Baøi

x

M1

Ox1

M2

x2

∆x

1 ) Ñ O Ä D Ô Ø I1 ) Ñ O Ä D Ô Ø I Ñoä dôøi cuûa chaát ñieåm trong khoaûng thôøi gian ∆t = t2 − t1 laø ñoaïn thaúng M1M2 coù giaù trò ñaïi soá laø :

∆x = x2 − x1

1 ) Ñ O Ä D Ô Ø I1 ) Ñ O Ä D Ô Ø I Neáu ∆x > 0 thì chieàu chuyeån ñoäng truøng vôùi chieàu döông cuûa truïc ox.

x

M1

Ox1

M2

x2

∆x > 0

Neáu ∆x < 0 thì chieàu chuyeån ñoäng ngöôïc vôùi chieàu döông cuûa truïc ox.

1 ) Ñ O Ä D Ô Ø I1 ) Ñ O Ä D Ô Ø I

xOx2

M2 M1

x1

∆x < 0

1 ) Ñ O Ä D Ô Ø I1 ) Ñ O Ä D Ô Ø IChuù yù : Neáu chaát ñieåm chuyeån ñoäng theo moät chieàu thì quyõ ñaïo ñöôøng truøng vôùi ñoä dôøi : s = ∆x

x

M1

Ox1

∆x = SM2

x2

2 ) VAÄN TO ÁC TR U N G B ÌN H2 ) VAÄN TO ÁC TR U N G B ÌN H

m 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

m 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

A

B

∆xA

∆t∆xB

∆t⇒ >∆xA > ∆xB

⇒ vA > vB

2 ) VAÄN TO ÁC TR U N G B ÌN H2 ) VAÄN TO ÁC TR U N G B ÌN H Vaän toác trung bình cuûa moät chaát ñieåm ñaëc tröng cho ñoä nhanh hay chaäm cuûa chuyeån ñoäng vaø ñöôïc ño baèng thöông soá cuûa ñoä dôøi vaø khoaûng thôøi gian coù ñoä dôøi aáy.

x

M1

OX1,t1

M2

x2,t2

∆x

2 ) VAÄN TO ÁC TR U N G B ÌN H2 ) VAÄN TO ÁC TR U N G B ÌN H

x

M1

OX1,t1

M2

x2,t2

∆x

Ñôn vò vaän toác trung bình : m/s hoaëc km/h.

x2 – x1 ∆x M1M2

∆t ∆t t2 – t1

VTB = = =

O A B C

2 ) VAÄN TO ÁC TR U N G B ÌN H2 ) VAÄN TO ÁC TR U N G B ÌN H

OA +AB + BC

∆tVTB = =

OC

∆t

O A BM N

3 ) VAÄN TO ÁC TÖ Ù C3 ) VAÄN TO ÁC TÖ Ù C TH Ô Ø I TH Ô Ø I Ñeå ñaëc tröng chính xaùc

cho ñoä nhanh chaäm cuûa chuyeån ñoäng ; ngöôøi ta duøng ñaïi löôïng vaät lí vaän toác töùc thôøi.

⇒ VM > VN

3 ) VAÄN TO ÁC TÖ Ù C3 ) VAÄN TO ÁC TÖ Ù C TH Ô Ø I TH Ô Ø I

∆X, ∆t

3 ) VAÄN TO ÁC TÖ Ù C TH Ô Ø I3 ) VAÄN TO ÁC TÖ Ù C TH Ô Ø I

Vaän toác töùc thôøi laø vaän toác taïi moät thôøi ñieåm baát kyø trong quaù trình chuyeån ñoäng.

x2 – x1 ∆x

∆t ∆t VTT = =

Vôùi ∆t laø khoaûng thôøi gian “raát nhoû”.

Ñôn vò vaän toác töùc thôøi : m/s hoaëc km/h.

4 ) C H U YEÅN Ñ O ÄN G4 ) C H U YEÅN Ñ O ÄN G TH AÚ N G Ñ EÀU TH AÚ N G Ñ EÀUa) Ńònh nghóa

Chuyeån ñoäng thaúng ñeàu laø chuyeån ñoäng thaúng trong ñoù vaän toác khoâng ñoåi.

O A B C D

b) Phöông trình chuyeån ńoäng thaúng ńeàu 4 ) C H U YEÅN Ñ O ÄN G4 ) C H U YEÅN Ñ O ÄN G

TH AÚ N G Ñ EÀU TH AÚ N G Ñ EÀU

Goïi x0 laø toaï ñoä cuûa chaát ñieåm vaøo luùc t0 = 0, theo coâng thöùc ta coù :

x – x0 ∆t

V =

hay x = x0 + v.t

x

M1

Ox0

M2

x

M1

Coâng thöùc goïi laø phöông trình chuyeån ñoäng cuûa chaát ñieåm trong chuyeån ñoäng thaúng ñeàu.

b) Phöông trình chuyeån ńoäng thaúng ńeàu 4 ) C H U YEÅN Ñ O ÄN G4 ) C H U YEÅN Ñ O ÄN G

TH AÚ N G Ñ EÀU TH AÚ N G Ñ EÀU

x = x0 + v.t

Phöông trình chuyeån ñoäng thaúng ñeàu :

x

M1

Ox0

M2

x

M1

b) Phöông trình chuyeån ńoäng thaúng ńeàu 4 ) C H U YEÅN Ñ O ÄN G4 ) C H U YEÅN Ñ O ÄN G

TH AÚ N G Ñ EÀU TH AÚ N G Ñ EÀU

x (m)

O

x

t t (s)

x0α

v > 0

Ñoà thò cuûa toïa ñoä theo thôøi gian t laø moät ñöôøng thaúng caét truïc tung taïi ñieåm x = x0

Ñoà thò cuûa toïa ñoä theo thôøi gian t coù heä soá goùc baèng :

b) Phöông trình chuyeån ńoäng thaúng ńeàu 4 ) C H U YEÅN Ñ O ÄN G4 ) C H U YEÅN Ñ O ÄN G

TH AÚ N G Ñ EÀU TH AÚ N G Ñ EÀU

x – x0 t

tgα = − Heä soá goùc cuûa ñöôøng bieåu dieãn toïa

ñoä theo thôøi gian baèng vaän toác cuûa chaát ñieåm.

= v

b) Phöông trình chuyeån ńoäng thaúng ńeàu 4 ) C H U YEÅN Ñ O ÄN G4 ) C H U YEÅN Ñ O ÄN G

TH AÚ N G Ñ EÀU TH AÚ N G Ñ EÀU

x (m)

O t (s)

x0 α

x

t

v < 0

c) Ńoà thò vaän toác theo thôøi g ian 4 ) C H U YEÅN Ñ O ÄN G4 ) C H U YEÅN Ñ O ÄN G

TH AÚ N G Ñ EÀU TH AÚ N G Ñ EÀU

Trong chuyeån ñoäng thaúng ñeàu , vaän toác khoâng ñoåi v baèng haèng soá neân ñoà thò bieåu dieãn vaän toác theo thôøi gian laø moät ñöôøng thaúng song song vôùi truïc thôøi gian.

v (m/s)

O t (s)

v

t

v < 0

5 ) B AØ I TAÄP VAÄN D U ÏN G5 ) B AØ I TAÄP VAÄN D U ÏN G Hai xe cuøng khôûi haønh moät luùc töø hai ñieåm A vaø B caùch nhau 120 km, chuyeån ñoäng ngöôïc chieàu nhau. Vaän toác cuûa xe ñi töø A laø 40 km/h, cuûa xe ñi töø B laø 20 km/h. Coi chuyeån ñoäng cuûa caùc xe nhö chuyeån ñoäng cuûa chaát ñieåm vaø ñöôøng ñi laø thaúng ñeàu. a) Vieát phöông trình chuyeån ñoäng cuûa hai xe. Töø ñoù, tìm thôøi ñieåm vaø vò trí hai xe gaëp nhau.

b) Giaûi baøi toaùn treân baèng ñoà thò.

5 ) B AØ I TAÄP VAÄN D U ÏN G5 ) B AØ I TAÄP VAÄN D U ÏN G

Ńaùp Soá Phöông trình chuyeån ñoäng cuûa xe A

xA = 40t Phöông trình chuyeån ñoäng cuûa xe B

xB = 120 - 20t Sau 2 giôø hai xe gaëp nhau taïi vò trí caùch A 80 km.

5 ) B AØ I TAÄP VAÄN D U ÏN G5 ) B AØ I TAÄP VAÄN D U ÏN G

Ńoà Thò x (m)

O 1 2 3 4 5 6 t(s)

120

80

40