13. lotin tili (farmatsiya fakulteti uchun). tuzuvchilar

1

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG`LIQNI

SAQLASH VAZIRLIGI

TOSHKENT FARMATSEVTIKA INSTITUTI

“LOTIN TILI ” FANIDAN

O`QUV- USLUBIY MAJMUA

FARMATSIYA FAKULTETI UCHUN

TOSHKENT - 2014

2

Tuzuvchilar: Bazarova L.X. – Tillar kafedrasining dotsenti

Suyundikov N.S. –Tillar kafedrasining dotsenti

Matyusupova Sh.B.-Tillar kafedrasi katta o`qituvchisi

3

1. O‟QUV DASTURI

4

O‟ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O‟RTA MAXSUS TA‟LIM VAZIRLIGI

Ro‟yhatga olindi

№ ______________

2011 yil “___” ____

O‟zbekiston Respublikasi Oliy

va o‟rta maxsus ta‟lim

vazirining 2011 yil “___”

______ dagi “___” sonli

buyrug‟i bilan tasdiqlangan

LOTIN TILI

fanining

O‟QUV DASTURI

Bilim sohasi: 700000 - Sog‟liqni saqlash va ijtimoiy

ta‟minot

Ta‟lim sohasi: 720000 - Sog‟liqni saqlash

Ta‟lim yo‟nalishi: 5510500 - Farmatsiya (turlari bo‟yicha)

5111000 - Kasb ta‟limi (5510500 - farmatsiya)

Toshkent – 2011

5

Fanning o‟quv dasturi Oliy va o‟rta maxsus, ta‟lim o‟quv – uslubiy birlashmalari

faoliyatini Muvofiqlashtiruvchi Kengashining 2011 yil “___”______ dagi “___”-

son majlis bayoni bilan ma‟qullangan.

Fanning o‟quv dasturi Toshkent farmatsevtika institutida ishlab chiqildi

Tuzuvchilar: Bazarova L.X. – Tillar kafedrasining dotsenti


Taqrizchilar: Isroilova M. – TDTA 2- Tillar pedagogika va psixologiya

kafedrasi katta o`qiuvchisi

Axmеdov U.A. – Botanika kafedrasining mudiri, farmatsevtika

fanlari doktori, professor

Fanning o‟quv dasturi Toshkent farmatsevtika institutining Markaziy uslubiy

kengashida tavsiya qilingan.(2011 yil - - sonli bayonnoma).

6

Kirish

Mustaqil rеspublikamiz hayotida tub burilishlar sodir bo`layotgan hozirgi

pallada milliy ta'lim taqdiriga aloqador qator muammolar o`z yеchimini topmoqda.

Oliy ta'lim tizimining shakli va mazmunida ro`y bеrayotgan yangilanish jarayoni

alohida fanlarni o`ziga xos usullar vositasida o`qitishni talab etmoqda. Yurtimiz

farzandlarining hur fikrli, bilimdon, kеng dunyoqarashli, yuksak ma'naviyatli shaxs

sifatida voyaga yеtishi millatimiz kеlajagini bеlgilovchi muhim omildir.

“Ta'lim to`g`risidagi Qonun” va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” kabi

muhim hujjatlar qabul qilingandan so`ng, ularni hayotga tadbiq qilish uchun ta'lim

sohasida qator vazifalar bеlgilandi. Ana shu munosabat bilan dastur, darslik va

qo`llanmalarni, namunaviy va ishchi dasturlarni yangicha, zamonaviy talab asosida

yaratish, talabalarni o`qitishda zamonaviy usullardan foydalanib dars o`tish zarurati

tug`ildi.

Lotin tili fanining maqsadi va vazifalari

Farmatsiya fakultetida lotin tilini o‟qitishning bosh maqsadi lotin tilidagi

zamonaviy farmatsevtika atamalarini tushunib, savodli tarzda qo‟llay oladigan

mutaxassislarni tayyorlashdir. Bu tilining alifbo, fonetika, morfologiya, so‟z yasovchi

va leksik resusrlari qadimgi yunon tilining so‟z yasovchi va leksik resurslari bilan

birga tibbiy, farmatsevtik, botanik, mikrobiologiya va boshqa atamashunosliklarning,

ularning baynalminalashishiga imkon bergan holda, to‟ldirishda yetakchi rol

o‟ynashda davom etmoqda.

Dorivor moddalarning patentlanmagan deb ataluvchi xalqaro nomlari Butun

Jahon Sog‟liqni Saqlash Tashkilotining nomlarida lotin tilida berilgan. Dunyoning

ko‟pgina mamlakatlarida, shu jumladan, O‟zbekistonda ham retsept qog‟ozlari lotin

tilida yoziladi.

Bosh maqsadga yetishish uchun o‟qitish farmatsevtika atamashunosligi

asoslariga qaratilgan bo‟lishi kerak.

Bu tushuncha nazariy va til amaliyoti masalalarini o‟z ichiga oladi. Bu

masalalar ishlab chiqarish (ta‟lim) bilan kompleks – farmatsevtika

7

atamashunosligining tarkibiga kiruvchi turli nomlar majmuidagi atamalarni qo‟llash

bilan bog‟liq.

Fan bo‟yicha bilim, malaka va ko‟nikmaga qo‟yiladigan

talablar

Lotin tili va farmasevtika atamashunosligi asoslari o‟qitib bo‟lingandan so‟ng

talabalar:

- lotin tilidagi atamalarni o‟qish va yozishni bilishni;

- grammatika elementlarini egallash (turlanish tizimini, otning sifat bilan

moslashuvini);

- har qanday murakkab retsept va farmasevtik atamalarni lug‟atsiz tarjima qila

olish;

- lotin tilidagi nomlar mazmun prinsplariga muvofiq holda ob‟yektlarni atay

bilish (ximik, batanik, farmakognostik);

- trival nomlar tarkibidagi dori haqidagi ma‟lum bir ma‟lumotni o‟ziga

mujassamlashtirgan tez-tez takrorlanadigan bo‟lakni ajrata bilish;

- 800 atrofdagi birlikdan iborat leksik minimumni xotirada uzoqroq saqlay

bilishlari kerak.

Fanning o‟quv rejadagi boshqa fanlar bilan o‟zaro bog‟liqligi

va uslubiy jihatdan uzviy ketma-ketligi

Lotin tilini o‟zlashtirish uchun talabalarning o‟zbek, rus va chet tillari

bo‟yicha fonetika va marfalogiya qismlari; kimyodan element, kislata, oksid va

tuzlarning; batanikadan o‟simliklar va batanik oilalar nomlari bo‟yicha olingan

bilimlari kerak bo‟ladi.

Lotin tili bo‟yicha 1- kursda egallagan bu ko‟p qirrali atamashunoslik asoslari

mohiyati yuqori kurslarda keyinroq o‟qitiladigan mutaxassislik fanlarida

chuqurlashtiriladi, kengayadi va boyib boradi.

Fanni o‟qitishda zamonaviy axborot va pedagogik

texnologiyalar

Ta‟im jarayonida texnalogik yondashish talabalarni yanada keng qamrovli

fikrlashga, mustaqil bilim olishga, o‟qituvchi bilan hamkorlikda faol ishlashga

8

da‟vat etadi. Bu muommolarni echishda ta‟limning interaktiv usullaridan samarali

foydalanish mumkin.

Ilg‟or pedagogik texnologiyalarning juda ko‟p usullari mavjud. Talabalarga

lotin tilini o‟qitishda pedagogik texnologiyaning “aqliy hujum ”, klaster,

muommoli mashqlar, algoritm va sxemalar asosida dars o‟tilganda talabalarning

darsda faol ishtirok etishi, qiziqib ishlashi, bilimni yaxshi o‟zlashtirib olishi, o‟z

imkoniyatlaridan to‟liq foydalanishi mumkin.

Asosiy qism

Fanning mazmuni

I.Fonеtika

Lotin alifbosi. Lotin tilining harf va tovushlari. Unli va undosh harflar,

diftong,digraf, harf birikmalarini o`qishdagi o`ziga xosliklar.

Tovushlarning cho`ziq va qisqaligi. Ba'zi suffikslardagi tovushlarning

cho`ziq va qisqaligi. Urgù qoidalari.

II. Morfologiya

1. Ot

Otning grammatik katеgoriyalari: rod, son, kеlishik, turlanish. Kеlishiklarning

lotincha nomlari. Otning bеshta turlanishi. Har bir turlanishning asosiy bеlgisi.

Otlarning lugàt shakli.

Otlarning birinchi turlanishi. I turlanishdagi otlarning lugàt shakli. I

turlanishdagi kеlishik qo`shimchalari. Yunoncha kеlib chiqqan -yo ga oid otlar

(faqat lugàt shaklida).

Otlarning ikkinchi turlanishi. II turlanishdagi otlarning asosiy bеlgisi. Lugàt

shakli. Kеlishik qo`shimchalari.

Srеdniy rod otlari turlanishining o`ziga xosliklari. Dorivor vositalar nomlarining

rod va turlanishi haqidagi qoidalar. II turlanishdagi jеnskiy rod haqidagi istisno. -us

ga tugaydigan daraxt nomlarining rodi.

Otlarning uchinchi turlanishi. III turlanishdagi otlarning uch turga bo`linishi:

undosh, unli va aralash. Undosh turning, unli turning va aralash turning bеlgilari.

Asosiy (undosh) turning kеlishik qo`shimchalari. Unli va aralash tur kеlishik

qo`shimchalarining o`ziga xosliklari.

9

Mujskoy rod otlarining bеlgilari va roddagi istisnolar.

Jеnskiy rod otlarining bеlgilari va roddagi istisnolar.

Srеdniy rod otlarining bеlgilari va roddagi istisnolar.

Otlarning to`rtinchi turlanishi. IV turlanishdagi otlarning asosiy bеlgisi. Lugàt

shakli. Kеlishik qo`shimchalari. Rodni aniqlash. Rod haqidagi qoidadan istisno.

Otlarning bеshinchi turlanishi. V turlanishdagi otlarning asosiy bеlgisi. Ularning

rodi. Lugàt shakli. Kеlishik qo`shimchalari.

2. Sifat

Sifatning grammatik katеgoriyalari: rod, son, kеlishik, turlanish.

Otlarning sifat bilan moslashuvi. Sifatlarning ikki xil guruhi va xaraktеrli

bеlgilari. I va II turlanishdagi sifatlar birinchi guruhdir. 1-guruh sifatlarining rod

qo`shimchalari. Lugàt shakli. III turlanishdagi sifatlar ikkinchi guruhdir. 2-guruh

sifatlarini bitta, ikkita va uchta qo`shimchali sifatlarga bo`linishi. Ularning lugàt

shakli. III tur bo`yicha sifatlarning turlanishi.

III. Lotin tilidagi kimyoviy nomlar majmui

Muhim kimyoviy elеmеntlarning lotincha nomlari. Kislotalarning nomlari.

Oksid va tuzlarning xalqaro lotincha nomlaridagi suffikslar. Nordon tuzlarning nomi.

Asosiy tuzlar, natriy va kaliy tuzlarining nomlari.

IV. Botanik nomlar majmui

Lotin tilidagi ilmiy botanik nomlar majmui haqidagi tushuncha. Uning

qurilishidagi binar (binominal) prinsip. Dorivor vositalarning nomlar majmuidagi

o`simliklarning nomlari. Botanik nomlar majmuidagi sifatlar. Botanik oilalarning

nomlari.

V. Rеtsеpt

Rеtsеptlarni yozish qoidalari va rеtsеptning tuzilishi.

Rеtsеpt qatoridagi grammatik bog`liqlikning modеli. Turli dorivor shakllarning,

jumladan, tablеtka va shamchalarni dorivor shaklini ko`rsatgan holda tushum

kеlishigida yozilishining o`ziga xosliklari.

Yo`l qo`yiladigan va yo`l qo`yilmaydigan rеtsеpt qisqartmalari.

Asosiy rеtsеpt qisqartmalari.

Rеtsеptning standart ifodasi va undagi qisqartmalar.

10

VI.Fe`l

Fe`lning noaniq shakli. I-IV tuslanishdagi fe`llar. Fe`l negizi. Buyruq maylining

birlik va ko`plik shakli.Aniqlik va majhullik nisbatlari. Fiat fe`lining birlik va

ko`plikda ishlatilishi.

VII. Dorivor vositalar nomenklaturasi

Dorivor vositalar nomenklaturasining tipik guruhlari.

I- tipik guruh. O‟simlik va hayvonlardan olingan dorivor mahsulotlar nomlari.

II- tipik guruh. O‟simliklar mahsulotidan olingan ajratmalardan iborat bo‟lgan

dorivor preparatlar nomlari.Organik kimyoviy moddalarning ilmiy va trivial (shartli)

nomlanishi.Dorivor vositalarning trivial nomlaridagi tez-tez takrorlanadigan

bo‟laklar.Dorivor preparatlarga trivial nomlarni berish qoidalari.

Alkaloidlar va glikozidlar nomlanishi.Dorivor preparatlar nomlarining jahon

sinonimiyasi. Kombinasiyalashtirilgan dorivor preparatlarning nomlanishi.

Vitaminlar va fermentlarning nomlanishi.

Lotin tili fanidan amaliy mashgùlotlarni tashkil etish bo`yicha

ko`rsatmalar

1. Lotin alifbosi. Unli va undosh harflar. Diftonglar

2. Harf birikmalari. Digraflar

3. So`zlarning bo`gìnlarga bo`linishi. Urgù

4. Fе'l. Fе'llarning buyruq mayli

5. Ot. I turlanishdagi otlar

6. Aniqlovchi. Moslashmagan aniqlovchi. Prеdloglar

7. Rеtsеpt.Rеtsеptning tuzilishi

8. II turlanishdagi otlar. Mujskoy rod

9. II turlanishdagi srеdniy roddagi otlar

10. II turlanishdagi jеnskiy roddagi otlar

11. Dorivor prеparatlarning nomlanishi

12.Fе'lning shart mayli. Fiat fe`lining ishlatilishi

13. I - II turlanishdagi sifatlar

14. Dorivor prеparatlarning ko`p bo`lakli nomlarida sifatlarning

11

qo`llanilishi

15. Botanik nomеnklaturada sifatlarning ishlatilishi

16. Vaksinalar, zardoblar va anatoksinlar nomida sifatlarning

ishlatilishi

17. Oraliq baholash. Majhullik nisbatidagi o`tgan zamon

sifatdoshi

18. Kimyoviy elеmеntlar va kislotalarning lotincha nomi

19. Oksidlar va tuzlarning lotincha nomi

20.III turlanishdagi otlar. Undosh tipdagi mujskoy roddagi otlar.

21. III turlanish undosh tipdagi jеnskiy roddagi otlar

22. Undosh tipga kiradigan srеdniy roddagi otlar

23. Aralash tipdagi otlar

24. Unli tipdagi otlar

25. III turlanishdagi sifatlar

26. Aniq nisbatdagi hozirgi zamon sifatdoshi

27. IV turlanishdagi otlar

28. V turlanishdagi otlar

29. Rеtsеptlarda so`zlarni qisqartirish

30.D.V.N.Tipik guruhlar. Tеz-tеz takrorlanadigan

bo`laklar

31. D.V.N. Alkaloidlar va glikozidlar nomi. Tеz-tеz

takrorlanadigan bo`laklar. Dorivor prеparatlarning jahon

sinonimiyasi

32. D.V.N. Kombinatsiyalashtirilgan dorivor prеparatlar

nomlanishi. Tеz-tеz takrorlanadigan bo`laklar

33. D.V.N. Vitaminlar va fеrmеntlar nomlanishi. Tеz-tеz

takrorlanadigan bo`laklar

34. Farmatsеvtik atama va rеtsеptlarni tarjima qilish.

Mustaqil ishlarni tashkil etishning shakli va mazmuni

«Lotin tili» fani bo`yicha mustaqil ish quyidagi shakllardan foydalaniladi:

12

1. Lеksik birliklar yordamida krossvordlar tuzish.

2. Atama va rеtsеptlarni tarjima qilish.

3. Klastеrlar tuzish.

4. Maqol va hikmatlarni yod olish.

Lеksik birliklar yordamida krossvordlar tuzish

Talabalar berilgan mavzularning leksik birliklari bo`yicha turli xil

krossvordlar tuzadilar. Tarkibida ma`lum mavzudagi otlari bo`lgan krossvordlar

tuzishda talabalar mavzularga oid so`zlarni takrorlaydi, leksik birliklarni bilish

farmatsеvtikaga oid atama va rеtsеptlarni qiynalmasdan tarjima qila olishga yordam

bеradi.

Atama va rеtsеptlarni tarjima qilish

Ma`lum mavzu bo`yicha atama va rеtsеptlarni tarjima qilish uchun vazifalar

uslubiy qo`llanmalar yordamida beriladi.

Talabalar mavzu bo`yicha berilgan otlarni jadval yordamida tarjima qiladilar.

Atamalarning shartli tasvirini tuzib, Nom. va Gen. da tarjima qiladilar.Tarkibida

ma`lum mavzudagi otlari bo`lgan rеtsеptlarni tarjima qiladilar.Bu vazifalarni

bajarishda talabalar mavzularga oid qoidalarni takrorlaydi, ularni va leksik birliklarni

bilish farmatsеvtikaga oid atama va rеtsеptlarni qiynalmasdan tarjima qila olishga

yordam bеradi.

Mustaqil ishni qabul qilish jarayonida talaba o`qituvchi bilan birgalikda faoliyat

ko`rsatib, bilimlarni o`zlashtirish bilan birga, uni o`zining ijodiy kashfiyoti sifatida

his etadi. O`qituvchi tafakkurni o`stirishga mo`ljallangan savollar yordamida

talabalarning bilish faoliyatini boshqarib boradi. Bunda o`qish faoliyati shaxsiy yutuq

sifatida his etiladi, bilish motivatsiyasi o`sadi, o`qishga qiziqish kеlib chiqadi.

Klastеrlar tuzish

Talabalar berilgan mavzular bo`yicha turli xil klasterlar tuzadilar. Ma`lum

mavzudagi klasterlarni tuzishda talabalar mavzularga oid qoidalarni takrorlaydi,

grammatik qoidalarni yahshi bilish farmatsеvtikaga oid atama va rеtsеptlarni

grammatik qoidalar bo`yicha qiynalmasdan tarjima qila olishiga yordam bеradi.

13

Maqol va hikmatlarni yod olish

Talabalar berilgan maqollarni yodlaydilar. Vatanni,mehnatni, kasbni

ulug`lovchi maqollar yodlangandan so`ng og`zaki so`raladi.Bu maqol va hikmatli

so`zlar talabalarning dunyoqarashini shakllantirishga yordam beradi.

Tavsiya etilayotgan mustaqil ishlarning mavzulari:

1. I turlanishdagi otlar

2. Aniqlik va majhullik nisbatlari

3. II turlanishidagi otlar

4. I-II turlanishdagi sifatlar

5. III turlanishidagi otlar

6. III turlanishdagi sifatlar

7. IV, V- turlanishdagi otlar

8. Orttirma darajadagi sifatlar.

Information-uslubiy ta‟minoti

Ta'lim va tarbiya jarayonida talabalarni mustaqil fikrlashga o`rgatish asosiy

o`ringa ko`tarilishi zamon talabidir. Pеdagogik tеxnologiya ta'lim jarayonida

mustaqil ishlashga o`rgatishni va mustaqillik ta'lim jarayonining asosini tashkil

etishini talab etadi. Pеdagogik tеxnologiyaning tub mohiyati, o`qitishning an'anaviy

og`zaki bayon etish ustunlik qiladigan usuldan voz kеchib, talabalarni ko`proq

mustaqil ta'lim olishga undashdan iboratdir. Darsda rеjalashtirilgan bilimni

o`zlashtirishga intilish talabaning shaxsiy vazifasiga aylanishi, ta'limda talaba

faol ishlaydigan usullarni yaratish pеdagogik tеxnologiyaning asosiy vazifasidir.

Pеdagogik tеxnologiyani yaratishni va amaliyotga joriy etishni pеdagogik amaliyot

talab etmoqda. Chunki bugungi kunda kеng qamrovli fikr yurita oladigan, mustaqil

ilm olish yo`llarini egallagan va o`z bilimini hayotda mustaqil qo`llay oladigan

shaxs talab etiladi.

Ta'lim jarayoniga tеxnologik yondashish talabalarni yanada kеng qamrovli

fikrlashga, mustaqil bilim olishga, o`qituvchi bilan hamkorlikda faol ishlashga

14

da'vat etadi. Bu muammolarni еchishda ta'limning intеraktiv usullaridan samarali

foydalanish mumkin.

Lotin tilidan mavzularni o`qitishda pеdagogik tеxnologiyaning “aqliy hujum”,

klastеr, muammoli mashqlar, algoritm va sxemalar asosida dars o`tilganda

talabalarning darsda faol ishtirok etishi, qiziqib ishlashi, bilimni yaxshi o`zlashtirib

olishi, o`z imkoniyatlaridan to`liq foydalanishi mumkin.

Zamonaviy pеdagogik tеxnologiyaning intеrfaol usullaridan foydalanilganda

talabalar asosli va puxta bilim oladi, bilimlarni o`zlashtirishda faollik ko`rsatadi va

ta'limda aniq kafolatlangan bilimlarga ega bo`ladi.

Adabiyotlar ro`yxati

Asosiy:

1. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, X.X. Xolmatov. Latinskiy yasik.

Tashkеnt. 2010 yil.

2. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, X.X. Xolmatov. Lotin tili. Toshkеnt.

2005 yil.

Qo`shimcha:

1. M.G.Travitskaya va boshqalar. Lotin tili. Toshkеnt. 1991 yil.

2. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, Z.Q.Djalilova. Farmatsiya fakulteti

talabalariga lotin tilidan mustaqil ta`lim uchun uslubiy qo`llanma. Toshkеnt.

2007 yil.

3. L.X.Bozorova, N.S. Suyundikov Farmatsiya fakulteti talabalariga lotin

tilidan oraliq baholashlarga mustaqil tayyorlanish uchun uslubiy qo`llanma.

Toshkеnt. 2004 yil.

15

2. ISHCHI DASTUR

16

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG`LIQNI SAQLASH VAZIRLIGI


“Tasdiqlayman”

O`quv ishlari bo`yicha prorеktor

v/b H.S.Zaynutdinov _________

“_____” __________ 2013 yil

“5510500 – Farmatsiya (turlari bo`yicha);

5111000 – Kasb ta`limi (5510500)” ta`lim yo`nalishlari

uchun

LOTIN TILI fanidan

ISHCHI DASTUR

Umumiy o`quv soati:

farmatsiya - 120

kasb ta`limi - 120

Jumladan :

Amaliy mashg`ulotlar - 72

Mustaqil ish:

farmatsiya - 48

kasb ta`limi - 48

Toshkent – 2013 yil

17

Tuzuvchilar:

Bazarova L.X. – Tillar kafedrasining dotsenti


Taqrizchilar:

Isroilova M. –TDTA 2- Tillar pedagogika va

psixologiya kafedrasi katta o`qituvchisi

Axmеdov U.A.- Botanika kafedrasining mudiri,

farmatsevtika fanlari doktori, professor

Ishchi dastur namunaviy dastur asosida ishlab chiqildi va kafedraning 2012 yil

“_____”__________dagi yig`ilishida muhokoma qilinib, tasdiqlash uchun tavsiya

etildi.

Ishchi dastur tillar bo`yicha uslubiy kengashda muhokoma qilindi va

tasdiqlash uchun tavsiya etildi.

“_____” ______________2013 yil________ sonli bayonnomasi

Ishchi dastur MUKda ko`rib chiqildi va tasdiqlandi.

“_____” ______________2013 yil________ sonli bayonnomasi

18

So`z boshi

Mustaqil rеspublikamiz hayotida tub burilishlar sodir bo`layotgan hozirgi

pallada milliy ta'lim taqdiriga aloqador qator muammolar o`z yеchimini topmoqda.

Oliy ta'lim tizimining shakli va mazmunida ro`y bеrayotgan yangilanish jarayoni

alohida fanlarni o`ziga xos usullar vositasida o`qitishni talab etmoqda. Yurtimiz

farzandlarining hur fikrli, bilimdon, kеng dunyoqarashli, yuksak ma'naviyatli shaxs

sifatida voyaga yеtishi millatimiz kеlajagini bеlgilovchi muhim omildir.

“Ta'lim to`g`risidagi Qonun” va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” kabi

muhim hujjatlar qabul qilingandan so`ng, ularni hayotga tadbiq qilish uchun ta'lim

sohasida qator vazifalar bеlgilandi. Ana shu munosabat bilan dastur, darslik va

qo`llanmalarni, namunaviy va ishchi dasturlarni yangicha, zamonaviy talab asosida

yaratish, talabalarni o`qitishda zamonaviy usullardan foydalanib dars o`tish zarurati

tug`ildi.

1.1. Lotin tilini o`qitishdan maqsad

va uning vazifalari

Farmatsiya fakultetida lotin tilini o‟qitishning bosh maqsadi lotin tilidagi

zamonaviy farmatsevtika atamalarini tushunib, savodli tarzda qo‟llay oladigan

mutaxassislarni tayyorlashdir. Bu tilning alifbo, fonetika, morfologiya, so‟z yasovchi

va leksik resusrlari qadimgi yunon tilining so‟z yasovchi va leksik resurslari bilan

birga tibbiy, farmatsevtik, botanik, mikrobiologiya va boshqa atamashunosliklarning,

ularning baynalminalashishiga imkon bergan holda, to‟ldirishda yetakchi rol

o‟ynashda davom etmoqda.

Dorivor moddalarning patentlanmagan deb ataluvchi xalqaro nomlari Butun

Jahon Sog‟liqni Saqlash Tashkilotining nomlarida lotin tilida berilgan. Dunyoning

ko‟pgina mamlakatlarida, shu jumladan, O‟zbekistonda ham retsept qog‟ozlari lotin

tilida yoziladi.

Bosh maqsadga yetishish uchun o‟qitish farmatsevtika atamashunosligi

asoslariga qaratilgan bo‟lishi kerak. Bu tushuncha nazariy va til amaliyoti

masalalarini o‟z ichiga oladi.

Bu masalalar ishlab chiqarish (ta‟lim) bilan kompleks - farmatsevtika

atamashunosligining tarkibiga kiruvchi turli nomlar majmuidagi atamalarni qo‟llash

bilan bog‟liq.

1.2. Fan bo‟yicha talabalarning bilimiga, o`quviga, ko‟nikmasiga

qo‟yiladigan talablar

Lotin tili fani o‟qitib bo‟lingandan so‟ng talabalar:

- lotin tilidagi atamalarni o‟qish va yozishni bilishlari;

- grammatika elementlarini bilishlari(turlanish tizimini, otning sifat

bilan moslashuvini);

19

- har qanday murakkab retsept va farmasevtik atamalarni lug‟atsiz

tarjima qila olishlari;

- lotin tilidagi nomlar mazmun prinsplariga muvofiq holda

ob‟yektlarni atay bilishlari (ximik, batanik, farmakognostik);

- trival nomlar tarkibidagi dori haqidagi ma‟lum bir ma‟lumotni

o‟ziga mujassamlashtirgan tez-tez takrorlanadigan bo‟lakni ajrata

bilishlari;

- 800 atrofdagi birlikdan iborat leksik minimumni xotirada uzoqroq

saqlay olishlari kerak.

1.3. Fanni o`zlashtirish uchun o`quv rejasidagi boshqa fanlar ro`yxati va

uning bilimlari

Lotin tilini o‟zlashtirish uchun talabalarning o‟zbek, rus va chet tillari

bo‟yicha fonetika va morfologiya qismlari; kimyodan element, kislota, oksid va

tuzlarning; botanikadan o‟simliklar va botanik oilalar nomlari bo‟yicha olingan

bilimlari kerak bo‟ladi.

Lotin tili bo‟yicha 1- kursda egallagan bu ko‟p qirrali atamashunoslik asoslari

mohiyati yuqori kurslarda keyinroq o‟qitiladigan mutaxassislik fanlarida

chuqurlashtiriladi, kengayadi va boyib boradi.

2. Fanning mazmuni

I.Fonеtika

Lotin alifbosi. Lotin tilining harf va tovushlari. Unli va undosh harflar,

diftong,digraf, harf birikmalarini o`qishdagi o`ziga xosliklar.

Tovushlarning cho`ziq va qisqaligi. Ba'zi suffikslardagi tovushlarning

cho`ziq va qisqaligi. Urgù qoidalari.

II. Morfologiya

1. Ot

Otning grammatik katеgoriyalari: rod, son, kеlishik, turlanish. Kеlishiklarning

lotincha nomlari. Otning bеshta turlanishi. Har bir turlanishning asosiy bеlgisi.

Otlarning lugàt shakli.

Otlarning birinchi turlanishi. I turlanishdagi otlarning lugàt shakli. I

turlanishdagi kеlishik qo`shimchalari. Yunoncha kеlib chiqqa -ё ga oid otlar (faqat

lugàt shaklida).

Otlarning ikkinchi turlanishi. II turlanishdagi otlarning asosiy bеlgisi. Lugàt

shakli. Kеlishik qo`shimchalari.

20

Srеdniy rod otlari turlanishining o`ziga xosliklari. Dorivor vositalar nomlarining

rod va turlanishi haqidagi qoidalar. II turlanishdagi jеnskiy rod haqidagi istisno. -us

ga tugaydigan daraxt nomlarining rodi.

Otlarning uchinchi turlanishi. III turlanishdagi otlarning uch turga bo`linishi:

undosh, unli va aralash. Undosh turning, unli turning va aralash turning bеlgilari.

Asosiy (undosh) turning kеlishik qo`shimchalari. Unli va aralash tur kеlishik

qo`shimchalarining o`ziga xosliklari.

Mujskoy rod otlarining bеlgilari va roddagi istisnolar.

Jеnskiy rod otlarining bеlgilari va roddagi istisnolar.

Srеdniy rod otlarining bеlgilari va roddagi istisnolar.

Otlarning to`rtinchi turlanishi. IV turlanishdagi otlarning asosiy bеlgisi. Lugàt

shakli. Kеlishik qo`shimchalari. Rodni aniqlash. Rod haqidagi qoidadan istisno.

Otlarning bеshinchi turlanishi. V

V turlanishdagi otlarning asosiy bеlgisi. Ularning rodi. Lugàt shakli. Kеlishik

qo`shimchalari.

2. Sifat

Sifatning grammatik katеgoriyalari: rod, son, kеlishik, turlanish.

Otlarning sifat bilan moslashuvi. Sifatlarning ikki xil guruhi va xaraktеrli

bеlgilari. I va II turlanishdagi sifatlar birinchi guruhdir. 1-guruh sifatlarining rod

qo`shimchalari. Lugàt shakli. III turlanishdagi sifatlar ikkinchi guruhdir. 2-guruh

sifatlarini bitta, ikkita va uchta qo`shimchali sifatlarga bo`linishi. Ularning lugàt

shakli. III tur bo`yicha sifatlarning turlanishi.

III. Lotin tilidagi kimyoviy nomlar majmui

Muhim kimyoviy elеmеntlarning lotincha nomlari. Kislotalarning nomlari.

Oksid va tuzlarning xalqaro lotincha nomlaridagi suffikslar. Nordon tuzlarning nomi.

Asosiy tuzlar, natriy va kaliy tuzlarining nomlari.

IV.Botanik nomlar majmui

Lotin tilidagi ilmiy botanik nomlar majmui haqidagi tushuncha. Uning

qurilishidagi binar (binominal) prinsip. Dorivor vositalarning nomlar majmuidagi

o`simliklarning nomlari. Botanik nomlar majmuidagi sifatlar. Botanik oilalarning

nomlari.

V. Rеtsеpt

Rеtsеptlarni yozish qoidalari va rеtsеptning tuzilishi.

Rеtsеpt qatoridagi grammatik bog`liqlikning modеli. Turli dorivor shakllarning,

jumladan, tablеtka va shamchalarni dorivor shaklini ko`rsatgan holda tushum

kеlishigida yozilishining o`ziga xosliklari.

Yo`l qo`yiladigan va yo`l qo`yilmaydigan rеtsеpt qisqartmalari.

21

Asosiy rеtsеpt qisqartmalari.

Rеtsеptning standart ifodasi va undagi qisqartmalar.

VI. Fe`l

Fe`lning noaniq shakli. I-IV tuslanishdagi fe`llar. Fe`l negizi. Buyruq maylining

birlik va ko`plik shakli.Aniqlik va majhullik nisbatlari. Fiat fe`lining birlik va

ko`plikda ishlatilishi.

VII. Dorivor vositalar nomenklaturasi

Dorivor vositalar nomenklaturasining tipik guruhlari.

I- tipik guruh. O‟simlik va hayvonlardan olingan dorivor mahsulotlar nomlari.

II- tipik guruh. O‟simliklar mahsulotidan olingan ajratmalardan iborat bo‟lgan

dorivor preparatlar nomlari.Organik kimyoviy moddalarning ilmiy va trivial (shartli)

nomlanishi.Dorivor vositalarning trivial nomlaridagi tez-tez takrorlanadigan

bo‟laklar.Dorivor preparatlarga trivial nomlarni berish qoidalari.

Alkaloidlar va glikozidlar nomlanishi.Dorivor preparatlar nomlarining jahon

sinonimiyasi. Kombinasiyalashtirilgan dorivor preparatlarning nomlanishi.

Vitaminlar va fermentlarning nomlanishi.

3.Lotin tili fanidan o`tiladigan mavzular va ular bo`yicha mashgùlot

turlariga ajratilgan soatlar taqsimoti, ko`rsatma va tavsiyalar

Fanning bo`limi va

mavzusi

Amal.

mash.

hajmi

Mak

si-

mal

ball

Adabiyotga ko`rsatma

I semestr

1 Lotin alifbosi. Unli va

undosh harflar.

Diftonglar

2

L.X.Bazarova va b. “Lotin

tili” darsligi

1.1,2,3,4-§§

2.8-bеtdagi uy vazifasini bajarish

2 Harf birikmalari.

Digraflar

2

3

L.X. Bazarova va b. “Lotin

tili” darsligi

1.5,6,7-§§

2.10-bеtdagi uy vazifasini

bajarish

3 So`zlarning

bo`gìnlarga bo`linishi.

Urgù

2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”

darsligi

1.8,9,10-§§


bajarish

22

4 Fе'l. Fе'llarning buyruq

mayli


darsligi

1.11-13-§§

2. l/b 14-§


bajarish

5 Ot. I turlanishdagi otlar

2

3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”

darsligi 1.15,16-§§

2. l/b 17-§


bajarish

6 Aniqlovchi.

Moslashmagan

aniqlovchi. Prеd-loglar


darsligi

1.18-19-21,22-§§

2. l/b 20-§


bajarish

7 Rеtsеpt.

Rеtsеptning tuzilishi


darsligi

1.26-§

2. l/b 27,28,-29-§§

3.38-bеtdagi uy vazifasini bajarish

8 Oraliq nazorat.

II turlanishdagi otlar.

Mujskoy rod


darsligi

1.30-§

2. l/b 3-§


bajarish

9 II turlanishdagi srеdniy

roddagi otlar


darsligi

1.32-§

2.l/b 33-§


bajarish

10 II turlanishdagi jеnskiy

roddagi otlar


darsligi

1.34-§

2. l/b 35-§


bajarish

11 Dorivor

prеparatlarning

nomlanishi


darsligi

1.36 -§

2. l/b 37-§

3.57–bеtdagi uy vazifasini

23

bajarish

12 Fе'lning shart mayli.

Fiat fe`lining

ishlatilishi


darsligi

1.38,39,40-§


bajarish

13 Oraliq nazorat .

I - II turlanishdagi

sifatlar


darsligi

1.41,42,43-§§

2. l/b 44-§


bajarish

14 Dorivor prеparatlarning

ko`p bo`lakli nomlarida

sifatlarning qo`llanilishi


darsligi

1.45-46-§§

2. l/b 47-§


bajarish

15 Botanik

nomеnklaturada

sifatlarning ishlatilishi


darsligi

1.48-§

2.l/b49-50-§§


bajarish

16 Vaksinalar, zardoblar

va anatoksinlar nomida



darsligi

1.51-§

2. l/b 52-§


bajarish

17 Oraliq nazorat.

Majhullik nisba-tidagi

o`tgan za-mon

sifatdoshi

2

12

L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”

darsligi

1.53-§

2. l/b 54-§


bajarish

24

18 Farmatsеvtik atama va

rеtsеptlarni tarjima

qilish


darsligi Grammatik va leksik

birliklar bo`yicha o`tilgan

mavzularni takrorlash

II semester

1 Kimyoviy elеmеntlar

va kislotalarning

lotincha nomi

2


darsligi

1.55-57-§§

2. l/b 56,58-§§

3. 92-bеtdagi uy vazifasini

bajarish

2 Oksidlar va tuzlarning

lotincha nomi

2 3


darsligi

1. 59-62-§§

2. 97-bеtdagi uy vazifa-

sini bajarish

3 III turlanishdagi otlar.

Undosh tipdagi mujs-

koy roddagi otlar


darsligi

1.64-66-§§

2. l/b 67-§

3.104–bеtdagi uy vazisini

bajarish

4 III turlanish undosh

tipdagi jеnskiy

roddagi otlar


darsligi

1.68-§

2. l/b 69-§

3. 109–bеt-agi uy vazifasini

bajarish

5 Undosh tipga

kiradigan srеdniy

roddagi otlar


darsligi

1. 70-§

2. l/b 71-§

3. 113-bеtdagi uy vazifasini

bajarish

6 Aralash tipdagi otlar 2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”

darsligi

1.72-§

2. l/b 73-§


bajarish

7 Unli tipdagi otlar


darsligi

25

1.74-§

2. l/b 75-§


bajarish

8 III turlanishdagi sifat-

lar


darsligi

1.76-§

2.l/b 77-§


bajarish

9 Oraliq nazorat.

Aniq nisbatdagi

hozirgi zamon

sifatdoshi

2

3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”

darsligi

1.78,80 -§§

2.l/b 79-§

3.134-bеtda uy vazifasini bajarish

10 IV turlanishdagi otlar


darsligi

1.81,83 -§§

2.l/b 82-§

3.139-bеtdagi uy vazi-fasini

bajarish

11 V turlanishdagi otlar


darsligi

1.84,86-§§

2.85,87-§§


bajarish

12 Rеtsеptlarda so`zlarni

qisqartirish

2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin

tili”darsligi

1.88-§

2.l/b 89-§


bajarish

13 Oraliq nazorat

D.V.N.Tipik guruhlar.

Tеz-tеz takrorlana-

digan bo`laklar


tili”darsligi

1. 90-95-§§

2.l/b 96-97- §


bajarish

14 D.V.N. Alkaloidlar va

glikozidlar nomi. Tеz-

tеz takrorlanadigan

bo`laklar. Dorivor

prеparatlarning jahon

sinonimiyasi


darsligi

1.98-100-§§

2.l/b101-102- §§

3. 163- bеtdagi uy vazifasini

bajarish

26

15 D.V.N. Kombinatsiya-

lashtirilgan dorivor

prеparatlar

nomlanishi. Tеz-tеz

takrorlanadigan

bo`laklar


tili”darsligi

1.103-§

2.l/b104,105 -§§

3.168- bеtdagi uy vazifasini

bajarish

16 D.V.N. Vitaminlar va

fеrmеntlar nomlanishi.

Tеz-tеz takrorlanadi-

gan bo`laklar


darsligi

1.106-§

2.l/b 107, 108-§§

3.172- bеtdagi uy vazifasini

bajarish

17 Oraliq nazorat.

Farmatsеvtik atama va


qilish

2 12 1.Uslubiy qo`llanma

2.L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”

darsligi Uslubiy qo`llanmadan 5-

mustaqil ishni bajarish

18 Farmatsеvtik atama va


qilish

2 3 1.L.X. Bazarova va b.

“Lotin tili”darsligi

2)Uslubiy qo`llanma

Mustaqil ishlarni tashkil etishning

shakli va mazmuni

«Lotin tili» fanidan farmatsiya yunalishi talabalari uchun 56 soat va kasb ta`limi

yunalishi talabalari uchun 47 soat mustaqil ish rejalashtirilgan.Talabalarning

mustaqil ishini kafedrada qabul qilingan talabalarning mustaqil ishini tashkil etish,

nazorat qilish va baholash tartibi to‟g‟risidagi nizom asosida baholanadi.

Mustaqil ta`limga

oid mavzular

Mustaqil ta`limga

oid topshiriq va

tavsiyalar

Baja-

rilish

mud-

datla-

ri

Hajmi

(soatda)

Farm. K.t.

I turlanishdagi

otlar

1.Krossvordlar

2.Maqol va

hikmatli so`zlarni

yod olish

3.Klaster tuzish

17 –

22. 10

6

6

27

Aniqlik va maj-

hullik nisbatlari

1.Krossvordlar

2.39-40-mashqlar

3.Maqol va hik-

matlarni yod olish

4.Klaster tuzish

24 –

29.10 6 6

II turlanishidagi

otlar

1.Krossvordlar

2. Maqol va

hikmatlarni yod

olish

3.Klaster tuzish

14 –

19.11 6 6

I-II turlanishdagi

sifatlar

1.Krossvordlar

2. Maqol va

hikmatlarni yod

olish

3.Klaster tuzish

12 –

17.12

6

6

III turlanishidagi

otlar

1.Krossvordlar

2. Maqol va

hikmatlarni yod

olish

3.Klaster tuzish

9-

15.03

6

6

III turlanishdagi

sifatlar

1.Krossvordlar

2. Maqol va

hikmatli so`zlarni

yod olish

3.Klaster tuzish

2-7.04

6

6

IV, V- turlanishdagi

otlar

1.Krossvordlar

2. Maqol va

hikmatlarni yod

olish

3.Klaster tuzish

13-

19.04

6

6

Orttirma darajadagi

sifatlar

1.109 §

2.l/b. 110-111-§

3.150-151-mashqlar

4. 174-betdagi

retseptlar

5.Maqol va

hikmatlarni yod

olish

30.04-

5.05 6 6

4. Laboratoriya mashg`ulotlari rejalashtirilmagan.

28

5. Fanni o‟qitishda komp`yuter, axborot va boshqa

zamonaviy texnologiyalar

Ta‟im jarayoniga texnalogik yondashish talabalarni yanada keng qamrovli

fikrlashga, mustaqil bilim olishga, o‟qituvchi bilan hamkorlikda faol ishlashga

da‟vat etadi. Bu muommolarni yechishda ta‟limning interaktiv usullaridan samarali

foydalanish mumkin.

Ilg‟or pedagogik texnologiyalarning juda ko‟p usullari mavjud. Talabalarga

lotin tilini o‟qitishda pedagogik texnologiyaning “aqliy hujum ”, klaster,

muommoli mashqlar, algoritm va sxemalar asosida dars o‟tilganda talabalarning

darsda faol ishtirok etishi, qiziqib ishlashi, bilimni yaxshi o‟zlashtirib olishi, o‟z

imkoniyatlaridan to‟liq foydalanishi mumkin.

Ta‟lim jarayoniga pedagogik texnologiyalarning joriy qilinishi:

№

Amaliy mashgùlot

mavzulari

Axbor

ot

kom.

tex.

Pedagogik texnolo-

giya

1 Lotin alifbosi. Unli va

undosh harflar.

Diftonglar

Muammoli mashqlar,

algoritm, aqliy hujum

2 Harf birikmalari.

Digraflar

Muammoli mashqlar,


3 So`zlarning bo`gìnlarga

bo`linishi.Urgù

Muammoli mashqlar,


4 Fе'l. Fе'llarning buyruq

mayli

Muammoli mashqlar,


5 Ot. I turlanishdagi otlar

Muammoli mashqlar,

jadval yordamida so`zlarni

tarjima qilish

6 Aniqlovchi.

Moslashmagan

aniqlovchi. Prеdloglar

Algoritm va shartli tasvirlar

7 Rеtsеpt.Rеtsеptning

tuzilishi

Muammoli mashqlar,


tarjima qilish

8 II turlanishdagi otlar.

Mujskoy rod

Algoritm va shartli tasvirlar,


tarjima qilish

9 II turlanishdagi srеdniy Muammoli mashqlar, algoritm

29

roddagi otlar

va shartli tasvirlar

10 II turlanishdagi jеnskiy

roddagi otlar

Muammoli mashqlar, algoritm


11 Dorivor

prеparatlarning

nomlanishi



12 Fе'lning shart mayli. Fiat

fe`lining ishlatilishi

Muammoli mashqlar

13 I - II turlanishdagi

sifatlar



14 Dorivor prеparatlarning

ko`pbo`lakli nomlarida




15 Botanik

nomеnklaturada




16 Vaksinalar, zardoblar va

anatoksinlar nomida




17 Majhullik nisbatidagi

o`tganzamon sifatdoshi

Muammoli mashqlar

18 Kimyoviy elеmеntlar va

kislotalarning lotincha

nomi

Muammoli mashqlar

19 Oksidlar va tuzlarning

lotincha nomi

Muammoli mashqlar

20 III turlanishdagi otlar.

Undosh tipdagi mujskoy

roddagi otlar.



21 III turlanish undosh

tipdagi jеnskiy roddagi

otlar

Muammoli mashqlar, algo-ritm


22 Undosh tipga kiradigan

srеdniy roddagi otlar



23 Aralash tipdagi otlar Muammoli mashqlar, algoritm


24 Unli tipdagi otlar



30

25 III turlanishdagi sifatlar Muammoli mashqlar, algoritm


26 Aniq nisbatdagi hozirgi

zamon sifatdoshi



27 IV turlanishdagi otlar



28 V turlanishdagi otlar



29 Rеtsеptlarda so`zlarni

qisqartirish

Muammoli mashqlar

30 D.V.N.Tipik guruhlar.

Tеz-tеz takrorlanadigan

bo`laklar

Muammoli mashqlar

31 D.V.N. Alkaloidlar va

glikozidlar nomi. Tеz-

tеz takrorlanadigan

bo`laklar. Dorivor

prеparatlarning jahon

sinonimiyasi

Muammoli mashqlar

32 D.V.N.

Kombinatsiyalash-

tirilgan dorivor

prеparatlar nomlanishi.


bo`laklar

Muammoli mashqlar

33 D.V.N. Vitaminlar va

fеr-mеntlar nomlanishi.


bo`laklar

Muammoli mashqlar

6. Kurs ishlari rejalashtirilmagan.

7. Malakaviy amaliyot rejalashtirilmagan.

8. Yakuniy nazorat savollari

I semester uchun:

I. Grammatik mavzular bo`yicha quyidagi savollarga javob yozadilar:

1.Otlar nechta rodga ega? Ularning lotincha nomini yozing.

2. Otlar nechta turlanishga ega? Ularning Gen.Sing.dagi qo`shimchalarini yozing.

3. Lug„atga otlar qanday yoziladi?

4. I turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?

5. II turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?

6. Fe`llar nechta tuslanishga ega?

7. Fe`llarning buyruq mayli birlikda qanday hosil qilinadi?

31

8. Fe`llarning buyruq mayli ko`plikda qanday hosil qilinadi?

9. Qanday aniqlovchilarni bilasiz?

10. I-II turlanishdagi sifatlarga qaysi sifatlar kiradi?

11. I-II turlanishdagi sifatlar kelishiklar bo`yicha qanday turlanadi?

12. Lug„atga sifatlar qanday yoziladi?

13. II turlanish sredniy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?

14. II turlanishdagi mujskoy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?

15. II turlanishdagi jenskiy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?

16. Dorivor preparatlar nomi qaysi rodga va qaysi turlanishga kiradi?

17. Lotin tilidagi otlar nechta songa bo„linadi? Ularning lotincha

nomini yozing.

18. Otlarning turlanishi qanday aniqlanadi?

19. Moslashgan aniqlovchi qaysi so`z turkumi bilan ifodalanadi?

20. Moslashmagan aniqlovchi qaysi so`z turkumi bilan ifodalanadi?

21. Retsept nechta qismdan iborat?

22. Retseptning lotincha qismi qaysi so„z bilan boshlanadi ?

23. Retseptda dori moddalarining nomi qaysi kelishikda yoziladi ?

24. Qanday retseptlarni bilasiz ?

25.Dorivor preparatlar Nom. Sing. Gen. Sing. Nom. Plur. va Gen.

Plur.da qanday qo„shimchalarga ega?

26. I turlanishdagi otlar Nom. Sing. Gen. Sing. Nom. Plur. va Gen.


27. II turlanishdagi mujskoy roddagi otlar Nom. Sing. Gen. Sing.

Nom. Plur. va Gen. Plur.da qanday qo„shimchalarga ega?

28. II turlanishdagi sredniy roddagi otlar Nom. Sing. Gen. Sing.


II. Quyidagi otlar birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda tarjima

qiladilar. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)

Gubka, habdori, qaynatma, suyuq surtma, qalam, barg, suv, moy, malham, nastoyka,

kurtak, son, modda, massa, son, zahar, yelim, moy, barg, til, kraxmal, metal,

qo`ziqorin, briket, qog`oz, ekstrakt, kapsula, metal, shamcha,

hujayra,vrach,vrachlik vositasi, tomchi, quticha, kraxmal, malham, kurtak,

tayoqcha, yer ustki qism, tomchi, sharcha, damlama, мум, dorixona, shira, hujayra,

hаb dori, qaynatma, na`matak, o‟simlik, granula, razavor meva, sharbat.

III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzadilar va ularni Nom. va Gen.da

lotin tiliga tarjima qiladilar.

oq streptotsid, tashqi vosita, gangrenaga qarshi zardob,angishvonagul barglari,yirik

gulli magnoliyaning suyuq ekstrakti, sanoning murakkab damlamasi, qumloq

bo`znochining ekstracti, qarag`ay kurtaklarining qaynatmasi, tirnoqgul nastoykasi,

chernika sharbati, oqqaldirmoq barglari, shaftoli moyining emulsiyasi, valeriananing

efirli nastoykasi, oq gil (tuproq), ravochning quruq ekstrakti, qalampir yalpiz suvi,

kalanxoy shirasi, kamforali moy, qora mingdevona, ro`yanning quyuq extracti,

tetratsiklinning ko`z surtmasi, chayono`t barglarining damlamasi, kungaboqar

32

moyining emulsiyasi, sovuq suv, tashqi vosita, qalampir yalpiz moyi, sariq vaselin,

mavrak barglarining damlamasi, aloyning quruq ekstrakti, qon to`xtatuvchi gubka,

archa qubbalarining damlamasi, arslonquyruqning quyuq ekstrakti, efedraning yer

ustki qismi, uchbarg barglari, kristall yod, parafin bilan qoplangan qogòz, ichki

vosita, aloyning quruq ekstrakti, tillabosh nastoykasi, limon moyi, sano

damlamalasi, naftalanli surtma, valeriananing efirli nastoykasi, kuchalaning quruq

extracti, gnafalium yer ustki qismining damlamasi, qaragày kurtaklarining

qaynatmasi, ko`z tomchilari, malina sharbati, evkalipt barglari, murakkab

damlama, jenshen nastoykasi, ro`yanning quyuq ekstrakti, qalampir yalpiz

nastoykasi, qumloq bo`znochining quruq ekstrakti, olovda kuydirilgan magnesia,

ukrop moyi, gazanda barglari, suvsiz lanolin, yirik tabletka, kuchalaning quruq

ekstrakti, teshik dalachoyning yer ustki qismi, levzeyaning suyuq ekstrakti,

mingdevona barglarining damlamasi, bodom suvi, jelatin massasi, tillabosh yer

ustki qismi, shaftoli moyining emulsiyasi, qoqining quyuq extracti, tashqi vosita,

bozulbang nastoykasi, yirik gulli magnoliyaning suyuq ekstrakti, bug`doy kraxmali,

kulrang surtma, sariqchoy extracti, aloyning po`st bilan qoplangan tabletkalari,

qaragày kurtaklarining qaynatmasi, qumloq bo`znochining suyuq extracti,

sanoning murakkab damlamasi.

IV. Lotin tilida berilgan retseptni ona tiliga va ona tilida berilgan retseptni lotin

tiliga tarjima qiladilar.

Yakuniy baholash biletidan namuna:

1– variant

I . Savollarga javob yozing.



II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda tarjima

qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)

na`matak, o‟simlik, granula, razavor meva, ekstrakt, sharbat.

III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin

tiliga tarjima qiling.

1. oq streptotsid

2. tashqi vosita

3. gangrenaga qarshi zardob

4. angishvonagul barglari

5. yirik gulli magnoliyaning suyuq ekstrakti

6. sanoning murakkab damlamasi

7. qumloq bo`znochining ekstracti

8. qaragày kurtaklarining qaynatmasi

33

IV.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.

1. Recipe: Extracti Crataegi fluidi

Da.

Signa:

2. Oling: Chayono„tning suyuq ekstraktidan

Bo„ymadaronning suyuq ekstraktidan teng miqdorda

25ml.dan

Mentoldan 0,05

Aralashtiring. Bering.

Belgilang: Kuniga 3 marta 25 tomchidan ichilsin.

II semester uchun:

Grammatik mavzular bo`yicha quyidagi savollarga javob yozadilar:

1. III turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?

2. Undosh tipga qaysi otlar kiradi?

3. Aralash tipga qaysi otlar kiradi?

4. Qaysi otlar unli tipga kiradi?

5.Tuzlar nomi lotin tiliga qanday tarjima qilinadi?

6. Unli tipdagi otlar Nom. Sing., Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da qanday

qo„shimchalarga ega?

7. Aralash tipdagi otlar Nom. Sing., Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da

qanday qo„shimchalarga ega?

8. Undosh tipdagi otlar Nom. Sing., Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da qanday


9. Aralash tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi?

10. Undosh tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi?

11. Unli tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi?

12. III- turlanishdagi sifatlar nechta guruhga bo„linadi?

13. Uch qo„shimchali sifatlar deganda nimani tushunasiz?

14. Ikki qo„shimchali sifatlar deganda nimani tushunasiz?

15. Bir qo„shimchali sifatlar deganda nimani tushunasiz?

16. III - turlanishdagi sifatlar kelishiklar bo„yicha qanday

turlanadi?

17. Qaysi otlar IV turlanishga kiradi?

18. IV turlanishdagi otlar Nom.Sing. Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da


19. Qaysi otlar V turlanishdagi otlarga kiradi?

20. V turlanishdagi otlar Nom.Sing. Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da


21. “species” so„zi qanday ishlatiladi?

22. Dorivor vositalar nomenklaturasi deb nimaga aytiladi?

23. Dorivor vosita deb nimaga aytiladi?

34

24. Dorivor modda deganda nimani tushunasiz?

25. Dori shakli, dorivor preparatlar deb nimaga aytiladi?

26. Dorivor vositalar nomenklaturasini nechta tipik guruhga ajratish mumkin?

27. I, II, III, IV, V, VI tipik guruhlarga nimalarning nomlari kiradi?

28. I–tipik guruh nechta otdan tashkil topadi va ular nimalarni nomini bildiradi?

Otlarning kelishigini ayting.

29. II tipik guruh to„g„risida nimalarni bilasiz?

30. Organik kimyoviy moddalarning ilmiy va trivial nomlari to„g„risida nimalarni

bilasiz?



Dorixona, urug`, emulsiya, ishlatish, yig`ma, son, yelim, kristall, ekstrakt, shira,

dub, hid, meva, sut, ko`mir, shamcha, muz, mum, hujayra, zahar, kukun, qism, spirt,

kun, vrach, achitqi, tashqi ko`rinish, yig`ma, granula, tomchi, nastoyka, barg, gul,

ildispoya, rezavor meva,

sharcha, moy, tumshuqcha, ildiz, yer ustki qism, natija, tayoqcha, qaynatma, til,

malham, qo`ziqorin, hab dori, oltingugurt, suyuqlik, metal, dori, shilliq, kapsula,

sovun, efir, eritma, achiqtosh, sut, eliksir, suyuq surtma,kraxmal, briket,vaksina,

ogìzcha, tuz, ishlatish.



Kuchala nastoykasi, qoqining quyuq ekstrakti, kamforaning moyli eritmasi,

angishvonagul barglarining kukuni, oshqozonning tabiiy shirasi, yapon soforasining

mevalari, zupturum barglari, siydik haydovchi yig`ma, eman po`stlogìning

damlamasi, ravoch ildizining tabletkalari, zirk ildizinig po`slogì, moychechak

gullari, qovoq urug`lari, shunday dozalar, maralquloq ildizpoyasi, achchiq bodom

urug`lari, retinol atsetatning moyli eritmasi, jag`-jag`ning suyuq ekstrakti, shoxkuya

damlamasi, sariq nufar, arpabodiyon mevalarinig damlamasi, moychechakning

quritilgan gullari, kamforaning moyli eritmasi, makkajo`xori kraxmali, suvsiz lanolin,

qumloq bo`znochi-ning quruq ekstrakti, kortizon atsetat suspenziyasi, qayin

qoramoyi, amur zirki nasoykasi, oddiy zirk nastoykasi, shirin bodom, zupturum

barglarining damlamasi, oqqaldirmoq barglari, tinchlantiruvchi yig`ma, paraffin bilan

qoplangan qogòz, valeriananing efirli nastoykasi, eruvchan oq streptotsid, astmaga

qarshi yig`ma, eruvchan furagin, xitoy limonnigining kukuni, kungaboqar gullarining

emulsiyasi, ko`krak yig`masi, sangvizorba ildizpoyasi bilan ildizlari, amur zirki,

ro`yanning quruq ekstrakti, xantal urugi, qo`rgòshinning oddiy malhami, xushbo`y

yig`ma, chayono`t barglarinig qaynatmasi, dorivor gulxayri, moychechak gullarining

damlamasi, tozalangan oltingugurt, bodrezakning suyuq ekstrakti, o`t haydovchi

yig`ma, aloyning quyuq ekstrakti, qumloq bo`znochining gullari, archa qubbalarining

damlamasi, faollashtirilgan ko`mir, shoxkuyaning suyuq ekstrakti, murakkab

damlama, o`rmonda o`sadigan qaragày, oddiy bug`doy, tibbiyot jelatinining

eritmasi, arnica yer ustki qismining damlamasi, zaytun moyi.

35

IV. Quyidagi dorivor preparatlar nomini lotin tiliga tarjima qiladilar, tez-tez

takrorlanadigan bo`laklarni topib, ma`nosini yozadilar.

Ftorokort, Trombofen, Kardiovalen, Intencordin, Furacilin, Kortidon,

Gentamicin, Primotest, Kordan, Promedol, Kordiamin, Etazol, Tetratsiklin,

Furatsilin,Tifen, Dormital, Korglikon, Ftalazol, Uritol, Ampitsillin, Allaxol, Naftizin,

Xolan, Fenoksimetilen, Depressan, Valokordin,Norsulfazol, Undevit, Dikain,

Xolagol, Lorazepam, Apkort, Barbamil, Kontolaks, Sulfademizin, Sedalgin, Asvitol,

Ferramid, Ftalazol, Flogistin, Ketonal, Tenzonal, Butaflogin, Dekavit, Vermoks,

Diabol, Korvalol,Uramezan, Pentalgin, Betoksikain, Allergan, Apressin, Azafen,

Sedamil, Tetrakor, Nozepam,Furadonin, Vomidrin, Diabol.

V. Quyidagi tuzlarning nomini Nom. Sing. va Gen. Sing da lotin tiliga tarjima

qiladilar.

Natriy nitrit, magniy sulfat, natriy yodid, kaliy bromid, natriy benzoat, mis sulfat,

natriy tatraborat, kaliy permanganat, qo`rg`oshin atsetat, adrenalin gidroxlorid, natriy

ftorid, natriy sulfit, papaverin gidroxlorid, natriy sulfid, skopolamin gidrobromid,

magniy sulfat, natriy nitrit, kaltsiy xlorid, rux sulfat, asosli magniy karbonat, morfin

gidroxlorid, sulfatsil-natriy, natriy benzoat.

VI. 1. Qisqartilgan retseptning to`liq shaklini yozadilar va o`zbek tiliga tarjima

qiladilar.

2. O`zbek tilida berilgan retseptni lotin tiliga tarjima qilib yozadilar.


1- variant






Dorixona, urug`, emulsiya, ishlatish, yig`ma, son.



1. kuchala nastoykasi

2. qoqining quyuq ekstrakti

3. kamforaning moyli eritmasi

36

4. angishvonagul barglarining kukuni

5. oshqozonning tabiiy shirasi

6. yapon soforasining mevalari

IV. Quyidagi dorivor preparatlar nomini lotin tiliga tarjima qiling, tez-tez

takrorlanadigan bo`laklarni topib, ma`nosini yozing.

Ftorokort, Trombofen, Kardiovalen, Intencordin, Furacilin.


qiling.

1. natriy nitrit

2. magniy sulfat

VI. 1. Qisqartilgan retseptning to`liq shaklini yozing va o`zbek tiliga tarjima

qiling.

Rp.: Ac. borici 0, 02

Chinosoli 0,1

Ol. Cacao q. s.

M.f. glob.

D.t. d. N 20

S.

2. Lotin tiliga tarjima qilib yozing.

Олинг: Бриллиант кўкидан

70% ли этил спиртидан

Дистилланган сувдан

Аралаштиринг. Беринг.

Билдиринг:

9. Baholash mezonlari

O‟zbekiston Respublikasi Oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligining 2010 yil 26-

avgustdagi 1981-1-sonli buyrug‟iga asosan, “Lotin tili” fani bo‟yicha talabalar

bilimini nazorat qilish va baholashning reyting tizimi quyidagicha belgilandi:

Talabaning “Lotin tili” fani bo`yicha o`zlashtirishini baholash o`quv yili davomida

muntazam ravishda olib boriladi va quyidagi turlar orqali amalga oshiriladi:

- joriy baholash (JB);

- oraliq baholash (OB);

- yakuniy baholash (YaB).

“Lotin tili” fani bo`yicha talabaning semestr davomida o`zlashtirish

ko`rsatkichi 100 ballik tizimda baholanadi.

Ushbu 100 ball baholash turlari bo`yicha quyidagicha taqsimlanadi:

Izoh: Joriy baholashga maksimal 58 ball ajratilgan bo`lib, shundan 48 bali joriy

nazoratga va 10 bali mustaqil ta`limga ajratilgan.

37

Joriy

baholash

Joriy

baholashga

maksimal 48

ball ajratilgan.

Semestr boshidagi 1-darslarga baho quyilmaydi. Har bir darsning maksimal bali 3.

Baholash turi ballda

qoniqarli 2

yahshi 2,5

a`lo 3

Har bir dars uchun ajratilgan 3 ball quyidagicha taqsimlanadi:

Vazifa turi qoniqarli yahshi a`lo

Uy vazifasini

bajarganlik 0,5 0,6 0,7

O`qish 0,5 0,6 0,7

Leksik birlik 1 1,3 1,6

Ja`mi 2 2,5 3

Talaba darsga mutloq tayyorlanmasdan kelsa va muhokamada mutloq ishtirok

etmaganida – «+» belgisi qo‟yiladi.

Qoldirilgan darslarni qayta topshirishda maksimal 2,5 ball bilan baholanadi.

Talabalar bilimini baholashda quyidagi mezonlar yordamidan foydalaniladi:

№

Ball

Baho

Baholash sifatlari

1 3 A'lo”5”

Uy vazifasini xatosiz bajaradi; tеz va xatosiz

o`qiydi; lеksik birlikni yozishda 1 ta orfografik

xatoga yo`l qo`yadi, o`tilgan mavzuni tahlil

qiladi va qo`llaydi, umumlashtiradi, darsda faol

qatnashadi.

2 2,5 Yaxshi

“4”

Uy vazifasini xatosiz bajaradi; so`zlarni

o`qishda 1,2 ta xatoga yo`l qo`yadi, lеksik

birlikni yozishda 1,2 ta orfografik xatoga

yo`l qo`yadi va 1 ta so`zni bilmaydi,

o`tilgan mavzuni tushunadi va qo`llaydi, darsda

faol qatnashadi.

3 2 Qoni-

qarli

“3”

Uy vazifasini bajarishda 1ta grammatik xatoga

yo‟l qo`yadi; so`zlarni o`qishda 2 ta xatoga yo`l

qo`yadi, lеksik birlikni yozishda 2,3 ta

orfografik xatoga yo`l qo`yadi va 2 ta so`zni

bilmaydi, o`tilgan mavzuni tushunadi va biladi,

№ Baholash turi A`lo Yaxshi Qoniqarli

1 Joriy baholash 41,3-48 34,1-41 26,9-33,6

2 TMI 8,6-10 7,1-8,5 5,6-7

3 Oraliq baholash 10,3-12 8,5-10 6,7-8,4

4 Yakuniy nazorat 25,8-30 21,3-25,5 16,8-21

Jami 86-100 71-85 55- 70

38

darsda sust qatnashadi.

TMIni baholash mezonlari

Talabaning mustaqil ishi O‟zP oily va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligining

21.02.2005 yil 34-sonli buyrug‟i va institut rektori tomonidan 2005 yil 3 sentyabrda

tasdiqlangan “Talaba mustaqil ishini tashkil etish, nazorat qilish va baholash tartibi

to‟g‟risida Nizom” asosida tashkil etiladi.

Mustaqil ish bo‟yicha 5,6 balldan kam ball to‟plagan talaba fan bo‟yicha

yakuniy baholashga qo‟yilmaydi.

Talabalarning mustaqil ishi maksimal 10 ball bilan baholanadi:


qoniqarli 5,6-7

yahshi 7,1-8,5

a`lo 8,6-10

Farmatsiya fakulteti talabalari semester davomida 4 ta mustaqil ish bajaradilar.

Mustaqil ishlarni baholashda quyidagi mezonlardan foydalaniladi:

№

Ball Baho

Baholash sifatlari

1 2,5 A'lo

”5”

1.Krossvord tuzishda berilgan leksik birlikning

86-100%ni to‟g‟ri va hatosiz ishlatsa:

2.Maqol va hikmatli so‟zlarni yozishda hatoga

yo‟l qo‟ymasa;

3.Mavzu bo‟yicha klasterni to‟liq tuzsa

2 2 Yaxshi

“4”

1.Krossvord tuzishda berilgan leksik

birlikning 71-85%ni to‟g‟ri va hatosiz ishlatsa;

2. Atama va retseptlarni tarjima qilishda 3 ta

orfografik va 1 ta grammatik hatoga yo‟l

qo‟ysa;

3. Mavzu bo‟yicha klasterni yaxshi tuzsa

3 1,5 qoniqar

li “3”

1.Krossvord tuzishda berilgan leksik birlikning

55-70%ni to‟g‟ri va hatosiz ishlatsa;

2. Atama va retseptlarni tarjima qilishda 5 ta

orfografik va 2 ta grammatik hatoga yo‟l

qo‟ysa;


Oraliq baholash

OB semestrda bir marta o`tkaziladi. OB ga o`quv mashg`ulot-lardan qarzi

bo`lmagan talabalar qo`yiladi.

39

OB kafеdra majlisi qarori bilan yozma ish shaklida o`tkaziladi. OB da maksimal

ball 12.

1)agar talaba yozma ishning 86–100%ga to`g`ri javob yozsa 10,3-12 ball; 2) agar

talaba yozma ishning 71 – 85 %ga to`g`ri javob yozsa 8,5-10 ball; 3) agar talaba

yozma ishning 55 - 70 % ga to‟g‟ri javob yozsa 6,7-8,4 ball; 4) 55 % dan past –

“qoniqarsiz” baho quyiladi.

OB da maksimal ball 12


qoniqarli 6,7-8,4

yahshi 8,5-10

a`lo 10,3-12

Yakuniy baholash

Yakuniy baholash “Lotin tili” bo`yicha mashg`ulotlar tugagandan so`ng

o`tkaziladi. YaB ga lotin tili fanini muvaffaqiyatli yakunlagan hamda JB,OB va TMI

dan ijobiy bahoga ega bo`lgan talabalar qo`yiladi. YaB institut ilmiy kеngashi

qaroriga binoan yozma ish shaklida o`tkaziladi.

Yakuniy baholash mеzoni:

YaB ga lotin tili fanini muvaffaqiyatli yakunlagan hamda JB,OB va TMI dan

ijobiy bahoga ega bo`lgan talabalar qo`yiladi. Yakuniy baholash mеzoni:

1)agar talaba yozma ishning 86–100%ga to`g`ri javob yozsa 25,8 – 30 ball; 2) agar

talaba yozma ishning 71– 85 %ga to`g`ri javob yozsa 21,3 – 25,5 ball; 3) agar

talaba yozma ishning 55 - 70 % ga to‟g‟ri javob yozsa 16,8 – 21 ball; 4) 55 % dan

past – “qoniqarsiz” baho quyiladi.

YaB da maksimal ball 30


qoniqarli 16,8-21

yahshi 21,3-25,5

a`lo 25,8-30

Talaba umumiy balini hisoblash tartibi:

Fandan

olingan

baho

JB+ТМI+ОB+YaB=44+9+11+26 =90 ball

(a`lo)

40

60×90

Farm. I-II sem. R= 100 = 54

60×90

K.t. I-II sem. R= 100 = 54

10. Adabiyotlar ro`yxati

Asosiy:



2. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, X.X. Xolmatov. Lotin tili. Toshkеnt.

2005 yil.

Qo`shimcha:


2. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, Z.Q.Djalilova. Farmatsiya fakulteti

talabalariga lotin tilidan mustaqil ta`lim uchun uslubiy qo`llanma. Toshkеnt.

2007 yil.

3. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov Farmatsiya fakulteti talabalariga lotin

tilidan oraliq baholashlarga mustaqil tayyorlanish uchun uslubiy qo`llanma.


11. Mundarija

So`z boshi - bet

Lotin tilini o`qitishdan maqsad

41

va uning vazifalari - bet

Fan bo‟yicha talabalarning bilimiga, o`quviga,

ko‟nikmasiga qo‟yiladigan talablar - bet

Fanni o`zlashtirish uchun o`quv rejasidagi boshqa

fanlar ro`yxati va uning bilimlari - bet

Fanning mazmuni - bet

Lotin tili fanidan o`tiladigan mavzular va ular bo`yicha

mashg`ulot turlariga ajratilgan soatlar taqsimoti,

ko`rsatma va tavsiyalar - bet

Fanni o‟qitishda komp`yuter, axborot va boshqa

zamonaviy texnologiyalar - bet

Yakuniy nazorat savollari - bet

Baholash mezonlari - bet

Adabiyotlar ro`yxati - bet

Mundarija - bet

42

3.BAHOLASH

ME`ZONLARI

43

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG`LIQNI SAQLASH VAZIRLIGI


“Tasdiqlayman”

O`quv ishlari bo`yicha prorеktor

_________H.S Zaynutdinov

“_____” __________ 2013 yil

“LOTIN TILI” FANIDAN

TALABALAR BILIMINI BAHOLASH

MEZONLARI

Kafedra yig`ilishida

tasdiqlangan.

Bayonnoma № 1

28.08.2013

Toshkent – 2013 yil

44

Baholash mezonlari

O‟zbekiston Respublikasi Oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligining 2010 yil 26-

avgustdagi 1981-1-sonli buyrug‟iga asosan, “Lotin tili” fani bo‟yicha talabalar

bilimini nazorat qilish va baholashning reyting tizimi quyidagicha belgilandi:

Talabaning “Lotin tili” fani bo`yicha o`zlashtirishini baholash o`quv yili davomida

muntazam ravishda olib boriladi va quyidagi turlar orqali amalga oshiriladi:

- joriy baholash (JB);

- oraliq baholash (OB);

- yakuniy baholash (YaB).

“Lotin tili” fani bo`yicha talabaning semestr davomida o`zlashtirish

ko`rsatkichi 100 ballik tizimda baholanadi.

Ushbu 100 ball baholash turlari bo`yicha quyidagicha taqsimlanadi:

Izoh: Joriy baholashga maksimal 58 ball ajratilgan bo`lib, shundan 48 bali joriy

nazoratga va 10 bali mustaqil ta`limga ajratilgan.

№ Baholash turi A`lo Yaxshi Qoniqarli

1 Joriy baholash 41,3-48 34,1-41 26,9-33,6

2 TMI 8,6-10 7,1-8,5 5,6-7

3 Oraliq baholash 10,3-12 8,5-10 6,7-8,4

4 Yakuniy nazorat 25,8-30 21,3-25,5 16,8-21

Jami 86-100 71-85 55- 70

Joriy baholash

Joriy baholashga maksimal 48 ball ajratilgan. Semestr boshidagi 1-darsga

baho quyilmaydi. Har bir darsning maksimal bali 3.


qoniqarli 2

yahshi 2,5

a`lo 3

Har bir dars uchun ajratilgan 3 ball quyidagicha taqsimlanadi:

Vazifa turi qoniqarli yahshi a`lo

Uy vazifasini bajarganlik 0,5 0,6 0,7

O`qish 0,5 0,6 0,7

Leksik birlik 1 1,3 1,6

Ja`mi 2 2,5 3

Talaba darsga mutloq tayyorlanmasdan kelsa va muhokamada mutloq ishtirok

etmaganida – «+» belgisi qo‟yiladi.

Qoldirilgan darslarni qayta topshirishda maksimal 2,5 ball bilan baholanadi.

Talabalar bilimini baholashda quyidagi mezonlar yordamidan foydalaniladi:

45

№

Ball

Baho

Baholash sifatlari

1 3 A'lo”5”

Uy vazifasini xatosiz bajaradi; tеz va xatosiz o`qiydi;

lеksik birlikni yozishda 1 ta orfografik xatoga yo`l

qo`yadi, o`tilgan mavzuni tahlil qiladi va qo`llaydi,

umumlashtiradi, darsda faol qatnashadi.

2 2,5 Yaxshi

“4”

Uy vazifasini xatosiz bajaradi; so`zlarni o`qishda 1,2 ta

xatoga yo`l qo`yadi, lеksik birlikni yozishda 1,2 ta

orfografik xatoga yo`l qo`yadi va 1 ta so`zni

bilmaydi, o`tilgan mavzuni tushunadi va qo`llaydi, darsda

faol qatnashadi.

3 2 Qoni-

qarli

“3”

Uy vazifasini bajarishda 1ta grammatik xatoga yo‟l

qo`yadi; so`zlarni o`qishda 2 ta xatoga yo`l qo`yadi, lеksik

birlikni yozishda 2,3 ta orfografik xatoga yo`l qo`yadi va 2

ta so`zni bilmaydi, o`tilgan mavzuni tushunadi va biladi,

darsda sust qatnashadi.

TMIni baholash mezonlari

Talabaning mustaqil ishi O‟zP oily va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligining

21.02.2005 yil 34-sonli buyrug‟i va institut rektori tomonidan 2005 yil 3 sentyabrda

tasdiqlangan “Talaba mustaqil ishini tashkil etish, nazorat qilish va baholash tartibi

to‟g‟risida Nizom” asosida tashkil etiladi.

Mustaqil ish bo‟yicha 5,6 balldan kam ball to‟plagan talaba fan bo‟yicha

yakuniy baholashga qo‟yilmaydi.

Talabalarning mustaqil ishi maksimal 10 ball bilan baholanadi:


qoniqarli 5,6-7

yahshi 7,1-8,5

a`lo 8,6-10

Farmatsiya fakulteti talabalari semester davomida 4 ta mustaqil ish bajaradilar.

Mustaqil ishlarni baholashda quyidagi mezonlardan foydalaniladi:

№

Ball Baho

Baholash sifatlari

1 2,5 A'lo

”5”

1.Krossvord tuzishda berilgan leksik birlikning 86-

100%ni to‟g‟ri va hatosiz ishlatsa:

2.Maqol va hikmatli so‟zlarni yozishda hatoga yo‟l

qo‟ymasa;

3.Mavzu bo‟yicha klasterni to‟liq tuzsa

2 2 Yaxshi

“4”


85%ni to‟g‟ri va hatosiz ishlatsa;

2. Atama va retseptlarni tarjima qilishda 3 ta orfografik

46

va 1 ta grammatik hatoga yo‟l qo‟ysa;


3 1,5 qoniqar

li “3”






Sanoat farmatsiyasi fakulteti talabalari semester davomida 5 ta mustaqil ish

bajaradilar. Mustaqil ishlarni baholashda quyidagi mezonlardan foydalaniladi:

№

Ball Baho

Baholash sifatlari

1 2 A'lo

”5”



2.Maqol va hikmatli so‟zlarni yozishda hatoga yo‟l

qo‟ymasa;

3.Mavzu bo‟yicha klasterni to‟liq tuzsa.

2 1,6 Yaxshi

“4”





3. Mavzu bo‟yicha klasterni yaxshi tuzsa.

3 1,3 qoniqar

li “3”






Oraliq baholash

OB semestrda bir marta o`tkaziladi. OB ga o`quv mashg`ulot-lardan qarzi

bo`lmagan talabalar qo`yiladi.

OB kafеdra majlisi qarori bilan yozma ish shaklida o`tkaziladi. OB da maksimal

ball 12.

1)agar talaba yozma ishning 86–100%ga to`g`ri javob yozsa 10,3-12 ball; 2) agar

talaba yozma ishning 71 – 85 %ga to`g`ri javob yozsa 8,5-10 ball; 3) agar talaba

yozma ishning 55 - 70 % ga to‟g‟ri javob yozsa 6,7-8,4 ball; 4) 55 % dan past –

“qoniqarsiz” baho quyiladi.

OB da maksimal ball 12

47


qoniqarli 6,7-8,4

yahshi 8,5-10

a`lo 10,3-12

Yakuniy baholash

Yakuniy baholash “Lotin tili” bo`yicha mashg`ulotlar tugagandan so`ng

o`tkaziladi. YaB ga lotin tili fanini muvaffaqiyatli yakunlagan hamda JB,OB va TMI

dan ijobiy bahoga ega bo`lgan talabalar qo`yiladi. YaB institut ilmiy kеngashi

qaroriga binoan yozma ish shaklida o`tkaziladi.

Yakuniy baholash mеzoni:

YaB ga lotin tili fanini muvaffaqiyatli yakunlagan hamda JB,OB va TMI dan

ijobiy bahoga ega bo`lgan talabalar qo`yiladi. Yakuniy baholash mеzoni:

1)agar talaba yozma ishning 86–100%ga to`g`ri javob yozsa 25,8 – 30 ball; 2) agar

talaba yozma ishning 71– 85 %ga to`g`ri javob yozsa 21,3 – 25,5 ball; 3) agar

talaba yozma ishning 55 - 70 % ga to‟g‟ri javob yozsa 16,8 – 21 ball; 4) 55 % dan

past – “qoniqarsiz” baho quyiladi.

YaB da maksimal ball 30


qoniqarli 16,8-21

yahshi 21,3-25,5

a`lo 25,8-30

Talaba umumiy balini hisoblash tartibi:

Fandan olingan

baho

JB+ТМI+ОB+YaB=44+9+11+26 =90 ball (a`lo)

60×90

Farm. I-II sem. R= 100 = 54

60×90

San.farm. I sem. R= 100 = 54

Kafedra mudiri: D.Q.Xudoyqulova

48

4.TA`LIM

TEXNOLOGIYASI

Farmatsiya I semestr

49

1-dars

Mavzu: Lotin alifbosi.Diftonglar. Undosh harflar

Ta`lim texnologiyasining modeli

Texnologik xarita

O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta

O`quv mashg`uloti shakli Amaliy

Dars rejasi 1.Lotin alifbosi

2. Unli harflar

3.Diftonglar

4.Undosh harflar

Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:

Lotin alifbosidagi harflarning o`qilishi va yozilishi; unli va undosh harflar,

diftonglarning talaffuzi bo`yicha ma`lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular

bo`yicha talabalar-ning ko`nikma va malakalarini shakllantirish;

talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga

“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish .

Pedagogik vazifalar:

- Lotin alifbosining o`qilishi va

yozilishi bilan tanishtirish;

- unli va undosh harflarning

o`qilish qoidalari bilan

tanishtirish;

- diftonglarning talaffuzi bo`yicha

ma`lumotlar berish;

- mashqlar yordamida mavzular

bo`yicha ko`nikma va

malakalarni shakllantirish.

O`quv faoliyatinig natijalari:

- Lotin alifbosidagi harflarni taniydi;

- unli va undosh harflarning o`qilishi

qoidalarini biladi;

- diftonglarning yozilish va o`qilish qoidalarini

biladi;

- unli va undosh harflarning, diftonglarning

o`qilish qoidalariga asoslanib, mashqlarni

o`qiy oladi.

Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish, muam -

moli savollar, mashqlar

Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar,doska

Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka

Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan

auditoriya

Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini tahlil

qilish

50

Dars

bosqichi

Vaqti

O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism

7 min.

1.1.Mavzu nomi bilan

tanishtiradi.

”Lotin alifbosi. Diftong-

lar.Undosh harflar ”.

Darsning maqsadi va

kutilayotgan natijalar bilan

tanishtiradi.

Mashg`ulot rejasi bilan

tanishtiradi.

1.2.Mavzu bo`yicha asosiy

tushunchalarni; adabiyotlar

ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsni maqsadi

va vazifalarini tinglashga

qaratadi; ularning

muhokomasida ishtirok

etadi.

1.2.Aniqlashtiradilar,

savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

2.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

15 min.

10 min.

5 min.

5 min.

2.1. Lotin alifbosi bilan

tanishtiradi. Alifboning o`qi-

lish va yozilish qoidalarini

tushuntiradi.

2.2. Jadval yordamida 6 ta unli

harflarning o`qilishini tushun-

tiradi.

2.3. Jadval yordamida diftong-

larning o`qilishini tushuntiradi.

2.4. Unli harflar va diftonglar-

ning o`qilishi bo`yicha

o`zlashtirilgan bilimlarni

quyidagi savollar yordamida

2.1.Diqqatini alifboni

o`qishga qaratadi,

navbatma-navbat o`qiydi,

alifboni daftariga yozib

boradi va mustaqil

ravishda yodlash uchun

harakat qiladi.

2.2. Diqqat bilan

tinglaydi, daftariga yozib

boradi va

mustaqil ravishda unli

harflarning o`qilishi bilan

tanishadi.

2.3.Tinglaydi, daftariga

yozib boradi va mustaqil

ravishda diftonglarning

o`qilishi bilan tanishadi.

2.4.Savollarga javob

berishda ishtirok etadi va

o`zlashtirganlik

darajasini ko`rsatadi

nazorat qiladi:

a) Lotin alifbosida nechta unli

harf bor va ular qanday

o`qiladi?

51

Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

2.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat qilish

3.Ko`nikmala

rni shakl-

lantirish

uchun

mashqlar

bajarish

10 min.

8 min.

10 min.

b) Lotin tilida nechta diftong

bor va ular qanday o`qiladi?

c) “ae” va ”oe ” diftonglari

qachon [аэ] va [оэ] deb

o`qiladi?

2.5. Jadvallar yordamida

undosh harflarning o`qilishi

bilan tanishtiradi.

2.6. Mavzular bo`yicha


quidagi savollar yordamida

nazorat qiladi: a) Lotin alifbosida nechta harf

bor va ular qanday talaffuz

qilinadi?

b) Diftong deb nimaga aytiladi

va qanday diftonglarni bilasiz?

c) C harfi qanday tovushlarni

ifodalaydi?

d) S harfi qanday o„qiladi?

e) j harfi a, o, i, e unli harflari

bilan birgalikda qanday talaffuz

etiladi?

f) h, l, k, x, z harflarining

o`qilish qoidasini ayting.

2.7. Darslikning 7-betida

berilgan 1-4 mashqlarni fonetik

qoidalarga asosan o`qilishini

nazorat qiladi.

2.5. Tinglaydi, daftari-

ga yozib boradi va

mustaqil ravishda

undosh harflarning

o`qilishi bilan

tanishadi.

2.6. Savollarga javob

berishda ishtirok etadi

va o`zlashtirganlik

darajasini ko`rsatadi.

2.7. Mashq bajarishda

ishtirok etadi, fonetik

qoidalarga asoslanib,

talaffuz texnikasini

egallaganligini ko`rsa-

tadi, o`rtoqlari tomoni-

dan o`qish jarayonida

yo‟l qo`yilgan

xatolarni to`g`rilaydi.

52

4.Ozlashtiril-

gan bilimlarni

testlar

yordamida

nazorat qilish

5 min. 2.8. O‟zlashtirilgan

bilimlarni testlar yordamida

yozma ravishda nazorat

qiladi.

1.C harfi [k] tovushini

ifodalovchi so„zni toping.

a.carbo

b.cytologia

c.cito

d.Citrus

e.cera.

2. Diftong deb nimaga

aytiladi?

a. Ikkita turli undosh harf-

larning bir bo„g„in sifatida

talaffuz etilishiga;

b. unli va undosh

harflarning bir bo„g„in

sifatida talaffuz etilishiga;

c. undosh va unli harflarning

bir bo„g„in sifatida talaffuz

etilishiga;

d. Ikkita turli unli

harflarning bir bo„g„in

sifatida talaffuz etilishiga;

e. Ikkita turli unli

harflarning bir xil talaffuz

etilishiga;

3. S harfi qanday

tovushlarni ifodalaydi?

a. [s] va [k]ni ifoda etadi;

b. [z] va [k]ni ifoda etadi;

c. [z] va [s]ni ifoda etadi;

d. [s] va [es]ni ifoda etadi;

e. [es] va [k]ni ifoda etadi.

2.8.Testlarni bajaradi.

Testlarni bajarish

paytida o‟zlashtirgan

bilim, ko‟nikma va

malakalaridan ongli

ravishda foydalaniladi.

3-bosqich

Yakuniy

5 min. 3.1.Darsning rejalashtirilgan

maqsadlariga erishilganlik

darajasini va talabalar

faoliyatini tahlil qiladi va

baholaydi.

3.2.Uyga vazifa beradi:

Uy vazifasi darslikning 8-

betida berilgan.

3.1.Jarayonda ishtirok

etadi.

3.2.Vazifani yozib

oladi.

53

Tarqatma materiallar

Testlar

1.C harfi [k] tovushini ifodalovchi so„zni toping.

a. carbo

b. cytologia

c. cito

d. Citrus

e. cera

2. Diftong deb nimaga aytiladi?

a. Ikkita turli undosh harflarning bir bo„g„in sifatida talaffuz etilishiga;

b. Unli va undosh harflarning bir bo„g„in sifatida talaffuz etilishiga;

c. Undosh va unli harflarning bir bo„g„in sifatida talaffuz etilishiga;

d. Ikkita turli unli harflarning bir bo„g„in sifatida talaffuz etilishiga;

e. Ikkita turli unli harflarning bir xil talaffuz etilishiga;

3. S harfi qanday tovushlarni ifodalaydi?





4. C harfi qanday tovushlarni ifodalaydi?






54

2-dars

Mavzu: Harf birikmalarining o`qilishi. Digraflar




Dars rejasi 1. Harf birikmalarining o`qilishi

2. Digraflar va ularning o`qilishi

3. “y” harfining ishlatilishi


“Lotin tilidagi harf birikmalarining o`qilishi va yozilishi;digraflar va ularning

tallafuzi; “y” harfining ishlatilishi” mavzulari bo`yicha ma`lumotlar berish; dars

jarayonida bu mavzular bo`yicha talabalarning ko`nikma va malakalarini

shakllantirish;


“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.


- Lotin tili alifbosi,unli va undosh harf-

lar, diftonglarning yozilishi va o`qilishi

bo`yicha talabalar tomonidan o`zlashti-

rilgan bilimlarni nazorat qilish;

- lotin tilidagi harf birikmalarining

o`qilishi va yozilishi bilan tanishtirish;

- digraflarning talaffuzi bo`yicha

ma`lumotlar berish;

- “y” harfining ishlatilishi bo`yicha

ma`lumotlar berish;

- mashqlar yordamida mavzular bo`yi-

cha ko`nikma va malakalarni shakllan-

tirish.


- Lotin tili alifbosini, unli va undosh

harflar; diftonglarning yozilish va o`qilish

qoidalarini o`zlashtirganlik darajasini

ko`rsatadi;

- harf birikmalarining o`qilish qoidalarini

biladi;

- digraflarning o`qilish qoidalarini

biladi;

-“y” harfining ishlatilishini bialdi;

- harf birikmalari va digraflarning o`qilish

qoidalariga asoslanib, mashqlarni o`qiy

oladi.

Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,

muam -moli savollar, mashqlar




auditoriya


qilish

Texnologik xarita

55

Dars

bosqichi

Vaqti


1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism

7 min.


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsni

maqsadi va vazifalarini

tinglashga qaratadi;

ularning


etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlash-

tirilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

13 min.

10 min.

2.1. Lotin alifbosining

o`qilishi va yozilishini har bir

talabadan so`raydi.

2.2. Fonetika bo`yicha o`zlash-

tirilgan bilimlarni nazorat

qiladi.O`zlashtirilgan bilimlar


nazorat qilinadi:

1. Lotin alifbosida nechta unli


o`qiladi?

Doskaga yozing: aeger,uva.

2. Diftong deb nimaga aytiladi

va lotin tilida nechta diftong

bor?

Doskaga yozing: eucommia,

ego.

3. Qanday diftonglarni bilasiz?

Doskaga yozing: oedema,cera

4. С harfi qanday tovushlarni

ifodalaydi?

Doskaga yozing: cito, plasma

5. S harfi qanday o„qiladi?

2.1.Diqqatini doskaga

qaratadi, navbatma-

navbat javob beradi,

o`rtog`ining xatosini

(bo`lsa agar) tuzatishda

ishtirok etadi.



va o`zlashtirganlik


Diqqatini doskaga

qaratadi, doskaga

yozilgan so`zlarni

daftari-ga yozib boradi,

navbatma-navbat javob

beradi, o`rtog`ining

xatosini (bo`lsa agar)

tuzatishda ishtirok

etadi.

Doskaga yozing: major,

oestrogenus 6. j harfi a,o,u,e, unli

Tinglaydi.

56

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashtiril-

gan bilimlarni

nazorat qilish

5 min.

10 min.

10 min.

5 min.

harflari bilan birgalikda

qanday talaffuz etiladi

Doskaga yozing: graeca,

baccae 7. h, l, k, x, z harflarining

o„qilish qoidasini ayting.

Doskaga yozing: extractum,

Cuprum

2.3. O`qish uchun berilgan 7-

betdagi 1-4- mashqlar va 8-

betdagi 3- mashqning o`qili-

shini nazorat qiladi.

2.4. Fonetik diktant yozdira-

di.Diktant mavzusi:

auctor,sterilisare,fuscus,

species, Calcium, officina,

ascorbinicus, cortisonum,

cimicifuga, bromisovalum,

jecur, ledum, cinereus,

cucurbita lapis, major,

kalium,herba, lac, resina.

2.5. Jadvallar yordamida harf

birikmalari; diftonglarning

o`qilish qoidalari va “y”

harfining ishlatilishi

to`g`risida ma`lumotlar

beradi.

2.6.Harf birikmalari;

digraflarning o`qilish

qoidalari va “y” harfining

ishlatilishi bo`yicha



nazorat qiladi:

a) qu va nqu harf birikmalari

qanday o„qiladi?

2.3.Tinglaydi.Navbatma-

navbat o`qiydi.

2.4. Fonetik qoidalarga

asoslanib, diktantni

yozadi, keyin yonidagi

o`rtog`i bilan daftarlarini

almashadi va (o`rtog‟i

tomonidan diktant yozish

jarayonida yo‟l qo`yilgan

xatolari bo`lsa to`g`ri-

laydi) baholaydi..



ravishda harf birikmalari;

diftonglarning o`qilish

qoidalari va “y” harfining

ishlatilishi bilan

tanishadi.



o`zlashtirganlik


57

4. Ko`nikma-

larni

shakllan-

tirish uchun

mashqlar

bajarish

15 min.

b) ti, su va sch harf

birikmalari qanday o„qiladi?

c) Digraf deb nimaga aytiladi

va qanday digraflarni bilasiz?

d) ”y” harfi qaysi so`zlarda

uchraydi?

2.7. Darslikning 9-betidagi

5,8-mashqlar og`zaki, 6,7-

mashqlarning yozma, 10-

betidagi 9-mashq yozma

bajarilishini nazorat qiladi.

2.7.Mashq bajarishda



talaffuz texnikasini va

yozish qoidalarini

egallaganligini

ko`rsatadi, o`rtoqlari

tomonidan o`qish va

yozish jarayonida yo‟l

qo`yilgan xatolarni

to`g`rilaydi .

3-bosqich

Yakuniy





baholaydi.



betida berilgan.

3.3. Mustaqil ta`lim

mavzulari va uni baholash

mezonlari bilan tanistiradi.


etadi.

3.2.Vazifani yozib oladi.

3.3.Mustaqil ta`lim

mavzularini va uni

baholash mezonlarini

yozib oladi.

58


3-dars

Mavzu: So`zlarning bo`gìnlarga bo`linishi. Bo`gìnlarning

cho`ziqlik va qisqalik qoidalari.Urgù




Dars rejasi 1. So`zlarning bo`gìnlarga bo`linishi

2. Bo`gìnlarning cho`ziqlik va qisqalik

qoidalari

3. Urgù


“So`zlarning bo`gìnlarga bo`linishi;bo`gìnlarning cho`ziqlik va qisqalik qoidalari

va urgù” mavzulari bo`yicha ma`lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular

bo`yicha talabalarning ko`nikma va malakalarini shakllantirish;




- “Lotin tili alifbosi,unli va undosh

harf-lar, diftonglar; harf birikmalari-

ning o`qilisi; digraflar mavzulari”

bo`yicha talabalar tomonidan

o`zlashtirilgan bilimlarni nazorat

qilish;

- so`zlarning bo`gìnlarga bo`linishi;

bo`gìnlarning cho`ziqlik va qisqalik

qoidalari va urgù bilan tanishtirish;


cha ko`nikma va malakalarni shakllan-

tirish.


- Lotin tili alifbosi,unli va undosh

harflar, diftonglar; harf birikmalarining

o`qilisi; digraflar mavzulari bo`yicha

o`zlashtirganlik darajasini ko`rsatadi;

- so`zlarning bo`gìnlarga bo`linishi va

bo`gìnlarning cho`ziqlik va qisqalik

qoidalarini; urgù qo`yish qoidasini

biladi;

-so`zlarni bo`gìnlarga bo`ladi, urgù

qoidasiga rioya qilib o`qiydi.


muammoli savollar, mashqlar




auditoriya

Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini

tahlil qilish

59

Texnologik xarita

Dars

bosqichi

Vaqti


1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism

7 min.


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsni



ularning muhokoma-

sida ishtirok etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlash-

tirilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

15 min. 2.1. Fonetika bo`yicha o`zlash-

tirilgan bilimlarni nazorat

qiladi.O`zlashtirilgan bilimlar


nazorat qilinadi:

1. Lotin alifbosida nechta unli


o`qiladi?

Doskaga yozing: aeger,uva.

2. Diftong deb nimaga aytiladi

va lotin tilida nechta diftong

bor?

Doskaga yozing: eucommia,

ego.

3. Qanday diftonglarni bilasiz?

Doskaga yozing: oedema,cera

4. С harfi qanday tovushlarni

ifodalaydi?

Doskaga yozing: cito, plasma

5. S harfi qanday o„qiladi?

Doskaga yozing: major,

oestrogenus

6. j harfi a,o,u,e, unli harflari

bilan birgalikda qanday

talaffuz etiladi?



va o`zlashtirganlik


Diqqatini doskaga

qaratadi, doskaga

yozilgan so`zlarni

daftari-ga yozib boradi,




tuzatishda ishtirok

etadi.

60

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

5 min.

10 min.

10 min.

5 min.

Doskaga yozing: graeca,

baccae 7. h, l, k, x, z harflarining

o„qilish qoidasini ayting.

Doskaga yozing: extractum,

Cuprum

2.2. O`qish uchun berilgan

10- betdagi 2- mashqning

o`qilishini nazorat qiladi.

2.3. Fonetik diktant yozdira-

di.Diktant mavzusi:

calor, tinctura, lingua,

oxygenium, chamomilla,

peroxydum, lac, janua,

dosis, cito, herba,mentha,

charta, rhizoma, scatula,

hypertonia.

2.4. Jadvallar yordamida

“So`zlarning bo`gìnlarga

bo`linishi;bo`gìnlarning

cho`ziqlik va qisqalik

qoidalari va urgù”

mavzulari bo`yicha

ma`lumotlar beradi.

2.5. “So`zlarning bo`gìnlar-

ga bo`linishi;bo`gìnlarning

cho`ziqlik va qisqalik

qoidalari va urgù”

mavzulari bo`yicha



nazorat qiladi:

2. 2.2.Tinglaydi.Navbatma-

navbat o`qiydi. O`qish

texnikasini egallaganligini

ko`rsatadi.

2.3. Fonetik qoidalarga

asoslanib, diktantni

yozadi, keyin yonidagi

o`rtogì bilan daftarlarini

almashadi va (o`rtog‟i

tomonidan diktant yozish


xatolari bo`lsa to`g`ri-

laydi) baholaydi..



ravishda „so`zlarning bo`-

gìnlarga bo`linishi;

bo`gìnlarning cho`ziqlik

va qisqalik qoidalari va

urgù“ mavzulari bilan

tanishadi.



o`zlashtirganlik darajasini

ko`rsatadi.

61

4. Ko`nik-

malarni

shakllan-

tirish uchun

mashqlar

bajarish

23 min.

a) Lotin tilidagi so„zlar

bo„g„inlarga qanday

bo„linadi?

b) Bo„g„inlarning cho„ziqlik

qoidasini ayting.

c) Bo„g„inlarning qisqalik

qoidasini ayting.

d) Lotin tilida urg„u qaysi

bo„g„inga qo„yiladi?

2.6. Darslikning 15,16-

betlaridagi 7-mashq og`zaki,

6-mashqning yozma bajarili-





talaffuz texnikasini va

yozish qoidalarini egalla-

ganligini ko`rsatadi,

o`rtoqlari tomonidan

o`qish va yozish


xatolarni to`g`rilaydi .

3-bosqich

Yakuniy

5 min.

3.1.Darsning rejalashtirilgan




baholaydi.


Uy vazifasi darslikning-

16,17-betlarida berilgan.


etadi.


62


4-dars

Mavzu: Fe`l. Fe`llarning buyruq mayli




Dars rejasi 1. Fe`l.Fe`llarning tuslanishi

2. Fe`l negizi

3. Buyruq mayli


Fe`l, fe`llarning negizi va buyruq mayli bo`yicha ma`lumotlar berish; fe`llarning

leksik birligi bilan tanishtirish; dars jarayonida bu mavzular bo`yicha talabalarning

ko`nikma va malakalarini shakllantirish;




- Lotin tilidagi harf birikmalari va

digraflarning o`qilishi va yozilishi;

so`zlarning bo`gìnlarga bo`linishi; bo`-

gìnlarning cho`ziqlik va qisqalik; urgù

qoidalari bo`yicha talabalar tomonidan

o`zlashtirilgan bilimlarni nazorat qilish;

- fe`l, fe`llarning tuslanishi, negizi va

buyruq mayli bo`yicha ma`lumotlar

berish;

- fe`llarning leksik birligi bilan

tanishtirish;

- mashqlar yordamida mavzular bo`yicha

ko`nikma va malakalarni shakllantirish.


- Lotin tilidagi harf birikmalari va

digraflarning o`qilishi va yozilishi;

so`zlarning o`gìnlarga bo`linishi;

bo`gìnlarning cho`ziqlik va qisqalik;

urgù qoidalarini o`zlashtirganlik

darajasini ko`rsatadi;

- fe`l, fe`llarning tuslanishini biladi;

negizini aniqlaydi va buyruq mayli-

ni hosil qiladi;

- fe`llarning leksik birligini biladi;

- fe`llarning tuslanishga bo`ladi,

buyruq maylining birlik va ko`plik

sonlarini hosil qiladi.


muammoli savollar, mashqlar

Ta`lim vositalari Darslik, o`quv qo`llanma,

jadvallar,doska



auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

63

Dars

bosqichi

Vaqti


1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism

7 min.


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.



qaratadi; ularning


etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

3 min.

5 min.

15 min.

2.1. Yozma ravishda bajarish

uchun berilgan (13-bet 3-

mashq) uy vazifasining

bajarilishini tekshiradi.


betdagi 2- mashqning


2.3. Fonetika bo`yicha


nazorat qiladi.O`zlashtirilgan

bilimlar quyidagi savollar

yordamida so`raydi:

a) Lotin tilidagi so„zlar

bo„g„inlarga qanday

bo„linadi?

Doskaga yozing va urg`u

qo`ying: extractum

b) Bo„g„inlarning cho„ziqlik

qoidasini ayting.


qo`ying: pilula

c) Bo„g„inlarning qisqalik

qoidasini ayting.


qo`ying: medicamentum

d) Lotin tilida urg„u qaysi

bo„g„inga qo„yiladi?


2.1. Bajargan uy

vazifasini ko`rsatadi,

savollarga javob beradi.

2.2.Tinglaydi, o`qish

texnikasini egallagan-

ligini ko`rsatadi.



o`zlashtirganlik daraja-

sini ko`rsatadi. Diqqatini

doskaga qaratadi, doska-

ga yozilgan so`zlarni

daftariga yozib boradi,




tuzatishda ishtirok etadi.

64

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

4.Leksik

birlik bilan

tanishtirish

10 min.

5 min.

5 min.

qo`ying: curatio.

e) qu va nqu harf birikmalari

qanday o„qiladi?


qo`ying: tinctura.

f) ti, su va sch harf

birikmalari qanday o„qiladi?


qo`ying: tabuletta.

g) Digraf deb nimaga aytiladi

va qanday digraflarni bilasiz?


qo`ying: aqua.

2.4. Jadval yordamida fe`l,

fe`llarning negizi va buyruq

mayli bo`yicha ma`lumotlar

beradi.

2.5. O`zlashtirilgan bilimlarni


nazorat qiladi:

a) Lotin tilida fe‟llar nechta

turda tuslanadi?

b) I tuslanishdagi fe‟llar

qanday qo„shimchaga ega?

c) II tuslanishdagi fe‟llar


d) III va IV tuslanishdagi

fe‟llarning qo„shimchalarini

ayting.

e) Fe‟lning negizini qanday

aniqlash mumkin?

f) I, II va IV tuslanishdagi

fe‟llarning buyruq mayli

qanday hosil qilinadi?

g) III tuslanishdagi fe‟llarning

buyruq mayli qanday hosil

qilinadi?

2.6.Darslikning 14-§ da

berilgan so`zlar bilan

tanishtiradi.

2.4.Tinglaydi , daftariga


ravishda fe`l, fe`llarning

negizi va buyruq mayli

bilan tanishadi.



o`zlashtirganlik


2.6.Tinglaydi.

Navbatma- navbat 3

tadan so`z o`qiydi.

65

5.Ko`nikma-

larni

shakllan-

tirish uchun

mashqlar

bajarish

25 min.

2.7.Darslikning 14-15-betlari-

dagi 13,14,15-mashqlarning

yozma bajarilishini nazorat

qiladi.

2.7..Mashq bajarishda

ishtirok etadi, grammatik

qoidalarni egallaganligini

ko`rsatadi, mashq

bajarish jarayonida

o`rtoqlari tomonidan yol

qo`yilgan xatolarni

to`g`rilaydi .

3-bosqich

Yakuniy

5 min.





baholaydi.


Uy vazifasi darslikning-16,17-

betlarida berilgan.


etadi.


Tarqatma material:

66

Quyidagi harflar orasida berilgan 20 ta fe`lni toping va o`zbek


C O L A R E P E T E R E

A P O N E R E X Z Y F M

R V E R T E R E O F I K

U C O N C I D E R E I N

E X T E N D E R E N M I

R E F R I G E R A R E R

E X T R A H E R E O D E

P A S I G N A R E I S V

A D A R E S U M E R E I

R D E S T I L L A R E V

A E D I V I D E R E D E

R R M I S C E R E T X R

E E D E P U R A R E Q E


5-dars

67

Mavzu: Ot. I turlanishdagi otlar




Dars rejasi 1. Ot.Otlarning rodi, kelishigi, turlanishi

2. Otlarning lugàt shakli

3. I turlanishdagi otlar

4. I turlanishdagi otlarning kelishik

qo`shimchalari


Ot, otlarning rodi, kelishigi, turlanishi, lugàt shakli; iturlanishdagi otlar va ularning

kelishik qo`shimchalari bo`yicha ma`lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular





- Lotin tilidagi fe`l, fe`llarning tuslanishi,

negizi va buyruq mayli bo`yicha

talabalar tomonidan o`zlashtirilgan

bilimlarni nazorat qilish;

- ot;otlarning rodi,kelishigi, turlanishi,

lugàt shakli bo`yicha ma`lumotlar

berish;

- I turlanishdagi otlar, I turlanishdagi

otlarning kelishik qo`shimchalari

bilan tanishtirish;


bo`yicha ko`nikma va malakalarni

shakllantirish.


- Lotin tilidagi fe`l, fe`llarning tuslanishi,

negizi va buyruq mayli bo`yicha

grammatik qoidalarni o`zlashtirganlik


- ot;otlarning rodi, kelishigi, turlanishi va

lugàt shaklini biladi;

- I turlanishdagi otlar, I turlanishdagi

otlarning kelishik qo`shimchalarini

biladi;

- otlarning rodi, kelishigi va turlanishi

boyicha ajrata oladi, jadvaldan

foydalanib, I turlanishdagi otlarning

bosh va qaratqich kelishik, birlik va

ko`plik son shakllarini hosil qila oladi.


muammoli savollar,jadval, mashqlar




auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

68

Dars

bosqichi

Vaqti


1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism

7 min. 1.1.Mavzu nomi bilan

tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.



qaratadi; ularning


etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1.

O`zlashtiril-

gan

bilimlarni

nazorat

qilish

3 min.

5 min.

7 min.


uchun(18-bet 3,4-mashq)

berilgan uy vazifasining



19- betdagi so`zlarning


2.3. Grammatika bo`yicha




yordamida so`raydi:

a) Lotin tilida fe‟llar nechta

turda tuslanadi?

Buyruq maylini hosil qilinq:

miscere

b) I - tuslanishdagi fe‟llar



addere

c) II - tuslanishdagi fe‟llar



solvere

d) III va IV tuslanishdagi

fe‟llarning qo„shimchalarini

ayting.


2.1. Bajargan uy





ligini ko`rsatadi.





doskaga qaratadi,

doskaga yozilgan

so`zlarni daftariga yozib

boradi, navbatma-navbat

javob beradi, o`rtog`ining



69

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

4. Ko`nik-

malarni

shakllan-

tirish uchun

10 min.

10 min.

5 min.

5 min.

finire

e) Fe‟lning negizini qanday

aniqlash mumkin?


formare

f) I, II va IV tuslanishdagi

fe‟llarning buyruq mayli



recipere

2.4. Uyda yodlangan l/b ni

(14§) nazorat qiladi. L/bni

individual kartochkalar

yordamida yozma ravishda

nazorat qiladi.

2.5. Jadvallar yordamida ot,

otlarning rodi, kelishigi,

turlanishi va lug`at shakli

bo`yicha ma`lumotlar beradi.



nazorat qiladi:

1.Lotin tilida otlar nechta

rodga ega?

2.Lug„atda otlarning rod

belgisi qanday ko„rsatiladi?

3.Otlar nechta songa ega?

4.Farmatsevtika atamashu-

nosligida qaysi kelishiklar

ko„p qo„llaniladi?

5.Otlarning turlanishi qaysi

kelishik qo„shimchasiga qarab

aniqlanadi?

6.Otlarning lug„at shakli

qanday yoziladi?


19-23-mashqlar og`zaki; 25-

mashqning yozma


2.4. Yozma ish daftariga

yozadi va l/bni

o`zlashtirganlik


2.5.Tinglaydi , daftariga


ravishda otlarning rodi,

kelishigi, turlanishi va

lug`at shakli bilan

tanishadi.



o`zlashtirganlik





ko`rsatadi.

70

mashqlar

bajarish

5.Yangi

mavzuni

o`zlashti-

rishni

davom

ettirish

6.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

7. Leksik

birlik bilan

tanishtirish

8.Ko`nikma-

larni

shakllanti-

rish uchun

mashq

bajarish

5 min.

3 min.

7 min.

8 min.

2.8.I turlanishdagi otlar. I

turlanishdagi otlarning

kelishiklar bo`yicha turlanishi


2.9.O`zlashtirilgan bilimlarni


nazorat qiladi:

a) I turlanishdagi otlarga qaysi

otlar kiradi?

b) I turlanishdagi otlarning

Nom. va Gen. qo`shimcha-

larini ayting.

2.10.Darslikning 17-§ da

berilgan so`zlar bilan

tanishtiradi.

2.11. 23-betdagi 26-mashqning


qiladi.

2.8.Tinglaydi, mustaqil

ravishda mavzu bilan

tanishadi.



o`zlashtirganlik


2.10.Tinglaydi.

Navbatma- navbat 3

tadan so`z o`qiydi.




ko`rsatadi.

3-bosqich

Yakuniy

5 min.





baholaydi.


Uy vazifasi darslikning 24-25-

betlarida berilgan.


etadi.



Leksik birlik bo`yicha:

71

14-§ 14-§

1- variant 2- variant

1. eshitmoq 1. surtmoq

2. tozalamoq 2. suzmoq,tinitmoq

3. tashkil etmoq 3. belgilamog

4. bermoq 4. sovitmoq

5. saqlamoq 5. aralashtirmoq

6. olmoq 6. qo`shmoq

7. eritmoq 7. qaynatmoq

8. qabul qilmoq 8. takrorlamoq

9. bo`lmoq,ajratmoq 9. yashamoq

10. tamomlamoq 10. ajratib olmoq


6-dars

Mavzu: Aniqlovchi.Moslashmagan aniqlovchi. Predlog va bog`lovchilar

72




Dars rejasi 1. Moslashgan va moslashmagan aniqlovchilar

2. Aniqlovchilarning shartli tasvirini tuzish

3. Moslashmagan aniqlovchili atamalarni

tarjima qilish

4.Predlog va bog`lovchilar


“Moslashgan va moslashmagan aniqlovchilar; aniqlovchilarning shartli tasvirini

tuzish; moslashmagan aniqlovchili atamalarning shartli tasvirini tuzish va tarjima

qilish; predlog va bog`lovchilar” mavzulari bo`yicha ma`lumotlar berish; dars


shakllantirish;




- Ot.Otlarning rodi, kelishigi, turlanishi,

lug`at shakli, I turlanishdagi otlar, I

turlanishdagi otlarning kelishik

qo`shimchalari bo`yicha talabalar

tomonidan o`zlashtirilgan bilimlarni

nazorat qilish;

- moslashgan va moslashmagan

aniqlovchilar; aniqlovchilarning shartli

tasvirini tuzish; moslashmagan

aniqlovchili atamalarni tarjima qilish;

predlog va bog`lovchilar to`g`risida

ma`lumotlar berish;


cha ko`nikma va malakalarni

shakllantirish.


- Ot.Otlarning rodi, kelishigi, turlanishi,

lug`at shakli, I turlanishdagi otlar, I

turlanishdagi otlarning kelishik

qo`shimchalari bo`yicha o`zlashtirganlik

darajasini ko`rsatadi;

- - moslashgan va moslashmagan

aniqlovchilarni; aniqlovchilarning shartli

tasvirini tuzishni; moslashmagan

aniqlovchili atamalarni tarjima qilishni;

predlog va bog`lovchilarni biladi;

- - - moslashmagan aniqlovchili atamalarni

tarjima qilishni biladi.


muammoli savollar,jadval, mashqlar,

shartli tasvir

Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar, doska



auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

73

Dars

bosqichi

Vaqti O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.



qaratadi; ularning


etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashti-

rilgan bilim-

larni nazorat

qilish

3 min.

5 min.

7 min.


uchun(25-bet 3,4-mashq)




26- betlardagi so`zlarning





so`raydi:

a) Lotin tilida otlar nechta

rodga ega?

b) Lug„atda otlarning rod

belgisi qanday ko„rsatiladi?

c)Otlar nechta songa ega?

d) Farmatsevtika atamashu-

nosligida qaysi kelishiklar

ko„p qo„llaniladi?

e) Otlarning turlanishi qaysi

kelishik qo„shimchasiga qarab

aniqlanadi?

f) Otlarning lug„at shakli

qanday yoziladi?

g) I turlanishdagi otlarga qaysi

otlar kiradi?

h) I turlanishdagi otlarning


larini ayting.

2.1. Bajargan uy





ligini ko`rsatadi.





doskaga qaratadi,

doskaga yozilgan

so`zlarni daftariga yozib

boradi, navbatma-navbat

javob beradi, o`rtog`ining



74

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

4. Leksik

birlik bilan

tanishtirish

5. Mashqlar

bajarish

6.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

davom

ettirish

10 min.

15 min.

5 min.

5 min.

5 min.

5 min.


(17§) nazorat qiladi. L/bni



nazorat qiladi.

2.5. Moslashgan va moslash-

magan aniqlovchilar bo`yicha

ma`lumotlar beradi.; aniqlov-

chilarning shartli tasvirini

tuzishni; moslashmagan

aniqlovchili atamalarni tarjima

qilishni o`rgatadi.

(19§)



nazorat qiladi:

a) Qanday aniqlovchilarni

bilasiz?

b) Moslashgan aniqlovchi deb

qanday aniqlovchiga aytiladi?

c) Moslashmagan aniqlovchi

qaysi so„z turkumi bilan

ifodalanadi?

d) Moslashmagan aniqlovchili

atama lotin tiliga qanday

tarjima qilinadi?

2.7.Darslikning 28-betida

berilgan 20-§ dagi so`zlar

bilan tanishtiradi.


30 mashq; 28-betdagi 31-

mashqning yozma


2.9.Lotin tilidagi predlog va

bog`lovchilar bilan tanishti-

radi.


yozadi va l/bni


sini ko`rsatadi.



ravishda moslashgan va

moslashmagan aniqlov-

chilar; aniqlovchilarning

shartli tasvirini tuzish;

moslashmagan aniqlov-

chili atamalarni tarjima

qilish bilan tanishadi.



o`zlashtirganlik


2.7.Tinglaydi.

Navbatma- navbat 3

tadan so`z o`qiydi.




ko`rsatadi.

2.9.Tinglaydi, mustaqil

ravishda predlog va

bog`lovchilar bilan

tanishadi.

75

7.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

8.Ko`nikma-

larni

shakllanti-

rish uchun

mashq

bajarish

3 min.

7 min.



nazorat qiladi:

a) Accusativus bilan qaysi

predloglar ishlatiladi?

b) Qaysi predloglar Ablativus

bilan ishlatiladi?

c) Qaysi bog`lovchilarni

bilasiz?

2.11. 30-betdagi 36-mashqning


qiladi.



o`zlashtirganlik





ko`rsatadi.

3-bosqich

Yakuniy

5 min.





baholaydi.



betlarida berilgan.


etadi.


76



17-§ 17-§


1. kurtak 1. nastoyka

2. tomchi 2. suv

3. o`simlik 3. mum

4. hab dori 4. yer ustki qism

5. bez 5. modda

6. qayin 6. jo`ka

7. oqqaldirmoq 7. marvaridgul

8. yalpiz 8. moychechak

9. gazanda,chayono`t 9. tirnoqgul

10. quticha 10. doka


77

7-dars

Mavzu: Retsept.Retseptning tuzilishi




Dars rejasi 1. Retsept

2. Retseptning tuzilishi

3. Oddiy va murakkab retseptlar


Retsept va uning tuzilishi bo`yicha ma`lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular





- Moslashgan va moslashmagan




predlog va bog`lovchilar mavzulari



- retsept va uning tuzilishi bo`yicha

ma`lumotlar berish;

- retseptlarni tarjima qilish yordamida

mavzular bo`yicha ko`nikma va



- Moslashgan va moslashmagan




predlog va bog`lovchilar mavzulari

bo`yicha o`zlashtirganlik darajasini

ko`rsatadi;

- retsept va uning tuzilishini biladi;

- - - retseptlarni o`zbek tilidan lotin tiliga va

lotin tilidan o`zbek tiliga tarjima qila

oladi.



shartli tasvir


jadvallar,doska



auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

78

Dars

bosqichi

Vaqti


1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.



qaratadi; ularning


etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1.

O`zlashtiril-

gan

bilimlarni

nazorat

qilish

3 min.

5 min.

10 min


uchun(31,32-bet 3,4-mashq)




betdagi so`zlarning o`qilishini

nazorat qiladi.





yordamida so`raydi:

a) Qanday aniqlovchilarni

bilasiz?

b) Moslashgan aniqlovchi deb

qanday aniqlovchiga aytiladi?

c) Moslashmagan aniqlovchi

qaysi so„z turkumi bilan

ifodalanadi?

d) Moslashmagan aniqlovchili

atama lotin tiliga qanday

tarjima qilinadi?

g) I turlanishdagi otlarga qaysi

otlar kiradi?

2.1. Bajargan uy





ligini ko`rsatadi.












79

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

4. Leksik

birlik bilan

tanishtirish

5. Ko`nik-

malarni

shakllanti-

rish uchun

retseptlarni

tarjima

qilish

10 min.

10 min.

5 min.

10 min.

15 min.

h) I turlanishdagi otlarning


larini ayting.


(20,21,22§) nazorat qiladi.

L/bni individual kartochkalar


nazorat qiladi.

2.5. Retsept va uning tuzilishi


Yangi grammatik mavzuni

tanishtirish, uni tushuntirish

(prezentatsiya) jarayonida

idrok etib tushunganlikni

boshqarib boradi. (26-§)



nazorat qiladi:

a) Retsept nechta qismdan

iborat?

b) Retseptning lotincha qismi

qaysi so„z bilan boshlanadi ?

c) Retseptda dori

moddalarining nomi qaysi

kelishikda yoziladi ?

d) Qanday retseptlarni bilasiz ?


berilgan 27,28,29-§§ dagi

so`zlar bilan tanishtiradi.

2.8. 37-betdagi 1-3-

retseptlarning og`zaki; 4-8-

retseptlarning yozma tarjima

qilinishini nazorat qiladi.


yozadi va l/bni


sini ko`rsatadi.



ravishda retsept va uning

tuzilishi bilan tanishadi.




sini ko`rsatadi.

2.7.Tinglaydi.

Navbatma- navbat 3

tadan so`z o`qiydi.

2.8.Retseptlarni tarjima

qilishda ishtirok etadi,

grammatik qoidalarni


tadi.

3-bosqich

5 min.



80

Yakuniy maqsadlariga erishilganlik



baholaydi.


a)Uy vazifasi darslikning 38-

40-betlarida berilgan.

b)I turlanishdagi otlarning

l/b i bo`yicha oraliq

nazoratga tayyorlanish.

etadi.


.


81


20-§ 20-§


1. qog`oz 1. parda

2. gubka 2. til

3. ampula 3. dorixona

4. rezavor meva 4. kamfora

5. shirinmiya,qizilmiya 5. gulxayri

6. mavrak 6. g`ozpanja

7. limonnik 7. tuxumak

8. gazako`t 8. bodom

9. ro`yan 9. efedra

10. habdori massasi 10. evkommiya


8-dars

Mavzu: Mavzu: Oraliq nazorat. II turlanishdagi otlar. Mujskoy otlar

82




Dars rejasi 1. Grammatik va leksik mavular bo`yicha oraliq

nazorat

2. II turlanishdagi otlar

3. II turlanish mujskoy roddagi otlar va ularning



Grammatik va leksik mavular bo`yicha oraliq nazorat o`tkazish;II turlanishdagi

otlar; II turlanishdagi mujskoy otlar; mujskoy roddagi otlarning kelishiklarda

turlanishi bo`yicha ma`lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular bo`yicha

talabalarning ko`nikma va malakalarini shakllantirish;




- Retsept va uning tuzilishi bo`yicha



-grammatik va leksik mavular bo`yicha

oraliq nazorat o`tkazish;

- II turlanishdagi otlar; II turlanishdagi

mujskoy otlar; mujskoy roddagi

otlarning kelishiklarda turlanishi

bo`yicha ma`lumotlar berish;

- mashqlar va retseptlarni tarjima qilish

yordamida mavzular bo`yicha ko`nikma

va malakalarni shakllantirish.


- Retsept va uning tuzilishi mavzusi

bo`yicha o`zlashtirganlik darajasini

ko`rsatadi;

- I turlanishdagi otlarning grammatik

kategoriyasini va leksik birligini


- II turlanishdagi otlarni; II turlanishdagi

mujskoy roddagi otlarni; mujskoy

roddagi otlarning kelishiklarda

turlanishini biladi;

- - mujskoy roddagi otlarning kelishik-

larda turlanishini biladi va jadvallar

yordamida tarjima qila oladi; atamalar-

ning shartli tasvirini tuzadi va tarjima

qiladi retseptlarni tarjima qila oladi.



shartli tasvir

Ta`lim vositalari Darslik,o`quv qo`llanma, jadvallar,doska



auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

83

Dars

bosqichi

Vaqti O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.



qaratadi; ularning


etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1.

O`zlashtiril-

gan

bilimlarni

nazorat

qilish

5 min.

5 min.

5 min.


uchun(39-bet 3,4,5-mashq)




betdagi 7-masqdagi so`zlar-

ning o`qilishini nazorat qiladi.




bilimlarni quyidagi savollar

yordamida nazorat qiladi:

a) Retsept nechta qismdan

iborat?

b) Retseptning lotincha qismi

qaysi so„z bilan boshlanadi ?

c) Retseptda dori moddalari-

ning nomi qaysi kelishikda

yoziladi ?

d)Qanday retseptlarni bilasiz?

e)Dorini tezlik bilan tayyorlash

lozim bo`lsa qanday lotincha

so`zlar yoziladi?

2.1. Bajargan uy





ligini ko`rsatadi.












84

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

4. Leksik

birlik bilan

tanishtirish

5.Mashqlar

bajarish

6. Retsept -

larni tarjima

qilish

20 min.

5 min.

5 min.

5 min.

10 min.

10 min.

2.4. “I turlanishdagi otlar”

mavzusi bo`yicha oraliq

nazorat o`tkazadi. ON



otkaziladi.

2.5. II turlanishdagi otlar; II

turlanishdagi mujskoy otlar;

mujskoy roddagi otlarning

kelishiklarda turlanishi









nazorat qiladi:

a) a)II turlanishdagi otlarga qaysi

otlar kiradi ?

b)b)Mujskoy roddagi otlar

Nom.Sing. va Gen. Sing. da

qanday qo„shimchalarga ega ?

c) c) Mujskoy roddagi otlar Nom.

Plur. va Gen. Plur. da qan-

day qo„shimchalarga ega ?


berilgan 31-§ dagi so`zlar

bilan tanishtiradi.

2.8.Darslikning 42-betidagi

42-mashqning og`zaki,41,43-

mashqlarning yozma


2.9. 42-betdagi 1-3-


retseptlarning yozma tarjima

qilinishini nazorat qiladi.


yozadi va mavzularni


sini ko`rsatadi.



ravishda II turlanishdagi

otlar; II turlanishdagi

mujskoy otlar; mujskoy

roddagi otlarning

kelishiklarda turlanishi

bilan tanishadi.




sini ko`rsatadi.

2.7.Tinglaydi.

Navbatma- navbat 3

tadan so`z o`qiydi.



qoidalarni egallagan-

ligini ko`rsatadi,





tadi.

85

3-bosqich

Yakuniy

5 min.





baholaydi.



betlarida berilgan.


etadi.


86



I turlanishdagi otlar I turlanishdagi otlar


1. o`t,safro 1. yelim

2. hujayra 2. nastoyka

3. o`simlik 3. kurtak

4. terpentin 4. qovoq

5. andiz 5. na`matak

6. ilonsimon taron 6. chakonda

7. o`rik 7. oqqaldirmoq

8. moychechak 8. gazanda,chayono`t

9. ro`yan 9. efedra

10. tirnoqgul 10. tuxumak

I turlanishdagi otlar I turlanishdagi otlar


1. suv 1. mum

2. dorixona 2. til

3. qog`oz 3. yog`, moy

4. rezavor meva 4. yer ustki qism

5. shirinmiya,qizilmiya 5. gulxayri

6. aloy 6. zaytun

7. limonnik 7. marvaridgul

8. yalpiz 8. kalanxoy

9. ro`yan 9. bodom

10. qayin 10. jo`ka

87

I semestr

FARMATSIYA 1-ON

I-VARIANT

I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. I turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?


II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda

tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)

dorihona,o‟simlik,nastoyka.

III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da

lotin tiliga tarjima qiling.

1 limonnik nastoykasi

2 habdori massasi

3 chakonda moyi

4 shirinmiya yer ustki qismi

1 IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.

1.Ol: Yalpiz nastoykasidan

Ber. Belgila: Kuniga 20 tomchidan 3 marta ichilsin.

I semestr FARMATSIYA 1-ON

2-VARIANT

I.Quyidagi savollarga javob yozing:

1. Otlar nechta rodga ega?

2.I turlanishdagi otlar Nom. Sing., Gen. Sing.,Nom.Plur. va Gen. Plur.da qanday

qushimcalarga ega?



hujayra, bodom, habdori.


lotin tiliga tarjima qiling. 1.aloy suvi

2.qayin kurtaklari

3. yalpiz tabletkalari

4. kamfora tomchilari

IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Ol: Marvaridgul nastoykasidan

Valeriana nastoykasidan teng miqdorda 10 ml.dan

Ber.

Belgila: Kuniga 3 marta 25 tomchidan ichilsin.


88

9-dars

Mavzu: II turlanish sredniy roddagi otlar




Dars rejasi 1. II turlanish sredniy roddagi otlar

2. Sredniy roddagi otlarning kelishik

qo`shimchalari

3. Sredniy roddagi otlarning o`ziga xos

xususiyatlari


“II turlanish sredniy roddagi otlar; sredniy roddagi otlarning kelishik

qo`shimchalari; sredniy roddagi otlarning o`ziga xos xususiyatlari” mavzulari

bo`yicha ma`lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular bo`yicha talabalarning





- “II turlanishdagi otlar; mujskoy

roddagi otlar; mujskoy roddagi

otlarning kelishik qo`shimchalari”

mavzulari bo`yicha talabalar


nazorat qilish;

- “II turlanish sredniy roddagi otlar;

sredniy roddagi otlarning kelishik

qo`shimchalari; sredniy roddagi

otlarning o`ziga xos xususiyatlari”

mavzulari bo`yicha ma`lumotlar berish;

- mashqlar va retseptlar yordamida

mavzular bo`yicha ko`nikma va



-“II turlanishdagi otlar; mujskoy roddagi

otlar; mujskoy roddagi otlarning kelishik

qo`shimchalari” mavzulari bo`yicha


- II turlanish sredniy roddagi otlarni;

sredniy roddagi otlarning kelishik

qo`shimchalarini; sredniy roddagi

otlarning o`ziga xos xususiyatlarini

biladi va ajrata oladi;

- farmatsevtik atamalarning shartli

tasvirini tuzadi, atama va retseptlarni

tarjima qila oladi.


muammoli savollar, tezkor savollar,

jadval, shartli tasvir, mashqlar


jadvallar,doska



auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

89

Dars

bosqichi

Vaqti


1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsni



ularning muhokoma-



savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

3 min.

5 min.

5 min.

10 min.


uchun (43-bet 3-5-mashq)











a) a) II turlanishdagi otlarga qaysi

otlar kiradi ?

b)b)Mujskoy roddagi otlar

Nom.Sing. va Gen. Sing. da


c) c) Mujskoy roddagi otlar Nom.

Plur. va Gen. Plur. da qanday

qo„shimchalarga ega ?


nazorat (31-§) qiladi. L/bni



nazorat qiladi.

2.1. Bajargan uy



2.2. O`qish texnikasini

o`zlashtirganlik




va o`zlashtirganlik


Diqqatini doskaga

qaratadi, navbat-ma-




ishtirok etadi.

2.4. Yozma ish

daftariga yozadi.L/bni

o`zlashtirganlik


2.Yangi

mavzuni

7 min.

2.5. II turlanish sredniy

roddagi otlar; sredniy roddagi

2.5.Tinglaydi ,

daftariga yozib boradi

90

o`zlashtirish

3.O`zlashtiril-

gan bilimlarni

nazorat qilish

4. Leksik birlik

bilan

tanishtirish

5.Ko`nikmalar-

ni shakllanti-

rish uchun

mashqlar

bajarish

6.Ko`nikmalar-

ni shakllanti-

rish uchun

retseptlarni

tarjima qilish

5 min.

5 min.

15 min.

10 min.

otlarning kelishik

qo`shimchalari; sredniy

roddagi otlarning o`ziga xos

xususiyatlari mavzulari


(32-§)

2.6.Grammatika bo`yicha





a) a) II turlanishdagi otlarga

qaysi otlar kiradi ?

b)b)Sredniy roddagi otlar Nom.

Sing. va Gen.Sing. da qanday


c) Sredniy roddagi otlar

Nom. Plur. va Gen. Plur.

da qanday qo„shimchalarga

ega ?


33-§ da berilgan so`zlar bilan

tanishtiradi.


46,48-mashqlarning yozma


2.9. 47-betdagi 1-4-


retseptning yozma


va mustaqil ravishda

II turlanish sredniy

roddagi otlar; sredniy

roddagi otlarning

kelishik qo`shimcha-

lari; sredniy roddagi

otlarning o`ziga xos

xususiyatlari mavzu-

lari bilan tanishadi.



va o`zlashtirganlik


2.7.Tinglaydi.

Navbatma- navbat 3

tadan so`z o`qiydi.


ishtirok etadi,


egallaganligini

ko`rsatadi, mashq

bajarish jarayonida

jadval va shartli

tasvirlar dan

foydalanadi.

2.9.Retseptlarni

tarjima qilishda

ishtirok etadi,


egallaganligini

ko`rsatadi, tarjima

qilish jarayonida

91


yo‟l qo`yilgan

xatolarni to`g`rilaydi.

3-bosqich

Yakuniy

5 min.





baholaydi.



49- betlarida berilgan.


etadi.

3.2.Vazifani yozib

oladi.



31-§ 31-§

92


1. sharcha 1. qalam

2. vrach 2. qo`ziqorin

3. sharbat 3. shira

4. son 4. tayoqcha

5. arslonquyruq 5. kungaboqar

6. tog`jambil 6. oddiy igir

7. malina 7. bozulbang

8. kanakunjut 8. mingdevona

9. chernika 9. eleuterokok

10. strofant 10. sharbat


10-dars

Mavzu: II turlanish jenskiy roddagi otlar

93




Dars rejasi 1. II turlanish jenskiy roddagi otlar

a) daraxt va bo`talarning nomi

b) yononchadan o`tgan so`zlar

2. Jenskiy roddagi otlarning kelishik

qo‟shimchalari


“II turlanish jenskiy roddagi otlar; daraxt va bo`talarning nomi; yononchadan

o`tgan so`zlar;jenskiy roddagi otlarning kelishik qo‟shimchalari” mavzulari

bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning

ko‟nikma va malakalarini shakllantirish; talabalarni jamoada va jamoa orqali

tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga “mutaxassislik tili” sifatida

dunyoqarashini shakllantirish.


- “II turlanishdagi otlar sredniy roddagi

otlar;sredniy roddagi otlarning kelishik

qo‟shimchalari” mavzulari bo‟yicha

talabalar tomonidan o‟zlashtirilgan

bilimlarini nazorat qilish;

- “II turlanish jenskiy roddagi otlar;

daraxt va bo`talarning nomi;

yononchadan o`tgan so`zlar;jenskiy

roddagi otlarning kelishik


ma‟lumotlar berish;


mavzular bo‟yicha ko‟nikma va

malakalarni shakllantirish..

O`quv faoliyatining natijalari:

- “II turlanishdagi otlar sredniy roddagi

otlar, sredniy roddagi otlarning kelishik


o‟zlashtirganlik darajasini ko‟rsatadi;

- II turlanish jenskiy roddagi otlarni;

daraxt va bo`talarning nomini;

yononchadan o`tgan so`zlar va jenskiy

roddagi otlarning kelishik qo‟shimcha-

larini biladi va ajrata oladi.

- atamalarning shartli tasvirini tuzadi,

atama va retseptlarni tarjima qiladi.







auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

Dars

bosqichi

Vaqti


94

1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsni



ularning muhokoma-



savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

3 min.

5 min.

5 min.

10 min.


uchun (48-bet 3-6-mashq)











a) a) II turlanishdagi otlarga qaysi

otlar kiradi ?

b)b)Sredniy roddagi otlar Nom.

Sing. va Gen.Sing. da qanday


c) Sredniy roddagi otlar

Nom. Plur. va Gen. Plur. da






nazorat qiladi.

2.1. Bajargan uy




o`zlashtirganlik




va o`zlashtirganlik


Diqqatini doskaga





ishtirok etadi.

2.4. Yozma ish


o`zlashtirganlik


95

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

4. Leksik

birlik bilan

tanishtirish

5.Ko`nikma

lar-ni

shakllanti-

rish uchun

mashqlar

bajarish

6.Ko`nikma

larni

shakllanti-

rish uchun

7 min.

5 min.

10 min.

15 min.

10 min.

2.5. II turlanish jenskiy roddagi

otlar; jenskiy roddagi otlarning

kelishik qo`shimchalari

mavzulari bo`yicha

ma`lumotlar beradi. Yangi

grammatik mavzuni










a) II turlanishdagi otlarga qaysi

otlar kiradi?

b) II turlanish jenskiy roddagi

otlarga qaysi otlar kiradi?

c) II turlanishdagi jenskiy

roddagi otlar Nom.Plur. va

Gen.Plur.da qanday

qo`shimchalarga ega?

d) Jenskiy roddagi otlar

Nom.Sing. va Gen.Sing.da

qanday qo`shimchalarga ega?

2.7.Darslikning 49-betidagi 35-

§ da berilgan so`zlar bilan

tanishtiradi.


betlaridagi 52,54-mashqlarning


qiladi.

2.9. 51,52-betdagi 1-4-retsept-

larning og`zaki; 5-8-retseptning


qiladi.

2.5.Tinglaydi ,


va mustaqil ravishda II

turlanish sredniy

roddagi otlar; sredniy

roddagi otlar-ning

kelishik qo`shim-

chalari mavzulari bilan

tanishadi.



va o`zlashtirganlik


2.7.Tinglaydi.

Navbatma- navbat 3

tadan so`z o`qiydi.


ishtirok etadi,



tadi, mashq bajarish

jarayonida jadval va

shartli tasvirlar dan

foydalanadi.




egallaganligini

ko`rsatadi, tarjima

96

retseptlarni

tarjima

qilish

qilish jarayonida


yo‟l qo`yilgan xatolarni

to`g`rilaydi.

3-bosqich

Yakuniy

5 min.





baholaydi.



betlarida berilgan.


etadi.

3.2.Vazifani yozib

oladi.


97


33-§ 33-§


1. qaynatma 1. damlama

2. barg 2. surtma

3. suyuq surtma 3. moy

4. kraxmal 4. malham

5. qalampir 5. vrachlik vositasi

6. qand,shakar 6. ravoch

7. jeltushnik 7. qirqbo`g`im

8. zig`ir 8. tillabosh

9. shaftoli 9. ukrop

10. qoqi 10. bog`doy


11-dars

98

Mavzu: Dorivor preparatlar nomi




Dars rejasi 1. Dorivor preparatlar nomi

2. Dorivor preparatlar nomidagi familiyalar


“Dorivor preparatlar nomi; dorivor preparatlar nomidagi familiyalar” mavzulari

bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning

ko‟nikma va malakalarini shakllantirish;




- “II turlanish jenskiy roddagi otlar;

daraxt va bo`talarning nomi; yonon-

chadan o`tgan so`zlar; jenskiy roddagi

otlarning kelishik qo‟shimchalari”

mavzulari bo‟yicha talabalar tomonidan

o‟zlashtirilgan bilimlarini nazorat qilish;

-“ dorivor preparatlar nomi; dorivor

preparatlar nomidagi familiyalar”

mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish;





-“ II turlanish jenskiy roddagi otlar;

daraxt va bo`talarning nomi;

yononchadan o`tgan so`zlar; jenskiy




- dorivor preparatlar nomini; dorivor

preparatlar nomidagi familiyalarni

biladi;

- farmatsevtik atamalarning shartli

tasvirini tuzadi, atama va retseptlarni

tarjima qila oladi.







auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

99

Dars

bosqichi

Vaqti


1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsni



ularning muhokoma-



savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

3 min.

5 min.

5 min.

10 min.


uchun (52,53-bet 3-6-mashq)











a)II turlanishdagi otlarga qaysi

otlar kiradi?

b) II turlanish jenskiy roddagi

otlarga qaysi otlar kiradi?

c) II turlanishdagi jenskiy

roddagi otlar Nom.Plur. va

Gen.Plur.da qanday


d) Jenskiy roddagi otlar







nazorat qiladi.

2.1. Bajargan uy




o`zlashtirganlik




va o`zlashtirganlik


Diqqatini doskaga





ishtirok etadi.

2.4. Yozma ish


o`zlashtirganlik


2.Yangi

mavzuni

7 min.

2.5. “Dorivor preparatlar nomi;

dorivor preparatlar nomidagi

2.5.Tinglaydi ,


100

o`zlashtirish

3.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

4. Leksik

birlik bilan

tanishtirish

5.Ko`nikma

larni

shakllanti-

rish uchun

mashqlar

bajarish

6.Ko`nikma

larni

shakllanti-

rish uchun

retseptlarni

tarjima

qilish

5 min.

10 min.

15 min.

10 min.

familiyalar” mavzulari












a) Dorivor preparatlar nomi

qaysi rodga va qaysi kelishikka

tegishli?

b) Dorivor preparatlar nomi



c) Dorivor preparatlar nomi

Nom.Plur. va Gen.Plur.da


d) Dorivor preparatlar

nomidagi mualliflarning

familiyasi qanday turlanadi?


37-§ da berilgan so`zlar bilan

tanishtiradi.


betlaridagi 60,62-mashqlarning

yozma; 58,59-mashqlarning

og`zaki bajarilishini nazorat

qiladi.


larning og`zaki; 7-10-

retseptning yozma bajarili-



dorivor preparatlar

nomi; dorivor

preparatlar nomidagi

familiyalar mavzulari

bilan tanishadi.



va o`zlashtirganlik


2.7.Tinglaydi.

Navbatma- navbat 3

tadan so`z o`qiydi.


ishtirok etadi,



tadi, mashq bajarish

jarayonida shartli tas-

virlardan foydalanadi.




egallaganligini

ko`rsatadi, tarjima

qilish jarayonida


101


to`g`rilaydi.

3-bosqich

Yakuniy

5 min.





baholaydi.



betlarida berilgan.


etadi.

3.2.Vazifani yozib

oladi.



35-§ 35-§


102

1. kalina,bodrezak 1. bo`znoch

2. bo`ymadaron 2. uchbarg

3. oddiy isiriq 3. sariqchoy

4. kanakunjut moyi 4. skipidar

5. toloknyanka 5. bangidevona

6. archa 6. itjumrut

7. limon 7. qandag`och

8. kuchala 8. kattalar uchun

9. gil,tuproq 9. kristal

10. qarag`ay 10. evkalipt


12-dars

Mavzu: Fe`lning shart mayli. Fiat(fiant) fe`lining qo`llanilishi


103



Dars rejasi 1. Fe`lning shart mayli

2. Fiat(fiant) fe`lining retseplarda qo`llanilishi


Fe‟lning shart mayli; fiat(fiant) fe`lining retseplarda qo`llanilishi bo‟yicha

ma‟lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma

va malakalarini shakllantirish;




-“ Dorivor preparatlar nomi; dorivor




- fe‟lning shart mayli; fiat(fiant) fe`lining

retseptlarda qo`llanilishi bo‟yicha






-“ Dorivor preparatlar nomi; dorivor


mavzulari bo‟yicha o‟zlashtirganlik

darajasini ko‟rsatadi;

- fe‟lning shart maylini; fiat(fiant)

fe`lining retseptlarda qo`llanilishini

biladi;

- mavzular bo`yicha berilgan

mashqlarni bajarishda fiat yoki fiant

fe`lining qo`llay oladi; retseptlarni

tarjima qilishda maqsadli ergash gap

va fiat(fiant) fe`llarini o`z o`rnida

ishlata oladi.



mashqlar




auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

Dars

bosqichi

Vaqti


104

1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsni



ularning muhokoma-



savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

3 min.

5 min.

5 min.

10 min.


uchun (57,58-bet 3-5-mashq)











a) Dorivor preparatlar nomi

qaysi rodga va qaysi

kelishikka tegishli?

b) Dorivor preparatlar nomi



c) Dorivor preparatlar nomi

Nom.Plur. va Gen.Plur.da


d) Dorivor preparatlar

nomidagi mualliflarning

familiyasi qanday turlanadi?





nazorat qiladi.

2.1. Bajargan uy




o`zlashtirganlik




va o`zlashtirganlik


Diqqatini doskaga





ishtirok etadi.

2.4. Yozma ish


o`zlashtirganlik


105

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

5.Ko`nikma

larni shakl-

lantirish

uchun

mashqlar

bajarish

6.Retsept-

larni tarjima

qilish

7 min.

5 min.

15 min.

20 min.

2.5. “Fe‟lning shart mayli;

fiat(fiant) fe`lining retseplarda

qo`llanilishi” mavzulari






boshqarib boradi. (38-40-§§)






a) Fe`llarning shart mayli

retseptlarda nimani ifodalaydi?

b) Fe`llarning shart mayli

retseptlarda qanday shaklda

ishlatiladi?

c) Fiat,fiant fe`llari retseptlarda

qachon ishlatiladi?


betlaridagi 65-67-mashqlarning


qiladi.

2.8. 60-62-betdagi 1-6-retsept-

larning og`zaki; 7-12-

retseptning yozma bajarili-


2.5.Tinglaydi ,



“Fe‟lning shart mayli;

fiat(fiant) fe`lining

retseplarda qo`llanili-

shi” mavzulari bilan

tanishadi.



va o`zlashtirganlik



ishtirok etadi, gram-

matik qoidalarni egalla-

ganligini ko`rsatadi.




egallaganligini

ko`rsatadi.

3-bosqich

Yakuniy





baholaydi.



betlarida berilgan.

ON ga tayyorlanish


etadi.

3.2.Vazifani yozib

oladi.


106


37-§ 37-§


1. dori,dori-darmon 1. zahar

2. zaharga qarshi 2. kichkina shisha idish

3. shisha idishda ber 3. xloroform

4. kseroform 4. yodoform

5. zardob 5. glukoza

6. glitserin 6. kanop

7. paraffin 7. vazelin

8. butirol 8. naftalan

9. ixtiol 9. ermon,achchiq shuvoq

10. kashnich 10. sigirquyruq


13-dars

107

Mavzu: ON. I-II turlanishdagi sifatlar




Dars rejasi 1.Grammatik va leksik mavzular bo`yicha

oraliq nazorat

2. I-II turlanishdagi sifatlar

3.Sifatlarning kelishiklar bo`yicha turlanishi

4. Moslashgan aniqlovchi


Grammatik va leksik mavzular bo`yicha oraliq nazorat orqali o‟zlashtirganlik

darajasini aniqlash; sifatlar, I-II turlanishdagi sifatlar; sifatlarning kelishiklar

bo`yicha turlanishi; moslashgan aniqlovchilar bo‟yicha ma‟lumotlar berish; dars

jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini

shakllantirish;




- Grammatik va leksik mavzular

bo`yicha talabalar tomonidan o‟zlashti-

rilgan bilimlarini nazorat qilish;

- sifatlar, I-II turlanishdagi sifatlar;

sifatlarning kelishiklar bo`yicha turlani-

shi; moslashgan aniqlovchilar bo‟yicha







bo`yicha o‟zlashtirganlik darajasini

ko‟rsatadi;

- sifatlarni biladi, I-II turlanishdagi

sifatlarni ajrata oladi; sifatlarning

kelishiklar bo`yicha turlanishini biladi;

moslashgan aniqlovchili atamalarni

biladi;

-mavzular bo`yicha berilgan

mashqlarni bajarishda ularning shartli

tasvirini tuza oladi; moslashgan

aniqlovchili atamalari bo`lgan

retseptlarni tez va to`g`ri tarjima

qila oladi.



mashqlar




auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

108

Dars

bosqichi

Vaqti


1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsni



ularning muhokoma-



savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

20 min.

10 min

5 min.

2.1. Oraliq nazorat o`tkazadi.

Oraliq nazorat individual

kartochkalar yordamida

o`tkaziladi.

2.2.”Sifatlar, I-II turlanishdagi

sifatlar; sifatlarning kelishiklar

bo`yicha turlanishi;

moslashgan aniqlovchilar”

mavzulari bilan tanishtiradi,

uni tushuntirish (prezentatsiya)

jarayonida idrok etib

tushunganlikni boshqarib

boradi. (41,42,43-§§)



nazorat qiladi:

a) Sifatlar nechta guruhga

bo„linadi?

b) Qaysi sifatlar I-II

turlanishga kiradi?

c) Sifatlaring lug„at shakli

qanday yoziladi?

2.1.Yozma ish daftariga

yozadi. Mavzularni

o`zlashtirganlik


2.2.Tinglaydi,daftariga

yozib boradi va

mustaqil ravishda

“Sifatlar, I-II

turlanishdagi sifatlar;

sifatlarning kelishiklar

bo`yicha turlanishi;

moslashgan aniqlovchi-

lar” mavzulari bilan

tanishadi.



va o`zlashtirganlik


109

4.Yangi l/b

bilan tanish-

tirish

5.Ko`nikma

larni shakl-

lantirish

uchun

mashqlar

bajarish

6.Retsept-

larni tarjima

qilish

10 min.

15 min.

10 min.

d) I-II turlanishdagi sifatlar

kelishiklar bo„yicha qanday

turlanadi?

e) Moslashgan aniqlovchi

deganda nimani tushunasiz?



tanishtiradi.


69 mashqning og`zaki; 70-72-

mashqlarning yozma bajarili-


2.6. 66-67-betdagi 1-3-retsept-

larning og`zaki; 4,5-retseptning


qiladi.

2.4. So‟zlarning o`qili-

shini diqqat bilan

eshitadi. Navbatma-

navbat 3 tadan so`z

o`qiydi.








egallaganligini

ko`rsatadi.

3-bosqich

Yakuniy





baholaydi.



betlarida berilgan.


etadi.

3.2.Vazifani yozib

oladi.

110

I semestr

FARMATSIYA 2 ON

1-VARIANT

I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. II turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?




shira, o‟simlik, malham,dorixona.


lotin


1.uchbarg barglari 3.chakonda moyi

2.bug`doy kraxmali 4.shaftoli moyi emulsiyasi

5.sariqchoy barglarining damlamasi


1.Ol: Kseroform surtmasidan

Ber. Belgila:

I semestr FARMATSIYA 2 ON

II-VARIANT


1. Otlar lug`atda qanday yoziladi?




sharbat, bodom, shamcha,qalam.



1.limon moyi

2.kalanxoy shirasi

3.evkalipt barglari

4.chayono`t barglarining qaynatmasi

5.malina sharbati


1. Ol: Skipidardan

Ber.

Belgila:

111


14-dars

Mavzu: Dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli nomlarida





Dars rejasi 1. Dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli

nomlarida sifatlarning qo`llanilishi 2.Dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli

nomlaridagi modellar


Dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli nomlarida sifatlarning qo`llanilishi; dorivor

preparatlarning ko`p bo`lakli nomlaridagi modellar bo‟yicha ma‟lumotlar berish;

dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini

shakllantirish;




- Sifatlar, I-II turlanishdagi sifatlar;

sifatlarning kelishiklar bo`yicha

turlanishi; moslashgan aniqlovchilar

bo‟yicha talabalar tomonidan o‟zlash-

tirilgan bilimlarini nazorat qilish;

-dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli

nomlarida sifatlarning qo`llanilishi; dori-

vor preparatlarning ko`p bo`lakli

nomlaridagi modellar bo‟yicha ma‟lu-

motlar berish;





- Sifatlar, I-II turlanishdagi sifatlar;

sifatlarning kelishiklar bo`yicha

turlanishi; moslashgan aniqlovchilar

bo‟yicha o‟zlashtirganlik darajasini

ko‟rsatadi;

- dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli

nomlarida sifatlarning qo`llanilishini;

dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli

nomlaridagi modellarni biladi;

-mavzular bo`yicha berilgan mashq-

larni bajarishda ularning shartli tasviri-

ni tuza oladi; moslashgan aniqlovchili

atamalari bo`lgan retseptlarni tez va

to`g`ri tarjima qila oladi.



mashqlar,shartli tasvirlar




auditoriya


tahlil qilish

112

Texnologik xarita

Dars

bosqichi

Vaqti


1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsni



ularning muhokoma-



savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

3 min.

5 min.

5 min.


uchun (67,68-bet 3,4-mashq)











a) Sifatlar nechta guruhga

bo„linadi?

b) Qaysi sifatlar I-II

turlanishga kiradi?

c) Sifatlaring lug„at shakli

qanday yoziladi?

d) I-II turlanishdagi sifatlar


turlanadi?

e) Moslashgan aniqlovchi


2.1. Bajargan uy




o`zlashtirganlik




va o`zlashtirganlik


Diqqatini doskaga





ishtirok etadi.

113

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat qilish

4.Yangi l/b

bilan tanish-

tirish

5.Ko`nikma-

larni shakl-

lantirish

uchun

mashqlar

bajarish

10 min.

10 min.

5 min.

10 min.





nazorat qiladi.

2.5.” Dorivor preparatlarning

ko`p bo`lakli nomlarida

sifatlarning qo`llanilishi;

dorivor preparatlarning ko`p

bo`lakli nomlaridagi modellar”


uni tushuntirish (prezentatsiya)



boradi. (45,46-§§)



nazorat qiladi:

a) Dorivor preparatlarning ko„p

bo„lakli nomlarida sifat

nechanchi o„rinda va qanday

aniqlovchi holida turadi?

b) Agar sifat dorivor o„simlik

nomiga tegishli bo„lsa unga

qanday moslashadi?

c) Tabletkalar nomi bilan

qanday sifatlar ishlatiladi?

d) Extractlar nomi bilan qanday

sifatlar ishlatiladi?

2.7.Darslikning 70,71-betlari-

dagi 47-§ da berilgan so`zlar

bilan tanishtiradi.


73- mashqning og`zaki; 75-

mashqning yozma bajarili-


2.4. Yozma ish

daftariga yozadi.

L/bni o`zlashtirganlik



yozib boradi va

mustaqil ravishda

“ Dorivor preparatlar-

ning ko`p bo`lakli

nomlarida sifatlarning

qo`llanilishi; dorivor

preparatlarning ko`p

bo`lakli nomlaridagi

modellar ” mavzulari

bilan tanishadi.



va o`zlashtirganlik



shini diqqat bilan

eshitadi. Navbatma-

navbat 3 tadan so`z

o`qiydi.





114

6.Ko`nikma-

larni shakl-

lantirish

uchun

retsept-

larni tarjima

qilish


larning og`zaki; 5-9-retseptning


qiladi.




egallaganligini

ko`rsatadi.

3-bosqich

Yakuniy





baholaydi.



betlarida berilgan.


etadi.

3.2.Vazifani yozib

oladi.

115



44-§ 44-§


1. kulrang 1. ko`k,zangori

2. sariq 2. oq

3. qip-qizil 3. achchiq

4. toza 4. qora

5. tashqi 5. ichki

6. suyuq 6. quruq

7. quyuq 7. yirik

8. sovuq 8. murakkab

9. ko`k tomir ichiga 9. metilen ko`ki

10. sovuq yerda saqla 10. jelatinli

116


15-dars

Mavzu: Botanik nomenklaturada sifatlarning qo`llanilishi




Dars rejasi 1. Botanik nomenklaturada sifatlarning

qo`llanilishi 2.O`simlik turini bildiruvchi sifatlar

3. Botanik oilani bildiruvchi sifatlar


Botanik nomenklaturada sifatlarning qo`llanilishi; o`simlik turini bildiruvchi

sifatlar; botanik oilani bildiruvchi sifatlar bo‟yicha ma‟lumotlar berish; dars

jarayonida bu mavzu bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini

shakllantirish;




- Dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli

nomlarida sifatlarning qo`llanilishi; dori-

vor preparatlarning ko`p bo`lakli

nomlaridagi modellar bo‟yicha talabalar

tomonidan o‟zlashtirilgan bilimlarini

nazorat qilish;

- botanik nomenklaturada sifatlarning

qo`llanilishi; o`simlik turini bildiruvchi

sifatlar; botanik oilani bildiruvchi sifatlar

bo‟yicha ma‟lumotlar berish;





- Dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli

nomlarida sifatlarning qo`llanilishi;

dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli

nomlaridagi modellar bo‟yicha


- botanik nomenklaturada sifatlarning

qo`llanilishini; o`simlik turini

bildiruvchi sifatlarni; botanik oilani

bildiruvchi sifatlarni biladi;

-mavzular bo`yicha berilgan mashq-

larni bajarishda ularning shartli tasviri-

ni tuza oladi; moslashgan aniqlovchili









auditoriya


tahlil qilish

117

Texnologik xarita

Dars

bosqichi

Vaqti


1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsni



ularning muhokoma-



savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

3 min.

5 min.

5 min.


uchun (73-74-bet 3-5-mashq)









nazorat qiladi:

a) Dorivor preparatlarning

ko„p bo„lakli nomlarida sifat

nechanchi o„rinda va qanday

aniqlovchi holida turadi?

b) Agar sifat dorivor o„simlik

nomiga tegishli bo„lsa unga

qanday moslashadi?

c) Tabletkalar nomi bilan

qanday sifatlar ishlatiladi? d) Extractlar nomi bilan

qanday sifatlar ishlatiladi?

2.1. Bajargan uy




o`zlashtirganlik




va o`zlashtirganlik


Diqqatini doskaga





ishtirok etadi.

118

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat qilish

4.Yangi l/b

bilan tanish-

tirish

5.Ko`nikmala

rni shakl-

lantirish

uchun

mashqlar

bajarish

6.Ko`nikma-

10 min.

10 min.

5 min.

10 min.

15 min.





nazorat qiladi.

2.5.” Botanik nomenklaturada

sifatlarning qo`llanilishi;

o`simlik turini bildiruvchi

sifatlar; botanik oilani

bildiruvchi sifatlar” mavzusi

bilan tanishtiradi, uni

tushuntirish (prezentatsiya)



boradi. (48-§)



nazorat qiladi:

a) Botanik nomenklaturada

sifatlar nimalarni bildiradi?

b) O`simlik turini bildiradigan

sifatlar nimani ifodalaydi?

c) Botanik oilalar nomlari

qanday qo`shimchalar

yordamida yasaladi?


49,50-§ §da berilgan jadvaldagi

so`zlar bilan tanishtiradi. Bu

jadvalda so`zlar geografik

tarqalishi,o`sish sharoiti, tashqi

ko`rinishi,rangi, ta`mi va

boshqa xususiyatlari bo`yicha

berilgan.


79- mashqning og`zaki; 78,81-

mashqlarning yozma bajarili-


2.9. 77,78-betlardagi 1-4-

2.4. Yozma ish

daftariga yozadi.




yozib boradi va

mustaqil ravishda

“ Botanik nomenklatu-

rada sifatlarning qo`lla-

nilishi; o`simlik turini

bildiruvchi sifatlar;

botanik oilani bildiruv-

chi sifatlar ” mavzusi

bilan tanishadi.



va o`zlashtirganlik



shini diqqat bilan

eshitadi. Navbatma-

navbat 3 tadan so`z

o`qiydi.






119

larni shakl-

lantirish

uchun

retsept-

larni tarjima

qilish

7 min. retseptlarning og`zaki; 5-7-

retseptlarning yozma




egallaganligini

ko`rsatadi.

3-bosqich

Yakuniy





baholaydi.



betlarida berilgan.


etadi.

3.2.Vazifani yozib

oladi.

120



47-§ 47-§


1. og`riqni qoldiruvchi 1. issiqni pasaytiruvchi

2. qon to`xtatuvchi 2. uxlatadigan

3. qattiq,mustahkam 3. suvli

4. suvsiz 4. moyli

5. qog`ozli 5. kraxmalli

6. efirli 6. qumli

7. qalampir –i, -si 7. ich suradigan

8. siydik haydovchi 8. terlatuvchi

9. tinchlantiradigan 9. astmaga qarshi

10. cho`chqa –i, -si 10. o`t haydovchi

121

Farmatsiya

16-dars

Mavzu: Vaksinalar, zardoblar va anatoksinlar nomida





Dars rejasi 1. Vaksinalar, zardoblar va anatoksinlar

nomidagi sifatlar 2. Vaksinalar, zardoblar va anatoksinlar

nomidagi aniqlovchilar


Vaksinalar, zardoblar va anatoksinlar nomidagi sifatlar; vaksinalar, zardoblar va

anatoksinlar nomidagi aniqlovchilar bo‟yicha ma‟lumotlar berish; dars

jarayonida bu mavzu bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini

shakllantirish;




- botanik nomenklaturada sifatlar;

botanik oilani bildiruvchi sifatlar;

o`simlik turini bildiruvchi sifatlar

bo‟yicha talabalar tomonidan


- vaksinalar, zardoblar va anatoksinlar

nomidagi sifatlar; vaksinalar, zardoblar

va anatoksinlar nomidagi aniqlovchilar






- botanik nomenklaturada sifatlar;

botanik oilani bildiruvchi sifatlar;

o`simlik turini bildiruvchi sifatlar


ko‟rsatadi;

- vaksinalar, zardoblar va anatoksinlar

nomidagi sifatlarni; vaksinalar,

zardoblar va anatoksinlar nomidagi

aniqlovchilarni biladi;

-mavzular bo`yicha berilgan mashqlar-

ni bajarishda ularning shartli tasvirini

tuza oladi; moslashgan aniqlovchili









auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

122

Dars

bosqichi

Vaqti


1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsni



ularning muhokoma-



savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

3 min.

5 min.

5 min.

10 min.


uchun (78-bet 3,4-mashq)









nazorat qiladi:

a) Botanik nomenklaturada


b) O`simlik turini bildiradigan

sifatlar nimani ifodalaydi?

c) Botanik oilalar nomlari

qanday qo`shimchalar

yordamida yasaladi?


nazorat (49,50-§§) qiladi.

L/bni individual kartochkalar


nazorat qiladi.

2.1. Bajargan uy




o`zlashtirganlik




va o`zlashtirganlik


Diqqatini doskaga





ishtirok etadi.

2.4. Yozma ish

daftariga yozadi.



123

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

4.Yangi l/b

bilan tanish-

tirish

5.Ko`nikma

larni shakl-

lantirish

uchun

mashqlar

bajarish

6.Retsept-

larni tarjima

qilish

7 min.

5 min.

10 min.

15 min.

10 min.

2.5.” Vaksinalar, zardoblar va

anatoksinlar nomida sifatlar-

ning ishlatilishi” mavzusi bilan

tanishtiradi, uni tushuntirish






nazorat qiladi:

a) Vaksinalar, zardoblar va

anatoksinlar nomidagi sifatlar


b) Vaksinalar, zardoblar va

anatoksinlar nomlaridagi

qanday aniqlovchilar

ishlatiladi ?



tanishtiradi.

2.8. Darslikning 80-81-

betlaridagi 85- mashqning

og`zaki; 86,87-mashqlarning


qiladi.

2.9. 81-betdagi 1-6-




yozib boradi va

mustaqil ravishda”Vak-

sinalar, zardoblar va

anatoksinlar nomida si-

fatlarning ishlatilishi”

mavzusi bilan tanisha-

di.



va o`zlashtirganlik



shini diqqat bilan

eshitadi. Navbatma-

navbat 3 tadan so`z

o`qiydi.








egallaganligini

ko`rsatadi.

3-bosqich

Yakuniy





baholaydi.



betlarida berilgan.


etadi.

3.2.Vazifani yozib

oladi.

124



49,50-§§ 49,50-§§


1. kavkaz belladonnasi 1. to`q qizil passiflora

2. oq maralquloq 2. qorako`l parpisi

3. o`tkir bargli sano 3. xitoy limonnigi

4. botqoq gnafaliumi 4. dengiz piyozi

5. yirik gulli magnoliya 5. teshik dalachoy

6. tik o`suvchi bo`rigul 6. to`ksiz qizilmiya

7. chalkashgan isparak 7. kichik sanchiqo`t

8. zangori polemonium 8. yapon laminariyasi

9. gretsiya periplokasi 9. sariq nufar

10. sabzisimon visnaga 10. nashasimon kendir


125

17-dars

Mavzu: Oraliq nazorat.Majhullik nisbatidagi o`tgan zamon sifatdoshi





oraliq nazorat

2. Majhullik nisbatidagi o`tgan zamon

sifatdoshi


Oraliq nazorat o`tkazish; majhullik nisbatidagi o`tgan zamon sifatdoshi mavzusi

bo`yicha ma`lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular bo`yicha talabalarning





- I-II turlanishdagi otlar va I-II turla-

nishdagi sifatlar mavzulari bo`yicha



- majhullik nisbatidagi o`tgan zamon

sifatdoshi mavzusi bo`yicha ma`lumotlar

berish;



shakllantirish;

- retseptlar yordamida mavzular


shakllantirish.


- I-II turlanishdagi otlar va I-II

turlanishdagi sifatlarlarning leksik va

grammatik kategoriyalarini



sifatdoshlarini biladi;


sifatdoshlarini ona tilidan lotin tiliga va

lotin tilidan ona tiliga tarjima qila

oladi;

- tarkibida majhullik nisbatidagi o`tgan

zamon sifatdoshlari bo`lgan retseptlarni

tarjima qila oladi.







auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

126

Dars

bosqichi

Vaqti


1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsni



ularning muhokoma-



savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. Oraliq

nazorat

o`tkazish

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

30 min.

5 min.

5 min.

2.1. Oraliq nazorat o`tkazadi.



o`tkaziladi.

2.2. Majhullik nisbatidagi

o`tgan zamon sifatdoshi

mavzusi bo`yicha ma`lumotlar

beradi. Yangi grammatik

mavzuni tanishtirish, uni




boradi. (53-§)




nazorat qiladi:

a) O`tgan zamon sifatdoshi

qaysi so`z turkumidan tashkil

topadi?

b) Sifatdoshlar qanday

qo`shimchalarga ega ?

c) Sifatdoshlar kelishiklar

bo`yicha qanday turlanadi?

2.1. Yozma ish

daftariga yozadi.

Mavzularni o`zlashtir-

ganlik darajasini

ko`rsatadi.


yozib boradi va

mustaqil ravishda

majhullik nisbatidagi

o`tgan zamon sifatdoshi

mavzusi bilan

tanishadi.



va o`zlashtirganlik


Diqqatini doskaga





ishtirok etadi.

127

4. Leksik

birlik bilan

tanishtirish

5.Mashqlar

bajarish

6.Retsept-

larni tarjima

qilish

10 min.

10 min.

10 min.

2.4 83-84-betlardagi 54-§ da

berilgan so‟zlar bilan

tanishtiradi.


88,89-mashqlarning og`zaki;

90-mashqning yozma


2.9. 84-85-betlardagi 1-4-




2.4. Tinglaydi.

Navbatma- navbat 3

tadan so`z o`qiydi.


ishtirok etadi,


egallaganligini

ko`rsatadi.




egallaganligini

ko`rsatadi.

3-bosqich

Yakuniy

5 min.





baholaydi.



betlarida berilgan.


etadi.

3.2.Vazifani yozib

oladi.

128

FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH

1-VARIANT





na`matak, o‟simlik, qaynatma, sharbat.



1. qora mingdevona

2. gelatinli capsula

3. qumloq bo`znochining extracti


5. oq streptotsid

IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.


Da.

Signa:

2. Ol: Chayono„tning suyuq ekstraktidan

Bo„ymadaronning suyuq ekstraktidan teng miqdorda 25 ml.dan

Mentoldan 0,05

Aralashtir. Ber.



2-VARIANT


1. II turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi ?




dorixona, shira,hujayra, surtma.



1. tashqi vosita

2. qalampir yalpiz moyi

3. sariq vaselin

4. mavrak barglarining damlamasi

5. aloyning quruq ekstrakti

IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Infusi Sennae compositae 30ml

Da.

Signa: 1 marta ichishga (kattalar uchun).

129


3-VARIANT

I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. Fe`llar nechta tuslanishga ega?




barg, suv, moy, son.



1. kalanxoy shirasi

2. kamforali moy

3. qora mingdevona

4. ro`yanning quyuq extracti

5. tetratsiklinning ko`z surtmasi.


1. Recipe: Tincturae amarae 10 ml.

Tincturae Strychni 5 ml.

Misce. Da.

Signa:

2. Ol: Evcalipt moyidan 10,0

Mentoldan

Aralashtir. Ber.

Belgila:


4-VARIANT

I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. Fe`llarning buyruq mayli qanday hosil qilinadi?




tomchi, sharcha, damlama, rezavor meva.



1. qayin bargi

2. qand sharbati

3. sovuq suv

4. ravochning quruq ekstrakti

5. qalampir yalpiz suvi


1. Recipe: Extracti Eucommiae fluidi

Da.

Signa:

2. Ol: Kanakunjut moyidan 10,0

Jelatinli kapsulalarda ber.

Belgila:

130


5-VARIANT


1. II turlanish jenskiy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?

2. Otlar nechta rodga ega? Ularning lotincha nomini yozing.



nastoyka, qalam, qaynatma, granula.



1. mavrak barglari


3. kuchalaning quruq ekstrakti

4. murakkab damlama

5. ichki vosita

IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Olei Terebinthinae rectificati 10 ml.

Da.

Signa:

2. Ol: Kuchala nastoykasidan 5 ml.

Limonnik nastoykasidan 20 ml.

Aralashtir. Ber.

Belgila:


6-VARIANT


1. Fe`llarning negizi qanday aniqlanadi?

2. Otlar nechta kelishikka ega? Ularning lotincha nomini yozing.



kurtak, tayoqcha, kraxmal, malham.



1. achchiq bodom

2. yirik tabletka


4. valeriananing efirli nastoykasi

5. naftalanli surtma

IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Methyleni coerulei

Da in capsulis gelatinosis.

Signa:

2. Oling: Aloyning suyuq extractidan

Shunday miqdorda 10 (son)ta ampullalarda bering.

Belgilang:

131


7-VARIANT

I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. Qanday aniqlovchilarni bilasiz?




til, kraxmal, metal, qog`oz.



1. bodom suvi

2. jelatin massasi

3. tillabosh yer ustki qismi

4. shaftoli moyining emulsiyasi

5. qoqining quyuq extracti


1. Recipe: Tabulettas Ferri reducti obductas 0,2 numero 20

Da.

Signa:

2. Ol: Kuydirilgan magneziyadan 20,0

Distillangan suvdan 120 ml.

Aralashtir.Ber.

Belgila:


8-VARIANT


1.I-II turlanishdagi sifatlar kelishiklar bo`yicha qanday turlanadi?




mum, quticha, vrach, surtma.



1. limon moyi

2. jenshen nastoykasi

3. bug`doy kraxmali


5. ro`yanning quyuq ekstrakti

IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Olei Eucalypti 2,0

Olei Terebinthinae 8,0

Misce.Da.

Signa:

2. Ol: Qoqi nastoykasidan

Achchiq nastoykadan teng miqdorda 10 ml

Kuchala nastoykasidan 5 ml

Aralastir. Ber.

Belgila:

132


9-VARIANT

I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. II turlanishga qaysi otlar kiradi?

2. Dorivor preparatlar nomi Nom.Sing. va Gen.Sing.da qanday qo`shimchalarga ega?



capsula, shira, barg, granula.



1. kalanchoy shirasi

2. sano damlamalasi

3. qora mingdevona


5. kuchalaning quruq extracti


1. Recipe:Emulsi olei Ricini 180,0

Sirupi Sacchari ad 200,0

Misce.Da.

Signa:

2. Ol: Sano barglarining damlamasidan 10,0:150 ml

Ravoch sharbatidan 30 ml

Aralashtir.Ber.

Belgila:


10-VARIANT


1. II turlanishdagi sredniy roddagi otlar Nom.Sing., Gen.Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur.da





dori, kristall, kurtak, sharbat.



1. efedraning yer ustki qismi

2. oqqaldirmoq barglari

3. kristall yod

4. chayono`t barglarining damlamasi

5.parafin bilan qoplangan qog`oz

IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Infusi herbae Hyperici perforati

Da.

Signa:

2. Ol: Tetratsiklinning ko`z uchun surtmasi

Ber. Belgila:

133


11-VARIANT








1. limon moyi


3. bug`doy kraxmali



IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Olei Eucalypti 2,0


Misce.Da.

Signa:




Aralastir. Ber.

Belgila:


12-VARIANT








1. kalanxoy shirasi

2. kamforali moy

3. qora mingdevona






Misce. Da.

Signa:


Mentoldan

Aralashtir. Ber. Belgila:

135


18-dars

Mavzu: Farmatsevtik atama va retseptlarni tarjima qilish.

Yakuniy dars




Dars rejasi 1. I,II turlanishdagi otlar va I-II turlanishdagi

sifatlarning, fe`llarning, majhullik nisbatidagi

o`tgan zamon sifatdoshlarining grammatik va

leksik materiallarini takrorlash.


I,II turlanishdagi otlar va sifatlarning, fe`llarning, majhullik nisbatidagi o`tgan

zamon sifatdoshlarining grammatik va leksik materiallarini takrorlash; dars


shakllantirish;




-“Majhullik nisbatidagi o`tgan zamon

sifatdoshlari” mavzusi bo`yicha



- I,II turlanishdagi otlar va sifatlar-

ning, fe`llarning, majhullik nisbati-

dagi o`tgan zamon sifatdoshlarining

grammatik va leksik materiallari

bo‟yicha ko‟nikma va malakalarni

shakllantirish.


Majhullik nisbatidagi o`tgan zamon

sifatdoshlari” mavzusi bo`yicha


- I,II turlanishdagi otlar va sifatlarning,

fe`llarning, majhullik nisbatidagi o`tgan

zamon sifatdoshlarining grammatik va

leksik materiallarini biladi; atama va

retseptlarni tarjima qiladi.


muammoli savollar, shartli tasvir, jadval,

mashqlar




auditoriya


qilish

136

Texnologik xarita

Dars

bosqichi

Vaqti


1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism

5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan tanish-

tiradi.

Darsning maqsadi va kutila-

yotgan natijalar bilan tanish-

tiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsni



ularning


etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

3 min.

5 min.

10 min.

15 min


uchun (86-bet 3,4,5-mashq)



2.2. O`qish uchun berilgan

87- betdagi 6- mashqning

o`qili-shini nazorat qiladi.





nazorat qiladi.



nazorat qilish uchun tezkor

savol-javoblar quyidagi

savollar yordamida o`tkazila-

di:

1) Lotin tilida fe`llar nechta

tuslanishga ega?

2.1. Bajargan uy


savollarga javob

beradi.

2.2.Tinglaydi,


beradi,o`qish texnika-

sini o`zlashtirganlik


2.3. Yozma ish

daftariga yozadi.





va o`zlashtirganlik


Diqqatini doskaga




137

2) I,II,IV tuslanishdagi

fe`llarning buyruq mayli


3)III tuslanishdagi fe`llarning

buyruq mayli qanday hosil

qilinadi?

4) Lotin tilidagi otlar nechta

rodga ega va ular lotincha

qanday nomlanadi?


kelishik bo„yicha turlanadi?


songa bo„linadi?

7) Kelishiklarning lotincha

nomlarini ayting.

8) Otlarning turlanishi qanday

aniqlanadi?

9) I turlanishdagi otlarga

qaysi otlar kiradi?

10) Qanday aniqlovchilarni

bilasiz?

11) Qanday aniqlovchi

moslashgan aniqlovchi deb

aytiladi?

12) Qanday aniqlovchi

moslashmagan aniqlovchi deb

aytiladi?

9) 13) II turlanishdagi otlarga

qaysi otlar kiradi ?

14) II turlanish jenskiy

roddagi otlarga qaysi otlar

kiradi?

15) II turlanish jenskiy

roddagi otlar kelishiklar

bo„yicha qanday turlanadi?

16) Dorivor preparatlar nomi

qaysi rodga tegishli?

17) Sifatlar nechta guruhga

bo„linadi?

18) Qaysi sifatlar I-II

turlanishga kiradi?

19) Sifatlaring lug„at shakli

qanday yoziladi?


ishtirok etadi.

138

2.I,II

turlanish-

dagi otlarni

jadval

yordamida

tarjima

qilish

10 min.

20) I-II turlanishdagi sifatlar


turlanadi?

21) Dorivor preparatlarning

ko„p bo„lakli nomlarida sifat

nechanchi o„rinda va

qanday aniqlovchi holida

turadi?

22) Agar sifat dorivor

o„simlik nomiga tegishli

bo„lsa unga qanday

moslashadi?

23) Retsept nechta qismdan

iborat?

24) Retseptning lotincha

qismi qaysi so„z bilan

boshlanadi ?

25) Retseptda dori moddalari-

ning nomi qaysi kelishikda

yoziladi ?

26) Vaksinalar, zardoblar va

anatoksinlar nomidagi

sifatlar qanday hosil qilinadi?

27) Botanik nomenklaturada


30) O`simlik turini bildiradi-

gan sifatlar nimani

ifodalaydi?

28) Botanik oilalar nomlari

qanday qo`shimchalar yorda-

mida yasaladi?

29) O`tgan zamon sifatdoshi

qaysi so`z turkumidan tashkil

topadi?

30) Sifatdoshlar qanday

qo`shimchalarga ega ?

31) Sifatdoshlar kelishiklar

bo`yicha qanday turlanadi?

2.5. Jadval yordamida otlarni

bosh va qaratqich kelishik,

birlik va ko„plik son

shakllarini yozishini nazorat

qiladi.

Doka, shakar, tayoqcha, hab

dori, granula,dorixona,

2.5. Jadval yordamida

otlarni bosh va qarat-

qich kelishik, birlik va

ko„plik son shakllarini

yozadi.

139

3. Atamalar-

ning shartli

tasvirini

tuzish va

tarjima

qilish

4. Retsept-

larni tarjima

qilish

17 min.

10 min.

bodom, shira, qaynatma,

suyuq surtma, qovoq, kristal.

2.6.Atamalarning shartli

tasvirini tuzishini va tarjima

qilishini nazorat qiladi:

1) ukrop suvi

2) kanakunjut moyi

3) oqqaldirmoq barglari

4) tashqi vosita

5) kalanxoy shirasi

6) qirqilgan quritilgan barglar

7) chernika sharbati

8) konservatsiya qilingan

9) tibbiyot safrosi

10) chipqonga quyiladigan

malham

2.7.Tarkibida I,II

turlanishdagi otlar va sifatlar,

sifatdoshlari bo`lgan

retseptlarni tarjima qilishni

nazorat qiladi.

2.6. Atamalarning

shartli tasvirini tuzadi

va lotin tiliga tarjima

qiladi, grammatik qoi-

dalarni egallaganligini

ko`rsatadi.





tadi.

3-bosqich

Yakuniy

5 min.





baholaydi.


Mavzularni takrorlash.


etadi.

3.2.Vazifani yozib

oladi.

140



54-§ 54-§


1. distillangan 1. tozalangan

2. quritilgan 2. cho`ktirilgan

3. kukunga aylantirilgan 3. maydalangan, kesilgan

4. tuyilgan,yanchilgan 4. qaytarilgan

5. olovda kuydirilgan 5. ishqalab maydalangan

6. konsentrlangan 6. suyultirilgan

7. po`st bilan qoplangan 7. faollashtirilgan

8. vitaminlashtirilgan 8. eritilgan

9. konservatsiya qilingan 9. sterilizatsiya qilingan

141

Farmatsiya II semestr

1-dars

Mavzu: Kimyoviy elementlar va kislotalarning lotincha nomlari




Dars rejasi 1.Kimyoviy elementlarning lotincha

nomlari

2.Kislotalarning lotincha nomlari


Kimyoviy elementlar va kislotalarning lotincha nomlari bo‟yicha ma‟lumotlar

berish, dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va

malakalarini shakllantirish;




- Elementlar va kislotalarning lotincha

nomlari bo‟yicha ma‟lumotlar berish;





- elementlar va kislotalarning lotincha

nomlarini biladi va ajrata oladi;

- elementlar va kislotalar nomlarini

lotin tiliga va ona tiliga tarjima qila

oladi.


muammoli savollar, shartli tasvir,

mashqlar, jadval, tezkor savollar.

Ta`lim vositalari Darslik, o`quv qo`llanma, jadvallar,

doska



auditoriya


tahlil qilish

142

Texnologik xarita

Dars bosqichi

Vaqti

O`qituvchi faoliyati

Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga kirish

Tashkiliy qism

5 min.


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va

kutilayotgan natijalar

bilan tanishtiradi.


tanishtiradi.

1.2.Mavzu bo`yicha

asosiy tushunchalarni;

adabiyotlar ro`yxatini

aytadi.

1.1.Tinglaydi.



qaratadi; ularning


etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1.Yangi mavzuni

o`zlashtirish

2.O`zlashtirilgan

bilimlarni nazorat

qilish

3. Ko`nikmalarni

shakllantirish

uchun mashqlar

15 min.

5 min.

25 min.

2.1.“Elementlar va


nomlari“ mavzulari bilan

tanishtiradi, uni tushun-

tirish (prezentatsiya)



boradi.

2.2.O`zlashtirilgan

bilim-larni quyidagi

savollar yordamida

nazorat qiladi:

a) Elementlarning

lotincha nomi qaysi

rodga tegishli?

b) Kislotalarning lotin-

cha nomi qanday hosil

qilinadi?

c) Kimyoviy elementlar

nomi Nom. va Gen.da

qanday qo`shimchalarga

ega?

2.3.Darslikning 88-90-

betlaridagi 92,94-

mashqlarning yozma



ravishda elementlar va


nomlari bilan tanishadi.

2.2. Savollarga javob be-

rishda ishtirok etadi va


ko`rsatadi.




143

bajarish

4.Ko`nikmalarni

shakllantirish

uchun retsept-

larni tarjima

qilish

20 min.

ravishda ravishda

bajarilishini nazorat

qiladi.

2.4. 90-91- betlardagi 1-

12- retseptlarning yozma

ravishda bajarilishini

nazorat qiladi.


tomonidan yo‟l qo`yilgan



qilisda ishtirok etadi.

Grammatik qoidalarni

egallaganligini ko‟rsatadi,

o`rtoqlari tomonidan yo‟l

qo‟yilgan hatolarni

to‟g‟rilaydi.

3-bosqich

Yakuniy

10 min.

3.1.Darsning rejalashti-

rilgan maqsadlariga

erishilganlik darajasini

va talabalar faoliyatini

tahlil qiladi va

baholaydi.


Uy vazifasi o`quv

qo`llanmaning 92-93-

betlarida berilgan.

3.3. Mustaqil ta`lim

mavzulari va uni

baholash mezonlari bilan

tanistiradi.

Jarayonda ishtirok etadi.

Vazifani yozib oladi.

Mustaqil ta`lim mavzula-

rini va uni baholash

mezonlarini yozib oladi.

144



54-§ 54-§


1. distillangan 1. tozalangan

2. quritilgan 2. cho`ktirilgan

3. kukunga aylantirilgan 3. maydalangan, kesilgan

4. tuyilgan,yanchilgan 4. qaytarilgan

5. olovda kuydirilgan 5. ishqalab maydalangan

6. konsentrlangan 6. suyultirilgan

7. po`st bilan qoplangan 7. faollashtirilgan

8. vitaminlashtirilgan 8. eritilgan

9. konservatsiya qilingan 9. sterilizatsiya qilingan

145


2-dars

Mavzu: Oksidlar va tuzlarning lotincha nomi




Dars rejasi 1.Oksidlar va chala oksidlarning lotin-

cha nomlari

2.Tuzlarning va asos tuzlarining

lotincha nomlari

3. Kislorodsiz kislotalarning organik

asoslar bilan hosil qilgan tuzlarining

lotincha nomlari


Oksidlar va chala oksidlarning lotincha nomlari;tuzlarning va asos tuzlarining

lotincha nomlari; kislorodsiz kislotalarning organik asoslar bilan hosil qilgan

tuzlarining lotincha nomlari bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu

mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini shakllantirish;




- “Elementlar va kislotalarning lotincha

nomlari” mavzusi bo‟yicha talabalar

tomonidan o‟zlashtirilgan bilimlarini

nazorat qilish;

- oksidlar va chala oksidlarning lotincha

nomlari; tuzlarning va asos tuzlarining

lotincha nomlari; kislorodsiz kislota-

larning organik asoslar bilan hosil

qilgan tuzlarining lotincha nomlari






- “Elementlar va kislotalarning lotincha

nomlari” mavzusi bo‟yicha o‟zlashtir-

ganlik darajasini ko‟rsatadi;


nomlarini; tuzlarning va asos tuzlarining

lotincha nomlarini; kislorodsiz kislota-


qilgan tuzlarining lotincha nomlarini

biladi va ajrata oladi.

- oksidlar; chala oksidlar va tuzlarning

nomlarini nomlarini tarjima qila oladi.


shartli tasvir, jadval, tezkor savollar.




auditoriya


tahlil qilish

146

Texnologik xarita

Dars bosqichi

Vaqti


Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga kirish

Tashkiliy qism

5 min.


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


bilan tanishtiradi.


tanishtiradi.

1.2.Mavzu bo`yicha



aytadi.

1.1.Tinglaydi.



qaratadi; ularning


etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashtirilgan

bilimlarni nazorat

qilish

5 min.

5 min.

5 min.

2.1. Yozma ravishda

bajarish uchun

berilgan(92-betdagi 3,4-

mashqlar) uy vazi-

fasining bajarilishini

tekshiradi.

2.2. Grammatika bo`yi-

cha o`zlashtirilgan bilim-

larni nazorat qiladi.

O`zlashtirilgan bilimlar-

ni quyidagi savollar

yordamida so`raydi:

a) Elementlarning

lotincha nomi qaysi

rodga tegishli?

b) Kislotalarning lotin-


qilinadi?

c) Kimyoviy elementlar

nomi Nom. va Gen.da

qanday qo`shimchalarga

ega?

2.3. O‟qish texnikasini

nazorat qiladi. O‟qish

uchun berilgan 93-

2.1. Bajargan uy

vazifasini ketma-ket

o`qiydi, savollarga javob

beradi.




ko`rsatadi. Diqqatini

doskaga qaratadi, navbat-

ma-navbat javob beradi,



ishtirok etadi.


egallaganligini, urg‟u va

til uslubidan habardor-

147

2.Yangi mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashtirilgan

bilimlarni nazorat

qilish

10 min.

10 min.

5 min.

betdagi 5-mashq

o‟qilishini nazorat qiladi.

2.4. Uyda yodlangan l/b

(56-58-§§) ni nazorat

qiladi. L/bni individual



qiladi.

2.5.”Oksidlar va chala

oksidlarning lotincha

nomlari;tuzlarning va

asos tuzlarining lotincha

nomlari; kislorodsiz

kislotalarning organik

asoslar bilan hosil qilgan

tuzlarining lotincha

nomlari” mavzulari bilan

tanishtiradi, uni tushun-

tirish (prezentatsiya)



boradi.

2.6.O`zlashtirilgan

bilimlarni quyidagi

savollar yordamida

nazorat qiladi:

a) Oksidlarning lotincha

nomi qanday hosil

qilinadi?

b) Chala oksidlarning

lotincha nomi qanday

yasaladi?

c) Kislotalarning lotin-


qilinadi?

d) Tuzlarning lotincha

nomi qanday hosil

qilinadi?

e) Asos tuzlarning


ligini ko‟rsatadi. O‟qish

texnikasini ishlab chiq-

qanligini va o‟qish

tezligini oshirganligini

ko‟rsatadi.

2.4.Ona tilida berilgan

so‟zni lotin tiliga yoki

aksincha tarjima qilib

yozma ish daftariga

yozadi.



ravishda „Oksidlar va

chala oksidlarning lotin-

cha nomlari; tuzlarning va

asos tuzlarining lotincha

nomlari; kislorodsiz

kislotalarning organik

asoslar bilan hosil qilgan

tuzlarining lotincha

nomlari“ mavzulari bilan

tanishadi.




ko`rsatadi.

148

4. Ko`nikmalarni

shakllantirish

uchun mashqlar

bajarish

6.Ko`nikmalarni

shakllantirish

uchun retsept-

larni tarjima

qilish

15 min.

15 min.

hosil qilinadi?

f) Kislorodsiz kislotalar-

ning organic asoslar

bilan hosil qilgan

tuzlarining nomi qanday

yasaladi?

2.7.95-betdagi 96,98-

mashqlarni o`g`zaki;

97,99-mashqlarning

yozma ravishda bajarili-


2.8.96-97- betlardagi 1-

10- retseptlarning yozma


nazorat qiladi.





tomonidan yo‟l qo`yilgan





egallaganligini ko‟rsatadi.

3-bosqich

Yakuniy

5 min. 3.1.Darsning rejalashti-

rilgan maqsadlariga



tahlil qiladi va

baholaydi.


Uy vazifasi darslikning

97-98-betlarida berilgan.


etadi.


149



Elementlar,kislotalar va oksidlar


1. aluminiy 1. kumush

2. mis 2. temir

3. ftor 3. vodorod

4. simob 4. azot

5. kislorod 5. fosfor

6. qo„rg„oshin 6. oltingugurt

7. rux 7. yod

8. atsetilsalitsilat kislota 8. limon kislota

9. temir askorbinat kislota 9. xlorid kislota

10. salitsilat kislota 10. folat kislota

Quyidagi harflar orasidan 15 ta elementning nomini toping va o`zbek


R A R G E N T U M P H O

B A R I U M A G N I U M

A U R U M O B R O M U M

L I T H I U M N O A K B

U P L U M B U M S Z U M

M A G N E S I U M A O I

I O D U M Y K A L I U M

N I T R O G E N I U M O

I P H O S P H O R U S C

M A G N I U M X Y O N I

S U L F U R Z I N C U M


150

3-dars

Mavzu: III turlanishdagi otlar.Undosh tipga kiradigan mujskoy roddagi otlar




Dars rejasi 1.III turlanishdagi otlar

2.Undosh tipdagi otlar

3.Undosh tipga kiruvchi mujskoy

roddagi otlar


“III turlanishdagi otlar; undosh tipdagi otlar; undosh tipga kiruvchi mujskoy

roddagi otlar” mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu












- III turlanishdagi otlar; undosh tipdagi

otlar; undosh tipga kiruvchi mujskoy

roddagi otlar mavzulari bo‟yicha













- III turlanishdagi otlarni; undosh

tipdagi otlarni; undosh tipga kiruvchi

mujskoy roddagi otlarning grammatik

ketegoriyalarini va leksik birligini biladi

va ajrata oladi;

-mavzular bo`yicha berilgan mashqlarni

bajarishda ularning shartli tasvirini tuza

oladi; atama va retseptlarni tez va




mashqlar, jadval, tezkor savollar.




auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

151

Dars bosqichi

Vaqti


Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsni



ularning muhokomasida

ishtirok etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1.

O`zlashtirilgan

bilimlarni

nazorat qilish

5 min.

5 min.

5 min.

2.1. Yozma ravishda

bajarish uchun berilgan (97-

98-betdagi 2,3-mashqlar)

uy vazi-fasining




nazorat qiladi. O`zlashti-

rilgan bilimlarni quyidagi

savollar yordamida

so`raydi:

a) Oksidlarning lotincha

nomi qanday hosil qilinadi?

b) Chala oksidlarning


yasaladi?

c) Kislotalarning lotincha


d) Tuzlarning lotincha nomi


e) Asos tuzlarning lotincha


f) Kislorodsiz kislotalar-

ning organic asoslar bilan

hosil qilgan tuzlarining

nomi qanday yasaladi?



2.1. Bajargan uy vazifa-

sini ketma-ket o`qiydi,




va o`zlashtirganlik


Diqqatini doskaga





ishtirok etadi.

152

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashtiril-

gan bilimlarni

nazorat qilish

4. Leksik

birlik bilan

tanishtirish

10 min.

15 min.

5 min.

5 min.

uchun berilgan 93- betdagi

5-mashq o‟qilishini nazorat

qiladi.

2.4. Tuzlarning nomini

tarjima qilishni


tekshirish uchun nazorat

o`tkazadi.Nazorat indivi-

dual kartochkalar yorda-

mida yozma ravishda

nazorat qiladi.

2.5. “III turlanishdagi otlar;

undosh tipdagi otlar;

undosh tipga kiruvchi

mujskoy roddagi otlar”

mavzulari bilan tanish-

tiradi, uni tushuntirish



boshqarib boradi.

2.6.O`zlashtirilgan bilim-

larni quyidagi savollar


a) Qaysi otlar III turlanish-

ga kiradi?

b) Tеng murakkab va no-

tеng murakkab otlar dеgan-

da nimani tushunasiz?

c) III turlanishdagi otlar-

ning o`ziga xos xususiyati

nimadan iborat?

d) III turlanishdagi otlar-

ning nеgizi qanday hosil

qilinadi?

e) III turlanishdagi otlar

nеchta tipga bo`linadi?

f) Qaysi otlar undosh tipga

kiradi?

g) Mujskoy va jеnskiy

2.3. Talaffuz va o‟qish


ligini, urg‟u va til

uslubidan habardorligini

ko‟rsatadi. O‟qish texni-

kasini ishlab chiqqanli-

gini va o‟qish tezligini

oshirganligini ko‟rsata-

di.




yozma ish daftariga

yozadi.


yozib boradi va

mustaqil ravishda „III

turlanishdagi otlar;

undosh tipdagi otlar;

undosh tipga kiruvchi

mujskoy roddagi otlar“

mavzulari bilan

tanishadi.



va o`zlashtirganlik


153

5. Ko`nikma-

larni shakllan-

tirish uchun

mashqlar

bajarish

6.Ko`nikmalar

ni shakllan-

tirish uchun

retseptlarni

tarjima qilish

15 min.

10 min.

roddagi otlarning kеlishik

qo`shimchalarini ayting.

2.7.101-betdagi 67-§ da


tanishtiradi.

2.8.101,102-betdagi 103-

mashqning o`g`zaki;

100,104-mashqlarning

yozma ravishda bajarilishini

nazorat qiladi.

2.9.102-103- betlardagi 1-7-

retseptlarning og`zaki; 8-

12-retseptlarning yozma


nazorat qiladi.

2.7.Tinglaydi.

Navbatma-navbat 3

tadan so`z o`qiydi.


ishtirok etadi,


egallaganligini ko`rsata-

di.




egallaganligini ko‟rsata-

di.

3-bosqich

Yakuniy

5 min. 3.1.Darsning rejalashti-

rilgan maqsadlariga

erishilganlik darajasini va

talabalar faoliyatini tahlil

qiladi va baholaydi.



104,105-betlarida berilgan.


etadi.

3.2.Vazifani yozib

oladi.



154

Tuzlar nomi


1. kalsiy laktat 1. qo„rg„oshin atsetat

2. rux sulfat 2. natriy yodid

3. natriy nitrit 3. magniy askorbinat

4. bariy sulfat 4. natriy arsenit

5. asosli magniy 5. natriy ftorid

karbonat 6. sulfatsil-natriy

6. asosli vismut nitrat 7. asosli magniy

7. adrenelin gidroxlorid karbonat


4-dars

Mavzu: Undosh tipga kiradigan jenskiy roddagi otlar


155



Dars rejasi 1. Undosh tipga kiruvchi jenskiy

roddagi otlar

2. Jenskiy roddagi otlarning kelishik

qo`shimchalari


“III turlanishdagi undosh tipga kiruvchi jenskiy roddagi otlar; jenskiy roddagi

otlarning kelishik qo`shimchalari” mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars


shakllantirish;




-“ III turlanishdagi otlar; undosh tipdagi


roddagi otlar” mavzulari bo‟yicha



- “III turlanishdagi undosh tipga

kiruvchi jenskiy roddagi otlar; jenskiy


qo`shimchalari” mavzulari bo‟yicha






- “III turlanishdagi otlar; undosh tipdagi


roddagi otlar” mavzulari bo‟yicha


- III turlanish undosh tipga kiruvchi

jenskiy roddagi otlarning grammatik


va ajrata oladi;







jadval, tezkor savollar




auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

156

Dars bosqichi

Vaqti


Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.


va vazifalarini



ishtirok etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashtiril-

gan bilimlarni

nazorat qilish

5 min.

10 min.

5 min.


uchun berilgan (104-betdagi

3,4,5-mashqlar) uy vazi-


tekshiradi.




nazorat qiladi:

a) Qaysi otlar III- turlanishga

kiradi?

b) Tеng murakkab va notеng

murakkab otlar dеganda

nimani tushunasiz?

c) III turlanishdagi otlarning

o`ziga xos xususiyati

nimadan iborat?

d) III turlanishdagi otlarning

nеgizi qanday hosil qilinadi?

e) III turlanishidagi otlar



kiradi?

g) Mujskoy va jеnskiy

roddagi otlarning kеlishik



nazorat qiladi. O‟qish uchun

berilgan 105- betdagi 6-

1. Bajargan uy vazifa-







doskaga qaratadi,

navbat-ma-navbat javob







157

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashtiril-

gan bilimlarni

nazorat qilish

4. Leksik

birlik bilan

tanishtirish

10 min.

5 min.

5 min.

5 min.

mashqning o‟qilishini nazorat

qiladi.


(67-§) ni nazorat qiladi. L/bni



nazorat qiladi.

2.5. “Undosh tipga kiruvchi

jenskiy roddagi otlar; jenskiy

roddagi otlarning

kelishiklarda turlanishi”


uni tushuntirish (prezenta-

tsiya) jarayonida idrok etib


boradi.



nazorat qiladi:

a) Qaysi otlar III turlanishga

kiradi?

b) III turlanishdagi otlarning


c) III turlanishidagi otlar


d) Qaysi otlar undosh tipga

kiradi?

e) Jеnskiy roddagi otlarning

kеlishik qo`shimchalarini

ayting. f)Jenskiy roddagi otlar

Nom.Sing.da qanday


2.7.106-betdagi 69-§ da


tanishtiradi.

uslubidan habardor-


texnikasini ishlab

chiqqanligini va o‟qish


ko‟rsatadi.




yozma ish daftariga

yozadi.



ravishda “Undosh tipga

kiruvchi jenskiy roddagi

otlar; jenskiy roddagi

otlarning kelishiklarda

turlanishi” mavzulari

bilan tanishadi.




sini ko`rsatadi.

2.7.Tinglaydi.

Navbatma-navbat 3

tadan so`z o`qiydi.

158

5. Ko`nikma-

larni shakllan-

tirish uchun

mashqlar

bajarish

6.Ko`nikmalar

ni

shakllantirish

uchun retsept-

larni tarjima

qilish

15 min.

10 min.

2.8.106-107-betlardagi 106-

mashqning o`g`zaki; 105,108-

mashqlarning yozma ravishda


2.9.107-108- betlardagi 1-5-


retseptlarning yoz-ma

ravishda bajarilishini nazorat

qiladi.




ligini ko`rsatadi, jadval-

lar va shartli tasvirlar

tuzadi; o`rtoqlari tomo-

nidan yo‟l qo`yilgan






di, o`rtoqlari tomonidan

yo‟l qo‟yilgan hatolarni

to‟g‟rilaydi.

3-bosqich

Yakuniy

5 min. 3.1.Darsning rejalashti-rilgan




baholaydi.



betida berilgan.


etadi.




159

67-§ 67-§


1. kukun 1. yog`

2. suyuqlik,eritma 2. gul

3. maza 3. rang

4. hid 4. ko`mir

5. efir 5. sovun

6. havo 6. po`stloq

7. cho`chqa yog`i 7. odam

8. bahorgi adonis 8. turkiston adonisi

9. jag`-jag` 9. muallif

160


5-dars

Mavzu: Undosh tipga kiradigan sredniy roddagi otlar




Dars rejasi 1. Undosh tipga kiruvchi sredniy

roddagi otlar

2. Sredniy roddagi otlarning kelishik

qo`shimchalari


“III turlanish undosh tipga kiruvchi sredniy roddagi otlar; sredniy roddagi

otlarning kelishik qo`shimchalari” mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars


shakllantirish;




“III turlanish undosh tipga kiruvchi

jenskiy roddagi otlar; jenskiy roddagi




- “III turlanish undosh tipga kiruvchi

sredniy roddagi otlar; sredniy roddagi


mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar

berish;






jenskiy roddagi otlar; jenskiy roddagi


mavzulari ” mavzulari bo‟yicha


- III turlanish undosh tipga kiruvchi

sredniy roddagi otlarning grammatik


va ajrata oladi;











auditoriya


tahlil qilish

161

Texnologik xarita

Dars bosqichi

Vaqti


Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.


va vazifalarini



ishtirok etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashtiril-

gan bilimlarni

nazorat qilish

5 min.

10 min.





tekshiradi.




nazorat qiladi:


kiradi?



nimani tushunasiz?


o`ziga xos xususiyati nima-

dan iborat?






kiradi?

g) Jеnskiy roddagi otlarning


ayting. i) Jеnskiy roddagi otlarning








doskaga qaratadi,





162

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashtiril-

gan bilimlarni

nazorat qilish

4. Leksik

birlik bilan

tanishtirish

5. Ko`nikma-

larni shakllan-

tirish uchun

mashqlar

bajarish

10 min.

5 min.

5 min.

5 min.

15 min.

Nom.Sing. qo`shimchalarini

ayting.





nazorat qiladi.

2.4. “Undosh tipga kiruvchi

sredniy roddagi otlar; sredniy

roddagi otlarning kelishiklar-

da turlanishi” mavzulari


tushuntirish (prezenta-tsiya)



boradi.



nazorat qiladi:


kiradi?





d) Qaysi otlar undosh tipga

kiradi?

e) Sredniy roddagi otlarning


ayting. f)Sredniy roddagi otlar

Nom.Sing.da qanday


2.6.106-betdagi 71-§ da


tanishtiradi.

2.7.111-betdagi 111-







yozma ish daftariga

yozadi.



ravishda “Undosh tipga

kiruvchi sredniy roddagi

otlar; sredniy roddagi



bilan tanishadi.




sini ko`rsatadi.

2.6.Tinglaydi.

Navbatma-navbat 3

tadan so`z o`qiydi.






163

6.Ko`nikmalar

ni shakllan-

tirish uchun

retseptlarni

tarjima qilish

15 min.

2.8.111-113- betlardagi 1-8-




qiladi.










to‟g‟rilaydi.

3-bosqich

Yakuniy





baholaydi.





etadi.


164



69-§ 69-§


1. shilliq,eritma 1. ildiz

2. eritma 2. aralashma

3. sepma dori 3. bura

4. achitqi 4. smola, qatron

5. zuluk 5. zupturum

6. burga zupturum 6. nishtarsimon termopsis

7. oddiy zirk 7. makkajo`xori

8. yong`oq 8. kuchala

9. qirqquloq 9. uchbargli meniantes

10. in`yeksiya 10. erkak paporotnik

165


6-dars

Mavzu: Aralash tipdagi otlar




Dars rejasi 1. Aralash tipdagi otlar

2. Aralash tipdagi otlarning kelishiklar

bo`yicha turlanishi


“Aralash tipdagi otlar; aralash tipdagi otlarning kelishiklar bo`yicha turlanishi”

mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha

talabalarning ko‟nikma va malakalarini shakllantirish;




-“ III turlanish undosh tipga kiruvchi





- “Aralash tipdagi otlar; aralash tipdagi



berish;










- Aralash tipdagi otlarning grammatik


va ajrata oladi;











auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

166

Dars bosqichi

Vaqti


Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.


va vazifalarini



ishtirok etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashtiril-

gan bilimlarni

nazorat qilish

5 min.

10 min.


uchun berilgan (113-114-

betdagi 3,4,5-mashqlar) uy

vazi-fasining bajarilishini

tekshiradi.




nazorat qiladi:


kiradi?



nimani tushunasiz?



nimadan iborat?






kiradi?

g) Sredniy roddagi otlarning


ayting.

i) Sredniy roddagi otlarning








doskaga qaratadi,





167

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashtiril-

gan bilimlarni

nazorat qilish

4. Leksik

5 min.

10 min.

5 min.

5 min.

5 min.

Nom.Sing.dagi qo`shimcha-

larini ayting





qiladi.





nazorat qiladi.

2.5. “Aralash tipdagi otlar;

aralash tipdagi otlarning

kelishiklarda turlanishi”





boradi.



nazorat qiladi:


kiradi?





d) Qaysi otlar aralash tipga

kiradi?

e) Aralash tipdagi otlarning


ayting. f)Aralash tipdagi otlar nechta

guruhga bo`linadi?

2.7.115-betdagi 73-§ da




uslubidan habardor-


texnikasini ishlab



ko‟rsatadi.




yozma ish daftariga

yozadi.



ravishda “Aralash tipda-

gi otlar; aralash tipdagi



bilan tanishadi.




sini ko`rsatadi.

2.7.Tinglaydi.

168

birlik bilan

tanishtirish

5. Ko`nikma-

larni shakllan-

tirish uchun

mashqlar

bajarish

6.Ko`nikma-

larni shakllan-

tirish uchun

retsept-larni

tarjima qilish

15 min.

10 min.


tanishtiradi.

2.8.116-betdagi 116-




2.9.117-118- betlardagi 1-5-




qiladi.

Navbatma-navbat 3

tadan so`z o`qiydi.















to‟g‟rilaydi.

3-bosqich

Yakuniy





baholaydi.





etadi.



169


71-§ 71-§


1. og`izcha 1. urug`

2. achchiqtosh 2. ism,nom

3. chayqash 3. ildizpoya

4. oltingugurt 4. tana,gavda

5. sut 5. eliksir

6. og`iz 6. murch

7. achchiq toron 7. exinopanaks

8. baland exinopanaks 8. ildizpoya ildizlari

bilan


170

7-dars

Mavzu: Unli tipdagi otlar




Dars rejasi 1. Unli tipdagi otlar

2. Unli tipdagi otlarning kelishiklar

bo`yicha turlanishi


“Unli tipdagi otlar; unli tipdagi otlarning kelishiklar bo`yicha turlanishi”






-“ III turlanish aralash tipdagi otlar;

aralash tipdagi otlarning kelishik




- “Unli tipdagi otlar; unli tipdagi



berish;





- “III turlanish aralash tipdagi otlar;

aralash tipdagi otlarning kelishik



- Unli tipdagi otlarning grammatik


va ajrata oladi;











auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

171

Dars bosqichi

Vaqti


Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.


va vazifalarini



ishtirok etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashtiril-

gan bilimlarni

nazorat qilish

5 min.

5 min.


uchun berilgan (118-119-

betdagi 3,4,5,6-mashqlar) uy

vazi-fasining bajarilishini

tekshiradi.




nazorat qiladi:


kiradi?



nimani tushunasiz?



nimadan iborat?






kiradi?

g) Qaysi otlar aralash tipga

kiradi?

i)Aralash tipdagi otlar nechta

guruhga bo`linadi?

j) Aralash tipdagi otlarning








doskaga qaratadi,





172

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashtiril-

gan bilimlarni

nazorat qilish

4. Leksik

5 min.

10 min.

5 min.

5 min.

5 min.

kelishik qo`shimchalarini

ayting.





qiladi.





nazorat qiladi.

2.5. “Unli tipdagi otlar; unli

tipdagi otlarning kelishiklarda

turlanishi” mavzulari bilan

tanishtiradi, uni tushuntirish



boshqarib boradi.



nazorat qiladi:


kiradi?

b) III turlanishidagi otlar


c) Qaysi otlar undosh tipga

kiradi?

d) Qaysi otlar aralash tipga

kiradi?

e) Qaysi otlar unli tipga

kiradi?

f)Unli tipdagi otlar kelishiklar

bo`yicha qanday qo`shimcha-

larga ega?

2.7.120-betdagi 75-§ da




uslubidan habardor-


texnikasini ishlab



ko‟rsatadi.




yozma ish daftariga

yozadi.



ravishda “Unli tipdagi

otlar; unli tipdagi



bilan tanishadi.




sini ko`rsatadi.

2.7.Tinglaydi.

173

birlik bilan

tanishtirish

5. Ko`nikma-

larni shakllan-

tirish uchun

mashqlar

bajarish

6.Ko`nikma-

larni shakllan-

tirish uchun

retsept-larni

tarjima qilish

15 min.

15 min.


tanishtiradi.

2.8.121-betdagi 121-




2.9.122-123- betlardagi 1-5-


retseptlarning yozma ravish-

da bajarilishini nazorat

qiladi.

Navbatma-navbat 3

tadan so`z o`qiydi.















to‟g‟rilaydi.

3-bosqich

Yakuniy





baholaydi.





etadi.



174


73-§ 73-§


1. qism,bo`lak 1. tish

2. bola 2. bolalar uchun

3. brusnika 3. qoraqiz

4. uch bo`lakli qoraqiz 4. angishvonagul

5. yirik gulli angishvonagul 5. narkoz

6. narkoz uchun 6. asos,negiz

7. yo`tal 7. yo`talga qarshi

8. doza 8. xantal qog`ozi

9. kerak paytida 9. baliq yog`i


8-dars

Mavzu: III turlanishdagi sifatlar

175




Dars rejasi 1. III turlanishdagi sifatlar

2. 3 qo`shimchali, 2 qo`shimchali, 1

qo`shimchali sifatlar

3. III turlanishdagi sifatlarning



“III turlanishdagi sifatlar; 3 qo`shimchali, 2 qo`shimchali, 1 qo`shimchali sifatlar;

III turlanishdagi sifatlarning kelishiklar bo`yicha turlanishi” mavzulari bo‟yicha

ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma

va malakalarini shakllantirish;




-“ III turlanish unli tipdagi otlar; unli tipdagi

otlarning kelishik qo`shimchalari” mavzulari

bo‟yicha talabalar tomonidan o‟zlashtirilgan


- “III turlanishdagi sifatlar; 3 qo`shimchali, 2

qo`shimchali, 1 qo`shimchali sifatlar; III

turlanishdagi sifatlarning kelishiklar bo`yicha

turlanishi” mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar

berish;

- mashqlar va retseptlar yordamida mavzular


shakllantirish.


- “III turlanish unli tipdagi otlar;

unli tipdagi otlarning kelishik

qo`shimchalari” mavzulari bo‟yi-

cha o‟zlashtirganlik darajasini

ko‟rsatadi;

- III turlanishdagi sifatlarning

grammatik ketegoriyalarini va

leksik birligini biladi va ajrata

oladi;

- tarkibida III turlanishdagi

sifatlari bo`lgan atama va

retseptlarni tez va to`g`ri tarjima

qila oladi.

Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil

o`qish, muammoli savollar, shartli

tasvir, jadval, tezkor savollar



Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun

mo`ljallangan auditoriya

Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning

faoliyatini tahlil qilish

Texnologik xarita

176

Dars

bosqichi

Vaqti


Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism

5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan tanishtiradi.

Darsning maqsadi va kutilayotgan

natijalar bilan tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsning

maqsadi va vazifa-

larini tinglashga

qaratadi; ularning

muhokomasida

ishtirok etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat qilish

5 min.

5 min.


uchun berilgan (123-124-betdagi

3,4,5-mashqlar) uy vazifasining



o`zlashtirilgan bilimlarni quyidagi

savollar yordamida nazorat qiladi:


kiradi?


murakkab otlar dеganda nimani

tushunasiz?


o`ziga xos xususiyati nimadan

iborat?



e) III turlanishidagi otlar nеchta

tipga bo`linadi?

f) Qaysi otlar undosh tipga kiradi?

g) Qaysi otlar aralash tipga kiradi?

i) Qaysi otlar unli tipga kiradi? j) Unli tipdagi otlarning kelishik


2.1. Bajargan uy


o`qiydi, savollarga

javob beradi.


berishda ishtirok eta-

di va o`zlashtirganlik


Diqqatini doskaga

qaratadi, navbatma-



(bo`lsa agar)

tuzatishda ishtirok

etadi.

177

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashtiril-

gan bilimlarni

nazorat qilish

5 min.

10 min.

5 min.

5 min.

2.3. O‟qish texnikasini nazorat

qiladi. O‟qish uchun berilgan 124-

betdagi 7-mashqning o‟qilishini

nazorat qiladi.



individual kartochkalar yordamida

yozma ravishda nazorat qiladi.

2.5. “III turlanishdagi sifatlar; 3

qo`shimchali, 2 qo`shimchali, 1

qo`shimchali sifatlar; III turla-

nishdagi sifatlarning kelishiklar

bo`yicha turlanishi” mavzulari

bilan tanishtiradi, uni tushuntirish

(prezentatsiya) jarayonida idrok

etib tushunganlikni boshqarib

boradi.



nazorat qiladi:

a) III turlanishdagi sifatlar nechta

guruhga bo„linadi?

b) Uch qo„shimchali sifatlar rodlar

bo„yicha qanday qo„shimchalarga

ega?

c) Ikki qo„shimchali sifatlarning

rodlar bo„yicha qo„shimchalarini

ayting.

d) Bir qo„shimchali sifatlar rodlar

bo„yicha qanday qo„shimchalarga

ega?

e) III turlanishdagi sifatlar Nom.

Sing. va Gen. Sing. da qanday

2.3. Talaffuz va

o‟qish texnikasini

egallaganligini, urg‟u

va til uslubidan

habardorligini ko‟r-

satadi. O‟qish texni-

kasini ishlab chiqqan-

ligini va o‟qish tez-

ligini oshirganligini

ko‟rsatadi.

2.4.Ona tilida

berilgan so‟zni lotin

tiliga yoki aksincha

tarjima qilib yozma

ish daftariga yozadi.

2.5.Tinglaydi,daftari-

ga yozib boradi va

mustaqil ravishda “III

turlanishdagi sifatlar;

3 qo`shimchali, 2

qo`shimchali, 1 qo`-

shimchali sifatlar; III

turlanishdagi sifatlar-

ning kelishiklar

bo`yicha turlanishi”

mavzulari bilan

tanishadi.


berishda ishtirok

etadi va o`zlashtir-

ganlik darajasini

ko`rsatadi.

178

4. Leksik

birlik bilan

tanishtirish

5. Ko`nikma-

larni

shakllan-

tirish uchun

mashqlar

bajarish

6.Ko`nikma-

larni

shakllan-

tirish uchun

retsept-larni

tarjima qilish

7. Klaster

tuzish

5 min.

15 min.

10 min.

5 min.


f)III turlanishdagi sifatlarning

Nom.Plur. va Gen.Plur.

qo„shimchalarini ayting.

2.7.126-betdagi 77-§ da berilgan

so‟zlar bilan tanishtiradi.

2.8.126-betdagi 125- mashqning

o`g`zaki; 127-betdagi 126-



2.9.127-128- betlardagi 1-5-


retseptlarning yozma ravishda


2.10.“III turlanishdagi sifatlar “

mavzusiga klaster tuzishni nazorat

qiladi.

2.7.Tinglaydi.

Navbatma-navbat

3 tadan so`z

o`qiydi.


ishtirok etadi, jadval-


tuzadi; grammatik


ligini ko`rsatadi.

2.9.Retseptlarni

tarjima qilisda ish-

tirok etadi. Gramma-

tik qoidalarni egalla-

ganligini ko‟rsatadi,


yo‟l qo‟yilgan

hatolarni to‟g‟rilaydi.

2.10. Klaster tuzadi,


egallaganligini ko‟r-

satadi.

3-bosqich

Yakuniy

5 min. 3.1.Darsning rejalashtirilgan maq-

sadlariga erishilganlik darajasini

va talabalar faoliyatini tahlil qiladi

va baholaydi.



betlarida berilgan.


etadi.

3.2.Vazifani yozib

oladi.



179

75-§

1- variant

1. hayvon

2. sariq nufar

3. novshadil spirti

Atamalarning shartli tasvirini tuzib,Nom. Va Gen. Da tarjima

qiling.

1. retinol atsetatning moyli eritmasi

2. moychechakning quritilgan gullari

3. shoxkuya damlamasi

75-§

2- variant

1. tuz

2. shoxkuya

3. novshadil –arpabodiyon tomchilari

Atamalarning shartli tasvirini tuzib,Nom. Va Gen. Da tarjima

qiling.

1. suvli eritma

2. gòzpanja ildizpoyasining damlamasi

3. zigìr urugìning shilligì


9-dars

Mavzu: Oraliq nazorat. Aniq nisbatdagi hozirgi zamon sifatdoshi


180



Dars rejasi 1.Grammatik va leksik mavzular


o`zlashtirilgan bilimlarni nazorat qilish

2. Aniq nisbatdagi hozirgi zamon sifat-

doshi va ularning kelishiklar bo`yicha

turlanishi.

4. Murakkab retsept tarkibiga kiruvchi

moddalar


“Aniq nisbatdagi hozirgi zamon sifatdoshi va ularning kelishiklar bo`yicha

turlanishi; murakkab retsept tarkibiga kiruvchi moddalar” mavzulari bo‟yicha

ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu mavzu bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va








- “Aniq nisbatdagi hozirgi zamon

sifatdoshi va ularning kelishiklarda

turlanishi; murakkab retsept tarkibiga

kiruvchi moddalar” mavzulari bo‟yicha








ko‟rsatadi;

- Aniq nisbatdagi hozirgi zamon

sifatdoshinning grammatik


va ajrata oladi; murakkab retsept

tarkibiga kiruvchi moddalarni biladi;


moslashgan va moslashmagan

aniqlovchili atamalari bo`lgan atama va

retseptlarni tez va to`g`ri tarjima qila

oladi.


shartli tasvir, muammoli mashqlar,





auditoriya


tahlil qilish

181

Texnologik xarita

Dars bosqichi

Vaqti


Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.



qaratadi; ularning


etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashtiril-

gan bilimlarni

nazorat qilish

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashtirilg

an bilimlarni

nazorat qilish

25 min.

10 min.

5 min.

2.1.Grammatik va leksik

mavzular bo`yicha talabalar

tomonidan o`zlashtirilgan

bilimlarni nazorat qiladi.



nazorat qiladi.

2.2. „Aniq nisbatdagi

hozirgi zamon sifatdoshi;

aniq nisbatdagi hozirgi

zamon sifatdoshining keli-

shiklarda turlanishi; murak-

kab retsept tarkibiga

kiruvchi moddalar“ mav-

zulari bilan tanishtiradi,




boradi.




a) Aniq nisbatdagi hozirgi

zamon sifatdoshi qanday

hosil qilinadi?

b) Aniq nisbatdagi hozirgi

2.1. Grammatik va leksik

mavzular bo`yicha


sini ko`rsatadi.



ravishda „Aniq nisbat-

dagi hozirgi zamon

sifatdoshi; aniq nisbat-

dagi hozirgi zamon

sifatdoshining kelishik-

larda turlanishi; murak-

kab retsept tarkibiga

kiruvchi moddalar mav-

zulari bilan tanishadi.




sini ko`rsatadi.

182

4. Leksik

birlik bilan

tanishtirish

5. Ko`nikma-

larni shakllan-

tirish uchun

mashqlar

bajarish

6.Ko`nikmalar

ni shakllan-

tirish uchun

retseptlarni

tarjima qilish

5 min.

15 min.

10 min.

zamon sifatdoshi kelishik-

lar bo„yicha qanday turla-

nadi?

c) Murakkab retseptlarda

qanday moddalar ko„rsati-

ladi?

2.4.131-betdagi 79-§ da


tanishtiradi.

2.5.132-betdagi 131-

mashqning o`g`zaki; 132-

mashqning yozma ravishda


2.6.132-133- betlardagi 1-5-




nazorat qiladi.

2.4.Tinglaydi.

Navbatma-navbat 3

tadan so`z o`qiydi.













di.

3-bosqich

Yakuniy

5 min. 3.1. Darsning rejalash-

tirilgan maqsadlariga




3.2. Uyga vazifa beradi:




etadi.


2-semestr 1-ON FARMATSIYA

I-VARIANT I. Quyidagi savollarga javob yozing:



183



gul,ildiz,eliksir, qaynatma, sharbat.



1. qovoq uruq`lari


3. sariqchoy yer ustki qismining damlamasi

4. maralquloq ildizpoyasi bilan ildizlari

5. jag`-jag`ning suyuq extrakti


1. Recipe:Aspersionis Amycazoli

Da.

Signa: Kuniga 3 marta 10-20 tomchidan ichilsin.

2. Ol: Achchiqtoshdan

Rux sulfatdan teng miqdorda 5,0

Qo`rg`oshin asetatdan 2,0

Tanindan 0,6

Aralashtir. Ber.

Belgila: 2-semestr 1-ON FARMATSIYA

2-VARIANT


1. Moslashgan tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi ?

2. III-turlanishdagi otlarning nigizi qanday hosil qilinadi?



hid,suspensiya,tuz, vrach, surtma.



1. tashqi vosita

2. xantal urug`lari

3. arslonquyruq yer ustki qismining briketi

4. retinal asetatning moyli eritmasi

5. moychechakning quritilgan gullari IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.

1. Recipe: Salis carolini factitii 10,0

Da.


2. Ol: Zupturum barglarining damlamasidan

Ber.


3-VARIANT


1.Aralash tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi?

2. Teng murakkab va noteng murakkab otlarga qaysi otlar kiradi?

184



pustloq,kukun,sut, suyuq surtma, tayoqcha.



1. zirk ildizining po`stlog`i

2. tozalangan oltingugurt

3. termopsisning quruq extrakti

4. achchiq bodom urug`lari

5. gulxayri ildizining qaynatmasi

IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Stigmatum Maydis

Da.

Signa:

2. Ol: Protargol eritmasidan

Qoramtir shisha idishda ber.

Belgila: 1 ml.dan teri ostiga yuborilsin.


4-VARIANT I.Quyidagi savollarga javob yozing:

1.III turlanishdagi otlarning o`ziga xos xususiyati nimadan iborat?




Suv,efir,achchitqi,ildispoya,damlama.



1. zig`ir urug`lari


3. qoraqiz yer ustki qismining briketi

4. uchbarg barglari


IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Tabulettas contra tussim numero 30

Da.

Signa:

2. Ol: Tozalangan cho`chqa moyidan

Chloroformdan

Aralashtir.Ber. Belgila:


10-dars

Mavzu: IV turlanishdagi otlar




Dars rejasi 1. IV turlanishdagi otlar

185

2. IV turlanishdagi otlarning kelishiklar

bo`yicha turlanishi


“ IV turlanishdagi otlar; IV turlanishdagi otlarning kelishiklarda turlanishi”






- “Aniq nisbatdagi hozirgi zamon

sifatdoshi; aniq nisbatdagi hozirgi

zamon sifatdoshining kelishiklarda


kiruvchi moddalar” mavzulari bo‟yicha



- “IV turlanishdagi otlar; IV

turlanishdagi otlarning kelishiklar

bo`yicha turlanishi” mavzulari bo‟yicha






-“Aniq nisbatdagi hozirgi zamon

sifatdoshi; aniq nisbatdagi hozirgi

zamon sifatdoshining kelishiklarda


kiruvchi moddalar” mavzulari


ko‟rsatadi;

- IV turlanishdagi otlarning grammatik

ketegoriyalarini va leksik birligini

biladi va ajrata oladi;


mashqlarni bajarishda ularning shartli

tasvirini tuza oladi; moslashgan va

moslashmagan aniqlovchili atamalari

bo`lgan atama va retseptlarni tez va








auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

Dars bosqichi

Vaqti


Talaba faoliyati

186

1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


bilan tanishtiradi.


tanishtiradi.

1.2.Mavzu bo`yicha



aytadi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsning



ularning muhokoma-



savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashtiril-

gan bilimlarni

nazorat qilish

5 min.

5 min.

5 min.

10 min.

2.1. Yozma ravishda

bajarish uchun berilgan

(134-betdagi 3,4,5-

mashqlar) uy vazi-


tekshiradi.



quyidagi savollar


a) Aniq nisbatdagi

hozirgi zamon sifatdoshi


b) Aniq nisbatdagi ho-

zirgi zamon sifatdoshi

kelishiklar bo„yicha

qanday turlanadi?

c) Murakkab retseptlarda

qanday moddalar ko„rsa-

tiladi?



uchun berilgan 135-

betdagi 6-mashqning



2.1. Bajargan uy

vazifa-sini ketma-ket

o`qiydi, savollarga

javob beradi.



va o`zlashtirganlik


Diqqatini doskaga

qaratadi, navbatma-




ishtirok etadi.



ligini, urg‟u va til uslu-

bidan habardorligini

ko‟rsatadi. O‟qish tex-

nikasini ishlab chiq-

qanligini va o‟qish tez-

ligini oshirganligini

ko‟rsatadi.


187

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashtiril-

gan bilimlarni

nazorat qilish

4. Leksik

birlik bilan

tanishtirish

5. Ko`nikma-

larni shakllan-

tirish uchun

mashqlar

bajarish

6.Ko`nikmalar

ni

shakllantirish

10 min.

5 min.

5 min.

15 min.

10 min.

(79-§) ni nazorat qiladi.

L/bni individual kartoch-

kalar yordamida yozma

ravishda nazorat qiladi.

2.5. “IV turlanishdagi

otlar; IV turlanishdagi




tushuntirish (prezenta-

tsiya) jarayonida idrok

etib tushunganlikni

boshqarib boradi.




a) Qaysi otlar IV turla-

nishga kiradi?

b) IV turlanishdagi otlar

Nom.Sing. va Gen. Sing.

da qanday qo„shimcha-

larga ega?

c) IV turlanishdagi otlar-

ning Nom. Plur. va

Gen. Plur. qo„shimcha-

larini ayting.

2.7.136-betdagi 82-§ da


tanishtiradi.

2.8.137-betdagi 135-

mashqning o`g`zaki;


yozma ravishda


qiladi.

2.9.138-139- betlardagi 1-

5- retseptlarning og`zaki;

6-10-retseptlarning yoz-



yozma ish daftariga

yozadi.


yozib boradi va mus-

taqil ravishda „IV tur-

lanishdagi otlar; IV


kelishiklarda turlani-

shi“ mavzulari bilan

tanishadi.



va o`zlashtirganlik


Diqqatini doskaga

qaratadi, navbatma-




ishtirok etadi.

2.7.Tinglaydi.

Navbatma-navbat 3

tadan so`z o`qiydi.


ishtirok etadi,



tadi, jadvallar va shartli

tasvirlar tuzadi; o`rtoq-

lari tomonidan yo‟l

qo`yilgan xatolarni

to`g`rilaydi .




188

uchun retsept-

larni tarjima

qilish

ma ravishda bajarilishini

nazorat qiladi.


satadi,o`rtoqlari tomo-

nidan yo‟l qo‟yilgan


3-bosqich

Yakuniy

5 min. 3.1. Darsning rejalash-







139-140-betlarida

berilgan.


etadi.

3.2.Vazifani yozib

oladi.



189

79-§ 79-§


1. balg‟am ko‟chiruvchi 1. burushtiruvchi

2. yordamchi, ko‟makchi 2. shakl hosil qiluvchi

3. tuzatuvchi, yaxshilovchi 3. uchuvchan

4. eruvchan 4. tuzatuvchi, yaxshilovchi

5. mayda 5. balg‟am ko‟chiruvchi

6. yog‟li 6. yordamchi, ko‟makchi

7. brilliant ko‟ki 7. sterilizatsiya qilingan

8. sterilizatsiya qilingan 8. eruvchan

9. uchuvchan 9. mayda

10. burushtiruvchi 10. yog‟li


11-dars

Mavzu: V turlanishdagi otlar



190


Dars rejasi 1. V turlanishdagi otlar

2. V turlanishdagi otlarning kelishiklar

bo`yicha turlanishi

3. “species” so`zining turlanishi


“ V turlanishdagi otlar; V turlanishdagi otlarning kelishiklarda turlanishi; “species”

so`zining turlanishi” mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu






turlanishdagi otlarning kelishiklarda

turlanishi mavzulari” bo‟yicha talabalar


nazorat qilish;

- “V turlanishdagi otlar; V turlanishdagi

otlarning kelishiklarda turlanishi;

“species” so`zining turlanishi”

mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish;







turlanishi” mavzulari bo‟yicha


- V turlanishdagi otlarning grammatik


va ajrata oladi; “species” so`zining

turlanishini biladi;



oladi; moslashgan va moslashmagan

aniqlovchili atamalari bo`lgan atama va

retseptlarni tez va to`g`ri tarjima qila

oladi.




Ta`lim vositalari Darslikjadvallar, doska



auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

191

Dars bosqichi

Vaqti


Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga kirish

Tashkiliy qism

3 min.

Mavzuning nomi,

maqsadi va kutilayotgan

o`quv natijalari bilan

tanishtiradi; o`quv

mashg`ulotining tuzilishi

va o`tkazish tartibini

tushuntirib beradi.

Tinglaydi.



qaratadi; ularning muho-

komasida ishtirok etadi.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashtirilgan

bilimlarni nazorat

qilish

7 min.

5 min.

6 min.

1. Yozma ravishda


(139, 140-betlardagi



tekshiradi.

2. Grammatika bo`yicha


nazorat qiladi. O`zlashti-

rilgan bilimlarni

quyidagi savollar

yordamida so`raydi:

a) Qaysi otlar IV turla-

nishga kiradi?

b) IV turlanishdagi

otlar Nom.Sing. va

Gen. Sing. da qanday


c) IV turlanishdagi

otlarning Nom. Plur.

va Gen. Plur.

qo„shimchalarini ay-

ting.

3. O‟qish texnikasini


uchun berilgan 135-

betdagi 6-mashqning


1. Bajargan uy vazifa-sini

ketma-ket o`qiydi,


2. Savollarga javob








ishtirok etadi.

3. Talaffuz va o‟qish




ko‟rsatadi. O‟qish

texnikasini ishlab



ko‟rsatadi.

192

2.Yangi mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashtirilgan

bilimlarni nazorat

qilish

4. Leksik birlik

bilan tanishtirish

5. Ko`nikmalarni

shakllantirish

uchun mashqlar

bajarish

10 min.

5 min.

5 min.

7 min.

10 min.

4. Uyda yodlangan l/b

(82-§) ni nazorat qiladi.

L/bni individual



qiladi.

1. V turlanishdagi otlar;

V turlanishdagi otlarning

kelishiklarda turlanishi;

“species” so`zining

turlanishi mavzulari

mavzulari bilan

tanishtiradi, uni

tushuntirish (prezenta-

tsiya) jarayonida idrok

etib tushunganlikni

boshqarib boradi.

1.O`zlashtirilgan bilim-


yordamida nazorat

qiladi:

a) Qaysi otlar V turla-

nishga kiradi?

b) V turlanishdagi otlar

Nom.Sing. va Gen.

Sing. da qanday


c) IV turlanishdagi

otlarning Nom. Plur.

va Gen. Plur.

qo„shimchalarini ay-

ting.

d) “species” so„zi

qanday ishlatiladi?

1.141-betdagi 85,87-§§

da berilgan so‟zlar bilan

tanishtiradi.

1.142-betdagi 140-

mashqning o`g`zaki;


yozma ravishda

Ona tilida berilgan so‟zni

lotin tiliga yoki aksincha

tarjima qilib yozma ish

daftariga yozadi.

1.Tinglaydi,daftariga


V turlanishdagi otlar; V


kelishiklarda turlanishi;

“species” so`zining

turlanishi mavzulari

bilan tanishadi.

1. Savollarga javob








ishtirok etadi.

1.Tinglaydi. Navbatma-

navbat 3 tadan so`z

o`qiydi.

1.Mashq bajarishda



ko`rsatadi, jadvallar va

193

6.Ko`nikmalarni

shakllantirish

uchun retsept-

larni tarjima

qilish

15 min.


qiladi.

1.143-144- betlardagi 1-

5- retseptlarning og`zaki;

6-10-retseptlarning yoz-

ma ravishda bajarilishini

nazorat qiladi.

shartli tasvirlar tuzadi;

o`rtoqlari tomonidan yo‟l

qo`yilgan xatolarni

to`g`rilaydi .

1.Retseptlarni tarjima







3-bosqich

Yakuniy

7 min. 1) Darsning rejalash-




tahlil qiladi va

baholaydi.

2) Uyga vazifa beradi:


145-146-betlarida

berilgan.

Jarayonda ishtirok etadi.

Vazifani yozib oladi.



194

85-87 -§ 85-87-§


1. yig‟ma 1. achchiq ta‟m

2. narsa, buyum 2. kun, kunduzi

3. xushboy yig‟ma 3. ko‟krak yig‟masi

4. o‟t haydovchi yig‟ma 4. yel haydovchi yig‟ma

5. ko‟krak yig‟masi 5. xushboy yig‟ma

6. astmaga qarshi yig‟ma 6. siydik haydovchi yilg‟ma

7. tinchlantiruvchi yig‟ma 7. me‟da oshqozon yig‟masi

8. siydik haydovchi yig‟ma 8. astmaga qarshi yig‟ma

9. ich suradigan yig‟ma 9. narsa, buyum


12-dars

Mavzu: Retseptlarda so`zlarni qisqartirish


195



Dars rejasi 1. Retseptlarda so`zlarni qisqartirish

2. Retseptlarda qisqartirish mumkin

bo`lgan so`z va iboralar ro`yxati bilan

tanishtirish


Retseptlarda so`zlarni qisqartirish; retseptlarda qisqartirish mumkin bo`lgan

so`z va iboralar ro`yxati bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu





- “V turlanishdagi otlar; V


turlanishi” mavzusi bo‟yicha



- Retseptlarda so`zlarni qisqartirish;

retseptlarda qisqartirish mumkin

bo`lgan so`z va iboralar ro`yxati


- retseptlar yordamida mavzu


shakllantirish.


- “V turlanishdagi otlar; V


turlanishi” mavzusi bo‟yicha


- Retseptlarda so`zlarni qisqartirishni;

retseptlarda qisqartirish mumkin

bo`lgan so`z va iboralar ro`yxatini

biladi va retseptlarni tarjima qilish

jarayonida ularni to`g`ri qo`llay oladi;

- retseptlarni tarjima qilish jarayonida

retseptlardagi qisqartirilgan

so`zlarning to`liq shaklini tez va

to`g`ri yozib, tarjima qila oladi.


muammoli savollar, muammoli

mashqlar, tezkor savollar

Ta`lim vositalari Darslik, o`quv qo`llanma, jadvallar,

doska



auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

196

Dars

bosqichi

Vaqti


Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.



qaratadi; ularning muho-

komasida ishtirok etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

5 min.

5 min.

5 min.

2.1. Yozma ravishda


(145, 146-betlardagi 2,4-

mashqlar) uy vazifasining




quyidagi savollar yordami-

da nazorat qiladi:

a) Qaysi otlar V turlanish-

ga kiradi?

b) V turlanishdagi otlar

Nom.Sing. va Gen. Sing.

da qanday qo„shimcha-

larga ega?

c) V turlanishdagi otlar-

ning Nom. Plur. va Gen.

Plur. qo„shimchalarini ay-

ting.

d) “species” so„zi qanday

ishlatiladi?



berilgan 146- betdagi

6-mashqning o‟qilishini

nazorat qiladi.

2.1. Bajargan uy vazifa-







doskaga qaratadi, nav-

batma-navbat javob






ligini, urg‟u va til uslubi-

dan habardorligini


texnikasini ishlab

197

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlash-

tirilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

4.Ko`nik-

malarni

shakllan-

tirish uchun

retseptlarni

tarjima

qilish

10 min.

15 min.

5 min.

25 min.


(85,87-§§) ni nazorat qiladi.

L/bni individual



qiladi.

2.5. Retseptlarda so`zlarni

qisqartirish; retseptlarda

qisqartirish mumkin bo`lgan

so`z va iboralar ro`yxati





boradi.




a) Retseptlarda qaysi

so„zlar qisqartirilishi

mumkin?

b) Retseptlarda so„zlar

qanday qisqartiriladi?

c)Qaysi so„zlarni bitta

harfgacha qisqartirish

mumkin?

2.7.149-150- betlardagi 1-

15- retseptlarning to`liq

shaklini yozib tarjima

qilishini nazorat qiladi.



ko‟rsatadi.

2.4. 2.4. Yozma ish

daftariga yozadi. Leksik

birlikni o`zlashtirganlik

darajasini ko`rsa tadi


yozib boradi va

retseptlarda so`zlarni

qisqartirish; retseptlarda

qisqartirish mumkin

bo`lgan so`z va iboralar

ro`yxati bilan tanishadi.





doskaga qaratadi,





2.7.Retseptlarning to`liq

shaklini yozishda va

tarjima qilisda ishtirok

etadi. Grammatik


ko‟rsatadi, o`rtoqlari

tomonidan yo‟l

qo‟yilgan hatolarni

to‟g‟rilaydi.

198

3-bosqich

Yakuniy

5 min.

3.1. Darsning rejalash-









etadi.


199



85-87 -§ 85-87-§


1. yig‟ma 1. achchiq ta‟m

2. narsa, buyum 2. kun, kunduzi

3. xushboy yig‟ma 3. ko‟krak yig‟masi

4. o‟t haydovchi yig‟ma 4. yel haydovchi yig‟ma

5. ko‟krak yig‟masi 5. xushboy yig‟ma

6. astmaga qarshi yig‟ma 6. siydik haydovchi yilg‟ma

7. tinchlantiruvchi yig‟ma 7. me‟da oshqozon yig‟masi

8. siydik haydovchi yig‟ma 8. astmaga qarshi yig‟ma

9. ich suradigan yig‟ma 9. narsa, buyum

200


13-dars

Mavzu: ON.Dorivor vositalar nomenklaturasi. Dorivor vositalar

nomenklaturasining tipik guruhlari. Dorivor vositalarning

trivial nomlaridagi tez-tez takrorlanadigan bo„laklar



Dars rejasi 1. Grammatik va leksik mavzular bo`yicha

talabalar tomonidan o`zlashtirilgan bilimlarni

nazorat qilish.

2. Dorivor vositalar nomenklaturasi va uning

tipik guruhlari

3. Dorivor vositalarning trivial nomlaridagi tez-tez

takrorlanadigan bo„laklar


Grammatik va leksik mavzular bo`yicha talabalar tomonidan o`zlashtirilgan

bilimlarni nazorat qilish;dorivor vositalar nomenklaturasi va unung tipik

guruhlari; dorivor vositalarning trivial nomlaridagi tez-tez takrorlanadigan

bo„laklar mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu mavzular

bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini shakllantirish;







- “Dorivor vositalar nomenklaturasi;

tipik guruhlar; dorivor vositalarning

trivial nomlaridagi tez-tez

takrorlanadigan bo„laklar” mavzulari




shakllantirish.




ko‟rsatadi;

- Dorivor vositalar nomenklaturasini;

tipik guruhlarini; dorivor vositalarning


takrorlanadigan bo„laklarni biladi va

ajrata oladi;


mashqlarni bajaradi, tez-tez

takrorlanadigan bo`laklarni ajrata oladi

va ularning ma`nosini ko`rsatadi.


muammoli mashqlar, tezkor savollar




auditoriya


tahlil qilish

201


Texnologik xarita

Dars bosqichi

Vaqti


Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga kirish

Tashkiliy qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsni



ularning muhokomasi-

da ishtirok etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1 Grammatik

va leksik

mavzular

bo`yicha

talabalar

tomonidan

o`zlashtirilgan

bilimlarni

nazorat qilish

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashtirilga

n bilimlarni

nazorat qilish

25 min.

15 min.

10 min.

2.1.Grammatik va leksik

mavzular bo`yicha talabalar

tomonidan o`zlashtirilgan

bilimlarni nazorat qiladi.

Nazoratni individual


o`tkazadi.

2.2. „Dorivor vositalar

nomenklaturasi; dorivor

vositalar nomenklatura-

sining tipik guruhlari;

dorivor vositalarning


takrorlanadigan bo‟laklar“

mavzulari bilan tanishtira-

di, uni tushuntirish



boshqarib boradi.




2.1.Grammatik va

leksik mavzular bo`yi-

cha o`zlashtirganlik



yozib boradi va

mustaqil ravishda

„Dorivor vositalar

nomenklaturasi; dori-

vor vositalar nomen-

klaturasining tipik

guruhlari; dorivor

vositalarning trivial

nomlaridagi tez-tez

takrorlanadigan bo‟lak-

lar“ mavzulari bilan

tanishadi.



va o`zlashtirganlik

202

4. Leksik

birlik bilan

tanishtirish

5. Ko`nikma-

larni

shakllantirish

uchun

mashqlar

bajarish

10 min.

10 min.

a) Dorivor vositalar nomen-

klaturasi deb nimaga

aytiladi?

b) Dorivor vosita deb

nimaga aytiladi?

c) Dorivor modda deganda

nimani tushunasiz?

d) Dori shakli, dorivor

preparatlar deb nimaga

aytiladi?

e) Dorivor vositalar

nomenklaturasini nechta

tipik guruhga ajratish

mumkin?

f) I, II, III, IV, V, VI tipik

guruhlarga nimalarning

nomlari kiradi?

g) I tipik guruh nechta otdan

tashkil topadi va ular

nimalarni nomini bildiradi?


h) II tipik guruh to„g„risida

nimalarni bilasiz?

i) Organik kimyoviy mod-

dalarning ilmiy va trivial

nomlari to„g„risida

nimalarni bilasiz?

j)Tez – tez takrorlanadigan

bo„laklar to„g„risida aytib

bering.

2.4.157,158-betlardagi

96,97-§§ da berilgan so‟zlar

bilan tanishtiradi.

2.5.157-betdagi 144- yozma


nazorat qiladi.


Diqqatini doskaga





ishtirok etadi.

2.4.Tinglaydi.

Navbatma-navbat 3

tadan so`z o`qiydi.


ishtirok etadi,


egallaganligini


tomonidan yo‟l

qo`yilgan xatolarni

to`g`rilaydi .

203

3-bosqich

Yakuniy

5 min.










etadi.

3.2.Vazifani yozib

oladi.

204

Tarqatma material


I-VARIANT

I. Quyidagi savollarga javob yozing:

1. IY turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?



yig`ma,meva,eliksir, qaynatma, sharbat.



1. do`lana mevalari

2.kamforali spirt

3.sariqchoy yer ustki qismining damlamasi

4.xushbo`y yig`ma


IY.Quyidagi rеtsеptlarning to`liq shaklini yozing va tarjima qiling.

1. Rp: Inf.hb.Ledi palustris

Sir.Althaeae

M.D.S.`


2-VARIANT


1.Y turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi ?



islatish, kun, tuz, vrach, surtma.



1. ko`krak yig`masi

2. arpabodiyon mevalari

3. arslonquyruq yer ustki qismi

4. sirtdan qo`llash uchun

5. .zig`ir urug`lari

IY. Quyidagi rеtsеptlarning to`liq shaklini yozing va tarjima qiling.

1. Rp: Codeini phosphatis

Aq.Menthae piper.ad

M.f.sol.

D.S.

205


14-dars

Mavzu: D.V.N. Alkaloidlar va glikozidlar nomi. Tеz-tеz takrorlanadigan

bo`laklar. Dorivor prеparatlarning jahon sinonimiyasi




Dars rejasi 1. Alkaloidlar va glikozidlar nomlanishi

2. Dorivor preparatlar nomlarining jahon

sinonimiyasi

3.Dorivor vositalarning trivial nomlari-

dagi tez-tez takrorlanadigan bo„laklar


“Dorivor vositalar nomenklaturasi; alkaloidlar va glikozidlar nomlanishi;

dorivor preparatlar nomlarining jahon sinonimiyasi; dorivor vositalarning trivial

nomlari-dagi tez-tez takrorlanadigan bo„laklar” mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar

berish; dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va





- “Dorivor vositalar nomen-klaturasi;

dorivor vositalar nomenklaturasining

tipik guruhlari; dorivor vositalarning






alkaloidlar va glikozidlar nomlanishi;

dorivor preparatlar nomlarining jahon

sinonimiyasi; dorivor vositalarning







dorivor vositalar nomenklaturasining

tipik guruhlari; dorivor vositalarning




ko‟rsatadi;


alkaloidlar va glikozidlar nomlanishini;


sinonimiyasini; dorivor vositalarning



ajrata oladi;


206




takrorlanadigan bo`lak-larni ajrata

oladi va ularning ma`nosini ko`rsatadi.







auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

Dars

bosqichi

Vaqti


Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.



qaratadi; ularning


etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlash-

tirilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

5 min.

10 min.



3,4-mashqlar) uy vazi-


tekshiradi.



2.1. Bajargan uy



beradi.



207

5 min.

10 min.


da nazorat qiladi:

a) Dorivor vositalar nomen-

klaturasi deb nimaga

aytiladi?

b) Dorivor vosita deb nimaga

aytiladi?

c) Dorivor modda deganda

nimani tushunasiz?

d) Dori shakli, dorivor

preparatlar deb nimaga

aytiladi?

e) Dorivor vositalar

nomenklaturasini nechta

tipik guruhga ajratish

mumkin?

f) I, II, III, IV, V, VI tipik

guruhlarga nimalarning

nomlari kiradi?

g) I tipik guruh nechta otdan

tashkil topadi va ular

nimalarni nomini bildiradi?


h) II tipik guruh to„g„risida

nimalarni bilasiz?

i) Organik kimyoviy

moddalarning ilmiy va trivial

nomlari to„g„risida nimalarni

bilasiz?

j)Tez – tez takrorlanadigan

bo„laklar to„g„risida aytib

bering




mashqning o‟qilishini

nazorat qiladi.


(96,97-§§) ni nazorat qiladi.

L/bni individual




batma-navbat javob









texnikasini ishlab



ko‟rsatadi.


yozadi.L/bni o`zlashtir-

ganlik darajasini ko`rsa-

208

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

4. Leksik

birlik bilan

tanishtirish

5. Ko`nik--

malarni

shakllanti-

rish uchun

mashq

bajarish

10 min.

5 min.

15 min.



qiladi.

2.5. “Dorivor vositalar

nomenklaturasi; alkaloidlar

va glikozidlar nomlanishi;

dorivor preparatlar nomlari-

ning jahon sinonimiyasi;

dorivor vositalarning trivial

nomlaridagi tez-tez takrorla-

nadigan bo„laklar”


uni tushuntirish



boshqarib boradi.



nazorat qiladi:

a) Dorivor preparatlar nomla-

rining jahon sinonimiyasi


b)Sinonimiyani kamaytirish

uchun qanday ishlar amalga

oshirilmoqda?

c)Dori moddalariga xalqaro

nom berish ishlarini qaysi

tashkilot amalga oshiradi?

d) Alkaloidlar va glikozidlar



101,102-§§ da berilgan


2.8.162-betdagi 145-



tadi.Tez-tez takrorla-

nadigan so`zlarning

ma`nosini yozadi.



ravishda „Dorivor

vositalar nomenklaturasi;

alkaloidlar va glikozidlar

nomlanishi; dorivor

preparatlar nomlarining

jahon sinonimiyasi;

dorivor vositalarning


takrorlanadigan bo„lak-

lar” mavzulari bilan

tanishadi.





doskaga qaratadi,





2.7.Tinglaydi. Navbatma-

navbat 3 tadan so`z

o`qiydi.





tomonidan yo‟l

qo`yilgan xatolarni

to`g`rilaydi .

209

6.Ko`nikma

larni

shakllantiris

h uchun

retsept-larni

tarjima

qilish

10 min.

2.9.162-163- betlardagi 1-3-




qiladi.








3-bosqich

Yakuniy

5 min.










etadi.



210


96-97 -§ 96-97-§


1. metilenni aks ettiradi 1.etilenni aks ettiradi

2. fenilenni aks ettiradi 2. tiotuzlarni aks ettiradi

3. azoguruhni aks ettiradi 3. azot saqlovchi birikmalar

4. naftalan kislotaning hosilasi 4. ilon zaharining preparatlari

5. temir preparatlari 5. etazol

6. fenatsetin 6. naftizin

7. ftalazol 7. triftazin

8. aminazin 8. kodein

9. dibazol 9. xinin

10. kofein 10. morfin

211


15-dars

Mavzu: D.V.N. Kombinatsiyalashtirilgan dorivor preparatlarning

nomlanishi.Tеz-tеz takrorlanadigan bo`laklar




Dars rejasi 1. Kombinatsiyalashtirilgan dorivor

preparatlarning nomlanishi 2.Dorivor vositalarning trivial nomlari-



212

“Dorivor vositalar nomenklaturasi; kombinatsiyalashtirilgan dorivor

preparatlarning nomlanishi; dorivor vositalarning trivial nomlaridagi tez-tez

takrorlanadigan bo„laklar” mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish; dars


shakllantirish;













kombinatsiyalashtirilgan dorivor

preparatlarning nomlanishi; dorivor

vositalarning trivial nomlaridagi tez-

tez takrorlanadigan bo„laklar”


berish;












ko‟rsatadi;


kombinatsiyalashtirilgan dorivor prepa-

ratlarning nomlanishini; dorivor


tez takrorlanadigan bo„laklarni biladi

va ajrata oladi;











auditoriya


tahlil qilish

213

Texnologik xarita

Dars

bosqichi

Vaqti


Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.



qaratadi; ularning


etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlash-

tirilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

5 min.

10 min.

5 min.


uchun berilgan (163,164-

betlardagi 3,4-mashqlar) uy

vazifasining bajarilishini

tekshiradi.




da nazorat qiladi:

a) Dorivor preparatlar nomla-

rining jahon sinonimiyasi


b)Sinonimiyani kamaytirish

uchun qanday ishlar amalga

oshirilmoqda?

c)Dori moddalariga xalqaro

nom berish ishlarini qaysi

tashkilot amalga oshiradi?

d) Alkaloidlar va glikozidlar





2.1. Bajargan uy



beradi.






batma-navbat javob







214

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

4. Leksik

birlik bilan

tanishtirish

5. Ko`nik--

10 min.

10 min.

5 min.

15 min.


nazorat qiladi.


(101,102-§§) ni nazorat




qiladi.


nomenklaturasi; kombina-

tsiyalashtirilgan dorivor

preparatlarning nomlanishi;


nomlaridagi tez-tez

takrorlanadigan bo„laklar”


uni tushuntirish



boshqarib boradi.



nazorat qiladi:

a) Kombinatsiyalashtirilgan

dorivor preparatlar deganda

nimani tushunasiz?

b)Kombinatsiyalashtirilgan

dorivor preparatlar nomi


c)Retseptlarda tabletkalar va

shamchalar nomi qanday

yoziladi?




2.8.166-betdagi 147-



texnikasini ishlab



ko‟rsatadi.





nadigan so`zlarning

ma`nosini yozadi.



ravishda „“Dorivor


kombinatsiyalashtirilgan

dorivor preparatlarning

nomlanishi; dorivor vosi-

talarning trivial nomlari-

dagi tez-tez takrorlana-

digan bo„laklar” mavzu-





ko`rsatadi. Diqqatini dos-

kaga qaratadi, navbatma-




ishtirok etadi.


navbat 3 tadan so`z

o`qiydi.


215

malarni

shakllanti-

rish uchun

mashq

bajarish

6.Ko`nik-

malarni

shakllan-

tirish uchun

retseptlarni

tarjima

qilish

10 min.



2.9.166-167- betlardagi 1-7-




qiladi.




tomonidan yo‟l

qo`yilgan xatolarni

to`g`rilaydi .








3-bosqich

Yakuniy

5 min.










etadi.




101-102 -§ 101-102-§


1. yurak -i, -si 1. tomir kengaytiruvchi

2. og‟riq qoldiruvchi 2. gipertoniyaga qarshi

3. mikroblarga qarshi 3. barbituratlar

4. antibiotiklar 4. og‟riq qoldiruvchi

5. uxlatadiganlar 5. mahalliy og‟riq qoldiruvchi

6. analgin 6. depridol

216

7. novokain 7. sovkain

8. furatsilin 8. anginal

9. validol 9. kordiamin

10. dikain 10. valokordin


16-dars

Mavzu: D.V.N. Vitaminlar va fermentlarning lotincha

nomlanishi.Tеz-tеz takrorlanadigan bo`laklar




Dars rejasi 1. Vitaminlar va fermentlarning lotincha

nomlanishi

2.Dorivor vositalarning trivial nomlari-



“Dorivor vositalar nomenklaturasi; vitaminlar va fermentlarning lotincha

217

nomlanishi; dorivor vositalarning trivial nomlaridagi tez-tez takrorlanadigan

bo„laklar” mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular

bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini shakllantirish;









mavzulari bo`yicha talabalar


nazorat qilish;


vitaminlar va fermentlarning lotincha

nomlanishi; dorivor vositalarning













mavzulari bo`yicha o‟zlashtirganlik



vitaminlar va fermentlarning lotincha

nomlanishini; dorivor vositalarning



ajrata oladi;











auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

218

Dars

bosqichi

Vaqti


Talaba faoliyati

1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tanishtiradi.

Darsning maqsadi va


tanishtiradi.


tanishtiradi.



ro`yxatini aytadi.

1.1.Tinglaydi.



qaratadi; ularning


etadi.


savollar beradilar.

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlash-

tirilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

5 min.

10 min.

5 min.

10 min.


uchun berilgan (168,169-

betlardagi 3,4-mashqlar) uy

vazifasining bajarilishini

tekshiradi.




da nazorat qiladi:

a) Kombinatsiyalashtirilgan

dorivor preparatlar deganda

nimani tushunasiz?

b)Kombinatsiyalashtirilgan

dorivor preparatlar nomi


c)Retseptlarda tabletkalar va

shamchalar nomi qanday

yoziladi?





nazorat qiladi.


2.1. Bajargan uy



beradi.






batma-navbat javob









texnikasini ishlab



ko‟rsatadi.


219

2.Yangi

mavzuni

o`zlashtirish

3.O`zlashti-

rilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

4. Leksik

birlik bilan

tanishtirish

5. Ko`nik-

malarni

shakllanti-

rish uchun

mashq

bajarish

6.Ko`nik-

malarni

shakllan-

tirish uchun

7 min.

5 min.

5 min.

13 min.

(104,105-§§) ni nazorat




qiladi.


nomenklaturasi; kombina-

tsiyalashtirilgan dorivor

preparatlarning nomlanishi;


nomlaridagi tez-tez

takrorlanadigan bo„laklar”





boradi.



nazorat qiladi:

a) Vitaminlar qanday

nomlanadi?

b) Vitaminlar nomi bilan

qaysi tez-tez takrorlanadigan

bo„lak ishlatiladi?

c) Fermentlar nomi qanday

hosil qilinadi?




2.8.170-betdagi 148-



2.9.171- betlardagi 1-5-







nadigan so`zlarning

ma`nosini yozadi.



ravishda “Dorivor


kombinatsiyalashtirilgan

dorivor preparatlarning

nomlanishi; dorivor vosi-

talarning trivial nomlari-

dagi tez-tez takrorlana-

digan bo„laklar” mavzu-





ko`rsatadi. Diqqatini dos-

kaga qaratadi, navbatma-




ishtirok etadi.


navbat 3 tadan so`z

o`qiydi.





tomonidan yo‟l

qo`yilgan xatolarni

to`g`rilaydi .





220

retseptlarni

tarjima

qilish

qiladi.




3-bosqich

Yakuniy

5 min.









Oraliq nazoratga

tayyorlanish


etadi.




104-105 -§ 104-105-§


1. psixosedativ 1. diagnostik

2. o‟t haydovchi 2. siydik haydovchi

3. surgi 3. gijjaga qarshi

4. qusishga qarshi 4. yallig‟lanishga qarshi

5. allergiyaga qarshi 5. psixosedativ, antidepressantlar

6. fenobarbital 6. xolan

221

7. bisalax 7. bisalax

8. urolesan 8. allaxol

9. furadonin 9. korvalol

10. sedalgin 10. kardiovalen


17-dars

Mavzu: ON. Farmatsevtik atama va retseptlarni tarjima qilish





oraliq nazorat o`tkazish

2. Otlarni jadval yordamida tarjima qilish

3. Atamalarning shartli tasvirini tuzish va

tarjima qilish

4. Retseptlarni tarjima qilish


Dorivor vositalar nomenklaturasi mavzusi bo`yicha oraliq nazorat o`tkazish;

222

otlarni jadval yordamida tarjima qilish; atamalarning shartli tasvirini tuzish va

tarjima qilish; retseptlarni tarjima qilish bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va





- “Dorivor vositalar nomenklaturasi”

mavzulari bo`yicha oraliq nazorat

o`tkazish;

- Otlarni jadval yordamida tarjima qilish;

atamalarning shartli tasvirini tuzish va

tarjima qilish; retseptlarni tarjima qilish

bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va



- “Dorivor vositalar nomenklaturasi”



- otlarni jadval yordamida tarjima qila

oladi; atamalarning shartli tasvirini

tuza oladi va tarjima qiladi;

retseptlarni tarjima qila oladi.

Ta`lim usullari Muammoli savollar, mashqlar, jadval,

shartli tasvirlar

Ta`lim vositalari O`quv qo`llanma, jadvallar,doska



auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

Dars

bosqichi

Vaqti


1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tiradi.



tiradi.


tanishtiradi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsni maqsa-

di va vazifalarini


ularning muhoko-

masida ishtirok etadi.

223

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlash-

tirilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

2.Gramma-

tik

mavzularni

takrorlash

15 min.

15 min.

2.1. „Dorivor vositalar nomen-

klaturasi“ mavzulari bo`yicha

oraliq nazorat o`tkazadi.



o`tkaziladi.



quyidagi savollar nazorat

qiladi:

1.I turlanishdagi otlarga qaysi

otlar kiradi?

2.I turlanishdagi otlar

kеlishiklar bo`yicha qanday

turlanadi?

3.II turlanishdagi otlarga qaysi

otlar kiradi?

4.II turlanishdagi otlarning

kеlishiklar bo`yicha


5.III turlanishdagi otlarning

kеlishiklar bo`yicha

qo`shimchasini ayting.

6.Undosh tipga qaysi otlar

kiradi?

7.Aralash tipga qaysi otlar

kiradi?

8.Unli tipga qaysi otlar kiradi?

9.IV turlanishdagi otlarga

qaysi otlar kiradi?

10.IV turlanishdagi otlar


turlanadi?

11.V turlanishdagi otlarga

qaysi otlar kiradi?

12.V turlanishdagi otlarning


ayting.

13.I-II turlanishdagi sifatlarga

qaysi sifatlar kiradi?

14.I-II turlanishdagi sifatlar


turlanadi?

15.III turlanishdagi sifatlar


yozadi. Mavzularni

o`zlashtirganlik dara-

jasini ko`rsatadi .



va o`zlashtirganlik


224

3. Jadval

yordamida

otlarni

tarjima

qilish

4.Atama-

larning

shartli

tasvirini

tuzish va

tarjima

qilish

5.Retsept-

larni

tarjima

qilish

10 min.

20 min.

10 min.

nеchta guruhga bo`linadi?

16.3 qo`shimchali, 2

qo`shimchali va 1

qo`shimchali sifatlar dеganda

nimani tushunasiz?



turlanadi?

18.Tuzlar nomi lotin tiliga

qanday tarjima qilinadi?

19.Rеtsеpt nеchta qismdan

tashkil topadi?

20.Rеtsеptning lotincha qismi

qanday yoziladi?

21.Qanday rеtsеptlarni bilasiz?

2.3. Uslubiy qo`llanmada

berilgan 2-mashqning yozma

ravishda bajarishini nazorat

qiladi.




qiladi.


berilgan 4-mashqning yozma;

5-mashqning og`zaki ravishda

bajarishini nazorat qiladi.

2.3. Berilgan so`zlarni

jadval yordamida

tarjima qiladi va

o`zlashtirganlik


2.4. Berilgan

atamalarning shartli

tasvirini tuzadi va

tarjima qiladi;


egallaganligini

ko`rsatadi, mashq

bajarish jarayonida



to`g`rilaydi;

o`zlashtirganlik





egallaganligini

ko`rsatadi.

225

3-bosqich

Yakuniy

5 min.





baholaydi.


I-V turlanishdagi otlarning

leksik birligi bo`yicha yozma

ishga tayyorlanish


etadi.

3.2.Vazifani yozib

oladi.




1. alloxol 1. urodan

2. flukort 2. lokakorten

3. furatsilin 3. dikain

4. depressin 4. fenoksimetilpenitsillin

226

5. tetratsiklin 5. validol

6. streptomitsin 6. androral

7. fenobarbital 7. danabol

8. exalgin 8. allercur

9. temizal 9. norsulfazol

10. uregit 10. primotest


18-dars

Mavzu: Farmatsevtik atama va retseptlarni tarjima qilish




Dars rejasi 1. I-V turlanishdagi otlarning leksik birligi

bo`yicha yozma ish o`tkazish

2. Otlarni jadval yordamida tarjima qilish

3. Atamalarning shartli tasvirini tuzish va

tarjima qilish

4. Retseptlarni tarjima qilish

227


I-V turlanishdagi otlarning leksik birligi bo`yicha yozma ish o`tkazish; otlarni

jadval yordamida tarjima qilish; atamalarning shartli tasvirini tuzish va tarjima

qilish; retseptlarni tarjima qilish bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini

shakllantirish;




-I-V turlanishdagi otlarning leksik birligi

bo`yicha yozma ish o`tkazish;

- Otlarni jadval yordamida tarjima qilish;

atamalarning shartli tasvirini tuzish va

tarjima qilish; retseptlarni tarjima qilish

bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va



- I-V turlanishdagi otlarning leksik

birligi bo`yicha o‟zlashtirganlik


- otlarni jadval yordamida tarjima qila

oladi; atamalarning shartli tasvirini

tuza oladi va tarjima qiladi;

retseptlarni tarjima qila oladi.

Ta`lim usullari Muammoli savollar, mashqlar, jadval,

shartli tasvirlar

Ta`lim vositalari O`quv qo`llanma, jadvallar,doska



auditoriya


tahlil qilish

Texnologik xarita

Dars

bosqichi

Vaqti


1-bosqich

Mavzuga

kirish

Tashkiliy

qism


tiradi.



tiradi.


tanishtiradi.

1.1.Tinglaydi.

Diqqatini darsni maqsa-

di va vazifalarini


ularning muhoko-

masida ishtirok etadi.

228

2-bosqich

Asosiy

1. O`zlash-

tirilgan

bilimlarni

nazorat

qilish

2.Gramma-

tik

mavzularni

takrorlash

3. Jadval

yordamida

otlarni

tarjima

qilish

4.Atama-

larning

shartli

tasvirini

tuzish va

tarjima

qilish

5.Retsept-

larni

tarjima

qilish

10 min.

5 min.

10 min.

25 min.

20 min.

2.1. I-V turlanishdagi otlarning

leksik birligi bo`yicha yozma

ish o`tkazadi. Yozma ish


yordamida o`tkaziladi.



quyidagi savollar nazorat

qiladi:

1.I turlanishdagi otlarga qaysi

otlar kiradi?

2.II turlanishdagi otlarga qaysi

otlar kiradi?

3. III turlanishdagi otlarga

qaysi otlar kiradi?

4.IV turlanishdagi otlarga

qaysi otlar kiradi?

5.V turlanishdagi otlarga qaysi

otlar kiradi?

6.I-II turlanishdagi sifatlarga

qaysi sifatlar kiradi?


nеchta guruhga bo`linadi?




qiladi.




qiladi.


berilgan 4-mashqning yozma;

5-mashqning og`zaki ravishda

bajarishini nazorat qiladi.


yozadi. Mavzularni

o`zlashtirganlik dara-

jasini ko`rsatadi .



va o`zlashtirganlik


2.3. Berilgan so`zlarni

jadval yordamida

tarjima qiladi va

o`zlashtirganlik

darajasini ko`rsatadi

2.4. Berilgan atamalar-

ning shartli tasvirini

tuzadi va tarjima qiladi;


egallaganligini ko`r-

satadi.




egallaganligini

ko`rsatadi.

229

3-bosqich

Yakuniy

5 min.





baholaydi.


Yakuniy nazoratga

tayyorlanish


etadi.

3.2.Vazifani yozib

oladi.

230




1. xabdori 1. doka

2. tomchi 2. bez

3. marvaridgul 3.tirnoqgul

4. chayono‟t 4. yalpiz

5. shirinmiya 5. g‟ozpanja

6. istod 6. ilonsimon taron

7. kungaboqar 7. oddiy igir

8. mingdevona 8. arslonquyruq

9. qirqbo‟g‟im 9. tillabosh

10. archa 10. bo‟znoch


1. sariqchoy 1. bangidevona

2. zahar 2. achchiqshuvoq

3. maza 3. o‟pka

4. aralashma 4. sepma dori

5. zirk 5. zupturum

6. og‟izcha 6. suvqalampir

7. angishvonagul 7. xantal

8. shoxkuya 8. novshadil spirti

9. natija 9.dub, eman

10. yig‟ma 10. ko‟krak yig‟ma

231

5. FONETIK,

LEKSIK VA

GRAMMATIK

MASHQLAR

DARSLIKDA

BERILGAN.

232

6.TESTLAR

233

Testlar

1.C harfi [k] tovushini ifodalovchi so„zni toping.

a. carbo

b. cytologia

c. cito

d. Citrus

e. cera

2. Diftong deb nimaga aytiladi?

a. Ikkita turli undosh harflarning bir bo„g„in sifatida talaffuz etilishiga;

b. Unli va undosh harflarning bir bo„g„in sifatida talaffuz etilishiga;

c. Undosh va unli harflarning bir bo„g„in sifatida talaffuz etilishiga;

d. Ikkita turli unli harflarning bir bo„g„in sifatida talaffuz etilishiga;

e. Ikkita turli unli harflarning bir xil talaffuz etilishiga;

3. S harfi qanday tovushlarni ifodalaydi?





4. C harfi qanday tovushlarni ifodalaydi?





234

Quyidagi harflar orasida berilgan 20 ta fe`lni toping va o`zbek tiliga tarjima

qiling.

C O L A R E P E T E R E

A P O N E R E X Z Y F M

R V E R T E R E O F I K

U C O N C I D E R E I N

E X T E N D E R E N M I

R E F R I G E R A R E R

E X T R A H E R E O D E

P A S I G N A R E I S V

A D A R E S U M E R E I

R D E S T I L L A R E V

A E D I V I D E R E D E

R R M I S C E R E T X R

E E D E P U R A R E Q E

Quyidagi harflar orasidan 15 ta elementning nomini toping va o`zbek


R A R G E N T U M P H O

B A R I U M A G N I U M

A U R U M O B R O M U M

L I T H I U M N O A K B

U P L U M B U M S Z U M

M A G N E S I U M A O I

I O D U M Y K A L I U M

N I T R O G E N I U M O

I P H O S P H O R U S C

M A G N I U M X Y O N I

S U L F U R Z I N C U M

235

Fonetik diktant 1

auctor,sterilisare,fuscus, species, Calcium, officina, ascorbinicus, cortisonum,

cimicifuga, bromisovalum, jecur, ledum, cinereus, cucurbita lapis, major,

kalium,herba, lac, resina.

2

calor, tinctura, lingua, oxygenium, chamomilla,peroxydum, lac, janua, dosis,

cito, herba,mentha, charta, rhizoma, scatula,hypertonia.

236

7. NAZORAT

UCHUN

SAVOLLAR

237

I semestr

FARMATSIYA 1-ON

I-VARIANT





dorihona,o‟simlik,nastoyka.



5 limonnik nastoykasi

6 habdori massasi

7 chakonda moyi

8 shirinmiya yer ustki qismi

1 IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.

1.Ol: Yalpiz nastoykasidan

Ber. Belgila: Kuniga 20 tomchidan 3 marta ichilsin.

I semestr FARMATSIYA 1-ON

2-VARIANT


1. Otlar nechta rodga ega?

2.I turlanishdagi otlar Nom. Sing., Gen. Sing.,Nom.Plur. va Gen. Plur.da qanday

qushimcalarga ega?



hujayra, bodom, habdori.



1.aloy suvi

2.qayin kurtaklari

3. yalpiz tabletkalari

4. kamfora tomchilari

IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Ol: Marvaridgul nastoykasidan


Ber.


I semestr

FARMATSIYA 2 ON

1-VARIANT

I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. II turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?

238




shira, o‟simlik, malham,dorixona.


lotin


1.uchbarg barglari 3.chakonda moyi

2.bug`doy kraxmali 4.shaftoli moyi emulsiyasi


1.Ol: Kseroform surtmasidan

Ber. Belgila:

I semestr FARMATSIYA 2 ON

I-VARIANT


1. Otlar lug`atda qanday yoziladi?




sharbat, bodom, shamcha,qalam.


lotin tiliga tarjima qiling. 1.limon moyi

2.kalanxoy shirasi

3.evkalipt barglari

4.chayono`t barglarining qaynatmasi


1. Ol: Skipidardan

Ber.

Belgila:


1-VARIANT





na`matak, o‟simlik, qaynatma, sharbat.



1. qora mingdevona


3. qumloq bo`znochining extracti


5. oq streptotsid

239



Da.

Signa:

2. Ol: Chayono„tning suyuq ekstraktidan

Bo„ymadaronning suyuq ekstraktidan teng miqdorda 25 ml.dan

Mentoldan 0,05

Aralashtir. Ber.



2-VARIANT


1. II turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi ?




dorixona, shira,hujayra, surtma.



1. tashqi vosita

2. qalampir yalpiz moyi

3. sariq vaselin

4. mavrak barglarining damlamasi

5. aloyning quruq ekstrakti

IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Infusi Sennae compositae 30ml

Da.


2. Ol: Marvaridgul nastoykasidan


Do„lananing suyuq ekstraktidan 5 ml

Mentoldan 0,05

Aralashtir. Ber.



3-VARIANT








240

1. kalanxoy shirasi

2. kamforali moy

3. qora mingdevona






Misce. Da.

Signa:


Mentoldan

Aralashtir. Ber.

Belgila:


4-VARIANT

I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. Fe`llarning buyruq mayli qanday hosil qilinadi?




tomchi, sharcha, damlama, rezavor meva.



1. qayin bargi

2. qand sharbati

3. sovuq suv

4. ravochning quruq ekstrakti

5. qalampir yalpiz suvi


1. Recipe: Extracti Eucommiae fluidi

Da.

Signa:

2. Ol: Kanakunjut moyidan 10,0

Jelatinli kapsulalarda ber.

Belgila:


5-VARIANT


1. II turlanish jenskiy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?




nastoyka, qalam, qaynatma, granula.

241



1. mavrak barglari


3. kuchalaning quruq ekstrakti

4. murakkab damlama

5. ichki vosita

IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Olei Terebinthinae rectificati 10 ml.

Da.

Signa:

2. Ol: Kuchala nastoykasidan 5 ml.

Limonnik nastoykasidan 20 ml.

Aralashtir. Ber.

Belgila:


6-VARIANT


1. Fe`llarning negizi qanday aniqlanadi?

2. Otlar nechta kelishikka ega? Ularning lotincha nomini yozing.



kurtak, tayoqcha, kraxmal, malham.



1. achchiq bodom

2. yirik tabletka



5. naftalanli surtma


1. Recipe: Methyleni coerulei

Da in capsulis gelatinosis.

Signa:

2. Oling: Aloyning suyuq extractidan

Shunday miqdorda 10 (son)ta ampullalarda bering.

Belgilang:


7-VARIANT






242



1. bodom suvi

2. jelatin massasi

3. tillabosh yer ustki qismi


5. qoqining quyuq extracti


1. Recipe: Tabulettas Ferri reducti obductas 0,2 numero 20

Da.

Signa:

2. Ol: Kuydirilgan magneziyadan 20,0

Distillangan suvdan 120 ml.

Aralashtir.Ber.

Belgila:


8-VARIANT


1.I-II turlanishdagi sifatlar kelishiklar bo`yicha qanday turlanadi?




mum, quticha, vrach, surtma.



1. limon moyi


3. bug`doy kraxmali




1. Recipe: Olei Eucalypti 2,0


Misce.Da.

Signa:




Aralastir. Ber.

Belgila:


9-VARIANT

I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. II turlanishga qaysi otlar kiradi?

243

2. Dorivor preparatlar nomi Nom.Sing. va Gen.Sing.da qanday qo`shimchalarga

ega?



capsula, shira, barg, granula.



1. kalanchoy shirasi

2. sano damlamalasi

3. qora mingdevona


5. kuchalaning quruq extracti


1. Recipe:Emulsi olei Ricini 180,0

Sirupi Sacchari ad 200,0

Misce.Da.

Signa:

2. Ol: Sano barglarining damlamasidan 10,0:150 ml

Ravoch sharbatidan 30 ml

Aralashtir.Ber.

Belgila:


10-VARIANT


1. II turlanishdagi sredniy roddagi otlar Nom.Sing., Gen.Sing., Nom.Plur. va

Gen.Plur.da qanday qo`shimchalarga ega?




dori, kristall, kurtak, sharbat.



1. efedraning yer ustki qismi

2. oqqaldirmoq barglari

3. kristall yod

4. chayono`t barglarining damlamasi

5.parafin bilan qoplangan qog`oz


1. Recipe: Infusi herbae Hyperici perforati

Da.

Signa:

2. Ol: Tetratsiklinning ko`z uchun surtmasi

Ber.

Belgila:

244


I-VARIANT I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. III turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?




gul,ildiz,eliksir, qaynatma, sharbat.



1. qovoq uruq`lari


3. sariqchoy yer ustki qismining damlamasi

4. maralquloq ildizpoyasi bilan ildizlari



1. Recipe:Aspersionis Amycazoli

Da.

Signa: Kuniga 3 marta 10-20 tomchidan ichilsin.

2. Ol: Achchiqtoshdan

Rux sulfatdan teng miqdorda 5,0

Qo`rg`oshin asetatdan 2,0

Tanindan 0,6

Aralashtir. Ber.


2-VARIANT


1. Moslashgan tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi ?

2. III-turlanishdagi otlarning nigizi qanday hosil qilinadi?



hid,suspensiya,tuz, vrach, surtma.



1. tashqi vosita

2. xantal urug`lari

3. arslonquyruq yer ustki qismining briketi

4. retinal asetatning moyli eritmasi

5. moychechakning quritilgan gullari IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.

1. Recipe: Salis carolini factitii 10,0

Da.


2. Ol: Zupturum barglarining damlamasidan

Ber.

Belgila:

245


3-VARIANT


1.Aralash tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi?

2. Teng murakkab va noteng murakkab otlarga qaysi otlar kiradi?



pustloq,kukun,sut, suyuq surtma, tayoqcha.



1. zirk ildizining po`stlog`i

2. tozalangan oltingugurt

3. termopsisning quruq extrakti

4. achchiq bodom urug`lari

5. gulxayri ildizining qaynatmasi

IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Stigmatum Maydis

Da.

Signa:

2. Ol: Protargol eritmasidan

Qoramtir shisha idishda ber.

Belgila: 1 ml.dan teri ostiga yuborilsin.


4-VARIANT


1.III turlanishdagi otlarning o`ziga xos xususiyati nimadan iborat?




Suv,efir,achchitqi,ildispoya,damlama.



1. zig`ir urug`lari


3. qoraqiz yer ustki qismining briketi

4. uchbarg barglari


IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Tabulettas contra tussim numero 30

Da.

Signa:

2. Ol: Tozalangan cho`chqa moyidan

Chloroformdan

Aralashtir.Ber. Belgila:

semestr 2-ON FARMATSIYA

246

I-VARIANT

I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. IY turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?



yig`ma,meva,eliksir, qaynatma, sharbat.



1. do`lana mevalari

2.kamforali spirt

3.sariqchoy yer ustki qismining damlamasi

4.xushbo`y yig`ma


IY.Quyidagi rеtsеptlarning to`liq shaklini yozing va tarjima qiling.

1. Rp: Inf.hb.Ledi palustris

Sir.Althaeae

M.D.S.


2-VARIANT


1.Y turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi ?



islatish, kun, tuz, vrach, surtma.



1. ko`krak yig`masi

2. arpabodiyon mevalari

3. arslonquyruq yer ustki qismi

4. sirtdan qo`llash uchun

5. .zig`ir urug`lari

IY. Quyidagi rеtsеptlarning to`liq shaklini yozing va tarjima qiling.

1. Rp: Codeini phosphatis

Aq.Menthae piper.ad

M.f.sol.

D.S.

247

Yakuniy nazorat savollari

I semester uchun:

I. Grammatik mavzular bo`yicha quyidagi savollarga javob yozadilar:

















17. Lotin tilidagi otlar nechta songa bo„linadi? Ularning lotincha

nomini yozing.








25.Dorivor preparatlar Nom. Sing. Gen. Sing. Nom. Plur. va Gen.


26. I turlanishdagi otlar Nom. Sing. Gen. Sing. Nom. Plur. va Gen.








Gubka, habdori, qaynatma, suyuq surtma, qalam, barg, suv, moy, malham, nastoyka,

kurtak, son, modda, massa, son, zahar, yelim, moy, barg, til, kraxmal, metal,

qo`ziqorin, briket, qog`oz, ekstrakt, kapsula, metal, shamcha,

hujayra,vrach,vrachlik vositasi, tomchi, quticha, kraxmal, malham, kurtak,

tayoqcha, yer ustki qism, tomchi, sharcha, damlama, мум, dorixona, shira, hujayra,

hаb dori, qaynatma, na`matak, o‟simlik, granula, razavor meva, sharbat.

248

III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzadilar va ularni Nom. va Gen.da

lotin tiliga tarjima qiladilar.

oq streptotsid, tashqi vosita, gangrenaga qarshi zardob,angishvonagul barglari,yirik

gulli magnoliyaning suyuq ekstrakti, sanoning murakkab damlamasi, qumloq

bo`znochining ekstracti, qaragày kurtaklarining qaynatmasi, tirnoqgul nastoykasi,

chernika sharbati, oqqaldirmoq barglari, shaftoli moyining emulsiyasi, valeriananing

efirli nastoykasi, oq gil (tuproq), ravochning quruq ekstrakti, qalampir yalpiz suvi,

kalanxoy shirasi, kamforali moy, qora mingdevona, ro`yanning quyuq extracti,

tetratsiklinning ko`z surtmasi, chayono`t barglarining damlamasi, kungaboqar

moyining emulsiyasi, sovuq suv, tashqi vosita, qalampir yalpiz moyi, sariq vaselin,

mavrak barglarining damlamasi, aloyning quruq ekstrakti, qon to`xtatuvchi gubka,

archa qubbalarining damlamasi, arslonquyruqning quyuq ekstrakti, efedraning yer

ustki qismi, uchbarg barglari, kristall yod, parafin bilan qoplangan qogòz, ichki

vosita, aloyning quruq ekstrakti, tillabosh nastoykasi, limon moyi, sano

damlamalasi, naftalanli surtma, valeriananing efirli nastoykasi, kuchalaning quruq

extracti, gnafalium yer ustki qismining damlamasi, qaragày kurtaklarining

qaynatmasi, ko`z tomchilari, malina sharbati, evkalipt barglari, murakkab

damlama, jenshen nastoykasi, ro`yanning quyuq ekstrakti, qalampir yalpiz

nastoykasi, qumloq bo`znochining quruq ekstrakti, olovda kuydirilgan magnesia,

ukrop moyi, gazanda barglari, suvsiz lanolin, yirik tabletka, kuchalaning quruq

ekstrakti, teshik dalachoyning yer ustki qismi, levzeyaning suyuq ekstrakti,

mingdevona barglarining damlamasi, bodom suvi, jelatin massasi, tillabosh yer

ustki qismi, shaftoli moyining emulsiyasi, qoqining quyuq extracti, tashqi vosita,

bozulbang nastoykasi, yirik gulli magnoliyaning suyuq ekstrakti, bug`doy kraxmali,

kulrang surtma, sariqchoy extracti, aloyning po`st bilan qoplangan tabletkalari,

qaragày kurtaklarining qaynatmasi, qumloq bo`znochining suyuq extracti,

sanoning murakkab damlamasi.

IV. Lotin tilida berilgan retseptni ona tiliga va ona tilida berilgan retseptni lotin

tiliga tarjima qiladilar.

249


1– variant






na`matak, o‟simlik, granula, razavor meva, ekstrakt, sharbat.



9. oq streptotsid

10. tashqi vosita

11. gangrenaga qarshi zardob

12. angishvonagul barglari

13. yirik gulli magnoliyaning suyuq ekstrakti


15. qumloq bo`znochining ekstracti




Da.

Signa:

2. Oling: Chayono„tning suyuq ekstraktidan

Bo„ymadaronning suyuq ekstraktidan teng miqdorda

25ml.dan

Mentoldan 0,05

Aralashtiring. Bering.

Belgilang: Kuniga 3 marta 25 tomchidan ichilsin.

250

II semester uchun YAN savollari:

Grammatik mavzular bo`yicha quyidagi savollarga javob yozadilar:

















17. Lotin tilidagi otlar nechta songa bo„linadi? Ularning lotincha nomini yozing.








25.Dorivor preparatlar Nom. Sing. Gen. Sing. Nom. Plur. va Gen. Plur.da


26. I turlanishdagi otlar Nom. Sing. Gen. Sing. Nom. Plur. va Gen. Plur.da






251


30. Undosh tipga qaysi otlar kiradi?

31. Aralash tipga qaysi otlar kiradi?

32. Qaysi otlar unli tipga kiradi?

33.Tuzlar nomi lotin tiliga qanday tarjima qilinadi?

34. Unli tipdagi otlar Nom. Sing., Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da qanday


35. Aralash tipdagi otlar Nom. Sing., Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da


36. Undosh tipdagi otlar Nom. Sing., Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da


37. Aralash tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi?

38. Undosh tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi?


40. III- turlanishdagi sifatlar nechta guruhga bo„linadi?


42. Ikki qo„shimchali sifatlar deganda nimani tushunasiz?

43. Bir qo„shimchali sifatlar deganda nimani tushunasiz?

44. III - turlanishdagi sifatlar kelishiklar bo„yicha qanday turlanadi?

45. Qaysi otlar IV turlanishga kiradi?

46. IV turlanishdagi otlar Nom.Sing. Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da


47. Qaysi otlar V turlanishdagi otlarga kiradi?

48. V turlanishdagi otlar Nom.Sing. Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da


49. “species” so„zi qanday ishlatiladi?

50. Dorivor vositalar nomenklaturasi deb nimaga aytiladi?

51. Dorivor vosita deb nimaga aytiladi?

52. Dorivor modda deganda nimani tushunasiz?

53. Dori shakli, dorivor preparatlar deb nimaga aytiladi?

54. Dorivor vositalar nomenklaturasini nechta tipik guruhga ajratish mumkin?

55. I, II, III, IV, V, VI tipik guruhlarga nimalarning nomlari kiradi?

56. I–tipik guruh nechta otdan tashkil topadi va ular nimalarni nomini bildiradi?


57. II tipik guruh to„g„risida nimalarni bilasiz?

58. Organik kimyoviy moddalarning ilmiy va trivial nomlari to„g„risida nimalarni

bilasiz?



Dorixona, urug`, emulsiya, ishlatish, yig`ma, son, yelim, kristall, ekstrakt, shira,

dub, hid, meva, sut, ko`mir, shamcha, muz, mum, hujayra, zahar, kukun, qism, spirt,

kun, vrach, achitqi, tashqi ko`rinish, yig`ma, granula, tomchi, nastoyka, barg, gul,

ildispoya, rezavor meva,

252

sharcha, moy, tumshuqcha, ildiz, yer ustki qism, natija, tayoqcha, qaynatma, til,

malham, qo`ziqorin, hab dori, oltingugurt, suyuqlik, metal, dori, shilliq, kapsula,

sovun, efir, eritma, achiqtosh, sut, eliksir, suyuq surtma,kraxmal, briket,vaksina,

ogìzcha, tuz, ishlatish.



Kuchala nastoykasi, qoqining quyuq ekstrakti, kamforaning moyli eritmasi,

angishvonagul barglarining kukuni, oshqozonning tabiiy shirasi, yapon soforasining

mevalari, zupturum barglari, siydik haydovchi yig`ma, eman po`stlogìning

damlamasi, ravoch ildizining tabletkalari, zirk ildizinig po`slogì, moychechak

gullari, qovoq urug`lari, shunday dozalar, maralquloq ildizpoyasi, achchiq bodom

urug`lari, retinol atsetatning moyli eritmasi, jag`-jag`ning suyuq ekstrakti, shoxkuya

damlamasi, sariq nufar, arpabodiyon mevalarinig damlamasi, moychechakning

quritilgan gullari, kamforaning moyli eritmasi, makkajo`xori kraxmali, suvsiz lanolin,

qumloq bo`znochi-ning quruq ekstrakti, kortizon atsetat suspenziyasi, qayin

qoramoyi, amur zirki nasoykasi, oddiy zirk nastoykasi, shirin bodom, zupturum

barglarining damlamasi, oqqaldirmoq barglari, tinchlantiruvchi yig`ma, paraffin bilan

qoplangan qogòz, valeriananing efirli nastoykasi, eruvchan oq streptotsid, astmaga

qarshi yig`ma, eruvchan furagin, xitoy limonnigining kukuni, kungaboqar gullarining

emulsiyasi, ko`krak yig`masi, sangvizorba ildizpoyasi bilan ildizlari, amur zirki,

ro`yanning quruq ekstrakti, xantal urugi, qo`rgòshinning oddiy malhami, xushbo`y

yig`ma, chayono`t barglarinig qaynatmasi, dorivor gulxayri, moychechak gullarining

damlamasi, tozalangan oltingugurt, bodrezakning suyuq ekstrakti, o`t haydovchi

yig`ma, aloyning quyuq ekstrakti, qumloq bo`znochining gullari, archa qubbalarining

damlamasi, faollashtirilgan ko`mir, shoxkuyaning suyuq ekstrakti, murakkab

damlama, o`rmonda o`sadigan qaragày, oddiy bug`doy, tibbiyot jelatinining

eritmasi, arnica yer ustki qismining damlamasi, zaytun moyi.

IV. Quyidagi dorivor preparatlar nomini lotin tiliga tarjima qiladilar, tez-tez

takrorlanadigan bo`laklarni topib, ma`nosini yozadilar.

Ftorokort, Trombofen, Kardiovalen, Intencordin, Furacilin, Kortidon,

Gentamicin, Primotest, Kordan, Promedol, Kordiamin, Etazol, Tetratsiklin,

Furatsilin,Tifen, Dormital, Korglikon, Ftalazol, Uritol, Ampitsillin, Allaxol, Naftizin,

Xolan, Fenoksimetilen, Depressan, Valokordin,Norsulfazol, Undevit, Dikain,

Xolagol, Lorazepam, Apkort, Barbamil, Kontolaks, Sulfademizin, Sedalgin, Asvitol,

Ferramid, Ftalazol, Flogistin, Ketonal, Tenzonal, Butaflogin, Dekavit, Vermoks,

Diabol, Korvalol,Uramezan, Pentalgin, Betoksikain, Allergan, Apressin, Azafen,

Sedamil, Tetrakor, Nozepam,Furadonin, Vomidrin, Diabol.


qiladilar.

Natriy nitrit, magniy sulfat, natriy yodid, kaliy bromid, natriy benzoat, mis sulfat,

natriy tatraborat, kaliy permanganat, qo`rgòshin atsetat, adrenalin gidroxlorid, natriy

253

ftorid, natriy sulfit, papaverin gidroxlorid, natriy sulfid, skopolamin gidrobromid,

magniy sulfat, natriy nitrit, kaltsiy xlorid, rux sulfat, asosli magniy karbonat, morfin

gidroxlorid, sulfatsil-natriy, natriy benzoat.

VI. 1. Qisqartilgan retseptning to`liq shaklini yozadilar va o`zbek tiliga tarjima

qiladilar.

2. O`zbek tilida berilgan retseptni lotin tiliga tarjima qilib yozadilar.


1- variant






Dorixona, urug`, emulsiya, ishlatish, yig`ma, son.


tiliga tarjima qiling. 1. kuchala nastoykasi


3. kamforaning moyli eritmasi

4. angishvonagul barglarining kukuni

5. oshqozonning tabiiy shirasi

6. yapon soforasining mevalari

IV. Quyidagi dorivor preparatlar nomini lotin tiliga tarjima qiling, tez-tez

takrorlanadigan bo`laklarni topib, ma`nosini yozing.

Ftorokort, Trombofen, Kardiovalen, Intencordin, Furacilin.


qiling.

1. natriy nitrit

2. magniy sulfat

VI. 1. Qisqartilgan retseptning to`liq shaklini yozing va o`zbek tiliga tarjima

qiling.

Rp.: Ac. borici 0, 02

Chinosoli 0,1

Ol. Cacao q. s.

M.f. glob.

254

D.t. d. N 20

S.

2. Lotin tiliga tarjima qilib yozing.

Олинг: Бриллиант кўкидан

70% ли этил спиртидан

Дистилланган сувдан

Аралаштиринг. Беринг.

Билдиринг:

255

8,9.UMUMIY

SAVOLLAR

VA TARQATMA

MATERIALLAR

TA`LIM

TEXNOLOQIYASI-

DA BERILGAN.

256

10.GLOSSARIY

DARSLIKDA

BERILGAN.

257

11. ADABIYOTLAR

RO`YXATI

258

Adabiyotlar ro`yxati

Asosiy:



2. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, X.X. Xolmatov. Lotin tili.


Qo`shimcha:

1. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, X.X. Xolmatov. Lotin tili.

(Sanoat farmatsiyasi fakulteti talabalari uchun). Toshkеnt. 2011 yil.


3. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, Z.Q.Djalilova. Farmatsiya

fakulteti talabalariga lotin tilidan mustaqil ta`lim uchun uslubiy

qo`llanma. Toshkеnt. 2007 yil.

4. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov Farmatsiya fakulteti talabalariga

lotin tilidan oraliq baholashlarga mustaqil tayyorlanish uchun uslubiy

qo`llanma. Toshkеnt. 2004 yil.

259

12.TAYANCH

KONSPEKTI

TA`LIM

TEXNOLOGIYASI-

DA BERILGAN.

260

13.MUALLIFLAR

HAQIDA

MA`LUMOTLAR

261

Базарова Лолахон Худойбердиевна

1977-йилда Тошкент Давлат Университетини битирган.

1979 йилдан тиллар кафедрасида ўқитувчи, катта ўқитувчи

вазифаларида фаолият кўрсатган.

Суюндиков Ниғмат Сагдуллаевич

1970 йилда Тошкент Давлат чет тиллари институтини тугатган.

1970 йилдан тиллар кафедрасида ўқитувчи, катта ўқитувчи ва

кафедра мудири лавозимида ишлаган.

Ҳозир тиллар кафедрасида катта ўқитувчи лавозимида фаолият

кўрсатмоқда.

Матюсупова Шакаржон Бекметовна

1996 йилда Тошкент Давлат Жаҳон тиллари университетини

тугатган.

1998 йилдан тиллар кафедрасида катта лаборант, ўқитувчи

вазифаларида ишлаган.

Ҳозир катта ўқитувчи лавозимида фаолият кўрсатмоқда.

262

Mundarija

1. O`quv dasturi - bet

2. Ishchi dastur - bet

3. Baholash me`zonlari - bet

4. Ta`lim texnologiyasi - bet

5. Mashqlar to`plami - bet

6. Testlar - bet

7. Nazorat uchun savollar - bet

8. Umumiy savollar - bet

9. Tarqatma materiallar – bet

10. Glossariy – bet

11. Adabiyotlar ro`yxati - bet

12. Tayanch konspekti – bet

13. Mualliflar haqida ma`lumotlar – bet

14. Mundarija - bet

13. lotin tili (farmatsiya fakulteti uchun). tuzuvchilar

Documents