2a yog darshan
TRANSCRIPT
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
1/22
35
epN v$i®“;
Bðf L¡ ‘fdsÒh“p¡ A“ych L fhp¡ s“¡¡ v i®“ L l¡ R>¡. S>¡d“¡ Aphu ‘fdsÒh“uA“yc|su L¡ v i®“ ’ep„ R>¡, A¡ ‘fdsÒh“p¡ A“y ch L fhp dpV¡, s¡dZ¡ dy dynyAp¡ A“¡
rS>opkyAp¡ dpV¡ D‘pep¡ v ip®ìep R>¡ s¡“¡ v i® “ L l¡ R>¡. Aphp R> v i®“p¡ R> ¡, 1 ep¡N, 2kp„¿e, 3 dudp„kp, 4 Þepe, 5 h¥i¡rjL , 6 A“¡ DÑf dudp„kp L¡ h¡v p„s R>¡. v f¡Lv i®““u âq¾ ep, L¡ ‘Ùrs AgN AgN lp¡e R>¡ ‘Z A„rsd gÿe A¡L S> lp¡ e R>¡. ‘h®s“uV p¡Q ‘f Sy>v p Sy >v p fõs¡ ‘lp¢Qu iL pe R>¡. QY “pf ‘p¡sp“u { rQ âdpZ¡ fõsp¡ ‘k„v L f¡ R>¡.S>¡dp„ L¡ V gpL fõsp kyNd lp¡e R>¡ Äepf¡ L¡ V gpL fõsp vy N®d lp¡e R>¡. drlç“ õsp¡Ó L l¡ R>¡,‘¥Um‘oH moJå¶ ñËd‘{g n¶gm‘Ud Bd & ‘pZu“y„ A„sud gÿe kdyÖ R>¡, s¡d sd¡dpZkp¡“y „ gÿe R>p¡.
ep¡Nip”“p d| m ApQpe® rlfÎeNc® lsp. dlrj® ‘s„S>rgA¡ ep¡ NdpN®“y„ op“k| ÓpÐdL cpjpdp„ N°[Þ’s L ey¯ A“¡ Qpf cpNdp„ rhcpÆs L ey.̄ Apd ‘l¡gp cpNkdpr^‘pv dp„ 51 k|Óp¡ R>¡ S>¡dp„ ep¡N“u ìep¿ep rhrh^ bpbsp¡ A„ N¡ kdS> A“¡ kdpr^S>¡ ep¡N“y„ A„rsd gÿe R>¡ s¡ “u QQp® R>¡. buÅ cpN kp^“‘pv dp„ 55 k| Óp¡ ¡ R>¡ S>¡dp„kdp r^ âpá L fhp“p„ kp^“p¡“u QQp® R>¡. ÓuÅ cpN rhc|rs‘pv dp„ 54 k|Óp¡ R>¡ S>¡ dp„ ep¡NÜpfp dmsu rkqÙAp¡“u QQp® R>¡ A“¡Qp¡’p cpN L¥ hëe‘pv dp„ 34 k|Óp¡ R>¡ S>¡dp„
d“p¡rhop““u QQp® R>¡. Apd ‘ps„S>gep¡N“p„ Ly g 194 k| Óp¡ R>¡.
¶moJ{üÎmd¥ {Îm {ZamoY: & ep¡N A¡V g ¡ rQÑ“u h©rÑAp¡“¡(X² uãVk ’su) fp¡L hu.rQÑ“u h©rÑAp¡ bpü S>Nsdp„ S>B, Ðep„ Qp¢V u Åe R>¡. s¡ blpf NA¡gu h© rÑAp¡“¡ ‘pR>uhpmu“¡ rQÑdp„S> gu“ L fhu s¡ S> r“fp¡ ^. „ Aphu ‘p„Q h©rÑAp¡ R>¡. âdpZ, rh‘e®e, rhL ë‘, r“ÞÖp A“¡ õd©rs.
âdpZ A¡V g¡ S>¡hy„ R>¡ s¡hy„ v ¡ Mphy „. rh‘e®e A¡V g¡ DgVy„ v ¡Mphy„ S>¡d L¡ v p¡fX u“¡ kp‘ dp“ug¡hp¡. rhL$ë‘ A¡V g¡ Ap L¡ s¡ A¡d “½ u “ L fu iL hy„. r“ÞÖp A¡V g¡ Å¡ hy„ S> “l] A“¡õd©rs A¡V g¡ ‘l¡gp„ Å¡A¡gu L¡ kp„cm¡gu hõsy“¡ L ë‘“pdp„ Å¡hu. b^p rhQpfp¡ A¡ ‘Zõhà“p„“u S>¡d h©rÑAp¡ S> R>¡ . Aä¶mgdam½¶mä¶m§V{ÞamoY: Aæepk A“¡ h¥fpÁe S> s¡“pr“fp¡^ R>¡.
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
2/22
36
Ap h©rÑAp¡“¡ ‘pR>u hpmhp“p a¼s Ap b¡ S>D‘pe R>¡. Aæepk A¡V g¡ A¡L S> bpbsdp„kss [õ’f fl¡hy„ s¡. hfpÁe A¡V g¡ Å¡A¡g kp„cm¡g rhjep¡“u s©óZp gpgQ “ fl¡ s¡.ep¡Nkp^“pdp„ A“¡L rh“p¡ Aph¡ R>¡. Apmk, i„L$p, âdpv$, A[õ’fsp hN¡f¡. Ap rh“p¡
v| f L fhp dpV¡ b°ûcph“p L¡mhhu. A¡V g¡ b^p„ âpZuAp¡ kp’¡ d¥Óu, ‘p¡sp“p L fsp„ î¡›dpV¡ dyqv sp(lj), vy :Mu sfa L { Zp A“¡ iÓy Ap¡ sfa Dv pku“sp L¡ D‘np fpMhp’u v p¡jp¡v| f ’pe R>¡.
'b°ûcph“p
kh£ âpZuAp¡ sfa Ap‘Z¡ A“yL„ ‘p‘|h® L hs®hy„ Å¡BA¡ S>¡’u b°ûÐh âpá ’pe.
dlrj® ‘s„S>rg“p ep¡Nk| ÓfГp¡ S>Zph¡ R>¡ L¡ kdpr^dpN®dp„ b°ûÐh âpá L fhp dpV¡ d¥ Óu,
L { Zp, dyqv sp(Ap“„v ) A“¡ D‘¡np; A¡ Qpf h©rÑAp¡“p¡ kdÞhe kp^hp¡ Å¡BA¡. Ap
cph“pAp¡ S>¡ d cusfdp„ h^su Åe R>¡, s¡d s¡d ìe[¼sdp„ Ap„sqfL ‘qfhs®“ Aphsy„ Åe
R>¡.A¡ fus¡ ‘p¡sp“p rQÑ“u r“d®msp kp^hu Å¡BA¡. bple q¾ ep“y cusf kp’¡ A“yk„^p“
lp¡hy „ Å¡BA¡. M{„ L pd sp¡ Ap„ sf ‘qfhs®““y„ R>¡. blpf O|dsp rQÑ“¡ cusfdp„ hpmhp“y„
R>¡.
kp^L AX N, ÖY îÙp’u ey¼s, ludhp“ ² (ApÐdgˆ>pey¼s), gp¡L p‘hpv “p¡ ce
fpM“pf, blºîy s, k„‘|Z®, DÐkplu, âoph“ A“¡ Qpf Ýep“dp „ ‘| Z®sp âpá L f¡g lp¡hp¡
Å¡BA¡. Å¡ kp^L d¥Óu-klNs rQÑ’u A“¡ D‘¡np -klNs rQÑ’u kh®Ó kh®“p
ApÐdpê ‘ ’B“¡ ApMp S>Ns“p dlv ²² ²² A„i“¡ d¥Óu’u, L { Zp’u, Ap“„v ’u A“¡ îÙp’u
r“c®esp âpá L fph¡ sp¡ s¡ ‘p¡s¡ ‘Z c°ûÐh ‘pd¡ R>¡ .
ìe[¼sA¡ ‘p¡sp“p rQÑdp„’u Ü¡j, ¾ p¡^, Bjp®, hpk“p“u drg“sp blpf
L pY u“pMhp“u R>¡. Æ„v Nu“p¡ Ap„sfdyM b“u“¡ rhQpf L fhp¡. kp^“p“p dpN£ Nrs L fsu
ìe[¼sA¡ ‘p¡sp“p v p¡jp¡’u Ncfpep rh“p A¡ v p¡jp¡ “¡ Ap¡mMu“¡ A¡“¡ AmNp L fhp dpV¡
ApÝep[ÐdL ‘y{ jp’® M¡X hp¡ Å¡ BA¡
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
3/22
37
Ü¡j“y„ D‘kd“ A¡ d¥ Óu“u k„‘rÑ R>¡ ‘Z ìe[¼sNs õ“¡ldp„ bÙ ’hy„ s¡ d¥ Óu“urh‘rÑ R>¡.Ópkv peL byqÙ“p¡ “pi A¡L { Zp“u k„‘rÑ R>¡ ‘Z ip¡L “u DБrÑ A¡ L { Zp“urh‘rÑ R>¡. Ak„sp¡j“p¡ “pi A¡ dy qv sp“u k„‘rÑ R>¡ ‘Z lpõedp„ s¡“y„ ‘e®hk“ A¡
dyqv sp“u rh‘rÑ R>¡. õ“¡l’u dy[¼s A¡ D‘¡np“u k„‘rÑ R>¡ ‘Z b¡v fL pfudp„ ‘e®hk“ A¡D‘¡np“u rh‘rÑ R>¡. rQÑ A¡ cph“pAp¡’u k„‘ß ’pe A¡hp¡ k^L¡ âeГ L fsp fl¡hy„Å¡BA¡.
(1) d¥Óu;- d¥Óu A¡ r“f‘¡nsp“p buS>dp„’u DNsu h¡g R>¡ , S>¡dp„ N°lZ L fhp“u
A‘¡np L fsp„ âv p“ L fhp“u sdßp h^pf¡ kdpA¡gu lp¡e R>¡. A’p®s 'kpdp ‘n¡ ‘Z, d“¡
â¡d-d¥Óu dm¡" A¡hu cph“p fpMhu A¡ dpÓ d¥Óu“p¡ Apcpk A’hp v „c dpÓ R>¡.
A¡L râe d“y óe’u d¥Óucph“p¡ Apf„c L fu, ¾ di: kh® ÆhdpÓ âÐe¡ ¡ s¡“p¡
rhõspf L fhp¡ Å¡BA¡. d¥Óucph“u Ap N„Np¡Óu â’d såbL¡ ‘p¡sp“p’u S >âNV¡ R>¡.
d¥Óucph buÅ såbL¡ râerdÓ sfa âhprls ’pe R>¡. d¥Óucph“p¡ ÓuÅ¡ såbL p¡ dÛõ’
(Ap¡mMpZ hNf“p ìe[¼s âÐe¡) ’hp¡ Å¡ BA¡. Qp¡’p såbL¡ iÓy âÐe¡ ‘Z d¥Óucph
âkpfus L fhp“p¡ âeГ L fhp¡ Å¡BA¡. Apd L fsp„ kh® âpZuAp¡ dpV¡ d“dp„ ApÐe„rsLA“¡ r“:kud â¡d DÐ‘ß L fhp¡ Å¡BA¡. Äepf¡ Ap d¥Óucph QfdkudpA¡ ‘lp¢Q¡ Ðepf¡ Ap
kQfpQf rhðdp„ Öíe -AÖíe Æhp¡, hõsy , ìe[¼s L¡ ‘v p’p£ âÐe¡ ‘Z Ap d¥Óucph“¡
âõ’pr‘s L fhp“u cph“p rhLkphhu Å¡BA¡¡. iÓy D‘f d¥Óu“u cph“p ¾ di: L fhu
Å¡BA¡. ”u‘|{ j¡ A¡L buÅ D‘f d¥Óucph“p¡ Apf„c L fhpdp„ L pd -rhL pf DÐ‘ß ’hp“u
k„cph“p R>¡; S>¡’u ep¡Nkp^“pdp„ rh“ DÐ‘ß “ ’pe s¡ ‘fÐh¡ ‘l¡gp„ ApÐdtQs“ L fhy„
ep¡Áe R>¡.
S>¡d S>¡d ‘p¡sp“pdp„ fl¡gu d¥Óu“p¡ ìep‘ h^sp¡ Åe; s¡d s¡d õhN°pd¡ [õ’s kh®
hõsy, ìe[¼s L¡ ‘v p’® 'kh£ kp¥ ky Mu ’pAp¡! kh®“y„ kv p d„Nm ’pAp¡!' s¡hu cph“p
rhL kphhu. Ðepf bpv s¡ S> âdpZ¡ ¾ di: õhv ¡i A“¡ AÞs¡ kdõs ‘©Õhu rhje¡ "
hky^¥h Ly Vy çbL d ' “u cph“p rhL kphhu. A„ sdp„ kdõs Np¡Qf-ANp¡Qf k©ô u rhje¡
d¥Óucph“p õ’p‘hu.
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
4/22
38
”uAp¡“¡, ‘|{ jp¡“¡, Apep£“¡, A“pep£“¡, õh^d}Ap¡“¡, ‘f^d}Ap¡“¡, v ¡hp¡“¡, vy N®rs
‘pd¡gp Æhp¡ krls kh®“¡ dpV¡ v i¡e v uipAp¡dp„ kh®Ó AOp^ â¡ d L fhp“p¡Aæepk L fsp„
rQÑdp„ L pd -¾ p¡^“y„ id“ ’hp’u d“ A¡L pN°sp“¡ âpá ’i¡. d¥Óudp„ „ rhh¡L ‘fd AphõeL
R>¡. QfdkudpA¡ ‘lp¢Q¡ gu d¥Óu Æhp¡“¡ ‘fõ‘f õ“¡l’u bp„^¡ R>¡ ; S>¡ kp^“pdp„ Ahfp¡^L
r“hX u iL¡ R>¡ . rdÓ Ap‘Zu rh{ Ù Åe, rhc¼s ’pe, L¡ “pi ‘pd¡ sp¡ vy :M ’pe R>¡ .
‘Z Ü¡j d¥Óu“p¡ v| f“p¡ vy íd“ R>¡, d¥Óu kde¡ Ü¡j’u ce ‘pdhp“u AphíeL sp “’u.
S>¡ kp^L p¡dp„ d¥Óuv ¡hu“y„ Ar^› p“ ârs› us ’e¡ ¡gy„ R>¡, s¡Ap¡ d¥ Óu“u cphv ipdp„
ld¡ip„ fl¡sp lp¡hp’u s¡d“pdp„ ¾ p¡^ DÐ‘ß ’hp“p¡ k„ch ‘Z “’u. dpV¡ Ü¡ j’u r“c®e’B“¡ d¥Óu“u cph“p L fhu. Äepf¡ Aphp¡ d¥Óu cph D˜hi¡ , Ðepf¡A¡“p úv e“u
L p¡dmspdp„ h©qÙ ’i¡ A“¡ Ap fus¡ s¡“p Æh“dp„ dp¡Vy„ ‘qfhs®“ Aphi¡ . kp¥’u rhi¡j sp¡
s¡“pdp„ AÞe“¡ dpV¡ õ“¡l, lº „a A“¡ kL pfpÐdL h©rÑ ÅNi¡. Aphu d¥Óu r“›yfsp A“ ¡
¾| fsp“¡ Ap¡Npmu “pM¡ R>¡ dp“p Dv fdp„ ’u sp¡ ifuf ‘¡v p ’pe R>¡. ‘f„sy A¡ hp ifufdp„
Äepf¡ d¥Óucph“p ÅN¡ R>¡ Ðepf¡ S> Mfp¡ dp“h ‘¡v p ’pe R>¡. d¥Óu dp“h ifufdp„ A¡L
kpQp dp“hu“¡ S>Þd Ap‘¡ R>¡. S>¡ dpZk ‘p¡sp“u cusfdp„’u Ap“„v d¡mhsp„ iuM¡ R>¡ A¡‘p¡sp“u Ås“p¡ kp¥’u dp¡V p¡ rdÓ R>¡.
(2) L { Zp ;-
L { Zp A¡ A¡hu úv e“u Ahõ’p R>¡ L¡ S>¡dp„ kp^L ‘p¡sp“p úv e“u k„h¡v “iugsp’u
AÞe (Ap k©ô ud„p fl¡g âÐe¡L ÆhdpÓ) “u ‘uX p“p¡¡ A“y ch ‘p¡s“pdp„ A“y ch¡ R>¡.
âZudpÓ S>fp, ìepr^ A“¡dfZ’u L { Z [õ’rs“¡ ‘pd¡ R>¡ . L { Zp(d¥Óu“p buÅ
såbL p)“u iê Aps ‘l¡gp„ AÅÎep ìe[¼sAp¡’u L fhu (S>¡hp L¡ A‘„N, dy„Np, bl¡fp,
Ap„^mp dp“huAp¡, A“p’ -Aklpe bpmL p¡, Aklpe h©^ ”u -‘y{ jp¡, AL õdps“p¡ cp¡N
b“¡gpAp¡, kpÝe A“¡ AkpÝe fp¡Np¡ ’u ‘uX psp s¡dS> Opeg dp“huAp¡ A“¡ ‘iy‘nuAp¡ ,
cuMpfuAp¡ hN¡f).
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
5/22
39
L { Zp“p¡ iÓy ip¡L R>¡. L { Zp“p¡ Arsf¡ L ’hp’u ip¡L D‘S>¡ R>¡. L { Zp ip¡L dp„
‘qfZd¡ A¡ s¡“u rh‘ßphõ’p R>¡. ip¡L ’u L { Zp“¡ dy ¼s fpMhp dpV¡ M|b ksL® fl¡hp“y„ R>¡
A¡ e’p ep¡Áe fus¡ kdÆ g¡hy „ Å¡BA¡. L { Zp“p¡ M| b v| f“p¡ iÓy buÅ“¡ dpV¡ D‘Öh ‘¡v p
L fhp“u by qÙ R>¡. S>¡ “p d“dp„ L { Zp“p¡ D˜h ’ep¡ lp¡e s¡ hu ìe[¼s s¡ S> kde¡ ÅZu
Å¡B“¡ buÅ“¡ Ópk Ap‘¡ A¡ Ak„crhs R>¡. Aphu Ópkv peL byqÙ’u r“c®e flu“¡
L { Zpcph“¡ r“fÞsf âhplus fpMhp¡.
(3)
dyqv$sp (Ap“v$)
„
dyqv sp A¡ ‘|hp£¼s d¥Óu A“¡ L { Zp rkÙ ’ep ‘R>u“u õhe„ Dv c|s v ip R>¡ . S>¡dp„
Ap‘Zu d“p¡v¹ ip Ap‘Ï„Ap“„v ‘|Z® lp¡ hp‘Ï ’B Åe R>¡. Ap‘Zp Arsrâe ìe[¼s“¡
Å¡sp„ Ap‘Z“¡ Ap“„v ’pe R>¡, s¡ cph“p AÅÎep ìe[¼s“¡ Å¡B“¡ DÐ‘ß L fhu. ‘R>u
iÓy“¡ Å¡B“¡ Ap“„v A“¡ lj®“u cph“p DÐ‘ß L fhu. R>¡‰¡ âpZudpÓ D‘f dyqv sp cph“p
DÐ‘ß L fhp“p¡ Aæepk L fhp¡. kp’¡ A¡hu L ë‘“p L fp¡ L¡ kh£ vy Mu Æhp¡ Ap“„ qv s ’B
A„s:L fZ’u Ap“„v rhcp¡f ’B“¡ A¡L buÅ“¡ Å¡sp„ li¡ A“¡ s¡ Ap“„ v h^¡ s¡d hs®sp„ li¡.
Aphy„ d“p¡lf, qv ìe Öíe Örô kdn MXy„ L fp¡, A“¡ s¡dp„ rQÑ“¡ A¡ L pN ° Lfp¡.
lpõe A¡ dy qv sp(Ap“„v )“p¡ kpd¡ Dc¡gp¡ iÓy R>¡ . dy qv sp(Ap“„v )“u cph“p
rhQpf‘|h®L L fhpdp„ “ Aph¡ , sp¡ Aep¡Áe kde¡ S> lpõe DÐ‘ß ’hp“p¡ k„ch R>¡; S>¡’u
s¡ ìe[¼s“u rhvy jL dp„ NZ“p ’pe R>¡.dyqv sp“u cph“p“p¡ Aæepk L f“pf¡ s¡“y„ ê ‘p„sf
lpõedp„ “ ’pe s¡“u k„‘| Z® kphQ¡su fpMhu.
Ak„sp¡j dy qv sp“p¡ M|b v| f“p¡ iÓy R>¡ . S>¡“p d“dp„ Ap“„v Dv ch¡ s¡ ìe[¼s s¡
kde¡ Ak„syô ’pe A¡ k„ chus “’u. dpV¡ Ak„syô ‘Zp’u r“c®e ’B“¡ dyqv sp(Ap“„v )
cph“p“p¡ Aæepk r“f„sf‘Z¡ L fhp¡.
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
6/22
40
(4) D‘np
D‘¡np“p¡ Apf„c dÝeõ’ kÖi ìe[¼s’u L fhp¡. s¡ ‘R>u ¾ di: râe d“yóe D‘f
D‘¡np“u cph“p L fhu, s¡ ‘R>u iÓy D‘f A“¡ A„sdp„ ‘p¡sp“u Ås D‘f D‘¡np L fhu.
b^p„ âZudpÓ D‘f ÅN©s D‘¡np ‘¡v p L fu“¡ kdpr^ kpÝe L fhu. iÓy Öô u kdn Aphsp„
S> rQÑ A[õ’f ’pe R>¡. iÓy“u D‘¡np D‘f L pby d¡mhhp¡ vy óL f R>¡ , s¡’u k„sp¡“p
D‘v ¡j“y„s’p hs®ÏL “y„ hpf„ hpf d““ A“¡ A“yL fZ L fhy„. S>Ns“p Brslpk“p dp¥Sy>v
Dv plfZp¡“y„ ‘qfiug“ L fu, iÓy dpV¡ Ap b^u cph“pAp¡ ‘¡v p L fhp âeГ L fhp¡.
dy Y sp(Aop“) D‘¡np“p¡ iÓy R>¡. b¡v fL pfu(gp‘fhplu) kpQu D‘¡np “’u.
ìe[¼sNs õ“¡l ‘Z D‘¡np“p¡ v| f“p¡ iÓy R>¡. S>¡Z¡ Ap¡R>u -hÑu dpÓpdp„ ‘Z D‘¡np kpÝeL fu lp¡e, s¡“y d“ klkp ìe[¼sNsõ“¡ldp„ bÙ ’sy„ “’u A“¡ vy id“’u ‘Z Qgus ’sy „
“’u. S>¡Z¡ D‘¡np k„ ‘| Z® rkÙ L fu lp¡e, s¡ õ“¡lÅmdp„L v pr‘ Ah{ Ù ’i¡ “l], L¡
iÓysp V L phu fpMi ¡ “l]. dpV¡ õ“¡l’u A“¡ iÓysp’u r“c®e ’B“¡ D‘¡np“p¡ Aæepk
L fhp¡. Apd ‘p¡sp“p â‘„Q, iÓy“p v ph‘¡Q, S>Ns“y„ L pÆ‘Ï„ R|>V sp„ Ýep““u [õ’rs A“¡
A„s¡ kdpr^ rkÙ ’pe R>¡. Ap D‘fp„s âZh“p S>‘ L fhp. S>¡dZ¡ ‘fdop“ d¡¡mìey„ lp¡e
s¡hp k„sp¡ âÐe¡ c[¼scph fpMu s¡d“y „ tQs“ L fhy„.
Ap b^p“p ‘qfZpd¡ ¡ , s¡ c°°d v| f ’pe L¡ byqÙ A“¡ ‘y { j(ApÐdp) bß¡ sÒhp¡kp’¡ füp lp¡B A¡L S> gpN¡ R>¡. Mf¡Mf ApÐdp A“¡ by qÙ Sy >v p„ Sy>v p„ R>¡¡. ep¡Ndp„ byqÙdpV¡ “p¡ iåv kÐh R>¡. kÐh(byqÙ) s¡ AQ¡ s“ R>¡>. ‘yy{ j(ApÐdp)“p âL pi’u kÐh(byqÙ)âL pius A“¡ Q¡s“p gpN¡ R>¡. Aphu kdS>“¡ rhh¡L ¿eprs L l¡ R>¡ . „ ApÐdp A“¡ A“pÐdp(‘yv Ng)“p¡ c¡v kdÅB Åe s¡“¡ S>¥“v i®“dp c¡v op“ L üy „ R>¡. Aphu rhh¡L ¿eprs
(c¡v op“) ’pe s¡“¡ S> kdp‘[Þs(kdpr^) L l¡hpe R>¡.
kp^“‘pv dp„ kdpr^ âpá L fhp“p„ S>¡ kp^“p¡ bspìep„ R>¡ s¡ s‘ A“¡ õhpÝepe (Bðf“y „ õdfZ) R>¡. Vn: ñdmܶm¶œa à{UYm{Z {H« ¶m¶moJ: & Ap q¾ epep¡N’u ep¡N“pdpN®dp„ rh“p¡ “pMsp ‘p„Q âL pf“p ¼g¡i v| f ’pe R>¡. Ap ¼g¡ip¡ R>¡ s¡ R>¡ ArhÛp,A[õdsp, fpN, Ü¡j A“¡ Arcr“h¡i.. ArhÛp Mp¡V u kdS> R>¡. A¡V g¡ Ar“Ðe“¡ r“Ðedp“hy „, A‘rhÓ“¡ ‘rhÓ dp“hy„, vy :M“¡ kyM dp“hy„, Q¡ s“ rkhpe“y„ b^y „, ifuf, d“,
B[ÞÖAp¡, ‘v p’p£ S>¡ A“pÐdp R>¡ s¡“¡ kÐe(ApÐdp) dp“hy „. ApÐdp sp¡ Å¡“pf(Öô p) R>¡.
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
7/22
41
buSy>„ b^y „ Öóe R>¡. A[õdsp A¡V g¡ Öóe A“¡ Öô p Sy >v p lp¡hp R>sp„ A¡L dp“hp s¡. v ¡lMpe R>¡ R>sp„ lº„ MpJ Ry>„ s¡d dp“hy„ s¡ S> A[õdsp R>¡. fpN A¡V g¡ Ndsu hõsy“p¡ gp¡c.Üj A¡V g¡ AZNdsu hõsy’u O©Zp A“¡ Arcr“hi A¡V g¡ d©Ðey“p¡ ce. lº„ Æhy„, dpfu
dprgL u“y„ b^y„ L ped fl¡ s¡hu BÃR>p. Ap ¼g¡ip¡ dpÓ c°p[Þs R>¡ s¡“¡ v| f L fhp L p¡B q¾ ep“uS>ê f “’u. kdS> ‘|fsu R>¡. Öô p A“¡ Öóe“p¡ k„ep¡N S> v| f L fhp“p¡ R>¡. Mf¡Mf sp¡ ÖóeÖô p“p D‘uep¡N dpV¡ R>¡ ‘Z Öóe Ap‘Zp¡ D‘uep¡N L f¡ R>¡, Ap‘Z“¡ c°rds L f¡ R>¡ . Op¡X pD‘f Ap‘Z¡ khpf ’hp“¡bv g¡ Op¡ X p¡ Ap‘Zp D‘f khpf ’B Åe R>¡.
Ap dpV¡ ApW kp^“p¡ R>¡ S>¡“¡ ep¡Np„ N L¡ Aô p„N L l¡hpe R>¡. ed, r“ed, Apk“,âpZpepd, âÐeplpf, ^pfZp, Ýep“ A“ kdpr^.
Aô p„Nep¡N Üpfp v p¡j v| f ’pe R>¡ A“¡
rhh¡L ¿eprs âpá ’pe R>¡. Apdp„“p„ ‘l¡gp„ ‘p„Q A¡V g¡ ed, r“ed, Apk“, âpZpepdA“¡ âÐeplpf v p¡jp¡ v| f L fhp dpV¡ “p„ h¥L [ë‘L brlf„N R>¡. Äepf¡ ^pfZp Ýep“ A“¡ kdpr^A„sf„N S>ê fu R>¡ S>¡“p hNf rhh¡L ¿eprs âprá “ ’pe. ^pfZp s¡ ASy>®““p gÿeh¡ ^“uS>¡d A¡L S>ÁepA¡ rQÑ“¡ [õ’f L fhy „ s¡“¡ L l¡ R>¡. Ýep“ A¡V g¡ ^pfZp kss fl¡ s¡. R>¡‰¡kdpr^ b^pdp„ kdp^p“ fpM¡ R>¡. kdpr^ rhh¡L byqÙ R>¡ S>¡“¡ dpV¡ L „ pB Sy >vy L fhp“y„ fl¡sy„ “’u ‘Z S>¡ A“ych¡ kdTpe R>¡. s¡kdpr^“u [õ’rs“y„ iåv p¡ Üpfp hZ® “ “ ’pe s¡’uõdpr^ Ar“h®Q“ue L¡ Aìep¿e¡e ‘fdsÒh S> R>¡.
ed :-
1.Atlkp; d“, hQ“ A“¡ L d®’u L p¡B“¡ BÅ “ L fhu, L p¡B“p ârsAÐepQpfu tlkL sp “ v pMhhu s¡.
2.kÐe; d“, hQ“ A“¡ L d® Üpfp kÐe“¡ S> âNV L fhy„ s¡ . 3.Aõs¡e; Ap‘Zu dprgL u“u “ lp¡e s¡hu L p¡B‘Z hõsy õ’ygê ‘¡ L¡ d“’u ‘Z
gB g¡hp“u h©rÑ “ fpMhu s¡.
4.b°ûQe®; b°û(ApÐdp)dp„ ApQfZ L fhy„, ApÐdp“p rhQpfp¡dp„ S>dÁ“ fl¡hy„. õ’| g L¡ k| ÿd L p¡B‘Z ê ‘dp„ Bðe®(i[¼s)“¡ õMrgs “ ’hp v ¡ sp„ ^pfZL fu fpMhu s¡.
5.A‘qfN°l; Ap‘Zp hs®dp“ L¡ cprh D‘ep¡N“¡ dpV¡ hõsy Ap¡ âÐe¡“u gpgkpA“¡ gp¡gy ‘sp| h®L hõsy Ap¡“¡ gB gB“¡ k„Ofhp“u h©rÑdp„’u r“h© Ñ ’hy„ s¡.
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
8/22
42
r“N°l“p Ap r“edp¡ kh®N°plu “’u, k|QL dpÓ R>¡. dpZk“¡ A^d ‘iyÆh“dp„ bp„^u fpM“pf L pd“pAp¡, Aph¡ip¡ A“¡ Al„cph â¡qfs Aph¡Np¡“¡ ‘|f¡‘|fp hi L fu s¡d“pD‘f âcyÐh õ’p‘hp“u S>ê fuAps D‘f s¡ cpf d|L¡ R>¡.
r“ed :-
1. ipQ; A¡V g¡ ‘rhÓsp, ipqffuL iy qÙ, rhQpf“u s¡dS>âpZi[¼s“u ‘rhÓsp.
2.k„spj; As© á L pd“pAp¡ L¡ Aâpá Bô hõsy“¡ L pfZ¡ D˜h¡gu A“¡ ê Y’B NA¡gu ìeN°spdp„’u dy¼s A¡hu A„sfdp„ ìep‘¡gu kyM“u A“¡
r“fp„s“u gpNZu.3.s‘k; Ap‘Zu A„s f“u i[¼sAp¡“¡ A¡d“u DÃQ L npA¡ ‘lp¢QpX u,
âL V ê ‘ Ap‘hp dpV¡ A¡L gnu S>dphV L fhp“u sБf V¡ h.4.õhpÝepe; âdpZc|s ‘f„‘fpdp„’u Dsfu Aph¡gu hpZu“p¡ A“¡
op“N°„’p¡“p¡ DÐkpl‘| h®L k¡h¡gp¡ M„sugp¡ Aæepk.5.BðfârZ^p“; âc|“u BÃR>p“¡ Apfp^““p A“¡ Ap“„v “p cph‘| h®L
A‘“phu g¡hu A“¡ c[¼scep® ApÐdkd‘®Z‘| h®L cNhp““¡ Apr^“
’B“¡ fl¡hy„ s¡ .
Apk“ : -
O¡fÎX k„rlsp“p buÅ AÝepedp„ L üy „ R>¡ L¡ AmgZm{Z g‘ñVm{Z ¶mdÝVmo OrÝVd: &
MVwaer{Vbjm{U {edo Z H {WV§ nwam &&1&&k©rô dp„ S>¡V gp„ ÆhS>Þsy R>¡, s¡V gp„ Apk“ R>¡. rihÆA¡ sp¡ Qp¡fpiugpM Apk“ L üp„ R>¡—&&1—&&
Vofm§ ‘ܶo {d{eð>m{Z fmoS>emoZ§ eV§ H¥ V‘² & Vofm§ ‘ܶo ‘˶©bmoHo ÛmqÌeXmgZ§ ew^‘² &&2&&
s¡dp„’u Qp¡ep®iukp¡ Apk“p¡ rhri› R>¡ A“¡ s¡dp„ Qp¡fpiu î¡› R>¡. R>sp„ d“yóegp¡L dpV¡bÓuk Apk“p¡ S> ep¡Áe R>¡. —&&2—&&
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
9/22
43
& AWmgZ ôXm: & {gÕ§ nÙ§ VWm ̂ Ч ‘wº§ dO«§ M ñdpñVH ‘² &
qgh§ M Jmo‘wI§ dra§ YZwamgZ‘o d M &&3&& ‘¥ V§ Jw ᧠VWm ‘Ëñ¶§ ‘Ëñ¶oÝÐmgZ‘od M & Jmoaj§ n{ü‘moÎmmgZ§ CËH Q>§ g LH Q>§ VWm &&4&& ‘¶wa§ Hw w̧ Q>§ Hy ‘ª VWm Mmo ÎmmZHy ‘©H ‘² & CÎmmZ‘ÊSw>H§ d¥j§ ‘ÊSy>H§ JéS>§ d¥ f^‘² &&5&& eb §̂ ‘H a§ Cï´>§ ŵOLJ§ M ¶mo JmgZ‘² & ÛmqÌeXmgZm{Z Vw ‘˶© bmo Ho M {g{ÕX‘² &&6&&
d“yóegp¡L dp„ rkqÙ Ap‘“pfp„ bÓuk(32) Apk“p¡ :-1. rkÙpk“ 2. ‘Úpk“ 3. cÖpk“ 4. dy ¼spk“5. hÇ>pk“ 6. õh[õsL pk“ 7. tklpk“ 8. Np¡dyMpk“9. hufpk“ 10. ^“yfpk“ 11. d©spk“ 12. Nyápk“13. dÐõepk“ 14. dÐõe¡ÞÖpk“ 15. Np¡fnpk“ 16. ‘ròdp¡Ñpk“ 17. DÐL V pk“ 18. k„L V pk“ 19. de|fpk“ 20. Ly ½y V pk“
21. L| dp®k“ 22. DÑp“L| dp®k“ 23. DÑp“dÎXy L pk“ 24. h©npk“25. dÎXy L pk“ 26. N{ X pk“ 27. h©jcpk“ 28. igcpk“29. dL fpk“ 30. DõV² pk“ 31. cyS>Npk“ 32. ep¡Npk“
1 && {gÕmgZ{d{Y: && ¶mo{ZñWmZH ‘§ {Y«‘ybK{Q>H§ g§ nrS>ç Jw ë’o Va§
‘o T´ >o g§à{UYm¶ V§ Vw {M~wH§ H¥ Ëdm Ñ{X AWm{¶Z‘² & ñWmiw: g§ ¶{‘VopÝжmo@MbÑem ní¶Ý «̂w dmoaÝVa§ ‘moj§ M¡d {dYr¶Vo ’ bH a§ {gÕmgZ§ àmo À¶Vo &&7&&
B[ÞÖep¡ D‘f rhS>e d¡mh“pf kp^L¡ ; ‘N“u A¡X u“¡ ep¡r“õ’p“(A„X L p¡i)“u “uQ¡rcX phu “¡ buAfu “¡buÅ ‘N“u A¡X u tgN D‘f ^pfZ L fhu. s¡ ‘R>u v pY u“¡ R>psu“pdÝecpN¡ AX L pX u “¡ B[ÞÖep¡ “¡ k„erds L fu A’p®s A¡L pN° L fu, Örô “¡ A¡L S>ÁepA¡ [õ’fL fu, cdf“u hÃQ¡“p õ’p““¡ Å¡hy„ ; L¡ s¡ fus¡ Ýep“ A¡ L pN° ¼fu “¡ rkÙpk“ L fhpdp„
Aph¡ R>¡. Ap Apk“ (dp¡n“y„ ) am s¡dÄ kh®rh^ ky Mp¡“¡ Ap‘“pfy„ R>¡. —&&7—&&
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
10/22
44
2 && nÙmgZ{d{Y: && dm‘moê n[a X{jU§ {h MaU§ g§ñWm߶ dm‘§ VWm
Xjmo ê n[a n{ü‘oZ {d{YZm H¥ Ëd H amä¶m§ ÑT>‘² & ALJwð> o öX¶o {ZYm¶ {M~w H§ ZmgmJ« ‘mbmoH ¶oV² EVÛ¶m{Y{dZmeH maUna§ nÙmgZ§ àmo À¶Vo &&8&&
S>dZp ‘N“¡ X pbu kp’m D‘f A“¡ X pbp ‘N“¡ S>dZu kp’m D‘f ^pfZ L fu A“¡ ‘uW sfa’u S>dZp lp’ hX¡ X pbp ‘N“p¡ A„NyW p¡ A“¡ X pbp lp’ hX¡ S>dZp ‘N“p¡ A„NyW p¡k¿spB’u ‘L X hp¡; s¡ S> fus¡ v pY u“¡ R>psu D‘f ^pfZ L fu, “prkL p“p AN°cpN“pcphp¡“¡ Å¡hp. Ap“¡ ‘Úpk“ L l¡hpdp„ Aph¡ R>¡. Ap Apk“ b^p S> âL pf“p fp¡ Np¡“p¡ “pi
L f¡ R>¡. —&&8—&&
3 && ^ÐmgZ {d{Y: && Jwë’ m¡ M d¥fUñ¶mYmo ì¶wËH« ‘oU g‘m{hV: & nXmLJwð>o H amä¶m§ M Y¥Ëdm M n¥ ð>XoeV: &&9&& OmbÝYa§ g‘mgmܶ ZmgmJ« ‘dbmoH ¶o V² & ^ÐmgZ§ ^doXoVV² gd©ì¶m{Y{dZmeH ‘² &&10&&
bß¡ ‘N“u A¡X u“¡A„X L p¡i“u “uQ¡ DëV phu“¡ ^pfZ L fhu, ‘R>u ‘uW sfa’u bß¡ lp’p¡hX¡ bß¡ ‘N“p A„ NyW p ‘L X hp A“¡ Åg„^fb„^(Äep„ Nmy„ ‘y{ „ ’pe s¡ cpN“¡ X p¡L “dphu“¡ b„̂ L fhp¡ s¡) L fu“¡ “prkL p“p ApNm“p cpN“y„ Ýep“‘|h® L r“qfnZ L fhy„, Ap“¡cÖpk“ L l¡hpdp„ Aph¡ R>¡ . Ap Apk“ kp^L “p kh®âL pf“p fp¡Np¡“p¡ “pi L f¡ R>¡. —&&10—&&
4 && ‘wº mgZ{d{Y: && nm¶‘ybo dm‘Jwë’§ XjJwë’§ VWmon[a &
{eamo J«rdmg‘§ H m¶ª ‘w º mgZ§ Vw {g{ÕX‘² &&11&& X pbu A¡X u Nyv pd| g“u “uQ¡ õ’pr‘s L fu, S>dZu A¡X u“¡ X pbu A¡X u“u D‘f fpMhu A“¡rif-L„ W “¡ kdp“ cph’u S>fp ‘Z lfL s “ ’pe A¡ fus¡ ku^p b¡khy „; Ap“¡ dy ¼spk“L l¡hpdp„ Aph¡ R>¡ . Ap Apk“ kp^L “¡ kh®âL pf“u rkqÙ Ap‘“pf R>¡. —&&11—&&
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
11/22
45
5. && dO«mgZ{d{Y: && O LKmä¶m§ dO«dËH¥ Ëdm JwXmnmœ} nXmdw^m¡ & dO«mgZ§ ^doXoVV² ¶mo{JZm§ {g{ÕXm¶H ‘² &&12&&
bß¡ kp’mp¡“¡ hÇ>“p ApL pf¡(kdp“) Np¡W hu“¡ ‘pR>m Ny v pâv ¡i“u Apk‘pk bß¡ sfa bß¡‘N“u A¡X uAp¡“¡ c¡mhu; Ap“¡ hÇ>pk“ L l¡hpdp„ Aph¡ R>¡. Ap Apk“ ep¡rNAp¡“¡ rkqÙAp‘“p{ R>¡. —&&12—&&
6 && ñdpñVH mgZ{d{Y: && OmZydm}aÝVao H¥ Ëdm ¶moJr nmXVbo C ô &
F OwH m¶: g‘mgrZ: ñdpñVH§ VËàMjVo &&13&&bß¡‘N“u ‘]X uAp¡“¡ bß¡ kp’m“u hÃQ¡ d|L u, bß¡ ‘N“u ‘p“uAp¡(‘N“p„ smuep„)“¡ ‘Z s¡“u hÃQ¡(‘gp„W u) Np¡W hu A“¡ifuf“u L X L pB R>p¡X u, kfmcph’u ku^u L df L fub¡khy „. Ap õh[õsL pk“(‘gp„W u) R>¡. —&&13—&&
7 && qghmgZ{d{Y: && Jwë’ m¡ M d¥fUñ¶mYmo ì¶wËH« ‘oUmoÜd©Vm§ JV: &
{M{V‘y bmo ŷ {‘g§ñW: H¥ Ëdm M OmZw Zmo n[a &&14&& 춺 m춺 m¡ ObÝY«§ M ZmgmJ«‘dbmoH ¶o V² & qghmgZ§ ^doXoVV² gd©ì¶m{Y{dZmeH ‘² &&15&&
bß¡‘N“u A¡X u“¡ A„X L p¡i(h© jZ)“u “uQ¡ D^u fus¡ Np¡W hu A¡L buÅ kp’¡ c¡mhhu A“¡ D‘f“u sfa blpf fl¡ s¡ d Np¡W hhu. bß¡ ‘uX uAp¡“¡ S>du““¡ AXL¡ s¡ fus¡ fpMu,Åg„^fb„̂ “p Apîe’u “prkL p“p AN°cpN“¡ Å¡ep L fhp¡. Ap âq¾ ep“¡ tklpk“ L l¡hpdp„Aph¡ R>¡. Ap Apk““p¡ Aæepk L fhp’u b^p S> fp¡Np¡ “pi ‘pd¡ R>¡ . —&&14-15 —&&
8 && Jmo ‘w ImgZ{d{Y: && nXm¡ M ŷ‘m¡ g§ñWm߶ n¥ ð>nmœ} {Zdoe¶oV² & pñWaH m¶§ g‘mgmÚ Jmo‘w I§ Jmo‘w ImH¥ {V: &&16&&
bß¡‘N“u ‘p“uAp¡“¡ S>du“dp„ (AX¡ s¡d) Np¡W hu, ‘uW “p ‘X MpAp¡ ky^u AX L pX hu A“¡ifuf“¡ [õ’f fpMu“¡ b¡khp’u Npe“p dyM S>¡hp¡ ApL pf ’i¡; Ap“¡ Np¡dyMpk“ L l¡ R>¡. —&&16—&&
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
12/22
46
9 && dramgZ{d{Y: && EH nmX‘W¡H pñ‘Z² {dݶgoXÿég§ pñWV‘² & BVapñ‘¨ñVWm nümÛramgZ{‘Vr[aV‘² &&17&&
A¡L kp’m D‘f A¡L ‘N“¡d|L u“¡ buÅ ‘N“¡ ‘pR>m“u bpSy> fpMhp¡. Ap âq¾ ep“¡rhfpk“ L l¡hpdp„ Aph¡ R>¡. —&&17—&&
10 && YZwamgZ{d{Y: && àgm¶© nmXm¡ ŵ{d X ÊS>ê nm¡ H am¡ M n¥ ð>o Y¥VnmX¶w½‘‘² & H¥ Ëdm YZwñVwë¶n[ad{V©VmLJ§ {ZYm¶ ¶moJr YZwamgZ§ VV² &&18&&
bß¡ ‘N“¡ S>du“ D‘f kdp“cph’u gpL X u“u S>¡d a¡gphhp A“¡ bß¡ lp’ ‘uW “u sfa’u
g¥ S>B, (‘pR>m“u sfa’u) bß¡ ‘N“u ‘p“uAp¡“¡‘L X hu s’p ifuf“¡ ^“yóe“p¡ ApL pfAp‘hp’u s¡d S> D‘f-“uQ¡ L fhp“u âq¾ ep“¡ ep¡rNAp¡ ^“yfpk“ L l¡ R>¡ . —&&18—&&
11 && ‘¥VmgZ{d{Y: && CÎmmZeddØÿ ‘m¡ e¶mZ§ Vw edmgZ‘² & edmgZ§ l‘ha§ {dÎm{dlmpÝVH maH ‘² &&19&&
d©Ðey ‘pd¡gp d“yóe“u S>¡d S>du“ ‘f ie“ L fhp dpÓ’u S> d© spk“ ’pe R>¡. Ap
Apk““¡ "ihpk“' ‘Z L l¡ hpdp„ Aph¡ R>¡. Ap Apk“ îd(‘qfîd -’pL )“¡ v| f L f¡ R>¡ s’p rQÑ“¡ rhîpd Ap‘“p{ R>¡. —&&19—&&
12 && JwámgZ{d{Y: && OmZwZmoaÝVao nmXm¡ H¥ Ëdm nmXm¡ M Jmon¶oV² & nmXm¡n[a M g§ ñWm߶ JwX§ JwámgZ§ {dXþ: &&20&&
bß¡ Np¡W Zp¡ hÃQ¡ bß¡ ‘N“¡ Nyácph’u Np¡W hhp s’p bß¡ ‘Nsmuep D‘f b¡khy„; Ap
âq¾ ep“¡ Nyápk“ n¡hpdp„ Aph¡ R>¡. —&&20—&&
13 && ‘Ëñ¶mgZ{d{Y: && ‘wº nÙmgZ§ H¥ Ëdm CÎmmZe¶Z§ MaoV² & Hy n© amä¶m§ {eamo doîQ>ç ‘Ëñ¶mgZ§ Vw amo Jhm &&21&&
dy¼s‘Úpk“ L ep® bpv lp’’u bß¡ ‘N“p Np¡W Z“¡ huV p¡mhp A“¡ ^uf¡ ’u gp¡V u S>hy„; Ap“¡dÐõepk“ L l¡hpdp„ Aph¡ R>¡. Ap Apk“ kh£ fp¡Np¡“¡ v| f L f¡ R>¡. — &&21—&&
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
13/22
47
14 && n{ü‘moÎmmZmgZ{d{Y: && àgm涩 nmXm¡ ŵ{d XÊS>ê nm¡ g§ÝæñV^mb{ü{V ¶w ½‘‘ܶo & ¶ËZoZ nmXm¡ M Y¥ Vm¡ H amä¶m§ ¶moJrÝXnrR>§ n{œ‘moÎmmZ‘mhþ: &&22&&
(b¡ku“¡) bß¡ ‘N gpL X u“u S>¡d S>du“ D‘f ku^p gp„bp L fu“¡ âeГ ‘|h®L bß¡ lp’“ul’¡mu’u bß¡ ‘N“p„ smuep„ ‘L X hp„ s’p Np¡W Z“u hÃQ¡ dp’y „ AX L pX hy„; Ap“¡ep¡NõhpduAp¡ ‘ròdp¡Ñp“pk“ L l¡ R>¡. — &&22—&&
15 && ‘Ëñ¶oÝÐmgZ{d{Y: && CXa§ n{ü‘m^mg§ H¥ Ëdm {Vï>{V ¶ËZV: & Z‘«mLJdm‘nmX§ {h XjOmZy n[a ݶgoV² &&23&&
VÌ ¶m嶧 Hy n©a§ M ¶m嶧 H ao d³ÌH ‘² & «̂wdmo ‘©Ü¶o JVm§ Ñqï> nrR>§ ‘mËñ¶oÝБw À¶Vo &&24&&
‘¡V “¡ ‘uW sfa L fhy„ A’p® s X pbp ‘N“¡ “dphu“¡ S>dZu kp’m D‘f d| L hp¡ s¡ S> fus¡X pbu kp’m D‘f X pbp‘N“u A¡X u d| L hu. ApV gy„ L ep® ‘R>u, S>dZp lp’ D‘f dy M“¡d|L hy„ A“¡ c°yLy V u“u hÃQ¡ (rsgL “p õ’p““¡)×rô fpMhu„; Ap“¡ dÐõe¡ÞÖpk“ L l¡ R>¡. —&&23-24—&&
16 && JmoajmgZ{d{Y: && OmZwdm}aÝVao nXm¡ CÎmmZm춺 g§pñWVm¡ & Jwë’ m¡ MmÀN>mÚ hñVmä¶m‘w ÎmmZmä¶m§ à¶ËZV: &&25&& H ÊR>g LH mo MZ§ H¥ Ëdm ZmgmJ«‘dbmoH ¶o V² & JmoajmgZ{‘˶mh ¶mo{JZm§ {g{YH maU‘² &&26&&
bß¡ Å„ O A“¡ ‘]X uAp¡“u hÃQ¡ bß¡ ‘N DÑp“(D‘f“u sfa JQp) L fu Nyácph’ufpMhp, ‘R>u bß¡ lp’’u bß¡ A¡X u ‘L X hu A“¡s¡ ‘R>u L„ W “¡ k„Ly rQs L fu “prkL p“pAN°cpN“y„ r“funZ L fhy „; s¡“¡ Np¡fnpk“ L l¡ R>¡. Ap Apk“ ep¡NuAp¡“¡ rkqÙ Ap‘“pfy „R>¡. —&&25-26—&&
17 && CËH Q>mgZ{d{Y: &&A LJwð>mä¶m‘dï>ä¶ Yam§ Jwë’o M Io JVm¡ & VÌmon[a Jw X§ Ý ¶ñ¶ {dko¶‘w ËH Q>mgZ‘² &&27&&
‘N“p bß¡ A„Ny W p“p Ap^pf¡ S>du“ ‘f bß¡ A¡X u“¡ Ap^pf hNf DQu L fhu A“¡ s¡ S>Ahõ’pdp„ A¡X uAp¡ D‘f Nyv pâv ¡i“¡ Np¡W hhp¡; Ap“¡ DÐL V pk“ L l¡ R>¡ — &&27—&&
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
14/22
48
18 && gLH Q>mgZ{d{Y: && dm‘nmX§ {MVo ‘y ©b§ g§Ý¶ñ¶ YaUrVbo & nmXXÊS>oZ ¶må¶o Zdo ï>¶o Ûm‘nmXH ‘² &
OmZw¶w½‘o H am¡ ¶w½‘‘o VÎmw gLH Q>mgZ‘² &&28&& X pbp ‘N A“¡A„NyW p“¡ S>du“ ‘f Np¡W hhp A“¡ S>dZp¡ ‘N X pbp ‘N“¡ thV p¡mu v ¡ hp¡A“¡‘R>u bß¡ kp’mp¡ ‘f bß¡ lp’ Np¡W hhp; Ap“¡ k„L V pk“ L l¡ R>¡. —&&28—&&
19 && ‘¶w amgZ{d{Y: && Yam‘dï>ä¶ H a¶moñVbmä¶m§ VËHy n©ao ñWm{nVZm{^nmœ©‘² & CƒmgZmo XÊS>dXþpËWV: Io ‘¶ya‘oVËàdXpÝV nrR>‘² &&29&&
bß¡ l’¡muAp¡“¡ S>du“ D‘f Np¡W hu s’p L p„X pAp¡“¡ “prc“u bß¡ bpSy>A¡ Np¡W hhp. Ðepfbpv bß¡ ‘N“¡ gp„bp L fu(l’¡muAp¡“p Ap^pf¡) DQp ’B bß¡ ‘N“¡ ku^p gpL X u“u S>¡dfpMu D‘f“u sfa DW phhp s¡dS> v ¡l“¡ ‘Z ApL pi“u sfa DW phhp¡; Ap de|fpk“(dp¡f)R>¡. —&&29—&&
20 && Hw w̧ Q>mgZ{d{Y: && nÙmgZ§ g‘mgmÚ OmZydm}aÝVao H am¡ & Hy n© amä¶m§ g‘mgrZmo ‘ ÄMñW: Hw w̧ Q>mg Z‘² &&30&&
‘Úpk“ bp„^u, bß¡ kp’m A“¡ ‘]X uAp¡“u hÃQ¡ lp’p¡“¡ âh¡i L fphu(Mp¡ku). a¡gphu,L p¡Zu hm¡ s¡d l’¡mu“p Ap^pf¡ ifuf“¡ JQL hy„ ; Ap“¡ Ly ½y V pk“(Ly L X p¡ ) L l¡ R>¡ —&&30—&&
21 && Hy ‘m©gZ{d{Y: && Jwë’ m¡ M d¥fUñ¶mYmo ì¶wËH« ‘oU g‘m{hVm¡ & OwH m¶{eamoJ«rd§ Hy ‘m©gZ{‘Vr[aV‘² &&31&&
bß¡ ‘N“u A¡X uAp¡“¡ A„X L p¡i“u “uQ¡ J^u Np¡Wh hu A“¡ dp’y A“¡ L„ W (Nmy) krls
ifuf“¡ ku^y fpMhy„; s¡“¡ L| dp®k“(L pQbp¡) L l¡ R>¡ — &&31—&&
22 && CÎmZHy ‘m©gZ{d{Y: && Hw w̧ Q>mgZ~ÝYñW§ H amä¶m§ Y¥VH ÝYa‘² & nrR>§ Hy ‘© dXþÎmmZ‘oVXþÎmmZHy ‘© H ‘² &&32&&
‘l¡gp„ L l¡gy „ Ly ½y V pk“ bp„^hy„ Ðepfbpv bß¡ lp’ hX¡ Mcp ‘L X u“¡ L pQbp“u dpaL JQp’hy „ ; s¡“¡ DÑp“L| dp®k“ L l¡ R>¡ — &&32—&&
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
15/22
49
23 && CÎmmZ‘ÊSy >H mgZ{d{Y: && ‘ÊSy >H mgZ‘ܶñW§ Hy n©amä¶m§ Y¥V§ {ea: & EVØoH dXþÎmmZ‘o VXþÎmmZ‘ÊSw>H ‘² &&33&&
(ïgp¡L 35dp„ L üp dyS>b) d„X| L pk“dp„ b¡ku“¡ lp’“p„ L p„X pAp¡’u dõsL “¡ ^pfZ L fu,JQy„ ’hy„; s¡“¡ DÑ“d„X| L pk“ L l¡ R>¡ — &&33—&&
24 && d¥jmgZ{d{Y: && dm‘mo ñ‘ybXoeo M ¶må¶o nmXm¡ {ZYm¶ Vw & {Vð>oÎmw d¥jdØÿ‘m¡ d¥jmgZ{‘X§ {dXþ: &&34&&
S>dZp¡ ‘N X pbp ‘N“p d|m(smuep) D‘f Np¡W hhp¡ A“¡ kdp“cph’u h©n“u dpaL
[õ’f fl¡hy„; Ap“¡ h©npk“ L l¡ R>¡ — &&34—&&
25 && ‘ÊXÿ H mgZ{d{Y: && n¥ ð>Xoeo nmXVbm¡ ALJwð>o Ûo M g§ ñn¥eoV² & OmZw¶w½‘§ nwañH¥ ˶ gmY¶Ý‘ÊSw>H mgZ‘² &&35&&
bß¡ ‘N“¡ ‘uW “u D‘f hpmu s¡“p bß¡ A„NyW pAp¡ Afk -‘fk A¡L buÅ kp’¡ d¡mhhp,s¡dS> bß¡ kp’m kpd¡“u sfa fpMhu, Ap âq¾ ep“¡ d„X| L pk“ L l¡ R>¡ . —&&35 —&&
26 && JéS>mgZ{d{Y: && OLKmoéä¶m§ Yam§ nrS>ç pñWaH m¶mo {ÛOmZw Zr & OmZwn[a H a§ ¶w½‘§ JéS>mgZ‘w À¶Vo &&36&&
bß¡ kp’mp¡ A“¡ bß¡ ‘]X uAp¡’u S>du““¡ v bphhu A“¡ bß¡ ‘]X uAp¡ D‘f bß¡ lp’d|L hp; Ap“¡ Nfy X pk“ L l¡ R>¡ —&&36—&&
27 && d¥fmgZ{d{Y: && ¶må¶Jwë’o nm¶w‘yb§ dm‘^mJo nXo Va‘² & {dnarV§ ñn¥eoØÿ q‘ d¥ fmgZ{‘X§ ^doV² &&37&&
Nyv pdpN®“p Üpf“¡ S>dZu A¡X u“u D‘f Np¡W hu“¡ s¡“p S> X pbp cpNdp„ X pbp ‘N“¡D^p¡hpmu“¡ Np¡W hhp¡ A“¡ S>du““¡ AX L pX hp¡; Ap“¡ h©jpk“ L l¡ R>¡ — &&37—&&
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
16/22
50
28 &&eb^mgZ{d{Y: &&AYmñ¶ eo Vo H a¶w½‘djo ŷ{‘‘dï>ä¶ H a¶moñVbmä¶m‘² & nmXm¡ M ey ݶo M {dVpñV MmoÜdª dXpÝV nrR>§ eb §̂ ‘w ZrÝÐm: &&38&&
dyM “uQ¡“u sfa fl¡ s¡ d(J^p ’B“¡) k|B S>hy„ A“¡ bß¡ lp’ R>psu D‘f A’p®sl’¡mu’u S>du““u ^| m ‘L X sp lp¡BA¡ s¡ d dyÌ u“u fus¡ Np¡W hhu, bß¡ ‘N Mpgu cpNdp„A¡L hl¢s JQp L fu fpMhp; Ap“¡ dyr“S>“p¡ igcpk“ L pl¡ R>¡ —&&38—&&
29 && ‘H amgZ{d{Y: && AYmñ¶ eo Vo öX¶§ {ZYm¶ ŷ ‘m¡M nmX¡ àgm¶©‘mUm¡ & {eao M Y¥ Ëdm H aXÊS>¶w ½‘o Xo hm{¾H ma§ ‘H amgZ§ VV² &&39&&
S>du““¡ ‘¡V AX L¡ s¡d k|B S>hy„ s’p bß¡ ‘N a¡gphu v ¡hp. s¡ ‘R>u bß¡ l’¡mu’udõsL “¡ ^pfZ L fhy„; Ap“¡ dL fpk“ L l¡ R>¡ — &&39—&&
30 && Cï´>mgZ{d{Y: &&AYmñ¶ eo Vo nX¶w ½‘ì¶ñV§ n¥ð>o {ZYm¶m{n Y¥V§ H amä¶m‘² & AmHw ÄM¶o Ëgå¶JwXamñ¶JmT>§ Cï´ >§ M nrR>§ ¶mo {JZmo dXpÝV &&40&&
J^p k|B“¡ bß¡ ‘N hpmu“¡ ‘uW “u sfa gphhp, Ðepfbpv bß¡ lp’’u bß¡ ‘Nsmuep„“¡
‘L X u, dyM A“¡ ‘¡V “¡ ×Y fus¡ k„L p¡Qhp„; Ap“¡ Dô² pk“(DV ) L l¡ R>¡. — &&40—&&
31 && ŵOLJmgZ{d{Y: &&A LJwð>Zm{^n涩 ÝV‘Ymô y ‘m¡ {d{Zݶgo V² & H aVbmä¶m§ Yam§ Y¥Ëdm CÜdª erfª ’ Urd {h &&41&& Xohm{¾d© ÜX©©Vo {Z˶§ gd© amo J{dZmeZ‘² & OmJ{V© ŵOJrXod r gmYZmØþþOJmgZ‘² &&42&&
‘N“p A„Ny W p’u gB “prc ky^u“p ifuf“¡ “uQ¡“u sfa X pbu bpSy> S>du“ ‘f bfpbffus¡ Np¡W hu, lp’“p bß¡ ‘„Å“¡ S>du“ ‘f Ap^pf b“phu“¡ k‘®“u a¡Z“u S>¡d dõsL “pcpN“¡ JQp¡ L fhp¡; Ap“¡ cyS>„Npk“ (kp‘) L l¡ R>¡ —&&41-42—&&
32 && ¶mo JmgZ{d{Y: && CVmZm¡ MaUm¡ H¥ Ëdm g§ñWm߶ OmZwZmon[a &AmgZmon[a g§ ñWm߶ CÎmmZ§ H a¶w½‘H ‘² &&43&& nyaH¡ dm©¶w ‘mH¥ î¶ ZmgmJ«‘dbmoH ¶o V² &
¶mo JmgZ§ ädoXoVÚmo {JZm§ ¶moJgmYZo &&44&&
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
17/22
51
bß¡‘p“uAp¡“¡ QÑu L fu“¡ bß¡ kp’mp¡ D‘f Np¡ W hu, bß¡ lp’ DÑp“(JQp)cph’uApk““u D‘f fpMhp A“¡ Ðepf bpv ‘| fL âpZpepd Üpfp hpey cfu, Ly „ cL (ðpk fp¡L hp¡)L fhp¡ A“¡ s¡ kde¡ “prkL p“p AN°cpN“¡ Å¡hp¡; Ap“¡ ep¡Npk“ L l¡ R>¡ — &&43-44—&&
Ýep“ dpV¡ ep¡Nip”p¡dp„ A“¡L Apk“p¡ “u cgpdZ L fhpdp„ Aph¡gu R>¡. ‘ps„S>rg
dlpdy r“A¡ Apk“ k„b„^u“p kÐe“¡ k„n¡‘dp„ Ap âdpZ¡ dy¼ey„ R>¡;
pñWagI‘ AmgZ‘. Z {Z¶‘:
kyM‘|h®L [õ’fsp’u S>¡ [õ’rsdp„ flu iL pes¡ Apk“. Ap k„b„^u r“ed S>¡hy „
“’u.S>¡ Apk“ A¡L “¡ A“y Ly m lp¡e s¡ buÅ“¡ A“y Ly m “ ‘Z lp¡e. v f¡L kp^L¡ ‘p¡sp“¡
A“yLy m Apk“ ‘k„v L fu g¡hy „. Ýep“tbvy D‘r“jv L l¡ R>¡ L¡ ; -
AmgZm{Z M VmdpÝV ¶dÝ˶m o OrdOmV¶: (ܶmZ{~ÝX Cn{ZfX - 41)
S>¡V gu ÆhÅrsAp¡ R>¡ s¡V gp„ Apk“p¡ R>¡ .
AmgrZ: (~«÷gy Ì, 4, 1, 8, ) b¡khp“u [õ’rs kpfpdp„ kpfu R>¡ .
S>¡dp„ Ap¡R>pdp„ Ap¡R>p âepk¡ gp„bpdp„ gp„bp¡ hMs b¡ku iL pe A“¡¡ ifuf“¡¡
Ap¡R>pdp„ ApR>p¡ ’pL gpN¡ s¡ kp¥’u h^pf¡ õhpcprhL Apk“ NZpe R>¡ . L¡ V gpL ep¡NuAp¡ ‘gp„W uhpmu“¡ b¡khp“y „ h^pf¡ ‘k„v L f¡ R>¡. ‘p¡sp“¡ dpV¡ õhpcprhL Apk“ dmu Aphsp„
kp^L “¡ ‘p¡s¡ b¡ W p¡ R>¡ s¡hy „ cp“ ’sy „ “’u A“¡ d“ v ¡lcphdp„’u dy¼s ’pe R>¡. ifuf“u
A¡L õ’ ’A¡gu r“ògsp Ýep“ Üpfp kq¾ e b“¡gu DÃQsf L¡ A„sfsf Q¡s“p“p L pe®“¡
kl“ s’p ^pfZ L fhp dpV¡ ifuf“¡ Äê fu A¡hy „ õ’| g Aphg„b“ ‘|{„ ‘pX¡ R>¡. Nd¡s¡
Apk“ fp¿ey „ lp¡e sp¡ ‘Z gÿedp„ g¡hp“u dlÐh“u hps A¡ R>¡ ¡ L¡ L fp¡X fˆy> s’p dp’y„
V V pf fl¡hp„ Å¡BA¡. ifuf“¡ Mpk L fu“¡ dõsL “¡ ApNm T|L u ‘X hp “ v ¡hp„,
Ly „ X rg“uep¡N L¡ lW ep¡N S>¡hp ep¡Np¡dp„ L fp¡X fˆy> A¡V g¡ d¡fyv „X “u [õ’rs ku^u V V pf
fpMhp“y „ Apf„c’u dp„X u“¡ R>¡hV ky ̂ u Ar“hpe® R>¡. L pfZ L¡ d¡fyv „X “p d|m A¡V g¡
d|gp^pfdp„ Apfpd g¡su ‘X u fl¡gu Ly„ X rg“u i[¼s Aphu V V pf [õ’rsdp„ S> ÅN°s ’B“¡
dy¼s k„Qpf L fu iL¡ R>¡ A“¡ d| gp^pf’u dõsL “p riMpcpN ârs DÝh® Nrs L fu iL¡ R>¡.
s¡ dpV¡ S>ê fu R>¡ L¡ ‘uW , Nfv “ A“¡ dp’y„ ÓZ¡ A¡ L ku^u guV udp„ lp¡hp„ Å¡BA¡.
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
18/22
52
{ÌéÞV§ ñWm߶g‘ eara‘ (ð¡spðsf D‘r“jv 11,8)
R>p su, Nmy A“¡ dp’y„ ÓZ¡ V V pf fl¡ A¡hu fus¡ ifuf“¡ ku^y„ fpMu“¡
gImgZñW: ew{M:g‘J«rd{ea: lra: (L¡ hëe D‘r“jv 5.)
Apfpd’u b¡ku ‘rhÓcprh b“u, Nfv “, dõsL A“¡ ifuf“¡ kdp“ ku^p„ fpMu“¡...
g‘§ H m¶{eamoJ«rd Yma¶ÞMb§pñW{V:
[õ’f [õ’rsdp„ ifuf¡ dõsL s’p N°uhp“¡ kdp“ ku^p„ ^pfu“¡ (cNhs Nusp 6, 13.)
H m¡eo¶§ H å~b§ Md A{OZ§ nÅ>‘od M &
XméO§ VmbnÌ dm AmgZ§ n[aH ën¶oV² &&
Ly i, L pdmp¡ , d©NQd®, ìepO°Qd® A“¡ f¡id“y„ Apk“ S>‘pqv dpV¡ rhrls R>¡.
d§gmgZo V X[aж§ nmfmU ì¶m{Yaod M &
Yaʶm§ V ^doX²
X:I Xm¡̂ m©½¶§ {N>XXméO &
VU YZ¶emohm{Z: n„d {MÎm{d^«‘: && (À¶mg:)
JmoeH¥ Ý‘Ê‘¶§ {^Þ VWm nmbme{nßnb‘ &
bmoh~Õ gX¡dmH© dO©¶oXmgZ§ ~Y: &&
hp„k, dpV u, ‘Õ’f,s© Z, ‘gpi, ‘u‘mp¡ A“¡ S>¡dp„ gp¡M„ X “u MuguAp¡ gNpX¡ gu lp¡e,
A¡hp Apk“ D‘f “ b¡khy„. ‘¥JM‘ à¶ËZoZ dO©¶oV nwÌdmZ² Jhr &
‘yÓhp“ N©lõ’¡ d©NQd® “p Apk“ D‘f “ b¡khy„.
Ýep“ dpV¡ ‘p¡sp“y„ A„Ns Sy >vy S> Apk“ fpMhy„ Å¡BA¡. kp^“p v çep® “ S>¡ L p„B
i[¼s Ap‘Z¡ d¡mhu lp¡e s¡ ‘pR>u hlu “ Åe s¡ dpV¡ Apk“ AhplL A“¡ A¡V gy„ dp¡Vy„
lp¡hy „ Å¡BA¡ L¡ ifuf“p¡ L p¡B ‘Z cpN S>du““¡ AX L¡ “l].
S>‘ dpV¡ b¡khp ep¡Áe S>Áep“¡ kpa L fu, s¡ ‘f Q„v “ L„ Ly A’hp ‘pZu’u S>dZp
lp’“u A“prdL p’u A^p¡dy M(J^p¡) rÓL p¡Z v p¡fu, s¡“u dÝe¡ rbÞvy Apg¡Mu, rÓL p¡Zdp„
buS> ' ú] ' Apg¡Mu s¡“u kpd¡ Apk“ buR>phhy„. S>dZp lp’dp„ S>m gB, s¡ S>m
Apk“ D‘f R>p„V u Apk““¡ ‘rhÓ L fhy„. Ðepfbpv Apk“ D‘f b¡khy„.
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
19/22
53
âpZpepd : -
ðpkp¡ÃR>pk“y„ r“ed“ L fhy„, AdyL dp‘kf ðpk g¡hp¡A“¡ L pY hp¡ A“¡ ðpk“u
âÐe¡L q¾ ep“p¡ kde g„bphsp S>hy„ A¡ âpZpepd. Apk“ gu^p ‘R>u âpZpepd Apf„chp¡
A¡hy„ ‘ps„S>rg dlpd|“u“y„ rh^p“ R>¡ . ifufdp„ âpZde i[¼sAp¡ L pe® L fu fl¡gu R>¡.âpZi[¼s“p¡ d““u kp’¡ ku^p¡ k„b„ ^ R>¡. bß¡ ‘fk‘f A¡L buÅ D‘f Akf ‘lp¢QpX¡ R>¡
s¡dS> A¡L buÅ“y„ r“ed“ L f¡ R>¡ . d““u âh© rÑAp¡“u Ahõ’p D‘f âpZi[¼sAp¡“u
Ahõ’p“y„ ârstbb ‘X¡ R>¡. ðpkp¡ÃR™ >pk A¡ âpZi[¼s“p„ L pep£dp„“y„ kp¥’u h^pf¡ âÐen
A“ychNçe L pe® R>¡, A“¡ s¡“u D‘f“p L pby hX¡ dp“k i[¼sAp¡“p„ L pep£“¡ L pbydp„ fpMhp„
i¼e b“¡ R>¡. ðpkp¡ÃR™ >pk“u gebÙsp rQÑh©rÑAp¡“p âhpl D‘f kÑp Qgph¡ R>¡. A¡’u
d“dp„ kss Qpgu fl¡gu rhQpf“u âh© rÑAp¡“p id“ dpV¡ kp^L “¡ ðpk q¾ ep“p r“ed“A“¡ e’¡ÃR> k„Qpg“ê ‘ âpZpepd“u cgpdZ L fhpdp„ Aph¡ R>¡ . ‘Z âpZpepd“p dp¡V p
A“¡ dlÐh“p buÅ gpcp¡ ‘Z R>¡ S>. âZpepd ifuf“p Æh“ê ‘ âpZ“p„ ‘„Qrh^
L pep£dp„ âdyM A¡hp ðpkp¡ÃR™>pk“p L pe®“y„ r“e„ÓZ Lf¡ R>¡ .
Ap‘Z¡ ÅZuA¡ R>uA¡ L¡ A¡ L rhðìep‘u âpZi[¼s ifufdp„ ìe[¼sõhê ‘sp“¡
‘pdu ‘„Q âpZ b“u“¡
1 âpZ ê ‘¡ ðpk g¡hp“y„,2 A‘p“ ê ‘¡ ðpk L p Y hp“y„,
3 kdp“ ê ‘¡ âpZp‘p““p„ L pep£ dp„ kdsp¡gsp gphhp“y „,
A“¡ i[¼sAp¡“u kdsp¡gsp kpQhhp“y „,
4 Ýep“ ê ‘¡ ìep‘L b“u“¡ kpfpA¡ ifufdp„ âpZi[¼s“p¡ k„Qpf L fhp“y„,
5 DØp“ ê ‘¡ DÝh®Nrsdp“ b“u ìe[¼sNs âpZ“¡ rhð“p
rhfpV âpZ kp’¡ k„ b„̂ dp„ d|L hp“y„ L pe® L f¡ R>¡.
Ap ‘p„Q âpZ â’d ðpkp¡ÃR™ >pk Üpfp âpZi[¼s“¡ Ap^pfdp„ gph¡ R>¡ . s¡’u S>
Apqv âpZ“p “pd D‘f’u ep¡Áe fus¡ S> s¡ âpZpepd“¡ “pd¡ Ap¡ mMpe R>¡.
âpZ“p¡ Äepf¡ k„ed L fhpdp„ Aph¡ R>¡ A“¡ s¡ “¡ gebÙ r“ed A“ykpf Qgphhpdp„ Aph¡
R>¡ Ðepf¡ âpZi[¼s“p„ buÅ„ L pep£ ‘Z Ap‘p¡Ap‘ r“edbÙ b“u Åe R>¡ . kpdpÞe fus¡
A¡d“y „ S>¡ L pe® k„rdî âL pf¡ A“¡ Ar“erds âdpZ¡ Qpgsy „ lp¡e R>¡ s¡k„hpqv sp âpá L f¡
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
20/22
54
R>¡. âpZi[¼s“p ‘p„Q âhplp¡“u rhjdsp“¡ ky^pfu“¡ iy Ù b“phhp D‘fp„s âpZepd
op“s„syAp¡“u âZprgL p“¡ rhiyÙ b“phu, õ’|g s¡dS> k|ÿd ifufdp„ klS>sp’u A“¡
AkfL pfL âL pf¡ rhiyÙsf i[¼sAp¡“p âhpl“¡ dpV¡ “p¡ dpN® ‘Z My‰p¡ L fu Ap‘¡ R>¡. Ap“p
‘qfZpd¡ Ap^pf“p S>¡ S>¡ cpNp¡dp„ Þey“sp lp¡e s¡ s¡ cpNp¡dp„ âpZi[¼s“¡ ‘lp¢ QpX u d“,
âpZ A“¡ ifuf“u õhõ’sp“¡ kpQhu fpMhp“y„ i¼e b“¡ R>¡ ìe[¼sNsâpZ A“¡
rhðâpZ hÃQ¡“p A“yk„̂ p““p¡ dpN® DOpX u“¡ âpZpepd kp^L “¡¡ ‘p¡sp“u i[¼s h© qÙNs
L fhp S>ê fu i[¼s Ap‘¡¡ R>¡ . âpZpepd L p¡B ‘rhÓ d„Ó“u klpesp ‘pdu, ‘fpL pô pA¡
‘lp¢Qu, DÝh®sf c|rdL p“u qv ìe i[¼s“¡ Ap‘Zu A„v f Dspfu gphhp“y „ L pe® kp^¡¡ R>¡.
õ’| m ifufdp„ ‘|fsp DÑ¡S>““¡ Acph¡ A“¡ L pep£“u ApX¡ Aph¡gp Ahfp¡^p¡“¡
‘qfZpd¡ i[¼s Ahfp¡^pe R>¡. âpZpepd“¡ ‘qfZpd¡ k^pA¡gy „ âpZp¡“y„ Ap k„iyqÙL fZ,
kyìeh[õ’s k„Qpg A“¡ r“ed“,AÐepf ky ^u õ’|m ifufdp„ kyjyá ‘X¡ gu i[¼sAp¡“¡ L pe®
L fsu b“phu v ¡ R>¡.
âpZi[¼sAp¡“y „ dy ¿e q¾ ep¡Ð‘rÑL¡ ÞÖ S>¡ Ly„ X rg“u i[¼s, k|ÿd ifufdp„ Ny„Qmy „
hmu“¡ ‘X u flu R>¡ s¡ ÅN°s ’pe R>¡ A“¡A¡“u i[¼sAp¡ ifuf“p„ rhrh^ L¡ ÞÖp¡dp„ âL V
’hp dp„X¡ R>¡. ArhÛpgu“ âL© rs“p ‘X v p S>¡dS>¡d ‘psmp A“¡ âgu“ ’sp Åe R>¡ s¡d
s¡d A„sfdp„ rhfpS>dp“ ApÐdp ‘p¡sp“p âL pi“p¡ rhõspf L fsp¡ Åe R>¡.
âpZpepd“p ip”“p¡ ey[¼sk„Ns Ap rkÙp„s R>¡. Ýep“ dpV¡ âpZpepd AphíeL “
‘Z lp¡e, R>sp„e d““¡ [õ’fsp A“¡ Ap^pf“¡ iy qÙ kd‘®hp A¡“p d| gNs rkÙpÞs“y „
âep¡S>“ klpeL pfu b“¡ R>¡.
Ap‘Zp ê Y fp¡tS>v p Æh“L pe®dp„ ‘Z d“ ìeN° ’B Åe A“¡ A„sfdp„ A[õ’fsp
ìep‘u Åe Ðepf¡ ’p¡X p JX p õhpk g¡hp“y„ fpMuA¡ sp¡ s¡ ‘Z ApÐdp“u k„ ny å^ Ahõ’pdp„
ip[Þs“p¡ k„Qpf L fhp ‘p¡sp“p¡ S>ê fu apmp¡ Ap‘u Åe R>¡. Ýep““p¡ Apf„ c L fsp„ ‘l¡gp„
’pX p JX p õhpk g¡hp“y„ fpMuA¡ sp¡ hpsphfZ“¡ ìepLy m b“ph“pfp„ sÐhp¡ kpfp âdpZdp„
kpa ’B Åe R>¡. A„v f g¡hpsp õhpk“u Nrs“y„ ‘|fsp âdpZdp„ kph^p“sp fpMu
A“y kfZ L fhpdp„ Aph¡ sp¡ v p¡X ̂ pd L fsp d““u D‘f s¡ Ap‘p¡Ap‘ r“N°l“y „ L pe® L f¡ R>¡.
^uf¡ ^uf¡ d““u h©rÑAp¡“u rhqL Z®sp kp„L X p A“¡ kp„L X p n¡Ódp„A¡L Ósp“¡ ‘pdsu S>B“¡
R>¡hV¡ gyá ’B Åe R>¡. Ýep““p â’d ‘N’uepê ‘ d“p¡h©rÑAp¡“y„ S>¡ A¡L uch“ ’pe R>¡ s¡
ep¡N“p¡ Apf„c R>¡.
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
21/22
55
-
8/17/2019 2a Yog Darshan
22/22
56