1

1. Zagrożenia związane z wykonywaną pracą i metody ochrony przed nimi

ZAGROŻENIA NA STANOWISKU PRACY

Zagrożenia (główne uciążliwości),

mogące wystąpić na stanowisku wyposażonym w monitor ekranowy:

bóle głowy

bóle mięśni i stawów

bóle kręgosłupa, bioder, mięśni nóg

niepokój, nerwowość

znużenie i osłabienie

ból i sztywność karku oraz ramion

drętwienie i skurcze rąk, sztywność (ból) nadgarstków

zmęczenie wzroku objawiające się:pieczeniem oczu, nieostrością widzenia, zmianami widzenia barw

pieczenie skóry

2

Aby zminimalizować występujące uciążliwości, stanowisko pracy powinno spełniać następujące wymogi:

Sprawdź czy twoje stanowisko pracy

spełnia podstawowe wymogi bhp !

3

Monitor Ekranowy Wymagania

znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne

ustawienie ekranu względem źródeł światła powinno ograniczać olśnienie i odbicia światła

obraz powinien być stabilny, bez tętnienia, itp.

ekran powinien być pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposażony w odpowiedni filtr

jaskrawość i kontrast znaków na ekranie powinny być łatwe do regulowania

regulacja ustawień powinna umożliwiać pochylenie ekranu co najmniej 20o do tyłu i 5o do

przodu oraz obrót wokół własnej osi co najmniej o 120o

monitor powinien być ustawiony na wprost użytkownika

górna krawędź monitora, nie powinna znajdować się wyżej jak poziom oczu użytkownika

odległość oczu użytkownika od monitora min 40 cm – max 75 cm

nie należy ustawiać monitora na tle okna

TODO: (Warto dodać zdjęcia monitora LCD, i monitora kineskopowego)

4

Klawiatura i Stół – Wymagania

Klawiatura komputerowa powinna:

stanowić osobny element wyposażenia podstawowego stanowiska pracy,

konstrukcyjnie umożliwiać użytkownikowi przyjęcie pozycji, która nie

powodowałaby zmęczenia mięśni kończyn górnych podczas pracy, mieć

matową powierzchnię, a znaki na klawiaturze powinny być kontrastowe i

czytelne.

Szerokość i głębokość stołu powinna zapewniać:

ustawienie klawiatury z zachowaniem odległości nie mniejszej niż 10 cm

między klawiaturą a przednią krawędzią stołu, ustawienie elementów

wyposażenia w odpowiedniej odległości od pracownika, to jest w zasięgu

jego kończyn górnych, bez konieczności przyjmowania wymuszonych

pozycji.

Powierzchnia blatu stołu powinna być matowa, najlepiej barwy jasnej.

Przestrzeń pod stołem powinna zapewniać:

możliwość, ułożenia nóg pracownikowi w sposób swobodny. Min. kąt zgięcia

nóg w stawach kolanowych powinien wynosić 90 stopni, a wolna przestrzeń

na nogi pod stołem wynosić min 70 cm.

5

Krzesło wymogi

Wysokość stołu oraz siedziska krzesła powinna

być taka, aby położenie kończyn górnych przy

obsłudze klawiatury pozwalało na zachowanie co

najmniej kąta prostego między ramieniem i

przedramieniem oraz odpowiedniej przestrzeni do

umieszczenia nóg pod blatem stołu.

Krzesło stanowiące wyposażenie stanowiska pracy powinno mieć:

dostateczną stabilność przez wyposażenie w podstawę co najmniej

pięciopodporową z kółkami jezdnymi,

wymiary oparcia i siedziska zapewniające wygodną pozycję ciała i

swobodę ruchów,

regulację wysokości siedziska w zakresie 40-50 cm licząc od podłogi,

regulację wysokości oparcia oraz regulację pochylenia oparcia w zakresie

5o do przodu i 30o do tyłu,

możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360o

Klęcznik jest dobry rozwiązaniem np. dla osób,

które mają problemy z kręgosłupem, są po operacjach kręgosłupa itp.

Praca na klęczniku odciąża kręgosłup, alepowoduje obciążenia stawów kolanowych,

większe niż w przypadkupracy na typowym krześle biurowym.

6

Kserokopiarka

Użytkowanie kserokopiarki wiąże się z:

wytwarzaniem przez to urządzenie dużej ilości ciepła podczas pracy - w

związku z tym niezbędna jest dobra wentylacja pomieszczenia, w którym

znajduje się kserokopiarka

usuwaniem zaciętego papieru lub wymienianiem pojemnika z proszkiem

drukarskim (tonera).

Czynności te mogą być wykonywane przez pracowników tylko zgodnie z

zaleceniami producenta urządzenia!

Zabrudzenia rąk lub ubrań przy wymianie tonera można usuwać

zmywając je zimną wodą (ciepła woda je utrwali)

7

Niszczarki dokumentów

Elementem tnącym w niszczarkach jest zazwyczaj obracający się wałek z nacięciami, powodujący

cięcie papieru na paski.

Zagrożeniem jest w związku z tym możliwość pochwycenia i wciągnięcia zwisających, luźnych

elementów ubrania lub włosów pracownika.

Przygotowując materiały do niszczenia, w czasie usuwania zszywek i spinaczy, należy zachować

ostrożność i wykonywać te czynności z użyciem urządzeń biurowych do zdejmowania zszywek.

8

Organizacja stanowiska pracy - schemat

9

Organizacja stanowiska pracy

10

Organizacja stanowiska pracy

Odległość pomiędzy pracownikiem, a tyłem sąsiedniego monitora powinna wynosić co namniej 80cm.

11

Pomieszczenie pracy – wymagania

Wysokość pomieszczenia biurowego

Pomieszczenie biura, w przypadku wykonywania w nim pracy stałej, powinno mieć wysokość nie

mniejszą niż 3 m (może być ona obniżona w przypadku zainstalowania klimatyzacji, pod warunkiem

uzyskania zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego).

Jeżeli w pomieszczeniu biurowym zatrudnione są nie więcej niż 4 osoby:

wysokość pomieszczenia może wynosić 2,5 m, ale pod warunkiem że na każdą z osób będzie

przypadało co najmniej 15 m3 wolnej objętości pomieszczenia.

Pomieszczenie usytuowane na antresoli otwartej do większego pomieszczenia powinno mieć

wysokość co najmniej 2,2 m.

Na każdego z pracowników zatrudnionych jednocześnie w pomieszczeniach pracy stałej

powinno przypadać co najmniej: 2 m2. powierzchni podłogi ( nie zajętej przez urządzenia

techniczne, meble itp. ) i 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia.

12

PODŁOGI

Podłogi w pomieszczeniach biurowych powinny być:

stabilne

równe

nieśliskie

niepylące

odporne na ścieranie i nacisk

łatwe do utrzymania w czystości

Najczęściej spotykanymi wypadkami w zakładach pracy o charakterze administracyjno-biurowym

są wypadki związane z upadkami podczas pieszego przemieszczania się pracowników w ciągach

komunikacyjnych.

13

Temperatura pomieszczeń biurowych

Temperatura w pomieszczeniach biurowych nie może być niższa niż 18°C (291 K)

Najlepsze samopoczucie pracownika zapewnione jest przy temperaturze 20°C (zimą) a 24°C (latem)

Średnia zalecana temperatura zależy między innymi od:

wieku

rodzaju ubrania

płci

innych parametrów

14

Wilgotność pomieszczeń pracy

Wilgotność względna powietrza w pomieszczeniach

przeznaczonych do pracy z monitorami ekranowymi nie

powinna być mniejsza niż 40%.

Najlepszym sposobem nawilżenia powietrza jest

odparowanie z różnego typu nawilżaczy

(np. pojemników na wodę wieszanych na grzejnikach).

Dobrym rozwiązaniem jest ustawienie w pomieszczeniu

pracy kwiatów doniczkowych - podlewanie powoduje

wzrost wilgotności powietrza, a kwiaty poprawiają

estetykę wnętrza.

15

Wentylacja i klimatyzacja

Klimatyzacja lub wentylacja nie może powodować:

przeciągów

wyziębienia

przegrzewania pomieszczeń pracy

Strumień powietrza pochodzący z urządzeń wentylacji nawiewnej nie powinien być skierowany

bezpośrednio na stanowisko pracy.

16

Wszystkie pomieszczenia pracy powinny być oświetlone światłem :

naturalnym (dziennym)

sztucznym (elektrycznym)

oraz zabezpieczone przed nasłonecznieniem

Jeżeli pomieszczenie pracy nie jest oświetlone światłem dziennym, dopuszczalne jest

stosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego, pod warunkiem uzyskania przez

pracodawcę zgody właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego

wydanej w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy.

Natężenie oświetlenia

Oświetlenie, szczególnie elektryczne, powinno mieć odpowiednie natężenie którego

wartość dla pracy z monitorem ekranowym i innych prac biurowych nie powinna być

mniejsza niż 500 luksów (lx).

Oświetlenie w biurze

17

UWAGA

Jeśli warunki bhp na twoim stanowisku pracy nie spełniają wyżej wymienionych wymogów, możesz szczególnie być narażony na: obciążenia układu mięśniowo – szkieletowego zespół cieśni nadgarstka obciążenie narządu wzroku

18

Obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego

Nadmierne obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego może wynikać z długotrwałego

pozostawania w tej samej pozycji, co powoduje:

statyczne obciążenie mięśni

nacisk na dyski międzykręgowe

Dlatego użytkownicy komputerów bardzo często skarżą się na dolegliwości bólowe odczuwane w

układzie mięśniowo-szkieletowym .

19

Aby przeciwdziałać nadmiernemu obciążeniu pracownicy powinni stosować podczas pracy:

Aby przeciwdziałać nadmiernemu obciążeniu pracownicy powinni stosować podczas pracy:

prawidłową technikę pisania

właściwą pozycję przy pracy

ergonomiczne ustawienie mebli i właściwie ukształtowane nawyki związane ze sposobem

wykonywania pracy

gimnastykę, proste ćwiczenia łagodzące następstwa wymuszonej pozycji

(obejrzyj filmik dołączony do kursu)

Należy łączyć przemiennie prace związane z obsługą komputera z innymi rodzajami prac nie

obciążającymi statycznie układu mięśniowo – szkieletowego. Pracownikowi przysługuje 5 minut

przerwy, wliczanej do czasu pracy, po każdej godzinie pracy, przy obsłudze monitora ekranowego.

20

Postawa przy pracy z komputerem

Właściwa postawa w czasie użytkowania

komputera to taka, w której:

głowa trzymana jest prosto, tak by

szyja nie była wygięta i nie

powodowało to zniekształceń w

odcinku szyjnym kręgosłupa

plecy opierają się o oparcie fotela, aby

nie powodować zmęczenia kręgosłupa

stopy muszą swobodnie opierać się o

podłogę

łokcie trzymane są przy tułowiu lub

opierają się o poręcze fotela, aby nie

obciążać dodatkowo pleców

21

Zespół „ścieśni nadgarstka”

Choroba ta może objawiać się:

bólem, który promieniuje z ręki poprzez

przedramię i ramię do barku

osłabionym czuciem w palcach, nie zawsze

dostrzeganym przez chorego

drętwieniem, bólem i kłuciem kciuka, palca

wskazującego, środkowego, ewentualnie

palca serdecznego, często nasilającymi się

w nocy

Pisanie na maszynie lub klawiaturze komputera może powodować zwiększone ryzyko rozwoju zespołu „ścieśni nadgarstka” (powtarzające się przeciążenia powodują ucisk nerwów przechodzących przez nadgarstek).

22

Sposoby zapobiegania temu schorzeniu

gimnastyka rozgrzewająca ramiona, ręce i palce wykonywana przed rozpoczęciem

pracy

częste przerwy na rozluźnienie i odpoczynek rąk

wykonywanie alternatywnych zadań w celu zredukowania powtarzalnych ruchów

nadgarstka

zastosowanie wymogów ergonomii i elementów stanowiska pracy obniżających

ryzyko zachorowania na to schorzenie (np. stosowanie podkładek pod nadgarstek)

23

Obciążenie narządu wzroku

Objawy przemęczenia oczu to m.in.:nagłe zaniki ostrości widzeniazaburzenia w postaci rozmazywania się obrazu i widzenia za mgłąpodwójne widzenieuczucie ucisku na gałki oczne i zmiany barw

Objawy te mogą wiązać się z:niewłaściwym oświetleniemzłą ostrością i drganiami obrazuodbiciami światła na monitorzezłym zamontowaniem osłon ekranowychwielkością używanej czcionki

24

Zespół „suchego oka”

Zespół „suchego oka” polega na obustronnym wysychaniu spojówki i rogówki.

Prowadzi do zmętnienia rogówki oraz rogowacenia powierzchni oka ze stopniową utratą

wzroku.

Towarzyszy mu:

ból

pieczenie

wrażenie ciała obcego w oku

uczucie ucisku i zimna

Jest on wynikiem zauważalnego zmniejszenia częstotliwości mrugania podczas

długiego wpatrywania się w monitor, szerszego niż zazwyczaj otwierania oczu

i obecności suchego, zjonizowanego powietrza w otoczeniu.

25

Obciążenie narządu wzroku

Aby ograniczyć obciążenia narządu wzroku należy:

zapewnić oświetlenie min. 500 lx

ograniczać olśnienia bezpośrednie od opraw, okien, przezroczystych lub

półprzezroczystych ścian oraz olśnienie odbiciowe od ekranu monitora przez

stosowanie odpowiednich opraw oświetleniowych, instalowanie żaluzji lub zasłon w

oknach, stosowanie opraw oświetlenia miejscowego

zapewnić odległość 40-75cm od oczu od monitora

w trackie pracy robić przerwy od pracy z monitorem

26

Okulary

Okulary korygujące wzrok

Jeżeli w wyniku badań okulistycznych

przeprowadzonych w ramach profilaktycznej

opieki zdrowotnej lekarz zaleci stosowanie

przez pracownika okularów korygujących

wzrok podczas pracy przy obsłudze monitora

ekranowego, pracodawca ma obowiązek

zapewnić pracownikowi takie okulary .

27

1.3 Czynniki niebezpieczne dla zdrowia pracownika

Porażenie prądem elektrycznym

Większość urządzeń biurowych jest zasilana energią elektryczną - powstaje w związku z tym

zagrożenie związane z porażeniem prądem elektrycznym.

Jeśli producent wyposażył urządzenie w przewód zasilający i wtyczkę do gniazda z kołkiem

uziemiającym, to nie wolno tej wtyczki podłączać do gniazda nieposiadającego takiego kołka.

Aby zminimalizować ryzyko porażenia prądem:

W pomieszczeniach biurowych powinny być przeprowadzane pomiary skuteczności ochron

przeciwporażeniowych instalacji elektrycznej nie rzadziej niż co 5 lat

Sprawną instalację elektryczną charakteryzują m.in.:

prawidłowe włączniki i połączenia między urządzeniami biurowymi

sprawne kable bez uszkodzonej izolacji

sprawne gniazda elektryczne

28

Podsumowanie

odpowiednie ustawienie fotela i podnóżka

zachowanie odległości oczu od ekranu

stosowanie odpowiedniego filtra do ekranu

(jeżeli nie jest pokryty warstwą antyodbiciową)

wykorzystanie oświetlenia dziennego i

sztucznego

zachowanie odległości między sąsiednimi

monitorami i między pracownikiem a tylną

częścią sąsiedniego monitora

zapewnienie wymaganej wilgotności względnej

powietrza, nie mniejszej niż 40%

ograniczenie hałasu do 50dB

ograniczenie obciążenia psychicznego

wynikającego z organizacji pracy

odpowiednia organizacja czasu pracy :

łączenie przemienne pracy związanej z obsługą

monitora z innymi rodzajami prac nie

obciążającymi narządu wzroku i

wykonywanymi w innych pozycjach ciała,

przestrzeganie zasady nieprzekraczania godziny

nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora

lub stosowanie co najmniej 5-minutowej

przerwy (wliczanej do czasu pracy) po każdej

godzinie pracy przy obsłudze monitora,

zapewnienie pracownikom okularów korygujących

wzrok (zgodnie z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki

badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach

profilaktycznej opieki zdrowotnej wykażą potrzebę ich

stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora)

Sposoby zapobiegania zagrożeniom związanym z użytkowaniem stanowiska komputerowego to: