universi.mkuniversi.mk/wp-content/uploads/2014/09/biokimi.docx · web viewmelgise, infarkti i...

(8) (Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjike) (Gjaku) (Gjaku) (M' 4,2-5,8 10 "/L ! ^ ?^ ^ ^) (Patologjike /Indikacionet VleraterrituraPolicitemia vera, policitemia sekondare, diarre te medha, dehidratimi, helmimet akute, kallje te mushkeriveVleratezbrituraAnemite: prodhirmi i zvogeluar i eritrociteve, hemorragjia, mungesa e hekurit, zberthimi i rritur i eritrociteve, mungesa e vitaminave B6/ B12< acidit folik, semundjet e veshkave, grregullimet e palces kurrizore: semundja e Hodgin - it, myeloma multiple, leukemia, anemite hemolitike dhe pernicioze, lupus eritrematodes, semundja e Addison - it, endokarditi subkutan,) (Patologjike Indikacionet Vleiate rrituiaAnemite hemolitike, sferocitoza hereditare, semundjet e qelizave, metastaza e karci- nomes, leukemia, hemorragjia e cna zgjat 3 - 4dite, pas spienektomise.VleratezbrituraAnemite e shkaktuar nga deficiti i hekurit, anemia aplastike, anemite pernicioze te leshuara, infeksionet kronike, terapia radioaktive) (. 4,0-10,0 107LPatologjike Indikacionet VleraterrituraLLeukocitoza, infeksionet, uremia, koma, hemorragjite, demtimet e indeve, traumat, semundjet malinje, semundjet e gjakut, leukemiaLeukocitozat mund te jene te: lehta - 20x109/L mesme - 30x109/L renda-50x109/LVleratezbrituraLeukocitopenia - infeksionet virusale, agranulocitoza, leukemia akute, anemia pernicioze dhe aplastike, hipersplenizmi, veprimet ne palcen kurrizore, barnat, metalet e renda, alkoolizmi, diabeti.) (350 10 /L) (Patologjike /Indikacionet Vierat e rrituraKanceri, policitemia vera, pankreatiti kronik, traumat, splenektomia, artriti reumatoid, infeksionet akute, asfiksia, cirroza, tuberkulozi, deficiti i hekurit, leukemite kronike myeloide dhe granulocitare..VleratezbrituraTe anemite pernicioze hemolitike dhe aplastike, pas transfuzionit) ((/i 180 sekonda) (Patologjike /Indikacionet VleraterrituraTrombocitopenia, demtimet e eneve te gjakut, semundja DIC, grreguliimet e funksionit te trombociteve, semundjet e renda te melgise, leukemia, anemia aplastike, semundja e von Willebrand - itVleratezbritura) (j)

(10 Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjikeGjaku 11)


(# Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjikeGjaku 13)

(Hematokriti)ndrimi mesatar i hemoglobines ne qelize (MCHC)

j Patologjike /Indikacionet i Vleraterritura

Eritrocitoza, policitemia, dehidratimet e forta. i Vleratezbritura

Anemia, leukemia, hipertieroidizmi, cirroza, hemorragjite akute, reaksionet hemolitike

Vellimi mesatar i eritrociteve (MCV)

Patologjike /Indikacionet Vleraterritura

Semundjet e melgse, alkoolizmi, anemia pernicioze, mungesa e acidit folik ose evitamines B12

Vleratezbritura

Mungesa e hekurit, talasemia, anemi nga humbja kronike e gjakut

Ji porsalindunt 140 SM) q L


Hemokoncentrimi i gjakut, semundjet kronike te mushkerive

Vleratezbritura

Anemite, sidomos te shkaktuara nga mungesa e hekurit, hemorragjia, leukemia, nekroza e veshkave, hipertieroidizmi, cirroza e melgse, limfoma, hemorragjite e medha, reaksionet hemolitike

Patologjike/Indikacionet Vleraterritura Anemite pernicioze Vleratezbritura Anemite hipokrome

Patologjike /Indikacionet Vleraterritura l Anemite makrocitare ! Vleratezbritura

jj\nemi te shkaktuar nga mungesa e hekurit

z-V-ologjike /Indikacionet Vleraterritura

Menstruacionet dhe shtatzenia, ushqimi me proteina, helmimet, destrukcionet indore ose qelizore, semundjet kolagjene, infeksionet, karcinomet, sifilizi, nefriti, pneumonia, anemia e forte, artriti reumatoid.

Vleratezbritura

Policitemia vera, hipofibrinogjenemia, astma, anemia e qelizave, pamjaftueshmeri e j qarkullimit te gjakut ne zemer.

(4 - lOminuta Patologjike Indikacionet Vleraterritura Afibrinogjenemia Vlerat e zbritura) (Koha e protiombines) (Patologjike /Indikacionet VleraterrituraMungesa e protrombines, helmimet me salicilate, semundjet hemorragjike tek te porsalindurit, mungesat e vitamines K, semundjet e melgse, terapia me antikoagu- lante, opstruksionet biliare, hipervitaminoza, semundja DICVlerat e zbritura) (Patologjike /Indikacionet VleraterrituraAnemia pernicioze, hepatiti, rritja e zberthimit te eritrociteve, hemokromatoza, hemosideroza te marrja e tepert e hekurit, zvogelimi i krijimit te eritrociteve, si te talasemia dhe anemia, si deficit i piridoksines, anemite hemolitike, demtimet akute te melgise, marrja e hekurit,Vlerat mbi 39,4 jane shenje e patologjive te renda.Vlerat e zbrituraKatari kronik i lukthit dhe zorreve, gjakderdhjet kronike, menstruacionet, infeksionet e semundjeve infektive, tumoret, anemia sideropenike, stadi i vonshem i shtatzenise, infeksionet kronike, nefroza, kwashiorkor Me pak se 7,5(40) anemite sideropenike.) (Patologjike /Indikacionet VleraterrituraPercjellja e terapise me heparine dhe streptokinaze, terapite antikoagulate, disproteinemia. Patologjike /Indikacionet VleraterrituraDefektet e fazes II te koagulimit, semundja e von Willbrand - it, zvogelimi i faktorit VIII..Vlerat e zbritura) (Patologjike /Indikacionet VleraterrituraHepati, tumoret (leukemia, semundja Hodgkin, etj,). Vlerat e zbrituraFerrodeficiti, gjendja me vlerat e larta te hekurti)


(# Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjikeGjaku 15)

(Formula leukocitare) (imfocitet)

Neutrofilet


Semundjet infektive akute: pneumonia, difteria, uremia, hemoliza, meningjiti diplokoksik, hemorragjite e renda, leukemia myeloide, policitemia,

Vleratezbritura

Mononukleoza infektive, tifoja, paratifoja e zorreve, hepatiti infektiv, bruceloza, gripi, leukemite akute, disa helmime _


Numri i eozinofileve ndryshon gjate dites

Parazitet e zorreve, linfogranuloma, tek astma dhe pergjithesisht te semundjet alergjike, insuficienca renale akute tek semundjet e lekures.

Vleratezbritura

Ne gjendje stresi, semundja e Cushing - ut, gjate trajtimit me kortizon, tek agranulocitoza.

i Patologjike/Indikacionet { vleraterritura

Turbekulozi i mushkerive, mononukleoza infektive, bruceloza, semundja virale, per- tuzisi, rubeola, parotiti, tek semundja e Bazedovit, leukemia limfoide.

| Vleratezbritura

Semundja Hodgkin, trajtimi me antimikotik dhe kortikozonik, tek infeksionet akute me neutrofili, tek turbekulozi kur rezistenca eshte e dobesuar, nen veprimin e rreza- timeve, tek agranulocitoza dhe pancitopenia si dhe tek leukemite e llojeve te tjera (jolimfoide).

I uiologjike/Indikacionet Vleraterritura

Tek semundjet infektive virale dhe protozoare, bruceloza, turbekulozi, tek infeksionet kronike, sifilizi, tifoja e zorreve, leukemia me monocite

Vleratezbritura

Bazofilet

(Patologjike /Indikacionet VleraterrituraLeukemia myeloide kronike, policitemia, hipofunksioni endokrin poliglandular dhe tek gjendjet alergjikeVleratezbrituraHipertireoza, pas perdorimit te kortikoideve dhe ne shtatzeni.)

(Elektrolitet) (Patologjike /Indikacionet)

(18 Analizat biokimike - interpreting i vlerave patologjikeElektrolitet 19)

(18 Analizat biokimike - interpreting i vlerave patologjikeElektrolitet 19)

(I Vlerat e rrituraSemundja e Addison - it, dehidratimi, diabetes insipidus, humbjet hipotonike gas- I trointenstinale, helmimet me kripe, dializa peritoneale me tretesire glukoze hiper- tonike, depresioni selektiv i ndjeshmerise se etjes, humbjet nga lekura, djegiet, djersitja, hiperaldosteronizmi, demtimet e SMN, si te meningjiti, sulmet ne tru, traumat, nderhyrjet neurokirugjike.) (Vlerat e zbritura) (Te ulja e natriumit konstatohen edhe rritje e hematokritit, leukopenia, limfocitoza relative, eozinofilia dhe anemia e lehte Raporti Na/K eshte me i vogel se 30:1, hiponatremia, per shkak te dilucionit, te cirroza, anomalite kongjestive te zemres, marrja e tepert e ujit, humbjet e natriumit, si te nefriti "qe humb kripen", demtimet e tubulave, terapia me diuretike, insuficienca e gjendres mbiveshkore, humbjet e natriumit nepermjet traktit gastrointestinal, djersitja, sekretimi i pakontrolluar i ADH | - se, hiponatremia e rrejshme, si te hiperlipidemia ose te rritjet e medha te protein- aveteserumit)

Magnezi

Patologjike /Indikacionet Vlerat e rritura

Pamjaftueshmeria e veshkave, koma diabetike, inflamacioni hipertrofik i gjunjeve, diabeti i kontrolluar te te moshuarit, dehidrimi, hipotieroidizmi, semundja e Addison - it, adrenalektomia, infeksionet kronike, arterioskleroza, hipertensioni esencial, injeksionet e sulfatit te magnezit.

Vlerat mbi 2,5 (400) jane indikacion per hulumtimin e insuficiences renale Vlerat e zbritura

Diarreja e rende, pas hemodializes, toksemia ne shtatzeni, hiper - dhe hipotire- oidizemi, aldosteronizmi, koliti ulcerativ, semundjet renale kronike, cirroza hepatike, pankreatiti kronik, rahiti, shtatzenia, hipervitaminoza B, alkoolizmi, mainutracioni, malabsorcioni,jashqitjet e renda

Ne vlerat me te vogla se 0,4 (1,2 mEq) shfaqet lodhja, iritimi, tetania dhe shtangimet

! Patologjike /Indikacionet Vlerat e rritura

Insuficienca renale, acidoza diabetike, acidoza laktike, agromegalia, hipertioridizmi, hiperlipidemia, hemodializa, disproteinemia, hipoparatiroidizmi, marrja e tepert e vitamines D, ushqimi meteper kalcium

Vlerat mbi 1,62 (5,0) tregojne per insuficience renale

Vlerat e zbritura

Hipoparatiroidizmi pfimar, deficiti i vitamines D, malabsorpcioni, dhenia e glukozes, hiperinsulinizmi, humbja e fosfateve me urine, si te sindromi Fanconi, terapia me insuline te ketoacidoza diabetike, rahiti, steatoreja, osteomalcia, rakiti, sindroma Fanconi, ciroza, hipokalemia, alkaloza respiratore, alkoolizmi.

Vlerat nen 0,49 (1,5) jane indikatorte anemive hemolitike. Nen 0,81 (2,5), shenja per hiperparatiroidizem tek te semuret me hiperkalcemi.

Patologjike /Indikacionet vlerat e rritura

Semundja e Addison - it, semundjet e glomeruleve veshkore, insuficienca adrenokortikale, ketoacidoza diabetike, marrja e tepert e terapise intravenoze te kaliumit, sepsa, panhipopituitarizmi.

Me rritjen e kaliumit konstatohen edhe rritja e hematokritit, leukopenia, limfocitoza relative, eozinofilia dhe anemi e lehte. Raporti Na/K eshte me i vogel se 30:1.

Mbi 5,8, eshte e mundshme semundja glomerulare e veshkave Mbi 7,5, mund te jete e lidhur me aritmine e zemres Duhet te perjashtohet hemoliza in vitro.

Vlerat e zbritura

Semundjet tubulare te veshkave, hiperaldosteronizmi, mainutracioni, terapia e ketoacidozes diabetike, hiperinsulinizmi, alkaloza metabolike, terapia me diuretik, humbjet nepermjet traktit gastrointestinal

Nen 3,0, plogeshti, intoksikacion me diuretik ose aritmi kardiake

Semundjet e sistemit kardiovaskular

MI'J 10711 L(U5.> l^imol L)

F 18-80 U/L(0,30 -1,33 |imol/L)

Patologjike /Indikacionet Vlerat e rritura

Infarkti i miokardit, infarkti pulmonal ose edema, konvulzionet, hipotireoidizmi, semundjet e muskujve, aktiviteti fizik intenziv, defibrilimi i zemres, infarkti i trurit, hipokalemia, djegiet, dermatomioziti, distrofia progresive muskulore, hemorragjia subarahnoidale, pas operacioneve, trauma, hipertermia, trauma e SNQ, konvulzione, sindromi Crush, injeksionet intramuskulare

Rritet brenda 4 - 8 oreve Nivelete rritura qendrojnete larta per 36 -48 ore Duhet te maten gdo 6-8 ore,

Kthehen ne norme per 48 - 72 ore

Vlerat e zbritura

Joaktiviteti fizik, zvogelimi i mases muskulore,

Patologjike /Indikacionet

Vlerat e rritura

Verteton infarktin e miokardit ose te mushkerive, embolite e mushkerive, semundjet hematologjike, mononukleozat infektive, infarktin renal, disa raste te infarktit cerebral dhe semundjet e veshkave, artefakt, limfoma, shkaktaret e hemolizes, hepatiti virusal, tumoret malinje, anemite hemolitike dhe pernicioze, trauma, semundjet hemolitike, si anemite megaloblastike, drepanocitoza, distrofia muskulore progresive, shoku i melgse, deliriumi tremens,

Rriten brenda 12-24 oreve, Jane 2 here me te larta se vlerat normale Nivelet e rritura qendrojne per 6-10 dite,. Normalizohen brenda 8- 14 dite.

Vlerat e zbritura

F6-21U/L (0,10-0,35pmol/L Patologjike Indikacionet Vlerat erritui a

Tregojne zgjerimin e shtrirjes se infarktit te miokardit,

Niveli i AST ose SGOT duhet te matet per 2-3 here ne dite, njera pas tjetres, Haset te insuficienca kardiake, infarkti i mushkerive, distrofia muskulore, hepatiti alkoolik, trauma, semundjet e melgse, pankreatiti, infarkti i veshkave, demtimet e trurit, hemoliza, demtimet hepatocelulare, si nga viruset hepatike, hepatitet toksike, shoku i melgse, hemoliza in vivo, semundjet e muskujve skeletore, opstrukcioni posthepa- tik biliar

Nen 60 U/L(1,0 pmol/L, duhet te analizohen edhe parametrat tjere ALT, ALP, biliru- binadheCK

Mbi 300 U/L(5,0 pmol/L tregon per demtimet hepatocelulare akute, hepatit virusal, hepatit toksik,

Rritet brenda 12 oreve dhe qendron ne vlera te larta per 5 dite Nivelet mund te jene nga 4 - 10 me te larta se vlerat normale,

AST arrin piken brenda 24 oreve, kurse kurba shkon paralel me vlerat korrespon- duese te CPK.

Vlerat e zbritura

Stadi terminal i semundjes se melgse, hemodializa kronike, shtatzenia, mungesa e vitamines B6, stadet perfundimtare te semundjeve te melgise.

Me parse 18mg/dL Patologjike /Indikacionet Vlerat e rritura

Diabeti mellitus i pakontroliuar (i pamjekuar), Vlerat e zbritura

(0 pmol/L)Mosha 20 - 30 vjeg 3,5 - 6,5 pmol/L; Mosha 31-50 vjeg 4,0 - 7,3 pmol/L;


Arterioskleroza, semundjet koronare te zemres, hipertensioni, hiperkolesteremia familjare, hipotireoidizmi, ksantomatoza, diabeti i pakontrolluar, nefroza, hipotireoidizmi, ikteri obstruktiv, sindroma nefrotike, gjakderdhjet akute, pankreatiti, faktor familjar,opstrukcioni biliar, shtatzenia.

Mbi 6,5, behet faktor rreziku per arterioskleroze te semundjeve kardiovaskulare

Mbi 10,4, prognoze e rrezikshme qe tregon per mundesine e arteriosklerozes se semundjeve kardiovaskulare, e cila kerkon terapi urgjente duke aplikuar edhe dieten.

Vleratezbritura

Anemia, semundja e melgse, makroglobulinemia, infeksionet, hipertireoidizmi, inflamacioni i glomeruleve, stresi, tromboza koronare, tuberkulozi i mushkerive, de- kompenzimi i zemres, tireoiditi, Waldenstrom, malnutricioni

(M 0/8-181 mmol 'L F 078-1.95 mmol/L) (Patologjike /Indikacionet VleraterrituraUshtrimet ee renda, konsumi i moderuar i alkoolit, rritja e klirensit te triglicerideve, insulina, estrogjenet.VleratezbrituraSemundjet koronare te zemres, te duhanpiresit, uria, diabeti, obeziteti, hipotiroidizmi, semundja e melgse, nefroza, uremia.) (Patologjike /Indikacionet VleraterrituraSemundjet arteriosklerotike, semundjet e melgse, nefroza, sindroma nefrotike, pankreatiti, cirroza, hipotireoidizmi, hiperlipidemite familjare, semundjet e melgse, kontrolli i dobet i diabetit, mbingrenia, infarkti i miokardit, trasheguese, shtatzeniaVleratmbi 1,98 paraqesin shenjate para per arterioskleroze te semundjeve kardiovaskulare, ndersa mbi 4,4, eshte faktor serioz i arteriosklerozesVleratezbrituraAlfa - beta - lipoproteinemia e lindur, malnutracioni.)M 1,55-4,53 mmol/L F 1,55-4,14 mmol/L

I Patologjike /Indikacionet I Vleraterritura

Arterioskleroza, semundjet koronare te zemres, ! Vleratezbritura

mmol/L

(22 Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjikeSistemi kardiovaskular 23)

(24 Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjikeSistemi kardiovaskular 25)

(# Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjikeSistemi kardiovaskular 25)

(28 Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjikeMelga 29)

(28 Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjikeMelga 29)

(Semundjet e melgise) (aminotransferaza (ALT) ose it oiruvat tiansaminaza seru) (mpkKlciuRi)

i M 8 - 34 U/L (0,13 - 0,57 pmol/L F 6 - 25U/L (0,10 - 0,42 pmol/L

(. FI-) (3,4 -12,0 mmol/L Patologjike /Indikacionet VleraterrituraHemoliza, karcinomin e kokes se pankreasit, keledokolitisi, sindroma Dubin-Jonh- son.)

1A.11"""[footnoteRef:2]- [2: melgise, infarkti i miokardit, insuficienca kardiake, pankreatiti, demtimet e truritVleratezbrituraBeriberi, diabetes mellitus me acidoze, destruksioni i madh i pankreasit,]

Patologjike/Indikacionet

Vleraterritura

Semundjet hepatike, metastazat ne melg, sindroma Dubin-Johnson, ikter te te porsalindurit, limfoma, cirroza hemolitike ose obstruktive, ikteri, sindroma Crigler Najjar, semundja e Gilbert-it te femijet e porsalindur per shkak te shume faktoreve, si hiperbiluribinemia fiziologjike e te porsalindurve,

Mbi 23,9 (1,4) duhet te behet AST, ALP, koha e koagulimit per te vertetuar ose elim- inuar semundjen e melgse

Mbi 42,6 (2,5), tregon per pranine e verdhezes

Vlerat mbi 342 (20.0) te femijet, jane shenje e demtimit te trurit (kernikterus)

Kur vlerat jane te rritura, duhet matur fraksionet direkte dhe indirekte.

Vlerat ezbritura

Joaktiviteti fizik, zvogelimi i mases muskulore

1,7-5,1 mmol/L Patologjike /Indikacionet Vleraterritura

Hemoliza, karcinoma e kokes se pankreasit, koledokolitisi, sindroma Dubin-Jonh- son

I Patologjike /Indikacionet

! Vleraterritura

\

Hepatiti viral akut, shoku i melgse, hepatiti alkoolik, hepatiti toksik kronik, cirroza e melgse, ikteri obstruktiv, mononukleoza infektive, kongjestioni hepatik, poliomi- oziti.

Vlerat ezbritura

Stadi terminal i semundjes se melgse, hemodializa kronike, shtatzenia, deficiti i vitamines B6

osfataza alkaline (ALP)

Patologjike /Indikacionet

Vleraterritura

Hepatiti viral, hepatiti kronik, cirroza e melgse (biliare dhe hepatocelullare) dhe semundjet tjera, ikteri obstruktiv, infarkti pulmonal, kolestaza ekstrahepatike, fraktura ne sherim, insuficienca kardiake, semundjet e kockave, kolestaza intrahepatale, tumoret qe krijojne fosfatazen alkaline, semundjet osteoblastike, shtatzenia

Vlerat ezbritura

Anemia pernicioze, hipotireoidizmi, hipofosfatemia.

Patologjike 'Indikacionet I Vlerat e /rnura

Artefakt, dehidrimi, semundjet akute te melpise, artriti reumatoid, infeksionet kronike, sarkoidoza, lupusi eritematoz, myeloma multiple

Vleratezbritura

(30 Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjikeMelpia 31)

(38 Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjikeVeshkat 39)

Semundjet kronike te melpise, malnutricioni per kohe te gjate, humbjet permes urines dhe fekaleve, diabeti insipidus, absorbimi i zvogeluar, sindromi nefrotik, hemorragjite e medha Semundjet e veshkave, inflamacionet akute dhe kronike Hidratimi i tepert, insuficienca e melgse, malnutricioni, agamaglobulinemia, malinjiteti, sindroma nefrotike, enteropatia me humbje te proteinave

M 7 - 38 U/L (0,12 0,63 pmol/L)

F 5 - 24 U/L t0,08 - 0,40 pmol/L)


Semundjet hepatobiliare, si jane: ikteri obstruktiv, semundjet e pankreasit, kolangji- ti, kolecisti, semundjet e melgse nga alkooli, alkoolizmi, marrja e barnave, p sh, feni- toina, fenobarbitali Rritet te te gjitha semundjet e melgse, semundjet kardiovaskulare, mungesa e oksigjenit te fetusi dhe zgjatja e shtatzenise

Vleratezbritura

Te rralla dhe nuk kane rendesi klinike

Patologjike -Indikacionet Vlerat e rritura

Mungesa e protrombines, helmimet me salicilate, semundjet hemorragjike tek te:j porsalindurit, mungesat e vitamines K, semundjet e melgse, terapia me antikoagu- lante, opstruksionet biiiare, hipervitaminoza, semundja DIC..I

Vleratezbritura

Nga 20 - 70 vjeg 41,0 - 50,8 g/L ('i.jr39,6-48,4g/L

Patologjike /Indikacionet Vleraterritura Dehidratimi Vleratezbritura

Dehidrimi i tepruar, semundjet e veshkave, insuficienca e melgse me sintezen e albuminave, malnutricioni i rende, inflamacionet akute dhe kronike, malinjiteti, shtatzenia, djegiet.

2,5 -5

Pmologjike /Indikacionet Vleraf e rritura

Hepatiti, infeksionet e ndryshme, nefroza, semundjet infektive, myeloma multiple, shtatzenia dhe menstruacionet.

Vleratezbritura

Insuficienca e melgise, hemorragjite e medha, semundjet malinje, grregullimet funk- sionale.

(34 Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjikeSemundjet endokrineS' mosha20- Wvjw 47 bOmmol'L, mbi 311 1 - 64mmol L1|]-JPatologjike /Indikacionet) (emoglobina e glukoziluar (HbAlc)) (IQ,/ - 2.0,7 mmOinlVlr/DU i patologjike/Indikacionet i Vlerat e rritura Tregues i diabetes mellitus ' Vlerat ezbritura) (Patologjike /Indikacionet Vlerat e rrituraStruma, egzoftalmusi, tefosfatazaerritur alkaline, miksedema. Shoqerohet edhe me hiperkalcemi te moderuar, bilirubine direkte (te konjuguar) dhe anemi me neutro- peni te lehte.Vlerat ezbrituraHipotireoidizmi paresor dhe dytesor, aldolaza, laktat dehidrogjenaza Shoqerohet edhe me analiza te kolesterolit, triglicerideve, kreatinine fosfokinazes, natriumit dhe anemise.)

Vlerat e rritura

Diabeti i sheqerit, rralle te hipertireoidizmi, acidoza, stresi, hiperadrelinemia, ngritja e hormonit te rritjes, demtimet e trurit, feokromocitoma, hiperaldosteronizmi, gr- regullime te tjera te metabolizmit te hidrateve te karbonit, pankreatiti, grregullimet endokrine si tek akromegalia, sindroma Cushing, tirotoksikoza

Barnat, si: steroidet, tiazidet, kontraceptivet orale, demtimet kronike te veshkave, stresi, infuzionet intravenoze te glukozes,

Shoqerohet edhe me prani te trupave ketonike ne urine, hemoglobina e glukozuar Testi i tolerances ne glukoze ndaj ngarkeses per os,

Vlerat > 6,6 mmol/L

Shenje e diabetit dhe duhet te behet testi i tolerances ndaj glukozes

Vlerat 9,9 mmol/L - nje ore pas marrjes se ushqimi, jane tregues i qarte i diabetit, edhe pse kriteret ndryshojne te shume hulumtues lidhur me kufirin per vertetimin e diagnozes se diabetus mellitus,

Vlerat ezbritura

Hiperinsulinizmi, insulina, insuficienca adrenokortikale, neoplazmat ekstrapankrea- tike, marrja e alkoolit, marrja e barnave, p.sh,, sulfonilureja, salicilatet, fenformina, insulina.

Hipoglikemija reaktive: hipoglikemia funkcionale, hipoglikemia paradiabetike, hipoglikemia alimentare

Glikogjenoza e te porsalindurve (tip I), hipokorticizmi, hipopituitarizmi, te demtimet e renda te melgise, semundja e Addison-it, miksedema, malabsorbimi, pankreatiti, tek alkoolistet.

Vlerat < 2,48 mmol/L

Pas 12 oreve te marrjes se ushqimit eshte rezultat i hipoglikemise dhe duhet te in- tervenohet me terapi. Ne keto vlera, pacienti ka frike, eshte i pafuqishem, djersitjet, ka dridhje, dhe nese reaksioni eshte i ngadalshem, mbizoteron dhembja e kokes.

Gjendrat endokrine 35

'esti i tolerances ne glukozen oiale (OGTT)

9,3 duhet te analizohet patjeter kreatinina e serumit per te vleresuar funksionin e veshkave. Vlerat > 17,9jane tregues te demtimit te rende te veshkave,

Vlerat ezbritura

Ne shtatzeni normale (tremujori trete), te insuficienca hepatike akute, bilanci nega- tiv i azotit, hidratimi i madh, malnutricioni (kur zvogelohet marrja e proteinave), nefroza lipoide,

Vlerat < 2,1 tregojne per hidratimi te tepert dhe insuficience te melpise _

i Patologjike/Indikacionet i Vleraterritura

! Ketoacidoza, insuficienca renale, ), sindroma Lesch-Nyhan, shkaterrimi celular i tek leukoza, limfoma, leucemi, myeloam multiple, anemia pernicioze, ushqimet i me shume proteina dhe nukleoproteina, drepanocitoza, shtim i nivelit te triglicerideve ne serum, psoriaza, hipotiroidizmi, anemia hemolitike, terapia diuretike, acidoza, policitemia, anemia pernicioze, nekroza indore, inflamacioni, laktati i tepert (alkoolistet), nefropatia kronike nga helmimi me plumb, veshkat policistike, barnat antiurikozurike.

Ne vlerat < 0,12 (2 0) dhe > 0,47 (8 0), duhet kerkuar parametra te tjere percjelles, te cilen mundesojne percaktimin e diagnozes.

Vlerat > 0,6.3 (10,7) tregojne per rrezikun e krijimit te gureve ne kanalet veshkore, Vlerat ezbritura

Dhenia e ACTH, dhenia e barnave urikozorike (dozat e larta te salicilateve, probeni- cidit, kortizonit, alopurinolit, kumarines), defektet e tubulave veshkore (Sindroma Fanconi, semundja e Wilson-it) agromegalia, vitamina C, ksantinet

Kreatinina

Patologjike/Indikacionet

VleraterrituraI

Semundjet renale, insuficience renale, dieta, semundjet e muskujve, zvogelimi iI funksionit te veshkave (kreatinina ne serum eshte treguesi me i mire i funksionit tei veshkave), dehidratim, hipertiroidizimi, obstruksion urinar

Te femijet, vlera 53 pmol/L, konsiderohet vlere e rritur, prandaj duhet te kontrollohet funksioni i veshkave me analiza te tjera.

Viera 141 pmol/L merret si vlera me e larte e kufirit referent Duhen analiza shtese, p sh, klirensi i kreatinines,

Vlerat >530 pmol/L tregojne per demtime te renda te veshkave.

Vlerat ezbritura

Jane te rralla dhe pa rendesi klinike.

6,7 mmol/L

Patologjike /Indikacionet Vleraterritura Prostata - karcinoma I Vlerat ezbritura | Patologjike/Indikacionet Vleraterritura

Tumor i prostates, prostatitis dhe hyperplasia e prostates Vlerat ezbritura

(40 Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjike| Domethenia e disa rezultateve te urines) (Veshkat 41) (Domethenia e ngjyres se urines) (Cilidrat ne urine (cilindrat eritrocitare)HematuriaProteinuriaGlomerulonefritin akut (GNA)ProteinuriaCilindrat (cilindrat e qelizave tubulare dhe hijaline, cilindrat yndyrore)Glomerulonefritin kronik (GNK)Prani e gureve hematurike (makro- dhe mikroskopike)piouria me ose pa baktereKalkulozen renale (guret ne veshka)Hipoalbuminuria Hiperlipidemia Insuficienca renaleSindromen nefrotikepH alkalineBakteret grampozitive mbi 0 leukocite/pLPielonefritin bakterial akutraporti proteine/kreatinine ne urine za diabetike, diuretiket tiazidike)


Te policitemia, hiperventilimi, ne mostrat nga gjaku arterial.

Vleratezbritura

Te anemia, mungesa e oksigjenit atmosferik, insuficienca e zemres, semundjet kronike obstruktive.

(* A = ne gjakune arterial. ** V = ne gjakun venoz)Literatura: titujt e librave te renditur nen numrat 1, 4, 5, 9, 10,12, 13 dhe 16 ne fq, 105, (shih Bibliografia)

(48 Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjikeNdikimi i barnave ne rezultatet laboratorike #)

(48 Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjikeNdikimi i barnave ne rezultatet laboratorike 49)

(8Rritet* nga:Ulet** nga:Alkaloidet e RauwolfiseDiuretiket oraleAnaboliketFosfatetAcidi borikHeparina,HekuriKloruri i amoniumit'1FenilbutazoniLaksantetiiliKalciumiManitolinli I illKaliumiSpironolaktonill,iKortikosteroidetTriamterenii]i| ii|Kontraceptivet oraleini!MarihuanaMetildopaOksifenbutazonII!Proteinat[IllHijjiHRritet nga:Ulet nga:'ll!P!.Acidi aminokopronikAcidi aminosaliciliki iCefaloridinaAmfotericina G|jEpinefrinaDiklorfenamidi!UFenforminaDiuretiket oraleji|i|ll HekuriEDTAj ;FleparinaEpinefrinaHIzoniazidiInsulinaiKalciumiKarbenoksaloniManitoliKarbonati i litiumit: iMetforminaKlortalidoni; 1MeticilinaKloruri i amoniumit1Penicilina GLaksantivet1* Rezulatet e testeve niten nga vepiimi ibaranve te listuai ose zvogelohen.) (ProteinatSpironolaktoniSukcinilholinaTriamtereni) (Antacidet alkalikeAcetazolamidiDihidozohisterolFloridetDiuretiket tijazidMagneziumiEstrogjenetGentamicinaInjekcionet ParathyroideLaksantivetKalciumiInsulinaKaliumiHeparinaNatriumiKortikosteroidetOksalati amoniumitCitratetProgestinaLipomuliVitamina DMetacilinaMitramicinaOksalatetSulfatetRritet nga:Ulet nga:KloramfenikoliATCKompleksi Fe+dekstrozeHidroksiureaKontraceptivet oraleSteroidetRriten nga:Ulen nga:AcetazolamidiACTHAcidi borikBikarbonatetFenilbutazoniBromidetKloridetDiuretiket eHgKloruri i amoniumitDiuretiket tiazidike) (Rritet nga:) (Ulet nga:) (Metazolamid Mitramicina Natriumsulfonati Penicilina G)

Oksifenibutazoni

Furosemidi

Proteinat

Infusionet e glukozes

Steroidet

Rritet nga:

Ulet nga:

Aldosteroni

Fenformina

Viomicina

Metaformina

Triamtereni

--

'aJaaaAa:' A-.a

Rritet nga:

Ulet nga:

Antacidet alkaloike

Epinefrina

Difenilhidantoina

Hidroksid alumini

Dilantina

Injeksionet parathyroide

Lipomuli

Insulina

Meticiiina

Mitromicina

Pituitrina

Tetraciklina

Vitamina D

ajubjilli^hliiu i Jium jiJl-JL i j i ii1 MlilUWilJk LiLl.U.bj-i

Proteinat

Rritet nga:

Ulet nga:

ACTH

Jonet e amoniumit

Heparina

Kontreceptivet orale

Hormonet e rritjes

Pirazinamidi

Insulina Klofibrati Kloridet e zhives Kortikosteroidet Penicilinat Preparatettiroide Steroidet anabolike Talbutamidi

Salicilatet

Acetaminofeni

Gentamicina

Acidiaminosalicilik

Metildopa

Acidi mefenamik

Agjentet neoplastik (azotioprina.

metraicina)

Amfotericina B

Derivatet e didantoinit

Derivatet e pirazolonit

Diuretiket tiazidike

Doksoprami

Etosuksemidi

Fenasemidi

Fenilbutazoni

Fenobarbitoni

Furazolidina

Glukosulfoni

Flaloperidoli

Hidralazina

Fllokvina

Indometacin

Inhibitoret e MAO-se

Izoniazidi

Karbamazepina

Kloramfenikoli

Mefenaksonoli

Metoksaloni

Metokvaloni

Metosuksemidi

' VO'i&Ifl.olMdV

Rritet nga:

; Ulet nga:


(52 Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjike)

(# Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjike)

(Ndikimi i barnave ne rezultatet laboratorike 53) (NitrofurantoinaNovobiocinaOksifenbutazoniOleandomicinaParametadioniPenicilaminaPenicilinaPrimidoniRifampicinaSpektinomicinaSulfonamidetSulfoniSulfonilureaTetraciklinatTiocijanatiTiometadioniTiosemikarbazoniTraleandomicinaTripelenaminaVitamina A) (Bash kedyzimet joprotein ike te azotit) (Rntet nga:) (Ulet nga:) (AcetoheksamidiAcidi AskorbikAmfotericina BAntacidetArgininaBacitracinaCefaloridinaDiuretikettiazidikeDoksapromiFurosemidiGentamicinaGvanetidinaHidroksiureaindometacinaKanamicinKanarnicinaKapramicinaKarmonati litiumitKlorbutamoliKlortalidoniKopramicinaLipomuliMeticilinaMetildopaMitramicinaMorfina) (Fenotiazina Flufenazina Infuzionet e glukozes)

(NeomicinaNitrofurantoinaPolimiksina BSalicilatetSulfonamidetTetraciklinatVankomicina) (Kritet nga:iuici itya.Acidi askorbikACTHDekstroniDisulfiramiDiuretiket tiazidikeFenotiazinetLevodopaKumarinaMetildopaKlofibratiMarihuana)IEATININA

Acidi askorbik

Amfotericina B

Arginina

Barbituratet

Gentamicin

Glukoza

Hidroksiurea

Kanamicin

Karbonati i litiumit

Klofibrati

Kolistina

Levuioza

Manitoli

Meticilina

Metildopa

Metramicina

p-Aminohipurati



(# Analizat biokimike - interpretimi i vlerave patologjikeNdikimi i barnave ne rezultatet laboratorike 57)

(BiomicinaMarihuana)Piruvati

Enzimat

Rritet nga:

Acetoheksamidi

Acidi nikotinik

Albuminat

Alopurinoli

Anaboliket

Bronsulftaleina

Cefaloridina

Ergosteroli

Eritromicina

Estrogjenet

Fenilbutazoni

Fenotiazina

Flurazepami

Imipramina

Indometacina

Izoniazidi

Karbamazepina

Klindamicina

Klorpropamidi

Kolhicina

Kotraceptivet orale

Linkomicina

Metildopa

Metiltestossteroni

Mitramicina

Nikotinat alumini

(Ulet nga:Fosfatet Foridet Oksalatet Propanololi Vitamina D) (NovobiocinaOksacilinaPapaverinaPASPenicilaminaProkainamidPropranololiRifampicinaSulfaguanidinaTetraciklinatTiotikseniTolbutamidTolozamidi|Rritet nga:Ulet nga:AndrogjenetAlkooliKlofibratiFloridetFosfatetOksalatetRritet nga:Ulet nga:ACTHCitratetAlkooliBetaneholiFenilbutazoniFurosemidiHidrohlortiazidiHistaminaIndometacinaKlortalidoniKodeinaDimetiketoroli)Nitrofurantoin

(KortikosteroidetMeperidinaOksifenbutazoniPASPentazocinaSalicilatetSulfametazinaTetraciklinaRritet nga:Ulet nga:AlkooliEstrogjenetNarkotikeKontraceptivet orale SedativetRritet nga:KortizoniKontraceptivet oraleUlet nga:Rritet nga:Ulet nga:Amfotericina BAmpicilinaKlorpromazinaKarbenicilinaKlofibratiSalicilatetRritet nga:BentoneholiMorfinaMetaholinaKodeinaMeperidina) (Oksalatet)Kodeina

Klofibrati

Meperidina

Mitramicina

Morfina



Prokainamidi

(Testet e funksionit te melqse) (: .Rritet nga:Ulet nga:AcetazolamidiAlkooliAcidi nikotinikDikofoniAcidi p-aminosalicilikSalicilatetAlopurinoliUreaAmfotericina BBarbituratetDekstroniDesipraminaDiazepamiDifenilhidantoinaEritromicinaEtionamidiFenacetinaFenilbutazonaFlurazepamiGentamicinaHalotaniIndometacinaIzoniazidiKlorpropamidiMetildopaMetondrioliMetondrostenoloniMetotreksatiMitramicinaNikotinat Al) (NitrofuraniNoretisteroniNoretondroloniNovobiocinaOksacilinaPapaverina?PenicilinaProgestin-estrogjen kombinimProkainamidiPropiltiouraciliRifampicinaSulfonamidetTalbutamidiTetraciklinatTrifluperidoliTroleandromicinaVitamina AVitamina K)




(63)

(Hidratet e karbonit) (Ndikimi i barnave ne rezultatet laboratorikeMorfinaNikotinat AlNitrofurantoinaPanaldehidiTiametreniTiobendazoliTioksazinaRritet nga:Ulet nga:Acidi nikotinikKontraceptivet oraleDiuretiket tiazidikeKortikosteroidetEstrogenetLitiumiFenotiazinaMetapirinaHipoglikemiket oraleSalicilatet)

GLUKOZ

Rritet nga:

Acetazolamidi Acidi nalidiksik Acidi nikotinik ACTH

Dekstratiroksina

Dekstroni

Diazoksidi

Difenilhidantoina

Diuretikettiazidike

Epinefrina

Estrogjenet

Etionamidi

Fenalftoleina

Fizostigmina

Furosemidi

Imipramina

Indometacina

Izoniazidi

Karbonat Li

Klopamidi

Klortalidoni

Kofeina

Kontraceptivet orale Kortikosteroidet Kuimetazoni L-arginina

Ulet nga:

Acetaminofeni

Acetoheksamidi

Acidi aminosalicilik

Alkooli

Fenerzina

Fenformina

Fruktoza

Gentamicina

Guanetidina

Haloeridoli

Insulina

Karbutamidi

Klofibrati

Klorpropamidi

Kloruri i kaliumit

Marihuana

Metformina

Nialamidi

Oksalati i kaliumit

Pargilina

Propoksifeni

Rezerpina

Steroidet Anabolike Sulfafenazoli Talozamidi Tranilcipramidi



(LipidetRriten nga:iUlen nga: - 1Kontraceptivet oralejKolestiraminaKOLESTEROLIEstrogjenetFenfuramina' -. . . A-.- -..Rritet nga:ACTHUlet nga:Acidi aminosalicilikAgjentetanabolikAcidi nikotinikAminopirinaACTHBromidetAntidiabetiketEpinefrinaDekstrotiroksinaFenotiazinaEDTAJodidetKortikosteroidetEstrogjenetFenforminaLipomuliFeniramidoliNorepinefrinaGlukagoniParametadioniHaloperidoliPenicilaminaHeparinaProgestin-estrogjen kombinimKanamicinaProteinatKlortetraciklinaTiouraciliNeomicinaTrimetadioniNikotinat AlTriptofani Vitamina A Vitamina DParamanicina) (KOLESTEROLI) (Statusi acido bazik) (DYOKSIDII KARBONIT TOTAL TCOiii' Tr*irtBr^swSLY95 %; HbA? 2,5-4%

HbA: >95 %; HbA? 1,5-3,5%

57

Hemoglobina fetale

< 2 vjep: 0 - 4%

58

Hemoglobina e giukozuar (HbAIC) (Gi)

4-7%

3,9-6,9%

59

Hidroksiproiina (U)

15-43 mg/24 ore

60

Hormoni adrenokor- tikotrop

20-100 pg/ml

61

Hormoni antidiure- tik(ADHHS)

2-12 pg/mL

62

Hormoni folikulo- stimulues (FSH) (S)

F: 2-15 mlU/mL Fmax: 20-50 M: 1-10

F: 2-15 IU/L M:1-10IU/L

63

Hormoni luteinizues (LH) (S)

M: 6-30mlU/mL F: 30 mlU/mL pas menopauzps: >35 mlU/mL

< 30 vjep 6-30 mlU /mL

30 vje$:

35 mlU /mL

64

Hormoni paratiroid (PTH) (S)

PTH intakt: 11-54 pq/mL

11-54 pmol/L

65

Hormoni i rritjes (STH) (S)

M: 0,01 -0,97 ng/mL F: 0,01-3,61 na/mL

0-5 pg/L

66

Hormoni tireostimu- lues (TSH) (S)

0,4-6,0 plU/mL

0,4-6,0 mlU/L

67

Imunoglobulina A laA(S)

78-367 mg/dL

780-367 mg/L

68

Imunoglobulina G (laG) (S)

650-1600 mg/dL

6,5-16,0 g/L

69

imunoglobulina M (laM) (S)

52-335 mg/dL

520-3350 mg/L

70

Insulina (S)

2,0-20,0 plU/rnL

14-140 pmol/L

71

Kalciumi total (S)

8,5-10,5 mg/dL 100-300 mq/24ore

8,5-10,5 mg/dL

2,12-2,62

mmol/L

72

Kalciumi ijonizuar (S)

4,2-5,4 mg/dL

1,05-1,35 mmol/L

73

Kalcitonina (S)

F: 6%;

96

acideve yndyrore te

c) Palmitat 18-26%;

-

lira (S)

d) Fitanat < 3%; Totale 240-840 ua/L

97

Fosfataza alkaline; leukocitare; (Gi)

40-130 U

98

Laktodehidrogenaza (LDH) (S)

95-200 U/L

88-230 U/L

1,46-3,82 pkat/L

99

Rapprti DHL1/LDH2

-

2101Leukocitet (Gj)5-10x1031/pL3,4- 10x103/pL102Leukocitet - perqindja (Gj)neutrofile 60-70% eozinofile 1-4%bazo- file 0,5-1% limfocite 20-40% monocite 2-6%103Lipaza (S)> 16 vjeg: 31-186 U/L0,52-3,11 pkat/L104a)b)c)d)Lipoproteinograma:Hilomikronetpre-p-lipoproteinat(VLDL)P-Iipoproteinat (LDL) a-lipoproteinat (HDL)0%;3-32%;28-53% = 62-185 mg/dL; F: 24-40%= 30-80 mg/dL, M; 30-70 mq/dL105Lizozima (S)2,8-15,8 pg/mL106Lizozima (U)1,3-3,6 mg/24 ore107p2-Mikroglobulina (S) (P,-M)< 0,2mg/dL2 mg/L108Magnezi (S)-1,8-3 mg/dL075-1,25 mmol/L109Metanefrina (U)0,25-0,8 mg/24 ore0,3-0,9 mg/24 ore1,6-4,9 pmol/d110Met hemoglobina MHb (Gi)0,06-0,24 g/dL< 0,25 g/dLHemoglobina111mesatare globulare26-34 pg/eritrocit24-34 pg/eritrocit(MCH) (Gi)) (Perqendrimi i hemo-112gioomes mesatare globulare (MCHC) (Gi)31-37 g/dL31-36 g/dL310-360 g/L113Vellimi mesatar korouskular (MCV)87-103 fL80-100 fL80-100 fL114Mioglobina (Mb) (Gj)80-90 ng/dL19-92 pg/L1,08-5,25 nmol/L115Mukoproteina8,3-20,3 mg/dL (si seromukoid)116Natriumi (S)135-148 mmol/L135-145 mEq/L135-145 mmol/L117Natriumi (U)40-220 mmol/24 ore118Osmolariteti(S)275-295 mOsm/kg285-293 mmol/kg119Osmolariteti (U)150-1150 mOsm/kg100-900 mmol/kg120pH e gjakut (Gj)A: 7,35-7,45 V: 7,31-7,41121Oksalatet (U)8-40 mg/24 ore122Piruvatkinaza (pK) (Gj)6,7-14,3 U/g hemoglobine) (Vlerat referente 87123 Plazminogjeni, aktiviteti IP)75-140%124 Plumbi(S)< 10-20 pg/dL

universi.mkuniversi.mk/wp-content/uploads/2014/09/biokimi.docx · web viewmelgise, infarkti i...

Documents