2018 йил декабрь ойида ўтказилган “Уй ......Меҳнат...

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ БАНДЛИК ВА МЕҲНАТ МУНОСАБАТЛАРИ ВАЗИРЛИГИ

РЕСПУБЛИКА АҲОЛИ БАНДЛИГИ ВА МЕҲНАТНИ МУҲОФАЗА ҚИЛИШ ИЛМИЙ МАРКАЗИ

2018 йил декабрь ойида ўтказилган

“Уй хўжаликларида бандлик масалаларини ўрганиш” мавзусидаги социологик тадқиқот натижалари

асосида тайёрланган

Ўзбекистон Республикаси меҳнат ресурсларининг январь-декабрь ойларидаги (йиллик) ҳисоб-китоб

балансига шарҳлар

Тошкент 2019

январь-июнь

62 худуд:

46 туман/16 шахар

тадқиқот кўлами - 3410 бирлик:

3100 хонадон /310 маҳалла раислари

аҳоли сони: 16425 киши

январь-сентябрь

72 худуд:


тадқиқот кўлами - 3960 бирлик:

3600 хонадон/360 маҳалла раислари

аҳоли сони: 18016 киши

январь-декабрь

66 худуд:


тадқиқот кўлами - 3630

бирлик:

3300 хонадон/330

маҳалла раислари

аҳоли сони: 17392

киши

Тадқиқотлар умумий кўлами:

11000 бирлик:

10000 хонадон

1000 фуқароларни ўз-

ўзини бошқариш

органлари

Аҳоли: 51833 киши

2018 йил якунлари бўйича “Уй хўжаликларида бандлик масалаларини ўрганиш” мавзусидаги социологик тадқиқот Республика аҳоли бандлиги ва меҳнатни

муҳофаза қилиш илмий маркази масъул ходимлари ҳамда ҳудудлардаги давлат ва нодавлат ташкилотлари, олий ва ўрта махсус таълим муассасалари ходимларидан

иборат гуруҳлар томонидан 2018 йилнинг декабрь ойида ўтказилди.

Социологик тадқиқотнинг мақсади: банд бўлмаган аҳоли

сонини ҳисоблаш учун маълумотлар базасини шакллантириш ҳамда

иқтисодиётнинг норасмий секторида банд бўлганлар

сонини аниқлашдан иборат.

Вазифалари: тадқиқот натижалари асосида меҳнат ресурслари

баҳоланади, ҳисобот ва прогноз баланслари ҳамда иқтисодиётнинг норасмий секторида банд бўлган

фуқароларнинг сифат таркиби тўғрисидаги маълумотлар

шакллантирилади.

Тадқиқот ўтказиш методологияси. Сўров ўтказиладиган уй хўжаликларини саралаш ҳар бир туман (шаҳар) бўйича

маълумотларнинг намунавийлигини таъминлаш мақсадида, ҳар бир туман

(шаҳар)да уй хўжаликлар сонининг ўртача 0,3 фоиздан кам бўлмаган миқдорини

қамраб олиш орқали амалга оширилди. Бу жараён ҳар чоракда бир марта амалга

оширилиб, йилда жами 4 марта ўтказилади.

Меҳнат бозорининг асосий кўрсаткичлари

Давлат статистика қўмитаси прогноз маълумотлари ва 2018 йил декабрь ойида Марказ томонидан ўтказилган социологик тадқиқотлар натижалари асосида тайёрланган.

Кўрсаткичлар (минг киши)

2017 йил 2018 йил

Аҳолининг ўртача йиллик сони 32 387,2 32 955,4

Жами меҳнат ресурслари 18 666,3 18 835,6

Иқтисодиётда банд аҳоли 13 520,3 13 273,1

Иқтисодиётнинг расмий секторида бандлар 5 280,6 5 403,0

Иқтисодиётнинг норасмий секторида бандлар 8 239,7 7 870,1

Республикадан ташқарига четга ишлашга кетганлар 1 333,7 2 384,8

Ишга жойлаштиришга муҳтож шахслар 837,0 1 368,6

Жинси бўйича


67,0 % 33,0 %

шу жумладан, талаба-ёшлар, туғруқ таътили ва

2 ёшгача бола парвариши билан банд ва ҳ.

14,2 %

Олий маълумотли

57,4 %

Ўрта махсус

28,4 %

Ўрта маълумотли

8,2 %

Олий маълумотли

45,8 %

Ўрта махсус

46,0 %

Ўрта маълумотли

Маълумоти бўйича

Маълумоти бўйича

•31 ёш ва ундан катта

• 16-30 ёш

Ёши бўйича

Ёши бўйича

77,7 %

61,7 %

38,3 %


• 16-30 ёш

60,8 %

39,2 %

28,3 % 71,7 %

22,3 %


Жами

бандлар

Расмий сектор Норасмий

сектор

27,2 25,6 28,2

5,2 8,9 2,7

8,9 19,3

1,7

5,7

3,7

7,1

13,2 6,5

17,8

11,5 3,2 17,3

13,7 12,9

14,2

14,6 19,9 10,9

қишлоқ, ўрмон ва балиқ хўжалиги

ишлаб чиқарадиган саноат

қурилиш

улгуржи ва чакана савдо; транспорт

воситалари таъмирлаш ташиш ва сақлаш

таълим

соғлиқни сақлаш ва ижтимоий

хизматлар кўрсатиш бошқа барча турдаги хизматлар

кўрсатиш

2018 йилда Ўзбекистон иқтисодиётининг

тармоқларидаги банд аҳоли, %

Жами банд аҳолининг таркибида энг юқори

бандлик – қишлоқ, ўрмон ва балиқ хўжалигида

14,6 фоизни ташкил этди

Норасмий бандлик энг юқори – улгуржи ва чакана савдо, транспорт воситаларини тамирлашбилан банд

аҳоли тоифасига тўғри келди (17,8%)

Курилиш-52,3

Кайта ишлаш

саноати-11,0

Улгуржи ва

чакана савдо,

автомобилларни

таъмирлаш-9,6

Кишлок, урмон

ва балик

хужалиги, уй-жой

ва озиқ-овқат

хизматлари-9,0

Ташиш ва

сақлаш, ёрдамчи

хизматларни

бошқариш ва

таъминлаш-7,0

Хизмат

курсатишнинг

бошка турлари,

иқтисодиётнинг

бошқа

тармоқлари- 11,0

Мигрантларнинг бандлик

тармоқлари, %

Мигрантларнинг 1/2дан

ортиғи қурилишда банд, 1/4

қисми қайта ишлаш

саноати, хизмат

кўрсатишнинг бошқа

турлари ва қолганлари

иқтисодиётнинг бошқа

тармоқларида банд

2018 йил декабрь ойида Марказ томонидан ўтказилган социологик тадқиқотлар натижалари асосида тайёрланган.

Аҳолининг вилоят ичидаги мехнат

мобиллиги 6,0%

2. Республика ичидаги мобиллик 11,4%,

шунинг 7,1% Тошкентга келиб

ишлайдиганлар ташкил этади

Уларнинг маълумот даражаси:

Меҳнат фаолиятини юритувчиларнинг яшаш жойи:

Шаҳардан – 23,0%, Қишлоқдан – 77,0%

Меҳнат мобиллигининг

жинси ва ёши таркиби:

21,4 %

49,5%

16 - 30 ёш

50,5%

Олий маълумотли – 18,3%

Ўрта махсус – 58,8%

Ўрта маълумотли - 22,9%

31 ва ундан катталар

78,6 %

Аҳолининг меҳнат мобиллиги


Эгалланиши мумкин бўлган меҳнат

фаолияти соҳалари

•Курилиш 10,9%

•Кишлоқ хўжалиги ишлари 4.3%

•Хизмат кўсатиш 5.3%

Бошқа ҳудудга

боришга тайёрлар

нинг яшаш худуди

•Шаҳар – 20,9%

•Қишлоқ – 79,1


тақсимоти

•Эркак – 76,1%

•Аёллар – 23,9%

Ўзбекистоннинг бошка

худудига ишлаш учун

бориши мумкин

бўлганлар 22,8%

шаҳар

41% қишлоқ

59%

МАЪЛУМОТИ БЎЙИЧА

Олий 24,5 %

Ўрта махсус 70,2 %

Ўрта 5,3 %

12,6% 87,4%

кичик

корхонада,

фирмада

37%

хусусий

тадбиркорда

27%

йирик

корхонада

15%

оилада

жисмоний

шахсда

ёлланиб

ишлаш

12%

давлат

ташкилоти,

муассасасида

6%

колхозда

(совхоз),

хусусий

фермер

хужалигида

3%

МЕҲНАТ ФАОЛИЯТИ ОЛИБ БОРИЛГАН КОРХОНА ТУРЛАРИ

48%

52%


• 16-30 ёш


• 2018 йил январь-декабрь даврида бандликка кўмаклашиш марказларига ишга жойлашиш учун 626 480 киши мурожаат қилган.

• Шундан 16-30 ёшдаги ёшлар 245 225 киши ташкил этди.

• Иш билан таъминланди - 255 539 киши

• Жамоат ишларига жалб қилинди – 355 869 киши

• Малакавий қайта тайёрлов курсларига юборилди – 20 543 киши

• Ишсизлик нафақаси тайинланди - 14 477 киши

16-30 ёшдаги ёшлар орасида

15,1%

16-25 ёшдаги ёшлар орасида

17,0 %

Аёллар орасида 12,9%

Ишсизлик кўрсаткичлари

Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг маълумотлари ва 2018 йил декабрь ойида Марказ томонидан ўтказилган социологик тадқиқотлар натижалари асосида тайёрланган.

9,3 % - ўзини ишсиз деб баҳолаганлар (1368,6 минг

киши)

5,9% - Халқаро меҳнат ташкилотининг

тарифига кўра (839,7 минг киши)

32,3 минг киши -

ишсиз сифатида

расмий рўйхатдан

ўтганлар

Ишсизликнинг ўртача

давомийлиги

16 ой

31 ва ундан катта

52,0 % 18 - 30 ёш

48,0 %

Ёши бўйича

Кузатув натижасига кўра аҳоли бандлиги масалалари борасида қуйидаги ҳолатлар ва муаммолар аниқланди:

сўров натижалари шуни кўрсатдики, меҳнат бозорида хусусий ва кичик бизнеснинг ролини мустаҳкамлаш ва бандлик таркибида хизмат кўрсатиш сохасининг улушини ошириш бўйича доимий тенденция давом этмоқда. Шу билан бирга, қишлоқ жойларда хизмат кўрсатиш сохасидаги корхоналарнинг ривожланиши талаб даражасида эмас;

оилавий тадбиркорликни, биринчи навбатда қишлоқ жойларда юридик шахс бшлмаган оилаларнинг тадбиркорлик ва ишлаб чиқариш салоҳиятидан фойдаланишнинг кенг имкониятларини ҳисобга олган холда, оилавий тадбиркорликни ривожлантириш учун қулай шарт-шароитларни яратиш бўйича самарали чора-тадбирларни ишлаб чиқиш ва амалга ошириш;

давлат рўйхатидан ўтмасдан норасмий равишда тадбиркорлик фаолият турлари (озиқ-овқат махсулотларини тайёрлаш, масалан, ширинликлар ва миллий таомлар, мева ва сабзавотларни консервация килиш, уйда нон ёпиш ва ноозиқ-овқат товарлари билан савдо қилиш, мебелларни таъмирлаш, дераза ва эшик ромларини тайёрлаш, қурилиш ишлари, хизматлар амалга оширувчилар, жумладан: хонадонларда чакана савдо, автомобиллар, сантехника ва бошқа турли маиший хизмат техникаларини таъмирлаш, косибчилик, бичиш-тикиш каби хизматлари ва бошқалар) билан шуғулланиши кузатилди;

муносиб ҳақ тўланадиган доимий иш ўринларининг етишмаслиги, ёшларни ишга жойлашишларидаги қийинчиликлар, бунда асосан олий маълумот ёки иш стажига эга бўлмаган ёш кадрларни ишга жойлашишдаги қийинчиликлар;

қишлоқ жойларда юқори ҳақ тўланадиган доимий иш ўринларининг мавжуд бўлмаганлиги сабабли ёшларнинг хорижга меҳнат қилиш учун чиқиб кетишлари.

Аҳоли бандлигини ва иш ўринларини ташкил этиш ҳолатларини яхшилаш бўйича таклиф ва

тавсиялар: Ишлаб чиқариш корхоналарида малакали кадрларга эҳтиёж юқорилигини инобатга олган ҳолда долзарб касблар (пайвандчи, электромонтёр, турли станокларни ишлатиш бўйича мутахассислар, хизмат кўрсатиш соҳасидаги мутахассислар ва ҳоказо)га тайёрлаш бўйича қисқа муддатли курслар ташкил этиш, шунингдек олий ва ўрта махсус таълим тизимидаги ўқув юртларининг мутахассислик тайёрлаш тизимини қайта кўриб чиқиш, уларни бугунги кунда энг долзарб мутахассис ва кадрлар етказиб беришига йўналтириш

Тадбиркорликни бошлашни режалаштираётган ёшлар учун пухта ишланган бизнес режалар ишлаб чиқишда Савдо-саноат палатасининг ахборот-маслаҳат марказлари ва бошқа консалтинг хизматларини фаоллаштириш

Йирик инвестиция лойиҳаларини амалга оширишни ҳисобга олган ҳолда меҳнат ресурсларини ҳудудий қайта тақсимлаш, ёшларни юқори технологияли саноат ишлаб чиқариш корхоналарида бандликка фаол жалб этиш, қишлоқ жойларида йирик компаниялар ва корхоналарнинг шўъба корхоналарини барпо этиш

Рақамли ва инновацион иқтисодиётга ўтишда яратилаётган иш ўринларининг сифатига (юқори технологик соҳаларга) ҳам эътибор бериш ва ишчи кучини расмий экспортини кенгайтиришнинг мақсадли йўналтирилган қўшимча чора-тадбирларини ишлаб чиқиш

Уюшган миграция тизимини яхшилаш борасида: туманлар миқёсида меҳнат мигрантлари учун ўқув семинарларини ташкил этиш, уларни миграцияга доир қонун хужжатлари билан таништириш; меҳнат мигрантларига патент олиш (чет элда ишга жойлашишлари учун рухсат берувчи зарурий ҳужжатларни расмийлаштиришларида) амалий ёрдам кўрсатиш (шу жумладан мигрант кетадиган давлат қонунчилиги доирасида зарурий хужжатларни масофавий тарзда рўйхатдан ўтказиш, мигрант кетадиган давлатда дархол иш бошлашига, хамда шу давлатининг қонунини бузилиши холатларини олдини олишга хизмат қиладиган рухсатноманининг дастлабки вариантини олиш)

Ўрганишлар натижасига кўра иш билан банд бўлмаган аҳоли орасида касб-ҳунар коллежларини битирган ёшларнинг ўз мутахассислиги бўйича ишга жойлашмаслигининг асосий сабаби - ушбу касбларни (ихтисосликларни) битирган ёшларнинг билими меҳнат бозори талабларига жавоб бермаслиги билан боғлиқдир. Шулардан келиб чиқиб ихтисосликларни ўзлаштирилиши мураккаблигини эътиборга олган ҳолда дифференциаллашган, турли муддатли (3, 6, 12, 18 ва 24 ойлик) касб-ҳунарга тайёрлаш ўқув курсларини ташкил этиш (хусусан ахолининг ижтимоий заиф қатламлариги мансуб ёшларни касб-хунарга ўқитишда ижтимоий контракт тизимини татбиқ этиш)

Ишсизликни баҳолаш методологиясини такомиллаштириш, шунингдек турли ҳудудий кесимда ва аҳолининг турли хил қатламлари даражасида, норасмий бандликнинг ўзгариш динамикаси махсус танланма сўров орқали меҳнат миграцияси иштирокчилари ва вақтинчалик банд бўлмаган аҳолининг янада аниқ ҳисобини юритиш

2018 йил декабрь ойида ўтказилган “Уй ......Меҳнат...

Documents