18 ¿bonito o feo? - forlagið bókabúð · g son las seis y cuarto h son las diez menos...

60
18 ¿Bonito o feo? Textinn lítur sakleysislega út en inniheldur töluverða málfræði. Óbeint andlag var kynnt fyrst í U17 og fyrstu setningarnar í “A Rosita le gusta …” þyrfti að kynna nánar. Regluleg stigbreyting lýsingarorða er oftast ekkert vandamál. Lýsingarorðin í verkefni 1 er hægt að nota í ýmsu samhengi í bekknum, t.d. til að bera saman mismunandi stærðir, liti o.s.frv. Nemandi getur bent á hlut, t.d. bók og sagt “Este libro es aburrido/interesante”. Annar nemandi tekur síðan fram aðra bók og segir “Este libro es más aburrido/interesante”, o.s.frv. Til að æfa efsta stig er hægt að finna hlut í kennslustofunni sem hægt er að kalla nýjasta, minnsta, dýrasta, ódýrasta, ljótasta, fallegasta o.s.frv. Fyrir þennan texta getur kennarinn gefið upp auka málshátt: “Aunque la mona se vista de seda, mone se queda.” Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar 4A Orðasamböndin tvö eru: Me queda bien. Estoy muy bien. A Este vestido te queda bien. B No, me veo gorda. A No es verdad, estás muy bien. B Bueno, no está mal. 4B María ¿No te parece que me están un poco pequeños? Carmen Te están muy bien. Y el jersey va muy bien con los pantalones. María No, el jersey no me gusta. No me queda bien. 5 a ¿Te gusta el jersey amarillo? b Sí, es bonito, pero el azul es más bonito. ¿Cuánto vale? c 35 euros. No es caro. d ¿No quieres probarlo (probártelo)? e Sí, un momento. ¿Qué te parece? f Te va (queda) bien. g Me lo llevo. h ¿Tienen (hay) jerseys rebajados? i Sí, tenemos (hay) algunos, pero sólo de tallas pequeñas. j ¿Puedo verlos? k Sí, están allí. ¿Te gustan? l No, no me gustan en absoluto. Son feos. ¿Cuánto valen estos pantalones blancos? m 100 euros. Son los pantalones más caros que tenemos.

Upload: others

Post on 13-Jul-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

18 ¿Bonito o feo? Textinn lítur sakleysislega út en inniheldur töluverða málfræði. Óbeint andlag var kynnt fyrst í U17 og fyrstu setningarnar í “A Rosita le gusta …” þyrfti að kynna nánar. Regluleg stigbreyting lýsingarorða er oftast ekkert vandamál. Lýsingarorðin í verkefni 1 er hægt að nota í ýmsu samhengi í bekknum, t.d. til að bera saman mismunandi stærðir, liti o.s.frv. Nemandi getur bent á hlut, t.d. bók og sagt “Este libro es aburrido/interesante”. Annar nemandi tekur síðan fram aðra bók og segir “Este libro es más aburrido/interesante”, o.s.frv. Til að æfa efsta stig er hægt að finna hlut í kennslustofunni sem hægt er að kalla nýjasta, minnsta, dýrasta, ódýrasta, ljótasta, fallegasta o.s.frv. Fyrir þennan texta getur kennarinn gefið upp auka málshátt: “Aunque la mona se vista de seda, mone se queda.” Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar 4A Orðasamböndin tvö eru: Me queda bien. Estoy muy bien. A Este vestido te queda bien. B No, me veo gorda. A No es verdad, estás muy bien. B Bueno, no está mal.

4B

María ¿No te parece que me están un poco pequeños? Carmen Te están muy bien. Y el jersey va muy bien con los pantalones. María No, el jersey no me gusta. No me queda bien. 5 a ¿Te gusta el jersey amarillo? b Sí, es bonito, pero el azul es más bonito. ¿Cuánto vale? c 35 euros. No es caro. d ¿No quieres probarlo (probártelo)? e Sí, un momento. ¿Qué te parece? f Te va (queda) bien. g Me lo llevo. h ¿Tienen (hay) jerseys rebajados? i Sí, tenemos (hay) algunos, pero sólo de tallas pequeñas. j ¿Puedo verlos? k Sí, están allí. ¿Te gustan? l No, no me gustan en absoluto. Son feos. ¿Cuánto valen estos pantalones blancos? m 100 euros. Son los pantalones más caros que tenemos.

Page 2: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

6 Nemendadiskurinn: Spor 14 Las rebajas Hljóðhandrit Anabel Mamá, necesito unos pantalones nuevos. Mamá ¿Cómo? ¿Más pantalones, hija? ¿No has comprado ya dos pares esta semana, en las

rebajas? Anabel Sí, pero no me gusta ninguno de los dos que he comprado. Mira estos negros. Si

quieres me los pruebo. ¿Verdad que no me quedan bien? Me veo muy gorda ... Mamá ¡Qué tonterías, Anabel! Tú no estás gorda y esos pantalones te quedan muy bien. Pero

has comprado dos pares, ¿no? ¿Dónde están los otros? ¿Por qué no te gustan? Anabel Son horribles. No me gusta el modelo, y este color es muy feo. Mamá Pero hija, Anabel, yo no te entiendo. ¿Por qué los has comprado si no te gustan? Anabel No sé. Es que cuando voy a las rebajas no sé lo que hago. Compro cosas que no me

gustan mucho, sólo porque son baratas. Mamá Pero, ¿son baratos estos pantalones que has comprado? Anabel Pues ... no mucho, la verdad. Los verdes no son muy caros. Sólo 69 euros. Mamá ¿Sólo? Eso es mucho dinero cuando los has comprado de rebajas. ¿Y los negros? Anabel Pues ... Mamá ¡Anabel! ¿Cuánto te han costado los pantalones negros? Anabel 99. Mamá ¡Cien euros! ¡En las rebajas! ¡Por unos pantalones que no te gustan! Anabel, ¡eres una

catástrofe! ¿Cuándo vas a aprender? a Ha comprado dos pares de pantalones. b Piensa que no le quedan bien porque le están pequeños y porque el color no le gusta. c Cuando va a las rebajas no sabe lo que hace. Compra cosas que no le gustan mucho, sólo

porque son baratas. d Le han costado 168 euros en total. (Ha pagado 69 euros por los pantalones verdes y 99 euros

por los negros.) e ¡Porque ha pagado mucho dinero por unos pantalones que no le gustan!

9

a Porque en España es importante llevar ropa bonita y la ropa es relativamente cara. b Es de producción española. c Está en Barcelona. 11 Lárétt: calle, al, va, a, casi, es, esa, en, me, ría, al, caro, o, ama, mapa, mira, vale, y, río, los, este, o, de Lóðrétt: esta, me, e, la, mi, bailar, mapa, o, ese, a, ver, ni, al, lava, amar, amarillo, lo, ser, o, te, vive, rey, y, se

Page 3: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

19 Abierto todo el día Inngangur að kennslustundinni segir frá hefðbundnum opnunartíma búða á Spáni. ATH. Pósthús (Correos) á Spáni lokar EKKI um miðjan dag, heldur hefur opið frá kl. 8.30 til 20.30 alla virka daga en frá kl. 9.30 til 14.00 á laugardögum. Aðalþemað í þessari kennslustund er stafræn starfsemi, meðal annars verslun á netinu sem alltaf er opin. Það er upplagt að vinna eitthvað við tölvu í þessari kennslustund. Textinn “Vocabulario digital” (LB bls. 92) kynnir orðaforða sem hefur með textaumfjöllun að gera. Takið eftir að uppskriftin í lesbókinni til að skrifa spænsk tákn passar ekki á allar tölvur þar sem þær eru háðar uppsetningunni. Aðrar aðferðir við að fá tákn á spænsku heldur en þau sem birtast og eru merkt í lesbókinni eru: 1 Hnappurinn Ctrl + ´ til að skrifa á, é, í, ó, ú. Hnappurinn Alt, Ctrl, shift + ? til að skrifa ¿ Hnappurinn Alt, Ctrl, shift + ! til að skrifa ¡ 2 Farðu í „Setjið inn – Tákn – Latin 1“ til að fá öll sérmerkin upp í eigin rás (?) sem hægt er að hafa opna inni í skjalinu. Það er hægt að sækja táknin eftir þörfum. Þetta er líklega það einfaldasta.Einnig er hægt að færa þetta svo að það skyggi ekki á hluta af skjalinu sem verið er að vinna við. 3 Hægt er að skilgreina sína eigin flýtihnappa fyrir þessi tákn með því að fara inn á „Setja inn (insert) – Tákn (symbol)“ Yfir textanum “Vocabulario digital” eru tvö atriði merkt með punktum með verkefnum fyrir nemendurna. Þau tengjast innkaupum. Með því að fara inn á heimasíðuna www.elcorteingles.es geta nemendur og kennarar fundið alls kyns efni til að auka orðaforða, verð og færni í að reikna á spænsku. Þetta gengur líka út á að fá send tilboð á ýmsum árstímum (gott fyrir orðaforðann í kringum t.d. jól, páska, sumar og hrekkjavöku). Textinn undir “Rincón de lectura” fjallar um ólíkar tónlistargreinar. Þess vegna ættu þær að höfða til ungs fólks með áhuga á tónlist. Sumum finnst textinn örugglega þungur. Þess vegna er mikilvægt að kennarinn geri nemendur meðvitaða um lestraraðferðir: Þegar strembinn texti kemur þarf lesandinn að byrja á því að finna (króka) til að skilja aðalinninnihald textans. Margir nemendur þurfa örugglega að fá ábendingu um að nota gegnsæju orðin sem líkjast orðum sem þeir þekkja úr ensku.

Page 4: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar 1 Verkefni 1 er bragðprufa um allt sem snýr að klukkunni, það er kynnt kerfisbundið í U20 og U21 en kennarinn verður að fara í gegnum orð yfir klukkuna þar sem nemendur þurfa að gera þetta verkefni. Það verður að meta þetta út frá nemendum og þeim tíma sem er til umráða. a ¿Cuándo abren las tiendas en España? b ¿Cuánto tiempo dura la siesta? c ¿A qué hora abren las tiendas por la tarde? d ¿A qué hora cierran? e ¿Hasta qué hora están abiertos los bancos? f ¿Hasta qué hora están abiertas las farmacias?

2

Para hacer las tareas de matemáticas, podemos usar hojas de cálculo como Excel, y para hacer presentaciones podemos hacer uso de PowerPoint. Para usar muchos de estos programas es conveniente usar el ratón. La computadora tiene un disco duro donde puedes guardar tu documento/información en carpetas. Es muy importante hacer esto antes de cerrar el programa y el ordenador. Las carpetas contienen ficheros. Un fichero de Word, por ejemplo, puede llamarse «tarea1.doc». 3 Dæmi um svör

Felipe: La quiero de color amarillo.

Ana: 80 euros.

Luis: Uso el Word.

Jesús: En la red.

Pepe: Hago una hoja de cálculos

Gabriela: Busco la mejor oferta en la red.

Page 5: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

20 Sergio se aburre Í tímanum er fjallað m.a. um það að leiðast – það er líka hluti af lífinu! Það er gott að byrja tímann á að kynna klukkuna kerfisbundið. Lesið tvö fyrstu tilsvörin og æfið fyrst heilu tímana. Upplagt er að byrja á því að nota tilbúna klukku eða teikna klukku og sýna vísana á töflunni. Síðan eru tímarnir skrifaðir í tölum. Nemendur spyrja hver annan, tveir og tveir saman. Gerið það sama með hálfa tíma, síðan klukkuna þegar hún er minna en hálfur tími, meira en hálfur tími o.s.frv. Nemendur vinna tveir og tveir saman, eins mikið og hægt er. Í tímanum geta þeir skrifað niður tíma með bókstöfum. Þessir tímar eru lesnir upp í næsta tíma fyrir bekkjarfélaga sem á að skrifa þá niður með tölustöfum. Síðan bera nemendur saman það sem þeir lásu upp og tölustafina. Til að nota sjónvarpsþáttinn í “Aperitivo” á bls. 96-97 í LB verða nemendur að vita að maður gefur upp klukkuna með forsetningunni a: “a la una/a las dos”. Þetta kemur kerfisbundið inn í næsta tíma. Í viðbót við klukkuna verða afturbeygðar sagnir æfðar vandlega í þessum tíma. Með æfingunni þá bætist við hjá nemendum despertarse, levantarse og acostarse. Með því að blanda saman klukkunni við sagnirnar og finna hljóðtengsl sem passa saman, munu nemendur geta lært hvað þýðir hvað:

Me despierto a las siete de la mañana. Me levanto a las siete y media de la mañana.

Me acuesto a las nueve de la noche. Nemendur geta búið til verkefni hver handa öðrum: Þeir skrifa 6-7 setningar um hvað ein persóna á að gera. Nokkrar af sögnunum eiga að vera afturbeygðar sagnir. Þar sem sögnin á að standa setja nemendur línu til að skrifa á. Síðan skiptast þeir á blöðum og skrifa inn sögn sem passar inn. Að lokum bera þeir þetta saman við upprunalega textann. Þeir sem ráða ekki við að skrifa sjálfstætt geta stutt sig við textann í bókinni þegar þeir laga hliðstæða textann. Í sambandi við “Bocata cultural” má nefna það að José Carreras syngur m.a. “Granada” eins og í útdrættinum á bls. 136 í LB. “Granada” er samið af mexíkóska tónskáldinu Agustín Lara. Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar

1

a Se aburre porque sus amigos no están en casa / porque no sabe qué hacer. b Carlos está en la sierra con sus padres. c Sergio ve la televisión. d Ve la lección 10 de un curso de inglés. e El señor Smith se despierta a las siete y cuarto de la mañana, se levanta y va al cuarto de baño. f Va a la cocina. g Piensa que es muy aburrido. h Escucha uno de sus discos favoritos.

Page 6: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

2A

A Son las cuatro y media B Es la una y cuarto C Son las dos y diez D Son las tres y veinte E Son las ocho (en punto) F Son las cinco y media G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco

4

Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc.

5

Me despierto temprano, y me levanto en seguida. Voy al cuarto de baño y me ducho. Después voy a la cocina. Me siento a la mesa y desayuno té y tostadas. Miro la hora. Son las siete y media. Me levanto de la mesa. Tengo que salir. 6A duro erfiður, harður aburrido leiðinlegur divertido skemmtilegur interesante athyglisverður difícil erfiður

7

1 Pedro tiene siete años, y su madre tiene muchos problemas con él. 2 Por la mañana tiene sueño (está cansado) y no quiere levantarse. 3 No le gusta ducharse y no quiere ir al (cuarto de) baño. 4 No tiene hambre por la mañana y no quiere desayunar. 5 A Pedro no le gusta la leche. 6 Sólo bebe zumo de naranja. 7 Cuando Pedro va a (ir a) la escuela, a menudo tiene prisa. 8 Cuando hace frío, tiene que llevar un gorro. 9 A Pedro no le gusta el gorro azul que le ha regalado su abuela. 10 «El gorro es feo,» dice. 11 «Los otros niños no llevan gorro.» 8 „El piso nuevo“ Hljóðhandrit claro – ljós (lo.) departamento – deild Los señores Peralta han comprado un piso nuevo en la costa, cerca de Valencia. Los Peralta viven en el norte de España, en Bilbao, pero la señora Peralta es de Valencia y le gusta pasar el verano allí. Hoy la señora Peralta y su hija Begoña han ido al centro para comprar algunas cosas que necesitan en el piso nuevo. Sra. Peralta Begoña, ¿qué te parecen estas cortinas para el comedor? Son bonitas, ¿verdad?

Page 7: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

Begoña A mí me parecen un poco oscuras. Para un piso en la costa, prefiero cortinas claras. Mira éstas, mamá. ¿No te gustan?

Sra. Peralta Sí. Parecen muy elegantes. Seguro que son muy caras. ¿Qué valen? Begoña Treinta y ocho euros el metro. Sra. Peralta Uy, muy caras, hija. Piensa que necesitamos casi diez metros. Y no podemos

gastar mucho dinero. El piso ya nos ha costado casi trescientos mil euros. Begoña Estas también son bonitas y elegantes, y sólo cuestan dieciséis euros por metro. Sra. Peralta Pues sí. Esas me gustan mucho. Y me gusta el precio también. Compramos diez

metros, ¿no te parece? Begoña Y ahora, ¿qué más necesitamos? Sra. Peralta Platos, vasos y todo eso. Vamos al departamento de cocina. Begoña Estos platos son prácticos, bonitos y baratos. Me gustan los platos de colores. ¿Y a tí,

mamá? Sra. Peralta ¿Cuánto cuestan? Begoña Tres cincuenta cada uno. Si compramos doce, son ... a ver ... diez cuestan treinta y

cinco euros ... y dos platos más son once. Cuestan cuarenta y seis euros por docena. Está bien, ¿no?

Sra. Peralta Sí, estupendo. A ver si encontramos también unos vasos bonitos y baratos. a Los Peralta han comprado un piso nuevo en la costa y van a comprar algunas cosas que

necesitan en el piso. b La señora Peralta es de Valencia y le gusta pasar el verano allí. c Son bonitas, elegantes y baratas. d No pueden gastar mucho dinero porque el piso les ha costado mucho dinero. e Porque necesitan platos y vasos para la cocina. f Le gustan los platos de colores. g Tres cincuenta cada uno. h Seis platos cuestan veintiún euros. Ejercicio adicional: Escucha el CD de nuevo. Creemos que Begoña se equivoca al calcular el precio de los platos. ¿Estás de acuerdo? 9 Tillaga að lausn: a A las siete y media. b Me levanto y me ducho. c Voy a la cocina. d Desayuno pan con queso y un yogur. e Me preparo para salir. f No, no me gusta. g Pienso que muchos programas son aburridos. h Me aburro a veces en casa y en la escuela. 21 ¿A qué hora? Þessi texti er til tilbreytingar frá málfræðinni. Nýstárlegar sagnir fyrir nemendur eru setningar um það að borða; desayunar, merendar og cenar. Þeir þurfa að æfa “desayuno poco” í staðinn fyrir “como poco desayuno”. Það er mikilvægt að nemendur læri að sérstakar sagnir eru í spænsku fyrir það að borða morgunmat, millimáltíð og kvöldmat. Hvað borða Spánverjar í morgunmat? ”El desayuno típico es café con leche y pan o tostadas con mermelada y mantquilla …”

Page 8: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

Fleiri verkefni ganga út á að bera saman spænskar og íslenskar kringumstæður. Hægt er að undirstrika allt sem er öðruvísi á Spáni þegar það snertir matarvenjur og opnunartíma. Gera þarf nemendum ljóst að opnunartímar á Spáni eru að breytast mikið. Stórar verslanir eru opnar allan daginn og í þeim er gjarnan eitt bakarí og aðrar sérverslanir. Verkefni 9 í vinnubókinni gengur út á hefðbundnar stakar verslanir sem í ríkari mæli fylgja hefðinni og eru lokaðar á miðjum degi. Fleiri bæir á Spáni hafa Plaza de España. La Plaza de España í Sevilla er alveg sérstakt torg; þar er bekkur fyrir hvert af hinum 52 héruðum á Spáni. Veggurinn aftan við er skreyttur með flísum sem eru lagðar eins og mósaíkmynd. Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar

8

a Es una pausa para descansar cuando calienta mucho el sol. La palabra siesta viene de sexta en latín, la sexta hora del día.

b La mayoría de los españoles trabajan por la mañana hasta las 12 o la 1, luego hay siesta, y después trabajan por la tarde de 4 a 7.

c La jornada intensiva (o continua) es una jornada sin siesta. 9 A Tillaga að lausnum (almennt svar fyrir spænska smábæi) a Está abierto b Está abierta c Está cerrada d Está abierto e Está cerrado f Está cerrado B a Está abierto b Está abierta c Está cerrada d Está abierto e Está cerrado o abierto, depende del supermercado f Está abierta o cerrado, depende de la farmacia 22 Tarea - ¡A comer! Í þessum tarea-tíma eiga nemendur að vinna með orðaforða í sambandi við mat, matarvenjur, máltíðir o.s.frv. Lokaverkið á að vera spænskur „matseðill dagsins“. Síðan eiga nemendur að ræða tveir og tveir saman um á hvaða veitingastað þeir vilja borða út

Page 9: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

frá „matseðli dagsins“ sem ólíkir veitingastaðir (hópar nemenda) bjóða upp á. Ef vill er hægt að lokum að spila hluta úr samtölunum og pöntununum inni á veitingastaðnum. Textinn á bls. 105 í lesbókinni er tekinn úr spænsku blaði. Þessi ósvikni texti er strembinn bæði í orðaforða og setningafræði og það er auðvitað ekki ætlunin að nemendur þurfi að vinna með textann orð fyrir orð eða skilja allt sem stendur þar. Myndin er sá hluti af textanum sem er mest áberandi. Áður en unnið er með myndina (lesbók bls. 105) og textann eftir Pablo Neruda (lesbók bls. 106) þurfa nemendur að gera verkefni 1 til að bæta orðaforðann. Við mælum með því að lesa fyrstu 11 línurnar í “Oda a la papa” ef ekki er hægt að vinna með bæði ljóðin eftir hann eða lesa útdráttinn. Málið er venjulega einfalt og línurnar hafa greinilega merkingu sem hægt er að nota, t.d. í samtölum um hvaða matartegundir bárust til Evrópu frá Rómönsku-Ameríku. Í sambandi við uppskrifgina að gazpacho getur kennarinn nefnt að súpan er mjög vinsæl í Andalúsíu og hún sé borðuð ísköld og oftast á sumrin. Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar 1 A patatas kartöflur (kallaðar papas í Suður-Ameríku – þær koma frá Andes- svæðinu- og á Kanaríeyjum) garbanzos kjúklingabaunir (nokkuð þekktar á Íslandi en mjög algengar á Spáni. Einhverjir kannast við humus, kjúklingabaunastöppu, sem er mikið notuð við Miðjarðarhafið og í Miðausturlöndum. Tilheyrir legumbres) tomates tómatar (þeir eru líka frá Suður-Ameríku) naranjas appelsínur (Valencia-héraðið á Spáni ræktar mest af appelsínum) aceitunas ólífur (Ólífuolía er ein af mikilvægustu útflutningsvörum Spánar. Ólífur eru aðallega ræktaðar í Andalúsíu og Extremadura) ajos hvítlaukur (líka mikilvægt hráefni í spænska eldhúsinu) uvas vínber (notaðar í vínyrkju; vín er framleitt um mestallan Spán, en þekktast í öðrum löndum eru Rioja-vínin frá Rioja-svæðinu) pimientos paprika (sem er líka upphaflega frá Suður-Ameríku) vino vín (af vínum sem koma frá Suður-Ameríku eru vín frá Chile og Argentínu vinsælust á Íslandi) maíz maís (algengasta matvaran í stórum hluta Suður-Ameríku) jamón serrano saltað og reykt svínslæri (Spánn er þekkt fyrir sitt reykta og saltaða svínakjöt. Langbest er kjötið sem er af grísum sem ganga úti og éta eikarhnetur (bellotas): jamón ibérico de bellotas.) B Hér eiga nemendur að endurtaka og læra fleiri orð fyrir matarflokka (kjöt, fisk o.s.frv.) Viðeigandi glósur: legumbres belgávextir (linsur, baunir, ertur …), grænmeti comida rápida skyndimatur, oft kallaður comida basura (ruslfæða) dulces sætindi, sælgæti, notað um kökur o.þ.h. (golosinas gotterí)

Page 10: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

2A-B Það er ekki ætlunin að nemendur eigi að lesa textann á bls. 105 í lesbókinni orð fyrir orð; þeir eiga að hlaupa lauslega yfir til að fá yfirsýn yfir textann. Það sem nemendur ættu að geta komist að er að textinn lýsir matarpýramídanum á myndinni, hann fjallar um hvað er hollt og hvað óhollt og hverju ætti að borða mikið eða lítið af. Ef kennaranum þykir textinn fyrir matarpýramídann of erfiður fyrir nemendur, líka út af bakgrunni þessarar lestrarstefnu, þurfa þeir ekki að lesa textann. Þá er heppilegra að taka pýramídann og ræða innihald hans á undan verkefni 2A og B (þar ættu nemendur að sýna að þeir hafi skilið nóg til að flokka og bæta inn nokkrum tegundum). Í verkefni 2A eiga nemendur að setja inn orðin casi nada, un poco, algo, bastante og mucho í pýramídanum út frá því hversu hollar matvörurnar eru á hverju stigi: casi nada er sett efst og mucho neðst. Nánari upplýsingar um tegundirnar í verkefni 2B: arroz hrísgrjón (cereales). Kennarinn getur vel nefnt að hrísgrjón eru ræktuð í Valencia-héraðinu á Spáni og að þess vegna eigi grjónaréttir eins og paella uppruna sinn þar og eru mjög útbreiddir. almendras möndlur. Vekja athygli nemenda á því að frutos secos eru bæði þurrkaðir ávextir og það sem við köllum safnheitinu „hnetur“. cebolla laukur (verduras y hortalizas) gambas rækjur (marisco) hamburguesa hamborgarar (carnes rojas). (Kjúklingur – pollo – myndi tilheyra næsta stigi undir) lentejas linsur (legumbres) mantequilla smjör (productos lácteos) manzana epli (frutas frescas) nata rjómi, krem (leche) patatas kartöflur (verduras y hortalizas) 3 Kennarinn getur látið nemendur hafa afrit af tómum pýramída á bls. 120 í lesbókinni eftir þörfum þannig að nemendur hafi tóma pýramída til að skrifa í fyrir hverja æfingu. Þessi mynd er ekki talin með í fjölritunarbanninu á bls. 2 í lesbókinni. Aukablað með pýramída getur verið til þess að nemendur geri grein fyrir sínum eigin máltíðum. 4 Einnig hér getur kennarinn dreift aukablöðum af pýramídanum á bls. 120 í lesbókinni þannig að nemendur geti skrifað niðurstöður úr samtali við sessunautinn um matarvenjur hans (Þessi mynd er undantekning við banni um afritun á bls. 2). Að gefa ráð um matarvenjur Það er mikilvægt að nemendur æfi orðasambönd eins og debes + nafnhátt, tienes que + nafnhátt og creo que + nútíð. Búið til fleiri dæmi en dæmin í bókinni, þannig að þau komi fyrir í athöfninni og skrifið þau á töfluna, á glæru e.þ.h. Góðar uppástungur gætu verið: Pienso que + nútíð og hay que + nafnháttur.

Page 11: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

6 Í þessu samantektarverkefni þurfa nemendur að nota allt sem þeir hafa lært um spænskar máltíðir, matvörur og -rétti, bæði í tímanum og í fyrri tímum, þ.e.a.s. verkefnið sameinar tungumálið og þekkingu á menningu. Kennarinn getur vel, í sambandi við tilvitnunina í Don Quijote neðst á síðunni, minnt nemendur á sérstakar spænskar sagnir sem snúa að mat: Desayunar, comer/almorzar, merendar, cenar – og að þessar sagnir eru ekki notaðar með t.d. desayuno og cena sem beint andlag: Orðaskipan með „matarsögnum“ og beint andlag geta komið fyrir, sérstaklega í sambandi við morgunverð en aldrei með sögninni comer. Í því tilfelli er notað tomar, sögn sem nemendur ættu að venja sig við að nota oft í staðinn fyrir comer og beber: „Tomo el desayuno a las ocho.“ 7 Kennaradiskur 3: Spor 2 Hlustunartexti: Samtal um matseðil á veitingastaðnum El Romeral. Tvær perónur í textanum ræða um matseðilinn á El Romeral sem mynd er af á bls. 117 í lesbókinni. Nemendur geta notað hlustunartextann sem útgangspunkt til að útbúa samtöl í þessum dúr. Handrit fyrir hlustunartextann sem útgangspunkt liggur á Afritunarblaði 25. Við mælum með því að nemendur hlusti fyrst án þess að horfa á textann og segi hvað þeir hafa skilið úr samtalinu. Síðan fá þeir textann og fara eftir honum. ***** SJÁ AFRITUNARBLAÐ 25, AFTAST Í ÞESSU SKJALI Kennarinn ætti jafnvel að gefa upp nokkur orð úr samtalinu áður eða eftir hlustunina, t.d. sano („heilnæmur“) og ligero („léttur, auðmeltanlegur“, „lítið fitandi“), lleva … („inniheldur …/ er búinn til með …“) del primero („í forrétt“), como de todo („ég borða allt mögulegt“). Þetta eru orð og orðasambönd sem nemendur geta þurft að nota þegar þeir semja svipuð samtöl fyrir ólíka „menús del día“. Afritunarblað 26 inniheldur þrjá aðra matseðla sem jafnvel er hægt að nota sem dæmi í æfingunni eða seinna í sambærilegum æfingum. Ein hugmynd er að afrita þau og El Romeral-matseðilinn á blað eða glæru og biðja nemendur að komast að því hvaða matseðil parið sé að ræða um þegar þau hlusta á hlustunaræfinguna. ***** SJÁ AFRITUNARBLAÐ 26, AFTAST Í ÞESSU SKJALI 8 La tarea final, lokaverkefnið, er að útbúa spænskan „Matseðil dagsins“. Nemendur þurfa að hafa tíma til að sjá mismunandi matseðla og nöfn á veitingastöðum, bæði á netinu og með dæmum úr spænskum matreiðslubókum. Þegar matseðlarnir eru tilbúnir eru þeir hengdir upp í bekknum og nemendur fara tveir eða þrír saman „út að borða“. Þeir ræða og velja veitingastað út frá matseðlum, segja hvort þeim líka réttirnir á matseðlinum, hvort réttirnir eru hollir, maturinn of dýr o.s.frv. Þýðing á orðtaki „Borðaðu eins og kóngur á morgnana, borgari í hádeginu og kvöldverð eins og betlari.“

Page 12: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

Afritunarblað 25 Hombre Mira, ¿vamos aquí al Romeral? Mujer A ver qué tienen. Hombre Yo tengo mucha hambre y tienen un menú del día bastante barato, ¿no te parece? Mujer Está bien de precio, sí. Lo que pasa es que tienen pocas cosas de segundo. A mí

no me apetece arroz hoy. Hombre Pero tienen pollo. El pollo te gusta. Mujer Sí, pero lleva ajo, y el ajo no me gusta demasiado, ¿sabes? Hombre Pero mira qué postres más buenos, tienen calabaza asada, que sé que te gusta

mucho. Mujer Sí, es verdad, y además es muy sana. ¿Pero tienen cosas para ti también? Hombre Claro, yo como de todo. Y de primero puedo pedir espárragos con mayonesa, que

me gustan muchísimo. Y que también son muy sanos y muy ligeros. Y después voy a pedir el arroz, ya que estamos en Valencia.

Mujer Vale, de acuerdo. Entremos, yo también tengo hambre y el menú está bien. Vocabulario del menú del día del restaurante el Romeral: revuelto de eggjahræra með ... calabacín kúrbítur arroz rossejat tilbrigði af arroz al horno, hrísgrjónaréttur bakaður í ofni tarta kaka calabaza asada ofnbakað grasker

Page 13: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

Afritunarblað 26

Page 14: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

23 Tarea – Nuestro lugar Þessi tarea-tími skiptist í tvo hluta í LB. Prósatextinn “España directo – un nuevo programa” stendur í “Lecturas”-hlutanum aftarlega í lesbókinni (bls. 188-189). Kennarinn ákveður hvort bekkurinn eigi að lesa prósatexta í tengslum við tímann eða ekki, en þemað gæti passað hér og flestar æfingar í vinnubókinni eru í samhengi við lestur á texta. Við leggjum til að byrjað sé á að skoða myndina á bls. 108 í lesbókinni og gera verkefnin undir myndinni. Þetta er auglýsing fyrir Spanair. Textahlutinn af auglýsingunni er á Afritunarblaði 27 og hægt er að skipta út eða afrita á glæru eftir að nemendur hafa giskað og „skapað“ út frá myndinni. ***** SJÁ AFRITUNARBLAÐ 27, AFTAST Í ÞESSU SKJALI Einnig er hægt að nota myndina til að kanna landafræðikunnáttu: Dreifið uppdrættinum að kortinu yfir Spán SEM ER AFTAST Í SKJALINU, og biðjið nemendur að setja niður sem flesta bæi sem áður voru nefndir, án þess að líta á kortið í lesbókinni. Libro de actividades. Útkoma, tillaga um lausn og athugasemdir 1A Verkefni í tengslum við textann “España directo” á bls. 188-189 í lesbókinni. Nemendur svara á íslensku eða spænsku, allt eftir getu. Tilgangurinn með þessum fyrsta yfirlitslestri er að láta nemendur mynda sér skoðun á því hvað textinn fjallar um. (texti) 1B-C Þetta eru verkefni í sambandi við textann “España directo” bls. 188-189 í lesbókinni þar sem nemendur eiga að sækja sérhæfðari upplýsingar. 1B a Daglega, síðdegis (diario, vespertino + klukkan 18.30) b Fréttapistill, mannlegar sögur, pistlar beint frá ólíkum stöðum í landinu, menningar-, heilsu- og íþróttaefni ásamt öðru sem er efst á baugi. Það sem verður ekki fjallað um er t.d. venjulegar fréttir, pólitík og félagslegt efni. c Pilar García Muñiz 1C a Í þessum þætti er efni frá öllu landinu en aðrir þættir sem eru nefndir einbeita sér að svæðisbundnu efni frá takmörkuðu svæði, venjulega frá comunidad autónoma (autonomía) en þau eru 17 á Spáni (sbr. U34). b Hún á við að hún vilji veita yfirsýn yfir það sem er að gerast í landinu sem heild, heildaryfirsýn yfir Spán. c Af því að í þættinum er ferðast til staða þar sem eitthvað er að gerast og teknir upp þættir við sérstök tækifæri. 12. október er þjóðhátíðardagur Spánar (el día de la

Page 15: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

Hispanidad), og Zaragoza er mikilvægur staður í þessu samhengi því verndardýrlingur Zaragoza (Pilar) á einnig þennan dag. Þar með er hátíðin óvenjustór einmitt þar. Þekktasta kjötkveðjuhátíð Spánar fer fram á Kanaríeyjum. 2 Lýst er lokaverkefninu og það þurfa allir að lesa óháð því hvort þeir lesa “España directo“- textann eða ekki.

Page 16: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

Afritunarblað 27

Page 17: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

Afritunarblað

Kaflar 24–27 í kennsluleiðbeiningum: 24 Estudiar en España Þemað í þessari kennslustund er að vera nemandi á Spáni og orðaforðinn snýst um ólíkar greinar, nám og kjör nemenda á Spáni. Kennslustundin býður þar með líka upp á samræður um frekara nám og vinnu og hugsanleg aukastörf með skóla og námi. Netið kemur sér einnig vel til að víkka út sjóndeildarhringinn – auðvelt er að finna netsíður þar sem kynntir eru háskólar í spænskumælandi löndum.

Page 18: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar 2 Þannig eru dagsetningarnar lesnar: 12.10.: doce de octubre; 2.11.: dos de noviembre; 25.7.: veinticinco de julio; 23.6.: veintitrés de junio; 24.12.: veinticuatro de diciembre (nochebuena); 31.12.: treinta y uno de diciembre; 6.1.: seis de enero; 23.2.: veintitrés de febrero; 17.5.: diecisiete de mayo 3 Þetta verkefni snýst um notkun algun@, algun@s og ningun@. Bekkurinn ætti að vera búinn að fara í gegnum §27 í “Gramática” (Málfræðiyfirlitið aftast í bókinni) um neitanir og §47.3 um óákveðin fornöfn. a alguna b ninguna c algunos d algunas e algún, ninguno f ningún g ninguna h algún i algunos j ninguna

4

Querida Gloria: Esta semana no me has escrito ni una vez. ¿Por qué no me escribes? ¿Estás enfadada conmigo? Sabes que yo te quiero locamente, no quiero a nadie más en este mundo. Eres la chica más guapa y simpática del mundo. No paso nunca/ni un día sin pensar en ti. Cuando estoy en la escuela pienso en ti todo el tiempo. No puedo concentrarme en ninguna clase. Cuando estoy con mis amigos estás siempre en mi mente. No puedo vivr sin ti. Escríbeme pronto. No debes esperar ni un día más. Besos de Gabriel P.D.: Si no contestas te digo adiós ahora. ¡No vo a escribirte nunca más!

5

1 ¿Hay un/algún banco aquí cerca? 2 Algunos de los alumnos se han ido a casa. 3 ¿Tienes algunas revistas españolas? 4 Sí, tengo algunas. 5 No sabe nada. 6 No hemos comido nada. 7 No lee/estudia nada. 8 No comprendemos/entendemos nada. 9 ¿No han comprado nada? 25 El trabajo

Page 19: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

Þetta er umfangsmikil kennslustund með tilliti til textamagns og orðaforða. Í innganginum eru gefnar nokkuð margar glósur en ekki í viðtölunum. Samkvæmt kennsluáætluninni eiga nemendur að læra lestraraðferðir og í þessari kennslustund er nytsamlegt að vekja athygli á þeim mörgu alþjóðlegu en gegnsæju orðum sem koma fyrir. Kennarinn þarf líka að vekja athygli á að þar sem ekki eru margar glósur á spássíunni er gagnlegt að lesa textann nokkrum sinnum, fyrst án þess að nota orðabók, síðan með orðabók. Kennslustundin inniheldur ekki mikið af nýrri málfræði en veitir gott tækifæri til að víkka út orðaforða um vinnu og störf. Takið eftir sögninni poner og orðasambandinu tener que. Farið einnig í gegnum orðasambönd eins og no puedo sentarme, sem eru erfið fyrir nemendur. Hjálplegt getur verið að gefa fleiri dæmi þar sem æfðar eru afturbeygðar sagnir með hjálparsögnum: Quiere sentarse, voy a sentarme, no puedes sentarte, prefiero sentarme o.fl. Orðið estrés er hægt að nota sem dæmi um það sérstæða fyrirbæri að í spænsku er alltaf e fyrir framan samhljóðana sp, sc, st og sq, eins og í orðunum español, escuela, estación, Estocolmo (= Stokkhólmur) og esquiar. Talandi um áherslu, þá er hér smáskrýtla á spænsku – – «Chiste sobre el estrés»: – En España ya no hay estrés. – ¿Y cómo es eso? – ¡Sólo hay escuatro! Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar

1

Taxista a Va a escribir un artículo sobre los españoles y el trabajo. b Trabaja diez o doce horas al día. c Sí y no. Le gusta conducir y ver gente, pero muchas veces es difícil circular por el centro. d Porque hay muchísimo tráfico. Dependienta e Trabaja en un gran almacén. f No siempre, a veces sí. g Sí, pero se cansa mucho. h Por la noche se sienta en el sofá, pone la tele y no hace nada más. Camarero i Trabaja en una cafetería. j Trabaja por la mañana y por la tarde. k Sí, le gusta bastante, pero es un trabajo duro. l Sí, hay mucho ruido. Recepcionista

Page 20: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

m La recepcionista habla con los clientes, les da la llave de la habitación y hace reservas de habitación por teléfono.

n Sí, le gusta muchísimo. o Sí, hay algunos. p No, pero a veces es difícil comprender lo que dicen los extranjeros. 2 Til viðbótar verkefnum A–C er einnig hægt að nota starfalistann til að lýsa hverju starfi með því að bæta við lýsingarorði. Gerið lista á töfluna og biðjið nemendur að lýsa nokkrum starfanna með einu eða tveimur orðum: “X es una profesión dura, aburrida, interesante, difícil, monótona, variada, atractiva” o.s.frv. Smátilbrigði við þessa æfingu er líka verk sem tveir vinna: Nemandi velur starf en segir ekki hvað það er. Annar spyr spurninga eins og þeirra sem eru í textanum til að komast að því hvaða starf hinn nemandinn er með. Ekki má spyrja hvar hinn vinnur. Enn annað tilbrigði er að nemendur eða kennarinn taka með sér myndir (úrklippur) af fólki. Hver nemandi fær mynd, ímyndar sér að hann/hún sé persónan og finnur sér starf. Síðan tekur hver viðtal við annan.

6

1 Trabajo en un hotel en el centro, y me gusta el trabajo. 2 Por la tarde estoy muy cansado/a, porque trabajo muchas horas al día (diarias). 3 Vuelvo a casa en autobús. 4 Siempre hay muchos pasajeros, y muchas veces tengo que estar de pie. 5 Antes de cenar, miro un poco el periódico. 6 Después cenamos, hablamos y vemos la televisión si hay una película buena. 7 Prefiero las películas españolas, pero no estamos siempre de acuerdo de qué películas vamos a ver. 7 Hlustunartexti: “La llave perdida” Felipe está en el centro y llama a su mujer Carmen. Carmen Sí. Felipe Carmen, soy yo. Carmen Felipe, ¿dónde estás? Felipe Estoy en el bar de la esquina de la oficina tomando un bocata. Tengo que volver a

trabajar por la noche para preparar una reunión importante con el director mañana, pero la recepción está cerrada a esta hora y no puedo entrar porque he dejado la llave en casa. ¿Quieres ver si está en la mesa de la cocina?

Carmen Sí, aquí está. ¿Pero qué hago? No puedo ir a tu oficina ahora. No tengo tiempo. Felipe Y yo no puedo volver a casa. Carmen Entonces, ¿qué hacemos? Felipe A ver. Puedes llamar a un taxi y mandar la llave con el taxista. Al Bar Manolo. Carmen Buena idea. Voy a llamar en seguida. Felipe Muchas gracias. Carmen De nada. Hasta luego.

Page 21: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

12 Lausn á krossgátu

Page 22: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

26 El piso nuevo Efni textans höfðar bæði til ungmenna sem gjarnan vilja fá eigin íbúð og til fullorðinna sem geta samsamað sig aðstæðunum. Í textanum eru mörg dæmi um notkun núliðinnar tíðar og óbeins andlags á eftir nafnhætti. Þeim nemendum sem finnst þetta erfitt, gætu hentað æfingar á borð við þessa:

Rosita me ha pagado. Tú también tienes que pagarme. Ella me ha dado una foto. Tú también ... Pedro me ha mandado un libro. Tú también ... Mi amiga me ha comprado algo. Tú también ... Ella me ha dicho un secreto. Tú también ... Mi hermano me ha dado un préstamo. Tú también ... Mis padres me han regalado una planta. Tú también ...

Hægt er að búa til keðjuleik á eftirfarandi hátt, þar sem þjálfaðar eru núliðin tíð og náin framtíð: Nemandi segir “Ha comprado un sofá.” Næsti heldur áfram með “Mi amigo ha comprado un sofá. Yo voy a comprar un sillón” o.s.frv. Verkefnið má þyngja aðeins með því að næsti segir “Mis amigos han comprado un sofá y un sillón” o.s.frv. Í kennslustundinni er lýst íbúð og húsgögnunum sem þar eru. Nemendur munu þurfa fleiri glósur þegar þeir eiga að lýsa eigin heimili. Bekkurinn getur farið sameiginlega í gegnum orðaforðann sem nauðsynlegur er. Að fenginni reynslu eru orð sem spurt er um mesa de escribir/mesa de estudio (skrifborð), librería/estantería (bókahilla), alfombra (gólfteppi), un tresillo (sófasett), cuadro (mynd) og espejo (spegill). Málshátturinn “La mujer y la sartén” (lesbók bls. 119) er ekki sá eini af sínu tagi. Hvað finnst bekknum um þessa “La mujer, la pata quebrada (brotinn fótur) y en casa” og “La mujer y la sardina, en la cocina”? Fyrsti málshátturinn vísar til þeirra gömlu venju að brjóta fót á fiðurfé svo það strjúki ekki burt! Í tengslum við “Bocata cultural” getur kennarinn sagt frá því að á Mallorca er nú byrjað að rífa elstu hótelin við ströndina hjá Palma. Þau þurfa að víkja fyrir gistihúsnæði af mun hærri gæðastaðli. Fermetrafjöldi á hvern ferðamann eykst einnig til muna. Lagið “Eres tú” var flutt af spænsku sveitinni Mocedades og varð í öðru sæti í Eurovision-keppninni árið 1973. Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar

1

a El piso está en la parte antigua de Granada, en la calle San Jerónimo. b El piso es totalmente nuevo. c Ha pagado ciento veinte mil euros. d Ha comprado algunas cosas. e En el dormitorio hay una cama grande, una silla, dos mesitas de noche, un tocador, un

armario, tres lámparas y cortinas. f Hay vasos, tazas, platos y cacerolas.

Page 23: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

g Sí, falta el frigorífico. 2 sala-comedor (kvk) borðstofa despacho (kk) skrifstofa, vinnuherbergi terraza (kvk) verönd, svalir patio (kk) húsagarður mueble (kk) húsgagn sofá (kk) sófi sillón (kk) hægindastóll mesa (de) comedor (kvk) borð, borðstofuborð silla (kvk) stóll cama (kvk) rúm mesita de noche (kvk) náttborð tocador (kk) snyrtiborð lámpara (kvk) lampi cortina (kvk) gluggatjöld entrada (kvk) anddyri, aðgangsmiði pasillo (kk) gangur vaso (kk) glas taza (kvk) bolli plato (kk) réttur, diskur cacerola (kvk) pottur, skaftpottur sartén (kvk) steikingarpanna

5

1 Mis padres me han comprado un sofá. 2 Su madre le ha comprado un piso. 3 ¿Quieres escribirme? 4 ¿Puedes (quieres) darle este libro? 5 Hay dos camas en el dormitorio, pero falta la mesita de noche. 6 ¿Hay cortinas en la cocina? 7 Les he regalado un mantel.

Page 24: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

27 Colombia Auk þess að gefa upp margar staðreyndir er textinn um Kólumbíu hugsaður sem grunnefni í verkefnavinnu um Rómönsku Ameríku. Glósurnar eru töluvert margar en u.þ.b. þriðjung orðaforðans er hægt að skilja gegnum tökuorð eða önnur orð sem nemendur þekkja úr ensku. Ef þörf krefur má minna nemendur á þessa lestraraðferð. Þegar nemendur skrifa síðan eigin texta, finna þeir auðveldlega upplýsingar á netinu á spænsku og íslensku. Glósurnar í spássíunni koma að gagni þegar unnið er með samhliða texta. Það getur verið viðeigandi að geta þess að myndin á bls. 122 í lesbókinni sýnir að Bogotá er stór og nútímaleg borg. Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar

1

a Limita con Panamá, Venezuela, Brasil, Perú y Ecuador. b Colombia tiene un clima muy variado. c Se cultivan muchos productos, por ejemplo café, arroz, azúcar, papa (=patata) y cereales. d Se exportan varios productos, sobre todo café. e Porque el café se recoge a mano. f Lucha sobre todo contra la pobreza y el narcotráfico. g Se ve en El Museo del Oro de Bogotá. h El 60 % de la población son mestizos. El 2 % son descendientes de los primeros

pobladores, el 20 % blancos, el 15 % mulatos y el 3 % negros. i Es un gran autor que ganó el Premio Nobel de literatura en 1982.

2A

ARROZ LEGUMBRES REGIÓN VARIEDAD PRODUCCIÓN

Page 25: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

3

Hlustunartexti: «¿De qué país hablan?» Vocabulario extra: la costa ströndin la tribu ættin, ættflokkurinn el campesino bóndinn el indígena sá innfæddi En América del Sur sólo hay dos países que no tienen costa. Uno de ellos limita con cinco países distintos. ¿Qué país crees que puede ser? ¿Te gustaría saber algo más sobre este país? ¿Sobre la población, por ejemplo? Tiene algo más de ocho millones de habitantes. La mayoría de ellos, un 55 %, son descendientes de los primeros pobladores y hablan quechua, aymara o guaraní. Trabajan sobre todo como campesinos, con la tierra y también con animales. La mayoría de los campesinos tienen una vida muy dura y han tenido que luchar mucho para conservar su cultura. Ahora, afortunadamente, el gobierno ha empezado a entender que los niños tienen que aprender a leer y escribir en su propia lengua. Pero todavía son analfabetos un 30 % de la población según las estadísticas del Almanaque mundial de 2005. El idioma oficial es el castellano, pero menos de la mitad de la población del país lo hablan bien. Bolivia ... porque ahora ya sabes cómo se llama este país, ¿verdad? ... tiene problemas económicos. Es difícil trabajar la tierra porque hay muchas montañas. El país exporta minerales pero las comunicaciones son difíciles y casi no tienen industria, sólo un poco de industria textil en la capital. ¿Recuerdas cómo se llama la capital? (Pausa) La Paz. Bueno, Bolivia tiene en realidad dos capitales, La Paz y Sucre, que es la capital administrativa. Cerca de La Paz está la montaña más alta del país, que se llama Illimani, y tiene 6882 metros. Hay muchos lagos en las montañas. El lago Titicaca, que está en la frontera con Perú, es muy famoso. ¿Sabes que el noruego Thor Heyerdahl ha trabajado con los indios del lago Titicaca? ¿Sabes por qué? a Limita con cinco países. Se llaman/son Brasil, Paraguay, Argentina, Chile y Perú. b Tiene algo más de 8 millones de habitantes. c Aproximadamente el 55 % son descendientes de los primeros pobladores. d Hablan quechua, aymara o guaraní. e Tienen una vida muy dura y han tenido que luchar mucho para conservar su cultura. f Un 70 % sabe leer y escribir, un 30 % son analfabetos según el Almanaque mundial de

2005. g Tiene problemas económicos. h Tiene 6882 metros (de altura). i Es un lago muy grande. j Se llama Illimani. k Está en la frontera con Perú.

Page 26: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

28 Drama en el jardín Í þessari kennslustund er beint andlag rifjað upp. Hér eru líka fleiri dæmi um sagnir með óreglulegan lýsingarhátt þátíðar. Litla samtalið “En el mercado” inniheldur mörg nytsamleg orð og orðasambönd í sambandi við athöfn. Tenga og de nada eru ný orðtök hér; nytsamlegar glósur, sem hægt er að bæta við, eru déme og póngame. Ef áhugi er fyrir því að hafa líflega kennslustund er hægt að búa til markað þar sem seld eru föt, blóm, ávextir og grænmeti. Nauðsynlegustu glósur eru skrifaðar á töfluna eða dreift til nemenda á blaði. Glósulistinn þarf að innihalda orð eins og melones, sandías, peras, ciruelas, naranjas, manzanas, fresas, melocotones, albaricoques, uvas, lechuga, tomates, pepinos, pimientos, guisantes, judías, berenjenas, cebollas og espárragos.

Einhverjir geta keypt grænmeti í salat handa 10 manns, aðrir ávexti í ávaxtasalat (macedonia). Hvað kaupa þeir? Hve mikið? Hvað kostar það? Nemendur sem eru sérstaklega áhugasamir um plöntur geta fengið það verkefni að finna hvaða orð af þessum er ekki nafn á plöntu: clavel – palmera – águila azucena – margarita – besugo violeta – ficus – golondrina lirio – gladíolo – tamarindo Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar

1

a Le ha dicho que tiene que quitar todas las plantas viejas y feas. b Tiene que trabajar de prisa porque va a un partido de baloncesto. c Quita los geranios. d Porque no le gustan los geranios. / Porque están feos. e Le pregunta por qué ha quitado los geranios. f Porque le gustan muchísimo los geranios. g Tiene que ir al mercado. h Tiene que comprar plantas nuevas.

4

a ¿Has escrito una carta a tu abuela? b ¿Quién ha visto una película española? c Mi amigo no ha vuelto de Francia. d ¿Le has dicho a tu madre que vas a salir esta noche? e Para comer he hecho una tortilla de patatas.

5

1 Ahora vamos a comer. 2 No tengo tiempo, tengo que hacer los deberes. 3 No, primero tienes que comer. 4 ¿Has comprado los libros? 5 Sí, los he comprado. 6 Tienes que leer este libro. 7 ¿Ves el periódico? 8 No, no lo veo. 9 Ha quitado las plantas secas. 10 Las quita todas.

Page 27: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

11 Hay muchas flores en este jardín. 12 Estos árboles son muy viejos. 13 ¿Te gustan estas flores? 14 Sí, son bonitas. 15 ¿Las has comprado en el mercado?

6

¿Qué has hecho con las manzanas? Las he pelado y cortado. ¿Y los plátanos, las fresas, el melón, las peras, las uvas? Los he pelado, cortado en cubitos, etc.

11

a Está en Andalucía. b Porque el clima es muy caluroso, y a los andaluces les gustan el agua y las plantas. 29 Excursión a Granada (1) Kennslustundir 29-30 eru samhangandi frásögn, lítil culebrón (sería). Hugmyndin er að kynna margar aðstæður sem allir kannast við sem ferðast til nýrra og framandi slóða; Maður kaupir miða, spyr til vegar, kaupir kort o.s.frv. En textinn segir líka ákveðna sögu; Mun Mari finna aftur vinina frá spænskunámskeiðinu? Hvað upplifir hún? Finnur hún leiðina í Granada? Kynnist hún einhverjum? Í textanum er einnig sagt frá þekktustu minnismerkjunum í Granada (la Catedral, La Alhambra og El Generalife). Verkefni 3 tekur upp lýsingarhátt nútíðar. Orðasambandið “llevo dos años aprendiendo” getur verið flókið. Leið til að æfa þetta er að spyrja nemendur um eitthvað sem þeir gera, t.d. “¿Quién juega al fútbol?”, “¿Quién toca el piano?”, o.þ.h. Þeir sem svara verða líka spurðir af öðrum nemendum; “¿Cuánto tiempo llevas tocando el piano / jugando al fútbol?”

Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar

1

a Va a hacer una excursión a Granada. b Van a salir a las ocho en punto. c Van a ver la ciudad de Granada y sus monumentos históricos. d Está en la Catedral. e Porque tiene mucho sueño y ha dormido hasta las siete y media. f Pregunta si el autobús ha salido ya. g ATH: Textinn svarar þessu ekki vel og spurningin fer út í næstu útgáfu. h Compra un billete de autobús. i Cuesta nueve euros. j Llega sobre las diez de la mañana. k Aparca en un aparcamiento. l Va a pie. m Hace buen tiempo.

2

a ¡Qué temprano!

Page 28: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

b ¡Qué pena! c ¡Qué bien! / ¡Qué suerte! d ¡Qué tarde! e ¡Qué triste! / ¡Qué raro! f ¡Qué triste! / ¡Qué raro! g ¡Qué suerte! / ¡Qué bien!

3

a Carmen está estudiando. b Los niños están desayunando. c Mi padre está comiendo ensalada. d Mi madre está leyendo el periódico. e ¿Estás bebiendo leche? f Estoy mirando el plano. g ¿Estáis escribiendo una carta? h Estamos haciendo una tortilla. i Están aprendiendo español.

4

a Están desayunando. b Estamos trabajando. c ¿Estás haciendo los deberes? d Sí, estoy trabajando con el español. e Pål y Anita están escribiendo.

5

a ... los hijos no quieren despertarse. b ... los hijos no quieren levantarse. c ... los hijos no quieren ducharse. d ... los hijos no quieren sentarse. e ... los hijos no quieren acostarse. f ... los hijos no quieren dormirse.

6

a ... nosotros no queremos despertarnos. b ... nosotros no queremos levantarnos. c ... nosotros no queremos ducharnos. d ... nosotros no queremos sentarnos. e ... nosotros no queremos acostarnos. f ... nosotros no queremos dormirnos.

7

a Tienes que levantarte a las ocho. b Pedro tiene que levantarse a las ocho. c Tenemos que levantarnos a las ocho. d Tenéis que levantaros a las ocho. e Tienen que levantarse a las ocho.

Page 29: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

8 Orðasambandið fyrir „að standa“ hefur ekki verið kynnt í MN1 og nemendur verða hér annaðhvort að nota orðabók eða fá uppgefið orðasambandið estar de pie. a ¿Te despiertas temprano? b No, no me gusta despertarme temprano. c Los niños no quieren levantarse. d Nos acostamos tarde. e ¿Cuándo (a qué hora) vas a acostarte? f Pepita no quiere casarse con José. g Se sientan a la mesa. h Voy a acostarme a las diez. i ¿Quieres sentarte? j No, gracias, prefiero estar de pie. 11 Hér þarf að leggja áherslu á að nemendur útbúi dagskrá fyrir allan daginn. Þeir verða að hafa inni í þessu pásur og máltíðir, ákveða hvaða samgöngutæki á að nota, líka númer á strætisvögnum og áætlunartíma þeirra. Til að koma í veg fyrir að nemendur tali of mikla íslensku á meðan á vinnunni stendur er mikilvægt að einn úr hverjum hópi fái það hlutverk að vera kynnir fyrir spænskumælandi gesti. Hann/hún getur sagt hve mörg þau eru og aðeins um hvað þau hafa áhuga á að skoða og gera. Ef tími vinnst til geta hóparnir líka ákveðið að gera eitthvað saman á kvöldin. Því betur sem dagskráin er skipulögð því betur geta nemendurnir æft sig.

Page 30: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

30 Excursión a Granada (2) Í síðustu kennslustund voru dæmi um lýsingarhátt nútíðar: “…para pasar unos meses o un año en España estudiando (í “Aperitivo”) og “Está creciendo ...“ (í “Rincón de lectura”).” Í þessum tíma eru líka dæmi um notkun á gerundio, lýsingarhætti nútíðar. Lýsingarhátt nútíðar ætti að vera einfalt að skilja þegar þetta er borið saman við -ing-formið í ensku. Það er hægt að æfa sig svona: ¿Han salido? No, están saliendo ... ¿Han cenado? No, ... ¿Han llegado? No, ... ¿Has comido? No, estoy ... ¿Habéis acabado? No, estamos ... ¿Has desayunado? No, ... Í þessari kennslustund sjáum við einnig kurteisislegan boðhátt, en á þessu stigi er hægt að láta sér nægja að læra cruce, vaya og tome sem glósur án þess að fara nánar inn í boðhátt (viðtengingarháttur og kurteisislegur boðháttur eru æfðir kerfisbundnara í Mundos nuevos 2). Það eru margar sagnir sem tjá hreyfingu í U29 og U30. Fáðu nemendurna til að fara yfir hlutana og strika undir allar líkar sagnir og skrifa þær í síðan í nafnhætti (entrar, ir, salir, andar, doblar, subir, llegar, bajar, acercarse og sentarse). Hversu margar aðrar svona sagnir kunna nemendurnir? Þeir eru búnir að kynnast correr, volver, cruzar og venir. Ljósmyndin á bls. 137 í lesbókinni frá El patio de los leones er hægt að nota sem útgangspunkt til að finna fleiri myndir frá Alhambra. Textinn sem fylgir ljósmyndinni á bls. 139 í lesbókinni er til að æfa nemendur í lestri á bæði skriflegum texta og ljósmyndum. Myndin sýnir «un chico y una chica en un bar», og nemendurnir eru hvattir til að skoða hvort myndin passar við söguna um Mari. Hér eru dæmi um skort á samræmi: Mari fer á «una plaza grande con varias terrazas» (myndin sýnir un bar) þar sem hún finnur ekkert laust borð (stelpan á myndinni situr ein), Tomás les dagblað (strákurinn á myndinni er ekki að lesa), Mari er ljóshærð (stelpan á myndinni er dökkhærð), og Mari er í gallabuxum (stelpan á myndinni er í venjulegum pantalones). Ljóðið eftir Lorca á bls. 141 í lesbókinni er sótt í «Baladilla de los tres ríos». «El camino de Sevilla» er Guadalquivir, og «Los ríos de Granada» er Darro og Genil. Ljóðið er hægt að syngja við lagið við «El vito, vito.» Lorca-safnið var tilbúið sumarið 1995. Gengið var frá húsinu eins og það væri frá tíma Lorca. Í svefnherberginu er skrifborð Lorca þar sem hann skrifaði verk sín. Hægt er að sjá uppkast að mörgum þekktustu ljóðum hans í glerkassa, með breytingum og yfirstrikunum. Safnið er skemmtileg upplifun fyrir aðdáendur hans. Þar sem márakóngurinn Boabdil kemur fyrir í «Bocata cultural», er hægt að upplýsa það að hin margverðlaunaða metsölubók El manuscrito carmesí (Planeta 1990) er 500 bls. skáldsaga eftir rithöfundinn Antonio Gala um Boabdil og líf hans á árunum fyrir og eftir La Reconquista. Bókinni er ætlað að sýna dagbækur hans, sem fornleifafræðingar fundu í marokkóska bænum Fez árið 1931. Bókin er áhugaverð lesning af því ástandið á Spáni er séð með augum mára. Boabdil harmar t.d. skort kristinna á menningu og hreinlæti og er sleginn yfir öfgafullu trúarofstæki þeirra. Honum er lýst sem ljóðskáldi og heimspekingi sem þurfti að yfirtaka stjórnina í El Reino de Granada gegn vilja sínum.

Page 31: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

Dos de enero 1492 var dagsetningin þegar Boabdil lét frá sér lyklana að Granada og sigldi til Fernandos og Isabel. Hið rétta nafn og titill Boabdil var Abu Abdullah Muhammad hinn 11. Hann lést 1527 í Fez. Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar

1

a Quiere ir a la Catedral. b Habla con un señor porque no sabe cómo ir a la catedral. c Está decepcionada porque no ha encontrado a sus amigos. d Quiere comprar un plano de la ciudad, porque no sabe donde está la Alhambra. e No, está muy lejos. f Mari llega andando. Mari quiere ir a comer. h Se sienta allí porque no hay ninguna mesa libre. i Le pregunta si es española. j Contesta que es noruega. k Porque Tomás dice piropos. l Le explica todo lo que le ha pasado. m Porque piensa que las chicas noruegas son muy guapas. n Va a comer en casa. o Mari ve a tres amigas de su grupo.

3

a ¿Quieres comprar algo? b No, gracias, no quiero comprar nada. c ¿Alguien sabe dónde está el banco de Bilbao? d No comprendo nada. e ¿Hay alguien en la calle? f ¿Has dicho algo? g No, no ha dicho nada.

4

a ¿Hay alguien en la calle? b No, no hay nadie allí ahora. c ¿Hay alguien aquí? d Sí, hay alguien aquí. e ¿Has visto a alguien de tu escuela? f No, no he visto a nadie.

6

Un hombre alto y rubio se sienta a la mesa de una terraza. La camarera le sonríe y pregunta si quiere algo. El hombre dice que tiene sed. Pide una cerveza. La camarera piensa que el hombre es muy guapo. El hombre empieza a leer el periódico. La camarera vuelve a la cocina.

Page 32: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

7 larg@ – cort@, viej@ – nuev@, car@ – barat@, bonit@ – fe@, grande – pequeñ@, divertid@ – aburrid@/triste, anch@ – estrech@, inteligente – tont@, negr@ – blanc@, baj@ – alt@, difícil – fácil, cerca – lejos Hér er verkefnið að finna nafnorð sem passar fyrir öll lýsingarorðin: una calle larga, un coche viejo, o.s.frv. 8 Tillaga að lausn: 1 He visto un libro interesante en una librería. 2 Quiero comprarlo, pero es demasiado caro. 3 Las calles del centro de Granada son viejas y estrechas. 4 Para mí, el novio (la novia) ideal es un chico (una chica) inteligente y bonit@. 5 No sé, es una pregunta muy difícil. 6 El programa no me interesa. Pienso/Opino que es aburrido.

11

1 Mari ha ido a pie (ha ido caminando) hasta (a) la Alhambra. 2 Allí busca/está buscando a sus amigos, pero no los encuentra. 3 La Alhambra le parece maravillosa. 4 Le gustan especialmente las flores y las fuentes. 5 Ahora tiene hambre y sed. 6 En una plaza en el centro hay muchas terrazas. 7 No hay mesas libres, pero un chico moreno y guapo está solo leyendo el periódico. 8 Le pregunta si quiere sentarse.

12

a ¿Me puedes explicar / Puedes explicarme el camino a Correos? b Quisiera cuatro sellos para Noruega. c Son tres euros. d Mari se ha perdido, y no encuentra a los otros estudiantes. e Lleva dos horas buscando. f Tomás le pregunta a Mari si quiere comer en su casa. g ¿Está libre esta mesa? Sí, puedes sentarte. h ¿Conoces a Tomás? No, no lo conozco. i ¿Por qué estás sonriendo? Porque estoy content@. j ¿Cuánto tiempo llevas aprendiendo español? Llevo un año aprendiendo español. k Llevo diez años (viviendo) en Noruega (ahora). l Me he perdido. ¿Me puedes ayudar?

Page 33: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

13 Nemendadiskur: spor 18 Hlustunartexti: «Ir al teatro» encantar heilla, hrífa la obra verkið Í þessu samtali er notaður viðtengingarháttur nútíðar (tengas) sem ekki verður tekinn fyrir fyrr en í Mundos nuevos 2. Þar sem nemendur hafa spurningar fyrir þetta form er hægt að láta nægja að þessu sinni að gefa upp að eftir es una pena que er sagt tengas en ekki tienes, en bekkurinn fær tækifæri til að læra þetta betur seinna. Ef nemendur eru mjög duglegir og áhugasamir getur kennarinn farið yfir viðtengingarháttinn með stuðningi málfræðinnar aftast í bókinni, § 18, bls. 213-214. Felipe Carmela, ¿te gustaría ir al teatro esta noche? Mi amigo Juanjo me ha dado dos

entradas. Su hija pequeña está enferma, y por eso no pueden ir él y su mujer. Carmela ¿Para qué teatro son? ¿Qué dan? Felipe Dan Yerma, de García Lorca. Yo ya la he visto, pero tú no, ¿verdad? Carmela No, y me gustaría mucho verla. García Lorca me encanta. Es una pena quesólo

tengas dos entradas. Felipe ¿Por qué? ¿Te gustaría invitar a alguien más? Carmela Sí, a mi amiga Ellen, la noruega. A ella también le gusta mucho Lorca. Felipe Pero no lo va a entender. Es bastante difícil, ¿no? Carmela Pero Ellen entiende mucho. Lleva sólo tres años estudiando español, pero ya lo

habla muy bien y ha leído mucha literatura. Yo creo que le gustaría ir al teatro con nosotros. Pero sólo tenemos dos entradas.

Felipe ¿Por qué no vais vosotras dos? A mí no me importa quedarme en casa. Ya he visto Yerma.

Carmela Y además hay un partido de fútbol por la televisión, ¿no? Felipe Sí, es verdad. Pero no es tan importante. A mí siempre me gusta ir al teatro con

una chica tan guapa como mi mujer. Carmela Gracias por el piropo. Voy a llamar a Ellen. A ver ... ¿a qué hora tenemos que

encontrarnos? ¿Cuándo empieza la función? Felipe A las nueve y media. ¿Por qué no la invitas a comer aquí en casa primero? Carmela Buena idea. a Su amigo Juanjo le ha dado las entradas porque su hija pequeña está enferma. b Dan la obra «Yerma». c Es una amiga noruega de Carmela. d Porque hay un partido de fútbol en la televisión. e Porque Felipe dice que Carmela es muy guapa. f Van a cenar en casa de Felipe y Carmela antes de ir al teatro. 18 Bañarse er orð sem nemendurnir þurfa að kunna. Kannski einhver geti skrifað stuttan texta um sumar á okkar breiddargráðu á meðan aðrir skrifa um frí á Spáni? Svona stuttar skriflegar lýsingar geta verið á ferð í bekknum þannig að allir geti lesið hluta af því sem hinir hafa skrifað.

Page 34: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

23 Verkefnið gengur út á að nemendur þurfi fyrst að finna svör við spurningunum og síðan skuli þeir nota svörin til að skrifa samhangandi texta. Þeir þurfa að gæta þess að raða ekki bara svörunum saman í röð til þess að gefa upplýsingar um Lorca og Granada, heldur verða þeir að bæta inn aðeins meiri upplýsingum (aðallega á grundvelli spurninganna og textans á íslensku í «Bocata cultural») og ekki síst nota aðferðir fyrir textatengsl. Kannski þarf að breyta röðinni aðeins til að framsetningin verði rökrétt. Hér er fyrst tillaga að svörum við spurningunum. a Tiene unos 260 000 habitantes. b Son dos castillos con jardines. c Van porque allí pueden esquiar. d Es el barrio de los gitanos en Granada. e Es un famoso poeta español, nacido en 1898 y muerto en 1936. f Fuente Vaqueros está en Andalucía, cerca de Granada. g Ha escrito tanto poesía como teatro. h Se llaman Bernarda Albas hus y Blodbryllup/Blodbryllaup. Einfaldur texti í samhengi getur litið svona út: Granada es una ciudad española en Andalucía con unos 260 000 habitantes. La ciudad no está lejos de Sierra Nevada. Los españoles van allí para esquiar. En Granada están La Alhambra y el Generalife, dos castillos conocidos con jardines. El barrio de los gitanos en Granada se llama Sacromonte. Federíco García Lorca es un famoso poeta español, nacido en 1898 y muerto en 1936. Viene del pueblo Fuente Vaqueros en Andalucía, cerca de Granada. García Lorca ha escrito tanto poesía como teatro. Sus dramas La casa de Bernarda Alba y Bodas de sangre se llaman respectivamente Bernarda Albas hus y Blodbryllup/Blodbryllaup en noruego.

24

Solución del crucigrama:

Page 35: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

31 Caos en el restaurante Í textanum eru tvö efni: að vera veikur eða vera illt einhvers staðar og að borða á veitingahúsi. Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar

1

a Hay caos porque todos están enfermos menos los clientes. b Está en la cama. c Se ha caído y está en el hospital. d Ha decidido que no van a cerrar. e Es un buen día porque hay muchos clientes. f Llegan sobre las nueve. g Les trae pan y aceitunas. h Han venido porque les han dicho que es un restaurante muy bueno. i No, la comida es una catástrofe. j El cocinero las ha quemado. 2 Til þess að fá meira út úr samtalinu ættu nemendur í hópnum að stinga upp á ýmsum veitingahúsum og rökstyðja val sitt. Þeir verða samt að koma sér saman um einn stað og leika síðan atriðið á veitingastaðnum. 4 a Hann/hún hefur brotið á sér vinstri fótinn b Honum/henni er illt í fætinum. c Hann/hún hefur skorið sig í fingurinn. d Hann/hún finnur nokkuð til. e Það er erfitt fyrir hann/hana að vinna.

Page 36: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

5

¿Conoces a mi amigo Juan? No, no (le)/lo conozco. Pues se ha caído en la calle. No se ha roto nada, pero le duele la mano izquierda. ¿Y Nuria? No la he visto hoy. ¿Le ha pasado algo? Sí, en el hospital le han dicho que tienen que hacerle un análisis. Se ha levantado tarde hoy. Le duele la cabeza. Nemendur geta ímyndað sér að þeim sé illt einhvers staðar og spyrja hver annan spurninga eins og: „¿Te duele la espalda?“ (hugsanlegt svar: „No, la espalda no me duele“), „¿Te duele el pie?“ o.s.frv. Flestir þekkja barnavísuna Höfuð, herðar, hné og tær. Hér er spænsk þýðing á henni, nokkuð frjálsleg. Hví ekki að æfa orðin með hjálp lagsins? Ef við bætum líkamshreyfingum við verður það mjög skemmtilegt. Cabeza, hombros, pierna, pie, pierna, pie Cabeza, hombros, pierna, pie, pierna, pie Ojos, oídos, mejilla a tocar Cabeza, hombros, pierna, pie, pierna, pie

7

1 En el Restaurante Manolo están enfermos todos menos los clientes. 2 Una señora y un señor acaban de llegar. 3 La camarera les da una mesa al lado de la ventana. 4 Les da el menú y les trae pan y mantequilla. 5 Los clientes miran el menú y dicen que quieren comer ensalada y calamares. 6 La camarera les pregunta si quieren vino con la comida. 7 Contestan que prefieren cerveza y agua mineral.

8

1 A la mujer le duele la garganta. 2 A la chica le duele el brazo. 3 Al hombre de la izquierda le duele el pie. 4 Al hombre de la derecha le duele la cabeza. Valkostir sem nemendur hafa ekki lært en kennarinn getur lagt til: 3 Se ha torcido el tobillo (har forstuet ankelen). 4 Se ha fracturado el cráneo (har fått kraniebrudd).

9

• Son el arroz, la carne, el pescado, los mariscos, las verduras, el aceite de oliva, el ajo y la fruta.

• Es la paella • En el noroeste son características las salsas, en Cataluña la especialidad son los cocidos.

Page 37: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

32 ¿Qué pasó después? Eins og fyrirsögnin gefur til kynna fá nemendur hér fyrstu kynnin af pretérito indefinido. Seinna verður farið rækilega í bæði pretérito indefinido og pretérito imperfecto. Í kaflanum eru nýjar glósur og hluti af þeim eru gegnsæ orð. Textinn er allur skrifaður í 3. persónu pretérito indefinido eintölu og fleirtölu. Fjórar óreglulegar sagnir koma fyrir í textanum: decir, hacer, pedir og ir. Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar

1

A a Salieron del restaurante. b Entraron en un bar. c No, no comió nada. d (Se) comió una hamburguesa grande. e Tomaron un café. f Volvieron a casa en autobús. B g Alicia comió un flan con nata e Ignacio comió un trozo de queso manchego. h Tomaron café. i Ignacio no encontró su cartera. Fregaron los platos en la cocina. C j Pidió un plato de calamares. k Tomaron postre y café. l Esperaron la cuenta media hora. m Ignacio se enfadó. n Salieron del restaurante sin pagar y fueron a casa en taxi.

3A

1 llamó, 2 preguntó, 3 hablaron, 4 llegó, 5 preguntó, 6 llamaste, 7 reservaron/reservaste, 8 contestó, 9 hablamos, 10 reservé

3B

1 salí, 2 comí, 3 comimos, 4 comió, 5 bebí, 6 bebió, 7 vimos, 8 comiste, 9 comisteis, 10 salieron, 11 vieron

4

El domingo Pepa salió con dos amigas. Las tres fueron en autobús al centro. Se sentaron en una terraza. Pepa tomó café y sus amigas tomaron té con limón. Mi amigo y yo también llamamos al camarero. Los alumnos llegaron tarde a clase. El profesor salió de su casa a las ocho y media. El señor no encontró su cartera. ¿A qué hora saliste, María? ¿Yo? Yo no salí. (Me quedé en casa).

Page 38: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

5

Ignacio y Alicia entraron en el restaurante y se sentaron cerca de la ventana. Llamaron al camarero y pidieron calamares con ensalada. Comieron rápidamente, tomaron un café y pagaron la cuenta. Volvieron a casa en autobús. Por la noche vieron una película en la tele y se acostaron a las once y media.

6

Carmen entró en un bar y llamó al camarero. – «¿Qué va a tomar?» preguntó el camarero. – «Un café con leche» dijo Carmen. – Carmen tomó el café y salió a la calle.

8

1 Ayer Blanca Velázquez desayunó a las 8 y media. 2 Comió pan con mermelada y tomó café con leche. 3 A las nueve salió de casa. 4 Esperó el autobús durante 10 minutos (Estuvo diez minutos esperando el autobús). 5 Bajó del autobús en la Gran Vía y fue caminando doscientos metros. 6 Allí entró en un banco. 7 Salió cinco minutos más tarde con la cartera llena de dólares. 8 No fue a casa, sino que tomó un taxi al aeropuerto. 9 ¿Adónde fue? 10 ¿(Tú) qué crees?

Page 39: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

9 Nemendadiskur: Spor 19 Hlustunartexti: “Un chico algo especial” Maritere Hola, Yolanda. ¿Qué estás haciendo? Yolanda Estoy escribiendo una carta a mi hermana. Tengo que explicarle muchas cosas. Maritere Pues a mí tienes que explicarme qué pasó ayer. Yolanda ¿Ayer? Maritere Sí, ayer. Ya sé que te llamó Carlos y que fuiste con él al cine. Yolanda Sí, es verdad. Pero fue una tarde horrorosa. Chica, ¡qué catástrofe! Llevo varias

semanas deseando salir con Carlos, y cuando por fin me llama, ¡un horror! Maritere ¿Por qué? Explica, explica ... Yolanda Mira, Carlos es muy guapo, pero no es mi tipo. Primero me llevó a ver una

película finlandesa aburridísima. No entendí nada. ¡Pero a él le gustó muchísimo! Paseamos un rato por el centro, y él estuvo hablando toda la tarde de la película. Luego dijo: «Tengo hambre. ¿Vamos a comer algo?». Estábamos en una cafetería. Yo tomé sólo una hamburguesa, pero él se comió tres. Y entonces, se levantó y dijo: «Lo siento. He olvidado el dinero en casa. Puedes pagar tú, ¿verdad?»

Maritere ¿Y tú pagaste? Yolanda Claro que pagué. No me gusta lavar platos, chica. Pero espera, que no he

terminado la historia. Salimos, y entonces él miró la hora y dijo: «Uy, dentro de diez minutos hay un programa de radio que quiero escuchar. Tengo que irme corriendo. Adiós, Yolanda. Hasta la próxima.» Y allí me quedé, sola en medio de la calle.

Maritere Parece un chico un poco especial. A mí me gustan los chicos especiales. ¿Tienes su número de teléfono?

Yolanda Tú estás loca, Maritere. ¿Vas a llamarle tú a él? Maritere Claro. ¿Por qué no? a Quiere saber cómo pasó Yolanda la noche de ayer saliendo con Carlos. b Porque no entendió nada. c Fueron a una cafetería a comer. d Porque Carlos no encontró su dinero. e Carlos dejó a Yolanda en medio de la calle y fue a casa a escuchar un programa de radio. f Porque quiere llamarle para salir con él.

Page 40: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

11 el ajo hvítlaukurinn la alcachofa þistilhjartað el avocado/aguacate lárperan la berenjena eggaldinið el calabacín kúrbíturinn el espárrago spergillinn el kiwi kívíið la lima súraldinið (límóna) el maíz maísinn la mandarina mandarínan el mango mangóið el melón melónan la papaya papayan el pimiento paprikan el plátano / la banana bananinn el pomelo greipaldinið

12

a Llegaron productos importantes como la patata, el cacao, el tabaco y varios tipos de fruta y legumbres.

b Usan chocolate en algunas salsas de carne. c Se usa como otras legumbres, no cada día como en Noruega.

Page 41: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

33 Fiestas Textarnir í U33 og U34 kynna alþýðuhátíðir á Spáni og í Rómönsku-Ameríku. Bæði nemendur og kennarar geta fundið frekari upplýsingar á netinu. Þetta er litríkt efni sem nemendur hafa venjulega gaman af. Þessar kennslustundir innihalda ekki nýja málfræði en í Minigramática í U34 höfum við einbeitt okkur að ir og ser sem hafa nákvæmlega eins beygingu í pretérito indefinido. Æfingarnar tengjast því sem snertir þekkingu á samfélagi og býður upp á samtöl og verkefnavinnu. Tilgangurinn með kennslustundinni er að nemendur sjái að þeir skilji samhangandi texta með töluverðum staðreyndum. Textarnir eru í nútíð en með nokkrum indefinido-formum. Það þarf að glósa mikið en hægt er að þekkja mörg orð út frá enskukunnáttu. Það er ekki tilgangurinn að nemendur nái fullu valdi á þessum orðaforða, en margir þroskaðir og fullorðnir nemendur hafa áreiðanlega áhuga á að kynna sér hluta af honum. Í sambandi við «España: de fiesta en fiesta» getur maður – mögulega í samvinnu við ensku- og/eða íslenskukennara – dregið inn skáldsögu Ernest Hemingsays Og sólin rennur upp eða The sun Also Rises og smásögu hans Hills like White Elephants eða Hæðir eins og hvítir fílar í þýðingu Sigurðar A. Magnússonar. Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar.

1

a Está en la costa norte de Colombia. Es una ciudad grande, con un millón de habitantes, y también es una ciudad comercial muy importante. b Es una mezcla de varias culturas, y es particularmente importante porque representa la cultura y la historia del país. (Desde el año 2003 está incluida en la lista de UNESCO del Patrimonio Cultural Inmaterial: http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?lg=ES&pg=home) c Es el rey del carnaval. d Van al cementerio a enterrar el mal humor. e Se celebran sobre todo en verano, pero también en otras épocas del año. f Organizan una batalla de tomates. g El los encierros muchos corren delante de los toros para mostrar su valor. h Quizá porque cada día hay más españoles adictos a las descargas de adrenalina.

2

a Las Fallas – Valencia b San Fermín – Pamplona c La feria de abril – Sevilla d El Carnaval de Barranquilla – Barranquilla e La Tomatina – Buñol

Page 42: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

3

ESPAÑA ISLANDIA a Reyes, Día de los Reyes Magos Þrettándinn b Día de la crema de las Fallas de Valencia ¡Nada! c ¡Nada! Fiesta nacional d San Juan Jónsmessa e San Fermín (Pamplona) ¡Nada! f Fiesta de la Hispanidad ¡Nada! g Nochebuena Aðfangadagur jóla

4

Falta el acordeón. 7 Það veltur á því hvernig bekkurinn stendur sig hversu mikið verður unnið á íslensku og hve mikið á spænsku. Burtséð frá því ættu allir að geta tjáð sig á spænsku um skoðanir sínar á nautaati. Leikvöllur fyrir nautaat = plaza de toros (kvk)

Page 43: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

34 España Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar

1

a España tiene de todo. En la Sierra Nevada hay nieve, en Galicia llueve mucho, en la Mancha hace un calor infernal en el verano y en las Islas Canarias el clima es agradable todo el año.

b Los demás idiomas oficiales de España son el gallego, el catalán y el vascuence. c Es la capital de Cataluña y un importante centro industrial y económico. d Se hablan catalán y castellano. e Galicia está en el noroeste, al norte de Portugal. f En Galicia hay rías (fiordos), valles y montañas que recuerdan a Noruega. g Santiago de Compostela es un antiguo centro de peregrinaje, que tiene una catedral muy

famosa. h El paisaje de Asturias es muy verde, con colinas y montañas. i La capital de esta autonomía se llama Oviedo. j Es una fábrica donde se hace sidra. k Euskadi es el nombre vasco del País Vasco. l Entre otras cosas, Bilbao tiene el muy famoso Museo Guggenheim. m Es una organización terrorista que lucha por la independencia del País Vasco. n Porque esta lengua tiene su origen en la región de Castilla. o En la Rioja solo hay 275 000 habitantes. p Piensa normalmente en el vino. q Las dos tienen el turismo en común. r Esta autonomía se llama Islas Canarias. s La mayoría vienen de Alemania e Inglaterra.

Page 44: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

2 Listinn yfir héruð sem hægt er að tengja við mismunandi framleiðsluvörur eða fyrirbæri er ekki fullkominn. Hér eru taldar upp tengingar sem nemendur geta kannski rætt um: aceitunas Andalucía almendras Andalucía, Valencia pescado frito Andalucía paisajes verdes Galicia, Asturias, Cantabria castillos Castilla naranjas Valencia, Andalucía plátanos Canarias cerámica Islas Canarias, Baleares, Andalucía, Valencia, Cataluña tomates Islas Canarias vino tinto La Rioja, Navarra, Valencia jerez Andalucía bacalao Valencia, Asturias, Cantabria, País Vasco, Galicia moda Cataluña pescado Galicia textiles Cataluña guitarras Andalucía, Valencia (cordero) asado Castilla museos famosos Castilla, País Vasco, Cataluña playas Islas Canarias, Baleares, Andalucía, Valencia, peregrinos Galicia industria Cataluña, País Vasco, Castilla vino blanco La Rioja, Navarra, Valencia, País Vasco cordero (asado) Castilla mariscos Valencia turismo Islas Canarias, Baleares, Andalucía, Valencia lluvia Galicia, Asturias, Cantabria, País Vasco quesos Castilla sidra Asturias, País Vasco

Page 45: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

35 Nicaragua Í kennslustundinni er kynning á Nicaragua á spænsku og íslensku. Þetta er land sem mjög mörg ungmenni frá Norðurlöndum hafa áhuga á, annaðhvort í sambandi við nám eða ferðalög. Kennslan gengur ekki út á nein sérstök atriði í málfræði, en actividad 1 er verkefni sem reynir á færni í tölvum auk þess sem það krefst þverfaglegrar vinnu. Mundu eftir að hvetja nemendur til að nota Netið í heimildaöflun. Fyrir neðan eru dæmi með tillögum um fjárhagsáætlun, yfirlit yfir nokkrar stórar borgir í Nicaragua ásamt örstuttu námskeiði í spænsku.

Page 46: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto
Page 47: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto
Page 48: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

36 Una lengua mundial U36 býður upp á mikla möguleika til að halda áfram með tölfræði sem tengist spænskumælandi löndum. Kennslustundin inniheldur einnig vangaveltur um framtíðina fyrir spænsku sem tungumál. Kynntir eru textar sem sýna spanglish sem fyrirbæri. Verkefnin tengjast orðaforða, tölum og öflun upplýsinga. Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar

1

café Brasil, Colombia, México, Guatemala, Nicaragua, El Salvador calor México, Panamá, Brasil, Chile … chocolate México cobre Chile el Amazonas Brasil, Venezuela, Colombia, Ecuador, Bolivia, Perú Fernando Botero Colombia Fidel Castro Cuba Gabriel García Márquez Colombia Isabel Allende Chile la carne de ternera Argentina, Uruguay la flauta Ecuador, Bolivia, Perú la Pampa Argentina llamas Ecuador, Bolivia, Perú los Andes Colombia, Ecuador, Bolivia, Perú, Chile los aztecas México los incas Ecuador, Bolivia, Perú los mayas Centroamérica, México maíz Centroamérica, México mariachis Centroamérica, México oro Perú, Colombia petróleo México, Venezuela pirámides México, Guatemala plata México, Bolivia plátanos Honduras, Costa Rica, Colombia playas El Caribe, México, Brasil Rigoberta Menchú Guatemala Salsa Cuba, Centroamérica, Panamá, Colombia Titicaca Perú, Bolivia vino tinto Chile, Argentina volcanes Nicaragua

Page 49: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

2

a América Latina es un conglomerado de paisajes, climas, lenguas y culturas. b Porque van allí a buscar trabajo. c La mayoría vive en California, Florida y Nueva York. d Para poder realizar su trabajo de defender los derechos de los indígenas de Guatemala. e Es porque Filipinas fue colonia española hasta 1898.

4

a La globalización es el mayor reto. Con los nuevos medios de comunicación las lenguas que van a sobrevivir tienen que ser unitarias.

b Es una mezcla de castellano e inglés, sobre todo hablado por la población hispanohablante de Estados Unidos. 5 Tillagan hér er engin stórkostleg ljóðagerð, nemendurnir geta kannski gert betur? Ekki er búið að fara í pretérito imperfecto ennþá og andstæðan á notkun tíma í volaba og cayó er næstum of freistandi til að sleppa henni í örlítilli æfingu á skilningi á þessu flókna fyrirbæri. Hún kemur með fullum þunga í næstu kennslustund … Una mariposita Lítið fiðrildi Volaba en el jardín Flaug um í garðinum Cuando, de repente, cayó Þegar það skyndilega féll ¡Ah, hijo! – Dijo. Ó guð, sagði það Me olvidé de abrir mis aletas. Ég gleymdi að breiða úr vængjum mínum.

Page 50: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

6

Page 51: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

37 Historias incompletas Í þessari kennslustund fá nemendur þrjá aðaltexta undir fyrirsögninni «Historias incompletas» og tvo aðra texta undir fyrirsögninni «Rincón de lecturas». Allir þrír aðaltextarnir hafa opinn endi og ætlunin er að nemendurnir muni skrifa framhaldið. Hér eru það möguleikar í að vinna í mismunandi hópum út frá forsendum nemenda og tíma til umráða. Það þurfa ekki allir að leysa öll verkefnin, en munnleg, skrifleg kynning fyrir framan hópinn, eða í möppum á sal í skólanum, mun sýna margar spennandi lausnir á „hvernig fór“ í hverri sögu. Nýtt viðfangsefni í málfræði er hér pretérito imperfecto, form og notkun, og munurinn á þeirri tíð og pretérito indefinido. Annaðhvort velur kennarinn að byrja að kynna þetta fyrirbæri eða fer yfir það jafnóðum, þess vegna er það nauðsynlegt að fara í § 15 í Gramática, lesbók, bls. 209-210. Textarnir tveir um Iker Casillas eru auðvitað krefjandi hvað snertir glósur og málfræðiatriði. Það verður nauðsynlegt að aðstoða nemendur og hvetja þá til að vinna að því að ná nokkrum aðalatriðum í textanum í fyrstu umferð. Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar

2

a Estaba en la cocina cuando sonó el teléfono. b Cuando mi abuela era joven, no había ordenadores. c Raúl y yo estábamos en la playa cuando llegó Ana.

3

a Ayer Leonor y yo vimos a una señora que llevaba un abrigo de piel de tigre. b Cuando yo era pequeña, mi familia y yo íbamos siempre de vacaciones a la montaña. c El ladrón que entró en el banco ayer llevaba barba y gafas de sol. d Cuando Enrique Iglesias llegó al aeropuerto, había miles de personas esperando. e Antes tomaba el sol todos los días, pero el médico me dijo hace tiempo que no debo hacerlo.

4

a El invierno pasado Alejandro y yo fuimos a esquiar al Pirineo. b Antes salía a veces con Rosa pero ella se fue a vivir a Cádiz el mes pasado. c Antes mi familia y yo íbamos a pasar la Navidad con mis abuelos. d Hace unos días vi a Jorge. Hacía mucho tiempo que no lo (/le) veía. e Cuando Osvaldo era pequeño, vivía con su familia en Caracas. f Cuando salí de casa aquel día no podía imaginar lo que iba a pasar. g Normalmente iba al cine con mis amigos los sábados por la tarde. h La ciudad en que vivía Esmeralda era pequeña pero muy bonita.

Page 52: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

38 Tarea – Un cortometraje Þetta er tarea-tími númer fimm. Lokaverkefnið á að vera handrit að stuttmynd. Framgangsmátinn er skrifaður stig fyrir stig í vinnubókina. Auðvitað eru ekki gefnar upp neinar lausnir hér. Miðlægt kennsluefni er orðaforði sem tengist kvikmyndum, ásamt nákvæmri upptöku á öllum orðaforða sem tengist persónulýsingum, tengslum persóna og mismunandi atburðarásum. 39 Tarea – … A viajar «Aperitivo» (lesbók, bls 178) rifjar upp og útvíkkar orðaforðann um landfræðileg fyrirbæri. Samtímis er rifjað upp og útvíkkuð þekking á mismunandi stöðum í hinum spænskumælandi heimi. Nemendur tengja saman á eftirfarandi hátt: Los Andes es una cordillera (en …) Segovia es un pueblo (en …) El Titicaca es un lago (en …) … Yucatán es una península (en …) … Popocatépetl es un volcán (en …) Í sambandi við «Bocata cultural» er rétt að undirstrika að Aconcagua liggur á milli tveggja landa, í fjalllendinu á milli Chile og Argentínu, en tilheyrir Argentínu. Textinn í «Rincón de lectura» á bls. 179 í lesbókinni er mjög erfiður en það er heldur ekki tilgangurinn að nemendur skilji allt sem stendur þar. Málfræðiatriðið potencial/condicional simple (skildagatíð) er kynnt í Minigramática (vinnubók bls. 183). Libro de actividades. Svör, tillögur að lausnum og skýringar 1 a Está al sur de América del norte y con una parte en América central (la península de Yucatán). b Es la Ciudad de México o México D.F. (distrito federal). c Es una bebida, un aguardiente hecho de cactus. d La moneda se llama pesos. e Tiene más de 100 millones de habitantes. f La lengua oficial es el español. (Pero se hablan varias lenguas indígenas también: el náhuatl, las lenguas mayenses (en la península de Yucatán), el otomí, el mixteco y el zapoteco sobre todo. Según el censo de 1990, la población total de hablantes de lengua indígena era de 5.282.347 habitantes.) g Son grupos o bandas musicales, orquestas. h Es una ciudad turística muy famosa.

Page 53: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

4 Spurningarnar á bls. 185 í vinnubókinni er hægt að fjölfalda og dreifa þannig að hóparnir geti sett svörin á blað (þessar spurningar eru undanþegnar fjölföldunarbanninu á bls. 2 í vinnubókinni). Kennarinn getur líka búið til sambærilegar spurningar um önnur lönd og dreift þeim.

8 Skriflega útgáfu af hlustunartextanum er að finna á fjölföldunarblaði 28. ... SJÁ AFRITUNARBLAÐ 28, AFTAST Í ÞESSU SKJALI A: Andalucía B: Argentina y Chile, El Aconcagua C: Ecuador 9 og 10 Hér er hugmyndin að nemendur geti haft gagn af forþekkingu sinni á hinum spænskumælandi heimi og tjái sig um óskir um áfangastaði ferðalaga, sem og rök með og á móti eigin hugmyndum. Tími og áhugi verður að ráða því hversu miklum tíma þeir eyða í að skipuleggja sjálfa ferðina, en það er líka hægt að hafa verkefnið stærra og taka fyrir kynningu á áfangastaðnum sem er valinn, gististaðina, hvað á að gera o.s.frv. Hægt er að fá alls kyns aðstoð á netinu, í sendiráðum og ferðaskrifstofum o.s.frv. Kynningin getur verið mural (dagblað á vegg) með myndum, miðlægar upplýsingar o.s.frv., eða tilsvarandi á netinu (vefsíða, upplýsingaskrif eða svipað), gjarnan í tengslum við munnlega kynningu.

Page 54: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

Aukaverkefni 1 Eftir kennslustundian og la tarea final getur það verið einstaklingsverkefni að skrifa bréf (ferðalýsingu) fyrir spænskan vettvang eða til spænskumælandi einstaklings, frá raunverulegum stað eða landi, og segja frá dvölinni. 2 Bekkurinn/hópurinn getur búið til „Trivial“ um spænskumælandi lönd og haft til hliðsjónar spilin í afritunarblaði 29: ***** SJÁ AFRITUNARBLÖÐ 29 OG 30, AFTAST Í ÞESSU SKJALI

Page 55: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

Afritunarblað 28 ¿Adónde van a ir? Tres conversaciones A (1) – Me hace mucha ilusión el viaje porque quiero estudiar de cerca la influencia musulmana en España, lo importante que fue y todo lo que queda todavía hoy. (2) – ¿Cuánto tiempo vais a estar? (1) – Vamos a estar en total unos ocho días. Lo que no sabemos es exactamente qué sitios de la región vamos a visitar. (2) – Pero a la Alhambra sí que vais a ir, ¿no? (1) – Hombre, claro, y también vamos a ver la famosa mezquita y la Giralda y algunos pueblos blancos. También espero poderme bañar en el mar, por ejemplo cerca de Nerja o de Salobreña. También estaría bien visitar la zona de Cádiz, pero no sé si hay tiempo suficiente. Pero el vino de Jerez desde luego que lo voy a probar. (2) – Bueno, ¡buen viaje! B (1) – Pero hay que ir en invierno, ¿eh? Porque entonces es verano allí. (2) – Lo que no sé es si debemos entrar por el lado argentino o por el lado chileno. (1) – Ya veremos, pero el pico está en Argentina. (2) – ¿Estás seguro? Yo he leído que está en Chile. (1) – No. Lo que pasa es que antes había cierta discusión acerca de a qué país pertenecía porque está más o menos justamente entre los dos países. Pero hoy en día se acepta como perteneciente al territorio argentino. De todas formas, lo que por lo menos es cierto, es que es el pico más alto de toda América y que está en los Andes. También es cierto que vamos allí a subirlo, ¿no? (2) – Claro, pero después quisiera ir a Chiloé a descansar y bañarme y comer un buen pescado. (1) – A mí también me gustaría eso. Dicen que es una isla muy bonita. Es también un parque nacional. Lo que no sé es si va a ser posible. Vamos a ver los detalles y las distancias … (2) – También vamos a visitar las casas – museo de Neruda, ¿no? Y quizás su tumba. (1) – ¡Oye! Es un país muy grande. ¿Sólo vamos a estar dos semanas, no? Y ¡subir más de seis mil metros requiere bastantes días, me imagino! C (1) – ¡Venga! Tenemos que decidirnos ya. Si no, nos quedamos seguramente sin billete de avión. Tenemos que confirmarlo hoy. (2) – De acuerdo. Yo sigo pensando que me gustaría ver el lago Titicaca y también subir por el Camino inca. Dicen que es muy impresionante. Pero no sé si nos va a dar tiempo a ir a dos países. (1) – Creo que no. Además creo que el camino, y todo Machu Picchu, está cerrado o parcialmente cerrado justo en la época que nosotros vamos allí. (3) Sí, o por lo menos hay que solicitar permiso con mucha antelación. No nos va a dar tiempo. (1) – Y ¿qué os parece si nos quedamos a orillas del mar? O mejor todavía: ¿Por qué no nos vamos a las Islas Galápagos? (2) – Eso estaría muy bien. Dicen que es muy interesante. Hay una fauna única, y mucha tranquilidad. (3) – Sí, y como el vuelo va a la capital podemos quedarnos allí unos días y quizás hacer alguna excursión alrededor. Así vamos a conocer tanto la montaña como el mar del país. ¡Qué ilusión bañarme en el Pacífico! (1) – Vale. Quito hay que conocerlo bien, desde luego. Me gustan las ciudades grandes. ¡Pero me niego a comer cobaya!

Page 56: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

Afritunarblað 29

Concurso Trivial Hispano ¿Cómo se llama la capital de Paraguay? a Montevideo b Caracas c Asunción

Page 57: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

Afritunarblað 30

Concurso Trivial Hispano

Concurso Trivial Hispano

Page 58: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

Lecuras Manuel Carrasco te enseña a componer canciones

1A

Diarios de motocicleta

7B

a Hann sem samdi lagið «Al otro lado del río», sem fékk Óskarsverðlaunin fyrir besta sönginn.

b Gælunafn mótorhjólsins. Þetta er kaldhæðni því hjólið var í lélegu ástandi (poderoso = voldugur, megnugur).

c Stór eyðimörk í Chile. d Þau hafa ekki vinnu, en eru nýbúin með nám í læknisfræði. e Söngurinn úr myndinni (hann fékk Óskarinn). f Útgangspunkturinn er dagbók Che Guevaras Diarios de motocicleta. Þeir sem vilja vinna meira með myndina geta t.d. athugað: http://www.motorcyclediariesmovie.com/sp/home.html

El Quijote, segundo libro más leído en España en los últimos meses

9

a Frá apríl til júní 2005. b 1. El Código da Vinci 2. El Quijote 3. La sombra del viento c Ungmennin lesa mest: 75,5 % skilgreina sig sem lesendur – á móti 42,3 % af íbúunum í

heild.

Page 59: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

d Carlos Ruíz Zafón og Gabriel García Marquez. Miguel de Cervantes er ekki nefndur þótt hann hafi skrifað Don Quijote.

Page 60: 18 ¿Bonito o feo? - Forlagið bókabúð · G Son las seis y cuarto H Son las diez menos veinticinco 4 Primero me levanto, después me ducho, luego me visto, etc. 5 Me despierto

Afritunarblað