7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

1/26

Edukasyonsa Pagpapakatao

Modyul para sa Mag-aaral

Modyul 16 Quarter 4:

HALAGA NG PAG-AARAL PARA SA PAGNENEGOSYO O

PAGHAHANAPBUHAY

!a"a#ara$ $" Edu%a&yo$Re'u(l)%a $" P)l)')$a&

Ang mga modyul na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng

mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan at

pamantasan. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng

edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran

ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph.

Ma*ala"a &a a+)$ a$" )$yo$" +"a 'u$a at +u$"%a*),

ng kagamitan sa pagtuturong ito ay magkatuwang na inihanda at

sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan,

kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang

nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at

mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph.

Ma*ala"a &a a+)$ a$" )$yo$" +"a 'u$a at +u$"%a*),

7

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

2/26

Edu%a&yo$ &a Pa"'a'a%atao %a#alo$" Ba)ta$"Modyul 'ara &a Ma"-aaralU$a$" Ed)&yo$. /01SBN: 23-231-2220-0-/

Pau$a#a *)$"")l &a %ara'ata$"-&)'). sinasaad ng !eksiyon "#$ ng %atas&ambansa %ilang '()*+ Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang akda ng&amahalaan ng &ilipinas. ayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan otanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan angnasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay angpatawan ng bayad na royaltybilang kondisyon.

Ang mga akda / materyales mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ngprodukto o brand names, tatak o trademarks, atbp. na ginamit sa aklat na ito ay sanagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. &inagsikapang mahanap at mahingi angpahintulot ng mga may karapatang-ari upang magamit ang mga akdang ito. Hindi inaangkin nikinakatawan ng mga tagapaglathala publisher at may-akda ang karapatang-aring iyon.

nilathala ng Kagawaran ng EdukasyonKalihim+ %r. Armin uistro 0!1&angalawang Kalihim+ 2olanda !. 3ui4ano, &h. 5.

M"a Bu+uo $" Modyul 'ara &a Ma"-aaral

M"a Ma$u$ulat: 6egina 7ignon 1. %ognot, 6omualdes 6. 1omia, !heryll 8.ayola, 7arie Aiellen !. agarde, 7arivic 6. ea9o, Eugenia1. 7artin, 7arie Ann 7. :ng, at 6heamay 8. &aras

M"a !o$&ulta$t: 0e A. Hidalgo, &h. 5. at 7anuel %. 5y, &h. 5.

Gu+u*)t $" +"a

Lara#a$: ;ason :. + ?( $*-"? or $*-"?#(

E-mail Address+ imcsetd@yahoo.com

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

3/26

7a(le o ;o$te$t&

Modyul 16:HALAGA NG PAG-AARAL PARA SA

PAGNENEGOSYO O PAGHAHANAPBUHAY

Ano ang inaasahang maipamamalas moB............................................"

&agtuklas ng dating kaalaman............................................................

&aglinang ng mga kaalaman, kakayahan, at pag-unawa.........................$

&agpapalalim................................................................................."(

&agsasabuhay ng mga pagkatuto.....................................................(?

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

4/26

MO9YUL 16: HALAGA NG PAG-AARAL PARA SA

PAGNENEGOSYO O PAGHAHANAPBUHAY

ANO ANG NAASAHANG MAPAMAMALAS MO>

!a 7odyul "* ay nagtakda ka ng iyong mithin kaugnay ng kursong kukunin

sa kolehiyo o negosyo na nais itayo balang araw. Calaman mo na mahalagang

tugma ang mga pansariling salik sa kurso akademiko o teknikal-bokasyonal o

negosyo na iyong minimithi. Calaman mo rin na kailangang paunlarin ang mga

pansariling salik kung may mga pagkukulang dito bilang paghahanda sa pagsasanay

at patuloy na pag-aaral matapos ang haiskul.

!a modyul na ito ay inaasahang gagamitin mo ang lahat ng mga pag-

unawang ito upang maipamalas mo ang mga layuning pampagkatuto na inaasahan

sa modyul na ito.

!a huli, inaasahang masasagot mo ang mahalagang tanong+ %akit mahalaga

ang pag-aaral sa paghahanda sa pagnenegosyo at paghahanapbuhayB

Sa +odyul $a )to. )$aa&a*a$" +al)l)$a$" &a )yo a$" +"a &u+u&u$od $a

%aala+a$. %a%aya*a$. at 'a"-u$a#a:

a. Catutukoy ang mga kahalagahan ng pag-aaral sa paghahanda sa pagnenegosyo

at paghahanapbuhay

b. Catutukoy ang mga sariling kalakasan at kahinaan at nakapagbabalangkas ng

mga hakbang upang magamit ang mga kalakasan sa ikabubuti at malagpasan

ang mga kahinaan

c. Caipaliliwanag na sa pag-aaral nalilinang ang mga kasanayan, halaga, at talento

na makatutulong sa pagtatagumpay sa pinaplanong kursong akademiko o

teknikal-bokasyonal, hanapbuhay o negosyo.

d. Cakapagbabalangkas ng plano ng paghahanda para sa kursong akademiko o

teknikal-bokasyonal, negosyo o hanapbuhay

Nar)to a$" +"a %rayt)rya $" 'a"tataya $" a#t'ut +o &a t)t)% d:

&agtatakda ng mithiin oal !etting kaugnay ng napiliing hanapbuhay o

negosyo

&agtukoy ng mga kailangan upang makamit ang mithiin hal. kasanayan,

kakayahan, talento, halaga, at hilig

&agtukoy sa mga taglay na kasanayan, kakayahan, talento, paghalaga, at

hilig na makatutulong sa pagkamit ng mithiin

&agtatala ng mga kakailanganing gawin sa loob ng itinakdang panahon tungo

sa pagkakamit ng mithiin

"

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

5/26

PAUNANG PAG7A7AYA

&anuto+ sulat sa kwaderno ang titik lamang ng mga sagot sa sumusunod

na pagsusulit.

". Ang liham ni 6iDal sa mga kababaihan ng 7alolos ay isang pagpapahayag ng

ang kanyang papuri at paggalang sa katapangang ipinamalas ng mga ito sa

pagsusulong ng karapatan sa edukasyon. Cagpapahayag ito ng kanyang

damdamin tungkol sa halaga+a. ng mga kababaihan sa pagpapaunlad ng lipunanb. ng pag-aaral maging para sa mga kababaihanc. na ipaglaban ang karapatan sa edukasyond. ng mga kababaihan sa pagtataguyod ng edukasyon

(. Ang pahayag na, 7ahalagang papel ang ginagampanan ng edukasyon sa

pagtatagumpay nina 6ocell Ambubuyog, 1ecilio K. &edro, at 5iosdado %anatao,F

ay tama dahila. 8ama, lahat sila ay nagtapos ng kurso sa kolehiyo.b. 8ama, lahat sila ay patuloy na nag-aaral at nagsasanay.c. 8ama, lahat sila ay dating mahihirap na naiangat ang katayuan sa buhayd. ahat ng nabanggit

*. Ang kahulugan ng pahayag na, paligsahan ang merkado sa paggawa o job

marketay+a. 7araming pare-parehong kasanayan ang nagpapaligsahan sa iilang trabahob. Ang mga trabaho at ang katumbas na pasahod sa mga ito ay nakadepende

sa antas ng pangangailangan ng mga kumpanya para sa kasanayang ito at

ang bilang ng mga mayroong ganitong kasanayan.

c. 7araming mga bagong 4ob titles o trabaho sa ngayon ang walang katapat namanggagawang may kasanayan para dito.

d. 5epende sa kasanayan at kwalipikasyon ng mga manggagawa ang pasahod

dito.

. sang halimbawa ng highly skilled worker ang inihinyero sapagkatGa. siya ang nagbubuo ng mga bahagi ng produkto sa isang industriyab. siya ang gumagawa ng balangkas at nag-iisip ng mga kailangang sangkap at

disenyo ng produktoc. malaki ang pasahod sa kanya ng kumpanya

. Ano ang ibig sabihin ng pahayag na Ang taong may pormal na edukasyon ayhigit na may kakayahang magtamasa pa ng higit na kaalaman at maging isang

highly skilledna manggagawa.a. Ang taong nakatapos ng kolehiyo ay maaaring mag-aral pa ng ibang kurso o

kayay magtamo pa ng mas mataas na titulo.b. Ang taong may pormal na pag-aaral ay mas medaling makaunawa at

makagawa ng tamang pagpapasya.c. Ang taong hindi marunong bumasa at sumulat ay wala nang pag-asang

umasenso.d. Ang isang taong hindi marunong bumasa o sumulat ay walang kakayahan

upang matanggap ang mga kaalaman at impormasyong pinalalaganap sa

buong mundo sa pamamagitan ng edukasyon.

(

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

6/26

$. Ano ang buod ng talata+

tinuturo sa haiskul ang kahalagahan ng kalinisan at pangangalaga sa

kapaligiran. !ina ;uan at ynn ay kapwa mag-aaral sa haiskul kung

kayat sinisikap nilang pangalagaan ang kalinisan ng kanilang kapaligiran.

Karamihan ng mga kabataan sa kanilang baranggay ay tumigil na ng

pag-aaral. 7arami rin sa mga matatanda dito ang no read, no write.

7arami sa kanila ang nagtatapon ng mga basura kung saan-saan

lamang. 7adalas na mayroong nagkakasakit sa kanilang baranggay. sa

si ;uan sa mga malubhang nagkasakit bunga ng maruming kapaligiran.

7as maraming hindi nangangalaga sa kanilang kapaligiran sa baranggay nila

;uan.a. Hindi lang ang mga hindi nakapag-aral ang nagdurusa sa kasalatang bunga

ng kawalan ng edukasyon.b. Ialang pagkakaisa ang mga tao sa kanilang baranggay.

c. Hindi nagpapatupad ng proyektong kaugnay sa pangangalaga sa kapaligiranang pamahalaan ng baranggay

#. Ano ang makatwirang aksyon ang maaring gawin ni ;uan o ynn sa aytem $,

bilang isang mag-aaral ano ang pangmatagalang solusyon na maaari mong

gawin upang matulungan ang iyong baranggayBa. 7amamahagi ng polyetos na nagsasaad ng mga hakbang sa pangangalaga

sa kapaligiranb. 7aghahain ng petisyon sa barangay upang magkaroon ng proyektong

mangangalaga sa kapaligiranc. Hihimukin ang mga kapwa kabataan na bumalik sa paaralan

d. Iala kang magagawa sapagkat ikaw ay mag-aral lang sa haiskul

'. !a survey ng 0ilipino 2outh !tudy noong (??", lumalabas na malayo pa rin ang

mga &ilipino sa ideya ng E51:7 ng isang &ilipinong may sapat na edukasyon.

Karamihan ng mga kabataan $J ang hindi sumasali o nakikilahok sa mga

gawaing pansibika o pangkomunidad. big nitong ipakahulugan na+a. Ialang pagmamahal sa bayan ang mga kabatang &ilipino.b. Katangian ng &ilipinong may sapat na edukasyon ang pakikilahok sa mga

gawaing pansibika at papampamayanan.c. ndikasyon ng pag-aaral sa kolehiyo ang pagiging makabansa.d. Karamihan ng mga kabataang &ilipino ay walang pinag-aralan.

). %akit isa sa mahahalagang indikasyon ng pagkakaroon ng sapat na edukasyon

ang tamang pag-awit ng upang HinirangBa. sang palatandaan ng sapat na edukasyon ang paggalang sa mga simbolo ng

&ilipinas.b. %ahagi ng pormal na edukasyon ang pagtuturo ng tamang pag-awit ng

upang Hinirangc. Araw-araw inaawit sa paaralan ang pambansang awitd. Ang kahusayan sa pagmememorya ng kanta ay isang palatandaan ng sapat

na edukasyon

"?. sa sa mahahalagang ugali sa pag-aaral o study habit ang pakikipag-usap saguro sapagkatG

*

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

7/26

a. Kailangan mo ring magpalapad ng papel sa guro paminsan-minsanb. 8ulad sa ano mang pakikipag-ugnayan ang komunikasyon ng guro at mag-

aaral ay nararapat na bukas at maayosc. 7ahalagang paraan ang pakikipag-usap sa guro upang makatiyak na tama

ang pagkaunawa sa mga takdang-aralin at sa paghahanda sa mga pagsusulit

d. 7adalas mahirap kausapin ang guro

PAG7U!LAS NG 9A7NG !AALAMAN

Ako, Sampung Taon Mula Ngayon

&anuto + !agutan ang Ako, !ampung 8aon 7ula Cgayon, L sa pamamagitan ng

pagsusulat ng sagot sa mga tanong sa loob ng kahon. 7aging tapat sa sarili sainyong paglalarawan ng iyong iniisip at ninanais na sarili sampung taon mula ngayon.

"? hanggang " minuto

A$" A%)$" 7ra(a*o

Anu-ano ang aking mga gawain B !aan ako nagtratrabahoB !ino-sino ang

mga katrabaho koB Ako ba ay nasa opisina o lumalabas ng opisinaB Ano

ang kalagayan sa aking pinagtratrabahuhanB inagamit ko ba ang aking

kasanayan sa paggamit ng lakas, isip, o mga talentoB

A$" A%)$" Nata'o& $a Pa"-aaral

7ayroon ba akong titulo sa kolehiyoB Ako ba ay nagpapatuloy sa pag-aaralB

Ako ba ay may karagdagang mga pagsasanayB 7ay mga karagdagan ba

akong kasanayan bukod sa kinakailangan sa aking trabahoB Catupad ko ba

ang aking mithiin sa pag-aaralB

A$" A%)$" Ora& &a Pa"l)l)(a$"

Ano ang kinahiiligan kong mga gawainB 7ayroon ba akong kasanayang

natutuhan para sa paglilibangB 7ay natamo na ba akong ninanais na gawin

na dati ratiy wala akong panahong gawinB Ako ba ay nagbibiyahe sa ibang

bansaB !a ibang lugar sa bansaB Ang akin bang tirahan ay may

impluwensya sa uri ng aking paglilibangB 7ayroon ba akong panahon sa

sariliB Ako bay nakapagbabasa pa ng mga aklatB

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

8/26

A$" A%)$" Pa%)%)'a"%a'#a

&aano ako makisama sa ibang taoB 7ay sarili na ba akong pamilyaB Ako ba

ay isa nang potensyal na liderB usto ba ako ng mga taoB 7arami ba akong

kaibigan o iilan lamangB Ako ba ay kasal naB 7arunong na ba akong

lumutas ng mga alitan o suliranin sa ugnayanB usto ko ba ang makihalubilosa ibang tao B 7as gusto ko ba ang napag-iisaB

Ako, Ngayon

&anuto + !agutan ang Ako, Cgayon, sa pamamagitan ng pagsusulat ng sagot samga tanong sa loob ng kahon. 7aging tapat sa saili sa inyong paglalarawan ng iyonginiisip at ninanais na sarili sampung taon mula ngayon. "? hanggang " minuto

A%o. N"ayo$

A$" A%)$" Pa"-aaral?M"a Ga#a)$ :

Anu-ano ang aking mga gawainB Ako bay nasa paaralaB !ino-sino ang mga

kaklase koB Ako ba ay may magagandang markaB Ano ang madalas kong

makuhang gradoB inagamit ko ba ang aking kasanayan sa paggamit lakas,

isip, o mga talentoB

A$" A%)$" Extra-curruclar Activities

Ako ba ay nagpapatuloy sa pag-aaralB Ako ba ay may karagdagang mga

pagsasanayB 7ay mga karagdagan ba akong kasanayan bukod sakinakailangan sa aking mga gawain sa paaralanB Catutupad ko ba ang aking

mithiin sa pag-aaralB

A$" A%)$" Ora& &a Pa"l)l)(a$"

Ano ang kinahiiligan kong mga gawain B 7ayroon ba akong kasanayang

natutuhan para sa paglilibang B 7ay natamo na ba akong ninanais na gawin na

dati ratiy wala akong panahong gawin B Ako ba ay nagbibiyahe sa ibat ibang

lugarB Ang akin bang tirahan ay may impluwensya sa uri ng aking paglilibang B

7ayroon ba akong panahon sa sarili B Ako bay nakapagbabasa pa ng mgaaklatB

A$" A%)$" Pa%)%)'a"%a'#a

&aano ako makisama sa ibang taoB 7alapit ba ako sa aking pamilyaB Ako ba ay

isa nang potensyal na liderB usto ba ako ng mga taoB 7arami ba akong

kaibigan o iilan lamangB Ako ba ay may kasintahan naB 7arunong na ba akong

lumutas ng mga alitan o suliranin sa ugnayanB usto ko ba ang makihalubilo sa

ibang taoB 7as gusto ko ba ang napag-iisaB

!agutin ang mga tanong. sulat ang iyong mga sagot sa kwaderno.

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

9/26

". Ano ang natuklasan mo sa iyong sariliB paliwanag(. hambing ang nais mong maging sampung taon mula ngayon sa kung ano ka

ngayon.*. !a iyong palagay, posible ba ang sariling inilarawan mo sa Ako, Sampung Taon

Mula Ngayon ?paliwanag

PAGLNANG NG !AALAMAN. !A!AYAHAN A7 PAG-UNA@A

awain "+ %asahin ang sanaysay tungkol sa liham ni 6iDal sa mga

kababaihan ng 7alolos.

!a kanyang liham sa mga kadalagahan ng 7alolos

na sinulat noog "''), ipinahahayag ni ;ose 6iDal ang

kanyang papuri at paggalang sa katapangang ipinamalas ngmga ito sa pagsusulong ng karapatan sa edukasyon M isang

di-karaniwang hakbang para sa maraming kababaihan sa

kanyang panahon. Ayon kay 6iDal , namulat siya sa

pananaw na ang kababaihang &ilipino ay katuwang sa

layunin para sa ikagagaling ng bayan. %atay sakanya, ang

mithiin ng mga kadalagahan ng 7alolos para sa

karunungan ay patunay ng pagkamulat sa tunay na

kahulugan ng kabanalan - kabanalang nakatuon sa

kabutihang-asal, malinis na kalooban at matuwid na pag-

iisip. %inibigyang-diin ni 6iDal ang tungkulin ng kababaihan M bilang dalaga at asawaM sa pagbangon ng kanilang dignidad at halaga sa lipunan. Kaugnay nito,

inilalarawan niya ang katangian ng kababaihan sa Europa at bilang halimbawa ay

pinakita ang babaing !parta bilang huwaran ng pagiging mabuting ina. pinapayo ni

6iDal na gamitin ang halimbawang ito upang maitaguyod ang isang anak na

marangal at magtatanggol sa bayan. %ahagi rin ng liham ang pagpapaalala ni 6iDal

sa lahat na gamitin ang isip na kaloob ng 5iyos, upang matukoy ang katotohanan at

hindi maging alipin ninoman. %inigyang-puna niya sa liham ang mga hindi kanais-

nais na gawain ng mga prayle, gayundin ang pagiging mulat ukol sa tunay at huwad

na relihiyon. Ang payo ni 6iDal ay mulatin ang mata 9g anak sa pag-ii9gat at

pagmamahal sa puri, pag-ibig sa kapwa sa tinubuang bayan, at sa pagtupad 9g ukol.Nlit-uuliting matamisin ang mapuring kamatayan sa alipustang buhay.

7ga 8ala+ ka-"# ng &ebrero "'') nang isulat ni ;ose 6iDal M gamit ang wikang

8agalog M ang liham na ito habang ginagawa ang anotasyon sa aklat ni 7orga.

sinulat niya ito sa ondon, limang araw matapos ipaalam sa kanya ni 7arcelo H. del

&ilar ang isang mahalagang pangyayari sa bayan ng 7alolos. Ayon sa

pagsasalaysay, ika-"( ng 5isyembre "''' nang may (? kadalagahan ng 7alolos

ang naghain ng petisyon kay obernador-Heneral Ieyler upang magtayo ng isang

panggabing paaralan. ayunin nila na mag-aral ng wikang Espa9ol sa ilalim ni

8eodoro !andiko, isang propesor sa atin. ayunpaman, hindi sinang-ayunan ni&adre 0elipe arcia, ang kura paroko, ang petisyon. Caging dahilan ito upang hindi

$

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

10/26

rin pumayag ang gobernador-heneral na maitatag ang paaralan. !a kabila ng

pagtutol, hindi dagliang sumuko ang mga kadalagahan sa kanilang layunin. &atuloy

silang nanawagan at nang lumaon, pumayag na rin ang pamahalaan na maitatag

ang paaralan, bagamaOt tumagal lamang ito ng tatlong buwan. !i !e9ora uadalupe

6eyes ang nagsilbing guro ng mga kadalagahan.

!agutin+

". 8ungkol saan ang sanaysayB paliwanag

(. !a iyong palagay, ano ang damdamin ni ;ose 6iDal tungkol sa edukasyon para

sa mga kababaihan ng 7alolosB &angatwiranan.

*. !a iyong palagay, bakit humihiling ang mga kababaihan ng 7alolos na

magkaroon ng paaralan para sa kanilaB paliwanag.

. %akit kaya hindi pinapayagan ng pamahalan noong panahon ni 6iDal na

makapag-aral ang mga kababaihanB paliwanag.

awain (

Ang rubric sa ibaba ang gagamitin upang tayain at markahan ang iyong ginawang

reaction paper.

6ubric sa &agtataya ng Reaction aper

Ang sumusunod na rubric ay magtataya sa iyong paglalagom ?-* points,

reaksyon ?- points, at technical writing ?-* points para sa kabuuang "? puntos.

Pa"(u(uod Rea%&yo$ Pa"&ulat? Gra+at)%a

mahusay ang daloy ng

mga konsepto sa

ginawang pagbubuod

mahusay na pag-unawa

sa mga malalakingkonsepto

ang buod ay

nagpapakita na natalakay

ang mga pangunahing

konsepto sa binasang

sanaysay at naipakita

kung paanong nabuo ang

mga pangunahing ideya

may ebidensya ng

masusi at malalim na

repleksyon

may ebidensya ng

naging pagtatalo sa iyong

isip tungkol sa epekto ng

binasa sa iyong pananaw

may ebidensya na

lumawak ang iyong

pananawtungkol sa

isyung ito

malinaw

maiksi subalit

malaman

tama angpangangatwiran

kapani-paniwala

walang mga

pagkakamali sa

gramatika

* mahusay na pag-unawa

sa mga malalaking

konsepto

may ebidensya ng

pagninilay tungkol sa

maaring maging epekto

malinaw

maiksi subalit

#

7agsaliksik sa internet o sa aklatan ng paaralanP %asahin ang iham ni 6iDal sa

mga Kababaihan ng 7alolos. umawa ng maikling reaction paperF tungkol

dito.

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

11/26

Pa"(u(uod Rea%&yo$ Pa"&ulat? Gra+at)%a

ang buod ay

nagpapakita na natalakay

ang mga pangunahing

konsepto sa binasangsanaysay at naipakita

kung paanong nabuo ang

mga pangunahing ideya

ng binasa sa mga

mambabasa

may ebidensya ng

naging pagtatalo sa iyong

isip tungkol sa epekto ng

binasa sa iyong pananaw

malaman

tama ang

pangangatwiran

kapani-paniwala

walang mga

pagkakamali sa

gramatika

( may sapat na pagka-

unawa sa pangunahing

ideya

naipakita sa buod kung

paanong nabuo ang mga

pangunahing ideya

may ebidensya ng

pagninilay tungkol sa

halaga ng konsepto o

mga ideya sa binasa

bahagya lamang ang

ebidensyang may pag-

unawa sa halaga ng

binasa sa sariling

pananaw

malinaw

maiksi subalit

malaman

tama ang

pangangatwiran

kapani-paniwala

may kaunting mga

pagkakamali sa

gramatika

" hindi kumpleto ang pag-

unawa sa mga konsepto

sa binasang sanaysay

hindi kumpleto ang

pagpapaliwanag ng

halaga o epekto ng

binasa sa sariling

pananaw

hindi malinaw ang

mga pagtalakay

maraming paligoy-

ligoy

kapani-paniwala

may kaunting mga

pagkakamali sa

gramatika

? walang pagbubuod walang naging

pagninilay

hindi kapani-paniwala

7araming mga

pagkakamali sa pagsulat

at sa gramatika

awain *+ %alikan ang mga maikling mga anekdota sa buhay ng mga sumusunod na

matagumpay na tao sa mga naunang modyul sa ikaapat na markahan+

a. 6ocell Ambubuyogb. 1ecilio K. &edro

'

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

12/26

c. 5iosdado %anatao

!uriin+ Ano ang naging papel ng pag-aaral sa kanilang pagtatagumpayB paliwanag.

a. 6ocell Ambubuyog

b. 1ecilio K. &edro

b. 5iosdado %anatao

awain + 7agsaliksik o mag-research sa internet ng mga kwento ng tagumpay dahil

sa pagsusumikap sa pag-aaral o mga kwento ng pagpapahalaga sa edukasyon+

7aari ring gumupit sa mga pahayagan at magasin kung walang access sa internet.

)

_______________________________________________

_______________________________________________

_______________________________________________

_______________________________________________

_______________________________________________

_______________________________________________

_______________________________________________

_______________________________________________

_______________________________________________

_________________________________

________________________________________________

________________________________________________

________________________________________________

________________________________________________

________________________________________________

________________________________________________

________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

________

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

13/26

7ga kwento ng tagumpay dahil sa pagsusumikap sa pag-aaral

7ga mungkahing maaring puntahang website+

http!""www#$irlanie#org"who%we%are"success%stories"

http!""sorsogonunited#wordpress#com"category"sorsogon%success%stories"

http!""www#sdeorg"success#html

http!""www#education&oundation#com"Scholarships"Scholarship'Success'Stories

http!""www(#children#org"en"us"News")eatureStories"(**+"ages"Article%ope-*-%

-(%(%*+#asp.

7ga kwento ng pagpapahalaga sa edukasyon

http!""abcnews#go#com"/MA"0i&eStages"story?id12-3454*

http!""newsin&o#in6uirer#net"in6uirerheadlines"nation"$iew"(*-**72*%(4(+84"8%/s%keep%this%oldest%+5%graduate%going

http!""www#guideposts#org"celebrities"inspirational%story%kate%snow%and%worlds%

oldest%student

!agutin+

". %atay sa iyong mga nabasa, bakit mahalaga ang pag-aaralB

(. Anu-ano ang mga katangian ng mga pangunahing tauhan sa mga kwento na

naging dahilan ng kanilang pagtatagumpayB

*. &aano nila nakamtan ang tagumpayB paliwanag

awain + &anayam

&anuto+ Kapanayamin ang ilang mga manggagawa, propesyonal at mga negosyante

sa iyong lugar. 7as mainam na makapanayam ng dalawa sa bawat antas ng kinikita.

Ang minimum wage earner, ang mataas sa minimum wage, at ang mataas o malaki

ang kinikita.

7ga 7aaring tanong+ 7aaaring magbalangkas ng sariling mga tanong. Ang

impormasyong kailangang makuha ay+ kuntento ba sila sa kanilang gawain atsinusuweldoB

". 7agkano ang kinikita mo sa isang arawB !apat ba ito sa iyong

pangangailanganB !a pangangailangan ng iyong pamilyaB(. Anu-ano ang mga gawaing kailangan mong gawin sa iyong trabahoB

Caisasagawa mo ba ang mga ito ng maayosB*. &aano ka nagkaroon ng ganitong mga kasanayan o kakayahanB. Kung bibigyan ka ng pagkakataon, nanaisin mo ba ang bumalik sa paaralanB

%akitB. !a iyong palagay, ano ang halaga ng iyong mga naging pagsasanay o pag-aaral

at karanasan sa iyong napiling hanapbuhayB paliwanag.

"?

http://www.virlanie.org/who-we-are/success-stories/http://sorsogonunited.wordpress.com/category/sorsogon-success-stories/http://www.sdef.org/success.htmlhttp://www.educationfoundation.com/Scholarships/Scholarship_Success_Storieshttp://www2.children.org/en/us/News/FeatureStories/2008/Pages/Article-Hope101-12-2-08.aspxhttp://www2.children.org/en/us/News/FeatureStories/2008/Pages/Article-Hope101-12-2-08.aspxhttp://abcnews.go.com/GMA/LifeStages/story?id=3167970http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/nation/view/20100530-272847/4-Gs-keep-this-oldest-89-graduate-goinghttp://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/nation/view/20100530-272847/4-Gs-keep-this-oldest-89-graduate-goinghttp://www.guideposts.org/celebrities/inspirational-story-kate-snow-and-worlds-oldest-studenthttp://www.guideposts.org/celebrities/inspirational-story-kate-snow-and-worlds-oldest-studenthttp://www.virlanie.org/who-we-are/success-stories/http://sorsogonunited.wordpress.com/category/sorsogon-success-stories/http://www.sdef.org/success.htmlhttp://www.educationfoundation.com/Scholarships/Scholarship_Success_Storieshttp://www2.children.org/en/us/News/FeatureStories/2008/Pages/Article-Hope101-12-2-08.aspxhttp://www2.children.org/en/us/News/FeatureStories/2008/Pages/Article-Hope101-12-2-08.aspxhttp://abcnews.go.com/GMA/LifeStages/story?id=3167970http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/nation/view/20100530-272847/4-Gs-keep-this-oldest-89-graduate-goinghttp://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/nation/view/20100530-272847/4-Gs-keep-this-oldest-89-graduate-goinghttp://www.guideposts.org/celebrities/inspirational-story-kate-snow-and-worlds-oldest-studenthttp://www.guideposts.org/celebrities/inspirational-story-kate-snow-and-worlds-oldest-student

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

14/26

$. !a pamamagitan ng ower oint presentationay gumawa ng reporto pag-uulat

tungkol sa naging panayam.#. ulat ito sa klase.

Ru(r) &a Pa"tataya $"power point presentation

&agmamarka

- ubos na kasiya-siya

*-Kasiya-siya

""

A$ta& $" Ara#a$" M)$)+u+ @a"e &a Ba$&a &a Ba#at Re*)yo$

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

15/26

!aala+a$+

Cagpapamalas ng pag-unawa sa nilalaman ng ginawang power point

presentation

Casasagot ang mga tanong tungkol dito

Ha(a $" Pre&e$ta&yo$:

!apat ang haba nito upang maipakita ang nilalaman

N)lala+a$

Cahagip ang lahat ng nilalamang kinakailangang ipakita

!apat ang ipinakitang impormasyon upang maipahatid ang mensahe

ng presentasyon

Ialang inilagay na impormasyong walang kaugnayan o hindi

PAGPAPALALM

%asahin ang sumusunod na sanaysay.

Hala"a $" Pa"-aaral &a Pa"*a*a$da Para &a

Pa"$e$e"o&yo o Pa"*a*a$a'(u*ay

Cgayong nasa haiskul ka na, mas mahihirap na ang

mga asignatura mo. Higit na marami ka nang mga gawain sa

paaralan, mga takdang-aralin,projectsat pati na rin research

workT 7as komplikado na ang mga desisyong kailangan

mong gawin at mga kinakaharap na sitwasyon. 7insan,

talaga namang nakaka stressP kaya naman madalas kang

magreklamo, masyadong mahigpit ang teacherko, mahirap ang test, un&airang mga

rules and regulations. ahat sinisisi sa bumabang mga marka sa eskwela. Ang hirap

maging estudyanteT

!abi nila ang mga teenager daw ay talaga namang napakasensitibo. Higit na

mahirap tuloy magbigay tuon sa mga gawain sa eskwela. 7insan naman tinatamad

mag-aral. 5i ba mas masarap manood ng t.v. o kaya

makinig ng musika o kaya maglaro ng games sa

kompyuterB

&ero ano naman ang mangyayari sa kinabukasan mo

kung hindi ka mag-aaralB &aano na lang ang pangarap

mong maging $isual artist, o abogado, guro kaya o doktor,

o matagumpay na negosyante kung haiskul pa lang eh

tinatamad ka naB

"(

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

16/26

7alaki ang kaugnayan ng kasanayan at natapos na

pormal na edukasyon sa pagtatagumpay sa merkado ng

paggawa. Ang mga taong may higit na mataas na

kasanayan o may naipong higit na maraming mga

kasanayan sa pamamagitan man ng pormal na edukasyon

M akademiko o teknikal-bokasyonal, o sa kaugnay nakaransan sa hanapbuhay ay higit na matagumpay sa merkado ng paggawa. 7akikita

ito sa higit na malawak na oportunidad sa merkado, higit na mababang porsyento ng

kawalan ng trabaho o unemployment at sa higit na mataas na pasahod.

A$" Mer%ado &a Pa""a#a o Labor Market

sang malaking paligsahan ang merkado sa paggawa o labor market. Ang

mga trabaho at ang katumbas na pasahod dito ay nakadepende sa antas ng

pangangailangan ng mga kumpanya para sa mga kasanayang ito at ang bilang ng

mga mayroong ganitong kasanayan. Kailangan ng mga kumpanya ang ibat ibang

antas ng kasanayan sa kanilang pagpapasya sa pagtanggap ng manggagawa. Ang

merkado sa paggawa naman ay nag-aalok ng sari-saring mga kasanayan at

kakayahan o talento. Halimbawa, sa industriya ng produksyon o manu&acturing

industry, maaring ang paggawaan ay mangailangan ng mga medium skilled workers

sa aktuwal na paggawa at pagbubuo ng mga bahagi ng produkto at higher skilled

workersupang balangkasin at pag-isipan kung anu-ano ang kailangang sangkap at

disenyo ng produkto.

Kung may kakulangan sa isang kasanayan sa merkado ng paggawa,

magiging higit na mataas ang pasahod sa manggagawang may kasanayang ito. toang mga trabahong tinatawag na in%demando may demanded skill set. 7as malaki

ang posibilidad sa mabilis na pagkakaroon ng trabaho para sa may mga may

demanded skill set. %ukod pa rito nakatitiyak sila ng higit na mataas na pasahod.

Ayon sa American Heritage 5ictionary, ang edukasyon ay mga kaalaman at

kasanayang nakakamtan at umuunlad sa pamamagitan ng proseso ng pagkatuto.

Ang taong may pormal na edukasyon ay higit na may kakayahang magtamasa pa ng

higit na kaalaman at maging isang highly skilledna manggagawa. Kaya nga mas

higit na pinapaboran ng mga kumpanya ang mga aplikanteng mayroong pormal naedukasyon.

%inigyan ng katumbas na antas ng kasanayan ang mga trabaho ng N!

5epartment o= abor. Kabilang ang tinapos na pormal na edukasyon o pagsasanay

at lawak ng karansan bilang panukat ng antas ng mga kasanayan o skill levels.

7akikita ito sa sumusunod na paglalarawan.

Edu%a&yo$ at !a#ala$ $" 7Ra(a*o o Unemployment

Hindi lamang sa paghahanap ng trabaho, mahalaga rin ang edukasyon sa

pagpapanatili ng trabaho. Higit na mataas ang kawalan ng trabaho sa mga maskakaunti ang kasanayan o pormal na edukasyon.

"*

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

17/26

7akikita sa tsart na pinakamataas ang porsyento ng mga walang trabaho sa

mga natapos ng sekundarya mula pa noong "))'P pumangalawa dito ang may

natapos na kurso sa kolehiyo. Halos doble ang bilang ng mga walang trabaho ng

mga nagtapos sa sekundarya kung ikukumpara sa natapos sa kolehiyo o teknikal-

bokasyonal na kurso.

7apapansing mababa ang posyento ng walang trabaho sa mga natapos

lamang ng unang tatlong baitang sa elementaryaP ngunit hindi nangangahulugan ito

na mas mabuti ang kalagayan pangkabuhayn nila. Cangangahulugan lamang ito na

higit na marami ang hanapbuhay para sa mga trabahong hindi nangangailangan ng

mataas na kasanayan tulad ng pamamasukan bilang katulong, manggagawa sa

&actory, construction worker, o tindera sa ating bansa. 5apat ding tingnan na

karamihan sa mga natapos lamang ng unang tatlong taon sa elementary ay hindi

permanente o pangmatagalan ang trabaho, maliit ang pasahod, kadalasay arawan

ang bayad, at higit na nangangailangan ng pisikal na lakas sa kanilang gawain.

8ingnan naman natin ang pasahod sa ibat ibang mga trabaho sa &ilipinasayon sa datos ng Cational !tatistics :==ice (?""+

7ra(a*o Pa&a*od %ada (u#a$

Pro'e&yo$al

P)loto &hp )',#

$*)$yero &hp (#,'))

Guro &a !ole*)yo &hp "),(

7a"a'a"tuo& o Aou$ta$t &hp "#,))#

"

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

18/26

Guro &hp ",))"

Nar& &hp ',$$)

7e%$)%al-Bo%a&yo$al

Me%a$)%o $" &a&a%ya$ &hp ',#""

!ar'e$tero &hp #,"$*

9ray(er $" (u& &hp ','?(

Hotel Ree't)o$)&t &hp ',#

;*a+(er +a)d &hp #,'*

!)$a%a)la$"a$ $" 9)'lo+a &a Se%u$darya

Po&t+a$ &hp ','

Gar+e$t utter &hp $,*(

7)$dera &hp $,*"

9)-%a)la$"a$ $" 9)'lo+a &a Se%u$darya

!a&a+(a*ay &hp (,??

;o$&trut)o$ @or%er &hp (? kada araw

7alaki ang tsansang maging maunlad ka sa larangan ng paghahanapbuhay

maging ito man ay sa pamamasukan o sa pagtatayo ng sariling negosyo kung ikaw

ay may higit na mataas na kasanayan o natapos na kurso M akademiko o teknikal-

bokasyonal.

"

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

19/26

E'e%to $" !a#ala$ $" Edu%a&yo$ &a Pa+u+u*ay &a L)'u$a$

Higit sa iyong sarili, kailangan ka ng ating

bansa. Kailangan ka ng &ilipinas. Ang kawalan

ng edukasyon ng marami nating kababayan ay

nagpapalala sa mga krisis sa bansaP saekonomiya, politika, kalusugan at iba pa. !abi

nila magastos mag-aral, pero makailang ulit na

mas magastos pa dito ang kawalan ng

edukasyon. !iyempre pa iyong mga taong hindi

nakapag-aral ang unang nakararamdam ng

kasalatan bunga ng kawalan ng edukasyon.

Iala silang sapat na kakayahan para lubos na maunawaan ang mga nagaganap sa

paligid at paano sila naapektuhan nito, para makinabang ng lubos sa mga benepisyo

at serbisyong maaaring maibigay ng ibat ibang mahahalagang institusyong

panlipunan at para maipaglaban ang mga karapatan nila. Cagiging marginali9edtuloy sila. Iala silang boses pagdating sa mga mahahalagang usapin sa bansa.

&arusa ang maging mangmang.

Hindi lang ang mga hindi nakapag-aral ang

nagbabayad sa kasalatang bunga ng kawalan

ng edukasyon. 8ayo rin, ang pamilya natin, kahit

na edukado pa sila at magaganda ang trabaho o

negosyo. Halimbawa na lang sa isang barangay,

kung ang mga ito ay hindi nakapag-aral atnaturuan ng kahalagahan ng kalinisan at

pangangalaga sa kapaligiran, isipin mo ang

magiging kalagayan ng paligid. Kahit na may

iilan dito na nakapag-aral ay may

pagpapahalaga sa kalinisan at pangangalaga sa

kapaligiran, tiyak na mangingibabaw parin ang

uri ng pamumuhay ng mas nakararami dito. 7aaring marami sa kanila walang

maayos na palikuran, nagtatapon ng basura kung saan-saan. 7aaring hindi nila

maunawaan ang kaugnayan ng kalinisan ng paligid sa kalusugan. Kapag lumaganap

ang sakit sa lugar na ito dahil sa kanilang kapabayaan, hindi bat lahat naman

maaring magkasakit pati na iyong malinis sa pamamahay.

8uwing eleksyon, may karapatan din silang bumoto. Kung salat sila sa

kakayahang unawain ang mga tunay na pinag-uugatan ng kahirapan sa bansa, o

dahil hindi makakuha ng trabahong sapat ang pasuweldo mas madali sa kanila ang

papaniwalain sa mga pangako ng tiwaling politiko, lalo na kung may kapalit na

malaking pera.

sipin mo na lang, demokratiko ang bansang ito, ang mayorya ang siyang

nagpapasya at nangingibabaw. Kung ang karamihan ay hindi nakapag-aral, sila ang

mayorya, sila ang mangingibabaw sa bansa.

"$

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

20/26

Ayon sa pag-aaral ng E51:7 o ng "))* 1ongressional Education

1ommission at ng (??* 0unctional iteracy, Education and 7ass 7edia !urvey

0E77!, mahigit sa *.' milyong &ilipino ang no read, no writeF, at mahigit sa ).(

milyon naman ang bahagya lang nakapag-aral o

hindi nakatapos ng elementarya. 7as marami

pa dito ang kahit na nakapag-aral ay hindinaman makapagsalita at makaintindi ng wikang

ngles. Kailangan pa rin natin ang sapat na

kasanayan sa wikang ito para makasabay sa

mga pagbabago sa demands sa job market.

Ayon sa 5:E (?"?, kasama sa mga :ey

;mployment /enerators ang

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

21/26

naninirahan dito. !a madaling salita, ang edukasyon ay pangunahing sangkap upang

magkaroon ng pag-unlad ang isang bansa at gayundin upang mapanatili ang pag-

unlad na ito.

to marahil ang dahilan kung bakit ang mga mayayamang bansa ay may

napakataas na literacy rate at lubos na produktibong mga mamamayan.

Cgayon marahil ay kumbinsido ka na na mahalagang matapos mo ang iyong

pag-aaral. Cgunit ikaw namay nasa unang taon pa lang. Higit na mahalaga sa

ngayon na matapos mo ang haiskul nang sa gayoy makapagpatuloy ka pa sa

pagpapaunlad ng iyong mga kasanayan sa pamamagitan ng pormal na edukasyon M

pang-akademiko o teknikal-bokasyonal, o sa pamamagitan ng patuloy na

pagsasanay at paghahasa ng mga talent o kakayahan.

M"a Paraa$ &a Pa"'a'au$lad $" +"a !a&a$aya$ &a Pa"-aaral sulat mo ang iyong mga takdang%aralin sa iyong kuwaderno#7ahalagang isulat

mo sa iyong kwaderno ang iyong mga takdang aralin. 7aari rin namang sa iyong

notepadsa cellphoneo sa iyong daily plannerito isulat, tiyakin lamang na naitala

mo ang mga ito nang kumpleto. 7aaari mong ihanay ang mga ito ayon sa

itinakdang panahon o ayon sa halaga, tulad sa isang simpleng to%do%listF. bilang

din sa listahan ang mga pagsusulit at mga kailangang tapusing gawain at

proyekto sa paaralan.

(# uwag kalimutang dalhin sa paaralan ang araling%bahay#7aaring simple ito saiyong pandinig, ngunit maraming mag-aaral na ang lumagpak dahil lamang sa

nakalimutan nilang dalhin ang isang napakahusay sanang artikulo, sanaysay o

proyekto.Kailangang magkaroon ka ng isang espesyal na lalagyan para sa iyong

mga araling-bahay. 5apat din na mayroon kang lugar na kung saan ito palagiang

ginagawa araw-araw. Kailangang ugaliing isilid sa espesyal na lalagyan ang mga

natapos na araling-bahay at isilid ito sa iyong bag na pamasok sa eskwela.2# Makipag%usap ka sa iyong guro# Ang isang magandang ugnayan ay nakasalalay

sa mahusay na komunikasyon. Ang ugnayan ng guro at mag-aaral ay gayon

din.Ang di-maayos na komunikasyon sa guro ay maari ring maging dahilan ng

mababang marka, sa kabila ng iyong mga pagsusumikap sa pag-aaral.&agkatapos ng klase, tiyaking nauunawaan mo ang lahat ng araling-bahay na

itinakda ng guro. Huwag mag-atubiling magtanong kung may hindi nauunawaan.

7aariing itanong kung ano ang banghay na nais ng guro sa iyong pag-uulat o

anong uri ng mga tanong ang ibibigay nito sa pagsusulit. Kung mas marami kang

itinatanong mas handa ka sa paggawa ng araling-bahay o magsanay para sa

pagsusulit.8# Magsaayos sa pamamagitan ng paggamit ng kulay. umamit ng sistema ng

pagsasaayos gamit ang kulay o color-coding upang panatilihing nasasaayos ang

iyong mga takdang gawain at aralin. 7aaring magtalaga ng isang kulay para sa

bawat asignatura. Halimbawa pula para sa Agham, berde para sa English. sang

kulay lang ang gamitin para sa kwaderno, gawain, =older o pananda para sa

bawat asignatura.

"'

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

22/26

7aaari ring gamitin ang color coding sa pagsasaliksik. Halimbawa, kung

nagbabasa ng aklat ay dapat na may nakahandang panandang may ibat ibang

kulay. 7aglagay ng pananda sa mga pahina na kinakailangan mo pang pag-

aaralan at tukuyin sa iyong ulat o sanaysay.7# Magtalaga ng isang palagiang lugar para sa pag%aaral at paggawa ng araling%

bahay#5apat lamang na angkop sa iyong pangangailangan at paraan ng pag-aaral ang napiling lugar. 7ahirap matuto kung maraming istorbo sa lugar ng

iyong pag-aaral. Cgunit iba-iba naman ang pangangailangan natin sa pag-aaral.

Ang iba ay nangangailangan ng tahimik at maayos na silid o sulok sa bahay,

samantalang ang iba naman ay mas nakapag-aaral kung may musikang naririnig.

Ang iba ay hindi tumitigil hanggang hindi natatapos ang gawain, samantalang

ang iba naman ay kailangang huminto paminsan-minsan upang magpahinga.7aghanap ng iyong silid o sulok sa bahay na gagamiting palagiang lugar sa

pag-aaral. ayon ito sa iyong pangangailangan at personalidad. 7aglagay dito ng

mga gamit sa paaralan na palagiang ginagamit tulad ng ballpen, lapis at papel na

sulatan.3# >handa ang iyong sarili sa mga pagsusulit. Ang paghahanda sa pagsusulit ay

hindi tungkol lamang sa pagsasanay para dito. 7ahalaga rin ang kahandaang

pisikal at pangkaisipan. Alagaan ang katawan, matulog nang maaga at kumain

ng sapat lalong lalo na kung may pagsusulit na pinaghahandaan. Ang

pamamahala ng oras ay mahalaga rin sa pagsusulit. !a pagsasanay para sa

pagsusulit makatutulong din na orasan ang sarili sa pagsagot sa mga tanong.

8iyaking hindi labis na magtatagal sa isang tanong upang masagutan ang lahat

ng bilang.4# Alamin ang iyong pangunahing paraan ng pagkatuto @0earning Style# ba-iba ang

paraan ng pagkatuto ng bawat mag-aaral. Kadalasang nahihirapan ang mga

mag-aaral na matuto dahil lamang hindi nila alam ang paraan ng pag-aaral nakatumbas ng kanilang paraan ng pag-iisip at pagkatuto.

Ang mga tinatawag na auditory learners ay natututo sa pakikinig. 7as

natatandaan naman ng mga $isual learnersang mga pinag-aaralan kung may

$isual aids. Ang tactile learnersay higit na natututo sa paggawa o hands%onna

gawain.%awat mag-aaral ay dapat na suriin at tayain ang kanilang mga ugali at likas

na kakayahan at pagpasyahan kung paano mapabubuti ang kanilang paraan ng

pagsasanay o pag-aaral na may pagsasaalang-alang sa mga paraan na ito ng

pagkatuto.+# >tala ang mga mahahalagang puntos sa pinag%aaralan sa kwaderno# 7agtala ng

mga mahahalagang bahagi ng pag-aaral sa iyong kwaderno. Kung ikaw ay isang

$isual learnernararapat na higit na mas detalyadong pagdodokumento ang iyong

gawin. 7aari ring gumawa ng mga paglalarawan ng mga ideya o konseptong

iyong natutuhan upang mas madali itong matandaan at masundan kung

naghahanda na sa pagsusulit. 7atuto ring gumamit ng mga concepto thought

organi9ers. &ag-aralan din kung ang mga bantas at simbulong ginagamit ng mga

guro para sa mahahalagang puntos at konseptong itinuturo.5# >wasan ang pagpapabukas%bukas. Kung madalas mong ipagpaliban ang iyong

mga gawain sa pag-aaral, madalas ay nagiging huli na ang lahat. Kung

ipinagpapaliban mo ang paggawa, madalas dahil iniisip mo na walang iba pang

magiging suliranin sa iyong gawain o dahil to ay madali lamang gawin. Cararapat

")

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

23/26

na ibigay natin ang tamang atensyon at kakayahan sa lahat ng ating gawain.

5isiplina lamang ang kailangan upang magawa ito.-*# Alagaan mo ang iyong kalusugan. %ukod sa pagkain nang sapat, pagkakaroon

ng sapat na pahinga at pag-eehersisyo, kailangan mo ring isaalang-alang ang

mga pagbabagong nagaganap sa iyong sarili. &akiramdaman ang iyong katawan

kung kailan nito kailangan ang tamang paglilibang, tulad halimbawa ngpagbibisekleta o pamamasyal kasama ang mga kaibigan. 7agdamit nang

naaayon sa temperatura o kalagayan ng panahon. Kailangan rin ng bawat isa ng

katahimikan para sa pagsusuri ng sarili o sel&%e.amination

7aya)$ a$" yo$" Pa"-u$a#a". Cagagawa mo ba ang mga imunangkahing paraan ng pag-aaralB(. Anu-anong mga konsepto ang natutuhan sa binasaB paliwanag*. %akit mahalaga sa tao ang nakapag-aralB paliwanag.. Ano ang kapalit ng pagiging mangmangB &angatwiranan.. &aano nakapagpapaunlad sa bayan ang pagkakaroon ng mga

mamamayanang nag-aralB paliwanag.

Pa"*)*)$u*a $" Bataya$" !o$&e'to

PAGSASABUHAY NG MGA PAG!A7U7O

Pa""a$a'

&anuto+ 8ingnan ang iyong mga marka sa bawat asignatura sa

6eport 1ard. !uriin kung alin sa mga asignaturang ito ka nahirapan sa pag-aaral at

mababa ang markang nakuha. !uriin din kung bakit ka nagkaroon ng kahirapan dito

sa pamamagitan ng sumusunod na tsart.

Halimbawa+

AsignaturaMarkang

Nakuha

Mga Naging

:ahirapan sa

ag%aaral

Mga Bapat na

/awin" Caguhin

sa ag%aaral ng

asignaturang ito

". English ' &aggawa ng

sanaysay at book

report

Ngaliin ang

pagbabasa ng

mga magasin odyaryo upang

(?

Mata'o& a$" )yo$" $a")$" +"a 'a"-aaral. &u(u%a$ +o +ul)$"

&a"ut)$ a$" %a%a)la$"a$)$" a$o$":

%akit mahalaga ang pag-aaral sa paghahanda sa pagnenegosyo at

paghahanapbuhayB

UUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUU

UUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUU

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

24/26

masanay sa

teknikal na

panulat.

(. 7atematika )? Kulang ng oras sa

paggawa ng mgaaraling-bahay

Nnahin ang pag-

aaral kaysapaglalaro.

*. !cience and

8echnology

'? &agsasaliksik

tungkol sa ibat

ibang uri ng bato

at lupa

&aggawa ng

proyektong

$olcanic eruption

e.periment

&agbabasa sa

aklatan o

pagsasaliksik sa

internet tungkol

sa ibat ibang uri

ng bato at lupa at

paggawa ng

eksperimentong

$olcanic eruption

. 0illipino )? Kulang ng oras sa

pagbabasa

7agbasa sa halip

na manood ng

palabas sa

telebisyon

. Araling

&anlipunan

)# Ialang naging

kahirapan

$. 7A&EH ) Ialang naging

kahirapan

#. Edukasyon sa

&agpapakatao

)? Kulang ang oras sa

mga araling-

bahay

Nnahin ang pag-

aaral sa paglalaro

'. 8..E. )' Ialang naging

kahirapan

Pa"$)$)lay

&anuto+ &agnilayan ang sumusunod. sulat sa kuwaderno ang iyong sagot.

abay na 8anong+

&aano mo iuugnay ang mga natuklasan mong kakayahan at kahinaan sa

pag-aaral sa gusto mong kurso o negosyoB paliwanag

Ano-anong mga ugali o gawi sa pag-aaral ang kailangan mong pag-ibayuhin

o baguhinB paliwanag.

&aano makatutulong ang pagpapataas ng marka sa mga asignatura sa

paaralan sa paghahanda sa iyong pinaplanong kuro akademiko o teknikal-

bokasyonal o hanapbuhay o negosyoB &angatwiranan.

Pa"&a&a(u*ay

("

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

25/26

7atapos ito ay itatala ang mga asignaturang kailangang pag-ibayuhin ang

pagsasanay o pag-aaral upang mapalakas ang mga kakayahang mahihina na

kaugnay ng minimithing kurso akademiko o teknikal-bokasyonal. 7agbuo ng study

circle" groupsa mga asignatura na kung saan ka nahihirapan.

M"a Paalala &a Pa"(u(uo $" Study Grou' o Study ;)rle

Kung magbubuo ng study group o study circle, kinakailangang magtakda ng mga

pamantayan upang mapanatilli ang interes ng pangkat tulad ng sumusunod+

a# &anatilihing tatlo hanggang anim na kasapi lamang ang pangkat upang maging

mas epektibo ang pag-aaral. 7aaaring makalito lamang o makaabala ang

maraming miyembro

b# Kung maraming nagnanais na sumali sa pangkat, hatiin sa dalawang pangkat

ang grupo at magpalitan ng mga kasapi paminsan-minsan upang maiwasang

makasakit ng damdamin ng mga kamag-aral at upang maibahagi ang

kakayahan at kaalaman ng lahat.c# Huwag limitahan ang mga pipiliing kasapi sa mga kaibigan lamang. &umili ng

mga matatalino, matitiyaga at masisipag na kamag-aral kung ang nais ay

mapataas ang marka.

d# 7agtakda ng oras at palagiang lugar kung saan magkikita-kita at mag-aaral,

himukin ang bawat isa na dumating sa takdang oras.

e# &angalanan ang iyong grupo.

%igyan ng pangalan ang iyong grupo upang magkaroon ang pangkat ng

matibay na pagkakakilanlan at upang makahikayat pa nang iba na sumali.

g# !a unang pagpupulong , hikayatin ang mga miyembro ng pangkat na sabihin

ang kanilang mga kalakasan o talent at kakayahan na maari nilang maitulongsa pangkat

h# 7as makabubuti na ang lahat ay mabigyan ng pagkakataon na maging

tagapamagitan. Ang tagapamagitan ang titiyak na hindi lumalabas sa dapat na

talakayin ang pangkat.

i# 7agtulong tulong gumawa ng mga halimbawang pagsusulit at pasaguutan ito

sa isat isa

j# %igyan ng gantimpala ang mahusay na mga mungkahi o ideya. 7aaring ito ay

mabuting salita tulad ng DingerF, winnerF o mga premyo tulad ng notebook o

ballpen.

((

'a&a &a "uro a$" )yo$" %#ader$o &a 'a"tata'o& $"

aral)$" )to, B)$a(at) %)ta

7/25/2019 8 ESP LM U4_M16

26/26

M"a Sa$""u$)a$ :

". !antamaria, ;ose=ina (??$,