ปุาูษา่หุะาห ษสอูสภหหษะาห … · workers’...

14 สถาบนทรพยากรมนษย มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปท 12 ฉบบท 1 มกราคม - มถนายน 2560

บทความวจย ผชวยศาสตราจารย ดร.ธญญลกษณ วระสมบตคณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ntelligenceJournal of

ปญหาและทางออกดานการบรหารแรงงานของซพพลายเออรผผลตชนสวนยานยนต

สญชาตไทยในอตสาหกรรมยานยนตบทคดยอ

การวจยนศกษาปญหาและแนวทางการแกไขปญหาการบรหารแรงงานของซพพลายเออรผผลตชนสวนยานยนตสญชาต

ไทย ดวยขอมลจากการสมภาษณตวแทนซพพลายเออรฯ และหนวยงานภาครฐ รวม 31 คน และการใชแบบสอบถามเกบขอมล

แรงงาน 425 คน ผลการวจยพบวา ซพพลายเออรมปญหาการจางงาน คอ ความไมพอเพยงดานปรมาณและดานคณภาพ

แรงงาน และมปญหาการบรหารแรงงานภายในสถานประกอบ 4 ดาน คอดานการสรรหาคดเลอกพบปญหาการลาออก ความ

ไมตอเนองในการพฒนาทกษะ ปญหาคาใชจายและความลาชาของภาครฐในกระบวนการจางแรงงานตางดาวถกกฎหมาย ดาน

การบรหารคาตอบแทน ไมพบปญหาทชดเจน แตพบวาจดสวสดการใหคนงานนอยเกนไป ดานการพฒนาทกษะพบปญหาคน

งานมกลาออกหลงจากทไดรบการพฒนาทกษะแลวและปญหาคนงานไทยไมคอยอยากไดรบการพฒนา ดานการบรหารความ

สมพนธระหวางนายจางและแรงงานพบวาไมมปญหาทเดนชด การบรหารความสมพนธระหวางกนใชวฒนธรรมองคการแบบ

เครอญาต ส�าหรบความคดเหนของแรงงานตอการบรหารแรงงานพบวาอยในระดบเหนดวยปานกลาง เมอพจารณารายดาน

พบวาแรงงานเหนดวยมากตอดานการพฒนาทกษะ ในขณะเหนดวยปานกลาง 3 ดานเรยงล�าดบ คอ ดานคาตอบแทน ดาน

ความสมพนธระหวางนายจางและแรงงาน และดานการสรรหาคดเลอกอยในล�าดบสดทาย

งานวจยนเสนอแนวทางแกไขปญหาการบรหารแรงงานโดยแยกเปนบทบาทของสถานประกอบการและบทบาทรฐ ส�าหรบ

สถานประกอบการสามารถน�าขอคนพบจากงานวจยไปประยกตใชได เชน ปญหาการขาดแคลนปรมาณแรงงาน แกไขโดยจาง

แรงงานตางดาวหรอใชเทคโนโลยมาทดแทน ปญหาคณภาพแรงงาน แกไขโดยใชการฝกอบรมแบบเนนการปฏบตจรง (OJT) การ

แกไขปญหาการบรหารแรงงานหลงการจางงาน อาศยการใชนวตกรรมในวธการการบรหารแรงงาน เชน ใชคาตอบแทนประเภท

ตางๆ เพอจงใจใหคนงานไมลาออก เชน การจายโบนสถมากกวาปละ 2 ครง การจายโบนสตามอายงานมากกวาจายตามผล

การปฏบตงาน เปนตน ในขณะทรฐบาลควรมนโยบายทชดเจนและตอเนองตอการบรหารแรงงานโดยเฉพาะในชวงเปลยนผาน

ไปสรถยนตใชพลงงานไฟฟา เชน แรงงานกลมทผลตอปกรณทอไอเสยจะเตรยมทกษะอยางไรเพอรองรบรถยนตพลงงานไฟฟา

ทไมมระบบไอเสยแลว นอกจากนนควรเนนสหกจศกษาใหมากขนเพอใหแรงงานมทกษะทพรอมปฏบตงานไดทนทหลงส�าเรจ

การศกษา ส�าหรบแรงงานตางดาวเสนอวาในระยะสนขณะทแรงงานไทยยงมสมรรถนะไมสงและสถานประกอบการยงไมปรบ

ตวเขาหาเทคโนโลย ภาครฐยงจ�าเปนตองพฒนาทกษะของแรงงานตางดาวเพอใหซพพลายเออรผผลตชนสวนยานยนตสญชาต

ไทยทจางแรงงานตาวดาวสามารถท�างานไดอยางมประสทธภาพ

ค�ำส�ำคญ : ซพพลายเออร ปญหาการบรหารแรงงาน

สถาบนทรพยากรมนษย มหาวทยาลยธรรมศาสตร 15

Problems and Solutions for Labor Management

in Thai Automobile SuppliersAbstract

This research aims to analyze the labor management problems facing Thai auto parts suppliers as well as

to propose some possible solutions. The research was conducted by gathering data and information through

interviewing 31 suppliers’ representatives and government agencies as well as a survey of 425 workers. Employing

content and thematic analyses, the research has key findings as follows. The Thai auto suppliers have labor

management problems in two stages: employment and management. For employment, there are shortages both

in terms of quantity and quality. This study investigates 4 aspects of labor management within the workplaces. First,

on recruitment and selection, four problems are outstanding, namely quitting, discontinuity in skill development,

high labor expenditures, and delayed government procedures regarding the employment of legal migrant

labor. Second, on the compensation system, there is no significant problem. Yet, it was found that welfare is

not sufficiently provided to labor. Third, on skill development, there is a tendency that workers quit the job after

having been trained and that Thai workers do not really desire skill development. Fourth, on labor relations, there

is virtually no problem, as these suppliers tend to use kinship-like organization culture. Workers’ reaction on the

four aspects of labor management are at moderate level.Considering each aspect, workers tended to agree

with skill development the most, compared to the rest aspects which are at moderate level rated in the following

order: compensation, then labor relations, while recruitment and selection came last.

This research proposes suggestions for firms and the government. For firms, employing migrant labor and

adopting technology are suggested to solve the labor shortage problem. Meanwhile, the emphasis on OJT is

suggested to solve the labor quality problem. Regarding labor management problems, firms must add innovation

in managing their employees, particularly on compensation management that could motivate workers to continue

working and minimize quitting rate. The government must have a clear, consistent, and integrative labor policy,

particularly on the transition toward electric automobiles as the transition will create unemployment due to the

termination of some suppliers such as suppliers doing business in automobile exhaust system. The government

should also emphasize more on dual system training as it helps graduates to have ready skill needed to work.

Regarding migrant labor, it is suggestible as a short-term measure that the government develop their skills to

increase efficiency, while the Thai labor are yet to cope with new technology which suppliers are also slow to

adopt or adjust themselves.

Keywords : Supplier, Labour Management


บทน�าอตสาหกรรมยานยนตเปนอตสาหกรรมหลกททก

รฐบาลใหความส�าคญเพราะการเตบโตของอตสาหกรรมน

สรางรายไดจากการสงออกและสรางการจางงานอนเปนผล

ดตอการพฒนาเศรษฐกจของไทยมาโดยตลอด ในแผนแมบท

การพฒนาอตสาหกรรมฉบบปจจบน (ป 2555-2574) มการ

ก�าหนดใหอตสาหกรรมยานยนตเปนหนงในแปดอตสาหกรรม

หลกทรฐบาลใหความส�าคญ (สถาบนยานยนต, 2555) ขอมล

ลาสดจากสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย (2559) ระบวา

ในป 2558 ไทยสงออกรถยนตส�าเรจรปสงถง 1,204,895 คน

สงกวาเปาหมายทคาดไว คอ 1,200,000 คน โดยสงออกเพม

ขนจากป 2557 ในระยะเวลาเดยวกน รอยละ 6.81 มมลคา

การสงออก 592,550.54 ลานบาท เพมขนจากยอดรวมของป

2557 รอยละ 12.35 เมอรวมกบยอดผลตเพอขายรถยนตใน

ประเทศของป 2558 ยอดผลตรถยนตรวมทกประเภทเทากบ

1,915,420 คน อยในอนดบท 12 ของโลก (World Motor

Vehicle Production, 2015) เฉพาะมลคาสงออกรถยนตป

2558 เมอรวมกบมลคาการสงออกเครองยนต ชนสวนรถยนต

และอะไหล สรางรายไดใหกบประเทศไทยมากถง 841,430.11

ลานบาท นอกจากสรางรายไดแลว อตสาหกรรมยานยนต

ยงสรางความเตบโตใหกบอตสาหกรรมสนบสนน โดยเฉพาะ

อยางยงสถานประกอบการผผลตและจดสงชนสวนยานยนต

ในระดบตางๆ อกดวย ขอมลจากสถาบนยานยนต มสถาน

ประกอบการผผลตและจดสงชนสวนยานยนตทอยในหวงโซ

การผลต 3 ระดบ (tier) ระดบ 1 หรอ 1st tier จ�านวน 462

แหง ระดบ 2 หรอ 2nd tier และ ระดบ 3 หรอ 3rd tier อก

1,137 แหง ในบรรดาผผลตและจดสงชนสวนเหลาน มจ�านวน

รวมกนประมาณ 568 แหง ทเปนสถานประกอบการสญชาต

ไทย ค�านวณจาก 1st tier รอยละ 23 จากจ�านวน 462 แหง

คดเปนประมาณ 106 แหงรวมกบ 2nd tier และ 3rd tier ม

รอยละ 42 จากจ�านวน 1,137 แหง คดเปนประมาณ 478

แหง (ดภาพ 1.1)

การพฒนาศกยภาพของสถานประกอบการสญชาต

ไทยเหลานมความส�าคญ เพราะเปนการเพมขดความสามารถ

ทางการแขงขนกบสถานประกอบการในระนาบเดยวกนท

เปนการรวมทนกบตางชาตและ/หรอเปนบรษทตางชาต การ

พฒนาศกยภาพของสถานประกอบการมองคประกอบการ

พฒนาในหลายดาน เชน การพฒนาคณภาพของสนคาและ

กระบวนการผลต การวจยและพฒนาสนคา ความสามารถใน

การปรบตวใหเขากบสถานการณของอตสาหกรรม และการ

พฒนาองคประกอบเหลานจ�าเปนอยางยงทตองอาศยแรงงาน

ทมคณภาพ สถานประกอบการผผลตและจดสงชนสวนรวม

ทกสญชาตทง 1st tier และ 2nd tier จางแรงงานจ�านวน

มากกวา 2 แสนคน (สมชาย หาญหรญ, 2557) เกอบครง

หนงของปรมาณการจางงานทงหมดในอตสาหกรรมยานยนต

(อตสาหกรรมยานยนตจางแรงงานรวมทงระบบประมาณ

525,000 คน) ดงนน การศกษาเพอวเคราะหปญหาดาน

การบรหารแรงงานในสถานประกอบการเหลานและแสวงหา

แนวทางการแกไขปญหาจงมความส�าคญเพราะจะเปนการ

พฒนาแรงงานจ�านวนมากของประเทศอกดวย

1ระดบ 1st tier หมายถง ซพพลายเออรผผลตชนสวนยานยนตสญชาตไทยทสงสนคาโดยตรงเพอน�าไปใชในการประกอบยานยนตใหแกสถาน

ประกอบการผประกอบ/ผลตรถยนตทด�าเนนธรกจในประเทศไทย ระดบ 2nd tier หมายถง ซพพลายเออรไทยทสงสนคาของตนผานไปยงซพพลาย

เออรไทย 1st tier อกทอดหนงเพอประกอบหรอผลตตอเนองชนงาน โดย 1st tier จะสงตอสนคาไปใชในการประกอบยานยนตของสถานประกอบการ

ผประกอบ/ผลตรถยนตทด�าเนนธรกจในประเทศไทย และระดบ 3rd tier หมายถง ซพพลายเออรไทยทสงสนคาของตนผานไปยงซพพลายเออร

ไทย 2nd tier เพอประกอบหรอผลตตอเนองชนงาน หลงจากนนสนคาจะถกสงตอไปยง 1st tier เพอประกอบสนคาใหมความสมบรณมากขน

และสงตอสนคาไปใชในการประกอบยานยนตของสถานประกอบการผประกอบ/ผลตรถยนตทด�าเนนธรกจในประเทศไทยตามล�าดบ.


ทมำ : สถาบนยานยนต (2557)

ปจจบนการบรหารแรงงานในซพพลายเออรผผลตชนสวนยานยนตสญชาตไทยมปญหาดานการบรหารแรงงานอะไรบาง

จากการทบทวนวรรณกรรมพบวามงานวจยจ�านวนไมมากนกทอธบายปญหาน แตเนนไปทการอธบายรปแบบการด�าเนนงาน

และปญหาของซพพลายเออรไทย ยกตวอยางเชน งานวจยของ อาชนน เกาะไพบลย (2552) ชใหเหนวา นโยบายการสงเสรม

การใชชนสวนภายในประเทศ (Local Content Requirements : LCR) ของประเทศไทยในระหวาง ค.ศ. 1970 - 2000 ไมสง

ผลดตอการพฒนาคณภาพของซพพลายเออรผผลตชนสวนยานยนตสญชาตไทยในอตสาหกรรมยานยนตประเทศไทยเทาทควร

ในขณะทงานวจยบางชน เชน พระ เจรญพร (2553) ระบวา ในหวงโซการผลตการพฒนาคณภาพของบรษทซพพลายเออร

ผผลตชนสวนยานยนตสญชาตไทยระดบ 2nd tier เชน การพฒนาคณภาพและกระบวนการผลตจ�าเปนตองไดรบความชวย

เหลอและสนบสนนจากบรษทผผลตและจดสงชนสวนสญชาตไทยระดบ 1st tier นอกจากนนบางงานวจย เชน ภทรพงศ อนทร

ก�าเนด และเกรยงไกร เตชกานนท (2558) ชใหเหนวาระบบการพฒนานวตกรรมดานเทคโนโลย คอ ปจจยส�าคญในการพฒนา

คณภาพแรงงานในบรษทผผลตและจดสงชนสวนสญชาตไทย

จากการทบทวนวรรณกรรมท�าใหทราบวามงานวจยจ�านวนนอยทอธบายเฉพาะเจาะจงในประเดนปญหาทเกยวกบการ

บรหารแรงงาน ยกตวอยางเชน งานวจยทอธบายวาแรงงานในอตสาหกรรมนขาดความรและเปลยนงานบอย (นตย จนทรมงคละ

ศร และคณะ, 2538) แรงงานหายากและมคณภาพไมตรงกบความตองการของสถานประกอบการ หามากทสดคอแรงงานกลม

แรงงานฝมอ ชางเทคนค และหวหนางาน (วระศกด สาระรตน และ คณะ, 2548) อตสาหกรรมสนบสนนยานยนตขาดแคลน

แรงงานกลมวศวกร ชางเทคนค และ แรงงานระดบปฏบตการทมทกษะ (Thammavit Terdudomtham, 1997) นอกจากนนพบ

บางงานวจยทอธบายเกยวกบสวสดการทสถานประกอบการจดใหแรงงานวายงไมมความหลากหลาย (กระทรวงแรงงาน, กรม

สวสดการและคมครองแรงงาน, ส�านกแรงงานสมพนธ, 2549) ส�าหรบดานแรงงานสมพนธ สถานประกอบการในอตสาหกรรม

ภำพท 1 ผผลตและจดสงชนสวนยานยนต 1st tier, 2nd tier และ 3rd tier


ชนสวนยานยนตมกไมมการจดตงสหภาพแรงงาน (เพงอาง)

ดวยความจ�าเปนทงานวจยเกยวกบปญหาดานการบรหาร

แรงงานยงมจ�ากด ท�าใหผวจยตองรวมเอางานวจยทเปน

ปรญญานพนธระดบบณฑตศกษาเขาไวดวย ซงพบวาปญหา

การบรหารแรงงานทงานเหลาน กลาวถงคอปญหาทเกยวของ

กบการสรรหาคดเลอก การฝกอบรมพฒนา การบรหารคา

ตอบแทน และความสมพนธระหวางนายจางและแรงงาน

ส�าหรบปญหาเกยวกบการสรรหาคดเลอกพบปญหาการ

เปลยนงานบอย (เชน อษณย เหมแหวน, 2543) สวนปญหา

การฝกอบรมพฒนาทพบ คอ สถานประกอบการไมนยมสง

ไปอบรมนอกสถานประกอบการเพราะสงผลกระทบตอระบบ

ผลต (เชน พงศพนธ ตงกจ, 2549 ; สจตราภรณ ค�าสอาด,

2540) เกยวกบปญหาการบรหารคาตอบแทนมการศกษาท

เกยวของกบเรองนนอย ตวอยางเชน ศภชาญ อรญสววรค

(2542) พบวา แรงงานในอตสาหกรรมชนสวนยานยนตพง

พอใจคอนขางนอยสวสดการดานเศรษฐกจ สงคม และ

สนทนาการ ส�าหรบปญหาความสมพนธระหวางนายจางและ

แรงงาน พบเหตผลทแรงงานไมเขาเปนสมาชกสหภาพเพราะ

ไมเขาใจลกษณะการด�าเนนงาน ไมมความรเกยวกบสหภาพ

ไมชอบผน�าและกรรมการสหภาพ เปนตน (จารพร มณฑา

พงศ, 2533) นอกจากนนบางการศกษาระบปญหาเกยวกบ

สหภาพ คอ นายจางไมปฏบตตามกฎหมาย กรรมการสหภาพ

ไมรบทบาทตวเอง เปนตน (สทธพร เจรญสทธกล, 2546)

ดงนนเพอเปนการแกไขปญหาการบรหารแรงงานให

กบซพพลายเออรผผลตชนสวนยานยนตสญชาตไทย การ

เพมจ�านวนงานวจยทศกษาปญหาดานการบรหารแรงงานของ

ซพพลายเออรไทยจงมความส�าคญ บทความนเสนอผลการ

ศกษาจากงานวจยเรอง “ปญหาและทางออกดานการบรหาร

แรงงานของซพพลายเออรผผลตชนสวนยานยนตสญชาตไทย

ในอตสาหกรรมยานยนต” ไดรบทนสนบสนนจากส�านกงาน

กองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ซงก�าหนดใหศกษากรอบ

ปญหาดานการบรหารแรงงาน 4 ดาน ไดแก การสรรหา

คดเลอก การฝกอบรมพฒนา การบรหารคาตอบแทน และ

ความสมพนธระหวางนายจางและแรงงาน โดยศกษาเฉพาะ

เจาะจงในซพพลายเออรไทย 1sttier และ 2nd tier ซงทงสอง

ระดบนมผลเชอมโยงโดยตรงตอสถานประกอบการผประกอบ

รถยนต/ผลตรถยนต นอกจากวเคราะหปญหาแลวยงเสนอ

แนวทางการแกไขปญหาดานการบรหารแรงงาน ทงนเพอ

เปนแนวทางการเตรยมความพรอมดานการบรหารแรงงานอน

จะเปนประโยชนทงการพฒนาแรงงาน การเพมศกยภาพการ

ผลต และเสรมสรางสมรรถนะการแขงขนใหแกสถานประกอบ

การผผลตและจดสงชนสวนสญชาตไทยตอไปในอนาคต

วตถประสงคการวจย1. เพอรวบรวมและวเคราะหสภาพปญหาดานการ

บรหารแรงงานของซพพลายเออรไทย

2. เพอแสวงหาแนวทางแกไขปญหาดานการบรหาร

แรงงานของซพพลายเออรไทย

3. เพอใหขอเสนอแนะดานการบรหารแรงงานแก

ซพพลายเออรไทย

วธการวจยและขอบเขตการวจยการวจยนเกบขอมลโดยใชการสมภาษณตวแทน

ซพพลายเออรไทย ระดบ 1st และ 2nd tier และตวแทนจาก

หนวยงานภาครฐทมสวนเกยวของกบการบรหารและพฒนา

แรงงาน นอกจากนนยงใชแบบสอบถามความคดเหนแรงงาน

ในซพพลายเออรกลมตวอยางดวย ดานเนอหา ศกษาปญหา

ดานการบรหารแรงงานในซพพลายเออรไทย 4 กลมแรงงาน

ไดแก แรงงานระดบปฏบตการ หวหนางาน ชางเทคนค

และวศวกร โดยประเดนปญหาการบรหารแรงงานทศกษา

ประกอบดวย 1) ปญหาการจางงาน หมายถง ปญหาเกยว

กบอปสงคอปทานแรงงานทงในแงของความพอเพยงของ

ปรมาณแรงงานและคณสมบตของแรงงานในตลาดแรงงาน

และ 2) ปญหาดานการบรหารแรงงานภายในสถานประกอบ

การ หมายถง ปญหา 4 ดาน ไดแก ดานการสรรหาคดเลอก

ดานการฝกอบรมพฒนา ดานการบรหารคาตอบแทน และ


ดานความสมพนธระหวางนายจางและแรงงาน ใชระยะเวลา

การด�าเนนงานรวม 14 เดอน (ตงแตวนท 1 กนยายน 2558

- 31 ตลาคม 2559)

ประชากรและการสมตวอยางประชากรทงานวจยนศกษา คอ ซพพลายเออรผ

ผลตชนสวนยานยนตสญชาตไทยระดบ 1st และ 2nd tier ใน

อตสาหกรรมยานยนต รวมกนประมาณ 568 แหง (ขอมล

จากสถาบนยานยนต, อางแลว) โดยกลมตวอยางในงานวจย

ชนนแยกเปน 4 กลม มรายละเอยดและการสมตวอยาง ดงน

1. กลมแรก คอ ซพพลายเออรผผลตชนสวนยาน

ยนตสญชาตไทยระดบ 1st tier จ�านวน 2 แหง ไดแก กลม

บรษทไทยซมมท และบรษทสมบรณแอดวานซ เทคโนโลย

จ�ากด (มหาชน) ใชวธการสมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง

(Specific Sampling) จากซพพลายเออรไทยระดบ 1st tier

ทเปนคคาหลกกบสถานประกอบการผลตและประกอบยาน

ยนตรายส�าคญทมฐานการผลตในประเทศไทย โดยท�าการ

สมภาษณตวแทนซพพลายเออรไทยระดบ 1st tier จ�านวน

4 คน ประกอบดวยผปฏบตหนาทในต�าแหนงรองกรรมการ

ผจดการ ผอ�านวยการฝายการผลต ผจดการทวไป และ

ผจดการฝายทรพยากรมนษย

2. กลมทสอง คอ ซพพลายเออรผผลตชนสวนยาน

ยนตสญชาตไทยระดบ 2nd tier จากรายชอซพพลายเออร

ไทยระดบ 2nd tier ทเปนคคา (Vendor) ของกลมบรษท

ไทยซมมท และ บรษทสมบรณแอดวานซ เทคโนโลย จ�ากด

(มหาชน) ทงหมด 30 บรษท มจ�านวน 18 บรษทเขารวม

ในโครงการวจยฯ ใชวธการสมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง

(Specific Sampling) รวมตวแทนทใหสมภาษณ จ�านวน 25

คน ผใหสมภาษณประกอบดวยเจาของสถานประกอบการ

บตรเจาของสถานประกอบการ รองกรรมการผ จดการ

ผ อ�านวยการฝายการผลต ผ อ�านวยการฝายการจดการ

ผจดการทวไป ผจดการฝายผลต ผจดการฝายทรพยากรมนษย

ผชวยผจดการฝาย Logistic และเจาหนาทฝายทรพยากร

มนษย

3. กลมทสาม คอ แรงงาน 4 กลมทปฏบตงานอยใน

โรงงานกลมตวอยาง ไดแก แรงงานระดบปฏบตการ หวหนา

งาน ชางเทคนค และวศวกรโรงงาน โดยแจกแบบสอบถามให

แกแรงงานไทย (ไมรวมแรงงานตางดาว) ใชวธการสมตวอยาง

แบบบงเอญ (Accidental Sampling) และใชแบบสอบถามใน

การเกบขอมล จ�านวนแหงละ 40 ชด รวมแจกแบบสอบถาม

ทงหมด 800 ชด ไดรบแบบสอบถามคนมาจ�านวน 580 ชด

โดยมแบบสอบถามทสมบรณน�ามาประมวลผลการศกษาได

จ�านวน 425 ชด

2 ในขนตอนการคดเลอกซพพลายเออรไทยระดบ 2nd tier มปญหาการเขาถงกลมตวอยาง แมผวจยจะไดรายชอซพพลายเออรไทยทเปนสมาชก

สมาคมชนสวนอะไหลยานยนตพรอมรายละเอยดการตดตอ แตการตดตอไปยงซพพลายเออรเหลานนเปนไปดวยความยากล�าบาก หลงใชชองทาง

การตดตอสอสารทงทเปนทางการและไมเปนทางการผานการโทรศพทและสงจดหมายอเลกทรอนกสไปยงซพพลายเออรทอยในรายชอสมาชก

สมาคมชนสวนอะไหลยานยนต ปรากฏวาไมไดรบการตอบกลบจากซพพลายเออรแมจะตดตอซ�าหลายครงและใชระยะเวลานาน ผวจย

จงเปลยนวธการตดตอกบกลมตวอยาง โดยขอรายชอกลมซพพลายเออรไทยระดบ 2nd tier ทเปนบรษทคคา (vendor) ของซพพลายเออรไทย

ระดบ 2nd tier จ�านวน 18 แหง แสดงความประสงคเขารวมในโครงการวจยนและยนดใหขอมล


4. กลมทส คอ ตวแทนหนวยงานภาครฐทมบทบาทแกไขปญหาดานการแรงงาน ใชวธการสมตวอยางแบบเจาะจง

(Specific Sampling) โดยคดเลอกจากหนวยงาน/บคคลทมบทบาทหนาทรบผดชอบเกยวกบการบรหารแรงงานของซพพลาย

เออรไทยในอตสาหกรรมยานยนต คอ สภาอตสาหกรรมและสถาบนพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนอะไหล

ยานยนต รวมผใหสมภาษณจ�านวน 2 คน ไดแก ประธานกลมอตสาหกรรมชนสวนและอะไหลยานยนตสภาอตสาหกรรมและ

ผอ�านวยการสถาบนพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนอะไหลยานยนต

เครองมอทใชในการวจยและการตรวจสอบคณภาพของเครองมอใชการสมภาษณและแบบสอบถามเปนวธการเกบรวบรวมขอมล ส�าหรบการสมภาษณตวแทนซพพลายเออรไทยระดบ

1st tier และ 2nd tier ใชการสมภาษณแบบกงมโครงสราง แนวการสมภาษณแบงเปน 3 สวน สวนท 1 เกยวกบขอมลพนฐาน

ของสถานประกอบการ สวนท 2 เกยวกบการบรหารแรงงาน ม 3 ประเดนยอย คอ ตลาดแรงงานและการจางงาน กระบวนการ

บรหารแรงงาน (ประกอบดวย การสรรหา/คดเลอก การฝกอบรมพฒนา การบรหารคาตอบแทนและการบรหารความสมพนธ)

และสวนท 3 เกยวกบความประสงคตอบทบาทภาครฐฯ ในการแกปญหาการบรหารแรงงาน

ใชการตรวจสอบความเหมาะสมและคณภาพของเครองมอดวยการทดสอบกอน (try out) ดวยการน�าค�าถามไปขอค�า

แนะน�าจากผเชยวชาญและน�าไปทดลองใชกลมตวอยาง หลงจากนนน�ามาปรบปรงภาษาและถอยค�าใหเหมาะสมอกครงกอน

น�าไปเกบขอมล อยางไรกตามในการสมภาษณจรงผวจยตองปรบค�าถามตามสถานการณแตคงสาระส�าคญของการสอบถาม

เกยวกบการบรหารแรงงานเอาไว (ตารางท 2)

ตำรำงท 2 แนวการสมภาษณตวแทนซพพลายเออรไทยเกยวกบการบรหารแรงงานในสถานประกอบการ

และความประสงคตอภาครฐ


ส�าหรบการสมภาษณตวแทนหนวยงานภาครฐทมบทบาทเกยวของกบการบรหารแรงงานของซพพลายเออรไทยใน

อตสาหกรรมยานยนตเปนการสอบถามทรรศนะเกยวกบสถานการณในปจจบนและอนาคตของซพพลายเออรผผลตชนสวน

ยานยนตสญชาตไทย ปญหาของซพพลายเออรผผลตชนสวนยานยนตสญชาตไทย สถานการณแรงงาน (ทงในเชงปรมาณและ

คณภาพ) และบทบาทหนาทของหนวยงานภาครฐในการปองกนและแกไขปญหา


ในสวนของแบบสอบถามเพอส�ารวจทรรศนะของแรงงานตอการบรหารแรงงานภายในซพพลายเออรทแรงงานปฏบตอย

โดยแบบสอบถามแบงออกเปน 3 สวน สวนท 1 เปนขอมลทวไปของแรงงาน สวนท 2 เปนการถามความเหนของแรงงานตอการ

บรหารแรงงานของสถานประกอบการใน 4 ดานยอยๆ คอ การสรรหา/คดเลอก การฝกอบรมพฒนา การบรหารคาตอบแทน

และการบรหารความสมพนธระหวางนายจางและแรงงาน โดยใหแรงงานเลอกตอบจาก 4 ระดบ คอ เหนดวยมากทสด เหน

ดวยมาก เหนดวยปานกลาง และเหนดวยนอย สวนท 3 เปนขอค�าถามปลายเปดเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะของแรงงาน

เกยวกบรปแบบและแนวทางการพฒนาการบรหารแรงงานในสถานประกอบการ (ตารางท 3)

ตำรำงท 3 ประเดน/ค�าถามในแบบสอบถามแรงงานเกยวกบการบรหารแรงงานของสถานประกอบการ


การเกบขอมลและการวเคราะหขอมลใชการสมภาษณและแบบสอบถามเกบขอมล ณ ทตง

ของสถานประกอบการแตละแหงและหนวยงานราชการ เกบ

ขอมลในชวงเดอน พฤษภาคม - สงหาคม 2559 ส�าหรบการ

วเคราะหขอมลสวนขอมลเชงคณภาพจากแบบสอบถามปลาย

เปดและการสมภาษณใชวธการวเคราะหเนอหา (Content

Analysis) และการวเคราะหรายประเดน (Thematic Analysis)

เรมจากประมวลค�าตอบจากแบบสอบถามปลายเปด และ

การถอดเทปบนทกเสยงการสนทนาทบนทกไวระหวางการ

สมภาษณ จดพมพบทสนทนาและค�าตอบจากค�าถามปลาย

เปดทงหมด และศกษาดวยการอานหลายๆ ครง หลงจาก

นนสรปเนอหาส�าคญๆ และจดหมวดหมขอมล การน�า

เสนอเนอหาของผลการศกษาในบทความนจะใช 4 ดาน

ของการบรหารแรงงาน ไดแก การสรรหา/คดเลอก การฝก

อบรมพฒนา การบรหารคาตอบแทน และการบรหารความ

สมพนธระหวางนายจางและแรงงาน เปนตวตงและจะแสดง

ประเดนยอยของแตละดานประกอบไว ส�าหรบขอมลจาก

แบบสอบถามความคดเหนแรงงานใชสถตเชงพรรณนาดวย

โปรแกรมส�าเรจรป SPSS ในการวเคราะห ไดแก คารอยละ

คาเฉลย Likert Scale และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน โดย

ก�าหนดเกณฑการใหคะแนน Likert Scale คอ 4=เหนดวยมาก

ทสด 3=เหนดวยมาก 2=เหนดวยปานกลาง และ 1=เหนดวย

นอย ส�าหรบการแปลผลคะแนน แบงเปน 4 ระดบ คอคาเฉลย

1.00-1.75 หมายถง เหนดวยนอย คาเฉลย 1.76-2.50 หมาย

ถง เหนดวยปานกลาง คาเฉลย 2.51-3.25 หมายถง เหนดวย

มาก และ คาเฉลย 3.26-4.00 หมายถง เหนดวยมากทสด

ผลการศกษา จากการศกษาพบปญหาดานการบรหารแรงงานและ

แนวปฏบตเกยวกบการบรหารแรงงานของซพพลายเออรผ

ผลตชนสวนยานยนตสญชาตไทย ส�าหรบปญหาดานการ

บรหารแรงงานแยกเปน 2 สวน คอ ปญหาการจางงาน และ

ปญหาการบรหารแรงงานในสถานประกอบการ ส�าหรบการน�า

เสนอผลการศกษา จะน�าเสนอปญหาทง 2 สวน โดยแตละ

ปญหาจะประกอบไปดวยประเดนส�าคญทพบ ความเหมอน

และความตางของแตละปญหาตามระดบ tier ของซพพลาย

เออรผผลตชนสวนยานยนตสญชาตไทย และตวอยางค�า

สมภาษณของแตละประเดนดวย

1) ปญหาการจางงาน พบประเดนทเกยวของกบ

ปญหาความไมพอเพยงดานปรมาณและความไม

สอดคลองของคณภาพแรงงาน ดงน

1.1) สภาพปญหาการขาดแคลนปรมาณแรงงานยง

คงมอยแตลดระดบความรนแรงลดลงเนองจากเศรษฐกจของ

ประเทศไมด ส�าหรบประเดนนไมพบความแตกตางส�าหรบ

สถานประกอบการทระดบ tier ตางกน ตวอยางค�าสมภาษณ

เชน “ชวงนเศรษฐกจไทยไมคอยดนะ โดยเฉพาะการสงออก

เปนขาลง เรากผลตลดลงเยอะ ท�างานแคตามยอดสง มน

เลยท�าใหคนงานทมอยแลวพอเพยง ไมขาดคนขนาดทวาตอง

จางคนงานใหมปรมาณเยอะๆ จะมกแคมาทดแทนคนทออก

ไปท�างานทอนๆ ตางจากไมตองหาจางคนงานเยอะเหมอน

ตอนทเศรษฐกจไทยสงออกโตมากๆ ถาเปนแบบนนจะเจอ

ปญหาการขาดแรงงานจ�านวนมาก” (ผบรหารระดบสงของ

กลมตวอยาง 1st tier และ 2nd tier ผบรหาร HR ของ ของ

กลมตวอยาง 1st tier และ 2nd tier พฤษภาคม-กรกฎาคม

2559)

1.2) เงอนไขทก�าหนดสภาพความเพยงพอหรอ

ความขาดแคลนปรมาณแรงงาน พบเงอนไข 4 ประการท

ก�าหนดความพอเพยงหรอขาดแคลนแรงงาน ไดแก สภาพ

เศรษฐกจและสภาวะตลาด ระดบต�าแหนง สถานทตงของ

สถานประกอบการ และระดบ tier โดย 2 เงอนไขแรก ไมพบ

ความแตกตางระหวางระดบ tier ตวอยางค�าสมภาษณเกยว

กบสภาพเศรษฐกจและสภาวะตลาดไดกลาวแลวในหวขอ

1.1 ส�าหรบระดบต�าแหนง พบวา ในบรรดา 4 กลมแรงงาน

คอ แรงงานระดบปฏบตการ หวหนางาน ชางเทคนค และ

วศวกรโรงงาน ปจจบนปญหาการขาดแคลนกลมแรงงาน

ระดบปฏบตการลดลง เปนผลมาจากภาวะเศรษฐกจทหด


ตวลง ท�าใหความตองการแรงงานกลมนเพอรองรบการผลต

ลดลง อยางไรกตามผใหสมภาษณทอยในระดบ 2nd tier ให

แงมมเกยวกบการจางแรงงานไทยส�าหรบท�างานระดบปฏบต

การไววา หาคนงานไทยยากเพราะแรงงานไทยไมคอยเลอก

ท�างานในโรงงานชนสวนยานยนตเพราะเปนงานหนก ตวอยาง

ค�าสมภาษณ เชน “ส�าหรบแรงงานระดบปฏบตการ แรงงาน

ไทยหายาก ไมคอยมความอดทนเลอกงาน ชอบท�างาน

สบาย แตในโรงงานท�าชนสวนยานยนตมนไมใชงานสบาย

ไง สภาพแวดลอมการท�างาน กมรอน มเสยงดง นอกจาก

นนคอแรงงานไทยไมคอยชอบมความรบผดชอบมาก ๆ งาน

ยากขนนดหนอยจากเดมคอจะไมท�าเลย พอมอบหมายงาน

มากขนลาออกไปขายของตามโลตส ตามเซเวน เพราะคด

วาเปนงานเบากวา คอพอรสกวางานยาก มความล�าบาก คน

ไทยมกจะลาออก” (ผบรหาร HR ของกลมตวอยาง 2nd tier

พฤษภาคม-กรกฎาคม 2559) ส�าหรบต�าแหนงชางและวศวกร

หาคนงานยากเชนกนทกระดบ tier ตวอยางค�าสมภาษณ

เชน “ชางสายตรงทจบ ปวช. ปวส. เปนอะไรทหายากยง

กวางมเขมในมหาสมทร รบเขามากมกท�างานไมได ตองมา

ฝกทกษะกนใหม บางคนเขามาฝกดแลวกลาออกไปโรงงานท

สบายกวา วศวกรยงหายาก ถาคณสมบตดๆ จบมาจากมหา

วทยาลยดงๆ เคากจะเลอกท�างานกบพวก assemble อยาง

โตโยตา ฮอนดาไปเลย ไมมาสมครกบ พวกโรงงานชนสวน

หรอก” (ผบรหารระดบสงของกลมตวอยาง 1st tier และ 2nd

tier ผบรหาร HR ของกลมตวอยาง 1st tier และ 2nd tier

พฤษภาคม-กรกฎาคม 2559) เงอนไขส�าคญประการท 3 คอ

สถานทตงของสถานประกอบการ ถาตงอยหางไกลความเจรญ

กจะหาคนงานยากโดยเฉพาะซพพลายเออรในกลม 2nd tier

ดงตวอยางค�าสมภาษณ เชน “โรงงานของเราตงอยในซอยลก

หางจากถนนใหญ กวาจะเดนทางกล�าบากมาถงเปนสวนไมม

สงอ�านวยความสะดวก รานคากไมม ทพกกหายาก แรงงาน

มกไมเลอกมาท�างานกบเรา ถาเทยบกน เคาไปท�างานโรงงาน

เลยงไก หรอไปท�างานทตลาด เชนทตลาดไท เคาสะดวก

ด�ารงชวตมากกวา หาของกนงายกวา อกอยางสวสดการเรอง

ทพกเรองโรงอาหารหรอรถรบสงเรากยงไมคอยพรอมดวย” (ผ

บรหารระดบสงของของกลมตวอยาง 2nd tier ผบรหาร HR

ของของกลมตวอยาง 2nd tier พฤษภาคม-กรกฎาคม 2559)

ส�าหรบเงอนไขประการสดทายคอ ระดบ tier พบวา ซพพลาย

เออร กลมตวอยางระดบ 1st tier ไมพบปญหาการขาดแคลน

ปรมาณแรงงาน เนองจากแรงงานมกอยากท�างานกบโรงงาน

ผลตชนสวนยานยนตระดบ 1st tier อยแลวเมอเทยบกบ

ระดบ tier ทต�ากวา เนองจากมชอเสยงและความมนคงใน

การท�างานมากกวา และทส�าคญคอไดรบคาตอบแทนทสง

กวา ในขณะทซพพลายเออรกลมตวอยางระดบ 2nd tier ซง

ใหคาตอบแทนต�ากวาจะหาคนงานยากกวา ดงตวอยางค�า

สมภาษณทวา “แรงงานนเคากจะเปรยบเทยบทเรากบทอน

ตลอดเวลา ถามทอนจายดกวาแมเพยงเลกนอย ของอะไรท

มนรวมๆ กนแลวเปนตวเงนตอวนทเยอะกวา เคากลาออกไป

เลยทนท อยางพวกเราเปน tier 2 กจะพบวาถาแรงงานเคาม

ทางไปท�างานท tier 1 อยางกลมไทยซมมทหรอบรษทสมบรณ

เคากลาออกไปเลยนะ เพราะเคาใหคาตอบแทนมากกวา

“(เจาหนาทฝาย HR ของกลมตวอยาง 2nd tier, สงหาคม

2559)

1.3) แรงงานทอยในตลาดแรงงานขาดคณสมบตท

นายจางมความตองการ ส�าหรบประเดนน พบวา คณสมบต

ทนายจางตองการและแรงงานในตลาดแรงงานมไมเพยง

พอ ไดแก ทศนคตทถกตองตอการท�างานและพฤตกรรม

สวนตวทเหมาะสม โดยสถานประกอบการใหความเหนวา

ทงเรองทศนคตและพฤตกรรมสวนตวมความส�าคญมากกวา

ทกษะ เพราะทกษะทคนงานมไมพรอมไมสอดคลองกบความ

ตองการ ซพพลายเออรสามารถน�ามาฝกฝนใหตรงตามท

ตองการไดภายหลง โดยไมพบความแตกตางในประเดนน

ส�าหรบสถานประกอบการทระดบ tier ตางกน ตวอยางค�า

สมภาษณ เชน “ทกษะแรกเขาของแรงงานมกไมตรงกบความ

ตองการ รอยละ 90 นะททกษะใชไมคอยไดเลยนะ แตเอาเขา

มาพฒนาทหลงได เพราะทกษะยงไงเรากตองมาฝกทกษะ

การท�างานใหมอยแลวใหเขากบระบบการท�างาน เครองจกร


และเทคโนโลยทเราใช แตถาสงทขาดไปไมใชทกษะแตเปน

คณสมบตทจ�าเปนในการท�างาน มนบอกมนสอนกนยาก ก

อยากใหคนงานมเรองพวกนมากอนเขามาท�างาน สงทอยาก

ได ไดแก ความขยน ความเอาใจใสในงานและความพรอม

ทจะเรยนรพฒนาตนเองมระเบยบวนย มความรบผดชอบ

ความอดทน และความซอสตย มพวกนกจะท�าใหท�างานได

ผลงานด มคณภาพ อกอยางส�าคญพอๆ กนกคอ ควรจะตอง

มพฤตกรรมสวนตวทไมเปนอปสรรคตอการท�างาน เชน ตอง

รบผดชอบชวตตวเองใหด ไมตดการพนนหรอเมาสรา เปนตน

เรองพวกนมความส�าคญมากกวาทกษะนอกจากเพราะเหตผล

ทวาสรางและพฒนายากแลว เมอมคณสมบตทไมสอดคลอง

กนกท�าใหเกดปญหาการลาออกและการเปลยนงานบอยอก

ดวย บางทพฤตกรรมสวนตวแยมากๆ กระทบตอการท�างาน

มนกท�างานดวยกนล�าบาก” (ผบรหาร HR ของกลมตวอยาง

1st tier และ 2nd tier, พฤษภาคม-กรกฎาคม 2559)

2) ปญหำกำรบรหำรแรงงำนในสถำนประกอบกำร พบ

ประเดนทเกยวของกบปญหา 4 ดานของการ

บรหารแรงงาน ดงน

2.1) ดานการสรรหาคดเลอก

2.2.1) แรงงานทรบเขามาท�างานโดยเฉพาะ

อยางยงถาเปนแรงงานไทย มกอยไมทนไมนานกลาออก ไม

พบความแตกตางในประเดนนส�าหรบสถานประกอบการท

ระดบ tier ตางกน ทกแหงใหความเหนท�านองเดยวกนเรอง

การลาออกงาย ตวอยางค�าสมภาษณเชน “คนงานลาออกงาย

มาก เวลาคนงานออกบอยๆ เราล�าบากเลย เพราะตองมานง

ฝกทกษะกนใหมอก กระทบการผลต คอ พอฝกจนท�าได อาว

ลาออก ตองฝกใหมอก จนบางทเราไมคอยอยากจะฝกทกษะ

คนงาน ฝกเปนปบออก บรษทกล�าบากนะตองหาคนฝกวนไป

แบบน” (เจาหนาท HR ของกลมตวอยาง 1st tier และ 2nd

tier, พฤษภาคม-กรกฎาคม 2559)

2.2.2) การจางแรงงานผานบรษทจางเหมา

แรงงานท�าใหไมเกดความตอเนองในการพฒนาทกษะแรงงาน

ไมพบความแตกตางในประเดนนส�าหรบสถานประกอบการท

ระดบ tier ตางกน ทกระดบ tier นยมใชวธนในการจางงานแต

ขอเสยคอแมจะมจ�านวนคนงานในปรมาณทเพยงพออยางตอ

เนอง แตพบวาหลายครงเกดปญหาทกษะในการท�างาน เชน

“บรษทรบจางเหมาแรงงานนเคาไมสนใจนะวาคนงานทสง

มาใหเราเนยเคาท�างานไดไหม เนนแตจ�านวนวาสงครบตาม

จ�านวนคนทเราตองการ บางทสงมามนมปญหา ท�างานไม

ได บางคนนกลนเหลาหงมาเลย มนกล�าบากตองมาเทรนมา

ฝก ถาเลอกไดเรากอยากไดคนทโอเคมาถงกพอจะท�างานได

ถาตองเทรนกไมตองมาก” (เจาหนาท HR ของกลมตวอยาง

1st tier และ 2nd tier, พฤษภาคม-กรกฎาคม 2559)

2.2.3) คาใชจายทไมคาดคดจากการจาง

แรงงานตางดาวผานบรษทรบจางเหมาแรงงาน แมบรษท

เหลานนเปนบรษทถกกฎหมายรบรองโดยกรมการจดหางาน

กระทรวงแรงงาน พบวามการเรยกเกบเงนทงจากตวแรงงาน

ตางดาวและสถานประกอบการทประสงคจางแรงงานตางดาว

ดวย พบประเดนปญหานเฉพาะท 2nd tier เพราะ 1st tier ไม

จางแรงงานตางดาว ตวอยางค�าสมภาษณ เชน “รสกวา

มนท�าไมตองเสยเงนหลายตอมาก แมวาเราจะจางแรงงาน

ตางดาวแบบถกกฎหมายกตาม คอ นายจางกตองจายขา

หนงละนะ บางบรษทนเกบแพงดวย ยงถาเราเรงแบบอยาก

ไดคนงานเรวๆ บางแหงชารทคาใชจายสงขน แลวเทาท

ทราบบรษทเหลานกไปเกบเงนคาหวคนงานอกขานงนะ คอ

ถาแรงงานตางดาวอยากไดงานท�ากตองจายคาหวคว บางท

คดแพงดวย เทาทเจอคอแรงงานตางดาวพอไดงาน เราตอง

ไปจายคาหวแทนแรงงานตางดาวคนนนกอน จายใหบรษท

ทหาคนงานสงใหเรานนละ แลวเรากคอยมาหกออกจากคา

จางทเราจายคนงานตางดาวอกท มนจายหลายทอดเกน คด

วาเอาเปรยบแรงงานตางดาวเกนไป คอจะคดบรษทกโอเคนะ

แตเกบทงสองทางนกไมไหว” (เจาหนาท HR ของกลมตวอยาง

2nd tier, สงหาคม 2559)

2.2.4) กระบวนการของภาครฐส�าหรบการ

จางแรงงานตางดาวทถกกฎหมายเขาท�างานมความลาชา

พบประเดนปญหานเฉพาะท 2nd tier เพราะ 1st tier ไมจาง


แรงงานตางดาว ตวอยางค�าสมภาษณ เชน “คอไมเขาใจวา

ท�าไมตดตอราชการมนชามากขนาดน เจาหนาท HR ไปตดตอ

แตละทหมดวนเลย ขนาดไปท�าทศนย one stop service คอ

จะท�าใหทกอยางถกกฎหมายมนถงยากล�าบากขนาดน คอ

กลายเปนถาท�าผดกฎหมายกลบงายกวาอก มนกลบกนนะ

ยกตวอยางทชามากคอการออกเลขประจ�าตวแรงงานเวลา

ขนทะเบยนแรงงานตางดาวใหม จะไดเมอได Work Permit

ถาไมมเลข Work Permit กยงขนทะเบยนท�าประกนสงคมไม

ได คอเลขนมนส�าคญนะ นายจางตองเอาไปท�าประกนสงคม

ใหลกจางตางดาวตอไป ถาไมมเลขเดยวแรงงานขาดประกน

สงคม พอไมมตวเลขอาวประกนสงคมไมใหท�าอก คอมนชา

ทออกเลข กไปกระทบอกอยาง เราไมรแกปญหายงไง กตอง

ท�าเปนตวเลขสมมตกบส�านกงานประกนสงคมไว แลวสงเงน

ประกนสงคมเขาไปกอน ไมงนแรงงานตางดาวเคาปวยเคา

อะไรนไมมสทธรกษากล�าบากอก พอไดเลขถกตองมาคอย

ไปปลดเลขปลอมออก แบบนกไมควรเกดขน” (เจาหนาท HR

ของกลมตวอยาง 2nd tier, สงหาคม 2559)

2.2) ด านการบรหารคาตอบแทน พบวาค า

ตอบแทนทจดใหแกคนงานม 3 ประเภท ไดแก คาจาง

(ประกอบดวย คาจางพนฐาน คาต�าแหนง และคาทกษะ)

ประเภทท 2 คอ คาจางจงใจ (ประกอบดวย โบนสและเบย

ขยน) ประเภทสดทาย คอ สวสดการ (ประกอบดวย สวสดการ

พนฐานตางๆ ตามทกฎหมายก�าหนด และสวสดการนอก

เหนอจากทกฎหมาย) ไมพบปญหาทชดเจน อยางไรกตาม

พบประเดนยอยทส�าคญคอ การจดสวสดการใหคนงานนอย

เกนไป แมสวสดการทจดใหจะเปนไปตามขนต�าทกฎหมาย

ก�าหนดกตาม เชน เรองประกนสขภาพ คอ กองทนเงน

ทดแทน และประกนสงคม รวมถงวนหยดและสวสดการอนๆ

แตพบวา หลายอยางมจ�ากด เชน สวสดการเรองอาหาร บาง

แหงมโรงอาหาร บางแหงใหคาอาหาร แตนาจะจดใหเพม

เตมมากกวานนได รวมถงเรองรถรบสงและการอ�านวยความ

สะดวกอนๆ ผวจยคดวาสวสดการทจดใหคอนขางพนฐาน

และมจ�ากดเกนไป พบประเดนปญหานท 2nd tier มากกวา

1st tier ตวอยางค�าสมภาษณจากกลมตวอยาง 2nd tier เชน

“คอ ทเราไมคอยมสวสดการให เพราะเราคดวามนไมคม

อยางเชน รถรบสงคอจ�านวนคนงานมไมมากจดรถรบสงแลว

ไมคมโรงอาหารกเหมอนกน ไมใชไมอยากจดให แตจดแลว

มนไมคม คอคนงานเรามนอย แมคากไมอยากมาขายพอม

แมคากมจ�านวนนอย คนงานเบออกเพราะมใหเลอกทานนอย

นขนาดขายในราคาถกกวาขางนอกนะ อกทงพอมแรงงาน

ตางดาวแมคาทจะท�าอาหารประเทศเพอนบานกหาล�าบาก”

(ผบรหาร HR ของกลมตวอยาง 2nd tier, สงหาคม 2559)

2.3) ดานการพฒนาทกษะ พบปญหาใน 3 ประเดน

หลก คอปญหาแรกกคอระบบการพฒนาทกษะทจดโดยภาครฐ

ยงไมตอบสนองตรงตอความตองการและมความไมสะดวก

ในแงการเดนทางไปเขารวม ไมพบความแตกตางในประเดน

นส�าหรบสถานประกอบการทระดบ tier ตางกน ตวอยาง

ค�าสมภาษณ เชน “การพฒนาทกษะทภาครฐจดให เชน

หลกสตรของกรมพฒนาฝมอแรงงาน เราดๆ หลกสตรแลว

มนพนฐานเกนไป มนไมตรงกบความตองการของโรงงานเรา

หรอบางทหลกสตรพนฐานบางอยางอาจจะพอได แตแหมมน

ไกลเหลอเกน ทจะตองเดนทางไปถงกรมพฒนฯ หรอแมแต

ไปยงศนยพฒนาฝมอแรงงานประจ�าจงหวดกตาม คนงาน

เองกไมอยากไปมนเสยเวลาเดนทาง” (ผบรหาร HR ของกลม

ตวอยาง 1st tier และ 2nd tier, พฤษภาคม-กรกฎาคม 2559)

ปญหาท 2 คอ คนงานมกลาออกหลงจากทไดรบการพฒนา

ทกษะแลว ไมพบความแตกตางในประเดนนส�าหรบสถาน

ประกอบการทระดบ tier ตางกน ตวอยางค�าสมภาษณ เชน

“คนงานมกลาออกหลงจากทไดรบการพฒนาทกษะแลว “สง

ทหนกใจทสดเวลา Train คนงานคอ พอฝกทกษะเสรจ พอ

ท�างานเปน ท�าคลอง คนงานลาออก เคาเอาทกษะทไดจาก

เราไปใชสมครงานทอนทจายคาจางสงกวาทเราให” (เพงอาง)

อกประเดนทพบคอ แรงงานไทยมกปฏเสธและไมชอบหาก

ฝกทกษะเพมแลวตองท�างานเพมตองมความรบผดชอบเพม

เตม (พบประเดนนเฉพาะท 2nd tier เพราะ 1st tier ไมจาง

แรงงานตางดาว) ตวอยางค�าสมภาษณ เชน “แรงงานไทยน


ไมชอบนะ ถาฝกมทกษะแลวใหท�างานมากขน บางทขอลาออกเลยกม ขอท�างานซ�าๆ เดมๆ ไมอยากมความรบผดชอบเพม

มากขน” (เจาหนาท HR ของกลมตวอยาง 2nd tier, สงหาคม 2559)

2.4 ดานการบรหารความสมพนธระหวางนายจางและแรงงาน ไมพบปญหาทชดเจน มกลมตวอยางเพยงแหงเดยวจาก

20 แหงทมสหภาพแรงงาน ส�าหรบซพพลายเออรกลมตวอยางอก 19 แหงทเหลอไมมสหภาพแรงงาน การบรหารความสมพนธ

ระหวางนายจางและแรงงานในซพพลายเออรเหลานท�าผานรปแบบการจดตงหนวยงานทเปนทางการใน 2 ลกษณะ ลกษณะแรก

คอ มการจดตงหนวยงานบรหารความสมพนธ (Employment Relation) ขนตางหากแยกจากฝายงานการบรหารทรพยากรมนษย

ลกษณะทสองคอการตงคณะกรรมการสวสดการแรงงานขน ซงเปนไปตามขอบงคบของกฎหมายแรงงานสมพนธดวยทก�าหนด

ใหสถานประกอบการทมลกจางตงแต 50 คนขนไป ตองตงคณะกรรมการสวสดการขนในสถานประกอบการเพอเปนตวแทนของ

คนงานในการก�ากบใหสถานประกอบการจดสวสดการทเปนธรรมและพอเพยงเหมาะสมใหแกแรงงาน พบวาลกษณะการบรหาร

ความสมพนธทกลมตวอยางใชผานไมวาจะเปนหนวยงานบรหารความสมพนธหรอคณะกรรมการสวสดการแรงงานกตาม ตาง

กระท�าผาน วฒนธรรมองคการแบบครอบครวและเนนการตดตอสอสารมากกวาการตงเปนสหภาพแรงงาน ไมพบความแตก

ตางในประเดนนส�าหรบสถานประกอบการทระดบ tier ตางกน ยกตวอยางเชน ค�าสมภาษณทอธบายวา “สวนใหญชองทางการ

ตดตอสอสารระหวางทางฝายจดการกบแรงงานนทงแบบทเปนทางการและไมเปนทางการส�าคญทสดในการสรางความสมพนธ

ทดกบลกจาง เอาแบบเปนทางการกอนกจะผานรปแบบการประชม ประชมกมหลายแบบอก เชน การประชมทงโรงงานเลย

กบฝาย HR อนนโดยมากเปนรายเดอน บางแหงมการประชมกบหวหนางานทกวน บางแหงทกสปดาห ชองทางการบอกความ

ตองการของแรงงานผานมาทางหวหนางานกเปนชองทางการตดตอสอสารทส�าคญ สวนแบบไมเปนทางการนจะพบบอยและชวย

สรางและสนบสนนวฒนธรรมความเปนพเปนนองกคอความเปนกนเองของเจาของสถานประกอบการจะพบวา เดนในโรงงาน

ตลอดเวลา คนงานรสกเปนกนเองกเขามาพดคย มาบอกปญหาทงเรองงานเรองสวนตวกมาบอกความตองการของตนเองกบ

เจาของสถานประกอบการไดโดยตรงเลย” (ผบรหาร HR ของกลมตวอยาง 1st tier และ 2nd tier, พฤษภาคม-กรกฎาคม 2559)

ตำรำงท 4 สรปปญหาดานการบรหารแรงงานและความเหมอนและความตางของปญหาแยกตามระดบ tier


ส�าหรบทรรศนะของกลมตวอยางแรงงานเกยวกบการบรหารแรงงาน 4 ดาน เปนไปในทศทางเดยวกบผลการสมภาษณ

ซพพลายเออร (ไมพบความแตกตางในความเหนของคนงานทตางระดบ tier) โดยพบวาปญหาการขาดแคลนคนงานเปนปญหา

ส�าคญทสดของการบรหารแรงงาน เมอพจารณารายดานของการบรหารแรงงานพบวา แรงงานทง 4 กลมในทกระดบ tier ม

ความเหนดวยมากในดานการพฒนาทกษะ (คาเฉลย = 2.82) คนงานคดวาทกษะตวเองไดรบการพฒนาดขนจาก OJT ในขณะ

เหนดวยปานกลาง 3 ดานเรยงล�าดบตามคาเฉลยมากไปนอย คอ ดานคาตอบแทน คนงานยงไมคอยพงพอใจนกตอสวสดการ

ส�าหรบดานความสมพนธระหวางนายจางและแรงงาน พงพอใจพอสมควรตอวฒนธรรมองคกรทนายจางดและคนงานเหมอน

ญาตพนอง คนงานไมคอยรสกวาการมหรอไมมสหภาพแรงงานสงผลท�าใหชวตการท�างานดขน และดานการสรรหาคดเลอก

ไดคาเฉลยนอยทสด คนงานยงมพฤตกรรมเปลยนงานและลาออกอยบอยๆ (คาเฉลย = 2.46, 2.37 และ 2.18 ตามล�าดบ)

นอกจากขอมลคาเฉลยจากแบบสอบถามปลายปดแลว แรงงานกลมตวอยางยงแสดงความคดเหนในแบบสอบถามปลายเปด

เกยวกบปญหาทอยากใหนายจางแกไข ดงน ปญหาสวสดการไมเพยงพอ คาตอบแทนนอย ปญหาคนงานไมเพยงพอตอจ�านวน

งาน และปญหาการลาออกบอย

จากประเดนเกยวกบปญหาการบรหารแรงงานขางตน เมอสอบถามซพพลายเออรกลมตวอยางเกยวกบแนวปฏบตเพอ

บรหารแรงงาน 4 ดาน พบวาระดบ 1st tier และ 2nd tier มการด�าเนนงานทไมแตกตางกน มรายละเอยด ดงน


1) ดานการสรรหาคดเลอก

วธการสรรหาคดเลอกทซพพลายเออรกลมตวอยาง

ระดบ 1st tier และ 2nd tier นยมใชมทงหมด 5 วธ วธท

นยมใชมากทสดคอ การตดประกาศทงหนาโรงงานและการ

ตดประกาศ ณ สถานทตางๆ ใกลโรงงานทเปนจดสนใจของ

คนงาน อก 4 วธการทนยมรองลงมา ไดแก การเขามาตดตอ

สมครงานเอง การบอกตอ การใชบรการบรษทรบจางเหมา

แรงงาน และการประกาศรบสมครงาน Online ผานเวบไซด

ตางๆ ตามล�าดบ ภายหลงการสรรหาแลว การคดเลอกคน

งานเขาท�างานจรงใชวธการคดเลอกคลายกนใน 3 ขนตอน

ขนตอนแรก คอ การสงเกตดคณสมบตทวๆ ไป โดยเฉพาะ

อยางยงหากถาเปนแรงงานกลมปฏบตการ สวนใหญรบคน

งานทมระดบการศกษามธยมศกษาตอนตน มกจะพจารณา

จากลกษณะและทาทางเปนหลก เปนการประเมนลกษณะ

ทางกายภาพตาง ๆ วาเหมาะสมกบสภาพการท�างานหรอไม

เชน บางโรงงานเปนการปมขนรปเหลก จะตองการแรงงานท

มรปรางสงใหญ หรอบางโรงงานเปนโรงงานพนสชนงาน กจะ

ตองการแรงงานทสายตาด และอดทนตอกลนและฝนละออง

เปนตน ไมเนนการคดเลอกจากทกษะการท�างาน นอกจาก

นนยงพบวา แนวโนมในอนาคตการสรรหาจะใชบรการบรษท

รบจางเหมาแรงงานมากขน เหตผลคอ การจางงานผานการ

ใชบรการบรษทรบจางเหมาแรงงาน ชวยเพมความยดหยน

ทางการบรหารตนทนและลดความรบผดชอบดานการบรหาร

แรงงานทเกยวกบการหาคนงานใหแกสถานประกอบการ ใน

ชวงทตองการคนงานมาก บรษทรบจางเหมาชวยใหจางงาน

ไดตามจ�านวนทตองการ ในขณะทเมอความตองการแรงงาน

ลดลง กสามารถไมตอสญญาจางได นอกจากนนการเลอก

จางแรงงานตางดาวเพอเปนการแกไขปญหาระยะสนหรอการ

ใชเทคโนโลยทดแทนการขาดแคลนแรงงานในระยะยาวกเปน

ทางเลอกทสถานประกอบการบางแหงเลอกใช

2) ดานการบรหารคาตอบแทน

ซพพลายเออรกลมตวอยางระดบ 1st tier และ 2nd tier

ตางกนยมใชนวตกรรมการก�าหนดรปแบบและวธการจายคา

ตอบแทนเพอดงดดแรงงานใหมาสมครงานและเพอจงใจให

คนงานไมลาออก สวนมากจะใหความส�าคญกบการจายในรป

แบบทท�าใหเกดมลคาทเปนตวเงน เชน การแบงจายโบนสถ

เปนรายเดอน หรอการซอยเบยขยนออกเปนขนๆ และจดสรร

จายในอตราคงทหรอจายในอตรากาวหนา ส�าหรบอตราคงท

แตละแหงจะก�าหนดเพดานการจายตางกน ถาไมขาดไมลามา

ไมสายเลย กจะไดเทากนทกเดอน จายเดอนละครง (แตใน

อตราทตางกนไป อตราต�าสดคอเดอนละ 200 แหงทจายสง

ทสดส�าหรบเบยขยนแบบอตราคงทคอ 600 บาทตอเดอน ใน

กลมจายแบบอตราคงทนบางแหงจะพจารณาจายเพมอกยอด

หนงตอนสนปดวยหากตลอดทงปแรงงานคนไหนไมมการขาด

ลามาสายเลย สวนการจายแบบอตรากาวหนา เปนทนยมถก

น�ามาใชมากกวา แตจายในอตรากาวหนาทแตกตางกน ยก

ตวอยางเชน จายในอตรา 200, 300, 400, 500, สงสด 600

บาทตอเดอน บางแหงจาย 300, 400, และ สงสด 500 บาทตอ

เดอน บางแหงจายเรมตงแต 400 บาท ขนเดอนละ 100 บาท

ตอเนองไปทกเดอน ถาไมขาดลามาสายเลย เพดานการจาย

สงสดอยสงถงเดอนละ 1,000 บาท บางแหงเลอกจายอตรา

กาวหนาแบบรายป ปแรกไมขาดลามาสายเลยจายปละ 3,000

บาท ปตอไปขนอกปละ 1,000 บาทเปน 4,000 และ สงสด

5,000 บาทตอป การจายเบยขยนตามแนวทางนเปนเรองของ

การเพมมลคาของแรงจงใจและเปนความพยายามในการปรบ

พฤตกรรมพนกงานโดยใชสงเสรมแรงทางบวกคอสดสวนของ

เงนทเพมขนในแตละเดอนเพอมงหวงใหคนงานอยากท�างาน

นานขน ตดสนใจลาออกยากขนเพราะเสยดายเงนเหลาน สวน

สวสดการกเชนกน พบวา บางแหงใชวธการจดสวสดการเพอ

จงใจใหคนไมตดสนใจลาออก เชน การจดสวสดการชวยคา

เชาบานเฉพาะคนงานทเชาบานพกเปนค หากคนใดคนหนง

ลาออกอกคนกจะไมไดสวสดการในสวนน เปนตน


3) ดานการพฒนาทกษะ

การพฒนาทกษะทซพพลายเออรกลมตวอยางระดบ 1st tier และ 2nd tier นยมใชเนนการพฒนาทกษะดวยการปฏบต

งานจรง (Learning by Doing) เทคนคทใชมากทสดคอการฝกอบรมหนางานหรอ On the Job Training (OJT) และเนนการ

ฝกอบรมภายในสถานประกอบการมากกวา การสงคนงานออกไปพฒนาทกษะนอกสถานประกอบการ เชน กรมพฒนาฝมอ

แรงงาน ดวยเหตผลของระยะทางและหลกสตรการอบรมทไมตรงกบความตองการ และสถานประกอบการไมนยมสงคนงาน

ไปเขารบการพฒนาทกษะทจดโดยภาครฐ เพราะไมตรงความตองการและมความไมสะดวกในแงการเดนทางไปเขารวม

4) ดานการบรหารความสมพนธระหวางนายจางและแรงงาน

แนวปฏบตทชวยสรางความสมพนธระหวางนายจางและแรงงานของซพพลายเออรกลมตวอยางทง 2 ระดบ คอ

วฒนธรรมองคการ ในบรรดากลมตวอยาง 20 แหง มซพพลายเออรระดบ 1st tier เพยงแหงเดยวทมสหภาพแรงงาน อก 19

แหง ทเหลอไมมสหภาพแรงงาน จากการสมภาษณพบวาทกแหงเนนการสรางความสมพนธระหวางนายจางและแรงงานผาน

วฒนธรรมองคการ พบวาวฒนธรรมเดนคอการอยแบบครอบครว ซพพลายเออรกลมตวอยางอธบายไปในทศทางเดยวกนวา

ใชวธดแลคนงานเหมอนสมาชกในครอบครว เหมอนเปนพนอง ถามปญหาอะไรกสามารถบอกเจาของสถานประกอบการได

อยางไรกตาม การมวฒนธรรมองคองคการแบบพนอง แบบครอบครวอาจไมสรางความสมพนธทดระหวางสองฝายไดเสมอ

ไป ผวจยมขอสงเกตวาควรมการเสรมสรางความรความเขาใจเกยวกบการจดใหมสหภาพแรงงานในสถานประกอบการ และ

ควรสนบสนนใหมสหภาพแรงงานในสถานประกอบการเพอใหแรงงานไดมกลมตวแทนทจะแสดงออกซงสทธของตนเองอยาง

เปนทางการ (ตารางท 5)


ตำรำ

งท 5 แ

นวปฏ

บตดา

นการ

บรหา

รแรง

งานข

องซพ

พลา

ยเออ

รกลม

ตวอย

างระ

ดบ 1st

และ 2n

d tie

r

ทมำ : กา

รสมภ

าษณตว

แทนซ

พพลา

ยเออ

รกลม

ตวอย

าง (ส

รปโด

ยผวจ

ย)


ผลการศกษาทน�าเสนอขางตน สอดคลองกบงาน

วจยเกยวกบการบรหารแรงงานทพบ เชน ทพบวาแรงงาน

ในอตสาหกรรมนหายากและคณสมบตไมตรงสอดคลองกบ

การศกษาของ วระศกด สาระรตน และคณะ (2548) อยางไร

กตามงานวจยนใหขอมลและรายละเอยดเพมเตมและเปน

ปจจบนมากกวางานวจยทพบเดม อาทเชน เงอนไขในการ

ก�าหนดความยากงายของแรงงาน ไดแก เศรษฐกจ ระดบ tier

ระดบต�าแหนงแรงงาน และทตงของสถานประกอบการ รวม

ถงลกษณะคณสมบตของแรงงานทตองการ ส�าหรบปญหา 4

ดานของการบรหารแรงงาน และ ดานการสรรหาคดเลอกทพบ

ปญหาเดยวกนกบการศกษาของอษณย เหมแหวน (2543) คอ

อตราการลาออกสง เปลยนงานบอย ดานการพฒนาทกษะท

พบวา สถานประกอบการในอตสาหกรรมชนสวนยานยนต

ไมนยมสงคนงานของตนไปฝกอบรมนอกสถานประกอบการ

สอดคลองกบงานของสจตราภรณ ค�าสะอาด (2540) และ งาน

ของพงศพนธ ตงกจ (2549) ดานคาตอบแทน พบผลการศกษา

ในลกษณะเดยวกนคอสวสดการทสถานประกอบการเหลาน

จดใหแรงงานยงไมมความหลากหลาย (กระทรวงแรงงาน,

2549) ส�าหรบดานแรงงานสมพนธ พบวาสถานประกอบการก

ลมตวอยางแทบทงหมดไมมสหภาพแรงงาน สอดคลองกบผล

การส�ารวจของส�านกแรงงานสมพนธ กระทรวงแรงงาน (2549)

ผลการศกษาจากงานวจยนไดเสนอแนวปฏบตทซพพลายเออร

กลมตวอยางใชเพอด�าเนนงานดานการบรหารแรงงานแยกราย

ดานของปญหาการสรรหาคดเลอก ปญหาการพฒนาทกษะ

ปญหาดานคาตอบแทน และปญหาความสมพนธระหวาง

นายจางและแรงงาน ขอมลจากนสามารถใชเปนแนวทางใน

การด�าเนนงานและแกไขปญหาเกยวกบการบรหารแรงงาน

ส�าหรบซพพลายเออรแหงอนๆ ตอไปได

สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะงานวจยนพบวาซพพลายเออรผผลตชนสวนยานยนต

สญชาตไทยมปญหาดานการบรหารแรงงานแยกเปน 2 ระดบ

คอ ปญหาการจางงานและปญหาการบรหารแรงงานภายใน

สถานประกอบการ ในการจางงาน พบปญหา ความไมเพยง

พอดานปรมาณ และดานคณภาพแรงงานขาดทงทกษะและ

คณสมบตทตองการ ส�าหรบปญหาการบรหารแรงงานภายใน

สถานประกอบการ เกบขอมล 4 ดาน คอ การสรรหาคดเลอก

การบรหารคาตอบแทน การพฒนาทกษะ และการบรหาร

ความสมพนธระหวางนายจางและแรงงาน ส�าหรบดานการ

สรรหาคดเลอก พบ 4 ปญหา คอ การลาออก ความไมตอ

เนองในการพฒนาทกษะ ปญหาคาใชจายและความลาชา

ของภาครฐในกระบวนการจางแรงงานตางดาวทถกกฎหมาย

ดานการบรหารคาตอบแทน ไมพบปญหาทชดเจน แตพบวา

ซพพลายเออรกลมตวอยางจดสวสดการใหคนงานนอยเกน

ไปดานการพฒนาทกษะพบปญหาคนงานมกลาออกหลงจาก

ทไดรบการพฒนาทกษะแลว และปญหาคนงานไทยไมคอย

อยากไดรบการพฒนา ดานการบรหารความสมพนธระหวาง

นายจางและแรงงานพบวาไมมปญหาทเดนชดการบรหาร

ความสมพนธระหวางกนใชวฒนธรรมองคการแบบเครอญาต

นอกจากนนแลว ปญหาตางๆ ดงกลาวบางประเดนเคยมการ

วจยพบวาเกดขนมานานแลวและงานวจยนสะทอนใหเหน

วาการบรหารแรงงานของซพพลายเออรของประเทศไทยยง

ไมมพฒนาการเทาทควร

ส�าหรบขอเสนอแนะเพอแกไขปญหาการบรหาร

แรงงาน แยกเปนบทบาทของสถานประกอบการและบทบาท

รฐ ส�าหรบสถานประกอบการเสนอแนะใหพจารณาแนวปฏบต

ทซพพลายเออรกลมตวอยางเพอน�าไปประยกตใชแกไขปญหา

ดานการบรหารแรงงาน ปญหาการขาดแคลนปรมาณแรงงาน

เสนอใหสถานประกอบการแกไขโดยจางแรงงานตางดาวใน

ระยะสน ส�าหรบระยะยาวควรใชเทคโนโลยมาทดแทน ปญหา

คณภาพแรงงานไมสอดคลองกบความตองการ สถานประกอบ

การควรแกไขโดยเนนการฝกอบรมแบบการปฏบตจรง (OJT)

ส�าหรบการแกไขปญหาการบรหารแรงงานหลงการจางงาน

สถานประกอบการจ�าเปนตองอาศยการใชนวตกรรมในวธการ

การบรหารแรงงาน เชน ก�าหนดและออกแบบคาตอบแทน

ประเภทตางๆ เพอจงใจใหคนงานไมลาออก อาทเชน การ


จายโบนสถมากกวาปละ 2 ครง การจายโบนสตามอายงาน

มากกวาจายตามผลการปฏบตงาน เปนตน ในขณะทรฐบาล

ควรมนโยบายทชดเจนและตอเนองตอการบรหารแรงงานโดย

เฉพาะในชวงเปลยนผานไปสรถยนตใชพลงงานไฟฟา เชน

แรงงานกลมทผลตอปกรณทอไอเสยรวมถงซพพลายเออรท

เกยวของกบพลงงานทางเลอกอนๆ ทไมใชไฟฟาจะไดรบ

ผลกระทบไปดวย จะเตรยมทกษะแรงงานทปจจบนยงท�างาน

อยในซพพลายเออรเหลานอยางไรเพอรองรบรถยนตพลงงาน

ไฟฟาทไมมระบบไอเสยและการใชพลงงานทางเลอกอนทไม

ใชไฟฟาแลว นอกจากนนรฐบาลควรมการพฒนาความรและ

สมรรถนะของแรงงานไทยอยางเขมขนโดยเนนสหกจศกษา

ใหมากขนเพอใหแรงงานมทกษะทพรอมปฏบตงานไดทนท

หลงส�าเรจการศกษา มทศนคตและคณสมบตทตรงกบความ

ตองการของอตสาหกรรม มากกวาทเปนอย ส�าหรบแรงงาน

ตางดาวเสนอวาในระยะสนขณะทแรงงานไทยยงมสมรรถนะ

ไมสงและสถานประกอบการยงไมปรบตวเขาหาเทคโนโลย

ภาครฐตองพฒนาทกษะของแรงงานตางดาว จ�าเปนตอง

ด�าเนนการใน 2 ทาง ทางแรกคอพฒนาทกษะของแรงงาน

ตางดาวทท�างานในซพพลายเออร เพอใหท�างานไดอยางม

ประสทธภาพ แตขอเสนอนเปนเพยงขอเสนอระยะสนเทานน

อกหนทางคอผลกดนใหซพพลายเออรทไมเลอกทจะพฒนา

ทกษะและใชเทคโนโลยเพมขน ใหไปลงทนประกอบการใน

พนทประเทศเพอนบานทเปนเจาของประเทศของแรงงาน

ตางดาว เกยวกบการใชบรการแรงงานตางดาว รฐจ�าเปน

ตองปรบปรงกระบวนการจางงานแรงงานตางดาวประเภทถก

กฎหมายใหมประสทธภาพ รวดเรว ลดขนตอนทยงยากลง


รายการอางอง กระทรวงแรงงาน, กรมสวสดการและคมครองแรงงาน, ส�านกแรงงานสมพนธ. (2549). รายงานการส�ารวจกรอบสภาพการจาง

ตามประเภทกจการ:เฉพาะการผลตยานยนตและทเกยวของ. กรงเทพฯ : ผแตง.

จารพร มณฑาพงศ. (2553). ปจจยทมความสมพนธกบการเขาเปนสมาชกสหภาพแรงงานบรษทผลตชนสวนยานยนตแหงหนง

ในนคมอตสาหกรรมอสเทรนซบอรด(ระยอง). (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยบรพา, คณะการจดการ

และการทองเทยว, สาขาการจดการทรพยากรมนษย.

ธญญลกษณ วระสมบต. (2560). ปญหาและทางออกดานการบรหารแรงงานของซพพลายเออรไทยในอตสาหกรรมยานยนต.

โครงการ ASEAN watch ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว).

นตย จนทรมงคละศร และคณะ. (2538). ยทธศาสตรการพฒนาก�าลงคนทางเทคโนโลยเพอพฒนาเศรษฐกจและความสามารถ

ในการแขงขน. รายงานฉบบสมบรณ. กรงเทพฯ : สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย, ฝายวจยการพฒนาวทยาศาสตร

และเทคโนโลย.

พระ เจรญพร. (มนาคม 2553). การแสวงหาผลประโยชนจากการเปนซพพลายเออรของบรษทขามชาต : กรณศกษาอตสาหกรรม

ชนสวนยานยนตไทย. วารสารเศรษฐศาสตรธรรมศาสตร, 28 (1) : 35-83.

พงศพนธ ตงกจ. (2549). การศกษาสภาพปญหาการพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบการผลต.ชนสวนยานยนต (วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑต) มหาวทยาลยเทคโนโลย, คณะครศาสตรอตสาหกรรมและเทคโนโลย, พระจอมเกลาธนบรสาขา

วชาวศวกรรมอตสาหการ.

ภทรพงศ อนทรก�าเนด, และ เกรยงไกร เตชกานนท. (2558). Intraindustrytrade,ProductFragmentationandTechnological

CapabilityDevelopmentinThaiAutomotiveIndustry. สบคนเมอวนท 10 มนาคม 2558 จาก, http://www.eria.

org/ERIA-DP-2015-10.pdf

วระศกด สาระรตน และคณะ. (2548). โครงการส�ารวจขอมลฝมอแรงงานในอตสาหกรรมยานยนต. กรงเทพฯ: ส�านกงานปลด

กระทรวงแรงงาน.

ศภชาญ อรญสวรรค. (2542). ความพงพอใจในสวสดการของพนกงานในโรงงานอตสาหกรรมผลตชนสวนยานยนต. กรงเทพฯ :

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สถาบนยานยนต. (2555). แผนแมบทอตสาหกรรมยานยนตป2555-2559. กรงเทพฯ : ผแตง.

สถาบนยานยนต. (2557). ขอมลผผลตชนสวนยานยนตป2557. กรงเทพฯ : ผแตง. (เอกสารอดส�าเนา).

สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย. (2559). ป2558ผลตรถยนต1,913,002คนต�ากวาเปาแตเพมขนจากปทแลวรอยละ1.76

ขายในประเทศ799,592คนตามเปาสงออก1,204,895คนตามเปา. สบคนเมอวนท 22 สงหาคม 2559, จาก http://

www.acarnewsonline.com/carbusiness/tficarreport.

สทธพร เจรญสทธกล. (2546). แรงงานสมพนธขององคกรธรกจในวสาหกจขนาดใหญทมสหภาพแรงงาน ศกษากรณบรษท

ไทยฮอนดาเมนเฟคเจอรงจ�ากด. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยบรพา, บณฑตวทยาลย สาขาการ

จดการทรพยากรมนษย.


สมชาย หาญหรญ. (2557). แนวโนมอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตในป2557-2560. เอกสารการประชม ส�านกงาน

เศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม.

สจตราภรณ ค�าสอาด. (2540). การสงเสรมการพฒนาทกษะแรงงานในสถานประกอบการขนาดกลาง. (วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะสงคมสงเคราะหศาสตร, หลกสตรพฒนาแรงงานและสวสดการ

มหาบณฑต.

ศภชาญ อรญสวรรค. (2542). ความพงพอใจในสวสดการของพนกงานในโรงงานอตสาหกรรมผลตชนสวนยานยนต. กรงเทพฯ :

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อาชนน เกาะไพบลย. (2552). GlobalIntegrationofThaiAutomotiveIndustry. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร,

คณะเศรษฐศาสตร.

อษณย เหมแหวน. (2543). ความรสกมนคงในการท�างานของพนกงานบรษทในเขตอตสาหกรรมสยามอสเทรน : ศกษากรณ

บรษทผลตชนสวนยานยนต. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต).

มหาวทยาลยมหดล, บณฑตวทยาลย, สาขาวชาประชากรศกษา.

Thammavit Terdudomtham. (1997). The Automobile Industry in Thailand. Bangkok: Thailand Development Research

Institute.

World Motor Vehicle Production. (2015). 2015 Production Statistics. สบคนเมอวนท 22 สงหาคม 2559, จาก http://

www.oica.net/category/production-statistics/

ปุาูษา่หุะาห ษสอูสภหหษะาห … · workers’...

Documents