3001-anatomi-kranial-sinirler-dersppt-09-10-2012.ppt1.73 mb

Prof. Dr. Yusuf Zeki YILDIZ (2012)KRANAL SNRLER (NERVI CRANIALES)DERS KURULU I (3001) SNR SSTEM ve DUYU ORGANLARI

GREncephalon ve Medulla spinalisin dnda yer alan tm sinirler, plexuslar ve ganglionlar ; periferik sinir sistemi yaplarna dahil edilir.Periferik sinirler 3 ana balkta incelenir : 1 - Nn.craniales 2 - Nn.spinales 3 - Otonom sinirlerin periferik yaplar

Nervi Craniales (CN)12 ift kranial sinir vardr.Kafatasndaki delik veya kanallar kullanarak kafatasna girer veya karlar (N.vestibulocochlearis CN-VIII hari) Fonksiyonel ve morfolojik zelliklerine gre isimlendirilirler veyaBeyine balanma diziliine gre nden arkaya doru numaralandrlabilirler (Romen rakamlar ile)lk 2 ift ; Prosencephalona > n beyin balanrken (Bunlar tipik kranial sinir deildir),Geri kalan 10 ift ; Truncus cerebriye (Beyin sap) balanrlar.III-XII kranial sinirlere ait motor ve duysal ekirdekler; Truncus cerebride (beyin sap) yer alrlar.

Nervi Craniales (CN)Tm kranial sinirler (N.accessorius hari) beyin ve beyin sap orijinlidir. Tm kranial sinirler Ba ve boyun blgesindeki yaplar innerve ederler.N.vagus adl (CN-X) sinir ise ek olarak thorax ve abdomen ii organlar da innerve eder.Ba blgesinde bulunan parasempatik sinir sistemi ganglionlarndan kan lifler, 4 kranial sinirin bir paras olarak beyine tanmaktadr. Bu sinirler :N.oculomotorius, N.facialis, N.glossopharyngeus ve N.vagus (CN- III,VII,IX ve X)CN- III,VII ve IXun preganglionik parasempatik lifleri, ba blgesinde bu sinirlerden ayrlarak, N.trigeminusun (CN-V) dallar araclyla hedef organlara gider.CN-Xun preganglionik parasempatik lifleri ise ba ve boyun blgesini terk ederek, thorax ve abdomen ii organlarna gitmektedir.

Nervi Craniales (CN)Kranial sinirler, spinal sinirlere benzemekle birlikte birok farkllklar da bulunmaktadr :Topografik olarak beyin/beyin sapndan karlar,Dzenli bir segmental k gstermezler,Kafa taban ile sk bir iliki iindedirler,Faringeal arkus taslaklarndan gelien kaslar innerve eden zel visseral efferent (VE / SVE) ve afferent (VA / SVA) liflere sahiptirler. nsan embriyolojisinde 5 tane faringeal/brankial arkus oluur. Her bir faringeal arkustan gelien yaplar, bir kranial sinir veya dal ile ilikilidir.1.faringeal arkus- N.trigeminus (N.mandibularis),2.faringeal arkus- N.facialis,3.faringeal arkus- N.glossopharyngeus ve4.ve 6.faringeal arkus- N.vagus 5.faringeal arkus- Sklkla yoktur veya rudimanterdir.

KRANAL SNRLERN. olfactoriusN. opticusN. oculomotoriusN. trochlearisN. trigeminusN. abducensN. facialisN. vestibulocochlearisN. glossopharyngeusN. vagusN. accessoriusN. hypoglossus

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII

Nn.olfactorii (Koku sinirleri) CN-I Cavitas nasinin st tarafnda yer alan olfaktor epitelyumdaki koku reseptr hcrelerinden (bipolar nronlar) balar.Bir taraf burun boluundaki mukozada yaklak 25 milyon nron vardr. Bu kemoreseptr zellikli koku nronlarnn periferik uzantlarnn ucunda cilialar vardr.Merkezi uzantlar ise yaklak 20 tane kadar olup demet eklindeki Fila olfactoriay oluturur. Tamam duysal (SVA) bir sinirdir.Nn.olfactorii > lamina cribrosadan geer,fossa cranii ant.a girer, Bulbus olfactoriustaki nronlara ular.

Nn. olfactorii (Koku sinirleri) CN-IBuradaki nronlarn aksonlar ise Bulbus olfactoriusun arka ucundan balayan dar-beyaz bir yap oluturur.Bu yap Tractus olfactorius adn alarak substantia perforata anteriora ulanca ikiye ayrlr :Stria olfactoria lateralis ve medialis.Stria olfactoria lateralis cortex cerebrideki (lobus temporalis) primer koku merkezine> area-34 (area periamygdaloideus ve area prepiriformis) ular (Talamusa uramadan cortexe giden tek duysal yol). Primer koku merkezinden de birok lif, sekonder koku merkezine> area-28 (area entorhinalis) ular. Her iki koku merkezi de gyrus parahippocampaliste yer almaktadr.Stria olfactoria medialis commissura anterior ve orta dzlemde aprazlaan lifleri, kar taraf bulbus olfactoriusuna ular.

Nn. olfactorii (Koku sinirleri) CN-I Sinir lifleri: Duysal (SVA)Fonksiyon: KokuKoku Yollar:1.Nron: Olfaktor epitelde yer alan bipolar hcreler2.Nron: Bulbus olfactori usdaki mitral hcreler

HippocampusCorpus amygdaloideumArea 34 ve 28 (Gyrus parahippocampalis)Stria olfactoria lat.Fila olfactoria (Olfaktor epitel)Bulbus olfactorius

N.opticus (Grme siniri) CN-IIN.opticusun orijini, gzn retinasnda yer alan (stratum ganglionicum tabakas) multipolar nronlardan balar (1 milyon akson). Discus nervi opticide (kr nokta) bir araya gelen bu aksonlar, N.opticusu oluturur. Tamam duysal (SSA) ve miyelinli bir sinirdir.N.opticus, canalis opticusdan geip cavitas craniiye girer ve liflerin ou (retina medial yarmndan gelenler) kar ei ile birleerek apraz yapar (chiasma opticum).Bu apraz, III.ventrikln demesi ile n duvarn birleim yeri civardr. aprazn arka-d kelerinden kan lifler, tractus opticus adn alr ve pedunculus cerebriyi dolanarak arka-dyana metahalamusa doru devam eder.

SSARetinaNervus opticusChiasma opticumTractus opticusRadiatio opticaGRME YOLLARIPedunculus cerebriCorpus geniculatum laterale

N.opticus (Grme siniri) CN-II Bu liflerin ounluu metathalamusdaki corpus geniculatum lateraleye ; az bir ksm ise mesencephalondaki colliculus sup. ve nuc.pretectalese (k refleksi ile ilgili lifler) ular.Corpus geniculatum lateralede nron deitiren lifler radiatio optica olarak capsula interna iinden geerek lobus occipitalis cortexindeki temel grme merkezine (area-17) ular.Az olan ve mesencephalona giden lifler ise daha sonra CN III-IV-VI. kranial sinir ekirdeklerine ulaarak bilinsiz visual reflekslerde (gz krpma, pupiller yant) etkili olur.N.opticus da, n.olfactorius gibi embriyolojik geliimi ve yaps asndan prosencephalon uzants olarak gelitii iin gerek kranial sinir saylmaz.

VSUAL REFLEKSLERN YOLLARIN.opticusChiasma opticumCorpus geniculatum lateraleColliculus superior ve Pretektal ekirdekler

Kranial sinirlerin (III.-IV. ve VI.) motor ekirdekleriMedulla spinalisin columna anteriorunda yer alan motor nronlarTractus tectobulbaris ve Tractus tectospinalis

N.opticus (Grme siniri) CN-IISinir lifleri : Duysal (SSA)Fonksiyon : Grme duyusunu, Retinadan Cortexe tarGrme Yollar : 1.Nron : Retinadaki zel reseptr hcreler (rod ve koni hcreleri) 2.Nron : Retinadaki bipolar nronlar 3.Nron : Retinadaki multipolar ganglion hcrelerinin aksonlar n.opticusu oluturur. N.opticus chiasma opticum tractus opticus olarak metathalamusa doru ilerler.4.Nron : Metathalamusda corpus geniculatum lateraledeki nronlarn aksonlar, radiatio opticay oluturarak lobus occipitalis cortexindeki temel grme merkezine (area-17) ular. Tractus opticusun bir ksm lifleri ise visual reflekslere katlmak iin mesencephalondaki colliculus superior ve nuc.pretectalese gider.

*

N.opticusun seyri asndan 4 blm vardr:

1-Pars intraocularis- Bulbus oculideki duvar blm (1 mm.)2-Pars orbitalis - Bulbus oculi ile canalis opticus arasnda yer alan en uzun blm (25-30 mm).3-Pars intracanalicularis - Canalis opticus iindeki 5 mm.lik blm.4-Pars intracranialis- Chiasma opticuma kadar olan 10 mm.lik blmN.opticusun Blmleri

N.opticus

Pars intracranialis

Tractus opticus

Canalis opticus(Pars intracanalicularis)N.ophtalmicus

(Pars orbitalis)(Pars intraocularis)

MesencephalonPonsParasempatik motor liflerFissura orbitalis superiorM.rectus medialisM.Levator palpebrae sup.M.obliquus inferiorGanglion ciliareM.rectus inferior

M.rectus superior

GSE ve GVE lifler tayan tamamyla motor bir sinirdir.

N.oculomotorius (Gz hareketleri siniri) CN-III

N.oculomotorius (CN-III)

N.oculomotorius (Gz hareketleri siniri) CN-III GSEM. levator palpebrae superioris, m. rectus superior, m. rectus inferior, m. rectus medialis, m. obliquus inferiorGVEM. sphincter pupillae, m .ciliarisNervus oculomotoriusM.sphincter pupillaeM.ciliarisN.trochlearisN.trigeminusN.abducens

GSE liflerinin ekirdekleri; Mesencephalonda colliculus sup. seviyesinde, aqueductus mesencephalinin evresindeki gri maddenin n ksmnda ve orta hat yaknlarndaki nuc.nn. oculomotoriideki nronlardrSomatomotor innervasyon. GVE liflerin ekirdekleri; Mesencephalonda, nuc.nervi oculomotorii ekirdeklerinin arka-st tarafnda bulunan nuc.accessorius nervi oculomotorii (Edinger Westphal)deki nronlardr.Parasempatik innervasyon.

Colliculus superiorNuc.n.oculomotoriiNuc.accessorius n.oculomotorii (Edinger-Westphal)

N. oculomotorius EKRDEKLERCOLLCULUS SUPEROR SEVYESNDE ENNE KEST Nucleus nervi oculomotorius GSENucleus accessorius n.oculomotorii(Edinger-Westphal) GVEColliculus superiorAqueductus mesencephaliSubstantia grisea periaqueductalis / centralisNuc.ruberN.oculomotoriusSubstantia nigraColliculus superiorAqueductus mesencephaliSubstantia grisea centralis / periaqueductalis

Nervus oculomotoriusFissura orbitalis superiorRamus superiorRamus inferiorMesencephalonCN-III, mesencephalonun tectum ve basisi boyunca (bir ksm nuc.ruberden geerek) ne doru gelir ve mesencephalonun n yznden fossa interpeduncularise ular.Burada a.cerebri posterior ile a.cerebelli superior arasnda ne ve yukar doru ilerler.

Colliculus superior

N. oculomotoriusN.trochlearisN.ophtalmicusN.maxillarisSinus cavernosusCN-III, daha sonra sinus cavernosusa girer, sinus iinde iken iken plexus cavernosusdan postganglionik sempatik lifler de alr (sempatik lifler > m.tarsalis/Mller kasn innerve eder)Sinus cavernosusun dyan duvarndaki seyrinde komuluk yapt oluumlar : yukardan-aaya doru srasyla ; N.oculomotorius > N.trochlearis > N.ophtalmicus > N.maxillaris.

Nervus oculomotoriusFissura orbitalis superiorRamus superiorRamus inferiorMesencephalonSinus cavernosusdan kan CN-III, fossa cranii mediay katederek fissura orbitalis superiordan (Zinn halkas iinde) geip, orbitaya ular.Genellikle orbita dnda (bazen orbita iinde) r.superior ve r.inferior adl 2 daln verir.

**N.opticusN.lacrimalis-V1*N.abducens (CN-VI)Fissura orbitalis superior*N.nasociliaris>N.ophtalmicus(V1)>CN-VFissura orbitalis inferior M.levator palpebrae superiororisM.rectus superiorM.rectus medialisM.rectus inferiorM.rectus lateralisM.obliquus superior*A.ophtalmicaV.ophtalmica superiorV.ophtalmica inferiorDyanyan

N.trochlearis(CN-IV)N.frontalis-V1

*N.oculomotorius, R.superior (CN-III)

*N.oculomotorius, R.inferior (CN-III)

Ramus inferiorRamus superiorN.oculomotorius (CN-III)M.rectus superiorM.rectus medialisGanglion ciliareM.obliquus inf.M.rectus inferiorM.levator palpebrae superiorisM.rectus superiorM.rectus medialisM.rectus inferiorM.rectus lat.

M.obliquus superiorM.obliquus inferior

M.levator palpebrae superiorisR.superior - M.rectus superior ve m.levator palpebrae superiorisu innerve eder (Mller kasna giden postgang. sempatik lifler de bu dalla seyreder).

R.inferior - M.rectus med., m.rectus inf. ve m.obliquus inf.a > GSE ; Gang. ciliareye > GVE lifler tar (preganglioner-parasempatik) Gang.ciliareden kan postganglionik-parasempatik lifler ise nn.ciliares breves yoluyla m.ciliares ve m.spincter pupillaey innerve eder.

N.oculomotorius (Gz hareketleri siniri) CN-III

Ganglion ciliareN.oculomotoriusun orbita seyri

N.trochlearis (Gz hareketleri siniri) CN-IV M.obliquus superiorFissura orbitalis superior

TrochleaMesencephalon

N.trochlearis (CN-IV)GSE lifler tayan tamamyla motor bir sinirdir.Gz kresini aa ve da doru hareket ettiren gz kaslarndan sadece m.obliquus superioru innerve eder.** ntracerebral apraz yapan tek kranial sinirdir.** En ince kranial sinirdir.** Beyin sapnn dorsal yznden kan tek kranial sinirdir.

Colliculus superiorNuc.n.oculomotorii

Colliculus inferiorN.TROCHLEARIS EKRDEKLERGSE liflerinin ekirdekleri; Mesencephalonda collliculus inferior seviyesinde, aqueductus mesencephalinin evresindeki gri maddenin n ksmnda yer alan nuc.n.trochlearis Bu ekirdek, nuc.n.oculomotoriinin hemen altnda bulunur.

Nuc.nervi trochlearis

Nervus trochlearisColliculus inferiorNucleus nervi trochlearis(COLLICULUS INFERIOR SEVYESNDE ENNE KEST) N.TROCHLEARIS EKRDEKLERN. trochlearisColliculus inferiorntraserebral aprazAqueductus mesencephaliSubstantia grisea centralis

Nuc.n.trochlearisin aksonlar, substantia grisea centralisi arkadan dolanarak mesencephalonun arka yzne ular ve buradan beyin sapn terk eder.

N.trochlearis, pedunculus cerebellaris superior ve pedunculus cerebriyi dolanarak n yze ular ve beyin tabannda ne doru ilerler. Proc.clinoideus post.un hemen arkasnda dura materi delerek sinus cavernosusun iine girer

N.trochlearisN.ophtalmicusN.maxillarisSinus cavernosusN. oculomotoriusZinn halkasNervus trochlearisSinus cavernosusun iinde ve dyan duvarnda iken CN-IIIun hemen altnda olarak ilerler.

M.rectus med.M.lev.palp.sup.M.rectus superior

N.trochlearis

M.obliquus superiorDaha sonra fissura orbitalis superiordan (zinn halkas dnda olarak) geip orbitaya girer ve orbita iyan duvarnda seyrederek m.obliquus superiora ular.

Fissura orbitalis superiorLateralN.TROCHLEARIS (CN-IV) - SEYR

M.rectus lateralisFissura orbitalis superiorN.abducens (CN-VI)

N.abducens (Gz hareketleri siniri) CN-VI

GSE lifler tayan tamamyla motor bir sinirdir.Gz kresini laterale doru hareket ettiren gz kaslarndan sadece m.rectus lateralisi innerve eder.Cavitas cranii iinde en uzun yol kateden kranial sinirdir.

N.ABDUCENS EKRDEKLER

Nuc.nervi abducentis

GSE liflerinin ekirdekleri; IV.ventrikl tabannn st ksmnn yaknnda, Ponsun tegmentum pontis blmnn iinde ve colliculus facialisin hemen altnda, orta izgiye yakn olarak bulunan nuc.nervi abducentiste yer alr.N.abducens lifleri, pons iinde ne doru ilerleyerek, pons ile bulbus arasndaki sulcus bulbopontinusun yaklak orta noktasndan ponsu (beyin sapn) terk eder.

PonsNuc.acc.n.oculomotorii + Nuc.n.oculomotoriiColliculus superiorColliculus inferiorNuc.n.trochlearisColliculus facialisPons

N.abducensSulcus bulbopontinusNuc. nervi abducentisN.facialisLemniscus medialisTractus corticonucleares Tractus corticospinalisN.abducensColliculus facialisBulbus M.rectus lateralisN.ABDUCENS (CN-VI) - SEYR Ponstan kan sinirler, beyin tabannda cisterna pontiste ne-dyana doru ilerler, dorsum sellaenin dyanndan dura materi delerek, apex partis petrosa yaknlarnda sinus cavernosusa girer.

Sinus cavernosus

A.carotis internaN.ophtalmicusN.maxillarisSinus cavernosusN. oculomotoriusZinn halkasNervus trochlearisSinus cavernosusun iinde ve a.carotis internann alt-dyan tarafnda ne doru ilerler

M.rectus med.M.lev.palp.sup.M.rectus superior

N.trochlearis

Sinus cavernosusdan knca fissura orbitalis superiordan (zinn halkas iinde olarak) geip orbitaya girer ve orbita dyan duvarnda seyrederek m.rectus lateralise ular.

Fissura orbitalis superiorLateralN.ABDUCENS (CN-VI) - SEYR

N.abducensM.rectus lat.

N.abducens + M.rectus lat.

N.TRIGEMINUS (z sinir) CN-Vap (kalnl) en geni kranial sinirdir.Ponsun dyan tarafndan beyin sapn terk eder/girer. Ban esas duysal siniridir;Ar, Is ve Dokunma duyularn beyin sapna iletir. ineme kaslar dahil birok kasn da motor siniridir. 4 merkezi ekirdei,2 kk- radix motoria ve radix sensoria,1 duysal ganglionu (Ganglion trigeminale / Gasser ganglionu), 3 temel periferik u dal N.ophtalmicus - V1,N.maxillaris - V2 ve N.mandibularis- V3 vardr.

N.TRIGEMINUS EKRDEKLER

1 tanesi motor (1- Nuc.motorius n.trigemini),Dier 3 tanesi ise duysal karakterli olmak zere (2-Nuc.mesencephalicus n.trigemini, 3-Nuc.principalis n.trigemini, 4-Nuc.spinalis n.trigemini) beyin sapnda toplam 4 ekirdei vardr.

11223434

N.TRIGEMINUS MOTOR EKRDE

IV.ventrikln dyan blmnn altnda, pons dokusu iinde tegmentum pontiste yer alan nuc.motorius n.trigemini deki nronlardr. Bu nronlarn aksonlar, pons iinde ne doru uzanr ve ponsun n yznden dar kar.N.mandibularis adl bu lifler, 1.faringeal arkus kaslarn (ineme kaslar, m.mylohyoideus, m.digastricus venter ant.,m.tensor veli palatini, m.tensor tympani) innerve eder

N.TRIGEMINUS - DUYSAL EKRDEKLER2- Nuc.mesencephalicus nervi trigemini Mesencephalonda Aqueductus mesencephaliyi evreleyen substantia grisea centralisin d parasnda yer alr (Propriyosepsiyon Duyusu). 3- Nuc.principalis nervi trigemini Ponsun arka ksmnda ve nuc.motorius n.trigemininin hemen dyan tarafnda yer alr. N.trigeminusun 3 duysal ekirdein- den orta blmde yer alandr (Dokunma Duyusu). 2- Nuc.spinalis nervi trigemini Tm medulla oblongata boyunca uzanarak, medulla spinalisin st blmnde 2.servikal segmente kadar ular. (Ar Is Duyusu).

234

3. Nuc.spinalis nervi trigemini (Medulla oblongata ar, s)1. Nuc.mesencephalicus n.trigemini (Mesencephalonpropriyosepsiyon)2. Nuc.principalis n.trigemini (Pons - dokunma)N.TRIGEMINUS DUYSAL EKRDEKLER123Nuc.motorius n.trigemini

N.TRIGEMINUS KKLER

N.trigeminusu oluturan kkler, ponsun n yznde Kk bir motor kk- Radix motoria (SVE lifleri olup, n-iyan ksmdan karlar);Byk bir duysal kk- Radix sensoria (GSA lifleri olup, dyan ksmdan karlar) olarak adlandrlr.

Her iki kkte fossa cranii post.da tentorium cerebellinin altnda olarak ne doru uzanr.Fossa cranii media iinde apex partis petrosaya ulanca, radix sensoria genileyerek yarm ay eklinde Ganglion trigeminale/ Gasser ganglionunu oluturur.

Radix sensoriaRadix motoria

N.TRIGEMINUS - DUYSAL GANGLONU

Gang.trigeminaleN.trigeminusun duysal ganglionu olan Ganglion trigeminale (Ganglion semilunare / Gasser ganglionu):1-2 cm. boyutunda, yass ve yarmay eklindedir.Pars petrosadaki impressio trigeminaleye oturmutur.Sinus cavernosusun arka taraf ile a.carotis internann dyan tarafnda yer alr.Dura mater tabakas iinde bulunur. Sadece duysal nronlara sahiptir.

Gang.trigeminale

N.ophtalmicus

N.trigeminus

N.mandibularis

N.maxillaris

Ganglion trigeminale(Ganglion semilunare, Gasser ganglionu) N.TRIGEMINUS - DUYSAL GANGLONUGanglion trigeminaledeki duysal nronlarn ;Merkezi uzantlar > N.trigeminusun beyin sapndaki duysal ekirdeklerine ular :Nuc.mesencephalici nervi trigemini Nuc.principalis nervi trigemini,Nuc.spinalis nervi trigemini,

Periferik uzantlar > n kenarndan kan 3 temel periferik dal ile yz derisi ve ba blgesi mukozalarnda dalrlar :

1- N.ophtalmicus, 2 - N.maxillaris ve 3 - N.mandibularis(!)

GSAYz derisi, sal deri, az ve burun boluu, dilin 2/3 n blm, paranazal sinsler, konjunktiva, kulak zar, dura mater, (propriosepsiyon)N.TRIGEMINUS - PERFERK DALLARIN.ophtalmicus (V1)SVEineme kaslar, M.mylohyoideus + M.digastricus venter ant., M.tensor tympani, M.tensor veli palatini.

R.zygomaticotemporalisN.supraorbitalisN.supratrochlearisN.lacrimalisN.infratrochlearisR.nasalis externusN.infraorbitalisN.buccalisN.mentalis

N.maxillaris (V2)N.zygomaticofacialisN.mandibularis (V3)

N.auriculotemporalis

N.TRIGEMINUS - PERFERK DALLARININ NNERVASYON ALANLARIN.ophtalmicus (V1)N.maxillaris (V2)N.mandibularis (V3)DUYSALDUYSALDUYSALMOTOR

1. Nervus ophthalmicus2. Nervus maxillaris3. Nervus mandibularisN.TRIGEMINUSun PERFERK DALLARISadece duysal lifler tayan 2 u dal vardr : 1-N.ophtalmicus (V1), fissura orbitalis superior ile; 2-N.maxillaris (V2), foramen rotundum yolu ile beyin sapna girerler.Duysal + motor lif tayan 1 u dal vardr : 3-N.mandibularis (V3) ise foramen ovaleden geerek beyin sapna ular.

N.TRIGEMINUS PERFERK DALLARI N.OPHTALMICUS

Gang.trigeminaleRadix nasociliarisN.ophtalmicus

Ramus meningeus recurrens

Nervus nasociliaris

Fissura orbitalis superior

Nervus frontalis

Nervus ethmoidalis posteriorNervus ethmoidalis anterior

Glandula lacrimalisNervus supraorbitalisNervus supratrochlearisNervus lacrimalisNervus infratrochlearisNervi ciliares longiNervi ciliares brevesGanglion ciliareRamus communicans cum nervo zygomaticoI - N.ophtalmicus : Ganglion trigeminalenin st-i ksmndan ayrlr.3 periferik dal iinde en ince ve en stte olan daldr.2-3 cm. uzunluunda olup, tamam duysal liflerden oluur.Sinus cavernosusun iinde ve d yan duvarnda ne doru ilerlerken CN-III ile CN-IVn alt ksmndadr.U dallarn orbitaya girmeden hemen nce verir. Bu dallar :1- N.lacrimalis, 2- N.frontalis, 3- N.nasociliarisDura matere giden r.meningeus recurrensi nce verir.

2. Nervus frontalis1. Nervus lacrimalis3. Nervus nasociliarisRamus meningeus recurrensN.OPHTHALMICUS (V1) - U DALLARIN.OPHTALMICUSFissura orbitalis superior

N.OPHTALMICUSun PERFERK DALLARI

M.obliquus superiorN.supraorbitalisM.levator palpebrae sup.M.rectus superiorGl.lacrimalis

N.lacrimalis M.rectus med.M.rectus lat.N.frontalis N.nasociliaris N.ophtalmicus N.trochlearis LATERAL

N.supratrochlearis

1- N.lacrimalis : 3 dal iinde en kdr.Zinn halkas dnda olarak orbitaya girerOrbita d yan duvarnn st blmnde, m.rectus lat.in st kenarnda olarak ne doru ilerler.st gz kapa derisinin d- yan ksm ile konjunktivann sensitif duyusunu salar* Ayrca gl.lacrimalis ve konjunktival salg bezlerinin parasempatik ve sempatik innervasyonunu da salar. N.canalis pterygoidei lifleri (N.facialis) gang. pterygo- palatinumar.communicans cum nervo zygomatici n.zygomaticus (n.maxillaris) ve sonuta bu lifler de n.lacrimalis yoluyla gl.

lacrimalis ve konjunktival bezlere ular.**


M.obliquus superiorN.supraorbitalisM.levator palpebrae sup.M.rectus superiorGl.lacrimalis

N.lacrimalis M.rectus med.M.rectus lat.N.frontalis N.nasociliaris N.ophtalmicus N.trochlearis LATERAL

N.supratrochlearis

2 - N.frontalis : En kaln ve geni u daldr.Zinn halkas dnda olarak orbitaya girerM.lev.palp.sup.in zerinde orbita tavannda ne ilerler.Orbita ortasnda 2 dala ayrlra-N.supraorbitalis : Daha kaln ve dyandadr, incisura supraorbitalisden geer.st gz kapa ve konjunk- tivasnn, aln ve sal kafa derisinin sensitif duyusunu salar.b-N.supratrochlearis : Orbita tavannda iyanda olup, ne doru ilerler. Trochlea zerinden geerek, orbitay terk eder.st gz kapa medial yar- snn konjunktiva ve derisi ile birlikte, aln blgesinin alt-orta ksmlarnn

derisinin sensitif innervasyonunu salar.**


N.ethmoidalis posteriorN.ethmoidalis anteriorN.infratrochlearisM.rectus med.Nn.ciliares longiNn.ciliares brevesGl.lacrimalisN.lacrimalis M.rectus lat.Gang.ciliareN.abducens N.nasociliaris

N.oculomotorius R.inferiorLATERAL

N.oculomotorius R.superior3- N.nasociliaris : En iyan ve en derinde yer alr.Zinn halkas iinden geer.nce orbita tavannn iyan ksmnda ve m.rectus sup.- un medial ksmnda uzanr.N.opticusun st yzn aprazlar, orbita iyan duvar na geer ve ne doru uzanrGenellikle 4 tane u dal verira-N.ethmoidalis anterior Ayn isimli delikten geerek rr.nasales interni - externi adl dallarna ayrlr.b-N.ethmoidalis post. : Ayn isimli delikten geerek cellulae ethmoidales post. ve sinus sphenoidalis mukozasnda dalr.

*

N.nasociliaris Dallar

N.ethmoidalis posteriorN.ethmoidalis anteriorN.infratrochlearisM.rectus med.Nn.ciliares longiNn.ciliares brevesGl.lacrimalisN.lacrimalis M.rectus lat.Gang.ciliareN.abducens N.nasociliaris

N.oculomotorius R.inferiorLATERAL

N.oculomotorius R.superiorc - N.infratrochlearis : Trochleann altndan geerek orbitay terk eder.Gz kapaklar iyan derisi, konjunktiva, saccus ve caruncula lacrimalisin sensitif duyusu.* d - Nn.ciliares longi : 2-3 dal olup, gang.ciliareden kan nn.ciliares breves ile birlikte scleray delerek gz kresi iinde ne ilerler.Corpus ciliare, iris ve corneann duyusu salanr.

*

N.nasociliaris Dallar



Nervus nasociliaris


Nervus frontalis


Glandula lacrimalisNervus supraorbitalisNervus supratrochlearisNervus lacrimalisNervus infratrochlearisNervi ciliares longiNervi ciliares brevesGanglion ciliareRamus communicans cum nervo zygomatico* Nn.ciliares longi yoluyla gelen sempatik lifler, M.dilatator pupillae ve M.ciliarise gelerek sempatik innervasyon salar (Dikkat !!! Nn.ciliares breves> parasempatik innervasyon salar).Sempatik yol : Gang.cervicale sup.> plex.caroticus internus > radix symphatica > n.ophtalmicus > n.nasociliaris > Nn.ciliares longiParasempatik yol : Nuc.accessorius n.oculomotorii > n.oculomotorius > r.inferior > gang.ciliare > nn.ciliares breves.

3. Nervus nasociliarisN. ethmoidalis post.N. ethmoidalis ant.N. infratrochearisR. communicansNn. ciliares longiN.nasociliaris Dallar

N. supratrochearis

N. supraorbitalis

N.infraorbitalisN. lacrimalis

***N.opticusN.lacrimalis-V1*N.abducens (CN-VI)Fissura orbitalis superior*N.nasociliaris>N.ophtalmicus(V1)>CN-V*N.oculomotorius (CN-III) R.inferior*N.oculomotorius (CN-III) R.superiorFissura orbitalis inferior M.levator palpebrae superiororisM.rectus superiorM.rectus medialisM.rectus inferiorM.rectus lateralisM.obliquus superior*A.ophtalmicaV.ophtalmica superiorV.ophtalmica inferiorDyanyanZNN HALKASI

N.frontalis-V1

N.trochlearis(CN-IV)

N.TRIGEMINUS PERFERK DALLARI N.MAXILLARIS

For.rotundum

N.maxillaris

Gang.trigeminale

Ramus meningeus

Rami ganglionares

Gang.pterygopalatinum

Nn.alveolares superiores posteriores

Fissura orbitalis sup.II N.maxillaris : Tamam duysal liflerden oluur.Gang.trigeminaleden orta dal olarak ayrlr.Sinus cavernosusun iinde ve dyan duvarn en alt ksmna yakn olarak n.ophtalmicusun hemen altnda seyreder.Cavitas craniiyi for.rotundumdan terk eder ve fossa pterygopalatinaya gelir. Burada baz dallarn verir.Fossa pterygopalatinada ne doru ilerler, fissura orbitalis inf.dan geerek, orbitaya ular.Orbita tabanndaki sulcus/canalis/foramen infraorbitalisden geerek yz blgesinde dalr.

R.communicansN.zygomaticusN.infraorbitalisNn.alveolares superiores anteriores

N.alveolaris sup. medius

1. Ramus meningeus3. Nervi alveolares superiores posteriores / medius / anteriores5. Nervus infraorbitalis2. Rami ganglionares (nn. pterygopalatini)4. Nervus zygomaticusGang. pterygopalatinumFor.rotundumN.MAXILLARISin PERFERK DALLARI

1 - R.meningeus : Cavitas craniide verdii ince bir dal olup, a.meningea ile beraber seyrederek dura materin duysal innervasyonunu salar.2 - Rr.ganglionares : Gang.pterygopalatinum ile balantl 2 kk, ince ve ksa duysal daldr. Bu dallara, parasempatik lifler (gang.pterygopalatinum) + sempatik lifler (plex.caroticus) elik eder. 3 tip lif zellii tayan bu sinirler, gittii yerlerin innervasyonunu salar ve adlarn da buradan alr (Rr.orbitales, Nn.palatini, Nn.nasales, N.pharyngeus) 3- Nn.alveolares superiores : Posteriores / Medius / Anteriores dallar vardr.Posterior dallarn > fossa pterygopalatinada verir. Medius ve Anterior dallarn > orbita iinde iken verirTm dallar ; plexus dentalis (alveolaris) superiorun oluumuna katlarak, st enenin di, di etleri ve mukozalar ile birlikte sinus maxillarisin innervasyon unu salayan dallardr.

N.MAXILLARISin PERFERK DALLARI

N.zygomaticusR.zygomaticotemporalisR.zygomatico-facialisN.pharyngeusNn.nasalesFor.sphenopalatinumN.pharyngeusFor.palatovaginalisFor.rotundum

Rr.orbitalesN.zygomaticusN.infraorbitalisN.infraorbitalis

Gang.pterygopalatinumNn.palatiniRr.ganglionaresRr.alveolares sup. post.Palatum molleN.palatinus majorRr.alveolares sup.post.Rr.alveolares sup.ant.R.alveolaris sup.mediusNasopharynxNn.alveolares superioresN.MAXILLARISin PERFERK DALLARI

Nn.palatini minores

Canalis pterygoideus

4- N.zygomaticus: Fossa pterygopalatinada iken ayr- lan bu dal, fissura orbitalis inferior yoluyla orbitaya girer. Orbitada iken n.lacrimalis ile balant kurarak (n.facialisten gelen parasempatik liflerin) gl.lacrimalise ulamasn salar.N.zygomaticus, orbita dyan duvarnda ne doru biraz ilerledikten sonra 2 dala ayrlr : R.zygomaticofacialis > yanak st ksm derisi; R.zygomaticotemporale > akak blgesinin n ksm derisinin duysal innervasyonunu salar. 5- N.infraorbitalis : N.maxillarisin ne doru devam gibi olup, fissura orbitalis inferior yoluyla orbitaya gelir.Orbita tabanndaki sulcus / canalis infraorbitalisi takip ederek, for.infraorbitale yoluyla yz blgesine ular ve burada u dallarna ayrlr ;Rr.palpebrales inferiores (alt gz kapak derisi ve konjunktiva),Rr.nasales externi/interni (burun-n yanak derisi), Rr.labiales superiores (yanak ve st dudak derisi) adl dallar, ad geen yerlerde duysal innervasyon salarlar.

N.MAXILLARISin PERFERK DALLARI



Nervus nasociliaris


Nervus frontalis


Glandula lacrimalisNervus supraorbitalisNervus supratrochlearisNervus lacrimalisNervus infratrochlearisNervi ciliares longiNervi ciliares brevesGanglion ciliareRamus communicans cum nervo zygomaticoNuc.lacrimalis > n.facialis > n.petrosus major > n.canalis pterygoidei (Vidius siniri) > gang.pterygopalatinum > postganglioner lifler n.zygomaticusa katlr. N.zygomaticusun ramus communicans adl dal ile n.lacrimalisle balant kurulur Bu yollarla gelen parasempatik lifler, Gl.lacrimalise ular.

*N.MAXILLARISin PERFERK DALLARI*

N.zygomaticusR.zygomaticotemporalisR.zygomatico-facialisN.pharyngeusNn.nasalesFor.sphenopalatinumN.pharyngeusFor.palatovaginalisFor.rotundum

Rr.orbitalesN.zygomaticusN.infraorbitalisN.infraorbitalis

Gang.pterygopalatinumNn.palatiniRr.ganglionaresRr.alveolares sup. post.Palatum molleN.palatinus majorRr.alveolares sup.post.Rr.alveolares sup.ant.R.alveolaris sup.mediusNasopharynxNn.alveolares superioresN.MAXILLARISin PERFERK DALLARI

Nn.palatini minores

Canalis pterygoideus

1. Ramus meningeus5. Nervus infraorbitalisNervus maxillaris (V2)2. Rami ganglionares (nn. pterygopalatini)3. Nervus zygomaticusNervus infraorbitalis4. Nervi alveolares superioresR.communicans a. Rami palpebrales inferioresb. Rami nasales externi / internic. Rami labiales superiores Nervus infraorbitalis dallar :N. lacrimalis

N.infra trochearisN.supra trochearisN.supraorbitalis

N.TRIGEMINUSun PERFERK DALLARI

III N.mandibularis : N.trigeminusun en kaln dal. Duysal (GSA) lifler ile birlikte motor (SVE) dallar tar.For.ovaleden geince motor lifler, duysal liflere katlr ve fossa infratemporalise girer.N.mandibularis, tm dallarn fossa infratemporalisde verir. Fossa infratemporalisde 3-5 mm ilerler ve iki kke ayrlr.Bu seyire gre dallar 3 blmde incelenir:Ana ktk; Arka kk ve n kk.

Ganglion trigeminaleN.mandibularis

For.ovaleNn.temporales profundi

Ramus meningeus

For.infraorbitaleM.pterygoideus lat.N.buccalis

Nn.pterygoidei

Canalis mandibulae

Rr.dentales inferioresN.mentalisForamen mentale

N.alveolaris inferior

M.masseter

N.massetericusN.lingualisM.pterygoideus med.

N.auriculatemporalis

R.meningeus (GSA)N.pterygoideus medialis (SVE) !!!2. N KK3. ARKA KKN.auriculotemporalis (GSA)Nn.lingualis (GSA)N.alveolaris inferior (SVE+GSA) N.mylohyoideus + N.mentalis1. ANA KTKN.massetericus (SVE)Nn.temporales profundi (SVE)N.pterygoideus lateralis (SVE)N.buccalis (GSA)Nervus mandibularis (V3)

N.mandibularis Ana Ktk Dallar

Gang.trigeminalen KkR.meningeus - 1R.m.tensor tympaniArka KkR.m.tensor veli palatiniN.pterygoideus medialis - 2M.pterygoideus medialisM.pterygoideus lateralisN.massetericusNn.temporales prof.M.pterygoideus lat.N.pterygoideus lat.N.buccalis

1 - R.meningeus (Meningese giden duysal daldr) 2 N.pterygoideus medialis (M.pterygoideus medialis, m.tensor veli palatini ve m.tensor tympaniye giden motor dallardr) Dikkat; n kkten de kabilir.

2. ARKA KK1 N.auriculotemporalis (Duysal) 2 N.lingualis (Duysal)3 N.alveolaris inferior (Motor+Duysal)N.mandibularis Arka Kk DallarN.lingualis - 2N.auriculotemporalis - 1Fissura petrotympanicaChorda tympaniN.alveolaris inferior - 3N.mylohyoideusN.incisivusN.mentalisn kte gre daha kalndr. 2 duysal+1 motor sinir kar :

1- N.auriculotemporalis Arka kkten iki dal olarak kan duysal karakterli ilk daldr.Arkaya doru ilerler, balang yeri yaknnda a.meningea mediay halka gibi sarar.Daha sonra dyana doru dner, gl.parotidea iinde ve derin olarak ilerler.Gl.parotidea iinde iken, a.-v.temporalis superficialis eliinde yukar ynelir ve akak derisinde dalr.*N.auriculotemporalise elik eden parasempatik lifler, Rr.parotidei adyla gl.parotidea y innerve eder. (Nuc.salivatorius inf.> N.glossopharyngeus> Plexus tympanicus> N.petrosus minor> Gang.oticum> R.communicans> N.auriculotemporale> Rr.parotidei)2- N.lingualis Arka kkn en kaln dal olup, tamam duysal liflerden oluur.M.pterygoideus med.in dyan yznde aa doru seyrederken, chorda tympani ile birleir.

N.mandibularis Arka Kk Dallar

N.mandibularis Arka Kk Dallar

* Bu lifler, tkrk bezlerine parasempatik sinirlerin tanmasn salar (Nuc.salivatorius sup.> N.facialis> Chorda tympani> N.lingualis> Gang.submandibulare > Glandulae submandibulare / Gl.sublinguale).N.lingualis, nce dyana sonra ne doru ilerleyerek m.pterygoideus med.in d yznden dilin yan kenar larna ular. Dilin alt yznde olarak n ucuna kadar ilerler.3- N.alveolaris inf. Duysal+motor liflere sahiptir.Pterygoid kaslar arasnda for.mandibulaeya doru inerDelie girmeden nce m.digastricus (venter ant.) ve m.mylohyoideusu innerve eden n.mylohyoideus verirCanalis mandibulae iinde seyrederken verdii yan dallar alt ene di ve di etlerine giden plexus dentalis inferioru (duysal) oluturur.For.mentaleden knca n.mentalis adn alarak alt dudak (Rr.labiales inf.) ve ene ucu (Rr.mentales) derisinde dalan duysal dallarn vererek sonlanr.

N.MANDIBULARISin PERFERK DALLARI ve PARASEMPATK LFLER ile LKS

Ganglion trigeminale

N.maxillarisN.ophtalmicusN.mandibularisN.musculi tensoris tympaniN.musculi tensoris veli palatiniN.petrosus minor (Radix parasympathica ganglia otici)M.tensor veli palatiniGanglion oticumM.pterygoideus medialisN.lingualisN.mylohyoideusForamen ovaleN.facialis (canalis facialis iinde)M.tensor tympaniFor.stylomastoideum

N.auriculotemporalis

R.communicans cum nervo auriculotemporalis

Chorda tympani

N.pterygoideus medialisN.alveolaris inferior****

Gang.trigeminalen KkR.meningeus - 1R.m.tensor tympaniArka KkR.m.tensor veli palatiniN.pterygoideus medialis - 2M.pterygoideus medialisM.pterygoideus lateralis1-N.massetericus3-Nn.temporales prof.M.pterygoideus lat.2-N.pterygoideus lat.4-N.buccalis

N.mandibularis n Kk Dallarounlukla ineme kaslarna giden 3 motor+1 duysal dal vardr :

1 - N.massetericus 2 - N.pterygoideus lateralis 3 - Nn.temporales profundi 4 - N.buccalis

1-N.massetericus M.pterygoideus lateralisin zerinden dyana doru ilerler ve incisura mandibulae dan geerek mandibula dyzdeki ineme kas olan m.massetere ular.2-N.pterygoideus lat. ktktan hemen sonra m.pterygoideus lateralise girer ve onu innerve eder.3-Nn.temporales profundi Genellikle 2 tanedir ve dyana doru ilerler. M.pterygoideus lateralisin zerinden geip, fossa temporalise ular ve burada m.temporalisi innerve ederler.4-N.buccalis Tek duysal dal olup, yanak derisinin (M.buccalisi rten) duyusunu salar (Bazen m.pterygoideus lat. ve m.temporalisin bir ksmna giden motor dallar da tayabilir).

N.mandibularis n Kk Dallar

N.FACIALIS (Yz siniri) CN-VII

N.trigeminusN.vestibulocochlearisN.facialis propriaN.intermediusN.glossopharyngeusN.trochlearisPedunculus cerebellaris superiorPedunculus cerebellaris mediusPedunculus cerebellaris inferiorSulcus bulbopontinus

N.facialis ; Broncho-motor (SVE), parasempatik (GVE) ve duysal (SVA, GVA ve GSA) liflerden olumu mikst sinirdir.Sulcus bulbopontinusun d kesinden ponsu 2 kk halinde n.facialis propria (SVE) ve n.intermedius (GVE,SVA,GVA,GSA) olarak terk ederler.

SVEMimik kaslar, m. stylohyoideus, m. digastricus (venter post.), m. stapediusGVEGl. lacrimalis, gl, sublingualis, gl. submandibularis, minr tbSVADilin 2/3 n blm (TAD),GVA Nasopharynx mukozas,yumuak damak, az tabanGSAAuricula ve meatus acusticus ext.N. intermediusGVE, SVA, GVA, GSAN. facialis (propria)SVE N.FACIALIS (CN-VII) IKII ve K KK

N.FACIALIS PARS PETROSAdaki SEYR

Gang.geniculiMalleusncusMembrana tympanicaChorda tympani

Meatusun dibi olan fundusda CN VIIIden ayrlarak canalis facialise (Fallop kanal) girer ve i kulak boyunca da doru ilerler. Cavitas tympaninin i duvarna gelince sinir geniler (Ganglion geniculi) ve sonra promontoriumun stnden arkaya-aaya doru dnerek, kanaln d delii olan foramen stylomastoideumdan kafatasn terk eder.

Foramen stylomastoideum

Chorda tympaniN.stapedius

Cavitas tympani (Promontorium)N.petrosus majorMeatus acusticus internusN.facialis

N.FACIALIS YZDEK SEYR

Foramen stylomastoideumdan knca ne doru ynelip, yzn dyan kenarna ular.Gl.parotidea iinden nsal bir ekilde uzanarak geer ve yz blgesindeki mimik kaslarnda dalr.

Rr.temporalesRr.zygomatici Rr.buccalesR.marginalis mandibulaeRr.colli / cervicalesN.auricularis posteriorR.digastricusN.facialis

Rr. colli/cervicales

R.temporo- facialisR.cervico- facialisGl.ParotideaN.FACIALIS YZDEK SEYRGl.parotidea iinden nsal bir ekilde geii.

N.auricularis posterior

Rr.temporales

Rr. buccales

Rr. zygomatici

R. marginalis mandibulae

N.FACIALIS EKRDEKLER

1 tanesi motor - SVE (1- Nuc.nervi facialis),1 tanesi parasempatik GVE (2- Nuc.salivatorius superior / Nuc.lacrimalis),Dier 2 tanesi tad ve genel duyu SVA, GVA, GSA (3-Nuc.tractus solitarii, 4-Nuc.spinalis n.trigemini) beyin sapnda toplam 4/5 ekirdei vardr.

114341223432

N.FACIALIS - MOTOR EKRDE

Nuc.nervi facialis SVE - ekirdek

PonsPonsPonsun tegmentum blmnn alt ksmnda ve orta izgiye yakn olarak formatio reticularisin derinliklerinde yer alr.Buradan kan lifler, arkaya doru uzanr ve nuc.nervi abducentisi dolandktan sonra ne doru dnerler. Bu dn srasnda lifler, colliculus facialisi oluturur.Bu ekirdein lifleri, 2.farengeal arkusdan gelien mimik kaslar ile m.stylohyoideus, m.digastricus venter post. ve m.stapediusu innerve eder

Motor ekirdekBulbus

N.FACIALIS - MOTOR EKRDENucleus nervi facialisSVEMimik kaslar, M. stylohyoideus, M. digastricus (venter post.), M. stapediusNuc.n.abducentisN.facialisN.abducensPONS KEST

Pons

Nuc.nervi abducentisNuc.salivatorius superiorNuc.nervi facialisNervus intermediusGang.geniculiFor.stylomastoideum

Nuc. tractus solitarii

Nuc. tractus solitariiNuc.salivatorius superiorNuc.nervi facialis

Nuc.nervi abducentisGenu nervi facialis

N.FACIALIS - PARASEMPATK EKRDE

Nuc.salivatorius sup./ Nuc.lacrimalis GVE - ekirdek

PonsPonsNuc.n.facialisin arka-dyan tarafnda, pons ve bulbusun birleim yerinde (ounlukla tegmentum pontisin alt ksmnda) yer alr.Bu ekirdeklerin lifleri, n.intermedius iinde ilerler. Nuc.salivatorius superior kaynakl lifler; chorda tympani> n.lingualis> gang.submandibulare> gl.submandibularis ve gl.sublingualise gider.Nuc.lacrimalis kaynakl lifler; n.petrosus major> gang.pterygopalatinum> n.zygomaticus> n.lacrimalis yoluyla gl.lacrimalise az bir ksm lif ise gll.nasales ve gll.palatiniye gider.

Parasempatik ekirdekBulbus

N.FACIALIS - PARASEMPATK EKRDE

PonsNuc.nervi facialisNervus intermediusGang.geniculiFor.stylomastoideumNuc. tractus solitariiNuc.salivatorius superiorNuc.nervi facialisNuc.nervi abducentisGenu nervi facialisNucleus lacrimalisNuc. salivatorius sup./


Nuc.nervi abducentisNuc.salivatorius superiorGVEGl. lacrimalis,

Gl.sublingualis, Gl. submandibularis, Minr tkrk bezleri

N.FACIALIS - DUYSAL EKRDEKLER

Nuc.tractus solitarii / SVA, GVA - ekirdek Nuc.spinalis n.trigemini GSA - ekirdek

PonsPonsNuc.tractus solitarii Bulbus (medulla oblongata)da yer alan, fossa rhomboideann ortalar hizasndan decussatio pyramiduma kadar kolon eklinde sralanm bir dizi ekirdektir. TAD duyusu (SVA) lifleri, Nuc.tractus solitariinin st-d blmne N.intermedius (N.facialis) yoluyla gelir.TAD afferent yolu; N.lingualis > Chorda tympani > Gang.geniculi > N.intermedius > Nuc.tractus solitarii > Thalamus > Cortex 43.alanGVA lifler, ayn yolla Nuc.tractus solitariinin alt-i blmne ular.

Duysal ekirdeklerBulbusNuc.tractus solitarii Nuc.spinalis n.trigemini

PonsNuc.nervi facialisGang.geniculiNuc. tractus solitariiNuc.nervi facialisNuc.nervi abducentisGenu nervi facialis


Nuc.nervi abducentisN.FACIALIS - DUYSAL EKRDEKLER

Nervus intermediusForamen stylomastoideumNuc.salivatorius superiorKulak ve d kulak yolundan gelen genel duyuyu tayan GSA lifleri ise Nuc.spinalis nervi trigeminiye ular. Hem SVA (tad) ve GVA, Hem de GSA duyu lifleri nce Gang.geniculiye gelir. Buradaki nronlarn merkezi uzantlar ise n.intermedius iinde olarak nuc.tractus solitarii ve nuc.spinalis n.trigemini ye ular.

Nuc.salivatorius superiorSVATad duyusu,

GVA Yumuak damak, Az taban ve Nasopharynx mukozas,

GSA Auricula, D kulak yolu

N.FACIALIS GANGLION GENICULI


For.stylomastoideum


N.petrosus majorMeatus acusticus internusN.facialis

Cavitas tympani

Ganglion geniculi ; Canalis facialisin 1.dirseinde yer alan n.facialise ait bir duysal gangliondur. Gang.geniculinin Merkezi uzantlar, nuc.tractus solitarii ve nuc.spinalis n.trigeminiye gider.Periferik uzantlarnn ou chorda tympani ile dildeki tad tomurcuklarna giderek TAD DUYUSUNU (SVA) alglar.Biraz yumuak damak, az taban mukozas GVA duyusu ok az bir ksm lifleri ise kulak kepesi ve d kulak yolunun genel duyusunu (GSA) salar.

N.FACIALIS GANGLION GENICULI

Ganglion geniculiN.facialisPorus acusticus internusN.petrosus majorFor.stylomastoideumPlexus tympanicus N.facialisCanalis facialis (N.facialis)Cellulae mastoideaChorda tympani Cavitas tympani Tuba auditivaN.tympanicus

N.FACIALIS INTRACANALICULER DALLARI


For.stylomastoideum


N.petrosus majorMeatus acusticus internusN.facialis

Cavitas tympani

1- N.petrosus major ; N.facialisin ilk daldr. Gang.geniculiden ayrldktan sonra hiatus canalis facialisden geerek sulcus nervi petrosi majorise gelir.Plex.caroticus internustan gelen n.petrosus profundus (sempatik) ile for.lacerum zerinde birleerek n.canalis pterygoideiyi oluturur. Bu sinir gang.pterygopalatinuma gider. Buradan da parasempatik lifler, n.zygomaticus> n.lacrimalis ile gl.lacrimalise ular. 2- N.stapedius ; Cavitas tympani arka duvarnda n.facialisten ayrlr, ince bir kanaldan orta kulaa geerek m.stapediusu innerve eder

M.stapedius

N. petrosus profundus (sempatik)N. canalis pterygoidei (Vidius)Gang.pterygopalatinumN.FACIALIS INTRACANALICULER DALLARI

Ganglion geniculi1. N.petrosus major 2. N. stapedius(SVE) 3. Chorda tympani (SVA, GVE)(GVE, SVA) 3- Chorda tympani ; Foramen stylomastoideumdan kmadan hemen nce n.facialisten ayrlr.Cavitas tympani arka duvarnda ince bir kanaldan geerek orta kulak boluuna girer.Membrana tympanica i yzn de arkadan-ne ve yukar ilerler


Daha sonra fissura petrotympa- nica yoluyla fossa infratemporalise geer, n.lingualise katlr.Dilin 2/3 n blm tad duyusu Gang.submandibularise gelen parasempatik lifler yoluyla da gl.submandibularis, gl.sublingualis, gll.nasales ve gll.palatininin innervasyonu (GVE) salanr.

N.lingualis

CHORDA TYMPANI IKII ve SEYRN.trigeminusPlexus tympanicus

Ganglion trigeminaleGang.geniculiN.mandibularisN.lingualisN.glossopharyngeusM.stylohyoideus

R.stylohyoideus (N.facialis)R.digastricus (N.facialis)

M.digastricus (Venter post.)Processus mastoideusForamen stylomastoideumN.facialisCellulae mastoideae

Chorda tympani

N.mandibularisN.alveolaris inf.

Chorda tympani

N.lingualisN.mylohyoideus

Gang.submandibulareM.mylohyoideusM.digastricus (Venter ant.)

Gang.oticumN.petrosus minor (CN-IX)N.auriculotemporalisGl.parotideaFissura petrotympanicaN.auriculotemporalisChorda tympani- CN-VIIN.lingualis- CN-VGang.submandibulareGl.submandibularisGl.sublingualisM.mylohyoideusLinguaN.lingualis- CN-VN.FACIALIS CHORDA TYMPAN SEYR


N.stapediusN.facialisGang.geniculiGanglion trigeminaleN.trigeminusHiatus canalis nervi petrosi majorisN.ophtalmicusN.maxillarisN.mandibularisN.petrosus majorCavitas tympaniFissura petro- tympanicaGang. pterygopalatinumN.lingualisChorda tympaniFor.stylo mastoideumM.stylohyoideusM.digastricus (Venter post.)N.auricularis post.Canalis nervi facialis

ve YZ BLGESNE GR

N.facialis

R.temporofacialisR.cervicofacialisMeatus acusticus externusN.auricularis posteriorProc.mastoideusR.digastricusM.digastricus

MandibulaPostkanalikler dallar:

(SVE)1. N. auricularis posterior2. R. digastricus3. R. stylohyoideus4. R. temporofacialis5. R. cervicofacialisPlexus intraparotideusN.FACIALIS POSTCANALICULER DALLARI

N.FACIALIS POSTCANALICULER DALLARI

N.facialisden, for.stylomastoideum sonra- s karlar. Hepsi motor (SVE) dallar olup, mimik kaslarn innerve eder.lk 3 dal gl.parotideaya girmeden nce kar ve ba-boyun kaslarna gider.1-N.auricularis posterior ; Proc.mastoideusun n tarafndan yukarya ynelir ve dallara ayrlr :R.auricularis > m.auricularis post.;R.occipitalis > m.occipitofrontalisi (venter occipitalis) 2-R.digastricus ; For.stylomastoideum yaknnda n.facialis den ayrlr ve m.digastricusu innerve eder.3-R.stylohyoideus ; Genellikle r.digastricus ile birlikte for.stylomastoideum vaknnda n.facialisten kar ve m.stylohyoideusu innerve eder

N.auricularis post.M.stylohyoideusM.digastricus (Venter post.)R.stylohyoideus R.digastricus

lk 3 dal verdikten sonra gl.parotidea iinde 2 ana kte ayrlr :4- R.temporofacialis ; Gl.parotidea iinde plex.intraparotideusu oluturan ilk ktk olup yukar doru seyrederek dallarna ayrlr : Rr.temporales dallar m.occipitofrontalis (venter frontalis), m.orbicularis oculi ve m.corrugator superciliiyi innerve ederler.Rr.zygomatici ise m.orbicularis oculiyi innerve eder, Kornea refleksinin efferent kolunu yapar. 5- R.cervicofacialis ; Gl.parotidea iinde plex. intraparotideusu oluturan 2.ktk olup aa doru seyrederek dallarna ayrlr :Rr.buccales, her iki ktkten de lifler alr ve horizontale yakn seyrederler. Yanak,st dudak ve burun evresindeki mimik kaslarn innerve ederler.R.marginalis mandibulae dal ; m.risorius, alt dudak depressor ve ene ucu kaslarn innerve eder.R.colli, aaya uzanr, m.platysmay innerve eder.

N.FACIALIS POSTCANALICULER DALLARI

YZDE GL.PAROTIDEA NDE N.FACIALIS DAILIMIRr. colli/cervicales

R.temporo- facialisR.cervico- facialisGl.Parotidea

N.auricularis posterior

Rr.temporales

Rr. zygomatici

Rr. buccales

R. marginalis mandibulae

N.VESTIBULOCOCHLEARIS CN-VIII (Denge ve itme siniri)

N.facialis CN-VIIN.vestibularis CN-VIIIMeatus acusticus internusN.facialis CN-VIIN.vestibulocochlearis CN-VIIIN.cochlearis CN-VIIICochleaDuctus cochlearis

Ductus semicircularis

Canalis semicircularisMembrana tympanicaVestibulum

Yalnzca duysal (SSA) liflerden olumu olup, craniumdan dar kmayan tek kranial sinirdir.itme > n.cochlearis ; denge > n.vestibularis lifleri ortak bir klf iinde seyreder.

Tuba auditiva

N.vestibularisN.cochlearisGanglion vestibulareN.vestibulocochlearis (CN-VIII)Canalis semicircularesVestibulumN.VESTIBULOCOCHLEARIS

Sulcus bulbopontinus d kesinden ponsa tek kk halinde girerler.Birer periferik ganglionu ve pons+bulbusda merkezi ekirdekleri varN.vestibularis : Utriculus ve sacculustan ban pozisyonu + Canalis semicircularisden ba hareketleri ile ilgili impulslar tar.N.cochlearis : Cochleada bulunan corti organndan ses ile ilgili impulslar tar.

Cochlea (Gang.spiraleyi ierir)

Meatus acusticus internus

Ganglion vestibulare / Scarpa ganglionu : N.vestibularisin periferik ganglionu olup, denge ile ilgilidir ve meatus acusticus internusun dibinde yer alr.Periferik uzantlar > Canales semicircularesin ampulla snda yer alan crista ampullarislerde ve utriculus ile sacculustaki maculada bulunan reseptrik ty hcrelerinde sonlanr.Merkezi uzantlar > Nuc.vestibulareste sonlanr. Ganglia cochleare / Ganglia spiralia : N.cochlearisin periferik ganglionu olup, lamina spiralis osseann (i kulak-modiolus) i kenarnda yer alr ve iitme ile ilgilidir.Periferik uzantlar > Cochleada corti organndaki ty hcreleri Merkezi uzantlar > Nuc.cochleareste sonlanr.

N.VESTIBULOCOCHLEARIS - GANGLONLARI

N.ampullaris lateralis

N.ampullaris ant

N.utricularis

Gang.vestibulare (Pars superior)

Gang.vestibulare (Pars inferior)Radix vestibularisRadix cochlearisN.saccularisGanglia spiralia

N.ampullaris post.

N.VESTIBULOCOCHLEARIS - EKRDEKLER

Nuc.vestibulares : Statik ve Kinetik denge ile ilgili 4 ekirdek vardr. Nuc.vestibularis lateralis- medialis- superior- inferiorPons ve Bulbusun gei yerindeki area vestibulariste yer alr (4.ventrikl taban).Bu ekirdekler, vestibulum ve canalis semicircularis ile cerebellumdan afferent lifler alr.Cerebellum, medulla spinalis, CN- III,IV ve VI ekirdekleri, cortex cerebriye efferent lifler gnderir.

Nuc.vestibularis superiorNuc.vestibularis medialis

Nuc.vestibularis lateralisNuc.vestibularis inferior

Flocculus cerebelliCerebelluma direkt giden lifler N.vestibulocochlearisRadix vestibularisGang. vestibulareCanales semicirculares


Nuc. cochlearis anterior ve posterior : itme ile ilgili 2 ekirdektir.Pedunculus cerebellaris inferiorun zerinde olarak pons ve bulbusun iinde, 4.ventrikl tabannda ve nuc.vestibularesin dorso-lateralinde yer alrlarBu ekirdekler, Cochleadaki corti organndan afferent lifler alr. Efferent lifleri; iitme yolunu oluturur.

Nuc.cochlearis anterior

Nuc.cochlearis posteriorN.vestibulocochlearis

Radix cochlearis

Cochlea ve Ganglia spiralia


Nucleus vestibularis superior / lateralis / medalis / inferior

Nucleus cochlearis anterior ve posteriorVestibuler ekirdekler ile Cochlear ekirdeklerin Beyin sapndaki topografik yerleimi Macula (Utriculus ve Sacculus) Statik denge ile ilgilidir - Nuc.vestibularis inf.Ductus semicirculares (Ampulla) Kinetik denge ile ilgilidir - Nuc.vestibularis sup.

N.vagus

N.GLOSSOPHARYNGEUS (Dil - Yutak siniri) - CN IXN.glossopharyngeusN.accessorius

Motor, duysal ve parasempatik lifleri olan mikst bir sinirdir.Medulla oblongatann n-d yznn yar st ksmnda yer alan sulcus retroolivarisden, bulbusu 3-5 kk halinde terk eder.Fossa cranii posteriorda dyana doru ilerleyen N.glossopharyngeus (CN-IX) lifleri ; CN-X ve CN-XI lifleri ile birlikte for.jugulareden kafatasn terk eder.

SVE GVE SVA GVA GSALFLER :MotorParasempatikDuysal}

N.GLOSSOPHARYNGEUS

Gang.oticum

Gl.parotideaParasempatik liflerForamen jugulareGanglion superius / jugulareGang.inferius / nodosumM.stylopharyngeusSinus caroticusMusculi pharyngeiA.carotis communis

N.glossopharyngeus (CN-IX)Bulbus (Medulla oblongata)

For.jugularenin hemen bitiminde yer alan ganglion superius ve ganglion inferius adl periferik ganglionlarna gelir.Sinirin periferik uzantlar; boynun st ksmnda v.jugularis int. ve a.carotis int. arasnda olarak pharynx yan duvarnda aa-ne iner. M.stylopharyngeus ile m.styloglossus arasndan geerek dil kkne ular ve u dallarna ayrlr.Her iki ganglionun merkezi uzantlar ise duysal ekirdekler olan nuc.tractus solitarii ve nuc.spinalis n.trigeminiye ular.

N.GLOSSOPHARYNGEUS - FONKSYONLARIMotor fonksiyonlar : SVE lifler - m.stylopharyngeusu innerve eder (Ayrca rr.pharyngei dallar n.vagus ile birlikte plexus pharyngeus u oluturup m.constrictor pharyngis sup. !? innerve eder) GVE lifler ise gl.parotideann parasempatik innervasyonunu salar.Duysal fonksiyonlar : SVA lifleri - dilin 1/3 arka ksmnn tad duyusunu ;GVA lifleri - oropharynx, tonsilla palatina, larynx ve dilin 1/3 arka ksmnn genel duyusunu (ar, s, basn, dokunma) ; Ayrca sinus caroticus ve glomus caroticum dan gelen baroreseptr ve kemoreseptr impulslarn da beyin sapndaki ekirdeklere iletir. GSA lifleri auricula ve meatus acusticus externus derisi ile cavitas tympani ve tuba auditiva mukozasnn genel duyusunu salar.

N.GLOSSOPHARYNGEUS MOTOR EKRDEK

Nuc. ambiguus : Bulbusun tegmentum blmnde, formatio reticularisin derinliklerinde yer alr.CN - IX, X ve XI in ortak ekirdeiBu ekirdein st blm CN-IX un motor ekirdeini oluturur.SVE karakterindeki bu ekirdein lifleri III.arcus pharyngeustan gelien kaslar innerve eder. (M.stylopharyngeusu ve CN-X ile birlikte m.constrictor pharyngis)

Nuc.salivatorius inf.Nuc.ambiguus

Nuc.tractus solitarii- TAD

Nuc.tractus solitarii

For.jugulareN.tympanicusGang.inferius

Gang. superius

Nuc.spinalis nervi trigeminiR.musculi stylopharyngeiRami pharyngei

R.sinus caroticiPONS

Nuc.tractus solitarii (Pars superior-TAD)

Nuc.tractus solitarii (Pars inferior- Glomus caroticum ve Sinus caroticus)Nuc.salivatorius inf.Nuc.ambiguusN.glossopharyngeus

N.GLOSSOPHARYNGEUS

Nuc.salivatorius inf.Nuc.ambiguus

Nuc.tractus solitarii- TAD

Nuc.tractus solitarii

For.jugulareN.tympanicusGang.inferius

Gang. superius

Nuc.spinalis nervi trigeminiR.musculi stylopharyngeiRr.pharyngei

R.sinus caroticiPARASEMPATK EKRDEK Nuc. salivatorius inferior : Bulbusun tegmentum blmnn st ksmnda yer alr. Bu ekirdekten kaynaklanan lifler, ganglion oticumda nron deitirip N.auriculotemporalis (CN-V) yoluyla Gl.parotideaya gider ve bu bezin parasempatik innervasyonu salar

Nuc.salivatorius inf.Nuc.ambiguusPONSBULBUS

N.GLOSSOPHARYNGEUS-DUYSAL EKRDEKLER


PonsPonsNuc.tractus solitarii Bulbusda yer alan, fossa rhomboidea nn ortalar hizasndan decussatio pyramiduma kadar kolon eklinde sralanm bir dizi ekirdektir. TAD duyusu (SVA) lifleri, nce gang.inferius ve superiusa oradan da nuc.tractus solitariinin pars superior blmne CN-IX ile gelir GVA lifleri de ayn yolu izleyerek nuc.tractus solitariinin pars inferior blmne ular (Hem dil, yutak, yumuak damak, cavitas tympani ve tuba auditiva mukozas; Hem de sinus caroticus ve glomus caroticumdaki reseptrlerden gelen impulslar).


N.GLOSSOPHARYNGEUS-DUYSAL EKRDEKLER

PonsPonsBulbusNuc.spinalis n.trigeminiNuc.spinalis nervi trigemini : Pons + Bulbus + Medulla spinalis boyunca postero lateral konumda kolon eklinde seyreden bir dizi ekirdektir. 3 blm vardr : Oral - nterpolar Caudal.Bu ekirdek normal de CN-Ve aittir. Ancak CN-IX ile nce ganglion superiusa gelen GSA lifleri daha sonra bu ekirdee gelir. GSA lifleri, kulak ve d kulak yolundan gelen genel duyuyu tar

Duysal ekirdeklerNuc.tractus solitarii / SVA, GVA - ekirdek Nuc.spinalis n.trigemini GSA - ekirdekNuc.tractus solitarii

Nuc.salivatorius inf.Nuc.ambiguusNuc.trac.solitarii- SVA

Nuc.tractus solitarii- GVA

For.jugulare

N.tympanicusGang.inferius

Gang. superius

Nuc.spinalis nervi trigemini

N.GLOSSOPHARYNGEUS PERFERK DALLARI N.tympanicus

N.caroticotympanicusR.tubariusN.petrosus minorPlexus caroticusCanaliculus tympanicus ve N.tympanicusGanglion superiusGanglion inferiusN.glossopharyngeus

Plexus tympanicus1- N.tympanicus Ganglion inferiustan kan duysal lifler ve parasempatik liflerden oluur.Yukar bir seyirden sonra pars petrosa alt yzndeki canaliculus tympanicusdan geerek cavitas tympanica ya girer ve promontorium zerinde plex. tympanicus oluumuna itirak eder.

N.tympanicus ieriindeki GSA lifler (genel duyu) plexus tympanicustan karak evre mukozalarda (cavitas tympani, tuba auditiva ve cellulae mastoideae) sensitif innervasyon salar.

N.tympanicusN.glossopharyngeusN.trigeminusN.mandibularisPlexus tympanicusN.petrosus minorGanglion oticumN.auriculotemporalisGlandula parotideaPostgang. parasempatik lifler (N.auriculotemporalis iinde seyreder)

Yoluna devam eden GVE lifler (preganglioner parasempatik), fossa cranii mediada n. petrosus minoru oluturur

N.GLOSSOPHARYNGEUS PERFERK DALLARI N.tympanicus

N.petrosus minor, for.ovaleden geerek, gang. oticuma ular. Buradan itibaren postganglioner parasempatik lif olarak n.auriculotemporalis (n.mandibularis > n.trigeminus) yoluyla gl.parotideaya ular ve parasempatik innervasyon salanr.Sempatik innervasyon ise gang.cervicale superiusdan gelen lifler plex.caroticus externusa oradan da beze gelen arterlerin duvarnda olarak gl.parotideaya ular.

N.GLOSSOPHARYNGEUS PERFERK DALLARI

Ganglion superiusGanglion inferiusN.glossopharyngeusN.vagusR.musculi stylopharyngeiR.sinus carotici (CN-IX)Rr.pharyngei (CN-IX)R.sinus carotici (CN-X)Rr.pharyngei (CN-X)Sinus caroticusPlexus pharyngeus Rr.tonsillares

Rr.linguales

N.tympanicus2 - R.musculi stylopharyngei Tek SVE (motor) daldr. III. faringeal arkusdan gelien m.stylopharyngeusu innerve eder.3 - Rr.tonsillares Tonsilla, palatum molle ve isthmus faucium mukozasnn genel duyusunu (GVA) salar.4 - Rr.linguales Dallardan biri dilin 1/3 arka ksm ve sulcus terminalis yaknndaki mukozadan genel duyu (GVA) alrken, dier dal ise dilin 1/3 arka blmnn TAD duyusunu (SVA) tamaktadr.

N.GLOSSOPHARYNGEUS PERFERK DALLARI

M.stylopharyngeusM.hyoglossusR.sinus caroticiRr.pharyngeiA.carotis externa

V.jugularis int.

CN-IX

5 - Rr.pharyngei N.vagustan gelen ayn isimli dallar (motor + parasempatik) ve gang.cervicale superiusdan gelen sempatik dallar ile birlikte plexus pharyngeus yapmna katlr. CN - IX yoluyla gelen bu dallar pharynx ve yumuak damak mukozasnn duysal innervasyonunu (GVA) salar.6 - R.sinus carotici A.carotis internann n yzn izleyerek sinus caroticus ve glomus caroticuma ular. Buradan ald GVA duyularn (dokunma, basn, s...) gang.inferiusa, oradan da nuc.tractus solitariiye iletir.

R.sinus carotici

Rr.pharyngeiRr.lingualesRr.tonsillaresR.musculi stylopharyngeiN.glossopharyngeusN.tympanicusGang.inferiusGang.superiusFor.jugulareN.GLOSSOPHARYNGEUS PERFERK DALLARI

TAD DUYUSU LETMTad merkezi (43.alan)Nuc.ventralis posteromedialis/ VPM (Thalamus)PonsNuc.tractus solitarii (bulbus)N.vagus (CN-X)N.facialis (CN-VII)N.glossopharyngeus (CN-IX)

N.vagus

N.VAGUS (Gezgin sinir) - CN - XN.glossopharyngeusN.accessorius

Motor, duysal ve parasempatik lifleri olan mikst bir sinirdir.Medulla oblongatann n-d yznn yar st ksmnda yer alan sulcus retroolivarisden, bulbusu 8-10 kkle terk eder.Fossa cranii posteriorda dyana doru ilerleyen N.vagus (CN-X) ; CN-IX ve CN-XI lifleri ile birlikte for.jugulareden kafatasn terk eder.

SVE GVE SVA GVA GSALFLER :

Figure 8.48 Cranial nerves exiting the cranial cavity.Downloaded from: StudentConsult (on 15 March 2005 11:11 AM) 2005 Elsevier BASIS CRANII INTERNADAK DELKLERDEN GEEN KRANAL SNRLER

Bulbus olfactoriusNn.olfactorii (CN-I)N.ophtalmicus (CN-V)N.opticus (CN-II)N.oculomotorius (CN-III)

N.maxillaris (CN-V)N.mandibularis (CN-V)N.trigeminus (CN-V)Ganglion trigeminaleN.facialis (CN-VII)N.vestibulocochlearis (CN-VIII)N.glossopharyngeus (CN-IX)N.vagus (CN-X)N.hypoglossus (CN-XII)N.abducens (CN-VI)N.trochlearis (CN-IV)N.trigeminus (CN-V)N.accessorius (CN-XI)For.jugulareden geen kranial sinirler renkli yazlmtr.

*

PonsGang.sup.ve inferiusMed.oblongataN.vagus (CN-X)For.jugulareRr.pharyngeiSinus caroticusN.laryngeus sup.PulmoCor

LienHeparVesica biliarisGasterRen

ntestinum tenueColon (Prox.blm)

Kranial sinirler iinde en uzun ve en geni innervasyon alanna sahiptir.Ba, Boyun, Gs ve Karn blmleri vardr.For.jugularenin hemen altnda (bazen gang. superius delik iinde veya ncesindedir) 1 cm aralkla yer alan iki periferik ganglionuna (Gang.superius ve gang.inferius) urar.

N.VAGUS (Gezgin sinir) CN - X

Cn-x

R.pharyngealisGang.inferiusV.jugularis int.A. carotis externaR.cardiacus

N.laryngeus sup. (R.ext. ve internus)

N.vagus CN-X

Gang.superiusdan sonra boyun da ilk dallarn vermeye balar. N.vagus, boyunda vagina carotica iinde (arka tarafta yer alr) a.carotis interna (daha sonra a.carotis comm.) ve v.jugularis interna ile birlikte aa doru seyreder.Ba-boyun dnda innervasyon yapan tek kranial sinirdir.Boyun blgesinde dilin kk ksmnn tad duyusu ile birlikte meninx, auricula,pharynx, larynx, glomus caroticumu innerve eder.Thoraks iinde sa-sol n.vagus seyri farkldr.

N.VAGUS - BOYUNDAK SEYR

R.glomus carotici

N.vagus sinisterN.vagus dexterN.VAGUS BOYUNDA ARKADAN GRNMFor.jugulareden kCN-XIin radix cranialisi gang.inferiusun hemen altnda n.vagus ile birleir.Bu dallar, daha sonra R.pharyngealis ve N.laryngeus recurrens iinde olarak seyreder.

Radix cranialis (CN-XI)

V.jugularis internaM.sternocleidomastoideusM.trapeziusM.scalenus mediusN.phrenicusA.transversa colliPlexus brachialisA.suprascapularis

A.carotis communisA.thyroidea inferiorN.vagusTruncus thyrocervicalisA.subclavia (I.blm)V.jugularis externaClaviculaV.subclavia

N.VAGUS - BOYUNDAK SEYR M.scalenus anteriorA.subclavia (III.blm)N.VAGUSun vagina carotica iindeki konumu

N.VAGUS SEYR THORAXa GR

A.-V. thyroidea superiorA. thyroidea superior

V. thyroidea media

A. thyroidea inferior

N.vagus sinisterTruncus thyrocervicalisV. thyroidea inferiorN.laryngeus recurrens sinister

N.laryngeus recurrens dexter (A.subclaviann arkasndan geii)

M.thyrohyoideusN.laryngeus recurrens dexterA.subclavia dextraN.vagus dexter

Arcus aortaeN.laryngeus recurrens sinister (Arcus aortaenn arkasndan geii) *N.laryngeus recurrenslerin, Gl.thyroidea alt ularna yakn seviyede a.thyroidea inferior ile apraz klinikte nemlidir.**

N.laryngeus recurrens dexter (A.subclaviann arkasndan geii)N.laryngeus recurrens sinister (Arcus aortaenn arkasndan geii) Plex.oesophagealesN.VAGUS THORAXda SEYR N.vagus dexterN.vagus sinisterTracheann dyannda seyri Radix pulmonisin arkasndan geii Oesophagus ile ok yakndan komuluuHiatus oesophagusdan geerek karn boluuna girii.

N.VAGUS THORAXda SEYR

A.subclavia dextrann n yznden geiiThoraxda, zofagusun yan yznden arka yzne geerek aaya doru inmesiDiafragmada hiatus oesophageusdan geince truncus vagalis posterior adn alarak abdomene girmesi ve midenin arka yznde dalmasAyrca karacier, bbrek, ince barsak ve kaln barsak (colon transversumun ilk yars)da innervasyon salar.

N.VAGUS DEXTER SEYR :

Arcus aortaenn n yznn sol tarafndan gemesiThoraxda, zofagusun yan yznden-n yzne geip aaya iniiHiatus oesophageusdan geince truncus vagalis anterior adn alarak abdomene girmesi ve midenin n yznde dalmasAyrca karacier, pankreas ve duodenumu da innerve eder.

N.VAGUS SNSTER SEYR : A.subclavia dextra

N.vagus sinisterN.vagus dexterOesophageusTruncus vagalis anteriorGasterTruncus vagalis posteriorPlexus oesophageus

Plexus coeliacus, plexus mesentericus superior, plexus renalis yapmna katlr.

Plexus hepatici, Plexus coeliacus yapmna katlr.

n Laterjet sinirini verir.

Arka Laterjet sinirini verir.

N.VAGUS THORAX ve ABDOMENde SEYR

N.VAGUS FONKSYONLARIMotor fonksiyonlar : SVE lifler 4. ve 6. faringeal arkusdan gelien kaslara gider. M.levator veli palatini ve m.uvulae (yumuak damak kaslar), M.palatoglossus (dil kas), Pharynx kaslar (plexus pharyngeus yoluyla) ve Larynxin tm kaslarn innerve eder. GVE lifler - zofagus, Mide, nce barsaklarn tm, Kaln barsaklar (flexura coli sinistraya kadar), Trachea, Akcier ve Safra yollarnn dz kaslar ile salg bezlerini (parasempatik) innerve eder. Ayrca kalbin parasempatik innervasyonunu salar.Duysal fonksiyonlar : SVA lifleri - Dilin kk ksmnn TAD duyusunu ;GVA lifleri - Pharynx, Larynx, Oesophagus, Mide, nce barsaklarn tm, Kaln barsaklar (flexura coli sinistra ya kadar), Trachea, Akcier ve Safra yollarnn mukozasnn genel duyusunu (ar, s, basn, dokunma) ; Ayrca sinus caroticus ve glomus caroticumdan baroreseptr ve kemoreseptr impulslarn da iletir. GSA lifleri Dura mater, Kulak arka ksm derisi, meatus acusticus externus ve membrana tympanica genel duyusunu tar.

N.VAGUS - FONKSYONLARI

SVATad Duyusu GSA GSA GSA GVA GVA SVE GVEPharynx ve Larynx kaslarSinus caroticus ve Glomus caroticumSindirim ve Solunum yollarnn mukozas ve salg bezleriDura materMeatus acusticus externusAuricula

N.VAGUS - EKRDEKLER 1 motor (SVE) ekirdei > Nuc.ambiguus1 parasempatik (GVE) ekirdei > Nuc.dorsalis nervi vagi2 tane de duysal (SVA, GVA, GSA) ekirdei > Nuc.tractus solitarii ve Nuc.spinalis nervi trigemini

2 tane periferik ganglionu (Ganglion superius ve inferius) vardr.

N.VAGUS MOTOR EKRDEK (SVE)

Nuc.spinalis nervi trigemini

PONS

Nuc.salivatorius inf.N.vaguseus

Nuc. ambiguus : Bulbusun tegmentum blmnde, formatio reticularisin derinliklerinde yer alr.CN - IX, X ve XI in ortak ekirdeiBu ekirdein orta blm CN-X un motor ekirdeini oluturur.SVE karakterindeki bu ekirdein lifleri IV. ve VI. arcus pharyngeus dan gelien kaslar innerve eder. (Palatum molle, Pharynx, Larynx)Her iki hemisferden lifler alr.

Nuc.tractus solitarii (Pars superior-TAD)

Nuc.ambiguusOliva

N.vagusNuc.dorsalis nervi vagi

Nuc.dorsalis n.vagiNuc.ambiguusNuc.trac.solitarii- (Pars superior)Nuc.tractus solitarii (Pars inferior)Gang.inferiusR.pharyngeusN.laryngeus superior

Gang. superius

Foramen jugulareNuc.spinalis nervi trigeminiNuc.spinalis nervi trigemini

Nuc.tractus solitarii (Pars inferior)PONS

N.VAGUS PARASEMPATK EKRDEK (GVE)

BULBUSPONS

Nuc.ambiguusNuc.dorsalis nervi vagi

Nuc. dorsalis nervi vagi : Bulbusun tegmentum blmnde, nuc.salivatorius inf.un altnda ve nuc.nervi hypoglossinin arka-d tarafnda olarak IV.ventrikl tabannn yar-alt ksmnda yer alr. Bu ekirdekten kaynaklanan lifler, prevertebral veya intramural (organ duvarndaki) ganglionlarda sinaps yapar.Daha sonra postganglioner lif olarak yumuak damak, pharynx, thorax ii organlar ile karn ii organlara ait (flex.coli sin.ya kadar) dz kas ve salg bezlerini innerve eder.

N.VAGUS - DUYSAL EKRDEKLER


PonsPonsNuc.tractus solitarii Bulbusda yer alan, fossa rhomboideann yar alt blmnn derinliklerinde decussatio pyramiduma kadar kolon eklinde sralanm bir dizi ekirdektir. TAD duyusu (SVA) lifleri, dilin kk ksmndan ald impulslar nce gang.inferiusa oradan da nuc.tractus solitariinin pars superiora tar GVA lifleri de ayn yolu izleyerek nuc.tractus solitariinin pars inferior blmne ular (Hem cavitas tympani, yutak, gs ve karn ii organlarn mukozas; Hem de sinus caroticus ve glomus caroticum daki reseptrlerden gelen impulslar).


PonsPonsBulbusNuc.spinalis n.trigeminiNuc.spinalis nervi trigemini : Pons + Bulbus + Medulla spinalise kadar kolon eklinde uzanan bir dizi ekirdektir.Bu ekirdek normal de N.trigeminusa (CN-V) aittir. Ancak CN-X ile nce gang.sup.a gelen GSA lifleri daha sonra bu ekirdee ular. GSA lifleri, fossa cranii posterior duras, retroauricular ve d kulak yolu derisinden kk bir alann genel duyusunu iletir.

Duysal ekirdeklerNuc.tractus solitarii / SVA, GVA - ekirdek Nuc.spinalis n.trigemini GSA - ekirdekNuc.tractus solitarii

Nuc.salivatorius inf.Nuc.ambiguusNuc.trac.solitarii- SVA

Nuc.tractus solitarii- GVA

For.jugulare

N.tympanicusGang.inferius

Gang. superius

Nuc.spinalis nervi trigeminiN.VAGUS - DUYSAL EKRDEKLER

Ganglion superius ve ganglion inferius adnda 2 tane periferik ganglionu vardr. Ganglion inferiusda yer alan nronlarn merkezi uzantlar SVA liflerini nuc.tractus solitariinin pars superior blmne tarken,GVA liflerini ise nuc.tractus solitariinin pars inferior blmne tamaktadr.Ganglion superiusda yer alan nronlarn merkezi uzantlar GSA liflerini nuc.spinalis nervi trigeminiye tamaktadr.

N.VAGUS PERFERK GANGLONLARI

N.VAGUS PERFERK DALLARI

R.pharyngeus N.laryngeus superior A.subclavia dextra

Arcus aortae

R.auricularis

N.vagus

R.meningeusGang. superiusGang. inferiusN.laryngeus sup. (R.internus)N.laryngeus sup. (R.externus)

N.laryngeus inferiorN.laryngeus recurrensPlexus pharyngeus

3- R.pharyngeus Yumuak damak ve yutak kaslarnn motor (SVE) innervasyonunu salayan temel daldr. IV. ve VI.faringeal arkusdan gelien kaslar innerve eder (M.levator veli palatini, M.uvulae, M.palatopharyngeus, M.salpingopharyngeus ve Mm.constrictor pharyngei). Ayrca Plex.pharyngealise gang.inferius dan gelen duysal lifleri (GVA) tayan periferik dallar da katlr; Bu dallar pharynx mukozasnn innervasyonunu salar.

1- R.meningeus Gang.superiusdan kp, for.jugulare yoluyla yeniden kraniuma girer, fossa cranii post.da dura materin genel duyusunu (GSA) salar. 2- R.auricularis (Arnold) Gang.superiusdan kar, canaliculi mastoideiye girer, fissura tympnomastoidea dan dar kp; Kulak arka yz ve d kulak yolundaki kk bir deri blmnn genel duyusu (GSA) salar.


Membrana thyroideaM.cricothyroideusN.laryngeus recurrens dexterA.subclaviaManubrium sterniArcus aortaeA.pulmonalis dextraGang.inferiusN.laryngeus sup.R.internusR.externusN.vagus sinister

N.laryngeus recurrens sin.TracheaA.subclaviaLig.arteriosumA.pulmonalis Oesophagus4- N.laryngeus superior Hyoid kemiin cornu majusu seviyesinde 2 dala ayrlr : a) R.internus ; Gang.inferius kkenli (GVA) lifleri tar, membrana thyroideay delerek larynx i yzne ular ve plica vocalis stndeki mukozay duyulandrr. b) R.externus ; SVE kkenli lifleri tar, m.cons.pharyngis inf. ve m.cricothyroideusu innerve eder.

5- N.laryngeus recurrens Solda thorax iinde n.vagustan ayrlp, arcus aortaenn arkasndan dolanrken; Sada boyunda CN-Xdan ayrlp, a.subclavia arkasndan geer. Trachea ile oesophagus arasnda yukarya ilerler. Tiroid bezi loblarnn alt ular seviyesinde a.thyroidea inf. ile apraz klinik adan nemlidir. Daha sonra m.cons.pharyngis inf. delip, larynxe girer. Tm larynx kaslarn ve plica vocalis altnda kalan mukozay innerve eder. N.laryngeus inf., Rr.tracheales, Rr.oesophagei, Rr.pharyngei adl dallar vardr.

N.vagus dexter

N.LARYNGEUS SUP. ve RECURRENSin SEYR A. thyroidea superior

A. thyroidea inferiorA.subclavia sinistra

Gl.parathyroidea superiorGl.parathyroidea inferior

Truncus thyrocervicalis

N.laryngeus recurrens dexter

N.laryngeus recurrens sinisterN.vagusN.vagusN.laryngeus sup.R.internusR. externusM.cricothyroideusN.laryngeus inf.N.laryngeus recurrens sinisterA.subclavia dextraArcus aortaeARKADAN NDEN


R.pharyngeus N.laryngeus sup.R.internusR.externusN.vagusN.laryngeus inf.Arcus aortaeN.laryngeus recurrensN.laryngeus inf.M.crico-thyroideusA.subclavia dex.

Truncus brachicephalicusRr.cardiaci cervicales6 - Rr.cardiaci cervicales superiores ve inferiores Boyun seviyesinde kan ve Plexus cardiacusa katlan n.vagus dallardr.

N.vagusRr.pharyngei N.laryngeus sup.R.externusR.internusM.cricothyroideus

Plexus cardiacusN.VAGUS THORAX SEYR N.vagusN.phrenicusRr.cardiaci cervicales superiores ve inferiores Boyunda n.vagustan kar ve thoraxa girerek plexus cardiacusa katlrlar.

N.VAGUS THORAX SEYR

N.vagus dexterN.vagus sinisterN.laryngeus recurrens sinisterLig.arteriosumTruncus sympathicusPlexus oesophageusPlexus pulmonalis posteriorPlexus pulmonalis anteriorNn.cardiaci cervicales

Rr.cardiaci thoracici, Rr.bronchiales, Rr.oesophageales Bu dallar plex.cardiacus, plex.pulmonalis ve plex.oesophageusu yapar.

N.VAGUS THORAX ve ABDOMEN SEYR

OesophageusGasterTruncus vagalis posteriorPlexus Oesophageus

N.vagus dexter

N.vagus, thoraxdaki seyrinde verdii GVE ve GVA dallar ile plexuslar oluturur.Sol n.vagus, zofagusun solun dan-n yzne doru dner ve truncus vagalis ant.u yapar; Sa n.vagus ise zofagusun sa kenarndan-arka yzne doru dner ve truncus vagalis post.u yapar.Her iki truncus vagalis, hiatus oesophageusdan geip karn boluuna girer. Soldaki, mide n yzne (Rr.gastrici ant.); Sadaki ise midenin arka yz ne (Rr.gastrici post.) dalr.Abdomende plex.hepatici, plex.ceoliacus, plex.renalis ve plex.mesentericus sup.a giden dallar verir.

N.vagus sinister

Truncus vagalis ant.n laterjet siniriArkja laterjet siniri

N.VAGUS -IKI VE SEYRGang.superius

Gang.inferiusn.vagusn.laryngeus recurrensTruncus vagalis post.Truncus vagalis ant.r.auricularisr.meningeusrr.pharyngealesn.laryngeus superiorrr.cardiaci cervicales superficialesrr.cardiaci cervicales profundusrr.cardiaci thoracicirr.bronchiales

N.vagus

N.ACCESSORIUS - CN XI (Eklenti siniri)N.glossopharyngeusN.accessorius

Motor (SVE) bir sinir olup, lifleri 2 ayr yerden kaynaklanr.Bulbus kkenli lifler Pars vagalis (Radix cranialis) Medulla spinalisin st ksmndan kken alan lifler Pars spinalis (Radix spinalis) adn alr.

SVELFLER :(Radix cranialis)(Radix spinalis)

N.ACCESSORIUS (Eklenti Siniri) CN-XI

Fibrae corticonuclearesNuc.ambiguusFor.magnumNuc.spinalis nervi accessoriiRadix spinalisRadix cranialisFor.jugulareN.vagusR.internus (N.vagusa katlm)R.externus (N.accessorius)M.sternocleidomastoideusM.trapeziusSpinal kkler : Medulla spinalisin ilk 5 servikal segmentinden orijin alan lifler, sulcus posterolateralis yaknndan kar.Yukarya ynelir, for.magnumdan geip, craniuma girer ve dyana doru dnerek for.jugulareye doru uzanr. Kranial kkler : Nuc.ambiguus orijinli (4-5 tane) olup; bulbusu, sulcus retroolivaristen terk eder ve dyana-for.jugulareye uzanr.Burada her iki kk birleir ve truncus nn.accessoriiyi oluturur.


For.jugulareN.vagus (CN-X)Kranial kklerin ayrlm ve R.internus olarak N.vagusa katlmN.accessorius M.sternocleidomastoideus

PonsMedulla oblongataRadix cranialisRadix spinalisFor.magnumMedulla spinalis (C1-C5) M.trapeziusTruncus nn.accessorii, for.jugulareden knca kranial kkleri r.internus eklinde n.vagusa katlr.Palatum molle,pharynx ve larynx kaslarna CN-X ile birlikte gider.Spinal kkleri ise r.externus eklinde gerek n.accessorius olarak aa ve arka-d tarafa doru ynelir; v.jugularis interna ile yakn komuluk yaparak seyreder.Boyunda proc.styloideus, m.stylohyoideus ve m.digastricus-venter post.un derininden geer, M.scm ve M.trapeziusu innerve eder.


A.carotis internaV.jugularis internaN.accessorius CN-XI

M.trapeziusM.sternocleidomastoideus

N.ACCESSORIUS MOTOR EKRDEK (SVE)

BULBUSPONS

Nuc.ambiguus (Alt blm)Nuc.nervi accessorii

MEDULLA SPINALISN.accessoriusun 2 motor ekirdei var.1- Nuc.nervi accessorii -Nuc.spinalis: Medulla spinalisin st 5 segmenti iinde cornu anteriusun dyan tarafnda columna grisea anteriorda yer alr.SVE karakterli bir ekirdektir.Embriyolojik dnemde, nuc.ambiguus un aaya doru kaymas sonucu bu ekirdeklerin olutuu kabul edilir. 2- Nuc. ambiguus : Medulla oblongata nn tegmentum blmnde yer alan bu ekirdek, CN- IX, X ve XI in ortak ekirdeidir. Bu ekirdein alt blm n.accessoriusa aitmi gibi olsa da gerekte n.vagusa aittir.

N.accessorius


N.hypoglossus (CN-XII)N.accessorius (CN-XI)Pars vagalis

Dil intrinsek kaslar M.styloglossusM.genioglossusM.geniohyoideusM.thyrohyoideusM.sternohyoideusM.omohyoideusOs hyoideumM.sternothyroideus(CN-V)BulbusMedulla spinalis M.trapeziusM.scmAnsa cervicalis

Radix cranialis CN-XI)

Radix spinalis (CN-XI)Pars spinalis

M.hyoglossus

(N.vagusa katlr)

N.HYPOGLOSSUS - CN XII (Dilalt siniri)

Motor (GSE) bir sinir olup, lifler 10-15 kk olarak sulcus preolivarisden (sulcus anterolateralis) bulbusu terk ederler.2 demet eklinde toplanan lifler a.vertebralis arkasnda olarak canalis n.hypoglossi yoluyla tek bir sinir olarak craniumdan kar. ekirdek : Medulla oblongatann tegmentum blmnn orta izgi yaknlarnda ve derinliklerinde yer alan nuc.nervi hypoglossidir.

N.hypoglossus

N.hypoglossusCanalis nervi hypoglossiN.spinalis (C1)For.magnumNuc.nervi hypoglossi

BULBUS

Nuc.nervi hypoglossiNuc. dorsalis nervi vagiNuc.ambiguus (Orta blm)Nuc.salivatorius inf.Nuc.nervi accessoriiMOTOR

N.HYPOGLOSSUS EKRDE

N.HYPOGLOSSUS - SEYR

N.hypoglossus

V.jugularis int.A.carotis int.M.digastricus (venter post.)Boyunda v.jugularis int. ile a.carotis int. arasnda, m.digastricus (venter post.) un derininde seyreder.Aaya doru ilerler ve a.occipitalisin arkasndan dolanp ne doru uzanr.Trigonum caroticuma girer radix sup. (r.descendens nervi hypoglossi) ve r.thyrohyoideus u verir.

Daha sonra bir kavis yapar, m.digastricus ara tendonunun derininden yukar doru ilerleyerek trigonum submandibulareye girer.M.hyoglossus ile m.mylohyoideus arasnda ne-yukar uzanarak dil kknden dil ucuna kadar ilerler ve dil kaslarn (m.palatoglossus hari) innerve eder.

N.vagusN.accessoriusCN-XII R.descendensM.mylohyoideusM.hyoglossusOs hyoideum

Chorda tympani (CN-VII)N.lingualis (V3)M.hyoglossusV.profunda linguaeV.dorsalis linguaeA.lingualisA.carotis communisV.jugularis interna

Rr.linguales

N.glossopharyngeusN.hypoglossus

A.occipitalis

R.sternocleidomastoidei

A.carotis externa

R.scm

M.digastricus (Venter post.)

M.hyoglossus

M.stylohyoideus

N.HYPOGLOSSUS - SEYR ve DALLARIN.hypoglossus

A.occipitalis

V.jugularis int.

N.HYPOGLOSSUS - SEYR ve DALLARI

N.hypoglossusM.thyrohyoideusM.omohyoideus (Venter superior)Ansa cervicalis (Radix superior)M.sternohyoideusM.sternothyroideusC1 spinal sinir C2 spinal sinir C3 spinal sinir Ansa cervicalis (Radix inferior)M.omohyoideus (Venter inferior)1- R.throhyoideus C1den gelen dal olup, m.throhyoideusu innerve eder.2- Radix sup. (r.descendens nn. hypoglossi) Gerek CN-XII dal deildir. C1-2? kaynakl olup, ansa cervicalis oluumuna katlr.

R.thyrohyideus

N.HYPOGLOSSUS - SEYR ve DALLARI

N.hypoglossus

Nuc.nervi hypoglossi

M.stylo-glossus

Dilin intrensek kaslar :M.longitudinalis superior linguaeM.transversus linguae M.longitudinalis inferior linguaeM.verticalis linguaeRr.linguales

C1,2,3 Rami ventralesGang.cervicale superiusAnsa cervicalis (Radix superior)Ansa cervicalis (Radix inferior)Ansa cervicalis M.genioglossusM.geniohyoideusM.hyoglossusM.thyrohyoideusM.omohyoideus (venter sup.)M.sternohyoideusM.sternothyroideus3- Rr.linguales Dilin intrensek kaslar ile ekstrensek kaslarn (m.palatoglossus hari) innerve eden gerek CN - XIIdir.

N.hypoglossusC1 spinal sinir lifiC1 spinal sinir

C3 spinal sinir R.geniohyoideus (C1)M.geniohyoideusR.thyrohyoideus (C1)M.thyrohyoideusAnsa cervicalis (Radix superior)

C2 spinal sinir Ansa cervicalis (Radix inferior)ANSA CERVICALIS OLUUMU

N.HYPOGLOSSUS DAILIMIMedulla oblongataDilin intrinsek kaslarCanalis hypoglossiDilin extrinsek kaslarN.hypoglossus (CN-XII)

KRANYAL SNRLERN GENEL ZELLKLER

Spinal sinirlerlerden farkl olarak dzensiz k dzeyleri

Kafatasn farkl delik ya da kanallardan terk etmesi

Farkl ilevsel lif komponentlerinin olmas

CN IV dnda hepsi n yzden kar

CN VIII kafatasn terk etmez

Motor ekirdeklerin periferik uzantlar (CN-IV dnda) ayn taraf yaplarna ular

Duysal ganglionlar k yerlerine yakn ya da uzak olabilir

Motor ekirdekleri, ikisi hari (VII ve XII) her iki korteksten innerve olur

4 kranial sinirin (CN III-VII-IX-X) parasempatik zellikleri vardr.

CN V-VII-IX-X , brankial arkus taslaklarndan gelien kaslar innerve eder

BAARILAR

**

3001-anatomi-kranial-sinirler-dersppt-09-10-2012.ppt1.73 mb

Documents