2008jaarverslag...voorsitter, saleem kharwa, asook aan quentin dobeyn en johan van wyk vir hul...

2008JAARVERSLAG

2008INHOUDVerslag van die Voorsitter aan Lede

Verslag van die Uitvoerende Hoof aan Lede

Finansiële Jaarstate

Verslag van die Onafhanklike Ouditeure

Direksielede se Verantwoordelikhede en Goedkeuring

Direksielede se Verslag

Balansstaat

Inkomstestaat

Staat van Veranderinge in Ekwiteit

Kontantvloeistaat

Rekeningkundige Beleidspunte

Notas by die Finansiële Jaarstate

Gedetailleerde Inkomstestaat

CPA-Eiendomstrust Jaarstate


Trustees se Verantwoordelikhede en Goedkeuring

Trustees se Verslag

Balansstaat

Inkomstestaat


Kontantvloeistaat




Belastingberekening

6

8

17

20

21

22

23

24

25

26

27

31

47

51

54

55

56

57

58

59

60

61

63

69

70

Om die mees gerespekteerde Rekeningkundige Instituut te word.

VIS I E

Etiek | Integriteit | Professionalisme Uitnemendheid | Mensgerig

WAARDEAs ‘n Instituut is dit ons oogmerk om te verseker dat ons die volgende waardes in al ons formele en informele interaksies intern en met ons kliënte en ander belangegroepe uitdra:

Om welvaart vir ons belangegroepe te skep deur die unieke en gedifferensieerde vaardighede te ontwikkel wat nodig is om professionele en innoverende rekeningkundige oplossings te verskaf.

MISS I E

YOUR WEALTH

Om te verseker dat ons visie en gepaardgaande missie konsekwent weerspieël word in ons handelsmerk, is die volgende inspirerende slagspreuk ontwikkel:

2008JAARVERSLAG6

In die vervulling van my taak het ek die voordeel en die voorreg geniet om met ons Raad saam te werk – ‘n toegewyde en professionele span. Sonder hul steun, en dié van die Uitvoerende Komitee, sou ek my moeilik van my taak kon kwyt. ‘n Woord van opregte dank aan my Ondervoorsitter Shirley Olsen. Haar lojaliteit aan die Instituut asook haar groot kennis en vaardigheid is ware bates. ‘n Spesiale woord van dank aan ons voormalige Voorsitter, Saleem Kharwa, asook aan Quentin Dobeyn en Johan van Wyk vir hul steun. Vir die onbaatsugtige wyse waarop hulle die Instituut gedien het, spreek ek my opregte dank uit, asook dié van die Raad, die Uitvoerende Komitee en al ons ander komiteelede. Hulle steun en toewyding het verseker dat ons vandag ‘n Instituut is wat sy kop hoog kan hou in die rekeningkundige professie en wat stadig maar seker vir homself ‘n unieke posisie verwerf in die plaaslike en internasionale rekeningkundige gemeenskappe.

Alhoewel daar vele uitdagings is, is ek seker ons beskik oor die kreatiwiteit en die deursettingsvermoë om die huidige krisis die hoof te bied – en om sterker anderkant uit te kom.

As ons nadink oor die huidige ekonomiese krisis kan ons ‘n oomblik stilstaan by die woorde van Theodore Roosevelt, een van die groot leiers van ons tyd: “Die dinge wat Amerika sal vernietig is welvaart-ten-alle-koste, vrede-ten-alle-koste, veiligheid-eerste in stede van plig-eerste, die liefde vir ‘n gemaklike lewe en ‘n lewensfilosofie van vinnig rykword.”

Min het ons verlede jaar geweet dat in 2008 ‘n finansiële tsunami van ongekende afmetings groot dele van die ekonomiese wêreld sou verwoes en

‘n krisis skep wat laas in die 1930’s beleef is. Binne slegs enkele maande het talle hoogs gerespekteerde finansiële instellings verbrokkel en ander is in bankrotskap ingesleur. Regerings is genoodsaak om grootskaalse ekonomiese reddingsmaatreëls van stapel te stuur. Hebsug en onverantwoordelikheid op ‘n reuse skaal het die bankwese laat verstik aan massas toksiese skuld in die vorm van verdagte sekuriteite wat omtrent al hulle waarde verloor het met die ineenstorting van die behuisingsmark wêreldwyd. Met die lewenskrag wat uit die besigheidswêreld gevloei het, het een industrie na die ander teen ‘n slakkepas begin funksioneer. Honderde duisende mense het hul werk verloor, dit het ‘n sosiale impak gehad wat nog ten volle moet ontvou. Rekeningkundiges bevind hulle in die middel van dié storm en span al hulle kragte in om kliënte na veilige hawens te lei totdat die storm gaan lê het. Voorheen was ons primêr gemoeid met die optimalisering van ons kliënte se finansiële welvaart, nou word ons die moeilike taak opgelê om ons kliënte met die leiding en ondersteuning te bedien waardeur hulle ‘n positiewe fokus kan behou en nie in totale risiko-aversie verval nie – waardeur hulle slegs sal bydra tot die probleme van die wêreld-ekonomie.

Ons almal hoop op ‘n snelle einde aan die krisis wat aan instelling na instelling knaag, maar 2009 sal waarskynlik net so moeilik wees as 2008. Hierdie siening word uitgedra deur die Obama-administrasie se plan om ‘n vennootskap te vestig tussen die openbare en private sektore ten einde een triljoen dollar van die geraamde drie triljoen dollar toksiese bates op te koop wat tans banke se balansstate verstop en hul vermoë belemmer om likwiditeit aan die markte te verskaf. In hierdie omstandighede bevind ons onsself in die rol van psigologies-finansiële adviseur, deur ons kliënte te help om nie te verval in negatiewe, pessimistiese denkpatrone nie - wat hul sielkundig en finansieël aan bande sal lê. Die aanbreek van ‘n nuwe era in die rekeningkunde het plotseling gebeur – heelwat gouer as wat ons verwag het – en ons genoop om die vaardighede en middele wat ons sal benodig vir hierdie nuwe era, te herondersoek.

SAIPR het ‘n interne oudit laat doen en prosesdiagramme ontwikkel om te verseker dat die Instituut geposisioneer is om die uitdagings van ons tye die hoof te bied. Hierdie diagramme, wat in lyn is met bestaande beleid, sal lei tot die optimalisering van prosesse, die vloei van prosesse, die toewysing en gebruik van middele, nuwe beleidsontwikkeling asook herstrukturering - en so dienslewering verbeter. Die handhawing van ‘n sterk posis ie binne die rekeningkundige professie is ‘n deurlopende taak. Ons is goed geplaas binne die openbare sektor en tussen ons eweknieë in die professie; baie werk moet egter nog gedoen word om dieselfde vlakke van erkenning binne die korporatiewe wêreld te vestig. Vele organisasies is onbewus van ons bydrae om die ekonomie glad en met ‘n sin van verantwoordelikheid te laat funksioneer.

Om effektiewe kommunikasie, veral interne kommunikasie, te bewerkstellig is ‘n probleem vir meeste organisasies, en SAIPR is geen uitsondering nie. In ‘n poging om deurlopende ontwikkeling in hierdie verband te verseker, investeer die Sekretariaat in die verbetering van taal- en kommunikasiebeleid asook in die verbetering van taalvaardighede.

Die bemarkings- en promosie-inisiatiewe om die SAIPR-handelsnaam asook die Professionele Rekenmeester (SA)-designasie te verbeter, is goed op dreef en sal beslis goeie resultate oplewer. Ons moet egter in gedagte hou dat dit ‘n moeilike, tydrowende proses is wat nooit werklik afgehandel is nie.

Gedurende 2008 was ons bevoorreg om drie Belgiese studente in ons midde te hê. Gebaseer op hulle uitstekende werk het die Raad ‘n tweedaagse strategiese beplanningsessie oor die toekoms van die Instituut gehou om die middele en vaardighede te bespreek wat geverg sal word deur die komende paradigma skuif in die rekeningkundige professie. Die werk van die Belge het ons oë oopgemaak vir die toekoms van ons professie. Vanjaar implementeer die Instituut vir die eerste keer ‘n Strategiese en Operasionele Plan, asook ‘n Begrotingsproses wat albei

oor drie jaar strek.

Joseph M. Tshiwilowilo Voorsitter

2008JAARVERSLAG

ANNUAL F INANCIAL STATEMENTS FOR THE YEAR ENDED 31 DECEMBER 2008

7

VERSLAG VAN DIE VOORSITTER AAN LEDE

2008JAARVERSLAG

AN N UAL F I NANCIAL STATEM ENTS FOR THE YEAR ENDED 31 DECEMBER 2008

8

VERSLAG VAN DIE UITVOERENDE HOOF AAN LEDE

2008JAARVERSLAG 9

Gebeure die afgelope jaar het duidelik getoon dat professionele organisasies, as bewaarders van institusionele kodes, moet verseker dat hul

lede ‘n streng gedragskode navolg. Die ineenstorting van vertroue in institusies asook in die waargenome vermoë van besighede om selfkontrole toe te pas, het die vraag laat ontstaan of besigheid aan ‘n stel regulasies, vervat in ‘n gedragskode, moet onderskryf en dit bybring aan lede as deel van hul voortgesette professionele onderrig. Uit hoofde van SAIPR se Gedragskode, waaraan alle lede onderworpe is, word SAIPR erken as ‘n instituut vir professionele rekeningkundiges. Lede is onderhewig aan ‘n implisiete sosiale kontrak, aangegaan met ons kliënte en met die breër gemeenskap, in terme waarvan ons hulle versoek om ons te vertrou om gesag uit te oefen oor lede in hul hoedanigheid as professionele rekeningkundiges. Ter erkenning van hul vetroue verbind die Instituut hom daartoe om te verseker dat lede te alle tye bevoeg is om hul pligte na te kom en om onberispelike integriteit aan die dag te lê. SAIPR sien ook toe dat sy Gedragskode nougeset gehandhaaf word sodat wanpraktyke ontmoedig word deur die gepaste straf op te lê aan lede wat die Kode oortree het. Lidmaatskap aan die Instituut beteken outomaties dat applikante aanvaar dat die designasie Professionele Rekenmeester (SA), hoë morele eise aan hulle stel wat hulle met trots kan handhaaf. Ons Gedragskode inspireer lede tot ‘n sterk gemeenskapsgevoel en vestig ‘n welwillendheid teenoor lede onderling en teenoor die rekeningkundige professie.

Die wêreld gaan tans gebuk onder die effekte van hebsug en onverantwoordelikheid. SAIPR as geheel – die Raad, die Uitvoerende Komitee, ander komitees, lede, leerlinge en studente behoort te besin oor ons huidige posisie. Maklik is dit nie, maar ons moet almal ‘n slag in die spieël kyk en bepaal tot watter mate ons gedrag voldoen aan internasionale standaarde. Waar ons ten prooi geval het van hebsug en onbesonne optrede en waar ons moraliteit gekompromitteer is, moet ons daadkragtig optree om die hoë morele grond te herwin. Die tyd het aangebreek

om ons verbintenis aan ‘n gedragskode en ons posisie as belangrike lid van die rekeningkundige professie te herbevestig.

Wat presies verstaan ons egter onder die term ‘gedragskode’? Suksesvolle kodes soos die legendariese Hippokratiese Eed gee ‘n uiteensetting van die ideale en sosiale doelstellings wat lede van ‘n professie hul eie behoort te maak. Omdat kodes die riglyne aandui waarvolgens lede van ‘n professie behoort op te tree, is die kodes besonder invloedryk. ‘n Gedragskode kan sterk positiewe emosies soos trots ontlok wanneer lede van ‘n professie die kode navolg, maar kan ook by lede wat nie die kode navolg nie sterk negatiewe emosies soos skuldgevoelens opwek. Voorts kan kodes en verwante instellings help om ‘n implisiete sosiale kontrak tussen lede van ‘n professie te vestig. Deur lidmaatskap onderhewig te maak aan standaarde, moedig gedragskodes ‘n samehorigheid onder lede van die professie aan. Kodes vergestalt die sosiale kapitaal van ‘n professie deur vetroue te bou. Sonder verbintenis aan ‘n gedragskode, wat die regte en pligte van lede van ‘n professie teenoor die samelewing vaslê, kan geen professie ‘n positiewe sosiale krag wees nie. Morele gedrag is ‘n integrerende deel van enige professie.

Ons verbintenis tot Voortgesette Professionele Onderrig (VPO) is ‘n hoeksteen van ons Instituut. Dié verbintenis moet ons nog verder uitbou, gesien die toenemende nougesetheid waarmee die regulerende raamwerk vir die finansiële sektor binnekort toegepas gaan word. Die dae is verby waar ons ons VPO-verpligtinge bloot lukraak vervul het. Die Raad en die relevante komitee sal jaarliks bevoegdhede identifiseer waarin lede hul kennis en vaardighede sal moet verskerp. Dit is verpligtend vir lede om kursusse in hierdie areas te volg ten einde die hoeveelheid VPO-ure te verwerf om ‘n geregistreerde Professionele Rekenmeester (SA) te bly. In die toekoms sal daar nóg meer van ‘n geregistreerde rekenmeester geverg word.

Soos vele wyses wat ons voorafgegaan het, het Herakleitos Efese ons met die volgende waardevolle insig gelaat:

“Die siel word gekleur deur sy gedagtes. Dink dus slegs aan daardie dinge wat strook met jou beginsels en in die volle daglig aanskou kan word. Die inhoud van jou karakter is jou eie keuse. Dag vir dag is wat jy kies, wat jy dink en wat jy doen dít wat jy word. Jou integriteit is jou diepste wese…dit is die lig op jou pad.”

Shahied Daniels Uitvoerende Hoof

2008JAARVERSLAG10

01 02

03

04 05

2008JAARVERSLAG 11

Die Departement LiDmaatskap

Die 2008 oudit-oorsig het gelei tot die daarstelling van beleidsrigtings en -prosedures, die Pivotal Database-sagteware is geïnstalleer, en die operasionele funksies is gestroomlyn en geoutomatiseer.

Gedurende die jaar is ‘n groot getal lede opgespoor van wie die kontakbesonderhede onbekend was. Daar was met hulle kontak gemaak en nie-betalende lede is geïdentifiseer en uit die register geskrap.

Die Departement Voortgesette

professioneLe onDerrig (Vpo)

Gedurende die eerste kwartaal van 2008 het die Instituut ‘n nuwe elektroniese stelsel in werking gestel waardeur lede hul Voortgesette Professionele Onderrig (VPO)-ure op die SAIPR-webtuiste kan aanteken. Dit verseker dat lede nie meer van faks of epos afhanklik is nie, wat soms nie hul bestemming bereik nie of inkorrek ingevoer kan word. Lede kan nou hul VPO-rekords opdateer soos dit hulle pas. Nog ‘n groot voordeel is dat die stelsel aan die SAIPR-databasis gekoppel is sodat lede se rekords moeiteloos opgedateer kan word.

Vanjaar is die CPD Impact van stapel gestuur. Hierdie ontbytseminare word in die vyf groot streekstede gehou. Lede kan hier die Impact-tema met mekaar bespreek en terselfdertyd hul netwerke na buite verbreed.

Die Departement Bemarking en

kommunikasie

SAIPR het verskeie publikasies gedurende die jaar die lig laat sien: die tweemaandelikse The Professional Accountant, die maandelikse E-Accountant Nuusbrief, die TechNews en die Tax Professional Nuusbrief.

Oop dae by tersiêre instellings het gehelp om ‘n bewustheid onder studente te skep van die professie en van die Instituut, terwyl die Jeugveldtog hierdie bewussyn verder uitgebou het.

Die Nasionale Rekeningkundige Olimpiade was suksesvol en groter deelname word in die toekoms verwag.

Die SAIPR-webtuiste is steeds ons vlagskip vir kommunikiasie.

Die Departement akkreDitasie, VoLDoening

en ontwikkeLing (aVo)

Die departement AVO het ‘n aansoek ingedien by die FSB dat twee SAIPR-kwalifikasies erken word as ‘Geskik en Gepas’ (‘Fit and Proper’). Die aansoek was suksesvol en die FSB erken nou die twee SAIPR-kwalifikasies as ‘Geskik en Gepas’.

Vordering is gemaak met die aansoek om SAIPR opnuut as ‘n Quality Assurance Partner (QAP) geakkrediteer te kry.

Die departement het sy middele aangewend om die gehalte van opleiding te verbeter deur die Goedgekeurde Opleidingsentrums deurlopend te moniteer. Dit het daartoe gelei dat die Goedgekeurde Opleidingsentrums doeltreffende beleid toegepas het vir sover dit die opleiding van voornemende Professionele Rekenmeesters (SA) betref.

Onder die regstreekse bestuur van die Uitvoerende Hoof, word uitdagings wat voorheen weens die afwesigheid van die AVO-Bestuurder ontstaan het, opgelos. Die aanstelling van ‘n nuwe Voldoenings-en Gehalte-administrateur het die werklas aansienlik verlig.

Die Departement tegnies en stanDaarDe

Hierdie departement was gemoeid met die volgende projekte:

• Voorleggings en verteenwoordigings op departementele en Parlementêre vlak oor die 2008 Maatskappywet.

• Voorleggings van die Departement Voortgesette Professionele Onderrig insake die Maatskappywet aan lede landswyd.

• Voorleggings aan verskeie organisasies ter bevordering van die erkenning van SAIPR-lede:

• DieRegsverenigingvanSuid-Afrikainsakeregsluisetrustrekenings.

• DieEindomsagentskapsraadvanSuid-Afrikainsakeeiendomsagente se trustrekenings.

• DieDepartementBinnelandseSakeoordieWetopImmigrasie en bygaande regulasies.

• DieDepartementvanJustisieoorRegulasie910.

• DieDepartementHandelenNywerheidoor

koöperasies en die Besigheidsbeleggingsprogram.

• Voorleggings aan SARS:

• BelangrikeveranderingeaandieBTW-proses.

• Strafmaatreëls.

• DieInkomstekonsepwetsontwerp.

• Versoekomuitstelmetdieindieningvan

belastingopgawes.

• Belastingpraktisynswetsontwerp.

• DrievoorleggingssaammetSAIGRrakendeverskeie

belastingkwessies.

• Gereelde deelname in die volgende vergaderings van

belanghebbendes:

Vergaderings van die:

• TegnieseKomitee.

• SARSNasionaleBelangegroep.

• CIPRONasionaleBelangegroep.

• RekeningkundigePraktykeraad.

• ECSAFAStandaardstellers.

En:

• SAIPRNasionaleKonvensie.

• ECSAFAseTegnieseKomiteebetrokkebydieopstel

van ‘n mikro-entiteit finansiële verslaggewingsriglyn.

• Die volgende publikasies het dié jaar die lig gesien:

• SAIPAYour Law.

• SAIPATax Professional.

• SAIPA Tax Guide.

• ECSAFA Standard Setters DVD.

• Ander projekte het ingesluit:

• Ontwikkelingvan‘nweb-gebaseerdetegniesenavraag-fasiliteit.

• OpdateringenheropstelvandieCDWerksdokument.

• Opstelvan‘nverslagdoen-gids.

• ‘nAanlyn-opnamebetreffendediebehoefteaanen

omvang van die oudit- en onafhanklike oorsig.

01 Die Departement LiDmaatskap: (VAN LINKS NA REGS) ABELPHOHLELA(DRYWER),CHANTALSTRYDOM(VPO-ADMINISTRATEUR),SAMANTHABAPELA(LIDMAATSKAPKLERK),LAETITIALOURENS(LIDMAATSKAPHOOF),SUMAYA MAISTRY (DATAVASLEGGINGSKLERK), LIZELLE GOODMAN (DATABASIS-ADMINISTRATEUR), FOWZIA EL SHAIKH (AVO-ADMINISTRATEUR), GIFT KHUBISA (LEERLINGADMINISTRATEUR) (AFWESIG)

02 Die Departement akkreDitasie, VoLDoening en ontwikkeLing (aVo): (VAN LINKS NA REGS) PRINCESSMBOTHO(SENIOROPLEIDINGSADVISEUR),ANGELAFORREST(VOLDOENING-ENGEHALTEVERSEKERINGSADMINISTRATEUR)

03 Die Departement tegnies en stanDaarDe: NICOLAASVANWYK(HOOFVANTEGNIESENSTANDAARDE),AYSHA NAINO (PERSOONLIKE ASSISTENT)

04 Die Departement Bemarking en kommunikasie: MARNA ENSLIN (HOOF VAN BEMARKING EN KOMMUNIKASIE)

05 Die Departement finansies en aDministrasie: (VAN LINKS NA REGS) BETHUEL MOGASHOA (TUINIER), NOMSA NENGOVHELA (FINANSIËLE KLERK), HARSHUD KESHAV (HOOF VAN FINANSIES EN ADMINISTRASIE), CARMENYOUNG(ONTVANGSDAME),KAYNANA(DEBITEUREKONTROLEUR),JULIENATTAR(PERSOONLIKEASSISTENTENKANTOORADMINISTRATEUR),LERATOMOSOTHOANE(VERVERSINGSKOORDINEERDER), LEYANNE SUMMERS (FINANSIËLE KLERK) (AFWESIG), NADIA MAJIET (FINANSIËLE ASSISTENT) (AFWESIG)

DEPARTEMENTELE VERSLAE

2008JAARVERSLAG12

06 07

08

131211

09 10

2008JAARVERSLAG 13

06 uitVoerenDe komitee: (VOOR, LINKS NA REGS) SHIRLEY OLSEN, JOSEPH M TSHIWILOWILO, SHAHIED DANIELS, (AGTER, LINKS NA REGS) JOHAN VAN WYK, QUENTIN DOBEYN, SALEEM KHARWA

07 Bestuur: (VAN LINKS NA REGS) MARNA ENSLIN (HOOF VAN BEMARKING EN KOMMUNIKASIE), SHAHIED DANIELS (UITVOERENDE HOOF), NICOLAASVANWYK(HOOFVANTEGNIESENSTANDAARDE),LAETITIALOURENS(HOOFVANLIDMAATSKAP), KIRSTYWALLACE(UITVOERENDEASSISTENT),HARSHUDKESHAV(HOOFVANFINANSIESENADMINISTRASIE),

08 Die tegniese komitee: (VAN LINKS NA REGS) SOLAMON BOPAPE, LERATO SEBATA, MIAS STRAUSS (VOORSITTER), ETTIENE RETIEF, RINAHATTING,NICOLAASVANWYK,DENISEPRETORIUS(UP)(AFWESIG),JACOSTEENKAMP(AFWESIG),SHIRLEYOLSEN(AFWESIG)

09 Die finansieLe komitee: SHIRLEY OLSEN (VOORSITTER), HARSHUND KESHAV, SHAHIED DANIELS

10 Die Vpo-komitee: (VAN LINKS NA REGS) SHIRLEYOLSEN(VOORSITTER),ROELFBARNARD,LAETITIALOURENS,CHANTALSTRYDOM(ADMIN),ABDUL PEER (UJ) (AFWESIG)

11 Die ouDitkomitee: (VAN LINKS NA REGS) ROB PEAK, URSULA GENTHE, RAM NAIDOO

12 Die kommunikasie-komitee: (VAN LINKS NA REGS) JAMES HEMPHILL, ROELF BARNARD (VOORSITTER), MARNA ENSLIN, TAMARIND HOUGHTON, MANANA MAKHANYA (AFWESIG), MARGO BANSDA (IN ABSENTIA), BENI ANGEL (AFWESIG)

13 Die nasionaLe rekeningkunDe oLimpiaDe -komitee: (VAN LINKS NA REGS) MARNA ENSLIN, SHIRLEY OLSEN (VOORSITTER), NATTY MOODLEY (AFWESIG)

14 Die nasionaLe konVensie -komitee: (BO, VAN LINKS NA REGS)ROBINDIXIE(VOORSITTER),TRACYHAFEN (ONDER, VAN LINKS NA REGS) SHAHIED DANIELS, MARNA ENSLIN

15 Die opLeiDingskomitee: (VAN LINKS NA REGS) RASHIED SMALL, LAETITIA LOURENS, PROF.FRANSVERMAAK(UP),PRINCESSMBOTHO,JOHN BLIGNAUT, ANGELA FORREST, HASHIM SALIE (VOORSITTER), SALEEM KHARWA (DUT) (AFWESIG), GERHARD POTGIETER (AFWESIG), DR. ERNA FOURIE (AFWESIG), ABDUL PEER (UJ) (AFWESIG)

16 CHarCo: (VOOR, VAN LINKS NA REGS) SHAHIEDDANIELS,CARIENNIENABER,JOSEPHMTSHIWILOWILO,SHIRLEYOLSEN,JOHANVANWYK, LAETITIA LOURENS, SALEEM KHARWA (AGTER, VAN LINKS NA REGS) VIJAY PATEL, LEON LIEBENBERG, WILLEM VAN DER VYFER, GRANT RICHARDSON,QUENTINDOBEYN,GRANTWEBB,WILLEMVANWYK,JACOMYBURGH,MIASSTRAUSS,BERRYSTOOP(JNR),RAMNAIDOO

17 Die DissipLinere komitee: (VAN LINKS NA REGS) ADV.K.CARPENTER(VOORSITTER),QUENTINDOBEYN,HASHIMSALIE

18 Die onDersoekkomitee: (VAN LINKS NA REGS) GRANT WEBB, BARBARA NOBLE (VOORSITTER), VIJAY PATEL

16

14 15

17

18

2008JAARVERSLAG14

19

19 Die raaD: (VOOR, VAN LINKS NA REGS)RINAHATTINGH,SHIRLEYOLSEN(ONDERVOORSITTER),JOSEPHM.TSHIWILOWILO(VOORSITTER),SHAHIEDDANIELS(UITVOERENDEHOOF),URSULAGENTHE,MICHELLEQUINTINO (AGTER, VAN LINKS NA REGS) MIAS STRAUSS, JOHAN VAN WYK, ROELF BARNARD, GRANT WEBB, HASHIM SALIE, QUENTIN DOBEYN, SALEEM KHARWA

2008JAARVERSLAG 15

20

20 Die sekretariaat: (VOOR, VAN LINKS NA REGS) ANGELA FORREST (VOLDOENINGS- EN GEHALTEVERSEKERINGSADMINISTRATEUR), FOWZIA EL SHAIKH (OPLEIDINGSENTRUM-ADMINISTRATEUR), JULIE NATTAR (PERSOONLIKE ASSISTENT EN KANTOORADMINISTRATEUR), AYSHA NAINO (PERSOONLIKE ASSISTENT), SHAHIED DANIELS (UITVOERENDE HOOF), MARNA ENSLIN (HOOF VAN BEMARKING EN KOMMUNIKASIE), LAETITIA LOURENS (LIDMAATSKAPHOOF), KAY NANA (DEBITEUREKONTROLEUR ), LERATO MOSOTHOANE (VERVERSINGSKOORDINEERDER )

(AGTER, VAN LINKS NA REGS) HARSHUD KESHAV (HOOF VAN FINANSIES EN ADMINISTRASIE), BETHUEL MOGASHOA (TUINIER), SAMANTHA BAPELA (LIDMAATSKAPKLERK), NOMSA NENGOVHELA (FINANSIËLE KLERK), CARMENYOUNG(ONTVANGSDAME),SUMAYAMAISTRY(DATAVASLEGGINGSKLERK),PRINCESSMBOTHO(SENIOROPLEIDINGSADVISEUR),ABELPHOHLELA(DRYWER),LIZELLEGOODMAN(DATABASISADMINISTRATEUR),CHANTALSTRYDOM(VPO-KOORDINEERDER),KIRSTYWALLACE(UITVOERENDEASSISTENT)

20

2008JAARVERSLAG

CPA-E I EN DOMSTRUST (REGISTRAS I ENOMMER IT12125/04)

F INANS IËLE JAARSTATE VIR D I E JAAR WAT OP 31 DESEMBER 2008 GEËINDIG HET

17

SAIPR F INANSI ËLE JAARSTATE

2008JAARVERSLAG

REPORT OF THE INDEPENDENT AUDITORS

18


ALGEMENE INLIGTINGLand van inkorporasie en domicilium Suid-Afrika

Direksie J. M. TshiwilowiloS. OlsenQ. R. DobeynM. S. E. Kharwa J. van Wyk R. Barnard U. Genthe R. Hattingh M. Quintino H. Salie M. Strauss G. Webb

sake-adres SAIPA House HowickClose,WaterfallPark,Vorna Valley, Midrand, Suid-Afrika

posadres Posbus 2407 Halfweghuis 1685 Suid-Afrika

Bankiers Eerste Nasionale Bank Nedbank Bpk

ouditeure SAB&T Geoktrooieerde Rekenmeesters IngelyfGeregistreerde Ouditeure

uitvoerende Hoof S. Daniels

uitvoerende komitee J.M. Tshiwilowilo (Voorsitter)S. OlsenM.S.E. KharwaQ.R. DobeynJ. van Wyk

ouditkomitee R. Peake (Voorsitter)U. GentheR. Naidoo

ondersoekkomitee B. Noble (Voorsitter)V. PatelG. Webb

tugkomitee Adv.K.Carpenter(Voorsitter)Q.R. DobeynH. Salie

2008JAARVERSLAG

BOARD MEMBERS’ RESPONISBILITIES AND APPROVAL

19

2008INHOUDDie verslae en state hieronder uitgeengesit, omvat

die jaarstate wat aan die Instituut se lede voorgelê is:

INHOUD BLADSY


Direksielede se Verantwoordelikhede en Goedkeuring

Direksielede se Verslag

Balansstaat

Inkomstestaat


Kontantvloeistaat



Die volgende aanvullende inligting vorm nie deel van die jaarstate nie en is ongeouditeer:


20

21

22

23

24

25

26

27

31

47

2008JAARVERSLAG20

VERSLAG VAN DI E ONAFHANKLIKE OUDITEURE

aan die lede van die suid-afrikaanse instituut vir professionele rekenmeesters

Ons het die bygaande jaarstate van die Suid-Afrikaanse Instituut vir Professionele Rekenmeesters geoudit, wat bestaan uit die direksieverslag, die balansstaat soos op 31 Desember 2008, die inkomstestaat, die staat van veranderinge in ekwiteit en die kontantvloeistaat vir die jaar wat toe geëindig het, ’n opsomming van belangrike rekeningkundige beleide en ander verklarende aantekeninge soos op bladsye 27 tot 30 uiteengesit. Direksie se Verantwoordelikheid vir die finansiële state

Die Direksie is verantwoordelik vir die opstel van dié jaarstate ingevolge die Suid-Afrikaanse Verklarings van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk. Dié verantwoordelikheid sluit in: die ontwerp, toepassing en instandhouding van interne beheer wat verband hou met die opstelling en billike aanbieding van jaarstate wat vry is van wesenlike verdraaiing, ongeag of dit weens bedrog of foute is; die selektering en toepassing van gepaste rekeningkundige beleide; en die maak van rekeningkundige ramings wat redelik in die omstandighede is.

ouditeure se Verantwoordelikheid

Ons verantwoordelikheid is om ’n mening uit te spreek oor dié jaarstate wat op ons oudit gebaseer is. Ons het ons oudit ingevolge Internasionale Standaarde vir Ouditering gedoen. Dié standaarde vereis dat ons aan etiese voorwaardes voldoen en die oudit beplan en uitvoer om ’n redelike versekering te kry of die jaarstate vry is van wesenlike verdraaiings.

’n Oudit behels die uitvoer van prosedures om ouditbewyse te kry oor die bedrae en onthullings in die jaarstate. Die prosedures wat gekies word, hang af van die ouditeure se oordeel, onder meer die bepaling van die risiko’s vir wesenlike verdraaiing van die jaarstate, ongeag of dit weens bedrog of foute is. Wanneer hy

dié risikobepalings doen, oorweeg die ouditeur interne beheer wat verband hou met die entiteit se opstelling en billike aanbieding van die jaarstate om ouditprosedures te ontwerp wat gepas is in die omstandighede, maar nie vir die doel om ’n mening uit te spreek oor die doeltreffendheid van die entiteit se interne beheer nie. ’n Oudit omvat ook die evaluering van die gepastheid van die rekeningkundige beleide gebruik en die billikheid van die rekeningkundige ramings wat die bestuur gemaak het, asook die evaluering van die totale aanbieding van die jaarstate.

Ons vertrou dat die ouditbewyse wat ons gekry het, voldoende en geskik is om ’n grondslag te vorm vir ons ouditmening.

mening

Ons meen die finansiële jaarstate stel in alle wesenlike opsigte die finansiële posisie billik voor van die Instituut soos op 31 Desember 2008 en van sy finansiële prestasie en sy kontantvloei vir die jaar wat toe geëindig het ingevolge die Suid-Afrikaanse Verklarings van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk.

Bykomende inligting

Ons vestig u aandag daarop dat die bykomede inligting op bl 47– 48 nié deel van die finansiële jaarstate vorm nie en as addisionele inligting aangebied word. Ons het dié inligting nié geoudit nie en spreek dus geen mening daaroor uit nie.

SAB&T Geoktrooieerde Rekenmeesters Ingelyf Geregistreerde Ouditeure Per: A Darmalingam Centurion20 Maart 2009

2008JAARVERSLAG 21

DIREKS IELEDE SE VERANTWOORDELIKHEDE EN GOEDKEURING

Van die direksie word verwag om voldoende rekeningkundige rekords te hou en hy is verantwoordelik vir die inhoud en integriteit van die jaarstate en verwante finansiële inligting wat by dié verslag ingesluit is. Dis sy verantwoordelikheid om te verseker dat die jaarstate die stand van sake van die Instituut getrou voorstel soos aan die einde van die boekjaar asook die resultate van sy werksaamhede en kontantvloei vir die tydperk wat toe geëindig het ooreenkomstig Suid-Afrikaanse Verklarings van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk. Die eksterne ouditeure is daartoe verbind om ’n onafhanklike mening uit te spreek oor die jaarstate.

Die jaarstate word opgestel ingevolge Suid-Afrikaanse Verklarings van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk en is gebaseer op gepaste rekeningkundige beleid wat konsekwent toegepas word en ondersteun word deur redelike en weloorwoë oordele en ramings.

Die Direksie erken dat hy uiteindelik verantwoordelik is vir die stelsel van interne finansiële beheer wat deur die Instituut geskep is en plaas ’n groot klem op die handhawing van ’n sterk beheerde omgewing. Om die Direksie in staat te stel om te voldoen aan dié verantwoordelikhede, stel hy standaarde vir interne beheer wat daarop gemik is om die foutrisiko of verlies te verminder op ’n kostedoeltreffende manier. Die standaarde behels die behoorlike delegering van verantwoordelikhede binne ’n duidelik omskrewe raamwerk, effektiewe rekeningkundige prosedures en die voldoende skeiding van pligte om ’n aanvaarbare risikovlak te verseker. Dié kontroles word dwarsdeur die Instituut gemonitor en van alle werkers word vereis om die hoogste etiese standaarde te handhaaf om te verseker die Instituut se sake word op ’n manier gedoen wat in alle redelike omstandighede bo verdenking is. Die fokus van risikobestuur in die Instituut is op die eiening, evaluering, bestuur en monetering van alle bekende vorme van risiko deur die hele Instituut. Terwyl bedryfsrisiko nie heeltemal uitgeskakel kan word nie, beywer die Instituut hom daarvoor om dit tot die minimum te beperk deur te verseker dat gepaste infrastruktuur, beheer,

stelsels en etiese gedrag toegepas en bestuur word binne die vooraf bepaalde prosedures en beperkinge.

Die Direksie meen, gebaseer op die inligting en verklarings wat deur die bestuur gegee word, dat die stelsel van interne beheer redelike versekering gee dat op die finansiële rekords vertrou kan word vir die opstelling van die jaarstate. Maar enige stelsel van interne finansiële beheer kan net redelike, en nie absolute nie, versekering gee teen wesenlike verdraaiing of verlies.

Die Direksie het die Instituut se kontantvloeivoorspelling vir die jaar tot 31 Desember 2009 nagegaan en, in die lig van dié oorsig en die huidige finansiële toestand, is hy seker die Instituut het, of het toegang tot, voldoende bronne om voort te gaan met sy bedryfsbestaan vir die afsienbare toekoms.

Die eksterne ouditeure is daarvoor verantwoordelik om die Instituut se jaarstate onafhanklik na te gaan en daaroor verslag te doen. Die jaarstate is deur die Instituut se eksterne ouditeure ondersoek en hulle verslag word op bladsy 20 aangebied.

Die jaarstate wat uiteengesit word op bladsy 23 tot 46 en wat opgestel is op ’n lopende-saak-grondslag, is op 20 Maart 2009 deur die direksie goedgekeur en namens hom geteken deur:

J.M. Tshiwilowilo Voorsitter

S. DanielsUitvoerende Hoof

2008JAARVERSLAG22

4. nielopende bates

Besonderhede oor belangrike veranderinge in die aard van die nielopende bates van die Instituut gedurende die jaar was soos volg: Die Intsituut het bates gekoop van R624 277.

5. Direksielede

Die Direksielede van die Instituut gedurende die jaar en op die datum van dié verslag is soos volg:

NameJ.M. Tshiwilowilo (Voorsitter, UK)

S. Olsen (Adjunkvoorsitter, UK)

Q.R. Dobeyn (UK) (Genooi)

M.S.E. Kharwa (UK) (Genooi)

J. van Wyk (UK)

R. Barnard Aangestel 24 April 2008

U. Genthe

R. Hattingh Aangestel 24 April 2008

V. Patel Bedank 24 April 2008

M. Quintino Aangestel 24 April 2008

H. Salie

M. Strauss (Genooi) Aangestel 24 April 2008

H. van Aswegen Bedank 24 April 2008

M. Van Rensburg Bedank 24 April 2008

G. Webb Aangestel 24 April 2008

DIREKS I ELEDE SE VERSLAG

Die Direksie lê sy verslag voor vir die jaar wat op 31 Desember 2008 geëindig het. Dié verslag vorm deel van die geouditeerde finansiële state vir die jaar wat op 31 Desember 2008 geëindig het.

1. oorsig van aktiwiteite

Hoofbesigheid en -bedrywe

Die Instituut verbind hom tot die skep en verskaf van ’n erkende kwalifikasie- en lidmaatskapliggaam vir mense wat ’n werk van professionele aard doen, waaronder rekeningkunde en verwante dienste, en werk hoofsaaklik in Suid-Afrika.

Gedurende die jaar was daar geen belangrike veranderinge in die bedrywighede van die besigheid nie.

Die bedryfsresultate en die stand van sake van die Instituut word ten volle in die aangehegde jaarstate uiteengesit en verdien na ons mening nie enige verdere kommentaar nie.

Die netto saldo van die Instituut was R3 581 086 (2007: saldo R65 623).

2. Lopende saak

Die jaarstate is opgestel op die basis van rekeningkundige beleide van toepassing op ’n lopende saak. Dié basis veronderstel dat geld beskikbaar sal wees om toekomstige werksaamhede te finansier en dat die tegeldemaking van bates en die afrekening van skuld, voorwaardelike verpligtinge en verbintenisse in die normale gang van sake sal plaasvind.

3. nabalansstaatgebeure

Die Direksie weet van geen kwessie of omstandigheid wat sedert die einde van die boekjaar ontstaan het nie.

2008JAARVERSLAG 23


BaLansstaat Syfers in Rand Nota(s) 2008 2007

Bates

nieLopenDe Bates

Eiendom, aanleg en toerusting 3 8,305,187 8,146,745

Lenings aan verwante partye 11 392,144 -

Beleggings 4 61,897 82,833

8,759,228 8,229,578

LopenDe Bates

Lenings ontvangbaar 5 696,773 988,747

Kontant en kontantekwivalente 6 6,455,982 2,024,380

7,152,755 3,013,127

totaLe Bates 15,911,983 11,242,705

ekwiteit en Laste

ekwiteit

Nasionale konvensiefonds 7 - 186,821

Ontwikkelingsfonds 8 3,911,146 2,895,007

Herwaaderingsfonds 9 31,188 52,124

Beursfonds 10 250,000 200,000

Opgehooptefonds 6,445,718 4,174,882

10,638,052 7,508,834

Laste

nieLopenDe Laste

Lenings van verwante partye 11 - 18,025

LopenDe Laste

Rekeninge betaalbaar 12 5,273,931 3,715,846

totaLe Laste 5,273,931 3,733,871

totaLe ekwiteit en Laste 15,911,983 11,242,705

2008JAARVERSLAG24


inkomstestaat Syfers in Rand Nota(s) 2008 2007

Inkomste 13 19,948,394 17,187,807

Ander inkomste 1,309,572 226,699

Bedryfsuitgawes (18,388,688) (17,656,809)

BeDrYfswins (VerLies) 18 2,869,278 (242,303)

Beleggingsinkomste 14 714,299 309,035

Finansieringskoste 15 (2,491) (1,109)

wins Vir Die Jaar 3,581,086 65,623

2008JAARVERSLAG 25


staat Van VeranDeringe in ekwiteit

Syfers in Rand

Nasionale Konvensie-

fondsOntwikkelings-

fondsHerwaarderings-

fonds Beursfonds Totale FondsOpgehoopte

FondsTotale

Ekwiteit

Beginbalans soos vroeër gerapporteer - 80,360 2,726,584 35,921 150,000 2,992,865 3,060,442 6,053,307

Aanpassings

Vooraftydperkaanpassing - Verwys na nota 28 - - - - - - 1,377,827 1,377,827

HerHaaLDe BaLans op 01 Januarie 2007 - 80,360 2,726,584 35,921 150,000 2,992,865 4,438,269 7,431,134

Veranderinge in ekwiteit

Surplussaldo vir die jaar soos vroeër gestel - - - - - - 815,623 815,623

Vooraftydperkaanpassing - - - - - - (750,000) (750,000)

Geldoordrag vir goedgekeurde - - (110,587) - - (110,587) - (110,587)

opleidingsentra

Oordrag na/van reserwefondse - 106,461 279,010 - 50,000 435,471 (329,010) 106,461

Herwaardering van aandele - - - 16,203 - 16,203 - 16,203

Totale veranderinge - 106,461 168,423 16,203 50,000 341,087 (263,387) 77,700

BaLans op 01 Januarie 2008 - 186,821 2,895,007 52,124 200,000 3,333,952 4,174,882 7,508,834

Veranderinge in ekwiteit

Herwaardering van beleggings - - - (20,936) - (20,936) - (20,936)

beskikbaar vir verkoop

Netto-inkomste (uitgawes) - - - (20,936) - (20,936) - (20,936)

direk in ekwiteit erken

Oorskot vir die jaar - - - - - - 3,581,086 3,581,086

Totale erkende inkomste en uitgawes vir die jaar - - - (20,936) - (20,936) 3,581,086 3,560,150

Geldoordrag vir die goedgekeurde opleidingsentra - - (90,932) - - (90,932) - (90,932)

Verlies op Nasionale Konvensie vir 2008 gehou - (340,000) - - - (340,000) - (340,000)

Oordrag van reserwefondse - 153,179 1,107,071 - 50,000 1,310,250 (1,310,250) -

Totale veranderinge - (186,821) 1,016,139 (20,936) 50,000 858,382 2,270,836 3,129,218

BaLans op 31 DesemBer 2008 - - 3,911,146 31,188 250,000 4,192,334 6,445,718 10,638,052

Nota(s) 7 8 9 10

2008JAARVERSLAG26


kontantVLoeistaat Syfers in Rand Nota(s) 2008 2007

kontantVLoei uit BeDrYfsaktiwiteite

Kontantontvangs 24,142,211 17,443,231

Kontant betaal aan verskaffers en werkers (19,392,738) (14,720,753)

Kontant gegenereer uit werksaamhede 17 4,749,473 2,722,478Rente-inkomste 710,913 306,231

Dividende ontvang 3,386 2,804

Finansieringskoste (2,491) (1,109)

netto kontant Van BeDrYfsaktiwiteite 5,461,281 3,030,404

kontantVLoei uit BeLeggingsaktiwiteite

Koop van eiendom, aanleg en toerusting 3 (624,277) (8,118,747)

Verkoop van eiendom, aanleg en toerusting - 21,459Opbrengste uit lenings van verwante partye - 4,536,687

Terugbetaling van lenings van verwante partye (410,169) -

netto kontant Van BeLeggingsaktiwiteite (1,034,446) (3,560,601)

totaLe kontantBeweging Vir Die Jaar 4,426,835 (530,197)

Kontant aan die begn van die jaar 2,024,380 2,554,577

Effek van wisselkoersbeweging op kontantbalanse 4,767 -

totaLe kontant aan Die einDe Van Die Jaar 6 6,455,982 2,024,380

2008JAARVERSLAG 27

REKENINGKUNDIGE B ELE IDSPUNTE

1. aanbieding van finansiële Jaarstate

Die finansiële jaarstate is opgestel ooreenkomstig Suid-Afrikaanse State van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk. Die finansiële jaarstate is opgestel op die grondslag van historiese koste met uitsondering van die meting van sekere finansiële instrumente teen billike waarde en behels die belangrikste beleidspunte soos hieronder uiteengesit.

Dié rekeningkundige beleidspunte strook met die vorige tydperk.

1.1 Betekenisvolle oordele

In die opstel van die finansiële jaarstate word van die bestuur verwag om skattings en veronderstellings te maak wat die bedrae raak wat voorgestel word in die finansiële jaarstate en verwante openbaarmakings. Die benutting van beskikbare inligting en die toepassing van oordele is inherent in die formulering van skattings. In die toekoms kan die eintlike resultate hiervan verskil wat ter sake kan wees in die finansiële jaarstate. Betekenisvolle oordele sluit in:

rekeninge ontvangbaar/ Lenings en ontvangbares

Die Instituut evalueer sy rekeninge ontvangbaar en/of lenings en ontvangbares vir benadeling op elke balansstaatdatum. Om te bepaal of ‘n benadelingsverlies opgeteken moet word op die inkomstestaat, oordeel die Instituut of sigbare data bestaan wat op ‘n meetbare afname dui in die geraamde toekomstige kontantvloei van ‘n finansiële bate.

Beskikbaar-om-te-verkoop finansiële bates

Die Instituut volg die riglyne van IAS 39 om te bepaal wanneer ’n beskikbaar-om-te-verkoop finansiële bate benadeel is. Dié bepaling vereis ‘n betekenisvolle oordeel. So evalueer die Instituut onder meer die duur en mate waarin die billike waarde van ‘n belegging minder as sy koste is; asook die finansiële welstand van en nabytermynsakevooruitsig vir die beleggingnemer, ingesluit faktore soos nywerheid- en sektorprestasie, wysigings in tegnologie en bedryfs- en finansiële kontantvloei.

1.2 eiendom aanleg en toerusting

Die koste van ’n item van eiendom, aanleg en toerusting word as ’n bate beskou wanneer:

• ditwaarskynlik isdat toekomstigeekonomiesevoordele wat met die item geassosieer word na die Instituut sal vloei; en

• diekostevandie itembetroubaargemeetkanword.

Die koste sluit in koste wat aanvanklik atangegaan is om ‘n eiendom-, aanleg- en toerustingitem te verkry of te bou, en koste wat vervolgens aangegaan word om by te voeg, te vervang of dit te versien. As ‘n vervangingskoste erken word in die drabedrag van ‘n item van eiendom, aanleg en toerusting, word die drabedrag van die vervangde onderdeel se erkenning herroep.

Die aanvanklike raming van die koste om die item te sloop en te verwyder en die terrein te herstel waar dit geleë was, word ook ingesluit in die koste van die eiendom, aanleg en toerusting.

Eiendom, aanleg en toerusting word gedra teen koste minus opgehoopte waardedaling en enige benadelingsverliese.

item gemiddelde bruikbare lewe

Grond Onbepaald

Geboue 50 jaar

Meubels en meublement 10–12 jaar

Motorvoertuie 5 jaar

Kantoortoerusting 5 jaar

Rekenaartoerusting 3 jaar

Rekenaarprogramme 2 jaar

Die oorblywende waarde en die bruikbare lewe van elke bate word aan die einde van elke finansiële tyd hersien.

Elke deel van ‘n item van eiendom, aanleg en toerusting met ‘n koste wat betekenisvol is in verhouding met die totale koste van die item, sal apart in waarde verminder word.

Die waardeverminderingstarief vir elke tydperk word in wins of verlies erken tensy dit ingesluit is in die drabedrag van ’n ander bate.

Die wins of verlies uit die herroeping van erkenning van ’n item van eiendom, aanleg en toerusting word by wins of verlies ingesluit wanneer die items se erkenning herroep word. Die wins of verlies wat hieruit spruit, word vasgestel as die verskil tussen die netto verhandelingsopbrengste, indien enige, en die boekwaarde van die item.

2008JAARVERSLAG28


1.3 finansiële instrumente

aanvanklike erkenning

Die Instituut klassifiseer finansiële instrumente of hulle onderdele by aanvanklike erkenning as ’n f inansiële bate, ‘n f inansiële las of ’n ekwiteitinstrument ingevolge die wese van die kontraktuele ooreenkoms.

Finansiële bates en finansiële laste word op die Instituut se balansstaat erken wanneer die Instituut deel word van die kontraktuele voorwaardes van die instrument.

Bepaling van billike waarde

Die billike waardes van gekwoteerde beleggings word gebaseer op lopende bodpryse. As die mark vir ‘n finansiële bate nie aktief is nie (en vir genoteerde effekte), stel die Instituut billike waarde vas deur evalueringstegnieke te gebruik. Dit sluit in die gebruik van onlangse transaksies onder uiterste voorwaardes, verwysing na ander instrumente wat wesenlik dieselfde is, diskontokontantvloei-ontleding en opsieprysmodelle waarin markinsette maksimaal benut word en so min moontlik staatgemaak word op entiteitspesifieke insette.

Lenings aan (van) verwante partye

Dié lenings word eers teen billike waarde plus direkte transaksiekoste erken en dan gemeet met gedelgde koste deur die effektiewe-rentekoers-metode te gebruik minus enige benadelingsverlies wat erken word om onverhaalbare bedrae te weerspieël.

Op invorderbare lenings word ‘n benadeelde verlies in wins of verlies erken wanneer objektiewe bewyse bestaan dat dit benadeel is. Die benadeling word gemeet as die verskil tussen die belegging se

boekwaarde en die huidige waarde van geskatte toekomstige kontantvloei verdiskonteer teen die effektiewe rentekoers soos op die aanvanklike erkenning bereken.

Benadelingsverliese word omgekeer in later tydperke wanneer ’n verhoging in die belegging se verhaalbare bedrag objektief verbind kan word met ’n gebeurtenis wat plaasgevind het nadat die benadeling erken is onderworpe aan die beperking dat die boekwaarde van die belegging op die datum waarop die benadeling omgekeer word nie wat die geamortiseerde koste sou gewees het as die benadeling nie erken is nie sal oorskry nie.

rekeninge ontvangbaar

Rekeninge ontvangbaar word gemeet met ‘n aanvanklike erkenning teen billike waarde en word vervolgens gemeet met geamortiseerde koste deur die effektiewe-rentekoers-metode te gebruik. Gepaste toegewings vir geraamde onverhaalbare bedrae word erken in oorskot of tekort wanneer objektiewe bewyse bestaan dat die bate benadeel is. Betekenisvolle finansiële probleme by die skuldenaar, waarskynlik dat hy bankrot of finansieel hersaamgestel sal raak, en versuim om afbetalings te betaal (meer as 30 dae agterstallig) word as tekens beskou dat die rekeninge ontvangbaar benadeel is. Die toegewing wat erken word, word gemeet as die verskil tussen die bate se boekwaarde en die huidige waarde van geraamde toekomstige kontantvloei gediskonteer teen die effektiewe rentekoers wat by die aanvanklike erkenning bereken is.

Die bate se boekwaarde word deur die gebruik van die toegewingsrekening verminder en die verliesbedrag word op die inkomstestaat erken binne die bedryfsuitgawes. Wanneer ‘n rekening ontvangbaar onverhaalbaar is, word dit afgeskryf teen die toegewingsrekening vir rekeninge

ontvangbaar. Daaropvolgende verhalings van bedrae wat voorheen afgeskryf is, word teen bedryfsuitgawes op die inkomstestaat gekrediteer.

rekeninge betaalbaar

Rekeninge betaalbaar word aanvanklik met billike waarde gemeet en word dan met geamortiseerde koste gemeet deur effektiewe-rentekoers-metode te gebruik.

kontant en kontantekwivalente

Kontant en kontantekwivalente behels byderhandse kontant en aanvraagdeposito’s, en ander hoogs likiede korttermynbeleggings wat geredelik inwisselbaar is tot ’n bekende bedrag kontant en wat onderworpe is aan ’n nietige risiko van waardeskommelings. Dié word aanvanklik en daarna opgeteken teen billike waarde.

finansiële bates beskikbaar vir verkoop

Dié finansiële bates is niederivate wat óf in die kategorie aangedui word óf nie elders geklassifiseer word nie.

Beleggings word erken en erkenning herroep op ’n handelsdatumbasis waar die koop of verkoop van ’n belegging kragtens kontrak is waarvan die voorwaardes die lewering van die belegging vereis binne die tydraamwerk wat deur die betrokke mark vasgestel is.

Dié beleggings word aanvanklik en daarna gemeet teen billike waarde. Wins en verlies wat spruit uit die veranderinge in billike waarde word direk in ekwiteit erken totdat die sekuriteit van die hand gesit word of as benadeel beskou word.

Benadelingsverliese wat in oorskot of tekort vir ekwiteitbeleggings erken word wat as

2008JAARVERSLAG 29


beskikbaar-vir-verkoop geklassifiseer is, word nie vervolgens omgekeer deur oorskot of tekort nie. Benadelingsverliese wat in oorskot of verlies vir skuldinstrumenteverlies erken word wat as beskikbaar-vir-verkoop geklassifiseer is, word vervolgens omgekeer as ‘n verhoging in die billike waarde van die instrument objektief verbind kan word met ‘n gebeurtenis wat ná die erkenning van die benadelingsverlies plaasvind.

Wysigings in die billike waarde van monetêre effekte wat in ‘n buitelandse geldeenheid aangedui word en as beskikbaar-vir-verkoop geklassifiseer is, word ontleed tussen omsettingsverskille wat spruit uit wysigings in die geamortiseerde koste van die effek en ander wysigings in die boekwaarde van die effek. Die omsettingsverskille in monetêre effekte word in wins of verlies erken, terwyl omsettingsverskille in niemonetêre effekte in ekwiteit erken word. Wysigings in die billike waarde of monetêre en niemonetêre effekte wat as beskikbaar-vir-verkoop geklassifiseer is, word in ekwiteit erken.

1.4 Benadeling van bates

Die Instituut evalueer op elke balansstaatdatum of enige aanduiding bestaan dat ’n bate benadeel kan wees. As so ’n aanduiding bestaan, raam die Instituut die verhaalbare bedrag van die bate.

As enige aanduiding bestaan dat ’n bate benadeel is, word die verhaalbare bedrag geraam vir die individuele bate. As dit onmoontlik is om die verhaalbare bedrag van die individuele bate te raam word die verhaalbare bedrag bepaal van die kontantgenererende eenheid waartoe die bate behoort .

Die verhaalbare bedrag van ‘n bate of ‘n kontantgenererende eenheid is die hoogste van sy billike waarde minus die koste om te verkoop en sy waarde in gebruik.

As die verhaalbare bedrag van ’n bate minder is as sy boekwaarde, word die boekwaarde van die bate verminder tot sy verhaalbare bedrag. Dié vermindering is ’n benadelingsverlies.

‘n Benadelingsverlies van bates wat teen ‘n koste minus enige opgehoopte waardevermindering of amortisasie gedra word, word dadelik as wins of verlies erken. Enige benadelingsverlies van ’n herwaardeerde bate word as ’n herwaarderingsdaling behandel.

‘n Benadelingsverlies word vir kontantgenererende eenhede erken as die verhaalbare bedrag van die eenheid minder is as die boekwaarde van die eenhede. Die benadelingsverlies word toegeken om die boekwaarde van die eenheid se bates in die volgende volgorde te verminder:

• eerstens om die boekwaarde te vermindervan enige guns toegestaan aan d ie kontantgenererende eenheid, en

• dan pro rata aan die ander bates van dieeenheid op die basis van die boekwaarde van elke bate in die eenheid.

’n Entiteit evalueer op elke raporteringsdatum of enige aanduiding bestaan dat ‘n benadelingsverlies wat in vorige tydperke erken is vir ander bates as ‘n guns, dalk nie meer bestaan nie of dalk gedaal het. As enige sodanige aanduiding bestaan, word die verhaalbare bedrae van dié bates geraam.

1.5 werknemervoordele

Verklaarde voordeleplanne

Bydraes tot ’n verklaarde bydraeplan in verband met dienste in ’n bepaalde tydperk word erken as ‘n uitgawe in daardie tydperk.

1.6 Voorsienings en gebeurlikhede

Voorsienings word erken wanneer:

• die Instituut ’nhuidigeverpligtinghetvanweë’n vorige gebeurtenis;

• dit waarskynlik is dat ’n uitvloei van bronnewat ekonomiese voordele beliggaam nodig sal wees om die verpligting na te kom; en

• ’n betroubare raming van die verpligtinggemaak kan word.

Voorsiening word nie erken vir toekomstige bedryfsverliese nie.

As ‘n entiteit ‘n lastige kontrak het, word die huidige verpligting kragtens die kontrak erken en as voorsiening gemeet.

‘n Konstruktiewe verpligting om te herstruktureer ontstaan wanneer ‘n entiteit:

• ’ngedetailleerdeformeleplanvirdiehersamestellingmoet minstens die volgende kan eien:

- die besigheid of deel van die betrokke besigheid;

- die vernaamste plekke wat geraak word;- die plek, funksie en geraamde aantal

werkers wat vergoed sal word om hulle diens te beëindig;

- die uitgawes wat onderneem sal word; en- wanneer die plan uitgevoer sal word; en

• geldige verwagtinge gewek het by dié watgeraak word dat dit die hersamestelling sal uitvoer deur daardie plan te begin uitvoer of die hoofkenmerke daarvan aan te kondig aan dié wat daardeur geraak word.

Ná hulle aanvanklike erkenning word gebeurlikheidslaste wat erken is in sakekombinasies wat apart erken word, vervolgens gemeet met die hoogste van:

2008JAARVERSLAG30

• diebedragwatas ‘n voorsieningerkensalword;en

• die bedrag wat aanvanklik erken is minusopgehoopte amortisasie.

1.7 inkomste

Inkomste uit die verkoop van goedere word erken wanneer aan al die volgende voorwaardes voldoen is:

• die Instituut die betekenisvolle risiko’s enbeloning van eienaarskap van die goedere aan die koper oorgedra het;

• d ie Ins t i tuu t nóg voor tgeset tebestuursbet rokkenhe id in d ie mate wat gewoon l ik geassosieer word met eienaarskap nóg effektiewe beheer oor die goedere verkoop, behou;

• dieinkomstebedragbetroubaargemeetkanword;

• ditwaarskynlik isdatdieekonomiesevoordelegeassosieer met die transaksie na die Instituut sal vloei; en

• die koste aangegaan of wat aangegaanmoetword rakende die transaksie betroubaar gemeet kan word.

Wanneer die resultaat van ‘n transaksie rakende die lewering van dienste betroubaar geraam kan word, word die inkomste geassosieer met die transaksie erken met verwysing na die stadium van voltooiing van die transaksie op die balansstaatdatum. Die resultaat van ‘n transaksie kan betroubaar geraam word wanneer aan al dié voorwaardes voldoen is:

• dieinkomstebedragbetroubaargemeetkanword;

• ditwaarskynlik isdatdieekonomiesevoordelegeassosieer met die transaksie na die Instituut sal vloei;

• diestadiumvanvoltooiingvandietransaksieopdie balansstaatdatum betroubaar gemeet kan word; en

• die koste aangegaan vir die transaksie endiekoste om die transaksie te voltooi betroubaar gemeet kan word.

Wanneer die resultaat van die transaksie rakende die lewering van dienste nie betroubaar geraam kan word nie, sal inkomste net erken word in die mate van die erkende uitgawes wat verhaalbaar is.

Diensinkomste word erken met verwysing na die stadium van voltooiing van die transaksie op die balansstaatdatum. Die voltooistadium word bepaal deur dienste wat tot op datum gelewer is as ‘n persentasie van die totale dienste wat gelewer moet word.

Inkomste word gemeet met die billike waarde van die oorweging ontvang of ontvangbaar en verteenwoordig die bedrae ontvangbaar vir goedere en dienste wat gebied word in die normale gang van sake, netto of handelsafslae en die volume kortings en belasting op die toegevoegde waarde.

Rente word erken, in wins of verlies, deur die effektiewe-rentekoers-metode te gebruik. Dividende word erken, in wins of verlies, wanneer die Instituut se reg om betaling te ontvang vasgestel is.

1.8 omskakeling van buitelandse geldeenhede

transaksies in buitelandse geldeenhede

‘n Transaksie in buitelandse geldeenhede word in die aanvanklike erkenning in rand opgeteken deur op die bedrag in die buitelandse geldeenheid die wisselkoers toe te pas tussen die funksionele

geldeenheid en die buitelandse geldeenheid op die transaksiedatum.

op elke balansstaatdatum word:

• buitelandse-geldeenheid-monetêre-itemsomgeskakel deur die sluitingskoers te gebruik;

• niemonetêre itemswat in terme van historiesekoste gemeet word in ‘n buitelandse geldeenheid omgeskakel deur die wisselkoers op die transaksiedatum te gebruik; en

• niemonetêre itemswat teenbillikewaarde teenbuitelandse geldeenheid gemeet word, word omgeskakel deur die wisselkoerse te gebruik op die datum wanneer die billike waarde bepaal is.

Wisselkoersverskille wat spruit uit die skikking van monetêre items of die omskakeling van monetêre items teen die koerse wat verskil van dié waarteen hulle omgeskakel is by die aanvanklike erkenning gedurende die tydperk of in vorige finansiële jaarstate word in wins of verlies erken in die tydperk dat hulle voortspruit.

Wanneer ‘n wins of verlies op ‘n nie-monetêre item direk in ekwiteit erken word, word enige wisselkoerskomponent van daardie wins of verlies direk in ekwiteit erken. Wanneer ‘n wins of verlies op ‘n nie-monetêre item in wins of verlies erken word, word enige wisselkoerskomponent van daardie wins of verlies erken in wins of verlies.

Kontantvloei wat voortspruit uit transaksies in ‘n buitelandse geldeenheid word in rand erken deur die wisselkoers tussen die rand en die buitelandse geldeenheid op die buitelandse geldeenheidbedrag toe te pas op die datum van die kontantvloei.


2008JAARVERSLAG 31


notas BY Die finansiËLe Jaarstate Syfers in Rand 2008 2007

2. state en VertoLkings nog nie in werking nie

Op die datum van die goedkeuring van dié finansiële jaarstate was die volgende Standaarde en vertolkings ter sake, maar nog nie van krag nie:

state BesonDerHeDe Van wYsiging JaartYDperke

wat Begin op of ná

IFRS1(AC138)–Eersteaanvaarding • Metingvandiekostevanbeleggingsinfiliale,gesamentlikbeheerdeentiteiteen vennote wanneer IFRS’e vir die eerste keer aangeneem word

1 Januarie 2009

IFRS2(AC139)–AandeelgebaseerdeBetalings

• Wysigingsaanvestigingsvoorwaardersenkansellerings 1 Julie 2009

IFRS3(AC140)–Sakekombinasies • Omvattendehersieningvanrekeningkundevirsakekombinasies 1 Julie 2009

IFRS5(AC142)–NielopendeBatesvir Verkoop gehou en Beëindigde Werksamhede

• Planomdiebeherendebelangin‘nfiliaalteverkoop 1 Januarie 2009

IFRS7(AC144–FinansiëleInstrumente:Onthullings

• Uitreikingvanfinansiëlekoste 1 Januarie 2009

IFRS8(AC145)–Bedryfsegmente • Nuwestandaardvirsegmentrapportering(vervangIAS14) 1 Januarie 2009

IAS1(AC101)–AanbiedingvanFinansiële State

• WysigingsaanstruktuurvanFinansiëleState• Lopende/nielopendeklassifikasievanderivate

1 Januarie 2009

IAS8(AC103)-RekeningkundigeBeleid,Wysigings in Rekening-kundige Ramings en Foute

• Statusvantoepassingsbestuur 1 Januarie 2009

IAS10(AC107)–GebeurenádieRapporteringstydperk

• Dividendeverklaarnádieeindevandierapporteringstydperk 1 Januarie 2009

IAS16(AC123–Eiendom,AanlegenToerusting

• Verhaalbarebedrag• Verkoopvanbatesgehouvirhuur

1 Januarie 2009

IAS18(AC111–Inkomste • Kosteom‘nleningtebegin 1 Januarie 2009

IAS19(AC116–Werknemersvoordele • Besnoeiingsennegatiewedienskoste• Planadministrasiekoste• Vervangingvanterm‘raakverskuldig’• Leidingoorgebeurlikelaste

1 Januarie 2009

IAS20(AC134)–VerantwoordStaatsubsidies en Openbaarmaking van Staatshulp

• Staatsleningsteenrentekoerseonderdiemarkkoers• KonsekwentheidvanterminologiemetanderIRFS’e

1 Januarie 2009

2008JAARVERSLAG32



2. state en VertoLkings nog nie Van krag nie (VerVoLg)

IAS23(AC114)-Leenkoste • Staatsleningsteenrentekoerseonderdiemarkkoers• KonsekwentheidvanterminologiemetanderIRFS’e

1 Januarie 2009

IAS27(AC132)-GekonsolideerdeenAparte Finansiële State

• Wysigingwathandeloordiemetingvandiekostevanbeleggingswanneerdie IFRS vir die eerste keer aanvaar word

• GevolglikewysigingsvanveranderingeaanSakekombinasies• Metingvanfiliaalwattekoopgehouwordinapartefinansiëlestate

1 Januarie 2009

IAS28(AC110)-BelangeinVennote • GevolglikewysigingsvanveranderingeaanSakekombinasies• Vereisteonthullingswanneerbelangeinvennoteverantwoordwordteen

billike waarde deur wins of verlies • Benadelingvanbelangeinvennoot

1 Januarie 2009

IAS29(AC124)-FinansiëleRapporteringinHiperinflasionêre Ekonomieë

• Beskrywingvanmeetbasisinfinansiëlestate• KonsekwentheidvanterminologiemetanderIRFS’e

1 Januarie 2009

IAS31(AC119)-BelangeinGesamentlikeOndernemings

• GevolglikewysigingsvanveranderingeaanSakekombinasies• Vereisteonthullingswanneerbelangeingesamentlikbeheerdeentiteite

verantwoord word teen billike waarde deur wins of verlies

1 Januarie 2009

IAS32(AC125)-FinansiëleInstrumente:Aanbieding

• Sekerefinansiëleinstrumentesalasekwiteitgeklassifiseerword,terwylhullevoor dié wysigings as finansiële laste geklassifiseer sou wees

1 Januarie 2009

IAS34(AC127)-TussentydseFinansiëleRapportering

• Verdienstesperaandeelonthullingsintussentydsefinansiëleverslae 1 Januarie 2009

IAS36(AC128)-BenadelingvanBates • Onthullingvanramingswatgebruikisomverhaalbarebedragtebepaal 1 Januarie 2009

IAS38(AC129)-OntasbareBates • Advertensie-enpromosie-bedrywighede• Eenheidvanproduksie:amortiseringsmetode

1 Januarie 2009

IAS39(AC133)-FinansiëleInstrumente:Erkenning en Meting

• Wysigingaangeskikteomheindeitem.• Herklassifiseringvanderivateinofuitdieklassifikasieteenbillikewaarde

deur wins of verlies• Uitwysingendokumenteringvanheiningsopsegmentvlak• Tersakeeffektiewerentekoersbystakingvanbillikewaardeheining

verantwoording

1 Januarie 2009

IAS40(AC135)-BeleggingEiendom • Eiendominaanbouofwordontwikkelvirtoekomstigegebruikasbeleggingseiendom

• KonsekwentheidvanterminologiemetIAS8• Beleggingseiendomonderverhuringgehou

1 Januarie 2009

IAS41(AC137)-Landbou • Diskonto-tariefvirbillikewaardeberekeninge• Addisionelebiologiesetransformasie• Voorbeeldevanlandbouprodukteenopbrengste• Verkoopspuntkoste

1 Januarie 2009

2008JAARVERSLAG 33


notas BY Die finansiËLe JaarstateSyfers in Rand 2008 2007

VertoLkings JaartYDperke wat Begin op of ná

IFRIC15(AC448)–OoreenkomstevirdieKonstruksievanVasteEiendom 1 Januarie 2009

IFRIC16(AC449)–Heiningvan‘nNettoBeleggingin‘nBuitelandseWerksaamheid 1 Oktober 2008

Die gesamentlike uitwerking van die state en vertolkings op die finansiële jaarstate, sou hulle toegepas gewees het vir diejaar wat op 31 Desember 2008 geëindig het, sou geen wesenlike impak op dié finansiële state gehad het nie.

3. eienDom, aanLeg en toerusting

2008 2007

Koste / EvaluasieOpgelope

depresiasie Boekwaarde Koste / EvaluasieOpgelope

depresiasie Boekwaarde

Grond 775,000 - 775,000 775,000 - 775,000

Geboue 6,527,004 (137,349) 6,389,655 6,527,004 (97,905) 6,429,099

Meubels en ameublement 591,743 (218,458) 373,285 594,569 (240,954) 353,615

Motorvoertuie 198,074 (3,301) 194,773 - - -

Kantoortoerusting 30,747 (7,019) 23,728 194,831 (163,107) 31,724

Rekenaartoerusting 1,005,708 (568,421) 437,287 1,116,081 (733,129) 382,952

Rekenaarprogramme 382,737 (271,278) 111,459 942,555 (768,200) 174,355

totaaL 9,511,013 (1,205,826) 8,305,187 10,150,040 (2,003,295) 8,146,745

aanpassing Van eienDom, aanLeg en toerusting – 2008

Beginbalans Byvoegings Verkope Depresiasie Totaal

Grond 775,000 - - - 775,000

Geboue 6,429,099 - - (39,444) 6,389,655

Meubels en ameublement 353,615 42,693 (4,283) (18,740) 373,285

Motorvoertuie - 198,074 - (3,301) 194,773

Kantoortoerusting 31,724 20,692 (12,328) (16,360) 23,728

Rekenaartoerusting 382,952 296,255 (49) (241,871) 437,287

Rekenaarprogramme 174,355 66,563 (20) (129,439) 111,459

8,146,745 624,277 (16,680) (449,155) 8,305,187

2008JAARVERSLAG34



3. eienDom, aanLeg en toerusting (VerVoLg)aanpassing van eiendom, aanleg en toerusting – 2007

Beginbalans Byvoegings Verkope Depresiasie Totaal

Grond - 775,000 - - 775,000

Geboue - 6,527,004 - (97,905) 6,429,099

Meubels en ameublement 58,483 330,901 - (35,769) 353,615

Motorvoertuie 49,443 3,108 - (20,827) 31,724

Kantoortoerusting 275,500 336,498 (11,884) (217,162) 382,952

Rekenaartoerusting 247,157 146,236 - (219,038) 174,355

Rekenaarprogramme 630,583 8,118,747 (11,884) (590,701) 8,146,745

BesonDerHeDe Van eienDomme

erfdeel 1 van erf 1339 Vorna Valley uitbr 21, oppervlakte 3 879 m²

- Koopprys: Grond 775,000 775,000- Koopprys: Geboue 6,225,000 6,225,000- Gekapitaliseerde uitgawe 302,004 302,004- Depresiasie (137,349) (97,905)

7,164,655 7,204,099

4. BeLeggings

Beskikbaar vir verkoop Genoteerde aandele teen markwaarde 61,897 82,8333 641 aandele gehou in Sanlam Beperk teen ‘n billike waarde van R17 elk (2007: R22,15). Verwys na nota 9.

nielopende batesBeskikbaar vir verkoop 61,897 82,833

Die billike waardes van die finansiële bates is soos volg bepaal:

• Diévangenoteerdeofgekwoteerdebeleggingsisopdiegekwoteerdemarkprysgebaseer.

Billike waardes word jaarliks op die balansstaatdatum bepaal.

Die maksimumblootstelling aan kredietrisiko op die rapporteringsdatum is die billike waarde van die skuldsekuriteite wat as beskikbaar vir verkoop geklassifiseer is.

Die Instituut het geen finansiële bates herklassifiseer van koste of geamortiseerde koste na billike waarde of van billike waarde na koste of geamortiseerde koste gedurende die huidige of vorige jaar nie.

2008JAARVERSLAG 35



5. rekeninge ontVangBaar

Rekeninge ontvangbaar 505,429 1,813,660Voorsiening vir slegte skulde (183,462) (1,213,096)Voorafbetalings 134,071 373,924Deposito’s 12,935 12,935Ander ontvangbares 227,800 1,324

696,773 988,747

rekeninge ontvangbaar as sekuriteit verpand

Rekeninge ontvangbaar is nie as sekuriteit verpand vir enige ander finansiële verpligtinge nie.

kredietgehalte van rekeninge ontvangbaar

Die kredietgehalte van rekeninge ontvangbaar wat nóg verby nóg verskuldig nóg benadeel is, kan geëvalueer word met verwysing na historiese terugbetalingsneigings van die individuele skuldenaars. Kredietbepalings word net aangebied aan alle lede wat met geldige detail op die Instituut se databasis geregistreer is. Die maksimum blootstelling aan kredietrisiko op die rapporteringsdatum is die billike waarde van elke bogemelde klas lening.

Billike waarde van rekeninge ontvangbaar

Die boekwaarde van rekeninge ontvangbaar raam billike waardes.

rekeninge ontvangbaar verskuldig verby, maar nie benadeel nie

Rekeninge ontvangbaar wat minder as 2 maande verskuldig verby is, word nie as benadeel beskou nie. Op 31 Desember 2008 was R292 711 (2007: R781 107) verskuldig verby, maar nie benadeel nie.

Die veroudering van bedrae wat verskuldig verby is, maar nie benadeel nie, is soos volg:

1 maand verskuldig verby 100,098 -2 maande verskuldig verby 68,058 -3 maande verskuldig verby 124,555 781,107

rekeninge ontvangbaar benadeel

Van 31 Desember 2008 is rekeninge ontvangbaar van R(183 462) (2007: R1 213 096)) benadeel en voor voorsiening gemaak.

aanpassing van voorsiening vir benadeling van rekeninge ontvangbaar

Beginbalans (1,213,096) (1,013,096)Voorsiening vir benadeling (183,462) (1,213,096)Bedrae afgeskryf as onverhaalbaar 1,132,481 853,806Ongebruikte bedrae omgekeer 80,615 159,290

(183,462) (1,213,096)

Die skepping en kwytskelding van voorsiening vir benadeelde ontvangbares is ingesluit in bedryfsuitgawes op die inkomstestaat (nota 18).

2008JAARVERSLAG36



6. kontant en kontantekwiVaLente

Kontant en kontantekwivalente bestaan uit:

Kontant byderhand 6,000 6,000Bankbalanse 1,035,871 999,052Korttermyndeposito’s 5,414,111 1,019,328

6,455,982 2,024,380

Waarborge gehou by Nedbank Beperk R 9,000Sessie van Firstrand-deposito gedateer 05/09/2006 R 300,000

kredietgehalte van kontant by bank en korttermyndeposito’s, kontant byderhand uitgesluit

Kredietgehalte van kontant by bank en korttermyndeposito’s, kontant byderhand uitgesluit, wat nóg verskuldig verby nóg benadeel is, kan geëvalueer word met verwysing na historiese inligting oor ander wanbetalingskoerse. Geeneen van die finansiële instellings waar bankbalanse gehou word, het in vorige tydperke wanbetaal nie, en gevolglik word ‘n hoë kredietbepaling toegeken aan die finansiële instellings. Die Instituut se maksimum blootstelling aan kredietrisiko vanweë die bankbalanse wat gehou word. is beperk tot die boekwaarde van dié balanse soos hierbo uiteengesit.

7. nasionaLe konVensie fonDs

Balans aan die begin van die jaar 186,821 80,360Oorskot/(tekort) op Nasionale Konvensie (340,000) 106,461Oordrag van geld van Opgelope Fonds 153,179 -

- 186,821

8. ontwikkeLingsfonDs

Balans aan die begin van die jaar 2,895,007 2,726,584Beweging vir die jaar - 50% van intreegeld ontvang 211,799 75,105 - 25% van netto-oorskot 895,272 203,905Oordrag van geld vir goedgekeurde opleidingsentra – Verwys na nota 13 (90,932) (110,587)

3,911,146 2,895,007

9. HerwaarDeringsfonDs

Balans aan die begin van die jaar 52,124 35,921Verhoging/(verlaging) in herwaardering van aandele – Verwys na nota 4 (20,936) 16,203

31,188 52,124

2008JAARVERSLAG 37



10. BeursfonDs

Balans aan die begin van die jaar 200,000 150,000Oordrag van Opgelope Fonds 50,000 50,000

250,000 200,000

11. Lenings aan/(Van) Verwante partYe

Vennote

CPA-eiendomstrust 392,144 (18,025)Die lening is uitstaande, dra geen rente nie en het geen vaste terugbetalingsvoorwaardes nie.

Nielopende bates 392,144 -Nielopende laste - (18,025)

392,144 (18,025)

Billike waarde van lening van verwante party

Omdat geen terugbetalingsvoorwaardes bestaan nie, kan die billike waarde van die verwantepartyelening nie bepaal word nie, dus skat die boekwaarde van die lening aan die verwante party die billike waarde. Die lening aan die verwante party is nie as sekuriteit verpand vir enige ander finansiële verpligtinge nie.

Lenings van verwante party verskuldig verby, maar nie benadeel nie

Die lening aan die verwante party word beskou as nóg verskuldig verby nóg benadeel en gevolglik is geen voorsiening gemaak vir die onverhaalbaarheid van enige deel (of die geheel) van die lening nie. Die voorwaardes van die lening aan die verwante party wat ten volle gepresteer het gedurende die jaar, is nie gedurende die jaar herbeding nie.

12. rekeninge BetaaLBaar

Rekeninge betaalbaar 2,297,890 477,038Bedrae vooruit ontvang 2,600,459 2,755,946BTW betaalbaar 112,758 172,405Opgelope verlof betaal 262,824 310,457

5,273,931 3,715,846

Die rekeninge betaalbaar is rentevry en is ook onversekureer. Die Instituut het nie wanbetaal op enige van die kapitaal of rentepaaiemente van die rekeninge betaalbaar gedurende die jaar nie. Billike waarde skat boekwaarde.

2008JAARVERSLAG38



13. inkomste

Goedgekeurde opleidingsentra 1,415,068 1,001,486Lidskapgelde 14,748,225 14,108,285Ander gelde 3,137,560 1,805,744Intree- en administrasiegelde 647,541 272,292

19,948,394 17,187,807

goedgekeurde opleidingsentra skattingsSkattingsinkomste 256,807 313,070Skattingsuitgawes (347,739) (423,657)Geld toegestaan uit Ontwikkelingsfonds – Verwys na nota 8 90,932 110,587

- -

14. BeLeggingsinkomste

DividendinkomsteGenoteerde finansiële bates 3,386 2,804

rente-inkomsteBank 710,913 306,231

714,299 309,035

15. finansieringskoste

Bank 2,491 1,109

16. ouDiteure se VergoeDing

Eksterne ouditgelde 40,500 58,902Interne ouditgelde 442,638 -

483,138 58,902

2008JAARVERSLAG 39



17. kontant uit BeDrYwigHeDe gegenereer

Oorskot voor belasting 3,581,086 65,623aanpassings vir:Depresiasie en amortisasie 449,155 590,701(Oorskot)/tekort op verkoop van bates 16,680 (9,575)Oorskot op buitelandse valuta (4,767) -Dividende ontvang (3,386) (2,804)Rente ontvang (710,913) (306,231)Finansieringskoste 2,491 1,109Beweging in voorsienings (1,029,634) 88,331Oordrag na/van reserwefonds (430,932) (4,128)wysigings in bedryfskapitaal:Inventarisse - 107,902Rekeninge ontvangbaar 1,321,608 255,423Rekeninge betaalbaar 1,558,085 1,936,127

4,749,473 2,722,478

18. BeDrYfsoorskot/(tekort)

Bedryfsoorskot vir die jaar word gestel nadat die volgende bereken is:

Bedryfsleningsgelde Eiendomme • Kontraktuelebedrae 44,605 317,728Toerusting• Kontraktuelebedrae 336,506 388,383

381,111 706,111

Oorskot/(tekort) ná verkoop van eiendom, aanleg en toerusting (16,680) 9,575Depresiasie van eiendom, aanleg en toerusting 449,155 590,701Werknemerskoste 5,233,148 5,186,948Beweging van slegteskuldvoorsiening en slegte skuld afgeskryf 102,848 1,053,806

19. komiteeVergaDerings

Charco 76,888 106,313Direksie 250,432 200,848Uitvoerende Komitee 191,558 115,906Edcom 29,074 33,663Ouditkomitee 52,340 33,935Ondersoek-en-tugkomitee 14,775 35,410Wetgewende projekte en ander 21,477 33,350Tegnies 32,370 41,140

668,914 600,565

Komiteekoste verteenwoordig die totale koste verbonde aan die verskeie komiteevergaderings, waaronder bywoningsgelde, reiskoste, huur van vergaderplek, lugkaartjies en verversings.

2008JAARVERSLAG40


notas BY Die finansiËLe Jaarstate Syfers in Rand 2008

20. BYwoningsgeLDe

name Bywoning reis totaalAchmat V 1,754 150 1,904Barnard R 11,500 480 11,980Blignaut JB 4,000 330 4,330Bopape S 3,100 - 3,100Burger B 1,000 2,304 3,304CassimF(Prof) 3,375 690 4,065CloeteC 3,000 1,913 4,913Dobeyn QR 32,500 7,337 39,837Dollie MS 4,875 380 5,255Du Preez H 4,000 540 4,540Forssman L 300 99 399Dr. Fourie HAM 2,750 732 3,482Genthe U 14,500 3,783 18,283Salie H 20,500 646 21,146Hattingh R 12,850 8,120 20,970Kharwa MSE 30,500 2,760 33,260Liebenberg LD 2,000 - 2,000Lomax A 2,000 290 2,290Marx R 1,600 - 1,600Mohamed Y 2,000 155 2,155Moodley N 875 - 875Myburgh J 2,000 1,531 3,531Naidoo R 5,000 1,135 6,135Naidoo U - 210 210NienaberC 3,000 - 3,000Noble BF 2,000 150 2,150Olsen S 44,070 5,646 49,716Patel V 14,125 5,077 19,202Peake R 6,125 - 6,125Peer AS 2,000 234 2,234Quintino M 10,000 468 10,468Retief E 9,900 4,798 14,698Richardson G 4,375 984 5,359Sanet D 2,000 - 2,000Sebata L 7,500 1,179 8,679SeedatCE 2,000 42 2,042SibeteC 1,250 - 1,250Steenkamp J 1,350 - 1,350Steenkamp SM 1,000 - 1,000Stoop AA (Jnr) 2,000 345 2,345Stoop AA (Prof) 2,375 2,040 4,415StraussHC 23,050 7,551 30,601Tshiwilowilo JM 48,375 8,934 57,309Van Aswegen H 5,000 1,234 6,234Van der Vyver W 3,000 240 3,240Van der Westhuizen P 1,000 150 1,150Van Rensburg MH 4,500 5,067 9,567Van Wyk J 28,000 5,584 33,584Van Wyk W 2,000 2,525 4,525Van Zyl W 2,000 180 2,180Vermaak F 6,000 567 6,567Webb GG 8,000 1,481 9,481

411,974 88,061 500,035

2008JAARVERSLAG 41



20. BYwoningsgeLDe (VerVoLg)

Bywoningsgelde gedurende die jaar het R411 974 beloop vergeleke met R300 750 die vorige jaar. Direksielede en subkomiteelede word op ’n uurbasis vergoed wat bepaal word deur die aantal vergaderings bygewoon en die aantal ure bygewoon vir die vergadering. Die vergoedingstarief was R250 per uur tot hoogstens R2 000 per dag en net direksievergaderings van ‘n volle dag beloop R2 500 soos deur die direksie goedgekeur. Reisuitgawes word teen R3,00 per kilometer vergoed.

21. BeLasting

Geen voorsiening is vir belasting in 2008 gemaak nie, want die Instituut is van inkomstebelasting vrygestel kragtens Artikel 10(1)(d)(iv)(bb) van die Inkomstebelastingwet.

22. VerpLigtinge

Bedryfshuur - as huurder (uitgawe)

minimum huurpaaiemente verskuldig- in een jaar 248,125 248,125- in tweede tot vyfde jaar inklusief 278,223 594,294

526,348 842,419

Bedryfshuurbetalings verteenwoordig huurgelde betaalbaar deur die Instituut vir sekere van sy kantoortoerusting. Huurgelde word beding vir ‘n gemiddelde termyn van vyf jaar, en huurgelde word vasgestel vir gemiddeld drie jaar. Geen voorwaardelike huur is betaalbaar nie.

23. Verwante partYe

Verhoudings Trustbegunstigde CPA-eiendomstrustVerwantepartybalanse

Leningsrekeninge – skuld (aan) deur verwante partyeCPA-eiendomstrust 392,144 (18,025)

24. sLeuteLBestuurBesoLDigings

uitvoerend

2008 Besoldiging totaalS. Daniels (Uitvoerende Hoof) 720,000 720,000

2008JAARVERSLAG42



25. risikoBestuur

Die Instituut se bedrywighede stel hom bloot aan verskeie finansiële risiko’s: markrisiko (waaronder valuta-, billikewaarde-rentekoers-, kontantvloeirentekoers- en prysrisiko), krediet- en likiditeitrisiko.

Die Instituut se oorkoepelende risikobestuurprogram fokus op die onvoorspelbaarheid van finansiële markte en probeer moontlike nadelige uitwerking op die Instituut se finansiële prestasie tot die minimum beperk. Die direksie bied geskrewe beginsels vir oorkoepelende risikobestuur en geskrewe beleide wat spesifieke areas dek soos buitelandsevaluta-, rentekoers- en kredietrisiko, en die gebruik van derivatiewe finansiële instrumente, en niederivatiewe finansiële instrumente, en belegging van oortollige likiditeit.

Likiditeitsrisiko

Versigtige likiditeitsrisikobestuur behels die handhawing van genoeg kontant en bemarkbare effekte, die beskikbaarheid van finansiering deur ‘n toereikende aantal toevertroude kredietgeriewe en die vermoë om markposisies te sluit.

Die Instituut se likiditeitsrisiko spruit uit die geld beskikbaar om toekomstige verpligtinge te dek. Die Instituut bestuur likiditeitsrisiko deur ‘n voortgesette hersiening van toekomstige verpligtinge en kredietgeriewe.

Kontantvloeivoorspellings word voorberei en voldoende benutte leengeriewe word gemoniteer.

In die tabel hieronder word die maatskappy se finansiële laste en finansiële bates ontleed in die betrokke termyngroeperings gebaseer op die oorblywende tydperk op die balansstaat tot die kontraktuele vervaldatum. Die bedrae wat in die tabel blootgelê word, is die kontraktuele ongediskonteerde kontantvloeie. Balanse verskuldig binne 12 maande ewenaar hulle boekbalanse omdat die impak van diskontering nie beduidend is nie.

op 31 Desember 2008 minder as 1 jaar tussen 1 en 2 jaar tussen 2 en 5 jaar meer as 5 jaar

finansiële bates : lenings en ontvangbares

Rekeninge ontvangbaar 746,164 - - -

finansiële bates : deur wins en verlies

Beleggings op kort termyn 5,414,111 - - -

Kontant en kontantekwivalente 1,035,871 - - -

finansiële bates : beskikbaar vir verkoop

Beleggings - - - 61,897

finansiële laste : teen geamortiserde koste

Lenings aan verwante partye - - - 392,144

Rekeninge betaalbaar (2,793,393) - - -

2008JAARVERSLAG 43



25. risikoBestuur (VerVoLg)

op 31 Desember 2007 minder as 1 jaar tussen 1 en 2 jaar tussen 2 en 5 jaar meer as 5 jaar

finansiële bates : lenings en ontvangbaresRekeninge ontvangbaar 1,827,829 - - -finansiële bates : deur wins en verliesBeleggings op kort termyn 1,019,328 - - -Kontant en kontantekwivalente 999,052 - - -finansiële bates : beskikbaar vir verkoopBeleggings - - - 82,833finansiële laste : teen geamortiseerde kosteLenings aan verwante partye - - - (18,025)Rekeninge betaalbaar (959,900) - - -

rentekoersrisiko

Die Instituut se rentekoersrisiko spruit uit lenings op kort termyn, dagdeposito’s en kennisgee-deposito’s. Lenings uitgereik teen veranderlike koerse stel die groep bloot aan ‘n kontantvloei-rentekoersrisiko. Lenings wat uitgereik word teen vaste koerse stel die Instituut bloot aan ‘n billikewaarde-rentekoersrisiko. Die Instituut se beleid is om sowat 98% van sy lenings in veranderlikekoers-instrumente te hou. Gedurende 2008 en 2007 is die Instituut se lenings teen ‘n veranderlike koers in rand aangedui.

As rentekoerse op randaangeduide lenings op 31 Desember 2008 100 basispunte hoër/(laer) was met alle ander veranderlikes konstant gehou, sou die voorbelastingoorskot vir die jaar R46 476 (2007: R20,191) laer/hoër gewees het, hoofsaaklik vanweë hoër/(laer) rente-uitgawe op vlottende koerslenings.

kontantVLoei-rentekoersrisiko

finansiële instrument

Lopende

rentekoers

skuld in

’n jaar

skuld in een

tot twee jaar

skuld in twee

tot drie jaar

skuld in drie

tot vier jaar

skuld ná

vyf jaar

Dagdeposito - Nedbank Beperk 9.25% 2,288 - - - -Dagdeposito - Standard Bank 5.50% 4,887 - - - -Kontant in lopende bankrekeninge - 4.00% 1,035,871 - - - -Nedbank, FNB, Standard BankDagrekening - FNB 9.00% 5,270,931 - - - -

2008JAARVERSLAG44




BiLLikewaarDe-rentekoersrisiko

finansiële instrument

Lopende

rentekoers

skuld in

een jaar

skuld in een

tot twee jaar

skuld in twee

tot drie jaar

skuld in drie

tot vier jaar

skuld ná

vyf jaar

Vasterente-dagdeposito met 9.75% 136,004 - - - -Nedbank Beperk

kredietrisiko

Kredietrisiko’s bestaan hoofsaaklik uit kontantdeposito’s, kontantekwivalente, korttermyndag- en -kennisgewingdeposito’s en rekeninge ontvangbaar. Die Instituut deponeer net kontant by groot banke met ‘n kredietreputasie van hoë gehalte en beperk blootstelling aan enige enkele teenparty.

Rekeninge ontvangbaar bestaan uit ‘n wydverspreide kliëntebasis. Die bestuur het kredietrisiko wat verband hou met lede op ‘n voortgesette basis geëvalueer. As lede onafhanklik beoordeel is, word dié beoordelings gebruik. Andersins, as geen onafhanklike beoordeling bestaan nie, raam risikobeheer die kredietgehalte van die lid deur sy finansiële posisie, vorige ervaring en ander faktore in berekening te bring. Individuele risikoperke word gestel wat gebaseer is op interne of eksterne beoordelings ingevolge perke deur die direksie gestel. Die benutting van kredietperke word gereeld gemoniteer.

Buitelandsevaluta-risiko

Die Instituut verskans nie buitelandsevaluta-skommelings nie.

Valutablootstelling spruit hoofsaaklik uit die kontant vir reisdoeleindes van personeellede gehou.

Op 31 Desember 2008, as die geldeenheid (verswak)/versterk met 10% het teen die VS-dollar met alle ander veranderlikes konstant gehou, sou die nabelaste wins vir die jaar R4 272 (2007: R -) hoër gewees het, hoofsaaklik vanweë buitelandsevaluta-winste/verliese in die oorskakeling van VS-dollar-aangeduide kontant en kontantekwivalente.

BuiteLanDseVaLuta-BLootsteLLing op Die BaLansstaatDatum

Lopende bates Kontant en kontantekwivalente, VSD 4 600,00 (2007: VSD - ) 42,725 -

wisselkoerse wat vir omskakeling van buitelandse items gebruik is, was:

VSD 9.288 6.7663

2008JAARVERSLAG 45




prysrisiko

Die Instituut word aan ‘n ekwiteiteffekte-prysrisiko blootsgestel vanweë beleggings deur die Instituut gehou en op die balansstaat as beskikbaar vir verkoop geklassifiseer. Die Instituut is nie blootgestel aan ‘n handelsware-prysrisiko nie.

Die Instituut se beleggings in die ekwiteit van ander entiteite wat in die openbaar verhandel word en ingesluit is in die volgende ekwiteitsindeks: JSE Sekuriteite-valuta-indeks.

Die onderstaande tabel som die impak op van die verhogings/(verlagings) van die indekse op die Instituut se nabelaste wins vir die jaar en op ekwiteit. Die analise is gebaseer op die aanname dat die ekwiteitsindekse verhoog/verlaag het met 10% met al die ander veranderlikes konstant gehou en al die Instituut se ekwiteitinstrumente volgens die historiese korrelasie met die indeks geskuif:

impak op nabelaste wins in rand impak op ander komponente van

ekwiteit in rand

finansiële instrument 2008 2007 2008 2007

JSE Sekuriteite-valuta - - +/- 9,284 +/- 10,013

26. VergeLYkenDe sYfers Sekere vergelykende syfers is herklassifiseer. Die uitwerking van die herklassifisering is soos volg:

BaLansstaat

Beleggings op kort termyn - (1,019,328)Kontant en kontantekwivalente - 1,019,328Rekeninge ontvangbaar - 1,322Rekeninge betaalbaar - (311,777)Voorsienings - 310,457Opgelope Fonds - (50,000)

Ontwikkelingsfonds - 50,000

inkomstestaatInkomste - (3,361,723)Ander inkomste - 3,361,723

2008JAARVERSLAG46



27. VeranDering in raming

eiendom, aanleg en toerusting

Die nuttige leeftyd van sekere meubels en ameublement is herhaal. In die huidige tydperk het die bestuur hulle raming tot 12 jaar gewysig. Die uitwerking van dié wysiging het die depresiasietariewe vir huidige en toekomstige tydperke met R26 251 verlaag. Bestuur het die oorblywende waarde van die gebou tot R4 553 472 hersien. Die uitwerking van die hersiening het die depresiasietariewe vir die huidige en toekomstige tydperke met R91 096 verlaag.

geboue

Die oorblywende waarde van die gebou is hersien. In die huidige tydperk het bestuur die orige waarde van die gebou hersien tot R4 553 472. Die uitwerking van die hersiening het die depresiasietariewe vir die huidige en toekomstige tydperke met R91 096 verlaag.

28. Vorige tYDperk se aanpassing

Die2006finansiëlestatevirdieCPA-trust,waarvandieSuid-AfrikaanseInstituutvirProfessioneleRekenmeesters‘nBegunstigdeis,ishersienom rekenskap te gee van ‘n verspreiding van R1 377 827 in verband met winste op die verkoop van eiendom besit. Gevolglik is die Suid-Afrikaanse Instituut vir Professionele Rekenmeesters se finansiële state herhaal om rekenskap te gee van dié verspreiding in die jaar waarin dit voorgekom het.

Die korrigering van die fout(e) veroorsaak aanpassings, soos volg:

BaLansstaat

Opgelope gelde - (1,377,827)

Beleggingsinkomste - 750,000

Lenings aan/van verwante partye - 627,827

2008JAARVERSLAG 47


Die bykomende inligting aangebied, vorm nie deel van die finansiële jaarstate nie en is ongeouditeer.

geDetaiLLeerDe inkomstestaat Syfers in Rand Nota(s) 2008 2007

inkomste

Goedgekeurde opleidingsentra 1,415,068 1,001,486

Lidskapgelde 14,748,225 14,108,285

Ander gelde 3,137,560 1,805,744

Intree- en administratiewe gelde 647,541 272,292

13 19,948,394 17,187,807

anDer inkomste

Ander vergoeding 43,397 193,580

Voorsiening vir slegte skulde 1,029,633 -

Advertering 231,775 23,544

Dividendinkomste 14 3,386 2,804

Rente ontvang 14 710,913 306,231

Winste op verkoop van bates - 9,575

Oorskot op valutaverskille 4,767 -

2,023,871 535,734

uitgawes (VerwYs na BLaDsY 46) (18,388,688) (17,656,809)

BeDrYfsoorskot 3,583,577 66,732

Finansieringskoste 15 (2,491) (1,109)

oorskot Vir Die Jaar 3,581,086 65,623

2008JAARVERSLAG48



BeDrYfsuitgawes

Banktariewe (191 922) (53 411)

Bemarking (707 423) (851 353)Boetes en strawwe (3 072) -

Bywoningsgelde 20 (411 974) (300 750)

Depresiasie, amortisasie en benadelings (449 155) (590 701)

Druk en skryfbehoeftes (232 669) (231 010)

Herstelwerk en instandhouding (241 362) (571 749)

Konsultasie- en professionele gelde (1 117 121) (582 604)

Korting toegelaat - (95 196)

Motorvoertuiguitgawes (58 304) -

Nuttighede (139 806) (116 944)

Ouditeursvergoeding 16 (483 138) (58 902)

Personeelwelstand (219 198) (216 607)

Posgeld (381 533) (304 526)

Professionele evaluerings (63 700) (115 780)

Promosies (93 579) (62 188)

Publikasies (1 433 083) (859 481)

Regsuitgawes (25 561) (15 679)

Reis – oorsee (637 066) (286 220)

Reis – plaaslik (1 061 845) (760 890)

Rekenaaruitgawes (1 232 202) (1 934 563)

Sekuriteit (21 640) (57 356)

Seminare (1 210 612) (922 004)

Skenkings - (1 349)

Slegte skuld afgeskryf (1 132 481) (853 806)

Streektoelae (122 000) (244 000)

Subskripsies (555 615) (852 814)

Tegnies (64 210) (106 547)

Telefoon en faks (326 986) (290 825)

Verhuringsgelde op bedryfshuur (381 111) (706 111)

Verlies op verkoop van bates (16 680) -

Vermaak (81 771) (34 823)

Verouderingsinventaris - (104 897)

Versekering (58 721) (86 775)

Voorsiening vir slegte skuld - (200 000)

Werknemerskoste (5 233 148) (5 186 948)

(18,388,688) (17,656,809)

2008JAARVERSLAG 51

CPA-EIENDOMSTRUSTF INANSI ËLE JAARSTATE

2008JAARVERSLAG52


Land van inkorporasie en domicilium Suid-Afrika

soort trust Eiendomstrust

trustees H.C.Strauss

Q.R. Dobeyn

M.S.E. Kharwa

geregistreerde kantore SAIPA House

HowickClose

Waterfall Park

Vorna Valley

Midrand

posadres Posbus 2407

Halfweghuis

1685

Suid-Afrika

ouditeure SAB&T Geoktrooieerde Rekenmeesters Ingelyf

Geregistreerde Ouditeure

trust registrasienommer IT12125/04

ALGEMENE INLIGTING

2008JAARVERSLAG 53

2008INHOUDDie verslae en state hieronder uiteengesit, behels die finansiële jaarstate wat aan die trustee voorgelê word:

INHOUD BLADSY


Trustees se Verantwoordelikhede en Goedkeuring

Trustees se Verslag

Balansstaat

Inkomstestaat


Kontantvloeistaat



Die volgende bykomende inligting vorm nie deel van die finansiële jaarstate nie en is ongeouditeer:


Belastingberekening

54

55

56

57

58

59

60

61

63

69

70

2008JAARVERSLAG54

aan die trustee van Cpa-eiendomstrust

Ons het die bygaande finansiële jaarstate van CPA-Eiendomstrustgeouditeer, bestaande uit die trustees se verslag, die balansstaat soos op 31 Desember 2008, die inkomstestaat, die staat van veranderinge in ekwiteit en die kontantvloeistaat vir die jaar wat toe geëindig het, ‘n samevatting van betekenisvolle rekeningkundige beleide en ander verklarende notas soos uiteengesit op bladsye 61 tot 62.

trustees se Verantwoordelikheid vir die finansiële state

Die trust se trustees is verantwoordelik vir die opstel en billike aanbieding van dié finansiële jaarstate ingevolge Suid-Afrikaanse Standpunte van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk. Dié verantwoordelikheid sluit in: ontwerping, toepassing en instandhouding van interne beheer in verband met die opstel en billike aanbieding van finansiële jaarstate wat sonder enige wesenlike verdraaiing is, hetsy weens bedrog of foute; deur die gepaste rekeningkundige beleide te selekteer en toe te pas; en deur rekeningkundige skattings te doen wat redelik in die omstandighede is.

ouditeure se Verantwoordelikheid

Ons verantwoordelikheid is om ‘n opinie uit te spreek oor dié finansiële jaarstate op ouditering gebaseer. Ons het ons ouditering gedoen ingevolge Internasionale Standaarde vir Ouditering. Dié standaarde vereis dat ons voldoen aan etiese vereistes en dat ons die ouditering beplan en uitvoer om redelike sekerheid te kry dat die finansiële jaarstate sonder enige wesenlike verdraaiings is.

‘n Ouditering behels die uitvoer van prosedures om ouditeringsbewyse te kry oor die bedrae en onthullings in die finansiële jaarstate. Die prosedures wat geselekteer is, hang af van die ouditeure se oordeel, waaronder die skatting van die risiko vir wesenlike verdraaiing van die finansiële jaarstate, hetsy weens bedrog of foute. Wanneer die ouditeur dié risikoskattings maak, oorweeg hy/

sy interne beheer met betrekking tot die entiteit se opstel en billike aanbieding van die finansiële jaarstate sodat hy/sy ouditeringsprosedures kan ontwerp wat gepas is in die omstandighede, maar nie vir die doel om ‘n opinie uit te spreek oor die doeltreffendheid van die entiteit se interne beheer nie. ‘n Ouditering omvat ook die evaluering van die geskiktheid van die rekenkundige beleide wat gebruik word en die redelikheid van rekeningkundige skattings wat deur die trustees gemaak is, sowel as die evaluering van die oorkoepelende aanbieding van die finansiële jaarstate.

Ons glo dat die ouditeringsbewyse verkry, genoeg en geskik is om die grondslag te bied van ons ouditeringsopinie.

opinie

Na ons mening bied die finansiële jaarstate die finansiële posisie van die trust soos op 31 Desember 2008 in alle wesenlike opsigte redelik aan, asook sy finansiële prestasie en sy kontantvloei vir die jaar wat toe geëindig het ingevolge Suid-Afrikaanse Standpunte van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk, en op die verlangde manier.

Bykomende inligting

Ons vestig u aandag daarop dat die bykomende inligting uiteengesit op bl 69 nie deel vorm van die finansiële jaarstate nie en aangebied word as addissionele inligting. Ons het dié inligting nie geouditeer nie en spreek gevolglik geen mening daaroor uit nie.

SAB&T Geoktrooieerde Rekenmeesters Ingelyf Geregistreerde Ouditeure Per: A Darmalingam Centurion20 Maart 2009

VERSLAG VAN DI E ONAFHANKLIKE OUDITEURE

2008JAARVERSLAG 55

TrusteeTrustee

Van die trustees word vereis dat hulle voldoende rekenkundige opgawes handhaaf en hulle is verantwoordelik vir die inhoud en integriteit van die finansiële jaarstate en verwante finansiële inligting in dié verslag. Dis hulle verantwoordelikheid om te verseker dat die finansiële jaarstate die stand van sake van die trust soos aan die einde van die boekjaar eerlik weergee, en dat die resultate van bedrywighede en kontantvloeie vir die tydperk wat toe geëindig het voldoen aan die Suid-Afrikaanse Standpunte van Algemeen Aanvaarde Rekenkundige Praktyk. Die eksterne ouditeure is daartoe verbind om ‘n onafhanklike opinie oor die finansiële jaarstate uit te spreek.

Die finansiële jaarstate word ingevolge die Suid-Afrikaanse Standpunte van Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk opgestel en is gebaseer op die toepaslike rekeningkundige beleide wat konsekwent toegepas word en gerugsteun word deur eerlike en weloorwoë oordele en skattings.

Die trustees aanvaar dat hulle per slot van rekening verantwoordelik is vir die stelsel van die interne finansiële beheer wat deur die trust vasgestel is en plaas groot nadruk op die handhawing van ‘n sterk beheeromgewing. Om die trustees aan dié verantwoordelikhede te laat voldoen stel die kuratorium standaarde vir interne beheer wat daarop gemik is om die fout- en verliesrisko op ‘n lonende manier te verminder. Die standaarde omvat die behoorlike delegering van verantwoordelikhede binne ‘n duidelik bepaalde raamwerk, doeltreffende rekenkundige prosedures en geskikte skeiding van pligte om ‘n aanvaarbare risikovlak te verseker. Dié kontroles word regdeur die trust gemonteer en van alle werkers word vereis dat hulle die hoogste etiese standaarde handhaaf om te verseker dat die trust se sake op ‘n wyse gedoen word wat in all redelike omstandighede bo verdenking is. Die fokus van risikobestuur in die trust is op die eiening, skatting, bestuur en monitering van alle bekende vorme van risiko regdeur die trust. Terwyl bedryfsrisiko nie heeltemal uitgeskakel kan word nie, onderneem die trust om dit tot die minimum te beperk deur te verseker dat ‘n geskikte infrastruktuur, beheer, stelsels en etiese gedrag toegepas word en bestuur word binne voorafbepaalde prosedures en perke.

Die trustees meen, op grond van die inligting en verklarings deur die bestuur gegee, dat die stelsel van interne beheer redelike versekering gee dat op die finansiële verslae vertrou kan word om die finansiële jaarstate op te stel. Maar enige stelsel van interne finansiële beheer kan net redelike, en nie absolute nie, versekering gee teen wesenlike verdraaiing of verlies.

Die trustees het die trust se kontantvloeivoorspelling vir die jaar tot 31 Desember 2009 nagegaan en in die lig daarvan asook van die huidige finansiële toestand, is hulle seker dat die trust genoeg middele of toegang daartoe het om binne afsienbare tyd sy bedryfsbestaan voort te sit.

Hoewel die kuratorium primêr verantwoordelik is vir die finansiële sake van die trust, word hulle bygestaan deur die trust se eksterne ouditeure.

Die eksterne ouditeure is daarvoor verantwoordelik om die trust se finansiële jaarstate onafhanklik na te gaan en daaroor verslag te doen. Die finansiële jaarstate is deur die trust se eksterne ouditeure nagesien en hulle verslag is op bl 54.

Die finansiële jaarstate op bl 57-68, wat op ‘n lopende-saak-basis opgestel is, is op 20 Maart 2009 deur die kuratorium goedgekeur en namens die kuratorium onderteken deur:

TRUSTEES SE VERANTWOORDELIKHEDE EN GOEDKEURING

2008JAARVERSLAG56

TRUSTEES SE VERSLAG

Die trustees lê hulle verslag vir die jaar wat op 31 Desember 2008 geëindig het voor.

1. Beskouing van bedrywighede

Hoofbesigheid en -bedrywighede

Die trust is betrokke in eiendomstrust en werk hoofsaaklik in Suid-Afrika.

Die bedryfsresultate en stand van sake van die trust word ten volle uiteengesit in die aangehegde finansiële jaarstate en vereis na ons mening geen verdere kommentaar nie.

Die netto tekort van die trust was R19 896 (2007: verlies R222 870), ná belasting van R – (2007: R121 126).

2. Lopende saak

Ons vestig die aandag daarop dat die trust op 31 Desember 2008 ‘n verlies van R(366 645) opgehoop het en dat die trust se totale laste sy bates met R(366 545) oorskry. Dié verlies is egter deel van ‘n beswaar teen belasting wat betaal is vir ‘n bedrag van R409 718,61. Verwys na nota 9 vir verdere besonderhede.

Die finansiële jaarstate is opgestel op die basis van rekeningkundige beleide van toepassing op ‘n lopende saak. Dié basis veronderstel dat geld beskikbaar sal wees om toekomstige werksaamhede te finansier en dat die tegeldemaking van bates en die vereffening van laste, gebeurlikheidsverpligtinge en –verbintenisse sal plaasvind in die gewone verloop van sake.

3. nabalansstaatgebeure

Die trustees weet nie van enige kwessie of omstandigheid wat sedert die einde van die boekjaar opgeduik het nie.

4. trustees

Die trustees van die trust gedurende die jaar en tot op datum van dié verslag is soos volg:

Naam HCStraussQR Dobeyn MSE Kharwa

5. Begunstigdes

Die begunstigde van die trust gedurende die rekeningkundige tydperk en tot op datum van dié verslag is soos volg:

naam inkomstebelastingverwysingsnommer

Suid-Afrikaanse Instituut vir Professionele Rekenmeesters

Van belasting vrygestel

6. ouditeure

SAB&T Geoktrooieerde Rekenmeesters Ingelyf sal die volgende finansiële tydperk in die kantoor voortgaan.

2008JAARVERSLAG



57

BaLansstaat Syfers in Rand Nota(s) 2008 2007

Bates

nieLopenDe Bates

Lenings aan verwante partye 3 - 18,025

LopenDe Bates

Kontant en kontantekwivalente 4 25,599 26,120

totaLe Bates 25,599 44,145

ekwiteit en Laste

ekwiteit

Trustkapitaal 5 100 100

Opgelope tekort (366,645) (346,749)

(366,545) (346,649)

Laste

nieLopenDe Laste

Lenings van verwante partye 3 392,144 -

LopenDe Laste

Huidige belasting betaalbaar - 390,794

totaLe Laste 392,144 390,794

totaLe ekwiteit en Laste 25,599 44,145

2008JAARVERSLAG58



inkomstestaat Syfers in Rand Nota(s) 2008 2007

Bedryfsuitgawes (19,896) (101,744)

BeDrYfstekort (19,896) (101,744)

tekort Voor BeLasting (19,896) (101,744)

Belasting 6 - (121,126)

BeLasting Vir Die Jaar (19,896) (222,870)

2008JAARVERSLAG



59

staat Van VeranDeringe in ekwiteit Syfers in Rand Trustkapitaal Opgelope tekort Totale ekwiteit

BaLans op 01 Januarie 2007 100 (123,879) (123,779)

Wysigings in ekwiteit

Tekort vir die jaar - (222,870) (222,870)

Totale wysigings - (222,870) (222,870)

BaLans op 01 Januarie 2008 100 (346,749) (346,649)

Wysigings in ekwiteit

Tekort vir die jaar - (19,896) (19,896)

Totale wysigings - (19,896) (19,896)

BaLans op 31 DesemBer 2008 100 (366,645) (366,545)

Nota(s) 5

2008JAARVERSLAG60



kontantVLoeistaat Syfers in Rand Nota(s) 2008 2007

kontantVLoei uit BeDrYfsBeDrYwigHeDe

kontant in BeDrYwigHeDe geBruik 7 (19,896) (86,033)

Belasting betaal 8 (390,794) -

netto kontant uit BeDrYfsBeDrYwigHeDe (410,690) (86,033)

kontantVLoei uit BeLeggingsBeDrYwigHeDe

Opbrengs uit lenings van verwante partye 410,169 -

Terugbetaling van lenings aan verwante partye - (5,914,514)

netto kontant uit BeLeggingsBeDrYwigHeDe 410,169 (5,914,514)

totaLe kontantBeweging Vir Die Jaar (521) (6,000,547)

Kontant aan die begin van die jaar 26,120 6,026,667

totaLe kontant aan Die einDe Van Die Jaar 4 25,599 26,120

2008JAARVERSLAG 61


1. Voorstelling van finansiële Jaarstate

Die finansiële jaarstate is opgestel ingevolge Suid-Afrikaanse Standpunte oor Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk. Die finansiële jaarstate is op die historiese kostebasis opgestel en behels die vernaamste rekeningkundige beleide soos hieronder uiteengesit.

Dié rekeningkundige beleide stem ooreen met die vorige tydperk.

1.1 finansiële instrumente

aanvanklike erkenning

Die trust klassifiseer finansiële instrumente of hulle onderdele by aanvanklike erkenning as ‘n finansiële bate, ‘n finansiële las of ‘n ekwiteitinstrument ingevolge die wese van die kontraktuele ooreenkoms.

Finansiële bates en finansiële laste word op die trust se balansstaat erken wanneer die trust deel word van die kontraktuele voorwaardes van die instrument.

Lenings aan (van) verwante partye

Dit omvat lenings aan beheermaatskappye, medefiliaalmaatskappye, filiaalmaatskappye, gesamentlike ondernemings en vennote, en word aanvanklik teen billike waarde plus direkte transaksiekoste erken.

Dan word dié lenings met geamortiseerde koste gemeet deur die effektiewe-rentekoers-metode te gebruik, minus enige benadelingsverlies wat erken word om die onverhaalbare bedrae te weerspieël.

Op lenings ontvangbaar word ‘n benadeling erken in wins of verlies wanneer objektiewe bewyse bestaan dat dit benadeel is. Die benadeling word gemeet as die verskil tussen die belegging se boekwaarde en die huidige waarde van geraamde toekomstige kontantvloei wat gediskonteer is teen die effektiewe rentekoers wat by aanvanklike erkenning bereken is.

Benadelingsverl iese word omgekeer in daaropvolgende tydperke wanneer ‘n verhoging in die belegging se verhaalbare bedrag objektief in verband gebring kan word met ‘n gebeurtenis wat plaasgevind het nadat die benadeling erken is, onderworpe aan die beperking dat die boekwaarde van die belegging op die datum wat die benadeling omgekeer word, nie wat die geamortiseerde koste sou gewees het as die benadeling nie erken is nie, sal oorskry nie.

Lenings aan (van) groepmaatskappye word as lenings en ontvangbares geklassifiseer.

kontant en kontantekwivalente

Kontant en kontantekwivalente bestaan uit byderhandse kontant, dagdeposito’s en ander hoogs likiede korttermynbeleggings wat maklik

omgeskakel kan word in ‘n bekende bedrag kontant en onderworpe is aan ‘n onbeduidende risiko weens waardewysigings. Dit word aanvanklik en gevolglik teen billike waarde opgeteken.

1.2 Belasting

Likiede belastingbates en -laste

Lopende belasting vir huidige en vorige tydperke word in die mate dat hulle onbetaald is as ‘n las erken. As die bedrag reeds betaal wat huidige en vorige tydperke betref, die bedrag oorskry wat verskuldig is vir daardie tydperke, word die oorskot as ‘n bate erken.

Lopende belastinglaste (-bates) vir die huidige en vorige tydperke word bereken teen die bedrag wat na verwagting betaal sal word aan (verhaal sal word van) die belastingowerheid, deur die belastingtariewe (en belastingwetgewing) te gebruik wat verorden is of wesenlik verorden is op die balansstaatdatum.

uitgestelde-belasting-bates en -laste

‘n Uitgestelde-belasting-las word erken vir alle belasbare tydelike verskille, behalwe in die mate dat die uitgestelde-belasting-las spruit uit die aanvanklike erkenning van ‘n bate of las in ‘n transaksie wat ten tyde van die transaksie nóg die rekeningkundige wins nóg die belasbare wins (belastingverlies) raak.

2008JAARVERSLAG62


‘n Uitgestelde-belasting-bate word vir alle aftrekbare tydelike verskille erken in die mate dat dit waarskynlik is dat belasbare wins beskikbaar sal wees waarteen die aftrekbare tydelike verskil gebruik kan word. ‘n Uitgestelde-belasting-bate word nie erken wanneer dit spruit uit die aanvanklike erkenning van ‘n bate of las in ‘n transaksie ten tyde van die transaksie nie en raak nóg die rekeningkundige wins nóg die belasbare wins (belastingverlies).

‘n Uitgestelde-belasting-bate word erken vir die oorbring van ongebruikte belastingverliese en ongebruikte Sekondêre Belasting op Maatskappye(SBM)-krediete in die mate dat dit waarskynlik is dat toekomstige belasbare wins beskikbaar sal wees waarteen die ongebruikte belastingverliese en ongebruikte SBM-krediete gebruik kan word.

Uitgestelde-belasting-bates en –laste word gemeet met die belastingtariewe wat verwag word om vir die tydperk te geld wanneer die bate te gelde gemaak word of die las vereffen word, gebaseer op belastingtariewe (en belastingwetgewing) wat verorden is of wesenlik verorden is op die balansstaatdatum.

Belastinguitgawes

Lopende en uitgestelde belasting word as ‘n inkomste of ‘n uitgawe erken en word ingesluit in die wins of verlies van die tydperk, behalwe in die

mate waarin die belasting spruit uit:

• ’n transaksie of gebeurtenis wat erken wordin dieselfde of ‘n ander tydperk, direk van ekwiteit, of

• ’nsakekombinasie.

Lopende en uitgestelde belasting word direk van ekwiteit gelas of gekrediteer as die belasting verband hou met items wat gekrediteer of gedebiteer word in dieselfde of ‘n ander tydperk, direk van ekwiteit.

1.3 Benadeling van bates

Die trust bereken op elke balansstaatdatum of enige aanduiding bestaan dat ‘n bate benadeel kan word. As enige sodanige aanduiding bestaan, bereken die trust die verhaalbare bedrag van die bate.

Ongeag enige aanduiding van benadeling, toets die trust ook:

• ontasbare bates met ‘n onbepaalde nuttigeleeftyd of ontasbare bates wat nog nie beskikbaar is vir gebruik nie, vir benadeling jaarliks deur sy boekwaarde met sy verhaalbare bedrag te vergelyk. Dié benadelingstoets word gedurende die jaarlikse tydperk en tersefdertyd elke tydperk gedoen.

• gunstejaarliksverwerfin‘nsakekombinasievirbenadeling.

As enige aanduiding bestaan dat ‘n bate benadeel kan word, word die verhaalbale bedrag bereken vir die individuele bate.

As dit onmoontlik is om die verhaalbare bedrag van die individuele bate te bereken word die verhaalbare bedrag van die kontantgenererende eenheid waartoe die bates behoort, bepaal.

As die verhaalbare bedrag van ‘n bate minder is as sy boekwaarde, word die bate se boekwaarde verminder tot sy verhaalbare bedrag. Dié vermindering is ‘n benadelingsverlies.

‘n Benadelingsverlies van bates wat gedra word teen koste minus enige opgelope benadeling of amortisering word dadelik in wins of verlies erken. Enige benadelingsverlies van ‘n herwaardeerde bate word as ‘n herwaarderingsvermindering behandel.

Enige entiteit bepaal op elke rapporteringsdatum of enige aanduiding bestaan dat ‘n benadelingsverlies wat erken is in vorige tydperke vir bates buiten gunste dalk nie langer bestaan nie of verminder het. As enige sodanige aanduiding bestaan, word die verhaalbare bedrae van daardie bates bereken.

2008JAARVERSLAG



63


2. state en VertoLkings wat nog nie Van krag is nie

Op die datum van die goedkeuring van dié finansiële jaarstate, was die volgende standaarde ter sake, maar nog nie van krag nie:

state DetaiL Van wYsiging JaarLikse

tYDperke

wat Begin op of ná

IFRS1(AC138)-EersteAanvaarding • Metingvandiekostevanbeleggingsinfiliale,gesamentlikbeheerdeentiteiteen vennote wanneer IFRS’e vir eerste keer aanvaar is

1 Januarie 2009

IFRS2(AC139)-AandeelgebaseerdeBetalings

• Wysigingsaangevestigdetoestandeenkansellasies 1 Januarie 2009

IFRS3(AC140)-Sakekombinasies • Omvattendehersieningaanrekeningkundevirsakekombinasies 1 Julie 2009

IFRS5(AC142)-NielopendeBatesvir Verkoop Gehou en Gestaakte Bedrywighede

• Planomdiebeherendebelangin‘nfiliaalteverkoop 1 Julie 2009

IFRS7(AC144)-FinansiëleInstrumente:Openbaarmakings

• Voorstellingvanfinansieringskoste 1 Januarie 2009

IFRS8(AC145)-Bedryfsegmente • Nuwestandaardvirsegmentrapportering(vervangIAS14) 1 Januarie 2009

IAS1(AC101)-UitreikingvanFinansiëleState

• WysigingstotstruktuurvanFinansiëleState• Lopendet/nielopendeklassifikasievanderivatiewe

1 Januarie 2009

IAS8(AC103)-RekeningkundigeBeleide, Wysigings in Rekeningkundige Skattings en Foute

• Status-van-toepassing-riglyne 1 Januarie 2009

IAS10(AC107)-GebeurenádieRapporteringstydperk

• Dividendeverklaarnádieeindevandierapporteringstydperk 1 Januarie 2009

IAS16(AC123)-Eiendom,AanlegenToerusting

• Verhaalbarebedrag• Verkoopvanbatesvirhuurgehou

1 Januarie 2009

IAS18(AC111)-Inkomste • Kostevandiebeginvan‘nlening 1 Januarie 2009

IAS19(AC116)-Werknemervoordele • Inkortingsennegatiewevorigedienskoste• Beplanadministrasiekoste• Vervangingvandieterm‘verskuldig’• Riglynevirgebeurlikheidslaste

1 Januarie 2009

IAS20(AC134-VerantwoordingvirStaatsubsidies en Bekendmaking van Staatshulp

• Staatsleningsmetrentekoersonderdiemarkwaarde• KonsekwenteterminologiemetanderIFRS’e

1 Januarie 2009

2008JAARVERSLAG64




2. state en VertoLkings nog nie Van krag (VerVoLg)

IAS23(AC114)-Leningskoste • Wysiging-wat-net-kapitalisering-vereis-model• Komponentevanleningskoste

1 Januarie 2009

IAS27(AC132)–GekonsolideerdeenAparte Finansiële State

• WysigingoorkostemetingvanbeleggingswanneerIFRSvir1stekeeraangeneem word

• GevolglikewysigingsaanSakekombinasies• Metingvanfiliaalwattekoopgehouwordinapartefinansiëlestate

1 Januarie 2009

IAS28(AC110-BeleggingsinVennote • GevolglikewysigingsuitveranderingeaanSakekombinasies• Vereisteonthullingswanneerbeleggingsinvennoteverantwoordwordteen

billike waarde deur wins of verlies • Benadelingvanbelegginginvennoot

1 Januarie 2009

IAS29(AC124)-FinansiëleRapporteringin Hiperinflasionêre Ekonomieë

• Beskrywingvanmetingsbasisindiefinansiëlestate• KonsekwenteterminologiemetanderIFRS’e

1 Januarie 2009

IAS31(AC119)-BelangeinGesamentlike Ondernemings

• GevolglikewysigingsuitveranderingeaanSakekombinasies• Vereisteonthullingswanneerbelangeingesamentlikbeheerdeentiteite

verantwoord word teen billike waarde deur wins of verlies

1 Januarie 2009

IAS32(AC125)-FinansiëleInstrumente:Voorstelling

• Sekerefinansiëleinstrumentesalasekwiteitgeklassifiseerwordterwylhullevoor dié wysigings as finansiële laste geklassifiseer sou wees.

1 Januarie 2009

IAS34(AC127)-TussentydseFinansiëleRapportering

• Verdienstes-per-aandeel-onthullingsintussentydsefinansiëleverslae 1 Januarie 2009

IAS36(AC128)-BenadelingvanBates • Onthullingvanramingswatgebruikisomverhaalbarebedragtebepaal 1 Januarie 2009

IAS38(AC129)-OntasbareBates • Reklame-enpromosionelebedrywighede• Eenheid-van-produksie-metodevanamortisering

1 Januarie 2009

IAS39(AC133)-FinansiëleInstrumente:Erkenning en Meting

• Wysigingaangeskikteverskansteitem.

• Herklassifikasievanderivateinofuitdieklassifikasievanteenbillikewaardedeur wins of verlies

• Ontwerpendokumenteerverskansingsopsegmentvlak

• Toepasbarewerkenderentekoersbydiestakingvanbillike-waarde-skansverantwoording

1 Januarie 2009

IAS40(AC135)-Beleggingseiendom • Eiendominaanbouofontwikkelingvirdietoekomstigegebruikasbeleggings-eiendom

• KonsekwenteterminologiemetIAS8• Beleggingseiendomonderhuurgehou

1 Januarie 2009

IAS41(AC137)–Landbou • Kortingstariefvirbillike-waarde-berekeninge

• Addisionelebiologiesetransformasie

• Voorbeeldevanlandbouprodukteenopbrengs

• Verkooppuntkoste

1 Januarie 2009

2008JAARVERSLAG



65


VertoLkings JaartYDperke wat Begin op of ná

IFRIC15(AC448)–OoreenkomstevirdieKonstruksievanVasteEiendom 1 Januarie 2009

IFRIC16(AC449)–VerskansingsvanNettoBelegginginBuitelandseWerksaamheid 1 Oktober 2008

Die samegestelde uitwerking van die state en vertolkings op die finansiële jaarstate as hulle toegepas is vir die jaar

wat op 31 Desember 2008 geëindig het, sou geen wesenlike impak op dié finansiële state gehad het nie.

3. Lenings aan/Van Verwante partYe

Suid-Afrikaanse Instituut vir Professionele Rekenmeesters (392,144) 18,025

Die lening is onverseker, dra geen rente en het geen vaste terugbetalingsvoorwaardes nie

Nielopende bates - 18,025

Nielopende laste (392,144) -

(392,144) 18,025

kredietgehalte van lenings aan verwante partye

Die kredietgehalte van lenings aan verwante partye wat nóg verby nóg verskuldig nóg benadeel is, kan bereken word met verwysing na historiese terugbetalingsneigings van die verwante party. Kreditevoorwaardes word net aangebied vir alle verwante partye met ‘n goeie kredietverlede. Die maksimum blootstelling aan kredietrisiko op die rapporteringsdatum is die billike waarde van elke klas lening hierbo genoem.

Billike waarde van lenings aan verwante partye

Sonder terugbetalingsvoorwaardes kan die billike waarde van die verwante-party-lening nie bepaal word nie, dus raam die boekwaarde van die lening aan die verwante party die billike waarde. Die lening aan die verwante party is nie as sekuriteit belowe vir enige ander finansiële verpligtinge nie.

Lenings aan verwante partye verskuldig verby maar nie benadeel nie

Die lening aan die verwante party word as nóg verskuldig verby nóg benadeel beskou en gevolglik is geen voorsiening geskep vir die onverhaalbaarheid van enige deel (of geheel) van die lening nie. Die voorwaardes van die lening aan die verwante party, wat ten volle gedurende die jaar nagekom is, is nie gedurende die jaar herbeding nie.

2008JAARVERSLAG66




4. kontant en kontantekwiVaLente

Kontant en kontantekwivalente bestaan uit:

Bankbalanse 25,599 26,120

kredietgehalte van kontant by bank en korttermyndeposito’s, buiten byderhandse kontant

Die kredietgehalte van kontant by bank- en korttermyndeposito’s, buiten byderhandse kontant, wat nóg verskuldig verby nóg benadeel is, kan bereken word met verwysing na inligting oor teenwanbetalingskoerse. Geeneen van die finansiële instellings waar bankbalanse gehou word, het wanbetaal in vorige tydperke nie en dus word ‘n hoë kredietwaarde aan die finansiële instellings toegeken. Die Instituut se maksimum blootstelling aan kredietrisiko vanweë die bankbalanse gehou, word tot die boekwaarde van dié balanse soos hierbo uiteengesit beperk.

5. trustkapitaaL

trustkapitaal

Balans aan begin van jaar 100 100

6. BeLasting

Hoofkomponente van belastinguitgawe

Lopende

Plaaslike inkomstebelasting - erken in lopende belasting vir vorige tydperke - 121,126

Geen voorsiening is gemaak vir 2008-belasting nie, want die trust het geen belasbare inkomste nie.Die geraamde belastingverlies beskikbaar vir berekening teen toekomstige belasbare inkomste is R102 266 (2007: R101 744).

7. kontant in BeDrYwigHeDe geBruik

Tekort voor belasting (19,896) (101,744)

wysigings in bedryfskapitaal:

Handel en ander ontvangbares - 94,112

Handel en ander betaalbares - (78,401)

(19,896) (86,033)

2008JAARVERSLAG



67


8. BeLasting BetaaL

Balans aaan begin van die jaar (390,794) (269,668)

Lopende belasting vir die jaar in die inkomstestaat erken - (121,126)

Balans aan die einde van die jaar - 390,794

(390,794) - 9. geBeurLikHeDe

DieCPA-Trustdoentansaansoekom‘nbeswaaroordiegeraamdebelastingvandieeiendomwatindie2006-boekjaarvoorgekomhet.Diefinansiële state vir die 2006-jaar is herhaal om verantwoording te doen vir ‘n verspreiding aan ‘n begunstigde voordat belasting op die hals gehaal is. Die totale bedrag wat strawwe en rente insluit waarteen beswaar gemaak word is R409 719.

10. Verwante partYe

Verhoudings Suid-Afrikaanse Instituut vir Professionele Rekenmeesters

Verwante party

Verwantepartybalanse

Leningsrekeninge - Verskuldig (aan) deur verwante partye

Suid-Afrikaanse Instituut vir Professionele Rekenmeesters (392,144) 18,025

11. risikoBestuur

Die trust se bedrywighede stel dit bloot aan beperkte finansiële risiko’s: markrisiko, waaronder krediet- en likideitsrisiko

Likiditeitsrisiko

Die trust se risiko aan likiditeit spruit uit die geld beskikbaar om toekomstige verpligtinge te dek. Die trust bestuur likiditeitsrisiko deur die voortgesette hersiening van toekomstige verpligtinge en kredietgeriewe.

Die tabel hieronder ontleed die trust se finansiële bates en laste en netto vereffende derivatiewe finansiële laste in toepaslike vervaltydgroeperings gebaseer op die oorblywende tydperk by die balansstaat na die kcntraktuele vervaldatum. Die bedrae wat in die tabel onthul word is die kontraktuele ongediskonteerde kontantvloei. Balanse binne 12 maande verskuldig ewenaar hulle boekbalanse, want die impak van die diskontering is onbeduidend.

2008JAARVERSLAG68




op 31 Desember 2008

minder as

1 jaar

tussen 1 en

2 jaar

tussen 2 en

5 jaar

meer as

5 jaar

finansiële bates: Lenings en ontvangbares

Lenings van verwante partye - - - (392,144)

finansiële bates: deur wins en verlies

Kontant en kontantekwivalente 25,599 - - -

op 31 Desember 2007

minder as

1 jaar

tussen 1 en

2 jaar

tussen 2 en

5 jaar

meer as

5 jaar

finansiële bates: Lenings en ontvangbares

Lenings vir verwante partye - - - 18,025

finansiële bates: deur wins en verlies

Kontant en kontantekwivalente 26,121 - - -

kredietrisiko

Kredietrisiko bestaan hoofsaaklik uit kontantdeposito’s, kontantekwivalente, derivatiewe finansiële instrumente en handelsskuldenaars. Die trust deponeer net kontant in hoofbanke met ‘n goeie kredietreputasie en beperk ontbloting aan enige enkele teenparty.

2008JAARVERSLAG



69

Die aanvullende inligting aangebied, vorm nie deel van die finansiële jaarstate nie en is ongeouditeer


BeDrYfsuitgawes

Ouditeure se vergoeding (450) -

Slegte skuld - (101,197)

Bankgelde (522) (547)

Boetes en strawwe (18,924) -

(19,896) (101,744)

oorskot/(tekort) Voor BeLasting (19,896) (101,744)

Belasting 6 - 121,126

oorskot/(tekort) Vir Die Jaar (19,896) (222,870)

2008JAARVERSLAG70



BeLastingBerekening

r

Netto verlies per inkomstestaat (19,896)

Bedrae versprei en belasbaar in die hande van begunstigdes -

Verlies aan trust toeskryfbaar (19,896)

permanente VerskiLLe

Rente en strawwe 18,924

Belastingverlies vir 2008 (972)

Geskatte verlies oorgedra (101,744)

Belastingverlies oorgedra (102,716)

Belasting daarop @ 40c in ‘n rand NUL

BeLastingVerpLigting

Bedrag verskuldig/(voorafbetaal) aan die begin van jaar 390,794

Bedrag terugbetaal/(betaal) vir vorige jaar (390,794)

Bedrag verskuldig/(voorafbetaal) ) vir vorige jaar -

Belasting verskuldig/(voorafbetaal) vir huidige jaar -

Normale belasting -

2008jaarverslag...voorsitter, saleem kharwa, asook aan quentin dobeyn en johan van wyk vir hul...

Documents