1 gaps tedavisi destek bilgiler

Upload: akerziban

Post on 06-Jul-2018

218 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/17/2019 1 GAPS Tedavisi Destek Bilgiler

    1/8

    GAPS Diyeti&Tedavisi Uygulayanlar İçin Destek Bilgiler

    Bu dosya; GAPS Tedavisi uygulaması sırasında ihtiyaç duyacağınızı düşündüğümüzdeneyimlerimize ve !ğrendi"lerimize dayalı olara" hazırlanmış deste"leyici #ilgileriiçerme"tedir$

    GAPS diyetiniz sırasında ihtiyaç duya#ileceğiniz #aş"a sorular da olaca"tır$

    www.gaps.me sitesinde"i sı" sorulan sorular menüsünü tı"layara"www.gaps.me/preview/page!id"#$  sizin sorularınıza #enzer sorulara ve

    %r$&atasha 'am(#ell)*cBride+ın yanıtlarına ulaşa#ilirsiniz$

    GAPS Diyeti & Tedavisinde !nceli"li amaç; GAPS Beslenme (rogramıyla #ağırsa"astarında"i hasarı iyileştirere" bağırsak geçirgenliğini  ortadan "aldırı( #eyin vevücudun diğer do"ularının zehirlenmesini engelleme"tir$ Bir yandan da(ro#iyoti"lerle ve doğal (ro#iyoti" olan ,ermente gıdalarla bakteri dengesini yeniden sağlama"tır$ %iğer yandan ise deto"si-"asyon y!ntemleri ve yaşam tarzı

    değişi"li"leriyle var olan toksinlerden vücudu arındırma"tır$

    GAPS Tedavisinin en temel ayağı olan GAPS %iyeti; s(esi-" "ar#onhidrat diyetinin.S/%0 %r$ &atasha 'am(#ell)*cBride tara,ından geliştirilmiş halidir$ 1e"er venişasta diyette yer yo"tur$

    &işasta GAPS+lı #ir #ağırsa" tara,ından ,ermente edili( sindirilemediği içinya(ış"an #ir hale geli( (ato2enlerin va #a"terilerin gelişmesi için uygun #ir ortamyaratır$ GAPS %iyetinde en #üyü" nişasta "aynağı olan tahıllar olmadığı için

    glüten yer almamış olur ve #u nedenle GAPS diyeti aynı zamanda glutensizdiyettir$ B!ylece GAPS hastaları en !nemli n!roto"sin olan glütenomorfnden"orunmuş olurlar$

    GAPS diyeti te" mole"üllü .,ru"toz gala"toz gli"oz v#$0 şe"er dışında"i çi,tmole"üllü şe"erlere .la"toz sa""aroz0 izin vermez$ 1e"erler GAPS hastalarındayaygın olara" #ulunan 'andida ve diğer mantarlar tara,ından tara,ından; hem#eyin hem de vücut için to"sin olan alkol (etanol)  ve yan ürün olara" daasetaldehide  d!nüşürler$ S(esi-" "ar#onhidrat diyeti temelli olan GAPS %iyetihastayı #u i"i n!roto"sinden de "orumuş olur$

    S%t %r%nleri  ise GAPS Beslenme Programında"i "Süt ürünlerine başlama planı"  doğrultusunda diyete dahil edilir$ 3a"at diyetin il" aşamalarında;sa4aştırılmış tereyağını (ghee0 "e-r ve yoğurdun süzülmesiyle elde edilmiş (eyniraltı suyunu (whey) çoğu GAPS hastası tü"ete#ilir$ B!ylece hastanız sindiremediğila"tozdan ve "azeinden dolayısıyla da !nemli #ir n!roto"sin olan kazomorfndende "orunmuş olur$

    Son derece #esleyici olan GAPS %iyetinde; gıda ta"viyeleri değil gıdanın kendisi kullanılır $ Gıda ta"viyesi "ullanımı en asgari düzeye indirilmiştir$ 5ün"ü insanvücudu; doğal #esin ,ormunda"i vitaminleri mineralleri v#$ tanıyı( "ullanma" üzeretasarlanmıştır ve #u nedenle #esinlerin doğal ,ormunda tü"etilmesi !nemlidir$

    http://www.gaps.me/http://www.gaps.me/preview/?page_id=32http://www.gaps.me/preview/?page_id=32http://www.gaps.me/

  • 8/17/2019 1 GAPS Tedavisi Destek Bilgiler

    2/8

    Ayrıca ta#let veya "a(sül şe"linde olan #esin deste"leri GAPS hastalarının zatenen,e"siyonlu ve hasarlı olan #ağırsa" astarını iyice tahriş edere" iyileşme sürecinide olumsuz et"ileye#ildiği için gida deste"lerinin sıvı ,ormunda olması tercih edilir$

    GAPS hastalarının #a"teri dengesi anormal olan #ağırsa"ları lieri  #aşarılı #irşe"ilde sindiremez$ Sindirilmeyen li4er ise (ato2en #a"teriler için #ir yaşam alanı

    oluşturur ve #ağırsa" duvarında"i en,e"siyonu ve hassasiyeti artırır$ Bu nedenlelier !#S diyetinin ilk aşamalarında yo"tur$ Bağırsa"lar iyileşti"çe ve GAPSBeslenme Programı doğrultusunda yavaş yavaş diyete e"lenir$

    GAPS Beslenme Programında yer alan ve izin verilen yiyece"ler hassasiyettestinde  poziti$ çı"ması durumunda "üçü" mi"tarlarla ve te"er te"er diyetee"lenir$ 6astanın tolare ede#ilme durumuna #ağlı olara" diyette "alır veya geçiciolara" "aldırılır #elli #ir süre sonra te"rar diyete e"lenir$

    GAPS diyetinde; ,ermente gıdaların ve ticari (ro#iyoti"lerin diyete "atılma zamanı;(ro#iyoti"lerde aranan kriteler  başlangıç dozları teda%i  dozları de%am dozu(rosedürleri GAPS Tedavisinin ayrıcalı"lı #ir !zelliğidir$

    GAPS Giriş %iyeti #ağırsa" duvarını iyileştirdi"ten ve #aşlıca sindirim sorunlarınıortadan "aldırdı"tan sonra tam GAPS diyetine  geçile#ilir$

    GAPS Diyeti uygulamas'nda s'k s(rulan s(rular ve )evaplar'.

    GAPS %iyetine #aşladığınız gün mutla"a günlük tutmaya #aşlamanız !nerilir$Günlü"te hastanızın; yedi"leri içti"leri "ullandığı ilaçlar aldığı gıda deste"leri(si"olo2i" ve -zyolo2i" sem(tomları dış"ılama durumu ve dış"ısının !zelli"leri gi#inotları alın$ 5ün"ü GAPS %iyetinde yedi"lerimiz)içti"lerimizle ve sindirimdurumuyla; (si"olo2i" ve -zyolo2i" sem(tomlar iliş"ilidir tolare edile#ilen veyaedilemeyen gıdalar #u şe"ilde ta"i( edere" ortaya çı"ar$ Ayrıca diyete yeni"atılan #ir yiyeceğe vücudunuzun verdiği te("iyi g!zleyere" #u yiyeceği yadiyetinizde tuta#ilir veya tolare edemediğiniz durumda diyetten çı"arır ve dahasonra diyete e"leye#ilirsiniz$

    • !#S !iriş &iyetinin aşamaları kaç gün olmalıdır' Bu "onuda "esin ra"amverme" doğru değildir$ 6astalığın durumuna #ağlı olara" giriş diyetini hızlı #irşe"ilde 78)98 günde tamamlayanlar olduğu gi#i giriş diyetine : ay yıl gi#iuzun süre devam edenler de vardır$ 6er aşamayı < gün gi#i standart sayıdageçenler de vardır$ Giriş %iyeti çocu"larda daha "ısa yetiş"inlerde daha uzunsüre#ilir .iyileşmenin çocu"larda daha hızlı gerçe"leşmesinden dolayı0$ 1izo,renie(ile(si otizm ç!lya" *S gi#i ağır va"alarda; 'rohn+s ülserati, "olit mide ülserigi#i gi#i sindirim sistemi rahatsızlı"larında giriş diyetinin en az : ay gi#i #irsürede olması daha uygun ola#ilir$ akat en nemli kriter*  sindirim

    sorunlarının (si"olo2i" ve -zyolo2i" sem(tomların tamamen ortadan "al"masıdır$Ağır va"alarda ş!yle #ir seçene" de ola#ilir= Giriş diyetinin #irinci aşamasınınuygulanmasının zor olması nedeniyle en ,azla 9)< günlü" #ir uygulama yeterli

  • 8/17/2019 1 GAPS Tedavisi Destek Bilgiler

    3/8

  • 8/17/2019 1 GAPS Tedavisi Destek Bilgiler

    4/8

    5ocu"lara GAPS %iyetini uygulamaya geçmeden !nce 77>$ Say,adan #aşlayan#!lümü te"rar o"uyunuz ve mutla"a #u #!lümde anlatılan Hygulamalı %avranışAnalizinden .H%A0 yararlanınız$

    • %iyete e"lenen yeni #ir yiyece" hassasiyet testi ya(ılara" ve daima azmi"tarlarda #aşlanır ve tolare edi( etmediği "ontrol edilir$ .Gaz şiş"inli" ishal"a#ız dış"ıda anormalli" (si"olo2i" sem(tomlar v#$0 Iğer olumsuz sem(tomlarvarsa diyetten çı"arılır yo"sa artırılara" devam edilir$ Sağlı"lı #ir g!zlemya(a#ilme" için diyete ayni anda #irden ,azla yiyeceği "atmamanız !nerilir$

    • Bağırsa" duvarının iyileşmesinde et)"emi" sularının rolü ço" #üyü"tür$ 5ün"ü et)"emi" suyunun ya(ısında #ol mi"tarda #ulunan 2elatin doğal yağlar minerallervitaminler amino asitler #ağırsa" duvarının tedavisinde son derece !nemlidir$ It)"emi" suyu ya(ar"en; müm"ün olduğu "adar ili"li "emi" "ullanılması "emi"lerin#ağ do"ularıyla #irli"te "ullanılması #ir mi"tar da et olması ."oyun #acağınıninci" "ısmı "uzu gerdanı #ir mi"tar et için idealdir0 iyi olur$ It)"emi" "arşımı

    müm"ün olduğu "adar ço" "aynatılmalıdır .!nce suda yarım saat "adar #e"letilir"anlı suyunu d!"ülür sonra -ltre edilmiş su doğal tuz limon ."a#u"lu0 e"lenere"ve "aynatılır$ /aynadı"tan sonra suyun üstünde "alan ta#a"ayı atın; "aynadı"tansonra ateşi müm"ün olduğu "adar "ısın ve en az 7< saat "ısı" ateşte "aynasın$Aroma vermesi için tane "ara#i#er #ol de,ne ya(rağı üzeri çizilmiş diş sarımsa"e"lene#ildiği gi#i; aroma veren ,ar"lı se#zeler de "ata#ilirsiniz$

    • It)"emi" suları "adar da; #ütün tavuğun hen az >): saat (işmesiyle elde edilentavu" suyu kelle paça,  işkembe,  gerdan çorbası, in-ik haşlama %e

    gü%eçler  #ağırsa" duvarının iyileşmesi için son derece et"ilidir$•  Tür"iye+de #ulunmayan yiyece"ler zorunlu değildir$ *esela i"inci aşamada adı

    geçen isveç gravla"sı ve Tür"iye+de #ulunmayan (eynirler elzem değildir$Jistede !nerilen (eynirler de Tür"iye+de yo"tur$ 3a"at Tür"iye+de"i (eynirlerin herçeşidi GAPS diyeti için uygundur$ Sadece uzun süre ,ermente olmuş yanidinlenmiş olması ve içine "at"ı maddesi "atılmamış olması gere"ir$ Ayrıca #izdemineralli suyu yo"tur ,a"at maden suyu vardır ve GAPS diyetine uygundur$%iyetin en !nemli yiyece"leri; et)"emi" suları hayvansal yağlar ,ermenteedilmiş se#ze ve se#ze suyu lahana turşusu ."ita(ta tari, edilen0 (eyniraltı suyu

    gi#i ,ermente yiyece"ler taze ve doğal yumurta .!zelli"le sarısı0 dır$

    • GAPS %iyetinde yer alan yiyece"lerin organi" olması tercih edilir ,a"at organi"ürünler ço" (ahalı olduğu için #elli #ir !lçüde #u "urala uyma" müm"ündür$Crgani" yumurtayı "a#ul edile#ilir -yatlarda temin etme" müm"ündür$ Aynışe"ilde G%C+lu yemle #eslenmeyen ve gezen tavu"ların etini de ma"ul -yatlardaalma" müm"ündür$ It olara" da "uzu eti ve "uzu eti sa"adatını tercihede#ilirsiniz ve mahalle "asa#ınızdan etin "aynağı ha""ında #ilgi edinmenizmüm"ün ola#ilir$ %r$&atasha 'am(#ell *cBride+ın #u "onuda"i !nerisi şudur=

    #izzat g!rdüğünüz tanı" olduğunuz ve güvendiğiniz #ir yetiştiriciden "uzu danaalı( "estiri( dola#ınıza "oymanız en ideailidir$ Se#ze ve meyve alma" içinmar"etlerden ço" semt (azarlarından dire"t üreticinin "endisiinden ala#ilirsiniz$

  • 8/17/2019 1 GAPS Tedavisi Destek Bilgiler

    5/8

    • GAPS 6astalarında histamin yü"se"liğinden dolayı aler2iler ola#ileceği içindiyetin il" aşamalarında; histamini yü"se" olan gıdalardan "açınma" gere"ir$.%omates (atlıcan #i#er (orta"al çile" gi#i0$ Bağırsa" 4orası düzeldi"çe #uyiyece"ler "ontrollü olara" ve te"er te"er diyete dahil edile#ilir$

    6er aşamada diyete yeni "atılan yiyece"leri tolare edili( edilmediğini .gazşiş"inli" ishal "arın ağrısı ve (si"olo2i" sem(tomlar0 anlama" için müm"ünolduğu "adar te"er te"er diyete dahil ediniz$

    • 6azır (ro#iyoti" hariç #esin deste"lerine .vitamin)mineral "arışımı omega 9morina #alığı "araciğeri yağı sindirim enzimleri0 Giriş %iyetinin il" aşamalarında#aşlaya#ilirsiniz$ Se#ze)meyve suları diyete e"lendiği ve salataları yemeğe#aşladığınız zaman vitamin)mineral desteğini "ese#ilirsiniz; çün"ü GAPS %iyetison derece #esleyici #ir diyettir$ 6azır (ro#iyoti"ler diyetin 9$ Keya

  • 8/17/2019 1 GAPS Tedavisi Destek Bilgiler

    6/8

    • GAPS hastalarının mide asidi seviyesi düşü" olduğu için etin ve (roteinlerinsindirimi midede yeterince gerçe"leşemez$ Bu durum (an"reas enzimlerininyeterince üretilmesine de engel olur$ *ideyi sindirime hazırlayan ve mide asidiüretimini artıran doğal deste" lahana turşusudur (kitapta tarif verilen ‘Alan!sulü "ahana #urşusu$ ). 6er yeme"ten; !zelli"le de et yeme"lerinden 8 da"i"a"adar !nce yenilen lahana turşusu mide asidi seviyesini yü"seltir ve #!ylece

    (an"reas enzimlerinin de üretimi sağlanmış olur .say,a 7L)7 gün #oyunca mayalanması uygundur$ Anca" #uşe"ilde GAPS hastalarının uza" durması gere"en la"toz .süt şe"eri0 ,ermentasyonsırasında tamamen "ullanılmış olur$ /e-r mayalandı"tan sonra içinde"i "e-rmayasını tahta #ir "aşı" veya çatalla alı( içinde su olan cam veya (orselen "a#a"oyara" #uzdola#ında sa"layınız #ir sonra"i "e-r ya(ımında #u mayayı"ullanaca"sınız$

    /e-r veya yoğurt mayalandı"tan sonra #ir gün #uzdola#ında #e"letiniz$ Sonrayoğurdu veya "e-ri ço" "atlı tül#entle te"rar te"rar süzünüz ./azeinin süzülensıvıya geçmemesi için0$ 5içe"çilerde #u"et ya(ma" için "ullanılan malzeme desüzme işlemi için uygundur$ Süzgecin üstünde "alan süzülmüş #eyaz "atı olan"azein içeren "ısmını evde GAPS diyeti ya(mayanlar "ullana#ilir$ Süzdüğünüz sıvı"ısım ise (eyniraltı suyudur .Mhey0$ Peyniraltı suyu ,ermente se#ze ve ,ermentese#ze suyu ya(ımında "ullanıldığı gi#i GAPS "ita#ında"i #azı tari4erde ,ermenteamacıyla da "ullanılır$ Ayrıca doğal #ir (ro#iyoti" olduğu için; se#ze)meyve suyu"arışımına çor#alara et suyuna "arıştırılara" da "ullanıla#ilir$

    • GAPS hastaları için kazein; sindiriminin tamamlanmayı( "azomor-ned!nüşmesinden dolayı ço" tehli"elidir$ C(iat #enzeri yani mor-n ya(ısındaolduğu için #eyin için son derce to"si"tir$ /ita(ta anlatılan süt ürünlerine#aşlama (lanı son derece !nemlidir$ Bizim uygulamamız sırasında; süt ürünlerihassasiyet testi negati, çı"masına rağmen (si"olo2i" sem(tomları teti"lediğinideneyimlediğimiz için (eyniraltı suyu ve sadeyağ dışında"i süt ürünlerinitamamen diyetten çı"ardı"$ GAPS %iyetinde izin verilen süt ürünlerini ise; tümsindirim sorunları (si"iyatri" ve -zyolo2i" sem(tomlar tamamen geçti"ten sonradiyete azar azar e"leyere" ve sem(tomları "ontrol edere" diyete dahil etme"

    istedi"$ /ita(ta da #elirtildiği gi#i; otizm şizo,reni e(ile(si *S gi#i ağırta#lolarda "azein "onusunda ço" di""atli olunması gere"ir$ 6atta #u tür #azıva"alarda hayat #oyu "azein içeren süt ürünlerinin tü"etilmemesi gere"e#ilir$

  • 8/17/2019 1 GAPS Tedavisi Destek Bilgiler

    7/8

    • Sadeyağ .Ghee0=Tereyağında yağ dışında #ulunan süt ürünlerini ayrıştırarar"sa4aştırılması sonucu elde edilir$ GAPS "ita#ının tari4er #!lümünde ??$ say,adaevde nasıl ya(ıldığı açı"lanma"tadır$

    • Fshale yat"ın olanların ,ermente gıda olara" (eyniraltı suyunu; "a#ızlığa

    yat"ınlığı olanların ise ,ermente se#ze sularını ve ,ermente se#zeleri tü"etmeleridaha uygun olur$ /a#ız olanlar ,ermente se#zelere daha er"en geçe#ilirler$

    • Jahana Turşusu= GAPS "ita#ında adı geçen lahana turşusu Anadolu "ültüründeevde sir"e ile ya(ılan lahana turşusu değildir$ GAPS "ita#ının 788$ say,asındanasıl ya(ılacağı anlatılma"tadır$

    • GAPS %iyeti S(esi-" /ar#onhidrat %iyeti .S/%0 temelli #ir diyet olduğu için;herhangi #ir tahıldan elde edilen undan ya(ılan hiç#ir ürün .glutensiz de olsa0diyette yo"tur$ I"me" "ura#iye "e" v#$ ya(ımında "ullanılaca" ana madde;

    "a#u"lu yemişlerden elde ettiğiniz undur$ aman #uldu"ça ununuzu ya(ı( hazıretmeniz size ço" "olaylı" sağlayaca"tır; !zelli"le çocu"larınızın seveceği (asta)"e" alternati4erini hazırlama" için !nemlidir$ /a#u"lu yemiş unu; #ademden eldeedile#ildiği gi#i #adem ve ,ındı" yanında #aş"a "a#u"lu yemişlerin unundan daya(ıla#ilir$

    Badem Unu= 5iğ #ademleri ço" iyi yı"ayın içinde su ve yarım -ncan "adar(eyniraltı suyu "onulmuş "a(ta >)8 saat #e"letiniz$ Sonra yı"ayı( aynı "a#asıca" su d!"ünüz ve "a#u"larını te" te" soyunuz$ No#ottan geçiri( >8 dereceli",ırında "urumaya #ıra"ınız ve #elli aralı"larla "arıştırara" "urutunuz$

    /urudu"tan sonra !ğütücüden geçiri( un haline getiri( cam "avanoza "oyara"#uzdola#ına "aldırınız$*'nd'k Unu+ 5iğ ,ındı"ları geniş #ir "a#a yayara" d!"ün$ >8)E8 dereceli",ırında 98)

  • 8/17/2019 1 GAPS Tedavisi Destek Bilgiler

    8/8

    hazırlayacağı enema ile "alın #ağırsa"ların #oşaltılması sağlanmalıdır(stanbul$da yaşayanlar, ındıkzade$deki edikal ürün satan ağazalardanenea takıı tein edebilirler * an+ak enea takııyla verilen sıvı elinkullanılası tedavi açısından uy-un değildir).  Inema sadece -ltrelenmiş ve"aynatılı(