1

Erciyes Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mekatronik Mühendisliği Bölümü

2018‐2019 Makina Teorisi Yıliçi Ödevi

Soru: Aşağıda verilmiş olan sistemi öğrenci numaranıza göre oluşturup;

a) Analitik olarak çözünüz

b) Msc. Adams yazılımında modelleyiniz.

Örnek: Şekilde verilen iki kütleli rotor için sağ ve sol düzlemlerde 100mm lik yarıçapa yerleştirilecek kütlelerin değerlerini ve açısal pozisyonlarını tayin ediniz. Mil hızı 500 d/dk’dır.

Öğrenci numarası: 1031120086

(00 olanlar, bunun yerine 12’yi kullanacak (Yeni no:103121286). Son dört rakamı 0186 gibi 0 olanlar ise, 0 yerine 2 rakamını kullanacak (Yeni no:103122186)

1031120086 103121286

1031110186 103122186

Değişkenlerin, öğrenci numarası ile eşleştirilmesi:

1=x1 2=x2 8=x3 6=x4

A= (x1 + x2) x 10 mm B= (x2 + x3) x 10 mm C= (x1 + x3) x 10 mm D= (x1 + x4) x 10 mm

E= (x2 + x4) x 10 mm

S1= 10 mm

m1 = (x1 + x2) / 2

m2 = (x2 + x3) / 2

A B

L R

m1

A 2 B

z

S1 S1

y

m1

D

E m2 x

2

İstenilenler:

I‐ Analitik çözüm

II‐ Öğrenci numarasına göre oluşturulan Adams modeline ait görseller ( dengesiz ve dengeli hal için)

III‐ Yatak reaksiyonlarını gösteren grafikler ( dengesiz ve dengeli durumda bir periyod için çizdirilecektir)

IV‐ Yorumlar

ÖNEMLİ

1) Ödev yıl içi sınavına girmesi zorunlu olan her öğrenci tarafından hazırlanacaktır.

2) Ödev, istenilenler başlığındaki sıraya göre bilgisayar ortamında hazırlanıp, doc formatında sıkıştırılmadan erumakineteorisi@gmail.com adresine e-posta olarak gönderilecektir. Bu dosya dışında başka bir dosya gönderilmeyecektir.

3) Ödev sorumlusu Arş. Gör. Aslı DURMUŞOĞLU (Makina Mühendisliği Bölümü)

4) Dosyanın ismi “Öğrenci ismi-Numarası” şeklinde olacaktır.

5) Ödev son teslim tarihi 17.12.2018, saat 17:00’dır. Bu saatten sonra gönderilen ödevler değerlendirmeye alınmayacaktır.

PROGRAMI NEREDEN ALABİLİRİM?

Programın “Student Edition” sürümü, ücretsiz olarak http://www.mscsoftware.com web sayfasından indirilebilir.

Program nerelerde kullanılacağı konularında; http://www.youtube.com/watch?v=jvehWzfk52I

Örnek Problem: Şekilde verilen iki kütleli rotor için sağ ve sol düzlemlerde 150mm lik yarıçapa konacak kütlelerin değerlerini ve açısal pozisyonlarını tayin ediniz. Rotor hızı 500 d/dk’dır.

m1 = 4,6 kg m2 = 9,2 kg r1 = 150 mm r2 = 100 mm

y

m1

r1

r2 m2 x

Çözüm:

Sol Düzlem İçin;

150

150

100

L R

A

m1

r1 m2 B

z

10 10

3

D2 Lx Ly D

2

D2 Rx Ry D

2

D l l1 m r

400 150 4,6 150 431 kgmm

L1 l

1 1

400

DL 2 l l2 m

l 2 r2

400 300 9,2 100 230 kgmm

400

DLx DL1 Cos90 DL2 Cos0

DLx 230 kgmm

DLy DL1 Sin90 DL2 Sin0

DLy 431 kgmm

DL DL = 488 kgmm mA = 3,25 kg

D tan

1

L

D

Ly

Lx

L = 61,90

Sağ Düzlem İçin;

D l1 m r

150 4,6 150 259 kgmm

R1 l

1 1

400

DR 2 l2 m l

2 r2 300

9,2 100 690 kgmm 400

DRx DR1 Cos90 DR 2 Cos0 690 kgmm

DRy DR1 Sin90 DR 2 Sin0 259 kgmm

DR DR = 740 kgmm mA = 4,9 kg

D tan

1

R

D

Ry

Rx

R = 20,50

4

Msc. Adams modeli

Msc. Adams View modülünün kurulumu yapıldıktan sonra temel araçlar yardımı ile aşağıda adımlara uyularak problem modellenir.

Adım 1 : AB yatakları arası mesafe silindir ile ölçülere uygun olarak çizilir.

Adım 2: x ekseni etrafında 90 ͦ döndürülür

5

Adım 3: Kütlelerin konumlandırılacağı nokta markerlar aracılığı ile belirlenir. Bunun için marker orijin noktasına koyulup, istenilen mesafe kadar ötelenir.

Adım 4: Markerlar ile belirlediğimiz noktalara “r” yarıçap mesafesini tanımlayan çizgileri çizeriz. Çizgi boyları ve açısal konumları alt menüden belirlenir.

6

Adım 5: Çizgiler taşınır.

Adım 6: Çizgilerin sonuna küresel kütleler ilave edilir.

7

Adım 7: Kütle değerleri ayarlanır. Bunun için kütle üzerine gelip sağ tık – modify sekmesinin açılması gerekir. Define mass by seçeneğinden istenilen değer girilebilir.

8

Adım 8: Silindir çubuk kütlesi kaldırılır.

Adım 9: A ve B döner mafsalları eklenir. Mafsal yerleştirme ile ilgili bilgileri önceki Adams notlarında bulabilirsiniz. Pick feature özelliği ile dönme ekseni tayin edilir.

9

Adım 10: Sabit mafsallar eklenir. Mafsal yerleştirme ile ilgili bilgileri önceki Adams notlarında bulabilirsiniz.

Adım 11: A mafsalına hareket verilir.

10

Adım 12: Simülasyon süresi ve adımı ayarlanır. Play tuşu ile model çalıştırılır.

Adım 13: Plotting sekmesi ile simülasyon sonuçlarına ulaşılır.

11

Adım 14: Dengelenmemiş sistemde oluşan yatak reaksiyonlarına ait grafikler elde edilir.

12

Adım 15: Analitik çözümden elde edilen dengeleme büyüklükleri önceki adımlarda gösterilen tarife uygun olarak, mesafe ve açısal konumları ile sisteme eklenir.

13

Adım 16: Yerçekimi ivmesi kaldırılır.

14

Adım 17: Sistem çalıştırılıp yeni simülasyon sonuçları elde edilir.

15

Adım 18: 2012 Student Edition ı kullanıyorsanız; Ayarlar, Arayüz sekmesinden klasik arayüze geçiş yapabilirsiniz.