02 2015 no - download.kpf.or.krdownload.kpf.or.kr/mediapds/unygbabfzuonmwg.pdf · 006 검색 속성...

148
02 2015 / NO.530 포털의 뉴스 검색 알고리즘 006 검색 속성 구체적 공개로 투명성·신뢰성 높여야 국내 포털의 뉴스 검색 알고리즘과 언론/ 한운희 012 객관성 추구하지만 설계자 주관 개입 저널리즘 관련 알고리즘의 동향과 분석/ 오세욱 016 클러스터 내 순서 따라 웃거나 울거나 네이버 뉴스 검색 알고리즘 변화가 미치는 영향/ 최진순 특집

Upload: hadieu

Post on 18-Feb-2018

223 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT


006 · /
012 /
016 /

034 · ‘’ /
040 /
044 ‘ ’, ‘’ ‘’ /
048 ‘ ’ /
052 ‘ ’ ‘ ’ /
056 …‘’ ‘ ’ /
061 SBS ‘ ’ 3 /


021 ·· /
025 ‘ ’ /
029 ‘’ /
,
070 2014 /
079 ‘EBS MMS ’ /
083 · PP /
088 … /
093 14 330 3,500 2015 /
096 , /

101 ‘ ’ ‘2014 ’ /
105 ‘ ’ /
109 ‘- ’ ‘ ’ /
113 ‘ ’ - ‘ ’ /
117 70, 70 2 1 1
1940 /
121 2 ,
- /


148 ·SNS

128 '2014 ' /
132 /
136 , ‘ ’ 3 /
140 ‘ ·’ /
144 /
1 4( 4,000) : 056-01-
103703(: ) , , , (02-2001-7512).
“ , ”
· | · | ·KBS | ·
| · | · | · | · 1
1964 3 26 -1881 2015 1 29 2015 2 2 100-750 124 (02)2001-
7751 (02)2001-7740 [email protected] · 203 • .
• :

· /
/
/


1 1
.


?
.

, ’ ‘ , ’ ‘
, ’ ‘
, ’ .

, , ,

. , ‘
, ’
.
2
12 5
(

)
/
.
. .
5

1 [
1].

,3 4
.
‘ () ’ ‘



(keyword
stuffing)
.

·
. ‘
→ →

’ .
.
- .

.
[1] (A)2015 1 28 20 1~5 1 ‘123 7 ’
. (B) 1~5
. ( )
. (C) 1 1~5 , , .
008 02 2015

.
.


.
-
.
,

.


.

. ‘


.

·
[].
.
,
[] 8 (2015. 1. 26. )

• .
• 100 ( 1~).
• (, )
( ) ( ).
• 2 .
• , , ,
.
• .
• . -

: ,
.
, .
• .
• 1 40%
.
• .
•, , . • 1 .

• .
• .
• .
• .
.
.
• 1 .
• 2,000 /, 300 /.
• .9
.

. ,


.7



. 2013 12
24 2014 7 3

(US2014018859)’

.10 ‘’
4
(
[0039]~[0049] ).

.

.
[]
.
[] (, 0 < T < N1)
T : ( ) - ( )
N1 : ( ) - ( )
log T N1
0 . 0 < T < N1
[] .
.
[2] .
(=T
, =N1/T 0 )
.

.


. , T=0 ,
log(N1) .
.

(cluster)
.
[2]
( N1 = -
, T = - )
010 02 2015
?

.
.
,
‘1 ’

. 2,
3 ,


.

.

.


[
3].
(reverse engineering)


.



.


.11

,

. ,


.12

.
,
? ,
?
.
. ‘’ ‘ ’
.
[3] (p) (I0)
(R0, 1, 2, 3) (m) (T1,
2, 3) . (t; transition state)
a, b, c .

3 , ‘ ? ‘ ’’(
, 2014. 12. 10) http://www.mediatoday.co.kr/news/
articleView.html?idxno=120560
4 2007 11 ‘( ) ( )
’ ‘

. ‘
(, 2014, 79)’
.
<>(//)
< >

•/
5 ‘ ’ 2006 12 1 ‘(
)’ .
. , ‘[ ]
, 1 ’ (, 2007. 11. 23.) http://news.
chosun.com/site/data/html_dir/2007/11/23/2007112300831.
html
6 (39) (*
).
2006. 12.

.


.
.
. 24
.
.
2009. 1.

.
2013. 4.

.
2014. 2.
.
.
7 , 7 ‘’ (30%) , ,
(70%) .

’ .
8 . : http://news.naver.com/main/ombudsman/searchAlliance.
nhn?mid=omb : http://cp.news.search.daum.net/partner/
guide_enterance
9 ‘ ’ .
.
10 · .
.


. ·
, IT
, , .
. (www.google.
com/patents) · .
• : US20130159295, US20140188859,
US8667037
• : US8225190
• : US20050165743
• : US8832105
11 2010 6 6 2 6 ‘(The Upshot)’ .

.
. ‘’
. http://www.nytimes.
com/2010/07/05/business/media/05yahoo.html
12 ‘ ’ .
.

API .
012 02 2015

. , “
, ?”

. , , , , ,
, , , , , ,

.
,
.


. .

.

.
,


.
.
.
/ ·


. : http://
chrisjohanson.com
. ,
, ,
,
.

,
.

. .

.
.
,
.


. ,
.

,
.
,
. .
.

,
.
5(
3
, ) 4.

,

.
. .

. ,

”. ,
“ ”.
, “
”.
.
,
. ,
.

. , ,
‘’ .
014 02 2015

.
3
‘’2, 3 ‘’,
4 ‘’ . ,
.
20

.5 ‘ ’6

. , . TF.IDF(Term
Frequency. Inverse Document Frequency,
),
(Jaccard similarity coefficient)


. ‘’
.

. ,

.
()
.
k ‘k-


‘ ’

. ,
.
.

,
‘’ . ‘
(K-Nearest Neighbor Classifier)’
. , .

.

, .
‘ ’

.
.


. ‘
’ ‘ ’ .
.

.

.

.
.

. ‘
(Systems and
methods for improving the ranking of news articles)’
7
015 |
13 .

.
.

.


,
. ,

.
:
.


. “
” .
“ ” .8
.


.

.

. ‘’
.
, (rhetoric)
. ‘
’ .
, ‘(verisimilitude)’
.
‘’

, , ,

. “

.

, , ,
.

,
.
.
, ,
‘’ .
.
,

.
1 Kowalski, R.(1979). Algorithm = Logic + Control. Communication of the ACM, 22(7), 424~436. [Online] http://www.doc.ic.ac.
uk/~rak/papers/algorithm%20=%20logic%20+%20control.pdf
2 http://eqbot.com/
3 http://narrativescience.com
4 http://automatedinsights.com/
5 http://www.technologyreview.com/news/510191/software- predicts-tomorrows-news-by-analyzing-todays-and-

.
.
.

.
2007 4 ‘ ’
.
.
‘’.

DB
. ,
.
2008 7 , ,
.
,
.
‘’



( ) .
017 |
.

.
.
.

. (
), ( ,
) .
PC
10 9 1
.

.
.

.


.
8.6%,
26.1% .
.

.
‘’
.


’ .

.
.

.

.

()

” .
2013 4 ‘’ .


()
. “ ,
,
, ”
.

.
10%
42.5% .

.


.
.
018 02 2015
.
·
.
‘’
.


1 80% .
2014 2 ,
‘’

. .

(2014)’ “


” .
2012

.
‘ ’
.

‘’.

.

.

4~5 .
() ‘’
.
,
. “( )

” “

.


” “

” .


.

(SERP)

66.9% .

66.4% .
“PC


” “


” .
019 |

.
4~5 .
‘’ .


.

.


.
<2014 >
SNS
30.8% . PC


. 2012
12 PC
.
SNS
. ‘ ’
, SNS .

.
,
.

.
1 13 “
” “
,

” .
.

.
.
,
.

.
’ ‘ ’ .

.

·· /
‘ ’ /
‘’ /



.
,

.

‘’
, ‘

. ‘’
‘’ .
?
‘’ .


,

.
(?)
.
,
.
‘’
,
.
‘: ’ . .
022 02 2015
. ,
,
‘ ’ ‘’
‘’ .

.
‘ ’ ‘ ’
.


.



.
‘’

. ‘
’.


(, , , , )
.

.
,
20 2011

’ .

. ‘’ ‘’

,


, .

70 80 ,
(
)
,
.

.
80 , ,
,
, ,
, .
.

(!)
.

.


,
‘’ .

023 | ,
.
,
,
.
PC
90 ,
Y, M, F
.
Y
,
,
IT
.

,
.
,

. ,


.

X 100
‘’
,

.


.

,
‘ ’ .
,

.

,
.



.
.
024 02 2015


,

(?) .


,

. ‘ ’

. N, R
, C
,


.

,

.

.

, ‘’

.

(?) .
,


.
,


(?) .



,


.
,



.

.

,

.
.1



. “
.”

.

.




.

.

.

2000
/


2000
. 2000 ‘’. (http://www.
misslee.net/).

, ,

.
.

.
2000

.

.
3

.

.
’ .2


.

6.7
. 6
.
10
50
.
10 1
. ‘ ’

.
.
3.5



.


.
2005 X , 2008


.



.
PDF


A4
.

.
027 | ,
.
.

. ‘( )’


.


.
1
.
.

.

.

.


.


. “

” .

. 2011



. X

.
.
‘CEO’
12 30 10

,

.4


.
.
028 02 2015

.
500 .


.5


.


. (
)

.
2012



.

.

.



.
.

B
. B
.
.
.


.
1 .
2 http://en.wikipedia.org/wiki/Six_Degrees_of_Kevin_Bacon
3 http://en.wikipedia.org/wiki/Small-world_network
, ?’, http://www.mediatoday.co.kr/news/articleView.
’, http://www.mediatoday.co.kr/news/articleView.
(rumor)
(hoax) .



.

.


()
.
/


‘’
. .
030 02 2015
,
,
, ,


.


. 2014
10

.

.
.


(filtering system)
.
, ,
.

‘ ’
. (theonion.com),
(empirenews.net)

.

.
, , , ,
.


.
(democraticunderground.com)
TMZ(tmz.com)
.


. (emergent.info)
.

.

.


.
.
.
.
.

.

.

. ,


.

. ,


. ,
.
.


.
, (CIA)


.
. 2003

.
5
50% .
12~15% .




.


.

. 1989
(The Whistle-blower Protection

.



.

.
032 02 2015
CIA (NSA)
.
2013 5
6


.
1917 (Espionage
Act) , .


.



.
.


,
.



.

. 2014 5 11
CIA
,
. , CNN

. CIA

.
CIA


.
‘’
. CIA
NSA
.




.
,

,

.

.

.

‘ ’, ‘’
‘’ /


‘ ’ ‘ ’ /
034 02 2015

, ,
, ,




.
‘’

,
,
,

.

.
( )

.
/
2014 10 ‘ 2014’.
035
, , ,

,
.


, , , ,

.
‘ ’ ‘KBS ’
‘ ’ ‘
’ ‘ ( )

.
.
, ,

,
,

. ,

,


.
,

.

,
, (
)

.
“ ,
, ,


” .




,
.

.

.

.
, ,


.

.

036 02 2015
,
).


’, ‘

.


.

,

,

. ,
.

,
,

-
. ,
, ,
,
.

‘ ’
.

, ,


.

,

.

.

[]
: (OnBrand) (AroundBrand)
: (Earned Media) (Paid Media) (Paid Media)
: (AroundBrand)

(OnBrand)

.
‘ (Native Ad Summit 2014)’
, ,



.
‘’ ‘’

.


. ‘
, ’
.

,

,


.
’ .
‘ ’

,


(Pulizzi, 2013)’ .


(, 2014, ‘ ’).

, , ,
’. , ‘

,
, ,
.
.


.

.

.
038 02 2015

.
(‘’),
(‘’),
‘’ ‘’ .
‘’,

.
‘’
,

“ ”
,
“ ”
PR,

” .

‘ () ’ ‘

‘ 20’

.
‘ ’


(
,

, ,
).


[]


(: ) .

‘’ ‘’ (

‘ ’ ).

,
(PR
),
( )
.
.


,
.
,

.

( )

. ‘
’ ‘ ’
,
,

, 2

.


.



.

.
,
,

,

, ,



.


.


,
, ·


.
040 02 2015
,

.
50 2 ,
,
.
, , ,
,
,


,
,
/

TV ‘TV
!’ .
041
.
‘’,
‘’, ,
‘’ .
, ,

,
‘’
. KBS MBC, SBS, MBN, JTBC
, , ,
(), ()
,

.

.

100 50
(50 1),
. 2
18 ‘’ ··

.

,
.



.


,
.

KBS 1
. 2014 11
1TV 61.4%
57.8%( 6,190 5,730), 2TV
46.2% 45.3%(3,905 3,865)
( 2015.1.14).
,

. ,

.
042 02 2015
.

,

.

, MBC
.


. MBC 2012
2014
. MBC
,
,
,

,

.
, ,

. KBS
SBS

.
. TV
A
, JTBC , ,
. MBN
,
, ,
. , ,

KBS . KBS .
043
.

, , , ,
, .


,

.

.

.

,
.

,

. ·


.

,

.
,
VJ
,
.

,
,
,
·

.
,
, ,

.


.


,
.


.

,
.


.


.
. ‘3’
,
‘’ 200 (
)
.1 ‘’
.
,
‘’
‘’
.
2014 tvN ’
. ‘’


/
‘ ’, ‘’
‘’ ,
8.2% .
045
tvN ‘’
.
3
.
.

.


.
,

‘’ .

.2 ,
‘’

. tvN
2 , PD
,
1

.
‘’


TV
. “
” ‘’
.

.
,

,


.
,

,

.

3

, ‘’


‘ ’
.
,

.
, ‘’

046 02 2015
? ,
.


. ‘’

,
20 ,
3
‘’
.




.
‘ ’


.

.
, ‘’
tvN
. tvN

CJ E&M
.
. .
PP
,

tvN
.
,
CJ E&M
.

,
‘ ’
. ‘’

,
.4


, ‘’
.

. 30

.
‘’

047
,
“ ?”
. tvN ‘

2, 30
. ‘’


.


tvN . ‘’


.
“‘’ ”


.
‘’
,

.
,
.
‘’
.

, .

.
,

.
.


‘ ’
.
‘’ “ ”


.
1 http://www.etnews.com/20150109000156
2 http://tenasia.hankyung.com/archives/135090
.” 2014


.
,
.
, , ,

.

(, , , ) 1
(2014. 12. 05~2014. 01. 05)

.

.

.

.


.
/
‘ ’

‘’ 12
() .
/ :
049
.
,
.
.

.
,
,
,
,

“”
.
, , ,

.
, , ,
. .
,
.
,

.
‘’ 3 … ’(
), ‘,
’()
.

.
.

→ →
,
.
“”
,

, “ ”
.

.
.

, .

.
.

,
, .
2, 3

. ,
050 02 2015

,
, ,
,
, ,
,

.

.

,

.

.


.

. .

. ‘
, ’ ‘ ’ ‘
’ ‘
’ ‘ … ’
‘ ?

.

.
,

. ‘ 3, 4 …
’ ‘
’ ‘

.
.
,
,

. ‘ ,
’ ‘,

, ,
.

. ‘ ’ ‘’ ‘’ ‘’ ‘
’ ‘’ ‘ ’ ‘’ ‘’
.

.
.
,
. ,
,
, .

. , ,
051

.
, ,
.

.

.
.

. , ,

.
.
.
.

,

.
. ‘ 3, 4 …
’ ‘ 3 ’ ‘ ’ ‘
’ ‘ 2, 3 , ’
‘ ’ ‘ ,
3’
.

.
. 3
.


.

, .


, ,
.
,

.
,
.
2, 3
.
, .
052 02 2015
,
.
,
. ‘ ’

,

.

‘’ .
( ) ‘ ’
1881 7 29
. 1881
< > 11 ‘
’ .

( )
. ‘
’ .
, , (, ,
) ·· .

/
. / : AP
053
1990 7 13 ,
,
,
‘’ ‘ ’
.
,
?
.
,
.

‘ ’ ,
.
,
.
1881
()
. ‘ ’,

.
. 20
.
1968
, ‘ ’,
‘ ’ .

.

.

.
.
. 2007

. “
”, “


” .
, ‘ ’

.
.
’ 1 11 .

.
, ‘ ’
.
054 02 2015
.
.
, ‘ ’ ,

.
, . ,
,
.
,

. ,
.
, , , ‘
’ ,
‘ ’
. ,
.1
.
. 1 9,

, 2
-
-
. ,

.2
SNS , ,
.
-
,
. ‘
’ ( )
. 1 11
400
. ‘’
‘ ’
, ‘ ’
.3
‘ ’
‘’
.

. ,
·

. 10
2005 11 ,

()
.
,
? 1 7 1 11
.
1 1 7 20 .
, “ , ‘ ’”, , 1735, 2015 1
14 .
2 2 .
3 , ,
. Christian Salmon,
“De quoi ‘Je suis Charlie’ est-il le nom?”, Médiapart, 25 janvier 2015.


‘’ ‘ ’ /

SBS ‘ ’ 3 /

056 02 2015
2014 ‘’ ,
,
.
‘’ ‘’
2014 12 8 11
. 12
·
.
‘’ 3 ,
.
17
, 29

‘ ’ .


/
… ‘’
057·
. “ ”
. ‘ ’

, , SNS .

.

’ , .
. ,
3 ,
.
“ ? ”
.
, “ .
?” . , ,
.
12 8, 1 “[] ‘
’ … ‘’”
‘’ (2014. 12. 8. 01, )
(2014. 12. 8. 06).
058 02 2015
. “[] ‘’… ”
, 5 6 .
5 ‘’ . ‘

. .
,
‘ ()’ .
‘’ ‘’ ,
.
. “ …
() ”
() , .
“ , ‘ . ’
” , ‘’
.
. , , “
” .
3 ,
. () () ‘’
. / :
059·
,
. 2() , 8()
. ,
.
,
, ‘ ’
? .
‘ ’ ()
, .
‘’ .
‘’ , 1 ‘ ’
. 12 8
. 10
. , ‘’
.
“ , ”

.
.
.
,
‘ ’ . ‘
’ .
‘ ’ .
‘’
.
2, 3 .
060 02 2015
, ,
, , .
,
. .
‘’ .
, 2,
3 .
‘’ .

. ‘
’ “ ” ,
“ ” .
,
‘· ’ .
.
12 30 , “
” .
,
.
, “ ”
.
‘’
, ‘
’ , ‘’
.
‘ ’ ,
.
, ,
. ,
‘ ’
.
061·
. . . , ,
V, ….
. ?

. ,
.

. ,
, , ,
. ‘ ’, .
SBS ‘ ’ 3

‘ ’ UHD 4K . () .
().
062 02 2015

.
? ?
? .
.
. , , ,
.
. .
, .
.
, .
, TV
70% .
. .
.
‘ ’
, , .

,

.
‘’ ‘
’ 140 .
.
()
.
063·
.
. 17 140

. .
‘’ . “
? .”
141 .

.
.
.
.
. ‘
( )’



. 7 ‘
’. 100
.
‘’ . ‘’
.
. .
.
064 02 2015
.
.
“, .”
. ?
.
, ,
.
.

” .
?
,
.
?
6 .

.
. .
. , , .
.
065·

. ,
, ….
‘’ ‘’ .

. 6 .
. D, .

.
.
.
.
,
?
,
.
.
.
.
.
. 350

. ‘’
‘’ . ‘’
.
066 02 2015
. 110 .
.
,
. ,
.
,
. <, >.
‘’.
.
. ‘’
. ‘’ .
32 . ,
. . ‘’
.
067·
, , .
‘’ .
.
.
.
. .
.
.
.
,
.
. . .
‘’ ‘’
8 . .
7 . 1986

.
, .
. “
, ” .

, , ‘ ’ .
. IT ,

.
. “ .
? .
.”
.
.
. ‘’
068 02 2015
. 15 ‘ ’ ‘ ’ (),
‘’ . .
() () .
‘ ’ .

.
.
.
.
.
.
.
.
, .”
8 . ,
.

2014 /
‘EBS MMS ’ /
PP /
… /
14 330 3,500 2015 /
,
/
. <2014 >
30 TV
. 20 2012
TV 30
2014 .
> 2014 19
,
, ,
.

.

,
.
,
2002 11
. < >
, , , , ,
. 2006 20


2010. 2014
19
/
2014
19
5,061


()
071·
. <2014
>
.
2030 , TV
1 (5,061) (
, , , , )
94.4% ,
(69.5%) .
(57.8%), (49.9%),1 (30.7%),
(23.4%), (5.3%) .
, 40, 50, 60
. 20
2012
, 30
2
.

52.6
99.6
48.6
37.8
73.8
71.9
31.3
36.7
55.4
49.9
1996 1998 2000 2004 2006 2008 2010 2011 2012 2013 2014
64.4
53.9
58.5
44.8
30.7

(A+B)
20(n=929) 86.0 99.6 97.6 85.6 81.2 17.6 11.2 4.2
30(n=968) 92.8 98.0 95.8 82.8 70.4 22.0 29.1 5.0
40(n=1,059) 96.8 91.8 84.8 68.8 60.1 36.3 31.7 7.2
50(n=989) 97.0 68.7 59.9 43.5 36.9 44.1 27.7 6.3
60 (n=1,116) 98.0 24.2 17.3 15.4 8.0 32.1 16.8 3.7
072 02 2015
166.5 ,
(60.2), (56.6),
(23.0), (22.1), (10.4),
(1.1) .
, 10.4(176.9
→166.5) , 3.8,
3.2, 1.6, 1.2
. 6.5
, 6.0
2013 0.5 .


, 49.0%
, (17.7%),
(16.7%), (6.8%), (6.5%),
(3.1%), (0.3%) . 2013

.
0.8%p (19.9%→20.7%),
2.1%p(10.4%→12.5%)
, 3.0%p
.
6.7%p(93.8%→87.1%) .

1
95.3( 1 35)
339.9 28.0% . 2013

30.5% 28.0% 2.5%p .
, 46.2
, (16.7),
(13.5), (10.4), (4.4),
(3.9), (0.2) .
2013(n=5,082) 2014(n=5,061)
176.9 49.2 166.5 49.0
(A+B) 116.3 32.3 116.8 34.4
(A) 53.7 14.9 60.2 17.7
(B) 62.6 17.4 56.6 16.7
26.8 7.5 23.0 6.8
25.3 7.0 22.1 6.5
12.0 3.3 10.4 3.1
2.3 0.6 1.1 0.3
359.6 100.0 339.9 100.0
073·
, 48.5% ,
(17.5%), (14.2%),
(10.9%), (4.6%), (4.1%),
(0.2%) . 2013

.
, 40~60

. 20
2013 35.8% 2014 40.3% 5%p
. ,

.

2013 9.1%p
. ,
2013 9.1%p
. , 50
98.0% 90.6% 7.4%p . 50
5.8%p , .
[2] (2011~2014) (: %)
2011 (n=5,000)
2012 (n=5,000)
2013 (n=5,082)
2014 (n=5,061)
2013 55.3%
59.6% 4.3%p ,
50 5.8%p ,
.


.
5
( 1,
2, 3,
4, 5)
,
3.96 ,
[4] (2013~2014)
2013(n=5,082) 2014(n=5,061)
56.5 51.5 46.2 48.5
(A+B) 30.3 27.6 30.2 31.7
(A) 14.3 13.0 16.7 17.5
(B) 16.0 14.6 13.5 14.2
12.0 10.9 10.4 10.9
6.0 5.5 4.4 4.6
4.2 3.8 3.9 4.1
0.7 0.6 0.2 0.2
109.7 100.0 95.3 100.0
() 359.6 - 339.9 -
(%) 30.5 - 28.0 -
[5] · (: %, n=5,061)
20
(3.48), ·(3.40), (3.38),
(3.30) .
33.8% 3.1%p . 3
20.2% 2013 .
2002 .
,
1 ·
‘’
78.0% 2013 76.4% 1.6%p .
10 7~8
.
, , ,
IPTV ,
. 2013
4.3%p, 4.0%p, IPTV 3.2%p
, 3.1%p,
3.0%p .
[3] (: , 5 , n=5,061)

(/)
//

/

* 5 : 1 ‘ ’~5 ‘ ’
[4] , , (1996~2014) (: %)



1996 1998 2000 20042002 2006 2008 2010 2011 2012 2013 2014
73.6 77.6 76.4 78.0
68.8
20.4 20.2
* 1996~2006 n=1,200, 2008~2012 n=5,000, 2013 n=5,082, 2014 n=5,061
076 02 2015
2013 76.4%, 2014 78.0% 3
.
. 2013 ‘
’(33.8%→30.7%) ‘ ’
(50.7%→47.7%) ‘
’(55.3%→59.6%)
.
30 95.0% .


. ,

.

.
·
5
( 1, 2,
3, 4, 5)
[5]
(2011~2014) (: %)
[6] (: , 5 )
2010(n=5,000) 2011(n=5,000) 2012(n=5,000) 2013(n=5,082) 2014(n=5,000) 2013
4.04 3.83 3.76 4.13 3.90 -0.23
3.90 3.69 3.61 3.84 3.70 -0.14
- - 3.43 3.72 3.60 -0.12
- - - 3.58 3.50 -0.08
- - - 3.61 3.47 -0.14
3.79 3.44 3.37 3.65 3.43 -0.22
3.60 3.54 3.41 3.47 3.42 -0.05
3.55 3.31 3.23 3.34 3.27 -0.07
3.36 3.23 3.13 3.21 3.19 -0.02
3.48 3.28 3.14 3.17 3.16 -0.01
3.49 3.28 3.16 3.23 3.14 -0.09
3.46 3.28 3.18 3.23 3.14 -0.09
- - - 3.15 3.10 -0.05
- - 3.26 3.40 3.28 -0.12
077·
’ 2013 4.13 3.90
0.23 . ‘’(0.22
), ( 0.14 ),
(0.12 )
2, 3, 4,
5) , 2.68.
2010
.
<2014 >
4
,
, ,
.
, , , 4
16
. 16 ‘1: 4
’ ‘2: (
) ’ ‘3: ’ ‘
4: + ’ ‘5:
+ ’ ‘6: ++
[6] (2006~2014) (: , 5 )
2008 (n=5,000)
2006 (n=1,200)
2010 (n=5,000)
2012 (n=5,000)
2014 (n=5,061)
[7] 4
() (%)
3: 411 8.1
4: + 1,938 38.3
5: + 94 1.9
6: ++ 952 18.8
5,061 100.0
[8] 4 (: %)
0 1 2 3 4 5 ()
13.9 18.3 22.7 21.7 16.3 7.1 100.0 2.3
4 40.0 22.6 18.1 10.9 7.7 0.7 100.0 1.3
20.0 24.8 24.4 18.7 9.1 3.1 100.0 1.8
18.5 21.1 21.4 20.8 12.5 5.8 100.0 2.1
+ 11.0 15.1 23.9 22.3 19.6 8.1 100.0 2.5
+ 9.0 14.7 28.1 22.4 20.7 5.1 100.0 2.5
++ 5.1 12.9 17.8 27.1 23.7 13.4 100.0 2.9
078 02 2015
5,061 54
, 2.3
, ++
2.9 .
+ +
( 2.5), (2.1),
( ) (1.8),
(1.3) .
,


.
82.7% , ++
(81.6%) . ‘
’ ‘
’ +
,
.
(www.kpf.or.kr)
.
[9] 4 (: %)



4 5.1 6.4 14.1 13.7 60.3
6.4 13.0 12.6 9.3 82.7
6.9 22.4 26.9 32.2 53.2
+ 8.0 19.4 20.2 27.1 72.1
+ 22.0 38.2 35.9 38.1 76.0
++ 11.3 26.8 26.8 29.0 81.6
1 , , , , , , , , .
2 , , DMB, PMP, .
3 ‘’ . , , .
4 84. 2014 ? (1. , )
85. ‘’ ? (4. DTI)
86.
?(4. )
(3. )
88. 7 ? (2. )

. EBS
HD 1
. KBS



.

EBS MMS
/

EBS MMS EBS
080 02 2015


.

.
,
.
6.8% 2011
. 90%
.
.
·
.
,



.1 MMS

,

.2


,

.


[] (: %)
(+) IPTV TV TV
74.8 69.1
2013 (n=3,434)2012 (n=3,453)2011 (n=3,413)
* = /
**: (2013.12). ‘ ’
081·

.3

.
.



.

. 90%
.

.

.

. 1,000




.
.
90%
. ‘’
.

.
.
.

.
.
.

.

.

.
082 02 2015
.
,
.
‘ ’
.
’ . MMS
EBS
.
.

.

.
.

.
.
.

.
.
‘’ .
‘’
.
,


. ‘
.’
‘’ ‘’ ,
.

.

.
,

.

.
.
1 (2014). . . 2014
2 (2008). .
KOBACO- ‘ ’
3 (2014). . . 2014

153
, ,

.
) TV .

.
,
,
.


. (2014.12.4) “
/

.
. / :
084 02 2015
(2014.12.29) 50%
TV ‘’
1
.

.
4 ‘ ’
‘ ’

. 4

.
2014
JTBC
.

. JTBC

.


.


.

,

.
‘2013 ’
4 TV 700
543.48( , 77.64) , MBN
540.01(77.14) 2, JTBC 534.72
(76.39) 3, A 519.73(74.25)
4 . JTBC 1
3 TV 3
1 . 1 2
700 3.47(
0.50), 1 3 8.76( 1.25)
.
MBN, TV 1
[1]
MBN, A,
TV
. JTBC 3
[1] 3 (: )
TV JTBC A MBN
(210) 143.51 142.62 140.03 153.26
(215) 166.71 165.47 167.34 166.92
(275) 233.26 226.63 212.36 219.83
700 543.48 534.72 519.73 540.01
100 77.64 76.39 74.25 77.14
085·
.
[2] 7 ,
MBN,
A
, 13.23 3
.

( ) TV
, JTBC , A
.

’(85) 4
.
MBN 85 56 100
65.9 ,
A 48.2 .
‘ ’

25
.
.

[2] (: )
TV JTBC A MBN

2. (12.5) 12.50 11.50 12.50 11.50
3. (15) 7.50 15.00 12.00 15.00
4. (22.5) 13.50 9.0 13.50 13.50
5. (85) 52.00 46.00 41.00 56.00
6. (30) 25.38 28.00 27.50 25.50
7. (10) 8.50 8.94 8.50 7.50
143.51 142.62 140.03 153.26
[3] (: )
TV JTBC A MBN

(215)
1. (30) 26.00 26.00 30.00 30.00
2. (25) 23.33 23.33 25.00 24.17
3. (30) 15.00 5.63 3.75 11.25
4. (35) 23.63 23.63 27.13 22.75
5. (65) 48.75 56.88 51.46 48.75
6. (30) 30.00 30.00 30.00 30.00
166.71 165.47 167.34 166.92
086 02 2015
.
4
A 1, JTBC 4
1.87
.

. 1 TV
4 A 11.25
. TV 1
, JTBC A
.
“TV
” “TV
4 ”
TV ‘

.

.

’(65),


.
TV 1, A
4
.
’(30) ‘
’(30)
[4] (: )
TV JTBC A MBN

1. (30) 24.00 22.50 24.00 24.00
2. (22.5) 18.90 21.60 18.00 15.30
3. (22.5) 22.19 22.19 22.19 22.19
4. (25) 18.00 14.67 10.67 18.67
5. (25) 14.17 11.67 17.50 11.67
6. (10) 6.00 2.00 0.00 0.00
7. (10) 8.00 10.00 8.00 6.00
8. (30) 30.00 30.00 30.00 30.00
9. (30) 22.00 22.00 14.00 22.00
10. (20) 20.00 20.00 18.00 20.00
11. (25) 25.00 25.00 25.00 25.00
12. (25) 25.00 25.00 25.00 25.00
233.26 226.63 212.36 219.83
087·
. ‘ ’
(25) ‘ ’(25)

. ‘
’(25) 4
.

’(30)
A 14 100 46.7
.
17(
) 31(),

.

.

. 2014 1,000
350.
35% ,
65% 35%

.



.
.
, ,
.


.
,
. 50%



.
‘ ’
.
.
.

.
.


.


PD
.
PD ‘ PD’
.
,


.
/
‘ - ’. : (2014.11.27.)
089·
.

.
,

.
10~16%
. (
/, , ) 40%
.

. 2013 TV
( 07~10) 600
340 .
1

1

. 1
.
,
2
.
VOD
,

.
50~60%
2

.
2011 ,
2013
.
.

.
( 07~10) /TV


.
CCTV KBS ‘! ’
. CCTV 2004 MBC ‘
’ .
‘’
.
TV 2011 MBC
‘ ’
1( 2.38%) ,
.
’ ‘’
.
090 02 2015

. ‘’ ‘’
.
‘ ’ 5%
‘’ ,
1,000 . SBS ‘

‘ - ’ 2014 10
TV . ‘
’ 5 1
,
.
.
[2]

TV ‘’ 2013.4 , 2014.4
‘, ’ 2015.1
‘’ 2015.1
‘’ 2014.6
CJ E&M ‘2’ 2015.1
JYP ‘’ 2015.1.27.
* :
MBC
KBS
SBS K TV 2013.5
TV 2014.10
CJ E&M K TV 2013.7.7
TV 2014.5
*: , KDB
091·
, 2008 ) .
2014 ‘ ’
. TV
‘’
2014 ,
.
2015
MBC ‘, ’
. ‘ ’
TV
TV 24 ‘’
, 2015 1 4
1
1 .
2014 ‘2’( 36)
. ‘2’
.

.
,
. SBS ‘
’ PD, ‘
’ PD
. 2014 9
ROA
,
PPL
.
2014 12
26.1% .
2014 8
150 ( 6.4% ),
2014 12 20
( ) 16%
.

.
.
,
1~2 .
.
.
092 02 2015
7~8 ,
.

.
,

.
,
. 2005 ‘’


. 2012 2013 ‘
’ ‘ ’

. 2014
‘ ’
30%
, , 2015
. FTA

,
.

.

.
, IT
.


.
. 2014
,
1~2
,
.

.
, ‘
,

’ .

‘’. 2015 1 4
1 . : (2015.1.9.)

. 14

3 ,
330 3,500 . ‘
(2) , , (
) (2) ,
1 1
’. ‘ ·
39, 33, 34
’ .

6
. ,
, .
2 6 ,
.

(ISOJ)
(INMA), (WEF)
.
7
. , ,
1 4,850 .

.
10%
1 2,000 . ,

/
094 02 2015
.

(···)
, (10% )
.
(NIE), , ,

, ,
[] 2015 (: )
·

, , ,
5 -

ISOJ, INMA, WEF

, 300 (12
)
() 1 2,000 10%


( )
1,000 () 10%
, -




,
,

1


( )

5,000 10%


, 4,000 , 6,000

(1)

10


,

. ,
3 1 ,

6 .

1
,
.
(·· )
,

6
.
20% .
·
·
, 3%·
2 ·3 .
10, 7, ··
3 (NH)
.
. 1,000 ,
2,000 , 5,000
10% .

(1,500 )·(2,000 )·
(4,000 )·(6,000 )


.


21 .
3
. NIE
2012
. 1 ‘NIE ’
1 3,000 (
), 10% .
2 ‘ ’ 1 5,000
() (2018
) . 2

.
3
(NIE)
, , ··
. 1
1,500 .
·

700 .
1 :



.


,

,
(
)
.

,

.
,
,

.
,
-
() -.
,
‘ ’
,
‘ ’


.

097·
.
- -

.

.

,

.

,


‘’ .

?
(royal historian)
,
(official historian)

.
BBC
. BBC BBC
BBC (

) .
BBC
, ,
,

.


. 1983
.
‘, ’

.


.
1999

.
,
.
098 02 2015

,

.
2009

.
350
, 50
20 .
450 ( 80 )


’ ,

. BBC TV BBC
BBC
,
BBC
.

,
, ,

.

.
, ,

, BFI
.
BBC



BBC
.
TVARK
,
.

.

,


.


.
,
,

.


. ,
,


.
,

.
.

,
,

.

,
,

.

,

,
,
, , , , -
, ,
, , , , ,

,

.
‘ (speaking
into the air)’
.

.
,

. , ‘ ’
,
,
.

‘ ’ ‘2014 ’ /
‘ ’ /
‘- ’ ‘ ’ /
‘ ’ - ‘ ’ /
70, 70 2
1 1 1940 /
2
, - /

101
/
? 1930
,
. ,
1936
(straw poll)


.



.
,
.

,
.
.
. “

?” “

?”
.

. /

.
,

.


. (public opinion)
(mass opinion)
,

.


‘2014 ’ .
/ :
.

.
,
,

.
,
.
.
‘(public deliberation)’
,

.

.
1990

. ‘
’(, 2008), ‘ ’
(, 2009), ‘EU ’(EU, 2009), ‘
’(, 2010), ‘One Korea ’(, 2011),
‘ ’(, 2013) .

. ,
‘One Korea ’ , “
” 48%
73% 25% .
‘2014 ’
’(: )



. ,
. 3,300
, , , ,
,
,
,
.
. 1 , 4
(, , , )
250(30 )
,

. ‘2014 ’

.
104 02 2015
,
,
,

.
.
2 254(
51)

.
→→→→
.
, ‘’
.

·
.


27% 40.4% 13.4%
.
52.8%, 61.2%
.

,

,
.
31.7%

46.3% 14.6% .
,

. ,


.


” .
, 86.4%
, 96.9%
.
. ,

.
,

.

.
‘ ’
.
.
2014 12 19 ‘
; ’
.
(, )


.
(KAIST) ‘
’ .
,
,
‘ ’
.

” , “
.


,
.

,

,

.



.

106 02 2015
,

.



.

, “
” “


.
()

,
.

’ .

. SO 3
(Cost
Per Subscriber) 280
,

,
. ·

( )

. (·
, 2010; , 2008; ·, 2009;
··, 2011; ·, 2012)

.
(2008)



.
,

. ,


.
,

. ·

· .

·
.
, , 3
· .
·

.

107
.

,
( ).


, ‘’

.

,
.

,
.



.
, ,
.

, x f≡ Max {(V
-V), 0} .
‘V’ SO
, ‘V’
. , ‘V’

‘V

.

.
SO
, SO

(economic rent)
, SO ,

. ,

.

· ·
.
·
.

,
.


. ,

, ‘V’
(SO )
,

. SO ‘V’


. SO

,

.
SO
2007 2006
, 2013 [(V+x):(V-x)]
2006 [V:V]
1 (x)
( ).
V = ( /)×
( )
, A=1-(
) .
,

. ,

,

. (A)


,
.
KDI
2006

IPTV
,

.


V

.
2006
TV

.
TV
.

109

,
.
, 2007
36, 2008 11, 2009
22, 2010 10, 2011 16,
2012 27, 2013 53,
2014 8 22
169 .
‘’
‘’
.
, ,
,


(, ) .

,

.
,

.
()


.
/
‘ ’
‘- ’
110 02 2015

( ) ,

(
) .




’ .
.

,
1~2 ,
··
.



.
,
‘ ’ ‘ ’ /
.
‘ ’ 88.8%
·· 2014 7
‘ ’ ‘
- ’ ‘ ’
3,200 .


, ··
·
.
, (
) 25,
260 1~2
. ,


‘ ’ .
111
,

.
1,000( 20

) 2014 8
.
, 91.9%
.

. ,

2% .

. ,


.



.

.
, ,
,

,
·

.
88.8%
,
,
,
. ,

,

.


,
.

.
112 02 2015
.
,

.

.


.

.
‘’
,

. ‘’ ‘
’ .


.
‘ ’,



.
,


.


.

,

. ,

.
.




,
‘ ’
.



.
, , ,


.


.
, (canon)
.
,
‘ ’
.
10
.

2003
. ‘
’ ‘ ’
.
' ' .

.
.
‘ ’ , ()
()
. ‘
’ ‘’ .


. .
.

.
. 11
,

21
.
3 .
.

.

.

. ‘
’ .



.
.

.

.
.

.

.

. ‘’.
“ ”
, ,
.

.
,
.
115


.

.


’ .



.
‘’ .
, ,
.

.

. ?

?
.


.

.

,

.
‘ ’
.



.
,
,
. ‘ ’

.

. .
116 02 2015
4 5

.
, .

,


.
.

.
.

.

.

.

. ,

.

.
, ,
.
.
‘ ’

.

.

.
.

.
.

.
‘ ’ ,

, ,
.

. ‘ ’
.

117
1 .
,
. “
() ”.2
1

.
.
1943 5

.



.

,

.
,
.


,
.
.
AP, UP
/ ·
1940
1 1
118 02 2015
‘ ’
.


.3
.


,

.


.4




.
1945 12 ,
3 ‘


,
.

.

.

.

” .5
,
.
.
18

. 1946 7 25
.

. 7 26

.
, 22 ,
(, , )
2012 6 17 92
.
,
.6
.
1940
1945
.7
,
11, 9 .8
<>(KBS, 1977) ‘’ 9

. ,

1947
, ··
· .
1970 7
1979 .
2
.
(KBS)
. , , ,
, , , ,
.
, , .

. 1946 7 25
.
.
120 02 2015
2 , 8
, , ,
.10

. KBS
1961 MBC
,

. 1920

KBS ,
1993 73 .
, , , 8.11

.
() ‘()’
, 1960
.

,
. 1950

1960 10
,
.
.
5 . (AM)
,

.

.
,
.

.
1 (2003). “ ”. 50. . p.75.
. “ ”. . 1969.2/3. pp.35~36.
(1997). . . pp.47~53.
2 (1995). 50. . p.28, p.38. 3 . . p.49. 4 . . p.28. 5 (1991), “- 1, 1
. ’91. p.82.
6 (2012) “625 … . 2012.6.18. A33.
7 (2008). . . p.1348. 8 (2014). . 21. p.56. 9 (1977). . p.69. 10 (2014). . p.64. 11 (2001). - . p.421.

121

4. : 2013 5
5. :
6. : http://www.theguardian.com/world/


. ,
, , , ,
23
5,
‘’ . ‘’

.

/

1
| 2
2013 1, ,
. ‘’
. ‘’ .
122 02 2015
.
. 2013 1
, .

.
.
,
.
.
. “
.”
.
.
‘ (angry summer)’ .
, ,
,
.
.
. ‘ ’ . ,
, , ,
, 23 .

.
BBC
. .

. 10
.

’ .

.
. (Walkley award)
,
3
.
‘(The Firestorm)’,
.
12 ‘’ .
3
.
, , , ,
‘ ’
.
, . ‘’
23 .
).
. ‘ ’

. .

. . “

. ‘’

‘ ’
.
‘’ .
. .
. ‘’
‘’ .
() .
.

. .
,
.”
‘’ .

‘ (long form journalism)’.
.
‘’
. “
.
.
.”
‘ ’ “( )
, 1 3,000~1 5,000 ”
(

).

. ‘’ 1
7,000 .
200 160, ‘’ ‘’
. ‘’ .
124 02 2015
’ 9,000 . ‘’
,
. 3
. “ , (
) ”
.
.

,
.
,
100
.
.


. ‘’ ‘

,
.
,

.
‘’ . .
‘’ . .
125
’ .

. ‘(smooth)’ ‘
(subtle)’ ‘(compelling)’ .

.
.
, ‘’
, . 40~50
9 ,
10
. ‘’

,
.
, 10
.
‘’ , , ,
.
,
,
. 1 30 9
.
( )
,
.
. “ ‘ ’

.”
, ‘’ ‘’

. 75
‘’ .
5
, ‘’ 17
. ‘’
12.
’ ‘ ’, ‘
’, ‘ 1,
’ ‘ ’, ‘ 7452’
‘’ , , ,
. ,
, .
1 30 9 .
126 02 2015
.


,
‘ ’

.
. 23
,

.
,
.
.
“ ” .
.
10 ( )
.
. 2 ,
, ,
. ‘ ’ ‘

.
.
30 ,
.
. “
” .
‘ ’
‘ ’
.
2.99( 3,000) .
3
. 39( 6 5,000).
.
.

.
,
,
‘’ .
2 24,
‘ ’ .
‘’ .
24
99( 16 5,000). 3

.
1 (www.theguardian. com/uk), (www.poynter.org),
(www.journalism.co.uk),
(http://hackshackers.com) ,
, ,
. [email protected]
. .




.

,


.

2014 11 19
.


‘()’ .
2012 9
‘ ’
.

.
3
,
,
.
“ ”
.
.


. 1

,

/
.
, ,
.

( )
,
.
.

. 18

.
,
, ‘’ ‘

.
.

,

.
1960
,

. 2009

“ ”

, 2013

.

.


.

.
,
.

.
.

.
, .
130 02 2015
,
. “
,
” .


.
(
)
. ,
2012
,

.

.

.
,

12 5 “

” .
,
.

. .
12 14 AP
,

,
.
“ ”
,

2014 12 5,
(2014.11.19.) “ ”
. .
131
.


. 1

,
,
.
.
‘2014
’ .
,
.
.


“ 30
” .
20

. ,

.

,

,
. ‘

.
’ ,
.

.
,
‘ ’
.
,
‘ ’
.

. “
, (If your
mom says she loves you, check it out)” .

,
‘ ’
.

Sabrina Rubin Erderly(Nov. 19, 2014). ‘A rape on campus: A brutal
assault and struggle for justice at UVA’. Rolling Stone.
Margaret Hartmann(Jan. 13, 2015). ‘Everything we know about the
UVA rape case’. New York Magazine.
Judith Shulevitz(Dec. 6, 2014). ‘What happened at Rolling Stone
was not Jackie’s fault’. Columbia Journalism Review.
132 02 2015
.

,

. ,
,

.
, 2013 11



, .
,
,
.

,
.
,
,

. 2011

, ‘

.
/ 2
France
‘ ’
.

,
‘ ’
. ‘ ’

.

, ‘ ’ . ,

. “

.

,
, ‘ ’
.

.
2012
,


,

‘ ’ ‘ ’ .
/ : EPA

.

.

.
,


.

. ,

.
, .
,

. 15
,
.

.

‘’ 2 8
, 3


.


. ,

.
“ ”
.
.
” ,

.

.
. 2
,

, ,
. TF1
,

.

. RTL

, BFM TV
135

.
‘ ’
.
.
,
,
,

.

” .
(CSA) 1 15

,
.
1 9, 1 12

,
. ,

,

.



.

. ,


. , ,
,
.



,

.
BFM TV
.

.
136 02 2015
12 22
. 2014 8

,
,
.

,
16
.


, ,


,
.
10 2,
3
.
, , ,
7 3 10 9
2
, .
110 53
, 40
, 8
/
, ‘ ’ 3
JAPAN
.


,


.
2014
, ,
,
.

,
.
,


. ‘’
‘’
,

‘’ ,

.
,
, 8


.

’ .


, 2014


,
. ,
,

, 2014
,
, ,
,
.
3

,
.
138 02 2015




.
,
,
,


.


,


.


. ,
,

.

,

.
,
.

, ,
, ‘

.
(1)
8 5
.
. 2
1980~90
. / :

.

,


.
.


. “ ‘
’” 1
,
“‘ ’
” . ,
‘ ’



” ,

.
12 23, “
” ,
TV -
, “
()”
.
. 1 22

, 3

.
“‘’ ‘


” , “

” .


” .
‘3’
‘ ’
.
,

,
,


.

3

.
/

‘ ’
.


.

.

‘ ’ .1
2000

.

BBC ‘’


. ‘
(North Korea Undercover)’(2014 4 13
BBC1 )
.


.

,2

.3
U.K

3
2014 7 .
30 ‘’
,


.


.
‘’

. “
()
” “
” .
. 2006


” , 2013


.

.
2011

,
.
‘’

.
,
10
. “

.



,
‘ ’ . 30 ‘’
,
.
142 02 2015

” .



12 4 16

, “


” .
‘3 ’

.
11,


.

.

BBC1 .


,


.
BBC

BBC .
BBC
, 3 11 12
‘’
.

2002


. 5

,
.
1

.
.
6
. ‘

.

. 11 22