!*%1/*%,,! 4$/ - gazetoteko
TRANSCRIPT
Bulteno de la Hispana Asocio de Laboristoj Esperantistaj
http://www.gazetoteko.com/kajeroj/k85/k85.html
NN:: 8855 AApprriilloonn ddee 22001111
KKaajjeerroojj eellllaa SSuuddoo
Deputitoj ne meritas pensiojn, kiujn vi neniam vidos.Ili ne laboras por vi. Kialvi devus labori por ili?
Ne voĉdonu!
Osama2,Obama0
ISSN1886-1997
Paĝo 2 HALE
2011 Kajeroj
Redaktore Ne voĉdoni ne plu estas nur simpla rajto,sed ankaŭ morala devo
Post nur kelkaj tagoj de la aperode nia magazino hispanoj estos
kunvokataj de siaj partioj politikajkaj registaro voĉdoni pri kiu fermitalisto da kandidatoj plaĉos al ni, kefari ĉion, kion ili faros per nia monosen ia ajn respondeco antaŭ ni, kromtiu nebula puno post kvar jaroj..., kiukonsistas el voĉdoni alian partion,kiu faros same kiel la antaŭa solviniajn problemojn.
Sed estas grava mensogo en tiuargumento...: la bato de civitanojkomunaj ne estas ne voĉdoni al kulpapartio, sed voĉdoni al neniu partio. Kiupartio ne kulpas pri fraŭdo politika kajekonomia en la nuna Hispanio? Ĉu nideziras partiojn, kiuj tute seninteresiĝaspri la problemoj niaj, komunajcivitanoj? Oni diris al mi iam, ke nevoĉdoni estas ebligi, ke Franko denovevenos regi nin, aŭ ke ne voĉdoni estasfari la deziron de kontraŭdemokratuloj,aŭ ke ne voĉdoni utilas al neniu, ĉar eĉse preskaŭ neniu voĉdonas, la registaronformos la plej voĉdonita partio, ĉar iujnepre voĉdonos, eĉ se nur anoj dekonkurantaj partioj politikaj. La duunuaj argumentoj estas absurdaj, dum latria estas praktika. Franko jam mortis.Ĉu li estis fiulo, ĉu ne, estas senutiladebato, ĉar li ne eltombiĝos kaj li ne plupovas fari ion ajn ĉu bona ĉu malbonapor ni.
La dua argumento, tamen, estas verekontraŭdira kaj hipokrita. Kiu estas pligranda kontraŭanto de demokratio ol tiuj,kiuj nun malebligas demokration en His-
panio? Dum kvardek jaroj FransiskoFranko malebligis tion, kaj regis la landonnur per sia reĝimo, do ni povas diri, kenur unu partio povis regi la landon. Sednun, pro tiu fia argumento pri utilavoĉdono preskaŭ ĉiu hispano voĉdonas ĉupor Partio Popola (laŭdire dekstro) ĉuPartio Socialisma Laborista Hispana (laŭ-dire maldekstro). Tio signifas, ke praktikeekzistas nur du partioj. Aldone, tiuj partiojfaris, dum en povo, malmulte por lapopolo, kiu pagas ilin. Ilia ĉefa koncernoestas pruvi, ke la alia partio, kiam estis enpovo, faris ĉion eĉ pli malbone. PP nenuligis la plej perversan leĝon de PSOE,kiam ĝi estis en povo, LOGSE, eĉ se tiu ĉiperfidas ĉiun dezireblan valoron enhispana edukado kaj, sekve, socio, kajkreis la duan plej perversan leĝon en niahistorio: La leĝo pri minorulo, kiu ebligas,ke krimulo tute ne respondecas antaŭ lasocio kaj leĝo se li aŭ ŝi estas pli juna ol 18jaraĝo.
Aliflanke, eble normala hispano ne me-moras, ke kiam li aŭ ŝi voĉdonas porpartio, li aŭ ŝi donacas al ĝi 0.54 eŭron,ĉar tiun kvanton ricevas sia politikapartio. Dek milionoj da voĉdonoj estas5 400 000 eŭroj. Ankaŭ, voĉdoni signi-fas, ke oni akceptas la rezulton de la ba-lotado. Mi kontraŭas tion. Pro tio mi ne
voĉdonos: Mi ne dungas sentaŭgulojn. Mi
ne akceptas iliajn trompojn. Mi estas por
libereco kaj kontraŭ diktatoreco. Ĉarpartitokratio estas diktatoreco, ĉikaze de dupartioj anstataŭ unu partio, kiam dum laregado de Fransisko Franko. Jen etikajkialoj ne voĉdoni ĝis kiam estosdemokratio en Hispanio. Jen rifuto altria argumento, praktika.
el la Sudo Aprilo, 85ª
HALE Paĝo 3
Parolas la prezidantoEstimataj
gehaleanoj !
Antaŭkelkaj tagojmi vidis la
dokumentafilmon "insidejob" (laboro de interno), kiumirinde klarigas pri la krizo.Lernantoj ĉe mia klasĉam-bro laboros pri tiu doku-mentafilmo, ĉar laparto-prenantoj parolas kajdiras malverojn pri la kaŭzode la krizoj . Ni komprenasla rilaton inter vira pensokaj ekonomio. Finfine laaŭtoroj de la krizoj ne estasen la malliberejo. Tio estaskapitalismo.
En Hispanio oni havosbaldaŭ balotadojn porurbodomo kaj komunumaaŭtonomio. Diras ĵurnaloj ,ke socialista partio ĉifojemalvenkos la balotadon.Tio estas esperenda ĉar ili
ne scias kiel ataki krizojn.Ili parolas pri solidarecosed ne kiel ataki krizon. Iline estas bonaj pri solvoj ,sed la desktra partio ankaŭne estas tiel.
La dekstra partio havasen siaj listoj personoj ne-honestaj . kiuj havasproblemojn kun la justico.Sed ili venkos la venontanbalotadon, mi timas.
Finfine mi devas diri alvi, ke nia revuo ankaŭbezonas ŝanĝon. KajHALE ankaŭ bezonasŝanĝon. Pro tio Mi ne pluvolas esti Prezidanto. Onimalfermos baldaŭ proce-don elekti novan prezi-danton de HALE.
Johano Antono
Paĝo 4 HALE
2011 Kajeroj
La 2-an de mayo de 2011Kaj Osama finfine venkis Obaman!
Ŝajnas, ke ĉinokte usonaj soldatojfinfine trafis Osaman Bin Laden,perforte eniris sian domon, kajmortigis lin. Oni jam scias multe dala intimaj detaloj de tiu evento, kajĉiuj singratulas kaj gratulasObaman pro tio, ke la fiarespondeculo de terorisma grupoAl Qaida estis mortigita.
Sed tio ne estas aprobinda. Lamaniero terorismafari aferojn estasmortigi senkulpulojnkaprice. Sed ankaŭserĉi apartan per-sonon kaj mortigi linpro tio, ke li aŭI ŝiestas grava. Laterorisma manierokonsistas el mortigode tiuj, kiuj ĝenasnian ideologion. Niaideologio okcidentadefendas, ke ni ĉiujrajtas esti feliĉaj kajĝui liberecon kondiĉe ke ni respektuleĝon. Leĝo estas tiu ilo, kiugarantias, ke ni ĉiuj havas tiun rajtondumvive. Se kelkaj inter ni perfortasla liberecon de aliaj, li aŭ ŝi nepreestu punata, sed por eviti, kesenkulpuloj pagu pro aferoj pri kiujili ne respondecas, ni ĉiuj havas larajton havi justan procezon kunlaŭleĝaj garantioj. Tiel estas enplejparto de okcidentaj landoj, kajcerte estas tiel en Usono, la plejmaljuna demokratio el la mondo. Netio okazis pri Osama Bin Laden.
Se Osama Bin Laden estus arestita(same kiel Sadam Hussein estis) detiuj soldatoj, kiuj anstataŭ mortigislin, se lin oni translokigintus enusonan teritorion, se oni juĝintus linkun la garantioj juraj, kiujn ĉiujcivitanoj el la mondo devus havi,certe oni povus pruvi, ke li meritasmortopunon. Certe oni ekzekutus lin,kaj finfine la okcidenta maniero fariaferojn ne estus perfortita. Kaj
tiukaze oni povus diri,ke finfine Okcidentovenkis AlQaida. Sedŝajnas, ke ne tio okazis.
Mi vidis absurdan ima-gon hodiaŭ en televido:mi vidis prezidantonObaman dirante, ke BinLaden estis mortigata.Mi ne vidis ian ajndiferencon inter li ajGeorgo Buŝ. Fakte, tiuparolo ne estis obama,sed buŝa: ni iris por ili,kaj ni venkis. Ni venkisla pafokonkurson. Bone.
Sed ni ne venkis la militon. Usonomontris revolucian vojon al la mondoje la fino de la Dua Mondomilito,kiam unuafoje en la historio de lamondo, oni ne detruis la venkiton,sed oni helpis ĝin iĝi en modernan,civilizitan landon. Tio okazis priJapanio, tio okazis pri Germanio, kiujestas du el la ĉefaj landoj en lamondo hodiaŭ.
Sed nun ne temas pri landoj, sed prireligioj. Fanatikismojn oni ne povasbatali perforte, ĉar perforto estas ilia
el la Sudo Aprilo, 85ª
HALE Paĝo 5
etoso, rimedo kaj kulturo, kaj iliĉiam venkas iel tie: ili finfine estasĉu venkintoj, ĉu martiroj. Kajmartiroj semas ekzemplon al multeda aliaj homoj, kiuj ankaŭ deziras irien paradizon kun sia persona dio.Pro tio la milito ne plu estas armea,sed politika kaj filozofia. Oni devasklarigi ĉie kaj vaste pri la internajkontraŭdiroj de la fido de tiu religio,islamo, kaj oni devas malebligi laekeston de moskeojn, ĉar estaspruvite, ke tie oni enfajrigas junulojnen fidon militaman kontraŭ "nefide-luloj" , per milito kiun ili nomigas
"yihad", aŭ sankta milito.Kvazaŭ milito povus esti ia ajnol fia aŭ sindefenda.
Sed, ciel ajn, demokratio devasrespekti ĵurajn rajton al ĉiuj ajn,eĉ al Bin Laden. Ne estasdemokratie sin gratuli pro tio, keli estis murdita kiel rabia hundo.Pro tio mi povas konkludi, keOsama venkis Obaman: teroris-man procedon estis uzata kon-traŭ li, pruvante, ke tia estas lamaniero prava fari aferojn. Ke la
Pilgrimaj Patroj eraris. Ke ne plutemas pri "ni la popolo" , sed "ili laarmeo". Kies ĉefestro nuna estasBarack Hussein Obama 2-a.
Se eĉ Osama Bin Laden rajtus havijustan juĝon, tio certigus, ke ni ĉiujpovas havi ĝin. Se oni akceptas, ke jekelkaj kazoj, tiun rajton oni povasdepreni el persono, tio ebligas, ke nipovus iam esti malhavigita el tiubaza rajto, laŭ la konveno de la ŝtatoaŭ la registaro. Kaj neo de bazajrajtoj estas tio, kio Osama defendis:oni submetiĝu al deziro de Dio, kaj
ĉio okazas laŭ Siajdeziroj. Ĉu estas io pliol hazardo, kediferenco inter Obamakaj Osama estasununura litero? ĈuDemokratio estas novadio? Ĉu ni submetiĝual deziroj de Demo-kratio (kiuj ajn arogual si ties esencon)? Aŭĉu demokratio daŭreestu nur neperfekta ilosinregi fare depopolo?
Ĉu pasinto, ĉu estonto?
Paĝo 6 HALE
2011 Kajeroj
GNU Image Manipulation
Program: Programo linuksapri manipulado de imagoj: jen
la origino de tiu kurioza nomo. GNUfakte signifas GNUis NotUnix, aŭ GNUne estas Unikso. Unikso estas malnovased ankoraŭ uzata operaciumo en multajgrandaj komputiloj.
Mi ĉiam pensis, ke tiu difino pri GNUestas ŝerco, ĉar finfine neniu komprenastion, kio diable estas GNU, do ĝidevenis sinonimon por Linukso, kaj tialoni larĝe ne plu uzas ĝin por laoperaciumo, krom kelkaj puristoj , kiujhavas nenion pli bonan fari.
Gimp estas jam ankaŭ nomo porprogramo, kiun oni prononcas ĝimp, kiuoni uzas modifi fotojn kaj ceterajngrafikaĵojn, same kiel Photoshop, sedkun grava diferenco inter ili du: Gimp
estas senpaga, male al granda prezo dePhotoshop.
Ĉiuj fotoj kaj bildoj uzataj en Kajeroj
el la Sudo estas iel ŝanĝitaj per Gimp,plej ofte ŝanĝante la grandon, por ke onipovu komforte vidi tion, pri kio temas.
Se oni uzas Linukson, plej ofte ol neoni ne bezonas instali ĝin, ĉar ĝiinstaliĝas kun la operaciumo mem. Sedse tio ne estas tiel (ekzemple, la lastaversio de Ubuntu ne inkluzivas ĝin), onitre facile povas instali ĝin per lainstalilo, kiun la operaciumo inkluzivas,kiel programo Synaptic, aŭ alia simila,aŭ per la ordono aptitude install gimp.
Sed se oni anko-raŭ uzas Vindo-zon, oni povasserĉi la progra-mon ĉe http://www.gimp.org kaj instaliĝin el tiu loko.
Malferminte la programon, oni kons-tatas, ke estas ne unu, sed tri fenestroj : laplej maldekstra estas skatolo por ladiversaj iloj de la programo, kaj jen lanomo ilskastolo; la dua, centra fenestro,estas la laborfenestro, kaj la tria fenestroestas por tavoloj , kanaloj kaj rutoj , sedni diru simple tavolskatolo.
Ni nun uzos la bildon, kiu troviĝas ĉehttp:/www.gazetoteko.com/kajeroj/bildoj/revolucia.png kaj post dekstroklako, nikonservas ĝin ĉe nia skribotablo elek-tronika. Poste ni lanĉas Gimp-on kajmalfermas tiun bildon. Nun ni uzu launuan ilon, kolorprenilon, trovi lakolorojn de nia bildo: ni premu literon o
kaj klaku sur loko molverda, ekzempleene de o en vorto revolucia. Nunpremante klavon Ctrl ni musklaku surpli malklara parto, ekzemple la stelon.Ni jam ŝanĝis la du kolorojn de niapaletro. Venontfoje mi diros al vi kionfari per tio.
Sed mi devas averti vin, ke se virapidas pri kion vi povas fari per tiu ĉiprogramo, vi povas elŝuti informadon elinformosistemo aŭ la loko el kie viprenis la programon, en via propralingvo. Se vi povas atendi, mi klarigos alvi en Esperanto iom post iom.
Kurso pri Informadiko GIMP
el la Sudo Aprilo, 85ª
HALE Paĝo 7
Ni havas seriozajn aferojn pordiskuti. Internacie, Esperantis-
toj diskutas pri la nuna stagnado dela Esperanto-movado. Ili parolaspri mistera kverelado en multajlandoj. Dume, la Esperanto-movado kolapsas dum la moŝtulojlasas al ĝi kolapsi sub si.
En Britio la kverelado daŭrisdepost 1994, kiam Will Greeneksiĝis kiel Honorofica Sekretariode Esperanto-Asocio de Britio. Nuren 2006 mi trovis leteron en kiu liklarigis la kaŭzojn de sia eksiĝo:obstaklado kaj financa kaŝado.Intertempe multaj entuziasmajEsperantistoj provis bone kontribuial la poresperanta agado, sed unupost alia ili estis blokitaj. LaEsperanta Parlamenta Grupokolapsis pro simila kialo. Okazismisteraj kvereloj ĉe La LondonaEsperanto-Klubo. Will Greeneksiĝis kiel Honora Vizprezidanto,Peter Miles ĉesis veni post disputokun John Wells. Mi mem petis iondiskuti kun John Wells fine de2004 kaj mi ŝokiĝis pri la manieroen kiu li akre turnis sin al mi, daŭreripetante, “Vi estas infaneca kajkiel Lapenna”. Ĉu vere mia peto“Ĉu nun estas bona momentodiskuti?” meritis tian traktadon?
En 2006 mi alprenis laredaktoradon de la kluba bulteno,kaj la reago de ordinaraj membrojestis tre pozitiva. Mi ricevis sesspontanajn aplaŭdojn dum la jaro.Tamen ne ĉio estis kia ĝi ŝajnis.
Kiam mi ricevis la kontojn en lajarkunveno mi tuj rimarkis, ke ladeklaro pri ĝusteco estis subskribitane de kontkontrolisto, sed de lakasisto mem. Mi demandis pri tio,kaj la reagoj estis nehelpemaj. Setio estis farita intence ĝi estasserioza afero. La impreso montritaestis, ke la kontoj estis kontrolitaj,kiam la subskribo estis tiu de lakasisto mem! La vortbatalo daŭrislonge. Ili klarigis, ke unukontkontrolisto malsanas, kaj ke laalia, Harry Barron, translokiĝis alKimrio. Ili promesis ordigi laaferon por la posta jaro. Tamen en2007 okazis ĝuste la sama aferodenove. Neniu povas dubi, ke tiufalsado estis intenca. Iom poste midemandis al la supozatakontkontrolisto, ĉu li ankoraŭ estaskonkontrolisto de La LondonaKlubo. Li miris. Li neniam estiskontkontrolisto, li neniam estispetita, li scias nenion pri kontadokaj li ne estus akceptinta. Lakombino de eventoj lasas neniandubon pri manipulado de la kontojkaj misgvidado de la membroj.
Membroj estus same ŝokitaj kiel mise ili komprenus pri la gamo demanipuloj kiuj okazas en la klubo,inter homoj kiujn ili traktas kielamikojn jam dum multaj jaroj. Sedpor mi la reguloj estas samaj kiujajn okupas la postenojn, kajkelkfoje oni devas insisti ilin sekvi.
Membroj estus ankaŭ ŝokitaj se ilikomprenus la manipuladon en laĉijaraj elsendaĵoj de la klubo. En la
Lingvo de demokratio, ĉu?Ian Fantom
Paĝo 8 HALE
2011 Kajeroj
protokolo de la pasinta kunveno onipovus supozi, ke demando mia priHarry Barron estas iel fripona. Ĝine estis. Kiam oni anoncis, keMikaelo Drogosz estas la novakontkontrolisto, mi demandis, kiookazis al Harry Barron. La alineoregistrita tute kontraŭas tion kion ilikredigis al la membroj en 2006 kaj2007.
Estis ankaŭ aliaj manipuloj. Mi neproponis EksterordinaranĜeneralan Kunvenon; mi diris, ketio necesas se la komitatanoj volasreelektiĝi. Anstataŭe ili anoncisdaŭrigon de la Jarkunveno, nemenciante, ke ties celo estas elektila komitaton. La komitatanoj neestis dece elektitaj.
Eĉ pri la kvorumo estas misre-prezentaĵo en la protokolo. Mitutsimple demandis, kio estas lakvorumo, kaj sekvis longa paroladosen doni respondon. Mi devisinsisti pri respondo, antaŭ ol ilianoncis, ke la komitato jamkalkulis, ke ĝi estas 7. Do kiam enla dua kunveno ili anoncis, ke ĝiestas 8, mi kompreneble demandispri tio.
En tiu dua kunveno mi deziris sciikial John Wells prezidas anstataŭ laprezidanto, kiu sidis inter laĉeestantaro. Ili voĉdonigis sen doniklarigon. Ili bone sciis ke estasserioza konflikto inter John Wellskaj mi, kaj do meti John Wells entiun lokon bezonis klarigon.
En mia posta prelego pri laestonteco de la klubo, mi metis laideon, ke la klubo ne akceptosideojn pro tio ke ili estas bonaj
ideoj, sed nur se la moŝtuloj de laklubo pensos, ke estas en la propraintereso ilin akcepti. Mi detaligiskiel funkcias la memcenzurado enla brita gazetaro, inkluzive de laEsperanto-gazetoj. Priskribo kiunprovizis George Orwell validasankaŭ por la Esperanto-gazetoj enBritio, kiuj estas forte cenzuritaj.Mi detaligis unu ekzemplon de lapropagando kiu okazas enEsperanto-Asocio de Britio.
Temis pri deklaro de la Prezidanto,profesoro John Wells [1 ] , en kiu lidonis du supozatajn ekzemplojn primiaj “friponaj kaj eble misfamigajasertoj” en iu komunikaĵo. Tiuj duekzemploj estis absurde falsitaj.Iama jura konsilisto de EAB skribisal John Wells, ke tio estas parto de“feroca kaj misfamiga kampanjokontraŭ Ian Fantom” [2] . Latekston de mia prelego mi posterekonstruis sub titolo ‘Kial ni devasstagni?’ , kaj tiun tekston miprovizos al legantoj laŭpete.
La misfamiga kampanjo ekis tujpost kiam mi liveris al John Wells,kiel prezidanto de EAB, financanĉarton, kiun mi kompilis dum miajesploroj pri la kolapso de lamembraro de la asocio. Ĝi estis enmalneta formo, sed mi tuj liverisĝin al li, dirante, ke iu ajn kiutrovas tian informon havas devonraporti ĝin al la Prezidanto. Ĝimontris, ke dum la tuta tempo enkiu la kasisto diris al la membroj,ke la asocio formanĝas siankapitalon, la kapitalo faktespektakle kreskadis. Ĉu aŭ ne onidevis vendi la domon estas aliademando, kiel ankaŭ kiel oni uzu la
el la Sudo Aprilo, 85ª
HALE Paĝo 9
kapitalon. Sed se tiu ĉarto estisproksimume ĝusta, la implico estas,ke la Estraro diris malveron al lamembroj dum tiu periodo.
Tuj sekvis plua publika kverelo,kun minacoj se mi estos denovekandidato por la Estraro, aŭ se mine pardonpetos pro tio ke la kasistone ŝatis la tonon de demando faritaduonjaron pli frue. La afero estisabsurda. Mi mem ŝokiĝis pri lamaniero en kiu John Wells kreispluan uraganon da malamo en laasocio, ĉifoje direktita al mi. Sedmia rolo estis esplorado, kaj ĉionmi dokumentis, ĉar tio kion mitrovis estis tre grava: la enplektiĝode John Wells almenaŭ en lamaskado de tiu skandalo.
Mi travivis la Aferon Lapenna enLondono en 1973 kaj 1974, kaj tionmi iom studis tiutempe. Se JohnWells kapablis fari tion al mi, likapablis fari ankaŭ al Lapenna. Mibezonis tridek jarojn por komprenipli-malpli kio okazas. Se JohnWells ne estas ‘pordogardisto’ [3]li certe kondutas tiel. Li laboris kunBritish Council kaj en sia retpaĝoklarigas ke li ne laboras por MI6.
Tiun ĉarton mi montris al multajmembroj kaj nemembroj de EABdum la pasintaj jaroj. Neesperan-tistoj komprenis facile, sed preskaŭneniu membro povis enkapigi ĝin,farante stultajn pretekstojn. Laimplicoj estas nepenseblaj. Tamenmi ĵus travivis kvin nekredeblemalfacilajn jarojn en kiuj la veroestis daŭre subpremita per falsajakuzoj, misfamigoj kaj mensogoj.
Fine mi sukcesis persvadi laredaktoron de EAB Updatepublikigi tiun financan ĉarton [4] .Ankoraŭ la membroj estos en statode percepta malakordo [5] dum lafaktoj ne kongruas kun iliajmultjaraj perceptoj. Tamen iujkomprenos. Jam unu membrodemandis: “Do kial ni vendis ladomon?”
En unu jarkunveno la kasisto deEAB rekte akuzis min prikalumnio, sen diri specife kio estastiu kalumnio, eĉ kiam mi sukcesisdemandi al ĉiuj en la ĉambro. Neestis kalumnio miaflanke, sedrilatis al incidento en kiu mimontris al membroj de La LondonaEsperanto-Klubo tiun financanĉarton. La kasisto de EAB memĉeestis la kunvenon kaj tutesilentis. Sed la vere ŝoka aferoestis, ke la Prezidanto de EAB,John Wells, rifuzis al mi la rajtonrespondi al tiu akuzo, sed memripetis ĝin. Mi ne kredas, ke JohnWells laboras por lingvaj rajtoj aŭajnaj rajtoj, se li eĉ ne respektas labazan homan rajton ke membrorespondu al akuzo farita en lajarkunveno.
La Esperanto-movado en Britioestis transprenita de kliko gvidatade klasafektuloj el privatajloĝlernejoj [6] kiuj gvidas lamovadon en sakstraton. Membrarademandilo elsendita al membroj dela Londona Klubo ĉijare estis nurblufo por ŝajnigi, ke ili aŭskultas almembroj, kiam la malo estas larealo.
Dum 40 jaroj mi supozis John
Paĝo 10 HALE
2011 Kajeroj
Wells pozitive motivigita amiko.Ankaŭ Ivo Lapenna supozis lin amikokaj pozitiva subtenanto. En 1995John Wells anoncis, en sia lastaalparolo kiel Prezidanto deUniversala Esperanto-Asocio, ke jesestis mensogoj en la Afero Lapenna.Li anoncis, ke li parolas en la nomode UEA. Dek du jarojn pli poste mieltrovis, ke la Estraro de UEA nenionsciis pri tio ĝis mi kaj dumil aliajaŭdis liajn vortojn en tiu salonego.Ŝajnas, ke en tiu deklaro kuŝis lakulmina mensogo en la AferoLapenna.
Ni ne solvos tiun ĉi problemon perunu frapo. La manipulado en lakomunikiloj de Esperanto-Asocio deBritio kaj La Londona Esperanto-Klubo, kaj la manipulo de lademokratiaj procedoj estas troaj porke ni povu fari per la normalajmanieroj. La unua paŝo estas certigi,ke homoj komprenas tiuneksterordinaran situacion, kaj ke iliestu en rekta kontaktado unu kun alia.Jam estis diskutoj en Britio pri ‘ ioalia ol EAB’ , kaj internacie pri ‘novaUEA’ . Mi deziras diskuti kunEsperantistoj el ĉiuj landoj pri ĉiujeblecoj.
Estas tre verŝajne, ke la reago al tiu ĉiartikolo estos plua flustrokampanjopor sugesti al homoj ‘O, li estasmalfacila persono’ , aŭ ‘Ne aŭskultual li’ , aŭ eĉ pli malbone, ekzemple, kemi estas paranoja, kiel asertis JohnWells kiam li unue vidis la ĉarton endecembro 2005. Sed daŭre dum miaesplorado mi trovis ke kiam ili akuzasaliajn pri misfaroj, ili ĝenerale akuzaspri aferoj pri kiuj ili mem kulpas.Homoj pensu por si mem.
Legantoj kiuj deziras esti en kontaktopor priesplori la eblecojn savi laEsperanto-movadon bonvolu kontaktimin rekte. Ni ne lasu al Esperantomorti.
Ian Fantom, 92 Enborne Road,Newbury, Britio, RG14 6AN,[email protected]
NOTOJ.-1 . ‘Statement by thePresident’ , EAB Update 41 (aprilo-junio, 2008), paĝo 3,(http: //esperanto-gb.org/eab/eab_update/ gxisdate41 .pdf).
2. Retletero de Rik Dalton al JohnWells, 2008-04-22, en ‘EAB-eksiĝakorespondaĵo de Rik Dalton’(http: //rik.poreo.org/rik_resignation/html), traduko ligita.
3. ‘Pordogardisto’ , traduko de laangla ‘gatekeeper’ : iu kiu filtras lakomunikadon de organizaĵo.
4. ‘Historia Kromnoto’ , Ian Fantom,EAB Update 53 (aprilo-junio 2011 )paĝoj 12-13.
5. ‘Percepta malakordo’ , mia tradukode la angla ‘cognitive dissonance’ :malkomforto kiam prezentitaj faktojne kongruas kun la jam ekzistantakredo.
6. ‘Klasafektuloj el privatajloĝlernejoj’ , angle ‘public schoolsnobs’ : la britaj ‘publikaj lernejoj’estas privataj loĝlernejoj; iuj el la plejekskluzivaj edukas la infanojn estiaparte konkuremaj kaj superecaj al lamezaj klasoj, ofte afektantesenarmiga ĉarmon.
el la Sudo Aprilo, 85ª
HALE Paĝo 11
Paĝo 12 HALE
2011 Kajeroj
La tutan semajnon ŝi pensis prili kaj lia forta volo. Ŝi estis
vidinta, ke li estis sekse eskcitita,sed tamen li ne prenis ŝin. Aferojnoni faru nur tiel, kiel li decidos. Ŝine povis ne agnoski, ke ŝi humi-ligis lin kiam ŝi mastris, sed li perĝentilaj vortoj kaj dolĉaj manierojsubmetigis ŝin multe pli efike...
Kiam ili denove renkontis, la aferonkiu estos mastro, kiu estos sklavo, iliankoraŭ ne estis decidintaj; sed ŝiapreferon ŝi montris evidente: ŝivestumis sian ĵus aĉetitan ruĝanmantelon, kiu kovris ŝian ruĝanbluson kaj ruĝan minijupon, kiujsiavice kovris ŝian ruĝan mamzonon,ruĝan stringon, kaj ruĝajn ŝtrumpojn,kiuj ankaŭ kovris ruĝajn altajn ŝuojn.Ĉifoje ŝi mendis kaj pagis la hotelon,sed ili ne rendevuis en la ĉambro, seden la kafejo de la hotelo.
—Saluton, Ana Maria—, diris li kungranda rideto sur sia vizaĝo. —Ĉu vibone fartas?
—Saluton, Domingo—, ŝi diris.—Dankon, bone. Kaj vi?
—Mi ne povas plendi—, diris li,—ĉefe nun, kiam mi vidas vin.
Ŝi ruĝiĝis, kvazaŭ ŝi estusdekkvinjaraĝa, kio ŝokis ŝin mem.Sed tio nur evidentigis al li, ke ruĝaestas la plej konvena koloro por ŝi.
—Nu, Ana, diru al mi: ĉu vi pensispri nia afero? Lastan fojon ni nedecidis kiu estos mastro, kiu sklavo...
Ŝi rigardadis planken, kaj diris tremallaŭte:
—Ĉu ne evidentiĝas?
—Nu, vi estis tre bona mastrino.Estis komuniko inter ni du.
—Ĉu vi ne preferas esti mastro, Do-mingo?—, preskaŭ plendis ŝi.
—Esti via mastro estis bonega, AnaMaria. Sed mi devas scii, ĉu videziras esti sklavino vere, ĉu ne.
—Ĉu miaj vestaĵoj ne evidentigas?
—Nu, estas bela komplimento al mi,dankon.
Subite ŝi surgenuis antaŭ li kaj diris:
—Mastro, mi petas, prenu ĉi tiunsklavinon por ĉio, kion vi volos.
Li rapide ĉirkaŭokulumis, kaj rapideprenis ŝiajn manojn kaj puŝis ŝindenove en ŝian seĝon.
—Vidu, Ana, ke estas aliaj homoj ĉitie. Mi proponas, ke ni finos niajnkafojn kaj poste ni iru en la ĉambronparoli pri ĉio tio. Ĉu vi konsentas?
Ŝi lasis sin porti sur sian seĝon, kajridetis. Post unu minuto da silento, ŝiprenis sian kafon, kaj ridetis al li,dum ŝi trinkis:
—Bone, Domingo. Nun vi jam konasmian deziron. Kiu estas via? Ĉu vipreferas, ke mi estu via mastrino?
—Fakte, Ana Maria, al mi plaĉasankaŭ via elekto. Sed ni devas parolipri la afero.
—Ĉu estas io dirinda pri la afero?
Mistera obeulino 2
el la Sudo Aprilo, 85ª
HALE Paĝo 13
Unu mastras, la alia obeas. Kion pli?
—Nu, ĉu estas limoj, ĉu ne.
—Estos ĉio, kion mastro decidas.Sklavo akceptas, aŭ serĉas alianmastron.
Li rigardadis ŝin longe, kaj post duminutoj, li finfine parolis:
—Jes, Ana Maria, ni provu: miakceptas esti via mastro, kondiĉe, kevi akceptu kelkajn kondiĉojn.
—Mi aŭskultas.
—Unue, estos paŝvorto inter ni. se vidiras paŝvorton, kio ajn ni faras,haltiĝas tuj. Se vi ne povas diri lapaŝvorton, estos afero, kiun vi povosfari por indiki ke vi dirus lapaŝvorton, se vi povus paroli.
—Mi konsentas. Ĉu estas plikondiĉoj?
—Mi bezonas scii kion vi ne ŝatas.
—Mi neniam estis sklavino. Mi nevere scias. Ĉu ni ne povas provi kajdecidi poste?
—Nu, kompreneble. Dua kondiĉoestas, ke vi devas ĉiam paroli al miplej respekteme, sed tamen fojfoje nirendevuos ci-al-cie, tio estas, kiel duamikoj, kiuj povas paroli tute libere.Nu vi parolu, Ana Maria. Ĉu vi havaskondiĉojn?
—Ne.
—Nun mi iras al ĉambro. Vi venubaldaŭ.
Li iris paroli kun hotelisto, al kiu lidemandis kelkajn aferojn por viziti lavenontan tagon en la urbo. Dume, ŝipagis la kafojn, kaj iris en la ĉambron.
Li venis kiam ŝi ĵus fermas la pordon.Vidante lin, ŝi denove malfermis ĝin.
—Saluton, mastro!
Li ridetis al ŝi, kaj karesis mallongeŝian hararon enirante la ĉambron.
—Enŝaltu la televidilon, kara.
Ŝi tion faris, kaj tuj poste li signalisper sia mano al planko apud li. Ŝiobeeme sidis sur la planko apud li. Likaresis ŝian hararon, kaj diris, keplaĉas multe al li ĝi. Li demandis ĉuĝi estas nature ruĝa, ĉu ŝi pentras ĝin.Sed vera ruĝhararulino ŝi estas.
Ili pasigis la tutan semajnfinon en laĉambro. Televido estis ekskuzo por laago simple esti kune. Estis multe datenereco en la maniero per kiu li tuŝisŝin, en la maniero per kiu ŝi alkroĉisal li la tutan tempon. Finfine li prenisŝian kapon per siaj du manoj, kajlasis longan kaj profundan kison enŝian buŝon. Li esploris ŝian korponper siaj manoj, kaj uzis ŝin la dutagojn. Li ne uzis ludilojn tiufoje, nurmanoj kaj buŝo. Sed ŝi suferis ŝokonkvazaŭ elektran, ĉar ŝi kontrolisnenion pri tio, kio okazas. Ŝi sentissin tute lia. ŝi ne sciis kiom longe laafero daŭrigos, sed ŝi pretis profiti laaferon ĉiom longe, kiom ĝi daŭru.
Je la fino de la semajnfino, lundefrumatene, li forlasis la hotelĉambron,dum ŝi ankoraŭ dormis.
Ĉu daŭrigota?
Jack Crane
Paĝo 14 HALE
2011 Kajeroj
Hiram plenumis la promeson.Ĉiutage en la princan palaconen Pi-Bast venis amasoj da
sklavoj kaj longaj vicoj da azenoj, por-tantaj tritikon, hordeon, sekigitan vian-don, teksaĵojn kaj vinon. Oron kajmultekostajn ŝtonojnalportis feniciaj ko-mercistoj sub kontrolode la oficistoj deHiram.
Tiamaniere en ladaŭro de la daŭro dekvin tagoj la princoricevis la promesitajncent talentojn. Hirampostulis malgrandanprocenton: unu ta-lenton po kvar jarekaj ne postulis ga-rantion, sufiĉis al liprinca kvitanco,konfirmita de la tribunalo.
La bezonoj de l' kortego estis mala-vare provizitaj . Tri amatinoj de l'princo ricevis novajn vestojn, multeda parfumoj kaj po kelke da sklavinojde diversaj koloroj . La servistoj havismulton da manĝaĵo kaj vino, la reĝajlaboristoj ricevis la salajron, lasoldatoj — aldonajn porciojn.
La kortego estis ravita, tiom pli, ke
Tutmozis kaj aliaj nobelaj junuloj , laŭordono de Hiram, ricevis sufiĉegrandajn pruntojn, kaj la nomarĥo del' provinco Habu kaj liaj oficistojricevis multekostajn donacojn.
Festeno sekvis festenon, amuzaĵoamuzaĵon, malgraŭ la senhaltekreskanta varmego. La vic-reĝo,vidante la ĝeneralan ĝojon, mem estiskontenta. Ĉagrenis lin nur unucirkonstanco: la konduto de Mefreskaj de aliaj pastroj . La princo pensis,ke ĉi tiuj altranguloj riproĉos lin, ke liprenis tiel grandan prunton de Hiram,malgraŭ la admonoj ricevitaj en latemplo. Dume la sanktaj pastrojsilentis kaj eĉ ne montris sin ĉe iakortego.
La faraono Ĉapitro 31ª
el la Sudo Aprilo, 85ª
HALE Paĝo 15
—Kion tio signifas―, diris li foje alTutmozis, ―ke la pastroj neriproĉas nin? Tian lukson, kielnun, ni neniam permesis al ni. Lamuziko sonas de la mateno ĝis lanokto, kaj ni trinkas de la leviĝo del' suno kaj ekdormas kun virinoj enla brakoj aŭ kun kruĉo sub lakapo.. .
―Kial ili devus fari al ni riproĉojn?―, respondis Tutmozis indigninte.―Ĉu ni ne vivas en la urbo deAstarte, por kiu la plej agrablakulto estas la plezuro, la plejdezirinda ofero ― la amo? Cetere,la pastroj komprenas, ke post tiellongaj fastoj kaj preĝoj vi bezonasripozon.
―Ĉu ili diris ion al vi?―, demandiskun maltrankvilo la princo.
―Pli ol unu fojon. Hieraŭ, ekzemple,la sankta Mefres diris al miridante, ke tiel junan viron, kiel vi,pli allogas la plezuroj , ol la diservoaŭ la klopodoj de la regado.
Ramzes ekmeditis: Do la pastrojopinias lin senkonsidera malgraŭtio, ke dank' al Sara li hodiaŭ,morgaŭ fariĝos patro? Sed tiom plibone, ili havos surprizon, kiam liekparolos al ili per sia propralingvo.
Verdire, la princo mem iom riproĉissin: de la tago, kiam li forlasis latemplon de Hator, li eĉ unu tagon neokupiĝis per la aferoj de la nomesoHabu. La pastroj povas supozi, ke liestas tute kontenta de la klarigoj dePentuer, aŭ ke la ŝtataj aferoj jamtedis lin.
―Tiom pli bone!―, murmuretis li.―Tiom pli bone!
En lia juna animo, sub influo de lakonstantaj intrigoj aŭ suspektoj priintrigoj , komencis naskiĝi instinktode la hipokriteco. Ramzes sentis, kela pastroj tute ne suspektas, pri kio liparolis kun Hiram kaj kiajn planojn liŝpinis en sia kapo. Por tiuj ĉiblindigitaj homoj sufiĉis, ke liamuziĝas, kaj ili konkludis, ke laregado restos en iliaj manoj .
―La dioj tiel malklarigis ilianprudenton―, diris al si Ramzes,―ke ili eĉ ne demandas: kialHiram donis al mi tiel grandanprunton? Eble la ruza Fenicianosukcesis dormigi iliajnsuspektemajn korojn? Tiom plibone! Tiom pli bone!
Estis por li stranga plezuro, kiam lipensis, ke la pastroj estis trompitaj prilia konto. Li decidis ankaŭ en laestonta tempo lasi ilin en la eraro, lido amuziĝis kiel freneza.
Efektive la pastroj , precipe Mefreskaj Mentezufis, estis trompitaj priRamzes kaj Hiram. La ruza Fenicianoŝajnigis antaŭ ili homon tre fieran prola rilatoj kun la kronprinco, kaj la vic-reĝo kun ne malpli granda sukcesoludis la rolon de diboĉanta junulo.
Mefres eĉ pensis, ke la princoserioze pensas forpeli Fenicianojn elEgipto, kaj dume li kaj liaj korteganojfaras ŝuldojn, kiujn ili neniam pagos.
En tiu tempo en la templo de
Paĝo 16 HALE
2011 Kajeroj
Astarte, en ĝiaj multenombrajĝardenoj kaj kortoj svarmis amaso dapiuloj . Ĉiutage, se ne ĉiuhore, el lamezo de Azio, malgraŭ la teruravarmego, venis al la granda diino iupilgrimaro.
Tio estis strangaj pilgrimoj . Lacaj ,kovritaj de polvo, ili iris kun muziko,dancante kaj kantante iafoje tremalĉastajn kantojn. La tagoj pasadispor ili en senhontaj diboĉoj por lahonoro de la diino Astarte. Ĉiun tiananaron oni povis ne sole ekvidi, sedeĉ senti de malproksime: ĉar ili portisgrandegajn bukedojn de freŝaj florojen la manoj kaj en sakoj katojn,mortintajn dum la tuta jaro.
La katojn la piuloj donis al laparaŝitoj por balzamado aŭpajloŝtopado, kaj poste ili reportis ilinhejmen, kiel respektatajn sanktajnrestaĵojn.
En la komenco de la monato Misori(majo, junio) la princo sciigis alHiram, ke en la vespero de la samatago li povas veni en la feniciantemplon de Astoret. Kiam post lasubiro de l' suno fariĝis mallume en lastratoj , la vic-reĝo alligintemallongan glavon al la flanko,surmetis mantelon kun kapuĉo kaj nerimarkita de iu servisto elglitis por irien la domon de Hiram.
La maljuna riĉulo atendis lin.
―Do―, diris li kun rideto, ―viaekscelenco ne timas eniri enfenician templon, kie sur la altarosidas la krueleco, servata de laruzo?
―Timi?―, demandis Ramzes, rigar-dante lin preskaŭ kun malestimo.―Astoret ne estas Baal, nek miinfano, kiun oni povas ĵeti en labrulantan ventron de via dio.
―Kaj ĉu vi, princo, kredas tion?Ramzes levis la ŝultrojn.―Respektinda kaj konfidinda ates-tanto―, respondis li, ―rakontis almi pri viaj oferoj el infanoj . Fojeventego rompis al vi dekkelkon daŝipoj . Tuj la tiraj pastroj anoncisdiservon, al kiu iris grandapopolamaso.
La princo parolis kun videblaindigno.
―Antaŭ la templo de Baal, sur altaĵo,sidis grandega bronza statuo kunbova kapo. Ĝia ventro estis hejtitaĝis ruĝe. Tiam, laŭ ordono de viajpastroj , la malsaĝaj feniciajpatrinoj komencis meti plej belajninfanojn ĉe la piedoj de la krueladio.
―Nur knabojn―, intermetis Hiram.―Jes, nur knabojn―, ripetis laprinco. ―La pastroj superverŝisĉiun infanon per parfumoj, kajtiam la statuo kaptis ilin per siajbronzaj manoj , malfermis labuŝegon kaj englutis la infanon,malespere kriantan. Ĉiufoje el labuŝo de l' dio eliĝis flamoj .
Hiram mallaŭte ridis.
―Kaj via ekscelenco kredas tion?―Tion rakontis al mi homo, mi
el la Sudo Aprilo, 85ª
HALE Paĝo 17
ripetas, kiu neniam mensogas.―Li diris, kion li efektive vidis―,respondis Hiram. ―Sed ĉu nemirigis lin, ke neniu patrino, kiesinfanojn oni bruligis, ploris?
―Vere li miris pro la indiferenteco del' virinoj , ĉiam pretaj verŝi larmojneĉ super mortinta kokino. Tiopruvas grandan kruelecon de viapopolo.
La maljuna Feniciano balancis lakapon.
―Kiam tio okazis?―, demandis li.―Antaŭ kelke da jaroj .―Bone―, malrapide parolis Hiram,―se via ekscelenco volos iamviziti Tiron, mi havos la honoronmontri al vi tian solenon.
―Mi ne deziras ĝin vidi!―Poste ni iros en alian korton de l'templo, kie vi vidos tre belanlernejon, kaj en ĝi ― sanajn kajgajajn la samajn knabojn, kiujn onibruligis antaŭ kelke da jaroj .
―Kiel?―, ekkriis Ramzes, ―ili done pereis?
―Ili vivas kaj kreskas por fariĝibravaj maristoj . Kiam viaekscelenco fariĝos sankteco (vivivu eterne! ) eble pli ol unu el ilidirektos viajn ŝipojn.
―Vi do trompas vian popolon?,―ridis la princo.
―Ni trompas neniun―, respondisserioze la Feniciano. ―Ĉiutrompas sin mem, se li ne petasklarigojn pri la soleno, kiun li nekomprenas.
―Mi volus scii. . .―, diris Ramzes.―Efektive―, daŭrigis Hiram,―ekzistas ĉe ni moro, ke lamalriĉaj patrinoj , por certigi feliĉansorton al siaj filoj , oferas ilin al laŝtato. La infanoj estas kaptataj dela statuo de Baal, en kiu estas
brulanta forno. Ĉi tiu ceremonio nesignifas, ke la infanoj vere estasbruligataj , sed ke ili fariĝispropraĵo de la templo kaj pereis porla patrinoj , kvazaŭ falinte en fajron.
En la realeco ili ne iras en fornon,sed al nutristinoj kaj vartistinoj , kiujedukas ilin dum kelke da jaroj . Kiamili pligrandiĝas, prenas ilin kajinstruas la pastra lernejo de Baal. Laplej kapablaj fariĝas pastroj aŭoficistoj ; la malpli inteligentaj --maristoj kaj ofte akiras grandajnriĉaĵojn.
Nun vi, princo, ne miros plu, ke niajpatrinoj ne ploras siajn infanojn. Midiros pli: nun vi komprenos, kial enniaj leĝoj ne ekzistas punoj por lagepatroj , kiuj mortigas siajn idojn,kiel en Egipto.
―Ĉie oni trovas krimulojn―,intermetis la vic-reĝo.
―Sed ĉe ni ne ekzistasidomortigantoj―, daŭrigis Hiram.―Ĉar ĉe ni pri la infanoj , kiujn nepovas nutri iliaj patrinoj , zorgas laŝtato kaj la temploj .
La princo ekmeditis. . Subite liĉirkaŭprenis Hiramon kaj ekkriiskortuŝita:
―Vi estas multe pli bonaj ol tiuj , kiujrakontas pri vi tiel terurajnhistoriojn. Mi tre ĝojas pro tio.
―Ankaŭ en ni estas ne malmulte damalbono―, respondis Hiram,―sed ni ĉiuj estos viaj fidelajservistoj , sinjoro, kiam vi alvokosnin.
―Vere?―, demandis la princo,penetre rigardante liajn okulojn.
La maljunulo metis la manon sur la
Paĝo 18 HALE
2011 Kajeroj
koron.―Mi ĵuras al vi, egipta kronprincokaj estonta faraono, ke se iam vikomencos batalon kontraŭ niajkomunaj malamikoj , la tutaFenicio, kvazaŭ unu viro, alkurospor helpi vin.
Kaj jen ĉi tion prenu, kiel memo-raĵon de nia hodiaŭa interparolado.
Li eltiris el sub la vesto oranmedalon, kovritan de misteraj signojkaj , murmurante preĝojn, pendigisĝin sur la kolo de Ramzes.
―Kun tiu ĉi amuleto―, diris Hiram,―vi povas trakuri la tutanmondon.. . Kaj kie ajn vi renkontosFenicianon, li servos al vi per siakonsilo, oro, eĉ glavo.. . Kaj nun niiru.
Pasis jam kelke da horoj post lasubiro de l' suno, sed la nokto estisluma, ĉar leviĝis la luno. La terurataga varmego cedis al la malvarmeto;en la pura aero ne estis plu la grizapolvo, kiu tage venenis la spiradonkaj pikis la okulojn. Sur la blua ĉielotie ĉi kaj tie brilis la steloj , kies lumodisfluis en la radioj de la luno.
En la stratoj ĉesis la movado, sed lategmentoj de ĉiuj domoj estis plenajde amuziĝantaj homoj . Ŝajnis, ke Pi-Bast estas unu salono plenigita permuziko, kanto, rido kaj sonoj depokaloj .
La princo kaj Feniciano iris rapide,ekster la urbon, elektante malpli
lumigitajn stratojn. Malgraŭ tio, lahomoj festenantaj sur la terasoj ,iafoje rimarkis ilin kaj invitis aŭ ŝutisflorojn sur iliajn kapojn.
―Noktaj vaguloj !―, oni kriis de lategmentoj . ―Se vi ne estasŝtelistoj , kiujn la nokto allogas alĉaso, venu al ni. Ni havas bonanvinon kaj gajajn virinojn.
La du vojaĝantoj ne respondis laafablajn invitojn, rapidante al la celo.Fine ili eniris en parton de l' urbo, kieestis malpli da domoj kaj pli daĝardenoj , kies arboj dank' al lamalseka blovo de l' maro kreskis plialtaj kaj branĉoriĉaj , ol en la sudajprovincoj de Egipto.
―Jam ne malproksime―, dirisHiram.
La princo levis la okulojn kaj superla densa verdaĵo de l' arboj ekvidiskvadratan turon de blua koloro, kajsur ĝi -- blankan, malpli grandan. Tioestis la templo de Astarte. Baldaŭ ilieniris en la mezon de l' ĝardeno, dekie oni povis ĉirkaŭpreni per larigardo la tutan konstruaĵon.
Ĝi konsistis el kelke da etaĝoj . Launuan formis kvadrata teraso 400paŝojn longa, kiu kuŝis sur murokelke da metroj alta, nigre kolorigita.Ĉe la orienta flanko estis perono, alkiu kondukis du larĝaj ŝtuparoj . Ĉe laaliaj flankoj staris turetoj , dek ĉe ĉiu;inter ĉiuj du turetoj estis kvinfenestroj .
el la Sudo Aprilo, 85ª
HALE Paĝo 19
Proksimume en la mezo de lateraso leviĝis konstruaĵo ankaŭkvadrata, kies flankoj estis ducentpaŝojn longaj . Ĝi havis nur unuŝtuparon, turojn ĉe la anguloj kaj estisde purpura koloro.
Sur la plata tegmento de ĉi tiukonstruaĵo staris denove kvadratateraso, kelke da metroj alta, de orakoloro, kaj sur ĝi, unu sur la alia, duturoj : blua kaj blanka.
La tuto havis tian aspekton, kvazaŭiu metis sur la tero grandan nigranĵetkubon, sur ĝi, malpli grandanpurpuran, sur ĝi oran, pli alte bluankaj plej alte arĝentan. Al ĉiu el ĉi tiujetaĝoj kondukis ŝtuparoj , aŭ flankajduoblaj , aŭ frontaj simplaj , ĉiam ĉe laorienta flanko.
Apud la ŝtuparoj kaj pordoj starisalterne grandaj egiptaj sfinksoj , aŭasiriaj flugilaj bovoj kun homaj kapoj .
La vic-reĝo kun plezuro rigardis lakonstruaĵon, kiu en la lumo de la luno,sur la fono de la folioriĉaj kreskaĵojhavis ĉarman aspekton. Ĝi estiskonstruita en la stilo ĥaldea kaj tutediferencis de la egiptaj temploj , unueper la sistemo de l' etaĝoj , due per lavertikalaj muroj . Ĉe Egiptanoj ĉiu gravakonstruaĵo havis deklivajn murojn,kvazaŭ kuniĝantajn supren.
La ĝardeno ne estis malplena. En
diversaj punktoj oni vidis malgrandajndomojn kaj palacojn, brilis lumoj, soniskantoj kaj muziko. Inter la arboj , detempo al tempo glitis ombro de amaparo.
Subite proksimiĝis al ili maljunapastro; li interparolis kelke da vortojkun Hiram kaj profunde sin klininteantaŭ la princo, diris:
―Bonvolu, sinjoro, sekvi min.―Kaj la dioj gardu vian ekscelencon―,
aldonis Hiram forlasante ilin.Ramzes iris post la pastro. Iom flanke
de la templo, en la plej grandadensaĵo staris ŝtona benko, kaj centpaŝojn de ĝi malgranda palaco, apudkiu sonis kantoj .
―Tie oni preĝas?―, demandis laprinco.
―Ne!―, respondis la pastro, ne kaŝantesian abomenon. ―Tie kolektiĝas laadorantoj de Kama, nia pastrino, kiugardas la fajron antaŭ la altaro deAstoret.
―Kiun ŝi akceptos hodiaŭ?―Neniun, neniam!―, respondis la
gvidanto kun indigno. ―Se pastrinode la fajro rompus la ĵurpromeson del' ĉasteco, ŝi devus morti.
―Kruela leĝo!―, diris la princo.―Bonvolu, sinjoro, atendi sur ĉi tiu
benko―, diris malvarme la feniciapastro. ―Kaj kiam vi ekaŭdos tribatojn en la bronzajn ladojn, suriru laterason kaj de tie la purpurankonstruaĵon.
―Sola?―Jes.
La princo sidiĝis sur la benkon, enla ombro de olivarbo, kaj aŭskultis lavirinajn ridojn, sonantajn en lapalaco.
Paĝo 20 HALE
2011 Kajeroj
"Kama?", pensis li. "Bela nomo! Ŝidevas esti juna, eble bela, kaj tiuj ĉimalsaĝaj Fenicianoj minacas ŝin per lamorto, se. . . Ĉu tiel ili volas certigi al sialmenaŭ dekkelkon da virgulinoj en latuta lando?"
Li ridis, sed li estis malĝoja. Oni nescias kial li kompatis ĉi tiun nekonatanvirinon, por kiu la amo estis la pordo enla tombon.
―Mi imagas Tutmozison, se oni nomuslin pastrino de Astoret! Kompatinda,li devus morti, antaŭ kiam unu lampoforbrulus antaŭ la diino.
En la sama momento antaŭ la palacoeksonis fluto kaj ludis melankolianmelodion, kiun akompanis voĉoj dekantantaj virinoj .
―Ahaa! Ahaa!―, kantis la virinoj ,kvazaŭ lulante infanon. Eksilentis lafluto, ĉesis kanti la virinoj , kajeksonis bela vira voĉo greke:
―Kiam sur la balkono ekbrilas viavesto paliĝas la steloj kaj eksilentasla najtingaloj , kaj en mia koronaskiĝas tia silento, kiel sur la tero,kiam salutas ĝin la blanka aŭroro.
―Ahaa! Ahaa!―, kantetis la virinoj , lafluto ree ludis unu strofon.
―Kaj kiam dronante en via preĝo, viiras al la templo, la violoj ĉirkaŭasvin per bonodora nubo, la papiliojflirtas apud via buŝo, la palmoj klinassiajn kapojn antaŭ via beleco.
―Ahaa! Ahaa! Ahaa! Ahaa!―Kiam mi ne vidas vin, mi rigardas la
ĉielon por rememori la dolĉantrankvilon de via vizaĝo. Vana peno!La ĉielo ne havas vian serenon, kajĝia varmego estas frosto komparekun la flamoj, kiuj cindrigis miankoron.
―Ahaa! Ahaa!―Foje mi haltis inter la rozoj , kiujn la
brilo de viaj rigardoj vestas perskarlato, blanko kaj oro. Ĉiu ilia foliorememorigis al mi unu horon, ĉiufloro unu monaton, pasigitan ĉe viajpiedoj , kaj la gutoj de la roso ― iliestas miaj larmoj, per kiuj sin nutrasla terura vento de l' dezerto.
Faru signon, kaj mi kaptos vin kajforportos en mian karan patrujon. Lamaro apartigos nin de la persekutantoj ,mirtaj arbetaroj kaŝos niajn karesojn, kajdioj , pli favoraj por la amantoj gardosnian feliĉon.
Ramzes fermetis la okulojn kajsonĝis. Tra la mallevitaj okulharoj li nevidis plu la ĝardenon, sed sole la riveronde la luna lumo, en kiu disfluis nigrajombroj kaj la kanto de la nekonatahomo al la nekonata virino. Dummomentoj la kanto tiel ĉirkaŭis lin, tielprofunde penetris en lian animon, keRamzes volis demandi: ĉu ne li memestas ĉi tiu ama kanto?
En tiu momento lia rango, povo kajmalfacilaj ŝtataj demandoj , ĉio ŝajnis alli mizera bagatelo kompare kun ĉi tiuluna nokto kaj tiuj ĉi ekkrioj de laamanta koro. Se oni proponus al lielekti: la tutan faraonan potencon aŭlian nunan staton de lia animo, lipreferus la revadon, en kiu malaperis latuta mondo, li mem, eĉ la tempo, kajrestis nur dolĉa sopiro, rapidanta al laeterneco, sur la flugiloj de l' kanto.
Subite la princo vekiĝis, la kantoeksilentis, en la palaco estingiĝis la
el la Sudo Aprilo, 85ª
HALE Paĝo 21
lumoj, kaj ĝiajn blankajn murojn fortekontrastis la nigraj , malplenaj fenestroj .Oni povis pensi, ke tie neniu iam loĝis.Eĉ la ĝardeno malpleniĝis kaj eksilentis,eĉ la malpeza venteto ĉesis movi lafoliojn.
Unu! . . . Du! . . . Tri! . . . El la temploalflugis tri potencaj bronzaj sonoj .
"Jes! Mi devas iri tien", pensis laprinco, ne sciante bone kien kaj por kio.
Li direktis sin tamen al la templo, kiesarĝenta turo superstaris la arbojn,kvazaŭ alvokante lin al si.
Li iris duonebria, plena de strangajdeziroj . Malvaste ŝajnis al li inter laarboj , li deziris suriri la supron de l' turo,libere ekspiri kaj ĉirkaŭpreni per larigardo pli vastan horizonton. Posterememorante, ke estas nun la monatoMisori, ke jam pasis unu jaro de lamanovroj en la dezerto, li eksentissopiron al ĝi. Kiel volonte li sidiĝus ensian malpezan ĉaron duĉevalan, kajgalopus ien antaŭen, kie ne estus tielsufoke, kie la arboj ne kovrus lahorizonton!
Li jam estis ĉe la piedoj de l' templo,li do suriris la terason. Silente kajmalplene, kvazaŭ en tombo; nur demalproksime murmuretis la akvo defontano. Sur la dua ŝtuparo li forĵetissian mantelon kaj glavon, ankoraŭ unufojon ekrigardis la ĝardenon, kvazaŭ poradiaŭi la lunon, kaj eniris en la templon.Super li leviĝis ankoraŭ tri etaĝoj .
La bronza pordo estis malfermita, ĉeambaŭ flankoj de la eniro staris flugilajfiguroj de homoj kun bovaj kapoj , surkies vizaĝoj regis fiera trankvilo.
"Jen la asiriaj reĝoj", pensis la princo,rigardante iliajn barbojn, plektitajn enmalgrandajn harligojn.
La interno de la templo estis nigra,kiel la plej nigra nokto; en la mallumonpenetris nur blankaj strioj de la lunalumo, eniranta tra mallarĝaj , sed altajfenestroj .
En la mezo brulis du lampoj , antaŭ lastatuo de la diino Astarte. Ia strangalumigo de supre faris la statuon perfektevidebla. Ramzes rigardis. Tio estisgrandega virino kun strutaj flugiloj . Ŝiportis longan veston kun faldoj , sur lakapo pintan ĉapon, en la dekstra manoparon da kolomboj . Ŝia bela vizaĝo kajmallevitaj okuloj havis esprimon de tiadolĉeco, de tia ĉasteco, ke miregoekregis la princon: ŝi ja estis patroninode la venĝo kaj plej senhontamalĉasteco.
Fenicio montris al li ankoraŭ unu elsiaj misteroj :
"Stranga nacio", pensis li. "Iliajhomglutantaj dioj manĝas neniun, kajilian malĉastecon protektas virgajpastrinoj kaj diinoj kun infana vizaĝo".
Subite li eksentis, ke sur liaj piedojtraglitis io, kvazaŭ granda serpento.
Paĝo 22 HALE
2011 Kajeroj
Ramzes posteniĝis kaj haltis en la striode la luna lumo.
―Senteraro!―, diris li al si. Preskaŭ enla sama momento li ekaŭdismurmureton:
―Ramzes! Ramzes!Ne eble estis ekkoni la voĉon: ĉu ĝi
estis vira aŭ virina, kaj de kie ĝivenas?
―Ramzes! Ramzes!―, eksonis mur-mureto, kvazaŭ de la planko.
La princo eniris en nelumigitan lokonkaj aŭskultante klinis sin. Subite lieksentis sur sia kapo du delikatajnmanojn.
Li saltis por kapti ilin, sed li renkontisnur la aeron. ―Ramzes!―, murmuretisoni de supre.
Li levis la kapon kaj eksentis sur labuŝo lotusan floron. Kiam li etendis alĝi la manojn, iu delikate sin apogis surliajn ŝultrojn.
―Ramzes!―, kriis oni de la altaro.
La princo sin turnis posten kajŝtoniĝis. Kelke da paŝoj de li, en la lumastrio staris belega homo, tute simila al li.La samaj okuloj , — vizaĝo, junulabarbo, la sama kresko, movoj kaj vestoj .
Unu momenton la princo pensis, ke listaras antaŭ ia grandega spegulo, kianne posedis eĉ la faraono. Sed tuj likonvinkiĝis, ke lia samulo ne estasbildo, sed vivanta homo.
En ĉi tiu momento li eksentis kisonsur la kolo. Li ree sin turnis, sed estis
neniu, kaj dume lia samulo malaperis.
―Kiu estas ĉi tie?. . . Mi volas scii!―,diris kolere la princo.
―Mi.. . Kama―, respondis dolĉa voĉo.En la luma strio aperis belega virino:
nuda, kun ora zono ĉirkaŭ la koksoj .Ramzes ekkuris kaj kaptis ŝin je la
mano. Ŝi ne forkuris.―Ĉu vi estas Kama? Ne, vi estas. . . Jes,
vin iam sendis Dagon, sed via nomoestis tiam Kareso.
―Ĉar mi estas ankaŭ Kareso―,respondis ŝi naive.
―Ĉu vi tuŝis min per la manoj?―Mi.―Kiel?—Jen tiel―, respondis ŝi, ĵetante siajnbrakojn ĉirkaŭ lian kolon kaj kisantelin.
Ramzes kaptis ŝin per la brakoj , sed ŝielŝiris sin kun tia forto, kian oni nepovus supozi en tiel delikata estaĵo.
―Do vi estas la pastrino Kama? Al vikantis hodiaŭ la Greko?—, diris laprinco, pasie premante ŝiajn manojn.―Kiu li estas, ĉi tiu kantisto?
Kama malestime levis la ŝultrojn.―Li estas ĉe nia templo.
La okuloj de Ramzes brilis, plilarĝiĝisliaj naztruoj , li sentis zumadon en lakapo. La sama virino antaŭ kelke damonatoj faris je li malgrandan impreson,sed hodiaŭ li estis preta fari por ŝifrenezaĵon. Li enviis al la Greko kajsamtempe sentis nepriskribeblandoloron ĉe la penso, ke se ŝi fariĝus liaamatino, ŝi devus morti.
―Kiel bela vi estas!―, diris li. ―Kie viloĝas?. . . Ah jes, mi scias, en tiupalaceto. . . Ĉu oni povas viziti vin?. . .Kompreneble, se vi akceptas vizitojnde kantistoj , vi povas ankaŭ min
el la Sudo Aprilo, 85ª
HALE Paĝo 23
akcepti. . . Ĉu vere vi estas pastrino,gardanta la fajron.
―Jes.―Kaj viaj leĝoj estas tiel kruelaj , ke ili
ne permesas al vi ami? Eh, tio estasnur vanaj minacoj ! . . . Por mi vi farosescepton.
―La tuta Fenicio malbenus min, la diojsin venĝus.―, respondis ŝi kun rido.
Ramzes ree altiris ŝin al si, ŝi ree elŝirissin.
―Gardu vin, princo―, diris ŝi kunprovokanta rigardo. ―Fenicio, estaspotenca, kaj ĝiaj dioj . . .
―Indiferentaj estas por mi viaj dioj kajFenicio! Se unu haro falus de viakapo, mi piedpremus Fenicion, kielvenenan serpenton.
―Kama! Kama!―, eksonis voĉo,venanta de la statuo.
Ŝi ektimis.―Jen vi aŭdas, ili vokas min. Eble ili
eĉ aŭdis viajn blasfemojn.―Ili ne ekaŭdu mian koleron!―,
eksplodis la princo.―La kolero de la dioj estas pli
terura.— Ŝi elŝiris sin kaj malaperisen la ombroj de la templo. Ramzessin ĵetis post ŝi, sed subite li haltis.La tutan templon, inter la altaro kajli, plenigis grandega fajra flamo, enkiu komencis sin montri monstrajfiguroj : grandegaj vespertoj , ram-paĵoj kun homaj vizaĝoj , ombroj . . .
La flamo iris rekte al li tra la tutalarĝo de la konstruaĵo. Konsternita de laterura spektaklo, la princo posteniĝis.Freŝa aero envolvis lin. Li turnis lakapon -- li estis jam ekster la templo,kaj samtempe la bronza pordego kunbruo fermiĝis post li.
Li frotis la okulojn kaj rigardisĉirkaŭe. La luno de la plej alta punkto
sur la ĉielo malleviĝis jam al laokcidento. Apud kolono Ramzes trovissian glavon kaj mantelon. Li levis ilinkaj malsupreniris kiel ebria.
Kiam li malfrue revenis en la palacon,Tutmozis, vidante lian palan vizaĝon kajmalklaran rigardon, ekkriis kun timo:
―Pro dioj ! kie vi estis, erpatre? La tutakortego ne povas dormi demaltrankvilo.
―Mi rigardis la urbon. Bela nokto.―Ĉu vi scias―, diris rapide Tutmozis,
kvazaŭ timante, ke iu ne faru tion plifrue. ―Sara naskis al vi filon.
―Ĉu vere? Mi volas, ke neniumaltrankviliĝu, kiam mi promenas.
―Sola?―Se mi ne povus iri sola, kie plaĉas al
mi, mi estus la plej malfeliĉa sklavoen ĉi tiu regno―, respondis maldolĉela vic-reĝo.
Li transdonis la glavon kaj mantelonal Tutmozis kaj iris en siandormoĉambron, alvokante neniun.Hieraŭ la novaĵo pri la naskiĝo de filoplenigus lin per ĝojo, sed hodiaŭ liakceptis ĝin indiferente. Tuta lia animoestis plena de la rememoroj pri lahodiaŭa vespero, plej stranga kiun li iamtravivis.
Li vidis ankoraŭ la lumon de la luno,en la oreloj sonis la kanto de la Greko.Kaj ĉi tiu templo de Astarte!
Li ne povis ekdormi ĝis la mateno.
http://www.gazetoteko.com/hale/kels85.pdf
EEnnhhaavvooRR ee dd aakkttoorree.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 22PPaarroollaa ss llaa PPrree zzii dd aannttoo.... .. .. .. .. .. .. .. .. .. 33KK aajj ffii nn ffii nn ee OO ssaamm aa vveenn kkii ssOO bbaamm aann .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 44KKuu rrssoo pprrii II nn ffoorr mm aa dd ii kkoo:: GG ii mm pp.. 66LLii nn gg vvoo dd ee dd eemm ookkrraattii oo,, ĉĉ uu?? .. .. .. 77MMii ssttee rraa oobb eeuu ll ii nn oo.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 1122LLaa ffaarraaoonn oo,, 33 11 ªª ĉĉ aapp iittrroo.... .. .. .. .. 114
KKoovvrriilloo:: Ĉu voĉdoni estas de-vo? Ĉu rajto? Ĉu estas honestevoĉdoni? Ĉu estas ppllii honestennee voĉdoni? Jen kerna temode nia numero aprila antaŭniaj aŭtonomaj balotadoj enHispanio la venontan monta-ton.
TTuuttee vveerrkkiittaa kkaajj kkoommppiilliittaa ppeerrsseennppaaggaajj lliinnuukkssaajj rriimmeeddoojj::
UUbbuunnttuu,, LLiibbrreeOOffffiiccee WWrriitteerr,, GGiimmpp kkaajjSSccrriibbuuss..
Nova konto La Caixa: 2100 4617 41 2200115275
KKaajjeerroojj eellllaa SSuuddooBulteno de Hispana Asocio deLaboristoj Esperantistajstaj
ISSN 1 886-1 997 aŭ1 886-1 938 (se printite)
Depósito legal: Z239888
Prezidas: Johano A. Cabezos.Redaktas: Jesuo de las Heras.
Korektas: Jozefo Pina.Retskribu al: [email protected]
OOnn ii ppoovvaass rreepprroodduukkttii ll aa eennhhaavvoonn ,,kkoonndd ii ĉĉee,, kkee oonn ii ccii ttuu ll aa oorrii gg ii nnoonn ..PPrrii ll aa eennhhaavvoo ddee ll aa aarrttii kkooll oojjrreessppoonn--ddeeccaass ll aa aaŭŭ ttoorroo,, nnee ll aarreeddaakkccii oo..NN ii nnee kkoorreessppoonnddooss pprrii nneeppeettii ttaa jjaarrttii kkooll oojj ,, kkvvaannkkaamm nn ii kkll ooppooddoossppuubbll ii kkii gg ii ĉĉii uunn aarrttii kkooll oonn kkii eesseennhhaavvoo nnee mmii ssttrraakkttuu ppeerrssoonnoonn ..