12(1)63-77

Naresuan University Journal 2004; 12(1) : 63-77 63

รปแบบการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน

ประทป บนชย* และ นพนธ กนาวงศ

Full Range Leadership Development Model forSchool Administrators in the Basic Education

Prateep Binchai* and Nipon Kinawongคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร พษณโลก 65000Faculty of Education, Naresuan University, Phitsanulok 65000, Thailand.*Corresponding author. E-mail address: [email protected] (P. Binchai)Received 1 October 2003; revised 15 January 2004; accepted 11 March 2004

บทคดยอประสทธภาพและประสทธผลของการบรหารสถานศกษาข นอย กบภาวะผนำของผบรหารสถานศกษาเปนสำคญ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอนำเสนอรปแบบการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน โดยการศกษาแนวคดทฤษฎภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณ โดยการวเคราะหเอกสารและการสำรวจภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐานโดยใชแบบสอบถามภาวะผนำพหปจจยเพอนำผลทไดไปเปนขอมลพนฐานในการสนทนากลมผทรงคณวฒ เพอกำหนดรปแบบการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน ผลการวจยพบวา รปแบบการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐานทเหมาะสมคอ การจดกระบวนการฝกอบรมตามกรอบรปแบบเชงระบบของเบอรทาลนฟฟ คอ 1) การประเมนภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผเขาอบรม 2) การใหองคความรทจำเปน3) การใหผเขาอบรมปฏบตการเขยนแผนพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของแตละคน 4) นำไปปฏบตงานในสภาพจรงและ 5) การประเมนภาวะผนำของผเขารบการอบรม จากผลการวจยสรปไดวา รปแบบการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐานทเหมาะสม คอ การจดกระบวนการฝกอบรมตามกรอบรปแบบเชงระบบของเบอรทาลนฟฟคำสำคญ: ภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณ, แบบสอบถามภาวะผนำพหปจจย

AbstractThe efficiency and effectiveness of school administration depend on administrators

leadership. The purposes of this study were to propose the full range leadership model for schooladministrators in the basic education using the concept and theories regarding full range leadership.The full range leadership of school administrators in the basic education surveyed by MultifactorLeadership Questionnaire: (MLQ) and setting the Full Range Leadership Development model (FRLD)by focus group discussion. These findings were the appropriated FRLD model for school administra-tors in the basic education was training process on Bertalanffy’s system model by: 1) evaluating FRLof trainee; 2) building bodies of knowledge that were important for FRLD; 3) building Individual FullRange Leadership Development Plan: IFRLDP; 4) implementing on IFRLDP; 5) assessing theFRLD of Trainee. It can be concluded from this study that FRLD model for school administrators inthe basic education was training process on Bertarlunffy’s system model.

Keywords: full range leadership, Multifactor Leadership Questionnaire

64 Naresuan University Journal 2004; 12(1)

บทนำเปนทยอมรบกนโดยทวไปวา ผนำ (leader) คอ บคคลทเปนกลไกสำคญยงในการทจะนำพาองคกร

ไปสความสำเรจ หรอความลมเหลวได การศกษาเรองภาวะผนำ (leadership) นน ไดมการศกษาวจยกนมาเปนระยะเวลายาวนาน จนทำใหเกดแนวคดทฤษฎทเกยวกบภาวะผนำมากมาย เชน แนวคดเกยวกบคณลกษณะของผนำ(trait approach) ซงเชอวาตวผนำตองมคณลกษณะพเศษทเหนอกวาบคคลอนๆ แนวคดนจงพยายามศกษาคณลกษณะของผนำทประสบความสำเรจแลวนำคณลกษณะทศกษาพบมากำหนดเปนคณลกษณะของผนำแนวคดเชงพฤตกรรม (behavioral approach) แนวคดนมงศกษาแบบฉบบพฤตกรรมของผนำเพอคนหาวา ผนำทมประสทธภาพและประสทธผลนนจะใชแบบฉบบพฤตกรรมการนำอยางไร เพอทจะนำพาองคกรไปสเปาหมายทตองการแนวคดผนำเชงสถานการณ (situational approach) แนวคดนมงศกษาความสอดคลองระหวางพฤตกรรมของผนำกบความตองการของสถานการณทจะทำใหเกดประสทธภาพและประสทธผลของผนำในการนำพาองคกรไปสเปาหมายแนวคดภาวะผนำแบบแลกเปลยน (transactional approach) แนวคดนจะมงเนนศกษาทกษะในการบรหารจดการของผนำวาบรหารจดการอยางไรถงจะประสบความสำเรจตามทคาดหวง และอกแนวคดหนงคอ แนวคดภาวะผนำแบบเปลยนแปลงสภาพ (transformational approach) แนวคดนมงเนนศกษาวา จะนำอยางไรใหผตามปฏบตงานไดเหนอกวาความคาดหวง

อะโวลโอ (Avolio, 1999) ไดใหความเหนเกยวกบแนวคดทฤษฎผนำ โดยพจารณาผนำใน 3 ลกษณะคอ ลกษณะของบคคล (as a person) ลกษณะของกระบวนการ (as a process) และลกษณะผสมผสานกน(as some aspects of both) การพจารณาภาวะผนำในลกษณะบคคลนนกจะสนใจศกษาสงทมอยในตวผนำเฉพาะบคคล เชน ชาตตระกล คณลกษณะพเศษ คานยม ประสบการณ เปนตน สวนการพจารณาภาวะผนำในลกษณะกระบวนการ กจะสนใจศกษาวา พฤตกรรมทปรากฏจากการนำของเขาวาเปนอยางไร และการพจารณาภาวะผนำแบบผสมผสานกน ทงลกษณะของบคคลและกระบวนการนน เปนการศกษาวเคราะหวา สถานการณใดควรใชภาวะผนำทมคณลกษณะแบบใด มพฤตกรรมแบบใด จงจะมความเหมาะสม

ในสภาวะการณปจจบน โลกมการเปลยนแปลงในทกๆ ดานอยางรวดเรว ภาวะผนำจะตองถกปรบเปลยนไปดวย ความเปลยนแปลงเปนสงททาทายการทำงานของผนำในการทจะนำพาองคกรไปสเปาหมายไดสำเรจกระบวนทศนในการมองภาวะผนำในลกษณะบคคลหรอกระบวนการนนไมกวางและลกพอทจะพฒนาผนำใหทนตอความเปลยนแปลงได อะโวลโอ (Avolio, 1999) เสนอวา เราตองเรมตนคดใหมวา ภาวะผนำนนมลกษณะทเปนระบบ(as a system) ซงจะทำใหมองภาวะผนำทกวางและลกเพยงพอ เราจงจะสามารถพฒนาภาวะผนำไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล ซงเขาเรยกภาวะผนำแบบนวา “ภาวะผนำแบบพสยสมบรณ” (full range leadership)เปนการศกษาภาวะผนำในลกษณะเชงระบบจงมองวา ตองมปจจยนำเขา (input) มกระบวนการ (process) และผลลพธ(outcome) ซงปจจยนำเขา หมายถง ตวบคคล (people) จงหวะเวลา (timing) และทรพยากร (resource)สวนกระบวนการ หมายถง การทบคคลและทรพยากรมาปะทะสงสรรคกนในจงหวะเวลาตางๆ และผลลพธ หมายถงระดบแรงจงใจและการปฏบตงานของผตามทจะนำพาองคกรไปสความสำเรจ เปาหมายสงสดของภาวะผนำแบบนคอ การทำใหองคกรเกดพลงทมชวตชวา (vital force) และพลงผนก (collective force) ซงถอเปนการใชระบบภาวะผนำไดอยางเตมศกยภาพ

แนวความคดของภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของอะโวลโอนน เชอวา “ภาวะผนำสามารถพฒนาได” และการทจะพฒนาภาวะผนำสพสยสมบรณไดนน ตองนำความคดภาวะผนำแบบแลกเปลยน (transactionalleadership) กบแนวความคดภาวะผนำแบบเปลยนแปลงสภาพ (transformational leadership) มาผสมผสานกน โดยพฒนาจากภาวะผนำแบบแลกเปลยนไปสภาวะผนำแบบเปลยนสภาพ (Avolio, 1999) เมอรเรย(Murry, 2000) ใหทศนะวา การมภาวะผนำแบบแลกเปลยนเพยงอยางเดยวนนไมสามารถจะพฒนาสภาวะผนำพสยสมบรณไดเพราะภาวะผนำแบบแลกเปลยนนนเปนการกระตนใหผตามปฏบตงานตามทผนำตองการแลวไดรบรางวลเปนสงแลกเปลยน หรอเรยกวา “หมไป ไกมา (quitproquo)” จงทำใหผตามปฏบตงานเพอตอบสนอง

Naresuan University Journal 2004; 12(1) 65

ความตองการของตนเองมากกวาตองสนองความตองการขององคกร (self-interests beyond organizational achieve-ment) สวนภาวะผ นำแบบเปลยนแปลงสภาพนนเปนการกระตนใหผตามเกดแรงจงใจในการปฏบตงานไดผลเหนอความคาดหมาย (performance beyond expectation) ความสำเรจขององคกรอยเหนอความตองการสวนบคคล (organizational achievement beyond self-interests)

ปจจบนประเทศไทยประสบปญหาวกฤตในทกๆ ดาน ทงดานเศรษฐกจ สงคม การศกษาเมอประเมนจากภาพการบรหารงานของผนำทพบในบรบทของประเทศไทยพบวา ผนำประเทศเกอบทกระดบ ใชภาวะผนำแบบแลกเปลยนในการบรหารงานเพยงอยางเดยว คอ บรหารงานแบบรกษาการณ รกษาสถานภาพตำแหนงของตนเองขาดความคดรเรมสรางสรรค ขาดวสยทศนทดในการทำงาน ปฏบตงานแบบเดมๆ เมอเขาสตำแหนงแลว กบรหารงานแบบเดมอยไปเรอยๆ ใชระบบบรหารงานแบบแลกเปลยนผลประโยชนซงกนและกน ระหวางผนำกบผตามและผนำกบผนำ โดยไมคำนงถงผลประโยชนขององคกรหรอประเทศชาต ผนำทมภาวะผนำดงกลาวน มอยจำนวนมากในทกระดบของสงคมไทย ทงภาครฐและเอกชน สวนภาวะผนำแบบเปลยนแปลงสภาพนน เปนผนำทใหความสำคญกบผลประโยชนและสถานภาพขององคกรเปนลำดบแรก มวสยทศนด มความคด รเรมสรางสรรคดพฒนาตนเองใหเปนทเลอมใสศรทธาของผตาม กระตนใหผตามแกไขปญหาดวยวธการใหมๆ ทชาญฉลาด ใหความสำคญกบผตามอยางทวถง พฒนาผนำและผตามในทกสวนขององคกร ผนำทมภาวะผนำแบบนยงพบไดนอยในสงคมไทยอยางไรกตาม “การทจะพฒนาผนำไปสภาวะผนำพสยสมบรณไดนนการบรหารงานโดยใชภาวะผนำแบบแลกเปลยนอยางเดยวนนไมเพยงพอ ตองใชภาวะผนำแบบเปลยนแปลง สภาพดวย” (Bass, 1985)

ในขณะน บรบททางการศกษาไทยกำลงถกปรบเปลยนโดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542โดยเฉพาะอยางยงในระดบการศกษาขนพนฐาน ตองปรบเปลยนการบรหารงานเปนรปแบบของ “การบรหารงานโดยใชโรงเรยนเปนฐาน” (school–based management) ซงเปลยนจากการนำขาราชการเพยงอยางเดยวไปเปนการนำชมชนซงตองเขามามสวนรวมในการบรหารโรงเรยนมากขน ถาบรบทของการศกษาเปลยนไปในลกษณะนแลว ถาผนำทางการศกษาไทยไมมการพฒนาปรบเปลยนภาวะผนำของตนเอง กจะทำใหประสทธภาพและประสทธผล ในการบรหารงานทางการศกษากจะไมเกดขน การพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณจงมความจำเปนและเหมาะสมสำหรบผบรหารการศกษาอยางยงในทศวรรษน

จากการศกษาของผวจย ปจจบนยงไมพบวามผใดหรอสถาบนใดในประเทศไทยไดนำเสนอรปแบบการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน ดงนนผวจยจงทำการศกษาเพอสำรวจภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาของรฐในระดบการศกษาขนพนฐาน เพอนำขอเทจจรงทไดมาใชในการกำหนดรปแบบการพฒนาภาวะผนำของผบรหารสถานศกษาไทย เพอประสทธภาพและประสทธผลในการบรหารงานทางการศกษาของประเทศไทยตอไปวตถประสงคการวจย

1. เพอรวบรวมแนวความคด ทฤษฎเกยวกบการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณ2. เพอสำรวจภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษา

ขนพนฐาน3. เพอนำเสนอรปแบบการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถาน

ศกษาในระดบการศกษาขนพนฐานวธดำเนนการวจย

วตถประสงคท 1 เปนการศกษาเอกสารเกยวกบแนวคดทฤษฎการพฒนา ภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณจากแหลงตางๆ โดยการใชเทคนคการวเคราะหเอกสาร (content analysis)

วตถประสงคท 2 เปนการสำรวจภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณ โดยใชกลมตวอยางทเปนครอาจารยในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานจำนวน 1,068 คน สมแบบแบงชนตามระดบของ ผบรหาร(stratified random sampling) เครองมอทใชคอ แบบสอบถามภาวะผนำพหปจจย (Multifactor Leadership Ques-tionnaire: MLQ) ของอะโวลโอ วเคราะหขอมลโดยใช t-test เปรยบเทยบผลกบเกณฑมาตรฐานของแบบสอบถาม


วตถประสงคท 3 เปนการนำผลการศกษาในวตถประสงคท 1 และ 2 ไปเปนขอมลพนฐานในการกำหนดรปแบบการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐานโดยเทคนคการประชมกลมสนทนาผทรงคณวฒ (focus group discussion)ผลการวจย

วตถประสงคท 1 พบวา ภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณ (full range leadership) นนมววฒนาการทเรมตนจากแนวความคดของ เบนส (Burns, 1978) ในเรองของภาวะผนำแบบ แลกเปลยน (trans-actional leadership) และภาวะผ นำแบบเปล ยนแปลงสภาพ (transformational leadership)และแนวคดนถกพฒนาขนอกในป ค.ศ. 1985 โดยแบส (Bass, 1985) และมผนำแนวความคดนไปประยกตใชกนอยางแพรหลาย เชน เบนนส และนานส แฟรโฮลม คซสและพอสเนอร ซาสกน และฟลเมอร ตกช และเดวานา(Bennis and Nanus, 1985; Fairholm, 1991, 1994, 1995; Kouzes and Posner, 1989; Tichy andDevanna, 1990) เป นตน จากแนวคดเหลาน แบสและอะโวลโอ (Bass and Avolio, 1994)ไดรวมพฒนาจนเกดแนวคดภาวะ ผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณขน

ภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณ หมายถง พสยการเปลยนแปลงพฤตกรรมการนำจากภาวะทไมใชผนำ (non-leadership) ผานภาวะผนำแบบแลกเปลยน (transactional leadership) ไปสภาวะผนำแบบเปลยนแปลงสภาพ (transformational leadership) ซงอธบายไดดวยรปท 1

หมายเหต: FRL=Full Range Leadership NL=Non-LeadershipTA=Transactional Leadership TF=Transformational Leadership

รปท 1 กรอบความคดภาวะผนำพสยสมบรณ

จากรปภาพท 1 จะเหนไดวา แนวคดภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณมพสยของภาวะผนำ3 สวน คอ ภาวะผนำทไมใชผนำ ภาวะผนำแบบแลกเปลยน และภาวะผนำแบบเปลยนแปลงสภาพ ซงในแตละสวนมองคประกอบดงน

1. ภาวะผนำแบบไมใชผนำ (non-leadership) ม 1 องคประกอบ คอ ภาวะผนำแบบเสรนยม(Laissez-Faire: LF)

2. ภาวะผนำแบบแลกเปลยน (transactional leadership) ม 3 องคประกอบ คอ2.1 การบรหารงานแบบวางเฉยเชงรบ (Management-by-Exception Passive: MP)2.2 การบรหารงานแบบวางเฉยเชงรก (Management-by-Exception Active: MA)2.3 การใหรางวลตามสถานการณ (Contingent Reward: CR)


3. ภาวะผนำแบบเปลยนแปลงสภาพ (transformational leadership)3.1 การใหความสำคญเปนรายบคคล (Individualized Consideration: IC)3.2 การกระตนใหใชปญญา (Intellectual Stimulation: IS)3.3 การดลบนดาลใจ (Inspirational Motivation: IM)3.4 พฤตกรรมทสรางศรทธาบารม (Idealized Influence Behavior: IB)3.5 คณลกษณะทสรางศรทธาบารม (Idealized Influence Attribute: IA)

อะโวลโอ (Avolio, 1999) ไดนำเสนอรปแบบพนฐานของภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณดวยรปท 2 และ 3 เพอเปรยบเทยบใหเขาใจถงรปแบบของภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณทมพสยตำและพสยสง

รปท 2 รปแบบภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณทมพสยตำ

รปท 3 รปแบบภาวะผนำตามแนวพสยสมบรณทมพสยสง

ความถ (F

requency

)


จากรปภาพท 2 และ 3 แสดงใหเหนภาพสามมตของผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณอยางชดเจนดงน

มตท 1 เปนมตดานลก แสดงใหเหนถงความถ (frequency) ของพฤตกรรมผนำทแสดงออกมาวามความถดานใดมาก ผนำทมพสยสงในรปภาพท 3 ตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณจะตองมความถของพฤตกรรมภาวะผนำแบบเสรนยมนอยลง (a little) แตจะมความถของพฤตกรรมภาวะผนำแบบเปลยนแปลงสภาพมาก (a lot)ในขณะเดยวกน ผนำทมพสยตำในรปภาพท 2 จะมความถของพฤตกรรมภาวะผนำแบบเสรนยมมาก (a lot)และมภาวะผนำแบบเปลยนแปลงสภาพนอย (a little)

มตท 2 เปนมตดานพฤตกรรมเชงรก (active) กบพฤตกรรมเชงรบ (passive) ของผนำผนำทมความถของพฤตกรรมภาวะผนำแบบเปลยนแปลงสภาพมาก (a lot) และมภาวะผนำแบบเสรนยมนอย (a little)จะเปนผนำทมการบรหารงานในเชงรก (อยในรปภาพท 3) ในขณะเดยวกน ผนำทมความถพฤตกรรมภาวะผนำแบบเปลยนแปลงสภาพนอย (a little) แตมพฤตกรรมภาวะผนำแบบเสรนยมมาก (a lot) จะเปนผนำทบรหารงานเชงรบ (อยในรปท 2)

มตท 3 เป นม ต ด านม ประส ทธ ผลก บขาดประส ทธ ผล (effective and ineffective)มตดานนแสดงใหเหนถงภาพความมประสทธผลและไมมประสทธผลของผนำผนำทมความถพฤตกรรมภาวะผนำแบบเปลยนแปลงสภาพมาก (a lot) และมพฤตกรรมภาวะผนำแบบเสรนยมนอย (a little) จะเปนผนำทบรหารงานแบบเชงรก และมประสทธผลมาก ในทางตรงกนขามถาผนำมพฤตกรรมภาวะผนำแบบเปลยนแปลงสภาพนอย (a little)และมพฤตกรรมภาวะผนำแบบเสรนยมมาก (a lot) จะเปนผนำทบรหารงานแบบเชงรบและขาดประสทธผล

ดงนนผนำทภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณทมพสยสง จะตองเปนผนำทมพฤตกรรมการนำในเชงรกและมประสทธผลนนเอง

วตถประสงคท 2 จากผลการวเคราะหทางสถตของการสำรวจภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน โดยใชแบบสอบถามภาวะผนำพหปจจยมผลทสามารถสรปไดในตารางท 1

ตารางท 1 สรปองคประกอบภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน

ลำดบท รายการองคประกอบหลก ผบรหาร ภาพรวมระดบตน ระดบกลาง ระดบสง

1 คณลกษณะทสรางศรทธาบารม (IA) F F P F2 พฤตกรรมทสรางศรทธาบารม (IB) F F P F3 การดลบนดาลใจ (IM) P F P P4 การกระตนใหใชปญญา (IS) P F P F5 การใหความสำคญเปนรายบคคล (IC) F F F F6 การใหรางวลตามสถานการณ (CR) F F F F7 การบรหารงานแบบวางเฉยเชงรก (MA) F F F F8 การบรหารงานแบบวางเฉยเชงรบ (MP) F F P F9 การบรหารงานแบบเสรนยม (LF) F F F F

รวม 7 9 4 8หมายเหต : F = ตองพฒนา P = ผานการพฒนา


วตถประสงคท 3 เปนการสรางรปแบบการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน โดยนำเอาผลการศกษาแนวคดทฤษฎภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณ (วตถประสงคท 1) การสำรวจภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน (วตถประสงคท 2) มาเปนขอมลพนฐานในการสนทนากลมของผทรงคณวฒ (focusgroup discussion) เพอกำหนดรปแบบการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณ ซงไดขอยตวารปแบบการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐานทเหมาะสมคอ การจดกระบวนการฝกอบรม (training process) เพราะผทรงคณวฒมเหตผลวา ภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณเปนลกษณะของพฤตกรรมสวนบคคล จงควรใหผเขารบการพฒนาไดรบรพสยภาวะผ นำของตนเองในสภาพทเปนอย เดม แลวกำหนดพฤตกรรมการนำไปส พสยการนำท สงข นตามบรบทในการทำงานของแตละบคคลโดยองกรอบรปแบบเชงระบบของเบอรทาลนฟฟได ดงน

1. การศกษาบรบท (context)1.1 นำเสนอภาพรวมผลการสำรวจภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณแกผเขารบการพฒนา1.2 ประเมนภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผเขารบการพฒนา

2. การกำหนดตวปอน (input) การใหองคความร (body of knowledge) ทจำเปนแกผเขารบการพฒนา2.1 การปรบเปลยนกระบวนทศน (paradigm shift)2.2 ทฤษฎภาวะผนำ (leadership theories)2.3 ภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณ (full range leadership)

3. กำหนดกระบวนการ (process)3.1 บรรยายใหองคความรทจำเปนแกผเขารบการพฒนา3.2 ปฏบตการสรางแผนพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผเขารบการพฒนา

แตละคน (Individual Full Range Leadership Development Plan: IFRLDP)3.3 นำ IFRLDP ไปปฏบตงานในสภาพจรงเปนเวลา 6 เดอน เพอสรางทกษะ (skills) ในการเปน

ผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณ3.4 ประเมนภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผเขารบการพฒนาเพอตรวจสอบ

สมรรถนะ (competency) โดยใชแบบสอบถาม MLQ-Rater Form4. ผลผลต (output) ผเขารบการพฒนามภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณอยในเกณฑมาตรฐาน

หรอดกวาเกณฑมาตรฐานหลงจากปฏบตงานตาม IFRLDP ตามเวลาทกำหนดแลว5. ขอมลปอนกลบ (feedback)

5.1 ถาการประเมนผลภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผเขารบการพฒนาเปนไปตามเกณฑในขอ 4 ถอวาการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณมประสทธผล

5.2 ถาการประเมนผลภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผเขารบการพฒนาไมเปนไปตามเกณฑในขอ 4 จะตองทบทวนวา เปนเพราะสาเหตใด จากตวปอน จากกระบวนการจากการวเคราะหบรบทคลาดเคลอน หรอจากการปฏบตงานในสภาพจรงของผเขารบการพฒนาแตละคน เมอไดขอมลปอนกลบทชดเจนแลว กตองมการทบทวนการพฒนาใหมตามความเหมาะสม

จากร ปแบบเช งระบบในการพฒนาภาวะผ นำตามแนวภาวะผ นำพส ยสมบรณ ข างต นสามารถอธบายสรปไดในรปท 4


บรบท (Context)1. ภาพรวมภาวะผนา FRL ของผเขารบการพฒนา2. ภาวะผนา FRL ของผเขารบการพฒนาแตละคน

กระบวนการ (Process) 1. การบรรยายใหองคความรทจาเปน 2. การเขยน IFRLDP 3. การปฏบตงานตาม IFRLDP ในสภาพจรง 4. การประเมน FRL ของผเขารบการพฒนา

(skill)

ขอมลปอนกลบ (Feedback)1. ผเขารบการพฒนาม FRL เปนไปตามเกณฑ

มาตรฐานการพฒนามประสทธผล2. ผเขารบการพฒนาม FRL ไมเปนไปตามเกณฑ

มาตราฐานตองทบทวนการพฒนาใหมตามความเหมาะสม

ตวปอน (Input)การใหองคความรทจาเปน1. Paradigm Shift2. Leadership Theories3. FRL

(Body of Knowledge)

ผลผลต (Output)ผเขารบการพฒนาม FRL อยในเกณฑมาตรฐานหรอดกวาเกณฑมาตราฐาน

(Competency)

รปท 4 รปแบบการพฒนา FRL ของผเขารบการพฒนาตามกรอบรปแบบเชงระบบของเบอรทาลนฟฟ

จากรปแบบเชงระบบทใชในการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐานทกลาวมาขางตนน สามารถเรยงลำดบเปนขนตอนในการดำเนนการจดกระบวนการฝกอบรมเพอพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณได ดงน

1. ประเมนภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผเขารบการพฒนา โดยใช MLQ-LeaderForm (pre-test)

2. การบรรยายใหองคความรทจำเปน3. การปฏบตการเขยน IFRLDP ของผเขารบการพฒนา4. การปฏบตงานในสภาพจรงตาม IFRLDP ของผเขารบการพฒนา5. การประเมนภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผเขารบการพฒนาหลงจาก

ปฏบตงานตาม IFRLDP ในสภาพจรงแลวเปนเวลา 6 เดอน โดยใช MLQ-Rater Form(post-test)


การแบงเนอหาสาระตามกระบวนการฝกอบรม ผวจยแบงเนอหาสาระออกเปน 4 โมดล ซงแตละโมดลมเนอหา ดงน

โมดล 1 ประกอบดวยสาระดงน1.1 การประเมนภาวะผ นำตามแนวภาวะผ นำพสยสมบรณของผ เขารบการพฒนา

โดยใชแบบสอบถามภาวะผนำพหปจจย ฉบบใหผเขารบการพฒนา1.2 การบรรยายใหองคความรทจำเปนเกยวกบการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำ

พสยสมบรณ ซงประกอบดวย1.2.1 การปรบเปลยนกระบวนทศน1.2.2 แนวคดทฤษฎภาวะผนำ1.2.3 แนวคดทฤษฎภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณ1.2.4 ผลการสำรวจภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษา

ในระดบการศกษาขนพนฐานโมดล 2 การปฏบตการเขยนแผนพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผเขารบ

การพฒนาแตละคนโมดล 3 การปฏบตงานตามแผนพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของตนเองเปน

ระยะเวลา 6 เดอนโมดล 4 การประเมนภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผเขารบการพฒนา โดยใช

แบบสอบถามภาวะผนำพหปจจย ฉบบใหผรวมงานตอบจากผลการวจยในวตถประสงคท 3 สามารถสรปเปนกระบวนการการฝกอบรมเพอพฒนาภาวะผนำ

ตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐานไดในตารางท 2


ตารางท

2 สรปกระบวนการฝกอบรมเพอ

พฒนาภาวะผน

ำพสยสม

บรณข

องผบ

รหารสถานศก

ษาในระดบ

การศกษ

าขนพ

นฐาน

โมดล

1การใหอ

งคคว

ามร

1.เพอป

ระเมนภ

าวะผ

นำ F

RL ของผเขารบ

การอบรมก

อนเขา

รบการอบรม

2.เพอก

ระตน

ใหผเขารบ

การอบร

มเกด

ความ

ตนตวทจ

ะพฒน

าตนเอง

3.เพอส

รางอ

งคคว

ามรเกย

วกบภ

าวะผ

นำโดยทวไป

แกผเขารบการอบรม

4.เพอส

รางองคความรเก

ยวกบ

ภาวะผน

ำแบบ

FRL แ

กผเขา


1.การป

ระเมนภ

าวะผ

นำ F

RL ของผเขารบ

การอบรม

2.การปรบเปลยนก

ระบวนท

ศน (p

aradig

m shi

ft)3.

ภาวะผน

ำกบภ

าวะผจดการ

(lead

ership

and

manag

ement

)4.

ภาวะผนำของผบรหารแ

รงงานสมอง

(lead

ership

of kn

owled

ge wo

rkers)

5.กระบวนทศ

นใหม

ของภาวะ

ผนำทตองการ

(new

paradi

gm of

leader

ship)

6.ทฤ

ษฎภาวะผน

ำ (lea

dersh

ip the

ories)

โมดล

2ผเขาอบ

รมปฏ

บตการในห

องปร

ะชม

1.เพอใหผ

เขารบการอบรมท

ราบภ

าวะผนำ

FRL

ของตน


เขารบก

ารอบ

รมสามารถวเคราะห

ภาวะผน

ำ FRL

ในบรบท

ของตนเองได


เขารบก

ารอบ

รมสามารถสงเคราะห

ภาวะผน

ำ FRL

ของตนเองกบ

บรบท

การทำงา

นของตนเองเพอก

ำหนด

แผนก

ารพฒ

นาภาวะ

ผนำ F

RL ขอ

งตนเองได


เขารบก

ารอบ

รมสรางแผ

นพฒนา

ภาวะผน

ำ FRL

ของตน

เองได

(Indiv

idual

Deve

lopme

nt Pla

n: ID

P)5.

เพอส

รางความม

งมน

(com

mitm

ent)ใ

นการ


ำของผเขารบการอบรม

1.การแจงผล

การประเมนภ

าวะผนำของผเขา


2.การศกษ

าเกณฑ

มาตราฐานของแบบ

สอบถ

ามภาวะผน

ำพหป

จจย

3.การวเคราะหภาวะผน

ำ FR

L ของตนเองของ

ผเขารบการอบรม

4.การเส

นอผล

การศกษ

าภาวะผนำโดยภ

าพรวม

ทไดจากการศกษ

าในวตถป

ระสงคท

25.

ผเขารบ

อบรม

เขยน

แผนป

ฏบตก

ารพฒ

นาภาวะผน

ำตามแน

วภาวะผนำพส

ยสมบ

รณของ

ตนเอง

(IFR

LDP)

โมดล

3การป

ฏบตก

ารพฒ

นา FR

L ในส

ภาพจ

รง

1.เพอใ

หผเขารบก

ารอบ

รมนำ

แผนก

ารพฒ


ำ FRL

ของตนเองไปใชใน

การปฏบ

ตงานในสถาพจรง


เขารบการอบรมเกด

ทกษะในการ

นำตามแ

นะภาวะผน

ำ FRL

1.ผเขารบการอบรมน

ำแผน

ทไดจากโมดล

2ไปปฏ

บตจรงใน

สภาพการทำงา

นทเปนจรง

โมดล

4การป

ระเมนผ

ลการพฒ

นา FR

L

1.เพอป

ระเมนผ

ลการพม


ำ FR

Lของผเขา


2.เพอน

ำผลก

ารปร

ะเมนท

ไดไป

ปรบป

รงพฒ

นากระบ

วนการในก

ารฝก

อบรม

ครง

ตอไป

ใหม

ประสทธ

ภาพแ

ละประสทธ

ผลยงขน

1.การป

ระเมนก

ารพฒ

นาภา

วะผน

ำของ

ผเขารบการอบรม

กรอบ

ประเด

น

1.วตถป

ระสงค

2.เนอห

าสาระ

(Con

tent)


ตารางท



ำพสยสม

บรณข

องผบ



การศกษ

าขนพ

นฐาน

(ตอ)

โมดล

1การใหอ

งคคว

ามร

7.ภาวะผน

ำตามแน

วภาวะ

ผนำพสยสมบรณ

(Full

Rang

e Lead

ership

: FRL

)8.

แบบส

อบถามภ

าวะผน

ำพหป

จจย (

Multif

actor

Leade

rship

Quest

ionnai

re: M

LQ)

1.การบรรยายประกอบสอ

2.การอภป

รายซกถาม

1.แบ

บสอบ

ถามภ

าวะผ

นำพ

หปจจ

ยทใช

สำหรบผ

นำตอ

บ (ML

Q-Le

ader)

2.วดทศ

นเรอง (

parad

igm sh

ift)3.

ใบความรท

1 การปรบเปลยนก

ระบวนท

ศน4.

ใบความรท 2 ผน

ำกบผ

จดการ

5.ใบความรท

3 ภาวะผน

ำแรงงาน

สมอง


4 กระบว

นทศน

ใหมข

องภาวะ

ผนำทตอ

งการ

7.ใบความรท 5 ความหม

ายผน

ำกบผ

บรหาร


6 ทรรศนะเกยวกบ

ภาวะผน

ำ9.

ใบความรท 7 ทฤ

ษฎผน

ำเชงคณล

กษณะ

10. ใบค

วามรท 8

ทฤษฎ

ผนำเช

งพฤต

กรรม

11. ใบค

วามรท 9

ทฤษฎ

ผนำเช

งสถานก

ารณ

12. ใบค

วามรท 1

0 ผนำแบ

บแลกเปลยน

โมดล

2ผเขาอบ

รมปฏ


องปร

ะชม

1.การบรรยายประกอบสอ

2.การระดมส

มอง


รายซกถาม

4.การปฏบ

ตตามแผ

น5.

การนำเส

นอ


16 ผล

การศกษ

า FRL

(จากการวจย

ในวตถป

ระสงคท

2)2.

ใบคว

ามรท

17

เกณ

ฑมาต

รฐาน

ของ

แบบส

อบถามภ

าวะผนำพห

ปจจย


18 แบ

บแสดงผลการป

ระเมนภ

าวะผน

ำของผเขาอบ

รม4.

ใบความรท

19 IF

RLDP

Form

โมดล

3การป

ฏบตก

ารพฒ

นา FR

L ในส

ภาพจ

รง

1.การปฏบ

ตงานในสภ

าพจรง

1.แผ

นปฏบ

ตการพฒ


ำตามแน

วภาวะผน

ำพสยสม

บรณข

องผบ

รหารสถาน

ศกษ

าในร

ะดบกา

รศกษ

าพนฐา

น(IF

RLDP

) ทไดจากการเขย

นในโมด

ลท 2


12-1

5

โมดล

4การป

ระเมนผ

ลการพฒ

นา FR

L

1.การตอบ

แบบส

อบถาม

2.การสมภ

าษณ

3.การหาคาเฉ

ลย SD

และ t

-test

1.แบ

บสอบ

ถามภ

าวะผนำพห

ปจจยสำหร

บผเขารวมงานตอ

บ (ML

Q-Ra

ter)

กรอบ

ประเด

น

3.เทคน

คทใช

4.เครองมอท

ใช


ตารางท



ำพสยสม

บรณข

องผบ



การศกษ

าขนพ

นฐาน

(ตอ)

โมดล

1การใหอ

งคคว

ามร

13. ใบค

วามรท 1

1 ผนำแบ

บเปล

ยนสภ

าพ14

. ใบค

วามรท 1

2 ประวตของ F

RL15

. ใบค

วามรท

13 มโนทศ

นของ

FRL

16. ใบค

วามรท 1

4 ประวตของ F

RL17

. ใบค

วามรท 1

5 เครองมอ

ประเม

น FRL

1.ให

ผเขาอ

บรมต

อบแบ

บสอบ

ถามภ

าวะ

ผนำพหป

จจย

2.นำแบ

บสอบ

ถามไปแ

ปลผล

3.การบ

รรยายเกย

วกบก

ระบว

นทศน

ใหมข

องภาวะผน

ำ4.

ผเขาอบรมอ

ภปราย

ซกถามระหวาง

การบรรยาย

โมดล

2ผเขาอบ

รมปฏ


องปร

ะชม

1.แจงผลการประเม

น FRL

ของผเขา

อบรม

2.อธบายองคประกอบ

ของ F

RL3.

การอธปราย

ซกถาม

4.ใหผเขาอบ

รมแบ

งกลม

ระดม

สมองวเค

ราะห

FR

L โดยภาพร

วมของผเขา

อบรม

5.นำเสน

อผลการวเค

ราะหในขอ

46.

วทยากรนำเสนอ

ผลการสำรวจ

FRL

ของ

ผบรหารส

ถานศกษาใน

ระดบการศ

กษาขน

พนฐาน

ทไดจากการศกษ

าวจยในวตถป

ระสงคก

ารวจย

ท 2 ใ

หผเขา

อบรมทราบ

7.ผเขาอบ

รมปฏ

บตการเข

ยนแผ

นพฒน

า FR

Lของตนเอง

(IFR

LDP)


รมนำเสนอ

IFRL

DP ทสรางข

นแกท

ประชม


รายซ

กถามจากวทย

ากรและผร

วมอบ

รม10

. วทยากรเส

นอแน

ะเพอป

รบปรง I

FRLD

P ใหม

ความเหมาะสม

โมดล

3การป

ฏบตก

ารพฒ

นา FR

L ในส

ภาพจ

รง


รมนำ

IFRL

DP ไป

ปฏบต

งานใน

สภาพการทำงา

นจรงใ

นสถานศ

กษาทตน

เองปฏ

บตงาน

อย

2.ทม

วทยากรคอ

ยเปน

พเลย

งและเปนท

ปรกษ

าในขณ

ะผเขา

อบรมปฏ

บตงานต

ามIFR

LDP

โมดล

4การป

ระเมนผ

ลการพฒ

นา FR

L

1.นำแบ

บสอบ

ถามภ

าวะผนำ

ผรวมงานของ

ผเขารบการอบรมต

อบ2.

สงผล

การประเมนใหแ

กผเขา


กรอบ

ประเด

น

5.ขนตอนก

ารดำเน

นงาน


ตารางท



ำพสยสม

บรณข

องผบ



การศกษ

าขนพ

นฐาน

(ตอ

)

โมดล

1การใหอ

งคคว

ามร

ใชเวล

า 7 ช

วโมง 4

0 นาท

เรองท

1ผเขาอบ

รมตอ

งมสม

าธ มความมงมน

เรองท

21.

วทยากร

ตองท

ำใหผ

เขาอ

บรมเขาใจคำวา

“กระบวนท

ศน” ใหชดเจนกอนท

จะดำเนนก

ารอบ

รมขน

ตอไป

2.วท

ยากรตอ

งมมโนท

ศนในเรอ

งทจะบรรยาย

เปนอ

ยางด

เรองท

31.

ตองทำให

ผเขาอบ

รมตอ

งเชอวาภาวะผนำนน

พฒนาใหเกดข

นได

2.ตอ

งทำใหผ

เขาอบร

มมมโนท

ศนทช

ดเจน

เกยวกบภ

าวะผนำแบ

บ TA และ T

F

เรองท

41.

วทยากร

ตองม

มโนท

ศนเกยว

กบ F

RLอยางช

ดเจน

2.วท

ยากรตอ

งมความสามารถในการถายทอ

ดความรไดด

โมดล

2ผเขาอบ

รมปฏ


องปร

ะชม

ใชเวล

า 12 ช

วโมง 3

0 นาท

เรองท

11.

วทยากรตอ

งทำความเขาใจกบ

ผเขาอบ

รมวา

ผลการประเมนจ

ากแบ

บสอบ

ถาม

MLQ เปน

เพยงขอมล

ดานห

นงเทานน ไมใชผล

ชขาด

2.ผเข

าอบรมต

องเขา

ใจวา ถา

TF สง

TA จะ

ลดลง

ตามธรรมช

าต

เรองท

21.

กระต

นใหผ

เขาอบร

มเกด

ความมง

มนทจ

ะพฒ

นาตน

เอง


รมตอ

งนำบรบ

ททตน

เองทำงานอย

มารวมวเคราะห

เรองท

31.

วทยากรตอ

งเนนว

า “ผ

เขาอบร

มตองเขยน

IFRL

DP ท

ปฏบต

ไดจรงในบ

รบทท

ตนเอง

ปฏบต

งานอย

2.ขนนำเสน

อ IFR

LDP ส

ำคญม

ากเพราะ

เปนก

ารประกาศความมงมน

ทจะพ

ฒนาตนเอง

โมดล

3การป

ฏบตก

ารพฒ

นา FR

L ในส

ภาพจ

รง

ใชเวล

า 1,0

80 ชว

โมง


รมตอ

งปฏบ

ตงานตาม

IFRL

DPจรง

2.ผเขารบ

การอบร

มไมค

วรเปลย

นแปล

งสถานศก

ษาในระยะทม

การพ

ฒนา

3.วท

ยากรคว

รเปนพ

เลยงคอ

ยตดต

ามผล

อยางต

อเนอง

โมดล

4การป

ระเมนผ

ลการพฒ

นา FR

L

ใชเวล

า 7 วน

1.ผป

ระเมนค

วรสงแบ

บสอบ

ถามใหผ

รวมงาน

ตอบโดย

ตรงไม

ผานผ

เขารบการอบรม

2.วทยากรควรมทม

งานเกบ

ขอมล

จากพ

นท

ปฏบต

งานของผอบ

รมโดยต

รง

กรอบ

ประเด

น

6.ระยะเวล

าทใช

7.เงอ

นไขสำคญ

โดยภาพรวม(ผเข

าอบรม)

1.ตองเป

นผบรหารสถาน

ศกษาในระด

บการศ

กษา

ขนพน

ฐาน

2.ตอ

งมบร

บทใน

การ

ทำงาน

คลายคล

งกน

3.ตอ

งมคว

ามมง

มนท

จะพฒ

นาตน

เอง

4.มจ

ำนวนรน

ละไมเกน

50 คน

โดยภาพรวม(วทยากร

)1.

ตองเปน

ผมคว

ามร

ความ

เชยว

ชาญด

านFR

L เปน

อยางด

2.

ตองเป

นผทม

ทกษะ

ในการฝ

กอบร

มเปน

อยางด


อภปรายผล1. ผลการวจยพบวา ภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณ กคอการทผนำพฒนาภาวะผนำของ

ตนเองใหเปลยนแปลงจากการนำแบบแลกเปลยน (transactional leading) ททำใหผตามปฏบตงานเพอแลกเปลยนกบผลประโยชนสวนตน ไปสการนำแบบเปลยนแปลงสภาพ (transformational leading) ททำใหผตามปฏบตงานเพอประโยชนของกลมหรอองคกร หรอกลาวอกนยหนงการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณจะตองลดระดบองคประกอบภาวะผนำแบบแลกเปลยนลง และเพมระดบองคประกอบของภาวะผนำแบบเปลยนแปลงสภาพใหมมากขนนนเอง (Avolio, 1999)

2. ผลการวจยพบวา โดยภาพรวมแลวองคประกอบภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณทตองพฒนาม 8 องคประกอบ โดยองคประกอบภาวะผนำทตองลดลงม 3 ดาน คอ การบรหารงานแบบเสรนยม(LF) การบรหารงานแบบวางเฉยเชงรบ (MP) การบรหารงานแบบวางเฉยเชงรบ (MA) สวนองคประกอบภาวะผนำทตองพฒนาใหมเพมขนม 5 คอ การใหรางวลตามสถานการณ (CR) การใหความสำคญเปนรายบคคล(IC) การกระตนใหใชปญญา (IS) พฤตกรรมทสรางศรทธาบารม (IB) และคณลกษณะทสรางศรทธาบารม (IA)สวนองคประกอบทอยในเกณฑมาตรฐานมเพยง 1 องคประกอบ คอ การดลบนดาลใจ (IM) ซงจะตองรกษาระดบไวหรอพฒนาใหมเพมขนอก ซงผลการวจยในวตถประสงคนเปนไปตามสมมตฐานการวจย คอผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐานมภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณในดานภาวะผนำแบบแลกเปลยนสงกวาเกณฑมาตรฐาน และในดานภาวะผนำแบบเปลยนแปลงสภาพสงกวาเกณฑมาตรฐาน

3. รปแบบทเหมาะสม คอ การจดกระบวนการการฝกอบรม (training process) ตามกรอบรปแบบเชงระบบของเบอรทาลนฟฟ ซงเปนรปแบบทใชกนในระดบสากล เนอหาสาระและกระบวนการฝกอบรมควรเนนไปทประเดนหลก 3 ประการ คอ การใหองคความร (body of knowledge) การฝกใหเกดทกษะ (skills) และการมสมรรถนะ (competency) ของผเขารบการสมมนา สาระการฝกอบรมควรประกอบดวย 1) การประเมนภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผเขารบการพฒนา 2) การใหองคความรทจำเปนในการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณ เชน การปรบเปลยนกระบวนทศน แนวคดทฤษฎภาวะผนำทวไป แนวคดทฤษฎภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณ ผลการประเมนภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน เปนตน 3) การปฏบตการสรางแผนพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณรายบคคล 4) การปฏบตงานในสภาพจรงตามแผนพฒนาฯ ของแตละบคคล และ 5) การประเมนภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผเขารบการพฒนาหลงจากปฏบตงานในสภาพจรงตาม แผนพฒนาฯแลวเปนเวลาอยางนอย 6 เดอน

จากรปแบบการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษา ในระดบการศกษาขนพนฐานซงกำหนดใหใชรปแบบของการจดกระบวนการการฝกอบรมนน สอดคลองกบแนวคดทฤษฎเชงระบบของเบอรทาลนฟฟ ( Bertalanffy) ซงมตวปอน (input) กระบวนการแปรสภาพ (process) และผลผลต (output)ซงในรปแบบการฝกอบรมน มองคความรเปนตวปอน (body of knowledge = input) มการฝกทกษะ โดยการปฏบตงานในสภาพจรงเปนกระบวนการแปรสภาพ (skills = process) และมการประเมนสมรรถนะเปนการประเมนผลผลต(competency = output) การอบรมตามรปแบบนจงเปนการใหองคความรไปเปนองคประกอบในการสรางทกษะแลวนำเอาทกษะไปพฒนาสมรรถนะนนเอง

สรปผลการศกษาผลของการศกษาครงนสรปไดวา รปแบบการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหาร

สถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน คอ การรจดกระบวนการฝกอบรม (training process) ตามกรอบรปแบบเชงระบบของเบอรทาลนฟฟ (Bertalanffy’s System Model)


ขอเสนอแนะ1. ขอเสนอแนะในการนำรปแบบการพฒนาภาวะผนำไปใช

1.1 ผนำไปใชจะตองไดรบการอบรมใหมองคความรเกยวกบเรองภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณเปนอยางด และสามารถเชอมโยงแนวคดทฤษฎภาวะผนำอนๆ ไดด

1.2 ผสนใจนำรปแบบการพฒนานไปใชควรตดตอกบผวจยเพอใหคำแนะนำปรกษา จะทำใหการอบรม มประสทธภาพและประสทธผลมากยงขน

2. ขอเสนอแนะสำหรบการวจยครงตอไป2.1 ควรมการศกษาวา มปจจยอะไรทสงผลใหผบรหารสถานศกษาระดบกลางมพสยภาวะผนำ

ดานการดลบนดาลใจ (IM) และการกระตนในใชปญญา (IS) ตำกวาผบรหารระดบตน2.2 ควรมการศกษาวา รปแบบการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหาร

สถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐานน สามารถนำไปใชพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณอยางมประสทธภาพและประสทธผลหรอไม เพอจะไดมการพฒนารปแบบใหมความเหมาะสมมากยงขนในโอกาสตอไป

2.3 ควรมการศกษาปจจยทมอทธพลตอการพฒนาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารสถานศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน

2.4 ควรมการศกษาภาวะผนำตามแนวภาวะผนำพสยสมบรณของผบรหารการศกษาในสวนอนๆ เชนผอำนวยการเขตพนทการศกษา ผบรหารสถานศกษาในระดบอดมศกษา ผบรหารสถานศกษาในระดบการอาชวศกษา เปนตน

เอกสารอางองAvolio, B. J. 1999. Full Leadership Development. California: SAGE Publication.Bass, B. M. 1985. Leadership and Performance Beyond Expectations. New York: Free Press.Bass, B. M. and B. M. Avoli. 1994. Manual for the Multifactor Leadership Questionnaire. California:

Consulting Psychologist Press.Bennis, W. G. and B. Nanus. 1985. Leader: The Strategies Taking Change. New York: Harper and Row.Burns, J. M. 1978. Leadership: Theory of Leadership. New York: Harper and Row.Fairholm, G. W. 1991. Values Leadership: Toward a New Philosophy of Leadership. New York: Praeger.Fairholm, G. W. 1994. Leadership and the Culture of Trust. New York : Praeger.Fairholm, G. W. 1995. Values Leadership: A Values Philosophy Model. Industrial Journal of Value–

Based Management 12: 65-67.Kouzes, J. M. and B. Z. Posner. 1989. The Leadership Challenge. California: Jossey-Bass.Murry, W. D. 2000. A Longtitudinal Model of Effects to Team Leadership and Group Protency on

Performance [online], Center for Leadership Studies. [cited on November 14, 2000] Availablefrom World Wide Web <http://www.binghamton.edu>.

Tichy, N. M. and M. A. Devanna. 1986. The Transformational Leader. New York: John Wiley and Son.

12(1)63-77

Documents

focus group discussion

bertalanffys system model

multifactor leadership questionnaire

full range leadership

basic education

values leadership

school administrators

transformational leadership