กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วย ...
Post on 09-Dec-2015
35 views
TRANSCRIPT
กฎหมายแพ่งและพ่าณิ�ชย�ว่าด้�ว่ยครอบคร�ว่
ข้�อ 1 นายมน�ญอาย� 29 ปี ทำ"าสั�ญญาหม�$นนางสัาว่ร�ศม&อาย� 25 ปี ด้�ว่ยแหว่นเพ่ชร 1 ว่ง และทำอง 5 บาทำ ต่อมานายมน�ญได้�จั�ด้งานพ่�ธี&มงคลสัมรสัก�บนางสัาว่ร�ศม& และต่กลงก�นว่าจัะจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัในอ&ก 1 ปี ข้�างหน�า ในระหว่างน�$นเอง นายมน�ญได้�เทำ&-ยว่เต่รหล�บนอนก�บนางสัาว่สั�ด้าอาย� 19 ปี และนางสัาว่สั�ด้าได้�ข้�ว่าจัะบอกบ�ด้าซึ่/-งม&น�สั�ยโมโหร�าย นายมน�ญและนางสัาว่สั�ด้าจั/งแอบจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัโด้ยไมบอกให�ผู้��ใด้ทำราบ ต่อมานางสัาว่ร�ศม&ทำราบคว่ามจัร�งก2โกรธีจั/งต่�องการฟ้4องว่าการสัมรสัไมถู�กต่�องได้�หร6อไม และต่�องการฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายมน�ญได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
หล�กกฎหมาย ต่ามปีระมว่ลกฎหมายแพ่งและพ่าณิ�ชย�
มาต่รา 1437 ว่รรคแรก การหม�$นจัะสัมบ�รณิ�เม6-อฝ่8ายชายได้�สังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�งเพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$น
มาต่รา 1439 เม6-อม&การหม�$นแล�ว่ ถู�าฝ่8ายใด้ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นอ&กฝ่8ายหน/-งม&สั�ทำธี�เร&ยกให�ร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำน ในกรณิ&ทำ&-ฝ่8ายหญ�งเปี9นฝ่8ายผู้�ด้สั�ญญาหม�$นให�ค6นข้องหม�$นแกฝ่8ายชายด้�ว่ย
มาต่รา 1440 คาทำด้แทำนน�$นอาจัเร&ยกได้� ด้�งต่อไปีน&$
(1) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายต่อกายหร6อช6-อเสั&ยงแหงชายหร6อหญ�งน�$น
มาต่รา 1454 ผู้��เยาว่�จัะทำ"าการสัมรสัให�น"าคว่ามในมาต่รา 1436 มาใช�บ�งค�บโด้ยอน�โลม
มาต่รา 1503 เหต่�ทำ&-จัะข้อให�ศาลพ่�พ่ากษาเพ่�กถูอนการสัมรสัเพ่ราะเหต่�ว่าเปี9นโมฆี&ยะ ม&เฉพ่าะในกรณิ&ทำ&-ค�สัมรสัทำ"าการฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1448 มาต่รา 1505 มาต่รา 1506 มาต่รา 1507 และมาต่รา 1509
มาต่รา 1509 การสัมรสัทำ&-ม�ได้�ร�บคว่ามย�นยอมข้องบ�คคลด้�งกลาว่ในมาต่รา 1454 การสัมรสัน�$นเปี9นโมฆี&ยะ
มาต่รา 1510 ว่รรคแรก การสัมรสัทำ&-เปี9นโมฆี&ยะเพ่ราะม�ได้�ร�บคว่ามย�นยอมข้องบ�คคลด้�งกลาว่ในมาต่รา 1454 เฉพ่าะบ�คคลทำ&-อาจัให�คว่ามย�นยอมต่ามมาต่รา 1454 เทำาน�$น ข้อให�เพ่�กถูอนการสัมรสัได้�
ว่�น�จัฉ�ย
โด้ยหล�กข้องกฎหมาย ในกรณิ&ทำ&-ม&การหม�$น และการหม�$นม&ผู้ลสัมบ�รณิ�ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก ค6อฝ่8ายชายได้�สังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�ง เพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$นแล�ว่ เม6-อม&การผู้�ด้สั�ญญาหม�$น ฝ่8ายทำ&-ม�ได้�ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นยอมม&สั�ทำธี�เร&ยกให�ฝ่8ายทำ&-ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำนได้�ต่ามมาต่รา 1439 และมาต่รา 1440
กรณิ&ต่ามอ�ทำาหรณิ� การทำ&-นายมน�ญได้�ทำ"าการหม�$นก�บนางสัาว่ร�ศม&ด้�ว่ยแหว่นเพ่ชร 1 ว่ง และทำอง 5 บาทำ โด้ยต่กลงก�นว่าจัะจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�นในอ&ก 1 ปี ข้�างหน�าน�$น การหม�$นระหว่างนายมน�ญก�บนางสัาว่ร�ศม&ม&ผู้ลสัมบ�รณิ� ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก ด้�งน�$น เม6-อต่อมานายมน�ญได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนางสัาว่สั�ด้า จั/งถู6อว่านายมน�ญผู้�ด้สั�ญญาหม�$น นางสัาว่ร�ศม&จั/งม&สั�ทำธี�เร&ยกให�นายมน�ญร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำนได้�ต่ามมาต่รา 1439
และคาทำด้แทำนทำ&-นางสัาว่ร�ศม&สัามารถูเร&ยกได้� ค6อคาทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายต่อกายหร6อช6-อเสั&ยงข้องนางสัาว่ร�ศม&ต่ามมาต่รา 1440(1)
และการทำ&-นายมน�ญได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนางสัาว่สั�ด้าซึ่/-งม&อาย� 19 ปี และย�งเปี9นผู้��เยาว่� โด้ยไมได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากบ�ด้าและมารด้าข้องนางสัาว่สั�ด้าน�$น เปี9นการฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1509 การสัมรสัจั/งม&ผู้ลเปี9นโมฆี&ยะ และต่ามมาต่รา 1503 ปีระกอบก�บมาต่รา 1510 ว่รรคแรก ผู้��ทำ&-จัะฟ้4องข้อให�ศาลพ่�พ่ากษาเพ่�กถูอนการสัมรสัได้�น�$น ต่�องเปี9นบ�คคลทำ&-อาจัให�คว่ามย�นยอมต่ามมาต่รา 1454 เทำาน�$น ซึ่/-งในกรณิ&น&$ค6อ บ�ด้าและมารด้าข้องนางสัาว่สั�ด้าน�-นเอง ด้�งน�$น นางสัาว่ร�ศม&จัะฟ้4องให�ศาลพ่�พ่ากษาเพ่�กถูอนการสัมรสัระหว่างนายมน�ญก�บนางสัาว่สั�ด้าไมได้�
สัร�ปี นางสัาว่ร�ศม&จัะฟ้4องว่าการสัมรสัไมถู�กต่�องไมได้� แต่สัามารถูฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายมน�ญได้� ต่ามเหต่�ผู้ลด้�งกลาว่ข้�างต่�น
ข้�อ 2 นายสั�ร�ยาหม�$นนางสัาว่จั�นทำราซึ่/-งม&อาย�ครบ 15 ปี บร�บ�รณิ�แล�ว่ และได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากบ�ด้ามารด้าด้�ว่ยแหว่นเพ่ชร 1 ว่ง ม�ลคา 1 ล�านบาทำ ต่อมานายสั�ร�ยาก2ไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนางสัาว่นภา เพ่ราะถู�กนางสัาว่นภา
ข้มข้�ว่าถู�าไมจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บต่นจัะเปี@ด้เผู้ยว่า นายสั�ร�ยาข้มข้6นกระทำ"าช"าเราต่นและเพ่6-อนข้องต่น
1) การหม�$นระหว่างนายสั�ร�ยาและนางสัาว่จั�นทำราม&ผู้ลในทำางกฎหมายอยางไร นางสัาว่จั�นทำราจัะบอกเล�กการหม�$นไมค6นแหว่นเพ่ชรและเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายสั�ร�ยาได้�หร6อไม
2) การสัมรสัระหว่างนายสั�ร�ยาและนางสัาว่นภาม&ผู้ลในทำางกฎหมายอยางไร
ธีงค"าต่อบ
หล�กกฎหมาย ต่ามปีระมว่ลกฎหมายแพ่งและพ่าณิ�ชย�
มาต่รา 1435 การหม�$นจัะทำ"าได้�ต่อเม6-อชายและหญ�งม&อาย�สั�บเจั2ด้ปี บร�บ�รณิ�แล�ว่ การหม�$นทำ&-ฝ่8าฝ่>นบทำบ�ญญ�ต่�ว่รรคหน/-งเปี9นโมฆีะ
มาต่รา 1436 ผู้��เยาว่�จัะทำ"าการหม�$นได้�ต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมข้องบ�คคลด้�งต่อไปีน&$
(1) บ�ด้าและมารด้า ในกรณิ&ทำ&-ม&ทำ�$งบ�ด้ามารด้า
การหม�$นทำ&-ผู้��เยาว่�ทำ"าโด้ยปีราศจัากคว่ามย�นยอมด้�งกลาว่เปี9นโมฆี&ยะ
มาต่รา 1437 ว่รรคแรก การหม�$นจัะสัมบ�รณิ�เม6-อฝ่8ายชายได้�สังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�งเพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$น
มาต่รา 1457 การสัมรสัต่ามปีระมว่ลกฎหมายน&$จัะม&ได้�เฉพ่าะเม6-อได้�จัด้ทำะเบ&ยนแล�ว่เทำาน�$น
มาต่รา 1502 การสัมรสัทำ&-เปี9นโมฆี&ยะสั�$นสั�ด้ลงเม6-อศาลพ่�พ่ากษาให�เพ่�กถูอน
มาต่รา 1507 ว่รรคแรก ถู�าค�สัมรสัได้�ทำ"าการสัมรสัโด้ยถู�กข้มข้�อ�นถู/งข้นาด้ซึ่/-งถู�าม�ได้�ม&การข้มข้�น� $นจัะไมทำ"าการสัมรสั การสัมรสัน�$นเปี9นโมฆี&ยะ
ว่�น�จัฉ�ย
1) กรณิ&ต่ามอ�ทำาหรณิ� การทำ&-นายสั�ร�ยาหม�$นก�บนางสัาว่จั�นทำราซึ่/-งม&อาย�ครบ 15 ปี บร�บ�รณิ�แล�ว่น�$น แม�การหม�$นน�$นจัะได้�ม&การสังมอบข้องหม�$นค6อแหว่นเพ่ชร 1 ว่ง ให�แกหญ�งแล�ว่ และได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากบ�ด้าและมารด้าข้องนางสัาว่จั�นทำราต่ามมาต่รา 1436 และมาต่รา 1437 แล�ว่ก2ต่าม แต่เม6-อนางสัาว่จั�นทำราย�งม&อาย�ไมครบ 17 ปี บร�บ�รณิ� จั/งถู6อว่าการหม�$นน�$นฝ่8าฝ่>นบทำบ�ญญ�ต่�มาต่รา 1435 ด้�งน�$น การหม�$นระหว่างนายสั�ร�ยาและนางสัาว่จั�นทำราม&ผู้ลเปี9นโมฆีะ
และเม6-อการหม�$นด้�งกลาว่ม&ผู้ลเปี9นโมฆีะ จั/งถู6อเสัม6อนว่าไมม&การหม�$นก�นเก�ด้ข้/$น ด้�งน�$นนางสัาว่จั�นทำราจั/งต่�องค6นข้องหม�$นค6อแหว่นเพ่ชรให�แกนายสั�ร�ยา และเม6-อนายสั�ร�ยาไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนางสัาว่นภา ก2ไมถู6อว่าเปี9นการผู้�ด้สั�ญญาหม�$น ด้�งน�$นนางสัาว่นภาก2จัะเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายสั�ร�ยาไมได้�เชนก�น
2) การทำ&-นายสั�ร�ยาได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนางสัาว่นภาน�$น เปี9นเพ่ราะนางสัาว่นภาข้มข้�ว่าถู�าไมจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บต่นก2จัะเปี@ด้เผู้ยว่า นายสั�ร�ยาข้มข้6นกระทำ"าช"าเราต่นและเพ่6-อนข้องต่น ด้�งน&$ ถู6อว่าการสัมรสัได้�เก�ด้ข้/$นเพ่ราะถู�กข้มข้�อ�นถู/งข้นาด้ซึ่/-งถู�าม�ได้�ม&การข้มข้�น� $นจัะไมทำ"าการสัมรสั ด้�งน�$น การสัมรสัระหว่างนายสั�ร�ยาและนางสัาว่นภาจั/งม&ผู้ลเปี9นโมฆี&ยะ ต่ามมาต่รา 1507 ว่รรคแรก ซึ่/-งถู�าจัะทำ"าให�การสัมรสัสั�$นสั�ด้ลงก2ต่�องให�ศาลพ่�พ่ากษาเพ่�กถูอนการสัมรสัน�$น (มาต่รา 1502)
สัร�ปี
1) การหม�$นระหว่างนายสั�ร�ยาและนางสัาว่จั�นทำราม&ผู้ลเปี9นโมฆีะ นางสัาว่จั�นทำราจัะบอกเล�กการหม�$นโด้ยไมค6นแหว่นเพ่ชรและเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายสั�ร�ยาไมได้�
2) การสัมรสัระหว่างนายสั�ร�ยาและนางสัาว่นภาม&ผู้ลเปี9นโมฆี&ยะ
ข้�อ 3 นายเกงอย�ก�นก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาก�บนางสัาว่น�อยโด้ยไมได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�น นายเกงไปีทำ"าสั�ญญาก��ย6มเง�นจัากนายคงจั"านว่น 1,000,000
บาทำ โด้ยนางสัาว่น�อยลงลายม6อช6-อเปี9นพ่ยานในสั�ญญาก��น� $น นายเกงน"า
เง�นทำ�$งหมด้ไปีซึ่6$อบ�านหล�งหน/-ง หล�งจัากน�$นนายเกงและนางสัาว่น�อยจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�น นายเกงและนางน�อยย�ายไปีอย�ในบ�านด้�งกลาว่ ต่อมานายเกงไมยอมช"าระหน&$เง�นก�� 1,000,000 บาทำ แกนายคง นายคงมาทำว่งเง�นทำ&-นายเกงก��ไปีจัากนางน�อย โด้ยนายคงอ�างว่านางน�อยเปี9นภร�ยาจัะต่�องรว่มช"าระหน&$ด้�ว่ย นางน�อยปีฏิ�เสัธีว่าต่นไมได้�เปี9นผู้��ก�� หล�งจัากน�$นนายเกงและนางน�อยทำะเลาะก�น นางน�อยย�ายออกมาจัากบ�ายไปีอาศ�ยก�บพ่&-ชายข้องต่น พ่&-ชายข้องนางน�อยได้�จัด้ทำะเบ&ยนให�นางน�อยม&สั�ทำธี�อาศ�ยในบ�านพ่&-ชายนางน�อยเปี9นเว่ลา 10 ปี โด้ยทำ&-นายเกงไมได้�ร� �เห2นแต่อยางใด้ ต่อมานายเกงอยากให�นางน�อยกล�บไปีอย�ทำ&-บ�านด้�ว่ยก�นด้�งเด้�ม ด้�งน&$ให�ทำานว่�น�จัฉ�ยว่า
1) นางน�อยจัะต่�องรว่มร�บผู้�ด้ในหน&$ 1,000,000 บาทำ ทำ&-นายเกงก��ย6มมาจัากนายคงหร6อไม
2) นายเกงจัะฟ้4องศาลข้อเพ่�กถูอนการร�บสั�ทำธี�อาศ�ยข้องนางน�อยได้�หร6อไม
.
ธีงค"าต่อบ
หล�กกฎหมาย ต่ามปีระมว่ลกฎหมายแพ่งและพ่าณิ�ชย�
มาต่รา 1476 สัาม&และภร�ยาต่�องจั�ด้การสั�นสัมรสัรว่มก�นหร6อได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-งในกรณิ&ด้�งต่อไปีน&$
(2) กอต่�$งหร6อกระทำ"าให�สั�ด้สั�$นลงทำ�$งหมด้หร6อบางสัว่นซึ่/-งภาระจั"ายอม สั�ทำธี�อาศ�ย สั�ทำธี�เหน6อพ่6$นด้�น สั�ทำธี�เก2บก�นหร6อภาระต่�ด้พ่�นในอสั�งหาร�มทำร�พ่ย�
มาต่รา 1480 ว่รรคแรก การจั�ด้การสั�นสัมรสัซึ่/-งต่�องจั�ด้การรว่มก�น หร6อต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-งต่ามมาต่รา 1476 ถู�าค�สัมรสัฝ่8ายหน/-งได้�ทำ"าน�ต่�กรรมไปีแต่เพ่&ยงฝ่8ายเด้&ยว่ หร6อโด้ยปีราศจัากคว่ามย�นยอมข้องค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-ง ค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-งอาจัฟ้4องให�ศาลเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมน�$นได้� เว่�นแต่ค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-งได้�ให�สั�ต่ยาบ�นแกน�ต่�กรรมน�$นแล�ว่ หร6อในข้ณิะทำ&-ทำ"าน�ต่�กรรมน�$นบ�คคลภายนอกได้�กระทำ"าโด้ยสั�จัร�ต่และเสั&ยคาต่อบแทำน
มาต่รา 1488 ถู�าสัาม&หร6อภร�ยาต่�องร�บผู้�ด้เปี9นสัว่นต่�ว่เพ่6-อช"าระหน&$ทำ&-กอไว่�กอนหร6อระหว่างสัมรสั ให�ช"าระหน&$น� $นด้�ว่ยสั�นสัว่นต่�ว่ข้องฝ่8ายน�$นกอน เม6-อไมพ่อจั/งให�ช"าระด้�ว่ยสั�นสัมรสัทำ&-เปี9นสัว่นข้องฝ่8ายน�$น
มาต่รา 1490 หน&$ทำ&-สัาม&ภร�ยาเปี9นล�กหน&$ร ว่มก�นน�$นให�รว่มถู/งหน&$ทำ&-สัาม&หร6อภร�ยากอให�เก�ด้ข้/$นในระหว่างสัมรสัด้�งต่อไปีน&$
(1) หน&$เก&-ยว่แกการจั�ด้การบ�านเร6อนหร6อจั�ด้หาสั�-งจั"าเปี9นสั"าหร�บครอบคร�ว่ การอ�ปีการะเล&$ยงด้�ต่ลอด้ถู/งการร�กษาพ่ยาบาลบ�คคลในครอบคร�ว่และการศ/กษาข้องบ�ต่รต่ามสัมคว่รแกอ�ต่ภาพ่
(2) หน&$ทำ&-เก&-ยว่ข้�องก�บสั�นสัมรสั
(3) หน&$ทำ&-เก�ด้ข้/$นเน6-องจัากการงานซึ่/-งสัาม&ภร�ยาทำ"าด้�ว่ยก�น
(4) หน&$ทำ&-สัาม&หร6อภร�ยากอข้/$นเพ่6-อปีระโยชน�ต่นฝ่8ายเด้&ยว่ แต่อ&กฝ่8ายหน/-งได้�ให�สั�ต่ยาบ�น
ว่�น�จัฉ�ย
กรณิ&ต่ามอ�ทำาหรณิ� ว่�น�จัฉ�ยได้�ด้�งน&$
1) หน&$เง�นก��จั"านว่น 1,000,000 บาทำ ทำ&-นายเกงไปีทำ"าสั�ญญาก��ย6มเง�นจัากนายคงจั�ด้เปี9นหน&$สัว่นต่�ว่ข้องนายเกงต่ามมาต่รา 1488 เพ่ราะเปี9นหน&$ทำ&-นายเกงได้�กอข้/$นกอนทำ&-จัะจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนางน�อย แม�ว่าภายหล�งนายเกงและนางน�อยจัะไปีอย�ในบ�านหล�งด้�งกลาว่ ก2ไมทำ"าให�เปี9นหน&$ร ว่มต่ามมาต่รา 1490(1) แต่อยางใด้ อ&กทำ�$งการทำ&-นางน�อยได้�ปีฏิ�เสัธีไมยอมช"าระหน&$แกนายคง ถู6อได้�ว่านางน�อยไมได้�ให�สั�ต่ยาบ�นในหน&$สั�นสัว่นต่�ว่ข้องนายเกง จั/งไมทำ"าให�เปี9นหน&$ร ว่มต่ามมาต่รา 1490(4) ด้�ว่ย ด้�งน�$น นางน�อยจั/งไมต่�องรว่มร�บผู้�ด้ในหน&$ 1,000,000 บาทำ โด้ยนายเกงจัะต่�องร�บผู้�ด้ในการช"าระหน&$ด้�งกลาว่แกนางคงแต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่
2) การทำ&-นางน�อยจัด้ทำะเบ&ยนร�บสั�ทำธี�อาศ�ยในบ�านข้องพ่&-ชายน�$น ไมได้�เก&-ยว่ข้�องก�บสั�นสัมรสัแต่อยางใด้ จั/งไมใชการจั�ด้การสั�นสัมรสัต่ามมาต่รา 1476(2) ทำ&-ก"าหนด้ว่าการกอต่�$งหร6อกระทำ"าให�สั�$นสั�ด้ซึ่/-งสั�ทำธี�อาศ�ยในอสั�งหาร�มทำร�พ่ย�ทำ&-เปี9นสั�นสัมรสั สัาม&ภร�ยาต่�องจั�ด้การรว่มก�น ด้�งน�$น นายเกงจั/งฟ้4องศาลข้อเพ่�กถูอนการจัด้ทำะเบ&ยนร�บสั�ทำธี�อาศ�ยข้องนางน�อยต่ามมาต่รา 1480 ว่รรคแรก น�$นไมได้�
สัร�ปี
1) นางน�อยไมต่�องรว่มร�บผู้�ด้ในหน&$ 1,000,000 บาทำ ทำ&-นายเกงก��ย6มมาจัากนายคง
2) นายเกงจัะฟ้4องศาลข้อเพ่�กถูอนการร�บสั�ทำธี�อาศ�ยข้องนางน�อยไมได้�
ข้�อ 4 นายไกและนางไข้เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นโด้ยชอบด้�ว่ยกฎหมาย ต่อมานายไกถู�กศาลสั�-งให�เปี9นคนสัาบสั�ญ หล�งศาลม&ค"าสั�-ง นางไข้จั/งไปีอย�ก�นรว่มก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาทำ�นทำ&ก�บนายเปี9ด้และม&บ�ต่รด้�ว่ยก�นค6อหน/-ง ต่อมานายไกกล�บมา
1) นายไกจัะฟ้4องหยานางไข้ได้�หร6อไม
2) หน/-งเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องใคร น�บแต่เม6-อใด้
ธีงค"าต่อบ
หล�กกฎหมาย ต่ามปีระมว่ลกฎหมายแพ่งและพ่าณิ�ชย�
มาต่รา 1516 เหต่�ฟ้4องหยาม&ด้�งต่อไปีน&$
(1) สัาม&หร6อภร�ยาอ�ปีการะเล&$ยงด้�หร6อยกยองผู้��อ6-นฉ�นภร�ยาหร6อสัาม& เปี9นช� �หร6อม&ช� � หร6อรว่มปีระเว่ณิ&ก�บผู้��อ6-นเปี9นอาจั�ณิอ&กฝ่8ายหน/-งฟ้4องหยาได้�
(5) สัาม&หร6อภร�ยาถู�กศาลสั�-งให�เปี9นคนสัาบสั�ญ
มาต่รา 1536 ว่รรคแรก เด้2กเก�ด้แต่หญ�งข้ณิะเปี9นภร�ยาชายหร6อภายในสัามร�อยว่�นน�บแต่ว่�นทำ&-การสัมรสัสั�$นสั�ด้ลง ให�สั�นน�ษฐานไว่�กอนว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องชายผู้��เปี9นสัาม& หร6อเคยเปี9นสัาม&แล�ว่แต่กรณิ&
มาต่รา 1546 เด้2กเก�ด้จัากหญ�งทำ&-ม�ได้�ม&การสัมรสัก�บชายให�ถู6อว่าเปี9นบ�ต่รทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องหญ�งน�$น เว่�นแต่จัะม&กฎหมายบ�ญญ�ต่�ไว่�เปี9นอยางอ6-น
ว่�น�จัฉ�ย
1) กรณิ&ต่ามอ�ทำาหรณิ� การทำ&-นายไกและนางไข้เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นโด้ยชอบด้�ว่ยกฎหมาย และต่อมานายไกได้�ถู�กศาลสั�-งให�เปี9นคนสัาบสั�ญน�$น ม�ได้�ทำ"าให�การสัมรสัระหว่างนายไกและนางไข้สั�$นสั�ด้ลงแต่อยางใด้ เปี9นแต่เพ่&ยงทำ"าให�นางไข้สัามารถูถู6อเปี9นเหต่�ฟ้4องหยานายไกได้�ต่ามมาต่รา 1516(5) เทำาน�$น การทำ&-นางไข้ซึ่/-งย�งเปี9นภร�ยาข้องนายไกอย�แต่ได้�ไปีอย�ก�นรว่มก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาก�บนายเปี9ด้ จั/งถู6อว่าเปี9นกรณิ&ทำ&-นางไข้ม&ช� �และเข้�าเหต่�ฟ้4องหยาต่ามมาต่รา 1516(1) ด้�งน�$น นายไกจั/งสัามารถูฟ้4องหยานางไข้ได้�
2) หน/-งซึ่/-งเปี9นบ�ต่รทำ&-เก�ด้จัากนางไข้ในข้ณิะทำ&-ย�งถู6อว่าเปี9นภร�ยาโด้ยชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายไก ยอมถู6อว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายไกและนางไข้ ต่�$งแต่คลอด้และอย�รอด้เปี9นทำารก เพ่ราะเปี9นบ�ต่รทำ&-เก�ด้ระหว่างสัมรสัข้องนายไกและนางไข้ต่ามมาต่รา 1536 ว่รรคแรก และ 1546
สัร�ปี
1) นายไกฟ้4องหยานางไข้ได้�
2) หน/-งเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายไกและนางไข้
ข้�อ 1 นายสัมบ�รณิ�ทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.ด้ารา ด้�ว่ยแหว่นหม�$น 1 ว่ง เม6-อทำ"าสั�ญญาหม�$นก�นแล�ว่ นายสัมบ�รณิ�ได้�ช�กชว่นให� น.สั.ด้าราลาออกจัากงาน และมาอย�ก�นก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาทำ&-บ�านข้องนายสัมบ�รณิ� ต่อมานางปีราณิ&แฟ้นเกาข้องนายสัมบ�รณิ�ได้�ทำะเลาะก�บสัาม&และต่กลงทำ"าหน�งสั6อหยาก�นโด้ยต่กลงแบงทำร�พ่ย�สั�นระหว่างสัาม&ภร�ยาก�นเร&ยบร�อยแล�ว่ แม�จัะเกรงใจัทำางครอบคร�ว่ข้องนายสัมบ�รณิ�แต่ด้�ว่ยเปี9นเพ่6-อนสัน�ทำก�น นางปีราณิ&ได้�ต่�ด้ต่อปีร/กษาหาร6อก�บนายสัมบ�รณิ� ทำ"าให�นายสัมบ�รณิ�ม&จั�ต่ใจัร�กใครจันได้�หล�บนอนก�บนางปีราณิ& น.สั.ด้ารา ไมพ่อใจั และไมต่�องการสัมรสัก�บนายสัมบ�รณิ� แต่ต่�องการฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายสัมบ�รณิ�และนางปีราณิ& จัะทำ"าได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
หล�กกฎหมาย ต่ามปีระมว่ลกฎหมายแพ่งและพ่าณิ�ชย�
มาต่รา 1437 ว่รรคแรก การหม�$นจัะสัมบ�รณิ�เม6-อฝ่8ายชายได้�สังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�งเพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$น
มาต่รา 1440 คาทำด้แทำนน�$นอาจัเร&ยกได้� ด้�งต่อไปีน&$
(1) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายต่อกายหร6อช6-อเสั&ยงแหงชายหร6อหญ�งน�$น
(2) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายเน6-องจัากการทำ&-ค�หม�$น บ�ด้ามารด้า หร6อบ�คคลผู้��กระทำ"าการในฐานะเชนบ�ด้ามารด้าได้�ใช�จัายหร6อต่�องต่กเปี9นล�กหน&$เน6-องจัากในการเต่ร&ยมการสัมรสัโด้ยสั�จัร�ต่และต่ามสัมคว่ร
(3) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายเน6-องจัากการทำ&-ค�หม�$นได้�จั�ด้การทำร�พ่ย�สั�นหร6อการอ6-นอ�นเก&-ยว่แกอาช&พ่ทำ"ามาหาได้�ข้องต่นไปีโด้ยสัมคว่รด้�ว่ยการคาด้หมายว่าจัะได้�ม&การสัมรสั
มาต่รา 1443 ในกรณิ&ม&เหต่�สั"าค�ญอ�นเก�ด้แกชายค�หม�$น ทำ"าให�หญ�งไมสัมคว่รสัมรสัก�บชายคนน�$น หญ�งม&สั�ทำธี�บอกเล�กสั�ญญาหม�$นได้�โด้ยม�ต่�องค6นข้องหม�$นแกชาย
มาต่รา 1444 ถู�าเหต่�อ�นทำ"าให�ค�หม�$นบอกเล�กสั�ญญาหม�$น เปี9นเพ่ราะการกระทำ"าช�-ว่อยางร�ายแรงข้องค�หม�$นอ&กฝ่8ายหน/-งซึ่/-งได้�กระทำ"าภายหล�งการหม�$นค�หม�$นผู้��กระทำ"าช�-ว่อยางร�ายแรงน�$นต่�องร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำนแกค�หม�$นผู้��ใช�สั�ทำธี�บอกเล�กสั�ญญาหม�$นเสัม6อนเปี9นผู้��ผู้�ด้สั�ญญาหม�$น
มาต่รา 1445 ชายหร6อหญ�งค�หม�$นอาจัเร&ยกคาทำด้แทำนจัากผู้��ซึ่/-งได้�รว่มปีระเว่ณิ&ก�บค�หม�$นข้องต่นโด้ยร� �หร6อคว่รจัะร� �ถู/งการหม�$นน�$น เม6-อได้�บอกเล�กสั�ญญาหม�$นต่ามมาต่รา 1442 หร6อมาต่รา 1443 แล�ว่แต่กรณิ&
มาต่รา 1514 การหยาน�$นจัะทำ"าได้�แต่โด้ยคว่ามย�นยอมข้องทำ�$งสัองฝ่8ายหร6อโด้ยค"าพ่�พ่ากษาข้องศาล
การหยาโด้ยคว่ามย�นยอมต่�องทำ"าเปี9นหน�งสั6อและม&พ่ยานลงลายม6อช6-ออยางน�อยสัองคน
มาต่รา 1515 เม6-อได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัต่ามปีระมว่ลกฎหมายน&$การหยาโด้ยคว่ามย�นยอมจัะสัมบ�รณิ�ต่อเม6-อสัาม&ภร�ยาได้�จัด้ทำะเบ&ยนการหยาน�$นแล�ว่
ว่�น�จัฉ�ย
กรณิ&ต่ามอ�ทำาหรณิ� การทำ&-นายสัมบ�รณิ� ได้�ทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.ด้ารา ด้�ว่ยแหว่นหม�$น 1 ว่งน�$น เม6-อม&การสังมอบแหว่นหม�$นให�แกหญ�งแล�ว่ ยอมเปี9นการหม�$นทำ&-สัมบ�รณิ�ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก
ต่ามข้�อเทำ2จัจัร�ง ปีระเด้2นทำ&-จัะต่�องว่�น�จัฉ�ยปีระการแรกม&ว่า น.สั.ด้ารา ไมต่�องการสัมรสัก�บนายสัมบ�รณิ�จัะทำ"าได้�หร6อไม เห2นว่า การทำ&-นายสัมบ�รณิ�ได้�หล�บนอนก�บนางปีราณิ&ซึ่/-งทำะเลาะเบาะแว่�งก�บสัาม&อย�น� $น ถู6อได้�ว่าเปี9นเหต่�สั"าค�ญอ�นเก�ด้แกชายค�หม�$น ซึ่/-งทำ"าให�หญ�งไมสัมคว่รสัมรสัก�บชายน�$นต่ามมาต่รา 1443 ด้�งน�$น น.สั.ด้าราจั/งม&สั�ทำธี�บอกเล�กสั�ญญาหม�$น เพ่6-อจัะได้�ไมต่�องสัมรสัก�บนายสัมบ�รณิ�ได้� โด้ยไมต่�องค6นแหว่นหม�$นให�นายสัมบ�รณิ�
และปีระเด้2นทำ&-ต่�องว่�น�จัฉ�ยปีระการต่อมาม&ว่า น.สั.ด้าราต่�องการฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายสัมบ�รณิ�และนางปีราณิ& จัะทำ"าได้�หร6อไม เห2นว่า การทำ&-นายสัมบ�รณิ�ได้�รว่มหล�บนอนก�บนางปีราณิ&ภร�ยาข้องผู้��อ6-นภายหล�งการหม�$นน�$น ถู6อได้�ว่าเปี9นการกระทำ"าช�-ว่อยางร�ายแรงทำ&-นายสัมบ�รณิ�ค�หม�$นได้�กระทำ"าภายหล�งการหม�$น ต่ามมาต่รา 1444 ทำ�$งน&$ เพ่ราะนางปีราณิ&เพ่&ยงแต่ได้�ทำ"า
หน�งสั6อหยาก�บสัาม&แต่ย�งไมได้�จัด้ทำะเบ&ยนหยา จั/งทำ"าให�การหยาย�งไมสัมบ�รณิ� (มาต่รา 1514 และ 1515) การสัมรสัจั/งย�งไมสั�$นสั�ด้ การกระทำ"าข้องนายสัมบ�รณิ�จั/งเปี9นการทำ"าช� �ก�บภร�ยาข้องผู้��อ6-น ด้�งน�$น เม6-อเหต่�ทำ&-ทำ"าให� น.สั.ด้ารา บอกเล�กสั�ญญาหม�$นเปี9นเพ่ราะการกระทำ"าช�-ว่อยางร�ายแรงข้องนายสัมบ�รณิ�ซึ่/-งได้�กระทำ"าภายหล�งการหม�$น นายสัมบ�รณิ�จั/งต่�องร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำนให�แก น.สั.ด้ารา น�-นเอง กลาว่ค6อ น.สั.ด้ารา ม&สั�ทำธี�เร&ยกคาทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายแกกายหร6อช6-อเสั&ยงต่ามมาต่รา 1440(1) และม&สั�ทำธี�เร&ยกคาทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายเน6-องจัากการทำ&- น.สั.ด้าราได้�จั�ด้การทำร�พ่ย�สั�นหร6อการอ6-นอ�นเก&-ยว่แกอาช&พ่หร6อทำางทำ"ามาหาได้�ข้องต่นไปีโด้ยสัมคว่รด้�ว่ยการคาด้หมายว่าจัะได้�ม&การสัมรสั ค6อการทำ&-ต่นต่�องลาออกจัากงานต่ามมาต่รา 1440(3) สัว่นคาทำด้แทำนเน6-องจัากการทำ&-ค�หม�$นได้�ใช�จัาย หร6อต่�องต่กเปี9นล�กหน&$เน6-องในการเต่ร&ยมการสัมรสัโด้ยสั�จัร�ต่ และต่ามสัมคว่รต่ามมาต่รา 1440(2) น�$น เม6-อไมปีรากฏิข้�อเทำ2จัจัร�งว่า น.สั.ด้าราได้�ใช�จัายไปีในการน&$จั/งไมม&สั�ทำธี�เร&ยก
สัว่นกรณิ&ข้องนางปีราณิ&น�$น การทำ&-นางปีราณิ&รว่มหล�บนอนก�บนายสัมบ�รณิ� นางปีราณิ&ยอมร� �หร6อคว่รจัะร� �ว่านายสัมบ�รณิ�เปี9นค�หม�$นข้อง น.สั.ด้ารา เพ่ราะนางปีราณิ&เปี9นแฟ้นเกาและเปี9นเพ่6-อนสัน�ทำข้องนายสัมบ�รณิ� ด้�งน�$น น.สั.ด้ารา จั/งม&สั�ทำธี�เร&ยกคาทำด้แทำนจัากนางปีราณิ&ผู้��ซึ่/-งได้�รว่มปีระเว่ณิ&ก�บค�หม�$นข้องต่นได้�เม6-อได้�บอกเล�กสั�ญญาหม�$นต่ามมาต่รา 1443 แล�ว่ (มาต่รา 1445)
สัร�ปี น.สั.ด้ารา สัามารถูบอกเล�กสั�ญญาหม�$นเพ่6-อไมต่�องสัมรสัก�บนายสัมบ�รณิ� และฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายสัมบ�รณิ�และนางปีราณิ&ได้�
ข้�อ 2 นายนพ่พ่รได้�ข้มข้�อ�นถู/งข้นาด้ให� น.สั.เมต่ต่า จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัด้�ว่ย เม6-อจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัแล�ว่นายนพ่พ่รได้�ยกทำ&-ด้�นหน/-งแปีลงให� น.สั.เมต่ต่า และยกรถูยนต่� 1 ค�น ให�บ�ด้าข้อง น.สั.เมต่ต่า สัองเด้6อนต่อมา น.สั.เมต่ต่าได้�หน&พ่�นจัากการข้มข้�ข้องนายนพ่พ่ร อ&กสัองเด้6อนต่อมา น.สั.เมต่ต่าได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายสั�ชาต่�ซึ่/-งเคยชอบพ่อก�น แต่ก2ไมทำราบว่านายสั�ชาต่�ถู�กศาลสั�-งให�เปี9นคนเสัม6อนไร�คว่ามสัามารถู ในระหว่างน�$นเอง น.สั.เมต่ต่าได้�ข้ายทำ&-ด้�นให�แก น.สั.อ�ไร เพ่6-อน"าเง�นมาใช�จัาย นายนพ่พ่รไมพ่อใจัจั/งต่�องการบอกล�างการให�ทำ&-ด้�นและรถูยนต่� เชนน&$ จัะทำ"าได้�หร6อไม และการสัมรสัจัะม&ผู้ลอยางไร เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
หล�กกฎหมาย ต่ามปีระมว่ลกฎหมายแพ่งและพ่าณิ�ชย�
มาต่รา 521 อ�นว่าให�น� $น ค6อสั�ญญาซึ่/-งบ�คคลคนหน/-งเร&ยกว่าผู้��ให� โอนทำร�พ่ย�สั�นข้องต่นให�โด้ยเสันหาแกบ�คคลอ&กคนหน/-งเร&ยกว่าผู้��ร �บ และผู้��ร �บยอมร�บเอาทำร�พ่ย�สั�นน�$น
มาต่รา 531 อ�นผู้��ให�จัะเร&ยกถูอนค6นการให�เพ่ราะเหต่�ผู้��ร �บปีระพ่ฤต่�เนรค�ณิน�$น ทำานว่าอาจัจัะเร&ยกได้�แต่เพ่&ยงในกรณิ&ด้�งจัะกลาว่ต่อไปีน&$
(1) ถู�าผู้��ร �บได้�ปีระทำ�ษร�ายต่อผู้��ให�เปี9นคว่ามผู้�ด้ฐานอาญาอยางร�ายแรงต่ามปีระมว่ลกฎหมายล�กษณิะอาญา หร6อ
(2) ถู�าผู้��ร �บได้�ทำ"าให�ผู้��ให�เสั&ยช6-อเสั&ยง หร6อหม�-นปีระมาทำผู้��ให�อยางร�ายแรง หร6อ
(3) ถู�าผู้��ร �บบอกปีCด้ไมยอมให�สั�-งข้องจั"าเปี9นเล&$ยงช&ว่�ต่แกผู้��ให� ในเว่ลาทำ&-ผู้��ให�ยากไร�และผู้��ร �บย�งสัามารถูจัะให�ได้�
มาต่รา 1452 ชายหร6อหญ�งจัะทำ"าการสัมรสัในข้ณิะทำ&-ต่นม&ค�สัมรสัอย�ไมได้�
มาต่รา 1469 สั�ญญาทำ&-เก&-ยว่ก�บทำร�พ่ย�สั�นใด้ทำ&-สัาม&ภร�ยาได้�ทำ"าไว่�ต่อก�นในระหว่างเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นน�$น ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งจัะบอกล�างเสั&ยในเว่ลาใด้ทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย�หร6อภายในก"าหนด้หน/-งปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นก2ได้� แต่ไมกระทำบกระเทำ6อนถู/งสั�ทำธี�ข้องบ�คคลภายนอกผู้��ทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่
มาต่รา 1471 สั�นสัว่นต่�ว่ได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(3) ทำ&-ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งได้�มาระหว่างสัมรสั โด้ยการร�บมอบมรด้กหร6อโด้ยการให�โด้ยเสันหา
มาต่รา 1473 สั�นสัว่นต่�ว่ข้องค�สัมรสัฝ่8ายใด้ให�ฝ่8ายน�$นเปี9นผู้��จั�ด้การ
มาต่รา 1495 การสัมรสัทำ&-ฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1449 มาต่รา 1450 มาต่รา 1452 และมาต่รา 1458 เปี9นโมฆีะ
มาต่รา 1502 การสัมรสัทำ&-เปี9นโมฆี&ยะสั�$นสั�ด้ลงเม6-อศาลพ่�พ่ากษาให�เพ่�กถูอน
มาต่รา 1507 ว่รรคแรก ถู�าค�สัมรสัได้�ทำ"าการสัมรสัโด้ยถู�กข้มข้�อ�นถู/งข้นาด้ซึ่/-งถู�าม�ได้�ม&การข้มข้�น� $นจัะไมทำ"าการสัมรสั การสัมรสัน�$นเปี9นโมฆี&ยะ
ว่�น�จัฉ�ย
กรณิ&ต่ามอ�ทำาหรณิ� การทำ&-นายนพ่พ่รได้�ข้มข้�อ�นถู/งข้นาด้ทำ"าให� น.สั.เมต่ต่า จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัด้�ว่ย ถู6อเปี9นการฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1507 ยอมทำ"าให�การสัมรสัระหว่างนายนพ่พ่รก�บ น.สั.เมต่ต่าต่กเปี9นโมฆี&ยะ แต่การสัมรสัย�งไมสั�$นสั�ด้ลง เพ่ราะการสัมรสัจัะสั�$นสั�ด้ลงก2ต่อเม6-อศาลได้�พ่�พ่ากษาให�เพ่�กถูอนการสัมรสัน�$นแล�ว่ ต่ามมาต่รา 1502
เม6-อข้�อเทำ2จัจัร�งปีรากฏิว่า หล�งจัากจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัแล�ว่ นายนพ่พ่รได้�ยกทำ&-ด้�นหน/-งแปีลงให� น.สั.เมต่ต่า การให�ทำ&-ด้�นด้�งกลาว่ จั/งถู6อว่าเปี9นสั�ญญาระหว่างสัมรสัต่ามมาต่รา 1469 ทำ&-ด้�นจั/งต่กเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้อง น.สั.เมต่ต่า ต่ามมาต่รา 1471(3) เพ่ราะเปี9นทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ได้�มาระหว่างสัมรสัโด้ยการให�โด้ยเสันหา น.สั.เมต่ต่าจั/งม&อ"านาจัจั�ด้การได้�โด้ยล"าพ่�งต่ามมาต่รา 1473 ด้�งน�$น น.สั.เมต่ต่า จั/งม&สั�ทำธี�ข้ายทำ&-ด้�นให�แก น.สั.อ�ไรได้�
แต่อยางไรก2ด้& เม6-อเปี9นสั�ญญาระหว่างสัมรสั แม�ว่า น.สั.เมต่ต่า ได้�ข้ายทำ&-ด้�นให�แก น.สั.อ�ไรไปีแล�ว่ นายนพ่พ่รก2ย�งม&สั�ทำธี�บอกล�างการให�ทำ&-ด้�นแก น.สั.เมต่ต่าได้� โด้ยนายนพ่พ่รสัามารถูบอกล�างในเว่ลาใด้ทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย�หร6อภายในก"าหนด้หน/-งปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นก2ได้�
แต่ทำ�$งน&$ต่�องไมกระทำบกระเทำ6อนสั�ทำธี�ข้องบ�คคลภายนอกผู้��ทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่ต่ามมาต่รา 1469 เม6-อ น.สั.อ�ไรไมทำราบว่าทำ&-ด้�นทำ&-ต่นซึ่6$อมาจัาก น.สั.เมต่ต่าเปี9นทำ&-ด้�นทำ&-นายนพ่พ่รยกให� น.สั.เมต่ต่า จั/งถู6อว่า น.สั.อ�ไรสั�จัร�ต่ ด้�งน�$น การทำ&-นายนพ่พ่รใช�สั�ทำธี�บอกล�างการให�ทำ&-ด้�นซึ่/-งเปี9นสั�ญญาระหว่างสัมรสัก2จัะไมกระทำบกระเทำ6อนต่อสั�ทำธี�ข้อง น.สั.อ�ไร กลาว่ค6อ น.สั.อ�ไรย�งคงได้�กรรมสั�ทำธี�Dในทำ&-ด้�นแปีลงน�$น นายนพ่พ่รจัะเร&ยกทำ&-ด้�นค6นจัาก น.สั.อ�ไรไมได้�
สัว่นการทำ&-นายนพ่พ่ร ยกรถูยนต่�ให�บ�ด้าข้อง น.สั.เมต่ต่าน�$น ถู6อเปี9นการให�โด้ยเสันหาต่ามมาต่รา 521 เม6-อไมปีรากฏิข้�อเทำ2จัจัร�งว่าบ�ด้าข้อง น.สั.เมต่ต่า ได้�ปีระพ่ฤต่�เนรค�ณิต่อนายนพ่พ่รผู้��ให�ต่ามมาต่รา 531 แต่อยางใด้ ด้�งน�$น นายนพ่พ่รจัะบอกล�างการให�รถูยนต่�ด้�งกลาว่ไมได้�
และกรณิ&การสัมรสัระหว่าง น.สั.เมต่ต่า ก�บนายสั�ชาต่�น�$น ถู6อเปี9นการสัมรสัทำ&-ฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1452 กลาว่ค6อ เปี9นกรณิ&ทำ&- น.สั.เมต่ต่าทำ"าการสัมรสัในข้ณิะทำ&-ต่นม&ค�สัมรสัอย� (สัมรสัซึ่�อน) เพ่ราะศาลย�งไมได้�ม&การพ่�พ่ากษาให�เพ่�กถูอนการสัมรสัระหว่างนายนพ่พ่รก�บ น.สั.เมต่ต่า ด้�งน�$น การสัมรสัระหว่าง น.สั.เมต่ต่าก�บนายสั�ชาต่�จั/งม&ผู้ลเปี9นโมฆีะต่ามมาต่รา 1495
สัร�ปี นายนพ่พ่รบอกล�างการให�ทำ&-ด้�นได้� แต่ทำ&-ด้�นย�งคงเปี9นกรรมสั�ทำธี�Dข้อง น.สั.อ�ไร และจัะบอกล�างการให�รถูยนต่�ไมได้� สัว่นกรณิ&การสัมรสัน�$น การสัมรสัระหว่างนายนพ่พ่รก�บ น.สั.เมต่ต่าม&ผู้ลเปี9นโมฆี&ยะ แต่การสัมรสัระหว่าง น.สั.เมต่ต่าก�บนายสั�ชาต่� ม&ผู้ลเปี9นโมฆีะ
ข้�อ 3 นายสักลจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บ น.สั.ร�ต่นาโด้ยทำราบด้&ว่า น.สั.ร�ต่นาได้�เคยอย�ก�นก�บนายมน�ญมากอน ต่อมานายมน�ญได้�พ่ยายามกล�บมาต่&สัน�ทำข้อค6นด้& และได้�ใช�ก"าล�งปีล�กปีล"$าข้มข้6น น.สั.ร�ต่นา นายมน�ญให�สั�ญญาว่าจัะร�บผู้�ด้ชอบด้�แล น.สั.ร�ต่นาต่อไปี นายสักลโกรธีมากจั/งต่�องการฟ้4องหยา แต่ น.สั.ร�ต่นาต่อสั��ว่านายสักลทำราบด้&อย�แล�ว่ว่า น.สั.ร�ต่นาเคยอย�ก�นก�บนายมน�ญ ด้�งน&$ นายสักลจัะฟ้4องหยา น.สั.ร�ต่นาได้�หร6อไม และจัะฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายมน�ญได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
.
ธีงค"าต่อบ
หล�กกฎหมาย ต่ามปีระมว่ลกฎหมายแพ่งและพ่าณิ�ชย�
มาต่รา 1516 เหต่�ฟ้4องหยาม&ด้�งต่อไปีน&$
(1) สัาม&หร6อภร�ยาอ�ปีการะเล&$ยงด้�หร6อยกยองผู้��อ6-นฉ�นภร�ยาหร6อสัาม& เปี9นช� �หร6อม&ช� � หร6อรว่มปีระเว่ณิ&ก�บผู้��อ6-นเปี9นอาจั�ณิอ&กฝ่8ายหน/-งฟ้4องหยาได้�
(2) สัาม&หร6อภร�ยาปีระพ่ฤต่�ช�-ว่ ไมว่าคว่ามปีระพ่ฤต่�ช�-ว่น�$นจัะเปี9นคว่ามผู้�ด้อาญาหร6อไม ถู�าเปี9นเหต่�ให�อ&กฝ่8ายหน/-ง
(ก) ได้�ร�บคว่ามอ�บอายข้ายหน�าอยางร�ายแรง
มาต่รา 1517 ว่รรคแรก เหต่�ฟ้4องหยาต่ามมาต่รา 1516(1) และ(2) ถู�าสัาม&หร6อภร�ยาแล�ว่แต่กรณิ& ได้�ย�นยอมหร6อร� �เห2นเปี9นใจัในการกระทำ"าทำ&-เปี9นเหต่�ฟ้4องหยาน�$น ฝ่8ายทำ&-ย�นยอมหร6อร� �เห2นเปี9นใจัน�$นจัะยกเปี9นเหต่�ฟ้4องหยาไมได้�
มาต่รา 1523 ว่รรคสัองและว่รรคสัาม สัาม&จัะเร&ยกคาทำด้แทำนจัากผู้��ซึ่/-งลว่งเก�นภร�ยาไปีในทำ"านองช��สัาว่ก2ได้�และภร�ยาจัะเร&ยกคาทำด้แทำนจัากหญ�งอ6-นทำ&-แสัด้งต่นโด้ยเปี@ด้เผู้ยเพ่6-อแสัด้งว่าต่นม&คว่ามสั�มพ่�นธี�ก�บสัาม&ในทำ"านองช��สัาว่ก2ได้�
ถู�าสัาม&หร6อภร�ยาย�นยอมหร6อร� �เห2นเปี9นใจัให�อ&กฝ่8ายหน/-งกระทำ"าการต่ามมาต่รา 1516(1) หร6อให�ผู้��อ6-นกระทำ"าการต่ามว่รรคสัอง สัาม&หร6อภร�ยาน�$นจัะเร&ยกคาทำด้แทำนไมได้�
ว่�น�จัฉ�ย
กรณิ&ต่ามอ�ทำาหรณิ� การทำ&-นายมน�ญได้�ใช�ก"าล�งปีล�กปีล"$าข้มข้6น น.สั.ร�ต่นาน�$น ไมถู6อว่า น.สั.ร�ต่นาเปี9นช� �หร6อม&ช� � หร6อรว่มปีระเว่ณิ&ก�บนายมน�ญเปี9นอาจั�ณิต่ามมาต่รา 1516(1) และไมถู6อว่าเปี9นกรณิ&ทำ&- น.สั.ร�ต่นาปีระพ่ฤต่�ช�-ว่อ�นเปี9นเหต่�ให�นายสักลซึ่/-งเปี9นสัาม&ได้�ร�บคว่ามอ�บอายข้ายหน�าอยางร�ายแรงต่ามมาต่รา 1516(2)(ก) ด้�งน�$น นายสักลจัะฟ้4องหยา น.สั.ร�ต่นาไมได้�
และการทำ&- น.สั.ร�ต่นาได้�ต่อสั��ว่านายสักลทำราบด้&อย�แล�ว่ว่า น.สั.ร�ต่นาได้�เคยอย�ก�นก�บนายมน�ญมากอน ก2ไมเข้�าหล�กเกณิฑ์�ต่ามมาต่รา 1517 ว่รรค
แรก และมาต่รา 1523 ว่รรคสัาม ทำ&-จัะถู6อว่าเปี9นการทำ&-สัาม&ค6อนายสักลได้�ย�นยอมหร6อร� �เห2นเปี9นใจัก�บการกระทำ"าข้องนายมน�ญ
ด้�งน�$น เม6-อการกระทำ"าข้องนายมน�ญทำ&-ปีล�กปีล"$าข้มข้6น น.สั.ร�ต่นาซึ่/-งถู6อว่าเปี9นการลว่งเก�น น.สั.ร�ต่นา ภร�ยาข้องนายสักลไปีในทำ"านองช��สัาว่ นายสักลจั/งสัามารถูฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายมน�ญได้�ต่ามมาต่รา 1523 ว่รรคสัอง
สัร�ปี นายสักลจัะฟ้4องหยา น.สั.ร�ต่นาไมได้� แต่ฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายมน�ญได้�
ข้�อ 4 นายถูว่�ลก�บนางอ"าไพ่เปี9นสัาม&ภร�ยาก�น ต่อมาได้�ทำ"าบ�นทำ/กเปี9นสั�ญญาระหว่างสัมรสัให�นางอ"าไพ่ ม&กรรมสั�ทำธี�Dในทำ&-ด้�นสั�นสัมรสัทำ&-เปี9นสัว่นข้องนายถูว่�ล โด้ยม&ข้�อต่กลงก�นว่าจัะไมให�ยกเล�กข้�อต่กลงในสั�ญญาระหว่างสัมรสัน&$ ต่อมานายถูว่�ลและนางอ"าไพ่ทำะเลาะก�น นายถูว่�ลจั/งข้อบอกล�างสั�ญญาระหว่างสัมรสัทำ&-ยกกรรมสั�ทำธี�Dในทำ&-ด้�นสั�นสัมรสัให�แกนางอ"าไพ่ แต่นางอ"าไพ่ไมสันใจัได้�โอนข้ายทำ&-ด้�นด้�งกลาว่ให�ก�บนายสัมค�ด้โด้ยอ�างว่า ได้�ทำ"าข้�อต่กลงก�นไว่�ไมให�ยกเล�กข้�อต่กลงในสั�ญญาระหว่างสัมรสัไว่�แล�ว่จั/งทำ"าได้�โด้ยล"าพ่�ง เพ่ราะเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องต่น เชนน&$ ทำานเห2นว่าอยางไร เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
หล�กกฎหมาย ต่ามปีระมว่ลกฎหมายแพ่งและพ่าณิ�ชย�
มาต่รา 1469 สั�ญญาทำ&-เก&-ยว่ก�บทำร�พ่ย�สั�นใด้ทำ&-สัาม&ภร�ยาได้�ทำ"าไว่�ต่อก�นในระหว่างเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นน�$น ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งจัะบอกล�างเสั&ยในเว่ลาใด้ทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย�หร6อภายในก"าหนด้หน/-งปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นก2ได้� แต่ไมกระทำบกระเทำ6อนถู/งสั�ทำธี�ข้องบ�คคลภายนอกผู้��ทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่
มาต่รา 1471 สั�นสัว่นต่�ว่ได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งได้�มาระหว่างสัมรสั โด้ยการร�บมรด้กหร6อโด้ยการให�โด้ยเสันห�หา
มาต่รา 1473 สั�นสัว่นต่�ว่ข้องค�สัมรสัฝ่8ายใด้ให�ฝ่8ายน�$นเปี9นผู้��จั�ด้การ
มาต่รา 1476 สัาม&และภร�ยาต่�องจั�ด้การสั�นสัมรสัรว่มก�นหร6อได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-งในกรณิ&ด้�งต่อไปีน&$
(1) ข้าย แลกเปีล&-ยน ข้ายฝ่าก ให�เชาซึ่6$อ จั"านอง ปีลด้จั"านอง หร6อโอนสั�ทำธี�จั"านองซึ่/-งอสั�งหาร�มทำร�พ่ย�หร6อสั�งหาร�มทำร�พ่ย�ทำ&-อาจัจั"านองได้�
มาต่รา 1480 ว่รรคแรก การจั�ด้การสั�นสัมรสัซึ่/-งต่�องจั�ด้การรว่มก�น หร6อต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-งต่ามมาต่รา 1476 ถู�าค�สัมรสัฝ่8ายหน/-งได้�ทำ"าน�ต่�กรรมไปีแต่เพ่&ยงฝ่8ายเด้&ยว่ หร6อโด้ยปีราศจัากคว่ามย�นยอมข้องค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-ง ค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-งอาจัฟ้4องให�ศาลเพ่�กถูอน
น�ต่�กรรมน�$นได้� เว่�นแต่ค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-งได้�ให�สั�ต่ยาบ�นแกน�ต่�กรรมน�$นแล�ว่ หร6อในข้ณิะทำ&-ทำ"าน�ต่�กรรมน�$นบ�คคลภายนอกได้�กระทำ"าโด้ยสั�จัร�ต่และเสั&ยคาต่อบแทำน
ว่�น�จัฉ�ย
กรณิ&ต่ามอ�ทำาหรณิ� การทำ&-นายถูว่�ลทำ"าบ�นทำ/กเปี9นสั�ญญาระหว่างสัมรสัต่ามมาต่รา 1469 ให�นางอ"าไพ่ม&กรรมสั�ทำธี�Dในทำ&-ด้�นสั�นสัมรสัทำ&-เปี9นสัว่นข้องนายถูว่�ล โด้ยม&ข้�อต่กลงก�นว่าจัะไมให�ยกเล�กข้�อต่กลงในสั�ญญาระหว่างสัมรสัน&$น� $น ยอมทำ"าให�ทำ&-ด้�นสั�นสัมรสัทำ�$งหมด้ต่กเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนางอ"าไพ่ต่ามมาต่รา 1471(3) เพ่ราะถู6อเปี9นทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ได้�มาระหว่างสัมรสัโด้ยการให�โด้ยเสันหา นางอ"าไพ่จั/งม&อ"านาจัจั�ด้การทำ&-ด้�นซึ่/-งเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่น&$ได้�ต่ามล"าพ่�งต่ามมาต่รา 1473
แต่อยางไรก2ต่าม การทำ"าสั�ญญาระหว่างสัมรสัต่ามมาต่รา 1469 โด้ยต่กลงก�นไมให�ยกเล�กข้�อต่กลงน�$นไมสัามารถูทำ"าได้� (ฎ. 5974/2538) ด้�งน�$น นายถูว่�ลจั/งข้อบอกล�างสั�ญญาระหว่างสัมรสัได้�ในระหว่างสัมรสัต่ามมาต่รา 1469 และเม6-อบอกล�างสั�ญญาแล�ว่ยอมทำ"าให�ทำ&-ด้�นด้�งกลาว่กล�บมาเปี9นสั�นสัมรสัเชนเด้�ม
และเม6-อข้�อเทำ2จัจัร�งปีรากฏิว่า นางอ"าไพ่ได้�โอนข้ายทำ&-ด้�นสั�นสัมรสัด้�งกลาว่ให�ก�บนายสัมค�ด้โด้ยล"าพ่�งจั/งเปี9นการฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1476(1) ทำ&-ก"าหนด้ว่า การข้ายอสั�งหาร�มทำร�พ่ย�ทำ&-เปี9นสั�นสัมรสั สัาม&และภร�ยาต่�องจั�ด้การรว่มก�นหร6อได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-ง ด้�งน�$น นายถูว่�ลจั/งม&สั�ทำธี�ฟ้4องให�ศาลเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการข้ายทำ&-ด้�นด้�งกลาว่ได้�ต่ามมาต่รา 1480
แต่อยางไรก2ด้& หากนายสัมค�ด้ได้�มาซึ่6$อทำ&-ด้�นสั�นสัมรสัน&$ไปีโด้ยสั�จัร�ต่ กลาว่ค6อ ไมร� �ว่าทำ&-ด้�นด้�งกลาว่เปี9นสั�นสัมรสัระหว่างนายถูว่�ลก�บนางอ"าไพ่ ด้�งน&$ นายถูว่�ลยอมไมสัามารถูฟ้4องให�ศาลเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการข้ายทำ&-ด้�นได้�เพ่ราะบทำบ�ญญ�ต่�มาต่รา 1480 น&$ ค��มครองบ�คคลภายนอกผู้��กระทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่และเสั&ยคาต่อบแทำน
สัร�ปี กรณิ&ด้�งกลาว่ข้�าพ่เจั�าเห2นว่า นายถูว่�ลสัามารถูบอกเล�กสั�ญญาระหว่างสัมรสัได้� และสัามารถูฟ้4องให�ศาลเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการซึ่6$อข้ายทำ&-ด้�นระหว่างนางอ"าไพ่ก�บนายสัมค�ด้ได้� เว่�นแต่ถู�านายสัมค�ด้จัะได้�ซึ่6$อทำ&-ด้�นไปีโด้ยสั�จัร�ต่และเสั&ยคาต่อบแทำน นายถูว่�ลจัะฟ้4องข้อให�ศาลเพ่�กถูอนไมได้�
1 ว่ง และให�สั�นสัอด้ 1 แสันบาทำแกบ�ด้ามารด้าข้อง น.สั.ปีระไพ่ หน/-งเด้6อนต่อมาได้�ม&การจั�ด้พ่�ธี&สัมรสัต่ามปีระเพ่ณิ&และได้�อย�ก�นก�นฉ�นสัาม&ภร�ยา อ&กหน/-งเด้6อนต่อมาทำ�$งค�ได้�ไปีทำ&-ว่าการอ"าเภอเพ่6-อทำ"าการจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสั แต่เจั�าหน�าทำ&-ไมด้"าเน�นการให�เพ่ราะบ�ด้าได้�เด้�นทำางไปีทำ"างานทำ&-จั�งหว่�ด้อ6-น นายม�-นและ น.สั.ปีระไพ่ได้�อย�ก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาต่อมาเปี9นเว่ลา 8 เด้6อนเศษ ก2ได้�ทำะเลาะเบาะแว่�งก�น นายม�-นได้�ไปีแจั�งทำ&-อ"าเภอให�เร&ยก น.สั.ปีระไพ่มาทำ"าการจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสั แต่ น.สั.ปีระไพ่ ไมย�นยอมไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัด้�ว่ย นายม�-นจั/งต่�องการฟ้4องเร&ยกแหว่นหม�$นสั�นสัอด้และคาทำด้แทำนด้�ว่ย เชนน&$ จัะสัามารถูทำ"าได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
หล�กกฎหมาย ต่ามปีระมว่ลกฎหมายแพ่งและพ่าณิ�ชย�
มาต่รา 1436 ผู้��เยาว่�จัะทำ"าการหม�$นได้�ต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมข้องบ�คคลด้�งต่อไปีน&$
(1) บ�ด้าและมารด้า ในกรณิ&ทำ&-ม&ทำ�$งบ�ด้ามารด้า
มาต่รา 1437 ว่รรคแรกและว่รรคสัาม การหม�$นจัะสัมบ�รณิ�เม6-อฝ่8ายชายได้�สังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�งเพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$น
สั�นสัอด้เปี9นทำร�พ่ย�สั�นซึ่/-งฝ่8ายชายให�แกบ�ด้ามารด้า ผู้��ร �บบ�ต่รบ�ญธีรรมหร6อผู้��ปีกครองฝ่8ายหญ�งแล�ว่แต่กรณิ& เพ่6-อต่อบแทำนการทำ&-หญ�งยอมสัมรสั ถู�าไมม&การสัมรสัโด้ยม&เหต่�สั"าค�ญอ�นเก�ด้แกหญ�ง หร6อโด้ยม&พ่ฤต่�การณิ�ซึ่/-งฝ่8ายหญ�งต่�องร�บผู้�ด้ชอบ ทำ"าให�ชายไมสัมคว่รหร6อไมอาจัสัมรสัก�บหญ�งน�$น ฝ่8ายชายเร&ยกสั�นสัอด้ค6นได้�
มาต่รา 1439 เม6-อม&การหม�$นแล�ว่ ถู�าฝ่8ายใด้ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นอ&กฝ่8ายหน/-งม&สั�ทำธี�เร&ยกให�ร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำน ในกรณิ&ทำ&-ฝ่8ายหญ�งเปี9นฝ่8ายผู้�ด้สั�ญญาหม�$นให�ค6นข้องหม�$นแกฝ่8ายชายด้�ว่ย
มาต่รา 1440 คาทำด้แทำนน�$นอาจัเร&ยกได้� ด้�งต่อไปีน&$
(1) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายต่อกายหร6อช6-อเสั&ยงแหงชายหร6อหญ�งน�$น
(2) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายเน6-องจัากการทำ&-ค�หม�$น บ�ด้ามารด้า หร6อบ�คคลผู้��กระทำ"าการในฐานะเชนบ�ด้ามารด้าได้�ใช�จัายหร6อต่�องต่กเปี9นล�กหน&$เน6-องจัากในการเต่ร&ยมการสัมรสัโด้ยสั�จัร�ต่และต่ามสัมคว่ร
(3) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายเน6-องจัากการทำ&-ค�หม�$นได้�จั�ด้การทำร�พ่ย�สั�นหร6อการอ6-นอ�นเก&-ยว่แกอาช&พ่ทำ"ามาหาได้�ข้องต่นไปีโด้ยสัมคว่รด้�ว่ยการคาด้หมายว่าจัะได้�ม&การสัมรสั
มาต่รา 1454 ผู้��เยาว่�จัะทำ"าการสัมรสัให�น"าคว่ามในมาต่รา 1436 มาใช�บ�งค�บโด้ยอน�โลม
ว่�น�จัฉ�ย
กรณิ&ต่ามอ�ทำาหรณิ� ม&ปีระเด้2นทำ&-ต่�องว่�น�จัฉ�ย ด้�งน&$ค6อ
1 การหม�$นระหว่างนายม�-นก�บ น.สั.ปีระไพ่ผู้��เยาว่�สัมบ�รณิ�หร6อไม กรณิ&น&$เห2นว่าเม6-อการหม�$นระหว่างนายม�-นก�บ น.สั.ปีระไพ่ผู้��เยาว่� ได้�ทำ"าถู�กต่�องต่ามบทำบ�ญญ�ต่�มาต่รา 1436 และมาต่รา 1437 ว่รรคแรก กลาว่ค6อ เม6-อการหม�$นน�$นบ�ด้ามารด้าข้อง น.สั.ปีระไพ่ผู้��เยาว่�ได้�ให�คว่ามย�นยอม และได้�ม&การสังมอบแหว่นหม�$นให�แกหญ�งค�หม�$นแล�ว่ การหม�$นด้�งกลาว่จั/งม&ผู้ลสัมบ�รณิ� ด้�งน�$นถู�าฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งผู้�ด้สั�ญญาหม�$น ฝ่8ายทำ&-ม�ได้�ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นยอมม&สั�ทำธี�เร&ยกให�ฝ่8ายทำ&-ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำนได้�ต่ามมาต่รา 1439
และมาต่รา 1440 และในกรณิ&ทำ&-ฝ่8ายหญ�งเปี9นฝ่8ายผู้�ด้สั�ญญาหม�$นจัะต่�องค6นข้องหม�$นให�แกฝ่8ายชายด้�ว่ย และฝ่8ายชายม&สั�ทำธี�เร&ยกสั�นสัอด้ (ถู�าม&) ค6นได้�ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคสัาม
2 การทำ&-นายม�-นได้�ไปีแจั�งทำ&-อ"าเภอให�เร&ยก น.สั.ปีระไพ่มาทำ"าการสัมรสั แต่ น.สั.ปีระไพ่ไมย�นยอมไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัด้�ว่ย กรณิ&น&$ถู6อว่า น.สั.ปีระไพ่เปี9นฝ่8ายผู้�ด้สั�ญญาหม�$นหร6อไม เห2นว่า เม6-อข้�อเทำ2จัจัร�งต่ามอ�ทำาหรณิ�น�$นปีรากฏิว่า การทำ&- น.สั.ปีระไพ่ไมย�นยอมไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายม�-น เปี9นเพ่ราะว่าในต่อนแรกหล�งจัากทำ&-ทำ�$งสัองได้�หม�$นก�นและได้�ม&การจั�ด้พ่�ธี&สัมรสัต่ามปีระเพ่ณิ& และได้�อย�ก�นก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาน�$น ทำ�$งสัองก2ม&เจัต่นาทำ&-จัะสัมรสัก�นต่ามสั�ญญาโด้ยจัะเห2นได้�จัากการทำ&-ทำ�$งสัองได้�ไปีทำ&-ทำ&-ว่าการอ"าเภอเพ่6-อทำ"าการจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�นแต่เจั�าหน�าทำ&-ไมด้"าเน�นการให� เพ่ราะข้ณิะน�$น น.สั.ปีระไพ่ย�งเปี9นผู้��เยาว่�และไมได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากบ�ด้าเน6-องจัากบ�ด้าข้อง น.สั.ปีระไพ่ไมอย� ด้�งน�$นทำ�$งสัองจั/งไมสัามารถูทำ"าการสัมรสัก�นได้�ต่ามมาต่รา 1454 และหล�งจัากน�$นการทำ&-ทำ�$งสัองได้�อย�ก�นก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาเปี9นเว่ลา 8 เด้6อนเศษ โด้ยทำ�$งสัองฝ่8ายต่างไมน"าพ่าต่อการจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสั ด้�งน�$นเม6-อทำ�$งสัองได้�ทำะเลาะเบาะแว่�งก�น จันเปี9นเหต่�ให� น.สั.ปีระไพ่ไมยอมไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายม�-นต่ามทำ&-นายม�-นเร&ยกร�องน�$น กรณิ&น&$จัะถู6อว่า น.สั.ปีระไพ่เปี9นฝ่8ายผู้�ด้สั�ญญาหม�$นต่ามมาต่รา 1439 ไมได้� (ฎ. 356/2513)
3 เม6-อข้�อเทำ2จัจัร�งต่ามอ�ทำาหรณิ� ไมถู6อว่า น.สั.ปีระไพ่เปี9นฝ่8ายผู้�ด้สั�ญญาหม�$น ด้�งน�$นนายม�-นไมม&สั�ทำธี�ทำ&-จัะเร&ยกคาทำด้แทำน และเร&ยกข้องหม�$นค6นจัาก น.สั.ปีระไพ่ต่ามมาต่รา 1439 และมาต่รา 1440 และการทำ&- น.สั.ปีระไพ่ไมยอมจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายม�-นต่ามข้�อเทำ2จัจัร�งด้�งกลาว่ ก2ไมถู6อว่าเปี9นกรณิ&ทำ&-ไมม&การสัมรสั โด้ยม&เหต่�สั"าค�ญเก�ด้แกหญ�งหร6อโด้ยม&พ่ฤต่�การณิ�ซึ่/-งฝ่8ายหญ�งต่�องร�บผู้�ด้ชอบต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคสัาม ด้�งน�$น นายม�-นจัะเร&ยกสั�นสัอด้ค6นก2ไมได้�เชนเด้&ยว่ก�น
สัร�ปี นายม�-นไมสัามารถูฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำน และไมสัามารถูฟ้4องเร&ยกแหว่นหม�$นและสั�นสัอด้ค6น
ข้�อ 2 นางสัาว่สัมหญ�งเห2นนายไกร�ปีหลอ ข้�บรถูย�โรปีราคาแพ่งอาศ�ยอย�ในบ�านหล�งมโหฬาร จั/งหลงร�กและค�ด้ว่านายไกเปี9นคนรว่ยร�ปีหลอและรสัน�ยมด้& เม6-อจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัแล�ว่นางสัมหญ�งเพ่�-งจัะทำราบคว่ามจัร�งว่านายไกม&ฐานะเปี9นเพ่&ยงคนข้�บรถูและอาศ�ยอย�ก�บนายจั�าง ซึ่/-งม�กจัะเด้�นทำางไปีต่างปีระเทำศเพ่6-อทำ"าธี�รก�จัอย�เปี9นปีระจั"า นางสัมหญ�งจั/งมาปีร/กษาทำานว่าจัะฟ้4องข้อให�เพ่�กถูอนการสัมรสัว่าต่นถู�กกลฉ�อฉลถู/งข้นาด้ได้�หร6อไม หร6อม&ว่�ธี&การใด้ทำ&-จัะทำ"าให�การสัมรสัข้องต่นย�ต่�ลงโด้ยไมต่�องฟ้4องศาล
ธีงค"าต่อบ
หล�กกฎหมาย ต่ามปีระมว่ลกฎหมายแพ่งและพ่าณิ�ชย�
มาต่รา 1503 เหต่�ทำ&-จัะข้อให�ศาลพ่�พ่ากษาเพ่�กถูอนการสัมรสัเพ่ราะเหต่�ว่าเปี9นโมฆี&ยะ ม&เฉพ่าะในกรณิ&ทำ&-ค�สัมรสัทำ"าการฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1448 มาต่รา 1505 มาต่รา 1506 มาต่รา 1507 และมาต่รา 1509
มาต่รา 1506 ว่รรคแรก ถู�าค�สัมรสัได้�ทำ"าการสัมรสัโด้ยถู�กกลฉ�อฉลอ�นถู/งข้นาด้ซึ่/-งถู�าม�ได้�ม&กลฉ�อฉลน�$นจัะไมทำ"าการสัมรสั การสัมรสัน�$นเปี9นโมฆี&ยะ
มาต่รา 1514 การหยาน�$นจัะทำ"าได้�แต่โด้ยคว่ามย�นยอมข้องทำ�$งสัองฝ่8ายหร6อโด้ยค"าพ่�พ่ากษาข้องศาล
การหยาโด้ยคว่ามย�นยอมต่�องทำ"าเปี9นหน�งสั6อและม&พ่ยานลงลายม6อช6-ออยางน�อยสัองคน
มาต่รา 1515 เม6-อได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัต่ามปีระมว่ลกฎหมายน&$การหยาโด้ยคว่ามย�นยอมจัะสัมบ�รณิ�ต่อเม6-อสัาม&ภร�ยาได้�จัด้ทำะเบ&ยนการหยาน�$นแล�ว่
ว่�น�จัฉ�ย
กรณิ&ต่ามอ�ทำาหรณิ� ปีระเด้2นทำ&-ต่�องว่�น�จัฉ�ยปีระการแรกม&ว่า นางสัมหญ�งจัะฟ้4องศาลข้อให�เพ่�กถูอนการสัมรสัว่าต่นถู�กกลฉ�อฉลถู/งข้นาด้ได้�หร6อไม เห2นว่า ต่ามมาต่รา 1503 ปีระกอบก�บมาต่รา 1506 ว่รรคแรกน�$น ได้�บ�ญญ�ต่�หล�กไว่�ว่า เหต่�ทำ&-จัะข้อให�ศาลพ่�พ่ากษาเพ่�กถูอนการสัมรสัทำ&-เปี9นโมฆี&ยะน�$น ต่�องเปี9นกรณิ&ทำ&-ค�สัมรสัได้�ทำ"าการสัมรสัโด้ยถู�กกลฉ�อฉลอ�นถู/งข้นาด้ ซึ่/-งถู�าม�ได้�ม&กลฉ�อฉลน�$นจัะไมทำ"าการสัมรสัด้�ว่ย แต่ข้�อเทำ2จัจัร�งจัะเห2นได้�ว่า การทำ&-นางสัมหญ�งได้�ทำ"าการสัมรสัก�บนายไกน�$น เปี9นเพ่ราะนางสัมหญ�งเข้�าใจัผู้�ด้เองว่า นายไกเปี9นคนรว่ยและรสัน�ยมด้&ม�ได้�เก�ด้จัากกลฉ�อฉลข้องนายไกแต่อยางใด้ ด้�งน�$นนางสัมหญ�งจัะฟ้4องศาลข้อให�เพ่�กถูอนการสัมรสัเพ่ราะเหต่�ด้�งกลาว่ไมได้�
สัว่นปีระเด้2นต่อมาทำ&-ว่าจัะม&ว่�ธี&การใด้ทำ&-จัะทำ"าให�การสัมรสัข้องนางสัมหญ�งย�ต่�ลงโด้ยไมต่�องฟ้4องศาลน�$นต่ามมาต่รา 1514 และมาต่รา 1515 ได้�ก"าหนด้ว่�ธี&การด้�งกลาว่ไว่�แล�ว่ กลาว่ค6อ ให�ค�สัมรสัทำ�$งสัองต่กลงหยาก�นโด้ยคว่ามย�นยอม โด้ยการทำ"าเปี9นหน�งสั6อหยาลงลายม6อช6-อข้องทำ�$งสัองฝ่8ายและม&
พ่ยานลงลายม6อช6-ออยางน�อยสัองคนและไปีจัด้ทำะเบ&ยนการหยาน�$นให�ถู�กต่�องต่ามกฎหมาย
สัร�ปี ข้�าพ่เจั�าจัะให�ค"าแนะน"าแกนางสัมหญ�งในแต่ละปีระเด้2นด้�งทำ&-ได้�กลาว่ไว่�ข้�างต่�น
ข้�อ 3 นายกรและนางนว่ลเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นต่ามกฎหมาย หล�งจัากสัมรสันายกรและนางนว่ลทำ"าสั�ญญาระหว่างสัมรสัให�นายกรม&อ"านาจัในการจั�ด้การสั�นสัมรสัแต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่ ต่อมานายกรน"าเง�นโบน�สัทำ&-ได้�ปีระจั"าปี ซึ่6$อทำ&-ด้�นแปีลงหน/-งโด้ยใสัช6-อนายกรในโฉนด้ทำ&-ด้�นแต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่ หล�งจัากน�$นนายกรทำ"าหน�งสั6อและจัด้ทำะเบ&ยนสั�ทำธี�อาศ�ยให�นายโชคญาต่�ข้องนายกรม&สั�ทำธี�อาศ�ยในทำ&-ด้�นด้�งกลาว่เปี9นเว่ลา 3 ปี โด้ยนางนว่ลไมได้�ร� �เห2นและให�คว่ามย�นยอมแต่อยางใด้ ต่อมานายกรทำ"าสั�ญญาให�นายช�นเพ่6-อนข้องนายกรเชารถูยนต่�ซึ่/-งเปี9นสั�นสัมรสัเพ่6-อทำ"าเปี9นแทำ2กซึ่&-เปี9นระยะเว่ลา 5 ปี โด้ยนายช�นก2ทำราบว่ารถูยนต่�ค�นด้�งกลาว่เปี9นสั�นสัมรสัข้องนายกรและนางนว่ล แต่นางนว่ลไมได้�ร� �เห2นและให�คว่ามย�นยอมในการเชารถูยนต่�น�$น นางนว่ลมาทำราบเร6-องราว่ต่างๆภายหล�ง นางนว่ลโกรธีมาก นางนว่ลจั/งอยากฟ้4องศาลข้อเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการจัด้ทำะเบ&ยนสั�ทำธี�อาศ�ยในทำ&-ด้�นแกนายโชค และการให�เชารถูยนต่�ก�บนายช�น ด้�งน&$ นางนว่ลจัะสัามารถูทำ"าได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้
ธีงค"าต่อบ
หล�กกฎหมาย ต่ามปีระมว่ลกฎหมายแพ่งและพ่าณิ�ชย�
มาต่รา 1474 สั�นสัมรสัได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ค�สัมรสัได้�มาระหว่างสัมรสั
มาต่รา 1476 สัาม&และภร�ยาต่�องจั�ด้การสั�นสัมรสัรว่มก�นหร6อได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-งในกรณิ&ด้�งต่อไปีน&$
(2) กอต่�$งหร6อกระทำ"าให�สั�ด้สั�$นลงทำ�$งหมด้หร6อบางสัว่นซึ่/-งภาระจั"ายอม สั�ทำธี�อาศ�ย สั�ทำธี�เหน6อพ่6$นด้�น สั�ทำธี�เก2บก�นหร6อภาระต่�ด้พ่�นในอสั�งหาร�มทำร�พ่ย�
(3) ให�เชาอสั�งหาร�มทำร�พ่ย�เก�นสัามปี
การจั�ด้การสั�นสัมรสันอกจัากกรณิ&ทำ&-บ�ญญ�ต่�ไว่�ในว่รรคหน/-ง สัาม&หร6อภร�ยาจั�ด้การได้�โด้ยม�ต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-ง
มาต่รา 1476/1 ว่รรคแรก สัาม&และภร�ยาจัะจั�ด้การสั�นสัมรสัให�แต่กต่างไปีจัากทำ&-บ�ญญ�ต่�ไว่�ในมาต่รา 1476 ทำ�$งหมด้หร6อบางสัว่นได้�ก2ต่อเม6-อได้�ทำ"าสั�ญญากอนสัมรสัไว่�ต่ามทำ&-บ�ญญ�ต่�ในมาต่รา 1465 และมาต่รา 1466 ในกรณิ&ด้�งกลาว่น&$ การจั�ด้การสั�นสัมรสัให�เปี9นไปีต่ามทำ&-ระบ�ไว่�ในสั�ญญากอนสัมรสั
มาต่รา 1480 ว่รรคแรก การจั�ด้การสั�นสัมรสัซึ่/-งต่�องจั�ด้การรว่มก�น หร6อต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-งต่ามมาต่รา 1476 ถู�าค�สัมรสัฝ่8ายหน/-งได้�ทำ"าน�ต่�กรรมไปีแต่เพ่&ยงฝ่8ายเด้&ยว่ หร6อโด้ยปีราศจัากคว่ามย�นยอมข้องค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-ง ค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-งอาจัฟ้4องให�ศาลเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมน�$นได้� เว่�นแต่ค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-งได้�ให�สั�ต่ยาบ�นแกน�ต่�กรรมน�$นแล�ว่ หร6อในข้ณิะทำ&-ทำ"าน�ต่�กรรมน�$นบ�คคลภายนอกได้�กระทำ"าโด้ยสั�จัร�ต่และเสั&ยคาต่อบแทำน
ว่�น�จัฉ�ย
ต่ามอ�ทำาหรณิ� การทำ&-นายกรและนางนว่ลทำ"าสั�ญญาระหว่างสัมรสัให�นายกรเปี9นผู้��ม&อ"านาจัในการจั�ด้การสั�นสัมรสัทำ�$งหมด้แต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่น�$น สั�ญญาระหว่างสัมรสัด้�งกลาว่ใช�บ�งค�บไมได้� เพ่ราะการทำ&-สัาม&หร6อภร�ยาจัะจั�ด้การสั�นสัมรสัให�แต่กต่างไปีจัากทำ&-ได้�บ�ญญ�ต่�ไว่�ในมาต่รา 1476 ได้�ก2ต่อเม6-อได้�ทำ"าเปี9นสั�ญญากอนสัมรสัเทำาน�$น (มาต่รา 1476/1)
เง�นโบน�สัทำ&-นายกรได้�ร�บปีระจั"าปี เปี9นทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ได้�มาระหว่างสัมรสั จั/งเปี9นสั�นสัมรสัต่ามมาต่รา 1474(1) เม6-อนายกรน"าเง�นทำ&-เปี9นสั�นสัมรสัไปีซึ่6$อทำ&-ด้�นแปีลงหน/-งน�$น ทำ&-ด้�นทำ&-นายกรซึ่6$อมายอมถู6อว่าเปี9นสั�นสัมรสั และการทำ&-นายกรได้�ทำ"าหน�งสั6อและจัด้ทำะเบ&ยนสั�ทำธี�อาศ�ยในทำ&-ด้�นทำ&-เปี9นสั�นสัมรสัให�แกนายโชคเปี9นระยะเว่ลา 3 ปี น�$น เปี9นน�ต่�กรรมต่ามทำ&-บ�ญญ�ต่�ไว่�ในมาต่รา 1476(2) ทำ&-สัาม&ภร�ยาต่�องจั�ด้การรว่มก�น หร6อต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-ง เม6-อนางนว่ลไมได้�ร� �เห2นและให�คว่ามย�นยอมในการจั�ด้การด้�งกลาว่ นางนว่ลจั/งสัามารถูทำ&-จัะฟ้4องให�ศาลเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมจัด้ทำะเบ&ยนสั�ทำธี�อาศ�ยในทำ&-ด้�นทำ&-เปี9นสั�นสัมรสัด้�งกลาว่ได้�
สัว่นกรณิ&ทำ&-นายกรทำ"าสั�ญญาให�นายช�นเพ่6-อนข้องนายกรเชารถูยนต่�ทำ&-เปี9นสั�นสัมรสัเปี9นระยะเว่ลา 5 ปี โด้ยไมได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากนางนว่ลน�$น เม6-อรถูยนต่�เปี9นเพ่&ยงสั�งหาร�มทำร�พ่ย�ม�ใชอสั�งหาร�มทำร�พ่ย� จั/งไมใชน�ต่�กรรมต่ามมาต่รา 1476(3) ทำ&-สัาม&ภร�ยาต่�องจั�ด้การรว่มก�นหร6อต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-ง ด้�งน�$น นายกรยอมม&อ"านาจัในการจั�ด้การให�นายช�นเชารถูยนต่�ทำ&-เปี9นสั�นสัมรสัได้�โด้ยล"าพ่�ง นางนว่ลจัะฟ้4องให�ศาลเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการให�เชารถูยนต่�ไมได้�
สัร�ปี นางนว่ลจัะฟ้4องให�ศาลเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการจัด้ทำะเบ&ยนสั�ทำธี�อาศ�ยในทำ&-ด้�นได้� แต่นางนว่ลจัะฟ้4องให�ศาลเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการให�เชารถูยนต่�ไมได้�
ข้�อ 4 นายเด้6อนและนางด้าว่อย�ก�นรว่มก�นฉ�นสัาม&ภร�ยา จันม&ล�กสัาว่ 1 คน ค6อเด้2กหญ�งแจัIว่ นายเด้6อนและนางด้าว่จั/งได้�ไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�น ต่อมานางด้าว่ล�มปี8ว่ยและเจั2บออด้ๆแอด้ๆ ไมหายข้าด้ นางด้าว่จั/งให�นางแด้งสัาว่ใช�ข้องต่นเองไปีทำ"าหน�าทำ&-ภร�ยาอ&กคนหน/-งข้องนายเด้6อน ต่อมานายเด้6อนและนางแด้งม&ล�กด้�ว่ยก�น 2 คน ค6อ เด้2กชายเอ และเด้2กชายบ& นายเด้6อนหลงร�กนางแด้งและล�กชายสัองคนมาก นางแด้งอยากให�นางด้าว่หยาข้าด้จัากนายเด้6อน จั/งด้าว่านางด้าว่เสั&ยๆหายๆอย�เสัมอ บางคร�$งก�าว่ร�าว่ ลามปีาม หยาบหม�-นถู/งบ�พ่การ&ข้องนางด้าว่ นางด้าว่โกรธีมากข้อหยาจัากนายเด้6อน นายเด้6อนก2ไมยอม นางด้าว่จัะฟ้4องหยานายเด้6อนได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ และเด้2กหญ�งแจัIว่ เด้2กชายเอ เด้2กชายบ& เปี9นล�กทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องใคร
ธีงค"าต่อบ
หล�กกฎหมาย ต่ามปีระมว่ลกฎหมายแพ่งและพ่าณิ�ชย�
มาต่รา 1516 เหต่�ฟ้4องหยาม&ด้�งต่อไปีน&$
(1) สัาม&หร6อภร�ยาอ�ปีการะเล&$ยงด้�หร6อยกยองผู้��อ6-นฉ�นภร�ยาหร6อสัาม& เปี9นช� �หร6อม&ช� � หร6อรว่มปีระเว่ณิ&ก�บผู้��อ6-นเปี9นอาจั�ณิอ&กฝ่8ายหน/-งฟ้4องหยาได้�
(3) สัาม&หร6อภร�ยาทำ"าร�าย หร6อทำรมานรางกายหร6อจั�ต่ใจั หร6อหม�-นปีระมาทำหร6อเหย&ยด้หยามอ&กฝ่8ายหน/-งหร6อบ�พ่การ&ข้องอ&กฝ่8ายหน/-ง ทำ�$งน&$ ถู�าเปี9นการร�ายแรง อ&กฝ่8ายหน/-งน�$นฟ้4องหยาได้�
มาต่รา 1517 ว่รรคแรก เหต่�ฟ้4องหยาต่ามมาต่รา 1516(1) และ(2) ถู�าสัาม&หร6อภร�ยาแล�ว่แต่กรณิ& ได้�ย�นยอมหร6อร� �เห2นเปี9นใจัในการกระทำ"าทำ&-เปี9นเหต่�ฟ้4องหยาน�$น ฝ่8ายทำ&-ย�นยอมหร6อร� �เห2นเปี9นใจัน�$นจัะยกเปี9นเหต่�ฟ้4องหยาไมได้�
มาต่รา 1546 เด้2กเก�ด้จัากหญ�งทำ&-ม�ได้�ม&การสัมรสัก�บชายให�ถู6อว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องหญ�งน�$น เว่�นแต่จัะม&กฎหมายบ�ญญ�ต่�ไว่�เปี9นอยางอ6-น
มาต่รา 1547 เด้2กเก�ด้จัากบ�ด้ามารด้าทำ&-ม�ได้�สัมรสัก�น จัะเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายต่อเม6-อบ�ด้ามารด้าได้�สัมรสัก�นในภายหล�งหร6อบ�ด้ามารด้าได้�จัด้ทำะเบ&ยนว่าเปี9นบ�ต่รหร6อศาลพ่�พ่ากษาว่าเปี9นบ�ต่ร
ว่�น�จัฉ�ย
ต่ามอ�ทำาหรณิ� นางด้าว่จัะฟ้4องหยานายเด้6อนได้�หร6อไมน�$น แยกพ่�จัารณิาได้� 2 กรณิ& ค6อ
กรณิ&แรก
การทำ&-นายเด้6อนยกยองนางแด้งเปี9นภร�ยาอ&กคนหน/-งน�$น โด้ยหล�กแล�ว่ถู6อว่าเปี9นเหต่�ฟ้4องหยาต่ามมาต่รา 1516(1) แต่อยางไรก2ต่ามเม6-อข้�อเทำ2จัจัร�งปีรากฏิว่า การทำ&-นายเด้6อนได้�นางแด้งเปี9นภร�ยาน�$นก2เพ่ราะนางด้าว่ได้�ย�นยอมหร6อร� �เห2นเปี9นใจัในการจั�ด้หาให� ด้�งน�$นจั/งเข้�าข้�อยกเว่�นต่ามมาต่รา 1517 ว่รรคแรก นางด้าว่จั/งยกข้/$นเปี9นเหต่�ฟ้4องหยาไมได้�
กรณิ&ทำ&-สัอง
การทำ&-นางด้าว่ถู�กนางแด้งทำรมานจั�ต่ใจั หม�-นปีระมาทำ หร6อเหย&ยด้หยามอยางร�ายแรงและบางคร�$งนางแด้งก2ได้�กระทำ"าต่อบ�พ่การ&ข้องนางด้าว่ด้�ว่ยน�$น กรณิ&น&$นางด้าว่จัะยกเหต่�ด้�งกลาว่ข้/$นฟ้4องหยานายเด้6อนไมได้�เชนก�น เพ่ราะม�ใชเปี9นการกระทำ"าข้องนายเด้6อนสัาม&จั/งไมถู6อว่าเปี9นเหต่�ฟ้4องหยาต่ามมาต่รา 1516(3)
สัว่นกรณิ&ทำ&-ว่า เด้2กหญ�งแจัIว่ เด้2กชายเอ เด้2กชายบ& เปี9นล�กทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องใครน�$น เห2นว่า เด้2กหญ�งแจัIว่ แม�จัะเก�ด้มาในข้ณิะทำ&-บ�ด้ามารด้าม�ได้�สัมรสัก�น แต่เม6-อในภายหล�งบ�ด้ามารด้าได้�สัมรสัก�น ด้�งน�$นเด้2กหญ�งแจัIว่ยอมเปี9นล�กทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายเด้6อนและนางด้าว่ (ต่ามมาต่รา 1547) แต่เด้2กชายเอ และเด้2กชายบ&น�$นเม6-อเก�ด้จัากมารด้าทำ&-ม�ได้�ม&การสัมรสัก�บบ�ด้า ด้�งน�$นเด้2กชายเอและเด้2กชายบ&จั/งเปี9นล�กทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องมารด้าค6อนางแด้งแต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่ (ต่ามมาต่รา 1546)
สัร�ปี นางด้าว่จัะฟ้4องหยานายเด้6อนไมได้� และเด้2กหญ�งแจัIว่เปี9นล�กทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายเด้6อนและนางด้าว่ สัว่นเด้2กชายเอและเด้2กชายบ&เปี9นล�กทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนางแด้งแต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่
ข้�อ 1 นายสั�ข้สัมได้�ทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.ด้ว่งต่าด้�ว่ยแหว่นเพ่ชรหน/-งว่งและเง�นสัด้ 400,000 บาทำ ทำ�$งสัองได้�จั�ด้พ่�ธี&สัมรสัก�นในว่�นทำ&- 14 ก�มภาพ่�นธี� 2552 ต่อมานายสั�ข้สัมได้�ไปีทำ"างานทำ&-ต่างจั�งหว่�ด้และได้�ไปีม&คว่ามสั�มพ่�นธี�หล�บนอนก�บ น.สั.อ�สัา บ�ด้ามารด้าข้อง น.สั.อ�สัาจั/งให�นายสั�ข้สัมจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บ น.สั.อ�สัา เม6-อว่�นทำ&- 24 ม�ถู�นายน 2552 เม6-อ น.สั.ด้ว่งต่าทำราบก2ไมพ่อใจัต่�องการฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายสั�ข้สัมได้�หร6อไม
ต่อมาเม6-อ น.สั.อ�สัาทำราบว่านายสั�ข้สัมม&ภร�ยาอย�กอนแล�ว่ค6อ น.สั.ด้ว่งต่าทำ"าให�ต่นเปี9นภร�ยาน�อย ก2เสั&ยใจัจั/งได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัอย�ก�นก�บนายเด้ชโด้ยไมทำราบว่านายเด้ชถู�กศาลสั�-งให�เปี9นคนเสัม6อนไร�คว่ามสัามารถู การสัมรสัจัะม&ผู้ลเปี9นอยางไร เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1439 เม6-อม&การหม�$นแล�ว่ ถู�าฝ่8ายใด้ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นอ&กฝ่8ายหน/-งม&สั�ทำธี�เร&ยกให�ร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำน ในกรณิ&ทำ&-ฝ่8ายหญ�งเปี9นฝ่8ายผู้�ด้สั�ญญาหม�$นให�ค6นข้องหม�$นแกฝ่8ายชายด้�ว่ย
มาต่รา 1440 คาทำด้แทำนน�$นอาจัเร&ยกได้� ด้�งต่อไปีน&$
(1) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายต่อกายหร6อช6-อเสั&ยงแหงชายหร6อหญ�งน�$น
(2) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายเน6-องจัากการทำ&-ค�หม�$น บ�ด้ามารด้า หร6อบ�คคลผู้��กระทำ"าการในฐานะเชนบ�ด้ามารด้าได้�ใช�จัายหร6อต่�องต่กเปี9นล�กหน&$เน6-องจัากในการเต่ร&ยมการสัมรสัโด้ยสั�จัร�ต่และต่ามสัมคว่ร
(3) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายเน6-องจัากการทำ&-ค�หม�$นได้�จั�ด้การทำร�พ่ย�สั�นหร6อการอ6-นอ�นเก&-ยว่แกอาช&พ่ทำ"ามาหาได้�ข้องต่นไปีโด้ยสัมคว่รด้�ว่ยการคาด้หมายว่าจัะได้�ม&การสัมรสั
มาต่รา 1452 ชายหร6อหญ�งจัะทำ"าการสัมรสัในข้ณิะทำ&-ต่นม&ค�สัมรสัอย�ไมได้�
มาต่รา 1457 การสัมรสัต่ามปีระมว่ลกฎหมายน&$จัะม&ได้�เฉพ่าะเม6-อได้�จัด้ทำะเบ&ยนแล�ว่เทำาน�$น
มาต่รา 1495 การสัมรสัทำ&-ฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1449 มาต่รา 1450 มาต่รา 1452 และมาต่รา 1458 เปี9นโมฆีะ
ว่�น�จัฉ�ย
การทำ&-นายสั�ข้สัมได้�ทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.ด้ว่งต่า และได้�จั�ด้พ่�ธี&สัมรสัก�นในว่�นทำ&- 14 ก�มภาพ่�นธี� 2552 น�$น เม6-อไมได้�ม&การจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัต่ามมาต่รา 1457 จั/งย�งไมถู6อว่าเปี9นการสัมรสั ค6อ ให�ถู6อว่าย�งอย�ในระหว่างการหม�$นเทำาน�$น ด้�งน�$นเม6-อนายสั�ข้สัมได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บ น.สั.อ�สัา เม6-อว่�นทำ&- 24 ม�ถู�นายน 2552 การกระทำ"าข้องนายสั�ข้สัมจั/งเปี9นการผู้�ด้สั�ญญาหม�$นต่ามมาต่รา 1439 และ น.สั.ด้ว่งต่าสัามารถูฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนได้�ต่ามมาต่รา 1440
สัว่นกรณิ&ทำ&- น.สั.อ�สัาได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายสั�ข้สัมต่ามมาต่รา 1457
น�$น ถู6อว่า น.สั.อ�สัาก�บนายสั�ข้สัม เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นโด้ยชอบด้�ว่ยกฎหมาย ด้�งน�$นเม6-อ น.สั.อ�สัาได้�ไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายเด้ชคนเสัม6อนไร�คว่ามสัามารถู แม�กฎหมายจัะไมห�ามคนเสัม6อนไร�คว่ามสัามารถูทำ"าการสัมรสัก2ต่าม แต่การกระทำ"าข้อง น.สั.อ�สัาทำ&-จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายเด้ชน�$นเปี9นการฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1452 ค6อเปี9นการสัมรสัในข้ณิะทำ&-ต่นม&ค�สัมรสัอย�แล�ว่ ซึ่/-งถู6อเปี9นการสัมรสัซึ่�อน ด้�งน�$นการสัมรสัจั/งต่กเปี9นโมฆีะต่ามมาต่รา 1495
สัร�ปี น.สั.ด้ว่งต่าฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายสั�ข้สัมได้�
การสัมรสัระหว่าง น.สั.อ�สัาก�บนายเด้ชม&ผู้ลเปี9นโมฆีะ
ข้�อ 2 นายสัด้หม�$นนายใสัด้�ว่ยแหว่นเพ่ชร 1 ว่ง ม�ลคา 1 ล�านบาทำ ต่อมานายใสัก2ไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนางแสังหญ�งทำ&-สัาม&โด้ยชอบด้�ว่ยกฎหมายหน&ไปีบว่ชพ่ระไมยอมสั/ก
(1) การหม�$นระหว่างนายสัด้และนายใสัม&ผู้ลในทำางกฎหมายอยางไร นายสัด้จัะเร&ยกแหว่นเพ่ชรค6นและเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายใสัได้�หร6อไม
(2) การสัมรสัระหว่างนายใสัและนางแสังม&ผู้ลในทำางกฎหมายอยางไร
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1435 การหม�$นจัะทำ"าได้�ต่อเม6-อชายและหญ�งม&อาย�สั�บเจั2ด้ปี บร�บ�รณิ�แล�ว่ การหม�$นทำ&-ฝ่8าฝ่>นบทำบ�ญญ�ต่�ว่รรคหน/-งเปี9นโมฆีะ
มาต่รา 1452 ชายหร6อหญ�งจัะทำ"าการสัมรสัในข้ณิะทำ&-ต่นม&ค�สัมรสัอย�ไมได้�
มาต่รา 1495 การสัมรสัทำ&-ฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1449 มาต่รา 1450 มาต่รา 1452 และมาต่รา 1458 เปี9นโมฆีะ
ว่�น�จัฉ�ย
(1) โด้ยหล�กการหม�$นจัะทำ"าได้�และม&ผู้ลสัมบ�รณิ�ต่�องเปี9นการหม�$นก�นระหว่างชายก�บหญ�งเทำาน�$น ด้�งน�$นเม6-อเปี9นการหม�$นก�นระหว่างชายก�บชายค6อระหว่างนายสัด้ก�บนายใสั การหม�$นจั/งต่กเปี9นโมฆีะ เพ่ราะเปี9นการฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1435 และเม6-อการหม�$นเปี9นโมฆีะ การทำ&-นายใสัได้�ไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนางแสังจั/งไมถู6อว่าเปี9นการผู้�ด้สั�ญญาหม�$น นายสัด้จัะเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายใสัไมได้� แต่นายใสัจัะต่�องค6นแหว่นเพ่ชรให�แกนายสัด้
(2) การทำ&-นางแสังซึ่/-งม&สัาม&อย�แล�ว่โด้ยชอบด้�ว่ยกฎหมายได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายใสั ถู6อว่าเปี9นการสัมรสัในข้ณิะทำ&-ต่นม&ค�สัมรสัอย�แล�ว่ (เปี9นการสัมรสัซึ่�อน) จั/งเปี9นการสัมรสัทำ&-เปี9นการฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1452 จั/งม&ผู้ลเปี9นโมฆีะต่ามมาต่รา 1495
สัร�ปี
(1) การหม�$นระหว่างนายสัด้และนายใสัม&ผู้ลเปี9นโมฆีะ นายสัด้เร&ยกแหว่นเพ่ชรค6นได้� แต่จัะเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายใสัไมได้�
(2) การสัมรสัระหว่างนายใสัและนางแสังม&ผู้ลเปี9นโมฆีะ
ข้�อ 3 นายไกและนางไข้เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นโด้ยชอบด้�ว่ยกฎหมาย ต่อมานายไกไปีม&เพ่ศสั�มพ่�นธี�ก�บนางแอนม&บ�ต่รด้�ว่ยก�นค6อเด้2กชายทำ& เม6-อนางไข้ทำราบก2ไมว่าอะไรและพ่ร�อมจัะร�บเด้2กและนางแอนมาอย�ร ว่มบ�านเด้&ยว่ก�น ต่อมานางแอนเหย&ยด้หยามนางไข้อยางร�นแรง บางคร�$งลามปีามไปีถู/งบรรพ่บ�ร�ษข้องนางไข้
(1) นางไข้จัะฟ้4องหยานายไกได้�หร6อไมจัากเหต่�การณิ�ด้�งกลาว่ข้�างต่�น
(2) เด้2กชายทำ&เปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องใครน�บแต่เม6-อน�$น
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1516 เหต่�ฟ้4องหยาม&ด้�งต่อไปีน&$
(1) สัาม&หร6อภร�ยาอ�ปีการะเล&$ยงด้�หร6อยกยองผู้��อ6-นฉ�นภร�ยาหร6อสัาม& เปี9นช� �หร6อม&ช� � หร6อรว่มปีระเว่ณิ&ก�บผู้��อ6-นเปี9นอาจั�ณิอ&กฝ่8ายหน/-งฟ้4องหยาได้�
(3) สัาม&หร6อภร�ยาทำ"าร�าย หร6อทำรมานรางกายหร6อจั�ต่ใจั หร6อหม�-นปีระมาทำหร6อเหย&ยด้หยามอ&กฝ่8ายหน/-งหร6อบ�พ่การ&ข้องอ&กฝ่8ายหน/-ง ทำ�$งน&$ ถู�าเปี9นการร�ายแรง อ&กฝ่8ายหน/-งน�$นฟ้4องหยาได้�
มาต่รา 1518 สั�ทำธี�ฟ้4องหยายอมหมด้ไปีในเม6-อฝ่8ายทำ&-ม&สั�ทำธี�ฟ้4องหยาได้�กระทำ"าการอ�นแสัด้งให�เห2นว่าได้�ให�อภ�ยในการกระทำ"าข้องอ&กฝ่8ายหน/-งซึ่/-งเปี9นเหต่�ให�เก�ด้สั�ทำธี�ฟ้4องหยาน�$นแล�ว่
มาต่รา 1546 เด้2กเก�ด้จัากหญ�งทำ&-ม�ได้�ม&การสัมรสัก�บชายให�ถู6อว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องหญ�งน�$น เว่�นแต่จัะม&กฎหมายบ�ญญ�ต่�ไว่�เปี9นอยางอ6-น
ว่�น�จัฉ�ย
(1) การทำ&-นายไกสัาม&ข้องนางไข้ไปีม&เพ่ศสั�มพ่�นธี�ก�บนางแอนและม&บ�ต่รด้�ว่ยก�นค6อเด้2กชายทำ&น�$น เม6-อนางไข้ทำราบก2ไมว่าอะไรและย�งร�บเด้2กและนางแอนมาอย�ร ว่มบ�านเด้&ยว่ก�น ถู6อว่านางไข้ได้�ให�อภ�ยแกนายไกแล�ว่ ด้�งน�$นสั�ทำธี�ฟ้4องหยายอมหมด้ไปีต่ามมาต่รา 1518
สัว่นการทำ&-นางแอด้เหย&ยด้หยามนางไข้และบรรพ่บ�ร�ษข้องนางไข้อยางร�ายแรงน�$น ก2ม�ใชเปี9นการกระทำ"าข้องนายไก ด้�งน�$นจัะฟ้4องหยาเพ่ราะเหต่�น&$ไมได้�ต่ามมาต่รา 1516(3)
(2) เด้2กชายทำ&ซึ่/-งเก�ด้จัากนางแอนมารด้า เม6-อนางแอนม�ได้�สัมรสัก�บนายไกด้�งน�$นเด้2กชายทำ&จั/งเปี9นบ�ต่รโด้ยชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนางแอนแต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่ต่ามมาต่รา 1546 และเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนางแอนน�บต่�งแต่คลอด้และอย�รอด้เปี9นทำารก
สัร�ปี
(1) นางไข้จัะฟ้4องหยานายไกจัากเหต่�การณิ�ด้�งกลาว่ไมได้�
(2) เด้2กชายทำ&เปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนางแอนน�บแต่เม6-อคลอด้และอย�รอด้เปี9นมารก
ข้�อ 4 นายสัอนและนางสัว่ยเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นต่ามก"าหมาย นายสัอนให�ก"าไลเพ่ชรทำ&-เปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนายสัอนแกนางสัว่ยเปี9นข้องข้ว่�ญว่�นเก�ด้ ต่อมานางสัว่ยให�ก"าไลเพ่ชรด้�งกลาว่แกนาว่สัาว่เกด้น�องสัาว่ทำ&-นางสัว่ยร�กมาก โด้ยทำ&-นางสัาว่เกด้ไมทำราบว่าเปี9นก"าไลเพ่ชรทำ&-นายสัอนให�นางสัว่ย หล�งจัากน�$นนายสัอนและนางสัว่ยอยากเปี@ด้ร�านข้ายอาหาร นางสัว่ยไปีทำ"าสั�ญญาเชาต่/กแถูว่แหงหน/-งเพ่6-อทำ"าร�านอาหารโด้ยทำ&-นายสัอนไมได้�ร� �เห2นแต่อยางใด้ ต่อมานายสัอนโกรธีมากเม6-อทำราบว่านางสัว่ยให�ก"าไลเพ่ชรแกนางสัาว่เกด้และนางสัว่ยได้�ไปีเชาต่/กแถูว่โด้ยไมปีร/กษาต่น โด้ยนายสัอนเห2นว่าต่/กแถูว่ทำ&-นางสัว่ยเชามาน�$นอย�ในทำ"าเลทำ&-ไมด้& ไมนาจัะข้ายอาหารได้� ด้�งน&$ให�ทำานว่�น�จัฉ�ยว่า
(ก) นายสัอนจัะบอกล�างการให�ก"าไลเพ่ชรแกนางสัว่ยได้�หร6อไม และก"าไลเพ่ชรจัะต่กเปี9นกรรมสั�ทำธี�Dข้องใคร เพ่ราะเหต่�ใด้
(ข้) นายสัอนจัะฟ้4องศาลข้อเพ่�กถูอนสั�ญญาเชาต่/กแถูว่ด้�งกลาว่ได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1469 สั�ญญาทำ&-เก&-ยว่ก�บทำร�พ่ย�สั�นใด้ทำ&-สัาม&ภร�ยาได้�ทำ"าไว่�ต่อก�นในระหว่างเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นน�$น ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งจัะบอกล�างเสั&ยในเว่ลาใด้ทำ&-
เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย�หร6อภายในก"าหนด้หน/-งปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นก2ได้� แต่ไมกระทำบกระเทำ6อนถู/งสั�ทำธี�ข้องบ�คคลภายนอกผู้��ทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่
มาต่รา 1471 สั�นสัว่นต่�ว่ได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(3) ทำ&-ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งได้�มาระหว่างสัมรสั โด้ยการร�บมรด้กหร6อโด้ยการให�โด้ยเสันห�หา
มาต่รา 1476 สัาม&และภร�ยาต่�องจั�ด้การสั�นสัมรสัรว่มก�นหร6อได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-งในกรณิ&ด้�งต่อไปีน&$
การจั�ด้การสั�นสัมรสันอกจัากกรณิ&ทำ&-บ�ญญ�ต่�ไว่�ในว่รรคหน/-ง สัาม&หร6อภร�ยาจั�ด้การได้�โด้ยม�ต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-ง
ว่�น�จัฉ�ย
(ก) การทำ&-นายสัอนให�ก"าไลเพ่ชรทำ&-เปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนายสัอนแกนางสัว่ยเปี9นข้องข้ว่�ญว่�นเก�ด้น�$น ถู6อว่าเปี9นสั�ญญาระหว่างสัมรสัต่ามมาต่รา 1469 ก"าไลเพ่ชรจั/งต่กเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนางสัว่ยต่ามมาต่รา 1471(3) เพ่ราะเปี9นทำร�พ่ย�ทำ&-ได้�มาระหว่างสัมรสัโด้ยการให�โด้ยเสันห�หา นางสัว่ยจั/งม&อ"านาจัจั�ด้การก"าไลเพ่ชรโด้ยให�ก"าไลเพ่ชรแกนางสัาว่เกด้ได้�ต่ามมาต่รา 1473
แต่อยางไรก2ด้&เม6-อเปี9นสั�ญญาระหว่างสัมรสั แม�ว่านางสัว่ยได้�ให�ก"าไลเพ่ชรแกนางสัาว่เกด้แล�ว่ นายสัอนก2ย�งม&สั�ทำธี�บอกล�างการให�ก"าไลเพ่ชรแกนางสัว่ยได้� โด้ยนายสัอนสัามารถูบอกล�างในเว่ลาใด้ทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย�หร6อภายในก"าหนด้หน/-งปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นก2ได้� แต่ทำ�$งน&$ต่�องไมกระทำบกระเทำ6อนสั�ทำธี�ข้องบ�คคลภายนอกผู้��ทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่ต่ามมาต่รา 1469 ด้�งน�$นเม6-อนางสัาว่เกด้ไมทำราบว่าก"าไลเพ่ชรทำ&-ต่นเองได้�ร�บมาจัากนางสัว่ยเปี9นก"าไลเพ่ชรทำ&-นายสัอนให�นางสัว่ย จั/งถู6อว่านางสัาว่เกด้สั�จัร�ต่ ก"าไลเพ่ชรจั/งต่กเปี9นกรรมสั�ทำธี�Dข้องนางสัาว่เกด้
(ข้) สัว่นการทำ&-นางสัว่ยได้�ไปีทำ"าสั�ญญาเชาต่/กแถูว่เพ่6-อทำ"าร�านอาหารโด้ยทำ&-นายสัอนไมได้�ร� �เห2นแต่อยางใด้น�$น การเชาอสั�งหาร�มทำร�พ่ย�ไมถู6อว่าเปี9นการจั�ด้การสั�นสัมรสัต่ามมาต่รา 1476 – (8) ทำ&-สัาม&ภร�ยาต่�องจั�ด้การรว่มก�น หร6อต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-ง ด้�งน�$น นางสัว่ยจั/งสัามารถูเชาต่/กแถูว่ต่ามล"าพ่�งได้� นายสัอนไมสัามารถูฟ้4องศาลข้อเพ่�กถูอนสั�ญญาเชาต่/กแถูว่ด้�งกลาว่ได้�
สัร�ปี
(ก) นายสัอนจัะบอกล�างการให�ก"าไลเพ่ชรแกนางสัว่ยได้�และก"าไลเพ่ชรต่กเปี9นกรรมสั�ทำธี�Dข้องนางสัาว่เกด้
(ข้) นายสัอนจัะฟ้4องศาลข้อเพ่�กถูอนสั�ญญาเชาต่/กแถูว่ด้�งกลาว่ไมได้�
ข้�อ 1 นายนพ่พ่รและบ�ด้ามารด้าได้�มาทำ"าการสั�ข้อนางสัาว่แว่ว่ต่าเพ่6-อทำ"าการสัมรสั และต่กลงก�นว่าให�ฝ่8ายหญ�งจั�ด้เต่ร&ยมงานสัมรสัในพ่�ธี&การต่างๆ รว่มทำ�$งการจั�ด้เล&$ยงมงคลสัมรสั สัว่นฝ่8ายชายจัะจั�ด้เต่ร&ยมเร6อนหอเพ่6-อการอย�ก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาก�น เม6-อถู/งว่�นทำ"าพ่�ธี&สัมรสัปีรากฏิว่านายนพ่พ่รไมได้�มาทำ"าการสัมรสัต่ามทำ&-ต่กลงก�น นางสัาว่แว่ว่ต่าเสั&ยคาใช�จัายในการเต่ร&ยมการสัมรสั การจั�ด้งานเล&$ยงมงคลสัมรสั ช�ด้ว่�ว่าห� และอ6-นๆอ&ก จั/งฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนต่อช6-อเสั&ยงและการเต่ร&ยมการสัมรสัด้�ว่ย เชนน&$ จัะทำ"าได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1437 ว่รรคแรก การหม�$นจัะสัมบ�รณิ�เม6-อฝ่8ายชายได้�สังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�งเพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$น
มาต่รา 1439 เม6-อม&การหม�$นแล�ว่ ถู�าฝ่8ายใด้ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นอ&กฝ่8ายหน/-งม&สั�ทำธี�เร&ยกให�ร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำน ในกรณิ&ทำ&-ฝ่8ายหญ�งเปี9นฝ่8ายผู้�ด้สั�ญญาหม�$นให�ค6นข้องหม�$นแกฝ่8ายชายด้�ว่ย
มาต่รา 1440 คาทำด้แทำนน�$นอาจัเร&ยกได้� ด้�งต่อไปีน&$
(1) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายต่อกายหร6อช6-อเสั&ยงแหงชายหร6อหญ�งน�$น
(2) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายเน6-องจัากการทำ&-ค�หม�$น บ�ด้ามารด้า หร6อบ�คคลผู้��กระทำ"าการในฐานะเชนบ�ด้ามารด้าได้�ใช�จัายหร6อต่�องต่กเปี9นล�กหน&$เน6-องจัากในการเต่ร&ยมการสัมรสัโด้ยสั�จัร�ต่และต่ามสัมคว่ร
(3) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายเน6-องจัากการทำ&-ค�หม�$นได้�จั�ด้การทำร�พ่ย�สั�นหร6อการอ6-นอ�นเก&-ยว่แกอาช&พ่ทำ"ามาหาได้�ข้องต่นไปีโด้ยสัมคว่รด้�ว่ยการคาด้หมายว่าจัะได้�ม&การสัมรสั
ว่�น�จัฉ�ย
โด้ยหล�กข้องกฎหมาย ในกรณิ&ทำ&-ม&การหม�$น และการหม�$นม&ผู้ลสัมบ�รณิ�ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก ค6อฝ่8ายชายได้�สังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�ง เพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$นแล�ว่ เม6-อม&การผู้�ด้สั�ญญาหม�$น ฝ่8ายทำ&-ม�ได้�ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นยอมม&สั�ทำธี�เร&ยกให�ฝ่8ายทำ&-ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำนได้�ต่ามมาต่รา 1439 และมาต่รา 1440
การทำ&-นายนพ่พ่รและบ�ด้ามารด้าได้�มาทำ"าการสั�ข้อนางสัาว่แว่ว่ต่าเพ่6-อทำ"าการสัมรสั แต่ไมได้�ทำ"าการหม�$นก�น ค6อไมได้�ม&การสังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกนางสัาว่แว่ว่ต่า ด้�งน�$นการหม�$นจั/งไมสัมบ�รณิ�ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก ค6อให�ถู6อว่าไมได้�ม&การทำ"าสั�ญญาหม�$นก�นแต่อยางใด้
เม6-อถู/งว่�นทำ"าพ่�ธี&สัมรสั การทำ&-นายนพ่พ่รไมได้�มาทำ"าการสัมรสัน�$น โด้ยหล�กแล�ว่ยอมถู6อว่าเปี9นการผู้�ด้สั�ญญาหม�$น แต่อยางไรก2ต่าม กรณิ&ทำ&-จัะถู6อว่า
เปี9นการผู้�ด้สั�ญญาหม�$น และทำ"าให�ฝ่8ายทำ&-ม�ได้�ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นสัามารถูเร&ยกให�ฝ่8ายทำ&-ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำนต่ามมาต่รา 1439 และมาต่รา 1440 ได้�น� $น ต่ามกฎหมายจัะต่�องได้�ม&การหม�$นก�นกอน และการหม�$นน�$นสัมบ�รณิ� แต่เม6-อข้�อเทำ2จัจัร�งปีรากฏิว่าไมได้�ม&การหม�$นก�น ด้�งน�$นการทำ&-นางสัาว่แว่ว่ต่าเสั&ยคาใช�จัายในการเต่ร&ยมการสัมรสั และคาใช�จัายอ6-นๆรว่มทำ�$งต่�องเสั&ยหายต่อช6-อเสั&ยงน�$น นางสัาว่แว่ว่ต่าจั/งไมสัามารถูฟ้4องเร&ยกให�นายนพ่พ่รร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำนด้�งกลาว่ได้�
สัร�ปี นางสัาว่แว่ว่ต่าจัะเร&ยกคาทำด้แทำนเพ่6-อคว่ามเสั&ยหายต่อช6-อเสั&ยงและคาใช�จัายเน6-องจัากการเต่ร&ยมการสัมรสัจัากนายนพ่พ่รไมได้�
ข้�อ 2 นายน�กรชอบนางสัาว่กาญจันา แต่นางสัาว่กาญจันาไมชอบนายน�กร ต่อมานายน�กรจั/งได้�ข้มข้�อ�นถู/งข้นาด้ให�นางสัาว่กาญจันาจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัด้�ว่ย แปีด้เด้6อนต่อมา (เด้6อนก�มภาพ่�นธี�) นายน�กรได้�ปีลอยให�นางสัาว่กาญจันาม&อ�สัระไปีไหนมาไหนได้� นางสัาว่กาญจันาได้�พ่บเพ่6-อนเกาค6อนายสัมหว่�งซึ่/-งเคยชอบพ่อก�นมากอน จั/งได้�พ่�ด้ค�ยต่กลงก�นและจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�นในเด้6อนสั�งหาคม จัากข้�อเทำ2จัจัร�งด้�งกลาว่ ถู�านายน�กรม&บ�านกอนสัมรสั 1 หล�ง ได้�ให�เชาได้�ร�บคาเชาเด้6อนละ 10,000 บาทำ และนางสัาว่กาญจันาได้�ซึ่6$อสัลากออมสั�นม�ลคา 1 ล�านบาทำ กอนทำ"าการสัมรสัก�บนายน�กร และมาได้�ร�บรางว่�ล 1 ล�านบาทำ ในเด้6อนต่�ลาคม (เม6-อทำ"าการสัมรสัก�บนายสัมหว่�งแล�ว่) เชนน&$ ทำร�พ่ย�สั�นต่างๆจัะต่กเปี9นข้องใคร เพ่ราะเหต่�ใด้ ต่ามก"าหมายใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1452 ชายหร6อหญ�งจัะทำ"าการสัมรสัในข้ณิะทำ&-ต่นม&ค�สัมรสัอย�ไมได้�
มาต่รา 1471 สั�นสัว่นต่�ว่ได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งม&อย�กอนสัมรสั
มาต่รา 1474 สั�นสัมรสัได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ค�สัมรสัได้�มาระหว่างสัมรสั
(3) ทำ&-เปี9นด้อกผู้ลข้องสั�นสัว่นต่�ว่
มาต่รา 1495 การสัมรสัทำ&-ฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1449 มาต่รา 1450 มาต่รา 1452 และมาต่รา 1458 เปี9นโมฆีะ
มาต่รา 1498 การสัมรสัทำ&-เปี9นโมฆีะ ไมกอให�เก�ด้คว่ามสั�มพ่�นธี�ทำางทำร�พ่ย�สั�นระหว่างสัาม&ภร�ยา
ในกรณิ&ทำ&-การสัมรสัเปี9นโมฆีะ ทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ฝ่8ายใด้ม&หร6อได้�มาไมว่ากอนหร6อหล�งการสัมรสัรว่มทำ�$งด้อกผู้ลคงเปี9นข้องฝ่8ายน�$น สัว่นบรรด้าทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ทำ"ามาหาได้�รว่มก�นให�แบงคนละคร/-ง เว่�นแต่ศาลจัะเห2นสัมคว่รสั�-งเปี9นปีระการอ6-น เม6-อได้�เคราะห�ถู/งภาระในครอบคร�ว่ ภาระในการหาเล&$ยงช&พ่ และฐานะข้องค�กรณิ&ทำ�$งสัองฝ่8าย ต่ลอด้จันพ่ฤต่�การณิ�อ6-นทำ�$งปีว่งแล�ว่
มาต่รา 1502 การสัมรสัทำ&-เปี9นโมฆี&ยะสั�$นสั�ด้ลงเม6-อศาลพ่�พ่ากษาให�เพ่�กถูอน
มาต่รา 1507 ว่รรคแรก ถู�าค�สัมรสัได้�ทำ"าการสัมรสัโด้ยถู�กข้มข้�อ�นถู/งข้นาด้ซึ่/-งถู�าม�ได้�ม&การข้มข้�น� $นจัะไมทำ"าการสัมรสั การสัมรสัน�$นเปี9นโมฆี&ยะ
ว่�น�จัฉ�ย
การทำ&-นายน�กรได้�ข้มข้�อ�นถู/งข้นาด้ทำ"าให�นางสัาว่กาญจันาจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัด้�ว่ยเปี9นการฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1507 ยอมทำ"าให�การสัมรสัระหว่างนายน�กรก�บนางสัาว่กาญจันาต่กเปี9นโมฆี&ยะ แต่การสัมรสัย�งไมสั�$นสั�ด้ลง เพ่ราะการสัมรสัจัะสั�$นสั�ด้ลงก2ต่อเม6-อศาลได้�พ่�พ่ากษาให�เพ่�กถูอนการสัมรสัน�$นแล�ว่ (มาต่รา 1502) ด้�งน�$นเม6-อนางสัาว่กาญจันาได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายสัมหว่�งอ&ก จั/งเปี9นการสัมรสัในข้ณิะทำ&-ต่นม&ค�สัมรสัอย�แล�ว่ถู6อว่าเปี9นการสัมรสัซึ่�อนทำ&-ฝ่8าฝ่>นต่อบทำบ�ญญ�ต่�มาต่รา 1452 การสัมรสัระหว่างนางสัาว่กาญจันาก�บนายสัมหว่�งจั/งเปี9นโมฆีะต่ามมาต่รา 1495
และต่ามข้�อเทำ2จัจัร�ง การทำ&-นายน�กรม&บ�านอย�กอนสัมรสั บ�านจั/งเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนายน�กร เพ่ราะเปี9นทำร�พ่ย�สั�นทำ&-นายน�กรม&อย�กอนสัมรสัต่ามมาต่รา 1471(1) แต่สั"าหร�บคาเชาบ�านเด้6อนละ 10,000 บาทำ ทำ&-ได้�ร�บหล�งจัากสัมรสั ถู6อว่าเปี9นสั�นสัมรสัระหว่างนายน�กรก�บนางสัาว่กาญจันา เพ่ราะเปี9นทำร�พ่ย�สั�นทำ&-เปี9นด้อกผู้ลข้องสั�นสัว่นต่�ว่ต่ามมาต่รา 1474(3)
สั"าหร�บสัลากออมสั�น 1 ล�านบาทำ ทำ&-นางสัาว่กาญจันาม&อย�กอนสัมรสั ยอมเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนางสัาว่กาญจันาต่ามมาต่รา 1471(1) แต่รางว่�ล
จัากสัลากออมสั�น 1 ล�านบาทำ เปี9นทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ได้�มาในระหว่างสัมรสัต่ามมาต่รา 1474(1) โด้ยหล�กยอมเปี9นสั�นสัมรสัข้องนางสัาว่กาญจันาก�บนายสัมหว่�ง แต่เม6-อการสัมรสัระหว่างนางสัาว่กาญจันาก�บนายสัมหว่�งเปี9นโมฆีะ จั/งไมเก�ด้คว่ามสั�มพ่�นธี�ทำางทำร�พ่ย�สั�นระหว่างสัาม&ภร�ยาต่ามมาต่รา 1498 ว่รรคแรก ด้�งน�$นระหว่างนางสัาว่กาญจันาก�บนายสัมหว่�ง รางว่�ล 1 ล�านบาทำ ซึ่/-งเปี9นทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ได้�มาหล�งการสัมรสัจั/งเปี9นข้องนางสัาว่กาญจันาต่ามมาต่รา 1498 ว่รรคสัอง แต่ระหว่างนางสัาว่กาญจันาก�บนายน�กร ถู6อว่าเปี9นทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ได้�มาในระหว่างสัมรสั และเม6-อการสัมรสัระหว่างทำ�$งสัองย�งไมสั�$นสั�ด้ลง ด้�งน�$นรางว่�ล 1 ล�านบาทำด้�งกลาว่ จั/งถู6อว่าเปี9นสั�นสัมรสัระหว่างนายน�กรก�บนางสัาว่กาญจันาต่ามมาต่รา 1474(1) ปีระกอบมาต่รา 1502
สัร�ปี
บ�าน เปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนายน�กร
คาเชาบ�าน เปี9นสั�นสัมรสัระหว่างนายน�กรก�บนางสัาว่กาญจันา
สัลากออมสั�น 1 ล�านบาทำ เปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนางสัาว่กาญจันา
รางว่�ลสัลากออมสั�น 1 ล�านบาทำ เปี9นสั�นสัมรสัระหว่างนายน�กรก�บนางสัาว่กาญจันา
ข้�อ 3 นายสัมบ�รณิ�ก�บนางอรสัาเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นแต่ทำะเลาะเบาะแว่�งก�นต่ลอด้เว่ลา ต่อมานางอรสัาได้�เก2บเสั6$อผู้�ากล�บไปีอย�ทำ&-บ�านบ�ด้ามารด้าต่�$งแต่ว่�นทำ&- 1 ก�มภาพ่�นธี� เม6-อถู/งว่�นทำ&- 28 ต่�ลาคม นางอรสัาได้�ฟ้4องหยานายสัมบ�รณิ�ต่อศาล หล�งจัากน�$นนายสัมบ�รณิ�ได้�ใช�ช&ว่�ต่รว่มก�บนางสัาว่ด้าราไปีเทำ&-ยว่เต่รก�นต่ลอด้เว่ลาก�บเพ่6-อนๆ ข้องนางสัาว่ด้าราและนายสัมบ�รณิ� เม6-อ
ไปีเทำ&-ยว่เต่รนายสัมบ�รณิและนางสัาว่ด้าราก2หล�บนอนรว่มก�นในห�องพ่�กเด้&ยว่ก�นต่ลอด้เว่ลาเปี9นปีระจั"าสัม"-าเสัมอ นางสัาว่ด้าราเองก2กลาว่ต่อหน�าเพ่6-อนๆว่า นายสัมบ�รณิ�เปี9นสัาม&ทำ&-ด้&มาก และในกรณิ&น&$นางอรสัาจัะฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนางสัาว่ด้าราจัะทำ"าได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1523 ว่รรคสัอง สัาม&จัะเร&ยกคาทำด้แทำนจัากผู้��ซึ่/-งลว่งเก�นภร�ยาไปีในทำ"านองช��สัาว่ก2ได้�และภร�ยาจัะเร&ยกคาทำด้แทำนจัากหญ�งอ6-นทำ&-แสัด้งต่นโด้ยเปี@ด้เผู้ยเพ่6-อแสัด้งว่าต่นม&คว่ามสั�มพ่�นธี�ก�บสัาม&ในทำ"านองช��สัาว่ก2ได้�
ว่�น�จัฉ�ย
การทำ&-นายสัมบ�รณิ�สัาม&ข้องนางอรสัาได้�ใช�ช&ว่�ต่รว่มก�บนางสัาว่ด้าราซึ่/-งเห2นได้�จัากการไปีเทำ&-ยว่เต่รรว่มก�นก�บผู้��อ6-น และหล�บนอนรว่มก�นในห�องพ่�กเด้&ยว่ก�นต่ลอด้เว่ลาเปี9นปีระจั"าสัม"-าเสัมอ อ&กทำ�$งนางสัาว่ด้าราเองก2กลาว่ต่อหน�าเพ่6-อนๆว่านายสัมบ�รณิ�เปี9นสัาม&ทำ&-ด้& การกระทำ"าข้องนางสัาว่ด้าราถู6อว่าเปี9นการแสัด้งต่นโด้ยเปี@ด้เผู้ยว่าต่นม&คว่ามสั�มพ่�นธี�ก�บนายสัมบ�รณิ�ในทำ"านองช��สัาว่แล�ว่ ด้�งน�$น นางอรสัาสัามารถูเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนางสัาว่ด้าราได้�ต่ามมาต่รา 1523 ว่รรคสัอง โด้ยไมต่�องฟ้4องหยานายสัมบ�รณิ�
สัร�ปี นางอรสัาฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนางสัาว่ด้าราได้�
ข้�อ 4 นายสั"าเภาได้�ทำ"าสั�ญญาหม�$นนางสัาว่สั�น�สัาด้�ว่ยแหว่นหน/-งว่ง ต่อมาในว่�นอ�งคารทำ&- 9 เมษายน ได้�ทำ"าการจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�นทำ&-อ"าเภอบางร�กเว่ลา 09.09 น. เม6-อเด้�นออกมาจัากทำ&-ว่าการอ"าเภอบางร�ก นายสั"าเภาน"ารถูยนต่�ทำ&-ต่� $งใจัให�เปี9นข้องหม�$นมาจัอด้ไว่�ทำ&-หน�าต่/กมอบให�นางสัาว่สั�น�สัาด้&ใจัมาก หลายเด้6อนต่อมานางสัาว่สั�น�สัาได้�กล�บไปีม&คว่ามสั�มพ่�นธี�ก�บนายราเร�งแฟ้นเกาเก�นกว่าคว่ามเหมาะสัม นายสั"าเภาโกรธีมากจั/งข้อแหว่นเพ่ชรและรถูยนต่�ค6น เชนน&$จัะทำ"าได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1469 สั�ญญาทำ&-เก&-ยว่ก�บทำร�พ่ย�สั�นใด้ทำ&-สัาม&ภร�ยาได้�ทำ"าไว่�ต่อก�นในระหว่างเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นน�$น ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งจัะบอกล�างเสั&ยในเว่ลาใด้ทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย�หร6อภายในก"าหนด้หน/-งปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นก2ได้� แต่ไมกระทำบกระเทำ6อนถู/งสั�ทำธี�ข้องบ�คคลภายนอกผู้��ทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่
มาต่รา 1471 สั�นสัว่นต่�ว่ได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(3) ทำ&-ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งได้�มาระหว่างสัมรสั โด้ยการร�บมรด้กหร6อโด้ยการให�โด้ยเสันห�หา
(4) ทำ&-เปี9นข้องหม�$น
ว่�น�จัฉ�ย
การทำ&-นายสั"าเภาได้�ทำ"าสั�ญญาหม�$นนางสัาว่สั�น�สัาด้�ว่ยแหว่นเพ่ชรหน/-งว่งและได้�สังมอบแหว่นเพ่ชรให�แกนางสัาว่สั�น�สัาแล�ว่น�$น การหม�$นยอมม&ผู้ลสัมบ�รณิ�ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก และถู6อว่าแหว่นเพ่ชรทำ&-เปี9นข้องหม�$นน�$นเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนางสัาว่สั�น�สัาต่ามมาต่รา 1471(4)
และเม6-อม&การสัมรสัก�นแล�ว่ นายสั"าเภาได้�มอบรถูยนต่�ให�นางสัาว่สั�น�สัาจั/งเปี9นการให�โด้ยเสันห�หารถูยนต่�จั/งเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนางสัาว่สั�น�สัาต่ามมาต่รา 1471(3) และการให�ด้�งกลาว่น�$น ถู6อว่าเปี9นสั�ญญาระหว่างสัมรสัด้�ว่ยต่ามมาต่รา 1469
ต่อมาเม6-อนางสัาว่สั�น�สัาได้�กล�บไปีม&คว่ามสั�มพ่�นธี�ก�บนายราเร�งแฟ้นเกาทำ"าให�นายสั"าเภาโกรธีจั/งข้อแหว่นเพ่ชรและรถูยนต่�ค6นจัากนางสัาว่สั�น�สัาน�$น จัะเห2นได้�ว่านายสั"าเภาจัะเร&ยกแหว่นเพ่ชนค6นไมได้� เพ่ราะแหว่นเพ่ชรเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนางสัาว่สั�น�สัาต่ามมาต่รา 1471(4) สัว่นรถูยนต่�น�$น เม6-อการให�รถูยนต่�แกนางสัาว่สั�น�สัาเปี9นสั�ญญาระหว่างสัมรสั ซึ่/-งนายสั"าเภาสัามารถูบอกล�างได้�ในเว่ลาใด้ทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย�ต่ามมาต่รา 1469 ด้�งน�$น นายสั"าเภาจั/งเร&ยกรถูยนต่�ค6นได้� โด้ยการบอกล�างสั�ญญาให�ซึ่/-งเปี9นสั�ญญาระหว่างสัมรสัน�$น
สัร�ปี นายสั"าเภาจัะข้อแหว่นเพ่ชรค6นไมได้� แต่ข้อรถูยนต่�ค6นได้�
ข้�อ 1 นายสัมบ�ต่�ต่กลงก�บ น.สั.สั�ด้า ว่าจัะมาทำ"าการหม�$นโด้ยจัะมอบแหว่นเพ่ชร 1 ว่ง และทำอง 10 บาทำ ให�เปี9นข้องหม�$นในว่�นทำ&-ต่กลงมาทำ"าสั�ญญาหม�$น นายสัมบ�ต่�ไมสัามารถูหาแหว่นและทำองได้�ทำ�นเว่ลา แต่ น.สั.เมต่ต่า เพ่6-อนข้อง น.สั.สั�ด้า เห2นว่าไมคว่รให�เล6-อนเว่ลาหม�$นจั/งถูอด้แหว่นให�นายสัมบ�ต่�น"าไปีสัว่มให� น.สั.สั�ด้ากอน ซึ่/-ง น.สั.สั�ด้า ก2เห2นด้�ว่ย สั
ว่นทำอง 10 บาทำน�$นได้�ทำ"าสั�ญญาก��ย6มเง�น 170,000 บาทำไว่�ให�แทำน ต่อมา น.สั.สั�ด้าได้�ลาออกจัากงานมาชว่ยทำ"างานทำ&-บ�านข้องนายสัมบ�ต่� แต่นายสัมบ�ต่�ได้�ไปีรว่มปีระเว่ณิ&ก�บ น.สั.เมต่ต่า และชว่นมาอาศ�ยอย�ในบ�านและปีฏิ�เสัธีไมสัมรสัก�บ น.สั.สั�ด้า น.สั.สั�ด้า ไมพ่อใจัจั/งต่�องการฟ้4องเร&ยกเง�นก�� 170,000 บาทำ เร&ยกคาทำด้แทำนทำ&-ได้�ลาออกจัากงาน และฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัาก น.สั.เมต่ต่าด้�ว่ย เชนน&$จัะทำ"าได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1437 ว่รรคแรกและว่รรคสัอง การหม�$นจัะสัมบ�รณิ�เม6-อฝ่8ายชายได้�สังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�งเพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$น
เม6-อหม�$นแล�ว่ให�ข้องหม�$นต่กเปี9นสั�ทำธี�แกหญ�ง
มาต่รา 1440 คาทำด้แทำนน�$นอาจัเร&ยกได้� ด้�งต่อไปีน&$
(3) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายเน6-องจัากการทำ&-ค�หม�$นได้�จั�ด้การทำร�พ่ย�สั�นหร6อการอ6-นอ�นเก&-ยว่แกอาช&พ่ทำ"ามาหาได้�ข้องต่นไปีโด้ยสัมคว่รด้�ว่ยการคาด้หมายว่าจัะได้�ม&การสัมรสั
มาต่รา 1445 ชายหร6อหญ�งค�หม�$นอาจัเร&ยกคาทำด้แทำนจัากผู้��ซึ่/-งได้�รว่มปีระเว่ณิ&ก�บค�หม�$นข้องต่นโด้ยร� �หร6อคว่รจัะร� �ถู/งการหม�$นน�$น เม6-อได้�บอกเล�กสั�ญญาหม�$นต่ามมาต่รา 1442 หร6อมาต่รา 1443 แล�ว่แต่กรณิ&
ว่�น�จัฉ�ย
การหม�$นจัะสัมบ�รณิ�หร6อไมน�$น ต่�องพ่�จัารณิาว่า ฝ่8ายชายได้�สังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�งเพ่6-อเปี9นหล�กฐานแสัด้งว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งหร6อไม หร�บการสังมอบหร6อการโอนจัะเปี9นอยางไรน�$นยอมข้/$นอย�ก�บล�กษณิะข้องทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$น
ทำร�พ่ย�สั�นและกรรมสั�ทำธี�Dในข้องหม�$นน&$ไมจั"าเปี9นต่�องเปี9นข้องฝ่8ายชายเสัมอ กลาว่ค6อ ฝ่8ายชายอาจัไมม&ทำร�พ่ย�สั�นเง�นทำองเปี9นข้องต่นเองแล�ว่ไปีหย�บย6มจัากบ�คคลอ6-นมาใช�เปี9นข้องหม�$น เชนน&$ ข้องหม�$นเปี9นสั�ทำธี�ข้องหญ�งหร6อไม หร6อการหม�$นจัะสัมบ�รณิ�หร6อไม ต่�องพ่�จัารณิาว่า ถู�าเจั�าข้องทำร�พ่ย�สั�นให�ย6มทำร�พ่ย�สั�นไปีใช�เปี9นข้องหม�$นช�-ว่คราว่ เม6-อฝ่8ายหญ�งไมทำราบ ข้องหม�$นน�$นยอมต่กเปี9นสั�ทำธี�ข้องฝ่8ายหญ�ง (ฎ.1198/2492) แต่ถู�าหญ�งก2ทำราบว่าทำร�พ่ย�สั�นน�$นไมใชข้องฝ่8ายชาย และเจั�าข้องทำร�พ่ย�สั�นน�$นก2ย�งคงต่�องการทำร�พ่ย�สั�นน�$นอย� กรณิ&เชนน&$ถู�าฝ่8ายชายสังมอบทำร�พ่ย�สั�นน&$เปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�ง การหม�$นก2คงไมสัมบ�รณิ� เพ่ราะไมอาจัถู6อได้�ว่าม&การสังมอบทำร�พ่ย�สั�นให�แกหญ�ง ซึ่/-งทำร�พ่ย�สั�นน�$นจัะต่กเปี9นสั�ทำธี�แกหญ�งได้�ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคสัอง
เม6-อแหว่นทำ&-นายสัมบ�ต่�น"ามาหม�$น เปี9นแหว่นทำ&-ย6มมาจัาก น.สั.เมต่ต่า โด้ย น.สั.สั�ด้า ฝ่8ายหญ�งก2ทำราบว่าแหว่นด้�งกลาว่เปี9นข้อง น.สั.เมต่ต่า ด้�งน&$ แ
หว่นทำ&-สัว่มให� น.สั.สั�ด้า จั/งไมใชข้องหม�$นเพ่ราะไมถู6อว่าฝ่8ายชายได้�สังมอบทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�ง การหม�$นจั/งไมสัมบ�รณิ�ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก
สั"าหร�บสั�ญญาก��ย6มเง�นน�$น ก2ไมถู6อว่าเปี9นการให�ข้องหม�$นต่ามกฎหมาย ทำ�$งน&$เพ่ราะร�ปีแบบข้องการหม�$นต่ามกฎหมายจัะต่�องกระทำ"าอยางใด้อยางหน/-ง ค6อ การสังมอบ หร6อการโอนทำร�พ่ย�สั�น ร�ปีแบบข้องการหม�$นจั/งไมสัามารถูเข้&ยนสั�ญญาเปี9นลายล�กษณิ�อ�กษรระหว่างชายก�บหญ�งได้� เม6-อสั�ญญาก��ย6มไมถู6อว่าเปี9นข้องหม�$นต่ามกฎหมาย น.สั.สั�ด้า จั/งฟ้4องเร&ยกเง�นก��ไมได้�
ด้�งน�$น เม6-อไมได้�ทำ"าสั�ญญาหม�$นต่ามกฎหมาย การกระทำ"าข้องนายสัมบ�ต่�จั/งไมอาจัถู6อว่าเปี9นการผู้�ด้สั�ญญาหม�$นทำ&- น.สั.สั�ด้า จัะเร&ยกคาทำด้แทำนต่ามมาต่รา 1440(3) ได้�
สัว่นการทำ&-จัะฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัาก น.สั.เมต่ต่า ก2ไมสัามารถูฟ้4องต่ามมาต่รา 1445 ได้�เชนก�น ทำ�$งน&$เพ่ราะสั�ญญาหม�$นไมสัมบ�รณิ�
สัร�ปี น.สั.สั�ด้า จัะฟ้4องเร&ยกเง�นก�� 170,000 บาทำ เร&ยกคาทำด้แทำนทำ&-ได้�ลาออกจัากงานและฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัาก น.สั.เมต่ต่า ไมได้�
ข้�อ 2 นายสัอนและนางสัร�อยเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นต่ามกฎหมาย นายสัอนได้�ทำ"าหน�งสั6อและจัด้ทำะเบ&ยนให�บ�านและทำ&-ด้�น 1 แปีลง ทำ&-เปี9นสั�นสัมรสัให�เปี9นกรรมสั�ทำธี�Dข้องนางสัร�อยแต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่ ต่อมานางสัร�อยไปีก��ย6มเง�นนาย
กอ จั"านว่น 10,000 บาทำ เพ่6-อมาจัายคาร�กษานางสัร�อยทำ&-ปีระสับอ�บ�ต่�เหต่� โด้ยนายสัอนไมได้�ร� �เห2นและให�คว่ามย�นยอมในการก��ย6มเง�นแต่อยางใด้ หล�งจัากน�$น นายสัอนและนางสัร�อยทำะเลาะก�น ทำ�$งสัองได้�จัด้ทำะเบ&ยนหยาก�น หล�งจัากทำ&-หยาก�นได้� 3 เด้6อน นายสัอนได้�มาปีร/กษาทำานทำ&-เปี9นผู้��เช&-ยว่ชาญกฎหมายครอบคร�ว่ว่า นายสัอนจัะบอกล�างน�ต่�กรรมการให�บ�านและทำ&-ด้�นทำ&-เปี9นสั�นสัมรสัก�บนางสัร�อยได้�หร6อไม และนายสัอนต่�องรว่มร�บผู้�ด้ในหน&$จั"านว่น 10,000 บาทำทำ&-นางสัร�อยย6มมาจัากนายกอหร6อไม จังให�ค"าปีร/กษาแกนายสัอน
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1469 สั�ญญาทำ&-เก&-ยว่ก�บทำร�พ่ย�สั�นใด้ทำ&-สัาม&ภร�ยาได้�ทำ"าไว่�ต่อก�นในระหว่างเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นน�$น ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งจัะบอกล�างเสั&ยในเว่ลาใด้ทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย�หร6อภายในก"าหนด้หน/-งปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นก2ได้� แต่ไมกระทำบกระเทำ6อนถู/งสั�ทำธี�ข้องบ�คคลภายนอกผู้��ทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่
มาต่รา 1490 หน&$ทำ&-สัาม&ภร�ยาเปี9นล�กหน&$ร ว่มก�นน�$นให�รว่มถู/งหน&$ทำ&-สัาม&หร6อภร�ยากอให�เก�ด้ข้/$นในระหว่างสัมรสัด้�งต่อไปีน&$
หน&$เก&-ยว่แกการจั�ด้การบ�านเร6อนและจั�ด้หาสั�-งจั"าเปี9นสั"าหร�บครอบคร�ว่ การอ�ปีการะเล&$ยงด้� ต่ลอด้ถู/งการร�กษาพ่ยาบาลบ�คคลในครอบคร�ว่และการศ/กษาข้องบ�ต่รต่ามสัมคว่รแกอ�ต่ภาพ่
ว่�น�จัฉ�ย
การทำ&-นายสัอนได้�ทำ"าเปี9นหน�งสั6อและจัด้ทำะเบ&ยนให�บ�านและทำ&-ด้�น 1 แปีลงทำ&-เปี9นสั�นสัมรสัให�เปี9นกรรมสั�ทำธี�Dข้องนางสัร�อยแต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่ กรณิ&ถู6อเปี9นสั�ญญาระหว่างสัมรสัต่ามมาต่รา 1469 นายสัอนจั/งม&สั�ทำธี�บอกล�างการให�บ�านและทำ&-ด้�นในเว่ลาใด้ทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย�หร6อภายในก"าหนด้ 1 ปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นก2ได้� หล�งจัากทำ&-นายสัอนและนางสัร�อยจัด้ทำะเบ&ยนหยาก�นได้� 3 เด้6อน ซึ่/-งถู6อว่าอย�ภายในก"าหนด้ 1 ปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�น นายสัอนจั/งม&สั�ทำธี�บอกล�างการให�บ�านและทำ&-ด้�นทำ&-เปี9นสั�นสัมรสัได้�
สัว่นการทำ&-นางสัร�อยไปีก��ย6มเง�นจั"านว่น 10,000 บาทำ เพ่6-อมายคาร�กษานางสัร�อยทำ&-ปีระสับอ�บ�ต่�เหต่�น�$น กรณิ&ถู6อว่าเปี9นหน&$ทำ&-เก&-ยว่ก�บการร�กษาพ่ยาบาลบ�คคลในครอบคร�ว่ทำ&-เก�ด้ในระหว่างสัมรสั จั/งเปี9นหน&$ร ว่มทำ&-สัาม&ภร�ยาต่�องร�บผู้�ด้รว่มก�นต่ามมาต่รา 1490(1) ทำ�$งน&$แม�ว่านายสัอนและนางสัร�อยได้�หยาก�นแล�ว่ และนายสัอนไมได้�ร� �เห2นและให�คว่ามย�นยอมในการก��ย6มเง�นน�$นก2ต่าม นายสัอนก2ต่�องร�บผู้�ด้รว่มก�นก�บนางสัร�อยในหน&$จั"านว่น 10,000 บาทำ ทำ&-นางสัร�อยก��ย6มจัากนายกอ
สัร�ปี นายสัอนบอกล�างน�ต่�กรรมการให�บ�านและทำ&-ด้�นทำ&-เปี9นสั�นสัมรสัก�บนางสัร�อยได้� และนายสัอนจัะต่�องรว่มร�บผู้�ด้ในหน&$จั"านว่น 10,000 บาทำ ทำ&-นางสัร�อยย6มมาจัากนายกอ
ข้�อ 3 นายแสับหลอกนางใสัว่าเปี9นหน�มโสัด้นางใสัจั/งจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัด้�ว่ย มาทำราบภายหล�งว่านายแสับม&ภร�ยาโด้ยชอบด้�ว่ยกฎหมายอย�แล�ว่ค6อ
นางสั& ต่อมานายแสับไปีอย�ร ว่มก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาก�บนางแม�ว่และม&บ�ต่รด้�ว่ยก�นค6อ ด้.ช.เอก เม6-อนางสั&ต่าย นายแสับจั/งไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนางแม�ว่ด้�ว่ยคว่ามสังสัาร
การสัมรสัระหว่างนายแสับและนางใสั การสัมรสัระหว่างนายแสับและนางแม�ว่ม&ผู้ลในทำางกฎหมายอยางไร
บ�ต่รทำ&-นางแม�ว่คลอด้มาน�$นเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องใคร ต่�$งแต่เม6-อใด้
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1452 ชายหร6อหญ�งจัะทำ"าการสัมรสัในข้ณิะทำ&-ต่นม&ค�สัมรสัอย�ไมได้�
มาต่รา 1457 การสัมรสัต่ามปีระมว่ลกฎหมายน&$จัะม&ได้�เฉพ่าะเม6-อได้�จัด้ทำะเบ&ยนแล�ว่เทำาน�$น
มาต่รา 1495 การสัมรสัทำ&-ฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1449 มาต่รา 1450 มาต่รา 1452 และมาต่รา 1458 เปี9นโมฆีะ
มาต่รา 1501 การสัมรสัยอมสั�$นสั�ด้ลงด้�ว่ยคว่ามต่าย การหยา หร6อศาลพ่�พ่ากษาให�เพ่�กถูอน
มาต่รา 1546 เด้2กเก�ด้จัากหญ�งทำ&-ม�ได้�ม&การสัมรสัก�บชายให�ถู6อว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องหญ�งน�$น เว่�นแต่จัะม&กฎหมายบ�ญญ�ต่�ไว่�เปี9นอยางอ6-น
มาต่รา 1547 เด้2กเก�ด้จัากบ�ด้ามารด้าทำ&-ม�ได้�สัมรสัก�น จัะเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายต่อเม6-อบ�ด้ามารด้าได้�สัมรสัก�นในภายหล�งหร6อบ�ด้าได้�จัด้ทำะเบ&ยนว่าเปี9นบ�ต่รหร6อศาลพ่�พ่ากษาว่าเปี9นบ�ต่ร
ว่�น�จัฉ�ย
(1) การทำ&-นางใสัจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายแสับ ในข้ณิะทำ&-นายแสับม&ภร�ยาค6อ นางสั&อย� จั/งเปี9นการสัมรสัซึ่�อนต่ามมาต่รา 1452
ม&ผู้ลเปี9นโมฆีะต่ามมาต่รา 1495
สัว่นการสัมรสัระหว่างนายแสับและนางแม�ว่น�$น เม6-อนางสั&ถู/งแกคว่ามต่าย การสัมรสัระหว่างนายแสับก�บนางสั&ยอมสั�$นสั�ด้ลงต่ามมาต่รา 1501 นายแสับไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนางแม�ว่จั/งไมเปี9นการฝ่8าฝ่>นกฎหมายแต่อยางใด้ การสัมรสัม&ผู้ลสัมบ�รณิ�ต่ามกฎหมาย ทำ�$งน&$ต่ามมาต่รา 1547
(2) ด้.ช.เอก เปี9นบ�ต่รข้องนายแสับและนางแม�ว่ซึ่/-งเก�ด้กอนทำ&-บ�ด้ามารด้าจัะได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�น ด้�งน�$น ด้.ช.เอก จั/งเปี9นบ�ต่รทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนางแม�ว่น�บแต่คลอด้แล�ว่อย�รอด้เปี9นทำารกต่ามมาต่รา 1546 ทำ&-ว่า เด้2กเก�ด้จัากหญ�งทำ&-ม�ได้�ม&การสัมรสัก�บชายให�ถู6อว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องหญ�งน�$น และเม6-อนายแสับ
และนางแม�ว่จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�นภายหล�ง ด้.ช.เอก จั/งเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายแสับบ�ด้าน�บต่�$งแต่ทำ&- ด้.ช.เอก เก�ด้ แต่ทำ�$งน&$จัะอ�างเปี9นเหต่�ให�เสั6-อมเสั&ยสั�ทำธี�ข้องบ�คคลภายนอกผู้��ทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่ในระหว่างเว่ลาต่�$งแต่ ด้.ช.เอก เก�ด้จันถู/งเว่ลาทำ&-บ�ด้ามารด้าได้�สัมรสัก�นไมได้�ต่ามมาต่รา 1547 ปีระกอบมาต่รา 1557
สัร�ปี
(1) การสัมรสัระหว่างนายแสับและนางใสัเปี9นโมฆีะ สัว่นการสัมรสัระหว่างนายแสับและนางแม�ว่ม&ผู้ลสัมบ�รณิ�
(2) ด้.ช.เอก เปี9นบ�ต่รทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนางแม�ว่น�บแต่คลอด้แล�ว่อย�รอด้เปี9นทำารกและเม6-อนางแม�ว่และนายแสับจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�น ด้.ช.เอก จั/งเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายแสับน�บแต่บ�ด้ามารด้าจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�นย�อนไปีถู/งเก�ด้
ข้�อ 4 นายไกและนางไข้เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นโด้ยชอบด้�ว่ยกฎหมาย ม&บ�ต่รด้�ว่ยก�นค6อหน/-ง ต่อมานางไข้ปี8ว่ยจั/งยกนางแด้งสัาว่ใช�ให�ทำ"าหน�าทำ&-ภร�ยาอ&กคนหน/-ง ต่อมานายไกได้�ไปีร� �จั�กร�กใครชอบพ่อนางสัาว่สัด้ใสัสังเสั&ยเล&$ยงด้�ปีระหน/-งเปี9นภร�ยาอ&กคนหน/-ง
นางไข้จัะฟ้4องหยานายไก เพ่ราะนายไกม&ภร�ยาน�อย 2 คน ค6อ นางแด้งและนางสัาว่สัด้ใสัได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้
หน/-งเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องใคร ต่�$งแต่เม6-อใด้
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1516 เหต่�ฟ้4องหยาม&ด้�งต่อไปีน&$
(1) สัาม&หร6อภร�ยาอ�ปีการะเล&$ยงด้�หร6อยกยองผู้��อ6-นฉ�นภร�ยาหร6อสัาม& เปี9นช� �หร6อม&ช� � หร6อรว่มปีระเว่ณิ&ก�บผู้��อ6-นเปี9นอาจั�ณิอ&กฝ่8ายหน/-งฟ้4องหยาได้�
มาต่รา 1517 ว่รรคแรก เหต่�ฟ้4องหยาต่ามมาต่รา 1516(1) และ (2)
ถู�ามาม&หร6อภร�ยาแล�ว่แต่กรณิ& ได้�ย�นยอมหร6อร� �เห2นเปี9นใจัในการกระทำ"าทำ&-เปี9นเหต่�หยาน�$น ฝ่8ายทำ&-ย�นยอมหร6อร� �เห2นเปี9นใจัน�$นจัะยกเปี9นเหต่�ฟ้4องหยาไมได้�
มาต่รา 1536 ว่รรคแรก เด้2กเก�ด้แต่หญ�งข้ณิะเปี9นภร�ยาชายหร6อภายในสัามร�อยว่�นน�บแต่ว่�นทำ&-การสัมรสัสั�$นสั�ด้ลง ให�สั�นน�ษฐานไว่�กอนว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องชายผู้��เปี9นสัาม& หร6อเคยเปี9นสัาม&แล�ว่แต่กรณิ&
ว่�น�จัฉ�ย
(1) นายไกและนางไข้เปี9นภร�ยาก�นโด้ยชอบด้�ว่ยกฎหมาย การทำ&-นายไกม&ภร�ยาน�อย ค6อ นางแด้งสัาว่ใช� กรณิ&เชนน&$โด้ยหล�กแล�ว่นางไข้ยอมสัามารถูน"าไปีเปี9นเหต่�ฟ้4องหยาได้�ต่ามมาต่รา 1516(1) แต่
อยางไรก2ด้&เม6-อข้�อเทำ2จัจัร�งปีรากฏิว่านางไข้ปี8ว่ยจั/งยกนางแด้งสัาว่ใช�ให�ทำ"าหน�าทำ&-ภร�ยา กรณิ&จั/งต่�องถู6อว่านางไข้ร� �เห2นเปี9นใจั จั/งไมสัามารถูน"าเหต่�ด้�งกลาว่มาเปี9นเหต่�ฟ้4องหยาได้�ต่ามมาต่รา 1517 ว่รรคแรก
สัว่นกรณิ&ทำ&-นายไกได้�ไปีอ�ปีการะเล&$ยงด้�นางสัาว่สัด้ใสัน�$น เม6-อนางไข้ไมได้�ย�นยอมหร6อร� �เห2นเปี9นใจัในการกระทำ"าข้องนายไก นางไข้จั/งสัามารถูยกเหต่�ทำ&-ว่าน&$มาเปี9นเหต่�ฟ้4องหยาได้�ต่ามมาต่รา 1516(1)
(2) เม6-อหน/-งเก�ด้ในข้ณิะทำ&-นายไกและนางไข้เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นโด้ยชอบด้�ว่ยกฎหมาย หน/-งจั/งเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายไกและนางไข้ น�บแต่คลอด้แล�ว่อย�รอด้เปี9นทำารก เพ่ราะเปี9นเด้2กทำ&-เก�ด้ระหว่างสัมรสัต่ามมาต่รา 1536
สัร�ปี
(1) นางไข้จัะฟ้4องหยานายไกเพ่ราะม&นางแด้งภร�ยาน�อยไมได้� แต่ฟ้4องหยาเพ่ราะนายไกม&นางสัาว่สัด้ใสัภร�ยาน�อยได้�
(2) หน/-งเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายไกและนางไข้ น�บแต่คลอด้และอย�รอด้เปี9นทำารก
ข้�อ 1 นายสัมคว่รทำ"าสั�ญญาหม�$นนางสัาว่ฤด้&ด้�ว่ยแหว่นเพ่ชร 1 ว่ง นางสัาว่ฤด้&ได้�ลาออกจัากงานมาชว่ยทำ"างานและอย�ก�นด้�ว่ยฉ�นสัาม&ภร�ยาทำ&-บ�านข้องนายสัมคว่ร เม6-อใกล�ว่�นจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสั สัาม&ข้องนางด้าราแฟ้นเกาปี8ว่ยหน�กเปี9นโรคมะเร2งซึ่/-งจัะเสั&ยช&ว่�ต่แนนอน นายสัมคว่รย�งม&คว่ามร�กนาง
ด้าราอย�จั/งได้�ทำ"าสั�ญญาหม�$นนางด้าราด้�ว่ยแหว่นเพ่ชรและจัะสัมรสัก�นในอ&ก 1 ปี ข้�างหน�า และนายสัมคว่รได้�ข้�บไลนางสัาว่ฤด้&ไปีอย�ก�บนางล�ด้ด้ามารด้า แต่นายสัมคว่รยอมร�บผู้�ด้จัะชด้ใช�คาทำด้แทำนให�นางสัาว่ฤด้&เปี9นเง�น 300,000 บาทำ โด้ยร�บสัภาพ่เปี9นหน�งสั6อไว่� หล�งจัากน�$นนางสัาว่ฤด้&ถู/งแกคว่ามต่าย
จัากข้�อเทำ2จัจัร�งด้�งกลาว่ นางสัาว่ฤด้&จัะม&สั�ทำธี�ฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนอะไรบ�าง และเม6-อนางสัาว่ฤด้&ถู/งแกคว่ามต่าย นางล�ด้ด้ามารกาจัะม&สั�ทำธี�อยางไร เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1437 ว่รรคแรก การหม�$นจัะสัมบ�รณิ�เม6-อฝ่8ายชายได้�สังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�งเพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$น
มาต่รา 1439 เม6-อม&การหม�$นแล�ว่ ถู�าฝ่8ายใด้ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นอ&กฝ่8ายหน/-งม&สั�ทำธี�เร&ยกให�ร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำน ในกรณิ&ทำ&-ฝ่8ายหญ�งเปี9นฝ่8ายผู้�ด้สั�ญญาหม�$นให�ค6นข้องหม�$นแกฝ่8ายชายด้�ว่ย
มาต่รา 1440 คาทำด้แทำนน�$นอาจัเร&ยกได้� ด้�งต่อไปีน&$
(1) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายต่อกายหร6อช6-อเสั&ยงแหงชายหร6อหญ�งน�$น
(2) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายเน6-องจัากการทำ&-ค�หม�$น บ�ด้ามารด้า หร6อบ�คคลผู้��กระทำ"าการในฐานะเชนบ�ด้ามารด้าได้�ใช�จัายหร6อต่�องต่กเปี9นล�กหน&$เน6-องจัากในการเต่ร&ยมการสัมรสัโด้ยสั�จัร�ต่และต่ามสัมคว่ร
(3) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายเน6-องจัากการทำ&-ค�หม�$นได้�จั�ด้การทำร�พ่ย�สั�นหร6อการอ6-นอ�นเก&-ยว่แกอาช&พ่ทำ"ามาหาได้�ข้องต่นไปีโด้ยสัมคว่รด้�ว่ยการคาด้หมายว่าจัะได้�ม&การสัมรสั
มาต่รา 1447 ว่รรคสัอง สั�ทำธี�เร&ยกร�องคาทำด้แทำนต่ามหมว่ด้น&$ นอกจัากคาทำด้แทำนต่ามมาต่รา 1440(2) ไมอาจัโอนก�นได้�และไมต่กทำอด้ไปีถู/งทำายาทำ เว่�นแต่สั�ทำธี�น�$นจัะได้�ร�บสัภาพ่ก�นไว่�เปี9นหน�งสั6อหร6อผู้��เสั&ยหายได้�เร�-มฟ้4องคด้&ต่ามสั�ทำธี�น�$นแล�ว่
ว่�น�จัฉ�ย
การทำ&-นายสัมคว่รได้�ทำ"าสั�ญญาหม�$นนางสัาว่ฤด้&ด้�ว่ยแหว่นเพ่ชร 1 ว่ง ถู6อเปี9นสั�ญญาหม�$นทำ&-สัมบ�รณิ�ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก เพ่ราะม&การสังมอบข้องหม�$นให�แกหญ�งเพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$น
ปีระเด้2นทำ&-ต่�องว่�น�จัฉ�ยปีระการแรกม&ว่า นางสัาว่ฤด้&ม&สั�ทำธี�เร&ยกคาทำด้แทำนอะไรบ�าง เห2นว่า เม6-อม&การหม�$นแล�ว่ การทำ&-สัมคว่รได้�ข้�บไลนางสัาว่ฤด้&กล�บไปีอย�ก�บนางล�ด้ด้ามารด้าในข้ณิะเม6-อใกล�ว่�นจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัน�$น ถู6อว่าเปี9นการผู้�ด้สั�ญญาหม�$นต่ามมาต่รา 1439 เน6-องจัากเปี9นกรณิ&ทำ&-ค�หม�$นฝ่8ายหน/-งปีฏิ�เสัธีไมสัมรสัก�บอ&กฝ่8ายหน/-งโด้ยไมม&เหต่�ผู้ลอ�นสัมคว่ร สั"าหร�บผู้ลข้องการผู้�ด้สั�ญญาหม�$น เม6-อกรณิ&น&$นายสัมคว่รฝ่8ายชายเปี9นฝ่8ายผู้�ด้
สั�ญญาหม�$น นางสัาว่ฤด้&จั/งไมต่�องค6นแหว่นเพ่ชรข้องหม�$นให�แกนายสัมคว่รฝ่8ายชาย (ฎ.982/251/)
นอกจัากน&$นางสัาว่ฤด้&ย�งม&สั�ทำธี�เร&ยกคาทำด้แทำนได้�ต่ามทำ&-ระบ�ไว่�ในมาต่รา 1440 กลาว่ค6อ ม&สั�ทำธี�เร&ยกคาทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายแกกายหร6อช6-อเสั&ยงต่ามมาต่รา 1440(1) และม&สั�ทำธี�เร&ยกคาทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายเน6-องจัากการอ6-นอ�นเก&-ยว่เน6-องก�บอาช&พ่โด้ยสัมคว่รด้�ว่ยการคาด้หมายว่าจัะได้�ม&การสัมรสัต่ามมาต่รา 1440(3) สัว่นคาทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายเน6-องจัากการทำ&-ค�หม�$นได้�ใช�จัาย หร6อต่�องต่กเปี9นล�กหน&$เน6-องในการเต่ร&ยมการสัมรสัโด้ยสั�จัร�ต่และต่ามสัมคว่รต่ามมาต่รา 1440(2) น�$น เม6-อไมปีรากฏิข้�อเทำ2จัจัร�งว่านางสัาว่ฤด้&ได้�ใช�จัายไปีในการน&$แต่อยางใด้ จั/งไมม&สั�ทำธี�เร&ยกได้�
ปีระเด้2นทำ&-ต่�องว่�น�จัฉ�ยปีระการต่อมาม&ว่า เม6-อนางสัาว่ฤด้&ถู/งแกคว่ามต่าย นางล�ด้ด้ามารด้าจัะม&สั�ทำธี�อยางไร เห2นว่า สั�ทำธี�เร&ยกร�องคาทำด้แทำนทำ&-โอนหร6อต่กทำอด้ไปีย�งทำายาทำได้�คงม&แต่เฉพ่าะคาทำด้แทำนต่ามมาต่รา 1440(2
) เทำาน�$น สัว่นคาทำด้แทำนอ6-นๆ ไมอาจัโอนก�นได้�และไมต่กทำอด้ไปีถู/งทำายาทำ เปี9นสั�ทำธี�เฉพ่าะต่�ว่ข้องชายหร6อหญ�งค�หม�$นเทำาน�$นทำ&-จัะต่�องเร&ยกร�องเอง บ�คคลอ6-นไมม&สั�ทำธี� เว่�นแต่จัะม&การร�บสัภาพ่ก�นไว่�เปี9นหน�งสั6อหร6อผู้��เสั&ยหายได้�เร�-มฟ้4องคด้&ต่ามสั�ทำธี�เหลาน&$ไว่�แล�ว่ ทำ�$งน&$ต่ามมาต่รา 1447 ว่รรคสัอง
กรณิ&น&$เม6-อข้�อเทำ2จัจัร�งปีรากฏิว่า นายสัมคว่รได้�ยอมร�บผู้�ด้จัะชด้ใช�คาทำด้แทำนให�นางสัาว่ฤด้&เปี9นเง�น 300,000 บาทำ โด้ยร�บสัภาพ่เปี9นหน�งสั6อไว่�แล�ว่กอนทำ&-นางสัาว่ฤด้&จัะถู/งแกคว่ามต่าย กรณิ&จั/งต่�องด้�ว่ยข้�อยกเว่�นต่ามมาต่รา 1447 ว่รรคสัอง สั�ทำธี�เร&ยกร�องคาทำด้แทำนต่ามมาต่รา 144
0(1) และมาต่รา 1440(3) ยอมเปี9นมรด้กต่กทำอด้ไปีย�งนางล�ด้ด้า
มารด้าซึ่/-งเปี9นทำายาทำได้� นางล�ด้ด้าจั/งม&สั�ทำธี�เร&ยกร�องให�นายสัมคว่รร�บผู้�ด้ชด้ใช�คาทำด้แทำนด้�งกลาว่ได้�
สัร�ปี นางสัาว่ฤด้&ม&สั�ทำธี�ฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนต่ามมาต่รา 1440(1) และมาต่รา 1440(3) และนางล�ด้ด้าม&สั�ทำธี�ฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนด้�งกลาว่ได้�
ข้�อ 2 นายเอกและนางใจัทำ"าสั�ญญากอนสัมรสัให�นายเอกม&อ"านาจัในการจั�ด้การสั�นสัมรสัแต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่ หล�งจัากสัมรสันางใจัเปี@ด้ร�านต่�ด้เสั6$อ นางใจัได้�น"าเง�นเด้6อนข้องนายเอกทำ&-ได้�มาระหว่างสัมรสัจั"านว่น 50,000 บาทำ ไปีซึ่6$อจั�กรเย2บผู้�าเพ่6-อมาใช�ในร�าน ต่อมานางใจัต่�องการเปีล&-ยนอาช&พ่ไปีข้ายอาหาร นางใจัจั/งข้ายจั�กรเย2บผู้�าให�ก�บนางสัว่ยในราคา 40,000 บาทำ นางใจัได้�น"าเง�นด้�งกลาว่ไปีให�นายชอบย6มโด้ยทำ&-นายเอกไมได้�ร� �เห2นในการให�ย6มเง�นน�$น ต่อมานางใจัไปีไปีทำ"าสั�ญญาเชาทำ&-ด้�นแปีลงหน/-งเปี9นเว่ลา 5 ปี เพ่6-อทำ&-จัะมาเปี@ด้ร�านอาหารโด้ยทำ&-นายเอกไมได้�ร� �เห2นและให�คว่ามย�นยอม ภายหล�งนายเอกทำราบเร6-องทำ�$งหมด้ นายเอกอ�างว่านางใจัไมม&อ"านาจัน"าเง�นไปีให�นายชอบย6มและไปีเชาทำ&-ด้�นต่ามล"าพ่�งได้� เพ่ราะนายเอกม&อ"านาจัในการจั�ด้การสั�นสัมรสัแต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่ต่ามสั�ญญากอนสัมรสั ด้�งน&$ นายเอกจัะฟ้4องศาลข้อเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการให�ย6มเง�นและการเชาทำ&-ด้�นได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1471 สั�นสัว่นต่�ว่ได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(2) ทำ&-เปี9นเคร6-องใช�สัอยสัว่นต่�ว่ เคร6-องแต่งกาย หร6อเคร6-องปีระด้�บกายต่ามสัมคว่รแกฐานะหร6อเคร6-องม6อเคร6-องใช�ทำ&-จั"าเปี9นในการปีระกอบอาช&พ่หร6อว่�ชาช&พ่ข้องค�สัมรสัฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-ง
มาต่รา 1472 ว่รรคแรก สั�นสัว่นต่�ว่น�$น ถู�าได้�แลกเปีล&-ยนเปี9นทำร�พ่ย�สั�นอ6-นก2ด้& ซึ่6$อทำร�พ่ย�สั�นอ6-นมาก2ด้& หร6อข้ายได้�เปี9นเง�นมาก2ด้& ทำร�พ่ย�สั�นอ6-นหร6อเง�นทำ&-ได้�มาน�$นเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่
มาต่รา 1473 สั�นสัว่นต่�ว่ข้องค�สัมรสัฝ่8ายใด้ให�ฝ่8ายน�$นเปี9นผู้��จั�ด้การ
มาต่รา 1474 สั�นสัมรสัได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ค�สัมรสัได้�มาระหว่างสัมรสั
มาต่รา 1476 สัาม&และภร�ยาต่�องจั�ด้การสั�นสัมรสัรว่มก�นหร6อได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-งในกรณิ&ด้�งต่อไปีน&$
(2) ให�เชาอสั�งหาร�มทำร�พ่ย�เก�นสัามปี
การจั�ด้การสั�นสัมรสันอกจัากกรณิ&ทำ&-บ�ญญ�ต่�ไว่�ในว่รรคหน/-ง สัาม&หร6อภร�ยาจั�ด้การได้�โด้ยม�ต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-ง
มาต่รา 1476/1 ว่รรคแรก สัาม&และภร�ยาจัะจั�ด้การสั�นสัมรสัให�แต่กต่างไปีจัากทำ&-บ�ญญ�ต่�ไว่�ในมาต่รา 1476 ทำ�$งหมด้หร6อบางสัว่นได้�ก2ต่อเม6-อได้�ทำ"าสั�ญญากอนสัมรสัไว่�ต่ามทำ&-บ�ญญ�ต่�ในมาต่รา 1465 และมาต่รา 1466 ในกรณิ&ด้�งกลาว่น&$ การจั�ด้การสั�นสัมรสัให�เปี9นไปีต่ามทำ&-ระบ�ไว่�ในสั�ญญากอนสัมรสั
มาต่รา 1480 ว่รรคแรก การจั�ด้การสั�นสัมรสัซึ่/-งต่�องจั�ด้การรว่มก�น หร6อต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-งต่ามมาต่รา 1476 ถู�าค�สัมรสัฝ่8ายหน/-งได้�ทำ"าน�ต่�กรรมไปีแต่เพ่&ยงฝ่8ายเด้&ยว่ หร6อโด้ยปีราศจัากคว่ามย�นยอมข้องค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-ง ค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-งอาจัฟ้4องให�ศาลเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมน�$นได้� เว่�นแต่ค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-งได้�ให�สั�ต่ยาบ�นแกน�ต่�กรรมน�$นแล�ว่ หร6อในข้ณิะทำ&-ทำ"าน�ต่�กรรมน�$นบ�คคลภายนอกได้�กระทำ"าโด้ยสั�จัร�ต่และเสั&ยคาต่อบแทำน
ว่�น�จัฉ�ย
การทำ&-นางใจัน"าเง�นเด้6อนข้องนายเอกจั"านว่น 50,000 บาทำ ทำ&-ได้�มาระหว่างสัมรสัซึ่/-งถู6อว่าเปี9นสั�นสัมรสัต่ามมาต่รา 1474(1) ไปีซึ่6$อจั�กรเย2บผู้�าซึ่/-งเปี9นเคร6-องม6อใช�ในการปีระกอบอาช&พ่ต่�ด้เสั6$อข้องนางใจั จั�กรเย2บผู้�าจั/งถู6อว่าเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนางใจัต่ามมาต่รา 1471(2) แม�จัะได้�มาระหว่างสัมรสัโด้ยการเอาเง�นสั�นสัมรสัไปีซึ่6$อมาก2ต่าม (ฎ.3666 – 3667/2535)
เม6-อนางใจัข้ายจั�กรเย2บผู้�าได้�เง�นมา 40,000 บาทำ เง�นทำ&-ได้�จัากการข้ายจั�กรเย2บผู้�าก2คงเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนางใจัต่ามมาต่รา 1472 ว่รรคแรกทำ&-ว่า สั�นสัว่นต่�ว่น�$น ถู�าข้ายได้�เปี9นเง�นมา เง�นทำ&-ได้�มาน�$นเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ นางใจัจั/งม&อ"านาจัในการจั�ด้การสั�นสัว่นต่�ว่โด้ยการน"าเง�นน�$นไปีให�นายชอบย6ม
ต่ามล"าพ่�งได้�ต่ามมาต่รา 1473 นายเอกจั/งฟ้4องข้อเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการให�ก��เง�นไมได้� (ฎ.2472/2522)
สัว่นการทำ&-นางใจัได้�ทำ"าสั�ญญาเชาทำ&-ด้�นแปีลงหน/-งเปี9นเว่ลา 5 ปี เพ่6-อทำ&-จัะมาเปี@ด้ร�านข้ายอาหารน�$นไมใชน�ต่�กรรมทำ&-เก&-ยว่ข้�องก�บสั�นสัมรสัทำ&-นายเอกม&อ"านาจัจั�ด้การแต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่ต่ามสั�ญญากอนสัมรสัต่ามมาต่รา 1476/1
ว่รรคแรก เน6-องจัากม�ใชการจั�ด้การสั�นสัมรสัทำ&-สัาม&และภร�ยาจัะต่�องจั�ด้การรว่มก�นหร6อได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-งกอนต่ามมาต่รา 1476 ว่รรคแรก (3) เพ่ราะม�ใชการให�เชาอสั�งหาร�มทำร�พ่ย�เก�นกว่า 3 ปี ด้�งน�$นนางใจัจั/งม&อ"านาจัทำ&-จัะกระทำ"าต่ามล"าพ่�งได้�ต่ามมาต่รา 1476 ว่รรคสัอง นายเอกจัะฟ้4องข้อเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการเชาทำ&-ด้�นด้�งกลาว่ต่ามมาต่รา 1480
ว่รรคแรก ไมได้�เชนก�น
ด้�งน�$น แม�นายเอกจัะม&อ"านาจัในการจั�ด้การสั�นสัมรสัแต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่ต่ามสั�ญญากอนสัมรสัก2ต่าม แต่เม6-อไมใชน�ต่�กรรมทำ&-เก&-ยว่ข้�องก�บสั�นสัมรสั นายเอกจั/งฟ้4องข้อเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการให�ก��ย6มเง�นและการเชาทำ&-ด้�นไมได้�
สัร�ปี นายเอกจัะฟ้4องข้อให�เพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการให�ก��ย6มเง�นและการเชาทำ&-ด้�นไมได้�
ข้�อ 3 ก. ม&ทำ&-ด้�น 1 แปีลง ข้. ม&เง�นในธีนาคาร 100,000 บาทำ ต่อมา ก. และ ข้. ได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�น ข้. ได้�ถูอนเง�นจัากธีนาคาร 50,
000 บาทำ ไปีซึ่6$อต่�นมะมว่งในทำ&-ด้�น ก. เม6-อมะมว่งออกผู้ล ข้. เก2บไปีข้ายได้�เง�น 40,000 บาทำ 20,000 บาทำ น"าไปีซึ่6$อรถูยนต่� อ&ก 20,00
0 บาทำ ฝ่ากไว่�ในธีนาคาร ต่อมา ข้. เปี9นน�กเลนการผู้�นไปีย6มเง�น ค. มา 200,000 บาทำ ข้. ไมช"าระหน&$ ค. จัะบ�งค�บช"าระหน&$อยางไรจัาก
(1) เง�นในบ�ญช&ธีนาคาร และ/หร6อ
(2) รถูยนต่�
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1471 สั�นสัว่นต่�ว่ได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งม&อย�กอนสัมรสั
มาต่รา 1472 ว่รรคแรก สั�นสัว่นต่�ว่น�$น ถู�าได้�แลกเปีล&-ยนเปี9นทำร�พ่ย�สั�นอ6-นก2ด้& ซึ่6$อทำร�พ่ย�สั�นอ6-นมาก2ด้& หร6อข้ายได้�เปี9นเง�นมาก2ด้& ทำร�พ่ย�สั�นอ6-นหร6อเง�นทำ&-ได้�มาน�$นเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่
มาต่รา 1474 สั�นสัมรสัได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ค�สัมรสัได้�มาระหว่างสัมรสั
(3) ทำ&-เปี9นด้อกผู้ลข้องสั�นสัว่นต่�ว่
มาต่รา 1488 ถู�าสัาม&หร6อภร�ยาต่�องร�บผู้�ด้เปี9นสัว่นต่�ว่เพ่6-อช"าระหน&$ทำ&-กอไว่�กอนหร6อระหว่างสัมรสั ให�ช"าระหน&$น� $นด้�ว่ยสั�นสัว่นต่�ว่ข้องฝ่8ายน�$นกอน เม6-อไมพ่อจั/งให�ช"าระด้�ว่ยสั�นสัมรสัทำ&-เปี9นสัว่นข้องฝ่8ายน�$น
มาต่รา 1490 หน&$ทำ&-สัาม&ภร�ยาเปี9นล�กหน&$ร ว่มก�นน�$นให�รว่มถู/งหน&$ทำ&-สัาม&หร6อภร�ยากอให�เก�ด้ข้/$นในระหว่างสัมรสัด้�งต่อไปีน&$
(1) หน&$เก&-ยว่แกการจั�ด้การบ�านเร6อนหร6อจั�ด้หาสั�-งจั"าเปี9นสั"าหร�บครอบคร�ว่ การอ�ปีการะเล&$ยงด้�ต่ลอด้ถู/งการร�กษาพ่ยาบาลบ�คคลในครอบคร�ว่และการศ/กษาข้องบ�ต่รต่ามสัมคว่รแกอ�ต่ภาพ่
(2) หน&$ทำ&-เก&-ยว่ข้�องก�บสั�นสัมรสั
(3) หน&$ทำ&-เก�ด้ข้/$นเน6-องจัากการงานซึ่/-งสัาม&ภร�ยาทำ"าด้�ว่ยก�น
(4) หน&$ทำ&-สัาม&หร6อภร�ยากอข้/$นเพ่6-อปีระโยชน�ต่นฝ่8ายเด้&ยว่ แต่อ&กฝ่8ายหน/-งได้�ให�สั�ต่ยาบ�น
ว่�น�จัฉ�ย
หน&$เง�น 200,000 บาทำ ทำ&- ข้ ไปีย6ม ค เพ่6-อมาเลนการพ่น�นน�$นถู6อว่าเปี9นหน&$สัว่นต่�ว่ข้อง ข้ แต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่ต่ามมาต่รา 1488 ไมถู6อว่าหน&$ร ว่มข้องสัาม&ภร�ยาต่ามมาต่รา 1490 เน6-องจัากไมใชหน&$ต่ามทำ&-ระบ�ไว่�ใน (1) – (4) ข้องบทำบ�ญญ�ต่�ด้�งกลาว่ ด้�งน�$นแม�จัะเปี9นหน&$ทำ&-กอให�เก�ด้ข้/$นในระหว่างสัมรสั แต่เม6-อม&ว่�ต่ถู�ปีระสังค�เปี9นเร6-องสัว่นต่�ว่แล�ว่ยอมต่�องถู6อว่าเปี9นหน&$สัว่นต่�ว่ (ฎ.159/2537)
เม6-อถู6อว่าเปี9นหน&$สัว่นต่�ว่แล�ว่ การบ�งค�บช"าระหน&$จั/งต่�องเปี9นไปีต่ามล"าด้�บต่ามทำ&-มาต่รา 1488 ก"าหนด้ไว่� ค6อ ล"าด้�บแรกให�บ�งค�บช"าระหน&$จัากเง�นฝ่ากในธีนาคารทำ&-เปี9นช6-อบ�ญช&ข้อง ข้ ทำ&-เหล6ออ&ก 50,000 บาทำ กอน เพ่ราะจัากข้�อเทำ2จัจัร�ง เง�นฝ่ากในธีนาคารเปี9นทำร�พ่ย�สั�นทำ&- ข้ ได้�มากอนจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสั จั/งถู6อว่าเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้อง ข้ ต่ามมาต่รา 1471(1) จั/งต่�องถู�กบ�งค�บช"าระหน&$เปี9นอ�นด้�บแรก
เม6-อบ�งค�บช"าระหน&$จัากเง�นฝ่ากในธีนาคารไมพ่อช"าระหน&$ ค เจั�าหน&$ก2สัามารถูบ�งค�บช"าระหน&$จัากต่�นมะมว่งซึ่/-ง ข้ ได้�น"าเง�นฝ่ากธีนาคารทำ&-เปี9นสั�นสัว่นต่�ว่มาซึ่6$อ ต่�นมะมว่งยอมเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ด้�ว่ยต่ามมาต่รา 1472 ว่รรคแรก
อน/-งในการน&$ ถู�าบ�งค�บช"าระหน&$จัากต่�นมะมว่งแล�ว่ย�งไมพ่อช"าระหน&$อ&ก ค เจั�าหน&$สัามารถูบ�งค�บช"าระหน&$จัากสั�นสัมรสัได้� กลาว่ค6อ ผู้ลมะมว่งน�$นเปี9นด้อกผู้ลข้องสั�นสัว่นต่�ว่ทำ&-เก�ด้ข้/$นในระหว่างสัมรสั จั/งถู6อว่าเปี9นสั�นสัมรสัต่ามมาต่รา 1474(3) เม6-อถู6อว่าเปี9นสั�นสัมรสั แม�จัะได้�แลกเปีล&-ยนเปี9นทำร�พ่ย�สั�นอ6-นก2ด้& ซึ่6$อทำร�พ่ย�สั�นอ6-นมาก2ด้& หร6อข้ายได้�เปี9นเง�นมาก2ด้& ทำร�พ่ย�สั�นอ6-นหร6อเง�นทำ&-ได้�มาน�$นก2ยอมเปี9นสั�นสัมรสัด้�ว่ยเชนก�น ทำ�$งน&$ต่ามมาต่รา 1474(1) ด้�งน�$นเง�นฝ่ากจั"านว่น 20,000 บาทำและรถูยนต่�ถู6อเปี9นสั�นสัมรสัอ�นอาจัถู�กบ�งค�บช"าระหน&$ได้�คร/-งหน/-งในสัว่นข้อง ข้ ต่ามมาต่รา 1533
สัร�ปี ค จัะต่�องบ�งค�บช"าระหน&$จัากเง�นในบ�ญช&ธีนาคารซึ่/-งเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่กอน หากไมพ่อช"าระหน&$จั/งจัะม&สั�ทำธี�บ�งค�บช"าระหน&$เอาจัากรถูยนต่�ทำ&-เปี9นสั�นสัมรสัได้�คร/-งหน/-งในสัว่นข้อง ข้
ข้�อ 4 นายไกและนางไข้เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นโด้ยชอบด้�ว่ยกฎหมาย ต่อมานางไข้หน&ไปีอย�ก�บนายข้ว่ด้และม&บ�ต่รค6อ หน/-ง หล�งจัากน�$นไมนานนายไกต่าย นางไข้ก2ไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัทำ�นทำ&ก�บนายข้�ง 5 เด้6อนต่อมา นางไข้คลอด้บ�ต่รอ&กค6อ สัอง นายข้�งร� �สั/กว่าต่นเปี9นคนแสันโงถู�กนางไข้หลอกลว่งจั/งหน&นางไข้ไปีบว่ชได้�ปี กว่าแล�ว่
(1) การสัมรสัระหว่างนางไข้และนายข้�งม&ผู้ลในทำางกฎหมายอยางไร
(2) หน/-งต่�องเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องใคร
(3) นางไข้จัะฟ้4องหยานายข้�งได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1453 ว่รรคแรก หญ�งทำ&-สัาม&ต่ายหร6อทำ&-การสัมรสัสั�$นสั�ด้ลงด้�ว่ยปีระการอ6-นจัะทำ"าการสัมรสัใหมได้�ต่อเม6-อการสั�$นสั�ด้แหงการสัมรสัได้�ผู้านพ่�นไปีแล�ว่ไมน�อยกว่าสัามร�อยสั�บว่�น
มาต่รา 1516 เหต่�ฟ้4องหยาม&ด้�งต่อไปีน&$
(4) สัาม&หร6อภร�ยาจังใจัละทำ�$งร�างอ&กฝ่8ายหน/-งไปีเก�นหน/-งปี อ&กฝ่8ายหน/-งน�$นฟ้4องหยาได้�
มาต่รา 1536 ว่รรคแรก เด้2กเก�ด้แต่หญ�งข้ณิะเปี9นภร�ยาชายหร6อภายในสัามร�อยว่�นน�บแต่ว่�นทำ&-การสัมรสัสั�$นสั�ด้ลง ให�สั�นน�ษฐานไว่�กอนว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องชายผู้��เปี9นสัาม& หร6อเคยเปี9นสัาม&แล�ว่แต่กรณิ&
มาต่รา 1537 ในกรณิ&ทำ&-หญ�งทำ"าการสัมรสัใหมน�$นเปี9นการฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1453 และคลอด้บ�ต่รภายในสัามร�อยสั�บว่�นน�บแต่ว่�นทำ&-การสัมรสัสั�$นสั�ด้ลงให�สั�นน�ษฐานไว่�กอนว่าเด้2กทำ&-เก�ด้แต่หญ�งน�$นเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องชายผู้��เปี9นสัาม&คนใหม และห�ามม�ให�น"าข้�อสั�นน�ษฐานในมาต่รา 1536 ทำ&-ว่าเด้2กเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องสัาม&เด้�มมาใช�บ�งค�บ ทำ�$งน&$เว่�นแต่ม&ค"าพ่�พ่ากษาข้องศาล แสัด้งว่าเด้2กม�ใชบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องชายผู้��เปี9นสัาม&คนใหม
ว่�น�จัฉ�ย
(1) นายข้�งจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนางไข้เปี9นการสัมรสัฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1453 ว่รรคแรก ค6อ นางไข้ต่�องรอให�ผู้านไปี 310 ว่�นกอน น�บแต่ว่�นทำ&-การสัมรสัสั�$นสั�ด้ลง (การต่ายเปี9นเหต่�ให�การสัมรสัสั�$นสั�ด้ลงต่ามมาต่รา 1501) แต่การฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1453 ว่รรคแรก กฎหมายไมได้�บ�ญญ�ต่�ว่าเปี9นโมฆีะหร6อโมฆี&ยะแต่อยางใด้ การสัมรสัด้�งกลาว่จั/งม&ผู้ลสัมบ�รณิ�ต่ามกฎหมาย
(2) หน/-งเปี9นบ�ต่รทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายไกและนางไข้ น�บแต่คลอด้และอย�รอด้เปี9นทำารก เพ่ราะเปี9นบ�ต่รทำ&-เก�ด้ระหว่างสัมรสัต่ามมาต่รา 1536 ว่รรคแรก แม�จัะเก�ด้ในข้ณิะนางไข้หน&ไปีอย�ก�นก�บนายข้ว่ด้ แต่เม6-อการสัมรสัระหว่างนายไกและนางไข้ย�งไมสั�$นสั�ด้ จั/งต่�องถู6อว่าหน/-งเปี9นบ�ต่รทำ&-เก�ด้ในระหว่างทำ&-บ�ด้ามารด้าเปี9นสัาม&ภร�ยาทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมาย
สัว่นสัองเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายข้�งและนางไข้ เพ่ราะเปี9นบ�ต่รทำ&-เก�ด้จัากหญ�งทำ&-ทำ"าการสัมรสัใหมเปี9นการฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1453 และคลอด้ภายใน 310 ว่�นน�บแต่ว่�นทำ&-การสัมรสัสั�$นสั�ด้ลง กรณิ&เชนน&$ต่�องด้�ว่ยข้�อสั�นน�ษฐานข้องกฎหมายต่ามมาต่รา 1537 ว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องชายผู้��เปี9นสัาม&คนใหมซึ่/-งก2ค6อ นายข้�ง นอกจัากน�$นในกรณิ&ข้องบ�ต่รทำ&-เก�ด้จัากการสัมรสัทำ&-ฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1453 น&$ กฎหมายห�ามม�ให�น"าข้�อสั�นน�ษฐานต่ามมาต่รา 1536 ทำ&-ว่า เด้2กทำ&-เก�ด้ภายใน 310 ว่�นน�บแต่ว่�นทำ&-การสัมรสัสั�$นสั�ด้เปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องชายผู้��เคยเปี9นสัาม& ค6อ นายไกมาใช�บ�งค�บ
(3) การทำ&-นายข้�งหน&ไปีบว่ชได้�ปี กว่าน�$น ถู6อได้�ว่าสัาม&จังใจัละทำ�$งร�างภร�ยาไปีเก�น 1 ปี แล�ว่ นางไข้จั/งฟ้4องหยาได้�ต่ามมาต่รา 1516(4)
สัร�ปี
(1) การสัมรสัสัมบ�รณิ�ต่ามกฎหมาย
(2) หน/-งเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายไกและนางไข้ สัว่นสัองเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายข้�งและนางไข้
(3) นางไข้สัามารถูฟ้4องหยานายข้�งได้�
ข้�อ 1 นายสั�ธี&อาย� 21 ปี ทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.ร�ศม& อาย� 17 ปี ด้�ว่ยแหว่นเพ่ชร 1 ว่ง โด้ยบ�ด้ามารด้าให�คว่ามย�นยอมถู�กต่�อง น.สั.ร�ศม&ได้�แอบไปีเทำ&-ยว่เต่รก�บนายสัมบ�ต่�อาย� 21 ปี ซึ่/-งเปี9นเพ่6-อนก�บนายสั�ธี&ด้�ว่ย จันเก�นเลยม&คว่ามสั�มพ่�นธี�ทำางเพ่ศก�นและต่�$งครรภ� นายสัมบ�ต่�เห2นว่า น.สั.ร�ศม&ต่�$งครรภ�แล�ว่จั/งต่�ด้สั�นใจัจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัด้�ว่ย แต่บ�ด้ามารด้าข้อง น.สั.ร�ศม&ไมเห2นด้�ว่ย จั/งต่�องการฟ้4องศาลให�เพ่�กถูอนการสัมรสั เชนน&$ นายสั�ธี&ต่�องการฟ้4องเร&ยกแหว่นหม�$นค6นและฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายสัมบ�ต่� และบ�ด้าข้อง น.สั.ร�ศม&จัะฟ้4องเพ่�กถูอนการสัมรสัได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1435 การหม�$นจัะทำ"าได้�ต่อเม6-อชายและหญ�งม&อาย�สั�บเจั2ด้ปี บร�บ�รณิ�แล�ว่ การหม�$นทำ&-ฝ่8าฝ่>นบทำบ�ญญ�ต่�ว่รรคหน/-งเปี9นโมฆีะ
มาต่รา 1436 ผู้��เยาว่�จัะทำ"าการหม�$นได้�ต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมข้องบ�คคลด้�งต่อไปีน&$
(1) บ�ด้าและมารด้า ในกรณิ&ทำ&-ม&ทำ�$งบ�ด้ามารด้า
การหม�$นทำ&-ผู้��เยาว่�ทำ"าโด้ยปีราศจัากคว่ามย�นยอมด้�งกลาว่เปี9นโมฆี&ยะ
มาต่รา 1437 ว่รรคแรก การหม�$นจัะสัมบ�รณิ�เม6-อฝ่8ายชายได้�สังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�งเพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$น
มาต่รา 1439 เม6-อม&การหม�$นแล�ว่ ถู�าฝ่8ายใด้ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นอ&กฝ่8ายหน/-งม&สั�ทำธี�เร&ยกให�ร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำน ในกรณิ&ทำ&-ฝ่8ายหญ�งเปี9นฝ่8ายผู้�ด้สั�ญญาหม�$นให�ค6นข้องหม�$นแกฝ่8ายชายด้�ว่ย
มาต่รา 1445 ชายหร6อหญ�งค�หม�$นอาจัเร&ยกคาทำด้แทำนจัากผู้��ซึ่/-งได้�รว่มปีระเว่ณิ&ก�บค�หม�$นข้องต่นโด้ยร� �หร6อคว่รจัะร� �ถู/งการหม�$นน�$น เม6-อได้�บอกเล�กสั�ญญาหม�$นต่ามมาต่รา 1442 หร6อมาต่รา 1443 แล�ว่แต่กรณิ&
มาต่รา 1454 ผู้��เยาว่�จัะทำ"าการสัมรสัให�น"าคว่ามในมาต่รา 1436 มาใช�บ�งค�บโด้ยอน�โลม
มาต่รา 1509 การสัมรสัทำ&-ม�ได้�ร�บคว่ามย�นยอมข้องบ�คคลด้�งกลาว่ในมาต่รา 1454 การสัมรสัน�$นเปี9นโมฆี&ยะ
มาต่รา 1510 ว่รรคแรกและว่รรคสัอง การสัมรสัทำ&-เปี9นโมฆี&ยะเพ่ราะม�ได้�ร�บคว่ามย�นยอมข้องบ�คคลด้�งกลาว่ในมาต่รา 1454 เฉพ่าะบ�คคลทำ&-อาจัให�คว่ามย�นยอมต่ามมาต่รา 1454 เทำาน�$น ข้อให�เพ่�กถูอนการสัมรสัได้�
สั�ทำธี�ข้อเพ่�กถูอนการสัมรสัต่ามมาต่ราน&$เปี9นอ�นระง�บเม6-อค�สัมรสัน�$นม&อาย�ครบย&-สั�บปี บร�บ�รณิ�หร6อเม6-อหญ�งม&ครรภ�
ว่�น�จัฉ�ย
การทำ&-นายสั�ธี&อาย� 21 ปี ทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.ร�ศม&อาย� 17 ปี โด้ยบ�ด้ามารด้าให�คว่ามย�นยอมถู�กต่�องต่ามมาต่รา 1435 ว่รรคแรกและมาต่รา 1436(1) และม&การสังมอบแหว่นเพ่ชร 1 ว่ง เปี9นข้องหม�$น ถู6อเปี9นสั�ญญาหม�$นทำ&-สัมบ�รณิ�ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก เพ่ราะม&การสังมอบข้องหม�$นให�แกหญ�งเพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$น
เม6-อม&การหม�$นแล�ว่ การทำ&- น.สั.ร�ศม&ไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายสัมบ�ต่� จั/งเปี9นการกระทำ"าอ�นเปี9นการผู้�ด้สั�ญญาหม�$น ผู้ลทำางกฎหมายค6อ
1 นายสั�ธี& ค�หม�$นสัามารถูฟ้4องเร&ยกแหว่นเพ่ชนอ�นเปี9นข้องหม�$นค6นได้� เพ่ราะเปี9นกรณิ&ทำ&-ฝ่8ายหญ�งเปี9นฝ่8ายผู้�ด้สั�ญญาหม�$น กฎหมายบ�งค�บให�ฝ่8ายหญ�งค6นข้องหม�$นแกฝ่8ายชาย ต่ามมาต่รา 1439
(สัว่นนายสั�ธี&จัะเร&ยกคาทำด้แทำน ต่ามมาต่รา 1440 ได้�หร6อไมน�$น ไมอย�ในปีระเด้2นทำ&-จัะต่�องว่�น�จัฉ�ย) และ
2 การทำ&- น.สั.ร�ศม&ได้�แอบไปีเทำ&-ยว่เต่รก�บนายสัมบ�ต่� ซึ่/-งเปี9นเพ่6-อนก�บนายสั�ธี&จันเก�นเลยม&คว่ามสั�มพ่�นธี�ทำางเพ่ศก�นและต่�$งครรภ� นายสั�ธี&สัามารถูเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายสัมบ�ต่�ได้� ต่ามมาต่รา 144
5 เพ่ราะนายสัมบ�ต่�เปี9นเพ่6-อนข้องนายสั�ธี&จั/งคว่รจัะร� �ได้�ว่า น.สั.ร�ศม&
หม�$นก�บนายสั�ธี&อย�แล�ว่ย�งไปีรว่มปีระเว่ณิ&ด้�ว่ยอ&ก แต่ทำ�$งน&$นายสั�ธี&จัะต่�องบอกเล�กสั�ญญาหม�$น ต่ามมาต่รา 1442 กอน
สั"าหร�บการจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัระหว่างนายสัมบ�ต่�และ น.สั.ร�ศม& โด้ยบ�ด้ามารด้าข้อง น.สั.ร�ศม&ไมเห2นด้�ว่ย จั/งเปี9นการฝ่8าฝ่>นบทำบ�ญญ�ต่�มาต่รา 14
54 ปีระกอบมาต่รา 1436(1) การสัมรสัน&$จั/งม&ผู้ลเปี9นโมฆี&ยะต่ามมาต่รา 1509 ซึ่/-งมาต่รา 1510 ว่รรคแรก ก"าหนด้ให�บ�คคลด้�งกลาว่ในมาต่รา 1451 ปีระกอบมาต่รา 1436 เทำาน�$น ข้อให�เพ่�กถูอนการสัมรสัได้� ด้�งน�$น โด้ยหล�กแล�ว่บ�ด้ามารด้าข้อง น.สั.ร�ศม&สัามารถูฟ้4องข้อให�ศาลเพ่�กถูอนการสัมรสัทำ&-เปี9นโมฆี&ยะได้� แต่กรณิ&น&$เม6-อข้�อเทำ2จัจัร�งปีรากฏิว่า น.สั.ร�ศม&ต่�$งครรภ� สั�ทำธี�ข้อเพ่�กถูอนการสัมรสัทำ&-เปี9นโมฆี&ยะ ต่ามมาต่รา 1509 จั/งเปี9นอ�นระง�บสั�$นไปี ทำ�$งน&$ไมว่า น.สั.ร�ศม&จัะม&อาย�ครบ 20 ปี บร�บ�รณิ�หร6อไมก2ต่าม การสัมรสัจั/งสัมบ�รณิ�ต่ลอด้ไปี
สัร�ปี นายสั�ธี&ฟ้4องเร&ยกแหว่นหม�$นค6นจัาก น.สั.ร�ศม&ได้�และเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายสัมบ�ต่�ได้� สัว่นบ�ด้ามารด้าข้อง น.สั.ร�ศม&จัะฟ้4องข้อให�ศาลเพ่�กถูอนการสัมรสัไมได้�
ข้�อ 2 นายอ"านว่ยจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บ น.สั.น�สัา โด้ยไมม&ใครทำราบว่า น.สั.น�สัาเปี9นน�องสัาว่ต่างมารด้า ในระหว่างทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย�น� $น นายอ"านว่ยได้�ร�บเง�น 2 ล�านบาทำโด้ยเสันห�หาจัากญาต่� สัว่นนางน�สัาได้�ซึ่6$อสัลากก�นแบงได้�ร�บรางว่�ล 4 ล�านบาทำ แต่ต่อมาต่างทำราบคว่ามจัร�งจั/งม&การฟ้4องศาลให�พ่�พ่ากษาว่าการสัมรสัเปี9นโมฆีะ เชนน&$ ถู�าศาลพ่�พ่ากษาให�การสัมรสัเปี9นโมฆีะแล�ว่ทำร�พ่ย�สั�นต่างๆจัะต่กเปี9นข้องใคร เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1450 ชายหญ�งซึ่/-งเปี9นญาต่�สั6บสัายโลห�ต่โด้ยต่รงข้/$นไปีหร6อลงมาก2ด้& เปี9นพ่&-น�องรว่มบ�ด้ามารด้าหร6อรว่มแต่บ�ด้าหร6อมารด้าก2ด้& จัะทำ"าการสัมรสัก�นไมได้� คว่ามเปี9นญาต่�ด้�งกลาว่มาน&$ให�ถู6อต่ามสัายด้ลห�ต่โด้ยไมค"าน/งว่าจัะเปี9นญาต่�โด้ยชอบด้�ว่ยกฎหมายหร6อไม
มาต่รา 1471 สั�นสัว่นต่�ว่ได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(3) ทำ&-ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งได้�มาระหว่างสัมรสั โด้ยการร�บมรด้กหร6อโด้ยการให�โด้ยเสันห�หา
มาต่รา 1474 สั�นสัมรสัได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ค�สัมรสัได้�มาระหว่างสัมรสั
มาต่รา 1495 การสัมรสัทำ&-ฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1449 มาต่รา 1450 มาต่รา 1452 และมาต่รา 1458 เปี9นโมฆีะ
มาต่รา 1496 ว่รรคแรก ค"าพ่�พ่ากษาข้องศาลเทำาน�$นทำ&-จัะแสัด้งว่าการสัมรสัทำ&-ฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1449 มาต่รา 1450 และมาต่รา 1458 เปี9นโมฆีะ
มาต่รา 1498 การสัมรสัทำ&-เปี9นโมฆีะ ไมกอให�เก�ด้คว่ามสั�มพ่�นธี�ทำางทำร�พ่ย�สั�นระหว่างสัาม&ภร�ยา
ในกรณิ&ทำ&-การสัมรสัเปี9นโมฆีะ ทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ฝ่8ายใด้ม&หร6อได้�มาไมว่ากอนหร6อหล�งการสัมรสัรว่มทำ�$งด้อกผู้ลคงเปี9นข้องฝ่8ายน�$น สัว่นบรรด้าทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ทำ"ามาหาได้�รว่มก�นให�แบงคนละคร/-ง เว่�นแต่ศาลจัะเห2นสัมคว่รสั�-งเปี9นปีระการอ6-น เม6-อได้�พ่�เคราะห�ถู/งภาระในครอบคร�ว่ ภาระในการหาเล&$ยงช&พ่ และฐานะข้องค�กรณิ&ทำ�$งสัองฝ่8ายคลอด้จันพ่ฤต่�การณิ�อ6-นทำ�$งปีว่งแล�ว่
ว่�น�จัฉ�ย
เม6-อนายอ"านว่ยและ น.สั.น�สัาเปี9นพ่&-น�องรว่มบ�ด้าเด้&ยว่ก�น การสัมรสัข้องบ�คคลทำ�$งสัองจั/งเปี9นการฝ่8าฝ่>นบทำบ�ญญ�ต่�ต่ามมาต่รา 1450 ผู้ลค6อ การสัมรสัเปี9นโมฆีะ ต่ามมาต่รา 1495
สั"าหร�บการสัมรสัทำ&-ฝ่8าฝ่>นบทำบ�ญญ�ต่�มาต่รา 1450 เฉพ่าะแต่ค"าพ่�พ่ากษาข้องศาลเทำาน�$นทำ&-จัะแสัด้งว่าการสัมรสัเปี9นโมฆีะ ต่ามมาต่รา 1496 ว่รรคแรก ด้�งน�$น กอนทำ&-ศาลจัะม&ค"าพ่�พ่ากษา คว่ามสั�มพ่�นธี�ทำางทำร�พ่ย�สั�นระหว่างสัาม&ภร�ยาจั/งย�งคงม&อย� เง�น 2 ล�านบาทำทำ&-นายอ"านว่ยได้�ร�บจัากญาต่�โด้ยเสันหา จั/งเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ต่ามมาต่รา 1471(3) สัว่นเง�นรางว่�ลสัลากก�นแบงร�ฐบาลจั"านว่น 4 ล�านบาทำ ยอมเปี9นสั�นสัมรสัต่ามมาต่รา 1474(1) (ฎ.1053/2537)
แต่เม6-อศาลพ่�พ่ากษาให�การสัมรสัระหว่างนายอ"านว่ยและ น.สั.น�สัาเปี9นโมฆีะแล�ว่ ผู้ลทำางกฎหมายต่ามมาต่รา 1498 ว่รรคแรก ค6อ การสัมรสั
ทำ&-เปี9นโมฆีะ ไมกอให�เก�ด้คว่ามสั�มพ่�นธี�ทำางทำร�พ่ย�สั�นระหว่างสัาม&ภร�ยา สั�นสัว่นต่�ว่และสั�นสัมรสัด้�งทำ&-กลาว่มาข้�างต่�นจั/งไมม&อย�อ&กต่อไปี ด้�งน�$นเง�น 2
ล�านบาทำทำ&-นายอ"านว่ยได้�ร�บในระหว่างการสัมรสัทำ&-เปี9นโมฆีะ ยอมเปี9นกรรมสั�ทำธี�Dข้องนายอ"านว่ยแต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่ ต่ามมาต่รา 1498 ว่รรคสัอง ซึ่/-งให�ถู6อว่าทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ฝ่8ายใด้ม&หร6อได้�มาหล�งการสัมรสัทำ&-เปี9นโมฆีะคงเปี9นข้องฝ่8ายน�$น
สัว่นเง�นรางว่�ล 4 ล�านบาทำ ก2คงเปี9นกรรมสั�ทำธี�Dข้อง น.สั.น�สัาแต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่เชนก�น ต่ามมาต่รา 1498 ว่รรคสัอง
สัร�ปี ถู�าศาลพ่�พ่ากษาให�การสัมรสัเปี9นโมฆีะ เง�น 2 ล�านบาทำ และเง�นรางว่�ล 4 ล�านบาทำ ยอมเปี9นกรรมสั�ทำธี�Dข้องนายอ"านว่ยและ น.สั.น�สัาต่ามล"าด้�บ ต่ามมาต่รา 1498
ข้�อ 3 นายสัมค�ด้และนางด้ว่งต่าเปี9นสัาม&ภร�ยาก�น ต่อมาฐานะด้&ข้/$น นางด้ว่งต่าจั/งลาออกจัากงานมาด้�แลครอบคร�ว่ และเพ่6-อให�นายสัมค�ด้สัามารถูทำ"าหน�าทำ&-การงานได้�อยางคลองต่�ว่ นางด้ว่งต่าจั/งทำ"าสั�ญญามอบอ"านาจัให�นายสัมค�ด้ม&อ"านาจัซึ่6$อข้ายก��ย6มได้�โด้ยล"าพ่�งในการจั�ด้การสั�นสัมรสั นายสัมค�ด้ได้�มอบสัร�อยทำองซึ่/-งม&มากอนสัมรสัให�แกนางด้ว่งต่าด้�ว่ยคว่ามร�ก หลายเด้6อนต่อมานายสัมค�ด้ได้�ข้ายทำ&-ด้�นสั�นสัมรสัให�แกนายบ�นเทำ�งและได้�ทำ"าสั�ญญาก��ย6มเง�นหน/-งล�านบาทำจัากนางมะข้าม นางด้ว่งต่าไมพ่อใจัทำ&-ไมบอกกลาว่ให�ทำราบจั/งต่�องการฟ้4องเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมทำ&-ทำ"าไปีน�$น นายสัมค�ด้ก2ไมพ่อใจัจั/งต่�องการฟ้4องเอาสัร�อยทำองค6น เชนน&$ จัะทำ"าได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1465 ว่รรคแรก ถู�าสัาม&ภร�ยาม�ได้�ทำ"าสั�ญญาก�นไว่�ในเร6-องทำร�พ่ย�สั�นเปี9นพ่�เศษกอนสัมรสั คว่ามสั�มพ่�นธี�ระหว่างสัาม&ภร�ยาในเร6-องทำร�พ่ย�สั�นน�$น ให�บ�งค�บต่ามบทำบ�ญญ�ต่�ในหมว่ด้น&$
มาต่รา 1466 สั�ญญากอนสัมรสัเปี9นโมฆีะ ถู�าม�ได้�จัด้แจั�งข้�อต่กลงก�นเปี9นสั�ญญากอนสัมรสัน�$นไว่�ในทำะเบ&ยนสัมรสัพ่ร�อมก�บการจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสั หร6อม�ได้�ทำ"าเปี9นหน�งสั6อลงลายม6อช6-อค�สัมรสัและพ่ยานอยางน�อยสัองคนแนบไว่�ทำ�ายทำะเบ&ยนสัมรสั และได้�จัด้ไว่�ในทำะเบ&ยนสัมรสัพ่ร�อมก�บการจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัว่าได้�ม&สั�ญญาน�$นแนบไว่�
มาต่รา 1469 สั�ญญาทำ&-เก&-ยว่ก�บทำร�พ่ย�สั�นใด้ทำ&-สัาม&ภร�ยาได้�ทำ"าไว่�ต่อก�นในระหว่างเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นน�$น ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งจัะบอกล�างเสั&ยในเว่ลาใด้ทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย�หร6อภายในก"าหนด้หน/-งปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นก2ได้� แต่ไมกระทำบกระเทำ6อนถู/งสั�ทำธี�ข้องบ�คคลภายนอกผู้��ทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่
มาต่รา 1471 สั�นสัว่นต่�ว่ได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งม&อย�กอนสัมรสั
มาต่รา 1476 สัาม&และภร�ยาต่�องจั�ด้การสั�นสัมรสัรว่มก�นหร6อได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-งในกรณิ&ด้�งต่อไปีน&$
(1) ข้าย แลกเปีล&-ยน ข้ายฝ่าก ให�เชาซึ่6$อ จั"านอง ปีลด้จั"านอง หร6อโอนสั�ทำธี�จั"านอง ซึ่/-งอสั�งหาร�มทำร�พ่ย�หร6อสั�งหาร�มทำร�พ่ย�ทำ&-อาจัจั"านองได้�
(4) ให�ก��ย6มเง�น
มาต่รา 1476/1 ว่รรคแรก สัาม&และภร�ยาจัะจั�ด้การสั�นสัมรสัให�แต่กต่างไปีจัากทำ&-บ�ญญ�ต่�ไว่�ในมาต่รา 1476 ทำ�$งหมด้หร6อบางสัว่นได้�ก2ต่อเม6-อได้�ทำ"าสั�ญญากอนสัมรสัไว่�ต่ามทำ&-บ�ญญ�ต่�ไว่�ในมาต่รา 1465 และมาต่รา 1466
ในกรณิ&ด้�งกลาว่น&$ การจั�ด้การสั�นสัมรสัให�เปี9นไปีต่ามทำ&-ระบ�ไว่�ในสั�ญญากอนสัมรสั
มาต่รา 1480 ว่รรคแรก การจั�ด้การสั�นสัมรสัซึ่/-งต่�องจั�ด้การรว่มก�นหร6อต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-งต่ามมาต่รา 1476 ถู�าค�สัมรสัฝ่8ายหน/-งได้�ทำ"าน�ต่�กรรมไปีแต่เพ่&ยงฝ่8ายเด้&ยว่ หร6อโด้ยปีราศจัากคว่ามย�นยอมข้องค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-ง ค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-งอาจัฟ้4องให�ศาลเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมน�$นได้� เว่�นแต่ค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-งได้�ให�สั�ต่ยาบ�นแกน�ต่�กรรมน�$นแล�ว่ หร6อในข้ณิะทำ&-ทำ"าน�ต่�กรรมน�$นบ�คคลภายนอกได้�กระทำ"าโด้ยสั�จัร�ต่และเสั&ยคาต่อบแทำน
ว่�น�จัฉ�ย
ในระหว่างสัมรสันางด้ว่งต่าจัะทำ"าสั�ญญามอบอ"านาจัให�นายสัมค�ด้ม&อ"านาจัซึ่6$อข้ายก��ย6มได้�โด้ยล"าพ่�งในการจั�ด้การสั�นสัมรสัไมได้� เพ่ราะต่ามมาต่รา 14
76/1 ว่รรคแรก ก"าหนด้ว่าการต่กลงให�จั�ด้การสั�นสัมรสัให�แต่กต่างไปี
จัากมาต่รา 1476 จัะต่�องทำ"าเปี9นสั�ญญากอนสัมรสั ต่ามมาต่รา 1465
และมาต่รา 1466 เม6-อไมได้�ทำ"าสั�ญญากอนสัมรสั การจั�ด้การสั�นสัมรสัจั/งต่�องอย�ในบ�งค�บข้องมาต่รา 1476
การข้ายทำ&-ด้�นซึ่/-งเปี9นสั�นสัมรสั สัาม&และภร�ยาจัะต่�องจั�ด้การรว่มก�นหร6อได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-ง ต่ามมาต่รา 1476(1) เม6-อนายสัมค�ด้ทำ"าสั�ญญาข้ายทำ&-ด้�นสั�นสัมรสัให�ก�บนายบ�นเทำ�งไปีโด้ยล"าพ่�ง นางด้ว่งต่าจั/งข้อเพ่�กถูอนได้�ต่ามมาต่รา 1480 ว่รรคแรก แต่อยางไรก2ต่าม นางบ�นเทำ�งผู้��ซึ่6$อซึ่/-งเปี9นบ�คคลภายนอกได้�กระทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่และเสั&ยคาต่อบแทำน จั/งต่�องด้�ว่ยข้�อยกเว่�นต่ามมาต่รา 1480 ว่รรคแรกต่อนทำ�าย ด้�งน�$นนางด้ว่งต่าจั/งฟ้4องข้อเพ่�กถูอนการซึ่6$อข้ายทำ&-ด้�นด้�งกลาว่ไมได้�
สัว่นการก��ย6มเง�นจัากนางมะข้ามน�$น นายสัมค�ด้สัามารถูกระทำ"าได้�โด้ยล"าพ่�งต่นเอง กรณิ&ไมต่�องด้�ว่ยบทำบ�ญญ�ต่�มาต่รา 1476(4) ทำ&-ม�งหมายถู/งการให�ก��ย6มเง�นเทำาน�$น กรณิ&น&$นางด้ว่งต่าจั/งฟ้4องข้อเพ่�กถูอนสั�ญญาก��ย6มเง�นไมได้� (ฎ.6193/2551)
สั"าหร�บการทำ&-นายสัมค�ด้ได้�มอบสัร�อยทำองซึ่/-งเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องต่นต่ามมาต่รา 1471(1) ให�นางด้ว่งต่า ถู6อเปี9นสั�ญญาระหว่างสัมรสัต่ามมาต่รา 1469 ทำ&-นายสัมค�ด้ม&สั�ทำธี�บอกล�างในเว่ลาหน/-งเว่ลาใด้ทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย�หร6อภายในก"าหนด้หน/-งปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นก2ได้� กรณิ&น&$นายสัมค�ด้จั/งฟ้4องเอาสัร�อยทำองค6นได้�
สัร�ปี นายสัมค�ด้ฟ้4องเอาสัร�อยทำองค6นได้� สัว่นนางด้ว่งต่าจัะฟ้4องเพ่�กถูอนสั�ญญาก��ย6มเง�นไมได้� คงฟ้4องเพ่�กถูอนสั�ญญาซึ่6$อข้ายทำ&-ด้�นได้�เทำาน�$น
ข้�อ 4 นายมน�ญก�บนางน"$าหว่านเปี9นสัาม&ภร�ยาก�น นายมน�ญได้�ไปีม&เพ่ศสั�มพ่�นธี�ก�บนางร"าพ่/งภร�ยาข้องนายนทำ& ต่อมานางน"$าหว่านจั�บได้�ว่านายมน�ญม&พ่ฤต่�การณิ�ด้�งกลาว่ จั/งต่�องการฟ้4องหยา เชนน&$ จัะฟ้4องหยาได้�ด้�ว่ยเหต่�ฟ้4องหยาอะไรบ�าง (ให�บอกต่ามล"าด้�บคว่ามสั"าค�ญข้องกฎหมายด้�ว่ย)
หากนางน"$าหว่านต่�องการฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายมน�ญ และนางร"าพ่/งด้�ว่ย จัะสัามารถูทำ"าได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1516 เหต่�ฟ้4องหยาม&ด้�งต่อไปีน&$
(1) สัาม&หร6อภร�ยาอ�ปีการะเล&$ยงด้�หร6อยกยองผู้��อ6-นฉ�นภร�ยาหร6อสัาม& เปี9นช� �หร6อม&ช� � หร6อรว่มปีระเว่ณิ&ก�บผู้��อ6-นเปี9นอาจั�ณิอ&กฝ่8ายหน/-งฟ้4องหยาได้�
(2) สัาม&หร6อภร�ยาปีระพ่ฤต่�ช�-ว่ ไมว่าคว่ามปีระพ่ฤต่�ช�-ว่น�$นจัะเปี9นคว่ามผู้�ด้อาญาหร6อไม ถู�าเปี9นเหต่�ให�อ&กฝ่8ายหน/-ง
(ก) ได้�ร�บคว่ามอ�บอายข้ายหน�าอยางร�ายแรง
(3) สัาม&หร6อภร�ยาทำ"าร�าย หร6อทำรมานรางกายหร6อจั�ต่ใจั หร6อหม�-นปีระมาทำหร6อเหย&ยด้หยามอ&กฝ่8ายหน/-งหร6อบ�พ่การ&ข้องอ&กฝ่8ายหน/-ง ทำ�$งน&$ ถู�าเปี9นการร�ายแรง อ&กฝ่8ายหน/-งน�$นฟ้4องหยาได้�
(6) สัาม&หร6อภร�ยาไมให�คว่ามชว่ยเหล6ออ�ปีการะเล&$ยงด้�อ&กฝ่8ายหน/-งต่ามสัมคว่รหร6อทำ"าการเปี9นปีฏิ�ปีCกษ�ต่อการทำ&-เปี9นสัาม&หร6อภร�ยาก�นอยางร�ายแรง ทำ�$งน&$ ถู�าการกระทำ"าน�$นถู/งข้นาด้ทำ&-อ&กฝ่8ายหน/-งเด้6อด้ร�อนเก�นคว่รในเม6-อเอาสัภาพ่ฐานะและคว่ามเปี9นอย�ร ว่มก�นฉ�นสัาม&ภร�ยามาค"าน/งปีระกอบ อ&กฝ่8ายหน/-งน�$นฟ้4องหยาได้�
มาต่รา 1523 ว่รรคแรก เม6-อศาลพ่�พ่ากษาให�หยาก�นเพ่ราะเหต่�ต่ามมาต่รา 1516(1) ภร�ยาหร6อสัาม&ม&สั�ทำธี�ได้�ร�บคาทำด้แทำนจัากสัาม&หร6อภร�ยาและจัากผู้��ซึ่/-งได้�ร�บอ�ปีการะเล&$ยงด้� หร6อยกยองหร6อผู้��ซึ่/-งเปี9นเหต่�แหงการหยาน�$น
ว่�น�จัฉ�ย
นายมน�ญก�บนางน"$าหว่านเปี9นสัาม&ภร�ยาก�น นายมน�ญได้�ไปีม&เพ่ศสั�มพ่�นธี�ก�บนางร"าพ่/งภร�ยาข้องนายนทำ& ต่อมานางน"$าหว่านจั�บได้�ว่านายมน�ญม&พ่ฤต่�การณิ�ด้�งกลาว่ จั/งต่�องการฟ้4องหยา ด้�งน&$นางน"$าหว่านสัามารถูฟ้4องหยาได้� เพ่ราะทำ�$งสัองเปี9นสัาม&ภร�ยาทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมาย โด้ยปีร�บเข้�าก�บเหต่�ฟ้4องหยาต่ามบทำบ�ญญ�ต่�มาต่รา 1516 ต่ามล"าด้�บคว่ามสั"าค�ญด้�งน&$ ค6อ
1 การทำ&-นายมน�ญไปีม&เพ่ศสั�มพ่�นธี�ก�บนางร"าพ่/งภร�ยาข้องนายนทำ& ถู6อว่านายมน�ญเปี9นช��ก�บนางร"าพ่/ง นางน"$าหว่านฟ้4องหยาได้� ต่ามมาต่รา 1516(1)
2 การกระทำ"าด้�งกลาว่เปี9นอ�ปีสัรรคหร6อข้�ด้ข้ว่างทำ&-สัาม&และภร�ยาจัะด้"าเน�นช&ว่�ต่ครอบคร�ว่อยางสังบสั�ข้ หร6อข้�ด้ข้ว่างหร6อเปี9นอ�ปีสัรรคต่อคว่ามสั�มพ่�นธี�ระหว่างสัาม&ภร�ยาเก&-ยว่ก�บคว่ามเปี9นอย�ร ว่มก�นอ�นอาจักอให�เก�ด้อ�นต่รายแกกายหร6อค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-ง ถู6อได้�ว่าเปี9นการกระทำ"าทำ&-เปี9นปีฏิ�ปีCกษ�ต่อการเปี9นสัาม&ภรยาก�นอยางร�ายแรง นางน"$าหว่านจั/งฟ้4องหยานายมน�ญได้� ต่ามมาต่รา 1516(6)
3 การรว่มปีระเว่ณิ&ก�บหญ�งม&สัาม& ถู6อเปี9นการปีระพ่ฤต่�ช�-ว่เปี9นเหต่�ให�ภร�ยาได้�ร�บคว่ามอ�บอายข้ายหน�าอยางร�ายแรง นางน"$าหว่านจั/งสัามารถูฟ้4องหยาได้�ต่ามมาต่รา 1516(2)(ก) และ
4 เปี9นการทำ"าร�ายหร6อทำรมานจั�ต่ใจัอ&กฝ่8ายหน/-งเปี9นการร�ายแรง นางน"$าหว่านฟ้4องหยาได้�ต่ามมาต่รา 1516(3)
สั"าหร�บนางน"$าหว่าน หากจัะฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากทำ�$งนายมน�ญและนางร"าพ่/งด้�ว่ย นางน"$าหว่านสัามารถูกระทำ"าได้� โด้ยปีฏิ�บ�ต่�ต่ามบทำบ�ญญ�ต่�มาต่รา 1523 ว่รรคแรก กลาว่ค6อ นางน"$าหว่านจัะต่�องฟ้4องหยานายมน�ญต่ามมาต่รา 1516(1) และศาลพ่�พ่ากษาให�หยาก�นเพ่ราะเหต่�ต่ามมาต่รา 1516(1) จั/งจัะม&สั�ทำธี�ได้�ร�บคาทำด้แทำนจัากสัาม&และผู้��ซึ่/-งเปี9นเหต่�แหงการหยาน�$น นางน"$าหว่านจัะฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากสัาม&และนางร"าพ่/งโด้ยไมฟ้4องหยานายมน�ญกอนไมได้� (ฎ.2791/2515)
สัร�ปี นางน"$าหว่านฟ้4องหยาได้�ต่ามเหต่�ฟ้4องหยา ต่ามมาต่รา 1516(1) (
6) (2) (3) ต่ามล"าด้�บและม&สั�ทำธี�ฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายมน�ญและนางร"าพ่/งได้�ต่ามมาต่รา 1523 ว่รรคแรก
ข้�อ 1 นายสัมค�ด้ทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.น"$าผู้/$งด้�ว่ยแหว่นเพ่ชร 1 ว่ง ต่อมาทำ�$งสัองได้�ม&เพ่ศสั�มพ่�นธี�ก�นทำ"าให� น.สั.น"$าผู้/$งต่�$งครรภ� แต่นายสัมค�ด้ไมทำราบ นายสัมค�ด้ได้�ไปีเทำ&-ยว่เต่รก�บแฟ้นเกาอ&ก ทำ"าให� น.สั.น"$าผู้/$งน�อยใจั จั/งไปีคบก�บนายมานพ่เพ่6-อนเกาทำ&-ชอบ น.สั.น"$าผู้/$งอย� นายมานพ่ข้อทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.น"$าผู้/$งด้�ว่ยแหว่นเพ่ชร 1 ว่ง ซึ่/-ง น.สั.น"$าผู้/$งก2ย�นยอมต่กลงจัะจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�น นายสัมค�ด้ได้�กล�บมาง�องอนข้อค6นด้&นางน"$าผู้/$งจั/งทำ"าหน�งสั6อหยาก�บนายมานพ่และลงลายม6อช6-อไว่�เร&ยบร�อย นางน"$าผู้/$งจั/งจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายสัมค�ด้ทำ�นทำ& เชนน&$ การหม�$นระหว่างนายมานพ่ก�บ น.สั.น"$าผู้/$งจัะม&ผู้ลอยางไร การสัมรสัระหว่างนายสัมค�ด้ก�บนางน"$าผู้/$งจัะม&ผู้ลอยางไร บ�ต่รทำ&-เก�ด้มาเปี9นบ�ต่รข้องใคร เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1437 ว่รรคแรก การหม�$นจัะสัมบ�รณิ�เม6-อฝ่8ายชายได้�สังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�งเพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$น
มาต่รา 1438 การหม�$นไมเปี9นเหต่�ทำ&-จัะร�องข้อให�ศาลบ�งค�บให�สัมรสัได้� ถู�าได้�ม&ข้�อต่กลงก�นไว่�ว่าจัะให�เบ&$ยปีร�บในเม6-อผู้�ด้สั�ญญาหม�$น ข้�อต่กลงน�$นเปี9นโมฆีะ
มาต่รา 1452 ชายหร6อหญ�งจัะทำ"าการสัมรสัในข้ณิะทำ&-ต่นม&ค�สัมรสัอย�ไมได้�
มาต่รา 1495 การสัมรสัทำ&-ฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1449 มาต่รา 1450 มาต่รา 1452 และมาต่รา 1458 เปี9นโมฆีะ
มาต่รา 1514 การหยาน�$นจัะทำ"าได้�แต่โด้ยคว่ามย�นยอมข้องทำ�$งสัองฝ่8ายหร6อโด้ยค"าพ่�พ่ากษาข้องศาล
การหยาโด้ยคว่ามย�นยอมต่�องทำ"าเปี9นหน�งสั6อและม&พ่ยานลงลายม6อช6-ออยางน�อยสัองคน
มาต่รา 1515 เม6-อได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัต่ามปีระมว่ลกฎหมายน&$การหยาโด้ยคว่ามย�นยอมจัะสัมบ�รณิ�ต่อเม6-อสัาม&ภร�ยาได้�จัด้ทำะเบ&ยนการหยาน�$นแล�ว่
มาต่รา 1538 ว่รรคแรก ในกรณิ&ทำ&-ชายหร6อหญ�งสัมรสัฝ่8าฝ่>นมาต่รา 14
52 เด้2กทำ&-เก�ด้ในระหว่างการสัมรสัทำ&-ฝ่8าฝ่>นน�$น ให�สั�นน�ษฐานไว่�กอนว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องชายผู้��เปี9นสัาม&ซึ่/-งได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัคร�$งหล�ง
ธีงค"าต่อบ
การทำ&-นายสัมค�ด้ได้�ทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.น"$าผู้/$งด้�ว่ยแหว่นเพ่ชร 1 ว่ง ถู6อเปี9นสั�ญญาหม�$นทำ&-สัมบ�รณิ� ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก เพ่ราะม&การสังมอบข้องหม�$นให�แกหญ�งเพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$น
แต่เน6-องจัากการหม�$นไมเปี9นเหต่�ทำ&-จัะร�องข้อให�ศาลบ�งค�บให�สัมรสัได้� ต่ามมาต่รา 1438 การทำ&- น.สั.น"$าผู้/$งร�บห�$นนายมานพ่อ&กยอมสัามารถูกระทำ"าได้� และเปี9นสั�ญญาหม�$นทำ&-สัมบ�รณิ� ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก เพ่ราะม&การสังมอบแหว่นเพ่ชรข้องหม�$นแก น.สั.น"$าผู้/$งแล�ว่ ไมต่กเปี9นโมฆีะแต่อยางใด้
เม6-อนายมานพ่และ น.สั.น"$าผู้/$งจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�น ยอมเปี9นค�สัมรสัทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมาย การหยาโด้ยคว่ามย�นยอม มาต่รา 1514 บ�งค�บว่าต่�องทำ"าเปี9นหน�งสั6อและม&พ่ยานลงลายม6อช6-ออยางน�อย 2 คน และการหยาน�$นจัะม&ผู้ลสัมบ�รณิ�ก2ต่อเม6-อสัาม&ภร�ยาได้�จัด้ทำะเบ&ยนการหยาน�$นแล�ว่ ทำ�$งน&$ต่ามมาต่รา 1515 ด้�งน�$นการทำ&- น.สั.น"$าผู้/$งทำ"าหน�งสั6อหยาก�บนายมานพ่โด้ยลงลายม6อช6-อไว่�เร&ยบร�อยโด้ยย�งม�ได้�จัด้ทำะเบ&ยนหยา การหยาจั/งไมถู�กต่�องต่ามกฎหมาย มาต่รา 1514 และ 1515 การสัมรสัระหว่างนายมานพ่และ น.สั.น"$าผู้/$งจั/งย�งสัมบ�รณิ�อย� เม6-อนางน"$าผู้/$งได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายสัมค�ด้จั/งเปี9นการสัมรสัในข้ณิะทำ&-ต่นม&ค�สัมรสัอย� อ�นเปี9นการฝ่8าฝ่>นบทำบ�ญญ�ต่�มาต่รา 1452 การสัมรสัทำ&-ฝ่8าฝ่>นน�$นจั/งม&ผู้ลเปี9นโมฆีะ ต่ามมาต่รา 1495
สัว่นบ�ต่รทำ&-เก�ด้มาน�$น เปี9นบ�ต่รทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนางน"$าผู้/$งมารด้า และเม6-อนางน"$าผู้/$งสัมรสัโด้ยฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1452 และเด้2กน�$นก2เก�ด้ในระหว่างการสัมรสัทำ&-ฝ่8าฝ่>น ยอมต่�องด้�ว่ยข้�อสั�นน�ษฐาน ต่ามมาต่รา 1538
ว่รรคแรก ค6อ ให�สั�นน�ษฐานไว่�กอนว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายสัมค�ด้ชายผู้��เปี9นสัาม&ซึ่/-งได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัคร�$งหล�งด้�ว่ย
สัร�ปี
(1) การหม�$นระหว่างนายมานพ่ก�บ น.สั.น"$าผู้/$งม&ผู้ลสัมบ�รณิ�
(2) การสัมรสัระหว่างนายสัมค�ด้ก�บนางน"$าผู้/$งม&ผู้ลเปี9นโมฆีะ
(3) บ�ต่รทำ&-เก�ด้มาน�$นเปี9นบ�ต่รทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนางน"$าผู้/$งและนายสัมค�ด้
ข้�อ 2 ในงานเล&$ยงอาหารค"-าเพ่6-อการก�ศลข้องสัมาคมแหงหน/-ง ทำางคณิะผู้��จั�ด้ได้�จั�ด้ให�ม&การแสัด้งล�เกทำ&-เปี9นการแสัด้งข้องคนไทำย ต่�ว่พ่ระเอกในเร6-องน&$ช6-อว่า นายไชยา ในข้ณิะทำ&-ม&การแสัด้งอย�น� $น ปีรากฏิว่าไมม&ใครคาด้ฝ่Cนนายไชยาได้�ร�องและร"าเด้�นลงมาจัากเว่ทำ& มาข้อหม�$นนางสัาว่แบม อาย� 18
ปี จัากบ�ด้ามารด้าซึ่/-งน�-งอย� ณิ ทำ&-น� $น โด้ยร�บรองว่าจัะเล&$ยงด้�และจัะซึ่6-อสั�ต่ย�สั�จัร�ต่ ซึ่/-งบ�ด้ามารด้าหญ�งก2ย�นยอมต่อหน�าแข้กผู้��ม&เก&ยรต่�ในงานน�$น ต่กลงก�นว่าจัะจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัภายใน 2 ปี ข้�างหน�า คร�$นถู/งว่�นทำ&-ก"าหนด้ นางสัาว่แบมไมยอมจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัด้�ว่ย โด้ยอ�างว่าแพ่ทำย�ปีระจั"าต่�ว่ข้องต่นได้�บอกว่าต่นจัะม&ช&ว่�ต่อย�อ&กเพ่&ยง 2 ปี อยากทำราบว่า นายไชยาจัะเร&ยกคาเสั&ยหายทำ&-ต่นได้�ร�บคว่ามอ�บอายข้ายหน�า เสั&ยหายต่อช6-อเสั&ยง จัากบ�ด้ามารด้าหร6อจัากนางสัาว่แบมได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1435 การหม�$นจัะทำ"าได้�ต่อเม6-อชายและหญ�งม&อาย�สั�บเจั2ด้ปี บร�บ�รณิ�แล�ว่
การหม�$นทำ&-ฝ่8าฝ่>นบทำบ�ญญ�ต่�ว่รรคหน/-งเปี9นโมฆีะ
มาต่รา 1436 ผู้��เยาว่�จัะทำ"าการหม�$นได้�ต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมข้องบ�คคลด้�งต่อไปีน&$
(1) บ�ด้าและมารด้า ในกรณิ&ทำ&-ม&ทำ�$งบ�ด้ามารด้า
การหม�$นทำ&-ผู้��เยาว่�ทำ"าโด้ยปีราศจัากคว่ามย�นยอมด้�งกลาว่เปี9นโมฆี&ยะ
มาต่รา 1437 ว่รรคแรก การหม�$นจัะสัมบ�รณิ�เม6-อฝ่8ายชายได้�สังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�งเพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$น
มาต่รา 1439 เม6-อม&การหม�$นแล�ว่ ถู�าฝ่8ายใด้ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นอ&กฝ่8ายหน/-งม&สั�ทำธี�เร&ยกให�ร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำน ในกรณิ&ทำ&-ฝ่8ายหญ�งเปี9นฝ่8ายผู้�ด้สั�ญญาหม�$นให�ค6นข้องหม�$นแกฝ่8ายชายด้�ว่ย
มาต่รา 1440 คาต่อบแทำนน�$นอาจัเร&ยกได้� ด้�งต่อไปีน&$
(1) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายต่อกายหร6อช6-อเสั&ยงแหงชายหร6อหญ�งน�$น
ว่�น�จัฉ�ย
แม�นางสัาว่แบมจัะม&อาย� 18 ปี ซึ่/-งสัามารถูทำ"าการหม�$นได้� ต่ามมาต่รา 1435 และแม�การหม�$นด้�งกลาว่ จัะได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากบ�ด้ามารด้าข้อง
นางสัาว่แบมผู้��เยาว่�ให�หม�$นก�บนายไชยา ต่ามมาต่รา 1436(1) ก2ต่าม แต่การหม�$นน�$นจัะสัมบ�รณิ�ต่ามกฎหมายก2ต่อเม6-อชายหร6อฝ่8ายชายได้�สังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�งเพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$น ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก เม6-อข้�อเทำ2จัจัร�งปีรากฏิว่าการหม�$นคร�$งน&$ไมม&การสังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นแต่อยางใด้ให�นางสัาว่แบมเลย การหม�$นจั/งไมม&ผู้ลสัมบ�รณิ�ต่ามกฎหมาย ถู6อว่าไมม&การหม�$นเก�ด้ข้/$น
เม6-อไมม&การหม�$นเก�ด้ข้/$น แม�นางสัาว่แบมจัะปีฏิ�เสัธีไมยอมจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายไชยา ก2ไมถู6อว่านางสัาว่แบมผู้�ด้สั�ญญาหม�$น ต่ามมาต่รา 1439
แต่อยางใด้ เพ่ราะการจัะถู6อว่าค��หม�$นฝ่8ายใด้ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นจัะต่�องเปี9นกรณิ&ทำ&-การหม�$นม&ผู้ลสัมบ�รณิ� ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก และค�หม�$นม&เจัต่นาทำ&-จัะจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�นต่ามกฎหมาย (ฎ.8954/2549) เม6-อการหม�$นไมสัมบ�รณิ� ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก สั�ทำธี�และหน�าทำ&-ต่ามสั�ญญาหม�$นยอมไมอาจัเก�ด้ข้/$นได้� นายไชยาจั/งไมอาจัฟ้4องเร&ยกคาเสั&ยหายต่อช6-อเสั&ยง ต่ามมาต่รา 1440(1) จัากบ�ด้ามารด้าหร6อจัากนางสัาว่แบมได้� ไมม&บทำมาต่ราใด้บ�ญญ�ต่�ว่า ในกรณิ&ทำ&-ไมม&การหม�$น หากฝ่8ายใด้ผู้�ด้สั�ญญาหม�$น ให�ฝ่8ายน�$นร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำนอยางเชนกรณิ&ทำ&-ม&การหม�$น (ฎ.45/2532)
สัร�ปี นายไชยาไมอาจัฟ้4องเร&ยกคาเสั&ยหายต่อช6-อเสั&ยงจัากบ�ด้ามารด้าหร6อนางสัาว่แบมได้�
ข้�อ 3 นายสั�นต่�และนางแก�ว่เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นต่ามกฎหมาย นางแก�ว่ได้�ยกเคร6-องลายครามทำ&-นางแก�ว่ได้�ร�บมรด้กจัากบ�ด้าในระหว่างสัมรสัให�ก�บนายสั�นต่� ต่อมานายสั�นต่�ได้�น"าเคร6-องลายครามไปีให�นายเพ่ชรซึ่/-งเปี9น
ผู้��ใหญทำ&-นายสั�นต่�น�บถู6อ โด้ยนายเพ่ชรไมได้�ทำราบว่าเปี9นเคร6-องลายครามทำ&-นางแก�ว่ยกให�นายสั�นต่� หล�งจัากน�$นนายสั�นต่�เกษ&ยณิอาย�ราชการ นายสั�นต่�น"าเง�นบ"าเหน2จัจั"านว่น 500,000 บาทำ ไปีเชาซึ่6$อบ�านและทำ&-ด้�นแปีลงหน/-งในต่างจั�งหว่�ด้ทำ&-ซึ่/-งนายสั�นต่�ต่�$งใจัจัะไปีอย�อาศ�ยในบ�$นปีลายช&ว่�ต่โด้ยนายสั�นต่�ทำ"าต่ามล"าพ่�ง นางแก�ว่ไมได้�ร� �เห2นและให�คว่ามย�นยอมแต่อยางใด้ ต่อมานางแก�ว่ทำราบเร6-องด้�งกลาว่ทำ�$งหมด้ ด้�งน&$ ให�ทำานว่�น�จัฉ�ยว่า
ก) นางแก�ว่จัะบอกล�างน�ต่�กรรมการให�เคร6-องลายครามก�บนายสั�นต่�ได้�หร6อไม และนางแก�ว่จัะฟ้4องเร&ยกเอาเคร6-องลายครามค6นจัากนายเพ่ชรได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้
ข้) นางแก�ว่จัะฟ้4องศาลข้อเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการเชาซึ่6$อบ�านและทำ&-ด้�นได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1469 สั�ญญาทำ&-เก&-ยว่ก�บทำร�พ่ย�สั�นใด้ทำ&-สัาม&ภร�ยาได้�ทำ"าไว่�ต่อก�นในระหว่างเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นน�$น ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งจัะบอกล�างเสั&ยในเว่ลาใด้ทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย�หร6อภายในก"าหนด้หน/-งปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นก2ได้� แต่ไมกระทำบกระเทำ6อนถู/งสั�ทำธี�ข้องบ�คคลภายนอกผู้��ทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่
มาต่รา 1471 สั�นสัว่นต่�ว่ได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งได้�มาระหว่างสัมรสั โด้ยการร�บมรด้กหร6อโด้ยการให�โด้ยเสันห�หา
มาต่รา 1473 สั�นสัว่นต่�ว่ข้องค�สัมรสัฝ่8ายใด้ให�ฝ่8ายน�$นเปี9นผู้��จั�ด้การ
มาต่รา 1474 สั�นสัมรสัได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ค�สัมรสัได้�มาระหว่างสัมรสั
มาต่รา 1476 สัาม&และภร�ยาต่�องจั�ด้การสั�นสัมรสัรว่มก�นหร6อได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-งในกรณิ&ด้�งต่อไปีน&$
(1) ข้าย แลกเปีล&-ยน ข้ายฝ่าก ให�เชาซึ่6$อ จั"านอง ปีลด้จั"านอง หร6อโอนสั�ทำธี�จั"านอง ซึ่/-งอสั�งหาร�มทำร�พ่ย�หร6อสั�งหาร�มทำร�พ่ย�ทำ&-อาจัจั"านองได้�
มาต่รา 1480 การจั�ด้การสั�นสัมรสัซึ่/-งต่�องจั�ด้การรว่มก�นหร6อต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-งต่ามมาต่รา 1476 ถู�าค�สัมรสัฝ่8ายหน/-งได้�ทำ"าน�ต่�กรรมไปีแต่เพ่&ยงฝ่8ายเด้&ยว่ หร6อโด้ยปีราศจัากคว่ามย�นยอมข้องค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-ง ค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-งอาจัฟ้4องให�ศาลเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมน�$นได้� เว่�นแต่ค��สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-งได้�ให�สั�ต่ยาบ�นแกน�ต่�กรรมน�$นแล�ว่ หร6อในข้ณิะทำ&-ทำ"าน�ต่�กรรมน�$นบ�คคลภายนอกได้�กระทำ"าโด้ยสั�จัร�ต่และเสั&ยคาต่อบแทำน
ว่�น�จัฉ�ย
ก) การทำ&-นางแก�ว่ยกเคร6-องลายครามทำ&-นางแก�ว่ได้�ร�บมรด้กจัากบ�ด้าในระหว่างสัมรสัอ�นเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนางแก�ว่ ต่ามมาต่รา 14
71(3) ให�ก�บนายสั�นต่�ถู6อเปี9นสั�ญญาระหว่างสัมรสัต่ามมาต่รา 14
69 เคร6-องลายครามเปี9นทำร�พ่ย�สั�นทำ&-นายสั�นต่�ได้�มาโด้ยเสันหาระหว่างสัมรสัจั/งต่กเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนายสั�นต่� ต่ามมาต่รา 1471
(3) นายสั�นต่�ม&อ"านาจัในการจั�ด้การเก&-ยว่ก�บเคร6-องลายครามได้� ต่ามมาต่รา 1473 นายสั�นต่�จั/งม&สั�ทำธี�ให�เคร6-องลายครามแกนายเพ่ชรได้� แต่เน6-องจัากการให�เคร6-องลายครามระหว่างนางแก�ว่และนายสั�นต่�เปี9นสั�ญญาระหว่างสัมรสั นางแก�ว่จั/งม&สั�ทำธี�บอกล�างการให�เคร6-องลายครามในเว่ลาใด้ทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย�หร6อภายในก"าหนด้ 1 ปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นก2ได้� แต่การบอกล�างต่�องไมกระทำบกระเทำ6อนสั�ทำธี�ข้องบ�คคลภายนอกผู้��ทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่ ต่ามมาต่รา 1469 ด้�งน�$นเม6-อนายเพ่ชรซึ่/-งเปี9นบ�คคลภายนอกได้�ร�บเคร6-องลายครามจัากนายสั�นต่�โด้ยสั�จัร�ต่ เพ่ราะนายเพ่ชรไมทำราบว่าเปี9นเคร6-องลายครามทำ&-นางแก�ว่ยกให�นายสั�นต่� นายเพ่ชรจั/งม&กรรมสั�ทำธี�Dในเคร6-องลายครามด้�งกลาว่ นางแก�ว่จัะฟ้4องเร&ยกเคร6-องลายครามค6นจัากนายเพ่ชรไมได้�
ข้) สัว่นการทำ&-นายสั�นต่�ได้�น"าเง�นบ"าเหน2จั จั"านว่น 500,000 บาทำ ซึ่/-งถู6อว่าเปี9นสั�นสัมรสั ต่ามมาต่รา 1474(1) ไปีเชาซึ่6$อบ�านและทำ&-ด้�นแปีลงหน/-งในต่างจั�งหว่�ด้น�$น การเชาซึ่6$อไมใชการจั�ด้การสั�นสัมรสั ต่ามมาต่รา 1476(1) ทำ&-สัาม&ภร�ยาต่�องจั�ด้การรว่มก�นหร6อต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-ง นายสั�นต่�จั/งสัามารถูเชาซึ่6$อบ�านและทำ&-ด้�นด้�งกลาว่ต่ามล"าพ่�งได้� นางแก�ว่จั/งฟ้4องศาลข้อเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการเชาซึ่6$อบ�านและทำ&-ด้�น ต่ามมาต่รา 1480 ไมได้�
สัร�ปี
ก) นางแก�ว่บอกล�างน�ต่�กรรมการให�ก�บนายสั�นต่�ได้� แต่ฟ้4องเร&ยกเอาเคร6-องลายครามค6นจัากนายเพ่ชรไมได้�
ข้) นางแก�ว่ฟ้4องศาลข้อเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการเชาซึ่6$อบ�านและทำ&-ด้�นต่ามมาต่รา 1480 ไมได้�
ข้�อ 4 นายไกและนางไข้อย�ก�นรว่มก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาจันม&บ�ต่รด้�ว่ยก�นค6อ ด้.ช.หน/-ง จั/งไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�น หล�งจัากน�$นไมนาน นางไข้ก2ไปีอย�ก�นรว่มก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาก�บนายหานแฟ้นเกาและคลอด้บ�ต่รอ&กหน/-งคนค6อ เด้2กหญ�งสัอง ซึ่/-งการกระทำ"าข้องนางไข้ทำ"าให�นายไกเสั&ยใจัมาก จั/งไปีต่�ด้อว่�ยว่ะเพ่ศทำ�$งแปีลงเพ่ศเปี9นหญ�ง
1) หน/-งและสัองเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องใคร น�บแต่เม6-อใด้
2) นายไกจัะฟ้4องหยานางไข้ และนางไข้จัะฟ้4องหยานายไกได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1516 เหต่�ฟ้4องหยาม&ด้�งต่อไปีน&$
(1) สัาม&หร6อภร�ยาอ�ปีการะเล&$ยงด้�หร6อยกยองผู้��อ6-นฉ�นภร�ยาหร6อสัาม& เปี9นช� �หร6อม&ช� �หร6อรว่มปีระเว่ณิ&ก�บผู้��อ6-นเปี9นอาจั�ณิอ&กฝ่8ายหน/-งฟ้4องหยาได้�
(10) สัาม&หร6อภร�ยาม&สัภาพ่แหงกาย ทำ"าให�สัาม&หร6อภร�ยาน�$นไมอาจัรว่มปีระเว่ณิ&ได้�ต่ลอด้กาล อ&กฝ่8ายหน/-งฟ้4องหยาได้�
มาต่รา 1517 ว่รรคสัอง เหต่�ฟ้4องหยาต่ามมาต่รา 1516(10) ถู�าเก�ด้เพ่ราะการกระทำ"าข้องอ&กฝ่8ายหน/-ง อ&กฝ่8ายหน/-งน�$นจัะยกเปี9นเหต่�ฟ้4องหยาไมได้�
มาต่รา 1546 เด้2กหญ�งจัากหญ�งทำ&-ม�ได้�ม&การสัมรสัก�บชายให�ถู6อว่าเปี9นบ�ต่รทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องหญ�งน�$น เว่�นแต่จัะม&กฎหมายบ�ญญ�ต่�ไว่�เปี9นอยางอ6-น
มาต่รา 1547 เด้2กเก�ด้จัากบ�ด้ามารด้าทำ&-ม�ได้�สัมรสัก�น จัะเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายต่อเม6-อบ�ด้ามารด้าได้�สัมรสัก�นในภายหล�งหร6อบ�ด้าได้�จัด้ทำะเบ&ยนว่าเปี9นบ�ต่รหร6อศาลพ่�พ่ากษาว่าเปี9นบ�ต่ร
มาต่รา 1557 การเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายต่ามมาต่รา 1547 ให�ม&ผู้ลน�บแต่ว่�นทำ&-เด้2กเก�ด้ แต่ทำ�$งน&$จัะอ�างเปี9นเหต่�เสั6-อมสั�ทำธี�ข้องบ�คคลภายนอกผู้��ทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่ในระหว่างเว่ลาต่�$งแต่เก�ด้จันถู/งเว่ลาทำ&-บ�ด้ามารด้าได้�สัมรสัก�นหร6อบ�ด้าได้�จัด้ทำะเบ&ยนว่าเปี9นบ�ต่รหร6อศาลพ่�พ่ากษาถู/งทำ&-สั�ด้ว่าเปี9นบ�ต่รไมได้�
ว่�น�จัฉ�ย
1) ด้.ช.หน/-งเปี9นบ�ต่รข้องนายไกและนางไข้ซึ่/-งเก�ด้กอนทำ&-บ�ด้ามารด้าจัะได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�น ด้�งน�$น ด้.ช.หน/-งจั/งเปี9นบ�ต่รทำ&-อชด้�ว่ยกฎหมายข้องนางไข้น�บแต่คลอด้และอย�รอด้เปี9นทำารกต่ามมาต่รา 1546 ทำ&-ว่าเด้2กเก�ด้จัากหญ�งทำ&-ม�ได้�สัมรสัก�บชาย ให�ถู6อว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องหญ�งน�$น และเม6-อนายไกและนางไข้จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�นภายหล�ง ด้.ช.หน/-งจั/งเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายไกบ�ด้าน�บแต่ว่�นทำ&- ด้.ช.หน/-งเก�ด้ ต่ามมาต่รา 1547 ปีระกอบมาต่รา 1557
สัว่น ด้.ญ.สัอง เปี9นบ�ต่รทำ&-เก�ด้จัากนางไข้และนายหานซึ่/-งม�ได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสั ด้.ญ.สัองจั/งเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนางไข้แต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่น�บแต่คลอด้และอย�รอด้เปี9นทำารก ต่ามมาต่รา 1546
2) นายไกเปี9นค�สัมรสัทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมาย จั/งม&สั�ทำธี�ฟ้4องหยานางไข้ได้� ต่ามมาต่รา 1516(1) เพ่ราะถู6อว่านางไข้ม&ช� � สัว่นนางไข้ก2สัามารถูฟ้4องหยานายไกได้�เชนก�น ต่ามมาต่รา 1516(10) เพ่ราะนายไกม&สัภาพ่แหงกายทำ&-ทำ"าให�ไมอาจัรว่มปีระเว่ณิ&ได้�ต่ลอด้กาล ทำ�$งการทำ&-นายไกไปีต่�ด้อว่�ยว่ะเพ่ศและแปีลงเพ่ศเปี9นหญ�ง ก2เก�ด้จัากคว่ามสัม�ครใจัข้องนายไกเอง ม�ใชเก�ด้เพ่ราะการกระทำ"าข้องนางไข้ (นางไข้ม�ได้�เปี9นผู้��ต่�ด้อว่�ยว่ะเพ่ศ) กรณิ&จั/งไมต่�องด้�ว่ยมาต่รา 1517 ว่รรคสัอง
ข้�อ 1 นายสัมบ�ญได้�ทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.ล"าด้ว่น ด้�ว่ยแหว่นเพ่ชรและเง�น 1 ล�านบาทำ ต่อมาบ�ด้ามารด้าข้อง น.สั.ล"าด้ว่น เห2นว่านายสัมบ�ญไมเหมาะสัมจั/งแนะน"าให�บ�ต่รสัาว่ม&ครอบคร�ว่ก�บนายทำองค"าซึ่/-งม&ฐานะด้& แต่ภร�ยาปี8ว่ยหน�กเปี9นเว่ลานานแล�ว่ นายทำองค"าได้�ทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.ล"าด้ว่น ด้�ว่ยแหว่นเพ่ชรและเง�น 3 ล�านบาทำ น.สั.ล"าด้ว่น ได้�อย�ก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาก�บนายทำองค"าแต่ไมสัามารถูทำนต่อค"าว่�จัารณิ�ต่าง ๆ จัากคนรอบข้�างได้� น.สั.ล"าด้ว่น จั/งต่�ด้สั�นใจัไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายอ"านาจัซึ่/-งภร�ยาได้�ละทำ�$งร�างนายอ"านาจัไปีกว่าสัามปี แล�ว่ เชนน&$นายสัมบ�ญและนายทำองค"าจัะฟ้4องเร&ยกข้องหม�$นค6น และฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัาก น .สั .ล"า ด้ว่น ได้�หร6อ ไม สั"า หร�บการสัมรสัระหว่างนายอ"า นาจั ก�บ น.สั.ล"าด้ว่น จัะม&ผู้ลอยางไร เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
นายสัมบ�ญได้�ทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.ล"าด้ว่น ด้�ว่ยแหว่นเพ่ชรและเง�น 1
ล�านบาทำ จั/งเปี9นสั�ญญาหม�$นทำ&-สัมบ�รณิ�ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก เม6-อ น.สั.ล"าด้ว่น ไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายอ"านาจัจั/งเปี9นการผู้�ด้สั�ญญาหม�$นต่ามมาต่รา 1439 นายสัมบ�ญสัามารถูฟ้4องเร&ยกข้องหม�$นค6นได้�ต่ามมาต่รา 1439 และฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนต่อช6-อเสั&ยงได้�ต่ามมาต่รา 1440
สัว่นนายทำองค"าทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.ล"าด้ว่น ด้�ว่ยแหว่นเพ่ชรและเง�น 3 ล�านบาทำ สั�ญญาหม�$นเปี9นโมฆีะเพ่ราะนายทำองค"าม&ภร�ยาอย�แล�ว่การทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.ล"าด้ว่น จั/งข้�ด้ต่อคว่ามสังบเร&ยบร�อยและศ&ลธีรรมอ�นด้&ข้องบ�านเม6องต่ามมาต่รา 150 นายทำองค"าจั/งไมสัามารถูฟ้4องเร&ยกข้องหม�$นและคาทำด้แทำนได้�
สั"าหร�บการสัมรสัข้องนายอ"านาจัก�บ น.สั.ล"าด้ว่น เปี9นการฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1452 ค6อทำ"าการสัมรสัในข้ณิะทำ&-ต่นม&ค�สัมรสัอย� การสัมรสัจั/งม&ผู้ลเปี9นโมฆีะต่ามมาต่รา 1495
ข้�อ 2 นายโชคและนางน"$าเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นต่ามกฎหมาย นายโชคได้�เหร&ยญทำองแด้งจัากการแข้งข้�นชกมว่ยก&ฬาโอล�มปี@ก นายโชคได้�ร�บเง�นรางว่�ลเปี9นจั"านว่นหน/-งล�านบาทำ นายโชคน"าเง�นรางว่�ลด้�งกลาว่จั"านว่นหน/-งแสันบาทำไปีให�นางหว่านน�าสัาว่ทำ&-เล&$ยงด้�นายโชคมาต่�$งแต่เล2กก��ย6ม โด้ยทำ&-นางน"$าไมได้�ร� �เห2นและให�คว่ามย�นยอมในการให�ก��ย6มเง�นน�$น หล�งจัากน�$นนายโชคได้�ทำ"าสั�ญญาค"$าปีระก�นต่อบร�ษ�ทำเอกชนแหงหน/-งในการสัม�ครเข้�าทำ"างานข้องนางสัาว่ช�ด้น�องสัาว่ข้องนายโชคต่ามล"าพ่�ง ต่อมานางน"$าซึ่/-งม&เร6-องโกรธีเค6องก�บญาต่� ๆ ข้องนายโชคได้�ทำราบเร6-องด้�งกลาว่ทำ�$งหมด้ ด้�งน&$ให�ทำานว่�น�จัฉ�ยว่านางน"$าจัะฟ้4องข้อให�ศาลเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการให�ก��ย6มเง�นและการค"$าปีระก�นข้องนายโชคได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1474 สั�นสัมรสัได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ค�สัมรสัได้�มาระหว่างสัมรสั
มาต่รา 1476 สัาม&และภร�ยาต่�องจั�ด้การสั�นสัมรสัรว่มก�นหร6อได้�ร�บคว่าม ย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-ง ในกรณิ&ด้�งต่อไปีน&$
(4) ให�ก��ย6มเง�น
มาต่รา 1480 การจั�ด้การสั�นสัมรสัซึ่/-งต่�องจั�ด้การรว่มก�น หร6อต่�องได้�ร�บ คว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-งต่าม มาต่รา 1476 ถู�าค�สัมรสัฝ่8ายหน/-งได้� ทำ"าน�ต่�กรรมไปีแต่เพ่&ยงฝ่8ายเด้&ยว่ หร6อโด้ยปีราศจัากคว่ามย�นยอมข้องค� สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-ง ค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-งอาจัฟ้4องให�ศาลเพ่�กถูอนน�ต่�กรรม น�$นได้� เว่�นแต่ค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-งได้�ให�สั�ต่ยาบ�นแกน�ต่�กรรมน�$นแล�ว่ หร6อ ในข้ณิะทำ&-ทำ"าน�ต่�กรรมน�$นบ�คคลภายนอกได้�กระทำ"าโด้ยสั�จัร�ต่และเสั&ยคา ต่อบแทำน
การฟ้4องให�ศาลเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมต่ามว่รรคหน/-ง ห�ามม�ให�ฟ้4องเม6-อพ่�น หน/-งปี น�บแต่ว่�นทำ&-ได้�ร� �เหต่�อ�นเปี9นม�ลให�เพ่�กถูอนหร6อเม6-อพ่�นสั�บปี น�บแต่ ว่�นทำ&-ได้�ทำ"าน�ต่�กรรมน�$น
ว่�น�จัฉ�ย
เง�นรางว่�ลทำ&-นายโชคได้�ร�บมาจัากการแข้งข้�นชกมว่ยก&ฬาโอล�มปี@กจั"านว่นหน/-งล�านบาทำเปี9นทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ได้�มาในระหว่างสัมรสั จั/งถู6อว่าเปี9นสั�นสัมรสัต่ามมาต่รา 1474(1) ซึ่/-งการน"าเง�นทำ&-เปี9นสั�นสัมรสัไปีให�ผู้��อ6-นก��ย6มน�$นเปี9นน�ต่�กรรมต่ามมาต่รา 1476(4) ทำ&-สัาม&ภร�ยาต่�องจั�ด้การรว่มก�นหร6อต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-ง เม6-อนายโชคเอาเง�นทำ&-เปี9นสั�นสัมรสัจั"านว่นหน/-งแสันบาทำไปีให�ก�บนางหว่านก��ย6มโด้ยทำ&-นางน"$าไมได้�ให�คว่ามย�นยอมในการให�ก��ย6มเง�นน�$น นางน"$าจั/งฟ้4องข้อให�ศาลเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการให�เง�นก��ย6มเง�นด้�งกลาว่ต่ามมาต่รา 1480 ได้�
สัว่นการทำ&-นายโชคได้�ทำ"าสั�ญญาค"$าปีระก�นต่อบร�ษ�ทำเอกชนแหงหน/-งในการสัม�ครเข้�าทำ"างานข้องนางสัาว่ช�ด้น�องสัาว่น�$น ไมใชน�ต่�กรรมทำ&-เก&-ยว่ข้�องก�บสั�นสัมรสั จั/งไมเปี9นการจั�ด้การสั�นสัมรสัต่ามมาต่รา 1476 ทำ&-ค�สัมรสัต่�อง
จั�ด้การรว่มก�นหร6อต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-ง นางน"$าจั/งฟ้4องข้อให�ศาลเพ่�กถูอนสั�ญญาค"$าปีระก�นด้�งกลาว่ไมได้�
สัร�ปี นางน"$าฟ้4องข้อให�ศาลเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการให�เง�นก��ย6มเง�นได้� แต่นางน"$าฟ้4องข้อให�ศาลเพ่�กถูอนสั�ญญาค"$าปีระก�นไมได้�
ข้�อ 3 นายไกและนางไข้อย�ก�นรว่มก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาจันม&บ�ต่รค6อหน/-ง นายไกจั/งไปีก��เง�นนายเปี9ด้มา 2 ล�านบาทำเพ่6-อซึ่6$อบ�านและทำ&-ด้�นเพ่6-อเปี9นทำ&-อย�อาศ�ยรว่มก�น หล�งจัากน�$นนายไกและนางไข้จั/งไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�น ต่อมานายไกก2ไปีก��ย6มเง�นนายเปี9ด้มาอ&ก 3 ล�านบาทำเพ่6-อใช�ในการซึ่6$อห�องแถูว่เพ่6-อเปี@ด้ร�านเสัร�มสัว่ยให�นางไข้หาเล&$ยงครอบคร�ว่เปี9นเง�น 2 ล�านบาทำ สัว่นอ&ก 1 ล�านบาทำทำ&-เหล6อนายไกน"าไปีซึ่6$อรถูต่��ไว่�ข้�บร�บจั�างเพ่6-อหารายได้�อ&กสัว่นหน/-ง เม6-อหน&$ถู/งก"าหนด้ช"าระนายเปี9ด้มาทำว่งหน&$จัากนางไข้ ๆ ปีฏิ�เสัธีโด้ยอ�างว่านางม�ได้�เปี9นผู้��กอหน&$
1) หน&$นายเปี9ด้ทำ�$งหมด้ 5 ล�านบาทำ นายไกและนางไข้แบงคว่ามร�บผู้�ด้ชอบก�นอยางไร เพ่ราะเหต่�ใด้
2) ทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ม&ค6อ บ�านและทำ&-ด้�น ร�านเสัร�มสัว่ย และรถูต่�� นายไกและนางไข้ม&สัว่นในทำร�พ่ย�สั�นด้�งกลาว่น&$อยางไร
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1488 ถู�าสัาม&หร6อภร�ยาต่�องร�บผู้�ด้เปี9นสัว่นต่�ว่เพ่6-อช"าระหน&$กอไว่� กอนหร6อระหว่างสัมรสั ให�ช"าระหน&$น� $นด้�ว่ยสั�นสัว่นต่�ว่ข้องฝ่8ายน�$นกอน เม6-อไม พ่อจั/งให�ช"าระด้�ว่ยสั�นสัมรสัทำ&-เปี9นสัว่นข้องฝ่8ายน�$น มาต่รา 1489 ถู�า
สัาม&ภร�ยาเปี9นล�กหน&$ร ว่มก�น ให�ช"าระหน&$น� $นจัาก สั�นสัมรสัและสั�นสัว่นต่�ว่ข้องทำ�$งสัองฝ่8าย
มาต่รา 1490 หน&$ทำ&-สัาม&ภร�ยาเปี9นล�กหน&$ร ว่มก�นน�$นให�รว่มถู/งหน&$ทำ&-สัาม& หร6อภร�ยากอให�เก�ด้ข้/$นในระหว่างสัมรสัด้�งต่อไปีน&$ (1) หน&$เก&-ยว่แกการจั�ด้การบ�านเร6อน และจั�ด้หาสั�-งจั"าเปี9นสั"าหร�บครอบ คร�ว่ การอ�ปีการะเล&$ยงด้�ต่ลอด้ถู/งการร�กษาพ่ยาบาลบ�คคลในครอบคร�ว่และ การศ/กษาข้องบ�ต่รต่ามสัมคว่รแกอ�ต่ภาพ่
(2) หน&$ทำ&-เก&-ยว่ข้�องก�บสั�นสัมรสั
(3) หน&$ทำ&-เก�ด้ข้/$นเน6-องจัากการงานซึ่/-งสัาม&ภร�ยาทำ"าด้�ว่ยก�น
(4) หน&$ทำ&-สัาม&หร6อภร�ยากอข้/$นเพ่6-อปีระโยชน�ต่นฝ่8ายเด้&ยว่ แต่อ&กฝ่8ายหน/-ง ได้�ให�สั�ต่ยาบ�น
มาต่รา 1535 เม6-อการสัมรสัสั�$นสั�ด้ลง ให�แบงคว่ามร�บผู้�ด้ในหน&$ทำ&-จัะต่�อง ร�บผู้�ด้ด้�ว่ยก�นต่ามสัว่นเทำาก�น
มาต่รา 1471 สั�นสัว่นต่�ว่ได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งม&อย�กอนสัมรสั
(2) ทำ&-เปี9นเคร6-องใช�สัอยสัว่นต่�ว่ เคร6-องแต่งกาย หร6อเคร6-องปีระด้�บ กายต่ามคว่รแกฐานะ หร6อเคร6-องม6อเคร6-องใช�ทำ&-จั"าเปี9นในการปีระกอบอาช&พ่ หร6อว่�ชาช&พ่ข้องค�สัมรสัฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-ง
(3) ทำ&-ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งได้�มาระหว่างสัมรสัโด้ยการร�บมรด้ก หร6อโด้ย การให�โด้ยเสันหา
(4) ทำ&-เปี9นข้องหม�$น
มาต่รา 1474 สั�นสัมรสัได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ค�สัมรสัได้�มาระหว่างสัมรสั
(2) ทำ&-ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งได้�มาระหว่างสัมรสัโด้ยพ่�น�ยกรรมหร6อโด้ย การให�เปี9นหน�งสั6อเม6-อพ่�น�ยกรรมหร6อหน�งสั6อยกให�ระบ�ว่าเปี9นสั�นสัมรสั
(3) ทำ&-เปี9นด้อกผู้ลข้องสั�นสัว่นต่�ว่
ถู�ากรณิ&เปี9นทำ&-สังสั�ยว่าทำร�พ่ย�สั�นอยางหน/-งเปี9นสั�นสัมรสัหร6อม�ใช ให�สั�นน�ษฐานไว่�กอนว่าเปี9นสั�นสัมรสั
มาต่รา 1533 เม6-อหยาก�นให�แบงสั�นสัมรสัให�ชายและหญ�งได้�สัว่นเทำาก�น
1) หน&$ 2 ล�านบาทำเปี9นหน&$สัว่นต่�ว่นายไกเพ่ราะกอข้/$นกอนจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสั นายไกร�บผู้�ด้ชอบเพ่&ยงผู้��เด้&ยว่ (มาต่รา 1488)
หน&$ 3 ล�านบาทำ นายไกและนางไข้ร�บผู้�ด้ชอบรว่มก�นเพ่ราะเปี9นหน&$ร ว่มเก�ด้ระหว่างสัมรสัเพ่6-อหาเล&$ยงครอบคร�ว่ นายไกร�บผู้�ด้ชอบ 1.5 ล�านบาทำ และนางไข้ก2ต่�องร�บผู้�ด้ชอบ 1.5 ล�านบาทำเชนก�น (มาต่รา 1489, 1490, 1535)
2) บ�านและทำ&-ด้�นเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ เพ่ราะนายไกม&มากอนจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสั สัว่นร�านเสัร�มสัว่ย และรถูต่�� ซึ่6$อหามาจัากเง�นสั�นสัมรสัเปี9นเง�นได้�มาระหว่างสัมรสั จั/งเปี9นสั�นสัมรสั นายไกและนางไข้ม&สัว่นก�นคนละคร/-ง (มาต่รา 1471, 1474, 1533)
ข้�อ 4 นายด้"า และนางแด้งเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นโด้ยชอบด้�ว่ยกฎหมาย นางแด้งปี8ว่ยกระเสัาะกระแสัะจั/งอน�ญาต่ให�นายด้"าสัาม&ไปีใช�บร�การทำางเพ่ศจัากหญ�งค�าบร�การได้�ต่ามสัะด้ว่ก ต่อมานายด้"าไปีพ่บร�กก�บนางสั&แสัด้ในสัถูานบร�การและเล&$ยงด้�ยกยองให�เปี9นภร�ยาอ&กคนหน/-งและม&บ�ต่รก�บนางสั&แสัด้ค6อเด้2กหญ�งสั�ม นางแด้งจั/งมาปีร/กษาทำานว่านางจัะฟ้4องหยานายด้"าสัาม&เพ่ราะเหต่�
1) นายด้"า ไปีม&เพ่ศสั�มพ่�นธี�ก�บหญ�งค�าบร�การเปี9นปีระจั"า
2) ยกยองเล&$ยงด้�นางสั&แสัด้เปี9นภร�ยาอ&กคนหน/-ง และ
3) เด้2กหญ�งสั�มเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องใคร ต่�$งแต่เม6-อใด้
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1516 เหต่�ฟ้4องหยาม&ด้�งต่อไปีน&$
(1) สัาม&อ�ปีการะเล&$ยงด้�หร6อยกยองหญ�งอ6-นฉ�นภร�ยาหร6อภร�ยาม&ช� �อ&กฝ่8าย หน/-งฟ้4องหยาได้�
มาต่รา 1517 เหต่�ฟ้4องหยาต่าม มาต่รา 1516 (1) และ (2) ถู�าสัาม& หร6อภร�ยา แล�ว่แต่กรณิ& ได้�ย�นยอมหร6อร� �เห2นเปี9นใจัในการกระทำ"าทำ&-เปี9นเหต่� หยาน�$น ฝ่8ายทำ&-ย�นยอมหร6อร� �เห2นเปี9นใจัน�$นจัะยกเปี9นเหต่�ฟ้4องหยาน�$นไมได้�
เหต่�ฟ้4องหยาต่าม มาต่รา 1516 (10) ถู�าเก�ด้เพ่ราะการกระทำ"าข้องอ&ก ฝ่8ายหน/-ง อ&กฝ่8ายหน/-งน�$นจัะยกเปี9นเหต่�ฟ้4องหยาไมได้�
ในกรณิ&ฟ้4องหยาโด้ยอาศ�ยเหต่�แหงการผู้�ด้ทำ�ณิฑ์�บนต่าม มาต่รา 1516 (8) น�$น ถู�าศาลเห2นว่าคว่ามปีระพ่ฤต่�ข้องสัาม&หร6อภร�ยาอ�นเปี9นเหต่�ให�ทำ"าทำ�ณิฑ์�บน เปี9นเหต่�เล2กน�อยหร6อไมสั"าค�ญเก&-ยว่แกการอย�ร ว่มก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาโด้ยปีกต่�สั�ข้ ศาลจัะไมพ่�พ่ากษาให�หยาก2ได้�
มาต่รา 1546 เด้2กเก�ด้จัากหญ�งทำ&-ม�ได้�ม&การสัมรสัก�บชาย ให�ถู6อว่าเปี9น บ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องหญ�งน�$น
ว่�น�จัฉ�ย
1) แม�นายด้"าจัะไปีม&เพ่ศสั�มพ่�นธี�ก�บหญ�งบร�การเปี9นปีระจั"า นางแด้งจัะอ� างเปี9นเหต่�ฟ้4องหยาไม ได้� เพ่ราะนางย�นยอม (มาต่รา 1516(1), 1517)
2) การทำ&-นายด้"าไปียกยองหญ�งอ6- นฐานภร�ยาอ&กคนหน/-ง นางแด้งฟ้4องหยาได้� (มาต่รา 1516(1))
3) เด้2กหญ�งสั�มเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนางสั&แสัด้แต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่น�บแต่คลอด้และอย�รอด้เปี9นทำารก (มาต่รา 1546)
ข้�อ 1 นายมน�ญ น.สั.ด้ารา และ น.สั.มณิ& เปี9นเพ่6-อนก�นมานานแล�ว่ ต่อมา น.สั.ด้ารา ได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายอ"านว่ย หกเด้6อนต่อมานายมน�ญได้�ทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.มณิ&ด้�ว่ยแหว่นเพ่ชรหน/-งว่ง นางด้าราทำราบข้าว่และด้�ว่ยคว่ามชอบนายมน�ญได้�ไปีเทำ&-ยว่ด้�ว่ยก�นและม&คว่ามสั�มพ่�นธี�ทำางเพ่ศก�น นางด้าราไมม&คว่ามสั�ข้ก�บสัาม&จั/งจัด้ทำะเบ&ยนหยาต่ามกฎหมายก�บนายอ"านว่ย เม6-อ น.สั.มณิ&ทำราบคว่ามจัร�งจั/งต่�องการฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายมน�ญและนางด้าราได้�หร6อไม ด้�ว่ยสัาเหต่�ใด้และหากนายมน�ญจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนางด้าราจัะได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1443 ในกรณิ&ม&เหต่�สั"าค�ญอ�นเก�ด้แกชายค�หม�$น ทำ"าให�หญ�งไมสัมคว่รสัมรสัก�บชายคนน�$น หญ�งม&สั�ทำธี�บอกเล�กสั�ญญาหม�$นได้�โด้ยม�ต่�องค6นข้องหม�$นแกชาย
มาต่รา 1444 ถู�าเหต่�อ�นทำ"าให�ค�หม�$นบอกเล�กสั�ญญาหม�$น เปี9นเพ่ราะการกระทำ"าช�-ว่อยางร�ายแรงข้องค�หม�$นอ&กฝ่8ายหน/-งซึ่/-งได้�กระทำ"าภายหล�งการหม�$นค�หม�$นผู้��กระทำ"าช�-ว่อยางร�ายแรงน�$นต่�องร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำนแกค�หม�$นผู้��ใช�สั�ทำธี�บอกเล�กสั�ญญาหม�$นเสัม6อนเปี9นผู้��ผู้�ด้สั�ญญาหม�$น
มาต่รา 1445 ชายหร6อหญ�งค�หม�$นอาจัเร&ยกคาทำด้แทำนจัากผู้��ซึ่/-งได้�รว่มปีระเว่ณิ&ก�บค�หม�$นข้องต่นโด้ยร� �หร6อคว่รจัะร� �ถู/งการหม�$นน�$น เม6-อได้�บอกเล�กสั�ญญาหม�$นต่ามมาต่รา 1442 หร6อมาต่รา 1443 แล�ว่แต่กรณิ&
มาต่รา 1453 หญ�งทำ&-สัาม&ต่ายหร6อทำ&-การสัมรสัสั�$นสั�ด้ลงด้�ว่ยปีระการอ6-นจัะทำ"าการสัมรสัใหมได้�ต่อเม6-อการสั�$นสั�ด้แหงการสัมรสัได้�ผู้านพ่�นไปีแล�ว่ไมน�อยกว่าสัามร�อยสั�บว่�น
ว่�น�จัฉ�ย
การทำ&-นายมน�ญทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.มณิ&ด้�ว่ยแหว่นเพ่ชร 1 ว่ง จั/งเปี9นสั�ญญาหม�$นทำ&-สัมบ�รณิ� ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก
สัว่นการทำ&-นางด้าราได้�รว่มปีระเว่ณิ&ก�บนายมน�ญโด้ยทำราบว่านายมน�ญได้�ทำ"าสั�ญญาหม�$นก�บ น.สั.มณิ&ด้�ว่ย จั/งเปี9นการฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1445 ทำ&-นางด้าราเปี9นผู้��ซึ่/-งได้�รว่มปีระเว่ณิ&ก�บค�หม�$นข้อง น.สั.มณิ&โด้ยร� �ว่าได้�หม�$นแล�ว่ น.สั.มณิ&จั/งสัามารถูเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนางด้าราได้� โด้ยต่�องบอกเล�กสั�ญญาหม�$นต่ามมาต่รา 1443 กอน
และ น.สั.มณิ&สัามารถูเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายมน�ญค�หม�$นได้� เพ่ราะเปี9นการกระทำ"าช�-ว่อยางร�ายแรง ทำ&-ได้�กระทำ"าภายหล�งการหม�$น ต่ามมาต่รา 1444 เพ่ราะนายมน�ญได้�รว่มปีระเว่ณิ&ก�บภร�ยาข้องนายอ"านว่ยซึ่/-งถู6อว่าเปี9นเร6-องทำ&-ร �ายแรง
ต่อมาได้�คว่ามว่านางด้าราได้�จัด้ทำะเบ&ยนหยาก�บนายอ"านว่ยและหากม&การจัด้ทำะเบ&ยนก�บนายมน�ญในเว่ลาน�$น จัะเปี9นการฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1453 ซึ่/-งย�งไมพ่�น 310 ว่�นน�บแต่ว่�นทำ&-ได้�จัด้ทำะเบ&ยนหยา แต่การฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1453
ไมม&กฎหมายบ�ญญ�ต่�ว่าเปี9นโมฆีะหร6อโมฆี&ยะแต่อยางใด้ การจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัจั/งสัมบ�รณิ�ต่ามกฎหมาย
สัร�ปี น.สั.มณิ&ฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายมน�ญและนางด้าราได้� และนายมน�ญสัามารถูจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนางด้าราได้�
ข้�อ 2 นายจัาร/กหล�งจัากได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนางสัาว่สั"าเร�งไมนานน�กก2เก�ด้อาการว่�กลจัร�ต่อยางหน�ก ต่�องน"าสังต่�ว่ไปีร�กษาทำ&-โรงพ่ยาบาล นายจัาร/กได้�ทำราบคว่ามจัร�งว่านางสั"าเร�งได้�ถู�กศาลสั�-งให�เปี9นคนเสัม6อนไร�คว่ามสัามารถูมากกว่า 1 ปี แล�ว่ ต่อมานายจัาร/กได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บ น.สั.น"$าหว่าน ซึ่/-งเปี9นบ�ต่รบ�ญธีรรมข้องต่น เชนน&$ การสัมรสัทำ�$งสัองคร�$งจัะม&ผู้ลอยางไร เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1449 การสัมรสัจัะกระทำ"าม�ได้�ถู�าชายหร6อหญ�งเปี9นบ�คคลว่�กลจัร�ต่หร6อเปี9นบ�คคลซึ่/-งศาลสั�-งให�เปี9นคนไร�คว่ามสัามารถู
มาต่รา 1451 ผู้��ร �บบ�ต่รบ�ญธีรรมและบ�ต่รบ�ญธีรรมจัะสัมรสัก�นไมได้�
มาต่รา 1452 ชายหร6อหญ�งจัะทำ"าการสัมรสัในข้ณิะทำ&-ต่นม&ค�สัมรสัอย�ไมได้�
มาต่รา 1495 การสัมรสัทำ&-ฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1449 มาต่รา 1450 มาต่รา 1452 และมาต่รา 1458 เปี9นโมฆีะ
มาต่รา 1598/32 การร�บบ�ต่รบ�ญธีรรมยอมเปี9นอ�นยกเล�กเม6-อม&การสัมรสัฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1451
ว่�น�จัฉ�ย
การสัมรสัข้องนายจัาร/กก�บนางสั"าเร�งม&ผู้ลสัมบ�รณิ� แม�ว่านางสั"าเร�งจัะถู�กศาลสั�-งให�เปี9นคนเสัม6อนไร�คว่ามสัามารถูมากอนก2ต่าม เพ่ราะไมได้�เปี9นการฝ่8าฝ่>น มาต่รา 1449 ทำ&-ห�ามจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บบ�คคลว่�กลจัร�ต่หร6อบ�คคลซึ่/-งศาลสั�-งให�เปี9นคนไร�คว่ามสัามารถูเทำาน�$น และแม�นางสั"าเร�งจัะม&อาการว่�กลจัร�ต่ แต่ก2เปี9นอาการว่�กลจัร�ต่หล�งจัากทำ"าการสัมรสัแล�ว่ไมต่�องห�ามแต่อยางใด้
สัว่นการสัมรสัข้องนายจัาร/กก�บ น.สั.น"$าหว่าน บ�ต่รบ�ญธีรรมน�$น เม6-อนายจัาร/กม&ค�สัมรสัอย�กอนแล�ว่ จั/งเปี9นการฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1452 ทำ&-ห�ามทำ"าการสัมรสัในข้ณิะทำ&-ต่นม&ค�สัมรสัอย� การสัมรสัจั/งม&ผู้ลเปี9นโมฆีะต่ามมาต่รา 1495
สั"าหร�บการสัมรสัระหว่างผู้��ร �บบ�ต่รบ�ญธีรรมก�บบ�ต่รบ�ญธีรรมน�$นทำ"าไมได้� ต่ามมาต่รา 1451 แต่ก2ไมม&กฎหมายบ�ญญ�ต่�ว่าเปี9นโมฆีะหร6อโมฆี&ยะแต่อยางใด้ คงม&แต่มาต่รา 1598/32 ทำ&-บ�ญญ�ต่�ไว่�ว่า การร�บบ�ต่รบ�ญธีรรมเปี9นอ�นยกเล�ก เม6-อม&การสัมรสัฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1451 คว่ามเปี9นผู้��ร �บบ�ต่รบ�ญธีรรมและบ�ต่รบ�ญธีรรมเปี9นอ�นสั�$นสั�ด้ คงม&ฐานะเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นเทำาน�$น
สัร�ปี การสัมรสัข้องนายจัาร/กก�บนางสั"าเร�งม&ผู้ลสัมบ�รณิ�
การสัมรสัข้องนายจัาร/กก�บนางสัาว่น"$าหว่านเปี9นโมฆีะ
ข้�อ 3 นายสัมค�ด้และนางอ�สัาเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นต่ามกฎหมาย ได้�ทำ"าสั�ญญากอนสัมรสัก"าหนด้ให�นายสัมค�ด้ม&อ"านาจัจั�ด้การสั�นสัมรสัทำ&-เปี9นอสั�งหาร�มทำร�พ่ย�แต่ผู้��เด้&ยว่ ต่อมานายสัมค�ด้ได้�เด้�นทำางไปีต่างปีระเทำศ นางอ�สัาได้�จั�ด้การโด้ยล"าพ่�งค6อน"าเง�นคาเชาทำ&-ด้�นสั�นสัมรสัจั"านว่น 8 แสันบาทำ ไปีซึ่6$อรถูยนต่�น"ามาใช�เม6-อนายสัมค�ด้กล�บมาก2ไมพ่อใจัเพ่ราะต่�องการน"าเง�นไปีลงทำ�นเพ่�-มเต่�ม เชนน&$ นายสัมค�ด้จัะข้อเพ่�กถูอนการซึ่6$อข้ายรถูยนต่�ค�นด้�งกลาว่ได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1476 สัาม&และภร�ยาต่�องจั�ด้การสั�นสัมรสัรว่มก�นหร6อได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-งในกรณิ&ด้�งต่อไปีน&$
(1) ข้าย แลกเปีล&-ยน ข้ายฝ่าก ให�เชาซึ่6$อ จั"านอง ปีลด้จั"านอง หร6อโอนสั�ทำธี�จั"านอง ซึ่/-งอสั�งหาร�มทำร�พ่ย�หร6อสั�งหาร�มทำร�พ่ย�ทำ&-อาจัจั"านองได้�
การจั�ด้การสั�นสัมรสันอกจัากกรณิ&ทำ&-บ�ญญ�ต่�ไว่�ในว่รรคหน/-ง สัาม&หร6อภร�ยาจั�ด้การได้�โด้ยม�ต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-ง
มาต่รา 1476/1 ว่รรคแรก สัาม&และภร�ยาจัะจั�ด้การสั�นสัมรสัให�แต่กต่างไปีจัากทำ&-บ�ญญ�ต่�ไว่�ในมาต่รา 1476 ทำ�$งหมด้หร6อบางสัว่นได้�ก2ต่อเม6-อได้�ทำ"าสั�ญญากอนสัมรสัไว่�ต่ามทำ&-บ�ญญ�ต่�ไว่�ในมาต่รา 1465 และมาต่รา 1466
ในกรณิ&ด้�งกลาว่น&$ การจั�ด้การสั�นสัมรสัให�เปี9นไปีต่ามทำ&-ระบ�ไว่�ในสั�ญญากอนสัมรสั
ในกรณิ&ทำ&-สั�ญญากอนสัมรสัระบ�การจั�ด้การทำร�พ่ย�สั�นไว่�แต่เพ่&ยงบางสัว่นข้องมาต่รา 1476 การจั�ด้การสั�นสัมรสันอกจัากทำ&-ระบ�ไว่�ในสั�ญญากอนสัมรสัให�เปี9นไปีต่ามมาต่รา 1476
ว่�น�จัฉ�ย
การทำ"าสั�ญญากอนสัมรสัทำ&-ก"าหนด้ให�นายสัมค�ด้ม&อ"านาจัจั�ด้การสั�นสัมรสัทำ&-เปี9นอสั�งหาร�มทำร�พ่ย�แต่ผู้��เด้&ยว่ สัามารถูทำ"าได้�ต่ามมาต่รา 1476/1 ว่รรคแรก สั"าหร�บทำร�พ่ย�สั�นสัว่นอ6-นๆให�จั�ด้การต่ามมาต่รา 1476/1 ว่รรคสัอง
การทำ&-อ�สัาได้�จั�ด้การโด้ยล"าพ่�งค6อน"าเง�นคาเชาทำ&-ด้�นสั�นสัมรสัไปีซึ่6$อรถูยนต่�น�$น เห2นว่า เง�นคาเชาทำ&-ด้�นไมใชอสั�งหาร�มทำร�พ่ย� ต่ามทำ&-ก"าหนด้ไว่�ให�นายสัมค�ด้ม&อ"านาจัจั�ด้การแต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่ จั"าต่�องพ่�จัารณิาต่ามมาต่รา 1476
ว่าสัาม&ภร�ยาม&กรณิ&ใด้ต่�องจั�ด้การรว่มก�น หร6อได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-ง ซึ่/-งเม6-อพ่�จัารณิาต่ามมาต่รา 1476 แล�ว่ การซึ่6$อรถูยนต่�ไมใชกรณิ&ทำ&-ต่�องข้อคว่ามย�นยอมจัากค�สัมรสักอน ต่ามมาต่รา 1476(1) แต่อยางใด้ ด้�งน�$นนางอ�สัาจั/งสัามารถูจั�ด้การได้�โด้ยล"าพ่�ง ต่ามมาต่รา 147
6 ว่รรคสัอง
สัร�ปี นายสัมค�ด้จัะข้อเพ่�กถูอนการซึ่6$อข้ายรถูยนต่�ด้�งกลาว่ไมได้�
ข้�อ 4 นายอ"านาจัก�บนางปีราณิ&เปี9นสัาม&ภร�ยาก�น แต่ม&ปีCญหาเข้�าก�นไมได้� ทำ�$งสัองได้�ต่กลงสัม�ครใจัแยกก�นอย�สัองปี ต่อมานายอ"านาจัได้�ร� �จั�กก�บนางอรด้&ซึ่/-งม&ปีCญหาก�บสัาม& (นายสัมบ�รณิ�) และก"าล�งจัะหยาก�น นายอ"านาจัก�บนางอรด้&เข้�าก�นได้�ด้&จั/งใช�ช&ว่�ต่อย�ก�นรว่มก�น นางปีราณิ&ได้�ร� �จั�กก�บนายไมต่ร&เพ่6-อนรว่มงานใหม จั/งได้�ต่กลงทำ"าการค�ารว่มก�น เชนน&$ นางปีราณิ&จัะฟ้4องหยานายอ"านาจัได้�หร6อไม และนายสัมบ�รณิ�จัะฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายอ"านาจัและนางอรด้&ได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1516 เหต่�ฟ้4องหยาม&ด้�งต่อไปีน&$
(1) สัาม&หร6อภร�ยาอ�ปีการะเล&$ยงด้�หร6อยกยองผู้��อ6-นฉ�นภร�ยาหร6อสัาม& เปี9นช� �หร6อม&ช� �หร6อรว่มปีระเว่ณิ&ก�บผู้��อ6-นเปี9นอาจั�ณิอ&กฝ่8ายหน/-งฟ้4องหยาได้�
มาต่รา 1523 ว่รรคแรก เม6-อศาลพ่�พ่ากษาให�หยาก�นเพ่ราะเหต่�ต่ามมาต่รา 1516(1) ภร�ยาหร6อสัาม&ม&สั�ทำธี�ได้�ร�บคาทำด้แทำนจัากสัาม&หร6อภร�ยาและจัากหญ�งอ6-นหร6อช� � แล�ว่แต่กรณิ&
ว่�น�จัฉ�ย
นางปีราณิ&สัามารถูฟ้4องหยานายอ"านาจัได้� โด้ยอาศ�ยเหต่�ทำ&-นายอ"านาจัไปีใช�ช&ว่�ต่อย�ก�นรว่มก�นก�บนางอรด้&ซึ่/-งเปี9นภร�ยาข้องนายสัมบ�รณิ� จั/งเข้�าเหต่�ฟ้4องหยา ต่ามมาต่รา 1516(1) ค6อ สัาม&เปี9นช� �ก�บภร�ยานายสัมบ�รณิ�
สัว่นนายสัมบ�รณิ�ก2สัามารถูฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายอ"านาจัและนางอรด้&ได้� ต่ามมาต่รา 1523 ว่รรคแรก โด้ยจัะต่�องฟ้4องหยานางอรด้& ต่ามมาต่รา 1516(1) เพ่ราะเหต่�ม&ช� �กอน เม6-อศาลสั�-งให�หยาก�นแล�ว่ นายสัมบ�รณิ�ก2ฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากภร�ยาและผู้��ซึ่/-งเปี9นเหต่�แหงการหยาน�$นได้�
สัร�ปี นางปีราณิ&ฟ้4องหยานายอ"านาจัได้�
นายสัมบ�รณิ�ฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายอ"านาจัและนางอรด้&ได้�
ข้�อ 1 นายสั�ชาต่�ทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.ร"าไพ่ด้�ว่ยแหว่นเพ่ชรหน/-งว่ง ต่อมานายสั�ชาต่�ม&หน&$สั�นมากข้/$นจัากการทำ"าการค�า ทำ"าให� น.สั.ร"าไพ่ไมต่�องการสัมรสัด้�ว่ย น.สั.ร"าไพ่จั/งไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายสั�เทำพ่ ในว่�นทำ&- 3 มกราคม ในระหว่างสัมรสันายสั�เทำพ่มอบรถูยนต่� 1 ค�นให�นางร"าไพ่โด้ยเสันหา ต่อมานายสั�เทำพ่ทำราบว่านางร"าไพ่ม&ค�หม�$นอย�แล�ว่แต่กล�บมาจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บต่นเปี9นเร6-องไมถู�กต่�อง นายสั�เทำพ่จั/งจัด้ทำะเบ&ยนหยาก�บนางร"าไพ่ต่ามกฎหมายเชนน&$
ก. ถู�านายสั�ชาต่�ต่�องการฟ้4องนางร"าไพ่เพ่6-อเร&ยกแหว่นหม�$นค6น และเร&ยกคาทำด้แทำนด้�ว่ยในว่�นทำ&- 20 กรกฎาคม จัะทำ"าได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้
ข้. ภายหล�งการหยาหน/-งเด้6อน นายสั�เทำพ่ต่�องการเอารถูยนต่�ทำ&-ให�นางร"าไพ่ไว่�ค6น แต่นางร"าไพ่ไมให�ค6น จัะสัามารถูทำ"าได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1439 เม6-อม&การหม�$นแล�ว่ ถู�าฝ่8ายใด้ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นอ&กฝ่8ายหน/-งม&สั�ทำธี�เร&ยกให�ร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำน ในกรณิ&ทำ&-ฝ่8ายหญ�งเปี9นฝ่8ายผู้�ด้สั�ญญาหม�$นให�ค6นข้องหม�$นแกฝ่8ายชายด้�ว่ย
มาต่รา 1440 คาทำด้แทำนน�$นอาจัเร&ยกได้� ด้�งต่อไปีน&$
(1) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายต่อกายหร6อช6-อเสั&ยงแหงชายหร6อหญ�งน�$น
มาต่รา 1447/1 ว่รรคแรก สั�ทำธี�เร&ยกร�องคาทำด้แทำนต่ามมาต่รา 1439
ให�ม&อาย�คว่ามหกเด้6อนน�บแต่ว่�นทำ&-ผู้�ด้สั�ญญาหม�$น
มาต่รา 1447/2 ว่รรคแรก สั�ทำธี�เร&ยกค6นข้องหม�$นต่ามมาต่รา 1439 ให�ม&อาย�คว่ามหกเด้6อนน�บแต่ว่�นทำ&-ผู้�ด้สั�ญญาหม�$น
มาต่รา 1469 สั�ญญาทำ&-เก&-ยว่ก�บทำร�พ่ย�สั�นใด้ทำ&-สัาม&ภร�ยาได้�ทำ"าไว่�ต่อก�นในระหว่างเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นน�$น ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งจัะบอกล�างเสั&ยในเว่ลาใด้ทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย�หร6อภายในก"าหนด้หน/-งปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9น
สัาม&ภร�ยาก�นก2ได้� แต่ไมกระทำบกระเทำ6อนถู/งสั�ทำธี�ข้องบ�คคลภายนอกผู้��ทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่
ว่�น�จัฉ�ย
ก. การทำ&-นายสั�ชาต่�ทำ"าสั�ญญาหม�$น น.สั.ร"าไพ่ ด้�ว่ยแหว่นเพ่ชรหน/-งว่ง จั/งถู6อเปี9นสั�ญญาหม�$นทำ&-สัมบ�รณิ� ต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก เม6-อได้�คว่ามว่า น.สั.ร"าไพ่ ไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายสั�เทำพ่จั/งเปี9นการผู้�ด้สั�ญญาหม�$นต่ามมาต่รา 1439 นายสั�ชาต่�จั/งสัามารถูฟ้4องเร&ยกข้องหม�$นค6นได้�ต่ามมาต่รา 1439 และฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนในคว่ามเสั&ยหายต่อช6-อเสั&ยงได้� ต่ามมาต่รา 1440(1) เม6-อข้�อเทำ2จัจัร�งปีรากฏิว่านางร"าไพ่จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัว่�นทำ&- 3 มกราคม แต่นายสั�ชาต่�มาฟ้4องเร&ยกข้องหม�$นและคาทำด้แทำนในว่�นทำ&- 20 กรกฎาคม น�$น ไมสัามารถูทำ"าได้� เพ่ราะสั�ทำธี�เร&ยกร�องคาทำด้แทำน และสั�ทำธี�เร&ยกค6นข้องหม�$นต่ามมาต่รา 1439 น�$น จัะต่�องฟ้4องในอาย�คว่าม 6 เด้6อนน�บแต่ว่�นทำ&-ผู้�ด้สั�ญญาหม�$น ทำ�$งน&$ต่ามมาต่รา 1447/1 ว่รรคแรก และมาต่รา 1447/2 ว่รรคแรก
ข้. เม6-อนางร"าไพ่จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนายสั�เทำพ่ และในระหว่างสัมรสัการทำ&-นายสั�เทำพ่มอบรถูยนต่�ให�นางร"าไพ่โด้ยเสันหาน�$นถู6อเปี9นการทำ"าสั�ญญาระหว่างสัมรสัต่ามมาต่รา 1469 เพ่ราะเปี9นสั�ญญาทำ&-เก&-ยว่ก�บทำร�พ่ย�สั�นทำ&-สัาม&ภร�ยาได้�ทำ"าต่อก�นในระหว่างสัมรสั ซึ่/-งต่ามมาต่รา 1469 ก"าหนด้ว่าฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งจัะบอกล�างสั�ญญาเสั&ยในเว่ลาใด้ทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย� หร6อภายในก"าหนด้ 1 ปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นก2ได้� ด้�งน�$นภายหล�งการหยา 1
เด้6อน นายสั�เทำพ่สัามารถูบอกล�างสั�ญญาการให�รถูยนต่�และให�นางร"าไพ่ค6นรถูยนต่�ได้�ต่ามมาต่รา 1469
สัร�ปี
ก. นายสั�ชาต่�ไมสัามารถูฟ้4องเร&ยกแหว่นหม�$นและคาทำด้แทำนได้�
ข้. นายสั�เทำพ่สัามารถูเร&ยกให�นางร"าไพ่ค6นรถูยนต่�ได้�
ข้�อ 2 นายจัอมและนางภาเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นต่ามกฎหมาย ปี�8นายจัอมได้�ให�เง�นนายจัอมจั"านว่น 100,000 บาทำ หล�งจัากทำ&-สัมรสัก�บนางภา นายจัอมน"าเง�นด้�งกลาว่ไปีให�นายสั�งห�เพ่6-อนร�กก��ย6มโด้ยไมได้�ร�บด้อกเบ&$ยซึ่/-งนางภาไมเห2นด้�ว่ย และไมได้�ให�คว่ามย�นยอมในการก��ย6มเง�นแต่อยางใด้ ต่อมานายจัอมได้�น"าเง�นเด้6อนข้องต่นเองทำ&-ได้�มาระหว่างสัมรสัจั"านว่น 200,000
บาทำ ไปีซึ่6$อห��นในบร�ษ�ทำแหงหน/-ง หล�งจัากน�$นนายจัอมได้�น"าห��นด้�งกลาว่ไปีแลกเปีล&-ยนก�บทำ&-ด้�นแปีลงหน/-งข้องนายชาญเพ่6-อนข้องนายจัอม โด้ยทำ&-นางภาไมได้�ร� �เห2นและไมได้�ให�คว่ามย�นยอมในการแลกเปีล&-ยนด้�งกลาว่ ต่อมานางภาได้�ทำราบเร6-องทำ�$งหมด้ นางภาเห2นว่าทำ&-ด้�นแปีลงทำ&-นายจัอมได้�แลกเปีล&-ยนมาน�$นอย�ในทำ"าเลทำ&-ไมด้& นางภาจั/งมาปีร/กษาทำานทำ&-เปี9นผู้��เช&-ยว่ชาญกฎหมายครอบคร�ว่ว่า นางภาจัะฟ้4องศาลข้อเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการให�ก��ย6มเง�นและการแลกเปีล&-ยนด้�งกลาว่หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1471 สั�นสัว่นต่�ว่ได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(3) ทำ&-ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งได้�มาระหว่างสัมรสั โด้ยการร�บมรด้กหร6อโด้ยการให�โด้ยเสันหา
มาต่รา 1473 สั�นสัว่นต่�ว่ข้องค�สัมรสัฝ่8ายใด้ให�ฝ่8ายน�$นเปี9นผู้��จั�ด้การ
มาต่รา 1474 สั�นสัมรสัได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ค�สัมรสัได้�มาระหว่างสัมรสั
มาต่รา 1476 สัาม&และภร�ยาต่�องจั�ด้การสั�นสัมรสัรว่มก�นหร6อได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-งในกรณิ&ด้�งต่อไปีน&$
(1) ข้าย แลกเปีล&-ยน ข้ายฝ่าก ให�เชาซึ่6$อ จั"านอง ปีลด้จั"านอง หร6อโอนสั�ทำธี�จั"านอง ซึ่/-งอสั�งหาร�มทำร�พ่ย�หร6อสั�งหาร�มทำร�พ่ย�ทำ&-อาจัจั"านองได้�
การจั�ด้การสั�นสัมรสันอกจัากกรณิ&ทำ&-บ�ญญ�ต่�ไว่�ในว่รรคหน/-ง สัาม&หร6อภร�ยาจั�ด้การได้�โด้ยม�ต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากอ&กฝ่8ายหน/-ง
ว่�น�จัฉ�ย
เง�นทำ&-นายจัอมได้�ร�บจัากปี�8โด้ยการให�โด้ยเสันหาจั"านว่น 100,000 บาทำ ในระหว่างสัมรสัน�$นถู6อว่าเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนายจัอม ต่ามมาต่รา 1471(3
) นายจัอมจั/งม&อ"านาจัจั�ด้การเง�นด้�งกลาว่ได้�โด้ยล"าพ่�งต่ามมาต่รา 1473
แม�นายจัอมน"าเง�นด้�งกลาว่ไปีให�นายสั�งห�เพ่6-อนร�กก��ย6มโด้ยไมได้�ร�บด้อกเบ&$ย และโด้ยทำ&-นางภาไมเห2นด้�ว่ยและไมได้�ให�คว่ามย�นยอมก2ต่าม นางภาก2จัะ
ฟ้4องศาลข้อเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการให�ก��ย6มเง�นต่ามมาต่รา 1480 ไมได้� (ฎ.337/2530)
สัว่นการทำ&-นายจัอมได้�น"าเง�นเด้6อนข้องต่นเองทำ&-ได้�มาระหว่างสัมรสัจั"านว่น 200,000 บาทำ ซึ่/-งถู6อว่าเปี9นสั�นสัมรสัต่ามมาต่รา 1474(1) ไปีซึ่6$อห��นในบร�ษ�ทำแหงหน/-งน�$น ห��นด้�งกลาว่ก2ถู6อว่าเปี9นสั�นสัมรสัด้�ว่ยเชนก�น แต่การทำ&-นายจัอมน"าห��นทำ&-เปี9นสั�นสัมรสัไปีแลกเปีล&-ยนก�บทำ&-ด้�นแปีลงหน/-งข้องนายชาญไมใชการจั�ด้การสั�นสัมรสัต่ามมาต่รา 1476(1) ทำ&-สัาม&ภร�ยาต่�องจั�ด้การรว่มก�นหร6อต่�องได้�ร�บคว่ามย�นยอมจัากค�สัมรสัอ&กฝ่8ายหน/-ง เพ่ราะไมใชการแลกเปีล&-ยนระหว่างอสั�งหาร�มทำร�พ่ย�ก�บอสั�งหาร�มทำร�พ่ย� หร6ออสั�งหาร�มทำร�พ่ย�ก�บสั�งหาร�มทำร�พ่ย�ทำ&-อาจัจั"านองได้� นายจัอมจั/งจั�ด้การแลกเปีล&-ยนห��นก�บทำ&-ด้�นได้�ต่ามล"าพ่�งโด้ยไมต่�องข้อคว่ามย�นยอมจัากนางภาต่ามมาต่รา 1476 ว่รรคสัอง ด้�งน�$นนางภาจั/งฟ้4องศาลข้อเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการแลกเปีล&-ยนด้�งกลาว่ไมได้�เชนก�น
สัร�ปี นางภาจัะฟ้4องศาลข้อเพ่�กถูอนน�ต่�กรรมการให�ก��ย6มเง�นและการแลกเปีล&-ยนห��นก�บทำ&-ด้�นไมได้�
ข้�อ 3 นายปีร&ชาและนางน�ต่�มา เปี9นสัาม&ภร�ยาทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมาย นางน�ต่�มาทำราบว่านายปีร&ชาได้�ไปีอ�ปีการะเล&$ยงด้�นายสั�ร&ย�ฉ�นภร�ยา นางน�ต่�มาจั/งฟ้4องหยาในระหว่างทำ&-ศาลก"าล�งด้"าเน�นกระบว่นการพ่�จัารณิา นายปีร&ชาได้�ข้อให�นางน�ต่�มาถูอนฟ้4องโด้ยสั�ญญายกเง�น 1 ล�านบาทำ ซึ่/-งเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องต่นให�แกนางน�ต่�มาและสั�ญญาว่าต่นจัะไมไปีย�งเก&-ยว่ก�บนายสั�ร&ย�อ&ก นางน�ต่�มาจั/งยอมถูอนฟ้4อง ต่อมานายปีร&ชาก2ได้�ไปีย�งเก&-ยว่ก�บนายสั�ร&ย�อ&กจันนางน�ต่�มาทำนไมได้�จั/งมาฟ้4องหยาอ&กคร�$ง นายปีร&ชาต่อสั��ว่าเร6-องน&$นางน�ต่�มาได้�ให�อภ�ยต่นแล�ว่ จั/งไมเปี9นเหต่�หยา
1 อยากทำราบว่าข้�อต่อสั��ข้องนายปีร&ชาฟ้Cงข้/$นหร6อไม
2 นายปีร&ชาจัะเร&ยกเง�น 1 ล�านบาทำค6นได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1469 สั�ญญาทำ&-เก&-ยว่ก�บทำร�พ่ย�สั�นใด้ทำ&-สัาม&ภร�ยาได้�ทำ"าไว่�ต่อก�นในระหว่างเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นน�$น ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งจัะบอกล�างเสั&ยในเว่ลาใด้ทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย�หร6อภายในก"าหนด้หน/-งปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นก2ได้� แต่ไมกระทำบกระเทำ6อนถู/งสั�ทำธี�ข้องบ�คคลภายนอกผู้��ทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่
มาต่รา 1516 เหต่�ฟ้4องหยาม&ด้�งต่อไปีน&$
(1) สัาม&หร6อภร�ยาอ�ปีการะเล&$ยงด้�หร6อยกยองผู้��อ6-นฉ�นภร�ยาหร6อสัาม& เปี9นช� �หร6อม&ช� �หร6อรว่มปีระเว่ณิ&ก�บผู้��อ6-นเปี9นอาจั�ณิอ&กฝ่8ายหน/-งฟ้4องหยาได้�
มาต่รา 1518 สั�ทำธี�ฟ้4องหยายอมหมด้ไปีในเม6-อฝ่8ายทำ&-ม&สั�ทำธี�ฟ้4องหยาได้�กระทำ"าการอ�นแสัด้งให�เห2นว่าได้�ให�อภ�ยในการกระทำ"าข้องอ&กฝ่8ายหน/-งซึ่/-งเปี9นเหต่�ให�เก�ด้สั�ทำธี�ฟ้4องหยาน�$นแล�ว่
ว่�น�จัฉ�ย
1 ข้�อต่อสั��ข้องนายปีร&ชาทำ&-ว่านางน�ต่�มาได้�ให�อภ�ยต่นแล�ว่ฟ้Cงไมข้/$น เพ่ราะการอภ�ยน�$นนางน�ต่�มาได้�อภ�ยการกระทำ"าทำ&-นายปีร&ชาได้�ไปีอ�ปีการะเล&$ยงด้�นายสั�ร&ย�ฉ�นภร�ยาโด้ยการถูอนฟ้4อง เม6-อปีรากฏิว่าหล�งจัากนางน�ต่�มาถูอนฟ้4องแล�ว่ นายปีร&ชาย�งคงไปีย�งเก&-ยว่ก�บนายสั�ร&ย�อ&ก ทำ�$งการทำ&-นางน�ต่�มายอมถูอนฟ้4องในคด้&กอนทำ&-นางน�ต่�มาฟ้4องหยานายปีร&ชาน�$นก2เปี9นเพ่ราะนายปีร&ชาต่กลงเง6-อนไข้ว่าจัะไมย�งเก&-ยว่ก�บนายสั�ร&ย�อ&ก เม6-อนายปีร&ชาไมปีฏิ�บ�ต่�ต่ามเง6-อนไข้ ย�งคงอย�ก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาก�บผู้��อ6-น จั/งม�ใชกรณิ&ทำ&-นางน�ต่�มายอมให�อภ�ยนายปีร&ชาต่ลอด้ไปี ต่ามมาต่รา 1518 การกระทำ"าข้องนายปีร&ชาจั/งเปี9นเหต่�ฟ้4องหยาได้�ต่ามมาต่รา 1516(1) (ฎ.173/2540)
2 การทำ&-นายปีร&ชาสั�ญญายกเง�น 1 ล�านให�ก�บนางน�ต่�มาน�$น เปี9นสั�ญญาระหว่างสัมรสั ต่ามมาต่รา 1469 เพ่ราะเปี9นสั�ญญาทำ&-เก&-ยว่ก�บทำร�พ่ย�สั�นใด้ๆทำ&-สัาม&ภร�ยาได้�ทำ"าต่อก�นในระหว่างเปี9นสัาม&ภร�ยาก�น (ศาลย�งม�ได้�พ่�พ่ากษาให�หยาก�น) ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งจัะบอกลเกเสั&ยในเว่ลาทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย� หร6อภายใน 1 ปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นก2ได้� ด้�งน�$นนายปีร&ชาสัามารถูเร&ยกเง�น 1
ล�านบาทำค6นได้�
สัร�ปี
1 ข้�อต่อสั��ข้องนายปีร&ชาฟ้Cงไมข้/$น
2 นายปีร&ชาเร&ยกเง�น 1 ล�านบาทำค6นได้�
ข้�อ 4 นายไกและนางไข้อย�ก�นรว่มก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาจันนางไข้ต่�$งครรภ� นายไกจั/งไปีก��เง�นนายด้"ามา 5 แสันบาทำ เพ่6-อใช�ในการคลอด้ข้องนางไข้และต่อเต่�มบ�านข้องนายไกเพ่6-อใช�อย�อาศ�ยรว่มก�นก�บนางไข้ หล�งจัากคลอด้ ด้.ช.หน/-ง นายไกและนางไข้ได้�ไปีจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�น ห�าเด้6อนต่อมานางไข้ก2คลอด้บ�ต่รอ&กคนหน/-งค6อ สัอง ต่อมานายด้"าทำว่งเง�น 5 แสันบาทำจัากนางไข้ๆ ปีฏิ�เสัธี
1 ด้.ช.หน/-งและสัองเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องใคร ต่�$งแต่เม6-อใด้
2 หน&$นายด้"า 5 แสันบาทำ นายไกและนางไข้จัะต่�องร�บผู้�ด้ชอบอยางไร เพ่ราะเหต่�ใด้
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1488 ถู�าสัาม&หร6อภร�ยาต่�องร�บผู้�ด้เปี9นสัว่นต่�ว่เพ่6-อช"าระหน&$ทำ&-กอไว่�กอนหร6อระหว่างสัมรสัให�ช"าระหน&$น� $นด้�ว่ยสั�นสัว่นต่�ว่ข้องฝ่8ายน�$นกอน เม6-อไมพ่อจั/งให�ช"าระด้�ว่ยสั�นสัมรสัทำ&-เปี9นสัว่นข้องฝ่8ายน�$น
มาต่รา 1489 ถู�าสัาม&ภร�ยาเปี9นล�กหน&$ร ว่มก�น ให�ช"าระหน&$น� $นจัากสั�นสัมรสัและสั�นสัว่นต่�ว่ข้องทำ�$งสัองฝ่8าย
มาต่รา 1490 หน&$ทำ&-สัาม&ภร�ยาเปี9นล�กหน&$ร ว่มก�นน�$น ให�รว่มถู/งหน&$ทำ&-สัาม&หร6อภร�ยากอให�เก�ด้ข้/$นในระหว่างสัมรสัด้�งต่อไปีน&$
(1) หน&$เก&-ยว่แกการจั�ด้การบ�านเร6อนและจั�ด้หาสั�-งจั"าเปี9นสั"าหร�บครอบคร�ว่ การอ�ปีการะเล&$ยงด้�ต่ลอด้ถู/งการร�กษาพ่ยาบาล
บ�คคลในครอบคร�ว่และการศ/กษาข้องบ�ต่รต่ามสัมคว่รแกอ�ต่ภาพ่
มาต่รา 1536 ว่รรคแรก เด้2กเก�ด้แต่หญ�งข้ณิะเปี9นภร�ยาชายหร6อภายในสัามร�อยว่�นน�บแต่ว่�นทำ&-การสัมรสัสั�$นสั�ด้ลง ให�สั�นน�ษฐานไว่�กอนว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องชายผู้��เปี9นสัาม& หร6อเคยเปี9นสัาม&แล�ว่แต่กรณิ&
มาต่รา 1546 เด้2กเก�ด้จัากหญ�งทำ&-ม�ได้�ม&การสัมรสัก�บชายให�ถู6อว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องหญ�งน�$น เว่�นแต่จัะม&กฎหมายบ�ญญ�ต่�ไว่�เปี9นอยางอ6-น
มาต่รา 1547 เด้2กเก�ด้จัากบ�ด้ามารด้าทำ&-ม�ได้�สัมรสัก�น จัะเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายต่อเม6-อบ�ด้ามารด้าได้�สัมรสัก�นในภายหล�งหร6อบ�ด้าได้�จัด้ทำะเบ&ยนว่าเปี9นบ�ต่รหร6อศาลพ่�พ่ากษาว่าเปี9นบ�ต่ร
มาต่รา 1557 การเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายต่ามมาต่รา 1547 ให�ม&ผู้ลน�บแต่ว่�นทำ&-เด้2กเก�ด้ แต่ทำ�$งน&$จัะอ�างเปี9นเหต่�เสั6-อมสั�ทำธี�ข้องบ�คคลภายนอกผู้��ทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่ในระหว่างเว่ลาต่�$งแต่เก�ด้จันถู/งเว่ลาทำ&-บ�ด้ามารด้าได้�สัมรสัก�นหร6อบ�ด้าได้�จัด้ทำะเบ&ยนว่าเปี9นบ�ต่รหร6อศาลพ่�พ่ากษาถู/งทำ&-สั�ด้ว่าเปี9นบ�ต่รไมได้�
ว่�น�จัฉ�ย
1 ด้.ช.หน/-งเปี9นบ�ต่รข้องนายไกและนางไข้ซึ่/-งเก�ด้กอนทำ&-บ�ด้ามารด้าจัะได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�น ด้�งน�$นด้.ช.หน/-งจั/งเปี9นบ�ต่รทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนางไข้น�บแต่คลอด้และอย�รอด้เปี9นมารก ต่ามมาต่รา 1546 ทำ&-ว่า เด้2กเก�ด้จัากหญ�งทำ&-ม�ได้�สัมรสัก�บชาย ให�ถู6อว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องหญ�งน�$น และเม6-อนายไกและนางไข้จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�นภายหล�ง ด้.ช.หน/-งจั/งเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายไกบ�ด้าน�บแต่ว่�นทำ&- ด้.ช.หน/-งเก�ด้ แต่ทำ�$งน&$จัะอ�างเปี9นเหต่�ให�เสั6-อมสั�ทำธี�ข้องบ�คคลภายนอกผู้��ทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่ในระหว่างเว่ลาต่�$งแต่ ด้.ช.หน/-งเก�ด้จันถู/งเว่ลาทำ&-บาด้ามารด้าได้�สัมรสัก�นไมได้� ต่ามมาต่รา 1547 ปีระกอบมาต่รา 1557
สัว่นสัองน�$นเปี9นบ�ต่รทำ&-เก�ด้เม6-อบ�ด้ามารด้าจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�นแล�ว่ (เก�ด้ระหว่างสัมรสั) จั/งเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายไกและนางไข้น�บแต่คลอด้และอย�รอด้เปี9นทำารก ต่ามมาต่รา 1536 ว่รรคแรก
2 หน&$เง�นก��จั"านว่น 5 แสันบาทำ ทำ&-นายไกไปีก��ย6มมาจัากนายด้"า เปี9นหน&$สัว่นต่�ว่ข้องนายด้"าต่ามมาต่รา 1488 เพ่ราะเปี9นหน&$ทำ&-นายไกได้�กอข้/$นกอนจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสั แม�จัะม&ว่�ต่ถู�ปีระสังค�เพ่6-อใช�คลอด้บ�ต่รและต่อเต่�มบ�านเพ่6-อใช�เปี9นทำ&-อย�อาศ�ยข้องครอบคร�ว่ ก2ไมทำ"าให�เปี9นหน&$ร ว่มต่ามมาต่รา 1490(1) อ�นจัะทำ"าให�สัาม&ภร�ยาต่�องร�บผู้�ด้รว่มก�นต่ามมาต่รา 1489 ได้� เพ่ราะหน&$ร ว่มระหว่างสัาม&ภร�ยาจัะต่�องเก�ด้ข้/$นระหว่างสัมรสัเทำาน�$น ด้�งน�$นหน&$เง�นก��จั"านว่น 5 แสันบาทำน&$นายไกต่�องร�บผู้�ด้ชอบแต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่
สัร�ปี
1 ด้.ช.หน/-งเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนางไข้ น�บแต่คลอด้และอย�รอด้เปี9นทำารก ต่ามมาต่รา 1546 และเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายไก น�บแต่คลอด้และอย�รอด้เปี9นทำารก ต่ามมาต่รา 1547 ปีระกอบมาต่รา 1557
2 หน&$เง�นก��จั"านว่น 5 แสันบาทำ นายไกต่�องร�บผู้�ด้ชอบแต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่
ข้�อ 1 นายสัมค�ด้และ น.สั.มณิ& เปี9นเพ่6-อนเร&ยนหน�งสั6อด้�ว่ยก�นทำ&-กร�งเทำพ่ฯ ในว่�นปี ใหม นายสัมค�ด้ได้�ให�แหว่นเพ่ชร น.สั.มณิ& หน/-งว่ง และทำ�$งสัองได้�ต่กลงว่างแผู้นช&ว่�ต่ในอนาคต่ทำ&-จัะสัมรสัก�น น.สั.มณิ&กล�บบ�านทำ&-จั�งหว่�ด้เลย บ�ด้ามารด้าให� น.สั.มณิ&ทำ"าสั�ญญาหม�$นก�บ นายจั�ฑ์า ด้�ว่ยแหว่นเพ่ชรหน/-งว่ง น.สั.มณิ&สัน�ทำสันมก�บนายจั�ฑ์าอยางรว่ด้เร2ว่ จันม&คว่ามสั�มพ่�นธี�ทำางเพ่ศก�นโด้ยนายจั�ฑ์าไมทำราบว่า น.สั.มณิ&ม&นายสัมค�ด้อย�กอนแล�ว่ เม6-อนายสัมค�ด้ทำราบก2ไมพ่อใจัต่�องการฟ้4องเร&ยกแหว่นเพ่ชรค6นจัาก น.สั.มณิ& และฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายจั�ฑ์า เชนน&$ จัะสัามารถูทำ"าได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1437 ว่รรคแรก การหม�$นจัะสัมบ�รณิ�เม6-อฝ่8ายชายได้�สังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�งเพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$น
มาต่รา 1439 เม6-อม&การหม�$นแล�ว่ ถู�าฝ่8ายใด้ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นอ&กฝ่8ายหน/-งม&สั�ทำธี�เร&ยกให�ร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำน ในกรณิ&ทำ&-ฝ่8ายหญ�งเปี9นฝ่8ายผู้�ด้สั�ญญาหม�$นให�ค6นข้องหม�$นแกฝ่8ายชายด้�ว่ย
มาต่รา 1442 ในกรณิ&ม&เหต่�สั"าค�ญอ�นเก�ด้แกหญ�งค�หม�$น ทำ"าให�ชายไมสัมคว่รสัมรสัก�บหญ�งน�$น ชายม&สั�ทำธี�บอกเล�กสั�ญญาหม�$นได้�และให�หญ�งค6นข้องหม�$นแกชาย
มาต่รา 1445 ชายหร6อหญ�งค�หม�$นอาจัเร&ยกคาทำด้แทำนจัากผู้��ซึ่/-งได้�รว่มปีระเว่ณิ&ก�บค�หม�$นข้องต่นโด้ยร� �หร6อคว่รจัะร� �ถู/งการหม�$นน�$น เม6-อได้�บอกเล�กสั�ญญาหม�$นต่ามมาต่รา 1442 หร6อมาต่รา 1443 แล�ว่แต่กรณิ&
ว่�น�จัฉ�ย
การทำ&-นายสัมค�ด้ให�แหว่นเพ่ชรแก น.สั.มณิ& ในว่�นปี ใหม ถู6อเปี9นการให�โด้ยเสันหา ต่ามมาต่รา 521 ไมกอให�เก�ด้เปี9นสั�ญญาหม�$นต่ามมาต่รา 1437
ว่รรคแรกแต่อยางใด้ แม�จัะม&การสังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นให�แกหญ�ง แต่ก2ไมอาจัฟ้Cงได้�ว่าให�เพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$น นายสัมค�ด้จั/งฟ้4องเร&ยกแหว่นหม�$นค6นฐานผู้�ด้สั�ญญาหม�$นต่ามมาต่รา 1439 หร6อจัะอ�างเหต่�บอกเล�กสั�ญญาหม�$นต่ามมาต่รา 1442 ไมได้�เพ่ราะไมม&การหม�$นเก�ด้ข้/$นน�-นเอง
ด้�งน�$น นายสัมค�ด้จัะฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายจั�ฑ์า เพ่ราะได้�รว่มปีระเว่ณิ&ก�บหญ�งค�หม�$นโด้ยร� �หร6อคว่รจัะร� �ว่าหญ�งได้�หม�$นก�บชายค�หม�$นแล�ว่
ต่ามมาต่รา 1445 ไมได้� เพ่ราะนายจั�ฑ์าไมทำราบว่านายสัมค�ด้เปี9นแฟ้นก�บ น.สั.มณิ& และไมม&การหม�$นเก�ด้ข้/$น จั/งไมสัามารถูปีร�บใช�บทำมาต่รา 1445
ได้�
สัร�ปี นายสัมค�ด้ไมสัามารถูฟ้4องเร&ยกแหว่นหม�$นค6นจัาก น.สั.มณิ& และไมสัามารถูเร&ยกคาทำด้แทำนจัากนายจั�ฑ์าได้�
ข้�อ 2 นายเทำพ่และนางพ่�ณิเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นต่ามกฎหมาย หล�งจัากสัมรสั นายเทำพ่ได้�อ�ปีสัมบทำเปี9นพ่ระภ�กษ�ในระหว่างทำ&-พ่ระภ�กษ�เทำพ่อ�ปีสัมบทำอย� นางพ่�ณิปีระสับอ�บ�ต่�เหต่�จัากการทำ"างาน นายจั�างปีลด้นางพ่�ณิออกจัากงาน โด้ยนางพ่�ณิได้�ร�บเง�นคาชด้เชยจัากนายจั�างมาจั"านว่น 100,000 บาทำ ต่อมาพ่ระภ�กษ�เทำพ่สั/กจัากสัมณิเพ่ศ นายเทำพ่ได้�ให�ทำ&-ด้�นทำ&-นายเทำพ่ซึ่6$อไว่�กอนสัมรสัก�บนางพ่�ณิ โด้ยทำ"าเปี9นหน�งสั6อและจัด้ทำะเบ&ยนต่อพ่น�กงานเจั�าหน�าทำ&- หล�งจัากน�$นนายเทำพ่และนางพ่�ณิม&ปีCญหาในช&ว่�ต่สัมรสั ทำ�$งสัองปีระสังค�จัะหยาก�น ด้�งน&$ ให�ทำานว่�น�จัฉ�ยว่า
ก. ถู�านายเทำพ่และนางพ่�ณิหยาก�น เง�นคาชด้เชยทำ&-นางพ่�ณิได้�ร�บมา 100,000 บาทำ นางพ่�ณิจัะต่�องแบงเง�นด้�งกลาว่น&$ให�ก�บนายเทำพ่หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้
ข้. ถู�าหล�งจัากทำ&-ทำ�$งสัองหยาก�นได้� 6 เด้6อน นายเทำพ่จัะบอกล�างการให�ทำ&-ด้�นแกนางพ่�ณิได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1469 สั�ญญาทำ&-เก&-ยว่ก�บทำร�พ่ย�สั�นใด้ทำ&-สัาม&ภร�ยาได้�ทำ"าไว่�ต่อก�นในระหว่างเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นน�$น ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งจัะบอกล�างเสั&ยในเว่ลาใด้ทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย�หร6อภายในก"าหนด้หน/-งปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นก2ได้� แต่ไมกระทำบกระเทำ6อนถู/งสั�ทำธี�ข้องบ�คคลภายนอกผู้��ทำ"าการโด้ยสั�จัร�ต่
มาต่รา 1474 สั�นสัมรสัได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ค�สัมรสัได้�มาระหว่างสัมรสั
มาต่รา 1533 เม6-อหยาก�นให�แบงสั�นสัมรสัให�ชายและหญ�งได้�สัว่นเทำาก�น
ว่�น�จัฉ�ย
ก. เง�นคาชด้เชยจั"านว่น 100,000 บาทำ เปี9นเง�นทำ&-นายจั�างให�แกนางพ่�ณิต่ามสั�ทำธี�ทำ&-นางพ่�ณิพ่/งได้�ต่ามกฎหมาย ไมใชเปี9นเง�นทำ&-นายจั�างให�นางพ่�ณิโด้ยเสันหา แม�นางพ่�ณิได้�เง�นคาชด้เชยมาในระหว่างทำ&-นายเทำพ่อ�ปีสัมบทำอย�ก2ต่าม ก2ถู6อว่าเปี9นทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ได้�มาในระหว่างสัมรสั เพ่ราะการอ�ปีสัมบทำไมทำ"าให�การสัมรสัสั�$นสั�ด้ลง เง�นจั"านว่นด้�งกลาว่จั/งเปี9นสั�นสัมรสัต่ามมาต่รา 1474(1) ด้�งน�$น ถู�านายเทำพ่และนางพ่�ณิหยาก�น นางพ่�ณิจัะต่�องแบงเง�นคาชด้เชยด้�งกลาว่ให�ก�บนายเทำพ่คร/-งหน/-งต่ามมาต่รา 1553 (ฎ.93/2531)
ข้. การทำ&-นายเทำพ่ได้�ให�ทำ&-ด้�นทำ&-นายเทำพ่ซึ่6$อไว่�กอนสัมรสัอ�นเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนายเทำพ่ต่ามมาต่รา 1471(1) ให�ก�บนางพ่�ณิถู6อว่าเปี9นสั�ญญาระหว่างสัมรสั นายเทำพ่ม&สั�ทำธี�ทำ&-จัะบอกล�างสั�ญญาระหว่างสัมรสัน&$ในเว่ลาใด้ก2ได้�ระหว่างทำ&-เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นอย� หร6อภายใน 1 ปี น�บแต่ว่�นทำ&-ข้าด้จัากการเปี9นสัาม&ภร�ยาก�นก2ได้� ต่ามมาต่รา 1469
ด้�งน�$น เม6-อทำ�$งสัองหยาก�นได้�เพ่&ยง 6 เด้6อน นายเทำพ่จั/งบอกล�างการให�ทำ&-ด้�นแกนางพ่�ณิได้�
สัร�ปี
ก. เง�นคาชด้เชย นางพ่�ณิต่�องแบงแกนายเทำพ่คร/-งหน/-ง
ข้. นายเทำพ่บอกล�างการให�ทำ&-ด้�นแกนางพ่�ณิได้�
ข้�อ 3 ก จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บ ข้ กอนจัด้ทำะเบ&ยน ก ม&รถูยนต่� 1 ค�น เง�นฝ่ากในธีนาคาร 1 แสันบาทำ ในระหว่างสัมรสั ก ข้ายรถู และน"าเง�นทำ&-ได้�มารว่มก�บเง�นทำ&-ฝ่ากในธีนาคาร ซึ่6$อรถูยนต่�ให� ข้ เปี9นข้องข้ว่�ญว่�นครบรอบแต่งงาน ข้ณิะเด้&ยว่ก�น ข้ ได้�ร�บมรด้กเปี9นสัว่น 1 แปีลงจัากบ�ด้าต่น ทำ�$งสัองข้�ด้ใจัก�นต่กลงหยาก�น นอกจัากทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ว่าไว่�ข้�างต่�น ย�งม&รายได้�จัากการทำ"าสัว่นเปี9นเง�น 20,000 บาทำ ให�ทำานแบงทำร�พ่ย�สั�นให�แกคนทำ�$งสัอง
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1471 สั�นสัว่นต่�ว่ได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งม&อย�กอนสัมรสั
(3) ทำ&-ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งได้�มาระหว่างสัมรสั โด้ยการร�บมอบมรด้กหร6อโด้ยการให�โด้ยเสันหา
มาต่รา 1472 ว่รรคแรก สั�นสัว่นต่�ว่น�$น ถู�าได้�แลกเปีล&-ยนเปี9นทำร�พ่ย�สั�นอ6-นก2ด้& ซึ่6$อทำร�พ่ย�สั�นอ6-นมาก2ด้& หร6อข้ายได้�เปี9นเง�นมาก2ด้& ทำร�พ่ย�สั�นอ6-นหร6อเง�นทำ&-ได้�มาน�$นเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่
มาต่รา 1474 สั�นสัมรสัได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ค�สัมรสัได้�มาระหว่างสัมรสั
มาต่รา 1533 เม6-อหยาก�นให�แบงสั�นสัมรสัให�ชายและหญ�งได้�สัว่นเทำาก�น
ว่�น�จัฉ�ย
รถูยนต่�และเง�นฝ่ากในธีนาคาร 1 แสันบาทำ เปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนาย ก.
เพ่ราะเปี9นทำร�พ่ย�สั�นทำ&-นาย ก. ม&อย�กอนสัมรสั ต่ามมาต่รา 1471(1)
สั"าหร�บรถูยนต่�ซึ่/-งเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่น�$น เม6-อข้ายได้�เง�นมา เง�นทำ&-ได้�มาน�$นก2เปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้อง ก. ต่ามมาต่รา 1472 ว่รรคแรก แม�จัะทำ"าการข้ายและได้�เง�นมาในระหว่างสัมรสัก2ต่าม
การทำ&- ก. น"าเง�นทำ&-ได้�จัากการข้ายรถูซึ่/-งเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่มารว่มก�บเง�นทำ&-ฝ่ากในธีนาคารซึ่/-งเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่เชนก�นไปีซึ่6$อรถูยนต่�ให� ข้. รถูยนต่�ทำ&-ซึ่6$อมาน�$นยอมเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้อง ก. ต่ามมาต่รา 1472 ว่รรคแรก เม6-อ ก. ยกรถูยนต่�ให� ข้. รถูยนต่�จั/งเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้อง ข้. ต่ามมาต่รา 1471(3)
เพ่ราะ ข้. ได้�มาระหว่างสัมรสัโด้ยการให�โด้ยเสันหา
สัว่นสัว่น 1 แปีลงน�$น ข้. ได้�ร�บมรด้กมาในระหว่างสัมรสั จั/งเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ ต่ามมาต่รา 1471(3) และรายได้�จัากการทำ"าสัว่นเปี9นทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ค�สัมรสัได้�มาระหว่างสัมรสั จั/งเปี9นสั�นสัมรสั ต่ามมาต่รา 1474(1) ซึ่/-งสั�นสัมรสัน&$เม6-อหยาก�นให�แบงชายและหญ�งเทำาก�น ต่ามมาต่รา 1533
ข้�อ 4 นายไกและนางไข้เปี9นสัาม&ภร�ยาก�นโด้ยชอบด้�ว่ยกฎหมาย และม&บ�ต่รด้�ว่ยก�นค6อหน/-ง หล�งจัากน�$นไมนานนายไกก2ไปีม&เพ่ศสั�มพ่�นธี�ก�บนางข้ว่ด้และม&บ�ต่รด้�ว่ยก�นค6อสัอง นายไกสั"าน/กผู้�ด้ทำ&-เปี9นเหต่�ทำ"าให�นางไข้เสั&ยใจัจันข้อไปีบว่ชช& เว่ลาผู้านไปีปี กว่าแล�ว่ก2ไมยอมสั/ก ไปีข้อร�องให�สั/กเพ่6-อมาต่�$งต่�นช&ว่�ต่ใหมด้�ว่ยก�นก2ไมยอม
ก. นายไกฟ้4องหยานางไข้ได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้
ข้. หน/-งและสัอง เปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องใครน�บต่�$งแต่เม6-อใด้
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1516 เหต่�ฟ้4องหยาม&ด้�งต่อไปีน&$
(4) สัาม&หร6อภร�ยาจังใจัละทำ�$งร�างอ&กฝ่8ายหน/-งไปีเก�นหน/-งปี อ&กฝ่8ายหน/-งน�$นฟ้4องหยาได้�
(4/2) สัาม&และภร�ยาสัม�ครใจัแยกก�นอย�เพ่ราะเหต่�ไมอาจัอย�ร ว่มก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาได้�โด้ยปีกต่�สั�ข้ต่ลอด้มาเก�นสัามปี หร6อแยกก�นอย�ต่ามค"าสั�-งข้องศาลเปี9นเว่ลาเก�นสัามปี ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งฟ้4องหยาได้�
มาต่รา 1536 ว่รรคแรก เด้2กเก�ด้แต่หญ�งข้ณิะเปี9นภร�ยาชายหร6อภายในสัามร�อยว่�นน�บแต่ว่�นทำ&-การสัมรสัสั�$นสั�ด้ลง ให�สั�นน�ษฐานไว่�กอนว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องชายผู้��เปี9นสัาม& หร6อเคยเปี9นสัาม&แล�ว่แต่กรณิ&
มาต่รา 1546 เด้2กเก�ด้จัากหญ�งทำ&-ม�ได้�ม&การสัมรสัก�บชายให�ถู6อว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องหญ�งน�$น เว่�นแต่จัะม&กฎหมายบ�ญญ�ต่�ไว่�เปี9นอยางอ6-น
ว่�น�จัฉ�ย
ก. นายไกจัะฟ้4องหยานางไข้โด้ยอาศ�ยบทำบ�ญญ�ต่�มาต่รา 1516
(4) ไมได้� เพ่ราะการทำ&-นางไข้ไปีบว่ชช&ได้�ข้ออน�ญาต่นายไกแล�ว่ แม�เว่ลาจัะผู้านไปีปี กว่าแล�ว่ก2ต่าม ก2ไมถู6อว่านางไข้จังใจัละทำ�$งนายไกไปีเก�นกว่า 1 ปี
แต่อยางไรก2ต่ามกรณิ&น&$ถู6อได้�ว่านายไกและนางไข้สัม�ครใจัแยกก�นอย� เพ่ราะเหต่�ทำ&-ไมอาจัอย�ร ว่มก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาได้�โด้ยปีกต่�สั�ข้ ซึ่/-งจัะน"าไปีเปี9นเหต่�ฟ้4องหยาได้�เม6-อสัาม&ภร�ยาแยกก�นอย�เก�น 3 ปี แล�ว่ ต่ามมาต่รา 1516(4
/2) เม6-อข้�อเทำ2จัจัร�งปีรากฏิว่าเว่ลาผู้านไปีเพ่&ยงปี กว่า นายไกจั/งไมอาจัยกเหต่�น&$ไปีเปี9นเหต่�ฟ้4องหยาได้�
ข้. หน/-งเปี9นบ�ต่รทำ&-เก�ด้ระหว่างสัมรสัจัากบ�ด้ามารด้าทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมาย หน/-งจั/งเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายไกและนางไข้ น�บแต่คลอด้และอย�รอด้เปี9นทำารก ต่ามมาต่รา 1536 ว่รรคแรก
สัว่นสัองน�$นเก�ด้จัากนายไกและนางข้ว่ด้ ซึ่/-งม�ได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�น จั/งเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนางข้ว่ด้แต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่น�บแต่คลอด้และอย�รอด้เปี9นทำารก ต่ามมาต่รา 1546
สัร�ปี
ก. นายไกฟ้4องหยานางไข้ไมได้�
ข้. หน/-งเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายไกและนางไข้ สัว่นสัองเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนางข้ว่ด้แต่เพ่&ยงผู้��เด้&ยว่
ข้�อ 1 ในว่�นทำ&-หม�$นหมายน�$นนายถูว่�ลได้�หม�$น น.สั.ช�ศร&ด้�ว่ยแหว่นเพ่ชรหน/-งว่งซึ่/-งเปี9นมรด้กต่กทำอด้ข้องครอบคร�ว่จั/งข้อให�ด้�แลร�กษาไว่�อยางระม�ด้ระว่�ง และต่กลงจัะให�เง�นอ&ก 2 แสันบาทำเปี9นข้องหม�$น หน/-งเด้6อน
ต่อมา น.สั.ช�ศร&ม&คว่ามจั"าเปี9นในเร6-องหน&$สั�นจั/งข้ายแหว่นเพ่ชรเพ่6-อน"าเง�นมาช"าระหน&$ นายถูว่�ลจั/งไมให�เง�นอ&ก 2 แสันบาทำต่ามสั�ญญา และม&คว่ามไมพ่อใจั น.สั.ช�ศร&มากจั/งไมยอมสัมรสัด้�ว่ย นายถูว่�ลข้อให� น.สั.ช�ศร&น"าแหว่นมาค6น สัว่น น.สั.ช�ศร&ฟ้4องนายถูว่�ลให�สังมอบเง�น 2 แสันบาทำ ต่ามสั�ญญาและฟ้4องเร&ยกคาทำด้แทำนเน6-องจัากการเต่ร&ยมการสัมรสัจั"านว่น 50,000 บาทำ เชนน&$ ทำานเห2นว่านายถูว่�ลและ น.สั.ช�ศร&จัะสัามารถูทำ"าได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1437 ว่รรคแรกและว่รรคสัอง การหม�$นจัะสัมบ�รณิ�เม6-อฝ่8ายชายได้�สังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นอ�นเปี9นข้องหม�$นให�แกหญ�งเพ่6-อเปี9นหล�กฐานว่าจัะสัมรสัก�บหญ�งน�$น
เม6-อหม�$นแล�ว่ให�ข้องหม�$นต่กเปี9นสั�ทำธี�แกหญ�ง
มาต่รา 1439 เม6-อม&การหม�$นแล�ว่ ถู�าฝ่8ายใด้ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นอ&กฝ่8ายหน/-งม&สั�ทำธี�เร&ยกให�ร�บผู้�ด้ใช�คาทำด้แทำน ในกรณิ&ทำ&-ฝ่8ายหญ�งเปี9นฝ่8ายผู้�ด้สั�ญญาหม�$นให�ค6นข้องหม�$นแกฝ่8ายชายด้�ว่ย
มาต่รา 1440 คาทำด้แทำนน�$นอาจัเร&ยกได้� ด้�งต่อไปีน&$
(2) ทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายเน6-องจัากการทำ&-ค�หม�$น บ�ด้ามารด้า หร6อบ�คคลผู้��กระทำ"าการในฐานะเชนบ�ด้ามารด้าได้�ใช�จัายหร6อต่�องต่กเปี9นล�กหน&$เน6-องจัากในการเต่ร&ยมการสัมรสัโด้ยสั�จัร�ต่และต่ามสัมคว่ร
ว่�น�จัฉ�ย
การหม�$นจัะทำ"าได้�โด้ยการสังมอบหร6อโอนทำร�พ่ย�สั�นทำ&-เปี9นข้องหม�$นต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก และต่กเปี9นสั�ทำธี�แกหญ�งต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคสัอง เม6-อได้�คว่ามว่านายถูว่�ลได้�หม�$น น.สั.ช�ศร&ด้�ว่ยแหว่นเพ่ชรหน/-งว่งจั/งถู6อว่าสั�ญญาหม�$นสัมบ�รณิ� แหว่นหม�$นจั/งต่กเปี9นสั�ทำธี�ข้อง น.สั.ช�ศร&ทำ&-จัะจั"าหนายจัายโอนอยางใด้ๆก2ได้� ด้�งน�$น น.สั.ช�ศร&จั/งม&สั�ทำธี�ข้ายแหว่นหม�$นได้�
เม6-อนายถูว่�ลไมยอมสัมรสัด้�ว่ยจั/งถู6อว่าเปี9นผู้��ผู้�ด้สั�ญญาหม�$นต่ามมาต่รา 1439 น.สั.ช�ศร&ม&สั�ทำธี�เร&ยกคาทำด้แทำนคว่ามเสั&ยหายเน6-องจัากการเต่ร&ยมการสัมรสัโด้ยสั�จัร�ต่และต่ามสัมคว่รได้�ต่ามมาต่รา 1440(2)
สัว่นเง�น 2 แสันบาทำน�$น นายถูว่�ลย�งไมได้�สังมอบให� จั/งไมใชข้องหม�$นต่ามมาต่รา 1437 ว่รรคแรก (ฎ.1852/2506) น.สั.ช�ศร&จั/งเร&ยกเง�นน&$จัากนายถูว่�ลในฐานะข้องหม�$นไมได้�
สัร�ปี น.สั.ช�ศร&ม&สั�ทำธี�ข้ายแหว่นหม�$น และเร&ยกคาทำด้แทำนเน6-องจัากการเต่ร&ยมการสัมรสั แต่ไมม&สั�ทำธี�เร&ยกเง�น 2 แสันบาทำจัากนายถูว่�ล
ข้�อ 2 นายจั�ฑ์าจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�บนางสัาว่ร�ต่นา และต่อมาสัองเด้6อนนายจั�ฑ์าได้�ก��เง�นนายสัมจั�นต่�เปี9นจั"านว่น 2 ล�านบาทำเพ่6-อน"ามาซึ่6$ออาคารพ่าณิ�ชย� 1 ค�หา นายจั�ฑ์าและนางร�ต่นาได้�ทำ"ามาหาก�นรว่มก�นจันได้�ก"าไร 3 แสันบาทำ ถู�านายสั�ชาต่�บ�ด้าข้องนายจั�ฑ์าได้�ทำราบคว่ามจัร�งว่านางร�ต่นาเปี9นน�องรว่มมารด้าเด้&ยว่ก�นก�บนายจั�ฑ์า นายสั�ชาต่�จัะฟ้4องเร6-องการสัมรสัระหว่างนายจั�ฑ์าก�บนางร�ต่นาได้�หร6อไม และหากนางร�ต่นาข้อให�อาคารพ่าณิ�ชย�และเง�น 3 แสันบาทำเปี9นข้องต่น แต่นายจั�ฑ์าไมย�นยอม เชนน&$ ทำร�พ่ย�สั�นจัะต่กเปี9นข้องใคร เพ่ราะเหต่�ใด้ จังอธี�บาย
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1450 ชายหญ�งซึ่/-งเปี9นญาต่�สั6บสัายโลห�ต่โด้ยต่รงข้/$นไปีหร6อลงมาก2ด้& เปี9นพ่&-น�องรว่มบ�ด้ามารด้าหร6อรว่มแต่บ�ด้าหร6อมารด้าก2ด้& จัะทำ"าการสัมรสัก�นไมได้� คว่ามเปี9นญาต่�ด้�งกลาว่มาน&$ให�ถู6อต่ามสัายด้ลห�ต่โด้ยไมค"าน/งว่าจัะเปี9นญาต่�โด้ยชอบด้�ว่ยกฎหมายหร6อไม
มาต่รา 1495 การสัมรสัทำ&-ฝ่8าฝ่>นมาต่รา 1449 มาต่รา 1450 มาต่รา 1452 และมาต่รา 1458 เปี9นโมฆีะ
มาต่รา 1496 ว่รรคสัอง ค�สัมรสั บ�ด้ามารด้า หร6อผู้��สั6บสั�นด้านข้องค�สัมรสัอาจัร�องข้อให�ศาลพ่�พ่ากษาว่าการสัมรสัเปี9นโมฆีะได้�
มาต่รา 1498 การสัมรสัทำ&-เปี9นโมฆีะ ไมกอให�เก�ด้คว่ามสั�มพ่�นธี�ทำางทำร�พ่ย�สั�นระหว่างสัาม&ภร�ยา
ในกรณิ&ทำ&-การสัมรสัเปี9นโมฆีะ ทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ฝ่8ายใด้ม&หร6อได้�มาไมว่ากอนหร6อหล�งการสัมรสัรว่มทำ�$งด้อกผู้ลคงเปี9นข้องฝ่8ายน�$น สัว่นบรรด้าทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ทำ"ามาหาได้�รว่มก�นให�แบงคนละคร/-ง เว่�นแต่ศาลจัะเห2นสัมคว่รสั�-งเปี9นปีระการอ6-น เม6-อได้�เคราะห�ถู/งภาระในครอบคร�ว่ ภาระในการหาเล&$ยงช&พ่ และฐานะข้องค�กรณิ&ทำ�$งสัองฝ่8าย ต่ลอด้จันพ่ฤต่�การณิ�อ6-นทำ�$งปีว่งแล�ว่
ว่�น�จัฉ�ย
เม6-อนายจั�ฑ์าและนางร�ต่นาเปี9นพ่&-น�องรว่มบ�ด้ามารด้าเด้&ยว่ก�น การสัมรสัข้องบ�คคลทำ�$งสัองจั/งเปี9นการฝ่8าฝ่>นบทำบ�ญญ�ต่�ต่ามมาต่รา 1450 ผู้ลค6อ การสัมรสัเปี9นโมฆีะต่ามมาต่รา 1495 นายสั�ชาต่�บ�ด้าข้องนายจั�ฑ์าสัามารถูร�องข้อต่อศาลเพ่6-อให�ม&ค"าพ่�พ่ากษาว่าการสัมรสัเปี9นโมฆีะ ต่ามมาต่รา 1496 ว่รรคสัอง
การสัมรสัทำ&-เปี9นโมฆีะไมกอให�เก�ด้คว่ามสั�มพ่�นธี�ทำางทำร�พ่ย�สั�นระหว่างสัาม&ภร�ยาต่ามมาต่รา 1498 ว่รรคแรก ทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ฝ่8ายใด้ม&หร6อได้�มาไมว่ากอนหร6อหล�งการสัมรสัย�งคงเปี9นข้องฝ่8ายน�$นต่ามมาต่รา 1498 ว่รรคสัอง ด้�งน�$นอาคารพ่าณิ�ชย� 1 ค�หาจั/งเปี9นข้องนายจั�ฑ์า
สั"าหร�บก"าไร 3 แสันบาทำทำ&-ทำ"ามาหาได้�รว่มก�นเปี9นทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ทำ"ามาหาได้�รว่มก�นต่ามมาต่รา 1498 ว่รรคสัอง ให�แบงคนละคร/-ง จั/งให�แบงเปี9นข้องนายจั�ฑ์า 1.5 แสันบาทำ และเปี9นข้องนางร�ต่นา 1.5 แสันบาทำ
สัร�ปี อาคารพ่าณิ�ชย�เปี9นข้องนายจั�พ่า สัว่นก"าไร 3 แสันบาทำให�แบงนายจั�ฑ์าและนางร�ต่นาคนละคร/-ง
ข้�อ 3 กอนจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสันายไกหม�$นนางไข้ด้�ว่ยทำ&-ด้�น 1 แปีลง หล�งจัากจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสั นางไข้และนายไกไปีก��เง�นนายด้"ามา 4 ล�านบาทำ เพ่6-อทำ"าห�องช�ด้ให�เชาเปี9นรายได้�เล&$ยงครอบคร�ว่ และใช�เปี9นทำ&-อย�อาศ�ยรว่มก�น หล�งจัากน�$นไมนานบ�ด้านายไกถู/งแกกรรม นายไกได้�ร�บมรด้กเปี9นเง�นสัด้มา 4 ล�านบาทำ นางไข้บอกให�น"าไปีช"าระหน&$นายด้"า นายไกก2ไมยอม นางไข้จั/งมาปีร/กษาทำานว่าถู�าหยาก�นทำร�พ่ย�สั�นหน&$สั�นทำ&-ม&แบงก�นอยางไร
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1471 สั�นสัว่นต่�ว่ได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(3) ทำ&-ฝ่8ายใด้ฝ่8ายหน/-งได้�มาระหว่างสัมรสั โด้ยการร�บมอบมรด้กหร6อโด้ยการให�โด้ยเสันหา
(4) ทำ&-เปี9นข้องหม�$น
มาต่รา 1474 สั�นสัมรสัได้�แกทำร�พ่ย�สั�น
(1) ทำ&-ค�สัมรสัได้�มาระหว่างสัมรสั
มาต่รา 1490 หน&$ทำ&-สัาม&ภร�ยาเปี9นล�กหน&$ร ว่มก�นน�$น ให�รว่มถู/งหน&$ทำ&-สัาม&หร6อภร�ยากอให�เก�ด้ข้/$นในระหว่างสัมรสัด้�งต่อไปีน&$
(1) หน&$เก&-ยว่แกการจั�ด้การบ�านเร6อนและจั�ด้หาสั�-งจั"าเปี9นสั"าหร�บครอบคร�ว่ การอ�ปีการะเล&$ยงด้�ต่ลอด้ถู/งการร�กษาพ่ยาบาลบ�คคลในครอบคร�ว่และการศ/กษาข้องบ�ต่รต่ามสัมคว่รแกอ�ต่ภาพ่
มาต่รา 1533 เม6-อหยาก�นให�แบงสั�นสัมรสัให�ชายและหญ�งได้�สัว่นเทำาก�น
มาต่รา 1535 เม6-อการสัมรสัสั�$นสั�ด้ลง ให�แบงคว่ามร�บผู้�ด้ในหน&$ทำ&-จัะต่�องร�บผู้�ด้ด้�ว่ยก�นต่ามสัว่นเทำาก�น
ว่�น�จัฉ�ย
ทำ&-ด้�นเปี9นข้องหม�$นจั/งเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนางไข้ ต่ามมาต่รา 1471(4) สัว่นห�องช�ด้น�$นสัร�างด้�ว่ยเง�นสั�นสัมรสัจั/งเปี9นสั�นสัมรสัและเปี9นทำร�พ่ย�สั�นทำ&-ได้�มาระหว่างสัมรสัต่�องแบงคนละคร/-ง ต่ามมาต่รา 1474(1) ปีระกอบมาต่รา 1533 สัว่นเง�น 4 ล�านบาทำซึ่/-งนายไกได้�ร�บมรด้กมาน�$นเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนายไกต่ามมาต่รา 1471(3)
สั"าหร�บหน&$เง�นก��นายด้"า 4 ล�านบาทำน�$นเปี9นหน&$ร ว่มต่ามมาต่รา 149(1) เพ่ราะไปีก��ด้�ว่ยก�นและเพ่6-อทำ"ามาหาได้�เล&$ยงครอบคร�ว่ และใช�เปี9นทำ&-อย�อาศ�ยรว่มก�น จั/งเปี9นหน&$ร ว่ม นายไกและนางไข้ต่�องร�บผู้�ด้ชอบคนละคร/-ง ต่ามมาต่รา 1535
สัร�ปี ทำ&-ด้�นเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่ข้องนางไข้
เง�น 4 ล�านบาทำทำ&-ได้�ร�บมรด้กเปี9นสั�นสัว่นต่�ว่นายไก
อาคารช�ด้เปี9นสั�นสัมรสัแบงก�นคนละคร/-ง
หน&$เง�นก��เปี9นหน&$ร ว่มนายไกและนางไข้ต่�องร�บผู้�ด้ชอบก�นคนละคร/-ง
ข้�อ 4 นางแมว่ก�บนายหน�อย�ก�นรว่มก�นฉ�นสัาม&ภร�ยาจันม&บ�ต่ร 1 คน กอนจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัค6อหน/-ง หล�งจัากจัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัแล�ว่ก2ม&บ�ต่รด้�ว่ยก�นอ&ก 1 คน ค6อสัอง หล�งจัากน�$นไมนานนายหน�ปี8ว่ยต่าย นางแมว่จั/งไปีอย�ก�นรว่มก�นก�บนายมด้และม&บ�ต่รด้�ว่ยก�นค6อสัาม
1 หน/-ง สัอง สัาม เปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องใคร ต่�$งแต่เม6-อใด้
2 นางแมว่ฟ้4องหยานายหน� หร6อนายหน�ฟ้4องหยานางแมว่ได้�หร6อไม เพ่ราะเหต่�ใด้
ธีงค"าต่อบ
มาต่รา 1516 เหต่�ฟ้4องหยาม&ด้�งต่อไปีน&$
(1) สัาม&หร6อภร�ยาอ�ปีการะเล&$ยงด้�หร6อยกยองผู้��อ6-นฉ�นภร�ยาหร6อสัาม& เปี9นช� �หร6อม&ช� �หร6อรว่มปีระเว่ณิ&ก�บผู้��อ6-นเปี9นอาจั�ณิอ&กฝ่8ายหน/-งฟ้4องหยาได้�
มาต่รา 1536 ว่รรคแรก เด้2กเก�ด้แต่หญ�งข้ณิะเปี9นภร�ยาชายหร6อภายในสัามร�อยว่�นน�บแต่ว่�นทำ&-การสัมรสัสั�$นสั�ด้ลง ให�สั�นน�ษฐานไว่�กอนว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องชายผู้��เปี9นสัาม& หร6อเคยเปี9นสัาม&แล�ว่แต่กรณิ&
มาต่รา 1546 เด้2กเก�ด้จัากหญ�งทำ&-ม�ได้�ม&การสัมรสัก�บชายให�ถู6อว่าเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องหญ�งน�$น เว่�นแต่จัะม&กฎหมายบ�ญญ�ต่�ไว่�เปี9นอยางอ6-น
มาต่รา 1547 เด้2กเก�ด้จัากบ�ด้ามารด้าทำ&-ม�ได้�สัมรสัก�น จัะเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายต่อเม6-อบ�ด้ามารด้าได้�สัมรสัก�นในภายหล�งหร6อบ�ด้าได้�จัด้ทำะเบ&ยนว่าเปี9นบ�ต่รหร6อศาลพ่�พ่ากษาว่าเปี9นบ�ต่ร
ว่�น�จัฉ�ย
1 หน/-ง สัอง สัาม เปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนางแมว่น�บแต่คลอด้และอย�รอด้เปี9นทำารก ต่ามหล�กทำ&-ว่า บ�ต่รยอมเปี9นบ�ต่รทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องมารด้าเสัมอ
หน/-งเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายหน�ด้�ว่ย ทำ�$งน&$ต่ามมาต่รา 1547
ทำ&-ว่าเด้2กเก�ด้จัากบ�ด้ามารด้าม�ได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�น จัะเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องบ�ด้าต่อเม6-อบ�ด้ามารด้าได้�จัด้ทำะเบ&ยนสัมรสัก�นในภายหล�ง โด้ยคว่ามเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายน�$นให�เร�-มน�บแต่ว่�นทำ&-เด้2กเก�ด้ ต่ามมาต่รา 1557
สัองเปี9นบ�ต่รทำ&-เก�ด้ระหว่างสัมรสั จั/งเปี9นบ�ต่รทำ&-ชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายหน�และนางแมว่น�บแต่คลอด้และอย�รอด้เปี9นทำารก ต่ามมาต่รา 1536 ว่รรคแรก
สัามน�$นแม�เปี9นบ�ต่รทำ&-เก�ด้จัากนางแมว่และนายมด้ ในระหว่างทำ&-นางแมว่ไปีอย�ก�นรว่มก�นก�บนายมด้ฉ�นสัาม&ภร�ยา แต่เม6-อเก�ด้ในระหว่างสัมรสัระหว่างนายหน�และนางแมว่ ก2ต่�องถู6อว่าสัามเปี9นบ�ต่รชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายหน� โด้ยผู้ลข้องข้�อสั�นน�ษฐานข้องกฎหมายต่ามมาต่รา 1536 ว่รรคแรก เพ่ราะนางแมว่คลอด้ในระหว่างเปี9นภร�ยาชอบด้�ว่ยกฎหมายข้องนายหน� (สัว่นนายหน�จัะต่อสั��ว่าไมใชบ�ต่รข้องต่นต่ามข้�อสั�นน�ษฐานข้องกฎหมายต่ามมาต่รา 1539 หร6อไมเปี9นอ&กเร6-องหน/-ง)
2 การกระทำ"าข้องนางแมว่ทำ&-ไปีอย�ก�นรว่มก�นก�บนายมด้ ถู6อว่านางแมว่ม&ช� � นายหน�จั/งสัามารถูฟ้4องหยานางแมว่ได้� ต่ามมาต่รา 15
16(1) สัว่นนางแมว่ไมสัามารถูฟ้4องหยานายหน�ได้� เพ่ราะไมม&เหต่�ใด้ทำ&-จัะทำ"าให�นางแมว่ใช�สั�ทำธี�ฟ้4องหยาได้�เลย