Resmî Gazete Kuruluş tarihi: 7 Ekim 1336-1920

İdare ve yazı işleri için Başbakanlık Neşriyat ve Müdevvenat

Umum Müdürlüğüne müracaat olunur

11 MAYIS 1949

ÇARŞAMBA Sayı: 7204

J

KANUNLAR

Gümrük Kanunu

Kanun No: 5383 Kabul tarihi: 2/5/1949

BİRİNCİ AYIRIM

Genel hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Mükellefiyetler Mükellefiyetler.

Madde 1 — Türkiye Cumhuriyeti gümrük hattından geçen veya eşya geçiren her şahıs gümrük kanun ve nizamlarına uymakla mükelleftir. Bu mükellefiyet gümrüğün gerek bu kanunda gerek başka kanunlarda yazılı hükümlere göre yapabileceği denetlemelere tabi olmak ve kanun­ları gereğince gerek kendi adına gerekse başka İdareler adına veya he­sabına tahsil edeceği vergi, resim ve ücretleri ödemek veya teminata bağ­lamaktır.

Gümrük hattı ve bölgesi.

Madde 2 — Gümrük hattı Türkiye siyasi sınırları ile birdir. Gümrük bölgesi: a) Denizlerde, kara suları ile sahilden içeri doğru 30 kilometre de­

rinliğindeki alanı; b) Karalarda ve sınır teşkil eden nehirler ile göllerde, gümrük hat­

tından içeri doğru 30 kilometreye kadar olan alanı kaplar. Boğazlarla Marmara Denizi ve İstanbul Limanı gümrük bölgesi sa­

yılır. Gümrük bölgesi takibi kesmemek için aşılabileceği gibi Bakanlar

Kurulunca bazı yerlerin coğrafi durumları veya kaçakçıl ığa elverişli ol­maları bakımından karalarda 60 kilometreye kadar genişletilebilir.

Gümrük bölgesi ilân olunur.

Gümrük hattı dışı sayılan yerler.

Madde 3 — Serbest liman ve bölge ve mahaller ile gümrüklenmemiş eşyaya mahsus antrepolar ve bu türlü eşya konmasına gümrük idaresince müsaade olunmuş mahaller; kanunda veya gümrüğün yazılı izin kâğı­dında gösterilen kayıtlara uyulmak ve gümrüğün denetlemesi altında bulundurulmak şartiyle vergi ödeme mükellefiyeti bakımından gümrük batt ı dışında savdırlar.

ödeme mükellefiyetinin başlangıcı.

Madde 4 — 1. Gümrüğün denetlemesi altına konmuş eşyaya teret­tüp eden vergi ödeme mükellefiyeti 62 nci madde gereğince beyanname­nin tescili ile ve ağızdan beyan yapılabilen hallerde bu beyan ve 66 ncı madde gereğince tahakkuk kâğıdının mükellefçe imzası ile başlar.

Gümrük kontrolü altında bulunan eşya gümrük vergisinin ödenme­sinden önce mahvolursa mükellefiyet kalkar.

2. Gümrüğün denetlemesi dışında kalmış eşyaya ait vergi ödeme mükellefiyeti, eşyanın gümrük hattından geçirildiği tarihten ve bu tarih bilinemiyor ise eşyanın gümrük hattından geçirildiğine gümrükçe bilgi edinildiği günden başlar.

3. Şarta bağlı ve teminatlı veya teminatsız olarak yurda muafen sokulan eşya için terettüp edecek vergi ödeme mükellefiyetinin başlan­gıcı, muaflık beyannamesinin tescili ve beyanname yok ise başka geçiş belgeleri üzerinde gümrükçe yapılan en son giriş vizesi tarihidir.

4. Yurda muaf olarak sokulduğu halde muaflıktan faydalanmıyan yerlere ve şahıslara satılan veya devredilen eşyaya terettüp eden vergi ödeme mükellefiyeti, gümrüğe yapılacak beyan tarihinden ve beyan ya­pılmamış ise sat ış veya devir tarihinden ve bu tarih tesbit edllemiyorsa, gümrükçe satış ve devir hakkında bilgi edinildiği tarihten başlar.'

Bu suretle satı lan ve devredilen eşyayı alanlar da bu eşya için te­rettüp eden vergi bakımından gümrüğe karşı satan veya devreden gibi sorumludur.

Vergiye esas olan tarife.

Madde 5 — Gümrük giriş vergisi, yukarki madde geueğince ödeme mükellefiyetinin başladığı tarihte yürürlükte olan tarife nispet ve esasla­rına göre hesaplanır. Tarifenin vergi nispetlerini artıran hükümler, uy­gulanmasından en az üç ay önce, ilân olunur. Ancak bu kanunun 13 ve 14 üncü maddelerine göre yapılacak artırmalar bu hükmün dışındadır.

Vasfı ve tahsis yeri değişen eşya.

Madde 6 — Gümrük vergisi, ödeme mükellefiyetinin terettüp eyle­diği tarihte eşyanın bulunduğu hal ve mahiyetine göre tarifede yer aldığı pozisyon üzerinden hesaplanır ve bu suretle hesaplanacak gümrük vergi­sinden eşyanın niteliklerinde sonradan husule gelen değişmeler ve bozul­malar sebebiyle indirim yapılmaz. Ancak hava tesirinden veya herhang: bir kaza neticesinde hasar görmüş olan eşya hakkında, her türlü külfel ve masrafı sahibine alt olmak 'üzere, gümrüğün denetlemesi altında aşa­ğıdaki hükümler uygulanır:

T.C. 14

Sabife: 16094 (Resmi Gazete) 11 MAYIS 1949

a. Hiçbir suretle kullanılamaz hale gelmiş olan eşya, sahibi ister İse usulü dairesinde yokedilir.

2. Yalnız ilk madde olarak kullanılabilecek hale gelmiş eşyanın gümrüğü ilk madde tarifesi üzerinden alınır. Şu kadar ki, gümrükçe lü­zumu halinde, bu eşyanın ilk madde şeklinden başka suretle kullanılma­sını önleyici tedbirler de alınır.

3. Bir kısmı hasara uğramış eşyanın, ayırma mümkünse, yalnız hasara uğramış kısımları ve ayırma mümkün değilse, eşyanın tamamı hakkında, sahibinin dileğine göre yukardakl (1) ve (2) numaralı fıkra hükmünce İşlem yapılır.

4. Islanmış veya nemlenmiş eşyanın kurutulmasına gümrükçe mü­saade olunur.

5. Muaf olarak yurda sokulup* ta on yıl kullanıldıktan sonra muaf­lıktan faydalanmıyan bir işe tahsis edilen makine ve aletlerden gümrük vergisi aranmaz. Bu süreden önce normal verim kabiliyetini en az % 25 nispetinde kaybettiği ilgili Bakanlıkça tasdik edilen makine ve aletlerin muaflıktan faydalanmıyan mahallere devir ve tahsisi takdirinde gümrük vergisi ilk madde tarifesi üzerinden alınır.

İKİNCİ BÖLÜM

Gvmrvk hattından geçiş

Gümrük kapı ve yollan.

Madde 7 — Gümrük hattı, kara, su ve havadan ancak gümrük ka­pılarından aşılır ve gümrük uğraklariyle bu kapılar arasında belirli yollar takip edilir. Giriş ve çıkış gümrük kapıları, uğrakları ve bunları birbirine bağlıyan yollar ile hava hatları Gümrük ve Tekel Bakanlığınca tâyin ve ilân olunur.

Umumi hizmete açılmış olan demiryolları gümrük yolu sayılır.

Madde 8 — Gümrük hattından geçiş ile gümrüklü liman ve mey­danlara giriş ve iniş, buralardan çıkış ve denetleme zamanları Gümrük ve Tekel Bakanlığınca ilân olunur. Şu kadar ki:

1. Demiryolu katarları ve muntazam tarifeli deniz, kara, hava ve nehir taşıtları gece ve gündüzün her saatinde gümrük hattmdan geçebi­lir. Bunlarla" gelen ve giden yolcuların gümrük işlemleri de bu zaman­larda yapılır.

2. Liman işletme teşkilâtı bulunan limanlarda, 30 rüsum tonilâto hacmından büyük gemiler gece ve gündüzün her saatinde yük ve yolcu alıp çıkarabilir.

Liman işletme teşkilâtı bulunmadığı halde sefer tarifesi veya hava şartları icabı olarak çalışma saatleri dışında veya geceleyin limana gir­mek ve limandan ayrılmak zorunda bulunan gemilerin bu limanlarda ge­celeyin yük ve yolcu alıp çıkarma istekleri gümrükçe yerine getirilir.

Madde 9 — Yüz rüsum tonilâtoyu geçmiyen Türk deniz taşıtları ile eşya ithali Gümrük ve Tekel Bakanlığının iznine bağlıdır. Yabancı ge­milere bu hakların tanınması karşılıklı olabilir.

Sahte menşeli eşya.

Madde 10 — Gerek üzerlerinde gerek kap ve sargılarında (sandık, balya, şerit, etiket ve saire gibi) Türkiye'de yapıldığını veya Türkiye men­şeli olduğunu sandıracak fabrika veya ticaret markasını, admı, alâmetini, Türkiye'de bir mahal ismini veya resmini veya işaretini taşıyan yabancı mahsul ve mamullerin Türkiye'ye girmesi veya Türkiye'de bir antrepoya konması, Türkiye'den transit geçirilmesi yasaktır.

Bu hüküm Türkiye'deki bir mahal isminin aynı olan yabancı bir ma­hal admı taşıyan ve bu mahal ismi altında menşe memleket adı açıkça gösterilmemiş bulunan yabancı eşya hakkında da uygulanır.

İstihsal veya imal edildiği menşe memleketinden başka yabancı mem­leketler mahsul veya mamulü olduğunu gösteren veya sandıran sahte İsim ve alâmetler taşıyan eşyanın da girmesi ve transit geçirilmesi gümrükçe menedilebilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Giriş, çıkış, transit serbestliği ve kısıntılar

Madde 11 — Yasaklık ve kısıntı hükümleri saklı olmak üzere ithal, ihraç ve transit serbesttir.

Madde 12 — İç ve dış güvenliğin savunması, kamunun, hayvan ve ürünlerin hastalıklardan korunması, tarih ve sanat eserlerinin memleket­

ten çıkışının önlenmesi maksadiyle Bakanlar Kurulunca giriş, çıkış ve transit serbestliği her vakit kısılabileceği veya kaldırılabileceği gibi malî ve iktisadi zaruretler halinde de aynı çarelere başvurulabilir.

Misilleme.

Madde 13 — Türkiye Cumhuriyeti İle ticaret anlaşması akdine ya-naşmıyan veya bu yoldaki görüşmeleri sonuçlandırmıyan yahut ticaret anlaşmalarmı vaktinden önce tek taraflı olarak kısmen veya tamamen hükümsüz bırakan memleketlerin mallarına ve gemilerine karşı yasak ve kısıntılar koymaya veya farklı işlemler ve tarifeler uygulamaya Ba­kanlar Kurulu yetkilidir. Hükümet bu yetkisini Türk gemi ve mallarına karşı yasak, kısıntı koyan veya farklı işlemlere tabi tutan memleketler hakkında da kullanabilir

Damping.

Madde 14 — Türkiye'ye yolladığı malları Giriş Tarife Kanununun takip ettiği gayeyi sarsacak şekilde gizli veya açık surette prim, damping ve benzeri tedbirlerle teşvik eden memleketler eşyası hakkında bu ted­birleri tesirsiz bırakacak yüksek tarifeler uygulamaya ve başka çare­lere başvurmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Madde 15 — Bakanlar Kurulunca 13 ve 14 üncü maddelere göre alı­nan kararlar üç ay içinde Büyük Millet Meclisinin onamma sunulur.

DÖRDÜNCÜ B O L U M

Gümrük Vergisi Gümrük vergisi.

Madde 16 — Gümrük vergisi tarifedeki ölçü ve nispetler üzerinden alınır.

Bakanlıkça eşyanın tarifedeki yerini gösterir bir repertuvar yayın­lanır.

Tarifenin dışında kalmış eşyadan tarifede en çok benzerlik göster­diği eşya gibi vergi alınır. Benzerlik Gümrük ve Tekel Bakanlığmca eşyanın kullanılacağı yer, geçirdiği işçilik derecesi ve değeri gözönünde tutularak tesbit ve Resmî Gazete'de ilan olunur ve repertuvara da ge­çirilir.

Repertuvarda, eşyanın tarifedeki yerini belirtmek üzere yapılacak değişiklikler de Resmî Gazete'de ilân olunur, bu değişiklikler, ilânından önce kesinleşmiş gümrük vergisi tahakkuklarına dokunmaz.

Muaflıklar.

Madde 17 — Aşağıda yazılı eşya gümrük vergisinden muaftiı : 1. Devlet müzeleri ve kitaplıkları için gelen teşhir edilecek veya

okunacak eserler ile Devlet, belediye ve özel idarelerin hayvan ve bitki bahçeleri için gelen hayvanlar, bitkiler (bunların kılıfları ve gereçleri dâhil);

2. Kamu faydasına yararlı derneklere ve kamunun faydasına pa­rasız tahsis edilmiş millî tesislere, konularına uygun olarak bağış yoliyle gelen eşya (Bakanlar Kurulu karariyle);

3. Millî Savunma ihtiyacı için Hükümet tarafından doğrudan doğ­ruya getirilen veya sipariş üzerine getirtilen silâhlar ve bunlarm par­çaları ve teferruatiyle her türlü harb mühimmatı ve harb ganimetleri;

4. Kara sınırından beş kilometreye kadar derinlikte bulunan köyler ve kasabalar ahalisinin gümrük kapılarından geçirdiği kendisinin veya ailesinin kullanmasına mahsus eşyadan gümrük giriş vergisinin tutarı 500 kuruşu geçmiyen miktarı;

5. Harb tutsakları adına bağış yoliyle gönderilen yiyecek, İçecek (tütün ve sigara dâhil) ve giyecek eşya, (karşılıklı olmak şart iyle);

6. a) Millî deniz ve hava gemilerinin yabancı limanlarda ve mey­danlarda yalnız kendi ihtiyaçları için aldıkları donatım eşyası;

b) Yabancı deniz ve hava gemilerinin içinde getirdikleri veya Türk limanlarında gümrüklenmemiş mallardan aldıkları yakıtlar ve yağlayıcı maddelerle gemi adamları ve yolcularına mahsus yiyecek ve içecekler ve donatım eşyası;

^Gemilerden dışarı çıkarılmaması ve karşılıklı olması şartiyle);

ıc) Büyük kabotaj yapan Türk gemileri ve uçakları hakkında da yukardakl hüküm uygulanır. Ancak, bu gemiler küçük kabotaj seferleri esnasında yabancı yakıt, yiyecek ve içecek maddelerini, vergileri öden­mek şartiyle kullanabilirler;

14

11 MAYIS 1949 (Resmî Gazete) Sahife: 16 95

d) Yemekli vagonların Türkiye sınırından geçtikten sonra hazır­layacakları ilk kahvaltı ve yemek için kullanacakları yiyecek ve içecek­lerle yakıtlar;

ı(Tekel maddeleri hu hükmün dışındadır.) 7. a) Turizmi teşvik maksadiyle kurulmuş resmî teşekküller ile

Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu İçin getirilecek ve parasız dağıtı­lacak olan otel ve propaganda ilânları, broşürler, duvar takvimleri, oto­mobil plâkaları, yol işaretleri, rozetler, mükâfat kupaları ve şiltleri;

b) Yabancı turizm teşekkülleri tarafından parasız dağıtılmak üzere Türkiye turizm teşekkülleri ile Türkiye Turing ve Otomobil Kurumuna gönderilen yabancı turizm propaganda afişleri," broşürleri, rehber ve tak­vimleri (karşılıklı olmak şartiyle) .

Diplomasi muaflıkları.

Madde 18 — Aşağıda yazılı eşya karşılıklı olmak şartiyle gümrük vergisinden muaftır

1. Yabancı Devlet Başkanları ve aileleri ile refakatlerine memur olanların birlikte getirdikleri ve Türkiye'deki ikametleri esnasında getir­tecekleri eşya;

2. Yabancı Devletlerin Türkiye'deki elçi ve ailelerinin kendilerine ve elçiliğe mahsus olarak birlikte getirdikleri veya sonra getirecekleri eşyalar İle elçilikler inşasına mahsus malzeme;

3. Diplomasi memurlarının ve resmî bir ziyaret ve vazife için mem­leketimize gelen delege ve askerî heyetlerin Gümrük ve Tekel ve Dışişleri Bakanlıklarınca birlikte tesbit edilecek eşyaları;

4. a) Türkiye'deki yabancı konsoloshanelere mahsus bayrak, arma ve basılmış defterler, başlıklı kâğıtlar, alındılar, pasaportlar, şahadet­nameler, pullar ve resmî mühür ve damgalar ile benzerleri eşya;

b) Meslekten olan başkonsolos, konsolos ve muavin konsoloslar ile meslekten olan konsolosluk memurlarının memuriyetlerine ilk defa ge­lişlerinde beraberlerinde veya bu gelişlerinden en çok iki ay önce gelen kullanılmış ve kullanılmamış zat eşyası ve kullanılmış ev eşyası ile geliş­lerinden itibaren altı ay içinde gelen yalnız kullanılmış zat ve ev eşyası;

5. Yukardaki 1, 2 ve 3 numaralı fıkralarda sözü edilenlerin binek ve hizmet otomobilleri ile meslekten olan başkonsolos, konsolos ve mua­vin konsolosların yukardaki süreler İçinde (getirecekleri birer binek oto­mobilleri.

Bu madde hükümlerine göre muaf giren otomobiller muaflık hakkı olmayan kimse ve yerlere satıldığı veya devredildiği takdirde, bu satış ve devir giriş tarihinden itibaren ikinci yıl içinde yapılmış ise gümrük ver­gisinin % 50 si, üçüncü yıl içinde yapılmış ise % 75 I indirilir.

Esasl ı surette hasar görmüş olan binek otomobilleriyle Uç yıl geçtik­ten sonra satılan veya devredilenlerden gümrük vergisi aranmaz.

Bu maddenin uygulanmasına ve kurye çantalarına ait gümrük iş­lemleri Dışişleri ve Gümrük ve Tekel Bakanlıklarınca birlikte tesbit olunur.

Zat ve ev eşyası.

Madde 19 — Aşağıda yazılı eşya, gümrük idaresince şartlarına ve gösterilen esaslara uygun görüldüğü takdirde gümrük vergisine tabi tu­tulmaz :

1. a) Cumhurbaşkanının zat ve ikametgâhı için gelen eşya; b) Yolcuların beraberlerinde getirdikleri şahıslarına ait kullanılmış

ve kullanılmamış zat eşyası ile nakil vasıtaları hizmetlilerinin yalnız kul­lanılmış zat eşyası; (yolcunun gelişinden itibaren en geç altı ay sonra veya en çok iki ay önce gelen yalnız kullanılmış zat eşyası da bu hü­kümden faydalanır).

Yolcuların beraberlerinde getirdikleri gümrük vergisi tutan 25 li­rayı geçmiyecek miktardaki hediyelik eşya da zat eşyası gibi muaftır.

c) Şahsi madalya ve nişanlar ile yabancı memleketlerdeki biüm ve sergi ve müsabaka heyetlerince verilmiş mükâfatlar, hâtıralar ve Türki­ye'de yapılan müsabakalarda mükâfat olarak verilmek üzere bağış yo-liyle gönderilen eşya;

2. a) Türkiye'de yerleşmek üzere gelen yabancıların; b) Yabancı memleketlerdeki daimî vazifelerinden dönen Türkiye

memurlannın; c) Yabancı memleketlerdeki tahsillerinden dönen Türk öğrenci­

lerin; d) Ticaret ve sair maksatlar ile yabancı memleketlerde yerleşip de

iki yıl ikametten sonra dönen Türklerin,

Göç suretiyle beraberlerinde veya kendilerinden en çok iki ay önce veya altı ay sonra gelen kullanılmış ev eşyası;

(İki yıl oturmaksızın zorlayıcı sebepler dolayıslyle dönenlerin ev eş­yası da bu hükümden faydalanır ve süre kayıtlarına bakılmaz),

e) Türkiye'de oturan bir Türkle evlenerek yabancı ülkedeki asli ikametgâhını terk ile Türkiye'ye gelen gelinin beraberinde veya gelişln-den en çok iki ay önce veya altı ay sonra gelen cihaz eşyası;

f) Yabancı memleketlerdeki Türklerin ölümü İle Türkiye'de oturan veya Türkiye'ye dönen kanuni mirasçılanna intikal eden zat ve ev eşyası;

(Bunların ölüm tarihinden itibaren bir yıl içinde getirilmesi ve öle­ne aidiyetinin ve namlanna gelenlere intikalinin kanaat verici belge ile ispatı şartiyle).

Yukarki 1 b ve 2 a, b, c, d, e, f fıkralarına göre gümrüksüz geçi­rilecek eşyanın çeşit ve miktarı, sahiplerinin İçtimai durumları gözönünde tutularak gümrükçe takdir olunur.

3. Mezarlıklara ve millî âbidelere konmak üzere getirilen veya gön­derilen çelenkler ve bu mahiyetteki eşya ile içinde ölü veya ölünün kül veya kemikleri bulunan tabut, vazo ve sair kaplar ve bunlarla birlikte getirilen veya daha önce veya sonra gönderilen çiçek, çelenk ve bu ma­hiyetteki eşya;

4. (Her türlü Türk parası, banknot, esham ve tahvilleri ile Tür­kiye'ye sokulması yasak olmayan yabancı Devlet paraları ve esham ve tahvilleri ve bunların kuponlan ile çekler ve poUçeler;

5. »Resmî veya özel daire, müessese ve şahıslara ait muamele gör­müş defterler, evrak ve belgeler ve Türk elçilik ve konsolosluklarından geri getirilen her türlü eşya;

6. (Gümrükçe ticari mahiyeti olmadığı tahakkuk eden numunelik eşya ve modeller.

Turistik kolaylıklar.

Madde 20 — Asıl ikametgâhı yabancı memleketlerde olan Türk ve yabancı seyyahların birlikte veya kendilerinden en çok iki ay önce veya sonra getirdikleri 21 İnci maddenin (6) numarasında yazılı seyahat va­sıtaları, av, spor ve diğer eşyaları için vergi teminatı olarak kara seya­hatlerinde Uluslararası Turizm ve Otomobil Birliğine mensup Türkiye Turing ve Otomobil Kurumunun veya bunun kefalet ettiği ecnebi kurum­ların ve hava seyahatlerinde Türk Hava Kurumunun veya bu kurumun kefalet ettiği Uluslararası Hava Federasyonunun veya bu hava federas­yonuna mensup Uluslararası Hava Kurumunun verecekleri triptik veya gümrük geçiş karneleri (en çok bir yıl içinde ihraç şartiyle) kabul olunur.

Motorlu vasıtaların mûtat depolarındaki akaryakıt ve madenî yağ ­lardan vergi aranmaz. Çalınmak ve kaza neticesi parçalanmak yüzünden tekrar çıkanlması mümkün olamayan vasıta ve eşyanın da vergileri aranmaz ve teminatları çözülür.

Çalınma hâdisesi mahkeme ilâmı veya hâdisenin vukubulduğu ma­hallin en büyük mülkiye âmirinin belgesiyle ispat edilir.

Kaza dolayıslyle ç ıkanlamayan taşıt ve eşyanın enkazı Hükümete terkedilmek ve keyfiyet mülkiye âmirinden almacak bir belge ile güm­r ü ğ e ispat olunmak lâzımdır.

Hükümete terkedilen ve hiç işe yaramayan vasıta ve eşyanın usulü dairesinde yoketme masrafları sahiplerince ödenir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Geri gelen eşya rejimi

Geri gelen eşya.

Madde 21 — Yabancı memleketlere çıkarıldıktan sonra asli nite­likleri değişmeksizin geri getirilen aşağıda yazılı memleket eşyası ayni­yetleri gümrüğe ispat ve tevsik edilmek şartiyle vergiye tabi değildir.

1. Yol ve coğrafya durumu sebebiyle, Türkiye'nin bir yerinden başka bir yerine sevk için yabancı topraktan transit geçirilerek en geç altı ay içinde geri getirilen eşya;

2. G-ittlği memleketin gümrük sınırından dışan çıkarılmayarak veya bu memlekette muvakkat kabul ve muaflık usulüne tabi tutularak çıkışından itibaren en geç iki yıl içinde geri getirilen eşya;

3. Gittiği memleketin gümrük sınırından geçtikten sonra satı lma­mak veya alıcısı tarafından iade edilmek yüzünden en geç iki yıl içinde geri getirilen eşya;

14

Sahife: 16096 (Resmî Gazete) 11 MAYIS 1949

4. Temizlenmek, boyanmak ve tamir edilmek gibi bir maksatla çı­ka r ı l d ık t an sonra g ü m r ü k vergisi ödenmesini gerektirecek asl i bir kı­s ım i lâve edilmeksizin en geç bir yıl içinde geri getirilen eşya;

(As l i b i r k ıs ım ilâve edilmiş ise yalnız bu p a r ç a d a n (gümrük alınır .)

5. Y e r l i mahsul ve mamullerin çıkışında ambalaj olarak kul lanı l ıp en çok bir yıl içinde dolu veya boş olarak ger i getiri len kaplar ve ör­tüler ve sa rg ı l a r ile göç eşyası naklinde kul lanı lmış liftler;

6. Yabancı ülkelere seyahat eden Türk iye 'de mukim T ü r k ve ya­bancı la r ın Türk iye 'den çıkışından itibaren en geç bir yıl içinde beraber­lerinde veya kendilerinden en çok i k i ay önce veya sonra geri getiri len her tü r lü taş ı t la r ı ve bunla r ın yedek ve yenileme pa rça l a r ı ile hayvan la r ı ve bunla r ın binek ve koşum t ak ımla r ı , r ö m o r k ve rulotlar, seyahat esna­s ında kul lan ı lmaya mahsus mutfak ve yatak eşyası ve kamping, av, ka­yak ve sair spor a lâ t ve t ak ımla r ı ve vas ı t a l a r a t ak ı lmı ş radyo cihaz­la r ı ;

(Motorlu t a ş ı t l a r ın m û t a t depolar ında a r t m ı ş bulunan a k a r y a k ı t ve y a ğ l a r d a n vergi a l ınmaz.)

7. E n geç alt ı ay içinde geri getirilen yük ve yolcu t a ş ı t l a r ı ve hayvanlar.

Sınır ahalisine kolaylıklar.

Madde 22 — Sınır bölgesindeki top rak la r ın ı işlemek ve bu bölge­lerdeki otlaklarda hayvanla r ın ı otlatmak h a k k ı a n l a ş m a ile t an ınmış olanlardan :

1. Türk iye 'de o tu ran la r ın sınırın öbür ta ra f ına gö tü rüp mevsim sonunda geri getirdikleri hayvan ve ürünler i ile t a ş ı t l a r ı ve aletleri;

2. K a r ş ı taraf ülkesindekiler in mevsim sonunda geri g ö t ü r m e k üze re getirdikleri hayvan ve taş ı t la r ı , kap la r ı ve örtüler i , kendi arazile­rinde ku l l anacak la r ı tohumlan ve gübreler i ile aletleri;

Gümrükçe tesbit edilecek usule uyulmak şar t iy le vergiden muaft ı r .

ALTINCI BÖLÜM

Geçici kabul rejimi Geçici olarak giren eşya.

Madde 23 — Türk iye 'de t amamlay ıc ı ve değerlendirici az veya çok bir işçilik gö rdük ten sonra en geç bir yıl içinde tekrar ç ıkar ı lacak ya­banc ı eşyanın vergileri teminata bağlanır .

B u h ü k ü m d e n faydalanabilecek eşya ile bunlar ın görebi lecekler i işçilik derecesi ve fire nispetleri Ekonomi ve Ticaret ve Gümrük ve Tekel Bakan l ik la r ınca tesbit olunur.

Madde 24 — Aşağ ıda yazılı maksatlarla memlekete geçici olarak girecek yabanc ı eşyanın vergileri teminata bağlanı r .

1. Tamir edilmek, boyanmak, temizlenmek veya benzeri bir işçilik gö rmek üzere gelen ve alt ı ay içinde tekrar ç ıkar ı lan e şya ;

2. Memleket eşyasının çıkışında ambalaj maddesi olarak kullanıl­mak üzere gelen eşya ile göç eşyası naklinde kul lanı lan ve altı ay içinde tekrar ç ıkar ı lan liftler;

(Bu hükümden faydalanacak ambalaj maddelerinin çeşi t leri ve hangi eşyanın çıkışında kul lanı lacağı ve ne kadar sü re içinde ç ı k a n l a -cağı ve fireleri Ekonomi ve Ticaret v e . G ü m r ü k ve Tekel Bakan l ık la r ınca tesbit edilir.)

3. Al t ı ay içinde tekrar ç ıkar ı lmak üzere sergi, panay ı r ve pazar­lar, k o ş u v e m ü s a b a k a l a r ve konferanslar ve tö ren le r için getirilen eşya ile tiyatro ve sirk heyetlerinin getirdikleri sahne ve temsil eşyası , ta­k ımla r ı ve hayvan la r ı ;

4. Sipar işe mahsus olmak üzere getirilen her çeşit numunelik ve modellik eşya;

(Altı ay içinde ç ıkar ı lmak ve yabancı fabrika ve sanat sahipleri ile bunla r ın seyyar ticaret memur l a r ı t a ra f ından getirilmek ve ka r ş ı ­lıklı olmak şar t la r iy le . )

5. Tecrübe ve muayene edilmek için gelen ve en geç altı ay içinde ç ıkar ı lan eşya ;

6. B ü y ü k in şaa t ve tesisatta geçici olarak kul lanı ld ıktan sonra tekrar ç ıkar ı lacak fennî vas ı t a l a r ve bunlar ın t ak ımla r ı ;

(Bayındırl ık ve Gümrük ve Tekel Bakanl ık la r ın ın k a r a r ı ile.)

7. H ü k ü m e t i n izni ile memleketimizde kazı la r ve a r a ş t ı r m a l a r ya­pan kimse veya heyetlerin bu maksatlar için getirdikleri â le t ler ve ta­k ımla r ı ;

(Bunlar ın çeşitleri ve tekrar çıkış suresi Millî E ğ i t i m Bakanl ığ ınca belirt i l ir .)

8. ida r i ve adlî kaza için delil olarak getirilen ve tahkikat veya muhakeme sonunda ç ı k a n l a n eşya;

9. Türk iye 'de geçici b ir zaman için oturmak üzere gelenlerin ken­dilerine mahsus olan ev ve kamplama eşyası ;

(Bunlar ın çeşitleri ve mik ta r l a r ı seyahatin maksad ına ve devamı süresine uygun olmak ve altı ay içinde iade edilmek şar t iyle . )

Bunlardan yer leşmek üzere Türkiye 'de ka lan la r ın yukarda yazılı eşya la r ından yalnız kul lanı lmış ev eşyası h a k k ı n d a (19) uncu maddenin 2 - a f ıkras ı uygulan ı r .

10. Yabancı memleketlerde oturan fen ve sanat sahipleri ile ame­lenin sana t la r ın ı icra için Türk iye 'ye gelişlerinde beraberlerinde getirilen veya kendilerinden en çok bir ay önce veya bir ay sonra gelen ve altı ay içinde tekrar ç ıkar ı lan kendilerine mahsus cihaz ve âletler ile ta­k ımla r ı ;

11. Yapı lan a n l a ş m a l a r a göre geçici o l a ı ak Türk iye 'ye giren mu­harrik ve m ü t e h a r r i k demiryol vas ı ta lar ı ile sınır nak l iya t ında kul lanı lan t a ş ı t l a r ;

ı(Gümrük ve Tekel ve Ulaş t ı rma Bakanl ık la r ınca tesbit edilecek esaslar dâhilinde.) Sürenin uzatılması.

Madde 25 — B u kanunun bundan önceki maddelerinde yazılı sü­relere ilişkin hükümle r in uygu lanmas ında Gümrük ve Tekel Bakan l ı ­ğınca zorlayıcı sebepler i t ibara a l ına rak bu süreler duruma göre uza t ı ­labilir .

YEDİNCİ BÖLÜM

Verginin geri verilmesi ve ertelenmesi Geri verme..

Madde 26 - 1. Kanuna göre ve ıg iden muaf olduğu halde yanlış­lıkla alındığı anlaş ı lan vergiler mükellefe re'sen geri veril ir .

2. G ü m r ü k vergisi ödenerek ithal edilmiş olan eşyanın sa t ı ş akdi hükümler ine aykı r ı ç ıkmas ından dolayı ret ve iade edilmesi halinde key­fiyet mal ın iadesinden önce g ü m r ü ğ e yazı ile bildirilmek ve yap ı l acak muayenede yurda sokulan eşya olduğu g ü m r ü k ç e an laş ı lmak ve mem­leketten tekrar ih rac ından itibaren en geç alt ı ay içinde geldiği memle­ket g ü m r ü ğ ü h a t t ı n d a n geçt iğ i tevsik edilmek şar t iy le a l ınan vergiler mükellefe geri verilir. B u isteklerin kabulü için eşyanın g ü m r ü k t e n çe­kilmesinden itibaren en geç bir ay içinde yapı lması ve cezalı g ü m r ü k vergisi tatbik edilmemiş olması lâzımdır.

Verg i nispetinin a r t t ığ ı mahalline geç tebl iğ edilmesi sebebiyle eski tarife üzerinden vergi ödemiş olan mükellefler, g ü m r ü k ç e fa rk ın ödenmesi hakk ında , yapı lan tebl iğ tarihinden itibaren eşyayı bir ay içinde olduğu gibi tekrar ih raç veya g ü m r ü k antreposuna iade eylemek şar t iy le ödenmiş vergileri geri istiyebı'lırier. Erteleme.

Madde 27 - Memleketin ik t i sad ı faaliyetine veya fevkalâde iht i ­yaç la r ına y a r ı y a n eşyanın vergilerini en çok üç ay, sure ile ertelemeye G ü m r ü k ve Tekel Bakan ı yetkil idir

İKİNCİ AYIRIM

Gümrük işlemleri

BİRİNCİ BÖLÜM

Demiryolları Trenler

Madde 28 — Trenler, gelişte s ın ı rdan itibaren g ü m r ü k bulunan i lk istasyona kadar ve gıdıışte son g ü m r ü k l ü sınır istasyonundan g ü m r ü k ha t t ın ı aşıncıya kadar yolda zorlayıcı sebep o lmadıkça duramaz, yolcu ve eşya alıp indiremez. Beyan.

Madde 29 — Trenin i lk sınır g ü m r ü k istasyonuna var ış ında işlet­menin ye tk i l i memuru sınır gün ı ruğu ile d iğer gümrük le rde gümrük ie -necek veya Türkiye 'den transit geçiri lecek eşyanın en çok üç n ü s h a ma­nifestosu ve yük senetlerim ve bagajlar ile yemekli vagonlardaki yiye­cek, içecek ve yakacak madde listelerini g ü m r ü ğ e verir.

Tren boş gelmiş ise denetlemeden önce yazılı olarak g ü m r ü ğ e bi l ­dir i l i r .

14

11 MAYIS 1949 (Resmî Gazete) Sahife: 16097

Denetleme

Madde 30 — Y u k a r k i maddede yazılı belgelerin verilmesi üzerine g ü m r ü k ç e gerekli denetleme gecikmeden yapılır . B u denetleme bitme­den veya g ü m r ü ğ ü n ıznı a l ınmadan vagon değ iş t i rmek veya eklemek suretiyle trenin tertibi değişt ir i lemez. Y u k ve yolcu alınıp verilemez ve tren yoluna devam edemez.

Madde 31 — Demiryolu ile Türk iye 'den ç ıkar ı lacak eşyanın en çok üç nüsha manifestosu ve yük senetleri, bagajlar ile yemekli vagonlar-dıaki yiyecek, içecek ve yakacak madde listeleri de yetki l i g ü m r ü ğ e ve­r i l i r .

B u belgeler verilmeden ve gerekli g u m r ü k denetlemesi bitmeden tren istasyondan ayr ı lmaz.

İKİNCİ BÖLÜM

Karo taşıtları

Madde 32 — Yabancı memleketlerden demiryolundan başka kara taş ı t la r ı ile ancak yetki l i bir sınır g ü m r ü ğ ü n e eşya getirilebilir. Y e t k i l i o lmıyan bir s ınır g ü m r ü ğ ü n e getirilen eşya g ü m r ü k denetlemesi a l t ında yetki l i g ü m r ü ğ e götürülemediği takdirde geri çevrilir.

İç ve kıyı gümrük le r inden birine götürülecek veya Türk iye 'den transit geçiri lecek eşya, smır gümrüğünce muayene, edilir ve vergileri teminata bağlan ı r .

Sınır g ü m r ü ğ ü n ü n gümrük lemes ine yetkjli olmadığı eşyanın temi­na t ı nev'me mahsus en yüksek tarife üzerinden hesaplanı r .

G ü m r ü k ve Tekel Bakan l ığ ınca tây in edilecek nitel ikteki t a ş ı t l a r l a iç veya kıyı gümrük le r ine götürülecek veya transit geçiri lecek eşya için demiryolu ile yapı lacak t a ş ı m a l a r hakk ındak i usul uygulanır .

Madde 33 — Y u k a r k i maddede yazılı ka ra vas ı ta la r ın ın sahip veya sürücüler i getirilen eşyayı sınır g ü m r ü ğ ü n e üç n ü s h a manifesto i le be­yan ederler. Manifesto yoksa g ü m r ü k t e haz ı r bulundurulacak manifesto örnekler inden doldururlar, t a ş ı t l a r boş gelmişse keyfiyeti ağ ı zdan beyan ederler. Sözlü beyanlar tutanakla tesbit olunur.

Madde 34 — Yürü tü le rek getirilen hayvanlar ancak yetki l i sağl ık ve g ü m r ü k kap ı l a r ından sokulabilir

Madde 35 — Demiryolundan başka kara taşıtHariyle Türk iye 'den ç ıkar ı lacak eşya yetki l i smı r g ü m r ü ğ ü n d e n çıkarı l ı r G ü m r ü k işlemi, ye tk i l i b i r iç veya kıyı g ü m r ü ğ ü n d e yapı lmış eşya yetk i l i sınır g ü m r ü ­ğ ü n ü n denetlemesi yap ı ld ık tan sonra çıkarıl ır .

Taş ı t sahip veya sürücüler i götürecekler i yük le r için bunlar ın çıkış işlemini yapan g ü m r ü ğ e en çok üç nüsha manifesto verirler. Boş olarak gidişlerde keyfiyet smı r çıkış g ü m r ü ğ ü n e sözle beyan olunur ve bu be­yanlar g ü m r ü k ç e tutanakla tesbit edilir.

Madde 36 — Yürü tü le rek ihraç edilecek hayvanlar ancak yetki l i s ınır sağlık ve g ü m r ü k kap ı l a r ından çıkarı labil ir

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Deniz taşılları

Madde 37 Yabancı limanlardan gelen gemiler g ü m r ü k bölgesine girdiklerinde zorlayıcı sebepler olmadıkça girecekleri l imana göre m û t a t olan ro tay ı değişt i remez, yolda duramaz, b a ş k a gemilerle temas edemez ve g ü m r ü k bu lunmıyan yerlere yanaşamaz .

Madde 38 — T ü r k l imanlar ı i le yabanc ı limanlar a ras ında sefer yapan gemiler g ü m r ü k bölgesinde g ü m r ü k denetlemesine tabidir. Güm­rük memur la r ı gemi ve yük defter ve kayı t la r ın ı incelemeye, gemide a r a ş t ı r m a yapmaya ve gerekirse ambar l a r ı mühür a l t ına almaya yetki­l idir .

Muntazam seferlı gemiler girecekleri l imana va r ıncaya veva açık denize u laş ıncaya kadar yalnız göz a l t ında tutulur.

Harb gemileri bu h ü k m ü n dışındadır.

Madde 39 — Yabancı l imanlardan gelip T ü r k l imanlar ına veya ne­hirlerine girecek gemiler, g ü m r ü k denetlemesi yap ı lmak üzere bel ir l i yerlerde durur veya yol keserler.

Gemi k a p t a n ı g ü m r ü k mamur l a r ı na gemmın tasdikl i jurnalim, ori­j inal manifestosunu, kumanya ve yak ı t l a r ile gemi a d a m l a r ı n a ait eşya listelerim göster i r ler . Kaptanlar manifesto harici olarak al ınmış veya manifestoya dâhil edilmeksizin t a ş ınmas ı âde t o lmuş eşyayı da a r a ş t ı r ­madan önce mamurlara beyan ederleı .

Kaptanlar geminin envanteri ile plânını da lüzumu halinde g ü m r ü k m e m u r l a r ı n a göster i r ler .

T ü r k l imanlar ı ile yabanc ı limanlar a r a s ında sefer payan gemiler T ü r k l imanlar ında g ü m r ü k denetlemesi a l t ındadır .

Gemi adamla r ı ile yolcuları ve gemilere girip ç ıkacak görevli gö-revsiz kimseler gidiş ve gelişlerinde g ü m r ü k yolcu sa lon la r ından veya g ü m r ü k denetlemesi a l t ındaki iskelelerden geçeceklerdir

Manifesto. Madde 40 — Yabancı l imanlardan gelen gemilerin k a p t a n l a r ı veya

acenta la r ı geminin T ü r k l imanında yukark i maddeye göre yapı lacak i lk g ü m r ü k denetlemesinden itibaren en geç 24 saat içinde o lunana ç ıkar ı ­lacak eşyanın asıl manifestosu ile Türkçe ıkı örneğini g ü m r ü k 'idaresine verir. Asıl manifesto veri lmediği takdirde aslı göster i l i r ve t a r a f l a r ı ndan tasdikli bir örneği verilir. Sürenin başlangıcı veya sonu tat i l günler ine raslarsa bu günler sü ren in hesab ına ka t ı lmaz . Zorlayıcı sebeplerden ileri gelen gecikmeler de gümrük le rce i t ibara alınır.

Gemi limana boş gelmiş veya o l imana boşa l t acak yükü yok ise veya seyyah ve tenezzüh gemisi ise kaptan veya acenta la r ı bu limana u ğ r a m a sebeplerini yukarda yazılı süre ler içinde yazılı olarak g ü m r ü ğ e bildirir . Limanda aoentası o lmıyan yabanc ı .gemi kap t an l a r ı beyanlar ın ı T ü r k ç e yazamad ık la r ı takdirde kendi dil i i le bir l ikte Mil le t le raras ı ku l lan ı lan Garp dillerinden bi r i ile de yazabilirler.

Yolcu ve seyyahlara ait olup manifestolara kayd ı âdet o lmıyan ba­gaj lar ın manifestolara kaydı mecburi değildir.

Asıl manifesto.

Madde 41 - Asıl manifesto, konışmento la ra göre gemide tutulan yuk defteri ve m a h r e ç l imanla r ındak i ye tk i l i resmî mercilerce onanmış olan y ü k beyannameleridir.

B u belgeler mahallindeki Türk iye konsolosluklar ına ilgililerce tas­dik ettiril ir .

Devlet Deniz Yolları ve b a ş k a işletmelerin ımuntazam seferi! veya seyyah gemilerine ait asıl manifestolar, karşı l ıkl ı olarak, G ü m r ü k ve Tekel Bakanl ığ ınca konsolosluk t a sd ik ından m ü s t e s n a tutulabilir.

Harb gemileri.

Madde 42 - T ü r k ve yabancı donanmas ına mensup harb gemileri ile getirilen ve Türk iye l imanla r ına ç ıkar ı lacak olan eşya da g ü m r ü ğ e bi ldir i l i r .

Madde 43 — Yabancı l imanlardan y ü k getiren T ü r k ve yabanc ı ge­miler manifes tolar ını g ü m r ü k İdares ine vermedikçe yükler in i boşa l t amaz ve o limandan yük alamazlar.

A n c a k muntazam sefer yapan gemiler ile hava ve l iman durumu bak ımından zaruret görülen hallerde muntazam sefer y a p m ı y a n gemilere g ü m r ü k idaresince manifesto verilmeden önce de y ü k boşa t lmak ve a l ­mak için m ü s a a d e olunabilir. Zorlayıcı sebepler dolayısiyle ka raya ç ıkar ı ­lan eşya için manifesto verilemezse bunlar liste ile tesbit olunur.

Madde 44 — T ü r k l imanla r ından yabanc ı l imanlara hareket edecek yer l i ve yabancı gemilerin k a p t a n l a r ı hareketlerinden önce o limandan yükledikler i eşyanın manifestosunu g ü m r ü ğ e gös ter i r ve bir örneğin i ve­rirler ve eğer gemi o limandan yük a lmamış ise keyfiyeti yazılı olarak bildirirler.

G ü m r ü k idareleri de her i k i hailde geminin ayr ı lmas ı iç in gecikmek­sizin kaptana izin kâğıdını verir.

Muntazam sefer yapan veya Türkiye 'de acentas ı bulunan gemilerin manifes to lar ı ve beyan k â ğ ı t l a r ı hareketlerinden itibaren 48 saat içinde acentalarmca verilebilir. Bunlar ın iz in kâğ ı t l a r ı g ü m r ü k ç e ona göre ha­zırlanır .

Kabotaj.

Madde 45 — T ü r k i y e l imanlan a ra s ında sefer yapan Devlet Deniz­yolları gemileriyle acentas ı bulunan ve muntazam sefer yapan sair ge­milerin taş ıd ık lar ı memleket eşyası için gümrük le rce manifesto veya b a ş k a bir belge aranmaz. Ancak bu gemiler g ü m r ü k vergisi gideceği l imanda ödenmek üzere yabanc ı eşya al ır veya yolda yabanc ı l imana uğ ­rarlarsa büyük kabotaj yapan gemiler hakk ındak i hükümle re tabi olur-lar. Bakan l ıkça bu gemilerin gerek yolcu, gerek eşya la r ına a i t g ü m r ü k denetleme işlemlerinde gerekli kolayl ık lar göster i l i r ve elverişli usuller konulur.

Madde 46 — Y u k a r k ı madde dışında kalan gemilerin Türk iye liman­lar ı a ras ındak i (Marmara denizi dâhil) sefer ve nak l iya t ı g ü m r ü k ç e de­netlenir. Bunlar Bakan l ığ ın t â y i n edeceği ş a r t l a r ve vereceği i z in ile Türk l imanlar ı a ras ında yabancı eşyayı aktarma suretiyle taşıyabi l i r ler .

Y u k a r k i f ıkrada yazılı nakliyat ile yabancı gemilere açık Türk iye l imanlar ı içinde, yabancı k ıy ı l a ra yak ın l iman ve iskelelerimiz a ras ında

14

Sahife: 16098 (Resmî Gazete) 11 MAYIS 1949

ve Marmara ve Boğazlarda çalışan 20 tondan küçük taşıtlarla balıkçı kayıkları üzerinde yapılacak gümrük denetlemi mahallî durum ve şartlar ve bu vasıtaların çalışma imkânları göz önünde tutularak Bakanlıkça düzenlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Hava gemileri

Madde 47 — 1. Yabancı memleketlerden Türkiye'ye gelen ve Tür­kiye'den yabancı memleketlere gidecek olan uçaklar, gümrüklü ve yetkili bava limanında (meydan) gümrük denetlemesini yaptırırlar.

2. Gelişte denetlemeden önce, dönüşte denetlemeden sonra Türki­ye'de mecburi iniş yapan uçak komutanları Bakanlığın emir ve talimat­larına uyarlar.

3. ö z e l bir müsaade İle gelen ve giden uçak komutanları verilen talimata göre hareket ederler.

Madde 48 — Yukarki maddede yazılı hava gemilerinden, gemi, yolcu ve yük İçin tehlike teşkil etmedikçe yere eşya atılamaz.

Bu türlü vakalar İlk temas ve fırsatta gümrüğe bildirilir. Lüzumu halinde, gazete, dergi ve mektup paketleriyle sair eşyanın

uçaklardın vere atılma şekli Gümrük ve Tekel ve Ulaştırma Bakanlıkla­rınca kararlaştırılır.

Madde 49 — Pilot marifetiyle sevk ve idare edilmiyen hava gemi­leri ile Türkiye'ye yabancı memleketten eşya getirilemez.

Madde 50 — Yabancı memleketlerden gelen hava gemilerinin ko­mutanları inecekleri ilk gümrüklü hava limanına çıkarılacak yükleri gös­terir mahreç gümrük idaresi veya resmî bir makamca onanmış İki nüsha manifesto ile yük senetlerini ve yolcu, kumanya, akaryakıt listelerini güm­rük idaresine verirler.

Hava gemisinde başka bir hava meydanına çıkarılacak yük var ise pilot bunlara ait manifesto ve yük senetlerini de gümrük idaresine gös­terir.

Hava gemisi boş gelmiş veya Türkiye'de çıkarılacak yük ve yolcusu yok ise pilot gelişinin sebebini yazılı olarak gümrük idaresine bildirir. Gümrük idaresi lüzumunda, kanun ve milletlerarası anlaşmalar hüküm­lerine göre hava gemisinde bulunması gerekli sair defter ve belgeleri de inceleyebilir.

Madde 51 — Yere inmeksizin transit geçecek hava gemileri anlaş­malar uyarınca karşılıklı olarak yukarki maddelerde yazılı mükellefi­yetlerden müstesnadır.

Madde 52 — Yabancı ülkelere gidecek hava gemilerinin komutanları hareketten önce gümrüğe havalanacağı limandan aldığı yük İçin iki nüsha manifesto verirler.

Muntazam seferll hava gemilerinin manifestoları hareketinden iti­baren 24 saat içinde acentaları tarafından verilebilir.

Madde 53 — Milli Savunma hava kuvvetlerine mensup uçaklar ile Hükümetin müsaadesi üzerine gelen yabancı Devletlerin harb uçakları gümrük denetlemesine tabi değildir.

Şu kadar ki, bu hava gemileriyle yabancı ülkelerden eşya getirildiği veya Türkiye'den eşya götürüldüğü takdirde bunlar gümrüğe bildirilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Müşterek Hükümler

Madde 54 — Kara ve deniz işletmeleri, bu kanuna göre gereken de­netleme icabı birlikte seyahatle görevli gümrük memurlarını gidişte ve dönüşte parasız taşırlar.

Madde 55 — Manifestolarda eşyanın cinsi, gayrisâfl ağırlığı ve kap­ların sayısı, nev'i, markası, numarası İle konlşmento veya yük senetleri­nin numaraları gösterilir.

Manifesto örnekleri milletlerarası anlaşmalar ve gelenekler gözönün-de tutulmak suretiyle Bakanlıkça hazırlanır ve işlemlerde bunlar kulla­nılır.

Madde 56 — Türkiye ile yabancı memleketler arasında muntazam yük ve yolcu servisleri yapan deniz, hava ve demiryol işletmeleri, bu ka­nun hükümlerine göre gerekli gümrük denetlemelerini ve işlemlerini yap­mak ve kolaylaştırmak üzere depolar, sundurmalar, bürolar ve lüzumlu cihaz ve aletleri ve buraların aydınlatma ve ısıtma gibi ihtiyaçlarım te­min ederler,

Devlet Demir ve Deniz ve Havayolları İşletmelerinin yukarki hü­kümlere göre gümrüklerce yapılacak denetleme şekil ve usulleri ilgili ik\ Bakanlıkça birlikte tesbit edilir.

ÜÇÜNCÜ AYIRIM

Rejimler

BİRİNCİ BÖLÜM

Sundurmalar

Madde 57 — Yabancı memleketlerden Devlet Demir, Deniz ve Ha­vayolları İşletmelerince nakledilen eşya, bu işletmelerin mesuliyetleri al­tında olmak üzere, sundurma, hangar ve depo gibi emniyetli ve muhafa­zalı mahallere konulur.

Başka vasıtalarla gelen eşya, liman işletmesi kurulmuş olan liman­larda bu idareye ait sundurmalara ve liman işletmesi bulunmıyan liman ve mahallerde İse ancak gümrük sundurmalarına ve gümrükçe müsaade edilen yerlere çıkarılır.

Yukarki fıkralar gereğince gümrük denetlemesi altına konmuş eş­yanın aşağıdaki maddelerde yazılı rejimlerden birisine göre işlem ya­pılması mükellef tarafından usulüne uygun bir beyanname ile gümrük­ten istenir.

Madde 58 — Yukardaki maddede gösterilen mahallere konmuş olan eşya, oralarda ancak bir ay kalabilir. Bu süre içinde kaldırılmayan eşya işletme idarelerince antrepoya kaldırılır.

Zaruri hallerde bu süre Bakanlıkça uzatılabilir.

İKİNCİ BÖLÜM

Giriş rejimi

Beyanname.

Madde 59 — 1. Türkiye'ye kesin olarak girecek eşya gümrüğe iki nüsha beyanname ile bildirilir.

Beyannamede eşyanın cinsi, nev'l ve niteliği tatbikatı kolaylaştı­racak surette tarifenin tertip ve tavsiflerine uygun olarak gösterilir.

Beyannamelerde aşağıda yazılı bilgiler de bulunur: a) Beyan sahibinin adı, soyadı, ikametgâh adresi ve imzası; b) Eşyayı getiren vasıtanın adı, kumpanyası ve seferi; c) Eşyanın menşei; d) Eşya kaplarının sayısı, cinsi, nev'i, marka ve numarası (döküm

halinde, olanların vagon ve kayık gibi içinde bulundukları vasıtaların nu­marası) ;

e) Eşyanın gayrisâf ve vergiye esas olan ağırlıkları ve gümrük ver­gisi ağırlıktan başka ölçüler üzerine konmuş ise bu ölçülere göre mik­tarları (yazı ve rakam ile);

f) Eşyanın sif kıymeti. Beyanname sahipleri, beyanlarını tevsik etmek ve muayeneyi ko­

laylaştırmak üzere, eşyanın orijinal faturasını, muhtelif hacım ve ağır­lıklarda kaplara ait çeki listesini ve hususi hükümlere göre aranacak sair belge ve şahadetnameleri de tescilden önoe gümrük idarelerine ve­rirler. -

2. Antlaşmalardan faydalanacak eşyanın âkıd memleket menşeli olduğunu veya o memlekette gördüğü (tahavvül ve ameliyeler) dolayı-slyle öyle sayılmak lâzımgeldiğini bildirir yetkili makamlardan verilmiş ve o mahaldeki Türkiye konsoloslukları veya mümessillikleri tarafından tasdik edilmiş menşe şahadetnamesi gösterilmesi şarttır.

Eşyanın üçüncü bir memlekette gördüğü tahavvül ve ameliye dola-yıslyle o memleket menşeli sayılabilmesl için bu tahavvül ve ameliyeler neticesinde eşya kıymetinin % 50 nispetinde artmış bulunması lâzım­dır.

Bakanlıkça : a) Sif kıymeti 50 lirayı geçmiyen ve taşıdıkları alâmetler İtibariyle

menşei gümrüklerce tesbit edilebilen eşya ile; b) Posta veya uçakla veya yolcu beraberinde getirilip üzerlerinde

imal edildikleri fabrika marka ve alâmetleri bulunan eşya, menşe şaha­detnamesinden müstesna tutulabilir.

Maddo 60 — Beyanlarını yukarki madde hükümlerine göre yapa­bilmek üzere mükelleflerin gümrüğün denetlenmesi altında eşyalarını

14

11 MAYIS 1949 (Resmi Gazete) Sahife: 16099

tartmalarına, muayene etmelerine ve ticari mahiyeti taşımayacak de­ğerde numune almalarına müsaade olunur.

Madde 61 — Elindeki belgelere ve numuneye göre beyanlarını ta­rifeye uygun olarak' yapamayacak durumda bulunan mükellefler bu hu­susta Gümrükler Genel Müdür lüğünden bilgi istiyebilirler.

Tesctt. Madde 62 — Giriş beyannameleri tetkik olunarak 59 uncu madde

ile istenilen bilgileri ihtiva ettiği takdirde kabul ve tescil edilir, aksi halde noksanlar tamamlanmak üzere geı i verilir.

Beyannamenin tescili, deftere kaydı ve üzerine sıra numarası, ta­r ih ve r e smî m ü h ü r k o n m a s ı ile tamam olur.

Madde 63 — Beyana terettüp edecek ceza bakımından beyanname­lerde her kalem ayrı bir beyan sayılır. Bir kalemin eksik veya fazlası diğer kalemin fazla veya eksiği ile mahsup edilemez.

.Tarife cetvelinde bir vergi haddine tabi tutulmuş olan eşyayı muh­tevi her pozisyon bir kalem teşkil eder.

Beyannamelerde düzeltme.

Madde 64 — Kazınt ı ve sılintilı beyannameler g ü m r ü k ç e kabul edil­mez.

Hatalı yazının üzeri okunacak şekilde çizilerek doğrusu yazılır. Dü­zeltmeler ve ilâvelerin yanma beyanname sahibi tarafından imza atılır, ve tescil esnasında bunlar resmî mühürle de mühürlenir.

Beyannamenin tescilinden sonra ve eşyanın muayenesinden evvel ol­mak şartiyle ancak idare âmir in in izni ile yalnız maddi hatalar düzelti­lir.

Madde 65 — Gümrük idaresince tescil edilmiş olan beyanname taal­lûk ettiği eşyanın vergi, resim ve para cezalarından dolayı taahhüt ma­hiyetinde olarak mükellefi bağlar ve gümrük vergisinin tahakkukuna esas tutulur.

Gümrük idaresi beyanın doğruluğunu denemek üzere, seçeceği kap­ları tartarak veya açarak inceliyebilir.

Muayene neticesi, eşyanın beyana göre daha yüksek tarifeye tatbi­kini veya daha fazla vergi alınmasını gerektirirse vergi bu neticeye göre tahakkuk ettirilir.

Sözle beyan. Madde 66 — Yolcu ve seyyahların ve nakil vasıtaları adamlarının

vergiden muaf olan veya gümrük vergisi tutarı 250 lirayı geçmiyen eş­yası ile sınır bölgesi ahalisinin elde ve sırtta taşınabilecek miktardaki kendi ihtiyaçlarına mahsus olan eşyaları ve ticari mahiyeti olmayan nu­mune ve modeller gümrüğe ağızdan beyan olunur.

Cumhurbaşkanına ait 19 uncu maddedeki eşya için Genel Sekreter­likten yazılacak mektuplar kabul olunur*

Diplomasi muaflık ve imtiyazlarından faydalananlar adma gelecek eşya için karşılıklı olmak şartiyle elçiliklerden veya muaflık hakkı ta­nınmış heyet başkanlığından yazılan mektuplar ve kurye çantaları İçin kurye mektupları da beyanname yerine geçer.

Gümrük memur la r ı , sözle beyanlar ın ı kanun hükümlerine uygun olarak yapabilmelerini kolaylaştırmak üzere mükelleflere önce kanun hü­kümleri hakkında bilgi verirler.

Açık olarak beyanda bulunamıyan ve kapların açılıp bakılmasını istiyenlerin eşyaları yoklanır ve bu yoklamaya göre gümrüklenir. Ba­kanlıkça yayınlarla yolcu ve seyyahların gümrük işlemleri hakkında ön­ceden bilgi edinmeleri sağlanır.

Muayene. Madde 67 — Eşyanın muayenesinde ve verginin hesaplanmasında

aşağıda yazılı şekilde işlem yapılır: 1. Kaplardan yalnız bir kaçı tartılmış olup da beyana nazaran

fazlalıklar görülürse aynı cins ve neviden eşyanın tartılmamış kaplarına bu fazlalığın ortalamasına göre mütenasiben ilâveler yapılır.

Beyanname sahibi bu suretle zam yapılmasını kabul etmez veya mu­ayene memuru bir netice alabilmek için lüzumlu görürse diğer kaplar da tartılır.

2. Tartılan kaplarda beyana göre eksiklik görülür ve bu eksikliğin eşyanın tabiatından veya telef ve ziyamdan veya çalınmasından ileri gel­diği anlaşılırsa bulunan miktarlar üzerinden vergi alınır, eğer bu farklar «maddi hesap hatası hariç» sahibinin hatalı beyanından ileri gelmiş olursa beyan olunan miktarlar tahakkuka esas tutulur.

3. Aded, baş ve sair sayı ölçüleri üzerinden vergi ödeyen eşyanın kısmi muayenesinde bu ölçülerinde görülecek farklar hakkında sıkletçe görülen farklara ait yukarki fıkra hükümleri uygulanır.

4. Eşyanın kısmen yapılan muayenesinde cins ve nevi itibariyle beyana göre daha yüksek tarife tatbikini icabettirecek derecede aykırılık görüldüğü takdirde muayene memuru lüzum görürse diğer kapları da muayene ederek elde edeceği jıeticeyi tahakkuka esas tutar; eğer diğer kapları açmaya lüzum görmezse yokladığı kaplardan elde ettiği neticeyi aynı cins ve nevi eşyadan olarak beyan edilmiş bulunan diğer kaplara teşmil suretiyle tahakkuku yapar.

Madde 68 — Kıymeti üzerinden gümrük vergisine tabi eşya kıyme­tinin eksik beyan edildiği anlaşıldığı takdirde muayene memurunca tes­bit olunacak değeri vergiye esas olur.

Eşyanın niteliğinde husule gelmiş olan değişmeler kıymet tesbitinde itibara alınır.

Tahlil.

Madde 69 — Gümrük vergisinin tahakkuk ettirilebllmesinde veya muaflık hükümlerinin uygulanabilmesinde fizik ve şimik tahliline lüzum görülen hallerde alınacak numuneleri ve numune alınması mümkün ol­madığı takdirde eşyanın üzerinde gümrük lâboratuvarlarınca yapılacak tetkik ve tahlil neticeleri tahakkuka esas tutulur.

Tahlilden artan numuneler sahiplerine verilir. Ancak tahakkuktan sonra bir ay içinde sahipleri tarafından müracaat edilerek alınmıyan nu­muneler gümrüğe terkedilmiş sayılır.

Tahlil metodlan Bakanlıkça tesbit ve ilân olunur. Madde 70 — Muayene, beyan sahiplerinin veya temsilci veya gümrük

komisyoncusunun huzuriylfe yapılır. Posta ile gelen eşyanın muayenesinde bu idare memurunun bulun­

ması kâfidir. Madde 71 — Bu kanunun 17 nci maddesinin (3) ve (18) inci madde­

sinin (1, 2. 3) ve (19) uncu maddesinin (l/a) fıkralarında yazılı eşya İle içinde gizli evrak bulunan kurye çantaları muayene edilmez.

Kurye çantalarının gümrük işlemleri Dışişleri ve Gümrük ve Tekel Bakanlıklarınca tesbit olunur.

Madde 72 — Gümrük vergisinin tahakkuk işleri tamamlanmadan ve vergi teminata bağlanmadan eşya gümrüğün denetlemesinden serbest bırakılamaz. İhtilaflı hallerde, itirazların çözülmesinden önce vergi fark­larını teminata bağlıyarak eşyasının teslimini istiyen mükelleflerin bu istekleri kabul olunur. Para cezasını gerektiren hallerde bu para da te­minata bağlanır.

Vergileri beyana göre % 10 fazlası ve depozito suretiyle yatırılan parti eşyası hakkında supalan usulü uygulanır.

Madde 73 — Muayene memurları, yaptıkları muayene, tahakkuk ve muaflık işlemlerinden duruma göre tek başına veya ortaklaşa sorumlu­dur.

Madde 74 — Gümrük idaresince muayenesine lüzum görülecek eşya­nın muayene yerlerine getirilmesi ve buralardan tekrar kaldırılması, kap ve ambalajlarının açılıp kapanması, eşyadan numune alınması, numune kaplarının temini ve bunların gümrük lâboratuvarına, sıhhi muayene ve ayar kontrol heyetlerine şevki gibi işler ve bu işlerin gerektirdiği mas­raflar sahiplerine aittir.

Madde 75 — Vergiler gümrük veznesine «alındı» karşılığında Türk parası olarak peşin ödenir. Bakanlığın müsaadesiyle millî bankaların çek­leri de kabul olunur. Bu takdirde mükellefler ancak çek muhteviyatının gümrükçe tahsili ile vergi borcundan kurtulmuş olurlar.

İtiraz yollan ve sebepleri.

Madde 76 — Mükellefler [gümrük vergisi tahakkuklarına karşı aşa­ğıda yazılı sebeplerle itiraz edebilir:

1. Eşyanın tahakkuka esas tutulan tekmk mahiyet ve vasıflarının tâym ve tesbrfeinde isabetsizlik bulunması;

2. Eşyanın tarifeye tatbik ve temsilinde hata edilmesi; 3. Kıymeti üzerinden vergi veren eşya kıymetinin yanlış takdir

olunması; 4. Ticaret antlaşma ve sözleşmelerinin yanlış tatbik edilmiş veya

hiç itibara alınmamış bulunması; 5. Muaflık hükümlerinin yerine getirilmemiş veya yanlış tatbik

edilmiş olması; 6. Ağırlık esaslarının tatbikında hata edilmesi; 7. Eşya ımenşeinin yanlış tesbit olunması. Şu kadar ki, verginin tahakkukuna beyanın esas tutulduğu haller­

de mükelleflerin 1 ve 3 numara altında gösterilen sebeplerle itiraz hak­lan yoktur. Bu sebeplerle yapılan itirazlar mercilerince reddolunur.

14

Sahife: 16100 11 MAYIS 1949 Süre.

Madde 77 — Muayene memurları yaptıkları tahakkukları mükellefe veya temsilcisine veya ,gümrük komisyoncusuna bildirerek beyanname veya sair tahakkuk kâğıtları üzerinde imzalarım alırlar. Bu suretle ta­hakkuka bilgi edinmekten ve beyanname ve tahakkuk kâğıdını imzala­maktan çekinenlere yazı ile tebliğ yapılır. taraz, ancak yukarki fıkrada yazılı imza veya yazılı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün İçinde yapılabilir.

Bu süre içinde itiraza uğramıyan vergiler ile itirazları olmadığını beyanname veya tahakkuk kâğıdı üzerinde yazı ile beyan edenlerin ver­gileri kesinleşir.

Merciler.

Madde 78 — 76 ncı maddenin 1, 2, 3, 6 ve 7 numaralı bentlerinde yazılı sebeplerden dolayı yapılacak itirazlar 79 ve 80 inci maddelerde gös­terilen hakemlerce karara bağlanır.

İtiraz dilekçesinde seçilen hakemin adı ve adresi gösterilir ve ha­kem ücretinin yatırıldığına ait (alındı) ile anlaşmazlık konusu olan eş­yaya ait belgeler ekli bulunmak ve gerekli hallerde eşyanın numunesi veya kendisi gümrüğe verilmek lâzımdır.

İtiraz, ilk önce gümrük işleminin yapıldığı idarenin âmiri tarafın­dan üç gün içinde incelenir ve bir karara bağlanır. Bu karar itirazı haklı çıkarır mahiyette ise vergi ona göre tahakkuk ettirilir. İdare âmiri muayene memuru île itiraz sahibinin isteklerinden ayrı bir uygulama fikrinde bulunursa muterizin kabulü şartiyle vergi bu karara uygun su­rette tahakkuk ettirilir.

İdare âmiri itirazı yerinde görmez ise mütalâasiyle birlikte evrak ve numuneleri Gümrükler Genel Müdürlüğüne gönderir.

Genel Müdürlükçe itiraz yerinde görülürse tahakkukun buna göre yapılması gümrüğe tebliğ olunur.

Genel Müdürlükçe ayrı bir uygulama kararma varılmış ise bu ka­rar ilgili gümrük vasıtasiyle itiraz sahibine bildirilir. İtiraz sahibi bu karar karşısında tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içinde ilgili gümrüğe müracaat ederek itirazda ısrar ederse veya Gümrükler Genel Müdürlüğü itirazı reddetmiş ise mütalâası ile birlikte kâğıtlar 10 gün içinde hakem heyetine gönderilir.

Hakem heyeti.

Madde 79 — Hakem heyeti, ticaret, tarım ve sanayi işlerinde ve gümrük tarifesinde ihtisasları olan kimseler arasından Ekonomi ve T i ­caret Bakanlığınca seçilecek ve iki yılda bir değiştirilebilecek üç komiser hakemden kurulur. Bunlara İstanbul Ticaret ve Sanayi Odalarının mü­talâaları alınarak Gümrük ve Tekel ve Ekonomi ve Ticaret Bakanlıkla­rınca tanzim edilecek listeye dâhil bulunan ve ihtisas şubelerine göre zümrelere ayrılan kimseler arasından her ihtilâf için taraflarca seçilen birer eksper hakem katılır. Taraflardan biri süresi içinde eksper ha­kem seçmezse gümrüğün isteği üzerine o mahallin sulh hâkimi seçimi yapar.

Madde 80 — İhtilâf ilk önce tarafların eksper hakemlerince incele­nir. Bunların oy birliği ile verecekleri kararlar tescil olunur. Aksi tak­dirde veya on beş gün içinde hakemlerce karara bağlanmıyan ihtilâflar heyet tarafından incelenir ve çoğunlukla en geç bir ay içinde karara bağlanır.

Gerek eksper hakemlerin gerek heyetin kararlan verildikleri hâ­diselere maksur ve kesindir. Kararlarda mucip sebepler gösterilir.

Yetki. Madde 81 — Eksper hakemler ve hakem heyeti tarife tatbikından

doğan ihtilâflarda eşyanın yalnız teknik niteliği ile bu niteliğe göre ta­rifedeki yerini belirtmeye yetkili olup içtihadi mahiyette karar ve yorum yoluna gidemezler.

Tahlile itiraz.

Madde 82 — Mükelefler 69 uncu madde gereğince gümrük lâboratu-varlarmda yapılan tahlile 15 gün içinde ve eşya veya numunesi henüz gümrük elinde iken itiraz ile ikinci tahlil istiyebilirler.

Birinci tahlil sonuçları beyan sahip veya temsilcilerine veya komis­yoncularına 77 nci maddede yazılı usule göre bildirilir. Bu bildiriş tarihi itiraz için başlangıç sayılır.

İkinci tahlil; birinci tahlilin yapıldığı gümrük lâboratuvarında baş­ka bir kimyager tarafından ve birinci tahlili yapan kimyagerle itiraz ede­nin müşahit olarak bulundurulabileceği bir kimyager huzuriyle yapılır. Birinci tahlilin yapıldığı lâboratuvarda başka gümrük kimyageri yok ise ikinci tahlil en yakın gümrük veya İstanbul Gümrük Lâboratuvarında yapılır.

Bu takdirde ikinci tahlilde birinci kimyagerin huzuru aranmaz. İkinci tahlil istiyenlerden, haklı çıktığı takdirde geri verilmek üzere,

25 lira tahlil masrafı alınır.

İkinci tahlil sonucu kesindir. Şu kadar ki, bu tahlile göre tahak­kuk ettirilecek vergiye karşı mükelleflerin 76 ncı maddenin, 2, 3, 6 ve 7 numaralı bentlerinde yazılı sebepler dolayısiyle hakem heyetine müracaat haklan saklıdır.

İkinci tahlil sonucunu beklemeden mallarını gümrükten çekmek is-tiyenlerin dilekleri birinci tahlile göre tesbit edilecek vergilerin ve varsa cezanın depozito suretiyle yatırılması veya teminata bağlanması suretiyle kabul olunur.

Madde 83 — Mükellefler, 76 ncı maddenin 4 ve 5 inci numarala­rında yazılı sebeplerden biriyle 15 gün içinde tahakkuku yapan idarenin müdürüne veya bağlı bulunduğu başmüdüre itirazda bulunabilirler.

Bu mercilerin verecekleri kararlara karşı da 15 gün içinde Güm­rükler Genel Müdürlüğüne itiraz olunabilir.

Mükelleflere 77 nci maddenin birinci fıkrasına göre yapılacak teb­liğler yukarda yazılı itiraz süreleri için de başlangıç saydır.

Eksik veya fazlalar.

Madde 84 — 1. Yanlış hesap veya yanlış tarife tatbiki sebebiyle eksik alındığı veya hiç alınmadığı anlaşılan vergiler mükelleften istenir ve mal henüz gümrüğün denetlemesi altında ise bu vergiler ödenmedikçe eşya serbest bırakılmaz. Eğer eşya gümrük denetlemesi altında bulunmu­yorsa bu türlü istekler ancak malın gümrükten çekildiği tarihten itibaren üç ay içinde yapılabilir.

2. Muaflığa veya inik veya ahdî tarifeye ilişkin hükümlerin uygu­lanmasında yapılan yanlışlık sebebiyle hiç al ınmamış veya eksik alınmış vergi isteklerinde de yukarki hükümler uygulanır. Ancak muaflık veya inik tarife uygulanması başka bir idarece verilmiş karar ile olmuş ve mal da gümrük denetlemesi altından çıkmış ise üç aylık isteme süresi yetkili idare tarafından yanlışlığın gümrüğe tebliği tarihinden baslar.

Mükellefler bu isteklere karşı 83 üncü madde uyarınca itiraz hakla­rını kullanabilirler.

3. Yukarki fıkralarda yazılı haller, ceza tatbikını gerektirdiği tak­dirde ayrıca ceza da kararlaştırılır.

4. Bir beyannameye ait olup bir lirayı geçmiyen vergi noksanları İle beyanname sahibinin sanat ve meslekine dâhil olmıyan neviden veya şahsi istihlâkine mahsus olduğu anlaşılan eşyaya ait tahakkuk noksan­ları istenemez.

Ancak tahakkuk memurlarına bu hususta terettüp edebilecek ceza ve tazmin takipleri bir lirayı geçmiyen noksanlar hariç olmak üzere bu hükmün dışındadır.

Madde 85 — Gümrükçe yapılan denetleme ve teftiş neticesinde he­sap hatası, yanlış tarife tatbiki, inik tarife, ahdî indirim hükümlerinin uygulanmasında yapılan yanlışlık sebebiyle fazla alındığı anlaşılan ver­gi tahsil tarihinden itibaren üç ay içinde idarece mükellefe geri verilir.

Maddi hesap hatası sebebiyle fazla alınmış olan vergiler üç ay içinde mükelleflerce de istenebilir.

Bir beyannameye ait olup tutan bir lirayı geçmiyen vergi farkları geri verilmez.

Zamanaşımı

Madde 86 — Gümrük vergisi, tahakkukun kesinleştiği malî yılı ko-valıyan beş yılın geçmesi ile zamanaşımına uğrar.

Madde 87 — Gümrük vergisi tahsil zamanaşımı : 1. Mükellefin mal kaçırma yolundaki hareketleri aleyhine kovuş­

turma yapılması halinde bu kovuşturmanın devam ettiği sürece; 2. Alacağın iflâs masasına kaydedilmesi veya tasfiye memuruna

tebliğ edilmesi halinde iflâs veya tasfiye neticeleninceye kadar; 3. Tahsile mütaallik kovuşturmalar aleyhine kanun yollarına mü­

racaat edildiği takdirde kesin kararın verilmesine kadar; Durur ve 1. Vergi borcuna mahsuben yapılan ödemeler; 2. Usulü dairesinde mükellefe tebliğ edilen haciz kararlan ; 3. Mükellefin malları üzerine haciz konması; İle de kesilir. Madde 88 — Gümrük vergisi alacağı ceza uygulanmasını gerekti­

ren bir fiile ilişkin olduğu ve suçun zamanaşımı daha uzun bulunduğu takdirde, vergi alacağı da Türk Ceza Kanununun 102 ve 112 nci madde­lerinde yazılı süreler içinde kovuşturulup tahsil edilir

14

11 MAYIS 1949 (Resmi Gazete)) Sahife : 16101

Madde 89 — Ödenmıyen g ü m r ü k vergileri ve para cezaları (tahsili E m v a l Kanunu) na g ö r e g ü m r ü k idaresince kovuş tu ru lu r . G ü m r ü k mü-dürlükler inde g ü m r ü k m ü d ü r ü , sorumlu sayman, muayene ba şmemuru , i c ra ve takip şefi i le o yer in belediye meclisi üyeler inden birisinden topla­nacak komisyon tahsilat komisyonu görevlerini yapar.

Kadrosunda muayene memuru ve ic ra ve takip şefi veya memuru bu lunmıyan gümrük le rde bu görevlen yapan birer memur komisyona seçilir.

Madde 90 — G ü m r ü ğ ü n denetlemesi a l t ındaki yerlerde bulunan eş­ya, bunlara i l işkin g ü m r ü k vergisi ve g ü m r ü k l e r c e alman b a ş k a vergilerle para cezalar ından dolayı teminat hükmünded i r .

B u ma l l a r ın bedeli vergileri k a r ş ı l a m a z s a kalan vergiler aranmaz. Ancak ma l ın bedeli ile k a r ş ı l a n a m a y a n para cezalan için g ü m r ü k l e r c e mükellefin b a ş k a mal la r ına b a ş v u r u l a r a k k o v u ş t u r m a yapılır.

ÜÇÜNCÜ B Ö L Ü M

Antrepo rejimi

Antrepoya konabilecek eşya.

Madde 91 — Tü rk iye 'ye girmesi ve Türk iye 'den transit geçir i lmesi yasak olmıyan yabancı memleket eşyası, antrepo ıe j iminden faydalanıl

Antrepolar. açılması. Madde 92 — Ticaret ve u l a ş t ı rmadak i gel işme ve ih t iyaçlar gözönün-

de tutularak gerekli yerlerde antrepolar açılır. Özel k a n u n l a r ı n a göre antrepo tekelim elinde tutan işletmeler kendi

tekeli bölgelerinde ve Devlet Havayol lan iş le tmesi gümrük lü hava liman ve meydan la r ında gerekli genel an t repo la r ı aça r l a r ve işletirler

B a ş k a yerlerde ve D. H Y . iş le tmesinin açamadığ ı hava l iman ve meydanlannda genel ve özel antrepolar G ü m r ü k ve Tekel Bakanl ığ ı veya bu Bakanl ığ ın iz in vereceği gerçek ve tüzelkişi ler t a ra f ından açılır ve işletilir.

Madde 93 - - Par lay ıc ı veya pat layıc ı veya bur arada bulunduklar ı eşya için tehlikeli olan veya muhafaza la r ı hususi tertip ve tesislere lüzum gös te ren maddeler ancak kendi t ab ia t l a r ına uygun özel antrepolara ko­nabilir.

B u nevi eşya Gümrük ve Tekel Bakanl ığ ınca belirt i l ir .

Fıktif antrepolar.

Madde 94 — G ü m r ü ğ ü n denetlemesi a l t ında bulunmak ve teminata b a ğ l a n m a k şar t iy le y ü k t e ağ ı r veya hacimli eşya ile Bakanl ığ ın uygun göreceği sal ı maddelerin mal sahiplerince temin edilmiş olan mahal ve depolara konmas ına ve bu yerlerin fıktif antrepo te lâkk i edilmesine Güm­r ü k ve Tekel Bakanl ığ ı yetkilidir .

Yabanc ı eşyanın da teşh i r olunduğu fuar ve sergiler f ik t i f antrepo sayı l ı r ve teminat kayd ından m ü s t e s n a tutulur.

Genel antrepolar içinde özel kabineler açı lmasına, y ıkama , temizleme ve teşhir yerleri tesisine izin vermeye Bakanl ık yetkil idir .

Posta, Telgraf ve Telefon idaresinin sorumluluğu ve g ü m r ü ğ ü n de­netlemesi a l t ındaki yabancı kolilere mahsus kapa l ı yerler genel antrepo sayıdır.

Antrepo yapıları

Madde 95 — Antrepo olarak kul lanı lacak yap ı la rda gümrükçe aşa­ğ ıdak i nitelikler ve ş a r t l a r a r a n ı r :

1. Eşyan ın iy i muhafazas ına elverişli olmak;

2. öze l antrepo yapı lar ında , tahsis edilecekleri maddelerin özelli­ğine göre, ayr ıca lüzumlu teknik tesisler bulunmak:

3. Lüzumu g ü m r ü k ç e kabul edilen giriş ve çıkış kap ı la r ından b a ş k a eşya ç ıkar ı lmas ına elverişli menfezleri kapa t ı lmı ş olmak;

4. U m u m i u l a ş t ı rma Vasıtalarına yak ın ve eşyanın girıp ç ıkma­sında gözeti lmesine elverişli olmak;

5. Eşyan ın antrepo içinde taş ınması , istifi , t a r t ı lmas ı , ölçülmesi ve gerek g i r i ş t e gerek çıkış ta yüklet i lme ve boşal t ı lması gibi hizmetler için lüzumlu fennî tesis ve cihazlar ı bulunmak.

Antrepo işletmeleri antrepolarda eşyanın emniyeti ve hizmetlerin ça­buk görü lmes i bak ımla r ından G ü m r ü k ve Tekel Bakan l ığ ınca zamanla lüzumlu görülecek teslis ve tadilleri de yapar ve ileri tekniğin meydana get i rdiği cihazlar ı temin ederler

Madde 96 — Antrepo işletmeleri antrepolar içinde g ü m r ü k işlemleri ve antrepo dışında g ü m r ü k denetleme ve gözetmesi ile görevli g ü m r ü k m e m u r l a r ı için çal ışma büro lar ı ve göze t leme kulübeler i yaparlar ve bun­ların ayd ın la tma ve ıs ı tma iht iyaçlar ını temin ederler.

Madde 97 — işletmeler , antrepolara konan eşyanın girerken g ü m ­rükçe mik ta r l a r ı tesbit edilmiş ise bu mik ta r l a r ından , tesbit edilmemiş ise belgelerinde yazılı m ik t a r l a r ı üzer inden g ü m r ü ğ e karş ı sorumludur.

Şu kadar k i , eşyanın tab ia t ından i l en gelen kay ıp la r l a fireler ve g ü m r ü ğ ü n denetlemesi a l t ında yapı lan ameliyelerden i ler i gelen eksik-Tıkıler ile antrepo işletmelerinin kusur ve h a t a l a r ı n d a n i ler i gelmediği g ü m r ü ğ e ispat edilen kay ıp la r ve ça l ınmalar için vergi aranmaz. Faka t eşya gümrük lenmiş k ıymet i üzer inden sigorta et t i r i lmiş ise noksan çıkan eşyanın vergisi sigorta ettirenden veya lehine ettirilenden alınır .

Y u k a r k i f ık ra la rda yazılı sebepler dışında kalan eksiklikler ile f ik t i f antrepolarda her ne suretle olursa olsun vukubulan kay ıp la r ve fireler kabul edılmez Bunlar ın vergi ve cezalan antrepo iş letmesinden alınır.

Tabia t la r ı icabı fire veren eşya ile antrepolarda yapı lmas ına izin verilen manpulasyonlardan dolayı noksan la şan maddeler için bir fire nispeti tesbı t ıne G ü m r ü k ve Tekeli Bakanl ığ ı yetkil idir .

Teminat.

Madde 98 G ü m r ü k ve Tekel Bakanl ığ ı genel ve özel antrepo aç ­ma ve iş letme izni vereceği ge rçek ve tüzelkişi lerden, bu kanuna göre aranacak vergi ve ceza. hak la r ın ı korumak üzere, münas ip göreceği mik-tarda teminat ist iyebılır

Denetleme.

Madde 99 - - Ant repola r ın giriş, çıkış kap ı la r ı ve eşyanın girip çık­mas ına mahsus boru ve tertipleri g ü m r ü k idaresince de k i l i t veya m ü h ü r a l t ında bulundurulur.

G ü m r ü k ve Tekel Bakanl ığ ı Devlet iş letmelerine ait antrepolarda bu tedbirlerden vazgeçebilir .

Gümrük idaresi, antrepolarda g ü m r ü k hak la r ın ı koruma ve suiisti­malleri önleme tedbirleri .a lmıya ve bu iş le tmeler in k a y ı t l a m a ve vesi­ka la r ın ı tetkik ve teft iş etmeye ve her. zaman antrepolardaki eşyayı yok­lamaya yetkilidir .

Antrepo işletmeleri de bu kayı t l a r ı ve belgelen ve eşyayı görevli g ü m r ü k m a m u r l a r ı n a ve Bakanl ık müfet t i ş ler ine gös te rmeye , an t repo la r ı a ç m a y a ve yapı lacak yok lamala r ı ko lay laş t ı rmaya mecburdurlar.

Antrepo iş letmeler ince tutulacak giriş, çıkış kay ı t ve muhasebeleri g ü m r ü k denetlemesini temin edecek şekil ve usullere uygun olmak lâ­zımdır .

Gümrük le rce yuka rk i f ı k r a l a r a göre a l ınan tedbirler ve yap ı l an de­netlemeler antrepo iş le tmeler inin bu kanuna göre olan so rumlu luğuna i ş t i rak sayı lmaz ve bu sorumluluğu azaltmaz.

Süre.

Madde 100 — Genel ve özel antrepolarda eşya en çok beş yıl ka la ­bilir.

Gümrük ve Tekel Bakanl ığ ı makbul sebepler dolayısiyle, eşyanın i y i bir halde bu lunmas ı şa r t iy le bu süreler i bir yıl daha uzatabi leceği gibi y u k a r k i f ık rada yazılı süre le r le antrepoda k a l m a s ı mahzurlu olan eşya için bu süreyi indirebilir.

F i k t i f antrepolarda eşyanın kalabi leceği s ü r e i k i yılı geçmemek üzere , Gümrük ve Tekel Bakan l ığ ınca tesbit olunur.

B u süreler sonunda eşya yabanc ı memleketlere ç ıkar ı lmazsa ver­gi ler i ödenerek yurda sokulur. Süresi dolduğu halde ka ld ı r ı lmıyan eşya­nın kaldı r ı lması sahiplerinin adreslerine yaz ı ile ve adresleri bil inmiyorsa ilân suretiyle tebliğ edilir. B u tebl iğden itibaren bir ay içinde kadır ı l -m ı y a n eşya h a k k ı n d a 126 ncı madde hükümle r i uygulanı r .

F i k t i f antrepolarda; süres i içinde ka ld ı r ı lmıyan eşyanın vergileri t emina t l a r ı ndan mahsup edilir. B u , kab i l olmazsa 89 uncu madde hü ­kümler ine göre işlem yapılır.

Yolcu beraberinde gelen eşyanın g ü m r ü k salonları ile antrepolarda kalabi leceği sü re üç aydır . B u süre içinde ka ld ı r ı lmıyan eşya h a k k ı n d a 126 ncı madde hükümle r i uygulan ı r .

Madde 101 — Eşyan ın bir antrepodan başka bir antrepoya kaldı­r ı lması g ü m r ü k ç e tesbit olunacak usule göre olur. Ancak antrepo de­ğiş t i ren eşyanın 100 üncü maddede yazılı süre ler i bunlar ın i l k antrepo­ya girdiği tarihten hesaplanı r .

Madde 102 — Genel ve özel antrepolarda g ü m r ü k denetlemesi a l ­t ında kah tamir i ve yenilenmesi, eşyanın havalandır ı lması , kalburlan-

14

Sahife: 16102 (Resmi Gazete) 11 MAYIS 1949

ması gibi iyi muhafazası bakımından lüzumlu veya yeni çeşitler ya­pılması, karıştırılması, büyük kablardan küçük kablara boşaltılması ve numune çıkarılması gibi ticari icaplara uygun ameliyelere Gümrük­çe izin verilir.

Transit geçirilecek eşyanın menşelerine bakılmaksızın birbirleriyle veya millî eşya ile karıştırılmasına Bakanlıkça müsaade olunabilir.

Birinci fıkrada yazılı ameliyeler ithalât eşyasında eşyanın tarife­deki tatbik yerini değiştirecek mahiyette olmamak gerektir.

Yoklama-.

Madde 103 — Antrepo mevoutları her yıl gümrüğün denetlemesi altında sayılarak kayıtlarla karşılaştırılır. Eşyası sayılamıyacak kadar çok olan büyük antrepolarda yoklamalar, gümrükçe belirtilecek usule göre en çok beş yıl İçinde tamamlanmak üzere kısım kısım yapılır.

Yoklama neticesinde meydana çıkan eksiklikler hakkında 97 nci madde ve fazla çıkan eşya hakkında 126 ncı .madde hükümleri uygu­lanır.

Beyan.

Madde 104 — Antrepolara konacak eşya, sahip veya temsilcileri veya nâkilleri veya liman işletmeleri tarafından 58 inci maddede yazılı süre içinde gümrüğe liste ile beyan olunur ve 59 uncu maddenin (1 : a - e) fıkralarında yazılı bilgiler verilir. Liman işletmeleri ve nâkil-lerce verilecek liste beyannamelerde mal sahiplerinin ve vergiye esas olan ağırlıkların gösterilmesi mecburi değildir.

Eşya antrepolara gümrüğün denetlemesi altmda alınır. Şüphe edi­len veya ilgililer tarafından lüzum gösterilen kablar muayene memuru huzuru ile açılıp yoklanır.

Kırık ve tamire muhtaç kablar ile dağmık eşya gümrük ile antre­po işletmesinin müştereken kilit altında bulunduracağı ayrı bir yere konur.

Madde 105 — Antrepolarda sahipleri adına kaydı yürütülen eşya­nın başkasına devri devreden ve devir alan tarafından antrepo işletme­sine ve gümrüğe yazılı olarak bildirilir.

Madde 106 — İşletmeler ile eşya sahipleri arasında ardiyecilik mü­nasebetlerinde umumi hükümler uygulanır.

Madde 107 — Gümrükçe işletilen antrepolara konacak eşyadan alınacak ardiye, hamallık ve açıcılık gibi hizmet karşılığı ücretler, Eko­nomi ve Ticaret Bakanlığının mütalâası alınmak suretiyle Gümrük ve Tekel Bakanlığınca tesbit edilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Transit rejimi

Tarif.

Madde 108 — Yabancı bir memleketten başka bir yabancı memle­kete gitmek üzere Türkiye'den geçen yolcular ile eşya ve taşıtlar Tür­kiye'de transit halindıe sayılır.

Bunların Türkiye'de aktarma edilmesi, karaya çıkarılması ve bir süre kalması transit halini değiştirmez.

Transit olarak geçen eşya, taşıt ve yolculardan, bu geçişler dola-yısiyle yapılan hizmetlerin karşılığı ücretler müstesna olmak üzere, hiçbir vergi ve resim alınmaz.

Madde 109 — Demir ve hava yolları ile gelen ve taşıtlardan çıka-rılmaksızm transit geçirilecek olan eşya, şüphe hail müstesna olmak üzere, çıkış sınır gümrüğüne kadar muayene edilmeksizin kurşun mü­hür altında sevkedllir.

Antrepoya konmaksızın yalnız taşıt değiştirilerek yine tren veya uçak ile yapılacak sevkıyatta d& yukarki fıkra hükmü uygulanır.

Antrepoya konduktan sonra transit edilmek istenilen eşya güm­rüğe 104 üncü madde hükümlerine uygun iki nüsha transit beyanname-siyle beyan olunur. Bu beyannamelerin bir nüshası eşya ile birlikte çıkış gümrüğüne ıgönderilir. Transit geçilecek eşyanın sınırdan girişinden ve­ya antrepodan çıkışından İtibaren katedeceği mesafeye göre gümrükçe tesbit edilecek süre içinde sınır dışı edilmesi lâzımdır.

Zorlayıcı sebepler işletmelerce geciktirilmeksizin gümrüğe yazılı olarak bildirilir.

Madde 110 — 32 ncı maddenin son fıkrası hükmü sakin olmak üzere, demiryollarından başka kara taşıtlariyle taşınacak eşyanın vergi­leri teminata bağlanır.

İlgililerce eşya nev'inin en yüksek tarifesi üzerinden vergileri temi­nata bağlanmak istenildiği takdirde bu İstek kabul olunur ve gümrükçe yalnız eşya nev'inin beyana uygunluğunun tetkiki ile yetinlltr.

Çıkış gümrüğünce yapılacak denetlemeyi kolaylaştırmak üzere kablara veya taşıtlara kurşun mühür veya damgalar vurulabilir.

Madde 111 — Türkiye sınırları içinde zorlayıcı sebeplerden dolayı telef olan transit eşyası için vergi aranmaz.

Zorlayıcı sebepler yüzünden ileri gelen telef ve ziyalar mahkeme ilâmıyle İspat edilir ve meşhut suç şeklindeki hırsızlıklar halinde hazır­lık tahkikatı üzerine Cumhuriyet savcılığınca ve telef ve ziya herkesçe bilinen ve duyulan başka türlü hâdiseler yüzünden olmuşsa, o yerin İdare amirince verilecek belgeler kabul olunur.

Gümrük İdareleri gerekirse bunları veren makamlarla muhabere edebilir.

Madde 112 — İçinde transit eşya bulunan gayrimuntazam seferll yabancı ve Türk gemilerinin ambar kapakları şüphe halinde Türkiye kara sularında gümrükçe mühür altına alınabilir.

Madde 113 — Türk limanlarında vasıta değiştirerek denizyolu ile yabancı bir limana doğruca aktarma edilecek eşyanın gümrüğe manifes­tosu verilir ve eğer bu eşya sahipleri tarafından gönderiliyorsa veya ant­repodan çıkarılarak sevkedıliyorsa 104 üncü madde hükmüne uygun iki nüsha beyanname ile beyan olunur. Bu eşya, şüphe hali müstesna olmak üzere, muayene edilmez. Ancak tekel maddeleri ile Türkiye'ye girmesi yasak veya yüksek vergiye tabi eşyanın 60 rüsum tondan küçük gemi­lerle yapılacak aktarmalarında eşya muayene edilebileceği gibi gideceği limana çıkarıldığı ispat edildiği takdirde geri verilmek üzere kaptan veya sahibinden teminat da istenebilir.

Madde 114 — Bir Türk limanına ancak o liman gümrük idaresinin gümrük işlemlerini yapmağa yetkili olduğu eşya aktarma suretiyle gön­derilebilir.

Madde 115 — Gümrükçe giriş beyannamesi tescil edildikten sonra yabancı bir memlekete tekrar ihracı veya yetkili başka bir gümrüğe gön­derilmesi istenen eşyanın muayenesi neticesinde cezayı gerektirir bir hal görülmediği takdirde bu istek kabul olunur, muayene neticesi para ce­zasını gerektirdiği takdirde isteğin kabulü cezanın ödenmesine bağlıdır.

Geçici kabul.

Madde 116 — Memlekete geçici olarak sokulacak eşya 59 uncu maddeye uygun olarak gümrüğe beyan olunur. E ş y a başka bir gümrük­ten çıkarılacak ise o gümrükçe çıkışta yapılacak denetleme İçin bir nüsha fazla beyanname alınır. Triptik kabul olunan eşya için, triptik ve­ya geçiş karneleri beyanname sayılır. Sınırı sık s ık geçecek taşıtlar için muayyen bir devreye mahsus pasavanlar kullanılır.

Giriş gümrük idaresi tarafından beyanlar tetkik edilerek teminata bağlanması gereken vergilerle eşyanın ayniyetlerini denetlemeye yara­yacak nitelikleri tesbit olunur. İlgililer eşya nev'inin en yüksek tarifesi üzerinden teminat vermeyi ister ise o yolda işlem yapılır.

Madde 117 — Eşyanın tekrar çıkarılmasından vazgeçilerek süresi içinde antrepoya veya gümrükçe müsaade olunan mahallere konması caiz ve tekrar çıkış hükmündedir.

Süresi içinde zorlayıcı sebepler dışında yurt dışı edilmeyen eşyaya alt teminat irat kaydedilir.

Çıkış gümrüğünce yapılan muayenede cins ve nev'i İtibariyle be­yannamesine aykırı bulunan eşya hakkında kaçakçılık kovuşturması ya­pılır.

Miktar itibariyle çıkan noksanların vergileri teminatından mahsup edilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çıkış rejimi

Beyan ve istisnaları.

Madde 118 — 1. Türkiye'den çıkarılacak memleket eşyası güm­rük idarelerine formülüne uygun iki nüsha beyanname ile bildirilir ve bu beyannamelerde şu bilgiler verilir :

a) İhracatçının adı ve tlcaretgâh adresi; b) Eşyanın yükleneceği taşıtın bayrağı ve adı; c) Eşyanın gideceği memleket (mahreç); d) Kabların sayısı, nev'i, marka ve numarası; e) Eşyanın cinsi, nev'i ve kıymeti;

14

11 MAYIS 1949 (Remit Ga—eV Sahife: 16103

f) İstatistik İçin gerekli sair bilgiler. 2. Aşağıdaki eşya beyannameden müstesnadır : a) Yolcu ve seyyahların yanlarında taşıdıkları zat ve ev eşyası ile

fen ve sanat sahiplerinin ve işçilerin sanatlarını icra için beraberlerinde götürdükleri aletleri, takımları ve ticaret kıymeti olmayan numuneler;

b) Deniz, kara ve hava nakil vasıtalarına verilecek kumanya ve ya­kıtlar;

c) Kara sınırı bölgesinde köy ve kasabalar ile pazarlardan sınırın diğer tarafındaki halkın kendi ihtiyaçları için alıp götürdükleri eşya ve hayvanlar ve Türkiye sınır bölgesi ahalisinin sınırın öbür taraf bölgesin­deki köy, kasaba ve pazarlara satmak üzere birlikte götürdükleri kendi eşya ve hayvanları;

|(EBunlarm miktarı ticaret emtiası mahiyetinde olmamak şartiyle); d) Na'şı havi tabutlar ile çelenk ve çiçekler; e) Kurye çantaları ve Türkiye nezdindeki yabancı devletler elçile-

riyle diplomasi muaflıklardan faydalanan maslahatgüzarlar ve delege heyetlerine ait zat ve ev eşyası;

( Bunlar için kurye listeleri ve elçilik takrirleri aranır).

Geçici çıkış.

Madde 119 — Geri getirilmek üzere İhraç edilecek eşyanın beyanna­mesinde:

a) İhracın ne maksatla yapıldığı, b) Gideceği memlekette eşyanın göreceği işçiliğin mahiyeti; c) Eşyanın ayniyetini tesbite yarayacak alâmetleri;

hakkında bilgi verilir. Yabancı memleketlere seyahat eden ve ikametgâhı Türkiye'de bulu­

nan Türk ve yabancüarın kendilerine ait nakil vasıtaları ile sınıra yakın bölgelerde komşu memleketlere eşya ve yolcu naklinde kullanılan diğer nakil vasıtaları için gümrük idaresince tesbit veya bu hususlarda millet­lerarası mahiyette olarak kabul edilmiş triptik, gümrük geçiş karnesi ve­ya pasavanlar kullanılır.

Gümrüklerce lüzum görülürse eşya üzerine sabit damgalar vurulur veya kurşun mühür takılır.

Madde 120 — İhraç eşyası da gümrüklerce muayene edilerek beyan­ların sıhhati denetlenir.

ALTINCI BÖLÜM

Posta rejimi Madde 121 — Posta vasıtasiyle gelen ve Türkiye'ye ithal edilen eşya

ile Türkiye'ye geçici olarak girdikten sonra tekrar ihraç olunan madde­ler gümrükçe denetlenir.

Mektuplar ile vergiden muaf kitap ve dergiler bu hükmün dışında­dır.

Madde 122 — Gümrük denetleme ve vergi tahakkuk İşlemlerinde «deklârasyon anduan» 1ar beyanname hükmündedir.

Gümrük denetlemesi ve verginin tahakkuk ve tahsil şekli ilgili iki Bakanlıkça tesbit olunur.

Madde 123 — Postanelerde gümrük işlemleri için lüzumlu ölçü alet­leri ve tahlil cihaz ve maddeleri ile gümrük büroları ve buraların aydın­latma ve ısıtma ihtiyaçları posta idarelerince temin edilir.

YEDİNCİ BÖLÜM

Sınır rejimi Smır ticareti.

Madde 124 — Smır ticaretine ve münasebetlerine ait gümrük denet­leme ve işlemleri, coğrafya durumu ve bölge ihtiyaçları gözönünde tutu­larak ilgili Bakanlıklarca elverişli ve kolay usullere bağlanır.

Sınır ticaretinin çevresi, anlaşmalarda tâyin edilmemiş ise on kilo­metre derinliği geçmez.

SEKİZİNCİ BOLUM

Denizden kurtarılan eşya Kamaya uğrayan gemiler.

Madde 125 — Zorlayıcı sebeplerle Türkiye kara sularında yabancı eşyasını atan, karaya çıkaran veya başka bir taşıta aktarma eden ve bu eşyayı toplayan gemi kaptanları ile sair kimseler keyfiyeti hâdisenin vu-kubulduğu mahalle en yakın gümrük veya idare âmirlerine veya vara­cakları ilk gümrük idaresine bildireceklerdir.

Sahip veya nâkilleri tarafından muhafaza altına alınmıyan veya sahip ve nâkilleri meydanda olmıyan ve açıkta nezaret altında tutulması mahzurlu görülen bu gibi eşyayı gümrük İdaresi bütün masrafları sahip veya nâkillerine ait olmak üzere bir antrepoya kaldırabilir. Nakil masrafını koruyamıyacak veya mahallî vasıtalarla nakli mümkün olmıyacak eşya hakkında 126 ncı madde hükmü uygulanır.

DOKUZUNCU BÖLÜM

Taslıye edilecek eşya

Madde 126 1 Antrepo ve sundurmalarda ve gumruk denetimi al t ında bulunan yerlerde bu kanunla belirli süre ler inden fazla kalmış olan eşya;

2. 103 üncü maddeye göre yapılan yoklama neticesinde antrepo­larda fazla çıkan eşya;

3. 125 inci maddenin son fıkrasına göre sahip veya nâkilleri tara­fından kaldırılmıyan eşya;

4. Sahip veya nâkilleri tarafından gümrüğe terkedilen veya 69 uncu maddeye göre terkedilmiş sayılan eşya.

Gümrük idareleri tarafından cins, nevi, miktar ve vasıfları tesbit edilerek gazete ile İlân olunduktan sonra açık artırma yolu ile satılır.

Çabuk bozulmak, akmak ve sızmak tehlikesine mâruz bulunan veya saklanması külfet veya tehlikeli veya masraflı olan eşya, sürelerini dol­durmadan önce de satılır.

Satılığa çıkarılan eşyanın sahip veya nâkilleri yazılı olarak satışın durdurulmasını isterlerse tâyin edilecek süre içinde gümrük işlemlerini yaptırıp kaldırmak şartiyle istekleri kabul olunur.

Verilen mühlet içinde de kaldırılmıyan eşyanın satışına devam olu­nur. Satış bedeli, şartnamesinde tesbit olunan gümrük ve diğer vergileri karşılamıyacak olan eşya, ancak tâyin edilen süre içinde ihraç edilmek şartiyle satılır.

Alıcı çıkmıyan eşya, ancak kendi ihtiyaçlarında kullanılmak şar­tiyle hayır derneklerine parasız verilir.

Üzerlerinde sahte menşe alâmetleri olan eşyanın bu alâmetleri yok-edılir.

Tekele tabi eşya.

Madde 127 — Yukardaki madde hükmüne tabi eşyadan memlekete girmesi veya memlekette yapılması veya satışı tekel altında bulunanları Tekel İdaresince takdir edilecek bedel karşılığında bu idareye verilir. Te­kel İdaresince alınmıyan bu türlü maddeler ile girmesi, kullanılması ve sa t ı ş ı yasak eşya Türkiye'den çıkarılmak şartiyle satılır.

Madde 128 — 126 ve 127 nci maddelere göre elden çıkarılamıyan eşya, Bakanlıkça tesbit olunacak yolda yokedllir.

Madde 129 — 126 ve 127 nci maddeler gereğince satı lan eşyanın bedelleri alacaklar arasında aşağıdaki s ıraya göre dağıtılır -

1. Hamallık, yükleme, ambarlama ve benzeri hizmet kaışıl ığı ala­caklar ve yapılmış masraflar ve iskele resmi;

2 G ü m r ü k vergisi; 3. Belediye hissesi, rıhtım resmi; 4. Muamele, İstihlâk, hayvan sağl ık veya başka vergi ve resimlen; 5. Para cezalan. Satış bedeli aynı sıra İçindeki alacakların t amamın ı karşılamazsa

garame suretiyle dağıtılır. Yukarki s ıraya göre karşılanamıyan para cezaları ayrıca kovuş­

turulur. Satış bedelinin alacaklara dağıtıldıktan sonra kalan miktarı, -güm­

rüğe terkedilen veya terk hükmünde sayılan eşyaya ait ise irat kaydo­lunur, diğerleri ise emanete almır. Bu paralar emanet hesabma alındığı malî yılı takıp eden beş yıl içinde sahiplerince alınmaz ise ırada geçirilir.

DÖRDÜNCÜ AYIRIM

G ü m r ü k l e r i n s ı n ı f l a r ı ve g ü m r ü k k o m i s y o n c u l a r ı

BİRİNCİ BÖLÜM

Gümrüklerin sınıfları Madde 130 — Her gümrükte günlük kanuni çalışma saatleri İklim,

mevsim ve mahallî ticaret ihtiyaçları itibara alınarak Bakanlıkça düzen­lenir.

Gece ve gündüzün her saatinde yolcu ve yük alıp verme işleri ya­pılan liman ve istasyonlar ile taşıtların «geliş ve gidişleri normal çalışma.

14

Sabitte: 16104 (Resmi GAZETE) 11 MAYIS 1949

saatine u y m ı y a n demiryolu is tasyonlar ında, deniz ve hava l imanlar ında g ü m r ü k idareleri daimî surette açık (bulundurulur. Memur l a r ın muayyen olan ça l ı şma saatleri nöbet leşe a r a l a r ı n d a tanzim edilir.

Kolcu lar la g ü m r ü k denetleme göreviyle ödevli g ü m r ü k memur l a r ı , r e s m î s ı fa t lar ın ı belirtmek üzere , Bakan l ıkça tesbit edilecek üniforma veya a lâmet le r i vazife b a ş ı n d a t a ş ı m ı y a mecburdurlar.

Madde 131 — Y u k a r k i madde gereğince tesbit edilmiş olan çal ışma saatleri dışında veya ta t i l z aman la r ında iş görülmesi yazılı olarak iste­nildiği takdirde işin o saatlerde görü lmes indeki zaruret o yerin en büyük g ü m r ü k amirince dikkate a l ı na rak b i r üc re t verilmek şa r t iy le bu istek­ler kabul olunur.

Memurlar bu suretle kendilerine verilecek işleri de yapmakla gö­revlidir.

Müdür ve veki l ler i ile daimî surette vazife görenlere üc re t verilmez. Y u k a r k i f ı k r a y a g ö r e ça l ı şacak memurlara iş sahiplerince ödenecek

ücre t in m i k t a r ı Bakan l ıkça tesbit olunur. B u m e m u r l a r ı n ha rc ı rah la r ı da iş sahiplerince ödenir.

Gümrüklerin sınıfları.

Madde 132 — G ü m r ü k l e r yetkilerine g ö r e üç sınıfa ayrıl ır . B i r ind i sınıf g ü m r ü k l e r : H e r t ü r l ü giriş, ç ıkış ve transit g ü m r ü k işlemlerini; İk inc i sınıf g ü m r ü k l e r : G ü m r ü k l â b o r a t u v a r tahliline ih t iyaç gös te rmiyen eşyanın gir iş ,

çıkış ve transit iş lemlerini; Üçüncü sınıf g ü m r ü k l e r : Yalnız yolcu ve yolcu b e ı a b e n n d e gelen eşya ile Bakan l ıkça tesbit

edilen eşyanın gir iş , çıkış ve transit iş lemlerini görmeye yetki l idir . B a k a n l ı k ç a gümrük le r in sınıflarını tesbitte t icari ih t iyaçlar göz-

önünde tutulur,

İKİNCİ BÖLÜM

Gümrük Komisyoncuları

Madde 133 — 1. Eşyan ın ithal, ihraç ve transit g ü m r ü k işlemleri sahipleri veya onlara vekâ le t suretiyle g ü m r ü k komisyoncula r ı t a r a f ın ­dan takip olunur.

2. Devlet, belediye ve özel idarelerle d iğer kamu h ü k m i şahıs lar ı ­n ın memur l a r ı ; özel hukuk h ü k m i şahıs lar ın ın müdür le r i ve temsil yetkisi olanlar kendi idare ve müesseseler ine ait eşyanın g ü m r ü k iş lemlerini ta­k ip edebilirler.

3. K a r a , deniz ve hava yolu iş le tmeler i ve nâki l ler i t aş ıd ık la r ı eşya­nın i h r aç ve transit g ü m r ü k işlemlerini takip edebilirler.

4. Zat ve ev eşyas ına ait g ü m r ü k iş lemlerini sahiplerinin t â y i n ede­cekleri adamla r ı takip edebilirler.

Madde 134 — Gümrük komisyonculuğu yapabilmek için a şağ ıdak i ş a r t l a r a r an ı r :

a) T ü r k olmak; b) 18 yaşını b i t i rmiş bulunmak; c) Orta mektebi b i t i rmiş veya o derecede tahsil g ö r m ü ş olmak; d) Hırsızlık, emniyeti suiistimal, dolandırıcılık, yalan yere ş a h a ­

det, yalan yere yemin, c ü r ü m tasnii, ift ira, i r t ikâp , i r t işa , ihtilas, k a ç a k ­çılık cürümler inden birinden dolayı hapis cezasiyle veya mutlak surette a ğ ı r hapis veya o derece cezayı gerektiren bir s u ç t a n m a h k û m veya memurluktan cezaen ç ıkar ı lmış olmamak;

e) Bulaşık h a s t a l ı k l a r d a n salim olmak; f) G ü m r ü k ve tarife konu la r ı i le g ü m r ü ğ e ilişkin ticaret an laşma­

lar ı konu la r ında yeter bi lgisi olduğu imtihanla sabit olmak. G ü m r ü k t e en az beş yıl memurluk yapmış alanlardan şeflik veya

ik inc i sınıf muayene m e m u r l u ğ u n a kadar yükse lmiş bulunanlar yalnız imtihan k a y d ı n a tabi değildir.

Madde 135 — Y u k a r k i maddenin (f) f ık ras ına göre yap ı l acak imt i ­han konu la r ı Bakan l ıkça tesbit ve yılda bir defa olmak üzere imtihan z a m a n l a r ı i l ân edilir. İ m t i h a n heyetini Bakan seçer.

Madde 136 — G ü m r ü k komisyoncusu Ticaret Kanununa gore yev­miye defteri tutmaya, işlerine dair yazdığı ve aldığı mektup ve telgraf­lar la tanzim et t iğ i fatura ve makbuz la r ı ve mas ra f l a r ına mütaa l l ik bel­gelenin asıl veya örnekler in i beş yıl saklamaya, bun la r ı ye tk i l i g ü m r ü k m e m u r l a r ı n a ve Bakan l ık müfet t i ş ler ine is teni ldikçe gös te rmeye ve bun­lar ın tetkik ve teft iş lerine m ü s a a d e etmeye mecburdurlar.

Yevmiye defterinde ödenen ve a lman masraf ve ücret ler le taal­lûk ettikleri g ü m r ü k beyannamelerinin numara ve tar ihler i de gösteri l ir .

Yardımcılar.

Madde 137 — G ü m r ü k komisyoncular ı a ldıklar ı 'işlerin kendisini veya müvekkil ini i lzam edecek mahiyette hukuki tasarruflar nev'inden olmıyan safhalar ını takip ettirmek üzere bir veya b i rkaç yard ımcı k u l ­lanabilir.

Madde 138 — Yardımcı la r ın da komisyoncular h a k k ı n d a k i ş a r t l a r ı haiz olmalar ı lâzımdır . Ancak buruların tabi tu tu lacak la r ı imtihan konu­lar ının seçilmesinde görecekler i işler gözönünde tutulur.

Madde 139 — G ü m r ü k komisyoncular ı ile y a r d ı m c ı l a n Gümrük le r Genel Müdür lüğünce tescil edilir ve kendilerine fotoğraflı bir belge veril ir . B u belgeler istenildikçe memurlara gösteri l i r .

Madde 140 — G ü m r ü k komisyoncu ve yard ımcı la r ın ın yolsuz ve em­niyetsizce hareketlerinden dolayı suçlar ının ağı r l ığ ına göre bir haftadan bir yı la kadar veya kesin olarak karneleri geri alınır. B i r aya kadar olan ceza ba şmüdür ve ba şmüdür lük teşki lâ t ı o lmıyan yerlerde müdür le rce ve daha ağ ı r cezalar Bakan l ık Dis ip l in Komisyonunca veril ir .

B a ş m ü d ü r veya müdür le r in k a r a r l a r ı n a tebl iğler i tarihinden itiba­ren bir hafta içinde Bakanl ık Dis ip l in Komisyonuna i t i raz olunabilir. K o ­misyon k a r a r l a r ı kesindir.

Madde 141 — G ü m r ü k komisyoncusu çal ışma merkezi olarak bir yer göster i r .

Buras ı g ü m r ü k işlerinden dolayı kendisine yapı lacak tebl iğler için kanuni i k a m e t g â h ve bu merkezin bulunduğu g ü m r ü ğ ü n bağlı olduğu başmüdür lük ve müs tak i l m ü d ü r l ü k bölgesi daimî iş çevresi sayılır.

Madde 142 — Bulunduğu mahalde en az üç komisyoncu o lmıyan g ü m r ü k l e r d e i ş takibi serbesttir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Cezalar

Madde 143 — Gümrük vergisinden muaf eşyayı (7) nci madde muciı-bince t â y i n olunan k a p ı ve yollardan b a ş k a yerlerden izinsiz i thal veya buna teşebbüs edenlerden g ü m r ü k vergisinin dörtte b i r i ve tarifede vergi haddi t â y i n edilmemiş olanlar ın sif değer inin onda b i r i ve e şyan ın cins ve m i k t a r ı tesbit o lunamıyan hallerde on l i radan aşağı olmamak üze re hafif para cezası alınır.

G ü m r ü k vergisinden muaf olarak i thal i lâzımgelen eşyayı g ü m r ü k işlemlerini y a p t ı r m a k s ı z m yurda sokan veya buna teşebbüs edenler hak­k ında da yukark i f ık ra hükümle r i uygulanı r .

Madde 144 — 23 ve 24 üncü maddelerin hükümler in i menfaat temini kas t ı ile kö tüye kullananlardan eşyaya t e r e t t ü p eden g ü m r ü k vergisi ve eşyanın i thali yasak veya tahdit ve takyide tabi ise gümrük lenmiş değeri kadar para cezası alınır.

Madde 145 — 37 ncı madde h ü k m ü n e aykır ı hareket eden (100) rüsum tondan yuka r ı gemi kaptan veya aeen ta la r ından , hareketleri ka ­çakçıl ık mahiyetini tazammun etmediği hallerde, 10 l iradan 200 l i raya kadar hafif para cezası alınır.

Madde 146 — ihracat manifestosu vermeden Türk iye 'den eşya çıka­ran veya verdikleri manifestoda eşyayı cins veya miktar i t ibariyle yanl ış ve eksik bildiren veya boş olup g ü m r ü k idaresinden m ü s a a d e almadan ayr ı l an naki l vas ı ta la r ı kaptan veya sahip veya aeen ta l a r ından 10 l i r a ­dan 200 l i raya kadar hafif para cezası almır.

Madde 147 — Manifestoda yazılı miktardan eksik ç ıkan kan la r ın mahrecinden yük lenmemiş veya yanl ış l ıkla başka bir yere ç ıkar ı lmış veya kaza ve avarya ve hırsızlık neticesinde zayi o lmuş bulunduğu güm­rükçe tây in edilen s ü r e içinde ispat o lunmadığı takdirde bu noksan kab-lara ait eşya için tarifede göster i len en yüksek g ü m r ü k vergisi kadar para cezası alınır.

Y u k a r k i f ı k r a y a göre ceza tesbiti mümkün olamazsa her kab için (2 000) l i raya kadar para cezası alınır.

Döküm halinde nakledilen eşyanın manifestosunda yazılı miktarına göre % 2 yi aşan eksiklerin birinci fıkrada gösterilen sebeplerden İleri geldiği g ü m r ü k ç e t ây in edilen s ü r e içinde ispat olunamaz ise bu eksik­lerin gümrük vergisi kadar para cezası alınır.

Manifestoda eşyanın cınsıi yanl ış beyan edilmiş olur ve kab la r ın ne­vileri ve dış a lâmet le r i de manifestoya uygun bulunmazsa kab baş ına 200 l i raya kadar para cezası alınır.

B u maddede yazılı cezalar i ş le tme veya taş ı t sahip veya acenta ve­ya kaptanlardan alınır. Bunlar hükmolunan cezadan mütesels i len sorum­ludur.

Madde 148 — 117 nci maddede yazılı aykırılıklar hariç olmak üzere beyan ile denetleme neticesinde eşyanın :

14

11 MAYIS 1949 (Resmî Gazete) Sahile: 1610

a) Tarife t a t b i k a t ı n a müess i r cins, nevi veya nitel iğinde veya; b) Vergiye esas olan, sayı , baş , ağır l ık gibi ölçülerinde veya kıy­

metinde aykır ı l ık gö rü lü r ve beyana göre hesaplanan vergi ile denetle­me neticesine göre a l ınmas ı gereken vergi mik ta r l a r ı a r a s ındak i fark % 2 y i a ş a r s a vergiden ay r ı olarak aşağ ıda yazılı miktar larda para ce­zası a l ın ı r :

1. % 2 n in ü s t ü n d e %5 kadar olan farklar için müke r r i r l e rden bir kat para cezası ;

2. % 5 i aşan. farklar için i lk defasında bir kat, t e k r a r ı halinde üç ka ta kadar para cezası alınır.

Y u k a r k i f ı k r a l a r a g ö r e verilecek para cezası, vergi tahakkukunun kat î leşmesinden sonra kara r laş t ı r ı l ı r .

Beyannamesi resmî daireler t a ra f ından tanzim edilmiş olan eşyanın yanl ış beyan ından dolayı ceza a l ınmaz.

Madde 149 — 125 inc i maddede yazı l ı bi lgi ler i vermiyen gemilerin k a p t a n l a r ı n d a n 200 l i raya kadar para cezas ı alınır.

Madde 150 — G ü m r ü k vergisinden muaf olan muhabere evrak ı , gazete, mecmua ve sair paketler a r a s ı n d a gelen g ü m r ü k vergisine tabi eş­y a için n a m ı n a gelenlerden verginin b e ş k a t ı kadar para cezas ı alınır. Ancak g ü m r ü ğ e terkedilen eşya için ceza aranmaz.

Madde 151 — B u kanunda k imin t a r a f ı ndan karar verileceği gös­ter i lmemiş olan para ceza lar ı i lg i l i g ü m r ü k idaresi amirince k a r a r l a ş t ı r ı ­l ır ve bu karar lar aleyhine karar ver i lmiş olanlara teb l iğ olunur.

B u karar la ra ka r ş ı , t eb l iğ gününden it ibaren on beş g ü n içinde Güm­rük le r Genel Müdür lüğüne ve bu müdür lüğün k a r a r l a r ı n a k a r ş ı da teb­liğ gününden itibaren on beş g ü n içinde yetki l i mahkemeye i t iraz olu­nabilir.

Kesinleşen para ceza lar ı da Tahsi l i E m v a l Kanununa g ö r e alınır.

Ceza paralarının dağıtımı. Madde 152 — 148 inci maddeye g ö r e a l ınacak para cezalar ının ya­

rısı cezayı gerektiren aykır ı l ığı muayene, tahl i l veya te tkik ile meydana ç ıka ran la ra , ö tek i ya r ı s ı da ü s t ü n gayretleri görülen veya hizmet mahal ve şa r t l a r ı i t ibariyle kül fe t ve zahmete k a t l a n m ı ş olan g ü m r ü k memur­la r ına dağ ı t ı lmak üzere Bakan l ık emrine emanet hesab ına alınır.

Cezayı gerektiren durumun meydana çıkar ı lması , muayene, tahl i l ve tetkikten önce yapı lmış bir ihbar ın neticesi ise bir inci f ı k r a y a göre f a rk ı meydana ç ıka r an memurlara verilecek hissenin yar ıs ı haber ve­renlere dağıt ı l ı r .

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Son hükümler

Madde 15ü — B u kanunda geçen ve şümulü bel i r t i lmemiş olan eşya tâb i r i her tü r lü maddeleri ve k ıymet le r i kapsar. B u kanunda geçen (güm­r ü k vergisi) veya (vergi) sözleri yalnız i tha l g ü m r ü k vergisi ve ( g ü m r ü k vergileri) sözü g ü m r ü k vergisi ile bir l ikte eşyadan g i imrükle rce alman b ü t ü n vergi ve resimler an lamında kul lanı lmış t ı r .

B u kanunda sözü edilen manifestolar i le beyannameler g ü m r ü k ç e bas t ı r ı l ı r ve tesbit edilecek değeri karşı l ığı damga pulu yap ı ş t ı r ı l a rak i l ­gililere veri l ir .

Kaldırılan hükümler. Madde 154 — Aşağ ıda yazılı kanunlar ile diğer k a n u n l a r ı n bu k a ­

nuna aykı r ı h ü k ü m l e r i ka ld ı r ı lmış t ı r : — 28 Nisan 1304 tar ih l i A lâme t i F a r i k a Nizamnamesinin 23 üncü

maddesi. — 21 M ay ı s 1321 tar ihl i gümrük le r ce i c ra edilecek muayene! s ıhhi­

yeye dair nizamname. — 11 N i s a n 1334 ta r ih l i G ü m r ü k Kanunu . (113,117 ve 118 inc i mad­

deleriyle 906 sayı l ı kanunla değiş t i r i len 112 ve 116 nc ı maddeleri ha r iç ­t i r ) .

— G ü m r ü k Kanununun 14 üncü maddesini' muaddil 14 Ş u b a t 1340 tar ih ve 414 sayı l ı kanun.

— 11 Nisan 1334 tar ihl i G ü m r ü k Kanununun 62 nc i maddesine m ü -zeyyel 4 Ocak 1926 ta r ih l i ve 705 sayı l ı kanun.

—- G ü m r ü k Kanununa müzeyyel mevad hakk ındak i 7 Haz i ran 1926 tar ih l i ve 905 sayı l ı kanun.

— G ü m r ü k Kanununun bazı maddelerinin tadiline dair 7 Hazi ran 1926 tar ih l i ve 906 sayılı kanun.

— 19 Haz i ran 1927 tar ih l i ve 1093 sayı l ı g ü m r ü k komisyoncular ına ait kanun.

— 1 Haz i ran 1929 tar ihl i ve 1499 sayı l ı Gümrük Tarifesi Kanununun 1 inci maddesinin 2 nci f ıkrasiyle 2, 3, 4, 5, 6, 7, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 29 ve 30 uncu maddeleri.

— Gümrük Kanununun 35 imci ve G ü m r ü k Kanununa müzeyyel k a ­nunun 43 üncü maddesini tadi l eden 4 Ocak 1930 ta r ih l i ve 1549 sayıl ı kanun.

— G ü m r ü k Kanununa müzeyyel mevad h a k k ı n d a k i kanunun 5 inc i maddesinin tadiline dair 15 Ş u b a t 1930 tar ihl i ve 1560 sayı l ı kanun.

Gümrük Tarifesi Kanununun 5 inci maddesinin tadiline dair 12 Haz i ran 1930 tar ihl i ve 1717 sayı l ı kanun.

— G ü m r ü k Kanununun 112 ve 110 uncu maddelerini tadil eden 15 Hazi ran 1930 tar ihl i ve 1723 sayılı kanun.

— Gümrük Tarifesi Kanununun 4 üncü maddesinin 4 numara l ı f ıkra­sının tadi l i hakkımda 26 M a r t 1931 tar ih l i ve 1795 sayı l ı kanun.

— Kaçakçıl ığın meni ve takibi hakk ındak i 7 Ocak 1932 tarihl i ve 1918 sayıl ı kanunun 5 inci maddesi ile aynı kanunun 3777 sayıl ı kanunla değiştir i len 45 mcı maddesinin birimci f ıkras ı .

— 11 Nisan 1334 ta r ih l i G ü m r ü k Kanununun 107 nci maddesinin tadiline dair 7 N i s a n 1932 ta r ih l i ve 1940 sayılı kanun.

— - 1 Hazi ran 1929 tar ih l i ve 1499 sayıl ı Gümrük Tarifesi Kanununu değiş t i ren 31 Mayıs 1933 ta r ih l i ve 2255 Sayılı kanunun ik inc i maddesi.

— 11 Nisan 1334 tarihl i G ü m r ü k Kanununun 6 Hazi ran 1926 ta­r ih l i ve 906 sayılı kanunla değiş t i r i len 36 ncı maddesini tadil edeni 28 A r a ­lık 1933 tar ih l i ve 2372 sayı l ı kanun.

— G ü m r ü k Kanununun 49 uncu maddesini değiş t i ren 22 A r a l ı k 1934 tar ih l i ve 2646 sayılı kanun.

— G ü m r ü k tarifesi h a k k ı n d a k i 1499 sayıl ı kanuna ek 9 Nisan 1937 tar ih l i ve 3152 sayılı kanun.

— G ü m r ü k Tarifesi Kanununun 6 ncı maddesinin 1 n u m a r a l ı bendi­nin değişt i r i lmesine dair 20 Nisan 1938 ta r ih l i ve 3369 sayıl ı kanun.

— Gümrük Kanununda değişikl ik yapan 1940 sayı l ı kanunun ik inc i maddesine bir f ık ra i lâvesi h a k k ı n d a 20 Ocak 1939 tar ih l i ve 3567 sayılı kanun.

Geçici Madde — G ü m r ü k komisyoncu ve yardımcıs ı olabilmek için bu kanun ile k o n m u ş olan kay ı t l a r bu kanundan önce komisyoncu ve mai­yet memuru ruhsatnamesi a lmış bu lunan la r ın h a k l a r ı n a dokunmaz.

Madde 155 — B u kanun yayımı tarihinden alt ı ay sonra yürü r lüğe girer.

Madde i 56 — B u kanunu Bakanlar K u r u l u yürü tü r . 3/5/1949

No. Başlığı

414

705

905

906 1093 1549

1560

1717

1723

1795

1940

2372

2646

3152

3369

3567

1499 1918 2255

1 B u kanunla y ü r ü r l ü k t e n ka ld ı r ı l an K a n u n l a r :

Gümrük Kanunu 11 Nisan 1334

Gumruk Kanununun 14 uncu maddesini muaddil Kanun Gümrük Kanununun 62 nci maddesine müzeyyel Kanun

16/1/1926 Gumruk Kanununa müzeyyel mevat hakkında Kanun

1/7/1926 Gümrük Kanununun bazı maddelerinin tadiline dair Kanun

30/6/1926 Gümrük komisyoncularına ait Kanun 30/6/1927 Gumruk Kanununun 35 inci ve Gumruk Kanununa müzeyyel kanunun 43 üncu maddesini tadıl edem Kaun 13/1/1930 Gumruk Kanununa nıuzeyyel mevat hakkındaki kanunun 5 inci maddesinin tadiline dair Kanun 23/2/1930 Gümrük Tarife Kanununun 5 inci maddesinin tadiline dair Kanun 17/6/1930 Gumnık Kanununun 21 ve 110 uncu maddelerini tadil eden Kanun 1/7/1930 Gumruk Tarifesi Kanununun 4 uncu maddesinin 4 numaralı fıkrasının tadiline dair Kanun 1/5/1931 11 Nisan 1334 tarihli Gumruk Kanununun 906 numaralı ka­nun ile tadıl edilen 107 nci maddesinin tadiline ve mezkûr kanunu muaddil 1723 numaralı kanunun 1 inci maddesine bazı fıkralar ilâvesine dair Kanun 13/4/1932 Gumruk Kanununun 906 numaralı kanunla tadil edilen 36 ncı maddesini tadil eden Kanun 30/12/1933 Gumruk Kanununun 49 uncu maddesini değiştiren Kanun

27/12/1934 Gümrük tarifesi hakkındaki 1499 sayılı kanuna ek Kanun

20/4/1937 Gümrük Tarifesi Kanununun altıncı maddesinin 1 numaralı (bendinin değiştirilmesine dair Kanun 28/4/1938 Gumruk Kanununda değişiklik yapan 1940 sayılı kanunun1

2 nci maddesine bir fıkra ilâvesi hakkında Kanun 25/1/1939

2 B u kanunla baz ı maddeleri y ü r ü r l ü k t e n k a l d ı n . l an K a n u n l a r : Gümrük Tarifesi Kanunu 1/7/1929 Kaçakçılığın men ve takibine dair Kanun 12/1/1932 1 Haziran 1929 tarih ve 1499 sayılı Gumruk Tarife Kanununu değiştiren Kanun 31/5/1933 Kaçakçılığın men ve takibine dair 1918 sayılı kanunun bazı maddelerini değiştiren Kanun 25/1/1940

3 B u kanunla y ü r ü r l ü k t e n ka ld ı r ı l an T ü z ü k : Gümrüklerce icra edilecek Muayeneı Sıhhiye Nizamnamesi

21 Mayla 1321 4 B u kanunla b i r maddesi y ü r ü r l ü k t e n ka ld ı r ı l an T ü z ü k : Fabrika mamulâtiyle eşyayı ticariyeye mahsus Alâmeti Fari­kalara dair Nizamname 28 Nisan 1304

5 — Sözü gecen K a n u n l a r : Tahsili Emval Kanunu 5 Ağustos 1325 Ticaret Kanunu 28/6/1926

cilt Sahife Ur,

2

3

10

5

459

625

T. V . 3259 3242

i 7 165 272

3 7 1478 409

3 3

7 8

1480 843

408 621

3 11 65 1396

3 11 122 1431

3 11 1882 1522

3 11 1936 1534

3 12 407 1763

3 13 186 2076

3 15 127 2591

3 15 448 2891

3 18 504 3585

3 19 588 3893

3 20 189 4120

3 3

10 13

1597 75

1230 2000

3 14 1243 2415

3 21 391 4416

1 8 245 —

1 6 76

2 3

1 7

624 1217 406

14

SahJfe: 16106 11 MAYIS 1949

İstiklâl Mahakimi Kanunu ile tadillerinin yürürlükten kaldırılması hakkında Kanun

Kanun No: 5384 Kabul tarihi: 4/5/1949

Madde 1 —• 31 Temmuz ıl338 tarihli ve 249 sayılı İstiklâl Maha­kimi Kanunu İle bunun tadili hakkındaki 13 Şubat 1926 tarihli 738 sayılı kanun ve adı geçen kanunun 3 ündü maddesinin (C) fıkrasını değiş­tiren 29 Mayıs 1926 tarihli 868 sayılı kanun yürürlükten kaldırılmıştır.

Madde 2 — Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer Madde 3 — Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.

6/5/1949

No Baslığı

Reıml Dbsıur Gazete Tertip Cilt Sahile Sayı

Yt t r t t r lüktea k a l d ı r ı l a n K a n u n l a r ' 249 İstiklâl Mahakimi Kanunu 31/7/1338 73B İstiklâl Mahakimi Kanununun tadili haVkınıla Kanım

868 İstiklâl Mahakımi Kanununun uçı'mcıı maddîsinin «C* fık­rasını muaddil Kamın

469 230

2475 1370

306

400

Belediye Gelirleri Kanununun 22 nci maddesinin değiştirilmesi hakkında Kanun

Kanun No: 5385 Kabul tarihi: 4/5/1949

Madde 1 — 5237 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 22 nci mad­desi aşağıda yazılı şekilde değiştirilmiştir :

Madde 22 — Aşağıda yazılı ölçü, tartı ve ölçeklerin 1782 sayılı Öl­çüler Kanunu ve Tüzüğü hükümlerine göre her yıl belediyeye damgalattı-rılmaıı karşılığında aşağıdaki resimler alınır :

A) Gıamlaım beher parçasından 5 Kuruş

B) 50 kiloya kadar beher tartı aletinden 50 »

C) 50 kilodan yukarı ıbeher 50 kilo ve küsuru için 20 »

JD) Oturak terazilerden 50 »

E) E l terazilerinden 20 »

F) Her çeşit basküllerden ve çekilerden 200 »

ıG) Mayiat ve diğer hacım ölçülerinin her

parçasından 5 »

H) Uzunluk ölçülerinin her parçasından 10 »

Madde 2 — Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Madde 3 — Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür

6/5/1949

No. Düstur

Reıml Gazete

Başlığı

1İEİ11 K a n u n :

.1237 Belediye Gelirleri Kanunu ı/7/ına

Tertip Cilt Sahife Sayı

1143 6953

•••»

İ LÂNLAR

M. S. B. Satın Alma Komisyonu Başkanlığından

1 — As. Fb. 1ar için muhtelif cins ve miktarlarda cem'an yekûn (15.576) aded eğe kapalı zarf usuliyle satın alınacaktır. Hepsinin muham­men bedeli (35.000) lira olup muvakkat teminatı (2.624) liradır. Her cins eğeden yarısı verilmek şartiyle ayrı ayrı iki istekliye ihale edilebilir.

2 — Eksiltmesi 13 Mayıs 1949 Cuma günü saat 15,30 da Ankara'da Bakanlık Satınalma Komisyonunda yapılacaktır. Şartlaşmalar her gün öğleden evvel istanbul'da Harbiyedekl Lv. Amirliğinde görülebilir. Ve İsteyenlere şartnameler (175) kuruş bedelle Ankara'daki Komisyondan verilir.

3 — Teklif mektuplarının noksansız olarak 13 Mayıs 1949 Cuma günü saat 14,30 a kadar Komisyona verilmesi.

1051 / 4-4

1 — Askerî Fabrikalar ihtiyacı için kapalı zarf usuliyle muhtelif hadde silindirleri alınacaktır. Muhammen bedeli tutarı (195.592) lira (40) kuruş olup geçici teminatı (11.030) liradır-

2 — Eksiltmesi 31 Mayıs 1949 Salı günü saat 16 da Ankara'da M. S. Bakanlığı Satınalma Komisyonunda yapılacaktır.

3 — Şartnameler her gün öğleden evvel istanbul Lv. Amirliği Sa­tınalma Komisyonunda görülebilir. Ve Ankara'da M. S. Bakanlığı Satm­alına Komisyonunda (980) kuruş mukabilinde satın alınabilir.

4 — Haddeler malzeme cinsine göre iki partiye bölünerek ayrı ayrı mütaahhitlere ihale edilebilir. (Pik ve çelik olarak).

5 _ Teklif mektuplarının 31/5/1949 Salı günü saat 15 e kadar Ko­misyona verilmesi.

1307 / 4-8

1 — 128.200 lira tutarında Branda bezi kapalı zarfla eksiltmeye ko­nulmuştur.

2 — Beher metrenin muhammen fiyatı 850 kuruş olup geçici teminatı 7.660 liradır

3 - - ihalesi : 28 Haziran 1949 Salı günü saat 11 de Komisyonda yapı­lacaktır.

4 — İdari ve fennî şartnamesi her gün öğleden evvel Komisyonda ve İstanbul Levazım Amirliğinde görülebilir ve 641 kuruş mukabilinde alına­bilir.

5 - Tekl i f mek tup la r ın ın 28 Hazi ran 1949 Salı günü saat 10 a kadar Komisyona verilmesi.

1706 / 4-1

Ankara Belediye Başkanlığından:

1 — Ankara Şehir dâhili yollarda yapılacak makadam şose, asfalt ve bitümlü katran kaplama işleri 15 gün süre ve kapalı zarf usulü İle eksiltmeye konulmuştur,

2 — Muhammen keşif bedeli (549142) lira (65) kuruştur.

3 — Teminatı (25715) lira (71) kuruştur. 4 — Teminat Belediye veznesine yatırılacaktır. 5 — Keşif cetveli idari ve fennî şartname ve sair evrak her g ü n

Belediye Tutanak Müdürlüğü Kaleminde görülebilir. 6 — İhalesi 25/5/1949 Çarşamba günü saat 16 da Belediyede topla­

nan Encümende yapılacaktır. 7 — Bu İşe girmek istiyenlerln ticaret odasına kayıtlı bulunmaları

Y. mühendis, mühendis veya bu gibi bir fen adamı ile teşriki mesai et­tiğini İspat eylemesi ve (150) bin liralık asfalt kaplama ve (200) bin li­ralık yol işlerini yapmış olduğuna dair vesika ibraz ve asfalt makinesi ve püskürtme makinesi bulunduğunu ispat ederek ihaleden (tatil günü hariç) üç gün evvel Fen Müdürlüğüne müracaatla yeterlik belgesi alarak teklif mektubuna eklemesi şarttır.

8 — İsteklilerin 2490 sayılı kanunun 32 nci maddesi sarahati veçhile hazırlayacakları teklif mektuplarını belli günde saat 15 e kadar mak­buz karşılığında Encümen Başkanlığına vermeleri ve İhalede hazır bu­lunmaları lâzımdır.

1536/ 4-3

14

11 MAYIS 1949 (Rem!

Ekonomi ve Ticaret Bakanlığından :

(Muğla ilinin Fethiye ilcesine bağlı inlice Köyünün Basralık mev­kiinde kâin olup mekşufen Devlete ait bulunan,

Kuzeyi: Kocakızlan tepesinden Karadönek tepesine doğru hat, iDoğusu: Karadönek tepesinden başlayıp Gökboyun ve Kesmelik te­

pelerinden geçerek Böğreclk tepesine kırık hat, Güneyi: Böğreclk tepesinden başlayıp Kargasekmez tepesinden ge­

çerek Küçükdeğirmen tepesine kırık hat, Batısı: Küçükdeğirmen tepesinden hudut başlangıcı olan Kocakız­

lan tepesine doğru hat, smırlariyle çevrili tahminen 1101 hektardan ibaret sahadaki (krom)

madeninin işletilmesi için, imtiyaz ihalelerindeki mûtat şartlara ilâveten, ö z e l Madde 1 — İmtiyaz sahibi tarafından, a) Madenin tesümi tarihinden itibaren başlayarak bir buçuk yıl

içinde sahanın ihtiva eylediği cevherin kemiyet ve keyfiyetini meydana koyacak şümul ve mahiyette esaslı aramalar yapılması, bu arama neti­celerinin Maadin Nizamnamesinin değişik 59 uncu maddesinin a ve b bentleri gereğince tevdii gereken tesisat ve işletme fen raporunda (plân ve proje) gösterilmesi,

b) Tesisat ve işletme fen raporunun tasdikim mütaakıp her yıl bu sahadan Bakanlığımızca tesbit edilecek miktarda cevher istihsal ve imrar olunması, bu miktar cevher imrar edümese bile tekabül eden nispî res­min her yıl sonunda Hazineye ödenmesi,

c) Madenin teslimi tarihinden itibaren bir buçuk yıl içinde imtiyaz sahasının 1/5000 mikyasında topoğrafik haritasının tersim edilmesi, bu haritaların 4 nüsha olarak hesabatiyle birlikte Bakanlığa sunulması,

d) Bu şartların yerine getirilmesini teminen (5.000) beş bin liralık teminat (nakdî veya banka mektubu) verilmesi, şartlara riayet edilmediği takdirde teminatın irat kaydolunması, aym şekilde yeniden teminat isten­mesi ve yeniden teminat verilmediği takdirde imtiyazın feshi yoluna gi­dilmesi,

ö z e l Madde 2 — Madenin işletilmesi sırasında Genelkurmay Baş­kanlığınca ileri sürülecek hususların yerine getirilmesi,

Özel şartlarla 4628 sayılı kanunun 6 ncı maddesi uyarınca çıkacak is­teklisine 45 yıl süre ile imtiyaz verilecektir.

Bu şartlarla madeni İşletmek isteyenlerin 11/5/1949 tarihinden iti­baren iki ay içinde bir dilekçe ile doğrudan doğruya Bakanlığımıza baş­vurmaları ve bu dilekçelerinde ayrıca,

1 - Şimdiye kadar her hangi bir maden işiyle meşgul olup olmadık­ları, meşgul olmuşlarsa bu husustaki başarıları,

2 - Madencilikten gayrı yapmış oldukları İşler (taahhüt, ticaret, sanat vesaire),

3 - Tahsil vaziyetleri, 4 - imtiyazını istedikleri bu krom madeni hakkında yapmış veya

yaptırmış oldukları tetkikler ve elde ettikleri neticeler, 6 - Malî kudretleri, sermaye vaziyetleri ve münasebette bulunduk­

ları bankalar, 6 - Teknik kudretleri, bu madende kullanacakları teknik eleman­

ları veya maden mühendislerinin bulunup bulunmadığı, hususlarını da bildirmeleri (icabında bu noktaları tevslka elverişli

belgeler de bağlanabilir) lüzumu ilân olunur. 1529 /4-1

Muğla İlinin Fethiye ilcesine bağlı Göcek Köyünün Kurtgedlğl mev­kiinde kâin olup mekşufen Devlete ait bulunan,

Kuzeyi: Kötürüm tepesinden Bozdönür tepesine doğru hat, Doğusu: Bozdönür tepesinden Gökbelen tepesine doğru hat, Güneyi: Gökbelen tepesinden başlayıp Gökçam tepesinden geçerek

Kızılbel tepesine kırık hat, Batısı: Kızılbel tepesinden hudut başlangıcı olan Kötürüm tepesine

doğru hat, smırlariyle çevrili 716 hektardan ibaret sahadaki krom madeninin

işletilmesi için imtiyaz ihalelerindeki mûtat şartlara ilâveten, ö z e l Madde 1 — imtiyaz sahibi tarafından^ a) Madenin teslimi tarihinden itibaren başlayarak bir buçuk yıl

İçinde sahanın ihtiva eylediği cevherin kemiyet ve keyfiyetini mey­dana koyacak şümul ve mahiyette esaslı aramalar yapılması bu ara­ma neticelerinin Maadin Nizarrmamesinin değişik 59 uncu maddesinin a, b bentleri gereğince tevdü gereken tesisat ve işletme fen raporunda (plân proje) gösterilmesi,

b) Tesisat ve işletme fen raporunun tasdikim mütaakıp her y ü bu sahadan Bakanlıkça tesbit edilecek miktarda cevher istihsal ve imrar

Guete) Sahife: 16107

olunması, bu miktar cevher imrar edilmese bile buna tekabül eden nispi resmin her yıl sonunda Hazineye ödenmesi,

c) Madenin teslimi tarihinden itibaren bir buçuk yıl içinde İmtiyaz sahasının 1/5000 mikyasında topoğrafik haritasının tersim edilmesi, bu haritaların 4 nüsha olarak hesabatiyle birlikte Bakanlığa sunulması,

d) Bu şartların yerine getirilmesini teminen (5.000) beş bin liralık teminat (nakdi veya banka mektubu) verilmesi, şartlara riayet edilme­diği takdirde teminatın irat kaydolunması,

Aym şekilde yeniden teminat istenmesi ve yeniden teminat verilme­diği takdirde imtiyazın feshi yoluna gidilmesi,

Özel Madde 2 — Madenin işletilmesi sırasmda Genelkurmay Baş­kanlığınca ileri sürülecek hususların yerine getirilmesi,

ö z e l şartlariyle 4268 sayılı kanunun 6 ncı maddesi uyarınca çıkacak isteklisine 45 yıl süre ile imtiyaz verilecektir.

Bu şartlar ile madeni işletmek Istiyenlerin 11/5/1949 tarihinden İti­baren iki ay içinde bir düekçeyle doğrudan doğruya Bakanlığımıza baş­vurmaları ve bu dilekçelerinde ayrıca,

1 - Şimdiye kadar her hangi bir maden işiyle meşgul olup olmadık­ları, meşgul olmuşlar ise bu husustaki başarıları,

2 - Madencilikten gayrı yapmış oldukları işler (taahhüt, ticaret, sa­nat vesaire),

3 - Tahsil vaziyetleri, 4 - İmtiyazını istedikleri bü krom madeni hakkında yapmış veya

yaptırmış oldukları tetkikler ve elde ettikleri neticeler,

5 - Malî kudretleri, bu madende kullanacakları teknik elemanları veya maden mühendislerinin bulunup bulunmadığı,

hususlarını da bildirmeleri (icabında bu noktaları tevsika elverişli belgeler de bağlanabilir.) lüzumu ilân olunur.

1530 / 4-1

Muğla İlinin Fethiye ilcesine bağlı inlice Köyünün Karakurum mev­kiinde kâin olup mekşufen Devlete ait bulunan,

Kuzeyi: Günlük tepesinden Kargasekmez tepesine doğru hat, Doğusu: Kargasekmez tepesinden başlayıp Böğrekcik tepesinden ve

Kargl sivrisinden geçerek Çığlıkbaşı tepesinden kırık hat, Güneyi: Çığlıkbaşı tepesinden başlayıp Karadönek tepesinden geçe­

rek Derindere tepesine kırık hat, Batıs ı: Derindere tepesinden başlayıp Ismailyeri tepesinden geçerek

hudut başlangıcı olan «Günlük tepesine kırık hat, smırlariyle çevrili 761 hektardan ibaret sahadaki krom madeninin

İşletilmesi için», imtiyaz ihalelerindeki mûtat şartlara ilâveten, ö z e l IMadde 1 — imtiyaz sahibi tarafından. a) Madenin teslimi tarihinden itibaren başlayarak bir buçuk yıl

içinde sahanın ihtiva eylediği cevherin kemiyet ve keyfiyetini meydana koyacak şümul ve mahiyette esaslı aramalar yapılması bu arama netice­lerinin Maadin (Nizamnamesinin değişik 59 uncu maddesinin a, b bentleri gereğince tevdii gereken tesisat ve işletme fen raporunda (plân proje) gösterilmesi,

b) Tesisat ve işletme fen raporunun tasdikim mütaakıp her yıl bu sahadan Bakanlıkça tesbit edilecek miktarda cevher istihsal ve imrar olunması, bu miktar cevher imrar edilmese bile buna tekabül eden nispî resmin her yıl sonunda Hazineye ödenmesi,

c) Madenin teslimi tarihinden itibaren bir buçuk yıl içinde imtiyaz s ah as mm 1/5000 mikyasında topoğrafik haritasının tersim edilmesi, bu ha­ritaların 4 nüsha olarak hesabatiyle birlikte Bakanlığa sunulması,

d> Bu şartların yerine getirilmesini teminen (5000) beş bin liralık teminat (nakdî veya banka mektubu) verilmesi, şartlara riayet edilmediği takdirde teminatın irat kaydolunması,

Aym şekilde yeniden teminat istenmesi ve teminat verilmediği tak­dirde imtiyazm feshi yoluna gidilmesi,

ö z e l Madde 2 — Madenin işletilmesi sırasında Genelkurmay Baş­kanlığınca ileri sürülecek hususların yerine getirilmesi,

ö z e l şartlariyle 4628 sayıl ı kanunun 6 ncı maddesi uyarınca çıkacak isteklisine 45 yıl süre ile imtiyaz verilecektir.

Bu şartlarla madeni işletmek isteyenlerin 11/5/1949 tarihinden iti­baren iki ay içinde bir dilekçe ile doğrudan doğruya Bakanlığımıza baş­vurmaları ve bu dilekçelerinde ayrıca,

1 - Şimdiye kadar her hangi bir maden işiyle meşgul olup olma­dıkları, meşgul olmuşlarsa bu husustaki başarıları,

2 - Madencilikten gayri yapmış oldukları işler (taahhüt, ticaret, sanat ve saire)

3 - Tahsil vaziyetleri,

14

Sahifs: 16108 (Reaanî Grato) 11 MAYIS 1949

4 - i m t i y a z ı m istedikleri bu krom madeni h a k k ı n d a yapmış veya yap t ı rmış o lduklar ı tetkikler ve elde ettikleri neticeler,

5 — Malî kudretleri, bu madende ku l lanacak la r ı teknik e lemanlar ı veya maden mühendis ler inin bulunup bulunmadığı ,

husus la r ın ı da bildirmeleri (icabında bu nok ta la r ı tevsika elverişli belgelerde bağlanabi l i r ) lüzumu ilân olunuı .

1531 / 4-1

M u ğ l a i l i n i n Fethiye ilcesine bağl ı E ld i rek Günlükbaş ı mevkiinde kâin oluıp mekşufen Devlete ait bulunan,

K u z e y i : ve doğusu : ıHaeıtekeli Yurdu tepesinden baş layıp E r e n tepe­sinden geçerek Ç a t a l tepesine kır ık ıhat,

Güneyi : Ç a t a l tepesinden Ftoçafournu nok ta s ına doğru hat, Ba t ı s ı : Foçaburnu n o k t a s ı n d a n baş layıp İKaraımersin tepesinden ge­

çerek hudut baş langıc ı olan Hac ı teke l i Y u r d u tepesine k ı r ık hat, ısmırlariyle çevril i 486 hektardan ibaret sahadaki krom madeninin

işletilmesi için, imtiyaz ihalelerindeki m û t a t ş a ı t l a r a ilâveten, öze l Madde 1 — imt iyaz sahibi ta raf ından , a) Madenin teslimi tarihinden itibaren b a ş l a y a r a k bir b u ç u k yıl

içinde sahan ın iht iva eylediği cevherin kemiyet ve keyfiyetini meydana koyacak şümul ve mahiyette esaslı aramalar yapı lmas ı bu a ı a m a neti­celerinin Maadin Nizamnamesinin değişik 59 uncu maddesinin a, b bent­leri gereğince tevdii gereken tesisat iş letme fen raporunda (plân, proje) göster i lmesi ,

Ib) Tesisat ve i ş le tme fen raporunun tasdikini m ü t a a k ı p her yıl bu sahadan Bakan l ıkça tesbit edilecek miktarda cevher istihsal ve imrar olunması , bu miktar cevher imrar edilmese bile buna tekabül eden nispî resmin her yıl sonunda Hazineye ödenmesi ,

c) Madenin teslimi tarihinden itibaren bir b u ç u k yıl içinde imtiyaz sahas ın ın 1/5000 m ikyas ında topoğraf ik (haritasının tersim edilmesi, bu ha r i t a l a r ı n 4 n ü s h a olarak hesaibatiyie birl ikte B a k a n l ı ğ a sunulması ,

ıd) B u ş a r t l a r ı n yerine getirilmesini teminen (5.000) beş b in liralık teminat (nakdî veya banka mektubu) verilmesi, ş a r t l a r a riayet edilmediği takdirde t e m i n a t ı n irat kaydolunması ,

A y n ı Şekilde yeniden teminat istenmesi ve teminat veri lmediği tak­dirde imt iyaz ın feshi yoluna gidilmesi,

ö z e l Madde 2 —• Madenin iş let i lmesi s ı ras ında Genelkurmay Baş ­kanl ığ ınca i le r i sü rü lecek husus la r ın yerine getirilmesi,

ö z e l şa r t l a r iy le 4268 sayı l ı kanunun 6 nci maddesi uyar ınca ç ıkacak isteklisine 45 yıl sü r e i le imtiyaz verilecektir.

B u ş a r t l a r ile madeni i ş le tmek isteyenlerin 11/5/1949 tarihinden i t i ­baren i k i ay içinde b i r dilekçe i le doğrudan doğruya Bakan l ığ ımıza baş­vu rma la r ı ve bu dilekçelerinde ayr ıca ,

1 - Şimdiye kadar her hangi b i r maden işiyle meşgu l olup olma­dıkları , meşgu l o lmuşlarsa bu husustaki başar ı la r ı ,

2 - Madencilikten gay r ı yapmış oldukları işler ( t aahhüt , ticaret, sanat ve saire)

3 - Tahs i l vaziyetleri, 4 - im t iyaz ın ı istedikleri bu krom madeni hakk ında yapmış veya

yap t ı rmış o lduklar ı tetkikler ve elde ettikleri neticeler, 5 - Malî kudretleri, sermaye vaziyetleri ve münasebe t t e bulunduk­

lar ı bankalar, 6 - Teknik kudretleri, bu madende kul lanacaklar ı teknik e lemanlar ı

veya maden mühendisler inin bulunup bulunmadığı , husus la r ın ı da bildirmeleri ( icabında bu nok t a l a r ı tevsika elverişli

belgeler de bağlanabi l i r . ) lüzumu ilân olunur 1532 / 4-1

Ankara Defterdarlığından:

1 — 15.600 lira muhammen bedelli Tavukçuluk Enstitüsü idare bi­nası ile Kuluçka Dairesinin yıkılması, yerinin tesviyesi ve mokalarının mahallinden kaldırılması işi mütaahhldine ait olmak üzere çıkacak bilû­mum enkazı müşteri nam ve hesabına kapalı zarf usulü 11e artırmaya konulmuştur.

2 ihale 20/5/1949 tarihine raslayan Cuma günü saat 15 te Defter­darlıkta toplanacak Komisyonda yapılacağından isteklilerin 1170 liralık teminat makbuzları dâhil 2490 sayılı kanunun 32 nci maddesine uygun olarak tanzim edecekleri teklif mektuplarını İhale saatinden bir saat ev­veline kadar Komisyona vermiş olmaları şarttır. Postadaki gecikmeler ka­bul edilmez.

3 Buna ait keşif ve şartname her gün Millî Emlâk Müdürlüğünde görülebilir.

1561 /4-3

izmir Asliye Ticaret Mahkemesi Başkanlığından :

Davacı Hüseyin Pınarlı 26/4/1949 da kaydettirilmiş dâva dilekçe­sinde, Devlet Denizyollarına ait Etrüsk Vapurunun 15 inci seferinde istan­bul Meyva Hal 4 numarada Eşref Akar tarafından namına yüklenerek izmir'e gönderilen FB . ve HS. markalı 30 çuval kestaneye ait 12/4/1949 gün ve 1944 sayılı konişmentonun kaybolduğunu ileri sürerek iptaline ka­rar verilmesini istemiştir. Adı geçen konişmentonun bulanlar tarafından 45 gün içinde mahkemeye veya davacıya teslim olunmadığı takdirde Ti ­caret Kanunu hükümlerine göre iptaline karar verileceği ilân olunur.

1563 / 3-3

Bayındır l ık Bakanl ığ ından-

Betonarme köprüler yapımı 1 —. Eksi l tmeye konulan iş: Malatya ilinde Gölbaşı - Erkenek yo­

lunda Göksu ve Karan l ıkdere köprüler in in betonarme olarak yapımları olup keşif bedelleri ceman (390.821,95) üç yüz doksan bin sekiz yüz y i r ­mi bir l i ra doksan beş ku ruş tu r .

2 — Eks i l tme 27/5/1949 tarihine raslayan Cuma günü saat 16 da An­kara'da Bayındı r l ık Bakanl ığ ı b inas ında Şose ve Köprüler Reisliği oda­sında toplanacak olan Eks i l tme Komisyonunca kapal ı zarf usuliyle yapı­lacaktır.!

3 - - Eksi l tme evrak ı vezneye ya t ı r ı l acak (19,54) on dokuz lira elli dört k u r u ş bedele ait makbuz karş ı l ığ ında Şose ve Köprüler Reisliğinden al ınacakt ı r .

4 — Eksi l tmeye girebilmek için isteklilerin 1949 y ı lma ait ticaret odası belgesi ile usulü dairesinde (19.382,88) on dokuz bm üç yüz seksen ıhı 1 ta seksen sekiz ku ruş luk geçici güven akças ı vermeleri ve bu aş gibi teknik önemi haiz bir işi i y i surette başardığını veya idare ve denetlediğini ispata yarar belgeleriyle birlakte eksiltme gününden en az (tatil günler i ha r i ç ) uç gün önce yazı ile Bayındı r l ık Bakan l ığ ına m ü r a c a a t ederek bu ış için yeterlik belgesi a lmalar ı ,

5 —• İs tekl i ler in eksiltme şa r t l a şmas ın ın 34 üncü maddesinde ve­rilen izahat çerçevesinde (eksiltme evrakın ın her p a r ç a s ı n a ellişer ku­ruş luk pul yap ı ş t ı r ı l a rak imza etmeleri ve bu evrak ı zar f la r ına koyma­ları) haz ı r l ayacak la r ı yük leme mektup la r ın ı (saat 15 e kadar) makbuz karş ı l ığ ında Komisyon Reisliğine vermeleri lâzımdır.

Postada olan gecikmeler kabul edilmez 1684 / 4-1

6 kalem tersim malzemesi alınacak (27 Mayıs 1949 tarihine tesadüf eden Cuma günü saat 15 te Bayın­

dırlık Bakanlığı binası içinde Malzeme Müdürlüğünde toplanacak Mal­zeme Eksiltme Komisyonunda, cins, miktar ve bedelleri aşağıda gösteri­len 6 kalem tersim malzemesi işinin eksiltmesi kapalı zarf usuliyle ya­pılacaktır.

Malzemenin cinsi Mik t a r ı B i r i n in f iyat ı T u t a r ı

Ozal i t 100x110/20 M . l i k 1281 top 14,30 18.318,30

Aydınge r 20 M . l ik 116 » 19.85 2.302,60

Mil imet r ik mat 239 » 6.80 1.625,20

» şeffaf 203 » 8.25 1.674,75

Vatman kâğ ıd ı 55 » 18.50 1.017,50.

M u ş a m b a 110 C m . eninde 84 » •>

120.00 10.080,00

35.018,35

İşin mecmu oranlanmış bedeli 35.018,35 (otuz beş bin on sekiz lira otuz beş kuruş) olup geçici teminat miktarı 2.626,38 (iki bin altı yüz yirmi altı l i ra otuz sekiz) k u r u ş t u r

Bu işe ait şartlaşma Bakanlık Malzeme Müdürlüğünden 175 (yüz yetmiş beş) kuruş karşılığında temin edilebilir.

İsteklilerin geçici teminat ve şartlaşmasında yazılı belgelerle 2490 sayılı kanunun geçerlikleri dairesinde hazırlayacakları teklif mektupla­rını eksiltme günü saat 14 e kadar Komisyon Başkanlığına vermiş bu­lunmaları lâzımdır.

1685 / 4,1-

B ««bakanlık Derle» M * > w f n

14

11 Mayıs 1949 RESMİ GAZETE Sayı:7204

İÇİNDEKİLER Kanunlar Sayfa 5383 Gümrük Kanunu 1 5384 İstiklâl Muhakimi Kanunu ile Tadillerinin Yürürlükten Kaldırılması Hakkında Kanun

14

İlanlar 14

5385 Belediye Gelirleri Kanununun 22 nci Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun 14