MESLEKİ DERİ HASTALIKLARI

Sıra No / Konu 35 / Mesleki Cilt Hastalıkları

Amaç Mesleki Cilt Hastalıklarının çalışma hayatındaki önemi, çeşitleri, tanı ve korunma yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak.

Öğrenim hedefleri

Mesleki cilt hastalıkları, Mesleki cilt hastalığına yol açabilecek etmenler, Korunma yöntemleri, Erken tanı yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak.

Alt başlıkları Mesleki cilt hastalıkları Mesleki cilt hastalığına yol açabilecek etmenler Korunma yöntemleri Erken tanı yöntemleri Örnek vaka çalışması

Süresi 4 saat

Eğitim şekli 1 saat örgün eğitim zorunludur.

Eğitici niteliği Yönetmeliğin 47/c (tıp)* -e(hekim) bendine uygun eğitimci *Halk sağlığı, göğüs hastalıkları, iç hastalıkları ve deri ve zührevi hastalıklar uzmanları.

A Grubu : Kimyasal Maddelerle olan meslek hastalıklarıdır,

B Grubu : Mesleki Deri kanserleri ve kanser dışı hastalıkları,

C Grubu : Mesleki Solunum Sistemi hastalıklarıdır,

D Grubu : Mesleki Bulaşıcı hastalıklardır,

E Grubu : Fiziksel Etkenlerle oluşan meslek hastalıklarıdır.

Meslek Hastalıklarının Sınıflaması

B Grubu: Mesleki Deri Hastalıkları:

B-1 Deri kanserleri ve prekanseröz deri hastalıkları ( kurum, zift, katran, asfalt, antrasen, mineral yağlar, parafin ve benzeri maddelerle )

B-2 Kanserleşmeyen cild hastalıkları

MESLEKİ DERİ HASTALIKLARI

TANIM: Mesleksel etkilenim nedeniyle oluşan derinin tüm patolojik durumlarına Mesleki deri hastalığı denir.

1939 yılında Amerikan Tıp Birliği Mesleki Dermatozları Komitesi meslek dermatozlarını “oluşumunda veya sürekliliğinde başlıca rolü mesleksel faktörlerin oynadığı deri hastalıkları’’ olarak tanımlamışlardır.

MESLEKİ DERİ HASTALIKLARI

Mesleki deri kanserleri ve mesleki deri kanseri dışındaki deri hastalıkları olarak ikiye ayırmak mümkündür.

Kanser dışındaki mesleki deri hastalıkları büyük oranda dermatit şeklinde kendini gösterir ve;kaşıntı,ağrı,kızarıklık,kabarıklık ve küçük kabarcıklar şeklinde ortaya çıkarlar.

MESLEKİ DERİ HASTALIKLARI

Derinin en üst tabakası dış ortamdaki kimyasallar, toksik maddeler, fiziksel etmenler vb. bir çok faktörden koruyucu özelliktedir. Derinin yağ tabakasının bu geçirmezlik özelliği bozulursa etkenler daha derinlere doğru penetre olup allerjik reaksiyona neden olan doğal proteinlerle birleşebilirler. Bu nedenle aslında bütün deri hastalıkları için geçerli olan korunma yöntemi; •deri bütünlüğünün bozulmasını önlemek, •bozulmuşsa toksik maddelerle temas etmemek, •risk faktörlerinden kaçınılabilir olanlarından kaçınmaktır.

Mesleki deri hastalıkları için başlıca risk faktörleri•Atopik dermatit olması,•Yapısal olarak kuru bir cilde sahip olmak, yada aşırı terleme varsa•Çalışma ortamında veya kişisel olarak evde kişisel hijyen tedbirlerine uymamak,•Çalışılan işin özelliğine göre devamlı suyla temas ediliyorsa, derinin koruyucu tabakasına zarar verebilir.•Alerjik reaksiyonların yoğun olduğu mevsimde çalışmak,•İşe giriş muayenesinde alınan anamnezde herhangi bir kimyasala duyarlılığı olduğu bilgisi alınanlar

MESLEKİ DERİ HASTALIKLARI

Ülkemizde kullanılan meslek hastalıkları sınıflamasına göre; mesleki deri hastalıkları, B grubu meslek hastalıkları grubunda yer alırlar ve tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de en sık görülen meslek hastalıklarıdır.

Ancak tanı koyarken •mesleki etiyolojinin gözardı edilmesi, •çalışanlar tarafından önemsenmemesi, •çoğunlukla önemli işgücü kaybı yapmadıklarından kayıtlara girmemesi vb. birçok nedenle az görüldüğü sanılmaktadır.

Oysa resmi kayıtlar dikkate alınmazsa yapılan epidemiyolojik çalışmalar göstermiştir ki mesleki deri hastalıkları en sık görülen meslek hastalıklarıdır.

MESLEKİ CİLT HASTALIKLARI

Deri hastalıkları meslek hastalıkları arasında en sık görülen hastalıklar olup en sık görüleni dermatitlerdir. Bunların %90’ı kontakt dermatittir.

Mesleki deri hastalıklarının en sık görüldüğü meslekler; kuaförler, berberler, makine operatörleri, galvanizleme işinde çalışanlar, deri ve kauçuk işlemede çalışanlar, boya ve printer mürekkebi gibi kimyasallar maddelerle temas eden çalışanlardır.

En sık başvuru şekli olan ekzematöz el dermatiti aşağıdaki meslek gruplarında sık görülür;

Ev kadınları Ev kadınları BerberlerBerberlerİnşaat işçileri İnşaat işçileri BoyacılarBoyacılarSağlık personeliSağlık personeli Metal işçileriMetal işçileriAşçılarAşçılar Fırıncı ve pastacılarFırıncı ve pastacılarBalıkçıBalıkçı BahçıvanBahçıvanLastik-plastik sanayiLastik-plastik sanayi..

MESLEKİ CİLT HASTALIKLARI

El dermatitlerinin çeşitli mesleklerdeki sıklığı ile ilgili istatistiki sınıflamalar yeterli olmamakla birlikte tüm dünyada en sık rastlanan mesleksel dermatit “ev hanımı” dermatitidir.

Düşük riskli mesleklerYöneticilik ve diğer büro işleri,Yöneticilik ve diğer büro işleri,

Bilimsel ve akademik ağırlıklı işler, Bilimsel ve akademik ağırlıklı işler,

(bilgisayar, gazetecilik, habercilik, avukatlık) planlamacılık, (bilgisayar, gazetecilik, habercilik, avukatlık) planlamacılık,

kayıt işleri ve kayıt işleri ve

sosyal ağırlıklı mesleklerde risk en azdır.sosyal ağırlıklı mesleklerde risk en azdır.

MESLEKİ CİLT HASTALIKLARI

Mesleki deri hastalıklarıyla ilgili bazı ortak özellikler;

Meslek faktörü kanıtlanabilir niteliktedir, yani etken işyerindedir.Tanı koyarken meslek dışı uğraşılar gözardı edilmemeli, çünkü mesleki deri hastalığına neden olabilecek etkenler günlük yaşantımızda çevremizde de bulunabilen maddeler olabilir.

Meslek hastalıklarının yaklaşık % 25- 35’i mesleki deri hastalıklarıdır. Ancak tanı koymayı ve kayda geçmeyi etkileyen faktörler nedeniyle ülkemizde “en az tanı konulan” meslek hastalıklarıdır.

Mesleki deri hastalıklarının % 90’ı ise kontakt dermatittir.Kontakt dermatitlerin % 80’i iritan , % 20’si alerjik kontakt dermatittir.

Mesleki deri hastalıklarının cilt bulgularında en sık rastlanan lokalizasyon ‘’ellerdir’’.

MESLEKİ CİLT HASTALIKLARI

.

MESLEKİ CİLT HASTALIKLARI

Mesleki deri hastalıkları Olası etkenleriKontakt dermatit

İrritan Kontakt dermatit İnorganik ve organik asitler, inorganik ve organik alkaliler, metal tuzları, solventler (alkoller, ketonlar, klorine solventler ve diğerleri), sabun ve deterjanlar

Allerjik Kontakt dermatit nikel ve nikel tuzları, krom tuzları, kobalt tuzları, organik civa bileşikleri, lastik katı maddeleri, metil metakrilat ve diğer akrilik monomerler, pentaeritriol ve diğer multifonksiyonel akrilatlar, etilendiamin, hekzametilentetramin ve formaldehit

Akneiform hastalıklar

Yağ aknesi

Chloracne

Pigmanter hastalıklar

Hiperpigmentasyon

Hipopigmentasyon

MESLEKİ CİLT HASTALIKLARI

Mesleki deri hastalıkları Olası etkenleriFotosesitivite Aktinik değişiklikler ve

porfiria kutanea tarda dahil olmak üzere fototoksik reaksiyonlar

Poliaromatik hidrokarbonlar, asfalt, katran, petrol, anstrasen, akridin ve fenantrenler,Boya ve fotoğrafçılık malzemeleri, amil-o, dimetilaminobenzoik asitfurocoumarinler (psoralenler)

Fotoalerjik reaksiyonlar

Halojenli silisilanidler ve ilgili diğer etmenler; 4, 6 diklorofenilfenoller,Boya ve fotoğrafçılık malzemeleri, amil-o, dimetilaminobenzoik asitfurocoumarinler (psoralenler)

Kontrakt ürtiker

Radyodermatitis İyonizan radyasyon

Deri kanserleri Skuamoz hücreli karsinoma

280-320 nm arasındaki ultraviyole ışınları, İyonizan radyasyon Arsenik, kurum, katran, petrol ürünleri, kreozot, kok ve gazlar, karasakız (zift)

Bazal hücreli karsinoma

280-320 nm arasındaki ultraviyole ışınları,İyonizan radyasyon Arsenik

Belirli malanoma tipleri

280-320 nm arasındaki ultraviyole ışınları,

I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I 10 102 103 104 105 106 107 108 109 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025

Frekans (Hertz)

X-ışınları Gama ışınları

ÖFT

I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I 10-13 10-12 10-11 10-10 10-9 10-8 10-7 10-6 10-5 10-4 10-3 10-2 0.1 1 101 102 103 104 105 106 107 108 109 1010 1011

Enerji (eV)

GAMA- ışınları

Enerji nakil hatlarıRadyo ve TV Mikrodalga

Kızılötesi Morötesi

(UV)

I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I 10 102 103 104 105 106 107 108 109 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025

Frekans (Hertz)

Gama ışınları

ÖFT

I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I 10-13 10-12 10-11 10-10 10-9 10-8 10-7 10-6 10-5 10-4 10-3 10-2 0.1 1 101 102 103 104 105 106 107 108 109 1010 1011

Enerji (eV) X ışınları

Enerji nakil hatlarıRadyo ve TV Mikrodalga

Kızılötesi Morötesi

(UV)

I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I 10 102 103 104 105 106 107 108 109 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025

Frekans (Hertz)

X-ışınları Gama ışınları

ÖFT

I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I 10-13 10-12 10-11 10-10 10-9 10-8 10-7 10-6 10-5 10-4 10-3 10-2 0.1 1 101 102 103 104 105 106 107 108 109 1010 1011

Enerji (eV)

UV-A UV-B UV-CU l t r a v i y o l e

Enerji nakil hatlarıRadyo ve TV Mikrodalga

Kızılötesi Morötesi

(UV)

I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I 10 102 103 104 105 106 107 108 109 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025

Frekans (Hertz)

Enerji nakil hatlarıRadyo ve TV Mikrodalga

Kızılötesi

ÖFT

I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I 10-13 10-12 10-11 10-10 10-9 10-8 10-7 10-6 10-5 10-4 10-3 10-2 0.1 1 101 102 103 104 105 106 107 108 109 1010 1011

Enerji (eV)

Morötesi

(UV)

X-ışınları Gama ışınları

Kızılötesi (infra red) radyasyon

I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I 10 102 103 104 105 106 107 108 109 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025

Frekans (Hertz)

Enerji nakil hatlarıRadyo ve TV Mikrodalga

Kızılötesi

ÖFT

I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I 10-13 10-12 10-11 10-10 10-9 10-8 10-7 10-6 10-5 10-4 10-3 10-2 0.1 1 101 102 103 104 105 106 107 108 109 1010 1011

Enerji (eV)

Morötesi

(UV)

X-ışınları Gama ışınları

MESLEKİ CİLT HASTALIKLARI

Bir dermatitin mesleki sebeple ortaya çıktığının göstergeleri şunlardır:

Eğer dermatit çalışmaya başlayan kişide daha önce görülmemiş ve ilk kez çalıştığı zaman görülmüşse,

İş sırasında şikayetleri artıyorsa,

Çalışmadığı zamanlarda semptomlar oluşmuyorsa,

Olası alerjenlere veya irritan faktörlere bir maruziyet açıkça ifade ediliyorsa

İş bir riskli meslek grubunda ise bu dermatitin mesleki olma olasılığı yüksektir.

Kontakt Dermatiti Dışındaki Deri Hastalıklarının Etkenlerine Göre Sınıflandırılması

a. Fiziksel nedenli mesleki deri hastalıkları:

Sıcak ve soğuk etkilenimine bağlı; Yanıklar, eritemler, siper ayağı ve donmalar

Radyasyon etkilenimine bağlı olarak ortaya çıkan radyodermit ve deri kanserleri

Güneş yanığı, sürtünme yanığı, nasır vb. diğer fiziksel nedenli mesleki deri hatalıkları

b. Biyolojik nedenli mesleki deri hastalıkları

Biyolojik nedenli mesleki deri hastalıklarının başlıcaları;

stafilokoksik erizipel, funguslara bağlı dermatofitler, hiperhidrozis, böcek ısırıkları, viarl ve riketsial hastalıkların deri bulgularıdır.

c. Kimyasal nedenli ve diğer nedenlerle ortaya çıkan mesleki deri hastalıkları

Kimyasal yanıklar ve ülserasyon ve cilt kanserleri, pigmentasyon bozuklukları

MESLEKİ CİLT HASTALIKLARI

Bir dermatitin mesleki sebeple ortaya çıktığının göstergeleri şunlardır:

Eğer dermatit çalışmaya başlayan kişide daha önce görülmemiş ve ilk kez çalıştığı zaman görülmüşse,

İş sırasında şikayetleri artıyorsa,

Çalışmadığı zamanlarda semptomlar oluşmuyorsa,

Olası alerjenlere veya irritan faktörlere bir maruziyet açıkça ifade ediliyorsa

İş bir riskli meslek grubunda ise bu dermatitin mesleki olma olasılığı yüksektir.

MESLEKİ CİLT HASTALIKLARI

SIK RASTLANAN İritanlar:

Deterjan, Sabun ve Şampuan, Bakım ürünleriAlkali ve asitlerEt, balık, meyve suları, alkol ve dezenfektan maddeler, TozHamur, unPetrol,Makine yağlarıMekanik travmaFiberglaslar

SIK RASTLANAN Allerjenler

TuzlarNikelÇimentoEpoksi reçineleriLastik kimyasallarıFenilendiaminFormaldehitKoku ve renk maddeleriKoruyucu maddelerGluteraldehitKauçukLastik ve deri eldivenTahtaTerebentinSaç boyaları ve perma solüsyonu ResinlerBoyalar ve boya katkı maddeleri

MESLEKİ CİLT HASTALIKLARI

Mesleki Cilt Hastalıklarının Tanısının konması:

Bir dermatitin morfolojisi ve vücuttaki dağılımı, hastalığın etiyolojisi hakkında tanımlayıcı bir bilgi vermez.

Bu nedenle mesleki deri hastalıklarının tanısında anamnezin önemi büyüktür:

1.Anamnez: Dermatit ile başvuran hastaya öncelikle ayrıntılı sorgulama yapılmalıdır:

•Meslek öncesi deri hastalığı olup olmadığı, •Yaptığı işi ayrıntılı olarak sorgulayarak iritan veya allerjik

maddelere temas olup olmadığı, •Temas ile lezyonların başlangıcı arasındaki sürenin uyumu olup

olmadığı,•Deri bulgularının veya şikayetlerinin başlangıç yeri ve anatomik

lokalizasyonu,•Hobileri, ikinci işi veya evdeki temas eden allerjenler, ev işleri,

kozmetikler •İşten 3-4 hafta uzak kalması durumunda sehastalığın iyileşme

eğilimi olup olmadığı•İşyerindeki diğer çalışanlarda dermatit sıklığının ne olduğu

konularında

Mesleki Cilt Hastalıklarının Tanısının konması:

Mesleki Cilt Hastalıklarının Tanısının konması:Klinik muayene: Şüpheli ve folliküler reaksiyonlar dikkatle değerlendirilmeli

Laboratuar testleri: atopik zemini ortaya çıkarmaya yönelik testler : Histopatolojik inceleme, bakteriyolojik kültür, mikolojik inceleme, atopik zemini araştırılması

Yama testi (Patch test) tanı koymada yardımcıdır. Uzmanlık gerektirir, yeterli vakit, ve uygun bir uygulama ortamı gereklidir. İşyerlerinde uygulanması zordur. Aslında hastane temelli bir uygulamadır. Ancak tanıda faydalı olabilmektedir.

İşyeri, ortam analizleri (hastaya çevresini sor ve hastanın işini çevresini araştır) tanıya yardımcıdır. İş yeri ziyaretleri ve şüpheli allerjeni belirlemek için yapılabilecek kantitatif analizler tanıyı destekler.

Mesleki Dermatitlerden Primer Korunma:

1. Uygun bilgilendirme ve sağlık eğitimi çabaları ile çalışanların bilgilendirilmesi amaçlanır. 2. Maruziyetin olası risklerinin, çalışan ve işveren tarafından farkında olunması,3. İşyerinde Mesleki hijyen önlemlerinin gerekliliği konusunda çalışanların eğitimi,4. Maruziyeti azaltmanın etkili ve sürdürülebiliri bir çözümünü bulmak, 5. Kişisel korunma ekipmanlarının nelerden koruyup nelerden koruyamadığını bilmek/kişisel koruyucuların sınırlarının farkında olmak6. İşe giriş muayenlerinde ayrıntılı bir anamnez ve yama testi ile; atopik veya egzamatöz dermatit bulguları, işe girmeden öncesi nikel, kobalt, krom gibi maddelerle temas olup olmadığı, deri kuruluğu ve aşırı terleme olup olmadığı saptanabilir ve kişisel duyarlıklık saptanırsa uygun işe yerleştirme ile hastalık önlenebilir.

MESLEKİ CİLT HASTALIKLARI

Sıra No / Konu 35 / Mesleki Cilt Hastalıkları

Amaç Mesleki Cilt Hastalıklarının çalışma hayatındaki önemi, çeşitleri, tanı ve korunma yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak.

Öğrenim hedefleri

Mesleki cilt hastalıkları, Mesleki cilt hastalığına yol açabilecek etmenler, Korunma yöntemleri, Erken tanı yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak.

Alt başlıkları Mesleki cilt hastalıkları Mesleki cilt hastalığına yol açabilecek etmenler Korunma yöntemleri Erken tanı yöntemleri Örnek vaka çalışması

Süresi 4 saat

Eğitim şekli 1 saat örgün eğitim zorunludur.

Eğitici niteliği Yönetmeliğin 47/c (tıp)* -e(hekim) bendine uygun eğitimci *Halk sağlığı, göğüs hastalıkları, iç hastalıkları ve deri ve zührevi hastalıklar uzmanları.