โดย คุ�ณฆนรุ�จ มิ่� งเมิ่ธาพรุ

การุพ�ฒนาการุท่�องเท่� ยวอย�างย� งย�นและการุท่�องเท่� ยวโดยชุ�มิ่ชุน

โคุรุงการุอบรุมิ่หล�กสู#ตรุแหล�งท่�องเท่� ยวเชุ�งเกษตรุและการุ

จ�ดการุ

การท่�องเท่ยวอย�างย งย�น

การท่�องเท่ยวอย�างย งย�น แผนพ�ฒนาเศรุษฐก�จฉบ�บแรุกจนถึ+งฉบ�บท่� 7

และ 8 เน,นการุพ�ฒนาในเรุ� องของเศรุษฐก�จเป็0นหล�ก

ต�1งแต�ในป็2 พ.ศ. 2553 จ+งมิ่�การุพ#ดถึ+งการุ พ�ฒนาท่�1งด,านสู�งคุมิ่ เศรุษฐก�จ และสู� งแวดล,อมิ่

ให,พ�ฒนาไป็พรุ,อมิ่ๆ ก�น มิ่�เพ�ยงไมิ่�ถึ+ง 5% ของป็รุะเท่ศท่� วโลกท่� เน,นเรุ� อง

น�1อย�างจรุ�งใจ เพรุาะในท่� สู�ดแล,ว การุว�ดคุวามิ่ เจรุ�ญของป็รุะเท่ศ คุ�อการุว�ดท่� GDP หรุ�อ คุ�า

คุวามิ่รุ6 ารุวยของป็รุะเท่ศ

การุท่�องเท่� ยวอย�างย� งย�น การุท่�องเท่� ยวอย�างย� งย�น ถึ#กน6ามิ่าพ#ดเป็0นกรุะแสูมิ่ากว�า

เก�อบ 25 ป็2แล,วการุท่�องเท่� ยวท่� พ�ฒนาแล,วจะไมิ่�เน,นเรุ� องของการุมิ่�รุายได,

เป็0นหล�ก แต�ท่�องเท่� ยวน�1นจะ ต,องให,ผลตอบแท่นของสู�งคุมิ่

ให,ผลตอบแท่นก�บคุนรุอบข,าง ของแหล�งท่�องเท่� ยว และให,ผล

ตอบแท่นต�อสู� งแวดล,อมิ่ท่� ด�

หล�กการุท่�องเท่� ยวอย�างย� งย�น การุท่�องเท่� ยวอย�างย� งย�น จะต,องไมิ่�ต�อต,านการุเจรุ�ญเต�บโต

และการุพ�ฒนา แต�ต,องเน,นข,อจ6าก�ดของการุเจรุ�ญเต�บโต

การุท่�องเท่� ยวจะต,องอย#�ก+ งกลางรุะหว�างการุพ�ฒนาและการุอน�รุ�กษ7

ท่� ป็รุะเท่ศไท่ยไมิ่�ป็รุะสูบคุวามิ่ สู6าเรุ8จน�1นเน� องจากการุไมิ่�น6าเอา

Limitation มิ่าคุ6าน+งถึ+งข,อ จ6าก�ดท่างสู� งแวดล,อมิ่ ท่าง

สู�งคุมิ่

หล�กการุท่�องเท่� ยวอย�างย� งย�น การุท่�องเท่� ยวอย�างย� งย�นจะต,องจ�ดการุและวางแผนท่� เหมิ่าะสูมิ่เพ� อหล�กเล� ยงป็9ญหาท่� เก�ดข+1นต�อธรุรุมิ่ชุาต�และท่รุ�พยากรุ

มิ่น�ษย7

เป็0นการุก6าหนดข,อจ6าก�ดท่� เก� ยวข,องก�บสู� งแวดล,อมิ่

และท่รุ�พยากรุ ว�าท่6าอย�างไรุท่� การุท่�องเท่� ยวจะไป็เข,าไป็

เบ�ยดบ�งคุนท่,องถึ� น หรุ�อสู� งแวดล,อมิ่ในบรุ�เวณน�1น

จนมิ่ากเก�นไป็

หล�กการุท่�องเท่� ยวอย�างย� งย�น การุท่�องเท่� ยวอย�างย� งย�น จะต,องคุ6าน+งถึ+งผลในรุะยะยาว

มิ่ากกว�ารุะยะสู�1นป็รุะเท่ศไท่ยมิ่�กจะน6าการุท่�องเท่� ยวเป็0นเคุรุ� องมิ่�อในการุสูรุ,าง

รุายได, เป็0นการุเน,นป็รุ�มิ่าณท่� เป็0นน�กท่�องเท่� ยวกรุะแสูหล�ก

หรุ�อ ท่� เป็0น Mass Tourism ได,ผลป็รุะโยชุน7ในรุะยะสู�1นแต�มิ่�

ผลกรุะท่บในรุะยะยาว

หล�กการุท่�องเท่� ยวอย�างย� งย�นการุบรุ�หารุจ�ดการุการุท่�องเท่� ยวอย�างย� งย�นจะต,องไมิ่�มิ่��งเน,นการุจ�ดการุสู� ง

แวดล,อมิ่เพ�ยงอย�างเด�ยว ไมิ่�ใชุ�แคุ� Green Tourism

การุท่�องเท่� ยวอย�างย� งย�นแล,วจะต,องป็รุะกอบด,วยท่�1ง

เศรุษฐก�จ สู�งคุมิ่ และสู� งแวดล,อมิ่

การุท่�องเท่� ยวท่�กป็รุะเภท่เป็0นการุท่�องเท่� ยวอย�าง

ย� งย�นได,

หล�กการุท่�องเท่� ยวอย�างย� งย�นคุวรุให,คุวามิ่สู6าคุ�ญก�บคุวามิ่ต,องการุท่� ท่6าให,

มิ่น�ษย7เก�ดคุวามิ่พ+งพอใจแต�ต,องอย#�ภายใต,คุวามิ่เสูมิ่อภาคุและคุวามิ่

ย�ต�ธรุรุมิ่ท่�1งต�อมิ่น�ษย7 และสู� งแวดล,อมิ่

เชุ�น ไมิ่�คุวรุมิ่�การุพยายามิ่เอาชุนะ

ธรุรุมิ่ชุาต� และรุะบบน�เวศ

สถานการณ์�โลก ประเท่ศ และชุ�มชุนท่�องถ�นในป็2พ.ศ. 2535 มิ่�การุป็รุะชุ�มิ่

Earth Summit ท่� นคุรุรุ�โอเด จาเนโรุ ป็รุะเท่ศบรุาซิ�ล ซิ+ งมิ่�การุ

พ#ดถึ+งการุพ�ฒนาอย�างย� งย�น

การุท่�องเท่� ยวในชุ�มิ่ชุนถึ#กผล�กด�นให,เก�ดข+1นภายในป็รุะเท่ศไท่ย

เมิ่� อป็2 พ.ศ. 2537 พ�1นท่� แรุกท่� ท่6างานคุ�อ เกาะยาวน,อย จ�งหว�ด

พ�งงา

สถานการณ์�โลก ประเท่ศ และชุ�มชุนท่�องถ�น ป็2 พ.ศ. 2541 ท่� เก�ดว�กฤต�

เศรุษฐก�จ และ ท่ท่ท่. ถึ#กเป็0นองคุ7กรุหล�กท่� ถึ#กคุาดหว�งให,เป็0นต�วกรุะต�,นเศรุษฐก�จเข,า

ป็รุะเท่ศ รุ�ฐบาลใชุ,การุท่�องเท่� ยวเป็0นเคุรุ� องมิ่�อในการุสูรุ,างรุายได,

ป็2 พ.ศ. 2550 เก�ดป็รุ�ชุญาเศรุษฐก�จพอเพ�ยงจาก

พรุะบาท่สูมิ่เด8จพรุะเจ,าอย#�ห�วและเรุ� มิ่มิ่�การุป็รุะชุาสู�มิ่พ�นธ7โฮมิ่สูเตย7ข+1นมิ่า

สถานการณ์�โลก ประเท่ศ และชุ�มชุนท่�องถ�น

นโยบายอ�กอย�างหน+ งท่� ออกมิ่าจากท่ท่ท่. เพ� อการุท่�องเท่� ยวอย�างย� งย�น

คุ�อ Green Concept เป็0นนโยบายท่� เน,นไป็ท่างเรุ� องของสู� งแวดล,อมิ่

Green Service, Green Community, Green Activity, Green Attraction, Green Logistic, Green heart, Green Plus

CSR Map เป็0นโคุรุงการุท่� ได,รุ�บการุ

สูน�บสูน�นจาก EU เป็0นการุ รุ�วมิ่มิ่�อก�บ Agency ต�าง

ชุาต�ท่� เป็0นสูมิ่าชุ�ก EU

ท่6าว�จ�ยท่� EU ก�อน และด#ว�าการุท่�องเท่� ยวแบบชุ�มิ่ชุน

มิ่�คุนสูนใจมิ่ากน,อยเพ�ยงใด คุ6าตอบพบว�า 80% ของ

คุนสู�วนใหญ�สูนใจ แต�ป็9ญหา คุ�อ ไมิ่�รุ# ,จ�กแหล�งท่�องเท่� ยว

แบบน�1

การท่�องเท่ยวโดยชุ�มชุน(Community Based Tourism)

เป็0นหน+ งต�วอย�างของการุคุ6าน+งถึ+งท่�กต�วชุ�1ว�ดท่� เก� ยวข,อง

ก�บการุพ�ฒนาอย�างย� งย�นแตกต�างจากการุท่�องเท่� ยว

เชุ�งน�เวศ การุท่�องเท่� ยวแบบ โฮมิ่สูเตย7 รุวมิ่ท่�1งการุท่�อง

เท่� ยวรุ#ป็แบบอ� นๆ การุท่�องเท่� ยวโดยชุ�มิ่ชุนจะเป็0น

Process หรุ�อ กรุะบวนการุ

การท่�องเท่ยวโดยชุ�มชุน(Community Based Tourism)

การุท่�องเท่� ยวโดยชุ�มิ่ชุนจะเน,นการุบรุ�หารุจ�ดการุว�าชุ�มิ่ชุนต,องมิ่าเป็0นหล�กในการุบรุ�หารุจ�ดการุ

ชุ�มิ่ชุนจะต,องสูามิ่ารุถึมิ่�สู�ท่ธ�>มิ่�เสู�ยงได,ว�าชุ�วงรุะยะเวลาไหนท่� จะสูามิ่ารุถึให,บรุ�การุการุท่�องเท่� ยว

สูถึานท่� หรุ�อเขตไหนท่� เป็0นเขต อน�รุ�กษ7 เขตหวงห,ามิ่ ชุ�มิ่ชุนจะมิ่�

สู�ท่ธ�>ในการุบรุ�หารุจ�ดการุ

การท่�องเท่ยวแบบโฮมสเตย�1.ท่พั ก ท่� จะเป็0นในรุ#ป็แบบ

ไหนก8ได, แต�สู� งท่� สู6าคุ�ญคุ�อคุนในท่,องถึ� นจะต,องเข,ามิ่ามิ่�สู�วนในการุบรุ�หารุจ�ดการุและเก�ดการุกรุะจายรุายได,ให,แก�คุนในชุ�มิ่ชุน

2. อาหารท่�องถ�น ชุาวบ,านก8ต,องน6าอาหารุท่,องถึ� นมิ่าให,น�กท่�องเท่� ยวก�นแต�ต,องป็รุ�บรุสูชุาต�ให,น�กท่�องเท่� ยวสูามิ่ารุถึท่านได,โดยให,เสูน�ห7

น�1นๆคุงอย#�

การท่�องเท่ยวแบบโฮมสเตย�3.ก�จกรรมท่�องเท่ยว จะต,องอย#�บนฐานของว�ฒนธรุรุมิ่และท่รุ�พยากรุใน

ชุ�มิ่ชุน หลากหลายแหล�งท่�องเท่� ยวมิ่�ก�จกรุรุมิ่ท่� แตกต�างก�น

4.ม คค�เท่ศก�ท่�องถ�น จะต,องมิ่�การุสู�งเสูรุ�มิ่ให,ชุ�มิ่ชุนล�กข+1นมิ่าน6าเสูนอชุ�มิ่ชุนของ

ตนเองให,ได,

ความแตกต�างระหว�างการท่�องเท่ยวชุ�มชุนและการท่�องเท่ยวโดยชุ�มชุนการท่�องเท่ยวชุ�มชุน การท่�องเท่ยวโดย

ชุ�มชุนมิ่�แหล�งท่�องเท่� ยวท่�

สูวยงามิ่ มิ่�สูถึานท่� ถึ�าย รุ#ป็ มิ่�ของท่� รุะล+ก ชุ�มิ่ชุน

เป็0นผ#,ถึ#กท่�องเท่� ยว ไมิ่�สูามิ่ารุถึก6าหนดกฎ

เกณฑ์7สู� งใดได,เลย

ชุ�มิ่ชุนจะเป็0นผ#,ก6าหนดใน ท่�กๆเรุ� อง ก6าหนดการุ

บรุ�หารุจ�ดการุ ก6าหนด รุาคุา ก6าหนดโป็รุแกรุมิ่

ท่�องเท่� ยว ก�จกรุรุมิ่ท่�อง เท่� ยว หรุ�อก6าหนดกฎข,อ

รุะเบ�ยบบ�งคุ�บต�างๆด,วยซิ+ งการุก6าหนดน�1จะเป็0นเคุรุ� องมิ่�อในการุกล� นกรุองน�กท่�องเท่� ยวโดยอ�ตโนมิ่�ต�

 

เป'าหมายของการท่�องเท่ยวโดยชุ�มชุนเพ� อพ�ฒนาคุนและการุมิ่�สู�วนรุ�วมิ่ของชุ�มิ่ชุนเพ� อสู�งเสูรุ�มิ่ให,เก�ดการุเรุ�ยนรุ# ,แลกเป็ล� ยนรุะหว�าง

คุนต�างว�ฒนธรุรุมิ่ ไมิ่�ใชุ�ให,น�กท่�องเท่� ยวมิ่าเรุ�ยนรุ# , ท่,องถึ� นเพ�ยงอย�างเด�ยว คุนในชุ�มิ่ชุนท่,องถึ� นก8ต,อง เรุ�ยนรุ# ,น�กท่�องเท่� ยวด,วย

การุฟื้B1 นฟื้#ว�ฒนธรุรุมิ่การุด#แลฟื้B1 นฟื้#ท่รุ�พยากรุธรุรุมิ่ชุาต�และสู� งแวดล,อมิ่รุายได,เสูรุ�มิ่