1

นโยบายการค้าระหว่ างประเทศนโยบายการค้าระหว่ างประเทศ ของไทยในช่ ว่งป� ของไทยในช่ ว่งป� 2543 2543 ถึ�งถึ�ง

ป�จจ�บ�นป�จจ�บ�นรศ.ดร. ชยั�นต์ ต์�นต์วั�สดาการ

คณะเศรษฐศาสต์รมหาวัทยัาลั�ยัธรรมศาสต์ร

2

เน� อหาเน� อหา 1. ภาพรวัมการค�าระหวั�างประเทศ

2. นโยับายัการค�าของไทยัแลัะการปฏิบ�ต์ต์ามข�อต์กลังการค�าของไทยั 3 . ควัามต์กลังทางการค�าต์�างๆของไทยั

–WTO

–ระด�บภ)มภาค แลัะทวัภาค* 4. ข�อส�งเกต์เก*+ยัวัก�บนโยับายัการค�าของไทยั

3

1. 1. ภาพรว่มการค้าระหว่ างภาพรว่มการค้าระหว่ างประเทศประเทศ

4

-40,000.0-20,000.0

0.0

20,000.040,000.060,000.080,000.0

100,000.0120,000.0140,000.0

2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548

ด,ลัการค�า ส�งออก น-าเข�า หน ว่ย: ล้านเหร%ยญ

5

ญี่*+ป,/น

สหร�ฐอเมรกา

สหภาพยั,โรป

อาเซี*ยัน

ประเทศอ1+นๆ

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548

36.3%

21.8%

12.9%

15.4%

13.7%

Thailand export patterns, 2005, Department of Trade Negotiation

6

ญี่*+ป,/น

สหร�ฐอเมรกา

สหภาพยั,โรป

อาเซี*ยัน

ประเทศอ1+นๆ

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548

43.5%

18.3%

8.9%

7.3%

22.0%

Thailand import patterns, 2005, Department of Trade Negotiation

7

สิ(นค้าสิ งออก สิ(นค้าสิ งออก 10 10 รายการแรกรายการแรก2544 2545 2546 2547 2548

1 Computer &Parts Computer &Parts Computer &Parts Computer &Parts Computer &Parts

2 แผงว่งจรไฟฟ,า แผงว่งจรไฟฟ,า แผงว่งจรไฟฟ,า รถึยนต์.สิ ว่นประกอบ รถึยนต์.สิ ว่นประกอบ3 เสิ� อผาสิ/าเร0จร1ป รถึยนต์.สิ ว่นประกอบ รถึยนต์.สิ ว่นประกอบ แผงว่งจรไฟฟ,า แผงว่งจรไฟฟ,า4 รถึยนต์.สิ ว่นประกอบ เสิ� อผาสิ/าเร0จร1ป ยางพารา ยางพารา เม0ดพล้าสิต์(ก5 อาหารทะเล้กระป3อง อ�ญมณี%เค้ร�5องประด�บ เสิ� อผาสิ/าเร0จร1ป ว่(ทย�โทรท�ศน. ยางพารา6 อ�ญมณี%เค้ร�5องประด�บ ว่(ทย�โทรท�ศน. อ�ญมณี%เค้ร�5องประด�บ เสิ� อผาสิ/าเร0จร1ป ว่(ทย�โทรท�ศน.7 ว่(ทย�โทรท�ศน. อาหารทะเล้กระป3อง ว่(ทย�โทรท�ศน. เม0ดพล้าสิต์(ก เสิ� อผาสิ/าเร0จร1ป8 เม0ดพล้าสิต์(ก เม0ดพล้าสิต์(ก อาหารทะเล้กระป3อง ขาว่ อ�ญมณี%เค้ร�5องประด�บ9 ขาว่ ยางพารา เม0ดพล้าสิต์(ก อ�ญมณี%เค้ร�5องประด�บ Iron Steel&Products

10 ยางพารา ขาว่ ขาว่ Iron Steel&Products เค้ม%ภ�ณีฑ์.

8

สิ(นค้าน/าเขา สิ(นค้าน/าเขา 10 10 รายการแรกรายการแรก2544 2545 2546 2547 2548

1Machanic. equip.&partMachanic. equip.&partMachanic. equip.&part น/ าม�นด(บ น/ าม�นด(บ2Electrical equip.&partElectrical equip.&part น/ าม�นด(บ Machanic. equip.&partMachanic. equip.&part

3 น/ าม�นด(บ น/ าม�นด(บ Electrical equip.&partElectrical equip.&partElectrical equip.&part

4 แผงว่งจรไฟฟ,า แผงว่งจรไฟฟ,า แผงว่งจรไฟฟ,า เค้ม%ภ�ณีฑ์. Iron Steel&Products

5 เค้ม%ภ�ณีฑ์. เค้ม%ภ�ณีฑ์. เค้ม%ภ�ณีฑ์. แผงว่งจรไฟฟ,า เค้ม%ภ�ณีฑ์.6 Computer &Parts Computer &Parts Iron Steel&Products Iron Steel&Products แผงว่งจรไฟฟ,า7Iron Steel&Products Iron Steel&Products Computer &Parts Computer &Parts Computer &Parts

8Metalic Ores & scrap ว่�ต์ถึ�ด(บอ�ญมณี%ทองเง(น สิ ว่นประกอบอ�ปกรณี.Metalic Ores & scrapMetalic Ores & scrap

9 ว่�ต์ถึ�ด(บอ�ญมณี%ทองเง(นMetalic Ores & scrapMetalic Ores & scrap สิ ว่นประกอบอ�ปกรณี. ว่�ต์ถึ�ด(บอ�ญมณี%ทองเง(น10 สิ ว่นประกอบอ�ปกรณี. สิ ว่นประกอบอ�ปกรณี. ว่�ต์ถึ�ด(บอ�ญมณี%ทองเง(น ว่�ต์ถึ�ด(บอ�ญมณี%ทองเง(น สิ ว่นประกอบอ�ปกรณี.

9

ค้ว่ามสิามารถึในการสิ งออกค้ว่ามสิามารถึในการสิ งออก ของไทย ของไทย (1)(1) ระด�บค้ว่ามสิามารถึ กล้� มสิ(นค้า ( ค้ าด�ช่น% RCA)

3. ม*ควัามได�เปร*ยับ

2 > RCA > 1

อ,ปกรณอเลั2กทรอนค 20( . )เคร1+องหน�ง (1 .8 ) เคร1+องแต์�งกายั 17( . ) ขนส�งทางอากาศ 169( . ) กลั,�มอ,ต์สาหกรรมอ1+น 160( . )บรการขนส�งอ1+น 147( . )ประมง 143( . ) ส+งทอ 1

42. ) ผลัต์ภ�ณฑ์จากแร�ธาต์,อ1+น 123( . ) ผลัต์ภ�ณฑ์ไม� (117. )

1. ม*ควัามได�เปร*ยับส)งมาก RCA > 5

ผลัต์ภ�ณฑ์ข�าวั(25.22) น-6าต์าลั (5.6)

2. ม*ควัามได�เปร*ยับ ส)ง

5 > RCA > 2

กลั,�มพ1ชอ1+นๆ (4.1) กลั,�ม ผลัต์ภ�ณฑ์อาหารอ1+นๆ (3.5)

ข�าวัเปลั1อก (3.3) กลั,�ม ผลัต์ภ�ณฑ์เน16อส�ต์วัอ1+นๆ

(3.0)

10

5 . ไม�ม*ควัามได�เปร*ยับมาก

(0.5 > RCA > 0.2)

น-6าม�นพ1ชแลัะไขม�น (0.50) กระดาษแลัะ การพมพ (0.48) บรการธ,รกจ (0.43)

ธ�ญี่พ1ชอ1+นๆ (0.42) เหลั2ก (0.41) คมนาคม (0.38) เคร1+องด1+มแลัะยัาส)บ

(0.30) ประก�น (0.29) รถยันต์แลัะช6น ส�วัน (0.29) ผลัต์ภ�ณฑ์นม (0.25)

โลัหะอ1+นๆ ท*+ไม�ใช�เหลั2ก (0.25) อ,ปกรณ ขนส�งอ1+นๆ (0.20)

ค้ว่ามสิามารถึในการสิ งออกค้ว่ามสิามารถึในการสิ งออก ของไทย ของไทย (2)(2) ระด�บค้ว่ามสิามารถึ กล้� มสิ(นค้า ( ค้ าด�ช่น% RCA)

4. ไม�ม*ควัามได�เปร*ยับ1 >RCA> 0.5

เคม*ภ�ณฑ์ ยัางแลัะพลัาสต์ก 087( . ) เคร1+องจ�กร&อ,ปกรณ 083( . ) ก�อสร�าง 081( . )

กลั,�มผ�กผลัไม�แลัะผลัไม�ม*เปลั1อกแข2ง ( 080. ) ผลัต์ภ�ณฑ์โลัหะ 07( .

6) ผลัต์ภ�ณฑ์ป9โต์รเลั*ยัมแลัะถ�านหน 069( . ) ขนส�งทางทะเลั 06( .

6) การค�าปลั*กแลัะค�าส�ง 063( . )กลั,�มผลัต์ภ�ณฑ์จากส�ต์วัอ1+นๆ 05( .7)

11

ค้ว่ามสิามารถึในการสิ งออกค้ว่ามสิามารถึในการสิ งออก ของไทย ของไทย (3)(3) ระด�บค้ว่ามสิามารถึ กล้� มสิ(นค้า ( ค้ าด�ช่น% RCA)

6. ม*ควัามเส*ยัเปร*ยับโดยัเปร*ยับเท*ยับส)ง

มาก (RCA <

0.2)

แร�ธาต์อ1+นๆ ป/าไม� บรการการเงนอ1+นๆ กลั,�มผลัต์ภ�ณฑ์เส�นใยัจากพ1ช กลั,�มเมลั2ดพ1ชน-6าม�น น-6าม�น อ�อยั บรการไฟฟ;า กลั,�มวั�วั แพะแลัะแกะ กลั,�มเน16อวั�วั แพะแลัะแกะ นมสด กลั,�มขนส�ต์วั ไหมแลัะด�กแด� บรการการผลัต์แลัะการจ-าหน�ายัก2าซี ข�าวัสาลั* ถ�านหน ก2าซี

ท*+มา : ค-านวัณจากฐานข�อม)ลัGTAP version 6

12

นโยบายการค้าของไทยนโยบายการค้าของไทยแล้ะการปฏิ(บ�ต์(ต์ามขอแล้ะการปฏิ(บ�ต์(ต์ามขอต์กล้งการค้าของไทยต์กล้งการค้าของไทย

13

ภาพรว่มของ นโยบายการค้า ภาพรว่มของ นโยบายการค้าของไทยของไทย• ไทยัปฏิบ�ต์ต์ามหลั�ก MFN ก�บท,กประเทศสมาชก WTO

• ใช�แนวัทาง ภ1ม(ภาค้เป8ด (Open regionalism) ของ APEC แลัะผ)กพ�นท*+จะม*การเป9กการค�าแลัะการลังท,นเสร*ภายัในป< 2563

•พยัายัามเจรจาการค�าแบบทวัภาค*ก�บหลัายัประเทศเพ+มเต์มจากท*+ม*อยั)�แลั�วัภายัใต์� AFTA

•ม*นโยับายัด�านการลังท,นท*+ค�อนข�างเสร* โดยัผ)�ลังท,นจากสหร�ฐฯได�ร�บการปฏิบ�ต์เป>นพเศษเหน1อกวั�าประเทศอ1+นต์ามสนธส�ญี่ญี่าทางไมต์ร*ระหวั�างไทยัแลัะสหร�ฐฯ ป< พ.ศ . 2509

14

การปฏิ(บ�ต์(ต์ามขอต์กล้งการปฏิ(บ�ต์(ต์ามขอต์กล้ง 21. ภาพรว่มการปฏิ(บ�ต์(ต์ามขอต์กล้ง

• ไทยัใช�ภาษ*น-าเข�าเป>นมาต์รการหลั�กในการควับค,มการค�า•อ�ต์ราภาษ*เฉลั*+ยั 14.7% (ป< 2546) จากจ-านวันภาษ* 5,505

รายัการภาษ*•1/4 ของรายัการภาษ*ท�6งหมดน*6ม*ลั�กษณะ unbound แลัะท*+

bound ก2ม�กม*อ�ต์ราจะส)งกวั�าอ�ต์รา MFN rates ท*+ใช�จรงอยั)�มาก -> water in the tariff–ร�ฐบาลัม*อ-านาจปร�บเพ+มอ�ต์ราได�ด�วัยัการประกาศในพระราช

กฤษฎี*กา กฎีกระทรวัง แลัะประกาศของคณะร�ฐมนต์ร*–ไทยัม*การปร�บเพ+มอ�ต์ราภาษ*เพ*ยังไม�ก*+คร� 6ง (ส�วันใหญี่�ในกลั,�ม

อาหารแลัะยัานยันต์ )–แต์�ม*การใช� anti dumping หลัายัคร�6ง

15

2.1 2.1 ภาพรว่มการปฏิ(บ�ต์(ต์ามขอภาพรว่มการปฏิ(บ�ต์(ต์ามขอต์กล้งต์กล้ง•การใช�มาต์รการใบอน,ญี่าต์น-าเข�ายั�งคงไม�ช�ดเจนแลัะใน

หลัายักรณ*ม*สภาพไม�ต์�างก�บการจ-าก�ดปรมาณ ใบอน,ญี่าต์ด�งกลั�าวัประกาศใช�ภายัใต์�เหต์,ผลัด�านควัามม�+นคงของชาต์ ส,ขอนาม�ยั แลัะส+งแวัดลั�อม

•ยั�งคงม*การใช�มาต์รการท*+ไม�ภาษ* (Non-tariff boarder measures ) บางชนดอยั)�เพ1+อเหต์,ผลัอ1+นๆ หร1อเพ1+อปกป;องอ,ต์สาหกรรมทารก

•ประเทศไทยัยั�งไม�ได�เข�าร�วัมเป>นภาค*ใน ควัามต์กลังวั�าด�วัยัการจ�ดซี16อของร�ฐ (Agreement on Government Procurement)

•ม*การยักเลัก subsidies ท*+ผ)กก�บการส�งออกหลัายัชนด

16

2.1 2.1 ภาพรว่มการปฏิ(บ�ต์(ต์ามขอภาพรว่มการปฏิ(บ�ต์(ต์ามขอต์กล้งต์กล้ง•การส�งเสรมการลังท,น: ต์ระหน�กวั�าต์�องเร�งก-าจ�ดอ,ปสรรคของ

การลังท,นมากกวั�าท*+จะพB+งพงแต์�การให�สทธประโยัชนทางภาษ*อยั�างท*+เคยั

•ห�นมาเน�นนโยับายัอ,ต์สาหกรรมมากขB6นด�วัยัการพยัายัามเพ+มข*ดควัามสามารถการแข�งข�นในบางอ,ต์สาหกรรมเป;าหมายั

•ม*การยักเลักการใช�การบ�งค�บ Local content แลัะ Performance requirement เก1อบท�6งหมด

•ม*ควัามก�าวัหน�าในการแปรร)ปร�ฐวัสาหกจเป>นบรษ�ทมากพอสมควัร ซีB+งเป>นส�วันหนB+งในกระบวันการท*+จะแปรร)ปให�เป>นเอกชนในท*+ส,ด–อยั�างไรก2ด*การแปรร)ปในภาพรวัมยั�งคงลั�าช�ากวั�าแผนงานท*+ต์�6ง

ไวั�

17

2.1 2.1 ภาพรว่มการปฏิ(บ�ต์(ต์ามขอภาพรว่มการปฏิ(บ�ต์(ต์ามขอต์กล้งต์กล้ง•ม*การออกมาต์รฐานอ,ต์สาหกรรมของไทยัต์ามมาต์รฐาน

สากลัเพ+มขB6น•ม*การแก�ไขปร�บปร,งกฎีหมายัต์�างๆ หลัายัฉบ�บท*+เก*+ยัวัก�บ

การก�กก�นส+งม*ช*วัต์ (quarantine)

•ปร�บปร,งควัามเข�มแข2งของกฎีหมายัด�านทร�พยัสนทางปCญี่ญี่าด�วัยัการออกมาต์รการหลัายัประการเพ1+อบ�งค�บใช�กฎีหมายัมากขB6น

•การบ�งค�บใช�นโยับายัแข�งข�นทางการค�ายั�งไม�เข�มแข2งน�ก–ม*การต์�ดสนคด*ควัามไปเพ*ยัง 3 คด*เท�าน�6นน�บต์�6งแต์�

กฎีหมายัด�งกลั�าวัม*ผลับ�งค�บใช�ในป< พ.ศ . 2542 - 45

18

22. 22. มาต์รการท%5ม%ผล้ต์ อมาต์รการท%5ม%ผล้ต์ อการน/าเขาการน/าเขา: : พ(ธี%ศ�ล้กากรพ(ธี%ศ�ล้กากร•ต์�6งแต์�ป< 2542 ไทยัใช�ระบบ EDI เพ1+อเร�งการผ�านพธ*

ศ,ลักากร–ระบบด�งกลั�าวัจ�ดการค-าร�องศ,ลักากรประมาณ 85%

–ลัดเวัลัาเฉลั*+ยัการผ�านพธ*การจาก 4 ช�+วัโมง เหลั1อ 1 ช�+วัโมง

•ต์�6งแต์� พ.ยั . 2545 เร+มใช�ระบบแจ�งภาษ*ผ�านอนเต์อรเน2ต์ส-าหร�บ SMEs

• ไทยัยั�งไม�ม*กฎีหมายัเฉพาะเร1+อง Rule of Origin แต์�สนค�าน-าเข�าท*+ต์�องการใช�สทธจาก CEPT (40% ผลัต์ในอาเซี*ยัน) แลัะต์ามระบบ GSTP จะต์�องม*ใบร�บรองสนค�าต์าม กฎีแหลั�งก-าเนดสนค�า

19

23 23 มาต์รการท%5ม%ผล้ต์ อมาต์รการท%5ม%ผล้ต์ อการน/าเขาการน/าเขา: : ภาษี%ศ�ล้กากร•ระบบ Harmonized System (HS) 7-digit แบ�งเป>น 1) อ�ต์ราประกาศต์ามพระราชบ�ญี่ญี่�ต์ 2) อ�ต์ราท*+ใช�จรง (Applied rates) ม*อ�ต์ราภาษ*เฉลั*+ยั 14.7%

• สนค�าเกษต์ร ม*อ�ต์ราภาษ*เฉลั*+ยั 25.4%

• สนค�าอ,ต์สาหกรรม ม*อ�ต์ราภาษ*เฉลั*+ยั 12.9%

3) อ�ต์ราผ)กพ�น (WTO bound rates ) อ�ต์ราภาษ* เฉลั*+ยั 284. % คดเป>น 72%ของรายัการภาษ*

4) อ�ต์ราลัดหยั�อนพเศษ (Concession rates) เช�น CEPT

• สนค�าท*+ปลัอดภาษ*คดเป>น 4.0 %ของรายัการภาษ*• สนค�าท*+ใช� tariff quota ม*1.0% ของรายัการภาษ*

20

การกระจายของอ�ต์ราภาษี%น/าเขาการกระจายของอ�ต์ราภาษี%น/าเขา

0

1

2

3

4

5

6

7

40ส)งกวั�า30-4020-3010-205-101-5 1ต์-+ากวั�า

21

กล้� มสิ(นค้าท%5ม%อ�ต์ราภาษี%สิ1งกล้� มสิ(นค้าท%5ม%อ�ต์ราภาษี%สิ1ง• กลั,�มผลัต์ภ�ณฑ์ผ�ก อาหารส-าเร2จร)ป อ,ปกรณขนส�ง

รองเท�าแลัะหมวัก อาวั,ธแลัะดนปDน• โครงสร�างภาษ*ม*ลั�กษณะ Tariff escalation

–อ�ต์ราการค,�มครองท*+แท�จรงของภาษ*จะเพ+มขB6นเม1+อสนค�าผ�านกระบวันการผลัต์ท*+ซี�บซี�อนมากขB6น

–เป>นอ,ปสรรคต์�อการน-าเข�าสนค�าข�6นกลัางแลัะส-าเร2จร)ป– ได�แก�กลั,�มผลัต์ภ�ณฑ์อาหาร เคร1+องหน�ง ผลัต์ภ�ณฑ์ไม�

ผลัต์ภ�ณฑ์กระดาษ ผลัต์ภ�ณฑ์ป9โต์รเลั*ยัมแลัะถ�านหน ผลัต์ภ�ณฑ์อโลัหะ เหลั2กแลัะเหลั2กกลั�า โลัหะอ1+นๆ เป>นต์�น

22

2.5 2.5 มาต์รการก%ดก�นการค้าท%5ไม ใช่ มาต์รการก%ดก�นการค้าท%5ไม ใช่ ภาษี%ศ�ล้กากรภาษี%ศ�ล้กากร•ประกอบด�วัยัใบอน,ญี่าต์น-าเข�าแลัะการห�ามน-าเข�า• เง1+อนไขของการได�มาซีB+งใบอน,ญี่าต์น-าเข�าของสนค�าบางรายัการ

ม*แนวัโน�มท*+ค�อนข�างสลั�บซี�บซี�อนแลัะไม�โปร�งใส แลัะในหลัายักรณ*ด)คลั�ายัก�บการจ-าก�ดด�านปรมาณ

•ต์ามพระราชบ�ญี่ญี่�ต์การส�งออกแลัะน-าเข�าป<พ.ศ. 2522 ให� อ-านาจ รมต์. พาณชยั ผ�าน คณะร�ฐมนต์ร*ในการจ-าก�ดการน-าเข�า

–เพ1+อ เสถ*ยัรภาพทางเศรษฐกจ สาธารณะประโยัชน สาธารณะ ส,ข ควัามม�+นคงของชาต์ ควัามสงบส,ข ศ*ลัธรรม หร1อเหต์,ผลั

อ1+นๆท*+เป>นประโยัชนแก�ชาต์•พรบ. ส�งเสรมการลังท,น ให�อ-านาจ BOI ขอให�รมต์. พาณชยั

ระง�บการน-าเข�าสนค�าท*+แข�งข�นก�บอ,ต์สาหกรรมภายัในประเทศ

23

มาต์รการฉุ�กเฉุ(นมาต์รการฉุ�กเฉุ(น•Safeguards: ต์ามกฎีกระทรวังพาณชยั (9 มยั . 2542) – มค . 2545 BOI ประกาศเก2บ surcharge 5% - 25%

สนค�าเหลั2กน-าเข�าเพ1+อปกป;องการผลัต์เหลั2กภายัในประเทศท*+ได�ร�บส�งเสรมฯ

– ยักเลักในกค. ป<เด*ยัวัก�น ใช�มาต์รการต์อบโต์�การท,�มต์ลัาดแทน•Anti-dumping:– พค. 2546 เก2บ AD สนค�า 6 ชนด จาก 12 ร�ฐสมาชกของ

WTO แลัะเก2บก�บสนค�าอ*ก 3 ชนดจากท*+ไม�ใช�ร�ฐสมาชก

– ม*อ�ต์ราอยั)�ในช�วังต์�6งแต์� 5.9% - 135%

•Countervailing Measures: ยั�งไม�ม*การใช�

24

มาต์รการท%5ม%ผล้ต์ อการสิ งออกมาต์รการท%5ม%ผล้ต์ อการสิ งออก•ภาษ*ส�งออกยั�งอ�ต์ราประกาศฯท*+ค�อนข�างส)ง แต์�ใช�จรงน�อยั

มาก• ใช�การขออน,ญี่าต์ในการค,มโควัต์าส�งออก การห�ามการส�ง

ออกต์ามเง1+อนไข แลัะการห�ามการส�งออกโดยัเด2ดขาด โดยัม*สาเหต์,–เหต์,ผลัทางเศรษฐกจ ค,ณภาพ ส,ขภาพ แลัะควัามปลัอดภ�ยั –เป>นไปต์ามข�อต์กลังก�บค)�ค�า เช�นสนค�าส+งทอแลัะเส16อผ�า

แลัะสนค�าเกษต์รกรรมบางชนดๆ•EXIM Bank: ปลัายัป< 2545 ยักเลัก Packing Credit

แต์�ยั�งคงให�การสน�บสน,นการส�งออกประเภทอ1+นๆ อยั)�

25

ค้ว่ามต์กล้งทางการค้าค้ว่ามต์กล้งทางการค้าต์ างๆของไทยต์ างๆของไทย

26

3. WTO3. WTO 31. จ�ดย�นของไทยใน WTO

•ปฏิบ�ต์ต์ามหลั�กการ MFN ก�บท,กประเทศสมาชก WTO

• ให�ควัามส-าค�ญี่ก�บภาคการเกษต์ร โดยัเฉพาะ export subsidiesแลัะ domestic supports

• เป>นสมาชก Cairns Group ใน WTO ท*+สน�บสน,นการปฏิร)ปด�าน market access แลัะยักเลัก export subsidies แลัะ domestic supports

• ไม�เห2นด�วัยัก�บการอ�างส+งแวัดลั�อมมาเป>นเหต์,ลัดหยั�อนกฎีเกณฑ์ WTO

• ไม�ยัอมร�บหลั�กการการป;องก�นไวั�ก�อนท*+ไม�ใช�หลั�กเกณฑ์ทางวัทยัาศาสต์รซีB+งอยั)�นอกเหน1อกรอบของ WTO ปCจจ,บ�น -> GMO

ของ EU

27

3. WTO3. WTO 31. จ�ดย�นของไทยใน WTO

• ให�ควัามสนใจเร1+อง –ข�อต์กลัง TRIPs ก�บสาธารณะส,ข –การขยัายัขอบเขต์ข�อบงช*6ทางภ)มศาสต์รให�ครอบคลั,มสนค�า

อ1+นนอกเหน1อจากไวันแลัะส,รา –สนใจประเด2นการผนวักการลังท,นแลัะการแข�งข�นก�บ WTO

• ไม�ได�เป>นภาค*หร1อเป>นผ)�ส�งเกต์การณใน Agreement on Government Procurement แต์�เข�าร�วัมในคณะ WTO Working Group on Transparency in Government Procurement

28

32. 32. ค้ว่ามต์กล้งทางการค้าค้ว่ามต์กล้งทางการค้าระด�บภ1ม(ภาค้ ระด�บภ1ม(ภาค้ ((RTA)RTA)RTA อาจให�ท�6งค,ณแลัะโทษ•Trade creation: สามารถน-าเข�าเสร*

จากประเทศสมาชกท*+ผลัต์ได�ถ)กกวั�า•Trade diversion: เปลั*+ยันการน-าเข�า

จากประเทศนอกกลั,�มท*+ผลัต์ได�ถ)ก มาเป>นประเทศในกลั,�มท*+ผลัต์ได�แพงกวั�า

•เพ+มประสทธภาพการผลัต์ จากการแข�งข�นท*+เพ+มขB6น

29

ประโยช่น.แก ประเทศท%5ท/า ประโยช่น.แก ประเทศท%5ท/า RTAsRTAs

•น-าเข�าได�ถ)กลัง แลัะเพ+มการส�งออก•ใช�ประโยัชนจาก ควัามประหยั�ดเน1+องจากขนาดการผลัต์ •ลัดอ-านาจของบรษ�ทผ)กขาดในประเทศ แลัะเพ+ม

ประสทธภาพ•ดBงด)ดการลังท,นโดยัต์รงจากต์�างชาต์•เพ+มอ-านาจต์�อรองในการเจรจา WTO

•เป>นห�องทดลัองส-าหร�บการเป9ดเสร*เต์2มร)ปแบบ•ป;องก�นการยั�อนกลั�บไปใช�นโยับายัป9ดประเทศของ

ประเทศด�อยัพ�ฒนา

30

โทษีแก ประเทศท%5ท/า โทษีแก ประเทศท%5ท/า RTAsRTAs

•เส*ยัรายัได�ภาษ*• Trade and investment diversion•สร�างภาระก�บระบบศ,ลักากร: rules of

origin•ส)ญี่เส*ยัอธปไต์ยัในการก-าหนดนโยับายั•อาจม*การกระจายัผลัประโยัชนท*+ไม�เท�าก�นใน

หม)�สมาชก จากอ-านาจต์�อรองท*+ต์�างก�น•ท-าให�เกดการพB+งพงบางต์ลัาดมากเกนไป•ควัามส�มพ�นธทางการค�า ซี�บซี�อนขB6นเร1+อยัๆ

31

ผล้ต์ อประเทศท%5ไม ใช่ สิมาช่(กผล้ต์ อประเทศท%5ไม ใช่ สิมาช่(กประโยัชน:•เข�าใกลั�การค�าเสร*ในระด�บโลักมากขB6น•ม*ต์ลัาดส�งออกท*+ใหญี่�ขB6น•เป>นห�องทดลัอง เพ1+อเต์ร*ยัมพร�อมต์�อการค�าเสร*ผลัเส*ยั:•Trade and Investment diversion•ปCญี่หาข�ดแยั�ง ระหวั�าง blocks•สนใจการเจรจา WTO น�อยัลัง•สร�างเกณฑ์ใหม�เพ1+อบ*บ WTO ให�เปลั*+ยันต์าม•ควัามส�มพ�นธทางการค�า ซี�บซี�อนขB6นเร1+อยัๆ

32

SingaporePhilippinesIndonesia

BruneiMalaysiaVietnamThailand

MyanmarCambodia

Laos

CanadaChile

Mexico Papua New

GuineaPeruUSA

New ZealandAustralia

APEC

ASEAN

EU

ASEM

YunanGMS

CERBIMST

-ECBangladesh India

Sri Lanka

China+1

JapanKorea

+3

AFTA-CER

Source: adapt from TRDI

Bahrain

Pakistan

33

ค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร%ค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร% : : AFTAAFTA•ลัดภาษ*น-าเข�าส-าหร�บสนค�า (ท*+ม* share การผลัต์ใน

อาเซี*ยัน > 40% ) ภายัใต์�ระบบ CEPT– ลัดเหลั1อ 5% ภายัในป< 2545 หร1อภายัในป< 2546

ส-าหร�บสนค�าบางรายัการ •สมาชกใหม�ของอาเซี*ยันม*ระยัะเวัลัานานกวั�าในการลัด

ภาษ* เวั*ยัต์นามในป< 2549 ลัาวัในป<2 551 แลัะก�มพ)ชาในป<2553

•สนค�าอ1+นนอกรายัการ CEPT ถ)กจ�ดอยั)�ในกลั,�ม Exclusion Lists หร1อ Sensitive Lists หร1อTemporary Exclusive List: TEL

34

ค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร%ค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร% : : AFTAAFTA• เดมน�6นสนค�ากลั,�ม TEL จะถ)กรวัมเข�าก�บ CEPT ภายัในป< 2543

•แต์�ในเด1อนต์,ลัาคม 2543 อาเซี*ยันต์กลังให�สมาชกด�6งเดมเลั1+อนการลัดภาษ*สนค�ารายัการ TEL ท*+ม* ณ 31 ธค . 2542 โดยัต์�องชดเชยั

• เม1+อส6นป< 2544 รายัการใน TEL คดเป>น 0.6% ของรายัการภาษ*ท�6งหมดของกลั,�มสมาชกด�6งเดมแลัะ 40% ส-าหร�บสมาชกใหม�

•สนค�ายักเวั�นท�+วัไป (General exceptions: GE) ซีB+งยักเวั�นไม�ต์�องลัดภาษ*ถาวัร (ด�วัยัเหต์,ผลัด�านควัามม�+นคงของชาต์ ศ*ลัธรรม ช*วัต์แลัะส,ขภาพของมน,ษยั ส�ต์วั แลัะพ1ช ค,ณค�าทางประวั�ต์ศาสต์ร ศลัปะ แลัะโบราณคด* ) ม*ส�ดส�วันประมาณร�อยัลัะ 1 ของรายัการภาษ*ของอาเซี*ยัน

35

ค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร%ค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร% : : AFTAAFTA• ไทยัม*การโอนรายัการสนค�าเข�าส)�ระบบ CEPT อยั�างต์�อเน1+อง • ในส6นป< 2545 แทบท,กรายัการสนค�าม*อ�ต์ราภาษ*ส)งส,ดไม�เกน

5%

–(60% ของรายัการภาษ* ม*อ�ต์ราภาษ* 0%) –โดยัม*อ�ต์ราเฉลั*+ยัอยั)�ท*+ 6.0% ในป<เด*ยัวัก�น –ลัดเหลั1อ 4.6% ในป< 2546

•ประเทศไทยัไม�ม*สนค�าท*+อยั)�ในกลั,�ม TL แลัะ GE แลั�วัต์�6งแต์�ป< 2545

•ยั�งม*สนค�าอ*ก 7 รายัการ (เน16อมะพร�าวัต์ากแห�ง (copra) กาแฟ ไม�ต์�ดดอก ม�นเทศ เป>นต์�น ) ท*+ยั�งอยั)�ใน Sensitive list

36

ค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร%ค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร% : : AFTAAFTA•กลั,�มอาเซี*ยันพยัายัามท*+จะม*ควัามร�วัมม1อทางการค�าก�บนอก

กลั,�มด�วัยั•กลั,�ม ASEAN+3 (จ*น ญี่*+ป,/น แลัะ เกาหลั* ) ซีB+งม*การต์กลังก�น

เม1+อเด1อนพฤศจกายัน 2545 ให�ม*การศBกษาเพ1+อจ�ดท-าเขต์การค�าเสร*เอเช*ยัต์ะวั�นออก (East Asia Free Trade Area)

•ประเทศไทยัเองสน�บสน,นการจ�ดต์�6งเขต์การค�าเสร*อาเซี*ยัน-จ*นภายัในป< 2553 ส-าหร�บกลั,�มสมาชกด�6งเดม แลัะภายัในป< 2558 ส-าหร�บสมาชกใหม� –โดยัท*+ม*ควัามยั1ดหยั,�นในการก-าหนดสนค�าอ�อนไหวั–ให�เร+มจากสนค�าบางชนดท*+ม*ควัามพร�อมก�อนหร1อ early

harvest

37

ค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร%ค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร% : : AFTAAFTA•ASEAN 3+ (จ*น ญี่*+ป,/น แลัะ เกาหลั* ):

–ต์กลังก�นเม1+อ พ.ยั 2545 ให�ม*การศBกษาเพ1+อจ�ดท-าเขต์การค�าเสร*เอเช*ยัต์ะวั�นออก (East Asia Free Trade Area)

• - ASEAN Chaina Free Trade Area

–ส-าหร�บกลั,�มสมาชกด�6งเดม (ในป< 2553 ) สมาชกใหม� (ในป< 2558 )

–ม*การลังนาม Agreement on Trade in Goods of the Framework Agreement on Comprehensive

- Economic Co operation between the ASEAN and China เม1+อ 29 พ.ยั . 2547

• ในช�วัง ม.ค -. ม*.ค.ป< 2549 ไทยัส�งออกภายัใต์�ข�อต์กลังด�งกลั�าวัเพ*ยัง 27391. ลั�าน $ (10.61%) เน1+องจากเพ+งลัดภาษ*เพ*ยัง - 1 4% แลัะปCญี่หา ROO

38

ค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร%ค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร% : : AFTAAFTA• -ASEAN เกาหลั*: ไทยัไม�เข�าร�วัมลังนามเม1+อ 16 พ.ค . 2549

น*6 เน1+องจากเกาหลั*ใต์�ต์�ดสนค�าข�าวัออก แลัะน-าสนค�าส�งออก ส-าค�ญี่ของไทยัไปไวั�ในกลั,�มสนค�าอ�อนไหวั เช�น สนค�าไก�สดแช�

เยั2น/แช�แข2ง , อาหารทะเลักระปGอง , กลั�วัยั , มะม�วัง , ลั-าไยั , ก,�งก,ลัาด-า/ก,�งก�ามกราม , ม�นส-าปะหลั�ง เป>นต์�น

• ไทยัยั�งสน�บสน,นให�อาเซี*ยันม*ควัามส�มพ�นธทางการค�าท*+เข�มข�นขB6นก�บ ออสเต์รเลั*ยั ญี่*+ป,/น อนเด*ยั นวัซี*แลันด แลัะเม1+อเด1อนพฤศจกายัน 2545 ในการประช,มส,ดยัอดอาเซี*ยันท*+ก�มพ)ชา ผ)�น-าอาเซี*ยันได�เห2นพ�องร�วัมก�นวั�าอาเซี*ยันแลัะญี่*+ป,/นจะร�วัมก�นพ�ฒนากรอบการเจรจาเพ1+อน-าไปส)�ห,�นส�วันเศรษฐกจอาเซี*ยัน-ญี่*+ป,/น (ASEAN-Japan Comprehensive Economic Partnership) ภายัในสบป<

39

ค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร%ค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร% : : APECAPEC•สมาชก LDCs จะเป9ดเสร*การค�า บรการ แลัะการลังท,น ภายัใน

ป< 2563 แลัะภายัในป< 2553 ส-าหร�บ DCs

• เป>นการเป9ดแบบสม�ครใจ แลัะแบบ concerted unilateral liberalization ต์ามหลั�กการของ Osaka Action Agenda ท*+ระบ,วั�า– ต์�องครอบคลั,มกวั�างขวัาง (comprehensive)

สอดคลั�องก�บ WTO – Open regionalism น�+นค1อไม�เลั1อกปฏิบ�ต์ในหม)�สมาชก

เอเปก หร1อระหวั�างสมาชกก�บประเทศนอกกลั,�มสมาชก– แต์�ลัะประเทศจะม*การระบ,แผน Individual Action

Plans: IAPs

40

ค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร%ค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร% : : ASEMASEM•EU แลัะอาเซี*ยันม*ควัามร�วัมม1ออยั�างไม�เป>นทางการ ท�6งในด�านการเม1อง

เศรษฐกจ ส�งคม แลัะอ1+นๆ ต์าม Trade Facilitation Action Plan: TFAP

•ลัดการก*ดก�นทางการค�าท*+ไม�ใช�ภาษ* เพ+มควัามโปร�งใส แลัะส�งเสรมโอกาสทางการค�าระหวั�างท�6งสองภ)มภาค

•ม*การร�บรอง concrete goals ส-าหร�บป< 2545 – 47 ซีB+งครอบคลั,ม– การส�งเสรม paperless custom procedure แลัะInvestment

Promotion Action Plan: IPAP – ม*การใช� Asia-Europe Business Forum เป>นเวัท*ในการสร�าง

ควัามร�วัมม1อระหวั�างภาคเอกชน– ใช�กองท,นอาเซี2ม (ASEM Trust Fund) ในการสน�บสน,นทางการเงน

แก�การปร�บโครงสร�างภาคการเงนแลัะการแก�ปCญี่หาควัามยัากจน

41

34 34 ค้ว่ามต์กล้งการค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%ค้าทว่(ภาค้%: :

ย�ทธีศาสิต์ร.ของไทย• ประเทศใหญี่� ต์ลัาดเดม (Market Strengthening) :

– ญี่*+ป,/น สหร�ฐฯ•ขยัายัต์ลัาดใหม� (Market Broadening &

Deepening)

–ต์ลัาดท*+ม*ศ�กยัภาพ: จ*น อนเด*ยั ออสเต์รเลั*ยั นวัซี*แลันด–ต์ลัาดท*+เป>นประต์)การค�า (Gateway): บาหเรน เปร)–ต์ลัาดภ)มภาค: BIMST-EC

42

ประเทศ ม)ลัค�าการค�ารวัมShare(%)Growth(%)

(17)ญี่*+ป,/น 1,517,246.37 18.04 13.11

(1)สหร�ฐฯ 943,561.09 11.22 12.34

(19)จ*น 739,443.94 8.79 31.70

(HS 07-08)จ*น 22,678.29 0.27 25.04

(6)ออสเต์รเลั*ยั 239,569.80 2.85 43.23

(29)อนเด*ยั 100,486.24 1.19 31.66

(82 )อนเด*ยั รายัการ 15,455.76 0.18 94.21

(22)นวัซี*แลันด 28,197.57 0.34 40.34

(n/a)บาเรน 6,907.23 0.08 30.56

(n/a)เปร) 3,131.84 0.04 9.11หมายัเหต์,: ต์�วัเลัขท�ายัช1+อประเทศ เป>นอ�นด�บควัามสามารถในการแข�งข�น, หน�วัยัของม)ลัค�า (ลั�านบาท ), ไทยั อ�นด�บ 32

43

3.4 3.4 ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%::•ไทยัก�บบาเรน: ลังนามใน Framework Agreement

on Closer Economic Partnership แลั�วั แลัะม*ผลั บ�งค�บใช�เม1+อวั�นท*+ 29 ธ�นวัาคม 2545 โดยัท�6งสองฝ่/ายัต์�าง

ยักเลักอากรน-าเข�าจ-านวัน 626 รายัการซีB+งม*อ�ต์ราท*+ร �อยัลัะ3 ลังท�นท* แลัะคาดวั�ารายัการท*+เหลั1อจะม*การยักเลักภายัในป<2553

• อยั�างไรก2ด* แม�จะก-าหนดให�ม*การลัดอ�ต์ราภาษ*ลังต์�6งแต์�ป<2545

– ไทยัได�ออกประกาศกระทรวังการคลั�งไปแลั�วั–แต์�บาหเรนก2ยั�งไม�ออกประกาศลัดอ�ต์ราภาษ*ให�ไทยัแต์�

อยั�างใดจนถBงปCจจ,บ�น

44

3.4 3.4 ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%::• ไทยัก�บจ*น: ท-าควัามต์กลังการค�าเสร*ก�บจ*นในแบบ early

harvest โดยัลังนามเม1+อ 18 มถ,นายัน 2546

ครอบคลั,มเร1+องการลัดภาษ*สนค�าผ�กแลัะผลัไม�ท,กรายัการ ต์าม พก�ดศ,ลักากรต์อนท*+ - 0708 116( รายัการ ต์ามพก�ด

ศ,ลักากร 6 หลั�ก ) ให�เหลั1อ 0 ต์�6งแต์�วั�นท*+ 1 ต์,ลัาคม2546

• ณ ส6น พ.ยั . 2548 ไทยัส�งออกผ�กแลัะผลัไม�ไปจ*น 16.4 พ�นลั�าน บาท เพ+มขB6น 30.75% แลัะน-าเข�า 6.3 พ�นลั�านบาท เพ+มขB6น

15.3% ไทยัเกนด,ลั ( เฉพาะผ�ก ผลัไม� ) 10.0 พ�นลั�านบาท–สนค�าส�งออกส-าค�ญี่ของไทยั: ม�นส-าปะหลั�ง ( ร�อยัลัะ 99.8)

• ด,ลัการค�าโดยัรวัมของไทยัก2ยั�งขาดด,ลัจ*นเพ+มขB6นเป>น 77.0 พ�นลั�านบาท

45

3.4 3.4 ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%::• ไทยั-อนเด*ยั (TIFTA): ลังนามในแลั�วัเม1+อ9 ต์.ค 2546 แลัะม*ผลั

1ม.ค 2547 เป>นแบบ Early harvest ครอบคลั,มสนค�า 84 รายัการ

• เร+มจาก 1 ม*.ค . 2547 โดยัลัดลัง 50% ในป<แรก 75% ในป<ท*+ 2 แลัะ 100% ในป<ท*+ 3 สนค�าท*+เหลั1อม*เป;าหมายัลัดภาษ*ลังเหลั1อ

0% ในป< 2553

• ส-าหร�บบรการ เร+มเจรจาในเด1อนมกราคม 2547 แลัะม*เป;าหมายัท*+จะสร,ปภายัใน ม*.ค . 2549

• ไทยัส�งออกไปอนเด*ยั 53.8 พ�นลั�านบาท แลัะน-าเข�า 46.7 พ�นลั�านบาท เกนด,ลัการค�า 7.1 พ�นลั�านบาท ซีB+งถ�าพจารณาเฉพาะสนค�า 82 รายัการ ไทยัม*การส�งออกไปอนเด*ยั 12.2 พ�นลั�านบาท แลัะน-าเข�า 3.3 พ�นลั�านบาท ท-าให�ม*การเกนด,ลัการค�า 8.9 พ�นลั�านบาท

46

3.4 3.4 ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%::•ไทยั-ออสเต์รเลั*ยั (TAFTA): ลังนามในไปแลั�วัเม1+อวั�นท*+ 5 กรกฎีาคม 2547 แลัะม*ผลัแลั�วัเม1+อวั�นท*+ 1 มกราคม 2548 น*6 โดยั

เป>นควัามต์กลังท*+ครอบคลั,มการค�า บรการแลัะการลังท,น•สนค�าส�วันหนB+ง ลัดภาษ*เหลั1อ 0 ท�นท* ท*+เหลั1อทยัอยัภายัใน 5 ป< •สนค�าอ�อนไหวั ลัดช�ากวั�า (ออสเต์รเลั*ยัใน 10 ป< ไทยัใน 20 ป<)•ม*มาต์รการปกป;องพเศษส-าหร�บสนค�าเกษต์รอ�อนไหวั•สนค�าเกษต์รท*+ม*โควัต์า จะก-าหนด specific quota แลัะทยัอยัลัด

ภาษ*ในโควัต์า ส�วันภาษ*นอกโควัต์าลัดต์าม WTO (Margin of preferences: MOP 10%) เช�น WTO คด 100%, AUS คด90%

•ส6นพ.ยั . 2548 ไทยัขาดด,ลัถBง 4.5 พ�นลั�านบาท โดยัส�งออก 117.6 พ�นลั�านบาท แลัะน-าเข�า 122 พ�นลั�านบาท (29% เป>นทองค-า)

47

3.4 3.4 ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%::•ไทยัแลัะนวัซี*แลันด ลังนามควัามต์กลัง การค�าเสร* ในเด1อน

เม.ยั . 2548 แลัะ ม*ผลับ�งค�บใช�ต์�6งแต์�1 กค . 2548

• เร+มเจรจาเด1อนพฤษภาคม 2547 แลัะสร,ปในเด1อน พฤศจกายัน 2547 !!

•นวัซี*แลันดจะลัดภาษ*เป>น 0% ประมาณ 79% ของรายัการสนค�า หร1อประมาณ 85% ของม)ลัค�าการน-าเข�าของนวัซี*แลันดจากไทยัท�นท*

•ส-าหร�บสนค�าท*+เหลั1อท�6งหมดจะลัดภาษ*เป>น 0 ภายัในป< พ.ศ. 2553 ยักเวั�น สนค�าส+งทอ เส16อผ�า แลัะรองเท�า ซีB+งนวัซี*แลันดจะค�อยัๆ ทยัอยัลัดภาษ*เป>น 0 ในป< พ.ศ. 2558

48

3.4 3.4 ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%::•ไทยัจะลัดภาษ*เป>น 0 ส-าหร�บสนค�าจาก NZ ประมาณ

54% ของจ-านวันรายัการท�6งหมด หร1อ 49% ของม)ลัค�าน-าเข�าจากนวัซี*แลันดท�นท*

•ไทยัจะทยัอยัลัดภาษ*เป>น 0% ในป< 2553 อ*กประมาณ 10% ของการน-าข�าจาก NZ ส�วันสนค�าอ�อนไหวัเช�น นมแลัะผลัต์ภ�ณฑ์ เน16อวั�วั เน16อหม) ห�วัหอมแลัะเมลั2ด เป>นต์�น จะทยัอยัลัดภาษ*เป>น 0 ในป< พ.ศ. 2558-2563

•ส6น พ.ยั . 2548 ไทยัส�งออก 19.2 พ�นลั�านบาท แลัะน-าเข�า 9.1 พ�นลั�านบาท แลัะท-าให�ไทยัเกนด,ลัการค�า 10.1 พ�นลั�านบาท

49

3.4 3.4 ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%::•ไทยัแลัะญี่*+ป,/น (Japan- Thailand Economic

Partnership Agreement: JTEPA) เร+มเจรจาต์�6งแต์� 11 ธ�นวัาคม 2546

•ณ ส.ค . 2548 ได�บรรลั,ข�อต์กลังด�งน*6–เหลั2ก: เหลั2กร*ดร�อนท*+ไม�ผลัต์ในไทยั จะเลักภาษ*ท�นท*

เหลั2กอ1+นๆ ยักเลักภาษ*ภายัในป<ท*+ 11

– ช6นส�วันยัานยันต์ (ส-าหร�บ OEM): ไทยัยักเลักภาษ*รายัการสนค�าท*+ไม�อ�อนไหวัในป< 2554 ส�วันสนค�าอ�อนไหวั ยักเลักป< 2556 (โดยัม*เง1+อนไขวั�าควัามต์กลัง AFTA ต์�องม*ผลับ�งค�บใช�จรงในป< 2553)

50

3.4 3.4 ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%::–รถยันต์ส-าเร2จร)ป (CBU):

•ไทยัจะเร+มลัดภาษ*ในป<แรกท*+ JTEPA ม*ผลับ�งค�บใช� ส-าหร�บขนาดท*+เกนกวั�า 3000, ซี*ซี* (โดยัลัดจาก 80%เหลั1อ 60% ในป< 2552 แลัะคงไวั�จนกวั�าจะม*การเจรจาก�นใหม� )

•ส-าหร�บท*+ม*ขนาดต์-+ากวั�า 3000, ซี*ซี* จะเจรจาใหม�ภายัใน 5 ป<

–สนค�าเกษต์ร: ญี่*+ป,/นจะลัดหร1อเลักภาษ*ในสนค�า ไก�ปร,งส,ก ไก�สดแช�เยั2น เน16อปลัากระปGอง ป) หอยั ผ�กสดแช�เยั2น ก,�งสด ก,�งต์�ม แช�เยั2น แช�แข2ง แปรร)ป ท,เร*ยัน มะลัะกอ มะม�วัง ม�งค,ด

51

3.4 3.4 ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%::–ควัามร�วัมม1อ: ม*การต์กลังก�นด�านมาต์รฐานส,ขอนาม�ยั ควัามร�วัม

ม1อทร�พยัากรมน,ษยั ควัามร�วัมม1อด�านวัทยัาศาสต์ร เทคโนโลัยั* ควัามร�วัมม1อด�านการส1+อสาร ด�านการท�องเท*+ยัวั การส�งเสรม SM

E แลัะบรรยัากาศการลังท,น–ด�านการค�าบรการ/ลังท,น: ไทยัจะสามารถส�งพ�อคร�วัแม�คร�วั คน

ด)แลัคนส)งอายั, คร)สอนภาษาไทยั ร-าไทยั แลัะสามารถเข�าไปท-างานในสาขาอาช*พด�งเช�น ด�านโฆษณา ท�วัร บรการโรงแรม เป>นต์�น

•ข�อส�งเกต์–ญี่*+ป,/นไม�ยัอมท*+จะให�ไทยัน-าเอาสนค�าข�าวัเข�ามาในการเจรจาด�วัยั–ยั�งไม�ม*ควัามช�ดเจนในเร1+องหลั�กเกณฑ์ในการค-านวัณแหลั�งก-าเนด

สนค�า

52

3.4 3.4 ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%::• ไทยั-สหร�ฐ: เร+มต์�นเจรจาก�นต์�6งแต์� วั�นท*+ 28 มถ,นายัน

2547

•แบ�งกลั,�มการเจรจาไวั� 21 กลั,�ม ได�แก� การเป9ดต์ลัาด ทร�พยัสนทางปCญี่ญี่า ส+งทอ มาต์รการปกป;องทางการค�า มาต์รฐานสนค�า มาต์รฐานส,ขอนาม�ยั พธ*การด�านศ,ลักากร นโยับายัการแข�งข�น การค�าบรการ การลังท,น แลัะการเคลั1+อนยั�ายับ,คคลั

•สนค�าเกษต์ร: สหร�ฐฯ เสนอเป9ดต์ลัาดให�ไทยัประมาณ 65%ของการน-าเข�าสนค�าเกษต์รจากไทยัภายัใน - 05 ป< –ไทยัเสนอเป9ดสนค�าท*+ไทยัไม�ม*การผลัต์หร1อผลัต์น�อยั แลัะไทยัน-า

เข�าจากสหร�ฐฯ อยั)�แลั�วั เช�น ฝ่;ายั พ�อแลัะแม�พ�นธ,ไก� เป>นต์�น –สนค�าอ�อนไหวัมากของไทยั เช�น เน16อส�ต์วั ผลัต์ภ�ณฑ์นม

ข�าวัโพด ม�นฝ่ร�+ง ห�วัหอมใหญี่� ไทยัเสนอลัดภาษ*ภายัใน - 1020 ป<

53

3.4 3.4 ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%::•สนค�าอ,ต์สาหกรรม:

– สหร�ฐฯ เสนอเป9ดต์ลัาด 74% ของการน-าเข�ารวัมจากไทยั– สนค�าไทยัท*+น�าจะได�ประโยัชนได�แก� เคร1+องใช�ไฟฟ;า

อเลั2กทรอนกส ผลัต์ภ�ณฑ์ท-าจากไม�แลัะยัาง เคร1+องแก�วั/ เซีรามค ผลัต์ภ�ณฑ์พลัาสต์ก อ�ญี่มณ* กลั,�มอาหารแปรร)ป

ส+งทอแลัะเคร1+องน,�งห�ม เป>นต์�น– ไทยัเสนอเป9ดต์ลัาดให�สหร�ฐฯ ร�อยัลัะ 71%

– สนค�าอ�อนไหวัของไทยั ซีB+งได�แก� แก�วั เหลั2ก ปลัา แลัะส* ไทยัเสนอลัดภาษ*เป>นเวัลัา 10 ป<

– ส+งทอแลัะเคร1+องน,�งห�ม ไทยัขอลัดภาษ*ส+งทอเป>น 0% ท�นท*ท,กรายัการ เน1+องจากเป>นสนค�าท*+สหร�ฐฯ น-าเข�ามาก

อยั)�แลั�วั แลัะไทยัม*ส�วันแบ�งต์ลัาดเพ*ยังเลั2กน�อยั (2.3%)

54

3.4 3.4 ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%ค้ว่ามต์กล้งการค้าทว่(ภาค้%::•กฎีแหลั�งก-าเนดสนค�า ไทยัขอให�ม*ข�อยักเวั�นจากกฎี yar

n forward •ทร�พยัสนทางปCญี่ญี่า

–สหร�ฐฯ ขอให�ไทยัยักระด�บการค,�มครองทร�พยัสนทางปCญี่ญี่าในระด�บท*+เข�มงวัดกวั�าท*+เป>นอยั)�ในปCจจ,บ�น

–ไทยัยั1นยั�นการบ�งค�บใช�กฎีหมายัเท�าท*+ม*อยั)� แลัะได�ยั1+นข�อเสนอ 4 เร1+อง•เร1+องการค,�มครองภ)มปCญี่ญี่าท�องถ+น เร1+องส+งบ�งช*6ทางภ)มศาสต์ร

เร1+องควัามร�วัมม1อระหวั�างก�น เช�น ในการอ-านวัยัควัามสะดวักในการจดทะเบ*ยันทร�พยัสนทางปCญี่ญี่าของ SMEs ไทยัแลัะการเป>นเจ�าของสทธร�วัมก�น

–คาดก�นสหร�ฐฯจะขอขยัายัขอบเขต์การค,�มครองสทธบ�ต์รยัาซีB+งจะกระทบต์�อสทธในการเข�าถBงยัาของผ)�ป/วัยั โดยัเฉพาะผ)�ป/วัยัเอดส แลัะจะกดด�นให�ไทยัยัอมจดสทธบ�ต์รพ�นธ,พ1ชลัะส�ต์วั

55

ขอว่(จารณี.ท(ศทางการเจรจาขอว่(จารณี.ท(ศทางการเจรจาค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร%ต์ างๆค้ว่ามต์กล้งการค้าเสิร%ต์ างๆ

ของไทยของไทย

56

4.1 4.1 การเปล้%5ยนแปล้งสิว่�สิด(การการเปล้%5ยนแปล้งสิว่�สิด(การสิ�งค้มสิ�งค้มค้ว่ามต์กล้ง Efficiency TOT I-S Effect Total Welfare

- (HS07-08)ไทยจ%นไทย -1.26 10.06 0.79 9.59

จ%น -0.83 -2.98 -0.31 -4.13

-ไทยอ(นเด%ย

ไทย -7.31 371.38 -71.09 292.97

อ(นเด%ย -221.34 -30.68 6.29 -245.73

-ไทยออสิเต์รเล้%ย

ไทย -37.61 59 -8.26 13.13

ออสิเต์รเล้%ย 30.51 134.2 1.03 165.74

หน ว่ย: $ล้าน

57

4.1 4.1 การเปล้%5ยนแปล้งสิว่�สิด(การการเปล้%5ยนแปล้งสิว่�สิด(การสิ�งค้มสิ�งค้มค้ว่ามต์กล้ง Efficiency TOT I-S Effect Total Welfare

-ไทยสิหร�ฐฯไทย -108.18 831.44 -92.99 630.26

สิหร�ฐอเมร(กา -49.06 205.44 52.27 208.65

-ไทยญ%5ป�Aนไทย -87.15 353.78 248.94 515.57

ญ%5ป�Aน 779.83 882.27 -142.69 1,519.40 ค-านวัณจากฐานข�อม)ลั GTAP version 6

ลัดภาษ*น-าเข�าในท,กรายัการสนค�า ระหวั�างไทยัก�บค)�ประเทศท*+ท-าควัามต์กลัง ทวัภาค*ก�น โดยัคงอ�ต์ราภาษ*น-าเข�าส-าหร�บประเทศอ1+นคงเดม

หน ว่ย: $ล้าน

58

4.1 4.1 การเปล้%5ยนแปล้งสิว่�สิด(การการเปล้%5ยนแปล้งสิว่�สิด(การสิ�งค้มสิ�งค้ม

•ไทยัม*สวั�สดการรวัมส)งขB6นจากการท-า FTA ท,กกรณ*– สวั�สดการรวัมม*แนวัโน�มเพ+มขB6น เม1+อท-าก�บ

ประเทศท*+ไทยัม*การค�าขายั เป>นส�ดส�วันส)ง•ประเทศค)�ควัามต์กลังส�วันใหญี่�จะม*ม)ลัค�าสวั�สดการ

รวัมเพ+มขB6น•ยักเวั�นกรณ*จ*นแลัะอนเด*ยั ม*สวั�สดการส�งคมรวัม

ลัดลัง จาก– ประสทธภาพของการจ�ดสรรทร�พยัากรเลัวัลัง– แลัะม*อ�ต์ราการค�าท*+ถดถอยัลัง

59

4.1 4.1 การเปล้%5ยนแปล้งสิว่�สิด(การการเปล้%5ยนแปล้งสิว่�สิด(การสิ�งค้มสิ�งค้ม

•อยั�างน�อยัหนB+งประเทศในท,กควัามต์กลังจะม*ม)ลัค�าสวั�สดการลัดลัง จากผลัของการจ�ดสรรทร�พยัากร– > Trade diversion ส)งกวั�า Trade

creation •ผลักระทบด�งกลั�าวัแต์กต์�างจากการลัดข�อก*ดก�น

ทางการค�าในระด�บพห,ภาค*ของ WTO (ซีB+งม*สมาชกท*+ครอบคลั,มการค�าของโลักเก1อบ 100 เปอรเซี2นต์ )ท*+ท,กประเทศสมาชกต์�างลัดข�อก*ดก�นลังพร�อมๆ ก�น โอกาสท*+จะเกดปCญี่หา Trade Diversion จBงน�อยักวั�ามาก

60

4.2 4.2 กระบว่นการก/าหนดกระบว่นการก/าหนด นโยบายการเจรจา แล้ะการ นโยบายการเจรจา แล้ะการ

จ�ดการผล้กระทบจ�ดการผล้กระทบ• ขาดการศBกษาถBงผลัด*แลัะผลัเส*ยัต์�างๆ อยั�างช�ดเจนก�อน การท-าควัามต์กลัง หลัายัควัามต์กลังเจรจาไป ท-าการศBกษา

ผลักระทบไป• การเจรจา FTA ขาดการม*ส�วันร�วัมของส�งคม• การเจรจาบางด�านม*ลั�กษณะต์�6งร�บ ค1อรอให�ค)�เจรจาเสนอวั�า

ต์�องการอะไรก�อน แลั�วัจBงมาด)วั�าฝ่/ายัไทยัจะร�บได�หร1อไม�•ผ)�น-าประเทศยั�งม*ส�วันท-าให�การเจรจาเส*ยัเปร*ยับด�วัยัการออก

มาให�ส�มภาษณลั�วังหน�าซีB+งให�ประโยัชนก�บฝ่/ายัต์รงก�นข�าม•ร�ฐบาลัไม�เคยัยัอมน-าควัามต์กลังด�งกลั�าวัมาผ�านควัามเห2น

ชอบของสภาผ)�แทนราษฎีรเลัยั ท-าให�ฝ่/ายัค�านแลัะสาธารณชนไม�ม*โอกาสในการต์รวัจสอบแลัะค�ดค�านใดๆ

61

4.2 4.2 กระบว่นการก/าหนดกระบว่นการก/าหนด นโยบายการเจรจา แล้ะการ นโยบายการเจรจา แล้ะการ

จ�ดการผล้กระทบจ�ดการผล้กระทบ• การเลั1อกค)�เจรจาบางกรณ*ก2ยั�งไม�สมเหต์,ผลั ( เปร) แลัะบาหเรน ) แลัะกระท-าอยั�างรวัดเร2วัขาดควัามรอบคอบ(นวัซี*แลันด)

• ไม�ม*มาต์รการรองร�บผลักระทบแก�ภาคท*+ได�ร�บผลัลับเท�าท*+ควัร

•ควัามไม�สอดคลั�องของนโยับายัภายัในก�บระหวั�าง ประเทศ ( โคลั�านต์�วั vs. FTA ไทยั-ออสเต์รเลั*ยั)

• ควัามไม�พร�อมในการจ�ดการก�บมาต์รฐานสนค�า (FTA ไทยั-จ*น)

•FTA ก�บควัามต์กลังด�าน IP ท*+เข�มข�นกวั�า TRIPs ของWTO

62

4.3 4.3 อ/านาจการต์ อรองในการอ/านาจการต์ อรองในการเจรจาเจรจา• อ-านาจต์�อรองของฝ่/ายัไทยัน�อยั เม1+อเจรจาก�บประเทศใหญี่� ต์�าง

จากกรณ*การเจรจาใน WTO ท*+ไทยัจะเจรจาเป>นกลั,�มก�บประเทศใหญี่�

•สหร�ฐอเมรกาม*การลัดภาษ*น-าเข�าสนค�าท*+ไทยัสามารถแข�งข�นลังมา มากแลั�วั ผลัประโยัชนท*+ไทยัจะได�จBงม*ไม�มาก

• สหร�ฐฯ ม*การอ,ดหน,นภาคการเกษต์รอยั�างมาก FTA ไม�ช�วัยั• ไทยัยั�งม*อ�ต์ราภาษ*ท*+ค�อนข�างส)งซีB+งจะต์�องลัดให�แก�สหร�ฐฯ• ไทยัเส*ยัเปร*ยับมากในภาคบรการสม�ยัใหม�• สหร�ฐ เจรจาแบบ Negative List (ระบ,สาขาบรการยั�อยัท*+จะไม�

เป9ดเสร* ) ต์�างจากท*+ใช�ใน WTO ท*+ใช� Positive list (ระบ,ท*+พร�อม จะเป9ดเสร* ท*+เหลั1อสงวันสทธท*+จะเป9ดหร1อไม�เป9ดในอนาคต์ ก2ได� ) ม*

เวัลัาในการปร�บต์�วั แลัะค,�มครองสาขาการบรการใหม�ๆ ได�

63

4.4 4.4 ผล้กระทบต์ อการเจรจาใน ผล้กระทบต์ อการเจรจาในWTOWTO• สหร�ฐ ใช�อ-านาจต์�อรองท*+เหน1อกวั�าเจรจาแบบ WTO

plus

• สามารถได�ควัามต์กลังท*+ต์นได�เปร*ยับ ซีB+งเดมท*สหร�ฐฯ ผลั�กด�นในเวัท* WTO ไม�ได� เพราะประเทศก-าลั�งพ�ฒนา

ส�วันใหญี่�ไม�เห2นด�วัยั เช�น IPRs การค�าบรการ การ ลังท,น เป>นต์�น

• เม1+อสหร�ฐฯ ม*ควัามต์กลังท*+ม*ลั�กษณะท*+ต์นได�เปร*ยับ “ ”จ-านวันมากพอ ก2สามารถใช�วัธ*การ ป/าลั�อมเม1อง

– เสนอให� WTO เปลั*+ยันแปลังร)ปแบบการเป9ดเสร* แบบท*+สหร�ฐฯ ได�เปร*ยับ

64

บทสิร�ปบทสิร�ป• นโยับายัการค�าของไทยัในระยัะหลั�ง เน�นเป9ดเสร*แบบทวัภาค*

จ-านวันมากแลัะพร�อมๆ ก�น โดยัขาดควัามรอบคอบ แลัะขาดกลัไกในการเยั*ยัวัยัาผ)�ท*+ได�ร�บผลักระทบด�านลับของนโยับายั

• แม�จะให�ผลัเร2วักวั�า WTO แต์�ผลัเส*ยัก2จะเกดขB6นเร2วัด�วัยั– สร�างควัามไม�ม*ประสทธภาพของการจ�ดสรรทร�พยัากร อาจ

เส*ยัเปร*ยับประเทศใหญี่� อาจท-าให� LDCs เส*ยัประโยัชนท*+ พBงจะได�จากเวัท*การเจรจาระด�บ WTO ในระยัะยัาวั

• ต์�องชะลัอควัามต์กลังท*+ยั�งไม�ได�ลังนามไวั�ก�อน เปลั*+ยันแปลัง กระบวันการการก-าหนดยั,ทธศาสต์ร การร�บฟCงควัามคดเห2น

แลัะการวัางแผนร�บม1อผลักระทบต์�าง ให�รอบคอบ

65

ท%5มาท%5มา•รศ.ดร. ชยั�นต์ ต์�นต์วั�สดาการ•http://www.thailandwto.org/Doc/Res/

ResPpt/ThaiTradePolicyNew.ppt

•ส1บค�นวั�นท*+ 9 ก�นยัายัน 2552