วิกฤตการณ์ขีปนาวุธคิวบา
TRANSCRIPT
ความเปนมาของประเทศสาธารณรฐควบา
ลกษณะทางภมศาสตร
ทตง: อยระหวางทวปอเมรกาเหนอและอเมรกาใต โดยตงอยระหวางทะเลแครบเบยนและ
มหาสมทรแอตแลนตกเหนอ เปนเกาะทใหญทสดใน West Indies บรเวณทางตอนเหนออย
ใกลกบอาวเมกซโกและรฐฟลอรดาของสหรฐอเมรกา ดานตะวนออกอยใกลกบไฮต และ
สาธารณรฐโดมนกน ทางตอนใตของประเทศมภเขาสาคญคอ Sierra Maestra พนท: 110,860 ตารางกโลเมตร
ดนแดนอาณาเขต: 29 กโลเมตร
เขตชายฝง: 3,735 กโลเมตร
เมองหลวง: กรงฮาวานา
ภมอากาศ: กงรอนกงอบอน (Subtropical) ฤดแลงระหวางเดอน พฤศจกายนถงเมษายนและฤด
ฝนระหวางเดอนพฤษภาคมถงเดอนตลาคม เดอนทรอนทสดคอ เดอนสงหาคม มอณหภมระหวาง
24-32 องศาเซลเซยส เดอนทเยนทสด ไดแก มกราคมและกมภาพนธ มอณหภมระหวาง 18-27
องศาเซลเซยส
ประวตศาสตร ชาวสเปนเดนทางมาถงเกาะควบาครงแรกเมอพ.ศ. 2035 แตไมไดสนใจเกาะนมากนกในระยะแรกเพราะไมมทรพยากรธรรมชาตและมชาวอนเดยนอยนอย จนกระทงเกดการปฏวตในเฮตเมอป พ.ศ. 2333 ควบาจงกลายเปนแหลงอตสาหกรรมนาตาลของสเปนแทนทเฮต
ควบาเปนดนแดนสดทายในทวปอเมรกาทเปนอาณานคมของสเปน โคเซ มารต จดตงพรรคปฏวตควบาเมอ พ.ศ. 2435 เพอเรยกรองเอกราชจนถกฆาเมอพ.ศ. 2438 การเรยกรองเอกราชของควบาไดรบการสนบสนนจากสหรฐอเมรกา จนกระทงเรอของสหรฐเกดระเบดในอาวของกรงฮาวานาเมอ 15 กมภาพนธ พ.ศ. 2440 ซงกลายเปนชนวนใหเกดสงครามสเปน-อเมรกา ผลของสงครามทาใหควบาไดรบเอกราชและอาณานคมอนของสเปนกลายเปนของสหรฐอเมรกา
หลงจากไดรบเอกราช ควบาตกอยภายใตอทธพลของสหรฐอเมรกาอยางมาก ในบางชวงเชน พ.ศ. 2460-2466 ควบาถกสหรฐยดครองและเขามาบรหารโดยตรง ทงนเพราะสหรฐมผลประโยชนในอตสาหกรรมนาตาลของควบา อทธพลของสหรฐสนสดลงเมอฟเดล กสโตร เขายดอานาจจากประธานาธบดฟลเคนซโอ บาตสตา และบรหารประเทศดวยระบอบสงคมนยมเมอ พ.ศ. 2502 เมอถกสหรฐตดความสมพนธและปดกนทางการคา และสนบสนนชาวควบาโพนทะเลใหกอกบฏลมรฐบาลของกสโตรจนเกดวกฤตการณเบยออฟฟกสเมอ 15 เมษายน พ.ศ. 2514 แตไมสาเรจ รฐบาลของกสโตรจงหนไปสรางความสมพนธกบสหภาพโซเวยตและจนแทน
การปกครอง
การบรหาร
ประธานาธบดเปนประมขของประเทศและเปนหวหนาฝายบรหาร
นตบญญต
ระบบสภาเดยว ทมชอวา National Assembly of People�s Power ซงประกอบดวยสมาชกจานวน 614 คน มาจากการเลอกตงโดยตรงของประชาชน และมวาระ 5 ป
ตลาการ
ฝาย ศาลฎกา (ไดรบการแตงตงจากสภา National Assembly of People�s Power) มอานาจดแลศาลอนๆ ในระดบภมภาค
การบงคบใชกฎหมาย
ใชการปกครองแบบคอมมวนสต โดยใชกฎหมายของสภาคอมมวนสต
การแบงเขตการปกครอง
14 จงหวด (provinces) และ 1 เทศบาลพเศษ* (special municipality) ไดประกอบขนเปนประเทศควบา เขตปกครองนไดมการเปลยนแปลงใหมจากเดมมเพยง 6 จงหวด คอ ปนารเดลรโอ (Pinar del Río) อาบานา (Habana) มาตนซส (Matanzas) ลสบยส (Las Villas) กามากเอย (Camagüey) และโอเรยนเต (Oriente)
สถานการณทางเศรษฐกจ
ควบามนโยบายเศรษฐกจตามระบอบสงคมนยม โดยรฐมบทบาทในการกาหนดนโยบาย บรหารจดการ และขบเคลอนเศรษฐกจและสงคม เปนผควบคมกลไกในการผลตสวนใหญ เปนผจางแรงงานทสาคญ เปนผกาหนดราคาสนคาสวนใหญและแจกจายสงของแกประชาชน พรอมทงควบคมการลงทนของภาคธรกจ อยางไรกด ในชวงทศวรรษ 1990 รฐบาลควบาเรมมการปฏรประบบเศรษฐกจ โดยผอนคลายความเขมงวดในธรกจบางประเภท อาท การทองเทยวและโรงแรม เพอดงดดเงนตราจากตางประเทศ ดาเนนมาตรการเปดเสร และสงเสรมการลงทนจากตางประเทศ
หลงจากนาย Raúl Castro เขารบตาแหนงประธานาธบด แมจะยงไมมการเปลยนแปลงในภาพรวมของนโยบายเศรษฐกจของควบาโดยทนท แตกไดคอยๆ เกดการเปลยนแปลงอยางมนยสาคญ โดยนาย Raúl Castro ประกาศดาเนนนโยบายการขยายการถอครองทดนทากนของเกษตรกร ลดหรอยกเลกเงนอดหนนบางประเภท เพมเงนบานาญ ยกเลกขอจากดในการเขาถงสนคาอปโภคบรโภคบางประเภท อาท โทรศพทมอถอ และรถจกรยานยนต เปนตน
วฒนธรรม
ควบาเปนสงคมทประกอบดวยคนหลายเชอชาตอยปะปนกนโดยไมมการแบงแยกสผว กอนการปฏวตของฟเดล คาสโตร ชาวควบาสวนใหญนบถอศาสนาครสตนกายโรมนคาทอลก (รอยละ 72 ของประชาการทงหมด) นอกนนนบถอศาสนาครสตนกายโปรเตสแตนต ศาสนายว และศาสนาทผสมผสานระหวางศาสนาครสตกบลทธความเชอดงเดมของของชนชาวผวดา ทมาจากแอฟรกา สวนผไมนบถอศาสนาใดๆมสงถงรอยละ 19 ของประชากรทงหมด
อาหารควบาสะทอนถงวฒนธรรมตางๆ ทตอนนแตงหนาควบาและชาวควบา. บาว และ อพยพจาก แอฟรกา, สเปน, ฝรงเศส, เฮต และ ใกล หม เกาะ แครบเบยน อทธพล ปรง อาหาร ควบา; ในความเปนจรง พนท ตางๆ ของ ประเทศ ควบามแนวโนมทจะปฏบตตามประเพณทแตกตางกน และ สตร. เชน อาหาร ควบา Western โปรดปรานอทธพลยโรปตะวนออก ขณะทอาหารควบามาจากแอฟรกา และ แครบเบยน ปรง อาหาร
ความสมพนธระหวางควบากบอเมรกาในศตวรรษท 20
- ความสมพนธชวงเรมแรก
- ความสมพนธเรมตงเครยด
- เหตการณอาวหม ป 1961
- วกฤตการณขปนาวธ ป 1962
- ความสมพนธภายหลงวกฤตการณ
การปฏวตควบา Revolución :สเปน( การปฏวตควบา
cubana) เปนการปฏวตดวยอาวธโดย
ตอฟเดล กสโตรของกรกฎาคม26 ขบวนการ
ฟลเคนเซยว บา รฐบาลผเผดจการควบา
1959 และ 1953 . ศ.ระหวาง ค ตสตา
ทายทสดบาตสตาถกขบจากตาแหนงเมอวนท
1 มกราคม ค.ศ. 1959 และแทนทดวยรฐบาล
ปฏวตนาโดยกสโตร รฐบาลนภายหลงปฏรป
ตามแนวทางคอมมวนสต และไดกลายมาเปน
พรรคคอมมวนสตควบาใน ค.ศ. 1965
- ขนตน: 1953-1956
- ธนวาคม 1956 ถงกลางป 1958
- ขบวนการ 26 กรกฎาคม
- จดกาเนด
- บทบาทในการปฏวต
- กลางป 1958 ถงมกราคม 1959
- หลง 1959
วกฤตการณขปนาวธควบา (Cuban Missle Crisis) คอการเผชญหนาระหวาง
สหรฐอเมรกาฝายหนง กบสหภาพโซเวยตและประเทศควบาอกฝายหนง ในชวง
เวลาทสงครามเยนอยในชวงตงเครยดจนเกอบจะกลายไปเปนสงครามปรมณ
การเผชญหนาเรมขนเมอวนท 14 ตลาคม พ.ศ. 2505 (ค.ศ. 1962)
เมอภาพถายจากเครองบนสงเกตการณ U-2 ของสหรฐฯ
เผยใหเหนฐานขปนาวธกาลงถกสรางขนในควบา
เคนเนด ไดเหนภาพถายในวนท 16 ตลาคม ทางสภาความมนคงแหงชาต ไดรวมกนหาทางออกอยางเรงดวนขนมา 5 วธ ไดแก
1. ไมทาอะไรเลย 2. ใชการเจรจาทางการทตเพอกดดนใหสหภาพโซเวยตถอนขปนาวธออก 3. ใชการโจมตทางอากาศตอขปนาวธ 4. ใชกองทพเขาบก 5. ทาการปดลอมทางทะเลตอควบา ซงจดวาเปนการปดกนประเทศอยางจากด
เคเนด สรปวาการโจมตทางอากาศจะเปนการให “ไฟเขยว”
กบโซเวยตในการเขายดครองเบอรลน
เพราะพวกเขาไมสามารถแกไขปญหาในควบาดวยสนตวธได
จากนนในการประชมหารอถงผลทจะกระทบความสมดลทางยทธศาสตรหวหนาเจาหนาท
เชอวาขปนาวธจะเปนตวถวงสมดลอยางมาก แตรฐมนตรกระทรวงกลาโหม โรเบรต แมคคา
มารา ไมเหนดวยในเรองนน เขาเชอวาขปนาวธจะไมสงผลใด ๆ ในดานยทธศาสตร
แตอยางไรกตาม โรเบรต แมคนามารา ไดสนบสนนการปดกนทางทะเลดวยการทมนเปน
ทางเลอกทมกาลงแตกจากดทางกองทพใหอยในการควบคมตามกฎหมายนานาชาตแลว
การปดกนนนเปนการกระทาของสงคราม แตเคนดไมคดวามนมขอจากดเพยงเทานน เขาคด
วาสหภาพโซเวยตจะไมถกกระตนใหทาการโจมตเพยงแคมการปดกนเทานน
ทางสหรฐอเมรกาไดกาหนดมาตรการกกกน สงเรอรบเขาปดลอมควบา
หามเรอบรรทกสนคาทกลาผานเขามาในนานา ทะเลแครบเบยน
เมอวนท 23 ตลาคม ค.ศ. 1962
จอหน เอฟ. เคนเนด นกาตา ครซอฟ อถน
เมอวนท 23 ตลาคม ค.ศ. 1962 หลงจากการเผชญหนาผานการโตตอบทางการ
ทตอยางดเดอด ในวนท 28 ตลาคม ค.ศ. 1962 ทงประธานาธบดสหรฐอเมรกา
จอหน เอฟ. เคนเนด และนายกรฐมนตรแหงสหภาพโซเวยต นกตา ครสชอฟ
ตางตกลงยนยอมทจะถอนอาวธปรมาณของตนออกจากตรกและควบาตามลาดบ
จากการรองขอของ อ ถน ซงดารงตาแหนงเลขาธการสหประชาชาตในเวลานน
ผลสบเนอง
การประนประนอมเปนสงทนาอายอยางมากสาหรบครสชอฟและสหภาพโซเวยต เพราะวาการถอนขปนาวธของสหรฐออกจากตรกนนไมไดเผยแพรตอสาธารณะ มนเปนเพยงการตกลงอยางลบ ๆ ระหวางครสชอฟกบเคนเนดเทานน ชาวรสเซยมองวามนเปนการถอยออกจากสถานการณทพวกเขาไดเรมเอาไว
แมวาหากพวกเขาทาตามแผนไดด ผลทออกมาอาจตรงกนขาม การสนสดอานาจของครสชอฟอก 2 ปตอมาสามารถโยงไปถงความนาอบอายของคณะกรรมการโพลทบโรเพราะการยอมแพตอสหรฐของครสชอฟและการทเขาไมมคณสมบตในการรบมอกบวกฤตไดทนทวงท อยางไรกดวกฤตการณขปนาวธควบาไมใชเพยงเหตผลเดยวททาใหครสชอฟสนอานาจ เหตผลหลกมากจากนกการเมองคแขงอยางลโอนด เบรสเนฟทเชอวาครสชอฟมอานาจไมมากพอทจะรบมอกบปญหาขามชาต
ผลสบเนอง (ตอ)
สาหรบควบามนคอการหกหลงของโซเวยต ดวยวธการทโซเวยตตดสนใจทจะแกไขปญหานนมาจากเคนเนดและครสชอฟ สงนทาใหความสมพนธระหวางโซเวยตและควบาเสอมลงในอกหลายปตอมา ในอกทางหนงควบากยงคงไดรบการปองกนจากการเขาบก
ผบญชาการของสหรฐนายหนงไมยนดกบผลทออกมาเชนกน นายพลเลอรเมยบอกกบประธานาธบดวามนเปนความพายแพครงใหญทสดของสหรฐ และเขาวาสหรฐนาจะเขาโจมตทนท
วกฤตการณขปนาวธควบาเปนการกระตนใหเกดการตอรองสายดวน ซงทาใหเกดสายดวนจากวอชงตนถงมอสโคว เปนการสอสารโดยตรงระหวางวอชงตนกบมอสโคว จดประสงคคอการทผนาจากสองประเทศแหงสงครามเยนสามารถสอสารกนไดโดยตรงเพอแกไขปญหา
นกวจารณมากมายยงแนะวาวกฤตการณนไดกระตนใหสหรฐใชกาลงทางทหารมากขน อยางในสงครามเวยดนาม
การเผชญหนาระหวางอเมรกาและรสเซยครงนเกดขนในเวลาเดยวกนกบสงครามจน-อนเดย นกประวตศาสตรมองวาการทจนโจมตอนเดยดวยเหตผลความขดแยงเรองพนทนน ตรงกบวกฤตการณขปนาวธควบา