หนวยท 2พนธกรรมและความหลากหลายของสงมชวต

„ กระบวนการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม „ โครโมโซมและสารพนธกรรม „ ความหลากหลายของสตวและพชในทองถน „ ความกาวหนาของการใชเทคโนโลยชวภาพในปจจบน

กระบวนการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม สงมชวตแตละชนดมลกษณะเฉพาะและแตกตางจากสงมชวตชนดอน ลกษณะตางๆ เหลานไดรบการถายทอดจากรนพอแมไปสรนตอๆ ไป เราเรยกลกษณะนวา ลกษณะทางพนธกรรม

การแบงเซลล (cell division) ประกอบดวย 2 ขนตอนคอ 1. การแบงนวเคลยส (karyokinesis)

1.1 การแบงนวเคลยสแบบไมโทซส (mitosis) 1.2 การแบงนวเคลยสแบบไมโอซส (meiosis)2. การแบงไซโทพลาซม (cytokinesis)

2.1 แบบทเยอหมเซลลคอดกว (furrow type) 2.2 แบบทมการสรางเซลลเพลท (cell plate)

การแบงเซลลแบบไมโทซส (Mitosis)เปนการแบงเพอเพมจ านวนเซลลของรางกาย (somatic cell)

ในขณะทมการเจรญเตบโตในรางกายของพชและสตว หรอเปนการแบงเพอการสบพนธในสงมชวตเซลลเดยว โดยเซลลบางชนดมการแบงตวตลอดเวลาเพอทดแทนเซลลทตายไป เชน เซลลไขกระดก เซลลผวหนง เปนตน แตในเซลลประสาท เซลลกลามเนอลาย และกลามเนอหวใจ เมอมการพฒนาจนมรปรางและหนาทเปนพเศษแลวจะไมมการแบงตวเพอเพมจ านวนอก

ส าหรบในพช สวนของโครงสรางทมอายมากและประกอบไปดวยเนอเยอถาวรจะไมมการแบงเซลลอก แตบรเวณสวนปลายรากและปลายยอดของพช และสวนเนอเยอเจรญ จะมการแบงเซลลแบบไมโทซสอยตลอดเวลา

แบงไดเปน 5 ระยะ คอ Interphase Prophase Metaphase Anaphase และ Telophase

การแบงเซลลแบบไมโอซส (Meiosis)การแบงเซลลแบบไมโอซส เปนการแบงเพอสรางเซลลสบพนธ การแบงเซลลแบบนนวเคลยสมการเปลยนแปลงโดยลดจ านวนโครโมโซมลงครงหนง ดพลอยด(2n) แฮพลอยด(n)

แบงออกเปน 2 ระยะใหญๆ คอMeiosis I (Interphase I, Prophase I, Metaphase I,

Anaphase I และ Telophase I)Meiosis II (Prophase II, Metaphase II, Anaphase II และ

Telophase II)

ไดศกษาวธการปรบปรงพนธพชและสนใจทางดานพนธกรรม เมนเดลไดผสมพนธถวลนเตาเพอศกษาการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ลกษณะภายนอกของตนถวลนเตาทเมนเดลศกษามหลายลกษณะ แตเมนเดลน ามาศกษาเพยง 7 ลกษณะ โดยแตละลกษณะมความแตกตางกนอยางชดเจน เชน ตนสงกบตนเตย ลกษณะเมลดกลมกบเมลดขรขระ เปนตน ตนถวทเมนเดลน ามาใชเปนพอพนธและแมพนธลวนเปนพนธแททงค

Gregor Johann Mendel

เมนเดลไดผสมพนธระหวางตนถวพนธแททมลกษณะแตกตางกน 1 ลกษณะ เชน ผสมพนธดอกสมวงกบพนธดอกสขาว

เมนเดลเรยกลกษณะทปรากฏในรนลกท 1 เมลดกลมและลกษณะตนสงวา ลกษณะเดน (dominant) สวนลกษณะทไมปรากฏในรนท 1 แตกลบมาปรากฏในรนท 2 วา ลกษณะดอย (recessive) เชน ลกษณะตนเตย

เมนเดลสงเกตเหนวา ลกษณะดอยไมปรากฏในรนท 1 แตปรากฏในรนท 2 อตราสวนระหวางลกษณะเดนกบลกษณะดอยประมาณ 3 : 1 ในสงมชวตมหนวยควบคมลกษณะแตละลกษณะทสามารถายทอดจากพอแมไปยงรนลกได โดยมหนวยทควบคมลกษณะเรยกวา ยน

กฎการถายทอดทางพนธกรรมของเมนเดล1. กฎแหงการแยกตว (LAW OF SEGREGATION) มใจความวา “สงทควบคมลกษณะทางพนธกรรมของสงมชวตทสบพนธแบบอาศยเพศมอยเปนคๆ แตละคจะแยกจากกนในระหวางการสรางเซลลสบพนธท าใหเซลลสบพนธแตละเซลลมหนวยควบคมลกษณะนเพยง 1 หนวย และ จะกลบมาเขาคอกเมอเซลลสบพนธผสมกน”

2. กฎแหงการรวมกลมอยางอสระ (LAW OF INDEPENDENT ASSORTMENT) มใจความวา “ในเซลลสบพนธจะมการรวมกลมของหนวยพนธกรรม ของลกษณะตางๆ การรวมกลมเหลานเปนไปไดอยางอสระ จงท าใหเราสามารถท านายผลทเกดขนในรนลก และรนหลาน” ลกผสมทมความแตกตางกน 2 ลกษณะ เชน ลกษณะของเมลด และลกษณะสของเมลด โดยผสมพนธระหวางถวลนเตาพนธแทเมลดกลม สเหลอง กบ เมลดยนสเขยว

นกพนธศาสตรใชตวอกษรหรอสญลกษณแทนยนแตละยน โดยใชอกษรภาษาองกฤษตวพมพใหญแทนยนทควบคมลกษณะเดน อกษรตวพมพเลกแทนยนทควบคมลกษณะดอย เชน ผลของการถายทอดลกษณะในการผสมพนธระหวางตนถวตนสงกบตนถวตนเตย และการผสมระหวางรนท 1 และในลกรนท 1 เมอยน A ทควบคมลกษณะตนสง ซงเปนลกษณะเดน เขาคกบยน a ทควบคมลกษณะตนเตยซงเปนยนดอย ลกษณะทปรากฏจะเปนลกษณะทควบคมดวยยนเดนลกรนท 1 มลกษณะตนสงหมดทกตน และเมอน าลกรนท 1 มาผสมกนเองจะไดลกรนท 2 ไดลกษณะตนสง : ตนเตย เปน 3:1

ยนเดน ตวพมพใหญ A ยนดอย ตวพมพเลก a

ลกษณะของพอแมทใชผสมพนธ (P)

ลกษณะทปรากฏลกรนท 1 (F1) ลกรนท 2 (F2) (จ านวนตน)

เมลดกลม x เมลดขรขระ เมลดกลมทงหมด เมลดกลม (5,474) : เมลดขรขระ (1,850)

เมลดสเหลอง x เมลดสเขยว เมลดสเหลองทงหมด

เมลดสเหลอง (6,022) : เมลดสเขยว (2,001)

ฝกอวบ x ฝกคอด ฝกอวบทงหมด ฝกอวบ (882) : ฝกคอด (229)ฝกสเขยว x ฝกสเหลอง ฝกสเขยวทงหมด ฝกสเขยว (428) : ฝกสเหลอง (152)

ดอกทดานขาง x ดอกทยอด ดอกทดานขางทงหมด

ดอกทดานขาง (651) : ดอกทยอด(207)

ดอกสมวง x ดอกสขาว ดอกสมวงทงหมด ดอกสมวง (705) : ดอกสขาว (224)ตนสง x ตนเตย ตนสงทงหมด ตนสง (787) : ตนเตย (277)

เพดดกร (pedigree) หรอพงศาวล เปนแผนผงในการศกษาพนธกรรมของคน ซงแสดงบคคลตางๆ ในครอบครว ดงแผนผง

ความแปรผนทางพนธกรรมจ าแนกได 2 ประเภท คอ 1. ลกษณะทมความแปรผนแบบไมตอเนอง (discontinuous variation) เปนลกษณะทางพนธกรรมทสามารถแยกความแตกตางไดอยางชดเจน (มหรอไมม, เปนหรอไมเปน) โดยเกดจากอทธพลทางพนธกรรมเพยงอยางเดยว ถกควบคมโดยยนนอยค เชน ลกษณะลกยม ตงห หอลน ตาชนเดยวหรอตาสองชน เปนตน

2. ลกษณะทมความแปรผนแบบตอเนอง (continuous variation) เปนลกษณะทางพนธกรรมทไมสามารถแยกความแตกตางไดเดนชด หรอมหลายระดบ เชน ความสง น าหนก โครงราง สผว ซงเปนลกษณะทไดรบอทธพลจากพนธกรรมและสงแวดลอมรวมกน ถกควบคมโดยยนหลายค

โครโมโซมและสารพนธกรรมยน (gene) คอ หนวยพนธกรรมทอยบนโครโมโซม (chromosome) มลกษณะเรยงกนเหมอนสรอยลกปด ท าหนาทควบคมลกษณะตางๆ ทางพนธกรรมจากพอแมไปยงลกหลาน ในคนจะมยนประมาณ 50,000 ยน แตละยนจะควบคมลกษณะตางๆ ทางพนธกรรมเพยงลกษณะเดยว ยนทควบคมลกษณะพนธกรรมบางอยางม 2 ชนด คอ 1. ยนเดน (dominant gene) คอ ยนทแสดงลกษณะนนๆ ออกมาได แมมยนนนเพยงยนเดยว แทนดวยตวอกษรพมพใหญ เชน A 2. ยนดอย (recessive gene) คอ ยนทสามารถแสดงลกษณะใหปรากฏออกมาได กตอเมอมยนดอยทงสองยนอยบนคโครโมโซม แทนดวยตวอกษรพมพเลก เชน a

โครโมโซม (chromosome) ในเซลลของสงมชวตประกอบดวย นวเคลยส เยอหมเซลล ไซโทพลาซม เมอใชกลองจลทรรศนสองดนวเคลยสของเซลลทก าลงแบงตวจะเหนโครงสรางมลกษณะเปนเสนยาวๆเลกๆขดไปมาเรยกโครงสรางนวา โครมาทน (chromatin) เมอเซลลโครมาทนขดแนนมากขนและหดสนลง จะมลกษณะเปนแทงเรยกวา โครโมโซม (chromosome) โครโมโซมแตละโครโมโซมประกอบดวยแขน 2 ขาง เรยกวา โครมาทด (chromatid) ซงแขนทงสองจะมจดเชอมกนเรยกวา เซนโทรเมยร (centromere)

chromatin

gene

ในรางกายคนมโครโมโซมทงหมด 46 แทง มาจดเปนค ได 23 ค โดยแบงไดเปน 2 ชนด 1. โครโมโซมรางกาย (autosome) คอ โครโมโซมคท 1-22 เหมอนกนทงหญงและชาย 2. โครโมโซมเพศ (sex chromosome) คอ โครโมโซมอก 1 ค (คท 23) ส าหรบในหญงและชายจะตางกน โดยเพศหญง(XX) เพศชาย(XY) โดยโครโมโซม Y มขนาดเลกกวา X

สารพนธกรรม มสมบตเปนกรดนวคลอก (nucleic acid) มหนวยยอยคอ นวคลโอไทด

(nucleotide) ทประกอบดวย หมฟอสเฟต(Phosphate) น าตาลเพนโทส(5C) และไนโตรจนสเบส (N-base) แบงไดเปน 2 ชนด คอ 1. DNA (Deoxyribonucleic acid) พบในนวเคลยสของสงมชวตทวไป มลกษณะเปนสาย 2 สายพนกนเปนเกลยววนขวา (double helix) มหนวยยอยคอ ดออกซไรโบนวคลโอไทด (deoxyribonucleotide) ประกอบดวย หมฟอสเฟต, น าตาลดออกซไรโบส(deoxyribose) และ ไนโตรจนสเบส (N-base) คอ Adenine(A), Thymine(T), Guanine(G), Cytosine(C) โดยทงสองสายมการจบคกนระหวางเบสคสมดวยพนธะไฮโดรเจน ไดแก A = T และ C G

2. RNA (Ribonucleic acid) สวนใหญจะพบในไซโทพลาสซมของสงมชวตทวไป และเปนสารพนธกรรมของไวรสบางชนดเทานน มลกษณะเปนสายเดยว มหนวยยอยคอ ไรโบนวคลโอไทด (ribonucleotide) ซงประกอบดวย หมฟอสเฟต, น าตาลไรโบส(ribose) และ N-base คอ Adenine(A), Uracine(U), Guanine(G), Cytosine(C)

ยนบนออโทโซม ยนเดนบนออโทโซม การถายทอดนจะถายทอดจากชายหรอหญงทมยนเดนทงค (พนธแท) หรอมยนเดนคกบยนดอย (พนธทาง) เชน คนแคระ โรคทาวแสนปมยนดอยบนออโทโซม การถายทอดนจะถกควบคมโดยยนดอย ซงเมอดจากภายนอกทงพอและแมมลกษณะปกตแตมยนดอยแฝงอย เรยกวาเปนพาหะ (carrier) ของลกษณะทผดปกต เชน โรคทาลสซเมย ลกษณะผวเผอก

ยนบนโครโมโซมเพศ ลกษณะพนธกรรมทผดปกตถก

ควบคมโดยยนดอยบนโครโมโซม X ไดแก โรคตาบอดส, โรคฮโมฟเลย(เลอดไหลไมหยด)ลกษณะพนธกรรมทผดปกตถก

ควบคมโดยยนเดนบนโครโมโซม Xเชน โรคมนษยหมาปา

ความผดปกตของโครโมโซมกบโรคทางพนธกรรม เกดจากความผดปกตของโครโมโซม ซงความผดปกตดงกลาวแบงไดเปน 2 แบบ คอ 1. ความผดปกตของออโทโซม เกดจากการเปลยนแปลงของเซลลรางกาย มความผดปกต 2 ชนด คอ 1.1 ความผดปกตทจ านวนออโทโซมในบางคทเกนมาหรอขาดไป 1 โครโมโซม จงท าใหโครโมโซมในเซลลรางกายทงหมดเปน 47 หรอ 45 โครโมโซม ตวอยางความผดปกตทจ านวนออโทโซมในบางคเกนมา มดงน

กลมอาการดาวน (Down's syndrome) เกดจากความผดปกตของออโทโซมโดยคท 21 เกนมา 1 แทง ท าใหเดกในระยะแรกเกดจะมตวออนปวกเปยก ศรษะแบน ดงจมกแบน ตาหาง และตาชขนบน ใบหผดรป ปากปดไมสนท มลนจกปาก นวมอสนปอม เสนลายมอขาด ทเทามชองกวางระหวางนวหวแมเทาและนวทสอง ลายเทาผดปกต อาจมหวใจพการแตก าเนด และปญญาออน อายสน พอแมทมอายมากมโอกาสเสยงทลกจะเปนกลมอาการดาวน

กลมอาการเอดเวรด (Edward's syndrome) เกดจากความผดปกตของออโทโซมคท 18 เกนมา 1 แทงลกษณะทปรากฏจะมลกษณะหวเลก หนาผากแบน คางเวา หผดปกต ตาเลก นวมอบดงอ และก าเขาหากนแนน หวใจพการ ปอดและระบบยอยอาหารผดปกต มลกษณะปญญาออนรวมอยดวย ผทปวยเปนโรคนมกจะเสยชวตกอนอาย 1 ขวบ

กลมอาการพาเทา (Patau's syndrome) เกดจากความผดปกตของออโทโซมค ท 13 เกนมา 1 แทง มลกษณะ คอ มอาการปญญาออน ปากแหวง เพดานโหว หหนวก นวเกน ตาอาจพการหรอตาบอด สวนใหญอายสนมาก

1.2 ความผดปกตทรปรางของออโทโซม เปนความผดทออโทโซมบางโครโมโซมขาดหายไปบางสวน เชน โครโมโซมคท 5 หายไป 1 โครโมโซม แตจ านวนโครโมโซมเทากบคนปกต คอ 46 แทง ตวอยางเชน

ความผดปกตของโครโมโซมกบโรคทางพนธกรรม (ตอ)

กลมอาการครดชาต (Cri-du-chat syndrome) เกดจากแขนสนของโครโมโซมคท 5 หายไป ลกษณะทพบ คอ มศรษะเลกกวาปกต หนากลม ใบหต ากวาปกต ตาหาง มอาการปญญาออน ลกษณะทเดนชดในกลมอาการนคอ มเสยงรองแหลมเลกคลายเสยงแมวรอง จงเรยกกลมอาการนอกอยางหนงวา Cat-cry-syndrome

2. ความผดปกตของโครโมโซมเพศ สวนใหญเกดจากจ านวนโครโมโซมเพศ คอ โครโมโซม X หรอ โครโมโซม Y ขาดหายหรอเกนมาจากปกต และยงถายทอดลกษณะทางพนธกรรมไปสลกหลานอกดวย ความผดปกตน แบงได 2 แบบ คอ 2.1 ความผดปกตทเกดกบโครโมโซม X ม 2 กรณ

ความผดปกตของโครโมโซมกบโรคทางพนธกรรม (ตอ)

กลมอาการเทอรเนอร (Turner's syndrome) โครโมโซม X ขาดหายไป 1 โครโมโซม ท าใหเหลอโครโมโซม X เพยงแทงเดยว และเหลอโครโมโซมในเซลลรางกาย 45 แทง พบไดในเพศหญงเปนแบบ 44+XO ลกษณะของผปวย คอ ตวเตย คอมพงพดกางเปนปก แนวผมทายทอยอยต า หนาอกกวาง หวนมเลกและอยหางกน ใบหใหญอยต ามรปรางผดปกต แขนคอก รงไขไมเจรญ ไมมประจ าเดอน เปนหมนมอายยนยาวเทาๆ กบคนปกตทวๆ ไป

กลมอาการซเปอรฟเมล (Super female) โครโมโซม X เกนมาจากปกตพบในเพศหญง โครโมโซมเพศเปน XXX หรอ XXXX จงท าใหโครโมโซมในเซลลรางกายเปน 47 โครโมโซม หรอ 48 โครโมโซม ดงนนโครโมโซมจงเปนแบบ 44+XXX หรอ 44+XXXX ลกษณะของผปวยในเพศหญงทวไปดปกต สตปญญาต ากวาระดบปกต ลกทเกดมาจากแมทมโครโมโซมแบบนอาจมความผดปกตเชนเดยวกบแม

กลมอาการไคลนเฟลเตอร (Klinefelter'ssyndrome) โครโมโซม X เกนมาจากปกตพบในเพศชาย โครโมโซมเพศเปน XXY หรอ XXXY จงท าใหมโครโมโซมในเซลลรางกายเปน 47 โครโมโซม หรอ 48 โครโมโซม ดงนนโครโมโซมจงเปน 44+XXY หรอ 44+XXXY ลกษณะของผปวยเพศชายจะมลกษณะคลายเพศหญง สะโพกผาย หนาอกโต จะสงมากกวาชายปกต ลกอณฑะเลก ไมมอสจ จงท าใหเปนหมน

2.2 ความผดปกตทเกดกบโครโมโซม Y โดยมโครโมโซม Y เกนมาจากปกต ตวอยางเชน ซเปอรเมน (Super men)

โครโมโซมเพศเปน XYY จงท าให โครโมโซมเปน 44+XYY ลกษณะของผปวยในเพศชายจะม รปรางสงใหญกวาปกต มอารมณราย โมโหงาย บางรายมจตใจปกต

และไมเปนหมน

ความหลากหลายของสตวและพชในทองถน สงมชวตบนโลกนมจ านวนมากมาย เฉพาะทไดรบการตงชอแลวมประมาณ 2 ลานชนด เชอกนวายงมสงมชวตอกหลายลานชนดทรอการตงชอทยงไมคนพบ รวมทงทอาจก าลงสญพนธไปในทกนาท สงมชวตทตงชอแลวทมจ านวนมากทสด ไดแก แมลง รองลงมา คอ สตวอนๆ และพช สมย อรสโตเตล (Aristotle) นกปรชญากรกโบราณ มนษยเรมมการศกษารวบรวมความหลากหลายของสงมชวต

• คาโรลส ลนเนยส(Carolus Linneus) นกพฤกษศาสตร ชาวสวเดนเปนคนแรกทพยายาม จดหมวดหมของสงมชวตทงหมด บนโลก และจ าแนกเปน 2 กลม คอ พชและสตว• โรเบรต วทเทคเกอร (Robert Whittaker) ไดเสนอ การจดจ าแนกสงมชวตเปน 5 อาณาจกร ไดแก อาณาจกรพช สตว เหดรา โปรตสตและแบคทเรย• ปจจบนนกวทยาศาสตรเชอถอทฤษฎการจดสงมชวตเปน 3 กลมทเรยกวา 3 โดเมน ไดแก โดเมนแบคทเรย, โดเมนแบคทเรยโบราณ และ โดเมนยคารยา

โดเมน (Domain) แบงออกเปน 1. โดเมนแบคทเรย (Domain Bacteria) ไดแก สงมชวตโปรคารโอต กลมแบคทเรย ซงมความหลากหลายมจ านวนมากทสดใน บรรดาสงมชวตทงหมดในโลก 2. โดเมนแบคทเรยโบราณ (Domain Archaea) ไดแก สงมชวตโปรคารโอต กลมแบคทเรยโบราณ ซงอาศยอยในสงแวดลอมรนแรง เชน ในน าพรอน น าเนาเสย หรอทะเลสาบน าเคมจด 3. โดเมนยคารยา (Domain Eukaya) คอ สงมชวตยคารโอตทงหมด ไดแก พช สตว เหดรา และโปรตสต

Domain

Archaea„ แบคทเรยโบราณ ซงทนตอสภาวะแวดลอมเลวราย เชน ทนรอน

ทนกรด ทนเคม

Bacteria„ แบคทเรยทวไป เชน

cyanobacteria

Eukaya„ Protista„ Fungi„ Plantae„ Animalia

Prokaryotic cell

Eukaryotic cell

ความหลากหลายของพช

พชเปนสงมชวตทท าหนาทเปนผผลต (producer) ผลตอาหารพวกน าตาล แปง ใหกบสงมชวตชนดอนทไมสามารถสรางอาหารเองได พชมววฒนาการสบเนองมาจากสาหรายเปนเวลากวา 500 ลานปมาแลว ในปจจบนนกชววทยาสามารถจ าแนกพชไดเปนหลายดวชน (Division) ไดแก

Kingdom Plantae

กลมไมมทอล าเลยง

Division BryophytaDivision HepatophytaDivision Anthocerophyta

กลมมทอล าเลยง

ไมมเมลด

Division PsilophytaDivision LycophytaDivision SpenophytaDivision Pterophyta

มเมลด

ไมมเปลอกหมเมลด (gymnosperm)

Division ConiferophytaDivision CycadophytaDivision GinkgophytaDivision Gnetophytaมเปลอกหมเมลด

(angiosperm) Division Anthophyta

กลมทไมมทอล าเลยง

Division Bryophyta คอ มอส Division Hepatophyta คอ ฮอรนเวรด Division Anthocerophyta คอ ลเวอรเวรด

กลมทมทอล าเลยงแตไมมเมลดDivision Psilophyta เปนพชทเรมมทอล าเลยงทแทจรง มล าตนขนาดเลกเปนเหลยม แตกกงเปนคๆ ไมมใบหรอมใบเปนเกลดเลกๆ ไมมรากแตมไรซอยดดดน าและเกลอแร ไดแก หวายทะนอย Division Lycophyta เปนพชทมราก มใบ

ขนาดเลก มใบทยอดเรยงซอนกน เรยกวา strobilus ท าหนาทสรางสปอร ไดแก ชองนางคล ตนตกแก สรอยสกรม หางกระรอก กนกนาร

กลมทมทอล าเลยงแตไมมเมลด Division Spenophyta เปนพชทมล า

ตนขนาดเลกสเขยว ตอกนเปนขอและ ปลองเหนไดชดเจน ไดแก หญาถอดปลอง หรอหญาหางมา (equisetum)

Division Pterophyta พชในกลมนคอ เฟน เปนพชทมการสรางสปอรอยภายในอบสปอรจ านวนมากทบรเวณใตใบ ไดแก ผกกด ผกแวน แหนแดง จอกหหน ชายผาสดา เฟนกางปลา เปนตน

กลมทมทอล าเลยง มเมลดแตเมลดไมมเปลอกหมหรอ เมลดเปลอย (gymnosperm)

Division Coniferophyta คอ สนสองใบ สนสามใบDivision Cycadophyta คอ ปรงDivision Ginkgophyta คอ แปะกวย Division Gnetophyta คอ มะเมอย

กลมทมทอล าเลยง มเมลดทมเปลอกหม (angiosperm)

Division Anthophyta พชในกลมนคอ พชดอก เปนพชทมดอกเปนอวยวะสบพนธ เมลดมรงไขหอหมไดแก สาหรายหางกระรอก กหลาบ ชบา พลดาง เปนตน ซงพชในดวชนนแบงออกเปน 2 กลมยอย คอ พชใบเลยงค (dicotyledon) และพชใบเลยงเดยว (monocotyledon)

ความหลากหลายของสตว

สงมชวตในอาณาจกรสตว เปนพวกทมหลายเซลล เซลลจดเรยงตวกนเปนเนอเยอ สตวทกชนดไมสามารถสรางอาหารเองได ตองอาศยอาหารจากสงมชวตอน (heterotrophy) นกชววทยาแบงสตวออกเปนไฟลม ดงน

Phylum Porifera มล าตวเปนรพรน มการสบพนธทงแบบอาศยเพศและไมอาศยเพศ เขน ฟองน า

Coelenterata หรอ Cnidariaมชองวางกลางล าตวเปนทอกลวง มอวยวะคลายหนวดทมเขมพษไฮดรา แมงกระพรน ปะการง กลปงหา ดอกไมทะเล

Platyhelminthes เปนสตวทมล าตวแบนยาว มปากแตไมมทวารหนก เชน พลานาเรย พยาธตวตด

Nematoda มทางเดนอาหารสมบรณ ไมมระบบเลอด มเพศแยก เชนพยาธไสเดอน พยาธปากขอ พยาธตวจด พยาธเสนดาย

Annelida เปนสตวทมล าตวกลมเปนปลองตอกน มระบบเลอดสวนใหญม 2 เพศ เชนไสเดอนดน ทากดดเลอด ปลงน าจด แมเพรยง

Arthopoda มเปลอกแขงหมล าตว แบงล าตวเปน3สวน คอ หว อก และทอง มหนวด มรยางคเปนขอปลอง เชนกง ป แมงมม แมงดา แมลง กงกอ ตะเขบ ตะขาบ

Mollusca มล าตวนม มเปลอกแขงหมภายนอก มไตเปนอวยวะขบถาย เชน หอย หมก

Echinodermata มผวหยาบขรขระ มเยอบางๆ หมล าตว รางกายเปนแฉกออกจากล าตวเปนรศม อยในทะเลทงหมดเชน ดาวทะเล เมนทะเล ปลงทะเล

Chordata มชองเหงอก โนโตคอรด ทอประสาทกลวงทางดานหลง และหาง ในชวงเวลาใดเวลาหนงของชวต เชน เพรยงหวหอม แลมเพรย แอมฟออกซส และสตวมกระดกสนหลง

ความกาวหนาของการใชเทคโนโลยชวภาพในปจจบนเทคโนโลยชวภาพ (biotechnology) หมายถง การประยกตใชความรทเกยวของกบสงมชวตมาใชในการปรบปรงคณภาพชวตของมนษย ดวยการเพมผลผลต การพฒนาลกษณะทตองการใหเกดขนในสงมชวต โดยการน าความรทางดานเทคโนโลยชวภาพและพนธกรรมมาใช มอย 3 วธ

1. การคดเลอกพนธผสม แบงเปน 2 วธ คอ 1.1 การผสมภายในสายพนธเดยวกน (inbreeding) ท าโดยการน าสงมชวตสองตวทมชดอลลลทเหมอนกนมความคลายคลงกนมาผสมกน จะไดสงมชวตทมความคลายคลงกบรนพอรนแมมาก แตกมขอเสย คอ - ลดโอกาสในรนลกในการทจะไดรบถายทอดคอลลลผสมคใหม - เพมโอกาสของการเกดความผดปกตทางพนธกรรมมากขน

1.2 การผสมขามสายพนธ (hybridization) น าสงมชวตทมองคประกอบทางพนธกรรมทแตกตางกนมาผสมกน แลวคดพนธจากลกผสมทไดรบลกษณะทดทสดจากพอแมมาเพาะพนธตอไป

2. การโคลนหรอการเพาะพนธจากเซลล การโคลน (clone) หมายถง การสรางสงมชวตขนมาโดยไมตองมการปฏสนธระหวางเซลลสบพนธเพศผและเพศเมย แตใชเซลลรางกายในการสรางสงมชวตขนมาใหม สงมชวตทเกดจากการโคลนจะมองคประกอบทางพนธกรรมเชนเดยวกบสงมชวตตนก าเนดทกอยาง เราสามารถโคลนสงมชวตไดทงทเปนพช สตว และสงมชวตอนๆ การโคลนพช ใชวธการปกช า, การเพาะเลยงเนอเยอ ฯลฯ การโคลนสตว เปนการกระท าทยากกวาการโคลนพช แตนกวทยาศาสตรไดพยายามทดลองผลตสตวขนมาโดยใชเทคนคตางๆ เชน การโคลนแกะของ ดร.เอยน วลมต (Dr.Ian Wilmut) ในการสรางแกะดอลล

3. พนธวศวกรรม (genetic engineering) หมายถง กระบวนการเปลยนแปลงสารพนธกรรม เพอใหไดสงมชวตตามทตองการ เปนการน ายนจากสงมชวตชนดหนงไปใสใหกบดเอนเอของสงมชวตชนดหนง หรออาจเรยกวา "การตดตอแตงยน" ซงประโยชนทไดจากพนธวศวกรรม มดงน 1. การผลตฮอรโมน ปจจบนไดมการผลตฮอรโมนในแบคทเรย และในยสต เชน อนซลน 2. การสรางวคซน เชน วคซนแกโรคกลวน า โรคตบอกเสบ เปนตน 3. การผลตชนสวนดเอนเอ เพอตรวจสอบโรคทางพนธกรรม 4. การปรบปรงสายพนธจลนทรยเพอใหสายพนธใหม หรอเพอผลตวตามนและยา 5. การปรบปรงพนธพชและสตว เพอใหไดพชทมความทนทานตอแมลงศตรพช สวนสตวเพอใหมขนาดใหญและมคณคาทางอาหารมากขน 6. การรกษาดวยยน หรอยนบ าบด (gene therapy) ท าไดโดยใสยนจ าลองแบบทสามารถเขาไปในเซลลของบคคล ซงมความผดปกตทางพนธกรรมนนๆ โดยตรง ซงการรกษาวธนยงคงอยในขนของการทดลอง

7. การท าลายพมพดเอนเอ เทคนคนน าไปใชในการแกปญหาอาชญากรรม หรอพสจนตวบคคลได โดยจะตองใชการตดตวอยางดเอนเอใหแยกออกเปนชนเลกชนนอย จากนนใชกระแสไฟฟาชวยแยกชนสวนออกจากกนตามขนาดเพอท ารปแบบใหเปนแถบรปแบบของแถบดเอนเอ ซงแตละคนจะมเอกลกษณเฉพาะตนทไมเหมอนใคร สามารถน ารปแบบของแถบดเอนเอทเกบตวอยางไดไปเปรยบเทยบกบรปแบบของแถบดเอนเอของบคคลผตองสงสยวาเปนผกออาชญากรรม หรออาจน าไปใชหาความสมพนธระหวางพอแมลก โดยน าดเอนเอของพอและแมมาเปรยบเทยบ 8. โครงการจโนมของมนษย โดย จโนม (genome) หมายถง ชดของยนหรอดเอนเอของสงมชวต หรอ DNA ทมอยทงหมดในเซลลหนงเซลลของสงมชวต ซงจดประสงคหลกของโครงการจโนมของมนษยคอ การแสดงล าดบการเรยงตวของยนทกยนทมอยในจโนมของมนษย