• ชอโครงงาน : ภาษาไทยและววฒนาการของอกษรไทย • ประเภทโครงงาน : สอเพอนการเรยนรและการศกษา • ชอผจดท า : นายกนษฐพชร มสกโปดก ชนม.6/15 เลขท 4

นายพรอมพนธ ปลมสต ชนม.6/15 เลขท 12

• ชอครทปรกษา : ครเขอนทอง มลวรรณ • ระยะเวลาด าเนนการ : 1 สปดาห

ทมาและความส าคญของโครงงาน

• ทมาและความส าคญภาษาไทยเปนเอกลกษณประจ าชาต เปนสมบตทางวฒนธรรมอนกอใหเกดความเปนเอกภาพ และเสรมสรางบคลกภาพของคนในชาตใหมความเปนไทย เปนเครองมอในการตดตอสอสารความเขาใจและความสมพนธทดตอกน ท าใหสามารถประกอบกจธระการงานและด ารงชวตรวมกนในสงคมประชาชาตไดอยางสนตสข และเปนเครองมอในการแสวงหาความร ประสบการณ จากแหลงขอมลสารสนเทศตางๆ เพอพฒนาความร ความคด วเคราะห วจารณ และสรางสรรคใหทนตอการเปลยนแปลงทางสงคม และความกาวหนา ทางวทยาศาสตรสบตอไป

วตถประสงค

• 1.การเรยนรภาษาไทยยอมเกยวพนกบความคดของมนษย เพราะภาษาเปนสอของความคดการเรยนรภาษาไทยจงตองสงเสรมใหผเรยนไดสรางสรรค

• 2.ภาษาไทยเปนเครองมอของคนในชาตเพอการสอสารท าความเขาใจกนและใชภาษาในการประกอบกจการงานทงสวนตว ครอบครว กจกรรมทางสงคมและประเทศชาต เปนเครองมอการเรยนร

• 3.ภาษาไทยเปนทกษะทตองฝกฝนจนเกดความช านาญ ในการใชภาษาเพอการสอสาร การอาน การฟงเปนทกษะของการแสดงออกดวยการแสดงความคดเหน ความรและประสบการณการเรยนรภาษาไทยจงตองเรยนเพอการสอสารใหสามารถรบรขอมลไดชดเจน

• 4.ภาษาไทยมสวนทเปนเนอหาสาระ ไดแก กฎเกณฑทางภาษา ซงผใชภาษาจะตองรและใชภาษาใหถกตอง

ขอบเขตของโครงงาน

• 1.เพอใหเกดความเขาใจตรงกนและตรงตามจดหมายไมวาจะเปนการแสดงความคด ความตองการและความ รสก ค าในภาษาไทยยอมประกอบดวยเสยง รปพยญชนะ สระ วรรณยกต และความหมาย สวนประโยคเปนการเรยงค าตามหลกเกณฑของภาษา

• 2. อกษรหลายประโยคเรยงกนเปนขอความ นอกจากนนค าในภาษาไทยยงมเสยงหนก เบา มระดบของภาษา ซงใชใหเหมาะแกกาลเทศะและบคคล ภาษายอมมการเปลยนแปลงตามกาลเวลา ตามสภาพวฒนธรรมของกลมคน ตามสภาพของสงคมและเศรษฐกจ การใชภาษาเปนทกษะทผ ใชตองฝกฝนใหเกดความช านาญ ไมวาจะเปนการอาน การเขยน การพด การฟง และการดสอตางๆ รวมทงตองใชใหถกตองตามหลกเกณฑทางภาษา เพอสอสารใหเกดประสทธภาพ และ ใชอยางคลองแคลว มวจารณญาณและมคณธรรม

หลกการและทฤษฎ

• การด าเนนชวตประจ าวนและในการประกอบอาชพจะมการตดตอสอสารเพอใหเกดความเขาใจเรองราว ความรสก ความนกคด ความตองการของแตละฝาย ซงไดแกผสงสาร ซงจะสงสารโดยแสดงพฤตกรรมในรปของการพด การเขยน หรอแสดงดวยทาทาง สวนผ รบสารจะรบสารดวยการฟง การด หรอการอาน แตไมวาจะเปนการสอสารหรอรบสารกตาม เปนเครองมอส าคญทใชเปนสะพานเชอมโยงเพอใหเกดความเขาใจตรงกนคอ ภาษาและอกษรไทย

ความเปนมาของอกษรไทย

• อกษรไทยเปนอกษรตระกลเดยวกบอกษรโรมน (องกฤษ) อกษร ทเกาแกทสดของโลกคออกษรเฮยโรกลฟฟกของอยปต ซงเปนตนตระกลของอกษรไทยดวย! อกษรในแถบเมดเตอรเรเนยนและตะวนออกกลางไดววฒนาการมาระยะหนง (ตามในผง) จนถงอกษรฟนเชย ซงถอวาเปนอกษรแมของโลก เนองจากฟนเชยเปนชนชาตพอคา ไดตดตอคาขายกบดนแดนตาง ๆ และเผยแพรอกษรออกไปไกล อกษรเปอรเซย อาหรบ และพราหมของอนเดยกมาจากอกษรฟนเชย

http://1.bp.blogspot.com/-revTLAl1NF4/TtcO_OrZDWI/AAAAAAAACg0/J_Lhi7Jalfg/s1600/110428145970fb824522129cb0.jpg

อกษรไทยจากละโวขนไปสโขทย

• อกษรไทยทมอกษรขอมเปนรากฐานส าคญ คงใชเวลาววฒนาการอยนานพอสมควรกวาจะไดรปแบบลงตวเปนทยอมรบทวไป รวมทงตองเอาแบบจากอกษรอนๆ มาเพมพนดวย เชน อกษรมอญ ลงกา เปนตน จากนนกคอยๆ แพรหลายจากลมแมน าเจาพระยาขนไปถงบานเมองหางไกล เชน ขนไปทางรฐสโขทยทางลมน ายม-นาน ดงมรองรอยความทรงจ าอยใน พงศาวดารเหนอ เรองพระรวงอรณกมารเมองสวรรคโลก ท าพธลบศกราชแลว "ท าหนงสอไทย"

• ดวยบานเมองแวนแควนหรอรฐตางๆ ทมอยรวมยครวมสมยรฐละโว ตางยอมรบความรงเรองทางศลปวทยาการของเมองละโว มพยานสนบสนนเรองนอกในพงศาวดารโยนกกลาววา พญาง าเมองแหงเมองพะเยา "ครนชนมายได ๑๖ ป ไปเรยนศลปในส านกพระสกทนตฤาษ ณ กรงละโว

• อาจารยคนเดยวกบสมเดจพระรวงเจากรงสโขทย"รองรอยและหลกฐานทงหมดนยอมสอดคลองกบววฒนาการของอกษรไทยทมขน บรเวณลมน าเจาพระยา โดยเฉพาะทางรฐละโว-อโยธยาศรรามเทพ แลวแพรหลายขนไปทางลมน ายม-นาน ทเปนรฐสโขทย จงท าจารกคราวแรกๆ ขน คอจารกวดศรชม อนเปนเรองราวทางศาสนา-การเมองของพระมหาเถรศรศรทธาฯ นนและ

สมยสโขทย

• จากขอความจารก ระบวา พอขนรามค าแหงทรงประดษฐลายสอไทย หรออกษรไทยสโขทยสมยพอขนรามฯ ในปจลศกราช ๑๒๐๕ ซงตรงกบพทธศกราช ๑๘๒๖ (ปจลศกราช บวกดวย ๑๑๘๑ เทากบปพทธศกราช) ทงน เมอพจารณาจากรปอกษรในจารก เชอวาอกษรนไดรบการดดแปลงมาจากอกษรขอมโบราณและมอญโบราณ เพยงแตอกษรไทยสโขทยจะมสวนประกอบของอกษรนอยกวาอกษรมอญและอกษรขอม กลาวคอ ไมมรปพยญชนะตวเชงและสระลอย การตดพยญชนะตวเชงออกไปท าใหไมมการเขยนตวสะกดหรอตวควบกล าไวใตพยญชนะตน และตด “ศก” หรอ “สก” แบบตวอกษรขอมออก สงผลใหมอกขรวธทแตกตาง และเหมาะกบการเขยนค าไทยมากขน

• ศก เปนสวนทอยบนสดของตวอกษร (ศก เปนภาษาเขมรแปลวา ผม)

• ตว เปนสวนทอยตรงกลางของตวอกษร ไมตองแปลเปนภาษาอะไรเพราะวามนคอตว

• เชง เปนสวนทอยลางสดของตวอกษร (เชง เปนภาษาเขมรแปลวา เทา,ตน) ความส าคญของตวเชงคอตวเชงจะถกน าไปใชเมอตองการน าไปเปนตวควบกล าหรอตวสะกด

• หลงจากทพอขนรามค าแหงไดประดษฐตวอกษรไทยสโขทยมาแลวไมนาน ใน พ.ศ. ๑๙๐๐ ซงเปนสมยของพระยาลไทย ไดมการแกไขดดแปลงอกษรไทยสโขทยสมยพอขนรามค าแหง โดยการน าสระบนกลบไปไวทดานบนตวพยญชนะ และน าสระลางไวทดานลางของพยญชนะดงอกขรวธแบบเกา เชนเดยวกบอกษรขอมและอกษรมอญโบราณ ทงน รปแบบอกษรสวนใหญยงคงเหมอนกบอกษรสโขทยสมยพอขนรามฯ ทเปลยนแปลงกเหนจะเปนสวนของอกขรวธและรปของสระบางตว ซงเมอเปลยนต าแหนงทอยแลวยงผลใหมรปรางเปลยนไป

พยญชนะ

• การจารกอกษรไทยครงแรกนน ไดใชพยญชนะไมครบทง ๔๔ ตว คอมเพยง ๓๙ ตวขาดตว ฌ ฑ ฒ ฬ และ ฮ ไมครบชดพยญชนะเหมอนทใชสอนวชาภาษาไทยในโรงเรยนในปจจบนแตเรากอาจสนนษฐานวา ระบบภาษาเขยน ในขณะนนม จ านวนพยญชนะเทากบในปจจบน ดวยเหตผล ๓ ประการ คอ ประการแรก จารกหลกท ๒ และจารกยคตอๆ มาใชตวอกษรอก ๔ ตวทไมปรากฏในศลาจารกหลกท ๑ และถงแมเราจะไมพบตวอกษร "ฮ" ในศลาจารกในยคตอๆ มากเปนทเชอไดวา "ฮ" มอยแลวในระบบ ประการท ๒ คอ ภาษาเขยนนนประดษฐขนเปนระบบ ใหมอกษรสงทกตวคกบอกษรต า "ฮ" มขนเพอคกบ "ห"

• ประการท ๓ คอ "ฮ" เปนอกษรทมทใชนอยทสดเมอเทยบกบอกษรอนๆ โดยเฉพาะอยางยงกบค าในภาษาสมยโบราณ แมในขณะทเขยนเรองภาษาอยนถาเราไมกลาวถงตว "ฮ" โอกาสทเราจะใชค าทเขยนดวยตว "ฮ" แทบจะไมมเลย และเพราะเหตนจงไมนาทจะมการคดเพมอกษร "ฮ" ขนภายหลง เพราะไมมความจ าเปนในการใช

เราสามารถเหนรองรอยของการเปลยนแปลงนไดตงแตสมยสโขทยยคหลงศลาจารกหลกท ๑ กลาวคอ การใช "ข" และ "ฃ" เรมไมสม าเสมอ ค าๆ เดยวกนบางครงกเขยนดวย "ข" บางครงกเขยนดวย "ฃ

สระ

การเขยนสระในศลาจารกสโขทยหลกท ๑ ตางจากการเขยนสระในสมยปจจบนมาก ทงรปราง สระและวธการเขยนกลาวคอ สระเขยนอยในบรรทดเชนเดยวกบพยญชนะ แตในสมยสโขทยยคตอมา ไดกลบไปเขยนแบบใหมสระอยรอบๆ พยญชนะ คอ มทงทเขยนขางหนา ขางบน ขางหลง และขางลาง พยญชนะทเกยวของ การเปลยนนคงใหเหมอนกบระบบภาษาเขยนอนทคนไทยสมยนนใชอยกอนและมความเคยชนดวยนอกจากเรองต าแหนงแลว

• วธเขยนสระกตางไป คอ สระอว ในหลกท ๑ ใช วว ในค าทไมมเสยงสะกด เชน หวว "หว" ตวว "ตว" ถามตวสะกดกใช "ว" ตวเดยว เชนเดยวกบในปจจบน เชน สวน แสดงวายงไมมการใชไมหนอากาศ เพราะ เสยง "ะ" ในค าทมตวสะกดกใชพยญชนะสะกดซ า ๒ ตว เชน มนน "มน" แตในสมยสโขทยยคตอมากมการใชไมหนอากาศ สวนสระเอยใชเขยนเปน "ย" เชน วยง "เวยง" สยง "เสยง" โดยภาพรวมแลว สระทมการเขยนเปนตวอกษรแทนเสยงมจ านวนเทากบสระในปจจบน

วรรณยกต

• รปวรรณยกตทใชเขยนก ากบในยคสโขทยมเพยง ๒ รป คอ ไมเอก และไมโท แตไมโทใชเปนเครองหมายกากบาทแทน สงทนาสงเกตเกยวกบรปวรรณยกตคอไมใชตวอกษรแทนเสยงในท านองเดยวกบตวพยญชนะและสระ เพราะไมเอกไมไดก ากบเฉพาะค าทมเสยงเอกเทานน ใน ท านองเดยวกนไมโทกไมไดก ากบเสยงโทเทานนแตเสยงวรรณยกตเปลยนไปตามลกษณะพยญชนะตนของค า คอ ไมเอก บอกเสยงเอกในค าทขนตนดวยอกษรสงและกลาง แตบอกเสยงโทในค าทขนตนดวยอกษรต า

• รปวรรณยกตทใชเขยนก ากบในยคสโขทยมเพยง ๒ รป คอ ไมเอก และไมโท แตไมโทใชเปนเครองหมายกากบาทแทน สงทนาสงเกตเกยวกบรปวรรณยกตคอไมใชตวอกษรแทนเสยงในท านองเดยวกบตวพยญชนะและสระ เพราะไมเอกไมไดก ากบเฉพาะค าทมเสยงเอกเทานน ใน ท านองเดยวกนไมโทกไมไดก ากบเสยงโทเทานนแตเสยงวรรณยกตเปลยนไปตามลกษณะพยญชนะตนของค า คอ ไมเอก บอกเสยงเอกในค าทขนตนดวยอกษรสงและกลาง แตบอกเสยงโทในค าทขนตนดวยอกษรต า

ตวเลขไทย

• ตวเลขนบเปนสวนส าคญของการเขยน ดงเราไดทราบแลววา การบนทกระยะแรกๆ ของภาษาโบราณของโลก เปนการบนทกเรองจ านวนสงของและผคน และตวเลขกยงมความส าคญตลอดมา ตวเลขไทยคงจะประดษฐขนในเวลาเดยวกนกบตวอกษรอนๆ แมในศลาจารกสโขทยหลกท ๑ เราจะไมพบเลขครบทง ๑๐ ตว ขาด ๓ ๖ ๘ และ ๙ แตเรากอนมานไดในท านองเดยวกบพยญชนะวาตองมตวเลขเหลานอยแลว เพราะการประดษฐตวเลขนนตองเปนระบบและมล าดบ ทส าคญเราพบตวเลขทขาดไปในจารกสมยของพระยาลไท แสดงวาตวเลขทงหมดมอยแลว ตวเลขสมยสโขทยเขยนแตกตางไปจากตวเลขสมยปจจบนมาก

http://guru.sanook.com/encyclopedia/อกษรไทยสมยสโขทย/

จากสโขทยไปอยธยา

• จากนนในต านานมลศาสนา (สนนษฐานวา เรยบเรยงขนระหวาง พ.ศ. ๒๐๐๐ – ๒๐๑๑) ไดกลาวถงพระภกษสโขทย ๘ รป ทไดไปศกษาพทธศาสนานกายลงกาวงศทเมองพน ครนกลบมาถงสโขทยแลวตางกแยกยายกนไปเผยแพรพทธศาสนานกายลงกาวงศในเมองตางๆ ดงน เจาปยทสสเอาศาสนาไปประดษฐานในอโยธยา เจาสวณณครเอาศาสนาไปประดษฐานในเมองชะวา (หลวงพระบาง) เจาเวสสภเอาศาสนาไปประดษฐานในเมองนาน

• เจาอานนท (ศษยเจาสมนะ) กปฏบตอยในปามะมวงเมองสโขทยแทนทเจาสมนะ เจาสมนะเอาศาสนาไปประดษฐานในเชยงใหม เจาพทธสาคร เจาสชาตะ เจาเขมะ และเจาสทธาตสสะ นน ชวยกนปฏบตอยในเมองสองแคว คาดวาพระภกษทง ๘ รปดงกลาว ไดแยกยายไปเผยแพรศาสนา พรอมน าอกษรไทยสโขทยสมยพระยาลไทยทใชบนทกเรองราวทางศาสนานนไปเผยแพรดวย ดงหลกฐานทปรากฏในจารกวดพระยน (ลพ. ๓๘) ทกลาวถงการนมนตพระสมนเถระจากสโขทยไปยงลาน

บทสรป

• ตวอกษรทเราใชเขยนในราชการ ในโรงเรยน และในการสอสารทวๆ ไป ในปจจบนเปนตวเขยนทมววฒนาการสบทอดมาจากลายสอไทยทพอขนรามค าแหงทรงประดษฐขนทเราไดเหนในศลาจารกสโขทยหลกท ๑ จาก "การจารก" บนแผนศลา มาสการเขยนดวยมอ และในปจจบนนอกจากการเขยนแลว เรายง "พมพ" ภาษาไทยดวยพมพดด และดวยเครองคอมพวเตอรอกดวยรปรางลกษณะของตวหนงสอไทยไดเปลยนไปตามกาลเวลาและเทคโนโลยของแตละยค เชน เดยวกบคนไทยทเปลยนลกษณะชวตความเปนอยไปตามกาลเวลาและสภาพแวดลอม

• ในสมยอยธยามการเรยนการสอนภาษาไทยดงเหนไดจากมต าราสอนอานและเขยนภาษาไทยเกดขน ชอวา จนดามณ คนไทยนยมแตงโคลงกลอน (และแตงต าราตางๆ) ในยคนคนมโอกาสเขยนหนงสอ การเขยนคงแพรหลายมากกวายคสโขทย และเปนการเขยนดวยมอ ตวหนงสอจงพฒนาเปลยนไปมากและมลกษณะใกลเคยงกบตวเขยนในปจจบน การเปลยนแปลงทเกดขนเปนเรองของการเขยนตวอกษรเทานน สวนระบบการเขยนยงคงเดม นอกจากอกษรไทยทสบทอดมาจากสโขทยทกลาวมาแลว ในเมองไทยยงมตวอกษรพนเมองอนๆ ทรจกกนอกคอ ตวอกษรฝกขาม และตวอกษรพนเมองลานนา ซงในปจจบนไมไดใชเขยนอานในชวตประจ าวนแลว

แหลงอางอง

• http://kongprateep76.wikispaces.com/%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2

• หนงสอ อกษรไทยมาจากไหน ของ สจตต วงษเทศ • หนงสอ ต าราเรยนอกษรไทยโบราณ ของ รศ.กรรณการ วมลเกษม • กรรณการ วมลเกษม. “พฒนาการของอกษรโบราณในประเทศไทย.” ใน สงคม

และวฒนธรรมใน

• ประเทศไทย = Thailand : culture and society. กรงเทพฯ : ศนยมานษยวทยาสรนธร, ๒๕๔๒.

• ก าธร สถรกล. ลายสอไทย 700 ป. พมพครงท 4. กรงเทพฯ : องคการคาของครสภา, ๒๕๔๓.

• ตรงใจ หตางกร, วชรพร องกรชชชย และดอกรก พยคศร. “จารกพอขนรามค าแหง.” ใน ฐานขอมลจารกในประเทศไทย, ศนยมานษยวทยาสรนธร, ๒๕๔๖ (online). เปดขอมลเมอ ๑ มถนายน ๒๕๕๐ หาขอมลจาก http://www.sac.or.th/jaruk/

• ตรงใจ หตางกร, วชรพร องกรชชชย และดอกรก พยคศร. “จารกวดปามะมวง (ภาษาไทย) หลกท ๑,” ในฐานขอมลจารกในประเทศไทย, ศนยมานษยวทยาสรนธร, ๒๕๔๖ (online). เปดขอมลเมอ ๑ มถนายน ๒๕๕๐ หาขอมลจาก http://www.sac.or.th/jaruk/

• ธวช ปณโณทก. ศลาจารกอสานสมยไทย – ลาว : ศกษาทางดานอกขรวทยาและประวตศาสตรอสาน.กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรามค าแหง, ๒๕๓๐.