10. Hafta –AĞ TOPOLOJİLERİ ve

MODELLERİ

Dr. Öğr. Üyesi Nesibe YALÇIN

https://nesibeyalcin.wordpress.com/bsm102/

BARTIN ÜNİVERSİTESİ

MÜHENDİSLİK, MİMARLIK VE TASARIM FAKÜLTESİ

BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

2

Ağ Topolojileri

• Topoloji, bir ağdaki bilgisayarların nasıl yerleşeceğini, nasıl bağlanacağını, veri iletiminin nasıl olacağını belirleyen genel yapıdır. a) Fiziksel Topoloji: Ağı oluşturan birimlerin fiziksel

bağlantı metotlarını belirler.

b) Mantıksal Topoloji: Ağ aygıtları ve terminallerin birbirleri ile nasıl iletişim kuracaklarını belirleyerek bunları ortak bir protokol çerçevesinde birleştirir.

3

Fiziksel Topoloji

• Çeşitleri: 1. Doğrusal (Bus) Topoloji 2. Halka (Ring) Topoloji 3. Yıldız (Star) Topoloji 4. Ağaç (Tree) Topoloji 5. Karmaşık (Mesh) Topoloji

4

Doğrusal (Bus) Topoloji

Bütün bilgisayarlar doğrusal olarak uzanan bir kabloya bağlanırlar.

5

Halka (Ring) Topoloji

Ağ üzerindeki bilgisayarlar sanki halka şeklinde yer alan bir kabloya irtibatlıymış gibi haberleşirler. Kablo üzerinde Token (jeton – 3 byte’ lık) adı verilen sinyal devamlı tüm bilgisayarları dolaşır (tek yönde).

6

Yıldız (Star) Topolojisi

Bütün bilgisayarlar merkezi bir hub ya da switche direkt olarak bağlanırlar. Bilgisayarlar tarafından üretilen sinyaller önce switch/hub'a ulaşır ardından diğer bilgisayarlara ulaştırılırlar.

7

Ağaç (Tree) Topoloji

Yıldız topolojisi ile doğrusal topolojinin birlikte kullanıldığı topolojidir. Merkezdeki bir ortak yol (omurga) üzerine yerleştirilmiş hub ya da switch’ lere bağlı cihazlarla oluşturulur.

8

Karmaşık (Mesh) Topoloji

Ağa bağlı bir cihaz ağdaki diğer cihazlara doğrudan bağlantılıdır. Ağa bağlı cihaz sayısı ‘N‘ ise bağlantı sayısı ‘N*(N-1)/2‘ adettir.

9

Mantıksal Topoloji

• Çeşitleri: 1. Broadcast (Yayın) Topoloji: Bu topolojide gönderici

cihaz veriyi ağa bırakır, veri alıcıya ulaşıncaya kadar tüm ağı dolaşır. Ağa bağlı cihazların öncelik hakkı yoktur ve ağdaki tüm cihazlara veri iletimi gerçekleştirilir.

2. Token Geçiş Topolojisi: Halka topolojisinde olduğu gibi tüm ağı dolaşan bir jeton (token) veri iletimini gerçekleştirir. Jeton ağ üzerinde dolaşırken sırayla tüm cihazlarla iletişime geçer ve gönderilecek ya da alınacak veri olup olmadığını kontrol eder.

10

Topoloji Seçerken??

Topoloji Kurulum Düzenleme Sorun çözme

Veri aktarımında problem

Doğrusal Çok kolay Kısmen zor Zor Tek bir kablo, kabloda problem veri aktarımını etkiler.

Halka Kısmen kolay Kısmen zor Kolay Halkadaki bozukluk veri aktarımını etkiler.

Yıldız Kolay ancak zaman alıcı

Kolay Kolay Tek bir kablodaki bozukluk bir terminali etkiler.

Ağaç Zor Zor Kolay Oldukça az

Mesh Zor Zor Kolay Oldukça az

11

Ağ Modelleri

• 1980’ li yılların başında şirketler maliyeti düşürmek ve çalışma hızını arttırmak ağlarını genişletme ve birleştirme ihtiyacı duydular.

• Ağlar genişletilirken birçok ağın farklı yazılım ve donanım özelliklerine sahip olması sonucu uyumsuzluk problemleri yaşandı.

• Farklı bilgisayarların ve standartların gelişmesi ile sorunların ortaya çıkması nedeniyle ISO, OSI (Open Systems Interconnection) modelini 1984’te geliştirdi.

12

OSI Referans Modeli

• Farklı üreticiler tarafından geliştirilen ağ bileşenlerinin bir arada uyumlu bir şekilde çalışabilmelerini sağlayan kurallar bütünüdür.

13

OSI Referans Modeli ve Ağ Cihazları

OSI Katmanı Cihaz

Uygulama Ağ geçidi (Gateway)

Sunum Ağ geçidi (Gateway)

Oturum Ağ geçidi (Gateway)

Taşıma Ağ geçidi (Gateway)

Ağ Yönlendirici (Router)

Katman 3 Switch

Veri İletim Köprü (Bridge)

Katman 2 Switch

Fiziksel NIC, Yineleyici (Repeater)

Hub, Kablo, Alıcı ve verici

14

TCP/IP Modeli

• İnternet haberleşmesinde TCP/IP iletişim protokolü kullanılır.

TCP/IP Katmanı

Uygulama

Taşıma

İnternet

Ağ Erişim

TCP/IP

TCP IP

Paketlerin iletimi Paketlerin yönlendirilmesi

TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) modeli 4 katmandan oluşur.