kuadr t udhzuesit jan listuar nj varg veprimesh dhe aktivitetesh, komunat inkurajohen q varsisht nga natyra dhe intensiteti i rasteve, t ndrmarrin veprime prmes t cilave do t arrihet t zgjidhen shtjet konform dispozitave t UA nr. 19/2012 dhe ligjeve n fuqi.

Doracaku ka pr qllim t jet dokument i gjall q do t rifreskohet paralelisht me zhvillimiet praktike t EPRBM-ve dhe eksperiencn e shkollave, komunave e MAShT-it n funksionimin e saj.

V. Shtojcat

Shtojca 1 Shembulli i Planit t Veprimit Komunal Komuna e Istogut

Shtojca 2Instrument pr zhvillimin e planeve komunale pr fmijt jasht shkolle dhe parandalimin e braktisjes s shkolls n Kosov

Shtojca 3 Formulari pr identifikimin dhe regjistrimin e fmijve jasht shkolle

Shtojca 4 Shablloni pr zhvillimin e planit t veprimit t shkolls

Shtojca 5 Formulari i referimit t rasteve OJQ-ve

Shtojca 6 Procedurat Standarde Operative pr Organizatat e Shoqris Civile dhe Ndermjetesuesit ne Komunitete

Shtojca 7 UA nr. 19/2012

Shtojca 8 UA nr. 25/2013

Shtojca 9 Termat e Referencs s EPRBM-ve

Shtojca 10 Vendimi nr2-809

Shtojca 11 Referencat

Shtojca 1 Shembulli i Planit t Veprimit Komunal Komuna e Istogut

Plani i Veprimit pr braktisje dhe reagim ndaj braktisjes dhe mos-regjistrimit t fmijve n shkolla

Pas analizs s gjendjes dhe raundeve t konsultimit me aktert lokal, Komuna ka prcaktuar objektivat e saj primare pr t cilat m pas sht hartuar nj plan prkats i veprimit. Nga analiza e gjendjes dhe raundet e konsultimit kemi mbledhur informata pr fushat n t cilat krkohet ndrhyrje, t cilat m pas jan prshtatur n kuadr t Planit Kombtar t Veprimit pr Parandalim t Braktisjes, n mnyr q t nxirren objektivat t cilat gjithashtu jan n prputhje me Planin Strategjik t Arsimit t Kosovs. Objektivat jan caktuar duke prdorur qasje sistematike dhe jan nxjerr n baz t fushave specifike t cilat zyrtart komunal i kan konsideruar t rndsishme, urgjente dhe t qndrueshme. N mnyr q t arrijm rezultate t qndrueshme, qllimi ishte t fokusohemi n dy apo tri fusha kryesore ku do t intervenohet seriozisht, edhe pse nga analiza e gjendjes jan identifikuar edhe shum shtje t tjera t cilat duhet t adresohen.

Objektivat prioritare t Komuns:

1. Identifikimi dhe integrimi i fmijve jasht shkolls prmes identifikimit me bashkpunim t zyrave relevante, prmes ekipeve shkollore pr parandalim dhe reagim ndaj braktisjes dhe mos-regjistrimit t nxnsve n shkolla dhe komunitetit n afrsi t shkolls dhe prindrve.

2. Funksionalizimi i ekipeve shkollore prmes krijimit t planeve t veprimit dhe menaxhimit t rasteve t identifikuara dhe raportimit adresimi te institucionet prgjegjse si sht DKA.

3. Prfshirja e fmijve me aftsi t kufizuara prmes prmirsimit t ambientit shkollor, ambientit t msimit dhe sigurimit t personelit adekuat dhe t mjaftueshm.

CAKU 1

Identifikimi dhe Integrimi i fmijve jasht shkolls prmes identifikimit me bashkpunim t zyrave relevante, prmes Ekipeve Shkollore pr Parandalim dhe Reagim ndaj Braktisjes dhe Mos-regjistrimit t nxnsve n shkolla dhe komunitetit n afrsi t shkolls dhe prindrve

Treguesi i rezultatit

Numri i fmijve jasht shkolls t identifikuar

Numri i fmijve jasht shkolls t integruar

Aktivitetet

Prgjegjsit

Palt Ndihmse

Afatet kohore

Kosto

Burimi i financimit

Treguesit

1.1 Krijimi i sistemit pr sigurimin e t dhnave t fmijve jasht shkolls nga institucionet/zyrat relevante

DKA Zyrtari i Arsimit

EPMRB, ZKKK, QPS, RC, OJQ, MSdhSH, Policia, Shkollat

1Q14

0

Sistemi pr t regjistruar t dhnat pr fmijt t identifikuar jasht shkolls,

Emrat e institucioneve t cilat ndajn t dhnat

1.2 Krijimi i mekanizmave referues, ndarja e prgjegjsis, dhe prgjegjsit ky pr do faz.

DKA Zyrtari i Arsimit

EPMRB, ZKKK, QPS, RC, OJQ, Shkolla, Policia, MSdhSH

1Q14

0

Sistemi referues dhe emrat e personave ky t fazave,

Numri broshurave t ndara

1.3 Emrimi i zyrtarit komunal (zyrtarit ti arsimit) prgjegjs pr regjistrimin e fmijve t cilt nuk jan duke e vijuar arsimimin

DKA

QPS, ZKKK, Drejtoria e Shndetsis, Handikos

1Q14

0

DKA, Shkolla, ose zyra relevante

Emri i zyrtarit

1.4 Zhvillimi i prgjegjsis s raportimit ndr hallkat e akterve dhe zyrat relevante

DKA

Ekipi Komunal, Shkollat, Policia, ZKKK, Handikos, QPS, EPBRM

1Q14

0

Hallka e prgjegjsis e formuar

1.5 Publikimi i emrit dhe detajeve t tjera t kontaktit, t personit/Zyrtarit Komunal prgjegjs te t gjith aktert institucional, OJQ-t dhe donatort

DKA

DKA

1Q14

0

Emri dhe emrat e institucioneve t njoftuara

1.6 Krijimi i formularit pr t regjistruar rastet e fmijs/fmijve jasht shkolle dhe sigurimi i tyre se t dhnat do t mbrohen/do t jen konfidenciale

DKA

OJQ, EPMRB, QPS, ZKKK, RC, Shkollat

2Q14

0

Formulari pr regjistrim i krijuar

1.7 Identifikimi i shkaqeve dhe zgjidhja e shtjeve specifike t fmijve jasht shkolls dhe adresimi i ktyre shtjeve n nivelin qndror

DKA

QPS, ZKKK, Drejtoria e Shndetsis, Handikos

2Q14-4Q15

0

DKA Shkolla ose donator t mundshm

Shkaqet dhe masat e ndrmarra pr t zgjidhur shkaqet

1.8 - Udhtime n terren pr t identifikuar fmijt jasht shkolls

Msimdhnsit, EPMRB, Shkollat

DKA

1Q14-4Q15

20 Eur

DKA

Numri i udhtimeve n terren,

Numri i fmijve t identifikuar

1.9 Rishikimi vjetor i sistemit pr t msuar prmirsimin e praktikave t aktiviteteve t ndrmarra deri m tani, dhe definimi i nevojave dhe mundsive n vazhdim

DKA

OJQ, QPS, ZKKK, DSH, Shkollat

4Q14

12Eur

DKA

Raporti i takimit

CAKU 1:

DKA

32 EUR

CAKU 2

Funksionalizimi i ekipeve shkollore prmes krijimit t planeve t veprimit dhe menaxhimit t rasteve t identifikuara dhe raportimit adresimi te institucionet prgjegjse si sht DKA-ja.

Treguesi i rezultatit

Numri i rasteve t menaxhuar

Numri i fmijve t integruar

Aktivitetet

Prgjegjsit

Palt Ndihmse

Afatet kohore

Kosto

Burimi i financimit

Treguesit

2.1 - Krijimi/hartimi i planit t veprimit n kuadr t shkolls pr braktisje dhe reagim ndaj braktisjes dhe mos-regjistrimit t fmijve n shkolle.

EPMRB shkollore

DKA, OJQ, QPS, ZKKK, Shkollat

1Q14

0

Mostra e planit t veprimit dhe Verifikimi nga akteret tjer

2.2 - T krijohet mekanizmi (strukturimi i funksionimit, formular t raportimit, rregullore t funksionimit etj) pr prgjegjsi dhe raportim n ekipet e parandalimit.

EPMRB komunale

DKA, Shkollat, MAShT

2Q14

0

Kopjet e strukturimit t funksionimit,

Formular t raporteve dhe rregullores s funksionimit

2.3 - T krijohen udhzime specifike n nivel shkolle me qellim t identifikimit dhe menaxhimit t rasteve t braktisjes dhe parandalimit

DKA, EPBRM komunale

Shkollat, MAShT, EPBRM shkollore

2Q14

0

Kopjet e udhzimeve dhe t menaxhimit

2.4 - Zhvillimi profesional/trajnime pr antaret e ekipeve t parandalimit me qllim t menaxhimit dhe adresimit t rasteve t braktisjes, reagimit ndaj braktisjes dhe mos-regjistrimit

ECMI

DKA, MAShT

2Q14

0

Donatoret - MAShT

Numri i trajnimeve t mbajtura

2.5 - Organizimi i takimeve t rregullta dhe takimeve sipas nevojs t ekipeve shkollore

EPMRB shkollore

OJQ , QPS, ZKKK, DKA

1Q14-4Q15

0

Numri i takimeve t mbajtura,

Raportet

2.6 T ndrmeren iniciativa specifike n nivel shkolle me qllim t sensibilizimit dhe aktivitete t tjera ndihmse pr fmijt braktiss dhe fmij n rrezik t braktisjes

Shkolla

DKA, ZKKK, Shkollat

2Q14 4Q15

0

Numri i aktiviteteve t kryera

2.7 Takime me fmij braktiss dhe n rrezik t braktisjes n funksion t kthimit dhe parandalimit

Shkolla

DKA, OJQ, ZKKK, Shkollat

2Q14 4Q15

0

Numri i takimeve me fmijt dhe familjet e tyre

2.8 Raportimi te EPBRM komunal nj her n muaj apo sipas nevojs

Shkolla

DKA, OJQ, ZKKK, Shkollat

2Q14 4Q15

0

Raporti i takimeve

CAKU 3

Prfshirja e fmijve me aftsi t kufizuar prmes prmirsimit t ambientit shkollor, ambientit t msimit dhe sigurimit t personelit adekuat dhe t mjaftueshm

Treguesi i rezultatit

Rritja e numrit t fmijve n klasa t rregullta

Rritja e numrit t fmijve n klasa t bashkangjitura

Aktivitetet

Prgjegjsit

Palt Ndihmse

Afatet kohore

Kosto

Burimi i Financimit

Treguesit

3.1 Identifikimi i fmijve me aftsi t kufizuara jasht shkolls dhe integrimi i tyre n shkoll

DKA

Shkollat, ZKKK, QPS, OJQ

1Q14-4Q15

0

Numri i fmijve t identifikuar

Numri i fmijve t integruar

3.2 Krijimi i ekipit vlersues

DKA

1Q14

0

Emrat e personave n ekipin vlersues

3.3 Pilotimi i prfshirjes s fmijve me aftsi t kufizuara n klasa t rregullta

DKA

MAShT

1Q14-4Q15

0

Numri i fmijve t integruar n klasa t rregullta

3.4 Trajnimi i msimdhnsve t cilt punojn me fmij me aftsi t kufizuara

MAShT

DKA, ECMI

2Q14 4Q14

300

MAShT

Numri i trajnimeve

Numri i msimdhnsve t trajnuar

3.5 - Pajisja e klasave me elemente adekuate pr fmijt me aftsi t kufizuara n klasa t bashkangjitura dhe sigurimi i infrastrukturs adekuate

DKA

MAShT, Shkolla

2Q14 4Q15

2000

DKA MAShT donator t mundshm

Pajisjet e blera

3.6 Sensibilizimi i prindrve, msimdhnsve dhe drejtorve pr gjithprfshirje

DKA

OJQ , QPS, ZKKK, Shkollat

2Q14 4Q15

0

Numri i kampanjave t mbajtura

3.7 - Krijimi i evenimenteve me karakter sportiv etj., n mes t nxnsve n klasat e bashkangjitura dhe nxnsve n klasat e rregullta

Shkolla

DKA

2Q14 4Q15

0

Numri i evenimenteve t organizuara

3.8 Rritja e numrit t msimdhnsve gjithprfshirs bazuar n nevoja

DKA

MASHT

2Q14 4Q15

0

Numri i msimdhnsve

CAKU 3:

DKA/ MASHT/ Donator

2300 EUR

Totali

DKA/MASHT/ Donator

2332 EUR

Shtojca 2 Instrument pr zhvillimin e planeve komunale t veprimit pr fmijt jasht shkolle dhe parandalimin e braktisjes s shkolls n Kosov

Ky instrument ka tri seksione:

1Struktura e Planit komunal t veprimit

2Dimensionet q duhet marr parasysh kur planifikohet

3Formulari i Planit t veprimit

1. Stuktura e Planit t Veprimit

N tabeln e mposhtme paraqitet n prgjithsi struktura e planeve komunale t veprimit dhe prmbledhja e prmbajtjes s secilit seksion.

Titulli

Prfshin periudhn e mbuluar nga plani

Hyrje

Definon terminologjin prkatse si fmijt jasht shkolle, braktisja, mungesa me arsye dhe pa arsye, mos-vijimi i gjat

Shpjegon qllimin e planit

Kujton Politikat dhe strategjit kombtare q i prgjigjen Planit, veanrisht objektivave kryesore t Planit kombtar t veprimit pr parandalimin e braktisjes 2009-2014, Strategjin Kombtare pr Integrimin e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptas dhe Planin pr organizimin e arsimin gjithprfshirs pr fmijt me nevoja t veanta arsimore.

Shpjegon si dhe nga kush sht zhvilluar Plani

Analiza e gjendjes

Bazuar n t dhnat n dispozicion, kjo pjes paraqet natyrn e problemit t fmijve jasht shkolle, veanrisht braktisjen n komunn prkatse:

Profilin e fmijve t cilt nuk kurr nuk jan regjistruar n shkoll n komunn prkatse

Profilin e fmijve t cilt regjistrohen n shkoll me vones n komunn prkatse

Profilin e fmijve t cilt e braktisin arsimin e obliguar n komunn prkatse

Identifikimi i fshatrave ose shkollave me shkall t lart t fmijve t mos-regjistruar n shkoll ose braktisje t shkolls

Analiza e pengesave pr regjistrim, prfundim dhe diplomim dhe arsyeve t braktisjes s shkolls

Paraqitja e shrbimeve mbshtetse ekzistuese qeveritare dhe atyre joqeveritare rreth arsimit n prgjithsi, prfshir mbshtetjen pr regjistrim, ndrmjetsim me komunitetin, mbshtetje n msimxnie dhe gjuh dhe rreth shrbimeve sociale (mbulimin e regjistrimit dhe mbshtetjen pr dokumentacion, prfitime dhe mditje, shrbime sociale, shrbime shndetsore dhe shrbime pr t rinj)

Prparsit dhe mangsit e arsimit ekzistues dhe shrbimeve mbshtetse

Msimet e nxjerra nga ndrhyrjet e mhershme, duke i pasur si cak fmijt braktiss dhe fmijt jasht shkolle

Msimet e nxjerra nga aktivitetet e planifikuara t mparshme, t realizuara nga komuna (p.sh. Planet e veprimit pr integrimin e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptas);

T dhnat pr mbshtetjen e analizs mund t prfshijn:

Numrin dhe shkalln e fmijve q vijojn arsimin n fmijri t hershme dhe at parashkollor (t ndar sipas gjinis, prkatsis etnike dhe zons gjeografike, nse ka n dispozicion)

Numrin dhe shkalln e fmijve q vijojn arsimin fillor (t ndar sipas gjinis, prkatsis etnike dhe zons gjeografike, nse n dispozicion)

Numrin dhe shkalln e fmijve q vijojn arsimin e mesm t ult (t ndar sipas gjinis, prkatsis etnike dhe zons gjeografike, nse n dispozicion)

Numrin dhe shkalln e fmijve q vijojn arsimin e mesm t lart (t ndar sipas gjinis, prkatsis etnike dhe zons gjeografike, nse n dispozicion)

Numrin dhe shkalln e fmijve jasht shkolle (nse ka n dispozicion)

Numrin dhe shkalln e nxnsve braktiss, sipas klass, gjat 3 viteve t kaluara

Numrin e fmijve me aftsi t kufizuara t moshs shkollore n komunn prkatse

Shkalln e popullats s komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptas

Numrin e fmijve t komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptas t moshs shkollore

Prioritete dhe synimet

Bazuar n analizn e gjendjes, identifikoni prioritetet kye pr periudhn e Planit.

Zhvilloni synimet pr ti trajtuar fushat me prioritet. Rekomandohet q t identifikohen jo m shum se 2-3 synime.

Plani i veprimit

Plani i veprimit do t prfshij pr do synim:

Emrin e synimit

Realizimin e aktiviteteve pr arritjen e synimit

Afatin kohor pr realizimin e aktivitetit

Zyrtarin prgjegjs ose agjencin pr zbatim

Shpenzimet e aktivitetit

Burimi financiar pr aktivitetin

Treguesit e performancs

Shihni pjesn 3 t ktij instrumenti pr t pare Shabllonin e Plan Veprimit

Monitorimi dhe vlersimi (M&V)

N kt pjes jepen informata pr:

Ciklin e rishikimit (rekomandohet t bhet n baza vjetore)

Modalitetet e rishikimit

Modalitetet e M&V[footnoteRef:4] [4: Modalietet e M&V do t ndryshojn varsisht prej strukturave ekzistuese dhe mekanizmave n seciln komun. Mbledhjet mujore rekomandohen, q t prcjellin rastet e fmijve n mnyr adekuate. ]

Zyrtarin prgjegjs ose agjencin pr M&V

2. Dimensionet q duhet marr parasysh kur planifikohet

N kt pjes identifikohen dimensionet kye pr t cilat duhet menduar kur trajtohen shtjet e fmijve jasht shkolle dhe braktisja. Artikulohet rreth disa "moduleve" ose "blloqeve" tematike pr lehtsimin e prdorimit. do "modul" ofron informata mbi:

shtjet q po prpiqemi ti trajtojm

Qllimin q duam ta arrijm

Aktivitetet e mundshme q mund ti kontribuojn arritjes s qllimit

Prfshirjen e akterve

shtjet q duhet t merren parasysh.

Kto module jan vetm indikative. Ato ofrojn nj baz pr diskutim dhe udhzim, bazuar n praktikat m t mira ndrkombtare, pr mnyrn se si t adresohen shtjet specifike. do komun mund t krkoj, zgjedh, ndryshoj, bashkoj modulet dhe aktivitetet, q prshtaten m s miri me problemet e tyre t caktuara dhe synimet vetanake. Modulet mbulojn temat n vijim:

Moduli 1: Identifikimi, monitorimi dhe raportimi i fmijve jasht shkolle ose n rrezik t braktisjes s shkolls

Moduli 2: Regjistrimi i informatave pr fmijt jasht shkolle dhe nxnsit braktiss

Moduli 3: Prgatitja pr regjistrim n klasn I

Moduli 4: Sistemi arsimor pr ngritjen e vetdijsimit t komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptas

Moduli 5: Dokumentimi dhe regjistrimi

Moduli 6: Fillimi i sigurt me arsimim n fmijrin e hershme

Moduli 7: Mbshtetja e plot pr nxnsit n rrezik t braktisjes

Moduli 8: Mbshtetja pr msimnxnie pr nxnsit n rrezik t braktisjes s shkolls

Moduli 9: Mosvijimi

Moduli 11: shtjet financiare, materiale dhe transporti

Moduli 12: Gjithprfshirja dhe siguria n komunitet dhe n shkolla

Moduli 13: Shrbimet rinore t komunitetit dhe mbshtetja

Moduli 14: Nga arsimi joformal n at zyrtar

Moduli 15: Mbshtetja e shkollave

Moduli 16: Grumbullimi i t dhnave dhe monitorimi

Moduli 17: Shrbimet pr fmijt e riatdhesuar dhe ata t kthyer

Moduli 1 : Identifikimi, monitorimi dhe raportimi pr fmijt jasht shkolle ose n rrezik t braktisjes s shkolls

shtjet

Mungesa e listave t prditsuara pr fmijt e moshs shkollore, t klass I

Mungesa e sistemit t bashkpunimit dhe referimit ndrmjet sektorve

Mungesa e mekanizmave monitorues pr rastet e braktisjes

Mungesa e t dhnave t prputhshme pr rastet e fmijve

Qllimi

T zhvillohohet nj sistem pr identifikimin dhe monitorimin e fmijve jasht shkolle ose n rrezik t braktisjes s shkolls

Aktivitetet

Rregullimi dhe zbatimi i sistemit t identifikimit dhe monitorimit pr fmijt jasht shkolle dhe nxnsit n rrezik t braktisjes (shih kapitullin 2)

Mbshtetja e EPRBM-ve t shkolls n zbatimin e sistemit t menaxhimit t rasteve, n sistemin pr identifikimin dhe monitorimin e fmijve jasht shkolle dhe nxnsit n rrezik t braktisjes

Identifikimi i akterve dhe zyrtarve prgjegjs pr seciln faz/komponent t sistemit

Ndarja dhe shprndarja e sistemit t gjith akterve prkats

Zhvillimi i mekanizmave t referimit n t gjith sektort dhe aktert

Sigurimi i rasteve t fmijve q t regjistrohen n mnyr t duhur (shihni Modulin 2)

Zhvillimi i sanksioneve pr mos-respektimin e detyrimeve pr referim dhe raportim

Zhvillimi i kanaleve t komunikimit t qart dhe praktikave t ndarjes s informatave me shrbimet shndetsore dhe sociale pr t trajtuar n mnyr adekuate rastet e fmijve n rrezik, fmijve viktim t traumave dhe t fmijve me aftsi t kufizuara.

Aktert

Ekipet komunale, DKA, shrbimet sociale dhe shndetsore, prfaqsuesit e policis, EPRBM shkollore, OJQ-t dhe MAShT-i

shtjet q duhet marr parasysh

Elementet q duhet pasur parasysh kur t zhvillohet sistemi:

I njjti sistem duhet t ndahet me sektort: arsimi nuk sht prgjegjsi i vetm pr identifikimin dhe monitorimin e rasteve t braktisjes

Emrimi i personit m t moshuar pr mbikqyrjen e zbatimit t procesit

do sektor/akter mund ti mbaj t dhnat e veta, por kto duhet t bashkrendohen n nj baz t vetme t t dhnave n nivel t komuns.

Mbajtja e thjesht e sistemit

T menduarit pr mekanizmat e ndarjes s t dhnave ndrmjet arsimit, shndetsis, policis dhe shrbimeve sociale, n mnyr q n mnyr adekuate t trajtohen dhe menaxhohen rastet e fmijve n kundrshtim me ligjin, fmijve n rrezik t abuzimit si viktima dhe fmijve me aftsi t kufizuara.

Moduli 2 : Regjistrimi i t dhnave pr fmijt jasht shkolle dhe nxnsit braktiss t shkolls

shtjet

Mungesa e mosprputhjes n regjistrimin e rasteve t fmijve braktiss ose jasht shkolle

Mungesa e t dhnave t prditsuara pr braktisje dhe fmijt jasht shkolle

Profili jo i sakt i fmijve jasht shkolle

Qllimi

T regjistrohen n mnyr sistematike dhe t vazhdueshme fmijt braktiss dhe jasht shkolle

Aktivitetet

Emroni nj zyrtar komunal, prgjegjs pr t dhnat e fmijve q mungojn n msim, n komunn prkatse

Publikoni emrin dhe hollsit kontaktuese t zyrtarit prgjegjs n t gjitha shkollat dhe tek t gjith aktert institucional dhe jo-qeveritar

Paralajmroni t gjith aktert institucional dhe jo-qeveritar se si t'i referohen fmijs, i cili nuk ndjek shkollimin ose nuk sht i regjistruar n shkoll

Prdorni (dhe ndoshta edhe rregulloni), nj formular pr t regjistruar rastet e t gjith fmijve jasht shkolle

Siguroni q t dhnat pr fmijt do t mbrohen

Analizoni t dhnat vjetore t profilit t fmijve jasht shkolle pr t vlersuar efektivitetin e strategjive pr prfshirjen e tyre n shkoll dhe t shrbejn si informacione pr planifikim dhe praktikat e ardhshme

Aktert

DKA, Ekipet komunale, shrbimet shndetsore dhe sociale, prfaqsuesit e policis, EPRBM shkollore, OJQ-t

shtjet q duhet t mirren parasysh

Formulari pr regjistrimin e t dhnave:

do sektor / akter mund t mbaj t dhnat e veta, por ato duhet t jen n pajtim me nj baz t vetme t t dhnave n nivel t komuns.

Formulari pr regjistrim i komuns, q mund t'i prshtatet nevojave t komuns mund t gjendet n Shtojcn 3, instrumenti 6.1. Vendosni pas sa ditve t mungess s pa-arsyeshme t nj fmij se duhet t prfshihet n bazn e t dhnave.

Moduli 3 : Prgatitja pr regjistrim n klasn e I-r

shtjet

Mungesa e listave t prditsuara t klass I pr fmijt e moshs shkollore

Njoftimi i kufizuar i prindrve pr procesin e regjistrimit

Qllimi

T sigurohet q t gjith fmijt e klass I, t moshs shkollore t regjistrohen me koh

Aktivitetet

Zyra e regjistrimit civil t siguroj listat e fmijve t klass I, t moshs shkollore bazuar n regjistrat e lindjes

Kujdesi n fmijrin e hershme dhe qendrat e edukimit t sigurojn listn e fmijve t klass I, t moshs shkollore bazuar n listat e regjistrimit

OJQ-t t sigurojn listn e tyre pr fmijt e moshs shkollore

Analiza e t dhnave n lista, prfshir t dhnat e tjera q gjenden n nivelin komunal (pr shembull, listat nga Qendrat e Mjeksis Familjare)

Krijimi i nj liste t fmijve t klass s I-r, t fmijve t moshs shkollore

Drgimi i shkresave t gjith prindrve t fmijve q arrijn n klasn I, t moshs shkollore, duke idhn informata mbi periudhn e regjistrimit, n ciln shkoll t regjistrohen, si t regjistrohen, dokumentet e nevojshme, pse sht e rndsishme q t regjistrohen n moshn e duhur dhe informata t tjera prkatse, prfshir mbshtetjen n dispozicion

Letrat gjithashtu mund t shprndahen nprmjet vllezrve ose motrave m t mdha t regjistruar tashm n shkoll dhe nprmjet para-shkollarve

Fushata n Radio/me postera q ofrojn informata pr kohn e regjistrimit, si t regjistrohen dhe ku t marrin mbshtetjen e nevojshme

OJQ-t t plasojn informata n komunitet prmes takimeve dhe mjeteve t tjera

Zhvillimi i programeve shkollore verore t gatishmris pr fmijt (dhe prindrit e tyre), t cilt nuk kan vijuar arsimin parashkollor

Aktert

DKA, regjistrimi civil, drejtorit tjera komunale, shkollat, niveli parashkollor, OJQ-t

shtjet q duhet t mirren parasysh

Fmijt t cilt kyen n arsim me vones kan m shum gjas ta braktisin shkollimin, prandaj sht shum me rndsi, q fmijt t hyjn n klasn e I-r, n moshn e duhur.

Moduli 4 : Ngritja e vetdijsimit mbi rndsin e arsimit dhe sistemit arsimor t komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptas

shtjet

Mungesa e informimit pr procesin e regjistrimit

Mungesa e vetdijsimit mbi obligimin prindror pr drgimin e fmijve n shkoll

Mungesa e ndrgjegjsimit pr objektet arsimore n fmijrin e hershme q jan n dispozicion

Mungesa e vetdijes pr rolin e ndrmjetsueve

Mungesa e ndrgjegjsimit pr kalendarin shkollor

Mungesa e vetdijes rreth shkollimit falas, ushqimit falas, transportit falas dhe teksteve shkollore falas

Qllimi

T ngritet vetdijsimi pr arsim t komuniteteve rom, ashkali dh egjiptas dhe tu ipen prindrve t gjitha informacionet e nevojshme pr sistemin e arsimit

Aktivitetet

Shprndarja e fletpalosjeve dhe posterave n lokacione kye, duke prfshir dyqanet, qendrat shndetsore etj, me t gjith informacionin e nevojshm pr or plotsuese, kohn e regjistrimit dhe procesin, si dhe hollsit kontaktuese pr mbshtetje

Takime t komunitetit pr informim, organizuar bashkrisht nga ndrmjetsuesit dhe DKA apo stafit t shkolls

Takime informuese t organizuara n qendrat e arsimit t fmijris s hershme, n qendrat e kujdesit

Udhheqja e aktiviteteve pr ngritjen e vetdijes me prqendrim t fmijs, gjat ngjarjeve t komunitetit dhe festave

Dit t hapura n qendrat ZhFH dhe shkolla

Drejtort e shkollave dhe msuesit vizitojn vendbanimet dhe lagjet me ndrmjetsuesit pr t'iu prgjigjur pyetjeve dhe trajtuar brengat e ngritura

Shprndarja e UA pr masat ndaj prindrve, fmijt e t cilve nuk jan regjistruar ose nuk kan vijuar arsimin e obliguar MAShT (UA Nr.13/2005)

Aktert

DKA, EPRBM shkollore, drejtort e shkollave, msimdhnsit, ndrmjetsuesit, OJQ-t

shtjet q duhet t mirren parasysh

Trajtoni do shtje q mund t ken prindrit, veanrisht rreth shpenzimeve t arsimit. Theksoni far ofrohet falas dhe njoftoni prindrit se ku mund t gjejn mbshtetje (shtes).

Moduli 5: Dokumentimi dhe regjistrimi

shtjet

Mungesa e ertifikatave t lindjes

Fmijt pa dokumente

Mungesa e ertifikatave shndetsore (p.sh. vaksinimet)

Mungesa e dokumenteve tjera t krkuara pr regjistrim

Mungesa e dokumentacionit shkollor dhe njoftimeve pr diploma pr fmijt e kthyer dhe t riatdhesuar

Qllimi

T mbshteten familjet pr marrjen e tr dokumenteve t nevojshme pr fmijt e tyre, duke mos i privuar nga e drejta e tyre n arsim gjat procesit

Aktivitetet

Shprndarja e posterave dhe fletpalosjeve pr t shpjeguar procesin e dokumentimit dhe regjistrimit n disa gjuh, prpara periudhs s regjistrimit n shkolla

Shprndarja e emrit t institucioneve dhe organizatave pr t kontaktuar pr regjistrim

Shprndani informatat kontaktuese pr institucionet dhe organizatat q ofrojn mbshtetje pr dokumntacion familjeve dhe fmijve

Organizoni fushata pr regjistrim, muaj regjistrimi etj.

Shprndani udhzimet administrative q parashohin obligimin e shkollave pr t regjistruar fmijt, derisa jan n pritje t dokumentacionit t huaj (UA pr prcaktimin e krkesave, kritereve dhe procedurave n prmbushjen e Strategjis pr riintegrimin e personave t riatdhesuar Numr: 17/ 2010 Data: 18.11.2010)

T sanksionohen shkollat, q nuk i pranojn fmijt pa dokumente

Aktert

Autoritetet prkatse t komuns pr regjistrim, DKA, EPRBM, OJQ-t, ZKKK, shkollat prfshir edhe fmijt.

shtjet q duhet t mirren parasysh

Ofroni mekanizma pr t siguruar, q shkollat i pranojn fmijt, derisa t prgatiten dokumentet e tyre.

Moduli 6: Qasja e barabart n arsim n fmijrin e hershme dhe n arsim parashkollor

shtjet

Mungesa e vetdijes pr rndsin e arsimit n fmijrin e hershme

Mungesa e qasjes s barabart n objekte pr arsimin n fmijrin e hershme

Shpenzimet e dispozits n pikn e prdoruesit

shtjet e transportit pr fmijt e rinj

Mosdashja e prindrve pr drgimin e fmijve t tyre n qendrat e arsimit pr fmijrin e hershme pr arsye t ndryshme.

Qllimi

T sigurohet q t gjith fmijt pavarsisht nga prapavija e tyre mund t prfitojn nga ofrimi i arsimit n fmijrin e hershme

Aktivitetet

Zhvillimi i formave alternative t ofrimit t arsimit t fmijris s hershme pr t rritur mbulimin

Siguroni q dhnia e teksteve sht falas pr pjesn drmuese t familjeve m t rrezikuara

Shprndani Udhzimin Administrativ pr zvoglimin e tarifave t paguara nga prindrit pr m shum se nj fmij n institucionet parashkollore

Ngritja e vetdijes pr rndsin e arsimit n fmijrin e hershme

Identifikoni, trajnoni dhe prfshini asistent/lehtsues t komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptas n arsimin e fmijris s hershme dhe parashkollor

Zhvilloni strategji pr asistentt rom, ashkali dhe egjiptas, q n mnyr graduale t paguhen nga komunat

Przieni komunitetet npr t gjith objektin pr t shmangur segregacionin

Hartoni programe t prfshirjes prindrore pr qendrat e zhvillimit t fmijris s hershme (ZHFH), duke i prfshir etrit me nj fokus t veant

Organizoni aktivitete pr msimin e gjuhve pr t prgatitur nxnsit pr arsimin fillor

Shfrytzoni vullnetart pr t shoqruar fmijt n qendrat e ZhFH-s dhe n parashkollor, kur prindrit nuk mund ta bjn kt

Ku sht i organizuar transporti me autobus, siguroni disa vende pr prindrit / kujdestart, q t jen t rezervuara pr t shoqruar fmijt

Aktert

DKA, ofruesit e arsimit n fmijrin e hershme, OJQ-t, shoqatat n komunitet

shtje q duhet t mirren parasysh

Arsimi n fmijrin e hershme dhe arsimi parashkollor jan elsi pr gatishmrin n shkoll dhe pr parandalimin e braktisjes s shkolls. Gjithashtu, sht nj faz e rndsishme pr prfshirjen e prindrve n arsimimin e fmijve t tyre.

Moduli 7: Mbshtetja e plot pr nxnsit n rrezik t braktisjes

shtjet

Performanca e ult

Sjellja prarse n shkoll

Mungesa e angazhimit t nxnsit n aktivitetet shkollore

Mungesa e angazhimit t prindrve n aktivitetet shkollore

Aktivitetet e parregullta

Mungesa e mbshtetjes gjithprfshirse n parandalimin e braktisjes s shkolls

Qllimi

T ofrohet mbshtetje e plot nxnsve n rrezik t braktisjes s shkolls

Aktivitetet

EPRBM-t shkollore t zhvillojn mekanizma pr identifikimin e fmijve n rrezik t braktisjes s shkolls

Organizoni takime me EPRBM-t shkollore, prindrit, ndrmjetsesit, nse e nevojshme edhe nxnsit t diskutojn pr problemet dhe t identifikojn zgjidhjet

Siguroni mbshtetje materiale ku e nevojshme

Udhzoni fmiun dhe familjen pr shrbimet sociale dhe shndetsore, nse nevojitet dhe paralajmroni ekipet komunale shum-sektoriale pr nevojat e fmijs, ku paraqiten ato

Organizoni aktivitete mbshtetse pr msimnxnie (Shih Modulin 8)

Zhvilloni skema mentorimi

Prpiquni t mbani kontakte t rregullta sa m shum q t jet e mundur me prindrit, zyrtarisht dhe jo-zyrtarisht

Shfaqni menaxhmentit t shkolls dhe komuns angazhimin tuaj pr mbajtjen edhe suksesin e fmijs

Aktert

EPRBM, sfati i shkolls, prindrit, fmijt, mentort, ndrmjetsuesit, Ekipet komunale pr parandalimin e braktisjes s shkolls

shtjet q duhet t mirren parasysh

Mentorimi:

Mundsoni nxnsve t zgjedhin mentorin n kuadr t shkolls apo jasht saj

Zhvilloni kontrat ndrmjet mentorit, nxnsit, shkolls dhe prindrve, duke identifkuar msimnxnien, vijimin, pjesmarrjen dhe synimet e sjelljes si dhe prmbledhjen e prgjegjsive t secils pal n dhnien kontributit ktyre synimeve

Organizoni takime zyrtare dhe jo-formale ndrmjet fmijs dhe mentorit

Kur mentori sht jasht shkolle, ftojeni q t ju jep informatat kthyese pr prparimin fmijs

Mbani skemn pr mentorim kur fmiu e ndrron shkolln, veanrisht rreth kalimeve nga shkolla fillore e ult n t mesme t lart

Moduli 8: Mbshtetja n msimnxnie e nxnsve n rrezik t braktisjes

shtjet

Nxnsit mbimosh kyen n klas m t ulta

Nxnsit nuk e zotrojn gjuhn e msimdhnies

Nxnsit mebeten prapa n lndt kryesore

Nuk merren parasysh ose nuk njihen nevojat e nxnsit pr arsim special

Qllimi

T mbshteten nxnsit n rrezik t braktisjes s msimit n mnyr koherente dhe konsekuente

Aktivitetet

T sigurohet q shkollat t organizojn sistematikisht mbshtetjen n msim pr studentt gjat gjith vitit, n grupe t vogla

T themelohen sisteme me t cilat nxnsit mund t vlersojn progresin e tyre n shkoll

T sigurohet q shkollat t ken mekanizma q t mund t'i informojn prindrit rregullisht n lidhje me prparimin e fmijve t tyre

Themelimi i klubit pr detyra t shtpis

Sigurimi i orve t gjuhs pr t kthyerit dhe nxnsit nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptas, gjuha amtare e t cilve nuk msohet n mediumin shkollor

Mbshtetja e zbatimit t shqipes si nj kurrikulum i gjuhs s dyt

Organizoni or t gjuhs s komunitetit pr fmijt pr t prmirsuar gjuhn e tyre amtare

Aktert

Shkollat, DKA, OJQ-t, vullnetart nga komuniteti dhe t rinjt, MAShT-i (veanrisht pr zhvillimin e kurrikuls)

shtjet q duhet t mirren parasysh

Klubet pr detyra t shtpis dhe pr or t gjuhs:

Klubet pr detyra t shtpis/ or t gjuhs mund t financohen nga OJQ-t dhe n mnyr graduale t bashk-financohen nga komuna, deri sa kjo e fundit t jet n gjendje t mbuloj t gjitha shpenzimet

Klubet pr detyra t shtpis/ or t gjuhs mund t mbahen n shkolla/qendra t komunitetit

Klubet pr detyra t shtpis/ or t gjuhs mund ti shfrytzojn vulnetart, si jan nxnsit m t rritur nga shkolla e mesme, vullnetart nga rinia ose komuniteti.

Ort e gjuhs duhet t jen t strukturuara dhe t mbshtesin msimnxnien e nxnsit n lndn kryesore- duhet tu msohet fjalorthi pr lndn e caktuar krahas me aftsit e prgjithshme gjuhsore.

Moduli 9 : Mungesa nga shkolla

shtjet

Ngadalsia

Niveli i lart i mosvijimit

Mungesat e paarsyeshme

Mungesa e nxnsit brenda dhe jasht shkolle pr periudha t gjata kohore

Mungesa e monitorimit t vijueshmris

Qllimi

T zvoglohet shkalla e mosvijimit

Aktivitetet

Shqyrtimi i sistemit t transportit shkollor pr t siguruar q studentt t mund t shkojn n shkoll me koh

Identifikimi i shkollave me nivelet m t larta t mungesave dhe sjelljen e tyre s bashku pr t diskutuar strategjit dhe praktikat m t mira

Mbshtetja e shkollave n zbatimin e strategjis pr zvoglimin e mungesave Vetdijesimi i dyqaneve, kafeneve dhe vendeve argtuese pr rndsin dhe obligimin e fmijve, q t jen n shkoll gjat orve t msimit

Puna me dyqane, kafene dhe vende argtuese pr t zhvilluar strategji pr zvoglimin e pjesmarrjes s fmijve gjat orve t msimit

Organizimi i garave pr vijueshmri n shkolla dhe shprblimi i nxnsve pr vijueshmri t rregullt

Organizimi i klubeve pr mngjes

Siguroni q shkollat t'u prmbahen rregullave t regjistrimit t vijueshmris

Rritja e ndrgjegjsimit t komunitetit pr rndsin e ndjekjes me rregull t shkolls

Punoni me ndrmjetsues

Inspektort t verifikojn rregullisht prputhshmrin me vijimin e rregullt dhe rregullat e regjistrimit t vijueshmris

Komunat duhet t analizojn t dhnat e vijimit do gjysmvjetor dhe t ofrojn mbshtetje pr shkollat me nivel t lart t vijueshmris dhe t ndrmarrin aktivitete t tjera t prshtatshme pr t trajtuar kt shtje

Aktert

DKA, shkollat, ndrmjetsuesit, prindrit, OJQ-t, organizatat rinore, organizatat n komunitet, bizneset lokale

shtjet q duhet t mirren parasysh

sht me rndsi q t mos fajsohen shkollat me shkall t lart t mos-vijueshmris, por t mbshteten ato, duke i prfshir n financim t veant dhe burime njerzore si dhe ndrhyrje n ngritjen e kapaciteteve. Kultura e fajsimit do t mund ti inkurajonte shkollat pr t mos raportuar n mnyr t sakt pr mos-vijueshmrin e nxnsve.

Moduli 11: shtjet financiare, materiale dhe transporti

shtjet

Kostoja e mundsis s drgimit t fmijve n shkoll

Mungesa dhe shpenzimet e transportit

Mungesa dhe shpenzimet e pajisjeve shkollore

Mungesa dhe shpenzimet e ushqimit

Mungesa dhe shpenzimet pr rroba

Qllimi

T hiqen pengesat financiare dhe materiale pr qasje n arsim

Aktivitetet

Sigurimi i transportit falas pr fmijt q jetojn m larg se 2 km nga shkolla

Sigurimi adekuat dhe i lir i transportit shkollor pr fmijt me aftsi t kufizuara

Rishikimi i rrugve t transportit me autobusin e shkolls pr t prmirsuar efektivitetin dhe efikasitetin

Ndarja e antave dhe uniformave shkollore pr fmijt m t rrezikuar

Sigurimi i furnizimeve shkollore falas pr fmijt m t rrezikuar

Organizimi i shprndarjes falas t rrobave dhe kpucve para dimrit dhe para vers

Sigurimi i shujtave falas n shkoll

Bashkpunimi me EPRBM-t pr t sigurar q familjet m t rrezikuara t marrin prfitime sociale si dhe do mbshtetje shtes q ata mund t ken nevoj, ose t ken t drejt pr t

Krijoni nj fond me bursa pr studentt e rrezikuar

Organizimi aktivitete pr mbledhjen e fondeve nga bizneset, n mnyr q t mbshtetet regjistrimi n shkoll dhe t parandalohet braktisja

Aktert

DKA, EPRBM, bizneset, OJQ-t, shrbimet sociale

shtjet q duhet t mirren parasysh

Fondet e bursave

Organizoni aktivitete pr mbledhje t fondve

Zhvilloni kritere pr ndarjen e bursave

Zhvilloni kuota minimale pr fmijt e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptas dhe pr fmijt me aftsi t kufizuara dhe nevoja t veanta arsimore

Zhvilloni sistem transparent pr ndarjen e bursave

Themeloni komisionin multi-sektorial pr ndarjen e bursave

Ftoni pjestart e publikut t vzhgojn ndarjen e bursave

Raportoni pr ndarjen e bursave n mnyr transparente do vit

Publikoni fondet e bursave pr aktert dhe familjet kye

Ofroni bursa pr arsimin e mesm t lart

Moduli 12: Shkolla dhe komunitete gjithprfshirse dhe t sigurta

shtjet

Stigma dhe diskriminimi ndaj personave me aftsi t kufizuara dhe komuniteteve minoritare

Mungesa e t kuptuarit dhe ndrgjegjsimit kulturor ndrmjet komuniteteve

Dhuna n dhe rreth shkollave

Mungesa e njohurive se si t bhen shkollat me t vrtet gjithprfshirse dhe ti prgjigjen veanrisht nevojave t fmijve me aftsi t kufizuara.

Qllimi

T ngritet gjithprfshirja dhe siguria n komuniet dhe shkolla

T jepni llogaridhnie pr prjegjsit e reja mbi gjithprfshirjen e fmijve me nevoja t veanta arsimore

Aktivitetet

Vetdijsoni msimdhnsit me kulturn dhe traditat e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptas prmes seminareve dhe puntorive t udhhequra nga komuniteti,

Vetdijsoni msimdhnsit, personelin tjetr t shkolls, prindrit dhe fmijt mbi aftsin e kufizuar dhe prfshirjen e fmijve me aftsi t kufizuara

Promovoni shumllojshmrin n komun prmes fushatave, duke shfrytzuar figurat e mirnjohura t komunitetit, q jan kundr diskriminimit

Nxitja e shumllojshmris prmes aktiviteteve kulturore dhe ngjarjeve tjera n shkolla dhe komunitet (Dita e romve, m 8 prill, Dita ashkalinjve, m 15 shkurt, Dita ndrkombtare e personave me aftsi t kufizuara, m 3 dhjetor)

Krijoni ekipet sportive 'shumetnike n shkolla dhe komunitet dhe organizoni gara sportive; promovoni pjesmarrjen n sporte t nxnsve me aftsi t kufizuara

Trajnimi i msimdhnsve i udhhequr nga MAShT-i pr arsimin gjithprfshirs

Trajnimi i msimdhnsve i udhhequr nga MAShT-i pr arsimin shum-kulturor, gjinor dhe gjithprfshirjen

Trajnimi i msimdhnsve i ushhequr nga MAShT-i pr disciplin pozitive

Raportoni dhe trajtoni t gjitha rastet e segregacionit dhe diskriminimit n shkolla

Siguroni zbatimin e UA pr vlersimin profesional t fmijve me nevoja dhe udhzime t veanta arsimore Nu: 07/2012 Data: 23/05/2012

Hartoni mekanizma pr t siguruar q planet e arsimit individual jan hartuar, zbatuar dhe shqyrtuar n mnyr t duhur

Forconi bashkpunimin ndrmjet shkollave, policis n komunitet dhe organizatave prindr-msimdhns pr parandalimin e dhuns n shkoll

Mbshtetni shkollat n zhvillimin e ndrhyrjeve pr parandalimin e dhuns

Aktert

Aktert komunal, policia, OJQ-t, OSHC-t e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptas, OJQ-t e personave me aftsi t kufizuara, qendrat kulturore, qendrat sportive, organizatat e t rinjve, qendrat kulturore, shkollat, fmijt

shtjet q duhet t mirren parasysh

T sigurohet zbatimi i UA pr vlersimin profesional t fmijve me nevoja dhe udhzime t veanta arsimore Nu: 07/2012 Data: 22/05/2012

Siguroni krijimin e ekipeve multi-disiplinore pr t vlersuar fmijt me nevoja arsimore speciale, sipas UA

Siguroni q protokolli i vlersimit sht i prcaktuar n mnyr t qart, sht shprndar dhe njohur e kuptuar nga t gjith aktert,

Siguroni q planet arsimore individuale t jen zhvilluar sipas rregullave dhe praktikave m t mira

Ngritni n maksimum mundsit e msmidhnsve dhe shkollave pr t shkmbyer praktikat m t mira n arsimin gjithprfshirs n nivel t shkolls dhe t klass.

Moduli 13: Shrbimet rinore dhe mbshtetja n komunitet

shtjet

Shkalla e lart e papunsis rezulton me mungesn e motivimit pr t msuar n shkoll

Mungesa e mundsive pr t rinjt

Dhuna n rrug

Qllimi

T ngriten mundsit pr fmijt dhe t rinjt si nj strategji plotsuese pr parandalimin e braktisjes dhe kalimin n arsimin e mesm t lart

Aktivitetet

Forconi lidhjet ndrmjet shkollave dhe bots s puns, duke ftuar profesionist q t mbajn fjalime n shkoll dhe duke organizuar praktika afatshkurtra

Krijoni shrbime t kshillimit pr karrier n komunitetet

Siguroni nj hapsir p t rinjt q t takohen dhe t organizojn aktivitete

Zhvilloni skema t mentorimit ndrmjet aktivistve t rinj dhe nxnsve t shkollave t mesme, si dhe n mes t profesionistve dhe studentve t shkollave t mesme

Organizoni aktivitete pas orve t msimit pr fmijt dhe t rinjt q e mbulojn artin, sportin, Teknologjia Informative dhe e Komunikimit (TIK) muzikn dhe aktivitete tjera t t nxnit

Zhvilloni shrbime shndetsore miqsore pr t rinjt, veanrisht rreth mbshtetjes psikologjike, shndetit riprodhues, parandalimit me abuzim t substancave dhe rehabilitim

Organizoni or shkrim-leximi pr t rinjt

Zhvilloni programe q kan pr synim djemt adoleshent *

Siguroni q shrbimet shndetsore dhe mbshtetja psikologjike jan t qasshme pr t gjith fmijt, prfshir fmijt me aftsi t kufizuara.

Aktert

Shrbimet e t rinjve n komun, qendrat e puns, organizatat rinore, bizneset, shrbimet shndetsore

shtjet q duhet t mirren parasysh

* t dhnat tregojn q djemt kan m shum gjas se vajzat t braktisin arsimin e mesm t lart.

Moduli 14: Nga arsimi joformal n at formal

shtjet

Nxnsit mbimosh n klasat e shkolls fillore, t ult

T kthyerit me prvoja t ndryshme arsimore

Praktikat e vendosjes dhe mbshtetjes n diskrecion t drejtorit t shkolls

Mos-pajtueshmria ndrmjet kurrikuls jo-formale dhe programeve

Mos-njohja zyrtare e msimnxnies s mparshme

Qllimi

T harmonizohen programet jo-formale dhe kalimi ndrmjet arsimit jo-formal n at formal n kuadr t komuns

Aktivitetet

Harmonizoni praktikn e testeve pr vendosje npr shkolla (pr fmijt e transferuar nga arsimi jo-formal n arsimin formal, pr fmijt m t rritur, t cilt hyjn n shkoll me vones, pr t kthyerit pa dokumentacion shkollor) duke zhvilluar kritere dhe udhzime t qarta, duke njohur prvoja t mhershme t msimnxnies dhe pasur parasysh gjithmon interesin e fmijs

MAShT-i t trajnoj msimdhns n programin msimor jo formal t arsimit

t zhvillohen materialet pr nxnie dhe msimdhnie, q do t zhvillohen pr ofrimin e programit msimor jo formal t arsimit

Organizoni or plotsuese n muajt e vers pr nxnsit, t cilt kan munguar nga shkolla pr periudha t gjata kohore, n baz t kurrikuls jo-formale

Zhvillimi i nj sistemi t portofolios pr nxnsit, t cilt udhtojn shpesh npr Kosov ose npr Evrop. Kjo ka pr qllim pr t kapur "aftsit e nxnsit n lndt kryesore dhe fushat e njohurive t mbuluara n do shkoll q ka vijuar, me qllim t prforcimit t vazhdimsis s msimnxnies s nxnsve dhe shmangies s boshllqeve. Sistemi gjithashtu mund t prfshij sigurimin e arsimit jo-formal.

Aktert

DKA, OJQ-t, shkollat, MAShT-i (veanrisht pr zhvillimin e kurrikuls dhe zhvillimin material pr arsimin jo-formal dhe pr trajnimin e msimdhnsve)

shtjet q duhet t mirren parasysh

Ka 2 lloje t ofrimit t arsimit jo-formal: (i) or plotsuese gjat vers; (ii) program zyrtar i arsimit jo-formal. Fmijt do t ndjekin njrn ose rrugn tjetr varsisht nga nevojat e tyre. Zbatimi joformal i kurrikulumit:

T zbatohet plotsisht, pra me msues t trajnuar, duke ndjekur orarin dhe rrugn e promovimit, me evaluimin e duhur t vlersimit t msimit.

Moduli 15: Mbshtetja e shkollave

shtjet

Shkollat jan n linjn e par t frontit, t strngarkuara me krkesa dhe munges t burimeve dhe kapaciteteve

Shkollave u mungon mbshtetja profesionale n menaxhim

Shkollave u mungojn mundsit pr t diskutuar problemet dhe shkmbimi i prvojave m t mira

Shkollat nuk i kan themeluar EPRBM-t dhe ekipete themeluara u mungojn kapacitetet

Shkollave u mungon kapaciteti dhe burimet pr t br gjithprfshirje t mirfillt

Qllimi

Komunat me koh duhet t sigurojn mbshtetje profesionale shkollave pr shtjen e fmijve jasht shkolle dhe nxnsit braktiss

Aktivitetet

Komunat monitorojn themelimin e EPRBM-ve

Komunat organizojn trajnime sistematike dhe aktivitete pr zhvillimin e kapaciteteve pr EPRBM-ve

Komunat ofrojn mundsi pr shkollat dhe EPRBM-t pr t msuar nga njri-tjetri dhe pr t shkmbyer prvojat dhe praktikat m t mira nprmjet takimeve dhe seminareve

Komunat t zhvilloj nj skem shprblimi pr praktikat inovative dhe m t reja dhe praktikat m t mira t zhvilluara nga shkolla dhe EPRBM-t, pr t` iu adresuar shtjes s fmijve jasht shkolle, braktisjes t nxnsve, arsimin gjithprfshirs, arsimin shum-kulturor dhe dhuns n shkolla

Komunat t ndajn buxhetet pr ofrimin e shrbimeve mbshtetse n shkolla (psikolog, pedagog, ndrmjetsues etj)

Komunat t rekrutojn, trajnojn dhe paguajn lehtsuesit pr t zbatuar planin msimor rom t zhvilluar nga MAShT-i

Komunat t zhvillojn shrbimin mbshtets, statutin e shrbimit pr mbshtetje si dhe t angazhohen pr mbshtetje t vazhdueshme t shkolls, sidomos t shkollave n zonat e privuara, zonat multi-etnike dhe zonat me popullsi t lart migruese

Komunat t trajnojn msimdhnsit pr prfshirjen e prindrve

Komunat t punsojn t rinj dhe t zhvillojn skema vullnetarizmi pr t rritur mbshtetjen e stafit pr aktivitete ekstra-kurrikulare, aktivitetet pas shkollore, programet e klubeve pr detyra t shtpis etj

Komunat t marrin prgjegjsi pr t mbshtetur shkollat n zhvillimin e mjediseve gjithprfshirse.

Aktert

DKA-ja, EPRBM-ja komunale, MAShT-i, ofruesit e trajnimeve pr msimdhnsit, universitetet

shtjet q duhet t mirren parasysh

Moduli 16 : Grumbullimi i t dhnave dhe raportimi

shtjet

Mungesa e t dhnave t prditsuara pr fmijt jasht shkolle dhe braktiss, q parandalon zhvillimin e ndrhyrjeve t synuara n nivelin komunal

Kultura e kufizuar e analizs dhe interpretimit t t dhnave ekzistuese n nivelin komunal

Qllimi

T prmirsohet grumbullimi i t dhnave, analiza dhe interpretimi pr t informuar zhvillimin e politikave dhe kontibuar n llogaridhnien ndaj fmijve

Aktivitetet

Bazuar n sistemin e identifikimit dhe monitorimit (shih Moduli 1), Komunat ofrojn t dhna t sakta mbi fmmijt jasht shkolle dhe fmijt braktiss do vit

Komunat analizojn dhe publikojn raportet vjetore pr regjistrim, vijim, braktisje, kryerje dhe diplomim. Kto t dhna duhet t ndahen sipas gjinis, prkatsis etnike, fmij me aftsi t kufizuara, lokalitete.

Komunat tregojn se t dhnat e msiprme jan prdorur n planifikimin e politikave, alokimin e buxhetit dhe strategjive t mbshtetjes s shkolls

Zyrtart e t dhnave jan t emruar dhe trajnuar pr prpunimin e t dhnave, paraqitjes s t dhnave dhe analizn e t dhnave

Komunat bashkpunojn me MAShT-in pr t par se si t prdoren m s miri t dhnat SMIA-s pr qllime lokale dhe planifikim

Aktert

DKA-ja, MASHT-i, donatort

shtjet q duhet t mirren parasysh

MAShT-i duhet t hulumtoj se si m s miri ti komunikoj t dhnat prkatse t SMIA-s komunave pr planifikimin e tyre

Duhet t shmanget detyra pr dyfishimin e mundshm t grumbullimit t t dhnave pr aq sa t jet e mundur

Moduli 17: Shrbimet pr fmijt e riatdhesuar dhe t kthyer

Problemet

Mungesa e informacionit t prditsuar lidhur me fmijt e riatdhesuar dhe t kthyer

Mungesa e komunikimit ndrmjet departamenteve n komun

Mungesa e shrbimeve t duhura pr fmijt e riatdhesuar dhe t kthyer

Mungesa e ndrgjegjsimit pr obligimin prindror ndaj drgimit t fmijve n shkoll

Vshtirsit e fmijve t kthyer pr t'u integruar n sistemin arsimor t Kosovs dhe n shoqri

Qllimi

T sigurohet q fmijt e riatdhesuar dhe t kthyer t regjistrohen dhe t ken qasje n shrbime t veanta

Aktivitetet

T krkohet t paktn nj her n muaj nga ZKKK-ja lista zyrtare e fmijve t riatdhesuar dhe t kthyer pr 5-14 vje.

T kkrkohet nga OJQ-t / ndrmjetsuesit / Qendrat e msimit pr t kontribuar n kt list nprmjet shkmbimit t informacionit pr fmijt e riatdhesuar dhe t kthyer si dhe pr fmijt, t cilt nuk jan n shkoll.

Verifikimi q kta fmij jan n shkoll, duke kontaktuar shkolln prkatse.

Informimi i psikologve t shkollave pr t monitoruar fmijt e riatdhesuar dhe t kthyer, meq ata jan m t prirur pr probleme psikologjike.

Krkes nga shkolla pr t vlersuar aftsit e gjuhs s fmijve t kthyer dhe fmijve t riatdhesuar, q t prpiloj nj list t nxnsve, t cilt kan nevoj pr or plotsuese t gjuhs.

Organizimi i orve plotsuese t gjuhs pr fmijt e riatdhesuar dhe t kthyer, nse paraqitet nevoja. T paktn nj her n vit, t krkohen fonde nga Departamenti pr Riatdhesim n MPB (ose nga MAShT-i) pr kt shtje.

Ngritja e vetdijes s prindrve pr rndsin e drgimit t fmijve n shkoll dhe n ort plotuese. EPRBM-t, ndrmjetsuesit dhe OJQ-t duhet t ken qasje m shum tek prindrit.

Aktert

DKA-ja, ZKKK-ja, EPRBM-t, OJQ-t, Qendrat e Msimit, Ndrmjetsuesit.

Konsideratat

Sipas rregulloreve administrative, fmijt e riatdhesuar duhet t regjistrohen n shkoll n nivelin e duhur, pa asnj dokument. Nostrifikimi i dokumenteve mund t bhet n faza m t mvonshme.

Fmijt e kthyer dhe t riatdhesuar kan tendenc t jen m shum n rrezik t braktisjes s shkolls. EPRBM-t shkollore duhet t informohen rreth tyre pr t trajtuar kt shtje n nj faz m t hershme.

Familjet e riatdhesuara jan n nj situat shum t vshtir dhe kjo mund t oj n mos-kushtimin e vmendjes s mjaftueshme pr edukimin e fmijve.

Stafi i ZKKK-s ka mandat pr t br vizita t rregullta monitoruese t familjeve t riatdhesuara. sht e rndsishme q atyre t'u rikujtohet pr t'i kshilluar prindrit n lidhje me arsimimin e fmijve. Ort plotsuese t gjuhs zakonisht organizohen si m posht:

Ort pr dy nivele (fillestar t plot dhe fmij me pak njohuri t gjuhs). Fond prej 60 orve pr 3 ose 4 or, do t shtun

Nj msues pr klas (maksimum 20 nxns)

Vlersimi n fillim dhe n fund t orve

Sigurimi i shkolls, msimdhnsit, transportit dhe ushqimit pr fmijt q ndjekin msimin plotsues jan n dispozicion n DKA

Materiali pedagogjik pr klasa, trajner dhe pr msues jan n dispozicion n MASHT.

3. Formulari i Planit t Veprimit

CAKU 1

Aktivitetet

Prgjegjsia

Partnert tjer implementues

Korniza kohore

Shpenzimet

Burimi financiar

Treguesit

1.1

1.2

1.3

CAKU 2

Aktivitetet

Prgjegjsia

Partnert tjer implementues

Korniza kohore

Shpenzimet

Burimi financiar

Treguesit

2.1

2.2

2.3

Shtojca 3 Formulari pr identifikimin dhe regjistrimin e fmijve jasht shkolle

Instrumenti 5: Evidentimi i fmijve jasht shkolle (t pa-regjistruar & jo-vijues)[footnoteRef:5] [5: Instrumentet 1-4 jan pjes e doracakut t EPRBM-ve shkollore dhe gjithashtu jan n dispozicion me CD ]

Prmbledhje

Instrument pr

Komunat

Synimi:

Evidentimi i fmijve jasht shkolle

Procesi

Komunat n mnyr pro-aktive evidentojn fmijt jasht shkolle prmes veprimeve konkrete dhe bashkrendimit me t gjith aktert vendor

Lista kontrolluese pr komunat/EPRBM-t

Komuna krkon listat e fmijve n moshn e hyrjes n klasn I nga Zyra e Gjendjes Civile

Komuna e vrteton q fmijt t cilt gjenden n list jan regjistruar n klasn e I-r (deri n masn e mundur - disa fmij do t ken ndrruar lokacionin)

Komuna punon me Qendrat e Mjeksis Familjare, OJQ-t, OShC-t, puntort social dhe policin pr t identifikuar fmijt e pa - regjistruar ose q nuk ndjekin shkollimin

Komuna organizon takime pr profesionistt n kontakt me fmijt, sidomos me profesionistt shndetsor pr t ngritur ndrgjegjsimin e tyre pr kontributin e tyre t mundshm n identifikimin e fmijve t mos-regjistruar / q nuk ndjekin msimin, veanrisht duke mos u kufizuar n fmijt me aftsi t kufizuara

Komuna i centralizon t dhnat pr nxnsit braktiss, q ofrohen nga shkolla

Komuna i centralizon informacionet nga publiku i prgjithshm pr fmijt, t cilt nuk jan regjistruar n shkoll.

Instrumenti 6: Evidentimi i fmijve jasht shkolle dhe nxnsit q e kan braktisur shkolln

Prmbledhja:

Instrument pr

Komunat

Synimi:

Evidentimi i informatave pr fmijt jasht shkolle dhe fmijt, t cilt e kan braktisur shkolln, me qllim q t realizohet nj monitorim m i mir

Procesi

Komuna i mban t centralizuara t dhnat pr fmijt jasht shkolle dhe nxnsit, t cilt e kan braktisur shkolln.

Komunat i monitorojn rastet, n baz t informatave n dipozicion.

Lista kontrolluese

Komuna i mban t dhnat individuale t fmijve jasht shkolle dhe t nxnsve, t cilt e kan braktisur shkolln

Komuna cakton nj person kontaktues prgjegjs pr centralizimin dhe mirmbajtjen e t dhnave t prditsuara

Komuna i evidenton ndrhyrjet pr parandalim dhe reagim, t identifikuara pr fmiun

Komuna e evidenton prparimin dhe rezultatet e ndrhyrjeve parandaluese dhe reaguese pr fmijn

Komuna dhe EPRBM-t bashkpunojn me t gjith aktert prkats pr t mbshtetur riintegrimin e fmijs n shkoll

Komuna ka nj mekanizm n funksion pr t njoftuar policin dhe Qendrn pr Pun Sociale, kur ka shqetsime serioze pr sigurin e fmijs jasht shkolle

Komuna analizon t dhnat vjetore pr fmijt jasht shkolle, n mnyr q t ket njohuri m t mira pr profilin e ktyre fmijve

Komuna prdor t dhnat pr fmijt jasht shkolle pr identifikimin e lokacioneve/ shkollave, ku problemi duhet t trajtohet me prioritet

Komuna monitoron tendencat e fmijve jasht shkolle pr nj periudh t caktuar kohore, n mnyr q t identifikoj se far ndrhyrje jan m t suksesshme pr kthimin e srishm t fmijve n shkoll

Ky instrument sht n dispozicion edhe si kopje elektronike, si faqe n Excel, n CD-n e bashkngjitur.

Instrumenti 6.1 pr komunat: Formulari pr regjistrimin individual t fmijve n rrezik t dhe t fmijve jasht shkolle

Shnim: Kjo faqe prmban t dhna konfidenciale dhe t mbrojtura dhe mund t ken qasje vetm personat e autorizuar.

Formulari pr evidentimin e fmijve jasht shkolle ose fmijve n rrezik t braktisjes s shkolls (nse referohet nga EPRBM-ja e shkolls).

Seksioni A: Kjo pjes duhet t plotsohet nga zyrtari prgjegjs komunal, me referimin e rastit n DKA.

Numri i rastit

Data e hapjes s rastit

Menaxheri i rastit t EPRBM-s

Rasti sht referuar nga

Fmiu

Mbiemri

Emri

Data e lindjes

Gjinia

Prkatsia kombtare

Gjuht e folura

Shkolla (shkolla e fundit)

klasa (klasa e fundit)

Adresa

Numrat e telefonit (shtpi+mob)

Pindrit ose kujdestart

Emri

Adresa dhe telefoni

Emri

Adresa dhe telefoni

Informata jo t detyrueshme pr antart tjer t familjes, veanrisht pr vllezrit / motrat

Emri dhe marrdhnia me fmiun

Komente/

Shkolla

Emri dhe marrdhnia me fmiun

Komente/

Shkolla

Emri dhe marrdhnia me fmiun

Komente/

Shkolla

Faktort e rrezikut

Prshkrimi

Vijimi:

Performanca akademike:

Sjellja:

Mosha: far moshe ka fmiu n krahasim me shokt/shoqet e klass

Shndeti ose paaftsit:

Rrethanat familjare:

Angazhimi i familjes n shkoll:

Presioni i moshatarve/ndikimi i miqve ose vllezrve/motrave:

Siguria: n rrezik t: (i) Dhuns n familje, (ii) Formave t tjera t keqtrajtimit, mos-prfilljes ose eksploatimit

Komentet shtes pr faktort e rrezikut

Statusi

e portokallt (dy faktor t rrezikut) e kuqe (tre apo m shum faktor)

Faktort mbrojts: Cilt faktor mund ti ndihmoj nxnsve t mbeten n shkoll? P.sh. rrjetet sociale, pjekuria emocionale, kujdestari ose njerzit e evidentuar t s njjts mosh, vet-vlersimi i fuqishm

Pjesa B: kjo pjes plotsohet n mnyr graduale nga antari i EPRBM-s komunale (menaxheri i rastit), duke i evidentuar veprimet e planifikuara dhe t ndrmarrura nga EPRBM-ja komunale pr t prkrahur menaxhimin e rasit t udhhequr nga EPRBM-ja shkollore.

Data kur fmija fillon t monitorohet

Menaxheri i rastit

Veprimet e ndrmarra

Prshkrim (ka duhet t bhet)

Afatet kohore

Komentoni pr rezultatet e prparimit

Veprimi 1

Veprimi 2

Veprimi 3

Veprimi 4

Veprimi 5

Komentet

Rishikimi i progresit: luteni t evidentoni zhvillimin e rastit

Data

Prshkrimi i zhvillimit t rastit (lidhur me evidentimin e faktorve t rrezikut, rezultatet e veprimeve t ndrmarra dhe ndryshimet tjera prkatse n sjelljen ose gjendjen e fmijs)

Rishikimi i progresit 1

Rishikimi i progresit 2

Rishikimi i progresit 3

Rishikimi i progresit 4

Rishikimi i progresit 5

Komentet e mtutjeshme

Instrumenti 6.2 Pr komunn: Fletprmbledhja e regjistrit pr fmijt jasht shkolle

Ky instrument duhet t plotsohet nga antari prgjegjs i EPRBM-s Komunale

Vrejtje: Ky formular prmban t dhna konfidenciale dhe mund t shprndahet vetm tek personat e autorizuar.

Nr. i rastit

Mbiemri

Emri

Viti i lindjes

Gjinia

Prkatsia kombtare

Vendi

Data kur pr here t fundit ka qen n shkoll

Shkolla e fundit ku ka qen

Arsyet e mosvijimit

Prmbledhje e veprimeve t ndrmarra

Prmbledhje e rezultateve

Rasti i mbyllur (P/J)

Shpjeguesit e treguesve n rastet e fmijs

Treguesit

Shpjegimet

1.

Vijimi

Detajet e prezences s fundit t fmijs n shkoll Sa or msimi ka munguar fmija

2.

Performanca akademike

Fmija ballafaqohet me vshtirsi n shkrim-lexim (t numrave dhe shkronjave) ka nota t ulta dhe performanc t ult akademike n lnd t caktuara

3.

Sjellja

Nxnsi vazhdimisht sillet keq ose vazhdimisht sht shum agresiv n shkoll

4.

Mosha

Nxnsi sht s paku dy vjet m i vjetr se moshatart

5.

Shndeti dhe paaftsia

Fmija ka kufizime n aftsi ose smundje kronike afatgjate/Paaftsi (nevoja t veqanta), smundje kronike, shndet mendor dhe fizik.

6.

Rrethanat familjare

Nxnsi sht bonjak ose nuk jeton me prindr; prindrit e nxnsit jan me aftsi t kufizuara ose smundje mentale familja e nxnsit prballet me varfri t skajshme ose ndonj rrethan tjetr ekstreme, nxnsi sht i martuar ose sht prind, fmija punon.

7.

Prfshirja e familjes

Familja e nxnsit nuk e mon arsimin; refuzon t angazhohet n shkoll ose angazhohet shum pak n shkoll

8.

Presioni i bashkmoshatarve

Vllezrit/motrat/kushrinjt/ prindrit e nxnsit e kan braktisur shkolln ose nuk kan shkuar rregullisht n shkoll ose rrjeti kryesor i moshatarve t nxnsit prfshin fmij ose t rinj jasht shkolle (t rinj m n mosh, braktiss) ose njerz t njohur me sjellje anti-shoqrore

9.

Siguria

Fmija sht i rrezikuar nga dhuna familjare, abuzimi, neglizhenca ose dmtimi.

Shtojca 4 Formulari pr zhvillimin e plan veprimit shkollor

Analiza e situats

[Identifikimi i shtjeve kyqe dhe problemeve t bazuara n pjesn ku jemi tani?]

Caqet

[ku dshirojm t jemi?]

Caku 1

[emri]

Aktivitetet

Afatet kohore

Prgjegjsia

Kostoja

Burimi i financimit

Indikatort

1.1

1.2

1.3

Caku 2

Aktivitetet

Afatet kohore

Prgjegjsia

Kostoja

Burimi i financimit

Indikatort

2.1

2.2

2.3

Caku 3

Aktivitetet

Afatet kohore

Prgjegjsia

Kostoja

Burimi i financimit

Indikatort

3.1

3.2

3.3

Caku 4

Aktivitetet

Afatet kohore

Prgjegjsia

Kostoja

Burimi i financimit

Indikatort

4.1

4.2

4.3

Shtojca 5 Formulari i referimit t rasteve pr OJQ

Formulari i referimit t rasteve t fmijve jasht shkolle ose t atyre n rrezik t braktisjes s shkolls

Vrejtje: ky formular prmban t dhna konfidenciale dhe mund t shprndahet vetm tek personat e autorizuar

Nr. i rastit (t caktohet nga EPRBM-ja Komunale)

Seksioni A: Fletreferimi: shkruani m posht arsyet e referimit

Arsyeja e referimit

Fmija nuk sht i regjistruar n asnj institucion arsimor

Fmija ka munguar pr m shum se 10 dit pa ndonj arsye t vlefshme

Brenga serioze pr sigurin e fmijs (ju lutem shkruani detajet)

Arsyet tjera (ju lutem shnoni detajet)

Seksioni B: Fletregjistrimi: Ky seksion plotsohet nga ana e prfaqsuesit t OJQ-s kur fmija referohet n institucion arsimor

Fmija

Mbiemri

Emri

Data e Lindjes

Gjinia

Kombsia

Gjuha(t) q flet

Sholla e fundit/nuk ka qen n shkoll

Klasa/Viti I fundit

Addresa

Nr. e telefonit (shtepi-mobil)

Prindt ose kujdestari

Emri

Adresa dhe tel

Emri

Adresa dhe tel

Informata t padetyrueshme pr antart e familjes, p.sh. vlezr motra

Emri dhe lidhja familjare me fmijn

Koment/iShkolla

Emri dhe lidhja familjare me fmijn

Koment/iShkolla

Emri dhe lidhja familjare me fmijn

Koment/iShkolla

SEKSIONI C: T dhnat e referuesit

Mbiemri

Emri

Institucioni / OJQ

Pozita

Adresa

Nr. telefonit (shtpi+mobil)